190522 ความปลอดภัยในการทํางานเกี่ยวกับไฟฟ้า-2022

หลักสตู รความปลอดภยั ในการทาํ งานเกยี่ วกับไฟฟ้า
สําหรบั ลูกจา้ งซง่ึ ปฏบิ ตั ิงานเกยี่ วกบั ไฟฟ้า

วทิ ยากร : นายมนตช์ ยั บญุ สุข
เจ้าหนา้ ท่ีงานเพ่อื ความย่งั ยืน

การเผยแพรข่ อ้ มูลไม่แสวงหาผลประโยชน์เปน็ การสอ่ื เพอ่ื การศึกษาเท่านั้น EE Page 1

ประวัตวิ ทิ ยากรและประสบการณท์ าํ งาน

นายมนตช์ ยั บุญสขุ

วทบ. อาชีวอนามัยและความปลอดภยั ฯ
สธบ. อาชีวอนามัยและความปลอดภัยฯ

มหาวิทยาลัยสุโขทยั ธรรมธริ าช
ปวส. ชา่ งไฟฟา้ กําลัง วทิ ยาลัยเทคนคิ สโุ ขทยั
ผคู้ วบคุมงานตดิ ตัง้ ระบบไฟฟ้าและงานซอ่ มบํารงุ

ชา่ งซ่อมบาํ รุงอาวุโสระบบไฟฟ้าและระบบสนบั สนุน
บุคลากรตรวจสอบความปลอดภยั ดา้ นไฟฟา้ ประจาํ โรงงาน
วิทยากรผสู้ อนหลกั สตู รความปลอดภัยเกี่ยวกับงานไฟฟ้า
วทิ ยากรฝึกอบรมหลกั สตู รการปฐมพยาบาลและการชว่ ยชีวิตข้นั พ้ืนฐาน

ขนึ้ ทะเบยี นเป็นผู้ใหบ้ รกิ ารฝึกอบรมความปลอดภัยในการทํางานเกี่ยวกับ
ไฟฟา้ สาํ หรับลูกจ้างปฏิบตั งิ านเกีย่ วกับไฟฟา้

EE Page 2

ใบสาคัญการขึ้นทะเบียนเป็นผู้ให้บริการ เอกสารการขึ้นทะเบยี น
ฝึกอบรมความปลอดภัยในการท างาน
เกี่ยวกับไฟฟ้าสาหรับลูกจ้างปฏิบัติงาน EE Page 3
เกีย่ วกับไฟฟา้ เลขท่ี 0301-01-2565-0022

มาตรการปอ้ งกนั COVID-19ในการอบรม

คดั กรองวทิ ยากรและผเู้ ข้าอบรม เว้นระยะหา่ งระหวา่ งวิทยากรและผู้เขา้ อบรม บรกิ ารเจลลา้ งมือในและนอกห้อง
ก่อนเข้ารบั อบรม รวมถงึ เวน้ ระยะห่างในการนง่ั อบรม อบรม

ใส่หน้ากากหรือ Face Shield งดรบั ประทานอาหารและเครอ่ื งดื่มเพอื่ ลด มีการทาความสะอาดห้องอบรมและ
ตลอดระยะเวลาการอบรม การแพร่กระจาย อปุ กรณ์ท่ีใช้ในการอบรม

EE Page 5

หากนายจา้ งไมป่ ฏิบัติตามมาตรฐานทีร่ ะบุในกฏกระทรวงฯ
ถ้าไมค่ วบคมุ การทาํ งานของลกู จ้าง ไม่ใหค้ วามรู้ ไมอ่ บรมใหก้ บั ลูกจ้างนั้น

จะเกดิ อะไรขนึ้

EE Page 6

การรับรองทางกฏหมาย

จะเกิดอะไรข้ึนต้ังแตว่ นั ท่ี 26 ตลุ าคม 2559 ชา่ งไฟฟา้ ไมม่ ีใบอนญุ าต

EE Page 7

เงื่อนไขการรบั รองหลกั สตู ร

• การทดสอบแบบทดสอบก่อนและหลงั การฝึกอบรม
• ผู้เข้าอบรมต้องทาข้อสอบประเมนิ ผลการเข้าอบรม โดยผา่ นเกณฑ์ไม่นอ้ ยกว่าร้อยละ 60
• การเข้ารับการอบรมในระยะเวลาทกี่ าหนดครบ 100 % จานวน 3.5 ชั่วโมง

