11_PA_21302_ระเบียบการตำรวจ

วิชา บร. (PA) ๒๑๓๐๒

ระเบียบการตํารวจไม่เก่ยี วกับคดี

ตําÃÒàÃÕ¹

หลกั สตู ร นักเรยี นนายสิบตํารวจ

วิชา บร. (PA) ๒๑๓๐๒ ระเบียบการตํารวจไมเกีย่ วกับคดี

เอกสารนี้ “໚¹¤ÇÒÁÅѺ¢Í§·Ò§ÃÒª¡ÒÔ หามมิใหผูหนึ่งผูใดเผยแพร คัดลอก ถอดความ
หรอื แปลสว นหนง่ึ สว นใด หรอื ทงั้ หมดของเอกสารนเ้ี พอื่ การอยา งอนื่ นอกจาก “à¾Íè× ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒͺÃÁ”
ของขาราชการตํารวจเทานั้น การเปดเผยขอความแกบุคคลอื่นท่ีไมมีอํานาจหนาท่ีจะมีความผิดตาม
ประมวลกฎหมายอาญา

กองบัญชาการศกึ ษา สํานักงานตํารวจแหงชาติ

พ.ศ.๒๕๖๔

คํานํา

หลักสูตรนักเรียนนายสิบตํารวจ (นสต.) เปนหลักสูตรการศึกษาอบรมท่ีมีเปาหมาย
เพื่อเสริมสรางใหบุคคลภายนอกผูมีวุฒิประกาศนียบัตรมัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.๖) หรือ
ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) หรือเทียบเทา ที่เขารับการฝกอบรมมีความรู ความสามารถ และ
ทักษะวิชาชีพตาํ รวจ รวมถึงพัฒนาบุคลิกภาพรางกายใหเหมาะสมสําหรับการปฏิบัติงานตํารวจ
ในกลุมสายงานปองกันปราบปราม ตลอดจนเตรียมความพรอมทางดานจิตใจและวุฒิภาวะใหมี
จติ สํานกึ ในการใหบ ริการเพอ่ื บําบัดทกุ ขบ ํารุงสขุ ของประชาชนเปน สาํ คญั

กองบัญชาการศึกษา ไดรวมกับ ครู อาจารย และครูฝก ในสังกัดกองบังคับการ
ฝกอบรมตาํ รวจกลาง และกลมุ งานอาจารย กองบัญชาการศึกษา ศูนยฝกอบรมตํารวจภูธรภาค ๑ - ๙
และกองบัญชาการตาํ รวจตระเวนชายแดน ตลอดจนผูทรงคุณวุฒิจากภายนอก จัดทําตาํ ราเรียน
หลกั สตู รนกั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจชดุ นี้ ซงึ่ ประกอบดว ยองคค วามรตู า งๆ ทจ่ี ําเปน ตอ การพฒั นาศกั ยภาพ
ของนกั เรยี นนายสบิ ตํารวจใหเ ปน ขา ราชการตาํ รวจทพี่ งึ ประสงคข องประชาชน เพอ่ื ใชส ําหรบั ประกอบ
การเรียนการสอนนักเรียนนายสิบตํารวจใหมีความพรอมทั้งดานความรู ความสามารถ กําลังกาย
และจติ ใจ จนสามารถเปน ขา ราชการตาํ รวจทป่ี ฏบิ ตั งิ านใหบ รกิ ารสงั คมและประชาชนไดอ ยา งตรงตาม
ความตอ งการอยางแทจ รงิ และมคี วามพรอมในการเขาสปู ระชาคมอาเซยี น

ขอขอบคุณครู อาจารย ครูฝก และผูทรงคุณวุฒิทุกทาน ที่ไดรวมกันระดมความคิด
ใหคาํ ปรึกษา คาํ แนะนาํ ประสบการณที่เปนประโยชน รวมถึงการถายทอดองคความรู
ที่เปนประโยชน จนทาํ ใหการจัดทําตาํ ราเรียนหลักสูตรนักเรียนนายสิบตาํ รวจสําเร็จลุลวงไดดวยดี
ซ่ึงกองบัญชาการศึกษาหวังเปนอยางย่ิงวาตําราเรียนชุดน้ีคงเปนประโยชนตอการจัดการเรียน
การสอนและการจัดการฝกอบรมของครู อาจารย และครูฝก รวมตลอดถึงใชเปนคูมือการปฏิบัติงาน
ของขาราชการตํารวจ อันจะสงผลทาํ ใหสํานักงานตํารวจแหงชาติสามารถสรางความเชื่อมั่น ศรัทธา
และความผาสุกใหแ กประชาชนไดอ ยา งแทจ ริง

พลตํารวจโท
( อภิรตั นยิ มการ )
ผูบ ัญชาการศกึ ษา

สารบัญ

ÇÔªÒ ÃÐàºÂÕ º¡ÒÃตาํ ÃǨäÁà‹ ¡ÕÂè ǡѺ¤´Õ หนา

บทท่ี ๑ การปฏบิ ัติราชการ ๑
- ระเบียบสํานกั งานตาํ รวจแหงชาติ วา ดวยประมวลระเบยี บการตํารวจ ๒
ไมเ กี่ยวกับคดี ลกั ษณะท่ี ๒๓ การปฏิบตั ิราชการ พ.ศ.๒๕๕๗ ๖
- การทาํ บญั ชรี ายวันปฏบิ ตั ริ าชการ ๑๑
๑๒
บทที่ ๒ การเคารพและกองเกยี รติยศ ๑๓
- ระเบยี บสํานักงานตาํ รวจแหง ชาติ วา ดว ยประมวลระเบียบการตํารวจ ๑๕
๑๖
ไมเกยี่ วกบั คดี ลักษณะที่ ๑๗ การเคารพและกองเกยี รตยิ ศ พ.ศ.๒๕๕๘ ๑๗
- บททวั่ ไป ๑๘
- การเคารพเมอ่ื อยูตามลาํ พงั ๑๙
- การเคารพเม่อื อยูในความควบคุม ๒๐
- วิธีแสดงความเคารพ ๒๒
- มารยาทในการเคารพ ๒๓
- การยกเวน ในการเคารพ ๒๗
- กองเกียรติยศ ๒๘
- การเคารพของกองรักษาการณ ๒๘
- ภาพประกอบ ๓๐
๓๐
บทที่ ๓ การแตง เครือ่ งแบบ ๓๕
ประมวลระเบยี บการตาํ รวจไมเก่ยี วกับคดี ลักษณะท่ี ๒๒ การแตง เครอื่ งแบบ ๓๕
- บทที่ ๑ ลกั ษณะทว่ั ไป ๓๘
- บทที่ ๒ สขี องเคร่ืองแบบ
- บทที่ ๓ การแตงเคร่อื งแบบ
- ชนิดของเคร่ืองแบบ

● สว นท่ี ๑ เครอื่ งแบบตํารวจชาย
● สว นท่ี ๒ เครื่องแบบตาํ รวจหญิง

หนา

- สว นประกอบของเครอื่ งแบบ ๔๑
● การใชอ นิ ทรธน,ู การใชร องเทาและสนับแขง, การใชป ลอกแขนทกุ ข,
โอกาสทใ่ี ชก ระบแ่ี ละถุงมือ, โอกาสใชห มวกตา งๆ และสายรดั คาง, ๔๑
การถอื หมวก, การใชเขม็ ขดั , การใชสายนกหวีด ๔๘
● การประดับเครอ่ื งหมายซ่งึ เปน สว นประกอบเครือ่ งแบบและมิใช ๕๐
สวนประกอบเครอื่ งแบบ
● ภาพประกอบ

บทที่ ๔ การประดับเครอ่ื งราชอสิ รยิ าภรณ ๖๕
- ระเบยี บสํานกั งานตาํ รวจแหง ชาติ วา ดว ยประมวลระเบยี บการตํารวจ ๖๖
๖๗
ไมเก่ียวกบั คดี ลกั ษณะที่ ๑๐ เคร่ืองราชอสิ ริยาภรณและเหรยี ญตรา ๖๘
พ.ศ.๒๕๕๔ ๖๙
● บทท่ี ๑ การเสนอขอพระราชทานเครื่องราชอสิ ริยาภรณ พ.ศ.๒๕๕๔ ๙๐
● บทที่ ๒ การขอพระราชทานเหรียญราชอสิ รยิ าภรณ
- การประดบั เคร่อื งราชอสิ รยิ าภรณ
- ภาพประกอบ

บทท่ี ๕ การพกพาอาวธุ ๙๓

บทที่ ๖ สวสั ดิการและสิทธิประโยชน ๙๙
- เมอื่ เรม่ิ รบั ราชการตํารวจ ๙๙
- ระหวา งปฏิบตั ิหนาทีร่ าชการตํารวจ ๑๐๒
- เมอื่ เกษียณอายรุ าชการ ๑๐๔
- เมื่อเสยี ชวี ติ ๑๐๖
- สวสั ดกิ ารท่สี ํานกั งานตํารวจแหงชาตจิ ดั ให ๑๐๘
- สรุปสวสั ดกิ ารและสิทธิประโยชนดานการเงนิ กรณีขา ราชการตาํ รวจเสียชวี ิต
๑๑๓
จากการปฏบิ ัติหนาทใ่ี นพื้นท่ี ๓ จังหวดั ชายแดนภาคใต และ ๔ อาํ เภอ
ในจังหวัดสงขลากับพืน้ ท่อี นื่ ทวั่ ประเทศ

หนา

บทที่ ๗ การลา ๑๑๙
- ระเบียบสาํ นกั นายกรัฐมนตรีวาดว ยการลาของขาราชการ พ.ศ.๒๕๕๕ ๑๑๙
- หมวด ๑ บทท่วั ไป ๑๒๐
- หมวด ๒ ประเภทการลา ๑๒๔
- ระเบยี บสาํ นักงานตาํ รวจแหง ชาติ วา ดวยประมวลระเบียบการตาํ รวจ
๑๓๑
ไมเ กี่ยวกับคดี ลักษณะท่ี ๒๑ การลาของขา ราชการตํารวจ พ.ศ.๒๕๕๕ ๑๓๔
- ใบลาแบบตา งๆ

ภาคผนวก : คําสง่ั สาํ นกั งานตํารวจแหง ชาตเิ กย่ี วกบั เครื่องแบบ (เพม่ิ เตมิ ) ๑๖๑
- หนงั สือสํานกั งานตํารวจแหงชาติ ที่ ๐๐๑๑.๑๓/ว๐๔ ๑๖๓
เรือ่ ง การใชห มวกของขาราชการตาํ รวจ ๑๖๔
สาํ หรับประกอบเคร่อื งแบบปกตเิ ส้ือเชิต้ คอพับกากี
- หนงั สอื ดวนทีส่ ดุ ที่ ๐๐๐๑(ผบ)/๒๗๗ ๑๗๔
เร่ือง การแตง กายของขาราชการตาํ รวจ
- คาํ สง่ั สาํ นกั งานตํารวจแหงชาติ ท่ี ๗๕๗/๒๕๕๖ ๑๗๕
เรอื่ ง การใชเ ครือ่ งหมายจาํ พวกและเคร่ืองหมายสังกัดประกอบเครอื่ งแบบ
- คําส่งั สํานกั งานตํารวจแหง ชาติ ท่ี ๖๖๑/๒๕๕๗ ๑๗๗
เร่ือง การใชเ ขม็ ขดั ดา ยถักสดี ําประกอบหมวกชนิดตางๆ เปน สว นของ ๑๗๘
เครอ่ื งแบบปกตเิ สือ้ เชต้ิ คอพบั กากี ๑๗๙
- คาํ สง่ั สํานักงานตํารวจแหงชาติ ท่ี ๓๐๙/๒๕๕๘
เรือ่ ง กําหนดใหใชหมวกทรงออนสกั หลาดสาํ หรับประกอบเครอ่ื งแบบตาํ รวจ
ของขา ราชการตํารวจชนั้ สัญญาบตั รยศพลตาํ รวจตรขี ึ้นไป
- คาํ สงั่ สํานักงานตาํ รวจแหง ชาติ ที่ ๑๐๓/๒๕๕๙
เรอ่ื ง การใชเคร่อื งแบบสาํ หรับขา ราชการตาํ รวจหญิงในการปฏิบัตหิ นา ท่ี
เก่ยี วกบั งานปอ งกันปราบปรามและงานจราจร
- คาํ ส่งั สาํ นักงานตาํ รวจแหง ชาติ ที่ ๑๐๓๐/๒๕๕๙
เรื่อง การตดิ ปายชอื่ ทเี่ คร่ืองแบบตํารวจ (เพ่มิ เตมิ )
- ระเบยี บสํานักงานตํารวจแหงชาติ วาดว ยประมวลระเบยี บการตาํ รวจ
ไมเ กย่ี วกับคดี ลักษณะที่ ๒๒ การแตง เครอ่ื งแบบ (ฉบับท่ี ๔)

๑

º··Õè ñ

¡Òû¯ºÔ μÑ ÃÔ Òª¡ÒÃ

ÇÑμ¶»Ø ÃÐʧ¤¡ ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙŒ

๑. ผเู รยี นมคี วามรแู ละเขา ใจเกย่ี วกบั วธิ กี ารลงเวลาและหลกั ปฏบิ ตั ริ าชการของขา ราชการ
ตํารวจไดอยางถูกตอง

๒. ผเู รยี นนาํ ความรทู ่ีไดรับไปใชใ นการปฏบิ ตั ิหนา ท่ี

กําหนดวัน เวลาทํางาน วันหยุดราชการ และการลงชื่อปฏิบัติราชการของขาราชการ
ตาํ รวจใหถ อื ปฏบิ ตั ิตามระเบียบสาํ นกั นายกรฐั มนตรีและตามที่คณะรัฐมนตรกี ําหนด โดยที่หนวยงาน
ในสาํ นกั งานตาํ รวจแหงชาตหิ ลายหนว ยงาน เชน สถานตี ํารวจภูธร สถานีตํารวจนครบาลทข่ี าราชการ
ตํารวจในหนวยมีท้ังประเภทเชามาเย็นกลับและประเภทตองปฏิบัติราชการบริการประชาชนตลอด
๒๔ ช่ัวโมง หรือปฏิบัติราชการบริการตอเน่ืองในชวงพักกลางวันและไมมีวันหยุดราชการ
ใหถ อื ปฏบิ ตั ิ โดยใหห นว ยงานทมี่ ขี า ราชการตาํ รวจทง้ั สองประเภทดงั กลา ว จดั ทาํ บญั ชรี ายวนั ปฏบิ ตั ริ าชการ
ตามแบบท่ีกําหนด

๒

ÃÐàºÕºสาํ ¹¡Ñ §Ò¹ตําÃǨá˧‹ ªÒμÔ
ÇÒ‹ ´ÇŒ »ÃÐÁÇÅÃÐàºÂÕ º¡ÒÃตําÃǨäÁà‹ ¡èÕÂǡѺ¤´Õ

Å¡Ñ É³Ð·èÕ òó
¡Òû¯ºÔ μÑ ÃÔ Òª¡ÒÃ

¾.È. òõõ÷

โดยที่เปน การสมควรปรับปรงุ ประมวลระเบยี บการตํารวจไมเก่ียวกบั คดี ลักษณะท่ี ๒๓
การปฏบิ ัตริ าชการ เพ่อื ใหเหมาะสม และสอดคลอ งกบั สถานการณป จจุบนั

อาศัยอํานาจตามความในมาตรา ๑๑ และมาตรา ๑๕ วรรคสี่ แหงพระราชบัญญัติ
ตาํ รวจแหง ชาติ พ.ศ. ๒๕๔๗ ผูบัญชาการตํารวจแหงชาติ จงึ วางระเบยี บไว ดังตอ ไปนี้

¢ŒÍ ñ ใหยกเลกิ ความในลักษณะท่ี ๒๓ การปฏบิ ตั ริ าชการ แหง ประมวลระเบียบการ
ตํารวจไมเกี่ยวกับคดแี ละใหใชความที่แนบทายระเบยี บน้แี ทน

¢ÍŒ ò ใหใชร ะเบียบนี้ ตัง้ แตบัดนีเ้ ปน ตนไป
ประกาศ ณ วันที่ ๒๑ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๕๗

พลตาํ รวจเอก
(สมยศ พมุ พันธมุ วง)

