BUKU DURIAN 2022 [16 Nov 2022]

Senarai Kandungan Muka Surat Muka Surat

Pendahuluan 4 1. Penanaman Di Ladang 32
5 2. Pembajaan 33
1. Pengenalan 6 3. Pemangkasan 34
1. Latar Belakang 35
2. Status Industri 4. Penjarangan Putik Buah 36
3. Kandungan Zat Makanan 5. Pengairan Di Ladang
7 37
2. Botani 7 6. Pengurusan Perosak Bersepadu 38
1. Pokok 8 1. Pengurusan Serangga Perosak 39
2. Daun 10 2. Pengurusan Penyakit 40
3. Bunga 11 3. Pengurusan Lain Perosak 41
4. Buah 12 4. Kawalan Perosak Vertebrata 42
5. Biji 5. Pengurusan Lain-Lain Perosak
6. Akar 6. Pengurusan Rumpai 43
12 44
3. Varieti Popular 16 7. Penuaian 45
1. Ciri-Ciri Variety 1. Penghasilan Buah 46
2. Sistem Campuran Dan Kombinasi Varieti Durian 2. Musim Buah
17 3. Kematangan Buah 47
4. Keperluan Asas Tanaman 18 4. Kutipan Hasil 48
1. Faktor Iklim 19 49
2. Faktor Tanah 20 50
3. Pengapuran Mengikut Kanopi Pokok 8. Pengendalian Lepas Tuai
4. Panduan Kawalan Hakisan Tanaman Durian 1. Pengendalian Di Ladang
21 2. Pengendalian Di Pusat Pembungkusan
5. Amalan Kultura 22 3. Penyimpanan Hasil
1. Penyediaan Benih Tanaman 28 4. Pengangkutan
2. Cantuman Di Ladang 30
3. Cantuman Dewasa 31
4. Penyediaan Kawasan Penanaman
5. Sistem Dan Jarak Penanaman

Senarai Kandungan Muka Surat

8. Analisis Kewangan 51
1. Penyediaan Aliran Tunai Projek 52
2. Kos Pengeluaran
53
9. Daya Maju Projek
54
10. Pemasaran 55
11. Rujukan
12. Lampiran 96
98
- Tatacara Pengurusan Perosak Menggunakan Kawalan Kimia 99
- Senarai Varieti Durian Berdaftar
- Produk Hasilan Durian 100

13. Penghargaan

PENDAHULUAN/ PRAKATA

Pakej ini menerangkan teknologi pengurusan tanaman durian
yang disyorkan oleh Jabatan Pertanian merangkumi keperluan
asas tanaman, amalan kultur, pengurusan perosak dan
pengendalian lepas tuai. Analisa dan aliran kewangan turut
disertakan bagi membantu pegawai dan pengusaha untuk menilai
daya maju projek tanaman tersebut.

Pakej ini diterbitkan sebagai rujukan kepada pegawai-pegawai
yang terlibat dalam perkhidmatan pengembangan dan
perundingan. Di samping itu pakej ini juga boleh digunakan oleh
pengusaha-pengusaha sebagai panduan dalam penanaman
durian.

Dato Zahimi ‘Bin Hassan
Ketua Pengarah Pertanian
Jabatan Pertanian Malaysia



PENGENALAN PENGENALAN

1.1 LATAR BELAKANG

Durian (Durio zibethinus Murr.) dari keluarga Bombacacea merupakan antara spesies buah-buahan
bermusim yang paling popular di Asia Tenggara dan berasal dari gugusan kepulauan Melayu. Durian
juga merupakan spesies tanaman dalam genus Durio yang menghasilkan buah beraroma kuat dengan
gelaran ‘Raja Buah’ dan banyak ditanam di Malaysia.

Jabatan Pertanian telah mengenal pasti dan mengumpul koleksi varieti durian sejak tahun 1934 dan
sehingga kini sebanyak 215 varieti durian telah didaftarkan. Di Malaysia sebanyak enam (6) varieti
durian popular pada masa kini antaranya adalah Bukit Merah (D24), Buluh Bawah / Tekka (D160), Hajah
Hasmah (D168), Udang Merah (D175), Raja Kunyit / Musang King (D197) dan Ochee / Duri Hitam
(D200).

Kawasan penanaman durian terbesar di Malaysia adalah di negeri Johor diikuti dengan negeri Pahang
dan negeri Kelantan. Manakala di negeri Sabah dan Sarawak banyak ditanam dengan durian famili Durio
lowainus, Durio graveolus dan Durio dulcis.

STATISTIK TANAMAN DURIAN MALAYSIA TAHUN 2021 PENGELUARAN BUAH DURIAN 2021 (MT)

• LUAS KAWASAN BERTANAM : 85,280 hektar 1. Johor :121,898.6 PCC
• LUAS KAWASAN BERHASIL : 57,974 hektar (67%) 2. Pahang :107,385.7
• PRODUKTIVITI : 7.7 tan per hektar 3. Kelantan : 41,814.7 11.1 kg /orang
• MUSIM PENGELUARAN : Bulan Jun, Julai dan Ogos 4. Perak : 36,223.9 /tahun
5. Sarawak : 33,989.7
PENGELUARAN (tan) EKSPORT (tan) IMPORT (tan) 6. Kedah : 20,825.4 SSR PENGENALAN
448,271.5 24,684 6,727 7. Negeri Sembilan : 18,545.6
8. Sabah : 16,060.3 108.7%
Johor Singapore Thailand 9. Pulau Pinang : 15,061.5
Pahang Hong Kong 10. Melaka : 14,077.8
Kelantan Brunei 11. Terengganu : 12,507.5
12. Selangor : 8,160.7
13. Perlis : 1,698.0
14. W.P Labuan : 22.1

Jumlah : 448,271.5

1.2 STATUS INDUSTRI

Keluasan tanaman durian meningkat sebanyak 9.8 peratus dari tahun 2017 hingga 2021 dan pengeluaran durian juga meningkat kepada 87.14 peratus
didorong oleh permintaan yang semakin meningkat dari dalam dan luar negara. Pelaksanaan Amalan Perladangan Baik (myGAP) oleh Pengeluaran durian
boleh ditingkatkan melalui pemulihan kawasan durian sedia ada dan penanaman di kawasan baharu dengan durian varieti terpilih. Pada masa kini pasaran
durian adalah dalam bentuk buah segar, durian sejuk beku (whole frozen fruit), ulas (pulp), pes (paste) dan produk hiliran.

PENGENALAN

IMPORT DURIAN TAHUN 2017 -2021

Malaysia mengimport buah durian sebanyak 4,000 hingga 14,000 tan durian
dengan nilai RM 17 – RM 30 juta

Statistik Luas Bertanam Dan Pengeluaran Durian Malaysia

1.3 KANDUNGAN ZAT MAKANAN (INFOGRAFIK) PENGENALAN

Durian merupakan sumber tenaga yang baik kerana mempunyai kandungan
karbohidrat dan lemak yang tinggi. Kandungan lemaknya menyamai kandungan
lemak dalam zaitun (USDA 2019). Durian juga kaya dengan potassium lebih tinggi
daripada pisang (Leo 2011).

