แผนการสอนงานเชื่อมโลหะเบื้องต้น

48

4. เน้ือหาสาระการสอน/การเรยี นรู้

4.1 ดา้ นความรู้
1. ชนิดของลวดเชอื่ ม
2. สว่ นผสมของสารพอกหมุ้
3. การจาแนกชนิดของลวดเช่ือม

4.2 ดา้ นทักษะหรือการประยุกต์ใช้
1. รูค้ วามหมายและการจาแนกชนดิ ของลวดเชื่อมไฟฟาู
2. รหู้ น้าทขี่ องสารพอกห้มุ และส่วนผสมของแกนลวดเชอ่ื มเหล็กกล้า
3. จาแนกชนิดลวดเช่อื มสารพอกหุ้มตามมาตรฐานตา่ ง ๆ

4.3 ด้านคุณธรรม/ จรยิ ธรรม/ และคุณลักษณะทพ่ี งึ ประสงค์และบูรณาการตามหลกั ปรชั ญา
เศรษฐกิจพอเพียง

1 ความมีมนุษยสัมพนั ธ์
2 ความมวี นิ ัย
3 ความรับผิดชอบ
4 ความซือ่ สตั ยส์ จุ รติ
5 ความเชอื่ ม่ันในตนเอง
6 การประหยัด
7 ความสนใจใฝุรู้
8 การละเวน้ สิ่งเสพตดิ และการพนัน
9 ความรักสามัคคี
10 ความกตญั ํกู ตเวที

49

5. กจิ กรรมการเรียนการสอนหรอื การเรยี นรู้

ขัน้ ตอนการสอนหรอื กิจกรรมครู ข้ันตอนการเรียนหรอื กจิ กรรมของผู้เรยี น

ขั้นเตรยี ม(จานวน.....15....นาที) ขน้ั เตรียม

ครูผู้สอนแนะนาการเรียนการสอนเก่ียวกับเนื้อหา ผู้เรียนร่วมกันแสดงความคดิ เหน็ โดยการสรุป

รายวิชางานเช่ือมโลหะเบื้องต้น จุดประสงค์การ อภปิ ราย แล้วกลา่ วนาเข้าสเู่ น้ือหาท่จี ะศกึ ษา

เรียนรู้ และร่วมกันเสนอแนะแนวทางในการวัดผล

ประเมินผลตลอดภาคเรียน เพ่ือให้ผู้เรียนใช้เป็น

แนวทางในการพัฒนาการเรียนรู้ด้วยตนเอง

ข้ันการสอน(จานวน....30.....นาที) สง่ ชนิ้ งาน ประเมินผลงาน
ครผู สู้ อนบอกจดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ หนว่ ยที่ 3
กระบวนการเชื่อมไฟฟาู ดว้ ยเชือ่ มห้มุ ฟลักซ์
ครผู ู้สอนอธิบายเกี่ยวกบั เนอื้ หาสาระ ดงั นี้

ความปลอดภยั ท่ัวไปในงานเช่อื ม
ความปลอดภยั ในงานเช่ือมแก๊ส
ความปลอดภัยในงานเชอ่ื มไฟฟูา
ครูเปิดโอกาสให้ผเู้ รยี นคนอน่ื ๆ แสดงความคดิ เหน็
รว่ มกันทุกคน
ทาแบบประเมนิ ผลหลังเรยี นหน่วยท่ี 3
ร่วมกนั วิเคราะห์คาตอบ ครูเฉลยคาตอบและร่วมกนั
อภปิ รายผล

ข้ันสรปุ (จานวน......15.....นาท)ี
ครผู ู้สอนสรุปบทเรียน โดยการอภปิ รายซกั ถามข้อ
สงสัยและอธบิ ายเพมิ่ เติมในส่วนทเ่ี ห็นว่าผูเ้ รยี น
ส่วนมากไมผ่ า่ นการประเมนิ เพือ่ แก้ข้อสงสัย และ
ความไมเ่ ข้าใจของผูเ้ รียน
ผเู้ รียนรับใบงาน ศึกษา ซกั ถาม อภปิ ราย พร้อม
สาธิต แลว้ ปฏบิ ัตติ ามใบงานในเวลาทีก่ าหนด
วิเคราะหผ์ ลการปฏิบตั งิ าน อภปิ รายและสรุป

50

6. ส่ือการเรยี นการสอน/การเรยี นรู้

6.1 สอื่ สง่ิ พิมพ์
1. หนังสือเรยี น วชิ างานเชอ่ื มโลหะเบ้อื งตน้
2. ใบความรู้ ใบงาน
3. กจิ กรรรมการเรียนการสอน

6.2 สอ่ื โสตทัศน์
........................................................................................................ ......................................................................
............................................................................................................................. .................................................
......................................................................................................................................... .....................................
.............................................................................................. ................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

6.3 สอ่ื ของจริง
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

7. แหลง่ การเรยี นการสอน/การเรียนรู้

7.1 ภายในสถานศกึ ษา
หอ้ งสมุดวิทยาลยั ศูนยว์ ทิ ยุบริการ หอ้ ง Internet

7.2 ภายนอกสถานศึกษา
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

51

8. งานทม่ี อบหมาย

8.1 ก่อนเรียน
ตรวจสอบ/จดั ทาแบบฝึกหัดหน่วยท่ี 3 และใบงานที่ 3 ใหเ้ สรจ็ สมบูรณ์ สง่ ในครงั้ ต่อไป

8.2 ขณะเรียน
............................................................................................................................................... ...............................
.................................................................................................... ..........................................................................
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................................................................... ..........................................
......................................................................................... .....................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

8.3 หลงั เรียน
คาชแี้ จง จงทาเคร่ืองหมาย( / )หนา้ ข้อความท่ีถกู ตอ้ งและเครอ่ื งหมาย ( X ) หน้าขอ้ ความทไ่ี มถ่ ูกต้อง
............ 1. การยกของหนักควรยกโดยใชก้ าลงั จากหลังเข้าช่วย
............ 2. เมอ่ื แกส๊ เหลอื น้อยมีความดันตา่ ควรนอนถังแก๊สเพ่ือให้แกส๊ ไหลได้สะดวก
............ 3. หอ้ งเกบ็ แก็สควรเก็บใหเ้ ก็บมดิ ชิด ไม่ควรใหผ้ ูใ้ ดได้ทราบวา่ หอ้ งนน้ั เปน็ ห้องเก็บแก๊ส
............ 4. ก่อนทาการเช่ือมควรตรวจสอบรอยร่วั ของอปุ กรณ์เสียก่อน โดยใชเ้ ทียนลนสารวจหารอยรั่ว
............ 5. การปฏิบตั ิงานในโรงงาน รองเทา้ หวั เหลก็ จะรู้สึกหนกั ทาให้ไม่สะดวกในการทางาน
............. 6. ขณะทาการเช่อื มสภาพอากาศโดยรอบจะรู้สึกร้อนและอบอา้ วถา้ มีการระบายอากาศไม่ดี

การที่ฝนตกลงมาจะทาให้ผูเ้ ชื่อมรสู้ กึ เย็นสบาย
............ 7. เครอ่ื งเชอื่ มไม่จาเป็นต้องต่อสายลงดนิ เพราะในการเช่อื มมีสายไฟเชอ่ื มและสายดินอยู่แล้ว
............ 8. ขณะทาการเปลี่ยนลวดเชอ่ื มใหม่ ควรใส่ถงุ มือหรือวางลวดเช่ือมไว้ แลว้ นาหัวเชอื่ มเข้าไปจับ
............ 9. ในการเชอื่ มภายในถงั หรือในท่แี คบ ๆ ควรมีการระบายอากาศที่ดี ดงั นัน้ ควรปลอ่ ยออกซเิ จน

บริสุทธเิ์ ข้าไป เพอ่ื ช่วยใหช้ ่างเชอ่ื มหายใจได้สะดวก
............ 10. ในการเชอื่ มภายในทอ่ โลหะท่ีเป็นตัวนาไฟฟูา ควรทาตะแกรงไมห้ รอื ยางที่เปน็ ฉนวนไฟฟาู

มารองน่ัง

9. ผลงาน/ช้ินงาน ที่เกดิ จากการเรยี นรขู้ องผ้เู รียน

................................................................................................ ..............................................................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................. .............................................
...................................................................................... ........................................................................................

52

10. เอกสารอ้างองิ

............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................................................................ ..

11. การบรู ณาการ/ความสมั พันธ์กบั รายวชิ าอน่ื

............................................................................................................................. .................................................
........................................................................................................................................................................ ......
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

12. หลกั การประเมินผลการเรียน

12.1 ก่อนเรยี น
1. จากการสังเกตพฤติกรรมและความสนใจของนักศึกษา
2. จากการตอบคาถามของนักศึกษา

12.2 ขณะเรยี น
1. จากการถามตอบระหวา่ งครูกับนกั ศกึ ษา
2. จากการตอบคาถามของนักศึกษา
3. จากการสงั เกตการจดบนั ทึกลงในสมดุ

12.3 หลงั เรยี น
1. จากการสังเกตการตอบคาถาม
2. จากแบบทดสอบหลงั เรียนการเรียน

53

13. รายละเอียดการประเมนิ ผลการเรียน

จดุ ประสงค์ข้อท่ี 1 หลกั การเช่อื มไฟฟาู ด้วยลวดเชื่อมหมุ้ ฟลกั ซ์
1. วธิ กี ารประเมนิ : แบบประเมินผลการเรยี นรู้และแบบประเมินพฤติกรรม หนว่ ย

ที่ 3
2. เครือ่ งการประเมนิ : แบบประเมนิ ใบงาน เกณฑผ์ ่าน คือ 50%
3. เกณฑ์การประเมนิ : เกณฑ์ผา่ นการสังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ตอ้ งไม่มชี อ่ ง

ปรบั ปรงุ 4. เกณฑ์การผา่ น : เกณฑ์ผา่ นการประเมนิ พฤตกิ รรมการเขา้ ร่วมกิจกรรมกลุม่
คอื ปานกลาง (50 % ขึ้นไป)

จุดประสงค์ข้อที่ 2 เคร่ืองเชื่อมไฟฟูาตามลักษณะพน้ื ฐาน
1. วิธกี ารประเมิน : แบบประเมินผลการเรียนรแู้ ละแบบประเมนิ พฤติกรรม หน่วย

ที่ 3
2. เครอ่ื งการประเมิน : แบบประเมินใบงาน เกณฑผ์ า่ น คือ 50%
3. เกณฑ์การประเมนิ : เกณฑผ์ า่ นการสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ตอ้ งไม่มชี ่อง

ปรับปรุง 4. เกณฑ์การผา่ น : เกณฑ์ผา่ นการประเมนิ พฤตกิ รรมการเข้ารว่ มกิจกรรมกลมุ่
คือ ปานกลาง (50 % ขึ้นไป)

จดุ ประสงคข์ ้อท่ี 3 รอบทางานของเคร่ืองเช่อื ม
1. วิธีการประเมิน : แบบประเมินผลการเรยี นร้แู ละแบบประเมินพฤติกรรม หน่วย

ที่ 3
2. เครื่องการประเมิน : แบบประเมนิ ใบงาน เกณฑ์ผา่ น คอื 50%
3. เกณฑ์การประเมิน : เกณฑผ์ า่ นการสงั เกตพฤติกรรมรายบุคคล ต้องไม่มีชอ่ ง

ปรบั ปรงุ
4. เกณฑ์การผ่าน : เกณฑ์ผา่ นการประเมินพฤตกิ รรมการเขา้ ร่วมกิจกรรมกลุม่

คอื ปานกลาง (50 % ขึ้นไป)
จดุ ประสงคข์ ้อที่ 4 อปุ กรณ์ทีใ่ ช้กบั งานเชอ่ื มไฟฟูา
1. วิธกี ารประเมนิ : แบบประเมนิ ผลการเรยี นรแู้ ละแบบประเมนิ พฤติกรรม หน่วย

ท่ี 3
2. เครอ่ื งการประเมนิ : แบบประเมนิ ใบงาน เกณฑผ์ ่าน คอื 50%
3. เกณฑ์การประเมนิ : เกณฑ์ผ่านการสังเกตพฤติกรรมรายบุคคล ตอ้ งไม่มชี ่อง

ปรับปรุง
4. เกณฑ์การผา่ น : เกณฑผ์ ่านการประเมินพฤติกรรมการเขา้ ร่วมกิจกรรมกลุ่ม

คือ ปานกลาง (50 % ขน้ึ ไป)

54

จุดประสงค์ข้อที่ 5 ลาดบั ข้ันตอนในการเตรียมงานเช่ือมไฟฟาู
1. วิธีการประเมิน : แบบประเมินผลการเรียนรู้และแบบประเมนิ พฤติกรรม หนว่ ย

ท่ี 3
2. เครือ่ งการประเมนิ : แบบประเมินใบงาน เกณฑ์ผ่าน คอื 50%
3. เกณฑ์การประเมิน : เกณฑผ์ า่ นการสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ต้องไม่มชี อ่ ง

ปรบั ปรุง
4. เกณฑ์การผา่ น : เกณฑผ์ ่านการประเมนิ พฤตกิ รรมการเขา้ ร่วมกิจกรรมกลุ่ม

คือ ปานกลาง (50 % ขนึ้ ไป)

55

14. แบบทดสอบกอ่ นเรยี น

หนว่ ยการสอนที่ ....1..... ช่ือหนว่ ยการสอน กระบวนการเชื่อไฟฟาู ดว้ ยลวดเชื่อมหุ้มฟลักซ์
วัตถุประสงค์ เพื่อ 1. หลกั การเชอื่ มไฟฟูาด้วยลวดเชื่อมหุม้ ฟลักซ์

