สุนทโรวาทของอิมามอะลี (อ.)
จากหนังสือ “นะหลุ บะลาเฆาะฮ”
คาํ นํา
ทานอิมามอะลี (อ.) เปนบุตรเขยของทานศาสดามุฮัมมัด (ศ็อลฯ) ทานเปนวีรบุรุษผูยิ่งใหญท่ีสุดของ
อสิ ลาม มใิ ชเ พียงแตเปน นกั รบผูย ง่ิ ใหญเทา น้นั แตทานยังเปน นักบญุ ผูยิ่งใหญอ กี ดวย และทา นไดพลอี ทุ ศิ ตน
เพอื่ รับใชอ สิ ลามในชว งสมัยของทา นศาสดา (ศ็อลฯ) และตลอดชวั่ ชีวิตของทา น
ในสมัยกอนประเทศอาหรับมชี ื่อดา นวาทะศลิ ป ทานอิมามอะลี (อ.) เองก็เปนนักพูดที่ยอดเย่ียมท่ีสุด
ทานหน่ึง ถอยคําสุนทรพจนและสุนทโรวาทตางๆ เหลานี้ถูกรวบรวมไวในฐานะที่รูจักกันโดยท่ัวไปวา
“นะหลุ บะลาเฆาะฮ” ซง่ึ ถูกรวบรวมไวโดยนักปราชญผยู ง่ิ ใหญท า นหนง่ึ คือทาน ซยั ยดิ ริฎอ
เพ่ือเปนคุณประโยชนแกบุคคลท่ัวไปที่ไมมีโอกาสที่จะศึกษาไดจากผลงานอันยิ่งใหญนั้น
นกั ปราชญสวนมากจงึ ไดรวบรวมจดั พมิ พข้นึ ตางหาก เปน การประมวลประโยคสัน้ ๆ ทไี่ ดค ดั เลอื กมาจากบท
เทศนาและคติพจนในโอกาสตางๆ ของทานอิมามอะลี (อ.) มารวมไวเปนสุภาษิตหรือคติสอนใจ การ
รวบรวมครงั้ แรกคอื ผลงานของ อบูอุสมาน อุมรั บนิ บะฮาร อัลญาอิซ อลั บัสริ เสยี ชวี ติ ในป ฮ.ศ. ๒๔๔
ไดรวบรวมคติพจนตางๆ ไว ๑๐๐ บท ในหนังสือ “มัยติกะลิมะฮ” หนังสือดังกลาวไดรับการตีพิมพใน
อียิปต ความพยายามของอีกทานหน่ึงในการรวบรวมคติพจนดังกลาวท่ีรูจักกันในนามของหนังสือ “นัศรุล
เลาลิ” โดยทาน ซัยยิด อิมามซัยนุดดีน อบูอัรริฎอ ฟศรุลลอฮ หุซัยนี รอวันดี หนังสือเลมนี้บรรจุคติพจน
ตา งๆ ของทานอิมามอะลี (อ.) ไวถ ึง ๑,๐๐๐ คตพิ จน และถกู จดั พมิ พข ึน้ ในกรงุ เดลฮี (ประเทศอนิ เดยี )
การรวบรวมคร้ังท่ี ๓ รูจักกันในนามหนังสือ “ฆุรอรุลฮิกาม วะดุรรอรุลกิลาม” โดยทาน อับดุ
ลวะฮีด บินมุฮัมมัด วะฮีดอะมีดิ อุลตะมีมิ หนังสือเลมน้ีบรรจุคติพจนและสุภาษิตตางๆ ของอิมามอะลี (อ.)
ไวหลายพันบท ในบทนําของหนังสอื ผูรวบรวมไดเขยี นไววา การรวบรวมของเขาเปรยี บเสมือน “นํ้าเพยี งฝา
มอื เดยี วที่ดึงออกมาจากสายธารใหญ”
อกี ประการหน่ึง ยอ มเปนไปไมไ ดใ นการแปลถา ยทอดใดๆ ท่ีจะทําใหมีอรรถรสและคุณภาพเหมือน
อยางตนฉบับภาษาอาหรับ บรรดาผูรูที่แตกฉานในภาษาอาหรับเทานั้นที่จะซาบซ้ึงในความเปนเลิศของการ
ใชภาษาของทานอิมามอะลี (อ.) ในสํานวนอันสละสลวยของภาษาอาหรับท่ีคติพจนตางๆ เหลานั้นไดแฝง
เรนอยู แตจ าํ นวนของผรู ภู าษาอาหรับถงึ ขัน้ แตกฉานนั้นก็มีนอยคน สวนผูที่ไมรูภาษาอาหรับก็ตองอาศัยจาก
ฉบับทแ่ี ปลมาเปนภาษาตางๆ
นาย เจ. เอ. แซทแมน ไดถายทอดวรรณกรรมอันย่ิงใหญน้ีออกมาเปนภาษาอังกฤษใหกับประชาชน
ผูใชภาษาอังกฤษโดยกําเนิด ทานไดรับความชวยเหลือจากหลายๆ ทานที่ชวยทําความเขาใจใหกับทานใน
ความหมายของคติพจนจากภาษาอาหรับที่เปนตนฉบับเดิม สวนการถายทอดเปนภาษาอังกฤษน้ันเปนของ
ทานเองลวนๆ และไดรับการตรวจทานเปรียบเทียบอยางระมัดระวังกับตนฉบับภาษาอาหรับ ขาพเจาอาจ
กลา วไดว าการแปลคร้งั นี้นบั วา ดีท่ีสุดในภาษาองั กฤษเทา ท่ีขา พเจาไดเ คยเห็นมา หนงั สือน้ีมีคณุ คาใหญหลวง
แกบรรดาผูอา น โดยไมค าํ นงึ ถึงเชอื้ ชาติและลทั ธทิ างศาสนา ทงั้ นี้เพราะคตพิ จนแ ละสนุ ทโรวาทตา งๆ เหลาน้ี
ไดบ รรจุไวอยางทีไ่ มอาจปฏิเสธไดซง่ึ สัจธรรมอันเปนนริ นั ดร
ซยั ยิด อบูมุฮมั มัด
สารบญั หนา
เรื่อง
พระผูเปน เจา
การอุทิศเพ่อื พระผเู ปน เจา
โลกน้ี
มนษุ ย
ชวี ติ
ความตาย
คนดี
คนชว่ั
คณุ ธรรม
ความช่วั ราย
การเรียนรู
ความรู
การศึกษา
ปญ ญา
สติปญญา
การพิจารณาตรึกตรอง
อวชิ ชาและความโงเขลา
การพดู
ความมุงราย การลอบกดั และการใสร า ยปายสี
สจั ธรรม
การพูดเท็จ
การประจบสอพลอ
ความลับตางๆ
ความหนา ไหวหลังหลอก
การยกยองสดุดี
การพดู ลอเลน และการหัวเราะเยาะ
ความทะล่ึงโอหัง
คาํ แนะนาํ
ความสนั โดษ
การให
การทาํ ความดีและความเมตตาปรานี
ความฟมุ เฟอ ยสุรุยสุราย
การตอบสนอง
ศิลปะการปกครองประเทศ
ความยตุ ิธรรม
การกดข่ี
ทรราช
ญาติพน่ี อ ง
มติ รภาพ
ศัตรู
ความกลา หาญและความขลาดกลวั
ความสูงศักดิ์
ความร่ํารวย
ความพงึ พอใจ
ความยากจน
ความละโมบโลภมาก
ความบรสิ ทุ ธ์ิผุดผองและความเยายวน
สุขภาพ
การบรจิ าคทานและความอดกลนั้
ความใจบญุ ใจกศุ ล
โอกาส
ขันตธิ รรม
การใหอ ภยั
ความอาลัยรัก
ความออนโยน
คาํ สญั ญา
โมหะ
ความสุภาพออ นโยน
การควบคุมตนเอง
ความอจิ ฉารษิ ยา
ความบาดหมาง
ความกตัญรู คู ุณ
ความประพฤติท่ีสุขุมรอบคอบ
การสารภาพบาป
ปกณิ กะ
สนุ ทโรวาท
อมิ ามอะลี (อ.)
พระผูเปน เจา
• ฉนั ไมเคยสงสยั คลางแคลงในพระผเู ปนเจา เลย ในเมอ่ื ฉันไดเห็นพระองค
• ฉนั ไมเคยปฏเิ สธพระผูเปน เจา เลย ในเมือ่ ฉันไดรจู ักพระองค
• ผใู ดรกั ตัวเขาเอง ผูนั้นรจู กั พระผูสรา งของเขา
• ศักดิศ์ รีอนั รงุ โรจนพบไดใ นการรบั ใชพระผสู รา ง ผแู สวงหามนั จากส่ิงถกู สรางยอมจะไมพ บมนั
• ถาทานรกั พระผูเปน เจา ก็จงสลายความหลงรักโลกน้ีจากจิตใจของทา นเสยี
• โอพระผูเปนเจา มันชางกวางใหญไพศาลเสียเหลือเกินในส่ิงท่ีเราไดประจักษถึงการสรางสรรค
ของพระองค แตทวามันชางเล็กนอยเสียนี่กระไรเมื่อไดเปรียบเทียบกับสรรพส่ิงซ่ึงอํานาจของพระองคได
ทรงซอนเรนไว
• จงเกรงกลัวพระผูเปนเจา เพราะพระองคทรงไดยินท้ังหมดที่ทานพูด และทรงรอบรูในความนึก
คดิ ทั้งหมดของทา น
• การยาํ เกรงตอ พระผเู ปนเจา จักทาํ ใหบ คุ คลปลอดภัย
• ออกไป! ออกไป! เปนเพราะความเกรงกลัวตอพระผูเปนเจา หากไมแลว ฉันจะเปนคนท่ีฉลาด
แกมโกงทส่ี ุดในหมูช าวอาหรับทั้งมวล
• ฉันจะไมแนะนําชักชวนทานใหเคารพเชื่อฟงพระผูเปนเจา กอนท่ีตัวฉันเองจะไดเคารพเช่ือฟง
พระองค ฉนั จะไมหา มปรามพวกทานในเรอ่ื งการทําบาปท้ังปวง หากฉันมไิ ดห า มปรามตวั ฉนั เองกอน
• พระผูเ ปน เจาจะทรงประทานความเมตตาแกบุคคลที่ควบคุมความโนมเอียงแหงอารมณของเขา ที่
จะนาํ ไปสคู วามไมเ ชื่อฟงและละเมดิ ขัดขืน
• ความโปรดปรานเบื้องบนจะโปรยปรายลงสูบุคคลผูซึ่งฟนฟูสัจธรรม ผูพิฆาตความหลงผิด ผู
กระชากอาํ นาจของทรราชที่กดข่ใี หต ่าํ ลง และเชดิ ชคู วามยตุ ธิ รรมใหสงู สง
การอทุ ศิ เพ่ือพระผูเ ปนเจา
• รปู แบบทดี่ ีทสี่ ดุ ของการพลีอุทศิ เพ่อื รับใชพ ระผเู ปน เจา คอื การกระทําทไ่ี มโ ออ วด
โลกน้ี
• ความเพยี บพรอมสมบูรณไ มใชของโลกนี้
• โลกน้ีมิใชอะไรอ่ืน เวนแตเปนเงาของเมฆกอนหน่ึง และเปนความฝนของคนหลับ ความปติสุข
และความโศกเศราระคนกนั น้ําผง้ึ และยาพษิ
• ทรวงอกของโลกน้ี คอื ความตาย และเบือ้ งหลงั ของมัน คอื ความเจ็บไขไ ดป วย
• ผูอาศัยท้ังปวงของโลกน้ี เปนเพียงฝูงสุนัขท่ีเหาหอนและสรรพสัตวท่ีรบกวนนารําคาญ ตัวหน่ึง
กรรโชกเขา ใสอ ีกตวั หน่ึง ตัวแข็งแรงกัดกินตัวท่ีออนแอ ตัวใหญสยบตัวนอย พวกเขาเหลาน้ันเปนประดุจดัง
ปศุสัตวท ีแ่ บกสัมภาระ บา งก็ถูกใสบังเหยี นควบคุมไว บา งก็ถูกปลอยอยา งอสิ ระ
• ขอสาบานดวยพระนามของงอัลลอฮวา โลกน้ีในสายตาของฉันนาจะถูกประณามเสียย่ิงกวา
กระดูกของหมูที่ปราศจากเน้ือ ในมือของคนข้ีเรือนมันนอยนิดเสียยิ่งกวาใบไมใบหน่ึงในปากต๊ักแตนตัว
หนง่ึ
• โลกน้ีคือสถานท่ีพํานักท่ีถูกลอมรอบไวดวยเคร่ืองมือลงโทษดุจแส และถูกสุมกองไวดวยการ
ทรยศคดโกงทุจริต สภาพของมันหากไมอดทนอดกล้ันอยางย่ิงแลว ผูคนท้ังหมดท่ีเขาไปหามันจะพินาศยอย
ยับ
• โลกนี้คือที่อาศัยท่ีกําลังเสื่อมทรามลงตามผูอยูอาศัยของมัน ที่ซึ่งพระบัญญัติถูกผสมปนเปดวยสิ่ง
ท่ีผดิ พระบญั ญตั ิ ความดีผสมปนเปกบั ความชวั่ ความหวานชืน่ ผสมปนเปกับความขม ข่นื
• จงมองโลกน้ีดวยสายตาของนักการศาสนาผูสันโดษ มิใชเหมือนเชนบุคคลที่หลงรักคล่ังไคลมัน
อยา งตาบอด
• โอโลก! ไปหลอกลวงผูอื่นเถิด ฉันไมตองการเจา ฉันไดตัดขาดเจามาสามครั้งแลว ฉันจะไม
แตง งานกับเจา อีกตอ ไปแลว
• โลกนปี้ ระดุจดงั อสรพษิ สัมผสั ของมนั นม่ิ นวล แตการกัดของมนั ถึงกับตาย
มนษุ ย
• มนุษยเปนส่ิงประหลาดมหัศจรรยเสียเหลือเกิน เขามองเห็นไดดวยกับการชวยเหลือของวัตถุทึบ
หนักแนนหนาจํานวนมากมาย เขาพูดไดดวยกับการชวยเหลือของเน้ือน่ิม เขาไดยินไดดวยกับการชวยเหลือ
ของช้ินสว นตา งๆ ของกระดกู และเขาหายใจเขา ออกไดด ว ยกบั การชว ยเหลือของคอหอย
• ลูกหลานของอาดัมชางขัดสนขนแคนเสียนี่กระไร เขาไมรูชวงแหงวันทั้งหลายของเขา ไมเขา
ใจความเจ็บไขไดปวยของเขา การดัดตอยของตัวเห็บก็จะทําใหเขาเจ็บปวดทรมานได เขาดมกล่ินสาปเหง่ือ
ไคลและไอจนถงึ ตาย
• โอลูกหลานของอาดัม จะบังอาจคุยโมไดอยางไร? ผูที่เริ่มตนในฐานะเช้ือจุลินทรีย แลวจบลงใน
ฐานะซากศพ ผูทไี่ มส ามารถชุบเลี้ยงตัวเองไดและไมอาจหนีความตายได?
• ทุกๆ วัน ทูตสวรรคองคหนึ่งจะรองตะโกนวา “โอมนุษย ผูอยูเบ้ืองลางนั้นผลิตลูกหลานออกมา
เพ่อื ตาย กอสรางขึน้ มาเพอ่ื ถูกทําลาย พวกทา นรวมตวั กันเพื่อการจาํ พราก”
ชวี ิต
• ทานจะปติชน่ื ชมในชีวติ ที่กาํ ลงั หดส้นั เขาทกุ ๆ โมงยามไดอยางไร?
