Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Masjid
ubudiah

Masjid Ubudiah, kadang kala dikenali sebagai
Masjid Diraja Ubudiah ialah sebuah masjid negeri di
Bukit Chandan, Kuala Kangsar, Perak yang dianggap salah
satu masjid terindah di Malaysia dan merupakan simbol kebanggaan
dan kepercayaan untuk kaum Muslim di Perak. Kubah emas dan menara
masjid adalah bukti dari keindahan senibina Islam. Masjid Ubudiah dirasmikan
pembukaannya oleh Sultan Abdul Jalil Karamatullah Shah pada tahun 1917.

Sejarah
Dari segi latar belakang sejarahnya Masjid Ubudiah yang terletak berhampiran dengan
Istana Iskandariah ini, adalah merupakan masjid nazar. Ia diasaskan oleh Sultan Idris untuk
membayar nazar kerana baginda telah pulih dari penyakitnya. Semasa beristirahat dalam
rawatan di Port Dickson, Negeri Sembilan, Sultan Idris Murshidul Adzam Shah I (1887-1916)
telah bernazar untuk membina sebuah masjid di Bukit Chandan sekiranya kesihatan baginda

pulih.

43

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

44

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Lembah
lenggong

Penempatan kira-kira 80 kilometer (km) dari bandar raya
Ipoh ini mula mendapat perhatian masyarakat berikutan
penemuan rangka manusia tertua di Malaysia dikenali
sebagai Orang Perak. Tulang rangka Orang Perak berusia
antara 10,000 hingga 11,000 tahun ini ditemui di dalam
Gua Gunung Runtuh terletak di Bukit Kepala Gajah pada
1991.
Penemuan bersejarah dan turut menggemparkan dunia
arkeologi ini adalah hasil penyelidikan yang dibuat Pusat
Penyelidikan Arkeologi Malaysia (MARC) Universiti Sains
Malaysia (USM) dengan kerjasama Jabatan Muzium
Malaysia.
Perak Man adalah rangka tulang manusia dari zaman batu era Paleolitik hampir sempurna yang ditemui di Asia
Tenggara dan juga tulang prasejarah yang mempunyai kecacatan sejak lahir. Selain Perak Man, banyak lagi
kawasan di Lembah Lenggong yang kaya dengan gua dan bukit batu kapur menjadi tapak penemuan artifak
penting.

45

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Menara condong teluk intan

Menara Condong Teluk Intan ialah sebuah menara tangki air yang kemudian dijadikan menara jam yang terletak
di Teluk Intan, Perak. Ia menjadi mercu tanda bandar Teluk Intan sejak beberapa lama. Keunikan menara ini
ialah ia menyerupai Menara Pisa, Itali. Menara ini dibina pada tahun 1885. Ia memiliki ketinggian setinggi 85
kaki dan terdapat 110 buah anak tangga. Walaupun telah berusia lebih 100 tahun, ia masih berdiri kukuh.
Menara ini sebenarnya merupakan takungan air sebelum adanya tangki air di Changkat Jong. Bangunan tiga
tingkat ini dilengkapi dengan jam besar. Kini, menara ini tidak digunakan lagi dan hanya menjadi tarikan
pelancong yang mengunjungi bandar Teluk Intan. Di bahagian bawahnya dihiasi dengan landskap yang indah
seperti pasu bunga, lantai marmar dan kerusi rehat untuk bersantai seisi keluarga. Kini, bangunan purba itu
mendapat julukan Menara Condong kedua di dunia selepas Menara Pisa di Itali.

46

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

47

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Sejarah
Ditubuhkan pada 1905
oleh pihak British atas
cadangan daripada R.J.
Wilkinson, pegawai
pendidikan jajahan pada
masa itu. Cadangan itu
disokong sepenuhnya
oleh Sultan Perak, Sultan
Idris Murshidul Azam
Shah I (1886—1916).
Pada awalnya,
penubuhan sekolah ini
ialah untuk mendidik
dan melatih golongan
elit Melayu yang terdiri
daripada kerabat
diraja. Anak lelaki
kelahiran kebanyakan
sukar untuk mendapat
tempat di sekolah ini.
Selepas kebangkitan
nasionalisme orang
Melayu pada sekitar
tahun 1947, syarat
kemasukan ke sekolah
ini dilonggarkan dan
semakin ramai anak-
anak orang kebanyakan
dapat peluang untuk
menuntut di sini. Kini
anak Melayu terpilih
berpeluang mengikuti
pembelajaran peringkat
menengah di sekolah ini.

Malay collage
kuala Kangsar

48

Kolej Melayu Kuala Kangsar (lebih
dikenali Malay College, MCKK, atau
(Inggeris: The Malay College Kuala
Kangsar), merupakan sebuah sekolah
berasrama penuh premier lelaki di
Malaysia. Sekolah ini terletak di
Bandar DiRaja Kuala Kangsar, Perak.

