วารสารผู้ไถ่ ฉบับ ๑๑๕

วารสาร เพ่อื น�ำเสนอข่าวสารด้านสทิ ธิมนษุ ยชน สงั คม ศาสนา และสิ่งแวดลอ้ ม

วารสาร " ูผ้ไถ่" พิมพ์ด้วยห ึมก ่ัถวเห ืลอง เป็น ิมตรต่อ ิ่สงแวดล้อม ปีท่ี ๔๒ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

A Culture of Care as a Path to Peace
“วัฒนธรรมการดแู ลเอาใจใส่ เป็นหนทางส่สู นั ติภาพ”

ผไู้ ถ่ (ฉบบั ย้อนหลงั )

บนชั้นหนงั สือของทา่ นมหี นงั สือเหล่านห้ี รือยงั ? วารสาร “ผไู้ ถ่” แหลง่ ขอ้ มูลความร้ทู ี่ไมข่ ้นึ กับกาลเวลา

เปดิ ปก

แสงไฟในกระทอ่ ม
ศิวกานท์ ปทมุ สูติ

ภาพ: www.vermontfolklifecenter.org

โลกปฏสิ นธผิ ลิดอกไม้ เฉดสีเรอื งไรฉายเฉิดฉนั
งว้ นดนิ กลนิ่ ฝนดงั่ กลกนั ปลุกต่ืนคนื วนั จำ� นรรจา
“ฉนั สวยสดใสเหมอื นไมแ้ ม ่ ฉันหอมจริงแทแ้ ม่รักษา
ฉันหวานซา่ นอวลนวลผกา ดว้ ยใครหนอกรุณาปรานี
แม้บางหนอนแทะกินฉนั วนิ่ แหวง่ กส็ ้ลู มสูแ้ ลง้ ไมแ่ หนงหนี
เม่อื ดกั แด้ตดิ ปีกเสรี ฉันจะมีชวี ิตใหม่ให้ผลงาม”

เด็กนอ้ ยช่วยแมถ่ ากพรวน เหงอื่ พรา่ งกลางสวนชา่ งซักถาม
“แมค่ ะ แมข่ า...ดอกสีคราม แตกเถาเลือ้ ยลามนีด่ อกอะไร”
แม่ว่าอญั ชันพลางเดด็ ชม "นีน่ ะทำ� ขนมกินได้
นน่ั ดอกเหลืองเหลอื งแตงไทย บางลูกสกุ ใกล้ไดล้ ิม้ ลอง
บวบแคมะเขือพริกขหี้ น ู มะระถว่ั พูบนพื้นร่อง
กระเพราแมงลักฟกั ทอง กล้วยตองออกปลีสีแดง
มะมว่ งมะนาวมะละกอ ผกั บุ้งรมิ บ่อน้นั พอแบง่
คนงานบ้านใกล้คนขายแรง ได้ต้มไดแ้ กงแบ่งกันกิน”

“เขามาจากไหนหรือคะแม”่ ลูกชะแงฉ้ งนคนพลัดถ่ิน
แม่กระซบิ “จากฟากสาละวนิ แผน่ ดนิ เขารอ้ นตอ้ งรอนแรม”
อาทิตย์อสั ดงลงลบั ฟา้ รอยยิ้มก่อนสนธยายังจา้ แจ่ม
เด็กนอ้ ยมองกระท่อมไฟวอมแวม ความสุขแซมเดียงสาราตรกี าล

ผูไ้ ถ่ วารสาร “ผู้ไถ่” จัดพิมพ์โดยแผนกยุติธรรมและสันติ (ยส.) ในคณะ
กรรมการคาทอลิกเพื่อการพัฒนาสงั คม เพ่ือเสนอข่าวสารดา้ นสิทธิมนุษยชน
ปที ี่ ๔๒ ฉบับท่ี ๑๑๕ ๑/๒๕๖๔ ประชาธิปไตย ศาสนา สิ่งแวดลอ้ ม และสาระทางสังคมท่ีนอกเหนือไปจาก
ข่าวสารกระแสหลักตามหน้าหนังสือพิมพ์ โดยไม่ได้มุ่งแสวงหากำ� ไรมากไป
ผกู้ ่อตง้ั กว่าความรบั ผดิ ชอบตอ่ สงั คม
บชิ อปบุญเลอ่ื น หมัน้ ทรัพย์
“ผู้ไถ”่ ยนิ ดรี ับความคดิ เหน็ ของผู้รกั ความเป็นธรรม นักคดิ นักเขียน
ที่ปรกึ ษา นักวิชาการ ศิลปิน ในทุกรูปแบบท่ีสอดคล้องตามแนวของวารสาร โดย
บิชอปบรรจง ไชยรา บรรณาธิการขอสงวนสิทธ์ิในการแก้ไขขัดเกลาต้นฉบับตามความเหมาะสม
รศ.ดร.วไล ณ ปอ้ มเพชร แตจ่ ะรกั ษาไวซ้ ่ึงเจตนารมณข์ องผผู้ ลิตงาน
อัจฉรา สมแสงสรวง
จักรชยั โฉมทองดี อน่งึ ข้อเขียนท้งั หมดท่ีตพี มิ พ์ใน “ผ้ไู ถ่” เป็นทศั นะเฉพาะของผ้เู ขยี น
ชืน่ สขุ อาศัยธรรมกุล รับผิดชอบร่วมกันระหว่างนักเขียนและบรรณาธิการ แต่ไม่จ�ำเป็นว่าผู้จัดท�ำ
ตอ้ งเหน็ ดว้ ย และไมผ่ กู พนั กบั แผนกยตุ ธิ รรมและสนั ติ(ยส.) ในคณะกรรมการ
นริศ มณขี าว คาทอลิกเพือ่ การพัฒนาสังคม
ศราวุฒิ ประทุมราช
ภาพและขอ้ เขยี นใน “ผไู้ ถ”่ ยนิ ดีให้คดั ลอก เผยแพร่ เพียงแต่โปรด
บรรณาธกิ าร แจ้งให้เราทราบด้วย
ธัญลกั ษณ์ นวลักษณกวี
วารสาร “ผ้ไู ถ่” ถือก�ำเนิดขึน้ ในช่วงท่ปี ระเทศไทยกำ� ลงั ประสบวกิ ฤติ
กองบรรณาธกิ าร ทางการเมืองและสังคม จากเหตุการณ์เดือนตุลาคม ปี ๒๕๑๖ และ ๒๕๑๙
เอมมิกา คำ� ทุม โดยมีคนกลุ่มเล็กๆ จ�ำนวน ๓ – ๔ ท่าน ที่ตระหนักดีว่าเป็นความจ�ำเป็นที่
สนธยา ต้ัวสูงเนิน พระศาสนจักรคาทอลิกต้องอยู่ในความเป็นจริงของสังคม เข้าใจปัญหาและ
ชตุ ิมา ศรเี สน ความทกุ ขย์ ากทเี่ กดิ ขน้ึ กบั ประชาชน จากกรณคี วามขดั แยง้ ทางลทั ธอิ ดุ มการณ์
ปริณฑร วาปกี ัง และเพื่อช่วยมิให้พระศาสนจักรถูกใช้เป็นเคร่ืองมือทางการเมือง หากสมาชิก
ฝ่ายสมาชกิ และการเงนิ พระศาสนจักรไม่เข้าใจว่า อะไรคอื ความเป็นจรงิ ความยุตธิ รรม และความ
ปรญิ ดา วาปกี ัง ถกู ต้องทแี่ ท้ของสงั คมในขณะน้ัน
ภาพปกหน้า
การเลือกใช้ค�ำว่า “ผู้ไถ่” ได้รับอิทธิพลทางความคิดจากพระคัมภีร์
จันเจา้ ค่ะ ไบเบิล ในสมยั ทโ่ี มเสสเป็นผูน้ �ำชาวยวิ อพยพจากประเทศอียปิ ต์ เป็นการปลด
ภาพปกหลงั ปลอ่ ยชาวยวิ ใหเ้ ปน็ อสิ ระจากการอยใู่ ตอ้ ำ� นาจของตา่ งชาติ และจากการตกเปน็
ปริณฑร วาปกี งั ทาสและเชลย ซงึ่ มนี ยั ถงึ การไถก่ ู้ การชว่ ยใหป้ ระชาชนหลดุ พน้ จากพนั ธนาการ
ท่เี ปน็ อุปสรรคของการพฒั นาความเป็นคน และไดร้ บั อิสรภาพ เสรภี าพ เพื่อ
รปู เล่ม บรรลุถึงความเปน็ คนท่คี รบครนั ท้ังทางดา้ นจติ ใจและสงั คม
บศุ รนิ ทร์ องั ศกลุ ชัย
ด้วยเหตุนี้ เหตุการณ์ตุลาคมวิปโยคจึงเป็นบทเรียนท่ีสะท้อนถึง
โรงพมิ พ์ การต่อสู้ของภาคประชาชนเพ่ือให้ตนเองและสังคมหลุดพ้นจากการถูกกดข่ี
ศูนยก์ ารพมิ พ์แกน่ จันทร์ โทร. ๐ ๒๒๗๖ ๖๕๔๕ ขม่ เหง จากกลมุ่ ผมู้ อี ำ� นาจในการปกครอง และโครงสรา้ งทางสงั คมทอ่ี ยตุ ธิ รรม
วารสาร “ผู้ไถ่” ในยุคเร่ิมต้นนั้น จึงท�ำหน้าท่ีเสมือน “สื่อ” น�ำเสนอข้อเท็จจริง
จัดพิมพ์โดย ที่เกิดข้ึน วิเคราะห์และไตร่ตรองบนจุดยืนของคุณค่าศาสนา เพื่อกระตุ้นให้
แผนกยตุ ธิ รรมและสันติ (ยส.) ผู้อ่าน ได้ใช้วิจารณญาณในการเข้าใจเหตุการณ์ต่างๆ ท่ีเกิดขึ้น และส�ำนึก
ในคณะกรรมการคาทอลกิ เพ่อื การพฒั นาสงั คม ถึงบทบาทการมีส่วนร่วมสร้างความเป็นประชาธิปไตย การเคารพสิทธิของ
๑๑๔ (๒๔๙๒) ซ.ประชาสงเคราะห์ ๒๔ ประชาชนใหเ้ กดิ ขึ้นในสงั คม
ดนิ แดง กรงุ เทพฯ ๑๐๔๐๐
โทรศพั ท์ ๐ ๒๒๗๕ ๗๗๘๓, ๐ ๒๒๗๗ ๔๖๒๕ และถงึ แมเ้ สน้ ทางของการทำ� หนา้ ทเ่ี ปน็ สอื่ ของวารสาร “ผไู้ ถ”่ ยาวนาน
มากว่า ๔๐ ปี แต่เราก็ยังยืนยันท่ีจะสืบสานต่อภารกิจการไถ่กู้ด้วยความเชื่อ
โทรสาร ๐ ๒๖๙๒ ๔๑๕๐ ม่ันว่า เราแต่ละคนและทุกคนต่างมีหน้าที่ในการสร้างสรรค์สังคมให้ด�ำรงไว้
www.jpthai.org ซึ่งความยุตธิ รรมและสันติ เพราะเรามศี กั ดศิ์ รี มอี สิ รภาพและเสรภี าพ ท่ีเทา่
เทียมกนั ในฐานะทเ่ี ปน็ มนุษย์
E-Mail : [email protected]

ราคา ๖๐ บาท

& เปดิ เลม่

จา ก ส า ร วั น สั น ติ ส า ก ล ข อ ง สตางค์ไม่อยจู่ ริงๆ! “ใช่ค่ะ กระเป๋า ความคิดท่ีอยากตอบแทน
พระสันตะปาปาฟรังซิส ปีน้ี หาย” จากน้ันตะลีตะลานตอบรับ ส่งิ ท่ีฉนั อาจสูญเสียไปถ้าไม่ได้
“วัฒนธรรมการดูแลเอาใจใส่ การนัดหมายไปรับกระเป๋าสตางค์ กระเป๋าคืน ฉนั จงึ หยิบขึ้นมาส่งให้
เปน็ หนทางสสู่ นั ตภิ าพ” ทำ� ให้ฉนั ทนั ที คณุ ปกรณ์ บอกวา่ ขอให้รบั ไว้ เพือ่
นกึ ถึงประสบการณ์ดีๆ น่าประทับ เปน็ การขอบคุณ คณุ ปกรณต์ อบว่า
ใจทเ่ี กิดข้นึ กบั ตวั เองในชว่ งต้นปี จงึ ใครท่ีเคยกระเป๋าสตางค์ “มันมากไปครบั ผมรับไม่ได้”
อยากแบง่ ปันแก่คุณผ้อู ่านค่ะ หาย คงเขา้ ใจความรสู้ ึกนเ้ี ป็นอยา่ ง
ดี เมื่อเอกสารบัตรส�ำคัญๆ ทุก ฉันขอบคณุ แลว้ ขอบคณุ อกี
เร่อื งกม็ อี ยู่วา่ ... อย่างมันอยู่ในนั้น ทั้งบัตรเอทีเอ็ม เราคุยกันถึงการพบกระเป๋าสตางค์
บ่ายวันหยุดนนั้ ขณะท่ีฉัน บัตรเครดิต บัตรประชาชน ใบขับข่ี ที่ไหน อย่างไร คุณปกรณ์เล่าว่า
เคลิม้ หลับไป เสียงโทรศัพท์มือถือ และบัตรอีกสารพัดท่ีคุณมีและยัด พนกั งานร้านอาหารท่ีฉันไปซ้อื พบ
ดังขนึ้ ฉันรับ “คุณธัญลักษณ์ใช่ มันเข้าไปในกระเป๋าสตางค์นั้น แค่ มันตกอยู่หน้าร้าน จึงนำ� ไปส่งให้
ไหมครับ” ฉนั ตอบ “ใช่ค่ะ” เสียง คิดเท่าน้ันแหละ ใจมันวูบ อย่างที่ หวั หนา้ แผนกอาหาร Take Home
ปลายสาย “ผมช่ือ ปกรณ์ บญุ รอด มีส�ำนวนว่า “ใจตกไปอยู่ท่ีตาตุ่ม” แลว้ จงึ สง่ ตอ่ ใหแ้ ผนกรปภ.ของหา้ ง
เป็นหัวหน้า รปภ. แผนกอาหาร “ตายแล้ว เงินจะเหลืออยู่ในบัญชี เปน็ ผู้ตดิ ต่อลกู ค้ามารับคนื
Take Home เดอะมอลล์บางกะปิ ธนาคารไหม บัตรเครดิตจะถูกใคร
คณุ ท�ำกระเปา๋ สตางค์ตกไว้ สะดวก ขโมยวงเงนิ ไปเทา่ ไหร่ จะตอ้ งมหี นี้ ฉนั เดินไปหาพนกั งานร้าน
มารับเม่ือไหรค่ รบั ” ที่ไม่ได้ก่อเท่าไรกัน จะอายัดบัตร อาหาร Take Home ซง่ึ อยตู่ รงนน้ั
ฉนั ซง่ึ สตยิ งั ไมก่ ลบั เขา้ รา่ งดี ต่างๆ ทันไหม จะต้องเสียเวลาไป ๓ คน ขอบคณุ พวกเขาทเี่ กบ็ กระเปา๋
ดว้ ยความงว่ งงนุ คอ่ ยๆ นึกทบทวน แจ้งบัตรประชาชนหาย แล้วต้อง สตางค์ไว้ พวกเขาผลดั กนั เลา่ ใหฟ้ งั
“กระเป๋าสตางค์?” แล้วลุกข้นึ ไป ทำ� บตั รใหม.่ ..” ความทกุ ขเ์ ริม่ กอ่ ตวั ฉันขอให้เขารับเงิน ๑,๐๐๐ บาท
ค้นหาดูในกระเป๋าถือ ฉับพลันนัน้ เม่ือนึกถงึ ส่งิ ทจ่ี ะตามมา แทนคำ� ขอบคณุ แต่ไมม่ ีใครยอมรบั
สติกลับเข้าร่างทันที เพราะกระเป๋า เงนิ นน้ั
เมื่อไปถึงจุดนัดหมาย คุณ
shutterstock • 1538449673 ปกรณ์น�ำกระเป๋าสตางค์ส่งคืนให้ สิ่งท่ีฉันพอจะท�ำได้ขณะน้ัน
ฉนั พร้อมบอกให้ฉันตรวจเช็คว่า ฉันซ้ืออาหารที่เขาท้ังสามคนท�ำ
ทุกอย่างอยู่ครบถ้วนดีหรอื ไม่ ฉัน ขาย แต่ก็ยังรู้สึกว่ามันไม่เพียง
เปดิ กระเปา๋ สตางค์ ทกุ อยา่ งอยคู่ รบ พอต่อสง่ิ ท่ีพวกเขาได้ช่วยฉนั ไว้
เงินในกระเปา๋ กย็ งั ครบถว้ น ในนั้นมี ฉนั จึงเดินไปหาซื้ออะไรเพื่อแทน
แบงคพ์ นั อยู่ ๑ ใบ ค�ำขอบคุณ พอดีกับในช่วงน้ันยัง
อยู่ในเทศกาลปีใหม่ ฉนั จึงได้ซื้อ

4 ผู้ไถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ขนมเค้กเพื่อเป็นการขอบคุณและ หวั หน้าพ่ีเขาดกี บั ลกู น้องมาก คอย พนักงานท่ีดี ในองค์กรใหญ่แห่ง
สวัสดีปีใหม่พวกเขาคนละกล่อง เอาใจใสด่ แู ลลกู นอ้ ง คอยสอนคอย หนึ่ง แม้พวกเขาจะเป็นคนเล็กๆ ใน
พ นัก ง า น ทั้ ง ส า ม ค น ยิม้ ก ว ้ า ง เตอื น โดยเฉพาะเรือ่ งเจอของลกู คา้ สงั คมใหญ่ เปน็ พนักงานขายอาหาร
ขอบคณุ ฉัน และบอกวา่ ไมต่ ้องซื้อ ท�ำตกหาย หรือลืม ให้รับผิดชอบ ที่เราจะพบเจอพวกเขาแค่ผิวเผิน
อะไรมาให้เลย ต่อหน้าที่” ฉันบอก “เสียดายจัง สง่ั อาหาร จา่ ยเงนิ รบั อาหาร หรอื
ท่ีไม่ได้เจอหัวหน้าท่ีดีของลูกน้อง รปภ. พนักงานรกั ษาความปลอดภยั
แล้วฉันก็ยิ่งซ้ึงใจมากข้ึน ฝากขอบคุณ และขอฝากอาหาร ทย่ี นื เปดิ ประตใู หเ้ ราเขา้ ออกหา้ ง แค่
ไปอีกกับค�ำพูดของน้องผู้หญิงคน ท่ีซ้ือให้หัวหน้าด้วยแล้วกันนะคะ” นน้ั จรงิ หรอื !
ท่ีเห็นกระเป๋าเป็นคนแรกและบอก “วา่ งๆ แลว้ จะมาอดุ หนนุ นะคะ” เรา
อีก ๒ คน เพ่ือเก็บและประสาน ขอบคุณกันและกัน แล้วจึงรำ�่ ลากัน ไม่ใชเ่ ลย...ความจรงิ แลว้ ใน
ส่งคืน เธอบอกว่า “แค่นกึ ถึงว่า สงั คมทเ่ี ราอยรู่ ว่ มกนั เราตา่ งพง่ึ พา
เจ้าของกระเป๋าจะล�ำบากเดือด นกึ ถึงเรอ่ื งราวที่เกิดขึ้น... กันและกัน เราต่างเกื้อกูลซึ่งกัน
ร้อน ต้องไปจัดการเก่ียวกับบัตร ฉนั ช่างโชคดีจรงิ ๆ ฉนั ได้กระเป๋า และกนั เราตา่ งได้รับการดูแลเอาใจ
ต่างๆ ที่หายไปแล้ว เห็นเจ้าของ สตางค์คืน ฉนั ได้รับพลังบวกเพม่ิ ใส่จาก ‘ใครๆ’ ท่ีเราไม่เคยรู้จักอีก
ได้คืนก็ดีใจแล้ว ไม่ต้องซื้ออะไร ขน้ึ ไดม้ ีประสบการณด์ ๆี ฉนั ได้รจู้ ัก มากมาย คนท่ีต่างก็ท�ำหน้าที่ของ
มาให้เลย” ตนให้ดีท่ีสุด รับผิดชอบงานที่ท�ำ
อย่างเต็มท่ี มีอยู่ในทุกๆ ท่ีเสมอ
เราคุยกันอีกสักพัก พ่ี เพราะฉะนน้ั ... อยา่ ลืมดูแลเอาใจใส่
พนักงานอีกคนเล่าว่า “ตอนเจอ คนที่อยู่รอบตัวคุณ... เพราะสักวัน
กระเป๋าสตางค์ก็พยายามเดินหา หน่ึง คณุ กจ็ ะไดร้ บั การดแู ลเอาใจใส่
เจ้าของ แต่ไม่เจอแล้ว ก็เลยส่ง จากพวกเขาเชน่ กัน
ให้กับหัวหน้าแผนก เขาเป็นคน
ประสานให้แผนกที่ติดต่อลูกค้ามา ภาพ: pixta.jp • 43067017
รับของคืน พอดีตอนน้ีเขาไม่อยู่
หัวหน้าพี่เขาเป็นคนประสานให้

สารบญั

ผู้ไถ่ ปีท่ี ๔๒ ฉบับท่ี ๑๑๕ มกราคม – เมษายน ๒๕๖๔

สังคม – การเมือง ๑๑ การศกึ ษา ๓๙

สรา้ งทัศนคตคิ วามเขา้ ใจ มนษุ ย์กับสันตภิ าพ
‘สงั คมท่พี งึ่ พาและเกือ้ กลู กนั ’ รศ.ดร.วไล ณ ปอ้ มเพชร
ระหวา่ งนายจ้างไทยและลกู จา้ งแรงงานขา้ มชาติ

ธัญลักษณ์ นวลักษณกวี สิทธมิ นุษยชน

จากมอื ถึงมือ: Hand to Hand ๒๐ ชาวบา้ นบางกลอย กบั สทิ ธิมนุษยชน ๗๕
ปฏบิ ัติการใหค้ วามชว่ ยเหลือด้านมนษุ ยธรรม ศราวฒุ ิ ประทุมราช

สพู่ ่นี อ้ งประชากรข้ามชาติ ส่ิงแวดล้อม - กลุ่มชาติพนั ธุ์
ท่ีไดร้ บั ผลกระทบจากโควิด-๑๙ ระลอกทส่ี อง

ธญั ลกั ษณ์ นวลักษณกวี “ใจเขา ใจเรา ใจแผน่ ดิน” ๕๗

แนวทางการทำ� งานของ LPN ๒๔ กบั การเผชิญปัญหาใหญอ่ ีกระลอกหนง่ึ
ในการสง่ เสรมิ สทิ ธิ ของชาวกะเหรยี่ งบางกลอย
และคุณภาพชวี ิตแรงงานขา้ มชาติ
องอาจ เดชา
ธัญลักษณ์ นวลักษณกวี

๒๖เร่อื งราวชวี ติ ‘หล้าเคตี’ จิตอาสาชาวเมียนมา ปกณิ กะ – วรรณกรรม

สอื่ กลางสรา้ งความเขา้ ใจระหว่างรัฐไทย บทกวเี ปดิ ปก: แสงไฟในกระท่อม (หนา้ แรก)
และชาวเมียนมา ในวิกฤติโควดิ -๑๙ ที่สมทุ รสาคร
ศวิ กานท์ ปทมุ สตู ิ
ธญั ลักษณ์ นวลักษณกวี ๖
ปกั ดอกไม้ในแจกันใจ: ไตร่ตรองชวี ิต:
๓๑บทบาท บนจ. ตน้ ทางน�ำเขา้ แรงงานข้ามชาติ วฒั นธรรมการดแู ลเอาใจใส่ น�ำสู่สนั ติ

กบั การส่งเสรมิ ศักดศ์ิ รคี วามเป็นมนุษย์ นรศิ มณขี าว
และสิทธิของแรงงานข้ามชาติ
พ้นื ท่เี ลก็ เลก็ : ฉันเปล่ียนโลกทงั้ ใบ ๔๒
ธัญลักษณ์ นวลกั ษณกวี
ดว้ ยการคยุ กบั ตวั เอง “สวสั ด.ี ..ตวั ฉนั ”
‘แสงไฟ’ ของ ‘คนหลงทางชวี ติ ’ ๔๗
นำ้� คา้ ง คำ� แดง
๕๔เนอ้ื ในหนงั : SOUL อัศจรรย์วิญญาณอลเวง
พระศาสนจักรคาทอลิก
กบั งานเยี่ยมผูต้ ้องขังในเรอื นจำ�
แมวอนิ ดี้
วรพจน์ สงิ หา ๗๒

นกเขาครวญ อาลยั ก่งิ ทเี่ คยเกาะ:
ชายทแ่ี อบซอ่ นตวั อย่หู ลังหมู่บ้าน

หญา้ นำ้� ทุง่ ขุนหลวง

6 ปักดอกไมใ้ นแจกันใจ
นริศ มณขี าว

ไตรต่ รองชีวิต: www.vectorstock.com

วฒั นธรรมการดูแลเอาใจใส่ น�ำสสู่ นั ติ

ขอสนั ตสิ ขุ ของพระเจา้ พระบิดา และพระเยซคู รสิ ต์ สถติ กับท่าน!
พระสันตะปาปาฟรังซิสได้มอบสารวันสันติสากลในปีน้ี เพื่อเชิญชวนเราให้
มีส่วนร่วมในการส่งเสริมวัฒนธรรมการดูแลเอาใจใส่ นำ� ครอบครัว ชุมชน สังคมโลก
ของเราสู่สนั ติ
การมีโอกาสพิจารณาไตร่ตรองชีวิตของเราอย่างลึกซึ้งในเรอื่ งวัฒนธรรมการ
ดูแลเอาใจใส่กับเพื่อนมนุษย์ และธรรมชาติ ตามแนวทางของสารวันสันติสากลในปีน้ี
เป็นหนทางหนึง่ ท่ีช่วยเพมิ่ แรงบันดาลใจ เพ่มิ ทางเลือกในการลงมือปฏิบัติเพ่ือให้โลก
ของเรามีสนั ตเิ พ่มิ มากยง่ิ ข้นึ ...

การดแู ลเอาใจใส่ในคริสต์ศาสนา ภาพ: www.heartmath.org

พระสนั ตะปาปาฟรงั ซสิ กลา่ วถงึ การดแู ลเอาใจ มอบให้มนุษย์เป็นนายและเป็นผู้ปกป้องสงิ่ สร้างท้ัง
ใสจ่ ากพระคัมภีร์ของชาวครสิ ต์ ซง่ึ สรปุ ได้ ๕ ประเดน็ หลาย
ดังน้ี
๓) มนุษย์ทุกคนมีศักดิ์ศรที ี่ล่วงละเมิดไม่ได้
๑) พระเจ้าเป็นผู้ ให้ก�ำ เนิดมนุษย์และความ เพราะมนษุ ยถ์ กู สรา้ งมาตามภาพลกั ษณข์ องพระเจา้ และ
สัมพันธ์ของมนุษย์กับพระเจ้า กับธรรมชาติ กับเพื่อน
มนษุ ย์ในฐานะทเี่ ปน็ พนี่ อ้ งกนั รวมถงึ การมคี วามซอ่ื สตั ย์
และยตุ ิธรรมตอ่ ผู้อน่ื

๒) พระเจ้าให้ความส�ำคัญกับการดูแลเอาใจใส่
การปกป้องคุ้มครอง และความสามารถในการเก้ือหนุน
ชีวติ ... พระองค์ทรงมอบความไว้วางใจแก่มนุษย์ ทรง

มสี ่วนร่วมในแผนการของพระเจา้ ทะนบุ �ำรุงรกั ษาความ 7ผไู้ ถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔
กลมกลนื ของสง่ิ สรา้ งของพระองค์
และผู้ท่ีต้องการความช่วยเหลือมากท่ีสุดจะได้รับการ
๔) การดูแลเอาใจใส่สิ่งสร้าง ด้วยการฟื้นฟู ดูแลเอาใจใส่และไดร้ บั โอกาสใหม่ในชวี ิต
ระเบยี บสังคม และความสนใจหว่ งใยต่อคนยากจน อาทิ
มกี ารหยดุ พัก เพ่ือพักการใช้ทดี่ ิน เพ่ือทาส ผทู้ ่ีเปน็ หนี้ ๕) ชุมชนให้ความช่วยเหลือสมาชิกชุมชนท่ี
ออ่ นแอทส่ี ดุ ... รวมถงึ การเรียกรอ้ งความยตุ ธิ รรมใหแ้ ก่
คนยากจน ซง่ึ เตม็ ไปดว้ ยความเปราะบางและไรอ้ ำ� นาจ...

