Carbon footprint

โดยท่ี
BEy,gasoline = ปริมาณการปลอ่ ยกา๊ ซเรอื นกระจกจากกรณีฐานของยานพาหนะใช้เชอ้ื เพลงิ เบนซิน (kgCO2/km)
BEy,diesel = ปริมาณการปลอ่ ยก๊าซเรือนกระจกจากกรณีฐานของยานพาหนะใช้เช้ือเพลิงดีเซล (kgCO2/km)
FCGasoline = อัตราการสิน้ เปลืองเชอ้ื เพลงิ ของยานพาหนะใช้เช้อื เพลงิ เบนซนิ (liter/km)
FCDiesel = อตั ราการสน้ิ เปลอื งเชอ้ื เพลิงของยานพาหนะใชเ้ ช้ือเพลิงดเี ซล (liter/km)
EFCO2,gasoline = ค่าการปล่อยก๊าซคารบ์ อนไดออกไซด์จากการเผาไหม้เชือ้ เพลิงเบนซนิ (kg/TJ)
EFCH4,gasoline = คา่ การปลอ่ ยก๊าซมีเทนจากการเผาไหมเ้ ชือ้ เพลงิ เบนซนิ (kg/TJ)
EFN2O,gasoline = คา่ การปล่อยก๊าซไนตรัสออกไซดจ์ ากการเผาไหม้เช้ือเพลิงเบนซนิ (kg/TJ)
EFCO2,diesel = ค่าการปล่อยกา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซด์จากการเผาไหมเ้ ช้ือเพลิงดีเซล (kg/TJ)
EFCH4,diesel = ค่าการปลอ่ ยก๊าซมเี ทนจากการเผาไหม้เชื้อเพลงิ ดเี ซล (kg/TJ)
EFN2O,diesel = ค่าการปล่อยกา๊ ซไนตรสั ออกไซดจ์ ากการเผาไหม้เช้ือเพลิงดเี ซล (kg/TJ)
HVGasoline = ค่าความรอ้ นสทุ ธิ (Heating value) ของเช้อื เพลิงเบนซิน (MJ/liter)
HVDiesel = คา่ ความร้อนสุทธิ (Heating value) ของเช้อื เพลงิ ดเี ซล (MJ/liter)
GWPCO2 = ค่าศกั ยภาพท่ีกอ่ ใหเ้ กดิ สภาวะโลกรอ้ นของกา๊ ซคารบ์ อนไดออกไซด์ มคี า่ เท่ากบั 1
GWPCH4 = ค่าศกั ยภาพท่ีกอ่ ใหเ้ กิดสภาวะโลกรอ้ นของกา๊ ซมีเทน มีคา่ เทา่ กบั 28
GWPN2O = ค่าศกั ยภาพท่ีก่อใหเ้ กิดสภาวะโลกรอ้ นของกา๊ ซไนตรสั ออกไซด์ มีคา่ เทา่ กบั 265

ERy,gasoline = BEy,gasoline - PEy
ERy,diesel = BEy,diesel - PEy
โดยที่ ERy,gasoline = การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการใช้ยานยนต์ไฟฟ้าทดแทนเชื้อเพลิงเบนซิน
(kgCO2/km)
ERy,diesel = การลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการใช้ยานยนต์ไฟฟ้าทดแทนเชื้อเพลิงดีเซล
(kgCO2/km)

จากความสัมพันธ์ข้างต้น สามารถทำการประเมินการปล่อยก๊าซเรือนกระจกโดยมีสมมติฐานในการ
ประเมนิ ดงั ตารางท่ี 9.6

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 39

ตารางที่ 9.6 สมมติฐานในการประเมินการลดการปล่อยก๊าซเรอื นกระจกจากการใชย้ า

สมมตฐิ าน
อตั ราการสนิ้ เปลอื งเชอ้ื เพลงิ ของยานพาหนะใชเ้ ชื้อเพลงิ เบนซิน (FCGasoline)

อตั ราการส้ินเปลืองเชือ้ เพลิงของยานพาหนะใช้เชอ้ื เพลงิ ดเี ซล (FCDiesel)

คา่ การปลอ่ ยก๊าซคารบ์ อนไดออกไซด์จากการเผาไหม้เชอ้ื เพลิงเบนซิน (EFCO2,gasoline)
คา่ การปล่อยกา๊ ซมีเทนจากการเผาไหมเ้ ช้ือเพลงิ เบนซิน (EFCH4,gasoline)
ค่าการปลอ่ ยกา๊ ซไนตรัสออกไซด์จากการเผาไหมเ้ ชื้อเพลิงเบนซนิ (EFN2O,gasoline)
ค่าการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซดจ์ ากการเผาไหม้เช้ือเพลิงดีเซล (EFCO2,diesel)
ค่าการปลอ่ ยกา๊ ซมเี ทนจากการเผาไหม้เชือ้ เพลงิ ดีเซล (EFCH4,diesel)
คา่ การปล่อยก๊าซไนตรสั ออกไซด์จากการเผาไหม้เชื้อเพลงิ ดเี ซล (EFN2O,diesel)
คา่ ความร้อนสทุ ธิ (Heating value) ของเชือ้ เพลงิ เบนซิน (HVGasoline)
ค่าความร้อนสทุ ธิ (Heating value) ของเช้ือเพลิงดเี ซล (HVDiesel)