ผบู ญั ชาการตํารวจแหงชาติ

๓

ÅѡɳзèÕ òó
¡Òû¯ÔºμÑ ÔÃÒª¡ÒÃ
กํา˹´Çѹ àÇÅÒทาํ §Ò¹ ÇѹË嫯 ÃÒª¡Òà áÅСÒÃŧªèÍ× »¯ÔºμÑ ÃÔ Òª¡ÒÃ
กําหนดวัน เวลาทํางาน วันหยุดราชการ และการลงช่ือปฏิบัติราชการของขาราชการ
ตาํ รวจใหถือปฏิบัตติ ามระเบยี บสํานกั นายกรฐั มนตรีและตามท่คี ณะรัฐมนตรีกาํ หนด ดงั น้ี
¢ŒÍ ñ กาํ หนดวนั เวลาทาํ งาน และวนั หยดุ ราชการ ของขา ราชการตาํ รวจในหนว ยงาน
ท่ีปฏิบัตงิ านเชามาเยน็ กลับ
๑.๑ วนั ทาํ งาน คอื วนั จนั ทรถ งึ วนั ศกุ ร เวลาทาํ งานเรมิ่ ตง้ั แตเ วลา ๐๘.๓๐ นาฬก า
ถงึ ๑๖.๓๐ นาฬกา พักกลางวันเวลา ๑๒.๐๐ นาฬก า ถงึ ๑๓.๐๐ นาฬกา
๑.๒ วันหยุดราชการประจําสัปดาห คือ วันเสารแ ละวันอาทิตย
๑.๓ วนั หยดุ ราชการตามประเพณแี ละวนั หยดุ ราชการประจาํ ปใ หเ ปน ไปตามท่ี
คณะรัฐมนตรีกําหนด กรณีวันหยุดราชการตามประเพณีและวันหยุดราชการประจําปวันใดตรงกับ
วนั หยุดราชการประจาํ สัปดาห ใหเลือ่ นวันหยุดน้ันไปหยดุ ในวันทาํ งานถัดไป
¢ŒÍ ò ใหหนวยงานท่ีมีขาราชการตํารวจตามขอ ๑ จัดทําบัญชีลงเวลาปฏิบัติราชการ
โดยใหมีสาระสําคัญตามแบบทายบทนี้ หรือจะใชเคร่ืองบันทึกเวลาการปฏิบัติราชการแทนก็ได
การลงชือ่ และเวลาปฏบิ ตั ริ าชการของขาราชการตํารวจใหถอื ปฏิบัติ ดังตอ ไปน้ี
๒.๑ การลงชอื่ และเวลามาทาํ งานและกลบั ใหล งดว ยตวั เอง เมอื่ เลยเวลา ๐๘.๓๐
นาฬกา ไปแลว ใหเจาหนาท่ีผูควบคุมขีดเสนแดงใตชื่อผูมาทันเวลาคนสุดทายทันที (ขีดถึงเพียงชอง
เวลากลับ) แลวใหเจาหนาที่ผูควบคุมบัญชีนําบัญชีไปไวท่ีหัวหนาหนวยงานท่ีขาราชการตํารวจลงชื่อ
รว มกัน สว นผทู มี่ าภายหลงั เวลา ๐๘.๓๐ นาฬกา ใหไปลงช่อื ตอหนา หวั หนาหนว ยงานนั้น โดยลงชือ่
และเวลาใตเ สน แดงตามลําดบั ไป
๒.๒ ผูท่ีมาเกินเวลา ๐๘.๓๐ นาฬกา ใหถือวามาสาย ใหรายงานเหตุผล
ทมี่ าสายเปน รายบคุ คลตอ ผบู งั คบั บญั ชาหลงั จากลงชอ่ื และเวลาทมี่ าสายนนั้ ทนั ที แลว ใหผ บู งั คบั บญั ชา
ท่ีรับรายงานมาสายของขาราชการตํารวจผูนั้น สงรายงานใหเจาหนาที่ผูควบคุมบัญชีทําการกรอกช่ือ
ผทู ี่มาสายลงในบัญชตี ามแบบทายบทน้ี
๒.๓ เม่ือถึงเวลา ๐๙.๓๐ นาฬกา ใหเจาหนาท่ีผูควบคุมบัญชีสํารวจรายชื่อ
ผูที่ไมมาปฏบิ ตั ิราชการ หากมผี ูไ มม าปฏบิ ตั ิราชการ ใหเขยี นชื่อไวต อจากรายช่อื ผูที่มาปฏบิ ตั ริ าชการ
แลว หมายเหตไุ วต อ ไปวา ไมไ ดม าปฏบิ ตั ริ าชการเพราะเหตใุ ด เชน ลา แลว ใหก รอกจาํ นวนผทู ม่ี าปฏบิ ตั ิ
ราชการ ผูท มี่ าสาย ผทู ไ่ี มมา และจาํ นวนรวมทัง้ ส้ินในรายการทายบญั ชี

๔

๒.๔ เม่ือลงช่ือและเวลามาทํางานแลว จะตองอยูประจําในท่ีทํางานสามารถ
เรยี กตวั ไดท นั ที หากจะตอ งไปปฏบิ ตั ริ าชการนอกหนว ยงานโดยไมก ลบั มาอกี ในวนั เดยี วกนั กใ็ หล งชอ่ื
และเวลากลับพรอมกับบันทึกเหตุผลไวในบัญชีลงช่ือกํากับไว แตถาจะกลับมาในวันเดียวกันก็ไมตอง
ลงชอื่ กลบั หากไมไ ดก ลบั เมอ่ื มาปฏบิ ตั ริ าชการในวนั แรก ใหบ นั ทกึ เหตผุ ลไวใ นบญั ชแี ละลงชอื่ กาํ กบั ไวด ว ย

การปฏบิ ตั ริ าชการนอกหนว ยงานตามวรรคหนงึ่ ตอ งขออนญุ าต และเมอื่ ไดร บั
อนุญาตจากผูบังคับบัญชาแลว ใหแจง ผูร วมงานทราบดว ย

๒.๕ ใหเ จาหนาที่ผูค วบคุมบัญชีเสนอบญั ชที ผี่ านมาแลว ๑ วนั และบันทกึ ผลการ
ตรวจสอบตามขอ ๒.๓ ใหห วั หนา หนว ยงานนนั้ ทราบเปน ประจาํ ทกุ วนั หากปรากฏวา ขา ราชการตาํ รวจ
ผูใดบกพรองในการลงชอ่ื และเวลาทาํ งาน ใหผบู งั คบั บญั ชาพจิ ารณาดําเนนิ การไปตามควรแกก รณี

๒.๖ บัญชีลงเวลาปฏบิ ัตริ าชการในเลมหนงึ่ ๆ ใหเรม่ิ ตง้ั แตว ันท่ี ๑ ถงึ สน้ิ เดอื น
แลว รวมไวเปน ปเกบ็ รกั ษาไวที่หนวยงานนน้ั เมอื่ ครบ ๕ ป จงึ ขออนุมตั ทิ าํ ลายตามระเบยี บ

๒.๗ บญั ชลี งเวลาปฏบิ ตั ริ าชการจะรวมหรอื แยกเลม กนั เพยี งใด ใหผ บู งั คบั บญั ชา
พจิ ารณาส่ังการตามท่ีเห็นสมควร แตถ า ไมจ าํ เปน ไมใ หแ ยกเลมตาํ่ กวาช้นั งาน

๕

ºÞÑ ªÅÕ §àÇÅÒ»¯ºÔ μÑ ÔÃÒª¡Òâͧ¢ŒÒÃÒª¡ÒÃ
Êѧ¡Ñ´......................................................................
Ç¹Ñ ·Õè .......................à´×͹ ....................................... ¾.È. .....................

ลําดับ ยศ ชอ่ื ตัว ช่ือสกุล (ตัวบรรจง) ลายมือชอ่ื เวลามา ลายมือชือ่ เวลากลบั หมายเหตุ
๑
๒
๓
๔
๕
๖
๗
๘
๙
๑๐
๑๑
๑๒
๑๓
๑๔
๑๕
๑๖
๑๗
๑๘
๑๙
๒๐

ขาราชการตาํ รวจทัง้ หมด..................................คน มาทาํ งาน..................................................คน
ไปปฏบิ ตั ริ าชการนอกเขตพ้นื ท.่ี ........................คน ไปปฏิบตั ิราชการนอกหนวย.......................คน
ลาปว ย............................................................คน ลากิจ........................................................คน
ลาพักผอ น.......................................................คน ขาดราชการ...............................................คน
รบั โทษ............................................................คน อืน่ ๆ ........................................................คน

ผตู รวจ....................................................................
(หัวหนาหนว ยงานผูรับผิดชอบ)

๖

¡ÒÃทาํ ºÞÑ ªÃÕ ÒÂÇ¹Ñ »¯ÔºÑμÔÃÒª¡ÒÃ

หนวยงานในสํานักงานตํารวจแหงชาติหลายหนวยงาน เชน สถานีตํารวจภูธร
สถานีตํารวจนครบาลท่ีขาราชการตํารวจในหนวยมีทั้งประเภทเชามาเย็นกลับ และประเภทตอง
ปฏิบัติราชการบริการประชาชนตลอด ๒๔ ช่ัวโมง หรือปฏิบัติราชการบริการตอเน่ืองในชวง
พักกลางวนั และไมม วี นั หยุดราชการใหถ อื ปฏบิ ตั ิ ดงั น้ี

¢ŒÍ ñ ใหหนวยงานท่ีมีขาราชการตํารวจท้ังสองประเภทดังกลาว จัดทําบัญชีรายวัน
ปฏบิ ตั ิราชการตามแบบทายบทน้ี

๑.๑ การลงบญั ชใี หเ ขยี นรายชอ่ื ขา ราชการตาํ รวจทงั้ สองประเภทตง้ั แตห วั หนา
หนวยงานเรียงตามลําดับยศใหครบทุกคนตามชองต้ังแตลําดับ ยศ ช่ือตัว ช่ือสกุล สวนชองปฏิบัติ
ราชการแตละวนั ใหใสเครอ่ื งหมายตามความเปน จรงิ ทกุ คน ซ่งึ ประกอบดว ย

/ มาทํางาน
+ ไปปฏบิ ตั ิราชการนอกเขตพื้นท่ี
++ ไปปฏบิ ตั ริ าชการนอกหนว ย
ลป ลาปว ย
ลก ลากจิ สว นตวั
ลพ ลาพักผอน
ข ขาดราชการ
ท รบั โทษ
อ อ่ืนๆ (พกั ราชการ, ออกจากราชการไวกอน...)
โดยใหใ สตั้งแตว ันที่ ๑ ถึงสน้ิ เดือน
๑.๒ ในชอ งยศของขา ราชการตาํ รวจชนั้ สญั ญาบตั รใหใ สต าํ แหนง หรอื หนา ทไี่ ว
เหนือยศดวย หนาทบ่ี างหนา ทีอ่ าจจะประกอบดว ยขา ราชการตาํ รวจมากกวา ๑ คน สว นชั้นประทวน
ไมต อ งใสหนา ท่ีไว แตใ หเขยี นรวมในกลุมชนั้ ประทวนเรียงตามลําดบั ยศ
๑.๓ หนวยงานท่ีมีขาราชการตํารวจจํานวนมากซึ่งตองใชบัญชีต้ังแต ๒ แผน
ขนึ้ ไป ใหเ ขียนเลขลําดบั หนา บัญชี สาํ หรับแผน ที่ ๒, ๓ และแผนตอ ๆ ไป ใหเ ขยี นแตช ื่อหนวยงาน
ประจาํ เดอื นและปเทา นน้ั แลว เรยี งตามลําดับของหนาบญั ชี
๑.๔ เมอ่ื ไดล งรายการในชอ งปฏบิ ตั ริ าชการจนถงึ สนิ้ เดอื นแลว ใหห วั หนา หนว ยงาน
ทท่ี าํ บัญชลี งชื่อกํากบั รบั รองความถกู ตอ งไวท า ยบัญชี
¢ŒÍ ò ใหหัวหนาหนวยงานจัดทําคําสั่งมอบหมายหนาท่ีขาราชการตํารวจทุกคน
เวน ประเภทเชา มาเยน็ กลบั ประกอบบัญชรี ายวันปฏิบัตริ าชการใหป รากฏวาตั้งแตวันท่ี ๑ ถงึ ส้ินเดือน

๗

ในแตละชวงเวลาของแตละวันแตละหนาที่ไดมอบหมายใหขาราชการตํารวจผูใดปฏิบัติหนาท่ีอะไร
คนเดียวหรือรวมกับผูใดบาง เฉพาะหนาที่ท่ีสําคัญ หรือมีเหตุตองกําชับ หรือระมัดระวังในเร่ืองใด
เปน พเิ ศษ ใหเขียนขอ ความกํากับไวด ว ย

การมอบหมายหนาท่ีการงานตามวรรคหนงึ่ เมือ่ รวมเวลาปฏบิ ตั ริ าชการในหนงึ่ สปั ดาห
หรอื หนง่ึ เดอื นของขา ราชการตาํ รวจแตล ะคน ตอ งมจี าํ นวนชว่ั โมงไมน อ ยกวา ขา ราชการตาํ รวจประเภท
เชามาเยน็ กลับปฏิบตั ริ าชการในชวงเวลาเดยี วกนั

คําสั่งมอบหมายหนาท่ีการงานเปนเอกสารท่ีใชประกอบการเบิกเงินคาใชจายในการเดินทาง
ไปราชการหรือเงนิ คา ตอบแทนการปฏิบัตงิ านนอกเวลาราชการของขา ราชการตํารวจในหนวยงานนั้น

บญั ชรี ายวนั ปฏบิ ตั ริ าชการและคาํ สงั่ มอบหมายหนา ทก่ี ารงานใหร วมไวเ ปน ปเ กบ็ รกั ษาไว
ทห่ี นวยงานนน้ั เม่อื ครบกาํ หนด ๕ ป จงึ ขออนมุ ัติทาํ ลายตามระเบยี บ

¢ŒÍ ó ขา ราชการตาํ รวจทป่ี ฏบิ ตั งิ านตามคาํ สงั่ ในขอ ๒ ตอ งลงประจาํ วนั เมอ่ื มกี ารรบั – สง
มอบหนา ที่ หรอื ไป – กลบั จากปฏิบตั หิ นาที่ แลว แตก รณี

¢ÍŒ ô ขา ราชการตาํ รวจประเภทเชา มาเยน็ กลับตามขอ ๑ ตองถอื ปฏบิ ัตติ ามบทท่ี ๑
กาํ หนดวัน เวลาทาํ งาน วันหยดุ ราชการ และการลงชอ่ื ปฏบิ ตั ิราชการ อกี สว นหนึ่งดวย

¢ÍŒ õ ขาราชการตํารวจผูใดลากิจสวนตัว (เวนแตกรณีลากิจสวนตัวเพื่อเล้ียงดูบุตร)
หรอื ลาพกั ผอ น หรือไปปฏบิ ัตริ าชการนอกหนว ยงาน หากมีเหตกุ ารณไมสงบเกดิ ขึน้ เชน เกดิ จลาจล
หรอื เหตวุ นุ วายในบา นเมอื ง ใหเ ปน หนา ทข่ี องขา ราชการตาํ รวจผนู น้ั ทจี่ ะตอ งใสใ จและตดิ ตามขา วสาร
เก่ียวกับเหตุการณไมสงบดังกลาวเปนกรณีพิเศษ เม่ือไดรับคําสั่งจากผูบังคับบัญชาตนสังกัดแจงให
กลับหนวยงานแลว จะตองรีบเดินทางไปรายงานตัวยังตนสังกัดโดยเร็ว แมวันลาหรือวันไปปฏิบัติ
ราชการจะยังไมครบกําหนดก็ตาม สําหรับกรณีท่ียังไมสามารถไปรายงานตัวยังตนสังกัดได ใหไป
รายงานตัวยังสถานีตํารวจท่ีใกลหรือสะดวกที่สุดโดยใหลงประจําวันไวเปนหลักฐาน และอยูปฏิบัติ
หนาที่ท่ีสถานีตํารวจที่ไปรายงานตัวน้ัน พรอมทั้งรายงานใหตนสังกัดทราบวาไดอยูปฏิบัติหนาที่
ณ สถานตี าํ รวจใดในโอกาสแรกทส่ี ามารถทําได ตอ เมื่อเหตุการณคล่คี ลายพอที่จะกลบั ยงั ตน สังกดั ได
จึงใหก ลับไปยงั ตนสังกัดเดมิ

ในกรณีอยูนอกราชอาณาจกั รใหรบี ตดิ ตอผูบังคบั บัญชาตนสังกดั โดยเร็วทีส่ ุด

ºÑÞªÕÃÒÂÇ¹Ñ »¯ÔºμÑ ÔÃÒª¡Òà ๘
˹‹Ç§ҹ.............................................. ¨Ñ§ËÇÑ´...........................................
ºÞÑ ªÃÕ ÒªÍè× ¢ŒÒÃÒª¡ÒÃตําÃǨ »ÃÐจําà´×͹........................................ ¾.È. ......................
¢ÒŒ ÃÒª¡ÒÃตาํ ÃǨª¹Ñé ÊÞÑ ÞÒºμÑ Ã...........................................¤¹ ªÑ¹é »Ãзǹ.......................................¤¹

ลํา´Ñº ÂÈ ª×èÍμÇÑ – ª×Íè Ê¡ÅØ {à¤Ã×èͧËÁÒ (/) ÁÒ·íÒ§Ò¹ (+) ä»»¯ÔºμÑ ÔÃÒª¡Òù͡à¢μ¾¹é× ·èÕ (++) ä»»¯ÔºÑμÔÃÒª¡Òù͡˹‹Ç (Å») Åһdž Â
(Å¡) ÅÒ¡¨Ô (ž) ÅÒ¾¡Ñ ¼‹Í¹ (¢) ¢Ò´ÃÒª¡Òà (·) ÃºÑ â·É (Í) Í×¹è æ (¾¡Ñ ÃÒª¡ÒÃ, ÍÍ¡¨Ò¡ÃÒª¡ÒÃäÇ¡Œ Í‹ ¹) ËÁÒÂàËμØ

๑ ๒ ๓ ๔ ๕ ๖ ๗ ๘ ๙ ๑๐ ๑๑ ๑๒ ๑๓ ๑๔ ๑๕ ๑๖ ๑๗ ๑๘ ๑๙ ๒๐ ๒๑ ๒๒ ๒๓ ๒๔ ๒๕ ๒๖ ๒๗ ๒๘ ๒๙ ๓๐ ๓๑

๙

ÊÃØ»

หนวยงานที่มีขาราชการตํารวจที่ปฏิบัติงานเชามาเย็นกลับจัดทําบัญชีลงเวลาปฏิบัติ
ราชการโดยใหมีสาระสําคัญตามแบบทายบทนี้ โดยการลงช่ือและเวลามาทํางานและกลับใหลงดวย
ตัวเอง และเมื่อลงชอื่ และเวลามาทาํ งานแลวจะตองอยปู ระจําในทีท่ ํางาน สามารถเรียกตัวไดทนั ที

การลงบัญชี ใหเขียนรายชื่อขาราชการตํารวจทั้งสองประเภท สวนชองปฏิบัติราชการ
แตละวนั ใหใสเ ครอื่ งหมายตามความเปน จริงทกุ คน ใหห ัวหนา หนวยงานจดั ทาํ คําสั่งมอบหมายหนา ท่ี
ขาราชการตํารวจทุกคนเวนประเภทเชามาเย็นกลับ ประกอบบัญชีรายวันปฏิบัติราชการใหปรากฏวา
ต้งั แตวนั ที่ ๑ ถึงสนิ้ เดอื นในแตละชว งเวลาของแตล ะวนั