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Batu
bersurat
perak

Berhampiran dengan Kota Belanda, terdapat 1
batu bersurat belanda yang terletak kira-kira 100
meter di tepi pantai. Apa yang terpahat pada batu
tersebut adalah gambar harimau yang sedang
membaham seorang budak. Dua bulatan berbentuk
daun dan juga perkataan-perkataan Belanda serta
Inggeris yang berbunyi “If Carlo 1743”. Tahun yang
dicatatkan sebagai tahun pendudukan semula
Belanda di Pulau Pangkor selepas diusir oleh
penduduk yang diketuai oleh Panglima Kulup
sekitar 1690-an.

50

Selangor

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Istana
bandar/
Alaeddi

Istana Bandar terletak di Kampung Bandar, Jugra, Selangor,Malaysia. Istana ini
asalnya tempat bersemayam Sultan Selangor ketika Jugra menjadi ibu negeri
Selangor.
Sultan Selangor ke-5, Sultan Sir Alaeddin Sulaiman Shah pernah menetap di sini
selama 35 tahun , sejak 1905. Ketika itu ramai pegawai British dan tetamu
asing datang ke sini. Di istana ini turut diadakan majlis keramaian dan majlis
keagamaan kerana baginda seorang sultan yang amat berpengaruh dan berkuasa .
Istana Bandar ini berhampiran dengan Masjid Sultan Alaeddin dan dicat dengan
warna kuning dan putih . Kini , istana ini dijadikan pusat pengajian al Quran dan
Jabatan Agama Islam Selangor.
Senibina istana ini menyerupai senibina Islam India dan Timur Tengah. Pekerja
diambil dari China untuk menyiapkan istana ini .Waktu itu Lembah Klang dan Hulu
Langat menjadi pengeluar bijih timah yang utama.

52



Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Rumah
api jugra

Rumah Api Bukit Jugra terletak di Bukit Jugra, Jugra, muara
Sungai Langat, Kuala Langat, Selangor, Malaysia. Koordinatnya
ialah pada latitud 02° 50.1’ Utara dan longitud 101° 25.1’ Timur.
Rumah api ini dibina oleh Jabatan Marin Malaysia pada 1976 bagi
mengawal dan membantu pelayaran dan pergerakan kapal dagang
dan nelayan yang melalui Selat Melaka terutama yang akan
berlabuh di Pelabuhan Klang.
Rumah api ini dibina berbentuk menara batu konkrit setinggi 146
meter pada permukaan 25 meter dari aras laut. Lampu limpah
yang digunakan ialah FI.W.10s.

54

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

‘Masjid Alaeddin atau ‘Masjid Sultan Alauddin’
atau ‘Masjid Bandar’ terletak di Kampung Bandar,
Jugra, Kuala Langat, Selangor, Malaysia. Ia terletak
berhampiran dengan Sungai Langat dan Kampung
Pasir Jugra .
Masjid ini telah dibuka oleh Sultan Alaeddin Suleiman
Shah Ibni Raja Muda Musa, Sultan Selangor ke-5 pada
1905 iaitu bersamaan dengan pembinaan Istana
Bandar /Istana Alaeddin. Semasa hayat baginda,
Sultan Alaeddin telah menggunakan masjid ini untuk
menunaikan sembahyang Jumaat.

Masjid
bandar
( alaeddin )

55

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Rumah banglo
( hatter castle )

Reka bentuk banglo kotej itu dianggap dipengaruhi
oleh Edward Valentine John Carey, pengasas pulau itu,
manakala namanya kononnya diilhamkan oleh novel
dengan tajuk yang sama oleh pengarang Scotland A.J.
Cronin.
Penghuni pertama rumah itu ialah jurutera Denmark
C.L. Gjorup, yang membina banglo dan berpindah pada
1 Januari 1923, dan James French, pengurus besar
pertama syarikat perladangan Jugra Land & Carey
Limited, yang menduduki tingkat atas.
Reka bentuk banglo kotej itu diterima begitu baik pada
masa itu sehingga ia menjadi model bagi banyak stesen
bukit dan banglo ladang yang didirikan pada zaman
penjajah.

56

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Kota Raja Mahadi terletak secara strategik di Bukit Kota, Klang dengan ketinggian
posisinya menghadap Sungai Klang. Dibina pada 1866, Kota Raja Mahadi mempunyai
hubung kait yang rapat dengan sejarah daerah Klang. Peninggalan sejarah ini telah
menyaksikan Perang Saudara sebanyak dua kali di awal kurun Ke-19 di antara Raja
Mahadi Ibni Almarhum Raja Sulaiman dan Raja Abdullah Ibni Almarhum Raja Jaafar bagi
merebut kuasa bagi hak ke atas Sungai Klang dan kedua-dua tebingnya.

