การใช้ IBM SPSS Statistics เพื่อการวิเคราะห์ข้อมูล

การใช้ IBM SPSS Statistics
เพอื การวิเคราะหข์ อ้ มลู

ผูช้ ว่ ยศาสตราจารย์ ดร.ฉัตรศิริ ปิยะพิมลสิทธิ

สาขาวิชาการวิจยั และประเมินทางการศึกษา
ภาควิชาการศึกษา คณะศึกษาศาสตร์
มหาวิทยาลยั เกษตรศาสตร์
มกราคม

คาํ นาํ

ตาํ ราเล่มนีเขยี นขนึ เพือใช้ในการเรยี นการสอนระดับปรญิ ญาโท สาขาการวัดผล
การศกึ ษา ซึงเป็นส่วนหนึงของการศึกษาวิชา FE สถติ ิเพือการวิจัย II ของมหาวิทยาลยั
ศรีนครนิ ทรวิโรฒ ประสานมติ ร เมอื ผู้เขียนสาํ เรจ็ การศึกษาระดับปริญญาโท ในปี พ.ศ. และ
เพือเป็นการเผยแพร่ความร้ใู นการใช้โปรแกรม SPSS ให้ผู้สนใจได้เรียนร้วู ิธกี ารวิเคราะห์ข้อมลู
และสามารถนาํ ไปประยุกตใ์ ช้วิเคราะห์ข้อมลู ในงานวิจัยของตนเองได้ โดยได้เผยแพร่ผ่านทาง
เวบ็ ไซตว์ ัดผลจุดคอม (http://www.watpon.com) ตังแต่เดอื นสงิ หาคม พ.ศ.

ตาํ ราเล่มนีได้พัฒนาตลอดเวลา เนืองด้วยต้องใช้เป็นเอกสารประกอบการสอน และการ
อบรม ตังแต่เดอื นสงิ หาคม ปรับปรงุ ครงั ทสี องเดอื นตลุ าคม ปรบั ปรงุ ครงั ทสี าม
เดือนกนั ยายน ปรับปรุงครังทสี เี ดอื นตุลาคม และในการปรบั ปรุงครงั ทหี ้า เดือน
พฤศจิกายน นับเป็นการปรบั ปรงุ ใหญ่ครังทหี ้าแล้ว ผู้เขียนได้ตัดเนือหาสว่ นทเี กยี วข้องกบั
โปรแกรม SPSS/PC+ ทใี ช้สาํ หรับ DOS ออกไป เนืองจากในปัจจุบนั คาดว่าไม่มผี ู้ใช้แล้ว และยงั
ได้ศึกษาค้นคว้าเนือหาและเทคนิคการใช้เพิมเติมเพือประโยชน์ในการประยุกตใ์ ช้ทางการวัดผล
และวิจัยการศึกษา ส่วนการปรับปรุงครงั นีเป็นการปรบั ปรงุ ครงั ทหี ก ซึงได้มกี ารเปลียนเวอร์ชัน
ของโปรแกรมเป็น IBM SPSS Version 23 และได้มกี ารปรับและตดั ในบางหัวข้อ

ตาํ ราเล่มนีผู้เขยี นถือว่ายงั ไม่สมบูรณ์ และกค็ งไม่มีทางทจี ะทาํ ให้สมบูรณไ์ ด้ เพราะ
วิวัฒนาการของโปรแกรมคอมพิวเตอร์ทไี ด้มีการเพิมเตมิ สถติ ใิ หม่ ๆ ตลอดเวลา และคาํ สงั ของ
โปรแกรมกไ็ ด้พัฒนาขึนมารุ่นของโปรแกรมทเี ปลยี นไป ทาํ ให้ยากแก่การศึกษาเรยี นร้ใู ห้ครบถ้วน
สมบูรณ์

ผู้เขยี นหวังเป็นอย่างยิงว่า ตาํ ราเล่มนีจะยังประโยชน์ให้แก่ผู้สนใจศกึ ษาและนาํ ไปใช้
วิเคราะห์ข้อมลู ด้วยตนเองได้อย่างถูกต้องและมีประสทิ ธภิ าพ

ฉัตรศริ ิ ปิ ยะพิมลสทิ ธิ
มกราคม

ติดต่อผู้เขยี นได้ที
[email protected]
ดาวน์โหลดหนังสอื ทงั เล่มได้ที
http://www.watpon.com

สารบญั หน้า

บทที

บทนาํ
. ความหมายของสถติ ิ
. ประเภทของสถิติ
. ระดับการวัด
. ประชากรและกลุ่มตวั อย่าง
. ตัวแปร
. ชนิดของตัวแปร
. สมมติฐาน
. โปรแกรมสาํ เรจ็ รูปทางสถติ ิ
. การเตรยี มเครอื งมอื เพอื เกบ็ รวบรวมข้อมูล
. การพจิ ารณาความมนี ัยสาํ คัญทางสถิติ
. การเตรียมข้อมูลเพือการวิเคราะห์
. การใช้ภาษาไทยในโปรแกรม SPSS for Windows
. การนยิ ามตัวแปร
. การบันทกึ แฟ้ มข้อมูล
. การเปิ ดแฟ้ มข้อมูล
. การกาํ หนดคณุ ลักษณะของตัวแปร
. การวิเคราะห์ข้อมูล
. การปิ ดโปรแกรม

การแจกแจงความถแี ละสถติ ิพืนฐาน
. การแจกแจงความถีและหาสถิตพิ นื ฐาน
. การหาค่าสถิติพืนฐานของตัวแปร
. การหาค่าสถิตพิ ืนฐานของกล่มุ ย่อย
. การแจกแจงความถีแบบหลายทาง

การจดั กระทํากบั ขอ้ มูล
การแปลงค่าข้อมูล
การเลือกข้อมูล
การเพิมลดข้อมูล
การรบั ข้อมูลจากแฟ้ มข้อมูลชนดิ อืน

สารบญั (ต่อ) หน้า

บทที

การทดสอบสมมติฐานของกลุ่มตวั อย่าง : t-test
. การวิเคราะห์กรณเี ปรยี บเทยี บค่าเฉลยี ของกลุ่มตวั อย่างกล่มุ เดยี วกับประชากร
หรอื ค่าคงทใี นทฤษฎี
. การทดสอบสมมติฐานของกล่มุ ตวั อย่าง กลุ่มทเี ป็นอิสระจากกนั
. การทดสอบสมมตฐิ านของกลุ่มตัวอย่าง กลุ่มทสี มั พันธก์ ัน

การวิเคราะหค์ วามแปรปรวนแบบทางเดียว

การคํานวณหาค่าสหสมั พนั ธ์
. การวิเคราะห์สหสัมพนั ธอ์ ย่างง่าย
. สหสัมพันธ์แยกส่วน

การหาคุณภาพเครืองมอื วดั
. การหาอาํ นาจจาํ แนกโดยใช้ t-test
. ความเชือมนั
. การหาสหสัมพนั ธร์ ะหว่างคะแนนรายข้อกบั คะแนนรวม

การวิเคราะหค์ วามแปรปรวนแบบสองทาง

การวเิ คราะหก์ ารถดถอยพหคุ ูณ
. การวิเคราะห์การถดถอยอย่างง่าย
. การวิเคราะห์การถดถอยพหุคณู
. การทดสอบนัยสาํ คัญ
. วธิ กี ารคัดเลอื กตวั แปร
. การคดั เลือกตวั แปรด้วยวธิ ี Blockwise Selection

สารบญั (ต่อ) หน้า

บทที

การทดสอบสถติ ิไรพ้ ารามเิ ตอร์
. กรณกี ล่มุ ตวั อย่างเดยี ว
. การทดสอบกลุ่มตวั อย่างสองกลุ่มทสี มั พนั ธ์กนั
. การทดสอบกล่มุ ตัวอย่างสองกลุ่มทเี ป็นอสิ ระต่อกัน
. การทดสอบกล่มุ ตวั อย่างมากกว่าสองกลุ่มทสี ัมพันธก์ นั
. การทดสอบกลุ่มตัวอย่างมากกว่าสองกลุ่มทเี ป็นอิสระต่อกนั

การวเิ คราะหอ์ งคป์ ระกอบ

การทดสอบขอ้ ตกลงเบืองตน้ บางประการของสถติ ิ
1. คะแนนจะต้องมาจากประชากรทมี กี ารแจกแจงเป็นโค้งปกติ
. ความเป็นเอกพันธข์ องความแปรปรวน
. ความสมั พันธเ์ ชิงเส้นตรง
. ตัวแปรอิสระแต่ละตัวต้องไม่มีความสัมพันธ์กัน

การวเิ คราะหร์ ูปแบบการวจิ ัยเชิงทดลอง
. รปู แบบสุ่มสมบรู ณ์
. รปู แบบกล่มุ ส่มุ
. รปู แบบแฟคทอเรยี ล
4. Nested Design
. รปู แบบจัตุรัสลาติน
6. Split-Plot Design
. รูปแบบการวิเคราะห์ความแปรปรวนร่วม
.รปู แบบการวเิ คราะห์ความแปรปรวนแบบวดั ซาํ (Repeated Measure Design)

การวเิ คราะหค์ วามแปรปรวนหลายตวั แปรและการวิเคราะหจ์ ําแนกประเภท

บรรณานุกรม

บทนาํ

1. ความหมายของสถิติ

คาํ ว่า สถติ ิ (Statistics) มาจากภาษาเยอรมันว่า Statistik มรี ากศัพทม์ าจาก Stat หมายถงึ
ข้อมูล หรอื สารสนเทศ ซึงจะอาํ นวยประโยชนต์ ่อการบรหิ ารประเทศในด้านต่าง ๆ เช่น การทาํ
สาํ มะโนครวั เพอื จะทราบจาํ นวนพลเมืองในประเทศทงั หมด ในสมยั ต่อมา คาํ ว่า สถิติ ได้หมายถงึ
ตัวเลขหรอื ข้อมูลทไี ด้จากการเกบ็ รวบรวม เช่น จาํ นวนผ้ปู ระสบอุบตั ิเหตบุ นท้องถนน อตั ราการเกิด
ของเดก็ ทารก ปรมิ าณนาํ ฝนในแต่ละปี เป็นต้น สถิติในความหมายทกี ล่าวมานีเรียกอกี อย่างหนงึ ว่า
ข้อมูลทางสถิติ (Statistical data)

อีกความหมายหนงึ สถิตหิ มายถงึ วธิ กี ารทวี ่าด้วยการเกบ็ รวบรวมข้อมูล การนาํ เสนอข้อมูล
การวเิ คราะห์ข้อมูล และการตีความหมายข้อมูล สถติ ิในความหมายนีเป็นทงั วทิ ยาศาสตรแ์ ละ
ศิลปศาสตร์ เรียกว่าสถิตศิ าสตร์

2. ประเภทของสถิติ

สถติ ิแบ่งออกเป็น ประเภทคอื
. สถิตพิ รรณนา (Descriptive Statistics) เป็นสถติ ทิ ใี ช้อธิบายคณุ ลกั ษณะของสงิ ที
ต้องการศกึ ษากล่มุ ใดกล่มุ หนงึ ไม่สามารถอ้างอิงไปยังกลุ่มอืน ๆ ได้ สถติ ทิ อี ย่ใู นประเภทนี เช่น
ค่าเฉลีย ค่ามธั ยฐาน ค่าฐานนิยม ส่วนเบียงเบนมาตรฐาน ค่าพิสัย ฯลฯ
. สถติ ิอ้างอิง (Inferential Statistics) เป็นสถติ ทิ ใี ช้อธบิ ายคณุ ลักษณะของสิงทตี ้องการ
ศึกษากล่มุ ใดกลุ่มหนงึ หรือหลายกล่มุ แล้วสามารถอ้างอิงไปยังกล่มุ ประชากรได้ โดยกล่มุ ทนี าํ มาศึกษา
จะต้องเป็นตวั แทนทดี ีของประชากร ตวั แทนทดี ขี องประชากรได้มาโดยวธิ กี ารส่มุ ตัวอย่าง และตัวแทนที
ดีของประชากรเรียกว่ากลุ่มตวั อย่าง สถิตอิ ้างองิ สามารถแบ่งออกได้เป็น ประเภท คือ

. สถติ ิมีพารามเิ ตอร์ (Parametric Statistics) เป็นวิธีการทางสถติ ทิ จี ะต้องเป็นไป
ตามข้อตกลงเบืองต้น ประการดงั นี

