การเปลี่ยนแปลงคำยืมภาษาบาลี-สันสกฤตที่ปร

การเปลียนแปลงคาํ ยืมภาษาบาลี-สนั สกฤต
ทีปรากฎในปฐมสมโพธิกถา

คํายืมภาษาบาลี-สนั สกฤต

ในปฐมสมโพธิกถามกี ารเปลียนแปลง
ดังนี

1.การเปลยี นแปลงทางด้านเสียง 2.การเปลยี นแปลงทางด้านความหมาย

การเปลียนแปลงทางดา้ นเสียง
ในคาํ ยืมภาษาบาลี-สนั สกฤต

เปนการพจิ ารณาเรองการปลยี นแปลงดา้ นเสยี งวา่ เสยี งใด
เปลยี นเปนเสยี งใด เสียงใดสูญไปจากภาษ เสยี งใดเพิมในภาษา
แลว้ และควรพจิ ารณาดว้ ยวา่ การเปลียนแปลงทีเกดิ ขนึ นนั เปลียนแปลง

ไปแล้ว

การเปลยี นแปลงทางด้านเสยี ง
ในคํายืมภาษาบาล-ี สันสกฤต

แบ่งออกเปน3 ประเภท

1.การเปลยี นแปลง 2.การเปลยี นแปลง 3.การเปลียนแปลง
ดา้ นเสยี งสระ ดา้ นเสียงพยัญชนะ ด้านเสียงวรรณยุกต์

การเปลยี นแปลงด้านสระ

คํายมื ภาษาบาล-ี สันสกฤตทปี รากฏใน
ปฐมสมโพธกิ ถา มีการเปลียนแปลงด้านเสยี ง
สันและเสียงยาว ใหเ้ ปนสระอืนๆเพือใหอ้ อกเสยี ง
ไดส้ ะดวกและเพือชดเชยเสยี งทหี ายไป

*เพอื ใหส้ ระภาษาบาล-ี สนั สกฤตวา่ มลี กั ษณะ
แตกต่างกนั อยา่ งไร

การเปลียนแปลงเสยี งสระ 1.1 การเปลยี นแปลงเสยี งสระ อะ
ในคํายมื ภาษาบาล-ี สนั สฤต
ให้เปนสระอนื ๆ เชน่ อะ เปน อา , โอ ,เอ ,
มดี งั นี อี ,เอาะ ,ออ ,โอะ , อุ

1.2 การปป.เสยี งสระอา ให้เปนเสียงสระ อะ

เชน่ อา เปน อะ

1.3 การปป.เสยี งสระอิ ให้เปนเสยี งอนื ๆ
เช่น อิ เปน อี , เอีย, เอ , อะ, อา

1.4 การปป.เสียงสระอี 1.5 การปป.เสยี งสระ อุ 1.6 การปป.เสยี งสระอู

ให้เปนเสยี งอืนๆ ให้เปนเสยี งอืนๆ ใหเ้ ปนเสียงสระอนื ๆ
เช่น อี เปน อิ , เอีย เช่น อู เปน อุ , โอะ
เช่น อุ เปน อา , อู .ออ ,โอ

*การเปลียนแปลงด้านสระ คอื การทีเสียงในภาษาเดมิ ทมี กี ารเปลยี นสระ
ในภาษาอืนๆ ในเรองพระปฐมสมโพธกิ ถา

คํายืมภาษาบาลี-สันสกฤต
มกี ารเปลียนแปลงเสยี งสระ ไดด้ ังนี

การเปลียนแปลงเสยี งสระ /a/ ใหเ้ ปนเสยี งสระอืนๆ

-การเปลียนแปลงเสียงสระ /a/ ใหเ้ ปนเสยี งสระ/aa/ เช่น

คาํ ภาษาเดมิ คาํ ไทย

กาสวํ / Kaasava / กาสาว / kaasaawa /
เตช / Teeja / เดชา / deechaa /
ธน / Dhana / ธนา / thanaa /

