201www.netlerikatla.com 1-D 2-B 3-C 4-A 5-D 6-E 7-E 8-B 9-C 10-E 11-B 7. I. Türler arası rekabet II. Ortam sıcaklığının değişimi III. Ortam pH sının değişimi Yukarıda verilen açıklamalardan hangileri popülasyon büyüklüğünün artma ya da azalmasında etkilidir? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 10. Aşağıdaki yaşam şekli grafiklerinden hangisi yanlış olarak verilmiştir? Birey sayısı A) B) C) D) Rekabet Zaman Mutualizm Kommensalizm Parazitlik Av–Avcı Birey sayısı Zaman Birey sayısı Zaman Birey sayısı Zaman E) Zaman Birey sayısı 11. I. Komünite II. Ekoton III. Popülasyon Yukarıda verilen ekolojik kavramların tür çeşidi bakımından çoktan aza doğru sıralanışı nasıl olmalıdır? A) I – II – III B) II – I – III C) II – III – I D) III – II – I E) III – I – II 8. Nüfusu azalmakta olan bir popülasyon için, I. Yaşlı birey sayısı azdır. II. Çevre direnci yüksektir. III. Popülasyon yoğunluğu artmaktadır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 9. Aşağıdaki grafikte K, L ve M türlerinin tuzluluğa toleransı gösterilmiştir. Birey sayısı Tuzluluk oranı K 10 12 20 25 L M Buna göre, I. Tuza duyarlılığı en fazla olan tür M dir. II. Üç türün de birey sayısı aynıdır. III. K türünün tuzluluğa toleransı en fazladır. IV. Üç türde aynı tuzluluk ortamında bir arada yaşayamaz. yargılarından hangileri yanlıştır? A) I ve II B) II ve III C) I, II ve III D) I, II ve IV E) I, II, III ve IV
202 Tekrar Et www.netlerikatla.com Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - IV TEST - 4 1. Aşağıdaki grafikte sucul bir ekosistemde yaşayan bir böcek türüne ait popülasyonun birey sayısının zamana bağlı değişimi verilmiştir. t Zaman Birey sayısı Grafikte t anından sonra, I. Çevre direncinin azalması II. Tür içi rekabetin artması III. Avcı sayısının artması olaylarından hangilerinin gerçekleşmesi birey sayısındaki değişime neden olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 3. I. İstanbul'daki İnsanlar II. Abant gölündeki Abant alabalıkları III. Karadeniz'deki Açık Tohumlular IV. Van'daki Van Kedileri V. Kaz dağlarındaki Fıstık Çamları Yukarıda verilenlerden hangileri populasyon örneği değildir? A) I B) II C) III D) IV E) V 4. Aynı komünitede bir arada yaşayan farklı türden canlılar arasında, I. mutualizm, II. rekabet, III. av – avcı ilişkisi, IV. kommensalizm ilişkilerinden hangileri gözlenebilir? A) I ve III B) II ve IV C) I, II ve III D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV 5. I. Bitkiler II. Otçullar III. Etçiller IV. Ayrıştırıcılar Yukarıda verilen canlı gruplarından hangilerinin bireyleri holozoik (besinlerini katı parçalar halinde yutan) özellik gösterir? A) Yalnız IV B) I ve III C) II ve III D) I, II ve IV E) II, III ve IV 2. Bir popülasyonun birey sayısının t0, t1, t2 ve t3 zaman aralıklarındaki değişim grafiği aşağıda verilmiştir. O t 1 t 2 t 3 Birey sayısı Zaman Buna göre, t1 – t2 aralığındaki birey sayısının değişmesine; I. besin miktarının azalması, II. yaşam alanının artması, III. rekabetin azalması belirtilen durumlardan hangileri neden olmuştur? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III
