Carbon footprint

รายงานการปลอ่ ยและดูดกลบั ก๊าซเรอื นกระจกขององคก์ ร

ช่ือองคก์ ร : เทศบาลตำบลสันปา่ เปา
ท่อี ยู่/สถานท่ตี ้ังองคก์ ร : เลขที่ 199 หมู่ 2 ตำบล สันปา่ เปา อำเภอสนั ทราย

จงั หวัดเชียงใหม่ 50210
วนั ท่รี ายงานผล : 1 มนี าคม พ.ศ. 2564
ระยะเวลาในการตดิ ตามผล : วันท่ี 1 ตลุ าคม 2562 ถงึ วนั ที่ 30 กันยายน 2563

เพื่อทดลองการทวนสอบและรับรองผลคารบ์ อนฟุตพริ้นท์ขององคก์ ร
โดย องค์การบริหารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องค์การมหาชน)

1. บทนำ

การเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ นับเป็นปัญหาส่งิ แวดล้อมท่ีสำคัญของโลกท่กี ่อให้เกิดผลกระทบอย่าง
รุนแรง กว้างขวางและยาวนาน ทั้งในทางตรงและทางอ้อม กล่าวคือ ในทางตรงอาจได้รับผลกระทบ
เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของปัจจัยสิ่งแวดล้อม เช่น ปริมาณและการกระจายของฝน การเพิ่มขึ้นของ
อุณหภูมิและความชื้น ความเข้มข้นของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศ เป็นต้น ส่วนในทางอ้อม
นโยบายและการขับเคลื่อนในเวทีระดับนานาชาตทิ ี่ต้องการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก อาจส่งผลให้แต่
ละภาคส่วนต้องมีส่วนร่วมในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกด้วย จึงทำให้เกิดแนวคิดการจัดการการลด
การปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากฐานเดิมที่ไม่เคยมีการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกมาก่อนที่ว่า การสร้าง
สังคม “คาร์บอนต่ำ” (Low-carbon City) โดยอาศัยการจัดทำคาร์บอนฟุตพริ้นท์ที่ไม่การจำกัดขนาดหรือ
ลกั ษณะของกิจกรรม อันจะนำไปส่กู ารกำหนดแนวทางการบรหิ ารจดั การเพื่อลดการปล่อยกา๊ ซเรือนกระจก
ได้อย่างมีประสิทธิภาพทัง้ ในระดับองค์กร เมือง ระดับโรงงาน ระดับอุตสาหกรรม และระดับประเทศ จาก
ปรากฏการณ์ดังกล่าวทำให้หลายประเทศมีความตื่นตัว หันมาเตรียมความพร้อมร่วมป้องกัน แก้ไข และ
สร้างศักยภาพเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดขึ้นทั้งในระดับท้องถิ่นและระดับประเทศ การจัดทำทำ
คาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กร (Carbon Footprint for Organization: CFO) เป็นวิธีการประเมินปริมาณ
ก๊าซเรือนกระจกที่ปล่อยจากกิจกรรมทั้งหมดขององค์กรและคำนวณออกมาในรูปคาร์บอนไดออกไซด์
เทียบเทา่

แต่อย่างไรก็ตาม กิจกรรมการจัดทำคาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กรในประเทศไทยยังมีนอ้ ยมาก มีเพียง
องคก์ รขนาดใหญ่ไม่กี่องค์กรเท่านน้ั ท่ีได้เริ่มดำเนนิ การ เนอ่ื งจากองค์กรสว่ นใหญย่ ังขาดความรู้และไม่ทราบ
เทคนิคและวิธีการคำนวณ ซง่ึ ทาง องคก์ ารบรหิ ารจัดการก๊าซเรือนกระจก (องคก์ ารมหาชน) หรอื อบก. ได้
เล็งเห็นถึงปัญหาและความสำคัญที่จะศึกษาในรายละเอียดของการวิเคราะห์คาร์บอนฟุตพร้ินท์ขององค์กร
ดังนั้นจึงตั้งโครงการ “การส่งเสริมการจัดทำคาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น” ที่มี
วัตถุประสงค์เพื่อให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีความรู้ความเข้าใจในการจัดทำคาร์บอนฟุตพริ้นท์ของ
องค์กร ได้ประเมินปริมาณก๊าซเรือนกระจกจากการดำเนินกิจกรรมและคำนวณในรูปของ
คาร์บอนไดออกไซด์เทียบเท่า รวมถึงสามารถจัดทำแผนงานเพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกอันเป็นการ
สนับสนุนต่อการกำหนดแนวทางและหลักเกณฑ์การประเมินคาร์บอนฟุตพริ้นทข์ ององค์กรสำหรับประเทศ
ไทย

ดังนั้นในครั้งนี้ เทศบาลตำบลสันป่าเปา จังหวัดเชียงใหม่ ได้มีโอกาสเข้าร่วมโครงการดังกล่าว จึงได้
ดำเนนิ การระบุแหลง่ ปล่อยก๊าซเรือนกระจกขององคก์ ร แลว้ มาคำนวณปรมิ าณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่
เกิดขึ้นจากกิจกรรมต่างๆ เพื่อรายงานการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เกิดขึ้นจากกิจกรรมต่างๆ และการ
บริการขององค์กร อันเป็นการสนับสนุนต่อการกำหนดแนวทางและมาตรการในอนาคต ตลอดจนเพื่อเป็น
ตัวอย่างความสำเร็จและชี้นำสังคมในการแสดงความรับผิดชอบต่อสังคมและสิ่งแวดล้อม ก้าวสู่ความเป็น
“เมืองคารบ์ อนต่ำ” ที่ย่ังยนื ในอนาคต

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 2

2. ข้อมลู ท่วั ไป เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา

2.1 ชื่อองคก์ ร เลขที่ 199 หมู่ 2 ตำบลสันป่าเปา อำเภอสันทราย จังหวัด
2.2 ทอี่ ย/ู่ สถานท่ีตัง้ องคก์ ร
2.3 ประเภทขององคก์ ร เชียงใหม่ รหสั ไปรษณยี ์ 50210
2.4 ช่ือ-สกลุ ของผูป้ ระสานงาน
องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถน่ิ (ประเทศไทย)
2.5 ชือ่ -สกลุ ของผูร้ บั ผดิ ชอบข้อมลู
ช่ือ-สกุล: นางสาวกาญจนา ศรปี ระเสรฐิ
2.6 ระยะเวลาติดตามผล ตำแหน่ง: หัวหนา้ ฝา่ ยอำนวยการ
2.7 แนวทางท่ีใชใ้ นการตดิ ตามผล สำนัก/กอง: สำนกั ปลัดเทศบาล

2.8 ระดบั ของการรับรอง (Level of Assurance) โทรศัพท:์ 053-132362 ต่อ 19, 089-2626924
2.9 ระดบั ความมสี าระสำคัญ (Materiality Threshold)
E-mail: [email protected]

ช่ือ-สกลุ : นางปริศนา จอมเรือง
ตำแหนง่ : หัวหน้าสำนักปลัดเทศบาล
สำนัก/กอง: สำนักปลัดเทศบาล

โทรศพั ท:์ 053-132362 ต่อ 19

1 ตลุ าคม พ.ศ. 2562 ถึง 30 กันยายน พ.ศ. 2563

แนวทางการประเมินคาร์บอนฟุตพริ้นท์สำหรับองค์กร
ปกครองส่วนท้องถิ่น โดยองค์การบริหารจัดการก๊าซ
เรือนกระจก (องค์การมหาชน) กระทรวงธรรมชาติและ
สง่ิ แวดลอ้ ม พมิ พ์ครงั้ ท่ี 1 (กันยายน 2561)
แบบจำกดั (Limited Assurance)
5% Materiality

3. ขอบเขต ควบคมุ ดำเนินงาน (Operation Control)
3.1 ขอบเขตขององค์กร 1. อาคารสำนกั งานเทศบาล (หลงั ใหม่) จำนวน 1 หลัง
2. อาคารสำนกั งานเทศบาล (หลงั เกา่ ) หรืออาคารการศึกษา
1) แนวทางท่ใี ช้กำหนดขอบเขตองคก์ ร
2) หนว่ ยสาธารณูปโภค (Facility)/พื้นท่ที ี่ นอกโรงเรยี น จำนวน 1 หลงั
3. อาคารป้องกนั และบรรเทาสาธารณภยั จำนวน 1 หลัง
ครอบคลมุ ในรายงาน 4. อาคารศนู ย์ปฏิบัติการแพทยฉ์ กุ เฉนิ จำนวน 1 หลงั
5. โรงจอดรถ จำนวน 1 หลงั
3) เอกสารยืนยนั ขอบเขต 6. ลานกจิ กรรม จำนวน 1 แหง่
7. สนามฟตุ บอล จำนวน 1 แห่ง
แผนผงั โดยสงั เขป ดังหวั ขอ้ ที่ 3.1.2

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 3

3.1.1 โครงสร้างขององค์กร
การบริหารงานของเทศบาลตำบลสันป่าเปาได้แบ่งส่วนการบริหารงานออกเป็น 1 สำนัก 3 กอง

โดยมีหัวหน้าส่วนการบริหารที่เรียกว่า ผู้อำนวยการกอง หรือหัวหน้าสำนักเป็นผู้บังคับบัญชาของสำนัก/
กองนั้นๆ และภายในสำนัก/กองจะแยกเป็นฝ่ายและงาน โดยมีหัวหน้าฝ่ายแ ละหัวหน้างานเป็น
ผบู้ ังคับบัญชา แสดงได้ดังรูปท่ี 1

รูปที่ 1 โครงสร้างการบรหิ ารงานเทศบาลตำบลสนั ป่าเปา

เทศบาลตำบลสันป่าเปา 4

3.1.2 แผนผังขอบเขตขององค์กร
สำนักงานเทศบาลตำบลสันปา่ เปา มขี นาดพน้ื ที่ตั้งขององค์กรทัง้ หมด 1 ไร่ ดงั แสดงในรปู ท่ี 2

รปู ที่ 2 แผนผงั ขอบเขตองค์กร

3.1.3 ระบุกจิ กรรมทัง้ หมดขององคก์ ร
การดำเนินงานรวบรวมข้อมูลและจัดทำบัญชีรายการก๊าซเรือนกระจกระดับองค์กรนั้น มี

กิจกรรมหลักที่ก่อให้เกิดก๊าซเรือนกระจกจากขอบเขตการดำเนินงาน 3 ขอบเขต ประกอบไปด้วย
ขอบเขตที่ 1 การปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เกิดขึน้ จากการเผาไหม้ที่อยู่กบั ที่ (Stationary Combustion)
การปลอ่ ยก๊าซเรือนกระจกท่ีเกิดขึ้นจากการเผาไหม้ทม่ี ีการเคล่ือนที่ (Mobile Combustion) การปล่อย
ก๊าซเรือนกระจกที่เกิดขึ้นจากการรั่วไหลและอื่นๆ (Fugitive Emissions) ขอบเขตที่ 2 การปล่อยก๊าซ
เรือนกระจกทางอ้อมจากการใช้ไฟฟ้า (Indirect Emissions from Use of Purchased Electricity)
และขอบเขตที่ 3 การปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เกิดขึ้นนอกเหนือจากประเภท 1 และ 2 เช่น การใช้
ทรัพยากร เปน็ ตน้ ซง่ึ รายละเอียดกจิ กรรมท้ังหมดขององค์กรที่พจิ ารณาดังแสดงในตารางที่ 1

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 5

ตารางท่ี 1 รายละเอียดกจิ กรรมทั้งหมดขององค์กร

Facility กิจกรรมขององคก์ รในแต่ละ Facility

Scope 1 Scope 2 Scope 3

สำนักปลดั - การเผาไหม้ของน้ำมันเบนซินที่ - การใช้พลังงานไฟฟ้า - กา ร ใช้ กร ะ ด า ษ A4

ใช้ในอุปกรณ์เครอื่ งจกั ร (จา่ ยเงิน) สีขาว 80 แกรม

- การเผาไหม้ของน้ำมันเบนซินท่ี - การใช้พลังงานไฟฟ้า - การใชน้ ำ้ ประปา

ใชใ้ นยานพาหนะ (ฟร)ี - การจ้างเหมาหน่วยงาน

- การเผาไหม้ของน้ำมันดีเซลที่ใช้ ภายนอกในการกำจัด

ในยานพาหนะ มลู ฝอย

- การรั่วไหลจากการปล่อยนำ้ เสีย - การจ้างเหมาหน่วยงาน

ลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ (ทะเล ภายนอกในการเก็บขน

แม่น้ำ บึง โดยตรง) มลู ฝอย

- การรั่วไหลจากการจัดการน้ำ

เสียในระบบ Septic tank

กองคลงั - การเผาไหม้ของน้ำมันเบนซินท่ี

ใช้ในยานพาหนะ

กองชา่ ง - การเผาไหม้ของน้ำมันเบนซินที่

ใช้ในยานพาหนะ

- การเผาไหม้ของน้ำมันดีเซลที่ใช้

ในยานพาหนะ

กองการศกึ ษา - การรั่วไหลจากการปลอ่ ยนำ้ เสยี

ลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ (ทะเล

แมน่ ำ้ บงึ โดยตรง)

- การรั่วไหลจากการจัดการน้ำ

เสยี ในระบบ Septic tank

3.1.4 ระบุขอบเขตขององค์กรที่เพิ่มเข้ามาหรือขอบเขตที่ไม่รวม (ระบุ Facility) ที่เพิ่มเข้ามาหรือไม่
นบั รวม) พรอ้ มเหตผุ ล

