Optimum Aralık-Ocak 2017

Sahibi Editörden

İTÜ Endüstri Mühendisliği Kulübü

Genel Yayın Yönetmeni Merhaba Sevgili Optimum Okurları;
2017 Aralık sayısı ile 25’inci yaşını deviren
Esmanur Acungil dergimizin Yol temalı sayısını sizlere gururla
sunuyoruz.
Genel Tasarım Yönetmeni Bu sayımızın dosya konusu “YOL”. Hayatımız; çok
uzun, dönemeçli, karmaşık ve çoğu zaman da sonu
Uğurcan Güney Ayhan belli olmayan yollardan ibarettir. Optimum okurları
için bu “YOL” temamızla kariyer yolunuza bir ışık
Editör tutmak istedik. Kariyer yolunda nelerin mutlaka
yanınızda olmasını/olmamasını, nelerin size çözüm/
Tuğçe Çatal sorun olabileceğini öğrenmek için alanlarında çok
başarılı bir kariyere sahip insanlar ile görüştük ve
Tasarım Sorumluları sizlere harika bir röportaj demeti oluşturduk.
Bir solukta okuyacağınızı umduğumuz bu sayımızda,
Yağmur Keskin keyifle okuyacağınız kültür-sanat yazılarımız,
Yiğit Yılmaz birbirinden özel kişilerle yaptığımız röportajlar,
heyecan verici spor haberlerimiz, okuduğunuz anda
Yazı İşleri Sorumluları bambaşka diyarlara gideceğiniz gezi yazılarımız
ve en sanatsal, edebi bir köşemiz olan nefes
Zeynep Özdemir bölümümüz sizler için büyük emekler ile hazırlandı.
Enes Akgök Sizlere okurken büyük bir keyif alacağınız dergimizi
sunuyoruz. Bir sonraki sayımızda görüşmek
Sponsorluk Sorumlusu dileğiyle…

Yağmur Kamalı Tuğçe Çatal
Optimum Dergisi Editörü
Bilgi Teknoloji ve
Tanıtım Sorumlusu

Kerim Uygur Kızıl

Yazı Ekibi Tasarım Ekibi

Alpay Ülkar Uğurcan Güney Ayhan
Alperen Meydan Yağmur Keskin
Ayşenur Sancak Yiğit Yılmaz
Alpay Ülkar
Barış Aytaş Ziya Gökoğlu
Ecem Kaya Serdar Fidan
Enes Akgök Emel Karahan
Ensar Bozkurt Tarık Sarıoğlu
Ertuğrul Oğuz Ertuğrul Oğuz
Esra Dağ Simay Akdemir
Gamze Gediz Kubilay Ağdemir
Nurşen Tekin Hilal Çekirgeci
Rabia Tök
Sezi İnceoğlu Sponsorluk Ekibi
Simay Akdemir
Umut Berk Kaya Yağmur Kamalı
Yağmur Gözde Korkmaz Esmanur Acungil
Yağmur Keskin
Zeynep Özdemir İpek Özdemir
Ziya Gökoğlu Ziya Gökoğlu
Sezi İnceoğlu

Rabia Tök
Oğuzhan Karadayı
Muhammed Yalçın

Düzelti Ekibi

Tuğçe Çatal
Uğurcan Güney Ayhan

Zeynep Özdemir

İÇİNDEKİLER

KULÜPTEN HABERLER 4
İTÜ UOLP Hakkında
DOSYA KONUSU
KÜLTÜR VE SANAT 7 Reklamcılık Yolları
Sahne Üzerine 8 Dijital Dönüşüm
Westworld 10 Bitcoin
Black Mirror 12 İnternet Erişiminde Devrim
Interstellar 14 İnsan Kaynakları Yönetimi
Logan 16 Hasan Sabbah’ın Yolu
West Side Story 18 Zaman Yolculuğu
Haruki Murakami
Yolcu Yolunda Gerek 23
Frida Kahlo 24
Mockumentary 101 26
28
2 29

NEFES RÖPORTAJ
Körfezin Işıkları 42 Ahmet Albayrak, Kuveyt Türk
44 Cengiz Kahraman
GEZİ 48 İlker Baydar, Markafoni
Kapadokya 54 Zahid Özdoğan, THY
54 Görkem Ihlamur, Boyner
54 Kadir Camoğlu, Bilge Adam
54 Burcu Kaya, Kraft Heinz
54 Mehmet Güvercin

52

56

SPOR
58 Haberler
60 Barcelona 6 - 1 PSG
54 Fenerbahçe Basketbol
45 Usain Bolt

3

Kulüpten Haberler İTÜ UOLP HAKKINDA

Merhabalar; Devletleri’nde 1 yıllık yasal çalışma iznidir.
Ben Simay, şu an İTÜ’de hazırlık UOLP Bu programı bitiren kişiler mezun
Endüstri Mühendisliği öğrencisiyim.Bu olduklarında 2 diplomaya sahip olurlar.
bölümü kazandığımdan beri insanlar sürekli Bunlardan bir tanesi Amerika’daki okulun
bana çift diploma programları hakkında diploması diğeri ise İTÜ diploması olur.
sorular soruyorlar.İşte herkesin aklındaki Türkiye’deki üniversitelerde UOLP
sorular ve cevapları... programları 20 farklı bölümde hizmet
Çift diplomaya yönelik Uluslararası Ortak vermektedir. İTÜ de ise bunlardan;
Lisans Programları (UOLP), Yükseköğretim -Bilişim Sistemleri Mühendisliği
Kurulu Başkanlığı’na bağlı bir Türk - Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği
Üniversitesi ile New York Eyalet Üniversitesi -Gemi Makineleri İşletme Mühendisliği
Sistemi’ne (SUNY) dahil bir üniversite -Elektronik ve Haberleşme Mühendisliği
tarafından ortak olarak yürütülen lisans -İnşaat Mühendisliği
programlarıdır. Öğrenciler dönüşümlü -Endüstri Mühendisliği
olarak eğitimlerinin yarısını Türkiye’de, -İşletme
yarısını Amerika’da görürler. -Biyomühendislik
Eğitim tamamen İngilizcedir. Hazırlığı -Ekonomi
geçmek için TOEFL belgesi göstermeyi -Tekstil Geliştirme ve Pazarlama
İTÜ zorunlu kılıyor. Bu nedenle UOLP -Moda Tasarımı bölümleri bulunmaktadır.
öğrencilerinin hazırlık programı direk TOEFL
sınavına yönelik çalışmalar yürütüyor.

Her programın kendine has eğitim modeli
olmasına rağmen, genel olarak öğrenciler
lisans eğitimlerini 1. ve 3. yıllarında
Türkiye’deki üniversitelerinde 2. ve 4.
yıllarında Amerika’daki üniversitelerinde
görmektedirler. Tabi Amerika’ya hangi yıl
gidileceği öğrencinin bulunduğu bölüme
bağlı olarak değişmektedir.Eğitimlerinin 4.
yılını Amerika’da tamamlayan öğrenciler
Optional Practical Training (OPT) hakkını
kullanabiliyorlar. OPT, Amerika Birleşik

4

Kulüpten Haberler

Southern Illinois University Edwardsville İTÜ tarafından, ikinci ve dördüncü
(SIUE) Mühendislik, İdari bilimler, Temel sınıfları A.B.D.’de Southern Illinois
Bilimler, Sanat ve Toplum Bilimleri, Eğitim, University Edwardsville (SIUE) tarafından
Hemşirelik, Dişçilik ve Eczacılık konularında yürütülmektedir. Program 2007-2008
lisans ve yüksek lisans eğitimi veren bir öğretim yılından itibaren öğrenci kabul
üniversitedir.SIUE kampüsü Amerika'daki etmektedir. Programa kabul edilecek
yüzlerce üniversite arasında yapılan öğrenci sayısı ortalama 35 kişidir. Program
sıralamada en güvenli ilk 20 kampüsten biri MF-4 puanı ile öğrenci kabul eder. Ortak
seçilmiştir. Öğrenci /Öğretim Üyesi oranı lisans programı sonunda her iki üniversite
17/1 dir. Yaklaşık 90.000 üzerinde mezunu tarafından istenen şartları yerine getiren

vardır. Endüstri mühendisliği okuyacak öğrenciler mezuniyete hak kazanırlar ve
arkadaşlarımız Amerika’daki öğrenimlerini bu endüstri mühendisliği dalında hem Southern
üniversitede sağlayacaklardır. Illinois University Edwardsville (SIUE) hem İTÜ
Eğitim süresi dört yıl olan bu programın lisans diploması alırlar.
birinci ve üçüncü sınıfları Türkiye’de

5

Kulüpten Haberler Samet Yılmaz 2014 yılında İTÜ UOLP Endüstri
Mühendisliği Programı’ndan mezun oldu.
Abisinin izinden giden Eren Berk Yılmaz
(Samet Yılmaz’ın erkek kardeşi ) 3 yıl sonra
2017 yılında aynı programdan mezun oldu.
Samet Yılmaz mezun olduktan sonra KPMG
Türkiye’de çalışmaya başladı.3 yıldır KPMG
Danışmanlık Bölümünde Danışman olarak
çalışmaya devam ediyor.

olduğumuzu anladıkları durumlarda özellikle
yardımcı olmaya çalışıyorlardı. Kısacası
kampüsteki insanların sıcakkanlılığı uyum
sürecinde çok etkili oldu diyebilirim.

Açıkçası Toefl konusunda ekstra bir çaba
göstermedim. Hazırlık öncesinde de İngilizce
konusunda bir geçmişim vardı ve benim için
yeterli olmuştu. İTÜ’ deki hazırlık eğitimiyle
bunu pekiştirdim diyebilirim.

Programdan daha önceden de yakın Amerika’ya uygun bilet bulabilmek için
arkadaşlarım sayesinde haberdardım. Farklı yaklaşık 1 sene öncesinde planlarınızı
bölümlerde okuyan arkadaşlarım var. Benim yapmanız gerekiyor. Sadece Amerika’ya
dikkatimi ise tercih döneminde çekti. Benim olan uçuşlar değil, Amerika içerisindeki
için çok önemli bir fırsat olabileceğini uçuşlarında da bu plana dahil olması lazım.
düşündüm. İki sene boyunca deniz aşırı bir Evet ilk yıl yurtta kalmak zorunlu. Aslında bu
ülkede, farklı kültürdeki insanlarla yaşamak, kötü bir uygulama değil. Seni sosyalleşme
o kültüre ayak uydurmak benim ilgimi çekti konusunda ittirici kuvvet oluyor. İlk sene
diyebilirim. benim oda arkadaşlarım Amerikalı,
Kendi adıma konuşmam gerekirse Endonezyalı ve Türk’tü. Anlaşma konusunda
Amerika’ya uyum sağlamam çok zor tabi ki ilk zamanlarda zorluk çektik. Bu
olmadı. Benim için çok faydalı ve keyifli zorluklar kültürel alışkanlıkların getirdiği
bir deneyimdi. Kampüsteki insanlar, zorluklardı ama zamanla üstesinden geldik
öğrencilerden öğretmenlere kadar hepsi diyebilirim.
çok sıcakkanlı insanlardı diyebilirim. Yabancı

6

gerektiğini düşünmüyorum. En kritik şey Kulüpten Haberler
okulun gönderdiği evraklar ve pasaport
diyebilirim.

Okulumuzun bulunduğu şehir (Edwardsville) Amerika’da alınan kredi sayısı yıllar içerisinde
büyük şehirlerden biri olan St. Louis’ e değişti. Benim dönemimde şu ankinden
gerçekten çok yakın. St. Louis’ de spordan daha fazla kredi alıyorduk. Kredinin az
konsere kadar birçok etkinlik oluyor. Ben veya çok olmasının bir kolaylık sağladığını
özellikle Amerika’da popüler olan spor düşünmüyorum. Tabi ki zaman planlaması
aktivitelerine (baseball, buz hokeyi, vb.) olarak biraz daha konforlu oluyordu fakat
gitmelerini tavsiye ederim. Kuralları ve Amerika’daki sistem sürekli çalışmaya dayalı.
oyunları öğrendikten sonra izlemesi çok Hafta boyunca ödevler veya quizleriniz
keyifli oluyor. oluyor. Hafta içleri düzenli çalıştığınız
Şu anda Amerika’da olsam yapacağım ilk iş takdirde hafta sonu çok rahat oluyorsunuz.
tüm ülkeyi araba ile dolaşmak olurdu. Bu bakımdan Türkiye’den daha rahat
olduğunu söyleyebilirim.

Evet kardeşim de benimle aynı bölümden Amerika başlı başına teknoloji konusunda
mezun. O 2017’de mezun oldu. Puan gerçekten gelişmiş bir ülke. Tabi doğal
sıralaması olarak Türkiye’de farklı bölümleri olarak bu eğitime de yansıyordu. Derslerde
rahatlıkla kazanabilecek sıralamadaydı fakat bilgisayarı aktif olarak kullandığımızı
benim tecrübelerimi gözlemlemesi ve kendini söyleyebilirim. Kendi bilgisayarlarımızı
daha fazla geliştirebilecek olması onun bu kullandığımız derslerimiz de oluyordu.
tercihi yapmasında önemli bir rol oynadı. Bu Teknoloji ihtiyacı ve kullanımı konusunda
bölümü seçmek tamamen kendi tercihiydi. eksiklik çektiğimizi söyleyemem.

Açıkçası Amerika’da ihtiyaçlarımızı Amerika’da eğitim olanaklarının iyi olduğunu
karşılayabileceğimiz her şey mevcut. Temel düşünüyorum fakat mezun olduktan
ihtiyaçlar dışında çok fazla şey götürülmesi sonra kendi adıma bir akademik kariyer
Simay Akdemir düşünmüyordum. Çalışmaya başlamak
istemiştim. Bir yabancı olarak ise Amerika’da
iş bulmak açıkçası biraz zor olabiliyor. 1
yıllık br çalışma iznimiz olsa bile iş verenin
sana sponsor olması lazım ve bu ona bir
maddi sorumluluk veriyor. Bu da Amerikalı
iş verenlerin sıklıkla kabul ettiği bir durum
değil. Ek olarak Türkiye’de bulabileceğim bir
işin Amerika’daki o koşullarda bulabileceğim
bir işten daha nitelikli olabileceğini
düşündüğüm için Türkiye’ye dönme kararı
aldım diyebilirim.

7

Dosya Konusu Markaların
Reklamcılıkta İzlediği
Yollar

Hiç şüphesiz son yıllarda internet herkesin 1) Doğru Yapılandırılmış İnternet Sitesi
gün içinde bir şekilde haşır neşir olduğu, Markaların daha çok kişiye ulaşabilmeleri
hayatımızın olmazsa olmazı haline gelen için bir internet sayfasına duydukları ihtiyaç
bir tür ihtiyaç oldu. Bu nedenledir ki giderek artmakta. Özellikle müşterinin
artık tüm gündelik işlerimizi internet rahatlıkla aradığını bulabileceği sade ve
üzerinde halletmeye çalışıyoruz. Alışveriş kolay, anlaşılır bir web tasarımının olması ve
mağazalarına gidip kıyafet ya da minik bir SEO konusunda bilgi sahibi olmak Google’ın
hafta sonu kaçamağı için uçak bileti almak sempatisini kazanmak için temel şartlardan
hiçbirimize göre sıcacık evimizden çıkmaya sadece birkaçı.
değer şeyler gibi görünmüyor. Çünkü Bu arada ‘’SEO da neyin nesi?’’ diyenler için
çağımızın kahramanı internet ve onun kısa bir özet geçmekte fayda var. Sektörlerin
bizlere sunduğu online alışveriş trendi her reklamcılıkta izlediği yol olan SEO (Search
geçen gün hayatımızın merkezindeki yerini Engine Optimization), Türkçesi “arama
sağlamlaştırmaya devam ediyor. motoru optimizasyonu”, Google organik yani
İlk etapta “Online alışverişe güvenmem.” reklamsız arama motoru sonuçlarında üst
diyen Türkiye, şimdi dünya genelinde sıralara çıkabilmek için yapılan teknik, site içi
11. sırada yer alıyor. Durum bu olunca ve site dışı optimizasyon çalışmalara verilen
yüzlerce marka daha çok satış ve daha çok genel isimdir.
müşteri amaçlarıyla bu sanal alemde adete 2) Sosyal medya stratejilerini belirlemek
birbirleriyle yarışır hale geldiler. Bu yüzden Her şey site açmakla da bitmiyor tabi ki.
hepsi birbirinden etkili reklam stratejileri Web sayfasının reklamını doğru alanda ve
geliştirmeye çalışıyorlar. Çünkü müşteriye doğru hedef kitleye yapmak geniş bir müşteri
giden yol müşterinin her an gözünün önüne kitlesine giden en kestirme yol. Markalar
gelebilecek etkili ve çekici reklamlardan reklamlarını müşteri profillerine göre sosyal
geçiyor. Peki onlarca sektördeki yüzlerce paylaşım sitelerinde paylaşmakta. Ancak
marka nasıl rakiplerinden hep bir adım daha hedef kitlenin dışına çıkmak çoğu zaman için
önde durabilmeyi ve onlardan üstün olmayı gereksiz masraflara yol açmakta bu yüzden
başarabilirler? uygun platformları takip etmek hayati önem
taşıyor.

8

3) Geleneksel Reklam Kanalları düzeyde önemli olduğunun bir kanıtı. Dosya Konusu
6) Geleneksel Olmayan Reklam Kanalları

Reklam stratejisini yalnızca sosyal medya ve Reklamcılıkta online yöntemleri kullanmak
Google AdWords odaklı yürütmek büyük bir marka için en ekonomik yol diyebiliriz.
bir hedef kitleyi de göz ardı etmeye neden Aynı zamanda eko-sisteme destekçi
olmakta. Bu yüzden markalar bütçelerini de imajı kazanması toplumda iyi bir algı
göz önünde bulundurarak TV ve Billboard uyandırmasına yardımcı olacaktır. Bu konuda
reklamlarına önem vermekteler. Bu reklam markalar için önemli olan viral bir kampanya
türlerinin günümüzde bile hala ne kadar yaratmak. Bu açıdan günümüzde geniş
hayatımızın merkezinde olduğuna dair bir müşteri kitlesinin dikkatini çekecek
en güzel kanıt yıllık bütçesinin %80’ini en etkili yollardan biri akıllı telefonlardaki
reklamlara ayıran Coca-Cola. uygulamalar ve oyunlar. Geçen sene herkesin
4) Etkinlik Sponsorluğu Facebook profilini süsleyen Evian bebeklerini
hatırlarsınız. Bir anda trend haline gelerek
satış oranını ciddi oranda arttırmıştı. Aynı
zamanda kullandığı bebek figürü, sevimli
ve sağlıklı mesajını vererek Evian markasına
trend marka imajını yakalattı.

