TANA_Patrika_March2021

Volume-28 Issue-6 TELUGU ASSOCIATION OF
NORTH AMERICA
March 2021
A 501(c)(3) Certified Nonprofit Organization - Tax ID - 36-3060732

26233 Taft RD, Novi, MI 48374

ñ‘·Ôs¡ nyÓT]ø± ‘Ó\T>∑T dü+|òüTeTT
Our Mission
"To identify and address social, cultural and educational

needs of North American Telugu Community in
particular and Telugu people in general"

Editor President Chairman, Board of Directors
Sai Brahmanandam Gorti Jayasekhar Talluri Harish Koya
(631) 523-1999; [email protected] (203) 521-6945
Email: [email protected]
Executive Vice President Chairman, Foundation
Associate Editors Anjaiah Chowdary Lavu Niranjan Srungavarapu
Naveen Vasireddy (India) (770)235-2709; [email protected] (248) 342-6872
Email: [email protected]
Immediate Past President Regional Coordinators
Ravi Potluri (USA) Satish Vemana Suresh Kakarla
(703) 731-8367 Appalachian - (919) 370-0136
[email protected] Anil. C. Uppalapati
Secretary Capital
The opinions expressed in Ravi Potluri Sambaiah Dodda
TANA Patrika belong to the (267) 252-2496; [email protected] DFW
individual authors and do not Satish Chundru
necessarily reflect those of Treasurer Mid-Atlantic - (717) 418-8324
TANA or the Editorial Board. Sateesh Vemuri Vijay Krishna Chilmakur
(925) 989-4536; [email protected] Midwest
Koteswara Rao Kandukuri
Joint Secretary New England; (508) 287-5283
Ashok Babu Kolla Raja Kasukurthi
(270) 293-0003 New Jersey; (201) 270-8648
Sumanth Ramsetti
Joint Treasurer New York; (917) 399-0459
Venkat Koganti Kiran Duggirala
(848) 203-2118 North; (732) 781-8102
Saivinodh Thotakura
Community Services Coordinator North Central; (502) 418-2979
Malli Vemana Devendra R Lavu
(646) 824-3349 North West; (503) 780-7318
Rajanikanth Kakarla
Cultural Services Coordinator Northern CA; (510) 509-8748
Sunil Pantra Srinivasa R. Yalavarthi
(248) 469-2349 Ohio Valley; (732) 983-7841
Naveen Kalagara
Women Services Coordinator Rocky Mountains; (480) 652-4455
Sirisha Tunuguntla Sridhar Talluri
(904) 294-5655 South Central
Kiran Gogineni
International Coordinator South East; (347) 307-4457
Lakshmi Devineni Murali Talluri
(732) 822-2493 South West; (512) 917-8686

Sports Coordinator Suresh C. Kandepu
Lokesh Naidu Konidala Southern CA; (714) 623-9852

(469) 585-9064

Councilor-at-large
Vinay Kumar Maddineni
(917) 685-4383

eTTK∫Á‘·+ Donation of
Vü≤+|” Groceries &

‘êHê n+‘·sê®rj·T Rice Bags
eTVæ≤fi≤ ~H√‘·‡e+
15
20

ø±]à≈£î\≈£î, eè<äT∆\≈£î Donation of
Ns¡\ |ü+|æD° Tri-Cycles
16
17

Vü≤+|æ e+o bı\e÷]q C≤„|üø±\T
ˇø£ •~∏\ q>∑s¡+ »|ü+ #˚düT≈£îH˚ C≤„|üø±\T

22 36

Ç+ø±...

Editorial ... 05 ‘êHê qe\\ b˛{°`2021 Á|üø£≥q ... 33
President Message
TANA Executive Committee ... 07 Ábıˆˆ yÓ˝ÒÃs¡T Hêsêj·TDsêe⁄>±]øÏ
TANA Regional Coordinators ... 08 πø+Á<ä kÕVæ≤‘·´ nø±&Ó$T ô|ò˝Àwæ|t Á|ü<ëq+ ... 34
TANA Board of Directors ø=dü]bÕ≥\ ø=düsêE
TANA Foundation ... 09 ` #·+Á<äVü‰dt ... 44
TANA Foundation Donation Form ... 10 ... 52
TANA Aadharana Donors ... 11 ø£<∏ä ` eT÷&ÉT ø√D≤\T ... 61
Ayurveda in Daily Life Session ... 12 ` ñDT<äT]Ô düT<Ûëø£sY
... 14
≥yÓ÷{À ø£ÁØ... ø£˝…ø£¸q¢≈£î H√ eÁØ!
` l n≥÷¢]   »\|ü‹
... 19 ‘Ó\T>∑T dæìe÷ n&Ü«Hé‡ ãTøÏ+>¥! ... 64

dü+bÕ<äø°j·T+

‘êHê|Áü ‹ø£ bÕs≈¡ƒ î£ \+<]ä ø° Xó¯ u≤Û ø±+ø\å£ T!

Ç|ü&ç|ü&˚ ø√$&é qT+&ç ãj·T≥|ü&˚ dü÷#·q\T ø£ì|æ+#·&É+˝Ò<äT. y…’s¡dt ø=‘·Ô
s÷¡ bÕ+‘s· +¡ eTs√{Ï yê´|kæ ˛+Ô <ìä n+≥THêïsT¡ . yê´ø‡Ï Hé rdTü ø√øb£ ˛‘˚ n+<sä ÷¡
rdTü ø√yê*.
>‘∑ · @&Ü~>± ‘\Ó T>T∑ kÕV≤æ ‘´· +˝À e∫Ãq ô|qT e÷sT¡ Œ n#T· Ã|Áü ‹ø\£ T eT÷‘|· &ü &É +É .
s¬ +&√~- n+<sä ÷¡ Ç+≥s¬ ï{Ÿ e÷<´äÛ eT+ n+fÒ ù|dò Tü ãTø,˘ {«Ï ≥sº ,Y yê{≤‡|t e+{Ï
e÷<Ûä´e÷\qT $|üØ‘·+>± $ìjÓ÷–+#·&É+. n+<äs¡÷ kÕVæ≤‘·´+ #·<äyê\qï
n_sÛ T¡ ∫‘√ ñ+{≤sì¡ Ä•+#q· T ø±˙, n+<sä ÷¡ yê] yê] n_ÁÛ bÕj÷· \qT ìdü‡+
ø√#+· >± |+ü #T· ≈î£ +≥THêïsT¡ .
ˇø£s¡ø£+>± n+fÒ |üs√ø£å+>± HÓ>∑{ÏyY ôd’ø±\J ˇø£{Ï s¡÷|ü⁄#Ó+<äT‘√+~. ‘·eT
n_ÁÛ bÕj÷· \ì e´‹sπ ø+Ï #˚ yê]|≥ü ¢ rÁe ìsd¡ Hü ê, e´‹sπ ø‘£ ê #÷· |&ü +É . Ç<=ø£
$|‘ü ÿ· s¡ |]ü D≤eT+. eTqøÏ kÕV≤æ ‘´· eT÷, sê»øj° ÷· \÷, dìæ e÷\÷ n˙ï ø\£ >±|⁄ü \>+∑
#ù˚ d d+ü dÿü è‹ ˇø{£ Ï ‘j· ÷· ss¡ TT´+~.
á d+ü <sä “¡ +¤ >± Hê≈î£ q∫Ãq ˇø£ Ç+^w¢ ßü s#¡ s· TT‘· yêø±´\T:
ª˙ n_ÁÛ bÕj÷· \T Hq˚ T ‹sd¡ ÿü ]+∫Hê, ˙ u≤Û eÁ|øü ≥£ Hê ùd«#÷ ì¤ Hê ÁbÕD≤˝§>sZ∑ TTHê
ø±bÕ&‘É êqT.μ
|+ü #T· ≈î£ +fÒ |~ü +‘\· e⁄‘T· +~, d+ü |<ü .ä eT+∫ yêø±´\T ≈L£ &Ü eTq dü+|<ü .˚

n_qÛ +<qä \‘√...

kÕsTT ÁãV‰ü àq+<+ä

p

JAYASEKHAR TALLURI
President

‘êHê|Áü ‹ø£ |Áü ‹ø£ bÕs≈¡ƒ î£ \T, duü TÑÛ ´\T, ø±s´¡ øs£ \Ô¡ T- n+<]ä ø° X¯óu≤Û ø±+ø\å£ T.

<ë<ë|⁄ü @&Ü~ Áø‘Ï +· j÷· e‘T· Ô Á||ü +ü #ê˙ï n‘˝· ≤≈î£ ‘\· + #d˚ +æ ~ øs£ √Hê. á eTV≤ü e÷à]
qT+&ç |Pü ]>Ô ± ãjT· ≥|&ü {É ≤ìøÏ Ç+ø=+#+Ó ø±\+ |fü ˝ºÒ ≤ e⁄+~. MTs÷¡ , MT ≈î£ ≥Tã duü TÑÛ ´\÷
yê´ø‡Ï Hé rdTü ≈î£ ì ‘>· T∑ C≤Á>‘∑ \Ô· T bÕ{dÏ Tü HÔ êïsì¡ Ä•dTü HÔ êïqT.
á H\Ó 15e ‘êØ≈î£ q ‘êHê mìïø\£ T »sT¡ >T∑ ‘T· HêïsTT. ‘êHê duü TÑÛ ´\+<sä ÷¡ ‘e· T z≥T
V≤ü ≈î£ ÿì d~ü «ìj÷Ó >|∑ sü T¡ #T· ø√yê\ì ø√sT¡ ‘T· HêïqT.
á mìïø\£ d+ü <sä “¡ +¤ >± ‘êHê duü TÑÛ ´\ ∫sT¡ Hêe÷\T deü ]+#˚ ø±s´¡ Áø£eT+ #|˚ {ü ≤eº TT. e÷≈î£
#]˚ q q÷‘q· ∫sT¡ Hêe÷\ì bı+<Tä |]ü #êeTT.
e÷]à eTT–d+æ <+ä fHÒ ˚ nyTÓ ]ø± yêdTü \øÏ {≤ø‡˘ d»” H.é ‘êHê ‘s· |¡ ⁄ü qT+&ç {≤ø‡˘ ôd$THêsT¡ ¢
ìs«¡ V≤æ dTü HÔ êïeTT.
MTs+¡ <sä ÷¡ á neø±XÊìï d~ü «ìj÷Ó >∑ |sü T¡ #T· ø√yê\ì Hê eTq$.
‘êHê mìïø\£ T Ç+ø√ s¬ +&TÉ yêsê˝À¢ »sT¡ >T∑ ‘êsTT.
mìïø\£ ˝À $$<äÛ kÕHú ê˝À¢ b˛{° #ù˚ dyês+¡ <sä ÷¡ ‘e· T Á|‘ü ´· sT¡ \ú +<ä]˙ >ös$¡ d÷ü Ô VQü +<ë>±,
ùdïV≤ü |Pü s«¡ ø+£ >± á mìïø\£ T »]>π ˝≤ #÷· &Ü\ì MT n+<]ä ø° $qï$+#T· ≈î£ +≥THêïqT.
mesT¡ >¬ *#êsq¡ ï~ eTTK´+ ø±<Tä — ‘êHê >öse¡ yT˚ eTq Á|<ü ëÛ q \ø´å£ +.
á \ø±å ´ìï n+<sä ÷¡ neT\T#k˚ ÕsÔ ì¡ Ä•d÷ü .Ô ..

MT

»jTY ‘êfiS¯ ]¢

7 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

TANA EXECUTIVE COMMITTEE - 2019-2021

Jayasekhar Talluri Anjaiah Chowdary Lavu Satish Vemana
President Executive Vice President Past President

Ravi Potluri Sateesh Vemuri Ashok Babu Kolla Venkat Koganti
Secretary Treasurer Joint Secretary Joint Treasurer

Malli Vemana Sunil Pantra Sirisha Tunuguntla Lakshmi Devineni
Cummunity Services
Cultural Services Coordinator Women Services Coordinator International Coordinator
Coordinator

Lokesh Naidu Konidala Vinay Kumar Maddineni Harish Koya Niranjan Srungavarapu
Chairman Chairman
Sports Coordinator Councilor-at-large
Board of Directors TANA Foundation

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 8

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

REGIONAL
COORDINATORS

Suresh Kakarla Anil. C. Uppalapati
Appalachian Capital

Sambaiah Dodda Satish Chundru Vijay Krishna Chilmakur Koteswara Rao Kandukuri
DFW Mid-Atlantic
Midwest New England

Raja Kasukurthi Sumanth Ramsetti Kiran Duggirala Saivinodh Thotakura
New Jersey New York North North Central

Devendra R Lavu Rajanikanth Kakarla Srinivasa R. Yalavarthi Naveen Kalagara
North West Rocky Mountains
Northern CA Ohio Valley

Kiran Gogineni Sridhar Talluri Murali Talluri Suresh C. Kandepu
South East South Central South West
Southern CA

9 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

TANA BOARD OF DIRECTORS - 2019-2021

Harish Koya Murali Vennam Jagadish Prabhala
Chairman Secretary Treasurer

Dr. Hanumaiah Bandla Srinivas Lavu Dr. Nagendra Srinivas Kodali Dr. Chowdary Jampala
Director Director
Director Director

Jayasekhar Talluri Satish Vemana Anjaiah Chowdary Lavu Ravi Potluri
Ex Officio Member Ex Officio Member Ex Officio Member Ex-Officio Member

President Past President Executive Vice President Secretary, EC

Sateesh Vemuri Niranjan Srungavarapu Ravi Mandalapu Sasikanth Vallepalli
Ex-Officio Member
Ex-Officio Member Ex-Officio Member Ex-Officio Member
Treasurer, EC
Chairman, TANA Foundation Secretary, TANA Foundation Treasurer, TANA Foundation

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 10

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

TANA

FOUNDATION
2019-2021

Niranjan Srungavarapu Ravi Mandalapu Sasikanth Vallepalli
Treasurer
Chairman Secretary

Hema C Kanuru Ramakanth Koya Ravi Samineni Bhakta Balla
Joint Secretary Trustee Trustee Trustee

Srinivas Chand Gorrepati Sivaram Yarlagadda Viswanatha Nayunipati Rao Yalamanchili
Trustee Trustee
Trustee Trustee

Venkata R Yarlagadda Srikanth Polavarapu Suresh Puttagunta Jayasekhar Talluri
Trustee Trustee Trustee Ex-Officio, President

11 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 12

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

q

Arun Kolipaka TANA AADHARANA DONORS Pranav Kumar
Ashok Ellendula COLUMBUS, OH, USA
Ashoka Kamineni Kalyan Thallapaneni
Babu Maganti
Baskar Kommalapati Kishore Nadella Praveen Ankam
Chandra Rayala
Dustin Richardson Madhushalini Gulkota Purna Irukulapati
Geetha Tummala
Mouni Potu Raj Verma
Gnani Nelluri
Hari Uundavalli Mounika & Anvesh Dodda Rajasekhar Kokkeragadda
Jagadish Prabhala
Vikram Prabhala Muralidhar Cheruvu Rama Parthipati
Kali Prasad Mavuleti
Nag Thikkamaneni Ramesh Rayala

Naga Deepak Bhargav Ravi prasad Navvluri

Nagarjuna & Sridevi Chebolu Ravi Samineni

Nagesh Surapaneni Ravikanth Gudhe

Nageswara Rao Lingineni Rekha Nair

Phani Muddana Rekha Uppuluri

Pradeep Chandanam Pradeep Gabriel & Liya

Narendra Gadiparthi OTHER CITIES Rajinikanth Kakarla
Cincinnati Nageswara Rao Kamsani Fremont

Hitesh Vadlamudi Rhode Island Ramakanth Koya

Rahul Kommineni

Atlanta, GA IL Washington Dc

Jogeswara Rao Peddiboyina Raja Kasukurthi Ravi Mandalapu
Detroit New York West Chester, PA

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 14

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

Donation of Groceries to Mentally Ill Orphans

On behalf of Telugu Association Committee Members for your constant
encouragement and support.
of North America, groceries have
been donated to Matrudevobhava This donation has been funded by Kanthi
Anadha Ashramam, a Home for Rekha Thuta and Bindu Tadivaka.
Mentally Ill Destitute Orphans.

Thank you Dr. Gattu Giri, for
all your services to these mentally
challen-ged per-sons, who have
nobody to take care of them and
who ended up on streets, often
eating food from the Trash.

Thank you TANA
Foundation Chairman Niranjan
Srungavarapu, Anjaiah Chowdary
Lavu, Sirisha Tunuguntla,
Treasurer Sateesh Vemuri and all
the TANA Leadership and

Donation of Rice bags to COVID affected Families

Thank you Donors for donating to "Help gratitude to all the Donors and to TANA.
Thank you Abhimani Charitable Trust
COVID Unemployed Deprived" fundraiser.
Your donations helped the rest of the 12 Reddy Rajagopala Naidu for planning and
‘Paatabattala’ families, who lost their liveli- implementing this donation.
hood due to the Pandemic and who have been
living in debt since a year. Thank you TANA Foundation Chair-
man Niranjan Srungavarapu and Treasurer
The families expressed their utmost Sateesh Vemuri for encouraging this Charity
event.

15 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

s√Eyê] eTVæ≤fi≤ ø±]à≈£î\≈£î, eè<äT∆\≈£î Ns¡\T
ù|<ä ¬s’‘·T\≈£î b˛esY ÅùdŒj·Ts¡T¢ |ü+|æD°

ñ‘sÔ· ¡ nyTÓ ]ø± ‘\Ó T>T∑ d+ü |Tüò + (‘êHê) n<«äÛ s´¡ +

˝À q÷´CØ… ‡ ø√-Ä]H¶ ≥˚ sY sêC≤ ød£ Tü ≈î£ ]Ô øè£ cÕõí ˝≤¢
q+~yê&É eT+&\É + ∫qï *+>±\ Á>±eT+˝À s√E
yêØ eTV≤æ fi≤ ø±]à≈î£ \≈î£ , eè<Tä \∆ ≈î£ Ns\¡ T, ‹qT
ã+&Üs¡eTT\T |ü+|æD° #˚XÊs¡T. Á>±eT+˝À Ç<ä›s¡T
ù|<ä ¬s’‘·T\≈£î b˛esY ÅùdŒj·Ts¡T¢ Á>±eT n<äs¡Ù ¬s’‘·T
‘T· eTà\ y÷Ó V≤ü qsêe⁄ #‘˚ T· \ MT<Tä >± n+<Cä XÒ ÊsT¡ .
Á>±eT n<äs¡Ù¬s’‘·T ‘·TeTà\ yÓ÷Vü≤qsêe⁄ ‘êHê
#d˚ Tü qÔ ï $$<äÛ ùdyêø±s´¡ Áøe£ ÷\ì ø=ìj÷· &ÜsT¡ .b

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 16

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

TANA Aadharana Donating
Battery Operated Tri-cycle in East Godavari Dist.

TANA-Aadharana, we thank our donors

Satya Pallam Raju Bandaru, Liya, and

Madhushalini. Donated battery operated

Tri-Cycle in Amalapuram (Vanapalli,

Kothapet Mandal, east Godavari) on 26th

March 2021. Coordinator Ravi Samineni,

Foundation Trustee. b

17 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr



Ayurveda in Daily Life Session

by Manju Kolli

Ayurveda is the way of living. The word mainly about how Ayurveda benefits in day-

Ayurveda consists of 2 parts ‘Ayush’ and to-day life.
"Veda". TANA organized an informative Manju Kolli is a perfect blend of allo-
webinar to create awareness on Ayurveda and
its benefits. New Jersey Regional Coordi- pathic and ayurvedic background. In this
nator Raja Kasukurthi and North West Re- webinar, she was able to explain the nece-
gional Coordinator Devender Lavu organi- ssary concepts in common man terms so
zed and coordinated this helpful session for application becomes easy.
the community.
Also, Manju Kolli covered some simple
This session was one-of-a-kind webi- techniques that can be incorporated imme-
nars to bring our ancient way of living diately and explained about the difference
Ayurveda into our daily lives. This talk was between Ayurvedic and Allopathic appro-
aches to common conditions like diabetes;

hypertension; hypercholesterolemia etc. b

19 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

rpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

ñ‘sÔ· ¡ nyTÓ ]ø± ‘\Ó T>T∑ d+ü |Tüò + (‘êHê) Á||ü +ü #· yê] ‘·sê«‘· e÷{≤¢&çq ‘êHê bòÂ+&˚wüHé #Ó’s¡àHé
ìs¡+»Hé X¯è+>∑es¡|ü⁄ eTVæ≤fi¯\qT düèwæºø£s¡Ô\T>±
eTV≤æ fi~¯ H√‘‡· e+ |⁄üsd¡ ÿü ]+#T· ≈î£ ì e÷sÃY 13, 2021 Á|dü Tü ‹Ô +#êsT¡ . |⁄ü sT¡ wßü \≈î£ deü ÷»+˝À |]ü $T‘·
n+‘·sê®\ y˚~ø£ô|’ Á|üeTTKT\‘√ düe÷y˚XÊìï yTÓ qÆ bÕÁ‘· ñ+≥T+<ìä , eTV≤æ fi\¯ bÕÁ‘· ãVQü eTTFq
ìs¡«Væ≤+∫+~. á ˝Àø£+ Åd”Ô ‘ê´>±\ MT<äH˚ yTÓ qÆ <ìä , yê] ãTTD+ rsT¡ Ãø√˝ìÒ <ìä nHêïsT¡ . Ä
ì]à+#ã· &qç <ìä , ìÁ<ëD+>± ñqï C≤‹ì ø~£ *+#˚ ‘s· ê«‘· á ø±s´¡ Áøe£ T ìsê«V≤ü ≈î£ sê\T ‘êHê ñyTÓ H‡é
Xø¯ ÔÏ d«ü s÷¡ |+ü eTV≤æ fij¯ T· ì ø=ìj÷· &ÜsT¡ Á|dü Tü ‘Ô · ø√Ä]H¶ ≥˚ sY ÁoeT‹ •Øwü ‘÷· qT>T∑ +≥¢ e÷{≤&¢ TÉ ‘÷·
‘êHê n<´äÛ ≈îå£ \T »jTY ‘êfiS¯ ]¢ . ◊ø´£ sê»´d$ü T‹ Á|øü {£ +Ï ∫q By∏ TY >T∑ ]+∫ #bÓ ÕŒsT¡ .
Åd”Ô >∑T]+∫ #·\+ #Ó|æŒq e÷≥*ï ñ≥+øÏdü÷Ô
>T∑ &˝ç Àì u§eTà øH£ êï neTà m+‘√ >=|Œü <ìä eTVæ≤fi¯\T ìsêX¯˝À ≈£Ls¡T≈£îb˛≈£î+&Ü e´‹πsø£
Á|Xü +¯ ddæ ÷ü Ô J$‘+· ˝À n‘´· +‘· ñqï‘· •Ksê\qT |]ü d‘úæ T· \T mìï ñHêï eTT+<Tä ≈î£ kÕ>±\ì ñ‘»Ô˚
kÕ~+Û ∫q eTV≤æ fi\¯ qT ù|sT¡ ù|sT¡ q ø=ìj÷· &ÜsT¡ . u]ÑÛ ‘+· >± e÷{≤&¢ ÜsT¡ .
mH√ï |<ü ë´\÷, d÷ü ≈î£ \Ô T #ãÓ T‘÷· m+‘√ d÷ü Œ]¤ Ô
<ëjT· ø+£ >± Á|dü +ü –+#êsT¡ . ‘êHê m–≈® L£ ´{yÏ Y yd’… t ñ‘·‡yê\≈£î ˇø£ eTTK´ n‹~∏>± Vü‰»¬s’q
Áô|dæ&Ó+{Ÿ n+»j·T´ #Í<ä] ˝≤e⁄ e÷{≤¢&ÉT‘·÷ ◊|mæ dt Ä|d”ò sü Y leT‹ d]ü ‘· ‘q· Á|dü +ü >+∑ ÁbÕs+¡
eTìwæ J$‘e· T+‘ê Åd‘Ô” √ neTà>±, nøÿ£ >±, #*Ó >¢ ±, u+ÑÛ ˝ÀH˚ ‘êHê #d˚ Tü qÔ ï ùde*ï m+‘√ ø=ìj÷· &ÜsT¡ .
‘q· jT· >± nìï$<ëÛ ˝≤ eTT&|ç &ü ç ñ+<ìä #bÓ ÕŒsT¡ .
‘\Ó T>T∑ u≤Û wqü T eT]Ãb˛≈î£ +&Ü, m+‘√ n<Tä “¤
‘·+>± Á|üdü+–+∫q »jYT ‘êfi¯S¢]>±]ì, •Øwü
‘·÷qT>∑T+≥¢>±]ì n_Ûq+~+#ês¡T. 1908 dü+e
‘‡· s+¡ ˝À deü ÷q‘«· + ø√d+ü yTÓ T<˝ä q’… , eTV≤æ fi\¯
Á|ükÕúq+ Ç|ü&ÉT πøe\+ düe÷q‘·«+‘√ Ä–b˛
≈î£ +&Ü Hê´jT· ø‘£ «· + ø√d+ü ø=qkÕ>T∑ ‘T· qï<Hä êïsT¡ .
ÁuÛÑ÷DVü≤‘·´\T, u≤*ø£\ ã\eqàs¡D≤\T, Ä&É
|\æ \¢ |≥ü ¢ $eø‘å£ ,· u≤\´$yêV‰ü \T, $‘+· ‘T· e⁄\