-การเปลียนแปลงเสียงสระ /a/ ใหเ้ ปนเสยี งสระ/oo/ เชน่

คาํ ภาษาเดมิ คําไทย

เสท /seeda / เสโท/seethoo/
กมล /kamala/ โกมล/koomon/
สวุ ณณํ /suvanna/ สุวัณโณ/suwannoo/

-การเปลยี นแปลงเสียงสระ /a/ ให้เปนเสยี งสระ /ee/ เชน่

คาํ ภาษาเดิม คําไทย

ปญจขนํธ /pancakhanda/ เบญจขนั ธ์/beenchakhan/
จรํจ /craca/ เจรจา/ceeracaa/

ปญจ-ศีล /panca-siin/ เบญจศลี /beenchasiin/

-การเปลียนแปลงเสยี งสระ /a/ ให้เปนเสียงสระ/ii/ เชน่

คําภาษาเดมิ คําไทย
กุมภํ /kumbha/ กุมภี /kumphii/
ราคา/raqaa/
ราค/ี raahii/

-การเปลยี นแปลงเสยี งสระ /a/ ใหเ้ ปนเสียงสระ/o/
(ไม่ใช่ o แตต่ วั มันจะคลา้ ยตัว c แตส่ ลบั ดา้ นกัน) เช่น

คําภาษาเดมิ คําไทย
ครุฑํ /qraha/ เคราะห/์ khro?/

-การเปลยี นแปลงเสยี งสระ /a/ ใหเ้ ปนเสยี งสระ/cc/
(ไมใ่ ช่ o แตต่ วั มันจะคลา้ ยตัว cc แตส่ ลบั ดา้ นกัน) เช่น

คาํ ภาษาเดิม คาํ ไทย
กินํนร /kinnara/ กินนร/kinnoon/
จวี ร/ciivara/ จวี ร/ciiwoon/
นคร/naqara/ นคร/nakhoon/

