รายการมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมกรุงเทพมหานคร ประจำปี 2563

๑๐

5.8 ลกู ไมก้ ระบกี่ ระบอง ชดุ ท่ี 3 จำนวน 12 ท่า
- นาคาบิดหาง
- กระแตไตไ่ ม้
- หนูไต่ราว
- วายภุ ักษถ์ ลาร่อน
- ตลบนก
- หนุมานถอนตน้ รัง
- กาลอดบว่ ง
- หนุมานแหวกฟองธารา
- คชสารแทงโรง
- คชสารกวาดหญา้
- หักสลกั เพชร
- นกค่มุ เข้ารงั

5.9 ลูกไมก้ ระบ่ีกระบอง ชดุ ที่ 4 จำนวน 12 ท่า
- ทัดมาลา
- กาฉีกรงั
- หนมุ านถวายแหวน
- กุมภกรรณซัดหอก
- หกั ฉตั รพระอนิ ทร์
- ไกรสรขา้ มหว้ ย
- พระรามแผลงศร
- มอญเหว่ยี งแห
- หกั พวงมาลยั
- มยรุ ารำแพน
- หนุมานกรายกรี
- อนิ ทรีไซ้ขน

ทั้งน้ี ในการฝึกแม่ไม้ดังกล่าวให้มีประสิทธิภาพจะต้องอาศัยระยะเวลาและการฝึกฝนมือเท้าให้
แขง็ แกรง่ ด้วย โดยในแต่ละสัปดาห์จะตอ้ งมกี ารฝกึ ปฏิบตั ิ ดงั น้ี

สปั ดาห์ท่ี 1 ใช้ปลายนิ้วทงั้ 5 เสยี บกองทรายละเอยี ด เตะกระสอบทีใ่ ส่ด้วยเศษผ้า
สัปดาหท์ ี่ 2 ใช้ปลายนวิ้ ทั้ง 5 เสียบกองทรายหยาบ เตะกระสอบทใ่ี สด่ ้วยเศษหนงั
สปั ดาหท์ ่ี 3 ใชป้ ลายนิว้ ทั้ง 5 เสียบกองกรวด เตะกระสอบทใี่ สด่ ว้ ยขี้เล่อื ย
สปั ดาหท์ ่ี 4 ใช้ปลายนว้ิ ทงั้ 5 เสยี บกองหินละเอยี ด เตะกระสอบท่ีใสด่ ้วยทราย
สปั ดาห์ที่ 5 ใช้ปลายนว้ิ ทัง้ 5 เสยี บกองหนิ หยาบ
สัปดาห์ท่ี 6 ใช้ปลายนว้ิ ทัง้ 5 เสียบต้นกลว้ ย
6. การตัดสนิ ใจและแก้ไขปญั หาเฉพาะหนา้
7. การวเิ คราะห์แยกแยะเปา้ หมาย และการหลบหลีก

