ผมมองว่าทนี่ มี่ ศี ักยภาพ
เมืองแห่งการเรียนรู้นะ
มีแลนด์มาร์กน่าสนใจหลายแห่ง
บึงย่โี ถผมก็เหน็ ท้องถ่ินเขาโอเคนะ
แอ็กทีฟมาก
ปุริมปรัชญ์ อ�ำพัน้
อาจารย์ประจ�าคณะนิเทศศาสตร์
มหาวิทยาลัยนอร์ทกรงุ เทพ
51
โจทย์ของโครงการออกแบบ
แนวคดิ พ้ืนทแ่ี ห่งการเรียนรู้
ท่เี ชื่อมโยงกับคลองรังสิต
ประยูรศักด�ิ
แสงจนั ้ทร์ กลญั ชัย
นักศกึ ษา ปี 4 คณะสถาปตยกรรมศาสตร์
มหาวทิ ยาลยั เทคโนโลยรี าชมงคลธญั บรุ ี
52
“โจทย์ของโครงการออกแบบแนวคิดพื้ นท่ี รัชกาลที่ 5 และสวนสาธารณะท่ีมีลานอเนกประสงค์ และเป็นแลนด์
แห่งการเรียนรู้ที่เช่ือมโยงกับคลองรังสิตประยูร มาร์กแห่งใหม่ของจังหวัดปทุมธานี ก็ได้โจทย์เพ่ิมเติมว่าต้องมีหอคอย
ศั ก ดิ์ ที่ อ า จ า ร ย์ ใ ห้ ท� ำ ใ น ร า ย วิ ช า อ อ ก แ บ บ ชมเมือง หอประชุมที่สามารถเช่าจัดเล้ียงได้ เราก็พัฒนาแบบโดยดึง
สถาปั ตยกรรม 4 แตกต่างจากโจทย์อ่ืน ๆ ที่ปกติ เรื่องของวิถีน�้ำ วิถีชีวิตเข้ามา เป็นค�ำนิยามที่แทนทั้งเร่ืองช่วงเวลาของ
อาจารยก์ ำ� หนดมาเลยว่าใหอ้ อกแบบอะไร ? ใชง้ าน อดีตเช่ือมโยงถึงปัจจุบัน รัชกาลท่ี 5 โปรดเกล้าฯ ให้มีการขุดคลอง
ยังไง ? ซ่ึงก็อยู่ที่เราจะออกแบบมาด้วยคอนเสปต์ รังสิตประยูรศักด์ิ พอเร่ิมขุดคลอง ก็เกิดวิถีชีวิตด้านเกษตรกรรม คน
แบบไหน ? ทกุ อยา่ งเราคดิ ไปเองว่าคนใชง้ านอยาก เข้ามาท�ำการเกษตร มาอยู่อาศัย เราก็น�ำส่ิงเหล่านี้มาออกแบบพ้ืนท่ี
ได้แบบนี้ตามที่เราคิดว่าจะดี แต่โจทย์นี้ท�ำให้เราได้ สาธารณะที่เป็นกิจกรรมเอาต์ดอร์อยู่ใกล้ชิดกับบรรยากาศริมน�้ำริม
ประสบการณจ์ รงิ ไดม้ มุ มองหลายมติ ขิ นึ้ คอื อาจารย์ คลองใหไ้ ด้มากทส่ี ุด แล้วเอาอาคารหอคอยสูงชะลดู เปน็ แนวแกนกลาง
ก็จบั กลมุ่ ให้ 8 คน 10 กล่มุ แบ่งตาม 10 พื้นท่ตี ้งั แต่ เพื่อให้เห็นตัวผังเมืองผังคลองต่าง ๆ ให้ผู้คนท่ีมาโครงการน้ีได้เห็นถึง
ประตูน้�ำจุฬาลงกรณต์ ่อเน่อื งคลองรังสิต 1-14 ความส�ำคัญของแม่น�้ำล�ำคลอง แล้วก็อยากส่งเสริมกิจกรรมที่เก่ียวกับ
แม่น�้ำล�ำคลองว่าสามารถท�ำกิจกรรมกับมันได้ ไม่ใช่เพียงแค่เห็น อาจ
กลุ่มเราได้โจทย์เป็นพื้นที่ประตูน�้ำจุฬาฯ ก็ได้สัมภาษณ์คนใน จะมีกิจกรรมตกปลาเป็นช่วงฤดู มีการปล่อยปลาให้เกิดการหมุนเวียน
พ้ืนทีผ่ ่านการประชมุ ออนไลนเ์ พราะเป็นช่วงสถานการณ์โควดิ เราไดร้ ับ หารายได้ให้คนในชุมชนได้ด้วย ซึ่งแบบประกวดของเราได้รับรางวัล
ขอ้ มลู จรงิ ๆ จากชาวบา้ นทอ่ี ยตู่ รงนน้ั มาตง้ั แตเ่ กดิ จากคนทำ� งานในพนื้ ที่ ชมเชย กด็ ีใจค่ะ
ราชการบริเวณรอบประตนู ้�ำจฬุ าฯ ว่าเขามีกจิ กรรมยงั ไง ? พฤติกรรมยงั รสู้ กึ สนกุ กบั โจทยอ์ อกแบบแนวคดิ พน้ื ทแ่ี หง่ การเรยี นรู้ เพราะได้
ไง ? ถา้ จะมพี นื้ ทสี่ าธารณะตรงน้ี พวกเขาตอ้ งการอะไร ? แลว้ กม็ คี นจาก ทดลองทำ� งานจรงิ คดิ ถงึ ความเปน็ จรงิ มากยง่ิ ขนึ้ เวลาเราทำ� กจิ กรรมหรอื
หนว่ ยงานเทศบาลนครรงั สติ มาใหค้ ำ� แนะนำ� วา่ เขากำ� ลงั พฒั นาพน้ื ทต่ี รง ทำ� ดไี ซนใ์ นคณะบางทกี อ็ าจเปน็ การคดิ ไปเองดว้ ย การรเี สริ ช์ บางทขี อ้ มลู
นเี้ ป็นพื้นทีส่ าธารณะด้วย ซึ่งกส็ อดคล้องกบั โจทย์ของเรา คอื พ้ืนทปี่ ระตู ในอนิ เทอรเ์ นต็ ไมไ่ ดเ้ ปน็ จรงิ หรอื ถกู ตอ้ งทงั้ หมด การไปถามผคู้ นในพนื้ ท่ี
นำ�้ จฬุ าฯ มลี กั ษณะเปน็ เกาะลอ้ มดว้ ยแมน่ ำ�้ ลำ� คลอง ตำ� แหนง่ เกาะคอ่ น ก็ดีกว่า ได้ขอ้ มูลในสภาพเป็นจริง แลว้ นำ� มาออกแบบเพื่อรองรับการใช้
ขา้ งเปน็ แลนดม์ ารก์ มลี กั ษณะเฉพาะตวั และใกลร้ ถไฟฟา้ สายสแี ดง ซงึ่ งานของคนในพืน้ ทีจ่ ริง ๆ แล้วเรากไ็ ด้ความคดิ เหน็ ของคนทวั่ ไปว่ามอง
คนในชุมชนกเ็ ขา้ มาพกั ผอ่ น เดินออกกำ� ลังกันอยู่แล้ว เพยี งแตไ่ ม่ไดถ้ กู งานออกแบบของเรายงั ไง ? ไม่ใช่ในแงส่ ถาปนิกดว้ ยกันหรอื พวกทเ่ี รียน
จดั การทด่ี เี ทา่ ไหร่ กเ็ ลยมคี วามตอ้ งการคลา้ ยกนั คอื ตอ้ งการพน้ื ทส่ี เี ขยี ว ดา้ นนี้ดว้ ยกนั ท�ำใหร้ ูส้ ึกวา่ ในแง่มุมของคนทั่วไปทมี่ องต่ออาชีพ ต่อการ
พนื้ ทอ่ี อกกำ� ลงั กายเพอื่ สขุ ภาพ พนื้ ทกี่ จิ กรรมใหค้ นเขา้ มาใชใ้ นโครงการ ออกแบบของเรา มผี ลมาก ๆ และกร็ สู้ กึ วา่ เราจะมนั่ ใจไดย้ งั ไงในขอ้ มลู วา่
ปรบั พนื้ ทใี่ หด้ ดู ขี นึ้ ดปู ลอดภยั ไมม่ แี หลง่ มวั่ สมุ ทำ� ใหค้ นเขา้ มาแลว้ รสู้ กึ เขาตอ้ งการอยา่ งนนั้ จริง ๆ เวลาท่ีเราออกแบบ ซ่งึ หลัง ๆ กจ็ ะรเี สิรช์ หนกั
ไดพ้ กั ผอ่ นจรงิ ๆ มากเพือ่ วเิ คราะหค์ วามตอ้ งการตรงนัน้ จรงิ ๆ ให้ได้ มองให้องิ ความเป็น
จรงิ มากขน้ึ พยายามเปดิ กวา้ งมากขนึ้ และมองในเชงิ ธรุ กจิ ดว้ ย ไมใ่ ชแ่ ค่
ในกลมุ่ กม็ านง่ั วเิ คราะหข์ อ้ มลู ออกแบบมาเปน็ พน้ื ทสี่ าธารณะที่ ออกแบบสวยอย่างเดียว ต้องมองงบประมาณ และหลักการออกแบบ
มโี ซนเรยี นรู้ มีสะพานลอยแบบสกายวอล์กให้คนขึ้นไปเดนิ หรือวงิ่ เพ่ือดู ให้พื้นทตี่ รงน้ันขายได้ เช่น การวางฟังก์ชัน การวางต�ำแหนง่ ร้านค้า การ
วิวจากท่ีสูงที่เป็นเกาะล้อมรอบด้วยแม่น�้ำ แล้วก็เอากิจกรรมต่าง ๆ ให้ ท�ำยังไงให้คนเข้ามาแล้วโครงการมีรายได้ ต้องมีพ้ืนที่ขายกี่เปอร์เซ็นต์
อยใู่ กล้แม่น้�ำลำ� คลอง ใหเ้ ขาสัมผัสธรรมชาตใิ หไ้ ด้มากทส่ี ุด มีทางเชือ่ ม มพี ้นื ที่สาธารณะกเี่ ปอรเ์ ซ็นต์ถึงจะคุม้ คา่ กับเจ้าของพ้นื ท่ี ซ่ึงกอ่ นหนา้ นี้
กบั อาคารพพิ ธิ ภณั ฑท์ จ่ี ดั แสดงประวตั ศิ าสตรช์ ว่ งสมยั รชั กาลที่5 และจดั เราไมไ่ ดเ้ ข้าใจจรงิ ๆ
นิทรรศการหมุนเวียน มีห้องประชุม มีระเบียงย่ืนออกมาชมบรรยากาศ การออกแบบพน้ื ทขี่ องทงั้ 10 กลมุ่ กเ็ ปลยี่ นกจิ กรรมไปตามแตล่ ะ
เหน็ คนทำ� กจิ กรรมดา้ นลา่ งดว้ ย ขา้ งใตส้ กายวอลก์ มที างจกั รยาน มพี น้ื ที่ พ้นื ทีค่ ลอง บางกลุม่ ทำ� แนวธรรมชาติแบบสวนสาธารณะท่ีมเี ครอ่ื งเล่น
ให้คนมาสร้างสรรคก์ ราฟฟติ ้เี ปล่ยี นไปตามเทศกาลต่าง ๆ ระหวา่ งท่เี ขา เดก็ บางกลมุ่ พัฒนาโซนรา้ นค้าพวกกว๋ ยเตยี๋ วเรอื ซง่ึ ผูป้ ระกอบการรา้ น
ปั่นจักรยานก็สามารถมองเห็นภาพวาดบนก�ำแพงสื่อเร่ืองราว สามารถ ก๋วยเตี๋ยวอยากให้ดูดีข้ึน ก็ออกแบบเปลี่ยนตัวสถาปัตยกรรมให้เป็น
มาแชร์ความรู้กันได้ มีลานสเกตบอร์ดเพราะแถวน้ันก็เป็นเหมือนลาน เหมือนซุ้มเล็ก ๆ ลอยอยู่ในน้�ำ คล้ายตลาดน้�ำ ส่วนตัวเราก็สังเกตโดย
พลาซา่ คอ่ นขา้ งใหญ่ เดก็ แถวนนั้ เลน่ สเกตบอรด์ กนั อยแู่ ลว้ เขากส็ ามารถ รอบมากขึ้น ไม่ใช่แค่ในมหาวิทยาลัย แต่เวลาเราไปเท่ียวข้างนอกด้วย
มาเล่นท่ีน่ีได้ ซึ่งพอเรานำ� เสนอแบบ อาจารยก์ ม็ ีคอมเมนต์ว่า อยากให้ เราจะสังเกตว่าเขาท�ำอย่างน้ีท�ำไม ? ท�ำดีไซน์น้ีเพ่ืออะไร ? ที่เขาขาย
ลดสถาปัตยกรรมลง เพ่ิมพ้ืนท่ีสีเขียวมากข้ึน คืนพื้นที่ให้เป็นปอดของ ดี คนเข้าไปเยอะ มันเป็นลกั ษณะยังไง ? เทา่ ท่ีคยุ กบั เพอ่ื นท่ที ำ� งานใน
ชุมชน คือให้ต้นไม้เป็นหลักอาคารเป็นส่วนประกอบ จะได้เป็นการฝึก รายวิชาออกแบบสถาปัตยกรรม 4 ด้วยกัน ก็รู้สึกคล้ายกัน ได้มุมมอง
ออกแบบอาร์ตแลนด์สเคปให้สามารถตอบโจทย์คนได้โดยไม่ต้องเอา กวา้ งขนึ้ เข้าใจวิชาชพี มากขึ้น เข้าใจตวั เองมากข้ึนคะ่ ”
สถาปัตยกรรมไปตอบโจทย์ สว่ นคนในชมุ ชนเขาดแู ลว้ กช็ อบค่ะ
เรายงั ไดต้ อ่ ยอดไปสง่ โครงการประกวดแนวคดิ การออกแบบThe
Landmark Rangsit “ปทมุ ธานเี มอื งแหง่ สายนำ้� จากพระมหากรณุ าธคิ ณุ
รัชกาลที่ 5” ที่เทศบาลนครรังสิตมีโครงการสร้างอนุสาวรีย์ร�ำลึกถึง
53
54
55
“เรำเป็ น้อำสำสมัครแรงงำน้จงั หวัดปทุมธำน้ี ที่ท�าแล้วถูกเพราะต้นทุนเขาถูก เราทุนสู้เขาไม่ได้ เรามองไปถึงอนาคต
เลยวา่ วันนึงเราขายด ี อุตสาหกรรมเข้ามาแน่ เรากเ็ ลยทา� ตามพรีออเด
ทีน้้ีทำงแรงงำน้จงั หวัดอยำกให้ประชำชน้ใน้พ้ืน้ที่มี อร ์ ไมไ่ ด้ท�างานหน้ารา้ น สนิ ค้าท่ที �าไว ้ 1 2 3 4 กไ็ ม่ไดท้ ิ้งหรอก แคป่ รบั
รำยไดท้ เี่ ป็ น้แรงงำน้น้อกระบบ เขำต้องกำรแกน้น้ำ� ตวั ตามสถานการณ์
ให้ชุมชน้ได้เรียน้รู้ อยู่ร่วมกัน้ ท�ำกิจกรรมด้วยกัน้
ให้คน้มีปฏิสัมพัน้ธ์กัน้ ได้มีรำยได้ เรำไม่ได้ท�ำอะไร แต่ปัญหาหลัก ๆ ก็คือ โดยรวมสมาชิกเราต่อยอดงานออกมา
เป็ น้แมบ่ ำ้ น้ กเ็ ข้ำไปทำ� ใน้ชมุ ชน้มี 900 กว่ำหลงั คำ ฝีมือดีนะ แต่ช่องทางการขายมันตัน เพราะหนึ่งเป็นสตรีที่เป็นแม่บ้าน
เรือน้ กข็ จ่ี กั รยำน้ถำมกนั ้ใน้หมูบ่ ้ำน้พรพิมำน้ว่ำใคร เขากด็ แู ลลกู ดแู ลครอบครวั เขาไมใ่ ชแ่ มค่ า้ มอื อาชพี แลว้ กเ็ ปน็ ผสู้ งู อาย ุ
อยำกทำ� อะไร ซ่งึ เขำต้องกำรฝึ กอำชีพ กร็ วมกัน้จดั ไมส่ ะดวกเดนิ ทาง กเ็ ลยมาตกปญั หาวา่ ใครจะชว่ ยเราขายได ้ ซง่ึ ลา่ สดุ ที่
ตงั้ กลมุ่ ขน้ึ ้มำเมอื่ ประมำณปี 2557 ไปรว่ มอบรมแลว้ มีประชุมเราก็พดู ตรง ๆ เลยว่าตอนนไ้ี ม่อยากได้ละ ฝึกอาชพี ทุกปี ๆ เรา
มำท�ำพวกผลิตภัณฑ์ไล่ยุง มัดย้อม จำกน้ั้น้ก็ไปขึ้น้ ไดอ้ าชพี ใหมท่ ค่ี ณุ ฝกึ ใหแ้ ลว้ เรากต็ อ้ งการพฒั นาตอ่ ยอด แตเ่ มอื่ พฒั นา
ทะเบียน้โอทอป เพ่ือให้เขำได้เรียน้รู้ว่ำถ้ำมัน้ขำยได้ แล้ว ไมม่ กี ารขายให ้ เราอยากได้ชอ่ งทางการตลาด สมมติว่าหนว่ ยงาน
ขึ้น้ทะเบียน้โอทอปได้ จะมีกำรพัฒน้ำต่อเน้่ืองจำก คณุ มงี บเทา่ น ้ี คณุ มาซอื้ ของเราแลว้ เอาไปขายไดม้ ยั้ ? ใหค้ นกลางทเ่ี ปน็
หน้ว่ ยงำน้ตำ่ ง ๆ ทเ่ี ขำ้ มำชว่ ย เพรำะเมอ่ื เรำไปเรียน้ อาสาสมคั รขาย เขากม็ รี ายไดต้ รงนนั้ ดว้ ย กลมุ่ กม็ รี ายไดด้ ว้ ย คอื ปญั หานี้
ไมใ่ ชแ่ คเ่ รา ในเครอื ขา่ ยคยุ กนั กป็ ญั หาเดยี วกนั ซง่ึ หลายหนว่ ยงานกช็ ว่ ย
แล้ว เขำก็อยำกใหต้ อ่ ยอด เช่น้ สมำชิก 20 คน้ท่ีเขำ้ แจง้ ใหไ้ ปออกรา้ นขายเวลามงี านหรอื กจิ กรรม แตเ่ ราจะออกไปขายงานที่
ร่วมเรียน้ มีอย่ำงน้้อย 1 คน้ท่ีไปต่อยอด ถือว่ำ มีวันสองวัน ถา้ งานสามวนั เจด็ วนั เราไปออกไมไ่ หว ไมส่ ามารถพาทีมไป
ประสบควำมส�ำเร็จ เพรำะฉะน้้ัน้โครงกำรท่ีเรำไป ได ้ บางทตี ลาดทห่ี าใหก้ พ็ าเราไปเขา้ มมุ ในหลบื กท็ า� ใหผ้ ปู้ ระกอบการเขด็
เพราะไปแลว้ ขายไมค่ อ่ ยได ้ แตเ่ ขามคี า่ ใชจ้ า่ ยอยา่ งคา่ เดนิ ทาง คา่ กนิ คา่
เรียน้เรำถือว่ำประสบควำมส�ำเร็จเพรำะมีคน้ไป จอดรถกว็ นั ละเปน็ ร้อย ผปู้ ระกอบการกเ็ วยี นซ้ือกนั เอง เราก็พยายามแก้
ต่อยอดทกุ โครงกำร ปัญหาเองด้วย ถา้ มีโอกาสฝากของไปขายได้เราก็ฝาก เชน่ กล่มุ โอทอป
สินค้าของกลุ่มผลิตภัณฑ์บ้านประดิษฐ์พรพิมานทุกช้ินข้ึน ชบาพารวยใหเ้ ราไปฝากขายที่ตลาดไก่ค ู่ คลอง 14 หรอื ใครมกี �าลงั หนา้
มาตรฐาน มผช. (ผลติ ภณั ฑช์ มุ ชน) ของเราทเี่ ดน่ ๆ กม็ เี ชอื กรม่ ผลติ ภณั ฑ์ ร้านสามารถซื้อเราได้ แต่เราก็ต้องคิดถึงเขาด้วยว่าเราไปเพ่ิมภาระหน้า
สานจากผักตบชวา ซ่ึงเปน็ งานของ KBO (Knowledge - Based OTOP รา้ นใหเ้ ขาดแู ลหรอื เปลา่ ? หรอื เกดิ ของเราเสยี หายขนึ้ ราขน้ึ มาจะยงั ไง ?
