แพ่งและพาณิชย์

-๒๔๔- สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๖๔/๑๑๑๘ ในระหว่ำงกำรพจิ ำรณำคดีตำมมำตรำ ๑๔๖๔ ถำ้ มีคำขอศำล

สำนกั องำำจนกคำณหะนกรดรวมิธกีกำำรรกชฤว่ัษคฎรีกำำวเก่ยี วกับกำรสอำปุนกักงำำรนะคเลณี้ยะงกดรูหรมรกอื ำกรำกรฤคษุม้ ฎคีกรำองคู่สมรสฝ่ำยสำทนี่วกั กิ งลำนจรคติณไะดกต้ รำรมมทกำี่ รกฤษฎีกำ

เห็นสมควร และหำกเป็นกรณีฉุกเฉินให้นำบทบัญญัติเร่ืองคำขอในเหตุฉุกเฉินตำมประมวลกฎหมำย

วิธีพิจำรณำควำมสแำพนง่ กั มงำำนใชคบ้ ณงั ะคกบั รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนหคมณวะดกร๔รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำทรรกพั ฤยษ์สฎินีกำระหว่ำงสำมภี สรำิยนำกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๑๔๖๕ ถ้ำสำมีภริยำมิได้ทำสัญญำกันไว้ในเรื่องทรัพย์สินเป็นพิเศษก่อน

สมรส ควำมสมั พสนั ำธนร์ กัะงหำวน่ำคงณสะำกมรภี รรมิยกำำรในกฤเรษอ่ื ฎงีกทำรพั ยส์ นิ นนั้ ใหสำบ้ นงั กั คงบั ำนตคำมณบะกทรบรญัมกญำรัตกใิ นฤษหฎมีกวำดน้ี

ถ้ำข้อควำมใดในสัญญำก่อนสมรสขัดต่อควำมสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของ

สำนกั ปงรำนะคชณำชะนกรหรมรกือำรระกบฤุใษหฎ้ใีกชำ้กฎหมำยประสเทำนศกัอง่นื ำบนงัคคณบั ะเกรรือ่ รงมทกรำัพรกยฤ์สษนิ ฎนีก้ันำ ข้อควำมนัน้ สๆำนเกัปงน็ำนโมคฆณะะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑คณ๔ะ๖ก๖รรมสกัญำรญกฤำกษ่อฎีนกำสมรสเป็นโมฆสำะนถกั ้ำงำมนิไคดณ้จะดกแรจร้งมขก้อำรตกกฤลษงฎกีกันำเป็นสัญญำ

กอ่ นสมรสน้ันไว้ในทะเบียนสมรสพร้อมกับกำรจดทะเบียนสมรส หรือมิได้ทำเป็นหนังสือลงลำยมือชื่อ
สำนกั คงู่สำนมครณสแะกลระรพมยกำำรนกอฤยษ่ำฎงีกนำ้อยสองคนแนสบำนไวกั ้ทงำ้ำนยคทณะะเบกรียรนมสกมำรรกสฤแษลฎะีกไำด้จดไว้ในทะเบสำียนนกั สงมำนรคสณพะรก้อรมรกมับกำรกฤษฎีกำ

กำรจดทะเบยี นสสมำรนสกั วงำ่ ำไนดค้มณสี ะัญกญรรำมนก้นั ำรแกนฤบษไฎวีก้ ำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๔๖๗ เมื่อสสำมนรกั สงำแนลค้วณจะะกเรปรลมี่ยกนำรแกปฤษลฎงเีกพำิกถอนสัญญำสกำ่อนนกั งสำมนรคสณนะั้นกรไรมม่ไกดำ้ รกฤษฎีกำ
นอกจำกจะได้รบั อนญุ ำตจำกศำล
สเำมนื่อกั ไงดำ้มนีคคำณสะ่ังกขรอรมงศกำำรลกถฤึงษทฎี่สีกุดำให้เปลี่ยนแปสลำงนเพกั งิกำถนอคนณสะักญรญรมำกกำ่อรนกฤสษมฎรีสกำแล้ว ให้ศำล
แจง้ ไปยังนำยทะเบยี นสมรสเพื่อจดแจง้ ไวใ้ นทะเบียนสมรส

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๖๘ ข้อควำมในสัญญำก่อนสมรสไม่มีผลกระทบกระเทือนถึงสิทธิของ
บคุ คลภำยนอกผทู้สำำนกกัำงรำโนดคยณสุจะกรติรรไมมกว่ ำ่ำรจกะฤไษดฎเ้ ปีกลำ่ยี นแปลงเพิกสถำอนนกั งโดำนยคคณำสะกั่งขรรอมงกศำำรลกหฤรษือฎไีกมำ่กต็ ำม

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๔๖๙ สัญสญำำนทกั ่ีเงกำน่ียควณกับะกทรรรัพมกยำ์สรินกใฤดษทฎ่ีสีกำำมีภริยำได้ทำสไำวน้ตกั่องกำนันคในณระะกหรรวม่ำกงำรกฤษฎีกำ

เป็นสำมีภริยำกันสนำนั้นกั งฝำ่นำยคใณดะฝก่ำรยรมหกนำึ่รงกจฤะษบฎอีกกำล้ำงเสียในเวสลำำนใกั ดงทำนี่เปคณ็นะสกำรมรีภมกรำิยรำกกฤันษอฎียกำู่หรือภำยใน
กำหนดหนึ่งปีนับแต่วันที่ขำดจำกกำรเป็นสำมีภริยำกันก็ได้ แต่ไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิของ

สำนกั บงุคำนคคลณภะำกยรนรอมกกผำร้ทู กำฤกษำฎรีกโดำยสุจริต สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๔ณ๗ะก๐รรมทกรำัพรยก์สฤษนิ ฎระีกหำ ว่ำงสำมภี ริยสำำนนกั องกำจนำคกณทะี่ไกดร้แรมยกกำไรวก้เปฤษ็นฎสีกินำส่วนตวั ย่อม