วฒุ ิบตั รรับรองหลักสตู ร

EE Page 8

หัวข้อในการบรรยาย

• กฎหมายความปลอดภยั ในการทํางานเก่ยี วกับงานไฟฟ้า
• ความรพู้ ื้นฐานเกยี่ วกับระบบไฟฟ้า
• สาเหตุและการปอ้ งกนั อันตรายจากไฟฟ้า
• อปุ กรณค์ ุ้มครองความปลอดภัยส่วนบคุ คลสําหรับงานไฟฟ้า
• การให้ความช่วยเหลอื ผ้ปู ระสบอันตรายจากไฟฟ้าและการปฐมพยาบาลเบอ้ื งต้น

EE Page 9

กฎหมายความปลอดภยั ในการทาํ งานเก่ยี วกบั งานไฟฟ้า

กฎหมายที่เก่ยี วข้องกบั ไฟฟา้

EE Page 11

กฎหมายท่ีเกยี่ วขอ้ งกบั ไฟฟา้

กฎกระทรวงกําหนดมาตรฐานในการบริหาร การจดั การ และดาํ เนินการด้านความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดลอ้ มใน
การทาํ งานเกย่ี วกบั ไฟฟ้า พ.ศ. 2558

อาศยั อํานาจตามความในมาตรา 5 วรรคหนงึ่ และมาตรา 8 วรรคหน่งึ แหง่ พระราชบัญญัติ
ความปลอดภยั อาชวี อนามัย และสภาพแวดล้อมในการทํางาน พ.ศ. 2554
ประกอบด้วย 4 หมวด 1 บทเฉพาะกาล รวมจํานวน 25 ข้อ

ใช้บงั คับสถานประกอบกิจการทีม่ ีลกู จ้างและมกี ารใช้พลงั งานไฟฟา้

ใครบ้างทต่ี อ้ งฝกึ อบรมความปลอดภัยในการทํางานเกีย่ วกับไฟฟ้า ??
ลูกจ้างซึ่งปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟ้า หมายความว่า ลูกจ้างซึ่งทําหน้าที่เกี่ยวกับการติดตั้ง การตรวจสอบ
ทดสอบ ซ่อมแซม บาํ รุงรักษา หรอื หน้าทอี่ นื่ ในลักษณะเดยี วกัน กบั ระบบไฟฟา้ บริภณั ฑ์ไฟฟ้าหรือสายไฟฟา้

EE Page 12

กฎหมายท่เี กี่ยวข้องกับไฟฟา้

กฎกระทรวงกําหนดมาตรฐานในการบรหิ าร การจัดการ และดาํ เนนิ การด้านความปลอดภยั อาชวี อนามยั และสภาพแวดล้อมใน
การทาํ งานเกีย่ วกบั ไฟฟ้า พ.ศ. 2558

กาํ หนดนิยามความหมายของคาํ ศัพท์
• บรภิ ณั ฑ์ไฟฟ้า
• เครอื่ งกาํ เนิดไฟฟา้
• สวติ ซ์
• การไฟฟ้าประจาํ ทอ้ งถิ่น
• วิศวกร
• ลกู จ้างซงึ่ ปฏบิ ตั ิงานเกีย่ วกับไฟฟ้า

EE Page 13

กฎหมายท่ีเกี่ยวข้องกับไฟฟา้

กฎกระทรวงกําหนดมาตรฐานในการบรหิ าร การจัดการ และดาํ เนนิ การด้านความปลอดภยั อาชีวอนามัย และสภาพแวดลอ้ มใน
การทาํ งานเก่ยี วกับไฟฟา้ พ.ศ. 2558