2. เคร่ืองเชื่อมไฟฟูาตามลักษณะพ้นื ฐาน
3. รอบทางานของเครื่องเช่ือม
4. อปุ กรณท์ ใ่ี ชก้ ับงานเชอ่ื มไฟฟาู
5. ลาดับขนั้ ตอนในการเตรยี มงานเช่อื มไฟฟาู
ขอ้ คาถาม
คาชี้แจง จงทาเครอ่ื งหมาย( / )หนา้ ข้อความทีถ่ กู ตอ้ งและเครือ่ งหมาย ( X ) หนา้ ขอ้ ความทไ่ี มถ่ กู ตอ้ ง
............ 1. การยกของหนักควรยกโดยใช้กาลงั จากหลงั เข้าช่วย
............ 2. เมื่อแก๊สเหลอื นอ้ ยมีความดันต่า ควรนอนถังแก๊สเพื่อใหแ้ ก๊สไหลได้สะดวก
............ 3. ห้องเก็บแก็สควรเก็บใหเ้ ก็บมิดชิด ไม่ควรใหผ้ ้ใู ดได้ทราบวา่ หอ้ งน้นั เปน็ ห้องเก็บแก๊ส
............ 4. ก่อนทาการเชื่อมควรตรวจสอบรอยรั่วของอุปกรณ์เสยี ก่อน โดยใช้เทียนลนสารวจหารอยรั่ว
............ 5. การปฏิบตั ิงานในโรงงาน รองเท้าหวั เหลก็ จะร้สู ึกหนักทาใหไ้ มส่ ะดวกในการทางาน
............. 6. ขณะทาการเชื่อมสภาพอากาศโดยรอบจะรสู้ ึกรอ้ นและอบอ้าวถ้ามกี ารระบายอากาศไมด่ ี
การทฝ่ี นตกลงมาจะทาใหผ้ ู้เชือ่ มรสู้ ึกเยน็ สบาย
............ 7. เคร่อื งเชื่อมไม่จาเปน็ ต้องต่อสายลงดิน เพราะในการเช่ือมมสี ายไฟเชอ่ื มและสายดินอยแู่ ลว้
............ 8. ขณะทาการเปลี่ยนลวดเชื่อมใหม่ ควรใสถ่ ุงมือหรือวางลวดเชื่อมไว้ แลว้ นาหวั เชื่อมเข้าไปจับ
............ 9. ในการเช่ือมภายในถงั หรอื ในท่ีแคบ ๆ ควรมกี ารระบายอากาศท่ดี ี ดังน้นั ควรปลอ่ ยออกซเิ จน
บรสิ ุทธิ์เขา้ ไป เพอื่ ช่วยใหช้ า่ งเชอ่ื มหายใจไดส้ ะดวก
............ 10. ในการเชื่อมภายในท่อโลหะที่เปน็ ตัวนาไฟฟูา ควรทาตะแกรงไม้หรือยางที่เปน็ ฉนวนไฟฟูา
มารองนั่ง

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น

1. ตอบ X
2. ตอบ X
3. ตอบ X
4. ตอบ X
5. ตอบ X
6. ตอบ X
7. ตอบ X
8. ตอบ /
9. ตอบ X
10. ตอบ /

56

15. แบบทดสอบหลงั เรียน

หน่วยการสอนที่ ......... ชอื่ หน่วยการสอน
..............................................................................................................
วัตถุประสงค์ เพื่อ ……………………………………………………………………………………………….
ข้อคาถาม
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................................................... ...............
.................................................................................................................... ..........................................................
............................................................................................................................. .................................................
..................................................................................................................................................... .........................
.......................................................................................................... ....................................................................
............................................................................................................................. .................................................
.......................................................................................................................................... ....................................
............................................................................................... ...............................................................................
............................................................................................................................. .................................................

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน

............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................................................................................................... ..........
......................................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .................................................
......................................................................................................................................................... .....................
.............................................................................................................. ................................................................
............................................................................................................................. .................................................
.............................................................................................................................................. ................................
................................................................................................... ...........................................................................

57

16. ใบความร้ทู ี่ ........

หนว่ ยการสอนที่ ...3... ชือ่ หน่วยการสอน กระบวนการเช่ือไฟฟูาด้วยลวดเชือ่ มห้มุ ฟลักซ์
ชื่อหัวข้อเรื่อง 1. หลักการเชอ่ื มไฟฟูาด้วยลวดเช่ือมหมุ้ ฟลักซ์

2. เครื่องเชอื่ มไฟฟาู ตามลักษณะพื้นฐาน
3. รอบทางานของเคร่ืองเชื่อม
4. อุปกรณ์ที่ใชก้ บั งานเชื่อมไฟฟาู
5. ลาดับข้ันตอนในการเตรียมงานเช่ือมไฟฟูา
สาระสาคญั
เมื่อจะเริ่มศึกษาเร่ืองของการเช่ือมออกซิ-อะเซทิลีน คงจะต้องกล่าวย้อนถึงการเช่ือมแก๊สชนิดของ
แก๊สเชื้อเพลิงอ่ืนๆ เช่น ไฮโดรเจน มีเทน เป็นต้น นอกจากน้ันเร่ืองเปลวไฟชนิดต่างๆ และการนาไปใช้งาน
พรอ้ มท้งั เร่ืองเครอ่ื งมืออุปกรณ์ต่างๆ และหลักการทางานของมันก็เป็นสิ่งท่ีจะต้องศึกษาและเรียนรู้เพ่ือการใช้
งานได้อยา่ งถูกต้องและปลอดภยั
หลักการเชอ่ื มไฟฟา้ ด้วยลวดเช่ือมหม้ ฟลกั ซ์

การเชอ่ื มไฟฟาู มีมานานแลว้ โดยใชใ้ นการซอ่ มแซมชิ้นส่วนโลหะจากการบันทึกพบว่าในปี ค.ศ. 1881
นายออกัส เดอเมริเทนส์ (Auguste De Meritons) ได้ค้นพบการเชื่อมโลหะแบบหลอมละลายเป็นคร้ังแรก
และได้มีการพัฒนาต่อมาโดยในปี ค.ศ. 1892 นายสลาเวียนอส (Slavianoff) ได้นาเอาแกนลวดโลหะ มาใช้
แทนแท่งคาร์บอน และให้ตัวลวดคาร์บอนหลอมละลายตัวมันเองเพ่ือเป็นรอยเชื่อมเป็นคร้ังแรก ต่อมา นายค
เจลล์เบอร์ ก (Kjellberg) ไดพ้ บการนาสารพอกห้มุ มาหุม้ แกนลวดเชือ่ มทาให้การเชื่อมมีประสิทธิภาพ และ
คุณภาพของรอยเช่ือมดีขึ้น การค้นพบวิวัฒนาการน้ีถูกนามาใช้ในการผลิตลวดเช่ือมชนิดมีสารพอกหุ้ม ใช้กัน
อยู่กว้างขวางในป๎จจุบัน นอกจากนั้นยังมีการคิดค้นกระบวนการเชื่อมไฟฟูาท่ีแปลกใหม่อีกมากมาย เช่นการ
เช่อื มแบบแมกมกิ ฟลกั ซค์ อร์ดการเช่อื มแบบทกึ การเชือ่ มแบบใต้ฟลักซ์ และการเช่ือมแบบพลาสมา ฯลฯ

การเชอ่ื มไฟฟาู มีชื่อเรียกเต็มว่าการเช่ือมไฟฟูาด้วยลวดเช่ือมหุ้มฟลักซ์ ใช้สัญลักษณ์ SMAW (Shield
Metal Arc Welding) หมายถึง กระบวนการเชื่อมที่ได้รับความร้อนจากการอาร์กระหว่างลวดเชื่อม กับ
ชิ้นงาน ความร้อนที่เกิดจากการอาร์กมีอุณหภูมิสูงประมาณ 6,000°F (3,316°C) เพื่อหลอมละลายโลหะ ให้
ติดกันทาให้ชิ้นงานกับลวดเชื่อมท่ีบริเวณการอาร์กรวมตัวกันเป็นเนื้อเดียวกันคือรอยเช่ือม ส่วนสารพอก หุ้ม
หรือทีเ่ รยี กวา่ ฟลกั ซ์ (Flux) เม่ือได้รับความร้อนจะกลายเป็นควันปกคลุมรอยเช่ือมปูองกันแก๊สออกซิเจน เข้า
ไปรวมตัวกบั นา้ โลหะเหลว และ ฟลักซ์จะทาหน้าท่ีอีกอย่างคือดึงสิ่งสกปรกหรือสารมลทินข้ึนมาจาก น้าโลหะ
เมื่อเยน็ ตัวจะกลาย ฟลกั ซ์จะแข็งและเปราะเรยี กวา่ สแลก (Slag) ดังแสดงในรูปที่ 3.1

58

รูปที่ 3.1 แสดงลกั ษณะการเช่ือมแบบลวดเชื่อมหุ้มฟลักซ์ (SMAW)
เครื่องเชอื่ มไฟฟ้าตามลักษณะพื้นฐาน

เคร่ืองเช่ือมป๎จจุบันมีมากมายหลายชนิด แต่ละชนิดมีประสิทธิภาพในการ ท่ีจะต้องเรียนรู้ในด้าน
เทคนิคพอสมควรเพื่อที่จะได้ใช้งานให้ถูกต้องประหยัดไฟฟูา โดยทั่วไปเคร่ืองเชื่อมไฟฟูาควรมีลักษณะดังนี้
เครื่องเชื่อมไฟฟูาที่ใช้ในงานเชื่อมป๎จจุบันมีมากมายหลายขา ทางานที่แตกต่างกัน ผู้ใช้งานจาเป็นท่ีจะต้อง
เรยี นรใู้ นด้านเทคน" เหมาะสมกับการใชง้ าน รวมทัง้ การประหยัดไฟฟูา โดยทว่ั ไปเครองขอ

1 กระแสไฟเช่ือมท่ีใชจ้ ะสงู แต่แรงเคลื่อนไฟฟาู ต่า
2 ขนาดแรงเคลอื่ นไฟฟาู อยูร่ ะหวา่ ง 50 - 80 โวลต์
3 สามารถควบคมุ ขนาดของกระแสเชอื่ มได้
ป๎จจุบันเครื่องเชื่อมไฟฟูาได้ถูกออกแบบและพัฒนาไปอย่างมากมายทั้งรูปร่างและความสามารถ ใน
การใชง้ าน ถา้ พจิ ารณาตามลกั ษณะพ้นื ฐาน สามารถแบ่งเครอ่ื งเชื่อมออกเปน็ 2 ชนิดแรงเคล่อื นท่ีขว้ั
1. เครื่องเชื่อมชนดิ แรงเคลอ่ื นไฟฟา้ คงท่ี (Constant Voltage)
เป็นเครื่องเช่ือมที่ให้แรงเคล่ือนไฟฟูา เรียบคงที่ซึ่งแรงเคล่ือนไฟฟูาจะไม่เปล่ียนแปลง ตามขนาดของ
กระแสไฟเชื่อม ใช้กับเครื่องเช่ือม ก่ึงอัตโนมัติและอัตโนมัติ และผลิตเฉพาะกระแส ไฟฟูาตรงเท่าน้ัน ซึ่งอาจ
เป็นชนิดของเคร่ืองเช่ือม แบบหม้อแปลงของกระแสไฟฟูา เครื่องเชื่อมเรียง กระแสไฟฟูาหรือชนิดขับเคลื่อน
ด้วยเคร่ืองยนต์ หรือ มอเตอร์ไฟฟูา ดังแสดงความสัมพันธ์ของแรงเคลื่อน ไฟฟูาและกระแสไฟเช่ือมในรูปที่
3.2

รูปท่ี 3.2 แสดงลักษณะความสัมพันธข์ องแรงเคล่ือนไฟฟูา
และกระแสไฟเชือ่ มเครื่องเช่อื มชนิดแรงเคลอื่ น ไฟฟูาคงท่ี

กระแส การใช้งาน

59

2. เครอ่ื งเชือ่ มชนิดกระแสไฟฟา้ คงที่ (Constant Current)
เคร่ืองเช่อื มชนดิ น้ีใช้กับเครื่องเช่ือมธรรมดาท่ีใช้ลวดเชื่อมที่มีฟลักซ์หุ้ม เครื่องเช่ือมทิก (Tig) น น่ารับ

ลวดเชื่อมคาร์บอนอาร์ก เครื่องเชื่อมท่ีใช้กับลวดเช่ือมเซาะร่อง และเคร่ืองเชื่อมที่ใช้กับ4As Stud Welding)
เคร่อื งเช่ือมชนิดกระแสไฟฟูาคงท่ีจะมแี รงเคลือ่ นไฟฟูาสูงสุด 1.4 (กระแสไฟฟูาเป็นศูนย์) และแรงเคล่ือนไฟฟูา
จะลดลงเมอ่ื กระแสไฟเช่อื มเพิ่มข้นึ

60

17. ใบงานท่ี .....1...