EKSPORT DURIAN TAHUN 2017 -2021

Malaysia telah mengeksport durian sebanyak 14,000 hingga 24,000 tan
durian dengan nilai RM 70 ribu - RM 121 juta



BOTANI B O TA N I

2.1 POKOK

Pokok durian dibiakkan secara biji benih atau pembiakan tampang- tambah glosari. Pokok
durian yang berasal daripada biji benih boleh mencapai ketinggian 30–40 m dan
mempunyai banir setinggi 2–3 m apabila tua manakala ketinggian pokok cantuman pula
boleh mencapai 10–20 m sahaja. Pokok durian muda mempunyai kanopi berbentuk seperti
kon. Bagi pokok durian matang, kanopinya berbentuk kon dan rendang disebabkan oleh
cantasan pembentukan. Penanaman pokok durian yang terlalu rapat, boleh mengakibatkan
kanopinya berbentuk bujur

2.2 AKAR

Sistem pengakaran untuk tanaman durian adalah berakar tunjang, berakar lateral (akar primer dan akar sekunder). Akar sekunder berfungsi untuk menyerap nutrien di
dalam tanah. Tumpuan pertumbuhan zon akar meliputi 70-85% di bawah kawasan kanopi pada kedalaman 45 cm dari permukaan tanah. Disebabkan sistem pengakaran
yang cetek, tanaman durian memerlukan sistem pengairan yang bersesuaian dan saliran yang lancar.

2.3 DAUN

B O TA N I

Ovat Eliptik Oblong

Daun durian lazimnya berbentuk Oblong - Eliptik bergantung kepada varieti, berukuran 6 – 12 cm panjang dan 2 – 4 cm lebar. Permukaan atas daun berwarna
hijau hingga hijau tua dan berkilat. Bahagian bawah daun pula berwarna hijau perang serta diselaputi oleh lapisan sisik kecil. Urat tengah daun jelas kelihatan
pada bahagian bawah daun. Tangkai daun durian adalah pendek dan berukuran lebih kurang 1 cm.



2.4 BUNGA

Durian mempunyai bunga yang Bunga durian mempunyai Stigmanya berbentuk bulat dan Stigma didapati menjadi reseptif B O TA N I
banyak dan berjambak. Biasanya berwarna kuning. Ovarinya pula sebelum antesis berlaku dan
terdapat 30–60 kuntum bunga epikaliks yang bercantum dan 4–6 bersaiz kecil dan mempunyai 4–6 keupayaan ini memuncak menjelang
dalam satu jambak bunga. Bunga lokulus yang akan membentuk tengah malam dan selepas itu
durian yang belum kembang kaliks yang juga bercantum pada pangsa buah keupayaannya menurun sehingga
dipanggil kudup. Kudup bunga tengah hari keesokan harinya.
durian mempunyai berbagai-bagai bahagian pangkal. Bunga durian Pokok durian memerlukan tempoh
bentuk (bulat – bujur) mengikut musim kering sekurang-kurangnya 2 Setiap kuntum bunga mempunyai 40
varieti, dan merupakan di antara ciri- mempunyai lima kelopak yang minggu untuk mengeluarkan bunga. atau lebih stamen yang bercantum di
ciri yang boleh digunakan dalam Bunga durian mula berkembang bahagian pangkal untuk membentuk
pengenalan varieti. Tangkai bunga berbentuk sudu. Epikaliks pada lewat petang hingga ke malam 4–5 berkas. Bunga durian
durian biasanya berukuran di antara bergantung kepada varieti dan mempunyai benang sari yang
3–6 cm panjang lazimnya berwarna hijau topografi kawasan. panjang, dan kadang-kadang
mempunyai bulu halus.
keperangan, manakala kaliks dan

kelopak bunga pula berwarna

putih hingga putih kekuningan.

Walau bagaimanapun terdapat

juga kelopak yang berwarna

kemerahan

Debunga hanya subur dan aktif pada masa bunga mula mekar sehingga Kebanyakan varieti durian tidak
menjelang tengah malam. Selepas tengah malam, tahap kesuburan debunga
mula menurun dan pada keesokan paginya, debunga tersebut tidak lagi subur berupaya untuk membuat
dan aktif. Kelopak bunga durian akan gugur pada keesokan harinya iaitu satu
hari selepas bunga mekar pendebungaan sendiri (tak serasi

sendiri) dan memerlukan proses

pendebungaan kacuk. Bunga

durian apabila mekar,

mengeluarkan bau yang harum

untuk menarik agen

B O TA N I pendebungaan.

Peringkat Selepas Pendebungaan Kepala Mancis Agen-agen pendebungaan utama bagi bunga durian ialah kelawar
(Eoncycteris spelaea dan Macroglossus minimus), lebah (Apis dorsata)
Biasanya hanya 0.5% bilangan bunga akan membentuk putik buah. Selepas dan kelulut (Trigona sp).
pendebungaan, semua bahagian bunga durian akan gugur kecuali ovari dan stil
yang terus membesar dan membentuk buah sekiranya pendebungaan dan
persenyawaan berlaku dengan sempurna. Ovari akan gugur dalam tempoh 7–10
hari selepas bunga mekar jika pendebungaan dan persenyawaan tidak berlaku.
Walaubagaimanapun, tidak semua putik akan kekal sehingga matang walaupun
saiz buah sudah mencapai sebesar 8–10 cm diameter. Putik buah yang masih
kekal selepas peringkat ini akan terus membesar sehingga mencapai buah
matang.

2.6 BIJI

Biji durian berbentuk bulat bujur dan biji
durian dikategorikan sebagai ‘recalcitrant’.
Biji durian biasanya terdapat tanpa biji
(kesep) dan ada juga yang berbiji penuh.

Peringkat Tunas Bunga Peringkat Kudup Bunga Peringkat Bunga Kembang Biji Penuh
(Mata Ketam) Biji Kesep
B O TA N I
2.5 BUAH

• Buah bentuk Oblong, • Terdapat 5-25 ulas • Rasa isi manis, pahit • Duri tajam bersaiz 1.25cm • Terdapat 5-6 garisan
eliptik dan bulat dalam sebiji dan berlemak panjang dan 1.8 cm lebar pangsa pada permukaan
bawah buah
• Saiz buah 18 cm lebar • Warna isi putih, krim, • Warna kulit buah hijau tua,
dan 20-32 cm panjang kuning dan jingga hijau perang dan hijau kelabu



VARIETI POPULAR VARIETI POPULAR

3.1 CIRI-CIRI VARIETI

Pelbagai varieti durian boleh didapati di pasaran tempatan. Pencirian terhadap varieti boleh dilakukan dengan menggunakan kaedah pengecaman visual. Antara
varieti durian yang popular adalah seperti berikut:

VARIETI POPULAR

a. Varieti Durian Premium Untuk Tujuan Komersil VARIETI POPULAR

Terdapat 5 varieti durian premium yang mempunyai nilai komersil untuk pasaran tempatan dan eksport. Varieti durian premium ini mempunyai permintaan yang
tinggi disebabkan rasa dan warna isinya yang unik dan tersendiri. Antara varieti durian tersebut adalah varieti D24, varieti Hajah Hasmah / IOI (D168), varieti Buluh
Bawah / Tekka (D160), varieti Raja Kunyit / Musang King (D197) dan varieti Ochee / Duri Hitam (D200).

b. Durian Kampung Premium
Durian kampung adalah durian yang mempunyai kualiti dan nilai harga
yang rendah di pasaran tempatan. Pada tahun 2019, Jabatan Pertanian
Malaysia telah mengeluarkan garis panduan Standard Durian Kampung
Premium. Garis panduan ini dikeluarkan bagi memastikan pengusaha
durian kampung sedia ada mendapat nilai harga jualan yang lebih tinggi.
Pihak pengusaha dan juga Jabatan Pertanian akan mengenalpasti varieti
durian kampung sedia ada yang berkualiti tinggi dan mencapai standard
untuk dipromosikan kepada orang ramai sebagai produk Durian Kampung
Premium