ปริมาณการปล่อยก๊าซเรอื นกระจกจากการใช้ยานยนตไ์ ฟฟ้า (PEy)

ปริมาณการปล่อยก๊าซเรอื นกระจกจากการใช้ยานยนต์ไฟฟา้ ทดแทนเชอ้ื เพลงิ เบนซิน (ERy,gasoline)
ปรมิ าณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกจากการใช้ยานยนตไ์ ฟฟา้ ทดแทนเชอ้ื เพลงิ ดีเซล (ERy,diesel)

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา

านยนตไ์ ฟฟ้าทดแทนเชือ้ เพลงิ

ค่าทปี่ ระเมินได้ หน่วย ทม่ี า/แหลง่ อา้ งอิง
0.092 Liter/km Natural Resources Canada’s Comprehensive Energy Use
Database
0.072 Liter/km Natural Resources Canada’s Comprehensive Energy
Use Database
69,300 kg/TJ IPCC, 2006 Vol.2 (Energy) Chapter 3 Mobile combustion
33 kg/TJ IPCC, 2006 Vol.2 (Energy) Chapter 3 Mobile combustion
3.20 kg/TJ IPCC, 2006 Vol.2 (Energy) Chapter 3 Mobile combustion
kg/TJ IPCC, 2006 Vol.2 (Energy) Chapter 3 Mobile combustion
74,100 kg/TJ IPCC, 2006 Vol.2 (Energy) Chapter 3 Mobile combustion
3.90 kg/TJ IPCC, 2006 Vol.2 (Energy) Chapter 3 Mobile combustion
3.90 MJ/liter IPCC, 2006 Vol.2 (Energy) Chapter 3 Mobile combustion
31.48 MJ/liter IPCC, 2006 Vol.2 (Energy) Chapter 3 Mobile combustion
36.42 kgCO2/km ค่าที่ไดจ้ ากการคำนวณ
0.118 kgCO2/km
0.106 kgCO2/km คา่ ที่ไดจ้ ากการคำนวณ
0.097 คา่ ทีไ่ ด้จากการคำนวณ

40

โดยมาตรการที่ 2, 3 ,4 และ 5 จะเป็นการวิเคราะห์ศักยภาพในการลดก๊าซเรือนกระจก โดยพิจารณา
จากดัชนีความพร้อมทั้ง 3 ด้าน ได้แก่ ด้านเทคนิค พิจารณาจากปริมาณก๊าซเรือนกระจกลดได้และ
ผลกระทบทางสิ่งแวดล้อม ด้านนโยบาย พิจารณาจากนโยบายสนับสนุน การดูแลและดำเนินการ ด้าน
เศรษฐศาสตร์ พิจารณาจากต้นทุนของกิจกรรม/โครงการ ต้นทุนทีใช้ในการลดก๊าซเรือนกระจก และ
ระยะเวลาคืนทุน โดยการวิเคราะห์และประเมินเทคโนโลยีฯ มีการระบุมิติที่จะนำมาใช้ประเมินกิจกรรม
และเทคโนโลยี 3 ด้าน คือ (1) มิติด้านพลังงาน เป็นการเปรียบเทียบปริมาณด้านพลังงาน โดยประเมิน
เปรียบเทียบปริมาณการลดการใช้พลังงานแต่ละกิจกรรมหรือเปรียบเทียบปริมาณพลังงานที่ผลิตได้จาก
กิจกรรม (2) มิติด้านสิ่งแวดล้อม เป็นการเปรียบเทียบความเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม โดยประเมิน
เปรียบเทียบจากปริมาณการลดลงของการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของแต่ละกิจกรรมและการลดปริมาณ
มลพิษที่เกิดขึ้นในพื้นที่เมือง และ (3) มิติด้านเงินลงทุน เป็นการเปรียบเทียบปริมาณเงินลงทุนและ
ระยะเวลาคืนทุนของแต่ละกิจกรรม หลังจากวิเคราะห์และประเมินเทคโนโลยีที่มีศักยภาพในการลดก๊าซ
เรือนกระจกแล้วจะเป็นการนำเสนอแนวทางการลดปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของเมือง เพ่ือ
สนับสนนุ การตัดสินใจสำหรับจัดทำมาตรการในการลดปริมาณการปล่อยกา๊ ซเรือนกระจกของเมือง ซ่ึงแบ่ง
ตามลักษณะของการดำเนนิ งานไดด้ ังนี้

