E-Book วิชาการงานอาชีพ ป.6

วิชาการงานอาชีพ

ช้นั ประถมศึกษาปี ที่ 6

เร่อื ง การเตรียมการประกอบอาหาร

สอนโดย : คณุ ครูอญั ญณิตย์ เขตตจ์ ะโป๊ ะ

การเตรยี มประกอบอาหาร

01 การเลือกวตั ถุดิบในการประกอบอาหาร
02 เครือ่ งปรุงรสที่ใชใ้ นการประกอบอาหาร
03 อุปกรณแ์ ละภาชนะที่ใชใ้ นการประกอบอาหาร

01

การเลือกวตั ถดุ บิ ในการประกอบอาหาร

PART ONE

วตั ถุดิบท่ีนามาประกอบอาหารควรเลือกที่สดใหม่ สะอาดและปลอดภยั เพราะทา
ใหอ้ าหารน่ารบั ประทาน รสชาติอร่อย และเกิดผลดีต่อสุขอนามยั ของผูร้ บั ประทาน

12 3

การเลือกซ้ ือผกั ผลไม้ การเลือกซ้ ือเน้ ือสตั ว์ การเลือกซ้ ืออาหารแหง้

การเลือกซ้ ือผกั ผลไม้

ควรเลือกที่สดใหม่ ไม่มีรอยช้าหรอื เห่ียว
และมีในทอ้ งถ่ินหรอื มีตามฤดกู าล เพราะจะ
ไดผ้ กั ผลไมท้ ่ีมีคณุ ภาพ และราคาไม่แพง

การเลือกซ้ ือผกั ผลไม้

ผกั กาดขาว แตงกวา

ควรเลือกหวั ที่มีน้าหนกั มาก ควรเลือกลกู ที่ผิวเป็ นสีเขียวสดใส
เน้ ือผกั แน่น ไม่มีรอยช้าหรอื เห่ียว ไม่ขรุขระ ผลมีลกั ษณะตรงกลม

การเลือกซ้ ือผกั ผลไม้

ผกั บุง้ สม้ เขียวหวาน

ควรเลือกหวั ที่มีลาตน้ อวบ แข็งเล็กนอ้ ย ควรเลือกผลท่ีกลมแป้น
ไม่ออ่ น มีใบและมียอดตดิ อยู่ มีเปลือกบาง ไม่มีรอยช้า
ใบตอ้ งมีสีเขียวสด ไม่มีรอยช้า

การเลือกซ้ ือเน้ ือสตั ว์

ควรเลือกที่สดใหม่ สะอาด ไม่มีกลิ่นเหม็น
แบ่งได้ 2 ประเภท ดงั น้ ี

1. สตั วบ์ ก เช่น เน้ ือไก่ เน้ ือววั

เน้ ือไก่ เน้ ือววั

ควรเลือกซ้ ือเน้ ือท่ีมีสีชมพูอ่อนใส หากเป็ นสว่ น ควรเลือกเน้ ือสีแดงสด ไม่เขียวคล้า ไขมนั
น่องควรหลีกเล่ียงน่องสีซีดหรือมีเลือดไหลซึม มีสีเหลือง ไม่มีเม็ดสาคู (ไข่พยาธิ)

เพราะอาจเป็ นน่องไก่ท่ีไม่สด

2. สตั วน์ ้า เช่น กุง้ หอย ปู ปลา

กุง้ หอย

ควรเลือกท่ีหวั ตดิ แน่นอยกู่ บั ลาตวั ตาใส ตวั ใส ควรเลือกตวั ท่ีปากปิ ดสนิท หรือหุบลงทนั ที
เปลือกใส มนั กุง้ มีสีแดง ท่ีสมั ผสั ถา้ เป็ นหอยที่แกะเปลอื กออกแลว้
ตอ้ งอยใู่ นสภาพดี สด และตวั หอยไม่ขาด