Tüketici algısına yerleşmek bir markanın 7) Yerel Etkinliklerde Yer Almak
bilinir hale geldiğinin en önemli göstergesidir. Bir markanın bölgesine ait yerel bir etkinliğe
Markalar hedef kitlelerine uygun bir etkinliğe ev sahipliği yapması marka bilinirliğini
sponsor olarak hem daha da geniş bir hedef arttırmasının son adımı diyebiliriz. Yerel
kitleye seslenebilmeyi hem de o etkinlikle etkinlikler genelde ücretsiz yapıldığı ve halka
özdeşleşebilmeyi başarabilirler. Bu doğrultuda açık olduğu için markaların daha geniş
Vodafone - Beşiktaş ve MasterCard - bir kitleye ulaşmaları mümkün. Türkiye’de
Şampiyonlar Ligi ilişkisini bilmeyen yoktur. bu alanda ilk akla gelen örneklerden biri
5) Ürün yerleştirmesi Fanta’nın sponsorluğunda düzenlenen
Özellikle son zamanlarda markaların, Fanta Gençlik Festivali iken bir diğeri de aynı
izlediğimiz hemen hemen her televizyon sektörden Coca-Cola’nın sponsorluğunda
dizisinde ve programında ürün yerleştirme düzenlenen Rock’n Coke. ‘’3 kapak topla
yoluna başvurduğunu görüyoruz. Global biletini kap’’ sloganlarıyla yola çıkan firmalar
pazarda ürün yerleştirmeyi en çok kullanan pazarlamalarını yaptıkları gibi satışlarını da bu
marka olan Apple’ın her çıkardığı ürünün sayede arttırıyorlar.
kolayca trend haline gelmesi ürün yerleştirme
stratejisinin etkisinin göz ardı edilemeyecek Her ne kadar markaların en gözde satış
stratejileri olarak bu yukarıdaki maddeler
düşünülse de ‘’zaman’’ ve “doğru strateji’’
kavramlarının ne kadar önemli olduğunu
belirtmek gerekir. Aksi takdirde kısa süreli bir
marka imajı, markalar için kaçınılmaz olur.

Gamze Gediz 9

Dosya Konusu DİJİTAL DÖNÜŞÜM, MAKİNE
ÖĞRENMESİ, BÜYÜK VERİ, IoT VE
TUZAKLAR

Dünya yine hareketli. Teknolojik değişim Türkiye’de de satış yapmayı planlıyorsunuz.
doyum noktasına ulaşmaktan çok uzakta. Hukuki olarak öncesinde yapmanız gereken
Katlanarak artan yenilikler daha uzun süre şeyler bir yana bırakılırsa Türkiye’nin IP
devam edecek gibi duruyor. aralığını hizmet verilebilir aralık içine dâhil
Şimdinin modası dijital dönüşüm. Ama etmeniz yeterli olur. Türkiye’de bir depo
günümüzde sık sık gördüğümüz gibi, farklı kurmanıza gerek yok, bir dağıtım ağı
çağlar bir arada yaşanıyor. Dijital dönüşümün oluşturmanıza gerek yok… Hepsi internet
çeşitli evrelerinde olan firmalar bir arada altyapısı üzerinden dijital olarak zaten hazır.
yaşıyorlar. Bir yanda yıkıcı teknolojilerin en (Tabii ki yerel tatlara uygun içerikler eklemek
vahşi uygulamaları, bir yanda hala temel bir gibi şeylere ihtiyacınız olabilir. Başka ek
veri ambarı yapısı bile kurmamış şirketler ve gereksinimler de olacaktır. Ancak işin özünde
arada ışık tayfının tüm renkleri… dijital, pek çok şartı ortadan kaldırmıştır.)
Öncelikle dijital dönüşümün ne olduğunu Öyle bir çağa geldik ki, 3D yazıcılar
konuşmalıyız. Ama ondan da önce dijital üzerinden, uzaya malzemeler gönderiliyor,
nedir ona bakalım. parça ihtiyacı olduğunda tasarımı dünyada
Mesela kâğıt üzerinde proje planı yapılıp uzaya dijital olarak iletiliyor ve parça
yapıyorsanız, bu dijital değil. Proje planını uzayda üretiliyor.
bir bilgisayar uygulaması üzerine alırsanız, Yani dijitalin ne olduğunu bildiğinizi
dijitalleştirmiş olursunuz. Dijitalleştirdiğinizde düşünüyorsanız, bir daha düşünün. Hemen
ne olur? Birkaç sonuç verelim; çok daha hemen her şeyin dijitalleşeceği günlere doğru
fazlası da olduğunu belirterek: gidiyoruz. Düşünün ki, İŞİD yaygın kullanılan
- Saklama maliyetiniz neredeyse sıfıra iner. network oyunlarında belirli bir sanal duvara
- Çoğaltma maliyetiniz neredeyse sıfıra iner. sanal tüfekle kurşunlar sıkarak yazılmış yazı
- Ulaştırma maliyetiniz neredeyse sıfıra iner. üzerinden iç haberleşme falan yapıyor.
- Akıllıca kullanımlar yaptıysanız, arama Dijital dönüşüm önemli. Düşündüğünüzden
ve bilgiye ulaşma maliyetiniz neredeyse çok daha önemli. Çünkü veri var, büyük veri
sıfıra iner. Film ve dizi yayıncılığını var, sosyal platformlar var, kalabalıkların gücü
dijitalleştirdiğinizi düşünelim. Netflix’in var, makine öğrenmesi var.
yaptığı gibi. ABD’de bir sistem kurdunuz ve Tüm bunlar, dijital dönüşümü yıkıcı

10

teknolojiler olarak gündelik hayatımızın tam Kariyerlerimiz için de tetikte olmalıyız. Dosya Konusu
ortasına dikiyor. Bunu yapmanın en önemli yolu da
Çok yerde karşınıza çıkmıştır, detaylarına kariyerimize göz kulak olmak ve
girmeye gerek yok. Ama Uber’i düşünün; karşılaştığımız tuzakları fark etmek, onlardan
taşıtı yok, en büyük taşıt kiralama sistemi. kurtulmak.
AirBNB’yi düşünün; sahip olduğu mekan Dijital dönüşümün çalkantılı geleceğinde,
yok, konaklama alanında en büyük otel kariyerinizden umduğunuzu bulabilmeniz
zincirinden daha büyük. için, 24 Kariyer Tuzağı adlı kitabı yazdım.
Bu tür yıkıcı teknoloji şirketlerinin ortak bazı Kariyerlerde sıklıkla karşılaşılan tuzakları
özelliklerini şöyle sıralayabiliriz: analiz ettim ve sizlere sundum.
- Sektöre dışarıdan ve tamamen yabancı bir Kitaptan birkaç alıntıyı aktarayım:
yaklaşımla girmeleri “Tek seçeneğin kariyer olmadığını yeri
- Bir platform oluşturarak alıcıları ve satıcıları geldikçe hatırlayın.”
birleştirmeleri “Ne kadar kalabalık olursa olsun, farklılık
- Tamamen veriye dayalı güven oluşturacak sağladığınızda rekabet geride kalır.”
bir sistem oluşturmaları “Kaliteli ve geliştirici bir rekabetten
Bu yaklaşımlar bize dijital dönüşümün büyük yoksunsanız, kendinize yeni itici güçler
ölçüde veri odaklı bir iş olduğunu gösteriyor. bulun.”
Büyük veri önemli çünkü çok çeşitli Güzel… Dijital dönüşümü ve getirdiği riskleri
kaynaklardan büyük hacimli, yapısal olarak fark ettik. Ve risklerle birlikte fırsatları da…
çok farklı verileri bir araya getirip anlam Bu doğrultuda kariyerimize daha yakından
çıkarabiliyorsunuz. bakmaya karar verdik. Tuzakları tanıdık…
IoT önemli, çünkü daha önce tutulamayan Peki ne yapacağız? Kariyerimizi güncel
birtakım verileri elde edip tutabiliyor ve tutmanın ve tuzaklardan kurtulmanın en
onlardan anlam çıkarabiliyorsunuz. önemli araçlarından birisi etkin öğrenme.
Büyük veriyi ve IoT verilerini toplamak Ama öğrenmeyle de ilgili çok sorunumuz var.
hiçbir işinize yaramaz… Tabii onları işiniz Öğrenme konusunda düştüğümüz tuzaklara
için faydalı olacak şekilde kullanmadıkça… ilişkin de 24 Öğrenme Tuzağı isimli kitabı
Dijital dönüşümünüz için bu verilerden yazdım. Bu kitapta da birkaç alıntı sunayım:
yararlanmadıkça… “Öğrenmek sizin işinizdir. Rehber sizin için
Büyük verinin ve IoT’nin faydalı olmaları için sadece bir yardımcıdır.”
şu sorulara cevap vermede yardımcı olmaları “İstediğiniz başarılar için potansiyellerinize
gerekli: yatırım yaparak onları yetenek haline
Ne oldu? Neden oldu? Ne olacak? Ne getirin.”
yapmalıyım? “Kitaplarla ya da başka araçlarla, öğrenme
Klasik iş zekası sistemleri bu sorulardan asla bitmez. Öğrenmenin sonu yoktur.”
sadece ilkine o da kısıtlı ölçüde cevap Hoşça kalın.
verebilir. Neden oldu, ne olacak ve ne Küçük bir not: Dijital dönüşüm üzerine de
yapmalıyım gibi soruları cevaplayabilmek için bir kitap yazıyorum. Bir aksilik olmazsa Mart
verilerin içindeki gizli örüntüleri ve kuralları 2018’de raflarda olacak ve sizlerle buluşacak.
keşfetmeniz gerekiyor. Bunu yapmanın yolu
da makine öğrenmesi.
Peki Tuzaklar da ne? Ve tüm bunların
neresinde? Öncelikle Kariyer Tuzaklarını
düşünelim. Dijital dönüşümün önemli bir
yönü, pek çok işin de “dijitalleşecek”,
“dönüşecek”, hatta bazılarının
“buharlaşacak” olması…
Mesela diyelim ki bir bankada kredi
başvurularını değerlendirmeyle ilgili 500
kişi çalışıyor olsun. Sizce 5 yıl sonra, mevcut
kredi hacmi hatta üç katına çıkmış da olsa,
bankada bu işi yapan kişi sayısı kaç olacak?
50 olur mu acaba? Yoksa daha mı az?

Mustafa Acungil 11

Dosya Konusu BiTCOiN
HAKKINDA

HER ŞEY

Milattan önce parayı bulan Lidyalılar Herhangi bir merkezden üretilmeyen
insanların seyrini değiştirdi. Lidyalılar Bitcoinler, Bittorent ağlarına benzer şekilde
yok olmuş olabilir ama para evrimini noktadan-noktaya dağıtık bir ağ özelliği
tamamlayarak günümüze kadar geldi. Her gösterir. Bu ağda gerçekleşen ödemeler
ülkenin ya da bölgenin kendine özgü bir diğer noktalara anında ulaşır, böylece hangi
para birimi olsa da artık bunun bir sonu adresten hangi adrese ödeme yapıldığı
gelebilir.2009 yılında Manifesto’nun yazarı kayıtlara geçer. Böylece toplanan kayıtlar
Satoshi Nakomoto(muhtemelen gerçek ismi blok adı verilen yapıların içinde yer alır. Her
değil) ortaya atılan “Bitcoin” global para bir blok üzerinde yüksek işlem gerektiren
birimi olma yolunda büyük adımlar kaydetti. bir hash algoritması uygulanarak, belli bir
sıfır sayısıyla başlayan ifadenin bulunması
Bitcoin herhangi bir merkeze bağlı istenmektedir. Yaklaşık 10 dakikada bire
olmayan ilk digital para birimidir. Piyasadaki tekabül eden bu işlemi gerçekleştiren ilk
ilk zamanlarında değersiz gibi görünürken kullanıcıya sıfırdan 25 BTC ödül olarak verilir.
değerini yıllar içinde katlayarak devam Verilen ödül miktarı her 210 bin blokta bir
etmiştir. Zamanında bir adam pizzacıdan (yaklaşık 4 senede bir) yarıya düşürülür.
10,000 bitcoin karşılığında bir pizza Böylece Bitcoin’in sayısının sınır noktası
almışken, Bitcoin’in şu an ki değeri 4,700- belirlenmiş olur.Şu an ki sayı 16,7200,000
4,900 dolardır. Piyasadaki bitcoin sayısı son iken 2050 yılında 20,780,000, 2140 yılında
verilere göre 16,720,000 tanedir. Bitcoinleri ise 21,000,000 olarak belirlenmiştir ve bu
saklamak çok basit bir eylemdir. Herhangi sayı ile Bitcoin üretiminin durdurulması
bir teknolojik aletimize indireceğimiz planlanıyor.
cüzdan uygulamalarıyla kolayca saklayabiriz.
Saklanma kolaylığı, transferinin hızlı ve Para yaratma işlemine
kesintiye uğramadan gerçekleşmesi nedeniyle madencilik(mining) denilmektedir.
insanların bir nuramalı tercihi olma iddiasını, Madencilik, hesaplama yetkisini ve
sürdürmektedir. gücünü kullanarak matematiksel işlemleri
gerçekleştirme işleminin genel adıdır. Bu

12

Dosya Konusu

işlemleri yapmak için, sunulan bitcoin değerleri piyasadaki arz ve talep koşulları
yazılımını indirerek donanımları (genellikle belirlemektedir.Bitcoin hakkında gazete ve
ekran kartları) üzerinde yoğun işlemci gücü
gerektiren işlemleri gerçekleştiren bitcoin dergilerde sayısız yok olacağı veya
ağındaki düğümlere “madenci” değerinin düşeceği yazıları yazılsa
denilmektedir.Mevcut süreçte da, Bitcoin çoğu kişiyi yanıltarak
madenciler, her yıl dolaşıma varlığını sürdürmüş ve değerini
girecek olan bitcoin katlamıştır.
miktarını azalan ve Cambridge Üniversitesi
öngörülebilir bir oranla tarafından 2017 yılında
üretmeye devam yapılan bir araştırmaya
etmektedirler. Sistemde, göre 2,9 milyon ile
toplamda 21 milyon 8 milyon arasında
bitcoin dolaşıma çıkıncaya kullanıcı dijital
kadar üretim devam edecektir, para cüzdanına
ardından üretim süreci duracak sahiptir. En çok
ve madenciler sadece işlem kullanılan dijital
masrafları üzerinden desteklenmeye para Bitcoin’dir.
devam edilecektir. Aktif kullanıcıların sayısı
2013’ten bu yana belirgin bir
Bitcoin, bazı ülkelerde bir ödeme şekilde artmıştır.Bitcoin’in kabul
ve yatırım aracı olarak kullanılmaktadır.
Türkiye’de de TL karşılığı bitcoin almak edildiği yerlerde günden güne artıyor.
mümkündür.Para gibi kullanılabildikleri Hollanda’da bazı kafelerde Bitcoin ile
için Bitcoin’lerin bir değerleri vardır ve bu alışveriş yapılabildiği gözlemlenmiştir.Paypal,
Alpay Ülkar Microsoft, Steam, Dell, Zynga gibi birçok
firma Bitcoin ile ödeme kabul etmektedir.
Ayrıca 2015 yılına göre Bitcoin kabul eden
tüccar sayısı 100,000’i aşmış durumdadır.

Neredeyse çoğu insanın ihtiyaçlarını
halletmek için nakit para taşımak
yerine kredi veya banka kartı kullandığı
bir dünyada Bitcoin’in yer edinip
edinemeyeceğini ilerleyen zamanlarda
hep beraber göreceğiz.Eğer bitcoin ilginizi
çekmiş ise Bitcoin kullanan bilgisayar
programcıları ile yapılan röportajların
olduğu “The Rise and Rise of Bitcoin“
(2014) izlemenizi tavsiye ederim.

13

Dosya Konusu İnternet Erişiminde
Devrim

Dünya’da 4 milyardan fazla insanın Aslında Facebook Aquila’nın çalışma
internet bağlantısı yok. İnternette prensibi, standart kablo ile internet
yaptığınız her şeyi şöyle bir gözünüzün erişimlerinden daha basit. Havadaki,
önüne getirin; bütün hayatınızı internet atmosferdeki internet sinyallerini kendi
bağlantınız olmaksızın geçirebilir miydiniz? alanında depoluyor, depolanan interneti
Küreselleşmenin ve teknolojinin büyük bir de ‘‘beam’’ yöntemi ile çevresine aktarıyor.
hızla büyüdüğü günümüz dünyasında, Facebook, geçen seneden ücretsiz ve düşük
dünya nüfusunun bu denli büyük bir bütçeli internet programlarını “Internet.org”
oranının internet erişimine sahip olmaması projesi çerçevesinde başlatmıştı.
Facebook ve Google ekiplerini harekete Facebook, doğal afetlerde internet
geçirmiş durumda. Facebook kurucusu Mark altyapısının zarar görmesi durumunda araba
Zuckerberg, kalan 4 milyardan fazla insanın büyüklüğündeki drone helikopter ile internet
da çevrimiçi olmasını istiyor. Bunun için hizmeti sunmayı hedefliyor.
Drone projesini (Aquila Projesi) geliştirdi. İşte Yael Maguire Facebook’un düzenlediği F8
Facebook Aquila insansız hava aracı... konferansında “Teknolojinin geliştirilmesi
Facebook Aquila, internet ücretlerinin tamamlandığında, acil internet bağlantısı
pahalı olduğu ve hiçbir şekilde internete gereken yerlere aylarca kesintisiz bağlantı
ulaşamayan bölgeler için internet sağlayacak. sunabileceğiz. Bu sayede altyapı tamir olana
Özellikle Asya’nın dağlık bölgeleri, Türkiye ve kadar insanlar internetten kopuk şekilde
Afrika, Facebook’un öncelikli hedeflerinden. beklemek zorunda kalmayacaklar.” şeklinde

14

Dosya Konusu

açıklama yaptı. irtifalı büyük balonlar” ise bu olaylardan
Ayrıca Aquila projesinin hayata geçmesi için etkilenmeyecek şekilde, 20 km yükseklikte
on yıla ihtiyaç duyulduğu, kablosuz internet uçmak üzere dizayn edilmiş. Onları ancak bir
kapsama alanının genişletilmesine yönelik teleskop yardımıyla görebiliyorsunuz. Uygun
‘‘Terragraph’’ projesinin devam ettiğini rüzgar akımı hesaplanarak, balonların belli
açıklandı. bir yöne doğru uçmaları ve belli bir rotada
Google’ın gökyüzünü binlerce balonla geri dönerek birlikte hareket edebilmelerinin
donatıp herkese internet sunma projesi mümkün olabileceği düşünülmüş. Sonuç
: Loon olarak bir balon hareket ettiğinde diğer balon
Google, kendi kendilerine bir soru onun yerini alacak şekilde ayarlanmış.
sormuşlar : Ya istisnasız, dünyadaki herkesin Balonlar hem birbirleriyle hem de
internet erişimi olsaydı? Ya dünyadaki yeryüzündeki internet dağıtım noktasıyla
bütün öğrencilerin parmağının ucunda irtibat halindeler. Merkez internet
bir ansiklopedi olsaydı? Ya her doktor, sağlayıcısından aldıkları sinyali birbirlerine
en son bilimsel araştırmalara bir saniyede ve sonunda yeryüzünün diğer noktasına
erişebilseydi? Ya dünyadaki her çiftçi, iletiyorlar.
yarın havanın nasıl olacağını, bir fırtınanın Balonlar tamamen solar enerjiyle çalışıyor ve
yaklaşmakta olup olmadığını bilebilseydi? Loon Kontrol Merkezi tarafından yere inişleri
Bunları sağlayabilmek için kendilerine bir soru ve kalkışları kontrol edilebiliyor. Loon Project
daha sormuşlar: “Nasıl, dünyadaki herkesi Balonları, rüzgar ve dünyanın dönüş hızı gibi
ucuz ve sürdürülebilir bir yöntemle internete etkilerle dünyanın çevresini tam tur dönerek
bağlayabiliriz?”. İşte bu sorudan yola çıkarak, Güney Amerika’dan Güney Afrika’ya gitmek,
2013’te Project Loon (Loon Projesi) adlı oradan tekrar Güney Amerika’ya dönmek
projeyi hayata geçirmeye başlamışlar. üzere planlanmış.
Project Loon, 20 km yükseklikte dolaşacak Kısaca Facebook ve Google, bu
bir yüksek irtifalı balon ağı oluşturarak tüm projelerindeki hayali tüm dünyayı birbirine
dünyaya internet dağıtılabileceği fikriyle bağlamak.  Dünya Nüfus Müdürlüğü olmak.
ortaya çıkmış. Bildiğimiz üzere, yeryüzünden Bu projeler şimdilik  yapım aşamasında;
yaklaşık 10 km yükseklikte hava olayları hayata geçirildiğinde havadan internet erişimi
yaşanıyor ve uçaklar uçuyor; bu “yüksek sağlanmış olunacak.