1) มาตรการระยะสั้น (Short Term Measure): เป็นมาตรการนี้จะมีความคุม้ ทุนสัน้ ในช่วงเวลา 1 –
3 ปี และยังให้ผลการลดก๊าซเรือนกระจกในระยะยาวถึง 10 ปี ได้แก่ การจัดเวลาการทำงานเพื่อ
ลดใช้ไฟฟ้าแสงสวา่ งและเครื่องปรับอากาศภายในอาคารสำนักงาน การเปล่ียนหลอด LED ภายใน
สำนักงานฯ การติดตงั้ หลอดประหยัดพลังงานให้ไฟแสงสว่างบนท้องถนน (LED Street Lighting)
การเปลี่ยนหลอดไฟถนนเป็นหลอด LED พลังงานแสงอาทิตย์ และการทำสารปรับปรุงดินจาก
ใบไม/้ กง่ิ ไม้

2) มาตรการระยะปานกลาง (Medium Term Measure): มาตรการน้เี ป็นการดำเนนิ งานท่ีตอ้ งใช้เงิน
ลงทุนค่อนข้างสูง ต้องมีการวางระเบียบแบบแผน มีการจัดตั้งงบประมาณที่ชัดเจน ทำให้มี
ระยะเวลาคืนทุนมากกว่า 3 ปี และยังให้ผลการลดก๊าซเรือนกระจกในระยะยาวถึง 10 ปี ได้แก่
การติดตั้ง Solar PV Rooftop ร่วมกับระบบกักเก็บพลังงานเพื่อทดแทนการใช้ไฟฟ้าจากสายส่ง
และการเปลีย่ นรถยนต์ไฟฟา้ แทนท่ีการใชน้ ้ำมนั (Electric Vehicle)

3) มาตรการระยะปานยาว (Long Term Measure): มาตรการนี้เป็นการดำเนินงานที่ต้องใช้เงิน
ลงทุนค่อนข้างสูง ต้องมีการวางระเบียบแบบแผน มีการจัดตั้งงบประมาณที่ชัดเจน ทำให้มี
ระยะเวลาคืนทุนมากกว่า 5 ปี และยังให้ผลการลดก๊าซเรือนกระจกในระยะยาวถึง 10 ปี ได้แก่
การผลติ ก๊าซชีวภาพจากการหมักยอ่ ยขยะไร้อากาศ (Biogas)

สำหรบั การเปรียบเทยี บ ข้อดี–ข้อเสยี ด้านเทคนคิ เศรษฐศาสตร์และสงิ่ แวดล้อมมรี ายละเอียดดังตาราง
ที่ 9.7 – 9.10

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 41

ตารางที่ 9.7 การวิเคราะห์ข้อดี – ข้อเสีย ด้านเทคนิค เศรษฐศาสตร์และสิ่งแวดล้อมจากการปรับเปลี่ยน

อุปกรณ์ไฟฟา้ แสงสว่างเพ่ือเพิ่มประสทิ ธภิ าพพลงั งาน (Energy Efficiency Improvement for Lightings)

ข้อดีด้านเทคนคิ ขอ้ พิจารณา ข้อพิจารณา
ด้านเศรษฐศาสตร์ ดา้ นสง่ิ แวดล้อม

1. เทคโนโลยีพร้อมใช้ 1. การลงทุนค่อนข้างสูง แต่ประหยัดค่า 1. เป็นพลังงานท่ีสะอาด ลดการใช้

ไฟฟา้ ในช่วงใชง้ าน เชื้อเพลิงฟอสซิล ซี่งเป็นสาเหตุของ

ปัญหาโลกร้อนไดโ้ ดยตรง

2 . ส า ม า ร ถ ล ด ก า ร ใช้ 2. หน่วยงานหรือเทศบาลต้องจัดตั้ง 2. ลดก๊าซเรือนกระจกไดน้ ้อย

พลังงานไฟฟ้าได้ อย่าง งบประมาณล่างหน้า

ชัดเจน สามารถคำนวณผล 3. ระยะเวลาคืนทุน หรือจุดคุ้มทุนต่ำ 1 - 3

การประหยัดพลังงานได้ ปี

อยา่ งเปน็ รูปธรรม

ตารางที่ 9.8 การวิเคราะห์ข้อดี–ข้อเสีย ด้านเทคนิค เศรษฐศาสตร์และสิ่งแวดล้อมจากการผลิตพลังงาน
ไฟฟ้าจากพลังงานหมนุ เวียนเพอ่ื ใช้เองบนหลังคา (Off-Grid Renewable Electricity Generation)

ข้อดดี า้ นเทคนคิ ข้อเสียดา้ นเทคนิค ขอ้ พิจารณา ขอ้ พิจารณา
ดา้ นเศรษฐศาสตร์ ดา้ นสิ่งแวดลอ้ ม

1. การติดตงั้ สะดวก ใช้พื้นท่ี 1. ประชาชนยังมีข้อมูล 1. ต ้ องม ี กา ร ล งท ุ น ใ น 1. เป็นพลังงานที่สะอาด

น้อย หรอื ปรบั เปลีย่ นไดต้ าม หรือข่าวสารน้อยด้าน เบื้องต้นค่อนข้างสูง แต่ ลดการใชเ้ ชื้อเพลิงฟอสซลิ

รูปแบบหรือลักษณะของ เทคนิคและขอ้ ดขี องระบบ ประหยัดค่าไฟฟ้าในช่วงใช้ ซี่งเป็นสาเหตุของปัญหา

