การวัดและประเมินผลการเรียนรู้

194 การวดั และประเมนิ ผลการเรยี นรู

แนวทางการวัดประเมนิ ผลในสถานศกึ ษาข้นั พืน้ ฐานและเอกสารหลกั ฐานการศกึ ษาตามหลกั สูตรแกนกลาง
การศกึ ษาขนั้ พ้ืนฐาน 2551

การพฒั นาคณุ ภาพผเู รยี นตามหลกั สูตรแกนกลางการศกึ ษาข้นั พืน้ ฐาน มี 4 องคประกอบ ดังน้ี

การเรยี นรู 8 กลมุ สาระการเรียนรู การอาน การคิด การวเิ คราะห และการเขยี น

คุณภาพผูเรยี น

คุณลกั ษณะอันพึงประสงค กิจกรรมพฒั นาผเู รียน

ที่มา: สัมพันธ พนั ธุพ ฤกษ และคณะ (2557: 2)
ดังนั้น แนวทางการวัดประเมินผลในสถานศึกษา ขั้นพื้นฐานและเอกสารหลักฐานการศึกษาตาม

หลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พื้นฐาน 2551 จึงมุง วดั ประเมินผล 4 ดา นไดแ ก
1. การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรตู ามกลุมสาระการเรียนรู
แนวปฏบิ ัติการวดั และประเมินผลการเรยี นรู ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขน้ั พืน้ ฐาน พุทธศกั ราช

2551 กําหนดการวัดและประเมินผลการเรียนรูผูเรียนเปนรายวิชาตามตัวช้ีวัดในรายวิชาพื้นฐานและตามผล
การเรียนรูในรายวิชาเพ่ิมเติม ตามที่กําหนดในหนวยการเรียนรู ผูสอนใชวิธีการสอนท่ีหลากหลายจาก
แหลงขอมูลหลายๆ แหลง เพ่ือใหไดผลการประเมินที่สะทอนความรคู วามสามารถที่แทจริงของผูเรียน โดยวัด
และประเมินผลการเรียนรูอยางตอเนื่องไปพรอมกับการจัดการเรียนการสอน โดยตองใหความสําคัญกับ
การประเมนิ ระหวางเรียนมากกวาการประเมนิ ปลายภาคเรียน และใชเปนขอมูลเพื่อประเมินการเล่ือนชนั้ เรียน
และการจบการศึกษาระดับตาง ๆ

2. การประเมนิ การอาน การคดิ วเิ คราะหแ ละการเขยี น
เปนการประเมินศักยภาพของผูเรียนในการอานหนังสือ เอกสารและส่ือตางๆ เพื่อหาความรูเพิ่มพูน
ประสบการณ ความสุนทรียและประยุกตใช แลวนําเน้ือหาสาระที่อานมาคิดวิเคราะหนําไปสูการแสดงความ
คิดเห็น การสังเคราะห การสรางสรรค การปญหาในเร่ืองตางๆ และถายทอดความคิดน้ันดวยการเขียนท่ีมี
สํานวนภาษาถูกตอง มีเหตุผลและลําดับขั้นตอนในการนําเสนอ สามารถสรางความเขาใจแกผูอานไดอยาง
ชดั เจนตามระดับความสามารถในแตละระดบั ช้ัน
3. การประเมินคณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค
เปนการประเมินคุณลักษณะท่ีตองการใหเกิดข้ึนกับผูเรียนอันเปนคุณลักษณะท่ีสังคมตองการในดาน
คณุ ธรรม จรยิ ธรรม คา นิยม จติ สาํ นกึ สามารถอยูรวมกับผอู ื่นในสังคมไดอยา งมคี วามสขุ ทั้งในฐานะพลเมืองไทย
และพลโลก หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช 2551 กําหนดคุณลักษณะอันพึงประสงค 8
คุณลักษณะ ไดแก (1) รักชาติ ศาสน กษัตริย (2) ซื่อสัตยสุจริต (3) มีวินัย (4) ใฝเรียนรู (5) อยูอยางพอเพียง
(6) มุงม่ันในการทํางาน (7) รักความเปนไทย (8) มีจิตสาธารณะ ในการประเมินใหประเมินแตละคุณลักษณะ
แลวรวบรวมผลการประเมินจากผูประเมนิ ทกุ ฝา ยและแหลงขอมลู หลายแหลง เพือ่ ใหไ ดขอ มูลนาํ มาสูก ารสรปุ ผล
เปน รายป/ รายภาคเรียน และใชเ ปน ขอ มูลเพ่อื ประเมินการเลอ่ื นชน้ั และการจบการศึกษาระดับตา งๆ

การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู 195

4. การประเมินกิจกรรมพัฒนาผูเรยี น
เปนการประเมินการปฏิบัติกิจกรรมและงานของผูเรียน และเวลาในการเขารวมกิจกรรมตามเกณฑที่
กําหนดไวในแตละกจิ กรรม และใชเ ปนขอมลู ประเมนิ ผลการเลื่อนช้ันเรยี นและการจบการศกึ ษาตางๆ

เอกสารหลักฐานการศกึ ษาตามหลักสูตรแกนกลางการศกึ ษาขน้ั พ้ืนฐาน 2551
เอกสารหลักฐานการศึกษาถือเปนเอกสารสําคัญท่ีสถานศึกษาตองจัดทําขึ้นเพื่อใชในการดําเนินงาน

ดานตา ง ๆ ตามจดุ มงุ หมายของการจดั การศกึ ษา ดังนี้
1. เพ่ือบนั ทึกขอมลู ในการดําเนนิ การจดั การเรียนการสอนและประเมินผลการเรียน ไดแก แบบบันทึก

ผลการเรยี นประจาํ รายวชิ า
2. เพอื่ ตดิ ตอ ส่ือสาร รายงานขอมลู และผลการเรยี นของผเู รียน ไดแก แบบรายงานประจําตัวนักเรียน

ระเบยี นสะสม
3. เพ่ือจัดทําและออกหลักฐานแสดงวุฒิและหรือรับรองผลการเรียนของผูเรียน ไดแก ระเบียน

แสดงผลการเรียน ประกาศนยี บตั ร แบบรายงานผสู าํ เร็จการศกึ ษา และใบรบั รองผลการเรยี น
หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน พุทธศักราช 2551 กําหนดเอกสารหลักฐานการศึกษา

ทสี่ ถานศกึ ษาจะตอ งดาํ เนนิ การเปน 2 ประเภท ไดแ ก เอกสารหลักฐานการศกึ ษาทีก่ ระทรวงศึกษาธิการกําหนด
และเอกสารหลักฐานการศึกษาท่ีสถานศึกษากําหนด ซึ่งเอกสารแตละประเภทมีวัตถุประสงคและรายละเอียด
ดงั ตอ ไปนี้
ประเภทแรก เอกสารหลกั ฐานการศึกษาท่กี ระทรวงศกึ ษาธิการกาํ หนด

เปนเอกสารหลักฐานการศึกษาประเภทที่กระทรวงศึกษาธิการควบคุมและบังคับรูปแบบ แนวทาง
วธิ ีการกรอก และควบคุมใหรับผิดชอบในการพิมพ การส่ังซื้อ และการเก็บรักษาอยางมีระบบ ประกอบดวย 3
แบบ คอื ปพ. 1 ปพ. 2 และ ปพ. 3 ดังนี้
ปพ. 1 คือ ระเบียนแสดงผลการเรียน หรือ Transcript เปนส่ิงจําเปนอยางย่ิงที่โรงเรียนจะตองจัดหา หรือ

จัดซอื้ ไว เอกสารชดุ นเ้ี ปนเอกสารหลกั ฐานแสดงผลการเรียนจบในแตล ะชว งช้ัน (จบชนั้ ป.3, ป.6, ม.3
และ ม.6) มีไวสําหรับแจกใหนักเรียนหลังจากจบแตละชวงช้ัน เพื่อนําไปใชเปนหลักฐานประกอบ
การสมัครเขา ศึกษาตอ สมัครงาน หรอื เมอ่ื นักเรยี นยายโรงเรยี น
ปพ.2 คือ แบบแสดงวุฒิการศึกษา หรือประกาศนียบัตร เปนหลักฐานแสดงการจบหลักสูตรการศึกษา
ภาคบงั คบั (ม.3) และเมือ่ จบหลักสูตรการศกึ ษาขั้นพ้นื ฐาน (ม.6) ของนักเรียนเปน รายบุคคล
ปพ.3 คือ แบบรายงานผูสําเร็จการศึกษา เปนหลักฐานแสดงผลการตัดสินและอนุมัติใหผูเรียนจบหลักสูตร
การศกึ ษาขนั้ พนื้ ฐานในแตล ะชว งช้ัน (จบชัน้ ป.3 , ป.6 , ม.3 และ ม.6)

