5_6332329674747674848

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

BAB 1: WARISAN NEGARA BANGSA SEJARAH RINGKAS KERAJAAN ALAM MELAYU
Kerajaan Funan
1.1 Latar Belakang Negara Bangsa Sebelum
kedatangan Barat

• Asas negara bangsa telah bermula sebelum kedatangan Pengasasan
Barat • Pengasasnya - Kaundinya seorang Brahmin Hindu.
• Berpusat di Vyadhapura.
• Proses pembentukan mengambil masa yang lama dan • Kaundinya berkahwin Soma.
melalui beberapa.
Kemasyhuran
• Antara kerajaannya Funan, Champa, Kedah Tua, • Semasa pemerintahan Fan Shih-nian
Gangga Nagara, Srivijaya, Angkor dan Majapahit • Berkembang sehingga Sungai Mekong dan Teluk

Ciri – Ciri Kerajaan Alam Melayu Cam Ranh.
1. Raja • Menguasai Selatan Myanmar dan Segenting Kra.
• Tonggak utama kerajaan. • Menguasai jalan perdagangan timur barat.
• Kedudukan raja diperkukuh dengan pentadbiran. • Pusat perdagangan utama Alam Melayu.
• Dibantu pembesar. • Pelabuhan utama - Oc Eo.
• Raja ditaati rakyat dan dianggap suci. • Dikunjungi pedagang China, India, Arab, Parsi.
• Contoh: Raja Champa dikaitkan dengan Dewa Siva • Mengadakan hubungan dengan China
2. Undang-undang • Meminta bantuan china untuk melawan Dai Viet.
• Untuk memastikan kesejahteraan kerajaan. • Hubungan dengan India - perdagangan
• Terpakai di wilayah pengaruh. • Mengukuhkan hubungan perdagangan dua hala
• Menjadi panduan dalam pentadbiran.
• Contoh: Majapahit amal Undang-Undang Kutara dan mendalami ilmu agama.

Manawa Sistem pemerintahan
3. Wilayah pengaruh • Sistem beraja - Raja dibantu golongan agama dan
• Kawasan rakyat menerima dan memperakui
tentera.
pemerintahan seorang raja • Raja menggunakan pelbagai gelaran bagi
• Contoh: Wilayah pengaruh Funan luas dari Sg Mekong,
mengukukuhkan kedudukan
Teluk Cam Ranh, selatan Myanmar , Segenting Kra • Dibahagikan kepada tujuh wilayah.
4. Rakyat • Setiap wilayah diperintah putera raja - Raja Kecil
• Penduduk di dalam sesebuah negara, • Menggunakan bahasa Sanskrit - Tulisan orang Hu
• Setia kepada raja dan tidak menderhaka.
• Contoh: rakyat Srivijaya buktikan kesetian mereka Kemerosotan
• Semasa raja Rudravarman - Diserang kerajaan
kepada raja dengan upacara persetiaan dan meminum
air sumpah Chenla.

• Inskripsi Telaga Batu Kerajaan Champa

• digunakan upacara persetiaan • Pengasas Chu-Lien - Berpusat di Indrapura.
antara pemerintah dengan golongan • Berjaya bebaskan diri dari China.
diperintah dalam kerajaan srivijaya. • Berjaya membunuh Raja Tran Due Tong di bawah

• Air dituang keatas inskripsi telaga Pemerintahan Che Bong Nga.
batu dan mengalir ke corong • Jajahan takluk dari wilayah Dai Viet hingga
bawahnya.
Lembah Sungai Mera.
• Air akan ditadah dan diminum oleh
rakyat untuk menunjukkan kesetiaan
kepada pemerintah

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 1

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Mengadakan hubungan dengan China. • Dibantu golongan agama, tentera dan hakim
• Menghantar utusan untuk pulihkan hubungan dengan • Empayar dibahagikan kpd beberapa mandala.
• Setiap mandala diperintah datu - anak raja / pembesar
China setelah berperang dengan Dai Viet.
bukan keturunan raja.
Sistem pemerintahan • Tanggungjawab rakyat
• Pemerintah - gelaran Rajadhiraja. - Berbakti kepada negara, Bayar cukai, kerahan tenaga
• Dibantu pembesar.
• Dibahagikan kepada lima wilayah - diperintah pembesar. mempertahan negara dan tidak menderhaka
• Pelabuhan Turan, Kam ran, Sri Banoy dan Maliti • Raja dianggap inkarnasi dari dewa Hindu - Amogapasha
• Menggunakan bahasa Melayu Champa dan Sanskrit
• Tulisan Palava dan Champa kuno Avalokiteswara.
• Kedudukan raja diperkukuh unsur kesaktian.
Kemerosotan. • Daulat Raja Srivijaya - Pendewaan raja
• Kerajaan Melayu paling lama bertahan - 1500 tahun. • Konsep daulat mewujudkan tradisi persetiaan antara
• Jatuh setelah Raja Indravarman mati.
• Musuh lama Dai Viet menyerang Champa golongan diperintah dengan pemerintah.
• Ditawan Dai Viet setelah beberapa siri peperangan • Bahasa Melayu sebagai bahasa utama.
• Bukti penemuan batu-batu bersurat Kedukan Bukit, Kota
Kerajaan Srivijaya
Pengasasan Kapur, Telaga Batu dan Talang Tuwo.
• Dapunta Hyang Sri Jayanasa 683m,Berpusat Palembang
• Berkembang kerana kebijaksanaan pemerintah Kemerosotan
• Menjadi kuasa perdagangan di Alam Melayu. • Serangan Raja Chola - Tanah jajahan bebaskan diri
• Menguasai jalan perdagangan laut antarabangsa - Selat
Kesultanan Melayu Melaka
Melaka dan Selat Sunda. Pengasasan
• Wilayah takluk hingga ke selatan Myanmar, Tanah • Parameswara 1400 - anak putera Palembang
• Majapahit muncul selepas srivijaya merosot
Melayu dan Segenting Kra. • Majapahit menguasai beberapa kawasan seperti
• Pusat pengajian Buddha.
Palembang dan Temasik.
Hubungan luar • Parameswara dan ayahnya cuba pertahankan
• Mendapat pengiktirafan China.
• menjadi pelindung kapal China di Selat Melaka Palembang namun gagal
• Hubungan persahabatan dan keagamaan dengan India. • Menyebabkan Parameswara lari ke Temasik.
• Catatan I-Ching: cerita kehebatan Srivijaya. Menguasai • Parameswara membunuh pemerintah Temasik.
• Menyebabkan beliau berpindah dan tiba di kampung
jalan perdagangan di Selat Melaka, Selat Sunda, Laut
China Selatan, Laut Jawa, dan Selat Karimata. nelayan yang berpotensi (Melaka )
• Berkembang selepas Funan jatuh.
Asal Usul Melaka
Pentadbiran / pemerintahan • Sumber Sejarah Melayu - nama Pokok Melaka.
• Raja berkuasa dalam kehakiman, cukai dan perkara • Pedagang Arab menggunakan “Malakat” bermaksud

kesejahteraan rakyat perhimpunan segala dagang.
• Dibantu anak-anak raja - Yuvaraja, Pratiyuvaraja dan • Menggelarnya “Mulaqah” bermaksud pertemuan.
• Bahasa Sanskrit Melaka mendapat nama dari pokok
Rajakumara
“Amalaka” yang berbuah masam.
• Ajaran Hindu “Amalaka” pokok pertama tumbuh di alam

semesta.
• The Suma Oriental oleh Tom Pires berasal berasal dari

kata “Malaqa” bermaksud tempat perlindungan

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 2

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Faktor Kemunculan • Tiada perpaduan dalam kalangan pembesar.
• Melaka sebagai pelabuhan antarabangsa / entrepot • Pembesar dan rakyat berpecah yang menjejaskan
• Lokasi strategik -laluan perdagangan timur dan barat
• Terlindung tiupan angin monsun . pentadbiran.
• Bentuk muka bumi berbukit. • Menjejaskan perdagangan.
• Benteng pertahanan semulajadi iaitu pokok bakau dan api² • Kedatangan Portugis - menguasai perdagangan rempah.
• Raja Portugal hantar Alfonso de Albuquerquer untuk
Hubungan Luar
• Hubungan dengan China. serang Melaka.
• Hubungan dengan Ryukyu (Jepun), Siam, Pasai, Demak, • Kegagalan rundingan menyebabkan Portugis menyerang

Pegu. Melaka sebanyak tiga serangan dan berjaya menakluk
• Mendapat keselamatan dan kedaulatan Melaka pada serangan ke tiga.
• Sultan Mahmud berundur ke beberapa wilayah sebelum
Perluasan Empayar bertapak di Bentan.
• Melalui 3 penaklukan, perkahwinan dan naungan. • Kesultanan Melayu Melaka diteruskan oleh Kerajaan
• Sultan Muzaffar Shah menakluk Pahang, Inderagiri dan Johor-Riau.

Kampar. Kesultanan Johor-Riau
• Sultan Mansur Shah menakluk sehingga Bernam, Perak pengasasan
• Diasaskan waris Kesultanan Melayu Melaka.
dan Siak. • Sultan Mahmud lari dari Melaka dan berkota dibeberapa
• Sultan Alauddin Riayat Shah menguasai Aru
tempat.
Penyebaran islam • Portugis serang kota di Pulau Bintan (1526)
• Melalui pengislaman pemerintah, perkahwinan, peranan
menyebabkan sultan lari ke Kampar dan mangkat
ulama dan mubaligh, perdagangan dan perluasan kuasa. • Raja Ali pengasas 1528 (putera Sultan. Mahmud dan Tun
• Menjadi tempat tumpuan ulama dan ppendakwah dan
Fatimah) menggunakan gelaran Sultan Alaudiin Riayat
tempat pembelajaran agama Islam Shah I.
• Membina pusat pemerintahan di Kota Kara, Pekan Tua,
Pentadbiran Johor 1528 dengan bantuan Bendahara Seri Nara Diraja.
• Raja pemerintah berkuasa tinggi. • Kota Kara dikelilingi bukit menyebabkan selamat dari
• Raja adil dan berwibawa memberi keyakinan dan jaga ancaman luar.
• Kedudukan berhampiran sg yg lebar dan dalam
keselamatan rakyat memudahkan kapal² keluar masuk.
• Sistem Pembesar Empat Lipatan melancarkan • Kota Kara tidak bertahan lama kerana Portugis
menyerang 1535.
pentadbiran • Baginda undur ke Kota Sayong kerana sungai sempit
• Dibantu pembesar berwibawa seperti Bendahara Tun menyukarkan kapal musuh melepasinya.
• Baginda berpindah ke Kota Batu, Johor Lama 1540.
Perak yang berkhidmat bawah empat org sultan. Bertapak 300 tahun.
• Mencapai kegemilangan semasa Sultan Mansur Shah • Diteruskan oleh sultan dari keturunan Bendahara Johor.
• Selepas 1855 diterajui waris keturunan Temenggung
Kemerosotan Melaka
• Kelemahan dlm pentadbiran Sultan Mahmud. Kegemilangan Johor-Riau
• Membunuh Bendahara Tun Mutahir seluruh keluarga • Sebagai pusat perdagangan
• Tumpuan pedagang China, Gujerat, Belanda, Inggeris.
tanpa usul periksa.
• Baginda termakan fitnah pembesar lain yang tidak puas

hati dengan Tun Mutahir.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 3

• Menjadi pusat pertukaran barang keluaran Alam Melayu SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
dengan barang dari China, India, Arab.
2. Rakyat
• Kemudahan pelabuhan disediakan. • Rakyat Melaka terdiri daripada orang Melayu dan Orang

Cabaran-Cabaran Kerajaan Johor Riau Laut.
• Perang Tiga Segi. • Merangkumi golongan merdeka dan hamba.
- Johor, Acheh dan Pportugis yang mahu kuasai • Kesejahteraan rakyat Melaka dijamin oleh sultan.
• Rakyat mengakui kekuasaan sultan.
perdagangan di Selat Melaka.
- Perang hampir 100 tahun. 3. Kedaulatan.
- Penaklukan Melaka oleh Belanda dengan bantuan johor • Lambang kekuasaan tertinggi sultan
• Mengawal rakyat dan wilayah.
menamatkan perang. • Kedaulatan KMM bebas daripada campur tangan kuasa
- Belanda berjaya usir Portugis dari Melaka.
- Acheh tiada upaya selepas kemangkatan Sultan Iskandar asing.
• Kerajaan Dinasti Ming menghantar utusan Laksamana
Thani.
• Perang Johor Jambi Cheng Ho.
- Berlangsung 1659-1679 • Mengeratkan hubungan antara China dan Melaka.
- Johor berjaya mengalahkan Jambi - tunduk pada Johor
• Kemunculan Raja Kechil 4. Wilayah pengaruh
- Mendakwa dirinya Putera Sultan Mahmud 1. • Kawasan pemerintahan raja yang diterima dan diakui oleh
- Mengisytiharkan dirinya sebagai Sultan Johor-Riau
rakyat.
bergelar Sultan Abdul Jalil Rahmat Shah. • KMM merangkumi Semenanjung Tanah Melayu dan pantai
- Bantuan Bugis Lima Bersaudara, Raja Kechil dapat
timur Sumatera.
dikalahkan. • Diperolehi melalui penaklukan, naungan dan perkahwinan.
• Masalah antara pembesar. • Sebagai bukti kewibawaan pemerintah.
- Bendahara Tun Habib Abdul Majid bersaing dengan • Wilayah taklukan-wilayah yang diperoleh melalui

Laksamana Tun Abdul Jamil untuk berkuasa. peperangan seperti Pahang, Kuala Linggi, Kelantan, Rokan,
- Keturunan Bendahara kembali berkuasa selepas Inderagiri, Kampar.
• Wilayah naungan-wilayah yang menerima ketuanan KMM
pengunduran Laksamana Tun Abdul Jalil ke Terengganu. sama ada melalui perkahwinan / persahabatan. Contohnya
- Kewibawaaan Kesultanan Johor-Riau tidak tergugat Lingga, Pattani dan Kedah
• Perolehan wilayah melalui perkahwinan.
dengan cabaran yang dihadapi. • Seperti Majapahit menghadiahkan Siantan kepada Sultan
Mansur Shah kerana mengahwini Puteri Majapahit.
1. 2 Ciri-ciri negara bangsa Kesultanan Melayu Melaka
(KMM) 5. Undang-undang
• Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka.
• KMM mempunyai system pentadbiran, peraturan, • Undang-undang akan mengukuhkan kerajaan dan
masyarakat tersusun dan corak politik tersendiri.
melindungi rakyat.
• Ciri pembentukan negara bansa yang kukuh pada zaman
KMM adalah kerajaan, rakyat, kedaulatan, wilayah 6. Lambang kebesaran
pengaruh, undang-undang dan lambang kebesaran. • Lambang kedaulatan sultan yang memerintah. Antara

1. Kerajaan lambang kebesaran ialah adat istiadat, penggunaan warna,
• Muncul kerana adanya raja - dibantu oleh pembesar. nobat, regalia dan cap mohor
• Raja diperkukuhkan dengan Sistem Pembesar Empat

Lipatan.
• Pemerintah KMM menggunakan gelaran Sultan setelah

kedatangan Islam.

• SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 4

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

1.3 Keunggulan Sistem Pentadbiran dan Undang-Undang • Peringkat jajahan.
- Pembesar menguruskan pentadbiran di daerah dan
• Maksud keunggulan
- Kesempurnaan dan keistimewaan yang dimiliki oleh kampung.
- Pembesar dilantik oleh sultan dan Pembesar Berempat.
sesebuah kerajaan. - Peranan pembesar - menjaga keamanan kawasan
- Keunggulan KMM terbukti melalui pentadbiran dan
pentadbiran dan dibenarkan mengutip cukai
undang- undang yang tersusun

• Sistem Pentadbiran KMM • Undang-Undang
- KMM mempunyai sistem pentadbiran yang lengkap. - Undan Melaka berasaskan syariah dan hukum adat.
- Sistem Pembesar Empat Lipatan. - Hukum Kanun Melaka dan Undang-Undang Laut Melaka.
- Sultan memberikan Pembesar Berempat memerintah
1. Hukum Kanun Melaka
wilayah, sungai atau pulau. • Mempunyai 44 fasal.
- Dikenali kawasan pegangan. ▪ Jenayah
- Sultan mengetuai pemerintahan, peperangan, hubungan - Perbuatan jenayah seperti membunuh, menikam, mencuri.
- Hukuman setimpal dikenakan atas perbuatan jenayah.
diplomatik dan agama. - Fasal 5.1, seseorang yang didapati membunuh tanpa
- Pembesar Berempat terdiri daripada Bendahara,
pengetahuan raja atau pembesar akan dikenakan
Penghulu Bendahari, Temenggung dan Laksamana. hukuman bunuh.
- Pembesar yang lain ialah Syahbandar, Bentara, Orang - Fasal 4, seseorang yang ingkar arahan dan memalsukan
titah sultan akan dikenakan hukuman bunuh.
Kaya, hulubalang dan penghulu.
- Sistem pentadbiran KMM mempunyai dua peringkat iaitu

pentadbiran pusat dan peringkat jajahan

• Pentadbiran pusat ▪ Peranan Sultan dan Pembesar
- Dilaksanakan oleh Pembesar Berempat - Pembesar perlu tahu pelaksanaan undang-undang
- Hubungan dan persefahaman dua hala memastikan
Melaka.
kejayaan KMM - Fasal 1 menjelaskan tugas sultan, Bendahara,
- Permuafakatan antara sultan dan pembesar
- pentadbiran sempurna Temenggung dan Penghulu Bendahari.
- Bendahara bertugas sebagai ketua pentadbir, ketua - Sultan bertanggungjawab melantik pembesar.

angkatan tentera, menasihati sultan dan menjadi ▪ Undang – undang Kekeluargaan
pemangku sultan. - bertujuan menjaga keharmonian keluarga
- Penghulu Bendahari menguruskan perbendaharaan. - Menyelesaikan masalah keluarga atau perkahwinan.
- Sumber pendapatan KMM diperolehi daripada urusan - Fasal 26 menyatakan pernikahan memerlukan empat
perdagangan, cukai dan ufti wilayah taklukan serta
naungan. orang saksi tetapi memadai dua orang saksi jika tidak
- Syahbandar ditugaskan mengutip cukai di pelabuhan dan mencukupi.
pembesar lain mengutip cukai di kawasan pegangan. - Hamba dan wanita tidak boleh menjadi saksi dalam
- Hasil KMM digunakan untuk membeli senjata dan pernikahan.
membina istana.
- Temenggung dilantik untuk menjaga keselamatan kota ▪ Ekonomi
Melaka. - Peraturan tentang urusniaga dilakukan untuk mengawal
- Laksamana dilantik sebagai panglima angkatan laut
Melaka. perdagangan di Melaka.
- Fasal 30 menyatakan pengharaman amalan riba dalam

urusniaga.
- Orang yang berniaga perlulah akil baligh, siuman dan

melafazkan niat jual beli.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 5

2. Undang-Undang Laut Melaka SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
• Diusahakan oleh Nakhoda Jenal, Nakhoda Diri dan
1.4 Peranan Pemerintah dan Rakyat.
Nakhoda Sahak. • Hubungan pemerintah dan rakyat sejak Zaman KMM
• Diperkenan Sultan Mahmud Shah
selaras dengan konsep waadat.
• Peranan Nakhoda • Hubung kait pemerintah dan rakyat
- Berkuasa penuh dan diibaratkan sebagai raja dalam • Rakyat yang bernaung di bawah sultan dan pembesar.
• Ia berfungsi menggerakkan jentera kerajaan dan sistem
pelayaran.
- Arahan dan perintah nakhoda perlu dipatuhi. pemerintahan.
- Fasal 13.1- nakhoda perlu diberi keutamaan untuk • Hubungan timbal balik mengukuhkan pemerintahan yang

berniaga selama 4 hari. membawa kegemilangan.
- Fasal 13.3 - sekiranya nakhoda hendak singgah di • Perjanjian antara Demang Lebar Daun (golongan

tempat yang tiada dalam senarai persinggahan, diperintah) dengan Sang Sapurba (golongan pemerintah)
nakhoda perlu bermesyuarat dengan semua orang
dalam kapal untuk dapatkan persetujuan. 1. Golongan Pemerintah
• Sultan - Pembesar - Kerabat raja – Ulama.
• Pelayaran • Peranan Sultan.
- Peranan pegawai lain dijelaskan seperti jurumudi, malim - Menaungi dan menjaga keselamatan rakyat negeri
- Mewujudkan perpaduan rakyat
dan jurubatu supaya pelayaran selamat / lancar. - bertanggungjawab terhadap kemakmuran serta
- Fasal 9 - seorang malim harus arif tentang ilmu
kestabilan kerajaan.
pelayaran seperti keadaan ombak, arus dan kedudukan - memperkenalkan undang-undang untuk mengawal rakyat
bulan dan bintang agar pelayaran selamat.
- Malim lalai dalam tugas hingga menyebabkan • Peranan Pembesar
perlanggaran dan kerosakan, dia akan dihukum bunuh. - memelihara keamanan dan kebajika rakyat di kawasan

• Jenayah pegangan.
- Jenayah menggugat ketenteraman dan keselamatan isi - menjadi perantara antara sultan dengan rakyat
- mengutip hasil melalui sistem serah.
kapal. - membekalkan tenaga tentera melalui sistem kerah
- Hukuman terhadap perbuatan mencuri, membunuh dan
• Golongan diperintah
memberontak. • Rakyat.
- Fasal 5: seseorag yang berkelakuan jahat dan - Terdiri dari peniaga, petani, tukang dan nelayan.
- Hamba terdiri dari hamba raja, hamba berhutang
membunuh orang di atas kapal, akan dihukum mati • Peranan rakyat.
- setia kepada pemerintah.
• Percukaian. - mematuhi arahan pemerintah
- Sistematik dan adil. - tidak menderhaka kerana takut ditimpa tulah
- Cukai yang dikenakan dalam pelayaran untuk - menjadi tentera
- menghadiri majlis umum seperti gotong-royong,
perdagangan seperti cukai perjalanan dan hasil
perniagaan. pengayuh atau pendayung kapal.
- Fasal 6.3 nakhoda menentukan jumlah cukai yang - menyumbang tenaga kerja melalui sistem kerah seperti
dikenakan terhadap penumpang iaitu 1/10 dari hasil
penumpang. membina istana atau jalan

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 6

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Latihan objektif. 4
Kedaulatan
1
Proses pembentukan negara bangsa Pernyataan berikut merujuk kepada ciri – ciri negara
Kerajaan Alam Melayu mengambil masa bangsa kesultanan melayu melaka
yang lama dan melalui beberapa tahap
Antara berikut manakah berkaitan konsep di atas
Berdasarkan penyataan di atas, apakah ciri – ciri
negara bangsa Kerajaan Alam Melayu sebelum A Mengukuhkan diplomatik
kedatangan barat. B Melambangkan identiti negara
C Menghindari campurtangan asing
A Kedaulatan D Menggalakkan pembinaan empayar
B Lambang negara
C Wilayah Pengaruh 5 Hukum kanun melaka
D Permuafakatan Undang – undang laut melaka

2. Undang – undang merupakan aspek penting dan Berikut adalah undang – undang bertulis pada zaman
dijadikan panduan dalam pentadbiran sebelum kesultanan melayu melaka.
kedatangan barat
Apakah kepentingan undang – undang tersebut.
Apakah kepentingan undang – undang dalam
Kerajaan Alam Melayu I Mengukuhkan kerajaan
II Mengukuhkan kesetiaan
A Menjamin keamanan negara III Mengukuhkan bangsa
B Mengelakkan malapetaka IV Melindungi rakyat
C Mengukuhkan persahabatan
D Memajukan negara A I dan II
B I dan IV
3 C II dan III
D III dan IV

6 Pahang, kuala linggi, Kelantan, rokan, inderagiri dan
Kampar adalah wilayah melaka pada zaman
kegemilangan kesultanan melayu melaka.

Gambar 1 Bagaimanakah wilayah berikut di perolehi
Gambar 1 diatas inskripsi telaga batu yang terdapat
dalam kerajaan srivijaya. A Melalui peperangan
B Melalui perjanjian
Apakah kepentingan inskripsi tersebut C Melalui perkahwinan
D Melalui pajakan
A Lambang negara
B Lambang keamanan 7 Sultan memberi kuasa memerintah atau mentadbir
C Menunjukkan perpaduan sesuatu wilayah, sungai atau pulau kepada pembesar
D menunjukkan kesetiaan berempat.
Kawasan ini dikenali
A Kawasan pemakaman
B Kawasan jual beli
C Kawasan pelabuhan
D Kawasan pegangan

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 7

8 Sistem pentadbiran kesultanan melayu melaka SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
mempunyai dua peringkat iaitu pentadbiran pusat dan
peringkat jajahan. 12 Fasal 6.3, nakhoda menentukan jumlah cukai
terhadap penumpang
Siapakah yang pembesar pentadbiran di peringkat
pusat. Berapakah kadar cukai tersebut.

A Syahbandar A Dua persepuluh
B Bendahara B Tiga persepuluh
C penghulu C Satu persepuluh
D Bentara D Empat persepuluh

9 Kesultanan Melayu Melaka mempunyai kemudahan 13 Golongan pemerintah terdiri daripada sultan,
sistem kewangan yang sistematik untuk urusan pembesar, kerabat diraja dan ulama.
perdagangan
Apakah peranan pembesar dalam pemerintahan
Apakah tanggungjawab syahbandar dalam Kesultanan Melayu Melaka
pentadbiran Kesultanan Melayu Melaka
A Menjaga keselamatan rakyat
A Mengutip cukai B Memperkenalkan undang - undang
B Ketua turus rentera C Memelihara keamanan negara
C Panglima tentera laut D Menjaga keselamatan rakyat
D Menguruskan perbendaharaan
14
10 Kesultanan Melayu Melaka mengandungi dua undang Menghadiri majlis umum seperti gotong-
– undang iaitu Hukum Kanun Melaka dan Undang – royong, pengayuh atau pendayung kapal.
undang Laut Melaka.
Amalan berikut berkaitan dengan kesetiaan rakyat
Kedua – dua undang di atas berasaskan… terhadap pemerintah dalam Kesultanan Melayu
Melaka
I Undang syariah
II Undang sivil Apakh nilai yang dapat ditonjolkan oleh rakyat dalam
III Hukum karma pemerintahan tersebut.
IV Hukum adat
A Pengorbanan.
A I dan II B Kesetiaan
B I dan IV C Keberanian
C II dan III D Toleransi
D III dan IV
15 Hubungan baik antara pemerintah dengan rakyat
11 Undang – undang Laut Melaka diusahakan oleh memainkan peranan penting dalam menjamin
beberapa orang nakhoda seperti Nakhoda Jenal, kesajahteraan rakyat.
Nakhoda Diri Dan Nakhoda Ishak.
Sebagai rakyat, mengapa hubungan ini perlu di jaga.
Siapakah yang memperkenankan undang – undang
ini. A Mengelakkan malapetaka
B Mendapat pahala
A Sultan Muzaffar Syah. C Mengelak dijajah
B Sultan Mansur Syah D Mengekalkan keamanan negara
C Sultan Alauddin Syah
D Sultan Mahmud Syah

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 8

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

LATAR BELAKANG NEGARA BANGSA SEBELUM KEDATANGAN BARAT
Carta berikut adalah berkaitan ciri – ciri negara bangsa sebelum kedatangan barat.

CIRI – CIRI NEGARA BANGSA ALAM MELAYU

RAJA X WILAYAH PENGARUH RAKYAT

a. Apakah x : ____________________________________________________________________________
( 1 markah )

b. Jelaskan ciri – ciri X dalam ( a ) diatas

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________
( 3 markah )

c. Nyatakan fungsi raja dalam kerajaan Alam Melayu?

___________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

( 3 markah )

d. Sebagai sebuah negara yang merdeka dan berdaulat. Mengapakah kita mesti menanamkan kesetiaan
kepada raja dan negara

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________
( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 9

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

CIRI – CIRI NEGARA BANGSA KESULTANAN MELAYU MELAKA.
Kesultanan Melayu Melaka telah memberi gambaran yang jelas tentang kepentingan pembinaan dan perkembangan
sesebuah negara bangsa.

a. Mengapakah pembinaan negara bangsa penting bagi Kesultanan Melayu Melaka?.
______________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________

( 2 markah )

b. Rakyat merupakan elemen penting dalam Kesultanan Melayu Melaka.
Jelaskan.
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 2 markah )

c. Kekuasaan dan kewibawaan seseorang pemerintah boleh dirujuk kedaulatannya.
Mengapakah kedaulatan penting bagi sesorang raja?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 3 markah )

d. Mengapakah undang-undang penting kepada sesebuah negara?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 10

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

KEUNGGULAN SISTEM PENTADBIRAN DAN UNDANG – UNDANG.
Keunggulan dan keagungan Kesultanan Melayu Melaka adalah berasaskan keunggulan sistem pentadbiran dan
undang – undangnya yang tersendiri.

a. Pentadbiran pusat terdiri daripada pembesar berempat seperti bendahara, penghulu bendahari,
temenggung dan laksamana.
Apakah fungsi bendahara?

______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________

( 3 markah )
b. Bagaimanakah Kesultanan Melayu Melaka mendapat sumber pendapatan ?

______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________

( 3 markah )

c. Sebagai seorang pemimpin negara, bagaiamana usaha yang anda lakukan untuk memajukan kegiatan
perdagangan?
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________
( 4 markah

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 11

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERANAN PEMERINTAH DAN RAKYAT

Rakyat umpama akar, yang Raja umpama pohon : jikalau tiada akar nescaya pohon tiada akan dapat berdiri
demikian lagi raja itu dengan segala rakyatnya.

Pernyataan diatas hubung kait pemerintah dan rakyat.

a. Apakah tanggungjawab sultan terhadap rakyatnya?

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

( 3 markah )

b. Bagaimanakah rakyat membuktikan kestiaanya kepada raja?

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________
( 3 markah )

c. Mengapakah institusi raja di negara kita perku dipertahankan ?

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

_________________________________________________________________________________

( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 12

BAB 2: KEBANGKITAN NASIONALISME SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

2.1 Maksud Nasionalisme 6. Professor Datuk Zainal Abidin Abdul Wahid
Maksud Nasionalisme • Nasionalisme Melayu bukan gejala baharu tetapi telah
• Perasaan cinta terhadap bangsa dan negara
• Semangat perjuangan menentang penjajah wujud sejak zaman Kesultanan MelayuMelaka.
• Pembelaan terhadap bangsa dan negara. • Kesetian kepada raja merupakan ciri nasionalisme Melayu.
• Mencapai kebebasan politik, ekonomi dan sosial. • Fahaman kebangsaan yang bersifat ke “Tanah Melayuan “
• Idea nasionalisme tidak sama antara negara dan zaman.
• Berkait rapat dengan pengalaman sejarah dan pengaruh 7. Profesor Emeritus Tan Sri Dr. Khoo Kay Kim
• Nasionalisme merujuk perjuangan orang Melayu bagi
sekeliling.
mendapatkan kembali kedudukan unggul dalam negara
Pendapat Tokoh / Sejarawan Berkaitan Nasionalisme. sendiri.
1. Hans Kohn.
• Gerakan yang meletakkan kesetiaan seseorang hanya Kesimpulan / Tafsiran Umum
• Nasionalisme mempunyai pelbagai tafsiran
kepada negara @ bangsanya. • Berdasarkan sejarah, corak perjuangan dan karisma

2. Professor William R. Roff pemimpin yang mendukung perjuangan.
• Kesedaran dan ketegasan diri pada dekad terakhir • Berkait rapat dengan perasaan cinta akan negara yang

sebelum Perang Dunia kedua. mencetuskan keinginan membina negara bangsa dan
• Disebabkan ancaman terhadap kepentingan orang Melayu melahirkan identiti sendiri.
• Gerakan untuk melahirkan perasaan kekitaan dengan
serta faktor ekonomi. menggunakan persamaan kebudayaan dan pengalaman
• Kebimbangan terhadap sekularisme dan imperialisme sejarah untuk membebaskan bangsa dan negara dari
penjajahan.
Barat Tanah Melayu. • Menuju matlamat sama iaitu membina bangsa yang
bersatu dan negara berdaulat.

3. Dato’ Onn Jaafar 2.2 PERKEMBANGAN IDEA NASIONALISME DI BARAT.
• Menzahirkan suatu bangsa lebih tegap dan kuat. Nasionalisme Di Barat
• Boleh berdiri di atas tapak kaki kita sendiri. • Berkembang hasil penentangan terhadap pemerintahan
• Mengambil tempat yang sebenar di sisi bangsa - bangsa
beraja - simbol penindasan yang menggugat hak dan
lain yang tegap dan Bersatu. kebebasan rakyat.
• Contoh Revolusi Keagungan di England dan Revolusi
4. Dr. Burhanuddin al-Helmi Perancis.
• Perjuangan menentang penjajah. • Dikaitkan dengan perjuangan untuk memperoleh
• Hendaklah persatuan dan perpaduan yang kuat. kemerdekaan daripada penjajahan kuasa asing seperti
• Menentang penjajahan untuk mencapai kemerdekaan. Revolusi Amerika.
• Berpegang kepada tatatertib dan adab sopan bangsa
Pemikiran John Locke ( ahli falsafah Inggeris )
Melayu serta agama Islam. • Selepas penggubalan Bill of Rights.
• Menebus, merebut dan merampas kembali hak mutlak • Beliau menghasilkan karya Two Treatises of Goverment

bangsa kita yang telah ditenggelamkan. yang mempopularkan prinsip raja berpelembagaan.
5. Dr. R. Suntharalingam • Beliau menolak sistem raja berkuasa mutlak
• Fenomena sejagat yang mengiktiraf hak setiap bangsa di • Menegaskan kerajaan patut diasaskan pada persetujuan

dunia ini. antara pemerintah dan rakyat.
• memindahkan kedaulatan kepada rakyat. • Undang-undang perlu digubal bagi memenuhi hak asasi
• Menuntut kesetian individu disalurkan kepada negara
manusia
bangsa.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 13

Perkembangan Idea Nasionalisme SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
1. Revolusi Keagungan (Glorious Revolution) 1688 di
- Suara rakyat adalah merupakan kata sepakat golongan
England yang mempunyai kesedaran.
• Keinginan menegakkan kedaulatan parlimen dan hak
- Kedaulatan suara rakyat lebih penting daripada institusi
asasi rakyat. raja dan birokrasi
• Pemerintahan Raja James II membelakangkan parlimen
• Sasaran golongan revolusi adalaht terhadap pemerintah
semasa menggubal undang – undang. autokratik Raja Louis XVI dan golongan bangsawan.
• Ahli parlimen menentang raja berkuasa mutlak.
• Disokong Mary II dan suami Raja William of Orange dari - Golongan ini memonopoli pelbagai keistimewaan
sebaliknya rakyat terbeban dengan cukai
Belanda.
• Menyedari sokongan semakin kurang Raja James II lari ke - Menggempur penjara Bastile.
- Membebaskan tahanan politik.
Perancis. - Menggulingkan Raja Louis XVI
• Peristiwa dikenali Revolusi Keagungan kerana peralihan • Kesan revolusi - Kemunculan Republik Perancis yang

kuasa secara aman tanpa pertumpahan darah. menamatkan sistem beraja di Perancis.
• Bill of Rights digubal untuk memberikan keutamaan
2.3 PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA
kepada parlimen menggubal undang-undang dan hak • Kesinambungan idea nasionalisme di Barat.
mengutip cukai. • Kedatangan dan penjajahan kuasa eropah di asia telah