คําถามทา ยบท

๑. กําหนดวัน เวลาทํางาน และวันหยุดราชการ ของขาราชการตาํ รวจในหนวยงาน
ทปี่ ฏิบัติงานเชา มาเยน็ กลับเปน อยา งไร

๒. ขาราชการตํารวจประเภทเชามาเย็นกลับ ไดแก ขาราชการตํารวจท่ีปฏิบัติหนาท่ี
ลกั ษณะใด

๓. ขาราชการตํารวจประเภทปฏิบัติราชการบริการประชาชนตลอด ๒๔ ชั่วโมง ไดแก
ขาราชการตํารวจ ประเภทใดบาง

͌ҧÍÔ§

- ระเบียบสํานักงานตํารวจแหงชาติวาดวยประมวลระเบียบการตํารวจไมเก่ียวกับคดี
ลกั ษณะท่ี ๒๓ การปฏบิ ัตริ าชการ พ.ศ.๒๕๕๗

- www.royalthaipolice.go.th

๑๑

º··Õè ò

¡ÒÃà¤ÒþáÅСͧà¡ÂÕ ÃμÂÔ È

ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃŒÙ

๑. ผูเรียนอธบิ ายความหมายของบคุ คลหรือสิ่งทีต่ องแสดงความเคารพได
๒. ผูเรยี นบอกและแสดงทา การเคารพเม่อื อยตู ามลาํ พังหรืออยใู นความควบคมุ ได
๓. ผูเรียนกลาวถึงวิธีแสดงและมารยาทในการเคารพรวมถึงการยกเวนและการผอนผัน
ในการเคารพ
๔. ผูเรียนมีความรูและเขาใจความหมายของกองเกียรติยศและการเคารพ
ของกองรักษาการณ

การแสดงความเคารพเปนเอกลักษณสําคัญของคนไทยเปนเร่ืองแรก การแสดงความ
เคารพมีหลายลักษณะ เชน การประนมมือ การไหว การกราบ การคํานับ การถวายความเคารพ
การทจ่ี ะแสดงความเคารพในลกั ษณะใดนนั้ ตอ งพจิ ารณาผทู จ่ี ะรบั ความเคารพดว ยวา อยใู นฐานะเชน ใด
หรอื ในโอกาสใด แลว จงึ แสดงความเคารพใหถ กู ตอ งและเหมาะสม การแสดงความเคารพของขา ราชการ
ตาํ รวจจะตอ งปฏบิ ตั ใิ หถ กู ตอ งตามระเบยี บสาํ นกั งานตาํ รวจแหง ชาตวิ า ดว ยประมวลระเบยี บการตาํ รวจ
ไมเกยี่ วกับคดี ลักษณะที่ ๑๗ การเคารพและกองเกียรตยิ ศ พ.ศ.๒๕๕๘

๑๒

ÃÐàºÕºสาํ ¹¡Ñ §Ò¹ตาํ ÃǨá˧‹ ªÒμÔ

ÇÒ‹ ´ÇŒ »ÃÐÁÇÅÃÐàºÂÕ º¡ÒÃตาํ ÃǨäÁ‹à¡ÕèÂÇ¡ºÑ ¤´Õ
Å¡Ñ É³Ð·Õè ñ÷

¡ÒÃà¤ÒþáÅСͧà¡ÕÂÃμÂÔ È
¾.È.òõõø

โดยที่เปน การสมควรปรับปรุงประมวลระเบยี บการตาํ รวจไมเ กีย่ วกับคดี ลกั ษณะท่ี ๑๗
การเคารพและกองเกียรตยิ ศ เพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับธรรมเนยี มการปฏิบตั ใิ นปจ จบุ นั

อาศยั อาํ นาจตามความในมาตรา ๑๑ แหง พระราชบัญญตั ิตํารวจแหง ชาติ พ.ศ.๒๕๔๗
ผูบญั ชาการตาํ รวจแหงชาตจิ ึงวางระเบยี บไว ดงั ตอไปน้ี

ขอ ๑ ใหยกเลกิ ความในลกั ษณะท่ี ๑๗ การเคารพและกองเกียรตยิ ศ แหงประมวล
ระเบยี บการตํารวจไมเ ก่ยี วกบั คดี และใหใ ชค วามทแ่ี นบทายระเบยี บนแี้ ทน

ขอ ๒ ใหใ ชร ะเบยี บนตี้ ัง้ แตบดั น้เี ปน ตนไป
ประกาศ ณ วันที่ ๒๖ พฤษภาคม พ.ศ.๒๕๕๘
พลตํารวจเอก
(สมยศ พมุ พันธมุ ว ง)
ผูบญั ชาการตํารวจแหงชาติ

๑๓

º··ÇèÑ ä»

¢ÍŒ ñ ในลักษณะน้ี
“¢ÒŒ ÃÒª¡ÒÃตาํ ÃǨÍÂμ‹Ù ÒÁลาํ ¾§Ñ ” หมายความวา ขา ราชการตาํ รวจคนเดยี วหรอื หลายคน
ทีไ่ มไดอ ยใู นความควบคมุ ของผใู ดโดยเฉพาะในขณะนั้น
“¢ŒÒÃÒª¡ÒÃตําÃǨÍÂً㹤ÇÒÁ¤Çº¤ØÁ” หมายความวา ขาราชการตํารวจหลายคน
ดวยกัน อยูในแถวหรือขบวนอยา งหนง่ึ อยางใด มผี บู งั คับแถวหรอื ขบวนโดยเฉพาะ และหมายความ
รวมถงึ ขาราชการตาํ รวจทีไ่ มไ ดอยใู นแถวแตไ ดรวมกันอยูเปนกลุมโดยมีผูควบคุม
“ÂÒ¹¾Ò˹Д หมายความวา ยานพาหนะทกุ ชนดิ ท่ีใชท างบก ทางนํ้า และทางอากาศ
“¼ÃÙŒ Ѻ¡ÒÃà¤Òþ” หมายความวา บรรดาและสิ่งทง้ั ปวงซ่งึ ขา ราชการตํารวจจะตอ งแสดง
ความเคารพ
“¼‹Ò¹” หมายความวา
๑. ผูรบั การเคารพอยูกับท่ี ขาราชการตํารวจเคลอื่ นทผ่ี านไป
๒. ขา ราชการตาํ รวจอยูกับท่ี ผูร บั การเคารพเคล่ือนทผ่ี านไป
๓. ผูรบั การเคารพเคลื่อนทม่ี า ขา ราชการตํารวจเคลือ่ นที่สวนไป
๔. ขา ราชการตาํ รวจเคลอื่ นทไ่ี ปทางใดทางหนงึ่ ผรู บั การเคารพเคลอื่ นทไี่ ปทางเดยี วกนั
แลว เลยขนึ้ หนาขาราชการตํารวจไป
๕. ผรู บั การเคารพเคลอ่ื นทไี่ ปทางใดทางหนง่ึ ขา ราชการตาํ รวจเคลอ่ื นทไ่ี ปทางเดยี วกนั
แลว เลยข้นึ หนาผูรับการเคารพไป
¢ÍŒ ò ขาราชการตาํ รวจตองแสดงความเคารพตอ บคุ คลและสิ่ง ดังตอไปนี้

๒.๑ พระมหากษัตรยิ 
๒.๒ พระราชินี
๒.๓ พระรัชทายาท
๒.๔ ผสู ําเรจ็ ราชการแทนพระองค
๒.๕ พระบรมวงศ
๒.๖ ผแู ทนพระองค
๒.๗ พระราชอาคันตกุ ะ
๒.๘ นายกรฐั มนตรี
๒.๙ ผบู งั คบั บญั ชาเหนือตน
๒.๑๐ ขาราชการตํารวจตอ ขาราชการตํารวจหรือทหาร
๒.๑๑ ขา ราชการตํารวจหรือทหารตา งประเทศซง่ึ แตงเครอ่ื งแบบ

๑๔

๒.๑๒ พระบรมศพและพระบรมอฐั ิ
๒.๑๓ พระศพและพระอัฐพิ ระบรมวงศ
๒.๑๔ ศพที่มีกองตํารวจแหเปน เกยี รติยศ
๒.๑๕ ธงชยั และธงชยั เฉลมิ พล
๒.๑๖ ธงชาติ ธงราชนาวี และธงชาติประจําเรือตํารวจนํ้าในขณะทําพิธีชักธง
ขึ้นสูเสาและชักธงลงจากเสา ธงราชนาวีและธงชาติประจําเรือตํารวจนํ้าท่ีอยูบนเสาขณะจะขึ้น
หรือลงเรอื
๒.๑๗ ธงมหาราช ธงราชินี ธงเยาวราช ธงราชวงศขณะผานหรอื ชกั ธงขน้ึ สเู สา
และชกั ธงลงจากเสา
๒.๑๘ อนสุ าวรยี รปู บุคคลขณะทท่ี างราชการมงี านฉลอง
¢ŒÍ ó เพื่อเปนการประสานสามัคคีระหวางขาราชการดวยกัน ขาราชการตํารวจ
ควรแสดงความเคารพขา ราชการอนื่ ๆ ตามความเหมาะสมดวย
¢ŒÍ ô การแสดงความเคารพดวยวิธีทําวันทยาวุธไมตองกระทําตอขาราชการตํารวจ
หรือทหารซึ่งตํ่ากวาชัน้ สัญญาบัตร แตใหท ําทาตรงแลวทาํ แลขวา (ซา ย)
¢ÍŒ õ การปฏิบัติวาดวยการเคารพหรือวาดวยกองเกียรติยศนอกจากท่ีปรากฏตาม
ระเบียบน้ีแลว ใหถือปฏิบัติตามแบบฝกของสํานักงานตํารวจแหงชาติหรือตามคําส่ังสํานักงานตํารวจ
แหงชาติทเี่ กี่ยวของอกี สว นหน่ึงดว ย

๑๕

¡ÒÃà¤ÒþàÁè×ÍÍ‹ÙμÒÁลํา¾§Ñ

¢ÍŒ ñ ทา เคารพเมอ่ื ขาราชการตํารวจอยตู ามลําพงั ในโอกาสตางๆ ใหปฏบิ ตั ิ ดังน้ี
๑.๑ สวมหมวกไมไดถือปนยาวอยูกับท่ีทําวันทยหัตถ กําลังเคล่ือนท่ี

ทําทา เดิน แลว ทําวนั ทยหตั ถพรอ มกับทาํ แลขวา (ซา ย)
๑.๒ สวมหมวกถือปนยาวอยูกับที่ทําวันทยาวุธ กําลังเคลื่อนท่ีทําทาเดินแลว

ทําแลขวา (ซาย)
๑.๓ สวมหมวกสะพายปนยาวอยูกับที่ทําทาตรงแลวทําแลขวา (ซาย) กําลัง

เคล่อื นทีท่ ําทา เดินแลวทําแลขวา (ซา ย)
๑.๔ ไมไดสวมหมวก ไมไดถือปนยาว ถือปนยาวหรือสะพายปนยาวอยูกับที่

ทําทา ตรงแลวทาํ แลขวา (ซา ย) กําลังเคล่อื นทท่ี ําทาเดนิ แลว ทาํ แลขวา (ซาย)
๑.๕ ขี่มา
๑.๕.๑ สวมหมวกไมไดสะพายปนยาวทําวันทยหัตถ สวมหมวกสะพาย

ปน ยาวทําทา แลขวา (ซา ย)
๑.๕.๒ ไมไดสวมหมวก ไมไดสะพายปนยาว หรือสะพายปนยาวทําทา

แลขวา (ซา ย)
๑.๖ ผบู งั คบั สนุ ขั ขณะบงั คบั สนุ ขั ทาํ ความเคารพใหย นื ตรงไมต อ งทาํ วนั ทยหตั ถ
๑.๗ ขาราชการตํารวจอยูบนยานพาหนะ ใหทําความเคารพโดยน่ังหรือยืนอยู

บนยานพาหนะน้ันได ถา สวมหมวกใหท าํ วันทยหตั ถ ถา ไมส วมหมวกใหสํารวมกรยิ าบทใหส มควร
๑.๘ ขา ราชการตาํ รวจช้นั สัญญาบตั รเมื่อไมไดสวมหมวก ใหแสดงความเคารพ

ดว ยวิธีการกมศีรษะ ขา ราชการตาํ รวจตา่ํ กวา ช้ันสัญญาบัตรใหย นื ตรง
๑.๙ ขาราชการตํารวจกําลังเคลื่อนท่ี ใหหยุดทําความเคารพตอบุคคลหรือสิ่ง

ในบทท่ี ๑ ขอ ๒ (เวน ๒.๑๐ ถึง ๒.๑๑ และ ๒.๑๓) และผบู งั คับบญั ชาทุกช้ัน
¢ŒÍ ò ในกรณที ข่ี า ราชการตาํ รวจอยดู ว ยกนั เปน กลมุ เมอื่ ผใู ดเหน็ บคุ คลหรอื สงิ่ ทจี่ ะตอ ง

แสดงความเคารพผานมา จะตองบอกผูอ่ืนใหทราบเพ่ือทุกคนจะไดทําความเคารพและถาสามารถ
จะทําได ใหข า ราชการตํารวจผมู ียศสงู สุดในทีน่ ั้นบอกทําความเคารพพรอ มกนั โดยใชคําบอกวา “ตรง”

๑๖

¡ÒÃà¤ÒþàÁ×Íè ÍÂً㹤ÇÒÁ¤Çº¤ÁØ

¢ŒÍ ñ ทา เคารพของขา ราชการตาํ รวจเมอ่ื อยูในความควบคุม ใหปฏบิ ตั ิ ดงั น้ี
๑.๑ แถวขาราชการตํารวจถืออาวุธปนยาวอยกู ับท่ี ทําวันทยาวธุ
๑.๒ แถวขาราชการตํารวจสะพายอาวุธปนยาวหรือไมถืออาวุธปนยาวอยูกับที่

ทําทาตรงแลว ทาํ ทา แลขวา (ซา ย)
๑.๓ แถวขา ราชการตํารวจกาํ ลงั เดนิ ทําทาแลขวา (ซา ย) ไปทางผูร ับการเคารพ
๑.๔ ขาราชการตํารวจท่ีไมไดอยูเปนแถวแตรวมกันอยูเปนกลุมและมีผูควบคุม

ประจาํ ใหป ฏิบัติ ดังนี้
๑.๔.๑ อยกู บั ที่ ทําทาตรงแลวทาํ แลขวา (ซาย)
๑.๔.๒ กาํ ลงั เคลือ่ นที่ ทําทา เดนิ แลว ทําทาแลขวา (ซาย)

การเคารพตาม ๑.๔ ผูค วบคุมจะสง่ั ใหท าํ ความเคารพตามลาํ พังก็ได
¢ŒÍ ò การเคารพของขา ราชการตาํ รวจทอี่ ยใู นความควบคมุ ตอ บคุ คลหรอื สงิ่ ใหป ฏบิ ตั ิ
ดังนี้

๒.๑ ขาราชการตํารวจท่ีอยูในความควบคุมตองบอกแถวทําความเคารพตาม
ขอ ๑ ตอบคุ คลหรือสง่ิ ใน ๒.๑ ถงึ ๒.๙ และ ๒.๑๒ ถงึ ๒.๑๘ ของบทท่ี ๑ รวมท้ังผูบังคับบญั ชาตง้ั แต
ตาํ แหนง สารวัตรหรอื ตาํ แหนงเทียบเทาขนึ้ ไป

๒.๒ แถวขาราชการตํารวจซ่ึงพักอยูตองเรียกแถวและขาราชการตํารวจมา
ซ่ึงไมไดอยบู นหลงั มาตอ งข้นึ มาถวายความเคารพแดพ ระมหากษตั ริย พระราชินี และพระรัชทายาท

๒.๓ แถวขาราชการตํารวจกําลังเดินตามสบายหรือว่ิงเม่ือผานบุคคลหรือสิ่งที่
จะตอ งทาํ ความเคารพ ใหบ อกแถวเดนิ ตามระเบยี บแลว ทําทาแลขวา (ซา ย) ไปทางผูรับการเคารพ

¢ŒÍ ó ผคู วบคมุ แถวอยกู บั ที่ ถา ขดั กระบอี่ ยเู มอ่ื บอกแถวทาํ ความเคารพดว ยทา วนั ทยาวธุ
ก็ใหทาํ ความเคารพดว ยทากระบี่ ถา ไมบอกแถวทาํ ความเคารพดวยทาวนั ทยาวุธ กใ็ หทาํ ความเคารพ
ดว ยทา วนั ทยหตั ถ เวน แตถ า ขดั กระบอ่ี ยตู ามระเบยี บของการบงั คบั แถวใหท าํ ความเคารพดว ยทา กระบี่

๑๗

Ç¸Ô ÕáÊ´§¤ÇÒÁà¤Òþ

¢ÍŒ ñ ผูที่มียศตํ่าตองแสดงความเคารพผูท่ีมียศสูงกอน ผูที่มียศสูงตองแสดง
ความเคารพตอบ ถา เสมอกนั หรอื สงสยั วา ใครยศสงู ตาํ่ กวา กนั กใ็ หต า งแสดงความเคารพซงึ่ กนั และกนั

สวนการเคารพของขาราชการตํารวจประเภทไมมียศ เทียบชั้นสัญญาบัตรใหกมศีรษะ
ตํ่ากวา ช้นั สญั ญาบตั รใหย ืนตรง หากแตง เครอื่ งแบบอยางอืน่ และสวมหมวกใหทาํ วันทยหตั ถ

¢ÍŒ ò การแสดงความเคารพในกรณตี า งๆ ดงั น้ี
๒.๑ เม่ือจะตองทําความเคารพตอขาราชการตํารวจซึ่งอยูดวยกันเปนกลุม

ใหท าํ เฉพาะผทู ่ีมียศสูงในท่นี นั้ แตผ ูเดียว
๒.๒ เมื่อขาราชการตํารวจอยูดวยกันเปนกลุม ใหผูที่มียศสูงในที่น้ันเปนผูรับ