3.2 SISTEM CAMPURAN DAN KOMBINASI VARIETI DURIAN

Pada amnya, adalah disyorkan bahawa 3–5 varieti ditanam bagi sesuatu dusun durian komersil untuk meningkatkan pendebungaan dan kepelbagaian citarasa
bagi tujuan pasaran. Bagi sesuatu kawasan penanaman campuran dan kombinasi varieti-varieti yang ditanam boleh dibahagikan kepada 3 kategori iaitu:-

VARIETI POPULAR a. Varieti utama
Bagi sesuatu dusun komersil, perlu ada satu varieti utama yang terdiri daripada 50–
60% daripada jumlah pokok yang ditanam. Dalam keadaan tertentu dua varieti
utama boleh ditanam. Varieti utama ini adalah varieti durian komersil yang popular
ditanam kerana mempunyai permintaan dan harga yang tinggi di pasaran seperi
varieti Raja Kunyit (D197), varieti Ochee (D200), varieti D24, varieti Hajah Hasmah
(D168) dan varieti Buluh Bawah (D160).

b. Varieti Subsidiary
Selain daripada varieti utama, 20–30% varieti subsidiary boleh ditanam untuk tujuan
meningkatkan peratus pendebungaan bagi penghasilan buah durian yang lebih
tinggi. Varieti ini terdiri daripada varieti durian yang banyak mengeluarkan bunga dan
berbuah seperti varieti Kop Kecil (D99), varieti Hajah Hasmah (D168) dan varieti
Ochee (D200).

c. Varieti Tempatan
Varieti tempatan merupakan varieti durian yang banyak terdapat dan terbukti
berprestasi baik di sesuatu kawasan setempat. Pemilihan ini adalah bebas dan
terpulang kepada kehendak pekebun. Biasanya pekebun boleh menanam 5–10%
durian varieti tempatan. Sebagai contoh varieti Beserah (D145) sangat sesuai di
tanam di Negeri Pahang dan varieti Tok Litok (D169) sangat sesuai di tanam di
Negeri Kelantan.



KEPERLUAN ASAS TANAMAN

KEPERLUAN ASAS TANAMAN 4.1 FAKTOR IKLIM Hujan
1800mm – 4000mm
Durian adalah satu tanaman bermusim yang asalnya dari kawasan rendah tropika. Ia
memerlukan persekitaran yang panas dan lembap sama seperti yang terdapat di hutan
tropika bagi membantu pertumbuhan vegetatif.

Pada peringkat pertumbuhan vegetatif, anak pokok durian sangat peka kepada 27°-32°C Kemarau
keadaan kemarau. Pengairan dan saliran diperlukan untuk mengelakkan kadar 1-3 bulan
kematian yang tinggi dan pertumbuhan pokok terjejas. Ini adalah kerana sistem
pengakaran yang belum berkembang dan masih cetek (< 30 cm)

Dalam keadaan kelembapan tanah yang tinggi, pokok-pokok durian berupaya <80% kelembapan tanah
menghasilkan pucuk-pucuk baru sekali setiap bulan, berbeza dengan pokok buah-
buahan yang lain. Lebih kurang 90 % dari tunas hujung baru berupaya menghasilkan
daun baru.

Faktor iklim seperti jumlah hujan sering membantu pertumbuhan vegetatif. Pokok durian memerlukan musim kering untuk menggalakkan pembungaan. Pada
peringkat matang, pokok durian memerlukan satu jangka masa musim kering di antara 2 hingga 4 minggu untuk proses penghasilan bunga. Ketiadaan hujan
menyebabkan kelembapan tanah menurun dan kadar penyerapan air oleh pokok berkurangan. Keadaan ini menyebabkan pertumbuhan daun baru tidak terbentuk
seterusnya menggalakkan pengeluaran kudup bunga. Walau bagaimanapun, air diperlukan secukupnya mengikut peringkat perkembangan bunga.

Masa yang kritikal bagi perkembangan buah ialah kira-kira 4 minggu selepas bunga kembang. Ini di sebabkan pada waktu tersebut, kadar pertumbuhan dan
pembesaran buah adalah tinggi. Oleh itu air yang berlebihan menyebabkan pokok menghasilkan pucuk baru. Keadaan ini menyebabkan wujudnya persaingan
untuk mendapatkan nutrien antara buah muda dengan daun baru yang boleh menyebabkan buah gugur.

4.2 FAKTOR TANAH

Durian memerlukan tanah yang mempunyai tekstur dan struktur yang baik untuk pengudaraan dan pertumbuhan akar. Keadaan tanah hendaklah dalam (>100 cm),

dapat memegang air dan nutrien, saliran yang baik, tidak bertakung air serta kaya dengan bahan organik. Tanaman durian memerlukan kesesuaian tanah yang KEPERLUAN ASAS TANAMAN

spesifik bagi pertumbuhan yang optimum.

SESUAI SEDERHANA SESUAI

SESUAI SEDERHANA SESUAI

KEDALAMAN KE LAPISAN PADAT (LAPISAN BATUAN)

KECERUNAN

Rata ke berbukit Sangat berbukit ke curam >100cm daripada permukaan tanah 75-100 cm daripada permukaan tanah
(0 -20O) (20 -30O) TEKSTUR DAN STRUKTUR

SALIRAN

• Saliran yang baik • Bertekstur lempung ke lom • Bertekstur • Bertekstur
• Berstruktur baik lempung
• tidak bertakung air melebihi 100cm kedalaman dari berpasir
permukaan tanah • Berstruktur besar • Berstruktur lemah
dan kukuh

KEPERLUAN ASAS TANAMAN CONTOH SIRI TANAH SESUAI TANAMAN DURIAN

*Lapisan padat merujuk kepada lapisan yang tidak dapat mensalirkan air dan tidak
boleh ditembusi akar
i. Tanah bermasalah seperti tanah pasir pantai atau Beach Ridges Interspersed

With Swales (BRIS), tanah bekas lombong, tanah asid sulfat, tanah gambut
dan tanah bertakung air adalah tidak sesuai untuk tanaman durian.
ii. Tanah berkecerunan 0–25 boleh dibangunkan untuk penanaman durian
dengan langkah pemuliharaan tanah yang bersesuaian perlu dijalankan. Bagi
kawasan yang mempunyai kecerunan 25-30o, syarat khas bagi pembangunan
tanaman durian perlu dipatuhi mengikut Garis Panduan Pembangunan
Pertanian di Tanah Bercerun.

Tanah bukit yang dalam >100 cm ke lapisan batuan induk

4.3 PENGAPURAN MENGIKUT KANOPI POKOK Walau bagaimanapun bagi tanaman buah-buahan, pengapuran perlu
dijalankan mengikut keluasan kanopi (Jadual 2).
KEPERLUAN ASAS TANAMAN
Kebanyakan tanah di Malaysia adalah berasid iaitu mempunyai pH kurang Umur Kadar kapur GML (kg/pokok/thn)
5.5. Apabila pH tanah rendah, kepekatan ion H+ boleh menjejaskan pokok
penyerapan kation oleh akar. Tanah yang mempunyai pH rendah (berasid), (tahun) Tanah Berpasir Tanah liat
ketersediaan nutrien Ferum (Fe), Mangan (Mn) dan Aluminium (Al) adalah
tinggi dan boleh memberi kesan toksik kepada tanaman. Aktiviti 1 0.5 1.0
pengapuran perlu dijalankan bagi meningkatkan pH tanah ke paras yang 1.0 1.5
optimum iaitu pH 5.5 hingga 6.5. Pada paras ini, nutrien dalam tanah tidak 2 2.0 4.0
terikat dan lebih tersedia untuk diambil oleh akar tanaman. Bahan kapur 3 3.0 5.5
yang disyorkan adalah Ground Magnesium Limestone (GML) dan Dolomite 4 4.0 7.5
kerana mempunyai kesan jangka panjang yang baik, murah dan mudah 5 5.0 10.0
didapati di pasaran. Untuk mendapatkan kenaikan pH tanah dengan lebih 6.5 13.0
cepat, Hydrated lime [Ca(OH)2] dan quick/burnt lime [CaO] boleh digunakan 6 8.0 16.0
kerana mempunyai kadar keterlarutan yang lebih tinggi. Jumlah kapur yang 9.5 19.0
diperlukan untuk menaikkan pH. 7 11.0 22.0
8
9
10

Kadar Kapur Per Pokok Durian Mengikut Umur Dan Jenis Tanah

Kenaikan pH tanah Kadar Keperluan Kapur (tan/ha)
1.0 unit pH
Tanah Berpasir Tanah Liat Nota: pH tanah perlu dipantau sekurang-kurang setiap 6 bulan bagi
mendapatkan kadar pengapuran yang tepat. Pengapuran tidak diperlukan
1.0 2.0 sekiranya pH tanah melebihi pH 5.5.