คำ� ถามเพอื่ การไตรต่ รอง
• ท่านมีประสบการณ์กับการได้รับการดูแลเอาใจใส่อย่างไรบ้าง และท่านรู้สึกอย่างไรเมื่อได้รับการดูแล
เอาใจใส่
• ทา่ นมปี ระสบการณก์ บั การใหก้ ารดแู ลเอาใจใส่ การปกปอ้ งคมุ้ ครอง และเกอ้ื หนนุ ชีวติ ผคู้ น รวมถงึ ธรรมชาติ
สิง่ แวดล้อมอย่างไรบา้ ง

การดูแลเอาใจใส่ในชี วิตพระเยซูเจา้ ภาพ: catholicnews.ie

การดแู ลเอาใจใส่ เป็นพันธกิจของพระเยซูเจ้า วัฒนธรรมการดูแลเอาใจใส่ ในชีวิตของผู้เป็นศิษย์
พระสันตะปาปาฟรังซิสให้ความชัดเจนเก่ียว ตดิ ตามพระเยซเู จ้า

กับชีวติ พระเยซูเจ้าและศิษย์ผู้ติดตามพระองค์เพื่อ ๔) งานเพอื่ ความเมตตาทางจิตวญิ ญาณและทาง
เป็นแรงบันดาลใจและแบบอย่างแก่ครสิ ตชนเก่ียวกับ รา่ งกาย เปน็ หวั ใจสำ� คญั ของการปฏบิ ตั คิ วามรกั เมตตา
วฒั นธรรมการดแู ลเอาใจใสส่ รุปได้ ๕ ประเด็นต่อไปน้ี ศิษย์ผู้ติดตามพระเยซูเจ้าท�ำให้ชุมชนเป็นบ้านที่ต้อนรับ
ทกุ คน... หว่ งใยในความตอ้ งการของมนษุ ย์ทุกคน และ
๑) ชวี ติ และพันธกิจของพระเยซูเจ้า เป็นการ พรอ้ มทีจ่ ะดูแลเอาใจใสผ่ ้ทู ีต่ อ้ งการความช่วยเหลอื
แสดงถึงความรักขั้นสูงสุด ท่ีพระบิดาทรงมีต่อ
มนุษยชาติ พระเยซูเจ้า “ถูกส่งมาให้ประกาศข่าวดีแก่ ๕) งานของพระศาสนจักรต่อคนยากจน เป็น
คนยากจน ประกาศการปลดปล่อยแก่ผู้ถูกจองจ�ำ คืน งานท่ีมีความร่วมมือช่วยเหลือกัน มีสถาบันต่างๆ เกิด
สายตาใหแ้ กค่ นตาบอด และปลดปลอ่ ยผถู้ กู กดขี่ใหเ้ ปน็ ขึ้นมากมาย เพ่ือบรรเทาทุกข์ความขัดสนของมนุษย์
อสิ ระ” ในด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นโรงพยาบาล ท่ีพักส�ำหรับคน
ยากจน บ้านเด็กก�ำพร้า บ้านส�ำหรับเด็กทารกที่ถูก
๒) พระเยซเู จา้ ทรงดแู ลเอาใจใสผ่ เู้ จบ็ ปว่ ยทงั้ กาย ทอดทงิ้ ที่พักพงิ สำ� หรบั นกั เดนิ ทาง ฯลฯ
และวิญญาณ และทรงรกั ษาพวกเขา พระองคท์ รงใหอ้ ภยั
คนบาปและทรงประทานชวี ติ ใหมแ่ กพ่ วกเขา พระเยซเู จา้
ทรงดูแลเอาใจใส่มนุษย์ทุกคน พระองค์ทรงช่วยเหลือ
ดแู ลเอาใจใสผ่ คู้ นที่บาดเจ็บทั้งกายและใจ

๓) พระเยซูเจ้าทรงมอบพระองค์เองบนไม้
กางเขน เป็นการมอบพระองค์เพือ่ ดแู ลเอาใจใส่เรา เพอื่
ปลดปลอ่ ยเราใหเ้ ปน็ อสิ ระจากการเปน็ ทาสของบาปและ
ความตาย  การสละชวี ติ ของพระองค์เพื่อมอบเป็นของ
ขวญั นน้ั พระเยซเู จา้ ทรงเปดิ เสน้ ทางแหง่ ความรกั ใหแ้ ก่
เรา และพระองค์ทรงตรสั กับเราแต่ละคน ใหท้ ำ� ตามพระ
องค์ ใหเ้ ราออกไปและทำ� เชน่ เดยี วกับพระองค์

8 ผ้ไู ถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ค�ำถามเพ่ือการไตรต่ รอง
• สิง่ ทท่ี ่านได้รับจากการไตร่ตรองชวี ิตของท่านตามแนวทางของพระเยซเู จ้าและศษิ ย์ผ้ตู ดิ ตามพระองค?์

หลักพืน้ ฐานของวัฒนธรรมการดูแลเอาใจใส่

พระสันตะปาปาฟรังซิส ยังได้กล่าวถึงหลัก
พ้ืนฐานของวฒั นธรรมการดแู ลเอาใจใส่ ตามคำ� สอน
ดา้ นสงั คมของพระศาสนจกั รคาทอลิกดงั ต่อไปน้ี
ภาพ: www.tnp.no
ภาพ: www.unitedworldproject.org ๑) กจิ เมตตา ๓) การมุง่ สร้างประโยชนผ์ าสุกสว่ นรวม
กิจเมตตาอันกระตือรือร้น เต็มไปด้วยชีวิตชวี า ทุกแง่มุมของชวี ติ ทางสังคม การเมือง และ

ของคริสตชน เป็นหัวใจส�ำคัญของหลักค�ำสอนด้าน เศรษฐกจิ จะบรรลจุ ดุ หมายปลายทางไดอ้ ยา่ งเตม็ เปย่ี ม
สงั คมของพระศาสนจกั ร เปน็ “หลักพื้นฐาน” ของการ เมอื่ ทำ� เพอ่ื ประโยชน์ส่วนรวม
ดูแลเอาใจใส่
แผนงานและโครงการต่างๆ ของเรา ควรค�ำนึง
๒) ความมุ่งม่นั ในการส่งเสรมิ ศักดศิ์ รีของ ถึงผลกระทบท่ีมีต่อครอบครัวมนุษยชาติเสมอ และ
มนษุ ย์แต่ละคน พจิ ารณาถงึ ผลทจ่ี ะเกดิ ข้นึ จากโครงการเหลา่ นตี้ อ่ ชนรนุ่
ปจั จุบนั และรนุ่ ตอ่ ๆ ไป
มนุษย์แต่ละคนล้วนมีจุดหมายปลายทางใน
ตนเอง แต่ไม่ใช่เพื่อประโยชน์ของตนเท่านน้ั มนุษย์ถูก “เราอยู่ในเรอื ล�ำเดียวกัน พวกเราทุกคนเปราะ
สร้างให้อยรู่ ว่ มกนั ในครอบครัว ชุมชน และสังคม โดยที่ บางและสับสน แต่ในขณะเดียวกัน มีความส�ำคัญและ
ทกุ คนมศี กั ด์ิศรีเท่าเทยี มกนั จำ� เปน็ ทพี่ วกเราทกุ คนไดร้ บั เรียกใหพ้ ายเรอื ไปดว้ ยกนั ”
เนือ่ งจาก “ไม่มีใครได้รับความรอดด้วยตัวเอง”…
มนุษย์มีหน้าท่ีต่างๆ ด้วยเช่นเดียวกับที่มนุษย์
มคี วามรบั ผิดชอบ ในการต้อนรบั และชว่ ยเหลือผ้ยู ากไร้
ผ้ปู ่วย ผ้ถู กู กีดกนั และทุกคนที่เป็น “เพอ่ื นบา้ นใกลแ้ ละ
ไกล ทง้ั ในแง่พื้นท่ีและเวลา”

๔) ความเปน็ ปึกแผ่นหน่ึงเดียวกนั กบั คน
ยากจนและผูท้ เ่ี ปราะบาง

ความเป็นปึกแผ่นหน่ึงเดียวกัน เป็นการ
แสดงออกถึงความรักท่ีเรามีต่อผู้อ่ืนอย่างเป็นรูปธรรม
เป็นความต้ังใจที่แน่วแน่และอดทนท่ีจะอุทิศตนเพ่ือ
ประโยชนส์ ว่ นรวมของทกุ คนและแต่ละคน

ความเป็นปึกแผ่นหน่ึงเดียวกันช่วยให้เราค�ำนงึ
ถึงผู้อ่ืน ไม่ว่าจะเป็นบุคคล หรือในวงกว้างมากขึน้ ใน
ฐานะของประชาชน หรอื ประเทศ

9ผไู้ ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ทกุ คนมคี ณุ คา่ เปน็ เพอ่ื นบา้ นของเรา เพอ่ื นรว่ ม
เดินทางของเรา ทีร่ ับเรยี กให้มีสว่ นรว่ มเช่นเดยี วกบั เรา
ทุกคนไดร้ บั เชญิ จากพระเจ้าอยา่ งเท่าเทียมกัน

๕) ความห่วงใยในการปกป้องคมุ้ ครองสงิ่ ภาพ: www.scholastic.com
สรา้ ง
ความอ่อนโยน เมตตากรุณา และความหว่ งใยต่อเพือ่ น
เราตระหนกั ดีว่าสง่ิ สร้างท้ังมวลเชือ่ มโยงซ่ึงกัน มนษุ ย์ของเรา”
และกัน เรามีความจ�ำเป็นที่เราต้องรับฟังเสียงร้องของ
คนยากจน และในเวลาเดียวกัน ก็รับฟังเสียงร้องของ “สันตภิ าพ ความยุตธิ รรม และการดแู ลเอาใจ
สงิ่ สรา้ งด้วย ใสส่ ่งิ สร้าง” เปน็ คำ� ถาม ๓ ประการ ทเี่ ชื่อมโยงกันโดย
เนื้อแท้ และไมส่ ามารถแยกออกจากกันในทางปฏบิ ัติ
การรับฟังอย่างสม่�ำเสมอและต้ังใจ น�ำไปสู่การ
ดูแลเอาใจใส่อย่างมีประสิทธิผลต่อโลกซึ่งเป็นบ้านท่ี
เราอาศัยอยู่ร่วมกัน และเพื่อพี่น้องหญิงชายของเรา ท่ี
ต้องการความช่วยเหลอื

“ความรู้สึกใกล้ชดิ เป็นหน่งึ เดียวอย่างลึกซึ้งกับ
ธรรมชาติไม่อาจเปน็ ความจริงได้ หากหวั ใจของเราขาด

ค�ำถามเพ่ือการไตรต่ รอง
• หลกั พ้นื ฐานของวฒั นธรรมการดูแลเอาใจใส่ในเรือ่ งใด ทีก่ ระทบใจทา่ น หรอื มีความหมายต่อท่าน?
• ท่านปรารถนาจะนำ� หลักพนื้ ฐานของการดแู ลเอาใจใส่ไปประยุกต์ใช้ในชวี ติ ของท่านอยา่ งไรบ้าง?

การศกึ ษาเพ่ือวัฒนธรรมแห่งการเอาใจใส่ ภาพ: www.scholastic.com

พระสันตะปาปาฟรังซสิ ยงั ไดเ้ ขียนใหแ้ นวทาง
เพ่ือการส่งเสริมวัฒนธรรมการดแู ลเอาใจใส่ จ�ำเปน็
ตอ้ งมกี ระบวนการศกึ ษา ดงั ตอ่ ไปน้ี

๑) เร่มิ ตน้ ท่ีครอบครัว
การใหก้ ารศกึ ษาดา้ นการดแู ลเอาใจใสเ่ ร่มิ ตน้ ใน

ครอบครัว ซ่ึงเป็นแก่นกลางทางธรรมชาติและพ้ืนฐาน
ของสงั คม เป็นสถานท่ที ่เี ราเรียนรู้การมีความสัมพันธ์
กับผู้อื่นด้วยจติ วญิ ญาณแห่งการเคารพซ่ึงกันและกัน
รวมทั้งการสนับสนุนครอบครัวให้อยู่ในสภาพที่เอื้อ
อ�ำนวย ตอ่ การปฏบิ ตั ิหน้าที่ท่ีสำ� คญั นี้ดว้ ย

10 ผู้ไถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

๒) โรงเรียน มหาวิทยาลยั สือ่ สารมวลชน
ความร่วมมือกับครอบครัว โรงเรียนและมหา-

วิทยาลัย สื่อสารมวลชน เพ่ือถ่ายทอดระบบคุณค่า
บนพ้ืนฐานของการยอมรับศักดิ์ศรีของมนุษย์แต่ละคน
แต่ละภาษา ชาติพนั ธ์ุ ชมุ ชน และบุคคล ตลอดจนสทิ ธิ
ขน้ั พืน้ ฐานท่ีเกิดจากการยอมรบั นั้น การศกึ ษาเปน็ หนึง่
ในเสาหลักของสังคมที่มีภราดรภาพ และสังคมเป็น
ธรรมมากข้ึน

๓) ศาสนา ภาพ: www.scholastic.com
บรรดาศาสนาโดยทั่วไป ผู้น�ำทางศาสนา

สามารถมีบทบาทในการถ่ายทอดคุณค่าของความเป็น
ปึกแผ่นหนง่ึ เดียวกัน การเคารพความแตกต่าง และ
ความหว่ งใยตอ่ พนี่ อ้ งหญงิ ชายท่ขี ัดสนท่สี ดุ

๔) องคก์ รและทุกคนท่เี ก่ียวข้อง ของ “การศกึ ษาทเี่ ปดิ กวา้ งและครอบคลมุ ทกุ คนมากข้นึ
สนับสนุนให้ทุกคนที่มีส่วนร่วมในการให้บริการ มีการรบั ฟังอยา่ งอดทน มกี ารเสวนาทส่ี รา้ งสรรค์ และ
ความเขา้ ใจซ่ึงกนั และกันท่ดี ีขึ้น”
สาธารณะ องคก์ ารระหวา่ งประเทศทง้ั ภาครฐั และเอกชน
และคนอน่ื ๆ ทกุ คนทเ่ี กย่ี วขอ้ งใหท้ ำ� งานมงุ่ ไปสเู่ ปา้ หมาย

ค�ำถามเพอ่ื การไตรต่ รอง
• ทา่ นมีความปรารถนาท่ีจะสนับสนนุ การศึกษาเพ่อื วฒั นธรรมแหง่ การเอาใจใส่ในครอบครวั ในการทำ� งาน
และชวี ติ ประจำ� วันของทา่ นอยา่ งไรบา้ ง?

หวงั วา่ การไตรต่ รองชีวติ : วฒั นธรรมการดแู ลเอาใจใสน่ �ำสสู่ นั ติ จะชว่ ยใหท้ า่ นผอู้ า่ นมกี ำ� ลงั ใจเพม่ิ มากขึ้นใน
การลงมอื ทำ� เพอื่ ชว่ ยใหค้ รอบครวั ทท่ี �ำงาน ชุมชน สงั คม ธรรมชาติ สงิ่ แวดลอ้ ม บา้ นสว่ นรวมของเราเปลยี่ นแปลง
ไปในทางทสี่ ง่ เสรมิ ชวี ิตทกุ ชวี ิตท้ังในปจั จบุ นั และอนาคต

ขอพระบิดาเจ้า พระเยซูคริสต์ และแม่พระอวยพรแด่ท่านและครอบครัวให้มีความสุข สันติในชีวิตและจติ ใจ
ขอใหค้ วามตัง้ ใจดี และความมีนำ�้ ใจจงบงั เกิดผลดตี ่อตัวทา่ น ผู้คน และธรรมชาตสิ ิง่ แวดลอ้ มตลอดไป

บทความ 11

ธัญลักษณ์ นวลักษณกวี เรอ่ื ง/สัมภาษณ์

“วฒั นธรรมการดแู ลเอาใจใส่ เป็นหนทางสูส่ ันติภาพ”

สร้างทัศนคตคิ วามเขา้ ใจ ‘สงั คมท่ีพ่งึ พาและเกือ้ กลู กนั ’

ระหวา่ ง นายจา้ งไทย และ ลกู จา้ งแรงงานขา้ มชาติ

ภาพ: matichon-co-th

ณ ต�ำบลบ่อวิน อำ� เภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี
ย่านนคิ มอุตสาหกรรมใหญท่ ่ีประกอบไปดว้ ยโรงงานอุตสาหกรรมจำ� นวนมาก

จากถนนใหญ่ สองฟากฝั่ง พันคน ในโรงงานของทุนจีนท่ีนิคม

เปน็ พน้ื ทที่ ม่ี ีโรงงานใหญน่ อ้ ยใหเ้ รา อุตสาหกรรม ทุกวันนพ้ี ี่ออยและ

ได้เห็นถึงความเป็นเขตเศรษฐกิจ น้องรวด ผูกสมคั รรักใคร่เป็นพส่ี าว

ฟนั เฟอื งหลกั ทข่ี บั เคลอื่ นประเทศไทย นอ้ งสาวทรี่ ู้ใจกนั และตา่ งชว่ ยเหลอื

...ลึกเข้ามาในซอย ใกล้กับมัสยิด เอือ้ อาทรกนั และกัน

นูรุ้ลอิสลาม (บ้านพันเสด็จใน) มี แต่กว่าจะมาถึงวันน้ี วันที่

ชุมชนที่แรงงานชาวเมียนมาและ แรงงานข้ามชาติคนหน่งึ ยอมจาก

กมั พชู า ไดพ้ กั อาศยั อยอู่ ยา่ งมคี วาม บ้านเกดิ เมอื งนอนของเธอ ออกมา

สุข ภายใต้ร่มเงาของนายจ้างคน เผชิญโชคชะตา ด้วยความหวังที่จะ

ไทยที่มองเห็นในคุณค่าความเป็น มงี าน มีเงิน มีชวี ติ ท่ดี ขี ึ้นกวา่ ที่เปน็

มนุษย์ท่ีเท่าเทียมกันของทุกผู้คน อยู่ ซึ่งเส้นทางของแรงงานข้าม

ไม่วา่ จะเปน็ เช้อื ชาติใดๆ ชาตสิ ว่ นใหญ่ทีเ่ ขา้ มาท�ำงานในไทย

ออย และรวด ลูกจ้างชาว นั้น ไม่ได้แตกตา่ งกันนัก คือเขา้ มา

กัมพชู า ๒ สาวต่างวัย ออยอายุ ๓๗ แบบถูกกฎหมาย และเข้ามาแบบ ง่ายกว่า เข้ามากับรถกระบะ เขาใส่

ปี สว่ นรวดอายุ ๒๓ ปี จากเพอื่ นรว่ ม ผดิ กฎหมาย คนเยอะได้ประมาณ ๒๐ คน ก็ต้อง

งานที่ต้องท�ำงานร่วมกันมาหลาย ออย นึกทบทวนเรือ่ งราว นอนทบั กนั เสยี เงนิ ใหน้ ายหนา้ เยอะ

ปี กับงานขายอาหารและเครอ่ื งด่ืม เล่าถึงการเข้ามาในไทยของเธอ เขาคดิ หวั ละ ๘,๐๐๐ บาท เขาบอกวา่

ประเภทลูกช้นิ ทอด ผลไม้ และนำ้� “บ้านหนูติดตลาดโรงเกลือ แต่เข้า เขาแบ่งให้ต�ำรวจชายแดนกัมพูชา

ปั่น ให้กับคนงานท่ีมีจ�ำนวนหลาย มาแบบผิดกฎหมาย มันเข้ามาได้ กบั ชายแดนไทย เขากแ็ บง่ กนั ”

12 ผู้ไถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ออยแต่งงานมีครอบครัว ไป แล้วแม่ของเธอกับลูกๆ จะอยู่ แต่เขาไม่ขึ้นค่าแรงให้หนู หนูก็
แล้ว เธอมีลกู ๒ คน ออยจากบา้ น กนั อยา่ งไร ในหว้ งเวลาน้นั ส�ำหรับ ขอร้องเขาว่า พีห่ นูขอ ๔๐๐ ได้ไหม
เกิด จากคนท่ีเธอรักและรักเธอมา ออย มแี ตเ่ ดนิ หน้าต่อไปเทา่ นัน้ จะ เพราะเรากต็ อ้ งเชา่ หอ้ งดว้ ย เขาชว่ ย
ในวนั ทล่ี กู คนเลก็ ของเธอลมื ตามาดู ถอยหลังกลบั ไม่ไดเ้ ดด็ ขาด! หนูเดือนละ ๑,๐๐๐ แล้ว แต่รวม
โลกไดเ้ พยี งหน่งึ อาทติ ย์ ออยฝากฝงั ค่าแรงก็ได้เดือนละ ๑๐,๐๐๐ เอง
ให้แม่ของเธอช่วยดูแลเลี้ยงดูลูกๆ “หนูไปท�ำท่ีใหม่ เถ้าแก่ ค่าวีซ่าก็แพง สองปีก็ ๑๔,๐๐๐ -
แทนเธอ เพ่ือให้เธอได้ออกมาหา กอ่ สร้างเขาก็ไม่รับแล้ว เราพดู ไทย ๑๕,๐๐๐ หนูไม่ไหวก็เลยขอเขา
งานทำ� สง่ เงนิ กลบั ไปชว่ ยครอบครวั ได้นดิ หน่อย ก็เลยไปของานร้าน กลบั บ้าน”
อาหารท�ำ เป็นเด็กเสิร์ฟ ล้างจาน
เหตผุ ลของแรงงานขา้ มชาติ พอรัฐบาลเขาให้ต่อบัตรสีชมพู๑ แล้วจุดเปล่ียนชีวิตของออย
ท่ีเข้ามาท�ำงานในไทยนนั้ เหมือนๆ เถ้าแก่ร้านอาหารเขาเลยพาไปท�ำ ก็เร่มิ ข้นึ อีกครั้ง แต่ครั้งนี้สายลม
กัน “เราจน ไม่มีตังค์ เราก็ต้องมา บัตรสีชมพู ต้ังแต่นั้นก็เลยท�ำงาน แห่งโชคชะตาได้น�ำพาชวี ิตของออย
ทีบ่ ้าน รัฐบาลหนูกแ็ ย่มาก” ถกู กฎหมาย เขาใหเ้ งนิ เรา แล้วเขา ใหพ้ บหนทางทส่ี วา่ งสดใส เปน็ หมดุ
ก็หักเงนิ ท�ำงานเราด้วย อย่างเสีย หมายทอี่ อยสามารถตงั้ หลกั ตงั้ ฐาน
แล้วเรือ่ งราวเส้นทางชวี ติ ค่าท�ำบัตร ๑๔.๐๐๐ บาท เขาก็หัก ไดอ้ ยา่ งม่นั คง
ของออยในเมืองไทยก็เรมิ่ ต้น “มา วันละ ๑๐๐ บาท”
ถึงเมืองไทย ตอนนนั้ หนูมาอยู่ “มีเพ่ือนเขมรด้วยกัน เขา
ชลบรุ ี เขามาสง่ แลว้ เถา้ แกก่ อ่ สรา้ ง ออยท�ำงานที่ร้านอาหารอยู่ แนะนำ� มาทำ� แถวๆ น้แี หละ กม็ าท�ำ
ก็มารับไปท�ำงาน แต่ท�ำได้อาทิตย์ ได้ ๒ ปีครง่ึ จงึ ลาออก เธอเล่าถึง ก่อสร้างได้อาทิตย์หนึ่ง แต่เขาไม่
เดียว รัฐบาลเขาประกาศจับคนท่ี เหตุผลที่ลาออกว่า “ได้เงินวันละ เบกิ เงินให้ มคี นเขมรเหมอื นกนั เขา
ผิดกฎหมายส่งกลับประเทศ ตอน ๓๐๐ บาท แต่ไม่ข้นึ คนมาทีหลัง รจู้ กั เจ๊ เจก๊ ำ� ลงั ขาดคน หนกู ม็ พี รอ้ ม
น้นั รัฐบาลเขามีเลือกต้ังใหม่ เขา เขาไดว้ นั ละ๕๐๐บาท เพราะเขาบอก ท้ังบตั รสีชมพถู กู ตอ้ งทกุ อย่าง”
ให้ส่งเขมรกลับประเทศ คนอ่ืนเขา ว่าเข้างานตีส่ี เลิกตีหนึง่ เถ้าแก่
กลับหมด เหลอื แต่หนู เพราะเรากู้ เขาก็เลยให้ ๓๐๐ ไม่มีโอทีเลยนะ ออย เข้ามาเป็นคนงานของ
เงนิ เขามาด้วย กู้จากธนาคารเขมร เปน็ เดก็ เสริ ฟ์ รา้ นอาหาร ขายสม้ ตำ� เจ๊ หรอื คุณนาย ท่ีเข้าไปเปิดร้าน
มา ๒๐,๐๐๐ เรากเ็ อาทด่ี นิ ทบ่ี า้ นเรา ลาบก้อยไก่ย่าง เขาก็ให้กินอยู่แล้ว ขายอาหารและเคร่อื งดื่มในโรงงาน
ไปจ�ำนองไว้ จ่ายดอกเขาทุกเดือน เพราะขายอาหาร แต่ว่าค่าแรงมัน ของทนุ จีน ตง้ั แต่เม่อื ๔-๕ ปีทแี่ ล้ว
เดอื นละ๓,๐๐๐กวา่ เราทำ� งานกเ็ กบ็ น้อย ตอนนนั้ ต่อพาสปอร์ตก็แพง
ไว้กนิ ด้วย จนเงนิ เดือนออก เก็บให้ “หนูขายผลไม้ ลูกชนิ้ ทอด
คนทบี่ ้าน (ทก่ี ัมพชู า) กินดว้ ย” น้�ำปน่ั ขายให้โรงงานจนี เขามคี นงาน
หลายพนั คน ทำ� งานทกุ วนั จนั ทรถ์ งึ
ภาระที่แบกไว้มันช่างหนัก อาทติ ย์ ไมม่ วี นั หยุด โรงงานนนั้ เขา
หนาส�ำหรับผู้หญิงคนหน่ึง แม่ท่ี มกี ะกลางวนั และมีกะกลางคืนด้วย
ต้องยอมผละลูกน้อยออกจากอก คนตอนเชา้ กม็ ี ๒ คน หนทู ำ� กะกลาง
ในวัยท่ีทารกน้อยควรจะได้อิ่มอุ่น คนื เข้าบ่ายสาม ท�ำถงึ แค่ ๘ ถึง ๑๐
จากอกของแม่ ประกอบกับหน้ีก้อน โมง เราก็มีเวลาพักผ่อนเยอะ วัน
โตทมี่ แี ตจ่ ะพอกพนู ข้นึ หากไมม่ งี าน ไหนท่เี ราเหนอ่ื ยมาก อยากพักกข็ อ
ไม่มีเงินมาใช้หนี้ ท่ีดินผืนเดียวที่ เจา้ นายหยุด ๑ วนั เรากห็ ยุดได้ แต่
เป็นสมบัติของครอบครัวคงจะสูญ เราก็ไม่อยากหยุดเพราะว่าเราไม่มี
โอที ก็เลยไม่ได้หยดุ เลย”

๑ บตั รประจ�ำตัวคนซึ่งไมม่ สี ัญชาติไทย ส�ำหรับแรงงานข้ามชาติ ๓ ประเทศ เมียนมา, ลาว, กัมพชู า ท่มี บี ตั รชมพู แสดงวา่ เป็นแรงงาน
ที่ได้รับการผ่อนผนั ให้อย่แู ละทำ� งานในประเทศไทยเป็นการช่ัวคราว