การเคารพแตผูเดียว
๒.๓ เมื่ออยูเฉพาะหนาผูท่ีมียศสูงท้ังกรณีอยูกับท่ีและเคล่ือนท่ี ไมตองทําการ

เคารพหรอื รบั การเคารพแกผ ูที่มียศต่ํากวาผทู ีต่ นอยูเ ฉพาะหนา
๒.๔ ในกรณีอยูดวยกันเปนกลุมเม่ือผูท่ีมียศสูงกวาทุกคนในกลุมเขามา

หรือผานไป ใหผทู อี่ ยดู ว ยกันเปนกลุมทําความเคารพพรอ มกนั ทกุ คน
¢ŒÍ ó ขณะสวมหมวกอยูจะถอดหมวกแสดงความเคารพแกผูใดไมได เวนแตจะแสดง

ความเคารพตามวิธกี ารในทางศาสนาหรอื ประเพณนี ิยมตามกาลเทศะ
¢ŒÍ ô เม่ือเขา ไปในพระทนี่ ง่ั โบสถ วิหาร อาคาร เพอื่ เปน การเคารพตอ สถานท่นี ้นั ๆ

ใหถอดหมวก เวนแตหากมีงานพระราชพิธี รัฐพิธี หรือพิธีซ่ึงโดยประเพณีจะตองสวมหมวก หรือจะ
เปนการไมส ะดวกในการปฏิบัติหนา ที่

¢ÍŒ õ การแสดงความเคารพใหเ ริม่ และเลิก ดังตอไปน้ี
๕.๑ เมอ่ื จะผานใหเ ตรยี มกระทาํ ในระยะหางเมอื่ เหน็ ไดถนดั และใหเริ่มกระทาํ

กอนทีจ่ ะถงึ ประมาณ ๓ กาว เลิกทําความเคารพเม่ือผา นพนไปแลว ประมาณ ๒ กาว
๕.๒ เมอ่ื เขา ไปหาบคุ คลหรอื สงิ่ ซงึ่ ตอ งแสดงความเคารพ ใหเ รมิ่ ทาํ ความเคารพ

กอนถงึ ประมาณ ๓ กาว เลกิ ทําความเคารพเม่ือไดรับอนุญาตหรือเสร็จกจิ แลว
๕.๓ เม่ือบุคคลหรือสิ่งซ่ึงตองแสดงความเคารพมายังบริเวณที่ตนอยู

ใหเร่ิมและเลกิ ทาํ ความเคารพในโอกาสอันสมควร

๑๘

ÁÒÃÂҷ㹡ÒÃà¤Òþ

¢ÍŒ ñ เมื่อจะเขาไปหาผูที่มียศสูงกวาหรือกอนทําความเคารพ จะตองอยูในอาการที่
สุภาพและสํารวม ไมควรกระทําการอันไมสมควร เชน เค้ียวหมากฝร่ัง สูบบุหร่ี ใชเคร่ืองมือส่ือสาร
เปนตน

¢ÍŒ ò เมื่อมือขวากําลังถือส่ิงของกอนจะทําความเคารพหรือรับการเคารพดวยทา
วนั ทยหัตถ ใหเ ปลยี่ นเปนมือซา ยถือส่งิ ของกอน

¢ÍŒ ó เมื่อจะสงสิ่งของหรือรับสิ่งของจากผูท่ีมียศสูงกวาใหสงและรับดวยมือขวา
และเม่อื สงหรือรับเสรจ็ แลวใหท ําความเคารพ กอ นจะไปใหถ อยหลัง ๑ กาว แลว ทาํ ทา กลับหลงั หนั

¢ŒÍ ô ผูรับการเคารพท่ีไมไดแตงเครื่องแบบ ถาเปนผูที่ตนรูจักตองทําความเคารพ
เชน เดยี วกับผรู บั การเคารพแตงเครอื่ งแบบ

¢ÍŒ õ ในเวลาที่อยูในทาที่ไมเรียบรอยเม่ือจะแสดงความเคารพหรือรับการเคารพ
จะตอ งขยบั ตวั นง่ั หรอื ยนื อยใู นทา ตรงเสยี กอ นตามสมควรแกก าลเทศะ เพราะการเคารพเปน การใหเ กยี รติ
แกกันและกัน

¢ÍŒ ö เมอ่ื เขา ไปหาผทู ม่ี ยี ศสงู กวา ตอ งยนื อยใู นทา แสดงความเคารพตลอดเวลา จนกวา
จะไดร ับอนุญาตจงึ เปล่ียนอริ ิยาบถได

¢ŒÍ ÷ การขนึ้ จากเรอื เลก็ ใหข า ราชการตาํ รวจผทู ม่ี ยี ศสงู กวา ในทนี่ นั้ ขนึ้ กอ น สว นการลงไป
ในเรอื เลก็ ใหข าราชการตํารวจผทู ม่ี ยี ศสงู กวา ลงทหี ลงั

๑๙

¡ÒáàÇŒ¹ã¹¡ÒÃà¤Òþ

¢ŒÍ ñ ขา ราชการตํารวจไมต อ งทาํ ความเคารพแกผ ใู ดในโอกาส ดังตอไปน้ี
๑.๑ กาํ ลงั เลนกฬี า
๑.๒ ขณะอยใู นท่ปี ระชุมซึง่ ตอ งการความสงบ
๑.๓ เจบ็ ปวยมอี าการหนัก
๑.๔ กาํ ลังแบกหามสิ่งของหนกั
๑.๕ กาํ ลังรบั ประทานอาหาร
๑.๖ กําลังจับกุมผูกระทําความผิด หรือกําลังควบคุมผูตองหา จําเลย และ

ผูต อ งโทษ
๑.๗ กาํ ลังทําหนาท่ีใหอาณัติสัญญาณจราจร หรอื กําลังจัดยวดยานเพือ่ ความ

เรียบรอ ย หรอื ขณะรกั ษาการณร ายทาง
๑.๘ กําลงั ดบั เพลงิ หรอื ชว ยเหลอื ผปู ระสบภัย
๑.๙ กําลังขับขี่ยวดยานหรือสัตวพาหนะเคลื่อนท่ีไปในที่คับขันหรือในยาม

ฉุกเฉนิ
๑.๑๐ กาํ ลงั รักษาพยาบาลผเู จ็บปวย
๑.๑๑ เม่อื มีหนาที่ประจําในขบวนหรือพธิ ใี ดๆ

¢ÍŒ ò ถา ไมส ามารถทาํ การเคารพดว ยทา วนั ทยาวธุ หรอื ทา วนั ทยหตั ถไ ด ใหป ฏบิ ตั ิ ดงั นี้
๒.๑ อยกู บั ที่ ทําทาตรงแลว ทําทาแลขวา (ซาย)
๒.๒ กาํ ลงั เคลอ่ื นท่ี ทาํ ทา เดินแลว ทาํ ทาแลขวา (ซาย)

¢ŒÍ ó เม่ืออยูเฉพาะพระพักตรพระมหากษัตริย พระราชินี และรัชทายาทไมตองทํา
การเคารพตอ ผูใ ดอกี เวน แตพระองคซ ง่ึ ทรงอสิ ริยยศสงู กวาเสดจ็ มาภายหลัง

¢ÍŒ ô ขา ราชการตาํ รวจอยใู นความควบคมุ กาํ ลงั ฝก หดั หนา ทร่ี าชการสนามและทาํ การรบ
ผูควบคุมไมตองบอกแสดงความเคารพ แตตนเองตองทําความเคารพเชนเดียวกับขาราชการตํารวจ
อยูตามลําพงั

¢ÍŒ õ แถวขา ราชการตาํ รวจกาํ ลงั เดนิ ตามสบายหรอื วง่ิ เมอ่ื ผา นบคุ คลหรอื สง่ิ ทจี่ ะตอ ง
ทําความเคารพ ใหบ อกแถวเดินตามระเบยี บแลวทาํ ทาแลขวา (ซาย) ไปทางผรู บั การเคารพ

๒๐

¡Í§à¡ÂÕ ÃμÔÂÈ

¢ÍŒ ñ กองเกียรตยิ ศจดั สาํ หรบั
๑.๑ พระมหากษัตริย
๑.๒ พระราชินี
๑.๓ พระรชั ทายาท
๑.๔ ผสู ําเร็จราชการแทนพระองค
๑.๕ นายกรฐั มนตรี
๑.๖ ผบู ญั ชาการตํารวจแหง ชาติ
๑.๗ ประมุขของรัฐบาลตางประเทศ ผูแทนรัฐบาลตางประเทศ และแขก

ผมู ีเกยี รตขิ องรัฐบาล
๑.๘ ธงชยั
๑.๙ ศพขาราชการตํารวจช้ันสัญญาบัตรยศต้ังแตพลตํารวจตรีข้ึนไปเม่ือญาติ

รองขอ หรือศพขา ราชการตาํ รวจซงึ่ เสยี ชีวติ เน่ืองจากการปฏิบัติหนาที่ราชการ
นอกจากน้ีจะจัดใหผูใดหรือส่ิงใด ใหผูบัญชาการตํารวจแหงชาติเปนผูส่ัง นอกเขต

กรุงเทพมหานครใหผบู ังคับการตาํ รวจข้ึนไปเปน ผูสงั่ ก็ได
¢ŒÍ ò การจดั กองเกียรติยศ ใหจดั สาํ หรับในโอกาส ดังตอ ไปน้ี
๒.๑ พระมหากษตั รยิ  พระราชนิ ี และพระรชั ทายาทเมอื่ เสดจ็ ในงานพระราชพธิ ี

รัฐพธิ ี งานพิธขี องตาํ รวจ หรอื เสด็จประพาสสว นภมู ิภาค
๒.๒ ผูสําเรจ็ ราชการแทนพระองคจดั เชน เดยี วกับ ๒.๑
๒.๓ นายกรฐั มนตรเี มอื่ ไปราชการสว นภมู ภิ าคเฉพาะในตวั จงั หวดั หรอื ในทอ งถนิ่

ท่ไี ปนนั้ มีโรงเรียนตาํ รวจหรือศนู ยฝก อบรมตาํ รวจ
๒.๔ ผบู ัญชาการตาํ รวจแหงชาตจิ ัดเชนเดยี วกับ ๒.๓
๒.๕ ประมขุ ของรฐั บาลตา งประเทศ ผแู ทนรฐั บาลตา งประเทศ และแขกผมู เี กยี รติ

ของรฐั บาลจัดเชน เดียวกบั ๒.๓
๒.๖ ธงชยั จัดเม่ือมกี ารรบั หรอื สง
๒.๗ ศพขาราชการตํารวจช้ันสัญญาบัตรยศตั้งแตพลตํารวจตรีข้ึนไปเม่ือญาติ

รองขอ หรือศพขาราชการตํารวจที่เสียชีวิตเนื่องจากการปฏิบัติหนาที่ราชการเมื่อเวลาเผาหรือฝง
แตใ หง ดจดั สาํ หรบั ขา ราชการตาํ รวจทท่ี าํ ลายชวี ติ ตนเองหรอื เสยี ชวี ติ เนอื่ งจากกระทาํ ผดิ หรอื ประพฤตชิ ว่ั

๒๑

ตาม ๒.๑ ถงึ ๒.๕ ถาผซู ง่ึ จะตอ งจดั กองเกยี รตยิ ศใหมจี าํ นวนมากกวา ๑ ราย
ในโอกาสและสถานที่แหงเดียวกัน ก็ใหจัดอัตรากองเกียรติยศในอัตราสําหรับจัดเฉพาะผูซ่ึงมี
พระราชอิสรยิ ยศหรือเกยี รติสงู ในทีน่ ้ัน

การจัดกองเกยี รติยศตาม ๒.๑ ถงึ ๒.๔ ใหจดั ทั้งในตอนมาถึงและตอนจะจากไป
¢ŒÍ ó กําลังของกองเกยี รติยศสําหรบั ๑.๑ ถึง ๑.๗ ใหจดั กาํ ลงั ๑ กองรอย ๓ หรอื
๒ หมวด ทง้ั นี้ แลว แตพน้ื ท่ีท่จี ะตอ งตง้ั กองเกียรตยิ ศ หมวดละ ๒ หมูๆ ละ ๑๐ คน ถอื อาวธุ ปน ยาว
ติดดาบปลายปน มีแตรเดี่ยวและแตรวง (ถามี) แตกองเกียรติยศสําหรับพระมหากษัตริย พระราชินี
และพระรชั ทายาทใหม ธี งชยั ดว ย
กองเกยี รตยิ ศสําหรับ ๑.๕ ถึง ๑.๗ อาจใหมีหมูธ งประจาํ หนวยตาํ รวจที่จัดกองเกียรตยิ ศ
นน้ั ๆ ดว ยกไ็ ด โดยหมูธงประจาํ หนวยตํารวจใหป ระจําอยูกอ นกาํ ลงั พลของหมวดท่ี ๑ ประกอบดว ย
ผูร ักษาธง ๒ คน ยืนดา นซายและดา นขวาของผูเชิญธง โดยใหผ เู ชญิ ธง ๑ คน อยกู ลาง ผรู ักษาธงทง้ั
๒ คน ใหถือปนยาวติดดาบปลายปนดวย มีผูชวยผูเชิญธง ๑ คน ยืนทางดานหลังของผูเชิญธง
หางประมาณ ๒ กา ว
¢ŒÍ ô กองเกยี รติยศสาํ หรบั รับหรือสงธงชยั ใหจดั กําลัง ๑ หมวด ๒ หมๆู ละ ๑๐ คน
ถอื อาวธุ ปนยาว มีแตรเด่ยี ว และประกอบดวยขลยุ กลอง หรือแตรวง (ถามี)
การจัดกองเกยี รติยศสําหรับเคารพศพ ถามหี ลายศพในสถานท่แี ละเวลาเดยี วกนั กใ็ หจดั
กําลงั ของกองเกยี รตยิ ศตามชั้นยศของศพทมี่ ยี ศสงู สุดในสถานท่นี น้ั เพียงรายเดียว

๒๒

¡ÒÃà¤Òþ¢Í§¡Í§ÃÑ¡ÉÒ¡Òó

¢ŒÍ ñ ใหกองรักษาการณเรียกแถวตํารวจทําความเคารพตอบุคคลและสิ่ง ดังตอไปนี้
๑.๑ พระมหากษตั ริย
๑.๒ พระราชินี
๑.๓ พระรชั ทายาท
๑.๔ พระเจาแผน ดินและพระราชินีตางประเทศ
๑.๕ พระบรมวงศ
๑.๖ เจาตางประเทศซ่งึ เปนเอกราชและเสด็จโดยมธี งราชวงศ
๑.๗ ผูส ําเรจ็ ราชการแทนพระองค
๑.๘ นายกรฐั มนตรี
๑.๙ พระบรมศพและพระบรมอัฐิ
๑.๑๐ พระศพและพระอัฐพิ ระบรมวงศ
๑.๑๑ ศพซ่ึงมกี องตาํ รวจหรอื ทหารแหเปน กองเกียรตยิ ศ
๑.๑๒ ธงชยั ประจําหนวยของตาํ รวจและธงชยั เฉลิมพลของกองทหาร
๑.๑๓ ผูบังคับบัญชาท่ีมีตําแหนงเหนือกวาผูบังคับบัญชาที่มีกองรักษาการณ

ตง้ั อยู
¢ÍŒ ò ใหก องรกั ษาการณบ อกแถวตรงแลว ทาํ แลขวา (ซา ย) เพอ่ื ทาํ ความเคารพตอ บคุ คล

ดังตอ ไปนี้
๒.๑ ขาราชการตํารวจที่มิใชผูบังคับบัญชาของกองรักษาการณมียศไมต่ํากวา

หัวหนา ของสว นราชการน้ันมาปฏิบัตหิ นา ทตี่ ามกาํ หนดการลวงหนา ของสวนราชการ
๒.๒ นายทหารชน้ั นายพลไดม าปฏบิ ตั หิ นา ทตี่ ามกาํ หนดการลว งหนา ในหนา ท่ี

ของสว นราชการน้นั
๒.๓ ผูมหี นา ที่ตรวจระเบียบของกองรกั ษาการณ

¢ÍŒ ó ถา มไิ ดม คี าํ สงั่ เปน พเิ ศษในระหวา งเวลา ๒๑.๐๐ นาฬก า ไปจนถงึ ๐๖.๐๐ นาฬก า
หรอื เม่ือตอนฝนตกหนกั ไมต องเรยี กแถวทาํ ความเคารพ

๒๓

ÀÒ¾»ÃСͺ¡ÒÃทาํ ¤ÇÒÁà¤Òþ㹷ҋ μ‹Ò§ æ

๒๔

๒๕

ÊÃØ»

ขา ราชการตาํ รวจตอ งแสดงความเคารพตอ บคุ คลตงั้ แตพ ระมหากษตั รยิ ถ งึ ผบู งั คบั บญั ชา
ท่ีเหนือตนและสิ่งดังตอไปน้ี เชน ศพและกระดูก (พระบรมศพและพระบรมอัฐิ) ธง (ธงชัย ธงชาติ)
อนุสาวรียรูปบุคคลขณะที่ทางราชการมีงานฉลอง เพ่ือเปนการประสานสามัคคีระหวางขาราชการ
ดวยกนั ขา ราชการตํารวจควรแสดงความเคารพขา ราชการอ่นื ๆ ตามความเหมาะสมดว ย ผทู ่มี ียศต่ํา
ตองแสดงความเคารพผทู ม่ี ียศสูงกอ น ผทู มี่ ียศสูงตอ งแสดงความเคารพตอบ ถาเสมอกนั หรอื สงสยั วา
ใครยศสงู ต่ํากวากัน กใ็ หตา งแสดงความเคารพซ่งึ กันและกัน

การยกเวน ในการเคารพ เชน กําลงั จับกมุ ผูกระทาํ ความผดิ หรอื ควบคุมผตู องหา จาํ เลย
และผตู อ งโทษ กาํ ลงั ทาํ หนา ทใี่ หอ าณตั สิ ญั ญาณจราจร เพอ่ื ความเรยี บรอ ยหรอื ขณะรกั ษาการณร ายทาง
หรือกาํ ลังขับขี่ยวดยานหรือสัตวพ าหนะเคลอ่ื นที่ไปในทค่ี ับขันหรือในยามฉกุ เฉนิ