เปน็ สินสมรส

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๗๑ สนิ ส่วนตวั ไดแ้ กท่ รัพย์สิน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๑๘ มำตรำ ๑๔๖๔/๑ เพิ่มโดยพระรำชบัญญัตแิ ก้ไขเพม่ิ เติมประมวลกฎหมำยแพ่งและพำณิชย์
สำนกั (ฉงำบนับคทณี่ ๑ะ๐กร) รพม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๓ษ๓ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

-๒๔๕- สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

(๑) ทฝ่ี ำ่ ยใดฝำ่ ยหนง่ึ มีอย่กู อ่ นสมรส

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษฎทีก่ีเปำ ็นเคร่ืองใช้สสอำยนสกั ่วงนำนตคัวณเะคกรร่ือรมงแกำตร่งกกฤำษยฎีกหำรือเครื่องประสดำับนกักงำำยนตคำณมะคกวรรรมแกกำ่ รกฤษฎีกำ

ฐำนะ หรอื เคร่ืองมอื เครอื่ งใชท้ ่ีจำเป็นในกำรประกอบอำชพี หรือวิชำชีพของคสู่ มรสฝำ่ ยใดฝ่ำยหน่ึง

ส(๓ำน)กั ทงี่ฝำน่ำคยณใดะฝก่ำรยรมหกนำง่ึ รไกดฤ้มษำฎรีกะำหว่ำงสมรสโดสยำกนำกั รงรำบันมคณรดะกกหรรรมือกโำดรยกกฤำษรฎใีกหำโ้ ดยเสนห่ ำ

(๔) ท่เี ป็นของหมน้ั สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำก็ดี หรอื ขำยไดสม้เำปำน็นตกั เรงงำำนิ น๑มคำ๔ณก๗ะ็ดก๒ี รทรรมสพั กินยำสร์ส่วกนินฤอตษนื่วัฎนหีกน้ัรำอื ถเง้ำนิ ไดท้แ่ไี ดล้มกำเปนสลำ้นั น่ียเปกันงน็เำปสนน็ ินคทสณรว่ ะัพนกยรตรส์วั มนิ กอำื่นรกกฤด็ ษี ซฎ้อืีกำทรพั ย์สนิ อื่น
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกสฤินษสฎ่วีกนำตัวท่ีถูกทำลสำำยนไกั ปงทำนั้งคหณมะดกหรรรมือกแำตรก่บฤำษงฎสีก่วำน แต่ได้ทรัพสยำ์สนินกั องำ่ืนนหครณือะเกงรินรมมกำำรกฤษฎีกำ

ทดแทน ทรพั ย์สินอื่นหรือเงนิ ทไ่ี ด้มำน้ันเป็นสินส่วนตัว

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๗๓ สินส่วนตัวของคูส่ มรสฝ่ำยใดให้ฝำ่ ยนน้ั เปน็ ผู้จัดกำร

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๗๔ สินสมรสได้แกท่ รัพยส์ ิน
ส(๑ำน)กั ทงค่ีำน่สู คมณรสะกไดรร้มมำกรำะรหกวฤ่ำษงฎสีกมำรส สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) ท่ีฝ่ำยใดฝ่ำยหนึ่งได้มำระหว่ำงสมรสโดยพินัยกรรมหรือโดยกำรให้เป็นหนังสือ
สำนกั เงมำ่ือนพคินณัยะกกรรรรมมกหำรรอืกหฤษนฎงั สีกือำ ยกให้ระบุว่ำสเปำน็นกั สงินำนสคมณรสะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๓ำน)กั ทง่ีเำปน็นคณดอะกกรผรลมขกอำรงกสฤนิ ษสฎว่ ีกนำตวั สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ถำ้ กรณีเป็นท่สี งสัยว่ำทรัพย์สินอยำ่ งหน่ึงเป็นสินสมรสหรือมิใช่ ให้สันนิษฐำนไว้ก่อน

สำนกั วงำ่ ำเนปค็นณสะนิ กสรมรมรกสำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑คณ๔ะ๗ก๕รรมถก้ำำสรกินฤสษมฎรีกสำใดเป็นจำพวสกำทนี่รกั ะงำบนุไควณ้ในะกมรำรตมรกำำร๔กฤ๕ษ๖ฎีกแำห่งประมวล

กฎหมำยน้ี หรือท่ีมีเอกสำรเป็นสำคัญ สำมีหรือภริยำจะร้องขอให้ลงชื่อตนเป็นเจ้ำของรวมกันใน

สำนกั เงอำกนสคำณระนก้นั รกรม็ไดก้ำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั งรำำนค๑ณ๔ะ๗กร๖ร๑ม๑ก๙ำรสกำฤมษีแฎีกลำะภริยำต้องจสัดำนกกัำงรำสนินคสณมะกรรสรรม่วกมำรกกันฤหษฎรืีกอำได้รับควำม

ยินยอมจำกอกี ฝำ่ ยหน่ึงในกรณีดังตอ่ ไปนี้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษฎขีกำยำ แลกเปล่ียนสำขนำกั ยงฝำนำกคณใหะก้เรชร่ำมซกื้อำรจกำฤนษอฎงีกำปลดจำนอง หสรำนือกัโองำนนสคิทณธะิจกำรนรมอกงำรกฤษฎีกำ

ซงึ่ อสังหำริมทรัพสยำ์หนรกั ืองสำนงั หคำณระมิ กทรรรมพั กยำท์ รกี่อฤำษจจฎำีกนำองได้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) ก่อต้ังหรือกระทำให้สุดส้ินลงทั้งหมดหรือบำงส่วนซ่ึงภำระจำยอม สิทธิอำศัย

สำนกั สงทิำนธคิเหณนะอืกพรรื้นมดกนิำรกสฤทิ ษธฎเิ กีก็บำกนิ หรอื ภำรสะำตนดิ กั พงำันนใคนณอะสกังรหรำมรกิมำทรกรฤพั ษยฎ์ ีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๓) ใหเ้ ชำ่ อสังหำรมิ ทรพั ยเ์ กินสำมปี

ส(๔ำน)กั ใงหำ้กนูย้คมืณเะงกินรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๕) ให้โดยเสน่หำ เว้นแต่กำรให้ที่พอควรแก่ฐำนำนุรูปของครอบครัวเพื่อกำรกุศล