Kota raja
mahadi

57

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

58

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Bangunan sultan
suleiman shah

Galeri Diraja Sultan Abdul Aziz ialah sebuah galeri di Klang,
Selangor, Malaysia yang mempamerkan pelbagai koleksi
DiRaja Selangor. Sebahagian besar daripada pameran Galeri
Diraja berkisar mengenai riwayat hidup Sultan Salahuddin
Abdul Aziz yang telah memerintah Selangor selama lebih
39 tahun sebagai Sultan Selangor ke-8 dan hampir 3 tahun
sebagai Yang di-Pertuan Agong ke-11.
Galeri ini wujud hasil dari buah fikiran Yang di-Pertuan Agong
XI, Sultan Salahuddin Abdul Aziz Shah Alhaj. Lokasi asal
adalah di Jalan Kota Raja, Syahbandaraya (Kampung Jawa)
di Klang. Bertempat di dalam kawasan istana, Galeri Diraja
dahulunya dikenali sebagai Muzium Kenangan. Ia siap dibina
pada tahun 1988 dan dibiayai sepenuhnya oleh baginda.
Pada tahun 1996, kerja-kerja pengubahsuaian dimulakan
agar premis ini dapat dibuka kepada rakyat jelata.

59

Keindahan reka bentuk Batu Caves merupakan bukit batu kapur, yang mempunyai
seni bina negara satu siri gua dan kuil gua, di Daerah Gombak, Selangor,
Malaysia. Bukit dan gua di tempat ini mengandungi banyak
Batu jenis flora dan fauna termasuk haiwan terancam seperti
caves labah-labah pintu perangkap. Gua utama di Batu Caves
adalah salah satu kuil Hindu yang paling popular di luar
India, khusus kepada Dewa Subramaniam. Ia merupakan
titik tumpuan Hindu semasa perayaan Thaipusam di
Malaysia
Batu kapur yang membentuk di Batu Caves dikatakan
terhasil sekitar 400 juta tahun dahulu. Beberapa pintu
masuk gua telah digunakan sebagai tempat perlindungan
oleh orang asli Temuan yang turut mengaitkan Batu Caves
dengan kisah Si Tenggang. Pada awal 1860, penduduk Cina
mula menggali pupuk dr tahi burung di gua tersebut untuk
benih sayur-sayuran patch mereka. Walau bagaimanapun,
mereka menjadi terkenal hanya selepas kawasan bukit
batu kapur telah direkodkan oleh pihak berkuasa penjajah
termasuk Daly dan Syers serta Naturalist Amerika, William
Hornaday pada tahun 1878.

60

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

61

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Bukit
belanda

Bukit Tanjung Keramat ini terletak
berhampiran dengan Bukit Malawati.
Kedudukannya yang strategik berhampiran
dengan Kuala Sungai Selangor dengan
mudah dapat mengawasi angkatan tentera
perang musuh dan juga sebagai lalulintas
kapal. Sebagai pusat pertahanan,
puncak Bukit tanjung Keramat telah
dibinakan sebuah kota sebagai benteng
mempertahankan kerajaan Selangor dari
serangan musuh. Sultan Ibrahim ialah
sultan yang bertanggungjawab ke atas
pembinaan kota tersebut. Binaannya lebih
banyak berunsurkan kebaratan (Belanda)
dengan dilengkapi beberapa batang
meriam. Dindingnya pula dibina timbunan
tanah dan batu pejal. Semasa Belanda
menawan Kuala Selangor pada tahun
1784, kota ini telah dinamakan dengan
Kota Utrecht iaitu mengikut nama kapal
perang yang digunakan oleh Van Brac,
ketua Syarikat India Timur Belanda.

62

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Perigi
beracun

Lagenda menyatakan perigi ini airnya
berisi racun, hasil ramuan beberapa
jenis getah dan miang rebung. Airnya
diisi sehingga paras dagu sebagai
penyiksaan dan hukum berat kepada
penderhaka sultan pada suatu ketika
dahulu. ianya terletak di hadapan Muzium
Kuala Selangor. Jika anda berkunjung ke
Bukit Melawati sila lah singgah ke perigi
beracun sebagai tinggalan sejarah yang
telah terpahat sebagai salah satu lokasi
cukup bersejarah di kuala selangor

63

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Bangunan
tan boon
chia

Pada permulaan, orang Cina menyebut Rasa sebagai Lak Sa Po. Papan nama Kelab Kuan Lok ,Rasa yang bersejarah
masih memaparkan Lak Sa Po dalam bahasa Cina pada hari ini. Sejarah China turut mencatatkan bahawa sebanyak
20 keluarga dari Hui Zhou telah berhijrah ke Lak Sa Po. Kampung Baru Rasa telah ditubuhkan lebih kurang 120 tahun
dahulu.
Penemuan bijih timah pada akhir kurun ke-20 telah menarik ramai pendatang Cina untuk mencari nafkah hidup di
Rasa. Pada ketika itu, Rasa, Kuala Kubu Baru dan Serendah merupakan pusat penghasilan bijih timah utama di daerah
Hulu Selangor. Taukeh lombong terkenal pada ketika itu termasuk Tan Boon Chia, Loke Yew dan Cheah Eng Wah.

