แหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรม จังหวัดนราธิวาส

ห้องที่ ๒ หอ้ งจัดแสดงหนังสือ 2. Manuscripts of Diverse
ต�ำราโบราณ Knowledge Exhibition
จัดแสดงหนังสือ-ต�ำราโบราณท่ีส�ำคัญในคาบสมุทร In this room it is an exhibition of autobiography
มลายู นูซันตาราและอาหรับ เช่น ต�ำราการล่าสัตว์ ต�ำรา and pictures of religious important people and
โหราศาสตร์ ต�ำราภาษาศาสตร์ ต�ำราเพศศาสตร์ ต�ำรา philosophers, including the ancient document
เวชศาสตร์ ตำ� ราการสรา้ งเรอื ตำ� ราการเดนิ เรอื และดาราศาสตร์ from Melayu Suntara and Arab such as Muslim
ตำ� ราการสรา้ งปนื ใหญ่ ตำ� ราการทำ� กรชิ ประวตั บิ คุ คลสำ� คญั ใน important people documents, linguistic documents,
ศาสนาอสิ ลาม แสดงดว้ ยภาพและเรอื่ งราวของนกั ปราชญแ์ ละ fortunetelling documents, medical documents,
บุคคลส�ำคัญทางศาสนา นอกจากน้ยี ังมีคมั ภีรใ์ บลานและสมดุ hunting documents, gender documents, astronomy
ขอ่ ย บอกเล่าเร่อื งราวอ่นื ๆ and sailing documents, shipbuilding documents,
cannons documents, daggers made documents.
Other bark and palm leaf manuscripts are also
exhibited.

๕๑แหลง่ ทอ่ งเท่ียวทางวัฒนธรรมจังหวัดนราธิวาส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

กจิ กรรมท่องเที่ยว Activity

ห้องท่ี ๓ ห้องจัดแสดงวิถีชีวิตมุสลิม ห้องที่ ๔ หอ้ งจัดแสดง
จัดแสดงวิถีการด�ำเนินชีวิตของมุสลิมในคาบสมุทร อุปกรณแ์ ละเทคโนโลยโี บราณ
มลายู มีเครื่องมือเครอ่ื งใชใ้ นการด�ำรงชวี ิต อาวธุ ที่ใชใ้ นสมยั จัดแสดงอุปกรณ์ท่ีสะท้อนให้เห็นเทคโนโลยีท่ีใช้ใน
โบราณ เชน่ เกวยี น ทน่ี ง่ั บนหลงั ชา้ ง (สปั คบั ) เครอื่ งหบี นำ�้ ออ้ ย สมยั โบราณ เชน่ กรชิ และวธิ กี ารทำ� กรชิ โบราณ การบบี นำ�้ ออ้ ย
เครอ่ื งบดทองแดง ถว้ ยชามโบราณ หม้อดนิ เผา แม่พมิ พข์ นม จากเครอื่ งบีบโดยใช้ควายในสมัยโบราณ การจ�ำลองการด�ำรง
ตะเกยี ง ปืนรบ หอก ดาบ ฯลฯ ชวี ติ ในทะเลทราย

3. Muslim Tradition Exhibition 4. Ancient Technology and
This room exhibits the Muslim way of living Equipment Exhibition
through housewares and weapons, such as, ancient The exhibition focuses on Muslim ancient
cart, howdah, cane squeezer, brass bundle, ancient technology and equipment used in the past including
bowl, pottery, sweet mold, lamp, gun, sword and the old days daggers and how to produced a dagger,
spear. a cane squeezed by buffalo, desert living simulation.

๕๒ แหลง่ ท่องเท่ยี วทางวฒั นธรรมจังหวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

ที่ตั้ง Location
พิพิธภัณฑสถานมรดกวัฒนธรรมอิสลาม Museum of Islamic Cultural Heritage and Al-Quran
และศูนย์การเรียนรู้อัลกุรอาน ต้ังอยู่ในพ้ืนที่ Learning Centre is located in the area of Smanmitvitya School,
โรงเรียนสมานมิตรวิทยา หมู่ท่ี ๖ ต�ำบลละหาร Mu 6, Laharn Sub-District, Yi-ngo District, Narathiwat Province,
อ�ำเภอย่ีงอ จังหวัดนราธิวาส ห่างจากเมือง southern Thailand. It is 11 km. from the city of Narathiwat.
นราธิวาส ๑๑ กโิ ลเมตร Service Information
ขอ้ มูลการใหบ้ ริการ Address: Museum of Islamic Cultural Heritage Smanmitvitya
เปดิ ใหบ้ รกิ าร เวลา ๐๙.๐๐ – ๑๗.๐๐ น. School, Mu 6, Laharn Sub-District, Yi-ngo District, Narathiwat
ทุกวนั ยกเว้นวันศุกร์ Province, Thailand.
การเดินทางและการเข้าถึง เดินทางโดยรถยนต์ Opening Hours: Saturday – Thursday,
เส้นทางถนนสายนราธิวาส-ปัตตานี (ทางหลวง at 09.00 – 17.00
เอเชียสาย ๔๒) How To Get There: Take the Highway route: Asia 42, Narathiwat
ตดิ ตอ่ ที่ นายมาหะมะลุตฟี หะยีสาแม – Pattani
ประธานมูลนิธิพิพิธภัณฑสถานมรดกวัฒนธรรม Contact: Mr. Muhamadlutfi Hayesamea, President of Foundation
อสิ ลามและศูนย์การเรยี นร้อู ลั กุรอาน of Museum Islamic Cultural Heritage and Al-Quran Learning Centre
โทรศัพท ์ ๐๘ ๔๙๗๓ ๕๗๗๒ Tel.: 084 973 5772

๕๓แหลง่ ท่องเท่ยี วทางวัฒนธรรมจงั หวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

๕๔ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทางวัฒนธรรมจังหวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

พพิ ธิ ภัณฑว์ ดั ชลธาราสิงเห
The Museum of Chontharasinghe Temple

ประวตั คิ วามเปน็ มา มาวดั ชลธาราสงิ เห ไดร้ บั การบรู ณะ ปรบั ปรงุ ซอ่ มแซม และ
วัดชลธาราสิงเห (วัดพิทักษ์แผ่นดินไทย) เป็นพระ กอ่ สรา้ งอาคารเพมิ่ ขน้ึ เชน่ วหิ าร กฏุ ิ ศาลา บอ่ น�้ำ หอระฆงั
อารามหลวงช้ันตรี ตั้งอยู่ท่ีบ้านท่าพรุ หมู่ที่ ๓ ต�ำบลเจ๊ะเห หอไตร ศาลาทา่ น้ำ� เปน็ ตน้ มลี กั ษณะทางสถาปัตยกรรมภาค
อำ� เภอตากใบ จงั หวดั นราธวิ าส ในสงั กดั คณะสงฆม์ หานกิ าย วดั ใต้ทีไ่ ด้รับอทิ ธพิ ลจากตะวันตก คือ การประดับลวดลายไมฉ้ ลุ
ตง้ั อยบู่ นเนนิ ทรายระหวา่ งแมน่ ำ�้ ตากใบและพรบุ างนอ้ ย สรา้ ง เรยี กวา่ ลวดลายขนมปังขงิ
ข้ึนราวปี พ.ศ. ๒๔๐๓ โดยพระครูโอภาสพุทธคณุ (พดุ ) ไดข้ อ ความส�ำคัญของวัดชลธาราสิงเห นอกจากมี
ที่ดินจากพระยาเดชานุชิต ท่ีทางกรุงเทพแต่งตั้งมาปกครอง ศิลปกรรมท้องถิ่นที่งดงามแล้ว ในช่วงสมัยพระบาทสมเด็จ
รัฐกลันตัน แต่เดิมเรียกวัดท่าพรุหรือวัดเจ๊ะเหตามช่ือหมู่บ้าน พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวท่ีมีการปักปันเขตแดนกับอังกฤษ
ตอ่ มาไดม้ าเปลย่ี นชอื่ เป็นวดั ชลธาราสิงเห ในปี พ.ศ. ๒๔๕๒ องั กฤษไดท้ ำ� การปกั ปนั เขตแดนเขา้ มาถงึ บา้ น ปลกั เลก็ เลยจาก
โดยขุนสมานธาตุวฤทธิ์ หรอื เปลี่ยน กาญจนรตั น์ นายอ�ำเภอ วดั ชลธาราสงิ เห ๒๕ กโิ ลเมตร พระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเจา้
ตากใบคนแรกเปน็ “วดั ชลธาราสงิ เห” ทม่ี คี วามหมายวา่ เปน็ วดั อยู่หัวจึงท�ำการแย้ง โดยให้เหตุผลว่าวัดชลธาราสิงเหเป็นวัด
ริมน�ำ้ ทสี่ ร้างด้วยพระภิกษุท่ีมีบญุ ฤทธ์ิประดจุ ราชสีห์ (พระครู ไทยที่มีความส�ำคัญ เป็นมรดกทางพุทธศาสนา ฝ่ายอังกฤษ
โอภาสพทุ ธคณุ ) ยอมรับและเลื่อนการปักปันเขตแดนถอยลงไปทางใต้จนถึงล�ำ
ในปี พ.ศ. ๒๔๑๖ ทา่ นอาจารยพ์ ดุ ไดส้ รา้ งพระอโุ บสถ นำ�้ โกลก ทำ� ใหอ้ ำ� เภอตากใบ อำ� เภอแวง้ และอำ� เภอสไุ หงโกลก
โดยมอบให้พระไชยวดั เกาะสะทอ้ นเปน็ ช่างกอ่ สรา้ งและเขียน อยใู่ นการปกครองของไทยจนถงึ ปจั จบุ นั วดั ชลธาราสงิ เหจงึ ได้
ภาพในพระอุโบสถ พระธรรมวินยั (จุย้ ) และทดิ มี ชาวสงขลา ช่อื ว่า “วดั พทิ ักษ์แผน่ ดนิ ไทย” ปจั จุบนั พระครูโอภาสชลธาร
ช่วยกันเขียนภาพในพระอุโบสถในกุฏิ สร้างพระประธานใน ดำ� รงต�ำแหนง่ เป็นเจา้ อาวาส
พระอุโบสถและก�ำแพงแก้วล้อมรอบพระอุโบสถ เม่ือสร้าง
เสรจ็ จงึ ขอพระราชทานวสิ งุ คามสมี าในปี พ.ศ. ๒๔๒๖ สมยั ตอ่ ๕๕แหล่งทอ่ งเทีย่ วทางวฒั นธรรมจังหวัดนราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

History and the glass wall around the hall built in 1883, the
Chontharasinghe Temple (Wat Phi Tag Pan temple had been granted Wisungcamseama. In the
Din Thai) is a Third Temple monastery, under Maha next years, the temple had been renovated, and the
Nikai. It locates at Thapru Village, Moo 3, Cekhe Sub- others buildings, temple image hall, monks’ houses,
District, Takbai District, Narathiwat Province. pavilion, pond, bell tower, scriptures hall, waterfront
The temple was built in (around) 1860 on the pavilion, also built. The buildings were the southern
sand hill, has been located between Tak Bai River architectural. They were decorated by wood pattern
and Pru Bang Noy River by Phrakhu Buddhakhun in Ginger Bread Style, which it was influenced by
(Pood). Phrakhu Buddhakhun had requested the western culture.
land to build the temple from Phaya Dechanuchit A part from the charming of southern ethnic
Klantan who was appointed from Bangkok as Klantan art in the temple, Chontharasinghe Temple also very
State Governor. The temple earlier was named Wat important known as Wat Phi Tag Pan Din Thai due to
Thapru or another name Wat Cekhe followed after its location that it made Thai people not to loose
the district name. Later in 1909, Kun Samanthartwarit the land. In King Rama V Reign, The British would
(Plean Garnjanarat), the first Takbai District Chief, had like to divide the territory. They had lined the area
renamed the temple to Chontharasinghe Temple reaching Ban Plaklek where it located 25 kms. from
referred to the temple location (by the river), and Chontharasinghe Temple. King Rama V disagreed
also referred to Phrakhu Opasbuddhakhun who had with this British boundary and given the reason that
been known as the king-lion according to his super Chontharasinghe Temple was the very important
natural power. Thai temple and it was the Buddhism inheritage.
In 1873, Pood Master appointed Phra Chai The British accepted to the reasons and relocated
Wat Kosathon to build the temple hall and create the the British border to the south to Kolok River. That
painting in the hall. Phra Thammawinai (Jui) and Tid is why Waeng District and Sungai-kolok District have
Mee from Songkla also contributed their times on the been under Thai territory until today. In the present,
painting. After the main Buddha installed in the hall, Phrakru Opascholatharn is the superior abbot.

๕๖ แหล่งท่องเทยี่ วทางวฒั นธรรมจังหวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

กิจกรรมท่องเท่ียว Activity

พพิ ธิ ภณั ฑ์วดั ชลธาราสิงเห
อาคารทป่ี จั จบุ นั ใชเ้ ปน็ พพิ ธิ ภณั ฑ์ วดั ชลธาราสงิ เห
สรา้ งขนึ้ ในปี พ.ศ. ๒๔๙๘ โดยพระครสู ทิ ธสิ ารวหิ ารวตั ร เดมิ
เปน็ อาคารกฏุ ไิ มท้ งั้ หลงั ตอ่ มากฏุ พิ งั ทลายลง ทางวดั จงึ สรา้ ง
ขน้ึ ใหมเ่ ปน็ อาคารไมช้ น้ั เดยี ว ยกพนื้ สงู ขนาดกวา้ ง ๑๙.๓๕
เมตร ยาว ๒๒.๖๐ เมตร หลังคาเป็นทรงปั้นหยาซ้อนกัน
มุงกระเบื้องดินเผา บันไดหน้าเป็นบันไดก่ออิฐถือปูน ยอด
หลังคาตกแต่งด้วยปูนปั้นลายเครือเถา ภายหลังได้รับการ
ข้ึนทะเบียนจากกรมศิลปากร ให้เป็นพิพิธภัณฑ์วัดชลธารา
สิงเห ซ่ึงได้มีการจัดแสดงโบราณวัตถุจ�ำนวนมาก โดยแบ่ง
ประเภทออกเปน็
๑. เครอ่ื งใชส้ อย มกี ารจดั แสดงอปุ กรณเ์ ครอ่ื งใชใ้ นสมยั กอ่ นทงั้ เครอ่ื งใชใ้ นครวั เรอื น เครอ่ื งในการประกอบอาชพี อาวธุ
เชน่ กริช มดี พร้า เคยี ว แกะ คนั ไถ แอก คราด ตีหมา สมุ่ ไมก้ วาด กระชอน กระต่ายขูดมะพร้าว เป็นต้น
๒. เครือ่ งถ้วยชามโบราณ มกี ารจัดแสดงเครอ่ื งถ้วยชามจีนและยโุ รป
๓. เรือนไทยพื้นถ่ินภาคใต้ เป็นการจ�ำลองรูปแบบของเรือนไทยพ้ืนถน่ิ ภาคใตใ้ นสมยั โบราณ
๔. เครอื่ งทองเหลือง มีการจัดแสดงอปุ กรณ์เครื่องใชท้ ่ีทำ� มาจากทองเหลือง เชน่ กาน้ำ� กระโถน ครกต�ำหมาก เช่ยี น
หมาก พาน ขนั กระบอกขนมจีน เป็นตน้
๕. ตาลปัตรพัดรอง มกี ารจัดแสดงตาลปัตรท่รี ะลกึ ในโอกาสส�ำคัญตา่ งๆ
๖. การจำ� ลองเหตุการณก์ ารลงนามในสญั ญาไทย – องั กฤษ เมอื่ ปี พ.ศ. ๒๔๕๑

The Museum of Chontharasinghe Temple
Phrakru Sitthisarnwiharnwatr built the museum building in 1955. Firstly, it was the wooden house.
Later it was collapsed then it was rebuilt as one storage high up from the ground, width at 19.35 meters,
length at 22.60 meters, with multiple hip roofs from earthenware. The front entrance have been built from
concrete as the ladder, its rooftop has been decorated by vines pattern stucco. The building was registered
as The Museum of Chontharasinghe Temple by Thai Fine Arts Department. There have been many antique
objects have displayed in the museum, they can be divided into:
1) The old day household appliances. For examples; daggers, knives, big knives, sickles, plough
handles, yokes, harrows, coops, brooms, colanders, coconut graters, etc.
2) The potteries from China and Europe.
3) The Southern Thai Traditional houses model mock-up.
4) The old day brass household appliances. For examples; kettles, spittoons, betel nut mortars,
betel nut receptacle, trays, water bowl, Thai rice noodle tube-shaped, etc.
5) Talipot fans used in many cremations in the old day.
6) The simulation of contract agreement between Thai and The British in 1908.