สำนกั เงพำือ่นกคำณระสกงั รครมมกหำรรกอื ฤตษำฎมีกหำน้ำท่ีธรรมจรรสยำำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๖) ประนปี ระนอมยอมควำม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๑๙ มำตรำ ๑๔๗๖ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
สำนกั พงำำณนคชิ ณย์ ะ(ฉกบรับรมทก่ี ๑ำร๐ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๕๓๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

-๒๔๖- สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

(๗) มอบข้อพิพำทให้อนญุ ำโตตุลำกำรวนิ จิ ฉยั

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๘ฤ)ษนฎีกำทำ รพั ยส์ นิ ไปเปส็นำปนกัรงะำกนันคหณระอื กหรรลมักกปำรระกกฤันษตฎีก่อำเจ้ำพนักงำนหสรำอื นศกั ำงลำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

กำรจัดกำรสินสมรสนอกจำกกรณีท่ีบัญญัติไว้ในวรรคหนึ่ง สำมีหรือภริยำจัดกำรได้

โดยมิตอ้ งไดร้ ับควสำำมนยกั ินงำยนอคมณจะำกกรอรีกมฝกำำ่ รยกหฤนษ่ึงฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีำกำ๑๔๗๖/๑๑๒๐สำสนำกั มงำีแนลคะณภะรกิยรำรจมะกจำรัดกกฤำษรฎสีกินำสมรสให้แตกสตำ่ำนงกัไปงำจนำคกณทะ่ีบกัญรรญมกัตำิ รกฤษฎีกำ

ไ๑ว๔้ใน๖ม๕ำตแรลำะม๑ำ๔ต๗สร๖ำำน๑ทกั งั้ง๔ำหน๖มค๖ดณหใะนรกือรกรบรมณำกงีดำสรัง่วกกนฤลไษ่ำดฎว้กีกน็ตำ้ี่อกเำมร่ือจไัดดก้ทำำรสสสัญินำญนสกัำมงกรำ่อนสนคใหสณ้เมะปกร็นสรรไไปมว้ตกตำำำรมมกททฤ่ีบษี่รัญะฎบีกญำุไัตว้ใิในนมสำัญตญรำำ

สำนกั กง่อำนนคสณมะรกสรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีท่ีสัญญำก่อนสมรสระบุกำรจัดกำรสินสมรสไว้แต่เพียงบำงส่วนของมำตรำ

๑๔๗๖ กำรจดั กำสรำสนินกั สงำมนรคสณนะอกกรจรำมกกทำรี่รกะฤบษไุ ฎวใ้ีกนำสญั ญำกอ่ นสสมำรนสกั ใงหำน้เปคน็ ณไะปกตรำรมมกมำำรตกรฤำษ๑ฎีก๔ำ๗๖

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๑๔๗๗๑๒๑ สสำำมนภี กั รงยิำนำฝคำ่ณยะใกดรฝรำ่มยกหำรนก่งึ ฤมษีสฎทิ ีกธำิฟอ้ ง ต่อสู้ หรสอื ำดนำกั เงนำนินคคณดเีะกกี่ยรวรมกกับำรกฤษฎีกำ
กำรสงวนบำรุงรักษำสินสมรส หรือเพื่อประโยชน์แก่สินสมรส หนี้อันเกิดแต่กำรฟ้อง ต่อสู้ หรือ
ดำเนนิ คดีดงั กลำ่ วสำในหกั ถ้ งือำนวำ่คเณปะ็นกหรนรมีท้ กส่ี ำำรมกฤีภษรฎิยีำกเำป็นลูกหนร้ี ่วมสกำนนั กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๔๗๘ เมื่อสฝำน่ำยกั งใำดนตค้อณงะใกหร้ครวมำกมำรยกินฤยษอฎมีกหำ รือลงชื่อกับสอำีกนฝกั ่ำงยำนหคนณึ่งะใกนรเรรมื่อกงำรกฤษฎีกำ
จดั กำรทรพั ยส์ ินแสตำ่ไนมกั ่ใงหำน้คควำณมะยกนิรรยมอกมำหรกรฤอื ษไมฎย่ีกอำ มลงช่ือโดยปสรำำนศกั จงำำนกคเหณตะุผกลรรมหกรำือรไกมฤ่อษยฎู่ใีกนำสภำพท่ีอำจ
ใหค้ วำมยินยอมได้ อีกฝำ่ ยหน่ึงอำจรอ้ งขอต่อศำลใหส้ ัง่ อนุญำตแทนได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๗๙ กำรใดที่สำมีหรือภริยำกระทำ ซึ่งต้องรับควำมยินยอมร่วมกัน และ

ถ้ำกำรน้ันมีกฎหมสำำนยกับงัญำนญคัตณิใะหก้ทรำรมเปก็นำรหกนฤังษสฎือีกหำรือให้จดทะเสบำียนนกั ตงำ่อนพคนณักะงกำรนรมเจก้ำำหรกนฤ้ำษทฎ่ี ีกคำวำมยินยอม

นัน้ ตอ้ งทำเปน็ หนงั สอื

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๘๐๑๒๒ กำรจัดกำรสินสมรสซึ่งต้องจัดกำรร่วมกันหรือต้องได้รับควำม
ยินยอมจำกอีกฝส่ำำยนหกั นงำ่ึงนตคำณมะมกำรตรรมำกำ๑รก๔ฤ๗ษ๖ฎีกถำ้ำคู่สมรสฝ่ำยสหำนนกั ่ึงงไำดน้ทคำณนะิตกิกรรรมรกมำไรปกแฤษตฎ่เพีกียำ งฝ่ำยเดียว
หรือโดยปรำศจำกควำมยินยอมของคู่สมรสอีกฝ่ำยหนึ่ง คู่สมรสอีกฝ่ำยหน่ึงอำจฟ้องให้ศำลเพิกถอน
สำนกั นงิตำนิกครณรมะกนรั้นรไมดก้ ำเวรกน้ ฤแษตฎ่คีกสู่ ำมรสอกี ฝ่ำยหสนำงึ่นไกัดง้ใำหน้สคัตณยะำกบรันรมแกกำ่นรกิตฤกิ ษรฎรมีกนำ ั้นแลว้ หรือใสนำขนณกั งะำทนที่ คำณนะิตกิกรรรมรกมำรกฤษฎีกำ
น้ันบคุ คลภำยนอสกำไนดกัก้ งรำะนทคำณโดะกยรสรุจมรกิตำแรกลฤะษเสฎยี ีกคำ่ำตอบแทน สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