64

Keindahan reka bentuk Peristiwa Balai Polis Bukit Kepong ialah
seni bina negara kejadian serangan komunis yang berlaku
semasa keadaan darurat di Persekutuan
Bukit kepong Tanah Melayu selepas Perang Dunia II. Dalam
kejadian tersebut, Balai Polis Bukit Kepong
telah diserang oleh segerombolan 180
orang komunis bermula sekitar jam 5.00
pagi (Waktu Malaysia Barat, jika sekarang
5.30 pagi - waktu yang telah diselaraskan
bersama-sama Semenanjung, Sabah dan
Sarawak sekarang) pada 23 Februari 1950.
Dalam kejadian tersebut, sekitar 25 orang
anggota polis berjuang habis-habisan
sehingga seorang demi seorang gugur. Dua
orang isteri anggota polis turut mengangkat
senjata apabila mendapati suami mereka
terkorban dan mereka terus bertempur
bersama anggota-anggota lain sehingga
kehabisan peluru.
Dalam kejadian ini, 19 orang anggota polis
dan sejumlah 40 tentera komunis telah
terkorban.

65

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

66

Kuala Lumpur

Keindahan reka bentuk Masjid
seni bina negara jamek

Masjid Jamek Sultan Abdul Samad asalnya telah
dibina oleh pedagang-pedagang Islam yang
berasal dari India di persimpangan Sungai Klang
dan Sungai Gombak, Kuala Lumpur pada zaman
penjajahan British. Kedudukannya berhampiran
tapak perkuburan awal di situ dan kini terletak
berhampiran dengan Dataran Merdeka, stesen
Putra LRT dan Star LRT. Ia menjadi sebahagian
daripada mencu tanda Kuala Lumpur sebagai Kota
Kebudayaan Islam.
Masjid ini dibina pada tahun 1909, ia merupakan
salah satu di antara masjid yang tertua di Kuala
Lumpur. Pembinaannya direkabentuk dan diselia
oleh Pemangku Arkitek Kuala Lumpur, Arthur
Benison Hubback, yang sebelum ini bertugas
di Jabatan Kerja Awam di India. Pihak British
membina Masjid Jamek berhampiran dengan
pusat pentadbiran iaitu Bangunan Sultan Abdul
Samad di seberang Sungai Gombak.Masjid ini
memudahkan kakitangan kerajaan beragama
Islam mengerjakan solat lima waktu dan solat
Jumaat.

68

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Rumah Rumah Penghulu Abu Seman merupakan salah satu rumah tradisional
penghulu abu Melayu tertua yang masih ada. Dibina secara berperingkat antara 1910
seman dan awal 1930-an, ia dimiliki oleh pembesar tempatan Mukim Bagan
Samak, Bandar Baharu, Kedah. Asalnya terletak di Kampung Sungai
Kechil, sebuah kampung kecil di bahagian utara Semenanjung Malaysia,
ia telah diselamatkan, dipindahkan dan dipulihkan (1996-1997) oleh
Badan Warisan Malaysia.
Hari ini, ia berdiri sebagai salah satu contoh terbaik seni bina
vernakular Melayu. Terletak di tengah-tengah Kuala Lumpur dengan
banyak bangunan tinggi, Rumah Penghulu dikelilingi oleh taman herba
& warisan tradisional yang mempunyai lebih 50 spesies pokok &
tumbuhan alam sekitar, budaya & bersejarah yang diminati rakyat
Malaysia.