หน่วยการสอนท่ี ....3..... ชอ่ื หน่วยการสอน กระบวนการเช่อื ไฟฟาู ดว้ ยลวดเช่ือมหุ้มฟลักซ์
ชือ่ หัวข้อเร่อื ง 1. หลกั การเชอ่ื มไฟฟูาด้วยลวดเช่ือมหุ้มฟลักซ์

2. เครื่องเชื่อมไฟฟาู ตามลักษณะพื้นฐาน
3. รอบทางานของเครื่องเชื่อม
4. อุปกรณ์ทใี่ ช้กับงานเชอ่ื มไฟฟูา
5. ลาดับขัน้ ตอนในการเตรยี มงานเชอื่ มไฟฟูา
จดุ ประสงค์ เพ่ือ
1. อธบิ ายหลกั การเช่อื มไฟฟาู ได้
2.อธบิ ายเครื่องเช่อื มตามลกั ษณะได้
3. อธิบายรอบทางานของเครือ่ งเชื่อมได้

ลาดบั กจิ กรรม/ลาดบั การปฏิบตั ิ

............................................................................................................................... ...............................................
.................................................................................... ..........................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

เกณฑ์การพิจารณา

............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

61

18. แบบประเมนิ ผล

แผนการวดั ผลและประเมินผลทง้ั รายวิชา

- พทุ ธิพิสัย 1) แบบฝกึ หัด 10 %

2) ทดสอบหลงั เรยี น 10 %

3) วดั ผลสัมฤทธิ์ 10 %

รวม 30 %

- ทกั ษะพสิ ัย 1) ใบงาน/งานทีม่ อบหมาย 35 %

2) วดั ผลสัมฤทธิ์ 15 %

รวม 50 %

- จติ พิสยั 20 %

หมายเหตุ: (คะแนนทดสอบก่อนเรียนไวส้ าหรบั เปรยี บเทยี บกับคะแนนทดสอบหลังเรียน)

19. แบบฝึกหัด
ตอนที่ 1 จงตอบคาถามต่อไปน้ใี หไ้ ด้ใจความ

1. จงอธิบายความหมายของคาว่าเครอ่ื งเชอ่ื มไฟฟา้
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

2. เคร่ืองมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในงานเชอ่ื มไฟฟา้ มกี ่ีชนิด
............................................................................................................................. .................................................
.......................................................................................................................................................... ....................
............................................................................................................... ...............................................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................ ..............................
จงอธิบายการทางานของเครื่องเช่ือม ชนดิ DCEN
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
........................................................................................................................................................................... ...
............................................................................................................................. .................................................

62

20. บันทึกผลหลงั การจัดการเรยี นรู้แบบมุ่งเนน้ สมรรถนะอาชีพและบูรณาการตามหลัก

ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง

20.1 สรุปผลการจัดการเรียนรู้

รายการ ระดบั การปฏบิ ตั ิ
5432 1

ด้านการเตรยี มการสอน

1. จดั หน่วยการเรียนรู้ไดส้ อดคลอ้ งกับวตั ถปุ ระสงค์การเรยี นรู้

2. กาหนดเกณฑ์การประเมนิ ครอบคลุมท้ังดา้ นความรู้ ด้านทกั ษะ และด้านจติ พิสัย

3. เตรียมวสั ด-ุ อุปกรณ์ สอ่ื นวัตกรรม กจิ กรรมตามแผนการจดั การเรยี นรู้กอ่ นเข้าสอน

ดา้ นการจดั กิจกรรมการเรียนรู้

4. มีวธิ กี ารนาเขา้ สู่บทเรยี นทนี่ า่ สนใจ

5. มีกจิ กรรมที่หลากหลาย เพือ่ ช่วยให้ผเู้ รยี นเกดิ การเรียนรู้ ความเข้าใจ

6. จดั กิจกรรมทีส่ ่งเสริมให้ผู้เรยี นค้นคว้าเพ่ือหาคาตอบดว้ ยตนเอง

7. นกั เรียนมีสว่ นร่วมในการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้

8. จดั กิจกรรมทเ่ี นน้ กระบวนการคิด ( คิดวิเคราะห์ คิดสงั เคราะห์ คิดสร้างสรรค์ )

9. กระตนุ้ ใหผ้ ้เู รียนแสดงความคิดเห็นอย่างเสรี

10. จดั กิจกรรมการเรียนรูท้ ่เี ชื่อมโยงกับชวี ติ จรงิ โดยนาภมู ิปญ๎ ญา/บรู ณาการเขา้ มามีส่วนร่วม

11. จดั กจิ กรรมโดยสอดแทรกคุณธรรม จรยิ ธรรม

12. มกี ารเสริมแรงเม่ือนกั เรียนปฏิบตั ิ หรือตอบถูกต้อง

13. มอบหมายงานให้เหมาะสมตามศักยภาพของผู้เรียน

14. เอาใจใส่ดแู ลผู้เรียน อย่างทว่ั ถงึ

15. ใช้เวลาสอนเหมาะสมกบั เวลาทกี่ าหนด

ดา้ นส่ือ นวตั กรรม แหลง่ การเรยี นรู้

16. ใช้สื่อทีเ่ หมาะสมกับกจิ กรรมและศักยภาพของผ้เู รยี น

17. ใชส้ อ่ื แหลง่ การเรียนรู้อย่างหลากหลาย เชน่ บคุ คล สถานที่ ของจริง เอกสาร

ส่อื อเิ ลก็ ทรอนิกส์ และอินเทอร์เนต็ เปน็ ต้น

ดา้ นการวดั และประเมนิ ผล

18. ผเู้ รยี นมสี ว่ นร่วมในการกาหนดเกณฑก์ ารวัดและประเมินผล

19. ประเมินผลอย่างหลากหลายและครบท้ังดา้ นความรู้ ทักษะ และจติ พสิ ัย

20. ครู ผ้เู รียน ผู้ปกครอง หรือ ผทู้ ่ีเก่ียวข้องมสี ว่ นรว่ ม ในการประเมิน

หมายเหตุ ระดับการปฏบิ ัติ 5 = ปฏบิ ตั ิดเี ยย่ี ม 4 = ปฏบิ ตั ิดี 3 = ปฏิบตั ิ รวม

พอใช้ คา่ เฉลีย่

2 = ควรปรบั ปรงุ 1 = ไมม่ กี ารปฏิบตั ิ

63

20.2 ปัญหาท่ีพบ และแนวทางแก้ปัญหา

ปญั หาท่ีพบ แนวทางแกป้ ัญหา

ดา้ นการเตรยี มการสอน

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

ดา้ นการจัดกิจกรรมการเรียนรู้

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

ดา้ นส่ือ นวัตกรรม แหล่งการเรยี นรู้

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

ด้านการวดั และประเมินผล

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

ด้านอื่นๆ (โปรดระบเุ ปน็ ข้อๆ)

................................................................................... ....................................................................................

................................................................................... ....................................................................................

................................................................................... ....................................................................................

................................................................................... ....................................................................................

ลงช่ือ ........................................................................ ครผู ูส้ อน
(....................................................................)

ตาแหน่ง .......................................................................
............../.................................../....................

21. บนั ทึกการนิเทศและตดิ ตาม 64

วัน-เดือน-ปี เวลา รายการนเิ ทศและตดิ ตาม ช่ือ-สกลุ ผนู้ เิ ทศ ตาแหน่ง

65

แผนการจัดการเรียนรู้ แบบมงุ่ เน้นสมรรถนะอาชพี
และบูรณาการตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง

รหสั วิชา .......2103-1001....... วิชา ....................งานเช่อื มโลหะเบ้ืองตน้ .............................
หนว่ ยที่ ....4..... ชอ่ื หนว่ ย .....................องคป์ ระกอบการเชอ่ื มไฟฟูาดว้ ยลวดเช่ือมหุม้ ฟลกั ซ์..........................
ชื่อเรือ่ ง................1. การเลอื กลวดเชือ่ มใหเ้ หมาะสมกับงาน.......................... จานวน ........12.....ชัว่ โมง

2. เทคนิควธิ กี ารเชื่อมไฟฟาู ด้วยลวดเชื่อมหมุ้ ฟลักซ์
3. การเร่มิ ตน้ และสิน้ สุดรอยเช่อื ม
4. การต่อรอยเช่ือมและการส่ายลวดเชื่อม

1. สาระสาคญั

กระบวนการเช่ือมอาร์กด้วยลวดเชื่อมสารพอกหุ้มนี้ได้พัฒนามาจากการเชื่อมอาร์กด้วยลวดเชื่อม
เปลือย ซ่ึงแต่แรกเร่ิมน้ันจะใช้ไฟฟูากระแสตรง (DC) ทาการเช่ือมต่อมา เม่ือได้พัฒนาสารพอกหุ้มข้ึนมาหุ้ม
ลวดเช่ือมได้แล้วจึงได้นากระแสไฟฟูาสลับ (AC) มาใช้ ซ่ึงการใช้กระแสไฟฟูาทั้งสองประเภทนี้จะให้ผลการ
เชือ่ มแตกตา่ งกนั ซง่ึ จะได้ศึกษาถึงรายละเอียดของวงจรและผลของการใช้วงจรนั้น ตลอดจนเคร่ืองมืออุปกรณ์
ในการเชอ่ื มไฟฟาู

2. สมรรถนะประจาหน่วยการเรียนรู้

1 การเลือกใช้ลวดเช่ือมใหเ้ หมาะสมกับงาน
2. เทคนคิ วิธีการเชื่อมไฟฟูาด้วยลวดเช่อื มหมุ้ ฟลกั ซ์
3. การเริ่มต้นและสิ้นสดุ รอยเชื่อม
4. การตอ่ รอยเชอ่ื มและการส่ายลวดเชือ่ ม

3. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้

3.1 จดุ ประสงค์ทั่วไป
1 อธบิ ายวิธีการเลอื กลวดเชือ่ มใหเ้ หมาะสมกับงานได้
2 อธิบายวธิ กี ารการใช้งานระยะอาร์กทถ่ี ูกต้องได้
3 อธบิ ายวธิ ีการใช้ความเร็วในการเดนิ ลวดเชือ่ มท่ีถูกต้องได้
3.2 จุดประสงค์เชงิ พฤตกิ รรม
..................................................................................................................................................................... .........
.......................................................................................................................... ....................................................
............................................................................................................................. .................................................
........................................................................................................................................................... ...................
............................................................................................................... ...............................................................

66

4. เนื้อหาสาระการสอน/การเรียนรู้

4.1 ด้านความรู้
1 การเลอื กใช้ลวดเช่ือมให้เหมาะสมกบั งาน
2. เทคนคิ วธิ ีการเช่ือมไฟฟาู ด้วยลวดเช่อื มหุ้มฟลกั ซ์
3. การเร่ิมต้นและสิ้นสุดรอยเช่ือม
4. การต่อรอยเช่อื มและการส่ายลวดเชอ่ื ม

4.2 ดา้ นทักษะหรือการประยุกต์ใช้
1 อธิบายวิธีการเลอื กลวดเชื่อมให้เหมาะสมกับงานได้
2 อธบิ ายวิธีการการใช้งานระยะอาร์กท่ถี ูกต้องได้
3 อธิบายวธิ ีการใชค้ วามเรว็ ในการเดนิ ลวดเช่อื มท่ีถกู ต้องได้

4.3 ด้านคณุ ธรรม/ จรยิ ธรรม/ และคุณลกั ษณะท่ีพงึ ประสงคแ์ ละบรู ณาการตามหลักปรัชญา
เศรษฐกจิ พอเพียง

1 ความมีมนุษยสัมพนั ธ์
2 ความมวี นิ ยั
3 ความรบั ผิดชอบ
4 ความซื่อสัตยส์ ุจริต
5 ความเชือ่ มั่นในตนเอง
6 การประหยัด
7 ความสนใจใฝุรู้
8 การละเวน้ สง่ิ เสพติดและการพนัน
9 ความรกั สามัคคี
10 ความกตญั ํูกตเวที

67

5. กจิ กรรมการเรยี นการสอนหรือการเรยี นรู้

ขนั้ ตอนการสอนหรือกจิ กรรมครู ขั้นตอนการเรียนหรอื กิจกรรมของผเู้ รยี น

ข้นั เตรียม(จานวน.....15....นาท)ี ข้นั เตรียม

ครูผู้สอนแนะนาการเรียนการสอนเก่ียวกับเนื้อหา ผู้เรยี นร่วมกนั แสดงความคดิ เห็น โดยการสรุป

รายวิชางานเชื่อมโลหะเบื้องต้น จุดประสงค์การ อภปิ ราย แลว้ กลา่ วนาเข้าสเู่ น้ือหาทจ่ี ะศกึ ษา

เรียนรู้ และร่วมกันเสนอแนะแนวทางในการวัดผล

ประเมินผลตลอดภาคเรียน เพื่อให้ผู้เรียนใช้เป็น

แนวทางในการพัฒนาการเรยี นร้ดู ว้ ยตนเอง

ข้ันการสอน(จานวน....30.....นาท)ี ส่งชน้ิ งาน ประเมนิ ผลงาน
ครผู สู้ อนบอกจุดประสงค์การเรยี นรู้ หน่วยท่ี 4
องค์ประกอบการเช่ือมไฟฟาู ด้วยลวดเชือ่ มหุ้มฟลกั ซ์
ครูผสู้ อนอธบิ ายเก่ยี วกับเน้ือหาสาระ ดังน้ี

ความปลอดภัยท่วั ไปในงานเช่อื ม
ความปลอดภัยในงานเช่อื มแกส๊
ความปลอดภยั ในงานเช่ือมไฟฟูา
ครูเปิดโอกาสใหผ้ เู้ รยี นคนอื่นๆ แสดงความคดิ เหน็
ร่วมกันทกุ คน
ทาแบบประเมินผลหลังเรยี นหน่วยท่ี 4
รว่ มกนั วิเคราะห์คาตอบ ครูเฉลยคาตอบและร่วมกัน
อภิปรายผล

ขน้ั สรุป (จานวน......15.....นาท)ี
ครูผู้สอนสรุปบทเรยี น โดยการอภปิ รายซกั ถามข้อ
สงสัยและอธบิ ายเพม่ิ เติมในส่วนท่ีเห็นวา่ ผเู้ รียน
ส่วนมากไม่ผ่านการประเมนิ เพ่อื แก้ข้อสงสยั และ
ความไม่เขา้ ใจของผูเ้ รยี น
ผู้เรยี นรบั ใบงาน ศกึ ษา ซักถาม อภิปราย พร้อม
สาธติ แล้วปฏบิ ตั ิตามใบงานในเวลาทก่ี าหนด
วิเคราะห์ผลการปฏิบตั ิงาน อภปิ รายและสรุป

68

6. สอ่ื การเรยี นการสอน/การเรยี นรู้

6.1 สอ่ื ส่งิ พิมพ์
1. หนังสอื เรียน วิชางานเชอื่ มโลหะเบื้องต้น
2. ใบความรู้ ใบงาน
3. กิจกรรรมการเรยี นการสอน

6.2 สอื่ โสตทศั น์
............................................................................................................................................................................. .
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................................... ...........
........................................................................................................................ ......................................................

