ສຶກສາການບໍລິຫານການຈັດການຮຽນການສອນຂອງໂຮງຮຽນມັດທະຍົມສົມບູນ ໃນເມືອງ ມຸນລະປາໂມກ ແຂວງ ຈຳປາສັກ

(2) ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງກຳນປະຕິບດັ ຫກັ ສດ
ຫກັ ສດ ເປັນອງົ ປະກອບທ່ ີມຄີ ວຳມສຳຄນັ ຫຳຍຂອງຂະບວນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ໃນທກຸ ລະດບັ ເຊ່ ງິ ມນີ ກັ ຊຽ່ ວຊຳນຫຳຍທ່ຳນກຳ່ ວເຖງິ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງຫກັ ສດໄວດູ້ ່ງັ ນ:ີູ້
ຄຳພີ ສດຸ ແທູ້ (2553, ໜ້ຳູ . 152) ໄດໃູ້ ຫຄູ້ ວຳມສຳຄນັ ຂອງຫກັ ສດມຢີ ່ຫຳຍປະກຳນຄ:ືຼ
1) ຫກັ ສດ ເປັນແຜນປະຕບິ ດັ ງຳນ ຫຼື ເຄ່ ຼືອງຊແູີ້ ນວທຳງກຳນປະຕິບດັ ຂອງຄ ເນ່ອືຼ ງ

ຈຳກຫກັ ສດເປັນຕວົ ກຳນດົ ຈດຸ ມງຸ່ ໝຳຍເນອູືຼ້ ໃນ, ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ ກຳນປະ
ເມນີ ຜນົ ໄວເູ້ ປັນແນວທຳງ.

2) ຫກັ ສດເປັນຂກູ້ ຳນດົ ແຜນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ອນັ ເປັນສວ່ ນລວມຂອງປະເທດຊຳດ
ເພ່ ືອຼ ນຳໄປສຄ່ ວຳມມງຸ່ ໝຳຍຕຳມແຜນກຳນສກຶ ສຳຂອງຊຳດ.

3) ຫກັ ສດ ເປັນເອກະສຳນຂອງລຳດຊະກຳນ, ເປັນນຕິ ບິ ນັ ຍດັ ຂອງລດັ ຖະບຳນ ຫຼື ເປັນ
ລດັ ຖະທຳມະນນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເພ່ ຼືອໃຫບູ້ ກຸ ຄນົ ກຽ່ ວຂອູ້ ງໄດສູ້ ກຶ ສຳ ແລະ ປະຕິບດັ ຕຳມ.

4) ຫກັ ສດ ເປັນເກນມຳດຕະຖຳນກຳນສຶກສຳ ເພ່ ອືຼ ຄວບຄມຸ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນ
ກຳນສກຶ ສຳທກຸ ໆລະດບັ ແລະ ຍງັ ເປັນເກນມຳດຕະຖຳນຢ່ຳງໜ່ ຶງ ໃນກຳນຈດັ ສນັ ງບົ ປະມຳນ, ບກຸ ຄະ
ລຳກອນ, ອຳຄຳນສະຖຳນທ່ ີ, ວດັ ຖອຸ ປຸ ະກອນກຳນສກຶ ສຳຂອງລດັ ແກສ່ ະຖຳນກຳນສຶກສຳອກີ ດວູ້ ຍ.

5) ຫກັ ສດ ເປັນແຜນກຳນດຳເນນີ ງຳນຂອງຜບູ້ ລິຫຳນກຳນສຶກສຳທ່ ີອຳນວຍຄວຳມສະ
ດວກ ແລະ ຄວບຄມຸ , ເບ່ ິງແຍງຕິດຕຳມໃຫເູ້ ປັນໄປຕຳມນະໂຍບຳຍກຳນຈດັ ກຳນສຶກສຳຂອງລດັ .

6) ຫກັ ສດ ຈະກຳນດົ ແນວທຳງໃນກຳນສ່ງົ ເສມີ ຄວຳມຈະເລນີ ງອກງຳມ ແລະ ພດັ ທະ
ນຳກຳນຂອງເດັກຕຳມຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນສກຶ ສຳ.

7) ຫກັ ສດກຳນດົ ລກັ ສະນະຮບຮຳ່ ງຂອງສງັ ຄມົ ໃນອະນຳຄດົ ວຳ່ ເປັນໄປໃນຮບແບບໃດ.
8) ຫກັ ສດ ຈະກຳນດົ ແນວທຳງໃຫຄູ້ ວຳມຮ,ູ້ ທກັ ສະຄວຳມສຳມຳດ, ຄວຳມປະພຶດບ່ ເປັນ
ປະໂຫຍດຕ່ ສງັ ຄມົ ອນັ ເປັນກຳນພດັ ທະນຳກຳລງັ ເຊ່ ິງຈະນຳໄປສກ່ ຳນພດັ ທະນຳເສດຖະກດິ ແລະສງັ ຄມົ .
9) ຫກັ ສດ ເປັນສ່ ງິ ທ່ ີບ່ງົ ບອກໃຫເູ້ ຫັນເຖິງ ຄວຳມຈະເລນີ ກຳູ້ ວໜູ້ຳຂອງປະເທດຊຳດ
ເພຳະກຳນສກຶ ສຳເປັນເຄ່ ອືຼ ງມໃຼື ນກຳນພດັ ທະນຳຄນົ ໃນປະເທດໃດໜ່ ຶງຕອູ້ ງມກີ ຳນຈດັ ກຳນລະບບົ ສກຶ ສຳ
ມຫີ ກັ ສດທ່ ີເໝຳະສມົ , ທນັ ສະໄໝ, ມປີ ະສດິ ທິພຳບທນັ ຕ່ ກບັ ສະພຳບເຫດກຳນ ແລະ ກຳນປ່ຽນແປງ ເຊ່ ງິ
ຈະນຳພຳໃຫໄູ້ ດກູ້ ຳລງັ ທ່ ີມປີ ະສດິ ທິພຳບສງ.
ດສຸ ດິ ອຳລຍິ ຳກນຸ (2548, ໜູ້ຳ. 27) ໄດໃູ້ ຫຄູ້ ວຳມສຳຄນັ ຂອງຫກັ ສດວຳ່ ຫກັ ສດເປັນອງົ
ປະກອບທ່ ີສຳຄນັ ຫຳຍຂອງກຳນຈດັ ກຳນສຶກສຳ ເພຳະວຳ່ ຫກັ ສດເປັນໂຄງຮຳ່ ງກຳນດົ ໄວວູ້ ຳ່ ໄດຮູ້ ບັ ປະ
ສບົ ກຳນຫຍງັ ແດ່ ຈ່ງິ ຈະເປັນປະໂຫຍດຕ່ ກບັ ເດັກ ແລະ ສງັ ຄມົ , ຫກັ ສດເປັນແນວທຳງທ່ ີຈະສຳູ້ ງຄວຳມ

40

ຈະເລີນເຕບີ ໂຕໃຫແູ້ ກຜ່ ຮູ້ ຽນ. ນອກຈຳກນ,ີູ້ ຫກັ ສດ ຍງັ ເປັນເຄ່ ອຼື ງມທຼື ່ ີຊໃູ້ີ ຫເູ້ ຫັນທຳດແທ້ຂູ ອງສງັ ຄມົ ໃນ
ອະນຳຄດົ ຈະເປັນແນວໃດອກີ ດວູ້ ຍ.

ວໂິ ລດ ສຳນລດັ ຕະນະ (2546, ໜ້ຳູ . 23) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນເປັນ
ຂະບວນກຳນໜ່ ຶງທ່ ີສຳຄນັ ເປັນຫກັ ແລະ ເປັນຫວົ ໃຈຂອງກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເພ່ ຼືອນຳໄປສ່
ເປົູ້ຳໝຳຍຂອງກຳນສກຶ ສຳຄວຳມເຂູ້ຳົ ໃຈໃນເລ່ ືຼອງຂອງຫກັ ສດຈະເຮັດໃຫກູ້ ຳນຈດັ ກຳນສກຶ ສຳດຳເນນີ ໄປ
ໄດດູ້ ແີ ກນ່ ກັ ຮຽນ ຊວ່ ຍໃຫຄູ້ ສອນໄດມູ້ ທີ ິດທຳງ ແລະ ສ່ ງິ ທ່ ີກຳນດົ ໃນກຳນສອນສະນນັູ້ , ຈ່ ງິ ສຳມຳດສະ
ຫບຼຸ ກຽ່ ວກບັ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງຫກັ ສດໄດດູ້ ງ່ ັ ນ:ູີ້

1) ຫກັ ສດ ເປັນເອກະສຳນທຳງລດັ ຖະກຳນ ເພ່ ືຼອໃຫບູ້ ກຸ ຄນົ ທ່ ີເຮັດໜຳູ້ ທ່ ີກຽ່ ວກບັ ກຳນ
ສກຶ ສຳປະຕບິ ດັ ບ່ ວຳ່ ຈະເປັນສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳຂອງລດັ ຫຼື ຂອງເອກະຊນົ .

2) ຫກັ ສດ ເປັນເກນມຳດຕະຖຳນທຳງກຳນສກຶ ສຳ ເພ່ ຼອື ຄວບຄມຸ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ໃນສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳລະດບັ ຕຳ່ ງໆ.

3) ຫກັ ສດ ເປັນແຜນດຳເນນີ ງຳນຂອງນກັ ບລິຫຳນກຳນສກຶ ສຳ ທ່ ີຈະຕອູ້ ງອຳນວຍກຳນ
ຄວບຄມຸ ດແລ ແລະ ຕິດຕຳມປະເມນີ ຜນົ ໃຫໄູ້ ປຕຳມນະໂຍບຳຍກຳນຈດັ ກຳນສກຶ ສຳຂອງລດັ ຖະບຳນ.

4) ຫກັ ສດ ເປັນແຜນປະຕບິ ດັ ງຳນຂອງຄ ເພຳະຫກັ ສດໄດສູ້ ະເໜີແນະຈດຸ ມງຸ່ ໝຳຍຂອງ
ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

5) ຫກັ ສດເປັນເຄ່ ອືຼ ງມຂືຼ ອງລດັ ທ່ ີພດັ ທະນຳຄນົ , ພດັ ທະນຳກຳລງັ ຄນົ ເຊ່ ງິ ເປັນເໝຼືອນ
ເຄ່ ອຼື ງຈກັ ສຳຄນັ ໃນກຳນພດັ ທະນຳເສດຖະກດິ ແລະ ສງັ ຄມົ ແຫງ່ ຊຳດຕຳມແຜນກຳນຂອງລດັ ຖະບຳນ.

6) ຫກັ ສດ ເປັນເຄ່ ືອຼ ງຊເ້ີູ ຖງິ ຄວຳມຈະເລີນຂອງຊຳດ ເພຳະກຳນສຶກສຳເປັນເຄ່ ອືຼ ງມໃຼື ນ
ກຳນພດັ ທະນຳຄນົ , ຖຳູ້ ປະເທດໃດມຫີ ກັ ສດທ່ ີເໝຳະສມົ ທນັ ສະໄໝ ແລະ ມປີ ະສິດທິພຳບກຈະເຮັດໃຫູ້
ຄນົ ໃນປະເທດນນັູ້ ມຄີ ນຸ ນະພຳບ.

ຈຳກກຳນນຳສະເໜີຂອງຜູຊ້ ຽ່ ວຊຳນ ຜ້ຄູ ນູົ້ ຄວູ້ ຳສຳມຳດສະຫຼຸບວຳ່ ຫກັ ສດເປັນອງົ ປະກອບ
ທ່ ີສຳຄນັ ໃນກຳນຈດັ ກຳນສກຶ ສຳເພຳະຫກັ ສດ ເປັນແນວທຳງກຳນດົ ທຳງກຳນສອນຂອງຄ ແລະ ແນວ
ທຳງກຳນຈດັ ປະສບົ ກຳນໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນ ເປັນຕວົ ກຳນດົ ທິດທຳງກຳນຈດັ ກຳນສຶກສຳ ເພ່ ືຼອໃຫບູ້ ນັ ລເຸ ປົູ້ຳໝຳຍ
ຢ່ຳງມປີ ະສດິ ທິພຳບ.

(3) ກຳນປະຕບິ ດັ ຫກັ ສດ
ກຳນນຳຫກັ ກສດໄປໃຊູ້ ເປັນຂນັູ້ ຕອນທ່ ີສຳຄນັ ໃນວຽກງຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ມຫີ ຳຍທ່ຳນ ໄດເູ້ ວູົ້ຳເຖງິ ແນວຄິດກຽ່ ວກບັ ກຳນນຳຫກັ ກສດໄປໃຊດູ້ ງ່ ັ ນ:ູ້ີ

41

ກະຊວງສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ (2010, ໜຳູ້ . 4) ໄດກ່ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ກຳນນຳໃຊຫູ້ ກັ ສດກຳນ
ຮຽນ-ກຳນສອນ ແມນ່ ກຳນດຳເນນີ ກຳນໄປຕຳມທ່ ີຫກັ ສດກຳນດົ ໄວູ້ ເພ່ ືຼອໃຫນູ້ ກັ ຮຽນໄດຮູ້ ຽນຮູ້ ແລະ ບນັ
ລຕຸ ຳມສະມດັ ຖະພຳບຂນັູ້ ພຼນືູ້ ຖຳນດຳູ້ ນກຳນຮຽນທ່ ີກຳນດົ ໄວ.ູ້

ກະຊວງສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ ກມົ ຈດັ ຕງັູ້ ພະນກັ ງຳນ (2015, ໜູຳ້ . 10) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວູ້
ວຳ່ : ຫກັ ສດກຳນສຶກສຳ ແມນ່ ເອກະສຳນທ່ ີກຳນດົ ຫກັ ກຳນ, ຈດຸ ໝຳຍຂອງກຳນສກຶ ສຳ, ໂຄງສຳູ້ ງເນອູ້ືຼ ໃນ
ວຊິ ຳຕຳງໆ, ວທິ ີກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງແຕລ່ ະຊນັູ້ , ແຕ່ລະສຳຍ, ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ
ວຊິ ຳຮຽນຕຳ່ ງໆ ເພ່ ຼືອຮບັ ປະກນັ ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນມຄີ ວຳມຮູ້ ຄວຳມສຳມຳດ, ທກັ ສະ, ຄວຳມສະຫຳດ ແລະ
ຄນຸ ສມົ ບດັ ສນິ ທຳປະຕິວດັ , ຫກັ ສດກຳນສກຶ ສຳປະກອບດວູ້ ຍ ຫກັ ສດກຳນສກຶ ສຳແຫງ່ ຊຳດ, ຫກັ ສດກຳນ
ສກຶ ສຳທູ້ອງຖ່ ນິ ແລະ ຫກັ ສດກຳນສຶກສຳນຳນຳຊຳດ ຫືຼ ຫກັ ສດສອງພຳສຳ.

ຖະເນດ ສນຸ ທຣະນນັ (2553, ໜູ້ຳ. 15) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ກຳນນຳຫກັ ສດໄປໃຊູ້ ເປັນວຽກ
ງຳນທ່ ີມຄີ ວຳມສຳຄນັ ຢ່ຳງຍ່ ິງ ໃນກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນ ໂດຍມຈີ ດຸ ມງຸ່ ໝຳຍໃນກຳນຈດັ
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃຫດູ້ ຳເນນີ ໄປຢ່ຳງມປີ ະສດິ ທິພຳບ. ແຕກ່ ຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳຈະດຳເນນີ ໄປດວູ້ ຍດນີ ນັູ້
ກຜຳ່ ນຂະບວນກຳນວຳງແຜນກຳນສອນ,ກຳນສຶກສຳຫກັ ສດ ໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ແຜນກຳນສອນ ໂດຍສະ
ເພຳະແຜນກຳນສອນ ເປັນໝຳກຫວົ ໃຈສຳຄນັ ທ່ ີຈະເຮັດໃຫກູ້ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນມປີ ະສດິ ທິພຳບໃຫສູ້ ອດ
ຄອ່ ງກບັ ສຳນກັ ງຳນຄະນະກຳມະກຳນປະຖມົ ສກຶ ສຳແຫງ່ ຊຳດ.

ວໄິ ຊ ວງົ ໃຫຍ່ (2543, ໜຳູ້ . 8) ກຳ່ ວເຖງິ ກຳນນຳເອົຳຫກັ ສດໄປໃຊຕູ້ ູອ້ ງດຳເນນີ ກຳນດງ່ ັ ນ:້ີູ
1) ກຳນກະກຽມກຳນວຳງແຜນ ໃຊຫູ້ ກັ ສດຕູ້ອງມກີ ຳນວເິ ຄຳະຫກັ ສດ ໃນເລ່ ຼອື ງຈດຸ ມງຸ່

ໝຳຍທ່ ີແທູ້ຈງິ ໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ຄວຳມຕອູ້ ງກຳນ ແລະ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜຮູ້ ຽນ ແລະ ຊຸມຊນົ .
2) ກຽມກຳນຈດັ ເຝກິ ອບົ ຮມົ ເພ່ ືອຼ ກຳນໃຊຫູ້ ກັ ສດ ຕອູ້ ງພິຈຳລະນຳ ກຳນເຝິກອບົ ຮມົ

ໃຫຊູ້ ດັ ເຈນ ແລະ ຂນັູ້ ຕອນຄວນກະທຳໃນຮບແບບໃດ, ໄລຍະເວລຳ ແລະ ວທິ ະຍຳກອນທ່ ີຊວ່ ຍເຫອຼື
ກຽ່ ວກບັ ກຳນເຝິກອບົ ຮມົ ໃຫແູ້ ກບ່ ກຸ ຄະລຳກອນ.

3) ກຳນຈດັ ຄເຂົຳູ້ ສອນໂດຍພິຈຳລະນຳຢ່ຳງຮອບຄອບ ບ່ ວຳ່ ຄຈະຜຳ່ ນກຳນເຝິກອບົ ຮມົ
ກຳນໃຊຫູ້ ກັ ສດມຳແລວູ້ ກ່ຕຳມກຳນຈດັ ຄເຂູ້ຳົ ສອນເປັນສ່ ງິ ທ່ ີຕອູ້ ງພິຈຳລະນຳຢ່ຳງຮອບຄອບ.

4) ກຳນຈດັ ຕຳຕະລຳງສອນຕອູ້ ງຄຳນງຶ ເຖງິ ກຳນຮຽນຮວູ້ ຊິ ຳຕຳ່ ງໆ ບ່ ຄວນໃຊເູ້ ວລຳເທ່ ົຳ
ກນັ ເພຳະລະດບັ ຄວຳມຍຳກງຳ່ ຍແຕກຕຳ່ ງກນັ , ນອກຈຳກນູ້ີ ວທິ ີກຳນຮຽນຮຈູ້ ະຕອູ້ ງເປັນກຳນສ່ງົ ເສມີ
ພດັ ທະນຳກຳນຮຽນຂອງຜຮູ້ ຽນ ແລະ ເໝຳະສມົ ກບັ ຄວຳມສຳມຳດຂອງຜຮູ້ ຽນ.

5) ກຳນໃຫບູ້ ລກິ ຳນໃຊສູ້ ່ ກືຼ ຳນສອນ, ຄມ່ ກຼື ຳນສອນ, ເອກະສຳນຈະຊວ່ ຍໃຫຄູ້ ເຫັນແນວ
ທຳງໄດຢູ້ ່ຳງຊດັ ເຈນຍ່ ງິ ຂນູ້ຶ ວຳ່ ຈະສອນແນວໃດ, ຈະເລຼືອກກດິ ຈະກຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນແນວໃດ.

42

6) ກຳນປະຊຳສຳພນັ ກຳນໃຊຫູ້ ກັ ສດໃຫກູ້ ບັ ຜປູ້ ກົ ຄອງ ແລະ ຄນົ ໃນຊຸມຊນົ ເພ່ ຼືອໃຫຮູ້ ູ້
ວຳ່ ກຳນໃຊຫູ້ ກັ ສດນນັູ້ ລກຫຳນຂອງເຂຳົ .

7) ກຳນເລອືຼ ກໂຄງກຳນກດິ ຈະກຳເສມີ ຫກັ ສດກຳນຈດັ ສະພຳບແວດລອູ້ ມທ່ ີເອືອ້ຼູ ອຳນວຍ
ຕ່ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນເປັນສ່ ງີ ສຳຄນັ .

ທິຣະ ຣນຸ ຈະເລີນ (2553, ໜ້ຳູ . 299) ໄດໃູ້ ຫຄູ້ ວຳມໝຳຍໄວວູ້ ຳ່ : ຫກັ ສດ ໝຳຍເຖິງ
ປະສບົ ກຳນທງັ ໝດົ ທ່ ີຈດັ ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນ ໂດຍຄວບຄມຸ ແນະນຳຈຳກສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳ ອນັ ເປັນເຄ່ ອຼື ງມທຼື ່ ີ
ຈະຊວ່ ຍໃຫບູ້ ນັ ລຈຸ ດຸ ປະສງົ ຫຼື ຄວຳມຫວງັ ທຳງກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ຍງັ ເປັນສ່ ໃືຼ ນກຳນສອນທ່ ີໂຮງຮຽນ
ເປີດໂອກຳດໃຫນູ້ ກັ ຮຽນໄດຮູ້ ບັ ປະສບົ ກຳນໃນກຳນຮຽນຮູ້ ເພ່ ືຼອບນັ ລເຸ ປູ້ົຳໝຳຍ ຫືຼ ວດັ ຖປຸ ະ ສງົ ທ່ ີຕງັູ້ ໄວ.ູ້

ຄຳສີ ລຳວເຕົຳ (2019, ໜຳູ້ . 20) ໄດກູ້ ຳ່ ວສະຫບຼຸ ໄວວູ້ ຳ່ : ກຳນນຳຫກັ ສດໄປໃຊູ້ ໝຳຍເຖງິ
ກຳນນຳເອກະສຳນທ່ ີກຳນດົ ຂນູ້ຶ ເພ່ ືອຼ ເປັນທິດທຳງໃຫແູ້ ກກ່ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳ
ຕຳ່ ງໆ ເພຳະຫດັ ສດຊວ່ ຍໃຫກູ້ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນມປີ ະສດິ ທິພຳບ ແລະ ສຳມຳດດຳເນນີ ກຳນຈດັ ກຳນ
ສກຶ ສຳໄດຢູ້ ່ຳງມລີ ະບບົ ແລະ ບນັ ລຕຸ ຳມຈດຸ ປະສງົ ທ່ ີກຳນດົ ໄວ.ູ້

ຈຳກທິດສະດທີ ່ ີກຳ່ ວມຳຂຳູ້ ງເທິງນນັູ້ ສຳມຳດສະຫບຸຼ ໄດວູ້ ຳ່ ກຳນນຳຫກັ ກສດໄປໃຊູ້ ແມນ່
ກຳນເອົຳຫກັ ສດທ່ ີມແີ ລວູ້ ນນັູ້ ເຂູ້ົຳສຂ່ ະບວນກຳນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເພ່ ືຼອເຮັດໃຫູ້ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນມີ
ແບບແຜນທ່ ີຖກຼື ຕອູ້ ງໃນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ. ໂດຍຫກັ ສດ ເປັນອງົ ປະກອບສຳຄນັ ໃນກຳນກຳນສຶກສຳ
ແລະ ເປັນເຄ່ ອຼື ງມທືຼ ່ ີຊໃູ້ີ ຫເູ້ ຫັນວຳ່ ກຳນຈດັ ກຳນສກຶ ສຳຈະເປັນໄປໃນທິດທຳງທ່ ີດ,ີ ຫກັ ສດກຳນສກຶ ສຳ
ຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ໄດດູ້ ຳເນນີ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໂດຍນຳຫກັ ສດສວ່ ນ
ກຳງຂອງກມົ ສຳູ້ ງຄ ກະຊວງສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ ມຳບລະນຳກຳນກບັ ວຊິ ຳຕ່ຳງໆ ຈດັ ໃຫມູ້ ກີ ຳນ
ສກຶ ສຳແບບປະສມົ ປະສຳນໄປພອູ້ ມໆກນັ .

2) ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຫຼື ເວູ້ົຳອກີ ຢ່ຳງໜ່ ຶງ ແມນ່ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນຮູ້ ເພຳະຕູອ້ ງ

ເນນັູ້ ຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ , ແຕຜ່ ສູ້ ອນກ່ຍງັ ມບີ ດົ ບຳດເຊ່ ັນກນັ , ເປັນຜູ້ອຳນວຍຄວຳມສະດວກ, ເປັນຜ້ກູ ະຕນູຸ້
ໃຫນູ້ ກັ ຮຽນໄດຄູ້ ນູ້ົ ຄິດ, ເປັນຜຈູ້ ດັ ລະບຽບ, ເປັນຜແູ້ ນະນຳ ແລະ ເປັນທ່ ີປຶກສຳ ເພ່ ືຼອບ່ ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນເຂູ້ຳົ
ອອກນອກຂອບເຂດຂອງບດົ ຮຽນ ເຊ່ ງິ ມນີ ກັ ຄນົູ້ ຄວຳູ້ ຫຳຍໆທຳ່ ນໄດໃູ້ ຫຄູ້ ວຳມໝຳຍໄວູ້ ດ່ງັ ນ:ີູ້

ກະຊວງສຶກສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ (2010, ໜ້ຳູ . 9) ໄດກູ້ ຳ່ ວສະຫບຼຸ ໄວວູ້ ຳ່ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳ
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເພ່ ຼອື ໃຫນູ້ ກັ ຮຽນໄດໃູ້ ຊວູ້ ທິ ີກຳນຮຽນຮແູ້ ບບທຳມະຊຳດນກັ ຮຽນຕອູ້ ງໄດປູ້ ະຕບິ ດັ ກດິ
ຈະກຳທ່ ີຫຳກຫຳຍ ດງ່ ັ ນນັູ້ , ໃນເວລຳສອນແຕລ່ ະບດົ , ແຕລ່ ະຊ່ວົ ໂມງຄ ຕູອ້ ງໄດສູ້ ຳູ້ ງກດິ ຈະກຳທ່ ີເໝຳະ
ສມົ ເພ່ ຼືອໃຫນູ້ ກັ ຮຽນໄດຮູ້ ຽນຮຕູ້ ຳມຈດຸ ປະສງົ ທ່ ີວຳງໄວ.ູ້

43

ກອງແກວູ້ ສສີ ມົ ພ (2014, ໜຳູ້ . 33) ໄດສູ້ ະຫຸຼບໄວວູ້ ຳ່ : ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນ ໝຳຍເຖິງ ກຳນປະຕິບດັ ຕຳ່ ງໆ ທ່ ີກຽ່ ວກບັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເພ່ ຼອື ໃຫ້ກູ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ຂອງຄດຳເນນີ ໄປຢ່ຳງມປີ ະສດິ ທິພຳບ ແລະ ກຳນຮຽນຮຂູ້ ອງນກັ ຮຽນບນັ ລຕຸ ຳມຈດຸ ປະສງົ ກຳນສອນທ່ ີ
ກຳນດົ ໄວ.ູ້

ທິດສະນຳ ແຂມມະນີ (2561, ໜຳູ້ . 162-163) ໄດກູ້ ຳ່ ວເຖງິ ຄວຳມໝຳຍຂອງກດິ ຈະກຳກຳນ
ຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນທ່ ີມຕີ ່ ກຳນຮຽນຮໄູ້ ວຫູ້ ຳຍປະກຳນດງ່ ັ ນ:ູີ້

1) ກດິ ຈະກຳຈະຊວ່ ຍກະຕູນຸ້ ຄວຳມສນົ ໃຈ.
2) ກດິ ຈະກເປີດໂອກຳດໃຫນູ້ ກັ ຮຽນປະສບົ ຄວຳມສຳເລັດ.
3) ກດິ ຈະກຳເປີດໂອກຳດໃຫຮູ້ ຄູ້ ວຳມເປັນປະຊຳທິປະໄຕ.
4) ກດິ ຈະກຳຈະຊວ່ ຍປກຝງັ ຄວຳມຮບັ ຜດິ ຊອບ.
5) ກດິ ຈະກຳຊວ່ ຍໃຫປູ້ ກຝງັ ແລະ ສ່ງົ ເສມີ ຄວຳມຄດິ ລິເລ່ ີມສຳູ້ ງສນັ .
6) ກດິ ຈະກຳຊວ່ ຍໃຫນູ້ ກັ ຮຽນໄດມູ້ ກີ ຳນເຄ່ ຼືອນໄຫວ.
7) ກດິ ຈະກຳຊວ່ ຍໃຫນູ້ ກັ ຮຽນສະໜກຸ ສະໜຳນ.
8) ກດິ ຈະກຳຊວ່ ຍໃຫເູ້ ຫັນຄວຳມແຕກຕຳ່ ງລະຫວຳ່ ງບກຸ ຄນົ .
9) ກດິ ຈະກຊວ່ ຍຂະຫຍຳຍຄວຳມຮູ້ ແລະ ປະສບົ ກຳນນກັ ຮຽນໃຫກູ້ ວຳູ້ ງຂວຳງ.
10) ກດິ ຈະກຳຊວ່ ຍສ່ງົ ເສມີ ພດັ ທະນຳກຳນຂອງນກັ ຮຽນ.
11) ກດິ ຈະກຳຈະຊວ່ ຍສ່ງົ ເສມີ ທກັ ສະ.
12) ກດິ ຈະກຈະຊວ່ ຍປກຝງັ ຈດິ ຕະຄະຕິທ່ ີດ.ີ
13) ກດິ ຈະກຈະຊວ່ ຍໃຫນູ້ ກັ ຮຽນຮກູ້ ຳນເຮັດວຽກເປັນກມຸ່ .
14) ກດິ ຈະກຈະຊວ່ ຍໃຫນູ້ ກັ ຮຽນເກດິ ຄວຳມເຂົູຳ້ ໃຈໃນບດົ ຮຽນ.
15) ກດິ ຈະກຳຈະຊວ່ ຍສ່ງົ ເສມີ ໃຫນູ້ ກັ ຮຽນຊຳບຊມຶ ຄວຳມງຳມໃນເລ່ ືຼອງຕຳ່ ງໆ.
ວຣິ ຳວດຸ ວງົ ປະກຳຣດັ (2549, ໜູ້ຳ. 29-30) ໄດສູ້ ະເໜີຫກັ ກຳນທ່ ີຕອູ້ ງຄຳນງຶ ເຖິງໃນກຳນຈດັ
ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໄວດູ້ ່ງັ ນ:ີູ້
1) ຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ເຈດຕະນຳຂອງຫກັ ສດ.
2) ຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງຫກັ ສດ.
3) ຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງ ແລະ ເໝຳະສມົ ກບັ ຄວຳມສຳມຳດ, ຄວຳມສນົ ໃຈ.
4) ຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ລກັ ສະນະຂອງເນອູືຼ້ ໃນວຊິ ຳ.
5) ຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫມູ້ ລີ ຳດບັ ຂນັູ້ ຕອນ.
6) ຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫໜູ້ ູຳ້ ສນົ ໃຈ.