๕๗แหลง่ ท่องเทีย่ วทางวัฒนธรรมจังหวัดนราธิวาส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

กิจกรรมท่องเที่ยว Activity

พระอุโบสถ The Temple Hall
ตงั้ อยปู่ ระมาณกงึ่ กลางของวดั The temple hall locates in the middle of Chontharasinghe
หันหน้าไปทางลำ� น้�ำตากใบท่ีอยู่ทางทิศ Temple, facing Takbai River in the Northwest. It was built in 1873 to
ตะวนั ตกเฉยี งเหนอื สร้างขนึ้ เม่ือปี พ.ศ. replace the previous water-temple-hall that situated in the river.
๒๔๑๖ แทนโบสถน์ ำ้� เดมิ ทอ่ี ยกู่ ลางแมน่ ำ�้ The temple hall architectural has been influenced by the
พระอุโบสถมีลักษณะสถาปัตยกรรม popular architectural style in King Rama III reign. There are stacked roofs
แบบพระราชนิยมในสมัยรัชกาลท่ี ๓ at the front and the back of the hall, and three layers of the bird wings
เปน็ อาคารเครอื่ งกอ่ หลงั คาซอ้ นชน้ั ทาง installed as three levels. There are side poles to support the upper
ด้านหน้าและหลังพระอุโบสถ มีชายคา eaves. The leave-like carvings along the roof are with the gable apex,
ปีกนกลดหลั่นลงมา ๓ ช้ัน มีเสานาง the carving, toothlike ridges on the sloping edges of gable (bairaka)
เรียงสี่เหล่ียม ไม่มีบัวหัวเสารองรับเชิง and the swan tail that they are the early Ratanakosin era decoration.
ชายเคร่อื งบน เครอ่ื งล�ำยองมีชอ่ ฟา้ ตวั The paintings in the hall are about the three worlds in the
ล�ำยอง ใบระกา หางหงส์ อันเป็นการ Buddhist belief, the Goddess and The Buddha history. The paintings
ประดับตกแต่งแบบสมัยรัตนโกสินทร์ also reflect Takbai people lifestyle, for example: Chineses carrying
ตอนตน้ ภาพในพระอโุ บสถมกี ารตกแตง่ loads, water houses, goats, etc.
ภาพจิตรกรรมฝาผนังเป็นรูปไตรภูมิ
เทพชุมนุมและพุทธประวัติตอนต่าง ๆ
นอกจากนี้ ภาพประตมิ ากรรมยงั สะทอ้ น
ใหเ้ หน็ ถงึ วถิ ชี วี ติ ของคนในชมุ ชนตากใบ
เช่น ภาพชาวจีนก�ำลังแบกสินค้า ภาพ
เรือนแพ ภาพแพะซง่ึ เป็นสัตว์ที่เลี้ยงใน
ชุมชน เปน็ ตน้

๕๘ แหลง่ ท่องเทยี่ วทางวฒั นธรรมจังหวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

กฏุ เิ จ้าอาวาส เจดีย์
ต้ังอยู่บริเวณกลางวัด เป็นกุฏิขนาดใหญ่ สร้างเมื่อ เปน็ เจดยี ก์ อ่ อฐิ ถอื ปนู ทรงระฆงั บนฐานสเี่ หลยี่ ม ขนาด
ประมาณปี พ.ศ. ๒๔๖๓ เป็นอาคารไม้ หลงั คาซอ้ นกนั ๓ ชนั้ ๔.๕๕ เมตร ยาว ๕.๕๐ เมตร ทรงฐานสงู มีลานประทกั ษิณรอบ
มมี ุขทรงไทยยื่นออกมาข้างหน้า พื้นไมย้ กสงู และลดเป็นชั้น ๆ เจดยี ์ มีพนักก้นั เป็นขอบลายประทักษิณ สันนษิ ฐานวา่ สร้างขึน้
มรี ะเบยี งดา้ นขา้ ง มมี ขุ ดา้ นหนา้ โลง่ ไมม่ หี ลงั คา พน้ื ลาดซเี มนต์ สมยั ครจู นั ทร์เปน็ เจ้าอาวาส (ครองวัดระหว่างปี พ.ศ.๒๔๕๖ -
มปี ระตทู างขนึ้ ดา้ นมขุ ทรงไทย มซี มุ้ ประตทู รงมงกฎุ ขา้ งละหนงึ่ ๒๔๖๒) แตส่ รา้ งไมเ่ สรจ็ จากนน้ั มาสรา้ งอกี ครง้ั ในปี พ.ศ. ๒๔๘๔
ซุ้ม บริเวณด้านบนหน้าต่าง และฝาผนังก้ันห้องประดิษฐ์เป็น ลกั ษณะตวั เจดยี เ์ ปน็ ทรงระฆงั สงู ตอ่ ขน้ึ ไปเปน็ บลั ลงั ก์ กา้ นฉตั ร
รูปทรงมงกุฎโดยรอบ เชิงชายด้านนอกประดับด้วยลายฉลุไม้ ไม่มีเสาหาน แล้วเป็นแผ่นปล้องไฉนลดหล่ันกันไปเป็นรูปทรง
ลวดลายต่าง ๆ กรวยจนถงึ ปลียอดและลกู แกว้

The Superior Abbot House The Pagoda
The house also locates in the middle of The pagoda has been built by concrete into
Chontharasinghe Temple. The house is quite large, the bell shape on the square base; width at 4.55
built in 1920. The house is made from wood, high up meters, length at 5.50 meters. There is a clockwise
from the ground with down levels and three stacked balcony around with the block wall. The pagoda has
roofs, Thai balcony at the front and sides. The front been assuming the period started built but unfinished
porch has no roof with the Thai style entrance, between 1913-1919 during Khru Chantr as a superior
concrete floor. There is a crown shape arched door abbot. Later in 1941, it has been again built into the
on each side of the windows top. The room dividers high bell shape.
have been created as the crown shape. The outside
eaves have been decorated by various perforated
patterns.

๕๙แหลง่ ท่องเทย่ี วทางวัฒนธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

กิจกรรมทอ่ งเท่ยี ว Activity

หอพระนารายณ์
เป็นอาคารเครื่อง
กอ่ ขนาด ๕.๔๕ เมตร ยาว
๖.๓๐ เมตร มมี ขุ ขนาดกวา้ ง
๓.๔๐ เมตร ยาว ๔.๐๖
เมตร มีหน้าต่างด้านๆ ละ
๑ ช่อง ส่วนทางด้านหน้า
ทางทศิ ตะวนั ออกมปี ระตู ๓
วิหารพระพทุ ธไสยาสน์ บาน หลังคาทรงมณฑป ๔ ชน้ั ยอดแหลม มุงกระเบ้อื งดินเผาเกาะยอ สว่ น
ตง้ั อยบู่ รเิ วณหนา้ เจดยี ์ เปน็ วหิ ารคลมุ พระ ยอดของหลังคาหลอ่ ดว้ ยปูนซีเมนต์ ตรงหน้าบนั มจี ารกึ “ปฏิสังขรณ์ พ.ศ.
ไสยาสน์มีขนาดกว้าง ๕.๙๐ เมตร ยาว ๙.๙๐ เมตร ๒๔๙๙” เพดานมุขมี ๒ ห้อง ตกแต่งลวดลายเป็นภาพดวงดารา ภายใน
สรา้ งโดยพระครสู ทิ ธสิ ารวหิ ารวตั รเมอ่ื ปี พ.ศ.๒๔๘๔ มณฑปมรี ูปพระนารายณ์ ๔ กร บนฐานชุกชีมีพระพทุ ธรปู ปางมารวชิ ัย ๓
ภายในวหิ ารมพี ระพทุ ธไสยาสนป์ ระดษิ ฐานอยตู่ อน องค์ เพดานด้านในประธานตกแต่งลายดวงดารา พื้นหลังประดับด้วยภาพ
ท้ายของวิหารโถงและติดกับฐานเจดีย์เป็นอาคาร ผีเส้ือ หงส์ ช่อดอกไม้และดาวดวงเล็กๆกระจายอยู่ทั่วไป พื้นหลังมีสีขาว
เครือ่ งกอ่ มีฝาผนังท้ังสด่ี า้ น มีประตทู างเขา้ ทางทศิ ตกแต่งลวดลายดอกไม้ร่วง คอสองเป็นลายพุ่มข้าวบิณฑ์ คานตกแต่งลาย
ตะวนั ตก (สนั นษิ ฐานวา่ อาคารโถงนา่ จะเปน็ การตอ่ ก้านปู ด้านนอกมีการตกแต่งลายเขียนสีและประดับกระจก กรมศิลปากร
เตมิ ในสมยั หลงั ) องคพ์ ระพทุ ธไสยาสนเ์ ปน็ พระพทุ ธ ได้เข้ามาบรู ณะตัวหลงั คาและโครงสรา้ งหอพระนารายณใ์ นปี พ.ศ.๒๕๔๑
รูปปูนปั้น พระพักต์ลงรักปิดทอง พระองค์ประดับ
กระจก ฐานและฝาผนังประดับเครือ่ งถ้วย องค์พระ Phra Narai Tower
มขี นาดยาว ๗.๔๐ เมตร กวา้ ง ๒ เมตร The tower is 5.45 meters building, length at 6.30 meters.
Its porch width is at 3.4 m, length at 4.06 meters. There is one
The Sleeping Buddha House window on each side. There are 3 doors on the East. There are
The house situates in front of the four layers arches structure with pyramid shape roof, made
pagoda, its width size is at 5.90 meters, from Ko Yor (an island) tiles and the top of the roof is made
length at 9.90 meters. The house is concrete from concrete. “Renovated in 1956” has been crafted at the
built, there are four walls, and the entrance front gable. The two boxes on pearl embedded ceiling have
is on the east. Phrakru Sitthisarnwiharnwatr been decorated as stars. In the building have been decorated
had built the house in 1941. The Sleeping by 4 arms Phra Narai painting. There are three Pangmanwichai
Buddha inside the house locates at the end era Buddha statues on the plaster base. The ceiling in the
of the hall where it closes to the pagoda main hall has been decorated with stars pattern, and there are
base. The Sleeping Buddha is sculpted from butterflies and swans paintings, flowers and little stars paintings
concrete, lacquer and gold leaf covers on spread around. The base background colour is white, decorates
the face, the fragment mirrors are decorated with falling flowers painting to be the lotus shape, claws of a
on the body, and the base and wall are crab pattern have decorated on the shoulder poles. The colour
decorated by the pottery. The Sleeping painting and stained glasses are decorated in the exterior. Thai
Buddha width size is at 2 meters, length at Fine Arts department had renovated the building roof and the
7.4 meters. tower structure in 1998.

๖๐ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทางวัฒนธรรมจงั หวัดนราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

พลบั พลาทปี่ ระทับในรัชกาลที่ ๖ King Rama VI Pavilion
ในปี พ.ศ. ๒๔๕๘ พระบาทสมเดจ็ พระมงกฏุ เกลา้ เจา้ King Rama VI had visited Chontharasinghe
อย่หู วั รัชกาลที่ ๖ ไดเ้ สด็จประพาสวดั ชลธาราสงิ เห และไดม้ ี Temple in 1915. The pavilion was built by Takbai
การสรา้ งพลบั พลารมิ แม่น้�ำตากใบเป็นที่ประทบั ซ่งึ ทางวดั ยงั River to welcome The King. And the pavilion until
รกั ษาไว้ในสภาพท่ีสมบูรณ์ today is in very good condition.

สถานทตี่ ้งั Location
พพิ ธิ ภณั ฑว์ ดั ชลธาราสงิ เห ตง้ั อยทู่ ่ี วดั ชลธาราสงิ The Museum of Chontharasinghe Temple locates at
เห หมู่ท่ี ๓ ตำ� บลเจ๊ะเห อ�ำเภอตากใบ จังหวดั นราธิวาส Moo 3, Cekhe Sub-District, Takbai District, Narathiwat
การเดนิ ทาง Province
เส้นทางหลวงหมายเลข ๔๐๔๘ (นราธิวาส-
ตากใบ) ระยะทางประมาณ ๓๓ กโิ ลเมตร How To Get There
ตดิ ตอ่ Take the high way number 4048 (Narathiwat-Takbai),
นายประจักษ์ เทพคุณ the distant is around 33 kilometers
ประธานชมุ ชนทอ่ งเทยี่ ววดั ชลธาราสงิ เห
โทร. ๐๘ ๕๐๕๖ ๙๙๖๓ Information Contacts
นางสาวบญุ เรอื น ไชยรัตน์ Mr. Prajak Thepphakhun - Chontharasinghe Temple
วิทยากรชมุ ชนวัดชลธาราสงิ เห Tourism Chief
โทร. ๐๘ ๓๗๒๕ ๔๒๓๑ Cell Phone no. 085 056 9963
Miss Boonreun Chaiyarat - Chontharasinghe Temple
History expert
Cell Phonแeหลnง่ oท.่อง0เ8ท3ีย่ ว7ท2าง5วฒั 42น3ธร1รมจงั หวัดนราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province ๖๑

๖๒ แหล่งท่องเทีย่ วทางวัฒนธรรมจงั หวัดนราธิวาส
Cultural journeys of nNarathiwat province

ศาลเจา้ แมโ่ ตะ๊ โมะ
Chao Mae Tok-Mok Shrine

เจา้ แม่โต๊ะโมะ (เจา้ แมม่ าจ)ู่ Chao Mae Tok-Mok
เป็นต�ำนานเล่าสืบต่อกันมาช้านานว่าเจ้าแม่โต๊ะโมะ Chao Mae Tok-Mok was the sixth child in 6
เดิมมีเช้ือสายจากบรรพบุรุษใน ราชวงศ์ต๋ัง เป็นบุตรคนที่ ๖ siblings; her father was Hokkien District Inspector. The
จากจำ� นวนพนี่ อ้ ง ๖ คน ของผตู้ รวจราชการเมอื งฮกเกยี้ น หลงั story told that her ancestor was in the Tang dynasty.
จากเจา้ แมไ่ ดจ้ ตุ มิ าสโู่ ลก ไดค้ รบ ๑ ขวบ กไ็ ม่เคยร้องไหแ้ ม้แต่ She was very smart kid and never cried. She could
ครั้งเดยี ว และเปน็ เด็กท่ีฉลาด เมอ่ื อายุได้ ๖ ขวบ มีอาจารย์มา remember all textbooks in one time reading when she
สอนวิชาให้ กส็ ามารถทอ่ งตำ� ราครั้งเดียวกจ็ ำ� ได้หมด was only 6 years old.
เม่ืออายุได้ ๑๖ ปี ขณะทีเ่ จา้ แมก่ ับสาวใชเ้ ดนิ เลน่ ใน When she was 16 years old, “Zian” (the
สวนใกลบ้ อ่ นำ�้ กไ็ ดม้ เี ซยี นตนหนงึ่ คอ่ ย ๆ ปรากฏรา่ งจากบอ่ นำ�้ immortal in Chinese story) appeared miraculously
ลอยตวั ขน้ึ สทู่ อ้ งฟา้ สาวใชต้ า่ งวงิ่ หนกี นั หมด เหลอื แตเ่ จา้ แมท่ ่ี floating above the pond while she was walking with her
ยืนสงบนิ่งแลว้ คุกเขา่ ลง เซยี นจงึ ได้มอบคมั ภีรใ์ หเ้ ล่มหน่ึง เจ้า maids. The maids had run away while she was sitting
แม่ได้ศึกษาคัมภีรจ์ นชีวติ ไดเ้ ปล่ียนแปลงไปอย่างพิสดาร ชว่ ย on her knees. Zian then gave her a manuscript. After
ปกป้องขจัดมารคุ้มครองชาวประชา เหินฟ้าไปตามท้องทะเล studied the manuscript, her life was magically changed.
ชว่ ยเหลอื ผปู้ ระสบภยั ในทะเล จนชาวบา้ นทอี่ าศยั อยรู่ มิ ทะเล She had the magic power and always helped people
ซาบซึ้งในน้�ำใจ และความดีของเจ้าแม่จึงร่วมกันสร้างศาลไว้ from unfortunate incidents. People worshipped her so
เพือ่ สกั การบชู า much and had built a shrine topay respect to her.
จนกระทงั่ ปี พ.ศ. ๑๕๒๓ (ตรงกับวันที่ ๘ เดอื น ๘ In the year 980 (it was the 9th, the ninth month
ของปฏิทินจีน) เจ้าแม่เบื่อความวุ่นวายทางโลก อยากจะอยู่ in Chinese calendar), she went to Meisan (Mei Mountain)
อย่างสงบ จึงได้เดินทางสู่เหมยซาน (ภเู ขาเหมย) บรรดาญาติ to find the peace. The relatives had seen that she
พ่ีน้องเห็นเจ้าแม่เดินเหมือนมีก้อนเมฆปรากฏใต้ฝ่าเท้า มีลม seemed to have foggy cloud under her feet before the
พดั ผา่ นจนรา่ งเจ้าแมค่ อ่ ย ๆ หายไปในกลบี เมฆ จนไม่เหน็ รอ่ ง wind blew her away. Never once people would see her
รอยตงั้ แต่นน้ั มารวมเวลาพันกว่าปแี ล้ว again in thousand years.