6.3 สอ่ื ของจรงิ
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

7. แหล่งการเรียนการสอน/การเรยี นรู้

7.1 ภายในสถานศกึ ษา
หอ้ งสมุดวทิ ยาลยั ศนู ย์วิทยบุ รกิ าร หอ้ ง Internet

7.2 ภายนอกสถานศึกษา
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

69

8. งานท่มี อบหมาย

8.1 กอ่ นเรียน
ตรวจสอบ/จดั ทาแบบฝกึ หัดหนว่ ยที่ 4 และใบงานท่ี 4 ใหเ้ สรจ็ สมบรู ณ์ ส่งในครั้งต่อไป

8.2 ขณะเรียน
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................................. .............
...................................................................................................................... ........................................................
............................................................................................................................. .................................................
....................................................................................................................................................... .......................
............................................................................................................ ..................................................................

8.3 หลงั เรยี น
คาชีแ้ จง จงทาเครอ่ื งหมาย( / )หนา้ ข้อความท่ถี กู ตอ้ งและเครอื่ งหมาย ( X ) หนา้ ข้อความที่ไมถ่ ูกต้อง
............ 1. การยกของหนักควรยกโดยใช้กาลังจากหลงั เข้าชว่ ย
............ 2. เมอื่ แกส๊ เหลอื น้อยมคี วามดนั ต่า ควรนอนถงั แก๊สเพ่ือให้แกส๊ ไหลไดส้ ะดวก
............ 3. หอ้ งเก็บแก็สควรเก็บให้เกบ็ มิดชดิ ไม่ควรใหผ้ ใู้ ดได้ทราบวา่ ห้องนัน้ เปน็ ห้องเก็บแก๊ส
............ 4. กอ่ นทาการเชื่อมควรตรวจสอบรอยร่วั ของอปุ กรณเ์ สยี ก่อน โดยใชเ้ ทียนลนสารวจหารอยรว่ั
............ 5. การปฏบิ ตั งิ านในโรงงาน รองเทา้ หวั เหลก็ จะรสู้ ึกหนกั ทาให้ไมส่ ะดวกในการทางาน
............. 6. ขณะทาการเช่ือมสภาพอากาศโดยรอบจะรู้สึกร้อนและอบอา้ วถา้ มกี ารระบายอากาศไมด่ ี

การที่ฝนตกลงมาจะทาใหผ้ เู้ ชอื่ มร้สู ึกเย็นสบาย
............ 7. เคร่อื งเชื่อมไมจ่ าเป็นตอ้ งต่อสายลงดนิ เพราะในการเช่อื มมสี ายไฟเชื่อมและสายดนิ อยู่แลว้
............ 8. ขณะทาการเปล่ียนลวดเช่ือมใหม่ ควรใส่ถุงมือหรอื วางลวดเชอื่ มไว้ แลว้ นาหวั เชอ่ื มเข้าไปจบั
............ 9. ในการเช่ือมภายในถังหรือในท่ีแคบ ๆ ควรมีการระบายอากาศทด่ี ี ดงั นั้น ควรปลอ่ ยออกซเิ จน

บริสุทธ์เิ ขา้ ไป เพ่อื ชว่ ยใหช้ า่ งเช่อื มหายใจได้สะดวก
............ 10. ในการเช่ือมภายในท่อโลหะที่เปน็ ตัวนาไฟฟาู ควรทาตะแกรงไมห้ รอื ยางทีเ่ ปน็ ฉนวนไฟฟาู

มารองนั่ง

9. ผลงาน/ช้ินงาน ทเ่ี กดิ จากการเรียนร้ขู องผู้เรียน

............................................................................................................................. .................................................
.............................................................................................................................................................. ................
................................................................................................................... ...........................................................
............................................................................................................................. .................................................

70

10. เอกสารอา้ งอิง

............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

11. การบูรณาการ/ความสมั พันธ์กบั รายวิชาอื่น

............................................................................................................................. .................................................
........................................................................................................................................................................ ......
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

12. หลกั การประเมนิ ผลการเรยี น

12.1 ก่อนเรียน
1. จากการสงั เกตพฤติกรรมและความสนใจของนักศึกษา
2. จากการตอบคาถามของนักศกึ ษา

12.2 ขณะเรยี น
1. จากการถามตอบระหวา่ งครกู บั นกั ศึกษา
2. จากการตอบคาถามของนักศึกษา
3. จากการสงั เกตการจดบันทกึ ลงในสมุด

12.3 หลงั เรยี น
1. จากการสงั เกตการตอบคาถาม
2. จากแบบทดสอบหลงั เรยี นการเรยี น

71

13. รายละเอยี ดการประเมินผลการเรียน

จุดประสงคข์ ้อที่ 1 การเลอื กลวดเช่ือมให้เหมาะสมกบั งาน
3. ความปลอดภยั ในงานโลหะแผน่
1. วธิ กี ารประเมิน : แบบประเมนิ ผลการเรยี นรแู้ ละแบบประเมินพฤติกรรม หน่วย

ที่ 4
2. เครื่องการประเมิน : แบบประเมนิ ใบงาน เกณฑผ์ า่ น คือ 50%
3. เกณฑ์การประเมนิ : เกณฑผ์ า่ นการสังเกตพฤตกิ รรมรายบุคคล ต้องไม่มีชอ่ ง

ปรับปรุง 4. เกณฑ์การผา่ น : เกณฑ์ผ่านการประเมินพฤตกิ รรมการเข้ารว่ มกิจกรรมกลุ่ม
คอื ปานกลาง (50 % ข้นึ ไป)

จุดประสงค์ข้อที่ 2 เทคนิควิธกี ารเชอื่ มไฟฟูาดว้ ยลวดเช่ือมหุ้มฟลกั ซ์
1. วิธีการประเมิน : แบบประเมินผลการเรียนร้แู ละแบบประเมนิ พฤติกรรม หน่วย

ที่ 4
2. เครื่องการประเมนิ : แบบประเมนิ ใบงาน เกณฑผ์ ่าน คอื 50%
3. เกณฑ์การประเมนิ : เกณฑผ์ ่านการสังเกตพฤตกิ รรมรายบุคคล ตอ้ งไม่มีชอ่ ง

ปรบั ปรุง 4. เกณฑ์การผ่าน : เกณฑผ์ ่านการประเมินพฤติกรรมการเข้าร่วมกิจกรรมกลมุ่
คือ ปานกลาง (50 % ขนึ้ ไป)

จุดประสงค์ข้อท่ี 3 การเร่มิ ต้นและสิน้ สุดรอยเชื่อม
1. วิธีการประเมนิ : แบบประเมินผลการเรียนรู้และแบบประเมินพฤติกรรม หน่วย

ท่ี 4
2. เคร่อื งการประเมิน : แบบประเมนิ ใบงาน เกณฑผ์ า่ น คือ 50%
3. เกณฑ์การประเมิน : เกณฑผ์ ่านการสงั เกตพฤติกรรมรายบคุ คล ต้องไม่มีช่อง

ปรับปรงุ
4. เกณฑ์การผา่ น : เกณฑผ์ ่านการประเมนิ พฤตกิ รรมการเข้าร่วมกจิ กรรมกลมุ่

คอื ปานกลาง (50 % ขนึ้ ไป)

72

14. แบบทดสอบกอ่ นเรียน

หนว่ ยการสอนท่ี ....4..... ชอื่ หน่วยการสอน องค์ประกอบการเช่ือมไฟฟูาดว้ ยลวดเชอื่ มหุม้ ฟลักซ์
วัตถุประสงค์ เพ่ือ 1 อธิบายวิธีการเลือกลวดเชอ่ื มให้เหมาะสมกบั งานได้

2 อธิบายวธิ ีการการใช้งานระยะอาร์กทถ่ี กู ต้องได้
3 อธบิ ายวธิ กี ารใชค้ วามเรว็ ในการเดินลวดเชอื่ มทถ่ี ูกต้องได้

ข้อคาถาม
คาช้แี จง จงทาเคร่ืองหมาย( / )หน้าขอ้ ความท่ีถกู ต้องและเคร่อื งหมาย ( X ) หนา้ ขอ้ ความทไี่ มถ่ ูกตอ้ ง
............ 1. การยกของหนักควรยกโดยใช้กาลงั จากหลงั เข้าช่วย
............ 2. เมื่อแก๊สเหลอื นอ้ ยมีความดันต่า ควรนอนถังแก๊สเพื่อใหแ้ ก๊สไหลได้สะดวก
............ 3. ห้องเก็บแก็สควรเก็บใหเ้ ก็บมิดชิด ไม่ควรให้ผใู้ ดไดท้ ราบว่าหอ้ งน้ันเป็นห้องเกบ็ แก๊ส
............ 4. ก่อนทาการเชื่อมควรตรวจสอบรอยรั่วของอุปกรณ์เสยี ก่อน โดยใช้เทียนลนสารวจหารอยรั่ว
............ 5. การปฏิบตั ิงานในโรงงาน รองเท้าหวั เหลก็ จะร้สู กึ หนักทาใหไ้ ม่สะดวกในการทางาน
............. 6. ขณะทาการเชื่อมสภาพอากาศโดยรอบจะรสู้ ึกร้อนและอบอา้ วถา้ มกี ารระบายอากาศไมด่ ี

การทีฝ่ นตกลงมาจะทาใหผ้ เู้ ช่ือมรสู้ ึกเย็นสบาย
............ 7. เคร่อื งเชื่อมไม่จาเปน็ ต้องต่อสายลงดิน เพราะในการเชื่อมมีสายไฟเชื่อมและสายดินอย่แู ลว้
............ 8. ขณะทาการเปล่ียนลวดเชื่อมใหม่ ควรใส่ถุงมอื หรือวางลวดเช่อื มไว้ แล้วนาหวั เชอ่ื มเข้าไปจบั
............ 9. ในการเชื่อมภายในถังหรือในทแ่ี คบ ๆ ควรมกี ารระบายอากาศทดี่ ี ดังน้ัน ควรปลอ่ ยออกซเิ จน

บรสิ ุทธิเ์ ข้าไป เพ่ือชว่ ยให้ชา่ งเชื่อมหายใจได้สะดวก
............ 10. ในการเชื่อมภายในท่อโลหะที่เปน็ ตัวนาไฟฟูา ควรทาตะแกรงไม้หรือยางที่เปน็ ฉนวนไฟฟูา

มารองนั่ง

เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน

1. ตอบ X
2. ตอบ X
3. ตอบ X
4. ตอบ X
5. ตอบ X
6. ตอบ X
7. ตอบ X
8. ตอบ /
9. ตอบ X
10. ตอบ /

73

15. แบบทดสอบหลงั เรียน

หนว่ ยการสอนท่ี ......... ช่ือหนว่ ยการสอน
..............................................................................................................
วตั ถุประสงค์ เพ่ือ ……………………………………………………………………………………………….
ข้อคาถาม
........................................................................................................................................... ...................................
................................................................................................ ..............................................................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................ ..............................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น

............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................................................................................................... ..........
......................................................................................................................... .....................................................
............................................................................................................................. .................................................
.......................................................................................................................................................... ....................
............................................................................................................... ...............................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................................... ...............................
.................................................................................................... ..........................................................................

74

16. ใบความรูท้ ่ี ........

