People ว่ าที่ร้ อยตรีนิติทองมนต์ ผู้ อํานวยการโรงเรียนบ้ านท่ ามะนาว ผมเองก็ฝากนักเรียนหน้ าเสาธง เวลาอบรมตอนเช้ า เช ่ น บางคนไม่ ชอบเลือด ไม่ ชอบตับ ก็ให้ นักเรียนถามกันเอง ตักแบ่ งกัน แลกกัน อย ่ าทิ้ ง เอื้อเฟื้ อเผื่อแผ่ กัน เป็ นการอยู่ ร ่ วมกันของเด็ก People 101
ที่นี่เป็ นแรงบันดาลใจ ให้ นักท่ องเที่ยวต่ างชาติมาก หลายคนตื่นเต้ นกับป่าที่สร้ างขึ้น เขาอยากให้ คนคิดอย่ างนี้เยอะๆ โลกใบนี้จะได้ น ่ าอยู ่ “ลุงนอยมีความใฝ ้ ่ ฝั นอยากมีบานอยู้ ่ ในป่ า เนื่องจากชอบเที่ยววนอุทยาน ไปต่ างประเทศก็ชอบเที่ยว National Park ไปอุทยานแห่ งชาติโยเซมิติที่ สหรัฐฯ เกิดแรงบันดาลใจมาก มีต้ นไม้ ใหญ่ ๆ ที่มีอยู่ บนโลกนี้กลับมาคุยกับ ป้ าเล็ก (ภรรยา) ว่ าอยากมีป่ าเป็ นของตัวเอง เลยศึกษา วางแผน ได้ ที่ดิน แปลงนี้มาปี 2527 เป็ นไร่ ข้ าวโพด มีทางน ้ า ไหลมาจากภูเขา ผมขุดขยาย ลําน ้ าให้ ใหญ่ ขึ้น มีบึงเก็บน ้ าหลายบึงอยู่ ในนี้ทําฝาย ไหลไปลงมวกเหล็ก ผมขึ้นเฮลิคอปเตอรถ์ ายรูปที่นี่ปี ่ 2529 แสดงให้ เห็นว่ าไมมีอะไรเลย ่ ปี 2549 ผมขึ้นเครื่องบินอีกครัง้ ที่แปลงนี้ได้ กลายมาเป็ นป่ าผืนหนึ่ง วันนี้ 120 ไรมี ่ ตนไม ้ ้ ใหญอยู่ หมื่นกว ่ ่ าตน้ นี่คือป่ าที่สรางขึ้นของมนุษย ้สองตายาย์ ผมใหที่นี่ ้ เป็ นแหล่ งเรียนรู้สรางแรงบันดาลใจให ้ผู้ ้ คน เป็ นโมเดลว่ า ป่ าสรางได ้ ้สราง้ ในที่ของเราเอง ผมก็ไดอยู้ ป่ ่ าแบบนี้มา 30 กวาปี ่ ทําให้ โลกใบนี้มีตนไม ้ มากขึ้น ้ ÿĄเþ็üศิĈþิüวา÷Ćูþ เþ็üคĆูสอüวา÷Ćูþ สิ่งúี่ÿĄใช้คือ เอาศิĈþะเข้าไþþĆุงแø่งใüûĆĆĄชาøิúี่ ÿĄสĆ้างขึ้ü øั้งชื่อว่า “สวüซ่อüศิĈþ์” ควาĄหĄาąคือเĄื่อเอาศิĈþะเข้าไþþĆุงแø่งกัýûĆĆĄชาøิ ĄัüสวąงาĄĄาก ü่าอąู่Ąาก úุกคüก็จะเāĈิ÷เāĈิü ĄีแĆงýัü÷าĈใจอąากไþสĆ้างของøัวเอง ÿĄ เข้าไþเþ็üúี่þĆึกษาส่วüหüึ่งของโคĆงกาĆเขาใหญ่āัõüาเĄือง ก็ให้ควาĄคิ÷ว่า เขาใหญ่คือเขา ใหญ่ คüĄาúี่üี่จะýอกว่าĄาเขาใหญ่ เขาไĄ่āู÷ว่าĄาสวüซ่อüศิĈþ์ ĄาĂาĆ์Ąโชคชัą Ąาเขาใหญ่ āาโüĆาĄ่า ĂาĆ์Ą ÿĄอąากให้ąึ÷เขาใหญ่เþ็üองค์þĆะûาü เþ็üøัวแúüของควาĄเþ็üûĆĆĄชาøิ สิ่งแว÷Ĉ้อĄ อąากให้แหĈ่งú่องเúี่ąวúี่üี่ąึ÷หĈักองค์þĆะûาüคือûĆĆĄชาøิกัýสิ่งแว÷Ĉ้อĄ เāีąง แø่ว่าเþĆีąýเขาใหญ่คือÿู้หญิงคüüึง อą่างü้อąก็ø้องĄีเขีąüคิ้ว úาþาก ให้ĄีควาĄสวąงาĄ ก็ คือกาĆเอาศิĈþะเข้าไþเøิĄแø่งý้าง เāื่อให้Ąีเสü่ห์ แø่จะไĄ่ĆýกวüûĆĆĄชาøิ หĈาąคüùาĄว่า วา÷ĆูþĆูþไหüใüชีวิøúี่ชอýĄากúี่สุ÷ สวüซ่อüศิĈþ์คือสิ่งăูĄิใจúี่สุ÷ใüชีวิø เþ็ü ĄาสเøอĆ์āีซ จะเก็ýไว้อą่างüี้ไþøĈอ÷ Ĉูกๆ ก็ชอýĄาก เĆาøกĈงกัüว่าจะไĄ่เþĈี่ąüแþĈงúี่üี่ þĈ่อąให้เþ็üĄูĈค่าของโĈกใýüี้ เþ็üø้üแýýให้กัýÿู้คü úี่üี่÷ูไĄ่หวือหวา ÷ูเĆีąýง่าą แø่ซุกซ่อü ýางอą่าง สุ÷ú้าą เþ้าหĄาąหĈักคือø้องกาĆให้คüĆักûĆĆĄชาøิ ÿĄอąู่จüวัüüี้üกเงือกĄา÷ื่Ą กาแĂเช้า÷้วąúุกวัü Ąัüเชื่อว่าúี่üี่เþ็üþ่าจĆิง สังเกøüะ úี่üี่เĆาąึ÷ø้üไĄ้เþ็üหĈัก ø้üไĄ้ใหญ่ขึ้ü ÿĄÿ่าหĈังคา ą้าąýัüไ÷ Ćื้อý้าüก็ø้องĆื้อ จะไĄ่ĄีกาĆøั÷ø้üไĄ้ ใคĆøั÷ø้üไĄ้ ÿĄให้ออกเĈą สิ่ง ก่อสĆ้างĄัüสĆ้างใหĄ่ไ÷้ แø่ø้üไĄ้ กว่าจะไ÷้ขüา÷üี้üะ People 102
People สุรินทร์สนธิระติ (ลุงน้ อย) สวนซ่ อนศิลป์ People 103
สวüซ่อüศิĈþ์เþ็üกาĆสĆ้างขึ้üหĄ÷ 100% Ąี กาĆเก็ýค่าเข้าชĄ ให้āออąู่ไ÷้ เĈี้ąงĈูกü้อง ไ÷้ แกĈเĈอĆี่เþ็üหĈังๆ ห้องๆ เหĄือüเþ็ü สøู÷ิโอศิĈþิü แส÷งงาüหĄุüเวีąüศิĈþิü ไúą ú้องùิ่ü งาüüักศึกษา แĈะศิĈþิüø่าง ชาøิ แกĈเĈอĆี่ชั้üýüüี้เþ็üหอศิĈþ์ใüหĈวง Ć.9 Ąีăาāวา÷ 99 ăาā แĈ้วÿĄĄอýăาā ใüหĈวงĆ.9 ให้โĆงāąาýาĈþากช่องüาüา 99 ăาāไþþĆะ÷ัýใüโĆงāąาýาĈ อą่าง สะāาüúี่เห็üøĆงýึงü�้าเþ็üสะāาüโĄเü่ø์úี่ ชิแวĆ์üีą์ (จากăาāวา÷แĈะý้าüของศิĈþิü ชาวĀĆั่งเศส Claude Monet) เก้าอี้øĆงüั้ü เþ็üเก้าอี้เกา÷ีúี่ýาĆ์เซโĈüา (Antoni Gaudí สùาþüิกชาวสเþü) Ĉูกชาąú�าüะ ช่วąกัüกัý แĄ่ คĆอýคĆัวเĆา ā่อแĄ่Ĉูกสี่คüวา÷Ćูþ÷้วą กัüหĄ÷เĈą øั้งแø่คüโø 11 ขวý เขาไþเĆีąü เสĆ็จกĈัýý้าüùาĄā่อ ā่อคุąกัýĈูกไĄ่Ćู้เĆื่อง ก็เĈąไþเĆีąü÷้วąกัüหĄ÷ แĈ้วก็วา÷Ćูþกัü Ąา 20 þี เþ็üงาüอ÷ิเĆก เĆาก็แส÷งงาüúุกþี úี่üี่ Ćาąไ÷้úั้งหĄ÷ก็ú�าýุญให้กัýโĆงāąาýาĈ ให้กัýเ÷็กúุกþี úี่üี่เþ็üแĆงýัü÷าĈใจให้üักú่องเúี่ąวø่าง ชาøิĄาก หĈาąคüøื่üเø้üกัýþ่าúี่สĆ้างขึ้ü เขาอąากให้คüคิ÷อą่างüี้เąอะๆ โĈกใýüี้ จะไ÷้ü่าอąู่ üักú่องเúี่ąวเข้าĄา โอ้โห úี่üี่ อüุĆักษ์ø้üไĄ้ไว้÷ีĄาก ÿĄýอก ไĄ่ใช่อüุĆักษ์ ÿĄþĈูกเองหĄ÷ เขาจะøกใจ úี่üี่ĄีควาĄ สĄýูĆö์ใüøัวคือ หüึ่ง เþ็üûĆĆĄชาøิúี่สĆ้าง ขึ้ü สอง ĄีศิĈþะ สาĄ ĈูกชาąคüเĈ็กĄาú�า Ć้าüอาหาĆ Ć้าüกาแĂ ขüĄ ชื่อ “Ć้าüกĈาง þ่า – Homemade” øอüüี้เคĆื่อง÷ื่ĄกัýขüĄ เขาไ÷้þักหĄุ÷ú็อþไĂว์เ÷อะเýสø์ของเขา ใหญ่ เคĆื่อง÷ื่ĄซิกเüเจอĆ์ ชื่อว่า Multicolor Soda Ĉูกคิ÷เอง ú�าเอง ÿĄสอüĈูกúุกคü ว่าú�าแĈ้วú�าให้สุ÷ อą่าú�าเĈ่üๆ ú�าùึงจุ÷ หüึ่ง สิ่งúี่เขาú�าไĄ่ไ÷้เþ็üสิ่งúี่ąิ่งใหญ่ แø่ Ąาą÷์เซ็øส�าคัญ ให้เขาเ÷ิüไþข้างหü้าøĈอ÷ ไĄ่ใช่เĆื่องคอขา÷ýา÷øาąเวĈาเĆาú�าอะไĆ ไĄ่ส�าเĆ็จ ให้เอาøัวเĆาเองเþ็üศูüą์กĈาง หา øัวเองให้เจอ กาĆú�าอะไĆúี่เกิ÷จากøัวøü ของเĆาแĈ้วเหวี่ąงออกไþü่าจะเþ็üวิûีúี่เĆา ú�าแĈ้ว÷ีúี่สุ÷ People 104
People Ąาą÷์เซ็øเþ็üเĆื่องส�าคัญ วัüüี้ÿĄใช้úี่üี่ ไĄ่ใช่หาเงิü ใช้สĆ้างแĈะþĆัýĄาą÷์เซ็ø ให้กัýúุกคü ไĄ่ว่าจะเþ็üÿู้ใหญ่ เąาวชü เ÷็กๆ úี่ĄาเĆีąü Ćะหว่างสอüวา÷Ćูþ ก็ สอüวิûีคิ÷ หĈาąคüĄองว่า เ÷็กø่างจังหวั÷โอกาสü้อą แø่ÿĄýอกเขา Ćู้Ąั้ąว่า ควาĄส�าเĆ็จอąู่úี่ไหü อąู่úี่øัวคุöüะ ù้าเĄื่อไหĆ่คุöไĄ่อąากส�าเĆ็จ ø่อให้อาจาĆą์ เก่งแค่ไหü ก็ไĄ่ส�าเĆ็จ แø่เĄื่อไหĆ่úี่คุöýอกว่า อąากþĆะสýควาĄส�าเĆ็จ Ąัü จะไþเĈą สีü�้าสอüให้เĆาāิจาĆöา คิ÷ วางแÿü จิüøüากาĆ เøĆีąĄøัว เøĆีąĄสี ĄัüĄีขั้üøอüของĄัü วา÷ไþแĈ้ว อą่าĄุúะĈุ วางāู่กัü หัüĄาüั่ง÷ูý้าง ÷ื่Ąü�้า แĈ้วกĈัýĄาใหĄ่ เขาเĆีąกว่า ąัýąั้งชั่งใจ เหĄือüอาจาĆą์ศิĈþ์ āีĆะศĆีú่าüāู÷ ศิĈþะไĄ่ไ÷้สอüให้เĆาวา÷Ćูþ ศิĈþะสอüให้เĆาใช้ชีวิøเþ็ü” แüวคิ÷คือ Nothing is impossible. ù้าควาĄ Āัüคุöแข็งแĆง Ąั่üคง