๖๓แหล่งท่องเท่ียวทางวฒั นธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

กิจกรรมท่องเท่ียว Activity

ความเป็นมาของศาลเจ้าแม่โต๊ะโมะ นางสงวน สรรกลุ
เมอ่ื ประมาณปี พ.ศ. ๒๔๘๓ กอ่ นสงครามเอเชียบรู พา ชาว ผู้บริจาคทีด่ นิ สรา้ งศาลเจ้าแม่โตะ๊ โมะ
ฝรงั่ เศสกลมุ่ หนงึ่ ไดม้ ารบั สมั ปทานทำ� เหมอื งแรท่ องคำ� ทบี่ า้ นโตะ๊ โมะ
ตำ� บลภเู ขาทอง อำ� เภอสคุ ริ นิ โดยไดว้ า่ จา้ งใหก้ ปั ตนั ควิ เปน็ หวั หนา้ คน Mrs. Sanguan Saenkul
งาน ซง่ึ กัปตันคิว คนนเี้ ปน็ ผทู้ ่ีมีความเล่อื มใสศรัทธาเจา้ แม่มาจู่ และ donated land to build a shrine
กอ่ นท่จี ะท�ำการขุดส�ำรวจแร่ทองคำ� กปั ตนั ควิ กจ็ ะตอ้ งทำ� พธิ ปี ระทับ
ร่างทรงเจ้าแมเ่ พ่อื หาแร่ทองคำ� กอ่ นทุกครั้ง และถ้ามีคนงานหรือชาว
บ้านคนใดเจ็บไข้ได้ป่วย ก็จะทำ� พิธีประทับรา่ งทรงเจ้าแม่ เพื่อท�ำการ
บำ� บัดรกั ษาจนหาย ทงั้ นี้ เนือ่ งจากเขาโต๊ะโมะ ต้ังอยู่ในเขตปา่ เขาสงู
การคมนาคมไม่สะดวก การทลี่ �ำเลียงผูป้ ว่ ยลงรักษาในเมอื งเป็นไปได้
ยาก เนอ่ื งจากเกรงวา่ จะไมท่ นั การ ชาวบา้ นจงึ ใหค้ วามนบั ถอื เลอ่ื มใส
ศรทั ธาตอ่ องคเ์ จา้ แม่มาจู่เปน็ อยา่ งมาก
มีเรือ่ งเลา่ วา่ ครงึ่ หนงึ่ เจา้ แมใ่ นรา่ งทรงได้ห้ามว่า จดุ ทีก่ �ำลงั
สำ� รวจอยนู่ น้ั หา้ มขดุ เดด็ ขาด แตเ่ จา้ ของสมั ปทานไมเ่ ชอ่ื ไดท้ ำ� การขดุ
ต่อไป และได้เกิดเหตเุ หมืองแรท่ องค�ำถลม่ ทับคนงานตายนับร้อยคน
เหตกุ ารณด์ งั กลา่ วทำ� ใหเ้ จา้ ของสมั ปทานเกดิ ความเชอื่ ถอื และศรทั ธา
ในองค์เจ้าแม่มาจู่เป็นอย่างมาก ถึงกับลงทุนให้กัปตันคิวเดินทางไป
ประเทศจีน เพื่ออัญเชิญองค์จ�ำลองเจ้าแม่มาจู่พร้อมกระถางธูปมา
สักการะบชู ายังเขาโตะ๊ โมะ อีกทัง้ สร้างศาลใหเ้ จ้าแม่ประทับด้วย นับ
แต่น้ันมา ในการส�ำรวจหาแร่ทองค�ำ เมื่อท�ำพิธีประทับร่างทรงองค์
เจ้าแม่ครง้ั ใด กจ็ ะขุดพบแร่ทองค�ำทกุ คร้งั ไป อันเป็นทีน่ า่ อัศจรรยใ์ จ
อย่างยิ่ง จนท�ำใหช้ าวบ้านเลือ่ งลอื เลา่ ขานไมร่ ู้จบ และขนานนามว่า
“เจ้าแม่โต๊ะโมะ”

ในชว่ งท่ีเกดิ สงครามเอเชียบรู พา ชาวบ้านได้หลบหนภี ยั สงครามจากโต๊ะโมะ ทำ� ใหศ้ าลเจา้ แม่โต๊ะโมะถกู ทง้ิ รา้ งไวเ้ ป็น
เวลานาน จนกระทง่ั สงครามได้สิน้ สุดลง กำ� นนั ฟ้า บุตรของกปั ตันควิ แหง่ ต�ำบลเจะ๊ เหม อ�ำเภอแวง้ ไดเ้ ดนิ ทางข้นึ เขาโตะ๊ โมะ
เพอื่ ทจี่ ะไปบูรณะศาลเจา้ แมโ่ ตะ๊ โมะ แตก่ ำ� นนั ฟา้ ไมพ่ บองคจ์ ำ� ลองเจ้าแม่ เหลอื แตเ่ พยี งกระธางธปู เทา่ นนั้ จงึ ไดอ้ ญั เชิญกระถาง
ธูปเจ้าแม่โต๊ะโมะลงมาไว้ท่ีต�ำบลเจ๊ะเหม และสร้างศาลเจ้าไว้ให้ประชาชนสักการะบูชา ซ่ึงต่อมาได้มีผู้ใหญ่จุกไท้แห่งบ้านสาม
แยก อำ� เภอแวง้ ได้ไปอญั เชญิ กระถางธูปเจา้ แม่มาไวท้ ี่บา้ นสามแยก และท�ำการสรา้ งศาลเจ้า อีกท้งั ยงั ได้สรา้ งองคจ์ �ำลองเจา้ แม่
โตะ๊ โมะขน้ึ มาใหม่ พร้อมจดั งานสมโภชองค์เจ้าแม่โต๊ะโมะเปน็ ประจ�ำทุกปี จนกระทง่ั เจ้าแม่ได้ทรงบอกวา่ เมื่อฉลองครบ ๕ ปี
แลว้ ให้นำ� องคจ์ ำ� ลองของทา่ นพร้อมกระถางธูปไปไวท้ อ่ี �ำเภอสไุ หงโก-ลก โดยให้นายปีง ไค บุญ หรอื เถา้ แกก่ ัง คหบดีของเมอื ง
สุไหงโก-ลกไปหาทด่ี นิ ทีเ่ ป็นเนินสงู และด้านหนา้ เปน็ ธารน้�ำไหลธรรมชาติ ซึง่ จะสง่ ผลให้ลกู หลานอยเู่ ย็นเปน็ สขุ และการท�ำมา
หากินสมบรู ณ์ อกี ท้งั เปน็ สิ่งศักด์สิ ทิ ธ์ทิ ี่คอยปกปกั รักษาบ้านเมอื งและสิง่ ยึดเหน่ยี วจิตใจให้กบั ประชาชนไดก้ ราบไว้บูชา
คนื หน่ึง นางสงวน สรรกุล ชาวสุไหงโก-ลก ได้ฝันว่ามีหญิงชาวจีนแตง่ กายด้วยชดุ จนี โบราณ มาเข้าฝนั หาผู้บรจิ าคทีด่ นิ
เพ่ือสรา้ งศาลเจ้า เมือ่ นำ� มาเลา่ ให้ผู้รใู้ นกลุ่มคนจนี ไดฟ้ ัง จึงเชื่อกนั วา่ เป็นองคเ์ จ้าแมโ่ ตะ๊ โมะ มาเข้าฝัน นางจึงได้บริจาคทีด่ นิ เพอื่
สรา้ งศาล และพอ่ คา้ ประชาชนชาวไทยเชอื้ สายจนี ในสไุ หงโก-ลก กไ็ ดร้ ว่ มกนั บรจิ าคทรพั ยส์ นิ เงนิ ทองเพอ่ื สรา้ งศาลเจา้ โดยนาย
สมาน เลศิ วณชิ ซงึ่ ขณะนนั้ ไดด้ ำ� รงตำ� แหนง่ สมาชกิ สภาจงั หวดั นราธวิ าส เปน็ ผนู้ ำ� ในการกอ่ สรา้ งและถอื เอาวนั มงคลฤกษ์ คอื วนั
ที่ ๑๕ มกราคม ๒๔๙๕ เป็นวันเรม่ิ ก่อสรา้ งศาลเจ้า

๖๔ แหลง่ ท่องเท่ยี วทางวฒั นธรรมจังหวัดนราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

Chao Mae Tok-Mok Legend
In 1940 before the World War II, the French
got a permission to do the gold mine in Tok-Mok
village, Phukaothong Sub-District, Sukirin District. The
French had hired Captain Q as the workers leader.
Captain Q much-worshipped Cho Mae Maju, and he
always did communicate with Chao Mae through the middle person before gold digger. Mineworkers and
villagers also worshipped Chao Mae, they believed that she could cured the sick-people; Tok-Mok Mountain
was in the high rainforest, difficult to take the sick-people to the city.
The story told that once she told the mining concessionaire not to dig the gold at the spot but
they continued then the mine was collapsed, and many hundred people died. From that incident, the
concessionaire sent Captain Q to China to bring back Chao Mae statue along with the incense bowl to Tok-
Mok Mountain for people to worship and pay respect to her. The shrine was built for Chao Mae as well.
From that time onward, every time before the gold would be gigged, people would communicate with
Chao Mae, and they then always found the gold. People worshipped her so much and named her “Chao
Mae Tok-Mok”.
During The World War II, the shrine was abandoned because people evacuated to somewhere else.
After the war ended, Captain Q’s son Gamnun Fha, Jehem District Leader, Amphur Waeng, went up to
Tok-Mok Mountain to renovate the shrine. He found only the incense bowl, and brought it back to Jehem
District. The shrine was re-built in Jehem District. Later, Puyai Jugtai, Samyak Village (in Waeng District) Leader,
brought the incense bowl to display in Samyak Village, the shrine and Chao Mae Statue then was built. From
then until now, the ceremony to worship Chao Mae would be held every year. It was told that Chao Mae
had communicated that when the ceremony turned 5 years, Chao Mae statue and the incense bowl were
to be in Sungai-kolok District. The mission to find the location to build the shrine needed to be done by
Mister Peeng Kai Boon or known as Tao Gae Gung (the important person in Sungai-kolok District). The great
location where it would make Tao Gae Gung family to be in wealth and happiness would be the hill with
natural canal at the front. And the shrine would be the spiritual place that brought good and happiness to
local people as well.
One night, Mrs. Sanguan Sungul, Sungai-kolok people, dreamt that a Chinese lady in an ancient
costume came to find the place to build the shrine. She told the guru in Chinese community of the dream,
and then it was believed that the lady was Chao Mae Tok-Mok. Sanguan then donated the land to build
the shrine. Chinese businessmen and people in Sungai-kolok also donated money for the shrine build fund.
Mr. Saman Lertwanich, Narathiwat parliament member, was the leader for the building of the shrine. The
starting date building the shrine was 15 January 1952, which it was considered the auspicious day.
There was a ceremony for Chao Mae Tok-Mok statue and the incense bowl to be installed in the
shrine after the Shrine finished, the shrine was named “Chao Mae Tok-Mok Shrine”. On Chao Mae Tok-Mok
birthday, every 23rd of the third month in Chinese calendar became the shrine ceremony from then until
now.

๖๕แหลง่ ท่องเทย่ี วทางวฒั นธรรมจงั หวดั นราธิวาส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

กจิ กรรมท่องเท่ียว Activity

คณะกรรมการบรหิ ารศาลเจา้ แม่โตะ๊ โมะ
ประกอบดว้ ยนายกสมาคมชาวจนี และคณะกรรมการสมาคมทง้ั ๔ สมาคม อนั ไดแ้ ก่ สมาคมฮกเกยี้ น สมาคมแตจ้ วิ่ สมาคม
ฮากกา และสมาคมไหหลำ� ซึ่งต�ำแหน่งประธานศาล เจ้าแม่จะสลบั หมุนเวยี นใหน้ ายกแตล่ ะสมาคมมา บรหิ ารวาระละ ๒ ปี
Chao Mae Tok-Mok Shrine Management Team
Including Chinese Association President and one of Hokkian Association committee, one of Taejew
Association committee, one of Hagga Association committee and one of Hailam Association committee. The
president of Chao Mae Tok-Mok Shrine will be appointed to each 4 associations president, by rotate the
appointment every 2 years.
งานสมโภชเจ้าแม่โตะ๊ โมะ
ในวันที่ ๒๓ เดอื น ๓ ตามปฏทิ ินจนี ซึง่ เปน็ วนั คล้ายวนั เกิดขององคเ์ จ้าแม่ เป็นวันฉลองสมโภชองคเ์ จา้ แมโ่ ต๊ะโมะ ทจ่ี ัดขนึ้
เปน็ ประจำ� ทกุ ปี และในทกุ ๆ ห้าปี จะมงี านฉลองครงั้ ยงิ่ ใหญ่เปน็ พิเศษ ในวนั งานจะสามารถชมการแสดงที่หาชมไดย้ าก เปน็ การ
แสดงจากหน่วยงานภาครฐั และเอกชน ชมรม โรงเรียน และกลุ่มคณะบุคคลตา่ ง ๆ มากมาย ซงึ่ ประกอบดว้ ย การเชิดสิงโตและ
มงั กร ร�ำมวยไทเกก๊ อุปรากรจนี เอ็งกอ กลองยาว ลิเกฮลู ู รำ� ไทย การแสดงวงโยธวาธิต การประทบั ร่างทรงองคเ์ จา้ แม่ และการ
แสดงอน่ื ๆ อกี มากมาย ซง่ึ เปน็ การสอื่ ใหเ้ หน็ ถงึ ประเพณแี ละวฒั นธรรมไทย จนี มสุ ลมิ ทส่ี บื สานและอยรู่ ว่ มกนั มาอยา่ งสมคั รสมาน
สามัคคียาวนานนับรอ้ ย ๆ ปี
ในวันแห่ ชว่ งเชา้ จะมพี ิธอี ัญเชิญเจ้าแม่ประทับลงเกี้ยวเพอ่ื ลยุ ประทัดอนั ตื่นตาตนื่ ใจ ณ บรเิ วณหนา้ ลานศาลเจา้ แมโ่ ต๊ะ
โมะ และในชว่ งบา่ ยจะมขี บวนแหอ่ งคเ์ จา้ แมไ่ ปรอบเมอื งเพอ่ื ใหป้ ระชาชนทวั่ ไปไดส้ กั การบชู า เพอ่ื ความเปน็ สริ มิ งคลและจะมกี าร
แสดงทีย่ ิ่งใหญ่ตระการตาไปท่วั เมอื งสุไหงโก-ลก
งานประเพณีสมโภชเจ้าแม่โต๊ะโมะ เป็นงานประเพณีท่ียิ่งใหญ่ผู้คนจากทั้งในประเทศและต่างประเทศเดินทางเข้ามา
สกั การะบูชาองค์เจ้าแม่กันอยา่ งลน้ หลามจนกลา่ วได้วา่ ทุกวันที่ ๒๓ เดือน ๓ ตามปฏิทนิ จนี ถนนทกุ สายมุ่งสู่อ�ำเภอสุไหงโก-ลก
จังหวัดนราธิวาส ด้วยศรทั ธาอนั แรงกล้าเพือ่ มาสกั การะบูชาองค์เจ้าแมโ่ ต๊ะโมะ
Chao Mae Tok-Mok Shrine Festival
On 3rd, the third month every year (Chao Mae Tok-Mok’s Birthday in Chinese calendar), is the Chao
Mae Tok-Mok Shrine ceremony, and every 5 years will be the grand ceremony. Many performances, from
government and private agencies, school, etc, are showing in the festival some rarely see somewhere else, such
as lion and dragon dance, Chinese opera, Tai Chi, Thai Dance, Marching Band, etc. including communicating
with Chao Mae through the middle person. They are representing of more than 100 years Chinese, Thai and
Muslim united culture.
On the marching day morning, Chao Mae will be on a Chinese cart, carry through the spectacular fire
crackers lines in front of the shrine. In the afternoon, Chao Mae will be marched around the town for people
to worship and pay respect to her for their luck and good fortune. Also the grand ceremony and thrilled
performances will be around Sungai-kolok on the day.
It is the grand festival that attracts many people from Thailand and overseas come to Sungai-kolok to
worship Chao Mae. It is said that every road is going to Sungaikolok, every 3rd, the third month of every year
in Chinese calendar.