หน่วยการสอนท่ี ...4... ช่ือหนว่ ยการสอน องค์ประกอบการเช่อื มไฟฟูาด้วยลวดเชอ่ื มหุ้มฟลกั ซ์
ชื่อหัวข้อเร่อื ง 1 การเลือกใชล้ วดเชอ่ื มให้เหมาะสมกับงาน

2. เทคนิควิธกี ารเช่อื มไฟฟูาด้วยลวดเชอ่ื มห้มุ ฟลกั ซ์
3. การเร่ิมตน้ และส้นิ สดุ รอยเชือ่ ม
4. การต่อรอยเชื่อมและการส่ายลวดเชอื่ ม
ในการเช่อื มอาร์กดว้ ยลวดเช่อื มสารพอกห้มุ น้ี องคป์ ระกอบท่สี าคญั อนั หนึ่งของกระบวนการคือ ลวดเช่อื มซึ่ง
จะมีมากมายหลายชนิดใหเ้ ลือกใชเ้ พื่อความเหมาะสมกับลักษณะของงานตา่ งๆ ลวดเชอ่ื มสรพอกหุ้มได้มีการ
พฒั นาขน้ึ จากประสทิ ธภิ าพต่าจนถึงป๎จจบุ ันมีคุณภาพสูงจนทาให้กระบวนการเชอื่ มนเ้ี ป็นที่นิยมอยา่ ง
กว้างขวางทั่วโลกดังนัน้ ผู้ที่ศึกษาเรอ่ื ง การเช่อื มอาร์กดว้ ยลวดเชอ่ื มสารพอกหุ้มจะต้องเรียนรูถ้ ึงความหมาย
ของลวดเช่ือมไฟฟูาและการจาแนกชนิดของลวดเชือ่ มไฟฟูา เพอื่ ให้สามารถเลือกใช้ลวดเชอ่ื มได้ถกู ต้อง
เหมาะสมกบั งาน จะต้องรหู้ น้าท่ีและส่วนประกอบของสารพอกหุ้มตลอดจนส่วนผสมของแกนลวดเช่อื และเพื่อ
ความรู้ทกี่ วา้ งขวางทันต่อตลาดงานอตุ สาหกรรมควรจะรวู้ ิธีการจาแนกชนิดลวดเชอ่ื มตามมาตรฐานตา่ งๆ ดว้ ย
การเลอื กลวดเชอื่ มให้เหมาะสมกับงาน
การเช่ือมไฟฟูาจะไดร้ อยเชอื่ มทด่ี ี มีคุณภาพ ตอ้ งมีองคป์ ระกอบทีใ่ ช้ในงานเชอ่ื มดงั นี้
1 การเลือกลวดเชือ่ มให้เหมาะสมกับงาน (Correct Electrode)
การเลอื กลวดเชือ่ มใหเ้ หมาะสมกบั งาน มีหลกั ในการพิจารณาดังนี้
1.1 ส่วนผสมของโลหะงาน จะต้องรู้ว่าโลหะงานที่จะนามาเช่ือมมีส่วนผสมของธาตุอะไร เพ่ือที่จะได้
เลือกใช้ลวดเชื่อมไดถ้ ูกตอ้ ง เช่นถา้ ชน้ิ งานเปน็ เหลก็ หล่อกต็ ้องใชล้ วดเชื่อมเหลก็ หลอ่ มาเช่อื ม
1.2 ความหนาและรูปร่างของช้ินงาน มีผลต่อการเลือกลวดเชื่อม ชิ้นงานที่ซับซ้อนควร เลือกลวด
เชอ่ื มทีม่ คี วามเหนยี วสงู เพอื่ ปูองกันการแตกรา้ ว ควรใชล้ วดเช่อื มไฮโดรเจนํตา่
1.3 ลักษณะของรอยต่อและรอยเชื่อม ถ้าช้ินงานไม่มีความหนามากใช้รอยต่อต่อชนโดย ไม่บากหน้า
ชน้ิ งานสามารถเลอื กใช้ลวดเชือ่ มทีม่ ีการอารก์ แบบนมิ่ นวลได้ การซึมลึกน้อยไม่มีผลต่อช้ินงาน ถ้าเป็นช้ินงานที่
มคี วามหนาตอ้ งบากหนา้ ช้นิ งาน ตอ้ งเลอื กใช้ลวดเช่อื มท่ีซึมลึกสูง
1.4 สภาพการใช้งานและความต้องการ ช้ินงานท่ีถูกเชื่อมจะต้องรับแรงมากน้อยเพียงใด ต้องเลือก
ลวดเช่อื มใหม้ คี ณุ สมบตั กิ ารรบั แรงเหมือนกับชนิ้ งาน โดยเฉพาะอย่างย่ิงส่วนผสม ความเหนียว ความต้านทาน
ต่อแรงอดั กระแทก
1.5 ท่าท่ีใช้เช่ือมลวดเช่ือมที่ใช้งานแต่ละชนิดถูกกาหนดให้ใช้ในท่าเช่ือมท่าใดท่าหน่ึงเท่าน้ัน ถ้า
นาไปใช้ในท่าเชื่อมท่ีไม่ได้กาหนดไว้ จะทาให้รอยเชื่อมไม่มีคุณภาพตามที่ต้องการ ซึ่งดูได้จากสัญลักษณ์ ข้าง
กล่องลวดเชื่อม (อยู่ในหนว่ ยที่ 5)
1.6 ชนดิ ของกระแสไฟฟูาท่ีใช้ ลวดเชื่อมบางชนิดเหมาะกับการเชื่อมด้วยกระแสไฟฟูาตรง (DC) บาง
ชนิดเหมาะกับกระแสไฟฟูาสลับ (AC) การพิจารณาการใช้กระแสไฟฟูาชนิดไหนให้พิจารณาจาก สัญลักษณ์
ของลวดเชอ่ื ม

75

1.7 กระแสไฟฟูาทใ่ี ชใ้ นการเชือ่ ม มีความสาคัญต่อการเลอื กขนาดเสน้ ผ่านศนู ยก์ ลางของ ลวดเช่ือมถ้า
ใช้กระแสไฟน้อยควรเลือกใช้ลวดเชื่อมขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 2.6 มม. ถ้าใช้กระแสไฟสูง 180 แอมป์ขึ้นไป
ควรเลือกใช้ลวดเชอ่ื มที่มีเส้นผ่านศูนย์กลาง 4 มม. ข้นึ ไป
2.การใชร้ ะยะอาร์กทีถ่ กู ตอ้ ง (Correct Are Length)

ระยะอาร์กหมายถึงระยะห่างระหวา่ งปลายลวดเชอ่ื มถงึ ผวิ หน้าของช้นิ งาน ซง่ึ ขนาดระยะอาร์ก ข้ึนอยู่
กบั เสน้ ผา่ นศูนยก์ ลางของลวดเช่ือม ถ้าใช้ลวดเช่ือมเส้นผ่านศูนย์กลาง 3.2 มม. ระยะอาร์กจะเท่ากับ 3.2 มม.
โดยประมาณ ดังแสดงในรูปที่ 4.1 ระยะอาร์กที่ส้ันเกินไปจะทาให้ปลายลวดเช่ือมติดกับชิ้นงาน ถ้าระยะอาร์
กหา่ ง

เกินไปจะทาให้เน้ือโลหะกระเด็นแนวเชื่อมมีลักษณะกว้างไม่เป็นแนว แต่ถ้าสูงมากเกินไป จะไม่เกิด
การอาร์กเพราะฉะน้ันตอ้ งควบคุมระยะอารก์ ใหถ้ ูกต้อง ดงั แสดงในรปู ท่ี 4.2

รูปท่ี 4.2 แสดงลกั ษณะรอยเชอ่ื มท่ีเกิดจากระยะอารก์ แบบต่างๆ
3 การตั้งกระแสไฟที่ถกู ตอ้ ง (Correct Current)

การตั้งกระแสไฟท่ีใช้ในการเช่ือมเป็นส่วนประกอบที่สาคัญอีกส่วนหนึ่ง การต้ังกระแสไฟผิดทาให้
เช่อื มออกมาคณภาพไม่ดี การที่จะต้ังกระแสไฟเท่าไรที่จะใช้ในการเชื่อมผู้เชื่อมสามารถดูได้จากข้อมูล ที่พิมพ์
ไวข้ ้างกลอ่ งลวดเชอ่ื ม และดขู นาดเส้นผา่ นศูนยก์ ลางของลวดเชอ่ื มโตเท่าไร ความหนาของช้ินงาน การเดินลวด
เชอ่ื มเป็นองคป์ ระกอบรว่ มกนั
4 การใช้ความเรว็ ในการเดนิ ลวดเชื่อมท่ีถูกต้อง (Correct Travel Speed)

ความเร็วในการเดินลวดเชื่อมตอ้ งไมเ่ ดินช้าไปหรอื เร็วไป ทงั้ นต้ี ้องสมั พนั ธ์กับกระแสไฟและ ความหนา
ของชิ้นงานด้วย ถ้าตั้งกระแสไฟสูงความเร็วในการเดินลวดเชื่อมช้า รอยเช่ือมจะกว้างเกิดการ หลอมละลาย

76

มาก ถ้าเดินลวดเช่ือมเร็วจะได้รอยเช่ือมเล็กลง ถ้าต้ังกระแสไฟต่าเดินลวดเช่ือมช้าจะทาให้ รอยเช่ือมเล็กนูน
เกนิ ไป การทจ่ี ะเคล่ือนที่ลวดเช่อื มช้าหรอื เรว็ ตอ้ งดูความต้องการว่าต้องการรอยเช่ือมแบบไหน และต้องฝึกฝน
ให้เกดิ ความชานาญ แบบของรอยเช่ือมท่ีเกิดจากการตั้งกระแสไฟ ความเรว็ ระยะอาร์ก ดังแสดงในรปู ที่ 4.3

รปู ท่ี 4.3 แสดงลักษณะรอยเชือ่ มท่ีเกิดจากการตง้ั กระแสไฟ ความเรว็

ก. การตัง้ กระแสไฟฟูา ความเรว็ แรงเคลอ่ื นไฟฟูา ทีถ่ ูกต้อง
ข. การตงั้ กระแสไฟฟาู ต่า
ค. การตัง้ กระแสไฟฟาู สงู
ง. ระยะอาร์กต่า
จ. ระยะอาร์กสงู
ฉ. ความเร็วการเดินลวดเชอ่ื มชา้
ช. ความเรว็ การเดินลวดเช่ือมเรว็

เทคนิควิธกี ารเชื่อมไฟฟา้ ดว้ ยลวดเชือ่ มหุ้มฟลักซ์
ผู้ท่ีเร่ิมต้นฝึกการเช่ือมใหม่ๆ ป๎ญหาท่ีเกิดขึ้นในการเริ่มฝึกคือลวดเช่ือมมักจะติดกับชิ้นงานหรือ การ

อาร์กจะดับอยูเ่ สมอ ถ้าลวดเช่อื มติดกบั ช้ินงานแกไ้ ขโดยโยกไปดา้ นซา้ ยหรือขวาเพ่ือให้ลวดเชื่อมหลุด ไม่ติดกับ
ชน้ิ งาน ถา้ ระยะอารก์ สงู เกนิ ไปจะทาใหไ้ มเ่ กดิ การอารก์ เมือ่ อาร์กต่อทาให้หัวของแนวเช่ือม ไม่สวยงาม ชิ้นงาน
สกปรกยากต่อการทาความสะอาด ท้ังน้ีผู้เร่ิมเชื่อมจะต้องฝึกฝนให้ชานาญและรู้จัก วิธีการอาร์กท่ีถูกต้อง ก็
สามารถจะแก้ไขป๎ญหาท่เี กดิ ข้นึ ให้หมดไป ซึง่ การเริม่ ตน้ อารก์ มี 2 วิธดี งั น้ี
1. แบบวิธีเคาะ (Tapping) วิธีนี้จะเร่ิมอาร์กโดยถือลวดเชื่อมไว้ในแนวด่ิงแล้วเคาะปลายลวดเชื่อม กับ
ชน้ิ งาน จะ

ทาให้กระแสไฟฟูาไหลผ่านลวดเชื่อมกับชิ้นงาน หลังจากนั้นรีบยกลวดเช่ือมข้ึนให้รักษา ระยะอาร์ก
(Arc Length) ให้ถูกต้องและคงทอ่ี ยู่เชน่ เดมิ
2 แบบวธิ ีขีด (Scratching) เป็นวิธีการเริ่มต้นอาร์กจะเรียกว่าขีดหรือเขียกได้โดยการนา ปลายลวดเช่ือมขีด
กบั

77

ช้ินงาน เม่ือปลายลวดเช่ือมสัมผัสกับช้ินงาน กระแสไฟฟูาจะไหลผ่านลวดเช่ือมกับ ช้ินงานเช่ือม
หลังจากนั้นรีบยกลวดเช่ือมขึ้นเพื่อให้เกิดการอาร์กและรักษาระยะอาร์ก (Arc Length) ให้ถูกต้องและคงท่ี
โดยให้เปลวอาร์กคงอยแู่ ต่วิธีนี้บางคร้ังผู้เชื่อมหาจุดเริ่มต้นไม่พบทาให้หัวของ รอยเช่ือมงานเช่ือม หลังจากน้ัน
รีบยกลวดเชื่อมข้ึนเพื่อให้เกิดการอาร์กและรักษาระยะอาร์ก (Arc Length) ให้ถูกต้องและคงที่ โดยให้เปลว
อาร์กคงอยูแ่ ตว่ ิธนี ้บี างครัง้ ผ้เู ช่ือมหาจดุ เริม่ ตน้ ไมพ่ บทาให้หวั ของรอยเชื่อม ไม่สวย

การเริม่ ตน้ และส้นิ สดุ รอยเช่ือม
การเริ่มต้นเชื่อมชิ้นงานท่ีนามาเช่ือมควรทาความสะอาดปราศจากสิ่งสกปรก เช่น สนิม น้ามัน การ

เริ่มต้นอาร์กควรใช้วิธีเคาะแล้วรีบยกลวดเชื่อมขึ้นทันที โดยให้มีระยะอาร์กประมาน 8 มิลลิเมตร จนเกิดการ
อาร์กลดลวดเชื่อมลงมา เพื่อควบคุมระยะอาร์ก (Arc length) ระยะอาร์กให้เท่ากับเส้นผ่าน ศูนย์กลางของ
ลวดเชอ่ื ม เช่น ลวดเชอ่ื มขนาดเส้นผ่านศนู ย์กลาง ขนาด 3.2 มิลลเิ มตร ระยะอาร์กกเ็ ท่ากับ 3.2 มลิ ลิเมตรด้วย
สาหรบั ผู้เริม่ ฝึกเชื่อมมกั จะมีป๎ญหาลวดเชื่อมติดกับชิ้นงานบ่อยๆ ถ้าปล่อยให้ลวดเชื่อม ติดกับชิ้นงานจะทาให้
ลวดเช่ือมร้อนแดง ฟลักซ์จะไหม้และเปล่ียนเป็นสีเข้มจะทาให้เคร่ืองเชื่อมทางานเกิน กาลังและเกิดการ
เสียหายขน้ึ ได้วธิ กี ารแก้ไขให้โยกไปด้านซ้ายหรือขวาเพ่ือให้ลวดเชื่อมหลุดไม่ติดกับช้ินงาน ในกรณีท่ีลวดเชื่อม
ติดแน่นเกินไป ให้ปล่อยลวดเชื่อมออกจากตัวจับลวดเช่ือมแล้วปิดเครื่องเช่ือมจากนั้นใช้ คีมจับลวดเช่ือมบิด
ออก ห้ามใช้ถุงมือจับลวดเช่ือมเพราะลวดเช่ือมยังมีความร้อนอยู่จะทาให้ถุงมือไหม้ และแข็งจะทาให้ถุงมือใช้
งานได้ไมด่ ี เมอื่ ควบคุมระยะอารก์ ได้ มมุ นาของลวดเชื่อมที่ใช้ประมาณ 60-759 กับช้ินงาน ส่ายลวดเช่ือมตาม
แนวขวางของชิ้นงาน รอยเชื่อมท่ีดีน้ันต้องมีผิวหน้าเรียบและหลอมลึก เมื่อเชื่อมถึงจุดสุดท้ายของรอยเช่ือมที่
ปลายสุดของรอยเช่ือมจะเกิดเป็นรอยปุม (Crater) วิธีการแก้ไข ไม่ให้เกิดรอยบุ๋มคือเดินย้อนกลับไปเล็กน้อย
เพื่อเตมิ ลวดเชอ่ื มท่รี อยบ๋มุ ให้เต็ม แลว้ จงึ ยก

78

17. ใบงานท่ี .....1...