44

7) ຈດັ ກດິ ຈະກຳໂດຍໃຫຜູ້ ້ຮູ ຽນເປັນຜເູ້ ຮັດກດິ ຈະກຳ.
8) ຈດັ ກດິ ຈະກຳໂດຍໃຊວູ້ ທິ ີກຳນທ່ ີທູຳ້ ທຳຍຄວຳມຄິດຄວຳມສຳມຳດຂອງຜຮູ້ ຽນ.
9) ຈດັ ກດິ ຈະກຳໂດຍໃຊເູ້ ຕັກນກິ ວທິ ີສອນທ່ ີຫຳກຫຳຍ.
10) ຈດັ ກດິ ຈະກຳໃຫມູ້ ບີ ນັ ຍຳກຳດທ່ ີມວນຊຼືນ, ສະໜກຸ ສະໜຳນ ແລະ ເປັນກນັ ເອງ.
11) ຈດັ ກດິ ຈະກຳແລວູ້ ຕູອ້ ງມກີ ຳນວດັ ຜນົ ກຳນໃຊກູ້ ດິ ຈະກຳນນັູ້ ທກຸ ຄງັູ້ .
ບນຸ ຊມົ ສສີ ະອຳດ (2541, ໜູຳ້ . 1-2) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ກຳນຮຽນຕອູ້ ງອຳໄສກຳນສອນ ເຊ່ ງິ ມນັ
ເປັນກດິ ດຈະກຳ ທ່ ີຈະຊວ່ ຍໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນເກດິ ກຳນຮຽນຮ,ູ້ ສວ່ ນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໝຳຍເຖິງ ກຳນດຳ
ເນນີ ກຳນຂອງຜສູ້ ອນເພ່ ຼືອໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮໂູ້ ດຍຜຮູ້ ຽນຕອູ້ ງເຮັດກດິ ຈະກຳດວູ້ ຍຕນົ ເອງໃນກຳນ
ສອນຕອູ້ ງຄິດເຖງິ ສ່ ງິ ສຳຄນັ ດງ່ ັ ນ:ີູ້
1) ຕອູ້ ງຍດຶ ຖຼືຜຮູ້ ຽນເປັນສນກຳງ.
2) ໃຫຍູ້ ດຶ ຖຕຼື ຳມສະຖຳນະກຳນ ແລະ ສະພຳບແວດລອູ້ ມ.
3) ເນນັູ້ ຂະບວນກຳນຮຽນຮ,ູ້ ກຳນຄິດມເີ ຫດຜນົ , ຄດິ ຢ່ຳງສຳູ້ ງສນັ .
4) ບລະນຳກຳນພຳຍໃນກມຸ່ ແລະ ນອກກມຸ່ .
5) ສກຶ ສຳຕິດຕຳມ ແລະ ແກໄູ້ ຂຂບູ້ ກົ ຜ່ອງຂອງນກັ ຮຽນຢ່ຳງຕ່ ເນ່ ອຼື ງ.
6) ໃຫຜູ້ ້ຮູ ຽນປະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ຫຳຍທ່ ີສດຸ .
7) ຈດັ ສະພຳບ ແລະ ບນັ ຍຳກຳດທ່ ີເອູື້ຼອຍອຳນວຍຕ່ ກຳນຮຽນຮູ້ ແລະ ກຳນປະຕິບດັ ຕວົ
ຈງິ ຂອງຜຮູ້ ຽນ.
8) ສອດແຊກກຳນຮບົ ຮມົ ດຳູ້ ນຈະລິຍະທຳ ແລະ ຄຳ່ ນຍິ ມົ ທ່ ີຖກືຼ ຕູອ້ ງຢ່ຳງສະໝຳ່ ສະເໝີ.
9) ປກຝງັ ຄຳ່ ນຍິ ມົ ທ່ ີເປັນພູ້ຼືນຖຳນ.
(1) ບດົ ບຳດ ແລະ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ໃນສະພຳບປດັ ຈບຸ ນັ ກຄໄືຼ ລຍະຜຳ່ ນມຳກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ນບັ ວຳ່ ມບີ ດົ ບຳດສຳ
ຄນັ ຕ່ ກຳນພດັ ທະນຳຄວຳມຄດິ , ພດັ ທະນຳຄວຳມຮູ້ ແລະ ພດັ ທະນຳຄນຸ ນະທຳ, ຈະລິຍະທຳໃຫແູ້ ກເ່ ຍົຳ
ວະຊນົ ຂອງຊຳດຮນຸ່ ຕ່ ຮນຸ່ ເຊ່ ງິ ເຮັດໃຫເູ້ ຂົຳເຫ່ ຳົ ນນັູ້ ກຳຍເປັນຄນົ ດ,ີ ມຄີ ນຸ ນະພຳບຊວີ ດິ ທ່ ີດໃີ ນສງັ ຄມົ ກຳນ
ຮຽນ-ກຳນສອນ ຈ່ ງິ ເປັນກດິ ຈະກຳສຳຄນັ ທ່ ີສດຸ ໃນຂະບວນກຳນໃຊຫູ້ ກັ ສດເພຳະເປັນກດິ ຈະກຳທ່ ີຄ ແລະ
ນກັ ຮຽນປະຕບິ ດັ ຮວ່ ມກນັ , ຖຳູ້ ຈະແຍກອອກເປັນ 2 ສວ່ ນກຄຼື ກຳນຮຽນຮກູ້ ດິ ຈະກຳທ່ ີນກັ ຮຽນເຮັດ ແລະ
ກຳນສອນຄ:ຼື ກດິ ຈະກຳທ່ ີຄເຮັດແຕໃ່ ນທຳງປະຕບິ ດັ ແລວູ້ ທງັ 2 ຢ່ຳງນຈູີ້ ະເຮັດໄປພູອ້ ມໆກນັ ຈ່ ງິ ເອນູີ້ ວຳ່
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ. ດງ່ ັ ນນັູ້ , ຜບູ້ ລິຫຳນຄວນຢຶດຫກັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຕຳມແນວທຳງຂອງຫກັ ສດຄ:ຼື
ຄ ແລະ ນກັ ຮຽນຮວ່ ມກນັ ດຳເນນີ ກດິ ຈະກຳຕຳ່ ງໆ ໂດຍມນີ ກັ ຮຽນເປັນໃຈກຳງຂອງຄວຳມສນົ ໃຈນນັູ້ ຄຼື:
ກດິ ຈະກຳຂອງນກັ ຮຽນໂດຍນກັ ຮຽນ ແລະ ເພ່ ຼອື ນກັ ຮຽນ, ຄເປັນຜດູ້ ຳເນນີ ກດິ ຈະກຳຕຳມແຜນກຳນສອນ

45

ແລະ ຄມ່ ສຼື ະເໜີແນະໄວນູ້ ກັ ຮຽນເປັນຜປູ້ ະຕິບດັ ກດິ ຈະກຳຕຳ່ ງໆຫຳຍທ່ ີສດຸ ບ່ ວຳ່ ຈະເປັນກຳນສອນ ໂດຍ
ວທິ ີໃດໆກຕຳມ ຄເປັນພຽງຜຄູ້ ວບຄມຸ ດແລ ແລະ ແນະນຳ ເພ່ ືຼອໃຫກູ້ ດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນບນັ ລຸ
ຕຳມຈດຸ ປະສງົ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໄດຮູ້ ບັ ກຳນພດັ ທະນຳຢ່ຳງຕ່ ເນ່ ອືຼ ງປະກອບມຫີ ຳກຫຳຍສີ
ສນັ , ຕຳມວທິ ີກຳນ ແລະ ຫຳຍທກັ ສະ ເຊ່ ງິ ຄສອນຈຳເປັນຕອູ້ ງໄດນູ້ ຳໃຊວູ້ ທິ ີກຳນເຫ່ ົຳນນັູ້ ປບັ ເຂຳູ້ົ ໃນຂະ
ບວນກຳນສອນຕວົ ຈງິ ຈ່ ງິ ຈະເຮັດໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນໄດພູ້ ດັ ທະນຳຄວຳມຮ,ູ້ ຄວຳມສຳມຳດ ຫືຼ ທກັ ສະກຳນຮຽນ
ຮໄູ້ ດເູ້ ຕັມສະມດັ ຖະພຳບ.

ກະຊວງສກຶ ສຳແຫງ່ ປະເທດໄທ (2542, ໜຳູ້ . 3) ກຳນດົ ບດົ ບຳດ ແລະ ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງ
ອຳຈຳນໃນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໄວດູ້ ່ງັ ນ:ີູ້

1) ຈດັ ເນອູ້ຼື ໃນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ຫກັ ສດ, ຖກືຼ ກບັ ຄວຳມຕູ້ອງກຳນ,
ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜຮູ້ ຽນ ແລະ ສງັ ຄມົ .

2) ຈດັ ບນັ ຍຳກຳດ, ສະພຳບແວດລອູ້ ມ ແລະ ອງົ ປະກອບອ່ ນຼື ໆ ທ່ ີເປັນກຳນສ່ງົ ເສີມໃຫຜູ້ ູ້
ຮຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮຢູ້ ່ຳງຕ່ ເນ່ ອຼື ງ.

3) ໃຫບູ້ ກຸ ຄະລຳກອນ, ອງົ ກອນ ແລະ ສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳທູອ້ ງຖ່ ນິ ມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນກຳນ
ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

4) ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີຍຶດຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ເຊ່ ງິ ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນໄດຮູ້ ຽນຮຕູ້ ຳມ
ສະພຳບຕວົ ຈງິ , ມວີ ທິ ີຮຽນຮູ້ ແລະ ທກັ ສະຊອກສະແຫວງຫຳຄວຳມຮດູ້ ວູ້ ຍຕນົ ເອງ.

5) ມກີ ຳນຄນູ້ົ ຄວູ້ ຳໃນແຕ່ລະຊນັູ້ ຮຽນ.
6) ກຳນປະເມນີ ຄວຳມເປັນຈງິ ໂດຍເນັູນ້ ກຳນປະເມນີ ໃນຄະນະກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຄຽງຄ່
ກບັ ກຳນປະເມນີ ຈຳກກຳນປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນຕວົ ຈງິ .
7) ປະສຳນສຳພນັ ຮບແບບກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ຜູ້ຮຽນ, ຜ້ປູ ກົ ຄອງ,
ຊມຸ ຊນົ ແລະ ຈດັ ສະແດງຜນົ ງຳນທ່ ີກຽ່ ວກບັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃຫສູ້ ງັ ຄມົ ຮບັ ຮ.ູ້
ຈຳກກຳນນຳສະເໜີຂອງຜຊູ້ ຽ່ ວຊຳນ, ຜຄູ້ ນູ້ົ ຄວູ້ ຳສຳມຳດສະຫຸຼບໄດວູ້ ຳ່ ຄສອນມບີ ດົ ບຳດ
ແລະ ໜຳູ້ ທ່ ີສຳຄນັ ທ່ ີສດຸ ຕ່ ກບັ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເພຳະເປັນຜເູ້ ຊ່ ອຼື ມໂຍງລະຫວຳ່ ງ
ຫກັ ສດ, ຄສອນ ແລະ ຜຮູ້ ຽນໂດຍສຳມຳດເຮັດ ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນໄດພູ້ ດັ ທະນຳຄວຳມຮທູ້ ຳງປນັ ຍຳຄຽງຄກ່ ບັ
ຄວຳມສຳມຳດຄນຸ ສມົ ບດັ ສນິ ທຳປະຕບິ ດັ ແລະ ອ່ ນືຼ ໆ.
(2) ຂະບວນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເປັນຂະບວນກຳນຈດັ ກຳນສກຶ ສຳ ເພ່ ືຼອສຳູ້ ງປະສບົ ກຳນແກ່
ຜຮູ້ ຽນ ໂດຍຈດຸ ມງຸ່ ໝຳຍຂອງຫກັ ສດເປັນສ່ ງິ ກຳນດົ ທິດທຳງ, ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເປັນອງົ ປະ

46

ກອບທ່ ີສຳຄນັ ຄນັ ຢ່ຳງຍ່ ງີ , ຖຳູ້ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ບ່ ໄດດູ້ ຳເນນີ ໄປຕຳມເປ້ົູຳໝຳຍທ່ ີຫກັ ສດໄດູ້
ກຳນດົ ໄວູ້ ກຈະເຮັດໃຫ້ຫູ ກັ ສດນນັູ້ ບ່ ປະສບົ ຜນົ ສຳເລັດຕຳມເປົູ້ຳໝຳຍ.

ປຣຍິ ຳພອນ ວງົ ອຳນຕຸ ໂລດ (2535, ໜຳູ້ . 72-75) ໄດກູ້ ຳ່ ວສະຫຸຼບໄວວູ້ ຳ່ : ທກຸ ກດິ ຈະກຳ
ກຳນສອນກອ່ ນຈະດຳເນນີ ໄປໄດດູ້ ນີ ນັູ້ ຄສອນຄວນຄຳນງຶ ເຖິງ ຂະບວນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-
ກຳນສອນຢ່ຳງເປັນລະບບົ ມຕີ ວົ ປູ້ອນຂະບວນກຳນ ແລະ ຜນົ ຜະລດິ ລຳຍລະອຽດດງ່ ັ ນ:ູີ້

(1) ຕວົ ປູ້ອນ: ມຜີ ູສ້ ອນ, ຜູຮ້ ຽນ, ເນອູຼື້ ໃນວຊິ ຳຮຽນ, ສ່ ຼື ແລະ ສ່ ງິ ອຳນວຍຄວຳມສະດວກໃຫູ້
ແກກ່ ດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

(2) ຂະບວນກຳນ: ມກີ ຳນວຳງແຜນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, ກຳນກະກຽມກອ່ ນກຳນດຳເນນີ
ກຳນກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນກຳນສອນ, ກຳນດຳເນນີ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ ກຳນວດັ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນ
ຮຽນ-ກຳນສອນ.

(3) ຜນົ ຜະລດິ : ແມນ່ ພດຶ ຕກິ ຳກຳນປ່ຽນແປງຂອງຜຮູ້ ຽນ ໃນທຳງທ່ ີເພ່ ິງປຳດຖະໜຳ ແລະ
ເປັນໄປຕຳມຄວຳມຄຳດຫວງັ ຂອງຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

ຕວົ ປູ້ອນ ຂະບວນ ຜນົ ຜະລິດ

- ເນອືຼູ້ ໃນວຊິ ຳຮຽນ - ກຳນດຳເນນີ ກຳນຮຽນ - ຄວຳມຮ,ູ້ ທກັ ສະ
- ຜຮູ້ ຽນ, ຜູ້ສອນ ກຳນສອນ - ເຈຕະຄະຕິ
- ສ່ ແືຼ ລະສ່ ິງອຳນວຍ - ຄວຳມໝນັູ້ ໃຈ
- ໄລຍະເວລຳ - ພດຶ ຕິກຳຂອງຜຮູ້ ຽນ
- ກຳນວດັ

ຂມູ້ ນປູ້ອນກບັ

ຮບ 3: ຂະບວນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ວນັ ນະພອນ ຈດັ ລຳທອງ (2546, ໜຳູ້ . 32) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນເປັນຂະ
ບວນກຳນທ່ ີສຳຄນັ ຈະສ່ງົ ເສມີ ກຳນຮຽນຮູ້ ໃຫເູ້ ປັນໄປຢ່ຳງມປີ ະສດິ ທິພຳບສງທກຸ ສຳຂຳວຊິ ຳທ່ ີນຳມຳສດິ
ສອນເປັນຂະບວນກຳນສ່ງົ ເສມີ ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນໄດຮູ້ ຽນຮູ້ ແລະ ໄດພູ້ ດັ ທະນຳໄປຕຳມຈດຸ ປະສງົ ເປົູ້ຳໝຳຍທ່ ີ
ຕອູ້ ງກຳນທ່ ີຫກັ ສດໄດກູ້ ຳນດົ ໄວສູ້ ວ່ ນໃນດຳູ້ ນຂອງວດັ ທະນະພອນ.

47

ຄຳອຳນ ໄຊຍະສອນ (2550, ໜ້ຳູ . 33) ໄດໃູ້ ຫນູ້ ຍິ ຳມໄວວູ້ ຳ່ ຂະບວນກຳນດຳເນນີ ກຳນຈດັ
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຄຼື ກຳນມສີ ວ່ ນຮວ່ ມລະຫວ່ ຳງອຳຈຳນກບັ ນກັ ຮຽນ ໂດຍຄເປັນຜນູ້ ຳພຳໃນກຳນຈດັ
ກດິ ຈະກຳຕຳ່ ງໆທງັ ພຳຍໃນ ແລະ ນອກໂຮງຮຽນໂດຍກຳນໃຊຫູ້ ກັ ສດເປັນບ່ອນອີງໃນກຳນສອນ.

ຈຳກແນວຄດິ ທິດສະດທີ ່ ີກຳ່ ວມຳຂຳູ້ ງເທິງນນັູ້ ຜູ້ຄນູ້ົ ຄວູ້ ຳສະຫຸຼບໄດວູ້ ຳ່ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳ
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແມນ່ ຂະບວນກຳນຖຳ່ ຍຖອດຄວຳມຮູ້ ຈຳກຄສອນໄປສນ່ ກັ ຮຽນ ໂດຍຜຳ່ ນກຳນ
ປະຕິສຳພນັ ໃນດຳູ້ ນວທິ ີກຳນທ່ ີມສີ ່ ປຼື ະເພດຕຳ່ ງໆເປັນບອ່ ນອງີ ເພ່ ືອຼ ເຮັດໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນສຳມຳດປ່ຽນແປງພດຶ
ຕກິ ຳຈຳກຈດຸ ໜ່ ຶງໄປຫຳອກີ ຈດຸ ໜ່ ຶງທ່ ີດກີ ວ່ ຳເກ່ ຳົ ໃນຂະບວນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

3) ດຳູ້ ນກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ືກຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ໃນກຳນຈດັ ກຳນສກຶ ສຳຕຳມແນວທຳງໃໝ່ ທ່ ີເນັູນ້ ຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ນນັູ້ ອປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-

ກຳນສອນມຄີ ວຳມສຳຄນັ ຢ່ຳງຍ່ ງິ ເພຳະວຳ່ ສ່ ືເຼ ປັນພຳຫະນະຊວ່ ຍໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນເຂຳົູ້ ໃຈບດົ ຮຽນໄດດູ້ ີ ສະນນັູ້ ,
ໂຮງຮຽນຈະຕູອ້ ງຊອກຫຳ ແລະ ສະໜອງສ່ ອຼື ປຸ ະກອນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃຫພູ້ ຽງພ ແລະ ເໝຳະສມົ
ກບັ ຄວຳມຕອູ້ ງກຳນຂອງແຕລ່ ະວຊິ ຳຮຽນ.

(1) ຄວຳມໝຳຍຂອງກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນຮໃູ້ ນຍກົ ປະຈບຸ ນັ ສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນມບີ ດົ ບຳດສຳຄນັ ຫຳຍຕ່ ກຳນຮຽນ

-ກຳນສອນ ແລະ ກຳນປະກອບກບັ ເທັກໂນໂລຊຕີ ຳ່ ງໆ ໂດຍມນີ ກັ ວຊິ ຳກຳນຫຳຍໆທຳ່ ນໄດໃູ້ ຫຄູ້ ວຳມ
ໝຳຍໄວູ້ ດງ່ ັ ນ:້ີູ

ວດັ ຊະລະພນົ ວບິ ນຍດົ ສະລນິ (2557, ໜຳູ້ . 15) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວຳູ້ ວຳ່ ສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ໝຳຍເຖງິ ວດັ ສະດອຸ ປຸ ະກອນ ເຄ່ ຼືອງມຼື ຫຼື ສ່ ືກຼ ຳງໃນຂະບວນກຳນຮຽນກຳນສອນ ເພ່ ຼືອອຳນວຍຄວຳມ
ສະດວກໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮູ້ ແລະ ບນັ ລຈຸ ດຸ ປະສງົ ຕຳມທ່ ີກຳນດົ ໄວຢູ້ ່ຳງມປີ ະສດິ ທິພຳບ.

ກະຊວງສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ (2010, ໜຳູ້ . 18) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ອປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-
ກຳນສອນ ໝຳຍເຖງິ ກຳນດຳເນນີ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທກຸ ຄງັູ້ ໂດຍມຈີ ດຸ ປະສງົ ນກັ ຮຽນເຂົູ້ຳໃຈຄວຳມ
ໝຳຍຂອງເນອຼືູ້ ໃນບດົ ຮຽນຢ່ຳງຊດັ ເຈນ ແລະ ສຳມຳດນຳຄວຳມຮໄູ້ ປໃຊໃູ້ ນຊວີ ດິ ປະຈຳວນັ ໄດ.ູ້ ສະນນັູ້ ,
ຄຕອູ້ ງນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນປະກອບກຳນສອນ ເພ່ ຼືອໃຫນູ້ ກັ ຮຽນມຄີ ວຳມເຂຳູົ້ ໃຈ ຄວຳມຂອງບດົ ຮຽນໄດງູ້ ຳ່ ຍ
ແລະ ໄວຂນຶູ້ .

ພດຸ ທະວງົ ພດັ ທະດຳວງົ (2010, ໜຳູ້ . 27) ສະຫຸຼບໄວວູ້ ຳ່ ດຳູ້ ນອປຸ ະກອນສ່ ຼກື ຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນ ໝຳຍເຖງິ ກຳນນຳໃຊສູ້ ່ ທຼື ່ ີຊວ່ ຍໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ດວູ້ ຍຕນົ ເອງເປັນສ່ ທຼື ່ ີຊວ່ ຍໃນກຳນເຝກິ ທກັ ສະ,
ສ່ ທືຼ ່ ີຜຮູ້ ຽນ ແລະ ຄສອນສອນຮວ່ ມກນັ ສຳູ້ ງຂນູຶ້ ເອງ ຫຼື ນຳສ່ ງິ ຕຳ່ ງໆທ່ ີມຢີ ່ຮອບຕວົ ມຳໃຊໃູ້ ນກຳນຮຽນຮ,ູ້
ສ່ ສຼື ່ ງິ ພມິ , ອປຸ ະກອນສ່ ເຼື ທັກໂນໂລຊີ ແລະ ສ່ ທຼື ່ ີໃຊຕູ້ ວົ ຈງິ ໃນຊວິ ິດປະຈຳວນັ .

48

ຄຳຜງົ ພະເມອຼື ງ (2010, ໜ້ຳູ . 37) ໄດສູ້ ະຫຼຸບຄວຳມໝຳຍອປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ໄວວູ້ ຳ່ ກຳນນຳໃຊວູ້ ດັ ຖຕຸ ຳ່ ງໆທ່ ີເປັນເຄ່ ຼອື ງມືຼ ເພ່ ຼອື ຊວ່ ຍໃຫກູ້ ຳນສອນຂອງຄໄປເຖງິ ຜຮູ້ ຽນ ແລະ ຊວ່ ຍ
ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນໄດຮູ້ ຽນຮຕູ້ ຳມຈດຸ ປະສງົ ທ່ ີວຳງໄວສູ້ ່ ທຼື ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນສອນນູ້ີ ອຳດຈະເປັນວດັ ຖຸ ເຊ່ ັນ: ປືູ້ຼມຕຳລຳ
ໃນຫອູ້ ງສະຫມດຸ , ໂທລະທດັ , ວທິ ະຍ,ຸ ສ່ ີງພິມ, LCD, ຄອມພິວເຕີ, ຮບພຳບ, ແຜນທ່ ີ ລວມທງັ ຊບັ
ພະຍຳກອນຈຳກແຫງ່ ຊຸມຊນົ ແລະ ອ່ ນຼື ໆ.

ລດັ ສະໝີ ທຳມະວງົ ສຳ (2010, ໜຳູ້ . 38) ໄດສູ້ ະຫບຼຸ ໄວວູ້ ຳ່ ອປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນໝຳຍເຖງິ ກຳນຜະລດິ ສ່ ືຼ ແລະ ອປຸ ະກອນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, ກຳນສ່ ຼື ແລະ ອປຸ ະກອນກຳນຮຽນ-
ກຳນສອນໄປໃຊ,ູ້ ກຳນໃຊສູ້ ່ ືຼ ແລະ ນະວດັ ຕະກຳທຳງກຳນສກຶ ສຳໄໝ່ ໃນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ,
ກຳນຈດັ ງບົ ປະມຳນສຳລບັ ຜະລິດ ແລະ ຈດັ ຫຳອປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, ກຳນເກບັ ຮກັ ສຳສ່ ືຼ
ແລະ ອປຸ ະກອນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຢ່ຳງເປັນລະບບົ ກຳນຈດັ ບກຸ ຄະລຳກອນທ່ ີຈະໃຫຄູ້ ວຳມຮແູ້ ກຄ່ ໃນ
ກຳນຜະລດິ ສ່ ຼື ແລະ ອປຸ ະກອນທ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນຮຽນກຳນສອນ, ກຳນຈດັ ບລິກຳນຫອູ້ ງສະໝດຸ ໃຫມູ້ ໜີ ່ ຶງສ່ ືຼ ຫືຼ
ເອກະສຳນຄບົ ທກຸ ລຳຍວຊິ ຳຕຳ່ ງໆ, ກຳນໃຊຄູ້ ອມພິວເຕີເຂຳ້ົູ ໃນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

ຖຳວອນ ສນທອນ (2010, ໜຳູ້ . 42) ໄດສູ້ ະຫຼຸບໄວວູ້ ຳ່ ອປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ໝຳຍເຖິງ ກຳນໃຊສູ້ ່ ກືຼ ຳນຮຽນຮທູ້ ່ ີຊວ່ ຍໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ດວູ້ ຍຕນົ ເອງ ທ່ ີຊວ່ ຍໃນກຳນເຝິກທກັ ສະທຳງ
ພຳ ສຳທງັ ທ່ ີເປັນສ່ ທຼື ່ ີຜຮູ້ ຽນ ແລະ ຜູ້ສອນຮວ່ ມກນັ ສຳູ້ ງຂູ້ຶນມຳເອງ ຫືຼ ນຳສ່ ງິ ຕຳ່ ງໆທ່ ີມຢີ ່ຮອບຕວົ ມຳໃຊູ້
ໃນກຳນຮຽນຮ,ູ້ ອປຸ ະກອນສ່ ືຼກຳນຮຽນ-ກຳນສອນມຄີ ວຳມສຳຄນັ ຫຳຍທ່ ີເປັນຕວົ ກຳງ ໃນກຳນຖຳ່ ຍທອດ
ຄວຳມຮູ້ ໃຫແູ້ ກຜ່ ຮູ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮໄູ້ ດຢູ້ ່ຳງແທູ້ຈງິ ເນັນູ້ ສ່ ທືຼ ່ ີໃຊສູ້ ຳລບັ ກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ດວູ້ ຍຕນົ ເອງທງັ ຜູ້
ຮຽນ ແລະ ຜສູ້ ອນ, ຜຮູ້ ຽນ ແລະ ຜ້ສູ ອນສຳມຳດຜະລິດ, ພດັ ທະນຳສ່ ຼືກຳນຮຽນຮຂູ້ ູນຶ້ ເອງ ຫຼື ສ່ ິງຕຳ່ ງໆ
ທ່ ີມຢີ ່ຮອບຕວົ ມຳໃຊໃູ້ ນກຳນຮຽນຮສູ້ ່ ທຼື ່ ີກຽ່ ວຂອູ້ ງກບັ ກມຸ່ ວຊິ ຳພຳສຳຕຳ່ ງປະເທດ ໄດແູ້ ກ່ ສ່ ສືຼ ່ ິງພິມ, ສ່ ວືຼ ດັ
ສະດອຸ ປຸ ະກອນ, ສ່ ເືຼ ຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ສ່ ິງທ່ ີໃຊຈູ້ ງິ , ໃນຊວີ ິດປະຈຳວນັ ແລະ ສ່ ອືຼ ່ ນືຼ ໆ ເຊ່ ງິ ຊວ່ ຍສ່ງົ ເສມີ
ໃຫກູ້ ຳນຮຽນຮເູ້ ປັນໄປຢ່ຳງກວຳູ້ ງຂວຳງ ມຄີ ນຸ ຄຳ່ ໜູ້ຳສນົ ໃຈ, ຊວນຄດິ , ຊວນຕິດຕຳມ, ເຂ້ຳູົ ໃຈງຳ່ ຍ ແລະ
ວອ່ ງໄວຂນຶູ້ ລວມທງັ ກະຕູ້ນຸ ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນຮຈູ້ ກັ ວທິ ີກຳນສະແຫວງຫຳຄວຳມຮູ້ ເກດີ ກຳນຮຽນຮຢູ້ ່ຳງກວຳູ້ ງ
ຂວຳງເລກິ ເຊ່ ງິ ແລະ ຕ່ ເນ່ ອືຼ ງຕະຫອດເວລຳ.

ຈຳກທິດສະດທີ ່ ີກຳ່ ວມຳຂຳູ້ ງເທິງນນັູ້ ຜຄູ້ ນ້ົູ ຄວຳູ້ ສະຫບຸຼ ໄດວູ້ ຳ່ ອປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນ ໝຳຍເຖງິ ວດັ ຖປະຈກັ ຕຳທ່ ີຄກຳນດົ ໄວູ້ໃຫນູ້ ກັ ຮຽນໄດໃູ້ ຊໃູ້ ນເວລຳປະຕິກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນ ໂດຍໃນເວລຳຮຽນຖຳູ້ ນກັ ຮຽນໄດນູ້ ຳໃຊອູ້ ິນຊທີ ງັ 5 ໄດກູ້ ຈະເຮັດໃຫນູ້ ກັ ຮຽນເຂົູຳ້ ໃຈຄວຳມໝຳຍ
ຂອງບດົ ຮຽນໄດງູ້ ຳ່ ຍດຳຍ, ວອ່ ງໄວ ແລະ ຈ່ຈຼື ຳໄດດູ້ ນົ ເຊ່ ັນ: ປືູຼ້ມຕຳລຳໃນຫສະໝດຸ , ໂທລະທດັ ,
ວທິ ະຍ,ຸ ສ່ ງິ ພມິ , LCD, ຄອມພິວເຕ,ີ ແລະ ອ່ ນືຼ ໆ.

49

(2) ຄວຳມສຳຄນັ ຂອງກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແມນ່ ມບີ ດົ ບຳດສຳຄນັ ຫຳຍໃນຂະບວນກຳນ

ຮຽນ-ກຳນສອນ ຄສອນຄວນຊອກຫຳອປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນສຳູ້ ງອປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນ ເພ່ ຼອື ມຳປະກອບເຂົ້ຳູ ໃນກຳນສດິ ສອນ ເພຳະຈະຊວ່ ຍໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນສຳມຳດບນັ ລເຸ ປູ້ົຳໝຳຍ ໃນກຳນ
ຮຽນ-ກຳນສອນຢ່ຳງມປີ ະສດິ ທິພຳບມນີ ກັ ທິດສະດີຫຳຍທຳ່ ນໄດໃູ້ ຫຄູ້ ວຳມໝຳຍໄວດູ້ ່ງັ ນ:ູີ້

ວດັ ຊະລະພນົ ວບິ ນຍດົ ສະລິນ (2557, ໜຳູ້ . 17) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນມີ
ຄນຸ ຄຳ່ ແລະ ມປີ ະໂຫຍດໃນກຳນຊວ່ ຍໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮຢູ້ ່ຳງມປີ ະສດິ ທິພຳບ ເພຳະກຳນຮຽນ
ຈຳກສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນຈະໃຫປູ້ ະສບົ ກຳນທ່ ີມຄີ ວຳມໝຳຍໃນລກັ ສະນະຕຳ່ ງໆ ເປັນໄປຢ່ຳງຖກຼື ຕອູ້ ງ
ງຳ່ ຍເຂົູຳ້ ໃຈຊດັ ເຈນ ຜຮູ້ ຽນສຳມຳດຮຽນຮໄູ້ ດດູ້ ນົ ຂນຶູ້ ມຄີ ວຳມອດົ ທນົ ໃນກຳນຮຽນຝຶກຄດິ ແລະ ແກໄູ້ ຂ
ບນັ ຫຳຊວ່ ຍຫຸຼດຜ່ອນຂຈູ້ ຳກດັ ໃນກຳນຮຽນຮລູ້ ງົ .