-การเปลยี นแปลงเสียงสระ /a/ ใหเ้ ปนเสยี งสระ/u/ เชน่

คาํ ภาษาเดมิ คําไทย

อญํชลี/anjalii/ อญั ชลุ ี/?nchulii/

-การเปลียนแปลงเสียงสระ /a/ ใหเ้ ปนเสียงสระ/o/ เช่น

คาํ ภาษาเดมิ คําไทย
มงคํ ล/Mangala/ มงคล/monkhon/
หงสํ /Hansa/
หงส์ /hon/

-การเปลยี นแปลงเสียงสระ /aa/ ใหเ้ ปนเสียงสระ/a/ เช่น

คําภาษาเดมิ คําไทย
อาศํจรํย/Aascarya/ อศั จรรย์/atsacan/

การเปลยี นแปลงเสยี งสระ /i/ ให้เปนเสียงสระอืนๆ มดี ังนี

-การเปลยี นแปลงเสยี งสระ/i/ใหเ้ ปนเสียงสระ/ii/ เช่น

คําภาษาเดิม คาํ ไทย

เจติย /ceetiya/ เจดยี /์ ceedii/
วถ /vithi/ วถี/withii/
คติ/gati/ คด/ี khadii/

-การเปลียนแปลงเสียงสระ/i/ให้เปนเสยี งสระ/ia/ เช่น

คาํ ภาษาเดิม คําไทย
เจติย/tiracchaana/ เจดยี ์/diarachaan/

-การเปลียนแปลงเสยี งสระ/i/ให้เปนเสยี งสระ/ee/ เช่น

คําภาษาเดิม คําไทย
มหสิ ี/mahisii/ มเหสี/maheesii/

-การเปลียนแปลงเสยี งสระ/i/ให้เปนเสียงสระ/a/ เชน่

คาํ ภาษาเดิม คาํ ไทย
ตร/tri/ ไตร/tray/

-การเปลียนแปลงเสียงสระ/i/ใหเ้ ปนเสียงสระ/aa/ เช่น

คําภาษาเดมิ คาํ ไทย
ปรติ/pritii/ ปรดา/priidaa/

การเปลยี นแปลงเสียงสระ /ii/ ให้เปนเสยี งสระอนื ๆ มีดังนี

-การเปลียนแปลงเสยี งสระ /ii/ ให้เปนเสยี งสระ/i/ เช่น

คาํ ภาษาเดมิ คาํ ไทย
ธดี า/dhiitaa/ ธิดา/thida/

-การเปลียนแปลงเสยี งสระ /ii/ ใหเ้ ปนเสยี งสระ/ia/ เช่น

คาํ ภาษาเดิม คาํ ไทย

อากรี ํณ/aakirna/ อาเกียรณ์ /?aakian/

การเปลียนแปลงเสยี งสระ /u/ ให้เปนเสยี งสระอืนๆ มดี ังนี

-การเปลยี นแปลงเสยี งสระ /u/ ใหเ้ ปนเสยี งสระ/aa/ เช่น

คําภาษาเดิม คาํ ไทย
ปต/ํ pitu/ บดิ า/bidaa/

-การเปลียนแปลงเสยี งสระ /u/ ใหเ้ ปนเสยี งสระ/oo/ เช่น

คําภาษาเดมิ คาํ ไทย

กุมุท/kumuda/ โกมุท /koomuut/

-การเปลียนแปลงเสียงสระ /u/ ให้เปนเสียงสระ/uu/ เชน่

คําภาษาเดมิ คําไทย
ครุ/garu/ ครู/khruu/
ไวปลุ ยํ /vaipulya/ ไพบลู ย/์ phayboon/

การเปลียนแปลงเสยี งสระ /uu/ ใหเ้ ปนเสยี งสระอนื ๆ มีดงั นี

-การเปลียนแปลงเสยี งสระ /uu/ ใหเ้ ปนเสยี งสระ/u/ เชน่

คําภาษาเดมิ คําไทย
ปรู ว-ทิศ/puurava-disa/ บรุ พาทิศ /burapphaathit/

-การเปลยี นแปลงเสยี งสระ /UU/ ใหเ้ ปนเสยี งสระ/O/ เชน่

คาํ ภาษาเดมิ คาํ ไทย
มณฑํ กู /manduuka/ มณฑก/monthok/

วธีการเปลียนแปลงโดยตดั สระท้ายคํา
ซงึ สระทา้ ยคาํ มกั จะถูกตดั ออก ไดแ้ ก่ เสียงสระอะ อิ และอุ
ซึงเปนเสยี งสนั แล้วใช้พยัญชนะท้ายพยางค์นันเปนตวั สะกด เชน่

คําภาษาเดมิ คําไทย

กาย /kaaya/ กาย/kaay/
วฑุ ฒิ /vutdhi/ วฒุ ิ /wut/
กมล /kamala/ กมล /kamon
กมุ าร /kumara/ กมุ าร /kumaan/

การเปลยี นแปลงเสยี งสระภาษาบาล-ี สันสกฤต
ทไี มม่ ใี นภาษาไทยได้แก่ เสียงไอมีตวั สะกด เสยี งสระ

เอ มี ย สะกด เมอื คาํ ทีมีเสยี งสระเหล่านีเข้ามา
ในภาษาไทย จงึ ตอ้ งเปลยี นแปลงไปเปนเสียง

ทใี กล้เคียงทสี ุด

การเปลียนแปลงด้าน การเปลยี นแปลงเสียงพยัญชนะ
เสยี งพยญั ชนะ ในคํายืม ในคาํ ยืมภาษาบาลีและสันสกฤตนนั
เปนการเปลยี นแปลงเสียงพยญั ชนะหนงึ
ภาษาบาลี-สนั สกฤต ไปเปนเสบี งพยัญชนะหนึงซงึ แตกตา่ งไปจากเสยี ง
เดมิ เสียงพยัญชนะในภาษาบาลี และสนั สกฤตมี
คณุ สมบตั ติ รง และตา่ งจากเสยี งพยญั ชนะในภาษา
ไทยฉะนนั จึงมีการเปลยี นแปลงเสียงพยญั ชนะ
เพอื ใหเ้ กิดความสะดวกในการออกเสยี ง จงึ มกี าร
เปรยบเทียบพยัญชนะภาษาบาลีและสันสกฤต กบั
พยญั ชนะในภาษาไทย เพือให้สะดวกยิงขึนผวู้ จัย
จงึ คดิ วธีเปรยบเทียบพยัญชนะภาษาบาลีและ
สันสกฤต กบั พยัญชนะภาษาไทย

