Presentation1

KAPALIGIRAN NG KASAYSAYAN

Ang mga pangyayari sa

himagsikang Filipino ay

dumating at lumisan at ang

kapangyarihan ng Amerika at

nagsimula

Nagtapos lamang

sapagpapalit ng isang

panginoon sa ibang panginoon.

 Ang pangyayaring ito ang
lalong nagpasidhi sa mga
mamamayaan.

Mabilis ang pagdami ng babasahin,
pagkakaroon ng kalayaan sa pagsasalita,
sa pahayagan, sa paniniwala at sa mga
samahan ng ipinag-utos sa panahong
Amerikano.

dula

sarswela

MGA KATANGIAN NG
PANITIKAN SA
PANAHON NG
AMERIKANO

Una, sa panahong
itoý dumami ang
limbag na panitikan.

Ito ang bunga ng

kalayaan sa

pamamahayag, sa

salita, rehiyon at sa

mga samahan.

Ikalawa, ang

pagdami ng samahan

sa panitikan.

 Ang pagdami ng
samahan sa wika ay
nakatulong ng malaki
sa paglinang ng
panitikan.

MGA KILALANG SAMAHAN

1. Samahan ng mga mananagalog
2. Ilaw at panitik
3. Akademya ng wikang tagalog
4. Kapulungan Balagtas

5. Aklatang Florante
6. Aklatang Bayan

Sa mga lalawigan ng katagalugan
naitatag ang mga sumusunod:

1. Diwa ni Balagtas
2. Palihan ng Wika
3. Liwayway ng Pag-asa
4. Kapisanang Makabayan
5. Diwa ni Rizal
6. Plaridel

Ikatlo, lumitaw din ang makatotohanang
panitikan.

Pantikang nagpapakita ng tunay na
pangyayari sa mga tao y nagmulat sa
siglong ito.

PANITIKAN
SA

KASTILA

CECILIO APOSTOL (1877 – 1936)

Manananggol at

makata sa wikang

Kastila

 Pinanganak sa Sta
Cruz, Maynila noong
ika-22 ng Nobyembre,
187S7a.Ateneo de Manila
nagtapos ng Batsilyer
en Artes noong 1894.

 Naging Piskal ng
Maynila.

 Naging
mamamahayag sa La
Union noon 1902.
 Manunulat ng El
Renacimiento.

 Sa larangan ng
pagtula siya higit na
nakiSlaala. paligsahan ng
Club International –
siya ang nanalo ng
unang gantimpala sa
tula nyang “MI Raza”.

 Naging kaanib ng
Äcademia Español.

 Siya ang sumulat ng

tulang – handog kina

Jose Rizal, Emilio

Jacinto, Apolinario

Mabini at sa lahat ng

bayaning Filipino.

FERNANDO MARIA GUERRERO
(1873 – 1899)

 Isinilang noong ika –
30 ng Mayo, 18733

 Isang guro,

manananggol,

mamamahayag at

pintor.

 Naging kinatawan sa

Kapulungang

Pambansa at patnugot

ng “La Opinion””.

 Naging kasama din

siya ni Antonio Luna sa

pahayagang “La

Independencia”.

 “Crisalidas” (Mga

Higad) –

Pinakamagaling na tula

 Binawian ng bahay
noong ika – 12 ng
Hunyo, 1929

JESUS BALMORI (1860 - 1948)

 Nakakita ng liwanag
sa Maynila noong ikaw
– 10 ng Enero, 1886

 Nagsimulang mag-

aral sa San Juan de

Letran at nagtapos ng

Pilosopiya sa

Pamantasan ng Santo

Tomas.

 10 taong ng nagsulat
ng unang tula at sa
edad na 15 ay
nagsimulang malimbag
ang kanyang tula.

 “Rimas Malaya”
unang aklat ng tula na
lumabas sa paglilimbag
sa Maynila noong 1904
noong sya ay 17 taong
gulang.

 Naglingkod sa iba’t
ibang pahayagang kastila
gaya ng “LaVanguardia”,
El Debate” at “La Voz de
Manila”.

 Sa “La
Vanguardia”csiya
nagkaroon ng tudling
sa pang araw - araw.

“Vida Manileña”(Buhay
Maynila) ang pamagat ng
kanyang tudling.

“Batikuling”ang sagisag
na kanyang ginamit.

 May bahid ng
kalungkutan ang kanyang
mga tula.

 1908 - “Gloria” nanalo
sa paligsahang inilunsad
ng El Renacimiento.

 1920 – “A Nuestro

Señor Don Quijote de la

Mancha”at “Triptico

Real”- ay nanalo sa

paligsahang

pinamahalaan ng Casa

España.

 “La Venganza de las
Flores”, El Volcande
Taal, En el Cinco,
Buenaventuranza,
Canio a España at iba
pa – ay mga
pinakamasisining
nyang tula.

 “El Volcan de Taal”ay
nalathala sa antolohiya
nina Laslo at Camara.

 Ang kanyang panitikan
ay nilang na sa
pinkamataas na uri ng
panitikan.

MGA AKLAT NG
KATIPUNAN NG TULA

1. “Rimas Malayas”(Mga Tugmang Malay”, 1904

2. “Vidas Manilenas” (Buhay Maynila, 1928)

3. “Balagtasan” (1937)

4. “Mi Casa de Nipa” (Ang Bahay Kong
Pawid, 1938) nagtamo ng unang gantimpla
sa timpalak ng komonwelt.