จากข้อมูลกิจกรรมที่มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดขององค์กร ทำการเลือกวิเคราะห์ขอบเขต
แบบควบคุมการดำเนินงาน (Operational Control) คือ พิจารณาขอบเขตภายใต้อำนาจการควบคุมการ
ดำเนินงานขององค์กร ไม่นับรวมปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เกิดขึ้นจากส่วนงานอื่นหรือพื้นที่เช่า
โดยองค์กรภายนอกที่มีส่วนเป็นเจ้าของแต่ไม่มีอำนาจควบคุมการดำเนินงาน ซึ่งหน่วยสาธารณูปโภค
(Facility) หรือพนื้ ท่คี รอบคลมุ ในรายงาน คอื สำนกั งานเทศบาลตำบลสันป่าเปา ซ่งึ ประกอบไปดว้ ย 4 ส่วน

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 6

งาน ได้แก่ 1 สำนัก 3 กอง ได้แก่ สำนักปลัดเทศบาล กองคลัง กองช่าง กองการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
งาน ได้แก่ 1 สำนัก 3 กอง ได้แก่ สำนักปลัดเทศบาล กองคลัง กองช่าง กองการศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม
ขอบเขตขององค์กรท่ีเพิ่มเข้ามา/อยู่นอกท่ีตั้งขององค์กรและถูกนับรวมในการติดตามปริมาณการปล่อยและ
ดูดกลับก๊าซเรือนกระจก ได้แก่ อาคารศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก จำนวน 1 หลัง หอกระจายข่าว จำนวน 6 จุด
จดุ บริการอินเตอร์เน็ตชุมชน จำนวน 5 จดุ และกล้องวงจรปดิ (CCTV) จำนวน 10 จุด

3.2 ขอบเขตการดำเนินงาน

ขอบเขตการดำเนินงานพิจารณาการปล่อยก๊าซเรือนกระจก (Greenhouse Gas) ที่สำคัญซึ่งถูก
ควบคุมโดยพิธีสารเกียวโต (Kyoto Protocol) และที่เกิดขึ้นจากการกระทำของมนุษย์ 7 ชนิด ได้แก่ ก๊าซ
คาร์บอนไดออกไซด์ (Carbon Dioxide: CO2) ก๊าซมีเทน (Methane: CH4) ก๊าซไนตรัสออกไซด์ (Nitrous
Oxide: N2O) ไ ฮ โ ด ร ฟ ล ู อ อ โ ร ค า ร ์ บ อ น (Hydrofluorocarbon: HFC) เ ป อ ร ์ ฟ ล ู อ อ โ ร ค า ร์บอน
(Perfluorocarbon: PFC) ซัลเฟอร์เฮกซะฟลูออไรด์ (Sulfur Hexafluoride: SF6) และไนโตรเจนไตร
ฟลูออไรด์ (NF3) ส่วน HCFC-22 เป็นก๊าซเรือนกระจกที่พิจารณาเพิ่มเติม แต่ไม่ถูกนับรวมในการคำนวณ
ซึ่งมรี ายละเอยี ดดังน้ี

1) กา๊ ซเรอื นกระจกทีพ่ ิจารณา - คารบ์ อนไดออกไซด์ (CO2)
- มเี ทน (CH4)
2) กา๊ ซเรอื นกระจกท่พี จิ ารณาอื่นๆ เพมิ่ เตมิ - ไนตรสั ออกไซด์ (N2O)
3) GWP - ไฮโดรฟลูออโรคาร์บอน (HFCs)
- เพอร์ฟลูออโรคารบ์ อน (PFCs)
- ซัลเฟอรเ์ ฮกซะฟลูออไรด์ (SF6)
- ไนโตรเจนไตรฟลูออไรด์ (NF3)
- HCFC-22 (ไม่ถกู นบั รวมในการคำนวณ)

- IPCC Fourth Assessment Report (AR4)

เทศบาลตำบลสนั ปา่ เปา 7

3.2.1 ระบกุ ิจกรรมทีเ่ ปน็ แหลง่ ปล่อยกา๊ ซเรือนกระจกประเภทท่ี 1 ขององค์กร

Facility แหลง่ ปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจก (Emission Source) เชน่ ระบุ หน
อุปกรณห์ ลกั /เคร่ืองจักร /กระบวนการ/กิจกรรม

สำนกั ปลดั เทศบาล การใชน้ ้ำมันเบนซนิ ในเครื่องพน่ ละอองฝอย จำนวน 1 เครือ่ ง

การใช้นำ้ มันเบนซินในเครื่องตัดหญ้าสายสะพาย จำนวน 13 เครื่อง

การใชน้ ้ำมันเบนซนิ ในเครือ่ งตัดไม้ (ยืมจากบุคลากรในเทศบาลมาใช้

เฉพาะกิจ)

การใชน้ ้ำมนั ดีเซลในรถบรรทุกนำ้ ทะเบียน 82-5933

การใชน้ ำ้ มนั ดเี ซลในรถยนตน์ ่ังส่วนบคุ คล ทะเบียน กย 1280

การใชน้ ้ำมนั ดเี ซลในรถยนตน์ ง่ั ส่วนบุคคล ทะเบยี น งจ 7257

การใช้น้ำมนั ดเี ซลในรถยนตน์ ่ังส่วนบุคคล ทะเบียน งฉ 4304

การใชน้ ำ้ มันดีเซลในรถยนตน์ ง่ั สว่ นบคุ คล ทะเบยี น นง 9067

การใช้น้ำมันดเี ซลในรถดดู โคลน (ยืม อบจ.) ทะเบียน 82-5542

การใชน้ ำ้ มันเบนซนิ ในรถจกั รยานยนต์ ทะเบียน คจค 497

การรว่ั ไหลจากการปลอ่ ยน้ำเสยี ลงสู่แหลง่ น้ำธรรมชาติ (ทะเล แม่น้ำ กิโล

บึง โดยตรง) ของสำนักงานเทศบาลและอาคารที่อยู่ในบริเวณพื้นท่ี

เทศบาล

การร่วั ไหลจากการปล่อยกา๊ ซมเี ทนในระบบ Septic tanks กิโล

กองคลงั การใช้น้ำมันเบนซินในรถจักรยานยนต์ ทะเบยี น 2 กค 2810

กองชา่ ง การใช้น้ำมันดีเซลในรถบรรทกุ เทท้ายตดิ ตง้ั เครน ทะเบียน 82-5932

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา

น่วยท่ใี ช้ กำลงั การผลติ (Capacity)/ ใช้ภายใน จำหน่าย ความสำคญั
(ตอ่ ป)ี ลักษณะเฉพาะ ภายนอก (มีนัยสำคัญมาก หรอื
(Specification) ✓
ลติ ร 7.07 ✓ น้อย)
ลติ ร 1,215.07 ✓ นอ้ ย
ลติ ร 25.01 นอ้ ย
นอ้ ย

ลติ ร 1,288.94 ✓ น้อย
ลติ ร 822.35 ✓ น้อย
ลิตร 996.08 ✓ น้อย
ลติ ร 1,134.56 ✓ นอ้ ย
ลิตร 322.99 ✓ น้อย
ลิตร 1,369.07 ✓ น้อย
ลติ ร 7.43 ✓ น้อย
ลกรมั มเี ทน 2.77 ✓ น้อย

ลกรมั มีเทน 42.19 ✓ น้อย
ลิตร 18.96 ✓ น้อย
ลิตร 912.86 ✓ นอ้ ย

8

Facility แหล่งปล่อยกา๊ ซเรือนกระจก (Emission Source) เชน่ ระบุ หน
กองการศึกษา อุปกรณห์ ลัก/เคร่อื งจกั ร /กระบวนการ/กจิ กรรม

การใช้น้ำมันเบนซินในรถจักรยานยนต์ ทะเบียน 1 กก 2212 ก
การรั่วไหลจากการปลอ่ ยนำ้ เสยี ลงส่แู หล่งน้ำธรรมชาติ (ทะเล แม่น้ำ ก
บึง โดยตรง) ของศูนย์พัฒนาเด็กเลก็
การรั่วไหลจากการปลอ่ ยกา๊ ซมเี ทนในระบบ Septic tanks

3.2.2 ระบกุ จิ กรรมทีเ่ ป็นแหลง่ ปลอ่ ยกา๊ ซเรือนกระจกทางตรงอ่ืน ๆ ท่ีทำการราย

Facility แหลง่ ปลอ่ ยกา๊ ซเรือนกระจก (Emission หน่วยทีใ่ ช้ กำลังกา
Source) เชน่ ระบุอุปกรณห์ ลัก/ (ต่อปี) ล
เคร่ืองจกั ร /กระบวนการ/กจิ กรรม (Sp

สำนักปลัดเทศบาล การรวั่ ไหลของสารทำความเย็นชนดิ R22 กโิ ลกรมั

3.2.3 ระบุกจิ กรรมทเ่ี ปน็ แหล่งปลอ่ ยก๊าซเรอื นกระจกประเภทท่ี 2 ขององค์กร

Facility แหลง่ ปลอ่ ยกา๊ ซเรอื นกระจก (Emission Source) เชน่ หน่วยที่ใ
ระบอุ ุปกรณห์ ลกั /เคร่อื งจักร (ต่อปี)
/กระบวนการ/กิจกรรม

สำนกั ปลัดเทศบาล การใชไ้ ฟฟ้า (จ่ายเงิน)

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา

นว่ ยทใี่ ช้ กำลังการผลติ (Capacity)/ ใช้ภายใน จำหน่าย ความสำคญั
(ตอ่ ป)ี ลักษณะเฉพาะ ภายนอก (มนี ัยสำคัญมาก หรอื
(Specification) ✓
ลิตร 7.32 ✓ น้อย)
กโิ ลกรมั 0.29 นอ้ ย
มเี ทน นอ้ ย
กโิ ลกรมั 46.04 ✓
มเี ทน น้อย

ยงานแยก ใช้ภายใน ความสำคญั
✓ จำหนา่ ยภายนอก (มีนยั สำคญั มาก หรือ น้อย)
ารผลิต (Capacity)/
ลกั ษณะเฉพาะ นอ้ ย
pecification)

15.00

ใช้ กำลังการผลติ (Capacity)/ จำหน่าย ความสำคญั
) ภายนอก (มนี ัยสำคญั มาก หรือ
ลกั ษณะเฉพาะ ใชภ้ ายใน
(Specification) น้อย)

9

Facility แหลง่ ปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจก (Emission Source) เชน่ หน่วยทใ่ี
ระบอุ ุปกรณ์หลัก/เครอ่ื งจักร (ต่อปี)
/กระบวนการ/กจิ กรรม

อาคารสำนักงานเทศบาล หมายเลขมเิ ตอร์ 20004540350 กโิ ลวตั ต์ชว่ั

อาคาร กศน. หมายเลขมิเตอร์ 20005967642 กโิ ลวตั ต์ชว่ั

หอกระจายข่าว ม.1 หมายเลขมิเตอร์ 20010808011 กโิ ลวัตตช์ ั่ว

หอกระจายข่าว ม.3 หมายเลขมเิ ตอร์ 20010808017 กโิ ลวัตตช์ ั่ว
หอกระจายขา่ ว ม.1 หมายเลขมเิ ตอร์ 20010808021 กิโลวตั ตช์ ั่ว
หอกระจายขา่ ว ม.5 หมายเลขมิเตอร์ 20010808032 กิโลวัตต์ช่ัว

หอกระจายข่าว ม.1 หมายเลขมเิ ตอร์ 20010808035 กิโลวัตตช์ ั่ว

หอกระจายขา่ ว ม.6 หมายเลขมิเตอร์ 20010808037 กิโลวัตต์ชว่ั

อาคารศูนยพ์ ัฒนาเด็กเลก็ หมายเลขมิเตอร2์ 0019385330 กิโลวตั ตช์ วั่

อินเตอร์เนต็ ชุมชน ม.1 หมายเลขมเิ ตอร2์ 0019788349 กิโลวตั ต์ชว่ั
อินเตอรเ์ น็ตชมุ ชน ม.6 หมายเลขมิเตอร2์ 0019788351 กิโลวัตตช์ ั่ว
อินเตอรเ์ น็ตชมุ ชน ม.5 หมายเลขมิเตอร์20019801999 กิโลวัตต์ชั่ว
อินเตอรเ์ น็ตชมุ ชน ม.3 หมายเลขมิเตอร์20019802549 กโิ ลวัตต์ชั่ว

อินเตอรเ์ นต็ ชุมชน ม.3 หมายเลขมิเตอร2์ 0019802552 กิโลวตั ต์ชว่ั

CCTV ม.2 หมายเลขมิเตอร2์ 0021529252 กโิ ลวัตตช์ ั่ว

CCTV ม.2 หมายเลขมเิ ตอร์20021529263 กโิ ลวตั ต์ชว่ั
CCTV ม.1 หมายเลขมเิ ตอร2์ 0021529273 กิโลวัตตช์ ั่ว
CCTV ม.6 หมายเลขมิเตอร์20021529278 กิโลวตั ต์ช่ัว

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา

ใช้ กำลงั การผลิต (Capacity)/ จำหน่าย ความสำคัญ
) ภายนอก
ลกั ษณะเฉพาะ ใชภ้ ายใน (มีนยั สำคัญมาก หรอื

(Specification) น้อย)

วโมง 49,210.29 ✓ นอ้ ย

วโมง 2,474.00 ✓ น้อย

วโมง 269.00 ✓ น้อย
น้อย
วโมง 5.00 ✓ น้อย
วโมง 19.00 ✓ นอ้ ย
วโมง 66.00 ✓ นอ้ ย
วโมง 0.00 ✓ นอ้ ย
น้อย
วโมง 152.00 ✓ นอ้ ย
นอ้ ย
วโมง 1,559.00 ✓ นอ้ ย
น้อย
วโมง 76.00 ✓ น้อย
วโมง 72.00 ✓ น้อย
วโมง 76.00 ✓ นอ้ ย
วโมง 104.00 ✓ น้อย
น้อย
วโมง 101.00 ✓