กำรฟ้องให้ศำลเพิกถอนนิติกรรมตำมวรรคหน่ึงห้ำมมิให้ฟ้องเมื่อพ้นหนึ่งปี นับแต่
สำนกั วงันำนทค่ไี ดณ้ระู้เกหรตรุอมนักำเปรกน็ ฤมษูลฎใีกหำ้เพกิ ถอน หรือสเำมน่ือกั พงำน้ นสคบิ ณปะนีกรับรแมตก่วำันรกทฤไี่ ษดฎท้ ีกำำนิตกิ รรมนัน้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๒๐ มำตรำ ๑๔๗๖/๑ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพมิ่ เติมประมวลกฎหมำยแพ่งและพำณิชย์
สำนกั (ฉงำบนบั คทณ่ี ๑ะ๐กร) รพม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๓ษ๓ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๒๑ มำตรำ ๑๔๗๗ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
พำณชิ ย์ (ฉบบั ที่ ๑๐ส)ำพน.กั ศง.ำ๒น๕ค๓ณ๓ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๒๒ มำตรำ ๑๔๘๐ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
สำนกั พงำำณนคิชณย์ ะ(ฉกบรับรมทกี่ ๑ำร๐ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๕๓๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

-๒๔๗- สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

มำตรำ ๑๔๘๑ สำมีหรือภริยำไม่มีอำนำจทำพินัยกรรมยกสินสมรสที่เกินกว่ำส่วน

สำนกั ขงอำนงตคนณใะหก้แรรกม่บกุคำครกลฤใดษไฎดีก้ ำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๔ณ๘ะก๒ร๑ร๒ม๓กำใรนกกฤรษณฎีกีทำ่ีสำมีหรือภริยสำำมนีอกั ำงำนนำคจณจะัดกกรำรรมสกินำรสกมฤรษสฎแีกตำ่ฝ่ำยเดียวคู่
สมรสอีกฝ่ำยหน่ึงก็ยังมีอำนำจจัดกำรบ้ำนเรือนและจัดหำส่ิงจำเป็นสำหรับครอบครัวตำมสมควรแก่
สำนกั องัตำนภคำณพะไดก้รครม่ำใกชำจ้รก่ำฤยษในฎกีกำำรน้ีย่อมผูกพนั สสำนินกั สงมำนรสคแณละะกสรรินมสกว่ ำนรกตฤัวษขฎอีกงทำ งั้ สองฝ่ำย สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
เสยี หำยถึงขนำด สอถำกี้ำนฝสกั ำ่ำงยำมนหีหคนรณงึ่ืออะภกำรจรริรยมอ้ำกงจำขัดรอกกใฤหำษร้ศฎบำีก้ลำำสน่ังเหรือำ้ มนหหรรือือจจสำัดำกนหัดกั อำงำสำนน่ิงคำจจณำนเะปเี้กส็นรยี รสไมดำกห้ ำรรกับฤคษรฎอีกบำ ครัวเป็นท่ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๑๔๘๓๑๒๔ ในกรณที ี่สำมหี รอื ภริยำมอี ำนำจจัดกำรสนิ สมรสแต่ฝ่ำยเดียว ถ้ำ

สำมหี รือภริยำจะสกำรนะกั ทงำำนหครณอื ะกกำรลรังมกกรำะรกทฤำษกฎำรีกอำย่ำงใดอย่ำงหสนำนงึ่ กใั นงำกนำครณจดัะกกรำรรมสกนิ ำสรกมฤรษสฎอีกันำพงึ เห็นได้ว่ำ

จะเกิดควำมเสียหำยถงึ ขนำด อกี ฝำ่ ยหน่งึ อำจร้องขอให้ศำลสง่ั หำ้ มมิใหก้ ระทำกำรนัน้ ได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๘๔๑๒๕ ถ้ำสำมีหรอื ภริยำฝ่ำยซึ่งมีอำนำจจัดกำรสนิ สมรส
ส(๑ำน)กั จงดัำนกคำรณสะินกรสรมมรกสำเรปก็นฤทษี่เฎสีกียำหำยถึงขนำดสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) ไม่อปุ กำระเล้ยี งดอู กี ฝ่ำยหน่งึ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษมฎหีีกำนสี้ นิ ลน้ พ้นตัวสำหนรกั ืองทำนำคหณนะ้เี กกนิรรกมึ่งกหำนรกง่ึ ขฤษองฎสีกนิำสมรส สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๔ำน)กั ขงดัำนขควณำงะกกำรรรจมัดกกำรำกรฤสษนิ ฎสีกมำรสของอกี ฝ่ำยสหำนนกั ึง่ งโำดนยคไณมม่ะกเี หรรตมุผกลำอรกนั ฤสษมฎคีกวำร
(๕) มีพฤติกำรณ์ปรำกฏว่ำจะทำควำมหำยนะให้แก่สนิ สมรส

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกอฤีกษฝฎ่ำีกยำหนึ่งอำจร้องขสอำนใหกั ง้ศำำนลคสณั่งะอกนรุญรมำกตำใรหก้ตฤษนฎเปีก็นำ ผู้จัดกำรสินสสมำนรกัสงแำตน่ผคู้เณดะียกวรหรมรือกำรกฤษฎีกำ
ส่ังให้แยกสินสมรสได้

สใำนนกกั รงณำนีตคำณมะวกรรรรมคกหำนร่ึกงฤถษ้ำฎมีกีคำำขอ ศำลอำสจำกนำกั หงำนนดควณิธะีคกุ้มรครมรกอำงรชก่ัวฤคษรฎำีกวำเพ่ือจัดกำร