• โอ! ชั่วโมงท้ังหลายที่รีบเรงเปล่ียนไปเปนวัน วันท้ังหลายไปสูเดือนท้ังหลาย เดือนท้ังหลายไปสู
ปท งั้ หลาย และเวลาที่เปลยี่ นแปลงท้งั หลายเหลา น้นั เขา ไปสกู ารทําลายลา งของชวี ิตไดอยางไร?
• บุคคลเหลาน้ันไปอยูเสียท่ีไหน? ผูท่ีเคยมีชีวิตยาวนานกวาของทาน บุคคลเหลานั้นไปอยูเสียที่
ไหน? ผูที่ไดละท้ิงอนุสรณสถานท่ีใหญที่สุดเอาไว ไดกอสรางอาคารปอมปราการ ไดเคยจัดองคกรและ
ประดับประดาตกแตงอยางวิจิตรบรรจง ไหนเลาบรรดาผูสั่งสมเหลานั้น? ไหนเลาผูท่ีวางแผนการณ
เหลานน้ั ? กสิ เราะฮอยูไหน? กัยสัร ตบุ บา และฮมิ ยารอยูไ หนเลา ?
• ความรงุ โรจนท ั่วทง้ั โลก มอิ าจถกู ทําลายไดดวยความเสอื่ มลงของโมงยาม
• ความหวานชนื่ แหง ชวี ิตนอี้ ยูทกี่ ารแจกจายใหไ ปดว ยระเบยี บวินยั
• ความพึงพอใจแหงชีวิตนี้ เปรียบประดุจดังเงาของทานเอง หากทานหยุดมันก็หยุด หากทาน
พยายามที่จะลาํ้ หนามัน มนั ก็จะเคลื่อนหางออกไป
• เรอ่ื งราวของชีวิตอันยาวนาน คือโรคภยั และความแกช ราและออนแอลง
• ผใู ดมชี ีวติ ยาวนาน จะตองครํา่ ครวญใหแกม ิตรสหายของเขา
• ชีวิตคือศัตรูท่ีทานมิไดกาวราว ซ่ึงทานมิไดกดข่ี แตมันกดข่ีทาน ซึ่งทานไมเคยโจมตีมัน แตมัน
โจมตที าน
• ชวี ติ คอื ยาพษิ ท่ีบุคคลซมึ ซับมนั ไว หากผูน นั้ ไมรูจักวามนั คือยาพิษชนดิ หนงึ่
• ผูใดก็ตามที่เขายึดติดอยางเหนียวแนนอยูกับชีวิตของเขาเอง ก็ยอมจะเปดตัวของเขาใหกลายเปน
เปา ของความโชคราย และความผันผวนแหงชะตากรรม
• ความบกพรอ งสามประการท่ที าํ ใหชวี ิตไมสามารถลงรอยกนั ได คือความพยาบาทเคยี ดแคน ความ
อิจฉาริษยา และอุปนสิ ัยท่ชี ั่วรา ย
• ในความผนั ผวนของชวี ติ เทา นนั้ ท่บี คุ คลจะตดั สินคณุ คาของมนุษยค นอื่นได
• ชีวติ โลกนแ้ี ละชวี ติ โลกหนา เปรยี บเสมอื นคนท่ีมีภรรยาสองคน ในขณะที่ฝายหน่ึงไดรับความพึง
พอใจนัน้ ยอ มหมายถงึ ความทกุ ขร ะทมของอีกฝายหนงึ่
• วันเหลาน้ันของทานที่หมดไปแลวยอมผานเปนอดีต วันเหลานั้นที่กําลังคืบคลานมายังสงสัยอยู
เพราะฉะนัน้ จงทําการงานในขณะที่ยังคงมีเวลาอยู
• ความหยิ่งผยองท่ีมีตอการครอบครองทรัพยสมบัติอันเปนสิ่งที่ไมจีรัง กอกําเนิดมาจากความโง
เขลาเบาปญ ญา
• จงคิดถึงการสิ้นสุดของมัน ความสุขในตัวของมันเองนั้นมีเพียงชั่วครูยาม ในขณะที่มีความช่ืนชม
ยินดีอยกู ับส่งิ ดีงามใดๆ จงนึกถงึ ความไมจีรังของมนั อยเู สมอๆ
• ไมม ีความสขุ ทางโลกใดๆ เวน เสยี แตจ ะตองตดิ ตามมาดวยนํา้ ตา
• ที่ผานมาแลวดูเหมอื นวาไมเคยไดเ กดิ ขน้ึ มาเลย และอนาคตนั้นพรอมแลว ทีจ่ ะเปน ไป
• การทดสอบทีแ่ ขง็ กระดางท่ีสุดคอื สามสง่ิ เหลานี้ นั้นคือ การแบกภาระครอบครัวอนั หนกั อ้ึง ความ
ขมขนื่ ของการเปน หนสี้ นิ ความเจบ็ ไขไดป ว ยท่ีเร้อื รังยาวนาน
• โชคจากไปแมเ มอ่ื มันมา ชีวิตแตกรา วถึงแมม นั ประสานเขาหากันแลวกต็ าม
• เมื่อโชคหยิบยื่นแกทาน มันใหทานยืมคุณสมบัติตางๆ ของผูอื่น และเมื่อมันหันหลังกลับไปจาก
ทา น มนั กด็ ึงเอาของของทานไป
• หนงึ่ ในเคร่ืองหมายทัง้ หลายของความโชคราย นั่นกค็ ือ การที่ตองมเี พอ่ื นเลวจากคนตํ่าทราม
ความตาย
• ขณะท่ที านมีชวี ิต ทา นตาย
• ทกุ ลมหายใจของมนษุ ย คอื การยางกา วไปสคู วามตาย
• ความตายรอคอยทกุ สรรพสง่ิ ทถ่ี กู บังเกดิ มาใหมชี วี ติ อยู และทุกสรรพส่ิงตอ งจบสิน้
• ทา นคือเกมทค่ี วามตายไลลา ถาทา นยนื เฉยมนั จะจับกมุ ทา น ถา ทานหลบหนมี ันจะไลแ ซงทา น
• มันนาประหลาดใจท่ีวา ใครๆ ก็มักจะลืมความตาย ท้ังๆ ที่แมจะเห็นกันอยูวาจะตองตายเหมือน
คนอืน่ กต็ าม
• คนทร่ี อคอยความตาย มักยอมตนใหกบั การกระทําความดี
• ผใู ดก็ตามที่ไมใหความชวยเหลอื แกพ ีน่ องของเขา จะถูกนบั ใหอยใู นหมูคนตาย
คนดี
• คนดียอมมชี วี ติ อยู แมเม่ือเขาถูกหามไปยังสุสานกต็ าม
• คนทดี่ ีทีส่ ดุ คือผูท่ใี หค วามชวยเหลือรบั ใชอ ยา งมากท่สี ดุ แกบรรดาผทู ีม่ ฐี านะเทาเทยี มกบั เขา
• คนดี คือคนทรี่ ูจักคณุ คา ในความสามารถของผอู น่ื
• คนดีขบถเพื่อตอตานความรุนแรง แตแสดงตัวอยางออนโยนละมุนละไมและเปนคนมีเหตุผล
หากไดรบั การปฏิบัตเิ ปนอยางดี สว นคนเลวทรามหยาบชาจะแข็งกระดางและหยาบคาย เม่ือปรากฏตัวอยูตอ
หนาความออนโยนเมตตา แตจะยอมหมอบราบคาบกเ็ ฉพาะตอ หนา ความแขง็ กราวเทา นั้น
• ส่ิงหน่ึงที่ดีงามที่สุดในอากัปกิริยาของเสรีชน ก็คือการไมถือเอาความไดเปรียบในส่ิงท่ีเขารูวาคน
อ่นื ไมมี
• บุคคลที่มีเกียรติ จะไมแสดงตนโอหังในความสําเร็จที่ยิ่งใหญท่ีสุด และหนักแนนไมขยับเขยื้อน
เหมือนภูเขาท่ีถูกลมเหนือพัดกระหนํ่าอยางแรง สวนคนต่ําทรามถูกทําใหมัวเมาแมดวยความสําเร็จเพียง
เล็กนอ ย อุปมาดัง่ ตนหญา ทตี่ อ งสั่นไหวแมเ พยี งลมออ น
• สิ่งหนึ่งของความเจ็บปวดและลําบากใจที่สุดของคนดี ก็คือพันธะหนาที่ท่ีจะตองใหเกียรติแกคน
ช่วั ราย
• คนท่ีนาสงสารท่ีสุด คือผูรูท่ีอยูภายใตคําส่ังของคนโงเขลา คนท่ีมีธรรมชาติเปนคนใจกวาง
เอ้ือเฟอเผื่อแผ แตตองถูกช้ีนําโดยคนละโมบโลภมาก และคนที่มีคุณธรรมแตตองถูกบงการโดยคนช่ัวมั่ว
โลกยี
• มนุษยประดุจดังมวลไมตางๆ แมวานํ้าท่ีราดรดลงไปจะเปนน้ําอยางเดียวกัน แตผลที่ออกมาไม
เหมอื นกนั
• มวลมนษุ ยก ําลังหลบั ใหล พวกเขาจะต่ืนเมือ่ พวกเขาตาย
• ผทู ่ถี ูกตาํ หนแิ ลว ไมท าํ ผิดอกี เลยจะมสี กั กีค่ น?
คนช่ัว
• คนเลวทส่ี ดุ คอื คนทเ่ี ห็นตนเองดที ่ีสดุ
• คนชั่วคดิ วา คนอืน่ ๆ ไมมใี ครดีเลย เขาจะคดิ ไดอยา งไรวาคนอ่นื ๆ มีในส่งิ ทีต่ ัวเขาเองไมม?ี
• คนท่ียึดถือตนเองเปนใหญ จะมองไมเห็นความบกพรองของตนเอง แตเขาควรจะไดเรียนรูถึง
ความดีเลศิ ของอุปนิสยั ของคนอ่นื ๆ เขาจะถูกทาํ ใหรสู ึกผิดจากสิ่งท่ีเขารูส ึกในขณะน้วี า ในตัวเขาขาดสงิ่ นนั้
• คนท่ีเลวที่สุด คือคนท่ีหลงใหลในความชั่วมั่วโลกีย โดยยึดถือวาเปนส่ิงหอมหวานชวนชื่นที่สุด
และมิไดยับยัง้ รั้งรอตอ ความเกรงกลวั ทีจ่ ะตองเกลอื กกลั้วกบั สิ่งเลวรา ยนน้ั เลย
• คนที่นารังเกียจท่ีสุด คือผูท่ีตอบแทนความดีดวยความชั่ว และผูท่ีนายกยองท่ีสุด คือผูที่ตอบแทน
แกค นเลวดวยการปฏบิ ตั อิ ยางโอบออมอารี
• จงรบี เรงอยางเรง ดวน เพ่ือหลบหนีไปจากคนชวั่ รายและคนหลงโลก
• พิษรายของชาติ คือนกั ปราชญผ ชู วั่ รา ย และผูปกครองทีด่ กขี่ คือพิษรายแหง ความยุตธิ รรม
• คนทน่ี า รงั เกียจที่สุดในสายตาของพระผูเปนเจา คือคนเข็ญใจที่หย่ิงผยองหน่ึง คนแกที่ลวงละเมิด
ประเวณีหนง่ึ และนักปราชญทหี่ ลงระเริงสรุ ยุ สุราย
คุณธรรม
• เสื้อคลุมแหง คณุ ธรรม เปน เกยี รติคณุ อันสูงสดุ
• คณุ ธรรมคอื กุญแจไขสคู วามสําเร็จ
• บคุ คลเปนผูศ รัทธา ตราบเทาทเ่ี ขายงั มีคุณธรรม
• หวั หนาของบรรดาคณุ ธรรม คือการควบคมุ และระงบั ยับยั้งอารมณต า งๆ ได
ความชัว่ ราย
• คนชั่วรายชอบท่ีจะสนับสนุนความชั่วของคนอ่ืนๆ และจะมีขอแกตัวอยางมากมายสําหรับความ
ชั่วของตนเอง
• ความชั่วท่นี าเกลียด คือการตกลงไปสูความไมดงี ามของคนๆ หนึ่ง ซึ่งขอบกพรองน้ันก็มีอยูในตัว
ทานเองเหมือนกนั
• สิ่งหนงึ่ ทช่ี ีใ้ หเ หน็ ถงึ ความเลวราย นั้นก็คือการกาวราวกับคนดี
การเรยี นรู
• หนังสือท้งั หลาย คือสวนของผูรู
• ผคู งแกเ รยี นยอมมีชีวิตอยู แมภ ายหลงั การตายของเขา แตค นโงย อมตายแมข ณะยังคงมชี วี ิตอยู
• นักปราชญย อมรูจ กั คนโง เพราะแตกอนน้ีตัวเขาเองเคยโงมากอน แตคนโงยอมไมรูจักนักปราชญ
เพราะเขาไมเ คยเปนเชน น้นั มากอ น
• ผูใดก็ตามท่ีใจจิตใจของเขาครุนคิดพิจารณาแตความคิดท่ีดี ยอมเรียนรูที่จะจําแนกแยกแยะจุด
ตา งๆ ของความผิดพลาด
• ผูรูท่ีแทจริง คือบุคคลที่เขาใจวาส่ิงที่เขารูน้ัน แทจริงแลวมีเพียงเล็กนอยเมื่อเปรียบเทียบกับส่ิงที่
เขาไมร ู
ความรู
• ไมมขี ุมคลงั ใด เหมือนอยางความรู
• อาณาจกั รแหงความรูนนั้ ไมม ีขอบเขต
• หัวหนาของสติปญญาอนั เปนพรสวรรค คอื ความรู
• ความรูนําไปสปู ญ ญา ดว ยเหตุน้ีผทู ่ีไดรบั การศึกษาจึงเปนคนฉลาด
• ความม่ังมีจะลดนอยถอยลงดวยการจับจา ยใชสอย ในขณะท่ีความรจู ะถกู ทําใหเ พม่ิ พนู ดวยการเผย
แผ
• สิ่งที่หายาก คุณคาของมันยอมเพ่ิมมากข้ึน ยกเวนความรู ย่ิงกระจัดกระจายออกไปมากเทาใด มัน
ก็ย่งิ มคี ามากขน้ึ เทา น้นั
• ท่สี ุดของทัง้ สองส่ิงนี้ ที่ไมอ าจบรรลถุ งึ ได คอื ความรูและความเขา ใจ
• ดว ยความรูท ําใหท านปลอดภัย ดว ยความโงทําใหทา นขาดทุน
• สัจธรรมคือคลังสมบัติท่ีกวางใหญไพศาล ซ่ึงมันไมเคยถูกใชใหหมดส้ินไปได สติปญญาคือเสื้อ
คลมุ ตัวใหมซงึ่ ไมม วี นั เกา
• เสอ้ื คลมุ แหง ความรู จะทําใหทา นเปนอมตะและดไู มแ ก
• จงแสวงหาใหไดม าซึ่งความรู มันเปนอาภรณป ระดบั ตัวทานหากทานเปน คนราํ่ รวย และมนั จะชุบ
เลย้ี งทา นหากทา นยากจน
• บุคคลทป่ี ลอดภยั ท่ีสดุ ในความรูของเขา คอื ผูท ค่ี วามเชอ่ื ม่นั ท้งั หลายของเขาไมถ ูกทําใหออนแอลง
โดยความสงสยั
• ความรทู เี่ ปน ประโยชนทส่ี ุด คือสิ่งท่ผี ูหนึ่งนํามนั ไปสกู ารปฏิบตั ิ
• จงเลือกสวนที่ดีท่ีสุดของวิทยากรแตละสาขา ใหเหมือนอยางผึ้งที่ดูดสวนท่ีละเอียดออนที่สุดของ
ดอกไม
• จงตดิ ตามแสวงหาความรู ทีท่ า นอาจจะควรคาแกตาํ แหนงท่มี เี กียรตอิ ันนา เคารพยกยอ ง
• จงคนหาความรู จงทําใหตัวทานเองเปนผูท่ีรูจักโดยผายทางความรูนั้น จงปฏิบัติมันแลวทานจะ
กลายเปน ผูรูเ ชนกัน
• ประสบการณ คือความรทู ี่ไดร ับมา
• ผูข าดประสบการณ ยอมถกู หลอกอยูบอ ยๆ
• กษัตริยไดรับความเคารพนับถือเพราะอํานาจของพระองค นักปราชญไดรับความเคารพนับถือ
เพราะส่ิงท่ีเขารู ผูที่ทําความดีไดรับความเคารพนับถือเพราะการทําความดีตางๆ ของเขา และหัวหนาเผาชน
ไดร บั ความเคารพนบั ถอื ก็เพราะอายขุ องเขา
• จะรูจ ักคนอื่นไดอยางไร หากบุคคลนั้นยังไมร จู กั ตนเอง?