การปฏิบัติวาดวยการเคารพหรือวาดวยกองเกียรติยศ นอกจากท่ีปรากฏตามระเบียบ
นี้แลว ใหถ ือปฏบิ ัติμÒÁẺ½ƒ¡¢Í§สํา¹Ñ¡§Ò¹ตําÃǨáË‹§ªÒμหÔ รอื ตามคําสั่งสํานกั งานตาํ รวจแหง ชาติ
ทีเ่ กีย่ วของอีกสวนหน่งึ ดว ย

คํา¶ÒÁ·ŒÒº·

๑. บรรดาบคุ คลและสง่ิ ทงั้ ปวงซง่ึ ตาํ รวจจะตอ งแสดงความเคารพตรงกบั ความหมายใด
๒. ตํารวจเมอื่ อยูตามลาํ พังกรณสี วมหมวก ถอื ปนกลมอื ในเวลาอยกู ับท่ี จะตอ งแสดง
การเคารพอยา งไร
๓. ตาํ รวจทมี่ ไิ ดอ ยกู บั แถว แตไ ดร วมกนั อยเู ปน กลมุ โดยมผี คู วบคมุ ตรงกบั ความหมายใด
๔. ขาราชการตาํ รวจตอ งแสดงความเคารพตอ บคุ คลและสงิ่ ใดบา ง
๕. การแสดงความเคารพใหเ รมิ่ และเลิกอยา งไร
๖. ขาราชการตาํ รวจไมต อ งทาํ ความเคารพแกผูใดในโอกาสใดบา ง

͌ҧÍÔ§

- ระเบียบสํานักงานตํารวจแหงชาติวาดวยประมวลระเบียบการตํารวจไมเก่ียวกับคดี
ลักษณะท่ี ๑๗ การเคารพและกองเกียรติยศ พ.ศ.๒๕๕๘

- http://www.tsd.police.go.th

๒๗

º··èÕ ó

¡ÒÃá짋 à¤Ãè×ͧẺ

ÇÑμ¶Ø»ÃÐʧ¤¡ ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ

๑. ผเู รียนสามารถอธิบายถงึ ลักษณะ ชนดิ และประเภทของเครื่องแบบ รวมถงึ การแตง
เครอื่ งแบบตํารวจตาม พ.ร.บ.เครอ่ื งแบบตาํ รวจและกฎกระทรวง

๒. ผเู รยี นสามารถบอกถงึ โอกาสและเงอื่ นไขในการใชเ ครอ่ื งแบบตาํ รวจ ซง่ึ ประกอบดว ย
หมวก เส้ือ กางเกง เข็มขัดและอ่ืนๆ กับเคร่ืองประกอบตางๆ ตาม พ.ร.บ.เคร่ืองแบบตํารวจ
และกฎกระทรวง

๓. ผูเ รียนสามารถแตง กายไดถกู ตอ งตามระเบยี บและประเพณีนยิ ม
๔. ผเู รยี นสามารถนําความรไู ปใชใ นการปฏบิ ตั หิ นาท่ี
พระราชหัตถเลขารัชกาลที่ ๕ ทรงพระราชทานกําเนิดเครื่องแบบตํารวจวา “สีกากี
ภาษาเปอรเซียน แปลวา สแี ผน ดนิ ” จึงนาจะมีพระราชประสงควา ตํารวจตอ งเปนตาํ รวจของแผนดนิ
เปน ผรู กั ษาแผน ดนิ หรอื ตอ งบาํ บดั ทกุ ขใ หค วามรม เยน็ เปน สขุ รกั ษาความสงบปลอดภยั และใหค วามอบอนุ ใจ
แกป ระชาชนทกุ ชาติ ชน้ั วรรณะ เหมอื นแผน ดนิ ซง่ึ เปน ทอี่ ยอู าศยั ใหค วามสขุ แกส ตั วท กุ จาํ พวก ฉะนน้ั
ผแู ตงเครื่องแบบตองรักศกั ด์ิศรี มจี ติ ใจสงู เขมแข็ง หนกั แนน อดทน เสียสละ สภุ าพ ออนโยน มีวนิ ัยดี
มศี ีลธรรมและวัฒนธรรม ประกอบดวยความซื่อสตั ย สุจริต มคี วามสามคั คีกนั ตามความหมายของ
พระราชลญั จกรภาษติ ซึ่งติดอยทู ่ตี ราอารม หนาหมวกวา สพฺเพสํ สงฆฺ ภูตานํ สามคคฺ ี วฑุ ฺฒสิ าธกิ า

๒๘

»ÃÐÁÇÅÃÐàºÕº¡ÒÃตําÃǨäÁ‹à¡ÂÕè ǡѺ¤´Õ
ÅѡɳзèÕ òò

¡ÒÃá짋 à¤Ã×èͧẺ

º··Õè ñ
Å¡Ñ É³Ð·èÑÇä»

เคร่ืองแบบตํารวจท่ีทางราชการกําหนดข้ึนนี้นอกจากเปนเคร่ืองแสดงถึงสัญลักษณของ
ผูแตงวาเปนขาราชการผูทรงเกียรติเหลาหน่ึงซึ่งตางจากขาราชการอ่ืนแลว ยังมีความหมายใหรูวา
ผูแตงมีหนาที่รักษากฎหมายและคอยพิทักษรับใชประชาชนทุกขณะดวย พระราชหัตถเลขาในรัชกาล
ที่ ๕ ผูทรงพระราชทานกําเนิดเครื่องแบบตํารวจวา “ÊÕ¡Ò¡Õ ÀÒÉÒà»ÍÏà«Õ¹ á»ÅÇ‹ÒÊÕἋ¹´Ô¹”
จงึ นา จะมพี ระราชประสงคว า ตาํ รวจตอ งเปน ตาํ รวจของแผน ดนิ เปน ผรู กั ษาแผน ดนิ หรอื ตอ งบาํ บดั ทกุ ข
ใหความรมเย็นเปนสุข รักษาความสงบปลอดภัย และใหความอบอุนใจแกประชาชนทุกชาติ ช้ัน
วรรณะ เหมือนแผนดินซงึ่ เปน ทอ่ี ยูอาศยั ใหค วามสุขแกสตั วทกุ จําพวก ฉะน้นั ผูแตงเคร่ืองแบบตองรกั
ศกั ดศ์ิ รี มจี ติ ใจสงู เขม แขง็ หนกั แนน อดทน เสยี สละ สภุ าพ ออ นโยน มวี นิ ยั ดี มศี ลี ธรรมและวฒั นธรรม
ประกอบดว ยความซอื่ สตั ย สจุ รติ มคี วามสามคั คกี นั ตามความหมายของพระราชลญั จกรภาษติ ซง่ึ ตดิ
อยูท่ตี ราอารม หนาหมวกวา “ʾÚà¾Êí ʧڦÀÙμÒ¹í ÊÒÁ¤Ú¤Õ Çر²Ú ÊÔ Ò¸Ô¡Ò ¤ÇÒÁ¾ÃŒÍÁà¾ÃÂÕ §¢Í§»Ç§ª¹
¼ÙàŒ »š¹ËÁ‹Ù处 ¤ÇÒÁà¨ÃÞÔ ãËŒÊÒí àÃ¨ç ”

การแตงกายเปนระเบียบเรียบรอยสะอาดหมดจด นอกจากเปนเคร่ืองสื่อถึงความเปน
ผูมีระเบียบวินัยดีแลว ยังเปนเหตุหนึ่งท่ีจะชักจูงใจประชาชนใหเกิดศรัทธาเล่ือมใส เปนการเขาถึงจิตใจ
ประชาชนในเบอ้ื งตน ดว ย เครอื่ งแบบทกุ ชน้ิ ทกุ สว นจงึ ควรใหอ ยใู นลกั ษณะทเ่ี หมาะสมไดส ว นสดั รดั กมุ
ท่ีเปนผาตองซักรีดใหเรียบรอย ที่เปนโลหะหรือหนังตองขัดถูใหสะอาดเปนเงางามและตองแตง
ใหค รบถวนตามท่กี ําหนดไวในกฎกระทรวงทกุ ประการ

เครอ่ื งแบบท่ีทางราชการไดจายใหแ กพลตาํ รวจ นายสิบตาํ รวจนัน้ บางรายไมเหมาะสม
แกรูปทรงกลาวคือ คอเสื้อหลวมไปบาง เอวกางเกงหลวมไปบาง จึงผอนผันใหนายสิบพลตํารวจ
ทไ่ี ดร บั จา ยเครอื่ งแบบแกไ ขเครอื่ งแบบสว นทไ่ี มไ ดร ปู ทรงได แตไ มใ หแ กจ นกางเกงขาลบี หรอื เสอื้ แนบตดิ
กับเน้ือ เม่ือจะแกตองรายงานตอหัวหนาหนวยงานท่ีสังกัดหรือผูรักษาราชการแทนทราบเสียกอน
เมอ่ื ไดร บั อนญุ าตแลว จงึ ใหแ กไ ขไดห ากแกไ ขจนเสยี รปู ทรงเปน ทน่ี า เกลยี ด ใหห วั หนา หนว ยงานทส่ี งั กดั
หรอื ผรู ักษาการแทนพจิ ารณาทัณฑท างวนิ ยั ตามควรแกก รณี

๒๙

¢ÍŒ ñ การแตง เครอื่ งแบบของตาํ รวจนนั้ ตอ งใหเ ปน เครอื่ งเตอื นสตแิ กข า ราชการตาํ รวจ
ท่ีจะรักษาวินัยตํารวจ ความประพฤติและมรรยาท สมเกียรติของตํารวจ การที่ตํารวจแตงกาย
เรยี บรอ ยหมดจดถกู ตอ งตามระเบยี บแบบแผน ยอ มดผู ง่ึ ผายองอาจเปน สงา แสดงใหเ หน็ วา ตาํ รวจใน
กรมกองน้ันมีระเบียบวินัยดี เปนท่ีนาเกรงขามแกหมูพาลชน ไมกลาที่จะกอเหตุรายข้ึน ถาบกพรอง
ในการแตงเครื่องแบบก็เปนเคร่ืองช้ีใหเห็นวา ตํารวจหนวยนั้นมีสมรรถภาพ ระเบียบวินัย ตลอดจน
การปฏบิ ตั งิ านออนแอไมเปนทเ่ี ลอื่ มใสของประชาชน

¢ŒÍ ò เคร่ืองแบบและสวนประกอบของเคร่ืองแบบตองสะอาดเรียบรอยและแตง
ใหครบชุด สีของเคร่ืองแบบตองไมผิดเพี้ยนหรือเขมผิดปกติ เครื่องแบบประเภทไหนมีสวนประกอบ
อยางใด ตองเปนไปตามที่กําหนดไวในกฎกระทรวงวาดวยเคร่ืองแบบตํารวจ การแตงเครื่องแบบ
ไมครบชุด เชน สวมแตเส้ือไมสวมหมวก หรือสวมหมวกไมคาดเข็มขัด หรือคาดหยอนยานไมมี
ขอรับ ไมติดเลขประจาํ ตวั หรือสถานี หรือช่ือหนวยงานท่สี ังกัด ไมกลดั ขอคอเสือ้ หรือแตงเกินไปกวา
ที่กําหนดใหแตง เชน ประดับสายนกหวีดในเวลามิไดปฏิบัติหนาท่ีเวรยามประจําหรือควบคุมแถว
ถอื ไดวา แตงเครอ่ื งแบบไมเ รยี บรอย

เพ่ือจะไดทราบวาเคร่ืองแบบชนิดใดมีสวนประกอบอยางใด ใชในโอกาสใดบาง จึงได
ทาํ ตารางการแตงเครือ่ งแบบมาแนบทา ยขอ ความในลกั ษณะน้ีเพ่ือถอื เปน ทางปฏบิ ตั ดิ วย

¢ŒÍ ó เครอื่ งแบบและสว นประกอบทกุ ชน้ิ ตลอดจนสขี องผา ตดั เครอื่ งแบบ ตอ งเปน ไป
ตามลักษณะท่ีกรมตํารวจกําหนดหรือจัดทําขึ้นเปนตัวอยาง หามมิใหดัดแปลงใหผิดแปลกไป
จากแบบท่กี าํ หนดหรือตวั อยา ง

¢ŒÍ ô สีของเสื้อกางเกงและหมวก จะตองไมแตกตางกันจนเห็นได หามใชสีเขม
สีซีดจางไปจากสีผาเครื่องแบบท่ีกรมตํารวจกําหนดไวชัดเจนนาเกลียด รูปทรงของเส้ือ กางเกง
และหมวก ตองเปนไปโดยสุภาพเหมาะสมกับขนาดทรวดทรงแหงรางกายของตน ตองไมคับ
หรอื หลวมเกินไป หมวกตองเปน ทรงตงึ ไมบ บู ้ี

¢ŒÍ õ การแตงเคร่ืองแบบเมื่อมีหมายกําหนดการ คําส่ังหรือบัตรเชิญไปในงานใด
ใหแตง เครือ่ งแบบตามท่ีกาํ หนดไวในหมายกําหนดการ คําส่งั หรือบตั รเชิญนั้นๆ แตถากรณีนนั้ ๆ มไิ ด
กาํ หนดใหแตงเคร่อื งแบบอยา งใด ใหแ ตงสภุ าพตามสมยั นิยมและเหมาะสมกับงาน

¢ÍŒ ö ผูแตงเคร่ืองแบบจะตองสวมหมวกเสมอ หมวกท่ีสวมน้ันตองเปนหมวก
ตามแบบของกรมตํารวจ ไมใชทรงบูบี้ เวนแตไดเขาไปในสถานท่ีราชการหรือเคหสถานใดแลว
ก็ใหถ อดหมวกตามระเบียบประเพณีได

¢ŒÍ ÷ หา มนําหนังสือหรอื วตั ถสุ ิ่งใดใสก ระเปา เสอ้ื หรือกางเกงจนดูไมเ รียบรอ ย
¢ÍŒ ø ในเวลาแตงเครื่องแบบ หามมิใหใชผาอ่ืนใดพันคอเพื่อซับเหงื่อ เวนแตเวลา
สวมเครอ่ื งแบบเสือ้ นอกคอปด ถาจะใชผ าซับเหงื่อก็ใหใชผ าสขี าว

๓๐

¢ŒÍ ù หามมิใหขาราชการตํารวจแตงกายไมสุภาพเขาไปในสถานท่ีราชการ เชน
สวมรองเทา แตะ หรือนุงกางเกงแพร หรอื โสรง เปนตน เวนแตสถานทีน่ ั้นเปน ทพี่ กั อาศยั ของขาราชการ
และเปนเวลานอกเวลาราชการ

¢ŒÍ ñð การแตง กายสากลตองแตง ใหเ รยี บรอยตามประเพณนี ิยม
¢ŒÍ ññ เมื่อแตงเคร่ืองแบบปกติเสื้อเช้ิตคอพับกากีขณะอยูตามลําพัง ผอนผันใหเปด
กระดุมคอเมด็ ตน ได ๑ เม็ด แตถาเปนเวลาท่ีทาํ หนา ทรี่ กั ษาการณอ ยใู นแถว ควบคมุ แถวรายงานตน
เวลาเขาหาผูบังคับบญั ชาหรอื เขา หาผใู หญท่สี มควรแสดงคารวะ ตอ งขดั กระดมุ ทกุ เมด็
การแตง เครื่องแบบชนิดนต้ี องไมใหคอหรอื แขนเสอื้ ชน้ั ในแลบออกนอกเสอ้ื จนแลเห็นได
¢ÍŒ ñò ตาํ รวจทท่ี าํ หนา ทเ่ี กย่ี วกบั การซอ มเครอื่ งยนต ในขณะปฏบิ ตั หิ นา ทจ่ี ะแตง กาย
ดวยเสื้อเชิ้ตคอพับแขนยาว ประกอบดวยกางเกงขายาวสีน้ําเงินก็ได ถาอยูในโรงงานจะใชกางเกง
ขาส้ันประกอบดว ยเสื้อเชต้ิ แขนสัน้ สีนํ้าเงนิ ก็ได เวนแตหมวกใหใชห มวกแกป ทรงออ นสนี า้ํ เงนิ
¢ÍŒ ñó เสอ้ื กนั หนาว เสอื้ กนั ฝนและปลอกหมุ หมวกทรงหมอ ตาล ซงึ่ เปน เครอ่ื งประกอบ
พิเศษขณะแตงเคร่ืองแบบน้ัน ใหผูบังคับบัญชาเอาใจใสดูแลจายใหแกตํารวจซ่ึงไปราชการนอกสถานท่ี
ในโอกาสทห่ี นาวหรอื ฝนตกแลว แตก รณี เพอ่ื เปน การอาํ นวยความสะดวกแกผ ทู จ่ี ะตอ งไปปฏบิ ตั หิ นา ที่
ราชการ เม่อื ผนู นั้ กลับจากราชการแลวใหเรยี กเก็บเพือ่ จา ยใหแกผ ูอืน่ ท่จี ะออกปฏบิ ตั ิราชการตอไป

º··èÕ ò
Êբͧà¤Ãè×ͧẺ

¢ÍŒ ñ เคร่ืองแบบตามท่กี าํ หนดไวใ นกฎกระทรวง ฉบับท่ี ๑๗ (พ.ศ. ๒๕๒๕) ออกตาม
ความในพระราชบัญญัติเครื่องแบบตํารวจ พุทธศักราช ๒๔๗๗ (ฉบับที่ ๒) นี้ไดกําหนดใหใชสีกากี
สเี ดยี วเทานั้น เวน แตตาํ รวจทที่ ําหนาทพี่ ิเศษ เชน เก่ยี วกบั การซอมเครือ่ งยนต ปฏิบัติงานในโรงงาน
หรืออูซอ ม ใหใชส ีนา้ํ เงิน เปนตน