203www.netlerikatla.com 1-A 2-E 3-C 4-E 5-C 6-D 7-D 8-E 9-A 6. Zaman L K Birey sayısı Aynı komünitede yaşayan K ve L türlerinin arasındaki ilişki yukarıdaki grafikte verilmiştir. Buna göre, I. K ve L türleri arasında av – avcı ilişkisi görülür. II. K, L ile beslenmektedir. III. K ve L arasında tür içi rekabet vardır. yargılarından hangileri söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 9. Aralarında simbiyotik bir ilişki görülen iki farklı canlının birlikteliği sırasında yarar ve zarar görme durumu grafiği aşağıda verilmiştir. Birey sayısı K L Zaman Buna göre iki farklı canlının birbirinden ayrılıp tek başına yaşam sürdürdüğünde K ve L canlılarının birey sayısı ile ilgili grafikler aşağıda verilenlerden hangisi olabilir? A) B) C) L Birey sayısı Zaman L Birey sayısı Zaman D) K Birey sayısı Zaman L Birey sayısı Zaman E) K Birey sayısı Zaman K Birey sayısı Zaman K Birey sayısı Zaman K Birey sayısı Zaman L Birey sayısı Zaman L Birey sayısı Zaman 7. Başka bölgelere yerleşerek o bölgenin doğal türlerinin yaşamını tehdit eden türlere istilacı tür adı verilir. Bir türün istilacı olabilmesi için; I. üreme hızı yüksek, II. geniş toleranslı, III. sucul yaşama adapte özelliklerinden hangilerine sahip olması gerekir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 8. Aşağıda bazı ekolojik kavramların özellikleri verilmiştir. – Bir popülasyonun doğal olarak yaşamını sürdürdüğü ekosistemdir. – Bir ekosistemde baskın türün değişimidir. – Bir ekosistemde canlının görevidir. – Ekosistemlerin kesişim noktalarıdır. Buna göre, aşağıdaki ekolojik kavramlardan hangisinin özelliği yukarıda verilmemiştir? A) Habitat B) Ekoton C) Ekolojik niş D) Süksesyon E) Popülasyon
204 Tekrar Et www.netlerikatla.com Komünite ve Popülasyon Ekolojisi - V TEST - 5 1. Böcekçil bitkilerde gözlenen; I. Kloroplastta besin üretme II. Azot ihtiyacını böcekten karşılama III. Heterotrof beslenebilme özelliklerinden hangileri tam parazit bitkilerde de görülebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 5. I. Simbiyotik yaşam II. Kommensalizm III. Yarı parazitlik IV. Asalak yaşam V. Mutualizm Yukarıda verilen kavramlara ait aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlış verilmiştir? A) I: İki canlının bir arada yaşamını sürdürmesidir. B) II: Bir arada yaşayan iki canlıdan biri fayda görürken diğeri etkilenmez. C) III: Konağın bağırsağında yaşayan sindirim sistemi gelişmemiş canlılarda görülür. D) IV: Bir canlının fayda, diğer canlının zarar gördüğü birlikteliklerdir. E) V: Karşılıklı olarak birbirinden fayda gören canlıların ortak yaşamıdır. 3. I. Bitki kökleri ile mantarların oluşturduğu mikorizalar II. Alg ile mantarın birlikteliğiyle oluşan likenler III. Mercanlar ile onların dokularında yaşayan ve ürettiği besini mercanla paylaşan algler Yukarıda verilen simbiyotik ilişkilerden hangileri mutualizme örnek verilebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) Yalnız III D) II ve IV E) I, II ve III 2. I. Baskın türler barındırabilir. II. Süksesyon görülebilir. III. Aynı türün bireylerinden oluşur. Komüniteyle ilgili yukarıda verilenlerden hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 4. Populasyonu oluşturan bireylerin belirli bir coğrafik alanda yerleşme biçimi populasyon dağılımını vermektedir. Düzenli dağılım gösteren bir populasyon için aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Ortamdaki diğer polulasyonlardan tamamen izole olmuştur. B) Populasyonu oluşturan canlılar belirli mesafelerle birbirinden ayrılmıştır. C) Populasyonun bulunduğu ortamdaki çevresel kaynaklar homojendir. D) Bu populasyon tohumlu bir bitki türüne ait olabilir. E) Populasyonda tür içi rekabet görülüyor olabilir.