๖๖ แหลง่ ทอ่ งเท่ยี วทางวฒั นธรรมจงั หวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

สถานทีต่ ้ัง Location
ศาลเจา้ แม่โตะ๊ โมะ ต้ังอยทู่ ี่ เลขท่ี ๑๕ ถนนเจริญเขต Chao Mae Tok-Mok Shrine is at 15, Jaroenket Road
ซอย ๓ อำ� เภอสไุ หงโก-ลก จังหวดั นราธิวาส Soi 3, Sungai-kolok District, Narathiwat Province.

ข้อมลู การใหบ้ รกิ าร Information Service
ศาลเจ้าแมโ่ ต๊ะโมะเปิดใหบ้ ริการทกุ วนั Opening Hours:
เวลา ๐๗.๐๐ – ๑๘.๐๐ น. everyday from 07.00 – 18.00

การเดินทางและการเข้าถึง How to Get There
เดินทางโดยรถยนต์ทางถนนสายปัตตานี-นราธิวาส- Take the Highway Asia 42: Pattani-Narathiwat-
สไุ หงโกลก (ทางหลวงเอเชยี สาย ๔๒) และทางถนนเจรญิ เขต Sungaikolok, and Jaroenket Road in Sungaikolok.
ภายในเขตเทศบาลเมืองสไุ หงโก-ลก
ติดต่อท่ี Contact
ศาลเจา้ แมโ่ ต๊ะโมะ สไุ หงโก-ลก เลขที่ ๑๕ ถนนเจรญิ Chao Mae Tok-Mok Shrine in Sungai-kolok is at No. 15,
เขต ซอย ๓ อ�ำเภอสุไหงโก-ลก จงั หวัดนราธวิ าส Jaroenket Soi 3 Road, Sungai-kolok District, Narathiwat
โทร. ๐ ๗๓๖๑ ๑๕๒๑ Province.
Call: 073 611 521.

แหล่งท่องเทยี่ วทางวฒั นธรรมจังหวัดนราธิวาส ๖๗
Cultural journeys of narathiwat province

แหล่งท่องเทย่ี วทางวฒั นธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

องคพ์ ระพฆิ เนศ ศาลเจา้ โกว้ เลง้ จ่ี และเขามงคลพพิ ธิ
Ganesha, Kow Leng Ji Shrine, Mongkhon Phi Phit Hill

องค์พระพฆิ เนศ
องค์พระพิฆเนศมีการริเร่ิมจัดสร้างขึ้นโดยชาวนราธิวาสกลุ่มหนึ่ง
ภายใตก้ ารนำ� ของคณุ อนิ ดารแ์ ซล บุศร ี เจา้ ของกจิ การจ�ำหน่ายผา้ “หา้ งดี
วรรณพาณชิ ย”์ ในอำ� เภอเมอื งนราธิวาส ด้วยความเล่อื มใสศรทั ธา ในองค์
พระพิฆเนศเทพเจ้าแห่งศิลปะ ความเมตตาและความส�ำเร็จตามความเชื่อ
ของศาสนาฮินดู เพ่ือเป็นท่ีสักการะบูชาส�ำหรับผู้เคารพศรัทธาทั้งในพื้นที่
จังหวัดนราธิวาสและพ้ืนท่ีใกล้เคียง และเป็นสถานที่ท่องเที่ยวในจังหวัด
นราธวิ าส จงึ ไดน้ ำ� เรอื่ งไปปรกึ ษาหารอื กบั ทางวดั บางนราและคณะกรรมการ
ศาลเจ้าโก้วเลง้ จ่ี จนไดร้ ับการอนุญาตให้สร้างข้ึนในสถานที่ของวดั บางนรา
บริเวณศาลเจ้าโก้วเล้งจ่ี เขามงคลพิพิธ (ซ่ึงทางศาลเจ้าโก้วเล้งจ่ีได้เช่าถือ
ครองจากวดั บางนราอยใู่ นปจั จุบัน) ใกลโ้ รงเรยี นอนุบาลนราธิวาส ต�ำบล
บางนาค ถนนพิพธิ ครี ี อำ� เภอเมืองนราธิวาส จงั หวดั นราธิวาส
องค์พระพิศเนศ มีขนาดหน้าตักกว้าง ๗ เมตร สูง ๑๖ เมตร
ประทับนัง่ ในทา่ ลลิตาสนะ(ทา่ น่ังพับ ขาซา้ ย และห้อยขาขวาลงพ้นื ) สวม
ศริ าภรณ์ (เครอ่ื งประดบั ศรี ษะ) มงกฎุ ประดบั โมเสคแกว้ หลากสี มพี วงมาลยั
เปน็ ดอกไมห้ ลากสคี ลอ้ งพระศอ (คอ) เปน็ การบชู า งวงเยอ้ื งไปทางขวาและ
เวียนกลับมาทางซ้ายขององค์ เหนอื พระนาภี (สะดอื ) มสี ายธรุ �ำ (ลักษณะ
คลา้ ยสายสงั วาลหรอื ดา้ ยทพ่ี ราหมณค์ ลอ้ งเฉวยี งบา่ ) เปน็ งแู ผพ่ งั พานใตพ้ ระ
ถนั (เต้านม) ดา้ นซ้าย พระกร มี ๔ กร พระหตั ถข์ วาบนถอื ดอกบัว อันเป็น
สญั ลกั ษณแ์ ทนสตปิ ญั ญา พระหตั ถข์ วาลา่ งตดิ ศลิ าปดิ ทองคำ� เปน็ คำ� วา่ โอม
และถอื ประคำ� แสดงทา่ ประทานพรใหป้ ระสบความสำ� เรจ็ พระหตั ถซ์ า้ ยบน
ถอื ปรศุ (ขวาน) และขอชา้ งรวมกัน เพอ่ื เป็นสญั ลกั ษณ์ฝา่ ฟนั ปญั หาอปุ สรรคใหค้ วามคุม้ ครองและนำ� ทิศทางการเดนิ ไปส่คู วาม
รู้โดยปราศจากมายา พระหัตถ์ซ้ายล่างถือชามขนมโมทกะเป็นสัญลักษณ์รางวัลแห่งความเจริญรุ่งเรือง ความอุดมสมบูรณ์พูล
ทรัพย์ งอพระชานุ (เขา่ ) ซา้ ยวางราบบนพระเพลา (ขาตัก) ห้อยพระบาท (เท้า) ขวาลงส่เู บอื้ งล่างบนฐานดอกบวั รูปแบบถนิม
พมิ พาภรณ์ (เครอ่ื งประดบั รา่ งกาย) ใชแ้ บบไทยประดบั ดว้ ยโมเสคแกว้ หลากสี หม่ พสั ตราภรณ์ (เสอื้ ผา้ เครอื่ งนงุ่ หม่ ) แบบอนิ เดยี
ผา้ คาดสะโพกใชเ้ ปน็ ลายเสอื ซง่ึ เปน็ การแสดงถงึ การเปน็ บตุ รพระศวิ ะทอี่ งคพ์ ระศวิ ะนงุ่ หม่ หนงั เสอื ทป่ี ระทบั แทน่ ประทบั อยบู่ น
ดอกบัว มีผ้าคลมุ รองน่ังแสดงรอยพบั ย่นเป็นร้วิ
การกอ่ สร้างองคพ์ ระพฆิ เนศใช้ระยะเวลากอ่ สร้างตัง้ แตเ่ รม่ิ ลงเสาเขม็ และวางรากฐาน ชว่ ง ปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ถึง พ.ศ.
๒๕๕๕ รวมเปน็ ระยะเวลา ๙ ปี
หลงั จากกอ่ สรา้ งองคพ์ ระพฆิ เนศจนเสรจ็ เรยี บรอ้ ยแลว้ กไ็ ดม้ กี ารทำ� พธิ เี บกิ เนตรขนึ้ เมอื่ วนั ที่ ๑๙ กนั ยายน พ.ศ. ๒๕๕๕
โดยในข้ันตอนการเบิกเนตรได้มีทั้งการท�ำพิธีเบิกเนตรตามประเพณีศาสนาฮินดูและได้มีการนิมนต์พระสงฆ์มาร่วมประกอบพิธี
เบิกเนตรด้วย
รายละเอียดการสร้างองค์พระพิฆเนศผู้สร้าง คุณอินดาร์แซล บุศรี และคณะผู้ออกแบบและดูแลงานศิลป์ อาจารย ์
เจริญชยั ตน้ ครองจนั ทร์ หวั หนา้ ชา่ งป้นั คุณสมหมาย เย็นบตุ รและทมี งาน หัวหน้าช่างฝา่ ยกอ่ สรา้ ง คณุ ยูกีฟรอื ล ี มะแซ และ
ทีมงาน

๖๙แหล่งทอ่ งเทยี่ วทางวฒั นธรรมจังหวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

กจิ กรรมทอ่ งเที่ยว Activity

Ganesha, Narathiwat Province
Khun Indasal Busri, fabric business owner
“Dewan Panich Store”, and the group of Narathiwat
people had consulted with Chao Mae Kow Leng
Shrine Committee and Bangnara temple to have a
permission to build Ganesha at the shrine, to be the
holy place for people in Narathiwat and nearby to
worship Ganesha: Lord of success.
Ganesha
Ganesha statue with 4 arms, is lap long at 7
meters, height 16 meters, sitting on the left knee, the
right leg is hanging (Lalitassana way of sitting), mosaic
crystal tiara on the head. His neck is garlanded with
flowers; the trunk curved into the right and turned to
the left, spreading hood snake breast chain is above
his navel and under his left breast. His upper right
hand is holding a lotus meaning of intelligence, the
rock with gold leaf stamp as the word “Om” on his
lower right hand, beads necklace is in his hand, and
his palm is up as to bless people for success. His upper left hand is holding an axe and an elephant hook
meaning of removing obstacles, protection, leading the way to knowledge without Maya, his lower left hand
is holding a bowl of Modak (sweet), symbol of wealth. He is sitting on his left knee; his right leg is hanging
on the lotus base. His body is decorated in Thai style with colours mosaic crystal on Indian costume; the
hip band is a tiger skin pattern, meaning of the son of Shiva (Shiva’s cloth is the tiger leather). The seat is a
lotus decoration base with the wrinkles fabric covered.
The construction period has been considered from laying the basis and foundation piled in 2003
until 2012, total 9 years. On 19th September 2012, there was a ceremony to rebirth Ganesha in Hindu and
Thai traditional.
Construction Team
Project Leader: Mr. Indasal Busri
Designer and Controller:
Mr.Jaroenchai Tonkrongjuntr
Sculpture Leader:
Mr. Sommai Yenbutr and team
Construction Leader:
Mr. Yukifreulee Masae and team

๗๐ แหล่งทอ่ งเทย่ี วทางวฒั นธรรมจังหวัดนราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

ศาลเจา้ โก้วเล้งจี่
ศาลเจ้าโก้วเล้งจ่ี ตั้งอยู่บริเวณถนนพิพิธคีรี อ�ำเภอเมือง
นราธิวาส (ตรงข้ามโรงเรียนอนุบาลนราธิวาส ต�ำบลบางนาค ถนน
พพิ ธิ ครี ี อำ� เภอเมอื งนราธวิ าส จงั หวดั นราธวิ าส) โดยขอใชพ้ นื้ ทบ่ี รเิ วณ
เขามงคลพพิ ธิ เปน็ ศาลเจา้ แหง่ แรกของเมอื งบางนรา ซงึ่ เปน็ ศนู ยร์ วม
ทางจิตวิญญาณ และขวัญก�ำลังใจของพรรพชนในจังหวัดนราธิวาส
โดยพ่ีน้องชาวจีนทุกภาษาที่อาศัยอยู่ในจังหวัดนราธิวาส ร่วมสมทบ
ทุนในการก่อสร้าง โดยมีชาวจีนภาษาแต้จิ๋วเป็นผู้ก่อตั้ง ภายในศาล
เจา้ มีองคจ์ ำ� ลองของเทพเจ้ามากทีส่ ดุ ในจังหวัดนราธิวาส เชน่ เจา้ พ่อ
มังกรด�ำ องค์พระยไู ล พระโพธิสตั วจ์ ก้ี ง เทพเจ้ากวนอู เจ้าพ่อเห้งเจีย
เจ้าแม่กวนอมิ เจา้ แม่โต๊ะโมะ เจ้าแมท่ ับทิม ฯลฯ ผนังภายในศาลเจา้
มีภาพปูนปั้นนูนขององค์เทพเจ้าต่างๆ ผนังด้านนอกเป็นภาพปูนปั้น
บอกเรื่องราวขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมจีน มีลวดลาย
งดงาม ซึ่งปั้นจากจินตนาการของช่าง ถอื วา่ เป็นประตมิ ากรรมทห่ี าดู
ไดย้ าก เปน็ เวลากว่า ๓๐ ปี ท่ศี าลเจา้ โกว้ เลง้ จ่ีไดด้ �ำเนนิ การเปดิ ศาล
และด�ำเนินงานมาโดยตลอดให้อยู่คู่กับชาวนราธิวาส เปิดให้เข้าชม
และสักการะส่ิงศักสิทธ์ิภายในศาลเจ้าทุกวัน ศาลเจ้าโก้วเล้งจี่ จะมี
พิธีสมโภชแห่พระ-ลุยไฟ ในหว้ งเดือนกรกฎาคมของทุกปี
Kow Leng Ji Shrine
Kow Leng Ji Shrine is on Piphitkiree Road, Mueng
Narathiwat District, Narathiwat (opposite Narathiwat
Kindergarten School). The shrine area is including some part
of Mongkhon Phi Phit Hill that holy mountain. It is the first
shrine in Bangnara and the center of mind for people. The
shrine has been contributed from every group of Chinese
in Narathiwat, the construction was by Taejeew group.
In the shrine, displaying of many Chinese gods such as
Black Dragon God, Yulai Buddha, Jeegong Buddha, GuanU,
Chao Mae Guan Yim, Hengjia, Chao Mae Tok-Mok, Chao
Mae Tubtim, etc. In the interior wall have been low relief
images of many Chinese gods. In the exterior wall have
been beautiful low relief images of Chinese traditional
and culture, from the sculptor imagination. The shrine
has been opened for 30 years. The shrine opens everyday
for people to go pay respect and worship the gods inside.
The ceremony of god; god procession and walking in the
fire, is on every July.

๗๑แหล่งทอ่ งเที่ยวทางวัฒนธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

กิจกรรมท่องเท่ยี ว Activity

เขามงคลพิพิธ
เขามงคลพิพิธ ตงั้ อยู่บรเิ วณถนนพิพธิ ครี ี อำ� เภอเมืองนราธิวาส
ตดิ กบั ศาลเจา้ โกว้ เลง้ จ่ี ในสมยั กอ่ นมคี วามเชอื่ วา่ เขามงคลพพิ ธิ เปน็ เกาะ
ตง้ั อยกู่ ลางทะเลและมถี ำ้� อยใู่ นเขาแหง่ นดี้ ว้ ย เขามงคลพพิ ธิ เดมิ ชอื่ “เขา
หนิ กอ้ น” หรอื “บาตตู อกอ” (ภาษามลายทู อ้ งถน่ิ ) เปน็ เนนิ เขาเตยี้ ๆ ตง้ั
อยใู่ นเขตวดั บางนรา มีลักษณะเป็นกอ้ นหินขนาดใหญ่วางซอ้ นกันเปน็
กอง มแี นวตอ่ ไปยงั โขดหนิ ในบรเิ วณบา้ นพกั ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั นราธวิ าส
โรงเรียนนราสิกขาลัย และท่ีเชื่อมต่อไปยังโขดหินสีแดงท่ีริมฝั่งซ้ายของ
แม่น�้ำบางนราและเขาตันหยง รวมถึงเนินเขาต่าง ๆ ในต�ำบลกะลุวอ
อ�ำเภอเมอื งนราธิวาส
เน่ืองจากในสมัยก่อนเมืองบางนรา ยังไม่มีวัดประจ�ำจังหวัด
“พระยาสุรพลพิพิธ” เจ้าเมืองบางนราในสมัยน้ัน จึงด�ำเนินการสร้าง
ศาลาชว่ั คราวหลงั เลก็ ๆ ทรี่ มิ โขดหนิ ในบรเิ วณบา้ นพกั ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั
ในปจั จุบัน เพอ่ื นมิ นต์พระสงฆม์ าให้คนทั่วไปไดบ้ �ำเพ็ญบุญตามประเพณี
นยิ ม ซงึ่ อยใู่ กล้ ๆ เขาหนิ กอ้ นนน่ั เอง คนทวั่ ไปจงึ ขนานนามเนนิ เขาแหง่ นี้
ใหเ้ ป็นอนุสรณ์สอดคล้องกบั ชื่อของเจา้ เมอื งว่า “เขาพพิ ธิ ” ต้ังแตบ่ ดั น้ัน
เปน็ ต้นมา
ปัจจุบันประดิษฐานรอยพระพุทธบาทจ�ำลอง พระสังกัจจายน์
พระพุทธไสยาสนจ์ ำ� ลอง พระพุทธรปู ปางประจ�ำวนั เกิดพระอาจารย์ทมิ
วดั ชา้ งให้ และยงั มรี ปู เหมอื น หลวงพอ่ ทวดเหยยี บนำ�้ ทะเลจดื เปดิ ใหเ้ ขา้
ชมทุกวนั ตลอดทง้ั ปี

๗๒ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทางวัฒนธรรมจังหวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

Mongkhon Phi Phit Hill
The story was told that Mongkhon Phi Phit Hill was
an island with a cave. The originally name was “Kao Hin
Gon” or “Batutorgor” (Melayu language). Mongkhon Phi Phit
Hill is on Phiphitkiree Rd., Mueng Narathiwat District, next
to Chao Mae Kow Leng Shrine. It is the small hill, locates in
Bangnara temple. The hill is like many big rocks are on top
of each other, the rocks line direct into Narathiwat governor’s
house and Narasikalai School, continues to the red rock on
the left of Bangnara River and others hill in Kaluwor Sub-
District, Mueng Narathiwat District.
In the past, there was no temple in Bangnara City,
“Phraya Surapolphiphit”; the ex-governor, proceeded to
build a small pavilion near the rock line in the governor’s
house area. He also invited the monks to come to perform
the traditional religious merit for the people. From then,
people named the hill to be a memorial for the ex-governor
“Phiphit Hill”.
It opens everyday. Displaying at the Phiphit Hill for
people to pay respect is the Buddha Foot Print simulation,
the Sleeping Buddha simulation, the smiling Buddha,
Buddha of the days of birth and Luang Por Tuad fresh water
simulation.