69

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Dataran merdeka

Dataran Merdeka dahulunya dikenali sebagai
Padang Kelab Selangor terletak dipusat
pentadbiran lama Kuala Lumpur. Pada asalnya ia
merupakan padang kriket bagi Kelab Selangor (kini
Kelab diraja Selangor). Mengelilingi padang tersebut
adalah bangunan bersejarah termasuk Bangunan
Kelab Diraja Selangor yang terletak di penjuru
padang di mana orang-orang penting Kuala Lumpur
sering bertemu, Bangunan Sultan Abdul Samad,
Muzium Sejarah Kebangsaan, dan Perpustakaan
Peringatan yang dibina 1909, kathedral St Mary’s
Anglican, bangunan stail Gothik yang berusia lebih
seratus tahun dan kompleks Dayabumi moden yang
menakjubkan.
Di sinilah, di hadapan bangunan Sultan Abdul
Samad, bendera Union Jack diturunkan dan
bendera Federasi Malaya dinaikan buat pertama
kali pada tengah malam 31 Ogos 1957. Semenjak
itu, Dataran Merdeka menjadi tempat perarakan
sambutan ulang tahun kemerdekaan Malaysia
setiap tahun sejak 1957. Pelbagai acara diadakan
di sini. Antaranya ialah Citrawarna dan Larian
Merdeka.

70

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

71

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Idea penubuhan Muzium Negara telah
dicetuskan oleh Yang Teramat Mulia
Tunku Abdul Rahman Putra Al-Haj,
Perdana Menteri Malaysia Pertama.
Bangunan ini dibina di atas bekas tapak
Muzium Selangor (1906-1945). Pada
masa Perang Dunia Kedua, sebahagian
daripada bangunan Muzium Selangor
telah roboh akibat pengeboman yang
dilakukan oleh Tentera Udara Pihak
Berikat pada 10 Mac 1945.
Kerja pembangunan muzium telah
dimulakan pada tahun 1959 dan siap
sepenuhnya pada Ogos 1963. Upacara
perasmiannya telah disempurnakan oleh
Seri Paduka Baginda Yang di-Pertuan
Agong Ketiga, Tuanku Syed Putra Al-Haj
ibni Almarhum Syed Putra Al-Haj ibni
Almarhum Syed Hassan Jamalullail.

Muzium
negara

72

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Muzium
diraja
Malaysia

Muzium Diraja yang bertempat di Istana
Negara Lama, Jalan Istana, Kuala Lumpur
merupakan tempat bersemayam Seri Paduka
Baginda Yang di-Pertuan Agong dan Raja
Permaisuri Agong I hingga XIII (1957-2011).
Setelah itu, bangunan Istana Negara Lama
dijadikan muzium yang dikenali sebagai
Muzium Diraja dan mula dibuka kepada orang
ramai pada bulan 1 Februari 2013 sehingga
kini.

Bangunan Muzium Diraja telah dibina sejak tahun 1928 oleh
seorang jutawan cina yang dikenali sebagai Chan Wing sebagai
rumah agam beliau. Rekaan bangunan dua
tingkat ini adalah hasil kreativiti daripada
sebuah firma seni bina yang terkenal di
Singapura iaitu Swan & MacLaren. Seni bina
bangunan ini menerapkan gaya Palladian bagi
menunjukkan kemewahan dan kehebatan
kediaman tersebut. Semasa pendudukan
Jepun di Tanah Melayu, bangunan ini
dijadikan kuarteras pegawai tentera Jepun,
kemudiannya diambil alih oleh British Military
Administration (BMA) untuk kegunaan
Tentera Udara Diraja selepas Perang Dunia
Kedua berakhir.

73

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Muzium
kesenian

islam
Malaysia

Muzium Kesenian Islam Malaysia merupakan muzium
yang pertama dan terbesar di rantau Asia Tenggara yang
dikhususkan bagi kesenian Islam. Ia terletak di Kuala
Lumpur, Malaysia dan dibuka pada 12 Disember 1998.
Bangunan Muzium Kesenian Islam ini direka oleh rakyat
Malaysia yang mempamerkan keindahan senibina
Islam. Ciri-cirinya yang paling menonjol adalah binaan
lima kubah. Empat kubahnya boleh dilihat dari luar,
sementara kubah kelima hanya boleh dilihat dari dalam
bangunan.
Muzium Kesenian Islam memuatkan sehingga 7 ribu
artifak termasuk contoh kerja logam dan seramik Islam.
.Ia juga memiliki perpustakaan mengenai buku-buku
kesenian Islam.

74

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Bangunan Muzium Seni Kraf Orang Asli Muzium
terletak berhampiran dengan Muzium seni
Negara. Struktur binaannya mempunyai kraf
sedikit persamaan dengan Muzium orang
Negara. Persekitaran bangunan agak asli
strategik kerana bangunan ini berhadapan
dengan kawasan meletak kenderaan yang
mana setiap pelawat yang mengunjungi
Muzium Negara pasti akan mengunjungi
Muzium Seni Kraf Orang Asli. Kewujudan
muzium ini dapat membantu mengekal
dan memelihara warisan budaya kesenian
Masyarakat Orang Asli di Semenanjung
Malaysia amnya. Muzium ini mengumpul
bahan-bahan seni kraf Masyarakat Orang
Asli yang mempunyai kaitan dengan
cara hidup, budaya dan kepercayaan
mereka, di samping cerita-cerita mitos
dan legendanya serta maksud ukiran
serta motif-motif yang ada pada bahan-
bahan kraf tersebut. Selain itu, muzium
ini juga menyebarkan pengetahuan dan
maklumat kepada masyarakat umum
melalui pameran-pameran yang diadakan
secara tetap dan sementara di muzium
serta penerbitan-penerbitan berkala yang
khusus mengenai koleksi dan berkaitan
dengan Masyarakat Orang Asli.