อาคาร งาน โลกร้อนได้โดยตรง

2 . ส า ม า ร ถ ล ด ก า ร ใช้ 2. ยังขาดข้อมูลอา้ งอิงการ 2. หน่วยงานหรือเทศบาล 2. การติดตั้ง Solar roof

พลังงานไฟฟ้าได้ อย่าง ใช้งานระยะยาว เพราะ ต้องจัดตั้งงบประมาณล่าง top ช่วยลดการถ่ายเท

ชัดเจน สามารถคำนวณผล เป็นเทคโนโลยีใหม่ หน้า ความรอ้ นเขา้ ส่อู าคาร ได้

การประหยัดพลังงานได้

อยา่ งเป็นรปู ธรรม

3. เป็นการผลิตพลังงาน 3. ต้องมีการทำความ 3. ระยะเวลาคืนทุน หรือ 3. ควรมีแผนการกำจัด

ทดแทนที่สามารถลดการใช้ สะอาดแผงรบั แสง อาทิตย์ จุดคุ้มทุน ประมาณ 10-11 หรือการรีไซเคิลแผงรับ

พลังงานจาก เชื้ อเ พลิ ง ทุก 2 – 3 เดือน จึงต้องมี ปี ที่ราคาค่าลงทุนประมาณ แสงอาทิตย์ ในอนาคต

ฟอสซลิ การตดิ ตั้งในตำแหน่งท่ีง่าย 375,000 บาทต่อชดุ สำหรบั

ตอ่ การทำความสะอาด ค่าไฟฟ้าปัจจุบันแบบติดต้ัง

บนหลังคา (ประเภทบ้านอยู่

อาศัย) อยู่ที่ 6.96 บาทต่อ

หนว่ ย

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 42

ขอ้ ดีดา้ นเทคนิค ข้อเสยี ด้านเทคนคิ ขอ้ พจิ ารณา ข้อพิจารณา
ดา้ นเศรษฐศาสตร์ ด้านสิ่งแวดลอ้ ม

4. เป็นเทคโนโลยีซึ่งมีการ 4. ยังไม่มีการกำหนด 4. ระยะเวลาคืนทุนอาจ 4. ลดก๊าซเรือนกระจกได้

พัฒนาประสิทธิภาพของ ร ะ ย ะ เวล า ร ั บ ป ร ะ กัน เปลี่ยนแปลงได้ ขึ้นอยู่กับ ค่อนขา้ งสงู

แผงรับแสงอาทิตย์ให้ดีขึ้น คุณภาพของระบบระยะ ระยะเวลาท่ีมีแสงแดด

ตลอดเวลา และมีแนวโน้ม ยาวในกฎหมาย เนื่องจาก

ว่าราคาจะตำ่ ลงในอนาคต เป็นธุรกิจใหม่

5. เทคโนโลยีพิสูจน์แล้ว 5. ภาครัฐกำหนดค่าไฟฟ้า 5. เมื่อถึงจุดคุ้มทุน ของ

ดำเนนิ การไดท้ นั ที จากการผลิตพลังงานท่ีต่ำ ติดตั้งระบบ ได้รับประโยชน์

เกินไป โดยไม่คำนึงถึง จากผลประหยัดที่ดี และ

ความเสี่ยงด้านอายุการใช้ ชัดเจน ลดค่าใช้จ่ายด้าน

งาน การต้องปรับเปลี่ยน พลังงานไฟฟ้าได้ในระยะ

แผงเมื่อเกิดความเสียหาย ยาวโดยระยะเวลาของอายุ

หรือการปรับเปลี่ยนแผง โครงการโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 20-

ใหมท่ ม่ี ีประสทิ ธิภาพสงู ขึน้ 25 ปี

ตารางที่ 9.9 การวิเคราะห์ข้อดี – ข้อเสีย ด้านเทคนิค เศรษฐศาสตร์และสิ่งแวดล้อมจากการผลิตสาร

ปรับปรุงดนิ จากขยะ

ขอ้ ดีดา้ นเทคนคิ ข้อเสียด้านเทคนคิ ขอ้ พิจารณาดา้ น ข้อพิจารณาดา้ น
เศรษฐศาสตร์ ส่ิงแวดล้อม

1. ระบบหมักทำได้ง่าย ไม่ 1. สำหรบั ระบบขนาดใหญ่ 1. ต้องใช้เงินลงทุนในการ 1. ลดปัญหาดา้ นการกำจดั

ต้องใช้สารเคมี ใดๆ ใน ที่มีขยะอินทรีย์มากกว่า สร้างโรงเรือน และซ้ือ ขยะโดยการฝังกลบ ซ่ึง

กระบวนการหมกั 10 ตันต่อวัน ควรมีระบบ เครื่องย่อยในการลงทุน ก่อให้เกิดผลกระทบด้าน

เ ต ิ ม อ า ก า ศ เ พ ื ่ อ ย่ น ครั้งแรก (เช่นลงทุน 1,250 กลิ่น และก๊าซเรือนกระจก