Esra Dağ 15

Dosya Konusu İNSAN
KAYNAKLARI

YÖNETİMİ

Çalıştığım firma N11, Uzaktan bakıldığında İnsan Kaynakları
ülkemizde e-ticaret üzerine denince öğrencilerin aklına ilk işe alım
hizmet vermektedir. Bu sektör gelse de, bakıldığında İnsan Kaynaklarının
adına ülkemizde gerçekleşen içerisinde uzmanlaşabileceğiniz birçok farklı
ticaretin halen çok düşük bir fonksiyon bulunmaktadır. Ücretlendirme,
yüzdesi (% 3-%4) e-ticaret yan haklar yönetimi, performans yönetimi
olmakla birlikte dünyanın gibi alanları İK’nın analitik bölümleri; işe
gittiği yöne bakıldığında alım, İK iş ortaklığı, eğitim gibi alanları
gelişmiş ülkelerde bu oranın
% 15 seviyelerine ulaşıyor İK’nın sözel bölümleri olarak
olması e-ticaret sektörünün sınıflandırabiliriz.
hızla gelişmeye devam Çalışan yönetimi için sektörü
edecek bir sektör olduğunu tanımak çok önemli olmakla
göstermektedir. Dolayısıyla birlikte, İK nosyonu edindikten
geleceği parlak bir sektör sonra farklı sektörlerde de
olduğunu söyleyebiliriz. çalışma imkânı olması, işe
Çalıştığım departman olan İK departmanıyla başlanılan sektörde kalma
alakalı da şunu söyleyebilirim ki, günümüzde kısıtlaması olmaması ve
firmaların fark yaratıcı beyinleri bünyesine dolayısıyla çok farklı sektörleri
katması kadar, bünyelerinde tutabilmesi de deneyimleme imkânı İK’nın
çok önem arz ettiğinden İnsan Kaynakları önemli avantajlarından biridir.
fonksiyonunun önemi de giderek Benim bu noktada evrilişim
artmaktadır. mezuniyet sonrası, bir ERP
programının İK modülünün

16

Dosya Konusu

firmaya uyarlanması konusunda çalışan Bu bağlamda öğrenci arkadaşlarımıza
arayışı olan bir firmada analist olarak işe üniversite hayatları boyunca gerek stajları,
başlayarak oldu. Bu yolla İK dünyası ile gerekse projeleri sırasında farklı sektörleri ve
tanıştım. Daha çok
işin içine girdikten farklı işleri
sonra gördüm gözlemleyerek
ki önümde kendi bireysel
iki yol vardı. yetkinliklerine
Bunlardan biri hangi işin
ERP modülünün daha uygun
analist ve olduğunu
geliştiricisi olarak anlamaya
kariyerime yön çalışmaları
vermekti. Diğeri en önemli
ise departman tavsiyemdir.
olarak İK üzerine
yoğunlaşmak. Üniversite hayatının
Ben ikinci yol olan İK yanı sıra meslek
fonksiyonlarında görev alarak hayatının başındaki bir-iki
kariyerimi yönlendirdim. Böyle bir kararda en yıllık süreç de kişinin
önemli nokta kendinizi hangi alanda daha kariyerini inşa edeceği mesleğini
mutlu hissedeceğinizi ve bu alanda nasıl seçmesi açısından değerlendirme dönemi
arzulu bir şekilde çalışma şevkinizin olacağını olarak görülebilir. Bu dönemde de mümkün
belirlemektir. olduğunca yaptığınız işi ve kendinizi
gözlemleyerek nelerden hoşlanabileceğinizi
ölçümlemeye çalışmalısınız.

Erhan Beşir 17

Dosya Konusu

Hepimizin önünde bir yol, kariyer yolu o zamanın teknik bilgisiyle zapt etmesi
vardır. Yaşadığımız şehir, okuduğumuz imkansız olan Alamut’ta kuruyor.
okullar, ilgi alanlarımız bize bir yol çizer ve
modern dünyanın getirdiği mesleklerden Bulunduğu dönemin en tahsilli ve bilgin
birisini seçip yolumuzu çizeriz. Ama kişilerinden olan Hasan Sabbah, bazı
bazılarının yolu farklı bir şekilde biçimleniyor. rivayetlere göre Ömer Hayyam ve Melikşah
Tarihteki ilk terörist grup olduğu düşünülen ile sınıf arkadaşı, medresedeyken sözleştikleri
“Haşhaşiler” ya da “Fedailer” in lideri Hasan üzere vezir olmasıyla; Melikşah, Ömer
Sabbah’ın yolu bizim bildiğimiz yollardan çok Hayyam ve Hasan Sabbah’ı Selçuklu Sarayı’na
farklı. sokuyor. Bir süre Nizamilmülk’e hizmet
eden Sabbah’ın saraydan sürülmesi, sultana
11. yüzyılın ortalarında On İki İmam ondan daha yakın olmaya başlamasını fark
Şiiliği’nin kalbi olan Kumm’da doğan, fakat eden Melikşah’ın ona bir komplo kurmasıyla
yakın çevresinde radikal İsmaili’ler olmayan gerçekleşiyor. Melikşah, idamını istese de
Sabbah kendi deyimiyle dünyanın yarısını at, Ömer Hayyam’ın arabuluculuğuyla sürgün
eşek, deve üzerinde bazen gemilerle geziyor. edilmesi kararlaştırılıyor.
İbn Sabbah 17-18 yaşlarına kadar varlığın
sebebinin ve hakikatin peşinden koşuyor. Alamut Kalesi’nin ve çevresindeki
Bu sırada İsmaili bir refikle karşılaşıyor. piyadelerle dolu 30 kalenin hakimi olan
Sabbah’ın hiç kimsenin cevaplayamadığı Sabbah’ın planlarının gerçekleştirmesini
sorularına onu tatmin edici cevaplar veren sağlayan asıl gruplar, ailelerinden izinli
bu zat Hasan Sabbah’ın hayatını değiştiriyor. gelen İsmaili gençler ve Dünya’nın dört bir
İnsanların algıladıklarının, gerçek olduğuna yanından satın alınarak getirilen birbirinden
inandıklarını fark etmesiyle bu değişken güzel cariye kızlar. Bu iki grup, birbirlerinden
durumun hakikat olamayacağı kanısına habersiz biçimde eşzamanlı olarak eğitiliyor.
varan Sabbah, planlarını kurgulamaya çok İsmaili mezhebinin esasları, edebiyat ve şiir
erken yaşlarda başlıyor ve ileride insanların iki tarafta da öğretilirken, erkeklere; Askeri
algılarını yöneterek kendisine gönülden bağlı dersler, kızlara; Dans, müzik, aşçılık, nakış
hadımlardan, cariyelerden, fedailerden, dersleri veriliyor. Buna karşın öğrencilerin
piyadelerden ve dailerden oluşan ve kimsenin bulundukları yeri, neden burada olduklarını
hayal dahi edemeyeceği bir organizasyonu, sorgulamaları ise kesinlikle yasak. Bilinen
diğer birçok askeri okuldan farklı özellikleri

18

Dosya Konusu

olan Alamut’ta fedailik eğitimini başarıyla götürülüyorlar. Uyandıklarında kendilerini
tamamlamak hiç de kolay değil. Tüm etraflarında birbirinden güzel hurilerle dolu
eğitimlerden başarıyla geçen fedailer bir köşkte buluyorlar. Fedailik okuluna
herhangi bir saygısızlık ve itaatsizlik gelmenin ilk şartlarından biri bir kadına el
yaparlarsa da eğitimleri sona sürmemiş olmak olduğu için, bulundukları
eriyor. Fedai okulundan atılanlar durum onları kolayca etkisi altına alıyor ve
ise yaptıkları suçun büyüklüğüne bütün bir geceyi cennette geçirdiklerine
göre piyade olarak İsmaili Asker tamamıyla iman etmiş oluyorlar. Gündüz
olmaya devam ediyor yahut olduğunda ilk uyudukları yerde uyanan
işkencelerle dolu bir ölümü fedailerin Seyduna’nın, cennetin anahtarına
tadıyor. Oldukça çetin sahip olduğuna dair en ufak bir şüphe
geçen talimler sırasında kalmıyor. Zaten Sabbah’ın planını da burada
zaman zaman bazı fedailerin devreye giriyor. Böylelikle insanoğlunun en
ölmesi de mümkün. Eğitimini büyük zafiyeti olan ölüm korkusunu ortadan
tamamlamış bir fedaide aranan kaldıran Sabbah’ın Fedaileri hayattayken
özellikler maddi manevi açıdan cennete gittikleri için öldükten sonra cennete
kusursuz olması, peygamberi gideceklerine iman ediyorlar. Ölümün
Seyduna’ya (Hasan Sabbah) peşinden koşan, her yerde Azrail’i arayan
iliklerine kadar imanlı olması birer canavara dönüşüyorlar. Fedailerin asıl
bekleniyor.Alamut Kalesi’nin varoluş amaçları savaş sırasında kullanılmak
yakınında bir kayık ile birkaç değil. Sabbah’ın amacı “Haşhaşi”ler yani
saatte geçilecek mesafede Suikastçileri ile (İngilizce’deki “Assassin”
Kur’an’da yazdığı şekilde cennet kelimesi) direkt olarak krallara, sultanlara,
bahçeleri inşa eden Sabbah, yönelik suikastlar düzenleyerek ülkelerde
planının son aşaması olan kaos olmasına ve kendi can güvenliği bile
ve fedailerinin ona olan olmayan kraliyet ailelerinin çok daha kolay
imanını katmerleyecek olan ve Alamut’un lehine şartlarda anlaşmalar
“Allah cennetin anahtarını imzalamasına sebep oluyor.
Seyduna’ya verdi” öğretisini
herkese kanıtlıyor. Savaşta Sabbah çok farklı bir yol izleyerek sahip
üstün başarılar sergileyen olduklarını çocuklarına değil yol arkadaşlarına
birkaç fedaiye onları cennete miras bırakıyor. Bu görev paylaşımını
yollayacağını söylüyor ve cennetin hayattayken yaparak kurduğu sistemin
anahtarı olarak “haşhaş” kendisi olmadan nasıl izleyeceğini görmüş
veriyor. Sonrasında uykuya oluyor. Teknik eğitim, strateji, insan psikolojisi
dalan Fedailer “uykuya gibi alanlarda çağının çok ilerisinde olan
dalıyorlar kayıklarla Sabbah’ın Ortadağu ve Türk tarihine bıraktığı
cennet bahçelerine izin silinecek cinsten olmadığı kesindir.

Alperen Meydan 19

Dosya Konusu

ZAMAn

İlk olarak 1895 yılında H.G. Wells’in spiral bir yolda silindir etrafında uçan bir
Zaman Makinesi adlı romanıyla ortaya çıkan uzay gemisi zamanda geriye ya da spiralinin
zamanda yolculuk fikri günümüze kadar yönüne bağlı olarak geleceğe gidebilir.
da pek çok filme, diziye ve kitaba konu Ancak gerekli olan yoğunluk ve hız o
olmuştur. kadar büyüktür ki sıradan cisimler silindiri
Peki, bilim kurgu alanının olmazsa olmazı oluşturmak için yeterli güce sahip değildir.
“zamanda yolculuk” gerçek hayatta Ayrıca bir cismin sonsuz uzunlukta olması
mümkün müdür? matematiksel olarak mümkün olmadığı
Zamanda yolculuk adına araştırmalar için bu teorinin gerçeklemesi bugün için
yapılıp çeşitli teoriler ortaya atıldı ama imkânsızdır.
bu teorilerin günümüz teknolojisiyle
gerçekleştirilemeyeceği düşünüldüğü için Kara Delikler
deney aşamasına geçen bir teori henüz
oluşturulamadı. Galaksinin en ağır nesneleri olarak bildiğimiz
İşte deney aşamasına geçirilemeyen en kara delikler, dört milyon Güneş’in çarpışıp
popüler üç teori; oluşan bütün çekimin tek bir noktada
yoğunlaştığı kütlesel bir güce sahiptirler.
Tipler Silindiri Bu güçlerinden dolayı zaman üzerindeki
ağırlaştırıcı etkileri galaksideki herhangi
Tipler silindiri, teoriye göre Güneş’ten bir cisimden çok daha büyüktür ve bu
yaklaşık on kat ağır bir yıldızın sonsuz durum onları doğal bir zaman makinesine
uzunluktaki bir silindir haline getirilip kendi dönüştürür.
etrafında dakikada birkaç trilyon kez Stephen Hawking kara deliklerin zaman
dönmesiyle oluşur. Bu koşullar sağlandığında yolculuğundaki çalışma prensibini şöyle
açıklıyor: “Etrafında tekrar tekrar dolaştıkça
kara deliğin uzağındaki insanlar zamanın

20

Dosya Konusu

YOLCULUGu (

sadece yarısını deneyimlemiş olacak. Gemi iplikler Big Bang sonucunda meydana geldiği
ve tayfası zamanda yolculuk ediyor olacak tahmin edilen teorik cisimlerdir. Aslında
böylece. Kara deliği 3 ya da 5 yıl boyunca uzaydaki kusurlardır, evren hızlı bir değişim
turladıklarını düşündüğümüzde herhangi sürecinden geçerken oluşmuş yaralı bir
başka bir yerde 10 yıl geçmiş ve dünyadaki dokuya benzer şeylerdir. Bu iplikler çok küçük
herkes onlardan beş yıl daha fazla yaşamış bir çapa -neredeyse protonun çapı kadar-
olacak. Fakat bu durumda hayli uzak bir evrenin tüm uzunluğu boyunca dizilebilecek
mesafe oluşuyor ve bizi gelecekte çok uzak bir boya ve milyarlarca tonluk yoğun bir
bir ana götürmüyor.” basınca sahiptirler.

Üstelik kara deliklerin zaman yolculuğu için Bilim insanlarına göre birbirine paralel iki
kullanılmamalarının tek nedeni 26 bin ışık ipliğin yakınlaşması ya da bir kara deliğin bir
yılı uzaklıkta olmaları değil. Süper kütleli kozmik iplik ile yaklaştırılması sonucunda
kara deliğin etrafında toplanan milyonlarca uzay zamanı bükülebilir böylece teorik olarak
yıldızın ve kara deliğin çevresinde hızla dönen zamanda yolculuk yapılabilir.
gaz bulutlarının güçlü radyasyonlar yayması Ancak, bu ipliklerin var olup olmadıkları ve
ya da uzay gemisinin kara deliğin yarattığı eğer varsalar hangi formda oldukları ile ilgili
gelgit kuvvetlerine kapılıp parçalanmadan hala çok fazla spekülasyon vardır. Kozmik
kara deliğe yaklaşması için yaptığı hassas iplik teorisini ilk olarak ortaya atan Richard
manevraların 30 yıl süreyle saniyede belki de Gott zamanda bir yıl bile geri gitmek için,
yüzlerce kez tekrarlamasının gerekmesi diğer tüm galaksinin kütle enerjisinin yarısını içeren
nedenler arasında gösterilebilir. bir iplik döngüsü gerekeceğini söylemiştir. Ve
diğer teorilerdeki gibi bu teoride de zamanda
Kozmik İplikler çok uzun yıllar geriye gitmek mümkün
değildir.
Zamanda nasıl yolculuk yapılabileceğinin
bir başka teorisi de kozmik iplikler. Kozmik

Yağmur Keskin 21

Kültür ve Sanat

Işık, sahne ve MÜZİK… Kuşkusuz Pink Floyd ilk konserinden beri
Müzik kimilerine göre bu işe gönül veren gruplardandır. Daha
boş zaman etkinliği, doğru düzgün bilgisayarın olmadığı 1994
kimilerine göre yaşam yılında yaptıkları Earls Court Pink Floyd
şekli, kimilerine göreyse konseriyle ışık ve sahne olarak zamanının
hayatını kazanma şeklidir. en etkileyici şovunu yapmışlardı. Bu şovdan
Tarihi olarak baktığımızda biraz bahsetmek gerekirse PF’nin en efsane
müzik sektörü 70’ler ve şarkılarından Comfortably Numb şarkısında
80’lere doğru teknolojinin David Gilmour sondaki solo kısmını çalarken
gelişmesi, televizyonun salonun tepesinden kocaman bir disko topu
yaygınlaşmasıyla sadece beliriyor ve her tarafı aydınlatıyor ardından
dinlenebilecek bir olgu da solo kopma noktasına geldiğinde bir
olmaktan çıkmış ve büyük çiçek gibi açılarak güzel bir görüntü sağlıyor.
çaplı konserlerle görsel bir Maalesef efsaneler dağıldı ancak bu bittikleri
şölene dönüşmüştür. Tabi ki anlamına gelmiyor tam tersine daha hikaye
bunda sanatçı ve grupların yeni başlıyor. İlk önce David Gilmour’a
az sayıda ancak kaliteli işler bakalım; o konserlerine devam ediyor ve her
yapması da etkili. konseri ayrı bir havada çok güzel gidiyor.
Bir de Roger Waters var ki o konser işini
   abartan cinsten. 2011’de The Wall turnesiyle
zirveyi görüyor Roger dedemiz.O kadar
çok görüyor ki konserdeki tüm şarkıları

22

kapsayan  Roger Waters The Wall isimli filmi Kültür ve Sanat
yapılıyor. Turneyi anlatacak olursak stadyum
veya konser alanı olarak kullanılan bir yerin
etrafı tamamen dikdörtgen kutularla duvar gibi
örülüyor ve  bu duvara 42 yüksek çözünürlüklü
projeksiyon ile videolar yansıtılıyor. Birazcık da
bulabildiğim sayılarla devam edelim; toplamda
72 konser düzenleyerek 458 milyon dolar gişe
elde ediyor ve sadece sahne için 60 milyon dolar
masraf ediyor. Tabi bu sahneyi tasarlayan ve
yapan mühendis kardeşlerimiz de var ve bunların
sayısı da 95-100 arasında. Bu sahnenin 72 farklı
yere taşınması içinse aynı anda 40’a yakın tır
hizmet etmiş. Roger Waters hala muhteşem
konserlerine devam ediyor ancak bu adamlarla
yarışabilecek birkaç grup daha var ve onlardan
biri de sert tarzlarıyla Alman grup Rammstein.
       Rammstein, sanayi ve sert yapılı, bol
ateşli, bol hareketli sahneleriyle dikkatleri
üzerine çekiyor. Adamların klavyecisi konser
boyunca koşu bandında çalıyor. Bu grubun
2016 Berlin Waldbühne konserini ele alalım
bu sefer sayı veremeyeceğim çünkü hiçbir
yerde bu bilgiye ulaşamadım. Konsere girişe
gelirsek gitaristlerimiz sahnenin tepesinden
iki platformla beraber iniyorlar ve patlamalar
ateşler çıkıyor o aralar bir şeyler oluyor. Aslına
bakarsak bu konserde anlatacak o kadar çok şey
var ki başlasam bitiremem o yüzden kısa özet
geçiyorum (Yotube’a “Rammstein Pyrotechnics”
yazarsanız hepsi orada mevcut.).Gitarların
sapından çıkan alevler, sahnenin tepesinden
aşağı inip çıkıp duran led stripli platformlar,
solistin kanat takıp havalanması, okla havai fişek
atması ve bunun tüm alanı dolaşması... Bir de
bunların bazı şovları var ki burada anlatılamaz
derecede absürt, ilgilenen ulaşırsa izletebilirim.
 