ພິດສະນຸ ຟອງສີ (2556, ໜຳູ້ . 52-53) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໝຳຍເຖິງ
ຂະບວນກຳນວດັ ສ່ ທືຼ ຳງກຳນສກຶ ສຳ ທ່ ີໃຊປູ້ ະກອບເພ່ ຼອື ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນສອນຂອງຜສູ້ ອນ ເພ່ ຼືອໃຫໄູ້ ດູ້
ຂມູ້ ນນຳມຳພດັ ທະນຳຕດັ ສນິ ໃຈ ໂດຍປຽບທຽບກບັ ເກນ ເຊ່ ງິ ສ່ ຼືກຳນສອນອຳດມຫີ ຳຍປະເພດ ແຕທ່ ່ ີໃຊູ້
ຫຳຍ ຄຼື ສ່ ກຼື ຳນສອນທ່ ີມລີ ກັ ສະນະເປັນເອກະສຳນ ໄດແູ້ ກ່ ໜງັ ສ່ ຼືຕຳລຳຕຳ່ ງໆ ແລະ ສ່ ທືຼ ່ ີມວີ ດັ ສະດຸ
ອ່ ນຼື ໆ ໃນກລະນທີ ່ ີຕອູ້ ງກຳນສຶກສຳເລ່ ອຼື ງກຳນສອນ ຫືຼ ຜະລິດຕະພນັ ທຳງກຳນສກຶ ສຳສະເພຳະໂດຍກງົ
ກສຳມຳດໃຊຄູ້ ວຳມໝຳຍທ່ ີກວຳູ້ ງຂຶູ້ນໄດ.ູ້

ກະຊວງສຶກສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ ກມົ ຈດັ ຕງັູ້ ພະນກັ ງຳນ (2015, ໜຳູ້ . 35) ໄດກູ້ ຳ່ ວວຳ່
ສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໝຳຍເຖງິ ສ່ ງິ ທ່ ີໃຊເູ້ ປັນຕວົ ກຳງໃນກຳນສ່ງົ ຄວຳມຮ,ູ້ ທກັ ສະ ແລະ ເຈຕະຄະຕິ
ໃຫແູ້ ກຜ່ ູຮ້ ຽນ ຫືຼ ເຮັດໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນໄດຮູ້ ຽນຮຕູ້ ຳມຈດຸ ປະສງົ ເຊ່ ິງມຜີ ນົ ເຮັດໃຫກູ້ ຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ບນັ ລເຸ ປູົ້ຳທ່ ີຕງັູ້ ໄວຢູ້ ່ຳງງຳ່ ຍດຳຍ ແລະ ວອ່ ງໄວ ເອນີູ້ ວຳ່ ສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

ກະຊວງສຶກສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ (2013, ໜຳູ້ . 30) ໄດໃູ້ ຫຄູ້ ວຳມໝຳຍສ່ ືກຼ ຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນໄວູ້ ສ່ ເຼື ປັນຕວົ ກຳງທ່ ີຊວ່ ຍນຳ ແລະ ຖຳ່ ຍທອດຄວຳມຮຈູ້ ຳກຄ-ອຳຈຳນ ຫືຼ ແຫງ່ ຄວຳມຮຕູ້ ຳ່ ງໆໄປ
ສນ່ ກັ ຮຽນຢ່ຳງເປັນລະບບົ ເພ່ ຼືອໃຫເູ້ ກດີ ປະໂຫຍດສງສດຸ , ສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນປະກອບດວູ້ ຍວດັ ຖສຸ ່ ງິ
ຂອງ, ສະຖຳນ ທ່ ີກຳນສກຶ ສຳ, (Hardware), ວດັ ສດຸ ຸ (Software), ທ່ ີຊວ່ ຍໃຫກູ້ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງ
ບນັ ດຳຄ-ອຳຈຳນ ແລະ ນກັ ຮຽນບນັ ລຈຸ ດຸ ປະສງົ ໄດງູ້ ຳ່ ຍ ທນັ ກບັ ເວລຳທ່ ີກຳນດົ ໄວ,ູ້ ຊວ່ ຍໃຫກູ້ ຳນຈ່ຈຼື ຳ
ໄດດູ້ ນົ ຕ່ ກຳນສຳູ້ ງປະສບົ ກຳນ ໃນຂະນະທ່ ີກຳລງັ ຮຽນຮ,ູ້ ສຳູ້ ງຄວຳມເຂຳົູ້ ໃຈ ເປັນເອກະພຳບກນັ ແລະ
ສຳູ້ ງໃຫມູ້ ຄີ ວຳມສນົ ໃຈຕ່ ກບັ ສ່ ິງທ່ ີນກັ ຮຽນຄວນຮຫູ້ ຳຍຂນູ້ຶ .

ນະວະຣດັ ສມົ ນຳມ (2546, ໜູ້ຳ. 155) ໄດກູ້ ຳ່ ວສະຫບຸຼ ອປຸ ະກອນສ່ ຼກື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນວຳ່
ມຄີ ວຳມສຳຄນັ ຕ່ ຜູ້ຮຽນ ແລະ ຜູສ້ ອນດ່ງັ ນ:້ີູ

50

ກ. ຄວຳມສຳຄນັ ຕ່ ຜຮູ້ ຽນ:
1) ສ່ ຊືຼ ວ່ ຍໃຫນູ້ ກັ ຮຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮຢູ້ ່ຳງມປີ ະສດິ ທິພຳບ.
2) ສ່ ຊຼື ວ່ ຍໃຫນູ້ ກັ ຮຽນສຳມຳດຮຽນຮເູ້ ລ່ ືອຼ ງທ່ ີໃກຕູ້ ວົ ໄດ.ູ້
3) ສ່ ຊືຼ ວ່ ຍກະຕນູຸ້ ແລະ ສຳູ້ ງຄວຳມສນົ ໃຈເຮັດໃຫຂູ້ ະບວນກຳນຮຽນຮໜູ້ ູ້ຳສນົ ໃຈຂຶ້ນູ .
4) ສ່ ສືຼ ຳມຳດສະໜອງຄວຳມແຕກຕຳ່ ງຂອງຜຮູ້ ຽນໄດດູ້ ີ ທຳງດຳູ້ ນຄວຳມສນົ ໃຈ, ສະຕິ

ປນັ ຍຳ ແລະ ວທິ ີກຳນຮຽນຮ.ູ້
5) ສ່ ຊືຼ ວ່ ຍໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນເກດີ ກຳນຮຽນຮຮູ້ ວ່ ມກນັ .
6) ສ່ ຊືຼ ວ່ ຍສງ່ ົ ເສມີ ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນສກຶ ສຳຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ຫຳຄວຳມຮດູ້ ວູ້ ຍຕນົ ເອງ.

ຂ. ຄວຳມສຳຄນັ ຕ່ ຜສູ້ ອນ
1) ສ່ ຊືຼ ວ່ ຍສຳູ້ ງບນັ ຍຳກຳດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃຫໜູ້ ້ຳູ ສນົ ໃຈ.
2) ຜສູ້ ອນສຳມຳດໃຊປູ້ ະໂຫຍດຈຳກສ່ ໃືຼ ນທກຸ ຂນັູ້ ຕອນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.
3) ສ່ ຊຼື ວ່ ຍກະຕູນຸ້ ໃຫຜູ້ ສູ້ ອນຕ່ ຼືນຕວົ ໃນກຳນຈດັ ຫຳຫຜຼື ະລດິ ສ່ .ືຼ

ຄ. ຄວຳມສຳຄນັ ຕ່ ສ່ ຼືກຳນສອນ
1) ຜຮູ້ ຽນໄດພູ້ ດັ ທະນຳກຳນຮຽນຮຕູ້ ຳມຈດຸ ປະສງົ .
2) ຜຮູ້ ຽນສຳມຳດຮຽນໄດໄູ້ ວຂຶ້ນູ .
3) ຜຮູ້ ຽນເຂູ້ຳົ ໃຈບດົ ຮຽນຢ່ຳງເປັນຮບປະທຳ.
4) ບນັ ຍຳກຳດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນສະໜກຸ ສະໜຳນ.
5) ເຮັດໃຫບູ້ ດົ ຮຽນໜຳູ້ ສນົ ໃຈ.
6) ປະຢດັ ເວລຳໃນກຳນຮຽນ.
7) ປະຢດັ ຄຳ່ ໃຊຈູ້ ຳ່ ຍ (ພດິ ສະນຸ ຟອງສ,ີ 2556, ໜຳູ້ . 52-53)

ວຳນດິ ຳ ວງົ ນນິ (2546, ໜ້ຳູ . 44) ໄດເູ້ ວ້ົູຳວຳ່ ກຳນຊອກຫຳ, ກຳນເລືຼອກໃຊ,ູ້ ກຳນຜະລິດ
ແລະພດັ ທະນຳອປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ ອປຸ ະກອນກຳນສອນ ເປັນສວ່ ນໜ່ ຶງຂອງຫກັ ສດ
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີສຳຄນັ ເປັນເຄ່ ຼອື ງມຂືຼ ອງຄສອນທ່ ີຊວ່ ຍ ໃຫກູ້ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນບນັ ລຈຸ ດຸ ປະສງົ
ຂອງຫກັ ສດທ່ ີກຳນດົ ໄວໄູ້ ດຢູ້ ່ຳງຊດັ ເຈນຂນູ້ຶ . ສະນນັູ້ , ຄສຳມຳດເລອືຼ ກໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນ ແລະ ອປຸ ະກອນຕຳ່ ງໆຢ່ຳງກມູຸ້ ຄຳ່ , ກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຄວນຄຳນງຶ ເຖິງ
ຫກັ 3 ປະກຳນທ່ ີສຳຄນັ ຄ:ຼື

1) ສຳມຳດເລ່ ັງຄວຳມຮສູ້ ກຶ ທຳງກຳນຄດິ .
2) ສຳມຳດສອດຄອ່ ງກບັ ກຳນຮຽນຮໃູ້ ນລກັ ສະນະຕຳ່ ງໆ.

51

3) ສຳມຳດຊອກຫຳໄດງູ້ ຳ່ ຍ, ສະນນັູ້ , ກຳນເລຼອື ກສ່ ືຼ ແລະ ອປຸ ະກອນຊວ່ ຍກຳນສອນຄວນ
ພິຈຳລະນຳຄນຸ ສມົ ບດັ ທ່ ີຈຳເປັນ 5 ດຳູ້ ນຄ:ືຼ

(1) ຊວ່ ຍເຮັດໃຫກູ້ ຳນຮບັ ຮຊູ້ ດັ ເຈນຂູ້ນຶ .
(2) ຊວ່ ຍເຮັດໃຫເູ້ ກດີ ຄວຳມເຂ້ຳົູ ໃຈດີຂນູ້ຶ .
(3) ຊວ່ ຍເຮັດໃຫເູ້ ກດີ ກຳນຮຽນຕ່ ເນ່ອືຼ ງ.
(4) ຊວ່ ຍສ່ງົ ເສມີ ກຳນຮຽນຮຫູ້ ຳຍຂນຶູ້ .
(5) ຊວ່ ຍເຮັດໃຫກູ້ ຳນຈດົ ຈຳໄດດູ້ ນົ .
ຄຳແສງ ທະລງັ ສີ (2005, ໜູຳ້ . 51) ໄດສູ້ ະຫຸຼບໄວວູ້ ຳ່ ກຳນໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ຊວ່ ຍໃຫນູ້ ກັ ຮຽນເກດີ ມຄີ ວຳມຮຊູ້ ດັ ເຈນໄວຂນຶູ້ , ທງັ ມກີ ຳນສນົ ໃຈໃນກຳນຮຽນໄດດູ້ ີ, ອຳຈຳນຄວນກະກຽມ
ສ່ ໃືຼ ຫລູ້ ະອຽດວຳ່ ຈະໃຊສູ້ ່ ຼືຫຍງັ ເພ່ ຼືອໃຫນູ້ ກັ ຮຽນຮຽນຮໄູ້ ດດູ້ ທີ ່ ີສດຸ , ຄວນໃຊແູ້ ນວໃດ ແລະ ນຳໃຊເູ້ ວລຳໃດ.
ຈຳກທິດສະດທີ ່ ີກຳ່ ວມຳຂຳູ້ ງເທິງນນັູ້ ສຳມຳດເວູ້ົຳໄດວູ້ ຳ່ ອປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນເປັນ
ສ່ ງິ ສຳຄນັ ທ່ ີຈະຊວ່ ຍ ໃຫກູ້ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນພດັ ທະນຳໄປຢ່ຳງວອ່ ງໄວ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນທ່ ີ
ມປີ ະສດິ ທິຜນົ ຄຕ້ອູ ງຮຈູ້ ກັ ເລຼອື ກນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນທ່ ີແທດເໝຳະກບັ ກກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນເພ່ ືອຼ
ໃຫບູ້ ນັ ລຈຸ ດຸ ປະສງົ ກຳນຮຽນຮທູ້ ່ ີວຳງໄວຄູ້ ຈະຕອູ້ ງໄດກູ້ ະກຽມອປຸ ະກອນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໄວລູ້ ວ່ ງໜູ້ຳ
ໃນເວລຳແຕງ່ ບດົ ສອນ ຫືຼ ກອ່ ນຂນູ້ຶ ຫອູ້ ງສອນ.
4) ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.
(1) ຄວຳມໝຳຍຂອງກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ .
ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນເປັນຂະບວນກຳນ ທ່ ີໃຫຜູ້ ູ້ສອນພດັ ທະນຳ
ຄນຸ ນະພຳບຜຮູ້ ຽນ ເພຳະຈະຊວ່ ຍໃຫໄູ້ ດຂູ້ ມູ້ ນຂຳ່ ວສຳນທ່ ີສະແດງເຖງິ ກຳນພດັ ທະນຳຄວຳມກຳູ້ ວໜູ້ຳ
ແລະ ຄວຳມສຳເລັດທຳງກຳນຮຽນຂອງຜຮູ້ ຽນ ລວມທງັ ຂມູ້ ນທ່ ີຈະເປັນປະໂຫຍດຕ່ ກຳນສ່ງົ ເສມີ ໃຫຜູ້ ູ້
ຮຽນເກດີ ກຳນພດັ ທະທະນຳ ແລະ ກຳນຮຽນຮຢູ້ ່ຳງເຕັມສກັ ກະຍະພຳບ ໂດຍມນີ ກັ ວຊິ ຳກຳນຫຳຍໆທຳ່ ນ
ໄດໃູ້ ຫຄູ້ ວຳມໝຳຍ ໄວດູ້ ງ່ ັ ນ:ູີ້
ພິຊດິ ລດິ ຈະຣນ (2560, ໜູ້ຳ. 1) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ເປັນ
ອງົ ປະກອບທ່ ີສຳຄນັ ອງົ ປະກອບໜ່ ຶງ ໃນກຳນຈດັ ກຳນສກຶ ສຳ ໂດຍສະເພຳະໃນຂະບວນກຳນຈດັ ກຳນ
ຮຽນ-ກຳນສອນ ຄຜ້ສູ ອນຈະຕອູ້ ງກຳນດົ ຈດຸ ປະສງົ ກຳນນຮຽນຮູ້ ແລວູ້ ຈ່ງິ ຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນ ຫງັ ຈຳກນນັູ້ , ຈ່ງິ ເຮັດກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ກຳນສອນ ວຳ່ ເປັນໄປຕຳມຈດຸ ປະສງົ ທ່ ີກຳນດົ ໄວູ້ ຫຼື
ບ່ ນນັູ້ ຄຼື ຄຕູ້ອງວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ທກຸ ເທ່ ຼືອທ່ ີມກີ ຳນສອນ ຄຈ່ງິ ຈຳເປັນຕອູ້ ງຮຽນຮໃູ້ ຫເູ້ ຂູ້ົຳໃຈໃນຫກັ
ກຳນ ແລະ ຂະບວນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ ເພ່ ຼືອໃຫສູ້ ຳມຳດປະຕບິ ດັ ໄດຢູ້ ່ຳງຖກືຼ ຕອູ້ ງ.

52

ກະຊວງສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ (2015, ໜຳູ້ . 18) ສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳຊນັູ້ ສງທກຸ ຮບ
ແບບ ແລະ ທກຸ ປະເພດດຳເນນີ ກຳນວດັ -ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຕຳມຫກັ ກຳນລວມ ດງ່ ັ ນ:້ີູ

1) ວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນແບບປກົ ກະຕິ ໂດຍນຳໃຊວູ້ ທິ ີກຳນກວດກຳ
ວທິ ີກຳນສອບເສັງ ເຊ່ ັນ: ຈບົ ວຊິ ຳຮຽນ, ຈບົ ພຳກຮຽນ, ຈບົ ປີຮຽນ ຫືຼ ຈບົ ຫກັ ສດ ຫືຼ ດວູ້ ຍວທິ ີກຳນຂຽນ
ບດົ ວທິ ະຍຳນພິ ນົ ຫືຼ ບດົ ລຳຍງຳນໂຄງກຳນຕຳມທ່ ີກຳນດົ ໄວູ້ ໃນຫກັ ສດກຳນສກຶ ສຳຂອງແຕລ່ ະລະດບັ .

2) ນຳໃຊລູ້ ະບບົ ເກຣດ (Grade System) ເປັນຫວົ ໜວ່ ຍວດັ ແທກປະລມິ ຳນຄວຳມຮູ້ ຫືຼ
ນຳໃຊລູ້ ະບບົ ຄະແນນຕຳມກຳນກຳນດົ ໄວູ້ ຢ່ໃນມຳດຕະຖຳນຫກັ ສດກຳນສຶກສຳຊນັູ້ ສງຊຳດ.

3) ປະຕິບດັ ຕຳມແຜນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳຂອງສະຖຳບນັ ຕນົ ເອງຢ່ຳງ
ເຂັມູ້ ງວດ ເຊ່ ງິ ມນີ ກັ ທິດສະດີຫຳຍໆທ່ຳນໃຫໝູ້ ຳຍກຽ່ ວກບັ ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ໄວດູ້ ງ່ ັ ນ:້ີູ

ກະຊວງສຶກສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ (2010, ໜູຳ້ . 33) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ກຳນວດັ ແລະ ປະ
ເມນີ ຜນົ ແມນ່ ກດິ ຈະກຳໜ່ ຶງ ທ່ ີຂຳດບ່ ໄດໃູ້ ນຂະບວນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເພ່ ືຼອເປັນກຳນວດັ ແທກ,
ຕີລຳຄຳຜນົ ຂອງກຳນຮຽນກຳນສອນ ແລະ ນຳຜນົ ດງ່ ັ ກຳ່ ວໄປແກໄູ້ ຂປບັ ປງຸ ກຳນຮຽນຂອງນກັ ຮຽນ ແລະ
ກຳນສອນຂອງຄໃຫດູ້ ີຂນຶູ້ .

ນຳລີ ບວົ ສງັ ທອງ (2011, ໜູຳ້ . 87) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ເປັນອງົ
ປະກອບທ່ ີສຳຄນັ ຂອງຂະບວນກຳນຈດັ ກຳນສກຶ ສຳ, ຖືວຼ ຳ່ ເປັນຂະບວນກຳນປ່ຽນແປງພດຶ ຕກິ ຳເຈຕະຄະ
ຕິຂອງນກັ ຮຽນ ໃຫເູ້ ປັນໄປຕຳມຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນສຶກສຳຢຳກຮວູ້ ຳ່ ນກັ ຮຽນມກີ ຳນປ່ຽນແປງພດຶ ຕິກຳ,
ເຈຕະຄະຕິ ຫືຼ ບ່ ? ຈະຕອູ້ ງມກີ ຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ດງ່ ັ ນນັູ້ , ຜເູ້ ປັນຄຈ່ງິ ຕູອ້ ງມຄີ ວຳມຮຄູ້ ວຳມ
ສຳມຳດ, ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ເປັນຢ່ຳງດ,ີ ເພ່ ຼອື ເຮັດໜຳູ້ ທ່ ີຂອງຕນົ ໃຫມູ້ ປີ ະສິດທິພຳບ.

ພິຊດິ ລິດຈະຣນ (2551, ໜຳູ້ . 3) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ກຳນວດັ ຜນົ (Measurement) ໝຳຍເຖິງ
ຂະບວນກຳນກຳນດົ ຕວົ ເລກ ຫຼື ສນັ ຍຳລກັ ໃຫກູ້ ບັ ບກຸ ຄນົ ສ່ ງິ ຂອງ ຫຼື ເຫດກຳນທ່ ີມກີ ດົ ເກນ ເພ່ ອຼື ໃຫໄູ້ ດູ້
ຂມູ້ ນທ່ ີແທນປະລິມຳນ ຫືຼ ຄນຸ ນະພຳບຂອງຄນຸ ລກັ ສະນະທ່ ີຈະວດັ .

ສມົ ນກຶ ພດັ ທິຍະທະນີ (2551, ໜູ້ຳ. 1-3) ໄດໃູ້ ຫຄູ້ ຳນຍິ ຳມກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ໄວູ້
ວຳ່ ກຳນວດັ ຜນົ (Measurement) ໝຳຍເຖງິ ຂະບວນກຳນປະເມນີ ຫືຼ ສ່ ງິ ຕຳ່ ງໆ ໂດຍໃຊເູ້ ຄ່ ອືຼ ງມຢືຼ ່ຳງ
ໃດຢ່ຳງໜ່ ຶງມຳວດັ ຜນົ ຈຳກວດັ ມກັ ຈະອອກມຳເປັນຕວົ ເລກ ຫືຼ ສນັ ຍຳລກັ ຫືຼ ຂມູ້ ນສວ່ ນກຳນປະເມນີ ຜນົ
(Evaluation) ໝຳຍເຖງິ ກຳນຕດັ ສນິ ຫືຼ ວນິ ດິ ໄສສ່ ງິ ຕຳ່ ງໆ ທ່ ີໄດຈູ້ ຳກກຳນວດັ ຜນົ ໂດຍອຳໄສເກນ
ກຳນພຈິ ຳລະນຳຢ່ຳງໃດຢ່ຳງໜ່ ຶງ.

ພດິ ສະນຸ ຟອງສີ (2551, ໜູ້ຳ. 2-3) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ເຖງິ ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນ
ວດັ ຜນົ (Measurement) ໝຳຍເຖງິ ກຳນກຳນດົ ຄຳ່ ທ່ ີເປັນຕວົ ເລກ ຫືຼ ສນັ ຍຳລກັ ໃຫກູ້ ບັ ໜ່ ຶງສ່ ງິ ໃດຕຳມ
ວທິ ີກຳນ ຫືຼ ເຄ່ ອຼື ງມທືຼ ່ ີກຳນດົ ຂນູ້ຶ ໂດຍໃນທຳງປະລິມຳນ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ (Evaluation)

53

ໝຳຍເຖງິ ຂະບວນກຳນຕດັ ສນິ ຄນຸ ຄຳ່ ຂອງສ່ ິງໃດສ່ ງິ ໜ່ ຶງ ໂດຍກຳນນຳຂມູ້ ນ ຫືຼ ຜນົ ຈຳກກຳນວດັ ມຳ
ປຽບທຽບກບັ ເກນທ່ ີກຳນດົ ໄວ.ູ້

ຫມຸ ເພັງ ສມົ ສະໜກຸ (2016, ໜ້ຳູ . 54) ໄດສູ້ ະຫຼຸບວຳ່ ກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ
ໝຳຍເຖິງ ຂະບວນກຳນປະຕິບດັ ກຳນ ເຊ່ ງິ ໄດມູ້ ຳຂມູ້ ນທ່ ີແນນ່ ອນທຳງກຳນສຶກສຳ ໂດຍກຳນໃຊເູ້ ຄ່ ອືຼ ງ
ມຕຼື ຳ່ ງໆ ເຊ່ ັນ: ກຳນສງັ ເກດ, ກຳນກວດສອບ, ກຳນຊກັ ຖຳມ, ກຳນທດົ ສອບ, ກຳນກວດບດົ ເຝກິ ຫດັ ,
ໂດຍກຳນກຳນດົ ເປັນຄະແນນຫຳຍໜູ້ອຍຕຳມລຳດບັ ຄວຳມ.

ມມິ ນົ ເດຊະ (2559, ໜູ້ຳ. 33) ໄດສູ້ ະຫຸຼບວຳ່ : ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ແມນ່ ຂະບວນ
ກຳນໃນກຳນກຳນດົ ຕວົ ເລກແທນຄນຸ ລກັ ນະຕຳ່ ງໆເພ່ ືຼອພດັ ທະນຳຄນຸ ນະພຳບຂອງຜຮູ້ ຽນຕອູ້ ງມລີ ະບຽບ,
ກຳນປະຕິບດັ ເອກະສຳນຫກັ ຖຳນ ແລະ ວທິ ີກຳນວດັ ຜນົ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ ຫກັ ສດກຳນສຶກສຳຂນັູ້
ພູ້ືຼນຖຳນຕອູ້ ງກຳນວຳງແຜນສຳູ້ ງ ແລະ ປບັ ປຸງໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ນກັ ຮຽນ ແລະ ມກີ ຳນວຳງແຜນໃນ
ກຳນສອບເສັງ ແລະ ນຳຜນົ ກຳນປະເມນີ ມຳປບັ ປງຸ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

ປຣຍີ ຳພອນ ວງົ ອະນຕຸ ໂລດ (2553, ໜ້ຳູ . 169-170) ໄດກູ້ ຳ່ ວໄວວູ້ ຳ່ ຈດຸ ມງຸ່ ໝຳຍຂອງ
ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ນນັູ້ ເປັນກຳນກວດສອບກຳນສອນຂອງຄ-ອຳຈຳນ ແລະ ກຳນຮຽນຂອງນກັ
ຮຽນນກັ ຮຽນໃນດຳູ້ ນກຳນຮຽນຮູ້ 3 ດຳູ້ ນ ຄືຼ:

1) ດຳູ້ ນຄວຳມຮຄູ້ ວຳມເຂຳົູ້ ໃຈ.
2) ດຳູ້ ນທກັ ສະປະຕິບດັ .
3) ດຳູ້ ນເຈຕະຄະຕິ.
ຈຳກຈດຸ ໝຳຍຂຳູ້ ງເທິງທງັ 3 ດຳູ້ ນ ສ່ ງິ ທ່ ີຈະນຳໄປວດັ ຜນົ ກຳນຮຽນຮຂູ້ ອງນກັ ຮຽນ ມດີ ງ່ ັ ນ:ູ້ີ
1) ນກັ ຮຽນນກັ ຮຽນມຄີ ວຳມຮຄູ້ ວຳມເຂູ້ຳົ ໃຈເນອ້ຼືູ ໃນວຊິ ຳພຽງພ.
2) ນກັ ຮຽນນກັ ຮຽນມຄີ ວຳມສຳມຳດຄດິ ຫຳເຫດຜນົ ພຽງພ.
3) ນກັ ຮຽນນກັ ຮຽນມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນວເິ ຄຳະ ແລະ ສຳູ້ ງສນັ ພຽງພ.
4) ນກັ ຮຽນນກັ ຮຽນມຄີ ວຳມສຳມຳດໃນກຳນປະຕບິ ດັ ພຽງພ.
5) ນກັ ຮຽນນກັ ຮຽນມຄີ ວຳມສຳມຳດປະຍກຸ ໃຊຄູ້ ວຳມຮູ້ ຫືຼ ບ່ .
ວຣິ ຳວດຸ ວງົ ປະກຳລດັ (2549, ໜູ້ຳ. 41) ໄດສູ້ ະຫຸຼບວຳ່ ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ເປັນຂູ້
ທ່ ີເປັນເກນມຳດຕະຖຳນ ເພ່ ຼືອນຳໄປພດັ ທະນຳວຽກງຳນໃຫມູ້ ຄີ ນຸ ນະພຳບ, ສຳມຳດນຳຜນົ ທ່ ີໄດມູ້ ຳປບັ
ປງຸ ຂອງຂະບວນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃຫເູ້ ໝຳະສມົ ກບັ ຜຮູ້ ຽນ.
ຈຳກແນວຄດິ ທິດສະດທີ ່ ີກຳ່ ວມຳນນັູ້ , ຜ້ຄູ ນົູ້ ຄວູ້ ຳສະຫຼບຸ ໄດວູ້ ຳ່ ກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ
ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໝຳຍເຖງິ ຂະບວນກຳນຕດັ ສນິ ຄນຸ ຄຳ່ ວຳ່ ຜຮູ້ ຽນສຳມຳດບນັ ລຈຸ ດຸ ປະສງົ ທ່ ີຕງັູ້
ໄວຫູ້ ຳຍໜູ້ອຍພຽງໃດ ໂດຍກຳນນຳເອົຳຜນົ ຈຳກກຳນວດັ ມຳປຽບທຽບກບັ ເກນທ່ ີຕງັູ້ ໄວູ້ ເພ່ ືອຼ ໃຫຜູ້ ສູ້ ອນ

54

ໄດປູ້ ບັ ປງຸ ແລະ ພດັ ທະນຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃຫມູ້ ປີ ະສດິ ທິພຳບດຂີ ູ້ຶນກວຳ່ ເກ່ ຳົ ເພ່ ອຼື ນຳຜນົ ໄດຮູ້ ບັ
ຈຳກກຳນວດັ ປະເມນີ ຜນົ ໄປປບັ ປງຸ ແກໄູ້ ຂ.

(2) ວທິ ີ, ລະບຽບຫກັ ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ
ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແມນ່ ມຄີ ວຳມຈຳເປັນ ແລະ ມຫີ ຳກຫຳຍ

ວທິ ີກຳນທ່ ີຄ-ອຳຈຳນສອນຕູອ້ ງໄດນູ້ ຳໃຊູ້ ເພ່ ອືຼ ເຮັດໃຫກູ້ ຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ມຄີ ວຳມທ່ຽງຕງົ
ໂດຍມນີ ກັ ທິດສະດີຫຳຍທຳ່ ນໄດກູ້ ຳ່ ວໄວດູ້ ່ງັ ນ:ູີ້

ປ່ຽມຈດິ ເມຖຳວະດນິ ພູ້ອມຄະນະ (2540, ໜຳູ້ . 67-80) ເວູ້ົຳເຖງິ ວທິ ີກຳນປະເມນີ ຕຳມ
ສະ ພຳບທ່ ີແທ້ຈູ ງິ ຄ:ຼື

1) ກຳນສງັ ເກດເປັນວທິ ີກຳນທ່ ີດໃີ ນກຳນເກບັ ຂມູ້ ນພຶດຕິກຳໃນດຳູ້ ນກຳນໃຊຄູ້ ວຳມຄດິ ,
ກຳນເຮັດກດິ ຈະກຳ, ລກັ ສະນະນໄິ ສ, ຄວຳມພອູ້ ມ, ສະຖຳນທ່ ີເຊ່ ງິ ອຳດສງັ ເກດເບ່ ິງດວູ້ ຍກຳນມເີ ຄ່ ືຼອງມຼື ຫືຼ
ບ່ ມເີ ຄ່ ອຼື ງມກຼື ່ໄດ.ູ້

2) ກຳນສຳພຳດເປັນວທິ ີກຳນໜ່ ຶງ ທ່ ີໃຊເູ້ ກບັ ຂມູ້ ນໃນດຳູ້ ນພຶດຕິກຳຕຳ່ ງໆ ໄດດູ້ ເີ ຊ່ ັນ:
ຄວຳມຮສູ້ ຶກ, ຂະບວນກຳນ ແລະ ຂນັູ້ ຕອນໃນກຳນເຮັດກດິ ຈະກຳ, ວທິ ີກຳນແກບູ້ ນັ ຫຳອຳດໃຊປູ້ ະກອບ
ເຂຳ້ົູ ໃນກຳນສງັ ເກດເພ່ ຼືອໃຫໄູ້ ດຂູ້ ມູ້ ນທ່ ີໝນັູ້ ໃຈຂ້ນູຶ .