ออกจากกนั

2. สตั วน์ ้า เช่น กุง้ หอย ปู ปลา

ปู ปลา

ควรเลือกตวั ท่ีหนกั เน้ ือแน่น ไม่มีกล่ินเหม็น หากเป็ นปลาที่ไม่มีเกล็ด ควรเลือกตวั ท่ีมีหนงั มนั
หากเป็ นปลาที่มีเกล็ด ควรเลือกตวั ที่เกล็ดตดิ แน่น

ตาใส เหงือกแดง ทอ้ งไม่แตก เน้ ือแน่น
กดแลว้ ไม่มีรอยบุม๋

การเลือกซ้ ืออาหารแหง้

อาหารแหง้ คือ อาหารทผี่ ่านกระบวนการ
ประกอบอาหารหรอื แปรรูป เช่น การอบ การ
ตากแหง้ การดอง เพ่อื ใหเ้ ก็บไวไ้ ดน้ านกว่า
อาหารสด เช่น พรกิ แหง้ ปลาเค็ม ไข่เค็ม
กะปิ อาหารกระป๋ อง

การเลือกซ้ ืออาหารแหง้

การเลือกซ้ ือพรกิ แหง้ กระเทียม และถวั ่ เมล็ดแหง้
ควรเลือกพริกแหง้ กระเทียม และถวั่ ต่างๆ ท่ีแหง้

สนิท ไมม่ ีแมลงกดั แทะ ไมข่ ้ ึนรา ไมม่ ีกลิ่นอบั

การเลือกซ้ ืออาหารกระป๋ อง ตวั อย่างการเลือกซอื้ อาหารกระปอ๋ ง

บรรจุในภาชนะ บอกวนั เดือน ปี ท่ีผลิตสินคา้ หรอื วนั หมดอายุ
ท่ีปิ ดมิดชิด สะอาด เชน่ ผลิตเม่อื 080919 = ผลิตเมอื่ วนั ท่ี
กระป๋ องตอ้ งไมบ่ ุบเบ้ ียว 8 กนั ยายน ค.ศ. 2019 (พ.ศ. 2562)
หรือเป็ นสนิม
วนั หมดอายุ 080622 = ควรบริโภคกอ่ น
มีเคร่ืองหมาย อย. แสดงวา่ ผ่านการ วนั ที่ 8 มิถุนายน ค.ศ. 2022 (พ.ศ. 2565)
ข้ ึนทะเบียนตารบั อาหารและยา

2

เครอื่ งปรุงรสท่ีใชใ้ นการประกอบอาหาร

PART TWO

เครือ่ งปรุงรสที่ใชใ้ นการประกอบอาหาร หมายถึง ส่ิงท่ีใชป้ รุงแต่ง
อาหารมีท้งั ของแหง้ และของเหลว ใชใ้ นปริมาณไมม่ ากนัก เพื่อทาให้
อาหารมรี สชาติและกลิ่นท่ีดีข้ นึ

เครื่องปรุงรสท่ใี ชใ้ นการประกอบอาหาร

รสเปร้ียว รสเคม็

เชน่ น้ำส้มสำยชู นำ้ มะขำมเปียก เช่น เกลอื นำ้ ปลำ ซอสถวั่ เหลอื ง
น้ำมะนำว
ซีอ๊วิ ขำว เตำ้ เจยี ว ซอสหอยนำงรม

รสหวาน เครือ่ งเทศ

เช่น น้ำตำลทรำย นำ้ ตำลปี๊บ เช่น อบเชย กำนพลู พรกิ ไทย
สำรให้ควำมหวำนแทนนำ้ ตำล จะช่วยให้อำหำรมีกล่ินหอม

3

อปุ กรณแ์ ละภาชนะท่ีใชใ้ นการประกอบอาหาร

PART THREE

การใชอ้ ุปกรณแ์ ละภาชนะท่ีเหมาะสมในการประกอบอาหารหรือใส่
อาหาร ทาใหเ้ ราประกอบอาหารไดส้ ะดวก ปลอดภยั และประหยดั เวลา
และทาใหอ้ าหารน่ารบั ประทาน อุปกรณแ์ ละภาชนะที่ใชใ้ นการ
ประกอบอาหาร มดี งั น้ ี