สินสมรสได้ตำมท่ีเห็นสมควร และหำกเป็นกรณีฉุกเฉินให้นำบทบัญญัติเร่ืองคำขอในเหตุฉุกเฉินตำม

สำนกั ปงรำนะคมณวละกกรฎรหมมกำำยรกวฤธิ ษพี ฎจิ ีกำำรณำควำมแพส่งมำนำกัใชงำ้บนังคคณบั ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑คณ๔ะ๘ก๔รร/ม๑ก๑ำ๒ร๖กฤในษฎกีกรำณีที่ศำลได้มีคสำำสนั่งกั หงำ้ำนมคหณระือกจรำรกมักดำอรำกนฤำษจฎใีกนำกำรจัดกำร
สินสมรสของสำมีหรือภริยำตำมมำตรำ ๑๔๘๒ มำตรำ ๑๔๘๓ หรือมำตรำ ๑๔๘๔ ถ้ำต่อมำเหตุแห่ง
สำนกั กงำำรนนค้ันณหะกรรือรพมฤกตำริกกำฤรษณฎ์ไีกดำ้เปลี่ยนแปลงไสปำนสกั ำงมำนหี ครณอื ะภกรริยรำมอกำำจรกรอ้ฤษงขฎอีกตำ่อศำลให้ยกเลสิกำนหกั รงือำเนปคลณย่ี ะนกแรปรมลกงำรกฤษฎีกำ
คำสง่ั ท่ีห้ำมหรอื จสำำกนัดกั องำำนนคำจณจะดักกรรำมรกสำนิ รสกมฤษรสฎนีก้นัำ ได้ ในกำรนี้ศสำำนลกัจงะำมนีคคำณสะง่ั กใดรรมๆกตำรำกมฤทษี่เหฎีกน็ ำสมควรก็ได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

พำณชิ ย์ (ฉบบั ท่ี ๑๐ส๑)ำ๒พน๓.กัมศงำ.ำต๒นร๕คำ๓ณ๑๓ะ๔ก๘รร๒มแกกำร้ไขกเฤพษิ่มฎเตีกิมำโดยพระรำชบสัญำญนกััตงิแำกน้ไคขณเพะ่ิมกเรตริมมปกรำะรมกวฤลษกฎฎีกหำมำยแพ่งและ
๑๒๔ มำตรำ ๑๔๘๓ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
สำนกั พงำำณนคิชณย์ ะ(ฉกบรับรมทก่ี ๑ำร๐ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๕๓๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๒๕ มำตรำ ๑๔๘๔ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
พำณิชย์ (ฉบบั ที่ ๑๐ส)ำพน.กั ศง.ำ๒น๕ค๓ณ๓ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๒๖ มำตรำ ๑๔๘๔/๑ เพิ่มโดยพระรำชบัญญัตแิ ก้ไขเพิม่ เติมประมวลกฎหมำยแพ่งและพำณิชย์
สำนกั (ฉงำบนับคทณ่ี ๑ะ๐กร) รพม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๓ษ๓ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

-๒๔๘- สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

มำตรำ ๑๔๘๕ สำมีหรือภริยำอำจร้องขอต่อศำลให้ตนเป็นผู้จัดกำรสินสมรส
สำนกั โงดำยนเคฉพณำะะกอรยรมำ่ กงใำดรอกยฤ่ษำงฎหีกนำึ่งหรือเข้ำร่วมสจำดั นกกั ำงรำในนคกณำระนกรนั้ รไมดก้ ถำร้ำกกฤำษรทฎ่ีจีกะำทำเช่นนั้นจะเสปำน็นปกั งรำะนโยคชณนะย์ก่ิงรกรมวำ่กำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑คณ๔ะ๘ก๖รร๑ม๒๗กำเรมก่ือฤษศฎำลีกำได้มีคำพิพำกสษำำนหกั รงืำอนคคำณสะั่งกถรึงรทมี่สกุดำรตกำฤมษคฎวีกำำมในมำตรำ
๑๔๘๒ วรรคสอง มำตรำ ๑๔๘๓ มำตรำ ๑๔๘๔ มำตรำ ๑๔๘๔/๑ หรือมำตรำ ๑๔๘๕ อันเป็นคุณ
สำนกั แงกำน่ผคู้รณ้องะกขรอรมหกรำือรตกฤำษมฎมีกำำตรำ ๑๔๙๑ สมำำนตกั รงำำน๑ค๔ณ๙ะก๒ร/ร๑มกหำรรกือฤมษำฎตีกรำำ ๑๕๙๘/๑๗สำนหกัรงือำเนมคื่อณสะำกมรีหรมรกือำรกฤษฎีกำ
ภริยำพ้นจำกกำรสเปำน็นกับงคุ ำนคคลณลม้ะกลระรลมำกยำรใกหฤศ้ ษำฎลีกแำจ้งไปยังนำยทสะำเนบกั ยี งนำนเพคณื่อจะดกรแรจมง้ กไวำรใ้ กนฤทษะฎเบีกำยี นสมรส

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๔๘๗๑๒๘ ใสนำรนะกั หงำวน่ำคงทณี่เะปก็นรรสมำกมำีภรกรฤิยษำกฎีันกำฝ่ำยใดจะยึดสหำรนือกั องำำนยคัดณทะรกัพรยร์สมินกำรกฤษฎีกำ
ของอีกฝ่ำยหนึ่งไม่ได้ เว้นแต่เป็นกำรยึดหรืออำยัดทรัพย์สินในคดีที่ฟ้องร้องเพื่อกำรปฏิบัติหน้ำท่ีหรือ
รักษำสทิ ธิระหว่ำสงำสนำกัมงภี ำนริยคำณตะำกมรทรมีบ่ กัญำรญกัตฤษไิ วฎ้โีกดำยเฉพำะในปรสะำมนวกั ลงำกนฎคหณมะำกยรนรม้ีหกรำือรทกฤี่ปษรฎะีกมำวลกฎหมำย
น้ีบัญญัติไว้โดยเฉพำะให้สำมีภริยำฟ้องร้องกันเองได้ หรือเป็นกำรยึด หรืออำยัดทรัพย์สินสำหรับค่ำ