๗๓แหลง่ ทอ่ งเที่ยวทางวัฒนธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

๗๔ แหล่งท่องเทีย่ วทางวัฒนธรรมจงั หวัดนราธิวาส
Cultural journeys of nNarathiwat province

เกาะยาว
Koh Yao

เกาะยาว อยหู่ ่างจากตวั อำ� เภอตากใบประมาณ ๓ กิโลเมตร ต้ังอยู่ตรงข้าม ท่วี า่ การอำ� เภอตากใบ ฝงั่ ดา้ นหน่ึงติดกับ
ทะเลอ่าวไทย และอกี ฝง่ั ดา้ นหนึ่งตดิ กับแม่น�ำ้ ตากใบ เป็นเกาะท่มี คี วามยาวประมาณ ๙ กโิ ลเมตร มชี ายหาดทรายขาวสะอาด
มที วิ มะพรา้ วเรยี งรายเปน็ แนวยาวสวยงาม บรรยากาศรม่ รนื่ เหมาะเปน็ ทพี่ กั ผอ่ นหยอ่ นใจในวนั หยดุ หรอื เทศกาลตา่ ง ๆ ประชากร
สว่ นใหญ่ท่อี าศัยอยบู่ นเกาะยาวนบั ถอื ศาสนาอสิ ลาม มีอาชีพท�ำการประมงและสวนมะพร้าว
Koh Yao is 3 kilometers distant from Takbai District mainland, situates opposite Takbai District Office.
This long island is an island with a length of about 9 kilometers, with two sides, which are adjacent to the
Tak Bai River and the other side adjacent to the Gulf of Thailand. The island has a clean white sand beach
along with the beautiful long line coconut tree, suitable for rest and enjoy the holiday. Almost of people
living here are Muslim, which engages into fishing and coconut farming.

๗๕แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทางวฒั นธรรมจงั หวัดนราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

กิจกรรมท่องเท่ยี ว Activity

ชมสะพานคอย ๑๐๐ ปี
สะพานคอย ๑๐๐ ปี อย่หู า่ งจากส่แี ยกตลาดตากใบ
ไปยงั แม่น้�ำตากใบ ซง่ึ มคี วามยาว ๓๔๕ เมตร เปน็ สะพานไม้ที่
ทอดตัวข้ามแม่น�้ำตากใบไปยังเกาะยาว เมื่อก่อนผู้คนบน
เกาะยาวจะเดินทางมายังฝั่งท่ีว่าการอ�ำเภอตากใบต้องใช้เรือ
ในการเดินทางข้ามฝั่ง กว่าจะมีการสร้างสะพานไม้ระหว่าง
เกาะยาวไปยังฝั่งทวี่ ่าการอ�ำเภอตากใบ ต้องรอคอยเปน็ ระยะ
เวลาที่นานมาก จึงเป็นสาเหตุให้ประชาชนเรียกสะพานดัง
กลา่ วว่า “สะพานคอย ๑๐๐ ปี”

The 100 Years-Old Waiting Centennial Bridge (Saphan Koi)
The 100 Year-Old Waiting Centennial Bridge (Saphan Koi) is a bridge that connects the mainland from
Tak Bai District to The Long Island “Koh Yao”; it is near Takbai market junction. The 100 Year-Old Waiting
Centennial Bridge (Saphan Koi) is 345 meters long, formerly a long wooden bridge. The reason for calling this
bridge “The 100 Year-Old Waiting (Koi) Bridge” is that in the old days when there were no bridges, villagers
in Koh Yao had to use a boat to cross the river, it had been a long time until the bridge was to be built,
therefore is the reason that this bridge is called The Waiting Bridge, “waiting for a hundred years”.

ชมเสาธงชาตไิ ทย และหาดเกาะยาว
เกาะยาวมีหาดทรายท่ีสวยงามเป็นระยะทางยาวกว่า ๙ กิโลเมตร มี
ตน้ มะพรา้ วเรียงรายเป็นแนวยาว สวยงาม เหมาะแกก่ ารมาพักผ่อนหยอ่ น ซ่งึ
นอกจากจะมหี าดทรายทีส่ วยงามแล้ว ยงั มีเสาธงชาตไิ ทย หรอื เสาธงรวมใจ
ทตี่ ้งั ตระหงา่ นอย่กู ลางหาดถอื ได้ว่าเป็นจุดถ่ายภาพทสี่ ำ� คญั และสวยงามทส่ี ดุ
แหง่ หนง่ึ บนเกาะยาว และยังมเี สาธง ๑๐๐ ปี ซ่ึงเป็นเสาธงที่อยคู่ ่เู กาะยาวมา
อยา่ งยาวนานอีกดว้ ย
The Thai Flag Pole and Koh Yao Beach
This long island is with a length of about 9 kilometers; it
has a clean white sand beach along with the beautiful long line of
coconut tree. Suitable for rest and enjoy the holiday. Additional,
tourist would not miss to taking the photograph with The Thai Flag
Pole (Soa Thong Ruam Jai), consideres one of the most attractive
spot on Koh Yao beach, should not miss visiting also “100 Year-Old
Thai Flag Pole”; which it has been with the island for centuries.

๗๖ แหลง่ ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจังหวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

ชมแสงแรก ปลายด้ามขวาน
หาดเกาะยาว อำ� เภอตากใบ เปน็ หาดทสี่ วยงาม และ
ถือว่าเป็นดินแดนที่อยู่ด้านตะวันออกท่ีสุดของภาคใต้หรือ
ปลายด้ามขวานของประเทศไทย เป็นสถานท่ีท่ีนักท่องเท่ียว
นิยมมาชมพระอาทิตย์ข้ึนกันมาก โดยเฉพาะในช่วงวันขึ้นปี
ใหม่ มีนักท่องเท่ียวเป็นจ�ำนวนมากนิยมมาต้ังเต็นท์รอชม
พระอาทิตย์ขึ้น แสงแรกแห่งปลายด้ามขวาน
The First Sunrise At The Axe Shaft End
Koh Yao beach in Takbai District is very
charming for visitors. It situates in The East of The
Southern Region or so calls The Axe Shaft End of
Thailand. “Camping To Watch The First Sunrise At
The Axe Shaft End” is very popular activity for tourists
especially during New Year season.

ล่องเรือชมทวิ ทัศน์ ริมฝัง่ แมน่ ำ�้ ตากใบ
ชมุ ชนบา้ นเกาะยาว ใหบ้ รกิ ารลอ่ งเรอื แกน่ กั ทอ่ งเทยี่ ว
เพื่อชมบรรยากาศ ทวิ ทศั น์รมิ ฝ่งั แม่น�ำ้ ตากใบ โดยเฉพาะชว่ ง
เช้าจะสามารถชมนกกระยางฝูงใหญ่ ท่ีมาอาศัยเกาะนอนอยู่
บนยอดปา่ โกงกางเป็นแนวยาว ซ่ึงเป็นภาพท่ีหาดไู ดย้ ากมาก
Takbai River Boat Trip
Koh Yao Community offers the boat trip to
sightseeing The Takbai River waterside. The most
attractive event is to watch a big group of heron that
live on the top of trees in mangrove forest in Koh
Yao.

๗๗แหลง่ ท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจังหวัดนราธิวาส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

กิจกรรมทอ่ งเทยี่ ว Activity

การนำ� ชมวิถชี ุมชน
ชาวบ้านเกาะยาว ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพประมง
ในช่วงกลางคืนของแต่ละวัน จะมีการน�ำเรือออกไปหาปลา
ในทะเลและน�ำปลาท่ีจับได้เข้าฝั่งในช่วงเช้าของทุกวัน ซึ่งนัก
ทอ่ งเทยี่ วทต่ี อ้ งการบรโิ ภคอาหารทะเลสด สามารถไปเลอื กซอ้ื
ได้ท่ีท่าเรอื ของเกาะ นอกจากนัน้ แลว้ นกั ทอ่ งเท่ยี วยงั สามารถ
สมั ผสั กบั วถิ ีชวี ิตของชาวบา้ นเกาะยาว อาทิ การหาปลาน�้ำตนื้
ในแมน่ �ำ้ ตากใบ การท�ำปลาเค็มตากแหง้ การทำ� ปลากเุ ลาเค็ม
การทำ� กะปิ เปน็ ตน้
ส�ำหรับนักท่องเท่ียวที่ต้องการสัมผัสกับวิถีชาวบ้าน
อกี หน่ึงวิถีของชาวเกาะยาว คือ การหาหอยกันและหอยเสียบ
ซ่งึ สามารถออกไปหาในช่วงนำ�้ ลงของแต่ละวันได้
เนื่องด้วยบริเวณเกาะยาวมีต้นจากเป็นจ�ำนวนมาก
ชาวบ้านนิยมออกไปตัดยอดจากมาท�ำการลอก และตาก
แดด เพื่อทำ� เปน็ ใบจาก (ใบจากมวนบุหร)่ี ซง่ึ ถอื ไดว้ ่าเป็นอีก
ผลติ ภณั ฑห์ นงึ่ ของชมุ ชนบา้ นเกาะยาว ทน่ี กั ทอ่ งเทย่ี วสามารถ
มาเรยี นรูว้ ถิ กี ารทำ� ใบจากของชมุ ชนไดอ้ ยา่ งใกล้ชิด
The Livelihood of
Koh Yao Community
Koh Yao people engage into fishing for living. At
night, the fishermen will be off the sea and come back
in the morning with fishes. Tourists are able to buy the
fresh seafood at Koh Yao harbor. Additional tourists are
able to touch and understand the way local people live
such as shallow water fishing in Takbai River, salted fish
making, salted threadfin making, shrimp past making, etc.
One of the most interesting activities in Koh Yao
is to find Hard Clam and Razor Clam in the morning. Dried
Nipa Leaves for tobacco is another interesting activity
for tourists, starts from cutting the leaves, peeling and
sun drying. Dried Nipa Leaves is one of the community
products.

๗๘ แหลง่ ท่องเทย่ี วทางวฒั นธรรมจงั หวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

การให้บรกิ ารเต็นท์ท่ีพกั
ส�ำหรับนักท่องเท่ียวที่ต้องการพักผ่อนโดยการดื่มด่�ำกับสายลมจากทะเลอ่าวไทยตลอดทั้งคืน ชุมชนบ้านเกาะยาว
จัดใหม้ กี ารบริการเตน็ ทท์ ่พี ักแก่นักท่องเทีย่ วด้วย ท้ังน้ี ทา่ นท่ใี ชบ้ ริการเต็นท์ทพี่ ักบริเวณรมิ หาดเกาะยาว จะสามารถต่นื ขึน้ มา
ชมแสงแรกแห่งปลายดา้ มขวานท่สี วยงามไดท้ ันที
ที่ต้งั
เกาะยาว ต้งั อยู่หมทู่ ่ี ๑ ตำ� บลเจ๊ะเห อ�ำเภอตากใบ จังหวัดนราธวิ าส
การเดินทาง
เกาะยาว ต้ังอยู่บริเวณฝั่งตรงข้ามกับท่ีว่าการอ�ำเภอตากใบ เดินทางออกจากตัวเมืองนราธิวาสโดยใช้เส้นทางหลวง
หมายเลข ๔๐๘๔ ประมาณ ๑๓ กิโลเมตร เมอ่ื ถงึ แยกสะปอม ใช้เสน้ ทางหลวงหมายเลข ๔๒ เดินทางตอ่ อีก ๑๘ กโิ ลเมตร
ข้อมูลการใหบ้ ริการ
สามารถเขา้ ชมและทอ่ งเทยี่ วได้ตลอดทกุ วนั
ตดิ ตอ่ ประสานงาน
นายมะสือลัม สาแลแม อหิ มา่ มประจ�ำมัสยดิ เกาะยาว โทร. ๐๙ ๑๙๘๒ ๓๗๔๗
นายมาหามะ บือซา ผูใ้ หญบ่ ้านเกาะยาว โทร. ๐๘ ๒๓๗๗ ๕๙๒๑
นางสาวสทุ ธณิ ี สาและ นักสอื่ ความหมายท้องถน่ิ (มคั คเุ ทศก์) โทร. ๐๙ ๗๓๔๗ ๗๙๒๔
นางสาวสนุ ีตา อารง นักสอื่ ความหมายท้องถิ่น (มัคคุเทศก)์ โทร. ๐๘ ๖๙๖๘ ๔๕๔๑

Camping Service
To touch and enjoy The Gulf of Thailand atmosphere at night, the community is offering a camping
service by the beachside for tourist, watching the first Sunrise at The Axe Shaft End will not be missed.
Address
Koh Yao situates at Moo 1, Cekhe Sub-District, Takbai District, Narathiwat Province.
How to Get There
Koh Yao situates opposite Takbai District Office. Take the route 4084 high way around 13 kilometers
from Naratiwas Province; take the route 42 high way at Sapom junction for 18 kilometers.
Service Hours: Everyday
Contact Person:
Mr. Maseulum Salaemae: Koh Yao Mosque Leader. Call: 09 1982 3747
Mr. Mahamad Buesa: Koh Yao Head Master. Call 08 2377 5921
Ms. Sutthinee Salae: Local Language Translater (Guide). Call: 09 7347 7924
Ms. Suneeta Arrong: Local Language Translater (Guide). Call: 08 6968 4541

๗๙แหลง่ ท่องเท่ียวทางวัฒนธรรมจงั หวัดนราธิวาส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

80 แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วทางวัฒนธรรมจังหวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

ชมุ ชนบ้านบาลา
Ban Bala Community

ความเป็นมาของบา้ นบาลา
ความเป็นมาของบ้านบาลา ในสมัยก่อนมีขบวนนักเดินทางคณะหนึ่ง เดินทางจากเมืองละกอตอ
ประเทศมาเลเซยี ไปยังเขาทองค�ำทเี่ มืองระแงะ (ปจั จบุ นั คือบา้ นโต๊ะโมะ อำ� เภอสคุ ริ ิน จงั หวัดนราธิวาส) เดนิ
ทางโดยช้าง พรอ้ มกับนำ� เสบยี งอาหารมาดว้ ย และในระหว่างการเดินทางไดม้ ีการแวะหยุดพักทีบ่ ้าน “บาแว”
ในขณะทพี่ กั อยนู่ น้ั ไดม้ ชี า้ งเชอื กหนงึ่ หลดุ จากจดุ ทผี่ กู เอาไว้ และวง่ิ หนเี ขา้ ไปในปา่ พรานชา้ งตอ้ งออกไปตดิ ตาม
โดยหลงั จากตดิ ตามอยหู่ ลายวันก็หาชา้ งเชอื กดังกลา่ วไม่พบ ทำ� ให้หัวหน้าทีมทม่ี าพรอ้ มขบวนชา้ งเกิดความไม่
พอใจ และได้พูดออกมาว่า “บอื ลา” ซง่ึ เป็นคำ� ภาษามลายูท้องถนิ่ ท่แี ปลเปน็ ภาษาไทยวา่ “ไม่ต้องแลว้ ” หรือ
ไม่ต้องตามหาชา้ งเชือกน้นั แลว้ และให้ออกเดินทางตอ่ ซึ่งคำ� ดังกล่าวน้ันได้เพี้ยนเปน็ ค�ำวา่ “บาลา” มาจนถงึ
ปัจจุบัน
Ban Bala History
A group of traveler from Lakotor, Malaysia, rode elephants with food supplies to
Golden Hill in Ra-ngae District (Tok-Mok Village in Sukirin District nowsday). They camped at
“Baware” Village. At that time, an elephant escaped and ran into the forest. The leader of
the group was unpleasant and called off the searching of an escaped elephant after many
days of searching. He said “Beula” (ฺMelayu language) meaning stop searching and continued
the journey. “Beula” later on became “Bala” until now.