เครอื ขา่ ยองคค์ วามร ู้ ของกรมการพัฒนาชมุ ชน) ดว้ ย งานผ้ามัดยอ้ มเรา ขายออนไลนก์ ช็ ว่ ยได ้แตไ่ มไ่ ดป้ งั แลว้ กม็ ผี ใู้ หญ ่เจา้ หนา้ ทกี่ ระทรวงชว่ ยซอ้ื
ก็ท�าสไตล์ไม่ฉูดฉาด เอามาต่อยอดเป็นกระเป๋า หมวก และเราจับงาน บางทา่ นกช็ ว่ ยถือกระเป๋าถ่ายรูปประชาสัมพนั ธใ์ ห้
ตามสถานการณ์ อย่างช่วงปีแรกท่ีโควิดระบาด หน้ากากไม่พอ เราก็
เยบ็ หนา้ กากผา้ สง่ หนว่ ยงาน เชน่ กรมการพฒั นาชมุ ชนเขากส็ งั่ เรากข็ าย อกี ปญั หาคอื โครงการอบรมเนน้ ผสู้ งู อาย ุ 60 ปขี น้ึ ไป แตม่ าเรยี น
ได้ พอหน้ากากพอ เรากค็ ิดหาทา� อะไรต่อ ไดร้ บั แจกสเปรย์แอลกอฮอล์ แล้วต้องจัดโต๊ะต้องอะไรบางคนเขาก็ไม่ไหว ก็พยายามผลักดันว่าผู้สูง
มา เป็นขวดเล็ก พกพา อยใู่ นกระเปา๋ เราเอาไปใชล้ า� บาก กค็ ดิ ว่าเรามี อายุ เขาทา� ได ้ แตข่ ายไม่ได ้ ขอเป็นผสู้ งู อายุบวกลูกบวกหลาน เพราะลูก
เชอื กร่มอย ู่ ถ้าเอามาคลอ้ งคอล่ะ เลยท�าเป็นสายคล้องคอใสข่ วดสเปรย์ หลานจะชว่ ยตอ่ ยอดได ้ เขาจงู กนั มาเรยี น กไ็ ดค้ วามสมั พนั ธใ์ นครอบครวั
แอลกอฮอลข์ ้นึ มา ก็ใช้งานสะดวก ได้รับการส่งเสริมจากนายกเทศบาล พอผสู้ งู อายทุ า� ชนิ้ งานออกมา กล็ กู หลานเขาเปน็ คนโพสตล์ งเฟซบกุ๊ ไมใ่ ช่
ธญั บุรีทา่ นก็สั่งเปน็ ของแจก พอคนเหน็ คนใช ้ กม็ อี อเดอรเ์ พ่มิ เขา้ มา ตวั เขา บางท่านเก่ง โพสตไ์ ดเ้ อง แตก่ เ็ ปน็ ส่วนนอ้ ยทีจ่ ะทา� ได้ สว่ นใหญ่
ลูกหลานเป็นคนต่อยอด แต่ลูกหลานเข้าอบรมไม่ได้ตามเกณฑ์อายุ ก็
งานกระเป๋าสานจากผักตบชวา ก็ขายได้ ซึ่งผักตบเป็นอะไรท่ี จะไมไ่ ดใ้ บประกาศทจ่ี ะใชใ้ นการเปน็ วทิ ยากร ตอ้ งไปขวนขวายเรยี นเอง
หลายหนว่ ยงานตอ้ งการส่งเสริม แต่สง่ เสริมแลว้ เขาไมไ่ ดข้ ายใหเ้ รา คือ มาฝกึ ทา� แลว้ อกี ปญั หากค็ อื ในอ�าเภอเดยี วกันมขี องขายเหมือนกัน ไป
เขาพยายามขจัดผักตบ ไปที่ไหนก็ยังเห็นผักตบลอย ๆ คนท�าของจาก อบรมมาเหมือนกัน แล้วก็ไปขายดว้ ยกนั เราก็ต้องคดิ ใหแ้ ตกต่าง แต่ทีนี้
ผักตบขายก็เยอะ ราคากจ็ ะมาเบียดกัน ซ่ึงงานกวา่ จะทา� ออกมาได ้ ต้อง ครสู อนลวดลายเดยี วกนั แบบเดยี วกนั มลี ายอน่ื แตเ่ ขาไมส่ อน เพราะมนั
เอาผักมาตาก เอามาเข้าเคร่ืองรีดเส้น กว่าจะมาข้ึนรูป กว่าจะถักเสร็จ อาจจะใช้เวลานาน อย่างไปเรียน 20 คน อกี หมู่บา้ นนงึ ก็ทวไี ปทลี ะ 20
ลงแวกซ ์ มันหลายกระบวนการ แล้วคนซื้อก็อยากได้ของถูก มนั ต้องคน คน ๆ ก็เป็นร้อยคนแล้วทเ่ี รยี นลายเดยี วกัน ถา้ อยากสง่ เสรมิ อาจจะแบ่ง
ใจรักจริง ๆ เขาถึงจะซ้ือ หรืองานมัดยอ้ ม แรก ๆ ก็ดี แต่พอถึงจดุ หน่ึง ลายนสี้ บิ คน ลายนีส้ บิ คน แล้วคนเกง่ กม็ าสอนกนั ก็นา่ จะดี”
ก็จะตนั แต่เราไม่ได้ท�าอยา่ งเดียว ออกไปดตู ลาดขา้ งนอกด้วย ไปตลาด
โบเ๊ บ ๊ เขาขาย 99 บาท 120 บาท เราขาย 250 บาท ใครจะซ้อื มีโรงงาน
56
งานกระเป� าสานจากผักตบชวา
เป็ นอะไรทห่ี ลายหน่วยงาน
ต้องการส่งเสริม
แต่ส่งเสริมแล้วเขาไม่ได้ขายให้เรา
คนท�าของจากผักตบขายก็เยอะ
ราคาก็จะมาเบียดกัน
ญำณิศำ จงปั ญญำน้น้ท์
เลขากลุม่ วสิ าหกิจชมุ ชน
ผลติ ภณั ฑบ์ ้านประดษิ ฐ์พรพมิ าน
57
พู ดได้เต็มปากว่าสน่ันรักษ์เข้มแข็งที่สุด
ทกุ คนจบั มอื ร่วมกนั ต้งั แต่ปกครองท้องถ่นิ
ผู้ประกอบกพ็ ยายามสนบั สนนุ
กล่มุ อาชีพก็พร้อมรวมกัน
ซ่งึ ถ้าท้ังสี่เทศบาลในอ�าเภอธัญบุรี
เชอ่ื มต่อกนั จะเป็ นเมอื งเรียนรู้ได้ยาวเลยนะ
สุภำ ชยั มำน้ะเดช
กลมุ่ วสิ าหกิจชุมชนท่องเท่ยี วฮักสนน่ั รักษ์
58
“เราเป็ นมคั คเุ ทศกอ์ ิสระ สว่ นมากพาเทย่ี วตาม เรื่องส่ิงแวดล้อม ทั้งสามแห่งมีจุดเด่นที่เอามาบูรณาการร่วมกันได้ และก็จะ
แหล่งชุมชนในแต่ละจังหวัดท่ัวประเทศ แต่พอเกิด มศี นู ย์แพทย์แผนไทยอยูใ่ นแต่ละเอ้อื อาทร ชว่ งน้ีเป็นชว่ งปรับคน หาจุดแขง็
สถานการณ์โควิดก็เลยไม่ได้ท�ำ เราต้องปรับตัว ท�ำให้มีมลู คา่ ขึ้นมา
ก็มาคิดว่า ไม่เคยพานักท่องเท่ียวมาเท่ียวบ้านเลย ตอนน้ีเราท�ำโปรแกรมทัวร์หนึ่งวัน มารวมตัวกันท่ีศูนย์ท่องเที่ยวฮัก
บ้านเราเองแท้ ๆ ทีน้ีเรารู้ว่าทุกปี จะมีการแข่งขัน สน่นั รักษท์ ีเ่ ดยี ว คณุ จะไดเ้ ห็นภาพรวมของตำ� บล ไดเ้ ห็นของดี Unseen ของ
เขียนโปรแกรมการท่องเที่ยว ปี ที่แล้วเลยเขียนส่ง บ้านเรา จะได้ตั้งแต่การกินอาหารปลอดภัย การรักษาดูแล สมุนไพรท่ีใช้ก็
ไป 2 โปรแกรมเป็ นเสน้ ทางทอ่ งเทย่ี วและนวัตกรรม เปน็ สมุนไพรทเี่ ราปลกู เอง อาจจะยงั ไม่เยอะ แต่ปลอดสารจริง ๆ อยา่ งนอ้ ย
ท่องเที่ยว ซึ่งเราน�ำเสนอนวัตกรรมท่องเที่ยวคือ เดก็ กป็ ลอดภยั ครอบครวั ปลอดภัย ผูส้ งู อายุก็ปลอดภยั ซ่ึงต่อไปเม่อื กลมุ่ เริม่
“ไม้กวาดรักษ์โลก” ที่ชุมชนเราผลิตเองจากของ เขม้ แข็งหรอื นักทอ่ งเที่ยวเร่ิมเยอะ ก็อาจจะแบ่งไปลงสถานท่ีจรงิ เลย เช่น ถ้า
รไี ซเคลิ ในชมุ ชน และสามารถเอาไปใชไ้ ดก้ บั ทกุ สถาน สนใจเบเกอรีอาหารสขุ ภาพ คุณไปชุมชนเอ้ืออาทรคลอง 9 ไปดกู ารทำ� แล้ว
ที่ในเส้นทางท่องเท่ียวท่ีเราจัดท�ำ ก็ได้รางวัล ก็ลงมือท�ำ เอากลับบ้านได้ด้วย หรือสนใจเกษตรแก้วมังกร ซึ่งเป็นภาคีเครือ
ติด 1 ใน 20 การประกวด “นวัตกรรมเพ่ือการทอ่ ง ข่ายเพราะเขาอยู่ติดกับพื้นท่ีหนองเสือ ก็ไปดูเขาท�ำแก้วมังกรแปรรูป แล้วก็
เท่ียวโดยชุมชน” กิจกรรมการส่งเสริมชุมชน ไปจบท่ีตลาดต้นไมไ้ กค่ ู่ ศึกษาไม้เศรษฐกิจของพ้ืนท่ี อยากเรียนรเู้ รอ่ื งไม้ล้อม
ทอ่ งเทย่ี ว รูปแบบ Smart Tourism ภายใตโ้ ครงการ ไมห้ ญ้า ไม้ดดั ไมต้ ่อยอด เราไม่หวง เรยี นแลว้ กลับไปทำ� ตอ่ ได้ ตอ่ ไปก็อาจ
ส่งเสริมและพั ฒนาศักยภาพเพื่ อยกระดับชุมชน จะมีข่ีจักรยานเท่ียว แล้วทางเทศบาลสนั่นรักษ์หนุนเร่ืองส่ิงแวดล้อม เราก็มี
เพื่อเขา้ สมู่ าตรฐาน โดยกรมการทอ่ งเทย่ี ว กระทรวง โปรแกรมคร่ึงวันส�ำหรับคนมาดูงานเรื่องสิ่งแวดล้อม อีกครึ่งวันดูแลสุขภาพ
การท่องเทีย่ วและกฬี า กายใจ มสี ปา นวดเทา้ นวดตวั ใครมปี ัญหาจะบ�ำบดั รักษาสว่ นไหนก็ปรึกษา
เราเป็นอาสาสมัครแรงงานจังหวัดด้วย มีหน้าที่ติดต่อประสานงาน ได้ ปราชญท์ างแพทย์แผนไทยของเราเกง่ มีประสบการณม์ าก
กับลูกจ้าง นายจ้าง กลุ่มแรงงานนอกระบบ กลุ่มวิสาหกิจชุมชน ท�ำให้เรา เราโชคดีท่ีทุกคนร่วมมือร่วมใจ แต่ละคนรู้อยู่แล้วว่ามีดีอะไร เพียง
รู้จักคนในพ้ืนท่ี เส้นทางท่องเที่ยวที่เขียนน�ำเสนอจึงเป็นการจับกลุ่มอาชีพใน แต่เขาไมม่ ีท่ีจะโชว์ อยา่ งมัดยอ้ มบ้านเรา ลวดลายแตกตา่ งจากทอี่ ื่น เป็นมัด
ชมุ ชนเรามารวมตวั กนั เชน่ กลมุ่ วสิ าหกจิ ชมุ ชนขา้ ว “ขา้ วรว่ มใจบงึ สนนั่ ”, สวน ยอ้ มทใี่ ชม้ อื ดน้ ลาย และเลยี้ งครามเอง ซงึ่ ใครจะรวู้ า่ ชมุ ชนเมอื งมตี รงน้ี เขาทำ�
ผใู้ หญอ่ ว้ นไมด้ ดั คลอง 12, เกษตรแกว้ มงั กร, ตลาดตน้ ไมไ้ กค่ ู่ คลอง 14, กลมุ่ อยใู่ นบา้ น ไดเ้ ดก็ รนุ่ ใหม่มาพัฒนา และใชธ้ รรมชาติเข้าชว่ ย ผลงานสวยมาก
วสิ าหกจิ ชมุ ชนรกั ษส์ ง่ิ แวดลอ้ ม, กลมุ่ โอทอป, สวนครตู ทู่ ส่ี ง่ เสรมิ ผกั ปลอดสาร ตอนนจี้ ะสร้างอาชีพท่เี ขาไมต่ อ้ งออกจากบา้ นไปไกล ออกมาแค่หน้าหมู่บา้ น
และปราชญช์ าวบา้ น เชน่ หมอยา หมอสมนุ ไพร หมอดนิ ทอี่ ยใู่ นกลมุ่ เกษตรกร ใครอยากมีรายได้ก็ออกมาช่วยท�ำ เช่น ผลิตภัณฑ์กระดาษผักตบ ธรรมดา
กเ็ ปน็ เสน้ ทางทอ่ งเทยี่ วเกษตรสไตลไ์ ทย ๆ พอเราวางเปน็ การเกษตรอยา่ งเดยี ว ถ้าสานผกั ตบชวาเราต้องซ้ือเส้น แต่น่มี ผี ักตบชวาอยหู่ นา้ บา้ น หนา้ บา้ นเป็น
ก็แข่งกับคนอื่นยาก บ้านเราเป็นชุมชนเมืองผสมเกษตร พื้นที่เกษตรเป็นไม้ เงนิ เป็นทองเลย บา้ นใครก็โกยขึ้นมา เปน็ การชว่ ยสิง่ แวดล้อมคลองด้วย ช่วย
เศรษฐกจิ พวกไมล้ อ้ ม ไมด้ ดั นาขา้ วกเ็ ปน็ แปลงเลก็ ๆ ทรี่ วมกนั เปน็ แปลงใหญ่ งบประมาณของเทศบาลที่ต้องโกยผักตบมาโปะไว้ข้าง ๆ ไม่ได้เอาไปใช้งาน
ฉะนนั้ เกษตรกรรมทปี่ ลกู กนั เหมอื นทางเหนอื อยา่ งไรช่ า เราไมม่ เี ยอะอยา่ งเขา นี่เราเก็บเอาต้นมาท�ำกระดาษ ใบเอามาท�ำเป็นจานได้เลย ทางกระทรวง
เรากม็ าคดิ ใหมท่ ำ� ใหม่ มองสง่ิ ทบ่ี า้ นเรามดี ี คยุ กบั ทอ้ งถนิ่ ทเ่ี ขา้ มารว่ ม อุตสาหกรรมสนับสนุนตัวบล็อกปั๊ม ก็เอาตัวกระดาษผักตบไปขึ้นรูปปั๊มเป็น
ด้วย จับมือกับราชมงคล (มทร.ธัญบุรี) เราต้ังช่ือกลุ่ม “ฮักสน่ันรักษ์” ความ จานได้เลย แปลงทรัพยากรเป็นเงินให้คนในชุมชน การใช้โฟมกับพลาสติกก็
หมายคอื เรากอดกันกลมเกลียวในทุกภาคส่วน และขบั เคลอ่ื นไปด้วยกัน เรา น้อยลง ใชท้ รัพยากรที่ตัวเองมีให้คมุ้ คา่ ท่ีสุดและหารายไดเ้ พ่ิม แต่ปญั หาก็มี
วางเปา้ หมายใหมเ่ ปน็ การทอ่ งเทยี่ วเชงิ สขุ ภาพ Wellness Tourism มที ง้ั การกนิ ตรงท่ีชาวบ้านยังต้องพยายามต่อยอดในจุดแข็งของตัวเอง สิ่งที่เรามี ที่อื่นก็
การอยู่ การอาศยั สขุ ภาวะทางรา่ งกายและจติ ใจ ทางมทร.ธญั บรุ ี คณะแพทย์ มี เชน่ ทำ� สใี หก้ ระดาษผักตบของเราแตกต่างข้นึ มา แลว้ ในกลุ่มของเรากจ็ ะ
แผนไทยมาลงพ้ืนทีก่ ับเรา คุยกับปราชญ์ชาวบ้านทเี่ รามี อาจารยก์ ็แนะน�ำให้ ท�ำไม่เหมือนกัน กลุ่มน้ีท�ำผักตบชวาแบบน้ี กลุ่มน้ีท�ำอีกแบบ ของเราก็จะมี
พฒั นาคนกอ่ น แลว้ กพ็ ฒั นาศนู ยท์ อ่ งเทยี่ วฮกั สนนั่ รกั ษท์ ส่ี ำ� นกั งานหนา้ ชมุ ชน หลาย ๆ อย่าง ไม่แยง่ ตลาดกัน เพราะเราไปออกบูทดว้ ยกนั เปน็ กลุ่ม
เออ้ื อาทร 10/2 เปน็ ศนู ยส์ ขุ ภาวะรองรบั คนในชมุ ชนกอ่ น จดั ทำ� แพทยแ์ ผนไทย
ครบวงจร คลา้ ยกบั ทอ่ี ภยั ภเู บศร์ มคี ณุ หมอจากสาธารณสขุ อยปู่ ระจำ� ทศี่ นู ยฯ์ โปรแกรมท่องเท่ียวฮักสนั่นรักษ์ปรับเปลี่ยนได้ ลงมือท�ำได้ เป็นการ
มปี ราชญช์ าวบา้ นทเ่ี กง่ ดา้ นปรงุ ยามาอยปู่ ระจำ� ใหค้ ำ� ปรกึ ษาแนะนำ� ทมี่ าจาก ท่องเที่ยวเรียนรู้จริง ๆ ปทุมธานีเป็นเมืองท่องเท่ียวได้ มีหลายอย่างที่เรียนรู้
ประสบการณแ์ ละความสามารถของเขาลว้ น ๆ มนี วดเทา้ นวดตวั อบสมนุ ไพร แลกเปลี่ยนกันได้ตลอด แต่ละที่เก่งไม่เหมือนกันตามบริบทเมือง ถ้าพูดถึง
ดแู ลต้ังแต่เด็กเลก็ จนผูส้ งู อายุ ส่ิงทีเ่ รามีไม่ได้รอนักท่องเทย่ี วอยา่ งเดยี ว แตม่ ี ความเข้มแข็ง พูดได้เต็มปากว่าสนั่นรักษ์เข้มแข็งที่สุด ทุกคนจับมือร่วมกัน
รองรับคนในชุมชน แลว้ กม็ ีผลิตภัณฑ์สมนุ ไพร เช่น โลชน่ั ครมี นวด ท่ที �ำมาใช้ ตง้ั แตป่ กครองท้องถน่ิ ผูป้ ระกอบการทเ่ี ขามโี อกาสกพ็ ยายามสนับสนนุ กล่มุ
ในศูนยส์ ุขภาพ ทางมทร.มาสนับสนุน ช่วยในการผลติ และตดิ แบรนด์ของบงึ อาชีพก็พรอ้ มรวมกัน ไม่ใชต่ ่างคนต่างอยู่ ซ่งึ ถา้ ทง้ั สีเ่ ทศบาลในอำ� เภอธญั บรุ ี
สน่นั รักษ์ ผลติ ภณั ฑ์นี้ไม่ใชข่ องใครคนใดคนหน่ึง ทุกคนในชุมชนเป็นเจ้าของ เชอ่ื มต่อกนั เป็นเมืองเรยี นรู้ไดย้ าวเลยนะ”
ผลติ ภัณฑ์ ทุกคนมีสทิ ธิใชใ้ นศูนย์สขุ ภาพ ตอนนกี้ อ็ ยใู่ นข้นั ลองใช้ ใชแ้ ล้วดี ก็
บอกต่อ ถงึ ตอนนัน้ ค่อยขายจริงจัง แล้วศนู ยส์ ุขภาพที่นี่คือศนู ย์นำ� ร่อง ไม่ได้
เปดิ ทนี่ ที่ เี่ ดยี ว ในพนื้ ทม่ี เี ออ้ื อาทร 3 โครงการ เออื้ อาทรคลอง 9 เปน็ เรอื่ งอาหาร
เบเกอรสี ุขภาพ เอ้อื อาทรคลอง 10/1 เป็นสมุนไพร เอ้อื อาทรคลอง 10/2 เป็น
59
“คนจนี เขา้ มาตงั้ แตส่ มยั ขดุ คลองรชั กาลท่ี งานประจ�ำปีเหมือนเป็นการรวมตัวคนในชุมชนมาพบปะกัน
5 ทกุ คลองกส็ รา้ งศาลเจา้ เป็ นศนู ยร์ วม ศาลเจา้ พวกทอ่ี อกไปอยขู่ า้ งนอกกก็ ลบั มาเยยี่ มญาติ มากนิ เลย้ี งโตะ๊ จนี บางคน
คลอง 12 ทน่ี ร่ี ้อยปี ขน้ึ รุ่นพ่อมแี ลว้ ผมเป็ นรุ่น มาได้กม็ า ข้นึ อยกู่ บั เศรษฐกจิ ด้วย ช่วงโควดิ จัดงานไม่ได้มาสองปีกแ็ ค่
ที่ 2 ตอนน้ีอายุเจด็ สิบกว่า เกิดมาก็เหน็ แล้ว แต่ ซอ้ื ของมาไหว้ การจดั งานประจำ� ปสี ว่ นนงึ กเ็ พอ่ื รวบรวมเงนิ เปน็ ทนุ ไวจ้ ดั