MGA TULANG NAGWAGI SA
TIMPALAK- PANITIK NG “EL

RENACIMIENTO, 1908”

1. “Specs”(Mga Pananaw) Unang gantimpala

2. “Vae Victis”(Palad ng Natalo)

3. “Himno a Rizal”(Awit kay Rizal)

MGA NOBELA

1. Bancarrote de Almas
2. Se Deshojo de Illor

3. La Suerte de la Fea

MANUEL BERNABE

 Isinilang sa Parañaque,
Rizal noong ika – 17 ng
Pebrero, 1890.

 Siya ay
mamamahayag, pulitiko,
makata at mambibigkas
sa Kastila at Latin.

 Nagsimulang mag-aral
sa Ateneo de Manila at
nagtapos sa Pamantasan
ng Santo Tomas.

 9 taong gulang –
nagsusulat na sya ng
berso ng Kastila at 14 na
bumeberso na ng Latin.

 Isang makatang

liriko at ang

karaniwang paksa

nya’y mga pista at

pagdiriwang, maging

pambayan o

pangkaibigan.

 1928 - nahirang syang
kinatawan ng unang
purok ng Rizal sa
Kapulungang Pambansa.

 Naging propesor siya
sa kastilasa Pamantasan
ng Pilipinas at napasama
sa “La Vanguardia”.

 Cantos del Tropiko
(Mga Awit ng
Tropiko) – ito ay may
350 pahina at
naglalaman ng iba’t
iabng paksa tulad ng
handog sa espanya,
mga panrelihiyon,
pampilosopiya,
pambayan at pag-
ibig.

 Perfil de la Cresta –
naglalaman ng salin niya
sa “Rubiayat”ni Omar
Khayyam at prologo ng
yumaong Claro M. Recto

 El Imposible, I Canta
Poeta, Soldado – Poeta,
Blason, Mi Adios a Iloilo,
Castidad, España en
Filipinas, Excelsitudes,
No Mas Amos Que El
Tuyo

CLARO M. RECTO
(1890 – 1960)

 Isinilang sa Tiyaong,
Quezon noong ika – 8 ng
Pebrero, 1890.

 Matalinong
mambabatas,
manananggol, makata,
manunulat at pulitiko.

 Partidong

Demokrata – ay

naging subyang sa

pamumuno ni Manuel

L. Quezon na nooý

puno ng partidong

Nasyonalista at

pangulo ng Mataas

na Kapulungan

(Senado) ng Pilipinas.

 Nagtapos ng

Batsiyer ng Arte sa

gulang 19 sa Ateneo

de Manila at

pagkamanananggol

sa gulang na 24 sa

Pamantasan ng

Santo Tomas.

 Naging tagapayo sa

Kapulungan ng

Batasan noong 1916 –

1919. Nahalal na

kinatawan ng

pangatlong distrito ng

Batangas at Pangulo

sa Mababang

Kapulungan ng

Minorya.

 1924 – pumatungo

sa Amerika bilang

kagawad ng misyung

pangkalayaan ng

Pilipinas.

 Naging kasapi sa

Pambasang

Manananggol ng

Estados Unidos.

 Aurora Reyes

ZOILO J. HILARIO
(1891 – 1963)

 Isinilang sa San Juan,
San Fernando Pampanga
noong ika – 27 ng Hunyo,
1891.
 Isang bantog na
manunulat sa Pampango
at Kastila, makata,
mananaysay, hukom at
mambabatas

 Adelfas – unang tulang
nalathala noong 1911.

Patria Y Redencion
(Bayan at Katubusa) –
sumunod noong 1914.

 “Makatang Lauredo” –
karangalan noong 1917
dahil sa tulang “Alma
Española”.

 pinarangalan muli

bilang makatang

lauredo dahil sa tulang

“Jardin de Epicureo”

 Kinatawan ng

Wikang

Kapangpangan sa

Surian ng Wikang

Pambansa.

 Naginga patnugit –

tagpamahala sa “New

Day”.

 “Bayung Sunis” –

huling aklat na

pinalimbas.
 Kasapi sa bumuo ng

Lupon ng Komisyon sa

Pambansang Kasaysayan

ng Pilipinas.

ROSA SEVILLA ALVERO
(1879 - 1954)

 Isinilang sa daang
Rajah Matanda sa
Tondo Maynila noong
ika-4 ng Marso, 1897
at bininyagang sa
pangalang Rosa Lucia
Sevilla.

 Anak ni Ambrosio
De Leon, sarhento ng
hukbong kastila na
naging Komandante
ng Himagsikan at ni
Silvina Tolentino y
Rafael, Kamag-anak
ng mandudulang
tagalog, si Aurelio
Tolentino.

 Itinuro ng kanyang

ina ang kalinisan ng

puri at ang kanyang

tiya ang pagmamahal

sa bayan.
 Sa bahay ng

kanyang tiya Asyang

ang naging tagpuan

ng mga kabataang

makabayan at

intelektwal.

 Nag-aral sya sa

ilalim ng pamamahala

ng kanyang Tiya Luisi,

Santiago sa

Tambobong, Malabon

at sa Escuela sa ilalim

niDonya Victorina

Clemente.

 Nakilala sa
pagiging manunulat
at mambibigkas sa
Kastila at Tagalog.

 Naging patnugot

sya sa “Vida Filipina”,

Buhay Pilipino,

Pagina dela Mujer

(Woman’s Page), La

Vanguardia,