) ข้อมูลทเี กบ็ รวบรวมได้จะต้องอยู่ในระดบั ช่วงขึนไป (Interval Scale)
) ข้อมูลทเี กบ็ รวบรวมได้จากกล่มุ ตวั อย่างจะต้องมีการแจกแจงเป็นโค้งปกติ
) กล่มุ ประชากรแต่ละกลุ่มทนี าํ มาศึกษาจะต้องมีความแปรปรวนเทา่ กัน
สถิติทอี ย่ใู นประเภทนี เช่น t-test, Z-test, ANOVA, Regression ฯลฯ

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะห์ข้อมลู

. สถติ ไิ ร้พารามิเตอร์ (Nonparametric Statistics) เป็นวธิ ีการทางสถิติทสี ามารถ
นาํ มาใช้ได้โดยปราศจากข้อตกลงเบืองต้นทงั ประการข้างต้น สถติ ทิ อี ย่ใู นประเภทนี เช่น ไคสแควร์,
Median Test, Sign test ฯลฯ

โดยปกตแิ ล้วนักวจิ ยั มักนยิ มใช้สถิตมิ พี ารามเิ ตอรท์ งั นเี พราะผลลพั ธท์ ไี ด้จากการใช้สถติ มิ ี
พารามิเตอร์มีอาํ นาจการทดสอบ (Power of Test) สงู กว่าการใช้สถติ ไิ ร้พารามเิ ตอร์ สถติ ิมี
พารามเิ ตอร์เป็นการทดสอบทไี ด้มาตรฐาน มีขันตอนต่าง ๆ ทสี มบูรณ์ ดังนนั เมือข้อมูลมีคุณสมบัติ
ทสี อดคล้องกบั ข้อตกลงเบอื งต้นสามประการในการใช้สถิตมิ พี ารามิเตอรจ์ งึ ไม่มีผู้ใดคดิ ทจี ะหันไปใช้
สถิติไร้พารามเิ ตอร์ในการทดสอบสมมติฐาน

อํานาจการทดสอบ (Power of Test) ความน่าจะเป็นของการปฏเิ สธสมมตฐิ านศนู ย์เมือสมมติฐาน
ศนู ยเ์ ป็นเทจ็ ดังนัน อาํ นาจการทดสอบทางสถติ ิ กค็ ือความน่าจะเป็นในการตดั สินใจทถี ูกต้อง

3. ระดับการวดั

การวดั เป็นการกาํ หนดตัวเลขให้กับสงิ ทตี ้องการศึกษาภายใต้กฎเกณฑ์ทแี น่นอน การวดั แบ่ง
ออกเป็น ระดบั คอื

ระดบั ที ระดบั นามบญั ญตั ิ (Nominal Scale) เป็นระดับทใี ช้จาํ แนกความแตกต่างของ
สิงทตี ้องการวดั ออกเป็นกลุ่ม เช่น เพศ แบ่งออกเป็นกลุ่มเพศชาย และกล่มุ เพศหญงิ โดยให้เลข
แทนเพศชาย และเลข แทนเพศหญิง, ระดบั การศึกษาแบ่งออกเป็นกล่มุ ทมี กี ารศกึ ษาตาํ กว่าปรญิ ญา
ตรี ให้แทนด้วยเลข กลุ่มทมี กี ารศกึ ษาระดับปรญิ ญาตรี ให้แทนด้วยเลข และกลุ่มทมี กี ารศกึ ษาสงู
กว่าระดับปริญญาตรี ให้แทนด้วยเลข เป็นต้น ตวั เลข , และ ทใี ช้แทนกลุ่มต่าง ๆ นนั ถอื เป็น
ตัวเลขในระดบั นามบญั ญตั ไิ ม่สามารถนาํ มาบวก ลบ คูณ หาร หรือหาสัดส่วนได้

ตัวอย่างอนื ๆ เช่น สายรถเมล์ เลขประจาํ ตวั นสิ ติ หมายเลขโทรศัพท์ หมายเลขทนี งั ในโรง
ภาพยนตร์ อาชีพ ภมู ิลาํ เนา ศาสนา วิชาเอกทศี กึ ษา กล่มุ เลอื ด เป็นต้น

ตัวแปรในกล่มุ นีถ้าจาํ แนกได้ ลกั ษณะ เช่น เพศ จาํ แนกเป็นชายและหญงิ หรอื ผลการ
สอบจาํ แนกได้เป็น ผ่านและไม่ผ่าน จะเรียกว่า Dichotomous Variable แต่ถ้าจาํ แนกได้เป็นหลาย
ลักษณะจะเรยี กว่า Polytomous Variable

ระดบั ที ระดบั อนั ดบั ที (Ordinal Scales) เป็นระดบั ทใี ช้สาํ หรบั จัดอันดบั ทหี รอื ตาํ แหน่ง
ของสงิ ทตี ้องการวดั เช่น ดาํ สอบได้ที แดงสอบได้ที เขยี วสอบได้ที , นักเรยี นห้อง ม. / เก่ง
เป็นที ห้อง / เก่งเป็นที ห้อง / เก่งเป็นที เป็นตัว ตวั เลข , , เป็นตวั เลขในระดบั
อันดับที สามารถนาํ มาบวกลบกันได้

ตวั อย่างอนื ๆ เช่น อันดับทผี ลการเรยี น อนั ดบั ทใี นการประกวดต่าง ๆ เป็นต้น ตวั เลขทไี ด้
สามารถจาํ แนกข้อมูลได้ว่าแตกต่างกัน และแตกต่างกันไปในมากกว่าหรือน้อยกว่า แต่ไม่สามารถบอก
ระยะห่างระหว่างข้อมูลได้ว่าแตกต่างกนั ในปริมาณเทา่ ใด เช่น ไม่สามารถบอกได้ว่า นกั เรยี นทสี อบได้ที

เก่งเป็นสองเท่าของนกั เรียนทสี อบได้ที หรือบอกไม่ได้ว่านักร้องทชี นะการประกวดได้รางวัลที
ร้องเพลงได้ไพเราะเป็นสองเท่าของนกั เรียนทชี นะการประกวดได้ที

บทที บทนาํ

ระดบั ที ระดบั ช่วง (Interval Scale) เป็นระดับทสี ามารถกาํ หนดค่าตวั เลขโดยมีช่วงห่าง
ระหว่างตัวเลขเทา่ ๆ กัน แต่ไม่มี (ศูนย)์ แท้ มแี ต่ (ศูนย)์ สมมติ เช่น นายวชิ ัยสอบได้ คะแนน
มไิ ด้หมายความว่าเขาไม่มีความรู้ เพียงแต่เขาไม่สามารถทาํ ข้อสอบซงึ เป็นตัวแทนของความรู้ทงั หมดได้
อณุ หภมู ิ องศา มไิ ด้หมายความว่าจะไม่มีความร้อน เพยี งแต่มีความร้อนเป็น เทา่ นนั เป็นต้น
ระดับนสี ามารถนาํ ตวั เลขมาบวก ลบ คณู หาร กนั ได้

ระดบั ที ระดบั อตั ราส่วน (Ratio Scale) เป็นระดับทสี ามารถกาํ หนดค่าตวั เลขให้กับสิงที
ต้องการวัด มี (ศูนย)์ แท้ เช่น นาํ หนัก ความสงู อายุ เป็นต้น ระดบั นสี ามารถนาํ ตัวเลขมาบวก ลบ
คณู หาร หรือหาอตั ราส่วนกันได้

ในทางการวัดผลการศึกษา จติ วิทยาหรอื พฤติกรรมศาสตร์ ข้อมูลหรือตวั เลขทไี ด้จากการวดั
มกั จะอยู่ไม่เกนิ ระดบั ที เช่นการวดั ผลสัมฤทธิทางการเรียน การวดั เจตคติ การวดั เชาวนป์ ัญญา
การวดั บุคลิกภาพ เป็นต้น ข้อมูลหรอื ตวั เลขในระดับที นนั พบมากในการวัดทางวิทยาศาสตร์ เช่น
การวัดความเรว็ ในการเดินทางของแสง การวดั ความดังของเสียง การวัดระยะทางของดวงดาว การวดั
ความถขี องคลืน เป็นต้น

4. ประชากรและกลุม ตวั อยาง

ในภาษาทางสถิติ มมี โนทศั นพ์ นื ฐานอย่คู าํ หนึงคือ การสุ่ม (Sampling) ปัญหาทางสถิติ
โดยมากค่าของการวัดจะได้มาจากกลุ่มตัวอย่าง ซงึ กล่มุ ตัวอย่างจะได้มาจากประชากรทมี ขี นาดใหญ่

ประชากร คือ กล่มุ ของการวดั ทงั หมดทสี นใจศกึ ษา
ตวั อย่าง คือ สับเซตของการวดั ทมี าจากประชากรทสี นใจศึกษา
สาํ หรบั การทดลองวัดอุณหภมู ขิ องร่างกายมนุษย์ กลุ่มตวั อย่างทใี ช้ในการทดลองวัดอุณหภมู ิ
ของร่างกายมี คน เราจะคาดหวังว่า กลุ่มตวั อย่างจะเป็นตวั แทนทดี ีของกล่มุ ประชากรทงั หมดทอี ยู่
บนโลก
ในความเป็นจริงแล้วเราสนใจจะศึกษาอะไร? ความจริงเราสนใจทจี ะศกึ ษาประชากรทงั หมด
แต่ประชากรอาจจะยากหรอื เป็นไปไม่ได้ทจี ะวัด เป็นเพียงความฝนั ทจี ะพยายามบนั ทกึ อุณหภมู ิร่างกาย
ของทุก ๆ คนบนโลก ดงั นันเราจึงพยายามทจี ะอธิบายหรือทาํ นายพฤตกิ รรมของประชากรโดยอ้างองิ
จากกลุ่มตัวอย่างทสี ่มุ มาจากประชากร
ดงั นันในการวิจยั จาํ เป็นทจี ะต้องนยิ ามประชากรให้ชัดเจนว่าผ้วู ิจัยต้องการศึกษากับกล่มุ
ประชากรใด จากนันจึงสุ่มกล่มุ ตัวอย่างมาศกึ ษา โดยอาศัยเทคนคิ การส่มุ ตวั อย่าง

5. ตวั แปร

ตวั แปร คอื คณุ ลักษณะทเี ปลียนแปลงได้ ขึนอย่กู บั ความแตกต่างเฉพาะบคุ คลหรือกล่มุ
ตวั อย่าง เช่นอุณหภมู ิของร่างกายคอื ตัวแปรทเี ปลยี นแปลงไปในแต่ละบคุ คล, การนบั ถอื ศาสนา, รายได้
, อายุ, ความสูง ตัวแปรคณุ ลักษณะเหล่านีขนึ อย่กู บั แต่ละบคุ คล

การใช้ SPSS เพือการวิเคราะหข์ ้อมูล

กล่มุ นักศกึ ษา คน ทเี ลือกมาจากนกั ศกึ ษาในระดับปริญญาตรีทมี หาวทิ ยาลยั แห่งหนงึ ได้
ข้อมูลมาดังนี
เพศ ชันปี วิชาเอก จาํ นวนหน่วยกิตทลี งเรียน
คนที GPA F จิตวิทยา
. F คณติ ศาสตร์
. M องั กฤษ
. M อังกฤษ
. F ธรุ กิจ
.