เดิมเป็ นศาลเจ้าไม้ เป็ นสังกะสี เขาก็พัฒนามา งานปหี นา้ เรามกี ารประมลู ของ เขาประมูลห้าร้อยเราก็ใหล้ อตเตอรี่พัน
เร่ือย เราเป็ นคนดูแลศาลเจ้า มาเก็บมากวาด นึง ตอ้ งให้เขามลี นุ้ มเี สามงั กรโคมไฟกระดาษตดั กง่ิ ไผป่ ักให้ประมลู ไป
ใครมาไหวเ้ รากด็ เู ขาขาดเหลอื อะไร ตรงนป้ี ั กธูป ตดิ หา้ งรา้ นเปน็ มงคล คนื สดุ ทา้ ยมเี ชดิ สงิ โต เชา้ มากแ็ หโ่ คมไฟทป่ี ระมลู
กี่ดอกเราก็บอกเขา เวลาไปศาลเจ้าที่ไหนต้อง ไปส่งให้เขาถึงบ้าน เราไม่ได้มีเร่ียไรบริจาคอะไร ท�ำกันแบบลูกศิษย์
ไหว้ฟ้ าดินด้านหน้าศาลเจ้าก่อน เขาใหญ่สุด ศรัทธาคนเก่า ๆ ก็ร่อยหรอลงไป วันข้างหน้าผมว่าล�ำบาก เศรษฐกิจ
เหมือนเราไปวัดต้องไปไหว้เจา้ อาวาสก่อน ของ แบบนี้ด้วย ของไหว้ตัดไม่ได้ รายจ่ายมีแต่เพิ่ม รายได้ลดลง ก็ประคับ
ที่น่ีเป็ นเสามังกรฟ้ าดินมีมังกรสองตัวสีเหลือง ประคองใหป้ นี ึงจดั งานได้ ศาลเจา้ อยูท่ ีเ่ งินบรจิ าคและเงินจดั งาน ถา้ ได้
กับสีเขียวพันกันอยู่ เป็ นเสาตะเกียง ข้างบนมี มาต้องสรา้ งเพอ่ื เรยี กศรทั ธาใหค้ นบรจิ าคเขาเหน็ ไม่ใชบ่ รจิ าคแลว้ ศาล
ตะเกียงส่องสว่าง มีเจา้ พ่อปึ งเถ่ากง แป๊ ะกงก็ เจา้ ยงั ซอมซอ่ ตอ้ งทำ� ใหง้ ดงาม เงนิ เหลอื กเ็ หลอื ไวใ้ ชป้ ตี อ่ ปี พยายามใช้
เป็ นอาจารย์ของท่าน มีเจา้ แม่กวนอิมที่ผู้หญิง ใหห้ มด เหลอื มากแลว้ เป็นกเิ ลส
ชอบมาไหว้ เจา้ พ่อกวนอู พระสงั กจั จายน์ หลวง
พ่อโสธร ท้ังหมดก็จำ� ลองมา อย่างเทพปึ งเถ่า คนมาไหว้ขอพร โชคลาภ รำ่� รวย หายปว่ ย ทีน่ โี่ ชคลาภไม่คอ่ ย
กง มสี องประเภท บางศาลเจา้ เขยี นปึ งเถา่ กงมา่ มหี รอก คนนอ้ ย ถา้ คนมาไหวเ้ ยอะรอ้ ยคนตอ้ งมถี กู สกั คนแหละ กก็ ลาย
คอื มที ง้ั เจา้ พ่อเจา้ แม่ แตข่ องเรานเ่ี สยี่ งทายแลว้ เป็นศกั ดิส์ ทิ ธ์ิ คนไม่ถกู กเ็ งียบ ๆ คอื ทวั่ ไปคนข้างนอกจะเข้ามาต้องมีสง่ิ
ท่านไม่ยอมมีคู่ ท่านจะอยู่กับอาจารย์แป๊ ะกง ก็ ดึงดูดอยา่ งให้หวยแม่น มีคนดูหมอ คนเข้าทรง แตผ่ มไมน่ ิยม เด๋ยี วคน
เป็ นปึ งเถ่ากง แต่ดงั้ เดมิ เขามาเป็ นแบบนี้ เราไม่ มาเรียกเงิน มาหลอกลวง ว่าโชคไม่ดีต้องมาสะเดาะเคราะห์ เงินเข้า
เปลีย่ นอะไร เวลาจะท�ำอะไรกเ็ ส่ียงทายถามทา่ น กระเปา๋ เขา ไมไ่ ดเ้ ข้าเจ้า เราไม่เอาหรอก ของเราทำ� มาตั้งนานไมม่ ดี า่ ง
ทุกเรื่อง ที่เป็ นแท่งไม้ประกบคู่แล้วโยนออกมา พร้อยอะไร อยเู่ งยี บ ๆ ใครศรทั ธาก็มาไหว้ ทน่ี ี่ท�ำเลสวย คนขับรถผา่ น
คว่�ำหงายแบบน้ันแหละ มองขา้ มคลองมาเหน็ ศาลเจา้ สวย ก็ขา้ มสะพานปูนมาไหว้ ชว่ งตรุษจนี
สารทจนี เขากไ็ หว้สบื ทอดเทศกาล ผมก็บอกคนมาไหว้ เศรษฐกจิ ไม่ดี
แตล่ ะศาลเจา้ มงี านเทศกาลประจำ� ปี จดั งานไล่ ๆ กนั ไป มคี ลอง ก็ไหว้ตามก�ำลัง ไม่ให้เดือดร้อน เจ้าท่านไม่ว่าหรอก บางทีเป็ดไก่แพง
10 ก่อน แล้วไปคลอง 13 ไปองครกั ษ์ ยอ้ นไปคลอง 12 คลอง 11 ตาม ผมก็ซื้อปลามาไหว้ เราอยากกินอะไรก็ไหว้ ลูกหลานก็แจกจ่ายกัน
เครือข่ายท่ีเอาแรงกันอยู่นะ เขาเชิญเราไปก็ใส่ซองช่วยเขา เวลาเรามี กนิ ตอ่ มนั ดอี ยา่ งทีไ่ ม่สญู เปลา่ ”
เชญิ เขากใ็ ส่ซองมาชว่ ย ของเราจัดตามปฏทิ ินจนี วันชวิ ซา เดอื น 2 วนั
ท่ี 3 ก็เตรียมชุดถวายเคร่ืองทรง กระดาษเงินกระดาษทอง ไหว้แล้วก็
เผาส่งให้ท่าน ของไหว้ก็เป็ดไก่หัวหมู ขนมมงคลพวกถ้วยฟู ให้เฟื่องฟู
ไหว้แล้วก็แจกจ่ายกันไปกิน งานมี 5 วัน ลานข้างหน้าก็ตั้งโต๊ะจีน 50
โตะ๊ มีง้ิวเล่นทงั้ 5 วนั ฉายหนัง 3 วนั สว่ นใหญ่คอื เปดิ ใหเ้ จ้าดู งิว้ เดีย๋ วนี้
เดก็ กไ็ มด่ ู คณะงวิ้ กค็ ณะเดมิ เจา้ ของหรอื คนแสดงอาจเปลย่ี น มหี วั หนา้
คณะที่เคยติดต่ออยู่แล้วเขาแยกคณะไปจะกลับมาเล่น เราเสี่ยงทาย
ถาม ท่านก็ไมเ่ อา จะเอาเจ้าเก่า หนังกฉ็ ายหนังจนี เก่า ๆ อยากจะเลิก
เสีย่ งทายแล้วทา่ นไม่ใหเ้ ลิก กล็ บหลไู่ มไ่ ด้ เคยทำ� มากต็ ้องทำ� ไป เราไม่
อยากเปลี่ยนอะไร เคยเปล่ยี นคร้งั นงึ แลว้ กรรมการมีอันเปน็ ไป เม่อื ก่อน
มนั ไม่สะดวก กรรมการรนุ่ พ่อเขาจอดรถฝ่งั โนน้ แลว้ หามเคร่ืองเลน่ เปน็
ลงั ไมข้ า้ มสะพานไมม้ า เขาเหนอื่ ย เขากบ็ น่ ปหี นา้ ไมแ่ บกแลว้ หกลม้ ตก
สะพานฟันหักเดีย๋ วน้ันเลย
60
ศาลเจ้าอย่ทู ีเ่ งนิ บริจาคและเงนิ จดั งาน
ถ้ าได้ มาต้ องสร้ างเพ่ื อเรียกศรัทธา
ให้คนบริจาคเขาเหน็
ไม่ใช่บริจาคแล้วศาลเจ้ายงั ซอมซ่อ
ต้องทา� ให้งดงาม
เงนิ เหลอื กพ็ ยายามใช้ให้หมด
เหลอื มากแล้วเป็ นกเิ ลส
โสภณ ตัง้ คติธรรม
ปราชญช์ าวบ้านศาสนาประเพณแี ละวัฒนธรรม
พธิ คี วามเชื่อ วัฒนธรรมจนี
ผดู้ แู ลศาลเจ้าเทวาลยั คลอง 12
61
ทกุ อย่างมนั อยู่ท่ีเราเรียนรู้ได้
ความรู้มันเรียนไม่จบหรอก
ณรงค์ อู่ผลเจริญ
สวนผใู้ หญอ่ ว้ นไมด้ ัด คลอง 12
62
“ผมเป็ นเกษตรกรโดยตรงเลย ท�ำสวนส้ม ตามสวนในชุมชนเรา สวนท่คี ลอง 11 คลอง 12 หลกั ๆ กม็ าทผ่ี ม
มาก่อน แถวนี้เดิมก็สวนส้มท้ังน้ัน พอไม่ค่อยดี เพราะผมตอ้ งไปแอก็ ชน่ั ดดั ลวดใหเ้ ขาดู ตอนเทย่ี งเขากนิ อาหารเรา
ก็ต้องแปลงอาชีพแล้วล่ะ ก็มาขายไม้ใบ ไม้ป่ า กน็ ง่ั ดดั เอาไปรีด ดดั จนเสรจ็ ตวั นงึ นักทอ่ งเทีย่ วทีม่ ากม็ าดู ๆ แล้ว
พวกตน้ สาละ แลว้ กท็ ำ� ไม้ดดั (ไมป้ ระดับตัดแต่ง กไ็ ป ไมค่ ่อยซ้อื เพราะจะซื้อทกี ็ตอ้ งคดิ ดว้ ยวา่ จะเอาไปต้ังตรงไหน
เป็ นรูปทรงต่าง ๆ ท่ีดัดด้วยโครงเหล็ก) ขาย บางคนกม็ าดกู อ่ น มองสถานทไ่ี ว้ จะซอ้ื ไมฟ้ อรม์ ไหนไปตงั้ เรากต็ อ้ ง
ควบคู่ ทำ� หลายอยา่ ง อันไหนเวริ ก์ สดุ กท็ ำ� อันนนั้ มีหลากหลาย อันไหนที่ตลาดไม่ต้องการผมก็ไม่ท�ำ ต้นทุนเราท้ัง
ท่ีมาท�ำพื ชเศรษฐกิจไม้ดัดกับไม้ต่อยอดก็ตาม นัน้ ทำ� อันทขี่ ายได้ คนซื้อกห็ ลากหลาย บางคนเจอสวยแล้วซอื้ กม็ ี
เพื่ อน ตอนน้ันก็มีไม่กี่สวน เห็นต้นไทรเขาทิ้ง แต่เราไม่ได้รีบว่าคุณต้องซื้อผมนะ ไม่ซื้อไม่เป็นไร ขอให้มานั่ง
ต้นไทรไมอ่ ยากใหป้ ลูกในบ้าน ชาวบา้ นไม่เอา ก็ คยุ กนั
ไปขอเขา แตเ่ ดยี๋ วนต้ี อ้ งซอื้ กง่ิ แลว้ นะ ไมม่ ใี หข้ อ โซนสนั่นรกั ษ์เป็นแหล่งความรทู้ ่องเท่ยี วเชงิ เกษตร อยากรู้
แล้ว ไทรมีต้งั 5-60 กว่าชนดิ ทเี่ อามาท�ำได้ แต่ เรือ่ งเดด็ ยอด ลวดดดั อยากรวู้ ่าท�ำยงั ไง ? ผมกบ็ อกหมด ทำ� ลวด
ก่อนก็ใช้พวกต้นข่อย ตะโกด้วย เราก็เอามา ดัดให้ดู เด็ดยอดต่อกิ่งให้ดู บางคนบอกเสียดายก่ิงหัก ผมบอกพี่
เสยี บตอ่ ยอด มาเปลย่ี นใบใหม่ ตดั แตง่ ทรง ซอ่ ม จะเสยี ดายอะไรกจ็ บั ปกั สิ เขาบอกไดด้ ว้ ยเหรอ ? เขาไมร่ ไู้ ง ไมน้ ม้ี า
ก่ิง เพ่ิมหัว อย่างต้นน้ีมีแค่เจด็ หัว มีตาออกมา หักท้งิ ปกั ไปมันก็ขึน้ แล้ว เรากไ็ ปใส่กระถาง เปน็ ไม้แคระ เปน็ บอน
เราไมต่ ดั มนั กง็ อกเป็ นแปดหวั เพ่ิมหวั กเ็ พ่ิมตงั ค์ ไซ ได้ตังค์กลับมาอีกนะ บางทีเราตัดทิ้ง ๆ ว่าง ๆ ก็เอามาเสียบ
ได้อีก ขายได้กระถางละย่ีสิบบาทแล้ว ถ้าคุณท�ำสักร้อยกระถางเป็นเงิน
เท่าไหรล่ ะ่ ? บางอนั มนั ตีเป็นราคาได้ เราก็ใหค้ วามรู้เขาไป เขาจะ
การท�ำสวนไม้ดัดต้องใช้เวลา ทุกอย่างต้องใช้เวลาหมด เอาไปท�ำหรือไม่ท�ำก็แล้วแต่เขา บางคนบอกเราไปสอนเด๋ียวเขา
ลงทุนเวลา งานมือท้ังนน้ั การทำ� กเ็ รมิ่ จากใชล้ วดชบุ มันอยู่ไดเ้ ปน็ ก็ท�ำแข่งกับเราสิ ผมไม่เคยกลัวเรื่องจะมีคู่แข่ง ต่างคนต่างขาย
สิบปี ไม่ค่อยเป็นสนิม เอาลวดมาดัดให้ตรง ตอนแรกผมก็ใช้มือ ทางใครทางมัน เหมือนเวลาคนจีนเขาอยู่ใกล้กันท�ำไมเขาขายได้
แหละ ตอนหลงั ถงึ ไดด้ ดั แปลงทำ� รางลกู ลอ้ มาเปน็ เครอื่ งรดี เสน้ ลวด ยิ่งทำ� เยอะยิง่ ดี ลกู ค้าไดม้ ตี วั เลือก แคอ่ ย่ามาขัดกนั แลว้ กัน อยา่ ง
แลว้ กใ็ ช้ประแจมือเบอร์ 17 ดัดไปตามแบบ ทรงกลมม่ัง เหลี่ยมม่ัง ในหมู่บ้านบางคนอยากท�ำ ผมก็บอกให้เขาท�ำ เขาบอกพี่ต้องหา
ปิรามิดม่ัง แบบก็ดูเอารอบตัวนี่แหละ อย่างพวกสิงสาราสัตว ์ หนา้ รา้ นใหห้ นดู ว้ ย ผมบอกจะไปหาทำ� ไม ? ทำ� รวมเปน็ กลมุ่ เดย๋ี วนี้
ช้าง ม้า สิบสองนักษัตร ผมอยากได้ก็น่ังวาดแบบลงบนกระดาษ ขายออนไลนก์ นั เยอะแยะ ตงั้ บา้ นใครบา้ นมนั บา้ นนงึ หา้ ตน้ สบิ ตน้
กอ่ น หาสดั สว่ น ไมง่ น้ั มนั เขา้ ไมไ่ ด้ เดย๋ี วเบย้ี ว ถา้ ไมม่ สี ดั สว่ น สบิ อนั เรากส็ อนใหฟ้ รี บางคนบอกผมวา่ ทำ� ไม่ได้ ตงั คไ์ ม่มี ตอ้ งไปซอ้ื รถ
มันก็ไม่เหมือนกันเลย สมมติลูกค้าอยากได้ช้างร้อยตัวเราต้อง หกลอ้ ไปหาเชา่ ที่ โนน่ นนี่ นั่ ผมบอกผมมาทแี รกผมมปี ก๊ิ อพั คนั เดยี ว
ท�ำทั้งชุดให้เหมือนกัน พอเราดัดลวดเป็นโครงแล้วก็เอามาปักลง เอง คุณไม่ตอ้ งเร่มิ ใหญ่ แต่เขาเหน็ เราเป็นรปู เป็นรา่ งแล้วไง เราทำ�
กระถางปลกู ตน้ ไม้ สว่ นใหญก่ ใ็ ชต้ น้ ชาฮกเกย้ี นปลกู ลงไปแลว้ กร็ อ สวนไมด้ ัดมาประมาณ 22 ปีแลว้ แตต่ อนเริ่มตน้ เขาไม่เห็น เราทำ�
โต ระหวา่ งนก้ี ค็ อยตัดแต่ง เอาเชือกลอ็ กกิ่ง ดดั ๆ ไปเด๋ียวก็เนียน ชกั รอกรถพงั อาจารยก์ ไ็ มม่ มี าสอนนะ ลองผดิ ลองถกู เอง ตอ้ งลงมอื
เดยี๋ วกส็ วย ตน้ พวกนเ้ี ราซอ้ื มาจากคลอง 15 กระจายรายไดไ้ ป ไมใ่ ช่ ทำ� จริง ๆ จงั ๆ เลย เอาใหไ้ ด้ จะมาท�ำเล่น ๆ ไมไ่ ด้ อยากได้อะไร
ท�ำคนเดียวเหมาหมด กระถางก็ให้เพื่อนหล่อมาให้ เดิมผมจะคิด ก็ไปหา ดูกระต่ายตัวนี้สิ ผมก็เอามาจากกระสอบปุ๋ย ตรามันเป็น
ท�ำกระถางนะ แต่โหย เหนื่อยเหลือเกิน งานปูนเป็นงานท่ีเหน่ือย ลายกระต่าย ผมก็เอามาเป็นแบบ ทุกอย่างมันอยู่ที่เรา เรียนรู้ได้
และหนัก บางอันไม่มีผมก็ท�ำเอง ตอนบ่ายนี่อย่าขึ้นปูนเชียวนะ ความรมู้ ันเรียนไม่จบหรอก”
เทย่ี งคนื ไม่ได้นอน กวา่ ปนู จะแห้ง กวา่ จะปลอ่ ยมือได้
ผมเป็นผู้ใหญ่บ้าน หมู่ 4 และเป็นส.ท. (สมาชิกสภา
เทศบาล) หลายสมยั กเ็ ปน็ คนในพนื้ ที่ สวนเรากเ็ ปน็ แหลง่ ผลติ ดว้ ย
ขายด้วย มีคนนั้นคนนี้มาเที่ยว เลยท�ำแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร
ตง้ั เป็นศนู ย์อยขู่ ้างเทศบาลเมืองสนน่ั รกั ษ์ คนเขา้ มา เราก็ขายของ
ได้ คนแถวนม้ี ขี นม มผี กั กม็ านง่ั ขายอยกู่ บั เรา นกั ทอ่ งเทยี่ วมากไ็ ป
63
“คน้ใน้ชมุ ชน้เขำเรียกเรำ อำโกว ก็เป็ น้ลกู 30-45 นาท ี ถา้ ตม้ นานเกนิ ไปกแ็ ฉะ แกะออกมาเปน็ ยางขา้ วเหนยี ว
ยดื ๆ ถา้ ตม้ นอ้ ยไปกด็ บิ ขา้ งในจะกรบุ ๆ ถา้ นง่ึ คอื เขาใชข้ า้ วเหนยี ว
ห ล ำ น้ ช ำ ว จี น้ ที่ อ พ ย พ ม ำ อ ยู่ ริ ม ค ล อ ง รั ง สิ ต สุก ดัดแปลง ห่อแลว้ สวย แตข่ องเราโบราณ เปือ้ นนา�้ มนั ตม้ แล้ว
เมื่อก่อน้เรำเปิ ดร้ำน้ขำยวัสดุ คือเป็ น้กงสีเน้อะ มันจะออกมากับน้�า แต่ข้างในข้าวเหนียวจะไม่มัน ก็ค่อนข้างท�า
มีสองร้ำน้ อยู่คลองฝ่ั งต�ำบลประชำธิปั ตย์ร้ำน้ ยาก สา� คัญท่ตี อนห่อ เราตอ้ งหอ่ แบบนี้ ภาษาจีนเรยี ก “ซกี๊ ัก” สีม่ มุ
น้ึง ตรงน้ฝ้ี ่ั งบงึ ยโี่ ถอีกร้ำน้น้ึง พอน้อ้ งชำยเขำ หวั สองมุม ทา้ ยสองมมุ มดั ตรงกลาง จะไม่หลุด ถา้ หอ่ สามมมุ กจ็ ะ
แยกครอบครัวไปตอน้ปี 2559 ร้ำน้บึงยี่โถที่ แตก นา�้ จะขน้ กเ็ สยี เลย แตถ่ า้ ทา� ไมใ่ หแ้ ตกกใ็ ชว้ ธิ นี งึ่ เอา ตอ้ งทา� ให้
อำโกวดแู ลกย็ บุ เรำกไ็ ดม้ เี วลำมำทำ� สวน้ มำดแู ล เครอ่ื งทง้ั หมดสุกก่อน ห่อเขากจ็ ะไม่เย้มิ ไม่เลอะมือ คือรนุ่ ใหมไ่ ง
ศำลเจ้ำ (ศำลเจ้ำปึ งเถ่ำกงม่ำ รังสิตคลอง 3) แตแ่ ม่ครัวบอกว่าสตู รโบราณเราไม่เปลย่ี นอะไรอร่อยกว่า แม่ครัว
คอื ทแี่ ปลงน้เ้ี ขำบอกขำย อำโกวกข็ ออธษิ ฐำน้จติ เราน่หี ่อเกง่ เราสอนเขาท�าเรายังหอ่ สวยสเู้ ขาไมไ่ ด้ มหี ลานชายอยู่
คนนงึ ทหี่ ่อไดก้ ม็ าชว่ ยทา�
กบั ทำ่ น้ บอกถำ้ ไดเ้ ป็ น้เจำ้ ของทแี่ ปลงน้จ้ี ะมำเกบ็ ที่แปลงน้ีอยู่ริมคลองชลประทานคลองซอยท่ี 3 ฝั่งใต้ ดูสิ
ข้ีหมำมำกวำดใบไม้ แล้วก็ได้ คือชุมชน้ย้ำยจะ น�้าใส ไม่มีผักตบเลย มีไม่ได้นะ ถ้าเจอเรารีบเก็บเลย ไม่ง้ันเต็ม