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 20

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

|ü≥¢ ø±]ƒq´+, dür düVü≤>∑eTq+˝≤+{Ï <√cÕ\ dTü Á|dü <æ ∆ä #dÓ t Áø&° Üø±]DÏ V‰ü ]ø£ Á<√De*¢ eTV≤æ fi\¯ T
qT+&ç HÓeTà~>± $eTTø£ÔyÓTÆ, |ü⁄s¡Twüß\‘√ düe÷ n+‘·sê®rj·T kÕúsTT˝À ù|s¡T Á|üU≤´‘·\T bı+<ä
q+>± H\˚ ô|,’ ì+–˝Àq, »˝≤\ ˝À‘T· ˝À,¢ •Ksê\ &ÜìøÏ nHø˚ £ neø±XÊ\THêïjT· ì, yê{ìÏ $ìj÷Ó
n+#·T˝À¢ $»j·÷\T kÕ~Û+∫q nH˚ø£eT+~ –+#T· ø√&ÜìøÏ eTT+<Tä ≈î£ sêyê\ì |\æ T|⁄üì#êÃsT¡ .
eTVæ≤fi¯\ Ms¡>±<∏ä\T $+≥THêï+. nsTT‘˚ á
Á|ükÕúq+ Ç+ø± eTT+<äT≈£î yÓfi≤¢\ì, eTVæ≤fi¯\T á ø±s¡´Áø£e÷ìï ‘·q‘√bÕ≥T ìs¡«Væ≤+∫q
<s’ÓÛ ´¡ +>±, Ä‘à· ôdsúÌ ´¡ +‘√ ñ+&{É ≤ìøÏ 5 d÷ü #q· \T ‘êHê ø±s´¡ esZ¡ duü TÑÛ ´\T Áo<säÛ Y ‘êfiS¯ ]¢ , <y˚ Y ˝≤e⁄,
#bÓ ÕŒsT¡ . Ä ‘s· ê«‘· »ddºæ t ÁoeT‹ {.Ï sõ¡ ì ‘q· düTeT+‘Y sê$TXË{Ϻ, eTTs¡[ ‘êfi¯S¢] eT]j·TT
ñ|Hü ê´d+ü ˝À eTV≤æ fi\¯ T m+‘√ kÕ~+Û #êsT¡ . mH√ï eTV≤æ fi≤ ø±s´¡ esZ¡ duü TÑÛ ´˝q’… \øàåÏ <$˚ Hì˚ , e÷<TäÛ ],
s¡+>±\˝À |ü⁄s¡Twüß\‘√ düe÷q+>± ñHêïs¡H˚ B|øæ ,£ |<ü àä », ìcÕ, ñe÷, _+<Tä , e÷<$äÛ , X\’Ë »,
d]º” j÷Ó f|Æ… ⁄ü e÷≥\T |øü ÿ£ qô|{ºÏ #÷· ùdÔ ˇø£ d>ü ≥∑ T •Øw,ü |<ü àä , dTü Á|jæ T· , Á|jæ ÷· >=|Œü >± ìs«¡ V≤æ +∫
eTV≤æ fi¯ |]ü d‹úæ , @ e÷Á‘+· e÷s˝¡ <Ò ìä #bÓ ÕŒsT¡ . q+<Tä ≈î£ •Øwü ‘÷· qT>T∑ +≥≈¢ î£ <qäÛ ´yê<ë\T ‘*Ó jT·
eTV≤æ fi\¯ |≥ü ¢ deü ÷C≤ìøÏ ñ+&˚ nHø˚ y£ TÓ qÆ <èä øŒ£ <ëÛ CXÒ ÊsT¡ .á ø±s´¡ Áøe£ ÷ìøÏ j÷· +øs£ >Y ± e´eV≤ü ]+∫q
\ì ÄyTÓ k˛<ëV≤ü sD¡ +>± $e]+#êsT¡ . ªÄ&<É ëìøÏ kÕV≤æ ‘´· øÏ øè£ ‘»· ‘„ \· T ‘*Ó bÕsT¡ .
Ä&É<˚ X¯Á‘·Te⁄μ nì n+{≤s¡T. ø±˙ n~ m+‘·
e÷Á‘+· ì»+ ø±<ìä , n‘øÔ· √&fiÉ ó¯ ¢ s¬ +&TÉ esê\Z ≈î£ ø±s´¡ Áøe£ ÷ìøÏ ∫e]˝À »]|qæ kÕ+dÿü è‹ø£
Á|‹ü ì<TäÛ \T ‘|· Œü Ç<s›ä T¡ e´≈î£ \Ô T ø±<Hä êïsT¡ . n˝≤>π ø±s´¡ Áøe£ ÷\T Mø≈å£ î£ *ï m+‘√ n\]+#êsTT. b
eTV≤æ fi*¯ ï <e˚ ‘\· ‘√ deü ÷q+#d˚ æ eTV≤æ fiq¯ T ñqïr
ø]£ kÕsÔ T¡ ‘|· Œü deü ÷q ¨<ë Çe«sT¡ . ÅdøÔ” Ï ø±yê*‡+~
düe÷q‘·«+ ø±˙, <Ó’e‘·«+ ø±<äHêïs¡T. Ä&É~
eTT+<Tä |⁄ü{ºÏ nd÷ü jT· ‘s· ê«‘· |⁄ü{+ºÏ <qä ï HêqT&ìç
ÄyTÓ n+^ø]£ +#≈· î£ +&Ü, nd÷ü jT· nqï~ e÷qe
\øDå£ yT˚ ‘|· Œü Åd\Ô” ≈î£ Á|‘ü ´˚ øy£ TÓ qÆ >T∑ D+ ø±<Hä êïsT¡ .
eTVæ≤fi¯\≈£î dü+|üPs¡íyÓTÆq ùd«#·Ã¤ kÕ«‘·+Å‘ê´\T
\_+Û #ê\+fÒ deü ÷»+˝Àì Ç‘s· ¡ C≤&Ü´\T n+‘·
]+∫b˛yê\ì, n+<Tä ø=s≈¡ î£ eTV≤æ fi¯ \+<sä ÷¡ øè£ wæ
#j˚ ÷· \HêïsT¡ . »ddºæ t s»¡ ì ‘q· ñ|Hü ê´d+ü ˝À Á|kü ÕÔ
$+∫q nHø˚ £ n+XÊ\T Áø=‘Ô· ø√D≤*ï eTV≤æ fi˝¯ Àø+£
eTT+<äT ñ+#êj·Tq&É+˝À dü+<˚Vü≤+˝Ò<äT.

21 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

e+o

ˇVøü≤+£ •|~æ ∏\ q>∑s¡+

n‘·qT ìqï eT<Ûë´Vü≤ïy˚T e#êÃ&É≥ u…+>∑Tfi¯S]ï+∫. ù|s¡T •yês¡T®Hé.
ªªMTs¡T kÕïHê\T #˚dæ e#˚ÃùdÔ ãj·T˝Ò›s¡<ë+μμ nHêï&ÉT.
y˚TeT+‘ê Á|æj·T<ä]Ùì ¨≥˝À¢¬ø[¢ kÕïHê\M ø±ì∫à ‘·j·÷s¡sTT´
ãj·T{Ïø=#˚Ãdü]øÏ >∑+≥ |ü{Ϻ+~.

ªªÁuÒø˘bòÕdtº mø£ÿ&É?μμ nHêï&ÉT s¡|òüTT.
ªªá {ÖqT yÓTT‘·Ô+ MT<ä XÊHéu≤>¥ ˇø£ÿfÒ eT+∫ ¨≥\Tμμ nì Å&Ó’es¡T
qsd¡ +æ V≤ü |øü ÿ£ d≥” T˝À ≈L£ sT¡ Ãì ªªb˛ìjTY s÷¡ ≥T #bÓ ÕqÔ Tμμ nHêï&TÉ •yêsT¡ H® .é

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 22

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

d”«{Ÿu≤‘Y ø±sêu≤‘Y ‹ì ø±|ò” ‘ê>∑T‘·T+fÒ ãø£ÿ|ü\Ã>± ñqï Ä eTìwæ yÓ*dæb˛sTTq
q÷´dtù||üs¡T ‘Ó∫Ãdü÷Ô ªªá }fiÀ¢ ‘Ó\T>∑Tyêfi¯ó¢ ∫qï >fi∑ w¢¯ sü ÷¡ ,º \÷E f]… ø±≥Hé bÕ+≥÷, ø±fi≈¢¯ î£
u≤>±H˚ e⁄Hêïs¡T. á #·T≥Tº|üø£ÿ\ ‘Ó\T>∑Tyêfi¯¢ s¡+>∑T yÓ*dæq ÁuÖHé ø£\sY πøHê«dt ã÷≥T¢ y˚düT
øπ +|\t T u≤>±H˚ ñHêïsTTμμ nHêï&TÉ •yêsT¡ H® .é ≈î£ Hêï&TÉ . #‹˚ ˝À yêø{° ≤ø° ñ+~.

ªªøπ +|˝t +Ò {?Ï μμ ns+ú¡ ø±˝<Ò Tä e÷‘√ bÕ{§∫Ãq ªªÇ‘·ì ù|s¡T j·T÷dü|òt... Ä]ÿj·T˝≤õø£˝Ÿ
d˝ºæ Ÿ ø¬ yTÓ sêyTÓ Hé eTTHêïø.Ï &çbÕsYºyÓT+{À¢ |üì#˚kÕÔ&ÉT. eTq˝≤+{Ï yêfi§¢∫Ã
q|ü &TÉ >¬ &’ TÉ >± ôV≤˝ŒŸ #k˚ Õ&Ô TÉ . eTq+ ø=+#+Ó ù|
ªªn<˚ kÕsY... >√<ëe] õ˝≤¢\ qT+∫ e∫à #Ój·÷´* eT]. Çø£ÿ&É #ê˝≤eT+~ ¬>’&ÉT¢Hêïs¡T.
Çøÿ£ &É #e· >±Z <=]øπ bı˝≤\T ø=qT≈î£ ÿì kÕ>T∑ #k˚ Õ,Ô nsTT‘˚ eTq jT· ÷d|ü utò ≤Û sTT dì” jT· sμY μ nHêï&TÉ
<>ä sZ∑ √H¢ ˚ ˇø£ Ç\T¢ ø≥£ T≈º î£ +{≤sT¡ . ø=Hêïfiø¢¯ Ï Mfi˝¢¯ ≤ •yêsT¡ H® .é
e∫Ãq yêfi¢¯ Çfió¯ ¢ |øü ÿ£ |øü ÿ£ H˚ CsÒ ‘¡ êsTT. <ë+‘√ ˇø£
Á>±eT+ ‘j· ÷· se¡ ⁄~.› n˝≤ ‘j· ÷· s¬ q’ Ä ∫qï ∫qï ªªne⁄qT kÕs.Y Çsy¡ ’… ‘=$Tà<fi˚ 좯 +N Ç<˚ |ìü
Á>±e÷*ï πø+|t\ì |æ\TkÕÔs¡T. n+‘˚ø±<äT... Ä Hê≈£îμμ nì e÷ ã+&ÓøÏÿq j·T÷dü|òt ªªeTT+<äT
ÁbÕ+‘êìøÏ yÓTT≥ºyÓTT<ä≥ e∫Ãq eTìwæ ù|πs Ä eTq+ e÷\«+‘· f…+|ü⁄˝Ÿ¬ø[¢ kÕ«$T <äs¡Ùq+
øπ +|øt Ï ô|&‘É êsT¡ . Hê≈î£ ‘*Ó ‡ á @]j÷· ˝À y+Ó ø£ #d˚ Tü ≈î£ ì Çø£ ‘ø· ÿÏ q ÁbÕ+‘ê\T #÷· <ë+› ...μμ nHêï&TÉ .
fÒX¯«s¡ πø+|t #ê˝≤ ô|<ä›~... yÓqø£{Ϭø|ü&√ yÓ+ø£
Á{≤y√ y+Ó øf£ XÒ «¯ s¬ &√¶ nøÿ£ &øç =∫à yTÓ T≥yº TÓ T<≥ä Ç\T¢ ˇø£ eTTdæ¢+ Væ≤+<ä÷ <˚e⁄DÏí ª<äs¡Ùq+ #˚düT
ø≥£ T≈º î£ ì e⁄+{≤&TÉ ... feÆ… TsTT+~ ãjT· ˝s›Ò <¡ ëe÷?μμ ≈î£ +<ë+μ n+≥T+fÒ #ê˝≤ Äq+<yä T˚ d+æ ~ e÷≈î£ .
nì ˝#Ò ê&TÉ .
ªªn˝≤>π μμ nHêï+.
¨ùdŒ≥ {ÖHé <ë{Ï Ç+ø± ø=ìï ∫qï ∫qï ø+£ |¢æ nH˚ }sT¡ yfiÓ ¢‚ s÷¡ {À¢ ‹qï>± yfiÓ À+Ô ~
Á>±e÷\T <ë{Ï øe£ T˝≤|⁄ü s+¡ e#Ã˚ d]ü øÏ s√&TÉ ¶ |øü ÿ£ q e÷ ã+&.ç ˝|… øºtò Ï s¬ {’ øŸ Ï n+≥÷ &s¬’Ó øHå£ ‡é Çd÷ü Ô yqÓ øÿÏ
ì\ã&ç ñqï ˇø£ eTìwìæ #÷· dæ ã+&Ü|eü THêï&TÉ ‹]– eTeTà*ï #÷· d÷ü Ô ªªyTÓ T‘+Ô· V≤ü +|” $»jT· q>s∑ ¡
•yêsT¡ H® .é kÕÁe÷»´+ eTTô|ŒÌ ÄsT¡ ø˝Ï ÀMT≥sT¡ ¢ kÕsμY μ nHêï&TÉ
jT· ÷d|ü utò ≤Û sTT.

23 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

e÷ s÷¡ ≥TøÏ m&+É |øü ÿ£ q ø=+&MÉ T<ä |⁄ü sê‘q· #bÓ ÕŒ*. n+<Tä ˝À yTÓ T<{ä ~Ï eTq+ #÷· &uÉ ÀjT˚
yTÓ qÆ <y˚ ê\j÷· \T #ê˝≤ øì£ |+æ #êsTT. n˝≤ ø=+‘· $sƒ¡\ <˚yê\j·T+. Ä <˚yê\j·T+˝À lø£èwüí<˚e
<÷ä s+¡ yfiÓ ø¢‚ £ ˇø£ ø=+&MÉ T~ <y˚ ê\j÷· ìï #÷· |+æ ∫ sêjT· \T $Á>V∑ ‰ü ìï #÷· |kæ ÕqÔ T kÕs,Y μμ nHêï&TÉ .
ªªeTq+ yfiÓ ≤*¢ ‡+~ Ä ø=+&ôÉ |øπ’ . <ë] ñ+~. ˝|… .ºtò ..
˝|… øºtò Ï ø{£ Ÿ #sÓ TT´μμ nHêï&TÉ jT· ÷d|ü utò ≤sTT. ªªì»e÷?μμ nHêï&TÉ eTTHêï.
ªªÄeTTøeÔ£ ÷\´<ä >±≈î£ +&Ü Ç+ø± @+{Ï øè£ wíü
øfi£ ó¯ ¢ #~Ó ]b˛jT˚ ˝≤>T∑ HêïsTT ˝À|*ü ø≥£ &º Ü\T. <e˚ sêjT· \T sêdqæ $μμ nq&>πç &TÉ s|¡ Tüò T.
#ê˝≤ |⁄ü sê‘q· yTÓ qÆ >T∑ fió¯ .¢ »+≥ s+¡ >∑ eT+≥bÕ\T. ªªC≤+ãer øfi£ ≤´D+, Ç+ø± @eHêï ñHêï
>∑s¡“¤>∑T&ç˝À d”‘ê sêeT\ø£åàDT\÷ yê] eTT+<äT jT˚ y÷Ó Hê≈î£ ‘©Ó <Tä μμ nHêïHï˚ qT.
Ä+»H˚j·TkÕ«$T. eT+&É|ü+˝À yÓTÆ≈£î |ü≥Tº≈£îì løè£ w<íü e˚ sêjT· \T >T∑ ]+∫ #|Ó Œü &+É yTÓ T<ä
eT+Á‘+· |]ü dƒ Tü HÔ êï&=ø£ u≤\u≈ÑÛ î£ &Ô TÉ . >H∑ ï˚ sT¡ #≥Ó Tº ˝{… ≤&º TÉ jT· ÷d|ü utò ≤Û sTT. ªª‘T· fió¯ e+X|¯ ⁄ü sêCq’… Ms¡
yqÓ ø£ ì+∫ eTeTà*ï #÷· dæ |Pü C≤] e#êÃ&TÉ . qs¡dæ+Vü≤sêj·T\T πøe\+ Hê\Tπ>fi¯ó¢ eT≥Tπø
sêC≤´ìï |]ü bÕ*+∫ Äød£ àæ ø+£ >± øq£ TïeT÷XÊ&TÉ .
V‰ü sr¡ , rs+ú¡ ÇùdÔ Ç‘&Ô· ç |fiü +¢Ë ˝À &ãÉ T“˝XÒ Ê+. ‘s· ê«‘· Áød° Tü XÔ ø¯ +£ 1509 Ä>d∑ Tü º mì$T<eä ‘B˚ q
e÷‘√bÕ≥T rs+ú¡ rdTü ≈î£ qï jT· ÷d|ü utò ≤sTT n+fÒ øè£ cÕwí $ºü THê&TÉ løè£ w<íü e˚ sêjT· \TøÏ øØÏ ≥+
ø£fi¯ó¢ eT÷düT≈£îì <˚e⁄&çøÏ qeTkÕÿs¡+ #˚düT≈£îì ‘–· *+#êsT¡ . Ä |{ü ≤_º ùÛ wø+£ Hê{øÏ Ï ÄjT· q ejT· dTü
ãjT· {øÏ =#Ã˚ ø£ |Pü C≤]øπ dæ #÷· d÷ü Ô ªªMfi+¢¯ ‘ê HêsÔY øπ e\+ Çsy¡ ’… Hê\T>T∑ d+ü e‘‡· sê˝.Ò kÕ<ëÛ sD¡ yTÓ qÆ
ì+∫ ekÕÔs¡T kÕsY... ø=Hêïfi¯ó¢+&ç yÓ[¢b˛‘ês¡T...μμ m‘·TÔ. ô|<ä›ø£fi¯¢‘√ n+<ä+>±H˚ ñ+&˚yê&É≥>±˙
n+≥÷ eTT+<Tä ø¬ [q¢ jT· ÷d|ü utò ≤Û sTT »+≥ s+¡ >∑ eTTK+ MT<ä eT≥T≈º î£ eTXS¯ ∫ eT#÷ \T+&e˚ +≥...μμ
eT+≥bÕ*ï #·÷|æ+∫, <˚yê\j·T+ yÓqø£ yÓT≥¢ ;ÛeTT&ç <ë«s¡+ <ë{Ïq ‘·sê«‘· ø=+&É©ï
ô|ø¬’ øÿÏ ‘˚ ˇø£ ô|<›ä ã+&MÉ T<ä ø{£ qºÏ •yê\j÷· ìï >T∑ ≥©º ï ˝ÀjT· *ï ∫qï∫qï ÁbÕNq <y˚ ê\j÷· *ï,
#÷· |+æ #ê&TÉ . Ä Ä\jT· + #T· ≥÷º ñqï u§eTà\T Ç|ü &TÉ •~\∏ + ø±>± $T–*q •˝≤‘√sD¡ ≤*ï <ë≥T
dü>±ìøÏ ô|’>± Js¡íeTsTTb˛sTT ñHêïsTT. |üø£ÿH˚ ≈£î+≥÷b˛‘·Tqï e÷ yêVü≤q+ $sƒ¡˝Ÿ f…+|ü⁄˝Ÿ
ñqï Ä+»H˚j·TkÕ«$T >T∑ &ç ô|ø¬’ ø£ÿ&ÜìøÏ yTÓ ≥T¢ eTT+<ë–+~. Ä <˚yê\j·T+ |ü]düs¡ ÁbÕ+‘ê˝À¢
HêïsTT. nf[… ‘¢ ˚ ô|<›ä ã+&É N*b˛sTT ñ+~. <ëìøÏ e+<\ä eT+~ ≈L£ ©\T #˝Ó ≤#¢ <Ó Tä s¬ q’ ÄHê{Ï sêfi˙¢¯
s¬ +&TÉ |øü ÿ£ ˝≤ #ê˝≤ •e*+>±\THêïsTT. s|¡ Œü ©ï n$ |Pü s«¡ eTTqï Á|<ü X˚ Ê\øÏ #s˚ T¡ dTü HÔ êïsT¡ .
ªªlsêeTT&TÉ ‘q· u≤D+‘√ á ã+&É N˝≤à yêfi¢¯ eT<´äÛ ˝À Áøπ q÷,¢ Ábıøs¢£ TTq÷¢ |ìü #d˚ Tü HÔ êïsTT.
&ìÉ d\úü |⁄ü sêD+ kÕsμY μ nHêï&TÉ jT· ÷d|ü .tò møÿ£ &øç ø£ ÿ£ &É Ä]ÿjT· ˝≤õø˝£ Ÿ dsπü « ñ<√´>T∑ \T.
ø±«*dt e÷\«+‘· s¡+>∑Hê<ÛäkÕ«$T ø=+&É m+<Tä øq£ &>ç ±&TÉ s|¡ Tüò T. ªªsêÁ‹|Pü ≥ ˝À|\ü
~>T∑ ‘T· +fÒ ªª$TeTà*ï|ü &TÉ $»jT· $s\¡ƒ <y˚ ê\ #˚dæq ˝…’{Ï+>¥ #ê˝≤ u≤>∑T+≥~ kÕsYμμ nHêï&ÉT
j÷· ìøÏ rdTü ø¬ fió¯ HÔ êïqT kÕs.Y .. nsTT‘˚ V≤ü +|˝” À •\Œ jT· ÷d|ü utò ≤Û jTY .
dü+|ü<äøÏ eT÷&ÉT <˚yê\j·÷\ >∑T]+∫ eTT+<äT n‘q· T #|Ó Œæ qfºÒ ø±«*dt ˝|… øºtò Ï ‹|Œæ eTT+<Tä ≈î£
b˛ì∫Ãq qsd¡ +æ V≤ü jT· ÷d|ü tò Ä|eü Tqï#√≥ Äù|&TÉ .
m&Üô|&Ü >√&\É T ˝ìÒ ô|<›ä <ë«s+¡ . <ëì ù|sT¡ sê»
‘T· ˝≤u≤Û se¡ T≥.
ªªeTT+<Tä ˝À|*ü øÏ |<ü +ä &.ç nøÿ£ &ïç +∫ #|Ó ü
ø=kÕqÔ Tμμ nì q&TÉ #T· ≈î£ +≥÷ yfiÓ ó¯ qÔ ï n‘ì· ï bÕò ˝À
nj÷· ´+.

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 24

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

ªªs+¡ &μç μ nì yqÓ øÿÏ rdTü ø=∫à ˇø£ ô|<›ä <ë«s+¡ ≈î£ +&Ü ñ+<ë •\Œd+ü |<ü .ä @eT÷\ø¬ [H¢ ê ÄHê{Ï
<>ä sZ∑ ê– ªªBìï s껑T· ˝≤u≤Û s+¡ n+{≤sT¡ . qe$T •˝≤Œ˝.Ò
Hê&TÉ Çøÿ£ &É n+fÒ á Ä]ÃøÏ ˇø£ Á‘êdTü ø{£ ºÏ ˇø|£ øü ÿ£
sêE>±sT¡ ≈L£ sT¡ Ãì Ç+ø√|øü ÿ£ ÄjT· q ãsT¡ e⁄øÏ d]ü ªªÁoøè£ w<íü e˚ sêjT· \T $Á>V∑ ≤ü + #÷· |kæ ÕqÔ Hêïe⁄
|&ü ˚ eÁC≤\÷ y&’… ÷ÉÛ sê´\÷ ‘÷· ìø£ yd˚ æ yê{ìÏ ù|<ä ø£<ë j·T÷dü|òtuÛ≤jYT?μμ nq&ç–‘˚ s¡+&ç nì
kÕ<\ä øÏ |+ü ∫ô|fyºÒ ês+¡ ≥μμ nHêï&TÉ . eT+&É|ü+˝ÀøÏ rdüT¬ø[¢ ˇø£ sê‹düÔ+uÛÑ+ MT<ä
eTT+<Tä ø±fió¯ ¢ ô|ø¬’ ‹Ô ì\ã&¶É >T∑ Ás+¡ MT<ä ≈L£ sT¡ Ãì
ªª#ê˝≤ u≤>T∑ +<μ˚ μ nHêï&TÉ s|¡ Tüò T. ñqï sêjT· \yê]ï #÷· |+æ #ê&TÉ .
ªªnsTT‘˚ M{øÏ Ï ds¬ü q’ Ä<ëÛ sê\T ˝eÒ ⁄ kÕs.Y ..
s+¡ &ç eT] |⁄üs+¡ <sä <¡ ëdTü eT+≥bÕìø¬ fi<¯ ë+μμ nHd˚ æ Ä $Á>V∑ ‰ü Hï˚ s¬ bÕŒsŒ¡ ≈î£ +&Ü #÷· dTü +Ô fÒ ªª\+#Y
eTT+<Tä ≈î£ q&#ç ê&TÉ . f…ÆeTsTT+~ kÕsYμμ nHêï&ÉT •yês¡T®Hé. eT<Ûë´Vü≤ï
ø=+#+Ó eTT+<Tä ø¬ [¢ ~>T∑ eøÏ q&ùç dÔ ñ<èäÛ ‘+· >± uÀÛ »q+ møÿ£ &Ü n+fÒ ªªV≤ü +|˝” À #<˚ ë+› μμ nHêï&TÉ
MdTü +Ô ~ >±*. yTÓ \>¢ ± Á|eü V≤æ dTü qÔ ï ‘T· +>u∑ ÁÑÛ <ë q~ jT· ÷d|ü utò ≤Û sTT. e÷sZ¡ eT<´äÛ +˝À #ê˝≤ •~˝∏ ≤*ï
bÕj·TøÏ n+#·Tq sê‹düÔ+uÛ≤\‘√ ì]à+∫q Ä #÷· d÷ü Ô V≤ü +|æ e#êÃ+. $s÷¡ bÕ≈îå£ &ç Ä\jT· >√|⁄ü sê
eT+≥|+ü ˝À|\ü |⁄ü s+¡ <sä <¡ ëdTü $Á>V∑ ≤ü +. <Dä +í ìøÏ m&Üô|&Ü sø¡ s£ ø¡ ±\ cÕ|⁄ü \T. ˇøH£ ê{Ï sê»M~,Û
ô|≥Tº≈£îHêï+ Ä yêπ>Zj·Tø±s¡T&çøÏ. q~bÕj·TøÏ »q+ bÕò ]qs‡Y ‘√ ì+&bç ˛sTT ñ+~ Ä M<+äÛ ‘ê.
ne‘\· @<√ }sT¡ +~. nøÿ£ &É ø=+&\É MT<ä #ê˝≤ ªªuÛÀ»q+ #˚XÊø£ yÓq¬øÿ[¢ ñÁ>∑ qs¡dæ+VüQ&ç
ø≥£ &º Ü\T øì£ |+æ #êsTT. |⁄ü s+¡ <sä ¡ <ëdTü eT+&|É +ü <>ä sZ∑ T¡ ï+N ˇø√{° #÷· dTü ≈î£ +≥÷ ∫es√¢ Çøÿ£ &øç =∫Ã
<>ä sZ∑ ¡ ø±ùd‡|⁄ü ≈L£ sT¡ ÃHêïø£ ˝∫Ò eTT+<Tä øÏ q&TÉ dTü qÔ ï Ä\jT· + ˝À|*ü ø¬ fid¢‚ ]ü øÏ kÕjT· +Á‘e· Te⁄~› s+¡ &μç μ
jT· ÷d|ü utò ≤Û sTTì bÕò ˝À nj÷· ´+. $s˝¡ƒ Ÿ f+… |⁄ü ˝Ÿ nì ˇø£ ¨≥\T˝ÀøÏ rdTü ø¬ fi≤&¢ TÉ .
<ä>∑Zs¡ø=#˚Ãdü]øÏ #ê˝≤eT+~ j·÷Á‹≈£î\T ø£ì|æ+
#ês¡T. eTTK´+>± bòÕ]qsY‡. n+<ä] #˚‘·T˝À¢q÷ ø£qï&É+ yêfi¯ó¢ HêHéyÓCŸ |òü⁄&é‡ ‘·≈£îÿe>±
&õç ≥˝Ÿ ø¬ yTÓ sê\THêïsTT. ≈L£ &Ü >¬ &’ TÉ H¢ êïsT¡ . ‹+{≤sT¡ . ˇø£ ∫qï ¨≥˝À¢ _duæ fi… ≤u≤‘Y ‹Hêï+.
˝À|ü*¬øfi¯¢&ÜìøÏ {Ϭøÿ≥T¢ ø=Hê\+fÒ &ÉãT“ Ç~ ã˝Ò fÒdüTº. s¡ø£s¡ø±\ ≈£Ls¡ >±j·T\T, |ü|ü,
*#êÃ+ •yêsT¡ H® øé .Ï $s˝¡ƒ Ÿ f+… |⁄ü˝Ÿ Hê\T>T∑ eT÷\˝≤ HÓsT÷´, _j·T´+‘√ #˚ùd á _dæu…fi≤u≤‘Y ‹ì
>±*>√|⁄ü sê\THêïsTT. yê{˝Ï À s¬ +&TÉ eT÷ùdXÊsT¡ . eTõ>® ∑ ‘ê>±ø£ ø±«*dt yqÓ øÿÏ ‹|Œü eTHêï&TÉ jT· ÷d|ü .tò
eT÷&=+‘T· \T ≈L£ *b˛sTTq ‘÷· sT¡ Œy|˚ ⁄ü >√|⁄ü s+¡
˝À+∫ ˝À|*ü ø¬ [q¢ e÷≈î£ yTÓ T≥yº TÓ T<{ä >Ï ± @ø•£ ˝≤ ˇø£ ø˝Ï ÀMT≥sT¡ Á|jü ÷· D+ #X˚ Êø£ m&Üô|&Ü
s<¡ +ä∏ øì£ |+æ ∫+~. $»jT· $s\¡ƒ kÕ«$T <y˚ ê\jT· + bı˝≤\Tqï dqü ï{Ï ‘êsT¡ s√&TÉ ¶ MT<ä ã+&ç Ä|eü Tì
>s∑ “¡ >¤ T∑ &˝ç À <e˚ ⁄&TÉ ˝&Ò TÉ . øfi£ ≤‘à· øy£ TÓ qÆ Ä\jT· +
eTT+<]ä u≤Û >+∑ , |\üò ÷», øfi£ ≤´D eT+&|É +ü , q÷sT¡
ø±fi¢¯ eT+&|É +ü , d]ü >e∑ T\T |*ü øπ d+Ôü u≤Û \T, ‘ã· ˝≤
X¯u≤›\T $ì|æ+#˚ düÔ+uÛ≤\÷ ñHêïsTT. Ç+ø±
|≈ü îå£ \÷, \‘\· ÷, ‘÷· &TÉ ˝ÀÔ ñqï ‘êeTs|¡ Pü \÷,
sê»Vü≤+dü\÷, jÓ÷>±düq uÛÑ+–eT\÷, ˙{Ï
|≈ü îå£ \÷, eTT+<Tä ø±fió¯ ¢ ô|ø¬’ ‹Ô ì\ã&¶É >T∑ Ásê\÷...
#÷· dTü qÔ ï e÷≈î£ ø+£ {s¬Ï |Œü \T eTTjT· ´&ÜìøÏ M˝¢Ò