2. Revolusi Amerika (1776) mencetusakan kebangkitan nasionalisme.
• Reaksi orang Amerika menentang British kerana tidak
1. Nasionalisme di India.
melindungi hak penduduk Amerika. • Reaksi penduduk tempatan terhadap dasar imperialisme
• Menentang akta memungut cukai di jajahan - Akta
British.
Pelayaran, Akta Gula, Akta Setem dan Akta Teh. • Kebangkitan rakyat dalam Dahagi India 1857.
• Guna slogan “tiada cukai tanpa perwakilan” kerana tiada - Dilancarkan oleh sepoi / askar upahan British berbangsa

wakil Amerika dalam Parlimen British. India.
• George Washington mengetuai kongres dan isytihar - Merupakan reaksi kepada ancaman pengaruh British

perang terhadap British untuk memperjuangkan terhadap adat, budaya dan agama masyarakat setempat
kemerdekaan Amerika. • Awalnya, memberikan perhatian kepada isu sosioagama.
• Kongres meluluskan Pengisytiharan Kemerdekaan • Brahmo Samaj dan Arya Samaj - pertubuhan penting yang
Amerika yang menegaskan.
• Revolusi berakhir 1783 - British mengakui kemerdekaan menggiatkan rasa kecintaan kepada budaya tempatan
Amerika. kesan dari pengaruh budaya Barat
• 113 buah bekas tanah jajahan digabung dan diberi nama • Perkembangan pendidikan Barat membawa kemunculan
baru sebagai Amerika Syarikat yang perkenalkan golongan intelek yang memulakan gerakan lebih tersusun
demokrasi. dengan menubuhkan Kongres Kebangsaan India (INC)
pada 1885 dan Liga Muslim pada 1906
3. Revolusi Perancis 1789 • Gerakan bersifat radikal oleh Bal Gangadhar Tilak dan
• Idea nasionalisme yang perjuangkan kebebasan, Bipin Chandra Pal secara militan terhadap British
• INC dan Liga Muslim bentuk jawatakuasa khas bagi
persamaan dan persaudaraa oleh pemikir Perancis - Jean merangka rancangan pembahagian India iaitu India dan
Jacques Rousseau dan Voltaire. Pakistan.
• Peranan Rousseau telah menulis The Social Contract. • 14 Ogos 1947 Pakistan diumum merdeka dengan
- Keunggulan suara rakyat bagi menjamin kesejahteraan Muhammad Ali Jinnah sbg Gabenor Jeneral Pakistan.
masyarakat. • 15 Ogos 1947 India umum merdeka dengan Jawaharlal
Nehru sebagai Perdana Menteri Pertama India

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 14

2. Nasionalisme China SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
• Bertujuan mengukuhkan peradaban China dalam kalangan
Nasionalisme di Jepun
org Cina daripada ancaman penguasaan politik dan • Kesedaran untuk mencapai kemajuan.
ekonomi oleh kuasa asing. • mengelakkan ancaman imperialisme Barat.
• Perkembangan bermula dengan penentangan terhadap • Pemulihan Meiji
kelemahan dinasti Manchu yang dianggap orang luar dan - Dilancarkan oleh Maharaja Mikado Meiji (1868).
kehilangan mandate. - Menekankan pemodenan mengikut model Barat.
• Rakyat hilang kepercayaan terhadap Dinasti Manchu yang - Supaya Jepun dihormati kuasa Barat.
gagal menghalang kemasukan pengaruh Barat - Prinsip dan semangat bushido - asas membina
• Gerakan seterusnya bercorak anti - Barat kerana
menentang campurtangan kuasa Barat di China nasionalisme rakyat dan semasa era Pemulihan Meiji
• Peranan Sun Yat Sen. - Pemulihan meliputi pembaharuan dalam aspek
- mengemukakan Tiga Prinsip Rakyat (San Min Chu-i)
sebagai ideologi - nasionalisme, demokrasi dan kebajikan kehidupan yang menjadikan Jepun sebagai negara
sosial. industri dan kuasa tentera
- Menjadi asas kepada Revolusi China 1911 yang berjaya - Desakan ekonomi dan nasionalisme melampau oleh
menumbangkan Dinasti Manchu. tentera menjadikan Jepun sebagai kuasa imperialis di
- Muncul pemerintahan republik di China. Asia

3. Nasionalisme Empayar Uthmaniyah dan Mesir Semangat Bushido - Sikap sanggup menanggung risiko,
bersungguh² mencapai cita² - Sedia berkorban demi
• Kesedaran mempertahankan sistem pemerintahan Islam melaksanakan tanggungjawab terhadap ketua dan negara
dan agama Islam
2.4 PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA
• Mencetuskan gerakan Pan-Islamisme dan gerakan Islah TENGGARA
• Gerakan Islah • Gerakan membebaskan diri daripada penjajahan barat
- Gerakan pemulihan Islam. • Di Thailand – Bersifat menuntut pembaharuan dalam
- Dipelopori Sayyid Jamal al-Din al-Afghani dan Sheikh
pentadbiran ke arah mengekalkan kedaulatan negara
Muhammad Abduh.
- Pertembungan budaya Eropah - Amerika dengan budaya 1. Nasionalisme di Filifina
• Untuk menghapuskan penjajahan asing.
tempatan. • Tokoh - Jose Rizal, Andres Bonifacio, Emilio Aguinaldo
- Menyeru umat Islam berpegang pada ajaran Islam
Peranan Jose Rizal.
sebenar yang berpandukan al-Quran dan Hadis. • Awal berbentuk Gerakan Propaganda.( Jose Rizal )
• Gerakan Pan - Islamisme - Filipina dijadikan sebahagian wilayah Sepanyol.
- Peranan Sayyid Jamal al-Din al-Afghani menubuhkan - Hak yang sama seperti bangsa Sepanyol.
- menubuhkan Liga Filipina 1892.
kumpulan al-Urwah al-Wuthqa (Ikatan yang Kuat). - Mendesak Sepanyol melakukan perubahan politik,
- Memperkuat rasa persaudaraan dan umat yang maju.
- Menerbitkan akhar al-Urwah al-Wuthqa. ekonomi dan sosial
- Untuk sebar idea penyatuan persaudaraan umat. • Kegagalan Propaganda mencetuskan idea lebih radikal.
- Bangkit menentang perluasan kuasa Barat. - Menubuhkan Katipunan untuk memperoleh merdeka
- Empayar Uthmaniyah keluarkan fatwa menyeru umat
melalui revolusi.
Islam yngg tindas Barat bangkit berjuang bersama - Menggunakan akhbar Kalayan untuk sebar idea revolusi.
empayar Uthmaniyah. - Bonifacio bersama Aguinaldo memimpin Katipunan
- Khalifah Abdul Hamid II - Menggerakkan idea dan
mendapat sokongan termasuklah Tanah Melayu seperti melancarkan Revolusi Filipina 1896.
Kebangkitan Tok Janggut 1915. - Aguinaldo bekerjasama dengan Amerika Syarikat dan

berjaya usir Sepanyol.
- Pengisytiharan Kemerdekaan Filipina oleh Aguinaldo

1899 tidak diiktiraf Amerika Syarikat sebaliknya di bawah
Amerika Syarikat

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 15

• Dibawah penjajahan Amerika Syarikat. SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
- Nasionalis ubah strategi dengan mengguna saluran
• Mereka memperjuangkan pemulihan sistem beraja.
diplomasi melalui parti politik sederhana. • Golongan intelektual meningkatkan kesedaran politik dan
- Membolehkan Sergio Osmena (Parti Nasionalis) dilantik
gerakan anti-Perancis.
anggotai Dewan Perhimpunan Filipina 1907 • Idea disalurkan melalui akhbar Tribune Indige dan Cloche
- Gerakan kemerdekaan diteruskan nasionalis sehingga
Felee yang mengkritik penindasan Perancis
Perang Dunia ke-2 • Menuntut hak rakyat Aliran ideologi.
• Bercorak revolusi yang didokong dua aliran ideologi
2. Nasionalisme Burma (Myanmar ) • Nasionalisme - Parti utama ialah Viet Nam Quoc Dang
• Perjuangan golongan kelas menengah, sami Buddha
Dang (VNQDD) atau Parti Nasionalis Vietnam pimpinan
(pongyi), Thakin (siswazah universiti) dan petani . Nguyen Thai Hoc.
• Nasionalisme golongan kelas pertengahan berpendidikan • Komunisme - Diterajui Parti Komunis Vietnam (PKV)
pimpinan Ho Chi Minh
Barat disebabkan pengaruh British mengancam • Perjuagan VNQDD
kedudukan agama Buddha - Berteraskan demokrasi, nasionalisme dan sosialisme
• Peranan Persatuan Belia Buddha 1906 - Melancarkan pemberontakan 1930 untuk mengusir
- Untuk mengekalkan tradisi Buddha, pendidikan dan Perancis.
kebudayaan Burma. - Menubuhkan republik Vietnam.
- Menggunakan isu kasut - Perancis melumpuhkan gerakan - menangkap pemimpin
- Dianggap mencemari kesucian agama Buddha. VNQDD dan menghukum Nguyen Thai Hoc
• Majlis Persatuan Am Kesatuan Burma. • Perjuangan Parti Komunis Vietnam
• Memperjuangkan bangsa Burma - Ho Chi Minh berjaya isytiharkan kemerdekaan Republik
• Berlaku revolusi pelajar - menuntut penubuhan university. Demokratik Vietnam.
• Golongan sami Buddha menubuhkan Majlis Am - Beliau dilantik sebagai presiden pertama.
- mencetuskan Pemberontakan Saya San. - Vietnam Selatan berpusat di Saigon berada di bawah
- Mendapat sokongan petani yang terbeban dengan Perancis dan Amerika Syarikat.
pelbagai cukai - Gerakan menentang Barat diteruskan sehingga Republik
• Pengenalan Perlembagaan Burma 1935 Vietnam terbentuk 1976.
- memisahkan Burma dan India.
- merangsang perjuangan ke arah berkerajaan sendiri 4. Nasionalisme Di Indonesia
• Peranan Golongan Thakin • Berkisarkan Isu pendidikan untuk mengubah nasib rakyat
- Menubuhkan Parti Do Bama Asiayone
- Memperjuang kemerdekaan Burma. akibat dasar Belanda
- Pemimpin parti spt Aung San, Kyaw Nein dan U Nu • Peranan Adjeng Kartini sebagai pelopor perjuangan untuk
menggelar diri sebagai “Thakin” (Tuan).
- Mnegaskan org Burma mesti bertuankan org Burma. memajukan pendidikan wanita.
- Dr. Ba Maw memenangi pilihanraya 1937 dilantik sebagai • Karya (surat) diutuskan kepada rakan di Eropah dibukukan
Perdana Menteri pertama.
dan diterbitkan berjudul Hilang Gelap Terbitlah Terang.
3. Nasionalisme di Vietnam • Karya diterjemah ke bahasa Inggeris dengan judul Letters
• Akibat perubahan sosiopolitik dan sosioekonomi selepas
of Javanese Princess.
kedatangan Perancis -1918. • Karya mendedahkan dasar diskriminasi Belanda yang
• Dipelopori golongan bangsawan dan pegawai dari
menindas dan membawa kemunduran.
golongan mandarin. • Peranan Pertubuhan Muhammadiyah - Lebih tersusun
• Pembesar yang menerima pendidikan Confucius.
untuk mempertahankan agama Islam dari ancaman
sekularisme Barat.
• Sarekat Islam - lebih radikal - memperjuang
kemerdekaan.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 16

• Partai Nasionalis Indonesia ( PNI ) – Sebuah parti yang SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
berpengaruh di bawah pimpinan Soekarno.
5. Nasionalisme Thailand
• Kongres pemuda Indonesia melajirkan ikrar “ sumpah • Berbeza dengan negara lain yang bersifat antipenjajah
pemuda “ yang menjadi tonggak nasionalisme.
dan kemerdekaan.
• Tiga asas sumpah tersebut – satu tanah air, satu bangsa • bertujuan mempertahankan kedaulatan negara serta tuntut
dan satu Bahasa.
penglibatan rakyat dlm pemerintahan
Partai Nasional Indonesia. ( PNI ) • Dipelopori Raja Thailand melalui diplomasi dan
• Pelajar Indonesia di Belanda menubuhkan Perhimpunan
pemodenan.
Indonesia berjuang ke arah merdeka.
• Tegas tidak bekerjasama dgn Belanda – Peranan Raja Mongkut
• Perhimpunan berjaya mendapat sokongan. • Membina hubungan baik dengan Barat seperti British,
• Ahli perhimpunan pulang ke Indonesia dan menubuhkan
Amerika Syarikat dan Perancis
kelab pelajar di beberapa bandar • Langkah pemodenan dengan melaksanakan birokrasi
• Kelab sebagai pusat perbincangan dan idea
Barat.
perjuangan. • Penasihat Barat dibawa untuk mellatih pegawai tempatan
• Paling aktif Kelab Pelajar Bandung.
• Soekarno menubuhkan Perserikatan Nasional Indonesia dalam bidang kewangan, pelabuhan, kastam, ketenteraan
dan polis.
pd 4 Jun 1927. • Guru Barat dari British untuk melaksanakan pendidikan
• Menukar nama kepada Partai Nasional Indonesia (PNI) Barat.
• Membentuk imej Thailand sebagai negara bersahabat dgn
pimpinan Soekarno dan dibantu Ir. Anwari, Iskaq Barat
Tjokrohhadisoerjo, Sunarjo, Dr. Tjipto Mangunkusumo dan • Birokrasi Raja Mongkut.
Ali Sastroamidjojo. - 80 penasihat Barat
• Matlamat - Penasihat kewangan, pelabuhan, polis dari Britain
- Menuntut kemerdekaan mutlak. - Penasihat Kastam dari Amerika Syarikat
- Menyatukan rakyat melalui gabungan parti politik - Penasihat ketenteraan dar Perancis.
- Membentuk kerajaan demokrasi berparlimen yang
bertanggungjawab kepada rakyat. Peranan Raja Chulalongkorn
- Memartabatkan bahasa Indonesia sebagai bahasa rasmi • Dasar Mongkut diteruskan puteranya Chulalongkorn
Perjuangan PNI. • Menjadikan Thailand negara bebas dari penjajahan Barat
- Secara radikal untuk capai matlamat bebaskan Indonesia
dr Belanda. khususnya British.
• Usaha - Usaha PNI
- Tidak bekerjasama dgn Belanda. Faktor – faktor Nasionalisme di Thailand.
- Sebar idea melalui akhbar Banteng Priangan di Bandung • Kelemahan Raja Vajiravudh.
dan Persatuan Indonesia di Jakart. - Menimbulkan kegelisahan rakyat terhadap penguasaan
- Keluar ikrar “Sumpah Pemuda” yang menekankan “semua
rakyat Indonesia adalah sebangsa, sebahasa dan politik oleh kerabat diraja.
senegara”. - Nai Pridi Phanomyong dan Field Marshal Phibulsongkram
- Soekarno menyatukan rakyat dan PNI dapat sambutan.
- PNI gabungkan parti sedia ada seperti Kelab Pelajar menubuhkan Parti Rakyat dan melancarkan Revolusi Thai.
Surabaya, Budi Utomo, Pasundan, Ikatan Sumatera, - Menamatkan pemerintahan raja berkuasa mutlak
Sarekat Islam dan Kaum Betawi - Pemerintahan raja berpelembagaan diperkenalkan
- Meletakkan raja kedudukan tertinggi dan tidak