หนว่ ยการสอนท่ี ....4..... ช่ือหน่วยการ องค์ประกอบการเชอื่ มไฟฟาู ดว้ ยลวดเช่อื มห้มุ ฟลกั ซ์
ชอ่ื หัวข้อเร่ือง 1 การเลอื กใช้ลวดเชอ่ื มให้เหมาะสมกบั งาน

2. เทคนคิ วิธีการเช่อื มไฟฟาู ด้วยลวดเช่ือมหุ้มฟลักซ์
3. การเรมิ่ ต้นและสิ้นสุดรอยเชอ่ื ม
4. การตอ่ รอยเชือ่ มและการส่ายลวดเช่อื ม
จุดประสงค์ เพื่อ
1 อธิบายวิธีการเลือกลวดเช่ือมให้เหมาะสมกับงานได้
2 อธบิ ายวิธีการการใช้งานระยะอาร์กทีถ่ ูกตอ้ งได้
3 อธิบายวิธกี ารใชค้ วามเรว็ ในการเดินลวดเชื่อมที่ถูกตอ้ งได้

ลาดับกจิ กรรม/ลาดบั การปฏิบัติ

............................................................................................................................ ..................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................................................. .................
.................................................................................................................. ............................................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................... ...........................
....................................................................................................... .......................................................................
............................................................................................................................. .................................................
........................................................................................................................................ ......................................
............................................................................................. .................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

เกณฑ์การพิจารณา

............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

79

18. แบบประเมนิ ผล

แผนการวดั ผลและประเมินผลทง้ั รายวชิ า

- พุทธิพสิ ัย 1) แบบฝกึ หดั 10 %

2) ทดสอบหลังเรียน 10 %

3) วดั ผลสัมฤทธิ์ 10 %

รวม 30 %

- ทักษะพสิ ัย 1) ใบงาน/งานท่มี อบหมาย 35 %

2) วัดผลสัมฤทธิ์ 15 %

รวม 50 %

- จติ พิสยั 20 %

หมายเหตุ: (คะแนนทดสอบก่อนเรียนไวส้ าหรบั เปรยี บเทยี บกับคะแนนทดสอบหลงั เรยี น)

19. แบบฝกึ หัด
ตอนท่ี 1 จงตอบคาถามต่อไปนี้ให้ได้ใจความ

1. การเลอื กลวดเช่ือมใหเ้ หมาะสมกบั งาน มีหลกั การในการพจิ ารณาอยา่ งไร
........................................................................................................................................................................... ...
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................................. .............
...................................................................................................................... ........................................................

2. จงบอกลาดับขั้นตอนเบื้องต้นในการเช่อื มไฟฟา้ มาพอสังเขป
............................................................................................................................. .................................................
......................................................................................................................................................... .....................
.............................................................................................................. ................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................................... ...............................

3. จบบอกวิธีการเช่ือมแบบวธิ ีเคาะ (Tapping) มาพอสงั เขป
............................................................................................................................................................................. .
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................................................................................................. ............
....................................................................................................................... .......................................................

80

20. บันทึกผลหลงั การจัดการเรยี นรู้แบบมุ่งเนน้ สมรรถนะอาชีพและบูรณาการตามหลัก

ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง

20.1 สรุปผลการจัดการเรียนรู้

รายการ ระดบั การปฏบิ ตั ิ
5432 1

ด้านการเตรยี มการสอน

1. จดั หน่วยการเรียนรู้ไดส้ อดคลอ้ งกับวตั ถปุ ระสงค์การเรยี นรู้

2. กาหนดเกณฑ์การประเมนิ ครอบคลุมท้ังดา้ นความรู้ ด้านทกั ษะ และด้านจติ พิสัย

3. เตรียมวสั ด-ุ อุปกรณ์ สอ่ื นวัตกรรม กจิ กรรมตามแผนการจดั การเรยี นรู้กอ่ นเข้าสอน

ดา้ นการจดั กิจกรรมการเรียนรู้

4. มีวธิ กี ารนาเขา้ สู่บทเรยี นทนี่ า่ สนใจ

5. มีกจิ กรรมที่หลากหลาย เพือ่ ช่วยให้ผเู้ รยี นเกดิ การเรียนรู้ ความเข้าใจ

6. จดั กิจกรรมทีส่ ่งเสริมให้ผู้เรยี นค้นคว้าเพ่ือหาคาตอบดว้ ยตนเอง

7. นกั เรียนมีสว่ นร่วมในการจัดกิจกรรมการเรยี นรู้

8. จดั กิจกรรมทเ่ี นน้ กระบวนการคิด ( คิดวิเคราะห์ คิดสงั เคราะห์ คิดสร้างสรรค์ )

9. กระตนุ้ ใหผ้ ้เู รียนแสดงความคิดเห็นอย่างเสรี

10. จดั กิจกรรมการเรียนรูท้ ่เี ชื่อมโยงกับชวี ติ จรงิ โดยนาภมู ิปญ๎ ญา/บรู ณาการเขา้ มามีส่วนร่วม

11. จดั กจิ กรรมโดยสอดแทรกคุณธรรม จรยิ ธรรม

12. มกี ารเสริมแรงเม่ือนกั เรียนปฏิบตั ิ หรือตอบถูกต้อง

13. มอบหมายงานให้เหมาะสมตามศักยภาพของผู้เรียน

14. เอาใจใส่ดแู ลผู้เรียน อย่างทว่ั ถงึ

15. ใช้เวลาสอนเหมาะสมกบั เวลาทกี่ าหนด

ดา้ นส่ือ นวตั กรรม แหลง่ การเรยี นรู้

16. ใช้สื่อทีเ่ หมาะสมกับกจิ กรรมและศักยภาพของผ้เู รยี น

17. ใชส้ อ่ื แหลง่ การเรียนรู้อย่างหลากหลาย เชน่ บคุ คล สถานที่ ของจริง เอกสาร

ส่อื อเิ ลก็ ทรอนิกส์ และอินเทอร์เนต็ เปน็ ต้น

ดา้ นการวดั และประเมนิ ผล

18. ผเู้ รยี นมสี ว่ นร่วมในการกาหนดเกณฑก์ ารวัดและประเมินผล

19. ประเมินผลอย่างหลากหลายและครบท้ังดา้ นความรู้ ทักษะ และจติ พสิ ัย

20. ครู ผ้เู รียน ผู้ปกครอง หรือ ผทู้ ่ีเก่ียวข้องมสี ว่ นรว่ ม ในการประเมิน

หมายเหตุ ระดับการปฏบิ ัติ 5 = ปฏบิ ตั ิดเี ยย่ี ม 4 = ปฏบิ ตั ิดี 3 = ปฏิบตั ิ รวม

พอใช้ คา่ เฉลีย่

2 = ควรปรบั ปรงุ 1 = ไมม่ กี ารปฏิบตั ิ

81

20.2 ปญั หาทพี่ บ และแนวทางแกป้ ัญหา

ปัญหาที่พบ แนวทางแก้ปัญหา

ดา้ นการเตรียมการสอน

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

ด้านการจดั กิจกรรมการเรียนรู้

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

ด้านส่อื นวตั กรรม แหล่งการเรียนรู้

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

ดา้ นการวัดและประเมินผล

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ...................................................................................

................................................................................... ..................................................................................

ดา้ นอ่นื ๆ (โปรดระบุเปน็ ข้อๆ)

................................................................................... ....................................................................................

................................................................................... ....................................................................................

................................................................................... ....................................................................................

................................................................................... ....................................................................................

ลงชื่อ ........................................................................ ครูผู้สอน
(....................................................................)

ตาแหนง่ .......................................................................
............../.................................../....................

21. บนั ทึกการนิเทศและตดิ ตาม 82

วัน-เดือน-ปี เวลา รายการนเิ ทศและตดิ ตาม ช่ือ-สกลุ ผนู้ เิ ทศ ตาแหน่ง

83

แผนการจัดการเรียนรู้ แบบมงุ่ เน้นสมรรถนะอาชีพ
และบูรณาการตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกจิ พอเพียง

รหัสวชิ า .......2103-1001....... วิชา ....................งานเช่ือมโลหะเบื้องตน้ .............................
หน่วยที่ ....5..... ช่อื หน่วย .....................ลวดเชื่อมไฟฟูาห้มฟลกั ซ์..........................
ช่ือเรื่อง................1. ลวดเชอ่ื ม.......................... จานวน ........12.....ช่วั โมง

2. ลวดเช่ือมไฟฟูาหมุ้ ฟลกั ซ์
3. มาตรฐานลวดเช่อื มไฟฟูาหุ้มฟลกั ซ์
4. ประเภทของฟลักซ์

1. สาระสาคัญ

ลวดเชือ่ มไฟฟูาเป็นองคป์ ระกอบท่สี าคัญของการเชื่อมไฟฟูา เพราะเป็นโลหะเติมท่ีให้ชิ้นงาน เกิดการ
ประสานยึดติดกัน ซึ่งลวดเช่ือมไฟฟูาที่ดีจะต้องมีคุณสมบัติทางด้านฟิสิกส์ และทางเชิงกลเทียบเท่ากับโลหะ
ชิ้นงาน ลวดเชื่อมไฟฟูาที่ใช้กันในป๎จจุบันมีหลายแบบ และมีหลายมาตรฐานด้วยกัน แต่ละมาตรฐานจะมี
สัญลักษณ์ และแนวทางในการใช้งานที่แตกต่างกันออกไป ผู้ใช้ต้องศึกษารายละเอียดในการเลือกใช้ให้ถูกต้อง
การที่จะให้ รอยเชื่อมมีคุณภาพท่ีดีตามท่ีต้องการต้องปฏิบัติตามองค์ประกอบของการเช่ือมไฟฟูาและเทคนิค
วิธีการเชือ่ มไฟฟาู เบ้อื งต้น

2. สมรรถนะประจาหน่วยการเรยี นรู้

1 ลวดเชอ่ื ม
2 ลวดเชื่อมไฟฟูาหุ้มฟลกั ซ์
3 มาตรฐานลวดเชือ่ มไฟฟาู หมุ้ ฟลักซ์ได้

3. จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้

3.1 จดุ ประสงคท์ ่ัวไป
1 อธบิ ายความหมายลวดเชอื่ มได้
2 อธบิ ายความหมายลวดเช่ือมไฟฟาู หุ้มฟลกั ซ์ได้
3 อธิบายมาตรฐานลวดเชือ่ มไฟฟูาหุ้มฟลักซ์ได้
3.2 จุดประสงคเ์ ชิงพฤติกรรม
.............................................................................................................. ................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................................... ...............................
.................................................................................................... ..........................................................................
............................................................................................................................. .................................................