205www.netlerikatla.com 1-C 2-C 3-E 4-A 5-C 6-C 7-D 8-C 9-D 10-E 7. Zaman (A) 1 2 3 4 30 20 10 Zaman (B) 1 2 3 4 300 200 100 Birey sayısı Birey sayısı Aynı yaşam birliğinde bulunan A ve B popülasyonlarının birey sayılarının zamana bağlı değişimi yukarıdaki grafiklerde gösterilmektedir. Grafiklere göre, I. Çevre direncinden en fazla etkilenen popülasyon B'dir. II. 1 nolu zaman aralığında A ve B popülasyonlarının yoğunluğu azalmaktadır. III. 3 nolu zaman aralığında iki popülasyon da denge evresindedir. yapılan yorumlardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 8. Taşıma kapasitesine ulaşmış bir populasyon için, I. Üreme hızı artmıştır. II. Çevre direnci azalmıştır. III. Populasyon dengededir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 10. Hayvanlar aleminde yaşayan canlılar incelendiğinde, I. Savunma ve korunma II. Eş seçimi ve üreme III. Beslenme verilenlerin hangilerini gerçekleştirmek için topluluk oluşturulabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 9. Aşağıda verilen ekolojik kavramlar tür çeşitliliği bakımından küçükten büyüğe doğru sıralandığında hangisi 4. sırada yer alır? A) Biyosfer B) Popülasyon C) Komunite D) Biyom E) Ekoton 6. Birey sayısı C A B Zaman Yukarıdaki grafikte bir ekosistemde yaşayan A, B ve C canlı türlerine ait birey sayısı değişimleri verilmiştir. Buna göre; I. A ve B, mutualist iki türdür. II. A, B ve C aynı familyada bulunur. III. C türü için ortam şartları olumludur. verilenlerden hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
206www.netlerikatla.com TEST - 1 1. I. İstanbul'daki manolya ağaçları II. Mersin'deki böcekler III. Antep'teki fıstık ağaçları IV. Denizli'deki Denizli horozları V. Samsun'daki canlılar Yukarıda verilenlerden hangileri popülasyona örnek oluşturur? A) I ve II B) III ve IV C) Yalnız V D) I, III ve IV E) II ve V 2. Bir popülasyonun büyümesini olumsuz yönde etkileyen dış faktörlere çevre direnci denir. Buna göre, aşağıda verilenlerden hangisi çevre direncini artırıcı faktörlerden değildir? A) Besin kıtlığı B) Su kaynaklarının giderek azalması C) Öldürücü hastalıkların artması D) Avcı hayvan sayısının artması E) Besin kaynaklarının artması 3. Besin miktarının sabit olduğu ideal bir popülasyonda dışarıdan göç alamıyorsa bir süre sonra aşağıdakilerden hangisi meydana gelmez? A) Besin kıtlığı B) Doğum oranında azalma C) Popülasyonun tamamen yok olması D) Popülasyonun dengelenmesi E) Dışarıya göçün başlaması 5. Popülasyonlarda görülen dağılım biçimlerinden biri yukarıda verilmiştir. Bu dağılım şekliyle ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır? A) Tohumlu bitki türüne ait olabilir. B) Ortamda bulunan diğer popülasyonlardan tamamen izole olamaz. C) Çevresel koşullar çoğunlukla yaşam alanlarının her yerinde homojendir. D) Bireyleri arasında rekabet görülüyor olabilir. E) Doğada en yaygın görülen dağılım şeklidir. 4. Popülasyon büyüklüğü A Zaman Popülasyon büyüklüğü B Zaman Popülasyon büyüklüğünde meydana gelebilecek değişimlerle ilgili grafikler yukarıda verilmiştir. Buna göre, I. A'da laboratuvar ortamında bir popülasyonda görülen büyüme gösterilmiş olabilir. II. B'de belirli bir süre sonra popülasyon dengeye gelir. III. A'da birey sayısında geometrik bir artış görülür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
207www.netlerikatla.com 1-D 2-E 3-C 4-D 5-E 6-B 7-C 8-D 9-C 6. I II + + III IV – 0 V VI 0 + +: Olumlu etkilenme –: olumsuz etkilenme 0: Etkilenmeme Yukarıda numaralarla gösterilen canlılar arasında gerçekleşen ortak yaşam ilişkileri verilmiştir. Buna göre, bu canlılar arasında gözlemlenen simbiyotik ilişkiler aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? I - II III - IV V - VI A) Kommensalizm Parazitizm Amensalizm B) Mutualizm Amensalizm Kommensalizm C) Mutualizm Parazitizm Amensalizm D) Kommensalizm Mutualizm Amensalizm E) Mutualizm Kommensalizm Parazitizm 8. Aşağıdaki grafikte memeli bir havan popülasyonunun birey sayısındaki değişim grafiği verilmiştir. Birey sayısı t Zaman 1 t 2 t 3 Grafikteki verilere göre, I. t 1'de popülasyon büyümektedir. II. t 2'de doğum ve içe göçlerin sayısı ölüm ve dışa göçlerin sayısına hemen hemen eşittir. III. t 3'te ölüm oranı doğum oranından fazla olabilir. IV. t 3'te madde ve enerji girdisi çıktısından daha fazladır. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II B) Yalnız III C) Yalnız IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 9. Vaşak ile tavşan arasında görülen av, avcı ilişkisi ile ilgili, I. Vaşak sayısı artarsa tavşan sayısında zamanla azalma görülür. II. Tavşan sayısındaki artış vaşak yoğunluğunu giderek artırır. III. Tavşan sayısının azalması vaşakları tamamen yok olmasıyla sonuçlanır. verilenlerden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Yalnız III E) I, II ve III 7. Birey sayısı X Y Z 0 Ömür uzunluğu eğrileri 100 100 Yukarıda verilen grafikte üç farklı popülasyonda görülen pireylerdeki ömür uzunluğu (yaşam) eğrileri verilmiştir. Buna göre, I. Y'de verilen eğri kelebeklerde görülür. II. Z'deki eğri memelilerde görülüyor olabilir. III. X'teki eğri hayatın erken döneminde bireylerin çoğunun ölümüyle sonuçlanır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) II ve III D) I ve III E) I, II ve III
208www.netlerikatla.com TEST - 2 2. Deniz şakayığı salgıladığı zehirinden etkilenmeyen yengeci düşmanlarından korurken, yengecin artıkları ile beslenir. Yukarıda verilen simbiyotik yaşam şekli aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Kommensalizm B) Mutualizm C) Av - avcı ilişkisi D) Parazitizm E) Amensalizm 5. İspinoz kuşları sonradan sahip oldukları gaga yapıları sayesinde adanın farklı bölgelerinde farklı besinler tüketerekyaşamlarına kolayca devam ederler. İspinoz kuşlarındaki bu değişimi, I. Ekolojik nişin değişimi II. Karakter kayması III. Kaynak paylaşımı olaylarından hangilerine neden olur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 4. Aşağıdaki grafikte üç farklı canlının hayatta kalma eğrileri gösterilmiştir. Canlı sayısı Maksimum ömür (yüzde) 50 10000 1000 100 10 100 K L M Buna göre, I. K eğrisi eklembacaklılar grubunda görülebilir. II. L eğrisine sahip canlıların ölüm oranı her yaşta aynıdır. III. M eğrisine sahip canlılarda yavru bakımı görülmez. ifadelerinden hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III 1. Üç farklı komünitenin kesişim bölgeleri şemada gösterilmiştir. Komünitenin tür çeşit sayıları arasındaki ilişki M > K > L şeklinde olduğu belirlenmiştir. K 1 2 4 3 L M K, L ve M komüniteleriyle ilgili; I. 2'deki canlı çeşitliliği 3'teki canlı çeşitliliğinden fazladır. II. Canlı çeşitliliğinin çoktan aza sıralaması 2 > 4 > 3 > 1 şeklindedir. III. L komünitesindeki her bir türün birey sayısının 1. bölgeye göre fazla olması beklenir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 3. Aşağıda yaşam birlikteliği örnekleri verilmiştir. Aşağıdakilerin hangisinde diğerlerinden farklı tiple birlikteliğe örnektir? A) Söğüt ağacı - ökse otu B) Kapari bitkisi - canavar otu C) Köpek - pire D) İnsan - bağırsak solucanı E) Vantuzlu balıklar - köpek balığı
209www.netlerikatla.com 1-E 2-B 3-E 4-B 5-E 6-D 7-A 8-B 9-D 10-C 6. Gözde Öğretmen, tahtaya ekolojik bazı kavramların tanımlarını tahtaya yazmıştır. • Bir bölgeye değişik yollarla gelip yerleşen, doğal düşmanlarının ortamda hızlı üreyip komünitenin yapısını bozan türlerdir. • Av ya da avcı konumundaki bazı türlerin diğer türlere benzerlik göstererek onların sahip olduğu avantajlar sayesinde korunma ya da avlanmasıdır. • İki türden birinin etkilenmediği diğer türün zarar gördüğü • Kararlı ve dengeli komüniteler • Baskın türün yerini zamanla başka türün alması Gözde Öğretmen'in verdiği yukarıdaki tanımlardan angisinin karşılığı aşağıda yoktur? A) Klimaks B) Mimikri C) İstilacı tür D) Kommensalizm E) Süksesyon 7. İnsanların ağız boşluğunda yaşayan bir amip türü ağızdaki bakteri, gıda partikülleri ve ölü epitel hücreleriyle beslenir. Konağa herhangi bir