mencampuri urusan pentadbiran kerajaan yang dijalankan
oleh Perdana Menteri

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 17

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Penguasaan Ekonomi oleh Kapitalis Barat dan orang Cina. 2.6 Faktor Kemunculan Gerakan Nasionalisme
- Perdana Menteri Phibul Songkram meluluskan undang-
• Kemunculan Gerakan Nasionalisme pada abad ke 20
undang menyekat penguasaan ekonomi orang Cina didorong oleh faktor peranan agama, penulisan kreatif dan
- Menggalakkan peribumi terlibat dalam ekonomi. media cetak.
- Dasar bekerjasama dengan Jepun.
- Thailand memperoleh semula hak wilayah di IndoChina • Peranan agama
- Pelajar yang belajar di Mesir terdedah dengan gerakan
dan negeri utara Tanah Melayu.
Islah pimpinan Sayyid Jamal al-Din al-Afghani, Sheikh
1.5Kesedaran Nasionalisme di Negara Kita Muhammad Abduh dan Rashid Rida
• Dapat di telusuri sejak zaman kesultanan melayu melaka. - Gerakan Islah menyeru umat Islam kembali kapada ajaran
• Berkembangan semasa ancaman siam dan British. Islam sebenar berpandukan al-Quran dan Hadis.
• Zaman Kesultanan Melayu Melaka
- Perjuangan bangsa hadapi ancaman luar. • Penulisan Kreatif
- Sultan Muzaffar Shah dan Sultan Mahmud Shah - Novel, cerpen, puisi digunakan untuk mengungkap
- Sultan Mahmud berusaha dapatkan Melaka kembali
- Melakukan tiga kali serangan terhadap Portugis - gagal keperitan hidup bangsa yang dijajah dan penderitaan
• Perjuangan Sultan Kedah rakyat.
- Sultan Abdullah Mukarram Shah menentang Syarikat - Dapat menaikkan semangat rakyat bagi memahami realiti
hidup dijajah.
Hindia Timur Inggeris. - Melor Kuala Lumpur (Harun Aminurrashid) dan cerpen
- Baginda berusaha dapatkan kembali Pulau Pinang Cerita Awang Putat (Abdul Rahim Kajai).
• Perjuangan pemimpin tempatan - Putera Gunung Tahan dan Anak Mat Lela Gila (Ishak Haji
- Penghulu Dol Said, Dato’ Maharajalela, Pandak Lam, Muhammad ( Pak Sako ).
- Menyindir penjajah dan mengingatkan anak bangsa akan
Dato’ Bahaman, Rentap, Mat Salleh, Tok Janggut dan Haji nikmat kebebasan.
Abdul Rahman Limbong.
- Bersifat setempat - perjuangan menuntut kebebasan • Media Cetak
daripada ancaman luar. - Akhbar / majalah menyalur maklumat dan penyebar berita
- Mendaulatkan wilayah - Kesedaran awal mendapat reaksi - Jawi Peranakan - Menegur campurtangan British dalam
dan tindak balas keras dari penjajah.
• Gerakan Islah. agama Islam di singpura dan isu bahasa Melayu.
- Dipelopori Sheikh Muhammad Tahir Jalaluddin, Haji Abbas - Sekolah Melayu - Bahan pembacaan di sekolah Melayu.
Mohd Taha dan Syed Sheikh al-Had. - Al-Imam, Neracha, Pengasuh – memuatkan idea
- Melalui penulisan kreatif dan akhbar
- Digerakkan oleh Zainal Abidin Ahmad (Za’ba), Muhammad pembaharuan.
Rakawi Yusuf, Abdul Rahim Kajai, Hajah Zainon Munshi - Fajar Sarawak - diterajui intelek Melayu mengkritik dasar
Sulaiman (Ibu Zain) dan Fatimah Yaakub
• Pertubuhan sosioekonomi Brooke yang mengabaikan hak dan kepentingan
- Golongan berpendidikan Inggeris dan Melayu bumiputera Sarawak.
- Ibrahim Haji Yaakob, Ishak Haji Muhammad, Ahmad
Boestaman dan Burhanuddin al-Helmi. • Sistem Pendidikan.
- Pendidikan moden Islam – madrasah - meniupkan

semangat pelajar awal abd ke 20.
- Menerima idea nasionalisme melalui kunjungan ulama

Kaum Muda dari Sumatera Barat dan pelajar dari Mesir .
- Madrasah al-Attas Johor Bahru - Madrasah alMasyhur P.

Pinang - Madrasah alIdrisiyah Kuala Kangsar

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 18

- Raffles Institution di Singapura - Maktab Melayu Kuala SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
Kangsar (MCKK) - Maktab Perguruan Sultan Idris (SITC )
- Cenderung kepada gerakan Islah semasa menuntut di
- Melahirkan golongan yg memimpin rakyat menuntut hak Timur Tengah.
untuk mendapatkan Pendidikan
- Menubuhkan madrasah sebar fahaman Islah.
- Pelajar didedahkan dengan idea tokoh falsafah Islam dan - Kesedaran kepentingan pendidikan madrasah ditubuhkan.
Barat yang memaparkan kelemahan bangsa yang dijajah - Kesannya
serta mendesak British melakukan perubahan a. Membawa kemajuan dan pemodenan sikap dan pentafsiran

- SITC sebagai medan ilmu untuk berbincang dan hasilkan terhadap Islam.
karya nasionalisme untuk menyedarkan masyarakat. b. Wanita diberi peluang belajar di madrasah.
c. Menyatukan rumpun Melayu.
• Kemunculan Golongan Intelektual d. Memajukan Islam melalui pentafsiran baharu.
- Lepasan Timur Tengah e. Menggunakan saluran akhbar dan majalah seperti
- Syed Syeikh al-Hadi Al-Imam, Al-Ikhwan, Neracha, Tunas Melayu
- Lepasan Pendidikan Inggeris.
- Menggunakan akhbar / persatuan bersifat sosioekonomi Akhbar Al – Imam
• Diterbitkan 23 Julai 1906.
dan politik untuk menyedarkan rakyat • Mengandungi idea ulama menyeru umat agar kembali
- Abdul Kadir Adabi, Dato’ Undang Rembau Abdullah Haji
kepada ajaran Islam sebenar berpandukan al-Quran dan
Dahan, Mohammad Eunos Abdullah, Ustaz Abu Bakar Hadis.
Mohd Said Abu Bakar al-Baqir dan Ibrahim haji yaakob. • Memuatkan perselisihan pendapat Kaum Muda dengan
• Pengaruh Luar dan Serantau Kaum Tua tentang beberapa isu berkaitan agama.
- Pan-Islamisme - empayar Uthmaniyah - menyedarkan
umat Islam bersatu menentang ancaman luar Akhbar Neraca
- Gerakan Islah di Mesir - Gesa umat Islam buat • Menyuarakan rasa tidak puas hati terhadap penjajah British.
pembaharuan progresif. • Mengkritik sikap dan mentaliti masyarakat pada masa itu yg
- Perang Rusia - Jepun - kejayaan Jepun tewaskan Rusia
membuka mata penduduk perlu dibangunkan melalui pendidikan dan tafsiran Islam yg
- Revolusi China - Tewaskan Manchuria & tubuhkan lebih progresif.
Republik China.
- Mahatma Ghandi di India Menentang British tanpa 2. Intelektual Berpendidikan Inggeris
kekerasan Perjuangan. • Maktab Melayu Kuala Kangsar (MCKK)
- Jose Rizal di Filipina menyemarakan usaha menentang - Melahirkan intelektual berpendidikan Inggeris
penjajah Perjuangan Soekarno di Indonesia. - Berperanan dalam perkembangan nasionalisme –
- Tujuan asal untuk melatih anak bangsawan bagi diserapkan
2.7 Perkembangan Nasionalisme
• Boleh dilihat melalui tiga aspek dalam pentadbiran kerajaan.
- Dipelopori golongan intelektual - Lepasan MCKK menggunakan kedudukan mereka untuk
- Penulisan golongan guru, penulis dan wartawan – akhbar
menyuarakan hak mendapat pendidikan bagi orang Melayu
majalah, novel, cerpen dan puisi - Tokoh MCKK - Raja Chulan Raja Abdullah, Mahmud Mat,
- Kewujudan persatuan / pertubuhan bersifat sosioekonomi
Muhammad Eunos Abdullah dan Raja Uda Raja
dan politik – diterajui pelbagai pihak Muhammad.
- Mereka bertugas sbagai pegawai kerajaan.
Perjuangan golongan intelektual - Menuntut British memperbaik taraf hidup dan membuka
1. Intelektual Berpendidikan Agama lebih banyak peluang pekerjaan kepada org Melayu dalam
• Peranan Kaum Muda jabatan kerajaan.
- Menyalurkan idea melalui gerakan Islah. - Menyalurkan idea dan tuntutan dengan cara berbaik-baik
- Agama Islam asas perjuangan dunia akhirat. dengan British
-

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 19

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

3. Intelektual Berpendidikan Melayu. • Akhbar Inggeris
- The Malay Mail dan The Malaya Tribune memuatkan
• Maktab Perguruan Sultan Idris (SITC)
- Berjaya melahirkan kesedaran bangsa melalui usaha perkembangan sosiopolitik dan ekonomi negara.
a. Peranan guru - Akhbar Fajar Sarawak ditulis Muhammad Rakawi Yusuf,
- O.T Dussek, Abdul Hadi Hassan, Abdul Hadi Abdul Manan
Muhammad Awi Anang, Muhd Daud Abdul Ghani serta
dan Harun Aminurrashid. Haji Abd Rahman menjadi saluran menyedarkan kaum
- Meniupkan kesedaran kepada pelajar. dijajah
- Lahir tokoh penulis dan nasionalis - Seruan dalam Fajar Sarawak “fajar telah tersinsing,
b. Pejabat Krang Mengarang bangunlah wahai bangsaku”.
- Diketuai Za’ba berjaya hasilkan buku berkualiti. - Menggesa rakyat bangkit menuju kemajuan.
- Menjadi pemangkin mengasah bakat pelajar dalam - Di sabah - Kebanyakkan isu pendidikan, tanah bumiputera
dan kewangan petani disuarakan oleh Ketua² Anak Negeri
membangkitkan nasionalisme. dalam mesyuarat dan melalui aktiviti persatuan
- Antaranya - Buyong Adil dan Abdul Hadi Hassan sosiobudaya.
c. Kemasukan bahan bacaan dari Timur Tengah dan • Akhbar Masyarakat Cina dan India
1. Akhbar cina
Indonesia. - Biasanya meransang pemikiran masyarakat Huachiao -
- Menjadikan SITC taman ilmu mendedahkan pembaharuan kaum Cina seberang laut.
- Bertujuan :-
dari negara luar. a. mengekalkan identiti
d. Kurikulum SITC. b. memperjuangkan nasib wanita
- Menitikberatkan mata pelajaran sejarah dan pendedahan c. menyemai perasaan cinta akan negara China.
- Penulisan cenderung kepada negara asal
keagungan empayar Melayu di Alam melayulayu. - Antara akhbar ialah Lat Pau dan Modern Daily News
- membangkitkan kesedaran kepada penuntut. - Menjelang abd 20 akhbar Nanyang Tsung Hui Pao dan
e. Mata pelajaran Anyaman dan Kesihatan serta Sukan Chong Shin Yit Pao memuatkan soal pemerintahan
monarki serta pergolakan politik di China.
penting dlm kurikulum - Menjelang 1929 orientasi penulisan bersifat
f. Lahir Pertubuhan Ikatan Pemuda Pelajar dan Ikatan antiimperialisme.
- Sekitar tahun 1930an akhbar Nanyang Siang Pao di Pulau
Semenanjung Borneo pada tahun 1929. Pinang memperjuangkan soal kesatuan sekerja dan
g. Melahirkan persatuan radikal iaitu Kesatuan Melayu Muda. keadilan sosioekonomi masyarakat kelas bawahan.

Perjuangan Melalui Penulisan. 2. Akhbar India
• Digerakkan melalui akhbar, majalah, novel, cerpen dan • Cenderung menerbitkan akhbar walaupun beroperasi

puisi dalam tempoh singkat.
1. Peranan Akhbar dan Majalah • Kandungan memperjuangkan kepentingan politik dan
- Mengetengahkan isu hak dan masa depan bangsa
- Polemik Kaum Muda dengan Kaum Tua. sosial masyarakat India di negara ini.
- Isu pentadbiran, ekonomi dan sosial Penerbitan. • Antaranya Tamil Nesan dan Tamil Murasu.
- Syarikat Jelutung Press suburkan penerbitan akhbar • Akhbar The Indian dan Indian Pioneer memuatkan
• Akhbar Melayu
- Intelektual Melayu dan Inggeris terlibat dalam pemikiran dan kepentingan perpaduan masyarakat kelas
menengah India di negara ini.
perkembangan surat khabar Melayu awal abad 20.
- Mohammad Eunos Abdullah menerajui Utusan Melayu dan

Lembaga Malaya.
- Akhbar Warta Malaya, Warta Jenaka, Fajar Sarawak,

Majlis dan Majalah Guru.
- Pengarang - Muhammad Yusof Abdul Hamid, Dato’ Onn

Jaafar dan Abdul Rahim Kajai bersuara tentang
pendidikan dan politik tanah air

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 20

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Karya Kreatif - Usaha menyatukan pergerakan org Melayu melalui

• Novel kongres.

- Meniupkan semangat nasionalisme. - Berjaya menghimpunkan wakil persatuan Melayu dan

- Bertemakan semnagat cinta akan negara dan perjuangan Brunei, Labuan dan Sarawak utk mengutarakan isu

membela nasib bangsa. kebangsaan

- “ Mari Kita Berjuang “- Abdullah Sidek mengajak - Di Sarawak - Muhammad Rakawi Yusuf pengasas

masyarakat memerdekakan diri dari aspek ekonomi PASPAM cawangan Kuching yg mempunyai hubungan

• Puisi baik dgn KMS

- Bertemakan cinta akan negara. - Beliau bersama Johari Anang mengasaskan Persatuan

1. “Angan² dengan Gurindam” oleh Omar Mustaffa. Melayu Sarawak (PMS).

2. “Sedarlah” oleh Mahmud Ahmadi. - Di Sabah - Ramai tokoh bumiputera Sabah aktif dalam

3. “Semenanjung” oleh Harun Aminurrashid. organisasi berbentuk penulisan hingga membangkitkan

4. “Serunai Pujangga” oleh Abdul Samad Ahmad kesedaran ttg pentadbiran di Sabah.

• Cerpen - Kesedaran berpesatuan wujud akhir 1930an
- Bertemakan semangat pejuang, nasib bangsa dan cinta - Penubuhan cawangan PASPAM di Jesselton (Kota

akan tanah air. Kinabalu), Tawau dan Labuan 1939.

1. “Rumah Besar Tiang Sebatang “ oleh Ishak Haji - Meningkatkan kesedaran sosial dlm kalangan ahli.

Muhammad - Kebanyakan ahli PASPAM di Sabah terdiri daripada guru

2. “Cerita Awang Putat” oleh Abdul Rahim Kajai. sekolah Melayu, pegawai rendah kerajaan dan peniaga.

3. “Di Sini Kita Bukanlah Orang Dagang” oleh Shamsuddin - Contoh - Mohammad Yaakob, Mohammad Shamsudin

Salleh. Osman dan Zakaria Gun

Perjuangan Melalui Persatuan • Kesatuan Melayu Muda ( KMM )

• Perkembangan yang bersifat sosiobudaya dan - Ditubuhkan hasil gagasan Ibrahim Haji Yaakob.
kemudianya politik - Didaftarkan padatahun 1938.

• Kesatuan Melayu Singapura - Berjuang melalui Akhbar Majlis.
- Paling awal 1926 - Berhasrat menentang British dengan mewujudkan satu
- Pengasas - Mohammad Eunos Abdullah
- Tujuan gagasan Melayu Raya - gabungan Tanah Melayu dan
▪ Menggalakkan ahli bergerak aktif dalam pentadbiran Indonesia.
▪ Memperjuang kepentingan orang Melayu dalam politik dan - Menyeru orang Melayu untuk “bangun sebagai satu
bangsa yang mempunyai tamadun dan kesopanan di
Pendidikan. tanah airnya”.
▪ Mementingkan pelajaran teknik dan pengajian tinggi - Dianggap radikal oleh British kerana berani menyuarakan
penentangan terhadap colonial
Kejayaan. - Membangkitkan perasaan anti-British melalui penulisan
▪ Mendorong penubuhan persatuan negeri lain. akhbar dan majalah.
- Dianggotai kakitangan kerajaan.

- Bekerjasama dgn British dan meminta supaya lebih • Persatuan Masyarakat Cina dan India China

banyak peluang diberikan kepada orang Melayu dalam 1. Persatuan Masyarakat Cina

pentadbiran. - Sebelum Perang Dunia kedua, masyarakat Cina masih
tumpu kepada keadaan berlaku di China.
• Persaudaraan Sahabat Pena (PASPAM).
- Tujuan :- - Dr. Sun Yat Sen berusaha menjalinkan hubungan dengan
- Menggalakkan ahlinya untuk Bersatu. pemimpin Cina di negara kita.
- Bertukar-tukar pendapat.
- Giat mengadakan perhimpunan tahunan seluruh Tanah - Melawat Negeri² Melayu Bersekutu sebanyak empat kali.
- Bagi mendapatkan sokongan menentang kerajaan
Melayu.
Manchuria di China.