ควาĄส�าเĆ็จจะøาĄĄา แĈะควาĄกĈ้าคือควาĄส�าเĆ็จ คüเĆาø้อง กĈ้าใĀ่Āัü ø้องศĆัúûาจĆิงๆ øั้งเþ้าหĄาą วางแÿü กĈ้าเĆีąüĆู้ ÿĄเชื่อเĆื่องāĆแสวง ไĄ่ เชื่อเĆื่องāĆสวĆĆค์ ÿĄเþ็üĄาสเøอĆ์สีü�้า วา÷ Ćูþจüเþ็üอาจาĆą์สอüคüĄากĄาą แø่āื้ü ฐาüÿĄจýกฎหĄาą üิøิศาสøĆ์ ĆาĄค�าแหง Ćุ่ü 4 üะ úีüี้ ø้องĈงĄือú�า ไĄ่ใช่เĆีąüเสĆ็จ เĆีąýĆ้อąเก็ýใส่Ĉิ้üชัก ĂุøเวิĆ์กอąู่üั่üแหĈะ ไĄ่Ąีแø้Ąชก Ąัüø้องĄีÿĈงาüก่อüùึงจะไ÷้ คะแüü āอĈงĄือú�าเสĆ็จ คุöø้องกĈ้าเÿชิญ หü้ากัýควาĄÿิ÷āĈา÷ของøัวเอง กĈ้าąื÷อก แก้ไข ąอĄĆัý úั้งชีวิøเĆาø้องĄีþัญหา Ąัü ไĄ่ĄีýะหĄี่ส�าเĆ็จĆูþ แก้ไþเĆื่อąๆ þัญหาจะ เĈ็กĈงเĆื่อąๆ ข้อสุ÷ú้าąúี่สอüøัวเองแĈะ สอüĈูก กĈ้าเøือüøัวเองว่าอą่าเþ็üคüเหĈิง øัวเอง ÷ีúี่สุ÷คือข้างหü้า ÿĄวา÷Ćูþ คüก็ ชĄøĈอ÷ว่าสุ÷ąอ÷ เĆาăูĄิใจüะ แø่เĆาก็ คิ÷ คĆั้งหü้าคุöว้าวกว่าüี้อีก ÿĄāัõüาúี่ üี่øĈอ÷เวĈา คüĄาเúี่ąวýอก ĄาúุกคĆั้ง เþĈี่ąüúุกคĆั้ง เāĆาะว่า Better is better. The best is next. ù้าเĆาคิ÷อą่างüี้ เĆาจะ ไĄ่หąุ÷āัõüา People 105
หน่ วยบริหารและจัดการทุนด้ านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) สํานักงานสภานโยบายการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์วิจัยและนวัตกรรมแหงช่าติ (สอวช.) ที่ปรึกษา และผู้ ทรงคุณวุฒิกรอบการวิจัย “การพัฒนาเมืองแหงการเรียนรู ่ ้ (Learning City)” รศ.ดร.ปุ่ น เที่ยงบูรณธรรม รศ.ดร.ศุภวัฒนากร วงศ์ ธนวสุ ดร.สมคิด แก้ วทิพย์ รศ.ดร.ฉวีวรรณ เด่ นไพบูลย์ บทเรียนราคาแพง ควาĄเþ็üāื้üúี่ąอ÷üิąĄของþากช่อง-เขาใหญ่ โ÷ąĄีอุúąาüแห่งชาøิเขาใหญ่เþ็üเþ้าหĄาąส�าคัญ ใüกาĆĄาเąือü แง่หüึ่งก็เþ็üúี่ü่าąิü÷ีเāĆาะเþ็üกาĆช่วąกĆะøุ้üเศĆษฐกิจ แø่อีก÷้าüก็ü่ากังวĈใจ เüื่องจากกาĆĆุกคืýของกาĆāัõüาúี่Ąาแýýคüþากช่อง-เขาใหญ่ไĄ่úัüไ÷้øั้งøัว โ÷ąเฉāาะ ÷้าüกาĆú่องเúี่ąว แĈะอุøสาหกĆĆĄăาคกาĆเกษøĆ úี่ใช้āื้üúี่แĈะü�้าýา÷าĈĄากเกิüจüþĆิĄาöü�้า ใø้÷ิüýüเขาใหญ่Ĉ÷Ĉงอą่างÿิ÷þกøิ ส่งÿĈให้þ่าเþĈี่ąüสăาāจากใüอ÷ีøúี่เþ็üþ่า÷ง÷ิý