บททั่วไป
• จดั ใหม้ ขี ้อบงั คบั เกย่ี วกบั การปฏิบัติงานด้านความปลอดภยั ฯ เกยี่ วกับไฟฟา้ โดยให้มมี าตรฐานไม่ตาํ่ กวา่ ที่กําหนดไว้ใน
กฎกระทรวงน้เี พ่ือใหล้ กู จ้างปฏบิ ัติตาม (ข้อ 3)
• จัดให้มีการฝึกอบรมให้กับลูกจ้างซึ่งปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟ้าให้มีความรู้ ความเข้าใจ และทักษะที่ จําเป็นในการทํางาน
อยา่ งปลอดภัยตามหน้าทีท่ ี่ได้รับมอบหมาย (ข้อ 4)
• จัดให้มีและเก็บรักษาแผนผังวงจรไฟฟ้าที่ติดตั้งภายในสถานประกอบกิจการทั้งหมดซึ่งได้รับการรับรองจากวิศวกรหรือ
การไฟฟ้าประจําท้องถิ่นไว้ให้พนักงานตรวจความปลอดภัยตรวจสอบ หากมีการแก้ไขเพิ่มเติมหรือเปลี่ยนแปล งไปจาก
เดิมต้องดําเนนิ การแก้ไขแผนผงั นัน้ ให้ถูกตอ้ ง (ข้อ 5)

EE Page 14

ตวั อยา่ งแผนผงั วงจรไฟฟ้า กฎหมายท่เี ก่ยี วขอ้ งกบั ไฟฟ้า

EE Page 15

กฎหมายทเ่ี กย่ี วข้องกบั ไฟฟา้

• ใหน้ ายจ้างจัดให้มีแผน่ ป้ายที่มีตวั อกั ษรหรอื สญั ลกั ษณเ์ ตือนใหร้ ะวังอนั ตรายจากไฟฟา้ ที่มองเหน็ ได้ชดั เจนตดิ ตั้งไว้โดย
เปิดเผยในบริเวณที่อาจเกดิ อันตรายจากกระแสไฟฟา้ (ขอ้ 6)
ตวั อย่างแผ่นปา้ ยเตอื นใหร้ ะวังอันตรายจากไฟฟ้า

EE Page 16

กฎหมายท่ีเกยี่ วขอ้ งกบั ไฟฟา้

• หา้ มลกู จา้ งซึ่งปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟ้าเข้าใกล้หรือนําสิ่งที่เป็นตัวนําไฟฟ้าที่ไม่มีที่ถือหุ้มฉนวนไฟฟ้าที่เหมาะสมกับ

แรงดันไฟฟ้าเข้าใกล้สิ่งที่มีกระแสไฟฟ้าในระยะที่น้อยกว่าระยะห่างตามมาตรฐานของสมาคมวิศวกรรมส ถานแห่ง

ประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ (วสท.) /การไฟฟ้าประจําท้องถิ่นกําหนด เว้นแต่ (1)ให้ลูกจ้างสวมใส่อุปกรณ์

คุ้มครองความปลอดภยั สว่ นบุคคลทเ่ี ป็นฉนวนไฟฟ้าหรือนําฉนวนไฟฟา้ ทีส่ ามารถป้องกันแรงดันไฟฟ้านั้นได้มาหุ้ม

สิ่งที่มีกระแสไฟฟ้ าและ (2)จัดให้มีวิศวกร หรือกรณีการไฟฟ้าประจําท้องถิ่นอาจจัดให้ผู้ที่ได้รับการรับรองเป็นผู้

ควบคมุ งานจากการไฟฟ้าประจําท้องถิ่นดังกลา่ วเพอื่ ควบคมุ การปฏบิ ัตงิ านของลูกจ้าง (ข้อ 7)
• หา้ มลูกจา้ งซึง่ ปฏบิ ัติงานอื่นหรือผซู้ ่ึงไม่เก่ยี วข้องเขา้ ใกล้สิง่ ทม่ี ีกระแสไฟฟา้ น้อยกว่าระยะหา่ งตามมาตรฐานของ

วสท./การไฟฟา้ ประจําท้องถน่ิ กําหนด (ขอ้ 8)