zararı olmayan bu amip ağız boşluğu dışında yaşayamaz. Yukarıda açıklaması verilen örnekte insan - amip arasında nasıl bir simbiyotik ilişki vardır? A) Kommensalizm B) Mutualizm C) Amensalizm D) Parazitizm E) Rekabet 8. Belirli bir bölgede yaşayan üç canlı türünden sudaki ağır metal birikimine karşı birey sayısındaki değişim aşağıdaki grafikte verilmiştir. Birey sayısı Sudaki ağır metal miktarı II I III Buna göre hangi canlı ya da canlılar sudaki ağır metal birikimine karşı gösterge tür olarak kabul edilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 10. Aşağıdaki resimlerde üç farklı populasyonun bulunduğu habitatlarda dağılım modelleri gösterilmiştir. Bu populasyonların dağılım modelleriyle ilgili olarak aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi doğrudur? Kurt Sedir ağacı Karahindiba A) Düzenli Kümeli Rastgele B) Düzenli Rastgele Kümeli C) Kümeli Düzenli Rastgele D) Kümeli Rastgele Düzenli E) Rastgele Düzenli Kümeli 9. Bir ekosistemdeki belirli bir türe ait populasyonun I. Kullandığı besin çeşidinin artması II. Rekabete girdiği türlerin ortamda artması III. Yaşam alanının daralması faktörlerinden hangileri populasyonun taşıma kapasitesini azaltır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
210www.netlerikatla.com TEST - 3 1. Birey sayısı Zaman t 1 t 2 t 3 t 4 Yukarıdaki grafikte bir hayvan popülasyonuna ait birey sayısının değişimi verilmiştir. Buna göre, aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? A) t 1 zaman diliminde bireyler ortama uyum sağladığı için artmaktadır. B) t 2 zaman diliminde negatif artış görülmektedir. C) t 3 zaman diliminde tür içi rekabet artmış olabilir. D) t 4 zaman diliminde popülasyon taşıma kapasitesine ulaşmıştır. E) Popülasyondaki bireyler çevre direncinden en fazla t1 zaman diliminde etkilenir. 2. Aşağıdaki grafikte doğrusal yaşam eğrisi verilmiştir. Hayatta kalma yüzdesi Yaşam eğrisi 0 10 10 1 20 30 40 50 60 70 80 90100 100 Verilen grafikle ilgili, I. Tüm yaş gruplarında eşit oranda ölüm görülür. II. Küçük memeli hayvanlarda görülebilen bir yaşam eğrisidir. III. Ekolojik hayatta kalma eğrisidir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III 3. ` Birim alanda bulunabilecek maksimum birey sayısı ` Fizyolojik ömür ` Belirli bir zamanda popülasyonu oluşturan birey sayısı ` Çevre direnci ` Popülasyonun yaşadığı ortamdaki büyümeye engel olan biyotik ve abiyotik faktörler ` Popülasyon büyüklüğü ` Bir türün kalıtsal olarak tayin edilen maksimum yaşam süresi ` Taşıma kapasitesi Yukarıda verilen tanımlar ve kavramlar eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi doğru olur? A) B) C) D) E) 4. • Popülasyonun büyümesini sınırlayıcı etkisi vardır. • Doğal seçilim sonucu güçlü olan hayatta kalır. • Popülasyonun dengede kalmasını sağlar. Yukarıda bahsedilen kavram aşağıdakilerden hangisidir? A) Av – avcı ilişkisi B) Çevre direnci C) Popülasyon dinamiği D) Rekabet E) Popülasyon yoğunluğu
211www.netlerikatla.com 6. Popülasyon dinamiği, popülasyonda belirli bir zaman içerisindeki değişimleri ve bunların nedenlerini açıklar. Popülasyon dinamiği içerisinde, I. Popülasyon büyüklüğü II. Popülasyonda yaş dağılımı III. Popülasyon yoğunluğu IV. Popülasyon dağılımı verilenlerinden hangileri incelenebilir? A) I ve II B) Yalnız III C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 5. Aşağıdaki grafikte X popülasyonunun birey sayısındaki değişim gösterilmiştir. Birey sayısı X popülasyonu Zaman Buna göre verilen zaman dilimi içerisinde, Öldürücü hastalık I Zaman Dışa göç II Zaman Yaşam alanı III Zaman İçe göç IV Zaman grafiklerdeki değişimlerden hangileri meydana gelmiş olabilir? A) I ve II B) Yalnız III C) Yalnız IV D) III ve IV E) I, II, III ve IV 7. Bir popülasyonun büyümesini engelleyen iklim koşulları, hastalıklar, rekabet gibi ekolojik faktörlere ne ad verilir? Biyoloji öğretmeni Melek Hanım yukarıdaki soruyu öğrencilerine sormuştur. Buna göre, öğrencilerinden hangisinin verdiği cevap