วธเี ปรยบเทียบพยญั ชนะภาษาบาลแี ละสันสกฤต
กบั พยัญชนะภาษาไทย

เสียงพยัญชนะภาษาบาลีและสนั สกฤต เสยี งพยญั ชนะภาษาไทย
/k/ /k/

/kh/ , /g/ , /gh/ /kh/
/n/ /n/
/c/
/c/ /kh/
/ch/ , /j/ , /jh/ /y/

/n/

เสยี งพยัญชนะภาษาบาลแี ละสันสกฤต เสียงพยญั ชนะภาษาไทย
/t/ /t/
/th/
/th/ , /d/ /th/
/d/ , /dh/ /s/

/s/

ความแตกต่างระหวา่ งระบบเสียงตัวสะกด

เสยี งพยญั ชนะของภาษาบาลีและสนั สกฤตออกเสียงตรงกันทุกเสยี งทงั ทเี ปนเสยี งต้น
พยางค์และท้ายพยางค์ ส่วนพยัญชนะไทยออกเสียงตน้ พยางคแ์ ละท้ายพยางค์ตรงกับ
ภาษาบาลแี ละสนั สกฤตเพยี งบางหน่วยเสียงเทา่ นนั ส่วนใหญเ่ มอื เปนเสียงท้ายพยางคจ์ ะ

ออกเปนเสยี งอืนๆ

1.เสียง /ป/ ออกเสยี งท้าย 2.เสียง /ต/ ออกเสียงทา้ ย 3.เสียง /ก/ ออกเสยี งทา้ ย
พยางคเ์ ปนแม่กบ พยางคเ์ ปนแมก่ ด พยางค์ในแมก่ ก พยัญชนะ
ทอี อกเสยี งทา้ ยพยางคต์ รง
พยญั ชนะทีออกเสียงท้าย พยญั ขนะทอี อกเสียงทา้ ย
พยางคเ์ ปน /ป/ ไดแ้ ก่ / พยางค์ตรงกบั /ต/ กับ /ก/
พ/ /บ/ /ฟ/ พยญั ชนะที
ไดแ้ ก่ ต ฎ ฐ ถ ท ธ ฒ ช ได้แก่ ก ข ค ฆ
ออกเสยี ง ป ซจ ษส
ไดแ้ ก่ บ ป พ ฟ ภ

4.เสยี ง /ง/ ออกเสียงในแม่ กง มี ง
เปนเสียงทา้ ยพยางค์

5.เสยี ง /น/ ออกเสยี งท้ายพยางค์ในแม่ กน
พยญั ชนะทอี อกเสยี งทา้ ยพยางค์ตรงกับ /น/

ได้แก่ น ณ ร ล ฬ ญ

6.เสยี ง /ม/ ออกเสยี งท้ายพยางค์ในแมก่ ม มี ม
เปนเสยี งท้ายพยางค์

7.เสยี ง /ย/ ออกเสยี งท้ายพยางค์ใน 8.เสยี ง /ว/ ออกเสยี งทา้ ยพยางคใ์ น
แม่ เกย มี ย เปนเสยี งท้ายพยางค์ แม่ เกอว มี ว เปนเสยี งท้ายพยางค์

9.เสยี ง /อ/ เปนเสยี งทา้ ยพยางค์ 10.เสยี ง /h/ ในภาษาไทยไม่ใช่
ในคาํ ไทยทปี ระสมสระเสยี งสนั เปนเสยี งทา้ ยพยางค์ แต่ในภาษา
บาลีและสนั สกฤตเปนเสยี งท้าย

พยางค์

บรรจบ พันธุเมธา (2518 : 109-110)

ไดอ้ ธบิ ายถึงพยัญชนะตวั สะกดในภาษาไทยวา่
มี 8 เสยี ง คือ ก ด บ ง น ม ย ว

เมือไทยรับคําบาลแี ละสันสกฤตมาใช้ ไดม้ ีการ
เปลียนแปลงเกดิ ขึนในการออกเสยี งตวั สะกดคําบาลี