EE Page 17

กฏหมายที่เก่ียวข้องกับไฟฟา้

มาตรฐานความปลอดภยั ทางไฟฟา้ ในสถานท่ที าํ งาน (พ.ศ.2557)
• ขอ้ ปฏบิ ัติการทาํ งานด้วยความปลอดภยั
• ข้อกาํ หนดการบํารงุ รกั ษาทเ่ี กี่ยวข้องกบั ความปลอดภยั
• ข้อกําหนดความต้องการความปลอดภยั สําหรับอปุ กรณ์พิเศษ

EE Page 18

กฎหมายท่ีเกี่ยวขอ้ งกับไฟฟา้

• มิใหล้ กู จา้ งสวมใส่เคร่อื งนุ่งห่มที่เปียกหรือเป็นสื่อไฟฟ้าปฏิบัติงานเกี่ยวกับสิ่งที่มีกระแสไฟฟ้าที่มีแรงดันไฟฟ้าเกินกว่า
หา้ สิบโวลต์ โดยไมม่ ีฉนวนไฟฟา้ ปดิ ก้ัน เว้นแต่นายจ้างจัดให้ลูกจ้างสวมใส่อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล

หรือใช้อุปกรณ์ป้องกันอันตรายที่เหมาะสมกับแรงดันไฟฟ้าสําหรับการปฏิบัติงานของลูกจ้าง และใช้เครื่องมือที่เป็น
ฉนวนไฟฟา้ (ข้อ 9)

EE Page 19

กฎหมายทีเ่ ก่ยี วข้องกบั ไฟฟ้า

• จัดหาอปุ กรณช์ นิดทเ่ี ป็นฉนวนไฟฟ้าหรือห้มุ ด้วยฉนวนไฟฟ้าหรืออุปกรณป์ อ้ งกันอนั ตรายที่เหมาะสมกบั แรงดนั ไฟฟา้

สาํ หรบั การปฏิบัตงิ านของลกู จา้ ง (ข้อ 10)

EE Page 20

กฎหมายท่ีเกยี่ วขอ้ งกบั ไฟฟา้

• ดูแลบริภัณฑ์ไฟฟ้าและสายไฟฟ้าให้ใช้งานได้โดยปลอดภัยหากพบว่าชํารุดหรือมีกระแสไฟฟ้ารั่วหรืออา จก่อให้เกิด

อันตรายแก่ ผู้ใช้งาน ให้ซ่อมแซมหรือดําเนินการให้อยู่ในสภาพที่ใช้งานได้อย่างปลอดภัย และจัดให้มีหลักฐานในการ

ดาํ เนนิ การ (ขอ้ 11)
• มีการตรวจสอบและจัดให้มีการบํารุงรักษาระบบไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้าเพื่อให้ใช้งานได้อย่างปลอดภัยและให้บุคคลท่ี

ขึ้นทะเบียนตามมาตรา 9 หรือนิติบุคคลที่ได้รับใบอนุญาตตามมาตรา 11 แห่งพรบ.ความปลอดภัยฯ พ.ศ. 2554
แลว้ แตก่ รณี เป็นผ้จู ัดทําบันทึกผลการตรวจสอบและรบั รองทง้ั นี้ (ข้อ 12) ก

EE Page 21

กฎหมายท่เี ก่ยี วข้องกบั ไฟฟา้

• มีแผ่นภาพพร้อมคําบรรยายติดไว้ในบริเวณที่ทํางานที่ลูกจ้างสามารถมองเห็นได้ชัดเจนในเรื่อง (1) วิธีปฏิบัติเมื่อ
ประสบอนั ตรายจากไฟฟ้า และ (2) การปฐมพยาบาลและการชว่ ยชีวติ ขน้ั พ้นื ฐาน (ขอ้ 13)

EE Page 22

กฎหมายทเี่ กี่ยวขอ้ งกับไฟฟา้

• การติดตง้ั บริภณั ฑ์ไฟฟา้ ใหป้ ฏิบตั ติ ามมาตรฐานของวสท./การไฟฟ้าประจําทอ้ งถิ่นกาํ หนด (ขอ้ 14)