๑๑

การมอบตวั เปน็ ศิษย์ การไหว้ครู และการครอบครู
เมื่อจะเร่ิมเรียนศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว จะต้องมีการเตรียมความพร้อมด้วยการปูพ้ืนฐานจิตใจให้
เขา้ ถึงคณุ ธรรมและจรยิ ธรรมอันเป็นประเพณที ่ีได้รับการปฏิบตั ิสบื ทอดกันมาวา่ การเล่าเรียนศิลปวทิ ยาการใดๆ
ยอ่ มต้องมีการเคารพครูบาอาจารย์โดยการไหว้ครู ซึ่งในแตล่ ะพิธกี รรมของครูแต่ละคนก็จะมีพิธกี ารแตกต่างกัน
โดยจุดมุ่งหมายของการไหว้ครูของศูนย์การเรียนรู้ศิลปศาสตร์การต่อสู้ประจำชาติไทย ค่ายพระยาตากน้ัน
มีดงั นี้
1. เพ่ือเป็นการอุทิศส่วนบุญกุศลด้วยเคร่ืองสักการะกรรมแด่ครูบาอาจารย์ทั้งหลายท่ีประสิทธิประศาสตร์
วิชาความรู้ให้แก่ศิษย์
2. เพ่ือให้เกิดขวญั และกำลังใจในการศึกษาเล่าเรียนเมื่อได้ผ่านพิธกี รรมมาแล้ว
3. เพอ่ื เป็นการขอขมาลาโทษในการที่ได้กระทำบางสิง่ ที่ผดิ พลาดโดยรู้เท่าไมถ่ งึ การณ์ทงั้ ทางกายกรรม
วจกี รรม มโนกรรม
4. เพอ่ื เป็นสิรมิ งคลแก่ครูอาจารย์ รวมทง้ั ตวั ศษิ ยเ์ อง
5. เพื่อเปน็ การแสดงออกซ่ึงความกตญั ญกู ตเวที
การมอบตัวเป็นศิษย์ ต้องมีการนำดอกไม้ โดยไม่กำหนดว่าจะเป็นดอกอะไร แล้วนำมาบูชาครูเพ่ือมอบตัว
เป็นศิษย์ จากนั้นผู้เป็นครูก็จะได้สังเกตพฤติกรรมของผู้เรียน หากผู้เรียนมีความประพฤติและปฏิบัติตน
เหมาะสม ครูจึงจะรับเป็นศิษย์และถ่ายทอดวิชาความรู้ให้แก่ศิษย์ได้ทุกกระบวนความ รวมถึงสามารถแนะนำ
สง่ั สอนใหศ้ ษิ ย์มีความรู้ความสามารถเรียกว่าศิษยม์ ีครู โดยขนั้ ตอนต่อไปหลังจากมอบตัวเป็นศิษย์แล้วคือการไหวค้ รู
การไหว้ครู คือ การยอมตัวเป็นลูกศิษย์ หรืออาจจะเรียกว่า ยกครู ก็ได้ ซึ่งเป็นวิธแี สดงตนวา่ ขออ่อนน้อม
เป็นศิษยด์ ้วยกาย วาจา ใจ พร้อมจะปฏบิ ตั ิตามคำสั่งสอนทกุ ประการ ในปัจจบุ นั พิธีการไหว้ครู หรือยกครนู ย้ี ังมี
ความสำคัญเพราะถือว่าเป็นวัฒนธรรมประเพณีท่ีดีงามของไทย สำหรับการไหว้ครกู ระบี่กระบองนั้นมิได้ทำใน
คร้ังแรกครั้งเดียวเท่าน้ัน แต่จะทำการไหว้ครูทุกครั้งก่อนการเล่นหรือการแสดง รวมไปถึงการไหว้ครูประจำปี
ซึ่งศูนย์การเรียนรู้ศิลปศาสตร์การต่อสู้ประจำชาติไทย ค่ายพระยาตาก จะจัดพิธีไหว้ครูประจำปีในวันท่ี
28 ธันวาคม ของทุกปี ซ่ึงตรงกับวันคล้ายวันสวรรคตของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช โดยจะมีลูกศิษย์
มารวมตวั กนั กวา่ 700 คน
การครอบครู คือ พิธีที่ครูผู้ประสิทธิ์ประสาทวิชาถ่ายทอดความรู้ให้เป็นผู้ทำพิธีรับรองความรู้ เพื่อให้
เกดิ สิริมงคล ปกป้องคุ้มกนั ภัยอันตรายต่างๆ โดยมีคตยิ ึดถือมานานวา่ การเล่าเรยี นถ้าไมม่ ีการครอบครูเสียก่อน
ผ้เู รียนนน้ั จะเป็นผ้ตู ้องธรณีสาร หรอื ประสบอุปสรรควบิ ัติภัยนานาประการ
การทำพิธีไหวค้ รู หรือพิธยี กครูของศูนยก์ ารเรียนรู้ศิลปศาสตร์การต่อสู้ประจำชาติไทย ค่ายพระยาตาก น้ัน
จะทำตามแบบฉบับของนายนาค เทพหัสดนิ ณ อยธุ ยา บรมครผู ู้เช่ียวชาญในกีฬากระบ่ีกระบอง โดยครกู ฤษณ์
จะจดั เตรยี มพธิ ี ดงั น้ี
1. จดั โต๊ะหมบู่ ชู า มีพระพุทธรูปเป็นประธาน
2. ดอกไม้สีขาว ธปู และเทียนขาว สำหรับบูชาครู
3. จดั เครือ่ งไม้รำ หรือเคร่ืองไมต้ ี วางไว้ขา้ งท่ีบชู า
4. เทยี นขผ้ี งึ้ หนกั 1 บาท 1 เล่ม
5. นำ้ 1 ขัน เพ่ือจดั ทำน้ำมนต์

๑๒

6. แปง้ กระแจะ สำหรบั เจิมเครือ่ งไม้
7. พานใส่เงิน สำหรับทำบุญตกั บาตรในวนั ร่งุ ขนึ้ เพื่ออุทิศสว่ นกุศลใหค้ รูอาจารย์
ในพิธใี หน้ ักเรียนผู้ร่วมพิธยี กครนู ำดอกไม้สีขาว ธปู 5 ดอก เทียนข้ีผ้งึ 1 เล่ม และเงิน 1 สลึง เข้าร่วม
พิธีด้วย จากน้ันนักเรียนจะนั่งพับเพียบรวมกันหน้าแท่นบูชา มีครูนั่งอยู่ด้านหน้า และเริ่มทำพิธีอย่างสำรวม
โดยเม่ือครูรบั เปน็ ศิษย์แล้ว ศิษย์ก็จะรับสัตย์ปฏญิ าณตอ่ ครู ดงั นี้
สบิ นวิ้ ยอหตั ถ์ นบไหว้ไตรรตั น์เลศิ ด้วยความดี ท้งั สามประการปานแก้วมณี ดว้ ยความจรงิ นเ้ี ป็นทีพ่ งึ ใจ
หนงึ่ ขอวริ ตั ิ งดเว้นฆา่ สัตวท์ ง้ั เล็กและใหญ่ มจี ิตเมตตาปราณที ่วั ไป ไมเ่ บยี ดเบยี นใคร มใี จกรณุ า
สอง ไม่ลักของผู้อ่นื ครอบครองป้องปักรักษา การเล้ียงชีวินทรพั ยส์ ินนานา จะแสวงหามาโดยชอบธรรม
สาม ไม่ประพฤติผิดในกาม จิตใจตำ่ ทรามดว้ ยความโมหันต์ ยึดประเพณมี แี ตป่ างบรรพ์ เปน็ ส่งิ กางกัน้ มน่ั ในฤทัย
ส่ี ไม่มสุ า ยึดถือสจั จาไวต้ ลอดไป พดู แต่คำจริงไมว่ ่ากับใคร เจรจาปราศรัยไพเราะวจี
ห้า ไม่ดมื่ เหล้าเสพของมึนเมาจนสนิ้ ชีวี เวน้ ยาเสพติดย้อมจิตว่าดี ให้ลืมทำดีมีแต่ประมาท
ข้าพเจ้าขอสมาทานศีลห้าประการจะมิให้ขาด มอบกายและใจอยู่ในพุทธศาสนา เป็นคนรักชาติ
ประกาศคุณธรรม สร้างแต่ความดีชีวิตขอพลี ไม่สร้างเวรกรรม ยึดม่ันกตัญญู ซ่ือสัตย์น้อมนำ ขยันอย่างเลิศล้ำ
เพอื่ ความเจริญ
ด้วยเดชะพระบารมี แห่งพระบูรพมหากษัตราธิราชเจ้าและดวงวิญญาณ บรรพชนคนไทยผู้กล้า
ทงั้ หลาย ขา้ พเจ้าขอถวายความเคารพนบนอบ สำนึกรู้กตัญญู เสมอครูของแผ่นดิน ข้าพเจ้าทั้งหลายจะจรรโลง
สบื สานศาสตร์การต่อสู้ประจำชาติไทยให้สูงสดุ กว่าสิ่งใด เคียงคู่สายเลือดไทยด้วยเกยี รติยศ ด้วยคุณธรรมและ
ความสามัคคี ตราบชีวิตจะหาไม่ ขอเดชะพระบารมีคุณพระศรีรัตนตรัยสมเด็จพระบรมครู ตลอดจนส่ิงศักดิ์สิทธ์ิ
ท้ังหลายที่สถิตอยู่ ณ ท่ีน้ี ข้าพเจ้าขอให้คำสัตย์ปฏิญาณ ต่อหน้าดวงพระวิญญาณสมเด็จพระนเรศวร
มหาราช สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช สมเด็จพระปิยมหาราช ว่าข้าพเจ้าจะยึดมั่นอยู่ในสัจจะและความ
กตัญญูต่อบิดามารดา ครูบาอาจารย์ และผู้มีพระคุณ จะไม่คิดคดทรยศต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ จะ
เป็นลูกท่ีดีของพ่อแม่ เป็นศิษย์ท่ีดีของครูบาอาจารย์ เป็นพลเมืองดีของประเทศชาติ ด้วยสัจจะด้วยวาจาที่
ขา้ พเจ้ากลา่ วน้ี ขอความสุข ความเจริญ ความสำเร็จ จงประสบแกข่ า้ พเจ้าตลอดกาลนานเทอญ

๑๓

สว่ นที่ ๒ คุณค่าและบทบาทของวถิ ชี มุ ชนท่มี ีตอ่ มรดกภูมปิ ญั ญาทางวฒั นธรรม
๑. คณุ คา่ ของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่สำคัญ

1 ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ค่ายพระยาตาก เป็นการส่งเสริมให้ผู้เรียนรู้จักการใช้เวลาว่างให้เกิด
ประโยชน์ รู้จักการอยู่ร่วมกันอย่างมีระเบียบวินัย ได้เรียนรู้ขนบธรรมเนียมประเพณี คุณธรรม จริยธรรม และ
เป็นการเสรมิ สร้างสมรรถภาพทางร่างกายและจติ ใจให้มีความพร้อมในการป้องกนั ตัวและแก้ไขปัญหาทางสังคม

2. ผู้เรยี นไดน้ ำความรู้ความสามารถจากการศกึ ษาศิลปะการต่อสู้ปอ้ งกันตวั ค่ายพระยาตาก ไปพฒั นา
ตนเองเพ่ือสร้างอาชีพ รวมไปถึงเป็นการสร้างรายได้เพื่อช่วยเหลือครอบครัว เช่น นักกีฬา ครูพละศึกษา
ครูผู้สอนศลิ ปะการต่อสู้ เทรนเนอรใ์ นการออกกำลังกาย นักแสดง เปน็ ต้น

3. การถ่ายทอดองค์ความรู้ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ค่ายพระยาตากของครูกฤษณ์มิได้เน้นเฉพาะการ
ต่อสู้ป้องกันตัวโดยใช้กำลังแต่เพียงอย่างเดียวเท่าน้ัน แต่หยั่งลึกไปถึงการสร้างจิตสำนึกชองความเป็นคนไทย
รวมถึงจิตวิญญาณแห่งชาติพันธ์ุซ่ึงจะเป็นเคร่ืองบ่งช้ีถึงหน้าท่ีและภาระอันจะต้องปฏิบัติต่อแผ่นดินถ่ินเกิด
บุคคลที่จะบรรลุถึงจุดสูงสุดบนเวทีแห่งการต่อสู้ในนิยามของครูกฤษณ์นั้น จะต้องมีคุณธรรม จริยธรรม
ตลอดจนมีความกตัญญูต่อชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ บิดา มารดา ครูบาอาจารย์ ตลอดจนผู้มีพระคุณ
ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัวจึงเปรียบเสมือนอุบายที่ทำให้บุคคลเข้าถึงสัจจะธรรม ผู้ที่เข้มแข็งจะไม่ข่มเหงรังแก
ผู้ด้อยกว่า และคอยปกป้องคุ้มครอง และจะทำให้สังคมอยู่ได้อย่างมีความสุข เป็นการสร้างเสริมคุณภาพชีวิต
ท่ดี เี พือ่ พฒั นาสงั คมและประเทศชาติ

๒. บทบาทของชุมชนที่มตี ่อมรดกภมู ิปญั ญาทางวัฒนธรรม

โรงเรียน ชุมชน บริษัท ห้างร้าน ที่อยู่ในพื้นที่เขตหนองแขม รวมถึงสำนักงานเขตหนองแขม มีส่วนร่วม
ในการอนุรักษ์ส่งเสริมมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ค่ายพระยาตาก โดยการ
สนับสนุนการจัดกิจกรรมเพื่อเผยแพร่ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ค่ายพระยาตากในโอกาสต่างๆ เช่น
งานประเพณีเทศกาลประจำปีในพื้นที่เขตหนองแขม การจัดกิจกรรมการเผยแพร่วัฒนธรรมของกระทรวง
วัฒนธรรม เปน็ ตน้

๑๔

สว่ นท่ี ๓ มาตรการในการส่งเสริมและรกั ษามรดกภมู ปิ ัญญาทางวัฒนธรรม
๑. โครงการ กจิ กรรมที่มกี ารดำเนินงานของรายการมรดกภูมิปญั ญาทางวัฒนธรรม
 การศึกษา วิจยั

นายกฤษณ์ ฤทธ์ิเดชา ได้รวบรวมองค์ความร้แู ละจดั ทำวิจัย เรื่อง การถ่ายทอดองค์ความรู้ครูภูมิปัญญาไทย
รุ่นท่ี 3 ด้านศิลปกรรม การสืบสานศิลปะศาสตร์การต่อสู้ประจำชาติไทย เสนอต่อสำนักงานเลขาธิการ
สภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ และไดร้ ับการยกย่องเป็นครูภูมิปัญญาไทย ด้านศิลปกรรม ซง่ึ ครภู ูมิปัญญาไทย
ถือกำเนิดมาจากโครงการสรรหาและยกย่องครูภูมิปัญญาไทย เป็นโครงการของสำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษา
ได้เริ่มศึกษาวิจัยข้อมูลต่างๆ ที่เก่ียวข้อง เพ่ือจัดทำนโยบายส่งเสริมภูมิปัญญาไทยในการจัดการศึกษา ตั้งแต่ปี
พ.ศ. 2539 และในปีต่อมาได้ดำเนินโครงการสรรหาและยกย่องครูภูมิปัญญาไทย โดยมีแนวคิดเร่ิมต้นจาก
ดร.ร่งุ แก้วแดง เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ (ในขณะนั้น) มีแนวคิดให้สร้างพื้นท่ีและสนับสนุน
ส่งเสริมครูภูมิปัญญาไทย เพ่ือให้มีส่วนร่วมในการจัดการศึกษาของชาติ ท้ัง 3 รูปแบบ คือ การศึกษาในระบบ
โรงเรียน นอกระบบโรงเรียนและการศึกษาตามอัธยาศัย (ซ่ึงสอดคล้องกับพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ
พ.ศ. ๒๕๔๒) โดยเน้นให้ครูภูมิปัญญาไทย มีบทบาทถ่ายทอดองค์ความรู้ ในส่วนของการศึกษานอกระบบ
โรงเรียนและการศึกษาตามอธั ยาศัย

 การอนุรกั ษ์ ฟ้ืนฟู

ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ค่ายพระยาตาก ได้รับการอนุรักษ์ฟ้ืนฟู โดยนายกฤษณ์ ฤทธิ์เดขา เจ้าของ
มรดกภูมิปญั ญาและสืบทอดองคค์ วามรโู้ ดยการถ่ายทอดใหแ้ ก่ผู้สนใจ ซง่ึ การส่งเสริม อนรุ กั ษ์ เผยแพร่มรดกภูมิ
ปญั ญาทางวฒั นธรรมใหไ้ ด้มปี ระสทิ ธภิ าพประสิทธผิ ลมากทส่ี ุดน้ัน ต้องอาศยั ความรว่ มมอื จากทุกภาคสว่ น มิใชม่ ี
การดำเนินโดยหน่วยงานราชการหรือเจ้าของมรดกภูมิปัญญาแต่เพียงผู้เดียว ทำให้ครูกฤษณ์จำเป็นต้องมีการ
ประสานงานเครือข่ายในพื้นท่ีเขตหนองแขมเพื่อทำการเผยแพร่องค์ความรู้โดยเฉพาะอย่างยิ่งเยาวชนคนรุ่น
ใหม่ ท่ีจะมาเปน็ พลังในการขบั เคลือ่ นการอนุรักษ์ ฟืน้ ฟูมรดกภูมิปัญญาให้มีความสบื เนอื่ ง ท้ังนี้ ต้องอาศัยความ
ร่วมมือจากทุกภาคส่วน ท้ังภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน โดยการส่งเสริมให้มีการดำเนินงานเป็น
เครือข่าย เร่ิมต้นจากการส่งเสริมให้มีการจัดตั้งเครือข่ายในการส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม
การสร้างความเข้มแข็งให้แก่เครือข่าย การพัฒนาความร่วมมือระหว่างเครือข่าย การยกย่องเชิดชูเกียรติบุคคล
กลุ่มบุคคล ชุมชน หน่วยงาน หรือองค์กรดีเด่นด้านการส่งเสริมและรักษามรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม รวมไปถึง
การยกย่องเชิดชูเกียรติเจ้าของมรดกภูมิปัญญาให้มีความภาคภูมิใจ ตระหนักถึงความสำคัญในการสืบทอด และ
การถา่ ยทอดความรู้

 การสืบสานและถา่ ยทอด

นายกฤษณ์ ฤทธิเ์ ดชา หรือครกู ฤษณ์ เจ้าของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม เป็นผถู้ ่ายทอดองคค์ วามรู้
ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ค่ายพระยาตาก ผ่านการศึกษาตามอัธยาศัย ณ ศูนย์การเรียนรู้ศิลปศาสตร์การต่อสู้
ประจำชาตไิ ทย ค่ายพระยาตาก เขตหนองแขม ให้แก่ลูกศิษย์ซงึ่ มีมาแล้วหลายรุ่น โดยในอนาคตมุง่ หวังให้รนุ่ พี่
ถา่ ยทอดให้แกร่ ่นุ น้องจากรุน่ ส่รู ุ่น

๑๕

 การพฒั นาตอ่ ยอดมรดกภมู ิปัญญา

1. สามารถสร้างอาชีพให้ชุมชนโดยใช้ทรัพยากรท่ีหาได้ในท้องถิ่นประดิษฐ์เป็นอุปกรณ์การฝึก เช่น
ดาบ งา้ ว แหลน หลาว โล่ ดัง้ พลอง เปน็ ตน้

2. การนำองค์ความรู้ศิลปะการต่อสู้ไปใช้ในการพัฒนาศักยภาพของบุคคลที่เก่ียวข้องในอาชีพต่างๆ
เชน่ ครูพละศึกษา นักแสดง สตนั ทแ์ มน ครผู ู้นำออกกำลงั กาย บุคลากรด้านกฬี าและนนั ทนาการ เปน็ ตน้

3. การส่งเสริมให้มรดกภูมิปัญญาศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ค่ายพระยาตาก เป็นอัตลักษณ์ของชุมชน
และเผยแพร่ให้สบื ทอดปฏิบัติกันอย่างแพรห่ ลาย

2. มาตรการสง่ เสรมิ และรักษามรดกภูมิปัญญาทางวฒั นธรรมอ่นื ๆ ทคี่ าดวา่ จะดำเนนิ การในอนาคต

1. การจัดกิจกรรมที่จะส่งเสริมการเผยแพร่องค์ความรู้ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ค่ายพระยาตาก
ให้เปน็ ทรี่ ้จู ักอย่างกวา้ งขวาง

2. นำข้อมูลองค์ความรู้มาจัดทำนิทรรศการและวีดีทัศน์เพ่ือเผยแพร่ในทุกช่องทางสื่อของกรุงเทพมหานคร
เช่น ส่ือโซเชียลมีเดีย ข่าวประชาสัมพันธ์กรุงเทพมหานคร การจัดกิจกรรมต่างๆ ของกรุงเทพมหานคร เพื่อให้
ประชาชนชาวกรุงเทพมหานคร รวมไปถึงคนไทยได้ศึกษาและตระหนักถึงความสำคัญของการสืบทอดมรดก
ภมู ปิ ญั ญาทางวฒั นธรรม รายการศิลปะการตอ่ สปู้ ้องกนั ตัว คา่ ยพระยาตาก

๓. การส่งเสริม สนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐ หรือภาคเอกชน หรอื ภาคประชาสงั คม

การส่งเสริมสนับสนุนจากหน่วยงานภาครัฐ หรือเอกชนส่วนใหญ่จะเป็นในลักษณะของการสนับสนุน
ทางด้านกำลังใจ หรือการจัดกิจกรรมโดยการนำนักแสดงที่เป็นนักเรียนจากศูนย์การเรียนรู้ฯ ไปเผยแพร่ศิลปะ
การต่อสู้ในโอกาสต่างๆ เนื่องจากครูกฤษณ์มุ่งเน้นเรื่องการเผยแพร่องค์ความรู้มากกว่าการเปิดรับบริจาคเพ่ือ
นำมาสนับสนุนการจัดการเรยี นการสอน

๑๖

สว่ นท่ี ๔ สถานภาพปจั จุบนั
1. สถานะการคงอยู่ของมรดกภูมิปัญญาทางวฒั นธรรม
 มกี ารปฏบิ ตั อิ ย่างแพร่หลาย
 เสี่ยงต่อการสญู หายตอ้ งได้รับการสง่ เสริมและรักษาอยา่ งเร่งด่วน
 ไมม่ ีการปฏบิ ตั อิ ยู่แล้วแต่มคี วามสำคญั ต่อวถิ ีชุมชนทต่ี ้องได้รบั การฟ้นื ฟู

2. สถานภาพปัจจบุ นั ของการถ่ายทอดความรู้และปจั จัยคุกคาม

ในปัจจุบันนายกฤษณ์ ฤทธิ์เดชา หรือครูกฤษณ์ เจ้าของมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรม เป็นผู้ถ่ายทอด
องค์ความรู้ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว ค่ายพระยาตาก ให้แก่ลกู ศิษย์ซง่ึ มีมาแล้วหลายรุ่น โดยในอนาคตมุ่งหวังให้
รุ่นพ่ีถ่ายทอดให้แก่รุ่นน้องจากรุ่นสู่รุ่น ในด้านปัจจัยคุกคามครูกฤษณ์ให้ความเห็นว่าเน่ืองจากเทคโนโลยีใน
ปัจจุบันทำให้ผู้ที่มีความสนใจจะศึกษาความรู้ศิลปศาสตร์การต่อสู้ประจำชาติสามารถเข้าถึงข้อมูลองค์ความรู้ได้
งา่ ยข้ึนจากการสืบค้นทางอินเตอร์เน็ท หรอื จากคลิปวีดีโอต่างๆ ซ่ึงเป็นการศึกษาที่ฉาบฉวย ไม่ได้มีการนำเสนอ
ในแง่ของคุณค่าทางศลิ ปวฒั นธรรม ประเพณีทีด่ ีงาม ทำให้ไม่ได้รับคำแนะนำทเ่ี หมาะสมจากผู้สอนท้งั ภาคปฏิบตั ิ
และการปลูกจติ สำนึกเรื่องคณุ ธรรมจรยิ ธรรม

๓. รายชอ่ื ผู้สืบทอดหลกั (เช่น บคุ คล กลมุ่ คน .... เป็นต้น)

รายช่ือบุคคล/หัวหนา้ คณะ/ อาย/ุ อาชีพ องคค์ วามรู้ดา้ นทไี่ ด้รบั สถานทตี่ ดิ ต่อ/โทรศัพท์
กลุ่ม/สมาคม/ชุมชน 64 ปี การสืบทอด/จำนวนปีท่ี

นายกฤษณ์ ฤทธ์เิ ดชา 23 ปี สืบทอดปฏบิ ตั ิ

นายมงคล กติ วิ รรณประสาร 45 ปี ศูนยก์ ารเรียนรู้ศลิ ปศาสตร์การตอ่ สู้
ประจำชาติไทย คา่ ยพระยาตาก
เขตหนองแขม กทม.
โทร. 08 6971 0569

20 ปี โทร. 08 1866 7221

นายกมลภพ ล้มิ สขุ เจริญกุล 24 ปี 20 ปี โทร. 08 3961 1030

นางสาวประภสั สร ธญั ญวานชิ 28 ปี 15 ปี โทร. 09 4787 2908
นางสาวชนิกานต์ เพ็ญฉาย 24 ปี 15 ปี โทร. 09 9181 9337
นางสาวพรสวรรค์ สนจิตร์ 24 ปี 15 ปี โทร. 08 0452 6694
นายจติ รคปุ ต์ ยิ่งยนื เจริญพันธ์ุ 25 ปี 15 ปี โทร. 09 5052 8610
นายไพรวัลย์ จาระจติ ราศักด์ิ 49 ปี 10 ปี โทร. 08 9892 1039
นางสาวกมเลศ ฤทธเ์ิ ดชา 29 ปี 10 ปี โทร. 09 6987 9741