และสันสกฤตในภาษาไทยจะไม่ออกเสยี งระเบิด
ตามลักษณะ

ความแตกตา่ งระหวา่ งระบบเสียงควบกลาํ

ภาษาสนั สกฤตมีระบบเสยี งควบกลําซบั ซอ้ นมาก
เสยี งพยญั ชนะเกอื บทุกเสียงควบกลํากนั ได้ และมเี สยี งควบกลาํ เกินกวา่ 2 เสยี ง
สตรยาควร /stryaagaara/ ส ต ร ย กลํากัน ภาษาบาลีไม่นิยมคาํ ควบกลํา การ

เปลียนแปลงเสยี งพยัญชนะคาํ ยมื ในภาษาบาลีและสนั สกฤตทปี รากฏในพระ
ปฐมสมโพธิกถา ซึงภาษาทัง 2 นีมคี ุณสมบตั ิตรงและต่างไปจากเสียงในภาษาไทย

จงึ มีการเปลียนแปลง เสียงพยญั ชนะ คาํ ยมื ภาษาบาลีและสนั สกฤต
ให้เปนเสียงพยัญชนะทีใช้อยูใ่ นภาษาไทยจากเสียงก้อง(โฆษะ - สถิ ิล)

และเสยี งกอ้ ง (โฆษะ - ธนิต) ให้เปนเสียงไม่กอ้ ง (อโฆษะ - ธนิต)
เมอื เปนพยญั ชนะอยู่ตน้ คาํ และกลางคํา ซงึ ปรากฏในพระปฐมสมโพธิกถา

ดังตวั อย่างตอ่ ไปนี คือ /g , gh เปน kh/

การเปลยี นเสยี ง /g/ ใหเ้ ปนเสียง /kh/ เช่น

คาํ เดมิ เสยี งภาษาบาล/ี สันสกฤต คาํ ไทย เสยี งภาษาไทย

กามคณุ kaamguna กามคณุ kaamakhun

กฏู าคาร kuutaagaara กฏู าคาร kuutaakhaan
โกลิตคาม koolitagaama โกลิตคาม koolitakhaam

การเปลียนเสียง /g/ ใหเ้ ปนเสียง /kh/ เชน่

คําเดิม เสียงภาษาบาลี/สันสกฤต คาํ ไทย เสยี งภาษาไทย
khamanaakhom
คมนาคม gamanaagama คมนาคม
khan
ครภ garabha ครรภ์ khrut

ครุฑ garuda ครุฑ

การเปลียนเสียง /gh/ ใหเ้ ปนเสยี ง /kh/ เช่น

คาํ เดิม เสยี งภาษาบาล/ี สนั สกฤต คาํ ไทย เสยี งภาษาไทย
thiikhaayu
ทีฆายุ dhiighaayu ทีฆายุ
rattanakharaceedii
รตนฆรเจดยี ์ ratanagharaceetiya รัตนฆรเจดีย์

การเปลยี นเสยี ง /j/ ใหเ้ ปนเสยี ง /ch/ เชน่

คาํ เดมิ เสยี งภาษาบาล/ี สนั สกฤต คําไทย เสียงภาษาไทย
กรชกายก kratchakaay
กมมชวาด karjakaa กรัชกาย Kammatchawaat
kammajavaata กมั มัชวาด
ชรา charaa
ชลธี jaraa ชรา chomlathii
ชวาล chatchawaan
jalathii ชลธี

jvaala ชัชวาล

การเปลยี นเสยี ง /jh/ ให้เปน /ch/ เช่น

คําเดิม เเสสยี ียงงภภาาษษาาบบาาลลี//ี สสันันสสกกฤฤตต คาํ ไทย เสียงภาษาไทย
chaan
ฌาน jhaana ฌาน
chapanakit
ฌาปนกจิ jhaapanakica ฌาปนกิจ