ประกอบดว้ ย 14 บท คอื
บทที่ 1 นยิ ามและขอ้ กําหนดท่วั ไป
บทท่ี 2 มาตรฐานสายไฟฟา้ และบริภณั ฑ์ไฟฟ้า
บทท่ี 3 ตวั นาํ ประธาน สายปอ้ น วงจรย่อย
บทที่ 4 การต่อลงดนิ
บทที่ 5 ขอ้ กาํ หนดการเดินสายและวัสดุ
บทท่ี 6 บริภัณฑ์ไฟฟ้า
บทท่ี 7 บรเิ วณอันตราย
บทที่ 8 สถานที่เฉพาะ
บทที่ 9 อาคารชดุ อาคารสงู หรืออาคารขนาดใหญพ่ เิ ศษ
บทที่ 10 บรภิ ัณฑ์เฉพาะงาน
บทท่ี 11 มาตรฐานการทนไฟของสายไฟฟ้า
บทที่ 12 วงจรไฟฟา้ ช่วยชวี ิต

บทท่ี 13 อาคารเพอื่ การสาธารณะใต้ผวิ ดนิ
บทที่ 14 การตดิ ต้งั ไฟฟ้าชั่วคราว

EE Page 23

กฎหมายทีเ่ กี่ยวข้องกับไฟฟ้า

• จัดให้มีการใช้กุญแจป้องกันการสับสวิตช์เชอ่ื มต่อวงจร หรือจัดให้มีระบบระวังป้องกันมิให้ผู้ใดสับสวิตช์เชื่อมต่อวงจร
ตลอดเวลาที่ลูกจ้างซึ่งปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟ้าทํางาน ติดตั้ง ตรวจสอบ ซ่อมแซม หรือซ่อมบํารุงระบบไฟฟ้า
บริภณั ฑ์ไฟฟา้ และตดิ ป้ายแสดงเครื่องหมายหรอื สญั ลักษณ์ หา้ มสับสวิตช์เช่อื มต่อวงจรไว้ดว้ ย (ข้อ 15)

EE Page 24

กฎหมายทเี่ กี่ยวขอ้ งกบั ไฟฟา้

• ห้ามทาํ ความสะอาดบริภณั ฑ์ไฟฟ้าทม่ี กี ระแสไฟฟ้า เวน้ แต่มมี าตรการด้านความ

ปลอดภัยอย่างครบถ้วน (ข้อ 16)

• ในกรณที สี่ ว่ นของบรภิ ณั ฑ์ไฟฟา้ ใช้แรงดันไฟฟ้าเกนิ กว่าหา้ สิบโวลต์ ตอ้ งจัดให้มีที่
ปิดกั้นอนั ตรายหรือจัดใหม้ ีแผ่นฉนวนไฟฟา้ ปไู วท้ พ่ี ้ืนเพอ่ื ปอ้ งกนั อันตรายจากการ

สัมผสั (ขอ้ 17)
• การติดตัง้ เตา้ รับ สายไฟฟา้ อปุ กรณ์ และเคร่ืองป้องกนั ที่มีขนาดและชนิดที่

เหมาะสมไว้ให้เพียงพอแกก่ ารใช้งาน ทั้งน้ี ใหเ้ ปน็ ไปตามมาตรฐานของวสท. /การ

ไฟฟา้ ประจําท้องถนิ่ กาํ หนด (ข้อ 18)
• การใช้เครอ่ื งกาํ เนิดไฟฟา้ ต้องปฏบิ ัตดิ งั ตอ่ ไปนี้ (ข้อ 19)

(1) ติดตงั้ ในบริเวณพ้นื ทกี่ วา้ งพอทจ่ี ะปฏบิ ตั ิงานไดอ้ ย่างสะดวกและปลอดภยั

(2) จัดใหม้ กี ารระบายอากาศอย่างเพียงพอ

(3) จัดให้มเี ครื่องป้องกันกระแสไฟฟา้ เกิน

(4) จดั ให้มเี ครอื่ งดบั เพลงิ ชนิดที่ใชด้ บั เพลงิ ท่ีเกิดจากไฟฟ้ าและน้ํามันท้ังน้ี

การออกแบบและติดตงั้ ใหเ้ ปน็ ไปตามมาตรฐานของ วสท.