สำนกั องปุำนกคำณระะเกลร้ยี รงมดกแูำรลกะฤคษ่ำฎฤีกชำำธรรมเนียมทส่ียำงันมกั ไิ งดำช้นำครณะะตกำรมรคมำกพำริพกำฤกษษฎำีกขำองศำล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๔ณ๘ะก๘รรมถ้ำกสำรำกมฤีหษรฎือีกภำรยิ ำตอ้ งรบั ผดิสำเปนกั็นงสำว่นนคตณวั ะเกพร่อื รชมำกรำระกหฤนษ้ที ฎีก่ ีกอ่ ำไวก้ อ่ นหรือ

ระหว่ำงสมรส ให้ชำระหน้ีนั้นด้วยสินส่วนตัวของฝ่ำยน้ันก่อน เม่ือไม่พอจึงให้ชำระดว้ ยสินสมรสท่ีเป็น
สำนกั สงว่ำนนคขณองะฝก่ำรยรมนกนั้ ำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๑๔๘๙ ถ้ำสำมีภริยำเป็นลูกหนีร้ ่วมกนั ให้ชำระหนี้นั้นจำกสินสมรสและสิน

สำนกั สงว่ำนนคตณัวขะกอรงรทมงั้ กสำอรงกฝฤ่ำษยฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๔ณ๙ะก๐รรมหกนำรี้ทกี่สฤำษมฎีภีกรำิยำเป็นลูกหนสี้รำ่วนมกั งกำันนนคั้นณใะหก้รรรวมมกถำึงรหกนฤษ้ีทฎ่ีสีกำำมีหรือภริยำ

ก่อให้เกิดขึน้ ในระหว่ำงสมรส ดงั ต่อไปน้ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษ๑ฎ๒๙ีกำหน้ีเกี่ยวแก่กำสรำนจกััดงกำำนรคบณ้ำะนกเรรรือมนกแำรลกะฤจษัดฎหีกำำสิ่งจำเป็นสำหสำรนับกั คงำรนอคบณคะรกัวรรกมำกรำรกฤษฎีกำ

อุปกำระเล้ียงดูตลอดถึงกำรรักษำพยำบำลบุคคลในครอบครัวและกำรศึกษำของบุตรตำมสมควรแก่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
อตั ภำพ

(๒) หนีท้ ่ีเกี่ยวข้องกับสนิ สมรส สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษหฎีกนำท้ี ่เี กิดขึน้ เนอื่ งสจำำนกกั กงำำนรงคำณนะซกึง่ รสรำมมกีภำรรกิยฤำษทฎำีกดำว้ ยกนั

สตั ยำบนั ส(ำ๔น)กั หงำนนี้ทคณี่สะำกมรีหรมรกือำภรกรฤิยษำฎกีก่อำข้ึนเพ่ือประโสยำนชกันง์ตำนนคฝณ่ำะยกเรดรียมวกแำรตก่อฤีษกฎฝีก่ำำยหน่ึงได้ให้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๒๗ มำตรำ ๑๔๘๖ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
สำนกั พงำำณนคิชณย์ ะ(ฉกบรับรมทก่ี ๑ำร๐ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๕๓๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๒๘ มำตรำ ๑๔๘๗ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
พำณิชย์ (ฉบับที่ ๑๐ส)ำพน.กั ศง.ำ๒น๕ค๓ณ๓ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๒๙ มำตรำ ๑๔๙๐ (๑) แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยแพ่ง
สำนกั แงลำะนพคำณณะิชกยร์ ร(ฉมบกบัำรทกี่ ๑ฤษ๐ฎ) พีกำ.ศ. ๒๕๓๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

-๒๔๙- สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๙๑ ถ้ำสำมีหรือภริยำต้องคำพิพำกษำให้ล้มละลำย สินสมรสย่อมแยก

สำนกั จงำำกนกคันณโะดกยรอรมำกนำำรจกกฤฎษหฎมีกำำยนบั แตว่ ันทสีศ่ ำำนลกั พงิพำนำคกณษะำกใหรรล้ ม้มกลำะรกลฤำยษนฎีก้ันำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั งรำำนค๑ณ๔ะ๙กร๒ร๑ม๓ก๐ำรเกมฤ่ือษไฎดีก้แำยกสินสมรสสตำนำมกั งมำำนตครณำะก๑รร๔ม๘กำ๔รกวฤรษรฎคีกสำอง มำตรำ
๑๔๙๑ หรือมำตรำ ๑๕๙๘/๑๗ วรรคสอง แล้ว ให้ส่วนที่แยกออกตกเป็นสินส่วนตัวของสำมีหรือ
สำนกั ภงรำนิยคำณแะลกะรบรมรกรำดรำกทฤรษัพฎยีก์สำ ินท่ีฝ่ำยใดไดส้มำนำใกั นงำภนำคยณหะลกังรไรมม่ใกหำ้ถรกือฤเปษ็นฎีกสำินสมรส แต่ใหส้เำปน็นกั สงำินนสค่วณนะตกัวรขรมอกงำรกฤษฎีกำ
ใฝน่ำภยนำยั้นหแลลังะใสหิน้ตสกสมเำปรน็นสกั สทงินำี่คนสู่สคว่มณนระตสกวัไรดขร้มอมำงกสโำดำรยกมพฤีแษิลนฎะัยีกภกำรริยรมำฝห่ำรยือลโะดคยรกส่ึงำำนรใกั หงำ้เปน็นคณหะนกังรสรือมตกำำมรกมฤำษตฎรีกำำ๑๔๗๔ (๒)
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกดฤอษกฎผีกลำของสินสว่ นตสัวำทนี่ไกัดง้มำำนหคลณงั ะจกำรกรทมกไ่ี ดำรแ้ กยฤกษสฎนิ ีกสำมรสแลว้ ใหเ้ ปสน็ ำสนินกั งสำว่ นนคตณัวะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑คณ๔ะ๙ก๒รร/ม๑ก๑ำ๓ร๑กฤใษนฎกีกรำณีที่มีกำรแยกสำสนินกั สงมำนรคสณโดะกยรครำมสก่ังำศรกำฤลษกฎำีกรำยกเลิกกำร