13ผไู้ ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

“ทำ� ทน่ี ่ีได้ ๔ ปแี ลว้ อยกู่ บั เจ๊ ได้รับผลกระทบต่ออาชีพและราย หากถามถงึ ความหวงั ความ
สบาย ท�ำงานวันเวน้ วนั ห้องกอ็ ยู่ดี ได้กันไปถ้วนหน้า ส�ำหรับออยและ ฝันของแรงงานข้ามชาติคนหน่งึ
คา่ หอ้ งก็ไมแ่ พง เดอื นละ ๑,๕๐๐ มา เพ่ือนแรงงานข้ามชาติที่นี่ ถือเป็น วางแผนชีวติ ในอนาคตไว้อย่างไร
ท�ำงานที่น่กี ็พอใจแล้วเพราะว่าเจ้า โชคดีของเธอที่มีนายจ้างท่ีเห็นใจ ส�ำหรับออย เธอบอกว่า “ก็ยังไม่
นายเขาก็ดี เราท�ำงานก็ท�ำตลอด และเข้าอกเข้าใจลูกจ้างข้ามชาติท่ี คิดถึงเพราะว่าทุกวันยังล�ำบากอยู่
ปี เงินเดอื นออกทุกวนั วนั ละ ๔๐๐ อยู่ในความดูแลของตน คงอีกหลายปี หนูมีลูก ๒ คน ลูก
เบิกเงินสดเลย อาหารการกินเรา คนโตอายุ ๑๑ ปี คนเลก็ ๘ ปี แมแ่ ก่
ก็ซ้ือกินเอง ท่ีโรงงานเขามีอาหาร ออย บอกถึงภาระในส่วน (ยาย) ชว่ ยเลย้ี งใหอ้ ยทู่ กี่ มั พชู า เราก็
เราก็ซ้ืออาหารจานเดียวราคา ๓๐- นีข้ องเธอว่า “คุณนายก็เคลียร์ ตอ้ งใชป้ ระหยดั ทกุ วนั นเี้ ศรษฐกจิ ไม่
๓๕ บาท แลว้ แตเ่ ราเอาหลายอยา่ ง ทงั้ หมดใหก้ อ่ น เขาก็ค่อยมาทยอย ดี เราใชอ้ ะไรกต็ อ้ งคดิ ทุกอยา่ ง ต้อง
บางทีไมอ่ ยากกนิ กต็ ม้ มามา่ ” หักจากลูกน้องวันละร้อย เพราะ ประหยัดหน่อย เราก็ทนอยู่ที่นอี่ ีก
ค่าแรงคนละ ๔๐๐ บาท อีก ๓๐๐ ๒-๓ ปี ดีข้ึนกว่านี้ เราก็จะกลับไป
ปัญหาหลักของแรงงาน เรากซ็ อ้ื กินซ้อื ใช้ และส่งกลบั บา้ น” อยู่บ้าน คา้ ขายนิดหนอ่ ย กจ็ ะเลี้ยง
ข้ามชาติส่วนใหญ่ก็คือ ค่าใช้จ่าย ชพี อย่ตู ่อได้”
ในการต่อใบอนุญาตในการท�ำงาน ชีวติ ทกุ วนั นขี้ องออย มลี กู ๆ
ค่าท�ำพาสปอร์ต ค่าต่อวีซ่า ค่า และแม่ทก่ี มั พูชา เปน็ นำ้� ทิพยท์ ่ีช่วย สุดท้าย เม่ือถามออยว่า
ตรวจสุขภาพ และที่เพิ่มเข้ามา หล่อเลี้ยงชีวติ ให้เธอมีพลังและมี อยากบอกอะไรนายจา้ งบา้ ง?
ในช่วงโควดิ -๑๙ ก็คือ ค่าตรวจ ก�ำลังใจท่ีจะท�ำงานเพื่อส่งเงนิ กลับ
โควดิ -๑๙ ค่าจัดเก็บอัตลักษณ์ ไปให้ครอบครัวได้มีความเป็นอยู่ที่ “หนูอยากจะบอกเขาวา่ หนู
บุคคล (Biometrics) และต้องซื้อ ดขี ึ้น ออยเลา่ ถงึ ครอบครวั ทกี่ มั พชู า มคี วามสขุ มาก แตก่ อ่ นจะมาเจอเขา
ประกันสุขภาพ ๒ ปี เหล่าน้ีล้วน วา่ “โทรคยุ กบั ลกู ทกุ วนั บา้ นติดโรง หนกู ็ล�ำบาก เงินเดือนก็ออกเปน็ วีค
เป็นภาระค่าใช้จ่ายท่ีแรงงานข้าม เกลือก็มีเบอร์ ไทยติดต่อได้ทุกวัน เปน็ เดอื น ทบ่ี า้ นเงินไมพ่ อใช้ จะโอน
ชาติต้องแบกรับ เป็นเงนิ จ�ำนวน มีเฟซบุ๊กก็โทรเห็นหน้ากันทุกวัน ไปก็โอนไม่ได้ แตม่ าอยกู่ บั เขารสู้ กึ มี
หลักหมื่นถึงเกือบสองหมื่นบาท แต่ก่อนไม่มีก็ไม่เห็นหน้าลูก ได้ยิน ความสุขเพราะเงนิ เดือนออกทุกวัน
เลยทีเดยี ว แต่เสียง ก็คุยกันทุกวันเพราะแม่ เขาดูแลพวกหนูดี เวลามีตรุษจนี
อายุเยอะแล้ว จริงๆ ก็อยากให้แม่ ปีใหม่ สงกรานต์ เขาก็เลี้ยง เขามี
ย่งิ ในสถานการณ์โควดิ -๑๙ มา แตเ่ ราตา่ งดา้ วตอ้ งเสยี คา่ ตอ่ วซี า่ ซ้ือของแจกทุกคน ลูกน้องมีเยอะ
ทสี่ ง่ ผลกระทบตอ่ ธรุ กจิ สว่ นใหญ่ใน ทำ� วีซ่าเยอะ กเ็ ลยไม่มา เราตา่ งดา้ ว เขาก็แบ่งใหเ้ ท่าๆ กัน”
ประเทศ ทั้งนายจา้ งและลกู จา้ งต่าง ตอ้ งเสยี ทกุ อย่าง”

รวด แรงงานชาวกัมพชู า อายุ ๒๓ ปี คู่หคู ูท่ �ำงานของออย

ส�ำหรับ รวด เธอเป็นลูก ค้าขายที่โรงงาน ทุกวันนีก้ ็ขายร่วม
คนโต มีนอ้ งอกี ๒ คน แม่ของรวด กนั กับพีอ่ อย”
ท�ำงานเป็นแม่บ้านให้กับบ้านของ
คณุ นาย หรือ เจ๊ ปจั จุบัน พ่อและนอ้ งชาย ๒
คน กลบั ไปอยูท่ ่ีกมั พูชาแล้ว เพราะ
รวด เล่าว่า “ท�ำท่ีนี่ได้ ๘ ส�ำหรับแรงงานข้ามชาติที่เข้ามา
ปีแล้ว พ่อกับแม่หนูมาก่อน แม่ ทำ� งานในไทยนั้น อยา่ งไรเสยี ยอ่ มมี
มาอยู่ไทยก่อนครึ่งปี แม่ท�ำงานท่ี ความฝนั ทจี่ ะกลบั ไปลงหลกั ปกั ฐาน

น่ีเป็นแม่บ้าน หนูมาทีหลัง เคย อยทู่ บี่ า้ นเกดิ เมอื งนอนของพวกเขา
ท�ำก่อสร้าง เลิกจากก่อสร้างก็มา พ่อของรวดก็เช่นกัน เมื่อท�ำงาน

14 ผ้ไู ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

และสามารถเก็บเงนิ ได้จ�ำนวนหนึ่ง ประมาณ ๒,๐๐๐ กวา่ บาท แต่เดี๋ยว ยากจน วันนพ้ี อกินพอใช้ โอเคอยู่
แล้ว พ่อและน้องชายคนที่สองถัด น้เี รามพี าสปอร์ต กจ็ า่ ยแคค่ ่ารถไม่ คะ่ ขอบคุณเขามาก”
จากเธอจึงกลับไปอยู่บ้าน เริม่ วาง ก่ีร้อย เถ้าแก่ออกให้ด้วย ท�ำงาน
รากฐานอาชีพเล้ียงปลาไว้รองรับ แลว้ กห็ กั ไป”
ครอบครัวที่จะกลับไปอยู่ด้วยกันใน
อนาคต โดยตวั รวดเองกช็ ว่ ยสง่ นอ้ ง ส�ำหรับความหวัง ความ
คนเลก็ ให้ไดเ้ รียนหนังสอื ซ่งึ ขณะนี้ ฝันในอนาคตของรวดก็คือ “หนู
น้องชายของเธอเรยี นอยู่ ม.๑ แล้ว อยากไปเรียนต่อ อยากเรยี นภาษา
เกาหลี หนเู ลิกเรียนต้งั แต่ ม.๑ เขา้
รวด บอกว่า “พ่อกลับบ้าน มาไทย อยากไปทำ� งานทเ่ี กาหลี รอ
ไปแล้วกับน้อง หนูก็อยู่นี่ ๒ คน ให้โควิดหมดกอ่ นคอ่ ยไป จะไปตอ้ ง
กับแม่ เดือนหนึ่งก็ส่งเงินกลับ สอบกอ่ น”
บ้าน ๑๐,๐๐๐ - ๒๐,๐๐๐ ใช้หน้ี
ด้วย กู้เงินธนาคารเขมร เป็นเงิน สุดท้าย รวด อยากบอกกบั
ไทยก็ ๑๐๐,๐๐๐ กพ็ อกินพอใช้ เรา นายจ้างของเธอว่า “อยากขอบคุณ
มาผิดกฎหมาย ตอนมาเสียค่ารถ เขาเพราะอยกู่ ับเขาสบายดี ไม่เดอื ด
ร้อนอะไรมาก พอกินพอใช้ ต้ังแต่

วถิ ีพ่งึ พาและเกือ้ กลู กัน ระหวา่ งนายจา้ ง - ลกู จ้าง
“ผมกช็ ่ วยนายจ้าง นายจ้างก็ช่ วยผม”

เร มี หวั หน้าคนงานชาย ชาวเมยี นมา อายุ ๓๖ ปี พ่เี รของนอ้ งๆ ชาวเมยี นมาและกมั พชู า

เร เป็นหัวหน้าคนงาน “แรกเขา้ มาไมถ่ กู ตอ้ ง มาอยแู่ มส่ อด ข้างขวา โดนสองคนเลย”
เมียนมาและกัมพูชาท้ังหมดใน ทำ� พาสปอร์ตไดแ้ ล้ว เข้ามาอยู่ได”้ ชะตาชวี ติ ของเรตอ้ งพลกิ ผนั
โรงงาน มีหน้าท่ีคอยก�ำกับดูแล
ลูกน้อง ช่วยสื่อสารความเข้าใจใน เร เล่าว่า “มาอยู่ท่ีมหาชัย อย่างไม่คาดคิด เมื่อเกิดอุบัติเหตุ
การท�ำงานระหว่างนายจ้างไทยกับ ๒ ปี ท�ำงานบรษิ ทั ท�ำเกี่ยวกบั ไฟฟา้ ขณะท�ำงาน ส่งผลให้เขาต้องพิการ
คนงานเมียนมา เร เล่าวา่ “ทำ� งาน เกดิ อบุ ัตเิ หตุโดนเหลก็ มี ๒ คน จบั สูญเสียอวยั วะสำ� คญั คอื นว้ิ มือข้าง
อยู่กบั เถ้าแกท่ ่ีนี่ได้ ๕ - ๖ ปีแล้ว มี เหลก็ คนหนึ่ง คมุ เครื่องจกั รคนหนง่ึ ขวาข้อบนทัง้ ๕ น้วิ ขาด (มอื ข้างขวา
เมยี มีลูกแลว้ แฟนทำ� งานท่นี ่ี เปน็ อกี คนเขาไมเ่ หน็ เครือ่ งลงมาตดั มอื นวิ้ ทงั้ ๕ กดุ เหลอื ประมาณขอ้ ทส่ี อง)
แม่บ้าน เจอกันที่พม่า แล้วพาเขา
มาอยมู่ าทำ� งานทนี่ ี่ดว้ ย สว่ นลกู อยู่
ท่ีเมียนมา ๒ คน เป็นผชู้ าย ลูกอยู่
กบั แม่แฟน ลูกคนโตอายุ ๑๓ - ๑๔
ปี คนเล็กอายุ ๑๐ ป”ี

เรอ่ื งราวชวี ิตของ เร กบั การ
เข้ามาเส่ียงโชคหางานท�ำในเมือง
ไทย คงจะเรยี กไดว้ ่า “ตน้ รา้ ย ปลาย
ดี” เร เขา้ มาไทยตอนอายไุ ด้ ๒๕ ปี

15ผู้ไถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

เร บอกว่า ตอนแรกไม่มี ประสทิ ธิภาพ แตด่ ้วยความขยันขนั วั น น้ี ชีวิต ข อ ง เ ร แ ล ะ
ประกนั สังคม มแี คพ่ าสปอร์ต ค่าใช้ แขง็ มมี านะ และความอุตสาหะต่อ ครอบครัวเรียกได้ว่ามีความม่ันคง
จา่ ยทางบรษิ ทั เขาชว่ ยให้ ๑๐๐,๐๐๐ งานท่ีรับผิดชอบอย่างเต็มที่ เพียง ทัง้ การงานและการเงิน เพราะมีราย
บาท กลบั ไปเมยี นมา ไปอยบู่ า้ นเพอื่ ระยะเวลา ๒ - ๓ ปี เรก็ไดเ้ ล่ือนขึ้น ไดจ้ ากทง้ั เขาและภรรยา สง่ เงนิ กลบั
พกั รักษาตัว เป็นหัวหน้าคนงาน ไปให้ครอบครัวที่เมียนมาทุกเดือน
แม้จะคิดถึงลูกๆ ท่ีอยู่ห่างไกล และ
ราวกับเวลาของชีวติ หล่น “ได้เงินเดือนประมาณ ๒ เรม่ิ วางแผนอนาคตที่จะกลับไปใช้
หายไปช่วงหน่ึง... กับการพักรักษา หมื่น ต้องดูแลคนงานเมียนมา ชีวิตท่ีบ้านเกิด แต่เรก็ยังเป็นห่วง
บาดแผล ฟื้นฟูร่างกายให้กลับมา และกัมพูชา หลายๆ คนก็ไม่อยาก เถา้ แก่
แข็งแรง พร้อมใจท่ีต้องแข็งแกร่ง ทะเลาะอะไร ดูคนงานอาจจะมองว่า
กวา่ เดมิ ...เมอื่ ชีวิตยงั ตอ้ งดำ� เนินตอ่ เหนือ่ ย ผมก็ไม่เหนื่อย โรงงานเขา “ยงั ท�ำงานทน่ี ่ีไปเรื่อยๆ ผม
ไป ดว้ ยความเปน็ หัวหนา้ ครอบครัว ชอบเมียนมา เขาบอกว่า เมียนมา ก็คิดว่าอยากกลับบ้าน เถ้าแก่เขา
เรตอ้ งเป็นหลกั ใหล้ ูกและเมียให้ได้ ท�ำงานดี ไม่ข้เี กียจ กัมพูชามีไม่ก่ี โอเคอยู่ คิดถึงเถา้ แก่วา่ ถ้าผมไม่อยู่
คน ท�ำงานโอเคทุกคน ลูกน้องไม่ เถา้ แกก่ ็ไมม่ คี นคมุ ลกู นอ้ ง พอคดิ วา่
เร กลบั เขา้ มาท�ำงานในไทย ด้ือ ลูกน้องก็โอเคอยู่ ก็ผูกพันกับ ถา้ ผมไมอ่ ยู่ มหี วั หนา้ ใหม่ ลกู นอ้ งจะ
อีกครั้ง เขาเล่าถึงจุดเปลี่ยนของ ลูกนอ้ งทกุ คน” ไมฟ่ ัง เปน็ ผมก็ไมฟ่ งั งานก็ไม่โอเค
ชวี ิตครง้ั ใหม่ ราวกบั ฟา้ หลงั ฝน เมอ่ื กช็ ว่ ยเถา้ แกด่ ู อยากกลบั บา้ น กเ็ ลย
แดดงามฉายแสงท่ีโคง้ ฟา้ พราวรงุ้ ก็ ทุกวนั นี้ ยามว่างจากงาน เร ไม่กลับ เถ้าแก่ก็โอเค เถ้าแก่ก็ช่วย
ทอดสายให้เชยชม และภรรยาของเขาจะต้องโทรศัพท์ ผม ผมก็ช่วยเถ้าแก่ จรงิ ๆ ก็อยาก
ติดต่อกับลูกๆ ทุกวัน เพื่อคลาย กลับบา้ น”
“อยทู่ ม่ี หาชยั ไดง้ านไมด่ ี เงิน ความคิดถึงท่ีมีต่อกัน “โทรคุยกัน
ไม่พอใช้ ไม่ได้ส่งตังค์กลับบ้าน ผม ทุกวัน ลูกโทรหาบอกว่า โทรศัพท์ “ทุกวันนม้ี ีความสุข พอใจ
เลยมาหาเถ้าแก่ ตอนแรกผมเป็น ไม่มีตังค์ เติมตังค์ให้หน่อย ก็คุย นายจ้างเขาโอเค เขาไม่ว่าอะไร ถ้า
คนงานมาก่อน เร่อื งมือไม่เป็น กนั ตลอด เวลากลบั มาจากทำ� งานก็ นายจ้างไม่โอเค ผมก็ไม่อยู่นาน
ปัญหา เขารับเราทำ� งาน ผมก็ลอง คยุ กบั ลกู ไม่ไดก้ ลบั ไปบา้ นประมาณ อยา่ งน้ี (หวั เราะ) ผมกช็ ่วยนายจา้ ง
ท�ำ แรกๆ ท�ำหน้าที่ข้นึ ยาง (ยาง ๓ ปแี ลว้ ยงั ไม่ได้กลับไปหาลกู เลย นายจ้างก็ช่วยผม นายจ้างไม่ไดช้ ว่ ย
รถยนต์)” ตดิ (สถานการณก์ ารระบาด) โควดิ ผมคนเดียว นายจ้างก็ช่วยลูกน้อง
ด่านปดิ เลยกลับไม่ได”้ ทกุ คนด้วย”
แม้มือข้างขวาซ่ึงเป็นข้าง
ท่ีถนัด จะท�ำให้เรท�ำงานได้ไม่เต็ม

16 ผ้ไู ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

“ไม่ว่าเราจะเป็นชนชาตไิ หน เช้ือชาตไิ หน หรือศาสนาใดๆ
ความรกั เพ่อื นมนุษยเ์ ป็นส่ิงท่เี ราตอ้ งมีให้กัน ความเหน็ อกเหน็ ใจ การดูแลซ่ึงกนั และกนั
ถ้าเราดแู ลเขาดี ไมม่ ที างเลยท่เี ขาจะทำ� ไม่ดีกับเรา”

“เจ”๊ หรอื “คณุ นาย” ทอ่ี อย ต้องเริ่มปูทางทุกอย่างเอง คุณพ่อ

และรวด กลา่ วถงึ กค็ อื คณุ ณัฐชยา ก็ตอ้ งไปลุยหน้างานดว้ ยตัวเอง ลกู

สะและวงษ์ (คุณมิลค์) นายจ้างท่ี นอ้ งทำ� อะไร คณุ พอ่ ทำ� แบบนัน้ จาก

แสนดีของแรงงานข้ามชาติ เป็นผู้ เดมิ ทมี่ ลี กู นอ้ งอยแู่ คป่ ระมาณ ๖ คน

กลา่ วประโยคข้างตน้ นี้ หรือ ๓ ทีม แตพ่ อระยะเวลาผา่ นไป

คณุ ณัฐชยา เป็นหนง่ึ กำ� ลัง การดูแลเอาใจใส่ที่คุณพ่อมีต่อลูก

หลักของ บรษิ ทั เคบีเอม็ ซพั พลาย น้อง ที่เรามีต่อแรงงานเมียนมา ที่

แอนด์ เอน็ จิเนียริ่ง จำ� กดั ซงึ่ ดำ� เนนิ คนไทยเราดูแลกันดี เพราะอยู่กัน

ธุรกิจผลิตยางรถยนต์ โดยมีบริษัท เหมอื นพนี่ ้อง เรอื่ งการเงินเราคอ่ น

แอลแอลไอที ประเทศไทย จ�ำกัด ข้างตรงกับเขา เรารับผิดชอบต่อ

LLIT (THAILAND) Co.,Ltd. ผผู้ ลติ งาน วันหยุดปีใหม่บริษัทใหญห่ ยดุ

ยางรถยนตส์ ญั ชาตจิ ีน แบรนด์ หลงิ เราไม่หยุด เราซัพพอร์ตโรงงานใน

หลง เป็นผู้ถือหุ้น โดยมีฐานการ เรื่องน้ี งานเขาก็สามารถเดินไปได้

ผลิตอยู่ในประเทศไทย จัดจำ� หน่าย ไมช่ ะงกั หลงั จากน้นั พอเราดแู ลลกู

ในประเทศและส่งออกไปยังต่าง นอ้ งดี เขากเ็ ร่มิ ชกั ชวนกนั มา จาก ๖ เมียนมาสามารถสอนงานกัมพูชา

ประเทศ อาทิ โครเอเชีย และยโุ รป คน ตอนนี้ก็มี ๑๐๐ คน งานเราก็มี ได้โดยใช้ภาษาไทยในการสอ่ื สาร”

คุณณัฐชยา เล่าถึงการ ออเดอร์เพม่ิ ขน้ึ เพราะเรามีคนงาน คุณณฐั ชยา กล่าวถึง

เติบโตของบริษัทผลิตยางรถยนต์ มาซพั พอร์ตโรงงานไดม้ ากขน้ึ ” เหตุผลท่ีไม่มีคนงานท่ีเป็นคนไทย

แห่งนี้ ท่ีมีแรงงานข้ามชาติเป็น คุณณฐั ชยา บอกว่า “เดิม มาท�ำงานในโรงงานว่า “คนไทย

ก�ำลังส�ำคัญช่วยขับเคลื่อนให้ คนงานเป็นเมียนมา ๑๐๐% ตอน ไม่มเี ลย เพราะวา่ ด้วยปจั จยั หลายๆ

ธุรกิจด�ำเนินไปได้อย่างราบรื่นและ น้ีก็จะมีสัดส่วนเมียนมาประมาณ อย่างที่ท�ำให้แรงงานไทยไม่เข้ามา

ก้าวหนา้ ๙๕% กมั พชู า ๕% เริม่ มกี มั พชู าเข้า ท�ำงาน ส่ิงส�ำคัญเลยคือ หน้าตา

“เดิมทีบรษิ ัทเราย้อนกลับ มา ตอนนพ้ี อกัมพูชาเข้ามาเรียน ทางสังคมเพราะถ้าเขามาท�ำงาน

ไปเมอื่ ๕-๖ ปกี อ่ น เราใหมก่ บั งานนี้ รู้งาน เป็นการอยู่ร่วมกันของเขา น้ี เขาเหมือนถูกมองว่าเป็นชนช้ัน

มากๆ เราไมเ่ คยมปี ระสบการณ์ใดๆ น่ะค่ะ เขาสามารถสอนงานกันได้ กรรมกร ซงึ่ คนไทยกจ็ ะรสู้ กึ วา่ ทำ� ไม

เลย ไม่มีการสอนงานจากใคร เรา ฉันต้องมาท�ำงานเหมือนๆ กันกับ

เมียนมา แต่ความเป็นอยู่ คนไทย

จะไม่สามารถควบคุมเร่อื งห้องพัก

ทพี่ กั อาศัย หรอื ความเปน็ อย่เู ขาได้

แต่ลูกน้องเมียนมาหรอื กัมพูชาเรา

จะอยู่ในสถานท่ีปิด ซ่ึงเราสามารถ

ดูแลจัดการได้ แต่คนไทยพอเลิก

งานก็กลับบ้าน สมมุติไปกินเหล้า

เช้าไม่มาท�ำงานแล้ว อย่างนี้ค่ะ ก็

17ผ้ไู ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

จะมีปญั หาหลายๆ อย่าง เรมิ่ ต้ังแต่ ให้ ไปเดนิ ตลาด กจ็ ะแบบ ไมๆ่ ‘พมา่ ’ คุณณฐั ชยา ยอมรับถึง
เรอ่ื งทางสังคมท่ีคนไทยจะไม่ค่อย หรอื ตัวเราเองท่ีเป็นนายจ้าง แล้ว ทัศนคติเชิงลบของคนไทยท่ีน่ีที่มี
โนม้ เอยี งมาทางเดยี วกับเรา” เขารู้ว่าเรามีแรงงานชาวเมียนมา ต่อแรงงานเมียนมาโดยเฉพาะเมื่อ
เราก็โดนคนมองไม่ดีไปด้วย แต่เรา เกิดการระบาดระลอกใหม่ท่ีมาจาก
จากสถานการณ์การแพร่ มนั่ ใจวา่ เราควบคมุ ได้ ๑๐๐% เพราะ กลุ่มแรงงานเมยี นมา
ระบาดของเช้ือโควิด-๑๙ ระลอก วา่ แรงงานเมยี นมาเราอยู่ในสถานที่
ใหม่ท่ีเกิดขน้ึ ในกลุ่มแรงงาน ปดิ เขาอยู่ในเขตบ้านเราท่มี รี ว้ั รอบ “ถ้าช่วงแรกๆ ใช่ค่ะ แต่ใช้
เมยี นมาเปน็ ส่วนใหญ่นัน้ สง่ ผลให้ ขอบชิด และเรามีการเช็กชือ่ ทั้งไป เวลาไม่นานแค่สัปดาห์เดียว ทุก
ทุกกิจการต้องมีมาตรการในการ และกลบั ระหวา่ งเขา้ ทำ� งาน คอื เขาก็ อย่างก็เหมือนจะเรม่ิ ดีข้ึนเพราะว่า
ป้องกันและควบคุมการแพร่ระบาด จะไมส่ ามารถไปแวะตลาดกอ่ น หรือ เราก็แสดงความบริสุทธ์ิใจ เรามี
ของเชือ้ โควดิ -๑๙ อย่างเข้มข้น ไปไหนไดเ้ ลย การแจ้งว่าเราเป็นท่ีพักอาศัยของ
สำ� หรบั โรงงานน้ี กม็ มี าตรการทเ่ี ขม้ ชาวเมียนมา ก็มีเจ้าหน้าท่ีมาตรวจ
งวดเชน่ กนั คอื “กฎคนงานชว่ งโควดิ และโดยปกติจะมีรถขาย โควิด ซึ่งผลก็ออกมาว่าทุกคนไม่มี
ตอ้ งสวมหนา้ กาก ตรวจวดั อณุ หภมู ิ อาหาร กับข้าวของเมียนมาเข้ามา เชอื้ โควิด คนรอบข้างเขาก็สบายใจ
๓ รอบ เช้า กลางวัน เย็น และห้าม ทีน้เี ราก็ต้องเบรกเพราะเราไม่รู้ว่า เราก็ท�ำทุกอย่างให้ชัดเจนเพ่ือการ
คนนอกเข้าโดยเดด็ ขาด” ตัวรถกับข้าวเขาไปมากี่แคมป์แล้ว อยรู่ ่วมกัน
เขาไปเจอใครมาบ้าง ก็เลยต้องขอ
เมื่อถามถึงผลกระทบจาก ความร่วมมือ ไว้ขอใหม้ ันซาก่อนนะ เรอ่ื งทัศนคติเราไม่สามารถ
สถานการณ์โควิด-๑๙ ทม่ี ตี อ่ บรษิ ทั ให้ทุกอยา่ งมันสงบกว่านีก้ อ่ น คอ่ ย ไปปรับเปลยี่ นใครได้ เราก็แคท่ ำ� ตัว
และโรงงานของเธอ มีมากน้อยแค่ เขา้ มา แลว้ ชว่ งทเ่ี ราอยู่ กเ็ หมอื นเรา เราให้เขาเห็นว่า โอเค เราท�ำเรื่อง
ไหน และโรงงานมีการดูแลควบคุม กกั ตวั ไปพรอ้ มๆกนั จนทกุ อยา่ งเรม่ิ นี้แล้วนะ ถ้าเขาเคลือบแคลงใจใน
คนงานอยา่ งไรในสถานการณเ์ ชน่ นี้ ซา สถานการณเ์ ร่มิ เปน็ ไปในทศิ ทาง เรือ่ งชาวเมียนมา เราก็ให้เขามา
ที่ดีขนึ้ ก็จะมีการให้รถกับข้าวมา ตรวจ ให้ได้ผลออกมาให้สบายใจ
คุณณัฐชยา อธบิ ายว่า ขายได้ แตถ่ ามว่าการ์ดตกไหม เรา
“อย่างระลอกสองท่ีระบาดจาก ก็ยังให้คนงานเราทุกคนใส่แมสก์
สมุทรสาคร เราด้วยความท่ีมี และมีการวัดไข้ทุกวันๆ ละ ๓ ครั้ง
แรงงานเมียนมาเยอะ ต้องยอมรับ เหมอื นเดมิ ”
ว่าตรงน้ีเป็นที่รังเกียจของเพื่อน
บ้าน หรือรอบข้าง เพราะว่าไปไหน
คนกจ็ ะแบบ เอย๊ ! ‘พม่า’ ไมข่ ายของ