- 21
SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020

- Terdapat masyarakat Cina memberi perhatian kepada SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
kebajikan dan perkembangan politik tempatan –
2.8 Kesan Perkembangan Nasionalisme
- Contohnya masyarakat Cina yang lahir di Negeri² Selat /
Cina Peranakan. 1. Politik
• Usaha intelektual Inggeris dan KMS
- Terdapat juga yang berpendidikan Inggeris seperti Tan - Meningkatkan peluang pekerjaan dalam pentadbiran
Jiak Kim. - Bilangan org Melayu dalam Malayan Civil Service (MCS)

- Mereka menubuhkan Persatuan Orang Cina Peranakan bertambah
(SCBA) di Negeri-negeri Selat. • Dasar desentralisasi oleh British
- Mendorong orang Melayu peka tentang masa depan
- SCBA menggalakkan pelajaran tinggi dan teknikal. - Dasar ini cuba mengembalikan kuasa sultan, residen dan
- Tan Cheng Lock berusaha menghidupkan cawangan
Majlis Mesyuarat Negeri.
SCBA di Melaka. • Nasionalisme di China
- Beliau menuntut peluang berkhidmat dalam perkhidmatan - Mendorong golongan revolusi memberikan perhatian

kerajaan. terhadap pendidikan masyarakat Cina.
- Kelab bacaan dan pasukan drama ditubuhkan agar
2. Persatuan Masyarakat India
masyarakat Cina dapat membaca berita dari China
• Persatuan India Taiping dan Persatuan India P.Pinang. - Banyak sekolah Cina didirikan dengan menggunakan

- menjaga kepentingan masyarakat India di Tanah Melayu Bahasa Mandarin sebagai pengantar.
• Kemunculan Masyarakat India
• Persidangan India SeMalaya - Muncul masyarakat India yang lahir di Tanah Melayu.
- Mereka dikenali sbg “the Strait born people”.
- Membincangkan isu berkaitan masyarakat India. - Mereka berusaha membentuk identiti tersendiri.
- Mementingkan perpaduan serta mula melihat
• Malayan Indian Association (MIA).
perkembangan politik di Tanah Melayu
- Khususnya bagi golongan India yang dilahirkan di Tanah • Tidakan British
- Nasionalisme yang muncul menyebabkan British berhati-
Melayu
hati dan mengadakan sekatan.
• Centrel India Association of Malaya (CIAM) - British menangkap dan memenjarakan Ibrahim Haji

- Pimpinan Dr. A.M Soosay. Yaakob, Ishak Haji Muhammad dan Ahmad Boestaman di
Singapura.
- Menggabungkan 12 persatuan India dan 4 dewan - Kemudian mereka dibebaskan Jepun pada 1942.

perniagaan 2. Ekonomi
• Peranan Kaum Muda
- Mengembangkan idea nasionalisme masyarakat India di - Menggesa memajukan diri dalam pendidikan dan ekonomi.
- Membangkitkan semangat berniaga dalam kalangan org
Tanah Melayu.
Melayu.
- Menjaga kebajikan orang india. - Penubuhan persatuan kebajikan bernama alJamiah al-

- Pergerakan disemarak lagi dengan lawatan Pandit Khairiah di Singapura.
- Berjaya membangkitkan semangat berniaga.
Jawaharlal Nehru ke Tanah Melayu. - Menulis rencana tentang kepentingan kemajuan
• Penekanan dalam Pendidikan.
• Masyarakat Sikh.
British menekankan pendidikan rendah kepada penduduk
- Terlibat sebagai pasukan keselamatan. tempatan.

- Menjadikan berek polis / kuaters kerajaan serta gurdwara

sebagai tempat aktiviti sosial dan keagamaan.

- Khalsa Diwan Malaya ditubuhkan di Taiping dan menjadi

persatuan berpengaruh untuk menjaga kepentingan

masyarakat Sikh.

• India Muslim.

- Ramai melibatkan dalam perniagaan dan pentadbiran.

- Contohnya Sir Hussein Hasanal Abdoolcader merupakan

ahli dalam Majlis Perundangan Negeri² Selat / Straits

Settlement Legislative Council (SSLC) -

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 22

- Ini menyukarkan usaha meningkatkan taraf hidup. SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
- Za’ba sentiasa membangkitkan isu ini semasa mengajar di Nota Tambahan

SITC.
- Beliau menyedarkan guru pelatih pentingnya pendidikan

tinggi dan kurikulum bahasa Inggeris
• Peranan akhbar bahasa Inggeris.
- The Malay Mail dan The Malaya Tribune berusaha

mengasaskan dana bagi membantu orang Melayu
melanjutkan pelajaran ke luar negara.
- Disokong oleh Persekutuan Guru² Melayu Selangor dan
persatuan negeri.
- Terdapat orang Melayu melanjutkan pelajaran ke luar
negara.

3. Sosial
- Tuntutan untuk mendapatkan peluang Pendidikan

disuarakan melalui akhbar, majalah dan persatuan.
- Mewujudkan kesedaran untuk belajar di madrasah dan

sekolah Melayu.
- Mendorong mereka menulis dan menerajui majalah
- Lepasan SITC meningkat daripada 58 orang pada Mac

1924 kepada 141 orang pada September 1940
- Mereka berkhidmat sebagai guru untuk meningkatkan taraf

Pendidikan.
- Muncul ramai guru wanita menyemarakkan nasionalisme.
- Pada tahun 1930 guru wanita di Johor Bahru menerbitkan

majalah Bulan Melayu untuk memuatkan berita kemajuan
dan pendidikan wanita.
- Majalah tersebar di Tanah Melayu dan Indonesia.
- Ibu Zain kerap mengingatkan wanita kepentingan ilmu utk
mengangkat martabat wanita .
- Menganjurkan Tabung Derma Pelajaran Tinggi untuk anak
perempuan Melayu Semenanjung
- Masyarakat India dan Ceylon - menubuhkan persatuan
untuk menjaga kebajikan mereka.
- contohnya E.E.C Thuraisingam (Presiden Malayan Rubber
Estate Owner Association berjaya meningkatkan
perusahaan getah pada zaman kemelesetan ekonomi.
- Masyarakat Cina meminta British menimbangkan
penglibatan mereka dlm jawatankuasa kerajaan
- Tan Cheng Lock (anggota Majlis Perundangan Negeri²
Selat (SSLC) menuntut British menjaga kebajikan dan
menyediakan dana utk belajar dalam kalangan masyarakat
Cina

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 23

Soalan Objektif SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
5
1
Idea nasionalismetidak sama negara dan Semangat bushido
zaman kerana idea tersebut berkait rapat
dengan pengalaman sejarah dan pengaruh Antara pernyataan berikut yang manakah
sekeliling seperti keturunan, agama, Bahasa menjelaskan maksud Semangat bushido ?
dan adat.
A Taat setia.
Apakah pandangan professor hons berkaitan B Bertolak ansur.
nasionalisme ? C Tolong menolong.
D Sanggup berkorban.
A Perjuangan menuntut kemerdekaan
B Fenomena sejagat menubuh negara sendiri 6 Berdasarkan maklumat di bawah, bagaimanakah
C Perjuangan orang melayu dalam negara sendiri perjuangan jose rizal dilakukan ?
D Gerakan kesetiaan kepada negara dan bangsa
• Filifina dijadikan wilayah sepanyol
2 Nasionalisma di barat berkembang hasil daripada • Bangsa filifina diberi kebebasan bersuara
penentangan terhadap pemerintahan beraja yang
menggugat hak dan kebebasan rakyat A Liga Filifina
B Gerakan Sosial
Apakah kesan perkembangan nasionalisme tersebut? C Kerajaan Revolusi
D Penubuhan Katipunan
A Berjaya mengukuhkan kuasa rakyat
B Memantapkan kedudukan parlimen 7 ” Hilang Gelap Terbitlah Terang “merupakan hasil
C Menjejaskan kedaulatan negara bangsa karya raden adjeng kartini daripada indonesia
D Kebangkitan perjuangan kedaulatan raja.
Apakah kandungan buku tersebut ?
3
A Kemunduran peribumi.
• Revoluisi Perancis B Kemerdekaan negara
• Revolusi England C Kepentingan kerjasama.
D Kesetiaan kepada raja.
Mengapakah revolusi tersebut berlaku ?
8 Tindakan berikut telah dilakukan oleh Thailand
semasa perang dunia kedua

A Memperjuangkan kedaulatan negara Berkerjasama dengan Jepun
B Mempertahankan peradaban Apakah kesan terhadap negara tersebut ?
C Menentang penguasaan ekonomi
D Penentangan pemerintahan beraja A Pemantapan kuasa raja.
B Persaingan kuasa barat
4 Maklumat berikut berkaitan tokoh nasionalisme di C Pengekalan kemerdekaan
India pada awal abad ke – 20. D Penguasaan ekonomi oleh imigran.

• Bal Gangadhar Tilak 9 Apakah sumbangan Zainal Abidin Ahmad ( za’ba )
• Bipin Chandra Pal dalam perjuangan nasionalisme di negara kita ?

Apakah sumbangan kedua - dua tokoh tersebut ? A Perjuangan melalui penulisan.
B Perjuangan bercorak radikal.
A Menggerakkan perjuangan militant. C Perjuangan berpendidikan agama.
B Menentang lelemahan pemerintah. D Perjuangan terawal di Tanah Melayu.
C Mempertahankan pemerintahan islam.
D Memberi perhatian isu sosioagama.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 24

10 Kemunculan mesin cetak telah memberi kesan SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
kepada nasionalisme di Tanah Melayu abad ke 20. 14 Persatuan sahabat pena Malaysia ( PASPAM ) telah

Apakah kesan tersebut ? ditubuhkan pada tahun 1934.

A Pentadbiran sistematik Apakah peranan PASPAM ?
B Penentangan terhadap British.
C Peningkatan sistem pendidikan. A Membincangkan masalah ekonomi.
D Perluasan pengaruh barat. B Menggalakkan kemajuan bangsa
C Memajukan budaya dan maruah
11 Maklumat berikut berkaitan akhbar yang dibentuk D Menegakkan ajaran islam
bagi melahirkan semangat nasionalisme di tanah
melayu. 15.

• Diterbitkan pada 23 julai 1906 Kesatuan melayu singapura ( KMS )
• Menyeru umat islam kembali kepada berperanan penting dalam membela nasib
orang - orang melayu
ajaran islam sebenar.
Apakah akhbar tersebut ? Apakah bukti keberkesana perjuangan kesatuan di
atas
A Saudara.
B Neracha. A Pembentukan pasukan tentera semut.
C Al – iman B Mendapat naungan daripada kerajaan British.
D Pengasuh C Menghadiri Kongres Melayu di Kuala Lumpur.
D Penubuhan cawangan di negeri melayu lain.
12 Antara berikut, yang manakah mencirikan Kaum
Muda

A Terdiri daripada golongan pemuda
B Memperjuangkan nasaib golongan muda
C Membawa idea baru dari timur tengah
D Mengasingkan diri dari golongan tua.

13 Pernyataan berikut berkaitan karya kreatif yang telah
lahir di tanah melayu.

• Mari kita berjuang 25
• Angan – angan dengan gurindam
• Sedarlah

Apakah isu yang dibangkitkan dalam penulisan
tersebut ?

A Memupuk semangat kebangsaan
B Menyeru penubuhan persatuan
C Menentang tuntutan orang dagang
D Menuntut kemerdekaan negara

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

MAKSUD NASIONALISME / PENDAPAT TOKOH.

Perkembangan nasionalisme di barat telah mempengaruhi kebangkitan nasionalisme di Asia dan Asia
Tenggara. Gerakan ini seiring dengan cara, matlamat dan ketokohan pemimpinnya. Perkembangan ini tercetus
daripada pelbagai faktor yang telah memberi kesan kepada usaha pembinaan bangsa dan negara.
a. Apakah maksud Nasionalisme ?
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________

( 2 markah )
b. Berikan tafsiran tokoh – tokoh berikut berkaitan nasionalisme mengikut pandangan mereka

i. Professor William r. roff.
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 2 markah )

ii. Dr. Burhanuddin al – Hilmi.
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 2 markah )

c. Cadangkan langkah - ,langkah yang perlu dilakukan untuk meningkatkan semangat nasionalisme dikalangan pelajar
sekolah.
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
( 4 markah

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 26

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERKEMBANGAN IDEA NASIONALISME DI BARAT

Tokoh berikut merupakan tokoh penting dalam perkembangan idea nasionalisme di barat .
a. Nyatakan peristiwa yang berlaku kesan perkembangan nasionalisme di barat ?
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________

( 2 markah )
b. Jelaskan salah satu daripada peristiwa yang berlaku dalam ( a ) di atas.

_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________

( 4 markah )
c. Berdasarkan pengetahuan anda, apakah ikhtibar yang boleh diambil oleh masyarakat negara kita untuk melahirkan

masyarakat yang berwawasan
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________

( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 27

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERKEMBANGAN IDEA NASIONALISME DI ASIA.

Z

Y
X

PETA 1
Peta di atas merupakan Kawasan Asia yang mempunyai kesinambungan idea nasionalisme di barat.
a. Siapakah pelopor utama dalam kebangkitan nasionalisme di Kawasan bertanda dalam peta di atas ?

X : ____________________________________________________________________________________________
Y : ____________________________________________________________________________________________
Z : ____________________________________________________________________________________________

( 3 markah )
b. Bandingkan kebangkitan Gerakan nasionalisme ( Y ) dan ( Z ) dalam ( a ) di atas.
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________

( 4 markah )
c. Mengapa kita perlu berwaspada berwaspada terhadap anasir asing ?
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________

( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 28

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERKEMBANGAN NASIONALISME DI ASIA TENGGARA

Jose Rizal Raden Adjeng Kartini Aung San

Tokoh di atas adalah nasionalis yang mincul di filifina, Indonesia dan juga Burma. Nasionalismenya berakar umbi daripada
Gerakan untuk membebaskan diri daripada penjasjahan kuasa barat.

a. Apakah tuntutan Jose Rizal dalam Gerakan Nasionalisme di Filifina ?

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

( 3 markah )

b. Nyatakan faktor kebangkitan nasionalisme di Burma bawah pimpinan Aung Sang ?

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

( 3 markah )

c. Sebagai seorang pemimpin negara, cadangkan langkah – langksan berkesan untuk mengekalkan kedaulatan negara ?

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 29

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

KESEDARAN NASIONALISME DI NEGARA KITA
Perkembangan yang berlaku akibat pengaruh dalaman dan luaran telah menyemarakkan
pergerakan nasionalisme di negara kita. Impaknya, muncul golongan intelektual yang
berjuang melalui organisasi, penulisan kreatif dan penubuhan persatuan bagi mendaul.atkan
negara.

a. Nyatakan faktor kemunculan nasionalisme di negara kita ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )

b. Nyatakan peranan media cetak dalam membangkitkan semangat nasionalisme ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )

c. Semangat nasionalisme dikalangan generasi muda pada hari ini semakin pudar.
Berikan sebab berlaku sedemikian.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 30

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

KESAN PERKEMBANGAN NASIONALISME
Perkembangan nasionalisme telah melahirkan golongan nasionalis yang berusaha mengubah corak hidup masyarakat
sehingga meninggalkan kesan kepada negara.
a. Nyatakan kesan perkembangan nasionalisme dari sudut berikut

( i ) Politik
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________

( 2 markah )
( ii ) Ekonomi.
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________

( 2 markah )
( iii )Sosial
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________

( 2 markah )
b. Jelaskan kesan yang akan berlaku sekiranya semangat nasionalisme tiada dalam kalangan generasi muda malaysia

pada hari ini ?
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________________

( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 31

BAB 3 : KONFLIK DUNIA & PENDUDUKAN JEPUN DI SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
NEGARA KITA
3.2 Latar Belakang Perang Dunia
3.1 Nasionalisme di Negara Kita Sebelum Perang Dunia • Berpunca dari perkembangan nasionalisme dalam kalangan
• Tercetus daripada Gerakan orang melayu menentang
negara Eropah.
campur tangan British. • Persaingan antara untuk mempertahankan kepentingan
• Gerakan awal secara terbuka dan mendapat reaksi dan
masing - masing.
tindak balas keras dari British • Mencetuskan perang dunia pertama dan perang dunia

Kesedaran Awal Nasionalisme kedua.
• Membendung idea gerakan Islam dari Timur Tengah.
• British memperkenalkan Enakmen Undang- undang Islam Perang Dunia Pertama.
• Berlaku dikalangan negara Eropah termasuk empayar
dengan persetujuan raja-raja melayu.
- Memastikan sesiapa mencetak / edar tulisan berkaitan Uthamiyah.
• Persaingan kuasa imperialis
agama dan politik Islam tanpa izin sultan boleh dipenjara - Perkembangan Revolusi Perindustrian - Imperialis Eropah
• British menubuhkan dua badan penyiasat
- Jabatan Siasatan Jenayah. bersaing untuk mendapatkan tanah jajahan.
- Biro Siasatan Politik - Memperoleh bahan mentah seperti arang batu, petroleum,
- Untuk mengawal gerakan Islah Islamiyah.
• Kebangkitan Islam menyebabkan British berwaspada bijih timah serta pasaran hasil industrI
- Membawa permusuhan antara imperialis di Eropah seperti
terhadap gerakan Pan-Islamisme.
• Penentangan Tok Janggut hasil kesedaran politik Perancis dan Jerman.

antarabangsa. • Pakatan Ketenteraan
- melibatkan penduduk Pasir Puteh Kelantan. - Permusuhan membawa kepada pembentukan Kuasa
- Mempertahankan agama Islam dan hak penduduk.
- Kesan kebangkitan masyarakat Islam sedunia. Tengah dan Pakatan Bertiga.
• Dipengaruhi oleh penglibatan Utmaniyah. - Menyebabkan ketidakstabilan politik di Eropah.
• Penentangan dikaitkan cukai dan sikap membenci British. - Mereka bersaing mendapatkan jajahan dan bersaing
• Empayar Utmaniyah menyeru orang Islam yang ditindas
menghasilkan senjata moden.
bangkit menentang penjajah. - Bersedia berperang bagi mempertahankan kepentingan
- Mendapat perhatian Kaum Muda di Tanah Melayu.
- British berwaspada terhadap sokongan orang Melayu. masing – masing.
- Pemimpin negeri melayu menyokong khalifah Uthmaniyah.
- Dianggap pelindung umat Islam / penaung bagi tanah suci • Krisis Rantau Balkan
- Kesan permusuhan Austria-Hungary dengan Serbia.
Mekah / Madinah - Austria-Hungry menuduh Serbia menghasut rakyat Austria
- Penentangan Tok Janggut gagal - masyarakat menyusun
supaya berjuang membebaskan diri daripada Austria-
strategi lain untuk menentang penjajahan British. Hungary.
• Menggunakan Akhbar dan majalah. - Kemuncak krisis pembunuhan Archduke Ferdinand dan
- Kesedaran politik tidak boleh dilakukan secara terangan isteri Sophie oleh pemuda Serbia.
- Undang – undang British halang orang Melayu - Penyebab Eropah terlibat dlm Perang Dunia pertama.