¢ÍŒ ò สกี ากหี รอื สกี ากแี กมเขยี วของเครอื่ งแบบตาํ รวจใหใ ช “สกี ากมี าตรฐานกรมตาํ รวจ”
และ “สีกากแี กมเขียวมาตรฐาน กรมตาํ รวจ”

º··èÕ ó
¡ÒÃá싧à¤Ãè×ͧẺ
¢ÍŒ ñ ขาราชการตํารวจเวลาปฏิบัติหนาที่ราชการ ใหแตงกายดวยเครื่องแบบปกติ
เวน แตก รมตํารวจจะไดก ําหนดไวเปนอยา งอื่น

๓๑

๑.๑ ตํารวจในสังกัดตอไปน้ีเวลาปฏิบัติงานตามหนาท่ีปกติไมตองแตงเครื่องแบบ
(๑) สาํ นกั งานเลขานกุ ารกรม
ฯลฯ
(๒๗) ตาํ รวจของหนวยตางๆ ที่ระบไุ วใน ๑.๒ ซ่งึ ทําหนา ที่ตอไปน้ี
๑. หนา ทที่ ะเบยี นยานพาหนะ
ฯลฯ
๑๘. หนา ทต่ี าํ รวจนา้ํ ทปี่ ฏบิ ตั งิ านประจาํ ในเรอื ใหแ ตง กายตามแบบ
ธรรมเนียมของทหารเรอื หรอื โดยอนโุ ลม

๑.๒ ตํารวจในสังกัดตอ ไปน้ีเวลาปฏิบตั ิงานตามหนา ท่ปี กติตองแตงเคร่ืองแบบ
(๑) กองตํารวจรถไฟ
ฯลฯ
(๑๓) ตํารวจภูธรทุกหนว ยงานทุกหนาที่นอกจากทีก่ ลาวไวใ น ๑.๑ (๒๔) (๒๗)

๑.๓ ในกรณีดังกลาวตอไปน้ีตํารวจไมวาจะเปนตํารวจตามที่ระบุไวใน ๑.๑
หรือ ๑.๒ ตอ งแตง เครื่องแบบ

(๑) เมื่อไปในงานราชพธิ ี หรอื รัฐพิธี
(๒) เม่ือเขาเฝาหรือลงนามถวายพระพรพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว
พระบรมราชินี พระยพุ ราช หรือผูส ําเร็จการแทนพระองค
(๓) เมอื่ ไปในงานพิธีของตํารวจหรือของกระทรวงมหาดไทยซึ่งจดั ขึ้น
เปน ทางการ
(๔) เม่อื อยเู วรยามรักษาการณ หรือเตรยี มพรอมเปนหมวดหมู
(๕) เมื่อไปงานราชการสนาม
(๖) เมื่อรับการศึกษาหรืออบรมอยูในโรงเรียนหรือสถานอบรม
ท่ที างราชการมรี ะเบียบใหแ ตง เคร่ืองแบบ
(๗) เมื่อฝกแถวตามระเบียบวาดวยการฝก
(๘) เมื่อทําหนาที่อารักขาบุคคลหรือสถานที่ เวนแตผูบังคับบัญชา
จะสัง่ เปน อยางอน่ื
(๙) เม่ือควบคุมทรัพยสินของทางราชการหรือของกลางหรือควบคุม
บคุ คลผูถูกควบคุม เวน แตผบู ังคับบัญชาจะส่งั เปนอยา งอน่ื
(๑๐) เมือ่ เขาประจาํ กอง หมวด หรือหมเู กียรติยศ
(๑๑) เมอื่ ไปรายงานตน หรอื ไปเยยี่ มคาํ นบั เปน ทางการ หรอื อาํ นวยพร
วันเกิดของผูใ หญห รือวนั ข้นึ ปใหม

๓๒

(๑๒) เมื่อไปในงานอาบน้ํา บรรจุหรือจุดเพลิงศพตํารวจหรือทหาร
เวนแตผ ทู ี่ไปในงานนน้ั มียศตํา่ กวา ชน้ั สัญญาบตั รลงมา จะไมแตงเคร่ืองแบบก็ได

*(ñó) ¡ÒÃä»ÃÒ§ҹμ¹μÍ‹ ¼ºŒÙ §Ñ ¤ºÑ ºÞÑ ªÒ àÁÍè× ä»ดาํ çตาํ á˹§‹ ãËÁ‹
สําËÃѺ¢ŒÒÃÒª¡ÒÃตําÃǨªÑé¹ÊÑÞÞÒºÑμÃãˌ㪌à¤Ã×èͧẺ»¡μÔàÊ×é͹͡¤ÍáºÐ¡Ò¡Õ äÁ‹μŒÍ§
¤Ò´à¢çÁ¢Ñ´Ë¹Ñ§ÊÕดําª¹Ô´ÁÕÊÒÂ⧻ÃСͺ«Í§¡ÃкÕè ¡ÃкÕèáÅжاÁ×Í สําËÃѺ¢ŒÒÃÒª¡ÒÃ
ªéѹ»ÃзǹŧÁÒãË㌠ªàŒ ¤Ã×Íè §áºº»¡μàÔ Êé×ÍàªμÔé ¤Í¾ºÑ ¡Ò¡ÕᢹÂÒÇ

*๑.๔ ในกรณีจําเปนหรือมีเหตุผลอันสมควร หรือเพ่ือประโยชนแกทางราชการ
ใหผูบังคับบัญชาต้ังแตช้ันผูกํากับการหรือเทียบเทาข้ึนไป ใชดุลยพินิจสั่งใหขาราชการตํารวจ
แตง หรอื ไมแ ตง เครอ่ื งแบบตาํ รวจกไ็ ด แตใ นระหวา งทข่ี า ราชการตาํ รวจดงั กลา วยงั ไมผ า นการฝก อบรม
ตามระเบียบท่ีสํานักงานตํารวจแหงชาติกําหนด หากจะใหแตงเครื่องแบบขาราชการตํารวจ
ใหผูบังคับบัญชาจัดใหมีการฝกอบรมในเร่ืองระเบียบวินัยและการทําความเคารพ เพ่ือใหปฏิบัติตน
ใหถ กู ตอ งกอ น

*(ÃÐàºÕºสํา¹Ñ¡§Ò¹ตําÃǨáË‹§ªÒμÔ Ç‹Ò´ŒÇ¡ÒÃá싧à¤Ãè×ͧẺ (©ºÑº·Õè ô)
¾.È.òõôõ Å§Ç¹Ñ ·èÕ ñõ Ê§Ô ËÒ¤Á ¾.È.òõôõ)

๑.๕ ผมู หี นา ทขี่ บั รถยนตห รอื เรอื ยนตข องกรมตาํ รวจ โอกาสการแตง เครอ่ื งแบบ
ใหเ ปน ไปตามขอ บงั คบั ของกรมตาํ รวจทก่ี าํ หนดไวใ นการนี้ เวน แตผ ทู าํ หนา ทขี่ บั รถยนตป ระจาํ ตาํ แหนง
จะแตง ในโอกาสใดหรือไมแลวแตผ บู งั คบั บญั ชาจะสงั่

๑.๖ การแตงกายนอกเครือ่ งแบบตาํ รวจ ใหแตงกายดังนี้
(๑) นายตํารวจชั้นสัญญาบัตรตั้งแตชั้นผูกํากับการหรือเทียบเทาข้ึนไป

ใหแ ตง กายนอกเครอื่ งแบบดวยเครอื่ งแตงกายสากลผกู เนค็ ไทหรอื โบวไ ท สขี องเสื้อ กางเกง เสื้อเชิ้ต
รองเทา ถงุ เทา ใหใชส ีสภุ าพ

(๒) นายตํารวจชั้นสัญญาบัตรตํ่ากวาชั้นผูกํากับการหรือเทียบเทา
ใหแ ตง กายนอกเคร่ืองแบบดว ยเครอ่ื งแตง กายสากลตาม (๑) แตจ ะไมสวมเสอ้ื นอกก็ได

(๓) นายตํารวจตํ่ากวาชั้นสัญญาบัตรลงมาถึงพลตํารวจ ใหแตงกาย
นอกเครือ่ งแบบทก่ี ําหนดไวใน (๑) หรอื (๒) และไมผ กู ไทกไ็ ด

๑.๗ การแตงกายนอกเคร่ืองแบบใหเปนการสุภาพเหมาะสมนั้น ใหเปนหนาที่
ของผบู ังคับบัญชาสอดสองดูแลและแนะนําตักเตอื น หากเหน็ วา การแตง กายนน้ั ไมส ุภาพเหมาะสม

๑.๘ ตํารวจท่ที ําหนา ทร่ี กั ษาการณรายทางรบั เสด็จฯ ใหแตงเครอ่ื งแบบดังนี้
(๑) ในกรณีท่ีไมมีหมายกําหนดการซ่ึงเปนการเสด็จฯ สวนพระองค

สาํ หรับนายตาํ รวจชั้นสญั ญาบัตร ใหแตงเครอื่ งแบบปกตเิ ส้อื เชิต้ คอพับกากี ไมต อ งคาดกระบ่ี ตาํ่ กวา
ชัน้ สัญญาบัตรลงมาใหแ ตง เครือ่ งแบบฝก

* ความใน (๑๓) เพิ่มโดยระเบียบกรมตาํ รวจ วาดวย การแตงเคร่อื งแบบ (ฉบบั ที่ ๓) พ.ศ.๒๕๓๗ ลงวนั ท่ี ๑๓ มกราคม
๒๕๓๗

๓๓

(๒) ตํารวจท่ีทําหนาที่เปนเวรยามรักษาการณเน่ืองในงานพิธีตางๆ
ของทางราชการและกองรักษาการณ ใหแตงเคร่ืองแบบฝก สําหรับผูทําหนาที่เปนผูบังคับกองรอย
รักษาการณแ ละผูชวยตอ งคาดกระบแี่ ตไมตองใชถุงมอื

สําหรับนายตํารวจชั้นสัญญาบัตรผูมีหนาท่ีรักษาการณในงานพิธีตางๆ
ของทางราชการ ถา ผบู งั คบั บญั ชาตง้ั แตช้ันผบู งั คบั การข้ึนไป เห็นสมควรจะส่ังใหแตงเครอ่ื งแบบปกติ
เสื้อนอกคอแบะกากี ประกอบดวยเข็มขัดหนังสีดํา มีสายโยง รองเทาหุมสนสีดํา ไมตองใชกระบ่ี
และสายนกหวดี กไ็ ด เวนแตม ีหมายกาํ หนดการหรอื กรมตํารวจมคี าํ สัง่ ใหแตงเครื่องแบบเปนอยางอ่นื

(๓) ในกรณีท่ีมีหมายกําหนดการใหแตงเครื่องแบบเต็มยศหรือครึ่งยศ
สําหรับนายตํารวจชั้นสัญญาบัตร แตงเคร่ืองแบบปกติเส้ือนอกคอแบะกากี คาดกระบี่ ประดับ
เครื่องราชอิสริยาภรณ ต่ํากวาช้ันสัญญาบัตรลงมาแตงเครื่องแบบฝก ประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ
ตํารวจท่ีมีหนาท่ีประจํารถจักรยานยนตหรือประจําเรือนําแซงหรือตามเสด็จฯ ใหประดับเครื่องราช
อิสริยาภรณดวย ตํารวจท่ีมีหนาท่ีรักษาการณหรือรายทางรับเสด็จ นอกบริเวณงาน ไมตองประดับ
เครื่องราชอิสริยาภรณ แตถามีการตั้งแถวรับเสด็จฯ หรือมีราชองครักษรับเสด็จฯ ณ ท่ีรักษาการณ
อันเปนบริเวณภายนอกงานน้ัน หรือในกรณีท่ีไปรักษาการณขบวนแห ซ่ึงมีหมายกําหนดการใหแตง
เคร่อื งแบบเตม็ ยศหรือครึ่งยศ ใหป ระดบั เครื่องราชอสิ ริยาภรณด วยทกุ ครัง้

ฯลฯ
(๕) ตํารวจท่ีทําหนาท่ีรักษาการณทําเนียบรัฐบาล ในสวนประกอบของ
เครื่องแบบปกติเหมือนตํารวจหนวยอ่ืนที่ทําหนาที่รักษาการณ เวนแตใชรองในหมวกเหล็กสีกากี
ตดิ ตราหนาหมวกโลหะสเี งนิ ขนาดใหญ
¢ŒÍ ò ขาราชการตํารวจเวลาไปในงานที่ทางราชการจัดขึ้น ตองแตงเครื่องแบบ
ตามหมายกําหนดการซ่งึ ทางราชการสว นนน้ั ๆ กําหนด
¢ÍŒ ó เสอื้ เชต้ิ คอพบั กากสี าํ หรบั นกั เรยี นนายรอ ยตาํ รวจและผมู ยี ศตงั้ แตจ า สบิ ตาํ รวจ
ขึ้นไป ปกติไมตองผูกผาผูกคอเงื่อนกะลาสี เวนแตโอกาสท่ีกรมตํารวจกําหนด จึงใหผูกผาผูกคอได
โดยสอดชายผา ผูกคอไวภายในเสอ้ื ระหวา งดมุ เม็ดท่ี ๒ และ ๓
¢ŒÍ ô ตาํ รวจผขู บั รถยนตร วมตลอดถงึ รถจกั รยานยนตข องกรมตาํ รวจทม่ี เี ครอ่ื งหมาย
ตราโลเขน ตองแตงเคร่ืองแบบใหเรียบรอยเสมอ ผูท่ีไปในรถก็จะตองแตงเคร่ืองแบบ สวนตํารวจ
ท่ีไมแตงเครอื่ งแบบหรือคนอ่นื ๆ ท่ีไมม ีสทิ ธแิ ตงเครอื่ งแบบจะไปในรถดังกลา วไมได เวน แต
(๑) ไปในรถทีจ่ ายสําหรบั ประจําตาํ แหนงของขา ราชการ
(๒) เมื่อผูบังคับบัญชาตั้งแตชั้นสารวัตร ผูบังคับกอง หัวหนาแผนก หรือ
ผูรักษาการแทนในตําแหนงน้ันๆ ข้ึนไป สั่งเปนลายลักษณอักษรใหไปรับสงผูใดในหนาที่ราชการของ
กรมตาํ รวจอาทเิ ชน การไปรบั -สง ผเู สยี หาย ผตู อ งหา ผเู จบ็ ปว ย พยาน นาํ ผพู พิ ากษาเผชญิ สบื หรอื นาํ
ครอู าจารยไ ปสอนตามโรงเรยี นตา งๆ เปน ตน เมอ่ื ไดร บั อนญุ าตจากผบู งั คบั บญั ชาดงั กลา วขา งตน แลว

๓๔

หากผูขับรถยนตไปประสบเหตุการณตางๆ ในระหวาง ซึ่งเปนการสมควรที่จะอนุญาตใหบุคคลอ่ืน
ท่ีไมไดแตงเคร่ืองแบบไดโดยสารไปในรถยนตที่มีเคร่ืองหมายตราโลเขนดวย ในเม่ือเห็นวา
เปนประโยชนตอราชการของกรมตํารวจ ก็ผอนผันใหโดยสารไปในรถได แตเม่ือกลับแลวใหรายงาน
ถึงเหตุผลทไ่ี ดปฏิบตั ิไปใหผ บู ังคบั บัญชาทส่ี ั่งไดทราบ

(๓) ขาราชการตํารวจซ่ึงไดรับอนุญาตใหไมตองแตงเคร่ืองแบบมาปฏิบัติงาน
ตามประมวลระเบียบการตํารวจไมเกี่ยวกับคดี ลักษณะท่ี ๒๒ บทที่ ๓ ขอ ๑ เม่ือมีราชการจําเปน
ท่ีจะตองโดยสารรถยนตท่ีมีเคร่ืองหมายตราโลเขนไปปฏิบัติหนาท่ีราชการก็ใหผูมีอํานาจตาม (๒)
เปนผูพิจารณาสั่งอนุญาตเปนลายลักษณอักษร เม่ือไดรับอนุญาตแลว จึงโดยสารไปในรถยนต
ตราโลเขนได

ตาํ รวจผูขับรถยนตในหมายเลข (๒)(๔) น้ัน จะตอ งแตง เครือ่ งแบบใหเรียบรอ ยเสมอ

๓๕

ª¹´Ô ¢Í§à¤Ãè×ͧẺ

มี ๓ ชนดิ ª¹´Ô ¢Í§à¤ÃÍ×è §áºº ầ‹ μÒÁª¹éÑ ÂÈä´Œ ô Ẻ ¤×Í
๑. เครอ่ื งแบบนกั เรยี นพลตาํ รวจ พลตาํ รวจ นกั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจ และนายสบิ ตาํ รวจ
๒. เคร่ืองแบบตํารวจชน้ั ประทวนยศต้ังแตจา สบิ ตาํ รวจขึน้ ไป มี ๗ ชนิด
๓. เคร่อื งแบบนักเรยี นนายรอ ยตํารวจ มี ๘ ชนิด
๔. เครื่องแบบนายตํารวจชัน้ สัญญาบัตร มี ๙ ชนิด

¡®¡ÃзÃǧ ©ºÑº·èÕ ñ÷ (¾.È.òõòõ) ÍÍ¡μÒÁ¤ÇÒÁã¹¾ÃÐÃÒªºÑÞÞÑμÔà¤ÃèÍ× §áºº
ตาํ ÃǨ ¾Ø·¸ÈÑ¡ÃÒª òô÷÷ (©ººÑ ·Õè ò) áÅзèÕá¡äŒ ¢à¾ÁèÔ àμÔÁ

ฯลฯ
ʋǹ·èÕ ñ à¤Ã×èͧẺตําÃǨªÒÂ
¢ŒÍ ò เคร่ืองแบบนักเรียนพลตํารวจ พลตํารวจ นักเรียนนายสิบตํารวจ และ
นายสิบตํารวจ มี ๓ ชนิด คือ
(๑) เคร่ืองแบบปกตเิ สือ้ เช้ิตคอพับกากี
(๒) เคร่อื งแบบฝก
(๓) เคร่ืองแบบสนาม