Sırada U2 var ve ben bu grubun şarkılarını pek
sevmediğim için sadece sahnesi ilgimi çekiyor o
yüzden burada sayılarla anlatacağım ki sanırım
şimdiye kadar yapılmış en büyük sahne U2
grubun düzenlediği U2 360 turnesinin.Turnenin
adı konserlerde kullanılan ve seyircilerin sahneyi
neredeyse tamamen çevrelemelerine olanak
veren sahne yapılandırmasından gelmektedir.
Bunu sağlamak için sahnenin üstüne dört
büyük ayağı olan ve adına “The Claw” (Pençe)
denen 64metre yüksekliğinde, yapımında 130
mühendis ve tasarımcının çalıştığı bir yapı inşa

23

Kültür ve Sanat edildi. Ses sistemi ve silindir şeklindeki genişleyen
video ekran bunun üzerindeydi.Bu yapıdaki video
ekranları 1300 m2’lik alanda 5000.000 piksellik bir
görüntü sağlıyorlardı.Turne 110 konserin ardından
tamamlandığında $736 milyon bilet satış geliri ile
en çok hasılat yapan turne ve 7,2 milyon adet bilet
satışı ile en yüksek katılımlı turne rekorlarını kırdı.
 Sanırım konuyu anladınız benim fazla uzatmama
gerek yok ki ben rock ve benzer türlerine fazla
bağlı biri olduğum için sadece kendi tarzımdaki
müzisyenlerden bir-iki tanesini anlatabildim
ama aslında Adele, Rihanna ve diğer dünyaca
ünlü sanatçılar ve festivallerde de sanatçılar
çok etkileyici sahnelerle, çok etkileyici şovlar
yapabiliyor.Anlatabildiğim ve bilgimin yettiği
kadar size anlatmaya çalıştım ama tabi ki işimiz
görsel bu yüzden görmeden olmaz. Youtube
kanalımdan Sahne Üzerine” diyerek bir oynatma
listesi oluşturdum ve arama kısmına Ziya Gökoğlu
yazarsanız izlediğinizde neler anlatmak istediğimi
çok iyi anlarsınız.Hadi bana eyvallah...

ZiyBaaGrıöşkSoeğvcluan
24

Kültür ve Sanat

Geçtiğimiz sezon gerçekliğin dünyasına gezinirken bulur. Tekrar tekrar yaşadığı
kapı aralayan yeni bir bilim kurgu dizisi olaylar ile hayatını keşfeder.
Westworld ilk sezonuyla ekranlarımıza Maeve gibi diğer robotlar da aynı hayatların
geldi. 'Yapay zekânın doğuşu ve günahın içinde yaşadıkları acılarla kendilerini
geleceği hakkında karanlık bir macera' olgunlaştırır ve sezonun sonunda labirentten
olarak tanımlanan hikâyesi HBO (Home Box çıkış için mücadeleye başlarlar.
Office) -Game of Thrones gibi bir diziyi de Birtakım yorumlara göre bu durum
çeken şirket- ile Jonathan Nolan ve Lisa Joy Nietzsche'nin "Beni öldürmeyen şey, beni
tarafından oluşturulmuş. güçlendirir." ve "Parçalayınız kardeşlerim,
Gerilimin dâhil olduğu dizinin kurgusunda, eski levhaları parçalayınız." sözleriyle
ev sahibi olarak robotların; misafir olarak ilişkilendirilmiş.
insanların yer aldığı bir döngü söz konusu. Sezon sonunda ise labirentin merkezine
İnsan görünümlü bu robotlar her ölümden ulaşıp yaratıcısını öldürmeyi başaran Dolores
sonra aynı oyuna döndürülür ve kendilerine artık bir üst insan haline gelmiştir. Arnold'ın
tanımlanmış karakteri oynamaya başlarlar. ortağı olan Westworld'un yaratıcısı ve
Misafirler ise bu gerçek olmayan dünyanın oyun parkurunun yönetmeni Dr. Robert’ın
şehvetiyle oyun parkurunda yerlerini alırlar. ölmesiyle bir sonraki sezon da merak
Misafirlerin dış dünyada yapamadıkları her uyandırıyor.
şey oyunda onlara özgür kılınır ve robotlarla Dizi, daha önce Lost, Alias, Star Wars, Trek
önlerine sunulur. ve Mission Impossible gibi dizi ve filmlerin
Böylece misafirler bu zamana kadar yapımcılığını üstlenen J.J Abrams ve Bryan
sakladıkları benliklerini bulmuş olur, bunun Burk tarafından oluşturulmuş. Haliyle
en belirgin örneği de William. Başrolde izleyicinin diziden beklentisi yüksek bir
"Bazıları bu dünyanın çirkinliğini görmeyi boyutta. İlk sezonuyla 12 milyona yakın
tercih ederler. Kargaşayı… Ben ise güzelliği izleyiciye ulaşmasını da büyük bir başarı
görmeyi tercih ederim. Günlerimizin bir olarak kabul edersek ikinci sezonun başlama
düzeni, bir amacı olduğuna inanmayı." tarihi olan 2018'i bekleyen geniş bir hayran
sözleriyle Dolores karşımıza çıkar. İlk kitlesi olduğunu söylemek mümkün. Şimdi
zamanlarda Teddy ile sadece kendisine gerçekliğin dünyasında gezinen bu dizinin
çizilmiş oyunu oynayan Dolores gerçekliğin yeni sezonu için beklemedeyiz...
farkına vardıkça kendini William ile labirentte

Zeynep Özdemir

25

Kültür ve Sanat

Black Mirror 2011’de başladı. Her en beğenilen bölümdü. Bu bölümün
sezonu 7 bölümden oluşan bu dizi, üç konusu ise İngiliz prensesinin kaçırılması ve
sezonunda da büyük başarılara imza attı. İngiliz başkanının bir domuzla cinsel ilişkiye
Ancak bu başarıya rağmen dizinin devam girmesi konusunda tehdit edilmesiydi. İlk
edemediğini gören Netflix diziye el attı ve izlediğimde neden izlediğimi ya da bana bu
devam etmesine yardımcı oldu. Bilim kurgu bölümün ne kattığını anlayamadım. İkinci
konusunda çok iddialı olan dizi yurt dışında kez izlediğimde ise başkanın üzerindeki
çok sayıda ödül aldı ve izlenme rekorları stresin nasıl tetiklendiğini ve toplumsal etik
kırdı. Bilim kurgu denilince akıllara gelen dediğimiz şeyin insan hayatı üzerinde ne
şey gerçekleşen hayalî olaylar oluyor fakat kadar belirleyici olduğunu anladım.
Black Mirror olağanüstü olaylar dizisi değil.
Teknoloji bu hızla ilerlerse olayların hangi 2. bölümde ise insanoğlu bir oyundaymış
noktaya varacağını, insanların yaşadığı gibi bir binada hapis bırakılıyor ve insanlar,
olaylar karşısında verdiği tepkilerinin istedikleri şeyler için bütün gün bisiklet
anlamsızlığını anlatmaya çalışan bir dizi. çevirmek ya da koşmak zorunda kalıyorlar.
Bilim kurgu dediğimizde aslında gelecek Bu harcadıkları enerjiye karşılık sanal olarak
zamanı düşünüyoruz ama dizideki olayların para kazanıyorlar ve kazandıkları sanal
hiçbirinin ne zaman gerçekleştiği belli değil, paralarla yemekten sosyal aktiviteye kadar
hepsi bugün şartlarında gerçekleşiyor. her alanda harcama yapabiliyorlar.
Üstelik bugünün olmayan teknolojisi ve
olaylarıyla karşımıza çıkması da çok şaşırtıcı. 3. bölümde beynimize bir çip takılıyor
Bu tarzda sükse yapan diziler genelde ve teknoloji bizi bugüne kadar yaşadığımız
Amerikan yapımı oluyor ama Black Mirror tüm anıları gözümüze taktığımız özel bir
İngiliz yapımı bir dizi. Dizinin sıkı bir takipçisi lensle izleyebilme fırsatıyla buluşturuyor.
olarak ilk beş bölümünü, izlediğinizde sizi Bu noktada ilk düşündüğüm şey bunun
etkilemeyecek kadar yüzeysel bir şekilde ne kadar güzel ve insan hayatına olumlu
anlatmaya çalışacağım. katkı sağlayabilecek bir şey olduğuydu.
Ancak biraz daha detaylı düşününce
Dizimizin 1. bölümü “The National aslında ne kadar korkutucu olduğunu fark
Anthem”. Bu bölüm izleyenlere sorulursa ettim. Çünkü cihaz sayesinde yaptığınız
iyilikleri unutamadığınız gibi kötülükleri de

26

Kültür ve Sanat

unutamıyorsunuz. İnsanları affetmek ve bu İlk beş bölümü elimden geldiğince
şekilde hayatına devam etmek çok zorlaşıyor. anlatmaya çalıştım. Son derece ince
Kısaca insanların en önemli iki özelliği olan düşünülmüş, izleyici kitlesini sürekli şaşırtan
“alışmak” ve “unutmak” kavramlarından biri ve olaylara çok farklı pencerelerden
hayatımızdan çıkmış oluyor. bakılmasını sağlayan bir dizi olduğunu
düşünüyorum. Hiçbir bölümün birbiri ile
4. bölümde ise trafik kazasında sevgilisini bir alakası yok ve her bölümde oyuncu
kaybeden bir kadın, o dönemdeki ünlü kadrosu değişiyor. Her bölümü film tadında
bir teknoloji şirketine, sevgilisinin tüm izlenebilir. Dizinin yapımcısı Charlie Brooker
sosyal hesaplarını veriyor ve şirket örnek dizi hakkında “Dizi her bölüm farklı oyuncu
bir veri tabanı oluşturuyor. Siz sanki kadrosu, farklı mekân ve hatta farklı gerçeklik
sevgilinizle mesajlaşıyor gibi bu sistemle algısına sahip; fakat hepsi hem günümüzdeki
mesajlaşıyorsunuz. Buna bir çeşit yapay yaşam tarzımız hem de hoyrat isek 10 dakika
zekâ da denebilir. Şirket ilerleyen süreçte içerisinde yaşayabileceğimiz şeyler hakkında”
teknolojiyi daha da geliştiriyor ve sevgilisinin demiştir.
veri tabanını, vücudundaki cilt lekelerine
kadar gerçeğiyle birebir aynı olan bir robot Dizinin bölümleri yayınlandıktan kısa
gönderip tüm verileri robota yüklüyor ve bir süre sonra dizi çok sayıda olumlu
kadın bu süreçle başa çıkmaya çalışıyor. eleştiri almış ve dizinin bazı bölümleri film
Bu bölüm beni çok etkiledi. Hayatımızdaki olarak çekilmek istenmiştir. Eğer ki siz de
yapaylaşmanın en güzel örneklerinden biri bilim kurgu türünde dizi veya filmlerden
olarak belki de bundan yüz yıl sonra yazılacak hoşlanıyorsanız, Black Mirror sizin için
bir metinin içinde örnek olarak verilebilecek. biçilmiş kaftan diyebilirim. İzledikten sonra
diziden etkileneceğinize hatta gelecek
5. bölümde ise ülkelerin yargı sistemleri bölümlerin bir an önce gösterime girmesi için
açıkça eleştiriliyor. Ülkemizde bile bunun can atacağınıza inanıyorum.
örneklerini görmek mümkün. Birini öldüren
bir kişi sırf mahkeme salonunda takım elbise Black Mirror benim için bir tutku oldu.
giydiğinden dolayı serbest bırakılabiliyor. Umarım sizin için de öyle olur.
Black Mirror ise bu konuya çok farklı bir bakış
açısıyla yaklaşmış.

Enes Akgök 27

Kültür ve Sanat Interstellar

İzlediğim an ağzımı açık bırakan ve günlerce Cooper kızına inanmıyor ancak filmin sonu
etkisinden çıkamadığım Christopher Nolan’ın tekrar buraya bağlanıyor.Cooper tozların
efsanevi filmlerinden biri desem büyük anlamını çözüyor ve bir şekilde kendini
ihtimalle birçoğumuzun aklına Interstellar NASA’nın gizli üssünde buluyor. Burada
gelir. Evet, tam da ondan bahsediyorum. insanları kurtarmak için yapılan yeni dünya
Inception, The Dark Knight gibi birçok arayış planını öğrenen Cooper, çocuklarına
başarılı sinema filmlerine yönetmenlik yapmış daha iyi bir Dünya bulmak için yeni buldukları
Christopher Nolan’ın adını duyduğum solucan deliğine gitmeyi kabul ediyor. Olaylar
zaman heyecanlandığım için bu film tam da buradan sonra başlıyor aslında. Birçok
benim gözümde bir adım önde başlamıştı. aksilik yasayan Cooper ve uzaya birlikte
Christopher Nolan aynı zamanda filmin gittiği astronotlar, hesaba katmadıkları
senaryosunu da kardeşi Jonathan Nolan ile zaman kayması nedeniyle istedikleri sonuca
birlikte yazmıştır. Başrollerinde Matthew ulaşamıyorlar.
McConaughey, Anne Hathaway, Jessica
Chastain ve Michael Caine gibi tanıdık Gidilen gezegenler, solucan deliği ve
isimlerin de yer aldığı 2014 yapımlı bir film Kara Delik tam da hayal ettiğim görüntü
olan Interstellar bilim kurgu türündedir. efektleriyle verilmişti ancak bu kadar iyi
Seçilen konu, inanılmaz görüntü efektleri ve yönünün yanında filmin eksikleri ve hayal
gerçekçi oyunculuklarla birleşince izlenesi bir kırıklığı yaratan yönleri de vardı. Görüntü
sinema filmi oluşuyor. efektleri ne kadar iyiyse senaryoda da bir
o kadar eksiklikler vardı. Ben filmin sonu
Film gelecekteki dünyayı konu alıyor. izleyiciler mutlu son sever düşüncesiyle
Doğal kaynakların aşırı ve hızlı tüketimi yazılmış diye düşünüyorum. Film bittiğinde
sonucu iklim değişmiş ve açlık tehlikesi kafalardaki birçok soru cevapsız kaldı.
başlamışken tarımla geçimini sağlayan Bunlardan biri de filmin sonunda Cooper’ı
insanlar ürün alamamaya başlıyor. Eskiden en son kara delikte bırakmışken bir anda
pilot olan Cooper, iki çocuğu ve babası ile hastanede gözlerini açmasıydı. Bunun nasıl
çiftçilik yaparak geçimlerini sürdürmeye olduğuna dair hiçbir açıklama yapılmadı.
çalışıyor. Sürekli kum fırtınaları oluyor. Bir
kum fırtınası sırasında Cooper’ın küçük Eleştirmenler tarafından birçok iyi ve kötü
kızı Murph odasının camını kapatmayı eleştiri aldı. Christopher Nolan’ın çoğu filmi
unutuyor ve olağanüstü bir şekilde tozlar gibi bu film de uzun süre gündemde kaldı ve
bir yerde toplanıp sıralanıyor. Bu odanın tek birçok ödül de kazandı.
olağanüstü olayı bununla da sınırlı kalmıyor.
Odada bulunan kitaplıktan sürekli kitaplar İyi ve kötü yanlarıyla birlikte bakarsak
düşüyor ancak bunu Murph’ün yalanı sanan benim en sevdiğim film olarak hafızamda
kalıyor. Bilim kurgu sevenlerin mutlaka
izlemesini öneririm.