menyatakan sikap politik melalui bahan penulisan.. Pihak terlibat dlm Perang Dunia pertama
- Mengawal kebebasan bersuara, penerbitan, berpersatuan • Kuasa Tengah.
- Jerman , Austria -Hungry.
dan kegiatan yang mengancam kedudukan British. - Disertai Bulgaria dan Uthmaniyah
• Pakatan Bertiga.
- Britain, Perancis, Rusia.
- Disokong Serbia, Itali, Romania, Portugal dan Greece.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 32

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

Peristiwa Perang Dunia Pertama Persidangan Versailles
• 28 Julai 1914 • Tarikh 28 Jun 1919.
- Austira-Hungry dengan sokongan Jerman isytihar perang • Tempat Istana Versailles, Paris.
• Negara terlibat. - Pakatan Bertiga dan Jerman
terhadap Serbia
• 30 Julai 1914 Kandungan / Isi Perjanjian
- Rusia beri bantuan tentera utk pertahankan Serbia • Liga Bangsa bangsa meminta Jerman menyerahkan
• 1 Ogos 1914
- Jerman isytihar perang terhadap Rusia kesemua tanah jajahan.
• 3 Ogos 1914 • Danzig jadi bandar bebas.
- Jerman serang Perancis - Rusia sokong Perancis - • Satu pungutan suara diadakan di sebelah utara

Jerman ceroboh Belgium serang Perancis Schleswig untuk selesaikan isu sempadan Denmark-
• 4 Ogos 1914 Jerman.
- Britain sertai Rusia - Perancis serang Jerman yg • Wilayah Saar di bawah kawalan Perancis.
• Rhineland menjadi kawasan bebas selama 15 tahun.
menceroboh Belgium • Jerman bayar hutang perang £6600 juta.
• Okt 1914 • Pengharaman gabungan Jerman dan Austria.
- Utmaniyahh sertai perang dgn memihak kpd Kuasa • Tentera Jerman terbatas kepada 100 000 orang tanpa
tentera kerahan, kereta kebal, artileri berat, bekalan gas
Tengah beracun, kapal terbang dan kapal udara.
• Mac 1915 • Tentera laut Jerman hanya boleh memiliki kapal di abwah
- Itali sertai Perancis, Britain,Rusia dlm Pakatan Bertiga 10 000 tan untuk kapal berperisai.
• April 1917 • Kesan kepada Jerman
- Amerika Syarikat sertai perang dgn memihak kepada - Bertanggungjawab terhadap kemusnahan akibat perang.
- Membayar pampasan kepada Pakatan Bertiga.
Pakatan Bertiga - Mengehadkan saiz angkatan tentera.
- Menyerahkan wilayah dan tanah jajahan kepada
Berakhirnya Perang Dunia Pertama Pakatan B ertiga
• Penglibatan Amerika Syarikat membawa kejayaan • Kesan lain
- Penubuhan Liga Bangsa-Bangsa untuk menggalakkan
kepada Pakatan Bertiga. keamanan dan kerjasama antarabangsa
• Jerman terpaksa tandatangani genjatan senjata.
• Beberapa siri persidangan dan perjanjian damai memberi Kesan Perang Dunia Pertama.
• Keruntuhan Pemerintahan Beraja
kesan kepada negara Eropah. - Republik Jerman didirikan apabila Kaiser Wilhem II
• Amerika Syarikat diiktiraf sebagai kuasa besar dunia.
terpaksa turun takhta.
Persidangan Damai Paris - Mendapat perlindungan politik di Belanda.
- Dinasti Habsburg berakhir apabila timbul pemberontakan
• Tarikh 18 Januari 1919
• Membincangkan syarat perdamaian selepas perang di wilayah yang dikuasainya.
- Revolusi di Rusia menumbangkan pemerintahan beraja
dunia kedua.
• Memastikan Jerman tidak lagi menjadi ancaman kepada Tsar Nicholas II.
- Kerajaan komunis pertama di dunia terbentuk di bawah
keamanan di Eropah.
• Melahirkan Deklarasi 14 Perkara Woodrow Wilson yang Vladimir Lenin Empayar

dicadangkan oleh Presiden Amerika Syarikat.
• Mengandungi dua prinsip utama

- Penentuan nasib negara oleh rakyat sendiri.
- Sempadan negara berasaskan bangsa.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 33

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

- Khalifah Sultan Mehmed VI digulingkan. b. Nazisme Jerman

- Kerajaan Turki bercorak republik diketuai Mustafa Kemal - Pimpinan Adolf Hitler - mengagungkan bangsa Jerman.

Ataturk - Hitler berusaha memulihkan nasionalisme Jerman

• Kemunculan Negara Baru ▪ mengetepikan Perjanjian Versailles.

- Keruntuhan empayar Austria Hungry melahir - Austria, ▪ bina angkatan tentera semula

Hungry, Czechoslovakia dan Yugoslavia. ▪ Menduduki Rhineland semula.

- Perpecahan Empayar Rusia - melahirkan Poland, Estonia, • Jerman tidak puas hati terhadap Perjanjian Versailles

Latvia dan Lithuania. - Dianggap tidak adil

- Perpecahan Empayar Utmaniyah - melahirkan Lebanon, - Menjejaskan kedaulatan negaranya

Syria dan Iraq - Kehilangan tanah jajahan.

• Kesan terhadap negara kita - perlu bayar pampasan perang tinggi.

• Raja - raja Melayu diminta tandatangani pengisytihran - Itali kerana tidak puas hati terhadap perjanjian ini

perang menyokong / memberi taat setia kepada British. keranaidak diberi tanah jajahan baru seperti yang

• Bertujuan menyekat kebangkitan orang melayu. diperoleh Perancis dan Poland

• Undang-undang berkaitan perang diluluskan oleh British • Kegagalan Liga Bangsa Bangsa
- Gagal kuatkuasakan perjanjian pelucutan senjata dan
• Undang-undang berkaitan dengan perang yg diluluskan
▪ To Vest in the High Ccommissior Exceptional Power in menangani krisis pencerobohan yang berlaku selepas
Perang Dunia pertama
Time of Public. - Dunia terdedah kepada konflik berterusan membawa
▪ The Trading With Enemy Enactment 1914. meletusnya Perang Dunia kedua
▪ The Naval and Military News (Emergency)

• British manipulasi ekonomi Tanah Melayu seperti wang • Cabaran Liga Bangsa-Bangsa Selepas Perang Dunia
hasil timah dan getah. pertama.

- Krisis Manchuria (1931-1933).

3.3 Perang Dunia Kedua - Jepun menakluk Manchuria (wilayah China) i
• Tahun 1939-1945 - melibatkan negara Eropah dan utara - Perjanjian Pelucutan Senjata (1932-1934)
- Jerman keluar dari Liga Bangsa - bangsa dan perbesar
Afrika.
• Melibatkan Tanah Besar Asia dan Kepulauan Asia tentera secara terbuka.
- Krisis Habsyah (1935-1936)
Tenggara. - Itali serang Habsyah di Afrika.
• Kuasa Paksi - Jerman, Itali, Jepun.

• Kuasa Bersekutu - Britain, Amerika Syarikat, Perancis, Perang Dunia Kedua di Eropah
Rusia. • Meletus serangan Jerman terdadap Poland.

Faktor Tercetusnya Perang Dunia Kedua di Eropah - Britain dan Perancis isytihar perang terhadap Jerman

• Kemunculan Ideologi Baru • Penaklukan Jerman terhadap Eropah Barat.
- Bertujuan untuk mengatasi masalah kemelesetan ekonomi - Jerman memulakan serangan Blitzkrieg (serangan kilat )
- Penduduk Itali dan Jerman mengadakan gerakan politik
bagi menakluk negara di Eropah Barat.
radikal - Kapal terbang Jerman mengebom sasaran musuh
a. Fasisme Itali - Diikuti serangan kereta kebal dan tentera bermotosikal.
- Pimpinan Benito Mussolini. - Jerman berjaya tawan Poland, Denmark, Norway,
- Parti Fasis yg kuasai Itali 1922.
- Memberi keutamaan kpd kepentingan negara melebihi Belanda, Belgium, Luxembourg dan Perancis
- Jerman kuasai hampir keseluruh negara di Eropah Barat
kepentingan individu.
- Bagi memulihkan imej Itali meluaskan jajahan dgn kuasai menjelang tahun 1941

Habsyah (Ethiopia) dan Albania • Pengeboman Britain pada sept 1940 - Jun 1941
- Jerman serang Britain melalui udara dan laut.

- 34
SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020

- Musnahkan pelabuhan, kawasan industri dan pertahanan SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
telah menjejaskan ekonomi.
Kejayaan Operasi Pendaratan Tentera Bersekutu
• Penyertaan Itali dlm Perang di Eropah • Operasi kod “DDay”
- Itali isytihar perangi Britain dan Perancis dan menyerang
- Tentera Bersekutu berjaya mendarat di Normandy
Perancis melalui arah selatan. Perancis.
- Jerman serang Perancis dari arah utara.
• Serangan Jerman terhadap Rusia - Berjaya memperdaya tentera Jerman.
- Jerman lancar Operasi Barbarossa. - Ini telah meningkatkan semangat Bersekutu.
- Serangan besar – besaran untuk menawan Rusia. - Menjadi titik tolak kejayaan membebaskan Perancis
- Menyasarkan bandar utama di Rusia iaitu Leningrad,
Dan negara Eropah Barat dari penaklukan Jerman.
Moscow dan Stalingrad - Tentera Bersekutu memasuki Jerman dari arah Barat

Berakhirnya Perang Dunia Kedua di Eropah dan Tentera Rusia serang Jerman di bahagian
• Kerjasama kuasa besar dan keberkesanan strategi Timur.
3.4 Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik
membawa kejayaan tentera bersekutu • Berlaku pada tahun - 1941-1945 - Perang Pasifik.
• Memberi iktibar kepada kepentingan berkerjasama dan • Berlaku di Lautan Pasifik, Tanah Besar Asia, Kepulauan
Asia Tenggara.
bermuafakat. • Berpunca - kemunculan Jepun sebagai kuasa tentera di
Asia yang menjalankan imperialisme di Asia Pasifik.
Faktor kejayaan Kuasa Bersekutu dalam Perang Dunia
kedua di Eropah. Perluasan Kuasa Jepun
• Kerjasama Kuasa Besar • Dasar Perluasan Kuasa Jepun berkait dengan
- Pertemuan Presiden Amerika Syarikat, Franklin
perindustrian, pengaruh golongan tentera dan orde
Roosevelt, Perdana Menteri Britain, Winston Churchill baharu dunia.
dan Presiden Rusia, Joseph Stalin. • Keperluan perindustrian.
- Tentera Bersekutu iaitu tentera darat, udara dan laut - Jepun muncul sebagai kuasa industri pada abad ke - 19
beroperasi di bawah Komander Tertinggi Bersekutu yang - Berusaha mengurangkan bergantung kepada Barat bagi
diketuai Amerika Syarikat dapatkan bahan mentah.
• Keberkesanan Strategi Serangan - Jepun perlukan wilayah yang dapat bekalkan bahan
- Kesilapan kuasa Paksi membuat keputusan politik dan mentah dan pasaran
ketenteraan semasa operasi menawan Rusia membawa • Pengaruh golongan tentera.
kegagalan. - Tentera Jepun paling moden di Asia pada abad ke – 20.
- Amerika Syarikat unggul dalam perancangan - Menjadi semakin agresif bila tentera kuasai politik.
ketenteraan. - Masalah ekonomi boleh selesai menerusi
penaklukan kawasan kaya bahan mentah dan boleh
Kegagalan Operasi Menawan Rusia menjadi kawasan pasaran.
• Pada awal serangan terhadap Rusia berjalan lancar. - Jeneral Hideki Tojo menjadi Perdana Menteri Jepun dan
• Tentera Jerman banyak terkorban apabila melewati dua mengheret Jepun dalam perang.
• Orde Baharu Asia
musim sejuk di Rusia - Mengembangkan kuasa, kebebasan ekonomi dan
• Tempoh perang yang panjang menyebabkan tentera menentang imperialisme Barat.
- Orde baharu di Asia Timur - Jepun, Korea, China,
Jerman kehabisan peluru, minyak dan makanan. Manchuria ke dalam satu blok ekonomi dan dikembang
• Melemahkan semangat tenteranya. ke Asia
• Jeneral Jerman Friedrich Von Paulus ingkari perintah

Hitler untuk meneruskan peperangan.
• Menyerah kalah kepada Rusia di Stalingrad - Jan 1943.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 35

Maksud Orde Baharu: Rancangan Jepun untuk singkirkan SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
imperialis Barat di Asia dan anjurkan perkongsian kuasa serta
kekayaan lebih adil dlm kalangan negara di Asia • Membawa Amerika Syarikat terlibat dalam Perang di Asia
Pasifik apabila isytihar perang terhadap Jepun
Sekatan Ekonomi Terhadap Jepun
• Selepas kuasai Korea, Manchuria dan China, Jepun • Kejayaan Jepun
- Strategi berkesan dan penguasaan serangan melalui laut,
kuasai kawasan strategik Laut China Selatan termasuk
Pulau Hainan dan IndoChina. darat, udara.
• Mendapat reaksi Bersekutu - Amerika Syarikat, British, - Jepun berjaya membentuk empayar luas di Asia Pasifik
Belanda.
• Mengenakan sekatan ekonomi bagi menghalang Jepun menjelang April 1942 K
memperoleh bahan mentah untuk industri dan operasi • Kesan Perang Dunia kedua
perang. - Korbankan 75 juta nyawa
- kemusnahan harta benda
Sekatan ekonomi ialah tindakan menghentikan - kematian, kesengsaraan, kelaparan, ketakutan, kezaliman
perdagangan. Membekukan semua harta milik Jepun di
wilayah yang dikuasai British, Amerika Syarikat ,Belanda. dan kemiskinan Iktibar

Rancangan Penaklukan Wilayah di Selatan 3.5 Faktor Kedatangan Jepun ke Negara Kita.
• Sebagai jalan keluar dari sekatan ekonomi Bersekutu. • Serangan bermula di Tanah Melayu 8 Dis 1941
• Jepun rancang kuasai wilayah di selatan Asia Tenggara. • Serangan terhadap Sarawak dan Sabah 16 Dis1941.
• Jerman hantar pakarnya ke Jepun untuk mengkaji • Bertujuan memenuhi keperluan ekonomi dan kepentingan

serangan terhadap wilayah selatan. strategik ketenteraan akibat sekatan ekonomi oleh
• Membantu perkembangan industri pembuatan kapal Bersekutu.
• Menggunakan propaganda - “Semangat Asia” - “Asia
terbang Jepun. untuk orang Asia”.
• Hasrat Jepun membentuk pemerintahan baharu di Asia • Menanam semangat antipenjajah Barat dan menonjolkan
imej Jepun sebagai pembela negara Asia.
Pasifik mencapai kemuncak.
• Bila rundingan di Amerika Syarikat untuk menamatkan Faktor Kedatangan Jepun
a. Eksploitasi Sumber Bahan Mentah
sekatan ekonomi terhadap Jepun gagal. • Jepun ingin mengeksploitasi bahan mentah untuk
• Pemerintah tentera Jepun mengarahkan serangan
keperluan industri.
serentak terhadap Asia Pasifik pada Disember 1941. • Kesan Pembaharuan Meiji dan operasi ketenteraan

Pakatan Tiga Negara - 1940 Jepun tandatangani perjanjian Jepun.
Pakatan Tiga Negara dgn Jerman dan Itali menjadikan Jepun • Tanah Melayu pengeluar timah dan getah di dunia,
terikat dgn Kuasa Paksi
menghasilkan emas, bijih besi, arang batu dan bauksit.
Bermula Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik • Sarawak kaya dgn minyak iaitu di Miri dan Lutong.
• Serangan Jepun Serang Tanah Melayu. • Pendudukan Jepun merupakan sebahagian
• Serangan ke atas Pearl Harbour, Hawai.
• Pengkalan tentera laut Amerika Syarikat di Pasifik. pembentukan kawasan Lingkungan Sekemakmuran Asia
• Bertujuan melumpuhkan tentera laut Amerika Syarikat di Timur Raya.
• Bertujuan mengukuhkan ekonomi Jepun
Pasifik. b. Kepentingan Strategik Ketenteraan
• Menjadi penghalang kepada perluasan kuasa Jepun • Kedudukan strategik negara kita sesuai untuk
ketenteraan Jepun.
Serangan • Penguasaan Singapura membuka laluan penguasaan
• Serangan ke atas wilayah jajahan Amerika Syarikat, telaga minyak di Sumatera.
• Penguasaan Pulau Borneo menjayakan penaklukan di
Britain dan Belanda Pulau Jawa.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 36

