Combination Meter ทบทวนการท างานของเรือนไมล์ ส่วนประกอบเรือนไมล์มีอะไรบ้าง เคร ื่องม ื อการซ ่ อมเร ื อนไมล ์ใช ้ให ้ ค ุ้มค ่ า ค ่ ู ม ื อซ ่ อมเร ื อนไมล ์ รถยนต ์ เล่มที่ 2 การใช้ Funtion Generator ในการทดสอบเรือนไมล์ 1
พบกนัอีกคร้ังครับ เล่ม 2 น้ีจะเป็ นเล่มจบเรื่องของเรือนไมล ์ ผเู้ ขียนไดเ ้ กบ ็ รายละเอียดมากที่สุดเท่าที่จะมากได ้ เพื่อใหท ้ ่านสามารถทา งานซ่อมไดอ ้ ยา่งราบรื่น โดยเริ่มจาก ทา ความรู้ จกักบัเรือนไมลต ์ ้งัแต่เริ่มตน ้ จากภาคจ่ายไฟจนไปถึงภาคแสดงผลอยา่งละเอียด และแนะ นา การใชเ ้ ครื่องมือในงานซ่อมอยา่งมีประสิทธิภาพ รวมท้งัการใช้เครื่องทดสอบเรือนไมล์หลัง จากซ่อมเสร ็ จก่อนส่งมอบงานใหล ู้กคา ้ ท้ายที่สุดผเู้ ขียนหวงัเป็ นอยา่งยงิ่วา่หนงัสือฯ ท้งั 2 เล่มน้ีจะเป็ นประโยชน ์ กบัท่านอยา่งคุม ้ ค่าที่สุด สิ่งที่ผเู้ ขียนจะภูมิใจกบังานเขียนชิ้นน้ีคือ ท่านอ่านแลว ้ ลงมือซ่อมงานได ้ จริงและสามารถสร ้ างรายไดใ้ หก ้ บัท่านอีกทางเลือกหน่ึง.... ผเู้ ขียนขออนุญาตท่านเจา ้ ของผลิตภณัฑท ์ ี่นา มาเป็ นตวัอยา่งในการทา งานคร้ัง น้ีดว ้ ย....จากใจทีมช่าง Nichanan Innovation co,Ltd. CR…carmodel Revell 2
3
สารบัญ... หน้าที่ 1. เครื่องมือส าหรับงานซ่อมเรือนไมล์รถยนต์/ มอเตอร์ไซค์ 6 -10 2. การใช้เครื่องมือวัดอุปกรณ์อย่างมืออาชีพ 11 -16 3. การใช้ Component Test ร่วมกับสโคปวัดค่าอะไหล่บนแผงวงจร 17 - 20 4. การใช้ Digital Multimeter วัดค่าอะไหล่บนแผงวงจรโดยไม่ต้องถอดอะไหล่ 21- 22 5. เทคนิคการถอดอุปกรณ์ออกจากบอร์ด Board โดยไม่ท าให้ลายวงจรช ารุดเสียหาย 23 - 24 6. แนะน า ค าเตือน ! ข้อห้ามในการซ่อมบอร์ด Board 25- 28 7. การอ่านโค๊ดแบบ SMD., SMD Code 29 -33 8. ส่วนประกอบของเรือนไมล์และการท างาน 34-40 9. การต่อแหล่งจ่ายไฟเข้าเรือนไมล์และสัญญานทดสอบ 41-43 10. อะไหล่ซ่อมเรือนไมล์แต่ละยี่ห้อส าหรับอาการที่พบว่าเสียบ่อย 44 -47 11. รวมอาการเสียเรือนไมล์ยี่ห้อ Toyota และวิธีแก้ไข 48 -49 12. รวมอาการเสียเรือนไมล์ยี่ห้อ Nissan และวิธีแก้ไข 50 -52 13. รวมอาการเสียเรือนไมล์ยี่ห้อ Izusu และวิธีแก้ไข 53 -59 14. รวมอาการเสียเรือนไมล์ยี่ห้อ Ford และวิธีแก้ไข 60 -64 15. อาการเสียเรือนไมล์ยี่ห้อ Mazda และวิธีแก้ไข 65-66 16. อาการเสียเรือนไมล์ยี่ห้อ Toyota AE111 และวิธีแก้ไข 67-67 17. อาการเสียเรือนไมล์ยี่ห้อ Honda และวิธีแก้ไข 68 18. อาการเสียเรือนไมล์Chevrolet และวิธีแก้ไข 69 19. อาการเสียเรือนไมล์ Ford Escap V.6 และวิธีแก้ไข 70 20. อาการเสียเรือนไมล์ Toyota Commutator และวิธีแก้ไข 71 21. อาการเสียเรือนไมล์ Protron Exora และวิธีแก้ไข 72 22. อาการเสียเรือนไมล์ Honda Accord G9 , Nissan และวิธีแก้ไข 73 -75 23. หน้าปลั๊กเรือนไมล์และวิธีหาขาสัญญาน เพื่อทดสอบ 76- 87 24. อาการเสียเรือนไมล์รถบรรทุก Izusu MEGA 88 25. อาการเสียเรือนไมล์ Izusu D - Max 89 -91 26. อาการเสียของเรือนไมล์ DUCATI 92 27. ทางลัดเพื่อประกอบการวิเคราะห์อาการเสียเรือนไมล์ 93 -94 4
สารบัญ... หน้าที่ 28. แต่งหน้าปัดเรือนไมล์ให้มีสีสันด้วย Post - it 95 -97 29. จ าหน่ายเครื่องป้อนสัญญานเพื่อทดสอบเรือนไมล์รถยนต์ / Component Test 98 30. รายการอะไหล่และราคาที่จ าหน่ายให้สมาชิกแบบปกติทั่วไป 99 -101 31. โฆษณาประชาสัมพันธ์ท้ายเล่ม ภาคผนวกท้ายเล่ม ผ ู้เขย ี นขอถ่ายทอดเทคนิคในการท างานนอกเหนือจากที่ลงไว้ในสารบัญ เพื่อเป็นแนว ทางในการพัฒนาฝี มือและเพิ่มทักษะในการท างานของช่างยนต์ให้มากยิ่งๆขึ้นไป ท ้ ายท ี่สุดขอขอบคุณทุกท่านทม ี่ี อุปการะคุณที่ได้สนับสนุนหนุนหนังส ื อทั้ง 2 เล่มนี้ขอ อา นวยพรให ้ ทุกๆท่านประสพความส าเร็จในอาช ี พช ี พ ม ี ความสุข ความเจริญ ในหน ้ าท ี่การงาน ความดีทั้งหลายที่เกิดขึ้น ขอมอบให ้ บิดา มารดาและครูบาอาจารย ์ที่ได้อบรมสั่งสอนให้วิชความ ร ู้แก่ข ้ าพเจ ้ าตลอดมา.....จากใจผ ู้เขย ี น 5
1. เครื่องมือส าหรับงานซ่อมเรือนไมล์รถยนต์ / มอเตอร์ไซค์ 1.1 Digital Oscilloscope 100 MHz. 2 CH. รูปที่1 Digital Oscilloscopeความถี่ 100 MHz. 2 CH. 1.2 Digital Multimeter DMM / แบบเข็ม Analog รูปที่2 มลัติมิเตอร ์ แบบต่างๆ 1.3 เครื่องป้อนสัญญานสา หรับทดสอบเรือนไมล ์ Funtion Generator รูปที่3 Funtion generator ส าหรับเครื่องทดสอบเรือนไมล์ Funtion Generator ผูเขียนผลิตและจ าหน่ายให้เพื่อนช่าง และผู้สนใจในราคาที่สามารถมีไว้ประจ าโต๊ะซ่อม เพื่อทดสอบเรือนไมล์หลังการซ่อมก่อนส่งมอบให้ลูกค้า 6
1.4 เครื่องจ่ายแรงดนัไฟ DC. Power Supply รูปที่ 4 Power Supply ส าหรับจ่ายไฟ DC. 12 V. เพื่อทดสอบการท างานของเรือนไมล์อีกทั้งสามารถแสดงค่า กระแสไฟที่ใช้ในวงจรที่เราทดสอบว่าอยู่ในพิกัดกระแสที่ปกติหรือไม่ 1.5 เครื่องเป่าลมร้อน Hot – Air รูปที่5 เครื่องเป่ าลมร้อน Hot – Air ส าหรับใช้ลมร้อนเป่ าตะกั่วที่ตัวอุปกรณ์ เพื่อถอดอุปกรณ์ออกและติดอุปกรณ์บนแผงวง จรโดยใช้งานร่วมกับฟลั๊กชนิดน ้าและตะกั่วเหลว เพื่อให้อุปกรณ์นั้นหลุดออกจากต าแหน่งที่บักกรีไว้อย่าง รวดเร็วและไม่เกิดรอยไหม้บนลายวงจรพิมพ์เนื่องจากใช้ความร้อนในการบักกรีอุปกรณ์ออกนานเกินไป 1.6 หัวแร้งบักกรี Soldering Iron รูปที่6 หวัแร ้ งขนาดต่างๆ ที่จ าเป็ นในการท างาน 7
1.7 อุปกรณ์ท่ัวๆไปและวัสดุสิน้เปลือง ฟลั๊กแบบขี้ผึ้ง ฟลั๊กแบบน ้า สายซับตะกั่ว ที่ดูดตะกั่ว ทินเนอร์ AAA แปรงสีฟันแบบแข็ง ยางลบดินสอ แว่นขยายมีไฟ ผ้ายางรองพื้นโต๊ะซ่อม กระดาษช าระแบบเหนียว สาย wire wrapp สายไฟเดินเครื่องขนาดเล็ก สายจั๊มแบบผู้ – เมีย 8
ตะกั่วบักกรีแบบ 60/40 ขนาด 0.8 , 0.5 มิล ตะกั่วแบบจุดหลอมเหลวต ่า ตะกั่วเหลวใช้ติดอุปกรณ์แบบ SMD. ปากคีบอุปกรณ์SMD. กาว UV. คัดตอลบัท แอลกอฮออล์ 70 % ท่อหดขนาดต่างๆ กระดาษโน้ตหรือ Post – it ส าหรับงานตกแต่งหน้าปัทม์เรือนไมล์ 9
ส าหรับอุปกรณ์ทั่วๆไปและวัสดุสิ้นเปลือง ที่ได้แสดงไว้ตามรายการเบื้องต้นนั้นให้ท่านจัดหา ตามความเหมาะสมกับการท างาน ส่วนตัวผู้เขียนเองมีมากกว่าที่ได้แสดงไว้ เพราะท าให้มีความคล่องตัว ในการท างาน แม้จะมองว่าเป็นของจุกจิกก็ตามแต่เมื่อลงมือท างานแล้วจะพบว่ามีความจ าเป็นอย่างมาก เพราะงานแต่ละงานที่ส่งมาซ่อมนั้นจะมีความแตกต่างกันตามสภาพและอาการเสีย บางครั้ง ท างานใกล้จะเสร็จเรียบร้อยแล้ว แต่ขาดวัสดุอุปกรณ์เพียงบางชิ้นก็จะปิดงานได้ท าให้เสียเวลาในการ ท างานจนต้องวางมือไปท างานอื่นต่อ ชิ้นงานก็จะค้างอยู่แบบนั้นเพราะรออะไหล่หรืออุปกรณ์มาปิดงาน ท าให้เสียพื้นที่ในการจัดเก็บ หรือบางครั้งต้องอาจรอหลายวันจนชิ้นงานกระจัดกระจายช่างควรหากล่อง พลาสติกที่มีช่องใส่ชิ้นส่วนที่ถอดออกมาซ่อมให้เป็นระเบียบ เมื่อประกอบชิ้นงานกลับที่เดิมจะใช้เวลาใน การท างานสั้นลง ชิ้นงานไหนไม่เคยถอดให้ใช้สมาร์ทโฟนถ่ายเป็นขั้นตอนเก็บไว้เพื่อกันความผิดพลาดที่ อาจเกิดขั้นได้ ผู้เขียนเองตอนเริ่มต้นซ่อมงานใหม่ๆก็ผิดพลาดบ่อยๆ จนต้องมาทบทวนข้อผิดพลาดที่เกิด ขึ้นและหาทางป้องกันเพื่อย่นระยะเวลาในการท างานให้น้อยลง หมายเหตุ: ผเู้ ขียนไดเ ้ ลง ็ เห ็ นความสา คญั ในงานซ่อมเรือนไมล ์ อุปสรรคอยา่งหน่ึงที่ทุกท่านไดพ ้ บเจอ คือ อะไหล่ที่ใชซ ้ ่อมเรือนไมลไ์ ม่อาจหาซ้ือไดท ้ วั่ ไป บางรายการอาจพอหาได ้ แต่ราคาค่อนขา ้ งสูงจนแทบ ไม่มีกา ไร จึงไดจ ้ ดัจา หน่ายอะไหล่ที่ใชใ้ นงานซ่อมเรือนไมลเ ์ กือบจะทุกยหี่อ ้ ต้งัแต่ IC. Controller , IC. Regulator , IC. Moving Coil Driver , Moving Coil ( เข็มไมล์ ) หลอด LED. , Resistor SMD. , C.SMD. แบบ Ceramic , Tantalum , และแบบธรรมดาแต่ทนอุณหภูมิ105 ๐ C , Diode แบบ TVS. ,Regtifier , Zener Signal Diode ฯลฯ ไว้ในบททา ้ ยเล่ม..... เมื่อซ่อมงานเรียบร ้ อยแลว ้ ใหจ ้ ดบนัทึกอาการเสียและวธิีแกไ้ ขไวใ้ นสมุด โน๊ต หากมีงานใหม่มาซ่อมและมีอาการเสียเหมือนที่เคยซ่อมมาแลว ้ จะได ้ ไม่เสียเวลาเริ่มตน ้ หาจุดเสียใหม่เพราะเวลาที่นานไปอาจหลงลืมได ้ 10
2. การใช้เครื่องมือวดัอุปกรณอ ์ ย่างมืออาชพี 2.1 Digital Oscilloscope 100 MHz. 2 CH. รูปที่7 ความถี่100 MHz.2 CH. ใช้ในการตรวจสอบรูปคลื่นสัญญานต่างๆ ที่ป้อนให้วงจรท างานมีทั้งแบบตั้งประจ าโต๊ะและแบบมือถือ มีหลากหลายแบบให้เลือกใช้งาน ที่เห็นในรูปเป็นแบบ 100 MHz. 2 CH. วัตถุประสงค์หลักๆคือใช้ดูรูปคลื่นสัญญาน ต่างๆในวงจร อีกทั้งรุ่นใหม่ยังมีวงจร Component Test ในตัว เพื่อใช้ดูคุณลักษณะของค่าอุปกรณ์ในวงจรว่าดีหรือเสีย ซึ่งบางอย่างไม่สามารถวัดด้วยมัลติมิเตอร์ได้ ในที่นี้จะยกตัวอย่าง Digital Oscilloscope ยี่ห้อ Hantex DSO5102 ในราคาหมื่นต้นๆ ใช้งานง่ายพร้อมฟังชั่นอ านวยความสะดวกในการใช้งานอย่างครบถ้วน การอ่านค่าแบบ Realtime แและแสดงค่าต่างๆที่วัดออกมาทันที การใช้งาน Digital Oscilloscope เบือ้งต้น 1. ก่อนที่จะใช้งานทุกครั้งควรท าการคาริเบทเครื่องเสียก่อน โดยการต่อสาย Probe เข้ากับ Jack BNC. ที่ CH. 1 แล้วน าหัววัดเกี่ยวที่จุดส าหรับคาริเบทตามรูปที่ 8 รูปที่8 การต่อสายProbe เพื่อท าการคาริเบท 11