Ecem Kaya
28

James Mangold’un yönettiği bu film, 8 karaktere çok bağlı kalmak istemiyor diye Kültür ve Sanat
defa Wolverine’i canlandıran oyuncu Hugh yorumlayabiliriz. Jackman’ın açıklaması şu
Jackman’ın son filmi. Yönetmeni ise daha şekilde:“Bu film benim sonuncu maceram
önceki The Wolverine, 3.10 Yuma Treni gibi olacak. Sadece artık bunun için doğru zaman
filmlerden tanımak mümkün. gelmiş gibi hissediyorum. Ve hadi dürüst
Yıl 2029, yaşlanmama özelliğine sahip olan olalım; tam 17 yıl! Bu kadar uzun süre
Logan’ın bu filmde kendini iyileştirebilme, devam edeceğimizi aklımın ucundan bile
genç kalma ve ölümsüzlük gibi güçlerini geçirmemiştim, bu rolü oynama imkanını
kaybetmeye başlaması söz konusu olacak. bana tanıdıkları için Wolverine hayranlarına
Yakın gelecekte Wolverine ve Professor X, çok minnettarım.”
Meksika sınırında saklanmaktadır. Fakat Bir Batman vs. Superman’de var olan kadar
Logan’ın dünyadan gizlenmesi ve mirası, olmasa da filmdeki göndermeler oldukça
karanlık güçler tarafından takip edilen fazla ve güzeldi. Meksika çölünde yaşadıkları
genç bir mutant geldiğinde sona erer. evdeki Samuray kılıcının önceki filmdeki
Şimdi Wolverine de genç bir kız klonunu kılıçla aynı oluşu, cenaze sahnesinde Logan
Nathanial Essex’in liderliğindeki kötü bir içerken yanında QuickSivermezarının oluşu,
organizasyondan korumalıdır.
Logan, çocuklar için olan bir süper çölde Logan’ın kıza bir şeyleri çalmanın
kahraman filmi yerine daha çok yanlış olduğunu söyledikten hemen
şiddet ve küfür içerikli bir yetişkin sonra puro (tabii ki de önceki filmde
filmi olarak karşımıza çıkıyor. içtiklerinden) çalışı, Charles’ın kaldığı
Yapımcılar bu yaş aralığına hitap odanın eski okulundaki zihin odasına
etmekten hep çekinirlerdi.
Ancak Deadpool’un aşırı benzeyişi bunlardan sadece birkaçı.
küfürlü ve vahşi, bir o CGI’ın minimum derecede
kadar da komik filminin kullanılması filmin
beklenmedik başarısından gerçekçiliğini güçlendirmiş
sonra yetişkinlere de süper fakat bazı yerlerdeki
kahraman filmi yapma klişe dövüş sahneleri de
konusunda yapımcılar filmi gerçekçiliğini aynı
cesaretlendiler. Nitekim derecede düşürüyor.
film 598 milyon dolarlık Marvel’ın düzeltemediği
gelirle yapımcıları da sorunlardan biri de bu.
izleyenleri de tatmin Filmdeki en büyük
etti. sorun ise Logan’ın
Filmin orijinal isminin ölümüydü. Bazı
Wolverine 3 değil de olay ve karakterlerin
Loganolması gayet özellikleri
yerinde olmuş. Yüzyıllardır bozulmamalıdır. James
profesyonel bir silah olarak yaşayan Bond nasıl yenilmez,
Logan’ı hayırlı evlat ve sorumluk Batman her zaman gizli
bilincine sahip bir baba olması
filmin duygusal açıdan ağır toplarını kimliğini nasıl saklar ise Logan’ın
oluşturuyor. Jackman son kez bu ölümsüzlüğü de bu şekilde devam
karakteri canlandıracağını bildiği etmeliydi. Marvel yine seyirciyi
için duygusallık bakımından derin ve çekme çabasının sonucu yanlış karar
oturaklı bir Wolverine yaratıyor. Adam aldı.
17 yıldır bu rolü hakkıyla canlandırdı. Filmin sürpriz başarılı oyuncusu
Ayrılma sebebine gelince tek bir Dafne Keen. Küçük yaşına rağmen
güzel performansı ile büyük beğeni
Barış Aytaş topladı. Ama yaş sınırından dolayı
filmin prömiyerlerine katılamadı.

29

Kültür ve Sanat

Afişleri aylar öncesinden dikkatimi Gösteride Porto Rikolu göçmen gençlerin
çeken, İstanbul’a geleceğini öğrendiğim çetesi Köpekbalıklar ve Amerikalı gençlerin
anda gitmeye karar verdiğim bir Broadway çetesi Jetler, Komiser Schrank’ın baskısıyla
Müzikali, ‘’West Side Story’’, Türkçesi ile birbirleriyle iyi geçiniyor gibi görünse de
‘’Batı Yakasının Hikâyesi’’. İlk defa 1957’de her fırsatta birbirlerine üstünlüklerini kabul
sergilenen müzikale Zorlu Performans ettirmeye çalışmaktadırlar. Jetler’in reisi olan
Sanatları Merkezi 18 performans boyunca Riff, artık bir barda çalışan dostu Tony’yi
ev sahipliği yaptı ve oyunun Broadway’de Köpekbalıklarını sindirmek için gruba geri
oynanan halinin birebiri İstanbul’a taşındı! döndürmeye çalışır; Tony ise buna pek
1961 yılında En İyi Film, En İyi Yönetmen, En yanaşmaz. Riff, en yakın arkadaşı Tony’yi
İyi Kadın Oyuncu gibi kategoriler dâhil olmak o gece düzenlenen dans gecesinde ikna
üzere 10 Oscar alan yapım Manhattan’da iki edebileceğini düşünür ve Tony’yi de dansa
faklı sokak çetesinin etnik ayrılıklar sebebiyle çağırır.
çekişmesini konu alıyor.
Tony, Riff’in isteği üzerine dans gecesine
Alışılmış müzikal kalıbının dışında kalmayı katılır ve orada Köpekbalıklarının lideri
başaran West Side Story, muhteşem Bernardo’nun kız kardeşi Maria ile
koreografisi ve danslarıyla enerjisini hiç karşılaşır. Tony ve Maria, birbirlerini
düşürmedi, gözlerimi sahneden bir an olsun gördükleri ilk anda âşık olurlar ve Jetler ile
dışarı çevirdiğimi hatırlamıyorum. Müzikale Köpekbalıkları arasındaki bu anlamsız kavgayı
gitmeden önce ne klasikleşmiş şarkılarını sonlandırmaya karar verirler.
dinlemiştim ne de müzikalin nasıl olduğuyla
ilgili yorumlara bakmıştım. Yani tabir-i caiz ise Bu aşk üzerinden sokak çetelerinin
gösteriyi “spoiler” yemeden izledim. Sonuç çekişmelerini anlatan yapım, Romeo ve
olarak beklentimin üstünde bir müzikal Juliet’in güncel bir uyarlaması olarak
izlediğimi söyleyebilirim. kabul ediliyor. Bu efsaneleşmiş müzikali
izleme fırsatını kaçıranlar için ise gerçekten
Orkestra muazzamdı; oyunculuk, danslar, üzüldüğümü söylemeliyim. Çünkü bana
sesler, ışık muazzamdı. Dekor tüm bunların keşke yeniden gelsem dedirten, keyifle
yanında bir parça sade ve yetersiz sayılabilir izlediğim ve çok beğendiğim bir şov oldu
ama beni rahatsız etmedi. Özellikle dans West Side Story.

sahnelerini hayranlıkla izlediğimi belirteyim.

Nurşen Tekin
30

Kültür ve Sanat

Kitapta görülen bir başka ayrıntı da baş
karakter Vatanable’in çevresindeki birçok
kişinin intihar etmesi ki buna sevdiği kız
Naoko da dahil. İmkansızın Şarkısı’nın
bana hissettirdiği ana duygu acı dolu bir
sevgi oldu. Vatanable genel olarak acının
çevresinde ve acıya yakın idi.
Bütün bunların dışında oldukça sürükleyici
ilerleyen ve bu durumu olay örgüsünden çok
anlatım diline bağladığım İmkansızın Şarkısı,
sadece Vatanable’i anlamak için bile okunası.
Üniversite hayatının tam ortasından bir
roman sunan Murakami, bana göre sıradan
bir olay örgüsünü birçok durum ayrıntısını
vererek zenginleştirdi.

Orijinal adı Noruvei No Mori olan İmkansızın
Şarkısı adlı Haruki Murakami eseri. Kitabın
en belirgin üç içeriği var, bunlardan biri
müzik, diğeri roman ve bir diğeri de erotizm.
Kitabı okurken edindiğim izlenim diğer
romanlara kıyasla daha fazla durum ayrıntısı
vermesi idi. Olayları sıralamaktan çok
durumların Vatanable üzerindeki etkisine ve
Vatanable’a hissettirdiklerine yoğunlaşmıştı.
Burada tıpkı her diğer romanda
görebileceğimiz “kişinin benliği”’in her
daim en önde geldiğini gördüm. Vatanable,
Naoko’nun hayatını ve yaşadıklarını her
zaman kendi hayatı kadar önemsemiş
ama çoğu kez yüzeysel ayrıntılardan daha
fazlasını ya da okuyucuyu tatmin edecek
bilgiyi elde edememişti. Bununla birlikte,
Naoko’nun iç dünyası kitap boyunca tam
anlamıyla netleşmemekteydi.
İmsansızın Şarkısı, Murakami’nin erotizmi
en belirgin kullandığı eserlerinden biri. Kitap
boyunca sık sık görülen ve Vatanable’nin
izlenimlerinden yola çıkılarak anlaşılan erotik
ayrıntılar kitap boyunca varlığını sürdürüyor.

Yağmur Gözde Korkmaz 31

Kültür ve Sanat YOLCU YOLUNDA
GEREK

Kulaklıklarınızı hazırlayın! Çok güzel bir karışık olsa da daha çok sakin, kafanızı da
yolculuğa çıkıyorsunuz. Yolculuk demişken, sakinleştirecek parçalara yer vereceğim.
herhangi bir amaç için insanın yürüyerek Tabi birkaç farklı sürpriz de olabilir
ya da taşıtlarla seyahat etmesine yolculuk hazırlıklı olun.
diyoruz galiba. Aslında bundan yola çıkarak
da anılarımızı düşünmeye, ruhumuzun Yolda dinlenebilecek müzikler
derinliklerine inmeye ve yaşadığımız hayata açısından bence çok şanslıyız. Çünkü
yolculuk sıfatını eklemişiz. Demek ki onlarca türkücümüz, ozanımız,
yolculuk dediğimiz sadece somut şeylerden 70,80’ler kuşağı sanatçılarımız bence
ibaret değil. O yüzden benim biraz sonra bu konuda müthiş işler çıkarmış.
bahsedeceğim şeyleri hangi yolculuğunuzda Bunlardan benim için en önemlisi de
kullanacağınıza bizzat kendiniz karar verin bu yazıya da şarkısının ismini vermemi
çünkü size göre her biri farklı yolculuklara sağlayan Erkin Koray. Küçüklüğümde
uygun olabilir. Ankara’da geçirdiğim zamanları hiç
unutmam. Amcam bizi kuzenlerle
Çoğumuz farklı tarzlar olsa da müzik Volkswagen Transporter’a atar, Erkin
dinlemeyi seviyoruz. Bulunduğumuz her Koray kasetini
türlü mekanda müzikler bizim mekanı takar, 6-7
algılamamıza, orayı işitsel ve görsel olarak kuzen
tamamlamamıza yardımcı oluyor. Restoranda minibüsün
jazz, futbol maçında marş, savaşta mehter içinde,
marşı… Bunlardan daha binlerce sayabiliriz Ankara’nın
herhalde ama gerisini siz değerli okuyucuların yokuşlarında,
hayal gücüne bırakıyorum. Bunlardan biri de o çukurlu
yolculuklarda dinlediğimiz, bazen yolumuzu yollarda bir sağa
kısaltan, bazen de bizi eşsiz hayal dünyalarına bir sola sallana
sokup sanki 5 dakikada 15 yıl geçirmişiz sallana “Fesuphanallah”
gibi hissettiren müziklerdir. Yol ve müzik söyleyerek giderdik. Onun
benim açımdan birbirine kenetlenmiş, biri dışında “Estarabim, Şaşkın,
olmadan diğerinin anlamsız olduğu iki şey Cemalım ve Yalnızlar Rıhtımı” da
gibi çoğunlukla. Siz deyin Leyla ile Mecnun, o zamanki favori şarkılarımdı. Eğer
ben diyeyim Kerem ile Aslı. Yıllar boyu da bu şarkıları hiç dinlemediyseniz ve
hayat denilen yolculuk olsun, gurbet olsun bunu okurken yoldaysanız hemen
yol hakkında yüzlerce şarkılar türküler bu şarkıları dinleyin. Tabii ki de çoğu
yazılmış. Demek ki gerçekten ezelden gelen şarkı uzun yolculuklarda daha çok keyif
bir bağ var bu iki şey arasında. Hatta bazı veriyor insana.
şarkılar var ki durağan olarak dinlemeyi kabul Bunun dışında eğlenceli ve bir o
edemiyoruz, yolculuğa çıkasımız geliyor. kadarda hüzünlü abilerimizden oluşan
Harekete geçesimiz ve hiç bilmediğimiz bir grup olan Flört’ün de yolculukta
yerlere gidesimiz geliyor. Gidin de zaten, siz dinlenebilecek “Yola Devam, Hala
gezdiğiniz sürece varsınız. Çok Güzelsin, Biz” ve daha sizin
de keşfedebileceğiniz başka güzel
Herkesin yolculuk müziklerine bakış açısı şarkıları var. He bir de bir dipnot
farklı tabii. Velev ki ben bu yazıda biraz ekleyeyim. Eğer yolunuz

32

düşer de vapura binecek olursanız İstanbul Kültür ve Sanat
şarkısını dinlemeyi sakın ama sakın
yazmış olan Eddie Vedder’in eserlerine de
unutmayın. Bunun dışında Özdemir kulak verin (Pearl Jam’in vokalisti). Hatta
Erdoğan’ın “Gurbet” ini de tabii ki filmi bitirip belki sadece müzikleri için tekrar
unutmayalım. izleyin. Soundtrack’in hepsini yazmak
istemiyorum ama hepsi benim yol müziklerim
Biraz da yola çıkıp başka ülkelere arasında favorilerim, canım ciğerlerimdir.
gitmeye ne dersiniz? Bizim gibi Şimdi başka bir üstadı ele alalım: “Yann
ecnebiler de boş durmamışlar tabii, Tiersen”. Eğer biraz piyano veya keman
biri demiş “Stairway to Heaven”, meraklısıysanız zaten onun ismini çoktan
duymuşsunuzdur. Ya da Amelie filmini
diğeri demiş ‘Olur mu böyle izlediyseniz onun muhteşem ezgilerini
kardeşim o aslında dinlemişsinizdir. Eğer bir güne kızımız
Highway To Hell!’. Amelie gibi tamamen saf ve mutlu başlamak
Onlar da bizim gibi istiyorsanız hemen onun çoğunlukla
yuvarlanmışlar yollarda akordeonla başlayan eğlenceli şarkılarını
bkz: “Like a Rolling dinleyin. Bilhassa keman ve piyano ağırlıklı
Stone”. Biz gurbete hüzünlü şarkılar arıyorsanız Yann Tiersen
gittiysek onlar gene sizin aradığınız kişi olacaktır.
da atlamışlar Başka bir güne başlayış sorarsanız da
karavanlarına, sabah kahveniz ya da çayınızın yanında Lou
“Zaten hayat Reed’den Perfect Day’dir. Ardından aslında
bir yolculuk U2 gibi muhteşem bir gruba ait olsa da
değil mi?” Johnny Cash’in coverını daha çok sevdiğim
deyip hayatlarını “One” şarkısı var. O kadar güzel bir şarkı ki
yolda geçirmeye girişiyle birlikte kendinizi denizlerin üstünde
başlamışlar. süzülürken bulabilirsiniz. Sanki o gitar telleri
Her gün güneşin değil de titreşen, yaz günü sahilde esen
doğuşunu başka bir rüzgar sesi. Usta gene yapmış yapacağını!
yerden seyretmek ne Buraya şarkılar yazmaktan başka çareler
güzel olsa gerek. Haliyle bulduğum için sizi sıkmak istemedim. Bunun
onlarında bu manzarada yerine Spotify’da bir çalma listesi hazırlamayı
içi geçmiş, güzel eserler düşündüm. Böylece bol bol müzik paylaşmış
bestelemişler. Bunlardan olacağım sizinle.
biri Terry Jacks’den ( https://open.spotify.com/user/ertuoguz/
“Seasons In The Sun”. playlist/0P1h5GoBqoo5la4243n1Ju )
Şarkıyı dinlerken Yolculukla kalın!
hava karanlık bile
olsa sanki güneş Aslında yollar
vuruyormuşçasına Yalanını görmez, yaraları sarmaz
bir his yaşamak çok Hiç bitmez
normal. Aslında yollar
Karavan yol falan Daralıp açılmaz, sonuna da varmaz
derken eğer bu Hem varsan da
konuları çok Farketmez ki
seviyorsanız size
“Into The Wild”
filmini izlemenizi
şiddetle ve hiddetle
öneririm. Filmi
sadece izlemekle
kalmayın, bir filme
yazılabilecek
en güzel ve
en uyumlu
müzikleri

Ertuğrul Oğuz 33

Kulüpten Haberler Frida Kahlo

Frida Kahlo, onca acıya rağmen tuvallerine acılarla dolu bu hayatını tuvallerde yaşatmıştı.
hiç siyahı bulaştırmamış, renklere sıkı sıkıya Aslında pek de önem vermeksizin başladığını
sarılmış kadın. Hayatının karanlığına inat söylediği resim hayatının en büyük parçası,
renkleri paletinden tuvallere taşıyıp onlara yaşamının kendisi olmuştu.
hayat veren Frida, kısacık hayatına bir insanın Dönemin ünlü ressamı Diego Rivera ile
tahammül edemeyeceği kadar çok acı yaptığı evlilik en derin acılardan biri olarak
sığdırdı. Yaşadığı döneme tanıklık edenlerin hayatının merkezine yerleşmişti. Hayatında
dediği gibi; tüm yaşamı baştan sona ıstıraptı. iki büyük kaza geçirmişti Frida, biri Diego
Ama aynı zamanda gerçek bir yaşamdı Frida idi ve diğerinde ise bir tren az daha onu
Kahlo’nun yaşamı... öldürüyordu ama Diego kesinlikle çok daha
Dört kız çocuğu bulunan ailenin 6 Temmuz yıkıcı olmuştu. Diego, Frida’ya paletindeki
1907 yılında doğan üçüncü kız çocuğu renkler kadar saf ve canlı bir hayat
Frida, doğum günü tarihini Meksika sunamamıştı ama Frida, ilişkisindeki içinden
Devrimi’nin gerçekleştiği 7 Temmuz 1910 çıkamadığı tüm derin kuyulara rağmen
olarak kabul etti. Dönemin en iyi eğitim Diego’dan vazgeçemiyordu. Onunla geçirdiği
veren kurumlarından biri olan Ulusal her an, bu dipsiz kuyunun biraz daha içine
Hazırlık Okulu, onun kültürel ve politik çekiyordu onu; ama vazgeçmiyordu Frida,
hayata yakınlaşmasında önemli bir rol vazgeçemiyordu.
oynadı. Hayatını tüm yönleriyle yeniden Frida’nın hayatında en çok sahip olmak
şekillendiren olay 17 Eylül 1925 yılında istediği şey çocuktu, belki bir çocuğunun
geçirdiği kaza oldu. Bu kaza hayatının ikinci olması paletine yeni renkler katabilir,
yarısının başlangıcı olmuştu adeta. Okuldan hayatına bir umut olabilirdi; ancak sağlık
eve dönerken bindiği otobüsün tramvaya sorunları nedeniyle bir kez çocuğunu
çarpması sonucu ölümden dönen Frida’yı aldırmak zorunda kaldı. Bunun üstüne art
uzun yatak seansları ve bitmek bilmeyen bir arda iki kez düşük yaptı. Bu onun için ilk
tedavi süreci bekliyordu. Ailesinin ona hediye acı değildi elbet ama katlanması en zor
ettiği tuval ve boyalar hayatının bundan olanlardan biriydi ama yine de renklerine
sonraki döneminde hislerini ifade edebilecek sarıldı Frida ve 1932 yılında yaptığı “Henry
en büyük destekçisi olmuştu. İnsanın ifade Ford Hospital” adlı eserinde, yaşadığı acıyı
edemediği şeyin gücü patlayıcı, hasar verici, tüm yalınlığıyla tuvaline aktardı. İçindeki
kendi kendini yıkıcı bir güçtür. İfade etmek, güçlü kadın, otoportrelerinde resmettiği
kurtulmanın başlangıcıdır, bu yüzden Frida tasfiri, acılara karşı en dik duran yanıydı.