Tentera jepun menggunakan Strategi Serangan kilat - SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
Gerakan menyerang dengan kombinasi angkatan tentera
darat, udara dan laut untuk menawan Tanah Melayu. • Sumatera diletakkan dibawah tentera Jepun berpusat di
Bukit Tinggi Sumatera.
Serangan Jepun Terhadap Negara Kita.
• Pendaratan serentak di Pantai Sabak Kota Bharu dan • Tanah Melayu diletak bawah tentera Jepun berpusat di
Taiping Perak.
Singgora dan Pattani di Thailand – 8 disember 1941.
• Keseluruhan Tanah Melayu jatuh ketangan Jepun apabila • Singapura dikenali sebagai Syonan-to ( Pulau Cahaya
Selatan ) diasingkan dari Tanah Melayu.
Singapura ditawan pada15 febuari 1942.
• Tentera Jepun mendarat di Kota Bharu dan mara ke • Tanah Melayu dikenali sebagai Malai Baru(Melayu Baru).
• Perlis, Kedah, Kelantan Terengganu dipindahkan bawah
selatan melalui jalan darat di negeri pantai timur
• Kapal Refulse dan Prince Of Wales di gerakan untuk pentadbiran di Thailand.
• Sarawak, Sabah, Brunei digabung menjadi satu unit
menyekat kemaraan Jepun.
• Di tenggelamkan oleh Jepun di pengairan Kuantan. pentadbiran dikenali Kita Boruneo dan diketuai Gabenor
• Serangan Jepun melalui Pantai Timur Jeneral.
• Tentera Jepun mendarat di Thailand memasuki Kedah
• Berpecah kepada dua pasuksan untuk mara ke selatan Kempeitai - Pasukan polis tentera utk menjaga kepentingan
• Satu pasukan ke Pulau Pinang – mara ke selatan melalui pentadbiran tentera Jepun. - Ganas, kejam, menyeksa,
membunuh sesiapa disyaki sbg antipentadbiran Jepun.
persisiran pantai
• Satu pasukan lagi melalui jalan darat menuju bandar b. Dasar terhadap Raja-raja Melayu
• Jepun iktiraf kedudukan Raja-raja Melayu sebagai ketua
utama negeri pantai barat.
• Kemaraan tentera jepun melalui pantai barat. dalam hal agama Islam dan adat Melayu.
• Serangan tentera jepun ke atas Sarawak dan sabah • Diberi pencen seperti sebelum perang.
• Kedudukan Sultan di negeri masing – masing di bawah
bermula pendaratan di miri
• Sepasukannya mara ke sibu dan Kuching. pengawasan Gabenor Jepun.
• Sepasukan lagi mara ke sabah melalui labuan dan • Pengiktirafan dibuat semasa persidangan Raja-raja

menduduki bandar utama sabah Tanah Melayu dan Sumatera di Singapura pada Januari
• Pendudukan jepun di Sandakan melengkapkan kempen 1943

serangan jepun di sabah. c. Dasar terhadap Kepimpinan Tempatan
• Memberi peluang kenaikan pangkat kepada pemimpin
3.6 Dasar Pendudukan Jepun di Negara Kita
• Jepun memperkenalkan pemerintahan tentera. tempatan.
• Dasar ini diterima daripada Panglima Agung Japanese • Bertujuan mengatasi masalah kekurangan pegawai dan

Southern Army. mendapat sokongan penduduk.
• Penubuhan Institut Latihan Pemimpin - pemimpin Muda
Dasar Pentadbiran
a. Pentadbiran Tentera Jepun (Koa Kunrenjo) untuk melatih dan menanam semangat
• Tanah Melayu gabung dengan Sumatera untuk memperjuangkan cita-cita politik penduduk tempatan.

membentuk Kawasan Pertahanan Khas. Dasar ekonomi
• Diletakkan di bawah pentadbiran tentera Jepun ke-25 • Melaksanakan ekonomi kawalan
• Memperkenalkan Rancangan Pengeluaran Lima Tahun.
yang berpusat di Singapura. - Untuk bangunkan industri tempatan.
• Dipisahkan kerana terdapat perbezaan sistem politik dan - Memastikan penggunaan optimun peralatan dan

ekonomi ketara di bawah British dan Belanda sebelum kemudahan sedia ada
perang • Jawatankuasa Penyelidikan Bahan.
- Mengawal selia pelupusan barangan.
- Membuat penyelidikan kegunaan baharu.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 37

Dasar Sosial SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
a. Pendidikan.
• Menutup sekolah Inggeris dan Cina. • Keperitan hidup menjadikan penduduk kreatif, berdikari
• Sistem persekolahan Jepun diperkenalkan dan hasilkan ciptaan baharu berasaskan bahan tempatan
- membentuk semangat persaudaraan sejagat (Hakko untuk kelangsungan hidup seperti tempe dari biji getah.
Ichiu).
- mencapai teknologi industri. Layanan terhadap penduduk
- Meningkatkan disiplin. • Layanan berbeza mengikut kaum.
- menerap nilai Jepun. • Melayu / peribumi.
• Tentera Jepun berusaha pupuk nasionalisme Asia. - Layanan baik kerana berkerjasama dengan Jepun.
• menghapuskan pengaruh Barat. - Untuk dapat sokongan bagi licinkan pentadbiran.
• Tanam kesetiaan kepada Jepun melalui Pendidikan. • India.
• Pendidikan Semangat Jepun (Nippon Seishin), hormat - Bantu orang India menubuhkan Tentera Kebangsaan
kebudayaan dan Maharaja Jepun (Tenno Heika).
• Pengajaran bahasa Jepun (Nippon Go) dalam usaha India di Tanah Melayu dan Borneo Utara di bawah
jadikan bahasa Jepun sebagai lingua franca dalam pimpinan Subhas Chandra Bose.
Lingkungan Sekemakmuran Asia Timur Raya. - Org India digalakkan menyertai untuk kemerdekaan India.
• Perhimpunan pagi menghadap arah negara Jepun - - Untuk dapatkan kerjasama orang India dalam rancangan
nyanyi Lagu Kebangsaan (Kimigayo). Jepun kuasai negara India.
• Pegawai jepun menanipulasi pegawai agama untuk • Cina.
tujuan propaganda Jepun. - Layanan kejam - permusuhan Perang China Jepun.
- Dipaksa bayar wang sebagai hukuman penentangan
b. Sikap Jepun terhadap agama terhadap Jepun masa perang tersebut.
• Jepun hormat agama Islam dan adat Melayu. • Semua kaum sengsara dan pengalaman pahit akibat
• Tidak campur tangan dalam adat resam tempatan. kekejaman Jepun.
• Kelas pengajian al-Quran dan sekolah agama • Kaum Cina teruk sengsara berbanding kaum lain.
• Landasan Keretapi Maut bukti kekejaman tentera Jepun.
diteruskan. • Ramai terkorban akibat kerja berat, kekurangan makanan
• Majlis Agama Negeri dibentuk. dan ubat, penyakit dan suasana buruk di tempat kerja.
• Persidangan agama Islam diadakan di Singapura dan
3.7 Perjuangan Rakyat Menentang Pendudukan Jepun
Kuala Kangsar. • Dua batalion Rejimen Askar Melayu dalam
• Masjid guna untuk sampaikan titah sultan.
mempertahankan tanah air ketika serangan jepun
c. Catuan dan penghasilan makanan
• Memperkenalkan Ordinan Kawalan Barangan dan 1. Rejimen Askar Melayu Benteng Pertahanan Tanah
Air.
Bahan Penting.
• Untuk mengawal bekalan barangan akibat kekurangan • Batalion kedua Rejimen Askar Melayu (RAM) bersama
tentera British menentang pendaratan Jepun di Kelantan .
makanan.
• Catuan makanan dikuatkuasakan untuk mengawal • Pertempuran RAM di Singapura mempunyai semangat
juang tinggi.
penjualan barang asas seperti beras, garam dan gula
• Kad catuan makanan oleh Pejabat Kawalan Makanan • Leftenan Jeneral A.E Percival, Panglima Pemerintah
Tentera British di Tanah Melayu menyifatkan semangat
untuk merekodkan tarikh, jenis dan kuantiti barang. juang sebagai contoh keteguhan dan ketahanan sebagai
• Menggalakkan penduduk menanam makanan sendiri inspirasi generasi akan dating.

melalui kempen “Tambah Lebih Banyak Makanan” • Keberanian dan keperwiraan askar Melayu sanggup
untuk cukupkan makanan dalam negeri. berjuang hingga hujung nyawa wajar dikenang dan iktibar
nilai sedia berkorban untuk tanah air.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 38

• Tokoh pejuang tanah air SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
- Leftenan Adnan Saidi.
- Pertempuran di Bukit Candu, Singapura. 6. Force 136
- julang nama RAM dan keberanian beliau. • British menubuhkan South East Asia Command (SEAC)
- Leftenan Ibrahim Alla Ditta MC.
- Menyelamatkan hampir 2000 org tentera Bersekutu yang berpusat di Colombo, Sri Lanka.
• Membentuk unit khas Force 136.
terperangkap di pantai Johor. • Mendapat latihan di India dan Sri Lanka.
- Dianugerahkan Pingat Military Cross • Tujuan mendapat sokongan org Melayu dan menubuhkan
- Koperal Yaakob Bidin.
- Dianugerah pingat Military Medal atas keberanian dalam pasukan gerila anti-Jepun.
- perang di Pasir Panjang • Di anggotai oleh Mejar Tengku Mahmood Mahyiddeena,

2. Penentangan MPAJA. Leftenan Tunku Yusuf Tunku Yaakub, Kapten Ibrahim
• Kekejaman Jepun menyebabkan sebahagian orang Cina Ismail dan Leftenan Osman Tengku Mohd Jiwa.
• Force 136 dan gerila Melayu bekerjasama menentang
mencari perlindungan di bawah Parti Komunis Malaya Jepun dengan menjalankan aktiviti rahsia di Tanah
(PKM) bagi elak diseksa dan dibunuh. Melayu.
• Mereka menubuhkan pasukan gerila. • Mengumpul maklumat, melakukan sabotaj, menyebar
• Malayan People’s Anti-Japanese Army (MPAJA) propaganda dan melancarkan Operasi Zipper (serangan
ditubuhkan selepas PKM bersetuju mewujudkan pasukan secara besar-besaran menawan Tanah Melayu semula
sukarela yang dilatih British. pada 1945.
• PKM diberi latihan di Sekolah Latihan Khas di Singapura • Force 136 Ulu Perak – Askar Melayu Setia
untuk kerja sabotaj dan perang gerila terhadap Jepun. - Mendarat di Hulu Perak.
• Mrk dihantar ke Tanah Melayu utk membentuk pasukan - Dengan bantuan Pegawai Daerah Gerik Kapten Mohd
gerila yg menjadi asas pembentukan 8 rejimen. Salleh Hj Sulaiman, Askar Melayu Setia ditubuhkan
• Force 136 Pahang – Wataniah Pahang.
3. Kerjasama MPAJA dan Force 136. - Mendarat di Raub Pahang.
• MPAJA dan Force 136 yang mewakili tentera British telah - Dengan bantuan Penolong Pegawai Daerah Raub, Yeop
Mahidin, gerila Wataniah Pahang ditubuhkan.
mengadakan perjanjian kerjasama melawan Jepun. • Force 136 Kedah – Gerila Melayu Kedah
• MPAJA mendapat bantuan senjata, ubatan, kewangan - Mendarat di Kg Kuala Jening, Kedah.
- Dengan bantuan Pegawai Daerah Kedah dan Tunku
dan latihan ketenteraan dari tentera British. Abdul Rahman gerila Melayu Kedah ditubuhkan

4. Kerjasama Parti Kuomintang dan MPAJA Penentangan individu
- Gerila Cina yang dikuasai nasionalis daripada 1. Gurchan Singh
• Anggota polis sebelum pendudukan Jepun.
Parti Kuomintang (KMT) menentang Jepun di utara • Menyebarkan risalah dan propaganda.
Tanah Melayu. • Nama samaran “Lion of Malaya”.
- Mereka menubuhkan Overseas Chinese AntiJapanese • Risalahnya diedar secara teratur dan berkesan untuk
Army ( OCAJA) - Tentera Bintang Satu.
- Gerila KMT setuju kerjasama dengan MPAJA / PKM bagi memberitahu pendudukan tentang fakta sebenar perang
menentang dan pendudukan tentera Jepun.
• Menghadiri sidang akhbar tentera Jepun dengan
MPAJA gerakan anti-Jepun terbesar di Tanah Melayu. menyamar sebagai wartawan.
Menyebabkan Jepun guna tentera / polis orang Melayu untuk • Mendalangi sabotaj terhadap landasan kereta api yang
menentang MPAJA yang menimbulkan ketegangan kaum. jejaskan pengangkutan Jepun.
• Ditangkap oleh Kempeitai setelah dikhianati tapi berjaya
lari ke Burma hingga perang tamat

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 39

Syabil Kathigasu SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
• Nama Syabil Medan Daly. 2. Pemberontakan Jesselton.
• Jururawat yg berani dan cekal membantu mangsa perang • Dikenali sebagai Pemberontakan Double Tenth.
• Diketuai Albert Kwok
gerila anti-Jepun di Perak. • Kumpulan Albert Kwok dikenali gerila Kinabalu.
• Syabil dan Suami Dr. Abdon Clement Kathigasu buka • Lancar serangan terhadap pejabat pentadbiran, balai

klinik di Ipoh sebelum perang hingga kedatangan Jepun polis ,kemudahan Tentera Diraja Jepun.
• Semasa Jepun mereka memberi bantuan ubat dan • Membunuh tentera Jepun di Jesselton, Kota Belud,

perubatan kepada gerila anti-Jepun. Menggatal dan Tuaran.
• Menyembunyikan radio dan berkongsi maklumat dari • Jepun bertindak balas Jepun melancarkan serangan

siaran radio British dengan gerila anti-Jepun. balas dengan pantas dan kejam.
• mereka ditangkap bila kegiatan terbongkar. • Perkampungan di pesisiran pantai diserang dan dibom
• Semasa dalam tahanan mereka diseksa hingga • Beratus - ratus disoal siasat dan diseksa hingga mati

suaminya mati. dalam usaha cari pemimpin dan pemberontak
• Setelah Jepun menyerah kalah Syabil dibebaskan dan • Albert Kwok menyerah diri dengan harapan dapat

dibawa ke Britain untuk rawatan. menamatkan serangan balas Jepun terhadap orang
• Dianugerahi Pingat King George di Istana Buckingham awam.
• Beliau dan 175 anggota lain dihukum bunuh di Petagas
oleh Raja George VI kerana berani dan wanita pertama dan 131 org dipenjara di Labuan
dari Tanah Melayu terima anugerah. • Terdapat Gerila anti Jepun yang dipimpin oleh Datu
Mustapha Datu Harun.
Gerakan Anti-Jepun di Sarawak dan sabah
1. Operasi Semut. 3.8 Perkembangan Gerakan Nasionalisme Tempatan dan
• Siri operasi peninjauan oleh Unit Khas Z Australia - Pendudukan Jepun.

Kempen tentera Bersekutu menentang Jepun di 1. Perkembangan semangat anti penjajah.
Sarawak. • Pendudukan Jepun di Tanah Melayu berlaku ketika
• Jabatan Peninjauan Perkhidmatan Australia (Australian
Services Reconnaissance Department (SRD) kesedaran nasionalisme mula berkembang.
• Mengumpulkan risikan dan melatih orang tempatan • Slogan “Asia untuk Asia” dan “Konsep Lingkungan
melancarkan perang gerila melawan Jepun.
• Anggota SRD mendarat di kawasan tengah dan timur laut Sekemakmuran Asia Timur Raya” menekankan
Sarawak untuk atur penentangan terhadap Jepun dan kebebasan Asia, menentukan kemajuan dan
membuat persediaan pendaratan pasukan Bersekutu. meningkatkan persaudaraan sejagat.
• Anggota SRD terdiri dari tentera Australia, British dan • Selari dengan perjuangan nasionalis seperti Kesatuan
New Zealand. Melayu Muda (KMM).
• Rekrut tempatan yang dikenali gerila Semut diambil dari • KMM bekerjasama dengan Jepun dan berharap Jepun
orang Kayan, Kenyah, Kelabit da Murut. dapat beri kemerdekaan.
• Org Iban dari Rajang kemudian sertai SRD. • Kejayaan tentera Jepun mengalahkan British
• Kepakaran gerila Semut penting dalam merancang menyedarkan orang tempatan bahawa orang Asia
taktikal perang gerila menentang Jepun kerana penduduk mampu mengalahkan orang Eropah yang dianggap
tempatan tahu selok belok bumi Sarawak kuasa besar.
• Kawasan Operasi Semut 2. Perjuangan menuntut kemerdekaan dikalangan orang
- Semut 1 : Lembah Bario hingga ke Belait dan Trusan Melayu.
- Semut II: lembangan Sungai Baram, Tutong, Marudi • Tentera Jepun membebaskan nasionalisme Melayu (ahli
KMM) yang dipenjarakan oleh British.
dan Brunei. • Membangkitkan semangat nasionalisme.
- Semut III: seluruh lembangan Sg Rajang. • Jepun beri ruang kepada KMM untuk dapatkan sokongan
- Semut IV: Bintulu dan Mukah masyarakat tempatan.

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 40

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Jepun mem bubar KMM kerana tindakan pemimpinnya 4. Kesedaran Politik di Sabah

tuntut merdeka dari Jepun. • Pendudukan Jepun memberi kesedaran politik masyarakat
• Jepun tidak akan beri merdeka walaupun membantu Sabah.

Jepun dalam peperangan dengan British. • Pertubuhan yang ditubuhkan selepas pendudukan Jepun
• KMM menguna taktik baharu - Giyu Gun dan Giyu Tai seperti Parti Kebangsaan Melayu Labuan (PKML) oleh

menyertai gerakan bawah tanah menentang Jepun Tengku Noordin, Abu Bakar dan Zakaria Gunn

• Jepun semakin tertekan dengan serangan Bersekutu berdasarkan idea Harun Aminurrashid

dan berusaha memenangi hati nasionalis Melayu. • Di bahagian pantai timur Sabah, Parti Kebangsaan Melayu

• Pemimpin KMM menubuhkan Kesatuan Rakyat Tawau ditubuhkan.

Indonesia Semenanjung (KRIS). • Pengerusinya Orang Kaya-Kaya Abu Bakar.

