ค่ายเยาวชนรักษ์พงไพร ปีสี่

ÊÒúÑÞ 

ศนู ยการเรยี นรู ๓๑ ศนู ย ๒
พระราชดาํ รัส ๓
ความเปน มา ๔
เรียนรภู าษาไทยกนั เถอะ ๑๑
เพลง “ตน ไมของพอ” ๑๒
เพลงคา ย “เยาวชน...รักษพงไพร เฉลิมพระเกยี รติฯ” ๑๓
“รวมพลงั สามคั คี รว มใจ เพอื่ เยาวชนของชาติ” ๑๔
๑๕
กิจกรรม พัฒนาความคุนเคย ๑๗
คณุ คาทรพั ยากรปาไม ๑๗
๑๘
ประโยชนข องปาไม ๒๐
ปา ไมในประเทศไทย ๒๒
สวนพฤกษศาสตรในโรงเรียน ๒๓
ทรัพยากรธรรมชาติเดน ในทองถิ่น ๒๔
ตน ไมท ี่หนูปลูก ๒๖
โครงการ สรา งปา สรา งรายได ๒๘
พืชในทอ งถนิ่ ของหนแู ละการแปรรูปอาหารจากพืช ๒๙
พระมารดาแหง ไหมไทย ๓๐
หมอนไหมสารพัดประโยชน ๓๒
พลังสหกรณ ๓๔
บัญชี นาํ วถิ ีสคู วามพอเพียง ๓๕
คุณคา ทรพั ยากรสัตวปา ๓๖
โซอาหาร ๓๗
สายใยอาหาร ๓๘
โลกใบเล็ก ๓๙
กจิ กรรมรบั อรุณ ๔๐
เร่อื งเลา จากปา ๔๑
ทกั ษะชีวิตทเ่ี ปนมิตรกับสง่ิ แวดลอม ๔๒
การจดั การขยะเพอ่ื โลกสวย “มาแยกขยะกันเถอะ” ๔๓
ขยะไปไหน ๔๕
สูตรปยุ พระราชทาน ๔๗
หญาแฝก พืชเพอ่ื การอนรุ ักษดินและนํ้า ๔๘
เรียนรคู ณุ คาพรรณไมด วยเทคโนโลยี
บทสวดมนต / แบบฝกการทําสมาธภิ าวนา เมตตาพรหมวิหาร



ó ñ ñ
ôõ ò ò
ó
ö ô
õ
òð ÷ ø ö
ñð ÷
ù
ñò ññ ø
ñó ù
òñ ñð
ññ
ñô
ñõ ñò
ñó
ñö ñô
òò ñ÷ ñõ
ñö
ñø ñ÷
ñù
ñø
òó ñù

òô òð
òñ
òõ òò
òö òó

òø ò÷ òô
òù òõ
òö
óð óñ ò÷
òø
òù
óð
óñ

¾ÃÐÃÒª´íÒÃÑÊ 

“ใหครูรักเด็กและเด็กรักครู”
“ใหครูสอนเด็กใหมีน้ําใจตอเพื่อน ไมใหแขงขันกัน แตใหแขงกับตัวเอง

ใหเด็กท่ีเรียนเกงกวาชวยสอนเพื่อนที่เรียนชากวา”
“ใหครูจัดกิจกรรมใหนักเรียนทํารวมกัน เพ่ือใหเห็นคุณคาของความสามัคคี”

พระราชกระแสฯ ของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช
พระราชทานใหองคมนตรีในการจัดต้ังกองทุนการศึกษา
พ.ศ. ๒๕๕๕

“...ต้ังใจที่จะปลูกฝงใหเด็กมีจิตสํานึกในการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
และพฒั นาลกั ษณะนสิ ยั ในการใชทั รพั ยากรอยา งมปี ระสทิ ธภิ าพหลายอยา งเดนิ ตามแนวพระราชดาํ ริ
ของพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว” (พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช)

จากหนังสือ สืบสานพระราชปณิธาน สามทศวรรษจรัสหลา
การพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
ทรงบรรยายเรื่อง “ประสบการณการพัฒนาชนบทที่เปนมิตรกับสิ่งแวดลอม”

ณ ธนาคารกสิกรไทย สํานักงานใหญ ๑ มีนาคม ๒๕๕๓

“...นอกจากการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติแลว ยังสอนใหอนุรักษวัฒนธรรม เพราะ
เปนสิ่งที่เปนรากฐานชีวิตของนักเรียนทุกคน เมื่อรูวาทองถิ่นของตน มีอะไรดีบาง ก็จะทําใหเกิด
ความภาคภมู ใิ จ มกี ารบนั ทกึ สง่ิ ทเี่ ปน ของมคี ณุ คา ทเ่ี ปน ความคดิ ของมนษุ ย เปน จติ วญิ ญาณของบคุ คล
ใหรวมกันทํางานอนุรักษพรอม ๆ กับงานพัฒนาชุมชน...”

จากหนังสือ สืบสานพระราชปณิธาน สามทศวรรษจรัสหลา
การพัฒนาเด็กและเยาวชนในถ่ินทุรกันดาร

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี
ทรงบรรยายเรื่อง “การพัฒนาเด็กและเยาวชนในถิ่นทุรกันดาร”

พ.ศ. ๒๕๕๐

 ¤ÇÒÁ໹š ÁÒ

มูลนิธิสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ โดย ฯพณฯ พลเอก เปรม ติณสูลานนท ประธาน
กรรมการ และดร.จิรายุ อิศรางกูร ณ อยุธยา กรรมการและเลขาธิการ ไดใหนโยบายในการจัดสราง
สวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ ใหมีเอกลักษณเปน “ปาเล็กในเมืองใหญ” เพื่อเปนแหลงเรียนรูปลูก
จติ สาํ นกึ เยาวชนและประชาชนใหเ หน็ ความสาํ คญั ของทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละปกปอ งรกั ษาไวเ พอ่ื ตนเอง
และชนรุนหลังสืบไป ตามพระราโชบายของสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ ๙

ในป พ.ศ. ๒๕๕๓ มูลนิธิสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ ไดรวมกับ
กรุงเทพมหานคร กรมอุทยานแหงชาติ สัตวปา และพันธุพืช และกรมปาไม
จัดคาย “วัยซน...ผจญปาเล็กในเมืองใหญ” ขึ้น ณ สวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ
ในชวงปดเทอม สําหรับเยาวชนอายุ ๖ - ๑๒ ป