34

Dosya Konusu

’’Başıma gelen en güzel şey, acı çekmeye içine yerleştiriyor. Kendisine karşı olan ilgi
alışmaya başlamam.’’ sözü ile ruhundaki son günlerde giderek arttığından artık Frida
güçlü kadının aslında acılara baş kaldırmak baskılı tişörtler, çantalar, bardak altlıkları
yerine onlara alışmaya çalıştığını dile gibi öğeler görmeye alıştık. Bunların bir
getirmişti. Hayat, Frida’nın içindeki güce inat adım sonrası ise; Beyoğlu Taksim’de açılan
daha da güçlü bir şeklide karşısına çıkıyordu Frida Cafe, Bu café ve işletmecileriyle ilk
her defasında ve her defasında Frida, yeni olarak dergi ekibimizden arkadaşlarımız
bir acıyla dipsiz kuyusunun derinliklerine tanışmış. Adı ve temasından etkilenerek
doğru ilerliyordu. Bir gün, kuyunun en girdikleri mekanı çok sevmişler, bu yüzden
dibine geldiği gün tüm acıları son bulacaktı. burada size de bahsetmek istedim. Frida
Hayatında yaşadığı minik güzellikleri de temasını etrafında hissedip güzel müzikler
beraberinde götürerek bütün ıstırapları onu eşliğinde keyifli sohbet edebileceğiniz
terk edecekti. Ne var ki 13 Temmuz 1954’te sıcak samimi çalışanlarının olduğu bir
Frida kuyunun en dibine ulaşmıştı. Acıları terk yer. Okuyucularımıza tavsiyemiz, en yakın
etmişti onu elbet; ancak ruhu da bu karanlık zamanda Taksim Frida Café’ye bir ziyarette
hayatının ardından gitmişti. Akciğer embolisi bulunmaları ve bu atmosfere şahit olmaları.
nedeniyle ruhunu kaybeden bir bedendi
artık Frida yalnızca; ama Pablo Picasso’ya
bile “Biz onun gibi insan yüzleri çizmeyi
bilmiyoruz” dedirten tuvalleri onun acılarla
dolu hayatından kalan tek parça olmuştu.
Frida acılarından kaçmak için çıkış yolunu
bulmuştu artık ve dilediği gibi de bir daha
asla dönemeyecekti ona en karamsar yanını
sunan bu hayata.
Hayatını tüm çıplaklığı ile yansıtmayı
başaran tabloları birçok kişiyi etkisi altına
alırken birçoğu da temellerini attığı düşünce
tarzından etkilenerek Frida’yı kendine
yakın buluyor, onu daha iyi anlamaya ve
tanımaya çalışıyor, hatta günlük hayatının

@fridacafebartaksim

@fridaCafeTaksim

Gamze Gediz 35

Kültür ve Sanat mOCKUMENTARY 101

Mock (alay etme) ve documentary (belgesel) dizinin artılarından. Olaylar Dunder Mifflin
kelimelerinin birleşiminden oluşan bu deyişi isimli bir kağıt firmasının Scranton ofisinde
kurgusal belgesel olarak tanımlayabiliriz. geçiyor. Dizide fazlasıyla orijinal tipleme
Yaşanmamış bir olay bolca hicivle, absürt ve mevcut. İlk karakterimiz Bölge Müdürü
abartılı durumlar ve karakterlerle anlatılır. Michael Scott. Canlandıran oyuncunun
Bu yazıda size bu anlattıklarımı bolca Steve Carell olduğunu söylemem yeterli
barındıran iki harika karakter komedisinden olur sanırım. Michael Scott bazen fazlasıyla
bahsedeceğim. Her iki dizi de güldürürken sevecen, bazen biraz gaddar fakat kesinlikle
düşündürmeye yeni bir boyut katmış ve duygusal. Çalışanlarıyla arkadaş olmak için
aynı zamanda başkaları adına utanmayı çabalamaktan asla vazgeçmeyen bir müdür.
bolca yaşatan, bu yüzden gülerken biraz Başlarda kendisini sevmeyebilirsiniz ama
rahatsızlık veren yapımlar. İnce esprili dizileri sonra aslında ne kadar samimi olduğunu
seviyorsanız ilk tavsiye edeceğim diziler. görüp hayranı olacaksınız. Diğer karakterimiz
Baştan belirtmeliyim; karakter komedisi “Bölge Müdürünün Asistanı” unvanlı
olduklarından karakterleri sevmek ve dizilere Dwight Scrhute. Ardı ardına “En iyi satış
kendinizi kaptırmak için birkaç bölüm elemanı” seçilen, asla yorulmayan, biraz
beklemelisiniz. eski kafalı, disiplinden ödün vermeyen ve
İlki tabii ki The Office. Dizinin İngiliz ve çok değişik hobileri olan Dwight, Michael’ın
Amerikan yapımı olmak üzere iki versiyonu en büyük hayranı ve “kısmen” sağ kolu.
bulunuyor fakat ben 9 sezon süren, 46 ödülü Dwight’ı Rainn Wilson oynuyor ve o
bulunan Amerikan versiyonunu anlatmak kadar ilginç bir karakter ki en sevdiğiniz
istiyorum. İlk sezonu 2005’te başlayıp karakter olmaya aday. Son olarak değinmek
yalnızca 6 bölümden oluşuyor. Biraz olsun istediğim iki karakter ise Jim ve Pam.
iş dünyası hiyerarşisini göstermesi de bence Jim yani John Krasinski, Dwight

Sezi İnceoğlu
36

Kültür ve Sanat

gibi başarılı bir satış elemanı, her zaman ailesinin zor günleri başlıyor. Parasız
daha iyi yerlere gelebileceğini düşünen ve kalmalarıyla birlikte tüm aile model
hırsından vazgeçmeyen biri. En yakını ofisin evlerinden birinde yaşamaya başlıyor.
sekreteri Pam (Jenna Fischer) ile birlikte Babasının hapse girmesiyle şirketin başına
Dwight’ın ilginçlikleriyle alay etmek ile en geçen Michael Bluth (Jason Bateman)
büyük hobileri. Diğer harika karakterleri de şirketi tekrar düzlüğe çıkarmak, ailesini bir
tanımanız için mutlaka izlemelisiniz! arada tutmak için dizi boyunca uğraşıyor;
Bahsetmek istediğim ikinci dizi ise tam 58 ki Michael’ın dizideki tek aklı başında
ödülü bulunan Arrested Development. karakter olduğunu söyleyebiliriz. Michael’ın
Fazla uç karakterleri olan ve absürtlüğüne örnek öğrenci olan oğlu George Michael
gülmekten kırılacağınız bu dizi o kadar ince (Michael Cera); umursamaz ve biraz isyankar
espriler barındırıyor ki Amerikalı izleyenler yeğeni Maeby (Alia Shawkat); tüm parasını
tarafından anlaşılamadığı için 2003’te kaybettiğini kabullenemeyen, bencil ve
başlayıp yalnızca 3 sezon yayında kalıyor. gösteriş meraklısı annesi Lucielle (Jessica
Fakat 2013’te tam kadro ile 4. sezonu Walter); ana kuzusu erkek kardeşi Buster
yayınlanan dizinin 2018’de yayınlanacak (Tony Hale); yetenekli (!) sihirbaz abisi Gob
5. sezonunun şu an çekildiğini mutlulukla (Will Arnett); şımarık ikizi Lindsay (Portia
söylüyorum! Yapımcısı Mitchell Hurwitz de Rossi) ve favori karakterim Lindsay’in
ve dizinin sarkastik dış sesi olan anlatıcısı eski terapist/yeni aktör olan eşi Tobias
Ron Howard harika iş çıkarıyorlar. Dizi (David Cross). Daha birçok harika karakter
başarılı bir inşaat firması sahibi olan bulunduran, hem siyasi hem toplumsal harika
espriler barındıran bu diziyi pür dikkat izleyin
George Bluth’un (Jeffrey Tambor) ve en sonunda dizideki ufak detayların bile
servetini dolandırıcılıkla kazandığını ne kadar komik olduğunu fark edeceksiniz!
öğrenmemizle başlıyor ve Bluth

37

Röportaj Ahmet Albayrak ile Röportaj

Kuveyt Türk Genel Müdür Yardımcısı

Siz de bizim okulumuzdan yılında bitirdim. Hayat, insanı bir yerden
mezunsunuz bu bağlamda endüstri alıp başka bir yere koyuyor. Ben endüstri
mühendisliği okurken kafanızda ne gibi mühendisliğini tekrar yapmaya 2005
soru işaretleri vardı? Hangi sektörde yılında genel müdür yardımcı olduğumda
çalışmayı düşünüyordunuz? başladım. Çok enteresandır 2 buçuk yıl
Kuveyt Türk’te çalıştıktan sonra buradaki
O zamanlar şu anda bankacılık sektöründe pozisyonlardan biri boşaldı. Operasyon
çalışacağım hiç belli değildi. Zaten Maçka teknoloji ve idari işlerden sorumlu geniş ve
Teknik Lisesi çıkışlıyım. Birazcık endüstri teknik bir alan. Ve benim bu alanda çok
mühendisliğini seçmemin nedeni hem sosyal bilgim yoktu. Bankacılıkta çok adam var.
hem sayısal bölümleri barındırmış olmasıydı. Ama onların hepsi klasik bankacı. Dil bilen
Etrafımdakiler hep insan mühendisliği insanlar pek yok. Aslında ben bankacılık
dediler. İnsanlarla beraber çalışacağımı, değil akademisyenlik düşünüyordum. Hiç
proje yürüteceğimi benden bir üst dönem akademisyenlik yapmadım. 1997 yılında
bir arkadaşım söyledi. Teknik derslerde çok kayın biraderimin holdingine geçtim 2007
başarılı oldum ve kendimi çok iyi hissettim. yılında Kuveyt Türk’e geçtim. Daha düşük bir
Daha sonra sayısal dersler başladı. Sistem pozisyonda daha düşük bir ücrette çalıştım.
dinamiği gibi sistem yaklaşımı gibi daha Özel sektör daha çok risklerle çalıştığınız bir
büyük resimlerde daha iyiydim. Diğer yerdir. Ben daha ölçülebilir riskleri yönetmem
arkadaşlarım gibi sektörde bir yerde çalışmayı gerektiğini düşündüm. Hem İngilizcemi
düşünüyordum. Hocalarımız bize çok hem mesleğimi daha iyi yönetebileceğim
yardımcı oldular. Böylece başlamış olduk. bir alanda çalışmak istediğimi anladım.
Önce küçük bir şirkette endüstri mühendisi Böylece burada bireysel bankacılığı yönettim.
olarak başladım. Karşılaştırdığım şeyler Genel müdür yardımcısı ayrılınca beni oraya
şunlar: aldığım maaş, sosyal çevre, sosyal önerdiler. Ama benim pozisyon hakkında
haklar… Bunlar farklıydı. hiç tecrübem yoktu. Fakat Türk yöneticiler
yabancılara karşı bastırdı ve ben kabul
Albaraka’da başladığımda kurumsal edildim. Şu konuda başarılı oldum insanları
yapıya geçince çok hoşuma gitti. Firma anlama dinleme empati kurma konularında
değerlendirmesine gittik. Çok prestijli çok iyiyim mütevazı olmaya gerek yok,
bir işti bana göre. Firmaları değerlendirip öyleyim. Onlara nasıl yardımcı olabilirim,
kişilere/işletmelere bir kredi limiti açıyorduk. teknik problemlere nasıl çözüm bulabilirim,
Dolayısıyla karar verici konumuna yükseldik. optimumları nasıl bulabilirim bunları
Bankacılıkta bunu keşfettim. Yukarıdan düşündüm. Analitik olma, teknik kalabilme
büyük resmi görüyorsun. Beraber gidip o dönemde beni öne çıkaran bir şey oldu.
çalışacağın şirketlere göre daha üst bir Şu anda bu durumda olmamız zamanında
konuma gidiyorsun. Geçen arkadaşlarla bunları iyi yapmamızdan kaynaklanıyor.
da konuştuğumuzda bunu anladık; finans Dediler ki bu adam başarılı olur- olamaz biz
sektöründe her gün yeni bir vakadır. Ben buna bir mentor verelim yanında olsun ona
bu işi yaklaşık iki buçuk sene yaptım. Eşimle mentorluk yapsın. Ve yanıma 30 senelik bir
evlendik. Amerika’ya gidip mastır yaptım. Bu HSBC ve Citi Bank’ta çalışmış çok değerli bir
sefer Kuveyt Türk’ten büyüklerimiz çağırdılar. IT sorumlusu Akdar Cemal’i verdiler. Ve biz
Amerika’ya gitmeme onlar yardımcı oldu, onunla 2005-2007 arasında çalıştık ondan
bana burs verdiler, çok destek oldular. çok istifade ettim ama onun yapamayacağı
1994 yılında başladığım doktorayı 2007

38

Röportaj

çok şeyi de yaptım. Bulunduğum pozisyon Tunus, Cezayir, Mısır, Sudan gibi ülkeler kendi
aşağı yukarı Kuveyt Türk’ün yarısını yöneten inançlarına uygun bir bankacılık geliştirebilir
bir pozisyondu. Bir operasyon merkezi miyiz, diye düşünmeye başlamışlar ve İslami
aslında tam bir endüstri mühendisliği alanıdır. bankacılıkla ilgili ilk makaleler yazılmış.
Tüm operasyonel süreçler bunların verimli 1960’larda Ahmet El Naccar diye biri
hale gelmesi, kuyruklar, teknoloji alt yapısının Almanya’da kooperatif bankacılığında
kurulması, çağrı merkezinin kurulması ve çalışmış ve ülkesine döndüğünde kırsal bir
çalıştırılması, ekiplerin kurulması, yeni bir yerde bir model denemiş. Köyde topladığı
IT ekibinin seçilmesi, hizmet kalitesinin parayı sisteminde kullanmış ve bir şekilde
belirlenmesi, süreç yönetiminin IT süreçleri değerlendirmiş. Bir sistem kurmuş ve çalışmış.
ile birleştirilmesi yani tam bana göre bir Müşteri sayısı gün geçtikçe artmış. Mısır’da
iş olmuş oldu. 2005’te bu durum beni o o zamandaki sosyalist ihtilal sebebiyle
kadar motive etti ki ben doktorama tekrar sisteme el konulmuş. Oradan körfeze gidip
döndüm. Teknoloji yönetimi alanında yaptım. sistemini tanıtmış. Faizin haram ticaretin
Pozisyon beni böylece bir şekilde motive helal olduğu bir model ortaya konmuş.
etti. Kuveyt Türk’ün zor zamanlarında o Körfezden başlayıp yavaş yavaş yayılmış ve bu
kadar iyi hamleler yapmışız ki Kuveyt Türk sistemde bankaya para yatırılanlara bir faiz
şuan teknolojisini satar hale geldi. Yeni verilmiyor. Onlar bankanın kar ve zararına
kurulan vakıf katılıma teknolojisini biz ortak oluyorlar. Vadelerini biliyorlar. Parayı
verdik. Türkiye’nin Ar-Ge desteği alan ilk alan kullanan banka da ticari alım satımlarda
bankası olduk. Bunlar bizim başarılarımız kullanıyor. Elde ettiği karı da para havuzuna
oldu. 2011’de başladık dev bir bankacılık dağıtıyor. Borsadaki endeks neden artıyor
üssü inşa ettik. Yani 2005’den 2011’e kadar çünkü şirketlerin değeri artıyor. Dolayısıyla
Kuveyt Türk’ün “skyrocketing” yaptığı bir şekilde herkes kendi payı ölçüsünde
tüm aşamalarda Kuveyt Türk’ün alt yapısını kazanıyor. Özellikle değerlere ve İslami
yönetmeyi nasip etti Allah. Akdar Beyin prensiplere bağlı kararlar alınıyor. 3 elmaya
görevi bittiğinde giderken hakkımda ‘’ 5 elma almak her zaman faizdir. 3 elmayı
Ahmet bey çok rahatlıkla bu bankanın genel ben alırsam ve 5 elmaya satarsam bu faiz
müdürü de olabilecek potansiyele sahiptir.’’ olmuyor. Bazen problemler yaşayabiliyoruz
şeklinde konuşarak ayrıldı. Daha sonra ben ama biz o riskleri almış oluyoruz.
o Akdar Bey için tekrar iş buldum bu seferde
ben ona yardımcı olmuş oldum. Şu an da Genel olarak hayatınızdaki akışı
Kanada’da yaşıyor hala görüşürüz. anlattınız. Hayatta kendinize hedefler
mi belirlersiniz yoksa hayatin akışıyla mi
Katılım bankacılığını anlatabilir misiniz olaylar ilerler?
çünkü çoğu insan nasıl bir şey olduğunu
hala bilmiyor? Aslında akademisyen olmayı gerçekten
istiyordum ve bunu denedim de. Bir işe
Dünya’da 60 yıllık bir banka modelidir. girince hem bunu yapayım hem bunu
Özellikle 1950’lerden sonra Müslüman ulus yapayım diyemiyorum. Bir işe odaklanmak
devletler ortaya çıkmaya başladı. Bangladeş, ve o işin hakkını vermek gerekiyor. İşin içine