25 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

eTeTà*ï ~+|æ ‘q· ‘√ bÕ≥T rdTü ø¬ fi≤&¢ TÉ . ø=ã“] #≈Ó î£ ÿ‘êsT¡ ?μμ nì ‘$· Tfi+¯ ˝À n&–ç ‘˚ ªªeTV‰ü ã*
‘√≥\÷, ns{¡ Ï ‘√≥\÷, ø√ùddqæ |+ü ≥bı˝≤\÷ |⁄ü s+¡ ˝À...μμ nHêï&Ü eTìw.æ
<ë≥T≈î£ +≥÷ >¬ &’ TÉ jT· ÷d|ü utò ≤Û sTT yfiÓ ó¯ +Ô fÒ n‘ì·
yÓqø£ y˚T+ ≈£L&Ü yÓfi¯óÔHêï+. ø=+‘·<ä÷s¡+ yÓfi‚¢ø£ ø±«*dt yqÓ øÿÏ ‹]– ãjT· ˝]›Ò <ë]øÏ m&+É
|#ü ÷ {Ï ns{¡ ‘Ï √≥ eT<´äÛ ˝À ñ+~ ñÁ>q∑ sd¡ +æ V≤ü |øü ÿ£ qTqï øè£ wíü <y˚ ê\jT· + eTT+<ë–+~.
kÕ«$T $Á>V∑ ≤ü +.
ˇø£ ≈î£ Ásê&TÉ Ä+»Hj˚ T· kÕ«$T yw˚ +ü yd˚ Tü ≈î£ ì
ªªÇ~ Vü≤+|”˝À ñqï $Á>∑Vü‰\ìï+{Ï˝Àø° n&TÉ ≈î£ ÿ+≥T+fÒ Hø’Ó ±Hé &õç ≥˝Ÿ ø¬ yTÓ sê‘√ ~–q ˇø£
ô|<~›ä . m‘T· Ô dTü e÷sT¡ 22 n&TÉ >T∑ \T. Ä s√E˝À¢ Ç{≤*jT· Hé Ä ≈î£ Ásê&ïç bıò {À\T rdTü ≈î£ +≥THêï&TÉ .
ˇø£ Áu≤Vü≤àD •*Œ #Óπøÿ&É+≥ Bìï. Ç|ü&ÉT á bÕò ]Hé ≥÷]dTü º m≈î£ ÿe ÇkÕ&Ô qÉ ï ÄX‘¯ √ sø¡ s£ ø¡ ±\
bı\+ mes√ ¬s’‘·T~. á $Á>∑Vü≤+ eT≥TºøÏ e÷ uÛÑ+–eT*düTÔHêï&ÉT Ä ≈£îÁsê&ÉT. ˝≤dtº˝À j·÷uÛ…’
&çbÕsYºyÓT+{Ÿ ÁbÕ|üغμμ n+≥÷ $Á>∑Vü‰ìøÏ u≤>± s÷¡ bÕjT· *∫à Ä{À˝À y[Ó b¢ ˛j÷· &Ü Ç≥© eTìw.æ
<ä>∑Z]¬ø[¢ 쪪n+‘ê ñÁ>∑qs¡dæ+Vü≤ n+{≤s¡T>±ì... Ç+ø√ bòÕ]qsY ns¡{Ï|üfi¯ó¢ ø=ì nø£ÿ&ÉTqï ¬s+&ÉT
áj·Tq \ø°åàqs¡dæ+Vü≤+. X¯Á‘·Te⁄\T |ü>∑\>={Ϻq Äe⁄\øÏ ô|&ÉT‘·THêï&ÉT. ø=+<äs¡T ≈£îÁsêfi¯ó¢ Vü≤+|æ
\øàå° <$˚ $Á>V∑ ≤ü + #÷· &+É &ç kÕ«$T yê] ‘=&MÉ T<μä μ b˛ò {À\÷, d\úü |⁄ü sêD+ |⁄ü døÔü ±\÷ neTTà‘T· HêïsT¡ .
nHêï&TÉ jT· ÷d|ü utò ≤Û sTT. n<+ä ‘ê #÷· d÷ü Ô øè£ wíü <y˚ ê\jT· + ˝À|*ü ø¬ fi≤+¢ .

‘q· T #|Ó Œæ +~ øs¬£ øπ º nì|+æ ∫+~. Hê\T>T∑ |øü ÿ£ ˝≤ ñqï >±*>√|⁄üsê\T eT÷&=+
e#Ã˚ ≥|ü &TÉ yT˚ + d]ü >± #÷· fi<¢‚ Tä >±˙ ø±sT¡ ‘T· \øÏ ô|>’ ± ≈L£ *b˛j÷· sTT. eT÷&TÉ e+<\ä Çsy¡ ’…
Ä|qæ dqü ï{Ï ‘êsT¡ s√&TÉ ø¶ Ï m&Üô|&Ü ñqï s¬ +&TÉ n&ÉT>∑T\ bı&ÉT>∑÷, ¬s+&ÉT e+<ä\ n&ÉT>∑T\
<Tä ø±D≤˝À¢ V≤ü +|˝” À ñqï •˝≤Œ\ $TìjT˚ #s· T¡ ‡ y&Ó \É ÷Œ >\∑ Ä <y˚ ê\jT· +˝À u≤\øè£ wßü &í ç $Á>V∑ ≤ü +
neTTà‘T· HêïsT¡ . nyT˚ àyêfi+¢¯ ‘ê ‘$· Tfi+¯ yêfió¯ .¢ s|¡ Tüò T ñ<jä T· –] qT+∫ ‘|Ó Œæ +∫ >s∑ “¡ >¤ T∑ &˝ç À Á|‹ü w+ºæ #ê
∫qïôdE’ ˝À ñqï @ø•£ ˝≤s<¡ +ä∏ u§eTà ø=Hêï&TÉ . Ä s+¡ ≥ ÄHê&TÉ . Ç|ü &Ü $Á>V∑ ≤ü + eTÁ<ëdTü eT÷´õ
u§eTà*ï ny˚Tà eTìwæ <ä>∑Z]¬ø[¢ ªªÇe˙ï mø£ÿ&É jT· +˝À ñqï<≥ä .

<y˚ ê\jT· + eT+≥|+ü ˝À|\ü ˇøf£ Ò >_∑ “fi≤\
yêdqü . Nø{£ >Ï ± ñqï >s∑ “¡ >¤ T∑ &˝ç À ˇø£ ≈î£ øÿ£ |\æ *¢ ï
ø£+~. eTeTà*ï #·÷dæ ô|<ä›>± yÓTT]π>dü]øÏ Ç~
>±´s+¡ {>° ± øs£ T¡ dTü +Ô ~ nqT≈î£ ì ãjT· {øÏ =#Ã˚ XÊ+.
>√&\É MT<ä løè£ wßü &í ç J$‘#· ]· Á‘· #øπÓ ÿsT¡ . ÄesD¡
˝À ∫qï∫qï >T∑ fió¯ ¢ #ê˝≤ ñHêïsTT. ø±ì @ >T∑ &ç
˝À|ü˝≤ eT÷\$sê≥Tº ˝Ò&ÉT. Ä ÁbÕ+‘·eT+‘ê
‹]–q e÷≈î£ >T∑ &øç Ï m<Tä sT¡ >± ñqï ˇø£ ø√Hs˚ T¡ ,
<ëì eT<´äÛ ˝À ñqï ∫qï eT+≥|+ü øì£ |ùæ dÔ nøÿ£ &ç
ø¬ fi+¢‚ . u+… >T∑ fiS¯ sT¡ jT· ÷ìe]‡{° qT+∫ e∫Ãq @u’…Û
eT+~ d÷ü &º +Ó {‡Ÿ Ä ÁbÕ+‘e· T+‘ê øH¢° é #d˚ Tü HÔ êïsT¡ .

n<+ä ‘ê #÷· dTü ≈î£ ì yqÓ øÿÏ ‹]–q yT˚ eT+‘ê
Çs¡T≈£î s√&ÉT¶ MT<ä Ä–e⁄qï ø±«*dt møÏÿ ø£ècÕí
f+… |⁄ü ˝Ÿ <ë{Ï ∫qï n|t møÿÏ ø=+#+Ó eTT+<Tä ø¬ fiø¢‚ £
s√&TÉ ø¶ Ï m&+É |øü ÿ£ q ã+&ç Ä|‘æ ˚ $XÊ\yTÓ qÆ yTÓ <Æ ëq+

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 26

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

eT<´äÛ ˝À sê‹ d+Ôü u≤Û \‘√ ì+&qç ˇø£ eT+≥|+ü yT˚ + $+≥THêï+. d˝ºæ Ÿ bıò {ÀÁ>±|süò Y eTTHêïøÏ
eT<´äÛ ˝À ñHêï&TÉ ø&£ *É ø±fió¯ >D∑ |‹ü . m‘T· Ô |<ü ì›Ó $T Ä ø=+&MÉ T+∫ $s÷¡ bÕøå£ <y˚ ê\jT· + @]jT· ˝Ÿ eP´
<&ä TÉ >T∑ \T. ÄjT· q eTT+<Tä ø±ùd|⁄ü ≈L£ sT¡ Ãì nøÿ£ n<äT“¤‘·+ nì|æ+#·&É+‘√ <ëìï mø˘‡b˛CŸ #˚ùd
&ïç +∫ ô|ø’ Ï #÷· ùdÔ Cq’… T\ >T∑ fió¯ ¢ øì£ |+æ #êsTT. ô|ø’ Ï |ìü ˝ÀH˚ ñHêï&TÉ . >±* #\· >¢ ± Mk˛+Ô ~. #‹· ø\Ï ã&ç
˝#Ò ê+. Ç+<ëø£ _duæ fi… ≤u≤‘Y ‹qï Ä ∫qï ¨≥\T b˛sTTq e÷ <>ä sZ∑ ø¡ =∫Ãq •yêsT¡ H® é $s÷¡ bÕøå£ <y˚ ê
<ë≥T≈î£ +≥÷ V≤ü +|” sê»M~˝Û À ø=#êÃ+. \jT· + #÷· kıùdÔ ás√E ø±s´¡ Áøe£ T+ |Pü ssÔ¡ TTq≥Tº
kÕsªY ª n+≥÷ ø±dÔü <÷ä s+¡ >± yêø{° ≤ø˝° À e÷{≤&÷É Ô
$s÷¡ bÕøå£ <y˚ ê\j÷· ìøÏ m&+É |øü ÿ£ ì+#˚ CH’… é ;&û ø±\TdTü qÔ ï jT· ÷d|ü ìtò ªªãÁì... ãÁì...μμ nì
f+… |⁄ü˝‡Ÿ ñqï ø=+&≈Ó î£ ÿ‘T· +fÒ ∫qï b˛kÕ|º d”ò Tü . bÕ‘· |*æ #&˚ TÉ øq£ ï&+É ˝À.
ø±\+Hê{Ï uÀsT¡ \¶ T. Ä bÕ‘ø· ±\+ Ç+{Ï M~øÛ Ï ∫øÿ£
>± bÕøqÏ nyy˚ √ \‘\· T, bÕ<Tä \T. Äsπ ÿ HêsêjT· DY ø+Ï ~øÏ ~>T∑ ‘T· +fÒ øπ Xe¯ eT÷]Ô nH˚ b˛©dTü
e÷\T&Z ç &d˚ t ø<£ ˝ä∏ À¢ b˛kÕ|º d”ò Tü >T∑ s=∫Ô Ã+~. b˛ò {À |ü]#·j·TeTj·÷´&ÉT. n‘·ì kı+‘·÷s¡T ãfi≤¢s¡≥.
‹jT· ´eT+<ë+ nì yqÓ øÿÏ ‹]–‘˚ d˝ºæ Ÿ bıò {ÀÁ>±|süò Y dHæ êà V≤” s√ Áoø±+‘Y ø±d¢ yt T˚ ≥+≥. #ê˝≤ Á|Xü Ê+‘+·
eTTHêï <ä÷s¡+>± ñqï $s¡÷bÕ≈£åî&ç >∑T&ç >±* >± qe⁄«‘÷· øì£ |+æ ∫q n‘q· T á b˛©dTü ñCÀ>® ±
>√|⁄ü s+¡ MT<Tä qï ã÷‘T· u§eTà*ï øπ |Ãü sY #jÓ T· ´ ìøÏ |ìü øsÏ ê&ìÉ |+æ ∫+~. ªªÇ<e˚ ÷≥ #ê˝≤eT+~
&+É ˝À ©qeTsTTb˛sTT ñHêï&TÉ . n+≥T+{≤sT¡ kÕsμY μ nHêï&TÉ .

HeÓ Tà~>± q&TÉ d÷ü Ô ô|ø¬’ ≈î£ ÿ‘T· +fÒ ªª{° yù˚ dÔ ø+Ï ~øÏ ~>±ø£ ˇø£ @+{øÏ ˘ cÕ|⁄ü <>ä ]Z∑ øÏ rdTü
m˝≤>T∑ +≥T+~μμ nHêï&TÉ s|¡ Tüò T. ø¬ fi≤&¢ TÉ øπ Xe¯ eT÷].Ô eTq Ç+&jç T· Hé ø\£ ÃsøY Ï d+ü ã+
~Û+∫q ÁbÕNq edüTÔe⁄\˙ï neTTà‘·Tqï cÕ|ü~.
ø+Ï ~ø=∫à {° ‘ê– ø=+&ôÉ |ø’ Ï mø±ÿ+. cÕ|⁄ü zqsT¡ ‘·$Tfi¯yê&ÉT. edTü Ôe⁄ ndü\T KØ<äT
@ |øü ÿ£ øÏ #÷· dHæ ê ø≥£ &º Ü˝.Ò bı<Tä ≥› Tï+∫ yT˚ + bÕe˝≤ nsTT‘˚ s÷¡ bÕsTT bÕe˝≤ #|Ó ⁄ü HÔ êï&TÉ .
#÷· dqæ Ä]ÿfø… ã sY Çøÿ£ &˝É <Ò Tä . yTÓ T‘+Ô· e÷]b˛
sTT+~. >∑Tfi¯¢MT<ä u§eTà\øÏ ã<äT\T |ü\ø£\T
HêïsTT. nsTT‘˚ @ >T∑ fiÀq¢ ÷ <e˚ ⁄&TÉ ˝&Ò TÉ . møÿ£ &ç
øø£ ÿ£ &É bÕò ]qs‡Y . cÕs‡ºY , {w° sü ‡ºY yd˚ Tü ≈î£ ì q&TÉ dTü qÔ ï
ˇø£ eTìwìæ |\ü ø]£ +∫ møÿ£ &ïç +∫ edTü HÔ êïs+¡ fÒ
ªã˝ÒZ]j·÷μ nì qy˚«dæ yÓ[¢b˛j˚T&ÉT. ¬øyÓTsê\T
‘–· *+#T· ≈î£ qï Ç<s›ä T¡ Ä&Üfi좯 Ä|‘æ ˚ ª»sà¡ ˙μ nì
bı&>ç ± #bÓ ÕŒsT¡ .
u≤>± ô|’¬øø±ÿ+. ø=+&ÉMT<ä |ü#·Ã{Ï |üdæ]
˙{˝Ï À ∫qï ø√Hs˚ T¡ +~. #ê˝≤ ∫qï ø√Hs˚ ~¡ . #bÓ ÕŒ
\+fÒ ∫qï>T∑ +≥, <ë+{À¢ ì\e˙sT¡ . <ëìøÏ ÄqT
≈î£ ì ∫qï >T∑ &.ç Ä >T∑ &ç yTÓ ≥M¢ T<ä ≈L£ sT¡ Ãqï |Pü C≤].
ô|’ yTÓ ≥M¢ T<ä ≈î£ +≈î£ eT u§≥‘¢ √ ãøÿ£ |\ü Ã{Ï bÕò ]qs.Y
yêfi¯¢+<äØï bò˛{À\T rdüTÔHêï&ÉT dæº˝Ÿ bòı{ÀÁ>±|òüsY
eTTHêï. ø±ùd|⁄ü ãjT· {ø¬Ï fi§∫¢ Ãq jT· ÷d|ü tò u≤Û sTT
#ê˝≤ &ç|òü¬s+{Ÿ>± ñqï C…’Hé f…+|ü⁄˝Ÿ‡ #·]Á‘·
#|Ó Œü &+É yTÓ T<\ä Tô|{≤&º TÉ .

27 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

eTT+<äT≈£î q&ÉT#·T≈£î+≥÷ yÓfi¯óÔqï e÷≈£î ªªMTsq¡ ï~ ì»yT˚ . ÄHê&TÉ yêfiø¢¯ ° Ä˝À#q·
q÷≥ nsy¡ ’… nsTT<Tä n&TÉ >T∑ \ m‘T· Ô (ô|’ u≤Û >+∑ ) sêe&+É >=|Œü Ä˝À#q· ><∑ ë kÕsμY μ nHêï&TÉ eTTHêï.
Çsy¡ ’… n&TÉ >T∑ \ (ø+Ï ~ u≤Û >+∑ ) y&Ó \É TŒ>\∑ $s÷¡ bÕøå£
<˚yê\j·T >√|ü⁄s¡+ <äs¡Ùq$T∫Ã+~. eTVü‰<ë«s¡+ ãjT· {øÏ =#Ã˚ ø£ ªªe÷‘+· >∑ |sü «¡ ‘+· <>ä sZ∑ ø¬¡ fi≤e› ÷
˝À+∫ eTVü‰ÁbÕ+>∑D+˝À¬øfi‚¢+. q÷≥ eTTô|ÌŒ kÕs?Y μμ n&>πç &TÉ jT· ÷d|ü utò ≤Û sTT.
n&TÉ >T∑ \ bı&TÉ >T∑ Ä >√|⁄ü s+¡ .
ªªbı<Tä b› ˛<÷ä ?μμ nHêï&TÉ •yêsT¡ H® .é
˝À|ü*¬øfi¯óÔ+fÒ m&É+|üø£ÿqTqï XÊ\˝À ªªøs£ øπ¡ .º Çyê[øº Ï #ê\T. ¨ùdŒ≥ y[Ó b¢ ˛<ë+μμ
@qT>T∑ ì øf£ XºÒ ÊsT¡ . <ëìøÏ Hêe÷\T ô|{ºÏ z+ nqï nHêï&TÉ .
nø£å s¡+ sêXÊs¡T. yÓfi¯SÔ edüTÔqï uÛÑ≈£îÔ\‘√ ì+&ç ã+&√¢ møπ ÿø£ ªªsπ |⁄ü #ê˝≤ mØ>¢ ± _b˛ò sY dHü é
ñ+~ Ä\jT· +. V≤ü +|æ >T∑ fi¢¯ yTÓ T‘+Ô· ˝À Ç|Œü {øÏ ° s¬ C’ Ÿ ãjT· ˝]›Ò e#Ã˚ kÕ+Ô . qTe⁄« Çyê«[˝º ≤>π s√&TÉ ¶
u≈ÑÛ î£ ˝Ô ÀÔ |Pü »\T n+<Tä ≈î£ +≥Tqï ˇøπ ˇøÿ£ Ä\jT· + |øü ÿ£ q ysÓ TT{Ÿ #sÓ TT´μμ nì jT· ÷d|ü ‘tò √ nHêï&TÉ
á $s÷¡ bÕ ø±å \jT· +. |Pü C≤sT¡ \T øs£ ÷¡ ï\T <>ä sZ∑ T¡ qï •yêsT¡ H® .é
∫qïÁ>±eT+ qT+∫ e#êÃs≥¡ . eTeTà*ï #ê˝≤ ÄbÕ´ øe£ T˝≤|⁄ü s+¡ ˝À n‘ì· ï ~+|æ ¨ùdŒ≥ y[Ó ¢
j·T+>± |ü\ø£]+#ês¡T. <˚yê\j·T+ yÓqTø£uÛ≤>∑+ b˛j÷· +.
qT+∫ ô|ø’ Ï møÿ£ &ÜìøÏ yTÓ ≥TH¢ êïsTT. Nø{£ .Ï ô|ø’ Ï eTsêï&TÉ nsTT<Tä >+∑ ≥\øπ s¬ &û nsTTb˛sTT
yÓ[¢ Ä\j·T+ yÓqø£ qTqï ∫qï s¡+Á<Ûä+˝À+∫ yê´HÓøÏÿ ªªø±|ò”\T ‘ê>∑T<ë+ |ü<ä+&ç XÊHéu≤>¥øÏμμ
ãjT· ≥≈î£ #÷· ùdÔ >√|⁄üs+¡ ˙&É ‘\· ø+Ï <Tä \T>± øì£ |æ nHêïqT.
dTü +Ô ~. Ä $∫Á‘êìï #÷· |dæ Tü qÔ ï jT· ÷d|ü tò u≤Û sTT‘√ ªªXÊHué ≤>¥ n|ü &˚ ‘sÓ e¡ sT¡ kÕs.Y .. ãkÕ+º &TÉ
μ|Hæ é ¨˝Ÿ ø¬ yTÓ sê n+fÒ Ç<˚ ><∑ ëª nHd˚ æ #ê˝≤ <>ä sZ∑ ¡ ˇø£ ñ&|ç æ ¨≥\T+~. ¨≥˝Ÿ >D∑ wÒ t nqT
d+æ |⁄ü ˝>Ÿ ± nHêïqT. ≈î£ +{≤qT. |<ü +ä &ç nøÿ£ &øç μÏ μ nHêï&TÉ •yêsT¡ H® .é