หมดแล้ว ถ้ำเรำไมอ่ ยู่ตรงน้้ี ใครจะดแู ลศำลเจำ้ คลอง กรมชลประทานเดนิ มานเี่ ขายกใหส้ องนวิ้ เลยทเ่ี ราไปทา� ความ
อำยเุ ป็ น้รอ้ ยปี แลว้ มงั้ ตงั้ แตเ่ รำยงั ไมเ่ กดิ ทแี รก สะอาด จรงิ ๆ กเ็ ปน็ ทขี่ องเขานะ แตเ่ ปน็ ความโชคดขี องเราทม่ี นั เปน็
เป็ น้ศำลเจำ้ ไม้ ลอยมำตดิ ตลงิ่ ผเู้ ฒำ่ ผแู้ กก่ เ็ ชญิ พน้ื ทน่ี ดิ เดยี วแตย่ าวเปน็ แนวตดิ กา� แพงหมบู่ า้ นฝง่ั โนน้ แลว้ แทนท่ี
ใหม้ ำอยบู่ น้ตลง่ิ ตอน้หลงั ศำลเจำ้ ไมผ้ พุ ังกส็ รำ้ ง จะปลอ่ ยรกเราเลยไปทา� เปน็ สวน ขดุ ดนิ ปลกู ตน้ ไม ้ เกบ็ ขยะ มนั กด็ ู
เป็ น้คอน้กรีต เช้ำเรำก็ไปเก็บกวำด วัน้พระจีน้ สดชนื่ ไปนงั่ ปกิ นกิ ได ้ สมมตมิ ากนั กค่ี น ตอ้ งการมากนิ อาหารกลาง
เรำกม็ ำไหว้ ลกู น้อ้ งกค็ อยไปกวำดอยเู่ รื่อย วนั เราก็ทา� ขา้ วหอ่ ใบบวั มาเสริ ์ฟ นง่ั เรือหรอื เดินข้ามไปกไ็ ด้ มีราว
เกาะมนั กไ็ มต่ กหรอก เรากใ็ หล้ กู นอ้ งมาเกบ็ ทา� ใหส้ ะอาด สวนกจ็ ะ
โชคดีทไ่ี ดม้ าอยูก่ บั สวน อยูก่ ับวสั ดมุ ีแตต่ วั เลขมแี ตเ่ งนิ ไม่ มดี อกไมห้ ลาย ๆ ส ี แพงพวย ยโ่ี ถ ทองอไุ ร ดอกบวั ดนิ เวลาออกดอก
เหมือนอยตู่ รงนี ้ ชีวิตอิสระ สมองโล่ง เรามาทา� สวน เปิดลานจอด จะเหมอื นเราเดนิ บนดอกไมเ้ ลย ถา้ คณุ นายตน่ื สายขนึ้ เตม็ กจ็ ะเหน็
รถ เกบ็ ผกั ผลไมม้ าขาย มมี ะเขอื กยุ ชา่ ย ยอดมะกอก ยอดตว้ิ ชะอม สสี ัน มนั เปน็ เรอื่ งจิตใจของเรา ตรงนอี้ าโกวไปถางหญา้ ก็มีคนมา
มะละกอ ท่แี ปลงนี้อยู่ตดิ รัว้ โรงเรียนโชคชยั รังสติ ผปู้ กครองรวู้ า่ ผกั บอก ทา� ท�าไม ? ใหค้ นหาปลามาเดินสะดวก อาโกวบอกก็ดแี ล้วไง
เราปลอดสาร วางขายแป๊บเดียวหมด ช่วงโรงเรียนเปิดก็จะยุ่งนิด ให้ความสะดวกเขาไง หญ้าตรงหน้าถนนก็ให้ลูกน้องไปตัดให้โล่ง
นึง ผู้หญิงขายผกั ผชู้ ายเกบ็ ผัก หลานมาช่วยเก็บคา่ จอดรถ เสาร์ เตียน ให้มันสวย เหมอื นค�าท่เี ขาบอกว่า ถางหญ้าใหค้ นเดนิ สรา้ ง
อาทติ ยก์ เ็ คลียร์พื้นท ี่ ตดั หญา้ ดายหญ้า ปลูกผัก ก็ไม่คอ่ ยมเี วลา ท่าใหค้ นข้นึ เรากไ็ ด้อานิสงส์
ทา� ขนมเทา่ ไหร ่ ขนมกวงเจยี งกเ็ อาเตา้ หแู้ ผน่ มาหอ่ ไชเทา้ แลว้ ทอด หมากเ็ หมอื นกนั นะ ใครมาขอใหพ้ าหมาจรไปทา� หมนั เราก็
ช่วงเทศกาลท�าพวกขนมเข่ง ขนมบ๊ะจ่าง คือการท�าของเราไม่ได้ ทา� หมด ถามว่า ทา� ทา� ไม ? คืนกา� ไรให้สังคมไง ถ้าหมามีลูกเยอะ
ท�าขาย แต่ท�ากิน คนเขารู้ก็จะมาให้ท�าเผ่ือ เช่นเราใช้ร้อยกว่าลูก ก็เป็นภาระ เวลาหมาตัวผู้มาหาตัวเมียก็จะแย่งกัน ทะเลาะกัน
ตอ้ งทา� บะ๊ จา่ งเผอื่ เขาสองรอ้ ยกวา่ ลกู เวลาเราทา� ขายกข็ ายด ี แตแ่ ม่ แล้วออกลกู มาครอกนงึ เก้าตวั สบิ ตัว เผอื่ มันไปกดั ใครอีก เรากล็ ด
ครวั ทหี่ อ่ เกง่ ๆ นเ่ี ขาอยบู่ า้ นนอ้ งชาย พอไมม่ คี นหอ่ เรากไ็ มค่ อ่ ยไดท้ า� ภาระของสังคม หมาโรงเรียนก็มาอาศัย เรามีอาหารให้กิน พาไป
ฉีดวัคซนี ชวี ติ เราอสิ ระ มีรถตคู้ นั นึง จะไปไหนกไ็ ป เหมือนอาโกว
บะ๊ จา่ งเราทา� สตู รจนี แตจ้ วิ๋ ตงั้ แตร่ นุ่ แมท่ า� ใชข้ า้ วเหนยี ว ถว่ั จะไปปิดทองท่ีวัดป่าเจริญราษฎร์ ก็ชวนคนแก่เพ่ือนฝูงข้ึนรถตู้ไป
ลิสง กนุ เชียง หม ู เหด็ หอม ไชโป๊ กุง้ แห้ง กระเทยี ม ไข่ เชอื กสขี าว เท่ียวกัน ชีวิตบ้ันปลาย หาเงินมานานก็ได้เวลาใช้ แล้วแต่คนว่า
เมอื่ กอ่ นแมใ่ ชเ้ ชอื กปอ เชอื กตอ้ งมาถกั เปน็ เปยี ฉกี เปน็ เสน้ ๆ ใบไผ่ จะเลอื กใช้ยังไง อาโกวก็หมดไปกบั หมา คา่ ท�าสวนบา้ ง ใครมาน่งั
ก็ตอ้ งมาตัดหวั ตดั หางตัดใบแตกออกแลว้ มาต้ม เวลาจะหอ่ กต็ อ้ ง ตรงนี ้ มนั สงบ ร่มร่ืน มคี วามสุข อาโกวกไ็ ด้อานสิ งสแ์ ลว้ ชวี ติ เรา
มาลา้ งมาเช็ด กอ่ นหอ่ ก็ต้องต้มใบไผ ่ ห่นั หมูหมกั ต้มถั่วลสิ ง ไชโป๊ กต็ อ้ งแบง่ ปนั ”
มาลา้ งแลว้ ก็สับ ข้าวเหนียวกต็ ้องแช่ตอนกลางคนื มาห่อตอนเช้า
ถ้าไม่แช่แล้วต้มไม่สุก คือเตรียมเครื่องไว้วันน้ี พรุ่งนี้มาเอาเครื่อง
ไปผัดแล้วเคล้ากับข้าวเหนียวแล้วใส่ห่อ ในห่อก็จะใส่กุ้งแห้ง ไข่
กุนเชยี ง ห่อแลว้ มัดเป็นพวง เอาลงไปต้มในหม้อใหญ่ ๆ ประมาณ
64
ชวี ิตบ้นั ปลาย หาเงนิ มานานก็ได้เวลาใช้
แล้วแต่คนว่าจะเลอื กใช้ยงั ไง
อาโกวก็หมดไปกับหมา ค่าท�าสวนบ้าง
ใครมาน่งั ตรงน้ี มันสงบ ร่มร่ืน
มคี วามสุข อาโกวกไ็ ด้อานสิ งส์แล้ว
ชีวิตเรากต็ ้องแบ่งป� น
เอ้ืองมณี ศรีมงคลปทมุ
ปราชญ์ชาวบา้ นด้านอาหารและโภชนาการ
อาหารพ้นื ถ่นิ ประกอบพิธีทางศาสนา
65
ศูนยว์ ิจยั ขา้ วปทมุ ธานี
66
67
ตอนรับราชการ เป็ นผู้บริหารด้วย
ต้องอย่กู บั งาน อย่กู บั คน
มีแต่เร่ืองเครียด พอเกษียณป� ุบ
มาอยู่กบั ต้นไม้ มันเถยี งเราไม่ได้ฮะ
ประกำศิต ทองอิน้ศรี
บา้ นสวนครตู ู่ ปลกู ผกั ปลอดสาร
68
“ ผ ม รั บ ร ำ ช ก ำ ร เ ป็ น้ ผู้ บ ริ ห ำ ร ข อ ง ทนี หี้ ลายหนว่ ยงานเหน็ เราทา� เกษตรอนิ ทรยี ์ มอี งคค์ วามร ู้ ก็
มหำวิทยำลัยกำรกีฬำแห่งชำติ วิทยำเขต ใหช้ ว่ ยไปถา่ ยทอด เราเปน็ ครอู ยแู่ ลว้ เรากย็ นิ ดไี ปถา่ ยทอดเรอ่ื งการ
กรุงเทพ เมื่อเกษียณอำยุรำชกำรมำแล้วก็ใช้ ใช ้ EM การปรงุ ดนิ ดแู ลตน้ ไม ้ การใชฮ้ อรโ์ มน การทา� นา้� หมกั ชวี ภาพ
เวลำยำมว่ำง จริง ๆ ทำ� ตัง้ แตก่ อ่ น้เริ่มเกษียณ ให้ชุมชน ใหโ้ รงเรยี น ชาวบา้ นไดป้ ลูกผกั ไว้กนิ โดยไม่เกดิ อันตราย
แลว้ คอื ปลกู ตน้ ้ไม้ เพรำะสง่ิ ทเี่ รำไดร้ บั กำรปลกู ถา้ เหลอื ใชเ้ หลอื กนิ กแ็ จกจา่ ย ถา้ มากจรงิ ๆ กข็ ายกนั นกั เรยี นปลกู
ฝั งมำตั้งแต่เด็กคือเรื่องกำรดูแลต้น้ไม้ ก็ท�ำให้ ผกั ไปทา� อาหารกนิ กเ็ กดิ ประโยชน ์ เดก็ ไดก้ นิ อาหารปลอดภยั แลว้
เรำติดเป็ น้น้ิสัย กำรปลูกต้น้ไม้ของผมเริ่มจำก ผมเป็นวิทยากรใหส้ สส. เร่อื งอาหารปลอดภัยดว้ ย ก็มคี วามคิดทา�
ปลกู ใน้บำ้ น้ ทดลองปลูกไปเร่ือย ต้งั แตไ่ ม้ผลไม้ ศนู ยเ์ รยี นรชู้ มุ ชน เปน็ บา้ นสวนครตู ู่ อยตู่ รงหลงั หมบู่ า้ นการเ์ ดน้ โฮม
ทำน้ได้ เหด็ ผกั สวน้ครวั แรก ๆ ใชป้ � ยุ เคมเี พรำะ คลอง 12 เป็นบ้านสวนท่เี ราคิดไว้ว่าจะเอาไว้ปลกู ตน้ ไม ้ ก็ท�าเปน็
เป็ น้ส่ิงที่เรำเห็น้อยู่ทุกวัน้ เคมีท�ำใหต้ ้น้ไม้โตเร็ว แปลงผักยกแคร่ ใหช้ าวบ้านมาเรยี นรู้ มีพวกนา�้ หมัก ฮอร์โมนข้นี ก
แต่ข้อเสียเยอะ เรำเร่ิมเห็น้แล้วว่ำสภำพดิน้มัน้ ใครไปใครมาก็แจกให้เขาไปใช้ พอเขาใช้ก็อยากท�าเอง เราก็สอน
แขง็ ตอ้ งมำคลุมดนิ ้ใหม่ สำรฆำ่ แมลงก็ต้องใช้ เขา อยา่ งเชน่ ท่ีแคบ ๆ ในหมูบ่ า้ น เขามแี ต่ปูน ไม่มที ่จี ะปลกู เรามี
เคมี พอเรำใช้ เร่ิมเห็น้อัน้ตรำย มัน้คัน้ที่มือ องคค์ วามรเู้ รอื่ งการใชย้ างรถยนตม์ าผา่ มาตดั เรากจ็ ะสอนการกรดี
มอี ำกำรแพ้ ผ่นื ้ขน้ึ ้ แล้วพอเรำมีควำมรู้เพิ่มข้นึ ้ ยางเก่าทา� เปน็ ภาชนะในการปลกู ตน้ ไม้ แลว้ ศนู ยเ์ รยี นรชู้ มุ ชนกจ็ ะ
รูแ้ ลว้ วำ่ ทกุ วนั ้น้ค้ี วำมปลอดภยั ใน้กำรปลกู ตน้ ้ไม้ ไปเชอ่ื มโยงกับพื้นท่เี รยี นรขู้ องเมอื งสนน่ั รกั ษใ์ หค้ นมาเทยี่ วดว้ ย
หรือปลูกผักมัน้มีอัน้ตรำยเยอะ เพรำะสำรเคมี ตอนรบั ราชการ เป็นผู้บริหารดว้ ย ต้องอยกู่ บั งาน อยกู่ บั คน
มแี ตเ่ รอ่ื งเครยี ด พอเกษยี ณปบุ๊ มาอยกู่ บั ตน้ ไม ้ มนั เถยี งเราไมไ่ ดฮ้ ะ
มัน้เข้ำมำใช้ใน้สวน้ ใชก้ บั ชำวบำ้ น้เยอะ เหน็ ้สำร แล้วมันเห็นความเจริญเติบโตขึ้นมา ก็เป็นความสุข กับชุมชนเรา
มะเร็งเกดิ ขนึ้ ้ใน้ชุมชน้เยอะมำก ถา่ ยทอดองคค์ วามร ู้ เขารจู้ กั ปลกู ผกั ปลอดสารพษิ กนิ เองแทนทจ่ี ะ
ตอ้ งไปซอื้ ทา� ใหค้ ณุ ภาพชวี ติ เขาดขี น้ึ สง่ิ ทเ่ี ราไดก้ ลบั มาคอื ความสขุ
เราก็เลยมาใช้สารอินทรีย์ในการดูแลต้นไม้ ศึกษาด้วย ไดม้ กี ารแลกเปลยี่ นกนั ไดค้ วามรใู้ หม ่ ๆ เพมิ่ ขนึ้ แลว้ ยา่ นสนน่ั รกั ษ์
ตนเองว่าอะไรที่ไม่ใช้เคมีก�าจัดแล้วมันช่วยได้ ก็เริ่มจากการปรุง มันสงบด ี ท่ีทา� งานอย่คู ลอง 13 ย่านน้อี ยู่แลว้ เราเห็นความสงบใน
ดิน ต้นไม้ต้องการ NPK (ธาตุอาหารไนโตรเจน ฟอสฟอรัส และ ชมุ ชน ไมค่ อ่ ยมอี ะไรหวอื หวา ไมค่ อ่ ยเปน็ โรงงานอตุ สาหกรรม สว่ น
โพแทสเซียม) ซึ่งเกิดจากพวกมลู สตั ว์ ทา� ให้ดนิ โปร่งร่วนซุยใชพ้ วก ใหญม่ อี าชพี เกษตรกร แตใ่ นแงน่ งึ ทเี่ ขาทา� สวนทา� ไร ่ ทา� เกษตรเคมี
แกลบดนิ มะพรา้ ว มลู ไสเ้ ดอื น เราเอามาปรงุ ดนิ กเ็ หน็ ความงอกงาม มาตลอด การจะไปเปล่ียนความคิดของเขาก็ยากเหมือนกัน ผม
เกิดขน้ึ พอตน้ ไมง้ อกงามแล้ว มาบา� รงุ พอดนิ เริม่ หมดสภาพ ไม้ไม่ เป็นประธานชุมชนทสม. (อาสาสมัครพิทักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ
คอ่ ยโต เรากม็ าศกึ ษาต่อ วา่ จะใช้อินทรีย์อะไรเข้าไปดูแล เช่น ท�า และสิ่งแวดล้อมหมู่บ้าน กรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อม) ด้วย
ปยุ๋ ชวี ภาพ ปยุ๋ ฮอรโ์ มนนมสด ปยุ๋ ฮอรโ์ มนไข ่ พอตน้ ไมง้ ามกใ็ ชน้ า้� สม้ มีหน้าที่ดูแลเร่ืองสิ่งแวดล้อมในชุมชน มันมีปัญหาเร่ืองมลพิษ
ควันไม้มาก�าจัดแมลง ทดลองท�าสารก�าจัดแมลงโดยใช้สะเดา จากการเผาหลังเกี่ยวผลผลิต เราจะไปให้ความรู้เขาเร่ืองหมัก
พริก เหล้าขาว น�้าส้ม ก็ท�าให้ต้นไม้งาม ปลอดจากแมลงรบกวน ฟางหญา้ เปน็ ปยุ๋ เขาบอก โอย้ กวา่ จะได้ใชเ้ ปน็ เดอื น ไมท่ นั หรอก
ผักท่ีปลูกก็ปลอดภัย เราเอามากินได้โดยไม่ต้องกังวล ผักหวาน เราก็พยายามแทรกซึม อย่างน้�าหมักชีวภาพ ทุกคนรู้จัก ท�าใช้
กรอบ อรอ่ ย เอง เขาเหน็ ประโยชน ์ ตอบโจทยไ์ ด ้ แตป่ ยุ๋ เคมี ยาฆา่ แมลงนยี่ าก
เขายังต้องใช้อย ู่ ก็ต้องใช้เวลาให้เขาเรียนร้ไู ป”
Pathum
69
“พิ พิ ธภัณฑ์ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติได้รับพระราชทาน
นามพิพิธภัณฑ์ฯ เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล
อดุลยเดชทรงเจริญพระชนมพรรษาครบรอบ 60 พรรษา
มหาวทิ ยาลยั ธรรมศาสตรไ์ ดร้ บั บรจิ าคสงิ่ ของหลายพันชน้ิ จากศษิ ย์
เก่าคณะนิติศาสตร์ ดร.วินิจ วินิจนัยภาค และภรรยา คุณหญิง
พรรณี วินิจนัยภาค จึงมอบหมายให้คณะสังคมวิทยาและ
มานุษยวิทยาเป็ นผู้ดูแล เพราะสิ่งของท่ีได้รับมีตั้งแต่ฟอสซิล
หลายล้านปี จนถึงงานวัตถุทางชาติพันธุ์ อาจจะไม่ได้พิเศษ แต่มี
ของหลากหลาย มที ม่ี า มเี รอื่ งเลา่ ซง่ึ สาขามานษุ ยวิทยามกี ารเรยี น
การสอนเร่ืองโบราณคดี ชาติพันธุ์ มรดกวัฒนธรรม พิพิธภัณฑ์
ศึกษา การจัดแสดงพิ พิ ธภัณฑ์ จึงจัดท�ำเป็ นพิ พิ ธภัณฑ์ด้าน
มานุษยวิทยา ซ่ึงในไทยก็มีพิพิธภัณฑ์ด้านนี้น้อยมาก โดยเน้ือหา
มานุษยวิทยาคือความเข้าใจมนุษย์ จุดประสงค์ของพิ พิ ธภัณฑ์ฯ
ชใ้ี หเ้ หน็ ความสมั พันธร์ ะหวา่ งสงิ่ ของกบั มนษุ ย์ การทเ่ี ราเหน็ สง่ิ ของ
ศึกษาสงิ่ ของ เรากจ็ ะเขา้ ใจมนษุ ยไ์ ด้ เขา้ ใจวัฒนธรรมทห่ี ลากหลาย
พิพธิ ภณั ฑ์ฯ นอกจากชว่ ยดา้ นการจดั แสดง กเ็ ปน็ ส่วนหนึง่ ของการเรยี นการสอนและ
วิจัยของอาจารย์และนักศกึ ษา เช่น วชิ าวา่ ด้วยเรอื่ งเอเชียตะวนั ออกเฉยี งใต้ ก็มาศกึ ษาวา่ ใน
พพิ ธิ ภัณฑฯ์ มีวัตถุสิง่ ของอะไรบ้าง ? วิชาการวจิ ัยและการจัดแสดงพพิ ิธภณั ฑ์ กใ็ หส้ ิ่งของใน
พพิ ิธภณั ฑฯ์ เปน็ โจทย์ เดก็ เลอื กประเด็นท่ีสนใจไปจัดนทิ รรศการ เชน่ เขาสนใจประเดน็ มูเตลู
กด็ วู า่ ในพพิ ธิ ภณั ฑฯ์ มอี ะไรทเ่ี กยี่ วกบั มเู ตลู แลว้ คณุ จะนำ� มาจดั แสดงยงั ไง ? ซงึ่ คำ� วา่ “มเู ตล”ู
มาจากช่อื ภาพยนตรข์ องอินโดนเี ซีย (เรอ่ื ง Penangkal limu Teluh) กลายเป็นคำ� ท่ีคนเอามา
ใชเ้ ปน็ วตั ถสุ ่ิงของทางความเชอื่ ซ่งึ เดก็ กท็ �ำออกมาได้นา่ สนใจ เชื่อมโยงกบั โลกปจั จุบันได้ใน
แง่ที่วา่ เปน็ ความเชอ่ื ทีเ่ อามาใช้ เพอ่ื มเี สน่ห์ เพอ่ื รำ�่ รวย น�ำไปสกู่ ารผลติ ลูกปดั กำ� ไล แล้วเขา
กค็ ดิ ตอ่ ว่านทิ รรศการน่าจะเอาสินค้ามูเตลูมาขายด้วย หรอื เดก็ บางกลุ่มก็ท�ำเร่อื งเพศ พดู ถงึ