18 ผู้ไถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

แต่ถามว่า ทัศนคติคุณจะมองคน สไตรค์ไม่ท�ำงาน หยุดงาน สมมุติ อกเหน็ ใจ การดแู ลซง่ึ กนั และกนั ถา้
เมยี นมายงั ไง มนั เปลย่ี นไม่ไดเ้ พราะ หนจู ่ายเงนิ เดือนเขาไม่ตรง แลว้ วนั เราดแู ลเขาดี ไมม่ ที างเลยทเี่ ขาจะทำ�
ว่ามันอาจจะฝังรากลึกต้ังแต่สมัย รุ่งข้ึนลูกน้องประท้วงโดยการไม่ไป ไมด่ กี ับเราค่ะ”
ไหนแล้ว ท�ำงาน หนูก็ยังนกึ ไม่ออกว่าธุรกิจ
ของหนจู ะดำ� เนนิ ไปได้ยังไง จากสารวันสันติสากล ของ
แต่สงิ่ ท่ีสังคมและชุมชนน้ี พระสนั ตะปาปาฟรงั ซสิ “วฒั นธรรม
อยู่ได้และไม่รังเกียจเมียนมาเพราะ แต่สิ่งที่หนูเห็นเป็นภาพ การดูแลเอาใจใส่ เป็นหนทางสู่
ว่าเมียนมาเอ้ือประโยชน์ ให้เขาใน ชัดเจนเลยก็คือ หนูดูแลลูกน้อง สันติภาพ” เราถามคุณณัฐชยาว่า
เร่ืองของการค้า สมดุลในเร่ืองการ อย่างดี เราอยู่ด้วยกันเหมือนพ่ี เธอคิดว่าการท�ำงานของท่ีน่ที ่ีมี
ค้า ร้านค้าทุกร้านในละแวกชุมชน เหมือนญาติพี่น้อง ทุกๆ เทศกาล ต่อแรงงานข้ามชาติ สะท้อนเร่ือง
นี้ ต้องยอมรับค่ะว่าทุกวันนี้อยู่ได้ เขาจะมีกระเช้ามาขอพรจากพ่อแม่ นีอ้ ยา่ งไร
เพราะแรงงานเมียนมา การเอื้อ พากันมาน่ังกราบไหวเ้ ถ้าแก่ เจ๊ พอ
ประโยชน์ซ่ึงกันและกัน ต้องเรียก เราเห็นภาพนี้เรารู้สึกอบอุ่นหัวใจ “จริงๆ แล้วเรื่องนีเ้ ห็นชัด
ว่าเขาก็ง้อแรงงานเมียนมาเราพอ มันเป็นภาพที่เราไม่เคยได้รับจาก มากๆ ค่ะ ในทุกๆ สังคม อาจไม่
สมควร” คนไทยด้วยกัน แต่จากแรงงาน
เมียนมา เราได้รับจากเขา และเรา
คุณณัฐชยาให้ความเห็นถึง ก็ปฏิบัติตนกับเขาดี และเขาอยู่กับ
ความส�ำคัญของแรงงานข้ามชาติท่ี เราแล้วเขามีความสุข เขาก็ไม่ท้ิง
มีต่อเศรษฐกิจไทย โดยยกตัวอย่าง เราไปไหน นี่คอื ภาพชดั ๆ ทห่ี นเู ห็น
ให้เหน็ ภาพได้อยา่ งชัดเจน วา่ ได้ เพราะว่าพอเราเลี้ยงเขาดี ดูแล
เขาดี เขาก็ท�ำงานให้เราดี เราก็ได้
“จรงิ ๆ แล้วในเรอ่ื งของการ ผลประโยชน์ออกมาดี ผลตอบแทน
ขับเคล่ือนเศรษฐกิจ เราปฏิเสธไม่ ของเรากด็ ีตาม
ได้ว่าแรงงานข้ามชาติ ไม่ว่าจะเป็น
เมียนมา กัมพูชา เวยี ดนาม หรือ กอ็ ยากจะบอกวา่ ไมว่ า่ เราจะ
ลาว ทุกๆ สัญชาติ เขามีบทบาท เป็นชนชาติไหน เชอ้ื ชาติไหน หรือ
ในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจของเรา ศาสนาใดๆ ความรักเพื่อนมนุษย์
อย่างมาก ถ้าลองคิดจินตนาการ เป็นสิง่ ทเี่ ราตอ้ งมีใหก้ นั ความเห็น
ภาพตามค่ะ ถ้าวันนี้ลูกน้องหนู

19ผไู้ ถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

เฉพาะครอบครวั ของหนู ทกุ ๆ สงั คม เป็นสันติภาพ กลายเป็นชุมชนท่ี วนั นค้ี ณุ ไปทำ� งาน คณุ มปี ญั หาอะไร
มันคือหนทางไปสู่สันติภาพจรงิ ๆ น่าอยู่ ในการท�ำงาน เรารับฟัง เราแลก
การรับฟังซึ่งกันและกัน การดูแล เปล่ียนซึ่งกันและกัน แต่ละฝ่ายไป
เอาใจใส่ ถ้าเราเริม่ จากสังคมเล็กๆ เหมอื นกบั สงั คมของลกู จา้ ง ท�ำงานเจอปัญหาอะไรขึ้นมา และ
หนูกับน้อง (ลูกน้องคนสนทิ ) หนู เมียนมากับครอบครัวของหนู ใน พร้อมท่ีจะปรับและเรยี นรู้ไปพร้อม
เอาใจใสน่ อ้ ง ถา้ หนมู องวา่ นอ้ งเป็น เมื่อเราเอาใจใส่เขาดีทุกอย่าง เรา กัน เรากอ็ ยูร่ ่วมกนั ได”้
แค่ลูกจ้างคนหนึ่ง ไม่จ�ำเป็นต้อง รับฟังปัญหา เราไม่กดขขี่ ่มเหงเขา
เรียกกินข้าว ไม่จ�ำเป็นต้องมาใส่ใจ
หนูก็ท�ำได้ แต่มันก็จะเหมือนต่าง
คนต่างอยู่ เราก็ไม่ได้มสี ายใยความ
สัมพันธ์ซึ่งกันและกัน แต่วันหนึง่
ท่ีเรารู้สึกว่าเขาคือคนในครอบครัว
ของเรา การดูแลเอาใจใส่ก็จะต่าง
กัน จากเราเคยกนิ ข้าวคนเดียว แค่
เราโทรศัพท์ถามว่า ขนุน (ชือ่ เล่น
ของลูกน้องคนสนิท) กินข้าวหรือ
ยงั จากแค่ค�ำพูดเลก็ ๆ หรอื จดุ เริ่ม
ต้นเล็กๆ มันก็ท�ำให้เรามีการเชื่อม
ความสัมพันธ์ แค่เรม่ิ จากคนสอง
คน และถ้าหนูไปท�ำอย่างนก้ี ับอีก
๕ คน ขนนุ ก็ไปทำ� อยา่ งนีก้ บั ๕ คน
มันก็จะกลายเป็นกลุ่มสังคม ถ้าใน
กลุ่มสังคมมีการดูแลซึ่งกันและกัน
มีทัศนคติที่ดีต่อกัน มันก็จะกลาย

เร่ืองราวของคณุ ณฐั ชยา ออย รวด และเร เปน็ ตวั อยา่ งทดี่ ีใหเ้ ราไดเ้ หน็ ถงึ สงั คมทพี่ งึ่ พาและเกอ้ื กลู กนั ระหวา่ ง
นายจา้ งไทยกบั ลกู จา้ งแรงงานขา้ มชาติ ทแ่ี สดงใหเ้ ราเหน็ วา่ สงั คมแหง่ สนั ตสิ ขุ สามารถเปน็ จริงไดเ้ สมอ เพยี งแคเ่ รา
เอาใจใสด่ แู ลและปฏบิ ตั ติ อ่ กนั ฉันพน่ี อ้ ง ไมว่ า่ จะเปน็ คนในครอบครวั หรอื แมแ้ ตค่ นตา่ งเชอ้ื ชาติ ตา่ งสญั ชาติ ทอี่ ยรู่ ว่ ม
สงั คมเดียวกนั กบั เราเพื่อให้ “วัฒนธรรมการดแู ลเอาใจใส่ เป็นหนทางสสู่ ันติภาพ”

ดงั ทพ่ี ระสันตะปาปาฟรงั ซสิ ทรงเรียกร้องตอ่ ครสิ ตชนและศาสนิกทุกศาสนาทว่ั โลกว่า “ขอให้เราทำ� งานรว่ ม
กัน เพื่อก้าวไปสู่ขอบฟ้าใหม่แห่งความรักและสันติภาพ มีความเป็นพี่น้องกันและเป็นปึกแผ่นหนึ่งเดียวกัน มีการ
สนบั สนนุ และยอมรบั ซงึ่ กนั และกนั ขอใหเ้ ราอยา่ ยอมแพต้ อ่ การลอ่ ลวงไปสกู่ ารไม่ใส่ใจผอู้ นื่ โดยเฉพาะผทู้ ข่ี ดั สนและ
ตอ้ งการความชว่ ยเหลอื มากทส่ี ดุ จงทมุ่ เทอยา่ งเปน็ รปู ธรรมทกุ วนั เพอ่ื สรา้ งชมุ ชนทป่ี ระกอบไปดว้ ยพน่ี อ้ งหญงิ ชาย
ท่ยี นิ ดีตอ้ นรับและดแู ลเอาใจใส่ซ่ึงกนั และกัน”

ขอบคณุ ภาพประกอบจาก คณุ ณัฐชยา สะและวงษ์

20 บทความ
ธัญลักษณ์ นวลักษณกวี สมั ภาษณ/์ เรียบเรยี ง

จากมือถึงมอื : Hand to Hand

ปฏิบตั ิการให้ความช่ วยเหลอื ดา้ นมนุษยธรรม
สูพ่ ่ีนอ้ งประชากรขา้ มชาติ

ท่ไี ดร้ ับผลกระทบจากโควดิ -๑๙ ระลอกท่สี อง

“เราต่างพ่ึงพาอาศยั กันและกนั
ไมม่ เี ขา ไม่มเี รา​ไม่มเี รา ไม่มเี ขา
เขาคอื ผรู้ ว่ มส​ รา้ งบา้ นเมอื งเราใหแ้ ข็งแรง
เราจะปลอ่ ยให้เขาอยู่ยากล�ำบากไดอ้ ยา่ งไร”

จ สมพงค์ สระแก้ว
ากการแพร่ระบาดจุดแรกที่ตลาดกลางกุ้งมหาชัย นอกพนื้ ที่ชุมชนตลาดกงุ้ โดยเด็ดขาด และเมอ่ื มีการสุ่ม
จ.สมุทรสาคร ส่งผลให้ทางจังหวัดต้องท�ำการ ตรวจคัดกรองโรค พบว่ามีทั้งคนไทยและแรงงานข้าม
ล็อกดาวน์สถานประกอบการ ชุมชน และท่ีพักอาศัย ชาติที่ติดเช้ือแบบมีอาการ และท่ียังไม่มีอาการ ยิง่ ส่ง
ของแรงงานข้ามชาติ ห้ามการเคลื่อนย้ายแรงงานออก ผลให้กลุ่มแรงงานข้ามชาติในพื้นที่กักตัวได้รับผลกระ

ทบ ประสบภาวะยากล�ำบากในการด�ำเนนิ ชีวิต ดา้ นการ
กินการอยู่ และสภาพจติ ใจที่ย�่ำแย่ กังวลกับตนเองว่า
ติดหรอื ไม่ติด และส่งผลให้หลายครอบครัวต้องหยุด
งานโดยปรยิ าย ทำ� ใหข้ าดรายได้ นอกจากน้ันยังมีเด็กๆ
ลูกหลานแรงงานข้ามชาติอีกเป็นจ�ำนวนมากที่ติดตาม
พ่อแม่เข้ามาอยู่ท่ีสมุทรสาครด้วย ยง่ิ สร้างความวติ ก
กังวลว่าการติดเชอ้ื โควิด-๑๙ จะลุกลามไปสู่เด็กๆ และ
ครอบครัว

สง่ ผลใหจ้ งั หวดั สมทุ รสาครตอ้ งควบคมุ เฝา้ ระวงั 21ผูไ้ ถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔ ภาพจาก: จ.ส.100
มิใหม้ กี ารแพรเ่ ชือ้ โควิด-๑๙ ออกไปในวงกวา้ ง ในพืน้ ที่
ท่ีชุมชนแรงงานอยู่กันแบบกระจุกตัว สถานประกอบ งานผมเข้าไปก็พบว่า ทุก
การตา่ งๆ ในเขตอ�ำเภอเมอื ง จังหวัดสมุทรสาคร และมี คนมคี วามกงั วลวา่ ไมร่ ู้ใคร
มาตรการมิใหแ้ รงงานขา้ มชาตเิ คลอื่ นยา้ ยออกนอกพน้ื ท่ี ติด ใครเป็น ลูกฉันจะติด
จังหวดั สมทุ รสาครดว้ ย ไหม ถ้าสามีฉนั ติด แล้ว
ฉันติดไหม เพราะเขาก็ไม่
ในกลุ่มของผู้ใช้แรงงานโดยเฉพาะแรงงานข้าม รู้ตัวนะ่ ”
ชาตนิ นั้ ชอ่ื ของ แอลพเี อน็ (LPN) Labour Protection “พอเกิดขน้ึ เรามองว่า เราจะช่วยได้อย่างไร
Network หรอื มูลนิธิเครอื ขา่ ยส่งเสรมิ คณุ ภาพชวี ิต บ้าง เราก็เป็นห่วงว่าข้างในมีเด็กผู้ติดตามอยู่ไม่น้อย
แรงงาน เป็นที่รู้จักกันเป็นอย่างดีในฐานะองค์กรด้าน ทีเดียว พวกเราก็ถือว่ากล้าหาญที่เข้าไปส�ำรวจข้างใน
แรงงานที่ท�ำงานคุ้มครอง ท่ีรับรู้ว่ามันมีการระบาดหลายร้อยคน ท่ีเราเข้าไปตรง
สิทธแิ รงงาน ส่งเสรมิ นน้ั ได้ก็เพราะระบบรัฐช่วงแรกยังท�ำอะไรไม่ถูก ไม่ทัน
คุณภาพชีวติ และใหค้ วาม สถานการณ์ กเ็ ลยทำ� ให้เราสามารถเขา้ ไปสำ� รวจได้ แต่
ชว่ ยเหลอื แรงงานขา้ มชาติ เราก็ป้องกันตัวเองอย่างเต็มท่ีโดยใส่ชุดป้องกัน ชุดพีพี
ท่ีถูกละเมิดสิทธิ มาอย่าง อี ใสเ่ ข้าไปในพ้นื ท่ีทีม่ ีความเสี่ยง แมสกก์ ็ใสส่ องชัน้ ใส่
ยาวนาน เฟซชิลดด์ ้วย และอย่รู ะยะหา่ งปลอดภัย”
“ข้อกังวลคือ เขาจะอยู่จะกินอย่างไร ไม่มีงาน
เมื่อสถานการณ์ ท�ำ ไม่มีรายได้ บางคนนำ้� ตาไหล เล่าว่า ล�ำบาก มา
โควดิ -๑๙ ระลอกใหม่ส่ง ได้ของที่เราส่งไป บางท่ีเขาให้แค่หน้ากากอนามัย
ผลกระทบต่อชีวิตความ ป้องกัน แต่เราแจกเรือ่ งการกินการอยู่ แจกไข่หน่ึง
เป็นอยู่ของแรงงานข้ามชาติในจังหวัดสมุทรสาคร การ แผง ปลากระป๋อง ขา้ วสาร ถา้ ประหยดั ๆ ได้ประมาณ ๒
ช่วยบรรเทาทุกข์ให้ทุกคนได้มีรอยย้ิมและมีความหวัง อาทติ ย์ กช็ ว่ ยยดื ลมหายใจใหเ้ ขาไดอ้ กี หนอ่ ย อยา่ งนอ้ ย
ท่ามกลางโควดิ -๑๙ จงึ เป็นส่ิงจ�ำเป็นที่ต้องท�ำในยามนี้ ท�ำให้ครอบครวั เขาไมม่ ีความเครยี ด”
คุณสมพงค์ สระแก้ว ผู้อ�ำนวยการมูลนธิ เิ ครือข่ายส่ง การให้ความช่วยเหลือเฉพาะหน้า เพ่ือ
เสริมคุณภาพชวี ิตแรงงาน (LPN) เล่าถึงสถานการณ์ บรรเทาทุกข์ชั่วคราว ปัจจัยส่ีท่ีจ�ำเป็นต่อการด�ำรง

การแพร่ระบาดใน
พ้ืนที่สมุทรสาคร
ใ น ช ่ ว ง แ ร ก ท่ี ยั ง
มี ค ว า ม สั บ ส น
วุ่นวาย

“ระยะแรก
พอข่าวออกว่ามี
จ� ำ น ว น ผู ้ ติ ด เ ชอื้
เท่านัน้ เท่าน้ี เขา
กย็ งั อยู่ด้วยกนั ยัง
ไม่แยก เพราะโรง
พยาบาลสนามก็
ยังไม่เกิดข้ึน ทีม

22 ผไู้ ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔ ตรงนจี้ ดุ นี้ มแี รงงานเทา่ ไร ประมาณ ๑๐๐ ครอบครวั
โอเคล็อกช่อื ไว้ เสร็จแล้วเราก็เตรยี มชุดยังชพี แล้วนัด
ชวี ิตในเบื้องต้น น�ำมา หมายเข้าไป วางแผนจะเดินแบบไหนอย่างไร คือเราไม่
สู่โครงการ ‘จากมือถึง แจกหว่าน เพราะถ้าแจกหว่านก็ไม่พอ ต้องใช้วิธนี ้ี เรา
มือ: Hand to Hand ต้องมีข้อมูล อาสาสมัครต้องมีเอกสารหลักฐานมาว่า
ปฏิบตั ิการใหค้ วามชว่ ย ชุมชนประสบปัญหาอะไรบ้าง”
เหลือด้านมนุษยธรรม
สู่พ่ีน้องประชากรข้าม ความช่วยเหลือของโครงการจาก ‘มือถึงมือ’
ชาติท่ีได้รับผลกระทบจากการแพร่ระบาดของโควดิ - ยังกระจายต่อไปยังพ้ืนท่ีรอยต่อที่พบการระบาดของ
๑๙ รอบที่สอง’ ซึ่งมูลนิธเิ ครือข่ายส่งเสริมคุณภาพ โควดิ -๑๙ ที่เรม่ิ ลุกลามบานปลายออกไปยังจังหวัด
ชวี ติ แรงงาน ร่วมกับภาคีความร่วมมือทั้งองค์กรภาค ใกล้เคียงกรุงเทพมหานคร และปรมิ ณฑล ท�ำให้มี
ประชาสังคม หน่วยงานภาครฐั ที่เกย่ี วข้อง องค์กรภาค ผู้เดือดรอ้ นอกี จ�ำนวนมาก
ธุรกิจเอกชน เครือข่ายอาสาสมัครทางสังคมแรงงาน
ข้ามชาติเมียนมาในพื้นท่ีจังหวัดสมุทรสาคร หรือกลุ่ม คุณสมพงค์ “แล้วเราก็ไปช่วยรอบนอก ไม่ใช่
MMLG และส่ือสารมวลชน ได้เข้ามาช่วยเหลือโดยจัด เฉพาะสมุทรสาคร แต่เป็นข้อต่อระหว่างกรุงเทพฯ กับ
ทำ� ถงุ ยังชีพ บรรจขุ า้ วสาร อาหารแห้ง น�ำ้ ดื่ม หนา้ กาก มหาชัย บางขุนเทียน บางบอน สมุทรปราการ หลังๆ
อนามัย เจลแอลกอฮอล์ แจกจ่ายเพ่ือบรรเทาทุกข์ใน มีอยุธยา บางไทร แต่พื้นท่ี LPN เรามีส�ำนักงานอยู่ท่ี
เบือ้ งต้นแก่ครอบครวั แรงงานเมียนมา ระยองอีกจุดหน่ึง ท�ำกบั แรงงานกมั พชู า เราก็ให้นอ้ งๆ
“ท�ำให้ทางจังหวัดพยายามป้อนเร่ืองชุดยังชีพ เจา้ หนา้ ทเี่ ขาสำ� รวจ แลว้ เอาของจากทนี่ ่ีไป อกี สว่ นหนง่ึ
เขา้ ไป ทางเรากเ็ ตรยี มหาชดุ ยงั ชีพเขา้ ไปเตมิ ไดป้ ระมาณ ก็ซ้อื จากท่ีโน่นไปแจก”
๑,๕๐๐ ชดุ เราตีไวป้ ระมาณ ๑,๕๐๐ ครอบครวั เพราะ
เราเชือ่ ว่าถ้าเราไปถึงมือผู้ประสบปัญหา เราน่าจะเห็น โครงการแฮนดท์ แู ฮนด์ จากมอื ถงึ มอื ฯ จึงสง่ ผล
ปัญหาได้ดีกว่า เพราะฉะนน้ั เราก็น�ำไปแจกให้คนท่ี ให้มีผู้มีจิตศรัทธาอีกมากมายที่ได้เห็นภาพการท�ำงาน
ประสบปญั หาโดยตรงกลมุ่ หนงึ่ และกลุ่มทส่ี องคอื กล่มุ
ที่ไดร้ บั ผลกระทบทางออ้ ม คอื พอเกดิ ระบาดปบุ๊ บางตกึ
บางหอ้ งกล็ อ็ กดาวนต์ วั เอง ไมอ่ ยากใหค้ นของเขาออกไป
ไหน ก่อสร้างก็ไม่อยากให้เคลื่อนย้ายไปนู่นไปนี่ งานก็
ลดลง เม่ือเกดิ ปญั หาตรงน้เี ราก็ให้พน่ี ้องอาสาสมัครที่
เราอบรมมาประมาณ ๓-๔ ปีท่ีแลว้ และกระจายอยู่ตาม
ชมุ ชน เขาจะรู้จุดว่าแรงงานอยตู่ รงไหนบ้าง เขาก็ช้ีได้ว่า

23ผ้ไู ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ช่วยเหลือแรงงานข้ามชาติท่ีเผชิญวกิ ฤติโควดิ -๑๙ เริม่ “ในมิติของการท�ำงานพัฒนา ในที่สุดแล้ว
ทยอยนำ� ของมาบรจิ าคกันอยา่ งต่อเน่ือง แรงงานต้องพึ่งพาตัวเองให้ได้ คือไม่ใช่การแจกทุก
อย่าง จึงกลายเป็นว่า เพื่อนพ่ีน้องแรงงานที่เขาพออยู่
“เราท�ำงานกับสื่อด้วย อย่างไทยพีบีเอส หรือ ได้ มเี รี่ยวแรงก�ำลังพอมีเงินนิดหน่อย เขากบ็ ริจาค และ
ส่ือท่ีมาสัมภาษณ์เราก็ช่วยโปรโมทด้วยว่าตอนนี้เรา บรจิ าคขา้ มชาตพิ นั ธด์ุ ว้ ยนะ อยา่ งเมอ่ื วานกค็ ยุ กบั หลวง
ท�ำอะไร เราท�ำแบบค่อยเป็นค่อยไป ส่วนหนึง่ มูลนิธิ พ่อ ผมบอกวา่ ผมจะไประยอง ท่านบอกว่าท่านสนใจจะ
กระจกเงาก็เป็นตัวช่วยประชาสัมพันธ์ร่วมด้วย ท�ำให้ บริจาคให้ชาวกัมพชู า ๑๐๐ ชดุ ดว้ ย จากพน่ี ้องแรงงาน
เราพอมีของไปช่วย และที่ช่วยได้มากคือ เครือข่ายพระ เมียนมา ถึงพ่ีน้องแรงงานกัมพูชา ผมใช้ค�ำว่า ‘จาก
สงฆช์ าวเมยี นมา พระอาจารยอ์ าชิน ตฮิ านยานา (Ashin แรงงานเพอื่ แรงงาน’ กค็ อื ขา้ มพรมแดนแลว้ เรากถ็ อื วา่
Thihanyana) จาก Shwe Parami Free Education เราไดล้ งสมอง ลงความคดิ ตง้ั ต้นด้วยศูนยบ์ าท อาศัย
Center in Thailand ท่านต้ังศูนย์การเรยี นและอบรม คอนเน็กชน่ั อาศัยเครอื ขา่ ยกลั ยาณมติ ร ช่วยๆ กนั ”
วันอาทิตย์ท่ีอ�ำเภอบางเสาธง ซ่ึงมีแรงงานข้ามชาติอยู่
กนั แถวโรงงานไก่ ผมกร็ ว่ มเปน็ ทปี่ รกึ ษาของศนู ย์ใหก้ บั ส�ำหรับโครงการแฮนด์ทูแฮนด์ จากมือถึงมือฯ
พระอาจารย์ รจู้ กั กันมานาน ชว่ ยเหลอื กัน ดว้ ยความรัก คณุ สมพงค์ วาดหวงั วา่ ความชว่ ยเหลอื เพอ่ื บรรเทาทกุ ข์
ศรทั ธาของพนี่ อ้ งแรงงานเมยี นมา ก็ไมท่ ง้ิ กนั เวลามนี ้�ำ เบ้ืองต้นให้แก่แรงงานข้ามชาติในประเทศ จะด�ำเนินไป
ทว่ มทเ่ี มยี นมา ทา่ นก็ไปมอบของใหเ้ พราะทา่ นทำ� แลว้ มี จนถงึ เดอื นเมษายนนี้ แตห่ ากวา่ สถานการณก์ ารระบาด
ความสขุ ครงั้ นี้ทา่ นกร็ ะดมคนบรจิ าคและแพค็ ของยงั ชพี ของโรคโควดิ -๑๙ ยังไม่สร่างซา ความเดือดร้อนของพี่
ชดุ ละ ๕๐๐ บาท ประชาสมั พนั ธ์ในเพจของทา่ น ผมกช็ ว่ ย น้องแรงงานข้ามชาติยังคงหนกั หนาอยู่ โครงการก็คง
แชร์ในเพจผม พอไดเ้ งินบรจิ าค ทา่ นก็ไปซอื้ ของมาแพค็ ดำ� เนินตอ่ ไป ...จนกวา่ เราจะผา่ นวิกฤตนิ ี้ไปดว้ ยกนั
ถงุ ยังชพี อาทติ ยห์ น่งึ ก็ได้แลว้ ๒๐๐ ชดุ ”

24 บทความ
ธญั ลักษณ์ นวลกั ษณกวี สมั ภาษณ์/เรยี บเรียง

“ วัฒนธรรมการดูแลเอาใจใส่ เป็นหนทางสูส่ นั ติภาพ ”

แนวทางการทำ� งานของ LPN
ในการส่งเสริมสทิ ธแิ ละคุณภาพชีวิตให้แรงงานขา้ มชาติ

มูลนิธเิ ครอื ข่ายส่งเสริมคณุ ภาพชวี ิตแรงงาน LPN
Labour Protection Network : LPN

“LPN เป็นองค์กรด้านแรงงานท่ีมุ่งมั่นส่งเสรมิ คุณภาพชีวิต คุ้มครองสิทธิ ความเสมอภาค การ
พ่ึงตนเอง และสรรคส์ รา้ งการอยู่ร่วมกันในสังคมอย่างสันติ และก�ำลังตอ่ สู้เพ่ือหยุดยัง้ โศกนาฏกรรมของ
มนุษย์ที่อยเู่ บ้ืองหลังอาหารทะเลที่ไมย่ ่งั ยืน”