• จงอยาเกลยี ดในสิ่งทท่ี านไมร ู เพราะความรอู ันเปน สว นที่ใหญก วา นน้ั ประกอบดว ยส่ิงที่ทานไมร ู
• ถา ทา นบดิ บงั ซอ นเรนในสิ่งท่ีทา นรู ทา นจะถูกทึกทักวา ทา นไมร อู ะไรเลย
• บคุ คลควรไตถามถึงเร่อื งทีต่ นไมรู ไมควรอายทจี่ ะกลาววา “ฉันไมร ”ู
• มนษุ ยมกั เปนปฏิปก ษก ับส่ิงทเี่ ขาไมรู
• ภัยรายของความรู คือการไมปฏิบัติตามความรูน้ัน ภัยรายของแรงงาน คือการทํางานแตไมสุจริต
ใจ
• การขวางวิทยาการท้ิงไป ก็เสมือนกับการทุบทําลายไมท่ีตอเรือลําหนึ่งออกเปนช้ินๆ ซ่ึงบรรดา
ผสู รางเรือลํานัน้ พรอมดวยผเู ดินทางทัง้ หมดทโ่ี ดยสารไปกับมนั ตองจมลงจนหมดส้นิ
• ความรูเชนน้ันถือวาผิวเผินมาก ซ่ึงหลงเหลืออยูเฉพาะบนปลายล้ินของทานเทานั้น คุณธรรม
ภายในและคุณคาของความรู คอื สงิ่ ท่ที านยดึ ถือปฏิบตั ิไปตามน้นั
การศึกษา
• แทจริงแลว ทานมีความจําเปนในการศึกษาที่ดี มากเสียย่ิงกวาชัยชนะที่นํามาซึ่งเงินทองและ
ทองคาํ
• การศกึ ษาที่ดี ปกปด แหลง กาํ เนดิ อนั ต่ําตอย
• ผูที่ไดรับการศึกษา ยอมมองเห็นดวยกับจิตใจและวิญญาณ คนโงเขลาน้ันมองเห็นก็แตเพียงกับ
ดวงตาทั้งสองของเขาเทา นนั้
• จงฟง แลวทานจะสอนตวั ทา นเอง จงนง่ิ สงบเงยี บ แลว ทา นจะไมเส่ียงเลย
• อุทิศชีวิตแกศาสนาโดยมิไดรับการสั่งสอนอบรม ก็เหมือนกับลาสีขาวท่ีเดินวนเวียนไปรอบๆ
โดยไมอาจออกไปจากทนี่ น้ั ได
• ผทู ไ่ี มร ูจักเรียนรอู ะไรเลย ยอมไมเคยถกู สอนสงั่
• ผูใดการตามท่ีไมอดทนตอความยากลําบากในการถูกส่ังสอนอบรม จะอยูในความต่ําตอยแหง
อวิชชาตลอดไป
• ครูและนกั เรยี นมีสว นรวมเทาๆ กัน ในรางวลั ของพระผูเ ปน เจา
• บคุ คลยอมเรยี นรไู ดด วยการถามปญหาตางๆ
• การสอนท่ดี ที ส่ี ดุ คอื การสอนทจี่ ะแกไ ขตวั ทา นเองใหถ กู ตอง
• การสอนทมี่ ิไดแ กไ ขตวั ทา นใหถ ูกตอ ง ยอมอยูในแนวทางทผ่ี ิดพลาด
• บุคคลท่มี คี วามสามารถนอ ยทสี่ ุด คอื บคุ คลทีส่ ําแดงตวั เขาเองใหปรากฏวาไมสามารถแกไขตัวเอง
ใหถกู ตอ งได
• ทาํ ตวั ทา นเองใหเ ปน ผูรบั ใชผ ูรูค นใดก็ไดท ที่ านพบเจอ
ปญญา
• คนฉลาด ตองการวันละชั่วโมงทุกๆ วัน เพื่อจัดการสํารวจตรวจสอบมโนธรรมของเขาเอง และ
วางมาตรการกับส่ิงท่เี ขาไดร บั รหู รอื สญู เสียไป
• จติ ใจเปน แหลงของปญญา ดว ยกบั การสดับฟง ในฐานะทีเ่ ปนชอ งทางของมัน
• ปรัชญาเปนพฤกษาท่เี จริญเติบโตในจติ ใจ และดอกผลของมันผา นออกมาทางคําพดู
• ความศรทั ธาและปญ ญาเปนพน่ี องฝาแฝด พระผเู ปน เจาไมทรงรบั สง่ิ หน่งึ ทป่ี ราศจากอกี ส่งิ หน่งึ
• โดยปญ ญาทท่ี ําใหบุคคลบรรลุถงึ ยอดแหง กจิ การงานทงั้ หลาย
• พระผูเปน เจามไิ ดท รงประทานส่งิ ใดใหแ กบ รรดาผถู กู บังเกิดของพระองคที่วางอยูส ูงกวาเหตผุ ล
• แทจริงผูที่เห็นไปกอนลวงหนา จะไมถูกกับดักของเลหกล คนฉลาดก็จะไมถูกหลอกลวงดวย
ความโลภ
• การไวเ นอื้ เชอ่ื ใจตอ บุคคลใดกอ นที่จะรจู กั เขาดี ถือวา ขาดสติปญญา
• ความหลงใหลในโลกยี ว ิสัยเกดิ ขึ้นนอย ในขณะที่ปญ ญาเพมิ่ มากขึน้
• คนฉลาดพ่ึงพาแรงงานของเขาเอง สว นคนโงไ วว างใจในความคดิ เพอฝน ตา งๆ
• ปราชญแ สวงหาความสมบรู ณ คนโงแสวงหาทรพั ย
• สมมตุ ฐิ านของคนฉลาด ยอมใกลเคยี งความถกู ตอ งมากกวาความรูของคนโง
• มันเปนสวนของคนฉลาดท่ีจะตองเช่ือฟงผูมีตําแหนงเหนือเขา ใหความเคารพแกผูท่ีมีความเทา
เทียมกับเขา และใหความยุติธรรมแกผ ูทดี่ อ ยกวา เขา
• ความมั่งค่ังที่ยิ่งใหญท่ีสุด คือความม่ังคั่งแหงสติปญญาและการวินิจฉัยท่ียุติธรรม ความยากจนท่ี
ย่ิงใหญท ่สี ุด คือความยากจนจากความโงเขลาและอวิชชา สวนความไมนาคบท่ีสุด นั้นคือความไรสาระ หย่ิง
ยโส คดโกง และยกยองตนเอง ความสูงสงท่ีสุดของความดีมีศีลธรรม คือความประพฤติอันสุภาพออนโยน
และความดงี ามแหง วัฒนธรรม
• คนฉลาดคิดกอ นแลว พดู สวนคนโงพูดกอ นแลวคดิ
สติปญ ญา
• ผูม สี ติปญ ญา คอื บุคคลทร่ี วู าจะอยูอยางไรในวันนี้ท่ีจะมคี วามสุขมากกวาเมอ่ื วนั วาน
• เกี่ยวกับคุณสมบัติท่ีดีของมนุษย สองประการท่ีมีชื่อเสียงคือ สติปญญาและถอยคํา โดยประการ
แรกเขาจะทาํ ประโยชนใหแกต ัวเอง และในประการท่สี อง เขาจะทาํ ใหคนอน่ื ไดร บั ประโยชน
• สตปิ ญญาเปนพรสวรรคต ามธรรมชาติ และเพ่มิ พูนขึน้ ดวยประสบการณแ ละการสอน
• ไมม ีใครเลยที่เปนผูค รอบครองสติปญ ญา แลวจะถูกลดลงมาสูความยากจน
• เขาเปนผมู ีเกยี รติ ผูซึ่งใชสตปิ ญ ญาอยูเปน ประจาํ
การพจิ ารณาตรกึ ตรอง
• บุคคลที่ครนุ คดิ พิจารณาถงึ ความโปรดปรานท้งั หลายของพระผเู ปน เจา ยอมประสบความสาํ เร็จ
• การครนุ คิดพจิ ารณาของมนุษย เปนกระจกสองใหต ัวเขาไดเ ห็นการกระทาํ ที่ดแี ละช่วั ของเขาเอง
• ผใู ดก็ตามที่มพี ลงั แหง ความตรึกตรอง ยอมไดบทเรียนจากทกุ ๆ ส่ิง
• เรอ่ื งตางๆ ที่มืดมัว จะกลับกลายเปน ความกระจางชดั ในความเพียรและครนุ คิดพจิ ารณา
• การกระทาํ ในสิ่งท่ีไดพจิ ารณาไตรต รองแลว เทา น้นั ท่จี ะทําใหกิจการงานท้ังหลายของทานดําเนิน
ไปไดดว ยดี
• คดิ ใครค รวญกอนทีท่ านจะลงมอื กระทาํ (การโจมตี)
• คดิ ใครค รวญกอ นท่ีทานจะพดู แลวทา นจะหลีกเลยี่ งความผดิ พลาดไดเ ชน กัน
อวิชชาและความโงเขลา
• คนโง คือกอ นหนิ ท่ีไมมนี า้ํ ไหลออกมาจากมนั คอื ตน ไมท ่กี งิ่ กา นสาขาของมนั ไมเคยเขียวชอุม คือ
ดินท่เี มือ่ ปลูกพืชพันธแุ ตไ มเคยผดุ หนอออกชอ มาใหเห็นเลย
• ความโงเ ขลา เปน ศตั รทู ี่นา รังเกยี จท่สี ุดของทา น
• คนโงเขลา ทําอนั ตรายแกมนษุ ยมากกวา มะเรง็ ในรางกาย
• คนโงเขลา มองไมเหน็ ความผดิ พลาดตา งๆ ของเขาเอง และดถู กู รงั เกยี จคําแนะนํา
• ความโง เปน ความเจบ็ ปวดท่ีไมอ าจเยยี วยาได เปนเชอื้ โรคหนึ่งทีไ่ มสามารถจะรักษาได
• คนทโี่ งท ส่ี ดุ คอื บคุ คลท่ีเชอ่ื วาตนเองเปน ผทู ฉี่ ลาดทสี่ ุด
• หนึ่งจากเครอ่ื งหมายตางๆ ของคนโง คอื การเปลย่ี นความคิดเปน ประจํา
การพดู
• มนษุ ยจ ะเปนอะไรหากปราศจากการพดู ? ภาพทถ่ี ูกวาด หรือสัตวทีถ่ กู ปลอ ย!