แยกสินสมรสให้กระทำได้เมื่อสำมีหรือภริยำร้องขอต่อศำล และศำลได้มีคำสั่งให้ยกเลิก แต่ถ้ำภริยำ

สำนกั หงรำนือคสณำมะีคกรัดรคม้ำกนำศรกำฤลษจฎะสีกำ่งั ยกเลิกกำรแยสำกนสกั นิ งสำนมครสณไะดก้ตร่อรมเมกื่อำรเหกฤตษแุ ฎหีกง่ ำกำรแยกสินสมสรำสนไกั ดง้สำนน้ิ คสณุดะลกงรแรลมว้ กำรกฤษฎีกำ

เมื่อมีกำรยกเลิกกำรแยกสินสมรสตำมวรรคหน่ึง หรือกำรแยกสินสมรสสิ้นสุดลง
เพรำะสำมีหรือภสรำิยนำกั พง้นำนจคำณกะกกำรรรเมปก็นำบรกุคฤคษลฎลีก้มำละลำย ให้ทสรำัพนยกั ์สงำินนทคี่เณปะ็นกสรินรมสก่วำนรตกฤัวษอฎยีกู่ในำ วันท่ีศำลมี

คำส่ังหรอื ในวนั ท่พี น้ จำกกำรเป็นบุคคลลม้ ละลำย ยงั คงเป็นสนิ ส่วนตวั ต่อไปตำมเดิม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๔ณ๙ะก๓รรมในกกำรรกณฤทีษ่ีไฎมีกม่ ำสี ินสมรสแล้วสำสนำกั มงแี ำนละคภณระิยกำรรตมอ้ กงำชร่วกยฤกษันฎอีกอำกค่ำใชส้ อย
สำหรับกำรบ้ำนเรอื นตำมส่วนมำกและนอ้ ยแห่งสนิ สว่ นตวั ของตน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หมวด ๕

สำนกั งำนคณะกรรมกคำวรำกมฤเษปฎ็นีกโำมฆะของกำรสสมำนรกัสงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๙๔ กำรสมรสจะเป็นโมฆะกแ็ ต่เฉพำะทีบ่ ัญญัติไว้ในหมวดน้ี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๙๕๑๓๒ กำรสมรสที่ฝ่ำฝืนมำตรำ ๑๔๔๙ มำตรำ ๑๔๕๐ มำตรำ ๑๔๕๒
สำนกั แงลำนะคมณำตะรกำรร๑ม๔กำ๕ร๘กฤเษปฎน็ ีกโำมฆะ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๑๔๙๖๑๓๓ คำพิพำกษำของศำลเท่ำนั้นท่ีจะแสดงว่ำ กำรสมรสที่ฝ่ำฝืน

สำนกั มงำำนตครำณะ๑ก๔ร๔รม๙กำมรำกตฤรษำฎ๑ีกำ๔๕๐ และมำสตำรนำกั ๑งำ๔น๕ค๘ณะเกปร็นรโมมกฆำระกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๓๐ มำตรำ ๑๔๙๒ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
สำนกั พงำำณนคิชณย์ ะ(ฉกบรบัรมทก่ี ๑ำร๐ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๕๓๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๓๑ มำตรำ ๑๔๙๒/๑ เพิ่มโดยพระรำชบัญญัตแิ กไ้ ขเพม่ิ เติมประมวลกฎหมำยแพ่งและพำณิชย์
(ฉบับที่ ๑๐) พ.ศ. ๒ส๕ำน๓ก๓ั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๓๒ มำตรำ ๑๔๙๕ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
สำนกั พงำำณนคชิ ณย์ ะ(ฉกบรบัรมทก่ี ๑ำร๐ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๕๓๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

-๒๕๐- สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

คู่สมรส บิดำมำรดำ หรือผู้สืบสันดำนของคู่สมรสอำจร้องขอให้ศำลพิพำกษำว่ำกำร
สำนกั สงมำนรคสณเปะ็นกโรมรฆมกะำไดรก้ ถฤ้ำษไฎมีกม่ ำบี คุ คลดงั กลำ่ สวำนผกัมู้ งีสำ่วนนคไณดะเ้ กสรียรจมะกรำอ้ รงกขฤอษใฎหีก้อำยั กำรเป็นผู้ร้อสงำขนอกั ตงำ่อนศคำณละกก็ไรดร้ มกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๔ณ๙ะก๗ร๑ร๓ม๔กำกรำกรฤสษมฎรีกสำท่เี ป็นโมฆะ เสพำรนำกั ะงฝำน่ำฝคืนณมะกำรตรรมำก๑ำร๔ก๕ฤษ๒ฎีบกำุคคลผู้มีส่วน

ได้เสียคนใดคนหนึ่งจะกล่ำวอำ้ งข้ึน หรือจะร้องขอให้ศำลพพิ ำกษำวำ่ กำรสมรสเปน็ โมฆะกไ็ ด้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔๙๗/๑๑๓๕ ในกรณีที่ศำลมีคำพิพำกษำถึงท่ีสุดว่ำกำรสมรสใดเป็นโมฆะ
ให้ศำลแจง้ ไปยงั นสำำยนทกั ะงำเบนคียณนเะพกื่อรรบมันกทำรกึ กคฤวษำฎมีกเปำ น็ โมฆะไวใ้ นทสำะนเบกั งยี ำนนสคมณระสกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๑๔๙๘๑๓๖ กำรสมรสที่เป็นโมฆะ ไม่ก่อให้เกิดควำมสัมพันธ์ทำงทรัพย์สิน

ระหว่ำงสำมภี ริยำสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ในกรณีที่กำรสมรสเป็นโมฆะ ทรัพย์สินที่ฝ่ำยใดมีหรือได้มำไม่ว่ำก่อนหรือหลังกำร

สำนกั สงมำนรคสณรวะมกรทรั้งมดกอำรกกผฤลษคฎงีกเำป็นของฝ่ำยนสั้นำนสกั ่วงนำนบครณรดะกำรทรรมัพกยำร์สกินฤทษี่ฎทีกำำมำหำได้ร่วมกสันำนใหกั ้แงำบน่งคคณนะลกะรรคมรกึ่งำรกฤษฎีกำ