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 28

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

ñ&ç|æ ¨≥\T <ä>∑Zs¡ e÷ yê´Hé Äπ>dü]øÏ yTÓ sTTHé ˝H’… √¢ ˝øÒ b£ ˛e&+É e\¢ ≥÷]dTü \º T #ê˝≤
¨≥˝Ÿ j·T»e÷ì eT+Á‘ê\j·T+ sê|òüTy˚+Á<ä ‘·≈£îÿeeT+~ ekÕÔs¡T nH˚dæ Á|ü‹s√p yÓqø±\
kÕ«$TøÏ |Pü » #d˚ Tü ≈î£ +≥THêï&TÉ . |+ü #Ó ‘|· Œü #=ø±ÿ eT+≥|+ü ˝À ˇø£ eTTô|ŒÌ ì$TcÕ\T ÁbÕD≤j÷· eT+
˝<Ò ëjT· qø.Ï #˚düTø√e&É+ n\yê≥T Hê≈£î nì #Ó|æŒ yÓ[¢
b˛j÷· &TÉ .
y˚T+ ø±|ò” Äs¡¶sY #Óù|Œdü]øÏ ªnsTT<äT
ì$TcÕ\T Ä>±*μ n+≥T+&>É ± ˇø£ <÷ä &ìÉ y+Ó ≥ >∑T&ç ˝À|ü\+‘ê ‹]– ãj·T{Ïø=#˚Ãdü]øÏ
u≥… T≈º î£ ì e∫Ãq Äe⁄ dsü êd]ü ¨≥˝Ÿ ˝À|*ü ø=#Ã˚ dæ mì$T~ >+∑ ≥\T <ë{+Ï ~. øe£ T˝≤|⁄ü s+¡ ˝ÀH˚ ∫qï
Ä ¨≥\+‘ê ø\£ ‹sT¡ >T∑ ‘÷· nøÿ£ &É |fiü ≤˝¢ À¢ ñqï ñ&|ç æ ¨≥\T+fÒ n+<Tä ˝Àø¬ fi≤+¢ . eT+#T· ˝≤ ì+&ç
{Ï|òæH˚¢+ eTT≥Tºø√≈£î+&Ü øÏ#ÓHé˝À¬ø[¢+~. <ëì b˛sTTq≥Tº n>s∑ =‘T· \Ô bı>.∑
yqÓ ø±˝Ò <÷ä &.É .. n˝≤ ‹]– øπ wøt ö+≥sY <>ä sZ∑ ø¡ =∫Ã
Ä>±sTT. jT· »e÷ì <ëì eTTU≤ìøÏ |dü Tü |⁄ü ≈î£ +ø+£ øe£ T˝≤|⁄üs+¡ qT+∫ m&+É |øü ÿ£ qTqï s√&TÉ ¶ y|’… ⁄ü
sêdæ |Pü » #d˚ æ Ç&,¢û |Pü ] |fiü +¢Ë ˝À ‘∫Ó Ã ô|{≤&º TÉ . ‹]– ø=+‘· <÷ä sy¡ TÓ [‘˚ ≈î£ &ç |øü ÿ£ qT+~ sêD>Ï ±]
yê{Ïì ‹H˚dæq Ä ÄeP<ä÷&Ü Ä Nø£{À¢ yÓ[¢ kÕïHê\ >∑èVü≤+. ø°«Hé‡u≤‘Y nì |æ\TkÕÔs¡≥.
b˛j÷· sTT. Ä ‘s· ê«‘· Ä d|ü j¢ü T· sY e÷≈î£ ø±|\”ò T V≤æ +<Tä e⁄\ |<ü ‘∆ä T· \÷, eTTdy¢æ TY ‡ dsºü TT\÷ ø\£ >*∑ |æ
‘ùÓ dÔ @+{<Ï ìä n&>ç ±+. ø{£ qºÏ #ê˝≤ n+<yä TÓ qÆ ø≥£ &º +É n~. d«æ $Tà+>|¥ Pü ˝Ÿ
ˇø£ >√fi≤ø±s+¡ ˝À ñ+~. ø+Ï ~øÏ ~>&∑ ÜìøÏ yTÓ ≥T¢
Á|‹ü s√p Ç<˚ feÆ… TTø=∫à y[Ó b¢ ˛‘êjT· ≥ Ä HêïsTT. n+<Tä ˝ÀøÏ ˙fió¯ ¢ sêe&Üìø° b˛e&Üìø° Ä
‘©· |¢ ˝æ ≤.¢ n$ e∫à ‹q+<˚ jT· »e÷ì yê´bÕs+¡ ø±\+˝ÀH˚ yêfió¯ ¢ #d˚ qæ @sêŒ≥T¢ #÷· dTü +Ô fÒ #ê˝≤
yTÓ T<˝ä {… ≤&º +É ≥. ø±«*dt øe£ T˝≤|⁄üs+¡ e#Ã˚ ≥|Œü {øÏ Ï ÄXï s´¡ yT˚ d+æ ~.
|Pü ]>Ô ± ‘˝Ó ≤]¢ +~. s√&TÉ ¶ |øü ÿ£ q qe⁄«‘÷· ì\ã&ç
ñqï jT· ÷d|ü utò ≤Û sTT Ä–q e÷ ã+&˝ç ÀøÏ møÿÏ ≈î£ &ç nøÿ£ &TÉ ï+∫ ãjT· ˝]›Ò m*ô|+ò {Ÿ ùd_º ˝‡Ÿ <>ä sZ∑ ¡
|øü ÿ£ qT+∫ b˛ìeTàHêï&TÉ . øe£ T˝≤|⁄ü s+¡ }fiÀ+¢ ∫ ø¬ fi≤+¢ . ≈î£ &|ç øü ÿ£ $XÊ\ yTÓ <Æ ëq+˝À Ä >»∑ XÊ\ m&+É
Ä]ÿjT· ˝≤õø˝£ Ÿ dsπü « yêfi¢¯ eT÷´õjT· +˙, }] |üø£ÿ sê‹>√&É˝À¢|ü\ ˝À≥dt eTVü≤˝Ÿ. eT<Ûä´˝À
eT<´äÛ ˝À ì+&TÉ >± bÕsT¡ ‘T· qï ‘T· +>u∑ ÁÑÛ <ä ø±\Teì ñqï #≥Ó ¢ ø+Ï <ä d>æ s¬∑ ≥÷,¢ ;&\û ÷, ãsêƒ D\° ÷, ys˚ T¡
<ë≥T≈î£ +≥÷ eTT+<Tä ø¬ [¢ m&+É |øü ÿ£ qTqï ø√<+ä &É X¯q>±ÿj·T\T ny˚Tà <äTø±D≤\÷, ˇø£ ø=ã“]
sêe÷\jT· + <>ä sZ∑ ê–+~ ã+&.ç u§+&Ü\ <äTø±D+ ñHêïsTT. e÷eT÷\T
j÷· Á‹≈î£ \ eT<´äÛ ˝À eTT>T∑ sZ T¡ bÕò ]qs‡Y ø¬ yTÓ sê\T
&uÓ “Ì… n&TÉ >T∑ \ m‘T· qÔ ï Ä <y˚ ê\jT· + #T· ≥÷º y˚düT≈£îì ôd’øÏfi¯¢ MT<ä ‹s¡T>∑T‘·÷ ø£ì|æ+#ês¡T.
y˝Ó yŸ {Ó Ÿ ˝≤Hé ô|]– ñ+~. sø¡ s£ ø¡ ±\ s+¡ >T∑ \ |Pü \ jT· T.ø¬ . qT+∫ e∫Ãq Ä&yÉ êfi¢¯ eTT+<Tä q&TÉ dTü qÔ ï
yTÓ Tøÿ£ \T. ˝À|\ü d‘” êsêeT\øàå£ DT\ $Á>V∑ ‰ü \T ˇøπ >¬ &’ TÉ ¢ #ê˝≤ $es+¡ >± #|Ó ⁄ü HÔ êïsT¡ . sêE>±] |≥ü |º ⁄ü
sê‹‘√ #øÓ ÿÏ ñHêïsTT. á <y˚ ê\j÷· ìï nsM¡ &TÉ fqÒ T>T∑ \T ø≥£ &º ÜìøÏ ì]à+#ã· &+ç ~. Ä >»∑ XÊ\
e+X|¯ ⁄ü ∫øÿ£ y+Ó ø≥£ |‹ü sêjT· \T ø{£ +ºÏ #ês≥¡ . yTÓ T‘+Ô· |<ü øä =+&TÉ @qT>T∑ *ï ø≥£ &º ÜìøÏ kÂøs£ ´¡ +>±
ñ+~. Ä >»∑ XÊ\+‘ê ø\£ ‹]– nøÿ£ &ïç +∫ m‘Ô·
˝À|*ü øÏ rdTü ø¬ fi&¢‚ TÉ eTeTà*ï.
$XÊ\yÓTÆq >∑T&ç˝À|ü\+‘ê ìX¯Ùã›+. @uÛ…’
nsTT<fi˚ ¢¯ ejT· dTü qï ˇø±jT· q cÕs÷¡ ‡º , {w° sü ÷¡ º yd˚ Tü
≈£îì ˝À|ü\ yêø˘ #˚düTÔHêï&ÉT. Äj·Tq Ç+‘·≈£î
eTT+<äT ôV’≤<äsêu≤<é kÕ˝≤s¡®+>¥ eT÷´õj·T+˝À
#k˚ ı#êÃ&≥É . #ê˝≤ùd|⁄ü e÷{≤&¢ qç ÄjT· q á >T∑ &ç

29 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

sTTq ø√≥>√&É\ eT<Ûä´ ∫qï <ë]˝À+∫ ˝À|ü* ô|<›ä ≈î£ +&É eTT+<Tä ô|≥T≈º î£ ì eTõ>® ∑ nyT˚ à eTìw.æ
ø¬ [‘˚ $XÊ\+>± ô|+#T· ‘T· qï ˝≤Hé eT<´äÛ ˝À ñ+~ yê&øç Ï ø±dÔü <÷ä s+¡ ˝À ˇ>±DZ Ï nyT˚ à ã+&yç ê&TÉ . mø‡˘
˝À≥dt eTV≤ü ˝.Ÿ <ëìøπ d+æ ~ >T∑ ˝≤_s+¡ >± nì|+æ øs£ H¸¡ øé Ï e∫Ãq d÷ü ÿ\T |\æ \¢ ãdTü ‡\÷, $<o˚ jT· T\
#˝˚ ≤ yTÓ sT¡ k˛+Ô ~. Ä eTV≤ü \T ô|ø’ Ï yfiÓ &¢¯ ÜìøÏ yTÓ ≥T¢ >∑T+|ü⁄qT ~+|æq Ç+ø√ ãdüT‡ #ê˝≤ dü+<ä&ç>±
HêïsTT. ø±˙, yT˚ + møÿ£ uÀ‘T· +fÒ ≈î£ <sä ¡ <Hä êïsT¡ ñ+~ yê‘êes¡D+. |üdüT|ü⁄ s¡+>∑T˝À ñqï Ä
nøÿ£ &ç ñ<√´>T∑ \T. á ˝À≥dt eTV≤ü ˝Ÿ ø<£ +˚∏ {Ï nì ˇ>±DZ ìÏ #÷· dæ Ç<+˚ {Ï nì s|¡ Tüò T n&–ç ‘˚ •yêsT¡ H® é
jT· ÷d|ü utò ≤Û sTTì n&–ç ‘˚ Ä ø±\+˝À sêD>Ï ±sT¡ Ä #bÓ ÕŒ&TÉ eTse¡ Tsê˝ÀÔ #k˚ ÕsÔ ≥¡ .
eTV≤ü ˝Àø¢ =∫Ãq|ü &TÉ #T· ≥÷º ˙fi좯 ô|ø’ Ï ∫yT˚ à˝≤
@sêŒ≥T#ù˚ dyês≥¡ . <ë+‘√ MdTü qÔ ï >±*˝À á ˙{Ï ªª>∑+>±e‹˝À ù|òeTdt Ç~. uÒ˝Ÿ|üPØ f…Æ|ü⁄.
#\· <¢ qä + @d˝” ≤ |\”ò jT˚ ´yês≥¡ . Ä sê» e+o≈î£ nsTT‘˚ á ˇ>±DZ Ï fdÒ Tü º ys˚ T¡ . q+Eø√e&ÜìøÏ ù|≥¢ T
\+‘ê $ÁXÊ+‹ rdTü ø√e&ÜìøÏ á eTV≤ü ˝Àøπ¢ e#Ã˚ ˇ>±DZ ‘Ï √ bÕ≥T s¬ +&TÉ $Ts|¡ øü ±jT· ãJ\® T ≈L£ &Ü
yês¡≥. Ç˝≤ #Ó|ü≈£î+≥÷b˛j·÷&ÉT j·T÷dü|òt. ÇkÕsÔ T¡ μμ nHêï&TÉ .
#ê˝≤ #\· >¢ ± ñqï Ä eTV≤ü ˝Ÿ <>ä sZ∑ √¢ ñqï y|˚ #ü ≥Ó Tº
ø+Ï <ä #ê˝≤ùd|⁄ü ≈L£ sT¡ Ã+&bç ˛j÷· +. Ä eTV≤ü \TøÏ ªªÇyê«fi¯ Ç<˚ \+#Y nqT≈î£ ì á ˇ>±DZ Ï ‹Hd˚ æ
<÷ä s+¡ >± ñqï yê#Y ≥esìY >√&\É ãjT· ≥ ˝|… ˝ºtò À yê&ç ≈î£ +&˝É À eTõ>® ∑ ‘ê>π ùdHÔ √...?μμ nHêï&TÉ s|¡ Tüò T.
˝≤Hé eT<Ûä´˝À ñqï ø£e÷+&ÉsY Vü‰˝Ÿì bò˛{À\T
rjT· &ÜìøÏ •yêsT¡ H® ‘é √ bÕf[… q¢ eTTHêï ‹]– e#Ã˚ ªª#ê˝≤ u≤>∑T+≥T+~... ˝Òø£b˛‘˚ Ç|ü&ÉT
d]ü øÏ >+∑ ≥ô|H’ ˚ |{ü +ºÏ ~. \+#øY √d+ü V≤ü +|” yfiÓ ≤˝¢ yÒ ÷Ó eTq+. @+{Ï jT· ÷d|ü tò
u≤Û jTY ?ªª n+fÒ WHê‡sY nHêï&‘É q· T.
ªªu≤ø¢ ô˘ d|º ¶t {≤+≈L£ , <dä sü ê~ã“\y|’… ⁄ü yfiÓ ≤e› ÷
kÕs?Y μμ nì ø~£ ˝&Ò TÉ jT· ÷d|ü .tò n˝≤>π Ä #≥Ó ø¢ +Ï <ä e÷ \+#Y |Pü ]#Ô d˚ Tü ≈î£ ì
sêfi>¢¯ T∑ ≥\º eT<´äÛ ˝À q&TÉ #T· ≈î£ +≥÷ eTT+<Tä ø¬ [¢
neX‚cÕ\˙ï ˝À|ü\THêïj·T+≥. yÓTf…¢øÏÿ yTÓ fø¢… ÿÏ ˝À|*ü ø¬ fi≤+¢ .
ô|ø¬’ fi≤*¢ . #ê˝≤eT+~ ≈L£ ©\T sêfi‘¢Ë T· ‘Ô T· HêïsT¡ . yêfi¢¯
eT<´äÛ ˝À ø\£ ‹sT¡ >T∑ ‘T· qï Ä]ÿjT· ˝≤õø˝£ Ÿ dsπü « ñ ˝À|*ü ø¬ [‘˚ m&+É |øü ÿ£ qT+<ë ~ã“. sê‹‘√
<√´>∑T\T. yêfi¯¢ |üø£ÿqT+∫ yÓfi¯óÔqï j·÷Á‹≈£î\T. ø£{Ϻq ô|<ä› y˚~ø£ n~. <ëìï eTVü‰qe$T ~ã“
Ç≥T|øü ÿ£ #÷· ùdÔ #\· ì¢ ˙&ìÉ #Ã˚ ô|<›ä ô|<›ä #≥Ó ¢ ø+Ï <ä n+{≤s≥¡ . m‘T· Ô Çsy¡ ’… s¬ +&TÉ n&TÉ >T∑ \T+~. mqu’…Û
n&TÉ >T∑ \ bı&TÉ >T∑ , mqu’…Û n&TÉ >T∑ \ y&Ó \É TŒ‘√ #ê˝≤
$XÊ\+>± ñqï Ä y~˚ ø£ sø¡ s£ ø¡ ±\ •˝≤Œ\T #÷· d÷ü Ô
eTTô|ŒÌ nsTT<Tä yTÓ ≥÷¢ møÿÏ ô|ø’ Ï #s˚ T¡ ø√e#T· Ã. ô|’
qT+∫ #·÷ùdÔ •~∏\yÓTÆq Vü≤+|æ $»j·Tq>∑s¡
kÕÁe÷C≤´ìï #ê˝≤ es≈¡ î£ #÷· &#É T· Ã. Ä ~ã“øÏ yqÓ ø£
qT+∫ ≈L£ &Ü yTÓ ≥TH¢ êïsTT. ãVQü XÊ sêjT· \yêsT¡
á yqÓ ø£ qT+#˚ møÿÏ ô|ø’ =#Ã˚ yêsπ y÷Ó . ~>π ≥|ü &TÉ
n≥T ~>±+.

eTVü‰qe$T ~ã“øÏ ø±düÔ <ä÷s¡+˝À q\¢{Ï
sêfi‘¢¯ √ ˇø£ ø=\qT øì£ |+æ ∫+~. #ê˝≤ n+<+ä >±
ñ+<~ä . ~>T∑ e˝À |dü ]æ ˙sT¡ øÏ <>ä sZ∑ >¡ ± yfiÓ ≤\¢ +fÒ
Çsy¡ ’… nsTT<Tä yTÓ ≥T¢ ~>±*. eT<´äÛ ˝À Ä– ≈L£ s√Ã
&ÜìøÏ y&Ó ˝É ≤Œ{Ï nsTT<Tä ô|<›ä yTÓ ≥TH¢ êïsTT. n+<Tä
˝ÀøÏ ˙fi¯ó¢ yÓfi¯¢&ÜìøÏ bı&ÉT>±{Ï sê‹ ø±\«\T

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 30

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

‘j· ÷· sT¡ #X˚ ÊsT¡ Äs√E˝À.¢ Ç|Œü {øÏ ° ñ+<ë ø±\e. ªªsêj·T\Tyê] n+‘·'|ü⁄s¡+ á Ä\j·T+
Ä u≤ø¢ ˘ ôd|¶t {≤+ø,˘ <ëì #T· ≥T|º øü ÿ£ \Tqï Ç+ø=ìï |øü ÿ£ H˚ ñ+&<˚ ≥ä kÕs.Y .. nsTT‘˚ n~|ü &TÉ ˝<Ò Tä . Ä
neXc‚ Õ*ï #÷· dTü +Ô fÒ ªªkÕs.Y .. V≤ü C≤ss¡ êeT f+… |⁄ü ˝Ÿ düú\+ eT≥TøÏ #·÷|æ+#·>∑\qTμμ nì ø£~˝≤&ÉT
ø≥£ ãjT· ˝s›Ò <¡ ëe÷?μμ nHêï&TÉ •yêsT¡ H® .é eTT+<Tä ø.Ï

|<ü eä THêï+. ã+&ç yfiÓ ó¯ +Ô fÒ ãjT· ≥øÏ ‘=+– Vü≤C≤s¡sêeT f…+|ü⁄˝Ÿ >√&É ne‘·\ mH√ï
#÷· dqæ d˝ºæ Ÿ bıò {ÀÁ>±|süò Y eTTHêï ªª˝À≥dt eTV≤ü ˝ø¬Ÿ fi¢‚ mø£sê\ ô|<ä› U≤∞ düú˝≤ìï #·÷|æ+∫ ªªn<˚ kÕsY
<ë] ø<£ ë Ç~μμ nHêï&TÉ . ÄHê&TÉ Áoøè£ w<íü e˚ sêjT· \yê] n+‘'· |⁄ü s+¡ ñqï
Á|<ü X˚ +¯ . nsTT‘˚ kÕsY Ä n+‘'· |⁄üs+¡ ìsêàD+ #ê˝≤
ªªWqT kÕs.Y .. WqT. ˝|… ˝ºtò À Ä|+ü &ç kÕsμY μ nì bÕsT¡ º #øÓ ÿ£ ‘√ ø≥£ &º +É »]–+<≥ä . e+<\ä @fió¯ ¢ >&∑ ∫ç
Ä <˚yê\j·T+ ˝À|ü*øÏ rdüT¬øfi≤¢&ÉT j·T÷dü|òt. qsTT´ ø£<ä+&û. bÕ&Ó’b˛>± $T–*+~ m|ü&√
˝À|ü*¬ø[¢ #·÷düTÔ+fÒ q\¢{Ï eTè<äTy…’q sê‹ eT+≥˝À¢ ø±*b˛sTT+<≥ä μμ nHêï&TÉ .
düÔ+uÛ≤\T, yê{ÏMT<ä #ê˝≤ yÓTÆq÷´{Ÿ &çf…sTT˝Ÿ¶
u§eTà\T #øÓ ÿÏ ñHêïsTT. sê»<äsê“s¡T ˝À|ü\ #ê˝≤ eTH√Vü≤s¡+>±
ñ+&˚<ä≥. øÏ{Ïø°˝À¢+∫ >±* m|ü&É÷ edü÷ÔH˚
ªªÇ+‘· qTqTô|’q sêsTT Vü≤+|” •˝≤Œ˝À¢ ñ+&˚~. dü÷s√´<äj·T+ qT+∫ dü÷sê´düÔeTj·T+
møÿ£ &Ü #÷· fi¢‚ ø<£ ë kÕs?Y μμ nHêï&TÉ •yêsT¡ H® .é <ëø± yÓ\T‘·Ts¡T Ä <äsê“s¡T˝ÀH˚ ñ+&˚<ä≥. s¡ø£
s¡ø±\ qè‘·´ Á|ü<äs¡Ùq\÷, ø£$ düy˚Tàfi¯Hê\T
ªªne⁄qT... Ç~ es¡+>∑˝Ÿ qT+∫ ‘Ó|æŒ+∫q ˝≤+{Ï$ ì‘·´+ »]π>e≥. y…’wüíe⁄&Ó’q Áoø£èwüí<˚e
sêjT· +≥ kÕsμY μ nHêï&TÉ jT· ÷d|ü utò ≤Û jTY . sêj·T\T Væ≤+<ä÷, eTTdæ¢+, Ŭø’düÔe⁄\T n+<äØï
ÄV‰ü «ì+∫ Ä<sä +¡ >± >T∑ +&\Ó øÏ V≤ü ‘T· ≈Ô î£ Hy˚ ê&≥É .
sêe÷jT· DeT+‘ê #øÓ ÿÏ ñ+~. Ç+ø± <Xä Êe
‘êsê\T ndŒü w+ºü >± øì£ |dæ Tü qÔ ï #T· ≥÷º ñqï >√&\É ◊‘˚... Ä #·]Á‘·+‘ê »]–+~ Çø£ÿ&˚Hê...
MT<ä V≤æ +<÷ä <e˚ ‘\· $Á>V∑ ‰ü \T #ê˝≤ ñHêïsTT. Áoøè£ w<íü e˚ sêjT· \T yêsT¡ ÄeTTøeÔ£ ÷\´<ä sêd+æ B,
düs¡T« \ø° dü‘êÿsê´\T #˚dæ+B, $E„\øÏ $+<äT
ªªá <y˚ ê\jT· +˝ÀH˚ kÕsY á eT<´äÛ C≤ø#° êHé *∫Ã+B Çøÿ£ &H˚ ê... yê] e+X+¯ ˝À ‘s· ê«‹ sêE\T
dæìe÷ wüO{Ï+>¥ #˚dæ+~. n‘·H√Ô H˚qT bò˛{À b˛sTT+B, eTV‰ü sêDT\T bÕ]b˛sTT+B Çøÿ£ &ïç +
rsTT+#·T≈£îHêïqT kÕsYμμ n+≥÷ Ç+ø± @<˚<√ #˚Hê nqT≈£î+≥Tqï y˚T+ ÄHê{Ï n+‘·'|ü⁄s¡
#|Ó ⁄üŒ≈î£ +≥÷ b˛‘T· qï jT· ÷d|ü tò u≤Û sTT‘√ ªªeT] Çìï #Ûêj·T\T n+<äyÓTÆq ø√≥ X¯ø£˝≤\÷ eT#·Tìø’Hê
#÷· |dæ Tü HÔ êïe⁄ ><∑ ë Áoøè£ w<íü e˚ sêjT· \T yê] n+‘'· øì£ |+æ #ì· Ä sêfiM¢¯ T<ä #e· ⁄&TÉ H\˚ ì #÷· d÷ü Ô n˝≤
|⁄ü s+¡ #÷· |+æ #y· +˚ {?Ï μμ nHêï&TÉ Á&eÌÓ sT¡ qsd¡ +æ V≤ü . ñ+&bç ˛j÷· +... n˝≤ #ê˝≤ùd|⁄ü +&bç ˛j÷· +.

ªª‘Ó*‡ n&ç>±s√ ‘Ó©ø£ n&çπ>s√>±˙ u≤>± ‘Ó\T>∑THê&ç k»q´+‘√
n&>ç ±sT¡ kÕsμY μ nHêï&TÉ jT· ÷d|ü .tò

ªªu≤>± n&>É &∑ yÉ T˚ +{?Ï μμ nHêï&TÉ eTTHêï.