• ไมพ ูดเมื่อไมใชเ วลาสาํ หรับการพูด
• บอ ยครง้ั ทถี่ อยคาํ ไดท ่ิมแทงเหมือนดาบ
• บอ ยครงั้ ทถ่ี อยคาํ ไดท ิ่มทะลวงลึกกวาลูกศรทง้ั หลาย
• บอยเพยี งใดทถี่ อ ยคําเพยี งคาํ เดียว ไดก อ ใหเ กดิ สงคราม
• ล้นิ มจี ดุ หนึ่งท่คี มกวาหอกเสยี อีก
• คนกีม่ ากนอยแลว ทีม่ ลี น้ิ บอนทําลาย
• ลิ้นของเพ่อื นท่ีโงเขลา คือกญุ แจของเขาที่นําไปสูความตาย
• จงกลัวในคําพูดของทา น มันเปน ลูกธนทู ีพ่ ลาดเปา
• ปกปอ งศรี ษะของทา นใหพ น จากอุปสรรคทั้งหลายแหง ล้นิ ของทา นเอง
• มอื ของลิน้ คอื การเขียน
• ถอ ยคาํ เบาบนริมฝปากและงายตอความเขา ใจ คอื การพดู ทีค่ ลองแคลว
• จติ ใจคือผคู มุ คลังสมบตั ขิ องลน้ิ และลน้ิ คอื ลามของมนุษยทงั้ หลาย
• ลิน้ คอื สัตวท ่ดี รุ ายปาเถ่อื น หากปลอยมนั เปนอสิ ระมันก็จะทาํ รายทา น
• เทา ทีส่ ะดดุ กอใหเ กดิ บาดแผล และลิน้ ทีพ่ ดู โงๆ กอ ใหเ กดิ ความเสียหาย
• ทุกๆ คาํ พดู ท่ีสองของคนโง คอื คํากลา วสบถสาบาน
• การพดู ทีด่ ที ่สี ุด คือการพดู ทเ่ี หมาะสมกับการกระทํา
• การน่ิงเงียบเมื่อทานสามารถท่ีจะพูดบางสิ่งบางอยางไดอยางฉลาดและมีประโยชน มันก็เลวพอๆ
กับการปา วประกาศความคิดตา งๆ ท่ไี มฉ ลาดและโงเงา นนั่ เอง
• หากทานไดรับความมุงหวังและความเคารพแลว ก็จงตอบรับการคารวะและความหวังดีน้ัน
กลับคืนไปในลักษณะที่เหมาะสมที่สุด หากทานไดรับการเกื้อกูล ก็จงใหคืนภาระผูกพันน้ันกลับไปใน
ทํานองเดียวกันใหมากๆ แตผูใดที่รีบเรงกระทําคุณความดีของเขากอน ก็ยอมล้ําหนาในคุณธรรมความดีอยู
เสมอ
• การพูดท่ีดีท่ีสุด คือการพูดที่ไมกาวราวระคายหู และความเขาใจในถอยคําเหลานั้น ก็ไมทําให
สตปิ ญ ญาเมือ่ ยลา
• การพดู ดว ยความจริงใจ สรางความเขมแข็งใหแกเหตผุ ลขอโตแยง ของบคุ คลนนั้
• ไมตอ งคํานึงวาใครพูด แตจ งพจิ ารณาวา เขาพดู อะไร
• อยา ประเมนิ คาความคดิ ที่ดงี ามใหต าํ่ ลง เพียงเพราะวามนั มาจากบคุ คลที่ไมส ําคญั
• ถาคําปราศรัยและความคิดของผูพูดอยูในภาวะสอดคลองกัน ผูฟงก็จะยอมรับการพูดของเขา
มฉิ ะน้นั แลว กจ็ ะไมบ งั เกิดผลใดๆ
• จงพูดเพ่ือทาํ ใหตวั ทา นเองเปน ท่รี ูจกั เพราะมนษุ ยม ักถูกซอนไวใตล ้ินของเขา
• มนษุ ยย งิ่ พูดดวยความจรงิ ใจมากเทาใด เขากจ็ ะไดร บั ความเคารพนับถือมากยงิ่ ขึ้นเทา นั้น
• คนโงมักจะทําใหตัวเองผิดพลาดไปในสามเรื่องดังน้ี การพูดถึงเรื่องตางๆ ท่ีเขาไมมีความรู การ
ตอบกอนทเี่ ขาจะถูกถาม ความหุนหนั พลันแลน ในการดําเนนิ งานตางๆ ของเขา
• ผใู ดกต็ ามทีพ่ ดู ในส่งิ ทเี่ ขาไมสมควรพดู กจ็ ะตองไดรับฟง ในสง่ิ ทีเ่ ขาไมต อ งการฟง
• คําพูดเปนเหมือนยารักษาโรค การใหยารับประทานเพียงเล็กนอยยอมเปนประโยชน แตหากให
มากจนเกินไปก็ถงึ ตายได
• จงระมัดระวังในการวิพากษวิจารณขอเท็จจริงที่ทานไมรูถึงกนบึ้งของมัน และไมรูอยางแมนยํา
ถูกตอง พึงควรละเวน ทั้งนี้เพราะการพูดของทานจะสะทอนใหเห็นถึงสติปญญาของทาน และถอยคํา
ทง้ั หลายของทานมนั จะขยายใหเ หน็ ถึงความรขู องทานดวย
• พิษภัยของการปราศรัย คอื ความยืดยาว
• การพูดมากเกนิ ไป เปนท่นี าเบอ่ื หนายของเพ่อื นฝงู ของตนเอง
• จงหลกี เลีย่ งจากการพูดมากจนเกนิ ไป ซึง่ จะกอ ใหเ กิดความผิดพลาดบอ ยๆ และนาเบอ่ื
• โสตประสาทไรประโยชนเ มอื่ ใจลอย
• หากทา นมิไดเปนนักพูดทีร่ อบรแู ละปราชญเ ปรอ่ื งแลว ก็จงเปน ผฟู ง ท่ีตัง้ ใจ
ความมงุ ราย การลอบกัด การใสรา ยปายสี
• จงละท้ิงการพูดมุงรายทั้งปวง หากจะอยูที่น่ันก็เพ่ือการใหความยุติธรรมตามสมควร หาไมแลวก็
อยาไปอยทู ีน่ นั้ เลย
• จงระวังการลอบกัด มันหวานเมล็ดพันธุทั้งหลายของความขมขื่น และแยกตัวทานออกจากพระผู
เปน เจา และมวลมนุษย
• ผใู ดก็ตามทีฟ่ งการใสร า ยปา ยสี ตัวเขาเองคอื คนใสร า ยปา ยสี
• จงปกปองตัวทานใหพนจากคําพูดท่ีนารังเกียจ เพราะคําพูดเหลานั้นจะทําใหหัวใจท้ังหลายลุก
โชนดวยความโกรธ
สัจธรรม
• สัจธรรมคือทางวบิ ากท่สี ดุ และความรคู ือมคั คเุ ทศกท ี่ดีทสี่ ุด
• สัจธรรมคือการเยียวยารกั ษาทไี่ มเ คยลม เหลว
• สจั ธรรมประดบั ถอ ยคาํ ของบคุ คล
• จงซ่อื สตั ยในคาํ พดู ของทา น และบริสทุ ธใิ์ จในการกระทําตางๆ ของทา น
• ความจริงทด่ี ที ่สี ดุ คอื การรกั ษาคาํ ม่ันสัญญาทง้ั หลาย
การพดู เทจ็
• เงยี บใบเสยี ดกี วา พดู เท็จ
• การพูดเทจ็ เปน การทรยศคดโกงและทจุ ริต
• สัจธรรมเพียงนอยนิด พิชิตความหลงผิดมากมายได เหมือนอยางไฟเพียงนอยนิดที่สามารถเผา
ไหมฟน กองใหญไ ด ฉันใดก็ฉนั น้ัน!
• ผพู ดู ความจริงเปนคนมีเกยี รติ สวนผพู ดู เทจ็ เปน คนทนี่ า ดถู กู
• ผูใดก็ตามที่ลือลั่นไปทั่วเพราะการพูดเท็จ จะเห็นไดวาความม่ันใจของคนท้ังหลายในตัวเขาจะ
เส่อื มลง
• จงหลีกเลี่ยงจากคนพูดเท็จ ถาทานจําเปนจริงๆ ท่ีจะตองสัมพันธติดตอกับเขา ก็จงอยาเชื่อวาเขา
ถูกตอ ง แตอ ยา ใหเ ขาเห็นวาทา นรูวา เขาโกหก เพราะในไมชาเขาจะเลิกคบกับทา นมากกวา ทีเ่ ขาจะเลิกโกหก
• เมื่อความจริงในเส่ือมลง ความหลงผิดก็เพ่ิมข้ึน ลิ้นพูดถึงมิตรภาพ แตหัวใจเต็มไปดวยความจง
เกลยี ดจงชงั
• การหลอกลวงคนท่ไี วเ นือ้ เช่อื ใจในตัวทา น คือความอกตัญู
การประจบสอพลอ
• มใิ ชบทบาทของทานศาสดาทจ่ี ะประจบสอพลอ
• จงอยา ประจบสอพลอ เพราะมันมิใชเ ครื่องหมายของความศรัทธา
• ความสงบเงียบ คอื สวนแหง สมาธิ
• การน่ิงเงียบ ประดุจดังเครื่องประดับตัวทานใหดูเครงขรึม สงบเสงี่ยมพรอมดวยความมีเกียรติ
และเวนทา นไวจากการทต่ี อ งไปขอโทษอะไรกับใครทั้งส้ิน
• ความเงยี บของคนโงเ ขลา คือผา คลุมหนา ของเขา
• มากมายเพียงใดแลว ทคี่ วามเงียบคือคําตอบ
• คาํ ตอบทีค่ ลองแคลวท่ีสดุ ของคนโง คอื การนิ่งเงียบ
• การนงิ่ เงียบเปนส่ิงทดี่ ีกวา การพดู คลอ ง เมื่อมันไมใชเ วลาทีจ่ ะพูด
• การนิ่งเงยี บท่ปี ราศจากความคิด นบั เปนเพยี งความใบเทา น้ัน
ความลบั ตา งๆ
• คนฉลาดมีกลอ งมหศั จรรยก ลองหนึ่ง ซึ่งในนน้ั เก็บความลบั ตา งๆ ของเขาไวได
• ผูใดก็ตามท่ีฝากความไววางใจในความลับไวกับคนอ่ืน ก็เทากับผูน้ันตกลงใจที่จะลดคุณคาของ
ตวั เองลง
• ผใู ดกต็ ามที่รูสึกกระอักกระอว นที่จะเกบ็ ความลับของตนเองไว ยอ มจะแสดงความออนแอออกมา
เสียมากกวา ถาไดกมุ ความลับของผูอนื่ ไว
• ผใู ดก็ตามที่เปดเผยความลับของทาน ยอ มกอความเสยี หายแกทาน
• บุคคลท่ีรักษาความลับท้ังหลายของเขาไวได ยอมสามารถควบคุมกิจการงานท้ังหลายของเขาไว
ไดอ ยา งสมบรู ณแลว
ความหนา ไหวหลังหลอก
• คนกลับกลอกท้งั หลาย คลุมตวั เองไวใ นความมดเท็จ
• คนกลับกลอกมถี อยคาํ หวานหู แตม ีจิตใจทขี่ ม
• ลิน้ ของกลบั กลอกนั้นสะอาด แตมคี วามปวยไขถูกซอนเรนไวใ นหัวใจของเขา
การยกยองสดุดี
• เร่ืองจริงทน่ี าเกลยี ดที่สดุ คือการยกยอ งสดุดตี นเอง
• คยุ โวยกตวั เอง นบั เปน ความลม เหลวในการเคารพตนเอง
• จงระมัดระวังตัวทาน ใหพนจากการรับฟงการยกยองสดุดีตัวทานในเรื่องที่เกินความจริง เพราะ
กล่นิ ไอท่ีฟุงออกมาจากการฟง เร่อื งเชนนั้นจะทาํ ใหห ัวใจเกดิ ความฉอฉลและตาํ่ ทราม
• จงระวังการยกยองสรรเสริญบุคคลอื่นในคุณสมบัติตางๆ ท่ีบุคคลนั้นไมมี การกระทําตางๆ ของ
เขาเปนการทรยศตอ ตวั เองและยงั เปนการโกหกทา นดวย
• คนท่ียกยองทานในคุณสมบัติตางๆ ท่ีทานไมมี ตอไปก็จะพบวาบุคคลนั้นจะตําหนิติเตียนทานใน
ความผดิ ตา งๆ ท่ไี มใ ชข องทาน
• คนท่ีสมควรจะถูกตําหนมิ ากท่ีสดุ ในการกระทาํ ทง้ั หลาย คอื การยกยอ งสดุดีคนตํ่าชา เลวทราม
• ยกยอ งสดดุ คี นช่ัว ถอื เปนบาปทน่ี า รงั เกลียดและนา ชัง
การพูดลอเลน และการหวั เราะเยาะ
• ความเกลยี ดชังกนั เกดิ จากการพูดลอเลน
• การหวั เราะมากเกนิ ไป จะทําใหเ สื่อมเสียเกยี รติยศ
• พดู ตลกขบขนั มากเกนิ ไป แลว ทา นจะไมอ าจดึงกลบั มาสเู รื่องจริงจงั ได
• จงหลกี เลีย่ งจากการพดู ท่ีจะถกู หัวเราะเยาะ แมแตเพยี งการพดู ซ้าํ ตามถอยคาํ ของผูอืน่ ก็ตาม
ความทะลง่ึ โอหัง
• ความทะล่ึงโอหงั ลดเกียรติคุณของมนษุ ย
• ใบหนาของคนทะลง่ึ ทะเลนนน้ั ชางนา เกลยี ดเสยี ยง่ิ กวาอะไรดี!
คําแนะนํา
• คนทฉ่ี ลาดทส่ี ดุ คอื คนท่ีไมร งั เกียจคําแนะนําของบคุ คลอ่ืน
• จงยึดถือเอาคาํ แนะนาํ ของคนฉลาด เชนน้ันแหละทจ่ี ะพน จากขอครหาและความเสยี ใจ
• จงปรกึ ษาแมกับศตั รู ถาเขาเปน คนฉลาด จงอยา ตามคําแนะนําของมติ รที่โงเขลา
• จงปรึกษาหารือกับบรรดาปฏิปกษของทาน เพื่อที่จะเรียนรูจากความคิดตางๆ ของพวกเขา จน
ขยายไปถงึ ฝายปฏิปกษข องพวกเขา และจุดสดุ ทา ยท่พี วกเขาทงั้ หลายกําลังแสวงหาอยู
• จงนําทางตัวทานเองดวยตะเกียงสองของบรรดาท่ีปรึกษา ท่ีพวกเขาปฏิบัติในสิ่งท่ีพวกเขาไดให
คําแนะนําไปแลว
• ผูใดก็ตามที่แสวงหาและปฏิบัติตามคําแนะนําของบุคคลอื่น จะหลีกเล่ียงขอผิดพลาดตางๆ ได
อยางมากมาย ผูใดก็ตามท่ีไมปฏิบัติตามคําปรึกษาหารือแตปฏิบัติตามลําพังดวยตนเอง ผูนั้นยอมสุมเสี่ยงตอ
การกระทาํ ทีผ่ ดิ พลาดไดอ ยา งมากมาย
• มีขอ กระตุน เตอื นในหมูพวกเราใหท ําการปรึกษาหารอื เพราะคําแนะนาํ ของทปี่ รกึ ษาถือเปนความ
บรสิ ทุ ธ์ิ ในขณะที่บคุ คลทแ่ี สวงหาคาํ ปรกึ ษาถูกผสมปนเปไปดว ยโลหะผสมอน่ื ๆ มากอ นแลว
• การใหคําแนะนําแกบุคคลอ่ืนอยางเปดเผยตอสาธารณะ ก็เทากับเปนการตําหนิติเตียนบุคคลนั้น
ไปในทันที
• โลกนจ้ี ะเปน ที่ปรึกษาทด่ี ที ี่สดุ ของทา น ถา ทานทาํ ตามคําแนะนําของมนั
• คนทีใ่ หค าํ แนะนําโดยท่ตี ัวเขาเองมไิ ดปฏบิ ัติตามนน้ั ก็เหมอื นคันธนทู ไี่ รสาย
• คนทขี่ ายคําแนะนําของเขาใหท าน ก็เหมือนกับพอ คาทเี่ สนอดอกเบยี้ แพง