วโมง 262.00 ✓

วโมง 317.00 ✓
วโมง 0.00 ✓
วโมง 10.00 ✓

10

Facility แหลง่ ปล่อยกา๊ ซเรือนกระจก (Emission Source) เชน่ หน่วยทใ่ี
(ตอ่ ป)ี
ระบุอุปกรณ์หลกั /เครือ่ งจกั ร
กโิ ลวัตต์ชั่ว
/กระบวนการ/กจิ กรรม กโิ ลวัตต์ชั่ว
กโิ ลวัตต์ช่ัว
CCTV ม.3 หมายเลขมเิ ตอร2์ 0021529281 กโิ ลวตั ตช์ วั่
CCTV ม.5 หมายเลขมเิ ตอร์20021529283 กโิ ลวัตต์ชั่ว
CCTV ม.1 หมายเลขมเิ ตอร์20023121783 กโิ ลวัตต์ชว่ั
CCTV ม.1 หมายเลขมิเตอร์20023121793
CCTV ม.3 หมายเลขมิเตอร์20023121813 กิโลวัตต์ชั่ว
CCTV ม.5 หมายเลขมิเตอร2์ 0023121816
การใชไ้ ฟฟา้ (ฟรี)
ไฟฟา้ สาธารณะ (ฟรี 10%)

3.2.4 ระบกุ จิ กรรมทเี่ ป็นแหลง่ ปลอ่ ยกา๊ ซเรือนกระจกประเภทที่ 3 ขององค์กร

Facility แหลง่ ปล่อยกา๊ ซเรือนกระจก (Emission Source) เชน่ ระบุ หน่ว

อุปกรณห์ ลกั /เคร่อื งจกั ร /กระบวนการ/กจิ กรรม (ต

สำนักปลัดเทศบาล การใช้น้ำประปา

บรเิ วณสำนกั งานเทศบาล (ตัวหน้า) ลกู บา
บรเิ วณสำนกั งานเทศบาล (ตัวหลงั ) ลกู บา
ศนู ยพ์ ฒั นาเด็กเลก็ เลขผู้ใช้นำ้ 10041010873 ลกู บา
การใชก้ ระดาษ

เทศบาลตำบลสันป่าเปา

ใช้ กำลงั การผลติ (Capacity)/ จำหน่าย ความสำคัญ
) ภายนอก (มีนัยสำคัญมาก หรือ
ลักษณะเฉพาะ ใชภ้ ายใน
นอ้ ย)
(Specification) นอ้ ย
น้อย
วโมง 171.00 ✓ นอ้ ย
น้อย
วโมง 87.00 ✓ นอ้ ย
นอ้ ย
วโมง 246.00 ✓
น้อย
วโมง 293.00 ✓

วโมง 298.00 ✓

วโมง 281.00 ✓

วโมง 120,709.00 ✓

วยท่ีใช้ กำลงั การผลติ (Capacity)/ ใชภ้ ายใน จำหน่าย ความสำคัญ
ต่อป)ี ลกั ษณะเฉพาะ ภายนอก (มนี ยั สำคญั มาก
(Specification)
หรอื น้อย)

าศก์เมตร 122.00 ✓ น้อย
าศกเ์ มตร 1,284.00 ✓ น้อย
าศกเ์ มตร 145.00 ✓ นอ้ ย

11

Facility แหล่งปลอ่ ยก๊าซเรือนกระจก (Emission Source) เชน่ ระบุ หน่ว

อุปกรณห์ ลกั /เครื่องจักร /กระบวนการ/กิจกรรม (ต

กระดาษ A4 สขี าว 80 แกรม ร

การจ้างเหมาหน่วยงานภายนอกในการกำจัดมลู ฝอย

กำจดั มลู ฝอยของเทศบาลตงั้ แต่ปงี บประมาณ 2554 - 2563 กิโลกร

การจา้ งเหมารบั ชว่ งของการขนสง่ มลู ฝอย (รถบรรทกุ 4 ล้อ นำ้ หนักบรรท

ปรมิ าณขยะท่ีองคก์ รภายนอกนำไปกำจัดในปีงบประมาณ 2563 ต

ระยะทางในการขนส่ง (เทย่ี วไป) กิโล

ระยะทางในการขนสง่ (เทยี่ วกลบั ) กโิ ล

3.2.5 การกักเก็บคาร์บอน จำนวน (ต้น) มวลชีวภาพของต้นไม้ (kg)
91 3,360.66
ท่ตี ้ัง / ตำแหนง่
พนื้ ที่ความรบั ผดิ ชอบของเทศบาล

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา

วยทใี่ ช้ กำลงั การผลติ (Capacity)/ ใช้ภายใน จำหนา่ ย ความสำคญั
ต่อป)ี ลักษณะเฉพาะ ✓ ภายนอก (มีนยั สำคัญมาก
(Specification)
รมี 220.00 หรือ นอ้ ย)
น้อย

รมั มีเทน 22,398.92 ✓ มาก
ทกุ สงู สุด 7 ตนั )
ตนั 984.02 ✓ น้อย
ลเมตร 235.68 ✓ นอ้ ย
ลเมตร 5,127.09 ✓ นอ้ ย

ปริมาณคาร์บอนท่กี ักเกบ็ (tonCO2e) ความสำคัญ (มีนยั สำคญั มาก หรอื นอ้ ย)
1.68 นอ้ ย

12

3.2.6 ระบกุ จิ กรรมหรอื แหล่งปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจกท่เี พ่ิมเขา้ มาหรือทไ่ี ม่นบั รวม พร้อมเหตุผล
จากข้อมูลกิจกรรมที่มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกทั้งหมดของเทศบาล ทำการพิจารณาแบบควบคุม

การดำเนนิ งาน (Operational Control) คอื พิจารณาขอบเขตภายใต้อำนาจการควบคุมการดำเนินงานของ
องค์กร ไม่นับรวมปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เกิดขึ้นจากส่วนงานอื่นหรือพื้นที่เช่าโดยองค์กร
ภายนอกท่ีมสี ว่ นเปน็ เจา้ ของแต่ไมม่ ีอำนาจควบคุมการดำเนนิ งาน กจิ กรรมหรือแหลง่ ปล่อยก๊าซเรือนกระจก
ของขอบเขตองคก์ รทไ่ี ม่ถูกนับรวมในการประเมินคา่ การปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจก ไดแ้ ก่

- กิจกรรมของสว่ นงานอนื่ ทเี่ ป็นผู้ดำเนินงานหรือรับผิดชอบค่าใชจ้ ่ายต่าง ๆ แต่อยู่นอกเหนอื อำนาจ
การบรหิ ารงาน

- กจิ กรรมของพน้ื ท่ีเช่าโดยองค์กรภายนอก ไมไ่ ด้ถูกนำมาพจิ ารณารว่ มเนื่องจากเปน็ สว่ นท่ีเทศบาล
ไมไ่ ดด้ ำเนินการควบคุม

- กิจกรรมของที่เกิดจากการรั่วไหลของสารทำความเย็น ซึ่งมีการใช้น้ำยา ชนิด R-22 ใน
เครื่องปรับอากาศ R-12 ในตู้น้ำดื่มและตู้เย็น และ สารดับเพลิงชนิด DRY CHEMICAL เนื่องจาก
ไมใ่ ช่กา๊ ซเรือนกระจกใน 7 กลุ่มก๊าซ จึงไม่มีการรายงาน

- กิจกรรมของที่เกิดจากการรั่วไหลของสารทำความเย็น ซึ่งมีการใช้น้ำยา ชนิด R-134a ใน
ยานพาหนะ เนื่องจากมีปริมาณน้อยมาก จึงเป็นแหล่งปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่ไม่มีนัยสำคัญใน
การติดตามผลที่จะนำไปสู่การวางแผนการลดปริมาณการใช้ เพื่อลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
รวมไปถงึ การควบคุมตน้ ทุนขององค์กร

เทศบาลตำบลสนั ปา่ เปา 13

4. การติดตามผล

4.1 แหล่งปล่อยก๊าซเรอื นกระจก จากขอบเขตการดำเนนิ งานประเภทที่ 1

แหล่งปลอ่ ยก๊าซเรอื นกระจก ลกั ษณะข้อมลู จดุ ท่ี ขอ้ มูล
กิจกรรมท่ี ตรวจวัด ท่มี าของข้อ
ตรวจวัด เป็นค่าท่ไี ด้ เปน็ คา่ ท
จากการ หลักฐา
1. การเผาไหม้ (อยู่กับที่) ของน้ำมัน N/A N/A ตรวจวัด ชำระ
เบนซินในเคร่อื งจกั ร N/A N/A
N/A N/A ✓
2. การเผาไหม้ (เคลอื่ นท่ี) ของนำ้ มนั N/A N/A
ดีเซลท่ใี ชใ้ นยานพาหนะ ✓
N/A N/A
3. การเผาไหม้ (เคล่ือนท)่ี ของนำ้ มัน ✓
เบนซินท่ีใชใ้ นยานพาหนะ

4. การรั่วไหลจากการปล่อยน้ำเสีย
ลงสู่แหล่งน้ำธรรมชาติ (ทะเล
แม่น้ำ บงึ โดยตรง)

5. การรั่วไหลของการจัดการน้ำเสีย
ด้วยระบบ Septic tank

เทศบาลตำบลสันป่าเปา

ลกจิ กรรม คา่ EF

อมลู กจิ กรรม

ท่ีไดจ้ าก เปน็ คา่ ท่ีไดจ้ าก หลักฐาน/เอกสารอา้ งองิ ทีม่ าของค่า EF
านการ การประมาณคา่
ะเงนิ

✓ ทะเบียนควบคุมการจัดซื้อ IPCC Vol.2w table 2.2, DEDE,

นำ้ มันเช้อื เพลิงแนบฎกี า AR5

✓ ทะเบียนควบคุมการจัดซ้ือ IPCC Vol.2 table 3.2.1, 3.2.2,

น้ำมันเช้อื เพลงิ แนบฎกี า DEDE, AR5

✓ ทะเบียนควบคุมการจัดซ้ือ IPCC Vol.2 table 3.2.1, 3.2.2,

นำ้ มันเชื้อเพลงิ แนบฎกี า DEDE, AR5

✓ คำนวณจากร้อยละ 80 ของ IPCC Fourth Assessment

นำ้ ใช้ Report: Climate Change

2007

✓ - ส ร ุ ป จ ำ น ว น พ น ั ก ง า น IPCC Fourth Assessment

เทศบาล และนับวันทำการ Report: Climate Change

จากปฏิทนิ 2007

- สรุปจำนวนคุณครู นกั เรยี น

และวันเปดิ ภาคเรยี น

14

4.2 แหล่งปล่อยก๊าซเรือนกระจก จากขอบเขตการดำเนนิ งานประเภทท่ี 2

แหลง่ ปลอ่ ยกา๊ ซเรือนกระจก ลกั ษณะข้อมลู จุดที่ ข้อมลู
1. ปริมาณการใช้ไฟฟ้า กิจกรรมท่ี ตรวจวดั ท่ีมาของข
ตรวจวัด เปน็ ค่าทไ่ี ด้ เปน็ ค่าท
N/A จากการ หลกั ฐา
N/A ตรวจวดั ชำระ

✓

4.3 แหลง่ ปล่อยก๊าซเรอื นกระจก จากขอบเขตการดำเนนิ งานประเภทท่ี 3

แหลง่ ปล่อยก๊าซเรือนกระจก ลกั ษณะขอ้ มลู จุดท่ี ข้อมูล
กจิ กรรมที่ ตรวจวดั ท่ีมาของข
1. การใช้กระดาษ A4 สีขาว 80 ตรวจวดั เป็นคา่ ที่ เปน็ คา่ ท
แกรม N/A ไดจ้ ากการ หลักฐา
N/A ตรวจวดั ชำระ

✓

เทศบาลตำบลสันป่าเปา

ลกิจกรรม ค่า EF

ข้อมลู กจิ กรรม

ท่ีไดจ้ าก เป็นคา่ ทีไ่ ดจ้ าก หลักฐาน/เอกสารอ้างอิง ทม่ี าของค่า EF
านการ การประมาณคา่
ะเงิน

✓ - ใบแจ้งหนี้ค่าไฟฟ้าจากการ Thai National LCI Database,

ไฟฟ้าสว่ นภมู ภิ าค TIISMTEC-NSTDA, AR5 (with

- สรุปรายละเอียดการใช้ TGO electricity 2016-2018)

ไฟฟ้าจ่ายเงินและไฟฟ้าฟรี

จากการไฟฟ้าส่วนภูมิภาค

ลกิจกรรม คา่ EF

ข้อมูลกจิ กรรม ทมี่ าของคา่ EF

ท่ีไดจ้ าก เป็นค่าที่ได้จาก หลกั ฐาน/เอกสารอา้ งอิง กระดาษพมิ พ์เขยี นแบบไม่เคลอื บ
านการ การประมาณคา่ ผิว, Thai National LCI
ะเงิน Database/MTEC , แนวทางการ

✓ ใบเสร็จ/ใบสง่ ของ

15

แหลง่ ปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจก ลกั ษณะขอ้ มลู จดุ ท่ี ข้อมลู
กจิ กรรมที่ ตรวจวดั ท่มี าของข
ตรวจวัด เป็นค่าท่ี เปน็ คา่ ท
ได้จากการ หลักฐา
ตรวจวดั ชำระ

2. การใชน้ ำ้ ประปา N/A N/A ✓

3. การรั่วไหลจากการจ้างเหมา N/A N/A ✓
หน่วยงานภายนอกในการกำจัด N/A N/A ✓
มลู ฝอยดว้ ยวิธีการฝังกลบ ต้ังแต่
ปีงบประมาณ 2554 - 2563

4. การรั่วไหลจากการจ้างเหมารับ
ช่วงของการขนส่งมูลฝอย
(รถบรรทุก 4 ลอ้ นำ้ หนักบรรทกุ
สูงสดุ 7 ตนั )

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา

ลกจิ กรรม คา่ EF

ข้อมูลกจิ กรรม

ท่ีได้จาก เปน็ คา่ ทไี่ ดจ้ าก หลกั ฐาน/เอกสารอา้ งองิ ท่ีมาของค่า EF
านการ การประมาณคา่
ะเงนิ

ประเมินคารบ์ อนฟตุ พร้ิน

ผลติ ภณั ฑ์ (กมุ ภาพนั ธ์ 2562)

✓ -ใบแจ้งหนี้จากการประปา นำ้ ประปา - การประปาสว่ น

สว่ นภมู ภิ าค ภูมิภาค, Thai National LCI

-ใบแจ้งหนี้จากประปา Database/MTEC, แนวทางการ

หมบู่ า้ น ประเมนิ คาร์บอนฟตุ พรนิ้

ผลติ ภณั ฑ์ (กุมภาพนั ธ์ 2563)

✓ ✓ -สรุปปริมาณขยะตั้งแต่ IPCC Fourth Assessment

ปงี บประมาณ 2556 – 2563 Report: Climate Change

-คำนวณปริมาณขยะใน 2007

ปีงบประมาณ 2554 – 2555

จากสมการทางคณิตศาสตร์

✓ ✓ ป ร ิ ม า ณ ข ย ะ แ ล ะ ร ะ ย ะ รถกระบะบรรทกุ 4 ล้อ น้ำหนัก

ทางการเก็บขนมูลฝอยที่ได้ บรรทุกสูงสุด 7 ตนั ว่งิ ปกติ

จากหนว่ ยงานทจี่ า้ งเหมา 100% Loading, Thai

National LCI Database,

TIISMTEC- NSTDA (with TGO

16

แหล่งปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจก ลักษณะข้อมลู จดุ ท่ี ข้อมลู
กิจกรรมที่ ตรวจวดั ที่มาของข
ตรวจวดั เปน็ ค่าท่ี เปน็ ค่าท
ได้จากการ หลกั ฐา
ตรวจวัด ชำระ

4.4 แหล่งปล่อยกา๊ ซเรือนกระจก จากขอบเขตการดำเนินงานประเภทรายงานแยกเ

แหลง่ ปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจก ลกั ษณะขอ้ มลู จุดที่ เป็นค่าทไี่ ด้ ขอ้ ม
กจิ กรรมที่ ตรวจวดั จากการ ทม่ี าข
ตรวจวดั ตรวจวัด
N/A เป
หลักฐ

1. การรั่วไหลจากการใช้สารทำ N/A

ความเย็น ชนิด R-22

เทศบาลตำบลสันป่าเปา

ลกจิ กรรม คา่ EF

ข้อมลู กจิ กรรม ท่ีมาของคา่ EF

ทไ่ี ด้จาก เปน็ คา่ ท่ไี ดจ้ าก หลักฐาน/เอกสารอ้างองิ electricity 2016-2018, แนว
านการ การประมาณค่า ทางการประเมินคาร์บอนฟตุ พริ้น
ะเงิน ผลิตภณั ฑ์ (กมุ ภาพันธ์ 2563)

เพ่ิมเตมิ คา่ EF

มูลกจิ กรรม เป็นคา่ ทไี่ ด้ หลกั ฐาน/ ท่มี าของคา่ EF
ของขอ้ มลู กจิ กรรม จากการ เอกสารอ้างองิ
ประมาณค่า
ป็นคา่ ท่ไี ด้จาก
ฐานการชำระเงิน 

แบบสำรวจเครื่องปรับ The World

อากาศใบเสร็จและใบ Meteorological

ส่งมอบงาน Organization 2006, AR5

17

5. สรปุ ปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก

5.1 การปล่อยก๊าซเรือนกระจก จากขอบเขตการดำเนินงานประเภทที่ 1

แหลง่ ปล่อยกา๊ ซเรือนกระจก CO2 ปริมาณการปล่อ
2.72 CH4 N2O
1 การเผาไหม้ (อยู่กับที่) ของน้ำมันเบนซินใน 0.00 0.01
เครื่องจกั ร

2 การเผาไหม้ (เคลื่อนที่) ของน้ำมันดีเซลที่ใช้ใน 18.48 0.03 0.26
ยานพาหนะ

3 การเผาไหม้ (เคลื่อนที่) ของน้ำมันเบนซินที่ใช้ 0.07 0.00 0.00
ในยานพาหนะ
0.00 0.09 0.00
4 ปลอ่ ยนำ้ เสียลงสู่ทะเล แม่นำ้ บึง โดยตรง 0.00 2.47 0.00
21.27 2.50 0.26
5 การปล่อยก๊าซมเี ทนในระบบ Septic tanks

รวมทัง้ หมด

เทศบาลตำบลสันป่าเปา

อยกา๊ ซเรือนกระจก (tCO2e) PFCs รวมปรมิ าณ
SF6 NF3 HFCs 0.00 กา๊ ซเรือนกระจก (tCO2e)
0.00 0.00 0.00
2.73

0.00 0.00 0.00 0.00 18.76

0.00 0.00 0.00 0.00 0.08

0.00 0.00 0.00 0.00 0.09
0.00 0.00 0.00 0.00 2.47
0.00 0.00 0.00 0.00 24.12

18

5.2 การปล่อยก๊าซเรอื นกระจก จากขอบเขตการดำเนินงานประเภทที่ 2

แหลง่ ปล่อยกา๊ ซเรือนกระจก ปริมาณการปล่อย GHG (tonCO2e)

การใชพ้ ลงั งานไฟฟ้า (Electricity) – ไฟฟ้าจา่ ยเงนิ 28.07
การใช้พลงั งานไฟฟ้า (Electricity) –ไฟฟ้าฟรี 10% 60.34
88.41
รวมทง้ั หมด

5.3 การปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจก จากขอบเขตการดำเนนิ งานประเภทท่ี 3

แหล่งปล่อยก๊าซเรอื นกระจก ปริมาณการปลอ่ ย GHG (tonCO2e)

การใช้นำ้ ประปา 0.44
การใชก้ ระดาษ A4 สขี าว ขนาด 80 แกรม 1.14
627.17
การรว่ั ไหลจากการจ้างกำจดั มูลฝอยด้วยวธิ กี ารฝงั กลบ 15.36

การรั่วไหลจากการจา้ งเหมารบั ชว่ งขนส่งมูลฝอย (รถบรรทุก 4 ล้อ 9.92
นำ้ หนักบรรทุกสงู สุด 7 ตนั ) - เที่ยวไป
การรัว่ ไหลจากการจ้างเหมารับชว่ งขนสง่ มลู ฝอย (รถบรรทุก 4 ลอ้ 654.04
นำ้ หนักบรรทกุ สงู สุด 7 ตนั )-เที่ยวกลบั

รวมทั้งหมด

5.4 การปล่อยกา๊ ซเรือนกระจก จากขอบเขตการดำเนนิ งานประเภทท่รี ายงานแยกเพิ่มเติม

แหลง่ ปล่อยก๊าซเรอื นกระจก ปรมิ าณการปล่อย GHG (tonCO2e)

การร่ัวไหลจากการใชส้ ารทำความเยน็ ชนดิ R-22 26.42
26.42
รวมท้ังหมด

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 19

6. ปีฐาน
6.1 ปฐี านท่ใี ช้ในการอ้างองิ

เทศบาลตำบลสันป่าเปาได้กำหนดปีฐานและระยะเวลาการเก็บรวบรวมข้อมูลในช่วง
ปีงบประมาณ 2563 ระหว่าง เดือนตุลาคม พ.ศ. 2562 ถึง เดือนกันยายน พ.ศ. 2563 เพื่อจัดทำบัญชี
รายการกา๊ ซเรือนกระจกขององค์กร ซงึ่ ถอื วา่ เปน็ ปีฐานลา่ สุดทีเ่ ร่ิมทำการเกบ็ รวบรวมข้อมูลเพ่ือประเมินผล
กา๊ ซเรือนกระจกของเทศบาล

6.2 ขอบเขตการดำเนนิ งานในปีฐาน

ขอบเขตการ รายการแหลง่ ปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจก ปรมิ าณการปล่อย หมายเหตุ
ดำเนนิ งาน กา๊ ซเรอื นกระจกของ
1. การเผาไหม้ (อยูก่ บั ท่)ี ของน้ำมนั เบนซินในเคร่อื งจกั ร ปีฐาน (tonCO2e)
ขอบเขตที่ 1 2. การเผาไหม้ (เคลื่อนที่) ของน้ำมันดีเซลที่ใช้ใน
2.73
ขอบเขตท่ี 2 ยานพาหนะ 18.76
3. การเผาไหม้ (เคลื่อนที่) ของน้ำมันเบนซินที่ใช้ใน
ขอบเขตท่ี 3 0.08
ยานพาหนะ
4. ปลอ่ ยน้ำเสยี ลงสทู่ ะเล แมน่ ้ำ บึง โดยตรง 0.09
5. การปล่อยก๊าซมีเทนในระบบ Septic tanks 2.47
1. การใช้พลังงานไฟฟ้า (Electricity) – ไฟฟ้าจา่ ยเงิน 28.07
2. การใช้พลังงานไฟฟา้ (Electricity) – ไฟฟา้ ฟรี 10% 60.34
1. การใชน้ ำ้ ประปา 0.44
2. การใช้กระดาษ A4 สขี าว ขนาด 80 แกรม 1.14
3. การรั่วไหลจากการจ้างกำจดั มูลฝอยด้วยวิธีการฝังกลบ 627.17
4. การรั่วไหลจากการจ้างเหมารับช่วงขนส่งมูลฝอย 15.36

(รถบรรทกุ 4 ล้อ น้ำหนักบรรทุกสูงสดุ 7 ตนั ) - เทย่ี วไป 9.92
5. การรั่วไหลจากการจ้างเหมารับช่วงขนส่งมูลฝอย

(รถบรรทกุ 4 ลอ้ นำ้ หนกั บรรทกุ สงู สุด 7 ตัน)-เทีย่ วกลบั

6.3 ระบุความแตกตา่ งระหว่างการรายงานปรมิ าณก๊าซเรอื นกระจกของปฐี านและปีปจั จบุ นั
พรอ้ มใหเ้ หตุผล

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 20

ไม่มีความแตกต่างกัน เนื่องจากการรายงานในปีฐานและในปีปัจจุบัน การเปลี่ยนแปลงขอบเขต
ขององค์กรเนื่องจากการควบคุมกิจการ หรือ มีการเพิ่มหรือลดแหล่งปล่อยก๊าซเนื่องจากการเปลี่ยนแปลง
เทคโนโลยเี ปน็ ปเี ดียวกัน

7. การจดั การคณุ ภาพของข้อมูล

7.1 โครงสร้างของระบบการจัดการคณุ ภาพของขอ้ มูล

บทบาท ชือ่ -สกลุ ตำแหนง่ หนา้ ที่

ส่วนงาน สำนกั ปลัดเทศบาล
ผจู้ ัดการขอ้ มลู /
ผรู้ ับผิดชอบขอ้ มูล นายสวุ ัจน์ ณ วิชยั นายกเทศมนตรตี ำบลสันป่าเปา ทบทวนนโยบายและ
ผลักดันให้เกิดการดำเนิน
ผเู้ ก็บขอ้ มลู นายทศพร สงบ รองนายกเทศมนตรีตำบลสนั ปา่ เปา โครงการทางด้าน
ส่งิ แวดลอ้ ม
ผู้เขียนรายงาน นายสชุ าติ สคุ ำมลู รองนายกเทศมนตรตี ำบลสันปา่ เปา จัดเก็บ รวบรวม และ
บันทึกข้อมูลกิจกรรมการ
นายประมวล นาตนั ปลดั เทศบาลตำบลสันป่าเปา ปล่อยก๊าซเรือนกระจก
ขององค์กร
นายกณั พงศ์ ตนั ตะละ ผู้อำนวยการกองช่าง
นำข้อมูลกิจกรรมทั้งหมด
นางสรตั ติ า การศพั ท์ ผอู้ ำนวยการกองคลัง เขยี นเปน็ รายงาน

นางศศิธร ทองรตั น์ นักวิชาการศึกษาชำนาญการ รักษา

ราชการแทน ผู้อำนวยการกอง

การศกึ ษา

นางปรศิ นา จอมเรอื ง หัวหน้าสำนกั ปลัดเทศบาล

นางสาวกาญจนา ศรีประเสรฐิ หัวหน้าฝา่ ยอำนวยการ

นางภญิ ญานี วังธิยอง นักพัฒนาชมุ ชนช านาญการ

นางสาวเยาวภา เสียงดัง นักวิชาการสาธารณสขุ ชำนาญการ

นางสาวณงนภสั ส่วนบุญ นักจดั การงานทัว่ ไปชำนาญการ

นางวารณุ ี เอ้อื กุศลสมบรู ณ คนงานทั่วไป

นางสาวพนมวัน บญุ ชว่ ย ผูช้ ่วยงานพัฒนาชมุ ชน

นางจุฑามาศ ยองคำ ผูช้ ว่ ยเจ้าหน้าท่ธี รุ การ

นางสาวสิรลิ กั ษณ์ พรหมปญั ญา นักวชิ าการจัดเก็บรายได้ชำนาญการ

นางสาวอำพร จักขุเนตร นกั วชิ าการคลงั ชำนาญการ

นางสุพนิ แสงประสทิ ธ เจ้าพนกั งานพสั ดชุ ำนาญงาน

นายถิรศักดป์ิ างสุข นายช่างโยธาชำนาญงาน

นางศศิธร ทองรัตน นกั วิชาการศกึ ษาชำนาญการ

นางสาวพลอยไพลนิ มงคลกาวลิ เจา้ พนักงานธุรการปฏบิ ัตงิ าน

นางสาวชมพูนทุ สวุ ิชาชนันทร คนงานทวั่ ไป

นายพัฒนศักดิ์ ศรีพรม ผู้ชว่ ยงานจัดเก็บรายได้

นางสาวกาญจนา ศรปี ระเสรฐิ หัวหนา้ ฝ่ายอำนวยการ

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 21

บทบาท ชือ่ -สกลุ ตำแหน่ง หนา้ ที่

ผตู้ รวจสอบภายใน นางสาวกาญจนา ศรีประเสรฐิ หวั หน้าฝา่ ยอำนวยการ ตรวจสอบความถูกต้อง
ของข้อมูลในรายงาน
ทง้ั หมด

7.2 แผนผังการจดั การคณุ ภาพของขอ้ มูล
ระบบการจัดการคุณภาพข้อมูลในการรายงานการปล่อยและดูดกลับก๊าซเรือนกระจกนั้น คณะ

ผู้จัดทำรายงาน โดยการนำข้อมูลจากการคำนวณในแต่ละกิจกรรมที่เป็นแหล่งปล่อยก๊าซเรือนกระจก
ทั้งหมดของแต่ละส่วนงาน มาจัดทำรายงานตามแบบฟอร์ม TCFO_R_02_V01 จากนั้นตรวจสอบความ
ถูกต้องโดยคณะผู้ตรวจสอบ และข้อมูลการปล่อยและดูดกลับก๊าซเรือนกระจก เพื่ออนุมัติเอกสารต่อไป
สามารถแสดงเปน็ แผนผังการดำเนนิ งานไดด้ งั นี้

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 22

ผู้จดั การข้อมลู รวบรวมขอ้ มลู กิจกรรมจากผู้เกบ็ ข้อมูลทัง้ หมดและคดั เลือก
คา่ สัมประสทิ ธ์กิ ารปลอ่ ยก๊าซเรอื นกระจก (Emission Factor)

ผจู้ ัดการข้อมลู คานวณการปลอ่ ยก๊าซเรอื นกระจก บัญชรี ายการก๊าซเรอื นกระจก
(TCFO_R_01)

ไม่ถูกตอ้ ง ผูจ้ ัดการขอ้ มูลและคณะตรวจสอบภายใน
ตรวจสอบความถูกตอ้ งของการคานวณ

ไมถ่ กู ตอ้ ง ถูกตอ้ ง

นายกเทศมนตรี ตรวจสอบความถูกตอ้ งของ บญั ชีรายการกา๊ ซเรอื นกระจก
ข้อมูลการปล่อยก๊าซเรอื นกระจก (TCFO_R_01)

ถกู ต้อง
อนุมัตเิ อกสาร

ผู้จัดทารายงานนาผลการคานวณมาจดั ทารายงานการปลอ่ ย รายงานการปลอ่ ยและดูดกลบั
และดดู กลับก๊าซเรือนกระจกขององคก์ ร ก๊าซเรือนกระจก (TCFO_R_02_V01)

ไม่ถกู ต้อง ผจู้ ัดการข้อมลู และคณะตรวจสอบภายใน บัญชรี ายการก๊าซเรือนกระจก
ไมถ่ กู ตอ้ ง ตรวจสอบความถกู ตอ้ งของการคานวณ (TCFO_R_01)

ถกู ต้อง

นายกเทศมนตรี ตรวจสอบความถูกต้องของ
ข้อมลู การปลอ่ ยกา๊ ซเรือนกระจก

ถูกตอ้ ง รายงานการปลอ่ ยและดดู กลับก๊าซเรอื นกระจก
อนมุ ัติเอกสาร (TCFO_R_02_V01)

รูปท่ี 3 แผนผังการจัดการคุณภาพขอ้ มลู ในการรายงานการปล่อยและดดู กลับก๊าซเรือนกระจก
การจัดการคุณภาพของข้อมูลแบ่งตามขั้นตอนการดำเนินงานได้ทั้งสิ้น 3 ขั้นตอน ซึ่งมี

รายละเอียดดงั นี้

ขั้นตอนที่ 1 กำหนดขอบเขตองค์กร ในขั้นตอนนี้จะกำหนดขอบเขตของหน่วยงานต่าง ๆ ใน
องค์กรใดบา้ งทจี่ ะรวมเขา้ หรอื ไมร่ วมเข้าในการประเมิน รวมทั้งระบุระยะเวลาในการประเมนิ ด้วย

เทศบาลตำบลสนั ปา่ เปา 23

ขั้นตอนที่ 2 การระบุแหล่งปล่อย/ดูดกลับก๊าซเรือนกระจก ในแต่ละหน่วยงานนั้นจะมีแหล่ง
ปล่อย/ดูดกลบั กา๊ ซเรือนกระจกท่เี หมือนและแตกตา่ งกันแลว้ แตห่ น้าท่ีการปฏบิ ัตงิ านในแต่ละหน่วยงาน ซ่ึง
แหลง่ ปล่อยก๊าซเรือนกระจกท้ังหมดขององคก์ รแบ่งตามขอบเขตการประเมนิ มดี งั น้ี

ขอบเขตที่ 1: การปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางตรง ซึ่งแหล่งปล่อย/ดูดกลับ ก๊าซเรือนกระจกที่
เก่ยี วข้อง ได้แก่ การเผาไหม้เช้อื เพลิงฟอสซลิ ชนิดตา่ ง ๆ เชน่ เบนซิน ดีเซล เป็นต้น การร่ัวไหลที่
เกิดจากระบบ septic tack การรั่วไหลจากการบำบัดน้ำเสียแบบปล่อยทิ้งตามธรรมชาติ และ
การรว่ั ไหลจากการกำจัดมูลฝอยด้วยวิธีการเทกองและฝังกลบ
ขอบเขตที่ 2: การปล่อยก๊าซเรือนกระจกทางอ้อม ซึ่งแหล่งปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่เกี่ยวข้อง
ได้แก่ การใชไ้ ฟฟา้ ภายในองค์กร และไฟฟา้ สาธารณะ
ขอบเขตที่ 3: การปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจกแบบทางอ้อมอื่น ๆ ท่ีนอกเหนอื จากขอบเขตท่ี 1 และ 2
ซง่ึ จะประกอบด้วย กระดาษ A4 สีขาวขององคก์ ร และการใช้น้ำประปา

ขั้นตอนที่ 3 การเก็บข้อมูลก๊าซเรือนกระจกจะดำเนินการตามขอบเขตที่ได้ระบุไว้ในขั้นตอนที่ 1
และแหล่งปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่ได้ระบุไว้ในขั้นตอนที่ 2 โดยจะทำการเก็บข้อมูลต่าง ๆ ตามหลักฐาน
ปริมาณการใช้/ปล่อย ขององค์กรที่มีความน่าเชื่อถือที่สุดก่อน หากหลักฐานที่น่าเชื่อถือที่สุ ดไม่สามารถ
เข้าถึงได้ จะเลือกใช้ข้อมูลที่มีความน่าเชื่อถือในลำดับถัดไป เพื่อให้ทราบถึงชนิด แหล่งปล่อยก๊าซเรือน
กระจก และประเภทของข้อมูล แล้วออกแบบและสร้างฐานข้อมลู เพื่อเก็บบันทึกขอ้ มูลกิจกรรมและผลการ
คำนวณท่ีได้ เพอ่ื อำนวยความสะดวกในการเก็บรวบรวมข้อมลู ท่ีจำเป็นต้องใช้ในการคำนวณการปล่อยก๊าซ
เรือน ซึ่งแผนผังขั้นตอนการสำรวจและรวบรวมข้อมูลกิจกรรมที่เป็นแหล่งปล่อยและดูดกลับก๊าซเรือน
กระจก แสดงได้ดงั นี้

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 24

รปู ที่ 4 แผนผังการไหลของข้อมลู กา

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา

ารปล่อยก๊าซเรอื นกระจกขององคก์ ร

25

7.3 บันทึกการสอบเทยี บวดั มาตรฐานของอุปกรณ์/เคร่อื งมือวัด (Calibration Record)
- ไม่มี

8. การประเมินความไมแ่ น่นอน (Uncertainty)

ความไมแ่ นน่ อนท่ีเกิดขน้ึ กับข้อมูล และคา่ การปล่อยกา๊ ซเรือนกระจกที่เลือกใช้ สามารถตรวจสอบ
ระดับคุณภาพของข้อมลู ได้ โดยการกำหนดคะแนนไว้ตามตาราง

ตารางแสดงระดับคะแนนอ้างอิงของคุณภาพข้อมูลที่ใช้ในการศึกษา การประเมินและจัดการความไม่
แน่นอน

ตารางที่ 8.1 แสดงระดับคะแนนอ้างอิงของคุณภาพข้อมูลที่ใช้ในการศึกษา การประเมินและจัดการความ
ไมแ่ น่นอน

รายการ ระดับคณุ ภาพของข้อมูล

X = 6 Points Y = 3 Points Z = 1 Points
เกบ็ ข้อมูลจากการ
ขอ้ มูลกิจกรรม เกบ็ ข้อมูลอย่าง เก็บข้อมลู จากมิเตอร์และใบเสร็จ
ต่อเน่อื ง ประมาณค่า
F = 1 Points
Emission C = 4 Points D = 3 Points E = 2 Points
Factors EF ระดับสากล
EF จากการวัดท่ี EF จากผผู้ ลติ หรือ EF ระดับภมู ภิ าค
มคี ุณภาพ EF ระดบั ประเทศ

อ้างองิ แนวทางการประเมินคารบ์ อนฟตุ พร้ินท์ขององค์กร (2556)

ตารางที่ 8.2 กำหนดระดับคะแนนและเกณฑท์ ี่ใชป้ ระเมนิ ความไม่แนน่ อน

ระดับ ระดับคะแนนโดยรวมของข้อมูล คำอธิบาย

1 1-6 มีความไม่แน่นอนสงู คุณภาพของขอ้ มูลไม่ดี

2 7-12 มคี วามไมแ่ นน่ อนเล็กน้อย คุณภาพของข้อมลู ปานกลาง

3 13-18 มคี วามไม่แนน่ อนต่ำ คุณภาพของขอ้ มูลดี

4 19-24 มีความไม่แนน่ อนต่ำ คุณภาพของข้อมูลดเี ย่ยี ม

อา้ งองิ แนวทางการประเมนิ คารบ์ อนฟตุ พรนิ้ ท์ขององคก์ ร (2556)

เทศบาลตำบลสันป่าเปา 26

ตารางที่ 8.3 แสดงผลการประเมนิ ความไม่แน่นอน

คะแนน คา่ EF (AxB)
(B) ระดบั
ประเภทของ รายการ การเกบ็ ผลการ คณุ ภาพ ระดับ
กิจกรรม ขอ้ มูล ประเมิน คณุ ภาพ
B (3) 9
(A) 2
B (3) 9
1 การเผาไหม้ (อยู่กับที่) ของน้ำมันดีเซลใน Y (3) 2
เคร่ืองจักร B (3) 9
2
1 การเผาไหม้ (อยู่กับที่) ของน้ำมันเบนซินใน Y (3) B (3) 9
เครอ่ื งจกั ร 2
B (3) 3
1 การเผาไหม้ (เคลื่อนที่) ของน้ำมันดีเซลที่ใช้ใน Y (3) 1
ยานพาหนะ B (3) 3
B (3) 9 1
1 การเผาไหม้ (เคลื่อนที่) ของน้ำมันเบนซินที่ใช้ใน Y (3) B (3) 9 2
ยานพาหนะ B (3) 9 2
B (3) 9 2
1 การรั่วไหลของการจัดการน้ำเสียด้วยระบบ Z (1) B (3) 9 2
Septic tank 2

1 การรั่วไหลของล่อยน้ำเสียลงสู่ทะเล แม่น้ำ บึง Y (3)
โดยตรง

2 การใช้พลงั งานไฟฟ้า Y (3)

3 การใช้กระดาษ A4 สขี าว 80 แกรม Y (3)

3 การใชน้ ำ้ ประปา Y (3)

3 การรวั่ ไหลของการกำจดั มูลฝอยดว้ ยวธิ กี ารฝงั กลบ Y (3)

3 การจ้างเหมาเกบ็ ขนและขนส่งมูลฝอย Y (3)

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 27

9. กจิ กรรม/แนวทางการลดกา๊ ซเรอื นกระจกระดบั องคก์ ร

จากผลการประเมินการปล่อยก๊าซเรือนกระจกขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นนั้น นำมาสู่การจัดทำ
แนวทางการลดก๊าซเรือนกระจกเพื่อสนับสนุนการตัดสินใจสำหรับการเลือกกิจกรรมหรือเทคโนโลยีที่
เหมาะสมในการลดก๊าซเรือนกระจกขององค์กร ซึ่งเป็นการต่อยอดผลสู่การลดก๊าซเรือนกระจกที่เกิดข้ึน
โดยในโครงการฯ น้จี ะเสนอแนวทางการลดให้กบั องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น แบ่งเปน็ 2 ส่วน ได้แก่

9.1) แนวทางที่เป็นกรอบแนวทางในการดำเนินการลดการใช้พลังงาน และสร้างจิตสำนักให้กับ
บุคลากรในองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ให้เกิดความตระหนักและมีส่วนร่วมปฏิบัติตามมาตรการลดการใช้
พลงั งานขององค์กร ทำให้เกดิ การปรับเปล่ียนพฤตกิ รรมการใช้พลังงานในองคก์ ร ประกอบด้วย 5 มาตรการ
ไดแ้ ก่ 1) มาตรการลดการใช้พลงั งานในระบบปรับอากาศ 2) มาตรการลดการใช้พลังงานในระบบแสงสว่าง
3) มาตรการลดการใช้พลังงานในอุปกรณ์สำนักงาน 4) มาตรการลดการใช้น้ำมันเชื้อเพลิง และ 5)
มาตรการปลุกจิตสำนัก โดยอ้างอิงมาตรการจากแผนปฏิบัติการลดการใช้พลังงาน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่
ซึ่งเป็นการกำหนดมาตรการลดการใช้พลงั งานไฟฟ้าและน้ำมันให้ได้ร้อยละ 10 ต่อปี รายละเอียดดังตาราง
ที่ 9.1

ตารางที่ 9.1 มาตรการการปรับเปลี่ยนพฤตกิ รรมลดการใชพ้ ลงั งานสำหรับองคก์ รปกครองส่วนท้องถิ่น

มาตรการ รายละเอียด
ระบบปรับอากาศ ต้ังอุณหภูมเิ ครอ่ื งปรบั อากาศระบบ Chiller/แบบแยกสว่ นไว้ที่ 25 - 27 องศาเซลเซียส
ลดชั่วโมงการทำงานของเครื่องปรับอากาศในแต่ละวันให้ใช้ไม่เกินวันละ 5 ชั่วโมง โดย
กำหนดช่วงเวลาเปิด - ปิดเครื่องปรับอากาศตามความเหมาะสม (09.00 - 11.30 น. และ
13.00 - 16.00 น.)
ไมเ่ ปดิ เครือ่ งปรบั อากาศในการปฏบิ ตั งิ านในวันหยดุ ราชการและวันหยดุ นกั ขตั ฤกษ์
จัดให้มีการตรวจเช็คทำความสะอาดแผน่ กรองอากาศและคอยล์ความเยน็ อย่างนอ้ ยเดือนละ
1 ครงั้
จัดให้มีการตรวจเช็คทำการล้างครั้งใหญ่ เพื่อทำความสะอาดแผงระบายความร้อนทุก 6
เดอื น
ปิดหน้าต่างให้สนิท/ปิดผ้าม่าน/มู่ลี่ ติดกันสาด เลื่อนตู้มาติดผนังในด้านที่ไม่ต้องการแสง
สว่าง เพ่ือไมใ่ ห้เกดิ การสูญเสียความเยน็ และการถา่ ยเทความรอ้ นจากภายนอกเข้าสู่พื้นที่ที่มี
การปรบั อากาศ
ไม่เปดิ พดั ลมดดู อากาศในขณะทเี่ คร่อื งปรับอากาศทำงาน
เปดิ พดั ลมดูดอากาศก่อน 15 นาที เมอื่ เปดิ เครอื่ งปรบั อากาศแลว้ ต้องปดิ พดั ลมดดู อากาศ
เปิด-ปดิ ประตเู ข้า-ออกของหอ้ งที่มกี ารปรบั อากาศเทา่ ที่จำเป็น และระมดั ระวงั ไมไ่ ห้ประตู
หอ้ งปรบั อากาศเปดิ คา้ งไว้
หลีกเลี่ยงการติดตั้งและใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าที่เป็นแหล่งกำเนิดความร้อนในห้องที่มีการปรับ
อากาศ เช่น ตเู้ ย็น ตแู้ ชน่ ้าเยน็ กาตม้ น้า ไมโครเวฟ เครื่องถ่ายเอกสาร เปน็ ตน้

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 28

มาตรการ รายละเอียด
ระบบแสงสว่าง ลดภาระการทำงานของเครื่องปรับอากาศ โดยขนย้ายสิ่งของหรือเอกสาร ที่ไม่จำเป็นออก
จากห้องปฏิบัติงาน รวมถึงเอกสารเก่าที่ไม่ได้ใช้งานประจำ ให้ส่งเก็บตามระเบียบฯ ว่าด้วย
อุปกรณ์สำนักงาน งานสารบรรณ
สำรวจเคร่ืองปรบั อากาศท่มี อี ายกุ ารใช้งานนาน และจัดทำแผนขอทดแทนเคร่อื งปรบั อากาศ
ประกอบคำขอตง้ั งบประมาณรายจ่ายประจำปี
ให้เปิดไฟฟ้าและแสงสว่างในห้องทำงานเฉพาะเท่าท่ีปฏิบัติงานอยู่ ปิดไฟฟ้าแสงสว่างที่ไม่
จำเป็นในการใชง้ าน
ปดิ ไฟฟ้าแสงสว่างระหวา่ งหยดุ พกั กลางวนั (เวลา 12.00 น. – 13.00 น.) หรอื เมือ่ เลกิ ใช้งาน
ยกเวน้ สำหรบั ผู้ปฏบิ ัติงานในเวลาหยุดพักกลางวัน ใหเ้ ปิดเฉพาะทีจ่ ำเปน็
ถอดหลอดไฟในบริเวณที่มีแสงสว่างมากเกินความจำเป็นหรอื พิจารณาใชแ้ สงธรรมชาติจาก
ภายนอก
แยกสวิทซ์ควบคุมอุปกรณ์แสงสว่างเพื่อให้สามารถควบคุมการใช้งานอุปกรณ์แสงสว่างได้
อย่างเหมาะสมและสอดคล้องกับความจำเป็นแทนการใช้หน่ึงสวิทซ์ควบคุมหลอดแสงสว่าง
จำนวนมาก
ทำความสะอาดฝาครอบโคม หลอดไฟ และแผน่ สะทอ้ นแสงในโคม เพื่อใหอ้ ุปกรณ์แสงสว่าง
มคี วามสะอาดและให้แสงสวา่ งอย่างมีประสิทธภิ าพอยา่ งสม่ำเสมอทกุ 3 - 6 เดือน
เครื่องคอมพิวเตอร์
1) ปิดหน้าจอคอมพิวเตอร์ในเวลาพักเที่ยง (เวลา 12.00 – 13.00 น.) หรือขณะไม่ใช้งาน

เกนิ กวา่ 15 นาที
2) ต้งั โปรแกรมให้คอมพิวเตอร์ปิดหน้าจออตั โนมัติ หากไม่ใชง้ านเกนิ กวา่ 15 นาที
3) ปิดเครอื่ งคอมพวิ เตอรห์ ลงั เลิกการใช้งานและถอดปลั๊กออก
Printer
1) ปดิ เครือ่ ง Printer เมื่อไม่ใช้งาน หลังเลิกการใช้งานและถอดปลัก๊ ออก
2) กำหนดจำนวน Printer ใหเ้ หมาะสมกับปรมิ าณงานและปริมาณคน
3) กำหนดแผนจดั หา network Printer เพอ่ื ลดปรมิ าณ Printer ในแตล่ ะหน่วยงาน
4) ตรวจทานขอ้ ความบนจอภาพให้ถกู ต้องก่อนสง่ั Print Out
กระติกนำ้ ร้อนไฟฟ้า
1) การใช้กระติกน้ำร้อนไฟฟ้า ให้ใช้ตามความเหมาะสมหรือเทา่ ท่ีจำเป็น
2) ใส่น้าใหพ้ อเหมาะกับความต้องการ และไมน่ ำน้ำเย็นไปเตมิ ทันที
3) ไมป่ ล่อยให้น้าแหง้ หรอื ปล่อยให้ระดบั น้าต่ำกว่าขดี ท่ีกำหนด
4) หากจะเปลี่ยนกระติกน้ำร้อนไฟฟ้าควรเลือกใช้รุ่นที่มีฉนวนกันความร้อนท่ีมี

ประสิทธิภาพ
5) ถอดปล๊ักทกุ ครั้งเม่ือเลิกใชง้ าน
ตเู้ ยน็
1) ตรวจสอบขอบยางแม่เหล็ก 4 ดา้ น
2) ตงั้ ห่างจากผนงั 15 ซ.ม.

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 29

มาตรการ รายละเอียด
นำ้ มันเชือ้ เพลิง 3) หากจะเปล่ียนตเู้ ยน็ ควรเลือกต้เู ย็นที่มีฉลากประหยัดไฟเบอร์ 5
4) ไมน่ ำของร้อนใสต่ เู้ ย็น
5) ลดการเปิดตู้เยน็ โดยไม่จำเปน็
เคร่ืองทำน้ำร้อนนำ้ เยน็
1) ถอดปล๊ักเม่ือเลิกใช้งานทุกวนั
โทรทัศน/์ เครื่องรับสัญญาณดาวเทียม/วทิ ยุ
1) คำนงึ ถึงความต้องการ/จำเปน็ ในการใช้งาน
2) ปิดเคร่อื งและถอดปล๊กั เม่อื ไมใ่ ชง้ าน
3) ไมป่ รบั จอภาพให้สวา่ งมากเกนิ ไป
4) ไมป่ รบั แสง เสยี ง ใหม้ ากเกินไป
ลิฟต์
1) รณรงค์ใหใ้ ชบ้ ันไดแทนการใช้ลฟิ ต์ เมือ่ มกี ารขน้ึ - ลง ระหวา่ งช้ัน 1 และ 2
2) รณรงคก์ ารใชล้ ิฟตร์ ว่ มกันหลายๆ คน
เคร่อื งถ่ายเอกสาร
1) กดปุ่มพัก (Standby mode) เครื่องถ่ายเอกสารเมื่อใช้งานเสร็จ และหากเครื่องถ่าย
เอกสารมีระบบปิดเครื่องอตั โนมตั ิ (Auto power off) ควรตงั้ เวลาหนว่ ง 30 นาที ก่อนเข้าสู่
ระบบประหยัดไฟ
2) ถ่ายเอกสารเฉพาะทจี่ ำเปน็ เทา่ นั้น
3) ไม่วางเคร่อื งถา่ ยเอกสารไวใ้ นหอ้ งทม่ี เี ครอื่ งปรับอากาศ
4) ปดิ เคร่ืองถา่ ยเอกสารหลังจากเลิกการใชง้ านและถอดปลก๊ั ออก
ไม่นำอปุ กรณ์ไฟฟา้ ส่วนตัวมาใช้เชน่
1) เครื่องทำความร้อน ประเภทเตาไฟฟา้ /เตาแม่เหลก็ /เตาไมโครเวฟ/เตารีด
ขบั ข่ีด้วยความเรว็ สม่ำเสมอ ในอตั ราความเร็วตามที่ พรบ.จราจรทางบก พ.ศ. 2522 กำหนด
(รถโดยสาร 12 ที่นั่งความเร็วในเมืองไม่เกิน 60 กิโลเมตร/ชั่วโมง นอกเมืองไม่เกิน 80
กโิ ลเมตร/ชั่วโมง, รถบรรทุกดบั เบ้ลิ แค็บในเมืองไมเ่ กนิ 80 กโิ ลเมตร/ชวั่ โมง นอกเมืองไม่เกนิ
90 กโิ ลเมตร/ชัว่ โมง)
ให้จัดเส้นทางการเดินรถอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น หากไปทางเดียวกันให้ใช้รถคันเดียวกัน
(Car Pool)
กำหนดเวลาการส่งเอกสาร, ไปรษณีย์โดยรถยนต/์ รถจักรยานยนต์ ไว้วันละ 2 ครั้ง คือ ช่วง
เช้าและชว่ งบา่ ย
ลดการเดนิ ทางทไี่ ม่จำเป็น โดยใช้การตดิ ต่อผ่านทางระบบ Internet แทน
ไมต่ ดิ เครอ่ื งขณะจอดรถคอย และดบั เคร่ืองยนตท์ กุ ครัง้ เมื่อจอดรถเป็นเวลานาน
ให้พนกั งานขบั รถศึกษาเสน้ ทางก่อนออกเดินทางทุกคร้ัง และใชเ้ ส้นทางท่ใี กล้และรวดเร็ว
ไมเ่ รง่ เคร่อื งยนต์กอ่ นออกรถ และว่ิงไปช้าๆ แทนการอุน่ เคร่ืองยนต์
ใชเ้ กยี รใ์ หส้ ัมพันธ์กับความเรว็ รอบของเครอ่ื งยนต์ ไมเ่ ลย้ี งคลัตซใ์ นขณะขับ
ปดิ เคร่ืองปรับอากาศในรถยนตก์ ่อนถึงท่หี มาย 2-3 นาที

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 30

มาตรการ รายละเอียด

ไม่ควรบรรทกุ สง่ิ ของทีน่ ้ำหนักมากเกินไป หากมีสิง่ ของทไี่ มจ่ ำเป็นควรนำออก

ตรวจเชค็ รอยรว่ั และส่งิ ผิดปรกติกอ่ นออกรถ

ตรวจสอบสภาพรถยนต์ตามระยะเวลาทก่ี ำหนด

ปลุกจิตสำนกึ ให้พนกั งานขับรถทุกคนขับรถให้ถกู วธิ ี

ปรับแตง่ เครอื่ งยนต/์ ตรวจเชค็ และเติมลมยางใหเ้ หมาะสม

ทำความสะอาดไส้กรองอากาศอย่างสม่ำเสมอทุก 2,500 กม. หรือทุก 1 เดือนและเปลี่ยน

ใหมท่ กุ 20,000 กม.

มาตรการปลกุ จติ สำนกึ จัดทำป้ายประชาสมั พนั ธ์รณรงค์ลดใช้พลังงานติดต้ังใน คณะ/หนว่ ยงาน

ประชาสมั พนั ธ์มาตรการลดใชพ้ ลงั งานผา่ น Website ของมหาวทิ ยาลยั

ขอความร่วมมือทุกคณะ/หน่วยงานในสังกัดร่วมรณรงค์ลดการใช้พลังงาน เช่น การปลูก

ตน้ ไม้ภายในหน่วยงาน, การแต่งกายให้เหมาะสมกบั สภาพภูมอิ ากาศ

9.2) แนวทางที่เป็นการวิเคราะห์และประเมินเทคโนโลยีที่มีศักยภาพในการลดก๊าซเรือนกระจกที่
เป็นไปไดส้ ำหรบั องค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่น โดยแบง่ ออกเป็น 5 มาตรการ ได้แก่

9.2.1) มาตรการการลดก๊าซเรือนกระจกจากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เป็นการจัดสรรเวลาการ
ทำงานเพื่อลดใช้ไฟฟ้าแสงสว่างและเครื่องปรับอากาศภายในอาคารสำนักงาน (จากมาตรการในตารางที่
9.1 หากพิจารณาแล้วจะเห็นได้ว่า มาตรการที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถสำรวจข้อมูล ได้ทันที
และประเมินการลดก๊าซเรือนกระจกได้จะประกอบไปด้วย 2 มาตรการ ได้แก่ มาตรการลดการใช้พลังงาน
ในระบบแสงสว่าง คือ การจัดเวลาการทำงานเพื่อลดใช้ไฟฟ้าแสงสว่างภายในอาคารสำนักงาน และ
มาตรการลดการใช้พลังงานในระบบปรับอากาศ คือ การจัดเวลาการทำงานเพื่อลดใช้ไฟฟ้าใน
เครื่องปรับอากาศภายในอาคารสำนักงาน) โดยสมมติฐาน คือ การกำหนดเวลาเปิดปิดไฟให้น้อยลง 1
ชั่วโมง จากการปรับเปลี่ยนการใช้หลอดฟลูออเรสเซนต์ จำนวน 8 ชั่วโมงต่อวัน เป็น 7 ชั่วโมงต่อวัน โดย
ข้ึนอยกู่ บั ขนาด (วัตต)์ และจำนวนหลอดไฟท่ีองคก์ รปกครองสว่ นท้องถนิ่ สำรวจจรงิ สำหรับการจัดเวลาการ
ทำงานเพื่อลดใช้ไฟฟ้าในเครื่องปรับอากาศภายในอาคารสำนักงาน สมมติฐานอ้างอิงจากการปรับเปลี่ยน
การใช้เครื่องปรับอากาศ จำนวน 8 ชั่วโมงต่อวัน เป็น 6 ชั่วโมงต่อวัน โดยขึ้นอยู่กับขนาด (วัตต์) และ
จำนวนของเครือ่ งปรบั อากาศที่องค์กรปกครองส่วนท้องถนิ่ สำรวจจริง

9.2.2) มาตรการการลดก๊าซเรือนกระจกจากการเพิ่มประสิทธิภาพพลังงาน ประกอบไปด้วย 3
แนวทาง ได้แก่ การเปลี่ยนหลอด LED ภายในสำนักงานเทศบาลหรืออาคารที่อยู่ภายใต้ความรับผิดชอบ
ของเทศบาล การติดตั้งหลอดประหยัดพลังงานให้ไฟแสงสว่างบนท้องถนน (LED Street Lighting) และ
การเปลี่ยนหลอดไฟถนนเป็นหลอด LED พลังงานแสงอาทิตย์ ซึ่งเป็นสิ่งประดิษฐ์อิเล็กทรอนิกส์ที่เปลี่ยน
พลังงานแสงอาทิตย์เป็นพลังงานไฟฟ้าได้โดยตรง เซลล์แสงอาทิตย์ทำมาจากสารกึ่งตัวนำ ซึ่งดูดกลืน
พลงั งานแสงอาทติ ย์แล้วเปลยี่ นเปน็ พลังงานไฟฟ้า โดยไฟฟา้ ทีไ่ ดจ้ ะเป็นไฟฟ้ากระแสตรง

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 31

รูปท่ี 5 การใชโ้ คมไฟถนนโซลาร์เซลล์

ระบบไฟถนนโซล่าเซลล์ ประกอบด้วย แผงโซลาร์เซลล์ (เซลล์แสงอาทิตย์) ทำหน้าที่ผลิตพลังงาน
ไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ โคมไฟถนน LED สำหรับส่องสว่างถนน ตัวควบคุมการชาร์จ (คอนโทรลเลอร์) ทำ
หน้าที่ควบคุมการชาร์จ และ การคายประจุ แบตเตอร์รี่ ทำหน้าที่เก็บประจุไฟฟ้า ที่ผลิตได้จากแผงโซลาร์
เซลล์ และเสาไฟถนน ทำหน้าที่ รองรับอุปกรณ์ทั้งหมดที่ติดตั้งสำหรับระบบไฟถนน LED โดยหลักการ
ทำงานช่วงกลางวันที่มีแสงสว่าง แผงโซลาร์เซลล์ จะทำหน้าที่ผลิตพลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ ซึ่งเป็น
ไฟฟ้ากระแสตรง ผ่านไปยัง ตัวควบคุมการชาร์จ ซึ่งจะทำหน้าที่นำ พลังงานไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ ที่ผลิต
ไดช้ ารจ์ ลงแบตเตอรร์ ่ีและจ่ายไฟฟ้าจากแบตเตอร์รี่ ใหก้ บั ไฟถนน LED ในชว่ งเวลากลางคนื โดยตัวควบคุม
การชาร์จจะทำหน้าที่นำพลังงานไฟฟ้าที่เก็บไว้ในแบตเตอร์รี่ จ่ายให้กับไฟถนน LED ในช่วงเวลากลางคืน
สำหรบั การนำมาใช้จะต้องเลือกติดตั้งหลอด LED ท่ีมอี ุณหภมู ิสี ใกลเ้ คยี งกบั หลอดเดิม และติดตั้งในพื้นที่ที่
ไมม่ สี ิ่งบดบงั แสงไฟถนนจากหลอด LED เชน่ ต้นไม้บนเกาะกลางถนน เป็นตน้

สมมติฐานการเปลี่ยนหลอดไฟ LED แทนหลอดฟลูออเรสเซนต์/หลอดนีออนในอาคารสำนักงาน
และการปรับเปลี่ยนอุปกรณ์ไฟฟ้าแสงสว่างบนท้องถนนหรือในพื้นที่สวนสาธารณะของเทศบาล เพื่อเพิ่ม
ประสิทธิภาพพลังงาน คือ กำหนดให้มีการเปลี่ยนหลอดไฟให้ได้ร้อยละ 5 – 40 ของจำนวนหลอดไฟ
ทง้ั หมดจากปีฐาน (ปงี บประมาณ 2563) จนถึงปี พ.ศ.2573

9.2.3) มาตรการการลดก๊าซเรือนกระจกจากการพฒั นาพลงั งานทางเลือก เป็นการติดต้ัง Solar PV
Rooftop รว่ มกับระบบกกั เกบ็ พลังงาน โดยสมมติฐานการออกแบบ ตดิ ตั้ง และลงทุน ของการผลติ พลังงาน
ไฟฟ้าจากพลงั งานหมุนเวียนเพื่อใชเ้ องบนหลงั คา (ขนาด 1 กิโลวตั ต์ต่อชุด) อา้ งอิงจากตารางที่ 9.2

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 32

ตารางที่ 9.2 สมมติฐานการออกแบบ ติดตั้ง และลงทุน ของการติดตั้ง Solar PV Rooftop ร่วมกับระบบ

กกั เก็บพลงั งาน

ลำดบั รายการ อาคาร หน่วย

1 ขนาดโครงการ - ระบบเซลล์แสงอาทติ ย์ 1 kWp

2 พลังงานไฟฟ้าทผี่ ลติ ได้

▪ คา่ เฉลี่ยการผลติ ต่อวัน 4 kWh/kWp/Day

▪ ไฟฟ้าผลติ ได้ 976 kWh/Y

3 พนื้ ทแ่ี ผงเซลลแ์ สงอาทิตย์

▪ แผง Solar Cell (Poly Type) 250 Wp

▪ จำนวน 4 แผง

▪ พ้ืนท่ี วาง Solar Cell (Poly Type) 6.6 ตร.ม./kWp

▪ ตอ้ งใช้พนื้ ที่ 6.93 ตร.ม.

4 ขนาดแบตเตอรี่

▪ คำนวณที่ 50 %

▪ แรงดันระบบ 24 V

▪ ความจแุ บตเตอร่ี 433.33 ah

▪ ขนาดแบตเตอร่ี 2 ลกู

5 อปุ กรณ์ตดิ ตั้ง (+ - ขึ้นอยูก่ ับหน้างานการตดิ ต้งั )

โครงการน้มี มี ลู คา่ การลงทุน ประมาณ 70,000 บาท

ระยะเวลาคืนทุน 4.06 ปี

หลกั การพื้นฐานของเซลล์แสงอาทิตย์ หรือโซลาร์เซลล์ (Solar Cell) เปน็ สิง่ ประดิษฐ์อิเล็กทรอนิกส์ท่ี
เปลย่ี นพลังงานแสงอาทิตย์เปน็ พลังงานไฟฟา้ ได้โดยตรง เซลล์แสงอาทิตย์ทำมาจากสารกึง่ ตวั นำ ซง่ึ ดูดกลืน
พลังงานแสงอาทิตย์แล้วเปลี่ยนเป็นพลังงานไฟฟ้า โดยไฟฟ้าที่ได้จะเป็นไฟฟ้ากระแสตรง โดยระบบผลิต
ไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตย์บนหลังคาบา้ น ประกอบดว้ ย แผงเซลลแ์ สงอาทิตย์ติดต้ังบนหลังคา ภายในจะมี
ชุดแปรงกระแสไฟฟ้า (อนิ เวอร์เตอร์) โดยมหี ลักการทำงานของระบบดังนี้

• เมื่อมีแสงอาทิตย์ตกกระทบแผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบนหลังคาเซลล์แสงอาทิตย์ทั้งหมด
จะผลติ กระแสไฟ้ฟ้าตรงผา่ นระบบควบคุมเข้าอนิ เวอรเ์ ตอร์

• อนิ เวอรเ์ ตอรจ์ ะเปลย่ี นไฟฟ้ากระแสตรงเปน็ ไฟฟา้ กระแสสลบั จ่ายเข้าระบบไฟฟ้าภายในบา้ น

• ในช่วงที่ความเข้มของแสงอาทิตย์ไม่เพียงพอ หรือมีการใช้อุปกรณ์ที่ใช้กำลังไฟฟ้าสูงกว่า
กำลังไฟฟ้าที่ผลิตได้จากเซลล์แสงอาทิตย์แล้ว ระบบก็จะนำกำลังไฟฟ้าส่วนขาดจากระบบ
จำหน่ายไฟ้ฟา้ แบบปกติของการไฟฟ้าฯ มาใชเ้ พ่อื ให้อปุ กรณ์ไฟฟ้าสามารถทำงานได้

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 33

รปู ที่ 6 ระบบการผลิตไฟฟ้าด้วยแผงโซลาร์เซลล์

ประเภทของการใชง้ าน
การติดตั้ง Solar PV Rooftop ร่วมกับระบบกักเก็บพลังงาน เหมาะสมกับผู้ที่ต้องการใช้พลังงาน
ไฟฟา้ จากพลังงานทดแทนเพื่อจา่ ยพลงั งานไฟฟ้าเสริมกบั ระบบไฟฟ้าปกติภายในบ้าน
ประโยชน์ของเทคโนโลยี
• สามารถประหยัดค่าไฟฟ้าที่ต้องจ่ายให้กับการไฟฟ้าฯ โดยจะประหยัดค่าไฟฟ้าในส่วนที่ใช้
พลงั งานไฟฟ้าจากเซลล์แสงอาทิตยท์ ดแทนการใช้ไฟปกติ
• ลดผลกระทบจากสิ่งแวดล้อมอันเนื่องมาจากการผลิตไฟฟ้าด้วยรูปแบบอื่นเช่น การผลิตไฟฟ้า
จากนำ้ มนั หรือถา่ นหิน ซ่งึ เชื้อเพลงิ เหลา่ นีม้ ีส่วนทำลายสภาพแวดลอ้ มทางธรรมชาติทัง้ สิ้น
• ส่งเสริม และปลูกจิตสำนึกให้รับรู้ถึงเทคโนโลยีการผลิตไฟฟ้าที่สะอาด รู้คุณค่าของพลังงาน
ไฟฟ้าที่ผลติ ได้จรงิ และรว่ มกนั ใช้พลังงานไฟฟา้ อย่างประหยัด
ขอ้ พิจารณาในการนำมาใช้
ลกั ษณะของบา้ น
หลังคาบ้านที่ติดตั้งจะต้องมีความแข็งแรงเพียงพอที่จะสามารถรองรับน้ำหนักของแผงเซลล์
แสงอาทติ ย์ได้
แหลง่ พลังงานแสงอาทติ ย์
ต้องไม่มีร่มเงามาบดบังทิศทางของแสงอาทิตย์ที่ส่องลงไปบนแผงเซลล์แสงอาทิตย์ที่ติดตั้งบน
หลังคาบา้ น เพราะเซลล์ แสงอาทิตย์ตอ้ งใชพ้ ลงั งานจากแสงอาทิตย์ในการผลติ ไฟฟ้า

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 34

รูปท่ี 7 ตวั อย่างการติดแผงโซลารเ์ ซลล์

9.2.4) มาตรการลดการปล่อยกา๊ ซเรือนกระจกจากการจัดการขยะมลู ฝอย
- การผลิตสารปรับปรุงดินจากใบไม้/กิ่งไม้ โดยสมมติฐานการออกแบบ ติดตั้ง และลงทุน

ของการผลติ ปยุ๋ จากขยะอนิ ทรยี ์ อา้ งอิงจากตารางที่ 9.3

ตารางที่ 9.3 สมมตฐิ านการออกแบบ ติดต้ัง และลงทุนของการผลติ สารปรับปรุงดิน

ลำดบั รายการ ขนาด หน่วย

1 ข้อมลู เบอื้ งต้นของเทคโนโลยี ตนั
ตนั
▪ ปรมิ าณขยะ 1 kWh/kg biowaste
ปี
▪ ปริมาณปุ๋ยทผ่ี ลติ ได้ 1
บาท/ตนั
▪ ไฟฟ้าที่ใช้ในการดำเนินโครงการ 0.0064 บาท/ตนั
บาท/ตนั
▪ อายโุ ครงการ 20 บาท/ตนั

2 การประมาณค่าใชจ้ า่ ยในการลงทุน ปี

▪ เงนิ ลงทนุ 1,250

▪ ค่าบำรงุ รกั ษาและดำเนนิ การ 62.50

▪ มูลคา่ ซาก 125.00

▪ รายไดจ้ ากการจำหนา่ ยปยุ๋ 1,000

3 ความคุ้มคา่ ทางเศรษฐศาสตร์

▪ คืนทุน 2

▪ B/C ratio 8.56

ที่มา: สารภีเกษตรและสิง่ แวดล้อม, 2556

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 35

- การผลติ ก๊าซชวี ภาพจากการหมักย่อยขยะไร้อากาศ (Biogas) โดยสมมติฐานการออกแบบ
ตดิ ต้ัง และลงทนุ ของการผลิตก๊าซชวี ภาพจากการหมักยอ่ ยขยะไร้อากาศ อา้ งอิงจากตารางท่ี 9.4

ตารางที่ 9.4 สมมติฐานการออกแบบ ติดตั้ง และลงทุนของการผลิตก๊าซชีวภาพจากการหมักย่อยขยะไร้

อากาศ

ลำดับ รายการ ขนาด หน่วย

1 ปรมิ าณขยะทจี่ ดั หารวมเขา้ ระบบไมเ่ กิน 10 ตนั /วัน

2 ปรมิ าณขยะ 1 ตัน

3 อตั ราการผลติ กา๊ ซชีวภาพท่ีได้จากขยะ 110 ลบ.ม./ตนั

4 อายุโครงการ 20 ปี

▪ อัตราการทดแทนเชื้อเพลิงของกา๊ ซชีวภาพ (มีเทน 60%) เป็นก๊าซ 0.46 kg/ลบ.ม.

หงุ ต้ม

5 การประมาณค่าใช้จ่ายในการลงทุน

▪ เงินลงทุนตดิ ต้งั ระบบลำเลยี งขยะและระบบหมกั ย่อยขยะ 11,700,000 บาท

▪ เงนิ ลงทนุ ติดตั้งระบบผลติ พลังงานจากกา๊ ซชีวภาพ 1,700,000.00 บาท

▪ เงนิ ลงทุนตดิ ต้งั อาคารและสาธารณปู โภค 2,050,000.00 บาท

▪ คา่ บำรุงรกั ษาโครงสรา้ งตอ่ ปี (1% ของเงินลงทุน) 154,500.00 บาท/ปี

▪ ค่าบำรงุ รกั ษาไฟฟา้ และระบบตอ่ ปี (2% ของเงนิ ลงทนุ ) 309,000.00 บาท/ปี

▪ ค่าดำเนินการ (5% ของเงนิ ลงทุน) 772,500.00 บาท/ปี

▪ รายไดจ้ ากการจำหน่ายก๊าซหุงต้ม 22.63 บาท/kg

6 ความคุ้มค่าทางเศรษฐศาสตร์

▪ คนื ทนุ 6 ปี

▪ B/C ratio 1.25

▪ IRR 25.88 %

9.2.5) มาตรการการลดก๊าซเรือนกระจกจากการเปลี่ยนยานพาหนะเครือ่ งยนต์สันดาปภายในเปน็
ยานยนต์ไฟฟ้า เป็นการใช้พลงั งานไฟฟา้ จากพลงั งานสะอาดมาขบั เคลอ่ื นยานยนต์ ทำให้การปลดปล่อยสาร
มลพษิ ใกล้เคียงศนู ย์ (Near Zero Well to Wheel, WTW, Emissions) ซง่ึ พลงั งานสะอาด ไดแ้ ก่ พลงั งาน
แสงอาทิตย์ พลังงานลม พลังงานน้ำ พลังงานนิวเคลียร์ แต่อย่างไรก็ตามยานยนต์ไฟฟ้าในปัจจุบันไม่ได้
หมายถึงการใช้พลังงานไฟฟ้าในการขับเคลื่อนยานยนต์โดยตรงเพียงอย่างเดียว แต่ยังคงมีการพึ่งพา
เครื่องยนต์เผาไหม้ภายในในการขับเคลื่อนและผลิตพลังงานไฟฟ้ามาใช้ร่วมกัน เช่น การใช้เทคโนโลยี
ไฮโดรเจนในการผลิตพลังงานไฟฟ้าจากเซลล์เชื้อเพลิงเพื่อมาเป็นต้นกำลังในการขับเคลื่อน ซึ่งถือเป็นยาน
ยนต์ไฟฟ้าด้วยเช่นกัน โดยยานยนต์ไฟฟ้าสามารถแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ดังน้ี 1) ยานยนต์ไฟฟ้าไฮบริด

เทศบาลตำบลสันป่าเปา 36

(Hybrid Electric Vehicle, HEV) ประกอบด้วยเครื่องยนต์ลูกสูบเป็นต้นกำลังในการขับเคลื่อนหลักใช้
เชื้อเพลิงที่บรรจุในยานยนต์ ทำงานร่วมกับมอเตอร์ไฟฟ้าเพื่อเพิ่มกำลังยานยนต์ให้เคลื่อนที่ ทำให้
เครื่องยนต์มีประสิทธิภาพสูง มีความสิ้นเปลืองเชื้อเพลิงต่ำกว่ายานยนต์ปกติ กำลังที่ผลิตจากเคร่ื องยนต์
และมอเตอร์ไฟฟ้าทำให้อัตราเร่งของยานยนต์สูงกว่ายานยนต์ที่มีเครื่องยนต์ลูกสูบขนาดเดียวกัน และ
สามารถนำพลังงานกลที่เหลือหรือไม่ใช้ประโยชน์เปลี่ยนเป็นพลังงานไฟฟ้าเก็บในแบตเตอรี่ต่อไป 2) ยาน
ยนตไ์ ฟฟ้าไฮบริดปลั๊กอิน (Plug-in Hybrid Electric Vehicle, PHEV) เป็นยานยนตไ์ ฟฟ้าที่พฒั นาจากยาน
ยนต์ไฟฟ้าไฮบริด ซง่ึ สามารถประจพุ ลงั งานไฟฟ้าไดจ้ ากแหลง่ ภายนอก (Plug-in) ทำใหย้ านยนต์สามารถใช้
พลังงานพร้อมกันจาก 2 แหล่ง ทำให้สามารถวิ่งในระยะทางและความเร็วที่เพิ่มขึ้นด้วยพลังงานจากไฟฟ้า
โดยตรง ยานยนต์ไฟฟ้าแบบ PHEV มีการออกแบบอยู่ 2 ประเภท ได้แก่ แบบ Extended range EV
(EREV) และแบบ Blended PHEV โดยแบบ EREV เน้นการทำงานโดยใช้พลังงานไฟฟ้าเป็นหลักก่อน แต่
แบบ Blended PHEV ทำงานผสมผสานระหว่างเครื่องยนต์และไฟฟ้า ดังนั้นยานยนต์ไฟฟ้าแบบ EREV
สามารถวิ่งด้วยพลังงานไฟฟ้าอย่างเดียวมากกว่าแบบ Blended PHEV 3) ยานยนต์ไฟฟ้าแบตเตอร่ี
(Battery Electric Vehicle, BEV) เป็นยานยนตไ์ ฟฟา้ ทีม่ ีเฉพาะมอเตอรไ์ ฟฟ้าเปน็ ต้นกำลังท่ีทำให้ยานยนต์
เคลื่อนที่ และใช้พลังงานไฟฟ้าที่อยูใ่ นแบตเตอรี่เท่าน้ัน ไม่มีเครื่องยนต์อื่นในยานยนต์ ดังนั้นระยะทางการ
วิ่งของยานยนต์จะข้ึนอยู่กับการออกแบบขนาดและชนิดของแบตเตอรี่ รวมไปถึงน้ำหนักบรรทุก และ 4)
ยานยนต์ไฟฟ้าเซลล์เชื้อเพลิง (Fuel Cell Electric Vehicle, FCEV) เป็นยานยนต์ไฟฟ้าที่มีเซลล์เชื้อเพลิง
(Fuel cell) ที่สามารถผลิตพลังงานไฟฟ้าได้โดยตรง โดยยานยนต์ประเภทนี้มีประสิทธิภาพของเซลล์
เชื้อเพลิงสูงถึง 60% และมีความจุพลังงานจำเพาะที่สูงกว่าแบตเตอรี่ที่มีอยู่ในปัจจุบัน จึงเป็นยานยนต์ท่ี
บริษัทรถยนต์เชื่อว่าเป็นคำตอบที่แท้จริงของพลังงานสะอาดในอนาคต แต่มีข้อจำกัดเรื่องการผลิต
ไฮโดรเจนและโครงสร้างพื้นฐาน ข้อดีและข้อจำกัดของเทคโนโลยีการเปลี่ยนรถยนต์ไฟฟ้าแทนที่การใช้
นำ้ มัน ดงั แสดงในตารางที่ 9.5

ตารางที่ 9.5 ข้อดแี ละข้อจำกัดของเทคโนโลยีการเปลย่ี นรถยนต์ไฟฟ้าแทนที่การใช้น้ำมนั

ข้อดี ข้อจำกดั

1) สามารถใช้พลังงานไฟฟ้าจากแหล่งพลังงานสะอาด 1) ยานยนต์ไฟฟ้าปัจจุบันไม่ได้หมายถึงการใช้พลงั งาน

มาขับเคลื่อนยานยนต์ ซึ่งได้แก่ พลังงานแสงอาทติ ย์ ไฟฟ้าในการขับเคลื่อนโดยตรงเพียงอย่างเดียว โดย

พลังงานลม พลงั งานน้ำ พลงั งานนวิ เคลยี ร์ เป็นตน้ ยังคงมีการพึ่งพาเครื่องยนต์เผาไหม้ภายในในการ

2) เนื่องจากใช้พลังงานสะอาดในการขับเคลื่อน ทำให้มี ขับเคล่ือนและผลติ ไฟฟา้ มาใชง้ านรว่ มกัน

การปล่อยมลพิษใกล้เคียงศูนย์ (Near Zero Well 2) ต้นทุนแบตเตอรี่สูง และประจุไฟฟ้าได้น้อย ซ่ึง

to Wheel, WTW, Emissions) ในขณะนี้กำลงั อย่ใู นชว่ งการพัฒนา

เทศบาลตำบลสนั ปา่ เปา 37

ขอ้ ดี ขอ้ จำกัด
3) ค่าใช้จ่ายในการเดินทางถูกกว่าเมื่อเทียบกับรถยนต์ 3) ใช้เวลาในการประจไุ ฟนาน
4) สามารถเดนิ ทางในระยะทางส้ันๆ
สนั ดาปภายใน 5) การเติบโตของรถยนต์ไฟฟ้าในประเทศค่อนข้างต่ำ
4) สามารถชารจ์ ประจุไฟฟ้าได้ทบี่ ้าน
5) มีความเงียบ เนื่องจากปราศจากเสียงเครื่องยนต์ ทั้งนี้ต้องอาศัยความร่วมมือจากภาครัฐและ
ภาคเอกชนในการพัฒนาและสง่ เสรมิ
ในขณะขบั ข่ี

โดยทั่วไปแล้วประเภทของยานพาหนะที่นำมาแทนที่การใช้น้ำมัน จะเป็นประเภทรถยนต์นั่งส่วน
บุคคล ที่มีการใช้เชื้อเพลิงทั้งเบนซินและดีเซล การปรับเปลี่ยนมาใช้พลังงานไฟฟ้าในการขับเคลื่อนจะเกิด
ผลประโยชน์ทางด้านการลดมลพิษทางอากาศ ลดมลพิษทางเสียง เพิ่มความมั่นคงทางพลังงาน เป็นต้น
สมมติฐานทใี่ ช้ในการประเมินการปลอ่ ยกา๊ ซเรอื นกระจกท่เี กิดจากยานยนต์ไฟฟา้ มีรายละเอยี ดดังนี้

PEy = FCEV × EFElec

โดยที่ PEy คอื ปริมาณการปล่อยกา๊ ซเรอื นกระจกจากการใชย้ านยนต์ไฟฟา้ (kgCO2/km)
FCEV คือ อัตราการสิ้นเปลืองเชื้อเพลิงจากยานยนต์ไฟฟ้า (kWh/km) กำหนดให้มีอัตราการ
ส้นิ เปลอื ง เชอ้ื เพลงิ ของยานยนต์ไฟฟา้ เท่ากับ 0.20 kWh/km (อ้างองิ จาก Natural
Resources Canada’s Comprehensive Energy Use Database)
EFElec คือ ค่าสัมประสิทธิ์การปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการผลติ พลังงานไฟฟ้า (kgCO2/kWh)
กำหนด
ใหม้ คี ่าสัมประสทิ ธ์กิ ารปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการผลิตไฟฟ้าเปน็ 0.4999
kgCO2/kWh

การประเมินการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากกรณีฐาน โดยพิจารณาเฉพาะการปล่อยก๊าซเรือนกระจก
จากการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล (เบนซินและดีเซล) สามารถประเมินการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากกรณี
ฐานไดด้ งั น้ี
BEy,gasoline =  [FCGasoline × (EFCO2,gasoline × GWPCO2 + EFCH4,gasoline × GWPCH4 + EFN2O,gasoline ×
GWPN2O)

× HVGasoline × 10-6]
BEy,diesel =  [FCdiesel × (EFCO2,diesel × GWPCO2 + EFCH4,diesel × GWPCH4 + EFN2O,diesel × GWPN2O) ×

HVdiesel × 10-6]

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 38