31 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr





Ábıˆˆ yÓ˝ÒÃs¡T Hêsêj·TDsêe⁄≈£î

kÕVæ≤‘·´ nø±&Ó$T n‘·T´qï‘· |ü⁄s¡kÕÿs¡+
Äqs¡Ø ô|ò˝Àwæ|t Á|ü<ëq+

27 e÷]à 2021 ‘Ó\T>∑TuÛ≤wüì, kÕVæ≤‘·´|ü⁄ $<o˚ jT· T\ø#Ï Ã˚ |⁄üsk¡ Õÿse¡ Tì, |⁄üsk¡ Õÿs¡ $•w‘ºü q· T
‘*Ó jT· CXÒ ÊsT¡ . nq+‘s· +¡ ÄjT· q ôdf’ wÒ Hü é #<· eä >±,
Wqï‘ê´ìï Á||ü +ü #<· X˚ Ê\≈î£ #ê{Ï #|Ó Œæ q eT¨qï‘· |⁄ü sk¡ Õÿs¡ C≤|„ øæ q£ T nø±&$Ó T ñbÕ<´äÛ ≈îå£ \T e÷<yäÛ é
e´øÔÏ n‘T· ´qï‘· |⁄ü sk¡ Õÿs+¡ n+<Tä ≈î£ qï s√E. øπ +Á<ä øöwøæ ˘ Á|<ü ëq+ #d˚ ,æ Ç~ ‘q· n<èä weºü THêïsT¡ .
kÕVæ≤‘·´ nø±&Ó$T |ü⁄s¡kÕÿs¡+ Äqs¡Ø ô|ò˝Àwæ|t
n+<Tä ≈î£ qï ‘=* u≤Û sr¡ jT· d+ü ‘‹· e´øÔÏ Ábıô|dò sü Y Ä ‘·s¡Tyê‘· Hêsêj·TDsêe⁄ kÕVæ≤rø£èwæì,
y˝Ó ÃÒ sT¡ HêsêjT· Dsêe⁄. eT÷]ÔeT‘ê«ìï _. ‹s¡T|ü‹sêe⁄ k˛<ëVü≤s¡D+>±
$e]+#êsT¡ . u≤Û s‘¡ <· X˚ |¯ ⁄ü ÁbÕ+rjT· u≤Û w\ü qT ∫qï
Äs√E kÕjT· +Á‘+· 6 >+∑ ≥\≈î£ $»jT· yê&É #·÷|ü⁄ #·÷ùd ÁbÕ#·´<˚XÊ\≈£î Ä uÛ≤wü˝À¢ ñqï
d<æ ës∆ ú¡ øfi£ ≤XÊ\ Ä&{ç À]jT· + Á|eü TTK kÕV≤æ ry‘˚ Ô· kÕVæ≤‘·´|ü⁄ Wqï‘ê´ìï ‘Ó*j·TC…|æŒqyê&ÉT>±
\‘√, ÄVüQ‘·T\‘√ øÏ≥øÏ≥˝≤&çb˛sTT+~. Ábıˆˆ Hêsêj·TDsêe⁄ ∫s¡kÕúsTT>± ì*∫b˛‘ês¡ì ø=ì
yÓ˝ÒÃs¡T Hêsêj·TDsêe⁄>±] MT<ä >ös¡e+‘√qT, j·÷&Üs¡T. ø£fi≤|üPs√í<äj·T+, ãdüe |ü⁄sêD+,
ÄjT· q #d˚ qæ øè£ wøæ Ï n_qÛ +<qä \T ‘*Ó jT· CjÒ T· bÕ]C≤‘ê|üVü≤s¡D+, ø£Hê´X¯ó\ÿ+ e+{Ï s¡#·q\
&ÜìøÏ nHø˚ e£ T+~ V‰ü »ss¡ TTq duü ÑÛ n~. kÕV≤æ ‘´· Á|‘ü ´˚ ø‘£ q· T $e]+#&· yÉ T˚ ø±≈î£ +&Ü, yê{øÏ Ï yêsT¡
nø±&$Ó T ø±s´¡ <]ä Ù øè£ ‹yÔ +Ó {Ï lìyêdsü êe⁄ d_ü ≈Û î£ sêdqæ ∫e] e÷≥\T m+‘√ $\Tyq’Ó eì nHêïsT¡ .
\≈£î kÕ«>∑‘·+ |ü\T≈£î‘·÷ Hêsêj·TDsêe⁄>±]ì
y˚~ø£ MT<ä≈£î ÄVü‰«ì+#ês¡T. nø±&Ó$T ñbÕ<Ûä´ &$˚ &é wßü \àH,é d+ü »jTY dTü ÁãV≤ü àD´+\‘√
≈îå£ \T, Á|eü TTK ø$£ , s#¡ s· TT‘· e÷<yäÛ é øöwøæ >˘ ±sT¡ , ø*£ dæ HêsêjT· Dsêe⁄ sêdqæ ªfø… ã ‡s‡Y Ä|tò fyÆ… Té ‡μ
kÕV≤æ ‘´· nø±&$Ó T ‘\Ó T>T∑ uÀsT¡ ¶ ø˙£ «qs,Y Á|eü TTK |⁄ü døÔü +£ $•w‘ºü ì· e≈î£ fi≤usÑÛ D¡ + sê»>√bÕ˝Ÿ ‘*Ó jT·
ø$£ ø¬ . •yês¬ &>¶ç ±sT¡ , eø\Ô£ T _. ‹sT¡ |‹ü sêe⁄, e≈î£ fi≤ CdÒ ,æ Ä+>π j¢ T· T\ Á|uü ≤Û e+ e\¢ e∫Ãq~ e÷Á‘y· T˚
usÑÛ D¡ + sê»>√bÕ˝>Ÿ ±sT¡ ¢ y~˚ ø£ q\+ø]£ +#êsT¡ . Ä<ÛäTìø£‘· ø±<äì Hêsêj·TDsêe⁄ ‘·q yê´kÕ\
<ë«sê sT¡ Ee⁄ #d˚ qæ d+ü >‹∑ ì >T∑ sT¡ Ô #X˚ ÊsT¡ .
ø±s¡´<ä]Ù lìyêdüsêe⁄ e÷{≤¢&ÉT‘·÷,
kÕVæ≤‘·´ nø±&Ó$T n+~+#˚ |ü⁄s¡kÕÿsê˝À¢ Ç~ nq+‘s· +¡ y˝Ó ÃÒ sT¡ HêsêjT· Dsêe⁄ ‘q· ≈î£ á
n‘T· ´qï‘y· TÓ qÆ <ìä , u≤Û sr¡ jT· u≤Û w\ü ≈î£ ùde #d˚ qæ n‘·T´qï‘· |ü⁄s¡kÕÿs¡+ Çe«≥+ |ü≥¢ ø£è‘·»„‘·\T
‘*Ó jT· CkÒ ÕsT¡ . ø¬ . •yês¬ &¶ç e+<qä deü TsŒ¡ D #k˚ ÕsT¡ .

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 34

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

The Citation...

Prof. Velcheru Narayana Rao is undoubt- work of 11th century poet Nannaya, he translated sev-
eral classical telugu poetic works including Allasani
edly one of the most prominent literary scholars of Peddana's Manucaritramu, Pingali Surana's
our time. Narayana Rao was born in Ambakhandi, a Kalapurnodayamu, Palkuriki Somanatha's Basava
small village near Srikakulam on 14th July, 1931. Puranamu, and (the forthcoming) Parijatapa-
He taught Telugu Literature at Sir CR Reddy Col- haranamu of Nandi Timmana. His translations of
lege, Eluru for almost two decades. His Ph.D Thesis, Gurajada Apparao's Kanyasulkamu, Viswanatha
Structure of Literary Revolutions in Telugu, first Satyanarayana's novellas, and the short stories of
published in 1978, is even today considered a Chaganti Somayajulu are notable 20th century liter-
groundbreaking work in its scope as it opened a new ary works. Along with these he has also translated
framework for literary analysis. and published anthologies of classical and modern
poetry into English. Perhaps never in the history of
During most of the 19th and early 20th centuries, the Indian literature was such an extensive body of lit-
Western World's interest in India was confined to erature spanning a thousand years, has been trans-
philosophy, religion and Sanskrit Studies. The wealth lated by one person.
of literature in all other Indian Languages was parked
in a corner under the term ‘vernaculars’. The rich we are fortunate to have an intellectual scholar who
Oral Traditions did not even get any serious scholas- produces a significant body of analytical work. Some-
tic interest. It is only during the middle of 20th cen- times we are blessed with a poet taking us on a leap
tury that Indian Literatures, and other Indian Lan- of faith of imagination. But rarely, if ever, we have a
guage studies gained some attention. It is in this con- poet and an intellectual in one person. Narayanarao
text that Narayana Rao's contribution made its im- is one such rare phenomenon.
pact. Narayana Rao collaborated with A. K.
Ramajunan, David Shulman, Sanjay Subrahmanyam His contribution to Indian Literature is colossal and
various other reputed scholars and literary minds multi-dimensional. Undoubtedly it will engage and
producing an extraordinary body of work spanning inspire many future generations of scholars, intellec-
Oral Traditions, Classical Literature, Cultural Stud- tuals, authors and historians. Today Sahitya Academy
ies and Textual Scholarship. celebrates this unique genius and his contribution by
conferring on him its highest honour - the honorary
Narayana Rao, along with David Shulman, and oth- fellowship of the Academy.
ers translated more than 20 classical and modern lit-
erary works of Telugu Literature - starting with the (Parts of the citation)

... and In my own humble way I tried to suggest that the concept of an author
his acceptance
and the text and the idea of literature in the Indian tradition are very differ-
ent from what is known in the western tradition. I tried to present as best
as I can that the author in the Indian tradition does not exist outside the
text that goes with his/her name. When the way the book is understood by
the reader changes and the author changes with it. In Indian tradition bi-
ography of the author is what the Western tradition dismisses as a legend.
If the readers read the text with a new meaning, a new biography of the
author is created. What are dismissed as legends are the true biographies
of authors.
I am honored and humbled by the way Sahitya Akademi recognized me.
The Akademi is the highest institution that generates, supports, and en-
courages new thinking about literatures all over India. And now by taking
me as one of the fellows Sahitya Akademi has given me a position that I
would strive to deserve. This gives me a new strength to continue my
work with confidence. I humbly accept this honor with gratitude to all the
members of the Akademi, especially its president.

35 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr



yTÓ T <{ä kÏ Õ] ns≈¡ î£ >T∑ ]+∫ m|ü &TÉ $HêïsT¡ ?
ns≈¡ î£ >T∑ ]+∫ yTÓ T<{ä Ï @ |⁄ü døÔü +£ #~· ys˚ T¡ ?...
Ç+≥s¡÷´« f…Æ|ü⁄˝À Ä >√|üsêE sê<Ûëø£èwüí qqï&ÉT>∑T‘·T+fÒ @M
>T∑ sT¡ ≈Ô î£ sê˝<Ò Tä >±˙ ‘s· y¡ ê‘· ns≈¡ î£ ˝ÀjT· ˝À ≈L£ *q •Ks+¡ , V≤æ eTC≤«\...
Ç˝≤>∑ #ê˝≤ >∑Ts¡TÔø=∫ÃìsTT´. nìï{Ïø£+fÒ eTTK´+>± yÓTTHêïeT<Ûä´
#ì· b˛sTTq HêjT· Tì øè£ weíü T÷]Ô ns≈¡ î£ u≤´øÁ˘ &Ü|˝t À #~· $ Hê≈î£ #Ó|Œæ q
ˇø£ qe\ sê‘Á· |‹ü u≤>± >T∑ s=∫Ô Ã+~.

ˇø{£ Ï eT≥Tøº Ï #ê˝≤ u≤>± >T∑ sT¡ .Ô #~· $ m˝≤ }V≤æ +#d˚ Tü ≈î£ HêïH√
#÷· XÊø± n#÷ + n˝≤>π e⁄qï Á|<ü X˚ +¯ ns≈¡ î£ . #÷· &øÉ e£ TT+<Tä Hq˚ T m˝≤
}V≤æ +#T· ≈î£ HêïH√ #÷· ùdø± n˝≤>π e⁄qï eTìwæ #\Ó +... á s¬ +&TÉ $wjü ÷· \
>T∑ ]+∫ m|ü &TÉ , mesT¡ m˝≤ n&–ç Hê Ç<˚ #|Ó ⁄ü‘êqT... Ç˝≤>π #|Ó ⁄ü‘êqT...

#\Ó +... ns≈¡ î£ ... n+‘!˚

‘\Ó y¢ êsT¡ C≤eTT Hê\T>e∑ ⁄‘T· +~.
¬s&û nsTTb˛sTTq H˚qT sêÁ‹ ùdº #˚dæq &Ü*Œ¤Hé ¨≥*ï+∫, $XÊK|ü≥ï+
s¬ ˝’ «Ò ùdwº Hü øé Ï ãjT· ˝sπ›Ò qT ø±s√!¢
Ç+ø±ùd|ü{À¢ Á|üj·÷D+ #Ój·T´uÀj˚T øÏs¡+&√\T bÕdæ+»]ï ‘·\TÃ≈£î+fÒH˚
‘*Ó jT· ì ‘q· àjT· ‘«· +.
Ä qe+ãsY #*· ø±\+Hê{Ï Ä Äs≈¡ î£ C≤|„ øü ±\T... Hê eTTK+ì+&Ü |<ü eä T÷&TÉ
ô|Á{≤e÷ø‡˘ ˝≥’… ¢ y\Ó T>T∑ \T...
Hê‘√ Á|üj·÷D+ #Ój·T´&ÜìøÏ ùdºwüHéø=∫Ãq Vü≤] kÕºsY y˚Tø£sY dü‘ê´q+<é>±]
d÷ü &º +Ó {.Ÿ @ |Hü H’Ó ê ÇfºÒ #d˚ Tü ≈î£ sê>\∑ #êø#£ ø· ´£ + >\∑ eTìw.æ
ªªqTy«˚ + ned\úü T |&ü ‘É êy√ Hê≈î£ ‘©Ó <Tä V≤ü Ø! eTqyTÓ fi¢‚ s¬ ˝’ À¢ ø{Ï øÏ ° <>ä sZ∑ ¡ d≥” T
ø±yê* Hê≈î£ ,μμ nHêïqT.
qy«˚ dqæ Ä V≤ü ], ªªMTsT¡ n&>É ±˝>Ò ±˙ Ç+»qT Å&e’Ó sY |øü ÿ£ q ≈L£ #√ô|&‘É êqT kÕs,Y μμ
n+{≤ Ç+ø± @+fÒ+{À e÷{≤&ÉTÔqï Ä Vü≤] e÷≥\T $+≥T+fÒ 1980 qe+ãs√¢

yTÓ T<{ä kÏ Õ] Ç<˚ yC’… ≤>¥ ùdwº ìü ï+∫ Ç+»Hé Å&e’Ó sY @ |øü ÿ£ øÏ #÷· dHæ ê n+<ë˝.Ò Ä≈î£ |#ü ÷ {Ï n+<ë\T.
|øü ÿ£ q ì\ã&ç #d˚ qæ Ä Á|jü ÷· D+ >T∑ sT¡ øÔ =dTü +Ô ~. y‘Ó T· ≈î£ ÿì #÷· dTü ø√yê*>±˙ |#ü ÷ s+¡ >T∑ øÏ mìï ùw&‡é
e⁄+{≤j÷Ó n˙ï e⁄HêïsT÷ n+<ë\ nsD¡ ´+˝À.
C>Ò +∑ ≥\T dìæ e÷ bÕ≥\T wOü {+Ï >.¥ ìsêà‘· ˇø£ÿ n\¢] #˚ùd ø√‘·T\ øÏ#·øÏ#·\T ‘·|üŒ Ç+πø
eTTsê]>±sT¡ rdTü ø¬ fiÔ‚ yfiÓ q¢‚ T. #|· ü &÷É $qã&+¶É ˝<Ò Tä .

Ä mø˘‡|”]j·THé‡ì »qà˝À m|ü&É÷ eT]à ªufiÑÛ >‚ ± Ä–b˛sTT+B s¬ \’ Tã+&μç nqT≈î£ +{≤
b˛&+É ≈î£ <sä <¡ Tä . m+<Tä ø+£ fÒ Ç+»H√¢ ì\ã&ç e÷ Ç+‘≈· î£ eTT+<|Ó ü &÷É #÷· &qÉ +‘· Ä ∫ìï ∫$T&ç
MT<ä ø=#Ã˚ dTü qÔ ï Ä <+ä &øÉ ±sD¡ ´+ n+<ë*ï #÷· kÕÔ |ü*¢ ùdºwüH√¢¬øfi‚¢≥|üŒ{ÏøÏ Ä<äs¡+>± #·÷kÕÔ m<äT
Á|jü ÷· D+. Ä Ç+»Hé Å&e’Ó s>Y ±sT¡ , eTeTà*ï rdTü s=#êÃ&Ü ùdwº Hü é yT˚ cÕsº T¡ . ÄjT· q ù|sT¡ ‘>· T∑ fi¢¯ Hê>∑
ø¬ fió¯ qÔ ï &Üøsº£ Y ‘+· ãT>±] ø±d¢ yt T˚ ≥+≥. Ä n&$ç sê»Xs¯ à¡ . ∫‘÷· sÔ T¡ ÁbÕ+‘e· T+≥. e÷‘√ ÄjT· H+Ó ‘·
˝À+∫ ø=+&*É ï <=*∫q kıs+¡ >±˝À+¢ N yd˚ Hæ ê s¬ \’ T ÄbÕ´jT· +>± m+‘· sT¡ ∫>± e÷{≤&s˚ √ n+‘˚ sT¡ ∫
e÷s+Z¡ ˝À s¬ \’ T ã+&fiÓ ó¯ +Ô fÒ Ä nqTu÷ÑÛ ‹H˚ sê>+∑ ˝À øs£ y¡ TÓ qÆ Áu≤V≤ü àD uÀÛ »q+ ô|{+ºÏ #s˚ T¡ u≤Û s´¡ sπ e‹
bÕ&TÉ ≈î£ +{≤ b˛yê*? >±]‘√. n+‘· >=|Œü uÀÛ »q+ n+‘≈· î£ eTT+<Tä ‹qï
<ëK˝≤˝e¢Ò ⁄.
Ä Å&e’Ó sY C≤q‡H‘é √ e÷{≤&TÉ qÔ ï ‘+· ãT>±]
|øü ÿ£ H˚ Ábı&÷É ´dsü >Y ±sT¡ , &s¬’Ó øsº£ Y d+æ ^‘+· lìyêdü Å&e’Ó sT¡ C≤q‡q÷, ‘+· ã÷ Ä ùdwº Hü é yT˚ cÕsº T¡
sêe⁄>±sT¡ , &zû |” md.t >√bÕ\s¬ &>¶ç ±]‘√bÕ≥T Hq˚ ÷. Xs¯ à¡ >±]‘√ e÷{≤&TÉ +Ô fÒ Ä #T· ≥T|º øü ÿ£ \+‘ê ø\£
‹sT¡ >T∑ ‘T· qï Hê≈î£ |+ü &>πÉ |+ü &>É .∑ m|Œü {øÏ ° eT]Ã
Ä dìæ e÷øÏ d+ü ^‘+· #d˚ qæ eTV≤ü <e˚ H>é ±] b˛˝ìÒ ˇø£ Ä≈î£ |#ü ÷ ì |+ü &>É .∑
n<Tä “‘¤ y· TÓ qÆ bÕ≥\T... eTTK´+>± e+<Hä ê\T e+<ä
Hê\T e\|⁄ü\ V≤ü ]#+· <Hä ê\T... <ëHï˚ bÕ&TÉ ≈î£ +{≤ ø±sT¡ $XÊK|≥ü ï+ ùdwº Hü é eTT+<ë>π ≥|Œü {øÏ Ï
Ä H#˚ ]· ï #÷· dTü +Ô fÒ |⁄ü ≥Tøº =dTü qÔ ï |*”ò +>‡¥ >T∑ ]+N C≤|„ øü ±˝À+¢ ∫ ãjT· {øÏ =#Ã˚ qT.
#|Ó ü ≈î£ +{≤ b˛yê\+fÒ <e˚ ⁄\|*ü ¢ øè£ wXíü ÊÁd>Ôæ ±] u≤Û wü
ø±yê* Hê≈î£ . Hq˚ ÷V≤æ +#T· ≈î£ qï bÕd+æ »sY ø±<~ä . Ä ø+£ bÕsºY
yTÓ +{øŸ Ï }#\· ø{Ï øÏ ø° Ï ã<Tä \T ô|<ô›ä |<›ä u≤ø¢ ˘ |˝æò àŸ
¬s&é dæ>∑ï˝Ÿ |ü&ɶ+‘√ >±s¡T¶>±s¡T yêø°{≤ø°˝À ø√f&… é n<ë\› T... ãjT· {Ï Á|øü è£ ‹ @ e÷Á‘+· øì£ |+æ #·
e÷{≤&+¶É ‘√ Ç+»Hé k˛¢ #d˚ qæ C≤q‡Hé ∫$T&|ç *ü ¢ ~+ø.£ nsD¡ ´+˝À Ä >±* ˝À|*ü øÏ sê≈î£ +&Ü @d.”
nH˚ Ä ∫ìï ùdwº Hü √¢ Äù|ùdsT¡ . #ê˝≤ ∫sê≈î£ |&ü bç ˛‘T· qï Hê <>ä sZ∑ ø¡ =∫Ãq Ä V≤ü ]
$+&√ d≥” T d+ü bÕ~+#q˚ Hêï&TÉ .
ªª@esTT+~sê?μμ nHêïsT¡ ‘+· ãT>±sT¡ .
ªªá ˝H’… √¢ m|Œü &÷É e#Ã˚ Áb˛ãy¢ T˚ sê,μμ nHêï&TÉ ãjT· ˝]›Ò q Ä s¬ ˝’ À¢ ≈L£ sT¡ ÃHêïqT>±˙ ÄHê{Ï
C≤q‡H>é ±sT¡ . nqTu÷ÑÛ ‹˝À nsTT<Tä e+<˝ä À e+‘T· ≈L£ &Ü ˝<Ò Tä .
ªª@+{?° μμ
ªª<Øä∏ º ˇHé _ nH˚ ≥HïÓ ˝Ÿ <>ä sZ∑ ¡ |{ü ≤º MT<øä Ï eT*M¢ &TÉ , ø=‘eÔ· \d,ü Xè¯ +>e∑ s|¡ ⁄ü ø√≥ ùdwº qü T¢
sêfió¯ ¢ ‘√ùddìæ jT· ´+≥ ø√‘T· \T.μμ <ë≥T≈£î+{≤ |òü÷{° mø£ÿ&ÜìøÏ eTT+<äT ‘·–˝Ò
ªªeT]|ü &+˚ #jÓ ÷· ´*?μμ u§&e¶É s¡ nqï ùdwº Hü √¢ Ä–b˛sTT+~ s¬ \’ T.
ªª◊ˇ&ãÉ T´¢ esÿY kÕ|º tò e∫Ã Ä sêfió¯ ¢ rùd<ëø±
eTq s¬ \’ T eTT+<Tä øÏ ø<£ \ä T.› μμ Ç<+˚ {° nqT≈î£ +≥Tqï Hê <>ä sZ∑ ø¡ =∫Ãq V≤ü ],
ªªmøÿ£ &ïç +∫ sêyê* yêfió¯ ?¢ μμ ªªø<£ ˝ä ≤ì¶ øÏ feÆ… TT |&ü <É +›ä ≥. m\ÅøøºÏ ˘ ˝H’… √¢ @<√ ÁbÕã¢
ªªns≈¡ î£ ì+∫...μμ eT+≥,μμ nHêï&TÉ .
ªªm+‘· fyÆ… TY |{ü §#º T· Ãsê?μμ
ªªˇø£ |Pü ≥ yd˚ Tü ø√...μμ Ä s√E˝À¢ »Øï #˚dæq|ü&=∫Ãq ø√‘·T\T
yêfi¢¯ e÷≥\T $qï yT˚ eT+‘ê ø+Ï ~øÏ ~– Ä
∫$T&ç|ü*¢ ùdºwüHéy˚|ü⁄ q&ÉTdüTÔ+fÒ |ü>∑{Ï #·*...

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 38

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

sêfi¯ó¢ ‘√ùddæq ÁbÕã¢yYTì ‘·\TÃ≈£î+{≤ ãj·T≥ ∫$T&ç|ü*¢ yÓ’|ü⁄ yÓfi¯óÔ+fÒ ‘·–˝Ò 82 HÓ+ãs¡T ≥HÓï˝Ÿ
ø=dTü +Ô fÒ , ªªá ePfiÀ¢ ô|dsü ≥¡ T¢ #ê˝≤ u≤>T∑ +{≤sTT
kÕs,Y μμ nHêï&TÉ V≤ü ]. dy” +Ó &ç |fiü +¢Ë MT<ä |]ü ∫q n]{≤≈î£ MT<ä bı>∑
˝§düTÔqï ñbÕà ô|düs¡≥Tº Hêø£+~kÕÔ, ªªá s¡T∫
ªªWHê!μμ n+{≤ n‘ì· ï bÕò ˝À njT˚ ´qT. #÷· &+É &√ kÕ],μμ nHêï&TÉ V≤ü ].
Ä u§&e¶É s¡ »+øHå£ √¢ ≈î£ &|ç øü ÿ£ qTqï bÕø£ øì£ |+æ
∫+~. <ëì eTT+<Tä ˇøf£ Ò »q+. }<Tä ≈î£ +{≤ ‹+≥Tqï Hê≈î£ Ä y&˚ ˝ç À sT¡ ∫
ªªs+¡ &,ç μμ n+{≤ Ä bÕø˝£ ÀøÏ rdTü ø¬ fi&¢‚ TÉ V≤ü ]. ‘©Ó ≥+˝<Ò Tä . eTT+<‘ä ì· ï ‘è· ||Ôæ sü #¡ &· +É ø√deü Tì
u>ÑÛ u∑ >ÑÛ ± eT+&TÉ ‘T· qï |⁄ü\\¢ bısTT´ MT<ä ô|<›ä ªªu≤>T∑ +~,μμ n+{≤ ‹+{≤, Ä bÕøø£ Ï ≈î£ &|ç øü ÿ£ ì+∫
ô|q+ ô|{ºÏ ô|dsü f¡ d¢Ò Tü qÔ ï eTìwæ eTT+<Tä eT÷–q ñqï s√&TÉ ì¶ #÷· kÕÔ ªªá s√&e¶É Tà≥ $»jT· q>s∑ +¡
»q+ Hê≈£î eTT+<ä+fÒ Hê≈£î eTT+<ä+≥THêïs¡T. y[Ó b¢ ˛e#T· Ã><∑ ë?μμ nHêïqT.
\øÿ£ es|¡ ⁄ü ø√≥ì+#=∫Ãq Ä ≈î£ Ás√&‘’Ó ,˚ ªªHê≈L£ e÷
u≤eTà]~ø° ø*£ |æ eT÷&TÉ n≥T.¢ .. ñ*b¢ ÕjT· ˝≈… î£ ÿ ªªne⁄q+&,ç μμ nHêï&TÉ V≤ü ].
ysÓ TT´,μμ n+≥THêï&TÉ . ªª>T∑ sC¡ ≤&É nbÕŒsêe⁄>±] Ç\T¢ <ë{Ï eTT+<Tä
me]øπ d” ‘˝· ‘… ≈Ô· î£ +&Ü nfù¢Ò d |ìü ˝À #ê˝≤ ¬øfi‚Ô e#˚à s√&ÉT¶ì ô|’&ç‘·\¢eTàM~Û n+{≤s¡qT
d]” jT· d>t ± e⁄qï Ä yT˚ wsºü T¡ dì” jT· sê¢ ñHêï&TÉ . ≈î£ +{≤qT ><∑ ë... Ä s√&TÉ ˝¶ À e⁄qï \øàå° $˝≤dt e⁄+~
sêÁ‹ eT+<Tä #ê\ø£ d]ü >±Z ìÁ<bä ˛q≥T+º ~ eTTK+. ><∑ ë?μμ
s√p ‘\Ó y¢ êsT¡ C≤eTTì+∫ ô|dsü ≥¡ Tº eT≥Tøº Ï ªªñ+~ kÕs.Y μμ
yd˚ æ n$Tà ‘s· ê«‘· ‘&· øç ˝£ ÀÔ eT÷ùdkÕsÔ +¡ {° ¨≥\T. ªªn+<äT˝À |ü˝≤e⁄ #ê˝≤ u≤>∑T+≥~.
ãjT· ≥ ‘–· *+∫q uÀsT¡ ¶ MT<ä ªÄ]Ô y+Ó ø≥£ se¡ TD≤ _jT· ´+ Hd’Ó >t ± H‹˚ ˝À y|˚ ⁄ü ‘êsT¡ .μμ
ø±|”ò øu¢£ μŸ nì sêdTü +~. ªªMTs¬ |ü &TÉ ‹HêïsT¡ ?μμ
Ä |⁄ü \\¢ bısT÷´, Ä yê‘êesD¡ + #÷· dTü qÔ ï ªªyC’… ≤>˝¥ À yT˚ + eTV≤ü ]¸ dHæ e˚ ÷ rùd s√E˝À¢
Hê ˝À|\ü ∫sêø+£ ‘ê øDå£ ≤˝À¢ m–]b˛sTT+~. V≤ü ]ì Ábı&÷É ´dsü Y s$¡ øcÏ ˛s>Y ±sT¡ rdTü ø¬ fiÔ‚ ÄjT· q≈L£ &Ü y[Ó ¢
|æ*Ã, ªªn+‘· u≤>∑T+{≤j·÷ Çø£ÿ&ç n≥T¢?μμ ‹HêïqT.μμ
nHêïqT. ªªne⁄qe⁄qT... ˇøÿ£ |˝ü ≤y+˚ {° Ç+ø± nìï
ªªe÷¬ø’‘˚ u≤>∑T+{≤sTT. eT] MT õ˝≤¢˝À ◊≥eT÷‡ u≤>T∑ +{≤sTT Ä ¨≥˝À.¢ .. yfiÓ ≤e› ÷?μμ
eTTK´+>± MT ø√qd”eT˝À MTs¡T #ê˝≤s¡ø±\ nHêï&TÉ .
ô|dsü ≥¡ T¢ sT¡ ∫ #÷· dæ e⁄+{≤sq¡ Tø√+&,û μμ nHêï&TÉ . ªªÇ|ü &=<Tä ˝› >Ò ±˙ eT] á s√&TÉ ¶ |≥ü T≈º î£ HfiÓ Ô‚
ì»yT˚ ... s+¡ |#ü √&eÉ s+¡ b˛©ùdwº qü T m<Tä sT¡
>T∑ +&Ü e⁄+&˚ u≤Û >´∑ \øàåÏ ¨≥˝À¢ ô|dsü ≥¡ ÷,º |dü \ü
|Pü &ç |øü ÿ£ H˚ e⁄qï sêeT#+· Á<|ä ⁄ü s+¡ ˝À ‘+· ; nH˚
‘$· TfiÀ&ù˚ d ô|dsü ≥¡ ÷,º bÕ|øæ =+&\É øÏ eTT+<Tä ø=sT¡
≥÷sT¡ dsü Œ¡ +∫ u≤Û s´¡ ô|+≥yT˚ àùd H‹˚ ô|dsü ≥¡ ÷,º
ÄÁ‘j˚ T· |⁄ü s+¡ ÁøwÏ +íü sêE>±] ¨≥˝À¢ Äfiu¢¯ ≤“sTT
@dTü sêCùÒ d ô|dsü ≥¡ ÷º M≥ìï{øÏ +£ fÒ $T+∫ dœü H{˚ Ï
|*ü ¢ d÷ü ]u≤ãT ô|dsü ≥¡ T.º ‘*Ó ‡ nHêï&√ ‘©Ó øH£ êï&√
á V≤ü ]. mìï#√≥¢ mìïsø¡ ±\ ô|dsü ≥¡ T!¢ !!