39

Röportaj

girdikten sonra da çıkamıyorum. Tabi IT yapacağımız çok önemli.
olduğumda da genel müdür yardımcısı Gelecekte bankalarda alt kademede
olduğumda da elime fırsatlar geçti kendimi çalışanların daha az olacağı söyleniyor.
geliştirmem için. İnsan kendini tanıdıkça Bu konuda ne düşünüyorsunuz?
çabuk kararlar almıyor. Kendi planları Bankanızın bu konuda çalışmaları var mı?
olabiliyor ama insan olgunsa bir şekilde
sabredebiliyor. Bir şekilde kariyerden çok işi Öyle şeyler söyleniyor ama bir yandan
doğru yapmak ön plana geliyor. Benim bir da Türkiye’deki nüfusun çok azı bankalarla
sonraki adımım ne olmalıdır? Bilmiyorum. çalışıyor. Genç bir nüfusumuz var. Bunlar
Şu anda iyi şeyler yapıyorum ama bir yandan daha insansız sistemler oluşturuyor. Ama
başka şeyler yapmaya da kendimi hazır bankacılığın temelinde ilişki var. Bunun işin
hala getiriyorum. Doktorayı bitirdiğim için daha uzun bir sure var. İlla ki birileri çalışacak.
kendimi akademisyen olarak görebiliyorum. Bence bankacılıkta insan sayısının azalması
Marmara ve Sakarya Üniversitelerinde çok da mümkün değil. İnsanlara kredi
dersler veriyorum. Bir şekilde kariyer planı verirken insanların düşünmesi daha verimli
benim için. Hiçbir zaman unutulmamış oluyor makinelerin düşünmesindense. Bir
bir hedef. Vakıf da beni destekliyor. Yani insani dokunuş finans sektöründe her zaman
sürekli bir okul içindeyim. Bir süre sonra daha verimli olacaktır. Dünyayı anlamaya
bunların hepsini yapabileceğimi keşfettim. ve yorumlamaya gayret ediyorum. O çok
Biraz insanın imkanları ve enerjisiyle alakalı önemli. Kendini tanıyan insanların bunu
ben onları keşfettim. Bir potansiyelim var yapması çok önemli.
ve onu değerlendirip değerlendirmediğimi
sorguluyorum. Ayrıca çok kaliteli bir ekibim Okulda insanların ceplerini teknik
var. Kariyerim sadece kendime de bağlı değil. bilgilerle doldurması çok önemli. Okulda
Katılım bankalarının genel başarısına bağlı. öğrenilenlerin geliştirilmesi ve muhafaza
Son dönemlerde başarılı olmam bunlara edilmesi çok önemli. Bunlar hayatta başarıya
bağlı. götüren şeylerin neredeyse 4’te 1’i bence.
İnsan ilişkileri de 4’te 1 ‘ini kapsıyor. İyi bir
Diğer katılım bankasının Kuveyt Türk takım olmak çok önemli. Sosyal olarak kabul
kadar başarılı olması bizi de güçlü kılar ama edilir davranışlar sergileyip sergilemediğiniz.
sektörde biz daha farklı bir noktadayız. İnsanları etkileyip etkileyemediğiniz,
Şu anda aktif toplam bankalarının yüzde sözünüzde durup durmadığınız. Sosyal olarak
beşi katılım bankalarında. Bu konuda bir nasıl algılandığınız bu hayat oyununun çok
kitabın bir bölümünü yazacağım. Bir takım önemli bir parçası bence. Sosyal bir varlık
sorumluluklarımız var bizim. Hadiseyi bir olarak hayata katılmak bunlar insanların
noktaya getirmiş vaziyetteyiz ve biz bu kendisini geliştirirken dikkat etmesi
noktaya getirdik. Şu noktadan sonra ekip gereken önemli şeyler. Bizde burada bunları
olarak da banka olarak da ne yapacağımız öğrenmeye ve öğretmeye çalışıyoruz.
çok önemli. Artık önemli bir markayız ve ne

40

Cengiz Kahraman Röportaj
ile Röportaj

Endüstri Mühendisliği bölümünden gelen ana araştırma konusu ve bunların
olup aynı zamanda bilime yön veren genişletilmiş alanları (Örneğin, risk altında
100 Türk içerisinde bulunan Prof. Dr. yatırım analizleri araştırma konusu, daha
Cengiz Kahraman hocamız ile yaptığımız sonra bulanık yatırım analizleri araştırma
röportajdan öğrenecek çok şey var. konusu ile genişleyebilir.) ve yan araştırma
Hocamızın bize ayırdığı zaman için alanlarından (Örneğin; yatırım analizleri
kendisine teşekkür ediyor, başarılarının ana araştırma konusunun yanında çok
devamını diliyoruz. Sizleri de bu ufuk ölçütlü karar verme, kalite kontrolü gibi
açıcı içeriğimize davet ediyoruz. alanlar) oluşur. Genişletme yönünü literatür
1. Akademisyenliği seçme nedenleriniz araştırması belirlerken, yan araştırma
nelerdir? Bu yöne nasıl evirildiniz? alanlarını kişinin ilgi alanları belirlemektedir.
Aileden gelen bir meslek diyebilirim.
Babam, sonradan eğitim fakültesi olan 3. İTÜ’de var olma nedeniniz nedir?
eğitim enstitülerinde yıllarca hocalık yaptı. Çocukluğumuzda ve gençliğimizde, İTÜ en
Çocukluğumuzdan itibaren bu okullara, eski ve en iyi teknik üniversitelerden biri
babamın yanına gittiğimden yüksek öğrenim olarak çoğu gencin hayalinde yer alırdı.
ortamı bana hiç yabancı olmadı. Babamın İTÜ’yü kazanan öğrencilere hayranlıkla
evde sınav kağıtları okuması, sınav soruları bakılırdı. İTÜ, 250 yıla yakın tarihi ile çok
hazırlaması, bazen bu sorularla küçük yaşta kıymetli bir mücevher gibidir. Bu üniversitede
kendimizi test etmeye çalışmamız aklımda öğretim üyesi olmayı hak etmek, bu mirası
kalan güzel anılardır. Akademisyenliğe geleceğe devrederken ona değer katabilmek
kesinlikle yapabileceğim bir meslek olarak sizi gururlandırır. Yeni akademisyenler
bakmamın temellerinde, bunların olduğuna yetiştirmek, onlara bilgi ve tecrübelerinizi
inanıyorum. Mezuniyetten kısa süre aktarmak heyecan vericidir. Öğretim
sonra araştırma görevliliği sınavı açılınca üyesi yetiştirme programları çerçevesinde
arkadaşlarımla birlikte başvurmuştuk. Böylece yetiştirdiğiniz öğretim elemanlarının
akademisyenliğe ilk adımı atmış oldum. çeşitli üniversitelerde başarılarını görmek
Sınavdan hemen önce, özel sektörden size mutluluk verir. Tüm bunları İTÜ’de
bir firma ile yaptığımız iş görüşmesinde, yapabilmem, İTÜ’de var olma nedenimdir.
yüksek lisansı bırakmam koşulu istenince,
akademisyenliğe başlama kararım kesinleşti. 4. Yolunuzu bu şekilde çizmeye ne
2. Araştırma alanlarınızı neleri baz alarak zaman karar verdiniz?
belirlediniz? Öğretim elemanı olmaya mezuniyetten
Araştırma alanlarınızı başlangıçta genellikle sonra karar verdim. Özel sektördeki ilk iş
seçtiğiniz danışmanınızın araştırma konuları, görüşmemde, lisansüstü öğrenime izin
yüksek lisans ve doktora tezinizin konuları vermeyeceklerini öğrenince yolumu öğretim
belirler. Daha sonraları, bu alanları genişletme görevlisi olarak çizmeye karar verdim.
ve derinleştirme ihtiyacı hissedersiniz. Bir Araştırma görevlisi olarak başladığım
öğretim elemanı, zamanla danışmanından İTÜ Endüstri Mühendisliği Bölümü’nde
daha fazla araştırma yaparak ve öğrenerek, hocalarımız bizlere sıcak bir aile ortamı
akademisyenlikte ilerlemelidir. Araştırma sundular; bu ortamda mutlu ve başarılı
alanları, genellikle doktora tezinden olduk. Çok saygıdeğer hocalarımız sayesinde
kendimize seçtiğimiz akademisyenlik
mesleğinden vazgeçmek gibi bir düşünceye

41

Röportaj

hiçbir zaman sahip olmadık. kıt kadroları meşgul eden kişiler almış
olacaktır. Akademisyenliği, en azından lisans
5. Diğer mesleklere göre hangi alanlarda öğreniminde ortalamanın üzerinde başarı
daha çok avantajlı? göstermiş; teorik konulara meraklı; “Nasıl?”
Öğretim üyeliği, sizi dersleriniz dışında ve “Niçin? “sorularına cevap arayan ve
bilimsel araştırma yapmak için tamamen cevap bulabilen kişiler akademisyen olmayı
özgür bırakır. Bu ortamı iyi değerlendirip düşünmelidirler.
değerlendirmemek size kalmaktadır. İyi
değerlendirirseniz, hem mesleki aşamalarda 7. Akademisyenliğin zorlu tarafları
kolaylıkla ilerler hem de bilimsel arenada neler?
yer edinirsiniz. İyi değerlendirmezseniz, Akademisyen, ders vermenin yanında,
akademik ilerlemeleriniz mümkün olmaz sürekli araştırma ve geliştirme çabası içinde
veya gecikir; bilimsel arenada çalışmalarınız bulunmalıdır. Sadece ders veren bir kişi,
yer alamaz. Diğer mesleklerde özgürlüğünüz gerçek akademisyen değildir. Araştırma
üzerinde hissedebileceğiniz baskıyı, bu ve geliştirme çalışmaları sürekli olması
meslekte hissetmezsiniz. Çünkü, ortaya gerektiğinden, akademisyen literatürü
koymanız gereken ürün bunu gerektirir. devamlı takip etmelidir. Hızla gelişen ve
Akademisyenlik size çok miktarda para değişen araştırma konularında bilgi ve söz
vermez, ama geride bırakacağınız ürünlerin sahibi olmalıdır. Literatürü takip etmeyen
değeri parayla ölçülemez. Akademisyenlik bir akademisyenin bilimsel araştırmaları
size herkes tarafından gerektiği kadar saygı çabucak eskir, bilimsel arenada kabul
gösterilmesini sağlamayabilir, ama akademik görmez. Akademisyen, ilgilendiği alanlarda
dünyada size gösterilen saygı ve size verilen varlığını uluslararası bilimsel ortamlarda
değer fazlasıyla yeterlidir. gösterebilmelidir. Bilimsel faaliyetlerin
organizasyonlarında; uluslararası dergilerin
6. Kimler akademisyen olmalı? bilimsel komitelerinde yer alabilmelidir.
Akademisyenliği planlayan kişiler, ticaret Yayımlamış olduğu araştırma sonuçları,
adamı veya siyaset adamı olmak gibi başka diğer bilim adamları tarafından atıf verilebilir
arayışlar içinde olmamalıdır. Aksi halde, nitelikte olmalıdır. Akademisyenlik tüm bu
akademik ortamın ihtiyaç duyduğu bilimsel faaliyetleri ve sonuçları gerçekleştirebilmeyi
düşünceye odaklanmış insanların yerini, gerektiren zorlu bir meslektir.
akademisyenliği gerçekten hak etmeyen;

42

8. Akademik kariyerin en çekici noktaları organizasyonlarda özel oturumlar Röportaj
nedir? düzenlemek, birçok üniversitede ders vermiş
Akademik kariyer, size bilimsel düşünce olmak bu faaliyetlerden bazılarıdır.
gücünüzü kullanabileceğiniz özgür bir 11. Daha önce özel sektörde çalışma
ortam sunar. Bilimsel eserleriniz, dünya deneyiminiz oldu mu?
üniversitelerinin kütüphanelerinde yer Daha önce özel sektörde çalışma deneyimim
alabilir; kitaplarınız dünya üniversitelerinde olmadı. TÜBİTAK üzerinden yaptığımız
kaynak gösterilebilir veya derslerde bilimsel araştırma projeleri ile özel
takip edilebilir. Araştırma makaleleriniz sektör problemlerine çözüm getirmeye
binlerce kişi tarafından okunup, referans çalışmaktayız.
verilebilir. Dünyanın bir başka yerindeki 12. Danışmanlık yapıyor musunuz?
bilimsel faaliyete konuşmacı olarak davet Bazı projelerde danışman olarak görev
edilebilirsiniz. Tüm bunları bilimsel uğraşınız almaktayız. Bu çerçevede proje yaptığımız
dışında hiçbir şey sağlayamaz. firmalarda sık sık toplantılar düzenlenmekte,
firmanın problemlerine uygun çözüm
9. Akademisyenliğin öğrenci gözüyle teknikleri tavsiye etmekteyiz.
görülen tarafı dışında nasıl bir mesleki
temeli mevcut? 13. Özel sektörde çalışmak, proje
Öğrenciler, akademisyenleri daha çok yapmak mühendis için piyasaya
kendilerine bilgi aktarmada başarılı veya karşı güncel olmayı sağlar. Fakat
başarısız bulduğu kişiler veya kendilerini akademisyenlik ile denge sağlayabilmesi
sınavlarda zorlayan veya zorlamayan kişiler için nelere dikkat edilmeli?
olarak sınıflandırırlar. Akademisyenin, Akademisyenin piyasayı takip etmesinden
ders verme aktivitesinin dışında daha çok daha çok literatürdeki bilimsel gelişmeleri
meşgul olduğu bilimsel araştırma proje takip etmesi gerekir. Projeler yolu ile
veya çalışmaları vardır. Akademisyenin teorik bilgilerin uygulama alanı bulması,
kendi zaman planlaması içinde, akademik akademisyene bilimsel katkıdan daha çok
yükselme ve atama koşullarının sağlanması ekonomik katkı sağlar. Bazı akademisyenlerin
oldukça zorlayıcıdır. Araştırma görevliliği ekonomik katkı elde etmek için, bilimsel
ile başlayan süreç, yardımcı doçentlik, gelişmeleri takip etmekten vazgeçmesi
doçentlik ve profesörlük aşamalarından ve yukarıda bahsettiğim faaliyetlerden
oluşur. Üniversiteler atama ve yükseltme uzaklaşması, dengenin bozulmasına ve
koşullarını kendileri belirlerler. Doçent unvanı kişinin akademisyenlikten uzaklaşmasına
alan bir öğretim üyesi, profesörlük için en neden olmaktadır.
az 5 yıl beklemek durumundadır. Bu süre
içinde profesörlük koşullarını yerine getirmiş 14. Üniversite öğrencilerine özel olarak
olmalıdır. neyi vurgulamak istersiniz?
Pedagojik formasyon almadan araştırma Öğrencilerimiz son yıllarda firmalarda
görevliliği ve ardından öğretim üyeliğinin kısmi zamanlı çalıştıklarından derslerine
başlaması tartışılabilir. Ancak, araştırma devam konusunda sıkıntı yaşamaktadırlar.
görevliliği sırasında yapılan ders Derslerdeki başarı seviyesi de buna bağlı
yardımcılıkları, uygulama dersleri, komisyon olarak gerilemektedir. Öğrencilerin önceliği
üyelikleri gibi idari görevler bu açığı üniversite öğrenimlerine vermeleri ve bilgi
kapatmaya yarayan süreçlerdir. seviyelerini artırmaları gerekmektedir. Bir
konuyu ne kadar iyi bilirseniz, o alanda o
10. Bu akademik kariyerin size en çok kadar rahat konuşur ve davranırsınız. Aksi
mutluluk veren kısmı nedir? durumda, kendinize duyacağınız güven
Akademik kariyerin bana en çok mutluluk azalacaktır.
veren kısmı, bir akademisyenin faaliyet Lisansüstü eğitim almayı ihmal etmeyiniz.
göstermesi gereken her alanda hemen Yurtiçi veya yurtdışında yüksek lisans
hemen faaliyet göstermiş olmamdır. Bilimsel veya doktora eğitimi almalısınız. Bilişim
konferanslar düzenlemek, uluslararası teknolojileri üzerine hazırlanmış programlar
kitaplarda editörlük yapmak, uluslararası tercih edilebilir.
dergilerde editörler kurullarında yer
almak, bu dergilerin özel sayılarında
misafir editörlükler yapmak, bilimsel

43

Röportaj

İlker Baydar
ile Röportaj

CEO

Bulunduğunuz sektör, yaptığınız 2001 yılında Marmara Üniversitesi, Siyasal
meslek nedir; kritik yönleri nelerdir? Bilgiler fakültesinden mezun olduktan
Mayıs 2014’den beri Naspers Grubu’na sonra Sabancı Üniversitesi’nde EMBA
bağlı Markafoni şirketler grubunda CEO'luk programını tamamladım. 1997 yılında Group
görevini sürdürüyorum. Sadece benim Promodes, Continent’de Kategori Müdürü
mesleğim değil, hemen her mesleğin olarak başladığım iş yaşamımda 1999-2006
kendine göre kritik yönleri vardır. Büyük bir yıllarında Metro Cash&Carry Türkiye'de Grup
markanın tüm yönetim mekanizmasındaki Müdürü ve 2006-2008 yıllarında Metro
sorumluluğunu almak ve hayata geçirilen Cash&Carry Çin’de Grup Direktörü olarak
kararlarda aktif rol oynamak, keyifli olmasının görev yaptım. Sonrasında sırasıyla, 2008-
yanında kritik bir öneme de sahip. Doğru 2011 yıllarında Best Buy ve Kesa Grubu’na
zamanda doğru kararları vermeniz gerekiyor. bağlı teknoloji marketleri zinciri Darty’de
Alacağınız yanlış bir karar, kurumun itibarını Ticari Direktör olarak çalıştım. 2012 yılında
ve geleceğini doğrudan etkileyebileceği gibi, içine girdiğim e-ticaret alanında ilk olarak
doğru aldığınız her kararda markanıza katma Hepsiburada.com’da Genel Müdür olarak
değer sağlamış oluyorsunuz. görev aldım. Mayıs 2014 itibariyle Naspers
Sektörün ya da mesleğiniz evirilişiyle ilgili Grubu’na bağlı Markafoni şirketler grubunun
gelecekten neler bekliyorsunuz? CEO’su olarak görev yapıyorum.
Artık tüm dünyada internet erişiminin Okuyucularınız olacak üniversite
yarıdan fazlasının, mobil cihazlardan öğrencilerine neyi özel olarak
gerçekleştiği de göz önünde bulundurulursa, vurgulamak istersiniz, neye dikkat
e-ticaret’ten önce m-ticaret’i planlamak etmelerini önerirsiniz?
en doğru strateji olacaktır. Diğer konu ise Öncelikle ne yaparlarsa yapsınlar gerçekten
sosyal etkileşim… Markafoni olarak sosyal istedikleri şeyin peşinden gitsinler. Üniversite
medyayı; müşterilerimiz ve paydaşlarımız ile diplomasının yanı sıra yaşamlarına,
tek yönlü iletişim yerine karşılıklı, sürekli ve yaşayışlarına farklılık getirecek onları bir
yaşayan ilişki kurmamıza olanak sağladığı adım öne taşıyacak yeni hobiler edinsinler.
için, bir mecradan çok yeni bir iletişim Dünyanın global bir köy halini aldığını
modeli olarak kabul ediyor ve benimsiyoruz. düşünecek olursak yabancı dil bilmelerini ve
Gelecekte de e-ticaretin, sektördeki yüzdesini değişim programlarını da değerlendirmelerini
artırarak önemli bir paya sahip olacağı öneririm. Farklı kültürleri tanımak, yeni
düşüncesindeyim. yaşamları keşfetmek, her zaman ufuklarını
Bu yöne nasıl evirildiniz, nasıl seçim açacaktır. Son olarak da şunu söylemek
yaptınız, ilerleyişiniz nasıl oldu? isterim ki; hedefleri doğrultusunda çok
çalışsınlar ve asla vazgeçmesinler.