75

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

76

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Muzium polis
diraja Malaysia
( pdrm )

Muzium Polis DiRaja Malaysia merupakan sebuah muzium yang
terletak di Kuala Lumpur, Malaysia. Ia terletak di Jalan Perdana,
antara Masjid Negara dan Taman Tasik Perdana.
Muzium Polis DiRaja Malaysia telah diilhamkan oleh Penguasa
Sekolah Pusat Latihan Polis, iaitu PGB Waller pada tahun
1950. Muzium Polis DiRaja Malaysia kemudiannya dirasmikan
pembukaannya 9 Januari 1961 oleh Yang di-Pertuan Agong ke-3.
Muzium ini mempamerkan beribu-ribu barangan menarik berkait
dengan jenayah dan menghalang jenayah. Terdapat himpunan menarik
semua perkara berkenaan kerja polis, dari zaman kesultanan melayu
sehingga hari ini, menggambarkan kejadian dan mempamerkan
memorabilia.

77

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Muzium
telekomunikasi
negara

Muzium Telekom sekarang dikenali sebagai Muzium
Telekomunikasi Negara. Ia terletak di antara Jalan
Raja Chulan dan Jalan Gereja, Kuala Lumpur. Terletak
di persimpangan Jalan Gereja dan Jalan Raja Chulan,
bangunan ini yang dahulunya lebih dikenali sebagai
Bangunan Wilayah Selangor (Selangor Region) telah siap
dibina pada tahun 1928, bercirikan senibina Greek. Tujuan
pembinaannya ialah untuk menempatkan ibusawat telefon
manual jenis central battery. Bangunan ini dilengkapkan
dengan sebuah ruang kabel bawah tanah dan susun atur
lantai bagi disesuaikan dengan peralatan telekomunikasi
pada waktu itu. Rekabentuk binaannya menjadi contoh
terbaik bagi bangunan ibusawat telefon di Malaya ketika
itu. Bangunan MTN pada asalnya direka dengan pelan
berbentuk huruf ‘G’ dan mempunyai koridor bersempadan
dalam yang mengandungi sebuah gelanggang khidmat.
Seperti bangunan-bangunan kolonial sezaman dengannya,
bangunan setinggi tiga tingkat ini dibina secara
pertukangan batu mengikut berat dan struktur. Untuk
memudahkan kerja-kerja pemasangan kabel bawah tanah
bagi dewan-dewan operator telefon, lantai-lantai kayu
yang ditinggikan dengan galang-galang keluli telah dibina
ditingkat paling atas sekali.

78

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Stadium merdeka

Stadium Merdeka merupakan stadium sukan di Kuala Lumpur, Malaysia yang digunakan bagi kegiatan pelbagai
guna. Stadium Merdeka memiliki keupayaan 25,000 penonton dengan 10,000 tempat duduk.
Kerja-kerja pembinaannya diselenggara oleh pihak Jabatan Kerja Raya (JKR) mulai bulan Julai 1956. Pada 15
Februari 1957, Tunku Abdul Rahman yang menjadi Perdana Menteri Malaysia ketika itu telah meletakkan batu
asas Stadium Merdeka. Stadium ini mempunyai kemudahan dan kelengkapan sukan yang setanding dengan
stadium-stadium antarabangsa di negara-negara lain ketika itu dan mempunyai tempat duduk bagi 22,000
orang, dan 3,000 darinya terletak di bawah bumbung ketika dibuka. Kini stadium ini mampu menampung
sehingga 45,000 orang penonton.

79



Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Victoria
institution

Victoria Institution (VI), kembali ke nama
asalnya pada tahun 2009. Ia dikenali
sebagai Sekolah Menengah Kebangsaan
Victoria untuk seketika. Victoria Institution
merupakan sebuah sekolah menengah
kebangsaan lelaki (dan perempuan untuk
tingkatan enam) di Kuala Lumpur, Malaysia.
Ditubuhkan pada tahun 1893, sekolah ini
merupakan sekolah tertua di ibu negara.
Victoria Institution mempunyai 1,052
orang pelajar pada tahun 2009, iaitu 1,009
pelajar lelaki dan 43 pelajar perempuan
(pra-universiti), serta mempunyai tenaga
pengajar seramai 89 orang. Moto sekolah
adalah “Be Yet Wiser” diterjemahkan,
“Menjadi Lebih Bijaksana”.