doğrudur? A) B) C) E) D) Taşıma kapasitesi Çevre direnci Tür içi rekabet Üreme potansiyeli Süksesyon 8. I. Fulya ile onun üzerinde yaşayan odun ve soymuk borulardan beslenen cin saçı arasındaki ilişki II. Köpek balığı ile onun etrafında besin atıklarıyla beslenen escheneis balığı arasındaki ilişki III. İnsan ile bağırsağında bulunan tenya arasındaki ilişki Yukarıda verilen simbiyotik birliktelikler aşağıdakilerden hangisinde doğru eşleştirilmiştir? I II III A) Tam parazitlik Kommensalizm İç parazitlik B) Yarı parazitlik Amensalizm Mutualizm C) Tam parazitlik Kommensalizm Amensalizm D) Dış parazitlik Mutualizm İç parazitlik E) Yarı parazitlik Kommensalizm Amensalizm
212www.netlerikatla.com 1-E 2-E 3-C 4-D 5-A 6-E 7-B 8-A 9-B 10-A 11-D 12-D 13-E 9. Bitki kökleri ile mantarlar arasında mikoriza adı verilen birliktelik bulunur. Bu birliktelikte mantarlar bitkilerin topraktan daha fazla su ve mineral almasını sağlarken bitkiden besin alır. Mantarlarla bitkiler arasındaki bu ilişkiye benzer bir ilişki aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Söğüt ağacı ile üzerindeki ökse otu arasındaki ilişki B) Rhizobium bakterileri ile baklagil bitkisi arasındaki ilişki C) Filler ile fillerin yürürken ayaklarının altında ezilen otlar arasındaki ilişki D) İnsan ile saçları arasında bulunabilen bit arasındaki ilişki E) İstiridye ile istiridyenin sırt boşluğuna saklanan ve onun yemek artıklarını yiyen yengeç arasındaki ilişki 13. I. Sucul komünitelerde tür çeşitliliği suyun derinliğine bağlı olarak değişebilir. II. Ekvatordan kutuplara, ovalardan dağlara doğru değişik tip ve büyüklükte komüniteler bulunur. III. Işık, üretici canlıların besin üretiminde etkili olduğu için komünitenin yapısını etkiler. IV. Suyun kirlilik oranı arttıkça sucul komünitelerde tür çeşitliliği azalır. Sucul ve karasal komünitelerle ilgili yukarıda verilenlerden hangileri doğrudur? A) I ve II B) Yalnız III C) I, II ve III D) I, III ve IV E) I, II, III ve IV 10. Aşağıdaki grafikte bir komünite içerisinde bulunan üç farklı türün zamana bağlı olarak birey sayısındaki değişim verilmiştir. Zaman 1 2 3 Birey sayısı t 1 t 2 t 3 Buna göre, I. 1. tür için ortam şartları uygundur. II. 2. tür rekabette elenmiş olabilir. III. 3. türün ortamdan ayrılmasıyla 2. tür birey sayısını kesinlikle artırır. yargılarından hangileri doğrudur? A) I ve II B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 11. Milyon Yaş M popülasyonu 4 3 2 1 0 1 2 3 4 İçe ve dışa göç olaylarının görülmediği M popülasyonu ile ilgili, I. Genç bireylerin sayısı yaşlı bireylere göre daha fazladır. II. Doğum oranı hep aynı kalmıştır. III. Büyümekte olan bir popülasyondur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III 12. • Pinus sylvestris • İstanbul'daki canlılar • Florya'daki sarı çamlar • Ankara'daki canlı ve cansız faktörler Aşağıdaki kavramlardan hangisine yönelik bir örnek yukarıda verilmiştir? A) Popülasyon B) Komünite C) Tür D) Biyosfer E) Ekosistem
213 Yazılıya Hazırlık www.netlerikatla.com 1. Dönem 1. Yazılı Soruları 1. a b c Yukarıdaki şekilde bir nöronun kısımları verilmiştir. Bu kısımları adlandırınız. (10 puan) 2. Busenaz sinir sistemi konusunu derste çok iyi anladığını düşünmüş fakat Tammat Origami Soru Bankası'nda bu konuyla ilgili soruları çözerken hatırlayamadığı için zorlanmıştır. Bu durumda Busenaz'ın beyin kısımlarından hangisinde bilginin tam olarak kaydedilmediği söylenebilir? (10 puan) 3. Kas tonusu kontrolü Kalıtsal reflekslerin düzenlenmesi İştahın ayarlanması Görme ve işitme reflekslerinin kontrolü Soluk alıp vermenin kontrolü Yandaki tabloda verilen olayların gerçekleştiği merkezi sinir sitemi kısımlarını karşılarına yazınız. (10 puan) 4. Hormonlar Etki Ettiği Doku - Organ 1 2 3 4 5 6 7 8 Hipofiz Arka lob Ön lob 7 8 6 5 4 3 2 1 Yukarıdaki tabloda şekildeki numaralandırılmaya göre hormonların isimlerini ve bu hormonların etki ettiği doku veya organları yazınız. (10 puan)