44

HAVACILIK SEKTÖRÜNDE Röportaj
E-TiCARET

2013 yılında henüz mezun olmadan durumdadır. Türkiye’de e-ticaret henüz
Türk Havayolları’nın açmış olduğu bir iş istenen noktalara gelmediği için bu alana
ilanına başvurmuştum. Mezun olmadan yoğunlaşmak ve gerekli stajları yapmak siz
kabul aldım ve diplomamı alır almaz işe öğrencilerin emeklerini boşa çıkarmayacaktır.
koyuldum. Başvurduğum alanın popüler Türkiye’deki internet penetrasyonun %60’ını,
bir alan olduğunu ve önünün gelecekte de mobil internet kullanımının %50’sini
açık olacağını biliyordum. Fakat biraz nasip olduğunu göz önünde bulundurursak,
etkisiyle e-ticaret alanında çalışma başlamış gideceğimiz çok yolun olduğunu, bu
oldum. yolla birlikte birçok yol arkadaşına ihtiyaç
Havacılık & hizmet sektörü çok dikkat gerek- duyabileceğimizi anlayabiliriz.
tiren hassas bir sektördür. Müşteriler verdiği İşini her zaman iyi yapmak ve yakından
parayla belki hak edilen hizmetten daha takip edip, iletişime açık olmak her sektör
fazlasını talep edebilmektedir. Bu sebeple ve alanda olduğu gibi e-ticaret alanında
tüm alt kollarda olduğu gibi web-mobil da gereklidir. Elbette spesifik okumalar,
kanallarında da dikkatli olunması gerekmek- kendinize değer katacaktır. Fakat İTÜ’nün de
tedir. size katacağı işini iyi yapma felsefesinden asla
Türk Havayollarının Online Satış ve Pazarlama uzakta kalmamanızı tavsiye ederim.
ekibinde Online İş Geliştirme şefi olarak Bugün bu alanda bir şeyler öğrenmek, 5
görev yapmaktayım. Çağımızın bağımlılığı yıl önceye göre çok daha kolay. Dolayısıyla
“çevrimiçi olmak”olduğu için burada faaliyet değerli arkadaşlarımın çok fazla fırsatları
gösterirken çok dikkatli ve hızlı olmak bulunmaktadır. Öğrenmek için en iyi yer ise
gerekmektedir. Müşterinin ne istediğini size sunulacak fırsata göre değişmektedir. İşin
anlamak yeterli olmamakta, ne
isteyebileceğini, ne zaman mutfağı konumdaki
isteyebileceğini ve ajanslardan (sosyal
hangi alanlarda (sosyal medya, arama
medya, forum, blog vb.) motoru, içerik,
görmeye razı olacağını tasarım vb. medya
önceden kestirmek ajansları) çok fazla
gerekmektedir. Bu bilgi edinebileceğiniz
yüzden veriyi iyi gibi, e-ticaret üzerine
okumak ve analitik yoğun yatırım yapan
olmak çok önemlidir.
Havacılık sektörü özelinden çıkarak kurumsal firmalardan
e-ticarete odaklanacak olursam, da öğreneceğiniz tecrübeler
e-ticaret 20 yıl önce nerdeyse olacaktır. Benim tavsiyem ise
sıfır noktasındayken bugün birçok kurumsal firmalara danışmanlık
firmanın birinci önceliği olmuş veren ajanslara yönelmenizdir.
Hepinize aydınlık gelecekler dilerim.

Zahid Özdoğan

45

Röportaj Görkem Ihlamur
ile Röportaj

Müşteri Deneyimi
Departman Müdürü

- Bulunduğunuz sektör, yaptığınız meslek Nesnelerin interneti kavramı önümüzdeki
nedir; kritik yönleri nelerdir? 3-5 yıl en önemli gündemlerden biri olacak.
Perakende sektöründe müşteri deneyimi Müşteri temas kanallarına nesneler de
tasarımı ve uygulamasından sorumluyum. entegre olarak müşterinin hayatı daha da
Müşterilerin marka ile yaşadıkları deneyim, kolaylaştırılacak.
satın alma kararlarını önemli ölçüde etkili-
yor. Müşteriler marka ile birçok kanaldan Deneyim tasarlarken soyut
farklı farklı senaryolar ile temasa geçiyor. Bu kavramlar ile birlikte teknolojiyi de dahil
deneyimlere örnekler verirsek; Google’dan ederek kanallar ve nesneler arası iletişimin en
markayı arayıp çıkan sonuçlar üze- önemli trendleri oluşturacağını ifade edebili-
rinden markanın internet
sitesinde yaşadığı deneyim riz.
anı, markanın mağazasında - Bu yöne nasıl evrildiniz, nasıl
satış danışmanı ile arasında seçim yaptınız?
geçirdiği deneyim anı 2010 yılında
ya da çağrı merkezinde gerçekleştirdiğim stajda müşteri
müşteri temsilcisinden deneyimi kavramını keşfettim.
şikayeti için çözüm Endüstri mühendisliğinin önemli
istediği deneyim anları. uzmanlık alanlarından bir ta-
Tüm bu deneyimlerin nesi süreç
müşterilerin beklentile- tasarımıdır,
rine göre tasarlanması ben de soyut
gerekiyor. Ben de 360 de- kavram-
rece müşteri deneyiminin tüm kanallarda lar üzerinde
tasarlanmasından ve hayata geçirilmesinden
sorumluyum. süreç tasarımına odakla-
- Sektörün ya da mesleğiniz evrilişiyle narak müşteri deneyimi
ilgili gelecekten neler bekliyorsunuz? tasarımında uzmanlaştım.
- İlerleyişiniz nasıl oldu?

Deneyim ekonomisi kavramı gün geçtikçe Otomotiv sektöründe
yaygınlaşıyor. Özellikle dijitalleşmeyle birlikte müşteri deneyimi ko-
müşteriler ile temas kanalları artıyor. Tüm nusu ile proje yaptım.
temas kanalları arasında ilişkiler kurarak Proje ilerledikçe bu alanda
müşteriye omni channel deneyimler sunmak çalışmak üzere kişiler
önemli hale geliyor. Omni channel deneyim- istihdam edildi ve müşteri
ler bir kanaldan başlatılan deneyimin diğer deneyimi müdürlüğü
kanaldan devam etmesi anlamına geliyor. oluştu.

46

Yaklaşık 3.5 yıl otomotiv - Okuyucularınız olacak üniversite Röportaj
deneyimim sonrası GSM öğrencilerine neyi özel olarak vurgula-
sektöründe yine müşteri mak istersiniz, neye dikkat etmelerini
deneyimi tasarımdan önerirsiniz?
sorumlu oldum. GSM İki konuda tavsiyem olur.
otomotive göre çok daha Öncelikle stajlarını farklı birimlerde yaparak
dinamik ve her gün tüm birimler hakkında bilgi ve tecrübe sahibi
milyonlarca müşteriye olmalarını, bu süre zarfında da kendilerini
temas edilen bir sektör. çok iyi keşfederek doğru birimlerde, doğru
Son olarak ise perak- kurumlarda iş hayatına başlangıç yapmalarını
endede müşteri dene- tavsiye ederim.
yimi tasarımından, Akademik kariyer düşünen ya da kendi işini
müşteri ilişkilerinin kurmayı düşünen arkadaşlar için de aynı
yönetiminden ve müşteri tavsiyede bulunuyorum.
araştırmalarından so- Diğer tavsiyem ise stajlarını, projelerini ya da
rumlu birim yöneticisi bitirme tezlerini bugün Ar-Ge olarak çalışılan
olarak çalışmaktayım. ve kısa gelecekte çok kullanılacak olan ko-
Perakende sektörü ise nular üzerine gerçekleştirmeleri. Bu konular
GSM’e göre daha az bugün nesnelerin interneti, 3D yazıcılar, big
dinamik, otomotive göre data ile otomize pazarlama yönetimi gibi
ise daha konular.
fazla dinamik diyebiliriz. Perakende sektörü Bu konularda okul döneminde tecrübe
hem keyifli hem de aynı anda birden fazla kazanmak, mezuniyette fark yaratacak ve
sektör deneyimi katabiliyor. Örnek e-ticaret mezuniyetten kısa sonra ilişkili olan diğer
siteleri artık her perakende firmasında var, konulara odaklanılarak yapılan işi büyütmek
konu müşter deneyimi olduğu için e-ticaret anlamına geliyor.
sektöründe de deneyim tasarlama fırsatı Bu iki konunun dışında sosyal hayatlarında
doğuyor. çok gezmelerini, çok kitap okumalarını, en
Müşteri deneyimi alanında farklı sek- az bir konuda derinlemesine kendilerine ilgi
törlerde tecrübe kazanmak ve müşteri alanı yaratmalarını tavsiye ediyorum.
motivasyonlarını keşfetmek çok önemli. Bu
yüzden benzer sektörlerde tecrübe ettikten
sonra farklı sektörlere geçiş yapmak faydalı
olabilir.

47

Röportaj

KADİR CAMOĞLU - BİLGE ADAM

“KODLAMAYA GİRİŞ”

Okurlarımızın sizi daha iyi tanıması çalıştım hem de eğitim verdim. Aslında
adına Bilgeadam’daki kariyerinizi ve sektöre girdiğim günden beri bugün de
görevlerinizi özetleyebilir misiniz? dahil olmak üzere hep bir yandan teknik
Bilge Adam Bilişim Grubunda, İş Yönetimi eğitmenlik yaptım. Ama üniversite deneyimi
Çözümleri Biriminde, Birim Müdürü daha farklı oldu tabii ki. Üniversiteyle birlikte
olarak görev yapıyorum. Aynı zamanda klasik yazılımın ötesinde yapay zeka ile
Ar-Ge Projeleri Genel Koordinatörlüğü ilgilenmeye başladım. Bir yandan da yazılım
görevim var. İkisini ayrı ayrı ele alacak projelerinin kod ve teknoloji tarafından çok
olursak, İş Yönetimi Çözümleri Biriminde kalite yönüne merak salmaya başladım.
müşterilerimize proje yönetimi, yazılım Sonrasında da çalışma alanımı tamamen
geliştirme süreçleri, iş analizi, yazılım kalitesi yazılım süreçleri, proje yönetimi, gereksinim
ve kullanıcı deneyimi başlıklarında eğitim, analizi gibi başlıklara kaydırdım.
danışmanlık, insan kaynağı sağlama ve Yazılım alanındaki tecrübelerinizden
proje hizmetleri veriyoruz. Bu çalışmaları sonra bu işin analistliğine ve proje
yaparken birçoğunda aktif olarak işin yöneticiliğine kaymanız nasıl oldu?
içinde yer alıyorum. Halen birçok eğitimi Her iki açıdan da icra ettiğiniz işin
kendim veriyorum. Ar-Ge projeleri Genel kıyasları ve farklı dinamikleri nelerdir?
Koordinatörlüğü görevimdeyse Bilge Üniversiteden mezun olurken bu
Adam grup şirketlerinin Ar-Ge projelerinin gelişmelerin olabileceğini tahmin ediyor
belirlenmesinde, yönetilmesi ve takibinde, muydunuz, yoksa zamanla gelişen veya
ilgili kurumlara dosyaların hazırlanması, kendinizi bulmanıza yardımcı olan bir
verilmesi ve takip edilmesi aşamasında Ar-Ge durum oluştu mu?
proje takımlarını koordine ediyorum. Aslında üniversitede çalışmaya başlamadan
Bilgisayar mühendisliği mezunu olarak önce de yazılım projelerindeki başarı
bilişim sektöründeki ilerleyişiniz ve ve başarısızlık nedenlerinin kodlama ve
tecrübelerinizden bahseder misiniz? teknoloji odaklı olmadığını asıl sorunun
Ben bilişim sektörüne ilk olarak yazılımcı gereksinim analizi, kapsam yönetimi, müşteri
olarak başladım. 1995 yılında bu alanda yönetimi yani proje yönetimi gibi konular
henüz çok fazla rol ayrımı yoktu. Bu yüzden olduğunu fark etmiştim. Üniversiteyle
hem yazılım, hem test, hem analiz hem de birlikte yapay zeka çalışmalarının yanı sıra
proje yönetimini birlikte yapıyorduk. Daha yazılım kalitesi çalışmalarına da eğildiğimde
sonra bir süre kendi işimi yaptım. Direkt gerçekten yapılan araştırmaların da işaret
olarak müşteriye projeler geliştirdim. Bu ettiği konuların iş analizi ve proje yönetimi
aşamada bilgisayar mühendisliği işlerinin olduğunu görünce  tamamen bu alana
dışında müşteri yönetimi konusunda yönelmeye karar verdim. Bu yönelimimi
da deneyim kazanmak durumunda üniversiteden mezun olduğumda ya da
kaldım. Daha sonra bir dönem Maltepe sektöre başladığımda görememiştim. Ancak
Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak sürekli gündemi, yazılım sektöründeki
çalışma şansı buldum. Üniversitede hem gelişmeleri takip ediyor olmam sayesinde
Öğrenci Yönetim Sistemi Projesi üzerinde bu değişimi yakalama şansım oldu. Özellikle

48

Röportaj

Çevik yöntemleri Türkiye’de erken uygulama Endüstri mühendislerinin yazılım
ve deneyimleme şansı elde etmem, yine alanında çalışabileceği iş ve pozisyonlar
sektör yayınlarını ve konferansları yakından nelerdir, örneklendirebilir misiniz?
takip etmem sayesinde olmuştur. Yazılım sektöründe endüstri mühendislerini
Çalıştığınız firmaların kariyerinizin ağırlıklı olarak iş analisti ve proje yöneticisi
yönünü bulmanızda etkisi oldu mu? Şu olarak görüyoruz. Ama az sayıda da olsa
an arge üzerine attığınız yeni adımların yazılım uzmanı olarak çalışan endüstri
sizin için ve firmanız için nasıl sonuçlar mühendisleri de var. Piyasa genellikle süreç
doğurmasını bekliyorsunuz, dijitalleşen analizi ve yönetimi yönlerinin güçlü olması,
dünyaya ayak uydurabilecek misiniz? analitik düşünebilmeleri ve mühendislik
Aslında hangi yaşta, kariyer seviyesinde eğitimi almış olmaları nedeniyle endüstri
olursanız olun hiçbir zaman mühendislerinin iyi birer iş analisti
kariyerinizin yönünü kendi başınıza olabilecekleri düşüncesinde. Özellikle iş
belirleyemiyorsunuz.  Olay dünya birimlerine yakın çalışacak iş analistleri
ekonomisinin yöneliminden başlıyor; ülkenin için bu daha da geçerli. Teknik analist
durumuna, müşterilerinizin beklentilerine arayan firmalar ise biraz daha bilgisayar
ve oradan da şirketinizin yönelimine bölümlerinden mezun adaylar arıyorlar.
dayanıyor. Siz de şirketinizde kalmak Ama kendini geliştiren, eğitimi süresince
istiyorsanız bu yönelime uymak durumunda veri tabanı ve yazılım eğitimleri almış
kalıyorsunuz. Bu bazen sizi istediğinizden ve olan endüstri mezunları da teknik analist
beklediğinizden daha iyi bir noktaya taşıyor pozisyonları için değerlendirilebiliyor.
bazen de tam tersi olabiliyor. Aldığınız master ve doktora eğitimlerinin
Ar-Ge sadece çalıştığım kurum ve benim iş ve kariyer anlamında size kattığı
için değil aslında hepimiz için fayda yetkinlikler neler oldu?
yaratan bir konu. Teknolojik ilerlemeler Lisans üstü eğitimin bizim sektörde en çok
yaşamımızı değiştiriyor ve bunu Ar-Ge ve değer gördüğü yerler Ar-Ge merkezleri.
inovasyon çalışmalarına borçluyuz. Biz Eğer bir Ar-Ge merkezinde çalışıyorsanız
dijitalleşmenin merkezinde yer aldığımız için ve yaptığınız işle ilgili bir alanda yüksek
dijitalleşen dünyaya ayak uydurmakta zorluk lisans yapıyorsanız bu sizin değerinizi çok
yaşayacağımı düşünmüyorum. artıracaktır. Diğer taraftan Bilge Adam gibi
Sizce firmalar ve bireyler dijitalleşme danışmanlık hizmeti veren bir kurumda
akımında kendilerine yer bulabilmek çalıştığınızda da hem diploma hem de
için ne yapmalı, okurlarımıza ne gibi sertifika değerli olacaktır. Kurumun size
önerilerde bulunabilirsiniz? bakışı ötesinde içinde çalıştığınız sektörde
Her sanayi devriminde bazı meslekler, belirli alanları akademik olarak da inceliyor
sektörler tarihe karışmış; yeni bazı meslekler olmanız size çok farklı perspektifler katar
ve iş alanları doğmuştur. Hepimizin yapması ve katma değeri yüksek işler yaparak daha
gereken gelecek trendlerini izlemek, başarılı olmanızı sağlar.
kendimize yeni bir yer bulmaktır.

49

Röportaj

Burcu Kaya ile Röportaj

Bulunduğunuz sektör, yaptığınız meslek Bir endüstri mühendisi olarak pazarlama
nedir; kritik yönleri nelerdir? alanında iş bulmak, Türkiye’de yurtdışında
Gıda üzerine hızlı tüketim sektöründe, olduğundan daha kolay. Kişisel olarak,
uluslararası bir firmanın 28 ülkesinin ürün tüketici davranışlarına ilgim ve gıda sektörüne
pazarlamasından ve marka aktivasyonundan olan inancımdan dolayı, hızlı tüketim her
sorumluyum. İşim gereği Hollanda’da lokale zaman bana cazip gelmiştir. Sektörün
oldum. Kritik yön olarak; sürekli değişen dinamizmi de merak dolu karakterimle
parametrelerin farklı ülkeler için takibinin örtüşüyor.
zorluğu diyebilirim. Hızlı aksiyon alma gereği, İlerleyişiniz nasıl oldu?
hızlı karar yetisini gerektiriyor ve bunun iyi Çalıştığım şirket, performans temelli olarak,
şekilde oluşması ancak tecrübe ile öğreniliyor. çalışanlarına çok güzel fırsatlar sunuyor.
Sektörün ya da mesleğinizin oluşumu Güzel sonuçlar kazandırmak işini sevmekle
ilgili gelecekten neler bekliyorsunuz? ilgili ve bu başarıyı görünür kılmak da
Gelişen teknolojiyle birlikte sadece teknoloji, önünüzdeki fırsatları artırıyor. Bu sayede ben
bilişim şirketlerinin değil; hızlı tüketim, de bulunduğum alanda güzel bir dinamikle
kozmetik gibi somut ürün odaklı sektörlerin ilerleyebiliyorum.
de yavaş bir tempoyla ama sonunda radikal Okuyucularınız olacak üniversite
bir değişime uğrayacağına inanıyorum. öğrencilerine neyi özel olarak
İnternet alışverişinin artışı ve internetin vurgulamak istersiniz, neye
yarattığı “word of mouth” etkisinin tüketici dikkat etmelerini önerirsiniz?
alışkanlıklarına yansıması, beni ve benim En büyük tavsiyem sevdiğiniz işi yapın. Ne
gibi diğer birçok pazarlamacıyı “imkansızı” sevdiğinizi bilmiyorsanız; denemekten ve
düşünmeye, birçok “B planı” yaratmaya sürekli soru sormaktan korkmayın. İmkânsız
teşvik ediyor. Online alışveriş, gıda alışverişi diye bir şey yok, siz büyük düşündüğünüz ve
alışkanlığını tam olarak ele geçirmemiş kendinize yatırım yaparak cesur olduğunuz
olsa da, bu alanda bu bütünleşmenin nasıl müddetçe :)
tamamlanacağı şu an yaratıcı fikirlere çok En kötü tecrübe hiç yaşanmayandır.
açık.

Bu yöne nasıl yöneldiniz, nasıl seçim Burcu Kaya, Kraft-Heinz, North & Eastern
yaptınız? Europe Brand Activation Manager
İTÜ Endüstri Mühendisliği ‘11

50