1. อปุ กรณท์ ี่ใชเ้ ตรียมอาหาร กระชอน
ใช้กรองอำหำรหรือกรองนำ้ กะทิ
กะละมังหรอื ตะกรา้
ใช้ลำ้ งหรือใส่ผักผลไม้ เนือสัตว์

เขียง มดี
ใช้รองรับกำรหนั่ สับ ซอยอำหำร ใช้ปอก หั่น สับ ซอยอำหำร

2. อปุ กรณท์ ่ีใชใ้ นการประกอบอาหาร ทัพพี

หม้อ ใชค้ นหรือตกั
อำหำร
ใช้ประกอบอำหำร
ประเภทตม้ หรือแกง ตะหลวิ

กระทะ ใชผ้ ัดหรอื พลกิ อำหำร

ใชป้ ระกอบอำหำร ช้อนตวง
ประเภทผัดหรือทอด
ใช้ตวงปริมำณ
ลงั ถงึ สว่ นประกอบอำหำร

ใชน้ ่งึ อำหำร

3. อปุ กรณท์ ่ีใชใ้ นการตกั อาหาร

ช้อนสอ้ ม ทัพพี

ใช้คู่กันเพ่อื ตักอำหำร ใชต้ ักอำหำรทงั แห้งและนำ้
รับประทำน เช่น ขำ้ วสวย แกง ต้ม

ชอ้ นสนั้ ตะหลิว

ใชต้ ักอำหำรเพ่ือรับประทำน ใชต้ กั อำหำรประเภท
หรอื ใชเ้ ปน็ ชอ้ นกลำง ผดั หรือทอดออกจำกกระทะ

4. ภาชนะที่ใชใ้ สอ่ าหาร ถว้ ย

จาน ใชใ้ ส่อำหำรประเภท
ท่ีมนี ้ำน้อย เชน่
ใช้ใสข่ ำ้ วหรอื อำหำรประเภท น้ำพริก นำ้ จิม
ยำ้ ผัด ทอด
โถข้าว
ชาม ใชใ้ ส่ข้ำวสวย

ใช้ใสอ่ ำหำรประเภทน้ำ
เชน่ แกง ต้มจืด

ตวั อยา่ ง : การเลอื กใชภ้ าชนะในการจดั อาหาร

น้าจ้ มิ ผลไม้

ควรจดั ใสถ่ ว้ ย ควรล้างนา้ ให้สะอาด
แล้วปอกเปลือก
ไข่เจยี ว
ห่นั เป็นชิ้นจัดใส่จาน
อาหารประเภททอด
ควรจัดใสจ่ านแบน ตม้ เลือดหมูตาลึง

ก้นไมล่ ึกมาก อาหารประเภทน้า
ควรจดั ใส่ชาม



วิชาการงานอาชีพ

ช้นั ประถมศึกษาปี ท่ี 6

เร่ือง งานเกษตร

สอนโดย : คณุ ครูอญั ญณิตย์ เขตตจ์ ะโป๊ ะ

11 1 1 2 12 2
2 ปุ๋ย แสงแดด เนอื้ สัตว์
ผักผลไม้
ดนิ นา้
หนอน

1 ชว่ ยกันจดั กลุ่มวา่ สิง่ ใดบา้ ง
ช่วยใหพ้ ชื และสัตวเ์ จรญิ เตบิ โต
พืช โดยคลิกท่รี ูปดา้ นบนเพอื่ เฉลย

2

สัตว์

• พืชสวน ประเภทของงานเกษตร • ป่าทดแทน

การเพาะปลูกพชื

• พืชไร่

กลว้ ยไม้ เฟือ่ งฟำ้ ขำ้ ว ออ้
กวำงตุ้ง มะเขอื ย

โหระพำ มนั ส้ำปะหลัง

ประเภทของงานเกษตร

การเลี้ยงสตั ว์ การประมง การเกษตรแบบผสมผสาน

ไก่ เป็ด กุ้ง หอย
ววั มำ้
เชน่ กำรเลยี งหมูและปลูกผัก
ควำย โดยน้ำมูลหมูมำทำ้ ปุ๋ยเพ่ือปลูกผกั
ปู ปลำ และนำ้ เศษผกั มำเปน็ อำหำรหมู

อกี ทอดหนงึ่

ไมด้ อก ประเภทของพนั ธพุ์ ืช

มีดอกสวยงาม ไม้ประดบั
เช่น
มลี ้าตน้ และใบสวยงาม เช่น

กหุ ลำบ ทวิ ลปิ รักเร่ สำวน้อยประ เศรษฐเี รอื นนอก พลู
แปง้ ด่ำง

ชบำ พุดตำ ดำวเรือ เดหลี เฟิรน์ ลนิ มงั กร
นง

ประเภทของพันธพุ์ ชื

พืชผกั สวนครัว

ใชร้ บั ประทาน เช่น

ต้นหอ ผักชี พรกิ ชฟี ำ้ ผกั บ้งุ มะกรดู แตงกวำ
ม
ไม้ดอกบางชนดิ สามารถนามารบั ประทานและใช้แตง่ กลิน่ สขี องอาหารได้อกี ดว้ ย
ความรู้เสริม
เช่น อัญชนั โสน มะลิ
อัญชนั โสน มะลิ

การคดั เลอื กพนั ธุพ์ ืช

เป็นกำรคดั ต้นพืชมำใชใ้ นกำรปรบั ปรุงพนั ธุ์
หรอื ขยำยพนั ธุ์ มหี ลักกำร ดังนี

ให้ผลผลติ สูง ทนต่อโรคและศตั รพู ืช ตรงกับความต้องการของตลาด
เชน่ ผลมีรสอร่อย
เหมาะสมกบั สภาพอากาศแตล่ ะท้องถน่ิ
ดูแลรักษาง่าย เพือ่ ใหพ้ ืชเจริญงอกงาม
และใหผ้ ลผลติ ท่ีดี

การขยายพนั ธพ์ุ ืช

เป็นกำรเพ่มิ จ้ำนวนพชื รกั ษำ ควบคุมลักษณะ และคุณภำพของพชื ที่ดี
ใหค้ งไวต้ ำมเดิม หรือพัฒนำพนั ธ์ุพืชใหด้ ยี งิ่ ขึน
กำรขยำยพันธุพ์ ชื มหี ลำยวิธี ดงั นี

1 การขยายพนั ธ์ุจากเมลด็ ของพชื 2 การขยายพนั ธจ์ุ ากก่งิ ของพชื

เมลด็ กำรต่อกงิ่ กำรทำบกง่ิ กำรตอนก่งิ

การขยายพันธุ์พชื

3 การขยายพันธ์จุ ากหัว หนอ่ ตา หรอื ล้าต้นของพืช

กำรแยกหวั หรือหน่อ กำรปกั ช้ำ

กำรตดิ ตำ

ดินและปยุ๋

ดนิ ประกอบด้วยแร่ธำตตุ ่ำง ๆ หนิ ทรำย ซำกพืชและซำกสัตว์
ท่ตี ำยทบั ถมกันมำนำน ท้ำใหเ้ กดิ เปน็ ดนิ ทมี่ ีลกั ษณะแตกตำ่ งกนั ไป ดังนี

ดนิ เหนียว ดนิ ร่วน ดนิ ทรำย ดินรว่ นปนทรำย

เหมำะส้ำหรบั ปลกู พชื เหมำะสำ้ หรบั ปลกู พชื หลำยชนดิ เหมำะสำ้ หรับปลูกพืชทต่ี อ้ งกำรน้ำน้อย เหมำะสำ้ หรบั ปลกู ไมย้ ืนต้น เชน่ สัก
ทต่ี ้องกำรนำ้ มำก เพรำะน้ำซมึ ไดส้ ะดวก
เช่น ตะบองเพชร มะพร้ำว ยคู ำลิปตัส หรือพืชคลุมดนิ เชน่
เชน่ ข้ำว บัว เช่น ฟกั ทอง คะนำ้ ถวั่ ฝักยำว
มะละกอ ส้ม เงำะ คำโลโปโกเนียม เพอร์รำเรีย

และพชื ชนดิ อน่ื ๆ เช่น ผักหวำนป่ำ

สับปะรด มันสำ้ ปะหลงั

ดินและป๋ยุ

ปุ๋ย เป็นสำรอินทรยี ์ท่ใี ช้เปน็ อำหำรของพชื เพื่อบ้ำรงุ พชื ใหเ้ จรญิ งอกงำม
ปุ๋ยแบ่งออกเปน็ 2 ประเภท ดังนี

ปยุ๋ อนิ ทรีย์ ปุย๋ อนินทรยี ์

1 ปุ๋ยคอก 2 ปุ๋ยพืชสด 1 ปุ๋ยเดีย่ ว
2 ปยุ๋ ผสม

3 ปุ๋ยหมกั 4 น้าหมกั ชีวภาพ

ตัวอย่างการขยายพันธพุ์ ืช

การติดตากหุ ลาบ

วสั ดแุ ละอุปกรณ์

1234

ตน้ ตอกหุ ลาบป่า กหุ ลาบพนั ธุ์ดี เทปใส คัตเตอร์
ทจ่ี ะนา้ ไปติดตา

ตวั อยา่ งการขยายพันธพ์ุ ืช

การตดิ ตากุหลาบ

วธิ ีการขยายพนั ธุ์

123

ลดิ ใบออกจากก่งิ กุหลาบพันธุ์ดี กรีดสว่ นตา โดยกรีดจากโคนไปยอด จะได้ตาท่จี ะนา้ ไปติด
ทจ่ี ะใชเ้ ปน็ ตา
5 ความรูเ้ สรมิ
4 ตาทจ่ี ะนามาติดควรเปน็ ตา
3 น้วิ
เตรยี มตน้ ตอ โดยตัดส่วนยอด ตา้ แหน่งท่ีจะตดิ ตา จากกงิ่ ท่ีมีใบ 3 ใบ เพราะเปน็ ตาทพี่ รอ้ ม
กหุ ลาบปา่ ออก จะเจริญเติบโตได้ดีกว่าตาแหน่งอ่ืน
เลอื กต้าแหน่งท่จี ะติดตา โดยใหต้ ่า้ กวา่
ตา้ แหนง่ ทต่ี ัดออก ประมาณ 3 น้วิ

ตัวอย่างการขยายพนั ธ์พุ ชื

การตดิ ตากุหลาบ

วธิ ีการขยายพันธ์ุ

678

ตัดหนามและใบของต้นตอออกให้หมด ตดั บางๆ ทต่ี น้ ตอ กรดี เปิดตาดา้ นบน
ให้ได้ขนาดพอดีกับตาทเี่ ตรยี มไว้
9 11
10 3
สอดตาเข้าไปที่ต้นตออย่างระมดั ระวัง การติดตาเสรจ็ สมบูรณ์
1

2
พันตาเข้ากบั ตน้ ตอด้วยเทปใส

ประมาณ 3 รอบ

ตวั อยา่ งการขยายพันธ์ุพชื

การติดตากุหลาบ

วธิ ีการขยายพนั ธ์ุ

12 13 14

ท้งิ ไว้ 20 วัน ในทที่ ี่แสงแดดส่องถึง ประมาณ 7 วนั หลงั จากแกะเทป จากนน้ั ประมาณ 1-2 เดอื น
จากนัน้ แกะเทปออก กุหลาบจะแตกยอดออกมา กุหลาบจะออกดอกท่สี วยงาม
จากบรเิ วณทต่ี ิดตา
และแขง็ แรง

ดินและปยุ๋

ดนิ ประกอบด้วยแร่ธำตตุ ่ำง ๆ หนิ ทรำย ซำกพืชและซำกสัตว์
ท่ตี ำยทบั ถมกันมำนำน ท้ำใหเ้ กดิ เปน็ ดนิ ทมี่ ีลกั ษณะแตกตำ่ งกนั ไป ดังนี

ดนิ เหนียว ดนิ ร่วน ดนิ ทรำย ดินรว่ นปนทรำย

เหมำะส้ำหรบั ปลกู พชื เหมำะสำ้ หรบั ปลกู พชื หลำยชนดิ เหมำะสำ้ หรับปลูกพืชทต่ี อ้ งกำรน้ำน้อย เหมำะสำ้ หรบั ปลกู ไมย้ ืนต้น เชน่ สัก
ทต่ี ้องกำรนำ้ มำก เพรำะน้ำซมึ ไดส้ ะดวก
เช่น ตะบองเพชร มะพร้ำว ยคู ำลิปตัส หรือพืชคลุมดนิ เชน่
เชน่ ข้ำว บัว เช่น ฟกั ทอง คะนำ้ ถวั่ ฝักยำว
มะละกอ ส้ม เงำะ คำโลโปโกเนียม เพอร์รำเรีย

และพชื ชนดิ อน่ื ๆ เช่น ผักหวำนป่ำ

สับปะรด มันสำ้ ปะหลงั

ดินและป๋ยุ

ปุ๋ย เป็นสำรอินทรยี ์ท่ใี ช้เปน็ อำหำรของพชื เพื่อบ้ำรงุ พชื ใหเ้ จรญิ งอกงำม
ปุ๋ยแบ่งออกเปน็ 2 ประเภท ดังนี

ปยุ๋ อนิ ทรีย์ ปุย๋ อนินทรยี ์

1 ปุ๋ยคอก 2 ปุ๋ยพืชสด 1 ปุ๋ยเดีย่ ว
2 ปยุ๋ ผสม

3 ปุ๋ยหมกั 4 น้าหมกั ชีวภาพ

เลย้ี งไวด้ เู ล่น การเลยี้ งสัตว์ เลยี้ งไว้ใช้งาน

การเลีย้ งสัตว์แบ่งออกเปน็ 3 ประเภท ได้แก่

เลย้ี งไว้เพ่อื การบริโภค

แมว สุนขั ววั เปด็ มา้
ปลา ไก่ วัว
ควาย
นก กระตา่ ย หมู ผง้ึ

การคัดเลอื กพันธ์สุ ัตว์

1. เลอื กพนั ธ์ุท่ีตรงกบั จดุ ประสงค์ของความต้องการ
2. สังเกตจากลกั ษณะภายนอกของสตั ว์ ซง่ึ แสดงถงึ ความอดุ มสมบรู ณ์

ของสตั ว์ เชน่ ลักษณะรปู รา่ ง ลักษณะการเคล่อื นไหว
3. สงั เกตจากผลผลติ ของสตั ว์ เชน่ หากต้องการเลี้ยงไก่เพือ่ นา้ ไข่

ไปขาย ควรเลอื กไกพ่ ันธุ์ไข่ดกทม่ี ลี ักษณะดี
4. ศึกษาประวตั คิ วามเป็นมาของสายพันธ์สุ ัตวเ์ ลยี้ ง

5. เลอื กพันธใ์ุ หเ้ หมาะสมกบั สภาพท้องถน่ิ

6. เลอื กพันธทุ์ ี่มคี วามตา้ นทานโรคสงู และทนตอ่ สภาพภูมอิ ากาศ

การขยายพนั ธส์ุ ัตว์

การผสมพันธุโ์ ดยวิธีธรรมชาติ

เปน็ กำรน้ำสัตว์ตัวผแู้ ละสัตว์ตัวเมยี มำผสมพันธ์ุกัน จะเปน็ สตั ว์พนั ธเ์ุ ดียวกันหรอื ตำ่ งสำยพนั ธุก์ ไ็ ด้
จำ้ แนกไดอ้ อกเปน็ 2 ประเภท คือ การปฏสิ นธิภายนอก และการปฏสิ นธภิ ายใน

ภายนอก ภายใน

• ไข่ + สเปิรม์ ผสมกนั ภายนอกร่างกายของเพศ • ไข่ + สเปิรม์ ผสมกันภายในรา่ งกายของเพศเมีย
เมยี • สว่ นใหญ่ออกลูกเปน็ ตัว เชน่ วัว หมู ปลาหาง-