• Jepun merestui matlamat KRIS untuk mencapai

kemerdekaan bersama dengan Indonesia melalui 3.8 Keadaan Negara Kita Selepas Kekalahan Jepun.

semangat “Asia untuk Asia”. • Amerika syarikat menggunakan bom atom dalam

• Tidak dapat dilaksanakan kerana Jepun menyerah serangan terhadap jepun pada ogos 1945.

kalah pada 15 Ogos 1945.

• Perjuangan KRIS diteruskan dengan penubuhan Parti Kekalahan Jepun Dan Pengakhiran Perang Dunia Kedua

Kebangsaan Melayu Malaya (PKMM) iaitu parti pertama

ditubuhkan selepas zaman pendudukan Jepun Amerika Syarikat guna bom atom - Bom

Giyu Tai. 6 ogos 1945 Atom “Little Boy” digugurkan ke atas
Pasukan membantu pertahanan pesisiran pantai dan 8 ogos 1945 bandar Hiroshima
menjaga ketenteraman awam. Onan Haji Siraj ketua sbg
Leftenan Kolonel Kabinet Jepun bermesyuarat
memutuskan untuk meneruskan
peperangan

3. Kesedaran Politik di Sarawak 9 ogos 1945 Bom atom “Fat Man” digugurkan ke atas
bandar Nagasaki
• Dikawal melalui persatuan yang ditaja oleh Jepun .
• Persatuan Cina digabungkan menjadi Kakeo Kokokai. Maharaja Hirohito umum Jepun
• Jepun kekurangan pegawai - org Melayu dan Iban
menyerah kalah. Jepun meminta agar
diberi jawatan dan kuasa lebih tinggi.
• Pemimpin tempatan menjadi Pegawai Daerah ialah 15 ogos 1945 maharaja terus diiktiraf sebagai

Abang Haji Openg (Kuching), Empenit Adam pemerintah dan dipersetujui oleh
(Simanggang) dan Satem (Lawas).
Bersekutu
• Memberi kesedaran dan keyakinan kepada pegawai
tempatan untuk menjalankan tugas penting. • Dato Haji Abdul Razak bin Abdul Hamid (Razak Sensei)

• menjadikan peribumi Sarawak lebih yakin untuk • Rakyat negara kita yg selamat dalam pengeboman di
berkerajaan sendiri selepas Perang Dunia kedua. Hiroshima.

• Umur belasan tahun menuntut di Universiti Hiroshima.

• Selepas Jepun menyerah kalah - Lord Louis Mountbatten

Pemerintah Tertinggi Tentera Bersekutu di Asia Tenggara

Kakeo Kokokai. merancang untuk segera mendarat di Tanah Melayu.
- Persatuan Cina Seberang Laut anjuran Jepun
- Gabungan persatuan Cina yang merangkumi dialek, daerah • Namun tidak dibenarkan berbuat demikian hingga selesai
upacara penyerahan rasmi oleh pemerintah tentera Jepun
dan nama keluarga di bawah satu pertubuhan.
- Diasaskan di Kuching. kepada Jeneral Douglas MacArthur pada 2 September
- Mempunyai cawangan di bandar utama yang didiami
orang Cina seperti Sibu. 1945
• 3 Sept. 1945 - Tentera British kembali ke Tanah Melayu

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 41

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

• Upacara rasmi penyerahan kalah tentera Jepun di Sabah, • Bertujuan mempertahankan maruah bangsa, hak, harta dan
Sarawak, Singapura, Tanah Melayu kelangsungan hidup orang Melayu.

3 Sept 1945 Pendaratan pertama tentera British di • Kepimpinan ulama tempatan memberi inspirasi kepada
10 Sept 1945 Pulau Pinang, 3 minggu selepas Jepun orang Melayu berhadapan kezaliman Bintang tiga
11 Sept 1945 menyerah kalah
12 Sept 1945 • Haji Salleh Abdul Karim (Kiai Salleh) menentang Bintang
13 Sept 1945 Pemerintah Tertinggi Tentera Jepun ke-37 tiga dengan menubuhkan pasukan Tentera Selempang
Leftenan Masao Baba menyerah kalah di Merah.
Surrender Point, Labuan
• Tuan Haji Bakri Haji Mohd Saman menjadi Khalifah Perang
Mejar Jeneral Hiyoe Yamamura menyerah Panjang dalam hadapi Bintang tiga di Sungai Manik, Perak
kalah kepada tentera Bersekutu di atas
kapal Tentera Laut Australia, HMAS Kompromi dan Usaha Perundingan
Kapunda di Kuching
• Kebangkitan orang Melayu mencetuskan pergaduhan
Lord Mountbatten, Pemerintah Tertinggi kaum.
Tentera Bersekutu di Asia Tenggara
menandatangani pernyataan menyera • Menyedarkan pemimpin dan raja-raja Melayu tentang
kepentingan perdamaian
Jeneral Teizo Ishiguro menyerah kalah
kepada Leftenan O.L Robert di Kuala • Usaha Dato’ Onn Jaafar
Lumpur - Dato Onn dilantik oleh Sultan Ibrahim sebagai Pegawai

• Penyerahan kalah Jepun menamatkan pendudukan Jepun Daerah Batu Pahat.
di negara kita dari 15 Februari 1942-12 September 1945. - Tugas utamanya menamatkan kekacauan dan memulihkan

Penguasaan Bintang Tiga Di Tanah Melayu keamanan di Batu Pahat.
- Ogos 1945 beliau atur perundingan Kiai Salleh dan
• Kelewatan pendaratan semula tentera British
menyebabkan kekosongan kuasa politik pemimpin Melayu dengan ketua Bintang Tiga di Dewan
Perniagaan Cina Batu Pahat.
• Kesempatan ini digunakan oleh Bintang Tiga PKM melalui - Beliau berjaya memujuk Kiai Salleh membebaskan orang
MPAJA mengambil alih Tanah Melayu. Cina yang ditahan di Parit Raja.
- Bintang Tiga menamatkan penguasaan mereka di Balai
• Mereka anggap kekalahan tentera Jepun sebagai lambang Polis Batu Pahat.
keunggulan, kekuatan dan keberanian mereka menentang - Kedua - dua pihak beri kerjasama kepada beliau sebagai
Jepun Pegawai Daerah untuk mengembalikan keamanan di
Johor.
• PKM melalui Bintang Tiga menguasai bandar, balai polis
dan pejabat pentadbiran kerajaan tinggalan tentera Jepun. • Peranan Raja²Melayu
- Berperanan menyelesaikan pergaduhan kaum.
• Menjalankan undang – undang sendiri. - Sultan Pahang Sultan Abu Bakar Ri’ayatuddin Al-Mu’adzam

• Menggunakan sebuah mahkamah yang dikendalikan oleh Shah
komunis untuk menjatuhkan hukuman mati terhadap - berangkat ke Kuala Lipis untuk mengingatkan penduduk
sesiapa yang bekerjasama dengan Jepun terutama orang
Melayu. agar tidak lagi berlaku pergaduhan antara orang Melayu
dan Cina
• Menyeksa dan membunuh anggota polis, askar, pegaw-ai - Sultan Perak Sultan Abdul Aziz Almustasim Billah Shah
daerah dan sukarelawan Melayu. mengadakan lawatan dan pemantauan ke beberapa
daerah.
• Perbuatan ini melampau dan mencabar kesabaran orang - memastikan tiada pergaduhan antara orang Melayu dengan
Melayu Cina.
- Melawat kawasan yang terlibat untuk berjumpa dengan
• Tempoh penguasaan lebih kurang 14 hari berada di pemimpin setempat.
bawah Bintang Tiga - Mesyuarat dengan penghulu, ketua kampung dan pegawai
kerajaan bagi memastikan kerja pemulihan selepas perang
Tindak Balas Orang Melayu diberi keutamaan.

• orang Melayu bersatu bila Bintang 3 ancam institusi politik,
kekeluargaan dan agama Islam.

• Gangguan Bintang 3 dalam urusan agama di surau dan
masjid menyebabkan orang Melayu membentuk Gerakan
Fi-Sabilillah

• SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 42

Sarawak Selepas Jepun Menyerah Kalah. SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
• Berlaku ketegangan kaum di beberapa tempat sebelum Nota Tambahan

pendaratan tentera Australia pada 11 Sept 1945.
• Permusuhan berlaku antara bekas gerila peribumi yang

dilatih oleh SRD dengan orang Cina yang bersubahat
dengan tentera Jepun Kuching.
• Campur tangan segera tentera Australia mengenakan
perintah berkurung berjaya menghalang pertumpahan
darah antara kaum.

Rumusan

Kesan Pendudukan Jepun
• Memberi impak negatif terhadap keharmonian

masyarakat.
• Pelbagai usaha dilakukan bagi kembalikan keharmonian

masyarakat.
• Iktibar supaya mengelak daripada perkara yang boleh

menimbulkan ketegangan kaum.
• Memberi ancaman kepada kerukunan hidup

bermasyarakat dan kestabilan negara

Kesan konflik dunia.
• Perang Dunia pertama dan Perang Dunia kedua memberi

kesan terhadap kehidupan manusia.
• Sengsaraan dan kemusnahan akibat perang memberi

iktibar tentang nikmat keamanan yang wajar
dipertahankan utk kesejahteraan.
• Kita perlu belajar untuk hidup bersama-sama bagi
menjamin keadaan aman dan harmoni

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 43

1 Pada tahun 1914, empayar uthmaniyah SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
mengeluarkan fatwa untuk orang islam.
5. Mengapakah jerman tidak berpuas hati dengan
Mengapa empayar uthmaniyah bertindak demikian ? perjanjian Versailles ?

A Mencetus revolusi agama. A Terpinggir dalam perkembangan ekonomi.
B Menyeru menentang penjajah. B Dilarang memiliki Angkatan perang.
C Menyekat pengaruh penjajah. C Kehilangan tanah jajahan.
D Menghapuskan fahaman sekularisme. D Tercetus perang saudara.

2. Gambar 1 adalah akhbar utusan melayu yang 6 Maklumat berikut berkaitan perang dunia kedua.
diterbitkan sebelum perang dunia kedua.
Faktor X
Tercetusnya perang dunia kedua

Gambar 1 Apakah faktor X

Apakah isu yang dimuatkan dalam akhbar tersebut ? A Penamatan system beraja
B Kegagalan liga bangsa-bangsa.
A Kesedaran Kebangsaan C Jepun menyerang Pearl Habour
B Kemunduran rakyat D Masalah kemelesetan ekonomi
C Kekejaman penjajah 7 Gambar 2 adalah setem pos jerman 1938 yang
D Ketidakstabilan politik meraikan hubungan erat hitler dan Mussolini.

3. Perang dunia pertama telah berlaku dari tahun 1914 Gambar 2
hingga 1918. Apakah slogan yang digunakan dalam setem tersebut
Apakah faktor pemangkin perang tersebut ? A semangat asia
B Beban orang putih
A Pembunuhan pewaris takhta C Dua orang satu perjuangan
B Pembesaran Angkatan tentera Jepun D Kawasan kesemakmuran Bersama
C Penyerangan jerman ke atas Poland 8. Maklumat berikut adalah prinsip serangan jerman
D Perluasan pengaruh itali di Habsyah bagi menakluki negara eropah.

4 Maklumat berikut berkaitan kesan perang dunia Blitzkrieg
pertama dari segi politik. Apakah maksud prinsip tersebut ?
A Serangan berani mati.
Persidangan damai yang diadakan pada bulan B Serangan kilat.
Jun1919 membawa kepada Pementerai C Serangan gerila.
Perjanjian Versailles D Serangan terancang.

Mengapa perjanjian tersebut dikatakan membawa
kesan kepada negara eropah ?

A Pembentukan negara baharu
B Perkembangan fahaman komunis
C Pertambahan kaum imigran
D Pembahagiaan kekayaan samarata

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 44

9 Maklumat berikut dikaitkan dengan kemenangan SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )
pihak bersekutu dalam perang dunia kedua.
Apakah kesan apabila matawang tersebut dicetak
tanpa kawalan?

• Kerjasama A Ekonomi berkembang
• Permuafakatan B Taraf hidup meningkat
C Berlaku inflasi
Apakah faktor kemenengan tersebut ? D Infrastruktur maju

I Perpecahan pakatan tentera. 13. Gambar 4 mempunyaiperkaitan pendudukan jepun di
II Propaganda yang berkesan. tanah melayu
III Kerjasama kuasa besar.
IV strategi berkesan.

A I dan II. Apakah ingin digambarkan dalam novel tersebut ?
B I dan IV.
C II dan III. A keperitan hidup rakyat
D III dan IV. B Kekejaman tentera Jepun
C Semangat persaudaraan sejagat
10. Maklumat berikut berkaitan perang yang berlaku D Memupuk semangat nasionalisme
pada tahun 1941 – 1945.
14. Tokoh berikut banyak memberi sumbangan penting
Perang pasifik dalam perkembangan nasionalisme di negara kita.

Mengapakah perang ini berlaku ?

A Imperialisme Barat
B Dasar Neokolonisasi
C Dasar Dekolonisasi
D Imperialisme Jepun

11 Rajahg berikut adalah perluasan kuasa jepun
sehingga perang dunia kedua

1910 Jepun menguasai korea
1932 Jepun menduduki Manchuria
1937 Jepun menduduki china
1941 Jepun menduduki indochina

Apakah reaksi pihak bersekutu terhadap jepun ? Apakah sumbangan tersebut ?

A Menawarkan perjanjian A Berkerjasama dengan komunis.
B Menutup pintu sempadan B Berjuang menentang British.
C Mengenakan sekatan ekonomi C Berjuang menentang Jepun.
D Menguatkan Angkatan tentera D Berkerjasama dengan force 136.

12. Gambar 3 merupakan wang yang digunakan semasa 15 Apakah peranan Giyu Tai dalam Gerakan
pendudukan jepun di tanah melayu. nasionalisme zaman pendudukan Jepun ?

A Pertahanan persisiran pantai. 45
B Persatuan cina seberang laut.
C Menguruskan ekonomi jepun
D Melancarkan Gerakan gerila.
Gambar 3

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

NASIONALISME DI NEGARA KITA SEBELUM PERANG DUNIA PERTAMA
Gerakan nasionalisme di tanah melayu sebelum perang dunia kedua tercetus daripada gerakan orang melayu
menentang campurtangan British.
a. Terangkan secara ringkas, kesedaran awal nasionalisme sebelum perang dunia kedua.
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________

( 6 markah )
b. Mengapakah penentangan tok janggut dianggap Gerakan politik antarabangsa walaupun menggerakkan

penentangan bercorak tempatan.
______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________

( 6 markah )
c. Apakah ikhtibar daripada perkembangan nasionalisme di tanah melayu ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________

( 8 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 46

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

LATAR BELAKANG PERANG DUNIA PERTAMA

Peta Eropah Menunjukkan Lokasi Perang Dunia Pertama Antara Kuasa Tengah Dan Pakatan Bertiga
a. Nyatakan faktor tercetusnya perang dunia pertama .

__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________

( 3 markah )
b. Perang dunia pertama memberi kesan yang besar terhadap negara eropah.

Buktikan.
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________

( 3 markah )
c. Bagaimanakah kita dapat mengelakkan berlakunya peperangan ?

__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________

( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 47

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERANG DUNIA KEDUA

Jadual berikut adalah pihak yang terlibat dalam perang dunia kedua ( 1939 – 1945 ).

Kuasa Paksi Kuasa Bersekutu

• Jerman • Britain
• Itali • Amerika syarikat
• Jepun • Perancis
• Rusia

a. Nyatakan dua medan pertempuran berlakunya perang dunia kedua ?

I. _______________________________________________________________________________________

II. _______________________________________________________________________________________
( 2 markah )

b. Nyatakan faktor tercetusnya perang dunia kedua ?

_____________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________

_____________________________________________________________________________________________
( 2 markah )

c. Jerman yang kalah dalam peperangan dunia pertama menganggap perjanjian versailles tidak adil.
Mengapa berlaku situasi tersebut ?

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )

d. Mengapakah kita perlu menjalinkan hubungan bauk dengan negara – negara lain ?

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 48

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

PERANG DUNIA KEDUA DI ASIA PASIFIK
Tokoh berikut adalah tulang belakang kepada berlakunya Perang Dunia Kedua di Asia Pasifik pada tahun 1941 – 1945
di Lautan Pasifik, Tanah Besar Asia dan Kepualauan Asia Tenggara

a. Mengapakah tokoh tersebut menjalankan dasar perluasan kuasa ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )

b. Jepun telah mengalami sekatan ekonomi daripada Amerika Syarikat, Belanda Dan Britain.
Bagaimanakah Jepun mengatasi masalah tersebut ?

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________
( 3 markah )

c. Apakah tindakan harus diambil oleh negara kita untuk mengelakkan diri dari konflik antarabangsa pada masa kini ?
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 49

SEJARAH TINGKATAN 4 ( KSSM )

FAKTOR KEDATANGAN JEPUN KE NEGARA KITA.
Peta kemaraan tentera jepun menguasai Tanah Melayu dan Singapura yang bermula pada 8 disember 1941.

a. Mengapakah negara kita menjadi sasaran jepun setelah sekatan ekonomi oleh pihak bersekutu ?
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
( 2 markah )

b. Serangan jepun di tanah melayu bermula serentak di kota bharu dan Thailand.
Secara kronologi, terangkan serangan jepun ke atas sehingga penawanan singapura pada 15 febuari 1942 .
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
_______________________________________________________________________________________
( 4 markah )

c. Bagaimanakah langkah – langkah untuk mengelakkan negara kita di serang kuasa asing ?

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

( 4 markah )

SARAPA ISMAIL @ MRSM PENGKALAN. CHEPA @ KSSM SEJARAH TINGKATAN 4 / 2020 50