๘๑แหล่งท่องเทยี่ วทางวัฒนธรรมจงั หวัดนราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

กิจกรรมท่องเที่ยว Activity

กิจกรรมเยยี่ มชมศูนยเ์ รียนร้เู ศรษฐกิจ
พอเพยี งและเย่ียมชมกลุ่มแมบ่ ้าน
นกั ทอ่ งเทยี่ วสามารถเขา้ เยยี่ มชมและศกึ ษาศนู ยเ์ รยี น
รเู้ ศรษฐกจิ พอเพยี งของชมุ ชนซงึ่ อยบู่ รเิ วณใกลก้ บั ทพี่ กั รสี อรท์
ประชารฐั ฮาลา-บาลา มกี ารสาธติ การทำ� การเกษตรเพอื่ ใหน้ กั
ทอ่ งเทยี่ วและบคุ คลทว่ั ไปไดเ้ ขา้ เยยี่ มชม รวมไปถงึ สามารถเขา้
เยี่ยมชมการด�ำเนินงานของกลุ่มแม่บ้านซึ่งมีการรวมกลุ่มกัน
เพอื่ จดั ทำ� ขนมโบราณทห่ี าทานไดย้ ากในปจั จบุ นั คอื ขนมนเี ลง็

The Centre of Sufficiency
Economy and Women
Group Association Visiting
The two places situate near Hala-Bala
Pracharath Social Enterprises Resort. There are
many agriculture activities for tourists at the centre.
Meanwhile visiting the women group association is
very fascinating. The group is demonstrating how to
make an original local Thai desert “Neleng”.

กิจกรรมชมทะเลหมอก สองแผ่นดิน
ทะเลหมอกสองแผน่ ดนิ เปน็ สถานทท่ี อ่ งเทยี่ วทตี่ งั้ อยู่
ในเขตรักษาพนั ธสุ์ ตั วป์ า่ ฮาลา-บาลา บา้ นบาลา ต�ำบลโละจดู
อำ� เภอแวง้ จงั หวดั นราธวิ าส เปน็ ทะเลหมอกทมี่ คี วามสวยงาม
สามารถมองเหน็ หมอกทปี่ กคลมุ พนื้ ทเ่ี ปน็ บรเิ วณกวา้ งระหวา่ ง
สองเทือกเขา คือ เทอื กเขาสนั กาลาครี ีในฝัง่ ประเทศไทยและ
ประเทศมาเลเซีย นักท่องเท่ียวสามารถเข้าชมได้ต้ังแต่เดือน
พฤศจิกายนไปจนถึงเดือนกมุ ภาพนั ธ์ของทุกปี

The Thai-Malay Sea of Mist
The place is well-known beautiful landmark,
situates near Hala-Bala Wildlife Sanctuary, Ban
Bala, Lojood Sub-District, Waeng District, Narathiwat
Province. Tourists are able to see the mist that
spread through Sankalakiri Mountain in Thailand and
Malaysia. Open from November to February every
year.

๘๒ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วทางวฒั นธรรมจังหวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

กิจกรรมเทย่ี วน้ำ� ตกสายร้งุ
น้�ำตกสายรุ้ง เป็นสถานท่ีท่องเท่ียว ท่ีต้ังอยู่ในเขตรักษาพันธุ์
สตั วป์ า่ ฮาลา-บาลา ถอื ไดว้ า่ เปน็ นำ�้ ตกขนาดกลางทมี่ คี วามสวยงาม เกดิ
จากลำ� ธารเดยี วกบั นำ้� ตกสริ นิ ธร ในทอ้ งทบี่ า้ นบาลา ตำ� บลโละจดู อำ� เภอ
แว้ง จงั หวดั นราธิวาส
Sairoong Waterfall
Sairoong Water fall is another attractive landmark for
tourists. It is a middle size falls, locates in Hala-Bala Wildlife
Sanctuary, Ban Bala, Lojood Sub-District, Waeng District,
Narathiwat Province. The falls is from the same water source
as Sirindhorn waterfall.
กิจกรรมเยย่ี มชมศิลปวฒั นธรรมพน้ื บ้าน
นกั ทอ่ งเทยี่ วสามารถเยยี่ มชมศลิ ปวฒั นธรรมพนื้ บา้ นของบา้ น
บาลา ซง่ึ ถอื วา่ เปน็ การละเลน่ ศิลปวฒั นธรรม พืน้ บา้ นทส่ี ง่ ต่อจากรนุ่ สู่
รุน่ มาอยา่ งยาวนาน อันได้แก่ ดนตรบี �ำบดั (ตือรี) และการแสดงดิเกฮลู ู
ของเยาวชนจเู นียรบ์ ้านบาลา
Ban Bala Folk Art Performance
Teuree Folk Music; therapy music, and Hulu Likae;
musical folk drama will amaze tourists by the traditional folk
art that pass on from generation to generation.
กิจกรรมชมสัตว์ป่า ส่องนก
นักท่องเท่ียวสามารถที่จะชมสัตว์ป่าและส่องนก บริเวณจุด
ชมสัตว์ ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา-บาลา โดยบริเวณน้ีจะมีต้นไทร
ขนึ้ อย่จู ำ� นวนมาก เปน็ แหล่งอาหารอย่างดใี ห้แกส่ ตั วป์ า่ โดยเฉพาะนก
นานาชนดิ ทอ่ี อกมากินลูกไทรเปน็ อาหาร
Wildlife and Bird Watching
The great activity is for animal lovers. Wildlife and
bird watching point is in Hala-Bala Wildlife Sanctuary. There
are many Bayan trees surround the watching point, which is
the food source for wildlife and birds.

๘๓แหลง่ ทอ่ งเที่ยวทางวัฒนธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

กจิ กรรมทอ่ งเที่ยว Activity

กจิ กรรมเทีย่ วน�ำ้ ตกสริ นิ ธร
น�้ำตกสิรินธร หรือชื่อเดิมว่า น้�ำตกลาตอยือรา ตั้งอยู่ในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา-บาลา ต�ำบลโละจูด อ�ำเภอแว้ง
จงั หวดั นราธวิ าส เปน็ นำ้� ตกทม่ี คี วามสวยงามและตง้ั อยใู่ นพนื้ ทปี่ า่ ทย่ี งั คงความอดุ มสมบรู ณ์ และทส่ี ำ� คญั คอื สมเดจ็ พระเทพรตั น
ราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงเสด็จเย่ียมเมื่อวันท่ี ๕ กันยายน ๒๕๒๕ และพระราชทานนามน้�ำตกแห่งนี้ว่า
“นำ้� ตกสริ นิ ธร”
นำ�้ ตกสริ นิ ธร เปน็ ธารนำ้� ตกทคี่ อ่ ยๆ ไหลลดหลนั่ กนั ตามแนวปา่ ผา่ นผาหนิ นอ้ ยใหญ่ แตล่ ะชน้ั มลี านหนิ เปน็ แอง่ รองรบั
นำ้� ใหส้ ามารถเลน่ นำ้� และนงั่ ผกั ผอ่ นได้ ซงึ่ แตล่ ะชน้ั นำ�้ ตกกม็ คี วามสวยงามแตกตา่ งกนั ไป เนอ่ื งดว้ ยนำ�้ ตกสริ นิ ธรตงั้ อยใู่ นพน้ื ทปี่ า่
ท่ยี ังคงความอุดมสมบูรณ์และถอื ไดว้ า่ เป็นแหลง่ ต้นนำ้� ทส่ี ำ� คัญ ทำ� ใหน้ �้ำตกแห่งนม้ี ีนำ้� ทใ่ี สและไมเ่ คยแห้งขอดตลอดทั้งปี
Sirindhorn Waterfall
The original name was Latoryeura Waterfall. It locates in Hala-Bala Wildlife Sanctuary, Ban Bala, Lojood
Sub-District, Waeng District, Narathiwat Province. Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn visited
the waterfall on 5 September 1982 and gave the new name as Sirindhorn Waterfall. Sirindhorn Waterfall is
attractively beautiful. The falls feature a wide rock plateau, which is suitable for relaxation. The waterfall is
actually a stream that comes down from a forest at a higher altitude. It is considered an important water
source because it is in the fertile forest, which it never runs dry.

แหลง่ ทอ่ งเที่ยวทางวฒั นธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

การให้บริการท่ีพกั Accommodation

รีสอรท์ ประชารัฐ ฮาลา-บาลา
ชุมชนบ้านบาลาให้บริการที่พักภายในชุมชน คือ
รีสอร์ทประชารัฐ ฮาลา-บาลา ซ่ึงจัดสร้างขึ้นโดยกองทุน
หมู่บ้านรว่ มกบั กองทนุ ประชารัฐของตำ� บลโละจดู มกี ารระดม
ทุนจากงบกองทุนประชารัฐต�ำบลโละจูด จ�ำนวน ๘ หมู่บ้าน
เพอ่ื การทอ่ งเทยี่ วโดยชมุ ชน เนอื่ งจากตำ� บลโละจดู เปน็ หมบู่ า้ น
ทมี่ แี หลง่ ทอ่ งเทยี่ วทน่ี า่ สนใจ มวี ฒั นธรรมทเ่ี ปน็ เอกลกั ษณ์ และ
เป็นแหล่งตลาดชายแดน จึงสามารถเสริมสร้างรายได้แก่
สมาชิกของกองทุนหมู่บ้านต�ำบลโละจูด ได้ตามนโยบายของ
รัฐบาล ซง่ึ เริม่ กอ่ สร้างมาต้งั แตว่ นั ที่ ๙ ตลุ าคม ๒๕๕๙ และ
เริ่มเปิดให้บริการอย่างไม่เป็นทางการ มาตั้งแต่วันที่ ๓๐
พฤษภาคม ๒๕๖๐ โดยกลมุ่ นกั ทอ่ งเทยี่ วจะมาจากหลายพนื้ ท่ี
อาทิ นักท่องเที่ยวชาวไทยจากต่างภูมิภาค นักท่องเท่ียวจาก
ประเทศมาเลเซีย อินโดนีเซีย จีน เวียดนาม ฝร่ังเศส และ
อังกฤษ
Hala-Bala Pracharath Enterprises
Resort
There are many attractive sightseeing places
including Thai-Malaysia border market in Lojood Sub-
District, also an outstanding traditional to explore.
Ban Bala Community is offering an accommodation in
the village, which is collaborated from eight villages
in Lojood Sub-District local fund and government
fund, in order to operate the tourist activities by
local community. Hala-Bala Pracharath Enterprises
Resort was contributed on 9 October 2015, and has
unofficial opened since 30 May 2016. Tourists are
from another Thai regions, Malaysia, Indonesia, China,
Vietnam, France and The Great Britain.

๘๕แหลง่ ทอ่ งเที่ยวทางวัฒนธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

สถานทีเ่ ช่ือมโยงกบั ชุมชนบา้ นบาลา
Ban-Bala Community Nearby

เขตรักษาพนั ธ์ุสตั วป์ า่ ฮาลา-บาลา
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าฮาลา-บาลา ปัจจุบันเป็นหน่วยงานใน
สงั กดั สำ� นกั บรหิ ารพน้ื ทอ่ี นรุ กั ษท์ ี่ ๖ สาขาปตั ตานี กรมอทุ ยานแหง่ ชาติ
สัตวป์ า่ และพนั ธุ์พืช กระทรวงทรพั ยากรและสง่ิ แวดลอ้ ม เดมิ ได้มีพระ
ราชกฤษฎกี ากำ� หนดบรเิ วณทด่ี นิ ปา่ ฮาลาและปา่ บาลา ในทอ้ งทอี่ ำ� เภอ
จะแนะ อ�ำเภอแว้ง อ�ำเภอสุคิริน จังหวัดนราธิวาส และอ�ำเภอเบตง
จังหวดั ยะลา ใหเ้ ป็นเขตรกั ษาพันธ์สุ ตั ว์ปา่ ในวันท่ี ๓ ตลุ าคม ๒๕๓๘
เปน็ เขตรกั ษาพนั ธส์ุ ตั วป์ า่ ลำ� ดบั ท่ี ๔๐ ของประเทศไทย ครอบคลมุ พนื้ ที่
๒ จงั หวัด คอื จังหวดั ยะลา และนราธวิ าส
ตอ่ มาปี พ.ศ. ๒๕๕๑ ไดม้ ปี ระกาศพระราชกจิ จานเุ บกษาหนา้
๕๘ เล่ม ๑๒๕ ตอนท่ี ๑๐ ก วันที่ ๑๕ มกราคม ๒๕๕๑ ก�ำหนดบรเิ วณ
ที่ดิน ป่าฮาลา-ป่าบาลาในท้องที่ต�ำบลกาหลง ต�ำบลศรีสาคร อ�ำเภอ
ศรสี าคร ตำ� บลชา้ งเผอื ก อำ� เภอจะแนะ ตำ� บลสคุ ริ นิ ตำ� บลมาโมง ตำ� บล
ภเู ขาทอง อำ� เภอสคุ ริ นิ ตำ� บลแวง้ ตำ� บลแมด่ ง ตำ� บลโละจดู อำ� เภอแวง้
จงั หวดั นราธวิ าส และตำ� บลอยั เยอรเ์ วง อำ� เภอเบตง จังหวดั ยะลา ให้
เปน็ เขตรักษาพันธ์สุ ัตวป์ ่า ปัจจุบันเขตรักษาพันธสุ์ ตั วป์ ่าฮาลา-บาลา มี
พนื้ ท่รี บั ผดิ ชอบ รวมทงั้ หมด ๓๙๑,๖๘๙ ไร่

Hala-Bala Wildlife Sanctuary
Bala and Hala Forest in Chanae District, Waeng
District and Sukirin District, Narathiwat Province and Betong
District, Yala Province were required by law to be The 40th
Thai Wildlife Sanctuary on 3 October 1995.
Later in 2008 on 15th January, Hala and Bala in
Kalong Sub-District, Srisakorn Sub-District in Srisakorn District
and Changpheuk Sub-District in Chanae District and Sukirin,
Mamong, Phukaothong Sub-District in Sukirin District and
Waeng, Maedong, Lojood Sub-District in Waeng District,
Narathiwat Province, and in Iyerweng Sub-District in Betong
District, Yala Province, were required by law to be The Wildlife
Sanctuary.
Hala-Bala Wildlife Sanctuary is under Pattani Wildlife
and Plant Conservation 6th Area, Ministry of Nature Resources
and Environment, responsible for the area of 391,689 Rai.