Nota: Tanah Berpasir: kandungan pasir 50-70 %

KEPERLUAN ASAS TANAMAN 4.4 PANDUAN KAWALAN HAKISAN UNTUK TANAMAN DURIAN a) Mendapatkan Kebenaran Merancang daripada Pihak Berkuasa
Perancang Tempatan (PBPT) bagi kawasan pertanian secara komersial
4.4.1 Syor Kaedah Pembukaan Kawasan Baharu dan bukan bertujuan sara diri.

Berdasarkan Garis Panduan Pembangunan Pertanian di Tanah Bercerun Edisi b) Sebarang cadangan pembangunan pertanian ini tertakluk kepada garis
2020, tanaman durian secara amnya mempunyai zon pengakaran melebihi panduan yang dinyatakan di dalam Rancangan Tempatan (RT) bagi
100cm, kanopi besar, pusingan penanaman panjang dan sesuai ditanam di kawasan berkenaan.
kecerunan 0°- 30°.
c) Jenis tanah mestilah tidak mudah terhakis dan mempunyai kandungan
Tanaman durian merupakan satu-satunya tanaman yang dibenarkan untuk lempung (liat) melebihi 35%.
ditanam di kelas teren C6 (25º-30º) berdasarkan sifat botani tanaman tersebut.
Kebanyakan ladang durian yang telah bertanam dan mengamalkan d) Tanah mestilah mempunyai kedalaman efektif untuk pengakaran
pengurusan tanah secara lestari terbukti dapat memininumkan impak negatif sekurang-kurangnya satu (1) meter.
terhadap alam sekitar. Justeru, Jabatan Pertanian Malaysia telah
menggariskan sepuluh (10) syarat yang perlu dipatuhi bagi pembangunan e) Pembukaan kawasan baharu secara manual/separa manual.
tanaman durian di tanah bercerun oleh pengusaha bagi memastikan f) Pembukaan kawasan baharu melebihi 10 hektar mestilah dibuat secara
kelestarian alam sekitar:
berperingkat.
g) Menjalankan amalan pengurusan pemuliharaan tanah seperti yang telah

disyorkan dalam Garis Panduan Pembangunan Pertanian di Tanah
Bercerun Edisi 2020.
h) Melaksanakan sistem perparitan, kawalan hakisan dan kelodak yang
sesuai.
i) Tanaman penutup bumi perlu ditanam secepat mungkin sebaik sahaja
kawasan dibuka.
j) Melaksanakan pengurusan risiko bencana jika berkaitan dan disertakan di
dalam permohonan Kebenaran Merancang.

Pembukaan kawasan merujuk kepada kerja pembersihan kawasan seperti SYOR KAEDAH PEMBUKAAN KAWASAN KEPERLUAN ASAS TANAMAN
menebang pokok, memotong kayu, mencabut tunggul, meracik dan
membaris/melonggok sisa tanaman. Aktiviti ini perlu dilaksanakan ketika DURIAN
musim kering, secara berperingkat, sisa kayu perlu dilonggok setempat atau
berbaris dan pokok asal di tepi sungai serta saliran hendaklah dibiarkan  Pembukaan berperingkat
sebagai zon penampan bagi mengurangkan hakisan tanah. Syor aktiviti  Penebangan secara selektif
pembukaan kawasan baharu perlu dilaksanakan dengan merujuk kepada  Pembukaan secara manual/
kaedah pembukaan kawasan mengikut ketinggian tanah.
separa manual
 Kekalkan zon penampan

tebing sungai
 Pembukaan kawasan pada

musim kering

 Pembukaan berperingkat
 Penebangan bersih atau penebangan secara

selektif
 Pembukaan secara manual/separa manual
 Kekalkan zon penampan tebing sungai
 Pembukaan kawasan pada musim kering
 Mencabut tunggul jika perlu

KEPERLUAN ASAS TANAMAN 4.4.2 Amalan Pemuliharaan Tanah di Kawasan Baharu dan Telah Bertanam SYOR AMALAN PEMULIHARAAN TANAH
DURIAN
Prinsip asas untuk mengawal hakisan tanah adalah dengan meningkatkan
kekuatan struktur tanah, mengurangkan impak air hujan ke permukaan tanah
dan mengurangkan halaju larian air permukaan. Amalan pemuliharaan tanah
seperti amalan mekanikal dan agronomi yang dicadangkan merupakan
amalan pertanian baik (APB) berasaskan kepada prinsip asas tersebut.

Amalan mekanikal dan agronomi pemuliharaan tanah di kawasan tanah
tinggi dan tanah rendah bagi kawasan baharu dibuka dan kawasan telah
bertanam.

SYOR AMALAN PEMULIHARAAN TANAH
DURIAN



AMALAN KULTURA

5.1 PENYEDIAAN BAHAN TANAMAN

AMALAN KULTURA Penanaman durian pada masa ini menggunakan baka varieti yang dibiakkan secara vegetatif menggunakan teknik cantuman mata tunas atau cantuman baji.
Bahan pembiakan mestilah diperolehi dari sumber pokok induk yang disahkan ketulenannya.

Anak benih durian yang hendak ditanam ke ladang dipilih dari anak benih yang sihat, subur dan bebas penyakit. Ciri-ciri tersebut dapat meninggikan peratus
kejayaan penanaman di ladang serta mengurangkan bilangan pokok yang mati. Anak benih yang dipilih mestilah menepati spesifikasi standard minimum yang
ditetapkan dan boleh diperolehi daripada pengeluar-pengeluar benih tanaman yang telah berdaftar di bawah Skim Pengesahan Bahan Tanaman.

SPESIFIKASI STANDARD MINIMUM
ANAK BENIH CANTUMAN DURIAN

Bilangan daun sempurna Ketinggian Bahan Tanaman Matang (Advanced Planting Material)
(minima) – 8 helai cantuman dari merupakan benih durian cantuman yang tumbesarannya
tapak cantuman dijaga hingga ketinggian pokok melebihi 150 cm. Penggunaan
Saiz garis pusat batang pada (minimum) - 30 cm benih APM dapat mengurangkan peratus kematian.
paras 10 cm di atas tapak Pertumbuhan pokok cepat dan tidak memerlukan perlindungan
cantuman – 0.5 cm Anak benih durian pada awal penanaman. Benih APM durian perlu dibuat
ditanam dalam polibeg penyesuaian atau pengerasan (hardening) sebelum diubah ke
berukuran 30 cm x 12 ladang.
cm.