3) ກຳນກວດກຳງຳນທ່ ີເຮັດເປັນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ທ່ ີເນັູ້ນກຳນນຳຜນົ ກຳນປະ
ເມນີ ໄປໃຊທູ້ ນັ ທີໄດໃູ້ ນ 2 ລກັ ສະນະຄເືຼ ພ່ ອຼື ຊວ່ ຍເຫຼອື ນກັ ຮຽນ ແລະ ປບັ ປງຸ ກຳນສອນຂອງຄເຊ່ ງິ ກຳນ
ກວດບດົ ເຝິກຫດັ , ຜນົ ງຳນທຳງກຳນເຮັດກດິ ຈະກຳ, ໂຄງກຳນຕຳ່ ງໆໃນຮບແບບສຳູ້ ງສນັ .

4) ກຳນລຳຍງຳນຕນົ ເອງເປັນກຳນໃຫນູ້ ກັ ຮຽນຂຽນບດົ ບນັ ລະຍຳຍ ຫຼື ຕອບຄຳຖຳມສນັູ້
ຫືຼ ຕອບແບບສອບຖຳມທ່ ີຄສອນສຳູ້ ງຂູ້ຶນ ເພ່ ຼອື ຈະສະທູ້ອນເຖງິ ກຳນຮຽນຮຂູ້ ອງຜຮູ້ ຽນທງັ ຄວຳມຮຄູ້ ວຳມ
ເຂູ້ຳົ ໃຈວທິ ີຄິດ, ວທິ ີກະທຳ, ຄວຳມພໃຈໃນຜນົ ງຳນ ແລະ ຄວຳມຕອູ້ ງກຳນພດັ ທະນຳຕນົ ເອງໃຫດູ້ ຂີ ນ້ຶູ .

5) ກຳນໃຊບູ້ ນັ ທຶກຈຳກຜກູ້ ຽ່ ວເປັນກຳນລວມຂມູ້ ນ, ຄວຳມຄິດເຫັນກຽ່ ວກບັ ຕວົ ນກັ ຮຽນ,
ຜນົ ງຳນນກັ ຮຽນ ໂດຍສະເພຳະຄວຳມກຳູ້ ວໜູ້ຳໃນກຳນຮຽນຮຈູ້ ຳກເພ່ ືອຼ ນ, ຄສອນ ແລະ ຜປູ້ ກົ ຄອງ.

6) ກຳນໃຊຂູ້ ສູ້ ອບ ແບບເນັນູ້ ກຳນປະຕບິ ດັ ຈງິ ໃນປດັ ຈບຸ ນັ ມກັ ນຍິ ມົ ກນັ ໃຊຂູ້ ທູ້ ດົ ສອບ
ເປັນຄຳຖຳມປຳຍເປີດທ່ ີມລີ ກັ ສະນະດງ່ ັ ນ:ູ້ີ

(1) ບນັ ຫຳຕອູ້ ງມຄີ ວຳມໝຳຍຕ່ ຜຮູ້ ຽນ ແລະ ມຄີ ວຳມສຳຄນັ ພຽງພທ່ ີຈະສະແດງເຖງິ
ຄວຳມຮບັ ຮຂູ້ ອງຜຮູ້ ຽນໃນຊນັູ້ ນນັູ້ .

(2) ເປັນບນັ ຫຳທ່ ີຮຽນແບບສຳພຳດຊວີ ິດຈງິ ຂອງນກັ ຮຽນ.
(3) ຄວບຄມຸ ຄວຳມສຳມຳດ ແລະ ເນອືູ້ຼ ໃນໃຈຄວຳມຂອງຫກັ ສດ.
(4) ຜຕູ້ ອບຕອູ້ ງໃຊຄູ້ ວຳມສຳມຳດດຳູ້ ນຄວຳມຄດິ ຢ່ຳງເປັນຂນັູ້ ຕອນ.

55

(5) ຄວນໃຫມູ້ ວີ ທິ ີຫຳຄຳຕອບໄດຫູ້ ຳຍວທິ ີ.
(6) ມເີ ກນກຳນໃຫຄູ້ ະແນນສມົ ບນແລະມຄີ ຳຕອບທ່ ີຊດັ ເຈນ.
(7) ກຳນປະເມນີ ຜນົ ໂດຍກຳນໃຊແູ້ ຟູ້ມສະສມົ ຜນົ ງຳນອຳດຈະເປັນແຟູ້ມ ຫືຼ ເປັນ
ແຜນ CD ແລະ ອ່ ນືຼ ໆ ໃຫເູ້ ຫັນຄວຳມພະຍຳຍຳມ, ຄວຳມກຳູ້ ວໜ້ຳູ , ຜນົ ສຳເລັດເລ່ ືຼອງນນັູ້ ຫືຼ ຫຳຍໆ
ເລ່ ືຼອງ.
(3) ຫກັ ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນສກຶ ສຳ (ພຊິ ດິ ລິດຈະຣນ, 2560, ໜ້ຳູ . 11,15)
1. ວດັ ໃຫກູ້ ງົ ກບັ ຈດຸ ມງຸ່ ໝຳຍ.
2. ໃຊເູ້ ຄ່ ອືຼ ງມທຼື ່ ີມຄີ ນຸ ນະພຳບ.
3. ຄຳນງຶ ເຖງິ ຄວຳມຍດຸ ຕທິ ຳ.
4. ກຳນແປຜນົ ໃຫຖູ້ ກຼື ຕອູ້ ງ.
5. ໃຊຜູ້ ນົ ຂອງກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ໃຫຄູ້ ມຸູ້ ຄຳ່ .
 ປະເພດ ແລະ ຂະບວນກຳນປະເມນີ ຜນົ
1. ຈຳແນກຕຳມຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນປະເມນີ .
2. ຈຳແນກຕຳມລະບບົ ກຳນວດັ .
2.1.8 ກຳນບລິຫຳນກຳນສຶກສຳຂອງພະແນກສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ ແຂວງຈຳປຳສກັ
1) ສະພຳບລວມຂອງ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ
ພະແນກສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ ແຂວງຈຳປຳສກັ (2019-2020, ໜຳູ້ . 18-20) ແຂວງ
ຈຳປຳສກັ ເປັນແຂວງໜ່ ຶງທ່ ີຕງັູ້ ຢ່ໃຕສູ້ ດຸ ຂອງ ສ.ປ.ປ ລຳວ, ມຊີ ຳຍແດນຕດິ ຈອດກບັ ບນັ ດຳແຂວງ ແລະ
ປະເທດໃກຄູ້ ຽງຄ:ຼື ທິດເໜືຼອຕິດກບັ ແຂວງສຳລະວນັ ມຄີ ວຳມຍຳວ 140 ກໂິ ລແມັດ, ທິດຕຳເວັນອອກຕິດ
ກບັ ແຂວງເຊກອງ ແລະ ແຂວງອດັ ຕະປຼື ມລີ ວງຍຳວ 180 ກໂິ ລແມັດ ທິດໃຕມູ້ ຊີ ຳຍແດນຕິດກບັ ລຳຊະ
ອຳນຳຈກັ ກຳປເຈຍ ມຄີ ວຳມຍຳວ 135 ກໂິ ລແມດັ ແລະ ທິດຕຳເວັນຕກົ ມຊີ ຳຍແດນຕິດກບັ ລຳຊະ
ອຳນຳຈກັ ໄທມຄີ ວຳມຍຳວ 233 ກໂິ ລແມດັ , ມເີ ນອູື້ຼ ທ່ ີ 1,535,000 ເຮັກຕຳ, ເນອູ້ຼື ທ່ ີສວ່ ນໃຫຍຂ່ ອງແຂວງ
ແບ່ງອອກເປັນ 2 ເຂດໃຫຍ:່ ເຂດທ່ງົ ພຽງກວມ 74 % ແລະ ເຂດພພຽງກວມ 26 %, ປະກອບມີ 10 ຕວົ
ເມອືຼ ງ, 69 ກມຸ່ ບູ້ຳນ 641 ບູຳ້ ນ, ມປີ ະຊຳກອນທງັ ໝດົ 722,070 ຄນົ . ມຊີ ບັ ພະຍຳກອນທຳມະຊຳດ
ອດຸ ມົ ສມົ ບນ ແລະ ເປັນໃຈກຳງທຳງດຳູ້ ນເສດຖະກດິ , ກຳນຄຳູ້ -ກຳນລງົ ທຶນ ແລະ ບລກິ ຳນຂອງບນັ ດຳ
ແຂວງພຳກໃຕ,ູ້ ນອກຈຳກນນັູ້ ຍງັ ມປີ ນຍິ ະສະຖຳນເກ່ ຳົ ແກ,່ ມວີ ດັ ວຳອຳຮຳມ ແລະ ແຫງ່ ທ່ອງທຽ່ ວທຳມະ
ຊຳດທ່ ີສຳຄນັ ຢ່ຫຳຍແຫງ່ ຍອູ້ ນທ່ຳແຮງບ່ມົ ຊອູ້ ນຈຳນວນຫວງຫຳຍ ສມົ ຄກ່ ບັ ມນເຊອູ້ືຼ ດໝຸ ່ນັ ຂອງປະຊຳ
ຊນົ ບນັ ດຳເຜ່ ົຳ ສຳມຳດເຮັດໃຫຜູ້ ະລິດຕະພນັ ພຳຍໃນ (GDP) ເພ່ ມີ ຂນຶູ້ ເປັນ 2,488 ໂດລຳສະຫະ ລດັ ຕ່
ຄນົ ຕ່ ປີ ຫຼື ເທ່ ົຳກບັ 5.20 %.

56

2) ສະພຳບຂອງກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ກລີ ຳ ໂດຍລວມ
ໃນສກົ ຮຽນປີ 2018-2019 ທ່ວົ ແຂວງມໂີ ຮງຮຽນທງັ ໝດົ 1,205 ແຫງ່ , ເພ່ ມີ ຂນຶູ້ 10 ແຫງ່ ເທ່ ົຳ

ກບັ 0,83 % ໃນນນັູ້ ເປັນໂຮງຮຽນລຽູ້ ງເດັກ-ອະນບຸ ຳນ 277 ແຫງ່ , ໂຮງຮຽນປະຖມົ 761 ແຫງ່ , ໂຮງ
ຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳຕອນຕນູ້ົ 84 ແຫງ່ , ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນປຳຍ 4 ແຫງ່ ແລະ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳ
ສມົ ບນ 79 ແຫງ່ . ມຫີ ອູ້ ງຮຽນທງັ ໝດົ 5,474 ຫອູ້ ງ, ໃນນ້ີູ ເປັນຫອູ້ ງກຽມປະຖມົ 226 ຫອູ້ ງ, ຫອູ້ ງລຽູ້ ງ
ເດັກ 49 ຫອູ້ ງ, ຫອູ້ ງອະນບຸ ຳນ 488 ຫອູ້ ງ, ຫອູ້ ງຮຽນຊນັູ້ ປະຖມົ 2,964 ຫອູ້ ງ, ຫອູ້ ງມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳ
ຕນົູ້ 1,173 ຫອູ້ ງ ແລະ ຫອູ້ ງມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນປຳຍ 574 ຫອູ້ ງ. ມອີ ຳຄຳນຮຽນທງັ ໝດົ 1,602 ຫງັ
ໃນນູ້ີ ເປັນຕຶກຖຳວອນ 1,032 ຫງັ , ເຄ່ ິງຖຳວອນ 359 ຫງັ , ຊວ່ ົ ຄຳວ 71 ຫງັ ແລະ ຊດຸ ໂຊມ 140 ຫງັ .
ມພີ ະນກັ ງຳນຄ-ອຳຈຳນ ທງັ ໝດົ 7,880 ຄນົ , ຍງິ 5,243 ຄນົ (ລວມທງັ ຄລດັ , ຄເອກະຊນົ ແລະ
ຄອຳສຳ). ຈຳນວນນກັ ຮຽນທງັ ໝດົ 152,210 ຄນົ , ຍງິ 74,768 ຄນົ .

2.1.9 ແຜນພດັ ທະນຳໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອຼື ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ
1) ທ່ ີຕງັູ້ , ຈດຸ ພເິ ສດ ແລະ ສະພຳບລວມຂອງວຽກງຳນສກຶ ສຳ
ຫອູ້ ງກຳນສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳເມອຼື ງເປັນເສນຳທ່ ີກຳນ ໂດຍກງົ ໃຫແູ້ ກກ່ ຳນຈດັ ຕງັູ້ ພະ

ແນກສຶກສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳແຂວງ ທງັ ເປັນສຳຍຂວຳງອຳນຳດກຳນປກົ ຄອງເມອືຼ ງ. ເຊ່ ງິ ມຊີິ ຳຍແດນ
ຕິດຈອດ ດ່ງັ ນ,ູີ້ ທິດໃຕຕູ້ ິດກບັ ລຳຊຳອຳນຳຈກັ ກຳປເຈຍຍຳວ 109 Km, ທິດຕຳເວັນຕກົ ຕິດກບັ ລຳຊຳ
ອຳນຳຈກັ ໄທຍຳວ 55 Km, ທິດເໜຼືອຕດິ ກບັ ເມອືຼ ງສຂຸ ມຸ ຳຍຳວ 49 Km, ທິດຕຳເວັນອອກຕິດກບັ ເມອືຼ ງ
ໂຂງຍຳວ 48 Km. ໃນທ່ວົ ເມອືຼ ງມເີ ນອືຼູ້ ທ່ ີທງັ ໝດົ 231.199,42 ເຮັກຕຳໃນນນັູ້ , ມທີ ່ງົ ພຽງກວມເອົຳ 60%
ຂອງເນອື້ຼູ ທ່ ີທງັ ໝດົ , ທ່ວົ ເມອຼື ງປະກອບມີ 5 ກມຸ່ ບຳູ້ ນມີ 36 ບູ້ຳນ, ບູ້ຳນໃຫຍມ່ ີ 8 ບູຳ້ ນ.ມຈີ ຳນວນຄວົ
ເຮອືຼ ນທງັ ໝດົ 6.551 ຄວົ ເຮຼືອນມພີ ນົ ລະເມອືຼ ງ 38.821 ຄນົ , ຍງິ 19.529 ຄນົ , ປະກອບມີ 2 ຊນົ ເຜ່ ົຳ
ຄ:ືຼ ເຜ່ ົຳລຳວລມຸ່ ກວມເອົຳ 85 %, ເຜ່ ົຳຂະແມກວມເອົຳ 15 % ກຳນດຳລງົ ຊວີ ິດຂອງປະຊຳຊນົ ສວ່ ນໃຫຍ່
ແມນ່ ເຮັດນຳເປັນຕນູ້ົ ຕ ແລະ ປກຝງັ ລຽູ້ ງສດັ ເປັນອຳຊບີ ສຳຮອງ (ຫອູ້ ງກຳນສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ
ເມອືຼ ງມນຸ ລະປຳໂມກ, 2019-2020, ໜຳູ້ . 7).

2) ສະພຳບກຳນສກຶ ສຳໂດຍລວມ
ໃນທ່ວົ ເມອຼື ງມໂີ ຮງຮຽນທງັ ໝດົ 95 ແຫງ່ ໃນນນັູ້ ,ໂຮງຮຽນອະນບຸ ຳນຕິດແປະປະຖມົ 37 ແຫງ່ ,

ໂຮງຮຽນປະຖມົ 49 ແຫງ່ , ມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳຕອນຕນົູ້ 5 ແຫງ່ , ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ 3 ແຫງ່ ແລະ
ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນປຳຍ 1 ແຫງ່ , ມອີ ຳຄຳນຮຽນທງັ ໝດົ 83 ຫງັ , ອຳຄຳນຖຳວອນ 47 ແຫງ່ , ເຄ່ ງິ
ຖຳວອນ 27 ແຫງ່ ແລະ ຊຸດໂຊມ 9 ແຫງ່ . ມພີ ະນກັ ງຳນຄ - ອຳຈຳນທງັ ໝດົ ( ນບັ ທງັ ຫອູ້ ງກຳນສກຶ ສຳ )
523 ຄນົ , ຍງິ 294 ຄນົ . ໃນນນັູ້ , ອຳສຳສະໝກັ 84 ຄນົ , ຍິງ 62 ຄນົ . ມຈີ ຳນວນນກັ ຮຽນທງັ ໝດົ 44.102
ຄນົ , ຍິງ 21.666 ຄນົ , ອດັ ຕຳເຂຳົູ້ ຮຽນ 3-5 ປີ ໄດູ້ 47.7 % ໃນປີ 2015 ມຳເປັນ 60,7 % ໃນປີ 2019

57

ທຽບໃສໄ່ ລຍະດຽວກນັ ເພີູ້ມຂູຶ້ນ 13,00 %, ອດັ ຕຳເຂູ້ົຳຮຽນສດຸ ທິປະຖມົ ໄດູ້ 98,4 % ໃນປີ 2015 ມຳເປັນ
99,2 % ໃນປີ 2019 % ທຽບໃສໄ່ ລຍະດຽວກນັ ເພມູ້ີ ຂຶູນ້ 0,8 %, ອດັ ຕຳເຂຳູົ້ ຮຽນລວມມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳ
ຕອນຕນູ້ົ 2015 ປະຕິບດັ ໄດູ້ 58,3 % ມຳຮອດປີ 2019 ປະຕບິ ດັ ໄດູ້ 59,9 % ທຽບໃສໄ່ ລຍະດຽວກນັ
ເພ່ ີມ 1,6 %, ອດັ ຕຳເຂົູຳ້ ຮຽນ ລວມມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນປຳຍ ໃນປີ 2015 ປະຕິບດັ ໄດູ້ 28,4 % ມຳຮອດ
ປີ 2019 ປະຕິບດັ ໄດູ້ 35,4 % ທຽບໃສໄ່ ລຍະດຽວກນັ ເພ່ ີມຂນ້ຶູ 7,00 %. ຄວຳມສະເໝີພຳບຍງິ -ຊຳຍມີ
ຄວຳມດນຸ່ ດຽ່ ງກນັ . ໄດຈູ້ ດັ ຕງັູ້ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຊນັູ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕນ້ົູ ບຳລງຸ ຂນັູ້ ເມອຼື ງ ແລະ ຂນັູ້
ແຂວງ ຜນົ ກຳນປະເມນີ 99,10 %. ມຳຮອດວນັ ທີ 19 ເດອຼື ນພດຶ ສະພຳ 2016 ກໄດປູ້ ະກຳດເປັນເມອືຼ ງຈບົ
ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນຕນູ້ົ ບຳລງຸ ຂນຶູ້ ຢ່ຳງເປັນທຳງກຳນ.

3) ຄວຳມເປັນມຳ ແລະ ຈດຸ ພິເສດຂອງໂຮງຮຽນທງັ 3 ແຫງ່ ມດີ ງ່ ັ ນ:້ີູ
ໂຮງຮຽນຕງັູ້ ຢ່ເຂດຊນົ ນະບດົ ຫຳ່ ງໄກຈຳກຕວົ ເມອຼື ງ ແລະ ລະບບົ ພູືຼ້ນຖຳນໂຄງລຳ່ ງມຄີ ວຳມ

ຫຍງຸູ້ ຍຳກເປັນຕນູ້ົ ແມນ່ ເສັູ້ນທຳງໄປມຳຫຳສກ່ ນັ ບ່ ທນັ ຮບັ ປະກນັ , ອຳຄຳນສະຖຳນທ່ ີຮບັ ໃຊຍູ້ ງັ ບ່ ພຽງພ,
ນກັ ຮຽນລນົູ້ ຫອູ້ ງເຂດບລິກຳນຄບັ ແຄບ. ກຳນທຽວຮຽນຂອງນກັ ຮຽນແມນ່ ມໄີ ລຍະໄກສດຸ 15 ກໂິ ລແມດັ
ເປັນສຳເຫດ ແລະ ສ່ ງິ ທູຳ້ ທຳຍຕ່ ກຳນສດິ ສອນຮຳ່ ຮຽນເກດີ ມຕີ ວົ ເລກກຳນປະລະໜູ້ອຍ. ຜບູ້ ລິຫຳນກຳນ
ສກຶ ສຳ ແລະ ຄະນະພດັ ທະນຳກຳນສກຶ ສຳ ຂນັູ້ ບ້ຳູ ນຈຳນວນໜ່ ຶງບ່ ທນັ ເຂມັູ້ ແຂງ, ນກັ ຮຽນທ່ ີຈບົ ໂຮງຮຽນ
ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນຕນູົ້ ແລູ້ວ ອອກໄປເຮັດວຽກສຳູ້ ງລຳຍໄດຊູ້ ວ່ ຍຄອບຄວົ , ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ
ສຳຕອນຕນູ້ົ ໃນເຂດບລິກຳນຫຳ່ ງໄກຈຳກໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳຕອນປຳຍ ຄ:ຼື ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ
ສກຶ ສຳຕອນຕນ້ົູ ກະດນັ , ບູ້ຳນເຂມັ , ຫວູ້ ຍຊຳຍ ຫຳ່ ງຈຳກໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອືຼ ງ ແລະ
ທຳ່ ກງັ ຫຳ່ ງຈຳກໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນປຳຍນຳດ.ີ

ງບົ ປະມຳນຮບັ ໃຊູ້ ເຂົູຳ້ ໃນວຽກງຳນກຳນສກຶ ສຳຍງັ ຈຳກດັ , ອດັ ຕຳປະລະມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳມີ
ທ່ຳອຽ່ ງສງ, ອດັ ຕຳເຂຳູ້ົ ຮຽນໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳຕອນປຳຍຍງັ ຕຳ່ , ອດັ ຕຳກຳນເຂ້ົຳູ ຮຽນຂອງຊນັູ້
ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳປຳຍຍງັ ຕຳ່ 32,4% ທຽບໃສ່ (ປພຍ 75%), ອດັ ຕຳກຳນປະລະມດັ ທະຍມົ ສຶກ
ສຳປຳຍຍງັ ສງ 9,6% ຖຳູ້ ທຽບໃສ່ ປພຍ ຍງັ ບ່ ບນັ ລຸ (ປພຍ 3%), ກຳນເຂົູຳ້ ຮຽນຂອງນກັ ຮຽນບ່ ທ່ວົ ເຖງິ ,
ຮຽນຈບົ ແລວູ້ ບ່ ຮຽນຕ່ ຊນັູ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳ, ອດັ ຕຳກຳນປະລະກຳນຮຽນຂອງນກັ ຮຽນຍງັ ມສີ ງ, ເຂດບລິ
ກຳນຂອງໂຮງຮຽນຫຳ່ ງໄກ, ເສັນູ້ ທຳງບ່ ສະດວກ, ຫອູ້ ງຮຽນຄບັ ແຄບແອອດັ (ຫອູ້ ງບ່ ພຽງພ) ນກັ ຮຽນ
ລນູ້ົ ຫອູ້ ງ, ກຳນສດິ ສອນ ຫຼື ກຳນສ່ງົ ຄວຳມຮຂູ້ ອງຄສອນຍງັ ຖເຼື ອົຳນກັ ຮຽນເປັນໃຈກຳງ, ກຳນແຕງ່ ບດົ
ສອນບ່ ຕ່ ເນ່ ອຼື ງ, ອປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນມໜີ ້ອູ ຍ ຫຼື ຄບຳງຄນົ ບ່ ຜະລິດສ່ ຼືກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ຄບຳງຄນົ ໃຫນູ້ ກັ ຮຽນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ບດົ ຮຽນເອງແລວູ້ ບ່ ສະຫຼຸບ ຫຼື ໃຫນູ້ ກັ ຮຽນກຳ່ ຍເອົຳໃນປູື້ຼມເອງເລີຍ, ກຳນ
ສ່ງົ ເສມີ ນກັ ຮຽນອອ່ ນກຍງັ ເຮັດບ່ ໄດດູ້ ເີ ທ່ ົຳທ່ ີຄວນ, ຄ-ອຳຈຳນ ບ່ ສຳມຳດຕີລຳຄຳໄດູ້ ເຖງິ ສຳເຫດຂອງ
ກຳນຮຽນ ຈຳກນນັູ້ ຫວົ ຄິດປະດດິ ສຳູ້ ງຂອງຄສອນຍງັ ມຂີ ດີ ຈຳກດັ , ກຳນຊບັ ຊອູ້ ນກຳນສດິ ສອນຍງັ ບ່ ຖກືຼ

58

ຕອູ້ ງຕຳມວຊິ ຳທ່ ີຄບຳງຄນົ ຮຽນມຳ ຫຼື ຄເຫຼອື ບ່ ພ, ກຳນຕອບສະໜອງດຳູ້ ນທຶນຮອນຍງັ ມໜີ ູ້ອຍ ເມ່ອືຼ ກະ
ທຽບ ໃສກ່ ຳນກ່ສຳູ້ ງພຼືູນ້ ຖຳນໂຄງລຳ່ ງ.

4) ຈດຸ ປະສງົ
- ເພ່ ຼືອເຮັດໃຫອູ້ ດັ ຕຳເຂຳູ້ົ ຮຽນລວມ ອດັ ຕຳກຳນປະລະຂອງຊນັູ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນປຳຍບນັ

ລເຸ ປົູ້ຳໝຳຍແຫງ່ ຊຳດ. ເພ່ ືອຼ ດງຶ ດດ ແລະ ຈງໃຈເຮັດໃຫນູ້ ກັ ຮຽນໄດເູ້ ຂູ້ຳົ ຮຽນຢ່ຳງທ່ວົ ເຖງິ ຫດຸຼ ຜອ່ ນກຳນ
ປະລະກຳນຮຽນ ແລະ ອດັ ຕຳກຳນຄຳູ້ ງຫອູ້ ງ ເພ່ ຼືອຍກົ ສງຄນຸ ນະພຳບກຳນສກຶ ສຳເຮັດໃຫອູ້ ດັ ຕຳກຳນຮູ້
ໜງັ ສ່ ກຼື ວມອດັ ຕຳສງຂນູ້ຶ .

5) ຄຳດໝຳຍຕນົູ້ ຕ
- ອດັ ຕຳເຂົຳູ້ ຮຽນລວມຊນັູ້ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳຕອນປຳຍບນັ ລໄຸ ດູ້ 75 % (ປພຍ 75 %).
- ອດັ ຕຳປະລະຊນັູ້ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນປຳຍ ໃຫບູ້ ນັ ລໄຸ ດູ້ 3 % (ປພຍ 3 %).
- ອດັ ຕຳຄຳູ້ ງຊນັູ້ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນຕນົູ້ ໃຫບູ້ ນັ ລໄຸ ດູ້ 2 % (ປພຍ 2 %).
- ອດັ ຕຳເລ່ ອຼື ນຂນັູ້ ຈບົ ຊນັູ້ ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນປຳຍ ໃຫບູ້ ນັ ລໄຸ ດູ້ 95,00 % (ປພຍ 95 %).
- ອດັ ຕຳເລ່ ືອຼ ນຊນັູ້ ຈຳກ ມ.4 ຕ່ ຂນັູ້ ມ.5 ໃຫບູ້ ນັ ລໄຸ ດູ້ 85 %.

6) ວຽກງຳນຈດຸ ສມຸ ແລະ ກດິ ຈະກຳ
- ອຳນວຍກຳນໂຮງຮຽນສມົ ທບົ ຄພສບ ລະດມົ ຜປູ້ ກົ ຄອງນກັ ຮຽນຈຳນວນໜ່ ຶງ ໃຫໄູ້ ດເູ້ ຂູົຳ້

ຮຽນ ແລະ ສ່ ບຼື ຕ່ ຮຽນຈນົ ຈບົ .
- ປບັ ປງຸ , ຊຸກຍອູ້ ຳນວຍກຳນ, ຄສອນໃຫເູ້ ອົຳໃຈໃສຕ່ ່ ນກັ ຮຽນທ່ ີຂຳດຮຽນ ແລະ ຮຽນອອ່ ນ.
- ສຳູ້ ງນກັ ຮຽນເກ່ງັ ສຳຍສຳມນັ ໃຫສູ້ ຳມຳດສອບຕິດນກັ ຮຽນເກ່ ງັ ຂນັູ້ ແຂວງ 1 ໃນ 4 ວຊິ ຳ.
- ສະໜອງງບົ ປະມຳນເຂົຳູ້ ໃນກຳນປກຸ ສຳູ້ ງ ແລະ ຂະຫຍຳຍຫອູ້ ງຮຽນຢ່ບຳູ້ ນສຳມສຳູ້ ງບ້ຳູ ນ

ພດັ ທະນຳ.
- ປບັ ປງຸ ສະພຳບແວດລອູ້ ມຂອງໂຮງຮຽນ ເພ່ ອືຼ ດງຶ ດດເດັກເຂຳູົ້ ຮຽນໃຫູ້ຫຳຍຂຶູ້ນ.

2.2 ທບົ ທວນບດົ ຄນົູ້ ຄວຳູ້ ວທິ ະຍຳສຳດທ່ ີກຽ່ ວຂອູ້ ງ

2.2.1 ບດົ ຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ວທິ ະຍຳສຳດພຳຍໃນປະເທດ
ພຣະ ກນັ ຍຳ ສຈຸ ນິ ໂນ ກນຸ ນະວງົ (2555, ໜູ້ຳ. 2), ໄດຄູ້ ນົູ້ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນ

ສອນວທິ ະຍຳໄລສງົ ຈຳປຳສກັ ແຫງ່ ສຳທຳລະນະລດັ ປະຊຳທິປະໄຕ ປະຊຳຊນົ ລຳວ. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງ
ກຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ : 1) ເພ່ ືຼອສກຶ ສຳກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນວທິ ະຍຳໄລສງົ ຈຳປຳສກັ ແຫງ່ ສຳທຳລະ
ນະລດັ ປະຊຳທິປະໄຕ ປະຊຳຊນົ ລຳວ; 2) ເພ່ ຼືອປຽບທຽບກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນວທິ ະຍຳໄລ
ສງົ ຈຳປຳສກັ ແຫງ່ ສຳທຳລະນະລດັ ປະຊຳທິປະໄຕ ປະຊຳຊນົ ລຳວ; 3) ເພ່ ຼອື ສກຶ ສຳບນັ ຫຳອປຸ ະສກັ
ແລະ ຂສູ້ ະເໜີແນະແນວທຳງກຳນແກໄູ້ ຂ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນວທິ ະຍຳໄລສງົ ຈຳປຳສກັ

59

ແຫງ່ ສຳທຳລະນະລດັ ປະຊຳທິປະໄຕ ປະຊຳຊນົ ລຳວ. ວທິ ີກຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ແມນ່ ໃຊຂູ້ ມູ້ ນແບບປະລມິ ຳນ
ໂດຍເປັນກຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ. ຜນົ ກຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

1) ລະດບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນວທິ ະຍຳໄລສງົ ຈຳປຳສກັ ປະເທດລຳວ 4 ດຳູ້ ນໂດຍ
ລວມຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍເມ່ອຼື ພິຈຳລະນຳເປັນລຳຍດຳູ້ ນ ພບົ ວຳ່ ຄຳ່ ສະສະເລຍ່ ຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍທກຸ ດຳູ້ ນ
ໂດຍລຽງລຳດບັ ຄະແນນສະເລຍ່ ຈຳກຫຳຍໄປຫຳໜູ້ອຍ ໄດແູ້ ກ:່ ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ , ດຳູ້ ນກຳນວຳງແຜນກຳນສອນ, ດຳູ້ ນກຳນຜະລິດ ແລະ ກຳນໃຊູ້
ສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນຕຳມລຳດບັ .

2) ຜນົ ກຳນທດົ ສອບສມົ ມດຸ ຕິຖຳນ ພບົ ວຳ່ ຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ຄທ່ ີມເີ ພດ, ອຳຍ,ຸ ວດຸ ທິກຳນສກຶ
ສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນເຮັດວຽກຕຳ່ ງກນັ ມກີ ຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ເຊ່ ງິ ບ່ ກງົ ຕຳມສມົ
ມດຸ ຕິຖຳນທ່ ີຕງັູ້ ໄວວູ້ ຳ່ ຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ຄທ່ ີມເີ ພດ, ອຳຍ,ຸ ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນເຮັດ
ວຽກຕຳ່ ງກນັ ມກີ ຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຕຳ່ ງກນັ ສວ່ ນຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ຄທ່ ີມຕີ ຳແໜ່ງຕຳ່ ງກນັ ມກີ ຳນ
ຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ຢິ ່ໃນລະດບັ .05 ເຊ່ ງິ ກງົ ຕຳມສມົ
ມດຸ ຕິຖຳນທ່ ີວຳງໄວວູ້ ຳ່ ຜບູ້ ລິຫຳນ-ຄທ່ ີມຕີ ຳແໜ່ງຕຳ່ ງກນັ ມກີ ຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນແຕກຕຳ່ ງກນັ .

3) ແນວທຳງໃນກຳນສຶກສຳຄງັູ້ ນ້ີູ ເຮັດໃຫຮູ້ ລູ້ ະດບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນວທິ ະຍຳໄລ
ສງົ ຈຳປຳສກັ ປະເທດລຳວທງັ 4 ດຳູ້ ນພບົ ວຳ່ ຍງັ ມສີ ະພຳບບນັ ຫຳອປຸ ະສກັ ທ່ ີຄວນມກີ ຳນປບັ ປງຸ ແກໄູ້ ຂ
ເພ່ ອຼື ພດັ ທະນຳຄນຸ ນະພຳບກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃຫປູ້ ະສບົ ຄວຳມຜນົ ສຳເລັດຫຳຍຂ້ຶນູ ກວຳ່ ເກ່ ຳົ
ເຊ່ ງິ ຜບູ້ ລິຫຳນຄວນນຳຂສູ້ ະເໜີແນະ ມຳພຈິ ຳລະນຳຫຳຜນົ ດ-ີ ຜນົ ເສຍ ໃນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ເພ່ ຼອື ໃຫໄູ້ ດແູ້ ນວທຳງໃນກຳນພດັ ທະນຳກຳນແກໄູ້ ຂບນັ ຫຳອປຸ ະສກັ ຕຳ່ ງໆ ເພ່ ືຼອໃຫກູ້ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ໃນວທິ ະຍຳໄລສງົ ຈຳປຳສກັ ມບີ ປະະສດິ ທິພຳບຫຳຍຂຶ້ນູ ກວຳ່ ເກ່ ຳົ ໃນຄງັູ້ ຕ່ ໄປ.

ຫມຸ ເພັງ ສມົ ສະໜກຸ (2016, ໜູ້ຳ. 2) ໄດຄູ້ ນົູ້ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ສະພຳບກຳນປະຕິບດັ ກຳນຮຽນອກັ
ສອນສຳດ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫງ່ ຊຳດ. ຈດຸ ປະສງົ ກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ : 1) ເພ່ ືອຼ ສກຶ ສຳສະພຳບກຳນປະຕິບດັ
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຕຳມຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງອຳຈຳນໃນຄະນະອກັ ສອນສຳດ, 2) ເພ່ ຼືອປຽບທຽບສະ
ພຳບກຳນປະຕິບດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຕຳມຄວຳມຄິດເຫັນຂອງອຳຈຳນ ໃນຄະນະອກັ ສອນສຳດ,
3) ເພ່ ືຼອສຶກສຳແນວທຳງໃນກຳນປບັ ປງຸ ແລະ ກຳນພດັ ທະນຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງອຳຈຳ ນໃນ
ຄະນະອກັ ສອນສຳດ. ວທິ ີກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ເປັນແບບປະລິມຳນ ແລະ ຄນຸ ນະພຳບ ໂດຍໃຊກູ້ ຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້
ແບບສຳຫວດ. ຜນົ ກຳນຄນ້ົູ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

1) ອຳຈຳນໃນອກັ ສອນສຳດທ່ ີເປັນກມຸ່ ເປູົ້ຳໝຳຍມຄີ ວຳມຄດິ ເຫັນຕ່ ກບັ ສະພຳບກຳນປະຕບິ ດັ ກຳນ
ຮຽນ-ກຳນສອນໃນຄະນະອກັ ສອນສຳດ ໂດຍລວມຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ ເມ່ອຼື ພຈິ ຳລະນຳເປັນລຳຍດຳູ້ ນພບົ
ວຳ່ ມີ 3 ດຳູ້ ນທ່ ີຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ ແລະ 3 ດຳູ້ ນຢ່ໃນລະດບັ ປຳນກຳງເຊ່ ັນ: ດຳູ້ ນທ່ ີມຄີ ຳ່ ສະເລ່ຍສງສດຸ

60

ແມນ່ ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, ຮອງລງົ ມຳແມນ່ : ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳ
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ ດຳູ້ ນທ່ ີມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ຕຳ່ ກວຳ່ ໝໄ່ ດແູ້ ກ:່ ດຳູ້ ນກຳນຄນູ້ົ ຄວູ້ ຳວທິ ະຍຳສຳດ.

2) ອຳຈຳນສອນໃນຄະນະອກັ ສອນສຳດມເີ ພດຕຳ່ ງກນັ ມຄີ ວຳມຄດິ ເຫັນຕ່ ກບັ ສະພຳບກຳນປະຕິ
ບດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນຄະນະອກັ ສອນສຳດ ໂດຍລວມບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງ
ດຳູ້ ນສະຖຕິ ທິ ່ ີລະດບັ .05.

3) ອຳຈຳນສອນໃນຄະນະອກັ ສອນສຳດ ມວີ ດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳຕຳ່ ງກນັ ມຄີ ວຳມຄິດເຫັນຕ່ ກບັ ສະ
ພຳບກຳນປະຕບິ ດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນຄະນະອກັ ສອນສຳດ ໂດຍລວມບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມ
ສຳຄນັ ທຳງດຳູ້ ນສະຖຕິ ິທ່ ີລະດບັ .05.

4) ອຳຈຳນໃນຄະນະອກັ ສອນສຳດ ມວີ ດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳຕຳ່ ງກນັ ມຄີ ວຳມຄດິ ເຫັນຕ່ ກບັ ສະພຳບ
ກຳນປະຕິບດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະດຳູ້ ນແມນ່ ບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳ
ຄນັ ທຳງສະຖິຕທິ ່ ີລະດບັ .05.

5) ອຳຈຳນໃນຄະນະອກັ ສອນສຳດມປີ ະສບົ ກຳນສອນຕຳ່ ງກນັ ມຄີ ວຳມຄດິ ເຫັນຕ່ ກບັ ສະພຳບກຳນ
ປະຕບິ ດັ ກຳນຮຽນກຳນສອນບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ທິ ່ ີລະດບັ .05.

ວອນມະນີ ຊງິ ເລອຼື ງທຳ (2018, ໜຳູ້ . 2) ໄດຄູ້ ນູ້ົ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນ
ວທິ ະຍຳໄລສິລະປະສກຶ ສຳນະຄອນຫອງວຽງຈນັ . ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ : 1) ເພ່ ຼືອສກຶ ສຳສະພຳບ
ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນວທິ ະຍຳໄລສິລະປະສກຶ ສຳ ນະຄອນຫວງວຽງຈນັ ; 2) ເພ່ ຼືອປຽບທຽບ
ຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄສອນຕ່ ກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນວທິ ະຍຳໄລສິລະປະສກຶ ສຳ ນະຄອນ
ຫວງວຽງຈນັ ໂດຍຈຳແນກຕຳມເພດ, ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນສອນ; 3) ເພ່ ອຼື ປຽບທຽບ
ຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄສອນຕ່ ກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນວທິ ະຍຳໄລສິລະປະສກຶ ສຳ ນະຄອນ
ຫວງວຽງຈນັ ໂດຍຈຳແນກຕຳມເພດ ແລະ ລະບບົ ຮຽນ; 4) ເພ່ ຼືອຊອກຫຳແນວທຳງໃນກຳນປບັ ປງຸ ແລະ
ພດັ ທະນຳກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນວທິ ະຍຳໄລສລິ ະປະສຶກສຳ ນະຄອນຫວງວຽງຈນັ . ວທິ ີກຳນ
ຄນ້ົູ ຄວຳູ້ ແມນ່ ໃຊຂູ້ ມູ້ ນແບບປະລິມຳນ ແລະ ຄນຸ ນະພຳບໂດຍເປັນກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ.
ຜນົ ກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

1. ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນວທິ ະຍຳໄລສລິ ະປະສກຶ ສຳນະຄອນຫວງວຽງຈນັ ຕຳມຄວຳມ
ຄດິ ເຫັນຂອງຄສອນ ໂດຍລວມຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ.

2. ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນວທິ ະຍຳໄລສລິ ະປະສກຶ ສຳ ນະຄອນຫວງວຽງຈນັ ຕຳມຄວຳມ
ຄດິ ເຫັນຂອງນກັ ຮຽນ ໂດຍລວມ ແລະ ລຳຍດຳູ້ ຍຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ.

61

3. ຜນົ ກຳນປຽບທຽບຕຳມຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄສອນຕ່ ກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນວທິ ະ
ຍຳໄລສລິ ະປະສຶກສຳນະຄອນຫວງວຽງຈນັ ຈຳແນກຕຳມ ເພດ, ວດຸ ທິກຳນສຶກສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນ
ສອນໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະດຳູ້ ນເຫັນວຳ່ ບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ິທ່ ີ.05

4. ຜນົ ກຳນປຽບທຽບຕຳມຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງນກັ ຮຽນຕ່ ກບັ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນວິ
ທະຍຳໄລສລິ ະປະສຶກສຳນະຄອນຫວງວຽງຈນັ ຈຳແນກຕຳມເພດ ໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະດຳູ້ ນແມນ່ ບ່
ແຕກຕຳ່ ງກນັ , ແຕຈ່ ຳແນກຕຳມລະບບົ ຮຽນໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະດຳູ້ ນແມນ່ ມຄີ ວຳມຄດິ ເຫັນແຕກຕຳ່ ງ
ກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ິທ່ ີລະດບັ .05

ກອງແກວູ້ ສສີ ມົ ພ (2550, ໜຳູ້ . 2) ໄດຄູ້ ນ້ົູ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ກຳນປະເມນີ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນ
ຄະນະສກຶ ສຳສຳດ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫງ່ ຊຳດ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຄນ້ົູ ຄວຳູ້ : ເພ່ ຼອື ປະເມນີ ຜນົ ກຳນບລິ
ຫຳນວຊິ ຳກຳນ ຄະນະສກຶ ສຳສຳດ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫງ່ ຊຳດ ໂດຍນຳໃຊູ້ (CIPP model). ວທິ ີກຳນ
ຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ໃຊວູ້ ທິ ີກຳນວໄິ ຈແບບປະລິມຳນ ໂດຍໃຊກູ້ ຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ. ຜນົ ກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

1) ດຳູ້ ນບລບິ ດົ ພບົ ວຳ່ ຄວຳມສອດຄອ່ ງລະຫວຳ່ ງຈດຸ ປະສງົ ຂອງຫກັ ສດ ກບັ ກຳນກຳນດົ ກຳນ
ວຳງແຜນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນກຳນກຳນດົ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ. ກຳນກຳນດົ ແລະ
ກຳນບນັ ຈຄຸ ແລະ ກຳນກຳນດົ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ຂອງກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຢ່ໃນ
ລະດບັ ດນີ ອກນນັູ້ ຍງັ ພບົ ວຳ່ ກຳນຈດັ ຫຳວດັ ຖອຸ ປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ ຫກັ ກຳນຮຽນຮູ້
ໃຫແູ້ ກຮ່ ຽນມໜີ ູ້ອຍຫຳຍສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນເພດເທັກໂນໂລຊທີ ່ ີທນັ ສະໄໝ, ເອກະສຳນປະກອບກຳນ
ຮຽນໃນຫອູ້ ງສະໝດຸ ບ່ ສຳມຳດຕອບສະໜອງຕຳມຄວຳມຕອູ້ ງກຳນຂອງກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຢ່ຳງພຽງພ
ແລະ ບ່ ທນັ ເວລຳ, ແຫງ່ ເວລຳ, ແຫງ່ ກຳນຮຽນຮທູ້ ່ ີເປັນຫອູ້ ງທດົ ລອງຍງັ ບ່ ໄດຮູ້ ບັ ກຳນປບັ ປງຸ ເທ່ ົຳທ່ ີຄວນ
ສນຄອມພິວເຕີບ່ ພຽງພກບັ ຄວຳມຕູ້ອງກຳນຂອງຄ ແລະ ຜຮູ້ ຽນ.

2) ດຳູ້ ນປດັ ໄຈນຳເຂຳົູ້ ພບົ ວຳ່ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນມຄີ ວຳມສອດຄອ່ ງຈດຸ ປະ
ສງົ ແລະ ເນອ້ຼືູ ໃນຂອງຫກັ ສດ ແລະ ຄວຳມເໝຳະສມົ ໃນກຳນຈດັ ຄເຂົ້ຳູ ສອນຢ່ໃນລະດບັ ດີ ເພຳະຂະ
ບວນກດິ ຈະກຳກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ ກຳນພດັ ທະນຳກຳນຮຽນກຳນສອນໃນປດັ ຈບຸ ນັ ໄດູ້
ເນັນູ້ ເອົຳຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ເປັນຂະບວນຄ ແລະ ນກັ ຮຽນໄດມູ້ ສີ ວ່ ນຮວ່ ມກນັ ແລະ ເປັນກຳນພດັ ທະນຳ
ຄວຳມຮຄູ້ ວຳມສຳມຳດຂອງຜູ້ຮຽນໃຫຫູ້ ຳຍຂນູ້ຶ .

3) ດຳູ້ ນຂະບວນກຳນພບົ ວຳ່ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນມຄີ ວຳມສອດຄອ່ ງກບັ ເນອູ້ຼື
ໃນຂອງຫກັ ສດກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນກຳນສອນ ຢ່ໃນລະດບັ ດມີ ກີ ຳນວດັ ແລະ
ປະຜນົ ໄປພດັ ໃນລະຫວຳ່ ງກຳນຮຽນເປັນພຳກຮຽນ ແລະ ທູຳ້ ຍພຳກຮຽນ.

62

4) ດຳູ້ ນຜນົ ຜະລິດພບົ ວຳ່ ຜນົ ທ່ ີໄດຈູ້ ຳກກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຢ່ໃນລະດບັ ດຜີ ູ້
ຮຽນສຳມຳດນຳທິດສະດທີ ່ ີຮຽນໄປປະຕິບດັ ແລະ ນຳເອົຳຜນົ ທ່ ີໄດຈູ້ ຳກກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ໄປ
ພດັ ທະນຳກຳນສອນແຕກ່ ຳນຕິດຕຳມກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ຍງັ ບ່ ເປັນປກົ ກະຕິ ແລະ ຕ່ ເນ່ອືຼ ງ.

ກວ້ີູ ນັ ບນຸ ກຳສຽນ (2016, ໜູ້ຳ. 2) ໄດຄູ້ ນົູ້ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນ
ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຊນັູ້ (ມ.5-ມ.6) ໃນແຂວງເຊກອງ. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ : 1) ເພ່ ຼືອສກຶ ສຳສະ
ພຳບກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຊນັູ້ (ມ.5-ມ.6) ໃນແຂວງເຊກອງ; 2) ເພ່ ຼືອ
ສກຶ ສຳປຽບທຽບກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຊນັູ້ (ມ.5-ມ.6) ໃນແຂວງເຊກອງ;
3) ເພ່ ືອຼ ສກຶ ສຳຂແູ້ ນະແນວທຳງໃນກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳ ຢ່ໃນແຂວງ
ເຊກອງ. ວທິ ີກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ເປັນແບບປະລິມຳນ ແລະ ຄນຸ ນະພຳບ ໂດຍໃຊກູ້ ຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ.
ຜນົ ກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນປຳຍ ຢ່ໃນ ແຂວງ ເຊກອງ. ໃນ 5
ດຳູ້ ນ ໂດຍລວມແລວູ້ ຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ ແຕເ່ ມ່ ອຼື ພິຈຳລະນຳເປັນແຕລ່ ະດຳູ້ ນ ພບົ ວຳ່ ກຳນບລິຫຳນຫກັ
ສດ, ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, ກຳນບລິຫຳນສ່ ືຼກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, ກຳນບລິຫຳນ
ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນບລິຫຳນກຳນນເິ ທດພຳຍໃນລູ້ວນແຕຢ່ ່ໃນລະດບັ ຫຳຍທງັ ໝດົ . ເມ່ອຼື
ທຽບຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ຄສອນຈຳແນກຕຳມຕຳແໜງ່ ໜຳູ້ ທ່ ີ ໂດຍພຳບລວມ ພບົ ວຳ່
ມຄີ ວຳມແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມລີ ະດບັ ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ທິ ່ ີ.05 ເມ່ອືຼ ພິຈຳລະນຳຕຳມແຕລ່ ະດຳູ້ ນພບົ
ວຳ່ ກຳນບລິຫຳນຫກັ ສດບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມລີ ະດບັ ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ທິ ່ ີ.05 ເມ່ອຼື ທຽບຄວຳມຄດິ
ເຫນັ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ຄສອນຈຳແນກຕຳມປະສບົ ກຳນໃນກຳນເຮັດວຽກ
ໂດຍພຳບລວມ ແລະ ແຕລ່ ະດຳູ້ ນພບົ ວຳ່ ມຄີ ວຳມແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມລີ ະດບັ ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖິຕທິ ່ ີ
.05 ແລະ ຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ຄສອນຈຳແນກຕຳມວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳພບົ ວຳ່ ໂດຍລວມ
ມຄີ ວຳມແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມລີ ະດບັ ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ິທ່ ີ .05.

ຂແນະນຳແນວທຳງ ພບົ ວຳ່ ກຳນບລິຫຳນວິຊຳກຳນ ແລະ ແນວທຳງໃນກຳນພດັ ທະນຳກຳນ
ບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ໜວ່ ຍງຳນວຊິ ຳກຳນ ມກີ ຳນກຳນດົ ແຜນກຳນນຳໃຊຫູ້ ກັ ສດຸ ໄປ
ໃຊໃູ້ ນຂນັູ້ ຕອນປະຕບິ ດັ ຢ່ຳງສະດວກ ແລະ ສອດຄອ່ ງກບັ ສະພຳບຄວຳມເປັນຈງິ ຂອງທູ້ອງຖ່ ິນ,ເປັນໄປ
ຢ່ຳງບ່ ແລະ ເໝຳະສມົ ໂດຍຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ຄສອນມຄີ ວຳມເຂົູ້ຳໃຈກງົ ກນັ . ຄທ່ ີສອນຕຳລຳດຽວກນັ
ຄວນຄນົູ້ ຄນົູ້ ເບ່ ິງຫກັ ສດໃຫລູ້ ະອຽດ, ມຄີ ວຳມເຂຳົູ້ ໃຈກຽ່ ວກບັ ຫກັ ສດ, ຈດຸ ມງຸ່ ໝຳຍຂອງຫກັ ສດຈດັ ກດິ
ຈະກຳ ແລະ ປະຕບິ ດັ ຕຳມໂຄງກຳນຫກັ ສດຂອງກະຊວງສຶກສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳວຳງອອກ.

ຄປະຈຳວຊິ ຳຕອູ້ ງສຶກສຳຫກັ ສດ ແລະ ເອກະສຳນຕຳ່ ງໆ ກອ່ ນກຳນວຳງແຜນກຳນສອນປະຈຳປີ,
ປະຈຳພຳກ, ປະຈຳເດອືຼ ນ ແລະ ປະຈຳອຳທິດ. ຄສອນຕອູ້ ງມກີ ຳນເຝກິ ອບົ ຮມົ ໃນກຳນຜະລິດສ່ ຼກື ຳນ

63

ຮຽນ-ກຳນສອນໃນຂນັູ້ ພຼືູ້ນຖຳນ ເພ່ ືຼອຜະລິດສ່ ຼືກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃຫດູ້ ຂີ ນ້ຶູ ເທ່ ຼືອລະກຳູ້ ວຄຼື ກຳນນຳໃຊູ້
ວດັ ສະດອຸ ປຸ ະກອນທ່ ີມໃີ ນທອູ້ ງຖ່ ນິ ມຳຜະລິດ ແລະ ເຝິກອບົ ຮມົ ກຳນນຳໃຊສູ້ ່ ທຼື ່ ີທນັ ສະໄໝ. ຄຕູ້ອງມີ
ກຳນປະເມນີ ກອ່ ນ ຫືຼ ຫງັ ກຳນຮຽນທກຸ ຄງັູ້ ແລະ ແຈງູ້ ຜນົ ກຳນປະເມນີ ໃຫນູ້ ກັ ຮຽນຮູ້ ເພ່ ືອຼ ໃຫນູ້ ກັ ຮຽນ
ແລະ ຄສອນມກີ ຳນ ປບັ ປງຸ ໃຫດູ້ ຂີ ນ້ຶູ ເທ່ ືຼອລະກຳູ້ ວ, ທກຸ ຄງັູ້ ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ຕອູ້ ງມລີ ະບຽບ
ແລະ ເກນມຳດຕະຖຳນລະອຽດຈະແຈງູ້ , ລງົ ແນະນຳຄສອນແຕລ່ ະວຊິ ຳຢ່ຳງໃກຊູ້ ດິ ເພ່ ືຼອໃຫເູ້ ຂຳົ ເຈົູ້ຳເຂູ້ຳົ
ໃຈເນອຼືູ້ ໃນໃຈຄວຳມ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງບດົ ຮຽນຢ່ຳງເລິກເຊ່ ງິ ເພ່ ຼືອໃຫມູ້ ປີ ະສດິ ທິພຳບ ແລະ ປະສດິ ທິ
ຜນົ ຂອງກຳນສດິ ສອນ.

ສນິ ໄຊ ວໄິ ລ (2017, ໜຳູ້ . 2) ໄດຄູ້ ນູົ້ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນວິຊຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະ
ຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເຂດເທດສະບຳນ ແຂວງ ຫວົ ພນັ . ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ : 1) ເພ່ ຼືອ
ສກຶ ສຳສະພຳບກຳນປະຕິບດັ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳສມົ ບນ ໃນເຂດເທດ
ສະບຳນ ແຂວງຫວົ ພນັ ; 2) ເພ່ ືຼອສກຶ ສຳບນັ ຫຳກຳນປະຕິບດັ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະ
ຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ໃນເຂດເທດສະບຳນ ແຂວງຫວົ ພນັ ; 3) ເພ່ ອືຼ ສກຶ ສຳປຽບທຽບຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງບກຸ
ຄະລຳກອນໃນກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳສມົ ບນ ໃນເຂດເທດສະບຳແຂວງ
ຫວົ ພນັ ໂດຍຈຳແນກຕຳມຕຳແໜ່ງໜູຳ້ ທ່ ີ, ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນເຮັດວຽກ; 4) ເພ່ ຼືອສກຶ
ສຳແນວທຳງກຳນປບັ ປງຸ ກຳນພດັ ທະນຳ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ
ໃນເຂດເທດສະບຳນ ແຂວງ ຫວົ ພນັ . ວທິ ີກຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ເປັນແບບປະລິມຳນ ແລະ ຄນຸ ນະພຳບ ໂດຍ
ໃຊກູ້ ຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ. ຜນົ ກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

1. ສະພຳບກຳນບລິຫຳນວິຊຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນເຂດເທດສະບຳນແຂວງ
ຫວົ ພນັ ຕຳມແນວຄດິ ຂອງບກຸ ຄະລຳກອນ ໂດຍລວມ ແລະ ແຕ່ລະດຳູ້ ນ ແມນ່ ຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ.

2. ບນັ ຫຳກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳສມົ ບນ ເຂດເທດສະບຳນ ແຂວງ
ຫວົ ພນັ ຕຳມແນວຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງບກຸ ຄະລຳກອນ ໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະດຳູ້ ນແມນ່ ຢ່ໃນລະດບັ
ໜູ້ອຍ.

3. ຜນົ ກຳນປຽບທຽບກຽ່ ວກບັ ສະພຳບກຳນບລິຫຳນວິຊຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ
ບນຈຳແນກຕຳມຕຳແໜ່ງໜູ້ຳທ່ ີ ແລະ ປະສບົ ກຳນເຮັດວຽກ ໂດຍລວມ ແມນ່ ບ່ ມຄີ ວຳມແຕກຕ່ຳງກນັ
ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖິຕທິ ່ ີລະດບັ .05, ຈຳແນກຕຳມວດຸ ທິກຳນສຶກສຳ ໂດຍລວມມຄີ ວຳມແຕກ
ຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ິທ່ ີລະດບັ .05

4. ຜນົ ກຳນປຽບທຽບກຽ່ ວກບັ ບນັ ຫຳກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ
ໂດຍຈຳແນກຕຳມຕຳແໜ່ງໜຳູ້ ທ່ ີ, ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນເຮັດວຽກ ໂດຍລວມແມນ່ ບ່ ມີ
ຄວຳມແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖິຕທິ ່ ີລະດບັ .05

64

5. ໂຮງຮຽນໄດປູ້ ະຕິບດັ ຕຳມໂຄງກຳນຂອງຫກັ ສດກະຊວງສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳວຳງອອກ,
ກຳນເຝິກອບົ ຮມົ ກຳນນຳໃຊຫູ້ ກັ ສດຍງັ ບ່ ທນັ ກວຳູ້ ງຂວຳງ, ໂຮງຮຽນມກີ ຳນແນະນຳ ໃຫຄູ້ ສຳູ້ ງແຜນກຳນ
ສອນໄລຍະສນັູ້ -ໄລຍະຍຳວສອນໃຫຄູ້ ບົ ຕຳມໂຄງກຳນ, ຄ-ອຳຈຳນຍງັ ບ່ ທນັ ໄດເູ້ ຝິກກຽ່ ວກບັ ກຳນສຳູ້ ງສ່ ືຼ
ເຮັດໃຫບູ້ ດົ ຮຽນບຳງບດົ ບ່ ໄດຕູ້ ຳມຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, ໄດມູ້ ກີ ຳນປະເມນີ ເປັນປກົ ກະຕິ
ທຳູ້ ຍເດອຼື ນພຳກຮຽນແຕລ່ ະເດອຼື ນເຫັນວຳ່ ມຜີ ຄູ້ ະແນນຫຸຼດຄຳດໝຳຍ.

ພອນພລກັ ບວົ ລະວງົ (2014, ໜຳູ້ . 2) ໄດຄູ້ ນູ້ົ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນວທິ ະຍຳໄລ
ວທິ ະຍຳສຳດສຂຸ ະພຳບໃນ ສປປ ລຳວ. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ : 1) ເພ່ ຼືອສກຶ ສຳສະພຳບກຳນບລິ
ຫຳນກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຂອງວທິ ະຍຳໄລວທິ ະຍຳສຳດສຂຸ ະພຳບ ຈຳປຳສກັ , ສະຫວນັ ນະເຂດ ແລະ
ຫວງພະບຳງ ຕຳມຄວຳມຄິດເຫັນຂອງບກຸ ຄະລຳກອນໃນວທິ ະຍຳໄລ; 2) ເພ່ ຼືອປຽບທຽບສະພຳບກຳນ
ບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນວທິ ະຍຳໄລວທິ ະຍຳສຳດສຂຸ ະພຳບ ຈຳປຳສກັ , ສະຫວນັ ນະເຂດ ແລະ ຫວງພະບຳງ
ຈຳແນກຕຳມຕຳແໜ່ງໜູ້ຳທ່ ີ, ປະສບົ ກຳນໃນກຳນເຮັດວຽກ ແລະ ສຳຍວຊິ ຳສອນ; 3) ເພ່ ຼືອສກຶ ສຳ
ແນວທຳງແກໄູ້ ຂກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນວທິ ະຍຳໄລວທິ ະຍຳສຳດສຂຸ ະພຳບຈຳປຳສກັ , ສະຫວນັ ນະເຂດ
ແລະ ຫວງພະບຳງ. ວທິ ີກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ແມນ່ ໃຊຂູ້ ມູ້ ນແບບປະລິມຳນ ແລະ ຄນຸ ນະພຳບໂດຍເປັນກຳນ
ຄນົູ້ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ. ຜນົ ກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

1. ຜນົ ກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ ຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ອຳຈຳນມກີ ຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຢ່ໃນວທິ ະຍຳໄລວິ
ທະຍຳສຳດສຂຸ ະພຳບໃນ ສປປ ລຳວ ມກີ ຳນປະຕບິ ດັ ໂດຍລວມທກຸ ດຳູ້ ນຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ, ໂດຍລຽງ
ຕຳມລຳດບັ ຈຳກຫຳຍໄປຫຳຫນອູ້ ຍໄດດູ້ ງ່ ັ ນ:ູີ້ ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ , ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-
ກຳນສອນ, ດຳູ້ ນຫກັ ສດ ແລະ ດຳູ້ ນສ່ ືຼກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

2. ຜນົ ກຳນປຽບທຽບສະພຳບກຳນບລິຫຳນວິຊຳກຳນວທິ ະຍຳໄລວທິ ະຍຳສຳດສຂຸ ະພຳບ ແຂວງ
ຈຳປຳສກັ , ແຂວງ ສະຫວນັ ນະເຂດ ແລະ ແຂວງ ຫວງພະບຳງ ຈຳແນກຕຳມຕຳແໜ່ງໜຳູ້ ທ່ ີ, ປະສບົ
ກຳນໃນກຳນເຮັດວຽກ ແລະ ສຳຍວຊິ ຳສອນ.

- ຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ອຳຈຳນທ່ ີມຕີ ຳແໜງ່ ຕຳ່ ງກນັ ມກີ ຳນປະຕບິ ດັ ວຽກງຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນຢ່ວິ
ທະ ຍຳໄລວທິ ະຍຳສຳດສຂຸ ະພຳບ ໃນສປປລຳວ ໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະດຳູ້ ນບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມີ
ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ທິ ່ ີລະດບັ .05.

- ຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ອຳຈຳນຢ່ວທິ ະຍຳໄລວທິ ະຍຳສຳດ ສຂຸ ະພຳບທ່ ີມປີ ະສບົ ກຳນຕຳ່ ງກນັ ມຄີ ວຳມ
ຄດິ ເຫັນກຳນປະຕບິ ດັ ຕ່ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນ ໃນວທິ ະຍຳໄລວທິ ະຍຳສຳດ ສຂຸ ະພຳບຕຳ່ ງກນັ ໃນ 3
ດຳູ້ ນໄດແູ້ ກ:່ ດຳູ້ ນຫກັ ສດ, ດຳູ້ ນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ ດຳູ້ ນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນຢ່ຳງມີ
ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ິທ່ ີລະດບັ .05, ສວ່ ນດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ພບົ ວຳ່ ບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ .

65

- ຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ອຳຈຳນທ່ ີສອນຢ່ວທິ ະຍຳໄລວທິ ະຍຳສຳດ ສຂຸ ະພຳບໃນ ສປປ ລຳວ ທ່ ີສອນ
ສຳຍວຊິ ຳຕຳ່ ງກນັ ມສີ ະພຳບກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນ ຢ່ວທິ ະຍຳໄລວທິ ະຍຳສຳດສຂຸ ະພຳບ ແຕລ່ ະດຳູ້ ນ
ບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖິຕິທ່ ີລະດບັ .05.

3. ແນວທຳງກຳນແກໄູ້ ຂກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນໃນ 4 ດຳູ້ ນຂອງຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ ອຳຈຳນ ສອນ
ທ່ ີວທິ ະຍຳໄລວທິ ະຍຳສຳດ ສຂຸ ະພຳບໃນ ສປປ ລຳວ. ດຳູ້ ນຫກັ ສດຄວນປບັ ປງຸ ແລະ ຖອດຖອນບດົ
ຮຽນຢ່ຳງຫນອູ້ ຍ 2-3 ປີຕ່ ຄງັູ້ , ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນຄວນມກີ ຳນຕິດຕຳມ, ກວດກຳປບັ ປງຸ ປີລະ 1 ຄງັູ້ ,
ດຳູ້ ນສ່ ຼືກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຄວນມປີ ືູ້ຼມຕຳລຳຮຽນທຳງວຊິ ຳກຳນພຽງພກບັ ຄວຳມຕອູ້ ງກຳນຂອງນກັ ຮຽນ,
ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ , ໃນກຳນວດັ ແລະ ກຳນ ປະເມນີ ຜນົ ຄວນມກີ ຳນຫຳຄນຸ ນະພຳບວຳ່ ຂູ້
ສອບໃຊໄູ້ ດູ້ ຫຼື ບ່ .

2.2.2 ບດົ ຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ວທິ ະຍຳສຳດຈຳກຕຳ່ ງປະເທດ
ປິຍະວນັ ເພັດພຳ (2551, ໜຳູ້ . 2) ໄດຄູ້ ນູ້ົ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນກຳນສອນ

ທ່ ີເນັນູ້ ຜູ້ຮຽນເປັນສຳຄນັ ຂອງຜບູ້ ລິຫຳນສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳຂອງໂຮງຮຽນສງັ ກດັ ສຳນກັ ງຳນເຂດພູ້ືຼນທ່ ີ
ກຳນສກຶ ສຳຂອນແກນ່ ເຂດ 4. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ : 1) ເພ່ ືອຼ ສກຶ ສຳຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄສອນ
ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີເນັູ້ນຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ຂອງຜບູ້ ລິຫຳນສະຖຳບນັ
ກຳນສຶກສຳໃນໂຮງຮຽນສງັ ກດັ ສຳນກັ ງຳນເຂດພູ້ຼືນທ່ ີກຳນສກຶ ສຳຂອນແກນ່ ເຂດ 4; 2) ເພ່ ຼືອປຽບທຽບ
ຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄສອນກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີເນນັູ້ ຜູ້ຮຽນເປັນສຳຄນັ
ຂອງຜບູ້ ລິຫຳນສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳໃນໂຮງຮຽນສງັ ກດັ ສຳນກັ ງຳນ ເຂດພືູຼ້ນທ່ ີກຳນສກຶ ສຳຂອນແກນ່
ເຂດ 4. ໂດຍຈຳແນກຕຳມສະຖຳນະພຳບ, ປະສບົ ກຳນໃນກຳນເຮັດວຽກງຳນ ແລະ ຂະໜຳດຂອງໂຮງ
ຮຽນ. ວທິ ີກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ໃຊຂູ້ ມູ້ ນແບບປະລິມຳນ ແລະ ຄນຸ ນະພຳບໂດຍເປັນກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ.
ໂດຍໃຊກູ້ ຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ. ຜນົ ກຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

1. ຄວຳມຄິດເຫັນຂອງພະນກັ ງຳນຄ ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີເນັູ້ນຜູ້
ຮຽນເປັນສຳຄນັ ຂອງຜບູ້ ລິຫຳນສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳ ໃນໂຮງຮຽນສງັ ກດັ ສຳນກັ ງຳນເຂດພຼ້ືູນທ່ ີກຳນສກຶ
ສຳຂອນແກນ່ ເຂດ 4 ໂດຍລວມຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ ເຊ່ ງິ ດຳູ້ ນທ່ ີມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ສງ 3 ອນັ ດບັ ຄ:ຼື ດຳູ້ ນກຳນ
ວຳງແຜນຮອງລງົ ມຳໄດແູ້ ກດ່ ຳູ້ ນກຳນຈດັ ກຳນ ແລະ ດຳູ້ ນກຳນນຳ ສວ່ ນດຳູ້ ນທ່ ີມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ຕຳ່ ສດຸ ຄຼື
ດຳູ້ ນກຳນຄວບຄມຸ .

2. ຜນົ ກຳນປຽບທຽບລະດບັ ຄວຳມຄິດເຫັນຂອງພະນກັ ງຳນຄ ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນ
ຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີເນັນູ້ ຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ຂອງຜບູ້ ລິຫຳນສະຖຳບນັ ກຳນສຶກສຳ ໃນໂຮງຮຽນສງັ ກດັ ສຳ
ນກັ ງຳນເຂດພູນືຼ້ ທ່ ີກຳນສຶກສຳຂອນແກນ່ ເຂດ 4 ຈຳແນກຕຳມສະຖຳນະໂດຍລວມ ພບົ ວຳ່ ພະນກັ ງຳນ
ຄທ່ ີມສີ ະຖຳນະ ແລະ ບ່ ມຄີ ວຳມຄດິ ເຫັນບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ທ່ ີລະດບັ ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖິຕິທ່ ີລະດບັ .05

66

3. ຜນົ ກຳນປຽບທຽບຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງພະນກັ ງຳນຄ ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-
ກຳນສອນ ທ່ ີເນັູ້ນຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ຂອງຜບູ້ ລິຫຳນສະຖຳບນັ ກຳນສຶກສຳ ໃນໂຮງຮຽນສງັ ກດັ ສຳນກັ ງຳນ
ເຂດພນຼືູ້ ທ່ ີກຳນສຶກສຳຂອນແກນ່ ເຂດ 4 ຈຳແນກຕຳມປະສບົ ກຳນໃນກຳນເຮັດວຽກງຳນ ໂດຍລວມພບົ
ວຳ່ ພະນກັ ງຳນຄທ່ ີມປີ ະສບົ ກຳນໃນກຳນເຮັດວຽກງຳນຕຳ່ ວຳ່ 20 ປີ ແລະ 20 ປີຂນູ້ຶ ໄປ ມຄີ ວຳມຄດິ
ເຫັນແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ິທ່ ີລະດບັ .05 ເຊ່ ງິ ຄທ່ ີມປີ ະສບົ ກຳນໃນກຳນເຮັດວຽກ
ງຳນ 20 ປີຂນູ້ຶ ໄປມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ຂອງຄວຳມຄດິ ເຫັນກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນທ່ ີ
ເນັນູ້ ຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ສງກວຳ່ ພະນກັ ງຳນຄທ່ ີມປີ ະສບົ ກຳນໃນກຳນເຮັດວຽກງຳນຕຳ່ ກວຳ່ 20 ປີ.

4. ຜນົ ກຳນປຽບທຽບຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງພະນກັ ງຳນຄ ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-
ກຳນສອນ ທ່ ີເນັູ້ນຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ຂອງຜບູ້ ລິຫຳນສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳ ໃນໂຮງຮຽນສງັ ກດັ ສຳນກັ ງຳນ
ເຂດພນຼືູ້ ທ່ ີກຳນສຶກສຳຂອນແກນ່ ເຂດ 4 ຈຳແນກຕຳມຂະໜຳດໂຮງຮຽນ ໂດຍພຳບທງັ ໝດົ ພບົ ວຳ່
ພະນກັ ງຳນຄ ທ່ ີປະຕິບດັ ງຳນໃນໂຮງຮຽນຂະໜຳດນອູ້ ຍ ແລະ ຂະໜຳດໃຫຍມ່ ຄີ ວຳມຄດິ ເຫັນບ່ ແຕກ
ຕຳ່ ງກນັ ທ່ ີລະດບັ ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ິທ່ ີລະດບັ .05

ພຣະມະຫຳ ສນຸ ທອນ ນດັ ຖະພມ ຈງົ ໄກຈກັ (2550, ໜຳູ້ . 2) ໄດຄູ້ ນູ້ົ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ບນັ ຫຳ ແລະ
ແນວທຳງກຳນແກໄູ້ ຂບນັ ຫຳກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງຄຜສູ້ ອນ ໃນສນສກຶ ສຳພຣະພດຸ ທະສຳດ
ໜຳວນັ ອຳທິດ ຈງັ ຫວດັ ນະຄອນລຳດຊະສມີ ຳ. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ : 1) ເພ່ ຼືອສກຶ ສຳບນັ ຫຳກຳນ
ຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງຄຜສູ້ ອນໃນສນສກຶ ສຳພຣະພດຸ ທະສຳດສະໜຳວນັ ອຳທິດຈງັ ຫວດັ ນະຄອນ
ລຳດຊະສມີ ຳ; 2) ເພ່ ອຼື ສຶກສຳແນວທຳງກຳນແກໄູ້ ຂບນັ ຫຳກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຂອງຄຜູ້ສອນ
ໃນສນສກຶ ສຳພຣະພດຸ ທະສຳດສະໜຳ ວນັ ອຳທິດ ຈງັ ຫວດັ ນະຄອນລຳດຊະສມີ ຳ. ວທິ ີກຳນຄນ້ົູ ຄວຳູ້ ໃຊູ້
ຂມູ້ ນແບບປະລິມຳນ ແລະ ຄນຸ ນະພຳບ ໂດຍເປັນກຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ. ຜນົ ກຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

1. ບນັ ຫຳກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

1) ດຳູ້ ນກຳນວຳງແຜນກຳນສອນ, ປະສບົ ບນັ ຫຳ ຄບ່ ມຄີ ວຳມຮກູ້ ຽ່ ວກບັ ກຳນວຳງແຜນກຳນ
ສອນ ກຳນໃຊທູ້ ກັ ສະເຕັກນກິ ແລະ ຍດຸ ທະສຳດກຳນສອນຢ່ຳງຫຳກຫຳຍ ບ່ ມເີ ວລຳຈດັ ທຳແຜນກຳນ
ສອນວດັ ຖປຸ ະສງົ ຂອງຫກັ ສດກວຳູ້ ງເກນີ ໄປ ເນອຶຼູ້ື ໃນບ່ ສອດຄອ່ ງກບັ ຄວຳມສນົ ໃຈຂອງຜຮູ້ ຽນຄບ່ ເຂູົຳ້ ໃຈ
ກຳນຂຽນຫກັ ກຳນ ຫຼື ຄວຳມຄດິ ລວມຍອດກດິ ຈະກຳເນັນູ້ ກຳນບນັ ລະຍຳຍຫຳຍເກນີ ໄປເຮັດໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນ
ເບ່ ຼືອໜ່ຳຍ ແລະ ວທິ ີກຳນວດັ ຜນົ ບ່ ມຄີ ວຳມຫຳກຫຳຍ.

2) ດຳູ້ ນກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ປະສບົ ບນັ ຫຳຄຂຳດກຳນກະຕນູຸ້ ໃຫຜູ້ ູ້ຮຽນເກດີ ຄວຳມ
ສນົ ໃຈກອ່ ນຮຽນຂຳດກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນທ່ ີກະຕນູຸ້ ຄວຳມສນົ ໃຈຂຳດທກັ ສະ ແລະ ເຕັກນກິ
ກຳນກະຕນູຸ້ ຄວຳມສນົ ໃຈ, ຂຳດກຳນຈດັ ສະພຳບແວດລູ້ອມທ່ ີເໝຳະສມົ ກບັ ໄວຂອງຜຮູ້ ຽນ ແລະ ຂຳດ
ກຳນວເິ ຄຳະຈຳແນກຜຮູ້ ຽນກອ່ ນກຳນສອນຊອູ້ ມ ຫືຼ ເສມີ ໃຫກູ້ ບັ ຜຮູ້ ຽນ.

67

3) ດຳູ້ ນກຳນຜະລດິ ແລະ ກຳນໃຊສູ້ ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ປະສບົ ບນັ ຫຳຄຂຳດຄວຳມຮໃູ້ ນ
ກຳນຕຽມສ່ ືຼ, ຂຳດວດັ ຖອຸ ປຸ ະກອນສະໜບັ ສະໜນກຳນຜະລດິ ສ່ ,ືຼ ສ່ ບືຼ ່ ກະຕນູຸ້ ຄວຳມສນົ ໃຈຜຮູ້ ຽນບ່ ມກີ ຳນ
ປະເມນີ ກຳນໃຊສູ້ ່ ືຼ ແລະ ບ່ ມສີ ະຖຳນທ່ ີໃນກຳນຈດັ ເກບັ ຖຮືຼ ກັ ສຳສ່ .ຼື

4) ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ປະສບົ ບນັ ຫຳຄບ່ ມກີ ຳນສຳູ້ ງເຄ່ ືຼອງມວືຼ ດັ ຜນົ ລະຫວຳ່ ງຮຽນ
ຂຳດກຳນໃຊເູ້ ຄ່ ອືຼ ງມວືຼ ດັ ຜນົ ເພ່ ຼືອປບັ ປງຸ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ບ່ ເຫັນຄວຳມສຳຄນັ ຂອງກຳນກວດສອບ
ຄນຸ ນະພຳບຂອງເຄ່ ອືຼ ງມວືຼ ດັ ຜນົ ຂຳດກຳນວດັ ຜນົ ລະຫວຳ່ ງຮຽນ ແລະ ຂຳດກຳນນຳຜນົ ກຳນປະເມນີ ໄປ
ໃຊໃູ້ ນສະເພຳະກຳນຕດັ ສນິ ຜນົ ກຳນຮຽນ.

2. ແນວທຳງກຳນແກບູ້ ນັ ຫຳກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຈຳກກຳນສຳພຳດຜຊູ້ ງົ ລກັ ສະນະໄດູ້
ແນວທຳງດງ່ ັ ນ:ູ້ີ

1) ດຳູ້ ນກຳນວຳງແຜນກຳນສອນ ຄວນມກີ ຳນອບົ ຮມົ ຄມຕີ ວົ ຢ່ຳງແຜນກຳນສອນທ່ ີເປັນມຳດ
ຕະຖຳນກຳນດົ ເນອ້ຶຼູື ໃນ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ໃຫຄູ້ ວບຄມຸ ແລະ ເໝຳະສມົ ກບັ ຜຮູ້ ຽນໃຊສູ້ ່ ກືຼ ຳນສອນກະຕນູຸ້
ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນເກດີ ຄວຳມສນົ ໃຈເນັນູ້ ຂະບວນກຳນກມຸ່ ແລະ ວດັ ຜນົ ທງັ ພຳກທິດສະດີ ແລະ ພຳກປະຕບິ ດັ
ຫຳກຫຳຍຮບແບບ.

2) ດຳູ້ ນກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຄວນມກີ ຳນຝຶກອບົ ຮມົ ຄຈດັ ທດັ ສະນະສກຶ ສຳ ແລະ
ສກຶ ສຳດງຳນປ່ຽນແປງສະຖຳນທ່ ີກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ສອນໂດຍວທິ ີກຳນຕຳ່ ງໆ ຢ່ຳງຫຳກຫຳຍຈດັ ງບົ
ປະມຳນມຳສະໜບັ ສະໜນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳ ແລະ ມກີ ຳນບນັ ທຶກພຶດຕກິ ຳຂອງນກັ ຮຽນ.

3) ດຳູ້ ນກຳນຜະລດິ ແລະ ກຳນໃຊສູ້ ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຄວນມກີ ຳນຈດັ ອບົ ຮມົ ສຳມະນຳ
ໃຫຄູ້ ຜສູ້ ອນຈດັ ຫຳງບົ ປະມຳນສະໜບັ ສະໜນ ສ່ງົ ເສມີ ໃຫຄູ້ ຜະລິດສ່ ເືຼ ອງຫສຼື ຳູ້ ງທີມຄຜະລດິ ສ່ ມຼື ກີ ຳນປະ
ເມນີ ກຳນໃຊສູ້ ່ ຂຼື ອງຄຜສູ້ ອນທງັ ຈຳກຄຜສູ້ ອນ ແລະ ສນສກຶ ສຳພະພດຸ ທສຳດສະຫນຳວນັ ອຳທິດມຫີ ອູ້ ງ
ເກບັ ວດັ ຖອຸ ປຸ ະກອນ ແລະ ມຜີ ຮູ້ ບັ ຜິດຊອບດແລຮກັ ສຳ.

4) ດຳູ້ ນກຳນວດັ ຜນົ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ຄວນມຄີ ມ່ ແືຼ ຜນວດັ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເນັນູ້ ເຄ່ ອືຼ ງ
ມວືຼ ດັ ຜນົ ໃຫແູ້ ກຄ່ ຜສູ້ ອນ, ຝຶກອບົ ຮມົ ຄ, ສ່ງົ ເສມີ ໃຫຄູ້ ໃຊເູ້ ຄ່ ືອຼ ງມໃືຼ ນກຳນວດັ ຜນົ ຕຳມສະພຳບຕວົ ຈງິ
ຈດັ ປະກວດຄນຸ ນະພຳບ ກຳນທຳງຳນຂອງຄກຳນດົ ປະຕິທິນກຳນວດັ ຜນົ ແລະ ສຳູ້ ງແບບບນັ ທຶກຜນົ
ກຳນວດັ ຜນົ ຂອງຜຮູ້ ຽນເປັນໄລຍະ.

ທອງດນ ງຳມແກມູ້ (2552, ໜູ້ຳ. 2) ໄດຄູ້ ນົູ້ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ບນັ ຫຳ ແລະ ແນວທຳງແກໄູ້ ຂບນັ ຫຳ

ກຳນບລິຫຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີເນນັູ້ ຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ໃນສະຖຳບນັ ກຳນສຶກສຳຂນັູ້ ພຼືູ້ນຖຳນສງັ
ກດັ ສຳນກັ ງຳນ ເຂດພູ້ຼນື ທ່ ີກຳນສຶກສຳ ນະຄອນລຳດຊະສມີ ຳເຂດ 6. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ :
1) ເພ່ ືຼອສຶກສຳບນັ ຫຳກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນທ່ ີເນັນູ້ ຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ໃນສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳຂນັູ້
ພູ້ຼນື ຖຳນສງັ ກດັ ສຳນກັ ງຳນເຂດພືຼນູ້ ທ່ ີກຳນສຶກສຳນະຄອນລຳດຊະສມີ ຳເຂດ 6; 2) ເພ່ ືອຼ ປຽບບນັ ຫຳກຳນ

ບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີເນນັູ້ ຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ໃນສະຖຳບນັ ກຳນສຶກສຳຂນັູ້ ພູ້ືຼນຖຳນສງັ
ກດັ ສຳນກັ ງຳນເຂດພນຼູ້ື ທ່ ີກຳນສຶກສຳ ນະຄອນລຳດຊະສມີ ຳເຂດ 6 ຈຳແນກຕຳມຂະໜຳດສະຖຳບນັ

ກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ສະຖຳນະພຳບກຳນປະຕບິ ດັ ງຳນ; 3) ເພ່ ຼືອສກຶ ສຳແນວທຳງກຳນແກໄູ້ ຂບນັ ຫຳກຳນ

68

ບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີເນັນູ້ ຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ໃນສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳຂນັູ້ ພຼູ້ືນຖຳນສງັ
ກດັ ສຳນກັ ງຳນເຂດພນ້ືຼູ ທ່ ີກຳນສຶກສຳ ນະຄອນລຳດຊະສມີ ຳເຂດ 6. ວທິ ີກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ໃຊຂູ້ ມູ້ ນແບບປະ
ລມິ ຳນ ແລະ ຄນຸ ນະພຳບ ໂດຍເປັນກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ. ຜນົ ກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

1. ບນັ ຫຳກຳນບລິຫຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີເນັ້ນູ ຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ໂດຍລວມມບີ ນັ ຫຳຢ່ໃນ
ໂໝດປຳນກຳງ ເມ່ອືຼ ພິຈຳລະນຳເປັນລຳຍດຳູ້ ນ ພບົ ວຳ່ ມບີ ນັ ຫຳກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນໂໝດ
ປຳນກຳງທກຸ ດຳູ້ ນ ໂດຍດຳູ້ ນທ່ ີມຄີ ຳ່ ສະເລ່ຍສງທ່ ີສດຸ ຄຼື ດຳູ້ ນປດັ ໄຈສະໜບັ ສະໜນຮອງລງົ ມຳດຳູ້ ນກຳນ
ນເິ ທດຕິດຕຳມຜນົ ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ສວ່ ນດຳູ້ ນທ່ ີມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ບນັ ຫຳຕຳ່ ທ່ ີ
ສດຸ ຄືຼ ດຳູ້ ນກຳນວຳງແຜນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

2. ປຽບທຽບບນັ ຫຳກຳນບລິຫຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນທ່ ີເນັນູ້ ຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ :
1) ປຽບທຽບບນັ ຫຳກຳນບລິຫຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີເນັນູ້ ຜູ້ຮຽນເປັນສຳຄນັ ຈຳແນກ

ຕຳມສະຖຳນະພຳບກຳນປະຕິບດັ ງຳນ ໂດຍລວມ ແລະ ລຳຍດຳູ້ ນພບົ ວຳ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳ
ຄນັ ທຳງສະຖິຕທິ ່ ີ.05

2) ປຽບທຽບນັ ຫຳກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີເນັູ້ນຜຮູ້ ຽນເປັນສຳຄນັ ຈຳແນກ
ຕຳມຂະໜຳດສະຖຳບນັ ກຳນສຶກສຳໂດຍລວມ ພບົ ວຳ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມຄີ ວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ິ
ທ່ ີ.05 ແລະ .01 ແລະ ເມ່ອຼື ພິຈຳລະນຳເປັນລຳຍດຳູ້ ນ ພບົ ວຳ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມໃີ ນສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ິ
ທ່ ີ.01 ຈຳນວນ 2 ດຳູ້ ນຄຼື ດຳູ້ ນປດັ ໄຈສະໜບັ ສະໜນ ແລະ ດຳູ້ ນກຳນວຳງແຜນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນ
ຮຽນ-ກຳນສອນ ສວ່ ນດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ ດຳູ້ ນກຳນນເິ ທດຕິດຕຳມຜນົ
ບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມໃີ ນສຳຄນັ ທຳງສະຖິຕທິ ່ ີ.05 ແລະ .01

3. ແນວທຳງແກບູ້ ນັ ຫຳກຳນບລິຫຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ:
1) ດຳູ້ ນປດັ ໄຈສະໜບັ ສະໜນ
ສະຖຳບນັ ກຳນສຶກສຳຄວນຈດັ ສງັ ງບົ ປະມຳນໃຫພູ້ ຽງພສະຖຳບນັ ກຳນສກຶ ສຳຂະໜຳດນອູ້ ຍ

ຄວນໄດຮູ້ ບັ ງບົ ປະມຳນເປັນພເິ ສດ ແລະ ຫອູ້ ງສະໝດຸ ຄວນໄດຮູ້ ບັ ງບົ ປະມຳນໃນກຳນຊວູືຼ້ ດັ ຖອຸ ປຸ ະກອນ
2) ດຳູ້ ນກຳນວຳງແຜນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ສະຖຳບນັ ກຳນສຶກສຳຄວນກຳໜດົ ວຳງແຜນຮວ່ ມກນັ ທຸກຝຳ່ ຍ ເຊ່ ັນ ຄ, ຜປູ້ ກົ ຄອງສຶກສຳນິ

ເທດຄວນຈດັ ອບົ ຮມົ ຮບແບບປະຕິບດັ ກຳນ ເພ່ ືຼອຕຽມຄວຳມພູ້ອມພດັ ທະນຳ ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-
ກຳນສອນຢ່ຳງເຕັມທ່ ີ ແລະ ຈດັ ກຳນວຳງແຜນສຶກສຳວທິ ີກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຕະຫອດປີ.

ພຣະຄ ປດັ ຈຳນງົ ທນັ ດະຈດິ ໂຕ ຕູອ້ ນໂສພຳ (2554, ໜູ້ຳ. 2) ໄດຄູ້ ນ້ົູ ຄວຳູ້ ກຽ່ ວກບັ ຄວຳມຄດິ
ເຫັນຂອງທ່ ີມຕີ ່ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ. ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຄນ້ົູ ຄວຳູ້ :

69

1) ເພ່ ືຼອສກຶ ເນອຼືູ້ ໃນດບັ ຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄທ່ ີມຕີ ່ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນດຳູ້ ນກຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນໂຮງຮຽນພະປະລຍິ ດັ ຕິທຳແຜນກສຳມນັ ສກຶ ສຳ ແຂວງ ນະຄອນພະນມົ ; 2) ເພ່ ຼອື ສກຶ ສຳປຽບທຽບ
ຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນດຳູ້ ນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ບນັ ຫຳອປຸ ະສກັ ແລະ ຂສູ້ ະເໜີ
ແນະຂອງໂຮງຮຽນພະປະລິຍດັ ຕິທຳແຜນສຳມນັ ສຶກສຳ ແຂວງ ນະຄອນພະນມົ . ວິທີກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ໃຊຂູ້ ູ້
ມນແບບປະລມິ ຳນ ແລະ ຄນຸ ນະພຳບ ໂດຍເປັນກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ແບບສຳຫວດ. ຜນົ ກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ພບົ ວຳ່ :

ຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄທ່ ີມຕີ ່ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນດຳູ້ ນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນພະປະ
ລຍິ ດັ ຕິທຳແຜນກສຳມນັ ສກຶ ສຳແຂວງນະຄອນພະນມົ ໂດຍພຳບລວມຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ ແລະ ເມ່ອຼື ພິຈຳ
ລະນຳເປັນລຳຍດຳູ້ ນ ພບົ ວຳ່ ມຄີ ວຳມຄິດເຫັນຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍທກຸ ດຳູ້ ນລຽງລຳດບັ ຈຳກຫຳຍຫຳໜ້ອູ ຍ
3 ອນັ ດບັ ຄດຼື ຳູ້ ນກຳນວດັ ຜນົ ແລະ ປຣະເມນີ ຜນົ ດຳູ້ ນວດັ ຖຸ ແລະ ສ່ ກືຼ ຳນຮຽນກຳນສອນ ແລະ ດຳູ້ ນ
ຫກັ ສດ ແລະ ກຳນນຳໄປໃຊຕູ້ ຳມລຳດບັ .

ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນປຽບທຽບຄວຳມຄດິ ເຫນັ ຂອງຄ ທ່ ີມຕີ ່ ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນດຳູ້ ນກຳນຮຽນ-
ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນພະປະລິຍດັ ຕິທຳແຜນສຳມນັ ສກຶ ສຳ ແຂວງ ນະຄອນພະນມົ ພບົ ວຳ່ ຄທ່ ີມີ
ເພດ, ອຳຍ,ຸ ລະດບັ ກຳນສກຶ ສຳ, ປະສບົ ກຳນຕຳ່ ງກນັ ມຄີ ວຳມເຫັນໂດຍລວມ ບ່ ແຕກຕຳ່ ງກນັ ຢ່ຳງມີ
ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖຕິ ິທ່ ີລະດບັ .05 ແລະ ແຕລ່ ະຂຄູ້ ກມຄີ ວຳມຄດິ ເຫັນບ່ ແຕກຕ່ຳງ.

70

2.3 ຂອບເຂດແນວຄດິ

2.3.1 ຂອບເຂດຂອງກຳນຄນ້ົູ ຄວຳູ້

ຈຳກກຳນສກຶ ສຳແນວຄດິ ທິດສະດີຫກັ ກຳນ ຫືຼ ນກັ ວຊິ ຳກຳນຫຳຍໆທຳ່ ນ ຜ້ຄູ ນູ້ົ ຄວຳູ້ ສຳມຳດສງັ
ເຄຳະເນອຼ້ືູ ໃນກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳສມົ ບນ ຢ່ເມອືຼ ງ
ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ໄດດູ້ ງ່ ັ ລມຸ່ ນ:້ີູ
ຕຳຕະລຳງ 1: ກຳນສງັ ເຄຳະຂອບແນວຄິດທິດສະດທີ ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ- ກະຊວງສຶກສຳ ິທກຳນແລະກີລຳ (1996)
ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນ ປຣີຍຳພອນ ວ ົງອະນຸຕໂລດ (2553)
ິທຣະ ຣຸນຈະເ ີລນ (2553)
ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳເມອຼື ງມນຸ ລະປຳ ວຳຣິ ິພຣະຈິດ (2550)
ໂມກແຂວງຈຳປຳສກັ ສຳມຳ ລອນນິນ, (2556)
ິທດສະນຳ ເ ັຂມມະນີ (2561)
ິພຊິດ ິລດຈະຣນ (2551)
ສິຣິວ ັນ ວະນິດວ ັດທະນະວຣໄຊ (2558)

ດູ້ຳນ ່ ີທສຶກສຳ

1 ກຳນປະຕິບດັ ຫກັ ສດ  

ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນ   
2

ຮຽນ-ກຳນສອນ

ກຳນສ່ງົ ເສມີ ກຳນຮຽນ-
3

ກຳນສອນ

ກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ືຼ   
4

ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ກຳນຜະລິດສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-
5  

ກຳນສອນ

ກຳນນເິ ທດ ແລະ ພດັ ທະ 
6

ນຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ສະພຳບແວດລອູ້ ມກຳນ
7

ຮຽນ-ກຳນສອນ

ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ
8     

ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

71

ຈຳກກຳນສຶກສຳຂອບແນວຄວຳມຄດິ ແລະ ທິດສະດີທ່ ີກຽ່ ວຂອູ້ ງຜຄູ້ ນູ້ົ ຄວຳູ້ ສຳມຳດສະຫຼຸບເປັນ
ແນວທຳງໃນກຳນສກຶ ສຳກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ
ບນ ຢ່ເມອຼື ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ປະກອບມີ 4 ດຳູ້ ນຄ:ຼື 1) ດຳູ້ ນກຳນປະຕິບດັ ຫກັ ສດ
ກຳນສອນ, 2) ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, 3) ດຳູ້ ນກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-
ກຳນສອນ, 4) ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

2.3.2 ກອບແນວຄວຳມຄດິ
ຂອບເຂດດຳູ້ ນຕວົ ປ່ຽນທ່ ີໃຊເູ້ ຂົ້ຳູ ໃນກຳນສກຶ ສຳຄນູົ້ ຄວຳູ້ ຄງັູ້ ນູີ້ ປະກອບມີ 2 ຕວົ ປ່ຽນ ໄດແູ້ ກ:່

ຕວົ ປ່ຽນຕນົູ້ ແລະ ຕວົ ປ່ຽນຕຳມ:
1. ຕວົ ປ່ຽນຕນູົ້ ປະກອບມີ 3 ຕວົ ປ່ຽນ ຄ:ືຼ
1) ເພດ
(1) ຊຳຍ
(2) ຍງິ
2) ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ
(1) ຊນັູ້ ສງລງົ ມຳ
(2) ປະລິນຍຳຕີຂນູ້ຶ ໄປ
3) ປະສບົ ກຳນສອນ
(1) 10 ປີລງົ ມຳ
(2) 11 ປີຂນ້ຶູ ໄປ
2. ຕວົ ປ່ຽນຕຳມ
ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ແຂວງ ຈຳ

ປຳສກັ ໃນ 4 ດຳູ້ ນໄດແູ້ ກ:່
1) ດຳູ້ ນກຳນປະຕິບດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.
2) ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.
3) ດຳູ້ ນກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.
4) ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

72

ຈຳກແນວຄດິ ທິດສະດ:ີ ກະຊວງສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳ (1996), ປຣຍີ ຳພອນ ວງົ ອະນຕຸ ໂລດ
(2553), ທິຣະ ຣນຸ ຈະເລີນ (2553), ວຳຣິ ພິຣະຈດິ (2550), ສຳມຳ ລອນນນິ (2556), ທິດສະ

ນຳ ເຂັມມະນີ (2561), ພິຊດິ ລດິ ຈະຣນ (2551), ສຣິ ວິ ນັ ວະນດິ ວດັ ທະນະວຣໄຊ (2558)

ຕວົ ປ່ຽນຕນູົ້ ຕວົ ປ່ຽນຕຳມ

1. ເພດ ສກຶ ສຳກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງ
1) ຊຳຍ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອຼື ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ
2) ຍງິ
ແຂວງ ຈຳປຳສກັ .
2. ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ
1) ຊນັູ້ ສງລງົ ມຳ 1) ດຳູ້ ນກຳນປະຕິບດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
2) ປະລນິ ຍຳຕີຂ້ນຶູ ໄປ 2) ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
3) ດຳູ້ ນກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
3. ປະສບົ ກຳນສອນ 4) ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນ
1) 10 ປີລງົ ມຳ
2) 11 ປີ ຂນຶູ້ ໄປ ສອນ

ຮບ 4: ແຜນວຳດສະແດງຂອບເຂດແນວຄິດຂອງກຳນຄນູ້ົ ຄວຳູ້
2.3.3 ຂອບເຂດດຳູ້ ນເວລຳ

ກຳນສຶກສຳຄນູົ້ ຄວຳູ້ ໃນຄງັູ້ ນູ້ີ ຜຄູ້ ນົູ້ ຄວຳູ້ ໄດດູ້ ຳເນນີ ກຳນຢ່ໃນລະຫວຳ່ ງເດອຼື ນ ເມສຳ 2018 ເຖງິ
ເດອືຼ ນ ກມຸ ພຳ 2020.