• บุคคลผแู สวงหาคาํ แนะนาํ ตางๆ ยอ มเรียนรูท่จี ะยอมรบั ขอผิดพลาดตางๆ ไวดว ย
ความสนั โดษ
• อยูคนเดียวเสียดกี วา ท่ีจะอยกู บั เพื่อที่ชัว่ ชา
• บุคคลทีอ่ ยูคนเดยี ว ยอมปลอดภยั และสขุ สบายตลอดไป
• ผูท่รี จู กั โลกนี้ ยอมอยูค นเดียว
• ผูทร่ี จู ักมนษุ ย ยอ มหลบหลกี จากมนษุ ย
• บรรดาผูค นที่รจู กั เรา แตเ รามกั ไมรูจักคุณคา ของพวกเขา
• พระผเู ปนเจา จะทรงประทานความมัง่ คง่ั ใหแ กบ ุคคลผซู ่งึ ไมแสวงหาส่ิงใดจากมวลมนษุ ย
การให
• ความเอื้อเฟอเผื่อแผของพระผูเปนเจา มิไดหมายความถึงการยกเลิกวิทยาญาณของพระองค จาก
ความจรงิ เชน นม้ี นั ยอมหมายความวา พระองคจะไมทรงอนมุ ัตใิ หกับทกุ ๆ การวอนขอ
• บุคคลใดก็ตามท่ีไดรับความโปรดปรานจากพระผูเปนเจา จะถูกเรียกรองจากทั่วทุกสารทิศ ถาเขา
แจกจายส่ิงท่ีเขาไดรับความโปรดปรานใหเปนไปตามเจตนารมณแหงพระผูเปนเจา ความสุขของเขาก็จะ
ยั่งยนื ตลอดกาลนาน หากเขาไมป ฏบิ ตั ิเชนนัน้ มันก็จะอยูก ับเขาเพียงชว่ั คราวเทานน้ั
• จงอยาอายท่ีจะตองใหเพยี งนอ ยนิด เพราะการใหอยา งหลอกลวงกเ็ หมือนกับการใหเพียงนอยนิด
• สว นของความใจกวางทดี่ ีกวา คือการใหอ ยา งรวดเรว็
• จงใหแกคนยากจนกอนท่ีเขาจะขอ เพราะหากทานทอดท้ิงเขาไวใหขัดสนจนตองยื่นมือขอเมื่อใด
ก็เทากับทานไดด งึ เอาความเคารพในตัวเองของเขาออกไป ซึ่งมคี ามากกวา ทานทีท่ านไดบริจาคไป
• จงอยาพลดั วนั ประกันพรุง ในสิ่งท่ีทานจะใหแกคนๆ หนึ่งที่เขามีความตองการ เพราะทานไมรูวา
ในวันพรงุ น้อี ะไรทีร่ อคอยทา นและเขาอยู
• สองสิ่งนี้เปนของผูโอบออมอารีที่มีหัวใจกวางขวาง น่ันคือการบริจาคทรัพยสินของเขาและการ
พิทกั ษป กปองเกียรติของตนเอง
• ความใจกวา งประการสดุ ทาย คือการลืมขอกลาวหาที่ทานไดกระทําตอบุคคลอื่น และการจดจําถึง
สทิ ธิทีบ่ ุคคลอ่นื มเี หนอื ตัวทา น
• มนษุ ยม ีสองจาํ พวก คอื คนใจกวางทีไ่ มร ํา่ รวย และคนร่าํ รวยทไ่ี มบ ริจาคสิง่ ใด
• ความรา เริงแจม ใส ยอ มเปน เครอื่ งประดับของผโู อบออมอารที ี่มใี จกวา งขวาง
• มันจะนําความพึงพอใจท่ีเต็มไปดวยความอดทนอดกลั้นมาสูตัวทาน ในการที่ทานไดใหเสื้อคลุม
ตวั หนึ่งกับคนอนื่ มากกวาทีท่ า นจะสวมใสเ อง
• แจกจายออกไปใหกวา งขวางในสิ่งทที่ านไดม ันไวเรยี บรอยแลว ดกี วา ที่จะสะสมสมบัตใิ หม
• การใหท่ีพักพิงแกผูลี้ภัย เทากับเปนการใหที่พักพิงแกตัวทานเอง ใหพนจากการลงโทษในโลก
หนา
• การกระทําท่มี ีเกยี รตสิ งู สุด คอื การรับภาระหน้ีส้นิ ทั้งหลายของบุคคลอ่ืน และการดูแลเอาใจใสแก
ผูเปน แขกของเขา
การทําความดี และความเมตตาปรานี
• จงกระตนุ ใหกระทาํ ความดี และปองกันการกระทําความช่วั
• การทําความดี ทําใหผูหน่ึงเปนคนรับใชของตนเอง แตผลประโยชนที่ควบคูไปกับการเหน็บแนม
ยอมไรคา
• โดยการทาํ ความดี ทา นทําใหเสรีชนคนหนึ่งเปน ทาสรับใชทา น
• ทานไมควรวางผูกระทําดีและผูกระทําช่ัวไวบนพื้นฐานที่เทาเทียมกัน เพราะน้ันจะทําใหผูกระทํา
ความดที อดท้งิ การทาํ ความดี และเทากับเปน การสง เสรมิ คนชวั่ ใหอยใู นความชวั่ ตอ ไป
• จงอยา ตอบแทนความดดี ว ยความชวั่ เพราะมันจะเปนอุปสรรคขดั ขวางการกระทาํ ความดี
• ผใู ดกต็ ามทปี่ ฏิบัติโดยการกระทาํ ความดี จะเห็นวาความหนาวสะทานนน้ั ถกู ทําใหหวานชน่ื
• ผูใดกต็ ามทปี่ รกึ ษาดานผลประโยชนกบั บคุ คลท่ีไมสมควรปรกึ ษายอมเกดิ ความเสยี หาย
• จงปกปดความดที ่ที านทํา แตจงทําใหเปน ที่รูกนั ทว่ั ไปในความดที ผี่ อู น่ื กระทําตอ ทา น
ความฟุมเฟอยสรุ ุย สรุ าย
• จงเอือ้ เฟอ เผ่ือแผ แตไ มฟ ุมเฟอยสรุ ุยสรุ า ย
• จงเลิกความฟมุ เฟอยสรุ ยุ สุราย สาํ หรับคนฟมุ เฟอ ยนั้นไมม ผี ใู ดยกยองเขา ถงึ แมในขณะท่ีเขากําลัง
ใหอยูก็ตาม และไมมใี ครเมตตาสงสารเขาถงึ แมเ ขากําลังขอทานอยูก ต็ าม
• ความหย่ิงไมมีอะไรเลยเวนแตความโง และความฟุมเฟอยสุรุยสุรายนั้นเปนมารดาของความขัด
สนยากจน
• ทุนเล็กนอยที่สุดก็เจริญงอกงามไดดวยกับความสุขุมรอบคอบ ในขณะท่ีความฟุมเฟอยทําให
ทรัพยสมบัติทใี่ หญท่ีสดุ กระจดั กระจายหายไปได
การตอบสนอง
• ผูใดหวานความดีไว ยอมเก็บเกยี่ วซ่งึ รางวลั ของเขา
• ผใู ดหวา นพืชเชน ใด ยอมเกบ็ เกี่ยวผลเชนน้ัน และบคุ คลยอ มไดร ับรางวลั ตอบแทนตามส่ิงท่ีเขาได
กระทําไว
• ผใู ดปลกู พชื แหงความดี ยอมไดเ กบ็ เก่ยี วผลทหี่ วานช่ืนที่สุด
ศลิ ปะการปกครองประเทศ
• ศลิ ปะการปกครองทีด่ ี ยอมทําใหอ าํ นาจเขมแข็งข้นึ
• ผูท ีข่ าดศลิ ปะการปกครองที่ดี ยอมไมค วรคา แกการปกครอง
• ยอมเปนการถูกตองที่วา ผูปกครองควรปกครองตัวเองใหไดเสียกอน กอนที่จะปกครองผูท่ีอยูใต
การปกครองท้ังหลายของเขา
• มันเปน หนาท่ขี องผปู กครอง ทีจ่ ะเลอื กใหก บั ประชาชนในสง่ิ ที่เขาเลือกใหก ับตัวเขาเอง
• ผูค รองนครท่เี ลวทีส่ ดุ คอื บุคคลท่ีบริสุทธิไ์ รเดยี งสาพากันหวาดกลัวทีจ่ ะเขาพบเขา
• ประเทศท่ีเลวรายที่สดุ คือประเทศทพี่ ลเมอื งผอู าศัยอยปู ระเทศไมป ลอดภยั ในชวี ติ และทรัพยสิน
• ส่ิงที่ยากที่สุดของการปฏริ ูปทางการเมือง คอื การเปล่ยี นแปลงจารตี ประเพณตี า งๆ ของพลเมอื ง
• ความเสื่อมของรฐั หน่ึงๆ เกิดมาจากบรรดาชนช้ันกลางทข่ี ้นึ สอู ํานาจ
• ชยั ชนะของชนช้นั กลางเหลา น้ัน จะนาํ กลุมชนชั้นสงู สูงทไ่ี ดรบั การเลือกสรรแลว ใหตกต่าํ ลง
• ความเสื่อมของอาณาจักรปรากฏในตัวของมันเองดังนี้ การสูญเสียหลักการแลวไปติดอยูกับ
ปลีกยอ ยตา งๆ ทรชนคนชัว่ ไดเปรยี บเหนอื ผูอืน่ คุณธรรมความดีไมไดรบั การยกยอ งสรรเสริญ
ความยตุ ิธรรม
• ไมมีสงิ่ ใดท่ที าํ ใหรัฐทัง้ หลายเขมแข็งไดเ ทา กบั ความยุตธิ รรม
• ความยุติธรรมเปน หลกั การนําท่ีสําคญั ของประชาชน
• หากปฏิบัตอิ ยา งยุตธิ รรมแลว อํานาจของทา นจะคงอยูตลอดไป
• การบริจาคทานของอํานาจ คอื ความยุติธรรม
• การบริจาคทานของพระราชา คอื การใหความยุติธรรมแกผูถูกกดขี่
• ไมมผี ูปกครองทยี่ ุติธรรมคนใดท่ีตอ งการความชว ยเหลือจากหมูสหายของเขา
• ความหายนะของประเทศ คือผูรทู ่ีหลงใหลในโลกยี และทรราช
การกดขี่
• สามกลุมของมนุษยท่ีถูกตัดขาดจากพรแหงความโปรดปรานของพระผูเปนเจา นั่นคือบรรดาผูกด
ข่ี กลุมบุคคลที่ชวยเหลอื สนับสนุนการกดขี่ กลมุ บุคคลที่อดทนตอการกดข่ี
• บคุ คลจะสมารถนอนหลับได หลังจากการตายของบตุ รของตน แตจะนอนไมห ลบั ภายใตก ารกดข่ี
• รปู แบบที่ดที ส่ี ดุ ของความยตุ ธิ รรม คอื การชวยเหลือสงเคราะหผ ถู กู กดข่ีทั้งหลาย
• กษัตริยท ด่ี ีท่ีสุด คือผูท่ีขจัดการกดข่แี ละทาํ ใหค วามเปน ธรรมกลบั คนื มาอกี ครงั้
• สัตวปาเถ่ือนที่ฉีกเน้ือหนังออกเปนชิ้นๆ และสวาปาม ยอมเปนที่พึงพอใจแกผูครองนครท่ีชอบ
ความรนุ แรงและกดข่ขี มเหงรังแก
• ผูปกครองท่ีกดข่ีผูที่อยูใตการปกครองท้ังหลายของเขา แมจะมีชีวิตอยู แตประชาชนเหลาน้ัน
ปรารถนาทีจ่ ะเหน็ เขาตาย
• ชว่ั โมงแหง การแกแคนของผูถูกกดข่ี นาหวาดกลวั ยิง่ กวาชัว่ โมงของการกดขี่ของเผด็จการเสยี อกี
• จงหลีกเลีย่ งผกู ดขี่ ดว ยการขอความคมุ ครองจากพระผเู ปน เจา ซง่ึ ไมมีใครปกปองทานไดนอกจาก
พระผเู ปนเจา เทา น้นั
• จงหลกี หางจากการกดขี่ เพราะไมม ผี ูปกครองทีก่ ดขค่ี นใดเลยท่ีจะไดสดู กล่ินไอของสรวงสวรรค
• เม่ือทานพบเหน็ ผทู ่ถี กู กดข่ี ก็จงชวยเหลอื เขาตอ ตานผูกดข่ี
• ผูใดก็ตามทส่ี งสารตวั เอง กจ็ งอยา กดขผี่ ูอืน่
• ผกู ดข่ีความชอบธรรม คือผูท่ีชวยเหลอื สนบั สนุนความอยตุ ิธรรม
• ผูใดก็ตามท่ีกดข่ี เขาก็จะถกู กดข่ี
• การกดขี่และเผดจ็ การทรราช เปน สหายที่เลวรา ยสาํ หรบั โลกหนา
ทรราช
• ผปู กครองท่กี ดข่ี คอื ความหายนะของประเทศท้งั หลาย
• อนั ตรายทัง้ หลายจะติดตามทกุ ขณะในยามต่ืนของผูปกครองทก่ี ดขี่
• ผูใ ดก็ตามท่ีข้นึ ข่คี วามเปน ทรราช จะไดเห็นการคุมบังเหียนของเขาตองคล้ําคะมําลง
• บรรดารัฐมนตรีท่ีชั่วราย ยอมเปนผูชวยเหลือของผูปกครองท่ีกดข่ี และเปนพ่ีนองของบรรดา
ผกู ระทําความชั่ว
• ผูใดเร่มิ การปกครองท่ีกดข่ี จะเสยี ใจในไมช า
ญาตพิ ีน่ อ ง
• บอยครง้ั ทีพ่ บวา ญาตพิ น่ี องของทา นอยหู างไกลจากทานมากกวา คนแปลกหนาทั้งหลาย
• จงเอ้ือเฟอเผ่ือแผตอญาติพ่ีนองของทาน จงใหเกียรติถาหากเขาเปนคนฉลาด ใหเขาลําบากบางถา
เขาเปนคนโง จงชวยเหลือเขาถาเขายากจน เพราะเขาอาจจะพิสูจนใหเห็นถึงการสนับสนุนทานอยางยิ่งใหญ
ทส่ี ุด ท้ังในยามสขุ สบายและยามทุกขยากของทาน
• ความเกลียดชังกันในหมูญาติพี่นอง ยอมเปนสาเหตุแหงความเศราโศก มากเสียกวาการถูกแมลง
ปอ งตอ ยเสยี อกี
มติ รภาพ
• เพ่ือนท่ีแทจ ริง คือวิญญาณเดียวกันทอี่ ยใู นเรือนรา งทแ่ี ตกตา งกนั
• สง่ิ ใหมท ่สี ดุ มกั ดที สี่ ดุ แตเ พื่อนท่ดี ที ีส่ ดุ คือเพ่อื นท่เี กา แกที่สุด
• มติ รภาพยอมไดมาดว ยความสัมพนั ธ
• มติ รภาพ คือความเปนพี่นองท่ีใกลช ิดทส่ี ดุ
• ความสภุ าพออ นโยนกอ ใหเ กดิ มติ รภาพ
• หากมีความมนั่ ใจในพวกเขาเหลา น้นั ทา นก็จะมีความสุขในมติ รภาพของพวกเขา
• จงใชช ีวิตของทานอยางมอี สิ ระกับเพื่อนฝูงของทาน แตอยาละท้ิงพวกเขาเพียงเพราะทานตองการ
ทจี่ ะอยูอยางสงบเพยี งลาํ พัง
• ผูใดกต็ ามทีล่ ะท้ิงเพ่อื นเพราะความผดิ เพยี งเล็กนอย กเ็ ปนการเส่ยี งที่จะอยอู ยางปราศจากเพ่ือน
• อยาลืมที่จะใหเกียรติในสิทธิตางๆ ของเพ่ือนของทาน บนพ้ืนฐานของความเปนเพ่ือนที่สนิทชิด
เช้ือ เพราะหากเขาหยุดความเปน เพื่อนกบั ทา น ทา นกจ็ ะเหยยี บยํา่ ในสทิ ธิตา งๆ ของเขาทันที
• คนแปลกหนา คือคนทีไ่ มเ คยมเี พ่ือน
• ไมตองแสวงหาที่จะมีเพื่อนมากเกินไป เพราะการทอดท้ิงเพื่อนคนน้ีหรือคนน้ัน ยอมจะสราง