Sumber : Malaysian Standard MS 1322 : 2011, Durian Umur lepas cantuman (minimum) - 4 bulan
(Durio ziberthinus L.) - Specification (First Revision) Umur lepas cantuman (maksimum) - 8 bulan

5.2 CANTUMAN DI LADANG

Cantuman di ladang adalah kaedah mencantum sion varieti terpilih kepada pokok penanti di ladang. Pokok penanti boleh ditanam terus dari peringkat awal
percambahan atau daripada anak biji benih. Pertumbuhan anak pokok penanti lebih subur dan mudah mandiri kerana sistem pengakaran yang telah stabil.
Kaedah cantuman pokok penanti di ladang.

Pokok penanti sedia dicantum pada Pilih sion dari pokok Kelar melintang 1/3 lilitan batang. Kopek Kikis sebelah kulit sion AMALAN KULTURA
umur 6-10 bulan selepas bertanam induk terpilih kulit daripada batang bermula dari dari sebelum diletakkan pada
dengan ukur lilit 2.5-10.0 cm pada kelaran lintang menghala ke bawah pokok penanti
30-40 cm dari aras tanah menggunakan pisau cantuman

Umur 65 hari selepas cantuman Pastikan pita cantuman Balut batang pokok penanti Selitkan sion pada tapak
dan mempunyai 10-12 helai tutup keseluruhan sion menggunakan pita cantuman cantuman yang telah diumpil.
daun menghala ke atas
Potong bahagian kulit tetingkap
sedikit ke bawah dari sion

AMALAN KULTURA 5.3 CANTUMAN DEWASA Kambium kulit dikikis pada aras 1.0 – 1.2 m dari paras tanah

Cantuman dewasa adalah kaedah mencantum sion varieti terpilih kepada Penyediaan tapak cantuman dibuat dengan saiz 10 -12 cm panjang
pokok penanti dewasa di ladang. Tujuan cantuman dewasa adalah untuk dan 2 cm lebar
menggantikan pokok durian asal yang tidak ekonomik kepada varieti yang
dikehendaki. Syarat utama kaedah ini adalah untuk memastikan pokok
penanti sihat dan bebas penyakit serta mempunyai sistem pengairan yang
sempurna.

Kebaikan kaedah cantuman dewasa adalah seperti berikut :
a. Pertumbuhan pokok cantuman dewasa lebih cepat dan mampu

mengeluarkan hasil lebih awal (3-4 tahun) kerana sistem pengakaran
sedia ada telah stabil
b. Mengurangkan risiko serangan musuh seperti babi hutan kerana tapak
cantuman tinggi dan pokok penanti kukuh

Meraut kulit sion 4-5 cm Lekatkan tunas pada bahagian tapak cantuman

Pemantuan hari ke 25, 35 dan 45 Balut batang pokok menggunakan pita
cantuman dan menghala ke atas

5.4 PENYEDIAAN KAWASAN PENANAMAN Sistem segi tiga sama Pokok pengisi AMALAN KULTURA
9m Pokok Kekal
Kawasan ladang boleh dibersihkan dengan cara manual atau menggunakan jentera. 9m
Pembajakan minima digalakkan dalam proses penyediaan kawasan bagi mencegah
hakisan, luluhawa dan kemerosotan struktur tanah. Ini bergantung kepada keadaan Sistem sesiku keluang
kawasan. Pokok-pokok, belukar dan semak-samun mestilah dibersihkan dari kawasan
tersebut.

Parit saliran perlu dibina jika kawasan ladang itu agak rendah dan mendatar bagi
mengelakkan air bertakung. Bagi kawasan yang berbukit-bukit yang mempunyai cerun
melebihi 12, teres atau platform perlulah dibina sebagai satu langkah pemuliharaan
tanah. Penanaman tanaman penutup bumi seperti kekacang juga digalakkan untuk
mengawal hakisan dan juga membekalkan unsur nitrogen kepada pokok-pokok durian.

5.5 SISTEM DAN JARAK PENANAMAN

Pokok durian biasanya ditanam dengan menggunakan tiga sistem penanaman iaitu
sistem segi tiga sama, sistem segi empat sama dan sistem sesiku keluang. Susunan
pokok mengikut sistem penanaman.

AMALAN KULTURA Dalam merancang penanaman durian, satu aspek penting yang perlu
diberi perhatian ialah proses pendebungaan. Bunga durian adalah bersifat
tidak serasi sendiri dan memberi kesan kepada kualiti buah durian. Oleh
yang demikian, sistem penanaman secara campuran varieti adalah
digalakkan bagi meningkatkan lagi proses pendebungaan, persenyawaan
dan memanjangkan musim durian mengikut pemilihan varieti.

Sistem segi empat sama Pemilihan jarak tanaman bertujuan memastikan pokok mendapat jumlah
cahaya matahari yang optima, pengudaraan yang baik dan memudahkan
Kelebihan sistem segi tiga sama ialah (pada satu jarak yang sama) dapat kerja penyelenggaraan. Jarak tanaman yang disyorkan adalah seperti di
memberikan bilangan pokok yang lebih, iaitu sebanyak 15% lebih jika bawah.
dibandingkan dengan sistem segi empat sama. Manakala sistem sesiku
keluang pula, melibatkan penanaman pokok pengisi di tengah-tengah sistem Sistem Penanaman Jarak (meter) Kepadatan Pokok
segi empat sama. Pokok pengisi bersifat sementara dan akan dibuang apabila (pokok/ha)
kanopi mula bertaut. Di antara jenis tanaman pokok pengisi adalah seperti i. Segi tiga sama 9 x 9 x9 142
pisang dan betik. Sistem ini boleh memaksimumkan penggunaan tanah ii. Segi empat sama 9x9 123
sebelum pokok kekal mengeluarkan hasil. iii. Segi empat sama 10 x 10 100
iv. Siku keluang 9x9 216

Pokok kekal : 123
Pokok pengisi : 93

5.6 PENANAMAN DI LADANG

Anak pokok durian memerlukan sedikit lindungan pada peringkat awal

tumbesaran bagi mendapatkan pertumbuhan yang subur, cergas dan

sempurna. Adalah disyorkan supaya kawasan ladang ditanam dengan tanaman

yang boleh memberikan naungan sementara seperti tanaman pisang. Untuk a bc d
tujuan demikian, tanaman naungan perlulah ditanam enam (6) bulan lebih awal
AMALAN KULTURA
daripada tarikh penanaman durian. Pokok pisang hendaklah dibuang selepas
1–2 tahun ditanam.

Sungkupan juga diperlukan untuk diletakkan di pangkal anak pokok supaya

kelembapan tanah terkawal bagi pertumbuhan anak pokok durian. e fg h

a. Membuat barisan tanaman untuk menentukan lubang tanaman dengan
memacak kayu pancang pada jarak yang ditetapkan

b & c Menggali lubang penanaman dengan saiz lubang minima 60cm x 60cm x 60cm

d Letakkan 500g bahan kapur

e, f, g & Selepas sebulan 10kg bahan organik dan baja fosfat digaul sepertiTriple Super

h Phosphate (TSP) sebanyak 150g - 250g ke dalam lubang tanaman

i Setelah seminggu, buat lubang kecil pada tengah lubang tanaman bagi i jk l
menempatkan anak benih yang hendak ditanam

j, k & l Letakkan anak benih ke dalam lubang penanaman. Pastikan polibeg dipotong

dan dibuang terlebih dahulu.

m Timbus lubang tersebut dengan tanah dan padatkan tanah keliling dengan

sempurna

n Anak pokok yang baru ditanam diikat pada kayu pancang sebagai sokongan bagi m no p
mendapatkan pokok yang tegak.

o Anak pokok durian perlu dilindungi dengan bahan lindungan sementara seperti bakul buluh, daun kelapa dan lain-lain bahan bagi mengurangkan kesan pancaran terus cahaya
matahari di ladang

5.7 PEMBAJAAN

Pembajaan yang mencukupi dan efektif adalah penting bagi memastikan pertumbuhan yang optimum untuk pengeluaran hasil yang tinggi dan berkualiti. Kombinasi
antara penggunaan bahan organik dan baja kimia pada tanaman durian diperlukan bagi meningkatkan kesuburan tanah dan kecekapan pengambilan nutrien. Konsep
pembajaan secara amnya mengambil kira faktor jenis baja, kadar, masa dan kaedah pembajaan. Bagi kawasan yang mempunyai status kesuburan tanah yang
rendah, penggunaan bahan organik seperti kompos adalah sangat digalakkan bagi memperbaiki sifat fizikal, kimia dan biologi tanah kerana ianya dapat mewujudkan
persekitaran yang sesuai untuk aktiviti mikroorganicma tanah, membaiki struktur dan pengudaraan tanah serta memelihara kelembapan tanah.