81

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Penjara Pudu ialah salah sebuah penjara yang
terkemuka di Malaysia yang terletak di Jalan
Hang Tuah, [1] Kuala Lumpur dibina semasa
zaman penjajahan British pada 1891 untuk
mengurungkan 600 orang banduan. Penjara
Pudu telah dibina di atas tapak bekas tanah
perkuburan Cina secara berperingkat dengan
kos sebanyak Straits $16, 000 dan telah
siap sepenuhnya pada tahun 1895 dengan
menggunakan banduan sebagai tenaga kerja.
Gabenor pertama Penjara Pudu adalah Lt. Col. J.A.
B. Ellen.

Penjara Pudu dibuka kepada orang awam untuk lawatan
pada 3 Mei 1997, lebih daripada enam bulan selepas
banduan terakhir dipindah keluar ke kemudahan moden
di Penjara Sungai Buloh. Lebih daripada RM1.7 juta dibelanja
bagi mengubah penjara ini menjadi tarikan pelancong. Sebahagian
besar perbelanjaan itu ditelani oleh pembinaan bilik pameran untuk
memperagakan koleksi memorabilia dan rekod-rekod sejarah. Yuran masuk ditetap
pada RM12 setiap orang dewasa. Setakat Disember 2012, hampir 90 peratus struktur Penjara Pudu telah
menyembah bumi kecuali pintu gerbang penjara dan tembok hadapan yang hanya akan
diputuskan samaada pintu itu dirizabkan atau dipindahkan ke suatu
tempat yang baharu dan diratakan sepenuhnya untuk memberi laluan
kepada projek pembangunan Bukit Bintang City Centre.

Penjara
pudu

82

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Jalan Tuanku Abdul Rahman atau dahulunya Batu Road merupakan jalan terkenal dan penting di Kuala Lumpur,
Malaysia. Jalan ini dinamakan sempena Yang di-Pertuan Agong yang pertama Malaysia, Tuanku Abdul Rahman ibni
Almarhum Tuanku Muhammad. Ia terletak di kawasan perniagaan Kuala Lumpur dan berdekatan dengan Dataran
Merdeka dan India Kecil (Jalan Masjid India).
Jalan Tuanku Abdul Rahman atau dahulunya Batu Road merupakan salah satu jalan yang paling yang pernah wujud di
pusat Kuala Lumpur dan adalah salah satu daerah membeli-belah terawal di negara ini, dari hampir 100 tahun yang
lalu. Kebanyakan bangunan di Jalan Tuanku Abdul Rahman telah dibina seawal tahun 1912.

Jalan tuanku abdul Rahman

83

Negeri
Sembilan

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Istana seri menanti

Istana Seri Menanti di Kuala Pilah, Negeri Sembilan ialah istana yang dirujuk lazimnya dalam konteks ini
adalah sebuah binaan/bangunan lama yang masih utuh, lagi diperbuat daripada kayu yang menjadi kediaman
rasmi Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan sekitar tahun 1900-an. Kini, memandangkan ia suatu warisan
sejarah, istana itu telah berubah “peranannya” menjadi muzium. Bangunan ini didirikan mengikut senibina
masyarakat Minangkabau.
Istana Lama Seri Menanti ialah istana yang unik diperbuat daripada kayu tanpa sebarang paki pun. Ia dibina
pada 1902 dan siap pada tahun 1908 kerana Istana Pulih telah dibakar oleh askar-askar Inggeris semasa
mengejar Yamtuan Antah ketika berlakunya peperangan Bukit Putus. Istiadat perasmian istana ini telah
dilakukan oleh DYMM Yang di-Pertuan Muhammad Ibni Almarhum Yamtuan Antah. Baginda telah bersemayam
di istana ini sehingga tahun 1931 dan baginda berpindah pula ke istana baru yang dibina berhampiran dengan
istana lama.

85

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

86

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Rumah Dibina pada 1912
putih Mengikut sejarah, bangunan Rumah Putih yang terletak di Jalan Dato’ Hamzah itu dibina
pada 1912 oleh BP Habbach of Britain.
Menggunakan batu bata sebagai bahan asas dan dilepa dengan simen sebagai
kekemasan, berbentuk memanjang dan beranjung, mengambil reka bentuk bangunan
British. Bagi kerangka atap, kayu digunakan.
Atap bangunan menggunakan genting dan telah ditukar dan bangunan ini kini hak milik
Kerajaan Negeri Sembilan.
Selepas pejabat kerajaan negeri berpindah ke Wisma Negeri pada 1987, bangunan itu
menjadi pejabat Perbadanan Perpustakaan Awam negeri (PPANS).
Projek mengubahsuai dimulakan pada 29 Mac 1988 dengan peruntukan kerajaan
persekutuan melalui Jabatan Perpustakaan Negara dan siap pada Mei 1989, sebelum
dibuka kepada orang ramai pada Ogos 1989.