(ñ) à¤ÃèÍ× §áºº»¡μÔàÊé×ÍàªμéÔ ¤Í¾ºÑ ¡Ò¡Õ ประกอบดวย
(ก) หมวกทรงหมอ ตาลสกี ากหี รอื หมวกแกป ทรงออ นสกี ากหี รอื หมวกหนบี

สีกากี
(ข) เส้อื เช้ติ คอพับสกี ากี
(ค) กางเกงขายาวสกี ากีหรือกางเกงแบบข่มี าสีกากี
(ง) เขม็ ขัดหนงั สดี าํ หรอื เข็มขดั ดายถกั สีกากี
(จ) รองเทา หมุ สน หนงั สดี าํ หรอื รองเทา หมุ ขอ หนงั สดี าํ หรอื รองเทา หมุ ขอ

หนังสีดาํ ชนดิ ยดื ขา ง หรอื รองเทาสงู คร่งึ นองหนังสีดาํ หรอื รองเทาสูงหนงั สดี าํ
(ò) à¤ÃÍè× §áºº½¡ƒ เชน เดยี วกบั เครอ่ื งแบบปกตเิ สอ้ื เชติ้ คอพบั กากี เวน แตห มวก

ใหใชหมวกทรงหมอตาลสีกากีหรือหมวกแกปทรงออนสีกากีและกางเกงใหใชกางเกงขายาวหรือขาสั้น
สกี ากี

(ó) à¤Ã×èͧẺʹÒÁ ประกอบดวย
(ก) หมวกแกปทรงออนสีกากีแกมเขียว หมวกปกสีกากีแกมเขียว หรือ

หมวกทรงออ นสักหลาดสีดําหรอื สีเขียว

๓๖

(ข) เสื้อเช้ิตคอแบะสีกากแี กมเขียว
(ค) กางเกงขายาวสีกากีแกมเขียว หรือกางเกงขายาวกระเปายามสีกากี
แกมเขียว
(ง) เขม็ ขดั ดายถกั สีกากแี กมเขยี วหรอื สีดํา
(จ) รองเทาสูงครึ่งนองหนังสีดํา หรือรองเทาสูงคร่ึงนองผาใบสีกากี
แกมเขียว
ในโอกาสทตี่ อ งพรางตวั ใหเ ขา กบั ธรรมชาติ ใหใ ชส พี รางเปน สขี องเครอื่ งแบบ
แทนสกี ากแี กมเขียว
¢ÍŒ ó เครอ่ื งแบบตาํ รวจชน้ั ประทวนยศต้งั แตจา สิบตาํ รวจขึน้ ไป มี ๗ ชนดิ คอื
(๑) เคร่ืองแบบปกตขิ าว
(๒) เคร่ืองแบบปกตเิ ส้อื นอกคอแบะกากี
(๓) เครือ่ งแบบปกตเิ สอื้ เชต้ิ คอพบั กากี
(๔) เครอื่ งแบบฝก
(๕) เครอ่ื งแบบสนาม
(๖) เคร่ืองแบบคร่ึงยศ
(๗) เครอ่ื งแบบเตม็ ยศ
(ñ) à¤ÃèÍ× §áºº»¡μÔ¢ÒÇ ประกอบดวย
(ก) หมวกทรงหมอ ตาลสีขาว
(ข) เสอ้ื นอกคอปด สีขาว
(ค) กางเกงขายาวสขี าว
(ง) รองเทา หมุ ขอ หนังสดี ําชนดิ ยืดขาง
(จ) กระบี่ใชต ามโอกาสท่กี รมตาํ รวจกําหนด
(ò) à¤ÃÍè× §áºº»¡μàÔ ÊÍé× ¹Í¡¤ÍáºÐ¡Ò¡Õ ประกอบดว ย
(ก) หมวกทรงหมอตาลสกี ากี
(ข) เส้ือนอกคอแบะสกี ากี
(ค) กางเกงขายาวสกี ากหี รอื กางเกงแบบขี่มา สีกากี
(ง) รองเทาหุมสนหนังสีดําหรือรองเทาหุมขอหนังสีดํา หรือรองเทา
หมุ ขอหนงั สีดาํ ชนดิ ยืดขาง หรอื รองเทา สูงคร่งึ นองหนงั สดี าํ หรอื รองเทา สงู หนงั สดี าํ
(จ) สายกระบี่หรือเข็มขัดหนังสีดําชนิดมีสายโยงพรอมดวยซองกระบี่
และกระบ่ี

๓๗

สายกระบี่ใชตามโอกาสที่กรมตํารวจกําหนด เข็มขัดหนังสีนํ้าตาล
ชนดิ มสี ายโยงพรอ มดว ยซองกระบี่ ใชใ นโอกาสทม่ี หี มายกาํ หนดการ ใหป ระดบั เครอื่ งราชอสิ รยิ าภรณ
ตามโอกาสหรอื ทีก่ รมตํารวจกาํ หนด

(ó) à¤Ã×Íè §áºº»¡μàÔ ÊÍé× àªÔμé ¤Í¾Ñº¡Ò¡Õ ประกอบดวย
(ก) หมวกทรงหมอตาลสีกากีหรือหมวกแกปทรงออนสีกากีหรือ

หมวกหนีบสกี ากี
(ข) เสื้อเชติ้ คอพับสีกากี
(ค) กางเกงขายาวสีกากีหรือกางเกงแบบข่มี าสีกากี
(ง) เขม็ ขัดเชนเดยี วกับขอ ๒ (๑) (ง) ในโอกาสลําลองจะใชเ ข็มขัดดายถัก

สีกากีกไ็ ด ในโอกาสทใ่ี ชก ระบใ่ี หใ ชเขม็ ขดั หนงั สีดาํ ตามขอ ๑๑ (๒)* แตไมต อ งใชส ายโยง
(จ) รองเทา เชน เดยี วกบั ขอ ๒ (๑) (จ)
(ฉ) กระบี่ ใชต ามโอกาสทก่ี รมตํารวจกําหนด

(ô) à¤ÃÍè× §áºº½¡ƒ เชน เดยี วกบั เครอื่ งแบบปกตเิ สอ้ื เชต้ิ คอพบั กากี เวน แตห มวก
ใหใชหมวกทรงหมอตาลสีกากี หรือหมวกแกปทรงออนสีกากีและใชรองเทาสูงคร่ึงนองหนังสีดํา
หรือรองเทาสงู หนังสดี ํา

ในโอกาสทีต่ อ งใชกระบี่ ใหใชเขม็ ขดั หนังสีดําตามขอ ๑๑ (๒)* แตไมตอ งใช
สายโยง

(õ) à¤ÃÍè× §áººÊ¹ÒÁ เชนเดียวกับขอ ๒(๓)
(ö) à¤Ã×èͧẺ¤ÃÖ§è ÂÈ ประกอบดวย

(ก) หมวกทรงหมอ ตาลสขี าว
(ข) เส้ือนอกคอปดสีขาว
(ค) กางเกงขายาวสขี าว
(ง) รองเทาหุมขอหนงั สดี าํ ชนิดยดื ขา ง
(จ) กระบ่ี
(ฉ) ถุงมือสขี าว
เครือ่ งแบบนใ้ี หป ระดับเคร่อื งราชอิสรยิ าภรณ
(÷) à¤Ãè×ͧẺàμÁç ÂÈ เชน เดียวกบั เครอื่ งแบบคร่ึงยศตาม (๖) และใหประดบั
เครอื่ งราชอสิ ริยาภรณ

ฯลฯ
หมายเหตุ *ขอ ๑๑(๒) เข็มขัดหนังสีดํา ชนิดมสี ายโยง กวาง ๔.๕ เซนติเมตร มีสายโยงผา นไหลข วา

๑ เสน พรอมดว ยซองกระบี่ หัวเข็มขัดทาํ ดวยโลหะสเี งิน ลักษณะส่เี หลย่ี มผืนผา ทางตง้ั
มีเข็มสาํ หรบั สอดรู ๒ เขม็

๓๘

ÊÇ‹ ¹·Õè ò à¤Ã×èͧẺตําÃǨËÞÔ§
¢ŒÍ òò เครอ่ื งแบบพลตํารวจหญงิ และสิบตํารวจหญงิ มี ๕ ชนดิ คือ

(๑) เครือ่ งแบบปกติเสือ้ นอกคอปกกากี
(๒) เครื่องแบบปกตเิ ส้ือเชิต้ คอพับกากี
(๓) เคร่ืองแบบฝก
(๔) เครือ่ งแบบสนาม
(๕) เครือ่ งแบบลําลอง
(ñ) à¤Ã×èͧẺ»¡μàÔ ÊÍé× ¹Í¡¤Í»¡¡Ò¡Õ ประกอบดวย

(ก) หมวกแกป ทรงออ นพับปกสกี ากี หรือหมวกหนบี สีกากี
(ข) เสื้อนอกคอปกสีกากี
(ค) กระโปรงหรอื กางเกงขายาวสีกากี
(ง) รองเทา หมุ สน หนังสีดํา
(ò) à¤Ã×èͧẺ»¡μÔàÊéÍ× àªμÔé ¤Í¾Ñº¡Ò¡Õ ประกอบดว ย
(ก) หมวกแกปทรงออ นพับปก สีกากี หรอื หมวกหนบี สกี ากี
(ข) เสือ้ เชิ้ตคอพบั สีกากี
(ค) กระโปรงหรอื กางเกงขายาวสกี ากี
(ง) เขม็ ขัดหนังสดี าํ
(จ) รองเทา หมุ สน หนังสดี ํา
(ฉ) ถงุ เทา ยาวสีน้ําตาลออ น ใชตามโอกาสทีก่ รมตํารวจกําหนด
(ó) à¤Ãè×ͧẺ½ƒ¡ เชนเดียวกับเครื่องแบบปกติเส้ือเช้ิตคอพับกากี เวนแต
ใหใ ชหมวกแกปทรงออนสีกากี กางเกงขายาวสกี ากีและรองเทา หมุ ขอ หนงั สดี ํา
(ô) à¤ÃÍè× §áººÊ¹ÒÁ ประกอบดวย
(ก) หมวกแกปทรงออนสีกากีแกมเขียว หมวกปกสีกากีแกมเขียวหรือ
หมวกทรงออ นสักหลาดสีดําหรอื สีเขียว
(ข) เสือ้ เชต้ิ คอแบะสกี ากีแกมเขยี ว
(ค) กางเกงขายาวสีกากีแกมเขียว หรือกางเกงขายาวกระเปายามสีกากี
แกมเขียว
(ง) เขม็ ขัดดายถักสกี ากีแกมเขียวหรอื สดี ํา
(จ) รองเทา สงู ครงึ่ นอ งหนงั สดี าํ หรอื รองเทา สงู ครงึ่ นอ งผา ใบสกี ากแี กมเขยี ว
ในโอกาสที่ตองพรางตัวใหเขากับธรรมชาติ ใหใชสีพรางเปนสีของ
เครื่องแบบแทนสกี ากีแกมเขยี ว

๓๙

(õ) à¤Ã×èͧẺลําÅͧ เชน เดียวกับเครือ่ งแบบปกตเิ สื้อเชิต้ คอพับกากี เวนแต
ใหใชเสอื้ เชิ้ตคอพบั สขี าว และเข็มขดั ดายถักสกี ากี

¢ÍŒ òó เครือ่ งแบบตาํ รวจชัน้ ประทวนตัง้ แตจ าสิบตาํ รวจหญิงข้ึนไป มี ๗ ชนดิ คือ
(๑) เคร่อื งแบบปกตขิ าว
(๒) เครื่องแบบปกติเส้อื นอกคอแบะกากี
(๓) เคร่ืองแบบปกตเิ สอ้ื นอกคอปกกากี
(๔) เคร่ืองแบบปกตเิ ส้ือเชิต้ คอพบั กากี
(๕) เครือ่ งแบบฝก
(๖) เครอ่ื งแบบสนาม
(๗) เครอื่ งแบบลําลอง
(ñ) à¤ÃÍ×è §áºº»¡μ¢Ô ÒÇ ประกอบดว ย
(ก) หมวกแกปทรงออ นพบั ปกสีขาว
(ข) เสอ้ื นอกคอแบะสขี าว
(ค) กระโปรงสขี าว
(ง) รองเทาหุมสน หนังสีดํา
(จ) ถุงเทายาวสีนาํ้ ตาลออ น
(ò) à¤Ã×èͧẺ»¡μÔàÊ×é͹͡¤ÍáºÐ¡Ò¡Õ ประกอบดวย
(ก) หมวกแกปทรงออนพบั ปก สกี ากี
(ข) เส้ือนอกคอแบะสีกากี
(ค) กระโปรงสีกากี
(ง) รองเทาหุม สนหนงั สดี ํา
(จ) ถุงเทา ยาวสีนํา้ ตาลออ น
(ó) à¤ÃèÍ× §áºº»¡μàÔ Ê×Íé ¹Í¡¤Í»¡¡Ò¡Õ เชน เดียวกบั ขอ ๒๒ (๑)
(ô) à¤ÃÍ×è §áºº»¡μàÔ ÊéÍ× àªμÔé ¤Í¾ºÑ ¡Ò¡Õ เชน เดยี วกับขอ ๒๒ (๒)
(õ) à¤Ã×Íè §áºº½¡ƒ હ‹ à´ÕÂǡѺ¢ÍŒ ๒๒ (๓)
(ö) à¤Ãè×ͧẺʹÒÁ เชน เดียวกบั ขอ ๒๒ (๔)
(÷) à¤ÃÍ×è §áººลาํ Åͧ เชน เดียวกับขอ ๒๒ (๕)
ฯลฯ

๔๐

¡ÒÃá짋 à¤Ã×Íè §áºº¢Í§ตาํ ÃǨ¹Í¡ÃÒª¡Òà (àÁè×ÍÍÍ¡¨Ò¡»ÃÐจาํ ¡ÒÃ)

ชน้ั ยศ รายละเอยี ด

ชั้นประทวน - ไมมีสิทธจิ ะแตง เครือ่ งแบบ ไมว า ดวยประการใดๆ

สัญญาบัตร - กรณีเขาเฝาทูลละอองธุลีพระบาท หรือเขาหา ผูสําเร็จราชการ
แทนพระองค หรือตามกําหนดการของทางราชการ

- กรณีไปในงานราชพิธีหรือรัฐพิธีตามหมายกําหนดการของ
ทางราชการ

- ไปในงานพธิ ีของกรมตํารวจ เชน งานวันตาํ รวจ

สญั ญาบัตรนอกประจาํ การทวั่ ไป - ตดิ เครื่องแบบ (กนก) สงั กัดที่ คอเส้อื ขา งซาย-ขา งขวาติดอกั ษร “นก”

พ.ต.อ.พิเศษขึน้ ไป - ติดเครื่องหมายรูปโลเขน ประดับดวยชอชัยพฤกษท่ีคอเส้ือ
ทง้ั สองขา ง แทนเครอ่ื งหมายจําพวกและสังกัด

สัญญาบัตรนอกประจําการ ผูไดรับพระบรม - มีสิทธิแตงเคร่ืองแบบตํารวจไดตามช้ันยศ ใหติดเคร่ืองหมายรูปตรา
ราชโองการ แตงตั้งใหเปนนายตํารวจ หนาหมวกแทนเครอ่ื งหมายจําพวกและสงั กัด
ราชสาํ นกั พิเศษ - กรณีระดับนายพล ใหติดเคร่ืองหมายรูปโลเขน ประดับดวย

ชอชยั พฤกษท ค่ี อเสอ้ื ทั้งสองขาง แทนเครือ่ งหมายจําพวกและสงั กดั

๔๑

ʋǹ»ÃСͺ¢Í§à¤ÃÍ×è §áºº

¡ÒÃãªÍŒ Ô¹·Ã¸¹Ù

¢ŒÍ ñ ผูที่มียศต้ังแตจาสิบตํารวจขึ้นไปและนักเรียนนายรอยตํารวจ ในโอกาสท่ีแตง
เคร่ืองแบบเสื้อนอกคอปดหรือเครื่องแบบสโมสร ใหใชอินทรธนูแข็งประกอบ ถาใชเคร่ืองแบบชนิดอ่ืน
ใหใชอ นิ ทรธนูออ น

¡ÒÃãªÃŒ ͧà·ÒŒ áÅÐʹºÑ ᢧŒ

¢ÍŒ ñ รองเทา ใหใ ชไดตามที่กาํ หนดไวในกฎกระทรวง
¢ŒÍ ò ในโอกาสท่ีสวมรองเทาตองสวมถุงเทาสีเดียวกับรองเทา หามใชถุงเทา
มลี วดลาย สนับแขงที่ทําดวยหนัง ใหใชหนังสีเดียวกับรองเทา สนับแขงที่ทําดวยผาใหใช
¢ŒÍ ó
ผาสเี ดยี วกับกางเกง

๔๒

¡ÒÃ㪻Œ Å͡ᢹ·¡Ø ¢

¢ÍŒ ñ การไวทกุ ข ใหข าราชการตาํ รวจปฏิบตั ิดังนี้
๑. โอกาสไวท กุ ข ใหป ฏิบัตติ ามประเพณีนิยมหรอื ตามคาํ สงั่ ของทางราชการ
๒. เครื่องหมายไวทุกข ใหใชผาสักหลาดดาํ หรือผาโปรงดาํ กวางระหวาง

๗ ถึง ๑๑ เซนตเิ มตร พันรอบแขนเสอื้ ขางซา ยตอนบน ระหวา งขอศอกกับไหล
๓. นักเรียนตํารวจที่ตํ่ากวานักเรียนนายรอยตํารวจ และขาราชการตาํ รวจ

ที่ต่ํากวา ช้ันจาสบิ ตํารวจ เวลาแตงเครื่องแบบหา มไวทกุ ขตามระเบียบนี้
¢ŒÍ ò หามใชเ คร่อื งหมายไวทุกขในกรณดี งั ตอ ไปน้ี
๑. เมื่อสวมเคร่ืองแบบปกติเสอื้ เชต้ิ คอพับกากีและเครื่องแบบสโมสร
๒. เมื่ออยูในแถวหรือเปนผูคุมแถว เวนแตจะมีหมายกาํ หนดการ หรือคาํ ส่ัง