ในกรณีที่มีเครื่องกําเนิดไฟฟ้าสํารอง ต้องจัดให้มีเครื่องป้องกันการใช้ผิดหรือสวิตช์สับโยกสองทาง หรืออุปกรณ์อย่างอื่นที่มี คุณลักษณะเดียวกัน เพื่อมิให้มี
โอกาสต่อขนานกบั ระบบไฟฟา้ ของการไฟฟ้าประจาํ ทอ้ งถนิ่ เวน้ แตจ่ ะไดร้ ับอนุญาตจากการไฟฟา้ ประจําทอ้ งถน่ิ นน้ั
EE Page 25

กฎหมายทเี่ กี่ยวขอ้ งกบั ไฟฟา้

• ให้นายจ้างติดตั้งระบบป้องกันฟ้าผ่าตามมาตรฐานของสมาคมวิศวกรรมสถานแห่งประเทศไทย ในพระบรม
ราชูปถัมภ์ หรือมาตรฐานสมาคมป้องกันอัคคีภัยแห่งชาติสหรัฐอเมริกา (National Fire Protection Association:
NFPA) หรือมาตรฐานคณะกรรมาธิการระหว่างประเทศว่าด้วยมาตรฐานสาขาอิเล็กทรอนิกส์ (International
Electrotechnical Commission : IEC) หรือมาตรฐานอื่นตามที่อธิบดีประกาศกําหนดไว้ที่สถานประกอบกิจการ
อาคาร ปลอ่ งควนั รวมถึงบริเวณทีม่ ีถังเกบ็ ของเหลวไวไฟ หรอื กา๊ ซไวไฟ (ข้อ 20)

EE Page 26

กฎหมายท่เี กีย่ วขอ้ งกบั ไฟฟ้า

ภาคที่ 1 ขอ้ กําหนดทวั่ ไป
ภาคที่ 2 การบริหารความเส่ยี ง
ภาคที่ 3 ความเสียหายทางกายภาพตอ่ สง่ิ ปลกู สรา้ งและอนั ตรายต่อชีวติ
ภาคท่ี 4 ระบบไฟฟ้าและอเิ ลค็ ทรอนคิ สภ์ ายในส่ิงปลกู สร้าง

EE Page 27

กฎหมายท่เี กีย่ วขอ้ งกบั ไฟฟา้

• จัดอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลที่เหมาะสมกับลักษณะงาน เช่น ถุงมือหนัง ถุงมือยาง แขนเสื้อยาง
หมวกนิรภัยรองเท้าพื้นยางหุ้มข้อชนิดมีส้น หรือรองเท้าพื้นยางหุ้มส้นให้ลูกจ้างซึ่งปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟ้ าสวมใส่
ตลอดเวลาที่ปฏิบัติงานและจัดให้มีอุปกรณ์ป้องกันอันตรายจากไฟฟ้าที่เหมาะสมกับลักษณะงาน เช่น แผ่น
ฉนวนไฟฟา้ ฉนวนหุ้มสาย ฉนวนครอบลูกถ้วย กรงฟาราเดย์ (Faraday Cage) ชุดตัวนําไฟฟ้า (Conductive Suit)
(ขอ้ 21)
ในกรณีที่ลูกจ้างต้องปฏิบัติงานในที่สูงกว่าพื้นตั้งแต่ 4 เมตรขึ้นไปต้องจัดให้มีการใช้สายหรือเชือกช่วยชีวิตและเข็ม
ขดั นิรภัยพร้อมอุปกรณ์และหมวกนริ ภยั ท่เี หมาะสมตามประกาศกรมสวัสดกิ ารและคุม้ ครองแรงงานที่ออกตามความ
ในมาตรา 22 แห่งพรบ.ความปลอดภัยฯ พ.ศ. 2554 สําหรับลูกจ้างสวมใส่ตลอดเวลาที่ปฏิบัติงาน เว้นแต่อุปกรณ์
ดงั กลา่ วจะทําให้ลกู จา้ งเสีย่ งต่ออนั ตรายมากขึน้ ใหน้ ายจา้ งจัดให้มอี ปุ กรณเ์ พอ่ื ความปลอดภยั อยา่ งอืน่ แทน