39 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

e#Ã˚ $»jT· q>s∑ êìø+£ fÒ eTT+<Tä n\eT+&É nH˚ ªªˇø|£ ü &û u§Ásê˝À e⁄+&˚ ¨≥fiø¢¯ Ï ˇø£ |<ü ‹∆ä
ePsT¡ ‘>· T∑ \T+Ô ~ ><∑ ë?μμ nHêïqT. e⁄+&~˚ ,μμ nHêïqT.

ªª<ëì s¡÷≥T ôd|üπs≥T˝…+&ç... ‘Ó*dæH√fiË¢e ªª@+≥+&?û μμ
sH¡ êï ñHêïsê Ä ePfiÀ?¢ μμ nHêï&TÉ . ªªÇøÿ£ &ç >T∑ V≤ü \T #÷· &Üì¶ ø=∫ÃH√fió¯ ¢ yT˚ $T+‘·
eT+~$T uÀÛ »Hêìø=kÕ+Ô nì Çøÿ£ &TÉ +&˚ bÕø¨£ ≥
ªªø¬ mHyé ’… |‘ü +· »*>±]~ Ä ePsπ ><∑ ë... ÄjT· q ˝Àfiø¢¯ Ï #ùÓ |Œdæ nøÿ£ &É ˇ&TÉ ¢ u§≈î£ ÿ‘T· qï ø√fi˝¢¯ À yêfiø¢¯ Ï
≈L£ &Ü eT+∫ uÀÛ »qÁ|jæ T· T\T,μμ nHêïqT. q∫Ãq |⁄ü +EH√ ô|≥Hº √ #÷· |+æ ∫, Bìï ø√dæ e+&Ó
jT· ´+&ç n+{≤ >T∑ V≤ü \T #÷· &Üì¶ ø¬ fi§#¢ Ã˚ ≥|Œü {øÏ Ï
s¬ +&TÉ ô|dsü ≥¡ T¢ ‹ì, ‹]– Ä u§&e¶É s¡ ùdwº qü T yêfió¯ ¢ #|Ó Œæ q |<ü ‹∆ä ˝À uÀÛ »q+ s¬ &>û ± e⁄+&~˚ .μμ Ç<ë
ø=ùdÔ Ç+ø± nøÿ£ &˚ Ä>T∑ Hêï s¬ \’ Tì #÷· d,æ ªns¬ !!!μ V≤ü ]øÏ #|Ó Œæ , ªªÇøÿ£ &øÓ ÿ£ &√ ˇø£ ‘©· ≈¢ L£ ‘T· fi¢¯ ¨≥\T+
nqT≈î£ +{≤ ø+£ bÕsyºY TÓ +{Àø¢ Ï <÷ä ]b˛jT˚ +. &~˚ . yT˚ y|Ó ü &=∫ÃHê n+<Tä ˝ÀH˚ uÀÛ »Hê\T... u˝ÑÛ Ò
sT¡ ∫>± e⁄+&s˚ TT yêfi¢¯ e+≥\T,μμ nHêïqT.
ns>¡ +∑ ≥ ‘s· ê«‘· ø~£ *Hê s¬ \’ Tã+&ç Ä ø=+&É qy«˚ dqæ V≤ü ], ªªÇ~ @Hê{Ï e÷≥+&.ç .. Ç|ü
˝À|¢ \ü Tqï •e*+>|∑ ⁄ü s+¡ , ‘&’Ó ,É ∫$T&|ç *ü ¢ ùdwº qü T¢ &Üfie¢Ë s÷¡ ˝sÒ T¡ ... }sT¡ #÷· &+É &.ç .. u+… >±© ≥÷]dTü º
<ë{Ï u§Ásê>T∑ V≤ü \T <>ä sZ∑ ø¡ =#Ã˚ ≥|Œü {øÏ Ï eT<ëÛ ´qïeT ˝≤fió¯ ¢ u≤>±sê&+É ‘√ m˝≤ ô|]–b˛sTT+<√ #÷· &+É &.ç
sTT+~. #ê˝≤eT+~ ~–b˛jT˚ sT¡ . n+‘ê≥÷]dTü ˝º .Ò @|” ≥÷]»+ yêfi¢¯ n&àç ìÅùdwº Hü √Ô #ê˝≤ e÷s=Œ#Ã˚
m≈î£ ÿe>± u+… >±©, ˇ]j÷· yêfió¯ .¢ d+æ ~ }sT¡ ,μμ n+≥T+fÒ ø~£ *q Ä ø±sT¡ u§Ásê
<ë≥T‘·Tqï|ü&ÉT Äy˚fi¯ ‘·©¢≈£L‘·Tfi¯¢ ¨≥\T
m‘qÔÌÓ Ä ùdwº Hü é ~>T∑ e˝À e⁄qï ø=‘Ô· e\k˛fi¢¯ eTT+<Tä »]–+~ >T∑ sT¡ øÔ =∫Ã+~.
¨≥˝À¢ {|Ï qæò T ‘|· Œü uÀÛ »q+˝<Ò Tä . yêfi+¢¯ ‘ê á ÄsºY &s¬’Ó øsº£ Y j÷· <÷ä , ø¬ yTÓ sê ndôæ d+º {Ÿ dTü u≤“
Vü≤]øÏ u≤>± |ü]#·j·T+ nqT≈£î+{≤. #ê˝≤ sêeP, &ÜHé‡ ndæôdº+{Ÿ |ü<ëà H˚q÷ ns¡ø=#˚Ã+.
#·qTe⁄>± ˝À|ü*¬ø[¢b˛sTT ô|q+MT<ä nfÒ¢ùddæ, m˝≤>∑÷ Çø£ÿ&É<ëø± e#˚Ã+>∑<ëì Äy˚fi¯ bı<äT›≥
|ü#·Ã{À¢ ñ|ü #ê˝Ò¢<äì ‹+≥Tqï yêfi¯¢+≥T+fÒ u§Ásê>∑TVü≤\ <ä>∑Zs¡ uÛÀ»Hê\T #˚<ë›eTqT≈£îì
ø*£ ù|dæ ø±ùd|⁄ü øπ wt øö+≥s√¢ ≈L£ sT¡ Ãì #ê˝≤ n\]¢ ø±s¬ øπ ÿ+. eTTbÕŒe⁄ >+∑ ≥˝À eT\jT· >÷∑ &Ü »+øHå£ √¢
#d˚ Hæ √&˝É ≤¢ z ns>¡ +∑ ≥ ‘s· ê«‘· ãjT· {øÏ =#Ã˚ &TÉ . ø=#Ã˚ dæ m&+É |øü ÿ£ øÏ ‹]–b˛sTTq yT˚ +, Ç+ø√ Çsy¡ ’…
ì$TcÕ˝À¢ u§Ásê s¬ ˝’ «Ò Á{≤ø˘ <ëfùÒ dø± ∫+‘#· ≥Ó Tº
nø£ÿ&çì+∫ ns¡≈£î yÓfi¯¢&ÜìøÏ ø±s¡T e÷{≤ »+øHå£ é <>ä sZ∑ ¡ ø±sêù|dæ eT] q&øÉ £ \+ø+Ï #T· ≈î£ Hêï+.
&˚ùdø± ¨≥˝À¢+∫ ãj·T≥ø=∫Ãq y˚T+ Ä sø¡ s£ ø¡ ±\ ¨≥fió¯ .¢ .. bÕø\£ T... yê{ìÏ q&ùç |
ø±s¬ ø±ÿ+. Ä&ÜeT>± yÓfi¯óÔqï ≥÷]düTº©ï Ä|æ, ªªuÛÀ»Hê\T
Äss¶¡ T¡ #jÓ T· ´+&,ç μμ n+≥THêïsT¡ .
u§Ás¡ >∑TVü≤\ ¬s’˝Ò«ùdºwüHé ø=eTTà\ V≤ü ]u§+<Tä nH˚ –]»qT&ç Ç+≥
e‘*· >T∑ ≥Mº T<Tä qï e÷$T&#ç ≥Ó Tº ø+Ï <Tä +~ Ä bÕø£
†fÒ\T. <ëìï q&ÉT|ü⁄‘·Tqï Ä ‘·©¢≈£L‘·Ts¡÷
eTeTà*ï |æ*à uÛÀ»Hê\T Äs¡¶sY #Ój·T´eT+≥T
HêïsT¡ .
ªªáfi‚¢<√ u≤H˚ e+&˚˝≤ e⁄Hêïs¡T. Äs¡¶sY

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 40

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

#<˚ ëe› ÷?μμ nHêï&TÉ j÷· <Tä . e÷{≤&˚&˚... Ä&ÉT e÷ ‘·eTTà&ÉT |òüø°ÁsêE. @+
ªª˙ Çw+ºü ,μμ nHêïqT. <=]ø‘Ï ˚ n~ |≥ü T≈º î£ b˛sTT nyT˚ àdTü ≈î£ H˚ ‘ê>T∑ uÀ
yê[¢<ä›s√¢ Ä ≈£L‘·T] <ä>∑Zs¡¬ø[¢q j·÷<ä÷, ‘<Ó eä . Ç+<ëø± MTs˝¡ ≤>¬ fi≤ø¢ ± eTeTà*ï<Ø›ä ï ˝À|\ü
ø¬ fi좯 ∫Ã Ä ø√fiH¢¯ ‘Ó T· ≈Ô î£ b˛jT˚ &+É &ç <=+>d∑ ∫ü ÃH√&TÉ ...μμ
ªªe÷≈£î ø√&ç Ç>∑Ts¡T ø±yê*. ∫+‘·|ü+&ÉTs¡dü+ n+{≤ u≤<|äÛ &ü ‘É ê e÷{≤&+ç <ë ‘*· .¢
ô|≥+º &,ç μμ nHêï&TÉ .
»]–+<ëìøÏ ø$å£ T+#e· T+~ ≈L£ ‘T· sT¡ .
ªªdsπü m˝≤+{Ï ø√&ç ø±yê˝À Ä yT˚ dTü qÔ ïyê{Ï ªªn~ ø√&ç ÇsT¡ >T∑ ø±<+ä fÒ Ç+ø± qeTàãT<›Ó
˝À+∫ @sT¡ ø√+&,ç μμ n+{≤ sê≥øÏ øf£ dºÒ qæ Ä s¬ +&TÉ jT· ´&+É ˝<Ò Tä ,μμ n+~ |<ü àä .
ø√fi좯 #÷· |ùæ dÔ yê{Ï <>ä sZ∑ ø¬¡ [q¢ |<ü àä @~ u≤>T∑ +<ë Hê≈£L n˝≤π> nì|æ+#·&É+‘√ H˚q÷ n<˚
nì #÷· dTü +Ô ~. nHêïqT.
ÄHê&TÉ »]–+<+ä ‘ê ‘\· TÃ≈î£ +≥T+fÒ y#Ó Ã· {Ï
n+‘ù· d|Pü ø±dÔü m&+É >± ì\ã&TÉ qï Ä eTìwæ m+&˝É À ø\£ >*∑ dqæ #*· >±* ø±sT¡ ˝À|*ü ø=dTü +Ô ~.
|ü<äà <ä>∑Zs¡ø=∫à ªªá q\¢ø√&ç u≤>∑T+≥~... Ä Ä s√E*ï ‘·\TÃ≈£î+{≤ #·÷düTÔ+fÒ ny˚ |ü#·Ã{Ï
eT#÷ \ø√&ç e<Tä .› .. n~ »ãT“ ø√&,ç μμ n+≥T+f,Ò n+<ë\T, n<˚ #\· <¢ qä +˝À y#Ó Ã· <qä + ø*£ ‡q yê‘ê
ªªÄfi¯ó¢ #·÷düT≈£î+{≤πs¢... qTe⁄« ãj·T≥¬øfi¯ó¢ esD¡ +. á n+<ë\ ø=+&\É eT<´˚Û ÄHê&TÉ >±*
eTT+<Tä ,μμ n+{≤ bÕø˝£ À+∫ Ä ‘*· ¢ nsT¡ dTü +Ô fÒ ø=+&|É ⁄ü s+¡ s¬ ˝’ «Ò >π ≥T dìæ e÷ r<ëe› TqT≈î£ HêïqT.
‘˝· §+#T· ≈î£ ì |øü ÿ£ ø¬ [b¢ ˛jT˚ &Ü eTìw.æ ø±$Tì yw˚ +ü ˝À d˝æ ÿŸ dàæ ‘ì· á n+<ë\ eT<´äÛ ˝ÀH˚
‹|ü <ëeTqT≈î£ HêïqT.
n&Ü«H‡é ø+Ï <ä d>ü +∑ &ãÉ T“*∫à >T∑ V≤ü \yô˚ |[¢ ‹|Œü ˝øÒ b£ ˛jT˚ qT... ‹jT· ´˝øÒ b£ ˛jT˚ qT...
s¬ +&TÉ >+∑ ≥\ ‘s· ê«‘· ‹]>=#Ã˚ ≥|Œü {øÏ Ï Äfiq¢¯ ïfºÒ eT\jT· >÷∑ &Ü, >±*ø=+&Ü <ëføÒ ± yT˚ yTÓ øÿÏ q
y&˚ ç y&˚ ç uÀÛ »Hê\T s¬ &>û ± e⁄HêïsTT. Ä ø±sT¡ dTü +øs£ y¡ TÓ ≥º }sT¡ <ë≥&ÜìøÏ #ê˝≤ nedúü
|&ü TÉ ‘T· +~. m+<Tä ø+£ fÒ Äyfi˚ ¯ Ä eP] d+ü ‘.· ø=+&É
n˝≤+{Ï ø√&ç Ç>T∑ sT¡ Ç+‘≈· î£ eTT+<|Ó ü &÷É ˝À|¢ *ü ≈î£ Á>±e÷˝À+¢ ∫ ~>&∑ ¶É »q+. Ä ˝ÀjT· ˝À¢
‹q˝<Ò Tä ... n+‘· sT¡ ∫. ∫+‘|· +ü &÷É ≥y÷Ó {≤\T |Pü ùd ˇ*d|æ Pü \˝≤¢ ‘>Ó ∑ øfi£ ø¯ fi£ ≤&¢ bç ˛‘T· +f,Ò kÕe÷qT¢
yd˚ æ ø±dHæ ê #êsT¡ sT¡ ∫ ny÷Ó |Tüò +. HH˚ =øÿ£ &ï˚ ø±<Tä |≥ü T≈º î£ ì ø+Ï ~ì+#=∫à <Tä ø±D≤\T ô|{qºÏ Ä ãT*¢
yT˚ eT+<sä +¡ ≈L£ &Ü m|ü &÷É ‹qq+‘· ‹Hêï+. ãT*¢ yê´bÕs¡düTú\T Ä –]»qT\øÏ bÕefi≤~
s÷¡ bÕsTT bÕefi≤øÏ nyT˚ à |qü T˝À¢ #ê˝≤ _J_J>±
n+‘· #ø· ÿ£ ì uÀÛ »Hê\T ô|{qºÏ yêfió¯ ¢ ∫ø¬ qTøÏ e⁄HêïsT¡ .
&ãÉ T“\T rdTü ø√øb£ ˛jT˚ d]ü øÏ ªªn<+˚ {?° μμ nHêï&TÉ ø±s¡T ~π>dæq y˚T+ HÓeTà~>± s¡eTàì Ä
j÷· <Tä . Å&e’Ó søY Ï #|Ó Œæ d+ü ‘+· ‘ê #÷· dTü ≈î£ +{≤ Ä ∫e]ø=#Ã˚
≥|Œü {øÏ Ï u≤>± feÆ… TT |{ü +ºÏ ~.
‘˝· §+#T· ≈î£ qï Ä ‘*· ,¢ ªªMT≈î£ ø√&eç ÷+d+ü ªªÇ+<ëø£ u§Ásê <ë{qÏ ‘s· ê«‘· #ê˝≤ùd|˝ü ≤
yd˚ æ ô|&‘ç ˚ ><∑ ë+&û &ãÉ T“\T rdTü ø√&Üìø?° μμ n+~. >T∑ +&bç ˛sTTq qqTï, ªª@+{Ï kÕsY ‘>Ó ∑ Ä˝À∫dTü Ô
HêïsT¡ ?μμ nHêï&TÉ V≤ü ].
cÕøs£ TTb˛sTTq dTü u≤“sêe⁄, ªªn<+˚ {.° .. Ç+‘· ªª@+˝<Ò Tä ... Ä s√E˝À¢ u§Ásê>T∑ V≤ü ˝À¢ q&|ç qæ
ùd|Pü yT˚ + ‹qï~ ∫ø¬ qT ø±<ë?μμ nHêï&TÉ .

ªªø±<+ä &,û μμ n+<ë ne÷àsTT.
ªªeTsπ +{?° μμ
ªª|˙ü ïs.Y μμ
ªªWHê!!!μμ nHêïqT ÄXï s´¡ +>±.
ªªMT≈£î ∫¬øH˚dæ ô|≥ºø£b˛&ÜìøÏ eTT+<=ø£{Ï
»]–+<+ä &.ç Ç+<ëø£ MT <>ä sZ∑ ø¡ =∫à ø√fi¢¯ >T∑ ]+∫

41 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

Ä ‘·©¢≈£L‘·Tfi¯¢ ¨≥˝À¢ »]–q Ä Çì‡&Ó+≥T ˝À yù˚ dyêsê sêE>±] u≤Û s´¡ . n<+˚ ≥+f,Ò ªªHê≈î£
>T∑ ]+∫...μμ ‘©Ó <Tä ... MTsq¡ ï≥º sT¡ ∫ø√d+ü @<√ ø\£ T|⁄ü ‘T· +{≤
sπ y÷Ó e÷ Ä&√fió¯ ,¢ μμ n+{≤ qy«˚ ùdyê&Ü sêE>±sT¡ .
ªªÇ|ü&ÉT eTq+ yÓfi¯óÔqï ns¡≈£î˝À ≈£L&Ü Äs√E eT<ëÛ ´qï+ ‘s· ê«‘· wOü {Ÿ mØ>¢ ± nsTT
n˝≤+{Ï ¨f˝Ò eÒ Hêï e⁄+&<˚ ë kÕsY Ä s√E˝À?¢ μμ b˛sTT+<ìä yC’… ≤>¥ ãjT· ˝]›Ò q Hq˚ T sêÁ‹ |<ü øä =+&TÉ
n+{≤ Ä V≤ü ] n&–ç +<ëìøÏ ÄHê{Ï $»jT· q>s∑ +¡ <ëføÒ ± ˝ÀjT· ˝ÀøÏ ~>π qT.
sêE>±] ¨≥\÷ ÄHê{Ï ns¡≈£L n˙ï >∑Ts¡TÔ yTÓ døt Ï ø㣠TsT¡ #ù˚ dÔ |⁄üò &+¶˚ ˝<Ò Hä êïsT¡ . n|ü &û
ø=düTÔ+fÒ dü+‘·˝À+∫ ãj·T≥ø=∫Ãq e÷|üø£ÿ sêE>±] †≥\T¬øfi‚Ô n|üŒ{Ïø£|üŒ&ÉT #ês¡T
ø=#êÖ+~ ø±sT¡ . yT˚ + møπ ÿø± ø<£ Tä \T+Ô fÒ n|Œü {Ï ø±sTT+∫, ø√&yç |˚ ⁄ü &s˚ TT+#s˚ T¡ .
r|æ >T∑ sT¡ \Ô »&yç êq. Ä sT¡ ∫ >T∑ ]+∫ eT∞¢ e÷{≤&+¶É e÷Hd˚ qæ
Hq˚ T &ãÉ T“*kÕ,Ô ªªÇ+‘· sêÁ‹|Pü ≥ ∫øHÏ øÓ ÿ£ &<ç +ä &?û μμ
ns≈¡ î£ ˝ÀjT· yTÓ T‘êìÔ øÏ Hê\T>+∑ fÒ Hê\T>π nHêïqT.
>¬ dVºt ≤ü ÖdTü \T+&$˚ n|Œü &TÉ . |<ü +ä fÒ |<ü ˚ ø=+|\ü T+&ç Ä >T∑ &B¶ç |+ü y\Ó T>T∑ ˝À ∫\s¢ ¡ ˝ø¬… ÿ{ºÏ ‹]–
bı<√j› T˚ ø± #*· ì+&qç Nø{£ À¢ q÷HBÓ bÕ˝ÀÔ ˇ+≥] düTÔHêï sêE>±s¡T, ªªns¡∆sêÁ‘·qø± n|üsêÁ‘·qø±
>± ñqï –]»qT\ ø£HÓï|æ\¢˝≤>∑ì|æ+#˚ n+<ë\ MT˝≤+{Às=∫à n&TÉ >T∑ ‘êsì¡ d+ü <øä ±&˚ ø=+‘· ø√&ç
ns≈¡ î£ ˝ÀjT· . e÷+d+ü Ä–˝sÒ TTdTü +Ô {≤qT,μμ nHêïsT¡ .
Ä sêE>±] ≈î£ ≥T+ã+ eTT>T∑ sZ +¡ fÒ eTT>T∑ sπZ .
ãj·T≥÷fi¯¢ì+#=∫Ãq ¬>düTº\÷, eTÁ<ëdüT ÄjT· Hê ÄjT· q u≤Û sê´ d+ü ‘˝· Àø¬ [¢ ≈L£ s>¡ ±jT· \÷,
ì+∫ dìæ e÷ wOü {+Ï >T∑ \ø=∫ÃH√fiS¯ ¢ ~>π ~ Ä >¬ dºt ~>T∑ eø¬ [¢ e+≥kÕe÷qT ø=qTø=ÿ#Ã˚ ø=&TÉ ≈î£ . Ä
V≤ü ÖdTü ˝ÀH¢ .˚ yê{øÏ Ï d+ü ã+~+Û ∫q Ä|d”ò sü T¡ >¢ ±˙ eùdÔ ≈£îÁs√&çøÏ N|ü⁄s¡T|ü*¢ dü+ã+<Ûä+ ôd{Ï\sTT´+~.
s¡÷eTT˝À¢ e⁄+&˚ dæìe÷yêfi¯¢ kÕe÷qT¢ ãj·T≥ Äqø√ sπ b˛ ô|[¢ #<˚ ë+› nqT≈î£ +≥T+&>É ± dTü +øs£ ¡
ô|fùºÒ dyêsT¡ . kÕjT· +Á‘+· wOü {Ÿ njT˚ ´ø± e∫ÃHê yTÓ ≥º eT\T|⁄ü ˝À »]–q C≤yê y÷Ó {≤sT¡ ôdø’ \Ï T
dæìe÷ »Hê\ ø±|ü⁄sê\T #Ó≥¢ øÏ+<˚. n˝≤π> j÷· ø‡Ï &+Ó ≥T˝À <ësT¡ D+>± #ì· b˛jT˚ &Ü ø=&TÉ ≈î£ .
ãjT· ≥øÏ b˛ò qT #d˚ Tü ø√yê\+fÒ b˛kÕ|º d”ò Tü ˝À ˇøπ ˇø£ u+… >¬ fdºÒ Tü ≈î£ qï Ä sêE>±sT¡ , ªÄ&˚ ˝qÒ |ü &û
|Hæ é ø±s¶Y ddæ yºü TY &=≈î£ ÿ b˛ò qT+&~˚ . yê´bÕse¡ TB m+<Tä ≈L£ ,μ nqT≈î£ Hd˚ æ †f\Ò T bÕø£
|øπ” dæ á ns≈¡ î£ ì+∫ U≤∞ #ô˚ d[b¢ ˛jT˚ sT¡ .
#÷· sT¡ H\˚ MT~øÏ ~–b˛jT· T+&˚ ˇøb£ Õø.£ <ëìï |÷üò {° ~–q e÷ ø±sT¡ ;E|⁄ü s+¡ , bÕìs+¡ –ì
ª$»jT· q>s∑ +¡ sêE>±] $T\≥Ø ¨≥\Tμ nH˚ <ë{Ï ns≈¡ î£ y©˚ ˝Àø=∫Ã+~.
yêsT¡ . n+<Tä ˝À e+≥\ sT¡ ∫ >T∑ ]+∫ n]q¶ Ø>± Ç|ü &TÉ q\u’…Û nsTT<Tä ˝≤&\®û ‘√ sø¡ s£ ø¡ ±\
#_Ó ‘˚ d]ü b˛<Tä . |+ü #,Ó bı+<÷ä sT¡ K<s›ä T¡ #‘˚ T· \ ¨≥fi¯¢‘√ <äTø±D≤˝ÀÔ ø£\‹s¡T>∑T‘·Tqï s¡ø£s¡ø±\
ã˙q÷ yd˚ Tü ≈î£ qT+&˚ Ä ¨≥\T zqsT¡ sêE>±sT¡ u≤Û w\ü ≥÷]dTü \º ‘√ ˇø£ |∫æ à {ÖqsTTb˛sTTq Ä
#ù˚ d eTsê´<˝ä ÀH¢ ˚ d>ü +∑ sT¡ ∫ ñ+&~˚ . e+≥\˙ï ns¡≈£î˝Àj·T˝À ÄHê{Ï $»j·Tq>∑s¡+ sêE>±]
ãjT· {Àfiø¢¯ Ï øì£ |+æ #ì· Ä sêE>±] u≤Û sπ ´ #ù˚ dyê $T\≥Ø †f\Ò T bÕø£ møÿ£ &TÉ +<ë nì y‘Ó T· ≈î£ ‘ê
s¡+≥. Ä q÷HÓ, HÓsTT´, e+≥ kÕe÷qT¢, ≈£Ls¡ @e÷Á‘·+ Äqyê\T >∑≥º˝Òø£b˛sTTq H˚qT Ä
>±jT· \T n˙ï ‘êC≤ ‘êC≤>± e⁄+&$˚ . ∫ìï ∫ìï C≤|„ øü ±˝ïÒ »|+ü #d˚ Tü ≈î£ +{≤ ø=˝≤|¢ ⁄ü≥Tº ø±fCÒ d… t y|˚ ⁄ü
dy” +Ó &ç –HïÓ ˝À¢ y≥˚ e÷+d+ü , ø√&ç e÷+d+ü ≈L£ s\¡ T, ãjT· ˝sπ›Ò qT.
eTT\ø±ÿ&É eTTøÿ£ ˝dÒ qæ ∫øÿ£ {Ï ||ü ü #êsT¡ . ##· Ã˚ b
es¡≈£î eT]Ãb˛˝Òì s¡T#·T\$. Hê≈£î ‘Ó*‡ s¡T∫
sêe&+É ø√d+ü @<√ bı&TÉ + >T∑ +&øÉ ={ºÏ Ä ||ü ü #êsT¡