ความเปนศัตรูใหกับเขา เพื่อนฝูงก็เหมือนไฟ หากมากเกินไปก็เผาไหม ฉะน้ันเพียงนอยคนยอมเปน
คุณประโยชน
• จงอยาเลือกเอาศัตรูของเพอื่ นของทา นมาเปน เพ่ือนของทา น
• จงอยาเปนเพ่ือนกับคนโง เพราะเขาจะทําใหทานเดือดรอน ถึงแมวาสิ่งที่เขากระทําใหนั้นดูวาจะ
เปนประโยชนก ็ตาม
• มิตรท่ีช่ัวทส่ี ุด คือผยู กยอปอปน ทา นและแตงแตม สีสรรคความชวั่ ของทานใหเ ห็นเปนสง่ิ ดีงาม
• หากมิตรผูหน่ึงที่จริงใจ แตภายหลังพบวาเขาเปนผูทรยศคดโกง ก็ยอมเปนความงายดายท่ีจะตัด
สัมพนั ธก บั เขา
• มีมติ รท่ีแทจรงิ ต้งั จํานวนเทา ใดแลว ที่ทาํ ใหผ หู นง่ึ ตอ งปวดราวโดยมไิ ดตง้ั ใจ
• บคุ คลผนู ้ันยอมมใิ ชเพอ่ื นของทาน หากทา นยงั ตอ งการคนกลางมาไกลเ กลี่ยระหวางเขากบั ทา น
• ถึงแมทานจะมอบโลกท้ังใบ มันก็ยังไมเปนการเพียงพอที่จะเอาชนะในมิตรภาพของผูกลับกลอก
ได
• ในเวลาหนา สว่ิ หนา ขวาน ผหู นึ่งยอ มสามารถบอกไดวา ใครเปน มิตรใครเปน ศตั รู
• เพ่ือนทเ่ี ลวท่ีสุด ก็คือผูท ไี่ ปมาหาสูกับทา นยามรุงเรอื ง และละทงิ้ ทานในยามตกอับ
• หากเพ่อื นคนหน่งึ อจิ ฉาทา น ดังนน้ั เขากม็ ใิ ชเพื่อนทแี่ ทจรงิ
• ผูหนึ่งยังมิอาจพิจารณาใหเปนเพ่ือนได จนกวาจะไดทําการทดสอบเขาดวยกันสามโอกาส นั่นคือ
ในยามจาํ เปนเมอ่ื อยูลับหลังทาน และเมอ่ื ภายหลงั จากท่ีทา นตายไปแลว
• บรรดาผูท ม่ี องหาทานในยามรงุ เรือง ยอมละทง้ิ ทา นในยามขัดสน
• พ่ีนอ งของทา น ก็คือผทู ีช่ วยเหลอื ทา นเมอ่ื ทา นตกอยูในความยากลาํ บาก
• มนั มีบอยครง้ั สักขนาดไหน ท่คี นรกั และชอบพอกันคูหนึ่ง หากเขาจะตองแยกทางกันก็ยังจะดีเสีย
กวา
ศตั รู
• ศตั รูเพียงคนเดียวกถ็ อื วามากพอแลว
• อยาไปชงิ ชังศตั รู ถึงแมเ ขาจะเปน ผูออนแอก็ตาม
• บุคคลท่ีไมส ามารถแยกแยะความดีออกจากความชว่ั ได ก็คือศัตรคู นหนงึ่ นั่นเอง
• จงอยา ใหถ กู หลอกดวยกบั อาชีพอันสุจริตของศัตรูคนใด เพราะศัตรูทุกคนน้ันเปรียบประดุจดังนํ้า
ที่เมื่อมันถกู สาดเขาไปในกองเพลงิ มนั จะทาํ ใหเ พลิงมอดลง
• ศตั รทู ี่ไดแ สดงออกถงึ ความเกลยี ดชงั ของเขาอยา งเปด เผย ยอ มเปน ศัตรทู ี่ไมม ีความสาํ คัญอันใด
• การไวช วี ิตแกศตั รู ทําใหอํานาจขจรขจาย
• หากมีการปรองดองกันในระหวางศัตรูของทานกับตัวของทาน และทานไดใหคําสัตยสาบานใน
กิจการของทานกับมันแลว ก็จงใหเกียรติกับพันธสัญญาของทาน จงเชื่อฟงแมกับความช่ัว เพราะมันคือ
คณุ ธรรมของทา น
• ผใู ดก็ตามทลี่ ะท้ิงฝายของเขาไป กเ็ ทา กบั เปนการชว ยเหลือศตั รขู องเขา
ความกลา หาญชาญชัย และความขลาดกลวั
• “ความกลาหาญเย่ียงชายชาตร”ี คือถอ ยคาํ ทั่วไปทีม่ นั หอมลอ มคณุ สมบัติตางๆ ไวท ง้ั หมด
• การบรจิ าคทานของความกลา หาญ กค็ อื การทาํ สงครามศาสนา
• แนนอนยิ่งท่ีจุดจบอันมีเกียรติสูงสุดของชีวิตมนุษยคนหนึ่ง ก็คือการตายในสนามแหงเกียรติยศ
ฉันขอสาบานตอพระองคผูทรงเก็บรักษาดวงวิญญาณของฉัน วาฉันปรารถนาท่ีจะถูกดาบฟนสักพันครั้ง
มากกวา ทีจ่ ะตองนอนตายบนเตยี งนอนของฉนั
• หากทานมีความสามารถที่จะพินิจพิเคราะหได ทานก็จะเห็นไดเปนที่แนนอนวา ความกลาหาญ
และสจั ธรรมนน้ั จะอยูเคียงคูกันเสมอ และความเท็จกจ็ ะอยกู ับความขี้ขลาด
• ความกลา หาญ คือเกียรติอันรุงโรจน และความขข้ี ลาดเปนความตกตาํ่ ทเี่ หน็ ไดช ัด
• จงมคี วามละอายที่จะผละหนจี ากการทาํ ศึกสงคราม เพราะมนั จะทําใหผสู บื ตระกลู ของตองคาํ สาป
แหง ความอปั ยศ และนรกจะเปนของทา นในวันตัดสินพิพากษา
• การหลบหนีอยางเสียขวัญ ก็คือการสวมเสื้ออันอัปยศใหกับตัวทานเอง และทําตัวของทานให
เหมาะสมกบั นรก
• ขอสาบานตออลั ลอฮ หากในวนั นท้ี า นไดห ลบหนีคมดาบของศตั รูคนหน่ึงไปได แตวันพรุงนี้ทาน
จะไมสามารถหลบหนกี ารตดั สนิ ของพระองคผูทรงสงู สงไปได
• คนขข้ี ลาดยอ มไมมีความสขุ ในชวี ติ
ความสูงศกั ด์ิ
• คุณสมบัตอิ ันย่งิ ใหญตางๆ นําไปสูความสงู ศกั ด์ิ และมใิ ชก ระดกู ผุๆ ของบรรพบุรษุ
• คณุ ธรรมทีบ่ ุตรมีตอ บดิ มารดา นบั เปนเคร่อื งพสิ จู นข องชาติกาํ เนิดท่ดี ี
• มนุษยมกั มีความละมา ยคลายคลึงกบั ผทู ่ีอยรู วมสมยั กบั พวกเขา มากกวา บดิ าของเขาเสียอีก
• บุตรที่เลวคนหน่ึง ยอมทําลายเกียรติยศท้ังมวลของบุคคลหนึ่ง และทําใหบรรพบุรุษของเขาตอง
อบั อาย
ความรํ่ารวย
• ผหู น่งึ ประสบกบั ความม่ังมเี พราะทาํ การเสีย่ ง
• ผทู เี่ ขามคี วามสขุ ก็คือผูทีเ่ ขารํา่ รวยมาจากการประกอบอาชพี ทีส่ จุ รติ
• เงินทองจะไมม วี ันสูญเสยี ไป เม่อื มันถูกใชไปเพือ่ การรกั ษาช่อื เสยี งท่ดี ขี องทา นเอาไว
• ผูใดก็ตามที่ไมไดรับผลประโยชนจากสิ่งท่ีเขาเปนเจาของ ก็เทากับวาเขาไดส่ังสมมันไวใหกับ
ภรรยาของเขาและสามคี นตอ ไปของนาง
• จงอยา นับเอาบุคคลหนึ่งวา เปนคนรวย หากเขาไมยอมใชจ า ยอะไรเลย
• ผูใดก็ตามที่ไมเชื่อฟงทรัพยสฤงคารในทางโลก ทรัพยสฤงคารในทางโลกก็จะหันมาเชื่อฟงและ
ปฏบิ ัติตามเขา
• มนั ชางเปนอาชญากรรมทีน่ ารงั เกยี จสกั ขนาดไหนหนอ! ท่ีไปยดึ เอาทรัพยสินของลูกกาํ พรา มา
• การยึดกมุ ทีช่ ั่วรา ยท่ีสดุ กค็ ือเม่อื สิง่ ของท่มี ีปญหาไดถ กู มอบใหก ับทา นเปน ผูดแู ลรักษา
• การมหี นีสนิ มากมายจนเกนิ ไป ทาํ ใหคนที่มีความจรงิ ใจตองโกหก และคนท่ีมีเกยี รตติ องหนีหนา
• มนั เปนเพราะความรํา่ รวยจนเกินไป ทเ่ี ปน ตนเหตุทําใหห ัวใจของมนุษยต อ งฉอฉลและสั่งสมบาป
• จงแสวงหาความชวยเหลือจากพระผูเปนเจา ใหปลอดพนจากความมัวเมาในทรัพยสมบัติ ผูหน่ึง
จะพบวามันเปนเรือ่ งยากทีเดียวท่ีจะเยยี วยารักษาตัวของเขาใหพ นจากโรคน้ี
ความพงึ พอใจ
• มนษุ ยพึงพอใจอยกู ับความจําเปนในเรอื่ งเล็กๆ นอยๆ ไมใ ชเร่ืองทมี่ ากมายอันใด
• ไมมีทรัพยสฤงคารใดที่จะเทียบเทา กับความพงึ พอใจ
• ผูใดก็ตามที่พึงพอใจอยูกับสิ่งที่พระผูเปนเจาไดทรงมอบใหกับเขา ยอมจะไมเศราโศกกับส่ิงท่ีเขา
ไมม ี
• หากทานไมส ามารถจะหาในส่งิ ทท่ี า นปรารถนาได ก็จงพึงพอใจกับสิง่ ทที่ า นมีอยู
ความยากจน
• จงอยาใหความยากจนและความผิดหวังทําใหทานทุกขใจ เพราะทองคําตองถูกทดสอบในไฟ ผู
ศรัทธากต็ อ งถูกนําตวั ไปสอบสวน
• ผหู น่งึ ทีเ่ ทีย่ วโพนทนาถงึ ความยากจน ยอมทําใหตวั ของเขาตกตา่ํ
ความละโมบและความโลภมาก
• คนละโมบเปน กองคลังใหกับทายาทของเขา
• คนละโมบเปน คนจน แมโลกทง้ั ใบจะเปน ของเขาก็ตาม
• เมื่อคนละโมบประสบความสาํ เร็จจนมากเกินขนาดของเขา กรยิ าทาทางของเขาจะเปลี่ยนไป
• คนตระหน่มี ักจะรสู กึ ตาํ่ ตอยอยเู สมอ และคนขอี้ ิจฉากจ็ ะมโี รคภัยอยูตลอดไป
• ความโลภทาํ ใหต กตา่ํ
• ความโลภมากทําใหมนุษยตกตํ่า ความตายมันเปนเรื่องยากแตยังนอยกวาการไปขอใหบริจาคเสีย
อกี
• มันเปนความสุขของคนดีที่ใหอาหารแกบุคคลอื่น แตสวนของพวกที่เปนผูละโมบนั่นคือการ
แสวงหาของกนิ ใหก ับตวั ของพวกเขาเอง
• ความโลภมากและความละโมบ ทําใหค วามสามารถในการตัดสินและสติปญญาตองมดื มัวลง
• ความโลภมากเปน ระบบทาสที่ถาวร
• ผูหน่ึงที่เขาพัฒนาอุปนิสัยของความโลภมากและความละโมบ จะถูกเชิญชวนไปสูความตกต่ําเลว
ทราม ผูหน่ึงที่เขาโฆษณาความยากจนและเคราะหกรรมของเขา จะตองประสบกับความตํ่าตอยอยูเสมอ ผู
หนง่ึ ทีเ่ ขาไมสามารถควบคุมลิ้นของเขาได มันจะตองพบกบั ความกระอกั กระอวนใจและความไมสบายใจ
ความบริสทุ ธ์ผิ ุดผอ ง และความเยายวน
• ความบรสิ ทุ ธิผ์ ดุ ผอ งนบั เปนปอ มปราการทแี่ ขง็ แกรง
• ความบริสทุ ธ์ิผุดผอ ง ทําใหค วามเยายวนตองออ นกาํ ลังลง
• ยอมไมมีวทิ ยาญาณในความเยา ยวน
• เมอื่ ความสนกุ สนานเรมิ่ ขนึ้ ความเยายวนกจ็ ะตดิ ตามมา แตค วามเสือ่ มสลายคอื ตวั ทําลายลา งมัน
สุขภาพ
• สขุ ภาพนบั เปนทรัพยสนิ ทีย่ ่งิ ใหญทีส่ ดุ
• ความมสี ติ คอื การมีสุขภาพพลานามัย
• สองสิ่งน้ีจะยังไมเห็นคุณคา จนกวามันจะอําลาจากไป นั่นคือ ความหนุมสาวและการมีสุขภาพ
พาลานามยั
• จงสดับเถิด! ทรัพยสินนับเปนความจําเริญ แตสุขภาพพลานามัยเปนเรื่องท่ีดีกวา แตที่ดีกวาน้ันก็
คือหัวใจทมี่ ีคุณธรรม
• หากผูหนึง่ มีสุขภาพทด่ี ี กน็ บั เปน ความหรรษาทจ่ี ะมีชีวติ อยู
• การลมเลิกในส่ิงทเี่ ปนความทะยานอยาก นบั เปนการเยียวยารักษาทีม่ มี รรคผลที่สุด
• จงรกั ษาโรคภยั ดวยกับการบรจิ าคทาน
• จงรังเกยี จทองทีอ่ มิ่ แปร ซ่งึ จะตามมาดวยความปว ยไขแ ละฝนราย
• ผูใดก็ตามท่ีไมอดทนในการละวางไปเสียจากเน้ือท่ีตองหาม ยอมจะไดเห็นโรคภัยเขามา
เบียดเบียนเขา
• การปดบงั ความเจ็บปว ยของผหู น่ึงจากแพทยผรู กั ษาเขา ก็คือผทู รยศตอ สุขภาพของเขาเอง
• จงใชอดทนอดกลนั้ ของทา น เปนผูแกแ คนทานในความละโมบโลภมากของทาน ประดุงดังผูท่ีใช
เหล็กในการแกแ คนศัตรู
การบริจาคทาน และความอดทนอดกลั้น
• เมื่อทานเลีย้ งอาหารคนจน กจ็ งเลย้ี งพวกเขาใหด เี ถิด
• ผศู รัทธาคนหนึ่งยอมไมรบั ประทานจนอิ่มแปร ในขณะท่ีพ่ีนองของเขายังหวิ โหยอยู
• เขาผซู ึง่ บริโภคเพียงเลก็ นอย ยอมมีความคดิ ท่สี ะอาดบรสิ ุทธ์ิมากกวา
• ความมสี ตินบั เปนทรัพยส มบัตขิ องคนจน ในขณะท่คี วามรเู ปนของปวงปราชญ
• ความมสี ติทาํ ใหเพม่ิ พนู
• ความมึนเมาของความอวดดี กค็ อื ความยิ่งยโสและทรนง มันซางชายง่ิ กวา การเมาเหลาองนุ เสยี อกี
• การบรจิ าคเพียงเล็กนอยในหนทางของพระผูเปน เจา ยอมจะนําผลตอบแทนอนั ยิง่ ใหญมาใหท าน
• จงยบั ยั้งเสยี กอ น ดีกวาที่จะไปเสียใจในภายหลัง
• หากทานประสงคท่ีจะวิงวอนของพรจากพระผูอภิบาล เพ่ือหนทางแหงปจจัยท่ีดีกวา ก็จงบริจาค
บางสงิ่ ไปในทางกุศลเสียกอ น
• จงอยาไดละอายกับจํานวนเงินท่ีไดบริจาคไปเพียงนอยนิด เพราะการปลอยใหคนยากจนขัดสน
ตอ งกลบั ไปมือเปลา นบั เปนความอับอายท่ยี ง่ิ ใหญกวา