ระยะเวลาในการหมัก บาทต่อวนั สำหรบั โรงเรอื น จากการยอ่ ยสลายของขยะ

และเครื่องย่อย สำหรับ อินทรีย์

ขยะอนิ ทรยี ์ 200 ตัน/วนั )

2. ใช้ได้กับการหมักขยะ 2. การใช้สถานที่ กล่ิน 2 . เ พ ิ ่ ม ร า ย ไ ด ้ ใ ห ้ กับ 2. ลดปัญหาด้านสิ่งแวด-

อินทรีย์ประเภทต่างๆ เช่น และการนำไปใช้ประโยชน์ หน่วยงานหรือประชาชน ล้อมจากการใช้ปุ๋ยเคมี ซ่ึง

ใบไม้/กงิ่ ไม้ หญา้ และมขี ยะ ใ น ก า ร จ ำ ห น ่ า ย ส า ร ทำใหด้ นิ เสอื่ มสภาพ

อินทรีย์อื่น ผสมได้ ใน ปรับปรุงดินที่ผลิตได้จาก

สัดสว่ นทเ่ี หมาะสม ขยะอนิ ทรยี ์

3. ระยะเวลาในการหมักส้ัน 3. ระยะเวลาคืนทุน หรือ 3. ทำให้ดินร่วนซุย ช่วย

และไม่ต้องการพลังงาน จ ุ ด ค ุ ้ ม ทุ น 2 ป ี แ ล ะ เพิ่มสารอินทรีย์ให้กับดิน

เสริม สำหรับระบบขนาด หลังจากคืนทุน จะทำให้มี เป็นการบำรุงดินและช่วย

เลก็ ในชุมชน รายได้จากการขายสาร เพมิ่ ผลผลิตทางการเกษตร

ปรับปรุงดินสัปดาห์ละ 1

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 43

ข้อดดี า้ นเทคนิค ข้อเสยี ดา้ นเทคนิค ขอ้ พิจารณาดา้ น ขอ้ พิจารณาดา้ น

4. เหมาะสำหรับประเทศ เศรษฐศาสตร์ ส่ิงแวดลอ้ ม
ไทย เพราะเป็นประเทศ
เกษตรกรรมเพื่อใช้ทดแทน ตัน โดยคิดราคาขายสาร
ปยุ๋ เคมซี ่ึงต้องนำเข้า
ปรับปรุงดิน1,000 บาทต่อ
5. กระบวนการหมัก เรียนรู้
ได้ง่าย โดยชุมชน ไมต่ ้องการ ตนั )
บคุ ลากรระดับชำนาญงาน
4. เมอ่ื ถงึ จดุ คมุ้ ทนุ จะไดร้ บั 4. การจัดสวน ตกแต่งสวน

ประโยชน์จากผลประหยัด สาธารณะ และภูมิทัศน์

ท ี ่ ด ี แ ล ะ ช ั ด เจ น ล ด ของชุมชนดีขึ้น จากการใช้

ค่าใช้จ่ายในการจัดการ สารปรับปรุงดินซึ่งผลิตใช้

ขยะได้ในระยะยาว โดย เองโดยเทศบาล

ร ะ ย ะ เ ว ล า ข อ ง อ า ยุ

โครงการโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 20

ปี

5. เกษตรกรสามารถผลิต

สารปรบั ปรงุ ดนิ ใช้ได้เองใน

ฟาร์ม ลดต้นทุนการผลิต

ทางด้านการเกษตร

ตารางที่ 9.10 การวิเคราะห์ข้อดี–ข้อเสีย ด้านเทคนิค เศรษฐศาสตร์และสิ่งแวดล้อมจากการผลิตก๊าซ

ชีวภาพจากการหมักยอ่ ยขยะไรอ้ ากาศแบบแหง้ (Production biogas from Dry Anaerobic Digestion)

ขอ้ ดดี า้ นเทคนิค ข้อเสยี ด้านเทคนคิ ขอ้ พิจารณาดา้ น ข้อพิจารณาด้าน
เศรษฐศาสตร์ สิง่ แวดลอ้ ม

1. เทคโนโลยีพิสูจน์แล้วแต่ 1. มลภาวะอื่นที่อาจ 1. ตอ้ งใชเ้ งินลงทนุ สูง 1. ลดปัญหาด้านการกำจดั