เพื่อขยายใหโครงการคา ย “เยาวชน...รกั ษพ งไพร เฉลมิ พระเกยี รตฯิ ” เปนประโยชนแกเยาวชน
ทั่วประเทศ โดยหลักสูตรครอบคลุมทุกดานของการดํารงชีวิต มูลนิธิสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ
กรมอทุ ยานแหง ชาตฯิ กรมปา ไม สาํ นกั การศกึ ษา กทม. ไดน าํ เรยี นนายแพทยธ รี ะเกยี รติ เจรญิ เศรษฐศลิ ป
ผชู ว ยรฐั มนตรกี ระทรวงศกึ ษาธกิ าร (ในขณะนนั้ ) ถงึ ความพรอ มของศนู ยก ารอบรมของทงั้ ๓ องคก ร และ
หลกั สตู รคา ยทีจ่ ะใชอ บรมเยาวชน ซึง่ ทา นผูช ว ยรฐั มนตรเี หน็ ชอบดว ย และไดจ ดั ใหม กี ารประชมุ ระหวา ง
คณะทํางานจากองคกรทั้ง ๔ กับ ผูอํานวยการสถาบันวิทยาศาสตร สํานักวิชาการและมาตรฐาน
การศึกษา เมื่อวันที่ ๒๖ ธันวาคม ๒๕๕๗

ตนป ๒๕๕๘ โครงการคาย “เยาวชน...รักษพงไพร เฉลิมพระเกียรติฯ” ไดเริ่มกิจกรรม
อบรมเยาวชน โดยใชศูนยสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ ๑ ศูนย ศูนยศึกษาธรรมชาติและสัตวปา
ของกรมอุทยานแหงชาติฯ ๒๑ ศูนย (ทั่วประเทศ) และศูนยเรียนรูเพื่อการอนุรักษทรัพยากรปาไม
ตามแนวพระราชดําริ ของกรมปาไม ๕ ศูนย รวม ๒๗ ศูนยทั่วประเทศ โดย สพฐ. มอบให สํานักพัฒนา
นวัตกรรมการจัดการศึกษา เปนหนวยงานเขารวมโครงการฯ รับผิดชอบจัดเยาวชนเขารับการอบรม
พรอมงบประมาณสวนหนึ่ง และแตละองคกรตั้งงบประมาณรองรับอีกสวนหนึ่ง พรอมกันนี้โครงการฯ
ไดเชิญกรมตรวจบัญชีสหกรณ และกรมพัฒนาที่ดิน เขารวมบูรณาการรวม ๗ หนวยงาน อบรมเยาวชน
ได ๖,๕๔๙ คน เกินกวาเปาหมายที่กําหนด

&-D5 ฯพณฯ พลเอก เปรม ตณิ สูลานนท ประธานกรรมการ
มูลนิธิสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิต์ิฯ เล็งเห็นความสําคัญ
ŮD#+) < 2-A :!! čů ของเยาวชนท่ีเปนอนาคตของชาติ ใหเติบโตขึ้นเปนคนดี
#+8 :! ++) :+ ตอบแทนคุณแผนดิน ไดกรุณามอบเกียรติบัตรใหเยาวชน
ที่ผานโครงการคาย “เยาวชน...รกั ษพงไพร เฉลิมพระเกยี รติฯ”
)A-!< <2/!2)D K &+8!: D Ċ:2<+< < <P7



เมื่อวันที่ ๒๔ พฤศจิกายน ๒๕๕๗ นายแพทยธีระเกียรติ เจริญเศรษฐศิลป รัฐมนตรีวาการกระทรวงศึกษาธิการ
(ผูชวยรัฐมนตรีในขณะนั้น) ไดมาเยี่ยมสวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ
เมื่อวันที่ ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๗ พลเอก
ดาวพงษ รัตนสุวรรณ องคมนตรี (รัฐมนตรี
วาการกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดลอม ในขณะนั้น) ไดมาเยี่ยมศูนย
สวนสมเด็จพระนางเจาสิริกิติ์ฯ และเมื่อ
มี โ อ ก า ส ท า น ไ ด ไ ป เ ยี่ ย ม ค า ย เ ย า ว ช น ที่
ตางจังหวัดดวย

¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃແ´¤‹Ò “àÂÒǪ¹...Ãѡɏ¾§ä¾Ã à©ÅÁÔ ¾ÃÐà¡ÕÂÃμÔÏ”

ฯพณฯ พลเอก เปรม ติณสูลานนท ใหเกียรติ
มาเปนประธานเปดโครงการคายเยาวชนฯ
ทว่ั ประเทศ สมยั ที่ ๒ เมอื่ วนั ท่ี ๒๘ มนี าคม ๒๕๕๙
ณ สวนสมเดจ็ พระนางเจาสริ ิกิติฯ์

ฯพณฯ พลเอก เปรม ตณิ สลู านนท ใหเ กยี รตมิ าเปน ประธานเปดโครงการคาย “เยาวชน...รักษพ งไพร เฉลิมพระเกียรตฯิ ”
ทวั่ ประเทศ สมัยที่ ๓ เมื่อวันท่ี ๑๕ มีนาคม ๒๕๖๐
ดร.เกษม วัฒนชยั องคมนตรี ใหเกยี รตเิ ปนประธาน
เปดคายสมัยแรก เม่ือวันที่ ๒๒ พฤษภาคม ๒๕๕๘
และ ดร.ธรี ภทั ร ประยรู สทิ ธิ อธบิ ดกี รมปา ไม (ในขณะนน้ั )
เ ป น ป ร ะ ธ า น ป ด ค า ย แ ล ะ ม อ บ ใ บ เ กี ย ร ติ บั ต ร
ของ ฯพณฯ พลเอก เปรม ติณสูลานนท แกเยาวชน
ณ ศธส.เชิงดอยสุเทพ กรมอุทยานแหงชาติฯ รวมจัด
กับ ศรร.เชียงใหม กรมปาไม



พ.ศ. ๒๕๕๘ เมื่อโครงการคาย “เยาวชน...รักษพงไพร เฉลิมพระเกียรติฯ” ประสบผลสําเร็จอยางดี
เหมาะสมทจี่ ะนาํ ความกราบบงั คมทลู ฯ แลว ดร.จริ ายุ อศิ รางกรู ณ อยธุ ยา เลขาธกิ ารมลู นธิ สิ วนสมเดจ็ พระนางเจา
สริ กิ ติ ิฯ์ จงึ ไดก ราบบงั คมทลู ใหท รงทราบใตฝ า ละอองพระบาท สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี
จึงมีพระมหากรุณาพระราชทานพระราชานุญาตใหใ ชพระนามาภไิ ธยเปนชอื่ โครงการวา

“คายเยาวชน...รกั ษพ งไพร เฉลิมพระเกียรติ ๖๐ พรรษา
สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี”

นบั เปน พระมหากรณุ าธิคณุ หาท่สี ดุ มิได และเปนสริ ิมงคลแกท กุ องคกรรว ม รวมทง้ั คณะทํางานทุกคน
ท่ีรวมพลังกนั เพ่ือจดุ มงุ หมายเดยี วกนั เพ่อื สรา งเยาวชนใหเ ปนทรพั ยากรท่ีดขี องชาติตอไป

พ.ศ. ๒๕๕๙ กรมสงเสริมการเกษตร และกลมุ บริษัท ทรู ไดเ ขารวมโครงการ และกรมปาไมไ ดเพมิ่
ศูนยการเรียนรูข้ึนอีกหน่ึงศูนย โดยใชศูนย “สวนศรีนครเข่ือนขันธ” จังหวัดสมุทรปราการเปนศูนยอบรม
รวมองคก รท่ีรวมบูรณาการ ๙ องคกร มีศนู ยก ารเรยี นรู ๒๘ ศนู ยฯ เยาวชนเขารับการอบรม ๖,๘๐๓ คน และ
ไดเพิ่มการอบรมครแู ละ สพป. ๕ ภาค อกี จํานวน ๕๓๗ คน

สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี 
เสดจ็ ฯ ทอดพระเนตรนิทรรศการ

โครงการคา ย “เยาวชน...รักษพ งไพร เฉลิมพระเกยี รตฯิ ”
ในงาน สีสรรพรรณไม เทิดไทบ รมราชนิ นี าถ ณ สวนสมเดจ็ พระนางเจาสิรกิ ิตฯิ์

เม่ือวันท่ี ๙ สิงหาคม ๒๕๕๘ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ ทอดพระเนตรนิทรรศการมีชีวิตหลักสูตรโครงการคาย
“เยาวชน...รกั ษพ งไพร เฉลิมพระเกียรติฯ” โดยมเี ยาวชนทผ่ี า นการอบรม กราบบังคมทูลรายงานสง่ิ ทีเ่ รยี นรจู ากคา ยแลว ทรงพอพระทยั

เมื่อวนั ท่ี ๑๑ สิงหาคม ๒๕๕๙ สมเด็จพระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกุมารี เสดจ็ ฯ ทอดพระเนตรนิทรรศการความคบื หนา โครงการคาย
“เยาวชน...รกั ษพ งไพร เฉลมิ พระเกยี รตฯิ ” จากการนาํ ไปปฏบิ ตั จิ รงิ โดยมปี ระธานมลู นธิ สิ วนสมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ติ ฯ์ิ รมว.กระทรวงศกึ ษาธกิ าร รมว.กระทรวง
เกษตรและสหกรณ และ รมว.กระทรวงทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละสิง่ แวดลอ ม เฝารับเสด็จฯ เลขาธิการ กพฐ. กราบบงั คมทูลรายงาน



เม่ือวนั ที่ ๑๑ สิงหาคม ๒๕๖๐ สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา ฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จฯ ทอดพระเนตร ความคืบหนา โครงการฯ
เยาวชนกราบบังคมทูลรายงานการตอยอดสู โรงเรยี น และ ชุมชน

ป ๒๕๖๐ โครงการคาย “เยาวชน...รักษพงไพร เฉลิมพระเกียรติ ๖๐ พรรษา สมเด็จพระเทพ
รตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ าร”ี เพมิ่ องคก รรว มอกี ๓ องคก ร ไดแ ก กรมสง เสรมิ สหกรณ กรมหมอ นไหม
และองคก ารสวนสัตวในพระบรมราชปู ถัมภ รวมองคก รบูรณาการรว มทง้ั ส้นิ ๑๒ องคก ร

และไดเพ่มิ ศูนยเรียนรเู พ่อื การอนุรักษทรัพยากรปาไมตามแนวพระราชดําริ (กรมปาไม) ท่ี จ.นาน
เปน ศนู ยท ่ี ๒๙

สพฐ. ไดน าํ เยาวชนระดบั ชน้ั ป.๔ - ป.๖ จาก ๔๒๐ โรงเรยี น เขา รบั การอบรมจาํ นวน ๗,๐๔๗ คน
ทว่ั ประเทศ และไดอ บรมครแู ละบคุ ลากรทเ่ี กย่ี วขอ ง ๕ ภาค จาํ นวน ๖๑๓ คน

¡Ô¨¡ÃÃÁ¤‹Ò “àÂÒǪ¹...Ãѡɏ¾§ä¾Ã à©ÅÔÁ¾ÃÐà¡ÕÂÃμÔÏ” »‚ òõöð
μÒÁÈÙ¹Âμ Ò‹ § æ ·ÑÇè »ÃÐà·È òù Èٹ

ศรร. จ.นา น ไดร บั พระมหากรณุ าธคิ ณุ พระราชทานพระราชานญุ าตใหใ ช “ศนู ยภ ฟู า พฒั นา” 
เปนศูนยอบรมเยาวชนจากโรงเรียนในอําเภอบอเกลือ และอําเภอเฉลิมพระเกียรติ ๒๖ โรงเรียน
ไดเพิ่มหลักสูตรโครงการพระราชดําริ “สรางปา สรางรายได” เพื่อใหสอดคลองกับพระราโชบาย
ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใชท่ีดินบนพื้นที่สูง ใหชุมชนสรางรายไดไปพรอม ๆ กับเพ่ิมพ้ืนที่ปา
อยางเกื้อกูล พัฒนาผลผลิตจากปา ใหสอดคลองกับความตองการของตลาด โดยไดเลือกกาแฟ
เปนพืชเศรษฐกิจหลัก สอดคลองกับหลักสูตรสาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยีของกระทรวง
ศึกษาธิการ โดยไดเ ชญิ เครอื เจริญโภคภณั ฑม ารว มโครงการ

¡ÒÃμ‹ÍÂÍ´Ê‹ÙâçàÃÕ¹áÅЪØÁª¹

เม่ือวันท่ี ๒๓ กรกฎาคม ๒๕๖๐ นายการุณ สกุลประดิษฐ
เลขาธกิ าร กพฐ. เปน ประธานรวมกับมูลนธิ สิ วนสมเด็จพระนางเจา
สิริกิต์ิฯ และคณะทํางานโครงการคาย “เยาวชน...รักษพงไพร
เฉลิมพระเกียรติฯ” นําโครงการฯ ไปตอยอดสู ๒๖ โรงเรียน
จํานวนนักเรียน ๓,๑๗๗ คน ครู ๒๑๘ คน รวมทั้งชุมชนท่ีสนใจ
เขา รว มอกี จํานวนหนงึ่



ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤¢ ͧ
¤‹Ò “àÂÒǪ¹...Ãѡɏ¾§ä¾Ã à©ÅÁÔ ¾ÃÐà¡ÕÂÃμÔÏ”

๑. เยาวชนไดซาบซ้ึงในพระมหากรุณาธิคุณตอสถาบันพระมหากษัตริย
ที่พระราชทานโครงการพระราชดําริมากมายลวนเพื่อประโยชนสุข
ของประชาชนทง้ั ส้นิ

๒. เยาวชนมีความเขมแข็ง สามารถดูแลและพัฒนาตนเองได และ
มีศักยภาพในการเผชิญกับสถานการณตาง ๆ ท่ีจะเกิดขึ้นในอนาคตได
อันเปนแนวทางสูความม่ันคงและความย่ังยืนตามพระราชดําริของ
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ตามปรัชญาของ
“เศรษฐกจิ พอเพยี ง”

๓. เยาวชนไดเขาใจประโยชนของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
ซงึ่ เปน รากฐานของประเทศ ทจี่ ะตอ งชว ยกนั ฟน ฟแู ละรกั ษาใหม นั่ คงและ
ยั่งยนื เพอ่ื อนาคตของตนเอง ลกู หลาน ตลอดจนถึงโลกน้ี