ความใจบญุ ใจกศุ ล
• จงเปนคนใจบุญแตอยาฟมุ เฟอย จงละเอียดถถ่ี ว นแตอ ยาตระหนี่
• หากทานไดช ว ยเหลือบุคคลท่เี หมาะสม โดยทเ่ี ขายงั มิไดร องขอ นน้ั คือความใจบุญใจกุศล แตหาก
ทานไดช ว ยเขาเพราะเขามารอ งขอ สว นใหญก็เน่ืองมาจากความรูสึกละอายที่จะปฏิเสธเขา หรือเกรงวาจะถูก
ตอวา
โอกาส
• โอกาสทสี่ ูญเสยี ไปมักจะไมห วนกลับมาอีก จนกระทัง่ สายเกนิ ไป
• โอกาสของบุคคลหน่ึงมักผา นไปอยางรวดเรว็ และจะกลับมาดวยความเชอ่ื งชา
• โอกาสผา นไปราวกบั เมฆกอ นหนึ่ง ดังนั้นจงเอาประโยชนเ สียกอ นในสงิ่ ดๆี ของมัน
• หากเปนไปไดเมื่อมีโอกาสกจ็ งรบี ควา เอาไวกอ นในขณะที่มนั บนิ เขามา เพราะทา นจะไมมีวันแซง
หนามันไปได
• วันและคนื มันกําลงั ทํางานกับตัวทานอยู ดังนั้น จงทําตัวทานใหไดใชประโยชนจากมัน เพราะมัน
กําลังเอาไปจากทา น ดังน้ัน ทานกค็ วรจะเอาจากมนั เชนกัน
• ในทุกขณะจิตของทาน ก็คือสวนหนึ่งของชีวิตทาน ดังน้ัน จงใชเวลาน้ันเพ่ือความจรรโลงใจของ
ทานเถิด
ขันติธรรม
• เขาชนะเพราะเรียนรูศิลปะในการรอคอย
• ความอดทนอนั ขมขนื่ ยอ มเปนผลแหง ความสาํ เร็จ
• ผูใดท่เี คาะประตูเรยี กดว ยความเพยี รพยาม ยอมจบลงดว ยการไดเ ขา ไป
• มันข้ึนอยกู บั ทา นทีจ่ ะแสดงความอดทนในยามเคราะหก รรม และในยามหมดอาลัย
• เวลามีอยูสองวัน วันหน่ึงเปนของทาน อีกวันหนึ่งตอตานทาน จงอยาจองหองหากพบกับ
ความสําเร็จ และจงอดทนในความทุกขยาก แนนอนยิ่ง เคราะหกรรมมิใชเรื่องที่เกิดข้ึนอยูตลอดไป มัน
จะตอ งสน้ิ สุดยุติลง ดังนน้ั จงอดทนจนกวาจดุ จบของมันจะมาถงึ
• จงมองหาความอ่ิมเอบิ ภายหลงั จากความเศรา หมอง และจงอยา ส้นิ หวังกบั ความรกั ที่มตี อ สวรรค
• มนั มคี วามดตี ัง้ เทาใดแลวที่มาถึงทา น ในขณะท่ีทา นไมเ คยคาดหวงั จากมันเลย
• ความทุกขยากเปน เรอื่ งงา ยที่จะแบกรบั มันไว สําหรับผทู รี่ ถู ึงวธิ ี
• หากทานมิใชเปนผูที่อดทน ก็จงแสดงออกประหน่ึงวาทานเปน มันมีอยูบอยคร้ังทีเดียวท่ีผูหน่ึง
เลยี นแบบผคู น โดยท่ีตวั เขาเองก็ไมเคยพัฒนาไปเหมอื นกบั พวกเขา
• การหมดความอดทนถือเปนเร่ืองท่ียอมรับได ก็เฉพาะเมื่อมันชวยขจัดความรูสึกท่ีไมดีตอระยะ
การเดินทาง หรือปด เปามันใหทเุ ลาเบาบางลง
• จงอดทนตอ ความเศรา โศกและวกิ ฤตกิ ารณดวยขนั ตธิ รรม หาไมแลว ทานก็จะไมม คี วามสุข
• บุคคลที่ปฏิบัติดวยความขันติ จะไมถูกลิดรอนไปจากความสําเร็จ ถึงแมความสําเร็จอาจตองใช
เวลายาวนานกวาที่จะมาถึง
• จงแสวงหาความอดทนและการยืนหยัด เพราะความสัมพันธของมันที่มีตอการศรัทธาที่แทจริง
เปนเชนเดียวกับศีรษะท่ีมีตอรางกาย ซึ่งรางกายยอมไมมีประโยชนหากปราศจากศีรษะ ในทํานองเดียวกัน
ศรัทธาที่แทจริง ยอมหาประโยชนอันใดมิไดหากปราศจากคุณสมบัติของการยอมตน การยืนหยัด และความ
อดทน
การใหอ ภยั
• การใหอ ภยั นับเปนมงกุฎของคณุ ภาพท่ยี ่ิงใหญ
• จงยอมรับในการขออภัย สําหรบั ผูท่เี ขาแสวหาการอภัยโทษจากทา น
• นับเปน การดีท่ไี มกระทาํ บาปหนง่ึ มากกวาที่จะไปขอใหผูหนงึ่ อภัยใหก ับเรา
• คนท่ชี ว่ั ท่สี ดุ คอื ผูท่ไี มเคยใหอ ภัยกับใคร หรอื ไมเ คยแมแตจะขออภัยใคร
• จงอยารีบเรงไปสูการลงโทษ ในความผิดท่ีบุคคลหนึ่งไดกระทํา แตจงปลอยใหมีโอกาสเพื่อการ
ขออภยั ในระหวางการทาํ ผดิ และการลงโทษ
• จงลงโทษคนรับใชของทาน หากเขาฝาฝนคําส่ังของพระผูเปนเจา แตจงอภัยใหกับเขาท่ีด้ือดึงไม
ปฏบิ ตั ติ ามทา น
• เมื่อทานมีชัยชนะเหนือศัตรูของทาน ก็จงใหอภัยกับเขา ซึ่งเปนหนทางท่ีทานจะตอบแทนการ
ขอบคณุ ตอ พระผูเปน เจา ที่พระองคไ ดทรงประทานพลังอาํ นาจในการพชิ ิตใหก ับทา น
• ผูใดทสี่ ามารถมองเหน็ ความผดิ ของตนเองได ยอมเปนผูนิ่มนวลตอความผดิ ของผูอนื่
• เขาเพยี งผเู ดยี วเทาน้ันทีส่ ามารถใหอภัย กค็ ือผทู ่มี ีอาํ นาจในการจัดการลงโทษ
• หากทา นมโี อกาสและมีอํานาจเหนอื ศตั รูของทา น กจ็ งใหอภยั กับเขาเพือ่ เปนการขอบคุณตอพระผู
เปน เจา ในชยั ชนะนี้
• กจิ กรรมท่ีดีเลศิ ของบคุ คลหน่งึ ท่ียง่ิ ใหญ คอื การใหอภยั และการลืม
ความอาลยั รกั
• ผูห นึง่ ทไ่ี มเคยมีความสงสารตอผูใด ยอมไมเคยไดรับความสงสาร
• ผูทมี่ ีความอาลัยรกั ตอเดก็ กําพรา ยอมจะไดเ ห็นลกู ๆ ของเขาไดร ับการปรนนบิ ัตอิ ยา งการุณ
ความออ นโยน
• บุคคลท่ีปฏิบัติในทางสายกลางและมีความออนโยน จะไมประสบกับความยุงยากอันเน่ืองมาจาก
ความยากจน
คาํ สัญญา
• คําสญั ญาหนึง่ กค็ ือหนีสนิ ที่ตอ งชาํ ระใหมนั เสรจ็ ส้นิ ไป
• คาํ สญั ญาของคนใจกวางถือวา เปน เงินสด
• จงอยาใหค ํามน่ั สัญญาในสิ่งทท่ี า นไมส ามารถรักษามันไวไ ด
• การปฏเิ สธทแี่ ฝงไวดว ยความกรณุ า มคี า ยิ่งกวา คาํ สญั ญาท่ียังอกี ยาวไกล
• คนใจบุญยอมปฏบิ ัติตามทเี่ ขาสญั ญา และเมือ่ เขามอี าํ นาจเขากไ็ วชวี ติ แกศ ตั รขู องเขา
• จงยอมรับคาํ สัญญา จากผทู ส่ี ามารถยึดถอื อยา งม่นั คงในคาํ สาบานของพวกเขาเทาน้ัน
โมหะ
• จงระวงั โมหะ ซงึ่ จะเร่มิ ตน จากความบา คลั่ง และจบลงดว ยกบั ความเสยี ใจ
• โมหะเปนไฟที่เผาผลาญ ผูใดก็ตามที่สามารถระงับยับยั้งความโกรธของเขาได เทากับเปนการดับ
ไฟลงได แตหากผใู ดไมสามารถทําได ตัวเขาเองก็จะถูกเผาผลาญ
• โมหะเปนพันธุหนึ่งของความบา สวนการสํานึกผิดเปนส่ิงท่ีติดตามมันมา หรือหากมันมิเปน
เชนนั้น กห็ มายความวาความบาไดเ กาะกมุ มันไวอยา งม่ันคงแลว
• จงเปนเจานายเหนือความโกรธเคืองและความรุนแรงในความมีโมหะของทาน จนกระทั่งโมหะ
ของทา นไดละไปจากทา น และสตปิ ญญาไดกลบั คืนมา
• บุคคลที่มีคุณธรรมอันยิ่งใหญ คือผูที่สามารถทําใหโมหะของเขาออนละมุนลง และไมถือเอา
ความไดเปรยี บดว ยกับกาํ ลงั อํานาจของเขา
ความสภุ าพออ นโยน
• มารยาทีส่ ุภาพ นบั เปน มรดกตกทอดที่บิดาสืบตอ ถึงบตุ ร
• ไมม เี คร่อื งประดบั อนั ใดท่จี ะเสมอเหมอื นกบั ความสภุ าพออ นโยน
• ทกุ ๆ ส่งิ นน้ั จะตอ งวา กันไปตามเหตุผล และเหตุผลดว ยตัวของมนั เองนน้ั ก็จะตอ งสุภาพ
• ไมมคี วามสูงศักดใ์ิ นชาติกําเนิดใดๆ ทีจ่ ะทาํ ใหผ ูหน่งึ สงู เดน ขึน้ มาได หากความไมสุภาพที่มีอยูใน
ตวั ของเขา ทาํ ใหเขาตอ งตกตา่ํ ลง
• จงใหค วามเคารพเหมอื นๆ กัน ไมว าเขาจะเปน ครขู องทา น หรอื ผทู ที่ านไดส่งั สอนพวกเขา
• จงมคี วามสภุ าพกบั ศตั รขู องทา น และจงมีความจรงิ ใจกบั เพ่ือนของทา น ทา นกจ็ ะเชิดชูความเปนพ่ี
นอ งและธํารงไวซ ึง่ ความมนี ้ําใจไดเชน กนั
• จงมีความประพฤติในลักษณะท่ีเปนคนอลุมอลวย เพื่อวาเมื่อทานตายไป ผูคนจะไดแสดงความ
เสียใจใหก บั ทา น และสะอืน้ หาเมือ่ ทานไมอ ยู
• จงมีความสุภาพน่ิมนวลกับผูคน เพ่ือจะไดดึงเอาผลประโยชนจากจิตใจท่ีดีงามของพวกเขา และ
จงแสดงใบหนา ทยี่ มิ้ แยม เพื่อฆา ความรูสึกเปน ศัตรูของพวกเขา
• ความสภุ าพออ นโยนยอ มชนะใจผคู น และทําใหพ วกเขามาอยฝู า ยตน
การควบคุมตนเอง
• คนทีแ่ ขง็ แรงทส่ี ุด คือคนท่สี ามารถตอสกู บั ตัวของเขาได
• คนท่ีแขง็ แรงทีส่ ดุ คอื คนทสี่ ามารถทาํ ใหเหตผุ ลของเขาพิชติ ราคะจริตของเขาได
• การปลอยใหเหตุผลถูกครอบงําดวยตัณหาราคะของทาน ก็เทากับทานไดสวมใสความนารังเกียจ
ใหก ับตัวของทานเอง
• ผูใดยอมจาํ นวนตอตัณหาราคะของเขา กเ็ ทา กับเปน การทบุ ทาํ ลายเหตผุ ลของเขา
• จงระมัดระวังราคะหน่ึง ท่ีมันมีพลังแกกลาในเรื่องของสตรีเพศ และจงอยาหิวกระหายในความ
รื่นรมย ในกรณีแรกน้ันทานจะตองถูกทดสอบดวยกับเคราะหกรรม และในประการที่สอง ทานจะตองถูก
ชงิ ชังและไดร บั ความต่าํ ตอย
• ความหวานชนื่ ของความรืน่ รมยหรรษา ยอมไมค มุ คา กับความทกุ ขย ากที่ขมข่นื
• ผใู ดก็ตามทถ่ี วลิ หาเพอ่ื ใหไ ดมาซง่ึ ตาํ แหนง สูงๆ กจ็ งบาํ ราบราคะของเขาเอาไว
ความอจิ ฉาริษยา
• ความอิจฉารษิ ยา คอื คกุ ของวิญญาณ
• ความอิจฉารษิ ยา นํามาซึง่ ความเศราหมอง
• ความอจิ ฉารษิ ยา ทําใหรา งกายผุผัง
• ความอิจฉาริษยาเปนโรคชนิดหน่ึง หากไมหยุดย้ังก็ไมสามารถรักษาได จนกวาความตายของผู
อิจฉา หรือผทู ถี่ กู เขาอิจฉารษิ ยาจะมาเยอื น
• คนขี้อจิ ฉาริษยา ยอ มเปนสหายที่แยที่สุด
• คนตระหนี่มักรสู ึกต่าํ ตอยอยูเสมอ และคนทอี่ จิ ฉาตารอนก็จะมีโรคภัยอยูตลอดไป
• มนั ชางเปน สิ่งที่ใจแคบอะไรเชน น้ี ทีไ่ ปอิจฉาริษยา แมกระทั้งความสุขของเพอื่ นของตนเอง
ความบาดหมาง
• ความบาดหมาง เปนน้ําพแุ หง ความเศรา หมองอันเหลือคณา
• การทุมเถียงกนั เปนนํ้าพุแหง ความพนิ าศ
• กจิ การทีม่ รี ะเบยี บที่ดีท่สี ดุ ยอ มถูกทาํ ใหเสียหายไรร ะเบยี บ เน่อื งจากความเห็นทไ่ี มลงรอยกัน
ความกตญั รู ูคณุ
• จงแสดงการขอบคณุ ตอผทู มี่ พี ระคณุ ของทา น และจงหยิบย่ืนผลประโยชนใหกับผูใดก็ตามท่ีเขามี
บญุ คุณตอ ทาน
• จงมองดูดวยความตั้งใจในปมดอยของทานอยูเน่ืองๆ เพราะมันเปนหนทางหน่ึงของการ
แสดงออกถงึ การขอบคุณตอ พระองคผทู รงสงู สง
ความประพฤติท่สี ุขุมรอบคอบ
• ในทุกๆ ส่ิงยอมมีวิธีการท่ีประเสริฐของมัน ความสุขุมคัมภีรภาพต่ืนอยูเสมอ ในขณะท่ีการ
เพิกเฉยหลับใหล
• จงเก็บออมเสยี ตั้งแตว ันนี้ เพ่อื วาพรงุ นีท้ านจะไดใชมัน
• การมคี วามหว งใยตอ ผลกระทบ กค็ อื การหลกี เล่ียงอุบตั ิเหตุ
• ดวยกับการคดิ คํานงึ ถงึ ผลกระทบ มันจะทําใหทา นรกั ษาตวั ของทานใหพน จากอันตรายได
• จงระมดั ระวัง เพราะมนั จะขจดั ปดเปาใหทานพน จากอันตราย
• จงอยาสับสนในกิจการตางๆ ของสุลตาน ขณะที่ตองเผชิญกับความยุงยาก นักเดินเรือผูหนึ่งก็ไม
อาจปลอดภัยไดเสมอไปแมในทะเลที่สงบแลว เขาจะหลบหลีกใหพนไปจากความพินาศไดอยางไรเม่ือลม
ปะทะเขา มา และเมื่อลูกคล่นื กําลงั โหมกระหนา่ํ !