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 42

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

r

ø=dü] bÕ≥\ ø=düsêE #·+<äÁVü‰dt

ø=dsü êE|ù sT¡ $q>±H˚s¬ ‘’ T· J$‘<· sä Œ¡ D≤\e+{Ï>π j÷· \T,‘ê‹«ø^£ ‘ê\T,n»sêeTs¡
V‰ü d´ü ^‘ê\T,Ç+ø±e+<˝ä ≤~|˝ü ≥¢… ÷]bÕ≥\T,C≤q|<ü ^ä ‘ê\T,|Á uü À<äÛ^‘ê\Td˙æ
dü+^‘· Á|æj·TT\≈£î C≤„|üø±ìøÏ ekÕÔsTT.
ø=düsêE sê|òüTej·T´ >±]ì ‘=\T‘· dæ˙s¡+>±ìøÏ ‘·q ª¬s’‘·T_&ɶ μ dæìe÷ <ë«sê
|ü]#·j·T+ #˚dæqyês¡T >∑÷&Ée*¢ sêeTÁãVü≤à+>±s¡T. eT*Á|üy˚X¯+, #ê˝≤ ø±˝≤ìøÏ ªô|<ä›eTqTwüß\T μ
dæìe÷‘√ >±˙ »s¡>∑˝Ò<äT.μô|<ä› eTqTwüß\Tμ, Ä ‘·sê«‘· ªsêp ù|<äμ bÕ≥\ $»j·T+, ªs√E\T e÷sêsTTμ dæìe÷≈£î <ë]
rkÕsTT. ªs√E\T e÷sêsTTμ nK+&É $»j·T+‘√ ø=düsêE dæ˙s¡+>∑+˝À dæús¡|ü&ܶs¡T.
eTs√ eT÷&ÉT <äXÊu≤›\bÕ≥T, n+fÒ J$+∫ e⁄qï+‘·ø±\+ Äj·Tq bÕ≥\T ÁyêdæHê Á|ü<∏äe÷s¡ú+˝À Á|ü<Ûëq+>± 1970
bÁ Õ+‘ê\es≈¡ L£ e∫qà ø=dsü êEbÕ≥\≈î£ ñqï$dèÔü ‹,y$’… <´äÛ +,H>’Ó ∑ì>´∑ +ÄjT· qqTªC≤q|<ü äø$£ kÕs«¡ uÖÛ eTμ_sT¡ <ëìøÏ
ns¡TΩD°í #˚XÊsTT. Ä bÕ≥\˝À eT]ø=ìï+{Ïì á yê´dü+˝À #·÷<ë›+.

y˚<ë+‘·+ sê|òüTej·T´, dæ. |ü⁄\¢j·T´ dæìe÷\T
>÷∑ &Ée*¢ sêeTÁãVü≤à+>±] ¬s’‘·T_&ɶ (1939)
bÕÁ‘· yd˚ +æ ~ ≈L£ &Ü ø=dsü êC)Ò nH˚ s¬ ‘’ T· HêjT· ≈î£ &TÉ
ø=dsü êE sê|Tüò ejT· ´ >±]øÏ ‘=* neø±X+¯ ø*£ Œ+∫q e∫à yê]ì y÷Ó dbü ˛e<ì›ä ôV≤#÷ ]kÕ&Ô TÉ .
dìæ e÷ nì #ê˝≤kÕsT¡ ¢ #|Ó ü ≈î£ Hêï+.
Çøÿ£ &É ≈L£ ∫|Pü &ç yê] d+ü Á|<ü ëjT· <Xä Êe‘ês¡
sêeTÁãVü≤à+ n+‘·≈£îeTT+<˚ ø£qø£‘ês¡ qè‘ê´ìï ny÷Ó |Tüò +>± Á|<ü ]ä Ù+∫q øfi£ ≤ø±sT¡ &TÉ 20
(1937) dìæ e÷˝À Ábı&øÉ Hå£ é yT˚ H»˚ s>Y ± ñqï|ü &TÉ @fi¢¯ y<˚ ë+‘+· sê|Tüò ejT· ´.
‘q· ªÁ|Cü ≤$TÁ‘μ· |Áü ‹ø˝£ À |ìü #d˚ Tü qÔ ï deü TTÁ<ë\
sê|òTü yê #ês¡T´\yê]ì Ä dìæ e÷˝À s#¡ s· TT‘>· ± n+‘ê sêeTeTjT· + nqï≥T>º ± ‘\Ó T>T∑ ‘sÓ q¡ T
#sπ˚ ˝≤ ‘√&ŒÉ &Üs¶ T¡ . dTü d+ü |qü ï+ #d˚ qæ eTT>T∑ sZ T¡ sê|Tüò e HêeT<j˚Û T· T\qT

n+‘˚>±ø£ n|üŒ{Ïes¡≈£L d˙æ s+¡ >∑ Á|yü X˚ +¯ #s˚ TT+#&· +É ˝À
edüTÔqï bÂsêDÏø±\≈£î _Ûqï+>± sêeTÁãV≤ü à+>±] bÕÁ‘· mq˝ìÒ ~.
dü+#·\q+ düèwæº+∫q kÕ+|òæT
ø±\T ì]à+∫q sêeTÁãVü≤à+, ªuÛÑs¡‘· ø£fi≤Á|ü|üPs¡íμ
s¬ ‘’ T· _&˝¶É À ≈L£ ∫|Pü &ç Hê≥´øfi£ q¯ T y˚<ë+‘·+ sê|òüTej·T´>±] J$
‘=*kÕ]>± dæìe÷˝À¢øÏ Á|üy˚X¯ ‘êìï #·÷ùdÔ ãVüQeTTFqyÓTÆq
ô|{Ϻq |òüTq‘· ≈£L&Ü <äøÏÿ+#·T Äj·Tq Á|ü»„ n#ÓÃs¡Te⁄ >=\T|ü⁄
≈£îHêïs¡T. á dæìe÷˝À »MT+ ‘·T+~. dæìe÷s¡+>∑+˝ÀøÏ sêø£
<ësT¡ ¢ s¬ ‘’ T· \qT eTu´ÑÛ ô|≥&º ÜìøÏ eTT+<˚ d+æ V≤ü ‘˝· ≤≥ |Tüò +{≤ø+£ ø£
≈£L∫|üP&ç qè‘·´+ @sêŒ≥T D≤\T, Vü≤]ø£<∏ë |æ‘êeTVüQ&ÉT
#k˚ ÕsÔ T¡ . n|ü &TÉ sê$Ts¬ &¶ç (á Ä~u≥ÑÛ ¢ HêsêjT· D<ëdTü #˚ >+∑ &É
ô|+&˚s¡+, #·\¢|ü*¢ sêC≤yê]
ã+>±s¡T |ü‘·ø±\T n+<äT≈£îqï

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 44

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

n‘T· ´qï‘k· Õsú TT øfi£ ≤ø±sT¡ &TÉ , ‘s· ê«‘· d˙æ Á|yü X˚ +¯ #·ø£#·ø£ s¡aq‘ê ` ‘·ø£~∏$TøÏ≥‘ê
#˚dæq yÓT]ø£˝≤¢+{Ï yÓ+|ü{Ï ô|<ädü‘·´+, |üdüTeT]Ô |üø£|üø£ qe⁄«‘ê ` |ü+‘·yê&É‘ê
øè£ weíü T÷],Ô y+Ó |{ü Ï ∫qd‘ü ´· + yTÓ T<˝ä q’… ≈L£ ∫|Pü &ç m+≥ m+≥ ‹s¡T>∑T‘·Tqï »+≥ c˛≈£î dü÷&Éπs
øfi£ ≤ø±sT¡ \≈î£ e÷s<Z¡ sä Ù¡ ≈î£ &TÉ y<˚ ë+‘+· sê|Tüò ejT· ´.
ùV≤jYT! #·ø£#·ø£ s¡aq‘· ` ‘·ø£~∏$TøÏ≥‘ê
ñcÕ|ü]Dj·T+˝À ñcÕdüT+<ä]>± Äj·Tq |üø£|üø£ qe⁄«‘ê ` |ü+‘·yê&É‘ê
qè‘+Ô· ˝Àì y>˚ ±ìï #÷· dæ ≈L£ ∫|Pü &ç X*’Ë ˝À Ç+‘ø· +£ fÒ m+≥ m+≥ ‹s¡T>∑T‘·Tqï »+≥ c˛≈£î dü÷&Éπs
>=|Œü øfi£ ≤ø±sT¡ &TÉ ˝&Ò TÉ nì #qÓ ï|⁄ü ] $eTsÙ¡ ≈î£ \T
Á|Xü +¯ d+æ #ês≥¡ . |üø£ÿqTqï |æ˝≤¢! |ü+#·<ës¡_fi¯¢
≥≈£îÿ˝…H=ï #˚düTÔqï~
¬s’‘·T_&ɶ ‘·s¡yê‘· |üHÓï+&˚fi¯¢ bÕ≥T #·\q Ä j·T+<ä>±DÏí ãT≥º˝Àq @düT≈£îqï~
∫Á‘ê\˝À qè‘·´ø£fi≤ø±s¡T&ç>±, qè‘·´<äs¡Ù≈£î&ç>±
ÄjT· q ùde\T n+~+#êsT¡ . ‘s· ê«‘· ‘s· ê\ yê]øÏ eTqdüT ˝≤–Hê~! ej·TdüT <√∫Hê~ ˆˆ#·ø£ˆˆ
y<˚ ë+‘+· sê|Tüò ejT· ´ >T∑ ]+∫ #|Ó ü ø√yê\+fÒ ˇøÿ£ eT#·TÃeT+<äT #·*¢Hê~
<˚e<ëdüT (1953) dæìe÷ #ê\T. <˚e<ëdüT, nã“ã“ e⁄#·TÃy˚dæ |ü{ϺHê~ ` ôV’≤k˛
nHêsÿ¡ *, ∫s+¡ Je⁄\T, dTü esdí¡ Tü +<]ä , u≤\Hê>e∑ Tà
yÓTT<ä˝…’q ø£fi≤K+&Ü\≈£î <äs¡Ù≈£î&ç>± Äj·Tq ø°]Ô dü÷<ä+≥Tsêj·T˝…¢ ˝≤>∑T‘·TqïB yê\T ˆˆyê\Tˆˆ
∫sk¡ Õsú TT. ÄjT· q˝≤ d+ü Á|<ü ëjT· qè‘´· H|˚ <ü ´ä∏ + dü÷|ü⁄˝Ÿ‘√ ˝À≈£î˝Ÿì eP|ü⁄‘·Tqï~
qT+&û e∫à <äs¡Ùø£‘·«XÊK˝À nK+&É $»j·÷\T
kÕ~+Û ∫q e´øÔÏ eTs=øs£ T¡ ˝sÒ T¡ . y=fi¯ó¢ ‘Ó*j·T˙ø± ø£fi¯ó¢ >±q˙j·Tø±
^≥T <ë≥≈£î+&É ø£qTï ^≥T‘·TqïB
≈L£ ∫|Pü &ç jT· ø>å£ ±q d+ü Á|<ü ëj÷· ìøÏ ã<+›ä >± Bì Hê≥ø±\T ‘Ó*ôdqì qe⁄«‘·TqïB
s÷¡ bı+~q sV¡ ≤ü d´ü + dìæ e÷˝Àì ª–]C≤øfi£ ≤´D+μ
eT˝≤~¢ s#¡ q· , |Tüò +≥kÕ\ d+ü ^‘+· ‘√ bÕ≥T ddæ ˝ü q’… eT+∫ ≈£î\T≈£î˝≤&û ` ‘·fi¯ó≈£î u…fi¯ó≈£î˝≤&û ˆˆeT+∫ˆˆ
≈L£ ∫|Pü &ç u≤Û >e∑ ‘T· \ qè‘´· bÕ≥yêìøÏ ≈L£ &Ü #|Ó ü
ø√yê*. #ê˝≤ø±\+ ‘·s¡yê‘· Ç+<äT˝À dü÷Á‘· ã˝Ò eHÓï∫HÓï˝…H√ï #·÷|ü⁄ e>∑˝≤&û
<ëÛ sT¡ \T>± y<˚ ë+‘+· sê|Tüò ejT· ´ qsHÔ¡ êìï (y<˚ ë+‘+· ÄVü‰! e\|ü⁄p|” yÓ÷dü|ü⁄#·TÃyêj·÷&û

s¡‘·Ôj·T´ X¯s¡à, uÛ≤>∑e‘·T\ eTT]dæb˛jÓT sêC≤ eTT#·Ãf…Æq s√C≤
j·T»„Hêsêj·TD X¯s¡à‘√ n+‘·T ‘Ó*dæ n&ÉT>∑TyÓj·T´y√jYT ôV’≤¨ ˆˆ#·ø£ˆˆ

bÕ≥T) #÷· &eÉ #T· Ã. s¡ayéTs¡aTyéT n+≥÷ ‘·TyÓTà<ä˝≤&û
y˚<ë+‘·+ sê|òüTej·T´ E+{Ï‘˚HÓ ‘ê>∑T‘·TqïM
eVü‰«! kı≈£îÿ|ü⁄{Ϻ k˛\T‘·TqïM
<sä Ù¡ ø‘£ «· + eV≤æ +∫q dìæ e÷
\˝À qsd¡ Tü d÷ü &º jç ÷Ó dt yê] s¡+>∑T s¡+>∑T ∫\ø£\÷ ã+>±s¡T –\ø£\÷
uÛÑ˝Ò ne÷àsTT\T (1957) |ü+<Óy˚dæ m>∑Ts¡T‘·TqïM
dìæ e÷˝À ª#ø· #£ ø· £ sa¡ q‘ê Äø±XÊq |ü\¢{°\T ø=≥Tº‘·TqïM ôV’≤¨ ˆˆ#·ø£ˆˆ
‘ø· ~£ $Û T ø≥Ï ‘μ· nqï n<Tä “¤

‘y· TÓ qÆ õ|‡” bÕ≥ ø=dsü êE
sêdqæ <.˚

45 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

á bÕ≥˝À |\ü $¢ yTÓ T<\ä T Á|‹ü sê|Tüò ejT· ´ #ê˝≤ d+ü e‘‡· sê\bÕ≥T
|ü+ø°Ô Á|ü‹ Á|üjÓ÷>∑+ ø=düsêEπø ÄkÕúq <äs¡Ù≈£î&ÉT. á uÛ≤>∑
kÕ<´äÛ yTÓ qÆ Ø‹˝À n|⁄ü s÷¡ |+ü >± ñ kÕ«eT´+˝À 1960˝À e∫Ãq
+{≤sTT. ñ<ëV≤ü sD¡ >± yTÓ T‘+Ô· bÕ≥ s¡TD≤qTã+<Ûä+ dæìe÷≈£î >±qT
n+‘ê #÷· &=#T· Ã. ø=dsü êE eT÷&TÉ eT+∫ bÕ≥\T
sêXÊsT¡ .
n+‘· n+<+ä >±q÷ sêCXÒ «¯ s¡ sêe⁄
d+ü ^‘+· , õøÿÏ ãè+<+ä >±q+ #X˚ ÊsT¡ . ªz¨ ej÷· ´] ˝≤V≤æ ] sêy˚
s+¡ Cq’… s+¡ >π [ ˝≤V≤æ ]...μ BbÕe[
n+»© |æø£ÃsY‡ yê]øÏ y˚<ë+‘·+ dü+<äs¡“¤+>± bÕ&ÉT≈£îH˚ |ü+&ÉT>∑
bÕ≥.
zz z¨ ˇj·÷´] ˝≤Væ≤] á bÕ≥˝À #|Ó Œæ q≥T>º ±H˚ BbÕe[ eT+≥˝À¢
sêy˚ s¡+C…’q s¡+π>[ ˝≤Væ≤] Ä }] »MT+<ësT¡ <ë#T· ≈î£ qï kıeTà+‘ê ‘>· \∑ ã&ç
e∫Ã+~ BbÕ\|ü+&É>∑ ` ñH√ïfi¯¢ &Éã“+‘· <ä+&É>∑ b˛‘T· +~. n~ ø<£ ≈ä∏ î£ ø\° ø+£ ne⁄‘T· +~. m|ü &÷É
yêπs ej·÷´] ˝≤Væ≤Ø ` sêy˚ s¡+C…’q C≤Væ≤Ø kÕ‹«ø£yÓTÆq, ej·TdüT‡ eT[¢q bÕÁ‘·\T <Ûä]+#˚
e∫Ã+B BbÕ\|ü+&É>∑ ` ñH√ïfi¯¢ &Éã“+‘· <ä+&É>∑ >T∑ eTà&ç á dìæ e÷˝À sö&û dTü ã“qï˝≤>± HêjT· ø£
~ãT“ BbÕe[ ` eT∞¢ e#Óà Hê>∑T\#·$‹ \øàåÏ ì (n+»*) ‘√ãT≥Teº ⁄>± #÷· dTü ≈î£ H˚ eT+∫
z... y˚T&É˝À¢ #·÷&Éπs ` $T<Ó›˝À¢ #·÷&Éπs eTqdTü qïyê&>ç ± ejT· dTü ≈î£ ‘>· Z∑ bÕÁ‘˝· À n\]kÕsÔ T¡ .
s¡+>∑T eT‘êu≤\ CÀs¡T á bÕ≥˝À n+»©<˚$‘√ bÕ≥T >∑TeTà&ç ôdº|t‡
bÕø£˝§¢ #·÷&Éπs ` |ü+#·˝À¢ #·÷&Éπs ≈£L&Ü #·÷&=#·TÃ. Ä~Hêsêj·TDsêe⁄ #˚dæq
kı>∑ôd’q BbÕ\ rs¡T ` m+‘√ kı>∑ôd’q BbÕ\ rs¡T esT¡ d˝ü À dTü o\, |.æ _. lìyêdt ø+£ sêƒ ˝À¢ V‰ü sTT>±
ø√≥T¢ ≈£L&Éu…{ϺHê ` >=|üŒ yÓ\>∑u…{ϺHê ñ+≥T+~ á bÕ≥.
eTq≈£îqï sT÷ Vü‰sTT eTVü≤sêE≈£î ˝Ò<√sTT ˆˆzˆˆ sö&û düTã“qï, \øÏåà bı\+ |üqT\T #˚düT
$+<äT\≈£î ∫+<äT\≈£î ` q>∑\÷ HêD≤\≈£î ≈£î+≥÷ bÕ&˚ ªmùV≤ mùV≤ ˇ¨yYT z¨yYT ˙fi¯ó¢
ø£\yêfi¯ó¢ $s¡õeTTà‘ês¡T ‘√&Ü˝Ò á eT&eÉ \˙ï e÷]à e÷]à eTfió¯ ¢ ø{£ ≤˝º .Ò ..μ
&ÉãT“ ø£˝≤fi¯ó¢ $s¡õeTTà‘ês¡T n#÷ yTÓ qÆ |˝ü ≥¢… ÷] s¬ ‘’ T· \ |\ü T≈î£ ã&‘ç √ ø=dsü êE
ø£*jÓ÷>∑+ CÀ‘ê– ` ∫+|” N*ø£>∑{Ϻ ÁyêkÕsT¡ .
˝ÒH√fi¯ó¢ dü+ãs¡|ü&É‘ês¡T dü+<äs¡“¤+ #·÷ùdÔ ø=düsêE Áyêdæq Ä&ÉT‘·T
ô|’kÕ ˝ÒH√fi¯ó¢ dü+ãs¡|ü&É‘ês¡T bÕ&TÉ ‘T· |ìü #d˚ Tü +Ô f,Ò n˝≤>π X*’Ë |sü +¡ >± @sT¡ yêø£
zz ` ø±s¡T˝§¢ ‹]–Hê |üs¡T|ü⁄˝§¢ <=]¢Hê kÕ>±s√ bÕ≥\T >∑Ts¡TÔ#˚düTÔ+B bÕ≥. uÀ<Ó n+fÒ
mqïsêì eTq düTKeT÷ me]øÏ sê<ä÷ ì»eT÷ |+ü ≥ ø±\e. eT&eÉ n+fÒ eTfi≈¢¯ î£ ˙fió¯ ¢ ì\«#ù˚d
ˇôV’≤ ˇôV’≤... n&ø¶É ≥£ .º
Ç$>±ø£ ªˇ* z* ˇ*j·÷ ˇVæ≤] düVæ≤]
ˇ*j÷Ó ...μ nH˚ eTs√ ø=dsü êE e÷sÿY e÷≥\ bÕ≥
≈£L&Ü s¡TD≤qTã+<Ûä+ dæìe÷ ø√dü+ ø=düsêE
ÁyêkÕsT¡ .
y<˚ ë+‘+· sê|Tüò ejT· ´ <sä Ù¡ ø‘£ «· + eV≤æ +∫q

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 46

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

mùV≤ mùV≤ ˇ¨+ ˇ¨ ˙fi¯ó¢ ‘√&Ü˝Ò ùV≤ »eTà&É ø£+E!
sT÷ eT&Ée\ìï e÷]Ãe÷]à eTfi¯ó¢>∑{≤º˝Ò ` nMTà eTq ù|s¡T >∑+>±sê+ e÷ }s¡T dæ+>±sê+
eTq #ÓjYT <Óã“ #·÷k˛ÿs¡u≤“
~–sêyê* yê&Óu≤“... »eTà&Éø£+E! ˆˆeTqˆˆ

n¨ n¨ sT÷&˚sT÷&˚ ‘√&ÉT e⁄HêïH√jYT >∑÷+&Ü\≈£î ‘·\>∑T+&ÉTqTsê ˆˆeTqˆˆ
sT÷ uÀ<Ó\ìï u≤s¡TCÒdæ eT\T|ü⁄‘·THêïH√jYT ` nHêï sö&û\≈£î sêsêEqTsê
eT+#Ó’‘˚ ‘·\ y=+#˚kÕÔ+
#Ó&Ӷ̑˚ ‘·\ ‘·T+#˚kÕÔ+! »eTà&Éø£+E!