AMALAN KULTURA Sumber bahan organik adalah daripada sisa haiwan atau tumbuhan dalam keadaan semulajadi yang telah melalui proses pereputan sepenuhnya. Bahan organik perlu

digaul ke dalam tanah semasa peringkat awal penyediaan lubang tanaman dan setelah pokok bertanam. Keperluan bahan organik meningkat mengikut pertambahan

umur tanaman. Keperluan baja adalah berbeza bergantung kepada jenis dan tahap kesuburan tanah setempat. Syor kadar pembajaan kimia dan organik mengikut

umur tanaman adalah seperti di gambarajah.

Peringkat Peringkat Peringkat Peringkat Peringkat
Pucuk Baru2 Putik Buah Pucuk Baru 1
Pucuk Baru 2-3 Pucuk Baru 3-Mata Ketam Peringkat (Saiz Buah Epal)
1. NPK 15:15:15 1. NPK 15:15:15
2. Kompos Sebatian Pembungaan 1. NPK 12:12:17:2 1.Sebatian Organik Reproduktif Putik 1. High K (Foliar) 2. Kompos Asas

2. Kompos Sebatian Pembungaan 2. High K (Foliar) 1. Sebatian Organik Reproduktif

PEMBAJAAN POKOK DURIAN - 02 04 06 08
PERINGKAT BERBUAH
10 12

01 0033 05 07 09 11

Peringkat Peringkat Peringkat Peringkat Peringkat Peringkat Buah
Pucuk Baru 1 Pucuk Baru 2 Pucuk Baru 3 Antesis Putik Buah Matang / Tuai
1. NPK 15:15:15 (Saiz Bola Ping-Pong)
2. Kompos Asas 1. NPK 15:15:15 1. NPK 12:12:17:2 1. Sebatian Organik
1 Minggu selepas 2. Kompos Sebatian 2. Baja sebatian (High K ) Reproduktif 1. Sebatian Organik Reproduktif
tamat musim buah 3. Sebatian Organik Reproduktif 2. High K (Foliar)
Pembungaan
* Kuantiti Baja Berdasarkan Umur Pokok

Nota:
• Kadar baja setahun dibahagikan kepada kekerapan pembajaan setahun bagi mendapatkan kuantiti baja setiap kali pembajaan.
• Baja NPK 15:15:15 boleh ditukar kepada NPK 16:16:16 atau setaraf dengannya.
• Baja NPK 12:12:17:2 boleh ditukar kepada NPK 13:13:21 atau setaraf dengannya.

Sebagai contoh, masa yang paling sesuai membaja tanaman durian yang matang (10 tahun dan ke atas) ialah:

Untuk meningkatkan keberkesanan pembajaan, pengairan yang cukup diperlukan agar nutrien yang dibekalkan dapat diserap secara optimum. Pembajaan pada musim

kemarau perlu dielakkan kecuali sistem pengairan yang baik dapat diwujudkan. AMALAN KULTURA

PEMBAJAAN POKOK DURIAN MATANG

1 3 5
PERINGKAT BERPUCUK PERINGKAT KUDUP PERINGKAT PEMBESARAN
BUNGA BUAH
• Pengapuran: 200g/m2
• Baja Organik: 30kg/pkk • NPK 12:12:17:2 (5kg/pkk) • NPK 15:3:20+S (1kg/pkk)
• Baja NPK 12:12:17:2 • Baja Organik: 30kg/pkk

(6kg/pkk)

PERINGKAT TUNAS BUNGA PERINGKAT PUTIK BUAH
(MATA KETAM) BERSAIZ BOLA PING PONG

• Baja NPK 12:12:17:2 (5kg/pkk) • NPK 15:3:20+S (1kg/pkk)
• Baja Cecair Ca dan B 4

2

AMALAN KULTURA  Setiap kali musim buah berakhir (1, 3 dan 5 bulan selepas):  SEMBURAN
Baja NPK 12:12:17:2 diberikan sebanyak 6kg/pkk, 5kg/pkk dan 5kg/pkk. Cara yang digunakan bagi aplikasi baja semburan cecair bagi baja
tambahan dan rawatan kekurangan nutrien.
 Sebelum dan semasa peringkat berbunga:
Semburan baja cecair yang mengandungi nutrien Kalsium (Ca) dan Boron (B) Kaedah pembajaan yang paling berkesan adalah dengan menabur baja di
membantu perkembangan bunga dan pembentukan buah. 2 minggu sebelum kawasan zon pengakaran aktif iaitu di bawah kanopi pokok. Kaedah ini
keluar putik bunga (mata ketam), pengairan perlu dikurangkan sebanyak 70% adalah sesuai untuk kawasan mendatar, teres atau tapak gajah. Bagi
untuk meransang pengeluaran putik bunga. kawasan yang curam, pembajaan secara poket adalah disyorkan dengan
meletakkan baja ke dalam lubang sedalam 10 cm yang digali di sekitar
 Sebulan selepas bunga mekar (antesis) iaitu apabila saiz putik buah kawasan hujung kanopi pokok sebanyak 4 penjuru. Lubang tersebut perlu
mencapai diameter 4 cm (saiz bola ping pong): ditimbus kembali dengan tanah.
Baja NPK 15:3:20+S sebanyak 1 kg/pkk diberikan. Sulfur (S) diperlukan bagi
penghasilan aroma buah durian. Pengairan perlu dikurangkan sebanyak 50% Kaedah Tabur Terus Kaedah Lubang (Poket)
dari kebiasaan bermula pada pembentukan mata ketam sehingga saiz putik
buah sebesar bola ping-pong bagi meningkatkan kadar kelekatan buah.

Terdapat beberapa kaedah asas pembajaan yang boleh disesuaikan dengan ciri
fizikal dan kimia tanah, keluasan, kos dan keupayaan tenaga kerja. Kaedah
tersebut adalah seperti berikut:

 TABUR
Kaedah yang paling biasa digunakan dan menjimatkan masa.

 ALUR / POKET
Kaedah yang paling berkesan bagi mengelak baja termeruap ke udara atau
dihanyutkan air hujan.

5.8 PEMANGKASAN AMALAN KULTURA

Pokok durian memerlukan pangkasan yang bersistematik bermula daripada peringkat awal
pertumbuhan bagi mendapatkan bentuk pokok yang mempunyai hanya satu batang utama
yang tegak ke atas serta dahan primer yang mendatar tersusun seimbang.