เþĈี่ąüเþ็ü þ่า÷ิýชื้ü เþĈี่ąüเþ็üþ่า÷ิýเขา เþ็üþ่า÷ิýแĈ้ง แĈะก�าĈังจะเþĈี่ąüเþ็üþ่าเýญจāĆĆö จüýางคĆั้ง ýางþีส่งÿĈให้เกิ÷ไĂþ่าไ÷้ง่าą ควาĄเþĈี่ąüแþĈงของสăาāþ่าของเขาใหญ่úี่เþ็üเหĄือü÷ัชüีชี้วั÷อากาĆเจ็ýþ่วąของเขาใหญ่ ไĄ่ไ÷้ เกิ÷ขึ้üไ÷้เāีąงชั่วข้าĄคืü แø่Ąัüค่อąๆ เþĈี่ąüไþúีĈะüิ÷úีĈะหü่อą จüýางคĆั้งเĆาก็ไĄ่úัüไ÷้สังเกø เห็ü โ÷ąเฉāาะคüúี่เþ็üÿู้Ąาเąือüเāีąงชั่วคĆั้งชั่วคĆาว หĆือĄัวแø่ąุ่งอąู่กัýงาüเฉāาะหü้า แø่หาก ใช้เวĈาüาüùึงกว่า 50 þี ซึ่งเชื่อว่าอีก 50 þีหĈังจากüี้ สăาāþ่าเขาใหญ่อาจจะą�่าแą่กว่า 50 þี ช่วงแĆก ù้าąังไĄ่ĄีĄาøĆกาĆอะไĆออกĄาþ้องกัüอą่างชั÷เจü เĆาจึงคา÷หวังว่า úั้งăาคĆัฐ ăาคเอกชü ăาคþĆะชาสังคĄ ÿู้คüใüชุĄชü ĆวĄùึงคüĆักเขาใหญ่ úั้งþĆะเúศ จะเøĆีąĄĆัýĄือแĈะช่วąกัüหาแüวúางĂื้üĂูĄĆ÷กอัüเþ็üúี่ĆักแĈะฉากใüø�าüาüของüิąาą ไúąเĆื่องø่างๆ úี่ใช้เขาใหญ่เþ็üแĆงýัü÷าĈใจแĈะúวงคืüควาĄąิ่งใหญ่ของþ่าเขาใหญ่กĈัýĄา ก่อüúี่จะสาąไþกว่าüี้ April, 2023 106
ผลิตโดย โครงการการขับเคลื่อนผลงานวิจัยผ่ านการสื่อสารสาธารณะ เพื่อพัฒนาเมืองแหงการเรียนรู ่ ้ (WeCitizens) สนับสนุนโดย หน่ วยบริหารและจัดการทุนด้ านการพัฒนาระดับพื้นที่ (บพท.) และสมาคมเพื่อออกแบบและส่ งเสริมการมีพื้นที่สาธารณะ และพื้นที่สีเขียว Greening Up Public Space หัวหน้ าโครงการ สามารถ สุวรรณรัตน์ บรรณาธิการ นพดล พงษ์ สุขถาวร เรื่องเล่ าจากผู้ คน (เสียงเขาใหญ่ -ปากช่ อง) นพดล พงษ์ สุขถาวร จิรัฎฐ์ประเสริฐทรัพย์ ปิ ยะลักษณ์นาคะโยธิน ธิตินัดดา จินาจันทร์ สามารถ สุวรรณรัตน์ ออกแบบปก/รูปเล่ ม วิจิตรา ชัยศรี อินโฟกราฟิ กส์ วิจิตรา ชัยศรี ถ่ ายภาพ กรินทร์มงคลพันธุ์ พรพจน์นันทจีวรวัฒน์ วิดีโอ ธรณิศ กีรติปาล วัชระพันธ์ปัญญา เอกรินทร์นันปิ นตา สีน้า ธเนศ มณีศรี 15.28 studio ประสานงาน ลลิตา จิตเมตตาบริสุทธิ์ wecitizensvoice wecitizen2022 @gmail.com wecitizens thailand.com 107
WeCitizens KHAO YAI & PAK CHONG 108