ต้องศึกษาความเป็นไปได้ เกิดขนึ้ จากกระบวนการ ขยะโดยการฝังกลบ ซึ่ง

ทางด้านเทคนคิ เช่น สถานท่ี ก่อให้เกิดผลกระทบด้าน

ขนาด ฯลฯ กล่ิน

2. สามารถใช้ทดแทนไฟฟ้า 2. สามารถเพิ่มรายได้ 2. ลดปัญหามลภาวะจาก

หรือแก๊สหงุ ตม้ ได้ ให ้ กั บ ห น่ วย งา น ห รื อ การเผาไหม้ เช่น NOx และ

ประชาชนในการจำหน่าย ไดออกซินและฟรู าน

เชือ้ เพลงิ ก๊าซชวี ภาพที่ผลิต

ได้

3. การคัดแยกองค์ประกอบ 3. ระยะเวลาคืนทุน หรือ 3. ลดก๊าซเรือนกระจกได้

ขยะผ่านระบบแบบหยาบได้ จ ุ ด ค ุ ้ ม ทุ น 6 ป ี แ ล ะ คอ่ นขา้ งสูง

หลังจากคืนทุน จะทำให้มี

รายได้จากการจำหน่าย

เชื้อเพลิงก๊าซชีวภาพโดย

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 44

ขอ้ ดีดา้ นเทคนคิ ข้อเสียด้านเทคนคิ ขอ้ พิจารณาด้าน ข้อพิจารณาดา้ น
เศรษฐศาสตร์ สิง่ แวดล้อม
4. โรงกำจัดมีขนาดเล็ก คิดราคาเฉลี่ย 22.63 บาท
สามารถสร้างกระจายตาม ตอ่ กโิ ลกรมั
จุดตามแหลง่ กำเนิดขยะ 4. เม่อื ถงึ จุดค้มุ ทนุ จะไดร้ บั
ประโยชน์จากผลประหยัด
ที่ดี และชัดเจน ลด
ค่าใช้จ่ายทางด้านพลังงาน
ของครัวเรือนได้ในระยะ
ยาว ซึ่งระยะเวลาของอายุ
โครงการโดยเฉลี่ยอยู่ที่ 20
ปี

โดยจากการประเมินจากศักยภาพความเป็นไปได้ในการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกของการ
ปล่อยก๊าซเรอื นกระจกระดับองค์กร สามารถแสดงได้ดงั ตารางท่ี 9.11

เทศบาลตำบลสันป่าเปา 45

ตารางที่ 9.11 การประเมนิ ศักยภาพความเป็นไปได้ในการลดกา๊ ซเรอื นกระจกขององค

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา

ค์กร

46

จากตารางที่ 9.11 สามารถแสดงค่าการปล่อยก๊าซเรือนกระจกในกรณีดำเนินกิจกรรมตามปกติ
(BAU (Business As Usual)) กรณีที่ไม่มีการดำเนินการลดก๊าซเรือนกระจกตามแผน กรณีที่มีการดำเนิน
กิจกรรมตามแผนระยะส้ันของโครงการ (เวลา 1 – 3 ปี) กรณที ่มี กี ารดำเนินกจิ กรรมตามแผนระยะสั้นและ
ระยะกลางของโครงการ (เวลา 3 - 5 ปี) และกรณที มี่ กี ารดำเนินกจิ กรรมตามแผนระยะสน้ั ระยะกลาง และ
ระยะยาวของโครงการ (เวลามากกวา่ 5 ปี) ได้ดังตารางที่ 9.12

ตารางท่ี 9.12 ปรมิ าณการลดการปลอ่ ยก๊าซเรือนกระจก (จากการดำเนินการมาตรการ)

10. แนวทางการปรบั ปรุงขอ้ เสนอแนะ

ในการดำเนินงานของโครงการฯ มีข้อเสนอแนะในการดำเนนิ การดงั นี้
10.1 ข้อเสนอแนะด้านการเกบ็ ข้อมูล ประกอบด้วย

1) ควรมีการหารอื เร่ืองการคัดแยกองคป์ ระกอบขยะ ซึง่ อาจจะใช้วิธที ี่เปน็ มาตรฐานท่ัวไป เช่น
วิธี Quartering เพื่อให้เทศบาลสามารถนำค่าองค์ประกอบขยะที่เป็นขององค์กรเองไปใช้ในการคำนวณปี
ถัดไปได้

2) ควรมีการหารือแนวทางการสำรวจพ้ืนทีส่ เี ขียวหรอื จำนวนต้นไมใ้ นเขตเทศบาลเพิ่มเติม เพื่อ
เป็นฐานข้อมลู การดูดกลับกา๊ ซเรือนกระจกขององค์กรเอง

3) ควรจัดทำคู่มือการประเมินให้ชัดเจนทั้งขอบเขต วิธีการ แหล่งที่มา และ data flow เช่น
จัดทำสรุปแหล่งที่มาของข้อมูล ลักษณะการเก็บรวบรวมข้อมูล และมีตัวอย่างของข้อมูล เพื่อให้สามารถ
นำไปใชง้ านต่อในปีถัดไปได้

เทศบาลตำบลสนั ปา่ เปา 47

4) ควรมอบหมายและกำหนดให้มีการบนั ทึกติดตามผลการดำเนินงานโดยตนเองอย่างต่อเน่ือง
โดยใชข้ ้อมูลฐานในปีท่ีเรมิ่ ทำนีเ้ ป็นจุดเริ่มตน้ เพอ่ื ติดตามผลทั้งในภาพรวม

5) ควรดำเนินกิจกรรมตามมาตรการการลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกที่กำหนดขึ้นพร้อมท้ัง
ตดิ ตามผลเปรียบเทียบกอ่ นและหลังการดำเนินการดำเนนิ มาตรการ