ตุ๊กตาบาร์บ้ี ตุ๊กตาที่คนเล่นกันรู้สึกเป็นของซ่ึงเป็นผู้หญิง ถ้าง้ันประเด็นเร่ืองเพศหญิงจะพูด
ถึงยังไงได้บ้างให้กระเถิบก้าวหน้าไป ก็เป็นเร่ืองดีท่ีเด็กได้ไอเดีย และเราก็เรียนรู้จากเด็กได้
เยอะโดยผา่ นตัววตั ถุทั้งหลาย
70
พื้นทปี่ ทมุ ธานหี รือในรังสิต
มีพิพิธภณั ฑ์จา� นวนมาก
ต่อไปกจ็ ะมสี วนสัตว์ในพื้นที่ธัญบุรี
ซง่ึ คนอาจจะมานอนปทมุ ฯ
สักคืนสองคนื เพื่อมาดพู ิพิธภัณฑ์ให้ได้ครบ
ปทุมธานกี ็จะเป็ นจงั หวัดแห่งการเรียนรู้ได้เลย
ผศ. สุดแดน้ วิสุทธิลกั ษณ์
อาจารย์สาขามานุษยวทิ ยา คณะสังคมวิทยาและมานุษยวทิ ยา
มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ ศนู ย์รังสิต
ผู้อา� นวยการพพิ ธิ ภณั ฑ์ธรรมศาสตรเ์ ฉลมิ พระเกยี รติ
71
72
ดร.วินิจ เจ้าของเดิมมองด้านมานุษยวิทยาเหมือนกัน คือสนใจว่าของเหล่าน้ัน
สะท้อนอะไรบางอยา่ ง ตัวอยา่ งของสองชิ้น คือหน่ึง หวั โขนรูปยักษ์กับหนุมาน เขาเขียนเล่า
ว่า สมยั น้ันพาแฟนไปศาลาเฉลิมไทย คือโรงละครโรงหนงั ทสี่ ร้างความสุขใหเ้ ขาในวัยหนมุ่
เขารสู้ กึ ประทบั ใจ แลว้ วนั หนง่ึ รอื้ ทง้ิ เขาไปเจอหวั โขนนใ้ี นรา้ นขายของเกา่ กซ็ อ้ื เกบ็ ไว ้ กเ็ ปน็
ตวั แทนซึง่ เชอ่ื มโยงประสบการณต์ ัวเขากับยุคสมยั ซ่งึ ไม่ใช่แคต่ ัวเขาเอง แต่คือสังคมด้วย
ก็เปน็ ของส�าคัญของพิพธิ ภณั ฑฯ์ ซง่ึ เปน็ ของง่าย ๆ แต่คนอาจมองข้าม กบั อีกช้ินคอื ตู้อ้อย
ควนั่ ของคนทเ่ี ปน็ แมค่ า้ ขายออ้ ยควนั่ ในแถบถนนราชดา� เนนิ ชว่ งสมยั รชั กาลท ี่ 6 ซง่ึ สมยั นน้ั
คนขายอ้อยควัน่ จะสวย แม่คา้ คนนี้ก็สวย เธอจะแบกมาเปน็ ตูก้ ระจก ใสอ่ อ้ ยควั่น มนี า�้ แข็ง
วางไว ้ เขากเ็ ขียนเลา่ วา่ มพี วกขุนนางสมยั รชั กาลท ่ี 6 ชอบมาซอ้ื ซง่ึ เขาวา่ มนั ก็สา� คัญเลย
เอามา เรยี กว่าทกุ ชิ้นมีเรอ่ื งเลา่ แต่บางชน้ิ เขาซอ้ื มารวม ๆ บางทกี เ็ ปน็ โครงกระดกู ขดุ มา ซง่ึ
ท�าให้เรามีของหลากหลาย แตข่ ้อเสยี กค็ ือบางชิ้นอาจไม่รู้ที่มา ซ่ึงในทางพิพธิ ภัณฑฯ์ กอ็ าจ
นา� ไปสกู่ ารอธบิ ายไดน้ อ้ ยไปหนอ่ ยวา่ มาจากไหน ? ชมุ ชนไหน ? แตอ่ ยา่ งไรกต็ าม ถา้ มองใน
แงม่ ุมอื่น ไมไ่ ดม้ องในแงท่ ี่มา เรากจ็ ะเขา้ ใจมนั ได ้ สามารถศึกษาตอ่ ไปได้ เปลย่ี นแปลงไป
อธบิ ายในหลาย ๆ แง่มมุ ได้ ไม่ใชแ่ ง่มมุ ประวัตศิ าสตร์อย่างเดียว เชน่ กา� ไลกระดกู วันหนึ่ง
อาจจะถูกมองหรือถูกจัดนิทรรศการในแง่ท่ีเป็นเครื่องประดับตั้งแต่อดีตถึงปัจจุบัน เพราะ
ฉะนนั้ สงิ่ ของเราสามารถหมนุ เวยี นมาจดั แสดงไดต้ ามแงม่ มุ ของประเดน็ หรอื ตามทคี่ นสนใจ
ซงึ่ ตรงน้ีถือเป็นจุดเดน่ ของพิพิธภณั ฑฯ์
เนอื่ งจากเราเปน็ พพิ ธิ ภณั ฑม์ านษุ ยวทิ ยา ทา� ใหเ้ ราเปดิ ประเดน็ ไดก้ วา้ งขวางมาก ครงั้
หนง่ึ เราจดั ทา� นทิ รรศการ “เจา้ ชายนอ้ ย : หนงั สอื ของสะสมและการสนทนาขา้ มวฒั นธรรม”
ถามว่าเจ้าชายน้อยคอื อะไร ? คนส่วนมากมองในฐานะหนงั สอื แปล เร่ืองเด็ก เรอื่ งความรกั
ในมุมสังคมวิทยามานุษยวิทยา เราก็มองว่าเป็นการเผชิญหน้ากันทางวัฒนธรรมระหว่าง
เจา้ ชายนอ้ ยกบั คนพน้ื เมอื ง ประเดน็ เรอ่ื งคนอนื่ การทเ่ี จา้ ชายนอ้ ยเดนิ ทางไปดวงดาวตา่ ง ๆ
เหมอื นคนอน่ื คนตา่ งชาต ิ คนตา่ งดา้ ว ทเี่ ราไมไ่ ดร้ จู้ กั เราไปทา� ความรจู้ กั กนั เราอาจจะมอง
เขาโดยทเี่ ราไมเ่ ขา้ ใจเขา แตถ่ า้ เราสามารถมองเขาอยา่ งเขา้ ใจเขา นบั ถอื เขาในฐานะซงึ่ เปน็
คนทีเ่ ทา่ เทยี มกับเรา กท็ �าให้เรามองเห็นตวั เจ้าชายนอ้ ยในมมุ มองทตี่ า่ งจากเดิม ซึ่งกด็ ีใจที่
คนสนใจในแงท่ วี่ า่ เราไมใ่ ชแ่ คเ่ ชอ้ื เชญิ ใหม้ าดขู องสะสมเทา่ นนั้ แตเ่ ราใชส้ งิ่ ของเหลา่ นเี้ ปน็
เครอื่ งมอื พาไปสเู่ รอ่ื งอนื่ สปู่ ระเดน็ ทางสงั คมวทิ ยามานษุ ยวทิ ยา ซงึ่ มนั ใหญไ่ ปกวา่ นนั้ และ
เปน็ ประเด็นรว่ มสมัย
Pa
Thani
73
สืบเน่ืองกันมาก็เป็นนิทรรศการ “ฃุนน้อย : เจ้าชายน้อย
ฉบับภาษาถิ่นสุโขทัย - ลายสือไท” เรามองว่าถ้าหนังสือเรื่องเจ้า
ชายน้อยแปลออกมาสามร้อยกว่าภาษาได้ ก็น่าจะลองแปลเป็น
ภาษาถ่ินของไทยเราเองได้ ท่ีผ่านมาคนเห็นภาษาไทย แต่เราจัด
พิมพเ์ ปน็ ภาษาถ่ินในประเทศไทย และไปไกลกว่าน้ันในแงท่ ่วี ่าพา
ยอ้ นกลบั ไปสคู่ วามเปน็ ภาษาสโุ ขทยั ดว้ ยการทำ� เปน็ ตวั เขยี นภาษา
สโุ ขทยั เพราะภาษาสโุ ขทยั ไมเ่ คยไดถ้ กู เอามาเขยี นใหม่ สดุ ทา้ ยอยู่
แคใ่ นจารกึ เรากอ็ ยากเอามาเขยี นเรอ่ื งราวขน้ึ ใหม่ ในขณะเดยี วกนั
กเ็ ปน็ ความทา้ ทายสำ� หรบั คนแปลใหม่ ๆ วา่ จะแปลในเรอื่ งบางเรอื่ ง
ออกมาใหเ้ ปน็ ภาษาถนิ่ ไดย้ งั ไง ? เชน่ ตวั ไทรยกั ษ์ เรากใ็ ชค้ ำ� วา่ ตน้
งา้ ว หรอื บางเรอ่ื งทไี่ มเ่ คยมใี นสมยั สโุ ขทยั เรากต็ อ้ งคดิ หาคำ� มาใช้ ก็
เปน็ เหมอื นการขา้ มวฒั นธรรม ขา้ มภาษา ขา้ มเวลา ระหวา่ งนเี้ ราก็
ก�ำลังจัดท�ำนทิ รรศการ “Primate and Me” ซึ่งก็ฉีกไปจากเดิมอีก
เป็นเร่ืองความสัมพันธ์ระหว่างคนกับวานรซึ่งมีบรรพบุรุษเดียวกัน
ขณะที่ลงิ ทง้ั หลายยังแพร่พันธุ์ มีหลากหลายสปีชสี ์ มนุษย์มเี หลอื
แคส่ ปชี สี เ์ ดยี ว คอื โฮโมเซเปยี นส์ เทา่ นนั้ เอง ถา้ อยา่ งนนั้ เราจะเรยี น
รชู้ วี ิตของลิงได้อย่างไรบา้ งเพ่อื จะเข้าใจตัวเราเองดว้ ย ทิศทางการ
จดั นทิ รรศการตอนนส้ี ามารถทำ� ไดห้ ลากหลายมาก เปน็ การระเบดิ
ขึ้นของความรู้ของสาขาหลากหลาย เป็นแรงบันดาลใจให้แต่ละ
พพิ ธิ ภัณฑ์คดิ นทิ รรศการออกมาน่าสนใจได้
74
ในพื้นท่ีปทุมธานีหรือในรังสิต ก็มีพิพิธภัณฑ์
จ�ำนวนมาก มีอพวช. (องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์
แหง่ ชาต)ิ ซงึ่ มีต้งั 4-5 พพิ ิธภณั ฑอ์ ยู่ในนน้ั มหาวทิ ยาลยั
กรุงเทพก็มีพิพิธภัณฑ์เซรามิก ต่อไปก็จะมีสวนสัตว์ใน
พื้นที่ธัญบุรี ซ่ึงคนอาจจะมานอนปทุมฯ สักคืนสองคืน
เพื่อมาดูพพิ ิธภณั ฑเ์ หล่าน้ีใหไ้ ด้ครบ
ปทุมธานีจะเป็นจังหวัดแห่งการเรียนรู้ได้เลย
เพียงแต่ว่าระหว่างที่จะเกิดข้ึนคือปัญหาเร่ืองการเดิน
ทาง การจัดนิทรรศการหรืออีเวนต์อาจจะไม่มากพอ
ต้องมีหัวข้อนิทรรศการน่าสนใจเพ่ือดึงคนเข้ามา ถ้า
ผนวกกบั การปรบั ตวั ของจงั หวดั ทจ่ี ะใหส้ ามารถเดนิ ทาง
ไปได้สะดวก รถสาธารณะเข้าถงึ ได้ ในอนาคตเครือขา่ ย
พพิ ธิ ภณั ฑใ์ นพน้ื ทอี่ าจจะรว่ มมอื กนั จดั เปน็ ชดุ นทิ รรศการ
จัดในความเชี่ยวชาญต่างกันแต่ในธีมเดียวกัน คนมาดู
หลายพิพิธภัณฑ์ในคราวเดียว ในส่วนของมหาวิทยาลัย
ธรรมศาสตร์เองมีพ้ืนที่พร้อมเป็นแหล่งเรียนรู้ มีอุทยาน
การเรียนรู้ป๋วย 100 ปี ห้องสมุดท่ีคนทั่วไปเข้าใช้ได ้
ห อ จ ด ห ม า ย เ ห ตุ ม ห า วิ ท ย า ลั ย ธ ร ร ม ศ า ส ต ร ์
ห้องนิทรรศการ ห้องดนตรี มีสวนส�ำหรับพักผ่อน
ออกก�ำลังกาย คณะศิลปกรรมศาสตร์ก็มีโรงละคอน
แห่งมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ เป็นทิศทางชัดเจนของ
มหาวิทยาลัยฯ ท่ีจะพัฒนาศูนย์เหล่าน้ีให้คนเข้ามา
เรียนรไู้ ดต้ ลอดชีวิต”
75
ธุรกิจดิลิเวอรีในโซนปทุมธานี
การแข่งขันสูงมากเป็ นอันดับต้นๆ
คนบอกช่วงโควิดแย่ๆ
แต่ร้านเราบางทตี ี 2 ตี 3
ร้านป� ดแล้วยงั มอี อเดอร์
มาขอให้ทา� ให้หน่อย เราก็ท�า
พงศกร เสน้ำวุฒิ
ผูป้ ระกอบการร้าน Black Bunny House
76
“ผมชอบท�ำอำหำรกิน้เองมำต้ังแต่เด็ก ซัพพอร์ต ก็ท�ากันเองในครอบครัว พูดคุยกันง่าย ถ้าเราจ้างคน
มีเวลำว่ำงก็ศึกษำทำงยูทูบ ดูรำยกำรแข่งท�ำ ทา� งานกม็ คี า่ ใชจ้ า่ ย ไหนจะคนทา� งานอยไู่ มท่ น เดยี๋ วลาออก ตวั ผม
อำหำรใน้เน้็ตฟลิกซ์ เมนู้ที่ชอบท�ำก็กะเพรำไข่ กไ็ ปหาความรเู้ พม่ิ เตมิ ไปเรยี นทา� พซิ ซา่ กบั เพอื่ น แลว้ กเ็ อามาปรบั
ดำว อร่อยสุดแล้ว งำ่ ย ๆ น้แ่ี หละ เคลด็ ลับผม เป็นสูตรเรา เมนูในร้านกม็ ีตง้ั แต่สเตก็ สปาเกตต ี เบอร์เกอร ์ มีพวก
คือกิน้ท่ไี หน้อร่อยจะจำ� รสชำตนิ ้ัน้ ้มำท�ำ กะเพรำ อาหารตามสั่งดว้ ยเพราะมีลูกคา้ ในหมู่บ้านและพน้ื ทร่ี อบ ๆ สั่งทุก
มนั ้ทำ� ไดห้ ลำยรสชำตนิ ้ะครับ พอเรำไปกนิ ้บำงที วัน บางคนส่ังซ้า� ตดิ กนั หลายมือ้ เรากด็ ใี จว่ารสชาติคงใชไ้ ดล้ ่ะ เบ
มัน้ข้ึน้มำใน้หัวเลย รู้ว่ำตรงน้้ีเขำใส่อะไรเยอะ เกอรกี เ็ ชน่ บราวน ี ชสี เคก้ บานอฟฟ ี พานาคอตตา รสชาตดิ ี ไมห่ วาน
อะไรน้้อย จำ� รสชำติมำแล้วก็ปรับ น้ึกอยำกกิน้ เกนิ ไป ราคากไ็ มแ่ ตกตา่ งชนิ้ ละ 35-40 บาทแตป่ รมิ าณอาจจะเลก็
รสน้้ัน้เรำก็ท�ำ แต่ก่อน้เรำท�ำด้วยควำมสนุ้ก กวา่ เขาหนอ่ ยเพราะเราเลอื กใช้วัตถดุ บิ ดี
แตพ่ อมำทำ� ขำยเรำตอ้ งทำ� รสชำตใิ หเ้ สถียร ลูกค้าส่วนใหญ่เป็นกลุ่มคนท�างาน ท�าเลร้านอยู่ในถนนท่ี
ทะลุไปได้หลายทาง ตัวร้านอยู่สุดซอยในหมู่บ้าน มีที่พอจอดรถ
ตอนแรกเปิดร้านคาเฟ่อยู่ในโรงเรียนบ้านวังทอง ความรู้ ได ้ อยตู่ ดิ กบั สวนของหมบู่ า้ น ตอนเยน็ มคี นมาออกกา� ลงั กไ็ ดล้ กู คา้
เรอื่ งทา� รา้ นเปน็ ศนู ยแ์ ตเ่ รากล็ องด ู ขายเครอื่ งดมื่ อยา่ งเดยี ว เพราะ บ้าง และทีห่ ลัก ๆ คอื สง่ั ออนไลน ์ ส่วนใหญอ่ ยคู่ อนโดโซนเมอื งเอก
เขามรี า้ นอาหารอยแู่ ลว้ ตอนหลงั เพม่ิ ขายอาหารนดิ หนอ่ ยกเ็ หน็ วา่ พหลโยธิน ดอนเมือง ธุรกิจดิลิเวอรีในโซนปทุมธานีการแข่งขันสูง
เราพอทา� ได ้ ตอนนน้ั ผมยงั ทา� งานเปน็ ชา่ งเขยี นแบบดว้ ย ภรรยาลา มากเป็นอันดับต้น ๆ คนบอกช่วงโควิดแย่ ๆ แต่ร้านเราออเดอร์ดี
ออกจากงานมาเล้ียงลูก พอลูกเริ่มเข้าโรงเรียนอนุบาล เลยคิดท�า มาก บางทตี ี 2 ตี 3 รา้ นปิดแลว้ ยังมีออเดอรม์ าขอใหท้ �าใหห้ นอ่ ย
ธรุ กิจเป็นของตัวเอง ภรรยาไปเรียนชงกาแฟ มาลองท�าก็ชอบ พอ เรากท็ �า ขายได้กข็ ายตักตวงไว้กอ่ น บางวันขา้ วเช้าไดก้ นิ ตอนเย็น
คาเฟห่ มดสญั ญาเลยหาทใ่ี หม ่ มาไดบ้ า้ นเชา่ ในหมบู่ า้ นวงั ทองธาน ี นี่ก็เร่ิมคิดละว่าต้องมีวันหยุดแล้วนะ แต่ก็เพราะด้วยสถานการณ์
เราอยากต่อยอดธุรกิจร้าน ขายเคร่ืองด่ืมแล้ว อยากมีอาหารด้วย ด้วยเทรนด์ของการใช้ชีวิตคนท่ีพ่ึงพาความสะดวกของดิลิเวอร ี
อยากมเี บเกอรดี ว้ ย กฟ็ อรม์ ทมี กนั ขน้ึ มา ผมลาออกจากงานมาเปน็ ทา� ใหร้ ้านเราอยรู่ อด ถา้ ไม่มีออเดอร์ออนไลน์คืออยไู่ ม่ได้
พอ่ ครวั เตม็ ตวั ภรรยาทา� เครอื่ งดมื่ อยหู่ นา้ รา้ น นอ้ งสาวภรรยาทา� เบ
เกอรี ช่วยผมท�าออเดอร์ในครัวหรือหน้าร้าน เหมือนเป็นผู้เล่น
thum
Thani
77
78
จริง ๆ บ้านผมก็อยู่ใกล้ ๆ แต่มาเช่าบ้านท�ำร้านนี้เพราะ ร้าน Black Bunny เปิดเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ปี 2565
อยากได้พ้ืนที่กว้างไว้ปลูกต้นไม้ด้วย คือเราอยากใช้วัตถุดิบท่ี ผมลาออกจากงานเดือนตุลาคม ปี 2564 ก็ถือว่าอยู่ในช่วงลอง
ไมใ่ ชย้ าฆา่ แมลงมาเสริ ์ฟลูกคา้ และตามแนวคดิ Zero Waste ใช้ ของ แต่ทที่ �ำมากร็ ้สู กึ วา่ ไปตอ่ ได้ ขณะเดียวกนั กต็ อ้ งรตู้ ัวตลอด ถา้
ทุกอย่างให้คุ้มค่า พยายามไม่ซื้อแต่น�ำของเหลือกลับมาใช้ให้ได้ ไมไ่ หวจะปรับตวั ยังไง ? พยายามคดิ ลว่ งหน้า สง่ิ ที่คดิ ว่าจะไปตอ่
มากท่ีสุด เช่น เอากากกาแฟท่ีใช้ในร้านมาผสมเป็นปุ๋ยสูตรฉีดไล่ กอ็ ยา่ งทำ� สวนครวั อยากขายตน้ ไมด้ ว้ ย เพราะชอบปลกู ชอบเพาะ
แมลง แมลงกห็ ายไปแตส่ กั พกั มาใหมเ่ รากป็ รบั สตู รใหม่ เศษอาหาร ขยายพันธุต์ น้ ไม้ ตน้ ทนุ ไม่มาก แตล่ งทุนเวลาเยอะ การขยายพนั ธุ์
เหลือก็เอามาผสมให้ไส้เดือนท�ำเป็นปุ๋ยหมักได้ ตอนน้ีก็ขยายผัก คือดอกเบ้ียที่ได้ ไม่ขาดทุน การท�ำธุรกิจส่วนตัวต้องคิดเยอะกว่า
สวนครวั พวกกะเพรา ใบมะกรูด กะว่าเลี้ยงใหพ้ อขาย นเี่ พงิ่ เริ่มท�ำ ทำ� งานบรษิ ทั ทร่ี อครบเดอื นแลว้ ไดต้ งั ค์ อยทู่ คี่ วามพยายามของเรา
กย็ งั ไมถ่ งึ กบั พอใชข้ ายไดท้ ง้ั หมด แตพ่ ชื สวนครวั นแี่ คต่ ดั กง่ิ กร็ องอก ถ้าขยันน้อยกไ็ ด้นอ้ ย ท�ำเยอะไดเ้ ยอะ ผมมาทำ� ไม่ถึงปี เหนอ่ื ย แต่