ตวั แปรทอี ย่ใู นตัวอย่างนีประกอบด้วยตวั แปรเกรดเฉลยี (GPA), เพศ, ชันปี , วิชาเอก,
จาํ นวนหน่วยกิตทลี งเรยี น จากคณุ ลกั ษณะของตัวแปรแต่ละตวั เราจะพิจารณา GPA ของนักเรียน
ทงั หมดในมหาวิทยาลัยคือประชากรทเี ราสนใจศกึ ษา มี GPA เพียง คนทวี ดั จากกลุ่มตัวอย่าง คน
ทถี ูกเลอื กจากประชากร

ตวั แปรทสี องทวี ดั มาคือ เพศ สามารถจะเป็นไปได้เพยี ง ประเภทใน ประเภทคือ เพศ
ชายหรอื เพศหญิง ตัวแปรเพศเป็นตวั แปรทไี ม่ให้ค่าเป็นตัวเลข ซึงคล้ายกบั ตัวแปรทสี ามและสีคือ ชันปี

และวิชาเอก ตวั แปรชันปี จะแบ่งได้ ประเภท (ชันปี ที , , และ ) และตัวแปรวชิ าเอกแบ่งได้มาก
เทา่ กับจาํ นวนวชิ าเอกทเี ปิ ดในระดบั ปรญิ ญาตรีของมหาวทิ ยาลยั แห่งนี ตัวแปรสุดท้ายเป็นจาํ นวน
หน่วยกิตทลี งทะเบียนเรยี นมีค่าเป็นตัวเลข เป็นตัวแปรเชิงปรมิ าณ

ตวั อย่างในตารางนี ถ้าตัวแปรตัวเดยี วถูกวัดจากกล่มุ ตวั อย่าง ข้อมูลทไี ด้เราจะเรยี กว่า

Univariate data ถ้าตัวแปร ตวั ถูกวัด (เช่น เพศและชันปี ) ข้อมูลทไี ด้จะถูกเรยี กว่า Bivariate data
ถ้าตวั แปรมากกว่า ตวั ขนึ ไปถูกวดั เช่นในตารางนี ข้อมูลทไี ด้จะถูกเรยี กว่า Multivariate data

6. ชนิดของตัวแปร

จากตวั อย่างในตารางหัวข้อทแี ล้ว ตวั แปรต่าง ๆ ทไี ด้มาจากการวัดมที งั ทเี ป็นตวั เลขและ
ไม่ใช่ตวั เลข ตวั แปรทขี ้อมูลไม่ใช่ตัวเลขแต่เป็นข้อมูลทมี ีลกั ษณะเป็นการแบ่งประเภทให้เหน็ ถึงความ

แตกต่างของกลุ่มตวั อย่างแต่ละกลุ่ม เรียกว่าตวั แปรเชิงคุณภาพ เช่น ศาสนา, อาชีพ, สถานภาพสมรส,
ระดบั การศกึ ษา ล้วนแล้วแต่เป็นตวั แปรเชิงคุณภาพ

ตวั แปรเพศ, ชันปี และวิชาเอก ในตารางข้างต้น คอื ตัวแปรเชิงคณุ ภาพ เมือตวั แปรใดถูกวัด
มามีค่าเป็นตวั เลข ตัวแปรนนั จะเรียกว่าตัวแปรเชิงปริมาณ เช่น จาํ นวนบุตร, รายได้, คะแนนสอบ,
ราคาสิงของ ล้วนแล้วแต่เป็นตวั แปรเชิงปรมิ าณ ตวั แปร GPA และจาํ นวนหน่วยกติ ทลี งทะเบียนใน
ตารางข้างต้นกค็ อื ตัวแปรเชงิ ปริมาณ

ตัวแปรเชิงปริมาณ เช่น จาํ นวนบุคคลในครอบครวั , ปรมิ าณทจี าํ หน่ายไป, จาํ นวนผ้ใู ช้บรกิ าร
รถประจาํ ทาง ฯลฯ จะสามารถวัดค่าได้เป็นจาํ นวนนับ ( , , , ...) ตวั แปรทวี ดั ค่าได้เป็นเลขจาํ นวน
นับนีจะเรยี กอีกชือหนึงว่า ตัวแปรไมต่ ่อเนอื ง สาํ หรบั ตัวแปรเชิงปริมาณเช่น ส่วนสงู , นาํ หนกั ,

บทที บทนาํ

ระยะเวลา, อณุ หภมู ิ ฯลฯ จะสามารถวดั ค่าได้เป็นเลขจาํ นวนจรงิ (-, ..., ) ตวั แปรทวี ดั ค่าได้เป็น
เลขจาํ นวนจรงิ นี จะเรยี กอีกชือหนึงว่า ตัวแปรต่อเนือง

7. สมมติฐาน

สมมติฐาน (Hypothesis) คอื คาํ ตอบทผี ู้วิจัยคาดคะเนไว้ล่วงหน้าอย่างมีเหตุมีผล เพอื ตอบ
ความมุ่งหมายของงานวิจัยทไี ด้วางไว้ เป็นข้อความทแี สดงถึงความสมั พันธร์ ะหว่างตวั แปร ต้องเป็น

ประโยคบอกเล่า ตังไว้ล่วงหน้าอย่างมีเหตมุ ีผล โดยศกึ ษางานวจิ ัยทเี กยี วข้องหรอื เอกสารต่าง ๆ

สมมตฐิ านแต่ละข้อต้องมีตวั แปรทเี กียวข้องอย่างน้อย ตวั ในลกั ษณะใดลกั ษณะหนงึ จาก ลักษณะ

คือ ลกั ษณะเปรียบเทยี บหรือความสมั พนั ธ์

สมมติฐานแบ่งออกเป็น ชนิดคือ

. สมมตฐิ านทางการวิจยั (Research hypothesis)
- สมมตฐิ านแบบมที ศิ ทาง (Directional hypothesis) เช่น กล่มุ หนึงมากกว่าหรือ

น้อยกว่าอีกกลุ่มหนงึ

- สมมตฐิ านแบบไม่มีทศิ ทาง (Non-directional hypothesis) เช่น แตกต่างกันหรือ
สัมพันธก์ นั

. สมมติฐานทางสถิติ (Statistical hypothesis)
- สมมติฐานทเี ป็นกลาง (Null hypothesis) (H0) ใช้ค่าพารามิเตอร์ทบี ่งบอกถงึ

ความไม่แตกต่างกัน เช่น  =  เป็นต้น
- สมมตฐิ านอนื (Alternative hypothesis) (H1) ใช้ค่าพารามเิ ตอรท์ บี ่งบอกถึง

ความแตกต่างกัน เช่น  <  เป็นต้น
ในจุดมุ่งหมายหนงึ ควรตังสมมติฐานเพียง ข้อ จึงจะเหมาะสมทสี ดุ

ตวั อย่าง เพอื เปรยี บเทยี บผลการเรยี นวชิ าวิทยาศาสตรข์ องนักเรียนชายกบั นักเรยี น
จดุ มุ่งหมาย
นักเรียนหญิงกับนกั เรียนชายมีผลการเรียนวิชาวทิ ยาศาสตร์แตกต่างกนั
หญงิ H0 : หญิง = ชาย
สมมติฐาน H1 : หญงิ  ชาย
เพือหาความสัมพันธ์ระหว่างผลการเรียนกบั ความมีนาํ ใจของนักเรยี น
จดุ มุ่งหมาย
ประถมศึกษาปี ที ผลการเรียนกบั ความมนี าํ ใจของนกั เรยี นประถมศกึ ษาปี ที มีความสมั พนั ธ์

สมมติฐาน H0 :  =
กันทางบวก H1 :  >

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะห์ข้อมูล

8. โปรแกรมสําเร็จรปู ทางสถิติ

ในการวเิ คราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิตนิ ัน หากข้อมูลมปี ริมาณน้อยเราสามารถคาํ นวณด้วยเครือง
คดิ เลขเครอื งเลก็ ๆ ได้ แต่ในความเป็นจรงิ แล้ว การทาํ วิจยั เรืองใด ๆ กต็ าม ปรมิ าณของข้อมูลจะมี
มาก การคาํ นวณด้วยเครืองคดิ เลขขนาดเลก็ จึงเป็นการเสยี เวลาและแรงงานมาก ซาํ ยังอาจจะเกดิ ความ
ผดิ พลาดได้ง่าย จึงจาํ เป็นทจี ะต้องนาํ ปัญญาประดิษฐ์หรอื คอมพิวเตอรเ์ ข้ามาช่วยเหลอื ในการวิเคราะห์
ข้อมูล เพราะการใช้คอมพวิ เตอร์จะช่วยประหยัดเวลา แรงงานและค่าใช้จ่ายลงได้มากทงั ยงั มีความ
ถูกต้องสูงด้วย

นักวจิ ยั ส่วนใหญ่นิยมใช้โปรแกรมสาํ เรจ็ รปู ในการวิเคราะห์ข้อมูลมากกว่าทจี ะเขยี นโปรแกรม
ขนึ มาใช้เอง เนอื งจากสามารถเรียนร้ไู ด้รวดเรว็ และไม่ต้องเสยี เวลาในการเขยี นโปรแกรม ในระยะแรก
โปรแกรมสาํ เรจ็ รปู สามารถวิเคราะห์ข้อมูลทางสถติ บิ างอย่างได้ เช่นโปรแกรมจาํ พวกกระดาษทด
(Spread Sheet) ได้แก่โปรแกรม Lotus - - เป็นต้น ในการวเิ คราะห์สถติ ิขนั สูงโปรแกรมเหล่านี
จะไม่สามารถวเิ คราะห์ได้ แต่สามารถสร้างแผนภมู ิหรอื กราฟได้อย่างสวยงาม ต่อมาจึงได้มกี ารพัฒนา
โปรแกรมสาํ หรบั วเิ คราะห์ข้อมูลทางสถติ โิ ดยเฉพาะ ได้แก่ SAS (Statistical Analysis System),
MINITAB Student ware, SP (Statistical Package), ISP (Interactive Statiscal Programs),
SPSS/PC+ (Statistical Package for the Social Sciences) เป็นต้น แต่โปรแกรมทางสถิติเหล่านี
ไม่สามารถสร้างแผนภมู ิหรือกราฟได้อย่างสวยงาม จงึ ต้องพงึ พาอาศัยกนั ระหว่างโปรแกรม ประเภท
นี ต่อมาจึงได้มีผู้คิดค้นโปรแกรมสาํ เรจ็ รูปทสี ามารถวิเคราะห์สถติ ิชันสงู ได้ และยังสามารถสร้าง
แผนภมู หิ รอื กราฟได้หลายรปู แบบและสวยงาม โปรแกรมนมี ีชือว่า SPSS for Windows

9. การเตรยี มเครอ่ื งมือเพ่อื เก็บรวบรวมขอมูล

ในการเกบ็ รวบรวมข้อมูลนันอาจจะใช้เครืองมือต่าง ๆ กัน เช่น แบบทดสอบ แบบสอบถาม
แบบตรวจสอบรายการ แบบสัมภาษณ์ แบบสังเกต ฯลฯ ซงึ ผ้วู จิ ยั ควรจะมีการเตรียมเครอื งมือไว้ให้
สะดวกในการนาํ ไปวิเคราะห์ข้อมูลด้วยคอมพวิ เตอร์ ซงึ มีขนั ตอนดังนี

. การสรา้ งรหสั และการกําหนดชือตวั แปร
ตวั อย่างแบบสอบถาม

ส่วนที [ ] . ชาย [ ] . หญงิ สาํ หรับเจ้าหน้าที
. เพศ ปี
. อายุ [ ] [ ] ID
. ชันปี [ ] . ปี [ ] SEX

[ ] [ ] AGE
[ ] YEAR

บทที บทนาํ

[ ] . ปี

[ ] . ปี ขึนไป

. สถานภาพ [ ] . ภาคปกติ [ ] . ภาคพเิ ศษ [ ] STATUS

จากตวั อย่าง ตัวแปร ID คือลาํ ดับทขี องแบบสอบถาม จะมี ช่องนันคอื จะมีจาํ นวนหลกั

ของตวั เลขทใี ช้เพยี ง หลักในกรณที กี ล่มุ ตวั อย่างของเรามีไม่เกนิ ร้อยคน ถ้าหากมมี ากถงึ ร้อยคนกใ็ ช้

หลกั

ในข้อ . ให้ตวั แปรชือว่า SEX มเี พยี ง ช่อง เพราะใช้เพยี งเลข แทนเพศชาย และเลข

แทนเพศหญิงเท่านัน

ในข้อ . ให้ตัวแปรชือว่า AGE มี ช่องนันคอื อายุของกล่มุ ตวั อย่างมเี พียง หลกั เทา่ นนั

ในข้อ . ให้ตวั แปรชือว่า YEAR มี ช่องแทนเลขหน้าตัวเลอื กคือเลข - นันคอื เลข

แทนปี เลข แทนปี และเลข แทนปี ขนึ ไป

ในข้อ . ให้ตัวแปรชือว่า STATUS มี ช่องแทนเลขหน้าตัวเลือกคอื เลข แทนภาคปกติ

และเลข แทนภาคพิเศษ

ตวั อยา่ งการลงรหสั แบบสอบถาม

ส่วนทางซ้ายตวั คาํ ถามข้อ - กล่มุ ตวั อย่างจะเป็นผู้ตอบ และส่วนทางขวาเป็นการลงรหัสตาม

ค่มู ือการลงรหัสของผ้วู จิ ัย

สาํ หรับเจ้าหน้าที

ส่วนที [ ] [ ] ID -

. เพศ [ / ] . ชาย [ ] . หญงิ [ ] SEX

. อายุ ปี [ ] [ ] AGE -

. ชันปี [ ] . ปี [ ] YEAR

[ / ] . ปี

[ ] . ปี ขนึ ไป

. สถานภาพ [ / ] . ภาคปกติ [ ] . ภาคพิเศษ [ ] STATUS

ตวั อย่างการลงรหสั แบบสอบถาม

ให้ทาํ เครอื งหมายกากบาท () หน้าประเทศทที า่ นอยากจะไป
(ตอบได้มากกว่า ประเทศ)