การเปลยี นเสียง /d/ ใหเ้ ปน /th/ เช่น

คาํ เดิม เสยี งภาษาบาล/ี สนั สกฤต คําไทย เสียงภาษาไทย
โกณฺฑญญ khonthanya
koondaฺ nya โกณฑัญญะ khanthaburut
คณฺฑปรุ ษ gandฺaprusฺa คณั ฑบรุ ุษ thaksinoothok
ทกษฺ โิ ณฑก daksnฺ oodaka theeewathuut
เทวฑูต deevadฺuuta ทักษโิ ณฑก
ปณฑฺ รู เทวฑตู banthuun

pandฺ uฺ ura บัณฑรู

การเปลยี นเสียง /d/ เปนเสยี ง /th/ เช่น

คคําาํเดเดิมมิ เสเสยี ยี งงภภาาษษาาบบาาลลี/-ีสสันันสสฤกตฤต คาํ ไทย เสยี งภาษาไทย
khaalatheewin
กาฬเทวล kaaladeevila กาฬเทวล kaaluthaayii
khapphatthawaan
กาฬทุ ายี kaaludaayii กาฬุทายี cantharaakha
คพทฺ วาร gabhadavaara คพั ทวาร chomphuuthawiip

จนฺทราด candaraaga จนั ทะราคะ
ชมพฺ ทู วป jambuudaviipa ชมพูทวป

การเปลียนเสยี ง /dh/ เปนเสียง /th/ เช่น

คคาํ าํ เเดดิมมิ เสยี งภาษาบาลี-สันสกฤต คําไทย เสียงภาษาไทย
โกรธ kroordhฺ a โกรธา kroothaa
ขรี ธารา
ขีรธารา khiiradhaaraa คนธรรม์ khiirathaaraa
คนฺธรฺม gandhama จตสุ ันธม khonthan
จกั ษธุ ารา
จตุสนธฺ ม cantusandฺhama catusanthom
จกฺษธุ ารา caksฺudhฺ aaraa caksuthaaraa

การเปลยี นเสยี ง /bh/ เปนเสียง /ph/ เชน่

คําเดิม เสยี งภาษาบาลี/สนั สฤต คาํ ไทย เสียงภาษาไทย \
คพฺทวาร gapbhatavaara คพั ทวาร
gambhiira คมั ภรี ์ khapphathawan
คมภฺ รี deevabhibhava เทวภิภพ khamphi
เทวภภิ ว i
naabhii นาภี
นาภี pribhoga บรโภค theewaphiphop
ปรฺ โภค
naaphii
booriphok

การเปลียนเสียง /b/ ให้เปนเสียง /ph/ เช่น

คําเดมิ เสียงภาษาบาลี/สนั สฤต คําไทย เสียงภาษาไทย \
กมพฺ ล kambala กัมพล kamphon
กามาพจร
โกสมพฺ ี kaamaabacara กามาพจร kaamaaphacoon
koosambii โกสัมภี koosamphii
คาพยตุ gaabayuta
ชมฺพูทวป คาพยุต khaaphaayut
jambuudaviiba ชมพูทวป chomphuuthawiip

การเปลียนเสียง /t/ ใหเ้ ปนเสียง /d/ เชน่

คคําาํเดเดิมมิ เสเสยี ยี งงภภาาษษาาบบาาลล-ี ี/สสันันสสกฤฤตต คาํ ไทย เสียงภาษาไทย \
คติ gati คดี khadii

คฤหปติ garhฺ apati คฤหบดี kharhaboodii
จินฺต จินดา cindaa
เจตยิ cinta เจดีย์ ceedii
ตรฺชณี ceetiya ดรรชนี
tarjaniฺ i datchanii

การเปลยี นเสยี ง /p/ ใหเ้ ปนเสยี ง /b/ เช่น

คาํ เดิม เสียงภาษาบาล/ี สันสฤต คําไทย เสยี งภาษาไทย \
จตปุ าทา catupaadaa จตุบาท catubaat
ตาปส taapasa ดาบส daabot
ปรจาค paricaaga บรจาค boorichaak