214www.netlerikatla.com 7. Yukarıda verllen göz kusurunun ismi nedir? Bu kusur hangi durumlarda ortaya çıkar? Nasıl bir mercekle düzeltilir? Açıklayınız. (10 puan) 8. Görselde verilen çocuk kendi etrafında döndükten belirli bir süre sonra durduğunda baş dönmesi bir süre daha devam etmektedir. Bunun temel nedeni nedir? Açıklayınız. (10 puan) 6. Hormonlar Hormon eksikliğinde ortaya çıkan hastalık Şekersiz şeker hastalığı İnsülin Tetani STH Yukarıdaki tabloda boş bırakılan yerleri doldurunuz. (10 puan) 5. a. Kanda yüksek olan kalsiyum seviyesinin normale dönmesini sağlar. b. Böbreklerden sodyum ve klorun emilimini, potasyumun ise idrarla atılımını sağlar. c. Enfeksiyon ve alerji durumlarında tedavi amaçlı kullanılır. d. Böbreklerden suyun geri emilimini artırır. a. .......................... b. .......................... c. ........................... d. .......................... Yukarıda özellikleri verilen hormonların isimlerini yazınız. (10 puan)
215www.netlerikatla.com 9. II III I Yukarıdaki şekilde numaralarla gösterilen beyinde bulunan yapıları ve görevlerini açıklayınız. (10 puan) 10. İşitme organımız olan kulağın yapısını doldurunuz. (10 puan)
216 Yazılıya Hazırlık www.netlerikatla.com 1. Dönem 2. Yazılı Soruları 1. Şekillerine göre kemikler uzun kemikler, kısa kemikler, yassı kemikler ve düzensiz şekilli kemikler olmak üzere dörde ayrılır. Bu kemik çeşitlerine ikişer örnek veriniz. (10 puan) Uzun kemikler: ........................................................... Kısa kemikler: .......................................................................... Yassı kemikler: .......................................................................... Düzensiz kemikler: ..................................................................... 2. Yukarıda verilen yetişkin insan iskeleti resminde köprücük kemiği, göğüs kemiği, uyluk kemiği, baldır kemiği ve dirsek kemiği gösteriniz. (10 puan) 3. Oynamaz Eklem Yarı Oynar Eklem Oynar Eklem Özellikleri Örnek Yukarıda verilen tabloyu doldurunuz. (10 puan) 4. Kalp kasının özelliklerini yazınız. (10 puan)
217www.netlerikatla.com 8. Aşağıda verilen cümleler doğruysa “D”yi yanlışsa “Y”yi işaretleyiniz. D Y Besinlerin yapısının değişmeden daha küçük paçalara ayrılmasına fiziksel sindirim denir. Dişler besinlerin kimyasal sindriminden sorumludur. Karaciğerde üretilen safra, safra kesesinde depo edilir. Mide öz suyu pH'sı 1,5 - 3 arasındadır. Sekretin hormonu pankreastan sindirim enzimlerinin salınmasını uyarır. 7. Glikoz, amino asit, mineral, su B ve C vitaminleri İnce bağırsak villusları Kan kılcalları X Y Z Alt ana toplardamar T Yukarıda verilen emilim olayında X, Y, Z ve T'yi yazınız. 6. Proteinlerin kimyasal sindirimiyle ilgili aşağıda verilenleri doldurunuz. I + HCI Tripsinojen + III Kimotripsinojen + IV II + Su Polipeptit Pepsin Tripsin Kimotripsin 5. VI IV V III II I Yukarıdaki şekilde kasın kalılabilir birimi olan sarkomer verilmiştir. Sarkomerin yapısındaki numaralı kısımları adlandırınız.
218www.netlerikatla.com 9. Yukarıda verilen insan sindirim sistemi ve yardımcı organlarının isimlerini yazınız. 10. Yukarıdaki şekilde gösterilen sıkı kemik dokuyla ilgili ok işaretli yerlerin isimlerini yazınız. (10 puan)
219 Yazılıya Hazırlık www.netlerikatla.com 2. Dönem 1. Yazılı Soruları 1. a h g d e b f c Yandaki şekilde insan kalbinin yapısı şematize edilmiştir. Buna göre, harfle gösterilen kısımların isimlerini yazınız. (10 puan) a. .................................. e. .................................. b. .................................. f. .................................. c. .................................. g. .................................. d. .................................. h. .................................. 3. Vücudumuzda savunmanın 1, 2, ve 3. hattında görev alan faktörleri yazınız. (10 puan) 2. Kalp atışını hızlandıran faktörleri yazınız. 1. ...................... 2. ...................... 3. ...................... 4. ...................... 5. ......................