เว้นแต่ศำลจะเห็นสมควรส่ังเป็นประกำรอ่ืน เมื่อได้พิเครำะห์ถึงภำระในครอบครัว ภำระในกำรหำ
เลย้ี งชีพ และฐำนสะำขนอกั งงคำนกู่ ครณณะที กงั้ รสรอมงกฝำำ่รกยฤตษลฎอีกดำจนพฤตกิ ำรณสำ์อนนื่ กั ทงำงั้ นปควณงแะลกรว้ รมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๑๔๙๙๑๓๗ กสำำรนสกัมงรำสนทคี่เณปะ็นกโรมรฆมะกำเรพกรฤำษะฎฝีกำ่ ำฝืนมำตรำ ๑๔ส๔ำน๙กั งมำำนตครณำะ๑กร๔ร๕มก๐ำรกฤษฎีกำ
หรือมำตรำ ๑๔๕ส๘ำนไกัมง่ทำนำใคหณ้ชะำกยรหรมรือกำหรญกฤิงษผฎู้สีกมำรสโดยสุจริตเสสำอื่ นมกั สงทิำนธคิทณ่ีไดะก้มรำรเมพกรำำระกกฤำษรฎสีกมำรสก่อนมีคำ
พิพำกษำถึงทสี่ ดุ ให้เปน็ โมฆะ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกกฤำษรสฎมีกำรสท่ีเป็นโมฆะสเำพนรกั ำงะำนฝค่ำณฝืนะกมรำรตมรกำำร๑ก๔ฤษ๕ฎ๒ีกำไม่ทำให้ชำยหสรำือนหกั งญำนิงผคู้สณมะรกสรรโมดกยำรกฤษฎีกำ
สจุ ริตเสือ่ มสิทธิท่ีได้มำ เพรำะกำรสมรสก่อนท่ีชำยหรือหญิงนั้นรถู้ ึงเหตุทท่ี ำใหก้ ำรสมรสเป็นโมฆะ แต่
กำรสมรสท่ีเป็นโมสำฆนะกั ดงังำกนลค่ณำวะกไรมร่ทมำกใำหร้กคฤู่สษมฎรีกสำเกิดสิทธิรับมรสดำนกกั ใงนำฐนำคนณะะทกำรยรมำทกำโรดกยฤธษรฎรีกมำของคู่สมรส
อีกฝ่ำยหน่ึง

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกกฤำษรสฎมีกรำสทเี่ ปน็ โมฆะสเำพนรกั ำงะำฝน่ำคฝณนื ะมกำรตรมรำกำ๑รก๔ฤ๔ษ๙ฎีกมำำตรำ ๑๔๕๐สหำนรกัืองมำำนตครณำะ๑กร๔ร๕มก๘ำรกฤษฎีกำ
หรือฝำ่ ฝืนมำตรำ ๑๔๕๒ ถ้ำค่สู มรสฝ่ำยใดได้สมรสโดยสจุ ริตฝ่ำยนน้ั มีสิทธิเรยี กคำ่ ทดแทนได้ และถ้ำ
กำรสมรสท่ีเป็นสโมำนฆกั ะงนำนั้นคทณำะใกหร้รฝม่ำกยำทรก่ีไดฤษ้สฎมีกรำสโดยสุจริตตส้อำนงกัยงำำกนจคนณละกงรเพรมรกำำะรไกมฤ่มษีฎรำีกยำ ได้พอจำก
ทรัพย์สิน หรือจำกกำรงำนที่เคยทำอยู่ก่อนมีคำพิพำกษำถึงท่ีสุด หรือก่อนท่ีจะได้รู้ว่ำกำรสมรสของ

สำนกั ตงนำนเปค็นณโะมกฆรระมกแำลร้วกแฤตษ่กฎรีกณำ ี ฝ่ำยน้ันมีสิทสำธนิเรกั ียงำกนคค่ำณเละ้ีกยรงรชมีพกไำดร้ดก้ฤวยษฎสีกิทำธิเรียกค่ำเล้ียสงำชนีพกั ใงนำนกครณณะีนกี้ใรหร้มนกำำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๑๕๒๖ วรสรำคนหกั งนำ่ึงนคแณละะกมรำรตมรกำำร๑ก๕ฤ๒ษฎ๘ีกมำ ำใชบ้ งั คบั โดสยำอนนกั โุ งลำมนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั พงำำณนคชิ ณย์ ะ(ฉกบรับรมทก่ี ๑ำร๐ก๑)๓ฤพ๓ษ.มศฎำ.ีกต๒ำร๕ำ๓๑๓๔๙๖ แก้ไสขำเนพกั ่ิมงเำตนิมคโดณยะพกรระรรมำกชำบรัญกฤญษัตฎิแีกกำ้ไขเพิ่มเติมประสมำวนลกักงฎำหนมคำณยะแกพร่งรแมลกะำรกฤษฎีกำ
พำณิชย์ (ฉบบั ที่ ๑๐ส๑)ำ๓พน๔.กัมศงำ.ำต๒นร๕คำ๓ณ๑๓ะ๔ก๙รร๗มแกกำร้ไขกเฤพษ่ิมฎเตีกิมำโดยพระรำชบสัญำญนกััตงิแำกน้ไคขณเพะิ่มกเรตริมมปกรำะรมกวฤลษกฎฎีกหำมำยแพ่งและ
๑๓๕ มำตรำ ๑๔๙๗/๑ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัตแิ ก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและพำณิชย์
สำนกั (ฉงำบนับคทณี่ ๑ะ๐กร) รพม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๓ษ๓ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๓๖ มำตรำ ๑๔๙๘ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
พำณชิ ย์ (ฉบับที่ ๑๐ส)ำพน.กั ศง.ำ๒น๕ค๓ณ๓ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๓๗ มำตรำ ๑๔๙๙ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยแพ่งและ
สำนกั พงำำณนคิชณย์ ะ(ฉกบรบัรมทก่ี ๑ำร๐ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๕๓๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