ใหม่มาใช้ได้ ผมปลูกผกั สลดั ไวล้ อ็ ตนงึ แต่พอเราตัดมาแลว้ มนั ไม่ สนุก เพราะไดท้ �ำสง่ิ ทเี่ ราชอบ”
แตกยอดใหม่ ตอ้ งเรมิ่ ลงเมลด็ ปลกู รอบใหมท่ ง้ั หมด แลว้ ตอ้ งใชส้ าร
อาหารเยอะ ตอ้ งปรงุ ดนิ ใหม่ ตอ้ งกาวนั เปลยี่ นกระถาง พอลอ็ ตนเ้ี รม่ิ
ขึ้น ตอ้ งพักกลา้ ลอ็ ตตอ่ ไป ยิ่งถ้าไมใ่ ช้ยาฆา่ แมลงกต็ อ้ งดแู ลเยอะ
เช้าตื่นมาดูหนอน กลางคืนก็ต้องมาไล่ดู ซึ่งผมยังมีเวลาไม่พอ ก ็
คิดว่าถ้ายอดส่งั ดิลเิ วอรีลดลง ก็อาจมาท�ำสวนได้มากข้ึน
79
ในอนาคตผมจะไปเรียนต่อแพทย์แผนไทย
อีกสองป� ยกระดับตัวเราเอง
ถ้าเราต้ังใจมหาวิทยาลัย
ก็จะส่งเราให้ถึงฝ่� ง ฝ่� งที่ว่าคือ
ถ้าตวั เราพร้อมท่ีจะไป
เขากพ็ ร้อมจะดนั
พงศวัชร์ วรวัชรจติ ตเ์ มธำ
ประธานบริหารจัดการเครือข่ายโอทอป
อา� เภอธัญบรุ ี
Pa
Thani
80
“ผมทำ� งำน้มำหลำยอยำ่ ง เป็ น้หน้มุ่ โรงงำน้ ความเป็นประธานกลุ่มเครือข่ายโอทอป ผมมองสามข้อ
ที่น้วน้ครหลังเรียน้จบช่ำงกล ได้งำน้ใน้แผน้ก ส�าคัญ หนึ่งคือหางาน ความหมายคือหาสถานท่ีให้เครือข่ายได้มี
เขียน้แบบที่มีเจำ้ น้ำยเป็ น้คน้ญ่ีป่ ุน้ ตอน้หลังผม ที่จ�าหน่ายสินค้า สองคือหาเงิน คือให้เขาเป็นสมาชิกเราหรือเรา
เลยไปเรียน้ภำษำญ่ีป่ นุ ้สองปี จบท่ีสถำบัน้เอเชีย ไปหาบูท ได้งานก็มีเงินเข้าเครือข่ายมาใช้ด�าเนินการ สามคือหา
ตะวนั ้ออกศกึ ษำ มหำวทิ ยำลยั ธรรมศำสตร์ ศนู ้ย์ คน คือคนเก่าก็ร่อยหรอ เราต้องหาคนต่อยอดให้แต่ละเทศบาล
รังสิต ซ่ึงก็อยู่ใกล้กับเขตน้ิคมอุตสำหกรรมน้ว หาคนมีความตั้งใจ การันตีว่าเครือข่ายเราจะไม่สูญพันธุ์ กลุ่มโอ
น้ครน้่แี หละ พอชว่ งวิกฤตเิ ศรษฐกิจ (ปี 2540) ทอปเรามผี ลติ ภณั ฑเ์ ยอะมาก ทง้ั หมวดอาหาร หมวดเส้อื ผ้า ของ
กไ็ ปทำ� งำน้เป็ น้ลำ่ ม แลว้ กก็ ลบั มำทำ� งำน้โรงงำน้ ตบแตง่ เชน่ ผ้าใยกล้วย ผา้ ใยบวั เป็นนวตั กรรมของจังหวดั หมวด
อีก จน้มำสมัครเป็ น้สมำชิกกลุ่มโอทอป ก็ท�ำมำ สมนุ ไพร หมวดนา้� ด่มื และหมวดของใช้ ท่ขี ึ้นช่อื คอื กระเป๋าหนังวัว
เรื่อยจน้เป็ น้กรรมกำร และเป็ น้ประธำน้บริหำร แท ้ มลี วดลายเอกลกั ษณ ์ ของกนิ กอ็ รอ่ ย ๆ ทง้ั นน้ั บางคนเตบิ โตจาก
จดั กำรเครือขำ่ ยโอทอปอ�ำเภอธัญบรุ ีใน้ปั จจุบนั ้ โอทอป ไมอ่ ยากรอ่ นเรอ่ อกบทู แลว้ อยากปกั หลกั กต็ งั้ รา้ น ลกู คา้ ท่ี
ตดิ ใจกต็ ามไปกนิ ถงึ ร้าน
การเข้ามาอยู่ในเครือข่ายท�าให้คนเข้าถึงได้ กติกาง่าย ๆ ผมก็ออกไปเปิดตลาด เอาของไปวางตามศูนย์จ�าหน่าย
คุณอยากพัฒนาสินค้าของตัวเอง ยกระดับสินค้าจากบ้าน ๆ เข้า สินค้าของแต่ละจังหวัด ให้เจ้าเดียวในแต่ละจังหวัด อย่างที่ไป
สู่มาตรฐานติดดาว คุณอยู่อ�าเภอไหนก็ไปที่อ�าเภอน้ัน เข้าไปหา มาก็โซนตะวันออกท่ีชลบุรี ระยอง สมุทรปราการ เดี๋ยวก็จะไล่ไป
พัฒนาการอา� เภอ ขอขน้ึ ทะเบยี นโอทอป เท่าน้นั เอง เขากบ็ อกมา โซนอสี าน ภาคกลาง แลว้ กม็ องไปทอ่ี ีกจุดของการตลาดคือไปตดิ
วา่ 1 2 3 ท�าอะไร เรากท็ �าตามขนั้ ตอนข้อแนะนา� เขามเี คร่ืองมอื โฆษณาทหี่ อ้ งนา้� ชายในปม๊ั นา้� มนั ตอบโจทยว์ า่ อยา่ งนอ้ ยคนกต็ อ้ ง
รองรบั ทจ่ี ะชว่ ยเราตอ่ ยอดผลติ ภณั ฑ ์ มกี ลมุ่ ในเครอื ขา่ ยทา� งานรว่ ม เห็นล่ะ ส่วนแฟนผมเขาเก่งดูแลการขายออนไลน์ ก่อนหน้าโควิด
กนั อยา่ งของผม ทา� ผลติ ภณั ฑส์ มนุ ไพร ชบาพารวย จากการทแี่ ฟน ชอ่ งทางจ�าหน่ายเป็นออฟไลน ์ ออกบูท ไปเจอลูกค้าเล่าผลติ ภัณฑ์
ผมเป็นช่างเสริมสวย เธอเห็นปัญหาศีรษะของผู้ชาย มีรังแค ผม ใหฟ้ ัง แต่พอโควดิ มา ต้องเรยี นรวู้ ธิ ใี หมเ่ ลย ภาครฐั ก็มีอบรมเรยี น
หงอก ผมร่วง อยากปลกู ผม ก็เลยท�าแชมพสู มุนไพรขจดั รังแค แก้ ออนไลน์ เราก็ได้เรียนรู้เรื่องท�าแพลตฟอร์ม ท�าเพจ หน่วยงาน
เช้ือรา ผมขาวเป็นผมด�า ท่ีเคยคันกห็ ายคนั มอี าจารย์คณะแพทย์ แตล่ ะทเี่ ขาใหค้ วามรดู้ ี เราอยากรอู้ ะไร เรากไ็ ปอบรม ไดใ้ บประกาศ
แผนไทย มทร.ธัญบุรี กับอาจารย์ที่ธรรมศาสตร์ มาอบรม ให้ค�า ในอนาคตผมก็จะเรียนต่อแพทย์แผนไทยอีกสองปี ท�าให้จริงจัง
ปรกึ ษา ทดลองและวจิ ยั ผลติ ภณั ฑจ์ นออกมาไดผ้ ลด ี มคี นชว่ ยออก ยกระดบั ตัวเราเอง เรยี นรู้ได้ไม่มีท่ีส้นิ สุดเลย ถา้ เราตัง้ ใจ ให้ความ
แบบสตกิ เกอรต์ ดิ แบรนดใ์ หส้ วยงามจากทต่ี อนแรกเราตดิ สตกิ เกอร์ รว่ มมอื มหาวทิ ยาลยั กจ็ ะสง่ เราใหถ้ งึ ฝง่ั ฝง่ั ทว่ี า่ คอื ใหเ้ รายนื ไดด้ ว้ ย
เองแบบงา่ ย ๆ สนิ คา้ ทกุ ตวั ทท่ี า� มาตอ้ งเทสตก์ อ่ น 3-6 เดอื น ใชแ้ ลว้ ตัวเอง ตวั เราพร้อมท่จี ะไป เขากพ็ รอ้ มจะดนั เรา อยา่ งทบี่ อกวา่ ถ้า
ดี ลกู คา้ ตดิ ใจ เราถงึ ไปขออย.เพอ่ื จ�าหน่าย เดีย๋ วนขี้ อทางออนไลน์ เราผา่ นช่วงโควดิ มาไดก้ ส็ ดุ ยอดนะ”
ไดเ้ ลย กรอกขอ้ มลู รายละเอยี ดใหค้ รบกต็ ดิ ตามผลได ้ ไมจ่ า� เปน็ ตอ้ ง
ไปยื่นด้วยตัวเอง ผู้บริโภคเองก็สามารถเข้าเว็บไซต์ของส�านักงาน
คณะกรรมการอาหารและยาตรวจสอบผลติ ภัณฑ์ได้
ผลิตภณั ฑ์ของชบาพารวยทขี่ ึน้ ทะเบยี นอย.แล้ว ก็มีแชมพู
สมนุ ไพรขจดั รงั แค มแี ชมพสู มนุ ไพร สตู รเหมาะกบั ทกุ สภาพผม ใช้
สระทุกวนั ไดเ้ ลย และที่ขายดมี ากคอื แฮรโ์ ทนิก กับ เจลโกนหนวด
ซงึ่ บอกเลยวา่ เปน็ เจา้ แรกในปทมุ ธาน ี สมยั กอ่ นจะโกนหนวดท ี ตอ้ ง
ใชน้ ้�าน�า ถูสบ่ ู แตส่ บู่มีโซดาไฟทา� ให้ผิวเสยี ของเราเปน็ เจลใส ทา
เจลทคี่ างแลว้ ทา� ใหโ้ กนงา่ ยขนึ้ ขนนมุ่ ชว่ ยสมานแผล และกลนิ่ หอม
ดว้ ย แต่ผลติ ภัณฑส์ มุนไพรทกุ ตวั ก็บอกก่อนวา่ ต้องใชเ้ วลา เพราะ
ไมใ่ ช้สารเคม ี มันไม่มผี ลต่อผวิ หนงั สว่ นจะเห็นผลก็อยทู่ ีแ่ ต่ละคน
เซลล์อายุยังน้อยก็เห็นผลเร็ว เวลาขายแฮร์โทนิกหรือเซรั่มคนไม่
เคยพดู เร่อื งอายุนะ ผมบอกตรง ๆ เลยวา่ ถา้ อายุ 30-40 ป ี จะเห็น
ผลไวเลย ถา้ อายุเกนิ 62 และเป็นกรรมพันธ์ุดว้ ย จะเห็นผลช้า เรา
เกบ็ ขอ้ มลู ลูกค้าทกุ คน ติดตามว่าใชแ้ ลว้ เป็นยงั ไง ? เพ่อื ให้ลูกคา้ รู้
ว่าของเรามีมาตรฐาน
81
“กว๋ ยเตี๋ยวเรือโกฮับ รังสิตเจำ้ เก่ำ เริ่มต้งั แต่รุ่น้ก๋ง (โกฮับ) เป็ น้
คน้จนี ้ไหหล�ำท่ีเข้ำมำตั้งรกรำกใน้ไทย พำยเรือขำยก๋วยเตี๋ยวตรงใต้
สะพำน้แกว้ ชำยน้ำ� คลองรงั สติ ชำวบำ้ น้แถวน้น้ั ้ คน้งำน้ทม่ี ำขดุ คลอง
พอเห็น้ก๋งพำยเรือมำก็เรียกให้ก๋งท�ำก๋วยเตี๋ยว ตอน้น้้ัน้ขำยแต่
ก๋วยเต๋ียวเน้้ือ ก๋งท�ำน้�ำซุปเอง ตุ๋น้เน้้ือเอง เอำพริกมำดองมำหมกั มำ
ปรุงเอง ทำ� ๆ ไปมหี น้งั สอื พิมพ์ไทยรฐั ถำ่ ยรูปไปลง มนี ้กั มวย ดำรำมำกิน้
แล้วก็มีภำพยน้ตร์ “เลือดน้อกอก” (2508) เอำชีวิตของก๋งไปท�ำ
ใหล้ ้อต๊อก (น้กั แสดงตลก) เป็ น้คน้แสดง มบี ทพูด “โกฮับไล้เหลย่ี ว”
(โกฮับมำแลว้ ) หน้ังสือพิมพ์ไทยรัฐลงรูปวำดลอ้ เลียน้ ก็เลยดังติดหู
เป็ น้เอกลักษณ์ ว่ำก๋วยเตยี๋ วเรือรังสิตก็ต้องโกฮับ”
ส�าเนียง อ�าไพจิตต์ - “แม่เกิดมาก็เห็นเตี่ยขายก๋วยเตี๋ยวแล้ว ช่วยเต่ียต้ังแต่อายุ 13-14
เตรียมของไว้ในเรือให้เตี่ยพายเรือออกไปขาย แม่มาขายจริง ๆ ตอนปี พ.ศ. 2512 ที่เขาไล่ให้ขึ้นไป
ขายบนบก กม็ าเช่าทีป่ ลกู เพงิ ขายรมิ ถนนที่ตอนนค้ี อื ห้างเซียร์รังสิต ตอนนน้ั กเ็ ป็นเวงิ้ เดียว มกี ว๋ ยเตีย๋ ว
หลายเจ้าก็เป็นพ่ี ๆ น้อง ๆ กัน แต่ ณ ตอนนม้ี เี ราท�าเจ้าเดียว แมเ่ ติบโตมากับอาชีพนเี้ ลย ไม่เคยเปล่ียน
อาชพี ขายมาต้ังแต่ชามละบาท พิเศษสองบาท ข้นึ เปน็ สองบาท สามบาท หกบาท สิบหา้ บาท ยีส่ บิ บาท
ข้ึนราคาตามวัตถดุ บิ สมัยก่อนนกั มวย เวนิส บ.ข.ส. (อดีตแชมป์โลกคนท่ี 4 ของไทย) มากนิ ก๋วยเต๋ียว
เพิ่มตับต่างหากห้าสิบสตางค์ ตอนน้ันกิโลละ 20 บาท เดี๋ยวน้ีกิโลตั้งร่วมสามร้อย ทองบาทละ 480
พวกทหารอากาศก็มากิน เครอ่ื งปรุงไม่ม ี ยังนง่ั ยอง ๆ กนิ พอขายที่เซยี รถ์ ึงมีโตะ๊ น่งั สมยั กอ่ นจะหั่นเนอ้ื
ใสก่ ระจาด ทนี เี้ วลาหน่ั เนือ้ แลว้ มเี ลือด เลือดค่อย ๆ หยด พอเสรจ็ แล้วใส่ตน้ หอม นา้� มัน แลว้ เอาน�้าทต่ี ก
จากเน้ือนดิ นึงใส ่ เอาน้า� ร้อน ๆ ใส่ในชามเลย แลว้ กค็ น ๆ แบบน้ีเขาเรยี ก “น�้าตก” เป็นทีม่ าท่เี กดิ โดย
ไม่ได้ตงั้ ใจ เป็นเจ้าแรกในรังสติ เลย ตอนนเี้ ราก็ยงั ใส่เลือดสดแบบวธิ เี ดิมท่เี ราทา� มา แล้วหมมู ามนี ้�าตก
เมื่อปี 2540 เพราะตอนน้ันเกิดโรคแอนแทรกซ์ คนไม่กินเน้ือวัว ก็เลยเอาหมูมาท�าแบบก๋วยเต๋ียวเน้ือ
เครื่องปรุงทกุ อย่างเหมือนกันหมดต่างกนั ที่หมูหรอื เนือ้ สตู รน�า้ ซปุ กพ็ ฒั นาดว้ ยตวั เอง มอี บเชย โปย้ กกั๊
ใบเตย ซีอวิ๊ ดา� ส่วนผสมตา่ ง ๆ เรากป็ รงุ ใหร้ สชาติอร่อย ข้อส�าคัญมีเทคนคิ น�า้ อร่อยลวกเสน้ เละไปก็ไม่
อร่อย เวลาลวกเน้ือ เอาเน้ือใส่ตะกร้อเรานับในใจ หนึ่ง สอง เอาขึ้นเลย เนื้อสดถ้าลวกนานมันเหนียว
พอมาร่นุ ลกู พฒั นาต่อยอดขน้ึ ไป ขายเนือ้ รบิ อาย เนือ้ ออสเตรเลยี หมูคโุ รโบตะ มเี น้อื นอก เนอื้ ไทย มี
ตัวเลือกใหล้ ูกค้ามากขน้ึ แมก่ ็ได้ช่วยนิดหนอ่ ย ใจสแู้ ต่ขาเราไมไ่ หวแล้ว”
Pathum
Thani
82
แม่เติบโตมากับอาชีพนีเ้ ลย
ไม่เคยเปลยี่ นอาชพี
ขายมาต้งั แต่ชามละบาท
พิ เศษสองบาท
มัณฑน้ำ อ�ำไพจติ ต์ - ส�ำเน้ียง อ�ำไพจติ ต์
ผ้ปู ระกอบการร้านกวยเต๋ียวเรือโกฮับรงั สติ เจ้าเก่า
83
“จากกง๋ แม่ จนเราเป็นรุ่นที่ 3 กเ็ ตบิ โตมากับก๋วยเตย๋ี วเหมอื น
แม่เลย ช่วยขายต้ังแต่เด็ก ตื่นตีสองตีสามแม่เรียกมาช่วยมัดพริกดอง
จากจุดแรกท่ีขึ้นบกท่ีห้างเซียร์ เราก็ไปเข็นของมาตั้งแต่เปิดสาขาเพิ่ม
ในฟูด้ คอรต์ ทห่ี า้ งพาตา้ ป่ินเกลา้ กับห้างนิวเวิลด์ บางล�ำพู แลว้ กย็ ้าย
ร้านไปอยปู่ ากเกร็ด นนทบรุ ี มาอยตู่ ลาดพูนทรัพย์ ปทมุ ธานี 10 ปี พอ
เราเข้าเรียนมหาวิทยาลัยรังสิตแม่ก็มาเช่าร้านท่ีหน้าเมืองเอก จนปรับ
เปล่ียนมาเป็นร้านปัจจุบันท่ีเราดูแลเต็มตัว และจดทะเบียนการค้า
ชื่อ “โกฮับรังสิตเจ้าเก่า” ในปี 2549 และท�ำธุรกิจแฟรนไชส์เจ้าแรกปี
2550 ท่เี ทอรม์ นิ ัล 21 อโศก ซึง่ เขากย็ ังท�ำอยู่ ตอนหลงั มเี ปิดเยอะมาก
แต่สาขาเขาทำ� ตามสตู รไม่ได้ บางสาขากไ็ มไ่ ดซ้ อื้ จากเราโดยตรง ตอน
นี้มีแฟรนไชส์อยู่ 2-3 สาขา กับร้านก๋วยเตี๋ยวเรือโกฮับ รังสิตเจ้าเก่า
ทเ่ี มอื งเอกรา้ นนร้ี า้ นเดยี ว เราทำ� รา้ นใหด้ นู า่ รกั ขนึ้ แตค่ งมเี รอื มหี อ้ งแอร์
มีเมนูทานเลน่ เพ่มิ ขน้ึ สามารถรองรับได้ทุกเพศทกุ วัย รา้ นนี้เปดิ มา 4 ปี
เปดิ ปบุ๊ โควดิ แรงเลย กไ็ ดผ้ ลกระทบหนกั เรามอี อเดอรอ์ อนไลนเ์ ยอะแตก่ ็
แลกดว้ ยคา่ จพี ที เี่ สยี ไป แตก่ ม็ ลี กู คา้ เดนิ มากนิ จอดกนิ บนรถกม็ ี ลกู นอ้ ง
เราสี่คนก็ไม่ให้ออก ให้เขาอยกู่ ินทน่ี ่ีเลย เลย้ี งดูสามมื้อเหมือนเดิม เดก็
ก็เห็นใจเรา เราก็เหน็ ใจเขา ตอนนส้ี ถานการณด์ ีข้นึ เยอะ ถามวา่ กลวั มัย้
? กลัว แตเ่ ลือกจะปรบั ตวั ใช้ชีวติ อยูก่ บั มนั หน้ากากตอนนี้เหมอื นเปน็
โทรศัพท์ ไปไหนไปดว้ ย รา้ นเราตง้ั โตะ๊ หา่ งกันหน่ึงเมตรอยแู่ ลว้ แต่เราก็
โยกลกู ค้า ให้น่งั สลบั ฟันปลา ทำ� บรรยากาศให้เซฟทงั้ เขาทั้งเรา
84
Pathum ลูกค้าเป็นกลุ่มผู้ใหญ่เยอะ เคยกินกันมาต้ังแต่ไม่มีลูกจน
Thani ลูกโตพามากิน เรายังรักษามาตรฐานและรสชาติด้ังเดิมไว้ ทุกอย่าง
เราส่ังเป็น ODM ท�าตามสูตรของเรา สมัยก่อนเราท�าเองหมด
มีเคร่ืองตี เครื่องสับ คุมวัตถุดิบ แพ็ก ฟรีซ หลายข้ันตอน แต่เรา
มองว่า ณ ตอนนี้หันมาท�าการตลาดดีกว่า แฟรนไชส์เรามีหัวน�้าซุป
พัฒนาให้สูตรคงที่ ใครที่รักในการขาย การท�าอาหาร สามารถท�าได ้
เทน�้าซุปลงไป ท�าตามอุณหภูมิท่ีบอก น้�าเดือด ขายได้เลย แล้วก็
มาเรียนวิธีเลือกซ้ือวัตถุดิบ อุปกรณ์การวัด การตวง วิธีเก็บรักษา
เราสอนท้ังหมด เด๋ียวนี้คนตกงานเยอะ มาขายก๋วยเตี๋ยว เพราะ
คิดว่าง่าย แต่ของเราไม่ใช่ มีอะไรท�าเยอะแยะกว่าจะได้หนึ่งชาม
เคยกินก๋วยเตี๋ยวที่ปรุงแล้วไม่จบม้ัย ? ปรุงอยู่นั่น แต่ไม่อร่อย ไม่มี
ความนัว ก๋วยเต๋ียวอร่อยกินแล้วไม่ต้องปรุงเยอะ ไม่ใช่ใส่น้�าส้มเปรี้ยว
คร่ึงถ้วย อันน้ันเขาเรียกก๋วยเต๋ียวไม่อร่อย บางคนกินแล้วไม่ต้องปรุง
คือคลิกเลย แล้วท�าให้มีลูกค้าเก่า เวลาออกไปกินร้านอ่ืนแล้วนึกถึง
ก๋วยเต๋ยี วโกฮบั เรา” มาก บางทีตี 2 ตี 3 ร้านปิดแล้วยังมีออเดอร์
มาขอให้ท�าให้หน่อย เราก็ท�า ขายได้ก็ขายตักตวงไว้ก่อน บางวัน
ข้าวเช้าได้กินตอนเย็น น่ีก็เริ่มคิดละว่าต้องมีวันหยุดแล้วนะ แต่ก็
เพราะดว้ ยสถานการณ ์ ดว้ ยเทรนดข์ องการใชช้ วี ติ คนทพี่ ง่ึ พาความ
สะดวกของดิลิเวอรี ท�าให้ร้านเราอยู่รอด ถ้าไม่มีออเดอร์ออนไลน์
คืออยู่ไม่ได้
85
พิพิธภณั ฑว์ ิทยาศาสตร์
86
87
หาก “พ้ืนทเี่ รยี นรู”้ ใหค้ วามหมายเจาะจงไปท่ี “พิพิธภณั ฑ”์
อันเป็ นสถานทเี่ ก็บรวบรวมและแสดงสิ่งส�ำคญั ตา่ ง ๆ ม่งุ หมาย
ใหเ้ ป็ นประโยชนต์ อ่ การศึกษา และก่อใหเ้ กดิ ความเพลิดเพลินใจ
พิ พิ ธภัณฑ์ที่มีอยู่หลากหลายในพ้ื นที่ปทุมธานี เป็ นต้นว่า
พิ พิ ธภัณฑ์วิ ทยาศาสตร์ , พิ พิ ธภัณฑ์ธรรมชาติวิ ทยา,
พิ พิ ธภัณฑ์เทคโนโลยีสารสนเทศ, พิ พิ ธภัณฑ์พระรามเก้า,
พิ พิ ธภัณฑสถานแห่งชาติธรณีวิทยาเฉลิมพระเกียรติ,
พิ พิ ธภัณฑ์การเกษตรเฉลิมพระเกียรติ, พิ พิ ธภัณฑ์บัว,
พิ พิ ธภัณฑสถานเคร่ืองถ้วยเอเชียตะวั นออกเฉียงใต้,
พิ พิ ธภัณฑ์ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ, หอจดหมายเหตุ
แห่งชาติเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หวั ภูมิพล
อดุลยเดช, คลังพิ พิ ธภัณฑสถานแห่งชาติ กรมศิลปากร,
ศูนยว์ ิทยาศาสตร์เพ่ือการศึกษารังสิต และอนสุ รณ์สถานแหง่
ชาติ ก็ท�ำให้ปทุมธานีเป็ นจังหวัดแห่งการเรียนรู้ท่ีไม่อาจผ่าน
เลยไปได้ ถ้าวางแผนการเดินทาง และบริหารเวลาให้ดี ท�ำให้
ใช้เวลาเย่ียมชมได้คุ้มค่าในหน่ึงวัน หรือกระท่ังมาเท่ียวแหล่ง
เรียนรู้ต่างๆ ท�ำกิจกรรมในชุมชน นอนค้างคืนเป็ นทริปสอง
หรอื สามวันไดอ้ ย่างเพลิดเพลนิ
88
89
โดยเฉพาะพ้ืนท่ีเทคโนธานี บนถนนเลียบคลองห้า ต�ำบลคลองห้า อ�ำเภอคลองหลวง
จงั หวดั ปทุมธานี อันเปน็ ท่ตี งั้ ขององค์การพพิ ิธภัณฑว์ ิทยาศาสตรแ์ หง่ ชาติ (อพวช.) อาจเปรียบ
ไดเ้ ปน็ จตั รุ สั พพิ ธิ ภณั ฑใ์ นแงท่ ว่ี า่ ประกอบดว้ ยพพิ ธิ ภณั ฑห์ ลายแหง่ ภายในอาณาบรเิ วณเดยี วกนั
ทเ่ี ดนิ ถงึ กนั ไดช้ นดิ เขา้ พพิ ธิ ภณั ฑน์ อี้ อกพพิ ธิ ภณั ฑน์ น้ั จนเผลอแปบ๊ เดยี วหมดวนั โดยพพิ ธิ ภณั ฑ์
ของอพวช. ซึง่ เปิดให้เย่ยี มชมท่เี ทคโนธานีนั้น คอื พพิ ธิ ภัณฑว์ ทิ ยาศาสตร,์ พิพธิ ภณั ฑ์ธรรมชาติ
วิทยา, พิพิธภัณฑ์เทคโนโลยีสารสนเทศ และพิพิธภัณฑ์พระรามเก้า โดยมีจัตุรัสวิทยาศาสตร์
อพวช. ในใจกลางกรุงเทพฯ ท่ีเดอะ สตรที รัชดา และภูมภิ าค เช่น เชยี งใหม่ และโคราช เพ่ือให้
เข้าถึงแหล่งเรียนรู้ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีได้ครอบคลุมหลายพ้ืนที่ สร้างแรงบันดาล
ใจให้ทุกคนสนุกกับการค้นพบความมหัศจรรย์ของวิทยาศาสตร์ และเรียนรู้ตลอดชีวิตในด้าน
มนษุ ย์ ธรรมชาติ และศิลปะวทิ ยาการ
อาคารพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์น้ันโดดเด่นมาก เรียกกันว่า “ตึกลูกเต๋า” โดยเฉลิมชัย
ห่อนาค รองผู้ว่าการสถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทยในขณะน้ัน
(โครงการพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์จัดตั้งเพ่ือเฉลิมพระเกียรติในวาระมหามงคลเฉลิม
พระชนมพรรษาครบ 5 รอบสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี
พันปีหลวง ในปี พ.ศ. 2535 เปิดให้บริการอย่างเป็นทางการในปี พ.ศ. 2543) เป็นหัวหน้า
คณะออกแบบ ได้สร้างสรรค์ความแปลกใหม่ของรูปทรงอาคารเชิงเรขาคณิตมาใช้ในงาน
สถาปตั ยกรรม และโครงสรา้ งทางวศิ วกรรม โดยนำ� มมุ แหลมของรปู ทรงลกู บาศกม์ าเปน็ ฐาน ใช้
ลกู บาศก์ 3 ลูก พงิ กนั อย่างมีเสถียรภาพ มีฐานรับนำ�้ หนกั เพียง 3 จุดๆ ละ 4,200 ตนั โครงสร้าง
อาคารเปน็ โครงเหลก็ ปอ้ งกนั สนมิ ผนงั อาคารเปน็ แผน่ เหลก็ เคลอื บผวิ ดว้ ยเซรามกิ มคี ณุ สมบตั ิ
คงทนถาวร ไม่ต้องทาสีตลอดอายุการใช้งาน เป็นฉนวนป้องกันความร้อนซ่ึงช่วยประหยัด
พลังงานในการควบคมุ อณุ หภูมิภายในอาคารซ่ึงสงู ประมาณ 45 เมตร
90
91
ภายในอาคาร 6 ช้ันของพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์ จัดแสดงนิทรรศการ
ต้ังแต่ประวัตินักวิทยาศาสตร์รุ่นบุกเบิก นิทรรศการไฟฟ้า อาคารจ�ำลองพิพิธภัณฑ์
วิทยาศาสตรร์ ูปทรงลกู บาศก์ 3 ลกู โรงภาพยนตรด์ าราศาสตร์ มฐี านให้ผูช้ มไดท้ ดลอง
ทางวทิ ยาศาสตร์พ้นื ฐาน เดินเข้าอโุ มงคพ์ ลังงาน โรงภาพยนตร์พลังงาน 4 มิติ ส�ำรวจ
วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีในประเทศไทย เรียนรู้เรื่องสภาพภูมิศาสตร์ ธรณีวิทยา
การเปลย่ี นแปลงทางสภาพภมู อิ ากาศโลก เทคโนโลยภี มู ปิ ญั ญาไทย วทิ ยาศาสตรแ์ ละ
เทคโนโลยใี นชวี ติ ประจำ� วนั ไดเ้ หน็ หนุ่ ยนต์ นวตั กรรมทางการเดนิ ทาง สาธารณสขุ และ
เทคโนโลยีนาโน ซึ่งต้องบอกว่าจัดแสดงได้น่าสนใจ ไม่ยากต่อความเข้าใจนัก ระบบ
อินเทอร์แอก็ ทฟิ กระตุ้นใหผ้ ชู้ มมีปฏิสมั พันธ์ ทดลอง เรยี นรู้ได้ด้วยตวั เอง
สว่ นอาคาร 2 ช้ันใกลก้ ันคอื พพิ ธิ ภัณฑ์ธรรมชาตวิ ิทยา น�ำเสนอเรื่องการ
ก�ำเนิดโลก การก�ำเนิดส่ิงมีชีวิต วิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต และความหลากหลายทาง
ชีวภาพ ท่ีบอกเล่าจุดเริ่มต้นนับแต่การระเบิดคร้ังใหญ่ในเอกภพ สู่ก�ำเนิดสรรพส่ิงใน
เวลาตอ่ มา ภาพสอื่ ผสมของบกิ๊ แบง ปรากฏการณส์ กู่ ารกำ� เนดิ เอกภพ ระบบสรุ ยิ ะ และ
โลก เรียนรคู้ ณุ สมบตั ิ 9 ประการที่สง่ิ มีชวี ิตทุกชนิดต้องมี เดนิ ทางผา่ นอุโมงคแ์ ห่งกาล
เวลา สู่วิวัฒนาการของโลกและส่ิงมีชีวิตตลอดหลายพันล้านปี ที่ในท้ายที่สุดแบ่งได้
เป็น 5 อาณาจกั รใหญ่แหง่ โลกส่ิงมีชีวิต คอื อาณาจกั รแบคทีเรีย อาณาจกั รโปรตสิ ตา
อาณาจักรเห็ดรา อาณาจักรสัตว์ และอาณาจักรพืช โดยมีไฮไลต์การชมอยู่ท่ีอุทยาน
โลกลา้ นปี และหอ้ งแสดงเขาสตั ว์ นายแพทย์บญุ ส่ง เลขะกุล ผบู้ กุ เบกิ การอนรุ กั ษ์สัตว์
ปา่ ของไทย จดั แสดงเขาสตั วห์ ายากใกลส้ ญู พนั ธจ์ุ ากไทยและตา่ งประเทศกวา่ 30 ชนดิ
โดยเฉพาะเขากูปรี เขาควายป่า และเขาสมัน สตั ว์เคย้ี วเอื้องทม่ี เี ขาสวยงาม ขนาดเลก็
กว่ากวางป่า มีถิ่นก�ำเนิดในประเทศไทยเท่าน้ัน และเคยพบอาศัยชุกชุมในพื้นที่
ทงุ่ หลวงรังสติ
92
เม่ือโลกปัจจุบันคือสังคมดิจิทัล เคร่ืองมือต่างๆ มาใช้ส่ือสาร โดยไม่อาจรู้ได้ และศาสตรก์ ารคำ� นวณทกี่ อ่ เกดิ ประดษิ ฐกรรม
พิพิธภัณฑ์เทคโนโลยีสารสนเทศน�ำเสนอ ว่า ส่ิงที่คิดค้น กลายเป็นก้าวแรกสู่เทคโนโลยี เปลยี่ นโลกทช่ี อื่ วา่ “คอมพวิ เตอร”์ ซง่ึ กจ็ ะไดเ้ หน็
ความรู้ ประโยชน์ ความส�ำคัญของเทคโนโลยี สารสนเทศท่ีเปลี่ยนโลกไปแบบก้าวกระโดด เครอื่ งคอมพวิ เตอรย์ คุ แรกๆ ทใ่ี ชร้ ะบบคำ� นวณ
การสื่อสาร และส่งเสริมการใช้เทคโนโลยี มาถงึ การสอ่ื สารยคุ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ทเ่ี กดิ ขน้ึ หลงั แบบแรงมนษุ ยส์ รู่ ะบบอตั โนมตั ิ สดุ ทา้ ยคอื การ
สารสนเทศอย่างเหมาะสม โดยเล่าเร่ือง การคน้ พบไฟฟา้ และคลน่ื แมเ่ หล็กไฟฟ้า ทำ� ให้ รู้จักประโยชน์ของเทคโนโลยีสารสนเทศในการ
วิวัฒนาการของเทคโนโลยีการส่ือสารต้ังแต่ พัฒนาอุปกรณ์สื่อสารให้มีคุณภาพมากข้ึนทั้ง พัฒนาคุณภาพชีวิตมนุษย์ในด้านต่างๆ ทั้ง
ยุคก่อนประวัติศาสตร์ถึงยุคปัจจุบัน ได้เห็นถึง ภาพและเสียง ได้เห็นโทรศัพท์ยุคแรกๆ ที่ต้อง การแพทย์ การศกึ ษา การคมนาคม การส่ือสาร
วิวัฒนาการของเทคโนโลยีสารสนเทศอันเป็น ใช้มือหมุนตัวเลข เรียนรู้การท�ำงานของภาพ ซงึ่ เครอ่ื งมอื อปุ กรณ์ และเทคโนโลยสี ารสนเทศ
หนึ่งในฟันเฟืองส�ำคัญที่ช่วยผลักดันให้มนุษย์ เสียง สีให้มาปรากฏในจอโทรทัศน์ ระบบการ ที่เหมือนจะเป็นเรื่องธรรมดาไปแล้วในยุคน้ี
มีคุณภาพชีวิตที่ดี ย้อนกลับไปจุดเริ่มต้นแห่ง คำ� นวณทที่ ำ� ใหม้ นษุ ยค์ าดการณเ์ หตใุ นอนาคต เด็กรุ่นหลังจะได้เห็นเครื่องมือยุคบุกเบิกจาก
การส่ือสารที่มนุษย์พยายามคิดหาวิธีการ เช่น ภัยพิบัติ การเคล่ือนที่ของวัตถุในอวกาศ ทพ่ี พิ ธิ ภณั ฑ์เทคโนโลยีสารสนเทศน้ีเอง
93
พิพิธภัณฑ์แห่งล่าสุดของอพวช. ท่ีได้รับความ
นยิ มทนั ทนี บั แตเ่ ปดิ ใหเ้ ขา้ ชมเมอื่ ปลายปี พ.ศ. 2562 คอื
พิพิธภัณฑพ์ ระรามเก้า โครงการทรี่ ิเร่ิมในโอกาสเฉลิม
พระชนมพรรษา 80 พรรษา พระบาทสมเดจ็ พระบรม
ชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถ
บพิตร นัยว่าเป็นหนึ่งในพิพิธภัณฑ์ด้านนิเวศวิทยาและสิ่ง
แวดลอ้ มทใี่ หญท่ สี่ ดุ ในระดบั อาเซยี น และนำ� เสนอเนอื้ หาได้
ครบถว้ นสมบรู ณท์ ส่ี ดุ แหง่ หนง่ึ จดั แสดงววิ ฒั นาการของโลก
และสิ่งมีชวี ติ ระบบนิเวศ และความหลากหลายทางชวี ภาพ
ในแตล่ ะภมู ภิ าคของโลกรวมถงึ ประเทศไทย เพอ่ื นำ� ไปสกู่ าร
มจี ติ สำ� นกึ ในการรกั ษา อนรุ กั ษร์ ะบบนเิ วศ และเตรยี มรบั มอื
กบั ภยั พิบตั ิทางธรรมชาตอิ ย่างรู้เทา่ ทัน
ผู้เยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์พระรามเก้าจะรู้สึกต่ืนตาต่ืนใจ
ทนั ใดเมอ่ื กา้ วเขา้ สสู่ ว่ นแสดงนทิ รรศการทอ่ี ลงั การอยภู่ ายใน
หอท่ีจัดหร่ีไฟใหไ้ มส่ ว่างนักเพื่อขบั แสง สี เสยี งของเร่ืองราว
แต่ละหัวข้อจัดแสดงให้โดดเด่นและดึงดูดผู้ชมให้เข้ามามี
สว่ นรว่ ม กดดจู ออนิ เทอรแ์ อก็ ทฟิ เลน่ เกม ตง้ั คำ� ถาม ตอบขอ้
สงสัย และสัมผสั ประสบการณใ์ นแบบต่างๆ โดยนิทรรศการ
ประกอบด้วย 3 ส่วนคอื ส่วนบา้ นของเรา กำ� เนิดโลกและ
ส่งิ มีชวี ิต สว่ นชีวิตของเรา ชวี นเิ วศแบบตา่ งๆ บนโลก และ
ส่วนในหลวงของเรา ศาสตร์พระราชาสู่การอยู่ร่วมกันอย่าง
ยั่งยืน ผู้เข้าชมได้เรียนรู้ต้ังแต่ชีวิตบนโลกเริ่มต้นข้ึนจาก
การเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียว ผ่านปรากฏการณ์ วิวัฒนาการ
การสูญพันธุ์ครั้งใหญ่หลายคร้ัง แม้จะมีหุ่นไดโนเสาร์
เคล่ือนไหวให้ตื่นเต้น แต่เราก็เรียนรู้ว่ายังมีซากดึกด�ำบรรพ์
อื่น ๆ อีกที่บอกเล่าความเป็นมาของโลกและสิ่งมีชีวิต ได้
เห็นวิวัฒนาการทางกายภาพ บรรพบุรุษของมนุษย์ กระดูก
ของสัตว์ต่าง ๆ ที่แสดงการปรับตัวและอยู่รอดตามสภาพ
แวดล้อมของโลกที่แตกต่าง ก่อนจะน�ำไปสู่ส่วนจัดแสดง
ระบบนิเวศท่ีมีองค์ประกอบทางกายภาพและชีวภาพอยู่
ร่วมกนั ภายในชวี นิเวศ (Biome) ต้ังแตเ่ ขตข้วั โลกใต้ ขว้ั โลก
เหนือ ทุนดรา ไทกา ทะเลทราย เขตอบอนุ่ เขตรอ้ น รวมท้ัง
เขตภูมินิเวศของประเทศไทย โดยดึงจุดเด่นของแต่ละเขต
ชีวนเิ วศมาจัดแสดงอยา่ งน่าสนใจ อย่างการเดนิ ผ่านอุโมงค์
ลมความเร็ว 60 กิโลเมตรต่อชั่วโมงเข้าสู่เขตสภาพอากาศ
รุนแรงของข้ัวโลกใต้ ขณะท่ีสภาพอากาศรุนแรงของทะเล
ทราย ก็แสดงวิถีชีวิตภายในเต็นท์พักของชาวเบดูอินที่ให้
ผู้เย่ียมชมได้ (ท�ำที) น่ังด่ืมน�้ำชา และมีห้องฉายภาพยนตร์
4D บรรยากาศทะเลทราย สว่ นเขตภมู นิ เิ วศของไทย กจ็ ำ� ลอง
ป่าดิบเขา ปา่ เตง็ รงั ปา่ ดิบชน้ื ปา่ พรุ และพืน้ ท่ีชมุ่ นำ้� อนั เป็น
ระบบนิเวศด้ังเดิมของทุ่งรังสิต มาให้เดินชมชนิดอาจเปียก
นิดๆ จากละอองน้�ำของน้�ำตกจ�ำลองที่มีจุดชมวิวมุมสูง
ใหไ้ ด้ถา่ ยภาพ
94
ส่วนในหลวงของเรา น�ำเสนอหลักการคิด วิธีการทรงงาน และกระบวนการค้นหาค�ำตอบ
ตามกระบวนการทางวิทยาศาสตร์ท่ีในหลวงรัชกาลที่ 9 พระราชทานแนวทางแก้ปัญหาอย่างเป็นข้ัน
ตอนดว้ ยปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง องค์ความรดู้ ้านดนิ นำ้� ป่า และคน (อาชพี ) ที่สามารถนำ� มาปฏบิ ัติ