2.4 ນຍິ ຳມຄຳສບັ ທ່ ີໃຊໃູ້ ນທຳງປະຕິບດັ

ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໝຳຍເຖງິ ຂະບວນກຳນເຮັດວຽກຂອງຜບູ້ ລິຫຳນ ແລະ
ຄສອນໃນກຳນວຳງແຜນຄມູຸ້ ຄອງທ່ ີກຽ່ ວກບັ ຫກັ ກຳນ ແລະ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນສ່ ືຼອປຸ ະກອນ
ແລະ ກຳນວດັ ຜນົ ເພ່ ືຼອເຮັດໃຫເູ້ ປັນໄປຕຳມຈດຸ ປະສງົ ຂອງຫກັ ສດທ່ ີກຳນດົ ໄວ.ູ້

ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳສມົ ບນ ໝຳຍເຖງິ ສະຖຳນທ່ ີກຳນສກຶ ສຳທ່ ີປະກອບດວູ້ ຍຊນັູ້ ມດັ ທະຍມົ
ສກຶ ສຳຕອນຕນົູ້ ແລະ ຊນັູ້ ຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳຕອນປຳຍຢ່ໃນສະຖຳນທ່ ີດຽວກນັ ຫືຼ ຢ່ສະຖຳນທ່ ີຕຳ່ ງ
ກນັ ແຕມ່ ກີ ຳນຈດັ ຕງັູ້ ອນັ ດຽວກນັ . ໂດຍກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໃນລະດບັ ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ
ສຳຊນັູ້ ມ.1-ມ.7.

73

ກຳນປະຕບິ ດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໝຳຍເຖງິ ຂະບວນກຳນທງັ ໝດົ ທ່ ີກຳນດົ ກຽ່ ວກບັ ກຳນ
ຮຽນ-ກຳນສອນ ທ່ ີຂຽນຂນ້ຼືຶູ ມຳຢ່ຳງເປັນທຳງກຳນປະກອບດວູ້ ຍລຳຍລະອຽດຂອງໂຄງສຳູ້ ງທງັ ໝດົ ໂດຍ
ມເີ ນອືູ້ຼ ໃນ, ກດິ ຈະກຳ, ແນວທຳງ ຫືຼ ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນເປັນກຳນດຳເນນີ ກຳນຈດັ
ກຳນສຶກສຳໄດຢູ້ ່ຳງມລີ ະບບົ .

ກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໝຳຍເຖງິ ກຳນເລືຼອກວທິ ີສອນ, ຈດັ ກດິ ຈະກຳຂນູຶ້ ໃຫນູ້ ກັ
ຮຽນໄດເູ້ ຂົ້ຳູ ຮວ່ ມໂດຍກງົ ແລະ ລງົ ມປຼື ະຕບິ ດັ ຕວົ ຈງິ ໂດຍນກັ ຮຽນເອງ, ຄເປັນຜອູ້ ຳນວຍຄວຳມສະ
ດວກໃນກຳນດຳເນນີ ກດິ ຈະກຳໂດຍເປັນກຳນນຳໃຊເູ້ ຕັກນກິ ຕຳ່ ງໆໃນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.

ກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໝຳຍເຖງິ ກຳນດຳເນນີ ກຳນສອນທ່ ີເປັນເຄ່ ອຼື ງມຼື ຫຼື
ຊອ່ ງທຳງໃນກຳນຊວ່ ຍໃຫກູ້ ຳນສອນຂອງຄໄປເຖງິ ຜຮູ້ ຽນ ແລະ ຊວ່ ຍໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນໄດຮູ້ ຽນຮຕູ້ ຳມຈດຸ ປະ
ສງົ ຈດຸ ໝຳຍທ່ ີວຳງໄວເູ້ ຊ່ ັນ: ປຼ້ືູມຕຳລຳໃນຫອູ້ ງໝດຸ , ໂທລະທດັ , ວທິ ະຍ,ຸ ສ່ ງິ ພມິ , LCD, ຄອມພວິ ເຕີ,
ຮບພຳບ, ແຜນທ່ ີຂອງຈງິ ແລະ ຊບັ ພະຍຳກອນຈຳກແຫງ່ ຊຸມຊນົ ແລະ ແຫງ່ ກຳນຮຽນຮຕູ້ ຳ່ ງໆ.

ກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໝຳຍເຖງິ ກຳນດຳເນນີ ງຳນກຽ່ ວກບັ ກຳນວດັ ແລະ
ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, ກຳນຕດັ ສນິ ຜນົ ກຳນຮຽນ, ກຳນຈດັ ຫອູ້ ງສອບເສັງ, ກຳນແຕງ່ ຂສູ້ ອບ
ກຳນຄວບຄມຸ ກຳນສອບເສັງ, ກຳນວດັ ປະເມນີ ຜນົ ກອ່ ນຮຽນ, ກຳນປະເມນີ ຜນົ ໃນລະຫວຳ່ ງຮຽນ ແລະ
ກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳງພຳກຮຽນ ແລະ ທູ້ຳຍພຳກຮຽນ

ຄສອນ ໝຳຍເຖງິ ບກຸ ຄະລຳກອນທ່ ີປະຕບິ ດັ ໜຳູ້ ທ່ ີກຳນສດິ ສອນ, ຖຳ່ ຍທອດຄວຳມຮໃູ້ ຫນູ້ ກັ ຮຽນຢ່
ໃນໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳສມົ ບນຕຳມຫກັ ສດຂອງກະຊວງສຶກສຳ ແລະ ກລີ ຳໄດວູ້ ຳງອອກ.

ກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນ ໝຳຍເຖງິ ຂະບວນກຳນດຳເນນີ ກດິ ຈະກຳຕຳ່ ງໆທ່ ີກຽ່ ວຂອູ້ ງກບັ ກຳນປບັ ປງຸ
ພດັ ທະນຳຫກັ ສດ ແລະ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຕຳມຂອບເຂດກຳນບລິຫຳນວຊິ ຳກຳນ.

ວດຸ ທິກຳນສຶກສຳ ໝຳຍເຖງິ ລະດບັ ຂນັູ້ ທຳງກຳນສກຶ ສຳດຳູ້ ນວິຊຳຊບີ ຂອງຄສອນ ຫຼື ບກຸ ຄະລຳກອນ
ທຳງກຳນສຶກສຳຕຳ່ ງໆ ເຊ່ ງິ ຕຳ່ ກວຳ່ ປະລິນຍຳຕີ ແລະ ສງກວຳ່ ປະລນິ ຍຳຕຂີ ຶູ້ນໄປ.

ປະສບົ ກຳນ ໝຳຍເຖງິ ອຳຍກຸ ຳນ ຫືຼ ໄລຍະເວລຳໃນກຳນປະຕິບດັ ໜູຳ້ ທ່ ີວຽກງຳນຕ່ ກບັ ກຳນສດິ
ສອນຂອງຄສອນທ່ ີຕນົ ເອງຮບັ ຜິດຊອບ ເຊ່ ງິ ຈຳແນກເປັນ 2 ລະດບັ ຄ:ຼື 10 ປີລງົ ມຳ ແລະ 11 ປີຂນຶູ້ ໄປ.

74

ພຳກທີ 3
ວທິ ີກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ວທິ ະຍຳສຳດ

ກຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ຄງັູ້ ນີູ້ ມຈີ ດຸ ປະສງົ ເພ່ ຼອື ສກຶ ສຳກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງ
ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອືຼ ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ . ໂດຍມໂີ ຮງຮຽນຢ່ 3 ແຫງ່
ດງ່ ັ ນ:ູີ້ 1) ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເວີນແຄນ, 2) ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເວນີ ,
3) ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳສມົ ບນ ນຳດີ ເພ່ ຼືອສກຶ ສຳສະພຳບ ແລະ ປຽບທຽບລະດບັ ຄວຳມຄິດເຫັນ
ຂອງຄສອນ ແລະ ແນວທຳງໃນກຳນປບັ ປງຸ ແກໄູ້ ຂຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສຶກສມົ ບນ ເມອືຼ ງ ມນຸ
ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ແລະ ໂດຍຈຳແນກຕຳມເພດ, ວດຸ ທິກຳນສຶກສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນສອນ
ດງ່ ັ ນນັູ້ , ຜູ້ຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ຈ່ ງິ ດຳເນນີ ກຳນຕຳມຂນັູ້ ຕອນດງ່ ັ ນ:ີູ້

3.1 ກຳນອອກແບບກຳນສກຶ ສຳ.
3.2 ກມຸ່ ເປູ້ົຳໝຳຍ.
3.3 ຂມູ້ ນ, ວທິ ີເກບັ ຂມູ້ ນ ແລະ ເຄ່ ອຼື ງມທືຼ ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນເກບັ ຂມູ້ ນ.
3.4 ກຳນສຳູ້ ງ ແລະ ຫຳຄນຸ ນະພຳບຂອງເຄ່ ືອຼ ງມ.ຼື
3.5 ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນ ແລະ ກຳນແປຜນົ .

3.1 ກຳນອອກແບບກຳນສຶກສຳ

ກຳນສຶກສຳຄນ້ົູ ຄວຳູ້ ຄງັູ້ ນູີ້ ຜ້ຄູ ນູ້ົ ຄວຳູ້ ໄດອູ້ ອກແບບກຳນສຶກສຳ ໃຊເູ້ ປັນແບບສຳຫວດຄວຳມຄດິ ເຫັນ
ຄສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອຼື ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ .

3.2 ກມຸ່ ເປ້ຳູົ ໝຳຍ

ກມຸ່ ເປ້ົູຳໝຳຍທ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ຄງັູ້ ນ້ີູ ປະກອບດວູ້ ຍຄສອນຈຳນວນທງັ ໝດົ 102 ຄນົ . ທ່ ີສງັ ກດັ ຢ່
ໃນໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອຼື ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ໃນສກົ ຮຽນປີ 2019-
2020 ໂດຍມໂີ ຮງຮຽນຢ່ 3 ແຫງ່ ດງ່ ັ ຕຳຕະລຳງລມຸ່ ນ:ູ້ີ

75

ລ/ດຕຳຕະລຳງ 2: ກຳນສະແດງຈຳນວນກມຸ່ ເປົູ້ຳໝຳຍ ກມຸ່ ເປ້ົູຳໝຳຍ
ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະ ຄສອນ
ຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອືຼ ງມນຸ ລະປະໂມກ ແຂວງຈຳປຳສກັ 57
34
1 ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳສມົ ບນເວນີ ແຄນ
2 ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນເວນີ 11
3 ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນນຳດີ 102

ລວມ

3.3 ຂມູ້ ນ, ວທິ ີເກບັ ຂມູ້ ນ ແລະ ເຄ່ ອຼື ງມທືຼ ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນເກບັ ຂມູ້ ນ

3.3.1 ຂມູ້ ນ
ຂມູ້ ນໃນກຳນສຶກສຳຄນົູ້ ຄວຳູ້ ຄງັູ້ ນູ້ີ ຜຄູ້ ນູ້ົ ຄວຳູ້ ໃຊເູ້ ປັນຂມູ້ ນປະລມິ ຳນ ແລະ ຄນຸ ນະພຳບ ເຊ່ ງິ ເກບັ

ກຳຂມູ້ ນໄດມູ້ ຳຈຳກ ຜຕູ້ ອບແບບສອບຖຳມຂອງກມຸ່ ເປູົ້ຳໝຳຍທ່ ີໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອືຼ ງ
ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ໂດຍມຈີ ຳນວນໂຮງຮຽນຢ່ 3 ແຫງ່ .

3.3.2 ວທິ ີເກບັ ຂມູ້ ນ
ຜຄູ້ ນົູ້ ຄວຳູ້ ຈະໄດດູ້ ຳເນນີ ກຳນເກບັ ກຳຮວບຮວມຂມູ້ ນຕຳມຂນັູ້ ຕອນດ່ງັ ນ:ູ້ີ
1. ຂໜງັ ສ່ ືຼສະເໜີພວົ ພນັ ວຽກຈຳກຄະນະບດີ ຄະນະສກຶ ສຳສຳດ ມະຫຳວທິ ະຍຳໄລແຫງ່ ຊຳດ

ເພ່ ຼອື ລງົ ເກບັ ຂມູ້ ນ ແລວູ້ ນຳໄປສະເໜີຕ່ ພະແນກສຶກສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳແຂວງຈຳປຳສກັ , ຫອູ້ ງກຳນ
ສກຶ ສຳເມອືຼ ງ ແລະ ຜອູ້ ຳນວຍກຳນໂຮງຮຽນແຕລ່ ະໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອືຼ ງ ມນຸ ລະປຳ
ໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ເພ່ ຼອື ຂອະນຍຸ ຳດ ແລະ ຂຄວຳມຮວ່ ມມໃຼື ນກຳນເກບັ ກຳຂມູ້ ນນຳກມຸ່ ເປູ້ົຳໝຳຍ.

2. ຫງັ ຈຳກໄດຮູ້ ບັ ອະນຍຸ ຳດ ແລະ ໄດຮູ້ ບັ ໜງັ ສ່ ອືຼ ະນມຸ ດັ ກຳນເກບັ ຂມູ້ ນແລວູ້ ຜູ້ຄນູົ້ ຄວຳູ້ ຈ່ງິ ໄດູ້
ຕດິ ຕ່ ປະສຳນງຳນ ແລະ ນດັ ໝຳຍວນັ ເວລຳ ກບັ ຜອູ້ ຳນວຍກຳນໂຮງຮຽນແຕລ່ ະແຫງ່ ເພ່ ືຼອຂອະນຸ ຍຳດ
ເກບັ ລວບລວມຂມູ້ ນຂອງກຳນປະກອບເຂ້ຳູົ ໃນບດົ ວທິ ະຍຳນພິ ນົ .

3. ຜຄູ້ ນູົ້ ຄວຳູ້ ນຳເອົຳແບບສອບຖຳມໄປແຈກຢຳຍໃຫກູ້ ມຸ່ ເປົູ້ຳໝຳຍໃນກຳນເກບັ ຂມູ້ ນ ພອູ້ ມທງັ
ຊແູ້ີ ຈງລຳຍລະອຽດຂອງກຳນຕອບແບບສອບຖຳມດວູ້ ຍຕນົ ເອງ.

4. ຜຄູ້ ນົູ້ ຄວຳູ້ ນດັ ວນັ ເວລຳ ເພ່ ອຼື ຈະນຳເອົຳແບບສອບຖຳມຄນືຼ ມຳດວູ້ ຍຕນົ ເອງ ຈຳກຜອູ້ ຳນວຍ
ກຳນໂຮງຮຽນແຫງ່ ດ່ງັ ກຳ່ ວ ໃຫຄູ້ ບົ ທກຸ ສະບບັ ພອູ້ ມທງັ ກວດສອບຄວຳມຖືກຼ ຕອູ້ ງ ເພ່ ຼືອນຳໄປໃຊໃູ້ ນກຳນ
ວເິ ຄຳະຂມູ້ ນຕ່ ໄປ.

76

3.3.3 ເຄ່ ືອຼ ງມທືຼ ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນເກບັ ຂມູ້ ນ
ເຄ່ ອຼື ງມທຼື ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນເກບັ ຂມູ້ ນໃນຄງັູ້ ນູີ້ ເປັນແບບສອບຖຳມ (Questionnaires) ຄວຳມຄດິ ເຫັນ

ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນເມອືຼ ງ ມນຸ ລະ
ປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ . ເຊ່ ງິ ໄດແູ້ ບ່ງແບບສອບຖຳມອອກເປັນ 3 ຂນັູ້ ຕອນ ລຳຍລະອຽດດ່ງັ ນ:ູີ້

ຕອນທີ 1: ເປັນແບບສອບຖຳມ ກຽ່ ວກບັ ຂມູ້ ນທ່ວົ ໄປຂອງຜຕູ້ ອບແບບສອບຖຳມ ເຊ່ ງິ ປະກອບ
ດວູ້ ຍເພດ, ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ, ປະສບົ ກຳນສອນ ເປັນແບບກວດສອບລຳຍກຳນ (Check list).

ຕອນທີ 2: ເປັນແບບສອບຖຳມກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນ
ມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ຢ່ເມອຼື ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ໂດຍມີ 4 ດຳູ້ ນຄ:ຼື 1) ດຳູ້ ນກຳນ
ປະຕບິ ດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, 2) ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, 3) ດຳູ້ ນກຳນ
ນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ຼືກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, 4) ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເຊ່ ງິ
ແບບສອບຖຳມເປັນແບບມຳດຕຳສວ່ ນປະມຳນຄຳ່ ໃນ 5 ລະດບັ (Rating scale) ໂດຍໃຊແູ້ ນວທຳງກຳນ
ສຳູ້ ງເຄ່ ຼືອງມຂືຼ ອງລິເຄທິ (Likert) (5 4 3 2 1) ທ່ ີກຳນດົ ໄວູ້ 5 ລະດບັ ມຄີ ວຳມໝຳຍດງ່ ັ ນ:ູີ້

5 ໝຳຍເຖງິ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍທ່ ີສດຸ
4 ໝຳຍເຖງິ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ
3 ໝຳຍເຖງິ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຢ່ໃນລະດບັ ປຳນກຳງ
2 ໝຳຍເຖງິ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຢ່ໃນລະດບັ ໜູ້ອຍ
1 ໝຳຍເຖງິ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຢ່ໃນລະດບັ ໜູ້ອຍທ່ ີສດຸ
ຕອນທີ 3: ເປັນແບບສອບຖຳມຄຳຖຳມປຳຍເປີດ ເພ່ ອຼື ຖຳມເຖງິ ຄວຳມຄດິ ເຫັນເພ່ ມີ ເຕີມກຽ່ ວກບັ
ແນວທຳງກຳນປບັ ປງຸ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ
ເມອຼື ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ .

3.4 ກຳນສຳູ້ ງ ແລະ ຫຳຄນຸ ນະພຳບຂອງເຄ່ ອຼື ງມຼື

1. ສກຶ ສຳຄນູົ້ ຄວູ້ ຳເອກະສຳນ, ບດົ ຄນົູ້ ຄວູ້ ຳ, ແນວຄດິ ທິດສະດ,ີ ຫກັ ກຳນ, ບດົ ວທິ ະຍຳນພິ ນົ ທ່ ີກຽ່ ວ
ຂອູ້ ງກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເພ່ ຼືອເປັນພ້ຼູືນຖຳນໃນກຳນສຳູ້ ງເຄ່ ອືຼ ງມ.ືຼ

2. ສຳູ້ ງເຄ່ ອຼື ງມໃືຼ ຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ເນອື້ຼູ ໃນ, ຈດຸ ປະສງົ ແລະ ນຍິ ຳມສບັ ສະເພຳະຂອງກຳນຄນົູ້ ຄວູ້ ຳ.
3. ນຳເອົຳແບບສອບຖຳມໄປສະເໜີຕ່ ອຳຈຳນທ່ ີປຶກສຳເພ່ ືຼອກວດສອບເນອ້ຼູື ໃນ ແລະ ໂຄງສຳູ້ ງຂອງ
ແບບສອບຖຳມ.
4. ນຳແບບສອບຖຳມທ່ ີໄປປບັ ປງຸ ແກໄູ້ ຂຕຳມກຳນແນະນຳຂອງອຳຈຳນທ່ ີປຶກສຳ.

77

5. ນຳແບບສອບຖຳມສະເໜີຕ່ ຜຊູ້ ຽ່ ວຊຳນຈຳນວນ 5 ທຳ່ ນ ເພ່ ືຼອພຈິ ຳລະນຳຄວຳມທ່ຽງຕງົ ຫຼື ຄຳ່
ຄວຳມຖກຼື ຕອູ້ ງທຳງດຳູ້ ນເນອຼູ້ື ໃນ (Content Validity), ຈຳກນນັູ້ ຈ່ ງິ ນຳມຳຫຳຄຳ່ ດດັ ຊະນຄີ ວຳມສອດ
ຄອ່ ງລະຫວຳ່ ງຂຄູ້ ຳຖຳມນຍິ ຳມສບັ ສະເພຳະ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນວດັ ຄຳ່ IOC (Index of Item
Objective Congruence) ຄຳ່ ດດັ ຊະນຄີ ວຳມສອດຄອ່ ງ (IOC) ຕວົ ຈງິ ທ່ ີໄດແູ້ ມນ່ ເທ່ ົຳກບັ 1.00 ທກຸ ຂ.ູ້

6. ນຳເອົຳຜນົ ຂອງກຳນຫຳຄຳ່ ດດັ ຊະນຄີ ວຳມສອດຄອ່ ງ (IOC) ມຳສະເໜີຕ່ ອຳຈຳນທ່ ີປຶກສຳ ເພ່ ຼືອ
ກວດສອບຄວຳມຖກືຼ ຕອູ້ ງອກີ ຄງັູ້ ໜ່ ຶງ.

7. ນຳເອົຳແບບສອບຖຳມໄປທດົ ລອງ (Try out) ກບັ ຄສອນທ່ ີບ່ ແມນ່ ກມຸ່ ເປູ້ົຳໝຳຍ ລວມເປັນຈຳ
ນວນ 30 ສະບບັ . ເພ່ ືຼອຫຳຄຳ່ ຄວຳມເຊ່ ຼືອໝນັູ້ ຂອງແບບສອບຖຳມ. ລງົ ທດົ ສອບເຄ່ ອຼື ງມຢຼື ່ທ່ ີໂຮງຮຽນມດັ
ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນປຳກເຊ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ເພ່ ືຼອຫຳຄຳ່ ຄວຳມເຊ່ ອຼື ໝນັູ້ ຂອງແບບສອບຖຳມຕຳມ
ຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄສອນ. ຄຳ່ ຄວຳມເຊ່ ອຼື ໝນັູ້ ຂອງແບບສອບຖຳມຕວົ ຈງິ ທ່ ີໄດແູ້ ມນ່ ເທ່ ົຳກບັ .981

8. ນຳແບບສອບຖຳມມຳປບັ ປງຸ ແລະ ຈດັ ພິມເປັນສະບບັ ສມົ ບນ ເພ່ ືຼອນຳໄປເກບັ ກຳຂມູ້ ນກບັ ກມຸ່ ເປູ້ົຳ
ໝຳຍ.

78

ຂນັູ້ ຕອນກຳນສຳູ້ ງເຄ່ ອືຼ ງມືຼ

ສກຶ ສຳແນວຄດິ , ທິດສະດ,ີ ຫກັ ກຳນ, ເອກະສຳນ ແລະ ບດົ ຄນູົ້ ຄວຳູ້ ທ່ ີກຽ່ ວຂອູ້ ງ

ລງົ ພວົ ພນັ ຂມູ້ ນເບືຼູ້ອງຕນູ້ົ ຈຳກຄສອນກຽ່ ວກບັ ຂສູ້ ະດວກ ແລະ ຂຫູ້ ຍງຸູ້ ຍຳກໃນກຳນປະຕິບດັ
ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເພ່ ຼອື ນຳມຳເປັນຂມູ້ ນພືຼນູ້ ຖຳນໃນກຳນສຳູ້ ງເຄ່ ອືຼ ງມຼື

ຜຄູ້ ນູົ້ ຄວຳູ້ ສຳູ້ ງແບບສອບຖຳມ ໂດຍໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ເນອ້ືູຼ ໃນ ແລະ ຈດຸ ປະສງົ ຂອງກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້

ນຳເອົຳເຄ່ ືຼອງມທຼື ່ ີສຳູ້ ງແລວູ້ ໄປສະເໜີຕ່ ອຳຈຳນທ່ ີປຶກສຳ ເພ່ ອືຼ ກວດສອບ ແລວູ້ ນຳຂສູ້ ະເໜີແນະ
ຈຳກທ່ ີປຶກສຳມຳປບັ ປງຸ ແກໄູ້ ຂ

ນຳເອົຳເຄ່ ອຼື ງມສືຼ ະເໜີຕ່ ຜຊູ້ ຽ່ ວຊຳນ 5 ທຳ່ ນ ເພ່ ຼືອກວດສອບຄວຳມທ່ຽງຕງົ ທຳງດຳູ້ ນເນອືູ້ຼ ໃນ
(Content Validity) ແລະ ຄຳ່ ຄວຳມສອດຄອ່ ງ (IOC) ຕວົ ຈງິ ທ່ ີໄດແູ້ ມນ່ ເທ່ ົຳກບັ 1.00 ທກຸ ຂ.ູ້

ນຳແບບສອບຖຳມໄປທດົ ລອງໃຊູ້ (Try out) ກບັ ກມຸ່ ປະຊຳກອນທ່ ີບ່ ແມນ່ ກມຸ່ ເປ້ົູຳໝຳຍຈຳນວນ
30 ສະບບັ ແລວູ້ ນຳຂມູ້ ນມຳວເິ ຄຳະ ເພ່ ືອຼ ຫຳຄວຳມເຊ່ ອຼື ໝນັູ້ (Reliability) ໂດຍຫຳຄຳ່ ສຳປະສດິ

ເອລຟຳ (Alpha-Coefficient) ∝ ≥ 0.75 ຕຳມວທິ ີຂອງ (Cronbach) ຕວົ ຈງິ ເທ່ ົຳກບັ .981

ນຳເອົຳແບບສອບຖຳມມຳປບັ ປງຸ ແລະ ແຂໄູ້ ຂ ແລວູ້ ຈດັ ພມິ ເປັນສະບບັ ສມົ ບນ ເພ່ ອືຼ ນຳໄປ
ເກບັ ກຳຂມູ້ ນນຳກມຸ່ ເປ້ົູຳໝຳຍຂອງກຳນຄນ້ົູ ຄວຳູ້
ຮບ 5: ແຜນວຳດຂນັູ້ ຕອນກຳນສຳູ້ ງເຄ່ ອືຼ ງມຼື

79

3.5 ກຳນວິເຄຳະຂມູ້ ນ ແລະ ກຳນແປຜນົ

ຜຄູ້ ນົູ້ ຄວຳູ້ ຈະດຳເນນີ ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນ ໂດຍໃຊໂູ້ ປຣແກຣມຄອມພີວເຕີສຳເລັດຮບເຂົູ້ຳມຳຊວ່ ຍຕຳມ
ຂນັູ້ ຕອນດງ່ ັ ນ:ູ້ີ

ຕອນທີ 1: ວເິ ຄຳະຂມູ້ ນກຽ່ ວກບັ ສະຖຳນະພຳບທ່ວົ ໄປຂອງຜຕູ້ ອບແບບສອບຖຳມ ໂດຍນຳມຳຫຳຄຳ່
ຄວຳມຖ່ ີ (Frequency) ແລະ ຄຳ່ ສວ່ ນຮອູ້ ຍ % (Percentage) ແລູ້ວນຳສະເໜີເປັນຕຳຕະລຳງປະກອບ
ຄຳບນັ ລະຍຳຍ.

ຕອນທີ 2: ວເິ ຄຳະຂມູ້ ນກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ
ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອຼື ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ .

1) ວເິ ຄຳະຂມູ້ ນ ທ່ ີໄດຈູ້ ຳກແບບສອບຖຳມກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນ
ໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອືຼ ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ໂດຍກຳນຫຳຄຳ່ ສະເລຍ່
(μ) ແລະ ຄຳ່ ຜນັ ປ່ຽນມຳດຕະຖຳນ (σ) ສະເໜີເປັນຕຳຕະລຳງປະກອບດວູ້ ຍຄຳບນັ ຍຳຍ ໂດຍມກີ ຳນ
ກຳນດົ ເກນກຳນແປຄວຳມໝຳຍຄຳ່ ສະເລຍ່ 5 ລະດບັ ດງ່ ັ ນ:ີູ້ (ບນຸ ຊມົ ສສີ ະອຳດ, 2546, ໜ້ຳູ . 95)

4.51-5.00 ໝຳຍເຖງິ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນລະດບັ ຫຳຍທ່ ີສດຸ
3.51-4.50 ໝຳຍເຖງິ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນລະດບັ ຫຳຍ
2.51-3.50 ໝຳຍເຖງິ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນລະດບັ ປຳນກຳງ
1.51-2.50 ໝຳຍເຖງິ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນລະດບັ ໜູ້ອຍ
1.00-1.50 ໝຳຍເຖງິ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນໃນລະດບັ ໜອູ້ ຍທ່ ີສດຸ

2) ວເິ ຄຳະຂມູ້ ນ ກຳນປຽບທຽບຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄສອນ ກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-
ກຳນສອນ ໂດຍຈຳແນກຕຳມເພດ, ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນສອນ ໃຊເູ້ ປັນສະຖິຕິທດົ ສອບ
ຄຳ່ (T-test).

ຕອນທີ 3: ວເິ ຄຳະຂມູ້ ນຈຳກແບບສອບຖຳມປຳຍເປີດ ກຽ່ ວກບັ ແນວທຳງກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນ
ຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ເມອືຼ ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ໂດຍ
ກຳນກວດສອບຄວຳມຖກຼື ຕອູ້ ງເປັນກຳນຈດັ ໝວດໝ່ ແລະ ລຽງຄວຳມຂອງຕອບແບບສອບຖຳມ.