[ ] . จีน [ ] COUNTRY
[ ] . องั กฤษ [ ] COUNTRY

[ ] . อเมรกิ า [ ] COUNTRY

[ ] . ฝรงั เศส [ ] COUNTRY

จากตวั อย่างนจี ะเหน็ ว่า ผ้ตู อบสามารถเลือกตอบได้มากกว่า ตัวเลอื ก ดงั นันการลงรหัสจะ

ให้เลข แทนผ้ตู อบเลอื กตอบตวั เลือกนัน และ แทนผ้ตู อบไม่เลือกตอบตวั เลอื กนนั ดังนี

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะหข์ ้อมูล

[] . จนี [ ] COUNTRY
[] . อังกฤษ
[ ] . อเมริกา [ ] COUNTRY
[] . ฝรังเศส [ ] COUNTRY

[ ] COUNTRY

ตวั อย่างการลงรหสั แบบสอบถาม

ให้ท่านเรียงลาํ ดับประเทศทที า่ นอยากไปมากทสี ุดเป็นลาํ ดบั ที และประเทศทที ่านอยากไปรอง

ลงมาเป็นอนั ดบั ที , และ

[ ] . จีน [ ] COUNTRY

[ ] . อังกฤษ [ ] COUNTRY

[ ] . อเมรกิ า [ ] COUNTRY

[ ] . ฝรังเศส [ ] COUNTRY

จากตัวอย่าง การลงรหัสทาํ ได้ แบบคือ

แบบที ใช้เลขหน้าข้อเป็นรหัสแทนข้อมูล ดงั ตวั อย่างการตอบ

[ ] . จนี [ ] COUNTRY

[ ] . องั กฤษ [ ] COUNTRY

[ ] . อเมรกิ า [ ] COUNTRY

[ ] . ฝรงั เศส [ ] COUNTRY

ผู้ตอบเลอื กอเมรกิ าเป็นอนั ดบั ที ซงึ อย่ใู นตวั เลือกที จงึ ใส่เลข ในช่องตวั แปร COUNTRY

ผู้ตอบเลอื กจีนเป็นอันดบั ที ซึงอยู่ในตัวเลือกที จงึ ใส่เลข ในช่องตวั แปร COUNTRY ผ้ตู อบ

เลือกฝรังเศสเป็นอันดับที ซึงอยู่ในตัวเลือกที จึงใส่เลข ในช่องตัวแปร COUNTRY ผู้ตอบ

เลอื กองั กฤษเป็นอันดบั ที ซงึ อยู่ในตวั เลอื กที จึงใส่เลข ในช่องตัวแปร COUNTRY

แบบที ใช้อันดับทเี ลอื กแทนรหัสข้อมูล ดังตัวอย่างคาํ ตอบ

[ ] . จีน [ ] COUNTRY

[ ] . องั กฤษ [ ] COUNTRY

[ ] . อเมริกา [ ] COUNTRY

[ ] . ฝรังเศส [ ] COUNTRY

ผ้ตู อบเลือกจนี เป็นอันดับที จึงใส่เลข ในช่องตัวแปร COUNTRY เลอื กองั กฤษเป็นอันดับที

จงึ ใส่เลข ในช่องตัวแปร COUNTRY เลอื กอเมรกิ าเป็นอันดบั ที ใส่เลข ในช่องตัวแปร

COUNTRY เลือกฝรังเศสเป็นอนั ดับที ใส่เลข ในช่อง COUNTRY

บทที บทนาํ

. การจดั ทําคู่มือลงรหสั

ตวั อย่างแบบสอบถาม

ส่วนที สาํ หรับเจ้าหน้าที
[ ] [ ] ID
. เพศ [ ] . ชาย [ ] . หญิง
[ ] SEX
. อายุ ปี [ ] [ ] AGE

. ชันปี [ ] . ปี [ ] YEAR

[ ] . ปี [ ] STATUS

[ ] . ปี ขึนไป

. สถานภาพ [ ] . ภาคปกติ [ ] . ภาคพเิ ศษ

สามารถจดั ทาํ ค่มู ือลงรหัสได้ดงั นี

ข้อ ตัวแปร รายการ จาํ นวนหลกั ค่าทเี ป็นไปได้

- ID รหัสประจาํ ตัว -
. ชาย
SEX เพศ . หญงิ

AGE อายุ - ปี
YEAR ชันปี . ปี
. ปี
STATUS สถานภาพ . ปี ขึนไป
. ภาคปกติ
. ภาคพเิ ศษ

10. การพจิ ารณาความมนี ัยสําคญั ทางสถติ ิ

ในการทดสอบสมมติฐานไม่ว่าจะเป็น Chi-square, t-test, F-test ฯลฯ หากคาํ นวณด้วยมือ

เราต้องนาํ ค่าทคี าํ นวณได้ไปเปรยี บเทยี บกับค่าในตาราง หากค่าทคี าํ นวณได้มากกว่าค่าในตารางเราจะ

ปฏเิ สธสมมติฐาน H0 และยอมรับสมมตฐิ าน H1 สาํ หรับการวเิ คราะห์ด้วยคอมพิวเตอรน์ ันเราจะ
พจิ ารณาความมนี ัยสาํ คญั ทางสถิตทิ คี ่า Probability (p) หรือค่า Sig. ซึงกค็ อื ระดบั ของความมี
นัยสาํ คัญทางสถิติ สมมตวิ ่า p = .90 แสดงว่าค่าสถิติมนี ยั สาํ คัญทรี ะดบั .90

โดยมากในการวิจัยทางการศึกษานนั เราตังสมมตฐิ านไว้ทรี ะดับ .01 หรือ .05 ถ้าหากผู้วจิ ัย
ตังระดบั ไว้ที .01 แล้วค่าสถิติทคี าํ นวณได้ปรากฏว่า p = .008 แสดงว่ามีนัยสาํ คญั ทางสถติ ิ ถ้าค่าที

การใช้ SPSS เพือการวิเคราะหข์ ้อมูล

คาํ นวณได้ p = .023 จะสังเกตว่าระดบั นยั สาํ คญั ทคี าํ นวณได้สงู กว่าระดับทผี ้วู ิจัยตงั ไว้ แสดงว่าไม่มี
นัยสาํ คญั ทางสถิติ ถ้าหากผู้วจิ ยั ตงั ระดบั ไว้ที .05 ค่า p = .023 กจ็ ะมีนัยสาํ คัญทางสถิตทิ นั ที แต่ถ้า p
= .078 ซงึ ระดบั นัยสาํ คัญทคี าํ นวณได้สงู กว่าระดับทผี ้วู ิจยั ตงั ไว้ แสดงว่าไม่มีนัยสาํ คัญทางสถิติ

โดยปกตโิ ปรแกรมจะแสดงระดับนยั สาํ คญั แบบสองทาง (Two Tailed) ถ้าสมมติฐานทตี งั ไว้
เป็นสมมตฐิ านแบบทางเดยี วจะต้องนาํ ระดับนัยสาํ คัญมาหารสอง

11. การเตรียมขอ มลู เพ่อื การวิเคราะห

เมือนาํ เครืองมอื ไปเกบ็ รวบรวมข้อมูลกับกล่มุ ตวั อย่างแล้ว คาํ ตอบทงั หมดทไี ด้จากกลุ่ม
ตัวอย่างจะต้องนาํ มาจัดเตรยี มก่อนจะเรมิ ต้นวิเคราะห์ข้อมูล

สมมตคิ าํ ตอบทเี กบ็ รวบรวมได้เป็นดงั นี
ข้อมูลชุดที

ID SEX AGE YEAR STATUS

เข้าโปรแกรม SPSS for Windows โดยไปที เริม-Start คลิกไปที Program แล้วคลิกที
SPSS for Windows เลือกโปรแกรม SPSS for Windows จะปราฏหน้าต่าง

บทที บทนาํ

ภาพประกอบ .

ให้คลิกเลอื ก “Cancel” เพอื เข้าสู่หน้าต่างสาํ หรบั การป้ อนข้อมูล

12. การใชภาษาไทยในโปรแกรม SPSS for Windows

SPSS ในรุ่นนสี ามารถเข้ากันได้ดีกบั ภาษาไทย โดยเราสามารถเลือกรูปแบบอักษรและขนาด
ได้ตามต้องการ วิธกี ารให้คลิกไปทเี มนูหลกั View เมนูรอง Font…

ภาพประกอบ .

จะปรากฏหน้าต่าง

ภาพประกอบ .

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะหข์ ้อมูล

จากนันเลอื กรปู แบบอักษรทเี ป็นภาษาไทย และเลอื กขนาดตามต้องการ ในทนี ีขอเปลียน
รปู แบบอักษรแบบ EucrosiaUPC ขนาด จากนันกค็ ลกิ ป่ มุ “OK” โปรแกรม SPSS กพ็ ร้อมทจี ะรับ
ภาษาไทยทที า่ นพมิ พ์ลงไปแล้ว

13. การนิยามตวั แปร

จากข้อมูลชุดที ทยี กตวั อย่างมาข้างต้นมีตวั แปร ID, SEX, AGE, YEAR และ STATUS
เราจะดาํ เนินการป้ อนข้อมูลในตวั แปรต่าง ๆ

ภายในหน้าต่าง SPSS Data Editor จะมีลกั ษณะเป็นเซลคล้ายโปรแกรม Excel ในแต่ละ
แถวแทนจาํ นวนข้อมูล ในแต่ละสดมภ์แทนจาํ นวนตวั แปร ในเบอื งต้นเราต้องนิยามตวั แปรเสยี ก่อน
โดยดาํ เนนิ การดงั นี

. คลิกที “Variable New” โดยจะอย่บู รเิ วณด้านซ้ายล่างของโปรแกรม จะปรากฏ
หน้าต่าง ดังภาพประกอบ .

ภาพประกอบ .

สาํ หรับหน้าต่างนจี ะใช้ในการนิยามตวั แปร โดยในแนวแถวนนั จะเป็นจาํ นวนตัวแปร ในแถว
สดมภ์จะเป็นรายละเอยี ดของตัวแปร

. จากตัวอย่างข้อมูลชุดที เราจะนยิ าม ตวั แปร คือ SEX, AGE, YEAR และ
STATUS โดยในแถวที ให้พมิ พด์ ังนี

. พิมพ์ “เพศ” ในช่อง Name
. คลิกช่อง Type จะปรากฏหน้าต่าง

บทที บทนาํ

ภาพประกอบ .

สาํ หรับใช้ในการเลือกชนดิ ของตวั แปร ซึงมีให้เลอื กอยู่ ชนดิ ดงั นี
- Numeric สาํ หรบั ตัวแปรทขี ้อมูลเป็นตัวเลขเชิงจาํ นวน สามารถกาํ หนด

จาํ นวนตาํ แหน่งทตี ้องการป้ อนตัวเลข (Width :) และจาํ นวนตาํ แหน่งทศนยิ มได้ (Decimal Places :)
- Comma สาํ หรับตวั แปรทขี ้อมูลเป็นจาํ นวนเงิน โดยจะมีเครืองหมายจุลภาค

ทุก ๆ ตาํ แหน่ง ถ้าป้ อนข้อมูล จะได้ค่า , .
- Dot เป็นข้อมูลทใี ช้จุดคันหลักพัน และใช้จุลภาพคนั ตาํ แหน่งทศนยิ ม เช่น

ตัง ตาํ แหน่ง กับทศนยิ ม ตาํ แหน่ง ป้ อนข้อมูล จะได้ค่า . ,
- Scientific notation สาํ หรับให้แสดงค่าข้อมูลด้วยสญั ลักษณท์ างคณติ ศาสตร์

เช่น ถ้าป้ อน ค่าทไี ด้จะเป็น . E+03
- Date สาํ หรบั ป้ อนข้อมูลในรปู ของวนั ที ซงึ มีรูปแบบการแสดงวันทใี ห้เลอื ก

มากมายตามใจชอบ
- Dollar สาํ หรบั ป้ อนข้อมูลในรปู ของจาํ นวนเงนิ ดอลล่าร์ โดยจะใส่

เครืองหมาย $ ให้หน้าตัวเลขทปี ้ อน และมเี ครอื งหมายจุลภาคคนั ทุก ๆ ตาํ แหน่ง
- Custom currency สาํ หรับข้อมูลเชิงปริมาณ ทผี ู้วิเคราะห์สามารถนิยาม