ให้เหมาะสมกับการใชป้ ระโยชน์ยง่ั ยืน และเหน็ ผลได้จริง โดยมหี อ้ งชมภาพยนตรท์ ฉี่ ายบทสัมภาษณ์
ของสถานีบีบีซี และมอี ปุ กรณ์ VR ให้สวมดภู ารกิจฝนหลวงท่เี ครอ่ื งบินขึน้ ไปโปรยสารทำ� ใหเ้ กดิ ฝนตก
เพอ่ื ใชใ้ นการเกษตรของประชาชน โดยทั้งหมดทั้งมวลของการจัดแสดงภายในพิพิธภัณฑ์พระรามเกา้
ไม่เพียงให้ความรู้ความเข้าใจ ยังทิ้งค�ำถาม สร้างความตระหนักรู้ถึงปรากฏการณ์สภาพภูมิอากาศ
ภาวะโลกร้อนทวี่ ิกฤตขิ ึ้นเรือ่ ยๆ ภาวะเสีย่ งสูญพันธ์ุของพน้ื ท่ีและสิ่งมีชีวิต รวมถึงปญั หาขยะพลาสตกิ
ทีล่ ว้ นเป็นผลกระทบต่อระบบนเิ วศจากการกระท�ำของมนษุ ย์
จากเทคโนธานี บนถนนเลียบคลองห้า ทางหลวงชนบทสาย ปท.3010 เดินรถต่อไปราว 3-4
กิโลเมตรถงึ พ้ืนท่กี ลุม่ อาคารพพิ ิธภัณฑ์ 5 แหง่ ประกอบดว้ ยหออัครศลิ ปนิ , พิพิธภณั ฑสถานแห่งชาติ
ธรณีวิทยาเฉลิมพระเกียรติ, หอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ภมู พิ ลอดลุ ยเดช, พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ กาญจนาภเิ ษก ซงึ่ นำ� เสนอเรอ่ื งราวชาตพิ นั ธว์ุ ทิ ยาของกลมุ่
ชนเผา่ พนั ธห์ุ ลากหลายทป่ี รากฏอยใู่ นแผน่ ดนิ ไทย และคลงั พพิ ธิ ภณั ฑสถานแหง่ ชาติ กรมศลิ ปากร จะ
เหน็ ได้ว่าบรเิ วณคลองห้านี้อดุ มดว้ ยแหล่งเรียนร้ทู ั้งด้านวิทยาศาสตร์ สิ่งแวดลอ้ ม ประวตั ศิ าสตร์ และ
ศิลปวัฒนธรรม แต่ละแห่งมีการจัดกิจกรรมและนิทรรศการพิเศษเพ่ือดึงดูดผู้เย่ียมชมมากข้ึน หากมี
การกระตุ้นกิจกรรมร่วมกันในเครือข่ายพิพิธภัณฑ์จะยิ่งเพ่ิมความน่าสนใจให้ผู้มาเยี่ยมชม แต่ท้ังนี้
ตอ้ งทดในใจไวก้ อ่ นวา่ การเดนิ ทางมาทค่ี ลองหา้ นอี้ าจไมส่ ะดวกนกั ดว้ ยระบบขนสง่ สาธารณะมไี มม่ าก
พอ อย่างไรกด็ ี กเ็ ปน็ ปญั หาท่ีไดร้ ับการตระหนักและพยายามหาหนทางแก้ไข ระหว่างนี้ จึงต้องอาศยั
รถยนตส์ ่วนตวั แท็กซ่ี รถรบั ส่ง รวมถงึ การเทีย่ วชมแบบทัศนศึกษาของหน่วยงานตา่ ง ๆ
95
หออัครศิลปิน จัดแสดงนิทรรศการถาวรพระอัจฉริยภาพทางศิลปะและ
วฒั นธรรมของพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช
บรมนาถบพิตร ในฐานะทรงเป็น “อัครศิลปิน” ด้วยผลงานจ�ำลองจิตรกรรมฝี
พระหัตถ์ ภาพถ่ายฝีพระหัตถ์ และบทเพลงพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ในรูปแบบดนตรี 3 มิติ และพระปรีชาสามารถของ
สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา้ กรมสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ าร ี
ในฐานะทรงเปน็ “วศิ ษิ ฏศลิ ปนิ ” ซง่ึ พระราชทานภาพวาดฝพี ระหตั ถ์ และภาพถา่ ย
ฝพี ระหัตถ์ มาจัดแสดงด้วย อีกส่วนส�ำคญั คอื หอ้ งศลิ ปนิ แห่งชาติ บอกเล่าประวัติ
ผลงานของศิลปินแห่งชาติ 3 สาขา ห้องศิลปินแห่งชาติสาขาทัศนศิลป์ แสดงป้ายเชิดชูเกียรติของศิลปินแห่งชาติ มีรูปถ่าย
ลายเซน็ และควิ อารโ์ คด้ ใหส้ บื คน้ ขอ้ มลู จากหอ้ งสมดุ และระบบคอมพวิ เตอรม์ ลั ตมิ เี ดยี โดยนำ� ผลงานตน้ ฉบบั อาทิ งานจติ รกรรม
ภาพพมิ พ์ ส่ือผสม ประติมากรรม ภาพถ่ายศิลปะ งานหตั ถศิลป์ และสถาปตั ยกรรม ของศลิ ปินแหง่ ชาตทิ กุ ท่าน มาหมนุ เวยี น
จัดแสดง ส่วนห้องศิลปินแห่งชาติสาขาวรรณศลิ ป์ จัดแสดงภาพประวตั แิ ละผลงานของศิลปนิ แห่งชาติ และเป็นหอ้ งสมดุ ท่ีมี
งานวรรณกรรมของบรรดาศลิ ปนิ แหง่ ชาตใิ หเ้ ปดิ อา่ นได้ ขณะทห่ี อ้ งศลิ ปนิ แหง่ ชาตสิ าขาศลิ ปะการแสดง นบั วา่ มสี สี นั ทส่ี ดุ ดว้ ย
จำ� ลองบรรยากาศเวทกี ารแสดงและอปุ กรณง์ านสรา้ งสรรคศ์ ิลปะการแสดง อาทิ เพลงไทยลกู ทงุ่ เพลงไทยสากล ดนตรีไทย
การแสดงนาฏศลิ ป์ เชน่ โขน ห่นุ กระบอก หุน่ ละครเลก็ ลิเก นาฏศิลปส์ ากล และดรุ ยิ างคศิลป์ การแสดงพื้นบ้าน เช่น กลอง
สะบดั ชยั โนรา หนังตะลงุ ซงึ่ มีจอหนังตะลุง โรงภาพยนตร์ หอ้ งคาราโอเกะใหร้ ้องเพลงของศลิ ปินแหง่ ชาติ
96
อาคารพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติธรณีวิทยาเฉลิมพระเกียรติตั้งอยู่ในลักษณะ
หันหน้าเข้าหาหออัครศิลปิน ด�ำเนินงานโดยกรมทรัพยากรธรณีให้เป็นพิพิธภัณฑสถานแห่ง
ชาติธรณีวิทยาแห่งแรกในประเทศ เพื่อให้ผู้ชมได้ความรู้ด้านธรณีวิทยาซ่ึงมีบทบาทส�ำคัญ
ต่อการด�ำรงชีวิตของมนุษย์และการพัฒนาประเทศ จัดแสดงด้านธรณีวิทยา ปิโตรเลียม
นำ้� บาดาล หนิ แร่ ฟอสซลิ โดยมขี องเดน่ คือกระดูกวาฬอ�ำแพง และซากดกึ ดำ� บรรพไ์ ดโนเสาร ์
ซึ่งเป็นพิพิธภัณฑ์แห่งเดียวในภาคกลางที่จัดแสดงซากดึกด�ำบรรพ์ของจริงที่ค้นพบใน
ประเทศไทย ความทสี่ วนและดา้ นหนา้ อาคารมหี นุ่ ไดโนเสารห์ ลายพนั ธย์ุ นื ทกั ทายผมู้ าเยยี่ มชม
และภายในกม็ สี วนดกึ ดำ� บรรพท์ เ่ี ดนิ ไปตามทางโคง้ วนรอบกจ็ ะไดย้ นิ เสยี งรอ้ งเสยี งคำ� รามของ
ไดโนเสาร์พันธุ์โน้นพันธุ์น้ี จึงเรียกที่นี่ว่า พิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ปทุมธานี ขณะท่ีการจัดแสดง
ด้านธรณีวิทยาท�ำให้ผู้ชมได้เห็นตัวอย่างส�ำคัญๆ ทางธรณีวิทยา เข้าใจถึงงานทางธรณีวิทยา
ทีเ่ ก่ียวข้องใกลช้ ดิ อย่ใู นชีวติ ประจำ� วนั
97
อ า ค า ร พิ พิ ธ ภั ณ ฑ ส ถ า น แ ห ่ ง ช า ติ ธ ร ณี วิ ท ย า
เฉลมิ พระเกยี รตติ ง้ั อยูใ่ นลักษณะหนั หนา้ เข้าหาหออัครศลิ ปิน ด�ำเนนิ
งานโดยกรมทรัพยากรธรณีให้เป็นพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติธรณีวิทยา
แห่งแรกในประเทศ เพ่ือให้ผู้ชมได้ความรู้ด้านธรณีวิทยาซ่ึงมีบทบาท
สำ� คญั ตอ่ การดำ� รงชวี ติ ของมนษุ ยแ์ ละการพฒั นาประเทศ จดั แสดงดา้ น
ธรณวี ทิ ยา ปโิ ตรเลยี ม นำ�้ บาดาล หนิ แร่ ฟอสซลิ โดยมขี องเดน่ คอื กระดกู
วาฬอำ� แพง และซากดึกด�ำบรรพไ์ ดโนเสาร์ ซง่ึ เปน็ พิพธิ ภัณฑ์แห่งเดยี ว
ในภาคกลางท่ีจัดแสดงซากดึกด�ำบรรพ์ของจริงที่ค้นพบในประเทศไทย
ความที่สวนและด้านหน้าอาคารมีหุ่นไดโนเสาร์หลายพันธุ์ยืนทักทาย
ผู้มาเยี่ยมชม และภายในก็มีสวนดึกด�ำบรรพ์ที่เดินไปตามทางโค้งวน
รอบก็จะได้ยินเสียงร้องเสียงค�ำรามของไดโนเสาร์พันธุ์โน้นพันธุ์นี้
จึงเรียกที่น่ีว่า พิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ปทุมธานี ขณะท่ีการจัดแสดงด้าน
ธรณวี ทิ ยาทำ� ใหผ้ ชู้ มไดเ้ หน็ ตวั อยา่ งสำ� คญั ๆ ทางธรณวี ทิ ยา เขา้ ใจถงึ งาน
ทางธรณีวทิ ยาทเ่ี ก่ียวขอ้ งใกล้ชิดอยใู่ นชีวิตประจำ� วนั
หอจดหมายเหตุแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จ
พระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช เป็นแหล่งรวบรวมเอกสารหลักฐาน
เก่ียวเน่ืองในพระราชประวัติและพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จ
พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
และพระบรมวงศานวุ งศท์ อี่ ยใู่ นความรบั ผดิ ชอบของกระทรวง ทบวง กรม
และหน่วยงานต่างๆ อาทิ พระราชหตั ถเลขา พระบรมราโชวาท พระราช
ดำ� รสั พระราชนพิ นธ์ โครงการอนั เนอื่ งมาจากพระราชดำ� ริ โครงการและ
กิจกรรมเฉลิมพระเกียรติฯ เน่ืองในโอกาสมหามงคลต่างๆ แถบบันทึก
พระสุรเสียง แถบวิดีทัศน์ พระบรมฉายาลักษณ์ ฯลฯ จัดเก็บและ
อนุรักษ์ไว้เป็นมรดกทางวัฒนธรรมของชาติ และน�ำเสนอผ่านรูปแบบ
การจดั แสดงเอกสารจดหมายเหตุ ภาพถา่ ย สอื่ เสยี ง สอ่ื สารคดี สงิ่ ของ
และจ�ำลองบรรยากาศที่ใกล้เคียงกับเหตุการณ์และเรื่องราวท่ีเคย
เกดิ ขน้ึ เพอ่ื ใหผ้ เู้ ขา้ ชมซาบซงึ้ ในพระมหากรณุ าธคิ ณุ ของพระบาทสมเดจ็
พระเจ้าอยู่หัวทที่ รงมีต่อประชาชนมาอย่างตอ่ เนื่องและยาวนาน
และเม่ือข้ามไปพื้นท่ีคลองหก ภายในมหาวิทยาลัย
เทคโนโลยรี าชมงคลธญั บุรี กจ็ ะไดเ้ ยี่ยมชมพิพิธภณั ฑบ์ วั ดอกไม้
ประจำ� จงั หวดั ปทมุ ธานี ซง่ึ กอ่ ตง้ั ขน้ึ ตามโครงการการอนรุ กั ษพ์ นั ธกุ รรม
พืชอันเนอ่ื งมาจากพระราชด�ำริ สมเดจ็ พระกนษิ ฐาธริ าชเจา้ กรมสมเด็จ
พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี โดยรวบรวมพันธุ์บัว
ทั้งพันธุ์ไทย พันธุ์เทศ และพันธุ์ผสม ปลูกไว้ในกระถางและบึงน�้ำท ี่
คนทั่วไปได้มาช่นื ชม นกั ศึกษาและอาจารยไ์ ด้คน้ คว้าวิจยั ขยายพนั ธบุ์ ัว และศึกษาการใช้ประโยชน์จากบวั ในดา้ นต่างๆ เช่น อาหาร ยา ไมด้ อก
ของประดบั ตกแตง่ รวมถงึ เปน็ แหลง่ ทอ่ งเทย่ี วเชงิ อนรุ กั ษ์ ซงึ่ ดอกบวั นบั รอ้ ยสายพนั ธม์ุ ตี ง้ั แตบ่ วั หลวง บวั ผนั บวั เผอ่ื น บวั สาย บวั จงกลนี บวั ฉลองขวญั
บัวกระด้ง บัวมงคลอบุ ล และบวั ยักษ์ออสเตรเลยี ซึ่งน�ำเขา้ มาปรบั ปรงุ สายพันธใ์ุ นไทย มจี ดุ เด่นทก่ี ลบี และเกสรเปล่ยี นสีได้
มาถงึ ทางหลวงแผน่ ดนิ หมายเลข 1 ถนนพหลโยธนิ บรเิ วณเขตนคิ มอุตสาหกรรมนวนคร มแี หล่งเรียนร้ทู ่แี สดงวิถชี าวปทมุ ธานแี ละชาวไทย
นน่ั คอื พพิ ธิ ภณั ฑก์ ารเกษตรเฉลมิ พระเกยี รตพิ ระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ซง่ึ เรยี กไดว้ า่ เปน็ แหลง่ ทอ่ งเทยี่ วเรยี นรใู้ นแบบพพิ ธิ ภณั ฑม์ ชี วี ติ ถา่ ยทอด
พระอจั ฉริยภาพด้านการเกษตร ภูมปิ ัญญา นวตั กรรมเกษตร ศาสตร์พระราชาปรชั ญาเกษตรเศรษฐกิจพอเพียง การอนรุ กั ษท์ รัพยากรธรรมชาติ ดิน
นำ�้ ปา่ และความสำ� คญั ของการเกษตรกบั สถาบนั พระมหากษตั รยิ ไ์ ทย โดยพน้ื ท่ี 374 ไรน่ นั้ แบง่ อาคารเปน็ แตล่ ะพพิ ธิ ภณั ฑ์ ตง้ั แตพ่ พิ ธิ ภณั ฑ์
ในหลวงรกั เรา, พพิ ิธภณั ฑ์มหศั จรรยพ์ นั ธุกรรม, พพิ ิธภณั ฑ์ปา่ ดงพงไพร, พพิ ธิ ภณั ฑว์ ถิ นี ้�ำ, พพิ ธิ ภัณฑ์ดินดล, พพิ ธิ ภัณฑเ์ กษตรคอื
ชีวิต, พิพิธภัณฑ์เกษตรเศรษฐกิจพอเพียง และพิพิธภัณฑ์เกษตรตามรอยพ่อ ซ่ึงระหว่างนี้มีการปรับปรุงอาคารและนิทรรศการหลายแห่ง
เปดิ ใหเ้ ขา้ ชมนทิ รรศการภายในอาคาร 2 ชนั้ ของพพิ ธิ ภณั ฑใ์ นหลวงรกั เรา ทต่ี อ้ นรบั ผเู้ ขา้ ชมดว้ ยหนุ่ จำ� ลองพระราชพธิ พี ชื มงคลจรดพระนงั คลั แรกนา
ขวัญ พระราชพิธีในวิถเี กษตรทมี่ มี าแต่โบราณเพื่อเป็นสิรมิ งคลและสร้างขวญั กำ� ลงั ใจใหแ้ กเ่ กษตรกรช่วงเริม่ ต้นฤดูกาลเพาะปลูก มีส่วนจัดแสดง
98
พระราชประวตั ิ พระราชกรณยี กจิ ภาพถา่ ยฝพี ระหตั ถข์ องพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธเิ บศร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร และม ี
โรงภาพยนตร์กษัตรยิ ์ เกษตร ผู้ชมสวมแวน่ ตา 3 มิตทิ จ่ี ดั เตรียมให้ รับชมการต์ นู แอนิเมชนั 3 มิติ ซงึ่ จัดทำ� ออกมาไดส้ นกุ น่าตนื่ เต้น ได้ยินเสยี ง
ยนิ ดีจากเดก็ ๆ (และผใู้ หญ)่ ที่รว่ มชมอยู่เปน็ ระยะ
โซนจัดแสดงต่างๆ เป็นไปในแบบให้ข้อมูล มีส่ิงของ อุปกรณ์ให้ได้หยิบจับ ลองเล่น หรือจอภาพวิดีโอแสดงการท�ำงาน อย่างการได้เรียน
รู้หลักการทรงงานในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่ทรงยึดทางสายกลางสอดคล้องกับ
ส่ิงแวดล้อม ได้สนุกกับของเล่นในวิถีเกษตรท่ีท�ำได้เองจากธรรมชาติใกล้ตัว ได้เข้าใจวิถีเกษตรของพ่อที่พยายามคิดหาวิธีจัดการดิน น�้ำ ป่า คน
โดยใชพ้ นื้ ทภี่ ายในพระตำ� หนกั จติ รลดารโหฐาน และพระราชวงั ดสุ ติ เปน็ หอ้ งทดลองเพอ่ื พฒั นาสพู่ น้ื ทจ่ี รงิ ในแตล่ ะภมู ภิ าคทวั่ ประเทศ ไดเ้ รยี นรอู้ ดตี
เขา้ ใจปจั จบุ นั สรา้ งสรรคอ์ นาคตทางการเกษตรไทยและเกษตรโลก ไดเ้ ขา้ ไปอยใู่ นบรรยากาศทอ้ งทงุ่ วถิ ลี มุ่ นำ้� และตลาดเกา่ ทข่ี นสนิ คา้ การเกษตร
ขน้ึ ทา่ เรอื แลว้ นำ� ไปขายในตลาดตามชมุ ชน นอกจากนกี้ ม็ นี ทิ รรศการสนองพระราชปณธิ าน จดั แสดงพระราชประวตั ิ พระราชกรณยี กจิ ของพระบาท
สมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ซ่ึงทรงมุ่งมั่นในการสืบสาน รักษา ต่อยอด สนองพระราชด�ำริ
และพระราชปณธิ านของพระบาทสมเดจ็ พระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพติ ร และนทิ รรศการนอ้ มนำ� คำ� พอ่ สอน วา่ ดว้ ย
99
100