10.2 ข้อเสนอแนะทัว่ ไป ประกอบด้วย
จากการดำเนินงานโครงการฯ พบว่า ปัจจัยความสำเรจ็ ของโครงการข้นึ อยูก่ ับประเดน็ เหลา่ นี้
1) การให้ความสำคัญของโครงการของผูบ้ รหิ ารเทศบาล ในการกำกบั ดูแล การรวบรวมข้อมลู

เนอ่ื งจากขอ้ มูลจำเปน็ ต้องไดร้ บั ความร่วมมือจากหลายฝา่ ยหรอื หลายกองในเทศบาล
2) ทักษะความสามารถของเจ้าหน้าที่ของเทศบาลที่ได้รับมอบหมายให้ดูแลการสำรวจข้อมลู

และตำแหน่งหน้าที่ของเจ้าหน้าที่หรือบุคลากรที่รับผิดชอบ มีศักยภาพที่จะสามารถประสานงานกับ
หนว่ ยงานอนื่ ๆ ไดม้ ากน้อยเพยี งไร

3) ความคุ้นเคยหรือมนุษย์สัมพันธ์ของคณะที่ปรึกษากับบุคลาการของเทศบาลที่รับผิดชอบ
ซง่ึ ตอ้ งใชร้ ะยะเวลาในการสร้างความเข้าใจในการทำงานร่วมกนั

4) ความเขา้ ใจของบคุ ลาการของเทศบาลต่อความสำคัญของประโยชน์ทไี่ ด้รับจากโครงการ

11. ภาคผนวก
11.1 กิจกรรมการดำเนินงาน
การติดตามความก้าวหน้าการดำเนินงานระหว่างที่ปรึกษาโครงการและองค์กรปกครองส่วน

ท้องถิ่นมีวัตถุประสงค์เพื่อติดตามผลการดำเนินงาน ตลอดจนให้คำปรึกษา แนะนำ และแก้ไขปัญหา
อุปสรรคในการดำเนินงานตลอดโครงการให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดยแบ่งรูปแบบของการ
ดำเนินงานออกเป็น 3 ช่วงกิจกรรม ประกอบด้วย 1) กิจกรรมการฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการและให้ความร้ใู น
การจัดทำคาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 2) กิจกรรมการติดตามความก้าวหน้าในการ
สำรวจและรวบรวมข้อมูลกิจกรรมที่เป็นแหล่งปล่อยและดูดกลับก๊าซเรือนกระจก คำนวณขนาดคาร์บอน
ฟุตพริ้นท์ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และวิเคราะห์กิจกรรมลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก และ 3)
กิจกรรมทดลองทวนสอบขอ้ มูลปริมาณการปล่อยและดูดกลับกา๊ ซเรือนกระจกระดบั องค์กรที่สอดคล้องกบั
หลกั สำคญั 5 ประการ ไดแ้ ก่ ความตรงประเดน็ ความครบถว้ น ความไม่ขัดแย้ง ความถกู ต้อง ความโปร่งใส
รวมถึงการจัดการคณุ ภาพของข้อมูลที่ดีได้อยา่ งครบถว้ น รายละเอยี ดดังนี้

กิจกรรมการดำเนนิ งานคร้งั ที่ 1: กจิ กรรมการประชมุ ตดิ ตามความก้าวหน้าของการดำเนินงาน
ครั้งที่ 1 เพื่อฝึกอบรมเชิงปฏิบัติการและให้ความรู้ในการจัดทำคาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กรปกครองส่วน

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 48

ท้องถิ่น รวมทั้งการชี้แจงวิธีการคำนวณขั้นต้น และเอกสารแนวปฏิบัติในการรวบรวมข้อมูลและการ
ประเมนิ คาร์บอนฟุตพริ้นทข์ ององค์กร โดยมีรายละเอยี ดของการดำเนนิ งานประกอบไปด้วย

1) การชี้แจงภาพภาพรวมของโครงการและให้ความรู้ในการจัดทำคาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กร
ปกครองสว่ นทอ้ งถิน่

2) การแนะนำแบบฟอร์มการเก็บรวบรวมข้อมูลกิจกรรม จากการออกแบบและสร้างฐานข้อมูล
เพื่อเก็บบันทึกข้อมูลกิจกรรมการปล่อยและดูดกลับก๊าซเรือนกระจก และอำนวยความสะดวก
ในการเก็บรวบรวมข้อมูลที่จำเป็นต้องใช้ในการคำนวณการปล่อยก๊าซเรือนกระจก ซึ่งจะทำให้
ทราบถึงบรบิ ทขององค์กร และข้อมูลท่ไี ด้สอดคล้องกบั ความเปน็ จริง

3) การศึกษาโครงสร้างและข้อมูลทั่วไปขององค์กร รวมถึงการลงพื้นที่สำรวจจริงเพื่อรวบรวมไว้
เป็นข้อมูลเชงิ กายภาพ

4) การกำหนดเป้าหมายและขอบเขตของการจัดทำขอบเขตการประเมินคาร์บอนฟุตพริ้นท์ของ
องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน (CFO)