87

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Istana
lama
ampang
tinggi

The Istana Ampang Tinggi was a royal residence in Negeri
Sembilan in Malaysia.
Istana itu dibina tanpa menggunakan sebarang paku. Ia
mempunyai panjang 66.5 kaki dan lebar 23.5 kaki. Ia ditempah
oleh Yam Tuan Imam, Yamtuan Besar Negeri Sembilan yang
ke-5. Istana ini dibina antara 1865 dan 1870 di Ampang Tinggi
(“Empangan Tinggi”) di Kuala Pilah di atas permatang yang
menghadap ke hamparan sawah padi yang luas.

88

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

SEJARAH RINGKAS MASJID JAMEK DATO’ BANDAR HAJI AHMAD, Masjid jamek
RASAH Tidak dapat diketahui dengan tepat bila dan siapa yang di jalan
meneroka Kg. Rasah, Seremban. Walau bagaimana pun terdapat
sedikit fakta sejarah yang boleh diguna pakai untuk dijadikan dato bandar
bukti. Seremban dan Rasah adalah dua daerah yang kaya dengan tunggal
bijih timah. Pemerintah Inggeris pada masa itu menggunakan
laluan air (Sungai Linggi) untuk mengangkut bijih dengan
menggunakan tongkang dan kapal kecil. Pentadbir Inggeris
telah melantik Allahyarham Hj. Ahmad bin Hj. Ali sebagai Dato’
Shahbandar Sungai Ujong untuk mengawasi dan memantau
serta mengendalikan pungutan cukai ke atas kapal-kapal yang
membawa bijih. Sehubungan dengan itu juga sebuah pangkalan
telah didirikan di tebing sungai yang berhampiran dengan Kg.
Rasah itu. Tahun 1850an,bermulalah pembukaan penempatan
baru secara aktif. Allahyarham Hj. Ahmad bin Hj. Ali telah membina
rumah di atas sebidang tanah dan beberapa rumah lagi telah
dibina di kawsan yang berhampiran. Tidak lama kemudian
beliau telah mendirikan sebuah masjid daripada batu-bata dan
beratapkan genting yang boleh menampung seramai 50-60 orang
jemaah. Masjid ini dinamakan Masjid Jamek Dato’ Bandar Hj.
Ahmad, Rasah. Allahyarham meninggal dunia pada tahun 1348
(H) bersamaan 1927 dan telah dikebumikan berhampiran dengan
masjid.

89

Melaka

Keindahan reka bentuk
seni bina negara

Kota A
famosa

A Famosa merupakan nama menara yang dibina oleh orang 91
Portugis selepas menakluk Melaka pada 1511. A Famosa
sebahagian daripada Kota Melaka (Fortaleza de Malaca) yang
mengambil masa selama 5 bulan untuk dibina. Akibat suhu
panas terik dan kekurangan makanan, ramai buruh paksa yang
mati ketika membina kota tersebut. Bahan bagi membina
kota tersebut diambil dari runtuhan masjid dan bangunan lain.
Pembinaan kota A Famosa atas arahan Alfonso de
Albuquerque boleh dikatakan menjadi lambang penentangan
penduduk Melaka masa itu sehinggakan memaksa pihak
Portugis membina kota pertahanan sebaik sahaja mereka
menguasai bandar Melaka.
Kota A Famosa yang disiapkan mempunyai empat menara,
atau katelum (bastion), dengan tembok setebal 2.4 meter
hingga 4.5 meter. Menara-menara tersebut dikenali sebagai
Baluarte San Pedro, Baluerte de las Virgenes, Baluerte Madre
de Dios, Baluerte Santo Domingo, dan Baluerte de Santiago.
Menjelang tahun 1583, Melaka telah menjadi bandar berkota
yang dilindungi dengan tujuh puluh meriam ke semua arah.
A Famosa diperluaskan ke kawasan berhampiran dan
meliputi penempatan Eropah. Kawasan itu termasuklah
Jalan Kota, Jalan Gereja, Jalan Mahkamah & Jalan Istana.
Penjajah Portugis turut menjadikan ini satu penempatan
Kristian dengan 5 gereja, tempat beribadat, biara, hospital
dan sebagainya. Bagaimanapun, kota ini gagal menghalang
Belanda pada kurun ke-17. Dengan bantuan rakyat tempatan
dan Melayu Johor, serangan telah dilancarkan sebelum
Belanda berjaya merampas Melaka.