คณุ ลกั ษณะของข้อมูลได้เอง
- String สาํ หรบั ข้อมูลแบบตัวอกั ษร ตัวเลข หรือเครืองหมายต่าง ๆ ข้อมูล

ชนดิ นไี ม่สามารถนาํ มาใช้ในการคาํ นวณได้ แต่สามารถหาความถไี ด้
- Restriced Numeric (integer with leading zeros) สาํ หรับข้อมูลทปี ้ อนเข้า

ไปแล้ว จะมี นาํ หน้า เท่ากบั จาํ นวนตาํ แหน่งข้อมูลทกี าํ หนด
. ช่อง Width และ Decimal จะแปรเปลยี นไปตามชนิดของ Type โดย Width คอื

จาํ นวนตาํ แหน่งของข้อมูลทตี ้องการป้ อน และ Decimal คือจาํ นวนตาํ แหน่งทศนิยมทตี ้องการ โดยที
Width ต้องมจี าํ นวนตาํ แหน่งของข้อมูลมากกว่า Decimal เสมอ

.4 ช่อง Label ใช้สาํ หรับอธบิ ายตวั แปร ในทนี ตี ัวแปร SEX อาจจะอธบิ ายว่า “เพศ
ของกลุ่มตัวอย่าง”

. ช่อง Value ใช้สาํ หรบั อธิบายค่าของตัวแปร ช่องนีมกั นิยมใช้กบั ตวั แปรจดั กลุ่ม
ในทนี ีตวั แปร SEX เราจะใช้เลข แทนเพศชาย และเลข แทนเพศหญิง โดยพมิ พเ์ ลข “ ” ใส่ช่อง

การใช้ SPSS เพือการวิเคราะห์ข้อมูล

“Value:” และพิมพ์ “ชาย” ใส่ในช่อง “Value Label:” คลิกป่ ุม “Add” จากนันพิมพ์ “2” ในช่อง “Value:”
และพิมพ์ “หญงิ ” ในช่อง “Value label:” คลิกป่ มุ Add จากนันคลกิ ป่ ุม “OK”

ภาพประกอบ .
2.6 ช่อง Missing ใช้ในกรณที คี าดว่าอาจจะมีข้อมูลของกลุ่มตวั อย่างบางคนไม่
สมบูรณ์ คือไม่ตอบมา หรือตอบมาไม่ชัดเจน

ภาพประกอบ .
ในทนี ีกรณที เี ราไม่รู้เพศของกล่มุ ตัวอย่าง เราจะให้ค่าเป็น “9” แล้วคลกิ ป่ มุ “OK”
ในกรณขี ้อมูลเป็นคะแนนหรอื ตวั เลข อาจจะกาํ หนดค่า missing เป็นเลข “ ” หรือ “ ” หรอื “ ”
ขึนอย่กู บั จาํ นวนหลกั ของข้อมูลในตัวแปรนัน
การกาํ หนดค่า Missing Values มีประโยชน์ตรงเราสามารถกาํ หนดกลุ่มตัวอย่าง
ทมี คี วามผิดพลาดมาใช้ในการคาํ นวณหรอื ไม่ใช้ในการคาํ นวณกไ็ ด้
. ช่อง Column คือช่องสาํ หรับกาํ หนดความกว้างของสดมภ์ โดยปกตจิ ะตังค่าเป็น
ตวั อักษรคือพิมพ์ตวั อกั ษรหรือตวั เลขได้ไม่เกิน ตัวอกั ษร ถ้าข้อมูลทปี ้ อนลงไปเกนิ ตัวอักษร
ตัวอกั ษรที จะมองไม่เหน็ ค่านีเราสามารถปรบั ให้เพมิ ขึนหรอื น้อยลงได้
. ช่อง Align สาํ หรับกาํ หนดตาํ แหน่งของข้อมูลในตวั แปร ว่าต้องการให้จัดชิดซ้าย
ชิดขวา หรือจดั กลางกไ็ ด้

บทที บทนาํ

. ช่อง Measure สาํ หรับกาํ หนดมาตราการวดั ของตัวแปรว่าจะเป็น Nominal หรือ
Ordinal หรือ Scale (Interval และ Ratio) โดยปกตจิ ะกาํ หนดเป็น Scale แม้ว่าตัวแปรจะอย่ใู น
มาตรการวัด Nominal Scale กต็ าม ทงั นีเพราะว่าการป้ อนข้อมูลนันจะป้ อนเป็นตวั เลขรหัส หรือ
หรอื ดังนนั จงึ ควรจะเลอื กเป็น Scale สาํ หรับ Nominal นนั เลือกกต็ ่อเมืองต้องการป้ อนข้อมูลเป็น
ตวั อักษร เช่น ป้ อนชือ-นามสกุล ป้ อนชือสถานศึกษา ป้ อนยีห้อเครืองใช้ไฟฟ้ า ป้ อนจังหวัด เป็นต้น

. ช่อง Role สาํ หรบั การกาํ หนดบทบาทของตัวแปร ดังนี
- input หมายถงึ เป็นตวั แปรอสิ ระหรอื ตวั แปรพยากรณ์ (independent

variable) ซึงจะเป็นค่า default ของโปรแกรม
- Target หมายถึงเป็นตัวแปรตามหรือตัวแปรเกณฑ์ (dependent variable)
- Both หมายถงึ เป็นทงั ตัวแปรอสิ ระและตวั แปรตาม (independent and

dependent variable)
- None หมายถึงไม่มกี ารกาํ หนดบทบาทของตวั แปร
- Partition หมายถงึ ข้อมูลในตวั แปรจะถูกแบ่งส่วนตามการจาํ แนกของกลุ่ม

ตวั อย่าง

- Split หมายถงึ เป็นตัวแปรทใี ช้ใน IBM SPSS Modeler (ไม่ถูกใช้ใน IBM
SPSS Statistics)

. ลองตังค่าในตัวแปร AGE, YEAR และ STATUS โดยมคี ณุ ลกั ษณะต่าง ๆ ดังนี

ตวั แปร ชนดิ จาํ นวน ทศนยิ ม Variable Label Value Label Missing Column Measure

หลกั (ตาํ แหน่ง) Value Width

เพศ Numeric เพศของกล่มุ = “ชาย” Nominal

ตวั อย่าง = “หญงิ ”

อายุ Numeric อายุของกลุ่ม - Scale

ตัวอย่าง

ชนั ปี Numeric ชนั ปี ทศี กึ ษา = “ชนั ปี ที ” Nominal

= “ชันปี ที ”

= “ชันปี ที

ขนึ ไป”

สถานภาพ Numeric สถานภาพของ = “ภาคปกต”ิ Nominal

กล่มุ ตัวอยา่ ง = “ภาค

พิเศษ”

. เมอื ตังค่าคณุ ลักษณะของตวั แปรจนครบแล้วให้ป้ อนข้อมูลของกล่มุ ตวั อย่างทงั หมดลง
ในแต่ละตัวแปรจนครบ คนในการป้ อนข้อมูล สมมตคิ นที เพศชาย อายุ ปี อยู่ชันปี ที เรยี น

ภาคปกติ ให้ป้ อนในตัวแปร “เพศ” โดยพมิ พเ์ ลข “ ” ในตวั แปร “อายุ” พิมพเ์ ลข “ ” ในตวั แปร “ชัน
ปี ” พิมพต์ วั เลข “ ” และในตวั แปรสถานภาพ พิมพ์เลข “ ” ส่วนกล่มุ ตัวอย่างอนื ๆ กท็ าํ เช่นเดียวกัน

เมือป้ อนข้อมูลครบ คนแล้วจะได้หน้าตาดงั นี

การใช้ SPSS เพือการวิเคราะหข์ ้อมูล

ภาพประกอบ .
สงั เกตข้อมูลในภาพประกอบ . โปรแกรมจะโชวผ์ ลทไี ด้กาํ หนดไว้ใน Value Label
สามารถเปลียนเป็นข้อมูลทปี ้ อนเป็นตวั เลขได้โดยใช้เมนู View และเลือกเมนูย่อย Value Label
โปรแกรมจะสับเปลียนจากผลทกี าํ หนดไว้ใน Value Lable ไปเป็นตัวเลขข้อมูลทปี ้ อนลงไป

ภาพประกอบ .

14. การบันทกึ แฟมขอมลู

เมือป้ อนข้อมูลเรยี บร้อยแล้ว (หรอื ยังไม่เรียบร้อยเนืองจากข้อมูลมีจาํ นวนมาก) เราสามารถ
บนั ทกึ ข้อมูลทปี ้ อนเกบ็ ไว้ใช้ โดยเลอื กเมนู File และเมนูย่อย Save As…

บทที บทนาํ

ภาพประกอบ .

จะปรากฏหน้าต่างดงั นี

ภาพประกอบ .

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะหข์ ้อมลู

ผ้ปู ้ อนข้อมูลอาจเลือกไดเรคทอรีทตี ้องการเกบ็ ข้อมูลโดยไปที Save in: แล้วเลือก Drive
และ Directory ทตี ้องการ แล้วตงั ชือแฟ้ มข้อมูล ในทนี ีขอตังเป็น “ข้อมูลชุดแรก” โดยพมิ พ์ใส่ในช่อง
File Name : แล้วคลกิ OK โปรแกรมจะเตมิ นามสกุล .sav ให้เองโดยอตั โนมตั ิ ดงั นนั แฟ้ มข้อมูลทไี ด้
จะเป็น “ข้อมูลชุดแรก.sav”

15. การเปด แฟมขอ มลู

หากผู้วเิ คราะห์ต้องการเรียกแฟ้ มข้อมูลทมี อี ยู่แล้วออกมาแสดงเพือใช้ในการวิเคราะห์
ให้คลิกทเี มนู File เมนูรอง open และเมนูย่อย Data

ภาพประกอบ .

จะปรากฏหน้าต่าง

บทที บทนาํ

ภาพประกอบ .

จากนันไปที “Look In:” เลือก Drive และ Directory ทเี กบ็ แฟ้ มข้อมูลทตี ้องการเปิ ด และ
คลิกเลอื กแฟ้ มข้อมูลทตี ้องการ เมือได้แล้วให้คลกิ ป่ มุ “Open” กจ็ ะได้แฟ้ มข้อมูลตามต้องการ

16. การกาํ หนดคณุ ลักษณะของตัวแปร

จากแฟ้ มข้อมูลทไี ด้สร้างเอาไว้แล้ว มีตวั แปร ตัวแปร และกล่มุ ตัวอย่าง คน สามารถดู
คณุ ลกั ษณะของตวั แปรทงั หมดได้โดยไปทเี มนูหลกั Data เมนูรอง Define Variable Properties

ภาพประกอบ .

จะปรากฏหน้าต่าง

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะห์ข้อมลู

ภาพประกอบ .
ด้านซ้ายจะปรากฏตัวแปรทงั หมดของแฟ้ มข้อมูลนี ให้คลิกเลอื กตัวแปรทตี ้องการดู
คุณลักษณะของตวั แปรย้ายไปในช่องทางขวามือ โดยคลิกทปี ่ มุ ลกู ศรตรงกลาง

ภาพประกอบ .

บทที บทนาํ

ด้านล่าง Limit number of cases scanned to: เป็นการให้ระบุจาํ นวนของกล่มุ ตัวอย่างที
ต้องการนับค่าของตัวแปร (หากไม่ระบจุ ะนบั ค่าของกล่มุ ตัวอย่างทุกคน) และ Limit number of values
displayed to : เป็นการให้ระบจุ าํ นวนค่าทตี ้องการแสดงผล (ค่าตงั ต้นของโปรแกรมจะแสดงจาํ นวนไม่
เกิน ค่า) เมือคลิกป่ ุม Continue ด้านล่างแล้วจะปรากฏดังนี

๑๓ ๘
๔ ๙
๕ ๑๐
๖
๗

๒ ๑๑ ๑๒

ภาพประกอบ .

๑. Scanned Variable List: เป็นทรี วมตัวแปรทงั หมดทเี ลอื กไปในขนั ตอนก่อนหน้านี สงั เกตว่าจะ
มีเครืองหมาย X ด้านหน้า หมายถึง "Unlabeled" จะปรากฏหน้าตัวแปรทมี ีการกาํ หนด Label และจะ
แสดงสเกลการวัด Role ของตวั แปร และชือตวั แปร

๒. Cases scanned: เป็นการแสดงจาํ นวนกลุ่มตวั อย่างทถี ูกสแกนสาํ หรับตัวแปรแต่ละตัวทถี ูก
เลือก และแสดงจาํ นวนของ Value Label grid (๗)

๓. Current Variable: แสดงตัวแปรปัจจุบนั ทถี ูกเลอื กจาก Scanned Variables List.
๔. Measurement Level: แสดงระดบั การวดั ของตวั แปรทถี ูกเลอื ก สามารถเปรยี บระดับการวัดได้
โดยคลิกทลี กู ศร และเลอื กระดบั การวัดจากรายการทกี าํ หนดได้แก่ Scale, Ordinal, Nominal และ
สามารถดรู ะดบั ของตวั แปรทโี ปรแกรมแนะนาํ ได้โดยการคลิกทปี ่ มุ Suggest จะปรากฏหน้าต่างทแี สดง
ระดับการวดั ของตัวแปรทถี ูกเลอื ก และโปรแกรมจะแนะนาํ ระดับการวดั ทเี หมาะสมทชี ่วยในการ
ตัดสนิ ใจ
๕. Role: แสดง role ของตวั แปรทถี ูกเลือก สามารถปรับเปลยี นได้โดยคลกิ ทลี กู ศร จะแสดง
ตวั เลอื ก Input, Target, Both, Non, Partition, Split
๖. Unlabeled Values: จะแสดงจาํ นวนค่าข้อมูลทไี ม่มีการกาํ หนดคาํ อธบิ าย (value labels)
๗. Value Label grid: แสดงสารสนเทศเกยี วกับตวั แปรทถี ูกเลอื ก

การใช้ SPSS เพือการวิเคราะหข์ ้อมูล

Label: แสดง value labels ทมี ีการกาํ หนดเอาไว้แล้ว ซึงสามารถเปลียนแปลงได้โดย
กาํ หนดค่าลงไปได้ในตารางนี

Value: แสดงค่าทเี ป็นไปได้ทงั หมดจากข้อมูลของกล่มุ ตัวอย่าง
Count: แสดงจาํ นวนของกล่มุ ตัวอย่างทมี ีค่าข้อมูลนันๆ
Missing: แสดงค่าข้อมูลทเี ป็นค่าผิดพลาด ซึงหากมีการกาํ หนดไว้ก่อนแล้ว จะปรากฏ
เครอื งหมาย x ในช่อง Missing ซึงหากต้องการให้ค่าข้อมูลใดเป็น Missing สามารถคลิกในช่อง
Missing ให้เกดิ เครืองหมาย x
Changed: ถ้ามกี ารเปลยี นแปลงใด ๆ ในค่าของตัวแปรนี จะปรากฏ x ในช่องนี
๘. Label: จะแสดง label ของตวั แปรทถี ูกเลือก หากไม่มีสามารถพมิ พเ์ พิมเข้าไปหรือแก้ไขได้
๙. Type: จะแสดง Type ของตวั แปรว่าเป็นชนดิ ใด สามารถคลิกลกู ศรเพือเปลียนแปลงได้ และ
ยังสามารถกาํ หนดจาํ นวนตาํ แหน่งของข้อมูลและทศนิยมได้ (ขึนอยู่กับ type ทเี ลอื ก)
๑๐. Attributes: อนุญาตให้สามารถกาํ หนด attributes ของตวั แปรได้เอง อาจจะเป็น variable's
label หรอื measurement labels และ missing values
๑๑. Copy Properties: อนุญาตให้สามารถทาํ สาํ เนาคุณลกั ษณะจากตัวแปรหนึงไปยงั ตัวแปรอืน ๆ
ได้ เช่น อาจจะมีตัวแปรข้อคาํ ถาม ข้อ ทกี าํ หนดรหัสเป็น "ใช่" "ไม่ใช่" เหมอื นกนั ทงั ตัว
กาํ หนดแค่เพียงตัวแปรเดียวแล้วทาํ สาํ เนาไปยงั ตัวแปรทเี หลือได้
๑๒. Unlabeled Values: ข้อมูลทไี ม่ถูกกาํ หนดฉลาก โปรแกรมจะกาํ หนดฉลาดของค่าข้อมูลให้
โดยอัตโนมตั ิ
เมือกาํ หนดคุณลกั ษณะต่าง ๆ ของตวั แปรเรยี บร้อยแล้ว คลกิ OK เพอื กลับสู่หน้าต่างข้อมูล

17. การวิเคราะหข อมูล

เมอื ได้ข้อมูลแล้ว เรากม็ าเริมต้นวิเคราะห์ข้อมูลได้โดยใช้เมนูหลกั Analyze จะปรากฏเมนู
รองชุดของสถติ ิให้เลือกมากมาย ในแต่ละเมนูรองกจ็ ะมเี มนูย่อยของแต่ละชุดสถติ ใิ ห้เลอื กวิเคราะห์ ดัง
ภาพประกอบ .

บทที บทนาํ

ภาพประกอบ .
ลองวิเคราะห์ดู ให้เลือกทเี มนูรอง “Reports” เมนูย่อย “OLAP Cubes…” จะปรากฏ
หน้าต่าง

ภาพประกอบ .
ในช่อง “Grouping Variable(s):” ใส่ตัวแปรจัดกล่มุ (Nominal) ส่วนช่อง “Summary
Variable(s):” ใส่ตวั แปรเชิงปริมาณ (Scale) ในทนี ีเลอื กตัวแปรจดั กล่มุ เป็น “เพศของกลุ่มตวั อย่าง”
เลือกตัวแปรเชิงปรมิ าณเป็น “อายุของกล่มุ ตัวอย่าง” จากนนั ให้เลอื กสถติ ทิ ตี ้องการคาํ นวณ โดยคลิกที
ช่อง “Statistics…” จะปรากฏหน้าต่าง

การใช้ SPSS เพือการวิเคราะหข์ ้อมลู

ภาพประกอบ .
เลือกสถิตทิ ตี ้องการได้แล้วคลกิ ป่ มุ “Continue” และคลิกป่ มุ “OK” โปรแกรมจะประมวลผล
แสดงในหน้าต่าง Output

ภาพประกอบ .

บทที บทนาํ

ผลทไี ด้จะเป็นตารางสถิติพืนฐานต่าง ๆ ของตวั แปร “อายุ” ตามทไี ด้เลือกไว้ เนอื งจากตัว
แปรจัดกลุ่มคอื “เพศของกล่มุ ตวั อย่าง” ดงั นนั ตารางนจี งึ ได้รวมค่าสถิตพิ นื ฐานทจี าํ แนกตามตัวแปร
“เพศ” เอาไว้แล้ว แต่ตารางทเี หน็ ไม่ได้แสดงสถิตพิ นื ฐานจาํ แนกตามตวั แปร “เพศ” เราสามารถดูได้โดย
การดบั เบิลคลกิ ทตี ารางทสี อง

ภาพประกอบ .
ตรงช่อง “เพศของกล่มุ ตวั อย่าง” และด้านข้างมีคาํ ว่า “Total” นนั คือค่าสถติ ิพืนฐานนีจะเป็น
ของตัวแปร “อายุ” ของกล่มุ ตัวอย่างทงั หมด ดังนันเราสามารถให้เลือกแสดงค่าสถติ ิพืนฐานของตวั แปร
“อายุ” เฉพาะเพศชาย หรอื หญงิ ได้ โดยคลิกเลือกทปี ่ ุมลูกศรลง

ภาพประกอบ .
ค่าสถติ พิ ืนฐานของตวั แปร “อายุ” จะแปรเปลยี นไปตามกลุ่ม “ชาย” หรอื “หญิง” ทถี ูกเลือก

18. การปด โปรแกรม

เมือสนิ สุดการใช้งานให้ปิ ดโปรแกรม โดยการคลกิ ทเี มนูหลกั “File” และเมนูรอง “Exit”
โปรแกรมจะถูกปิ ดลง

การแจกแจงความถ่แี ละ
สถิติพ้ืนฐาน

หลงั จากนาํ เครอื งมือไปเกบ็ รวบรวมข้อมูลเรียบร้อยแล้ว ข้อมูลทเี กบ็ รวบรวมได้ เรยี กว่า
ข้อมูลดิบ เพราะมีลักษณะกระจัดกระจาย ไม่เป็นหมวดหมู่ ต้องนาํ ข้อมูลดบิ มาจดั กระทาํ โดยวธิ กี ารใด
วิธกี ารหนึง เพือให้ง่ายแก่การเข้าใจ วิธที งี ่ายทสี ุดทเี ป็นทนี ิยมใช้กนั มากทสี ดุ กค็ อื การจัดอันดับ
(Rank) ให้กบั ข้อมูลเหล่านัน โดยอาจเรียงข้อมูลดิบ จากมากไปหาน้อย หรอื จากน้อยไปหามากกไ็ ด้

การจัดกระทาํ กบั ข้อมูลมหี ลายวิธี แต่วธิ ที นี ิยมใช้กนั อย่างแพร่หลายในการจัดระบบและ
สรปุ ผลข้อมูลเบอื งต้น กค็ ือการสร้างตารางแจกแจงความถี ทาํ ให้นักสถติ ิสามารถจะเข้าใจข้อมูล
เหล่านันได้ดีกว่าข้อมูลดิบในตอนแรก

1. การแจกแจงความถ่แี ละหาสถิตพิ น้ื ฐาน

ก่อนอืนให้เปิ ดแฟ้ มข้อมูลทปี ้ อนเอาไว้ตังแต่บทที เสียก่อน นันคือข้อมูลชุดที (ดู
รายละเอยี ดการเปิ ดแฟ้ มข้อมูลในบทที ) เมอื เปิ ดเรยี บร้อยแล้วเราจะสามารถแจกแจงความถีของตวั
แปรต่าง ๆ ได้โดยเลือกเมนูหลัก Analyze เมนูรอง Descriptive Statistics และเมนูย่อย
frequencies... จะปรากฏหน้าต่าง Frequencies

ภาพประกอบ .

ตอนนีเราจะหาความถขี องตวั แปร “อายุ” ให้คลิกเลอื ก “อายุ” ภายในช่องทางซ้าย แล้วคลิก
ลกู ศรตรงกลาง ตวั แปร “อายุ” ทอี ย่ทู างซ้ายจะถูกย้ายมาทางขวา ดังภาพประกอบ .

บทที การแจกแจงความถแี ละสถติ ิพืนฐาน

ภาพประกอบ .
สงั เกตตรงด้านซ้ายล่าง จะมีเครอื งหมายถูกหน้าหัวข้อ Display frequency tables กค็ ือให้
โปรแกรมแสดงตารางแจกแจงความถีนันเอง สมมติถ้าเราคลกิ ลบครืองหมายถูกออกไป โปรแกรมจะ
ไม่สร้างตารางแจกแจงความถใี ห้
เราสามารถเลอื กให้โปรแกรมคาํ นวณสถติ ติ ่าง ๆ ตามต้องการได้โดยคลิกทปี ่ ุม
“Statistics....” จะปรากฏหน้าต่าง “Frequencies : Statistics” สามารถเลอื กสถติ ทิ ตี ้องการได้โดยการ
คลิกให้เกิดเครืองหมายถูกในช่องสีเหลียมหน้าสถติ ิทตี ้องการ ดงั ภาพประกอบ .

ภาพประกอบ .
สาํ หรับการหาค่าในตาํ แหน่งเปอร์เซน็ ตไ์ ทลท์ ตี ้องการนัน ให้คลกิ ให้เกิดเครืองหมายถูกหน้า
คาํ ว่า Perceltile(s) : แล้วใส่ตัวเลขตาํ แหน่งเปอรเ์ ซน็ ต์ไทล์ทตี ้องการในช่อง เช่น ต้องการหา P
และ P ให้ใส่ แล้วคลกิ ป่ ุม Add จากนันใส่ แล้วคลิกป่ มุ Add
ส่วนสถติ อิ นื ๆ ทสี ามารถเลือกคาํ นวณได้กค็ อื

Mean แสดงค่าเฉลยี
Median แสดงค่ามัธยฐาน

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะหข์ ้อมูล

Mode แสดงค่าฐานนิยม

Sum แสดงค่าผลรวม

Std.deviation แสดงค่าความเบยี งเบนมาตรฐาน

Variance แสดงค่าความแปรปรวน

Range แสดงค่าพิสัย

Minimum แสดงค่าตาํ สุด

Maximum แสดงค่าสงู สุด

S.E.mean แสดงค่าความคลาดเคลอื นมาตรฐานของค่าเฉลีย

Skewness แสดงค่าความเบ้

Kurtosis แสดงค่าความโด่ง

เมอื คลิกเลือกสถติ ทิ ตี ้องการคาํ นวณเรยี บร้อยแล้วให้คลกิ ป่ มุ “Continue”

หากต้องการสร้างกราฟให้ไปทหี น้าต่าง “Frequencies” แล้วคลิกทปี ่ มุ “Charts...” จะเกดิ

หน้าต่าง “Frequencies : Charts” ดังภาพประกอบ .