84

4. เน้ือหาสาระการสอน/การเรยี นรู้

4.1 ดา้ นความรู้
1 ลวดเชื่อม
2 ลวดเชอ่ื มไฟฟาู ห้มุ ฟลักซ์
3 มาตรฐานลวดเช่อื มไฟฟูาหมุ้ ฟลักซไ์ ด้

4.2 ด้านทกั ษะหรือการประยุกต์ใช้
1 อธิบายความหมายลวดเชอื่ มได้
2 อธบิ ายความหมายลวดเชือ่ มไฟฟูาหมุ้ ฟลกั ซ์ได้
3 อธบิ ายมาตรฐานลวดเชือ่ มไฟฟูาหุ้มฟลกั ซไ์ ด้

4.3 ดา้ นคุณธรรม/ จรยิ ธรรม/ และคุณลักษณะที่พงึ ประสงคแ์ ละบรู ณาการตามหลกั ปรชั ญา
เศรษฐกิจพอเพียง

1 ความมมี นุษยสัมพันธ์
2 ความมวี นิ ยั
3 ความรับผิดชอบ
4 ความซอื่ สตั ย์สจุ ริต
5 ความเช่ือมั่นในตนเอง
6 การประหยัด
7 ความสนใจใฝุรู้
8 การละเวน้ ส่ิงเสพติดและการพนนั
9 ความรักสามัคคี
10 ความกตัญํูกตเวที

85

5. กิจกรรมการเรียนการสอนหรอื การเรียนรู้

ข้ันตอนการสอนหรือกิจกรรมครู ขั้นตอนการเรยี นหรือกจิ กรรมของผ้เู รยี น

ข้ันเตรียม(จานวน.....15....นาที) ขั้นเตรียม

ครูผู้สอนแนะนาการเรียนการสอนเกี่ยวกับเน้ือหา ผูเ้ รียนรว่ มกันแสดงความคดิ เห็น โดยการสรุป

รายวิชางานเชื่อมโลหะเบ้ืองต้น จุดประสงค์การ อภปิ ราย แลว้ กล่าวนาเขา้ สูเ่ น้ือหาท่จี ะศึกษา

เรียนรู้ และร่วมกันเสนอแนะแนวทางในการวัดผล

ประเมินผลตลอดภาคเรียน เพ่ือให้ผู้เรียนใช้เป็น

แนวทางในการพฒั นาการเรียนรดู้ ้วยตนเอง

ขั้นการสอน(จานวน....30.....นาท)ี
ครผู สู้ อนบอกจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ หน่วยที่ 5 ลวด
เชอ่ื มไฟฟูาหุ้มฟลักซ์
ครูผ้สู อนอธิบายเกยี่ วกบั เน้ือหาสาระ ดงั น้ี

ลวดเชื่อมไฟฟูาหมุ้ ฟลักซ์
มาตรฐานลวดเช่ือมไฟฟูาหุม้ ฟลักซ์
ประเภทของลวดฟลักซ์หุ้ม
ครเู ปดิ โอกาสให้ผ้เู รียนคนอ่นื ๆ แสดงความคดิ เหน็
รว่ มกันทกุ คน
ทาแบบประเมินผลหลงั เรยี นหนว่ ยท่ี 5
ร่วมกนั วเิ คราะห์คาตอบ ครเู ฉลยคาตอบและรว่ มกัน ส่งชน้ิ งาน ประเมินผลงาน
อภปิ รายผล

ข้นั สรปุ (จานวน......15.....นาที)
ครผู สู้ อนสรุปบทเรยี น โดยการอภิปรายซักถามข้อ
สงสัยและอธบิ ายเพิม่ เติมในส่วนท่เี ห็นว่าผ้เู รยี น
สว่ นมากไม่ผ่านการประเมิน เพ่อื แกข้ ้อสงสัย และ
ความไม่เข้าใจของผู้เรียน
ผูเ้ รียนรับใบงาน ศึกษา ซกั ถาม อภิปราย พรอ้ ม
สาธติ แลว้ ปฏบิ ัตติ ามใบงานในเวลาทก่ี าหนด
วิเคราะห์ผลการปฏบิ ัติงาน อภปิ รายและสรุป

86

6. ส่ือการเรียนการสอน/การเรียนรู้

6.1 สื่อสิ่งพิมพ์
1. หนงั สือเรียน วชิ างานเชอื่ มโลหะเบ้ืองต้น
2. ใบความรู้ ใบงาน
3. กจิ กรรรมการเรยี นการสอน

6.2 สือ่ โสตทัศน์
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
.......................................................................................................................................................................... ....
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

6.3 สื่อของจรงิ
............................................................................................................................................. .................................
.................................................................................................. ............................................................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................... ...........................................
..............................................................................................................................................................................

7. แหลง่ การเรยี นการสอน/การเรยี นรู้

7.1 ภายในสถานศึกษา
ห้องสมุดวทิ ยาลยั ศนู ย์วทิ ยบุ รกิ าร ห้อง Internet

7.2 ภายนอกสถานศกึ ษา
...................................................................................................................... ........................................................
............................................................................................................................. .................................................
....................................................................................................................................................... .......................
............................................................................................................ ..................................................................
............................................................................................................................. .................................................

87

8. งานทีม่ อบหมาย

8.1 ก่อนเรยี น
ตรวจสอบ/จัดทาแบบฝกึ หัดหน่วยที่ 5 และใบงานที่ 5 ใหเ้ สร็จสมบูรณ์ ส่งในครั้งต่อไป

8.2 ขณะเรยี น
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
........................................................................................................................................................................... ...
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
................................................................................................................................................................. .............
...................................................................................................................... ........................................................

8.3 หลงั เรยี น
คาชแี้ จง จงทาเคร่อื งหมาย( / )หนา้ ขอ้ ความทถ่ี ูกต้องและเครอื่ งหมาย ( X ) หนา้ ขอ้ ความที่ไมถ่ ูกตอ้ ง
............ 1. การยกของหนักควรยกโดยใช้กาลงั จากหลงั เข้าชว่ ย
............ 2. เมอ่ื แกส๊ เหลอื น้อยมคี วามดันตา่ ควรนอนถงั แก๊สเพื่อให้แกส๊ ไหลไดส้ ะดวก
............ 3. หอ้ งเกบ็ แก็สควรเกบ็ ใหเ้ ก็บมิดชิด ไม่ควรให้ผใู้ ดไดท้ ราบว่าห้องนัน้ เปน็ ห้องเก็บแก๊ส
............ 4. ก่อนทาการเชื่อมควรตรวจสอบรอยรัว่ ของอุปกรณเ์ สียก่อน โดยใชเ้ ทยี นลนสารวจหารอยรว่ั
............ 5. การปฏิบัตงิ านในโรงงาน รองเท้าหัวเหล็กจะรู้สึกหนักทาให้ไม่สะดวกในการทางาน
............. 6. ขณะทาการเชื่อมสภาพอากาศโดยรอบจะรู้สึกรอ้ นและอบอ้าวถา้ มกี ารระบายอากาศไมด่ ี

การท่ีฝนตกลงมาจะทาให้ผเู้ ชื่อมร้สู กึ เยน็ สบาย
............ 7. เครอื่ งเช่ือมไมจ่ าเป็นต้องต่อสายลงดนิ เพราะในการเชือ่ มมสี ายไฟเชอ่ื มและสายดินอยู่แล้ว
............ 8. ขณะทาการเปล่ียนลวดเชอ่ื มใหม่ ควรใส่ถงุ มือหรือวางลวดเชอื่ มไว้ แลว้ นาหัวเชอ่ื มเขา้ ไปจับ
............ 9. ในการเชื่อมภายในถังหรือในท่แี คบ ๆ ควรมีการระบายอากาศท่ดี ี ดงั น้ัน ควรปลอ่ ยออกซเิ จน

บริสทุ ธเ์ิ ขา้ ไป เพือ่ ช่วยให้ชา่ งเชือ่ มหายใจได้สะดวก
............ 10. ในการเช่ือมภายในท่อโลหะท่ีเปน็ ตัวนาไฟฟาู ควรทาตะแกรงไม้หรอื ยางท่เี ปน็ ฉนวนไฟฟาู

มารองน่งั

9. ผลงาน/ชนิ้ งาน ทเ่ี กดิ จากการเรียนรู้ของผเู้ รยี น

............................................................................................................................. .................................................
........................................................................................................................................................................ ......
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

88

10. เอกสารอา้ งอิง

............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................

11. การบูรณาการ/ความสมั พันธก์ บั รายวิชาอื่น

............................................................................................................................. .................................................
........................................................................................................................................................................ ......
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................

12. หลกั การประเมนิ ผลการเรยี น

12.1 ก่อนเรียน
1. จากการสงั เกตพฤติกรรมและความสนใจของนักศึกษา
2. จากการตอบคาถามของนักศกึ ษา

12.2 ขณะเรยี น
1. จากการถามตอบระหว่างครกู บั นกั ศึกษา
2. จากการตอบคาถามของนักศึกษา
3. จากการสงั เกตการจดบนั ทกึ ลงในสมุด

12.3 หลงั เรยี น
1. จากการสงั เกตการตอบคาถาม
2. จากแบบทดสอบหลังเรยี นการเรยี น

89

13. รายละเอยี ดการประเมนิ ผลการเรยี น

จุดประสงค์ข้อที่ 1 อธิบายความหมายลวดเช่อื มได้
1. วธิ ีการประเมิน : แบบประเมนิ ผลการเรยี นรู้และแบบประเมินพฤติกรรม หนว่ ย

ที่ 5
2. เครอ่ื งการประเมิน : แบบประเมนิ ใบงาน เกณฑผ์ ่าน คือ 50%
3. เกณฑ์การประเมนิ : เกณฑ์ผ่านการสังเกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ตอ้ งไม่มชี อ่ ง

ปรับปรงุ 4. เกณฑ์การผา่ น : เกณฑผ์ า่ นการประเมนิ พฤติกรรมการเขา้ ร่วมกิจกรรมกลุ่ม
คือ ปานกลาง (50 % ขึ้นไป)

จดุ ประสงค์ข้อที่ 2 อธบิ ายความหมายลวดเชื่อมไฟฟูาหมุ้ ฟลักซ์ได้
1. วิธกี ารประเมิน : แบบประเมนิ ผลการเรียนรู้และแบบประเมินพฤติกรรม หน่วย

ท่ี 5
2. เครื่องการประเมิน : แบบประเมนิ ใบงาน เกณฑผ์ ่าน คอื 50%
3. เกณฑ์การประเมิน : เกณฑผ์ า่ นการสงั เกตพฤตกิ รรมรายบุคคล ตอ้ งไม่มชี ่อง

ปรับปรงุ 4. เกณฑ์การผ่าน : เกณฑ์ผ่านการประเมนิ พฤติกรรมการเขา้ รว่ มกจิ กรรมกลุม่
คอื ปานกลาง (50 % ข้นึ ไป)

จุดประสงคข์ ้อท่ี 3 อธบิ ายมาตรฐานลวดเชอ่ื มไฟฟูาหุม้ ฟลักซ์ได้
1. วธิ ีการประเมนิ : แบบประเมนิ ผลการเรยี นรู้และแบบประเมินพฤติกรรม หนว่ ย

ที่ 5
2. เคร่อื งการประเมนิ : แบบประเมนิ ใบงาน เกณฑ์ผ่าน คือ 50%
3. เกณฑ์การประเมิน : เกณฑผ์ า่ นการสังเกตพฤติกรรมรายบคุ คล ต้องไม่มชี อ่ ง

ปรบั ปรุง
4. เกณฑ์การผ่าน : เกณฑผ์ ่านการประเมินพฤตกิ รรมการเข้ารว่ มกิจกรรมกลมุ่

คือ ปานกลาง (50 % ขน้ึ ไป)
จดุ ประสงค์ข้อที่ 4 อธบิ ายประเภทของฟลักซ์หุ้มได้
1. วิธกี ารประเมนิ : แบบประเมินผลการเรียนรู้และแบบประเมนิ พฤติกรรม หน่วย

ท่ี 5
2. เครื่องการประเมนิ : แบบประเมนิ ใบงาน เกณฑ์ผ่าน คอื 50%
3. เกณฑ์การประเมนิ : เกณฑผ์ ่านการสังเกตพฤติกรรมรายบคุ คล ต้องไม่มีช่อง

ปรบั ปรุง
4. เกณฑ์การผา่ น : เกณฑ์ผ่านการประเมนิ พฤตกิ รรมการเขา้ ร่วมกจิ กรรมกลุ่ม

คือ ปานกลาง (50 % ข้ึนไป)

90

14. แบบทดสอบก่อนเรียน

หนว่ ยการสอนที่ ....5.... ชือ่ หน่วยการสอน ลวดเชอ่ื มไฟฟาู ห้มุ ฟลกั ซ์
วตั ถปุ ระสงค์ เพ่ือ 1. อธิบายความหมายลวดเชื่อมได้

2. อธบิ ายความหมายลวดเชื่อมไฟฟาู หมุ้ ฟลกั ซ์ได้
3. อธิบายมาตรฐานลวดเชอื่ มไฟฟูาหุ้มฟลักซ์ได้
4. อธิบายประเภทของฟลักซ์หุม้ ได้
ข้อคาถาม
คาช้แี จง จงทาเคร่ืองหมาย( / )หนา้ ข้อความทถ่ี กู ตอ้ งและเครอื่ งหมาย ( X ) หนา้ ข้อความท่ีไม่ถกู ต้อง
............ 1. การยกของหนักควรยกโดยใช้กาลงั จากหลงั เข้าช่วย
............ 2. เมอื่ แกส๊ เหลอื นอ้ ยมีความดนั ตา่ ควรนอนถังแก๊สเพอื่ ใหแ้ กส๊ ไหลไดส้ ะดวก
............ 3. ห้องเก็บแก็สควรเก็บใหเ้ ก็บมิดชิด ไม่ควรใหผ้ ้ใู ดได้ทราบวา่ หอ้ งน้นั เปน็ ห้องเก็บแก๊ส
............ 4. ก่อนทาการเชื่อมควรตรวจสอบรอยรั่วของอุปกรณ์เสยี ก่อน โดยใช้เทียนลนสารวจหารอยรวั่
............ 5. การปฏิบตั ิงานในโรงงาน รองเท้าหวั เหลก็ จะร้สู กึ หนักทาใหไ้ ม่สะดวกในการทางาน
............. 6. ขณะทาการเชอื่ มสภาพอากาศโดยรอบจะรสู้ กึ รอ้ นและอบอ้าวถ้ามกี ารระบายอากาศไมด่ ี
การทีฝ่ นตกลงมาจะทาให้ผู้เช่ือมรสู้ กึ เยน็ สบาย
............ 7. เคร่อื งเชื่อมไม่จาเปน็ ต้องต่อสายลงดิน เพราะในการเชื่อมมีสายไฟเชื่อมและสายดินอย่แู ลว้
............ 8. ขณะทาการเปลี่ยนลวดเชื่อมใหม่ ควรใสถ่ ุงมือหรือวางลวดเชื่อมไว้ แลว้ นาหวั เชื่อมเข้าไปจับ
............ 9. ในการเช่อื มภายในถังหรือในท่ีแคบ ๆ ควรมกี ารระบายอากาศทด่ี ี ดังน้นั ควรปล่อยออกซเิ จน
บริสุทธิ์เขา้ ไป เพอื่ ช่วยให้ช่างเชือ่ มหายใจได้สะดวก
............ 10. ในการเชื่อมภายในท่อโลหะที่เปน็ ตัวนาไฟฟูา ควรทาตะแกรงไม้หรือยางที่เปน็ ฉนวนไฟฟูา
มารองนงั่

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น

1. ตอบ X
2. ตอบ X
3. ตอบ X
4. ตอบ X
5. ตอบ X
6. ตอบ X
7. ตอบ X
8. ตอบ /
9. ตอบ X
10. ตอบ /

91

15. แบบทดสอบหลงั เรยี น

หน่วยการสอนที่ ......... ชอ่ื หนว่ ยการสอน
..............................................................................................................
วัตถุประสงค์ เพื่อ ……………………………………………………………………………………………….
ข้อคาถาม
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
......................................................................................................................................................................... .....
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
.............................................................................................................................................................. ................
................................................................................................................... ...........................................................
............................................................................................................................. .................................................