• ออกลูกเปน็ ไข่ เช่น ปลา สัตวค์ รึ่งบกคร่ึงน้า นกยูง แต่มีสัตวบ์ างชนิดออกลูกเป็นไขท่ ่มี เี ปลือก
หุ้มออกมา แล้วไขต่ อ้ งฟกั ออกมาเปน็ ตัว เช่น นก

ข้อดี ข้อเสีย

1. สัตวไ์ ด้ผสมพนั ธุก์ ันดว้ ยสัญชำตญำณ สตั วบ์ ำงชนิด เช่น ปลำ กุ้ง ตอ้ งรอใหถ้ ึง
ตำมธรรมชำติ ฤดูผสมพนั ธ์ุ ผลผลติ จึงไม่เพียงพอ
ต่อผู้เลยี งและผบู้ รโิ ภค
2. วธิ กี ำรไมย่ งุ่ ยำก ลดตน้ ทนุ ในกำรใช้
ผู้เชี่ยวชำญมำดูแลในกำรผสมเทียม

การขยายพนั ธุส์ ัตว์

การผสมพันธโ์ุ ดยวธิ ีผสมเทียม

คอื กำรผสมพันธสุ์ ตั วโ์ ดยไมต่ ้องมกี ำรรว่ มเพศตำมธรรมชำติ ใช้ได้ทังสตั วท์ ีม่ ีกำรปฏิสนธิภำยนอก
เช่น ปลำ และสตั ว์ทีม่ กี ำรปฏสิ นธิภำยใน เช่น วัว หมู

การผสมเทียมวัว

เกบ็ น้าเชอ้ื นา้ นา้ เชอื้ ฉีดเขา้ แม่พันธ์ุ
ท่ีอยใู่ นช่วง “ตดิ สดั ”

พอ่ พันธุ์ แมพ่ นั ธ์ุ

ข้อดี ขอ้ เสีย

1. ประหยัดคำ่ ขนส่งพ่อพันธ์ุ 1. หำกน้ำเชือของพอ่ พันธ์ุมีลักษณะไม่ดี
2. สำมำรถเก็บรกั ษำน้ำเชอื ไวจ้ นถึงเวลำ จะแพร่กระจำยลักษณะไมด่ ีนนั ได้
อยำ่ งรวดเรว็
ทีแ่ มพ่ นั ธุ์พรอ้ มทจ่ี ะผสมพนั ธ์ุ
2. หำกผทู้ ำ้ กำรผสมเทยี มขำดควำมรู้
และควำมช้ำนำญ อำจท้ำอวัยวะ
สืบพนั ธุ์ของแม่วัวเกิดกำรติดเชือ
หรอื บำดเจบ็ ได้

1 คัดเลือกพนั ธกุ์ ระตา่ ย ตัวอยา่ งการเลี้ยงสัตว์เลย้ี ง

การเลยี้ งกระต่าย

2 เตรยี มอุปกรณ์ในการเล้ียง

• รำ่ งกำยสมสว่ น • กรงขนำดประมำณ
45 X 70 X 45 ซม.
• ขนไมห่ ลดุ ร่วง (สำ้ หรับกระต่ำย 1 ตัว)
ไม่ผอมหรือพงุ โรเกินไป
• หญำ้ แหง้ หรอื ฟำง
• ไมเ่ ป็นแผล ดวงตำแจ่มใส จมูกไม่มีของเหลว • ที่ใสน่ ้ำและท่ใี สอ่ ำหำรเม็ด
ตำไม่แฉะ หูไมม่ ไี รหรอื ขหี ูเป็นแผ่นหนำ
ความรูเ้ สรมิ
• ควรมอี ำยุหนึ่งเดือนครงึ่ ขึนไป ทีต่ ั้งกรงควรมอี ากาศถา่ ยเทไดส้ ะดวก
เพรำะกระต่ำยจะหย่ำนมและกินอำหำรปกตไิ ด้ มหี ลงั คาบงั แดดและฝน