Tujuan pemangkasan :
i. Mendapatkan reka bentuk pokok yang seimbang
ii. Mengelakkan risiko dahan sekah disebabkan struktur dahan yang tidak stabil akibat

tiupan angin.
iii. Menggalakkan pencahayaan dan pengudaraan
iv. Mengurangkan kelembapan di dalam kanopi pokok yang menyebabkan risiko serangan

perosak dan penyakit.
v. Membentuk dahan yang sihat bagi mendapatkan hasil yang berkualiti

Jenis pemangkasan yang diamalkan adalah seperti:
i. Pemangkasan pembentukan batang utama (dilakukan pada bulan keenam selepas

ditanam, membuang batang/cabang primer yang berlebihan dan bersudut kecil).
ii. Pemangkasan penjagaan (membuang tunas air yang tidak produktif, dahan

bertindih/bersilang, dahan yang bersentuhan dengan tanah dan dahan berpenyakit.

Semasa kerja pemangkasan, dahan perlu dipotong rapat dengan dahan / batang asal.
Bekas potongan perlu disapu dengan tree dressing agar bahagian yang luka tidak
dijangkiti penyakit.

Pemangkasan yang sempurna

AMALAN KULTURA 5.9 PENJARANGAN PUTIK BUAH 5.10 PENGAIRAN DI LADANG

Tujuan penjarangan putik buah adalah: Objektif utama pengairan bagi ladang durian adalah bagi menyediakan
a) Mewujudkan ruang yang sesuai untuk perkembangan buah tanaman dengan air yang mencukupi supaya dapat memperolehi hasil yang
b) Mendapatkan saiz dan gred buah premium optimum dan produk dituai berkualiti tinggi. Jangka masa pengairan dan
c) Mengurangkan risiko serangan perosak keperluan air yang diperlukan ditentukan oleh beberapa faktor seperti
d) Memastikan keperluan nutrien mencukupi keadaan iklim, jenis tanaman dan tahapnya pertumbuhan, sifat tanah (daya
e) Memastikan bilangan buah dapat dikawal mengikut kesesuaian dahan tahan air) dan tahap penkembangan akar tanaman.

bagi mengelak berlakunya dahan patah Zon akar tanaman merupakan kawasan utama pengambilan air bagi
tanaman di mana keseimbangan air di kawasan ini amat kritikal untuk
Penjarangan dilakukan secara berperingkat pada putik bersaiz diameter 3-5 dipastikan sentiasa berada di dalam kelembapan yang sesuai supaya
cm perlu dibuang: tanaman dapat menyerap air. Sekiranya kawasan ini terlalu kering atau
berada dalam keadaan tepu, fungsi akar akan diperlahankan dan
a) Buah yang tidak simetri pertumbuhan tanaman akan terganggu. Bagi tanaman durian, kedalaman
b) Buah yang rapat/bertindih, duri bertemu di antara satu sama lain dalam akar adalah cetek antara 30cm hingga 45cm daripada permukaan tanah dan
85% kuantiti akarnya berada di bawah kanopi pokok. Kanopi pokok durian
satu jambak juga akan mencapai saiz maksimum sehingga 10m diameter apabila umur
c) Buah yang lebih dari satu biji pada satu tangkai pokok berusia 10 tahun dan ke atas.
d) Buah yang di hujung ranting

Keadaan buah yang tidak membuat
penjarangan putik buah

Iklim di Malaysia dikategorikan sebagai negara yang mengalami cuaca panas dan lembab sepanjang tahun dengan kadar purata evapotranspirasi adalah 4.8mm AMALAN KULTURA
sehari. Malaysia juga mengalami perubahan hujan secara bermusim contohnya bagi negeri-negeri di pantai timur, November hingga Januari merupakah bulan-
bulan yang mempunyai jumlah curahan yang maksimum, manakala Jun hingga Julai adalah bulan-bulan yang menerima jumlah hujan yang minimum. Oleh
kerana zon akar tanaman durian adalah cetek, adalah penting untuk menjaga kelembapan tanah pada musim kering ini supaya zon akar dapat diberikan dengan
jumlah air yang mencukupi.

Keperluan air tanaman (KAT) adalah jumlah air yang diperlukan oleh tanaman
untuk memenuhi kadar evapotranspirasi supaya tanaman dapat berkembang.
Nilai ini digunakan dalam pengurusan pengairan kepada tanaman dengan
mengambil kira keperluan kritikal minimum tanaman mengikut peringkat
fenologi tanaman sehingga mencapai tahap matang.

Keperluan air tanaman durian ini ditunjukkan dalam Jadual 1 dimana keperluan
air tanaman durian secara normal bermula daripada 0.5 liter sehari pada usia
tanaman 6 bulan (polibeg) dan boleh mencapai sehingga 156 liter sehari
apabila usianya mencapai 10 tahun. Selepas tanaman ini matang berusia 10
tahun dan ke atas, keperluan air tanaman adalah mendatar dan dicadangkan
sekitar 156 liter sehari disebabkan oleh kawasan akar tanaman durian tidak lagi
berubah.

Tanaman durian mempunyai dua tempoh fenologi tanaman yang amat sensitif kepada perubahan kelembapan tanah iaitu ketika 10 hingga 14 hari sebelum
berbunga dan ketika pembentukan putik. Keadaan ini perlu diambil perhatian di mana sekiranya keperluan air yang diberikan berlebihan atau kekurangan ianya
akan menyebabkan kegagalan pokok untuk berbunga atau putik buah akan keguguran. Keperluan air tanaman pada peringkat ini ditunjukkan dalam gambarajah
20 di mana kebiasaanya tanaman durian akan mula berbunga apabila mencapai umur 5 tahun.

AMALAN KULTURA Bagi memastikan tanaman durian mendapat keperluan air yang mencukupi, rekabentuk
sistem pengairan adalah amat penting supaya sistem pengairan yang digunakan
adalah optimum dan kos pembangunan pada nilai yang menguntungkan. Bagi tanaman
durian, oleh kerana Kawasan akarnya yang cetek dan luas, sistem pengairan jenis
renjis dan titis sesuai digunakan

Di dalam pembangunan sistem pengairan renjis ini, pemilihan perenjis adalah amat
penting di mana ciri-ciri perenjis yang dapat mengekalkan kadar alir pada keadaan
tekanan yang berbeza (pressure compensated), tekanan operasi yang sederhana tinggi
serta diameter basahan perenjis perlu diberi penekanan. Perenjis yang dicadangkan
digunakan dalam pembangunan sistem pengairan ladang durian.

Kadar Alir, Q = 90 ~ 97 liter/ am @ 2 Bar
Tekanan Operasi, P = 1.5 Bar hingga 4 Bar
Diameter Basahan = 1.4m (dengan range
limiter) dan 9.5m (tanpa range limiter)
Pressure Compesated = Ya

Cadangan keperluan air bagi tanaman durian (liter/hari) mengikut umur Cadangan spesifikasi perenjis bagi tanaman
tanaman dan peringkat fenologi tanaman. durian oleh Jabatan Pertanian

Bagi pembangunan sistem pengairan jenis titis penggunaan pita titis yang Selain itu, penggunaan saiz paip dan pemilihan pam yang betul juga amat AMALAN KULTURA
sesuai adalah seperti ditunjukkan pada jadual 5. Pita titis jenis ini telah di kritikal ini bagi menjamin kehilangan turus di dalam paip dapat dikurangkan
rekabentuk dengan ketebalan yang sesuai supaya ianya tidak kemik apabila di seterusnya penggunaan pam dapat di optimumkan. Gambarajah 21, 22 dan 23
tanam kedalam tanah. Pita titis dicadangkan ditanam kedalam tanah sekurang- menunjukkan susun atur paip tipikal ladang durian yang dicadangkan mengikut
kurangnya 100mm daripada aras tanah sekitar kanopi tanaman durian secara keluasan 1ha, 4ha dan 10ha sebagai panduan dalam membuat pemilihan saiz
spiral atau berbentuk cincin. Keperluan panjang pita titis mengikut umur paip, pam dan keperluan sumber air.
tanaman ditunjukkan seperti jadual di bawah.
Durian pada Jarak
Tanaman 9m x 9m