๘๖ แหลง่ ทอ่ งเที่ยวทางวฒั นธรรมจังหวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

การเดนิ ทาง
ออกเดนิ ทางจากจงั หวดั นราธวิ าสเดนิ ทางไปตามทางหลวง จงั หวดั หมายเลข ๔๐๕๕ และ ๔๐๕๖ ถงึ อำ� เภอสไุ หงโก-ลก
แยกเขา้ ทางหลวงจงั หวดั หมายเลข ๔๐๕๗ ผา่ นอำ� เภอแวง้ ไปจนถงึ หมบู่ า้ น บเู กะ๊ ตา เลย้ี วขวาไปตามทางหลวง จงั หวดั หมายเลข
๔๐๖๒ จะผา่ นทีท่ ำ� การ เขตรักษาพันธ์ุสัตว์ป่าฮาลา-บาลาเดนิ ทางตอ่ ไปอีกประมาณ ๒ กโิ ลเมตรจึงถงึ บา้ นบาลา
ข้อมลู การให้บริการ
เปิดให้บรกิ ารทุกวัน
ตดิ ต่อประสานงาน
นายมะอะฮูมอื รี ยนู ุ ๊ ผู้ใหญบ่ า้ นบาลา
โทร. ๐๘ ๖๒๙๐ ๘๑๕๔
นายศุลพดั ล ี หะยีสนาว ี ผปู้ ระสานรสี อรท์ ประชารฐั ฮาลา-บาลา
โทร. ๐๘ ๐๘๗๑ ๙๑๖๕

How to Get There
Travel from Narathiwat Province by 4055 Highway and 4066 Highway to Sungai-kolok District, take
4057, passes Waeng District through Bukit-ta Village, take the right turn on 4062 Highway. That passes Hala-
Bala Wildlife Sanctuary station. Keep driving for 2 kilometres to Ban Bala.
Service Hours: everyday
Contact Person:
Mr. Maahhoomeuree Yunoo, Village Leader. Call: 086 290 8154
Mr. Soolpadlee Hayeesanawee, Hala-Bala Pracharath Resort Coordanator.
Call: 080 871 9165

๘๘๗๖แหล่งทอ่ งเท่ียวทางวฒั นธรรมจังหวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

๘๘ แหล่งท่องเทีย่ วทางวัฒนธรรมจงั หวัดนราธิวาส
Cultural journeys of nNarathiwat province

ชมุ ชนบา้ นยาเดะ๊
Ban Yadek (Yadek Community)

บา้ นยาเดะ๊ ตง้ั อยหู่ มทู่ ี่ ๒ ตำ� บลมาโมง อำ� เภอสคุ ริ นิ จงั หวดั นราธวิ าส ตงั้ อยใู่ นเขตทดี่ นิ นคิ มสรา้ งตนเอง
สคุ ิริน สภาพพ้นื ทเ่ี ป็นภเู ขาและเปน็ เนินสงู มชี ่องว่างระหวา่ งภูเขาสลับกบั ท่ีราบลุ่มบางสว่ น มีลำ� น้ำ� ธรรมชาติ
ไหลผ่านจึงมีความเหมาะสมกับการเพาะปลูก นอกจากนี้ยังมีอาณาเขตติดกับแนวเทือกเขาฮาลา-บาลา ซ่ึงมี
สภาพเปน็ ป่ารกทบึ และมคี วามอดุ มสมบูรณ์สูง
Ban Yadek is at Moo 2, Mamong Sub-District, Sukirin District, Narathiwat Province; it is
in The Sukirin People Self Development Community. The environment landscape is the hill
and mountain; there is some lowland area with nature waterway between the mountains,
which is good to do farming. Ban Yadek territory is adjacent to The Hala-Bala Mountain that
it is still fertility rain forest area.

๘๙แหล่งทอ่ งเที่ยวทางวฒั นธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

กจิ กรรมทอ่ งเทย่ี ว Activity

ประวัตคิ วามเป็นมา
โครงการนาขา้ วขน้ั บันได
ตามพระราชด�ำริ บา้ นยาเดะ๊
เมอื่ วนั ที่ ๔ ตลุ าคม ๒๕๒๗ เวลา ๑๔.๓๙ น. พระบาท
สมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช
บรมนาถบพติ ร ไดเ้ สดจ็ พระราชดำ� เนนิ ทอดพระเนตรโครงการ
พระราชดำ� รใิ น นคิ มฯ ณ บรเิ วณโครงการนาขา้ วขนั้ บนั ไดบา้ น
ไอกาเปาะ หมู่ท่ี ๔ ต�ำบลภูเขาทอง อ�ำเภอสุคิริน จังหวัด
นราธิวาส และได้เสด็จพระราชด�ำเนินมาท่ีบริเวณล�ำธารไอร์
ยาเดะ๊ หมู่ท่ี ๒ ต�ำบลมาโมง อ�ำเภอสคุ ิริน จงั หวดั นราธวิ าส
ทรงมีพระราชด�ำริแก่นายทวีป ทวีพาณิชย์ รองอธิบดีกรมประชาสงเคราะห์ นายทรงธรรม์ สวนียะ ผู้ปกครอง
นิคมสร้างตนเองสคุ ริ ิน นายอุดม ธรรมเจริญ หัวหน้ากง่ิ อำ� เภอสุคิริน และนายยาลี มดู อ ผ้ใู หญ่บ้านหมู่ที่ ๒ ต�ำบลมาโมง อำ� เภอ
สคุ ิริน จังหวดั นราธิวาส
“ใหก้ รมชลประทานพจิ ารณาตรวจสอบพน้ื ท่ี และจดั สรา้ งฝายทดนำ�้ ทค่ี ลองยาเดะ๊ และใหน้ คิ มฯ รว่ มกบั กงิ่ อำ� เภอสคุ ริ นิ
ตรวจสอบพืน้ ทท่ี ่ีสามารถท�ำนาได้ ใหป้ ระชมุ ช้ีแจงราษฎร วางระเบียบหลักเกณฑ์จดั สรรทน่ี าและระบบการสง่ นำ�้ ให้ราษฎรเดิม
หากมพี น้ื ท่ียงั เหลือ ให้พิจารณาจดั แบ่งสรรให้สมาชิกนคิ มใกลเ้ คียง เช่น บ้านโนนสมบรู ณ์ บา้ นไอจือเราะ พ้นื ทีป่ ระมาณ ๖๐๐
ไร่ หรอื หากขยายไดถ้ ึง ๑,๐๐๐ ไร่ กใ็ ห้จดั ทำ� และใหจ้ ดั แบ่งทนี่ าใหร้ าษฎรและสมาชิกนิคมครวั เรอื นละ ๕ ไร่ ในรปู สหกรณ์ ให้
สามารถปลูกข้าวไดป้ ีละ ๒ ครั้ง”
The Rice Field Steps Project Under
The Royal project History
His Majesty King Rama IX had visited Ban Ikapoh Rice Field Steps at Moo 4, Phukoathong Sub-District,
Sukirin District, Narathiwat Province to see the Royal Project operation on 4 October 1984, at 14.39 pm. He
also came to the Yadek Stream at Moo 2, Mamong Sub-District, Sukirin District, Narathiwat Province.
His Majesty King Rama IX, at that time, gave an advice to Mr.Thaweep Thaweepanich: Department of
Public Welfare Deputy Director, Mr.Songtham Sawaneeya: The Sukirin People Self Development Community
Leader, Mr.Udom Thamjaroen: Sukirin Minor District Leader and Mr.Yalee Moodor: Moo 2 (Headman), Mamong
Sub-District, Sukirin District, Narathiwat Province, that Department of Irrigation shall study the landscape and
build irrigate dam in the Yadek Canal. Additional to his advice was that the community would cooperate with
the minor district to study and search for the area that would be good to do rice farming. According to his
advice was the meeting with local people in the area would be held to consider the regulation for the 600
Rai – 1,000 Rai land dividing to do rice farming twice a year and water system sharing. The rest of remaining
land should be divided for the members of The Self Development Community in Ban Nonesomboon, Ban
Ijeurau, etc. The land should be divided into 5 Rai for each family to do the rice field under cooperation
model.

๙๐ แหล่งทอ่ งเท่ียวทางวัฒนธรรมจงั หวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

เด็กนาบันได บา้ นยาเด๊ะ
เด็กนาบันได เป็นกลุ่มแกนน�ำเยาวชนบ้านยาเด๊ะ หมู่ที่ ๒ ต�ำบลมาโมง
อำ� เภอสุคริ นิ จงั หวัดนราธิวาส ทไี่ ด้รวมตวั กนั ท�ำกจิ กรรมสรา้ งงาน สรา้ งอาชพี ให้
แก่ชุมชน และยังท�ำกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์หลายอย่างในพื้นท่ี เพ่ือชักจูงไม่ให้
เยาวชนไปยุง่ เกี่ยวกับยาเสพติด
เนอื่ งดว้ ยการทอ่ งเทยี่ วในอำ� เภอสคุ ริ นิ เปน็ ทร่ี จู้ กั กนั อยา่ งกวา้ งขวาง มนี กั
ท่องเที่ยวเดินทางเข้ามาท่องเท่ียวในพ้ืนท่ีเพิ่มมากขึ้นทุกปี ประกอบกับในชุมชน
บา้ นยาเดะ๊ มที รพั ยากรดา้ นการทอ่ งเทยี่ วทเี่ พยี บพรอ้ มเยาวชนกลมุ่ เดก็ นาบนั ได จงึ
ได้รวมตัวกันจัดตั้งกลุ่มและขอสนับสนุนงบประมาณการท�ำกิจกรรมของกลุ่มจาก
โครงการประชารฐั ฯ เม่อื ปี พ.ศ. ๒๕๕๙ ในระยะเร่มิ แรกมีคณะกรรมการจ�ำนวน
๑๐ คน และต่อมาได้มสี มาชิกเพ่ิมเติมเป็น ๓๐ คน โดยได้รว่ มกันสร้างที่พกั ส�ำหรับ
รองรับนักท่องเท่ียวและสิ่งอ�ำนวยความสะดวกในบริเวณโฮมสเตย์ โดยให้บริการ
กจิ กรรมทอ่ งเทย่ี วในหลากหลายรปู แบบ เชน่ ใหบ้ รกิ ารทพี่ กั โฮมสเตย์ ลอ่ งแกง่ เดนิ
ปา่ ศึกษาธรรมชาติ ชมทะเลหมอก เรียนรกู้ ารทำ� นาขน้ั บนั ได เปน็ ต้น ทง้ั นี้ ในการ
ดำ� เนนิ งาน กล่มุ เยาวชนเดก็ นาบนั ได ได้ขออนุญาตใช้พ้นื ท่ีโครงการปรับปรงุ พนื้ ที่
นาขา้ วขน้ั บนั ไดตามพระราชดำ� ริ (บา้ นยาเดะ๊ ) เปน็ ศนู ยป์ ระสานงานชมุ ชนทอ่ งเทย่ี ว
บ้านยาเด๊ะ
Dek Nabandai Ban Yadek (Yadek Rice Field
Steps Children Community)
Dek Nabandi is the children group in Ban Yadek at Moo
2, Mamong Sub-District, Sukirin District, Narathiwat Province. They
altogether lead and encourage people in the community to earn more
income and have an independence careers in the community, besides
they implement a creative activity in the purpose for children to be
stay far from drug.
In 2016, Dek Nabandai requested the financial support from
Pracharath Project (Government and Community Joint Project) in order
to implement a joint activity in the community for tourism. At the first
stage, there were 10 committees; later 30 members have been added.
They started by offering a convenience homestay accommodation for
tourists. Also added many activities for tourists such as rafting, forest
hiking for nature study and research, the sea of mist sight seeing, rice
field study and demonstration, etc. They were allowed to use The
Yadek Rice Field Steps Development of Royal Project area to be Yadek
Tourist Information and Coordination Centre.

๙๑แหลง่ ท่องเท่ียวทางวัฒนธรรมจงั หวดั นราธิวาส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

กจิ กรรมทอ่ งเทย่ี ว Activity

ล่องแกง่ เขาลีแป
กจิ กรรมล่องแก่งเขาลแี ป เปน็ กิจกรรมเดน่ ของชมุ ชนบ้านยาเด๊ะ
เนอื่ งจากบรเิ วณบา้ นยาเดะ๊ ถอื ไดว้ า่ เปน็ แหลง่ ตน้ นำ้� ของแมน่ ำ�้ สายบรุ ี มธี าร
นำ้� ท่ีไหลเชีย่ ว คดเคย้ี วไปตามภูมปิ ระเทศทมี่ ลี กั ษณะเป็นเกาะ แก่ง และ
โขดหิน ท�ำให้เป็นธารน้�ำท่ีเหมาะแก่การท�ำกิจกรรมล่องแก่งเป็นอย่างย่ิง
โดยเส้นทางล่องแก่งเขาลีแป มีระยะทางยาว ๗ กิโลเมตร ระหว่างเส้น
ทางการ ล่องแก่งจะได้สัมผัสกับบรรยากาศและความอุดมสมบูรณ์ของ
ธรรมชาติอยา่ งเต็มที่
Lipae Mountain Rafting
Lipae Mountain Rafting is one of The Yadek Community
most remarkable activity because of Ban Yadek environment.
It is the Saiburi River water source, which is rapidly downstream
along the complex route through the rock snags for 7 kilometers.
Be impressed with the great nature along the trip.
การรอ่ นทอง
นอกจากอาชีพหลักของชุมชน ท่ีชาวบ้านจะประกอบอาชีพท�ำ
สวนยางพารา สวนผลไม้ และเพาะปลูกพชื ผกั สวนครัวแลว้ ชาวบา้ นมกั จะ
นยิ มหารายไดเ้ สรมิ โดยการรอ่ นทอง ซงึ่ ถอื เปน็ อกี อาชพี หนง่ึ ทส่ี ามารถสรา้ ง
รายไดใ้ ห้แกค่ รอบครวั มาช้านาน ต้ังแต่สมัยกอ่ นสงครามโลกคร้ังท่ี ๒ โดย
การรอ่ นทองตามธารนำ้� นจ้ี ะใชอ้ ปุ กรณใ์ นการรอ่ นทองแบบโบราณทที่ ำ� จาก
ไม้ คือ เลียงร่อนทอง ในระหว่างการล่องแก่งเขาลีแป นักท่องเท่ียวจะ
สามารถเห็นชาวบ้านออกมาร่อนทองโดยใช้เลียงกันเป็นประจ�ำ และ
สามารถท่ีจะทดลองรอ่ นทองโดยวธิ แี บบโบราณไดด้ ว้ ย
Gold Dredging (Ron Thong)
A part of rubber plant work, fruits and vegetables
farming, the gold dredging also make the extra income. Gold
dredging in the stream has been one of people income earning
since before The World War II. People have used “Leang”: an
original gold pan wooden kit, for gold dredging for. Tourists
are able to see the way people do gold dredging and try gold
dredged in original way during the rafting trip.

๙๒ แหลง่ ท่องเที่ยวทางวฒั นธรรมจังหวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

การเดินป่าศึกษาธรรมชาติ
ความอดุ มสมบรู ณข์ องผนื ปา่ ฮาลา-บาลา เป็นจุดเด่นท่ีดึงให้นัก
ท่องเที่ยวท่ีช่ืนชอบการเดินป่าศึกษาธรรมชาติ การศึกษาพืชสมุนไพร
รวมไปถงึ การสอ่ งสัตว์ สอ่ งนกหายาก ในผนื ป่า โดยเฉพาะอยา่ งยิง่ ผนื
ป่าบริเวณชุมชนบ้านยาเด๊ะมีจุดส�ำคัญคือ ยอดเขาลีแป ซึ่งเป็นจุดท่ี
สามารถชมวิวมมุ สูงของผืนปา่ ท่ีสวยงาม และยงั สามารถชมดงต้นลแี ป
(ปาลม์ บงั สรู ย)์ ท่สี วยงามไดอ้ ีกด้วย
The Forest Hiking for Nature Study
Hala-Bala Forest Hiking has been attractive activity
for the nature lovers. They are able to study local herbs,
wildlife and birds watch. The most remarkable sight seeing
spot in Ban Yadek area is The Lipae Mountain Top. Tourists
are to see the grand fascinating forest landscape and also
beautiful Lipae Palm Field (Diamond Joey Palm/Joey Palm/
Bangsoon Palm).
การเรียนร้วู ิถีการทำ� นาขน้ั บนั ได
กิจกรรมท่ีนา่ สนใจอกี กจิ กรรมหน่งึ ของชมุ ชนบ้านยาเดะ๊ คือ
การเรียนรวู้ ถิ กี ารทำ� เกษตร การทำ� นาขน้ั บนั ได ตามแนวทางโครงการ
นาข้าวขั้นบันไดตามพระราชด�ำริ บ้านยาเด๊ะ ตั้งแต่การเพาะต้นกล้า
การเก็บเกย่ี วขา้ ว ไปจนถึงการแปรรปู ขา้ วเปลอื กเปน็ ข้าวสาร โดยนัก
ท่องเท่ียวจะสามารถสัมผัสกับบรรยากาศนาข้าวท่ามกลางสายหมอก
ยามเช้าได้ทีช่ มุ ชนบา้ นยาเดะ๊ เทา่ น้นั
Rice Field Steps Study
Another interesting activity at Ban Yadek Community
is rice field steps farming follows The Rice Field Steps in the
Royal Project. Tourists will be touched with the rice field in
the morning mist and starts an activity from rice seedling
cultivation, rice harvesting, brown rice to rice milled process.