๑๗

สว่ นท่ี ๕ การยินยอมของชมุ ชนในการจัดทำรายการเบือ้ งตน้ มรดกภูมปิ ัญญาทางวฒั นธรรม
ชือ่ -สกลุ นายกฤษณ์ ฤทธิ์เดชา
สถานภาพท่เี กีย่ วข้องกับมรดกภมู ิปญั ญาทางวัฒนธรรม
เจา้ ของมรดกภูมิปญั ญาทางวัฒนธรรม
ขอรบั รองข้อมูลตามเอกสารคำขอเสนอฯ และยินยอมใหเ้ ปิดเผยขอ้ มลู และนำไปใชป้ ระโยชนต์ อ่ ไป

ลงช่ือ
()

วนั ที่

๑๘

สว่ นท่ี ๖ ภาคผนวก
1. เอกสารอ้างองิ

กฤษณ์ ฤทธเ์ิ ดชา. การถา่ ยทอดองคค์ วามรู้ครูภมู ปิ ัญญาไทย รุน่ ที่ 3. สำนักพมิ พช์ มุ ชนสหกรณ์การเกษตรแห่ง
ประเทศไทย จำกดั , 2547.

กฤษณ์ ฤทธเ์ิ ดชา และชลุ ีพร ฤทธ์เิ ดชา. ศิลปศาสตร์การต่อสูป้ ระจำชาติไทย (กระบี่ - กระบอง). บริษทั เพชร
ภมู กิ ารพิมพ์, 2555.
สจุ ิตรา สคุ นธทรัพย์.การวเิ คราะห์คณุ ลักษณะไทย คุณคา่ และกระบวนการถ่ายทอดศิลปะการต่อสู้ปอ้ งกนั ตวั

แบบไทย : กระบ่ีกระบอง. จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, 2540.

2. รูปภาพ พร้อมคำอธิบายใตภ้ าพ จำนวน ๑๐ ภาพ (แนบอยดู่ า้ นหลัง)

3. ขอ้ มูลภาพถ่าย ข้อมูลภาพเคลือ่ นไหว หรือข้อมลู เสียง (ระบปุ ระเภทของส่ือท่ีแนบมาพรอ้ มคำอธิบาย)
 ข้อมูลภาพถา่ ย ได้แก่ กฤษณ์ ฤทธ์เิ ดชา และชุลีพร ฤทธ์ิเดชา. ศลิ ปศาสตร์การต่อส้ปู ระจำชาติไทย (กระบ่ี -

กระบอง). บริษทั เพชรภมู ิการพมิ พ,์ 2555.

 ขอ้ มลู ภาพเคลือ่ นไหว ได้แก่

 ข้อมลู เสยี ง ได้แก่

4. ข้อมูลผู้เสนอ

ชอื่ -สกลุ วา่ ที่ร้อยตรี ประภพ เบญจกลุ

หน่วยงาน สว่ นวฒั นธรรม สำนกั งานวฒั นธรรมและการท่องเทยี่ ว สำนกั วัฒนธรรม กีฬา และการท่องเที่ยว

กรงุ เทพมหานคร

เลขท่ี 189 อาคาร ธานีนพรตั น์ หมู่ - ซอย - ถนน มิตรไมตรี

แขวง ดนิ แดง เขต ดินแดง จังหวัด กรุงเทพมหานคร

รหสั ไปรษณยี ์ 10400 โทรศัพท์/โทรสาร 0 2246 6144 มือถอื

อีเมล์ [email protected]

5. ข้อมูลผูป้ ระสานงาน

ชอ่ื -สกลุ นางสาวกลุ พธู ชปู ระเทศ

โทรศพั ท์ โทรสาร มือถือ 0944419519

อีเมล์

***********************