“วฒั นธรรมการดูแลเอาใจใส่ เป็นหนทางส่สู นั ติภาพ”

ในทศั นะของ คุณสมพงค์ สระแกว้ ผ้อู �ำนวยการมูลนิธิฯ
วสิ ัยทัศน์ขององค์กรเราชัดเจน เรื่องการ

สง่ เสริมคณุ ภาพชีวิตแรงงาน ความเสมอภาคเทา่
เทียม การพ่ึงตัวเอง และการอยู่ร่วมกันในสังคม
อยา่ งสนั ตซิ ง่ึ เปน็ เปา้ หมายสดุ ทา้ ย การอยรู่ ว่ มกนั
อย่างสันติ เราต้องเข้าใจกัน เขา้ ใจหัวอกเขาหัวอก
เรา น�้ำพึ่งเรอื เสือพ่ึงปา่ ถา้ พ่ีน้องแรงงานท่ีมาอยู่
เมอื งไทย ถ้าเขาไม่ล�ำบาก ไมแ่ รน้ แค้น เขาไมม่ า
หรอก ปญั หาคอื เขาอยู่ไม่ได้ เขาจึงจำ� เป็นต้องมา เขาอยูท่ ่นี ่ี ผปู้ ระกอบการหรือคนไทยตอ้ งการให้เขาอยู่

25ผไู้ ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ในฟันเฟืองขับเคลื่อนเศรษฐกิจก็ต้องดูแลคุ้มครอง คนไทยก็ต้องมองมิติคุ้มครอง มากกว่าควบคุม มอง
เรื่องของแบบแผนการดำ� เนินชีวติ ท่ีจะอยู่รว่ มกนั อยา่ งมีความสุขให้ได้

ผมว่าต้องเอาขาที่สามของอาเซยี น คือประชาคมสงั คมและวัฒนธรรมอาเซยี น มาพูดเยอะๆ ขาของ
ความหลากหลาย มติ ทิ างวฒั นธรรมสงั คม เพราะตวั นี้ทำ� ใหภ้ าคเศรษฐกจิ อยู่ได้ การมองเหน็ เรือ่ งความงาม
ของวัฒนธรรม ประเพณกี ารฟอ้ นร�ำ วฒั นธรรมการบริโภคการกนิ ท่ีไมแ่ ตกตา่ งไปจากคนไทยมากนกั รวม
ถงึ เร่ืองของมิตศิ าสนาท่ีคล้ายคลึงกัน ประเพณีเหมือนกนั เราก็อยูด่ ว้ ยกันได้ เราไมต่ ้องคดิ ไปจดั การเร่ือง
อ่ืนเลย แค่เราจัดการให้เขาอยู่อย่างถูกต้อง มีค่าใช้จ่ายค่าธรรมเนยี มน้อย เรามีความเป็นพลเมืองท่ีใกล้
ชิดกนั อยู่แลว้ มนั ไม่ต้องไปแกอ้ ะไรเลย คนไทยเอง อาจจะมองเขาเปน็ แคแ่ ขนกับขา มองแค่ว่ามีเรย่ี วมแี รง
กายเทา่ นน้ั ไม่ไดม้ องถงึ ภมู ปิ ญั ญาหรือวธิ คี ดิ ทอ่ี ยขู่ า้ งใน ถา้ เราเอาวิธคี ดิ มมุ มอง ภมู ปิ ญั ญา มาประยกุ ต์ใช้

มาช่วยพัฒนา ดงึ เขามามสี ่วนร่วมพัฒนาบา้ น
เมอื งเราหลายๆ มิติ นี่คือ แนวคิดการอยรู่ ว่ ม
กนั ในสังคมอยา่ งสันติ

เราต้องเปล่ียนมายเซ็ต (Mindset)๑
เราจะมองเขาแค่ใช้แรงกายเขาให้หนักๆ พอ
ไม่สบายถีบหวั ทิ้ง ไม่ได้ คดิ ว่าเขาอยู่เมืองไทย
เมื่อเขากลับไปเขาน่าจะได้อะไรบ้าง นอกจาก
เงิน ก็ไดว้ ิชาความรตู้ ดิ ตัว ทักษะอาชพี ถ้าเขากลบั บา้ นไป เขาสามารถเอาส่ิงทเ่ี ขาเรียนรู้ในบา้ นเราไปปรบั
ใช้ได้ กกุ๊ ในเมียนมาส่วนหนึง่ กม็ าจากท�ำงานรา้ นอาหารในเมอื งไทย เขากลบั ไปเป็นกุก๊ ที่เมยี นมา ซ่อมรถ
มอเตอร์ไซค์ กม็ าจากบา้ นเรา LPN มีศูนย์ฯ เปน็ ๑๐ ศูนย์ ที่บางขนุ เทียน สมุทรสาคร เพชรบุรี แตล่ ะศนู ย์
ก็มีเรียนภาษาไทย ภาษาองั กฤษ คอมพวิ เตอร์ บางศนู ย์เรียนขับรถ บางศูนย์เรยี นท�ำไอศกรีม เรียนเยบ็
ผ้า ช่วยเขาสร้างอาชีพเมื่อเขากลับบ้าน เขาประกอบอาชพี ได้ สมุทรสาครถ้าไม่มีแรงงานข้ามชาติก็พิการ
กรุงเทพฯ ตามหา้ ง ตามร้านอาหาร ถ้าไม่มีเขา กต็ ายเหมอื นกนั

๑ ความเชอื่ ที่ส่งผลต่อพฤตกิ รรม
- ภาพจาก facebook.com/บ้านLPN-Labour-Protection-Network-Pathumtani

26 บทความ
ธัญลักษณ์ นวลกั ษณกวี สัมภาษณ์

เร่อื งราวชีวติ ‘ หลา้ เคตี ’ จติ อาสาชาวเมียนมา
ส่อื กลางสรา้ งความเข้าใจระหวา่ งรัฐไทยและชาวเมียนมา

ในวกิ ฤติโควดิ -๑๙ ท่ีสมุทรสาคร

ย้ อ น ก ลั บ ไ ป เ ม่ื อ ป ล า ย เ ดื อ น ศรีเมือง ห้ามคนเข้าออกจังหวัด ให้ฉนั ไปช่วยแปลภาษาให้ท่านท่ี
ธันวาคม ๒๕๖๓ ภายในตลาด สมทุ รสาคร ตลาดกลางกุ้ง ภรรยาผู้ว่าฯ ก็ไป
กลางกุ้งสมุทรสาคร และหอพัก ท่านผู้ว่าฯ ไม่สบาย (ติดโควิดจาก
ศรีเมือง ต.มหาชัย จ.สมุทรสาคร ราตรี หรือ หล้าเคตี หญงิ การปฏิบัติงานในพ้ืนที่) ก็ไปกับ
ท่ามกลางความโกลาหลอลหม่าน สาวชาวเมียนมา วัย ๕๐ ปี ได้เข้า ทีมงานภรรยาท่านผู้ว่าฯ ก็ไปแปล
ของผคู้ นทง้ั คนไทยและแรงงานขา้ ม มาเป็นล่ามภาษาช่วยสื่อสารสร้าง ภาษาใหพ้ มา่ ”
ชาติ ซ่งึ วติ กกังวลต่อการนำ� รว้ั ลวด ความเข้าใจท่ีชัดเจนและถูกต้อง
หนามมาปิดก้ันการสัญจร พร้อม ระหว่างชาวเมียนมากับทีมงานของ
มาตรการท่ีด�ำเนนิ การอย่างเข้มข้น ผู้ว่าฯ และรองผู้ว่าราชการจังหวัด
ต่อประชาชนในการจัดการควบคุม สมุทรสาคร รวมถึงการช่วยจัดส่ง
การระบาดของโรคโควดิ -๑๙ ไม่ให้ อาหาร ให้ความรู้ด้านสุขภาพและ
แพรก่ ระจาย โดยเฉพาะแรงงานชาว ระบบป้องกันโรค แก่ผู้ท่ีอยู่ภายใน
เมียนมาซ่ึงถือเป็นประชากรหลัก ท่ีพัก เพ่ือควบคุมสถานการณ์
ของตลาดกลางกุ้งสมุทรสาคร ใน โควดิ -๑๙ ที่ก�ำลังแพร่ระบาดที่
วันท่ีเรม่ิ มีการล็อกดาวน์ปิดตลาด จงั หวัดสมุทรสาคร
กลางกุ้งสมุทรสาคร และหอพัก
ราตรี เล่าถึงที่มาของการ
เข้ามาช่วยเป็นล่ามภาษาเมียนมา
ในครั้งน้วี ่า “รองผูว้ า่ ฯ สมุทรสาคร

27ผู้ไถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ในช่วงแรกของการล็อก โรงพยาบาลสนามก็เปิดหลายที่ใน โอเคดีค่ะ แรกๆ ก็วุ่นวาย และยุ่ง
ดาวน์พื้นท่ีท่ีมีการแพร่ระบาดของ สมุทรสาคร” ฉันก็บอกพม่าว่าไม่ต้องกลัว มา
โควดิ -๑๙ ท�ำให้เกิดความสับสน รกั ษากนั รัฐบาลกด็ แู ลให้ดี มอี ะไร
วุ่นวายในกลุ่มแรงงานเมียนมา ราตรีย้อนเล่าถึงความรู้สึก ตดิ ต่อมาหาฉนั ได้ แรกๆ ทเี่ ปดิ โรง
ราตรเี ลา่ วา่ “ตอนแรกเขาก็ไมเ่ ขา้ ใจ ต่อสถานการณ์ขณะนน้ั ว่า “โห! พยาบาลสนาม บางทนี ้�ำไม่ไหลบา้ ง
กัน วา่ ทำ� ไมมาทำ� กบั เขาอย่างน้ี เขา แรกๆ นี่เครียด ฉันกเ็ หน่อื ย ทุกคน น�ำ้ ไมพ่ อ ฉันกแ็ จ้งไปที่รัฐบาล กม็ า
จะกนิ ยังไง จะอย่กู ันยังไง คา่ กิน คา่ ก็เหน่ือย พอให้คนรักษาพยาบาล แก้ให้ปุ๊บปั๊บทนั ทเี ลยคะ่ แก้ปัญหา
ห้อง เขาจะทำ� ยงั ไง เขาก็โวยวายกัน รัฐรับผิดชอบแล้ว มาวันหนึง่ ได้ดีค่ะ พมา่ โชคดมี ากเลยคะ่ ทุกคน
ฉนั ก็ไปช่วยพูดแปลให้ว่า ไม่ต้อง พยาบาลจะมาเก็บเลือด (ตรวจหา โชคดี ทมี รองผู้วา่ ฯ สมุทรสาครเก่ง
กลวั รฐั บาลจะมาชว่ ยแลว้ นะ มอี ะไร ภูมิต้านทาน) แต่พม่าเขาไม่เข้าใจ คะ่ ดแู ลอยา่ งดี แลว้ ทกุ คนกร็ ว่ มมอื
บอกไดเ้ ลย ฉันจะแปลให้ พดู ออกมา เขาก็ไม่พอใจกันที่ตลาดกุ้ง ฉนั ก็ กนั ปัจจุบนั นก้ี ็ดขี น้ึ เยอะเลย”
ใหห้ มด ไมต่ ้องกลัว เราต้องชว่ ยกัน เลยไปคุยกับพยาบาลท่ีตลาดกลาง
แก้ปัญหา เอาเบอร์ฉนั ไว้ทุกคน มี กงุ้ ขอใหช้ าวบา้ นออกไปขา้ งนอกไม่
ปญั หาอะไรโทรมาหาฉนั ได้เลย ฉัน ต้องมารวมกันอย่างน้ี เพราะเขาจะ
จะบอกรัฐบาลให้ มาเป็นเพื่อนกับ มารวมกันหมด โรงพยาบาลสนาม
ฉัน ส่งเป็นข้อความ (Message) ท่ีหน้าตลาดกลางกุ้งจะมีเตียง ๓๐
มาก็ได้ โทรมาก็ได้ ฉนั ก็ให้เบอร์ เตียง คนป่วยที่มีลูกมีเต้ามีสามี
โทรศัพท์ทุกคน ให้จดไว้ เสร็จแล้ว ก็ห่วงกัน เขาเลยให้เตียง ให้อยู่ที่
รัฐบาลก็เลยช่วยเขา ค่ากินค่าห้อง นน่ั ไม่ต้องไปส่งที่ไกลๆ ก็เลยคุย
ก็เคลียร์ให้ ค่าพยาบาลดูแลรักษา กับพยาบาล และให้เบิกเงนิ ประกัน
สว่ นคนทอ่ี ยขู่ า้ งในก็บอกว่า ไม่ตอ้ ง สังคม เรอ่ื งพวกนีฉ้ ันก็แปล เรียก
หว่ งนะ กนิ ขา้ วกนิ ปลากด็ แู ลให้ และ พมา่ มาคยุ กบั พยาบาลทต่ี ลาดกลาง
กุ้ง ก็เคลียร์กัน วันนนั้ ก็เรยี บร้อย

รกั เกิดในตลาดสด: ชีวิตรักของหญิงเมยี นมา กับนายตำ� รวจไทย

หล้าเคตี มีชอ่ื ไทยว่า ราตรี
เธอบอกว่า “เถ้าแก่ท่ีแพกุ้งต้ังชื่อ
ให้ บอกว่าไม่ต้องเรยี กแล้ว "ตีๆ"
สวยดี ช่ือราตรีดกี วา่ ” สว่ นนามสกลุ
พลสารโสภณ น้นั ได้มาหลังพบรัก
กับนายต�ำรวจหนุ่มผู้ปฏิบัติหน้าท่ี
เปน็ ตำ� รวจจราจร เมืองสมุทรสาคร
ส่วนเธอท�ำงานกับเถ้าแก่ผู้หญิงอยู่
ทีต่ ลาดกลางก้งุ ยงั กบั ช่ือละคร ‘รกั
เกดิ ในตลาดสด’ จากน้นั เธอและเขา
คบหาดูใจกันอยู่ประมาณ ๒ ปี จงึ
ตกลงปลงใจแต่งงานกัน สามีของ
ราตรีใหเ้ ธอลาออกจากงาน มาเปิด

28 ผไู้ ถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

รา้ นขายของชำ� อยู่ในหมบู่ า้ นมหาชยั เอาไปหมด ก็เครยี ด เราผู้หญิงท�ำ กระเพาะปลา ท�ำได้ ๓ ปี ไม่มีของ
นเิ วศน์ กระท่ังมีพยานรักเป็นบุตร มาหากนิ เลยี้ งครอบครวั ฉนั ไมม่ ที นุ ทำ� กระเพาะปลาหมด เลยไปสมัคร
สาว ๑ คน ซึ่งขณะนอ้ี ายุ ๑๖ ปี แลว้ จะสแู้ ล้ว กเ็ ลยเขา้ มาไทย ตัดสนิ ใจ ท่ตี ลาดกุ้งสมทุ รสาคร ท�ำแพกงุ้ ค่ะ
ไมก่ ลับพมา่ แล้ว คดิ แบบน”้ี คัดไซซ์ จัดของ ก็เจอกับสามีฉนั
เ ช ่ น เ ดี ย ว กั บ แ ร ง ง า น เป็นต�ำรวจจราจรอยูส่ มทุ รสาคร ก็
เมียนมา และแรงงานข้ามชาติ ราตรี เล่าถึงจุดเปลี่ยนของ เลยแต่งงานกัน แล้วมาเปิดร้าน
อี ก ม า ก ม า ย ท่ี เ ข ้ า ม า ท� ำ ง า น ใ น ชวี ิต เม่ือหมดเงนิ หมดทุน ทาง ขายของชำ� ”
ประเทศไทย เพื่อจะหลุดพ้นจาก เดียวท่ีเหลือคือ การลองเข้ามาหา
ความยากจน และความอดอยาก งานท�ำในเมืองไทย โดยเข้ามาทาง ราตรีโชคดีที่ได้นายจ้างที่ดี
แรน้ แคน้ ในดนิ แดนบา้ นเกดิ ของตน จงั หวัดระนอง เมอ่ื เธอยา้ ยมาทำ� งานทสี่ มทุ รสาคร
ด้วยความหวังอันเต็มเปี่ยมว่า เม่ือ โดยเฉพาะเถา้ แกแ่ พกงุ้ ทเี่ ธอทำ� งาน
เข้ามาในไทยแล้ว เขาและเธอจะได้ “มพี ชี่ ายอยทู่ บ่ี รษิ ทั ทำ� เกยี่ ว อยดู่ ว้ ยนานทสี่ ดุ กระทง่ั เธอแตง่ งาน
งานทำ� ได้อยดู่ กี ินดี ไดส้ ่งเงินกลับ กบั กุ้ง ทำ� ทีน่ ัน่ ๘ เดอื น หัวหนา้ คน มีครอบครัว และมีกิจการร้านขาย
ไปให้ครอบครัวที่รอคอยด้วยความ ไทยเขาตีมือฉนั ฉนั บอก ตีท�ำไม ของช�ำเป็นของตนเอง แม้จะไม่ได้
หวัง และเพ่ือสร้างอนาคตท่ีม่ันคง คุยกันได้ ไม่ใช่เอามือมาตีฉันอย่าง ท�ำงานด้วยแล้ว แต่มิตรไมตรีท่ีมี
ในบ้นั ปลายชีวิต นี้ ฉันเลยออกจากที่น่นั แล้วมาที่ ให้กันระหว่างนายจ้างลูกจ้างยังคง
สมุทรสาคร มีนายหน้าพาเข้ามา แนบแนน่ ไม่เส่ือมคลาย
หล้าเคตี ในวัย ๑๙-๒๐ ปี เม่ือ ๓๐ ปีที่แล้ว ค่ารถจากระนอง
ขณะน้นั ประกอบอาชีพค้าขาย อยู่ มามหาชยั ๑,๕๐๐ บาท แล้วเขาไป ราตรเี ล่าว่า “ท�ำงานกับ
ที่เมืองเมาะล�ำไย บ้านเกิดของเธอ ส่งฉันที่โรงงานนำ�้ ปลา ฉนั เลยท�ำท่ี เถา้ แกผ่ หู้ ญงิ ทแ่ี พกงุ้ ประมาณ ๕-๖
“ฉนั อยู่เมาะล�ำไย จะไปส่งของท่ี นนั่ ประมาณ ๔-๕ เดอื นไดค้ ะ่ น�้ำปลา ปี ทา่ นดมี าก รกั ฉนั ไปไหนก็ไปดว้ ย
ย่างกุ้ง วันนัน้ ฉันเอามาเยอะเกิน ไม่มี ไม่มีของท�ำ เขาเลยบอกนาย กนั ฉนั ก็รักเขา เราก็เข้าใจกัน เวลา
ไป ของเกินภาษี ตำ� รวจพมา่ เลยจับ หน้าที่ส่งฉันว่า ไม่มีของท�ำนำ้� ปลา ฉนั ไปตลาด ฉันก็ไปหาเถา้ แกป่ ระจำ�
ของฉนั หมดเลย ขอของคนื คร่งึ หนึง่ ให้หางานให้ฉันที ฉนั เลยมาท�ำ
ใหฉ้ นั เอามาท�ำมาหากนิ เขาก็ไม่ให้

29ผู้ไถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ฉันก็เข้าไปสวัสดี ทุกวันนก้ี ็คุยกัน อย่าง ลูกฉันเรยี นเก่ง ตั้งใจเรยี น เรียนหนังสือ ส่งให้มูลนิธสิ ่งเสรมิ
ฉันก็ไปหาเถา้ แกฉ่ ันประจ�ำ” แล้วฉันก็ขายของ ฉันเล้ียงเขาได้ คณุ ภาพชีวติ แรงงาน หรอื LPN เพอ่ื
สบาย” เข้าเรยี นในโรงเรียนวัดก�ำพร้า และ
แม้ตอนจบของละครจะ เธอยังเปิดศูนย์วัฒนธรรม ภาษา
ลงเอยแบบแฮปปี้เอนดิ้ง พระเอก ปัจจุบัน ราตรียังคงเป็น และศาสนา จัดกิจกรรมเพ่ือสังคม
นางเอกได้ครองรักกันไปจนแก่เฒ่า จิตอาสาช่วยเหลืองานด้านสังคม และอบรมบ่มเพาะเด็กและเยาวชน
แต่นีค่ ือชวี ิตของคนจรงิ ๆ ท่ีย่อมมี ภายในจังหวัดสมุทรสาคร ช่วยน�ำ เมียนมา ท่ีเธอบอกว่า “ให้มีน้�ำใจ
สมหวงั และผดิ หวัง เมอ่ื ๓ ปีท่แี ลว้ อาหารและของกินของใช้ท่ีจ�ำเป็น รู้จักคิด รู้จักอดทน และช่วยเหลือ
สามขี องราตรี ตรวจพบวา่ เปน็ มะเรง็ เข้าไปให้แรงงานข้ามชาติที่ประสบ สังคม” ทุกวันอาทิตย์ โดยนำ� ค�ำ
ปอดระยะสุดท้าย “สามีเขาสูบบุหร่ี ปัญหา และช่วยเป็นจิตอาสาของ สอนของพระพทุ ธเจา้ มาแปลใหเ้ ปน็
เยอะก็เลยเป็นมะเร็งปอด รักษาได้ มลู นิธสิ ง่ เสรมิ คณุ ภาพชวี ิตแรงงาน เพลงเพ่ือให้เด็กเข้าใจง่าย แต่ด้วย
๓ เดอื นกเ็ สยี ” หรือ LPN ซ่ึงเธอท�ำมาอย่างต่อ สถานการณ์โควดิ -๑๙ ท่ียังระบาด
เนื่องต้ังแต่ ๑๓-๑๔ ปีที่แล้ว โดย อยู่น้ี จึงยังตอ้ งปดิ ศูนยฯ์ อย่างไมม่ ี
แม้จะจากไปก่อนเวลาอัน ช่วยรวบรวมรายช่ือเด็กลูกแรงงาน กำ� หนด
สมควร แต่สามีของเธอได้ให้ส่งิ เมียนมาที่ไม่มีใบเกิด ที่ต้องการ
อันล�้ำค่าไว้แก่เธอ นนั่ คือ ลูกสาว
ที่ว่านอนสอนง่าย ท่ีจะเป็นหลักให้
เธอในบนั้ ปลายชวี ติ และสถานะของ
ความเปน็ ไทย ทถ่ี อื เปน็ ความมนั่ คง
ของชีวิตหญิงต่างชาติคนหนง่ึ ท่ีมา
อย่ตู ่างบา้ นตา่ งเมอื งจะพงึ ได้

เมอื่ ถามถงึ การเปน็ แมเ่ ลยี้ ง
เดยี่ วทตี่ อ้ งดแู ลลกู คนเดยี ว มคี วาม
ยากล�ำบากอย่างไรบ้างไหม ราตรี
ตอบวา่ “ไมม่ คี ะ่ สบายมาก เราเปน็
คนท�ำงาน ลูกฉนั ฉันก็สอนเขาว่า
เราต้องช่วยเหลือตัวเอง เราต้อง
ม่ันใจในตัวเอง แม่ให้ไปเรียน เรา
ต้องตั้งใจเรยี น เรยี นจบแล้ว เรา
ก็ท�ำงานสบาย ลูกก็เชอื่ ฟังฉนั ทุก

30 ผู้ไถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

คณุ ราตรี พลสารโสภณ (หลา้ เคตี)

อะไรคอื หลักยึดทางใจท่ที �ำให้เราเขม้ แข็ง และช่วยเหลือคนอน่ื ๆ ได้

ฉันชอบอา่ นหนังสือ ก็เลยทำ� ให้ชวี ิตฉันปัจจบุ ัน กล้า และสู้ ไมย่ อ่ ท้อ ให้ก�ำลังใจตัวเอง สอนตัวเอง

ตอนนสี้ ถานการณ์รอบๆ ที่อยู่ เป็นอยา่ งไร

ก็ไม่เป็นไรนะ ปกติ ฉนั ก็ดูแลตัวเองตลอด (เอามือถือเลื่อนให้เห็นว่า มีแอลกอฮอล์ล้างมือ) น่ีไง
เราตอ้ งดแู ลตวั เองใหด้ ี เราจะชว่ ยสงั คมได้ เราตอ้ งดแู ลตวั เองใหด้ ที สี่ ดุ เราตอ้ งดแู ลคนรอบขา้ งเราและชว่ ย
สงั คมไดค้ ะ่ ความกลวั ท�ำอะไรเราไม่ได้ ปัญหาต้องแก้คะ่ แลว้ ก็สตู้ อ่ ไป ใหม้ าช่วยกนั ท�ำให้สถานการณ์มนั
สงบ ทุกคนกส็ บาย พออย่กู ันแบบกลัว ทกุ คนก็ไม่ตอ้ งท�ำอะไรกนั แลว้

อยากให้ก�ำลังใจชาวเมยี นมาวา่ อย่างไร

ไมต่ อ้ งกลวั เนาะ สๆู้ ฉนั จะมาชว่ ยทกุ วนั ฉันจะมาสง่ กบั ขา้ วทกุ วนั สู้ไปดว้ ยกนั เราจะผา่ นไปให้ได้ พดู
อย่างนที้ กุ วนั เวลาไปสง่ กับข้าว สู้ๆ นะ ไมต่ ้องกลวั บ๊ายบาย ฉนั กส็ ่งก�ำลังใจให้ทกุ คน ทุกวนั จนปจั จบุ นั

อยากบอกคนไทยให้มที ัศนคติกับแรงงานเมยี นมาอยา่ งไร

อนั ไหนไมเ่ ขา้ ใจกอ็ ภยั ใหพ้ มา่ ดว้ ยนะคะ พมา่ บางทพี ดู อะไรออกไปไมร่ เู้ รือ่ ง อยา่ ไปโกรธ อยา่ ไปถอื สา
สงสารพวกเขา และช่วยพวกเขานะคะ

สำ� หรบั คนไทยที่เผชิญโควิด-๑๙ อยากให้กำ� ลังใจวา่ อย่างไร

ไม่ตอ้ งกลัวเนาะ สู้ไปดว้ ยกนั จูงมอื และสู้ไปดว้ ยกนั คะ่ เราตอ้ งผ่านไปให้ได้

ขอขอบคณุ ภาพประกอบจาก คุณราตรี พลสารโสภณ

บทความ 31

ธญั ลกั ษณ์ นวลักษณกวี สมั ภาษณ์

บทบาท บนจ.๑ ต้นทางนำ� เข้าแรงงานข้ามชาติ

กับ การสง่ เสรมิ ศักด์ศิ รีความเป็นมนุษย์
และสทิ ธิของแรงงานข้ามชาติ

“พษิ โควดิ ระลอก ๒ เชก็ บลิ ขบวนการแรงงานเถอื่ น” ๒
“ปมแรงงานตา่ งดา้ ว: คนข้ามแดนผดิ กฎหมาย เหตุ ‘โควดิ ’ แพรก่ ระจายรอบสอง” ๓
“แฉขบวนการขนแรงงานเถื่อน ชกั ศึกเขา้ บ้าน ท�ำโควิดระบาดรอบใหม่ในไทย” ๔

การแพร่ระบาดของโควดิ -๑๙ ขนแรงงานเถื่อนโดยมีเจ้าหน้าที่ แรงงานเถื่อนเข้าประเทศ กระท่ัง
รอบใหมท่ พี่ บการตดิ เชื้อภายใน รัฐเข้าไปมีส่วนรู้เห็นและได้รับผล น�ำมาสู่มติคณะรัฐมนตรฉี บับวันที่
ตลาดกลางกุ้งจังหวัดสมุทรสาคร ประโยชน์ในขบวนการนั้น กลาย ๒๙ ธันวาคม ๒๕๖๓ ได้ผ่อนผันให้
ก่อนจะกระจายไปยังพื้นท่ีหลาย เป็นที่วพิ ากษ์วจิ ารณ์กันอย่างเผ็ด แรงงานขา้ มชาติ ๓ สญั ชาติ เมยี นมา
จังหวัด ซึ่งมีการระบุว่ามีแรงงาน ร้อนในสังคมโลกโซเชียลทันที ส่ง ลาว และกัมพูชา สามารถอยู่ใน
ข้ามชาติเป็นต้นตอของการแพร่ ผลให้นายกรัฐมนตรี สั่งเช็คบิล ราชอาณาจักรและท�ำงานอย่างถูก
เช้อื ทำ� ใหป้ ระเดน็ ขบวนการลกั ลอบ ‘ผู้มีอ�ำนาจ’ ที่ร่วมขบวนการขน ต้องตามกฎหมายเป็นกรณพี ิเศษ

๑ บนจ. บริษทั นำ� คนตา่ งด้าวมาทำ� งานในประเทศไทย
๒ www.thansettakij.com
๓ www.bangkokbiznews.com
๔ www.thairath.co.th

32 ผไู้ ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ภายใต้สถานการณ์การแพร่ระบาด สมาร์ตเวิร์กเกอร์ (CLmv Smart
ของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ Worker) จ�ำกัด และเป็นหนง่ึ ใน
หรือโควดิ -๑๙ ในรอบใหม่นี้ แต่ดู คณะท�ำงานผลักดันนโยบายการน�ำ
เหมือนว่าปัญหาการนำ� แรงงานที่ คนต่างด้าวเข้ามาท�ำงานในกิจการ
อยู่ใตด้ นิ ใหข้ นึ้ มาอยบู่ นดนิ อยา่ งถกู ประมงทะเลผา่ นระบบ (MOU) ของ
ตอ้ งตามกฎหมาย ดงั ทรี่ ฐั ไดข้ ดี เสน้ สมาคมประมงแห่งประเทศไทย ปี
ใตย้ น่ื กำ� หนดเวลาการลงทะเบยี นไว้ ๒๕๕๘-๒๕๖๒ ซ่ึงเป็น บนจ. หรือ
ภายในวันท่ี ๑๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔ บริษัทผู้ประกอบการท่ีนำ� แรงงาน
ท่ีผ่านมา กลับไม่เป็นไปตามคาด เพ่อื นบ้าน ๔ สัญชาติ (ลาว กัมพูชา
หวังเพราะมีแรงงานข้ามชาติมาลง เมียนมา และเวยี ดนาม) เข้ามา
ทะเบียนกนั น้อยกวา่ ความเปน็ จริง ท�ำงานในประเทศไทยอย่างถูกต้อง
ตามกฎหมาย ในฐานะ บนจ. ตน้ ทาง
“ผู้ไถ”่ มีโอกาสไดส้ มั ภาษณ์ ในการนำ� เขา้ แรงงานขา้ มชาตเิ ขา้ มา
คณุ ดาวเรอื ง เลขวรนันท์ (คณุ ดาว) อยา่ งถกู กฎหมาย
ท่ีปรึกษาบรษิ ัทน�ำคนต่างด้าวมา
ท�ำงานในประเทศไทย ซีแอลเอ็มวี

ในฐานะท่ที ำ� งานด้านการน�ำแรงงานข้ามชาตเิ ข้ามาอยา่ งถกู กฎหมาย
มีมุมมองตอ่ ขบวนการน�ำเข้าแรงงานผดิ กฎหมาย
ทีส่ ง่ ผลใหเ้ กิดการระบาดของโรคโควดิ -๑๙ ระลอกใหมอ่ ย่างไร
มุมมองของดิฉันมองว่า

เหตุที่เกิดขึน้ การท่ีแรงงานตาม

ตะเข็บชายแดนหลบหนีเข้ามาตาม

ช่องทางธรรมชาติ เกิดขึน้ มายาว

นานแล้ว อาจมีกระบวนการตามท่ี

เป็นข่าว แต่รัฐและฝ่ายความมั่นคง

ของประเทศพยายามตรวจตราและ

จับกุมอย่างเข้มข้น อาจมีเล็ดลอด

เข้ามาท�ำงานโดยผิดกฎหมาย “ข้อ

เท็จจริง” แรงงานผิดกฎหมายไม่

สามารถท�ำงานในประเทศไทยได้

เลย ต้องผา่ นการนำ� เข้าโดยถูกตอ้ ง

ตามกฎหมายเท่านัน้ เท่าท่ีทราบ ต่างด้าว แต่เม่ือตรวจพบแรงงาน ได้ แรงงานทผี่ ดิ กฎหมายเหลา่ น้อี ยู่

นายจา้ งเองก็ไมค่ อ่ ยกลา้ รบั แรงงาน ผิดกฎหมายติดเชื้อโควิด-๑๙ ท่ี ที่ไหน? และมีอยู่เท่าไหร?่

ผิดกฎหมายเข้ามาทำ� งาน ตลาดกลางกุ้ง จังหวัดสมุทรสาคร แน่นอนว่า การบริหาร

เพราะกฎหมายค่อนข้าง ทุกองค์กรทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง จัดการแรงงานเหล่านย้ี ากแน่นอน

รุนแรงท้ังจ�ำและปรับ ไปจนถึงข้ัน ต่างวิตกกังวลกับเหตุการณ์ท่ีเกิด เพื่อความปลอดภัยของคนในชาติ

ขึ้นบัญชดี ำ� นายจ้าง ห้ามใชแ้ รงงาน ขึ้น อาจลกุ ลามและยากทจ่ี ะควบคมุ และแรงงานขา้ มชาตทิ เ่ี ขา้ มาทำ� งาน

33ผู้ไถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ในประเทศ รฐั บาลจงึ ตอ้ งประกาศให้ บาท ยังไม่รวมกรณีค่าด�ำเนนิ ข้ามชาติหลายครั้ง แต่ครั้งน้ีต่าง
แรงงานกลมุ่ น้ีสามารถเขา้ สรู่ ะบบที่ การ ค่ายานพาหนะในการไปโรง กนั ทุกคนล้วนไดร้ บั ผลกระทบจาก
ถูกต้องตามกฎหมาย จงึ เป็นที่มา พยาบาล ต�ำรวจตรวจคนเข้าเมือง สถานการณ์โรคระบาดโควดิ -๑๙
ของมติคณะรัฐมนตรีฉบับวันท่ี ๒๙ หากรวมค่าใช้จ่ายอื่นๆ คนหนึ่งไม่ ส่วนใหญ่พวกเขาไม่สามารถหยิบ
ธันวาคม ๒๕๖๓ ซึ่งดิฉนั เห็นด้วย ตำ�่ กวา่ ๑๐,๐๐๐ บาทข้ึนไป แนน่ อน ยืมจากนายจ้างหรอื ญาติพี่น้องได้
ตามมติ ครม. ฉบับนเ้ี ปน็ อยา่ งมาก เพดานมันค่อนข้างสูงเกินไป ขาด เลย เพราะต่างก็ได้รับผลกระทบ
อีกท้ังเพ่ือความปลอดภัยของคน แรงจูงใจให้แรงงานกลุ่มนีม้ าลง เช่นกนั
ทั้งประเทศ ส่งิ ที่ส�ำคัญท่ีสุดตาม ทะเบยี น ดว้ ยสถานการณ์โควดิ -๑๙
มา แรงงานกลุม่ นี้ (กลุ่มทอี่ ยู่ใตด้ นิ สถานประกอบการ นายจ้าง ได้รับ ดิฉันเองได้รับเชิญไปหลาย
กลมุ่ ที่เคยท�ำผิดเงอื่ นไขของภาครัฐ ผลกระทบเป็นห่วงโซ่มาถึงลูกจ้าง เวที เพอื่ แสดงความเหน็ และขอ้ วติ ก
จนกลายเปน็ แรงงานทผ่ี ดิ กฎหมาย) แรงงานขา้ มชาตแิ น่นอน กังวลเกี่ยวกับมติ ครม. ฉบับวันที่
ก็จะได้รับการตรวจคัดกรองโควิด- ๒๙ ธันวาคม ๒๕๖๓ และแก้ไขเพ่มิ
๑๙ และเข้าสู่หลักประกันสุขภาพ ก่อนหน้านี้ เคยมีการลง เติมฉบบั วนั ที่ ๒๖ มกราคม ๒๕๖๔
และสวัสดิการภายใต้กฎหมายของ ทะเบียนแรงงานข้ามชาติเหล่าน้ที ่ี ดิฉันได้เข้าร่วมกับหลายองค์กร
ประเทศไทย อาศัยอยู่ในประเทศไทยหลายครั้ง ภาคประชาสงั คม มลู นิธิเครอื ขา่ ยสง่
ทุกครั้งพวกเขาช่วยเหลือกันและ เสรมิ คุณภาพชวี ิตแรงงานข้ามชาติ
แต่เม่ือมีประกาศ ข้ันตอน กัน ให้หยิบยืมกันง่ายดาย ดิฉัน (LPN) เครอื ข่ายทางสังคมแรงงาน
การด�ำเนนิ การให้นายจ้างและ เคยมีโอกาสสอบถามพนี่ อ้ งแรงงาน ข้ามชาติเมียนมาในไทย (MMLG)
ลูกจ้างลงทะเบียนระบบออนไลน์ สมาคมผู้ประกอบธุรกิจนำ� เข้าและ
ก่อนวันที่ ๑๓ กุมภาพันธ์ ๒๕๖๔ ใหบ้ ริการแรงงานตา่ งดา้ ว (สนบต.)
แตส่ ่ิงทน่ี า่ กงั วลกค็ อื คา่ ธรรมเนยี ม สมาคมการค้าผู้ประกอบการท่ีจ้าง
คร้ังนี้ ซึ่งค่าธรรมเนียมแบ่งเป็น แรงงานต่างด้าว (MWETA) ขอให้
ค่าตรวจโควดิ -๑๙ ๓,๐๐๐ บาท คา่ รัฐเห็นควรทบทวนค่าธรรมเนยี ม
ประกนั สขุ ภาพ ๒ ปี ๓,๒๐๐ บาท คา่ จาก ๒ ปี เป็น ๑ ปี เพื่อบรรเทา
ตรวจสขุ ภาพปที ห่ี น่งึ ๕๐๐ บาท ปที ่ี ความเดือดร้อนของพี่น้องแรงงาน
สอง ๕๐๐ บาท คา่ ใบอนญุ าตทำ� งาน ข้ามชาติท่ีท�ำงานในประเทศไทย
๒ ปี ๑,๙๐๐ บาท ค่าบตั รประจ�ำตวั ดิฉันมองว่า ในสถานการณ์ ไม่
แรงงานจากกรมการปกครอง ๘๐
บาท รวมทั้งสน้ิ เป็นเงิน ๙,๑๘๐

34 ผ้ไู ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ปกติ เราควรแก้ไขสถานการณแ์ บบ สดุ ๑๓ กุมภาพันธ์ เพียง ๓๕,๐๐๐ ท่ีไม่มีรายได้ อยู่ในสภาพว่างงาน
รวดเร็วและต้องสร้างแรงจูงใจให้ กว่าคนเท่าน้ัน มันน้อยผิดปกติ จ�ำนวนมาก ขาดปัจจัย ขาดแม้แต่
แรงงานที่อยู่ใต้ดิน หรือแรงงาน แต่จังหวัดอ่ืนๆ ท่ีมีแรงงานน้อย อาหาร กระจายไปในหลายพ้ืนท่ี
ท่ีท�ำผิดเงอื่ นไขของภาครัฐ จน กว่าสมุทรสาคร อย่าง เชยี งใหม่ หนักท่ีสุดคือ จังหวัดสมุทรสาคร
กลายเปน็ แรงงานผดิ กฎหมายเขา้ สู่ ชลบุรี ปทุมธานี กรุงเทพฯ หรือ องค์กรภาคประชาสังคมหลาย
ระบบให้มากท่สี ดุ เพื่อให้บรรลตุ าม สมทุ รปราการ ๕ จงั หวดั นี้มตี วั เลขท่ี องค์กรทราบดี ต่างวิตกกังวลและ
วตั ถปุ ระสงค์ของมติ ครม. ฉบับน้ี น�ำโดง่ สมทุ รสาครไปอกี อนั นก้ี ต็ อ้ ง เกรงว่าแรงงานหากไม่สามารถลง
กลับมาท่ีสถิติ ดิฉนั เชอื่ ว่าผู้ใหญ่ ทะเบยี นใหแ้ ล้วเสร็จได้ จงึ พยายาม
เ ร า ม า ดู ส ถิ ติ จั ง ห วั ด บ้านเมืองก็มองที่สถิติเช่นกันว่า ที่จะเรียกร้องและส่งเสียงไปยังผู้
สมุทรสาคร แรงงานต่างด้าวท่ีอยู่ เอ๊ะ! สมุทรสาคร ท�ำไมถึงมีคนลง มีอ�ำนาจ ขอให้รัฐทบทวนและช่วย
จังหวัดสมุทรสาครโดยประมาณ ทะเบยี นแค่ ๓๐,๐๐๐ กวา่ คนเทา่ นนั้ เหลือเพ่ือบรรเทาความเดือดร้อน
๒๕๐,๐๐๐ คน แต่ลงทะเบียนสน้ิ แก่พี่น้องแรงงานและผู้ประกอบ
เ ร า ม อ ง ว ่ า ตั ว เ ล ข ค ว ร การท่ีใช้แรงงานต่างด้าว และหาก
มากกว่าน้ี เพราะขอ้ เทจ็ จรงิ แลว้ ผู้ สถานการณ์ โรคระบาดโควิด-๑๙
ปฏิบัติการที่ช่วยเหลือแรงงานข้าม จบลง พน่ี อ้ งแรงงานข้ามชาติเหลา่
ชาติ อย่างองค์กรหลายๆ องค์กร นจ้ี ะเป็นฟันเฟืองที่ส�ำคัญในการ
ภาคประชาสังคมที่เข้าไปช่วยเหลือ ฟน้ื ฟเู ศรษฐกจิ ของประเทศเราอยา่ ง
แรงงาน ท่านเหล่านน้ั ทราบดีว่า แน่นอนค่ะ
แรงงานเหลา่ น้ันมมี ากนอ้ ยเพยี งใด
จากการน�ำส่ิงของ ข้าวสาร อาหาร
แห้ง ไปแจกจ่ายแก่พี่น้องแรงงาน

อยากทราบถงึ ภาพรวมผลกระทบกับบรษิ ัทนำ� เขา้ แรงงานข้ามชาติ จากภาวะโควดิ -๑๙
เป็นอย่างไรบ้าง

ได้รับผลกระทบแน่นอน
ค่ะ การเกิดโรคระบาดโควดิ -๑๙
ในระลอกแรกต้ังแต่วันที่ ๒๓
เมษายน ๒๕๖๓ อธิบดีกรมการ
จัดหางานมีหนงั สือชะลอการนำ�
เข้าแรงงานมายังบริษัทผู้ประกอบ
กิจการธุรกิจน�ำคนต่างด้าวเข้ามา
ท�ำงานกับนายจ้างไทย และขณะ
น้ยี ังไม่สามารถเปิดชายแดนได้
พวกเราทราบดีและติดตามข่าว
อย่างต่อเนือ่ ง พูดง่ายๆ ว่า เราไม่
สามารถด�ำเนนิ กิจการน้ี ๑ ปี และ
ยังต้องแบกรับภาระค่าใช้จ่าย เงนิ จา่ ยอื่นๆ อกี มากมาย ดิฉันเข้าใจถงึ ปรากฏการณท์ กี่ ระทบไปทงั้ ประเทศ
เดือนพนักงานหลายชวี ิต และคา่ ใช้ เหตุสุดวสิ ัยในครั้งน้เี พราะมันเป็น และทั่วโลก

35ผู้ไถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

แหม! อยากให้ค�ำถามนี้ ผู้ประกอบธุรกิจนำ� เข้าแรงงาน รู้และทราบปัญหาปลายทางได้เป็น
ของน้องนกั ข่าว เป็นค�ำถามของ ต่างด้าวท่ีอยู่ภายใต้การก�ำกับ อย่างดี การบรหิ ารจัดการแรงงาน
อธบิ ดีกรมการจัดหางานจังเลย ดูแลของรัฐ เราอยากให้รัฐมองเรา ต่างด้าวท่ีเข้ามาท�ำงานกับนายจ้าง
ค่ะ (หัวเราะ) ท่านได้รับผลกระ เหมอื นเพอ่ื นรว่ มงาน เหมอื นผรู้ ว่ ม ไทยก็เป็นหนง่ึ ในงานที่พวกเราท�ำ
ทบในภาวะโควดิ -๑๙ อย่างไร? ปฏบิ ตั ิงาน เพราะเอาเขา้ จริง ผู้ออก และมปี ระสบการณ์ในการทำ� งานคะ่
และต้องการให้รัฐแก้ ไขอย่างไร? แนวนโยบายและผู้ปฏิบัติ ผู้ปฏิบัติ

แล้วมีความเห็นวา่ รัฐบาลควรแก้ไขปญั หานีอ้ ย่างไร
ถ้าเป็นค�ำถามเกี่ยวกับข้อ

วติ กกังวลเร่ืองการลงทะเบียนครั้ง

นี้ อาจไม่เป็นแรงจูงใจให้แรงงาน

ด�ำเนินการข้ันตอนให้แล้วเสร็จก็

เปน็ ได้ เนือ่ งจากขาดปจั จยั ในการนำ�

มาจ่ายค่าธรรมเนียมภาครัฐ ดิฉัน

ยังคงยืนกรานขอให้รัฐเห็นควร

ทบทวนคา่ ธรรมเนยี มทง้ั หมด จาก

๒ ปี เหลือเพยี ง ๑ ปี อาจบรรเทา

ความเดือดร้อนและเป็นแรงจูงใจ

ในการเขา้ มาดำ� เนนิ การใหแ้ ลว้ เสรจ็

ตามขบวนการทรี่ ฐั กำ� หนดไวภ้ ายใน

วันที่ ๓๐ สิงหาคม ๒๕๖๔ ต่างด้าวมาท�ำงานกับนายจ้างไทย งาน) มองผู้ประกอบธุรกิจน�ำคน
ต่างด้าวมาท�ำงานกับนายจ้างไทย
ถ้าเป็นปัญหาเกี่ยวกับ อย่างถูกกฎหมาย (MOU) ดิฉนั เสมือนผู้ร่วมงาน อาจใช้ทักษะและ
ความรู้ของพวกเราในการบริหาร
การน�ำคนต่างด้าวเข้ามาท�ำงาน มองว่า ยังคงต้องรออีกสักระยะ จัดการแรงงานในประเทศ อยากให้
รัฐเปิดกว้างและรับฟังผู้ปฏิบัติงาน
ในประเทศไทยอย่างถูกต้องตาม หนงึ่ จนกว่าสถานการณ์โรคระบาด อย่างจรงิ จังและจริงใจ อยากให้รัฐ
ออกระเบียบและแนวปฏิบัติอย่าง
กฎหมาย จะนำ� เข้ามาได้เม่ือไร คร้ังน้ี โลกเราหรอื ประเทศของเรา ชัดเจนท่ีเก่ียวข้องกับกฎหมายท่ี
ต้องพงึ ระวงั !
ดิฉนั มองวา่ จากสถานการณท์ ี่เปน็ ควบคุมมันได้จริงๆ อันนดี้ ิฉันตอบ

ตามข่าว ยังไมส่ ามารถควบคุมการ ตามความรู้สึกของดิฉันค่ะ อยาก

ระบาดคร้ังนี้ ท้ังต่างประเทศและ ให้รัฐบาลแก้ไขปัญหาอย่างไร ถ้า

ในประเทศ หรอื วัคซีนยังไม่ได้รับ เป็นค�ำถามเกี่ยวกับการท�ำงาน

ท่ัวถึง โอกาสในการเปิดการน�ำคน ดิฉันต้องการให้รัฐ (กรมการจัดหา

ในฐานะทเี่ ป็นตน้ ทางของการน�ำเขา้ แรงงานข้ามชาติ บริษัทน�ำเขา้ แรงงานขา้ มชาติ
สามารถชว่ ยสง่ เสริมศกั ดศ์ิ รีความเปน็ มนุษยแ์ ละสิทธิของแรงงานขา้ มชาติไดอ้ ยา่ งไรบา้ ง

ก า ร ป ร ะ ก อ บ กิ จ ก า ร พระ-ราชก�ำหนดการบรหิ ารจัดการ รับผิดชอบอย่างชัดเจนว่า “การ
ธุรกิจการน�ำเข้าแรงงานท่ีถูก การท�ำงานของคนต่างด้าว พ.ศ. ประกอบธุรกิจนำ� แรงงานต่างด้าว
กฎหมาย ก่อนอื่นเราต้องปฏิบัติ ๒๕๖๐ และ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ.๒๕๖๑ มาทำ� งานกบั นายจา้ งไทย บนจ.มิได้
ตามกฎหมายอย่างเคร่งครัด ซึ่ง แก้ไขเพิม่ เติม ระบุหน้าท่ีและความ มีหน้าท่ีแค่ด�ำเนนิ การย่ืนเอกสาร

36 ผไู้ ถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ค�ำร้อง (Demand Letter) มิใช่ กฎหมายโดยสมบูรณ์ แต่หากว่า กฎหมายใหแ้ กน่ ายจา้ งทกุ ครงั้ กอ่ น
มีหน้าท่ีแค่ Recruit รับสมัคร เขาไม่ได้รับสิทธิประกันสังคม เรา เซน็ สญั ญา
คนงานเท่านน้ั และมิใช่เป็นธุรกิจ บนจ. ต้องเรยี กร้องหรอื ติดต่อไป
บริการ ซื้อมาและขายไป แต่งาน ยังนายจ้างว่า นายจ้างต้องน�ำเข้าสู่ เคยมีกรณแี รงงานเกิด
ของเราคือ การน�ำชวี ติ ๑ ชวี ติ ท่ี ประกันสังคม เพราะมิฉะนัน้ หาก อุบัติเหตุบาดเจ็บ และเสียชวี ติ
พวกเขามีศักดิ์และศรเี ทียบเท่าเรา แรงงานเกิดอุบัติเหตุในการท�ำงาน ซ่ึงเป็นข่าวโด่งดังที่จังหวัดภูเก็ต
เข้ามาท�ำงานในประเทศอย่างถูก หรอื เสียชวี ิตระหว่างการท�ำงาน กรณีนั่งร้านถล่ม เรารู้สึกเสียใจ
ต้อง” ผ่านขั้นตอนตามกฎหมาย นายจ้างอาจจะต้องเป็นผู้จ่ายค่าใช้ กับครอบครัวแรงงานที่อยู่ประเทศ
และเม่ือเข้ามาท�ำงานในประเทศ จ่ายทั้งหมด และนายจ้างอาจจะ ตน้ ทางอยา่ งมาก ทมี งานรสู้ กึ เสยี ใจ
แล้ว พวกเขาก็จะได้รับสิทธแิ ละอยู่ มีความผิดตามประมวลกฎหมาย กบั เหตุการณ์ครัง้ นมี้ าก แต่กท็ ราบ
ภายใตก้ ฎหมายสวสั ดกิ ารคมุ้ ครอง อาญา ข้อดังกลา่ ว กอ่ นเซ็นสัญญา ดีว่ามันเป็นอุบัติเหตุ การนำ� คน
แรงงานของไทย บนจ. มภี าระหนา้ ท่ี กับนายจ้าง จะแจ้งข้อปฏิบัติตาม ตา่ งดา้ วเขา้ มาทำ� งานในประเทศไทย
ความรับผิดชอบตลอดอายุสัญญา ในวันนัน้ แตว่ ันน้ีตอ้ งส่งเถ้ากระดูก
๒ ปี (ตามกฎหมาย) จนส่งพวก กลบั ไปให้แกค่ รอบครวั ทมี งานเรา
เขากลับถึงประเทศต้นทางอย่าง เร่งให้ความช่วยเหลือและเยียวยา
ปลอดภยั เมอ่ื สน้ิ สดุ อายสุ ญั ญา แต่ ท้ังผู้บาดเจ็บและเสียชีวติ ในทันที
หากพวกเขาตอ้ งการทำ� งานในปที ่ี ๓ และเร่งติดตามเงินสินไหมทดแทน
และ ๔ กส็ ามารถท�ำงานได้เช่นกัน แก่ครอบครัวของผู้เสียชีวติ เพ่ือให้
ได้รับเงนิ เยียวยาจากภาครัฐให้ได้
การมภี าระผกู พนั ๒ ปี แสดง เรว็ ที่สดุ
ว่าเราสามารถติดตามความเป็น
อยู่ของเขา เช่น เขาได้รับสิทธติ าม หลายร้อยหลายพันชวี ิตที่
กฎหมายไหม เขาได้รับสทิ ธปิ ระกัน เข้ามาท�ำงานในประเทศไทย ผ่าน
สังคมไหม เม่ือไหร่ท่ีเขาได้รับสิทธิ กระบวนการทถี่ กู ตอ้ งตามกฎหมาย
ประกันสังคม ถือว่าเขาอยู่ภายใต้ จะได้รับสิทธิความคุ้มครองภาย
ใต้กฎหมายสวัสดิการคุ้มครอง
แรงงานของไทยในระหว่างอายุ

สัญญา ๒ ปี หากนายจ้างเกิดเจอ 37ผไู้ ถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔
กับสภาวะเศรษฐกิจไม่สามารถจ้าง
แรงงานเพื่อท�ำงานต่อไปได้ บนจ. การส้ินสุดภาระหน้าท่ีของเราตาม
ตอ้ งเขา้ ไปชว่ ยเหลอื และหางานใหม่ กฎหมาย
หานายจ้างใหม่ท่ีดีกว่าหรอื เทียบ
เทา่ นายจา้ งเดิมภายใน ๓๐ วัน และ เราก็รู้สึกภูมิใจ ถ้าเขามา
เมอ่ื ส้นิ สุดสัญญา ๒ ปี ต้องสง่ พวก ท�ำงานแล้วมีความสุข และมีความ
เขากลับบ้านอย่างปลอดภัย นี่คือ ปลอดภัย มีรายได้ส่งกลับไปยัง
ครอบครัว เราก็รู้สึกเสมือนเป็น
ส่วนหนึ่งที่ท�ำให้ชวี ติ เขาดีขึน้ น่ี
คือบทบาทหน้าท่ีของ บนจ. อย่าง
พวกเราค่ะ

พระสนั ตะปาปาฟรงั ซิส ไดอ้ อกสารวนั สนั ติสากล ถึงคริสตชนทว่ั โลก
เพอื่ ปลกุ จติ สำ� นกึ ในการมสี ว่ นร่วมสร้างสันตภิ าพใหเ้ กิดขึ้นในสังคมของเรา
โดยในปี ๒๕๖๔ นี้มีหวั ข้อ ‘วัฒนธรรมแห่งการดแู ลเอาใจใส่ เปน็ หนทางสสู่ ันตภิ าพ’
ในฐานะที่ปรกึ ษา และผู้ประกอบธุรกิจน�ำแรงงานข้ามชาติเข้ามาทำ� งานในประเทศ
อยากใหช้ ่วยแบ่งปนั แงม่ มุ การท�ำงานทส่ี ามารถนำ� ไปสูส่ ันติภาพได้
แรงงานที่ต้องการเข้ามา ต้องและสร้างภาพพจน์ที่ดีให้กับ เวยี ดนาม) โดยบังคับใช้พระราช

ท�ำงานในประเทศไทยล้วนต้องการ ประเทศของเรา เพราะรัฐประกาศ ก�ำหนดของส�ำนักงานบริหารการ

มาท�ำงาน ต้องการแสวงหาชีวิต ใหก้ ารนำ� เข้าระบบ (MOU) เปน็ ๑ จัดการแรงงานต่างด้าว ปี ๒๕๖๐-

ท่ีดีขึ้นเพื่อเก็บเงนิ ไปจุนเจือและ ใน ๗ มาตรการแก้ไขปญั หาการค้า ๒๕๖๑ แก้ไขเพ่ิมเติม ๑ ในขอ้ บังคบั

สรา้ งครอบครวั ทด่ี ที ป่ี ระเทศตนเอง มนุษย์ ก�ำหนดเป็นหน้าท่ีความรับผิดชอบ

เพราะฉะนนั้ ดิฉนั สนบั สนุนการนำ� ประเทศไทยเรามีบันทึก ส�ำหรับนายจ้าง และผู้ประกอบ

เข้าโดยผ่านการบันทึกข้อตกลง ข้อตกลง (MOU) ท่ีท�ำไว้ระหว่าง กิจการน�ำคนต่างด้าวเข้ามาท�ำงาน

ระหว่างรัฐบาลไทยท�ำไว้กับรัฐบาล รัฐบาลไทย และรัฐบาลต่างประเทศ ในประเทศไทย เพ่ือใหแ้ รงงานที่เข้า

ต่างประเทศ (MOU) เป็นส่ิงที่ถูก (เมียนมา ลาว กัมพูชา และ มาได้อยู่และอาศัยในประเทศไทย

อยา่ งสนั ติ

แต่นอกเหนือจากบทบาท

และภาระหน้าที่ตามกฎหมายแล้ว

น้นั มโนธรรมในจติ ใจ การดูแลผ้ทู ่ี

อ่อนแอ การเก้ือกูลผู้ท่ีด้อยโอกาส

ขาดความรคู้ วามเขา้ ใจ บทบาทของ

บนจ. อย่างเรา จงึ ขาดมโนธรรม

จริยธรรม และธรรมาภิบาลเหลา่ น้ี

ไม่ได้เลย นอกเหนือจากต้องปฏบิ ัติ

หน้าท่ีภายใต้กฎหมายแล้ว ดิฉนั

เชอ่ื ว่าการดูแลเอาใจใส่เป็นหนทาง

สสู่ ันตภิ าพจริงๆ ค่ะ

38 ผู้ไถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ในฐานะทท่ี �ำงานในการน�ำเขา้ แรงงาน ได้สรา้ งทัศนคตติ ่อนายจ้าง
ให้มที ัศนคติตอ่ แรงงานขา้ มชาติทส่ี งั คมไทยตอ้ งพ่ึงพาเขาอย่างไรบา้ ง

การสร้างทัศนคติมุมมอง

ระหวา่ งนายจ้างและลูกจา้ ง สง่ิ แรก

ต้องท�ำความเข้าใจก่อนว่าแรงงาน
ต่างด้าวหรอื แรงงานข้ามชาติเหล่า

น้สี ่ือสารไม่ได้เลย ไม่เข้าใจภาษา

ไทยเลย เพราะฉะนนั้ เราต้องให้
นายจ้างเข้าใจถึงบรบิ ทของพวกเขา
ก่อน ก่อนทีค่ ณุ จะต้องการแรงงาน

จากประเทศต้นทาง คุณต้องเข้าใจ

ว่าแรงงานเหล่าน้ีไม่เข้าใจภาษา
ไทยเราจรงิ ๆ และไมส่ ามารถสอ่ื สาร

กับเราได้ เพราะฉะนัน้ ความอดทน

ความเข้าใจ ความเหน็ อกเห็นใจกัน ขอยกตัวอย่าง ดิฉันเม่ือ ก็คือความซื่อสัตย์และความรักจาก
ต้องมี หากนายจ้างมีอารมณ์หรอื หลายปีก่อน มีแรงงานต่างด้าวเป็น พวกเขา เพราะฉะนัน้ วัฒนธรรม
ไมเ่ ข้าใจพวกเขา แรงงานก็ไมเ่ ขา้ ใจ

ก็ไม่สามารถอยู่ร่วมกันได้ อย่าง แมบ่ า้ น ขอแชร์ใหฟ้ งั คอื อยกู่ นั นาน การอยู่ร่วมกัน ของคนต่างชาติ

เช่น พวกเขาเจ็บป่วย อยากบอก แล้วนะคะ แต่เขาก็ยังไม่เข้าใจ เรา ต่างภาษา ไม่ว่าจะเป็นลูกจ้างหรอื
เรา แรงงานบอกว่าปวดท้อง ปวด บอกใหเ้ ขาไปตม้ นมสดใหห้ นอ่ ย เขา นายจ้าง ก็จะอยู่ร่วมกันในบ้าน
หัว แต่นายจ้างไม่เข้าใจ แรงงาน ก็เอานมสดใส่ถังนำ�้ ต้ม นมก็ผสม หลังนัน้ อยู่ในประเทศแห่งน้ี คือ

อาจจะรสู้ กึ กดดนั วา่ ตวั เองไมส่ บาย กบั น้�ำ อนั นพ้ี อเราเหน็ เขาทำ� แทนท่ี ประเทศไทยได้อย่างมีความสุขและ
แต่ไมส่ ามารถสอ่ื สารกบั นายจา้ งได้ เราจะโกรธ เราก็ข�ำ คราวนีก้ เ็ ริม่ ไป สนั ติค่ะ
เพราะฉะนัน้ หากนายจ้างมนี ้ำ� ใจ มี สอนเขาค่ะ การทเี่ ราใชค้ วามเขา้ อก

ใจที่เป็นมโนธรรม เป็นห่วงเป็นใย เขา้ ใจซ่ึงกันและกนั อยู่รว่ มกนั เขา

เขาจะหาทางที่จะเข้าใจและสื่อสาร จะรู้สึกรับรู้ถึงความเมตตาจากเรา

กบั ลูกจ้างของเขาเอง (นายจา้ ง) แลว้ สิง่ ท่ีนายจา้ งจะไดร้ บั

ขอขอบคณุ ภาพประกอบจาก คณุ ดาวเรอื ง เลขวรนันท์

บทความ 39

รศ.ดร.วไล ณ ป้อมเพชร

มนุษย์ กับ สนั ตภิ าพ

ข้าพเจ้าเคยสนทนากับนสิ ิตจุฬา- ภาพ: bertmonterona.com for the Culture of Peace) เพอ่ื
ลงกรณ์มหาวิทยาลัย ช้ันปีที่ ๔ ใ ห ้ ม นุ ษ ย ช า ติ ร ่ ว ม มื อ กั น ส ร ้ า ง
ที่เรียนวชิ า “มนุษย์กับสันติภาพ” ๓. การมีทัศนคติที่ ไม่ดีต่อ อนาคตใหม่ อนาคตที่สันติภาพ
โดยเริ่มถามพวกเขาว่า: โลกใน บคุ คลอน่ื อนั เนือ่ งมาจากการศกึ ษา และความไม่รุนแรงเป็นวถิ ีชีวติ ของ
ปจั จบุ นั มสี นั ตภิ าพหรือไม?่ ใหม้ อง วธิ ีการเรียนการสอนในโรงเรยี น มนษุ ยท์ ง้ั ปวง จึงเปน็ จดุ เร่ิมตน้ ของ
ดโู ลก ดภู มู ิภาคเอเชยี และแปซฟิ กิ หนงั สือเรียนวิชาประวัติศาสตร์ ความร่วมมือกัน ท่ีจะเปล่ียนแปลง
ดูอาเซียน ดูประเทศไทยของเรา โดยเฉพาะเรอ่ื งความสัมพันธ์กับ วั ฒ น ธ ร ร ม ส ง ค ร า ม แ ล ะ ค ว า ม
และพจิ ารณาว่า มนษุ ยอ์ ย่กู นั อย่าง ประเทศเพอ่ื นบา้ น เป็นตน้ รุนแรงที่มวลมนุษย์รู้จักคุ้นเคยดี
สันติสุขหรอื ไม่ และถามต่อไปว่า ไปเปน็ วัฒนธรรมสันตภิ าพ ซึง่ เปน็
อะไรเป็นสาเหตุของความไม่สงบ การส่งเสรมิ วัฒนธรรม ความใฝ่ฝันของเราท้ังหลาย และ
สขุ ไม่มีสนั ตภิ าพ? แล้วเรากส็ รปุ สันติภาพในสถานศึกษา นับเป็น สหประชาชาติยังได้ประกาศปี ค.ศ.
รว่ มกันว่าเป็นเพราะ : เรื่องส�ำคัญที่บรรดาครู อาจารย์ ๒๐๐๑-๒๐๑๐ เป็นทศวรรษสากล
ผู้บริหารสถานศึกษา จะต้อง แห่งวัฒนธรรมสันติภาพ และการ
๑. การไม่เคารพชวี ติ ไม่ ปฏิบัติอย่างเร่งด่วน เมื่อปี ค.ศ. ไ ม ่ ใ ช ้ ค ว า ม รุ น แ ร ง ต ่ อ เ ด็ ก ใ น โ ล ก
เคารพศักดิ์ศรี และคุณค่าของชีวติ ๒๐๐๐ ได้มีเหตุการณ์ส�ำคัญเกิด (International Decade for a
มนุษย์ ไม่เคารพในสิทธอิ ันเท่า ข้นึ องค์การสหประชาชาติประกาศ Culture of Peace and Non-
เทียมกันของมนุษย์ และความ ให้เป็น ปีสากลแห่งวัฒนธรรม Violence for the Children of
อยตุ ธิ รรมในสงั คม (สงั คมทม่ี คี วาม สันติภาพ (International Year the World)
เหลือ่ มลำ�้ ยอ่ มเกิดความรนุ แรง)
แ ม ้ ใ น ป ั จ จุ บั น ก็ ยั ง มี ผู ้ ไ ม ่
๒. การไม่เข้าถึงหลักธรรม เข้าใจความหมายของวัฒนธรรม
ของศาสนา ศาสนาสอนสัจธรรม สันติภาพ และยังมีผู้ถามว่า
สอนให้มนุษย์รู้จักความหมายและ สันติภาพเกี่ยวข้องอย่างไรกับ
เป้าหมายของชีวิต และช้ีให้เห็น วัฒนธรรม คงจะเป็นเพราะว่ายัง
หนทางทจี่ ะไปถึงเปา้ หมายนั้น เพอื่ เข้าใจค�ำว่าวัฒนธรรมในวงแคบ
ท่ีจะไปสู่เป้าหมายของชวี ติ การ อยู่ วัฒนธรรมสันติภาพ คือ การ
ด�ำรงชวี ติ ในปัจจุบันมีความส�ำคัญ ด�ำรงชีวติ หรอื มีวิถีชีวติ ที่ใฝ่สันติ มี
การดำ� รงชีวิตอย่างมีคณุ ค่า คือการ
ด�ำรงชวี ติ ร่วมกบั ผู้อนื่ อย่างดี มกี าร parliamentofreligions.org
เก้ือกูลซ่ึงกันและกัน แบ่งปันกัน
ปฏบิ ตั ติ อ่ กนั ดว้ ยความเมตตากรณุ า
ศาสนาทุกศาสนาสอนว่า ชวี ิตมี
คุณค่า จึงห้ามทำ� ลายชวี ติ มนษุ ย์

40 ผไู้ ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ค่านยิ ม ทัศนคติ และพฤติกรรม “• มองเพื่อนมนุษย์ ด้วย วัฒนธรรมสันติภาพไปปฏิบัติ จน
ท่ีเน้นคุณค่าและความส�ำคัญของ ท่าทอี ย่างญาตมิ ิตร มีไมตรี กลายเปน็ วิถีชวี ิต
สันติภาพ ซ่ึงต้องเร่ิมที่ตนเอง
ก่อน แล้วจึงแผ่ขยายไปสู่ผู้อื่นใน • มองสิ่งแวดล้อม โดย หลักการดังกล่าวประกอบ
ครอบครัว ในโรงเรยี น สถาบัน เฉพาะธรรมชาติ ด้วยความรู้สึก ดว้ ย:
อุดมศึกษา ชุมชน สังคม ระดับ ซาบซึ้ง เห็นความงาม ความสงบ
ประเทศ และระดับโลก ความประณีต ละเอียดอ่อน ลึกซ้ึง ๑. การให้ความเคารพต่อ
น่ารู้ นา่ ศึกษา มีท่าทขี องการสนอง ชีวิตทั้งมวล หมายถึง ชีวิตและ
มีนกั สันติภาพผู้หนึง่ เคย ความใฝร่ ู้ อยากศกึ ษา อยากคน้ ควา้ ศักด์ิศรีของมนุษย์ทุกคน โดยไม่
กล่าวไว้อย่างน่าฟังว่า: “เพ่ือบรรลุ หาความจริงย่งิ ขึน้ ไป เลอื กปฏิบตั ิ
สันติภาพ จ�ำเป็นจะต้องออกพ้น
จากตวั เองไปสู่ผอู้ น่ื ” ซงึ่ สอดคล้อง • มองความสัมพันธ์ของ ๒. ก า ร ไ ม ่ ใ ช ้ ค ว า ม รุ น แ ร ง
กับสารวันสันติสากล ในวันที่ ๑ ตนเองกับโลก และสังคม ดว้ ยทา่ ที หมายถึง การฝึกปฏิบัติที่จะไม่ใช้
มกราคม ค.ศ.๒๐๒๑ ของ สมเด็จ ของการที่จะออกไปมีส่วนร่วมใน ความรนุ แรงทกุ รปู แบบ ทงั้ รา่ งกาย
พระสันตะปาปาฟรังซิส ว่า: การสรา้ งสรรค์ และแก้ปญั หา หรือ จติ ใจ เพศ และทางเศรษฐกิจและ
“วฒั นธรรมการดแู ลเอาใจใส่ เปน็ พัฒนาทำ� ให้ดียง่ิ ขึน้ ” สังคม โดยเฉพาะอย่างย่งิ ต่อผู้ที่
หนทางสู่สนั ตภิ าพ” ขาดแคลน และผู้ทย่ี ังชว่ ยตนเองไม่
Manifesto 2000 เพื่อส่ง ได้ เชน่ เดก็ และเยาวชน
ในหนังสือเรอ่ื ง “ความ เสริมใหเ้ กดิ วฒั นธรรมสนั ตภิ าพ จงึ
สุขของครอบครัว คือสันติสุขของ ไดม้ กี ารประกาศ Manifesto 2000 ๓. ก า ร แ บ ่ ง ป ั น กั บ ผู ้ อ่ื น
สังคม” ท่านเจ้าคุณพระพรหม ขน้ึ เป็นค�ำประกาศซึ่งยกร่างโดย หมายถึง การแบ่งปันเวลา และ
คุณาภรณ์ (ป.อ.ปยุตโฺ ต) ได้กลา่ วไว้ บุคคลผู้ท่ีเคยได้รับรางวัลโนเบล ทรัพยากร แก่กันอย่างมนี ้ำ� ใจ เพือ่
ว่า “พอ่ -แมเ่ ลยี้ งลกู คือสรา้ งสรรค์ สาขาสันติภาพ และได้ชักชวนให้ ขจัดการแบ่งแยกความอยุติธรรม
โลก พ่อ-แมเ่ ล้ียงลกู ดี เหมือนตาม บุคคลท้ังหลายท่ัวโลกร่วมลงนาม และการกดข่ีทางการเมือง และ
ไปคุ้มครองโลก” ครูอาจารย์ก็มี และส่งให้สมัชชาแห่งสหประชาชาติ เศรษฐกจิ
บทบาทเหมือนพ่อ-แม่ ท�ำหน้าท่ี นับเป็นการเรยี กร้อง และชักชวน
แสดงโลกให้แก่ลูกศิษย์ควบคู่ไป ให้มวลมนุษย์นำ� หลักการของ ๔. การรับฟังเพื่อให้เกิด
กับพ่อ-แม่ ซ่ึงหมายความว่า เช่น Manifesto 2000 ซ่ึงสนับสนุน ความเข้าใจต่อกัน หมายถึง การมี
เดยี วกบั พอ่ -แม่ ครอู าจารยส์ ามารถ เสรภี าพในการแสดงออก การยอม
ช่วยให้ศิษย์พัฒนาความรู้สึก ท่าที รบั ความแตกตา่ งทางวัฒนธรรม มี
ทัศนคติ ตอ่ โลก ต่อสังคม ต่อเพื่อน การเจรจา และรับฟังโดยไม่ยึดติด
มนุษย์ ในทางท่ีดีได้ ตามท่ีท่านได้ ในความคดิ ของตน
อธบิ ายไว้คอื :-
๕. การสงวนรักษาผืนโลก
ภาพ: mpiasia.net หมายถึง การส่งเสริมให้ผู้บริโภค
มีความรับผิดชอบ ฝึกปฏิบัติการ
เคารพตอ่ ทกุ ชวี ิตในทกุ รปู แบบ และ
การสงวนรักษาความสมดุลของ
ธรรมชาติบนผืนโลก

๖. การสร้างความสมาน-
ฉันท์ หมายถึง การสนบั สนุน
การพัฒนาชุมชน โดยให้สตรีมี
ส่วนร่วมมากขึน้ การเคารพหลัก

41ผู้ไถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

ภาพ: charterforcompassion.orgประชาธิปไตย เพื่อสร้างความแบง่ แยก ความอยุติธรรม และการ ชุมชนบริเวณรายรอบโรงเรียนเป็น
ภาพ: www.slideshare.netสมานฉนั ท์ในรูปแบบใหม่เสรมิ สรา้ งความสมานฉนั ท์ชุมชนมุสลิม จึงมีครูและนักเรยี น
จ�ำนวนมากนับถือศาสนาอิสลาม
ในช่วงระยะเวลาท่ีองค์การ ในช่วงน้ัน ข้าพเจ้าได้ไป ครู อาจารย์ ทงั้ ชาวพทุ ธ มสุ ลมิ และ
สหประชาชาติเตรยี มการประกาศ เยี่ยมโรงเรยี นในประเทศไทยท่ี คริสต์ (ในอัตราสว่ น ๕๙% : ๒๗% :
ปีสากล และทศวรรษสากลแห่ง เข้าร่วมโครงการดังกล่าวหลาย ๑๔%) มีวิถชี ีวติ ทั้งในโรงเรียน และ
วัฒนธรรมสันติภาพ บรรดา แห่ง และเกิดความประทับใจท่ีมี ชมุ ชนอยา่ งสนั ติ มคี วามกลมเกลยี ว
สถานศึกษาเก่ากว่า ๖,๐๐๐ แห่ง โรงเรียนของเราเขา้ รว่ มการสง่ เสรมิ เอ้ืออาทรต่อกัน ความสมานฉันท์
ทั่วโลก ได้ร่วมมือกับองค์การ วฒั นธรรมสันติภาพ ในระหว่างครู อาจารยท์ ่ีตา่ งศาสนา
ยูเนสโก (UNESCO) รเิ รมิ่ โครงการ และวัฒนธรรมของโรงเรียนแห่งน้ี
ต่างๆ ท่ีเกี่ยวเน่ืองด้วยการส่ง โรงเรยี นเซนต์เทเรซา เขต ควรได้รับการยกย่อง นับเป็นการ
เสริมสันติภาพ โดยเฉพาะอย่างย่ิง หนองจอก กรุงเทพฯ เปน็ ตัวอย่าง เรยี นรู้ที่จะอยู่ร่วมกันอย่างสันติ ท่ี
โครงการการศึกษาเพื่อสันติภาพ ของโรงเรียนท่ีสมควรได้รับการ เริม่ จากการเคารพศักด์ิศรี และวิถี
สิทธิมนษุ ยชน และประชาธิปไตย ยกย่องใหเ้ ป็น “โรงเรียนสันติภาพ” ชีวิตของกันและกัน เป็นสิ่งที่ครู
อาจารย์ในโรงเรยี นได้กระท�ำอย่าง
ในประเทศไทย ผู้บรหิ าร ครู ต่อเนอื่ ง และเป็นแบบอย่างในการ
อาจารย์ ของสถานศกึ ษาหลายแหง่ ปฏบิ ัติตนของบรรดานกั เรียนด้วย
ไดเ้ ขา้ รว่ มโครงการ และสนับสนนุ ให้
มีการเรยี นรู้ในเร่อื งดงั กล่าว เพราะ สรุป: สันติภาพเป็นความ
ตระหนักดีว่า สังคมท่ีสันติสุขเป็น รับผิดชอบของมนุษย์ทุกคน และ
ท่ีปรารถนาของทุกคน สังคมจะ สันติภาพจะเกิดขน้ึ ได้จากความ
มีสันติสุขไม่ได้ ถ้าปราศจากการ ยตุ ธิ รรม และเมตตาธรรม ตลอดจน
เคารพศักดิ์ศรี และสิทธิของทุกคน การเอาใจใส่ ดูแล และชว่ ยเหลือซึ่ง
อย่างเสมอภาค รวมท้ังไม่เลือก กนั และกนั
ปฏิบัติ และประชาธิปไตยย่อมเป็น
หนทางใหเ้ กิดการมสี ่วนร่วมในการ PEACE
พฒั นาชมุ ชน และสงั คมเพอื่ ขจดั การ
- Mother Teresa -

42 มุมเล็กเล็ก
น�้ำคา้ ง คำ� แดง

ฉันเปล่ียนโลกทัง้ ใบด้วยการคยุ กับตัวเอง

“ สวสั ด.ี ..ตัวฉัน ”ณเคยได้ยินค�ำนี้ไหมคะ “self- ค�ำถาม เช่น “วันนี้ใส่เส้ือตัวไหน
ดี ใสเ่ ดรสแล้วกนั งา่ ยดี ท่ีเราเลอื ก
คุtalk” หรือการคุยกับตัวเอง
ภาพจำ� ของฉัน การคยุ กบั ตวั เอง เดรสเพราะง่ายจริงๆ หรอื เปล่า ท่ี

คงคล้ายๆ กับการยืนดูตัวเองใน จริงเป็นเพราะวันน้ีพุงเราใหญ่ ใส่

กระจกแลว้ พดู คยุ ในบางเรอื่ ง มผี คู้ น เดรสจะได้พรางหุ่นและต้องเป็น

มากมายเคยอธิบายค�ำว่า “self- เดรสสีเข้มด้วยนะ เพราะท�ำให้เรา

talk” ในหลากหลายรปู แบบ คำ� ถาม ม่นั ใจเปน็ พเิ ศษ”

คือ...อะไรคือความส�ำคัญของการ นแ่ี ค่เร่อื งชุดท�ำให้เราเห็น

คุยกับตัวเอง? ท�ำไมต้องคุย? คุย กระบวนการคิด เหตุและผลของ

แลว้ ไดอ้ ะไร? หรือ เราควรคยุ เรอ่ื ง การตัดสินใจอะไรบางอย่าง นา่ สนุก

อะไร? มันจะเหมือนการสร้างตัว แล้วใช่ไหมคะ บางทีการท่ีเรารู้จัก

ละครขึ้นมาใหมเ่ พอื่ เปน็ ตวั แทนของ ในความเป็นจริง เราทุกคน ตัวเองมากขึน้ อาจเปล่ียนโลกท้ัง

เราแลว้ คยุ กบั ตวั เราเองหรอื เปล่า? คงได้คุยกับตัวเองอยู่บ้างเป็นปกติ ใบก็ได้นะคะ ฉันอยากจะชวนคุณมา

ทางจิตวิทยาได้ใหค้ วามเหน็ เช่น “วันน้ีกินอะไรดีนะ ข้าวผัด ท�ำความรู้จักกับคุณครูเหล่น แห่ง

เร่ืองการคุยกับตัวเองว่าไม่ใช่เรื่อง ก๋วยเตี๋ยว ไม่เอาดีกว่าส้มต�ำก็แล้ว บ้านขวญั เอย ซึง่ มวี ธิ ีคิดและวิธีการ

แปลก หรือ คนทค่ี ยุ กบั ตวั เอง ไม่ได้ กนั ” หรือ “วันนี้ใสเ่ สอ้ื ตัวไหนดี ใส่ ในการท�ำความรู้จักกับตัวเองอย่าง

แปลวา่ เปน็ คนบา้ แตอ่ ยา่ งใด การคยุ เดรสแล้วกันง่ายดี” ไปในท�ำนอง น่าสนใจ และจะชวนคุณมาฝึกการ

กับตัวเองถือเป็นการทบทวนความ พูดเองเออเอง แต่เราสามารถลง คุยกับตัวเองแบบสนิทสนมอย่าง

คิด หรอื หาค�ำตอบบางอย่างท่ีถูก ลึกในการคุยกับตวั เองเพอ่ื ทำ� ความ ท่ีไม่เคยสนทิ กับตัวเองมากเท่าน้ี

ซอ้ นอยู่ ซงึ่ เปน็ ผลดมี ากกวา่ ดว้ ยซำ�้ รู้จักตัวเองให้มากข้นึ ด้วยการต้ัง มาก่อน

คุณจันทรท์ พิ ย์ ปิยะวรธรรม (ครเู หล่น) กระบวนกรการส่ือสารอยา่ งสันติ
นักศลิ ปะบำ� บดั ที่ท�ำงานด้านเดก็ ครอบครัว และผู้หญงิ ผ้กู อ่ ตง้ั บ้านขวญั เอย

คณุ ครูเหล่นเลา่ ความเป็นมา บา้ นขวัญเอย

บ้านขวัญเอยเป็นพื้นท่ีให้ ไม่ได้อยู่ในภาวะปกติ เม่ือต้องการ
ผู้คนได้กลับมาเพื่อจะดูแลตัวเอง จะให้ขวัญกลับมาอยู่กับเนอื้ กับ
โดยเฉพาะด้านจิตใจ เพราะชีวิตของ ตัว ผู้ใหญ่มักจะโอบกอดและเรียก
เราเม่อื เติบโตขึน้ เราเจอส่ิงต่างๆ ท่ี ขวัญ ค�ำว่า “ขวัญเอย ขวัญมา”
ยากล�ำบากทางจิตใจ อาจลดทอน จึงเป็นเหมือนการเรยี กสติให้กลับ
พลังชวี ติ ของเรา ท�ำให้นกึ ถึงค�ำ มาอยู่กับใจ หรือผู้ที่ก�ำลังตกอก
โบราณทวี่ า่ “ขวญั หาย” คอื จติ ใจท่ี ตกใจ จติ ใจหวั่นไหวให้กลับมาอยู่

43ผ้ไู ถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

กับเน้ือกับตัว รู้สึกปลอดภัย ผ่อน บ้านขวัญเอย จึงเป็นพ้ืนท่ี
คลาย และมคี วามสงบ ดงั น้ัน บ้าน เลก็ ๆ ของคนทม่ี ีความฝนั อยากจะ
ขวัญเอยจึงเป็นพื้นที่ให้เรากลับมา ดูแลขวัญของผู้คน บ้านขวัญเอย
เชื่อมโยงกับร่างกาย จิตใจภายใน จึงเป็นศูนย์เรียนรู้ศิลปะด้านทักษะ
พลังชวี ิต และจิตวิญญาณของเรา ชวี ติ ด้วยบรรยากาศการเรียนรู้ท่ี
เพ่ือให้เราเข้าใจตัวเองและกลับมา อบอนุ่ ปลอดภยั ผอ่ นคลาย เหมอื น
ดูแลตัวเองมากขึน้ เม่ือเราดูแล ใจได้ “กลับบา้ น” นั่นเอง ซ่งึ ในช่วง
ตัวเองได้มากขึ้นก็จะสามารถดูแล แรกๆ ของบ้านขวัญเอยจะท�ำงาน
คนใกล้ตัว คนรอบข้าง หรือคนที่ กับเด็กและพอ่ แม่เป็นส่วนใหญ่ แต่
เราปฏิสัมพันธ์ด้วย เม่ือมีพลังเต็ม ปัจจุบัน ขยายสคู่ นทำ� งาน และงาน
เป่ยี ม เราสามารถดแู ลได้แม้กระท่ัง ดา้ นผู้หญิงมากข้ึน
สังคมหรือโลกใบนเ้ี ท่าที่ก�ำลังของ
เราจะท�ำได้

เพราะอะไรเราถงึ ตอ้ งกลับมาเรยี นรทู้ �ำความรู้จกั กับตวั เอง? ระดบั โดยทส่ี งิ่ เหล่านเ้ี กดิ ขึ้นทกุ วนั
แต่เราไม่ได้กลับมาท�ำให้เกิดเป็น
ในหอ้ งเรียน ถา้ เราดจู าก การศึกษาต่อ มันน้อยมากที่เราจะ พื้นท่ีของการเรยี นรู้และการเติบโต
ตารางสอน เรามีพื้นที่ของค�ำว่า คุยเรอื่ งจติ ใจและการเข้าใจตัวเอง ทางด้านน้เี ลย
Life skills หรอื ทกั ษะชีวติ ทีเ่ ช่อื ม ในขณะท่ีเราจะต้องเจอความขัด
โยงจิตใจน้อยมาก หรืออย่างใน แย้ง ความขัดข้องในจิตใจ ความ
วชิ าแนะแนวก็เป็นไปในทางแนะนำ� ไม่สบายใจบนความสัมพันธ์ในทุก

คณุ ครหู มายถึง ถา้ หากเรารจู้ กั ตัวเองมากขน้ึ เราจะสามารถแกป้ ญั หาได้มากขึน้ ใช่ไหมคะ?