๙๓แหลง่ ทอ่ งเที่ยวทางวัฒนธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

กิจกรรมทอ่ งเทย่ี ว Activity

บุฟเฟต่ ผ์ ลไมบ้ ้านยาเด๊ะ
อ�ำเภอสุคิริน ถือเปน็ แหลง่ เพาะปลูกไมผ้ ลท่เี ปน็ ท่รี ู้จกั กนั ใน
จงั หวดั นราธวิ าส โดยเฉพาะผลไมจ้ �ำพวก เงาะ ทุเรยี น มังคดุ ลองกอง
ฯลฯ ในชว่ งเดือนสิงหาคมถึงกันยายนของทุกปี จะเป็นชว่ งท่ไี มผ้ ลเร่ิม
ทยอยออกมาเป็นจ�ำนวนมาก นักทอ่ งเท่ียวทตี่ อ้ งการลองลิ้มชมิ รสผล
ไม้สดใหม่จากต้น สามารถสอบถามข้อมูลเพิ่มเติมถึงปริมาณผลไม้ใน
แต่ละช่วงฤดไู ด้โดยตรงจากชมุ ชนบ้านยาเดะ๊
Fruit Buffet at Ban Yadek
Sukirin District in Narathiwat Province is well known
as the rich fruit farming area especially tropical fruits such as
Rambutan, Durian, Mangosteen, Longkong, etc. from August
until September every year is recommended for fruit ripening
season. Tourists are to contact Ban Yadek Community for
more information about each fruit season.

โฮมสเตย์และเตน็ ท์
ชุมชนบ้านยาเด๊ะ ให้บริการที่พักในรูปแบบของโฮมสเตย์
ที่บริเวณศูนย์ประสานงานชุมชนท่องเท่ียวบ้านยาเด๊ะ ซ่ึงอยู่ใกล้กับ
บรเิ วณนาขนั้ บนั ได และใหบ้ รกิ ารเตน็ ทส์ ำ� หรบั นกั ทอ่ งเทย่ี วทตี่ อ้ งการ
สัมผสั กับบรรยากาศธรรมชาติอยา่ งใกล้ชิด
Homestay and Camping
Ban Yadek Community is offering tourists
accommodation models as homestay and camping. Who
prefers touching nature environment can reach the camping
information at Ban Yadek Community Tourist Information
(near The Rice Field Steps).

๙๔ แหล่งทอ่ งเทยี่ วทางวฒั นธรรมจงั หวดั นราธวิ าส
Cultural journeys of narathiwat province

การเดินทาง
ออกเดินทางจากจังหวัดนราธิวาสเดินทางไปตามทางหลวง จังหวัดหมายเลข ๔๐๕๕ ผ่านอ�ำเภอระแงะ-อ�ำเภอ
จะแนะ เลยี้ วขวาไปตามทางหลวง จงั หวดั หมายเลข ๔๑๑๕ ผา่ นอำ� เภอจะแนะ-ถงึ อำ� เภอสคุ ริ นิ เลยี้ วขวาไปตามทางหลวง จงั หวดั
หมายเลข ๔๒๑๗ ผา่ นทวี่ า่ การอำ� เภอสคุ ริ นิ ไปยงั ตำ� บลมาโมง ตรงไปผา่ นองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลมาโมง ประมาณ ๕๐๐ เมตร
เลีย้ วซา้ ยอกี ประมาณ ๓ กิโลเมตร ถึงบ้านยาเดะ๊
How To Get There
Take the route 4055 provincial highway from Narathiwat province, pass Rangae District and – Chanae
Distict, take the right turn follow the route 4115 provincial highway pass Chanae District and Sukirin District.
Take the right turn, continue on the route 4217 provincial highway and pass Sukirin District Office to Mamong
Sub-District. Keep straight passing Mamong Subdistrict Administrative Organization and take the left turn at
the next 500 meters, then take the left turn for other 3 kilometers until reach Ban Yadek.
ข้อมูลการใหบ้ รกิ าร
เปดิ ใหบ้ รกิ ารทกุ วัน เวลา ๐๘.๐๐ – ๑๖.๐๐ น.
(กรุณาประสานงานกอ่ นล่วงหนา้ มิเช่นนั้นท่านอาจจะไมส่ ามารถท�ำกจิ กรรมบางอย่างได้)
Information Service:
Everyday from 08.00 am – 16.00 pm
Please contact in advance otherwise full schedule activity could no be provided.
ตดิ ตอ่ ประสานงาน
นายมะซอรี เจะเต๊ะ กรรมการเดก็ นาบันได บา้ นยาเด๊ะ โทร. ๐๘ ๘๙๑๕ ๑๗๖๘
นายสุเปียน ดอเลาะ กรรมการเดก็ นาบันได บ้านยาเดะ๊ โทร. ๐๙ ๕๖๔๗ ๔๖๓๔
นายมูหามัดมลู ยาดี สำ� มอื รอ กรรมการเด็กนาบันได บ้านยาเดะ๊ โทร. ๐๙ ๕๗๘๗ ๕๒๘๙
Facebook : นาบนั ได ฟาร์มสเตย์ บ้านยาเดะ๊
Contact Person:
Mr.Masoree Jetae: Dek Nabandai Committee at Ban Yadek. Call: 088 915 1768
Mr.Supian Dholau: Dek Nabandai Committee at Ban Yadek. Call: 095 647 4634
Mr.Moohamudmoolyadee Sameuror: Dek Nabandai Committee at Ban Yadek. Call: 095 787 5289
Facebook: นาบันได ฟาร์มสเตย์ บา้ นยาเดะ๊

๙๕แหล่งท่องเที่ยวทางวัฒนธรรมจงั หวัดนราธิวาส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

๙๖ แหล่งท่องเทีย่ วทางวัฒนธรรมจงั หวัดนราธิวาส
Cultural journeys of nNarathiwat province

ตลาดนำ�้ ยะกัง ขนม ๑๐๐ ปี
Taladnam Yakang: 100 Years Tradition Desserts

ขอ้ มูลทวั่ ไป
ชุมชนยะกัง เป็นชมุ ชนเก่าแก่ริมแม่นำ้� ท่มี ีประวตั ศิ าสตร์ยาวนาน ซ่ึงในอดีตเปน็ ศูนยก์ ลางทางเศรษฐกจิ และการคา้ ที่
สำ� คัญแหง่ หน่งึ ของเมืองบางนรา ค�ำว่า “ยะกงั ” มที ่ีมาจากชอื่ ของต้นไม้ชนิดหน่งึ ซึง่ เป็นตน้ ไมท้ ด่ี ที ส่ี ดุ ของลุ่มแม่น�ำ้ บรเิ วณนี้
โดยมีเนื้อไม้ที่แข็ง ลายสวย ส่วนใหญ่นิยมน�ำไปต่อเป็นเรือ บ้าน และเฟอร์นิเจอร์ ซ่ึงชาวบ้านเรียกเป็นภาษามลายูท้องถ่ินว่า
ตน้ “ยาแก” แตน่ �ำมาเขยี นเปน็ ตวั หนงั สือดว้ ยอักษรยาวเี ปน็ “ยากนั ” เมอ่ื บรเิ วณน้ีมคี วามเจริญเพ่มิ มากข้ึน ไดม้ ีชาวจีนเข้ามา
ทำ� การคา้ ขาย และมีการเรยี กชือ่ ผดิ เพ้ียนไปจากเดิม เปน็ “ยะกัง”
เดมิ ยะกงั มพี นื้ ทตี่ ง้ั แตค่ ลองยะกงั ถงึ บาเละฮเี ล ซงึ่ เปน็ บรเิ วณทก่ี วา้ งมากกวา่ ในปจั จบุ นั ประชาชนสว่ นใหญน่ บั ถอื ศาสนา
อสิ ลาม ตั้งบ้านเรือนอยบู่ รเิ วณริมฝั่งคลองยะกงั ไปจนถงึ ริมฝ่งั แมน่ ำ้� บางนรา เนือ่ งจากเป็นพน้ื ทรี่ าบลุ่ม พน้ื ดนิ อดุ มสมบูรณ์ คน
สมัยก่อนจึงนิยมประกอบอาชีพท�ำไร่ท�ำสวน และท�ำนา ด้วยความอุดมสมบูรณ์ของพื้นที่ท�ำให้ชุมชน ยะกังเป็นศูนย์รวมทาง
เศรษฐกจิ บรเิ วณทา่ นำ�้ ยะกงั เปน็ ตลาดแลกเปลย่ี นสนิ คา้ โดยสนิ คา้ ถกู ลำ� เลยี งดว้ ยเรอื บรรทกุ สนิ คา้ ไปขายในดนิ แดนตา่ งๆ ตงั้ แต่
ปตั ตานี สายบุรี กลันตนั ตรังกานู ยะโฮร์ สงิ คโปร์ บรไู น และอนิ โดนเี ซยี จากนน้ั มีการนำ� สนิ คา้ จากต่างแดนกลบั มาจำ� หน่าย
ยังชุมชนยะกังด้วย ท�ำใหท้ ่าน้�ำยะกงั มีขนาดกวา้ งใหญ่ขึน้ เรื่อย ๆ ต่อมามีประชาชนจากถ่ินอนื่ เข้ามายังชมุ ชนยะกงั เพมิ่ ขึ้น เพอื่
ทำ� การคา้ ขายและเขา้ มาอยอู่ าศยั มกี ารลงหลกั ปกั ฐานสรา้ งอาคารบา้ นเรอื น และเกดิ การแลกเปลยี่ นเรยี นรรู้ ะหวา่ งกลมุ่ ชนตา่ ง
เชือ้ ชาติ ท�ำใหพ้ ื้นทีน่ เี้ กดิ ความเจรญิ ขึ้นในหลาย ๆ ดา้ น และนั่นกเ็ ป็นหนง่ึ ในจดุ เรม่ิ ต้นดา้ นการแปรรูปอาหาร ด้านโภชนาการ
มกี ารทำ� ขนมต่าง ๆ หลากหลายขนึ้ และมีรสชาติทด่ี ีข้ึน เริ่มจากการจ�ำหนา่ ยจา่ ยแจกขนมจากชุมชนยะกงั ใหก้ ับเพื่อนบ้านและ
ญาติพ่นี ้อง และจ�ำหน่ายภายในชุมชน กไ็ ดก้ ระจายสินค้าออกไปเร่ือย ๆ จนเป็นที่ร้จู ักและกล่าวขานกันว่า ขนมจากชมุ ชนยะกัง
มีรสชาตอิ ร่อย หวานมนั กลมกลอ่ ม ขนมทข่ี น้ึ ช่อื ของชุมชนยะกงั ได้แก่ ลอปะตีแก ปตู ู แบแป แซมา อาเกาะ เปน็ ตน้

General Information
Yakang Community is the old waterfront community with the long history. “Yakang” was named
after the big tree “Yakang” (The big tree with hard and beautiful pattern wood); people would use its wood
to build the houses, boats and any furniture. People also call “Yakang Tree” in local Melayu language as
“Yagae” (written in Jawi as “Jakae”). Later when the community welcomed Chinese into the business,
“Yagun” was sound distorted to “Yakang”.
Yakang was the commercial business centre in Muaeng Narathiwat District in the past. The area was
from Yakang Canal to Balehele, which was very wild area compare to the area in the present. Almost of
people is Muslim, live by Yakang canal spread through Bang Nara River. People engaged into farming because
of the fertility of the land. Yakang harbor was the market for consumer goods, it would be shipped to Pattani
Province, Saiburi, Kelantan, Terengganu, Johor, Singapore, Brunei and Indonesia, and then the goods from
those lands would be shipped back to Yakang to sale. Later people from the other lands relocated and
established home and business in Yakang.
Yakang became a multicultural socialization community, advanced developments also spread into
the community. Food culture, food nutrition, food processing also developed rapidly. Yakang desserts such
as Lorpateegae, Putu, Baepae, Saema and Arkok, are well known of its delicious taste.

๙๗แหลง่ ท่องเที่ยวทางวฒั นธรรมจังหวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

กิจกรรมท่องเทีย่ ว Activity

๑. กิจกรรมการสาธติ และจ�ำน่าย
ผลิตภัณฑ์ชุมชน
ตลาดนำ้� ยะกงั ขนม ๑๐๐ ปี มกี ารสาธติ และจำ� หนา่ ย
ผลติ ภณั ฑช์ มุ ชนทัง้ อาหารคาวและอาหารหวานทีม่ ีชื่อเสียงใน
ทอ้ งถน่ิ มานบั รอ้ ยปใี หไ้ ดเ้ ลอื กชมิ ลมิ้ รส อาทิ ขนมอาเกาะ ขนม
เปยี นา ขนมล่าเตยี ง ขนมปตู ูฮาลอื ปอ ขนมเจะแมะ ขนมจโู จ
แบกอ นาซิกราบู นาซกิ ายอ ตปู ะซูตง ฯลฯ
1. Community Products

Demonstrations and Supplies:
There is a demonstration and supplies of 100
years history local foods and desserts such as Arkok,
Piana, Latieng, Putu-halbor, Cekmaeh, Cuco, baekor,
Nasikrabu, Nasikayor, Tupat-sutong, etc.
๒. กจิ กรรมการสาธติ ขนมโบราณ
ตลาดน้�ำยะกัง ขนม ๑๐๐ ปี มีการสาธิตการท�ำ
ขนมโบราณให้แกน่ กั ทอ่ งเท่ียวได้ชม และหากท่านใดสนใจจะ
ทดลองทำ� ขนมโบราณ สามารถทดลองทำ� และนำ� ขนมทท่ี ำ� ดว้ ย
ตนเองกลับไปรับประทานได้ อาทิ ขนมปูตูฮาลือบอ ขนมบา
ตาบูโระ ขนมจูโจ ขนมเจะแมะ ขนมดือแร (ขนมเจาะหู) ฯลฯ
2. Original Heritage Sweet and
Desserts Demonstrations:
There is a making original heritage sweet and
desserts demonstration at the floating market for
tourists. Who’s interested would be able to try making
it and take it home such as Putu-halbor, Bataburok,
Cuco, Cekmaeh, Derae (Kanom Jokhoo), etc.

๙๘ แหลง่ ท่องเทยี่ วทางวัฒนธรรมจงั หวดั นราธิวาส
Cultural journeys of narathiwat province

๓. กิจกรรมลอ่ งเรือ
ตลาดน�้ำยะกัง ขนม ๑๐๐ ปี ใหบ้ รกิ ารลอ่ งเรือชมทิวทศั น์ และบรรยากาศวิถีชวี ติ รมิ ฝัง่ น�ำ้ และบริเวณประตรู ะบาย
น�้ำโครงการส่งน้�ำและบ�ำรุงรักษาลุ่มน�้ำบางนรา ระยะทาง ๓ กิโลเมตร โดยใช้เวลาประมาณ ๑ ช่ัวโมง (เปิดให้บริการทุกวัน
ศุกร์-เสาร์ เวลา ๑๔.๐๐ – ๑๗.๐๐ น. ยกเวน้ ฤดูนำ้� หลาก หากต้องการร่วมกิจกรรมล่องเรือกรณุ าประสานงาน กอ่ นล่วงหนา้ )
3. Canal Cruise
There is canal cruise service to sight seeing the waterfront traditional way and surrounding environment
to Irrigable Project for the Bangnara River Operation and Maintenance project. It is 3 kilometers distant,
one-hour trip. Service hour is from Monday to Friday 14.00 – 17.00 pm, but not in the flood season. Tourists
need to in advance contact for the cruise activity.

๙๙แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วทางวฒั นธรรมจังหวัดนราธวิ าส
Cultural journeys of Nnarathiwat province

กิจกรรมทอ่ งเท่ยี ว Activity

๔. โฮมสเตย์
ตลาดนำ้� ยะกงั ขนม ๑๐๐ ปี ใหบ้ รกิ ารทพี่ กั แบบโฮมสเตย์
ฮาลาลโดยสมาชกิ ของชมุ ชน ซง่ึ สามารถรองรบั นกั ทอ่ งเทย่ี วเขา้ พกั
ได้ประมาณ ๓๐ – ๔๐ ท่าน
4. Homestay
Yakang Floating Market offering the Halal homestay
accommodation for tourist, which it is operating by
Yakang community members. The homestay is arranged
for 30-40 tourists.
๕. ประเพณีแขง่ เรอื
ตลาดนำ้� ยะกงั ขนม ๑๐๐ ปี จะมปี ระเพณสี ำ� คญั ทช่ี มุ ชน
จดั ขนึ้ ทกุ ปใี นหว้ งเวลาวนั สำ� คญั อาทิ วนั ฮารรี ายอ คอื ประเพณแี ขง่
เรอื ๙ ฝพี าย โดยชมุ ชนตา่ ง ๆ จะสง่ สมาชิกเข้ามาร่วมแขง่ ขันเพ่อื
สร้างความสนุกสนาน สร้างความสมัครสมานสามัคคี และกระชับ
ความสัมพนั ธ์ระหวา่ งชุมชนได้อกี ดว้ ย
5. Long Boat Challenge Tradition Festival
The most remarkable tradition festival for Yakang
people is the Long Boat Challenge, the long boat with 9
watermen. The festival is held on the important day such
as Hari Raya. The challenge is for joy, harmony and unity.
Challengers are from Yakang and other communities.

๑๐๐ แหลง่ ทอ่ งเท่ียวทางวัฒนธรรมจังหวัดนราธวิ าส
Cultural journeys of Nnarathiwat province