เฉลยแบบทดสอบก่อนเรยี น

............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
..............................................................................................................................................................................
............................................................................................................................. .................................................
............................................................................................................................. .................................................
.................................................................................................................................................................... ..........
......................................................................................................................... .....................................................

92

16. ใบความร้ทู ี่ ........

หนว่ ยการสอนท่ี ...5... ช่อื หนว่ ยการสอน ลวดเช่ือมไฟฟูาหุ้มฟลักซ์
ชื่อหัวข้อเรอ่ื ง 1. ลวดเชอื่ ม

2. ลวดเชอ่ื มไฟฟูาหุ้มฟลักซ์
3. มาตรฐานลวดเชือ่ มไฟฟูาหมุ้ ฟลักซ์
4. ประเภทของฟลักซ์หุ้ม
สาระสาคัญ
ลวดเช่ือมไฟฟาู เป็นองค์ประกอบที่สาคญั ของการเช่ือมไฟฟูา เพราะเป็นโลหะเติมท่ีให้ชิ้นงาน เกิดการ
ประสานยึดติดกัน ซ่ึงลวดเช่ือมไฟฟูาท่ีดีจะต้องมีคุณสมบัติทางด้านฟิสิกส์ และทางเชิงกลเทียบเท่ากับโลหะ
ชิ้นงาน ลวดเช่ือมไฟฟูาท่ีใช้กันในป๎จจุบันมีหลายแบบ และมีหลายมาตรฐานด้วยกัน แต่ละมาตรฐานจะมี
สัญลักษณ์ และแนวทางในการใช้งานที่แตกต่างกันออกไป ผู้ใช้ต้องศึกษารายละเอียดในการเลือกใช้ให้ถูกต้อง
การท่ีจะให้ รอยเชื่อมมีคุณภาพที่ดีตามที่ต้องการต้องปฏิบัติตามองค์ประกอบของการเช่ือมไฟฟูาและเทคนิค
วธิ กี ารเช่อื มไฟฟาู เบื้องต้น
ลวดเชอ่ื มลวดเชื่อมไฟฟ้า ( Electrode )
ลวดเช่ือมไฟฟูาจะทาหน้าที่เป็นตัวอาร์กกับโลหะงานทาให้เกิดความร้อนสูงจนกระทั่งโลหะงาน
หลอมละลายในขณะเดียวกันตัวมันเองก็หลอมละลายและจะเติมลงบนเนื้อโลหะเชื่อมแล ะเม่ือเย็นตัวลงจะ
แข็งตัวกลายเป็นแนวเชื่อมเพ่ือให้ได้แนวเชื่อมที่แข็งแรงเน้ือโลหะรวมตัวเป็นเนื้อเดียวกันลวดเช่ือมและโลหะ
งานท่จี ะนามาเช่อื มจะต้องเปน็ โลหะชนดิ เดยี วกนั
ลวดเชอื่ มโลหะ ( Metallic Electrode ) แบง่ ออกเป็น 2 ชนิดดงั นคี้ อื
1. ลวดเชื่อมเปลอื ย ( Bare Electrode )
2. ลวดเชอ่ื มฟลกั ซ์ ( Flux Covered Electrode )

2.1 หมุ้ ฟลกั ซ์หนา
2.2 หมุ้ ฟลักซ์บาง
ลวดเช่ือมเปลือย ( Bare Electrode )
ลวดเช่อื มเปลอื ยจะเปน็ แกนเหลก็ ซึ่งไม่มฟี ลักซห์ ุ้มเปน็ ลวดเชื่อมแบบเกา่ ป๎จจุบนั ยังคงใช้อยเู่ พ่ือเชื่อม
งานบางประเภทท่ีไมต่ อ้ งการคณุ ภาพของแนวเช่อื มซึ่งแนวเช่ือม ( Bead ) ท่ไี ด้จะมีความแขง็ แรงนอ้ ยกว่า
แนวเชอ่ื มทีเ่ ช่อื มด้วยลวดเชื่อมห้มุ ฟลักซ์เนือ่ งจากการเชอ่ื มด้วยลวดเปลือยไนโตรเจนและออกซิเจนในอากาศมี
โอกาสเข้าไปรวมตัวกับแนวเช่ือมไดแ้ ละนา้ โลหะทห่ี ยดลงจะมีรูปร่างเป็นขนาดใหญ่ดงั แสดงในรูปที่5.11

93

รปู ท5่ี .11 แสดงการเชื่อมด้วยลวดเชอ่ื มเปลือย

ออกซิเจน จะมีสว่ นชว่ ยในการเผาไหม้โลหะ

ไนโตรเจน ทเี่ ข้ารวมตวั กบั แนวเช่อื มเมื่อแนวเชอ่ื มเยน็ ตวั ลงจะเป็นผลทาให้มีความเปราะความเหนยี วของแนว

เช่อื มจะน้อยกว่าโลหะงานทนต่อการกดั กร่อนไดเ้ ล็กน้อยไม่มีสแลกสามารถเช่ือมไดท้ ุกท่าเชอื่ ม ( All

Position )

ลวดเช่ือมเปลือยปกตจิ ะมสี ่วนผสมของธาตุตา่ งๆดังนี้

คารบ์ อน 0.08 – 0.13%

แมงกานสี 0.03 – 0.40%

ฟอสฟอรัส 0.012 – 0.018%

กามะถนั 0.026 – 0.028%

ซลิ ิคอนสงู สดุ ไม่เกนิ 0.08 – 0.30%

ลวดเช่อื มหุ้มฟลักซ์ ( Flux Covered Electrode )

อิเลค็ โทรดห้มุ ฟลักซ์นีจ้ ะผา่ นขบวนการผลิตโดยใช้วัสดปุ กคลมุ ท่ีเรยี กว่าฟลักซ์ ( Flux ) ทาการหุ้ม

แกนลวดเชื่อม ( Core Wire ) แกนลวดเชื่อมมีหน้าท่ีสาคญั สองอย่างคอื เปน็ ข้วั ไฟฟาู และในขณะเดียวกันก็

เปน็ ตวั เตมิ เนื้อโลหะลงในแนวเชอื่ มด้วยดงั แสดงในรูปที่5.12

รปู ท5ี่ .12 แสดงโครงสร้างของลวดเช่ือม

ฟลักซ์ ( Flux ) ฟลักซ์ที่ใช้หุ้มแกนลวดประกอบด้วยแร่ธาตุหลายชนิดด้วยกันเช่นใยแร่

เฟลด์สปาร์ ( Feldspar ) ไททาเนียมไดออกไซด์ ( Titanium Dioxide ) ไมกา ( Mica ) แคลเซียม

คาร์บอเนต ( Calcium Carbonate ) แมนีเซียมคาร์บอเนต ( Magnesium Carbonate )

และอลูมินาส่วนวัสดุที่ทาให้เกิดแก๊สคาร์บอนไฮเดรต ( Carbon Hydrates ) ก็มีกระดาษฝูายข้ีเลื่อย

เซลลูโลส ( Cellulose ) หากเปน็ ลวดเชอ่ื มชนิดพเิ ศษจะมสี ่วนผสมของเกลอื โลหะผสมอยูด่ ว้ ยเพื่อช่วยให้แนว

เชื่อมเปน็ โลหะเจอื ท่สี มบูรณ์

94

หนา้ ท่ีของฟลกั ซ์
1. ช่วยใหเ้ กิดระบบการอาร์คท่ีดี
1.1 การอาร์คเรยี บสม่าเสมอ
1.2 จุดประกายอาร์คไดง้ ่าย
1.3 ชว่ ยให้คณุ สมบัติการเชื่อมดขี ้ึน

3. มาตรฐานของลวดเชอื่ ม ( Standard of Electrode )
การผลิตลวดเชื่อมใช้ในวงการอุตสาหกรรม จาเป็นต้องควบคุมคุณภาพให้ได้ตามบริษัทหรือ

ประเทศผผู้ ลติ แต่ละประเทศกม็ ีการผลติ ลวดเชือ่ มตา่ งก็มีมาตรฐานของตนเอง ดงั เชน่

มาตรฐานลวดเช่ือม

ISO ซ่ึงเป็นมาตรบานสากล ย่อมาจากคาวา่ International Standard Organization

AWS เป็นมาตรฐานเก่ยี วกับการเชือ่ มของอเมริกา ซึ่งนยิ มใชก้ ันมานานจากคาว่า American
Welding Society

ASTM เป็นมาตรฐานเกี่ยวกับการทดสอบวสั ดตุ า่ ง ๆ ของอเมริกา AWS และ ASTM จะใช้
มาตรฐานเดยี วกนั

JIS เปน็ มาตรฐานของญป่ี นุ ยอ่ มาจากคาวา่ Japanese Industry Standard

มอก. 49 -2516 เปน็ มาตรฐานเกยี่ วกับลวดเชื่อมหุ้มฟลกั ซ์ของไทยย่อมาจากคาว่ามาตรฐาน
ผลติ ภัณฑ์อุตสาหกรรม

ถ้าจะกล่าวถงึ มาตรฐานของลวดเชือ่ มทงั้ หมด ก็อาจจะสร้างป๎ญหาทาใหผ้ ทู้ ่ีเร่ิมศึกษางานเชื่อมใหม่ ๆ

เกิดความสับสน ดังน้ัน ในที่นี้ผู้เขียนจะขอกล่าวเฉพาะมาตรฐาน AWS ซ่ึงเป็นมาตรฐานท่ีนิยมใช้ และใช้

กันมานานในวงกาอุตสาหกรรม และมาตรฐาน มอก. 49 –2516 ของไทยเท่านน้ั

95

รปู ท่ี 5.14แสดงตารางมาตรฐานลวดเชอื่ มของ AWS

ตัวอยา่ งมาตรฐานลวดเชอื่ มของ AWS ส่วนผสมของสารพอกห้มุ
เชน่ E 601 3 ตาแหนง่ การเช่ือมหรอื ท่าเชอ่ื ม

ความหมายของลวดเชื่อม E 6013คอื คา่ ความตา้ นทานแรงดงึ ( ปอนด์/นิว้ 2 )
ลวดเช่อื ม ( Electrode ) หุ้มฟลักซ์

สัญลกั ษณ์ท่าเช่ือม E 60 1 3 ชนดิ ของสารพอกหุ้ม
0,1 = เช่ือมไดท้ ุกท่าเชื่อม 0 = High Cellulose Sodium
2 = เช่ือมเฉพาะท่าราบและท่า 1 = High Iron Oxide
ขนานนอน 2 = High Titanium Sodium
3 = เชื่อมเฉพาะท่าราบเท่าน้นั 3 = High Titanium Potassium
4 = Iron Powder Titanium
5 = Low Hydrogen Sodium
6 = Low Hydrogen Potassium
7 = Iron Powder, Iron Oxide

96

ในกรณีอกั ษรภาษาอังกฤษต่อท้าย เช่น E8016 – C1, E6030 – B3, E7016 – C2 ตงั อักษรแต่ละตวั มี
ความหมายแตกตา่ งกนั ดงั นี้

อกั ษรต่อทา้ ย Mo เปอร์เซน็ ตข์ องธาตุทีผ่ สม Va
Cr Ni Mn 0.1

A1 0.5

B1 0.5 0.5

B2 0.5 1.25

B3 1.0 2.25

B4 0.5 2.0

C1 2.5

C2 3.5

C3 1.0

D1 0.3 1.5

D2 0.3 1.75

G* 0.2 0.3 0.5 1.0

หมายเหตุ :- ตอ้ งมีธาตุที่กล่าวมาผสมอยอู่ ย่างนอ้ ย 1 ธาตุ

มาตรฐานของประเทศไทย มอก. 49-2516

เปน็ มาตรฐานอุตสาหกรรมการผลิตลวดเช่อื มไฟฟาู มีฟลักซห์ ุม้

ตัวอยา่ ง

E 490 3 B 1 0

แสดงกระแสไฟฟูาและแรงดันไฟฟูาทีใ่ ช้เชอ่ื ม

แสดงตาแหนง่ ท่าเช่ือม

แสดงชนดิ ของสารพอกหุ้ม
แสดงแรงกระแทกต่าสดุ ( จลู หรอื กก.แรง/เมตร )
บอกแรงดงึ ตา่ สดุ ( นิวตัน/มม.2หรือ กก./มม2 )

ลวดเชื่อมไฟฟาู ( Electrode )

97