EE Page 28

กฎหมายท่เี กย่ี วขอ้ งกบั ไฟฟ้า

• การปฏิบัติงานเกี่ยวกับไฟฟ้าที่อยู่ใกล้หรือเหนือนํ้าซึ่งอาจทําให้ลูกจ้างเกิดอันตรายจากการจมนํ้า จัดให้ลูกจ้าง
สวมใส่ชูชีพกันจมนํ้าเว้นแต่ การสวมใส่ชูชีพอาจทําให้ลูกจ้างได้รับอันตรายมากกว่าเดิมให้ใช้วิธีการอื่นที่มีความ
ปลอดภัยแทน (ขอ้ 23)

• ต้องบํารุงรักษาและจัดเก็บอุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคล และอุปกรณ์ป้ องกันอันตรายจากไฟฟ้าให้
อยู่ในสภาพที่ใชง้ านไดอ้ ยา่ งปลอดภัย รวมทั้งต้องตรวจสอบ และทดสอบตามมาตรฐานและวิธีที่ผู้ผลิตกําหนด (ข้อ
24)

บทเฉพาะกาล

• ใหว้ ิศวกรตามคาํ นยิ าม วิศวกร ในกฎกระทรวงนี้ เป็นผู้ตรวจสอบและรับรองการดําเนินการตามข้อ 12 จนกว่าจะ

ได้มีบุคคลที่ขึ้นทะเบียนตามมาตรา 9 หรือนิติบุคคลได้รับใบอนุญาตตามมาตรา 11 แห่งพรบ.ความปลอดภัยฯ
พ.ศ. 2554 แลว้ แตก่ รณี (ข้อ 25)

EE Page 29

กฎหมายท่ีเก่ียวขอ้ งกับไฟฟ้า

การตรวจสอบและรับรองระบบไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้า

แบบบนั ทึกผลการ ตอ้ งตรวจสอบ สถานประกอบการ ยกเวน้ ให้กรณที ม่ี ีการ
ตรวจสอบและ ตาม พรบ. ความ
อยา่ งนอ้ ย ตรวจสอบฯ ตาม
รับรองระบบไฟฟา้ ปลี ะ 1 ครงั้ ปลอดภัยฯ กฏหมายโรงงาน +
พ.ศ.2554 และมีการ กฏหมายควบคมุ
และบรภิ ัณฑ์ไฟฟา้
ใช้พลังงานไฟฟ้า อาคาร

แบบรายงานการ ต้องตรวจสอบ โรงงานทุกประเภท อยรู่ ะหวา่ ง
ตรวจสอบระบบและ เปน็ ประจาํ ทกุ ปี แก้ไขกฏหมาย
อุปกรณ์ไฟฟา้ ใน ตาม พรบ.โรงงาน
พ.ศ. 2535 และมี เพื่อการบูรณาการ
โรงงาน การใช้พลังงาน
อตุ สาหกรรม
ไฟฟา้

EE Page 30

ปจั จยั ที่ตอ้ งพิจารณาเกยี่ วกบั งานระบบไฟฟ้าโรงงาน กฎหมายที่เก่ยี วข้องกบั ไฟฟ้า

• ขนาดของโรงงานกําลังไฟฟ้าท่ีต้องใช้ EE Page 31
• ลกั ษณะหรือกระบวนการผลิตของ

อุตสาหกรรม
• ประเภทของอุปกรณ์ไฟฟา้ ที่ใช้ในโรงงาน
• ปัจจยั ทุน / ความเสี่ยงในการหยุดการผลิต

ความร้พู ื้นฐานเกี่ยวกบั ระบบไฟฟา้

ไฟฟ้าคอื อะไร

พลังงานรูปแบบหนง่ึ ที่เกิดจากการแยกตัวออกมา หรือการเคลอ่ื นที่ของอิเลก็ ตรอน หรือ
โปรตอน ใช้ประโยชน์ในการสรา้ งพลังงานอ่ืน เชน่ พลงั งานความรอ้ น พลงั งานกล.