ภาพประกอบ .

สามารถเลอื กชนิดของ Charts ได้ ชนดิ คือ Bar Charts, Pie Charts, และ Historgrams
หากเลือก Histograms โปรแกรมกจ็ ะให้เลือกว่าจะสร้างโค้งปกติหรือไม่ ถ้าสร้างกค็ ลิกให้เกดิ
เครืองหมายถูกหน้าข้อความ “With normal curve” ในกรณที เี ลือก Bar Charts หรอื Pie Charts ผู้
วิเคราะห์สามารถเลือกสเกลของ Charts ว่าจะใช้ความถหี รอื เปอร์เซน็ ต์ โดยเลือกในช่อง Chart
Values เมอื เลือกชนดิ ของ Charts แล้วคลกิ ป่ ุม “Continue”

เมอื คลกิ ป่ ุม “OK” ในหน้าต่าง “Frequencies” แล้ว โปรแกรมจะแสดงตารางแจกแจงความถี
และคาํ นวณหาค่าสถิตทิ เี ลอื ก โดยแสดงผลลพั ธ์ในหน้าต่าง Output

บทที การแจกแจงความถแี ละสถติ ิพืนฐาน

Statistics
อายขุ องกลุ่มตวั อย่าง

N Valid 20

Missing 0
31.45
Mean .854
32.00
Std. Error of Mean
32
Median 3.818
14.576
Mode .075
.512
Std. Deviation -.864
.992
Variance
13
Skewness 25
38
Std. Error of Skewness 629
28.00
Kurtosis
34.00
Std. Error of Kurtosis

Range

Minimum

Maximum

Sum

Percentiles 25

75

อายุของกล่มุ ตวั อยา่ ง

Frequency Percent Valid Percent Cumulative Percent

Valid 25 1 5.0 5.0 5.0
26
27 1 5.0 5.0 10.0
28
29 1 5.0 5.0 15.0
32
33 3 15.0 15.0 30.0
34
35 2 10.0 10.0 40.0
36
38 4 20.0 20.0 60.0
Total
2 10.0 10.0 70.0

2 10.0 10.0 80.0

1 5.0 5.0 85.0

1 5.0 5.0 90.0

2 10.0 10.0 100.0

20 100.0 100.0

การใช้ SPSS เพือการวิเคราะห์ข้อมลู

ภาพประกอบ .
อาจทดลองสร้าง Pie Charts จะได้ดังภาพ

ภาพประกอบ .
ทหี น้าต่าง Frequencies ยงั มอี กี ป่ ุมหนึงคอื Format... มีหน้าต่างดังภาพประกอบ .

บทที การแจกแจงความถแี ละสถติ พิ ืนฐาน

ภาพประกอบ .
ในกรอบ “Order by” ใช้สาํ หรับจัดเรียงข้อมูลหรือความถจี ากน้อยไปหามาก หรือจากมากไป
หาน้อย และในกรอบ “Multiple Variables” ใช้สาํ หรับในกรณตี ้องการแจกแจงความถีและหาสถติ ิ
พืนฐานของหลายตัวแปร

- Compare variables ใช้เมอื ต้องการเปรยี บเทยี บค่าสถิตพิ นื ฐานของตัวแปรหลาย
ตวั โดยนาํ แต่ละตวั แปรมาแสดงค่าสถติ เิ รยี งต่อกนั เพอื เปรยี บเทยี บ

- Organize output by variables ใช้เมือต้องการแยกตารางค่าสถติ พิ นื ฐานของตัว
แปรทงั หลายออกจากกัน

สาํ หรบั “Suppress tables with many categories” ใช้สาํ หรบั กาํ หนดไม่ให้แสดง
ตารางแจกแจงความถถี ้าหากกล่มุ ของตัวแปรมีมากเกนิ กว่าทกี าํ หนด เช่น Maximum number of
categories : ใส่เป็น จะแสดงตารางแจกแจงความถขี องตัวแปรทมี กี ล่มุ ไม่เกิน กลุ่ม หากตวั แปร
ใดมมี ากกว่า กลุ่ม จะไม่แสดงตารางแจกแจงความถี

2. การหาคา สถติ พิ ้นื ฐานของตัวแปร

เลือกเมนู Analyze เลือกเมนูรอง Descriptive Statistics และเมนูย่อย Descriptives...

ภาพประกอบ .
จะปรากฏหน้าต่าง Descriptive

การใช้ SPSS เพือการวิเคราะหข์ ้อมลู

ภาพประกอบ .
เลือกตัวแปรทตี ้องการคาํ นวณค่าสถติ ิพนื ฐานทางด้านซ้าย ในทนี ีจะคาํ นวณหาค่าสถติ ิ
พนื ฐานของตวั แปร “อายุ” ให้คลิกเลอื กอายุแล้วคลกิ ลูกศรตรงกลางตัวแปร “อายุ” จะถูกย้ายให้มาอยู่
ในช่อง “Variable(s):“ ทางด้านขวา คลกิ ทปี ่ ุม “Options…” จะปรากฏหน้าต่าง “Desctiptives:
Options” ผ้วู เิ คราะห์สามารถเลอื กสถติ ทิ ตี ้องการได้ โดยคลิกให้เกิดเครอื งหมาย “ถูก” หน้าสถติ ิทเี ลือก

ภาพประกอบ .
เมือเลือกเรียบร้อยแล้วคลิกป่ มุ “Continue” และคลกิ ทปี ่ มุ “OK” โปรแกรมจะประมวลผล
แสดงค่าสถติ พิ นื ฐานของตัวแปร “อายุ” ในหน้าต่าง Output

บทที การแจกแจงความถแี ละสถติ ิพืนฐาน

อายุของกลุ่มตัวอย่าง Descriptive Statistics Mean Std. Deviation
Valid N (listwise) N Minimum Maximum 31.45 3.818

20 25 38
20

ภาพประกอบ .

สงั เกตด้านล่างของหน้าต่าง “Desctiptives” จะมขี ้อความว่า “Save standardized values
as Variables” ถ้าคลกิ เลือกช่องนี โปรแกรมจะคาํ นวณค่าคะแนนมาตรฐาน (Z-score) ของตัวแปรทถี ูก
เลอื ก โดย Z-score จะปรากฏอย่ใู นหน้าต่าง data view ต่อจากตัวแปรสดุ ท้าย

3. การหาคา สถติ ิพน้ื ฐานของกลุม ยอย

เลือกเมนู Analyze เมนูรอง Compare Means และเมนูย่อย Means…

ภาพประกอบ .

จะปรากฏหน้าต่าง “Means” แล้วหากเราต้องการหาค่าสถิติพืนฐานของตวั แปรอายุ โดยแยก
ตามกลุ่มเพศ ให้เลอื กตัวแปรตามเป็น “อายุ” คลกิ ไปไว้ในช่อง “Dependent List:” และเลือกตัวแปร
อสิ ระเป็น “เพศ” คลิกไปไว้ในช่อง Independent List : ดงั ภาพประกอบ .

ภาพประกอบ .

สามารถเลือกให้โปรแกรมคาํ นวณสถิติพืนฐานต่าง ๆ ได้โดยคลิกทปี ่ ุม “Options…” จะ
ปรากฏหน้าต่าง

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะห์ข้อมลู

ภาพประกอบ .

สามารถคลกิ เลือกสถติ ทิ ตี ้องการโดยคลิกป่ มุ ลูกศรตรงกลางเพอื ย้ายสถติ ทิ ตี ้องการด้านซ้าย

ไปยังด้านขวา สังเกตด้านล่างของหน้าต่าง “Means : Options” จะมีกรอบสีเหลียมทชี ือว่า “Statistics
for First Layer“ ภายในจะมสี ถติ ใิ ห้เลือกคาํ นวณ ชนดิ ชนิดแรกคือแสดงตารางวเิ คราะห์ความ
แปรปรวนและคาํ นวณค่าสมั ประสิทธสิ หสัมพนั ธ์อีต้า (eta : ) ซึงเป็นค่าสหสัมพนั ธร์ ะหว่างตวั แปร
ตัว และชนดิ ทสี องคอื Test for linearity สาํ หรับทดสอบความสมั พันธเ์ ชิงเส้นตรงระหว่างตัวแปร ตัว

คลิกเลือกสถิตทิ ตี ้องการ เมือเลอื กเรียบร้อยให้คลิกป่ ุม “Continue” จากนนั คลิกทปี ่ ุม “OK”
โปรแกรมจะแสดงค่าสถติ ิพนื ฐานของตวั แปร “อายุ” จาํ แนกตามตวั แปร “เพศ” ในหน้าต่าง “Output”

Report

อายุของกลุ่มตัวอย่าง Mean N Std. Deviation

เพศของกลุ่มตัวอยา่ ง 29.89 9 2.667
32.73 11 4.245
ชาย 31.45 20 3.818
หญงิ
Total ภาพประกอบ .

หรืออาจจะหาค่าสถิตพิ ืนฐานของตวั แปร “อายุ” นอกจากจะจาํ แนกตามเพศแล้ว ยังจาํ แนก
ตามสถานภาพอกี ด้วย สามารถทาํ ได้โดยการคลิกตัวแปร “เพศ” ใส่ในช่อง “Independent List:” สังเกต
เหนือช่อง “Independent List:” จะปรากฏคาํ ว่า “Layer 1 of 1” แล้วคลิกทปี ่ ุม “Next” กจ็ ะเปลยี นเป็น
“Layer2 of 2” คลิกตัวแปร “สถานภาพ” ให้มาอยู่ในช่อง “Independent List:” แล้วคลกิ ป่ ุม “OK”

บทที การแจกแจงความถแี ละสถติ พิ ืนฐาน

ภาพประกอบ .

ผลลัพธ์ทไี ด้จะเป็นดังนี

Report

อายุของกลุ่มตวั อยา่ ง สถานภาพของกลุ่มตวั อย่าง Mean N Std. Deviation
เพศของกลุ่มตวั อยา่ ง 7 2.820
ชาย ภาคปกติ 30.43 2 .000
9 2.667
หญิง ภาคพิเศษ 28.00 4 3.304
7 4.525
Total Total 29.89 11 4.245
11 2.841
ภาคปกติ 30.75 9 4.693
20 3.818
ภาคพิเศษ 33.86

Total 32.73

ภาคปกติ 30.55

ภาคพิเศษ 32.56

Total 31.45

ภาพประกอบ .

ถา้ ไม่คลกิ ป่ มุ “Next” จะเกิดอะไรขึน?

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะห์ข้อมูล

ภาพประกอบ .

ตัวแปรเพศและสถานภาพทงั ตวั แปรอย่ใู นช่อง Independent List: ซึงเป็นตาํ แหน่งของ
ผลลพั ธท์ ไี ด้จะมีตารางดงั นี

อายุของกลุ่มตวั อยา่ ง * เพศของกลุ่มตวั อยา่ ง
อายุของกลุ่มตวั อย่าง

เพศของกลุ่มตวั อยา่ ง Mean N Std. Deviation

ชาย 29.89 9 2.667

หญงิ 32.73 11 4.245

Total 31.45 20 3.818

อายุของกลุ่มตวั อย่าง * สถานภาพของกลุ่มตวั อย่าง
อายุของกลุ่มตัวอย่าง

สถานภาพของกลุ่มตัวอยา่ ง Mean N Std. Deviation

ภาคปกติ 30.55 11 2.841

ภาคพิเศษ 32.56 9 4.693

Total 31.45 20 3.818

ภาพประกอบ .

4. การแจกแจงความถี่แบบหลายทาง

เลอื กเมนู Analyze เมนูรอง Descriptive Statistics เมนูย่อย Crosstabs...