196 การวัดและประเมนิ ผลการเรยี นรู

ประเภททส่ี อง เอกสารหลกั ฐานการศกึ ษาที่สถานศกึ ษากําหนด
เปนเอกสารหลักฐานการศึกษาประเภทที่โรงเรียนหรือสถานศึกษาออกแบบเองตามความเหมาะสม

สอดคลอ งกบั ลกั ษณะการดาํ เนนิ งานของแตล ะโรงเรยี น ประกอบดว ย ปพ.4, ปพ.5, ปพ.6, 7, 8 หรือ 9 ดงั น้ี
ปพ.4 คือ แบบแสดงผลการพัฒนาคุณลักษณะอันพึงประสงค เปน หลักฐานรายงานพัฒนาการดานคณุ ลักษณะ

อันพึงประสงคของนักเรียนเปนรายบุคคลตามวิสัยทัศนของโรงเรียน เพื่อใชประกอบการสมัครเขา
ศึกษาตอ สมัครเขาทํางาน หรือมีกรณีอื่นใดท่ีนักเรียนตองแสดงคุณสมบัติเกี่ยวกับประวัติความ
ประพฤติหรอื คุณความดีตา งๆ
ปพ.5 คือ แบบบันทึกผลการพัฒนาคุณภาพผูเรยี น เปนเอกสารท่ีโรงเรยี นจดั ทําขึ้นเพื่อใหผสู อนใชบนั ทึกขอมูล
การวัดและการประเมินผลการเรียนของนักเรียน ไดแก การบันทึกขอมูลผลการประเมินการเรียน
สรุปผลการประเมินผล สรุปเวลาเรียน รายงานระดบั ผลการเรยี นของนักเรยี นแตละคนทเ่ี รยี นในหอง
หรือกลุม เดียวกนั
ปพ.6 คือ แบบรายงานผลการพัฒนาคุณภาพผูเรียนรายบุคคล (สมุดพก) เปนการบันทึกขอมูลการประเมินผล
การเรียนรูและพัฒนาการดานตาง ๆ เพ่ือรายงานผลการเรียน ความประพฤติ และพัฒนาการของ
นักเรียนใหผูปกครองทราบ เปนเอกสารสื่อสาร ประสานงาน เพ่ือความรวมมือในการพัฒนาและ
ปรับปรุงแกไขนักเรียน และเปนเอกสารสําหรับตรวจสอบ ยืนยัน และรับรองผลการเรียนและ
พฒั นาการตา งๆ ของนักเรยี น
ปพ.7 คือ ใบรับรองผลการศึกษา เปนเอกสารรับรองสถานภาพนักเรียนหรือผลการเรียนเปนการช่ัวคราวโดย
โรงเรียนจะออกใหเมื่อนักเรียนมีความตองการใช น่ันหมายถึง เม่ือนักเรียนตองการรับรองวาตนเอง
เปนนักเรียนโรงเรียนน้ันจริงๆ หรือใชเ ปนหลักฐานแสดงคุณสมบัติของนักเรยี นในการสมัครเขาศึกษา
ตอ สมคั รเขา ทํางาน กอ นไดรับ ปพ.1 ฉบบั จรงิ ซ่งึ ปพ.1 จะออกใหเมอ่ื ถงึ วันที่ 31 มีนาคม ในแตละป
หรอื ครบกาํ หนดตามหลกั สตู ร
ปพ.8 คือ ระเบียนสะสม เปนเอกสารบันทึกขอมูลเก่ียวกับพัฒนาการของนักเรียนในดานตางๆ เปนรายบุคคล
อาทิ ขอมูลในการแนะแนวทางการศึกษา การประกอบอาชีพ การพัฒนาปรับปรุงบุคลกิ ภาพ ผลการ
เรียนและการปรับตัวของนักเรียน เปนตน ใชเมื่อนักเรียนยาย หรือเม่ือจบตามปการศึกษา เพ่ือให
ผปู กครองทราบเกย่ี วกับตัวนักเรยี นทั้งหมด
ปพ.9 คือ สมุดบันทึกผลการเรียนรู เปนเอกสารแสดงรายวิชาท้ังหมดตามหลักสูตรของโรงเรียน พรอมดวย
รายละเอียดของแตละรายวิชา ประกอบดวย ผลการเรียนรูที่คาดหวังสาระการเรียนรู คําอธิบาย
รายวิชา และผลการประเมินผลการเรียนของนักเรียน รวมท้ังใชเปนขอมูลในการเทียบโอนผลการ
เรยี น ในกรณที น่ี กั เรียนยา ยโรงเรยี น