Jalan Ladang Paip Lateral

Paip Sub-main

Blok Pengairan

Kadar Alir, Q = 1.5 ~ 1.6 liter/jam @ 10psi Pam Air
Kolam
Tekanan Operasi, P = 1.5 Bar hingga 4 Bar
Jarak antara lubang penitis = 0.5m Pressure Compesated = Ya

Cadangan spesifikasi pita titis bagi tanaman durian

Umur Tanaman Durian Paip Utama Perenjis
1~2 Tahun 3~4 Tahun 5~7 Tahun
Perkara >8 Tahun Susun atur tipikal ladang durian dengan jarak tanaman 9m x 9m pada
8 20 40 90 anggaran keluasan ladang 1 hektar.
Anggaran Kadar Air Sehari per
drip tape, Liter/hari 2.5 6 12.5 28

Cadangan panjang drip tape /
pokok, m

Anggaran kadar alir sehari dan cadangan panjang pita titis mengikut umur bagi
tanaman durian

Blok Pengairan Blok Pengairan 2 Jadual di bawah menunjukkan keperluan minima spesifikasi paip
Blok Pengairan 1 dan cadangan saiz pam sebagai panduan kepada pengusaha
Manifold tanaman durian di dalam merekabentuk sistem pengairan di ladang.
AMALAN KULTURA Pam Air
Kolam Pengairan untuk tanaman durian selalunya dibuat pada sebelah pagi
dan petang. Manakala jangkamasa sistem pengairan ini juga dapat
dikira berdasarkan kepada keperluan air tanaman harian dan kadar
alir spesifikasi perenjis yang digunakan

Paip Utama Perkara Ladang 1ha Cadangan Pemilihan Paip dan Pam Ladang 10ha
Ladang 4ha
Susun atur tipikal ladang durian dengan jarak tanaman 9m x 9m dengan anggaran Perenjis 20mm 25mm
keluasan ladang 4 hektar. Saiz Diameter Paip Lateral 10 unit 90-97 lph @ 3 Bar 10 unit
Max. Perenjis / lateral paip 50mm 20mm 63mm
Saiz Diameter Paip Submain 10 unit
Max. bilangan paip 63mm
lateral/submain pipe
10 Baris 10 Baris 10 Baris

Blok Pengairan Saiz Diameter Paip Utama 50mm 90mm 110mm
Tidak diperlukan
Paip Utama ke Blok Pengairan 1 Saiz Paip Manifold 110mm x 90mm x 2 set 110mm x 110mm x 4
Blok Pengairan Kadar alir,Q=43 gpm set
Manifold 2, 3 dan 4 Kecerunan ladang 0 ~ 5%
Kadar alir, Q=86gpm Kadar alir, Q = 107gpm

TDH = minima 180ft-hd

Kecerunan ladang 6 ~ 15%

Kadar alir,Q=43gpm Kadar alir,Q=86gpm Kadar alir, Q = 107gpm

Pam Air Cadangan Pemilihan Pam Air TDH = minima 215ft-hd
Kecerunan ladang 16~ 25%

Kadar alir,Q=43gpm Kadar alir,Q=86gpm Kadar alir, Q = 107gpm
TDH = minima 310ft-hd
Kolam

Kecerunan ladang 26 ~ 30%

Kadar alir,Q=24 gpm Kadar alir,Q=86gpm Kadar alir, Q = 107gpm

TDH = minima 340ft-hd

Paip Utama Anggaran Keperluan Sumber 15.6 m3/day 62.4 m3/day 156 m3/day
Air, m3 / hari

Susun atur tipikal ladang durian dengan jarak tanaman 9m x 9m dengan anggaran Anggaran Keperluan Sumber 936 m3 3744 m3 9360 m3
Air, m3 (60 hari kering)

keluasan ladang 10 hektar

Spesifikasi paip minima dan cadangan keperluan pam bagi merekabentuk

sistem pengairan durian mengikut saiz ladang bagi pekebun kecil

Pembinaan sistem saliran yang baik adalah amat perlu sekiranya tanaman ini ditanam di kawasan yang bertanah rendah dan rata. Tujuan pembinaan saliran
adalah untuk mengelakkan daripada kawasan akar tanaman durian dari ditenggelami air, mengawal kelembapan tanah dan suhu serta mengelakkan hakisan
tanah daripada berlaku.

Jenis sistem saliran yang sesuai digunakan untuk tanaman durian adalah saliran permukaan tanah. Saliran permukaan tanah dapat mengalirkan lebihan air AMALAN KULTURA
keluar daripada kawasan ladang seterusnya disalirkan ke kawasan yang sesuai. Ukuran parit yang disyorkan untuk tanaman durian adalah seperti di jadual 8.

Jenis Parit Kelebaran atas Kelebaran bawah Kedalaman
(mm) (mm) (mm)
Parit pengudaraan 900 450 300
Parit Ladang 1,200 600 760
Parit sekunder 2,000 900 1,500
Parit Utama 1,500 1,500 2,000

Cadangan ukuran sistem saliran untuk tanaman durian



PENGURUSAN PEROSAK BERSEPADU PENGURUSAN PEROSAK BERSEPADU

Pengurusan Perosak Bersepadu merupakan pendekatan kawalan perosak
yang menggabungkan pelbagai kaedah kawalan dengan mengambil kira
faktor ekologi dan biologi bagi mengurangkan populasi perosak ke paras
yang rendah, tanpa memberikan impak negatif kepada manusia dan alam
sekitar.
Pengawasan dan pengesanan awal perosak adalah penting bagi
membolehkan langkah kawalan dilakukan segera untuk meminimakan
kerosakan pada tanaman dan kehilangan hasil. Tindakan kawalan yang
sesuai sama ada secara kaedah kultura, mekanikal, fizikal, biologi atau kimia
perlu dilaksanakan berdasarkan data pengawasan perosak.

PENGURUSAN PEROSAK BERSEPADU PENGURUSAN PEROSAK BERSEPADU (IPM)

APA ITU IPM?
Pendekatan berasaskan sains - menggabungkan pelbagai kaedah dan teknik pengurusan perosak. Kefahaman biologi dan interaksi perosak dengan
persekitaran; dapat menentukan kaedah pengurusan perosak yang efektif, efisyen dan kurang risiko kepada manusia dan alam sekitar.

Kaedah IPM: PENCEGAHAN
• Mengubah persekitaran supaya tidak kondusif untuk perosak 3 Serangan perosak boleh dicegah melalui beberapa
• Menggunakan musuh semulajadi/kawalan biologi
• Menanam pokok ‘repeilant’ perosak kaedah seperti penggiliran tanaman, penggunaan varieti
• Mengganggu kitar hidup perosak rintang, sanitasi ladang, pokok penghalang penggunaan
• Pengguna racun perosak rumah kalis serangga dsb.

1 PEMANTAUAN / 4 TINDAKAN
IPM menggabungkan pelbagai
PENGENALPASTIAN kaedah untuk mengurangakan
populasi perosak ke bawah
Menentukan agen tahap ambang ekonomi (ETL).
Pemilihan kaedah tepat adalah
penyebab / punca kunci untuk mengawal kerosakan
akibat serangan perosak.
masalah
5 PEMANTAUAN BERTERUSAN
2 PENILAIAN RISIKO Sentiasa pantau kehadiran dan
Menilai maklumat jenis, populasi populasi perosak. Sekiranya
perosak (tahap ambang ekonomi, populasi perosak meningkat
ETL) dan tahap serangan sehingga melebihi tahap ambang
perosak untuk merangka ekonomi, kaedah IPM sedia ada
tindakan pengawalan perosak. perlu diubahsuai.