บทที การแจกแจงความถแี ละสถติ พิ ืนฐาน

ภาพประกอบ .
จะปรากฏหน้าต่าง “Crosstabs” ใส่ตวั แปรตามแถวและสดมภ์ ในทนี ใี ห้ตัวแปรตามแถวเป็น
“เพศ” และตวั แปรทางสดมภเ์ ป็น “ชันปี ” ตรงช่องของ Layer นัน จะใช้เมอื ต้องการสร้างตารางแจกแจง
ความถีหรอื วิเคราะห์ไคสแควร์แยกตามกล่มุ ของตัวแปร เช่น หากต้องการสร้างตารางแจกแจงความถี
แยกตามกล่มุ ตวั แปรสถานภาพของกลุ่มตวั อย่าง ให้คลกิ ตัวแปร “สถานภาพของกล่มุ ตวั อย่าง” ใส่ใน
ช่อง Layer เมือวเิ คราะห์แล้วโปรแกรมจะแสดงตารางแจกแจงความถี ตาราง ตารางแรกเป็นตาราง
แจกแจงถีของกลุ่มภาคปกติ และอีกตารางหนึงเป็นตารางแจกแจงความถขี องกล่มุ ภาคพิเศษ สังเกต
ด้านล่างจะมีข้อความให้เลอื กอยู่ ข้อความ และมีป่ มุ ป่ ุม

ภาพประกอบ .
ข้อความแรกคือ “Display clustered bar charts” กค็ อื แสดงกราฟแทง่ นนั เอง
ข้อความสองคอื “Suppress tables” คือไม่แสดงตารางแจกแจงความถี
ป่ มุ Statistics ใช้ในการคาํ นวณหาค่าสถิติสาํ หรบั ข้อมูลในระดับการวดั ต่าง ๆ โดยผ้วู จิ ยั
จะต้องใช้ความร้ทู างสถิตใิ นการเลือกคาํ นวณสถิตใิ ห้เหมาะสมกบั ข้อมูลด้วยตนเอง ในทนี ลี องเลอื ก
คาํ นวณค่าไคสแควร์ ดงั ภาพ

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะหข์ ้อมลู

ภาพประกอบ .
ป่ นุ Cells ใช้ในการคาํ นวณจาํ นวนและเปอรเ์ ซน็ ตใ์ นแต่ละเซล ในช่อง Counts คอื จาํ นวน
ความถีทสี งั เกตได้ และจาํ นวนความถที คี าดหวงั ในช่อง Percentages เลอื กคาํ นวณเปอรเ์ ซน็ ต์ตาม
แนวแถว แนวสดมภ์ และเปอรเ์ ซน็ ต์รวม ในช่อง Residuals สาํ หรบั แสดงความคลาดเคลือนทไี ม่ถูกทาํ
เป็นมาตรฐาน ความคลาดเคลือนทเี ป็นมาตรฐาน และค่าความคลาดเคลอื นทเี ป็นมาตรฐานทถี ูก
ปรับแก้แล้ว

ภาพประกอบ .

บทที การแจกแจงความถแี ละสถติ ิพืนฐาน

ส่วนอีกป่ มุ หนงึ คือป่ มุ Format ใช้สาํ หรบั การจดั รูปแบบการเรียงข้อมูลต้องการเรยี งจากน้อย
ไปมาก (Ascending) หรอื จากมากไปน้อย (Descending)

ภาพประกอบ .

เมือตงั ค่าต่าง ๆ เรยี บร้อยแล้ว คลิกป่ มุ “OK” จะปรากฏผลดงั นี

เพศของกลุ่มตวั อย่าง * ชนั ปี ทศี ึกษา Crosstabulation

ชันปีทศี ึกษา

ชันปีที 1 ชันปีที 2 ชันปีที 3 Total
3 9
เพศของกลุ่ม ชาย Count 3 3
ตัวอย่าง 33.3% 100.0%
% within เพศของกลุ่มตวั อยา่ ง 33.3% 33.3% 42.9% 45.0%
หญงิ 15.0% 45.0%
% within ชันปีทีศึกษา 50.0% 42.9%
Total 4 11
% of Total 15.0% 15.0% 36.4% 100.0%
57.1% 55.0%
Count 3 4 20.0% 55.0%

% within เพศของกลุ่มตัวอยา่ ง 27.3% 36.4% 7 20
35.0% 100.0%
% within ชันปีทีศึกษา 50.0% 57.1% 100.0% 100.0%
35.0% 100.0%
% of Total 15.0% 20.0%

Count 6 7

% within เพศของกลุ่มตัวอย่าง 30.0% 35.0%

% within ชันปีทีศึกษา 100.0% 100.0%

% of Total 30.0% 35.0%

ภาพประกอบ .

จากผลลัพธท์ ไี ด้ ความถีของเพศชาย มี ราย ซึงคดิ เป็น % ใน รายนีศกึ ษาในชันปี ที
จาํ นวน ราย คิดเป็น . % ศกึ ษาในชันปี ที จาํ นวน ราย คิดเป็น . % และศกึ ษาในชันปี
ที จาํ นวน ราย คิดเป็น . % ความถีของเพศหญิงมีจาํ นวน ราย ซึงคิดเป็น % ใน
รายนีศึกษาในชันปี ที จาํ นวน ราย คิดเป็น . % ศึกษาในชันปี ที จาํ นวน รายคดิ เป็น
. % และศกึ ษาในชันปี ที จาํ นวน ราย คดิ เป็น . %

การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะห์ข้อมูล

ความถีของกลุ่มตวั อย่างทศี กึ ษาชันปี ที มี ราย ซึงคิดเป็น % ใน รายนเี ป็นเพศ
ชาย ราย คิดเป็น . % และเพศหญิง ราย คิดเป็น . % ความถขี องกลุ่มตัวอย่างทศี กึ ษาชันปี
ที มี ราย ใน รายนีเป็นเพศชายจาํ นวน ราย คดิ เป็น . % และเพศหญิง ราย คดิ เป็น

. % ความถขี องกลุ่มตัวอย่างทศี ึกษาชันปี ที มี ราย ใน รายนเี ป็นเพศชายจาํ นวน ราย คดิ
เป็น . % และเพศหญงิ ราย คิดเป็น . %

กลุ่มตวั อย่างทงั หมด คน คดิ เป็น % ในจาํ นวน คนนี เป็นเพศชายทศี กึ ษาในชัน
ปี ที จาํ นวน คน คิดเป็น . % ... เป็นเพศหญงิ ทศี กึ ษาในชันปี ที จาํ นวน คน คดิ เป็น

.%

การจัดกระทาํ กบั ขอมูล

1. การแปลงคา ขอ มูล

ในบางครงั ผู้วเิ คราะห์อาจมคี วามจาํ เป็นบางประการทจี ะต้องเปลยี นข้อมูลของบางตวั แปร ถ้า
หากกล่มุ ตัวอย่างมจี าํ นวนมาก การจะเข้าไปเปลยี นแปลงข้อมูลย่อมเป็นเรืองลาํ บากและเสียเวลา
โปรแกรม SPSS จงึ มคี าํ สงั อย่ทู ใี ห้การช่วยเหลอื ในด้านนี ดังรายละเอยี ดดังนี

ขอ้ มลู ชดุ ที คน ด้วยข้อสอบวัดเจตคติ ข้อ พร้อม
ในการสาํ รวจเจตคตติ ่อโรงเรียนของนกั เรียน

กับตัวแปรทเี กียวข้อง ได้ผลดงั นี

ระดับ ข้อสอบวัดเจตคติ
คนที เพศ อายุ ชัน

ระดับ การใช้ SPSS เพือการวเิ คราะหข์ ้อมลู
คนที เพศ อายุ ชัน
ข้อสอบวัดเจตคติ

คาํ สงั Recode

จากข้อมูลชุดนี ผู้วิจัยต้องการแจกแจงความถีจาํ แนกตามอายุ กล่มุ คอื กล่มุ ทมี อี ายตุ าํ กว่า
ปี และกลุ่มทมี ีอายตุ ังแต่ ปี ขึน

การแปลงข้อมูลจะใช้เมนูหลัก “Transform” เมนูรอง “Recode into Different Variables…”
เมนูนใี ช้เมอื ต้องการแปลงค่าข้อมูลแล้วเกบ็ ไว้ในตัวแปรใหม่ ถ้าต้องการแปลงค่าข้อมูลแล้วเกบ็ ไว้ในตัว
แปรเดิมให้เลอื กทเี มนูรอง “Recode into Same Variables…”

ภาพประกอบ .

จะปรากฏหน้าต่าง “Recode into Different Variables” คลิกเลอื กตัวแปรทจี ะเปลียนข้อมูลใน
ช่องทางขวาให้ย้ายมาอย่ใู นช่องทางซ้าย ในทนี ี ตัวแปรทเี ราจะเปลยี นข้อมูลกค็ ือตวั แปร “age” คลิก
“age” แล้วย้ายให้มาอย่ใู นช่อง “Numeric Variable -> Output” และตงั ชือตัวแปรใหม่ทเี กิดจากการ
เปลียนข้อมูลในตวั แปร “age” ซงึ ในทนี ตี งั ชือว่า “G_age” ให้พมิ พใ์ ส่ในช่อง “Name:” และให้คลิกป่ มุ
Change ตวั แปร “G_age” จะย้ายมาอยู่ในช่อง “Numeric Variable -> Output”

บทที การจดั กระทาํ กบั ข้อมลู

ภาพประกอบ .
จากนันคลิกป่ มุ “Old and New Values...” เพอื แปลงข้อมูล
ในทนี เี ราต้องการแปลงข้อมูลอายุ โดยบคุ คลทมี อี ายุตังแต่ ปี ลงไป ให้เป็นกล่มุ ที
และอายุ ปี ขึนไป ให้เป็นกลุ่ม ดังนนั ภายในกรอบ “Old Value” ให้คลิกที “Range, LOWEST
through value:” ช่องที และพมิ พเ์ ลข ใส่ในช่อง ภายในกรอบ “New Value” ให้พมิ พ์ ในช่อง
“Value:” และคลิกป่ มุ “Add” จะปรากฏข้อความ “Lowest thru 14 -> 1” อย่ใู นช่อง “Old -> New:”
หมายความว่า “ถ้าหากตวั แปรเก่ามีช่วงตาํ สดุ จนถงึ แล้ว ให้ตัวแปรใหม่มคี ่าเป็น ”
อีกกลุ่มหนึงให้คลกิ ที “Range, value through HIGHEST:” ช่องที และพิมพเ์ ลข ใส่ใน
ช่อง และพมิ พเ์ ลข ภายในช่อง “Value” ของกรอบ “New Value” คลกิ ป่ ุม “ Add” จะปรากฏ “15 thru
highes -> 2” หมายถึงว่า “ถ้าหากตวั แปรเก่ามคี ่าตงั แต่ จนถึงสงู สดุ แล้ว ให้ตวั แปรใหม่มคี ่าเป็น ”
เสรจ็ แล้วให้คลกิ ป่ ุม “Continue” และคลกิ OK

ภาพประกอบ .
จะปรากฏตวั แปรใหม่คือ G_age ในหน้าต่าง Data View ทบี รรจุข้อมูลรหัส ทแี ทนกลุ่ม
อายุตาํ กว่า และรหัส ทแี ทนกลุ่มอายุตังแต่ ขนึ ไป

การใช้ SPSS เพือการวิเคราะห์ข้อมลู

คาํ สงั Compute
จากข้อมูลชุดที ผู้วิจัยต้องการคาํ นวณหาคะแนนรวมคะแนนเจตคติ โดยรวมคะแนนจาก

ข้อความทงั ข้อ ใช้เมนู “Transform” เมนูรอง “Compute…” จะปรากฏหน้าต่าง “Compute Variable”

ภาพประกอบ .

ภาพประกอบ .
ชือตวั แปรใหม่ในช่อง “Target Variable:” ในทนี ีตังว่า totalT ซงึ เป็นตวั แปรทจี ะเกบ็ ผลทไี ด้
จากการบวกคะแนน ตังแต่ x ถงึ x ดังนันภายในช่อง “Numeric Expression:” ให้ใส่ว่า
“x +x +x +x +x +x +x +x +x +x ” แล้วคลิกป่ ุม “OK” ภายในตารางข้อมูลจะเกิดตวั แปรใหม่
ขนึ มาคือ “TotalT”
หรอื ภายในช่อง “Numeric Expression:” อาจใส่ว่า "sum(x1 to x10)" กจ็ ะให้ผลเหมอื นกัน
แต่คาํ สัง sum ใช้ได้กบั ชือตัวแปรทเี รียงต่อเนืองกัน

บทที การจัดกระทาํ กบั ข้อมลู

ภาพประกอบ .
การแปลงขอ้ มูลโดยใชเ้ งือนไข

จากข้อมูลชุดที ครคู นหนึงมเี กณฑก์ ารให้เกรด แก่นักเรียนทไี ด้คะแนนแบบวดั เจตคติ
ตังแต่ คะแนนขึนไป การให้เกรดของครูต้องใช้เมนู “Transform” เมนูรอง “Compute…”

ภาพประกอบ .
ใส่ตัวแปร “grade” ในช่อง “Target Variable:” และในช่อง “Numeric Expression:” ใส่ค่า
จากนันคลกิ ป่ มุ “If...” เพือกาํ หนดเงอื นไข ซึงจะได้หน้าต่าง ดังภาพประกอบ .