ปาลิ paalii บาลี baalii
ปญุ ญ punna บญุ bun

เปลยี นแปลงทเี กิดของเสียงคือเสียงเหลา่ นีไม่มใี นภาษาไทย
ซงึ ไดแ้ ก่ เสยี งเสยี ดแทรกทีเพดาน และปมุ เหงือก เปนเสียง

เสยี ดแทรกทีฟน คือจาก ศ,ษ เปน ส

การเปลยี นแปลงเสยี ง /s/ เปน /s/ เชน่

คาํ เดิม เสยี งภาษาบาลี/สันสกฤต คาํ ไทย เสยี งภาษาไทย
เกศา keesaa เกศา keesaa
ทรฺศน
ศรี ษ darsana ทัศนา thatsanaa
siirsa ศีรษะ siisa

การเปลียนเสยี ง /s/ฺ เปนเสยี ง /s/ เช่น

คาํ เดิม เสยี งภาษาบาลี/สนั สฤต คาํ ไทย เสียงภาษาไทย \
กษฺ ตฺรย ksaฺ tariya กษตั รย์ kasat
เกฺษมสนตฺ kseฺ emasanta เกษมสันต์
เกษา keesฺaa เกษา kaseemsan
ทฺกษิณ daksina keesaa
pusapaka ทักษิณ thaksin
ปษุ ปก บษุ บก
butsabok

การเปลยี นเสียงระเบิดทเี พดาน
เปนเสียงระเบดิ ทีปุมเหงอื ก คือ /t/ เปน /t/ และ /t/ เปน /d/

การเปลียนแปลงเสยี ง /t -> t เช่น

คําเดิม เสียงภาษาบาล/ี สนั สฤต คาํ ไทย เสยี งภาษาไทย \
กฏุ ี kutii กุฏี kutii
patinana
ปฏิญาณ patipatti ปฏิญาณ patiyaan
ปฏิปตฺติ ปฏบิ ตั ิ patibat

การเปลียนเสยี ง /t/ ให้เปนเสยี ง /d/ เชน่

คาํ เดมิ เสยี งภาษาบาลี/สนั สฤต คาํ ไทย เสยี งภาษาไทย \
กุฏิ kuti กุฏี kudii
ชฎา jataa ชฎา cahdaa
ฏีกา tiikaa ฎกี า diikaa

การเปลยี นเสียงนาสิกทีเพดาน

เปนเสยี งกึงสระทีเพดาน คอื /n/ เปน /y/ เชน่

คาํ เดิม เสียงภาษาบาล/ี สันสฤต คําไทย เสียงภาษาไทย \
กญญา kannaa กญั ญา kanyaa
ญาติ naati ญาติ yaat
ปญญ panna ปญญา panyaa

การเปลยี นเสียงนาสิกทีเพดานเปนเสยี งปมุ เหงือก
คอื เปลียนเสียง /n/ เปนเสียง /n/ เชน่

คาํ เดิม เสียงภาษาบาล/ี สนั สฤต คาํ ไทย เสยี งภาษาไทย
กรุณาราช
กรุณาราช karunaaraaja karunaaraat \
ดรุณี darunii
ดรุณี darunii บรรณศาลา
bannasaalaa
ปรุณศาลา parnasaanlaa

การเปลยี นดา้ นเสยี งวรรณยกุ ต์

ภาษาบาลีไม่มีเสยี งวรรณยกุ ต์ ทุกคําจึงเปนเสียงสามญั
เมอื นาํ มาใชเ้ ปนภาษาไทยไดเ้ ปลยี นแปลงให้มีเสยี งวรรณยุกต์

โดยมีการเปลยี นแปลง 2 ลักษณะ คือ

1.การเปลยี นแปลงทงั รูปและเสียง 2.เปลียนเฉพาะเสยี ง
พบในพระปฐมสมโพธกิ ถาอยู่ 1 คํา เปนไปตามหลกั การทวี า่
คําภาษาบาลีสันสกฤตทีนํามาใชใ้ น
คือ เสนหฺ คําไทยเปน เสนห่ ์ ภาษาไทยจะมีวรรณยกุ ต์

ครบ 5 เสียง
ตามระบบภาษาไทยแตค่ ํายังคงเดมิ