bı<äT›bı&ÉT|ü⁄f…+&É n<äs¡>±ùd eTqôd’‘˚ H˚düÔ+ #˚kÕÔ+
#·~› ãTe« eT÷≥ m<äTs¡Tpùd ÁbÕD≤ìøÏ ÁbÕD+ ÇkÕÔ+
jÓTqø±‘·\ >√‘·T\T rùdÔ
sTTdæ] sTTdæ] zs¡T>±* j˚Tùd j·TeT˝Àø£+ #·÷|ækÕÔ+... ùV≤ »eTà&Éø£+E ˆˆeTqˆˆ
sTT–] sTT–] ùd\ yÓTÁ¬s˝Òùd
‘·&ÉT|ü⁄ u≤>∑|ü&Ü˝ÀjYT ` ‘·\|ü⁄\ìï |ü+&Ü˝ÀjYT
zs¡Hêï ` z\MTà ` WHê! ˆˆmùV≤ˆˆ sêeTqï‘√ |ü+<Ó+ ø£&É‘ê+
;ÛeTqï‘√ ≈£îd”Ô |ü&É‘ê+
ø√&ç≈£L‘·‘√HÓ y˚T\T≈£î+<ë+ ` n¬s Äyéπs uÒ{≤ Äyé
ø±j·÷ø£düs¡÷ ô|’s¡T CÒdüT≈£î+<ë+ Vü≤qTeTqï≈£î <äDí+ ô|&É‘ê+
ãd”Ôy˚T düyê\T ø=&É‘ê+... ùV≤ »eTà&Éø£+E ˆˆeTqˆˆ
ˇfi¯ó¢ y=+∫ bÕ≥T CÒdüT≈£î+<ë+
ˇø£]øÏ+<ä ˝§+>∑≈£î+&É ñ+<ë+ |üs¡+>± ø=düsêE‘√ eT+∫ bÕ≥\T ÁyêsTT+#·T
~>∑T\Te÷ì ‹s¡T>∑T<ë+ ` eT>∑dæ]>± ã‘·T≈£î<ë+ ≈î£ HêïsT¡ y<˚ ë+‘+· sê|Tüò ejT· ´.
zs¡Hêï ` z\MTà
2
∫e] dæìe÷ uÛÑ˝Ò m‘·TÔ ∫es¡≈£î ∫‘·TÔ (1970)
dæìe÷˝Àì ªeTq ù|s¡T >∑+>±sê+ e÷ }s¡T dæ. |ü⁄\¢j·T´>± ù|s¡T ‘Ó#·TÃ≈£îqï ∫‘·Ô»\T¢
d+æ >±s+¡ ...μ bÕ≥ kÕV≤æ ‘´· + #÷· &+É &.ç |⁄ü \j¢ T· ´>±sT¡ ‘\Ó T>T∑ d˙æ s+¡ >+∑ ‘=* s√E\ qT+∫
mH√ï $wjü ÷· ˝À¢ nÁ>>∑ ±$T.
Ç~ n|sü ê<äÛ |]ü XÀ<qäÛ ‘√ ≈L£ &qç ˇø£ dôüdŒH‡é
dìæ e÷. ˇø£ ¨≥˝À¢ V≤ü ‘´· ‘√ yTÓ T<\ä e⁄‘T· +~. ø±+Á>¬ dt ùdyê<fiä +¯ ˝À #s˚ {¡ ≤ìøÏ u§+u≤sTT
y<˚ ë+‘+· sê|Tüò ejT· ´>±sT¡ j÷· u\’…Û ˝À y[Ó ¢ nqTø√≈î£ +&Ü ˇø£ |*æò + ˝≤ã sπ ≥Ø˝À Áã‘T· ≈î£
rdqæ øfi£ ≤K+&Ü\q÷ ∫e] ˝À rdqæ
á dæìe÷q÷ #·÷ùdÔ ø±\ Áø£y˚TD≤ ‘Ós¡Te⁄ ÁbÕs¡+_Û+∫q |ü⁄\¢j·T´, ‘·q
ø£<∏ä\˝À e∫Ãq e÷s¡TŒ\T ø£q kı+‘· }sT¡ ø±øHÏ ê&˝É À yTÓ T<{ä Ï eT÷ø°
ã&‘É êsTT. n+<Tä ˝À eTs√ $∫Á‘+· Hs˚ ¡ ∫Á‘êìï ‘·j·÷s¡T#˚kÕs¡T. {≤ø° dæì
|]ü XÀ<qäÛ #ù˚d Á|<ü ëÛ qbÕÁ‘· ˇø£ &fç ø… yºÏ √, e÷\T yÓTT<ä\j·÷´ø£Äj·Tq eTTô|ÌŒ¤
b˛©k˛ ø±≈î£ +&Ü ˇø£ sö&,û ù|sT¡ >+∑ >± \˝À ádæº+&çj·÷yê]ø√dü+ rdæq
sê+. n‘ì· ø√d+ü ÁyêjT· |&ü ¶É bÕ≥ Ç~. kÕ$Á‹ (1933), \e≈£îX¯ (1934)
bÕÁ‘√∫‘+· >± u≤H˚ ñ+≥T+~. nK+&É $»j·÷\T #·$#·÷XÊsTT.
ás√E≈î£ ≈L£ &Ü #|Ó ü ≈î£ H˚ C$… T˙yê]
n‹‘≈· î£ ÿe bÕ≥˝H’… ê kÕ<ëÛ sD¡ u≤\Hê>e∑ Tà (1942) ÄjT· q rd+æ <.˚
yÓTÆq ø±yÓT&û bÕ≥\T>±ø£ kÕVæ≤‘·´
Çø£ \*‘ê•eCÀ´‹ yê] ø√dü+
Äj·Tq 1963˝À eT∞¢ rdæq \e≈£îX¯

47 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

‘\Ó T>T∑ ˝À yTÓ T<{ä Ï s+¡ >T∑ \ ∫Á‘+· >±H˚ ‘Ó\T>∑T #·\q∫Á‘· |æ‘êeTVüQ
>±ø£ nHø˚ £ $<ëÛ \T>± #]· Á‘· dèü w+ºæ ∫+~. \˝À ˇøs¬£ q’ d.æ |⁄ü \j¢ T· ´>±]‘√ ø=dü
dìæ e÷\T rjT· &yÉ T˚ ø±≈î£ +&Ü Ä sêE eT÷&˚ dìæ e÷˝À¢ |ìü #d˚ Hæ ê eTDÏ
‘=*s√E˝À¢ ‘Ó\T>∑THê≥ Á|ü<äs¡Ùq |Pü d\ü ˝≤+{Ï bÕ≥\T ÁyêkÕsT¡ . M{Ï
XÊ\\T @sêŒ≥T #j˚ T· &+É ø√d+ü ñ<´ä eT ˝À \e≈î£ X¯ $Xc‚ Õ\T eTT+<˚ #÷· kÕ+.
d÷ü Œ]¤ ‘Ô √ |⁄ü \j¢ T· ´ |ìü #X˚ ÊsT¡ . <X˚ +¯ ˝À 1966˝À |ü⁄\¢j·T´>±s¡T rdæq
50y\˚ ~j∏ T˚ ≥sT¡ ¢ ì]à+#ã· &‘ç ˚ dìæ e÷ <äèX¯´ø±e´+ Áo<˚$ Ábı&Éø£åHé‡ yê]
ˇø£ |ü]ÁX¯eT>± ì\<=≈£îÿ≈£î+≥T+<äì |üs¡e÷q+<äj·T´ •wüß´\ ø£<∏ä.
#ùÓ |Œyês≥¡ . u≤Û s‘¡ <· X˚ +¯ ˝À ‘=* &Ü≈î£ ´ Ç+<äT˝À f…Æ{Ï˝Ÿ kÕ+>¥ ˝≤+{Ï~,
yÓT+≥Ø (>∑+>±q~ MT<ä), eTÁ<ëdüT˝À •wßü ´\T n+<sä ÷¡ ø*£ dæ bÕ&˚ bÕ≥ ª|sü e¡ T>T∑ sT¡ &TÉ
<øä DåÏ u≤Û s‘¡ +· ˝ÀH˚ yTÓ T<{ä Ï msTTsY ø+£ &wç Hü ¶é ~j∏ T˚ ≥sY #Ó|æŒqyê&ÉT ô|<ä›eTìwæ ø±<äTsê...μ á dæìe÷
$Tqsê«, <X˚ +¯ ˝À yTÓ T<{ä Ï zô|Hé msTTsY ~j∏ T˚ ≥sY #÷· dqæ yêsT¡ á bÕ≥ì>±ì, bÕ≥ eTT+<Tä e#Ã˚
s÷¡ |øü s£ Ô¡ ≈L£ &Ü ÄjT· Hq˚ ≥. dìü ïyX˚ Ê\T>±˙ eT]Ãb˛˝sÒ T¡ .
Çø£ ÄjT· q |]ü #j· T· + #d˚ qæ +‘e· T+~ ‘ês*¡ ï ªô|<μ›ä eTqTwßü \T eùdÔ >ös$¡ +#ê\ì >T∑ sT¡ e⁄
mes÷¡ |]ü #j· T· + #j˚ T· ˝<Ò Tä n+{≤sT¡ . u≤Û qTeT‹, >±sT¡ ñ|<ü •˚ ùd,Ô Ä e÷≥ |≥ü T≈º î£ ì, øq£ ï+yd˚ æ e∫Ãq
ø£èwüíy˚DÏ, n+»*<˚$, ø£dü÷Ô] •esêe⁄, πs\+–, <=+>\∑ qT m‘T· >Ô ± ô|<>›ä ± ñ+&≥É + #÷· d-æ eTsê´<ä
yÓTT<ä˝…’q yês¡+<äs¡÷ Äj·Tq <ë«sê |ü]ÁX¯eT≈£î >± ÄV‰ü «ì+∫ <ãÓ “‹+{≤sT¡ •wßü ´\T.
e∫Ãqyêπs. ‘ês¡\+<äs¡÷ Äj·TqqT Hêqï>±s¡T
nHy˚ ês≥¡ . <ë+‘√ yê]øÏ >T∑ sT¡ e⁄>±] uÀ<qäÛ MT<ä qeTàø+£
dqü ï–\T‘¢ T· +~. n|ü &TÉ bÕ&˚ bÕ≥ Ç~.

|üs¡eT >∑Ts¡T&ÉT #Ó|æŒqyê&ÉT ô|<ä›eTìwæ ø±&ÉTsê
ô|<ä›eTìwæ n+fÒH˚ ãT<äT∆\˙ï y˚s¡Tsê
>∑T≥Tº>∑ yÓqø±\ CÒ] >√‘·T\T rùdyê&ÉT
‹qï>∑ sêÁ‹fi¯ó¢ e∫à ø£qï+ y˚ùdyê&ÉT
e÷≥˝ÒMT ˝Ò≈£î+&Ü eT÷≥\T >∑fÒºyê&ÉT
ô|<ä›eTìwæ yê&˚sê ø=~›eTìwæ ø±&ÉTsê ˆˆ|üs¡eTˆˆ

<=+>∑ n+fÒ mes¡Tsê? <=+>∑&ÉT nqe˝…qTsê
&ÉT eTT e⁄ \T #Ó|üŒsê ` yê´ø£s¡D+ >=|üŒsê
<=+>∑yê&çï <=s¡˝≤>± >ös¡$+#˚ <Ó≥T¢sê
‘·~ÛøÏD‘·ø£ ‘·ø£<Û√+ nì M|ü⁄ ∫≥¢>=≥ºsê
ø£fi≤+>∑T‘·ø£‘·‘√Ô+ ‘·fi≤+>∑T‘·ø£‘·‘√Ô+
‘·fi≤+>∑T‘√+ ‘·fi≤+>∑T‘√+ ‘√+ ‘√+ ˆˆ|üs¡eTˆˆ

|ü<ä|ü<ä|ü<ä |ü<ä dü]>± ` eTqeTT #˚j·TTq~ dü]>±
dü]dü]>± ]>∑]>∑bÕ dü]dü]>± ~>∑]>∑bÕ >∑|ü>∑|ü<ë |ü<ä|ü<äkÕ
ø£#·≥‘·|ü >∑»&Éã>∑ ` |ü#·Ã&çã<ä›\Tsê
˙πø+ ‘Ó\TdüTqT b˛sê ` ìeTàø±j·T |ü⁄\TdüTsê
<äã“ø±j·T |ü⁄\TdüTsê
>∑Ts¡Te⁄>±] πø$T ‘Ó\TdüT >∑TeTà&çø±j·T |ü⁄\TdüTsê ˆˆ|üs¡eTˆˆ

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 48

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpq

Ç+<äT˝À >∑Ts¡Te⁄>±s¡T H˚πsŒ yê´ø£s¡D+, ˇø£ #êø£* ‹|üŒì X¯Øs¡+˝À Á|üy˚•kÕÔ&ÉT. ‹|üŒ&ÉT
$u≈ÑÛ î£ \Ô T, d+ü ^‘+· , yê]˝À ˇø‘£ ì· øÏ ñ+&˚ ‹+&ç ≈L£ &Ü |sü ø¡ ±jT· Á|yü X˚ +¯ <ë«sê sê≈î£ e÷sT¡ ì Xد s+¡ ˝À
j÷· e, Çe˙ï m+‘· n+<+ä >± bı~– ÁyêkÕs√ ø=dü Á|yü •˚ kÕ&Ô TÉ .
sêE. Ç~ $qï ‘s· ê«‘· <=+>∑ nHê˝≤, <=+>&∑ TÉ
nHê˝≤ nH˚ d+ü <V˚ ≤ü + eùdÔ ÄXï s´¡ b˛yê*‡q |ìü n|⁄ü Œ&TÉ n‘q· T ‘q· n+<ëìøÏ ‘H· ˚ eTT]dæ
˝Ò<äT. |òüT+≥kÕ\ dü«s¡ kÕs¡<∏ä´+˝À |æsƒê|ü⁄s¡+, b˛sTT d+ü ãs+¡ >± bÕ&˚ bÕ≥ á bÕ≥.
sê|òüTe⁄\T yÓTT<ä˝…’q yêfi¯ó¢ bÕ&çq á bÕ≥
#÷· &{É ≤ìøÏ ≈L£ &Ü u˝ÑÛ Ò u≤>T∑ +≥T+~. Çø£ÿ&É ø=düsêE yê&çq |ü<ë\T Ç<äeTT
ôd&=&¶ qç ì, m&¶ç y÷Ó >y∑ TÓ T&qç ì, yTÓ Tq >±&ç |≥æ qº ì,
Áo<$˚ Ábı&øÉ Hå£ ‡é yê]øπ 1967˝À d.æ |⁄ü \j¢ T· ´ y÷Ó s¬ ‹Ô #÷· &≥É +, >T∑ yTÓ à‹Ô b˛e&+É , #|Ó ü ø+Ï <ä ‘fi˚ ¢¯
rdqæ C≤q|<ü +ä uTÑÛ eq dTü +<]ä ø<£ ä∏. Ç~, Bì e≥+ nH$˚ m+‘· u≤>T∑ +{≤j÷Ó .
‘s· ê«‘· e∫Ãq u≤Û e÷$»jT· + ÄjT· q
∫e] dìæ e÷\T. ∫es√¢ me&=XÊ á&TÉ nq&+É
e´eVü‰]ø£ Á|üjÓ÷>±\≈£î ø±e´
ø=düsêE uÛÑTeqdüT+<ä] ø£<∏ä˝À >öse¡ + ø*£ Œ+#≥· +˝À |sü êø±w.˜ü
s¬ +&TÉ bÕ≥\T ÁyêkÕsT¡ . yTÓ T<{ä ~Ï ª<X˚ ¯
<X˚ e¯ TT\ ‹]>π yêfie¢¯ Tj÷· ´μ. ‘Ós¡MT<ä q≥T\T |üs¡ø±j·T
Á|yü X˚ +¯ #ù˚ d,Ô ‘sÓ ¡ yqÓ Tø£ ª|sü >¡ ±Á‘·
¬s+&√ bÕ≥ ªm*¢ Hê‘√ düs¡dü Á|yü X˚ +¯ μ |Tüò +≥kÕ\ #d˚ qæ $<ëÛ q+
e÷&˚q÷...μ kÕVæ≤‘·´+ #·÷&É+&ç. Äj·Tq eTVü‰ >±j·T≈£î&Éì
ø=düsêE Áyêdæq, |òüT+≥kÕ\ bÕ&çq m+<äTø£+{≤s√ eTs√kÕ] >∑Ts¡TÔ
bÕ≥˝À¢ Ç~ Á|<ü eä∏ TÁXD‚ ˝Ï À ñ+&˚ bÕ≥. #d˚ Tü +Ô ~. Ä e÷≥, Ä j÷· d,ü Ä
|\ü T≈î£ $sT¡ |⁄ü , Ä qe⁄« nì‘s· ¡
Çøÿ£ &É HêjT· ≈î£ &TÉ #+· Á<ùä dqT&TÉ kÕ<ëÛ ´\T. M&jç ÷Ó #÷· &≈É î£ +&Ü
(sêe÷sêe⁄) ø<£ eä∏ XÊ‘T· Ô |sü ø¡ ±jT· Á|yü X˚ +¯ Hs˚ T¡ Ã≈î£ ì Ä&jç ÷Ó $+f>Ò ±˙ Ç$ ‘*Ó jT· e⁄.

m*¢ Hê‘√ düs¡düe÷&˚qT nã“ ˆˆm*¢ˆˆ
eT*¢ eT*¢ qHÓï dü÷ùdqT
‘·˝À¢ |üP\Tu…{Ϻ >∑fi¯¢ø√ø± >∑{Ϻ
dü\¢+>∑ Hê kÕj·Tø=#ÓÃqT

Ç<äeTT ô|<√›&çqì m>∑‘ê[ ùdùd~
m&ç¶yÓTT>∑yÓ÷&çqì @y˚TyÓTT ≈£Lùd~
Çj÷· ´\ >q∑ ø£ Hê kı>d∑ Tü d÷ü d+æ <+ä f`Ò HêkÕ$Ts+¡ >±
Çs¡>∑ã&ç q$« Hê ôdsTT´ >∑*ù|‘êÔ~
qe⁄« ` eTT<äT› ˆˆm*¢

≈£î\b˛\T¢ qqTdü÷dæ >∑TyÓTà‹Ô b˛‘ês¡T ‹|üŒj·T´>±&É+fÒ ‹{ϺHêfi¯¢+‘êqT ˆˆôd’s¡ˆˆ
yÓTTq>±&ç |æ≥ºqì yÓ÷¬s‹Ô dü÷‘êÔs¡T XË|üøÏ+<ë ‘˚fi¯ó¢ nj˚T´s¡T
•]>∑+>∑ C≤‘·s=¢ •yê«\T @‘·TÔ+fÒ >=|üŒ>± ôd|üø=ì eTT]ùds¡T
~Û+ ‘·ø£ÿ~qï ‘·ø£ÿ~qï BÛ+ ‘·ø£ÿ~qï ‘·ø£ÿ~qï Ç+‘· düø£ÿìy√&ÉT me⁄&ÉXÊ me⁄&ÉXÊ sT÷&Éì
‘ø· ≥Ï ‘~· qÛ ï ‘ø· ≥Ï ‘~· qÛ ï ‘ø· ≥Ï ‘~· qÛ ï ‘ø· ≥Ï ‘~· qÛ ï dü+‘·˝À »qeT+‘· dü|üŒ≥T¢ ø=fÒºs¡T
e÷eT ≈£L‘·Tfi¯¢+‘· eT‘ÓÔøÏÿb˛‘ês¡T ˆˆm*¢ˆˆ ‹|üŒj·T´øÏ C…’ m*¢ yÓTT>∑T&ÉT ‹|üŒj·T´øÏ C…’ ˆˆm*¢ˆˆ

49 e÷]à 2021 ‘êHê|üÁ‹ø£

qrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr

3 y˚fi¯>±ì y˚fi¯˝À }s¡T $&É∫ <ä÷s¡+>±
ø±¬søÏÿ ˇ+{Ï>± >±\y˚Tj·T e∫Ãq ã÷N q+>∑HêN
dæ.|ü⁄\¢j·T´>±]
≈£îe÷s¡T&ÉT dæ.mdt.sêe⁄ nqT≈£îqï<=ø£ÿ{Ï nsTTq~ ˇø£{Ï ˆˆnqT≈£îq
(∫‘»Ô· \T¢ Áoìyêdsü êe⁄) uÀ˝≤Ô ø={Ϻ+~˝Ò ãT˝Ÿ ãT˝Ÿ |æ≥º
\e≈£îX¯ rj·T&É+˝À >∑T≥Tº ìeTTwüeTT˝À ‘Ó*dæ+~˝Ò
‘·+Á&çøÏ düVü‰j·T+ #˚XÊs¡T. yÓTT<ä{À¢ y˚<ë+‘·+ >∑T+&Ó ~>∑C≤] ì*∫+~˝Ò
sê|Tüò ejT· ´ >±]øÏ ndôæ d+º {>Ÿ ± ≈L£ &Ü |ìü #X˚ Ês≥¡ .
sê•˝À ‘+· Á&˙ç >T∑ sT¡ e⁄˙ $T+∫b˛sTTq dmæ dt #·\¢˙ yÓHÓï\ ø±düTÔ+fÒ ˆˆnqT≈£îq
sêe⁄ dæìe÷˝À¢ ø=düsêE bÕ≥\T ø=ìï Ç+‘·≈£î #·\¢>± sTT+{À¢ H˚qT+fÒ
eTTqT|⁄ü eT+∫ eTqdTü ≈î£ eT+∫ s√E\T (1958), ‘·\T|ü⁄eT÷dæ #Ó|üŒø£H˚ <Í&˚dæq
Á|ü‹C≤„bÕ\q (1965), X¯uÛ≤wt sêeTT&ÉT (1959) sêø±dæ z sêø±d”
dìæ e÷\ >T∑ ]+∫ Á|kü Õ$Ô +#T· ≈î£ qï|ü &TÉ #÷· kÕ+.
M]<]›ä u≤Û >k∑ Õ«eT´+˝À Ç+ø± mH√ï eT+∫ z ãd”Ô øÏ˝≤&û Hê ù|s¡T |ü˝…¢≥÷] ekÕÔ<äT sö&ç
bÕ≥\T e#êÃsTT. eT+∫ eTqdTü ≈î£ eT+∫ s√E\T ˙ ‘Ó*e+‘ê pdæ qqT ¬>*#êyê ˝Ò&ç
dæìe÷˝À bÕ≥\T ¬s+&ÉT #·÷dæ á yê´kÕìï ∫ø±ÿe⁄#˚‹˝À πø&ç c˛¬ø’q ˝Ò&ç ˆˆnqT≈£îq
eTT–<ë+› .
ªeT+∫ eTqdTü ø*£ – ñ+&˚ u≤Û >´∑ yT˚ u≤Û >´∑ + á bÕ≥˝À Á|‹ü |+ü øøÔÏ Ï ªu≤Û >´∑ yT˚ u≤Û >´∑ +μ nqï
eT+∫ s√E ø£*dæe#˚à uÛ≤>∑´y˚T uÛ≤>∑´+...μ e÷≥ ∫es√¢ edTü +Ô ~. •\Œ|sü +¡ >± Ç~ ˇø£ nsT¡ <q’Ó
|˝ü ≥¢… ÷s˝¢¡ À d+ü Áø±+‹ bÕ≥. $Xw‚ +ü . $T>‘∑ ê bÕ≥ n+‘ê ≈L£ &Ü |+ü &>É ∑ yê‘ê
eT+∫ eTqdüT ø£*– e⁄+&˚ uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ esD¡ + øfi£ ≈¢¯ î£ øf£ ˝ºÒ ≤>± ÄV‰ü <¢ +ä >± ñ+≥T+~. ªbÕ\T
eT+∫s√E ø£\dæe#˚à uÛ≤>∑´y˚T uÛ≤>∑´+ ˆˆeT+∫ˆˆ u≤sT¡ |+ü ≥ #\˚ u≤Û >´∑ yT˚ u≤Û >´∑ +μ nqï Á|jü ÷Ó >+∑
‘=\ø£]˝À <äTøÏÿ<äTH˚ï uÛ≤>∑´y˚T uÛ≤>∑´+ ªl\T bı+–q Je>&∑ s¶É TT bÕ\T bÕ]q u≤Û >´∑ dy” TÓ Æ
ô|’s¡T|ü#·Ã ô|s¡T>∑T‘·T+f… uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ Áyê*q~ á usÑÛ ‘¡ · K+&eÉ TT uøÑÛ ÔÏ bÕ&sÉ ¡ ‘e· TTà&Üμ
bÕ\Tu≤s¡T |ü+≥#˚\ uÛ≤>∑´y˚T uÛ≤>∑´+ nqï sêj·TÁb˛\T düTu≤“sêe⁄>±] ^‘êìï ‘·\|æ
|üdæ&ç ≈£îdüTeTe&ÉT¢ |ü+&ÉT uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ ˆˆeT+∫ˆˆ düTÔ+~. |üdæ&ç ≈£îdüTeT e&ÉT¢, düqïqï+ ‹qïHê{Ï
dü+Áø±+‹ |ü+&ÉT>∑Hê{Ï uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ u≤Û >´∑ yT˚ u≤Û >´∑ + nqï e÷≥ #÷· ùdÔ ˇøH£ ê{Ï s¬ ‘’ T·
düqïqï+ ‹qïHê{Ï uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ ≈î£ ≥T+u≤˝À¢ #ê˝≤ ÁbÕ+‘ê˝À¢ e] nqï+ m|ü &√
|ü˝…¢|ü&ÉT#·T #˚dæq{Ϻ uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ |ü+&É>∑\|ü&ÉT e÷Á‘·y˚T ‹H˚yês¡T nqï dü+>∑‹
ô|[¢ø=&ÉT≈£î <=s¡T≈£îq{Ϻ uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ ˆˆeT+∫ˆˆ >∑Ts¡TÔ≈£î edüTÔ+~. Çø£ÿ&É #Ó|æŒq n<äècÕº\˝À
eTT#·Ãf…Æq eTT>∑TZ˝Òùd uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ ª|sü T¡ \qT |&” +ç #ì· kÂu≤Û >´∑ yT˚ u≤Û >´∑ eTTμ ñ<ë‘yÔ· TÓ qÆ
>=u…“eTà\ bÕ≥bÕ&˚ uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ e´øøÔ° s£ D¡ .
>√e⁄\ |üPõ+#˚ Ä uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ V”≤s√ sêE (sêe÷sêe⁄) sö&û˝≤>± #Ó˝…¢\T
ø√&Ó\ dæ+>±]+#˚ Ä uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ ø±|⁄ü sêìï #&Ó >É =fºÒ Ä&É øπ &ç sêDÏ (–]») bÕÁ‘q· T
uÛÑ÷<˚$ì ùd$+#˚ uÛ≤>∑´y˚T uÛ≤>∑´+ u<… sä >¡ =fºÒ dìü ïyX˚ ÊìøÏ sêdqæ bÕ≥ ªnqT≈î£ qï<=øÿ£ {Ï
;<ädkÕ<ä qHê<ä]+#˚ uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ nsTTq~ ˇøÿ£ {.Ï ..μ
|üs¡T\qT |”&ç+#·ì Ä uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ (düX‚wü+)
|ü<äT>∑T]˝À ø£\dæ ñ+&˚ uÛ≤>∑´yÓT uÛ≤>∑´+ ˆˆeT+∫

‘êHê|üÁ‹ø£ e÷]à 2021 50

pqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqrpqr