WeCitizens : เขาใหญ่-ปากช่อง

ผมไม่ ชอบที่มีโฆษณา หลังรายการมวย ให้ ฉีดยาฆ่ าหญ ้ ายี่ห้ อนี้ๆ คือออกทีวีเลย ซึ่งมันอันตรายนะ กิตติภูมิเฉลียวไว นักดนตรี People 51

“เดิมเปิ ดร้ านข้ าวต้ มกับธุรกิจอีกแบบควบคู่ กันที่จังหวัดตาก เราไม่ มีแบ็กกราวด์ ทําอาหารมาก่ อน แต่ รูสึกว ้ ่ าอยากทํา แรกๆ ก็ลองผิดลองถูก ซักปี กว่ าๆ ก็เริมประสบความสํ ่าเร็จ แต่ ทํารานอยู้ ่ ประมาณ 5 ปี อยากกลับมาอยู่ บ้ าน เราเป็ นคนปากช่ อง แต่ ไม่ ค่ อยได้ อยู่ ปากช่ อง ก็กลับมาเริมจากเล็กๆ ่ต่ อเติม ไปเรื่อยๆ คนเริมรู่ จัก้อาจจะด้ วยราคาที่ไม่ แพง จริงๆ ถนนเส้ นธนะรัชต์อาหารแต่ ละรานราคาสูง้ราคา นักท่ องเที่ยว แต่ เรารู้ สึกว่ านักท่ องเที่ยวอย่ างเดียว ก็จะได้ แค่ ศุกร์ -เสาร์ -อาทิตย์แต่ ถ้ าขายราคาที่ ลดลงมา จะไดพนักงานในโซนนี้ที่ทํ ้างาน ทําโรงแรม แลวคนปากช ้ องก็เข ่ าถึง ้ คนในพื้นที่สามารถมากินได้ เĄüูของĆ้าüข้าวø้Ą กĄ.9 úี่Ĉูกค้าชอý คือ þĈาช่อüĈุąสวü ไส้āะโĈ้úอ÷ สาĄ ชั้üúอ÷ü�้าþĈา ù้าüั่งกิüúี่Ć้าü เĆาก็ให้ข้าวø้ĄĂĆี เþ็üข้าวø้Ąใýเøą เĄื่อก่อüúี่ อąู่øาก ĄีþัญหาĄากเĆื่องā่อคĆัวเþĈี่ąüĆสชาøิเþĈี่ąü āอเขาไĄ่อąากĄา เขาก็ ไĄ่Ąา Ąีúี่ใหĄ่ เขาก็ไþ āอĄาú�าĆ้าüúี่þากช่องเĈąให้āี่สาวกัýāี่เขąของāี่สาวอีก คüĄาช่วąเþ็üā่อคĆัวแĄ่คĆัว เขาอąู่กĆุงเúāฯ อąากกĈัýĄาอąู่ý้าü ÷ูแĈā่อแĄ่ ก็āอ÷ี เขาú�าอาหาĆเþ็üอąู่แĈ้ว ก็ĄาþĆัýสูøĆþĆัýĆสชาøิกัü จ้างเþ็üเงิüเ÷ือü แø่เĆาอąู่÷้วąกัüแýýคĆอýคĆัว ญาøิāี่ü้อง āüักงาüใüĆ้าüก็Ąีúี่เþ็üĈูกหĈาü เĈิกเĆีąü 4 โĄงเą็üก็Ąาú�างาüúี่Ć้าü 2-3 ชั่วโĄง ไ÷้Ćาąไ÷้āิเศษ ไĄ่ø้องĆýกวü ā่อแĄ่ กัýข้าวāüักงาüú�าĄาก็üั่งกิü÷้วąกัüหĄ÷ Ć้าüเþิ÷úุกวัü เúศกาĈก็ไĄ่ ไ÷้หąุ÷เĈą Ąีหąุ÷สาĄวัüหĈังøĆุษจีü āüักงาüใüคĆัวไþเúี่ąวúะเĈกัü แø่ก็Ąี þิ÷þĆะĄาö 2 เ÷ือüช่วงโควิ÷úี่ไĄ่ให้Ĉูกค้าüั่งกิüúี่Ć้าü คือù้าąังüั่งกิüúี่Ć้าüไ÷้ Ĉูกค้าก็ąังĄี āอให้ซื้อกĈัýอą่างเ÷ีąว เงีąý ไĄ่คุ้ĄกัýกาĆúี่เĆาø้องจ้างāüักงาü เāĆาะĆ้าüข้าวø้Ąเþิ÷øอüเą็ü take-away ก็Ąีü้อą เĆาāąาąาĄเþิ÷øั้งแø่เúี่ąง เหĄือüกัü แø่÷้วąควาĄøิ÷แýĆü÷์ข้าวø้Ą กĄ.9 ใคĆจะĄากิüข้าวø้ĄøอüกĈาง วัü Ąัüก็ąากเหĄือüกัü ýางวัüขาąของ เงิüจ่าąāüักงาüąังไĄ่āอ ก�าไĆไĄ่ø้อง āู÷ùึง ก็ø้อง÷ึงให้อąู่ให้ไ÷้ āüักงาüเĆาก็ąังคงอąู่ āอþĆะคัýþĆะคองไ÷้ หĈังจากโควิ÷ÿ่าüไþ Ć้าüเþิ÷ไ÷้øาĄþกøิ เĆาก็เāิ่ĄกาĆแส÷ง÷üøĆีส÷ เāื่อ÷ึง÷ู÷ คü แĈะเĆาก็ชอýอąู่แĈ้ว กิüข้าว üั่งĂัง÷üøĆี Ąี÷ื่Ąý้าง ĄัüเāĈิü อีกอą่าง ไĄ่ไ÷้ ชาĆ์จค่าอาหาĆเāิ่Ą ไĄ่ไ÷้ชาĆ์จค่าเคĆื่อง÷ื่Ą ค่าเซอĆ์วิส เāีąงแø่เอาøĆงüี้เหĄือü เþ็üก�าไĆให้Ĉูกค้า เĆาĄี÷üøĆีเĈ่üส÷úุกวัü üัก÷üøĆี 3 คüสĈัýกัü เĈ่üสองúุ่Ąùึง สี่úุ่ĄคĆึ่ง เĆาออ÷ิชัüüัก÷üøĆี คüúี่Ąีงาüเąอะๆ ÷ังๆ จะไĄ่เĆีąกĄา เขาĄีงาüอąู่ แĈ้ว เĆาให้คüúี่ไĄ่ĄีงาüเĈ่üúี่ไหü÷ีกว่า ให้ĄาĈองเĈ่ü ค่าøัวเú่าüี้üะ Ćัýไหวก็ Ąา เขาก็÷ีøĆงúี่ù้าąังĄีĈูกค้าเขาเĈ่üให้เกิüเวĈาก็Ąี ýางคüก็ไ÷้úิþเąอะüะ ช่วง หĈังโควิ÷ Ć้าüก็โอเคขึ้ü ùึงไĄ่ไ÷้ก�าไĆเąอะ แø่สาĄาĆùเĈี้ąงøัวเองไ÷้ ù้าเúีąý กัýสĄัąก่อü÷ีขึ้üüะ อาจจะเþ็ü÷้วąĈูกค้าĆู้จักĄากขึ้ü úางเĂซýุ๊กเāจĆ้าüข้าวø้Ą กĄ.9 Ĉูกค้าĄากิüก็เช็คอิü คüĄากิüแĈ้วก็แüะü�ากัüĄา เĆาซื้อไข่อาĆĄö์÷ีกัýเคĆือข่าąเกษøĆอิüúĆีą์โคĆงกาĆเขาใหญ่ þากช่อง เĄือง อาหาĆอิüúĆีą์ ก่อüüี้เĆาซื้อไข่จากĆ้าüúี่สั่งþĆะจ�าúี่øĈา÷ เþĈี่ąüĄาซื้อกัýเคĆือ ข่าąฯ Ćาคาø่างกัü 10-15 ýาú ùือว่าไĄ่ø่างĄาก แø่ควาĄø่างคือสี สีสวą þĆุง อาหาĆสวąขึ้ü สĄĄøิไชโþ๊ÿั÷ไข่ ù้าใช้ไข่จากøĈา÷ จะไĄ่ค่อąแ÷งเú่าไหĆ่ แø่ āอเþ็üไข่อิüúĆีą์ Ąัüจะแ÷ง ü่ากิü ไข่เจีąวก็ü่ากิü เวĈาÿั÷ใส่ข้าวÿั÷ก็สีสวą Ĉูกค้าสังเกøไ÷้ ýางคüýอกว่าวัüüี้ไข่สวą ใüแง่เĆาเþ็üÿู้þĆะกอýกาĆ ù้าú�าให้ Ćาคาสิüค้าเกษøĆอิüúĆีą์ใกĈ้เคีąงกัýĆาคาøĈา÷ไ÷้ คüก็จะเĈือกอาหาĆอิüúĆีą์ Ąากกว่า úุกวัüüี้เĆาýĆิโăค ก็ø้อง÷ูว่าþĈอ÷สาĆĄั้ą อą่างไข่ ýางĂาĆ์Ąก็ąังĄีสาĆ þüเþื้อü เĆาĄองว่าโคĆงกาĆเขาใหญ่ þากช่อง เĄืองอาหาĆอิüúĆีą์ เþ็üไþไ÷้üะ คือù้าเþ็üอิüúĆีą์úั้งอ�าเăอไ÷้ จะโอเคเĈą þากช่องเþ็üเĄืองü่าอąู่ อากาศ÷ี ĆùไĄ่øิ÷ เĆาไþอąู่จังหวั÷øากเกือýสิýþี ĆùไĄ่øิ÷ แø่เþ็üจังหวั÷úี่Ć้อüþาüกĈางกัýĆ้อüúี่สุ÷ ไĄ่ĄีĆ้อüü้อą หü้าĀüก็Ć้อü แø่úี่üี่ øกý่าą Ąา อากาศเĆิ่Ąโอเค ý้าüเĆาเþิ÷โĈ่ง ไĄ่ø้อง øิ÷แอĆ์ก็อąู่ไ÷้ คüþากช่องก็โอเค ใจ÷ี ก็Ąีúั้ง ÷ีไĄ่÷ีüะคüเĆาไĄ่ว่าúี่ไหü คุöăาāชีวิøก็÷ี āอสĄควĆ เศĆษฐกิจหĄุüเวีąü÷ี เþ็üเĄืองúี่ ù้าคüไĄ่ขี้เกีąจไĄ่Ąีøกงาü อąู่úี่ว่าคุöจะú�า Ąั้ą ĄีงาüøĈอ÷ Ąีúั้งĆีสอĆ์ø โĆงแĆĄ ĂาĆ์Ą โคüĄ ĂาĆ์Ąไก่ โĆงüĄก็ĄีĄาøั้งแø่สĄัąเĆา เþ็üเ÷็ก แĈ้วþากช่องāัõüาเĆ็วĄาก เĆาไþ úี่อื่üüะ āู÷ùึงøากแĈ้วกัü เĆากĈัýĄาอąู่ üี่ 5 þี กĈัýไþúี่øาก ąังเหĄือüเ÷ิĄ Ąีเซเว่ü อีเĈĂเว่ü แø่ก็ąังอąู่แค่üั้ü แø่þากช่องĄี Ć้าüใหĄ่ÿุ÷ขึ้üเĆื่อąๆ เāĆาะüักĈงúุüĄอง เห็ü เþ็üอ�าเăอúี่คüĄาเúี่ąวเąอะúี่สุ÷ของ จังหวั÷ üี่คือąัง÷Ćอþช่วงโควิ÷üะ เāĆาะ หĈาąๆ Ć้าüอąู่ไĄ่ไหว ø้องþิ÷ไþ แø่āอเþิ÷ Ąา ก็เĆิ่ĄĄีĆ้าüใหĄ่ๆ Ć้าüเĆาอąู่กิโĈเĄøĆúี่ 9 ùüüûüะĆัชø์ ก็Ąอง เห็üควาĄเþĈี่ąüแþĈงüะ ควาĄเจĆิญไþ ùึงไหü ùüüก็จะ÷ีไþเĆื่อąๆ อą่างøอüüี้Ąี ก่อสĆ้างúี่กั้üแýĆิเออĆ์øĆงเกาะกĈางùüü เĆาเข้าใจว่าĄัüþ้องกัüอุýัøิเหøุไ÷้ แø่กาĆใช้ ชีวิøของคüแùวüี้ก็จะąากüิ÷üึง ÷้วąควาĄ เจĆิญúี่เข้าĄา ก็ø้องĄีสิ่งāวกüี้øาĄĄาอąู่Ĉะ เāีąงแø่ø้องใช้เวĈาþĆัýøัว ก่อüหü้าüี้ù้าĄา จากùüüใหญ่เส้üĄิøĆăาāเข้าĄา ก็เĈี้ąวเข้า Ć้าüไ÷้เĈą øอüüี้ø้องไþąูเúิĆ์ü Ĉูกค้าø้อง เāิ่ĄควาĄāąาąาĄĄาĆ้าüเĆา ýางคüก็อาจ ไĄ่เĈี้ąวĈะ เĈąไþ ก็ĄีÿĈเหĄือüกัü ช่วงüี้ąัง ไĄ่ชิü āออąู่ไþ Ąัüก็ค่อąชิü ค่อąคุ้ü เāĆาะ เĆาอąู่กัýĄัüúุกวัü” People 52

People ณิชานันทน์โชติธนัชชัย ร้ านข้ าวต้ ม กม.9 ปากช่ องเป็ นเมืองน่ าอยู ่ อากาศดีรถไม่ ติด เป็ นเมืองที่ ถ้ าคนไม่ ขี้เกียจ ไม่ มีตกงาน People 53

54

55

ต้ องเปลี่ยนมายด์เซ็ต เรื่องการทําปุ๋ยหาดูที่ไหนก็ได้ เปิ ดยูทูบเดี๋ยวนี้เยอะแยะ แต่ ถ้ าทําโดยยังไม่ เข้ าใจ หลักคิด สุดท้ ายก็วิ่ งหาเงิน เป็ นทุนนิยมเหมือนเดิม เกศแก้ ว - ดนัย ทิวาเวช ศูนย์เรียนรู้ ปูทะเลย์ หนองน ้ าแดง People 56

People “เราเกิดและโตที่หนองนา ้ แดง เรียนอยู่ ในวัดที่โรงเรียนวัดวชิราลงกรณวราราม วิ่ งเลนอยู่ ละแวกนี้ ่ มาตลอด พอเรียนจบดาน้ Computer Science มหาวิทยาลัยขอนแกน่ สมัยนัน้ (ปี 2534) ที่นี่ไมมีอาชีพ ่ รองรับ ต้ องเข้ าเมืองใหญ่ ซึ่งก็เป็ นค่ านิยมของคนทั่วไป ก็มาทํางานด้ านไอทีของคณะแพทยศาสตร์ โรงพยาบาลรามาธิบดีตัวเราอยู่ กรุงเทพฯ พอมีลูกเข้ าเรียน เห็นระบบการศึกษาไทยว่ ามีปั ญหา เรียนอะไรเครียดขนาดนี้ แล้ วลูกเราเป็ นตัวแทนโรงเรียนประกวดแข่ งขัน มันพัฒนาไปสู่ การชิงดี ชิงเด่ น สังคมพาไปสู่ ความอีโก้แล้ วเด็กไม่ ได้ เรียนรูทักษะชีวิต ้ ในสิ่ งที่เขาควรจะได้ เรียนรู้ไม่ ได้ รับการ พัฒนาอย่ างถูกทาง แต่ เขาโตแล้ ว จะไปหักดิบไม่ ได้พอมีลูกสาวคนที่สอง เลยมองหาที่เรียนระบบอื่น อยู่ หลายที่มาก ÷ูĆาąกาĆúีวีúี่อาจาĆą์ąักษ์ (÷Ć.วิวัõü์ ศัĈąก�าûĆ) āู÷ùึง โĆงเĆีąüþูúะเĈą์ĄหาวิชชาĈัą (ก่อøั้งขึ้üเāื่อสüองāĆะĆาช þöิûาüของāĆะýาúสĄเ÷็จāĆะþĆĄิüúĆĄหาăูĄิāĈอ÷ุĈą เ÷ชúี่úĆงāĆะĆาชüิāüû์ใüāĆะĄหาชüกว่า ù้าหากจะĂื้üĂู ø้üĄะĄ่วงจะø้องøั้งþูúะเĈą์ĄหาวิชชาĈัą) สอüวิûีสĆ้างให้ เ÷็กเþ็üคü÷ีĄีวิüัąเāื่อแก้þัญหาสังคĄ เþ็üกาĆĂื้üĂูþĆะเúศ วิûีหüึ่ง แĈะก็เþ็üวิùีกาĆเĆีąüĆู้แýýýวĆúี่เĆาเøิýโøĄา ü่าจะ øอýโจúą์กาĆāัõüาĈูกเĆาไ÷้ โĆงเĆีąüอąู่úี่ศูüą์กาĆเĆีąü กสิกĆĆĄûĆĆĄชาøิĄาýเอื้อง จ.ชĈýุĆี เþ็üศูüą์ออกแýý กาĆเĆีąüĆู้øาĄอัûąาศัą แĈะýูĆöากาĆกาĆศึกษาวิชาหĈัก ไþ÷้วąกัü แĆกๆ Ĉูกสาวก็ไĄ่อąากไþüะ เ÷็กใüเĄือง เขาก็ คิ÷ว่าจะอąู่ไ÷้ąังไง úีüี้ โĆงเĆีąüĄีเงื่อüไขว่า ā่อแĄ่ø้องไþ อýĆĄกสิกĆĆĄûĆĆĄชาøิสู่ĆะýýเศĆษฐกิจāอเāีąง 5 วัü 4 คืü Ĉูกก็ø้องไþ÷้วą แĈะø้องไþú�าจิøอาสา 50 ชั่วโĄง þĈูกø้üไĄ้ 100 ø้ü แĈ้วĈูกเĆาไ÷้Ć่วĄกิจกĆĆĄเĆีąüĆู้กิüอąู่กัýāวกĆุ่üāี่ โชค÷ีเจอĆุ่üāี่úี่เคĄีøĆงกัü เขาĆู้สึกว่า เออ ก็สüุก แฮþþี้÷ี แĈ้วกาĆúี่เĆาไ÷้ไþอýĆĄ÷้วą ค่อąๆ เกิ÷จุ÷เþĈี่ąüใüควาĄ คิ÷ของเĆา เข้าใจค�าว่าþĆัชญาเศĆษฐกิจāอเāีąงĄากกว่า เ÷ิĄúี่เĆาĆู้ÿิวๆ เหĄือüคüúั่วไþ Ąองแค่ว่าø้องĄาú�าเกษøĆ ø้องĄาอąู่แýýกĆะเหĄ็÷กĆะแหĄ่ þĈูกÿักกิü แø่āอเข้าใจ จĆิงๆ ĄัüไĄ่ใช่ แĈ้วหĈังจากúี่ĈูกไþเĆีąü ĄัüไĄ่ใช่แค่โĆงเĆีąü Ĉูก กĈาąเþ็üโĆงเĆีąüā่อแĄ่÷้วą ā่อแĄ่ไ÷้แĈกเþĈี่ąü Ć่วĄออกแýýกĆะýวüกาĆเĆีąüĆู้ ช่วą กิจกĆĆĄเอาĄื้อĈงแขก (กาĆเอาĄื้อสาĄัคคี เþ็üกาĆช่วąเหĈือ กัüใüชุĄชü÷้วąกาĆไþช่วąงาüใüแþĈงของเāื่อüý้าüหĆือ เคĆือข่าą) ก็เĆิ่ĄĄีเāื่อüĀูง กĈุ่Ąÿู้þกคĆอง ควาĄúี่úุกคü ø้องĄีāื้üúี่หĆือวิûีให้สาĄาĆùāึ่งāาøüเองไ÷้ เ÷ิüøาĄúćษฎี ýัüไ÷ 9 ขั้üสู่ควาĄāอเāีąงให้ไ÷้ ก็เĈąüึกùึงāื้üúี่øĆงüี้úี่เþ็ü ของคุöā่อคุöแĄ่ เĆาúิ้งว่างเþĈ่าไว้ 20-30 þี เคąāąาąาĄ กĈัýĄาú�าþĆะโąชü์ จ้างคüú�า þĈูกสาĆāั÷ ใช้เงิüĈงúุü เāื่อจะหาเงิü แüวคิ÷úุüüิąĄเĈą สุ÷ú้าąเงิüจĄ ก็ให้เāื่อü เช่าúี่þĈูกแก้วĄังกĆ āอเĆาเþĈี่ąüĄาą÷์เซ็ø กĈัýĄาĂื้üĂูúี่üี่ ใหĄ่ เĆิ่Ąจากเอาø้üไĄ้ĄาþĈูก úุเĆีąü ĄะĄ่วง จüø้üไĄ้เĆิ่Ąโø เĆาก็ให้ùอüแก้วĄังกĆúี่เขาใช้สาĆเคĄี สăาā÷ิüแĆ่ûาøุùูกใช้ ไþ แĈ้วให้āี่ü้องใüเคĆือข่าąĄาช่วą÷ู ช่วąออกแýý ขุ÷หüอง ú�าโคกหüองüา ก็ú�าขüาüกัýงาüþĆะจ�าúี่กĆุงเúāฯ อąู่ 2 þี วัüศุกĆ์เą็üขัýĆùĄา ÷ีใจĄาก จะไ÷้กĈัýĄาúี่üี่ āาĈูกĄา þĈูกø้üไĄ้ เช้าĄื÷วัüจัüúĆ์ก็ขัýĆùเข้าไþú�างาü เวีąüอą่าง üี้ จüเĆิ่ĄĄีÿĈÿĈิø þĈ่อąไĄ่ไ÷้Ĉะ ø้อง÷ูแĈ úางāี่÷üัąซึ่งเþ็ü üักวิจัą÷้าüĄะเĆ็งอąู่สùาýัüĄะเĆ็งแห่งชาøิก็เกษีąö āอ÷ี กัýช่วงโควิ÷úี่ø้อง Work from Home เĆาĄาú�างาüอąู่úี่üี่ ĈูกĄาúี่üี่ก็เĆิ่ĄซึĄซัý Ćู้สึกว่าอąู่þากช่อง÷ีกว่า ĆùไĄ่øิ÷ ก็เĈą øั÷สิüใจĈาออกจากงาü ą้าąกĈัýý้าüเกิ÷ āื้üúี่ศูüą์เĆีąüĆู้þูúะเĈą์หüองü�้าแ÷งøĆงüี้เกิ÷จากกาĆ Ć่วĄกัüของเคĆือข่าą ช่วąกัüสĆ้าง เĆาไ÷้ไþอýĆĄหĈาąúี่ เช่üโคĆงกาĆāึ่งøü เāื่อชาøิ úี่ศูüą์เĆีąüĆู้ศาสøĆ์āอเāีąง āĆĆöüา เขาใหญ่ ซึ่งก็เþ็üเคĆือข่าąกัüอąู่ อาจาĆą์ąักษ์ก็Ąา Ć่วĄเþ็üúี่þĆึกษาโคĆงกาĆ โอ๋ (þĆเĄศวĆ์ สิúûิวงศ์ - เขาใหญ่ āาโüĆาĄ่า ĂาĆ์Ą) เþ็üĈูกศิษą์อาจาĆą์ąักษ์เหĄือüกัü แĈ้วก็เþ็üĆุ่üü้องอąู่ĄหาวิúąาĈัąเ÷ีąวกัü ก็ชวüเข้าชĄĆĄ โคกหüองüาวิศวขอüแก่ü ก็เĈąĄีกิจกĆĆĄเอาĄื้อช่วąกัü ขุ÷คĈองไส้ไก่ ก่อüหü้าüั้üก็ĄีüักเĆีąüþูúะเĈą์ฯ üักศึกษา สùาýัüอาศĆĄศิĈþ์เข้าĄาú�ากิจกĆĆĄ÷้วą เĆาøั้งใจให้āื้üúี่ øĆงüี้เหĄือüเþ็üแคĄþัสหüึ่งของโĆงเĆีąüþูúะเĈą์Ąหาวิชชา Ĉัą úี่เĆีąüĆู้ของเ÷็กๆ Ąาใช้āื้üúี่ĀึกĄือ Ąาāักไ÷้ Ąีห้องāัก ห้องอýĆĄ ĄีอาคาĆ÷้าüหĈัง ไว้ú�าเวิĆ์กช็อþ Ąีúี่กางเø็üú์ไ÷้ ห้องü�้า ห้องāักแýýห้องü�้าใüøัวúี่ให้ÿู้ใหญ่คĆูýาอาจาĆą์Ąา āัก แø่จะýอกว่าúี่üี่ไĄ่ใช่ศูüą์เĆีąüĆู้กสิกĆĆĄûĆĆĄชาøิ เāีąง แø่ว่าเĆาü�าวิùีกสิกĆĆĄûĆĆĄชาøิĄาเþ็üวิùีชีวิø สิ่งส�าคัญúี่ เĆาโĂกัสคือกาĆศึกษาของเąาวชü เþ็üโคĆงกาĆจากโĆงเĆีąü สู่ชุĄชü ขąาąÿĈไþสู่ýวĆ People 57

คือø้องเþĈี่ąüĄาą÷์เซ็ø เĆื่องกาĆú� าþุ๋ąหา÷ู úี่ไหüก็ไ÷้ เþิ÷ąูúูýเ÷ี๋ąวüี้เąอะแąะ แø่ù้า คุöจะú� าโ÷ąąังไĄ่เข้าใจหĈักคิ÷ สุ÷ú้าąก็ วิ่งหาเงิü úุüüิąĄเหĄือüเ÷ิĄ จะú� าเกษøĆ อิüúĆีą์ก็เùอะแø่เþ้าหĄาąคุöก็ąังคือûุĆกิจ แø่ของเĆาคือāัõüาคü กาĆú� าāื้üúี่ขุ÷โคก หüองüา ขุ÷ไþเùอะ แø่ù้าคุöไĄ่ไ÷้āัõüา คü ก็ไĄ่ĄีþĆะโąชü์ เĆาโĂกัสเĆื่องüี้ ค่อą เþ็üค่อąไþ เĆิ่Ąจากสิ่งเĈ็กๆ ก่อü ซึ่งøĆงüี้ เ÷ี๋ąวĈูกๆ จะเข้าĄาø่อąอ÷ เĆิ่ĄĄีโคĆงกาĆ กัýศูüą์แĄ่แĈ้วว่าจะใช้øĆงüี้เþ็üโหü÷หüึ่ง ใüกาĆý่Ąเāาะเąาวชü อาจจะĄีจั÷ค่าą จั÷ กิจกĆĆĄ เþ้าหĄาąøอüüี้คือเąาวชü เāĆาะ Ćู้แĈ้วว่าÿู้ใหญ่อาจจะąากüิ÷üึงเāĆาะเขา เøิýโøĄา÷้วąวิùีแýýüั้ü อีกกĈุ่Ąúี่เĆาโĂกัส คือกĈุ่Ąÿู้สูงวัą ซึ่งอüาคøจะเąอะขึ้ü ú� าąัง ไงให้ÿู้สูงวัąĄีควาĄสุข เห็üคุöค่าใüøัวเอง ซึ่งāอเĆาขัýเคĈื่อüศูüą์ฯ üี้ออกĄาเþ็üĆูþ ûĆĆĄ úางāัõüาชุĄชüĄีโคĆงกาĆโคกหüอง üา ก็ให้เĆาเþ็üคĆอýคĆัวø้üแýý คüก็Ąา ÷ูงาüเąอะĄาก úั้งอýø. คĆู Ąาเþ็üคĆอýคĆัว ก็Ąี สùาýัüอาศĆĄศิĈþ์Ąาจั÷ค่าą เĆาก็ ใช้āื้üúี่เĆีąüĆู้úั้งúี่üี่ úี่วั÷ù�้ าไøĆĆัøü์ใกĈ้ๆ üี่ แĈะวั÷วชิĆาĈงกĆöวĆาĆาĄ ซึ่งเĆาไ÷้ไþ ช่วąกัý 7 ăาคีเคĆือข่าąú� าโคĆงกาĆโคก หüองüาวั÷วชิĆาฯ ก็øĆงøาĄเþ้ากัýúี่เĆา ø้องกาĆĂื้üĂูวิùีýวĆอąู่แĈ้ว Peopl e 58

People ÿĈÿĈิøใüสวüเกษøĆÿสĄÿสาüของเĆาก็ออก÷อกออกÿĈ úุเĆีąüอĆ่อą Ąาก เþ็üúุเĆีąüหĄอüúองûĆĆĄชาøิ ĄีĄะĄ่วง อะโวคาโ÷ หĄ่อü Ĉูกหว้า ĄะĄ่วงหาวĄะüาวโห่ ĄะþĆาง Ĉูกú้อ หĈากหĈาąĄาก เĆีąกว่าþĈูกĄั่วไþ หĄ÷ ว่างอะไĆøĆงไหüก็þĈูก øอüāąาąาĄขุ÷หüองü�้า คüแùวüี้ก็ว่าเĆา ý้า ýอกเก็ýü�้าไĄ่ไ÷้หĆอก Ąัüก็เก็ýไĄ่ไ÷้จĆิงๆ แø่เĆาø้องĆอเวĈา ø้องþĈูก þ่าให้เąอะๆ ให้ĄัüĄีĆากไĄ้อุ้Ąü�้าใø้÷ิü เĆาĄีแหĈ่งü�้าใø้÷ิü āอü�้าไหĈĄา ĆวĄกัüใø้÷ิüเĆาก็จัýĄาหĄุüเวีąü เĈี้ąงþĈาไ÷้ ÷ิüใüāื้üúี่เþ็ü÷ิüĆ่วüþü úĆาą ไĄ่อุ้Ąü�้า ก็ไ÷้เคĆือข่าąĄาช่วąกัüą�่า ĆอกัüซึĄเþ็üý่อส�าหĆัýชะü�้าĈง ÷ิü เĆาขุ÷คĈองไส้ไก่ Ćัýü�้าจากüอกāื้üúี่úี่เขาไĄ่ø้องกาĆ จัýĄาĆวĄúี่เĆา โชค÷ีúี่เþ็üúี่Ćาý Ąัüก็Ĉงไþอąู่ใø้÷ิü ใช้โซĈาĆ์เซĈĈ์þั๊Ą แ÷÷Ąา ü�้าøก ก็Ąา สาĄาĆùเอาü�้าøĆงüี้ไþĆ÷ø้üไĄ้ไ÷้ þĈ่อąไþøาĄคĈองไส้ไก่ กĆะจาą ควาĄชื้üไþúั่ว ก็สาĄาĆùþĈูกāืชÿักไ÷้ úี่üี่ąังขา÷เĆื่องÿักสวüคĆัว เāĆาะĄีงาüเคĆือข่าąเąอะĄาก เāิ่งเĆิ่ĄĄา þักหĈักอąู่úี่ý้าü āืชÿักสวüคĆัวþĈูกง่าą แø่เþ็üÿักþัญญาอ่อü ø้อง÷ูแĈ อą่าง÷ี แø่เĆาจะĄีÿักþัญญาแข็ง ไþไหüหĈาąๆ เ÷ือü กĈัýĄาก็ąังĄีÿัก กิü เช่ü ÿักไชąา เĆาø้องĆู้จักว่าใýอะไĆกิüไ÷้ Ąาเþ็üÿักไ÷้ แĈะเþ็üąา÷้วą ą่าüางแ÷งก็เþ็üąา เสĈ÷āังāอüก็เþ็üúั้งąาĈ้างāิษ กิüเþ็üÿักส÷ก็ไ÷้ วอเøอĆ์เคĆส þĈูกúิ้งไว้ สวą÷้วą กิüไ÷้÷้วą āวกüี้ýางúีเ÷็กๆ ไĄ่Ćู้ øĆงüี้ก็ เþ็üศูüą์เĆีąüĆู้ เþ็üúั้งúี่เĆีąüĆู้ของเĆา แĈะของคüúี่เข้าĄา ไĄ่ไ÷้ýอกว่าเĆาเþ็üอาจาĆą์ø้องĄาสอüเขา เขาเข้าĄา สอüเĆาก็ไ÷้ แĈ้วĆะหว่างúี่เĆาāัõüาāื้üúี่ ไĄ่ใช่ø้องĆอจüสĄýูĆö์ùึงให้คüเข้าĄาเĆีąüĆู้ Ćะหว่างúางคือกาĆเĆีąüĆู้ ĄาĆ่วĄกัüสĆ้าง Ć่วĄกัüú�า คüúี่เข้าĄาĄีส่วüĆ่วĄøĆงüี้ก็จะăูĄิใจกัýāื้üúี่üี้ กĈัýĄาก็เหĄือüý้าüøัวเอง” People 59

People 60

People “พ ่ อแม ่ เราทําเกษตรอินทรีย์ มาตลอด น้ องชายเป็ นปราชญ์ ชาวบ้ านด้ าน เกษตรอินทรีย์ เราก็ทําเกษตรอินทรีย์ 100% เพียงแต่ เป็ นเกษตรเชิงเดี่ยว ปลูกมันสําปะหลัง ทําปุ๋ ยใช้ เอง ประหยัดคาใช ่จ้าย่แลวผลผลิตได ้ ดีกว ้ ่ าคนอื่นเพราะ แปลงเล็ก 5 ไร่ถ้ าเปรียบกับคนอื่นที่มี 50 ไร่ 100 ไร่เขาต้ องใส่ ปุ๋ ยเคมีใส่ ยา แตพอเรามาคํ ่านวณดูพืชเชิงเดี่ยวออกปี ละครัง้มีรายไดปี ละหนึ่งครั ้ง้แต่ เรามีคา่ ใช้ จายทุกวัน ่ 365 วัน รายจายเยอะกว่ ่ ารายรับ คุยกับน้ องชายว่ าจะทํายังไง เขา ก็ใหปลูกผสมผสาน ้เสาวรส มะเขือ พริก ผัก อะไรที่ออกตลาดได้ เลย ก็เริมมีราย ่ ได้ รายวัน ก็คิดต่ อถึงรายสัปดาห์รายเดือน รายปีเลยมาเข้ าอบรม ดูงานต่ างๆ เĆาสüใจโคĆงกาĆþĈูกþ่า 3 อą่าง ไ÷้þĆะโąชü์ 4 อą่างของใüหĈวงĆัชกาĈúี่ 9 เāĆาะเĆาเþ็üคüชอý þ่า ùึงเþ็üจุ÷เĈ็กๆ ใüเüื้อúี่หĄื่üไĆ่เĆาก็จะú�า āอþĈูกþ่า เĆาก็þĈูกกĈ้วąเþ็üāี่เĈี้ąงþ่า กĈัýกĈาąเþ็ü ว่ากĈ้วąเĈี้ąงเĆา 4-5 เ÷ือüเĆาขุ÷หü่อขาąไ÷้แĈ้ว 6-7 เ÷ือüเĆาøั÷ใýขาą ÿĈÿĈิø 8 เ÷ือüüี่ไ÷้แĈ้ว ø้ü ก็เอาĄาú�าอาหาĆสัøว์ไ÷้ ú�าþุ๋ąไ÷้ āวกกิ่งก้าü ù้าเĆาขąัü เĆาĄาĆิ้วú�าเþ็üเชือกกĈ้วąÿูกÿักไ÷้ แĈ้วเĆา ก็þĈูกไĄ้þ่าแซĄไþ อีก 30 þีข้างหü้าเĆาก็øั÷ไ÷้ หĆือไĄ่øั÷เĆาก็þĈ่อą Ćิ÷กิ่งĄาเÿาù่าü 3-4 þีÿĈไĄ้ก็ เĆิ่Ąให้ÿĈÿĈิø 10 þี ø้üไĄ้โø ÿĈāĈอąไ÷้คือøอüüี้เĆาก็Ąีเห็÷þ่า กิโĈĈะ 500 ýาúค่ะ ไ÷้þีĈะ 5-10 กิโĈ ไĄ่Ąากแø่ก็ăูĄิใจ เþ็üแýýอą่างúี่เĆาอąากให้คüอื่üú�าøาĄ ù้าø่อไþเงิüไĄ่Ąีค่า คüúี่จะอąู่ไ÷้คือ คüúี่ú�าเกษøĆ อąู่ไ÷้โ÷ąไĄ่ø้องซื้ออะไĆเĈą หĈักๆ คือคüใüคĆอýคĆัวชอýกิüอะไĆ þĈูก อัüüั้üก่อü āอþĈูกจĆิงๆ กิüไĄ่หĄ÷หĆอก ค่ะ เĆาก็ไ÷้ขาą เĆาเĈี้ąงหĄู เĈี้ąงไก่กิüไข่ ให้อาหาĆ÷้วąÿัก ÿĈไĄ้úี่เหĈือ เอาขี้หĄู ขี้ไก่Ąาใช้þĆะโąชü์ เĆาú�าüา สีข้าว ĄีþĈาą ข้าว Ć�า แกĈý ใช้þĆะโąชü์ไ÷้หĄ÷ þีúี่แĈ้ว þุ๋ąขึ้üĆาคา เĆาก็āąาąาĄāู÷ให้ชาวý้าü Ăังว่า úี่üาเĆาไĄ่ใส่þุ๋ąเคĄีเĈąüะ ใส่ขี้หĄู หĄักกัýจุĈิüúĆีą์úี่เĆาú�าขึ้ü ซึ่งจุĈิüúĆีą์ ĄาขอเĆาไ÷้ ขี้หĄูขี้วัวขี้ควาąúี่คุöĄีก็เอา ไþหĄักแĈ้วก็สา÷ใส่แþĈง เขาýอก โอ๊ą เþ็üไþไĄ่ไ÷้หĆอก คือĄัüเþ็üงาüúี่ใส่ใจแø่ ไĄ่ø้องú�าøĈอ÷เวĈา เĆาสา÷þุ๋ąแค่อาúิøą์ ĈะคĆั้ง ýางคüýอกเหüื่อą หüัก แø่เĆา สาĄาĆùú�าให้ง่าąไ÷้ อą่างþ่าของเĆาก็เ÷ิü สþĆิงเกอĆ์ü�้า ใช้Ćะýýช่วą āวกคุöú�าเคĄี คุöąังเ÷ิüĆะýýไ÷้ ใช่Ąั้ąคะ ýางคüýอกเĆา úี่ü้อąก็ú�าไ÷้ เขาĄีเþ็üĆ้อąๆ ไĆ่ เĆาก็ýอก ว่าไĄ่หวังให้ú�าĆ้อąไĆ่úั้งหĄ÷ เĆิ่Ąú�าเĈ็กๆ หĈังý้าüก็ไ÷้ เāื่อøัวเองจะไ÷้กิüของ þĈอ÷ăัą ถ้ าต ่ อไปเงินไม่ มีค่ า คนที่จะอยู่ ได้ คือ คนที่ทําเกษตร อยู ่ ได้ โดยไม่ ต้ องซื้ออะไรเลย ฐิตินันท์โสรเนตร แบรนด์ทรัพย์ บนดิน มาตรฐาน EarthSafe อินทรีย์ วิถีไทย People 61

คüú�าเกษøĆเĄื่อก่อüกัýคüú�าเกษøĆแýý เĆาไĄ่เหĄือüกัü Ćุ่üā่อแĄ่เĆาคือú�าแĈ้วขาą ā่อค้าคüกĈาง ú�าเąอะไ÷้ü้อą แø่เกษøĆĆุ่ü ใหĄ่อą่างเĆา ú�าü้อąไ÷้เąอะ Ćู้จักแþĆĆูþ ใช้เคĆื่องúุ่üแĆง Ćู้จักกาĆขาą เāĆาะควาĄ āอเāีąงúี่ใüหĈวงú่าüøĆัสไว้ คือควาĄ āอ÷ีของแø่ĈะýุคคĈ āอเāีąงของýางคü สิýĈ้าü ýางคüĈ้าüüึง อą่างเĆาสองแสü เĆาāอใจ อąู่อą่างสýาą ĄีĆùขัý ไĄ่Ąีหüี้ สิüúางĆัฐýาĈúางûüาคาĆ เĆาขาąไ÷้เú่า ไหĆ่ กิüเú่าüั้ü Ăุ่ĄเĂือąไ÷้ýางเวĈา แø่ คüไþøีควาĄว่าø้องøĆะหüี่ อąู่แĆ้üแค้ü Ĉ�าýากøัวเอง ใส่เสื้อขา÷ๆ ไĄ่ใช่ค่ะ เĆาýอก เกษøĆกĆúี่ĄาอýĆĄกัýเĆาว่า ควาĄāอเāีąง ของแø่ĈะคüไĄ่เú่ากัü เāีąงแø่คุöø้องĄี Ćาąไ÷้ให้āอเāีąงกัýĆาąจ่าą หĆือĄากกว่า Ćาąจ่าąüิ÷หü่อąก็ąิ่ง÷ี เĆาú�าแýĆü÷์ “úĆัāą์ýü÷ิü” ĄาøĆฐาü EarthSafe อิüúĆีą์วิùีไúą เþ็üĄาøĆฐาüของคüไúą ส�าหĆัýคüúี่ú�าเกษøĆอิüúĆีą์ 100% ù้าเþ็üแýĆü÷์อื่üø้องĄีค่าใช้จ่าąø่างๆ ใüกาĆĄาøĆวจ แø่ EarthSafe ไĄ่Ąีค่าใช้จ่าą เหĄือüคุöú�าอิüúĆีą์÷้วąใจ ĄีúีĄใหญ่ĄาøĆวจสอý ÿ่าüก็จะไ÷้ ĄาøĆฐาü เāĆาะเขาø้องกาĆส่งเสĆิĄให้ú�า ù้ากาĆÿĈิøของเĆาเĆิ่ĄĄีกาĆแþĆĆูþ ก็จะĄีúุüสüัýสüุü โซĈาĆ์เซĈĈ์ สüัýสüุüโĆงøาก þัญหาของคüú�าเกษøĆคือกาĆขาą เĆาเþ็üวิสาหกิจชุĄชü Ąี 11 คüใüกĈุ่Ą เĆาเþ็üøัวแúüĄาขาąของให้กĈุ่Ą เĄื่อก่อüĆัýĄาขาąไ÷้เงิüแĈ้วก็จ่าą āอกĈุ่ĄเĆิ่Ą ąืüไ÷้ Ąีúุüส�าĆอง เĆาไĄ่อąากให้เกษøĆกĆเสีąใจ เĆาซื้อขา÷ใüĆาคาúี่ąุøิûĆĆĄ เกิ÷ขา÷úุüąังไง กĆะýวüกาĆกĈุ่Ąจะช่วąเหĈือ แø่ของĈูกกĈุ่Ąก็ø้องคอąเช็คüะ ýางช่วงć÷ูไหüไĄ่Ąีของ แø่อąาก ไ÷้งาĄๆ ÷ีๆ Ąีแอýใส่ąา ก็โ÷üøั÷ไþ ไĄ่ĄีอüุโĈĄ เāĆาะเĆาøกĈงกัüแĈ้วว่าø้องอิüúĆีą์ 100% อัü÷ัýแĆกù้าเĆาจะเþ็üเกษøĆกĆอิüúĆีą์ ø้องซื่อสัøą์ เāĆาะเĆาไĄ่ĄีใýĆัýĆองเหĄือüคüอื่ü แø่ เĆาĄีใจ ù้าใจคุöไĄ่ýĆิสุúûิ์ คุöก็ø้องกĈัýไþāิจาĆöาøัวเอง ø้องแก้ไข เāĆาะĈูกค้า 50% ของ เĆาคือÿู้þ่วą เขาąอĄซื้อของเĆาแāงๆ เขาø้องไ÷้ของ÷ี People 62

People สิüค้าเĆาหĈากหĈาą คüüี้เก่งĄะĈะกอฮอĈแĈü÷์ þĈูกĄะĈะกอ คüüี้เก่งกĈ้วą þĈูกกĈ้วą คüüี้เก่งÿักสĈั÷ þĈูกÿักสĈั÷ เĆาþ้องกัüกาĆþĈูกซ�้า ùüั÷อะไĆ þĈูก อą่างüั้ü ไĄ่แą่งกัü ùึงช่วงĄะĈะกอฮอĈแĈü÷์แāง เขาก็จะไ÷้Ćาคา ช่วงùูก เĆา ก็ขาąแāงกว่าของคüอื่üอąู่÷ี เāĆาะเĆาให้เกีąĆøิคüúี่ú�าอิüúĆีą์÷้วąใจ จะø้อง ไ÷้Ćาคาúี่เหĄาะสĄ จĆิงๆ กาĆขาąเกษøĆอิüúĆีą์ĄีหĈาąสเø็þüะ สิüค้าเกษøĆ ของเĆาเข้าúั้งสาĄøĈา÷ Ĉ่าง กĈาง ýü คุöăาāเú่ากัü แø่ควาĄสวąงาĄอาจ จะø่างกัü คüใüหĄู่ý้าüĄีเงิüĄา 5 ýาú 10 ýาú 20 ýาú เก็ýเอาเĈą อąากไ÷้ อะไĆ โĆงāąาýาĈก็เþ็üøĈา÷กĈาง ĆาคาøาĄĄาøĆฐาüúั่วไþ อą่างไþขาąúี่ Farmer Market K-Village กĆุงเúāฯ เ÷ือüĈะ 1 คĆั้ง ก็คั÷ของสวąúี่สุ÷ üอก üั้üก็เþ็üกาĆออกงาü เช่ü งาüøĈา÷จĆิงใจของกĈุ่Ąเซ็üúĆัĈ ù้าเĆาĄีเกษøĆกĆ úี่เþ็ü EarthSafe อąู่ใüจังหวั÷üั้üๆ เĆาก็จะให้เข้าøĈา÷จĆิงใจเāื่อĆัýสิüค้า เกษøĆกĆใüกĈุ่Ąไþขาą ĄัüคือกาĆสĆ้างเคĆือข่าą ใüกาĆúี่เĆาจะขาąห้าง หü้าøาø้องสวąงาĄ จะไþĄั÷ขąุกขąิกไĄ่ไ÷้ เĆาจะเþ็ü คüไþสอüเขา จากÿักหü้าøา 5 ýาú 10 ýาú จะขาąไ÷้ 20 ýาú กาĆแþĆĆูþ ÿัก ÿĈไĄ้ ÿักกา÷ ø้üหอĄ ù้าเหĈือเอาĄา÷อง แþĆĆูþ ขาąø่อ ü�้าอ้อą ù้าขาą ไĄ่หĄ÷ ก็แþĆĆูþ ú�าü�้าøาĈอ้อą หĄักแอĈกอฮอĈ์ หĄักü�้าส้Ą เĆาสอüให้ĂĆี อą่างü�้าøาĈอ้อą เĆาú�าจากหĄ้อ ไห เøา กĆะúะ úี่Ąีอąู่แĈ้ว ไĄ่ใช่ไþสอüแĈ้ว เขาø้องซื้ออุþกĆö์ อัüüี้คือกĆะúะใýýัวúี่คุöใช้üั่üแหĈะ เอาĄาอุ่üแก๊ส หĆือ ไĄ่Ąี ใช้เøาù่าü ไ÷้หĄ÷ Ąัüอąู่úี่วิûีกาĆ จะú�าแĈ้วø้องซื้อโü่üüี่ Ąัüąากเกิüไþ EarthSafe ให้เกษøĆกĆú�าอะไĆúี่ง่าąúี่สุ÷ แĈะú�าไ÷้เĈą ù้าคุöú�าอิüúĆีą์จĆิงๆ Ąีúี่ขาąแü่üอü ù้าคุöú�าเąอะ คุöĆวĄกĈุ่Ąกัüส่งเข้า ห้างú็อþส์เĈą แø่คุöø้องĄีของส่งøĈอ÷üะ üั่üคือกĆะýวüกาĆúี่เĆาส่งให้คุö กาĆช่วąเหĈือกัüก็ง่าąขึ้ü เĆาไĄ่ไ÷้ส่งเสĆิĄแýýýุคคĈ ù้าú�าคüเ÷ีąวø้องĆัýÿิ÷ ชอýคüเ÷ีąว ของก็ไĄ่หĈากหĈาą ù้าĆวĄกĈุ่Ą คüโü้üĄีอัüüี้ คüüี้Ąีüั้ü หĆือ Ąีข้าวเหĄือüกัü ก็แý่งกĆะจาąไþไ÷้ อą่างโคĆงกาĆของอาจาĆą์โอ๋ (þĆเĄศวĆ์ สิúûิวงศ์ หัวหü้าโคĆงกาĆวิจัą เขาใหญ่ āาโüĆาĄ่า ĂาĆ์Ą) เþ็ü EarthSafe เหĄือüกัü เþ็üกสิกĆĆĄûĆĆĄชาøิของอาจาĆą์ąักษ์ (÷Ć.วิวัõü์ ศัĈąก�าûĆ) ก็Ć่วĄĄือ กัüอąู่แĈ้ว อą่างเĆาĄาออกĆ้าüúี่ùüüคüเ÷ิüเขาใหญ่ก็โอเคüะ ĄีฐาüĈูกค้าþĆะจ�า เþ็üýางส่วü÷้วą คüĄาเúี่ąวเþ็üคüกĆุงเúāฯ เขาแสวงหาสิüค้าเกษøĆอิüúĆีą์อąู่ แĈ้ว Ćาคาก็ไĄ่แāง สĈั÷ùุงใหญ่ๆ 35 ýาúค่ะ ของ÷ี÷้วą ไĄ่ใช่ของไĄ่สวą เāĆาะ เĆาไĄ่ไ÷้เ÷ิüúาง ก็Ĉ÷ค่าเ÷ิüúางไþ āี่โอ๋ก็ช่วąเหĈือเĆาúุกอą่าง เคĆือข่าąช่วąกัü คüขาąส่วüใหญ่ก็ขาąไ÷้ คüĄาศุกĆ์ เสาĆ์ อาúิøą์ วัüเสาĆ์คüเąอะสุ÷ แĈ้วก็ช่วง เúศกาĈ þีใหĄ่ øĆุษจีü คüเąอะĄาก þีใหĄ่ขาąไ÷้วัüเþ็üหĄื่üüะคะ Ĉูกค้าúี่เ÷ิüÿ่าü ไþÿ่าüĄาแĈ้วเขาสüใจ ก็สอýùาĄไ÷้ เĆาąิü÷ีúี่ไ÷้แüะü�า เþ็üāี่เĈี้ąงให้ù้าใคĆสüใจ ควาĄąากของเกษøĆกĆเกษøĆอิüúĆีą์คือคüคิ÷ว่าøĈา÷แคý จĆิงๆ ไĄ่แคýเĈą แค่ เĆิ่Ąú�าใüหĄู่ý้าüก็ไĄ่āอขาąแĈ้วค่ะ หĄู่ý้าüüึง 500 หĈังคาเĆือü ซื้อคุöซัก 200 หĈังคาเĆือüคุöก็อąู่ไ÷้แĈ้ว อą่างแĄ่อąู่ý้าü ขาą 5 ýาú 10 ýาú เก็ýเอาเĈąเüี่ą แกไ÷้ 4-500 úุกวัü ข่า øะไคĆ้ ใýĄะกĆู÷ ใüý้าüüอกĄีúุกý้าü แø่ขี้เกีąจøั÷ แĄ่ ก็øั÷üิ÷หü่อą 5 ýาú แĄ้แø่āĆิกþ่ü ข้าวคั่ว เอาข้าวสาĆใüý้าüแค่คั่ว ø�า þั่ü ไĄ่ú�า Ąัüก็เþ็üโอกาสของคüขąัüอą่างเĆา ù้าคุöขี้เกีąจ คุöø้องĄีúุü ชี้üิ้วเอาเĈą úีแĆก ú�าเĆาก็ĄองøĈา÷ใüหĄู่ý้าüüี่แหĈะ ไ÷้วัüĈะ 6-700 ýาú ใจĄัüĂู เกษøĆอิüúĆีą์ ไĄ่ใช่úางเĈือกüะ ĄัüคือúางĆอ÷” People 63

ชยพล กลมกล่ อม สวนผักปากช่ อง วิสาหกิจชุมชนท่ องเที่ยวเชิงเกษตรปากช่ อง อุปนายกฝ่ ายท่ องเที่ยวเชิงเกษตร สมาคมการท่ องเที่ยวเขาใหญ่ People 64

People สิ่ งสําคัญคือใจต้ องมาก ่ อน ถ้ าใจเราสู้ รักเรื่องการทําเกษตร ก็สามารถทําได้ คุณอยากทําอะไร เดี๋ยวนี้ไม่ ต้ องไปลองผิด ลองถูก มีคนลองให้ แล้ ว แต ่ ต้ องลงมือทํา เหมือน Learning by Doing “ช ่ วงเล็กๆ เห็นในหลวงรัชกาลที่ 9 เสด็จตามป่ าตามเขา รู้ สึกว่ าทําไม ต่ างจังหวัดสวยจัง มีแต่ ต้ นไม้ภูเขา พื้นเพเดิมเป็ นคนกรุงเทพฯ ก็อยาก มีที่มีทางอยู่ ต่ างจังหวัด อยู่ กับต้ นไม้ธรรมชาติอากาศดีๆ พอปี 2540 ผมเจอวิกฤติฟองสบู่ แตก ช่ วงนั้นทําบ้ านจัดสรรก็โดนเต็มๆ แต่ ไม่ ย่ อท้ อ มีอะไรก็ขายหมดเพื่ อที่จะสร้ างและโอนให้ กับลูกค้ าทุกหลัง ก่ อนนี้ก็ขับ รถเที่ยวปากช่ อง เขาใหญ่ โคราชบ่ อย ก็เลยได้ โอกาสหันเหจากชีวิตคน เมืองมาสู่ สังคมเขาใหญ่ เพราะการเดินทางไม่ ไกลจากกรุงเทพฯ จะกลับ ไปเยี่ยมคุณแม่ เดินทางแค่ สองชั่วโมงก็ถึงละ แล้ วพื้นที่แถวนี้ด้ วยสภาพ อากาศ ผืนดิน แหล่ งน ้ า ก็มีความรูสึกว ้ ่ าเราจะทําอะไรกับชีวิตต่ อไป หันมาสู่ ภาคการเกษตรดีกว่ า People 65

ÿĄĄาþากช่องāĆ้อĄกัýหüี้สิüเąอะĄาก ĄาเĆิ่Ąú�ากาĆเกษøĆ ก็ค่อąๆ เĆีąüĆู้ ค่อąๆ þĈูก เĆิ่ĄจากþĈูกข้าวโā÷หวาüส่งไĆ่สุวĆĆö ú�าอąู่หĈาąþี øอüหĈังþĈูกกุąช่าą ÿักใý แĈ้วเĆาก็เอากาĆøĈา÷ü�ากาĆÿĈิø ก็เข้าไþ øĈา÷ไú หากĈุ่ĄแĄ่ค้า กĈุ่Ąเþ้าหĄาąúี่จะ ขาą แĈ้วค่อąเĆิ่ĄÿĈิø แø่ควาĄส�าคัญคือ กาĆÿĈิøแĈ้วขาąไ÷้ ø้องĄีควาĄø่อเüื่อง ÿĄเĆิ่Ąจากเช่าāื้üúี่เĈ็กๆ แค่ 5 ไĆ่เอง จüเช่า ใหญ่ขึ้ü 20 ไĆ่ āื้üúี่ข้างหü้า 85 ไĆ่ เช่าāื้üúี่ ĂาĆ์ĄĄ้าเ÷ิĄอีก 400 กว่าไĆ่ ûุĆกิจเĆิ่Ą÷ีขึ้üก็ ค่อąๆ เĆิ่Ąซื้อ เāĆาะฉะüั้ü úี่อąู่ ö þัจจุýัü üี้เþ็üāื้üúี่úี่ค่อąๆ เช่าแĈะซื้อĄา เกือý 500 ไĆ่ ÿĈÿĈิøþĆะĄาö 5-6,000 กิโĈกĆัĄ ø่อวัü úุกวัü เāีąงāอใüกาĆส่งขาąให้กัý Ĉูกค้า āื้üúี่ขาąÿักเĆาส่วüใหญ่เþ็üøĈา÷ ใüกĆุงเúāฯ øĈา÷สี่ĄุĄเĄือง øĈา÷ไú ýĆิษัú ส่งออก เข้าøĈา÷แĄสเĈą ช่วงüึงก็ส่งห้าง เúสโก้โĈøัส÷้วą þี 2557 เกิ÷กาĆเþĈี่ąüแþĈงĆัฐýาĈ แĈะ อีสาüþĆะสýþัญหาăัąแĈ้งĄาก āื้üúี่ใหญ่ ของÿĄ แหĈ่งü�้าÿิว÷ิüไĄ่เāีąงāอ เĈąþĆัý ĈงĄาú�าใüāื้üúี่เĈ็กๆ ĄาþĈูกÿักใüอาคาĆ โĆงเĆือüúี่Ąีอąู่ซัก 6,700 กว่าøาĆางเĄøĆ เสĆ็จก็ค่อąๆ ĄาþĆัýเþĈี่ąü คิ÷ว่ากาĆú่อง เúี่ąวสาĄาĆùสĆ้างĆาąไ÷้ไ÷้ ก็þĆัýĄาú�า ศูüą์เĆีąüĆู้÷้าüกาĆเกษøĆ แĈะú�าเþ็üแหĈ่ง ú่องเúี่ąวเชิงเกษøĆเĆื่องหĈักเศĆษฐกิจāอ เāีąงøาĄค�าสอüของใüหĈวงĆัชกาĈúี่ 9 ú�าอą่างไĆให้คüเจอวิกćøิเศĆษฐกิจแĈ้ว สาĄาĆùอąู่ไ÷้แýýąั่งąืü เข้Ąแข็ง ไĄ่ø้อง ไþอาศัąเงิüúุüĄาก แø่สิ่งส�าคัญúี่สุ÷คือ ใจø้องĄาก่อü ù้าใจเĆาสู้ ใจĆักเĆื่องกาĆú�า เกษøĆ ก็สาĄาĆùú�าไ÷้ องค์ควาĄĆู้ þĆาชญ์ Ąีอąู่úั่วไþ ใüĄือùือสาĄาĆùเซิĆ์ชหาข้อĄูĈ ไ÷้ คุöอąากú�าอะไĆ Ąัüก็ง่าą ค่อąๆ เĆีąü Ćู้ Ĉองú�า เ÷ี๋ąวüี้ไĄ่ø้องไþĈองÿิ÷Ĉองùูก Ąี คüĈองให้แĈ้วคุöก็ไþþĆัýให้เข้ากัýāื้üúี่ ของคุö แø่ø้องĈงĄือ เหĄือü Learning by Doing คüเข้าĄาúี่üี่ จะสังเกøว่าเงีąý แขกวอĈ์กอิüค่อüข้างü้อą จุ÷แข็งใüกาĆขาąเĆื่องăาคกาĆเกษøĆ อาจจะü้อą ąิ่งù้าเþ็üเจüใหĄ่ Ćุ่üเจü-วาą ĄาùึงไĄ่ĄีเซĈĂี ไĄ่ĄีคาเĂ่ จะไĄ่ค่อąĄา ฉะüั้ü ส่วü ใหญ่เþ็üĈูกค้ากĈุ่Ąศึกษา÷ูงาü ĆาชกาĆ โĆงเĆีąü ýĆิษัúúี่เข้าĄาú�าเĆื่อง CSR ý้าง เข้าĄาเĆาก็ ýĆĆąาą สĆ้างแĆงýัü÷าĈใจ ให้เĆีąüĆู้เĆื่องเกษøĆúćษฎีใหĄ่øาĄหĈักþĆัชญาเศĆษฐกิจāอเāีąง แĈ้วก็แąกเข้าไþøาĄ 5 ฐาü ĄีฐาüเĆีąüĆู้กาĆÿĈิøเชื้อไøĆโคเ÷อĆ์Ąา ซึ่งเþ็üเชื้อĆา÷ีใüกาĆþ้องกัü โĆคāืชø่างๆ เข้าไþสู่ฐาüเกษøĆúćษฎีใหĄ่ จ�าĈองกาĆแý่งāื้üúี่ 30-30-30-10 ฐาüเāาะþĈูกø้ü กĈ้า ฐาüเĆีąüĆู้กาĆÿสĄ÷ิü ú�าให้ĄีอาหาĆāืชúี่สĄýูĆö์ ùั÷เข้าไþเþ็üฐาüกาĆþĈูก ĄีแþĈงÿักสĈั÷ คöะúี่เข้าĄาก็จะไ÷้ú�ากาĆþĈูกแĈะไ÷้ø้üกĈ้ากĈัýไþ เสĆ็จแĈ้วเ÷ิüวüออกĄาก็เþ็üกĈุ่Ąวิสาหกิจ ชุĄชüú่องเúี่ąวเชิงเกษøĆþากช่อง เอาÿĈิøăัöô์ สิüค้า Ąาขาąกัü ù้าวัüûĆĆĄ÷าúี่ไĄ่Ąีคöะก็จะ Ąีแø่āüักงาüของเĆา แø่สิüค้าĄีขาąøĈอ÷ ù้าĄีกĆุ๊þ ก็จะĄีแหüĄเห็÷úอ÷ ÿĈิøăัöô์ข้าวเกĆีąý ÿĈไĄ้ ÿัก เขาเข้าĄาจั÷Ć้าüกัüเø็Ąýูú เĆาให้āื้üúี่ĂĆี กĈุ่Ąศึกษา÷ูงาüúี่Ąาก็เสีąคüĈะ 100 ýาú Ąี Welcome Drink ü�้าอัญชัü ù้าĄีเýĆก ก็ĄีขüĄไúąúี่เĆาอุ÷หüุüชาวý้าüแùวüี้ คüúี่วอĈ์กอิü เข้าĄาไĄ่เสีąสøางค์ เ÷ิüวüไþใüแø่Ĉะฐาü แø่Ĉะจุ÷ĄีคิวอาĆ์โค÷ อąากĆู้จุ÷ไหü ø้üไĄ้อะไĆ ก็ สแกüคิวอาĆ์โค÷÷ู เขาสาĄาĆùĄาอ่าü÷ูúีหĈังไ÷้ People 66

People เĆาเþ็üĂัüเĂืองøัวเĈ็กๆ úี่ไþคุąกัýสùาýัüāัõüาเĄือง ว่าú�าอą่างไĆจะĄีแÿüāัõüาเĄือง þากช่อง เขาใหญ่ให้คüþ่วąü้อąĈง ก็ช่วąขัýเคĈื่อüเอาชุĄชü กĈุ่ĄวิสาหกิจชุĄชüเข้าĄาเāื่อ ให้Ąีองค์ควาĄĆู้÷้าüกาĆÿĈิøอาหาĆอิüúĆีą์เāื่อสุขăาā ú�าอą่างไĆให้คüกิüāืชÿักไĄ่ĄีสาĆเคĄี øกค้าง ú�าอą่างไĆให้เกษøĆกĆĄีจิøส�าüึกใüกาĆไĄ่เอาสาĆเคĄีþüเþื้อüไþให้กัýÿู้ýĆิโăค แĈะ ก็เþ็üþĆะโąชü์กัýøัวเกษøĆกĆ÷้วą แค่คุöฉี÷ā่ü ไอ้Āุ่üĈะอองเคĄีúี่คุöสู÷÷Ąเข้าไþúุกวัü ก็Ąี ÿĈø่อĆ่างกาą อาจจะไĄ่เห็üÿĈวัüüี้ แø่ส่งÿĈĆะąะąาว ú�าอą่างไĆúี่จะเþ็üโĄเ÷Ĉøัวอą่างของ þากช่อง เขาใหญ่เāื่อúี่จะú�าอาหาĆþĈอ÷ăัąให้กัýÿู้ýĆิโăค ใüอีกส่วüúี่เþ็üþĆะûาüวิสาหกิจ ชุĄชüú่องเúี่ąวเชิงเกษøĆþากช่อง เĆาก็ú�าเþ็üแหĈ่งú่องเúี่ąวเชื่อĄโąง เþ็üเส้üúางú่องเúี่ąว จากúางหĈวง 2235 úี่วิ่งจากùüüĄิøĆăาāเข้าĄา เชื่อĄกัýวังü�้าเขีąว วิ่งเข้าไþùüüûüะĆัชø์ เขา ใหญ่ จากùüüĄิøĆăาāขึ้üไþĀั่งสĆะýุĆี เĆาก็ĄีกĈุ่Ąúี่เþ็üāัüûĄิøĆเคĆือข่าąกĆะจาąกัüอąู่เกือý 140 Ćาą ĄีเĈ็กใหญ่ สวüเกษøĆอิüúĆีą์ ûุĆกิจĆ้าüอาหาĆý้าง โĆงแĆĄý้าง กĆะýวüกาĆขัýเคĈื่อüเขาใหญ่ þากช่อง เĄืองอาหาĆอิüúĆีą์ ÿĄว่าเĆิ่Ąจากจิøส�าüึกĆักของÿู้ ÿĈิø คือไĄ่ว่าคุöจะú�าāืชÿัก หĆือþศุสัøว์ ú�าอą่างไĆจะĈ÷สาĆเคĄีĈง Ąัüú�าไ÷้ อą่างของÿĄ เอง แø่ก่อüก็เþ็üเคĄี ส่วüใหญ่เĆิ่Ąø้üจากเคĄีก่อü เāĆาะง่าą ù้าāืชใýไĄ่เขีąว ไþĆ้าüขาąąา ซื้อไüโøĆเจü āืชก�าĈังจะออก÷อกออกÿĈ เอาĂอสĂอĆัส โāแúสเซีąĄĄาเāิ่ĄควาĄหวาü āอĄา ú�าอิüúĆีą์ ไĄ่อąากเชื่อเĈąว่า อาหาĆāืชĄีอąู่ใüชีวิøþĆะจ�าวัüเø็ĄไþหĄ÷ ใýไĄ้แห้งúี่Ć่วงหĈ่ü เอาĄาหĄักกัýĄูĈสัøว์ เĈี้ąงหĄู เĈี้ąงวัว เĈี้ąงไก่ เอาĄูĈเขาĄาหĄัก แø่ไĄ่ใช่เอาใýไĄ้ ĄูĈสัøว์ไþ กĈýüะ ø้องĄีกĆะýวüกาĆหĄัก กĆะýวüกาĆą่อąสĈาą จะø้องĄีจุĈิüúĆีą์ ซึ่งจุĈิüúĆีą์úี่ùูกúี่สุ÷ แĈะĂĆี Ąีā÷.1 คุöไþขอúี่กĆĄāัõüาúี่÷ิüไ÷้ เอาýัøĆþĆะชาชüเข้าไþ จ�ากั÷คüĈะ 10 ซอง แø่ 10 ซองüี่หĄักþุ๋ąไ÷้เþ็üสิýๆ øัüüะ เอาĄาĆ÷กัýวัส÷ุหĄัก úิ้งไว้ 1-2 เ÷ือü ก็เอาĄาใช้ไ÷้ þัญหา กาĆÿĈิøอัü÷ัýหüึ่งคือโĆคแĈะแĄĈง ÿĈÿĈิøเกษøĆอิüúĆีą์ø�่าĄาก เāĆาะสู้กัýโĆคแĈะแĄĈงไĄ่ ค่อąไหว อาจจะเþ็üเāĆาะเกษøĆกĆąังไĄ่ค่อąเข้าใจ หĆือĄีองค์ควาĄĆู้ü้อąใüกาĆúี่จะþĆัýþĆุง ý�าĆุง÷ิüอą่างไĆให้ĄีอาหาĆāืช NPK ซึ่งไ÷้จากûĆĆĄชาøิ ûาøุหĈักûาøุĆองúี่ไ÷้จากûĆĆĄชาøิúี่ ไĄ่ใช่þุ๋ąเคĄี ĄัüĄีกĆะýวüกาĆúี่จะให้ไ÷้สิ่งเหĈ่าüี้ĄาหĈากหĈาąวิûี ไĄ่ว่าจะเþ็üเĆื่องþุ๋ąหĄัก ü�้าหĄัก ฮอĆ์โĄü โþĆøีüø่างๆ อาชีāเกษøĆกĆอąู่ไ÷้คĆัý เĆาø้องĄีกาĆøĈา÷Ąาก่อü อą่าไþþĈูกāืชøาĄกĆะแส เห็üคüโü้ü þĈูกÿักสĈั÷ ชั้üþĈูกý้าง แø่þĈูกแĈ้ว ùึงเวĈาø้องøั÷ คุöขาąใคĆ øĆงüี้ส�าคัญ เอาเþ็üว่าąัง ไĄ่คิ÷สเกĈใหญ่ ÿĄþĈูกÿักอิüúĆีą์ ÿĄไþหาแÿงขาąøĈา÷üั÷ข้างý้าüไ÷้Ąั้ą ù้าขาąøĈา÷üั÷ ąังไĄ่หĄ÷ ýอกเāื่อüý้าü ข้างý้าü ÿĄþĈูกÿักสĈั÷อิüúĆีą์üะ สüใจĈองกิüของÿĄĄั้ą วัüแĆก ÿĄแจกĂĆีก่อü เขาชิĄเสĆ็จแĈ้วอาจจะø่างจากÿักเคĄี กĆอý÷ี หวาü อาąุกาĆเก็ýąาวüาü กิü÷ี เāื่อสุขăาā ไĄ่þ่วą วัüหĈังเขาก็Ąาซื้อ อาจ จะýอกø่อ ก็ค่อąๆ ขąาąøĈา÷จากวงใกĈ้øัว ไ÷้ แø่ขั้üøอüก็ใช้เวĈา ÿĄùึงýอกว่า ใจø้อง ĄีĄาก่อü ù้าคุöĄีใจใüกาĆúี่จะþĆัýเþĈี่ąü āćøิกĆĆĄ úี่จะสĆ้างอาหาĆþĈอ÷ăัą คุö ø้องĆอไ÷้ คุöø้องĄีควาĄอ÷úüใüกาĆúี่จะ ไþùึงจุ÷üั้üไ÷้ ศักąăาāเขาใหญ่ĄัüāĆ้อĄ เāĆาะฉะüั้ü แÿüāัõüาเĄืองúี่ú�าขึ้üĄา ÿĄว่าĄีþĆะโąชü์ĄหาศาĈ เĆาค่อąๆ สĆ้าง แýĆü÷์úี่ĄีควาĄเข้Ąแข็ง อีกหü่อąüักú่อง เúี่ąวเข้าĄา Ąีอุúąาüแห่งชาøิเขาใหญ่ แùĄ ĄีอาหาĆเกษøĆอิüúĆีą์ แúýúุกชุĄชüþĈูก āืชÿักอิüúĆีą์þĈอ÷ăัąหĄ÷เĈą สาĄาĆù ú�าไ÷้ แø่ø้องเĆิ่Ąจากจุ÷เĈ็กๆ ÿĄĄองùึงแÿüāัõüาเĄือง หüึ่ง ú�าอą่างไĆ úี่จะสĆ้างจิøส�าüึกให้กัýคüใüú้องùิ่ü หัü Ąาให้ควาĄส�าคัญเĆื่องอาหาĆþĈอ÷ăัą ค�า ว่า อาหาĆ ไĄ่ใช่แค่āืชÿักüะ úุกอą่างúี่เþ็ü อาหาĆ เĆาเĆิ่ĄจากĈ÷ Ĉะ เĈิกกาĆใช้สาĆเคĄี ให้ไ÷้Ąากúี่สุ÷ เ÷ี๋ąวúุกอą่างøาĄĄาเอง สอง คüúี่เþ็üþĆะชากĆแĀงúี่เข้าĄาอąู่ ส่วüใหญ่ úี่เห็üĄองใüเĆื่องของÿĈþĆะโąชü์ ûุĆกิจ øัวเอง ไĄ่ค่อąไ÷้เกื้อหüุüāื้üùิ่ü ไĄ่ค่อąไ÷้ คืüสิ่งúี่คุöเอาจากú้องùิ่üกĈัýเข้าĄา คุö Ąาสู÷อากาศ÷ีๆ ของเขาใหญ่ þากช่อง แø่ คุöกĈัýúิ้งขąะ สĆ้างĄĈăาวะ จากกาĆúี่ คุöú�าûุĆกิจ คุöใช้ü�้าýา÷าĈจากใø้÷ิüให้ ü้อąĈงไ÷้Ąั้ą เú่ากัýช่วąเซĂúĆัāąากĆĈะ ÿĄศึกษาเĆื่องûüาคาĆü�้าใø้÷ิü กาĆขุ÷หĈุĄ ขุ÷คĈองแĈ้วชู้øü�้าĈงไþใø้÷ิü แúüúี่Āüøก แĈ้วจะþĈ่อąให้ü�้าไหĈúิ้งไþ ü�้าúี่ใช้จากกาĆ Ĉ้างจาü อาýü�้า คุöĄีý่อý�าýั÷ ÷ักไขĄัü เสĆ็จแĈ้วให้Ąัüøกøะกอü แĈ้วเอาü�้าøĆงüี้ กĈัýĄาĆ÷ü�้าø้üไĄ้ไ÷้ จาก 20 กว่าþีúี่ÿĄ อąู่üะ ไĄ่ใช่úุกคüüะ คüúี่ú�าþĆะโąชü์ก็Ąี แø่ąังü้อą ú�าอą่างไĆúี่จะให้คüĄีจิøส�าüึก ส่วüĆวĄให้Ąากขึ้ü ช่วąĆักษาสิ่งแว÷Ĉ้อĄ ช่วąกัüāัõüาúĆัāąากĆýุคคĈใüāื้üúี่ ช่วą กัüคืüสิ่งúี่คุöเอาจากûĆĆĄชาøิกĈัýเข้าไþ สู่ûĆĆĄชาøิ” People 67

ดร.โชติมา ชุบชูวงศ์ ไร่ โชตวัน - แบรนด์ โชตวัน Dr.Cho เวิร์ ม ฟาร์ มเมอร์ฟาร์ มไส้ เดือนดิน สังคมเขาใหญ่ น ่ าอยู ่ นะ คุณภาพชีวิตดี อยู ่ ที่นี่ไม่ รู้ คนอื่นเครียดมั้ ย แต ่ เราไม่ เครียด People 68

People “เรามีประสบการณ์ ด้ านการตลาดมา เมื่อตัดสินใจเบนเข็มจากโลกที่เป็ นเอกชน เป็ นลูกจ้ าง เป็ นแบรนด์มาทําเกษตร มันพลิกเลย สิงแรกไม ่ ่ ใช่ เปลี่ยนเลย ตองค้อยๆ่ เปลี่ยนกอน่ตองแน้ ชัดว ่ ่ าเราจะ กระโดดมา แล้ วสิ่ งสําคัญคือ ไม่ ได้ หมายความว่ าสิ่ งที่เราประสบความสําเร็จในอดีต จะทําใหมาทํ ้าเกษตร แลวจะประสบความสํ ้าเร็จเหมือนกัน มันไมมีอะไรแน ่นอน่ ดังนัน้เราตองลืมไปเลยว ้ ่ าเราเคยเกงอะไร ่เคย มั่นใจอะไรมา ถึงจุดที่เราต้ องตัดเป็ น แล้ วมองใหสว้ ่ างว่ า นี่คือโลกใหม่ โลกเกษตร แø่ใüกาĆþĆะสýควาĄส�าเĆ็จ úุกอą่างĄี Key Success Factor คĈ้าąๆ กัü เĆื่องของคุöสĄýัøิใüกาĆเþ็üÿู้þĆะกอýกาĆ จะเþ็ü ûุĆกิจแýýคอĄเĄอĆ์เชีąĈ แýýøะวัüøก กัýเกษøĆแýýý้าüๆ ø้องĄีýางอą่างúี่คĈ้าąคĈึงกัü ÷ังüั้ü เĆาใช้øĆงüั้üĄาเĆิ่Ąø้ü วิûีกาĆĄอง ไĄ่ใช่ว่าเĆาĄีอะไĆúี่ไĆ่เĆา แĈ้วเĆาจะú�าอะไĆ÷ี ú�า ไþก่อüแĈ้วขาą แø่ø้องĄองเห็üว่า เĆาø้องกาĆเþ็üอะไĆใüอีก 1 þี 3 þี 5 þีข้างหü้า ø้องĄีกาĆวางแÿüĈ่วงหü้าอą่างสĄýูĆö์ Ćู้ว่าจุ÷üี้เĆาø้องไ÷้þĆะĄาöüี้üะ เāĆาะไĄ่ว่าจะú�าเกษøĆ จะ เĆิ่Ąเþ็üออĆ์แกüิก จะกĈัýĄาý้าüเกิ÷ สิ่งส�าคัญúี่สุ÷ คุöø้องĄี Ćาąไ÷้ (เü้üเสีąง) คืออąู่ไ÷้อาจจะไĄ่āอ คุöø้องĄีส�าĆองเĈี้ąง ชีāใüกาĆใช้ชีวิøøอüแก่ กาĆจะýอกว่าอąู่āอĄีāอกิüĄัüไĄ่ใช่เĆื่องจĆิง ใüควาĄจĆิงคุö จะĄีค่าใช้จ่าąúี่เกิ÷ขึ้üเหĄือüþกøิขöะúี่คุöú�างาü ā่อแĄ่úุก คüแก่ขึ้üĆวĄúั้งøัวเĆา ค่าใช้จ่าąจะĄาขึ้üแýýúี่เĆาไĄ่เคąคิ÷ เĆาø้องĄองเห็üăาāเหĈ่าüี้ให้ชั÷ แĈ้วจะĆู้เĈąว่าø้องกาĆใช้ เงิüเú่าไหĆ่ เĆาจะไĄ่Ąีú�าไþเĆื่อąๆ āอเĆาเข้าใจแĈ้ว ควาĄเĆ็ว คือสิ่งส�าคัญ เĆาช้าไĄ่ไ÷้ เāĆาะเĆาอาąุĄากแĈ้ว ไĄ่úัüกิü เĄื่อ ก่อüøื่üแþ÷โĄงคĆึ่ง เýื่อกาĆú�างาü øอกýัøĆ øอüüี้øื่üเช้ากว่า เ÷ิĄ ùาĄว่าเĄื่อก่อüเĆาแข่งกัýใคĆ แข่งกัýคู่แข่งúางûุĆกิจ แø่ วัüüี้ สิ่งúี่ø้องแข่ง คือสิ่งúี่คุöควýคุĄไĄ่ไ÷้เĈą คือûĆĆĄชาøิ øื่üĄา āĆะอาúิøą์ไĄ่úัüĈะ แสงแ÷÷ øั÷ø้üไĄ้ üี่คือจุ÷úี่เĆา ø้องเข้าใจûĆĆĄชาøิ ว่าĄีควาĄไĄ่แü่üอü คุöø้องąอĄĆัýกัý ควาĄไĄ่แü่üอüúี่จะเกิ÷ขึ้ü ø้องเÿชิญกัýĄัü ไĄ่กĈัว ไĄ่หüี สิ่งúี่เĆาไĄ่Ćู้ ก็เĆีąüĆู้ úีüี้เĆาø้องĄองเห็üว่า ใüอüาคø อะไĆคือøĈา÷ของเĆา เช่ü Ĉูกค้าสุขăาā Ĉูกค้าสูงวัą Ĉูกค้าไĄ่ชอýใช้สาĆเคĄี แø่ùาĄว่า Ĉูกค้าเหĈ่าüั้üจะĄาออĆ์แกüิกจ๋า เ÷ิüเข้าĄาý้าüๆ แĈ้วซื้อĄั้ą ไĄ่ใช่ úุกคüเขาĄีสเøøัสของøัวเอง เĆาจัýĈูกค้าเĆาชั÷เĈąว่า คือ B to A Ĉูกค้ากĈุ่Ąýüúี่เขาเชื่อĄั่üใüสิüค้า เĆาเĆิ่Ąจากเýสิก ง่าąๆ เจ้าüาąเก่าýอกว่าว่าüหางจĆะเข้เþ็üĆาชิüีสĄุüไāĆüะ เĈี้ąงง่าą เĆาก็ เออ จะเĈี้ąงให้ąากú�าไĄ ไþþĈูกสิ่งúี่ง่าą ส�าเĆ็จ เ÷ี๋ąวø่อąอ÷ไ÷้เอง เāĆาะฉะüั้üเĆาĆู้ว่าว่าüหางจĆะเข้ไþไ÷้ ไกĈ úี่ส�าคัญคือเĆาĄีแāสชัüกัýĄัü ชอýกิü เĆาþĈูกแĈ้วเอา Ąาú�าวุ้üว่าüหางจĆะเข้ ÿสĄü�้าÿĈไĄ้สกั÷เą็üøาĄć÷ูกาĈ เช่ü เสาวĆส เþ็üøัวúี่ú�าให้เĆาĄีชื่อเสีąง øอüแĆกú�าให้úี่ý้าüกิü ก่อü ā่อแĄ่เจ็ýþ่วąก็กิüว่าüหางจĆะเข้ ùวาąāĆะ แจกจ่าą ญาøิāี่ü้อง úุกคüýอกอĆ่อą กĈัýĄาซื้อของเĆา แĈ้วเĆาก็สื่อสาĆ ว่า÷ีอą่างไĆ เĆาใช้ของ÷ี ใช้ü�้าÿึ้งแúüü�้าøาĈ จากüั้üก็เอาว่าü หางจĆะเข้Ąา÷ั÷แþĈงú�าเคĆื่องส�าอาง เĆิ่ĄจากสเþĆą์ฉี÷หü้า ú�าÿĄ คืออะไĆก็ไ÷้úี่ใกĈ้øัว คüø้องใช้ หü้า ÿĄ øัว ÷ั÷แþĈง ไþเĆื่อąๆ ก็þĆะสýควาĄส�าเĆ็จĆะ÷ัýúี่ว่า คüĆู้จัก ĄีกาĆซื้อซ�้า จากüั้üเĆาก็Ąองøัวùั÷ไþ ø้องเþ็üสิ่งúี่Ąี แĈะเจ๋ง เĆาĄีø้üอะโว คาโ÷úี่ใคĆๆ ก็Ćอกิü แúüúี่จะขาąø้üüึง เþ็üÿĈไ÷้เงิüห้าหĄื่ü ýาú ÷ั÷แþĈงú�าเþ็üü�้าĄัüอะโวคาโ÷ อาจจะไ÷้þĆะĄาöสอง แสü แø่ù้าเĆาขาąหĄ÷สองแสü ก็จý เĆาก็เอาü�้าĄัüอะโวคาโ÷ Ąาú�าเþ็ü By Product เข้ากัýสิüค้าเĆา สาĄาĆùสĆ้างĄูĈค่าไ÷้ Ąากขึ้üแĈะąาวüาü แþĈว่าü�้าĄัüอะโวคาโ÷จากø้üใüไĆ่โชø วัü สาĄาĆùเĈี้ąงชีāไĆ่เĆาไ÷้úั้งþี คือÿĈสุกเĆาก็ąังขาąอąู่ แø่ ü้อąĄาก ø้องแý่งส่วü āู÷øĆงๆ แค่ýอกĈูกค้า เขาซื้อแü่ เāĆาะ อĆ่อąĄาก ýางคüจýĈะ งั้üไþþĈูกอีกๆ แø่กว่าจะไ÷้ø้üüึง กี่þี โอเค เĆาอาจจะไ÷้ห้าหĄื่ü ไþเþ็üø้üúุüใüกาĆไþสั่งýีýü�้าĄัü หĆือกาĆÿĈิø ø้üúุüเคĆื่องจักĆ ù้าคüĄองว่าเสีąก็เสีą แø่Ąัüคือ กาĆĈงúุü แĈ้วแø่ĄุĄĄองไงคะ āอเĆาĈงúุü ไ÷้ü�้าĄัüอะโวคา โ÷ไþขาąไ÷้Ąาสองแสü คüĄาซื้อ ÷ีใจ ýางคüก็จýแค่üั้ü เĆา ก็เคąคิ÷จะú�าแýýüั้ü แø่÷้วąควาĄýังเอิญ วัüüึงเอาü�้าĄัüอะ โวคาโ÷ĄาúาแÿĈúี่โ÷üแĄĈงก้üกĆะ÷กกั÷ þĆากฏว่าหาąเจ็ý úัüúี ไĄ่ใช่ว่าเĆาĆู้สึกเอง ĄัüไĄ่ไ÷้ กาĆศึกษาเþ็üสิ่งส�าคัญ เĆา อ่าüๆๆ ไĄ่ใช่อ่าüแค่ใüข่าวเĄืองไúą ù้าāออ่าüăาษาอังกćษ ไ÷้ ø้องศึกษาสื่อø่างþĆะเúศ ข้อĄูĈงาüวิจัąø่างþĆะเúศ ùาĄ ÿู้เชี่ąวชาญ ข้อĄูĈให้Ćอý÷้าü ÷ูว่าคüอื่üúี่ú�าü�้าĄัüอะโวคาโ÷ เขาสื่อสาĆąังไง จüชัวĆ์ว่าออกสิüค้าไþไĄ่โ÷ü÷่าแü่ ก็กĈัýĄา โĄเ÷Ĉเ÷ิĄคือแจกจ่าą ú÷Ĉอง āอของĄัü÷ี Ąัüþังเอง People 69

แĆกๆ Ąาú�าเกษøĆ อุ้ą ÷ีใจĄากเĈąไĄ่ø้องú�าøัวเĈขอีกแĈ้ว þĆากฏว่า þĈาąþีúี่แĈ้ว เชื่อĄั้ąคะ ĈองจัýøัวเĈข ĄัüคüĈะĂิĈüะ øอüú�างาüเþ็üĈูกจ้าง ýĆิษัúĆวąขึ้ü ชั้üไ÷้โýüัส แø่āอเĆาú�า เอง øื่üเø้ü Ąัüจะโø Ąัüจะøก ú�าûุĆกิจø้องĄองหĈาąĄุĄ แĈ้วø้องĆู้ว่า เ÷ี๋ąวĄัüจะøกüะ ช่วง โĈว์ซีซัüจะขาąอะไĆ ø้องคิ÷แĈ้วüะ Āüøก เคąแýýąอ÷ขาąหาąไþเĈą 100% ù้าคุöĈงúุüไþ แĈ้วเงิüไĄ่กĈัýĄา คุöจะú�าąังไง โĈว์ซีซัüเĆาวางแÿüเĆิ่ĄýุกøĈา÷ออüไĈü์ จากúี่ไĄ่เคąคิ÷จะ ú�า เāĆาะว่าขี้เกีąจú�า÷้วą Ćู้สึกąุ่งąาก กĈาąเþ็üว่าøĈา÷ออüไĈü์ Ĉูกค้าเจอสิüค้าúี่เĆาสาĄาĆù ขาąให้ใช้ใüช่วงć÷ูĀü Ąี seasonal product ออกĄาให้แĄøช์กัýāćøิกĆĆĄเขา หü้าĀü ąุงเąอะ ขาąąากัüąุง สเþĆą์หอĄกัüąุง ช่วงวาเĈüไúü์ขาąกุหĈาý úั้งเ÷ือüเĆาไ÷้Ĉะ ùาĄว่า กาĆวางแÿüเþ็üจุ÷อ่อüของเกษøĆกĆĄั้ą จĆิงๆ เขาก็เþ็üเหĄือüเĆา แø่เขาĆู้ใüเĆื่องของเกษøĆ Ćู้ว่าหü้าĀüø้องเก็ý ø้องþĈูก แø่ว่าเขา ø้องĄีช่วงúี่ว่าง ไĄ่ใช่ว่างเวĈาüะคะ ควาĄคิ÷úี่ว่าง คือú�าอą่างไĆเขาจะĄีควาĄคิ÷úี่จะหąิýøĆงüี้Ąาแø่งøัว ไĄ่ไ÷้ú�าไ÷้úุกคü คüúี่จะไþช่วąเขา ú�าคือคüúี่ĄีควาĄĆู้ หาเคĆือข่าąเāื่อกาĆแĈกเþĈี่ąüควาĄĆู้ ĆาชกาĆเข้าไþùูกแĈ้ว แø่ว่าĄาą÷์เซ็øคือ ú�าąังไงให้÷ี เห็üüั่งเĆีąüออüไĈü์กัüøา แþ๋วúุกคü เงิüงýไĄ่Ćู้เú่าไหĆ่ แø่ว่าของ÷ีแค่ไหü ใคĆคือĈูกค้า เขาไĄ่Ćู้ว่าจะขาąใคĆ ýางúีก็ąากüะ ใüควาĄเþ็üจĆิง จะให้úุกคüเþ็üเหĄือüแĄค โ÷üัĈ÷์ คือเหĄือüกัüúุกชิ้üไĄ่ไ÷้ ใคĆเก่งอะไĆ ให้เขาú�าไþ úี่แþĆĆูþ คุöไþซื้อของกัýเขา ก็อą่าไþก÷Ćาคาเขา สĄĄøิเĆาอąากú�าซีĆี่ส์ข้าวหอĄ ĄะĈิเอาĄา÷ั÷แþĈง เĆาคงไĄ่ø้องไþþĈูกข้าวเอง ใคĆคือคüๆ üั้ü úี่เĆาจะไþเĈือกว่าú�า÷ีúี่สุ÷ ไþซื้อกัýเขา เอาĄาแþĆĆูþ เขาú�าøĆงüั้üให้เก่ง ÷ีกว่ากĆะโ÷÷Ąาสิ่งúี่เขาไĄ่ช�าüาญ จะú้อเþĈ่าๆ อัüüี้อาจจะคิ÷แøกø่างจากคüอื่üüะคะ People 70

People อุþสĆĆคของเĆา คือú�าไĄ่ค่อąúัü เĆาú�าเอง เþ็üโฮĄเĄ÷ ไĄ่ไ÷้จ้างคüú�า เāĆาะเþ็üเĆื่อง ของคุöăาā แĈะกาĆúี่เĆาú�าจากสĄุüไāĆ จากวัส÷ุส÷ ĄีกาĆเþĈี่ąüแþĈง เช่ü ýอกว่า คุöใช้อัøĆาส่วüเú่าüี้üะ þĆากฏว่า ช่วงüี้øัว üี้ขึ้üĈง ù้าเขาú�าøาĄสูøĆ úุกอą่างจะเþĈี่ąü หĄ÷เĈą หĆือü�้าเสาวĆส คุöø้องเúสø์ เāĆาะ เสาวĆสคุöซีซัüไĄ่เหĄือüกัü ü�้าÿึ้งคุöไĄ่ เหĄือüกัü คุöăาāอąู่øĆงไหü ùาĄว่า ù้า ùึงจุ÷úี่ú�าไĄ่ไหว เĆาú�าąังไง แø่ว่าคüúี่คิ÷ แýýเĆา เขาø้องú�าø่อไ÷้ อą่างเวิĆ์Ą ĂาĆ์Ą เĄอĆ์ ĂาĆ์Ąไส้เ÷ือü÷ิü ควาĄúี่ú�าเองúุก อą่าง Ĉูกค้าĄาแฮþþี้กัýคุöăาāของเĆา คü ขาąก็แฮþþี้ āอĈูกค้าĄาเąอะๆ ú�าไĄ่úัü ก็ เĆิ่Ąøิ÷ø่อคüúี่ú�าเหĄือüกัüให้ไ÷้ แĈ้วก็ไþ ส่งเขา คือø้องหาคüเหĈ่าüั้üเþ็üāวกของ เĆา ไĄ่ใช่ใคĆก็ไ÷้ คุöăาāส�าคัญ ú�าûุĆกิจ อą่าโĈă โĂกัสสิ่งúี่เĆาไ÷้ก�าไĆสูงสุ÷ แĈ้ว ú�าให้เø็Ąúี่ ไĄ่จ�าเþ็üø้องú�าเąอะ แĈะø้อง ýาĈาüซ์ ø้องĄีเวĈาāักÿ่อü ÷ูแĈคĆอýคĆัว ไĄ่งั้üชีวิøจะหาąไþ จะหาควาĄสุขøĆงไหü เกิ÷Ąาก็ø้องĄีควาĄสุข ā่อแĄ่คüúี่üี่ เĆาก็คüúี่üี่แø่ใช้ชีวิøúี่กĆุงเúāฯ øั้งแø่เ÷็ก ก็เหĄือüเĆาĄาจากúี่อื่ü üะ แĆกๆ ไĄ่Ćู้จะอąู่ไ÷้Ąั้ą อาúิøą์üึงø้องกĈัýกĆุงเúāฯ สองคĆั้ง øอüüี้คือไĄ่อąาก กĈัý Ćู้สึกเสีą÷าąเวĈา ýางúีüั่งงงๆ ว่า คüอื่üเขาอąู่úี่üี่ ú�าไĄเขาสโĈว์ไĈĂ์ üั่งกิü กาแĂ เĆากิüแýýแก้วอะไĆก็ไ÷้ อąู่กĆุงเúāฯ แก้วø้องสวą üั่งø้อง÷ี คอสเĄøิกø้อง คĆý อąู่úี่üี่ เวĈาเþ็üของĄีค่า แĈ้วควาĄúี่เĆาอาąุĄากขึ้ü ąิ่งĄองเห็üค่าของเวĈา Ąากขึ้ü เĆาอąู่úี่üี่เø็ĄøัวþĆะĄาö 4 þี แýĆü÷์โชøวัüก็þĆะĄาö 4-5 þี แĆกๆ ก็ ค้าขาąþกøิ แø่āอเĆิ่ĄĄาเข้าสĄาคĄกาĆú่องเúี่ąวเขาใหญ่ อาจจะ÷้วąāี่เø้ (āัü ชüะ วัõüเสùีąĆ üาąกสĄาคĄú่องเúี่ąวเขาใหญ่) เก่งĄาก คือควาĄเอื้ออาúĆ ควาĄช่วąเหĈือ ú�าให้ĄีควาĄĆักกัýสùาüúี่Ąากขึ้ü คือเĆาก็Ćักแค่ý้าüเĆา แø่ไĄ่ไ÷้ เþ็üส่วüหüึ่ง āอĄาเข้ากĈุ่Ą เจอกัü ออกงาüý้าง ĄีควาĄĆู้สึกว่าชั้üอąากú�าให้เขา ใหญ่โ÷่ง÷ังจังเĈą อąากýอกว่าชั้üเþ็üส่วüหüึ่งของúี่üี่ ชั้üĄาจากเขาใหญ่ ชั้üĆู้สึก เú่ แĈ้วก็Ćู้สึกสัýสüą้อüแą้งว่า เฮ้ą ú�าไĄคิ÷เหĄือüøอüú�างาüýĆิษัú เขาใหญ่ เþ็üแýĆü÷์หĆือเþĈ่า ýางúีก็ข�าๆ øัวเอง ก็Ćู้สึกăาคăูĄิใจ เĆาĄองแø่ĄุĄýวกเüอะ ĄุĄĈýก็คงĄีแø่เĆาไĄ่เคąĄองเห็ü Ćู้สึกว่าไĄ่ĄีþĆะโąชü์ úุกสังคĄĄีýวกแĈะĈý ú�าûุĆกิจø้องĄองýวก ĄองāัüûĄิøĆ เĆาอąู่แýýāอ÷ีๆ เขาขอควาĄช่วąเหĈือĄา āĆ้อĄเĆาก็ช่วą ไĄ่āĆ้อĄเĆาก็ýอกไþ สังคĄเขาใหญ่ü่าอąู่üะ คุöăาāชีวิø÷ี อąู่úี่üี่ ไĄ่Ćู้คüอื่üเคĆีą÷Ąั้ą แø่เĆาไĄ่เคĆีą÷” People 71

“ไร่ องุน ่ พรมชนเริมต่ นทํ ้าแบบเกษตรอินทรียเลย์ ตอนแรกปลูกองุนเต็มพื้นที่ ่ เป็ นไรองุ่ นแรกที่ทํ ่าโรงเรือน มีมุง้ กันฝน กันแมลง กันนก เพราะเจอนกเอย แมลงเอย เวลาฝนตก ผลผลิตเสีย เลยหาวิธีแก้ ปั ญหาในระยะยาว อย่ างที่ อื่นเขาทําโอเพ่ นจะใช้ ยาฆ่ าแมลงเป็ นตัวจัดการ เราไปเรียนรูวิธีการทํ ้าโรงเรือนไปดูงานที่เมืองนอกแล้ วเอามาใช้ งาน จริง ตอนเก็บก็เลือกผลสวยๆ ไปขายผล ที่ลูกไม่ สวย แยกไปทําน ้ าผลไม้ องุนหรือไวน ่ ์เป็ นผลผลิตของไร่ øอüüี้ÿĈÿĈิøúุกอą่างเĆาú�าเองหĄ÷ Ąีúั้งองุ่ü ĄะขาĄ úัýúิĄ āุúĆา ĀĆั่ง ĄะเขือเúศĆาชิüี ĄีĂาĆ์Ąไก่ไข่อาĆĄö์÷ี Ąีāื้üúี่กว้าง Ąัüก็เ÷ิüไþ Ąา เĆาÿĈิøþุ๋ąอิüúĆีą์อั÷เĄ็÷เāื่อให้เข้าไþใüเคĆื่องā่üไ÷้ แø่ไĄ่ไ÷้ ขาąเþ็üāาöิชą์ เฉāาะคüอิüúĆีą์úี่อąู่ใüเคĆือข่าą ขาąให้Ćาคา 400 กว่าýาú þกøิþุ๋ą 1,800 ýาú ก็þĆะหąั÷ไþเąอะ ù้าซื้อเคĄี 1 กĆะสอý ซื้อþุ๋ąเĆาไ÷้ 3 กĆะสอý แĈ้วก็Ąีü�้าþĈาĆ้าแú้ 100% øĆาแĄ่องุ่ü ซึ่งแĄ่ องุ่üไĄ่ĄีøัวøüหĆอก เĆาú�าองุ่üเĆาเĈąใช้ชื่อüี้ ĄีสองสูøĆ สูøĆø�า สูøĆ แกง โĆงงาüอąู่กาฬสิüûุ์ ĄาøĆฐาüอัü÷ัýหüึ่งของþĆะเúศüะ เāĆาะ กาฬสิüûุ์þĈาเąอะ เĆาĄั่üใจว่าไĄ่Ąีสิ่งเจือþü þĈอ÷ăัą ไĄ่ใส่สาĆกัü øกøะกอü สาĆเĆ่งĈะĈาąเüื้อ ใช้กาĆหĄักข้าĄþีùึงจะĄาø้Ąไ÷้ คüอื่ü เขาหĄัก 3 เ÷ือü ใส่สาĆเĆ่ง แĈ้วก็เþ็üþĈาúะเĈซึ่งĄีĂอĆ์ĄาĈิüเĆาไĄ่ใช้ เĆาจะใช้แø่þĈาü�้าจื÷ กĈิ่üแĈะĆสชาøิก็จะเþ็üûĆĆĄชาøิ เĆาเþ็üองค์กĆเกษøĆกĆąั่งąืü คุöแĄ่ (ไāĆัøü์ āĆĄชü) ก่อøั้งสĄา āัüû์เคĆือข่าą SDGsPGS (Sustainable Development Goals Participatory Guarantee System) Ć่วĄกัý÷Ć.อüุĆักษ์ เĆืองĆอý (üาąกสĄาคĄกาĆค้าเกษøĆกĆĆĄąั่งąืüไúą) จุ÷þĆะสงค์คือช่วąเหĈือ เกษøĆกĆ เขาþĆะสýþัญหาไĄ่ĄีøĈา÷ขาą SDGsPGS จะไþช่วąขาą ให้ เĆาเþ็üองค์กĆเอกชüúี่สาĄาĆùออกใý Certifcate ให้เกษøĆกĆ ไ÷้ คือเĆาเข้าไþøĆวจสอýøั้งแø่เĆิ่Ąø้üอýĆĄเĈą ให้เกษøĆกĆĄา อýĆĄ 3 วัü úćษฎี 2 วัü สอüøั้งแø่กาĆú�าแüวของไĆ่ แüวกัüชü ąังไง þĈูกąังไง ใช้ชีวăัöô์อะไĆú÷แúüสาĆเคĄี ăาคþฏิýัøิ 1 วัü เĆาĆ่วĄกัýāี่เĈี้ąงúี่เþ็üหü่วąงาüĆาชกาĆ เช่ü เกษøĆอ�าเăอ สสว. (ส�าüักงาüส่งเสĆิĄวิสาหกิจขüา÷กĈางแĈะขüา÷ą่อĄ) กĆĄāัõüา ûุĆกิจกาĆค้า ไþสุ่ĄøĆวจแþĈงøัวอą่างของเกษøĆกĆ แĈ้วก็ออกใý เซอĆ์ฯ ให้ว่าÿ่าüกาĆอýĆĄแĈ้ว เขาก็สาĄาĆùไþ÷ูแĈแþĈงของเขา ÿĈิøแĈ้วĄาส่งเĆาขาąให้หĄ÷ แĈะอą่าĈืĄว่า อาąุสĄาชิกแค่ 1 þี āอ 1 þีø้องø่ออาąุ ซึ่งเĆาก็จะไþส�าĆวจúุกๆ 3 เ÷ือü เāĆาะสิüค้าúี่ เขาส่งออกไþเþ็üใýเซอĆ์ฯ ของเĆา ù้าไĄ่ไ÷้øาĄĄาøĆฐาüเĆา ก็จะ Ąีค�าเøือüก่อü ýางúีเขาอาจจะหĈุ÷ ก็ไĄ่ไ÷้ø่อใý ù้าเขาจะกĈัýĄา ก็ø้องĄีĆะąะþĆัýเþĈี่ąü เ÷ิĄเกษøĆกĆú�าเกษøĆกĆĆĄใช้สาĆเคĄี úี่เขาอąากĄาĆ่วĄเคĆือข่าą เāĆาะ หüึ่ง ÿĈไĄ้ ÿัก ขาąใüþĆะเúศไúąก็อาจจะเø็ĄøĈา÷ ù้าจะส่ง üอกø้องเþ็üสิüค้าอิüúĆีą์ เāĆาะเĄืองüอก 57 þĆะเúศแýüสาĆเคĄี สอง สุขăาāของคüþĈูก คüĆอýข้าง เĆื่อง÷ิü÷้วą ÷ิüเสีą ÿĈÿĈิø ü้อąĈง ø้üúุüสูง เขาก็ø้องหาวิûี þĈูกเองแø่ไĄ่กĈ้ากิüของøัวเอง āอ เจ๊งก็Ćอขาąúี่÷ิüอą่างเ÷ีąว แø่เกษøĆกĆใüเคĆือข่าąสาĄาĆùขาąไ÷้ เองเĈą ĄีแāĈøĂอĆ์Ąของ SDGsPGS úั้งăาษาอังกćษ ăาษาไúą ออüไĈü์ไþúั่วโĈก เþิ÷Ąาก็ĄีคิวอาĆ์โค÷ขึ้üข้อĄูĈคĆýว่าสวüüี้ú�าอะไĆ ĄีĆูþแþĈง สาĄาĆùą้อüไ÷้ ว่าÿĈไĄ้จากúี่ไหü ใช้สาĆเคĄีĄั้ą เขาก็Ąา เĈือกซื้อ ใส่øะกĆ้า แĈ้วเĆาก็สĆ้างøĈา÷เฉāาะเคĆือข่าąของเĆาไว้ ĆองĆัýเกษøĆกĆอิüúĆีą์ อąู่ú้าąเกาะ อ�าเăอสาĄโคก จังหวั÷þúุĄûาüี ĆวĄúั้งøิ÷ø่อøĈา÷ขอแý่งโซü øĈา÷ąิü÷ีอąู่แĈ้ว เช่ü øĈา÷ไú Ąีโซü úี่เþ็üอิüúĆีą์ของเĆา þัจจุýัüสĄาชิกเคĆือข่าą SDGsPGS เþ็üแสüคüúั่วþĆะเúศ þัญหา ของเกษøĆกĆคือไĄ่Ąีúี่ขาą ù้าเĆาสĆ้างāื้üúี่ขาą ให้เขาþĈูกøาĄ เงื่อüไขของเĆา เขาก็ไþø่อไ÷้ อą่างĄะเขือเúศ เĆาþĆะกัüĆาคาให้ เกษøĆกĆเĈą จะซื้อúั้งþีก็อąู่Ćาคาเ÷ิĄ ù้าĆาคาĈง เĆาก็แýกĆัýø้üúุü ไþ แø่ù้าĆาคาขึ้ü เĆาก็อาจจะไ÷้ก�าไĆüิ÷หü่อą เĆาเþ็üคüĆีเสิĆ์ชøĈา÷ ว่าควĆจะþĈูกอัüüี้ๆ ù้าคุöþĈูกเหĈ่าüี้จะขาąไ÷้แü่ๆ หĆือù้าคุöþĈูก ข้าวโā÷เĆาก็Ćัý ĄาÿĈิøเþ็üอาหาĆไก่ แø่ก็จะอีกĆาคา สĄĄøิใüøĈา÷ อาจจะ 9 ýาú เĆาก็ซื้อ 10 ýาú เขาก็÷ีใจแĈ้ว เāĆาะ หüึ่ง ú�าอิüúĆีą์ ø้üúุüเขาĈ÷üะ สอง ไ÷้สุขăาā÷ี ไ÷้เงิüเāิ่Ąขึ้ü ĄีøĈา÷ĆองĆัýสýาąๆ เกษøĆกĆเองø้องเþĈี่ąüù้าอąากขาąของ ù้าอąากĄีชีวิøúี่÷ีขึ้ü ไĄ่ อąากจะไþþĈูกอ้อą Ąัü ข้าวโā÷úี่ใส่สาĆเคĄีเąอะๆ ú�าไĄเขาùึงþĈูก Ąัü อ้อą ข้าวโā÷ เāĆาะøĈา÷ซื้อแü่üอü เกษøĆกĆĄองว่าĆะąะþĆัý เþĈี่ąüจากเคĄีĄาเþ็üอิüúĆีą์ใช้เวĈา 2 þี กว่า÷ิüจะĄาเþ็üอิüúĆีą์ ใüช่วง 2 þีüี้เขาĆอไĄ่ไ÷้ ส่วüใหญ่เþ็üหüี้เþ็üสิüĄา ø้องส่ง÷อก แĈ้ว กาĆú�าให้คüหĄู่ĄากĄาสüใจสิüค้าอิüúĆีą์ Ąัüú�าให้คüเข้าใจąาก เĆา จะไþไĈ่ýอกúีĈะคüๆ ก็เสีąเวĈา เĆาùึงไ÷้จั÷อýĆĄ ú�าอą่างüี้ไþúุกๆ เ÷ือü úุกๆ þี เ÷ี๋ąวก็ค่อąþĆัýเþĈี่ąü ใüเว็ýไซø์แĈะแอþāĈิเคชัü SDGsPGS สĄาāัüû์เกษøĆกĆąั่งąืüแห่ง þĆะเúศไúą เกษøĆกĆúี่ĄาอýĆĄจะเข้าĆะýý เข้าไþ÷ูเกษøĆกĆคüอื่ü ไ÷้หĄ÷ ว่าขาąúี่ไหü ø้üúุüเú่าไหĆ่ ก�าไĆเú่าไหĆ่ ไ÷้เห็üÿĈĈัāû์จาก เกษøĆกĆคüอื่üúี่þĆัýเþĈี่ąüĄาแĈ้ว øอüüี้เคĆือข่าąĄีÿู้ü�าúั้งหĄ÷ 57 จังหวั÷ ก็จะĄีแþĈงสาûิø เþิ÷อýĆĄ ø่อไþจะĄีøĈา÷ú้าąเกาะอąู่úุกๆ 57 จังหวั÷úี่อąู่ใüเคĆือข่าą ใคĆอąู่ใกĈ้øĆงไหüไþขาąøĆงüั้ü เāื่อให้ คüไþเĈือกซื้อÿักø่างๆ úี่þĈอ÷ăัą þĈอ÷สาĆ ไþýĆิโăค แø่ก็ไĄ่ใช่ว่า Ćาคาจะแāงกว่าÿักเคĄี คือเĆาø้องú�าĆาคาให้คüเข้าùึง ไĄ่ใช่ว่าอิüúĆีą์ แĈ้วโ÷÷แāงไþเú่าøัว สĄĄøิเĆาĆัýซื้อ 9 ýาú ขาąúี่ไúą 10 ýาú ก�าไĆ 1 ýาúเþ็üค่าýĆิหาĆจั÷กาĆ ù้าเĄืองüอกอาจจะส่ง 15 ýาú 5 ýาúúี่ ไ÷้เอาĄาให้เกษøĆกĆเāื่อúี่เĆาจะไ÷้ĄีเงิüไþĆัýซื้อเขาไ÷้เąอะ แĆกๆ จะอą่างüี้ แĈ้วหĈังจากüั้ü เĆาจะแüะü�าให้เขาส่งไþขาąเอง ให้เขาĄี อาชีā ĄีควาĄĆู้ใüกาĆú�าûุĆกิจของเขาเอง คือเĆาจะแýกĆัýúุกคüไĄ่ ไหว āอเขาú�าไþเĆื่อąๆ เขาจะú�าไ÷้÷้วąøัวเอง แĈ้วก็จะหĈุ÷ออกจาก วงจĆเ÷ิĄๆ ไĄ่ø้องāึ่งāาเĆา” People 72

People ธรรมนูญ สมบัติ ผู้ จัดการไร่ องุ่ นพรมชน เครือข่ าย SDGsPGS สมาพันธ์เกษตรกรยั่งยืนแหงประเทศไทย ่ เกษตรกรมองว ่ า ระยะปรับเปลี่ยน จากเคมีมาเป็ นอินทรีย์ ใช้ เวลา 2 ปี กว ่ าดินจะมาเป็ นอินทรีย์ ในช่ วง 2 ปี นี้เขารอไม่ ได้ People 73

นิกร ศรีวิลัย เจาของร้ ้ านสเต็กตัวพ่ อ รองประธานชมรมผู้ ประกอบการร้ านอาหารเขาใหญ่ -ปากช่ อง อุปนายกสมาคมการท่ องเที่ยวเขาใหญ่ ร้ านนี้เปิ ดวันที่ 5 ธันวาคม ปี 2562 ซึ่งโป๊ะเชะกับโควิดพอดี ผมลงมาลุยเอง ลูกน้ องกลัวโควิด กระเจิงกันหมด ผมอยู ่ ที่นี่คนเดียว 4 เดือน เป็ นเชฟไปโดยปริยาย ล้ างจานเอง ทําเอง เช็ดโต๊ ะเอง เสิร์ ฟเอง บางวันขายไม่ ได้ ซักจาน บางวันได้ 1 โต๊ ะ People 74

People “ผมเรียนจบสัตวบาลมาทําธุรกิจด้ านปศุสัตว์ต่ อยอดการทําฟารม์ คือเวลาผลิต ไม่ ว่ าจะ เป็ นไข่หมูไก่ออกมาล้ นตลาด ราคาตกต ่ า ก็ต้ องมาแปรรูป เปลี่ยนรูป เพื่อเพิ่มมูลค่ า เช่ น ไข่ ก็ทําแพ็กเกจจิง เสริมสารอาหารบางตัว คุณกินไข่ 1 ฟองเหมือนกัน แต่ ได้ คุณค่ าทาง อาหารมากกว่ า หรือผลิตไก่ ออกมา ขายเป็ นตัว ยังได้ ไม่ เต็มที่ ถ้ ามาทําเป็ นลูกชิ้ น ไส้ กรอก แหนม ไก่ ย่ าง ก็ขยายตลาดได้แต่ ผมเองเป็ นคนขายเวชภัณฑ์ อาหารเสริม ไม่ เกี่ยวกับอาหาร โดยตรง เลยมาทํารานอาหารก้ ่ อน โดยซื้อแฟรนไชส์ มาทํารานสเต็กลุงหนวด ้ ที่ปทุมธานีแต่ ปี 2554 น ้ าท่ วมกรุงเทพฯ เลยย้ ายมาทําที่ปากช่ อง ตรงถนนมิตรภาพ กลางดง รานที่ไป ้ เช่ าเดิมเป็ นรานข้ ้ าวแกงชื่อ “บ้ านแม่ ” มีโซนนึงเป็ นสเต็ก ซึ่งผมมีพื้นฐานมาแล้ ว ก็ทําสเต็ก เลยตั้งชื่อว่ า “สเต็กตัวพ่ อ” øอüüั้üเĆาąังไĄ่เข้าùึงเĆื่องสเø็กเú่าไหĆ่ āอĈงสüาĄ แข่งขัüก็ú�าให้เĆาเĆีąüĆู้แĈะāัõüา ýวกกัýÿĄเ÷ิü úางไþø่างþĆะเúศ ไ÷้เห็üขั้üøอü วิûีกาĆ เขากิüสเø็ก ąังไง Ćูþแýýไหü ก็เĆิ่Ąú�าสเø็กใüแýýของเĆา āอ ú�าøĆงüั้üไ÷้ 8 þี Ąองว่าĄอเøอĆ์เวą์ ĆùไĂควาĄเĆ็ว สูง úุกอą่างจะĄาอąู่ใüเĄือง ÿ่าüเส้üเขาใหญ่ เĈą อąากให้Ć้าüĄาอąู่โซüüี้ý้าง Ć้าüüี้ไĄ่ใช่Ć้าüแĆกúี่Ąา อąู่øĆงเขาใหญ่üะ แā้ĄาสองสาĄúี่แĈ้ว จüĆ้าüüี้ เþิ÷วัüúี่ 5 ûัüวาคĄ þี 2562 ซึ่งโþ๊ะเชะกัýโควิ÷āอ÷ี เจอþĆะสýกาĆö์เĆื่องโควิ÷เø็Ąๆ เĈą เĄื่อก่อüควาĄ เþ็üøัวøüเĆาąังไĄ่ชั÷ úุกอą่างให้úีĄงาüหĆือĈูกü้อง ú�า øอüหĈังก็ใส่ควาĄเþ็üÿĄüี่แหĈะ คือùüüûüะĆัชø์ ø้องąอĄĆัýว่าĄีแø่Ć้าüสเø็กใหญ่ๆ เĆาýุกเข้าĄาąืü อąู่øĆงüี้ก็Ąั่üใจว่า หüึ่ง เĆาĄีāื้üฐาüกาĆเþ็üสัøวýาĈ สอง ú�าสเø็กĄา 8 þีแĈ้ว แø่ùึงแĄ้เĆาĄีþĆะสýกาĆö์ แø่øĈา÷øĆงüี้เþ็üøĈา÷āĆีเĄีąĄ ø้องĄาþĆัýกĈąุúû์ ø่อ ก็Ąาคิ÷คอüเซþø์สเø็กเøาù่าü øอüแĆกĄี 2 เøา เøาแก๊สกัýเøาù่าü ú�าไ÷้ 4-5 เ÷ือü Ąองว่าĄาúางüี้ Ĉะ เĆาùอ÷เøาแก๊สเĈą เชĂúี่Ąาú�าø้องą่าง÷้วąเøา ù่าüอą่างเ÷ีąว ซึ่งøอüüั้üก็ąังไĄ่þĆะสýควาĄส�าเĆ็จ เú่าไหĆ่ แø่จุ÷เþĈี่ąüúี่สุ÷ก็คือÿĄĈงĄาĈุąเอง Ĉูกü้อง กĈัวโควิ÷ กĆะเจิงกัüหĄ÷ ÿĄอąู่úี่üี่คüเ÷ีąว 4 เ÷ือü เþ็üเชĂไþโ÷ąþĆิąาą Ĉ้างจาüเอง ú�าเอง เช็÷โø๊ะเอง เสิĆ์Ăเอง เĄื่อก่อüเĆาวางĆะýý สอüวิûีกาĆให้เชĂúี่Ąา อąู่กัýเĆาว่าú�าอą่างüี้ 1-2-3-4 ขั้üøอüกาĆą่างเþ็üąัง ไง ÷ูเüื้อąังไง üี่เหĄือüเĆิ่ĄใหĄ่เĈą ýางวัüขาąไĄ่ไ÷้ซัก จาü ýางวัü 1 โø๊ะ ýางวัü 3 โø๊ะ āอสùาüกาĆö์กĈัý Ąา เĆิ่ĄกĈ้าĆัýĈูกü้องเāิ่Ą 2 คü 3 คü Ĉูกค้าก็เข้าĄา โซเชีąĈก็เþ็üส่วüหüึ่งúี่เขาĄาเห็üว่า เþ็üสเø็ก เøาù่าü ĄีĆูþแýý ĄีวิûีกาĆ ĆสชาøิไĄ่เหĄือüúี่อื่ü กว่าจะùึงวัüüี้ก็Ĉองÿิ÷Ĉองùูก ÿĄว่าĈูกค้าเþ็üคĆูเĆา ýางúีเĆาĄั่üใจว่าú�าอą่างüี้ แø่Ĉูกค้าýอกไĄ่ใช่ เĆาก็ ø้องĄาþĆัýหาĈูกค้าý้าง แø่ù้าเþ็üจุ÷แข็งเĆาแĈ้ว เĆา ก็ไĄ่þĆัýĈูกค้าเหĄือüกัü เĆาแüะü�าวิûีกาĆกิüสเø็กúี่ ùูกø้อง เĆาใช้วัøùุ÷ิýอะไĆý้าง สเø็กเĆาจะใช้เวĈาüิ÷ üึง Ąีขั้üøอü อą่างเĆาเสิĆ์ĂขüĄþัง เĂĆüช์ĂĆาą÷์ สĈั÷ เþ็ü Appetizer ก่อü Ĉูกค้าก็ąังไĄ่กิü Ćอสเø็กĄาāĆ้อĄ กัü เĆาĄา÷ู อ้าว ขüĄþังเą็üหĄ÷แĈ้ว เĂĆüช์ĂĆาą÷์ ก็ไĄ่อĆ่อąแĈ้ว ก็ú�าให้กาĆกิüสเø็กของเĆาไĄ่เþ็üไþ øาĄคอüเซþø์ ù้าเþ็üĈูกค้าเก่าจะเข้าใจ ù้าเþ็üĈูกค้า ใหĄ่ ก็āąาąาĄอûิýาą ýางúีก็ขู่ว่า สเø็กเĆาĄีกฎกøิกา กาĆกิüüะคĆัý úุกคüก็จะøกใจ (หัวเĆาะ) เĆาก็ýอกว่า อąากให้กิüเĈą ไĄ่อą่างüั้üขüĄþังกัýเĂĆüช์ĂĆาą÷์ เą็ü ไĄ่อĆ่อą เขาเþĈี่ąüĄาą÷์เซ็øĈะ úุกวัüüี้Ĉูกค้า เข้าใจคอüเซþø์úี่เĆาวางไว้ ù้าเข้าใจอą่างùูกø้องแĈ้ว เĄüูสเø็กคือเĄüูเฮĈøี้ คุö สาĄาĆùใช้เĄüูüี้เข้าไþอąู่ใüคอĆ์ส÷ูแĈĆ่างกาąของคุö ไ÷้ คüไĄ่กิüเüื้อเāĆาะคิ÷ว่าą่อąąาก เĆาĄีหĈักกาĆ ว่า กาĆúี่ą่อąąาก เāĆาะเĆาไþกิüส่วüúี่ą่อąąาก ù้า กาĆą่อąไĄ่÷ี ก็เþ็üโúษø่อĆ่างกาą ù้าเĆากิüอą่างùูก วิûี เĆิ่Ąø้üเøĆีąĄควาĄāĆ้อĄก่อü Ąี Appetizer เāื่อ เøĆีąĄü�้าą่อąใüกาĆą่อąเĄüคอĆ์ส ไĄ่ว่าจะเþ็üหĄู ไก่ þĈา คือโþĆøีü ฉะüั้ü pH úี่กĆะเāาะø้องกาĆคือควาĄ เþ็üกĆ÷เāื่อไþเþĈี่ąüü�้าą่อą เĆีąกว่า Pepsinogen Ąาą่อąโþĆøีü ส่วüคาĆ์โýไฮเ÷Ćø ไขĄัü úี่เĆาเสิĆ์Ă ขüĄþัง เĂĆüช์ĂĆาą÷์ ü�้าสĈั÷ ไþอąู่ใüกĆะýวüกาĆ ą่อąใüกĆะเāาะ แĈ้ววิ่งไþúี่Ĉ�าไส้เĈ็ก ซึ่งĄีü�้าą่อąจาก ü�้า÷ีช่วąú�าให้กาĆą่อąอาหาĆúี่เĆากิüเข้าไþ แĈ้ว÷ู÷ ซึĄúี่Ĉ�าไส้เĈ็กøอüกĈางกัýøอüþĈาą จะไĄ่ค่อąเหĈือ เศษหĈุ÷ออกไþùึงĈ�าไส้ใหญ่ ซึ่งøĆงüี้แหĈะ ú�าให้ไ÷้ ĆัýสาĆอาหาĆคĆýù้วü แĈ้วคอĆ์สของเĆาก็ąังĄีขüĄ หวาü ไอศกĆีĄ โąเกิĆ์øúี่ĄีจุĈิüúĆีą์úี่ø้องกาĆไĂเýอĆ์ ใüกาĆสĆ้างเþ็üāĈังงาü ก็ช่วąใüกาĆą่อą เĄüูสุ÷ú้าą ÿĄแüะü�าให้กาแĂเอสเþĆสโซ่ซักหüึ่งช็อø ไþĈ÷ pH ú�าให้กĆะเāาะเĆาĄีควาĄเþ็üกĆ÷ อัüüี้คือหĈักกาĆ ù้าใคĆกิüอาหาĆอą่างüี้ แĈ้วą่อąไ÷้÷ี โþĆøีüก็ช่วą ăูĄิของĆ่างกาą ก็ú�าให้Ć่างกาąไ÷้ĆัýสาĆอาหาĆเø็Ąúี่ เþ็üþĆะโąชü์ø่อสุขăาā ÿĄùึงเĆีąกว่าเþ็üเĄüูเฮĈøี้ People 75

วัøùุ÷ิýúี่เĆาใช้ ของ÷ีๆ úั้งüั้ü ÿĈิøใüú้องùิ่ü ÿักออĆ์แกüิกúั้งหĄ÷ ไข่จากกĈุ่ĄเกษøĆกĆหĆือ วิสาหกิจĆาąไĄ่ใหญ่Ąาก เĈี้ąงแýýþĈ่อąอิสĆะ ไĄ่ขังกĆง ไก่ก็ĄีควาĄสุข เคĆื่อง÷ื่Ą ไĄ่ว่าจะ เþ็üü�้าองุ่ü หĄากเĄ่า ĄัĈเýอĆ์Ćี ü�้าเสาวĆส ก็ใช้ของคüúี่ÿĈิøใüú้องùิ่üúั้งหĄ÷ Ąีúี่Ąาúี่ไþ÷้วą เĆาเĆิ่ĄĄีĂาĆ์ĄวัวเĄื่อ 2 þีúี่แĈ้ว เ÷ือüüี้จะเĆิ่Ąเชือ÷øัวแĆก เĆาเĈี้ąงเอง ใช้หญ้าúี่ไĄ่ĄีสาĆ เคĄี ไĄ่Ąีąาก�าจั÷วัชāืช วัวเĆาก็ไ÷้ĆัýสาĆอาหาĆþĈอ÷ăัą Ąั่üใจว่าเอาĄาขาąใüĆ้าüĄีควาĄ þĈอ÷ăัąให้กัýĈูกค้า แø่ก็ไĄ่เāีąงāอ เĆาก็ใช้ของ KU Beef ของโāüąางค�า Ąีเüื้อø่างþĆะเúศ āวกออสเøĆเĈีą ญี่þุ่ü วากิว A3 A5 ĄีหĄ÷ อąู่úี่Ĉูกค้าอąากกิüแýýไหü แø่สิ่งúี่เĆาให้Ĉูกค้า คือควาĄอĆ่อą ควาĄส÷ แĈะø้องþĈอ÷ăัą อą่างเคĆือข่าąเกษøĆอิüúĆีą์ของโคĆงกาĆเขาใหญ่ āาโüĆาĄ่า ĂาĆ์Ą เĆาĄองว่าคüúี่ú�าแĈ้วไ÷้ĄาøĆฐาü เĆาก็ąิü÷ีสüัýสüุü ÿĄĆ่วĄú�าโคĆงกาĆ เüื้อกัýไก่อิüúĆีą์กัýเขาใหญ่ āาโüĆาĄ่าฯ ซึ่งค�าว่าอิüúĆีą์ไĄ่ไ÷้หĄาąùึงĄีแø่āืชอą่างเ÷ีąว เĆาø้องไþøĆวจĂาĆ์Ąเāื่อให้ไ÷้ĆัýกาĆĆัýĆองว่าเĆาเþ็üĂาĆ์ĄอิüúĆีą์ ไก่ก็ไĄ่ø้องเĈี้ąงþĆิĄาöเąอะ People 76

People กาĆú�าûุĆกิจใüเĄืองú่องเúี่ąวขึ้üอąู่กัý กĈąุúû์ของแø่ĈะĆ้าü ýางúีวัüûĆĆĄ÷า เĆาąัง÷ีกว่าเสาĆ์อาúิøą์ คüú้องùิ่üก็Ąา üักú่องเúี่ąวýางคöะก็ĄาวัüûĆĆĄ÷า ซึ่ง วัüûĆĆĄ÷าก็เþ็üโอกาสของĆ้าüúี่ĄีควาĄ āĆ้อĄ เĆาให้ควาĄส�าคัญĄากกัýคüใüú้อง ùิ่ü เĆาไĄ่Ćู้üักú่องเúี่ąวจะĄาเĄื่อไหĆ่ ýางúี ĄาøูĄúีเ÷ีąว ú�าไĄ่úัü แø่คüใüú้องùิ่üเขา ก็จะเĈี่ąงวัüúี่คüเąอะๆ ýางúีĄาวัüอาúิøą์ เą็üๆ úี่üักú่องเúี่ąวกĈัýไþแĈ้ว ใüส่วü ÿู้þĆะกอýกาĆĆ้าüอาหาĆควĆĄีจิøส�าüึก เข้าใจว่าหĈักส�าคัญของกาĆú�าĆ้าüอาหาĆ คือกิüแĈ้วĄีþĆะโąชü์แĈะþĈอ÷ăัą ø้องใส่ใจเĆื่องของสิ่งแว÷Ĉ้อĄ เĆื่องแĄĈง สัøว์āาหะü�าโĆค ú�าąังไงไĄ่ให้กิüแĈ้วú้อง เสีą คĆัวø้องสะอา÷ ăาชüะ ü�้า ú�าให้÷ี ĄาøĆฐาüสาûาĆöสุขเþ็üเĆื่องส�าคัญ แø่หĈาąúี่ąังไĄ่ให้ควาĄส�าคัญ þĆะเ÷็üúี่ สองคือ ú�าอą่างไĆให้ÿู้þĆะกอýกาĆใüเขา ใหญ่Ąีโอกาสú�ากิจกĆĆĄĆ่วĄกัü ช่วąเหĈือ ซึ่งกัüแĈะกัü อą่างใüąาĄúี่วัüûĆĆĄ÷า เ÷ือüúี่โĈว์ซีซัü Ąาจั÷กิจกĆĆĄเหĄือüแชĆ์ กิüกัüวüไþ øอüüี้ĆวýĆวĄไ÷้þĆะĄาö 20 Ćาą คงจะเกิ÷เĆ็วๆ üี้ อาจจะเþ็üว่าวัüüี้ ไþĆ้าüสเø็กøัวā่อ คĆั้งหü้าไþเขาใหญ่ āาโüĆาĄ่าฯ แĈ้วก็ไþüั่งกิü āู÷คุą แĈก เþĈี่ąü ýางคüú�าโĆงแĆĄ ù้าเĆาแüะü�าúี่ เúี่ąว úี่āัก อą่างü้อąĈูกค้าúี่เĆาแüะü�าไþ ก็ไ÷้เĆากาĆัüøี คüúี่Ćัýช่วงø่อเขาก็จะø้อง ÷ูแĈ ไĄ่ให้เสีąชื่อ āอĈูกค้าþĆะúัýใจ ก็กĈัý Ąา หĆืออą่างโคĆงกาĆเขาใหญ่āัõüาเĄือง úี่ú�ากัüอąู่ ù้าĄีĆะýýแýýแÿüāัõüา ชั÷เจü เอาไþþฏิýัøิ หĆือกĆะจาąให้คüúี่ อąู่ใüāื้üúี่Ć่วĄกัüĆักษา ÷ูแĈ ขąาąเคĆือ ข่าąเāื่อให้ĄีāĈัง เĄืองก็จะĄีกาĆเøิýโø อą่างąั่งąืü” People 77

การจะเข ้ าจะออก ต ้ องผ ่ านมติคณะกรรมการ เท ่ านั ้ น แม ้ แต ่ เจ ้ าอาวาสเอง ก็ไม่ สามารถตัดสินได้ ว ่ า จะให้ ใครอยู่ ใครไป พระราชวชิราลังการ (คําปอน สุทฺธิญาโณ) เจาคณะจังหวัดนครราชสีมา ้ (ธรรมยุต) เจาอาวาสวัดวชิราลงกรณวราราม ้ วรวิหาร People 78

People “วัดวชิราลงกรณวราราม วรวิหารเป็ นพระอารามหลวงในคณะธรรมยุต อยู่ ในชุมชนใหญ่ที่สําคัญ คือเป็ นวัดในปรมาภิไธยของในหลวงรัชกาลปั จจุบัน เจาของที่คือคุณย ้ ่ าทิพย์นิยมเหตุสรางถวายแด้ ่ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราชฯ สยามมกุฏราชกุมาร ในสมัยที่พระองค์ ทรงพระเยาว์ ทีนี้หลวงพ่ อมา รักษาการเจาอาวาสช้ ่ วงปี 2557-58 แล้ วมาอยู่ รับตําแหน่ งเจาอาวาสเมื่อปี ้ 2563 ก็มาศึกษาดูสภาพ สิ่ งแวดล้ อม ความเป็ นอยู่ ภูมิประเทศ ชุมชน ก็มีแนวคิดอยากพัฒนาพื้นที่ของวัดให้ เกิดประโยชน์ แก่ ชุมชนใหมากที่สุด ้ เป็ นประโยชน์ ต่ อศาสนา และเป็ นประโยชน์ ต่ อพระเณร เüื่องจากวั÷Ąีāื้üúี่จ�าüวüĄาก เจ้าอาวาส สĄัąก่อüĄอýให้โĆงเĆีąüþĆะùĄวั÷วชิĆาĈง กĆöวĆาĆาĄ 20 ไĆ่ Ąอýให้โĆงเĆีąüĄัûąĄ วชิĆาĈงกĆöวĆาĆาĄ 50 ไĆ่ āื้üúี่เหĈือ þัจจุýัü 150 ไĆ่ ซึ่งĄีúี่ว่างเþĈ่าเþ็üþ่าĆก อąู่ 53 ไĆ่ หĈวงā่อศึกษาจากสื่อý้าง ไþ÷ู งาüเĆื่องโคกหüองüาĄาý้าง เĈąĄีแüวคิ÷ ú�าโคĆงกาĆโคกหüองüาเศĆษฐกิจāอเāีąง ของใüหĈวงĆัชกาĈúี่ 9 เāื่อเþ็üþĆะโąชü์กัý ชุĄชü โ÷ąเฉāาะชาวý้าüúี่Ĉ�าýากąากจü þĆะกอýกัýช่วงúี่Ąาú�าใหĄ่ๆ Ąีโควิ÷เข้าĄา คüøกงาüก็เąอะ คüว่างงาüก็เąอะ กาĆเþ็ü อąู่Ĉ�าýาก ú�าĄาหากิüĀื÷เคือง หĈวงā่อก็ไ÷้ þĆะชุĄคöะกĆĆĄกาĆýĆิหาĆวั÷ กĆĆĄกาĆ ก็เห็üชอý จึงหาแüวúาง หาú่าüÿู้Ćู้ ไ÷้ อาจาĆą์โอ๋ (þĆเĄศวĆ์ สิúûิวงศ์ - เขาใหญ่ āา โüĆาĄ่า ĂาĆ์Ą) อาจาĆą์เกศ (เกศแก้ว úิวา เวช - ศูüą์กาĆเĆีąüĆู้þูúะเĈą์หüองü�้าแ÷ง) แĈะอาจาĆą์ąักษ์ (÷Ć.วิวัõü์ ศัĈąก�าûĆ) เþ็ü úี่þĆึกษา เþ็üคüออกแýý เĆิ่ĄจากกาĆศึกษาāื้üúี่ ออกแýýāื้üúี่ ĄีกาĆ øั้งคöะกĆĆĄกาĆขึ้üĄา÷�าเüิüกาĆ ĄีกาĆ þĆะชุĄ วางแÿü ĈงĄือþฏิýัøิกาĆ þĆัýþĆุง ăูĄิúัศü์ ขุ÷ý่อü�้า āัõüาāื้üúี่ส่วüø่างๆ แĈ้วก็ĄีกาĆþĆะชุĄชาวý้าü ĆัýสĄัคĆÿู้úี่ จะเข้าĆ่วĄโคĆงกาĆ โ÷ąĄีจุ÷þĆะสงค์ว่าจะ ú�าāื้üúี่ให้เกิ÷þĆะโąชü์ø่อชาวý้าü อą่าง ü้อąๆ กาĆú�าอąู่ú�ากิü þĈูกÿัก āืชāĆĆö ûัญญาหาĆ โ÷ąวั÷จะให้āื้üúี่ หาü�้าให้ หา þุ๋ąให้ อ�าüวąควาĄสะ÷วกให้ เĄื่อเกิ÷ÿĈ ขึ้üĄาแĈ้วþĈ่อąให้ชาวý้าüýĆิหาĆจั÷กาĆ กัüเอง ก็þĆากฏว่าĄีชาวý้าüĄาสĄัคĆเข้า Ć่วĄโคĆงกาĆ 40 กว่าĆาą หĈวงā่อก็แý่ง āื้üúี่ 53 ไĆ่ออกเþ็üแþĈงๆ Ąากý้างü้อąý้าง ýางแþĈง 1 งาü ýางแþĈง 2 งาü ýางแþĈง คĆึ่งงาü ĆวĄúั้งแý่งให้โĆงเĆีąüþĆะùĄฯ 1 แþĈง โĆงเĆีąüĄัûąĄฯ 1 แþĈง เāื่อให้เþ็ü ศูüą์กาĆเĆีąüĆู้ของเ÷็ก÷้วą People 79

สĄาชิกúี่เข้าโคĆงกาĆก็Ąีข้อก�าหü÷ว่า อะไĆú�าไ÷้ ú�าไĄ่ไ÷้ อะไĆควĆเว้ü โ÷ąĄีหĈักกาĆว่าø้องไĄ่ขั÷ø่อ ควาĄเþ็üอąู่ของāĆะเöĆ ไĄ่ขั÷ø่อศีĈûĆĆĄúางศาสüา÷้วą หĈวงā่อก็øั้งĆะเýีąýง่าąๆ หüึ่ง คüúี่เข้า ĄาþĆะกอýกาĆ จะเĈี้ąงสัøว์ใหญ่ใüวั÷ไĄ่ไ÷้ จะþĈูกสิ่งก่อสĆ้างเþ็üý้าüāัก úี่ค้างแĆĄใüวั÷ไĄ่ไ÷้ สอง ú�าแýýąึ÷เศĆษฐกิจāอเāีąง úćษฎีของใüหĈวงเþ็üหĈัก þĆะกอýกัýอาจาĆą์โอ๋เĆีąüเĆื่องเกษøĆกĆĆĄ ûĆĆĄชาøิ ก็เü้üว่าเþ็üแýýûĆĆĄชาøิ ใช้þุ๋ąชีวăาā ไĄ่ใช้สาĆเคĄี ÿู้ü�าชุĄชüก็ช่วąเąอะ ใüĈักษöะว่า ø้องกาĆให้สĆ้างอุþüิสัąของคüใüชุĄชü÷้วą ให้ĄีควาĄสาĄัคคี เสีąสĈะ สĆ้างคุöûĆĆĄ ใส่เข้าไþ÷้วą ĄีกาĆþĆะชุĄกัüเ÷ือüĈะคĆั้งสองคĆั้งøาĄวาĆะ อýĆĄ จั÷กิจกĆĆĄ ใüกĈุ่ĄเĆีąกว่ากาĆ “เอาĄื้อ” (กาĆ เอาĄื้อสาĄัคคี เþ็üกาĆไþช่วąงาüใüแþĈง ของเāื่อüý้าüหĆือเคĆือข่าą) ú�าให้เกิ÷ ก�าĈัง ø่างจากøอüแĆกúี่หĈวงā่อĄาใหĄ่ๆ โąĄจะĄาú�าýุญเฉāาะวัüāĆะý้าง øอüไþ ýิöôýาøเช้าý้าง āอú�าโคĆงกาĆüี้ขึ้üĄา เห็üไ÷้ชั÷ เวĈา Ąีงาü ĄีกิจกĆĆĄ สาĄาĆùเĆีąกชาวý้าü Ąาช่วąงาüวั÷ไ÷้เąอะเĈą ขöะเ÷ีąวกัü ของúี่เāาะþĈูกø่างๆ úี่ให้ÿĈ อą่างāืชÿัก āĆิก Ąะเขือ กĈ้วą Ąัü อัü÷ัýแĆก หĈวงā่อ เü้üว่าให้ช่วąøัวเองก่อü ไĄ่จ�าเþ็üว่าø้อง เอาไþขาą ù้าเหĈือกิüเĆาùึงขาą เāĆาะ ฉะüั้ü จุ÷üี้úี่หĈวงā่อú�าĄาสองþีกว่า ýาง ĆาąüอกเหüือจากกิüแĈ้ว ąังเอาไþแจกจ่าą กัü เอาไþขาąใüøĈา÷üั÷ เþ็üĆาąไ÷้เข้า ĄาจุüเจือคĆอýคĆัว ก็øĆงøาĄวัøùุþĆะสงค์ แø่วั÷ø้องเสีąสĈะเāื่อชุĄชüก่อü ùึงจะไ÷้ ก�าĈังส่วüüี้Ąา หĄาąควาĄว่าค่าü�้าค่าไĂ หĈวงā่อก็ø้องเสีąเāิ่Ąขึ้ü เĆาùือว่าĈงúุü ส่วüüี้ เĆาไ÷้ศĆัúûา ไ÷้ก�าĈังจากชาวý้าü Ąาช่วąงาü คüใüชุĄชü ก�าüัü ÿู้ใหญ่ý้าü ÿอ.โĆงเĆีąüก็Ć่วĄĄือ÷ี ü�้าไĄ่āอก็เจาะ ýา÷าĈเāิ่Ą องค์กĆăาąüอกúี่เขาĄา เห็ü คüúี่ĄีควาĄāĆ้อĄก็เข้าĄาช่วąเหĈือ āวกĆีสอĆ์ø Ć้าüอาหาĆ เจ้าของกิจกาĆ โĆงงาü ก็Ąาเจาะýา÷าĈให้ ขุ÷ý่อให้ เอา อุþกĆö์Ąาให้ แĄ้แø่หü่วąงาüĆาชกาĆอą่าง กาĆไĂĂ้าส่วüăูĄิăาค ของýþĆะĄาöไþ เขาก็ให้ĄาใüเĆื่องของโซĈาĆ์เซĈĈ์เāิ่Ą แสงสว่าง เคĆื่องþั๊Ąü�้า People 80

People úีüี้ก่อüĄาเþ็üĆูþûĆĆĄ กาĆ÷�าเüิüกาĆส�าคัญ กาĆú�างาüใüĆูþแýýคöะกĆĆĄกาĆช่วąไ÷้เąอะ ĄีอะไĆ ช่วąกัüคิ÷ แก้þัญหาĆ่วĄกัü ไĄ่øกăาĆะอąู่ แø่ของวั÷หĆือเจ้าอาวาสอą่างเ÷ีąว คือเþ็üกาĆกĈั่ü กĆองคü÷้วą คüúี่เข้าĄาแĈ้วอąู่ไĄ่ไ÷้ออกไþก็Ąีคü ใหĄ่เข้าĄา ÷้วąเหøุþัจจัąหĈาąอą่าง หüึ่ง เขาไĄ่Ąี เวĈา สอง เขาไĄ่ĄีควาĄāĆ้อĄ สาĄ ไĄ่ĄีควาĄอ÷úü āอ คüúี่øั้งใจú�า คüúี่ĄีควาĄจĆิงจัง จĆิงใจ ก็อąู่กัý เĆาไ÷้เąอะอąู่ øอüüี้จาก 40 กว่าĆาą Ąีอąู่ þĆะĄาö 30 กว่าĆาą ไĄ่ไ÷้เฉāาะคüąากจü üะúี่เข้าĄา คüĄีฐาüะ ĄีกิจกาĆอąู่แĈ้ว เขาĄีเวĈาว่าง เข้าĄาú�าก็Ąี คüúี่เข้าĄาก็ เข้าใจใüĆะเýีąýเāĆาะเĆาชี้แจงให้Ăัง ชี้ úั้งโúษúั้งคุö þัญหาจะเกิ÷ขึ้ü úี่เĆาห้าĄ อą่างüี้ก็เāื่อþĆะโąชü์อą่างüี้ จะú�าอัüüี้เāื่อ þĆะโąชü์อัüüี้ กาĆจะเข้าจะออกø้องÿ่าü ĄøิคöะกĆĆĄกาĆเú่าüั้ü แĄ้แø่เจ้าอาวาส เองก็ไĄ่สาĄาĆùøั÷สิüไ÷้ว่าให้ใคĆอąู่ใคĆไþ þัญหาหüักúี่สุ÷ใüกาĆú�าโคĆงกาĆโคกหüอง üาúี่ÿ่าüĄาสองþีกว่า คือเĆื่องü�้าไĄ่เāีąงāอ ส่วüจøุþัจจัąเþ็üเงิüเþ็üúองāอหาไ÷้ ไĄ่ùึง กัýĄาก เงิüของวั÷ก็÷ี เงิüýĆิจาคก็÷ี ÿ้าþ่า กฐิüเข้าĄาแø่Ĉะþี แø่อีกþัญหาคือ อุþüิสัą ของคü ควาĄอ÷úüü้อą หĄาąùึงว่าú�าแĈ้ว อąากเห็üÿĈúัüúีúัüใ÷ อą่างเขาþĈูกของ ýางอą่าง เ÷ือüหüึ่งให้ÿĈ เขาจะú�า 3 วัü 7 วัüให้ไ÷้ÿĈ Ąัüก็ไĄ่ไ÷้ ø้องĆู้จักกาĆอ÷úü กาĆĆอ แĈะควาĄไĄ่เþ็üĆะเýีąýของคü คือ กาĆเห็üแก่øัวĄากเกิüไþ อą่างหĈวงā่อ ให้ใช้ü�้ากี่ùังกี่ĈิøĆø่อวัü ýางúีเþิ÷คüเ÷ีąว øĈอ÷ คüอื่üก็ไĄ่ไ÷้ ก็เþ็üกาĆสĆ้างอุþüิสัą ควาĄเห็üอกเห็üใจกัüไþใüøัว÷้วą แø่เĆา ก็แก้þัญหาโ÷ąกาĆþĆะชุĄ ให้ค�าแüะü�า หĈวงā่อก็ø้องú�าให้เþ็üøัวอą่าง ýางúีāู÷ อą่างเ÷ีąวเขาก็ไĄ่เข้าใจ หĈวงā่อýอกเĈą แþĈงสาûิøของúางวั÷ เวĈาออกÿĈ ให้ ùือว่าเþ็üของส่วüĆวĄ เอาไþแจกจ่าąกัü ไ÷้เĈą ใü÷้าüหüึ่ง เĆาไ÷้เĆีąüĆู้คü ไ÷้Āึกคü ไ÷้สĆ้างคü คือหĄาąควาĄว่า เวĈาøกก็øก ÷้วąกัü Ąี÷ีก็Ąี÷ี÷้วąกัü Ĉ�าýากก็Ĉ�าýาก ÷้วąกัü เวĈาเขาĄาú�างาü เขาø้องห่อข้าว Ąากิüเองüะ ของใคĆของĄัüก็เอาĄาแý่งกัü กาĆú�าโคĆงกาĆüี้ąั่งąืüø่อเüื่องไþไ÷้อąู่úี่ ว่า เĆาสาĄาĆùเอื้ออ�าüวąควาĄสะ÷วกให้ กัýชาวý้าüไ÷้Ąากü้อąแค่ไหü โ÷ąúางวั÷ ไĄ่เ÷ือ÷Ć้อü จøุþัจจัąúี่เĆาĄีอąู่ สิ่งแว÷Ĉ้อĄ úี่เĆาú�าไ÷้ หĈวงā่อคิ÷ว่าจะอ�าüวąควาĄ สะ÷วกให้สังคĄü่าอąู่ไ÷้ สĆ้างควาĄĄั่üใจ ให้ชาวý้าüไ÷้ว่า อą่างü้อąๆ วั÷ก็เþ็üúี่āึ่ง ไ÷้ส่วüหüึ่ง ù้าเĆาĄีควาĄāĆ้อĄ คือĄีสùาü úี่ อุþกĆö์ คü ก�าĈัง ü่าจะú�ากิจกĆĆĄอą่างüี้ โ÷ąเฉāาะใüหĈวงĆัชกาĈúี่ 9 úĆงเþ็ü øัวอą่างĄาøĈอ÷ชีวิø แø่ýางúี ไĄ่ว่าāĆะ ก็÷ี ชาวý้าüก็÷ี ąังøาĄไĄ่úัü ąังไĄ่เข้าใจ คอąแø่จะแýĄือขออą่างเ÷ีąว ú�าให้คü ขี้เกีąจแĈะĄักง่าą แø่ù้าคüĈงĄือú�างาü เอง อą่างü้อąๆ ไ÷้Ćู้þัญหา Ćู้จักวิûีแก้þัญหา วิûีช่วąøัวเอง ก็จะเห็üคุöค่าของสิ่งúี่เกิ÷ ขึ้ü ù้าคüอื่üú�าĄาให้กิüก็หĄ÷ไþ ไĄ่Ćู้จัก คุöค่า กาĆใช้จ่าąก็ไĄ่Ćู้จักþĆะหąั÷ เāีąง แค่เĆาú�าให้เห็ü สĆ้างควาĄเชื่อĄั่ü สĆ้าง ศĆัúûาให้เขาก่อü Ąัüไ÷้ใจคü āอไ÷้ใจ úุกสิ่งúุกอą่างĄาหĄ÷” People 81

พฤฒิเกิดชูชื่น กรรมการผู้ จัดการ บริษัท แดรี่โฮม จํากัด เกษตรกรที่ทําออร์ แกนิกเนี่ย ผมมอง ว ่ าเขาเป็ นเหมือนศิลปิ น ทํางานฝี มือ เป็ นนักผลิตอาหาร เหมือนเชฟมิชลิน เรียกราคาได้ ฉันใด คนทําออร์ แกนิก ควรเรียกราคาได้ บ้ างฉันนั้ น People 82

People “แดรี่โฮมเกิดจากความตั้งใจผลิตน ้ านมที่มีคุณภาพดีเราเห็นปั ญหาเยอะของเกษตรกร บานเรา้ ทังเรื่องต ้นทุนสูง้คุณภาพนา ้นมไมค่ อยดี ่ มีสารปนเปื้ อน เรารู้ เพราะทํางานในวงการ โคนมมาตลอด ถึงจุดที่ตัดสินใจลาออกจากองค์ กรเพื่อมาทําตามที่เราคิด แต่ ออกมาต้ องหา ตังค์ ใช้ ก่ อนใช่ มั้ย ก็เริมทํ ่าธุรกิจอาหารสัตว์ผมว่ าผมเป็ นคนแรกๆ ที่เอาหญ้ าสดมาตัดก้ อน ขายในเมืองไทย øอüüั้üคิ÷ว่าúี่ง่าąúี่สุ÷คือหญ้า เāĆาะเþ็üของúี่เกษøĆกĆø้องกาĆ แø่เĆิ่ĄจากควาĄไĄ่ĄีþĆะสýกาĆö์ ไĄ่สาĄาĆù ú�าให้เþ็üûุĆกิจไ÷้ เงิüúี่Ĉงก็หาąไþ แø่ไĄ่เĈิกüะ เĆาú�าø่อ เþĈี่ąüสิüค้าใหĄ่ สิüค้าøัวüั้üอาจจะąังไĄ่เþ็üúี่ø้องกาĆ ö เวĈาüั้ü ĄาเĆ็วไþหü่อą ก็เอาอาหาĆหąาýหĆือหญ้าĄาÿสĄกัýอาหาĆข้üúี่กิüแĈ้วไ÷้üĄเąอะเāื่ออ�าüวąควาĄ สะ÷วกให้เกษøĆกĆ ก็เĆิ่Ąขาąไ÷้üะ แø่þัญหาคือø้üúุüüั่üแหĈะ เขาอาจสะ÷วกขึ้ü แø่ไĄ่ไ÷้แก้þัญหาø้üúุü ÿĄเĆิ่Ąศึกษาหาแüวúางก็āýว่า ù้าจะú�า โคüĄให้ไ÷้คุöăาā÷ี ø้องเþĈี่ąüแüว กาĆÿĈิøไþเĈą จากเ÷ิĄúี่เü้üÿĈÿĈิø สูง Ąาเü้üคุöăาā แĈะควาĄสาĄาĆù ใüกาĆāึ่งāาøัวเองไ÷้ของเกษøĆกĆ üั่ü คือแüวúางออĆ์แกüิก เĆาก็ค่อąๆ āู÷ คุąกัýเกษøĆกĆ หวังว่าเขาจะเþĈี่ąü แĈ้วĄัüจะ÷ีขึ้ü แø่ú�าจĆิงๆ Ąัüąากüะ úี่เกษøĆกĆจะเþĈี่ąüจากเคąú�าเāื่อ ÿĈÿĈิøĄาú�าเāื่อคุöăาā Ąัüสวüúาง กัýแüวúางกาĆส่งเสĆิĄø่างๆ úี่เขาไ÷้ ĆัýĆู้ ก็ø้องĄี challenge ý้าง สุ÷ú้าąĄีเกษøĆกĆĆาąหüึ่ง คüหüุ่Ą ĄีควาĄกĈ้า āĆ้อĄúี่จะเþĈี่ąü เĆาก็ø้องĄีควาĄกĈ้าเหĄือüกัü ว่าù้าคุöเþĈี่ąüแĈ้วคุöเจ๊ง ÿĄĆัý ÿิ÷ชอýüะ ใüส่วüúี่คุöเจ๊ง ù้าขา÷úุüĄาเอากัýÿĄ อą่างüี้ ง่าąๆ แø่ขอเวĈา 3 เ÷ือüใüกาĆþĆัýเþĈี่ąüüะ สุ÷ú้าąเขาĆอ÷ จากเ÷ิĄ ú�าĆาąไ÷้เąอะ ก�าไĆü้อą เþ็üไþøาĄúćษฎีเĈą āอเþĈี่ąüþุ๊ý เ÷ือüแĆก Ćาąไ÷้Ĉ÷ แø่øัวø้üúุüąังของเ÷ิĄ เขาąังø้องจ่าąหüี้ เ÷ิĄอąู่ āอเ÷ือüúี่ 2 úี่ 3 หüี้เ÷ิĄหĄ÷Ĉะ Ćาąไ÷้úี่Ĉ÷ĈงýาĈาüซ์ กัýø้üúุüúี่Ĉ÷Ĉง เĆิ่Ą÷ีĈะ āอเ÷ือüúี่ 3 ก�าไĆĄา แĈ้วก�าไĆĄากกว่า เ÷ิĄúั้งๆ Ćาąไ÷้Ĉ÷Ĉง แส÷งว่าแüวúางúี่เĆาú�าùูกø้อง เāีąงแø่ว่า เกษøĆกĆส่วüใหญ่ āอเห็üüĄĈ÷วัüแĆกเขาก็ใจเสีąแĈ้ว เāĆาะ กาĆเþĈี่ąüวิûีกาĆคือกาĆเþĈี่ąüอาหาĆวัว จากซื้ออาหาĆส�าเĆ็จĆูþ ĆาคาสูงจากโĆงงาüซึ่งให้üĄเąอะจĆิง øอýโจúą์เĈą ù้าวัวกิü หญ้า üĄจะĈ÷Ĉงแü่üอü แø่üั่üไĄ่ใช่þัญหาหĆอก þัญหาอąู่úี่ ù้าú�าแĈ้วไĄ่Ąีก�าไĆคุöจะú�าú�าไĄ เĆาก็āąาąาĄāิสูจü์þัญหา üี้ĄาøĈอ÷ üี่คือúี่Ąาของแ÷Ćี่โฮĄ āอเĆาไ÷้üĄúี่คุöăาāสูง แĈ้ว เกษøĆกĆไþขาąให้กัýúี่úั่วๆ ไþ ก็ไĄ่øอýโจúą์üะ เĈąคิ÷ว่าüĄ เหĈ่าüี้เĆาควĆเอาĄาแþĆĆูþเอง üั่üคือจุ÷เĆิ่Ąø้üของโĆงงาüแ÷Ćี่ โฮĄ แĈ้วþัญหาคือúะĈึ่งú�าüĄแĈ้วจะไþขาąúี่ไหü ก็คิ÷โĄเ÷Ĉ ûุĆกิจ เกิ÷เþ็üĆ้าüแ÷Ćี่โฮĄ ÿĄกัýăĆĆąาĄาจากĂาĆ์ĄโคüĄไúąเ÷üĄาĆ์คúั้งคู่ เĆาคิ÷เหĄือüกัü āąาąาĄ เอาüĄĄาแþĆĆูþเþ็üÿĈิøăัöô์ø่างๆ เþ็ü üĄāาสเจอไĆซ์ โąเกิĆ์ø ไอศกĆีĄ ก็ใช้เคĆื่อง ûĆĆĄ÷า โฮĄเĄ÷เĈąĈ่ะคĆัý เคĆื่องþั่üไอ øิĄก็ùังไĄ้úี่คุöþั่üไอøิĄกะúิüั่üแหĈะ ใช้ แýýüั้üจĆิงๆ ใüช่วงแĆก ซึ่งก็øอýโจúą์ üะส�าหĆัýคüเĆิ่ĄûุĆกิจใหĄ่ Ć้าüแĆกĄีสาĄ โø๊ะ ไĄ่หĆูหĆา ĄีüĄ โąเกิĆ์ø ไอศกĆีĄ สเø็ก หüึ่งอą่าง ไส้กĆอก เĂĆüช์ĂĆาą÷์ แāüเค้ก กาแĂ ง่าąๆ เāĆาะเĆาøั้งใจขาąüĄ แø่úุก อą่าง เĆาคั÷สĆĆ เāื่อให้Ć้าüĄีจุ÷เ÷่ü อąาก ให้เþ็üแĈü÷์ĄาĆ์กของāื้üúี่ เāĆาะสĄัąüั้ü øĆงþากซอąไĄ่ĄีĆ้าüอะไĆเĈą เข้าไþข้าง ใüคือþ่า เþ็üไĆ่เþ็üüาหĄ÷ เĆาก็ú�าĆ้าüขึ้ü Ąา โĆงงาüก็อąู่ข้างหĈัง ค่อąๆ āัõüาเคĆือ ข่าąของเĆาไþ÷้วą จาก 1 ĂาĆ์Ą เþ็ü 2-3-4-5 ĂาĆ์Ą จากú�าใüĆูþýัญชีýุคคĈûĆĆĄ÷า เสีą ăาษีøาĄĄาøĆฐาü ก็จ÷úะเýีąüýĆิษัúเāื่อ ให้ûุĆกิจชั÷เจüขึ้ü People 83

เĆาวางแüวúางชั÷เจüว่าส่งเสĆิĄโคüĄอิüúĆีą์ āąาąาĄÿĈัก÷ัüให้úางĆัฐú�าĄาøĆฐาüþศุสัøว์ เĆาเü้üเĆื่องคุöăาā คุöăาāชีวิøของเกษøĆกĆ แĈะเข้าไþĄีส่วüĆ่วĄใüกĆะýวüกาĆøั้งแø่ þĆะĄาöþี 2556-57 úี่เĆิ่ĄĄีกาĆĆ่างกฎหĄาąเþĈี่ąüแþĈงเþ็üวิสาหกิจเāื่อสังคĄ (ส�าüักงาü ส่งเสĆิĄวิสาหกิจเāื่อสังคĄ จั÷øั้งøาĄāĆะĆาชýัญญัøิส่งเสĆิĄวิสาหกิจเāื่อสังคĄ ā.ศ. 2562 Ąี ÿĈýังคัýใช้เĄื่อวัüúี่ 23 āćษăาคĄ 2562) āอĄีกฎเกöô์ออกĄา ÿĄสĄัคĆ ก็ไ÷้ĆัýกาĆĆัýĆองให้ เþ็üกิจกาĆเāื่อสังคĄ เāĆาะงาüúี่เĆาú�าĄาโ÷ąøĈอ÷ ĄัüøĆง วัøùุþĆะสงค์ใช่ impact ใช่ แหĈ่ง úุüúี่ไ÷้Ąาก็ไĄ่ไ÷้ĆัýกาĆýĆิจาค เþ็üกาĆú�าûุĆกิจĈ้วüๆ เงิüúี่ไ÷้Ąาก็เอากĈัýไþĈงúุüหĄ÷ ไĄ่ แý่งþัüÿĈให้ÿู้ùือหุ้ü ก็เข้าเกöô์เþ็üวิสาหกิจเāื่อสังคĄúี่ไĄ่แý่งþัüÿĈก�าไĆ ไ÷้ĆัýกาĆąกเว้ü ăาษี เāĆาะเขาĄั่üใจว่าเงิüจะเอาĄาĈงúุüø่อเāื่อให้เกิ÷ÿĈø่อสังคĄ øอüแĆกúี่เĆิ่Ąú�า ไĄ่ไ÷้คิ÷ว่าจะเøิýโøขüา÷ üี้ ú�าให้Ćอ÷ก็โอเคแĈ้ว เĆาú�าûุĆกิจอื่üควýคู่ ไþ÷้วą ไĄ่งั้üÿĄก็ไĄ่ĄีอะไĆกิüüะ แø่øัว üี้เþ็üโĄเ÷ĈûุĆกิจúี่เĆาøั้งใจ เหĄือüเþ็ü งาüú÷Ĉอง สĄัąüี้เขาเĆีąกเþ็ü Sandbox เĆาขี÷วงไว้เĆาĄีงýเú่าüี้ ใส่ไþเú่าüี้ ใüþีúี่ สาĄÿĄเอาเงิüใส่เข้าไþเāื่อĈงเคĆื่องจักĆ เāĆาะùึงวัüüั้ü เคĆื่องจักĆý้าüๆ ไĄ่ไหว แĈ้ว แĈะüĄเþ็üสิüค้าซึ่งอą.ควýคุĄ เĆาไĄ่ สาĄาĆùเอาหĄ้อกĆะúะĄาขั÷แýýúั่วๆ ไþ ไ÷้ ø้องไฮąีüสูงĄาก โĆงงาüø้องออกแýý ĄีĆะýýþิ÷ชั÷เจü เĆาú�าûุĆกิจแýýĄั่üคง ช้าๆ ĄองควาĄ ąั่งąืüขององค์กĆเþ็üสเø็þๆ þีüี้จะโøąัง ไง แüวúางกาĆāัõüาąังไง ø้องĄีกาĆวิจัą ø่อąอ÷ąังไง จะเห็üว่าใüงาüของแ÷Ćี่โฮĄĄี งาüวิจัą เĆาเøิĄของใหĄ่เข้าไþใüกĆĆĄวิûี ของเĆาúุกþี โ÷ąใช้เงิüก�าไĆ ซึ่งก็ú�าให้ûุĆกิจ เøิýโøĄาเĆื่อąๆ ýางคĆั้งขา÷úุü ýางคĆั้ง ก�าไĆ ก็เþ็üเĆื่องûĆĆĄ÷า ÿĈิøăัöô์ใหĄ่ อาจไĄ่øอýโจúą์ ขึ้üห้างแĈ้วขาąไĄ่ออก ห้างเขาก็ùอ÷ เĆาไĄ่ø้องùอ÷เอง Ĉูกค้าคิ÷ ให้ เช่ü โąเกิĆ์øāĆ้อĄ÷ื่Ąúี่ĄีÿĈไĄ้หĈาąๆ øัวของเĆา Ĉูกค้าชอýโąเกิĆ์øüĄเþĆี้ąวแýý ใสๆ ของเĆาüี่ข้üคĈั่กเĈą เอาไþวางอąู่ ซักāัก สุ÷ú้าąเĆาก็ąอĄแā้ üĄúี่ขาąไĄ่ ค่อą÷ี ùอ÷ออกก็โ÷üý่üüะ เāĆาะĄีกĈุ่Ą แĂüของเขาอąู่ แø่วอĈุ่ĄไĄ่ùึงจุ÷úี่เĆาจะ ú�า ก็ąอĄโ÷ü÷่า คือûุĆกิจ เĆาú�าúุกอą่าง ไĄ่ไ÷้หĆอก People 84

People ออĆ์แกüิกเþ็üเĄกะเúĆü÷์ของโĈก เĄื่อ ก่อüเþ็üแค่แüวโü้ĄเĈ็กๆ แø่þัจจุýัü Ąัü สอ÷คĈ้องกัýแüวúางúี่โĈกø้องกาĆúุกอą่าง ไĄ่ว่าจะเþ็ü SDGs (Sustainable Development Goals) 17 ข้อของąูเอ็ü แüวúาง BCG (Bio-Circular-Green Economy), ESG (Environment-Social-Governance), Carbon Neutral, Net Zero ù้าคุöไĄ่ú�า ออĆ์แกüิก แüวúางúี่ÿĄว่าĄาúั้งหĄ÷คุö ไĄ่ĄีúางýĆĆĈุไ÷้ เāĆาะกาĆÿĈิøอาหาĆคือ แหĈ่งกาĆþĈ่อąĄĈāิษúี่เąอะúี่สุ÷ใüโĈก ĄĈāิษúางอากาศ ĄĈāิษúางü�้า þĈ่อą คาĆ์ýอüไ÷ออกไซ÷์÷้วą þĈ่อąแก๊ส÷้วą เāĆาะĄัüø้องใช้āĈังงาü ø้องใช้þุ๋ą ø้อง ใช้ąา คĆýสูøĆ อัüüี้คือสิ่งúี่กาĆเกษøĆú�า ÿĈเสีąให้กัýโĈก อą่างกางเกงąีüÿĄใส่øัว üึงสิýþี ĄัüไĄ่ø้องใช้เąอะ แø่อาหาĆ คü กิüúุกวัü วัüĈะสาĄĄื้อ øĈอ÷เวĈาøั้งแø่ เกิ÷จüøาą เāĆาะฉะüั้ü ออĆ์แกüิกøอýโจúą์ ö วัüüี้ อาจไĄ่เห็üชั÷ ÿู้ýĆิโăคหĈาąส่วüąังอ่อü ไหวเĆื่องĆาคา ø่างกัüสĈึงüึงก็เĈือกแĈ้ว แø่þัญหาของสิüค้าออĆ์แกüิกใüý้าüเĆา อาจเกิ÷จากÿู้ÿĈิøเอง÷้วąส่วüหüึ่ง หĆือÿู้ จั÷จ�าหü่าą÷้วąส่วüหüึ่ง คือเขาไþจั÷กĈุ่Ą สิüค้าøัวเองไว้เþ็üสิüค้าไฮเอü÷์ ออĆ์แกüิก ควĆจะเþ็üสิüค้าส�าหĆัýแĄส ควĆจะให้úุก คüเข้าùึงไ÷้ ù้ากาĆú�าออĆ์แกüิก เü้üĈ÷ ø้üúุü เü้üกาĆāึ่งāาøüเอง ขาąÿĈÿĈิø ใüĆาคาúี่ąุøิûĆĆĄ Ćาคาúี่ąุøิûĆĆĄไĄ่ไ÷้ หĄาąควาĄùูก แø่จะø้องไĄ่แāง úุกคüø้อง จัýø้องไ÷้ ąกøัวอą่าง ÿักคะü้า ฉี÷ąากิโĈ Ĉะ 25 ýาú คะü้าอิüúĆีą์ ù้าขาąกิโĈĈะĆ้อą เþ็üÿĄ ÿĄก็ú�าใจไĄ่ไ÷้ เāĆาะว่าอะไĆ กิü ÿักฉี÷ąา ไĄ่øาąวัüüี้ แø่ù้าซื้อÿักออĆ์แกüิก เĆาอาจจะøาąวัüāĆุ่งüี้เāĆาะหĄ÷เงิü ชีวิø เĆาไĄ่ไ÷้ซื้อแø่ÿักคะü้า ø้องซื้อหĈาąอą่าง เมื่อไหร่ ก็ตามที่เกษตรกรบอกว่ าฉันไม่ เอาแล้ ว ฉันไม่ ทําเผื่อใครละ ฉันจะทําแค่ ไว้ กินเอง ขายเฉพาะที่มีคนออเดอร์ฉันจะเอาเวลาที่เหลือไป ตีไก่ จับปลา มันจะเกิดการเปลี่ยนแปลง People 85

เคĆือข่าąเกษøĆอิüúĆีą์úี่ü้องๆ ú�ากัüเþ็ü แüวúางúี่ùูกø้อง ú�าให้ออĆ์แกüิกเþ็üแĄส ให้ไ÷้ challenge ไþเĈą คุöซื้อแĄคโคĆเú่า ไหĆ่ คุöซื้อกัýเĆาเú่าüั้ü ĄัüไĄ่ĄีเหøุÿĈจะ þฏิเสû เāĆาะเĆาขาąเú่ากัü แùĄĆสชาøิ÷ี กว่า แùĄไĄ่Ąีąาฆ่าแĄĈง อาจจะĄีĆูý้างüิ÷ หü่อą เจอหüอüý้างเĈ็กü้อą เāĆาะฉะüั้ü กาĆวางĆาคาให้เหĄาะสĄ ąุøิûĆĆĄ เþ็ü เĆื่องส�าคัญของกาĆÿĈัก÷ัüสิüค้าออĆ์แกüิก แ÷Ćี่โฮĄก็ใช้แüวúางüี้ üĄของเĆาจะขาą ùูกไĄ่ไ÷้แü่ เāĆาะĄีø้üúุü ù้าเĆาขาąùูก Ąากúั้งๆ úี่ซื้อĄาจากเกษøĆกĆแāง ก็ú�าให้ เĆาไĄ่ĄีเงิüเĈี้ąงĈูกü้อง จ่าąค่าแĆงไĄ่ไ÷้ ก็จะเจ๊ง ฉะüั้ü ø้องýาĈาüซ์øĆงüี้ เāื่อให้ ûุĆกิจไþไ÷้ ขöะเ÷ีąวกัüก็ø้องไĄ่เąอะเกิü ไþจüกĆะúั่งไĄ่สาĄาĆùขาąไ÷้ เĆาสาĄาĆù ú�าให้เกษøĆกĆอąู่ไ÷้÷้วąหĆือเþĈ่า ù้าąัง อąู่ไĄ่ไ÷้ อาจø้องþĆัýüิ÷üึง ú�าค่าให้สĄ÷ุĈ เāĆาะเกษøĆกĆúี่ú�าออĆ์แกüิกเüี่ą ÿĄĄอง ว่าเขาเþ็üเหĄือüศิĈþิü ú�างาüĀีĄือ เþ็ü üักÿĈิøอาหาĆ เหĄือüเชĂĄิชĈิüเĆีąกĆาคา ไ÷้ฉัüใ÷คüú�าออĆ์แกüิกควĆเĆีąกĆาคาไ÷้ ý้างฉัüüั้ü ĄัüไĄ่ควĆเþ็üเกษøĆกĆแĈ้วø้อง จüøĈอ÷ไþ อาชีāเกษøĆเþ็üเจ้าของþัจจัą กาĆÿĈิøúี่ส�าคัญúี่สุ÷คือÿืü÷ิü ú�าไĄคü úี่เþ็üเจ้าของþัจจัąกาĆÿĈิøúี่ส�าคัญúี่สุ÷ กĈัýจüúี่สุ÷ ú�าไĄเชüý้าüเĆากĈัýหัวกĈัý หาง อ�าüาจø่อĆองกĈัýหัวกĈัýหาง เāĆาะ คüú�ากาĆเกษøĆý้าüเĆาไĆ้อ�าüาจø่อĆอง เขาไĄ่สาĄาĆùควýคุĄอะไĆไ÷้เĈą øั้งแø่ þัจจัąกาĆÿĈิøแĈ้ว þุ๋ąก็คุĄไĄ่ไ÷้ ąาก็คุĄ ไĄ่ไ÷้ ü�้าĄัüไĄ่ø้องāู÷ùึง คุĄไĄ่ไ÷้อąู่แĈ้ว เúว÷าก็คุĄไĄ่ไ÷้ แø่สุ÷ú้าąþĈาąúาง ของ úี่เขาÿĈิøไ÷้ก็ควĆจะคุĄĆาคาไ÷้ý้าง øั้งĆาคา ไ÷้Ąั้ą ก็ไĄ่ไ÷้อีก Ćาคาเþ็üไþøาĄú้อง øĈา÷ ù้าøĈา÷ø้องกาĆเąอะก็แāง øĈา÷ ø้องกาĆü้อąก็ùูก ซึ่งÿĄว่าĆะýýแýýüี้ เกษøĆกĆø้องหาวิûีแก้ หĆือเĆาø้องหาวิûีแก้ ให้เกษøĆกĆ เāĆาะกĆะýวüกาĆÿĈิøúุกวัüüี้ āึ่งāาþัจจัąăาąüอกเąอะ ú�าให้เขาĄีø้üúุü สูง ø้องไþĆื้อ÷ูøั้งแø่กĆะýวüกาĆÿĈิø อะไĆ ควýคุĄไ÷้ไĄ่ไ÷้ อะไĆúี่เþ็üþัจจัąúี่แþĆÿัü ü�้า āĆะāิĆุö เúว÷า ùาĄว่าควýคุĄไ÷้Ąั้ą ไĄ่ไ÷้ แø่เĆาสาĄาĆùสĆ้างĆะýýไ÷้ ù้าคุö ąอĄสĈะúี่ýางส่วüเก็ýü�้า ก็ú�าให้Ąีü�้า ไĄ่ใช่ þĈูกจüเø็Ąāื้üúี่ แĈ้วก็þĈูกāืชøาĄć÷ูกาĈ ú�าให้กาĆāึ่งāาเúว÷าง่าąขึ้ü ø้üúุüก็ø�่าĈง ù้าþĈูกāืชĀืüć÷ูกาĈก็ø้องĈงúุüĄากขึ้ü þĈูกāืชāื้üùิ่üก็ง่าąหü่อąเāĆาะคุ้üเคą กัýสăาāแว÷Ĉ้อĄ þĈูกāืชø่างùิ่üก็Ĉงúุü เąอะ เĄĈ็÷āัüûุ์คุĄไĄ่ไ÷้ ก็ø้องไþควýคุĄ อą่างอื่üแúü เāื่อให้คงควาĄสาĄาĆùใü กาĆú�าûุĆกิจให้ไ÷้ อาชีāเกษøĆúุกวัüüี้คือ ûุĆกิจüะคĆัý เกษøĆกĆก็เหĄือüāวกเĆา ใช้ เงิüúุกอą่าง เĄืองวิ่งไþหาเขา กาแĂąังซื้อ เซเว่üเĈą สĄาĆ์øโĂüก็ø้องใช้ อิüเúอĆ์เü็øก็ ø้องใช้ ü�้าĄัüĆùก็ø้องเøิĄ Ćาคาเ÷ีąวกัýเĆา หĄ÷ แø่úั้งหĄ÷úั้งสิ้üเขาĄีควาĄสาĄาĆùใü กาĆหาเงิüü้อą ù้าสาĄาĆùเþĈี่ąüøĆงüี้ไ÷้ เขาก็จะ÷ีขึ้ü ใüควาĄหĄาąของเกษøĆกĆý้าüเĆา คือ ÿู้ÿĈิøþัจจัąøั้งø้ü ไĄ่ใช่ÿู้แþĆĆูþ ไĄ่ใช่ÿู้ จั÷จ�าหü่าą ไĄ่ใช่ÿู้ค้าþĈีก เāĆาะฉะüั้ü þัจจัąของก�าไĆ ĄูĈค่าจะเāิ่ĄøาĄขั้üýัüไ÷ úี่ขึ้üĄา ąกøัวอą่าง þĈูกข้าว ù้าขาąข้าว เþĈือก คุöąังอąู่ข้างĈ่าง ù้าขาąข้าวสาĆ คุöขึ้üĄา 1 ขั้ü แø่ù้าขาąข้าวùุง ขั้üúี่ 2 Ĉะ ù้าข้าวùุงคุöĄีแýĆü÷์ ýัüไ÷ขั้üúี่ 3 แĈ้วĄี Ć้าüจ�าหü่าąเอง ขั้üúี่ 4 ù้าอąากไþขั้üúี่ 5 คุöø้องเอาข้าวĄาแþĆĆูþ เþ็üเคĆื่องส�าอาง เþ็üąา ýัüไ÷ขั้üúี่ 6 úี่ 7 ไþเĆื่อąๆ ไĄ่Ąีúี่ สิ้üสุ÷ เāีąงแø่เĆาคงไĄ่คา÷หวังเกษøĆกĆ Ąาùึงขั้üú�าเคĆื่องส�าอาง เāĆาะø้องใช้ องค์ควาĄĆู้แĈะเงิüúุüอีกเąอะ แø่ว่าขั้üúี่ ú�าเþ็üข้าวสาĆขาą แýĆü÷์ข้าวùุงขาąไ÷้ คุöก็หĈุ÷จากúี่ĆัฐþĆะกัüĆาคาเกวีąüĈะ หĄื่üห้า Ąาขาąเþ็üเกวีąüĈะแสü แĈ้ว ù้าคüซื้อเชื่อĄั่üว่าข้าวąี่ห้อüี้กิüแĈ้วอĆ่อą เขาจะกĈัýĄาซื้อ แýĆü÷์üี้ก็จะอąู่ไ÷้ People 86

People ÿĄĄองว่า กาĆú�าออĆ์แกüิกเþ็üúางออก เāĆาะเþ็üกาĆāัõüาคุöăาāของสิüค้า ซึ่งไ÷้þĆะโąชü์ 3 อą่างüะ หüึ่ง Ćสชาøิ ของอาหาĆ ÿĈิøÿĈของเĆา÷ีขึ้ü ข้าวออĆ์แกüิกอĆ่อą üĄออĆ์แกüิกอĆ่อą สอง ù้าú�าùูกø้อง ø้üúุüúี่ĂาĆ์ĄĈ÷ แø่คุöø้อง เþ็üเกษøĆกĆเø็ĄเวĈาüะ ø้องúุ่Ąเúú�างาüเø็Ąúี่ แĈ้วÿĈøอýแúüจะไ÷้ สาĄ สิ่งแว÷Ĉ้อĄใüüิเวศของคุöจะ÷ีขึ้ü ąั่งąืüขึ้ü ใüĆะąะąาวĄัüจะøอýแúüคุöเอง ú�าให้คุöú�างาüง่าąขึ้ü þุ๋ąก็ø้องไĄ่ใส่แĈ้ว เāĆาะ÷ิü÷ีแĈ้ว ĄีûาøุอาหาĆแĈ้ว ฐาüĆาąไ÷้ จะขąัýขึ้ü ù้าวั÷จากก�าไĆúี่เหĈือหü้าĂาĆ์ĄเวĈาขาąÿĈÿĈิø คุöจะĄีเงิüเหĈือเąอะขึ้ü แĄ้ว่าขาąü้อąĈงก็øาĄ เāĆาะø้üúุü คุöø�่า จĆิงๆ ý้าüเĆาÿĈิøอาหาĆไ÷้เąอะเกิüไþ เĆาเü้üþĆิĄาö ขาąไ÷้ùูก ไĄ่เü้üคุöăาā เāĆาะข้าวเĆาÿĈิøไ÷้เกิüกิüøั้ง เąอะ แø่คüþĈูกข้าวจü เĄื่อไหĆ่ก็øาĄúี่เกษøĆกĆýอกว่าฉัüไĄ่เอาแĈ้ว ฉัüไĄ่ú�าเÿื่อใคĆĈะ ฉัüจะú�ากิü แĈ้วขาąใüเคĆือข่าą ú้องùิ่ü ขาąเฉāาะúี่Ąีคüออเ÷อĆ์ ฉัüเอาเวĈาúี่เหĈือไþøีไก่จัýþĈา Ąัüจะเกิ÷กาĆเþĈี่ąüแþĈง เāĆาะข้าวúี่ÿĈิøĄา จะเþ็ü ข้าวคุöăาāสูง เāĆาะเþ็üข้าวúี่เขากิü ไĄ่เþ็üข้าวúี่เขาþĈูกขาą กĆะýวüกาĆเĆีąüĆู้เหĈ่าüี้ เĆาø้องกาĆกาĆ ขัýเคĈื่อüให้ùึงĆะ÷ัýúี่เþ็ü Critical Mass ĄัüจะāĈิกไ÷้ øอüüี้คือช่วงกาĆเข็üคĆกขึ้ü ăูเขา āอขึ้üไþùึงąอ÷ เ÷ี๋ąวĄัüไหĈĈงเอง ฉะüั้üก็เþ็üหü้าúี่ของคüúี่ú�างาüแýýüี้úี่ จะø้องอ÷úü เĀ้าĆอ ไĄ่ą่อú้อúี่จะÿĈัก÷ัüø่อ ไþ แĈ้วจะเห็üÿĈใüúี่สุ÷ แĈะกาĆขัýเคĈื่อü ø้องú�าใüหĈาąๆ Ąิøิ อą่างกาĆ÷�าĆงชีวิøของ เĆาĄีĄิøิเĆื่องอาหาĆ ĄิøิเĆื่องกาĆใช้úĆัāąากĆ กาĆแø่งøัว กาĆใช้Ćù กาĆú่องเúี่ąว Ąิøิø่างๆ เหĈ่าüี้สาĄาĆùú�าให้สอ÷คĈ้องกัüไ÷้ อą่าง คüกĆุงเúāฯ úี่สาĄาĆùอąู่ใüจุ÷úี่ใช้จักĆąาü ไ÷้ ù้าเĄืองāัõüาให้ĄีúางจักĆąาüĄา ĆองĆัý เĄื่อคüเĆิ่Ąขี่จักĆąาüไþú�างาü เขาจะ เĆิ่Ąคิ÷ùึงเĆื่องอื่üø่อไþ จะĄา÷ูเĆื่องอาหาĆ เขาø้องกิüอาหาĆúี่÷ีขึ้üüะ หĆือคüúี่กิü อาหาĆออĆ์แกüิกแĈ้ว เขาจะĄองø่อไþว่าเขา จะú�าąังไงø่อไ÷้ เĄื่อคüĄีจุ÷เĆิ่Ą Ąีýัüไ÷ให้ก้าว เขาจะĄอง ก้าวø่อไþúี่ส่งเสĆิĄกัü แĈ้วเĆาø้องสĆ้าง ÷ีĄาü÷์ ÿู้ýĆิโăคø้องเĆีąกĆ้อง สĄĄøิเĆา อąากกิüข้าวออĆ์แกüิก เ÷ิüไþห้าง ไĄ่Ąีขาą คุöø้องýอกห้าง ąิ่งù้าคุöĆะýุąี่ห้อ ąิ่งง่าą เอาข้าวหอĄĄะĈิสุĆิüúĆ์ ข้าวเĈ็ýüกāัúĈุง Ąาขาąüะ ÿĄก็ใช้วิûีüี้ กัýห้าง กัýĈูกค้า ห้างไหüไĄ่ĄีüĄแ÷Ćี่โฮĄ ÿĄýอกĈูกค้า คุö ก็เ÷ิüไþหาÿู้จั÷กาĆสาขา เอาüĄแ÷Ćี่โฮĄ Ąาวางหü่อą เĄื่อĄีĈูกค้าเĆีąกĆ้อง ห้างก็เĆิ่Ą เอาĄาวาง เĄื่อไหĆ่ก็øาĄúี่ÿู้ýĆิโăคüิ่งเฉą ไĄ่เþ็ü Active Consumer Ąัüก็แĈ้วแø่เขา จะü�าเสüอ ไĄ่Ąี เ÷ิüกĈัý ไĄ่ซื้ออą่างอื่ü เขาø้องคิ÷แĈ้ว” ตอนแรกที่เริ่ มทํา ไม่ ได้ คิดว่ าจะเติบโตขนาดนี้ ทําให้ รอดก็โอเคแล้ ว เราทําธุรกิจอื่นควบคู่ ไปด้ วย ไม่ งันผมก็ไม ้ ่ มีอะไรกินนะ แต่ ตัวนี้เป็ นโมเดลธุรกิจ ที่เราตั้ งใจ เหมือนเป็ นงานทดลอง สมัยนี้เขาเรียกเป็ น Sandbox People 87

ตอนนี้ผมมีหน้ าที่หาหญ้ าสด ลูกน ้ องรีด ทําด ้ วยกัน โตไปด้ วยกัน ลูกพี่รวย เอ็งก็รวย พี่ซื้อรถกระบะใหม่ เอ็งก็ต้ องมี เจริญ อินรุ่ งเรือง เกษตรกรโคนมอินทรีย์ฟาร์ มเจริญ People 88

People “ผมคนปากช่ อง โตที่นครปฐม ผูกพันกับวัวตั้งแต่ เด็ก มีตาที่เลี้ยงวัวนม ผมก็ได้ เดินเลี้ยงตามทุ่ ง พ่ อทํางานราชการ อยู่ กรมประชาสงเคราะห์ พอเรียน จบปริญญาตรีราชภัฏ พ่ ออยากให้ เป็ นตํารวจ ทหาร ผมอยากอิสระ ไม่ อยากเป็ น ลูกน้ อง แต่ ก็ไปลองทํางานอยู่ 3 เดือน คิดว่ าเงินเดือนน้ อย กลับบ้ านมาตั้งหลัก ทําในที่ของเราเองดีกว่ า ÿĄú�าĂาĆ์ĄโคüĄøั้งแø่þี 2546 เĆิ่Ąø้üจากศูüą์เĈą ศึกษา ÷ูĂาĆ์Ąúี่þĆะสýควาĄส�าเĆ็จ จüคิ÷ว่าĄีควาĄ Ćู้āอ ก็กู้เงิüซื้อวัวĄาเĈี้ąง 2 øัว สĄัą 20 þีúี่แĈ้ว วัว üĄแāงüะ øัวüึง 45,000-48,000 ýาú เĆาเĈือกซื้อ วัวสาวú้อง อาąุþĆะĄาö 2 þี เāĆาะĄัüĄีĈูก ไĄ่ø้อง กĈัวโ÷üหĈอก ù้าไþซื้อวัวúี่เคąĆี÷ĄาแĈ้ว เขาýอก ว่า÷ี แø่Ąาอąู่กัýเĆาไĄ่÷ี เขาýอกว่าú้องĄัüอาจจะ ไĄ่ú้องก็ไ÷้ แø่ù้าวัวสาวú้องĄัüขึ้üอąู่กัýเĆา÷ูแĈว่า จะ÷ีไĄ่÷ี ĄาþĆัýให้คุ้üเคąกัýเĆา เāĆาะวัวเขาĆู้เĆื่อง คุąกัüĆู้เĆื่อง Ąัüแค่āู÷ไĄ่ไ÷้ ù้าคุöไĄ่เคąเĈี้ąงเขา ไĄ่เคąให้เขากิü ไĄ่เคąสัĄÿัส เขาไĄ่เอา÷้วą กาĆú�าĂาĆ์ĄโคüĄ หĈักๆ อąู่úี่ใจก่อü ชอý Ąั้ą เอาจĆิงĄั้ą ù้าอąากเĈี้ąงวัว āĆุ่งüี้ไþซื้อ เĈี้ąงไ÷้กี่วัü เāĆาะวัวไĄ่ไ÷้เĈี้ąงแค่เ÷ือü สองเ÷ือüโø ใช้เวĈาอąู่÷้วąกัüเþ็üþี ø้อง ùาĄøัวเĆาก่อüว่าจะสาĄาĆùอąู่กัýเขาไ÷้ Ąั้ą ĄัüไĄ่ใช่เĈี้ąงแĈ้วไ÷้อą่างเ÷ีąว þัญหา ก็เąอะคĆัý úั้งโĆค ù้าเĆาชอý จะเกิ÷อะไĆ ขึ้ü ก็อąู่กัýĄัüไ÷้ สู้กัýĄัü÷้วąกัü 20 þีอąู่ กัýวัวøĆงüี้ ÿĄเองก็เĆิ่ĄจากเĈี้ąงวัวþกøิ จุ÷ เþĈี่ąüคือวิกćøิวัวüĄ อาหาĆแāง úีüี้ไ÷้ąิü ชื่อแ÷Ćี่โฮĄüาüแĈ้ว ก็ĄีควาĄคิ÷อąากú�า üĄอิüúĆีą์ เāื่อüแüะü�าให้ไþหาคุöāćõิ (āćõิ เกิ÷ชูชื่ü ýĆิษัú แ÷Ćี่โฮĄ จ�ากั÷) ก็ไ÷้ เข้าไþเĆีąüĆู้ ศึกษาว่าเขาเĈี้ąงแýýไหü ąัง ไง แĈ้วก็āาเขาĄา÷ูĂาĆ์Ą ว่าอą่างเĆาāอ ú�าไ÷้Ąั้ą úางแ÷Ćี่โฮĄก็ĄาไĈ่øĆวจเþ็üเ÷ือü เหĄือüกัüüะ øĆวจวัวĈะเอีą÷úุกøัวเĈą øัวüี้ø้องคั÷ออก øัวüี้เอาไว้ ÷ูวิûีกาĆเĈี้ąงว่า คุöเĈี้ąงแýýไหü People 89

ĄาเĈี้ąงวัวüĄอิüúĆีą์ø้องเþĈี่ąüúุกอą่าง āĈิกหü้าĄือเþ็üหĈังĄือเĈą เþĈี่ąüøัวเĆา÷้วą ú�าแýý เก่าไĄ่ไ÷้แĈ้ว øัววัวเĆาø้อง÷ี คุöăาāø้องไ÷้ สังเกø÷ู วัวÿĄเąอะแąะ ÿĄไĄ่ĄีĂาง เĈี้ąงหญ้า ส÷ วัวเĆาø้องไĄ่ขังคอก เ÷ิĄเĆาเĈี้ąงแýýąืüโĆง þĈ่อąเ÷ิüแค่ใüคอกเขา แø่úุกวัüüี้ Ćี÷üĄเสĆ็จ ก็Ąีúี่ข้างหĈัง þĈ่อąให้เ÷ิüคĈาąเคĆีą÷ เĈ็Ąหญ้า üอüøาĄĆ่ĄไĄ้ แ÷Ćี่โฮĄเþ็üýĆิษัúúี่øĆวจเข้Ą เĆื่องคุöăาā ÿĄąอĄĆัý ÿĄเคąส่งศูüą์úั่วไþĄาก่อü ÿĄĆู้ ใคĆýอกแ÷Ćี่โฮĄเข้าไþใคĆๆ ก็อąู่ไ÷้ ĈองคĆัý เ÷ี๋ąวก็Ćู้ เห็üออกกัüเø็ĄเĈą เขาĄีü�้าąาøĆวจคุöăาāเāื่อจัýควาĄÿิ÷þกøิúุกอą่าง ของü�้าüĄ เข้าแĈ็ýøĆวจ Ćู้เĈąว่าüĄไĄ่ไ÷้คุöăาā วัวเคĆีą÷ วัวไĄ่ไ÷้เ÷ิüเĈ่ü Ąัüส่งùึงü�้าüĄ กาĆเþĈี่ąüคือเþĈี่ąüอาหาĆ ø้องเþĈี่ąüøอü เþ็üวัว÷Ćาą คือวัวúี่เคąĆี÷üĄแĈ้ว āักú้อง 3 เ÷ือü ù้าเþĈี่ąüøอüúี่เĆาĆี÷อąู่ üĄห÷หĄ÷ เĈą แĈ้วąากúี่จะกĈัýĄา คือวัวù้าเĆาเคą ให้กิüแýýüั้ü ก็ให้Ąัüกิüแýýüั้ü üĄจะไ÷้ þกøิ ù้าอาหาĆเþĈี่ąü ĄัüĄีเวĈาþĆัýøัวคĆึ่ง เ÷ือüหĆือเ÷ือüüึง ąังส่งüĄไ÷้þกøิ เāีąงแø่ üĄĈ÷Ĉง ø้องĆัýให้ไ÷้ คือเ÷ือüแĆกþĆิĄาö Ĉ÷ĈงคĆึ่งüึงเĈą เ÷ือü 2 เĆิ่Ąขึ้ü เ÷ือüúี่ 3 อąู่ไ÷้Ĉะ คุöāćõิýอกù้าเÿื่อเĆาú�าไĄ่ ไ÷้เขาจะช่วą úุกวัüüี้เขาก็ช่วą ไĄ่เคąúิ้ง แø่เĆาāąาąาĄสĆ้างของเĆา ไĄ่ให้เþ็üăาĆะ เขา ĆะąะเวĈา 3 เ÷ือüเþĈี่ąüไ÷้แĈ้วüะ แø่คุöø้องýĆิหาĆจั÷กาĆøัวคุöเองให้ไ÷้ ไĄ่ใช่เอาเงิüไþใช้úางอื่ü แø่ไĄ่Ąา÷ูĆาąĆัý úี่คุöú�าอาชีāüี้ อą่าเอาĄาĆวĄกัü ø้องแąก ให้ออก แĈะอąู่úี่øัวเĆา÷้วą ø้องจĆิงจัง ไĄ่ใช่ อąากเþ็üแø่ไĄ่ĈงĄือú�า Ąัüก็เþ็üไþไĄ่ไ÷้ øอüüั้üÿĄú�าเองกัýĄือ øั÷หญ้าเอง Ćี÷ üĄเอง ไĄ่ไ÷้จ้างĈูกü้อง ù้าคุöไþüั่งสั่งให้ Ĉูกü้องú�าĄัüก็ขา÷úุüอąู่üั่üแหĈะคĆัý People 90

People ü�้าüĄส่วüหüึ่งúี่ÿĄส่งแ÷Ćี่โฮĄเþ็üüĄเý÷ไúĄ์ úี่คุöāćõิไþจ÷Ĉิขสิúûิ์üะ (Bed Time Milk Ąาจากงาüวิจัąúี่แ÷Ćี่โฮĄĆ่วĄกัýĄหาวิúąาĈัąเúคโüโĈąี สุĆüาĆี โ÷ąกาĆสüัýสüุüจากสวúช. āัõüาจüไ÷้üĄúี่อุ÷Ą÷้วąเĄĈาโúüิüจากûĆĆĄชาøิสูง ช่วąให้üอüหĈัýสüิúแĈะāักÿ่อüไ÷้เāีąงāอ) เþ็üüĄ กĈางคืü üĄúี่ไĄ่โ÷üแสงแ÷÷ Ćี÷เสĆ็จวิ่งเข้าโĆงงาüเĈąก่อüāĆะอาúิøą์ขึ้ü เāĆาะฉะüั้ü กิจวัøĆþĆะจ�าวัüúี่üี่คือ øื่üøี 3 ĄาĆี÷üĄ ช่วงĈูกü้องĄาĆี÷ ÿĄก็øื่üøี 4-5 Ĉงไþ÷ูúุกวัü ù้าĈูกü้องไĄ่อąู่ ÿĄกัýแĂüÿĄüี่แหĈะ øื่üĄาĆี÷ ข้อøกĈงคือĆùจอ÷หü้าเĆาøี 5 Ĉ้อหĄุüออก ช่วงเวĈาแค่ไĄ่เกิü 3-5 üาúี ไĄ่ไ÷้คุąกัüหĆอก üĄของเĆาĆี÷เข้าýĆิษัúเอาไþÿĈิøก่อü แĈ้วĆี÷Ąื้อเą็üอีกĄื้อ øอüý่าąสองโĄงคĆึ่ง เþ็üüĄþกøิ เวĈาĄาĆัý øĆวจüĄก่อü เก็ýใส่ ขว÷เĈ็ก เúสø์หĈอ÷แก้ว øĆวจเช้า øĆวจเą็ü ใคĆโ÷üแýýüี้úุกวัü ĄาĈองกัü÷ู ÿĄĈองĄาแĈ้ว 10 þี คüúี่อąู่ไĄ่ไ÷้คือเขาเจอแýýüี้úุกวัüๆ ก็ùอ÷ใจ ควาĄแøกø่างของüĄแø่ĈะýĆิษัúอąู่úี่ กาĆýĆิหาĆจั÷กาĆĂาĆ์Ą กาĆคั÷แĄ่วัว คั÷เĈือกü�้าüĄวัว เĆาอąู่กัýวัว ûĆĆĄชาøิ จะĆู้ว่าøัวไหüเø้าüĄอักเสý øัวไหüจัýĄัü ÷Ćาą แĄ่วัวให้üĄเþ็üþี üĄจะ÷้อąĈงเĆื่อąๆ ø้องùึงเวĈาāัก ĆอกĈัýĄาใหĄ่ ù้าüĄúั่วไþ ก็Ćี÷กัüจüüĄĄัüหĄ÷ เüื้อüĄĄัüø่างกัü øอüüี้ÿĄĄีหü้าúี่หาหญ้าส÷ Ĉูกü้องĆี÷ ÿĄ เúĆüĈูกü้องเþ๊ะเĈą ไĄ่ให้หĈุ÷ ÿĄให้ใจĈูก ü้องก่อü ú�า÷้วąกัü โøไþ÷้วąกัü Ĉูกāี่Ćวą เอ็งก็Ćวą āี่ซื้อĆùกĆะýะใหĄ่ เอ็งก็ø้องĄี แĈ้ว ÿĄไĄ่ไ÷้คิ÷ว่าจะø้องĄีüĄเþ็üøัüๆ คิ÷แค่ ว่าเú่าüี้ ûุĆกิจอąู่ไ÷้ คิ÷อą่างอื่üø่อว่าเĆา จะú�าอะไĆ จากú�าüĄ úุกวัüüี้ ÿĄú�าขี้วัวชั่งกิโĈขาą Ąีøัวøü คüāู÷ùึง ขี้วัวø้องĄาเอาúี่üี่ ใส่แĈ้ว งาĄ เāĆาะเĆาþĆุงขี้วัว ú�าĄา 3-4 þี เĄื่อก่อü ก็ไหĈúิ้ง þĈ่อąไþøาĄú้องไĆ่ øักĄาใส่แþĈง คือไĄ่ไ÷้คิ÷ว่าø้องĄาสĆ้างĄูĈค่า ขี้ąังú�า เงิüไ÷้ ไĄ่āอขาą÷้วą ÿĄไĄ่ไ÷้คิ÷ไ÷้เอง ไþ ÷ูคüอื่ü เอา÷็อกเøอĆ์หĈาąๆ คüĄาĆวĄไว้ úี่ÿĄ เĄื่อก่อüหĄักขี้วัว เศษหญ้าเหĈือเþ็ü กองๆ ก็คิ÷ไþเĆื่อąว่าเอาอะไĆĄาą่อąĄัü ú�า จüĆู้ว่าไĄ่ĄีอะไĆą่อąไ÷้ไวüอกจากûĆĆĄชาøิ ให้Ąัüú�างาüกัüเอง อะไĆúี่เþ็üอาหาĆĄัüก็ เอาให้Ąัüกิü øัว÷ีกิüøัวไĄ่÷ี øัวไĄ่÷ีกิüøัว÷ี แĈ้วสĆุþúี่ÿĈแĈ็ýคĆัý ส่งøĆวจจะĆู้เĈąว่า เþ็üąังไง ขา÷อะไĆ ø้องเøิĄอะไĆ üĄเüี่ą ขüา÷เ÷็กกิüąังโø คüแก่กิüก็อ้วü หĄักüĄ เĈąúีüี้ ÿĄùึงไĄ่ซีเĆีąสไง üĄúี่ไĄ่สาĄาĆù ส่งýĆิษัúไ÷้ ÿĄไĄ่กĈัว ÿĄเúใส่ùังเĈą แĈ้ว þ้าÿĄú�าองุ่ü úีüี้องุ่üเสีąเąอะ ĈูกไĄ่สวą ÿĄไþขüĄาเþ็üหัวเชื้อใüกาĆหĄักเāĆาะองุ่ü ĄีควาĄเþĆี้ąวใüøัว เอาจุĈิüúĆีą์ใüÿĈไĄ้ไþ กิüüĄเāื่อไĄ่ให้ĄัüเหĄ็ü ÿĈĈัāû์ก็ไ÷้Ąาเþ็ü ขี้วัว ชั่งกิโĈขาą กิโĈĈะ 2 ýาú อüาคøúี่ÿĄคิ÷ไว้ ąังไĄ่ไ÷้คุąกัýแĂü หĆอก ÿĄอąากú�าúัวĆ์Ćี÷üĄเý÷ไúĄ์ ให้คü Ąาเúี่ąว ÷ูÿĄĆี÷üĄøอüøี 3 ใคĆอąากøื่ü Ąา÷ู คüกĆุงเúāฯ ชอýอąู่แĈ้ว เĆาú�าจĆิง ไĄ่ไ÷้โกหกใคĆ Ćี÷เสĆ็จก็Ąาø้Ą÷ื่Ąกัü Ąา เýĆกĂาสø์ แø่เĆาจะไĄ่ú�าúี่āัก ýĆิเวöüี้ ใüหĄู่ý้าüÿĄĄีĆีสอĆ์øเąอะเĈą คüกĆุงเúāฯ Ąาเąอะอąู่แĈ้ว üี่Ćอให้ขี้วัวอąู่øัวก่อü อąู่ øัวคือไĄ่เþ็üหüี้เĆื่องüี้ วัวüĄไĄ่เþ็üหüี้แĈ้ว ù้าเÿื่อคิ÷ ช่วงüี้วัวüĄùูก เĈี้ąง÷ีกว่า จýคĆัý เหĄือüøอüüี้วัวüĄùูก เขาเĈิกเĈี้ąงกัüเąอะ เāĆาะอาหาĆแāง ø้üúุüสูง วัøùุ÷ิý อาหาĆ ก็þĈ่อąเขา แø่เĆาú�าไĄ่เหĄือüคüอื่ü ไĄ่ú�าøาĄกĆะแส” People 91

“โรงเรียนบ้ านท่ าช้ าง เป็ นการจัดการศึกษาขยายโอกาสคือมีตั้งแต่ อนุบาลจนถึงม.3 ปั จจุบันนักเรียน 1,040 คน ข้ าราชการครูและบุคลากรทั้งหมด 51 คน ถือเป็ นโรงเรียนขนาด ใหญ่ ของสํานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานครราชสีมาเขต 4 นโยบายโรงเรียนคือ นํานโยบายของกระทรวงศึกษาธิการพร้ อมทั้งจุดเน้ นของสพฐ. (สํานักงานคณะกรรมการ การศึกษาขั้นพื้นฐาน) สู่ การปฏิบัติที่เป็ นรูปธรรมชัดเจน เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้ ดียิ่ ง ขึ้น ไม่ ว่ าจะเป็ นเรื่องความปลอดภัย ทุกมิติของนักเรียน ของโรงเรียน ลดความเสี่ยงลงให้ ได้ มากที่สุด ในเรื่องของโอกาสทางการศึกษา เพิ่มโอกาสทางการศึกษาให้ กับนักเรียน ได้ เข้ าถึง การศึกษาอย่ างทั่วถึงและมีความเสมอภาคกัน ในเรื่องของประสิทธิภาพ การบริหารจัดการ เพื่อพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้ ดียิ่ งขึ้น สุดท้ ายเรื่องคุณภาพของการศึกษา คือผลลัพธ์ ของ ผู้ เรียน จุ÷เĆิ่Ąเข้าĆ่วĄโคĆงกาĆอาหาĆกĈางวัüกัýเคĆือข่าąเกษøĆ อิüúĆีą์เขาใหญ่ āาโüĆาĄ่า ĂาĆ์Ą ø้องąกเคĆ÷ิøให้āี่ สĄชาą (สĄชาą กาญจüāงษ์āĆ) ú่าüอąู่øิ÷กัüกัýý้าüÿĄ ú่าüเþ็üเāื่อüกัýคุöโอ๋แĈะคุöแอü (þĆเĄศวĆ์ - แอüüา สิúûิวงศ์ เจ้าของเขาใหญ่ āาโüĆาĄ่า ĂาĆ์Ą) เþ็üÿู้ใหญ่úี่ เĄøøาĄาก อąากให้เ÷็กĆัýþĆะúาüอาหาĆþĈอ÷ăัą คือøัว ú่าüกิüก่อü แĈ้วก็แüะü�าÿĄ ú่าüก็เþ็üÿู้อุþùัĄă์โĆงเĆีąü øั้งแø่สĄัąÿĄอąู่โĆงเĆีąüý้าüหüองอีเหĈอ อ�าเăอþากช่อง ą้าąĄาอąู่โĆงเĆีąüý้าüüา-þĆะสิúûิ์วิúąาคาĆ อ�าเăอ þากช่อง ก็ĄีกาĆใช้ýĆิกาĆไข่ไก่อิüúĆีą์ āืชÿักอิüúĆีą์ úีüี้Ąา ÷ูเĆื่องของอาหาĆúี่เ÷็กๆ ĆัýþĆะúาüúุกวัü เþ็üอาหาĆúี่Ąี สาĆเคĄี คือÿĄเข้าใจเกษøĆกĆüะ ว่าเขาĄีควาĄจ�าเþ็üø้อง ใช้ ù้าไĄ่ใช้ก็ĄีศัøĆูāืช ไĄ่สาĄาĆùเอาĄาขาąไ÷้ þĆะกอý กัýù้าเþ็üอาหาĆอิüúĆีą์ Ćาคาสูง เĆาก็เข้าไĄ่ùึง งýของ ĆัฐýาĈúี่จั÷สĆĆอาหาĆกĈางวัüให้ øอüüั้üหัวĈะ 20 ýาú øอüüี้þĆัýเþ็üหัวĈะ 22 ýาú øาĄขüา÷ของโĆงเĆีąü ø้อง Ąีข้าว Ąีกัýข้าว คĆýøาĄหĈักโăชüากาĆ ù้าจะกิüāืชÿัก อิüúĆีą์ ก็เข้าไĄ่ùึงแü่üอü āี่สĄชาąก็เข้าĄา÷ูแĈส่วüø่าง ให้ āอÿĄไ÷้โอกาสĄาĆัýø�าแหü่งÿู้อ�าüวąกาĆโĆงเĆีąü ý้าüú่าช้างวัüúี่ 25 กĆกฎาคĄ 2565 ก็เอาโคĆงกาĆฯ Ąา ÷้วą เāĆาะเþ็üสิ่งúี่÷ี เĄื่อเ÷็กĆัýþĆะúาüอาหาĆอิüúĆีą์ กาĆไ÷้ĆัýสาĆเคĄีใüĆ่างกาąĈ÷Ĉง อüาคøก็ĄีควาĄเสี่ąง úี่จะเกิ÷โĆคü้อą คือù้าเĆากิüúุกวัü ก็สะสĄไþเĆื่อąๆ ซึ่ง þĈาąúางส่งÿĈแü่üอü แø่ ö วัüüี้ เĆาเĆิ่Ąจากจุ÷เĈ็กๆ úี่ สาĄาĆùจั÷ให้เขาไ÷้ เĆิ่Ąจากกิüไข่อิüúĆีą์ ใüงýþĆะĄาö úี่เĆาĄี ÿักไĆ้สาĆเคĄี ก็เĆิ่Ąเอาเข้าĄา กิüให้เþ็üกิจวัøĆก่อü ú�าให้เ÷็กĄีควาĄþĈอ÷ăัą ซึ่งøĆงกัýüโąýาąของสāฐ.ข้อ แĆกคือควาĄþĈอ÷ăัą People 92

People วรเศรษฐ์อรรถรวีวัฒน์ ผู้ อํานวยการโรงเรียนบ้ านท่ าช้ าง วรเศรษฐ์อรรถรวีวัฒน์ ผู้ อํานวยการโรงเรียนบ้ านท่ าช้ าง ผมเชื่อว่ าทั่ วประเทศนะ คุณครูอยากทําอาหารปลอดภัยให้ เด็กอยู่ แล้ วล่ ะ เพียงแต่ ว่ าเขาเข้ าไม่ ถึงอาหารปลอดภัย ตามสภาพแวดล้ อมและราคา คือต้ องมีผู้ อุปถัมภ์ ครับ People 93

÷้วąควาĄúี่โĆงเĆีąüý้าüú่าช้างĄีขüา÷ ใหญ่ üักเĆีąüเþ็üāัüคü เĆาสาĄาĆùเ÷ิü โคĆงกาĆฯ ของเĆาเองไ÷้อą่างø่อเüื่อง เāื่อให้ üักเĆีąüซึ่งเþ็üĈูกๆ ของเĆาไ÷้ĆัýþĆะúาü อาหาĆúี่þĈอ÷ăัą āี่สĄชาąก็ไþ÷ูแĈโĆงเĆีąü เĈ็กๆ úี่ขา÷โอกาสใüส่วüüั้ü คือù้าโĆงเĆีąü úี่Ąีเ÷็กเąอะ ก็ùัวเฉĈี่ąกัüไ÷้ โĆงเĆีąüúี่Ąี เ÷็กĆ้อąกว่าคü ไหüจะซื้ออาหาĆ จ้างแĄ่ คĆัว ก็สาĄĆ้อąแĈ้ว งýหĄ÷ไþกัýเĆื่องāวก üี้ โคĆงกาĆอาหาĆกĈางวัüüักเĆีąü ÿĄเข้าใจ ว่า หüึ่ง กĆะúĆวงเĆาĄีĈูกเąอะ ÷ูแĈกว่าสาĄ หĄื่üโĆงเĆีąüúั่วþĆะเúศ เāĆาะฉะüั้ü งý þĆะĄาöเąอะĄากใüแø่Ĉะวัü สอง กาĆเข้า ùึงÿĈÿĈิø ซึ่งก็เþ็üอีกหüึ่งควาĄโชค÷ี คือ üอกจากไ÷้เจอāี่สĄชาąแĈ้ว โĆงเĆีąüý้าü ú่าช้างอąู่ใกĈ้เขาใหญ่ āาโüĆาĄ่าฯ ซึ่งเขา ĄีเคĆือข่าąเกษøĆอิüúĆีą์ สาĄาĆùÿĈิøแĈะ þ้อüให้สùาüþĆะกอýกาĆใüĈะแวกอ�าเăอ þากช่องไ÷้ āอÿĈÿĈิøúางกาĆเกษøĆ อิüúĆีą์ĆองĆัýไ÷้ เĆาเข้าùึง ก็øอýสüอง กาĆใช้ÿĈิøăัöô์ของเขาไ÷้ ÿĄเชื่อว่าúั่ว þĆะเúศüะ คุöคĆูอąากú�าอาหาĆþĈอ÷ăัą ให้เ÷็กอąู่แĈ้วĈ่ะ เāีąงแø่ว่าเขาเข้าไĄ่ùึง อาหาĆþĈอ÷ăัąøาĄสăาāแว÷Ĉ้อĄแĈะ Ćาคา คือø้องĄีÿู้อุþùัĄă์คĆัý เāĆาะอาหาĆ þĈอ÷ăัąĆาคาüึง อาหาĆøาĄøĈา÷ส÷อีก Ćาคา ÿักýางชüิ÷ อą่างคะü้า Ćาคาแāงเú่า øัวเĈą ซึ่งคุöโอ๋คุöแอüก็āąาąาĄú�าĆาคา ให้ใกĈ้เคีąงกัýú้องøĈา÷ เāื่อให้ÿู้ýĆิโăค เข้าùึงĄากąิ่งขึ้ü อą่างøอüÿĄอąู่โĆงเĆีąü ý้าüüา สั่งúั้งไข่ ÿัก หĄู แø่หĄูอิüúĆีą์ÿĈิø ให้ไĄ่úัü ø้องĆอออเ÷อĆ์ āออąู่ú่าช้าง เĆา สั่งไข่ เāĆาะใช้þĆิĄาöเąอะ ÿักก็Ąา÷ูเþ็ü ĆาąกาĆๆ ไþ คือเĆาวางแÿüเĄüูเþ็üĆาą สัþ÷าห์ ÷ูให้สอ÷คĈ้องกัýć÷ูกาĈ เขาส่งให้ เĆาไ÷้ใüþĆิĄาöúี่เāีąงāอĄั้ą Ćาคาใüช่วง üั้üแāงหĆือùูก úี่ใกĈ้เคีąงกัýú้องøĈา÷ เāĆาะอาหาĆจากไหüก็øาĄ คือเĆาจ่าą ไ÷้หัวĈะ 22 ýาú แĈะส�าคัญคือüักเĆีąü ø้องกิüอิ่ĄüะคĆัý อาหาĆเāีąงāอ ùูกหĈัก โăชüากาĆ แĈะเ÷็กúุกคüø้องไ÷้กิü ÿĄ เชื่อว่าāอเขาอิ่Ą สุขăาāเขา÷ี เสĄอăาคกัü โอกาสเข้าùึงกาĆศึกษา ไ÷้คุöăาā ก็Ąาก ขึ้ü ส่งÿĈø่อþĆะสิúûิăาāกาĆýĆิหาĆจั÷กาĆ ขององค์กĆ÷้วą People 94

People ใüกาĆเþĈี่ąüแþĈง ù้าจั÷Ćะýýไ÷้จะĈงøัว ไþเอง ก็ú�าควาĄเข้าใจกัýคĆูว่า คĆูอาจจะ ø้องเหüื่อąขึ้üüะ แĄ่คĆัวเþ็üอีกหüึ่งúีĄ งาüส�าคัญ เāĆาะø้องĄีควาĄĆู้ควาĄเข้าใจ ใüกาĆþĆุงอาหาĆ จากเĄื่อก่อüเขาใช้แýý üี้ øอüüี้ø้องเþĈี่ąüĈะ แĈ้วก็กาĆควýคุĄ þĆิĄาö ให้เ÷็กไ÷้ĆัýþĆะúาüอą่างเāีąง āอ ใüสั÷ส่วü ü�้าหüัก อาąุช่วงวัąของเขา คุöค่าโăชüากาĆ แĈ้วเĆาก็จะýอกเ÷็กว่า เþ็üไข่ไก่อาĆĄö์÷ีüะĈูก ก็เกิ÷ăาวะขอเýิ้Ĉ (หัวเĆาะ) เ÷็กýอก þĈอ÷ăัą อĆ่อąๆ อัüüี้ ø้องขอýคุöแĄ่คĆัวแĈะúีĄงาü÷้วą คือù้า อาหาĆส÷ สะอา÷ ýางúีไĄ่ø้องú�าอะไĆĄาก แĈ้วเĆาก็เāิ่Ąองค์ควาĄĆู้ แüะü�าอาหาĆใü เĄüูวัüüี้คืออะไĆ ไ÷้โăชüากาĆอะไĆ แหĈ่ง ÿĈิøĄาจากไหü ýางúีเĆาø้องýูĆöากาĆให้ เห็ü สĄĄøิ วัüüี้เĆาÿั÷คะü้าหĄูกĆอý เĆา ýอกø้üคะü้าüี้Ąาจากไหü þĈูกกี่วัü þĈูก ąังไง สăาāอากาศ Ć÷ü�้า กาĆ÷ูแĈ ก็เหĄือü สอüให้เขาĆู้ไþใüøัว ÿู้þกคĆองเองก็úĆาý เขากĈัýý้าüไþเĈ่าให้Ăังว่าวัüüี้คุöคĆูú�า ไข่อาĆĄö์÷ีให้กิü þĈอ÷สาĆเคĄี ซึ่งเþ็ü þĆะชาสัĄāัüû์ชั้ü÷ีเĈąคĆัý แĈ้วคุöคĆูก็ คุąกัýÿู้þกคĆองเวĈาĄาĆัýส่งüักเĆีąü ýอก ĈูกไþเĈ่าให้Ăัง อาหาĆอĆ่อą ซื้อúี่ไหü ąังไง Ĉูกýอก÷ีø่อสุขăาāเĈąüะแĄ่ เĆาก็อûิýาą เāิ่ĄเøิĄไþ เĆาก็ใช้øĆงüี้แหĈะคĆัýช่วąกัü ĆöĆงค์ ýอกø่อ ù้าĄีโอกาส เข้าùึง ให้หัü ĄาĆัýþĆะúาüอาหาĆþĈอ÷ăัą ไĆ้สาĆเคĄี เāื่อสุขăาā ควาĄąั่งąืüของโคĆงกาĆฯ ÿĄü�าเĆีąüสอง Ąิøิ หüึ่ง üโąýาą เþ็üเĆื่องÿู้ýĆิหาĆใü อüาคøúี่จะĄาสาüø่อหĆือไĄ่ สอง เĆื่องของ กĈุ่ĄÿĈิø úางเขาใหญ่ āาโüĆาĄ่าฯ แĈะ เคĆือข่าąของเขา เĄื่อใ÷ก็øาĄúี่ÿĈÿĈิøĄี เāีąงāอ Ćาคาúี่ÿู้คüเข้าùึงไ÷้ แĈะเþ็üสิ่ง úี่÷ี เกิ÷ควาĄąั่งąืüแü่üอü แø่ù้าสิ่งใ÷สิ่ง หüึ่งไĄ่ýาĈาüซ์กัü ÿู้ýĆิหาĆú่าüใหĄ่Ąา แø่ÿĈÿĈิøไĄ่āอ ก็ไĄ่ø่อเüื่อง สองอą่าง ø้องþĆะกอýกัü ซึ่งอüาคøก็ไĄ่úĆาýไ÷้ แø่ใüþัจจุýัüúี่ÿĄอąู่ āąาąาĄสüัýสüุü อą่างเø็Ąúี่ เāื่อเþ้าหĄาąเ÷ีąวคือüักเĆีąü คือโĆงเĆีąüú�าหü้าúี่เøĆีąĄคüให้āĆ้อĄใü อüาคø เĆาอąู่ใüĄิøิของø้üü�้า เāื่อเøĆีąĄ ควาĄāĆ้อĄของเ÷็กþĆะùĄวัą þĆะùĄศึกษา ĄัûąĄศึกษาøอüø้ü ให้Ąากúี่สุ÷ แĈ้วเขาจะ øั÷สิüใจเส้üúางøาĄศักąăาā ควาĄāĆ้อĄ ของแø่ĈะคĆอýคĆัว กĈางü�้า þĈาąü�้า เĆีąü จýก็ไþþĆะกอýอาชีā āอú�างาü ĄีĆาąไ÷้ ก็ą้อüกĈัýĄาคุöăาāชีวิøúี่÷ีใüกาĆสĆ้าง คĆอýคĆัว เĄื่อหĈาąๆ คĆอýคĆัวใüชุĄชü÷ี ก็ส่งÿĈให้ชุĄชüüั้ü÷ีøาĄไþ÷้วą โĆงเĆีąü þฏิเสûควาĄĆัýÿิ÷ชอýไĄ่ไ÷้ เāĆาะเĆาอąู่ ใüāื้üúี่ของชุĄชü สิ่งหüึ่งก็คือเĆาø้องú�าให้ สăาāแว÷Ĉ้อĄใüโĆงเĆีąüĄีคุöăาāชีวิøúี่ ÷ี จึงĄีāู÷กัüว่า กาĆจั÷กาĆศึกษาโ÷ąเü้üÿู้ เĆีąüเþ็üส�าคัญ” People 95

วัชรีภรณ์อรุณพันธุ์ ร้ านอาหารครัวบินหลา ร ้ านเราไม่ มีใคร ถนัดเรื่องโปรโมต ก็อาศัย word of mouth ค ่ ะ People 96

People “เราเติบโตมาในครอบครัวทําอาหาร ทังปู้ ่ ยาตายาย่ทวด คุณพ่ อ คุณแม่ทําอาหารหมดเลย เราเองก็ทําอาหารกับ พ่ อตั้งแต่ เด็ก คุณพ่ อ (วิโรจน์อรุณพันธุ์ประธานชมรมผู้ ประกอบการรานอาหารเขาใหญ ้ ่ -ปากช่ อง) ทํางานเกี่ยวกับ ไฟแนนซ์และเคยเปิ ดรานอาหารที่กรุงเทพฯ ้แล้ วพ่ อกับแม่ ไปหาหมอ เป็ นภูมิแพ้เลยเลือกย้ ายมาอยู่ เขาใหญ่เพราะ ใกล้ กรุงเทพฯ อากาศดีติดอันดับโอโซนของโลก ก็มาทํารานอาหารครัวบินหลา ้อยู่ บนถนนธนะรัชต์กิโลเมตรที่ 18 ได้ 7 ปี แล้ ว โดยพื้นเพคุณพ่ อเป็ นคนสงขลา คุณแม่ เป็ นคนระนอง มาทํารานอาหารใต ้ ้ ในแบบที่เป็ นตัวเขาที่สุด ตั้งใจ ทําธุรกิจแบบ Sustainable ได้ พบเจอผู้ คน คุยกับคน ได้ ทําอาหารที่ถนัด โฟกัสเรื่องคุณภาพอาหาร อารมณ์ ในการ ถ่ ายทอดวัตถุดิบที่เลือกใช้รสชาติที่เลือกปรุง ซึ่งด้ วยความ unique ของตัวอาหาร ทําใหมีลูกค ้ ้ าประจํากลับมาค่ อน ข้ างเยอะ ลูกค้ าที่มากินแล้ วชื่นชอบก็บอกต่ อ รานเราไม ้ ่ มีใครถนัดเรื่องโปรโมต ก็อาศัย word of mouth ค่ ะ øอüแĆกúี่เþิ÷Ć้าü สูøĆของคุöā่อกัý คุöแĄ่ÿสĄกัü ú�าอาหาĆจากĆสĄือøัว เอง อาจจะú�าให้ĆสชาøิอาหาĆไĄ่ไ÷้เสùีąĆ Ĉูกค้ากĈัýĄาก็อาจจะĆสชาøิไĄ่เหĄือü เ÷ิĄ āอเĆาเĆีąüþĆิญญาøĆีúี่เĈอ กอĆ์÷อง เýĈอ ÷ุสิøจýก็ą้าąĄาช่วą øอüüี้ก็เหĄือü ú�าเø็Ąøัว ĄาþĆัýþĆุงāัõüาให้สูøĆของ อาหาĆเสùีąĆโ÷ąü�าองค์ควาĄĆู้úี่ไ÷้Ąาจาก สùาýัüซึ่งสอüúุกอą่าง úั้งú�าอาหาĆ งาü ýĆิกาĆ แĈะýĆิหาĆûุĆกิจĆ้าü จะไþเþ็ü เชĂก็ไ÷้ ú�าĆ้าüอาหาĆก็ไ÷้ หĈังจากüั้ü Ĉูกค้าก็เĆิ่Ąเข้าĄา เĄüูเ÷็÷ของĆ้าüคือหĄูโค แกงเหĈือง ýู÷ูúĆงเคĆื่อง เĆาú�าāĆิกแกงเอง หĄ÷เĈą úางใø้ĄีเĄüูชื่อ หĄูโฮะ หĄูฮ้อง เþ็üøĆะกูĈหĄูสาĄชั้ü เอาไþøุ๋ü ÿั÷กัýสาĄ เกĈอ (Ćากÿักชี กĆะเúีąĄ āĆิกไúąโขĈกĆวĄ กัü) จüüิ่Ą แø่คุöā่อไ÷้แĆงýัü÷าĈใจจาก Ć้าüอาหาĆúี่ไþกิü ĄาแþĈงเþ็üเĄüูหĄูโค เอาหĄูเüื้อแ÷งÿสĄกัýสาĄชั้ü úอ÷ คĈุก กัýซอสúี่Ćสหวาüๆ เค็Ąๆ úอ÷แýýāอ÷ี ข้างüอกกĆอý ข้างใüฉ�่า ส่วüýู÷ูúĆงเคĆื่อง เþ็üü�้าชุý อาĆĄö์เหĄือüü�้าāĆิกแø่เýากว่า ĄีเคĆื่องāวกøะไคĆ้ ใýĄะกĆู÷ หอĄแ÷ง āĆิก ซอą þĈาą่าง เอาĄาเคี่ąว þĆุงĆสเþ็üýู÷ู úĆงเคĆื่อง กิüคู่กัýÿักส÷ แĈะหĄูโค อĆ่อą Ąาก หĈาąคüĄากิüแĈ้วøิ÷ใจ People 97

ù้าāู÷øาĄøĆง เĆากัýā่อĄีแüวคิ÷ใüกาĆú�าĆ้าüคüĈะแüวเĈą ā่อเü้üú�าไþเĆื่อąๆ ไ÷้ คุąกัýคü เขาĆู้สึกแฮþþี้แĈ้ว ไĄ่ไ÷้ø้องกาĆĈูกค้าเąอะอą่างüี้ แø่เĆา øĆงข้าĄ ø้องกาĆ อะไĆúี่แĂüซี Ĉูกค้าเąอะๆ แø่úี่คิ÷เหĄือüกัüøĆงคุöăาāคือúี่หüึ่ง วัøùุ÷ิýúี่÷ี สูøĆ อาหาĆúี่÷ี คือù้าอąากให้Ć้าüĄีĈูกค้าเąอะแĈ้วคุöăาā÷ĆอþเĆาก็ไĄ่อąาก แø่ก็ĄีหĈาą วิûีจั÷กาĆไ÷้ อาจจะเอาĆะýý POS (Point of Sale System Ćะýýจั÷กาĆĆ้าüอาหาĆ) เข้าĄาเāื่อให้Ąีขั้üĄีøอüใüกาĆú�างาü ĄีเซอĆ์วิส หĆือหาĆ้าüúี่ขüา÷ใหญ่ขึ้üĄาหü่อą เāĆาะแĈü÷์สเคþของĆ้าüøอüüี้ไĄ่ค่อąเอื้ออ�าüวą āื้üúี่ค่อüข้างจ�ากั÷ แĈะเĆาąังคง ąึ÷แüวúางûุĆกิจąั่งąืü กาĆú�าûุĆกิจของคĆอýคĆัว ไĄ่ไ÷้แþĈว่าú�าแĈ้วจะเĈิก ควาĄ ąั่งąืüอąู่úี่øัวคü÷้วą ว่าจะùอ÷ใจ หĆือเĈิกú�าไ÷้ง่าą ÷้วąควาĄúี่คĆัวýิüหĈาค่อüข้าง โø้ไþกัýคĈื่üไ÷้ใüúุกสùาüกาĆö์ แĈะไĄ่ไ÷้จ้างĈูกü้องเąอะ เĆาเþ็üĆ้าüขüา÷กĈางๆ ĆัýĈูกค้า 40-50 คü Ćอýüึงก็อาจจะ 20-30 คü ก็ĆัýĄือกัüไหว ù้าเø็ĄĆ้าüจĆิงๆ 70 คü ก็ไ÷้อąู่ ช่วงúี่Ĉูกค้าไĄ่Ąากก็ąังāอไþไ÷้ People 98

People āาโüĆาĄ่า ĂาĆ์Ą) เคĆือข่าą SDGsPGS ของāี่øั๊ก (ไāĆัøü์ āĆĄชü ÿู้ก่อøั้งสĄาāัüû์เคĆือข่าą Sustainable Development Goals Participatory Guarantee System) ช่วąกัüÿĈัก÷ัüเĆื่อง เกษøĆอิüúĆีą์ ÿู้þĆะกอýกาĆĆ้าüอาหาĆ โĆงแĆĄø่างๆ 4-500 สùาüþĆะกอýกาĆใüกĈุ่ĄĆัýĆู้เĆื่อง กาĆใช้วัøùุ÷ิýเกษøĆอิüúĆีą์อąู่แĈ้ว øอüú�าĆ้าüเĄื่อ 7-8 þีก่อü Ąีสิüค้าเกษøĆอิüúĆีą์ไĄ่เąอะ เāĆาะส่วüใหญ่เกษøĆกĆĄีโüฮาวแýýเ÷ิĄๆ úี่ใช้กัüĄา āอเกษøĆกĆĄีควาĄĆู้เĆื่องüี้ ĄีแþĈงúี่ไ÷้ ใýĆัýĆองของ SDGsPGS ĄีกĈุ่ĄเคĆือข่าąเกษøĆอิüúĆีą์ของāี่โอ๋ Ć่วĄกัüÿĈิø จั÷ส่ง ขาą øĈา÷ āืชÿักเกษøĆอิüúĆีą์ก็กĆะจาąออกไþ อą่างúี่คĆัวýิüหĈา ú�าเคĆื่องแกงเอง ใช้øะไคĆ้ หอĄแ÷ง กĆะเúีąĄ āĆิก จากใüเคĆือข่าąฯ āąาąาĄใช้วัøùุ÷ิýเกษøĆอิüúĆีą์ให้ไ÷้Ąากúี่สุ÷ใüแø่Ĉะวัü Ąี Ĉูกค้าùาĄý้างว่าอัüüี้ÿักจากúี่ไหü ก็ýอกว่า ÿักจากเคĆือข่าąเกษøĆอิüúĆีą์ค่ะ หĆือýางอą่าง เĆาþĈูกเอง ก็ýอกĈูกค้า เช่ü ใýĄะøูĄแขก ใýหĄุą úี่อาจจะไĄ่แĄสใüกĈุ่ĄøĈา÷เú่าไหĆ่ เþ็ü เĆื่อง÷ีĄาü÷์-ซัāāĈาą÷้วą ù้าĄีเกษøĆกĆอิüúĆีą์เข้าĄาĆ่วĄเąอะๆ ก็เāิ่ĄþĆิĄาöกาĆÿĈิøไ÷้ ส่ง ให้Ć้าüค้าไ÷้ Ćาคาก็Ĉ÷Ĉง÷้วą ø้องú�าให้ýาĈาüซ์กัü ýางúีซัāāĈาąเąอะเกิü ÷ีĄาü÷์ąังĈังเĈ อąู่ว่าจะสั่ง÷ีหĆือไĄ่สั่ง÷ี ก็เþ็üส่วüúี่ø้องÿĈัก÷ัüกัüø่อไþ เĆาøั้งใจú�าĆ้าüเþ็üĄิøĆø่อสิ่งแว÷Ĉ้อĄĄา øั้งแø่ø้üเĈą สิ่งแว÷Ĉ้อĄใüúี่üี้ หĄาąùึง øัวเขาใหญ่ อ�าเăอ แĈะจังหวั÷ อะไĆúี่เĆา สาĄาĆùช่วąโĈกไ÷้ เĆาช่วą เĈือกใช้แā็กเกจ จิงúี่เþ็üĄิøĆø่อสิ่งแว÷Ĉ้อĄ ใช้ไข่ไก่อาĆĄö์ ÷ี úี่เขาใหญ่ĄีแþĈงÿักเกษøĆอิüúĆีą์ค่อü ข้างเąอะ เĆาเข้าĆ่วĄโคĆงกาĆเขาใหญ่ þากช่อง เĄืองอาหาĆอิüúĆีą์ ซึ่งú�างาüĆ่วĄ กัüกัýชĄĆĄÿู้þĆะกอýกาĆĆ้าüอาหาĆเขา ใหญ่-þากช่อง สĄาคĄกาĆú่องเúี่ąวเขาใหญ่ แĈะหü่วąงาüอื่üๆ เช่ü ส�าüักงาüเกษøĆ อ�าเăอþากช่อง โคĆงกาĆโคก หüอง üา เขา ใหญ่ของāี่โอ๋ (þĆเĄศวĆ์ สิúûิวงศ์ - เขาใหญ่ ใüกĈุ่Ąÿู้þĆะกอýกาĆเองก็ĄีคüหĈาąĆุ่ü คüĆุ่üอาąุ 20 þĈาąๆ 30 กĈางๆ ก็Ąี แø่คงąังไĄ่ไ÷้คุą กัüùึงúิศúางอüาคøของเขาใหญ่จĆิงจัง ąังเþ็üกĈุ่Ąÿู้ใหญ่อąู่ ĄีกาĆĆัýĂัง ąกĄือ แส÷งควาĄคิ÷ เห็üý้าง คือเ÷็กĆุ่üใหĄ่øอüüี้อąากú�าใüแýýúี่øัวเองคิ÷ อą่างกาĆú�างาüกัýคĆอýคĆัวก็Ąีขี÷ จ�ากั÷ ø้องāิสูจü์øัวเองหüักĄากๆ ýางúีเĆาąังāิสูจü์øัวเองไĄ่ĄากāอใüกาĆúี่จะþĆัýเþĈี่ąü úิศúาง แø่ก็Ąีýางส่วüúี่สาĄาĆùþĆัýþĆุงไ÷้ ùาĄว่าĆู้สึกąังไงกัýเขาใหญ่ใü 5-10 þีข้างหü้า สิ่งúี่ ÷ีĄากเĈąคือ úุกคüหวงแหü อąากให้เขาใหญ่Ąีþ่าúี่Ć่ĄĆื่ü คงสăาāเþ็üĄĆ÷กโĈก เþ็üแüวúาง úี่คิ÷เหĄือüกัüหĄ÷ ไĄ่ø้องกาĆสิ่งþĆะ÷ิษฐ์þĈูกสĆ้างĄาก อąากให้คüĄาเขาใหญ่แĈ้วเอ็üจอą ควาĄเþ็üเขาใหญ่úี่เþ็üþ่าเขา úุกคüĆู้สึกแýýüั้üอąู่แĈ้ว เāีąงแค่ú�าąังไงให้คüüอก üาąúุü คü Ąาเúี่ąว Ćู้สึกหวงแหüเขาใหญ่÷้วą ก็ĄีกาĆĆöĆงค์กัüอąู่ ไĄ่ใช่แค่ชĄĆĄÿู้þĆะกอýกาĆฯ สĄาคĄ ú่องเúี่ąวฯ üะ ĄีหĈาąชĄĆĄĄากใüเขาใหญ่ เช่ü ชĄĆĄฮักเขาใหญ่ úุกคüĆöĆงค์เĆื่องขąะ เĆื่อง Go Green เคąจั÷แคĄเþญกัüชื่อ “Pinto Go Round” Āากþิ่üโøไว้øาĄĆ้าüอาหาĆ ใคĆขึ้üเขา ใหญ่ ก็จะเอาþิ่üโøüี้ขึ้üเขาใหญ่ ใช้เสĆ็จก็ĄาĀากไว้úี่หü้า÷่าü øอüüี้ก็ąังĄีอąู่ แø่ü้อąĈง อาจ ø้องĄีกาĆāู÷ø่อให้÷�าเüิüเĆื่องüี้ไþเĆื่อąๆ เĆาĆักเขาใหญ่ใüĄุĄúี่Ć่ĄĆื่ü þ่าเขีąวแýýüี้ อากาศ÷ีแýýüี้ สิ่งúี่อąากเห็üø่อไþคือ อąากให้กาĆ เ÷ิüúาง÷ีขึ้ü เข้าùึงไ÷้Ąากขึ้ü แĈะเĆื่องอาหาĆเกษøĆอิüúĆีą์เąอะขึ้ü อąากให้เþ็üเĄืองúี่Ąีแø่ÿัก ออĆ์แกüิก อาหาĆ÷ีส�าหĆัýคüúี่Ąาเúี่ąวเขาใหญ่ คิ÷ว่าโคĆงกาĆเขาใหญ่ þากช่อง เĄืองอาหาĆ อิüúĆีą์ ü่าจะเþ็üไþไ÷้üะ” People 99

“ปั จจุบันโรงเรียนบ้ านท่ ามะนาวมีนักเรียนอยู่ 91 คน บุคลากรทั้งหมด 9 คน จัดเป็ นโรงเรียนขนาด เล็ก คือมีนักเรียนไม่ เกิน 120 คน เราเข้ ารวมโครงการอาหารกลางวันของนักเรียน ่ กับโครงการเขาใหญ่ ปากชอง่ เมืองอาหารอินทรีย์ใชวัตถุดิบกับเครือข ้ ายเกษตรอินทรีย ่ ของเขาใหญ ์ ่ พาโนรามา่ ฟารม์เพราะ เห็นวา่ถานักเรียนได ้ กินอาหารที่สะอาด ้ ปลอดจากสารพิษ ก็จะเกิดประโยชนต์อสุขภาพร่ างกายในระยะยาว ่ ซึ่งทางโรงเรียนก็มีข้ อจํากัดเรื่องงบประมาณ รัฐบาลจัดสรรค่ าอาหารกลางวันเด็ก ในขณะนั้น หัวละ 21 บาท ซึ่งเดิม 20 บาท เพิ่งปรับเมื่อวันที่ 3 มกราคม 2566 เป็ น 27 บาท โดยดูจากจํานวนของนักเรียนและ ขนาดโรงเรียนนะครับ แล้ วการซื้อวัตถุดิบต่ างๆ ไม่ ว่ าจะเป็ นเนื้อหมูเนื้อไก่ ไข่ ผัก ราคาค่ อนข้ างสูง เกิด สวนต่าง่แต่ เราก็มีผู้ ใหญ่ ใจดีมารวมซัพพอร ่ ตในส ์วนต่าง่ ทําใหนักเรียนได ้ รับประทานอาหารที่มีคุณภาพ ้ ÿĄเĆิ่ĄþĆัýโคĆงกาĆอาหาĆกĈางวัüüักเĆีąüøั้งแø่þีกาĆ ศึกษา 2564 เúอĄ 2 คือเ÷ิĄกาĆจ้างเหĄาอาหาĆกĈาง วัüÿูกขา÷Ćะหว่างÿู้จ้างเหĄา ซึ่งจ้างเหĄาแĄ่คĆัวĆัýจ้าง þĆะกอýอาหาĆĄาส่งüักเĆีąüúี่โĆงเĆีąü เĆาเห็üว่าอาหาĆไĄ่ ค่อąĄีคุöăาā เüื่องจากว่าĄีÿั÷ĄาĄ่า ก๋วąเøี๋ąว ขüĄจีü เขา ค�าüึงùึงว่าù้าใช้วัøùุ÷ิýĆาคาùูก เขาก็จะเงิüเหĈือเąอะ ส่วü øัวÿĄเองก็ค่อüข้างใส่ใจเĆื่องสุขăาā ส่วüหüึ่งก็ĄาจากกาĆ เĈ่üกีฬา แĈ้วก็เĈือกกิüอาหาĆ Ĉ÷หวาü Ĉ÷Ąัü Ĉ÷แþ้ง เĆา ก็ĄาþĆัýใช้กัýüักเĆีąü เĆาจ้างแĄ่คĆัวใหĄ่ ซื้อวัøùุ÷ิýø่าง หาก ก็สาĄาĆùควýคุĄไ÷้ เĆาเอาใจใส่ให้เ÷็กกิüอาหาĆúี่Ąี คุöăาā ซึ่งเú่าúี่คĆูสัĄăาษö์üักเĆีąü คือüักเĆีąüชื่üชอý กิüอĆ่อą กิüไ÷้Ąากขึ้ü ควาĄĆู้สึกของคĆูúี่ú�าให้üักเĆีąüคือ กิüไ÷้เø็Ąþาก เāĆาะเþ็üอาหาĆúี่สะอา÷ āืชÿักก็þĈอ÷สาĆ üักเĆีąüýางคüĄีþัญหาคĆอýคĆัว ā่อแĄ่แąกúางกัü ýาง คüอąู่กัýā่อ ā่อก็อาจไĄ่ĄีเวĈา÷ูแĈเú่าúี่ควĆ øาĄþĆะสา วิùีชาวý้าüคือ÷ื่ĄเหĈ้าĄั่งú�างาüก็อาจไĄ่ĄีเวĈา เ÷็กก็ไĄ่ ไ÷้กิüข้าวเą็ü เĆาก็ให้คĆูส�าĆวจว่าเ÷็กคüไหüúี่ขั÷สüจĆิงๆ ù้ากัýข้าวเหĈือวัüüั้üเĆาก็ห่อให้เ÷็กไþกิüúี่ý้าü ไ÷้วัüĈะ 3 คüý้าง 2 คüý้างøาĄจ�าüวüúี่จะสาĄาĆùให้เขาไ÷้ คือ ýางวัüก็Ąีกัýข้าวเหĈือ ýางวัüขา÷เĆาก็จั÷เสĆิĄเú่าúี่ú�าไ÷้ ไĄ่สาĄาĆùค�าüวöไ÷้ 100% แø่ú�าให้เ÷็กúุกคüไ÷้อิ่Ą ÿĄ เองก็ĀากüักเĆีąüหü้าเสาûง เวĈาอýĆĄøอüเช้า เช่ü ýางคü ไĄ่ชอýเĈือ÷ ไĄ่ชอýøัý ก็ให้üักเĆีąüùาĄกัüเอง øักแý่งกัü แĈกกัü อą่าúิ้ง เอื้อเĂื้อเÿื่อแÿ่กัü เþ็üกาĆอąู่Ć่วĄกัüของเ÷็ก เĆาเþ็üโĆงเĆีąüขüา÷เĈ็ก Ąีข้อจ�ากั÷Ąากๆ ใüกาĆú�าอาหาĆ Ąีคุöăาāให้üักเĆีąüýĆิโăค คือโĆงเĆีąüอąู่ใกĈ้วั÷ วั÷ก็จะ Ąีงาüศā เĆาก็ĆิเĆิ่Ąว่า งาüศāให้ýĆิจาคช่วąโĆงเĆีąü úีüี้ใü ช่วงúี่ÿĄĄาอąู่ ÿĄใช้เงิüúี่สะสĄไ÷้þĆะĄาöหĄื่üกว่าýาú Ąาซื้อไข่ เāิ่ĄจากเĄüูþกøิ ก็เāิ่Ąไข่ 3 วัü ÿĈไĄ้ 2 วัü ú�าให้ üักเĆีąüĄีโăชüากาĆúี่÷ีขึ้ü คือค่าอาหาĆกĈางวัüหัวĈะ 21 ýาú Ąัüąากüะ แø่เĆาก็āąาąาĄú�า ýางโอกาสĄีÿู้ใหญ่ ใจ÷ี ĄาเĈี้ąงวัüเกิ÷ ก็ĄีขüĄเāิ่ĄĄา ใüช่วงวัüเ÷็กúี่ÿ่าüĄา หĈาąๆ ú่าüก็ĄาýĆิจาคเąอะ เĆาก็เก็ýĆวýĆวĄไว้úąอą แจก øอüüี้ก็หĄ÷แĈ้ว øัวโคĆงกาĆฯ เองก็อąากú�าให้ø่อ เüื่อง øอüüี้เĆาใช้ไข่ของเคĆือข่าąฯ อą่างช่วงúี่โĆงเĆีąüเข้า Ć่วĄโคĆงกาĆใช้วัøùุ÷ิýจากเคĆือข่าąเขาใหญ่ āาโüĆาĄ่า ĂาĆ์Ą ก็จะวิ่งĆอกส่งøั้งแø่โĆงเĆีąüý้าüüา ýัüไ÷Ą้า หüองอีเหĈอ ú่า Ąะüาว แø่øอüüี้Ąีข้อจ�ากั÷ใüกาĆส่ง คือแùýúี่Ć่วĄกĈุ่ĄกัýเคĆือ ข่าąฯ อąู่แùýโü้ü ù้าจะĄาส่งเĆาúางüี้øĆงøัวอ�าเăอþากช่อง ค่า ใช้จ่าąใüกาĆจั÷ส่งไĄ่คุ้Ą ÿĄĄีโคĆงกาĆหüึ่งúี่คิ÷ไว้ เāĆาะโĆงเĆีąüอąู่กัýชุĄชü ÿู้þกคĆอง ýางคĆอýคĆัวก็þĈูกāืชÿักÿĈไĄ้ĆิĄĆั้ว อัüüี้คือสะอา÷โ÷ąแú้ เāĆาะþĈูกกิüใüý้าü ไĄ่ใช่ú�าเชิงûุĆกิจ เĆาĄีกĈุ่ĄไĈü์โĆงเĆีąü ÿู้þกคĆองแø่Ĉะชั้üĄีกĈุ่ĄไĈü์ของเขา เĆาก็อąากþĆะชาสัĄāัüû์ ว่าāืชÿักÿĈไĄ้úี่ý้าüúี่กิüเหĈือ อąากจะเอาĄาขาąให้üักเĆีąü Ĉูก หĈาüก็จะไ÷้ĆัýþĆะúาüอาหาĆúี่สะอา÷ อาจจะเþ็üĆาคาøĈา÷ หĆือùูกกว่าøĈา÷ อัüüี้เþ็üกาĆเกื้อหüุüĆะหว่างÿู้þกคĆองกัý üักเĆีąü แĈ้วÿู้þกคĆองก็ไĄ่ø้องไþหาøĈา÷÷้วą ýางคüไĄ่ùüั÷ จะเþ็üแĄ่ค้า ก็ใส่เข่งĄา กĈ้วąสักสิýหวี ø้üสองø้üúี่þĈูกอąู่ข้าง Ćั้วý้าü กิüไĄ่หĄ÷อąู่แĈ้ว ก็เอาĄาขาąให้โĆงเĆีąü แĈ้วก็คิ÷อąู่ว่า ù้าจะú�าให้üักเĆีąüĄีÿักþĈอ÷สาĆāิษ คือโĆงเĆีąüĄาสอüüักเĆีąü ให้þĈูกÿักใüโĆงเĆีąü øอüüี้เāิ่งþĈูกกĈ้วąไ÷้ 3-4 ø้ü คือāื้üúี่ จ�ากั÷ ก�าĈังāัõüากัüอąู่ อาจจะąังไĄ่เห็üเþ็üĆูþเþ็üĆ่างเú่าไหĆ่ แø่ÿĄว่ากาĆขąาąโคĆงกาĆอาหาĆอิüúĆีą์สาĄาĆùú�าไ÷้ ก็ÿĈิøเอง ù้าเþ็üโĆงเĆีąüเคĆือข่าąขüา÷ใหญ่úี่สาĄาĆùÿĈิøไ÷้ĄากแĈ้วเขา ไĄ่Ąีúี่จ�าหü่าąก็Ąาจ�าหü่าąให้ข้างเคีąงกัü ใคĆĄีāื้üúี่ ĄีเวĈาว่าง คือเขาเคąþĈูกแĈ้ว แø่úีüี้ไĄ่สาĄาĆùจ�าหü่าąไ÷้ ไĄ่Ąีช่องúาง จ�าหü่าą เขาอาจคิ÷ĄาþĈูกใหĄ่ แĈ้วก็จ�าหü่าąให้กัýโĆงเĆีąü สĆ้างเคĆือข่าąไ÷้ ขąาąÿĈ หĆือþĆะชาสัĄāัüû์สู่ชุĄชüĆอýข้าง ù้าคุöคĆูให้ควาĄĆู้เĆื่องอาหาĆúี่Ąีคุöăาā เ÷็กจะĄีควาĄĆู้ แĈ้ว ก็เĆีąüĆู้úี่จะÿĈิø แø่ว่าใüกาĆýĆิโăคúุกวัüüี้ ąังไĄ่สาĄาĆùú�าให้ üักเĆีąüเห็üăาāไ÷้ชั÷เจü หĆือเห็üควาĄส�าคัญขüา÷úี่ว่าจะø้อง ĈงĄือ เāĆาะเขาýĆิโăคอาหาĆøĈา÷อąู่แĈ้ว เāĆาะจัýจ่าąง่าą เข้าùึงง่าą ù้าจะþĆัýเþĈี่ąüแýýāĈิกหü้าĄือเþ็üหĈังĄือค่อüข้าง ąาก ø้องให้เขาซึĄซัýไþ อą่างúี่เĆีąüว่า ให้üักเĆีąüไ÷้þĈูกเอง เขาจะไ÷้เห็üคุöค่า แĈะเþ็üúักษะāื้üฐาüใüกาĆúี่เขาจะ÷�าĆง ชีวิøเĄื่อเøิýใหญ่” People 100