๔. เยาวชนไดร้ือฟนวิถีการดํารงชีวิต วัฒนธรรม และภูมิปญญาท่ีดีงาม
ของทองถ่ิน มีความรูและทักษะพ้ืนฐานการเกษตรยั่งยืนในการผลิต
อาหารเพื่อการบริโภคและอาชีพในการดํารงชีวิต เชนการแปรรูป
การเพาะขยายพันธุ ซ่ึงเปนวิถีท่ีสามารถชวยเหลือตนเองได ชวยเหลือ
ซึ่งกันและกัน และรจู ักเสียสละเพ่ือสว นรวม

๕. เยาวชนไดป ฏบิ ตั จิ รงิ เรยี นรจู ากผเู ชย่ี วชาญแตล ะหลกั สตู รคา ย ไดฝ ก ฝน
ทักษะทง้ั ๔ ดาน คือ พทุ ธศิ ึกษา จริยศกึ ษา หัตถศกึ ษา และพลศกึ ษา
ซง่ึ เปน ความรแู ละทกั ษะทน่ี าํ ไปใชใ นชวี ติ จรงิ และถงึ ทสี่ ดุ สามารถพฒั นา
ตอไปดวยตนเองได

àÃÕ¹ÃÙŒÀÒÉÒä·Â¡Ñ¹à¶ÍÐ 

ยานี ๑๑ พรรณพฤกษา กบั สัตวาภธิ าน

ดูรากุมาระ พระยาศรสี นุ ทรโวหาร นอยอาจารยางกรู
จะร่ําแตหมูไม แตงเมอื่ พ.ศ. ๒๔๗๑
จําปาแลจําป
ชาลีสาลี่คละ ขาเจาจะเลาไขคํา กอกาวาลํานํา พอใหจําคํา กอ กา
แกแลแคมะคะ
ไขเนากะเบาปรู มีช่ือใชในภาษา ไทยใชตอ ๆ มา แตกอกามีอะโข
ประดูลําภูไผ
ชะบามะคาขา มะลุลีแลยี่โถ เพกาพะวาโพ เหลาโสนตะโกนา
นํ้าเตาเถามะระ
กระเชาสีดาชา จําปาดะดูสาขา มะกลํ่าสํามะงา พระยายาสาระภี
มหาสดัมปะคําไก
หญาคาดาดูประ กอสละคละดีหมี หวาเปลาเถาดีปลี เถาเทพีมะละกอ
คือไมคํา
กอไพลดําทํายาดี ไมย่ีรูไมสมอ ระกําสํามะลอ ไมตะครอปอกะเจา
ทําเลมีท่ีภูผา
มลิลาแลสาคู หมูไมไลแลเสลา กะพอกอกะเพรา กอสาเลาเถาพลูแก
กอชาพลูดูไสว
เอามาใสกระเชาดี สะเดาปาคลาแสม ตอไสไกรแคแกร สะระแหนยี่โนไพร
ไมสมีแสมดํา
มีประจําที่สาขา ดาระดะดูไสว กระพอสมอไทย กระทือไพลลําไยยอ
เถาละดาดรุณี
ทีขอขําจําใสใจ ฯ โยธะกาแลมะกอ มะไฟไมมะฝอ ตะกูตอตะโกนา

สตือใหญไซรสาขา สบูหูปลางา โหระภาหญาใตใบ

เขาเคลาคละพะหญาไซร ใครฝาระอาใจ ท่ีหมูใหญ

ไมออกอขลูคละ เหลาคุคะและปะหล่ํา กอไผไสวลํา

สะแกแลสาเก โพทะเลกระทือผี เขาวาชาฤๅษี

สมอทะเลใหญ มีอยูใกลที่ธารา ระยะหมูมะกา

ปาเลาเปราระดะ ขี้กาคละตําแยอยู สมอชื่อดีงู

มะกลํ่าตาหนูเถา ใบเยาว ๆ ไมโตใหญ ชอ ๆ เขาพอใจ

ท่ีทอกอตะใคร กอใหญ ๆ ใบขจี ไรนาเขาสาลี

มโนราเขาคากอ หมูสะตอตะใครนํ้า กระแตไตไมลํา

สะบาใบรี ๆ เนรภูสีตรีชวา สาเลาเหลาบุหงา

ทุมานานาหนอ เอาแตลอตอวจี หนู ๆ ดูคดี

 ¾ÃÐÃÒª´Òí ÃÑÊ

“ควรปลกู ตน ไมใ นใจคนเสยี กอ น แลว คนเหลา นน้ั กจ็ ะพากนั ปลกู ตน ไมล งแผน ดนิ และ
รักษาตน ไมด ว ยตนเอง”

พระราชดํารสั พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช
ขณะเสดจ็ ฯ ไปหนวยงานตน นา้ํ พัฒนาทุงจือ จ.เชียงใหม พ.ศ. ๒๕๑๔

à¾Å§ : μ¹Œ äÁŒ¢Í§¾Í‹

คาํ รอ ง นติ พิ งษ หอนาค
ทาํ นอง อภไิ ชย เยน็ พูนสุข
เรยี บเรียง อภไิ ชย เย็นพนู สขุ

นานมาแลว พอไดปลกู ตน ไมไวใหเ รา
เพือ่ วนั หนง่ึ จะบังลมหนาว และคอยเปนรม เงา
ปลูกไวเ พ่อื พวกเราทุกทุกคน
พอใชเหง่ือแทนน้าํ รดลงไป เพ่อื ใหผลิดอกใบ ออกผล
ใหเ ราทกุ ทุกคน เตบิ โตอยา งรม เย็นในบานเรา

ผา นมาแลวเจด็ สบิ ป ตน ไมน น้ั สงู ใหญ จากวันนีส้ ักหมื่นป ตน ไมท ่ีพอ ปลกู
ลมแรงเทา ไร ก็บรรเทา ตอ งสวยตองงดงาม และย่งิ ใหญ
ออกผลใหเก็บกิน แตกใบเพอ่ื ใหรมเงา สบื สานและติดตาม จากรอยท่ีพอต้งั ใจ
คอยดแู ลเรา ใหเรายงั มีวนั ตอไป เหง่ือเราจะเทไป ใหตนไมข องพอยงั งดงาม

จนวันนี้ ใตเงาแหงตน ไมต น ใหญ จากวนั น้สี กั หม่นื ป ตนไมท ่พี อปลกู
ลูกไดอยไู ดค อยอาศัย แผนดินยงั กวา งไกล ตอ งสวยตอ งงดงาม และยงิ่ ใหญ
แตเหมอื นวาหวั ใจพอ กวา งกวา สบื สานและตดิ ตาม จากรอยทพ่ี อ ตั้งใจ
ลกู ที่เกดิ ตรงนนี้ น้ั ยงั อยู และยังอยเู พ่ือคอยรกั ษา เหงอ่ื เราจะเทไป จากหัวใจ
จะรวมใจเขามา จะมีเพยี งสญั ญาในหัวใจ เหงื่อเราจะเทไป ใหต น ไมข องพอ ยงั งดงาม