220www.netlerikatla.com 6. Reaksiyon Alveol kılcalları Doku kılcalları HbO2 ® Hb + O2 Hb + O2 ® HbO2 CO2 + H2O ® H2CO3 H2CO3 ® H+ + HCO3 – Yukarıda verilen reaksiyonlardan alveol ve doku kılcallarında gerçekleşenleri işaretleyiniz. (10 puan) 7. Solunum sistemi hastalıklarını yazınız. (10 puan) 4. Yukarıdaki şekillerde gösterilen soluk alma ve soluk verme sırasında gerçekleşen olayları yazınız. (10 puan) 5. Kanda karbondioksitin taşınma yollarını çoktan aza doğru sıralayınız. (10 puan)
221www.netlerikatla.com 8. Plevra zarı oksihemoglobin karbonik anhidraz KOAH diyafram I. Akciğerlerin etrafını saran zar .......................... dır. II. CO2 ve sudan karbonik asit oluşumu sağlayan enzim ................................... dır. III. Oksijen ve hemoglobin birleşince ................................ oluşur. IV. ................................ solunum yollarında kronik daralmaya neden olan bir hastalıktır. V. Göğüs boşluğu ile karın boşluğunu ayıran zar ................................ dır. Numaralarla verilen cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun kelimelerle doldurunuz. (10 puan) 9. I. Kalbi besleyen damarlardır. II. Kalbin çalışmasını yavaşlatan hormondur. III. Oksijence fakir kanın akciğerlerde temizlenip kalbe geri dönmesidir. IV. His demetlerinin karıncık duvarında dallanmasıyla oluşan yapıdır. V. Sağ kulakçık ile sağ karıncık arasında bulunan kapaktır. Yukarıda verilen tanımlara ait kavramları yazınız. (10 puan) I. ...................... II. ...................... III. ...................... IV. ...................... V. ...................... 10. Büyük kan dolaşımının izlediği yolları yazınız.
222 Yazılıya Hazırlık www.netlerikatla.com 2. Dönem 2. Yazılı Soruları 1. Böbreklerin görevlerini yazınız. (10 puan) a. ................................................................................... b. ................................................................................... c. ................................................................................... d. ................................................................................... e. ................................................................................... 4. Aşağıdaki cümleler doğru ise “D”yi, yanlış ise “Y”yi işaretleyiniz. (10 puan) D Y a. İnsanlarda üreme hücrelerini üreten organlara gamet denir. b. Fallop tüpü döllenmenin meydana geldiği kısımdır. c. Rahmin iç kısmında kan damarları yönüyle zengin olan endometriyum bulunur. d. Epididimiste olgunlaşan spermlerin geldiği kanal prostattır. e. Skrotum, erkeklerde testislerin içinde bulunduğu kesedir. 2. Aşağıdaki maddelerden hangisi glomerulus kılcallarından bowman kapsülüne geçebilir? İşaretleyiniz. (10 puan) I. Albumin ........... II. Amino asit ........... III. Glikoz ........... IV. Kreatinin ........... V. Vitamin ........... VI. Büyük kan proteinleri ........... VII. Üre ........... VIII. Hemoglobin yıkılım ürünleri ........... 3. 2n 2n Spermatogonium .......................... I .......................... II .......................... III .......................... IV n n n n n n Yukarıda spermatogenez olayı şematize edilmiştir. Buna göre, numaralı hücrelerin isimlerini yazınız. (10 puan)
223www.netlerikatla.com 5. Dişilerde görülen menstrüal döngü evrelerini yazınız. (10 puan) a. ................................................................................... b. ................................................................................... c. ................................................................................... d. ................................................................................... 8. I II III Yukarıda verilen popülasynundaki dağılım şekillerini yazınız. (10 puan) I. ................................................................................... II. ................................................................................... III. ................................................................................... 7. Aşağıda verilen kavramların tanımlarını yazınız. (10 puan) Tam parazitlik: Birincil süksesyon: Kommensalizm: Klimaks komünite: 6. Göl ekosistemi Kara ekosistemi ? Yukarıdaki şekilde ? ile gösterilen alanın adını ve özelliklerini yazınız. (10 puan) ?. ................................................................................... a. ................................................................................... b. ................................................................................... c. ................................................................................... d. ...................................................................................
224www.netlerikatla.com 9. ........................ ........................ ........................ ........................ Yukarıdaki şekilde verilen üriner sistem elemanlarını yazınız. (10 puan) 10. Birey sayısı I II III IV Zaman Yukarıdaki grafik, doğal popülasyonlarda görülen “S” tipi büyüme eğrisini göstermektedir. Bu eğriye ait evrelerin isimlerini yazınız. (10 puan) I. ............................................................ II. ............................................................ III. ............................................................ IV. ............................................................