• จงอยาเลือกไปในทางใด หากมคี วามหวาดกลัววาทา นจะตอ งสญู เสยี ตัวของทานไป
• ผูใดที่เขาหลงออกไปจากทางเดนิ ยอมตกลงไปในหุบเหว
• ใครที่เรง รอ น ยอ มพลดั ตกลงไป
• การลมคะมํา เปน ผลจากความรบี เรง
• ถงึ แมจ ะขึ้นนัง่ อยา งม่ันคงทส่ี ุดแลว ก็อาจรว งตกลงมาได
• ใครทีข่ ุดหลมุ พรางไวกับพ่นี องของเขา ยอ มตกลงไปในหลุมนั้นเอง
• หากผูห น่ึงขึ้นคมุ บงั เหยี นดวยความอยุตธิ รรม มนั ก็จะนาํ เขาไปสกู ารหลงทาง
• ผูใดก็ตามท่ขี น้ึ คุมบงั เหยี นดว ยกับความดอ้ื รัน้ ยอมถามหาถึงความยงุ ยาก
• จงอยา ปดประตบู านท่ีทานไมส ามารถจะเปด มนั ออกไปไดอ ีก
• จงอยาตอสูก ับผทู ่ีทานไมส ามารถปกปองตวั ของทา นเองได
• จงอยาพดู ในสิง่ ที่ทา นกลัววามนั จะไมเหมาะสม
• จงอยา ยิ้มเยาะในความลมเหลวของผอู น่ื เพราะทา นไมอ าจทราบไดวา ในชวี ติ น้นั มีอะไรเก็บรอไว
ใหท า นอยู
• หากเกลียดชังผูคนแลวทานจะเสยี ใจในภายหลงั
• หากทานเห็นลักษณะนิสัยท่ีนาตําหนิของบุคคลอื่น ก็จงปองกันอยาใหมันมาปรากฏอยูในตัวของ
ทานเอง
• จงอยาไดรีบเรง ไปสูที่นงั่ ท่ีสูงเดนท่ีสุดในงานเลยี้ ง
• ผูหนึง่ ทเ่ี ขา ผิดประตู ยอมกอใหเกิดความนา สงสยั
• การประหยดั เปน ครึ่งหน่ึงของอาหารของบุคคลหนึง่
• จงอยา แสดงถึงขนาดท่วี า ผูป ระพันธยังรูสกึ ตะขิดตะขวงใจและจาํ ตองปฏิเสธ
• มันเปนคุณธรรมอันย่ิงใหญ ที่ไมควรไปวางแผนอะไรไวอยางลับๆ เพราะเม่ือมันถูกเปดเผยออก
มาแลว ทานจะรสู กึ กระดากอาย
• จงระมัดระวังท่ีจะไมกระทํากิจกรรมหนึ่ง ซึ่งเมื่อเปนท่ีรูจักแลวจะทําใหผูกระทําตองเสียความ
นา เชือ่ ถือ และทาํ ใหเขาตกตํ่า
• ผูใดท่ีวิ่งไลเงาสะทอนท่ีคิดวาเปนบอนํ้า ก็เทากับวาเขากําลังดึงเอาความทุกขทรมานของเขา
ออกมา และยังเพ่มิ ความกระหายใหกับเขาอกี
• จงอยาคบคากับคนขี้ขลาดตาขาว เพราะเขาจะทําใหการกระทําของทานออนแอลง และจะทําใหดู
ประหน่งึ วามนั ใหญโต ทง้ั ๆ ท่ีมนั มิไดใ หญโตแตอยางใด
• การไลต ามความสนกุ รน่ื เริงอยา งเรารอ น ยอ มทําใหผ ูห นงึ่ หลงทางและนําความเสยี หายมาให
• จงอยาใหหัวใจของทานรับรูในความเศราหมองของอดีต เพราะหากเปนเชนนั้น ทานก็จะไมมี
เวลาทจ่ี ะหมกมนุ กับตัวเองในเรอื่ งของอนาคต
• นบั เปน เร่อื งนา สนเทหท ่วี า ชายผหู น่งึ หากเขาพูดถงึ เรื่องๆ หน่ึง เมื่อมีการรายงานถึงคําพูดของเขา
กจ็ ะทาํ ใหเ ขาไดรับความปวดราว และหากมิไดม กี ารรายงานอนั ใด ก็ไมเปนการดอี ะไรสําหรับเขาเลย
• จงเชอื่ ฟง ผทู ่ีมีอาํ นาจเหนือทาน และผทู อี่ ยูใตบ ังคับบัญชาของทา นกจ็ ะเชือ่ ฟงทา น
• ผูใดก็ตามท่ที าํ ใหต วั ของเขาเจบ็ ปวดโดยไมจ าํ เปน ยอ มเปนการทาํ รายตวั ของเขาเอง
• จงหลีกหางจากสังคมของผูที่มีการพูดถึงคนอ่ืน อันเปนความชั่วของบุคคลผูหนึ่ง เพราะสมาชิก
ทุกคนในหมูพ วกเขา ยอ มมสี ว นแบงในความชั่วนั้นๆ
• จงหลีกหางจากสงั คมของผูท่ชี ว่ั ราย พวกเขาเปรียบไดด ั่งไปทีเ่ ผาผลาญทุกคนทเ่ี ขาไปใกล
• จงหลีกหางจากพวกเสเพล เพราะหากเห็นดวยกับความประพฤติของผูคนเหลานั้น ก็คือการยอม
ตนไปเปนคนหนึ่งของพวกเขา
• จงหลีกหางจากการกระทําที่เสเพลอยา งเปดเผย เพราะหากกระทําเชนน้ัน ก็เทากับการกระทําบาป
หน่งึ ทีร่ ุนแรงที่สุด
การสารภาพบาป
• เมื่อทานกระทําบาปก็จงสารภาพบาป
• ผูส ารภาพบาป ยอ มแสวงหาทางกลับคนื สพู ระผูเปนเจา ได
• การสารภาพบาป ยอ มปลดเปล้อื งผูห น่ึงใหพนไปจากทกุ ๆ บาป
ปกณิ กะ
• ความถูกตองเปน ดาบที่ไมเคยท่อื
• การทาํ อะไรบอยๆ ก็จะกลายเปน นสิ ัยไป
• ผูใ ดก็ตามทมี่ ปี ฐมภมู ิทเี่ ลวทราม ยอมมสี ายตาที่เกลียดชัง
• จะไปนําผอู ่ืนไดอยา งไร หากตนเองยังหลงทางอยู
• จุดออ นของทา นยังคงถกู ปด บัง ตราบใดทีโ่ ชคยังเขา ขางทา นอยู
• ผิวหนงั ชา งออนนมุ เหลอื เกิน จะทนทานตอไฟนรกไดอยางไร
• ความหวังเปนเสมือนเงาสะทอน มันหลอกลวงผูที่มองดูมัน และยังโกหกกับผูใดก็ตามที่เช่ือถือ
มนั
• การหลงใหลในภรรยา เปนเหมือนกับลกู ดอกของคนเซอ ซา
• อะไรท่ีเปนชะตากรรม ยอมจะไมอาจปดท้ิงไปได ดังนั้น การปองกันของบุคคลหนึ่งจึงเปนเรื่องท่ี
ไมมีประโยชนอ นั ใด
• ผใู ดก็ตามทีถ่ ูกตวั แทนของเขาหักหลงั ยอ มจะไดเหน็ โครงการตางๆ ของเขาเสยี หาย
• ผใู ดกต็ ามทคี่ วามทะเยอทะยานของเขาไดบ รรลสุ ูข ้ันสงู สดุ กค็ วรทจี่ ะตระเตรยี มเพอื่ เผชิญหนากับ
ความเดียดฉันทในข้ันสงู สดุ
• ผทู ่ตี กเปน เครอ่ื งมืออยปู ระจํา ยอมถกู รังเกียจ
• การผกู พยาบาทตอ การกระทําทั้งมวลของผูมอี าํ นาจ ยอมเปน สิง่ ทีน่ ารงั เกียจท่ีสุด
• ความถอ มตนยอมสูงสง ความหยงิ่ ทะนงนาํ ไปสคู วามตกตา่ํ
• จงอยา กนิ แหนงแคลงใจ
• การเก็บเอาความระแวงสงสัยตอผูมีพระคุณของบุคคลหนึ่งเอาไว ถือวาเปนบาปท่ีดํามืดที่สุด และ
เปนความอยตุ ิธรรมทีน่ า รงั เกียจทส่ี ดุ
• หากปลอ ยใหตวั ของทา นตอ งยอมจํานนกับความเฉยเมย ก็เทากับเปนการเกบ็ เอาความเสียใจเอาไว
• ความเฉยเมยเพราะความเกยี จคราน
• จงรงั เกียจในความตํา่ ชา ถึงแมม ันจะนาํ พาใจของทา นไปสคู วามอยากใครของหวั ใจก็ตาม
• มันชางนา รงั เกยี จสกั ปานใด สาํ หรับผทู ห่ี นั ไปทงั้ สองทาง
• ความตายของบุตรของบคุ คลหน่งึ ทาํ ใหก ระดกู สนั หลงั ของบุคคลนัน้ หักลง
• มใิ ชวา นักแมนธนทู กุ คนจะยงิ เขาเปา กห็ าไม
• ในเร่อื งคดีความนน้ั มนั ยอมเปนไปไมไ ด เมือ่ ขอกลาวหาน้นั มนั ไมย ตุ ธิ รรม
• อาชญากรรมทย่ี ิง่ ใหญท่ีสุดประการหน่ึง ก็คือการทาํ ลายงานหนงึ่ ๆ ทางดา นศลิ ปะ
• ผทู ม่ี คี วามรักในสง่ิ ๆ หนึ่ง ยอ มจะเรงรีบเพื่อนาํ เอาความทรงจําของมันกลับคืนมา
• จงวางมอื จากความผูกพยาบาทเสยี แลว ทานจะมีจติ และหวั ใจท่สี งบ
• ความกลาแคเพียงคร้งั เดยี วตอ หนากษัตริย ยอมเผยตัวของเขาไปสกู ารถกู จองจาํ อยา งไมถ ูกตอง
• หากบคุ คลหน่งึ รกั ทาน เขากจ็ ะวจิ ารณถ ึงตัวทาน
• บุคคลหน่งึ ที่รสู ึกวาเกยี รตยิ ศของเขาเริม่ ลดลง ยอ มเห็นไดวา กาํ ลงั ของศตั รูของเขาจะเพิ่มมากขนึ้
• บคุ คลใดกต็ ามทขี่ อมากไปกวา ทีเ่ ขาควรจะได ยอมพบกับความผิดหวัง (โลภมากลาภหาย)
• เปนเพราะการทดสอบท่นี ําไปของส่งิ หนึง่ วา มนั ควรจะมคี ณุ คา หรือไรคุณคา
• จงปกปองการเคารพในตัวตนของทาน จากความตํ่าชาทั้งมวล แมการกระทําเชนนั้นจะเปนการ
เปดตัวทานไปสูอันตรายก็ตาม แตทานจะไมเคยพบเลยวา จะมีสิ่งใดมาเทียบไดกับเกียรติยศที่ตองไดมาดวย
กับการบาดเจ็บ
• จงปฏิบตั ิตอ ผูอืน่ ดงั ทที่ า นกระทาํ กบั ตัวของทานเอง
• จงวางตัวของทานลงบนตราช่ัง ระหวางตัวของทานกับบุคคลอ่ืน จงมีความรักตอพวกเขา ไมวา
อะไรก็ตามที่ทานมีความรักตอตัวของทานเอง และเกลียดชังในตัวเขา เชนเดียวกับในส่ิงท่ีทานเกลียดชังใน
ตวั ทาน จงทาํ ความดีกบั ผูท ที่ านรกั เชนท่ที านทาํ ใหก บั ตนเอง และจงอยา กดขี่ ดงั น้ันจงอยา รักทจี่ ะถกู กดข่ี จง
เคารพในสทิ ธข์ิ องผูใดกต็ ามที่เคารพทาน ไมวาเขาจะมตี ําแหนง อายุ และยศศักด์ิขนาดไหนกต็ าม
• จงทาํ ดกี ับสัตวท ง้ั หลาย ไมส มควรทรมานมนั หรอื ใหมันบรรทุกของหนักจนเกนิ กาํ ลงั ของมนั ทจี่ ะ
ทนทานได
• การไมทาํ ความผดิ ตา งๆ ยงั ดีเสยี กวาการไมทําความดี
• การทรยศคดโกง เลวกวา การกระทาํ ความผดิ ในรปู อนื่ ๆ
• สัตวเดรัจฉานไมตองเกี่ยวของกับส่ิงใด ยกเวนเรื่องของทองที่หิวของพวกมันเทานั้น และสัตวปา
ทีด่ รุ ายมไิ ดคดิ ถึงส่ิงใดนอกจากจะทาํ รา ยสตั วอ่นื
• ถามวา จากตะวันออกไปถึงตะวันตก มันไกลกันสักขนาดไหน ทานอิมามอะลี กลาวตอบวา การ
เดินทางของดวงอาทิตยในวันหน่ึง
• ผูที่มีความสุข คือผูท่ีรําลึกถึงชีวิตหลังความตายอยูเสมอๆ ผูที่รําลึกถึงวันแหงการตัดสินพิพากษา
โดยผานการกระทําท้ังมวลของเขา ผูท่ีใชชีวิตอยางพึงพอใจ และผูที่มีความสุขอยูกับสิ่งท่ีพระผูเปนเจาได
ทรงกําหนดใหก ับเขา
• ตราบเทาที่โชคยังเขาขางทานอยู ความบกพรองของทานก็จะยังคงถูกปดบังอยูจากสายตาของ
ชาวโลก
• โลกที่ไดนําเสนอความร่ืนเริงที่ชั่วรายใหกับทาน ก็เปนเสมือนดังอสรพิษท่ีมันดูนิ่มนวลนาสัมผัส
แตมากดวยพิษรายถึงตาย ผูคนท่ีโงเขลามักถูกมันลวงลอและถูกมันดึงดูดเขาไปหา แตคนฉลาดจะหลีกเลี่ยง
มนั และหนั หา งจากผลลพั ธอันเปนพิษรา ยของมนั
• ผูท่ีไดรับความจําเริญ คือผูที่สยบตนเองตอพระพักตของพระผูเปนเจา ผูที่แหลงรายไดของเขา
บริสุทธิ์ ผูที่เจตนารมณของเขามีเกียรติอยูเสมอ ผูท่ีกริยาของเขาสูงสงเสมอ ผูท่ีอุปนิสัยของเขามีความยั้งคิด
ผูท่ีไดบริจาคทรัพยสินสวนเกินของเขาไปในนามของพระผูเปนเจาใจหนทางของพระองค ผูที่ยินดีและ
ซ่ือสัตยท่ีจะตามแบบฉบับของทานศาสดา (ศ็อลฯ) และผูท่ีเอาตัวของเขาออกหางจากการทําบิดอะฮ (แตง
เติม) ในทางศาสนา