ÿĀÖøè Ť ÖúŠčöđÖþêøÖøđךöĒ×ÜĘ ǰđðîŨ ýĎî÷ÖŤ úćÜĒúąÖúĕÖ×ĆïđÙúęĂČ îđýøþåÖÝĉ
ĒúąÿÜĆ Ùö×ĂÜßöč ßîĂ÷ćŠ Ü÷ĆęÜ÷Čî

¡Ô¨¡ÃÃÁ 
¾Ñ²¹Ò¤ÇÒÁ¤Œ¹Ø à¤Â



¡μ¡Ô Ò¤Ò‹  “àÂÒǪ¹...Ãѡɏ¾§ä¾Ã à©ÅÁÔ ¾ÃÐà¡ÕÂÃμÏÔ ”

ÖêÖĉ ćóČîĚ åćî×ĂÜÙŠć÷ǰĶđ÷ćüßî øĆÖþóŤ ÜĕóøǰđÞúĉöóøąđÖĊ÷øêĄĉ ķǰ
Ēúą×šĂêÖúÜÖćøđøĊ÷îøøšĎ ŠüöÖîĆ

¤Ø³¤‹Ò·ÃѾÂҡû†ÒäÁŒ 
»ÃÐ⪹¢Í§»Ò† äÁŒ

ģ üŠćǰöÙĊ üćöĒêÖêŠćÜÖîĆ Ă÷ćŠ Üĕø

Ģǰ ģ

ĀćÖßöč ßî×ĂÜĀîĎöÿĊ õćóĒüéúĂš öêćöõćóìĊęǰģǰÝąÿŠÜñúĂ÷ŠćÜĕø
êĂï :



ความสูงจากระดับทะเล (เมตร)

๒,๐๐๐

๑,๕๐๐

ปา ชายหาด ปา หญา

strand vegetation savanna forest

๑,๐๐๐ ปา พรุ ปา บึงนํ้าจดื
ปา ชายเลน
peat swamp forest freshwater swamp forest

mangrove forest

๕๐๐

๐ จิก อินทนลิ นํ้า โสกนาํ้ หญาคา หญาพง
เมตร ตงั หน อา ยบา ว หลุมพี ทองบง้ึ และหญา แฝก
เถาวลั ย หมากแดง กะพอ สนทะเล สลดั ได ขอยหนาม
โกงกางใบใหญ โกงกางใบเล็ก ระกาํ และยา นลเิ ภา เคด็ ปะปนกับยางนา กระทิง
แสมดํา แสมทะเล โพทะเล หกู วาง และเสมด็
ลําพู ลําแพน



ปาดบิ เขา

montane rain forest

ปาดิบชื้น ปา ดิบแลง

dry evergreen forest

tropical evergreen rain forest

ปาไมส นเขา กอสเี สยี ด กอ ตาหมนู อ ย
อบเชย กาํ ลงั เสอื โครง
lower montane coniferous forest

ปา เตง็ รัง

dry dipterocarp forest

ปาเบญจพรรณ

mixed deciduous forest

มะไฟ ลําไยปา คอแลน
วงศยาง เชน ยางนา กระบาก
ตะเคียนหิน เคี่ยมคะนอง มะคาโมง

อบเชย จาํ ปาปา
วงศย าง เชน ยางนา
ตะเคยี นทอง กระบาก

สนสองใบ สนสามใบ ปาผลดั ใบ
วงศก อ เชน กอแอบ ปาไมผลัดใบ
กอเสยี ด กอ หมี กอ หมน
เต็ง รงั เหียง พลวง และยางกราด

ประดู ชงิ ชัน มะคา โมง แดง ไผไร ไผซางดอย
ปาไมไผห ก สมอพิเภก เปลาหลวง และสา น
(forest) หมายถึง บริเวณท่ีมีตนไมหลายชนิด ขนาดตาง ๆ

ขึ้นอยูอยางหนาแนนและกวางใหญพอท่ีจะมีอิทธิพลตอสิ่งแวดลอม

ในบรเิ วณนนั้ เชน ความเปลยี่ นแปลงของลมฟา อากาศ ความอดุ มสมบรู ณ

ของดนิ และนา้ํ มสี ตั วป า และสง่ิ มชี วี ติ อนื่ ซงึ่ มคี วามสมั พนั ธซ ง่ึ กนั และกนั

แบงเปน ๒ ประเภท คือ ปาไมผลัดใบ (evergreen forest) และ

ปา ผลัดใบ (deciduous forest)

ปรบั ปรุงจาก : สว นประชาสมั พันธและเผยแพร สาํ นกั บรหิ ารกลาง กรมปาไม
สิงหาคม ๒๕๕๖

 Êǹ¾Ä¡ÉÈÒÊμÏã¹âçàÃÕ¹

“การสอน และอบรมใหเด็กมจี ิตสํานกึ ในการอนุรกั ษพืชพรรณนัน้
ควรใชวธิ ีการปลกู ฝงใหเด็กเห็นความงดงาม ความนา สนใจ
และเกิดความปต ทิ ่จี ะทําการ ศึกษาและอนรุ กั ษพ ชื พรรณตอ ไป
การใชวิธีการสอน การอบรมที่ใหเกดิ ความรสู ึกกลวั วา หากไม

อนรุ กั ษแลวจะเกิดผลเสีย เกดิ อันตรายแกต นเอง จะทําใหเดก็ เกิด
ความเครียด ซึ่งจะเปน ผลเสียแกป ระเทศในระยะยาว”
พระราชดาํ ริสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี
๘ กมุ ภาพนั ธ ๒๕๓๖

อาคารทป่ี ระทบั ในสาํ นักงานชลประทานเขต ๑ ถนนทงุ โฮเต็ล จ.เชยี งใหม

Êǹ¾Ä¡»ÉÃÈÐÒâÊÂμªÃ¹â çàÃÕ¹

à¡Ô´¨μÔ ÊíÒ¹Ö¡ Áբ͌ ÁÙÅ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ Êǹ¾Ä¡ÉÈÒÊμÏ
㹡ÒÃ͹ÃØ ¡Ñ ɏ ·ÃѾÂҡ÷èÕ
¾¹Ñ ¸Ø¡ÃÃÁ¾ª× ໚¹¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ áÅÐÃǺÃÇÁ¾Ñ¹¸Øä ÁŒ
áÅÐ·Ã¾Ñ ÂÒ¡Ã ÊÒÁÒöÊ×Íè ¡¹Ñ ä´Œ ·ÁèÕ ÕªÕÇμÔ ÁÕáËŧ‹ ¢ÍŒ ÁÙžÃóäÁŒ
·ÇèÑ »ÃÐà·È
Á¡Õ ÒÃÈÖ¡ÉÒμÍ‹ à¹Íè× § Á¡Õ ÒÃࡺç μÇÑ ÍÂÒ‹ §
àÊÃÁÔ ÊÃÒŒ §¡Òà ¾ÃóäÁጠ˧Œ ¾ÃóäÁŒ´Í§ ÁÕ¡ÒÃÃǺÃÇÁ
àÃÕ¹ÃÙŒº¹°Ò¹ ¾¹Ñ ¸ØäÁŒ·ŒÍ§¶¹èÔ ÁÒ»ÅÙ¡ÃǺÃÇÁäÇ㌠¹âçàÃÂÕ ¹
»ÃªÑ ÞÒàÈÃÉ°¡Ô¨ à¾Í×è ¡ÒÃÈÖ¡ÉÒ¤Œ¹¤ÇÒŒ áÅй ä»ãª»Œ ÃÐ⪹

¾Íà¾ÂÕ § à¾Íè× ¡ÒÃàÃÕ¹¡ÒÃÊ͹ã¹ÇÔªÒμÒ‹ §æ

Áդس¸ÃÃÁ à¡´Ô ¹¡Ñ ͹ÃØ ¡Ñ ɏ
¨ÃÂÔ ¸ÃÃÁ໚¹°Ò¹ ¾Ñ²¹Òº¹°Ò¹
¢Í§Ç·Ô ÂÒ¡ÒÃáÅÐ
¤³Ø ¸ÃÃÁ
»˜ÞÞÒ


ลาํ ตน ใบ

ดอก



·ÃѾÂҡøÃÃÁªÒμàÔ ´¹‹ ã¹·ŒÍ§¶Ô¹è

ÙĈëćößüîÙĉéǰ ǰĀîǰĎ ėǰÙĉéüćŠ ìøóĆ ÷ćÖøíøøößćêđĉ éîŠ ĔîìĂš ÜëĉęîöĊĂąĕøïšćÜǰìĊęÙüøĂîøč ĆÖþŤĕüšǰĤǰßîéĉ



μ¹Œ äÁ·Œ Õè˹ٻÅÙ¡





 ¾×ªã¹·ŒÍ§¶¹èÔ ¢Í§Ë¹Ù

พืชในแตละทองถ่ินมีความแตกตางกันไป อาจมีลักษณะรูปรางภายนอกคลายคลึงกัน บางชนิด
อาจแตกตางกันบาง พืชบางชนิดพบไดโดยท่ัวไป บางชนิดพบเฉพาะบางทองถิ่น ซ่ึงมีทั้งขนาดใหญ
และขนาดเล็ก มีทั้งอยูบนบกและในน้ํา หรือบนตนไมอ่ืน นอกจากนี้เรายังไดประโยชนจากพืชมากมาย
เชน พืชใหก าซออกซเิ จนเพ่ือใชใ นการหายใจ เรานําพืชมาใชเ ปนอาหาร เคร่ืองนมุ หม เคร่ืองใช ยารกั ษาโรค
ทาํ ปยุ ใชเ ปนเชอ้ื เพลงิ ใชก อ สรา งบานเรอื น รวมทั้งทําใหเกดิ รายไดอ ีกดวย

¡ÒÃá»ÃÃÙ»ÍÒËÒèҡ¾×ª 

การแปรรูปอาหาร เปนกระบวนการที่เปล่ียนแปลงสภาพของวัตถุดิบ ใหเปนผลิตภัณฑอาหาร
อยูในสภาพที่เหมาะสม สะดวก และปลอดภัยตอการบริโภค เปนการถนอมอาหาร เพ่ือยืดอายุ
การเกบ็ รักษาทาํ ใหเกดิ ผลิตภัณฑใ หมท ่มี ีความหลากหลาย เพิ่มทางเลอื ก และเพิ่มมลู คา ใหก ับวัตถุดิบ

Öúšü÷ÞćïìøÜđÙøČęĂÜ



สมเดจ็ พระนางเจา สริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ ทรงมพี ระราชดาํ รสั เมอื่ วนั ที่ ๑๑ สงิ หาคม ๒๕๓๔ ความวา
“...ทกุ ครงั้ ทเี่ มอื งไทยเกดิ นาํ้ ทว มหรอื ภยั พบิ ตั ิ ขา พเจา ไดต ามเสดจ็ ฯ พระบาทสมเดจ็ พระเจา อยหู วั ทรง
นาํ สง่ิ ของพระราชทานไปชวยเหลือราษฎร มกั จะเปนเครื่องอุปโภคและบรโิ ภค ทรงรบั สงั่ กับขาพเจาวา

การชวยเหลือแบบนี้เปนการชวยเหลือเฉพาะหนา ซ่ึงไมสําคัญชวยไมไดจริง ๆ ไมพอเพียง
ทรงคิดวาทําอยางไรจึงจะชวยเหลือชาวบานระยะยาว คือทําใหเขามีความเปนอยูท่ีดีข้ึน ลูกหลาน

ไดเขาโรงเรียน ดวยเหตุนี้พระองคทานจึงไดคิดอาชีพเสริมใหแกครอบครัวชาวนาชาวไร...”
ดวยพระราชปณิธานที่สืบสานแนวพระราชดําริพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว สมเด็จพระนางเจาฯ

พระบรมราชินีนาถ ไดสงเสริมอาชีพการปลูกหมอนเลี้ยงไหม ดวยทอดพระเนตรราษฎรที่มาเฝา
รับเสด็จฯ จะนุงซ่ินไหมลวดลายสวยงาม วิจิตร แปลกตา แตละทองถ่ิน ตามภูมิปญญาที่ถายทอด
มาแตคร้ังบรรพบุรุษ ซ่ึงควรแกการอนุรักษไวเปนมรดกทางวัฒนธรรมของประเทศ



ประโยชนของผลหมอน

๑. ........................................
๒. ........................................
๓. ........................................
๔. ........................................

 ¾ÅѧÊˡó

ñ.
ò.
ó.
ô.
õ.

ñ.
ò.
ó.
ô.
õ.
ñ.
ò.
ó.
ô.
õ.





“เร่ืองบัญชีน้ีขาพเจาเห็นวาสําคัญมาก เพราะชวยฝกความละเอียดถ่ีถวน
ความเปน ระเบยี บเรยี บรอ ย เชน เขยี นผดิ แลว จะลบไมไ ด ตอ งขดี ฆา แลว เซน็ ชอ่ื กาํ กบั ”

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา ฯ สยามบรมราชกมุ ารี
พระราชทานบทความ ในหนงั สอื “๔๐ ป โรงเรยี น ตชด.” ๒๗ มีนาคม ๒๕๓๙

ฐานที่ ๑ คณติ คิดสนกุ

Ģ

ģ

Ĥ

ĥ ĢġǰYǰĪ
ģģǰ ǰģ
ĦĪ
Ħ ĢĦǰYǰģ
ĢĢĢ
ħ ĢģǰYǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰǰ
ǰ ǰĤ

ฐานท่ี ๒ รจู ด รูจ รงิ รจู าย 

ใหน ักเรยี นทบทวนการใชจ ายเงนิ เม่อื วานนี้ และกรอกตัวเลขในชอ งวางใหค รบถวน

๑. เมอื่ วานนักเรยี นไดรับเงนิ คา ขนมจากผปู กครอง จาํ นวน .................................................... บาท

๒. นกั เรยี นใชจายเปนคา อะไรบา ง? ................................................... บาท
คา................................................... ................................................... บาท
คา................................................... ................................................... บาท
คา................................................... ................................................... บาท
คา...................................................

๓. นกั เรียนมเี งนิ คงเหลือ จํานวน ................................... บาท

ฐานที่ ๓ รูอ อม รูอนาคต

ใหน กั เรียนลองวางแผนเกบ็ ออมเงิน เพือ่ อนาคตในวันขางหนา มาทดลองวางแผนกนั นะคะ
๑. เด็ก ๆ คิดวาในวันสําคัญท่ีจะมาถึงนี้ วันแม ๑๒ สิงหาคม ของทุกป หนูจะใหอะไรคุณแม
หรือคณุ ครหู รือผูที่หนูรักและเคารพ
คําตอบ หนจู ะมอบ.............................................ใหแก.......................... ในวนั ท.่ี ...............................
มลู คาประมาณ..........................................................................บาท

๒. มาเรม่ิ ตนวางแผนการเงนิ ของตนเองกัน เพอื่ ใหส งิ่ ที่ตั้งใจไวใ นขอ ๑ สําเร็จ
คําตอบ การวางแผนของหนู
รายรบั ตอวัน = ………………................ บาท ตง้ั ใจเกบ็ ออม วันละ = ……………............ บาท
คงเหลอื เปนรายจา ย = ……………….... บาท หนูตองเก็บออมเงนิ เปนเวลา ……………….. วัน
จะไดเ งินจาํ นวน ………………............... บาท เพื่อมอบของขวญั ใหแ กค นท่หี นูรักและเคารพ

๓. หนเู รมิ่ ตนบันทึกบัญชรี บั – จา ยของตนเอง ต้ังแตว นั นน้ี ะคะ เพือ่ มอบของขวญั ใหแ กคนที่เรารกั

ตวั อยา งการบนั ทกึ บัญชี

วนั ที่ รายการ รายรับ รายจาย (จํานวนเงนิ ) คงเหลือ
(จํานวนเงนิ ) ฝากเงนิ /เงินออม คา ใชจาย (จํานวนเงิน)
๑ ส.ค. ๖๐ ไดร บั เงนิ คา ขนมจากผปู กครอง
หยอดกระปุก ๑๐๐.๐๐ ๑๐๐.๐๐
คารถโดยสาร ๒๐.๐๐ ๘๐.๐๐
ซ้อื ขา วเหนียว ไกทอด ๑๐.๐๐ ๗๐.๐๐
ซ้อื สมุด ๓๐.๐๐ ๔๐.๐๐
๑๕.๐๐ ๒๕.๐๐

รวมเปน เงนิ ๑๐๐.๐๐ ๒๐.๐๐ ๕๕.๐๐ ๒๕.๐๐

 ¤Ø³¤‹Ò·ÃѾÂÒ¡ÃÊÑμÇ» †Ò

สัตวปาเปนทรพั ยากรธรรมชาติ จดั อยใู นทรัพยากรประเภทท่ีเกิดขึน้ ทดแทน และรกั ษาใหค งอยไู ด
การทจ่ี ะอนรุ กั ษส ตั วป า ใหค งอยอู ยา งยง่ั ยนื สบื ไปนน้ั จาํ เปน ตอ งมที อ่ี ยอู าศยั ทป่ี ลอดภยั มอี าหาร และแหลง นา้ํ
ทเ่ี พยี งพอตอ ความตอ งการ

สัตวป ามคี ุณประโยชนต อ มนษุ ยม าต้งั แตโ บราณกาล ประโยชนท ี่สําคญั มดี งั น้ี
๑. ชวยกําจัดศัตรูพืชและควบคุมสมดุลของระบบนิเวศ เชน นกหัวขวานกินแมลงและตัวหนอน

นกแสกกินหนู คางคาวกนิ แมลง เปนตน
๒. ชวยในการผสมเกสรและกระจายเมลด็ ไม
๓. ดานนันทนาการ การดูนกหรือการเที่ยวชมสัตวปา ทําใหเกิดความเพลิดเพลินและ

เปนการพกั ผอ นไดเ ปนอยางดี
๔. ดานวัฒนธรรมและความสัมพันธระหวางประเทศ เชน ชางเปนสัตวประจําชาติไทย จิงโจ

เปน สตั วป ระจําชาตอิ อสเตรเลีย แพนดาเปนทูตสนั ถวไมตรีระหวางจีนกับไทย เปนตน
๕. ดานวิชาการ การทดลองทางวิทยาศาสตรหลายสาขา จําเปนตองใชสัตวปาเปนสัตวทดลอง

เชน ใชกระตาย หนู ลิง เปนตน
๖. ดานเศรษฐกิจ เราไดนําสัตวปาหลายชนิดมาพัฒนาเปนสัตวเล้ียงหรือเปนสัตวท่ีเปนอาหาร

แกมนษุ ย เชน นาํ หมปู า ไกปา จระเข มาพฒั นาเปน สตั วเลีย้ ง

â«Í‹ ÒËÒÃ 

ó

ò

ò

ñ

ñ



ÊÒÂãÂÍÒËÒÃ



 ¡Ô¨¡ÃÃÁ ÃѺÍÃس

กจิ กรรมดนู ก / สํารวจธรรมชาติ

อปุ กรณสําหรับดูนก

กลอ งเทเลสโคป (Telescope) กลองสอ งทางไกลแบบสองตา (Binocular) คูมอื ดูนก แอปพลเิ คชนั ดนู ก

ดนู กดเู วลาไหนดี : เวลาเชา จะเปน ชว งทดี่ ที ส่ี ดุ สาํ หรบั การดนู ก ดนู กกนั อยางไร
การแตงกาย : เสื้อผาควรเปนสีท่ีกลมกลืนกับสภาพแวดลอม
แตง กายใหร ดั กมุ กางเกงขายาว สวมหมวกบงั แดด และรองเทา ๑. สงั เกตรปู รา งมลี กั ษณะอยางไร
หมุ สน กระชับพอดี ๒. สงั เกตสสี นั และลวดลายที่เปน ลักษณะเดน
๓. สังเกตพฤติกรรมและทา ทาง
๔. เปรียบเทยี บนกที่พบกับคมู อื ดนู ก /

แอปพลิเคชนั “ดนู ก”

หนูพบนกอะไรบาง



(new idea)

...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................................................................

 ·Ñ¡ÉЪÕÇÔμ·Õàè »¹š ÁÔμáѺÊèÔ§áÇ´ÅŒÍÁ

Ģ ǰüĆ

Ĥ ǰÖ

¡ÒèѴ¡ÒâÂÐà¾×èÍâÅ¡ÊÇ 

ÙćŠ ÷ǰĶđ÷ćüßî øÖĆ þŤóÜĕóøǰđÞúĉöóøąđÖ÷Ċ øêĄĉ ķ

ñ-õ à´×͹
ò-õ à´Í× ¹
ó-ñô à´Í× ¹
ö à´Í× ¹
ñ »‚
õ »‚

ñó »‚
ñõ »‚
òõ-ôð »‚
øð-ñðð »‚
ñðð »‚
ôõð »‚
ôõð »‚
äÁ‹Â‹ÍÂÊÅÒÂ
ªÇèÑ ¡ÑÅ»ÒÇÊÒ¹

 ¢ÂÐä»ä˹

๑. ๒. ๓.

ขยะอินทรีย

Waste to Forest

ขยะอินทรีย

“Êμ٠û؉ÂÏ ¾ÃÐÃÒª·Ò¹” 

สมเด็จพระเทพรัตนราชสดุ า ฯ สยามบรมราชกมุ ารี
ไดพ ระราชทานวธิ กี ารทําปุย หมักเปน องคค วามรูใ หกบั ปวงชนชาวไทยทงั้ ประเทศ ดงั พระราชดาํ ริ



การผลิตปุยหมัก ดวยสารเรงซุปเปอร พด. ๑
จากเศษใบไมแ หง เศษหญา และเศษพชื แหง ตา ง ๆ
ประโยชน เปน ปุย ชัน้ ดีใหก ับพชื ทําใหประหยัด
การใชป ุย เคมี ดนิ รว นซยุ เพิม่ ความอดุ มสมบรู ณ
ใหกับดิน

การผลิตนํ้าหมักชีวภาพ
ดวยสารเรงซุปเปอร พด. ๒
จากเศษผักผลไมสด ปลา หรือหอยเชอร่ี
ประโยชน ฉีดพนกับพืช ทําใหพืชเจริญ
เติบโตดี

การผลติ สารบาํ บดั นาํ้ เสยี และขจดั กลนิ่ เหมน็
ดว ยสารเรง ซปุ เปอร พด. ๖
จากเศษอาหาร
ประโยชน บําบัดนํา้ เสียและขจัดกลนิ่ เหมน็
ตามทอระบายนํ้า หองนํ้า คอกสัตว
ครัวเรอื น และโรงเรอื น

“ËÞÒŒ ὡ ¾×ªà¾Íè× ¡ÒÃ͹ØÃѡɏ´¹Ô áÅйéÒí ” 

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงใหความสําคัญกับการจัดการทรัพยากรดินและ
หาแนวทางแกไขปญหาความเส่ือมโทรมของทรัพยากรดินในประเทศไทย เพื่อใหความอุดมสมบูรณของผืน
แผนดินกลับคืนมา ทรงเล็งเห็นถึงศักยภาพและความสําคัญของหญาแฝกกับการจัดการทรัพยากรดิน และมี
พระราชดําริเกี่ยวกับการใชหญาแฝกเพ่ือการอนุรักษดินและน้ําเปนคร้ังแรก เม่ือวันที่ 22 มิถุนายน 2534 สรุป
ความวา ใหศึกษา ทดลองปลูกหญาแฝกเพื่อปองกันการพังทลายของดิน ในพื้นที่ศูนยศึกษาการพัฒนา
หวยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดําริ และศูนยศึกษาการพัฒนาเขาหินซอนอันเน่ืองมาจากพระราชดําริ
ตลอดจนพื้นท่ีอื่น ๆ โดยใหพิจารณาการปลูกตามความเหมาะสมของภูมิประเทศ และควรเก็บรวบรวมขอมูลเกี่ยว
กับผลการศึกษา ทดลอง ใหครอบคลุมทุกดานดวย

หญาแฝก (Vetiver Grass) เปนพืชตระกูลหญา ท่ีพบอยูท่ัวไปตามธรรมชาติ จากการสํารวจพบวามีหญา
แฝกกระจายอยูทั่วโลกประมาณ 12 ชนิด สําหรับประเทศไทยพบ 2 ชนิด คือหญาแฝกลุม และหญาแฝกดอน โดย
พบกระจายอยูท่ัวไปในทุกภาคของประเทศไทย ทั้งในที่ลุมและท่ีดอน หญาแฝกสามารถเจริญเติบโตไดในดินเกือบ
ทุกชนิด เปนพืชที่ข้ึนเปนกอแนน มีรากจํานวนมากจึงทนแลงไดดี ระบบรากฝอยท่ีหย่ังลึกลงไปในดินจะสานตอ
กันแนนเหมือนตาขาย ชวยเกาะยึดดินใหเกิดความมั่นคงแข็งแรง จึงปองกันการชะลางพังทลายของดินไดดี

หญา แฝกลุม หญา แฝกดอน



การใชประโยชนห ญา แฝก
1) การปลูกเพื่อปองกนั การชะลา งพงั ทลายของดนิ

พ้นื ท่ีลาดชนั พนื้ ท่ไี หลถ นน

2) การปลกู หญาแฝกเพ่อื ปองกนั ตะกอนดินทบั ถมลงแหลง นํ้า

ปลูกรอบสระน้าํ บอ นา้ํ
3) การปลกู หญาแฝกเพอื่ ปรบั ปรงุ บํารุงดินและรกั ษาความช้ืนในดนิ

ปลูกระหวางแถวพืชหลัก ปลกู รอบไมผลแบบวงกลม แบบครึ่งวงกลม



“àÃչ̤٠س¤‹Ò¾ÃóäÁ´Œ ÇŒ Âà·¤â¹âÅÂÕ”

…‰› }›ª›ª

 œ™¬©–£›—q

·ÓÇÑμÃàªÒŒ
บาลี คําแปล

อะระหัง สัมมาสัมพทุ โธ ภะคะวา, พระผมู พี ระภาคเจา เปน พระอรหันต,

ดับเพลงิ กเิ ลส เพลิงทุกขส้ินเชงิ ตรสั รู

ชอบไดโดยพระองคเ อง

พุทธงั ภะคะวันตงั อะภิวาเทมิ (กราบ) ขาพเจาขออภิวาท พระผมู พี ระภาคเจา ผรู ู

ผูต นื่ ผเู บิกบาน

สว๎ากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม, พระธรรมอนั พระผมู ีพระภาคเจา

ตรัสไวด ีแลว

ธัมมงั นะมัสสามิ (กราบ) ขา พเจาขอนมสั การพระธรรม

สปุ ะฏปิ นโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ, พระสงฆสาวกของพระผมู ีพระภาคเจา

ปฏบิ ัตดิ ีแลว

สงั ฆัง นะมามิ (กราบ) ขาพเจาขอนอบนอ มพระสงฆ

นะโม ตสั สะ ภะคะวะโต อะระหะโต สมั มาสมั พทุ ธสั สะ
( ๓ ครั้ง )

บาลี พุทธาภถิ ุติ
โย โส ตะถาคะโต อะระหงั
คําแปล
สมั มาสัมพทุ โธ
วชิ ชาจะระณะสมั ปน โน พระตถาคตเจานนั้ พระองคใ ด เปน ผูไกล
สคุ ะโต จากกเิ ลส
โลกะวิทู เปนผูตรัสรูชอบไดโ ดยพระองคเ อง
อะนตุ ตะโร ปรุ สิ ะทมั มะสาระถิ เปน ผถู งึ พรอมดวยวชิ ชา และจรณะ
เปนผูเ สด็จไปแลว ดวยดี
เปนผรู ูโลกอยา งแจมแจง
เปนผูสามารถฝกบรุ ษุ ทีค่ วรฝก ได
อยางไมมใี ครยิง่ กวา