ของทางราชการใหไวทุกข
๓. เม่ือเขาไปในเขตพระราชฐานที่ประทับหรือแตงเครื่องแบบไปในงานราชพิธี

รัฐพิธี ซ่ึงมใิ ชงานท่ตี อ งไวทกุ ข
¢ÍŒ ó ตํารวจที่มีสิทธิไวทุกขตามระเบียบน้ีในขณะไปอยูตางประเทศ หากจําตอง

ไวท กุ ขก ใ็ หป ฏบิ ตั ติ ามความในระเบยี บนี้ เวน แตร ะเบยี บไวท กุ ขใ นตา งประเทศทไ่ี ปอยแู ตกตา งจากทก่ี ลา ว
จงึ ใหปฏบิ ตั ิตามขนบธรรมเนยี มสาํ หรบั ประเทศน้นั ๆ ได

¢ÍŒ ô เม่ือมีขาราชการตาํ รวจในกองบัญชาการ กองบังคับการ กองกํากับการ หรือ
หนวยงานท่ีเทียบเทาไดถึงแกกรรมในขณะปฏิบัติราชการตามหนาที่ ใหตํารวจในสังกัดกองบัญชาการ
กองบงั คับการ กองกํากับการ หรอื หนวยงานทเี่ ทียบเทา แลว แตกรณีไวทุกขม ีกําหนดดงั น้ี

๑. ผูถ งึ แกก รรมเปนพันตาํ รวจขน้ึ ไป ๑๐ วัน
๒. ผถู งึ แกกรรมเปนรอยตํารวจ ๗ วนั
๓. ผูถึงแกกรรมเปน จา สิบตาํ รวจลงมา ๓ วนั

การสง่ั ใหไวท กุ ขตามความในระเบยี บนี้ ใหเ ปนหนาที่ของหวั หนาหนวยงาน
ในกองบัญชาการ กองบังคับการ กองกํากับการ หรือหนวยงานที่เทียบเทา ท่ีผูถึงแกกรรมอยูในสังกัด
เปนผสู ่ังเปน การภายในแลวแตกรณี เวนแตก รมตํารวจจะส่ังการเปนอยา งอ่นื

๔๓

âÍ¡ÒÊ·èÕ㪡Œ ÃкáèÕ Åж§Ø Á×Í

¢ŒÍ ñ ในโอกาสตอ ไปนี้ ใหน ายตาํ รวจชน้ั สญั ญาบตั ร นายดาบตาํ รวจ และจา สบิ ตาํ รวจ
ใชกระบ่แี ละถุงมอื คือ

๑. คุมหรือประจําแถวเปนตํารวจกองเกียรติยศหรือเวลาแหนําหรือตามเสด็จ
เวนแตในเวลาขบั รถจักรยานยนตน ํา แซง หรอื ตามเสด็จ ใหง ดใชก ระบแ่ี ละถงุ มอื

๒. ถวายความอารกั ขา คมุ หรอื ประจาํ แถวรบั การตรวจพลสวนสนามซงึ่ กระทาํ
เปนพิเศษ และมิไดตอเนื่องกับการฝกอยางอื่น (ใหคาดเข็มขัดหนังสีนํ้าตาลชนิดมีสายโยง ประกอบ
ซองกระบ่ี)

๓. ไปในงานพระราชพิธี หรือรัฐพิธีตามหมายกําหนดการ หรือเฝาทูลละออง
ธุลีพระบาทท่ีเปนทางราชการ เวนแตงานสโมสรสันนิบาตหรือมีหมายกําหนดการวาไมตองใชกระบ่ี
และถุงมอื

๔. ไปในงานพิธีสัตยป ฏญิ าณตนของตํารวจหรอื ทหาร (ใหใชสายกระบี)่
๕. ไปในงานฌาปนกิจศพตํารวจหรือทหาร หรืองานฝงศพตํารวจหรือทหาร
ตามประเพณี ลทั ธิ หรอื ศาสนาที่ไมเผาศพ
สาํ หรบั งานพระราชทานเพลงิ ศพซง่ึ ผตู ายมใิ ชต าํ รวจหรอื ทหาร แมพ ระบาทสมเดจ็
พระเจา อยหู วั หรอื สมเดจ็ พระนางเจา ฯ พระบรมราชนิ นี าถ จะเสดจ็ พระราชดาํ เนนิ ไปพระราชทานเพลงิ ศพ
นายตํารวจท่ีไดรับเชิญไปเฝาทูลละอองธุลีพระบาทในงานพระราชทานเพลิงศพ ดังกลาวไมตองใชกระบ่ี
และถุงมอื
๖. ถาเปนการภายใน ใหผูบังคับบัญชาตั้งแตชั้นผูกํากับการขึ้นไปพิจารณา
สัง่ ใหใ ชก ระบ่ีและถุงมอื เปนการเฉพาะคราวไดต ามควรแกก าลและสถานท่ี
¢ÍŒ ò ใหนักเรียนนายรอยตํารวจใชกระบี่สั้นประกอบเครื่องแบบได ในโอกาส
แตงเครอ่ื งแบบปกตขิ าว และเครอื่ งแบบปกติเสื้อนอกคอแบะกากี การใชถุงมือใหอ นุโลมตามขอ ๑
¢ŒÍ ó ใหต าํ รวจทที่ าํ หนา ทจ่ี ราจร สวมถงุ มอื สขี าวสาํ หรบั ใหอ าณตั สิ ญั ญาณการจราจร
¢ŒÍ ô การใชถงุ มือ ตามปกตใิ ชถงุ มอื สขี าว หรือสีนวล เวนแต
๑. ตาํ รวจหนว ยสนุ ขั ทตี่ า่ํ กวา ชน้ั สญั ญาบตั ร ใชถ งุ มอื ยาวหนงั สดี าํ ในเวลาสวนสนาม
๒. ตํารวจหนวยจักรยานยนตวิทยุ ใชถุงมือยาวหนังสีเดียวกับรองเทา
ในขณะปฏิบัตหิ นาท่รี าชการ

๔๔

âÍ¡ÒÊ㪌ËÁÇ¡μÒ‹ §æ áÅÐÊÒÂÃÑ´¤Ò§

¢ÍŒ ñ หมวกของขาราชการตํารวจนั้น หากมิไดกําหนดไวเปนอยางอ่ืน ตามปกติ
ใหใ ชหมวกทรงหมอ ตาลสีเดียวกบั เส้ือ

¢ŒÍ ò หมวกเหล็กและหมวกหนีบ ตามปกติใหใชเฉพาะในที่ไปปฏิบัติหนาท่ีราชการ
สนามหรือออกตรวจตราปราบปรามโจรผรู า ยตามโอกาส เวน แต

๑. หมวกหนีบ ใหใชไดเม่ือแตงเคร่ืองแบบปกติเสื้อเชิ้ตคอพับกากีแขนสั้น
หรอื แขนยาว และในโอกาสทไ่ี มไ ดม รี ะเบยี บขอ บงั คบั กาํ หนดไวเ ปน อยา งอน่ื เวน แตโ อกาสตอ ไปนไ้ี มใ หใ ช
หมวกหนีบ คอื

(๑) คุมหรือประจาํ แถวกองเกยี รติยศ
(๒) เวลาไปในงานพธิ ที างราชการและตามหมายกาํ หนดการ ไมใ หใ ชห มวกหนบี
(๓) ผบู งั คบั บญั ชาตงั้ แตช น้ั ผกู าํ กบั การหรอื เทยี บเทา ขนึ้ ไป สงั่ ไมใ หใ ชห มวกหนบี
๒. หมวกเหล็ก ตามปกติใหใชไ ดเ ฉพาะในกรณีทไ่ี ปปฏิบัตหิ นา ท่ีราชการสนาม
หรือออกตรวจตราปราบปรามโจรผูร ายตามโอกาส เวน แต
(๑) ตํารวจท่ีมีหนาท่ีเปนครูฝก ขณะท่ีอยูในคายฝกหรือระหวางทําการฝก
ในคา ยหรอื ในสนาม ใหใ ชห มวกเหล็กสีกากีมสี ขี าวคาดกลางจากขอบหมวกดานหลังจรดดา นหนา
**(๒) ตํารวจท่ีมีหนาที่ควบคุมการจราจร ขณะปฏิบัติหนาท่ีใหสัญญาณ
ตามแยกถนนหรอื ควบคุมการจราจรในถนน ใหใ ชหมวกกนั อันตรายสีขาวหรอื หมวกแกป ทรงออ นสกี ากี
หรือสีน้ําเงินดํา สําหรับหมวกแกปใหมีเลขรหัสจราจรประจําตัวผูนั้นเปนตัวเลขอารบิคสีขาวสะทอนแสง
ขนาดสูง ๒.๕ เซนติเมตร กวาง ๑.๕ เซนติเมตร อยูบนผืนผา สเ่ี หลย่ี มสีแสด สนี ้าํ เงนิ สแี ดง หรือสดี าํ
แลว แตก รณี ขนาดกวาง ๔ เซนตเิ มตร ยาว ๗.๕ เซนตเิ มตร ดงั ภาพตวั อยา งทายระเบียบน้ี
**(ÃÐàºÂÕ ºสาํ ¹¡Ñ §Ò¹ตาํ ÃǨá˧‹ ªÒμÔ ÇÒ‹ ´ÇŒ »ÃÐÁÇÅÃÐàºÂÕ º¡ÒÃตาํ ÃǨäÁà‹ ¡ÂèÕ Ç¡ºÑ ¤´Õ
ÅѡɳзèÕ òò ¡ÒÃá싧à¤Ã×Íè §áºº (©ºÑº·Õè ó) ¾.È. òõõñ Å§Ç¹Ñ ·Õè òó ¡ÁØ ÀҾѹ¸ òõõñ)
(๓) ตาํ รวจพลรม ขณะปฏิบัติการโดดรมใหใชห มวกเหลก็ สีเดยี วกับเสอ้ื
¢ÍŒ ó หมวกยอดสีกากี ใหใชเฉพาะนักเรียนนายรอยตํารวจและผูมียศตั้งแต
จา สบิ ตาํ รวจขนึ้ ไปทค่ี วบคมุ แถวนกั เรยี นนายรอ ยตาํ รวจ และใชใ นโอกาสแตง เครอ่ื งแบบเตม็ ยศเทา นนั้
¢ŒÍ ô การใชสายรัดคางเวลาสวมหมวกน้ัน ถาเปนเวลาที่ตํารวจอยูตามลําพัง
ใหพ จิ ารณาใชไ ดในโอกาสอันสมควร เชน เวลาข่มี า โดยสารรถไฟ หรอื รถยนต เปนตน เพอ่ื ปอ งกนั
มใิ หหมวกหลดุ จากศีรษะ แตถา อยใู นความควบคมุ แลว ใหผ ูบงั คับบัญชาพจิ ารณาสง่ั เม่ือเหน็ วา จําเปน
¢ÍŒ õ หมวกกนั อนั ตรายสาํ หรบั ผขู บั รถจกั รยานยนต ตามทก่ี าํ หนดไวใ นกฎกระทรวง
ฉบบั ที่ ๑๗ (พ.ศ. ๒๕๒๕) ออกตามความในพระราชบญั ญัตเิ ครื่องแบบตาํ รวจ พุทธศักราช ๒๔๗๗
(ฉบบั ท่ี ๒) ขอ ๖(๘) ใชไดสาํ หรบั ตํารวจทกุ ช้นั ดงั นี้
๑. หมวกกันอันตรายสีขาว สําหรับตํารวจทางหลวง ตํารวจสันติบาล
ตํารวจจราจร ตาํ รวจนครบาล และตาํ รวจภูธร

๔๕

๒. หมวกกันอันตรายสีกากีแกมสีทอง สําหรับตํารวจกองบังคับการสายตรวจ
และปฏิบตั กิ ารพิเศษ กองบัญชาการตํารวจนครบาล

*¢ŒÍ ö ใหขาราชการตํารวจทุกหนวย นอกจากตํารวจทางหลวง ตํารวจสันติบาล
ตํารวจจราจร ตํารวจนครบาล ตํารวจภูธร ตํารวจกองบังคับการสายตรวจและปฏิบัติการพิเศษ และ
ตํารวจตระเวนชายแดน สําหรับผูขับข่ีหรือโดยสารรถจักรยานยนตขณะแตงเคร่ืองแบบปกติเส้ือเช้ิต
คอพับกากี และเคร่ืองแบบสนามเส้อื เช้ติ คอแบะสีกากแี กมเขียว สวมหมวกกนั อันตราย (หมวกนริ ภัย)
มีลักษณะคลายหมวกเหล็กสีขาว กระบังหมวกสีดํา สายรัดคางและสายที่ติดอยูเหนือกระบังหมวก
เปนสายหนังสีดํา ดมุ โลหะเงินขนาดเล็กติดปลายสายรดั คางทีต่ ดิ อยูเหนือกระบังหมวกขางละ ๑ ดุม
ตราหนาหมวกขนาดใหญและขอบหมวกดา นลา งเปน สดี าํ

μÇÑ ÍÂÒ‹ §ËÁǡᡍ»·Ã§Í‹Í¹Ê¡Õ Ò¡ÕËÃ×ÍÊนÕ ํ้าà§¹Ô ดาํ Ṻ·ÒŒ ÂÃÐàºÂÕ º

*ความในขอ ๖ เพ่ิมโดยระเบียบกรมตํารวจวาดวย โอกาสใชหมวกตางๆ และสายรัดคาง (ฉบับที่ ๒)
พ.ศ. ๒๕๓๖ ลงวันที่ ๒๖ มกราคม พ.ศ. ๒๕๓๖

๔๖

¡ÒöÍ× ËÁÇ¡

¢ŒÍ ñ ตามปกตินั้น ตํารวจเมื่อแตงเครื่องแบบตองสวมหมวกเสมอ เวนแตในกรณี
ท่ีเขา ไปในพระทีน่ งั่ โบสถ วหิ าร สถานท่ีราชการ โรงเรยี น เคหสถาน เพือ่ เปนการเคารพตอ สถานที่
น้นั ๆ ใหถ อดหมวก และรวมถงึ ในกรณีทีม่ คี วามจาํ เปน ไมอาจสวมหมวกไดด วย หมวกที่ถอดตามปกติ
ตอ งอยูใ กลต วั เสมอเพอ่ื ใชสวมไดทันทเี มอ่ื ตอ งการ

¢ŒÍ ò ในขณะท่ีมิไดสวมหมวกแตมีหมวกอยูกับตัวน้ัน หากเปนโอกาสท่ีตองการ
ความมรี ะเบยี บ ใหถ ือปฏบิ ตั ิในการถือหมวกดงั ตอไปน้ี

๑. ã¹âÍ¡ÒÊ·ÕèÁÔä´Œ¤Ò´¡ÃкèÕ ใหถือหมวกดวยมือซาย ตะแคงหมวกคว่ํา
แนบกับขาซาย นิ้วมือกุมขอบลางใหหมวกอยูระหวางแขนกับขา หนาหมวกหันออกขางหนา
ถา เปน หมวกหนบี หรอื หมวกแกป ทรงออ นใหถ อื ตามรปู ทสี่ วม แตพ บั ขอบหมวกดา นซา ยขวาเขา หากนั
แลวใชนิว้ มอื กมุ ขอบลางทั้งสองแนบกับขา

๒. ã¹âÍ¡ÒÊ·Õ¤è Ò´¡ÃкÕè
(๑) àÁ×èͤҴ¡ÃкèÕ´ŒÇ«ͧ¡ÃкÕè ใหถือหมวกดวยมือซายใหแขนซาย

ทอนลางงอไดฉากกับแขนทอนบน หมวกวางคว่ําลงบนมือซาย หันหนาหมวกไปทางขวาจับหมวก
ทีข่ อบหมวก นิว้ หวั แมม ืออยขู างใน น้วิ นอกนน้ั แตะขอบหมวกดา นนอก

(๒) àÁ×èͤҴ¡ÃкÕè´ŒÇÂÊÒ¡ÃкÕè ใหเล่ือนมือซายมาจับที่ดามกระบี่
หมวกที่ถอดแลววางใหชิดเกาะขอบกระบ่ีดานบน หันหนาหมวกไปทางขวา ใหหมวกหอยอยูกับ
ดา มกระบ่ี นิ้วหัวแมม ือกดขอบขางบนคลุมหมวกไว เวลาเคลอื่ นที่ใหยกกระบ่ีสูงขน้ึ พอสมควร

(๓) àÁÍ×è ¤Ò´¡ÃкÕèʹÑé ใหอนโุ ลมถือหมวกอยางเดยี วกับมไิ ดค าดกระบี่

¡ÒÃ㪌à¢Áç ¢Ñ´

¢ŒÍ ñ เข็มขัดหนังสีดําชนิดท่ีไมมีสายโยงนั้น ไมตองมีดุมโลหะสีเงินที่ดานหลัง
การคาดเข็มขัดน้ันตองคาดใหสุภาพเรียบรอยพองาม ตองรอยเข็มขัดเขาหูกางเกง เพ่ือเข็มขัด
จะไดไมหลุดออกจากขอบกางเกงได ถาใชเข็มขัดหนัง ตองใหสะอาดเรียบรอยเปนเงางามอยูเสมอ
และกาํ หนดใหใชเ ขม็ ขดั หนงั เฉพาะในโอกาสดังตอไปนี้

๑. คุมหรอื ประจาํ แถวเปน กองเกียรติยศ
๒. เวลาไปในงานพิธีทางราชการ ตามหมายกําหนดการที่กําหนดใหแตง
เครื่องแบบปกติเสอื้ เชิ้ตคอพับกากี หรอื
๓. ในกรณีท่ีผูบังคับบัญชาต้ังแตช้ันผูบังคับการหรือเทียบเทาขึ้นไป สั่งใหใช
เขม็ ขดั หนงั