EE Page 33

ต่างกนั อยา่ งไร

หน่วยเรียกขนาดแรงดันไฟฟ้า หน่วยวัดกําลังไฟฟ้าที่เป็นตัว หน่วยเรียกขนาดปริมาณของ
ในการใช้งาน เช่น ประเทศไทย บอกพลังงานไฟฟ้าของ กระแสไฟฟ้าที่ไหลผ่านตัวนํา
หรือสายไฟตา่ งๆ
ใช้ไฟฟา้ แรงดนั 220 โวลท์ อุปกรณ์หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าแต่
ละชนดิ EE Page 34

ระบบสง่ จา่ ยกาํ ลังไฟฟ้า

EE Page 35

The Electric Utility Network ระบบส่งจา่ ยกําลงั ไฟฟา้

36

ประเภทของกระแสไฟฟา้

1. ไฟฟ้ากระแส
ไฟฟา้ กระแสตรง (Direct Current) เรียกยอ่ ๆว่า D.C
ไฟฟ้ากระแสสลบั (Alternating Current) เรียกย่อๆวา่ A.C

2. ไฟฟ้าสถติ ย์ (Static electricity)

EE Page 37

วงจรไฟฟา้ ประเภทของวงจรไฟฟา้

EE Page 38

เกออรค์ ซมี ็อน โอห์ม ประเภทของวงจรไฟฟา้
Georg Simon Ohm
EE Page 39

ความสมั พนั ธ์ของ I,V,R ประเภทของวงจรไฟฟา้

EE Page 40

ระบบส่งจ่ายกาํ ลังไฟฟา้

11kv, 22kv และ 33kv แรงดนั ของ กฟภ.
12kv, 24kv แรงดนั ของ กฟน.

EE Page 41

ระบบสง่ จา่ ยกาํ ลงั ไฟฟา้

ประเภทของเสาสง่ และลกู ถว้ ยสําหรบั ไฟฟ้าแรงสูง

EE Page 42

ระบบส่งจ่ายกาํ ลงั ไฟฟา้

ระยะหา่ งระหวา่ งสายไฟฟา้ แรงสงู กบั อาคาร/ส่งิ ปลกู สรา้ ง/ปา้ ยโฆษณา

EE Page 43

กฎกระทรวง กาหนดมาตรฐานในการ ระบบส่งจา่ ยกาํ ลงั ไฟฟ้า
บริหาร และการจัดการด้านความ
EE Page 44
ปลอดภัย อาชีวอนามัย และ
สภาพแวดล้อมในการทางานเกี่ยวกับ
เครื่องจักร ปั้นจั่น และหม้อน้า พ.ศ.

2564 (มาตรา 68)

อุบตั เิ หตุท่คี รา่ ชีวิตผู้ปฏิบัตงิ านกับปั้นจ่ันอนั ดับ 1
คือการท่สี ว่ นหนง่ึ ของปั้นจนั่ ไปเกยี่ ว ไปสมั ผสั กับสายไฟแรงสูง

คดิ เปน็

จากอุบตั ิเหตทุ ั้งหมด

EE Page 45

ระยะหา่ งทปี่ ลอดภยั ระบบส่งจ่ายกาํ ลงั ไฟฟา้

เมือ่ ป่ันจัน่ ทางานใกล้สายไฟแรงสงู EE Page 46

ระยะหา่ งท่ีปลอดภัย ระบบสง่ จา่ ยกาํ ลงั ไฟฟ้า

เม่ือป่ันจั่นโดนสายไฟแรงสงู EE Page 47
บุคคลผู้ไมเ่ กี่ยวข้องตอ้ งอยู่หา่ งอยา่ งน้อย 10 เมตร

ระยะห่าง 10 เมตร

ระยะห่างท่ปี ลอดภยั ระบบส่งจ่ายกาํ ลังไฟฟ้า

EE Page 48

ประเภทและอนั ตรายที่เกดิ จากไฟฟา้

กฎกระทรวงฯ ความปลอดภยั ฯ เก่ยี วกบั ปั้นจ่นั พ.ศ. 2552

EE Page 49

หมอ้ แปลงไฟฟา้

หนา้ ทีข่ องหมอ้ แปลงไฟฟ้าไวท้ ําอะไร

EE Page 50