5) การกำหนดปีฐานของจดั ทำคาร์บอนฟุตพร้ินท์ขององคก์ รปกครองสว่ นทอ้ งถิน่ (CFO)
6) การกำหนดกิจกรรมที่เป็นแหล่งปล่อยและดูดกลับก๊าซเรือนกระจกที่เกิดขึ้นในแต่ละขอบเขต

(Scope) ท่ี 1 - 3
7) กำหนดทมี งาน/ผู้ประสานงาน ที่ดูแลรบั ผิดชอบในแต่ละส่วนงานท่เี กย่ี วข้องกับขอ้ มลู การปล่อย

และดูดกลับก๊าซเรือนกระจกภายในองค์กร โดยสุดท้ายสามารถสรุปได้เป็นคำสั่งแต่งต้ัง
คณะทำงานของการจัดทำคารบ์ อนฟุตพริน้ ท์ขององค์กรปกครองสว่ นทอ้ งถิ่น

ผลที่ได้จากการดำเนินงาน พบว่า องค์กรปกครองส่วนทอ้ งถิ่นสามารถกำหนดขอบเขตการดำเนินงาน
ขอบเขตตามโครงสร้างขององค์กร กำหนดเป้าหมายและขอบเขตการประเมิน CFO อีกทั้งยังสามารถ
กำหนดปฐี านทใ่ี ชใ้ นการพิจารณา กำหนดกิจกรรมที่เกิดขน้ึ ในขอบเขตที่ 1 – 3 รวมถึงระบุแหล่งปล่อยย่อย
อืน่ ๆ และจัดตัง้ คณะทำงานงาน/ผปู้ ระสานงานทีด่ แู ลรับผดิ ชอบในแตล่ ะสว่ นงานที่เกีย่ วข้อง

กิจกรรมการดำเนินงานครั้งที่ 2: กิจกรรมการติดตามผลการเก็บและรวบรวมข้อมูลในการจัดทำ
คาร์บอนฟุตพริ้นท์ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ประกอบไปด้วย 1) การรวบรวมข้อมูลและหลักฐานที่
ระบุกิจกรรมหรือแหล่งการปล่อยก๊าซเรือนกระจกขององค์กรลงในแบบฟอร์มการจัดทำคาร์บอนฟุตพริ้นท์
2) ตรวจสอบผลการระบุข้อมูลและหลักฐานลงในแบบฟอร์มการจัดทำคาร์บอนฟุตพริ้นท์ 3) การคำนวณ
ขนาดคารบ์ อนฟตุ พริ้นท์ขององค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ผลทไี่ ด้จากการดำเนนิ งาน พบว่า องค์กรปกครอง
ส่วนทอ้ งถ่นิ สามารถรวบรวมข้อมูลและหลักฐานตามแบบฟอร์มการจัดทำคารบ์ อนฟตุ พร้ินท์ (โปรแกรมการ
คำนวณปริมาณคาร์บอนฟุตพริ้นท์สำเร็จรูป) ในเว็บไซต์ localcfo.tgo.or.th ได้ครบถ้วนจนทำให้ทราบถึง
ปรมิ าณการปลอ่ ยและดดู กลบั กา๊ ซเรือนกระจกขององค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่น

เทศบาลตำบลสันปา่ เปา 49

กิจกรรมการดำเนินงานครั้งที่ 3: กิจกรรมการทดลองทวนสอบข้อมูลปริมาณการปล่อยและดูดกลับ
ก๊าซเรือนกระจกระดับองค์กร และสรุปผลการการดำเนินงานโครงการให้กับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น
จากการดำเนนิ กจิ กรรม พบว่า องคก์ รปกครองส่วนทอ้ งถน่ิ มีความพร้อมในการจัดทำคาร์บอนฟุตพรนิ้ ท์ของ
องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถเข้ารับการตรวจสอบประเมินข้อมูลบัญชีรายการการปล่อยก๊าซเรือน
กระจกว่ามีการรายงานปริมาณการปล่อยก๊าซเรือนกจะจกที่สอดคล้องกับหลักสำคัญ 5 ประการ ได้แก่
ความตรงประเด็น ความครบถ้วน ความไม่ขัดแย้ง ความถูกต้อง และความโปร่งใส รวมถึงการจัดการ
คณุ ภาพของข้อมูลท่ีดีได้อยา่ งครบถ้วน ภาพกิจกรรมไดด้ ังรปู ท่ี 8 และสามารถสรุปผลการทวนสอบได้ดังรปู ท่ี 9

รปู ที่ 8 ประมวลภาพบรรยากาศการจดั ทำข้อมลู คาร์บอนฟุตพรนิ้ ท์ขององค์กร 50
ณ เทศบาลตำบลสันป่าเปา จังหวัดเชียงใหม่

เทศบาลตำบลสนั ปา่ เปา

รปู ท่ี 9 สรปุ ผลการทวนสอบ

เทศบาลตำบลสนั ปา่ เปา 51

11.2 คำส่งั แต่งตงั้ คณะทำงาน

เทศบาลตำบลสนั ป่าเปา 52

เทศบาลตำบลสันป่าเปา 53