3.6. ສະຖຕິ ທິ ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນວິເຄຳະຂມູ້ ນ

ຜຄູ້ ນູ້ົ ຄວຳູ້ ໄດວູ້ ເິ ຄຳະຂມູ້ ນຄງັູ້ ນີູ້ ໂດຍກຳນນຳໃຊສູ້ ະຖຕິ ິ ດງ່ ັ ຕ່ ໄປນ:ູ້ີ
1) ສະຖິຕິພືຼູ້ນຖຳນ
(1) ແທນຄຳ່ ຄວຳມຖ່ ີ (Frequency)
(2) ແທນຄຳ່ ສວ່ ນຮອູ້ ຍ % (Percentage)

80

(3) ແທນຄຳ່ ສະເລ່ຍ μ (Mean)
(4) ແທນຄຳ່ ຜນັ ປ່ຽນມຳດຕະຖຳນ (σ)
2) ສະຖິຕິທດົ ສອບສມົ ມດຸ ຕຖິ ຳນ
- ສະຖຕິ ິທດົ ສອບສມົ ມດຸ ຖຳນ ເພ່ ືຼອປຽບທຽບຄວຳມຄດິ ເຫັນກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສຶກສຳສມົ ບນ ຢ່ເມອຼື ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ
ໂດຍຈຳແນກຕຳມ ເພດ, ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນສອນ ໂດຍໃຊເູ້ ປັນສະຖຕິ ິ (T-test).

81

ພຳກທີ 4

ຜນົ ຂອງກຳນຄນົູ້ ຄວຳູ້ ວທິ ະຍຳສຳດ ແລະ ອະພິປຳຍ

ໃນກຳນດຳເນນີ ກຳນຄນູົ້ ຄວຳູ້ ຄງັູ້ ນ້ີູ ມຈີ ດຸ ປະສງົ ເພ່ ຼືອສຶກສຳກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນກຳນສອນ
ຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ ສກຶ ສຳສມົ ບນ ຢ່ເມອືຼ ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ ໃນ 4 ດຳູ້ ນຄ:ືຼ

1) ດຳູ້ ນກຳນປະຕບິ ດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ; 2) ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ;
3) ດຳູ້ ນກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ 4) ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ. ເຊ່ ງິ ຜູ້ຄນູ້ົ ຄວຳູ້ ໄດສູ້ ະເໜີຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນຕຳມລຳດບັ ດງ່ ັ ລມຸ່ ນ:ີູ້

4.1 ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນກຽ່ ວກບັ ສະຖຳນະພຳບຂອງຜ້ຕູ ອບແບບສອບຖຳມ

4.1.1 ສນັ ຍຳລກັ ທຳງສະຖຕິ ິທ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນ

ເພ່ ືອຼ ສ່ ຄືຼ ວຳມໝຳຍໃຫເູ້ ກດີ ຄວຳມເຂຳູ້ົ ໃຈກງົ ກນັ ໃນກຳນແປຄວຳມໝຳຍ ແລະ ກຳນນຳສະເໜີຜນົ

ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນໃນຄງັູ້ ນີູ້ ໃຫຖູ້ ກືຼ ຕູອ້ ງ ສະນນັູ້ , ຜຄູ້ ນູ້ົ ຄວຳູ້ ຈ່ງິ ກຳນດົ ສນັ ຍຳລກັ ທຳງສະຖິຕທິ ່ ີໃຊໃູ້ ນກຳນ

ວເິ ຄຳະຂມູ້ ນ ດງ່ ັ ລມຸ່ ນ:້ີູ

N ແທນໃຫຈູ້ ຳນວນກມຸ່ ເປູ້ົຳໝຳຍທງັ ໝດົ (Sample).

(Frequency) ແທນຄຳ່ ຄວຳມຖ່ ີ.

(Percentage) ແທນຄຳ່ ສວ່ ນຮອູ້ ຍ.

ແທນຄຳ່ ສະເລຍ່ ຂອງກມຸ່ ເປົູ້ຳໝຳຍ (Mean).

ແທນຄຳ່ ຖນັ ປ່ຽນມຳດຕະຖຳນ (Standard Deviation).

T ແທນຄຳ່ ສະຖຕິ ິພິຈຳລະນຳ (T-distribrution).

P-value ແທນຄຳ່ ຄວຳມໜູ້ຳຈະເປັນທ່ ີຈະປະຕິເສດສມົ ມດຸ ຕຖິ ຳນກຳງ (H0).

* ແທນຄຳ່ ຄວຳມສຳຄນັ ທຳງສະຖິຕິທ່ ີ.05.

82

4.1.2 ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນທ່ວົ ໄປຂອງຜູ້ຕອບແບບສອບຖຳມ
ຕຳຕະລຳງ 3: ສະແດງຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນທ່ວົ ໄປຂອງຜຕູ້ ອບແບບສອບຖຳມໂດຍຈຳແນກຕຳມເພດ,

ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນສອນ.

1. ເພດ ຈຳນວນກມຸ່ ເປູົ້ຳໝຳຍ ສວ່ ນຮອູ້ ຍ (%)

ຊຳຍ 49 48

ຍງິ 53 52

ລວມ 102 100

2. ວດຸ ທິກຳນສຶກສຳ 48 47
ຊນັູ້ ສງລງົ ມຳ 54 53
ປະລນິ ຍຳຕີຂນູ້ຶ ໄປ

ລວມ 102 100
3. ປະສບົ ກຳນສອນ
50 49
10 ປີລງົ ມຳ 52 51
11 ປີຂນູ້ຶ ໄປ

ລວມ 102 100

ຈຳກຕຳຕະລຳງທີ 3 ຜຕູ້ ອບແບບສອບຖຳມທ່ ີເປັນກມຸ່ ເປູ້ົຳໝຳຍມຈີ ຳນວນທງັ ໝດົ 102 ຄນົ ເທ່ ົຳກບັ
100 %. ເມ່ອືຼ ພຈິ ຳລະນຳແລວູ້ ພບົ ວຳ່ ຜຕູ້ ອບແບບສອບຖຳມສວ່ ນຫຳຍເປັນເພດຍິງ 53 ຄນົ ເທ່ ົຳກບັ
52 ສວ່ ນຮອູ້ ຍ ແລະ ເພດຊຳຍ 49 ຄນົ ເທ່ ົຳກບັ 48 ສວ່ ນຮອູ້ ຍ. ເມ່ອຼື ພິຈຳລະນຳແລວູ້ ພບົ ວຳ່ ຜຕູ້ ອບ
ແບບສອບຖຳມ ສວ່ ນວດຸ ທິກຳນສຶກສຳສວ່ ນຫຳຍ ແມນ່ ລະດບັ ປະລນິ ຍຳຕີຂນຶູ້ ໄປ ຫຳຍກວຳ່ ໝກ່ ວມເອົຳ
54 ຄນົ ເທ່ ົຳກບັ 53 ສວ່ ນຮອູ້ ຍ, ຮອງລງົ ມຳແມນ່ ລະດບັ ຊນັູ້ ສງລງົ ມຳ 48 ຄນົ ເທ່ ົຳກບັ 47 ສວ່ ນຮອູ້ ຍ.
ແລະ ປະສບົ ກຳນສອນ ພບົ ວຳ່ 10 ປີລງົ ມຳ 50 ຄນົ ເທ່ ົຳກບັ 49 ສວ່ ນຮອູ້ ຍ ແລະ ຮອງລງົ ມຳແມນ່
11 ປີຂນູ້ຶ ໄປ 52 ຄນົ ເທ່ ົຳກບັ 51 ສວ່ ນຮອູ້ ຍ.

4.1.3 ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນຕ່ ກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຂອງໂຮງຮຽນມດັ ທະຍມົ

ສຶກສຳສມົ ບນ ເມອຼື ງ ມນຸ ລະປຳໂມກ ແຂວງ ຈຳປຳສກັ
ຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນກຽ່ ວກບັ ລະດບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຕຳມຄວຳມຄດິ

ເຫນັ ຂອງຄສອນ ໂດຍຈຳແນກຕຳມເພດ, ວດຸ ທິກຳນສກຶ ສຳ ແລະ ປະສບົ ກຳນສອນໃນ 4 ດຳູ້ ນຄ:ຼື
1) ດຳູ້ ນກຳນປະຕບິ ດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ, 2) ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ,

83

3) ດຳູ້ ນກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ືກຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ແລະ 4) ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ
ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ.
ຕຳຕະລຳງ 4: ສະແດງຄຳ່ ສະເລຍ່ , ຄຳ່ ຜນັ ປ່ຽນມຳດຕະຖຳນ ແລະ ແປຜນົ ກຳນວເິ ຄຳະຂມູ້ ນກຽ່ ວກບັ

ກຳນບລຫິ ຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະດຳູ້ ນ.

ລະດບັ ຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄ
ລ/ດ
ແປຜ ົນ
ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຄຳ່ ສະເລຍ່ ຄຳ່ ຜນັ ປ່ຽນມຳດ
( )
1 ດຳູ້ ນກຳນປະຕິບດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຕະຖຳນ ( )
2 ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ 4.27
0.33 ຫຳຍ

4.14 0.35 ຫຳຍ

3 ດຳູ້ ນກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ 3.85 0.63 ຫຳຍ

ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ- 4.24 0.31 ຫຳຍ
4

ກຳນສອນ

ລວມ 4.13 0.34 ຫຳຍ

ຈຳກຕຳຕະລຳງ 4 ພບົ ວຳ່ ຄວຳມຄດິ ເຫັນກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຕຳມ

ຄວຳມຄິດເຫັນຂອງຄສອນ ໂດຍລວມແລວູ້ ຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ ເຊ່ ງິ ມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ເທ່ ົຳກບັ (  = 4.13;

 = 0.34) ແຕເ່ ມ່ອືຼ ພຈິ ຳລະນຳແຕ່ລະດຳູ້ ນແລູ້ວ ພບົ ວຳ່ ຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍທງັ 4 ດຳູ້ ນ ໂດຍສຳມຳດ

ລຽງລຳດບັ ຄຳ່ ສະເລຍ່ ແຕ່ຫຳຍຫຳໜູ້ອຍ ດງ່ ັ ນ:ີູ້ ດຳູ້ ນທ່ ີມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ສງກວຳ່ ໝ່ ແມນ່ ດຳູ້ ນກຳນປະຕິບດັ

ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ເຊ່ ງິ ມຄີ ຳ່ ສະເລ່ຍເທ່ ົຳກບັ (  = 4.27;  = 0.33). ຮອງລງົ ມຳຕຳມລຳ

ດບັ ແມນ່ ດຳູ້ ນກຳນວດັ ແລະ ກຳນປະເມນີ ຜນົ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ເທ່ ົຳກບັ (  = 4.24;

 = 0.31). ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ (  = 4.14;  = 0.35). ແລະ ສວ່ ນດຳູ້ ນທ່ ີມຄີ ຳ່

ສະເລຍ່ ໜູ້ອຍກວຳ່ ໝແ່ ມນ່ ດຳູ້ ນກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ເທ່ ົຳກບັ (  =

3.89;  = 0.56).

84

ຕຳຕະລຳງ 5: ສະແດງຄຳ່ ສະເລ່ຍ, ຄຳ່ ຜນັ ປ່ຽນມຳດຕະຖຳນ ແລະ ແປຜນົ ກຳນວິເຄຳະຂມູ້ ນກຽ່ ວກບັ
ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນດຳູ້ ນກຳນປະຕິບດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະຂ.ູ້

ລ/ດ ດຳູ້ ນກຳນປະຕິບດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ລະດບັ ຄວຳມຄດິ ເຫັນ

(  ) ( ) ແປຜນົ

ໂຮງຮຽນໄດປູ້ ະຕບິ ດັ ຫກັ ສດຕຳມນະໂຍບຳຍຂອງກະຊວງສກຶ 4.78 ຫຳຍທ່ ີ
1 4.66 0.44
4.45
ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳກຳນດົ ໄວູ້ 4.41 ສດຸ
4.00 ຫຳຍທ່ ີ
ໂຮງຮຽນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນເປັນໄປຕຳມໂຄງສຳູ້ ງຂອງ 3.85 0.52
2 4.32
4.21 ສດຸ
ຫກັ ສດ 4.12 0.68 ຫຳຍ
4.15
ໂຮງຮຽນຈດັ ສ່ງົ ຄໄປເຝິກອບົ ຮມົ ສຳມະນຳ ກຽ່ ວກບັ ກຳນນຳ 4.24 0.60 ຫຳຍ
3
0.78 ຫຳຍ
ໃຊຫູ້ ກັ ສດ
0.72 ຫຳຍ
ໂຮງຮຽນໄດກູ້ ວດກຳ, ຕດິ ຕຳມ, ໃຫຄູ້ ໃຊຫູ້ ກັ ສດຕຳມຈດຸ ມງຸ່
4 0.55 ຫຳຍ

ໝຳຍຂອງຫກັ ສດທ່ ີກຳນດົ ໄວູ້ 0.60 ຫຳຍ

ໂຮງຮຽນຈດັ ເອກະສຳນຫກັ ສດ ປືຼູ້ມຕຳລຳຮຽນ ແລະ ຄມ່ ໃືຼ ຫູ້ 0.63 ຫຳຍ
5
0.57 ຫຳຍ
ຄນຳໄປໃຊຢູ້ ່ຳງພຽງພ
0.58 ຫຳຍ
ໂຮງຮຽນໄດຈູ້ ດັ ປະຖມົ ນເິ ທດ ເພ່ ຼອື ສຳູ້ ງຄວຳມຮ,ູ້ ຄວຳມເຂຳ້ົູ
6

ໃຈກຽ່ ວກບັ ຫກັ ສດໃຫແູ້ ກຄ່ ໃໝ່

ໂຮງຮຽນໄດຈູ້ ດັ ເນອືູ້ຼ ໃນບດົ ສອນໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ຫກັ ສດທ່ ີ
7

ກະຊວງວຳງອອກ

ໂຮງຮຽນສ່ງົ ເສມີ ຄ ໃຫສູ້ ຶກສຳເອກະສຳນປະກອບຫກັ ສດກອ່ ນ
8

ກຳນປະຕິບດັ ກຳນວຳງແຜນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ກຳນນຳໃຊຫູ້ ກັ ສດລະຫວຳ່ ງທິດສະດີ ແລະ ພຳກປະຕິບດັ ຕວົ
9

ຈງິ ມຄີ ວຳມສອດຄອ່ ງກບັ ນກັ ຮຽນ

ມກີ ຳນນຳຫກັ ສດໄປໃຊໃູ້ ນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຢ່ຳງມີ
10

ປະສດິ ທິພຳບ ແລະ ຕ່ ເນ່ ອຼື ງ

ມກີ ຳນຊບັ ຊອູ້ ນພະນກັ ງຳນວິຊຳສະເພຳະຮບັ ຜິດຊອບສຳລບັ
11

ກຳນນຳໃຊຫູ້ ກັ ສດ

85

ຕຳຕະລຳງ 5 (ຕ່ )

ລ/ດ ດຳູ້ ນກຳນປະຕິບດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ລະດບັ ຄວຳມຄດິ ເຫັນ

ຫກັ ສດມຈີ ດຸ ປະສງົ ທ່ ີຊດັ ເຈນໃນກຳນພດັ ທະນຳນກັ ຮຽນໃຫູ້ (  ) ( ) ແປຜນົ
12
4.28 0.51 ຫຳຍ
ເປັນຄນົ ຮຽນດ,ີ ຮຽນເກ່ ັງ ແລະ ເປັນຄນົ ດໃີ ນສງັ ຄມົ

ຫກັ ສດແຕລ່ ະຊນັູ້ ຮຽນ ມງຸ່ ພດັ ທະນຳຜຮູ້ ຽນໃຫຮູ້ ຈູ້ ກັ ຄດິ ແລະ 4.13 0.57 ຫຳຍ
13 4.17 0.53 ຫຳຍ
4.25 0.64 ຫຳຍ
ຮຈູ້ ກັ ແຂໄູ້ ຂບນັ ຫຳຊວີ ິດໄດູ້

ຫກັ ສດ ສຳູ້ ງຄນຸ ລກັ ສະນະໃຫນູ້ ກັ ຮຽນ ຮຈູ້ ກັ ກຳນດຳລງົ ຊວີ ດິ
14

ຢ່ຳງພຽງພ

ໂຮງຮຽນມກີ ຳນຕິດຕຳມ, ກວດກຳ, ປະເມນີ ຜນົ ກຳນນຳໃຊູ້
15

ຫກັ ສດກຳນສອນໃນແຕລ່ ະປີ

ລວມ 4.27 0.33 ຫຳຍ

ຈຳກຕຳຕະລຳງ 5 ພບົ ວຳ່ ຄວຳມຄດິ ເຫັນກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຕຳມ
ຄວຳມຄດິ ເຫັນຂອງຄສອນ ໂດຍລວມແລູ້ວ ດຳູ້ ນກຳນປະຕບິ ດັ ຫກັ ສດກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຢ່ໃນລະດບັ

ຫຳຍ ເຊ່ ງິ ມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ເທ່ ົຳກບັ (  = 4.27;  = 0.33). ແຕເ່ ມ່ອຼື ພຈິ ຳລະນຳແຕລ່ ະຂແູ້ ລວູ້ ໂດຍສຳມຳດ

ລຽງລຳດບັ ຄຳ່ ສະເລຍ່ ແຕຫ່ ຳຍຫຳໜູ້ອຍ ພບົ ວຳ່ ຂທູ້ ່ ີມລີ ະດບັ ຄຳ່ ສະເລຍ່ ສງກວຳ່ ໝແ່ ມນ່ ໂຮງຮຽນໄດູ້
ປະຕິບດັ ຫກັ ສດຕຳມນະໂຍບຳຍຂອງກະຊວງສກຶ ສຳທິກຳນ ແລະ ກລີ ຳກຳນດົ ໄວູ້ ຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍທ່ ີ

ສດຸ ເຊ່ ງິ ມຄີ ຳ່ ສະເລ່ຍເທ່ ົຳກບັ (  = 4.78;  = 0.44). ຮອງລງົ ມຳແມນ່ ໂຮງຮຽນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນເປັນໄປຕຳມໂຄງສຳູ້ ງຂອງຫກັ ສດ ມຄີ ຳ່ ສະເລ່ຍເທ່ ົຳກບັ (  = 4.66;  = 0.52). ແລະ ສວ່ ນຂທູ້ ່ ີ

ມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ຕຳ່ ກວຳ່ ໝແ່ ມນ່ ໂຮງຮຽນໄດຈູ້ ດັ ປະຖມົ ນເິ ທດເພ່ ຼືອສຳູ້ ງຄວຳມຮ,ູ້ ຄວຳມເຂົູ້ຳໃຈກຽ່ ວກບັ ຫກັ

ສດໃຫແູ້ ກຄ່ ໃໝ່ ມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ເທ່ ົຳກບັ (  = 3.85;  = 0.72).

86

ຕຳຕະລຳງ 6: ສະແດງຄຳ່ ສະເລ່ຍ, ຄຳ່ ຜນັ ປ່ຽນມຳດຕະຖຳນ ແລະ ແປຜນົ ກຳນວິເຄຳະຂມູ້ ນກຽ່ ວກບັ
ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ
ໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະຂ.ູ້

ລ/ດ ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ລະດບັ ຄຳຄດິ ເຫັນ

(  ) ( ) ແປຜນົ

ກຳນຈດັ ເວລຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຕຳມຕຳຕະລຳງໃນແຕ່ 4.49 0.56 ຫຳຍ
1 4.42 0.55 ຫຳຍ
4.25 0.62 ຫຳຍ
ລະພຳກຮຽນ, ປີຮຽນມຄີ ວຳມເໝຳະສມົ 4.14 0.63 ຫຳຍ
4.13 0.71 ຫຳຍ
2 ໂຮງຮຽນກຳນດົ ວຊິ ຳຮຽນຂອງແຕລ່ ະຊນັູ້ ຮຽນຢ່ຳງເໝຳະສມົ 4.23 0.69 ຫຳຍ
4.06 0.66 ຫຳຍ
ໂຮງຮຽນໃຫນູ້ ກັ ຮຽນມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນ 4.05 0.64 ຫຳຍ
3 4.32 0.57 ຫຳຍ
4.28 0.53 ຫຳຍ
ຮຽນ-ກຳນສອນທ່ ີຄຈດັ ຂຶູ້ນ 3.98 0.63 ຫຳຍ
4.11 0.66 ຫຳຍ
ໂຮງຮຽນມກີ ຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳນອກຫກັ ສດ ເພ່ ຼືອສ່ງົ ເສມີ ວຊິ ຳ
4

ສະເພຳະ

ໂຮງຮຽນມກີ ຳນຈດັ ປະຊມຸ , ສຳມະນຳ ເພ່ ືຼອປບັ ປງຸ ແກໄູ້ ຂ
5

ກຳນດຳເນນີ ກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

6 ຄໃຫນູ້ ກັ ຮຽນໄດມູ້ ກີ ຳນສະແດງຜນົ ງຳນສລິ ະປະຕຳ່ ງໆ

ຄໄດກູ້ ະກຽມອປຸ ະກອນຮບັ ໃຊໃູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນ
7

ຮຽນ-ກຳນສອນຢ່ຳງເໝຳະສມົ

ຄໄດສູ້ ຳູ້ ງສະພຳບແວດລອູ້ ມໃນຫອູ້ ງຮຽນເພ່ ືຼອອຳນວຍ
8

ຄວຳມສະດວກໃນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ຄກວດສອບທບົ ທວນຄວຳມຮຂູ້ ອງຜຮູ້ ຽນກອ່ ນກຳນສອນ
9

ບດົ ຮຽນໃໝ່

ຄໄດເູ້ ປີດໂອກຳດໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນມສີ ວ່ ນຮວ່ ມໃນກຳນອອກຄວຳມ
10

ຄດິ ເຫັນມກີ ຳນສນົ ທະນຳແລກປ່ຽນ (ເປັນຄ່ ຫຼື ເປັນກມຸ່ )

ໃຫນູ້ ກັ ຮຽນໄດຮູ້ ຽນຮທູ້ ງັ ພຳກທິດສະດີ ແລະ ພຳກປະຕິບດັ
11

ຕວົ ຈງິ ໄປພອູ້ ມໆກນັ

ໃຫຜູ້ ຮູ້ ຽນໄດເູ້ ຮັດກດິ ຈະກຳຕຳ່ ງໆ ຕຳມເນອູຼື້ ໃນຂອງ
12

ບດົ ຮຽນທ່ ີກຳນດົ ໄວູ້

87

ຕຳຕະລຳງ 6 (ຕ່ )

ລ/ດ ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ລະດບັ ຄຳຄດິ ເຫັນ

(  ) ( ) ແປຜນົ

ຄສະຫບຸຼ ບດົ ຮຽນທ່ ີໄດສູ້ ອນຜຳ່ ນມຳ ໂດຍຫຍູ້ ພຳຍຫງັ ກຳນ 4.39 0.55 ຫຳຍ
13

ສອນບດົ ຮຽນໝດົ

ກວດສອບຄວຳມຮບັ ຮຂູ້ ອງຜຮູ້ ຽນຄນຼື ໃໝ່ ວຳ່ ຜຮູ້ ຽນໄດຮູ້ ຽນ 4.29 0.59 ຫຳຍ
14

ຮຫູ້ ຍງັ ແດ່ ກອ່ ນກຳນເລີກຮຽນ

15 ຄໃຫວູ້ ຽກບູຳ້ ນແກຜ່ ູ້ຮຽນເປັນລຳຍບກຸ ຄນົ ແລະ ຈດັ ເປັນກມຸ່ 4.18 0.57 ຫຳຍ

ກຳນສິດສອນສອດຄອ່ ງກບັ ຈດຸ ມງຸ່ ໝຳຍຂອງກຳນຮຽນ- 4.32 0.57 ຫຳຍ
16

ກຳນສອນຂອງລຳຍວຊິ ຳ

ໂຮງຮຽນສ່ງົ ເສມີ ໃຫຄູ້ ສອນໄດເູ້ ຂ້ຳົູ ຮວ່ ມເຝິກອບົ ຮມົ ກຳນ 3.54 0.79 ຫຳຍ
17
3.51 0.95 ຫຳຍ
ສອນ ໂດຍຜຳ່ ນຄອມພິວເຕີ 4.14 0.35 ຫຳຍ

ສງ່ ົ ເສມີ ໃຫຄູ້ ສອນໄດເູ້ ຂ້ຳົູ ຮວ່ ມເຝິກອບົ ຮມົ ພຳສຳອງັ ກດິ
18

ແລະ ກຳນນຳໃຊສູ້ ່ ຼືກຳນຮຽນພຳສຳຕຳ່ ງໆ

ລວມ

ຈຳກຕຳຕະລຳງ 6 ພບົ ວຳ່ ຄວຳມຄິດເຫັນກຽ່ ວກບັ ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຕຳມ
ຄວຳຄິດເຫັນຂອງຄສອນ ໂດຍລວມແລວູ້ ດຳູ້ ນກຳນຈດັ ກດິ ຈະກຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ຢ່ໃນລະດບັ

ຫຳຍ ເຊ່ ງິ ມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ເທ່ ົຳກບັ (  = 4.14;  = 0.35). ແຕເ່ ມ່ອືຼ ພຈິ ຳລະນຳແຕລ່ ະຂແູ້ ລວູ້ ໂດຍສຳມຳດ

ລຽງລຳດບັ ຄຳ່ ສະເລຍ່ ແຕ່ຫຳຍຫຳໜູ້ອຍ ພບົ ວຳ່ ຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍທຸກໆຂູ້ ແລະ ຂທູ້ ່ ີມລີ ະດບັ ຄຳ່ ສະເລຍ່
ສງກວຳ່ ໝແ່ ມນ່ ກຳນຈດັ ເວລຳກຳນຮຽນ-ກຳນສອນຕຳມຕຳຕະລຳງໃນແຕລ່ ະພຳກຮຽນ, ປີຮຽນມຄີ ວຳມ

ເໝຳະສມົ ຢ່ໃນລະດບັ ຫຳຍ ເຊ່ ງິ ມຄີ ຳ່ ສະເລ່ຍເທ່ ົຳກບັ (  = 4.49;  = 0.56). ຮອງລງົ ມຳແມນ່ ໂຮງ

ຮຽນກຳນດົ ວຊິ ຳຮຽນຂອງແຕລ່ ະຊນັູ້ ຮຽນຢ່ຳງເໝຳະສມົ ມຄີ ຳ່ ສະເລຍ່ ເທ່ ົຳກບັ (  = 4.42;  = 0.55).
ແລະ ສວ່ ນຂທູ້ ່ ີມຄີ ຳ່ ສະເລ່ຍຕຳ່ ກວຳ່ ໝແ່ ມນ່ ສ່ງົ ເສມີ ໃຫຄູ້ ສອນ ໄດເູ້ ຂູຳ້ົ ຮວ່ ມເຝິກອບົ ຮມົ ພຳສຳອງັ ກດິ
ແລະ ກຳນນຳໃຊສູ້ ່ ຼືກຳນຮຽນພຳສຳຕຳ່ ງໆ ມຄີ ຳ່ ສະເລ່ຍເທ່ ົຳກບັ (  = 3.51;  = 0.95).

88

ຕຳຕະລຳງ 7: ສະແດງຄຳ່ ສະເລ່ຍ, ຄຳ່ ຜນັ ປ່ຽນມຳດຕະຖຳນ ແລະ ແປຜນົ ກຳນວິເຄຳະຂມູ້ ນກຽ່ ວກບັ
ກຳນບລິຫຳນກຳນຈດັ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນດຳູ້ ນກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກືຼ ຳນຮຽນ-ກຳນ
ສອນ ໂດຍລວມ ແລະ ແຕລ່ ະຂ.ູ້

ລ/ດ ດຳູ້ ນກຳນນຳໃຊອູ້ ປຸ ະກອນສ່ ກຼື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ ລະດບັ ຄຳຄດິ ເຫັນ
(  ) ( ) ແປຜນົ

ມກີ ຳນເຝິກອບົ ຮມົ ໃຫຄູ້ ແລະ ຈດັ ຜູ້ຮບັ ຜດິ ຊອບກຽ່ ວກບັ ກຳນ
1 4.01 0.72 ຫຳຍ

ນຳໃຊກູ້ ຳນບຳລງຸ ຮກັ ສຳອປຸ ະກອນສ່ ືກຼ ຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ຊກຸ ຍໃູ້ ຫຄູ້ ສອນນຳໃຊສູ້ ່ ຼກື ຳນຮຽນ-ກຳນສອນເຂົູ້ຳໃນວຊິ ຳສະ 4.00 0.61 ຫຳຍ
2

ເພຳະທ່ ີຕນົ ເອງສອນແຕລ່ ະວຊິ ຳ

ຄໄດຈູ້ ດັ ຕຳລຳຮຽນທຳງວຊິ ຳກຳນຢ່ຳງພຽງພກບັ ຄວຳມຕອູ້ ງ 4.02 0.72 ຫຳຍ
3

ກຳນຂອງນກັ ຮຽນ ຫືຼ ແຕລ່ ະຊນັູ້ ຮຽນ

ຄມກີ ຳນຊອກຫຳ ແລະ ຜະລິດສ່ ຼື ໃຫສູ້ ອດຄອ່ ງກບັ ຈດຸ ມງຸ່ 4.00 0.67 ຫຳຍ
4

ໝຳຍຂອງກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ກຳນຈດັ ຫອູ້ ງສະໝດຸ ຄບົ ຖວູ້ ນຕຳມແຕລ່ ະຊນັູ້ ຮຽນ, ມເີ ອກະ 3.84 0.98 ຫຳຍ
5

ສຳນບລກິ ຳນໃຫນູ້ ກັ ຮຽນຕຳມລຳຍວຊິ ຳ

ສງ່ ົ ເສມີ ໃຫຄູ້ ມຄີ ວຳມຮ,ູ້ ຄວຳມສຳມຳດ, ມທີ ກັ ສະກຳນຜະ 3.78 0.83 ຫຳຍ
6

ລດິ ສ່ ຼື, ກຳນໃຊສູ້ ່ ເືຼ ທັກໂນໂລຊີ ເພ່ ອືຼ ກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

ຈດັ ໃຫມູ້ ເີ ອກະສຳນ, ສ່ ິງພມິ , ວດັ ຖ,ຸ ສ່ ຼືກຳນສອນຢ່ຳງພຽງພ 3.68 0.88 ຫຳຍ
7

ແລະ ເໝຳະສມົ

ຄສອນສຳມຳດນຳໃຊວູ້ ດັ ສະດທຸ ່ ີມຢີ ່ໃນທູ້ອງຖ່ ິນ, ໝນໃຊໃູ້ ຫູ້
8 3.94 0.73 ຫຳຍ

ເກດີ ປະໂຫຍດ ແລະ ສຳູ້ ງສນັ ເຂົູ້ຳໃນກຳນຮຽນ-ກຳນສອນ

9 ຫອູ້ ງຮຽນມສີ ່ ອຼື ປຸ ະກອນຮບັ ໃຊພູ້ ຽງພແລະສະດວກສະ ບຳຍ 3.75 0.87 ຫຳຍ

ມກີ ຳນໃຊເູ້ ຄ່ ອືຼ ງມທຼື ດົ ລອງຫຳຍຊະນດິ , ພຽງພ ແລະ ມກີ ຳນ
10 3.82 0.86 ຫຳຍ

ສຳທິດກຳນທດົ ລອງຢ່ຳງຕ່ ເນ່ ອືຼ ງ

11 ໂຮງຮຽນຈດັ ໃຫມູ້ ຫີ ອູ້ ງທດົ ລອງ ແລະ ທຳດເຄມພີ ຽງພ 3.82 0.84 ຫຳຍ

ມກີ ຳນຕິດຕຳມ ແລະ ປະເມນີ ຜນົ ໃນກຳນນຳໃຊສູ້ ່ ຼືກຳນ 3.95 0.88 ຫຳຍ
12

ຮຽນ-ກຳນສອນຢ່ຳງຕ່ ເນ່ອືຼ ງ

ລວມ 3.85 0.63 ຫຳຍ

89