ใชค่ ่ะ ทักษะทางดา้ นการคดิ
วเิ คราะห์ เราถูกฝึกมาเต็มที่แล้ว
เหมอื นกบั การทเี่ ราถนดั มอื ขวาและ
ฝกึ ใชอ้ ยา่ งชำ� นาญ แตท่ กั ษะของการ
รู้จักตัวเองไม่ได้ถูกให้ความส�ำคัญ
มากนกั ซึ่งท่ีจรงิ แล้ว ย่ิงเรารู้จัก
ตัวเองมากเท่าไร เราจะยิง่ รู้จักคน

อ่ืนมากเท่านั้น หรอื การจะส่ือสาร อย่างเช่นทุกวันนี้ ดังนัน้ ถ้าเราฝึก มันก็เหมือนมือสองมือท่ีประคอง
กัน การฝึกอยู่อย่างเข้าอกเข้าใจ ทักษะการคิด วิเคราะห์ เหมือนฝึก ไปดว้ ยกนั ซง่ึ มนั กจ็ ะดกี วา่ ทเ่ี ราถนดั
กัน หรอื การรับฟังกัน มันไม่ได้มี
พ้ืนท่ีมากมายนกั ให้เราได้ฝึกฝน

พอในระยะยาวก็จะเกิดผลกระทบที่ ใช้มอื ขวา และได้ฝกึ ทักษะการเข้าใจ มือข้างเดยี ว
เป็นความขัดแย้งที่รุนแรงมากขึน้ ตนเองเหมือนฝึกใช้มือซ้ายไปด้วย

44 ผู้ไถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

คุณครมู ีมุมมองอยา่ งไร หากยกตัวอย่างสถานการณ์ความขัดแย้งในสงั คมปจั จุบัน?

ความขดั แยง้ จริงๆ เปน็ เรือ่ ง เกิดการพัฒนา การเปล่ียนแปลง เป็นความกลัวเกิดขนึ้ มันก็เกิด
ปกติที่เกิดขน้ึ ในสังคม ในทุกสาย การสร้างสรรค์อะไรใหม่ๆ ซ่ึงอาจ ระบบสร้างการป้องกันตัวเองขน้ึ มา
พันธุ์ของชวี ติ จะมีความขัดแย้ง มี จะเหมาะกับท้ังคู่ได้ ถ้าถูกฝึกแบบ โดยที่ไม่พยายามท�ำความเข้าใจซึ่ง
การต่อสู้ มีการเผชญิ หน้ากัน นั่น น้ตี ้ังแต่เด็ก เราจะไม่กลัวความขัด กันและกันจนนำ� ไปสู่ความรุนแรง
เป็นทักษะหน่ึงของการด�ำรงชวี ติ แย้ง เราจะมองเห็นเป็นโอกาสของ เหมอื นกบั เสยี งท่ีไม่ไดร้ บั การไดย้ นิ
ถ้าเราย้อนกลับไปวัยเด็ก บ้านท่ีมี การพฒั นา การวิวฒั น์ เปลย่ี นแปลง เขาจงึ พยายามท�ำให้เสียงดังขึ้น
พี่น้อง โดยเฉพาะในเดก็ เล็กๆ เวลา และเป็นโอกาสของการเข้าใจกัน หรือแสดงออกมากขึน้ แต่ส่ิงเหล่า
เขาเจอกันก็จะเห็นความขัดแย้งกัน และกัน แต่เป็นเพราะเราไม่เคยถูก นน้ั ไม่ได้แปลว่าเขาต้องการให้เกิด
ซึ่งจรงิ ๆ ตรงนัน้ เราสามารถใช้เป็น ฝึกให้ใช้โอกาสในการเรยี นรู้ความ ความรุนแรง เพียงแต่ปรารถนาให้
โอกาสท่ีจะท�ำให้เกิดกระบวนการ ขดั แย้ง เราจงึ เขา้ ใจว่าความขัดแยง้ เกดิ การรับฟัง เหมือนกับเด็กเลก็ ๆ
เรียนรู้ได้ ท�ำให้เห็นว่าแต่ละคน เท่ากับความรุนแรง ซึ่งจริงๆ แล้ว เมื่อไม่ได้ในสงิ่ ที่เขาต้องการก็อาจ
ต้องการอะไร และเราจะดูแลความ ความขัดแย้งมันไม่จ�ำเป็นต้องไป จะร้องไห้ดังข้ึน หรืออาจจะโยนข้าว
ต้องการของกันและกันได้อย่างไร ลงเอยท่คี วามรุนแรงก็ได้ พอเราไม่ ของ ซ่ึงเปน็ ธรรมชาติ แต่ธรรมชาติ
หรอื บางคร้ัง เม่ือมีความเห็น ได้ฝึกแบบนี้ในทุกระดับของสังคม เหล่าน้เี ราสามารถบรรเทาได้ด้วย
ต่าง ความต้องการไม่ได้รับการ ทั้งระดับครอบครัว ระดับระบบการ การเรยี นรู้กัน ท�ำความเข้าใจกัน
ตอบสนอง เราก็อาจจะเสียงดังขึ้น ศกึ ษา หรอื การพดู คยุ ในเชงิ สังคม เมอ่ื เรารจู้ กั ตวั เอง รจู้ กั ผอู้ นื่ เราดแู ล
พยายามส่งเสียงมากขึน้ แต่ถ้า กัน เราเคารพในความเป็นมนุษย์
หากว่าเราไม่เข้าไปท�ำกระบวนการ เม่ือความขัดแย้งมันเกิดใน ของกนั และกัน
เรยี นรู้ ณ ตรงนน้ั อาจขยบั ระดบั ไป ระดับภาพรวมท่ีใหญ่ข้นึ ก็กลาย
ส่คู วามรนุ แรงได้

กระบวนการเรียนรู้ ในท่ีน้ี
ไม่ได้หมายความว่าจะเข้าไปห้าม
เพ่อื หยดุ ความขดั แยง้ นั้น แต่เขา้ ไป
เพื่อใช้โอกาสเรยี นรู้ความขัดแย้ง
ในการสร้างความเข้าใจ มันก็จะ

วธิ คี ิดและวธิ กี ารท่ีเราควรปฏบิ ตั ติ ่อลูกหลานในวนั ที่ความคดิ ของเราไมต่ รงกนั ?
สงิ่ ที่จะช่วยให้เราเกิดความ ต้องการจะตัดเขาออกไป ไม่อยาก

เข้าอกเข้าใจได้คือ ความปรารถนา ให้เขาเข้ามา สร้างก�ำแพง การ

ทอี่ ยู่ในใจทจ่ี ะสานสมั พนั ธ์ ทำ� ความ ส่ือสารของเราก็จะไม่น�ำไปสู่การ

เข้าใจ อยากจะเห็นความสงบ หาทางออกร่วมกันอยู่แล้ว แล้ว

สุขร่วมกัน มีความเชื่อมโยงกัน อะไรท�ำให้เป็นเร่อื งยากที่จะท�ำให้

ความปรารถนาเหล่านีส้ ามารถนำ� เกิดความปรารถนาท่ีจะอยู่ร่วมกัน

ไปสู่ความเข้าใจซึ่งกันและกัน แต่ น่ันคือ...ถ้าเรายืนอยู่ในจุดของเรา เช่น ถ้าเราคิดว่าตัวเอง

หากความปรารถนาของเราคือการ เท่านั้น ถูก และเขาผิด เพราะเราได้ตัดสิน

45ผู้ไถ่ ฉบบั ท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

การกระทำ� ของเขาไปแล้ว แตถ่ า้ เรา ฟังเสียงของตัวเองก่อน แล้วขยับ สำ� คญั ในชว่ งนัน้ ๆ เมอ่ื เรารบั รคู้ วาม
คิดว่าบางอย่างที่เราคิดถูก แล้วก็ ไปหาคนท่ีคิดว่าจะรับฟังเรา โดย ต้องการส�ำคัญในช่วงเวลาน้ันของ
อาจมีบางอย่างที่คิดไม่ถูก เขาอาจ เราเองก็ต้องพิจารณาหาคนรับฟัง แต่ละฝา่ ยแล้ว น�ำความต้องการน้นั
จะมีบางอย่างท่ีคิดไม่ถูก แล้วก็มี และสร้างตัวเลือกในการรับฟังให้ มาร่วมกับความปรารถนาที่จะสาน
บางอย่างท่ีคิดถูก หรอื ลึกไปกว่า ตวั เองด้วย สัมพันธ์ด้วยความเคารพในความ
นน้ั กค็ อื เราและเขาตา่ งกเ็ ปน็ มนษุ ย์ เป็นมนุษย์ของกันและกัน วิธกี าร
มีความรู้สึกนึกคิด มีความรัก มี เม่ือเราได้รับการรับฟังด้วย สรา้ งสรรคจ์ ะคอ่ ยๆ เกดิ ข้นึ
ความปรารถนา มคี วามตอ้ งการเชน่ ความเข้าใจเต็มท่ีแล้ว หลังจาก
เดียวกัน เราทั้งคู่เป็นส่วนหน่งึ ของ นน้ั เราค่อยๆ ออกไปฝึกรับฟังผู้ กลับมาที่พ่อแม่ เม่ือเรา
การด�ำรงอยู่ร่วมกัน เราจะมีพ้ืนที่ อ่ืน มันอาจจะยากเมื่อเราคิดว่าจะ ใครค่ รวญส่งิ ตา่ งๆ แลว้ เขา้ ใจตวั เอง
ให้ความปรารถนาท่ีต้องการจะสาน ท�ำ แต่เมื่อเราฝึกท�ำความเข้าใจ แล้ว มองเห็นความปรารถนาแล้ว
ความสมั พันธ์มีมากขึ้น ตัวเองมากขน้ึ เราจะไม่รู้สึกว่า เราเร่มิ บอกในสิง่ ท่ีเราปรารถนา
ตอ้ งใชค้ วามพยายามมากมายเลย ต่อลกู ความเห็นต่างเป็นเรื่องหน่ึง
วิธกี ารก่อนที่เราจะเรมิ่ เมื่อไปรับฟังผู้อ่ืน เพราะแท้จริง แตค่ วามรกั ปรารถนาดี และความ
ท�ำความเข้าใจกับคนอ่ืน เราต้อง แล้ว มนุษย์แต่ละคนล้วนมีความ เป็นห่วงก็เป็นอีกเรอ่ื งหนึง่ พอ
เข้าใจตัวเองก่อน เช่น เรารู้สึก ตอ้ งการไมแ่ ตกตา่ งกนั เพยี งแต่ใน เราเข้าใจแบบน้ี เราจะไม่เร่ิมต้นที่
โกรธกับการที่ลูกไปร่วมม็อบ ลอง บางคร้ังเราอาจจะต้องล�ำดับความ การชี้ถูกหรือผิด เราแค่ปรารถนา
ใคร่ครวญความโกรธนั้นว่าเรา ให้เขาปลอดภัย ต้องการความ
ต้องการอะไร เราโกรธเพราะเป็น สบายใจ ต้องการให้ความสัมพันธ์
ห่วงกลัวลูกจะได้รับอันตราย เรา ในครอบครัวเกิดขนึ้ และทุกคนยัง
โกรธเพราะเราต้องการการรับฟัง คุยกันได้ นอกจากปรับวิธีคิด วธิ ี
จากลกู เราลองหาวิธกี ารทจี่ ะท�ำให้ พูดแล้ว เราต้องปรับท่าที ปรับ
เกิดการรับฟัง แต่หากไปดุด่าว่า น�้ำเสียง สร้างบรรยากาศที่ท�ำให้
กล่าวทันที ก็เป็นการยากที่การรับ รู้สึกสบายท้ังสองฝ่าย สร้างพ้ืนท่ี
ฟงั จะเกิดขึ้น หรือหากเราอยากเหน็ ปลอดภัยให้กันและกัน มันคือการ
การเปลย่ี นแปลงในระดบั สงั คม เรา ที่ท�ำให้ลูกได้กลับมาฟังเสียงความ
ตอ้ งเร่มิ จากสงั คมเลก็ ๆ คอื การรบั ต้องการของพ่อแม่อย่างแท้จรงิ
แบบที่เขาไม่รู้สึกว่าก�ำลังถูกตัดสิน

46 ผูไ้ ถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

หรอื ชี้ถูก ช้ผี ิด และพ่อแม่ก็จะ ตอ้ งการเชน่ เดยี วกนั เราทง้ั คเู่ ปน็ ความรู้สึก การแสดงออกของผู้คน
ได้ฟังเสียงความต้องการของลูก ส่วนหนงึ่ ของการดำ� รงอยรู่ ว่ มกนั รอบข้าง ทั้งครอบครัว เพื่อน แม้
อย่างแท้จรงิ เมื่อเราเคารพความ กระทง่ั คนในทที่ ำ� งาน มนั จะเร่มิ ใส่ใจ
เป็นมนุษย์ของกันและกัน เม่ือน้นั ขอบคุณ คุณครูเหล่น โดยอัตโนมัติ คงเหมือนกับตอนท่ี
เราจะมองเห็นทางออกร่วมกัน ใน หลังได้สัมภาษณ์คุณครู ฉันเริม่ เราโกรธแล้วแสดงสีหน้าออกมา
ปัจจุบันน้ีเนื่องจากว่าเรื่องความขัด กระบวนการท�ำความรู้จักตัวเอง โดยไม่ทันสงั เกตตวั เอง วันนี้คณุ ครู
แย้งโดยเฉพาะทางการเมืองเป็น ทันที และสิ่งท่ีได้ทันทีคือ ฉนั เห็น เหล่นฝึกให้ฉันเปล่ียนจากสีหน้า
ปรากฏการณ์ใหม่ เหตุการณ์นี้เกิด กระบวนการคิดของตัวเองในการ ไม่พอใจ เป็นการสังเกตอีกฝ่ายว่า
ข้ึนและกระจายไปหลายจุดในโลก จัดการปัญหา และเรม่ิ เห็นวิธีการ แทจ้ รงิ แล้วเขาต้องการอะไร
เพราะโลกในยุคศตวรรษท่ี ๒๑ มี แสดงออกต่อความไม่พอใจที่มา
ความซับซ้อนมากข้นึ จึงมีความ กระทบ ได้แต่อมยม้ิ แล้วบอกตัว การสร้างวัฒนธรรมการ
จ�ำเป็นที่ลูกและพ่อแม่เองต้องฝึก เองว่า “ฉนั มันร้าย!” แต่น่นั แหละ ดูแลเอาใจใส่แท้จรงิ แล้วเร่มิ ต้น
ทกั ษะชวี ติ เพิม่ ขึ้นดว้ ยเชน่ กัน ค่ะ ท�ำให้ฉนั เกิดการใคร่ครวญตัว ที่ “ฉัน” ในที่นหี้ มายถึง เรา หรือ
เอง ค่อยๆ วางอารมณ์ ชะลอการ คนๆ เดียวไดจ้ ริงๆ แลว้ ยงั ขยายไป
สงิ่ ที่จะช่วยให้เราเกิดความ ตัดสินใจ ชะลอการแสดงความไม่ แบบคอ่ ยๆ ขยบั ในระดบั สงั คม บา้ น
เข้าอกเข้าใจได้ คือความปรารถนา พอใจ และเริ่มมีเวลาพอที่จะมอง โรงเรยี น ชุมชน จังหวัด ประเทศ
ที่อยู่ในใจ ความปรารถนาที่จะ ดูคนท่ีฉนั คิดว่าก�ำลังท�ำให้ฉนั ไม่ หรือแมก้ ระทัง่ โลกใบน้ี โดยนบั หน่งึ
สานสัมพันธ์ ความปรารถนาท่ีจะ พอใจวา่ เขาต้องการอะไร วิธีของครู ท่ีตัวเราเอง เช่ือหรือยังคะว่า คน
ท�ำความเข้าใจ ความปรารถนาท่ี เหล่นได้ผลกับพฤติกรรมของตัว หนง่ึ คนสามารถเปลี่ยนแปลงโลก
อยากจะเห็นความสงบสุขร่วมกัน ฉนั เอง น่าสนใจมากเลยกับการที่ ได้จริงๆ แต่จะยิ่งดีขนึ้ ถ้าเราทุกคน
ความปรารถนาท่ีจะเชอ่ื มโยง ได้คุยกับคุณครูเพียงแค่ไม่ก่ีนาที คอ่ ยๆ ฝกึ แลว้ เปลย่ี นโลกไปดว้ ยกนั
กัน เหล่านส้ี ามารถนำ� ไปสู่ความ แล้วทดลองฝึกดู (เอาจรงิ ๆ ก็ไม่
เข้าใจซึ่งกันและกัน แต่หากความ ง่ายเท่าไรนะคะ แต่ไม่ยากที่เราจะ ไม่มี ใครคู่คว ร กับก า ร ถูก
ปรารถนาของเราคือการต้องการจะ เร่ิมฝกึ ) พอเรารจู้ ักตัวเองมากขึ้น มี ทอดทง้ิ เหมอื นทคี่ รเู หลน่ บอก “เรา
ตัดเขาออกไป ไม่อยากใหเ้ ขาเข้ามา เวลาทบทวน ใครค่ รวญ ตงั้ ค�ำถาม จะไม่ทอดทงิ้ ใคร เราจะเป็นพื้นที่
การสอ่ื สารของเรากจ็ ะไมน่ �ำไปสกู่ าร หาค�ำตอบ เราเร่ิมใส่ใจความคิด ปลอดภัยให้กนั และกนั ”
หาทางออกรว่ มกนั อยูแ่ ล้ว

มันเป็นเรือ่ งยากท่ีจะท�ำให้
เกิดความปรารถนาที่จะอยู่ร่วมกัน
ถ้าเรายืนอยู่ในจุดของเราเท่านั้น
เช่น ถ้าเราคิดว่าตัวเองถูก และเขา
ผิด แต่ถ้าเราคิดว่าบางอย่างเรา
คิดถูกแล้วก็มีบางอย่างท่ีคิดไม่
ถูก เขาอาจจะมีบางอย่างที่คิดไม่
ถูกแล้วก็มีบางอย่างที่คิดถกู และ
ลกึ ไปกว่านัน้ ก็คือ เราและเขาตา่ ง
ก็เปน็ มนุษย์ มคี วามรู้สกึ นกึ คิด มี
ความรกั มคี วามปรารถนา มคี วาม

บทความ 47

วรพจน์ สงิ หา สัมภาษณ์

‘แสงไฟ’ ของ ‘คนหลงทางชีวิต’

พระศาสนจกั รคาทอลกิ กับ งานเย่ยี มผูต้ ้องขงั ในเรอื นจำ�

ภาพ: aromklon.com/

“เมอื่ เราหิว ทา่ นให้เรากนิ เรากระหาย ท่านให้เราดื่ม เราเปน็ แขกแปลกหน้า ท่านก็ตอ้ นรบั
เราไม่มเี สื้อผา้ ทา่ นก็ใหเ้ สอื้ ผา้ แก่เรา เราเจ็บป่วย ท่านกม็ าเยย่ี ม เราอยู่ในคกุ ท่านกม็ าหา”

(มัทธวิ ๒๕:๓๕-๓๖)

สําหรบั คนภายนอกเรอื นจำ� ทยี่ งั มอี สิ ระและเสรีภาพในการใชช้ วี ติ คงไมค่ อ่ ยไดร้ บั รวู้ า่ ชวี ิตภายในกำ� แพงเรือนจำ� น้ัน
เป็นอย่างไร และผูค้ นจ�ำนวนไมน่ อ้ ยตัดสินผ้ตู อ้ งขังวา่ เปน็ คนเลวร้าย น่ากลัว เป็นพวกท�ำผิด ไมน่ า่ ใหอ้ ภยั และ
ไมค่ วรมีทยี่ นื ในสังคมอีกตอ่ ไป

พระศาสนจกั รคาทอลกิ มหี นว่ ยงานและองคก์ รทที่ ำ� งานออกเยย่ี มและรว่ มทำ� กจิ กรรมกบั ผตู้ อ้ งขงั ในเรือนจำ�
ทวั่ ประเทศ พยายามลบอคตขิ องสงั คมภายนอกทมี่ องผตู้ อ้ งขงั ในแงล่ บ และให้โอกาสพวกเขากลบั คนื สสู่ งั คม เพราะ
ทกุ คนคือ ‘ลูกของพระ’ และเป็นเพื่อนมนุษย์เหมือนกบั เราทกุ คน

เรอื นจ�ำ ก�ำลังใจ และความเป็นมนษุ ย์
คณุ พอ่ องอาจ แคเซอ พระ Commission on Migration -

สงฆ์คณะธรรมทูตแห่งมารีนิรมล NCCM) กระทั่งย้ายไปสังฆมณฑล

(O.M.I.) หัวหน้าแผนกผู้อพยพ นครสวรรค์ก็ได้รับหน้าท่ีดูแลออก

ย้ายถ่นิ และถูกคุมขัง สังฆมณฑล เย่ียมผู้ต้องขังในเรือนจ�ำอย่างต่อ

นครสวรรค์ ท�ำงานเยี่ยมผู้ต้องขัง เนื่อง

มายาวนานนบั ๑๐ ปี ต้งั แต่ท�ำงาน “ส่วนหนึง่ เป็นเพราะสนใจ

อภบิ าลอยู่ในกรงุ เทพฯ ภายใตค้ ณะ และเป็นจติ ตารมณ์ของพระวรสาร

กรรมการคาทอลิกเพ่ือการอภิบาล และเป็นจิตตารมณ์ท่ีสอดคล้องกับ

สังคม แผนกผู้อพยพย้ายถน่ิ และ คณะ O.M.I. ร้สู ึกสนกุ กับงาน และ

ผู้ถูกคุมขัง (National Catholic ค้นพบเนอ้ื หาทางด้านความเช่ือ

48 ผู้ไถ่ ฉบับท่ี ๑๑๕ : มกราคม - เมษายน ๒๕๖๔

เข้าใจเนอ้ื หาของพระวรสารท่ีกล่าว โดยปัจจุบันคุณพ่อองอาจ ตอนน้ีเราก็ติดตามดา้ นอืน่ ไปเยีย่ ม
ว่า “เราอยู่ในคุก ท่านได้มาเย่ียม” ออกเยยี่ มและใหก้ ำ� ลงั ใจผตู้ อ้ งขงั ใน พ่อแม่ลูกหลานของผ้ตู อ้ งขงั เขาให้
อันนีถ้ ือเป็นไฮไลท์ของพ่อโดยส่วน เรือนจำ� ๓ แห่ง คอื เรอื นจ�ำจังหวดั ท่ีอยู่ท่ีสามารถติดต่อได้ ซึ่งแม้แต่
ตวั ” เพชรบูรณ์ เรือนจ�ำหล่มสัก และ ตอนนกี้ ถ็ อื วา่ พระอวยพรในกจิ การน้ี
เรอื นจำ� จงั หวัดพษิ ณุโลก มาก เราทำ� งานร่วมกับทางราชการ
คุณพ่อองอาจอธิบายว่าใน เข้ากิจกรรมพระราชทานอภัยโทษ
พระคมั ภรี พ์ บวา่ มนี กั บญุ หลายทา่ น “ทุกคร้ังท่ีเราจะเข้าเยี่ยม ซึ่งมีหลายโครงการท่ีช่วยเหลือและ
ต้องถูกจับกุมคุมขัง เช่น ในพันธ­ แจง้ ทางเรอื นจำ� วา่ เราจะเขา้ ไปเยยี่ ม ให้โอกาสแกผ่ ู้ตอ้ งขัง แก่ผู้ทเี่ ริม่ ตน้
สญั ญาเดมิ โยเซฟ บตุ รยาโคบ ถกู และท�ำกิจกรรมกับผู้ต้องขัง คร้ัง ชวี ิตใหม่ และกลบั ตัวกลบั ใจ”
จบั กุมคุมขงั อยู่ในคุก หรือในพันธ­ หนง่ึ จ�ำกดั อยู่ทป่ี ระมาณ ๓๐ คนตอ่
สัญญาใหม่ นกั บญุ ยอห์น บัปติสต์ วัน ทางเจ้าหนา้ ท่อี ยากใหเ้ ราไปทำ� คุณพ่อองอาจอธบิ ายว่า
พูดถึงเรื่องท่ีถูกต้อง แต่ถูกจับกุม กิจกรรมอย่างสม่�ำเสมอ ความจรงิ กิจกรรมในแตล่ ะคร้ัง พยายามเนน้
คมุ ขงั นกั บญุ เปโตรกถ็ กู คมุ ขงั ในคกุ กย็ าก เพราะเปน็ งานทมี่ คี วามหลาก กิจกรรมที่หลากหลายและมีข้อคิด
ส่วนนกั บุญเปาโลพูดถึงเรอ่ื งท่ีถูก หลาย ถ้าเป็นไปได้ เขาอยากให้ไป สอนใจ เช่น ดนตรบี �ำบัด ค�ำสอน
ต้อง ก็ถูกจำ� คุกเช่นเดียวกัน กระทง่ั ทกุ วนั คอื เราจะอยู่ในโครงสรา้ งของ ต่างๆ นอกจากนย้ี ังมีการให้ทุนใน
ปจั จบุ นั ยงั มกี ลมุ่ ทถี่ กู เบยี ดเบยี นอยู่ เรอื นจ�ำในส่วนของฝ่ายฟื้นฟู หรอื การสร้างชวี ติ ใหม่ ตดิ ตามชวี ติ หลัง
จำ� นวนไมน่ อ้ ย ฝ่ายการศึกษา เพราะในเรอื นจ�ำจะ พ้นโทษ
แบ่งชัดเจน เป็นฝ่ายควบคุม ฝ่าย
“ส�ำหรับพ่อค้นพบว่าใน การศึกษา เราอยู่ในส่วนของฝ่าย “กิจกรรมท่ีท�ำกับผู้ต้องขัง
เรือนจ�ำมีอะไรที่น่าต่ืนเต้น ท�ำให้ การศึกษา เรือ่ งการฟ้ืนฟู ซึ่งคณุ คา่ พยายามดึงประสบการณ์ชีวติ ของ
เราไดค้ น้ พบมมุ มองอกี มมุ มองหนง่ึ ทางดา้ นศาสนาจะช่วยได”้ พวกเขา หรอื นำ� แง่คิดจากความผิด
ท่ีพระเจ้าต้องการให้เราเห็นและ พลาดในชีวิตมาเชอ่ื มโยงกบั คำ� สอน
เติบโตในความรัก โดยเฉพาะความ ในระยะการแพร่ระบาดของ ของทางศาสนา ซ่ึงค้นพบว่าพวก
เข้าใจเรอ่ื งเสรีภาพ อิสรภาพ และ โควดิ -๑๙ เม่ือปีก่อนและต้นปีนี้ เขาประทับใจ มคี วามคิดว่าท�ำไมไม่
กลบั มาสกู่ ญุ แจทวี่ า่ พระเปน็ เจา้ ทรง ท�ำให้การเย่ียมผู้ต้องขังต้องหยุด ได้เรยี นรูม้ ากอ่ น หรอื เขาสนใจท่จี ะ
เปน็ ความรัก” ลง แต่คณุ พอ่ องอาจไม่ได้หยดุ การ เรียนรอู้ ย่างตอ่ เนื่อง บางคนเห็นว่า
ท�ำงานเพือ่ ผ้ตู ้องขงั ค�ำสอนเหล่าน้มี ีประโยชน์ ช่วยเขา
สำ� หรบั คณุ พอ่ องอาจ ในบท ระหว่างที่อยู่ในเรอื นจ�ำได้ บรรเทา
พระวรสารทก่ี ลา่ ววา่ “เมอื่ เราอยู่ใน “ช่วงที่เจอการแพร่ระบาด ใจเขาได้”
คกุ ทา่ นมาเยี่ยม” การมาเยี่ยมคอื ของโควดิ -๑๙ ปที ่แี ลว้ ทำ� อะไรไม่ได้
การให้ก�ำลังใจ ให้ความเป็นมนุษย์ แต่ก็ติดตามงานของกลุ่มผู้ต้องขัง
ต่อกัน ความเข้าอกเข้าใจ เห็นอก
เห็นใจ และรบั ฟังเรอ่ื งราวต่างๆ

“จึงเป็นภาพบรรยากาศ
ที่ว่าในเรอื นจ�ำ ไม่ใช่เฉพาะการ
ออกแบบทีท่ �ำใหถ้ ูกต้องเทา่ นัน้ แต่
ยงั เปน็ อาณาจกั รของพระเจา้ ดว้ ย ที่
เราเห็นบรรยากาศเหล่านี้ ท้ังคนที่
ให้และคนที่ได้รับ เราเข้าเย่ียม ให้
กำ� ลงั ใจ รวมถงึ มอบสิ่งของทจี่ ำ� เปน็
ส�ำหรบั พวกเขา”