รูปท ี่9 ตา แหน่งสา หรับคาริเบท Calibration รูปท ี่10 รูปคลื่นและความถี่ที่ใช้ในการ Calibration ส าหรับรูปคลื่นที่ใช้ในการ Calibration จะเป็นรูปคลื่นสี่เหลี่ยม Square ความถี่ 1KHz. วัตถุประสงค์ ในการ Calibration ก่อนการใช้งานก็เพื่อให้เกิดความเที่ยงตรงและแม่นย าในการวัดค่าอุปกรณ์ต่างๆ เพราะถ้าหาก เครื่องมือวัดไม่สามารถวัดค่าได้ตามความเป็นจริงและเที่ยงตรง การวินิจฉัยอาการเสียก็จะผิดพลาดตามไปด้วยท าให้ หลงทางเสียเวลาในการท างาน หลังจากท าการคาริเบท Calibration เรียบร้อยแล้ว ก็สามารถเริ่มท าการวัดค่าอุปกรณ์ต่างๆได้ทันที สโคปในปัจจุบันนี้จะมีช่องให้ท าการวัดค่าได้ 2 ช่องพร้อมกัน เพื่อเปรียบเทียบระหว่าง CH. 1 และ CH. 2 ยกตัวอย่าง เช่น เรามีแผงวงจร Funtion Generator อยู่ 2แผงซึ่งเป็นรุ่นเดียวกันแผงหนึ่งใช้งานได้ปกติ แต่อีกแผงหนึ่งเสียเราก็ต่อ สาย Probe ส าหรับวัดสัญญานเข้าที่ CH. 1 และCH. 2 รูปที่11 การวดัสัญญานเปรียบเทียบระหวา่ง CH. 1 และ CH. 2 การที่สโคปมี 2 CH. เป็นการสะดวกในการหาจุดเสียหรือข้อบกพร่องของอุปกรณ์ในวงจรได้รวดเร็ว โดยที่เราไม่ต้องเสียเวลาในการหาจุดบกพร่อง เพราะมีช่องสัญญานอีกช่องหนึ่งเปรียบเทียบอยู่ 12
2.2 เครื่องจ่ายไฟกระแสตรงแบบปรับค่าได้ DC. Power Supply รูปท ี่12 เครื่องจ่ายไฟกระแสตรง DC. Power Supply เครื่องจ่ายไฟกระแสตรง DC. Power Supply เป็นเครื่องมือที่จ าเป็นอีกชิ้นหนึ่งที่ช่างซ่อมต้องมี ประจ าโต๊ะซ่อม เพราะเป็นแหล่งจ่ายไฟเพื่อการทดสอบวงจรที่เราจะต้องซ่อม เพื่อดูการท างานของวงจรว่ามีส่วนใดที่ ช ารุดบกพร่องบ้าง โดยการจ่ายไฟให้วงจรแล้วดูการท างานอีกทั้งยังต้องพิจารณาด้วยว่าวงจรที่เราก าลังตรวจเช็คอยู่ นั้นควรกินกระแสเท่าใด ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ของช่างว่าผ่านงานซ่อมมามากน้อยแค่ไหน หากวงจรกินกระแส มากกว่าปกติให้สันนิษฐานไว้ก่อนว่ามีอุปกรณ์บางอย่างช ารุดบกพร่องอยู่ในวงจร โดยที่เราสามารถดูพิกัดกระแสได้ จาก Amp. Meter ที่หน้าปัดของเครื่องจ่ายไฟตรงเพื่อวิเคราพห์ปัญหาได้อย่างมีประสิทธิภาพ ส าหรับงานซ่อมเรือน ไมล์นั้นแรงดันที่จ่ายให้วงจรไม่ควรเกิน 12.5 V.DC. และกระแสสูงสุดไม่ควรเกิน 1 – 1.2 Amp. เพราะองค์ประกอบ ของวงจรมีน้อยชิ้นมากและเป็นอุปกรณ์ประเภท SMD. เป็นส่วนใหญ่ จึงท าให้กินกระแสไฟน้อยมากรวมทั้งหลอดไฟ LED ถึงแม้จะมีจ านวนหลอดมากกว่า 10 หลอดขึ้นไป แต่ก็กินกระแสเป็น mA. เท่านั้น ตัว CPU. เองกินกระแสเป็น mA. ด้วยเช่นกัน ส าหรับเครื่องจ่ายแรงดันไฟตรงที่มีคุณภาพสูงและราคาแพง จะมีวงจรป้องกันแรงดันและกระแส เกินโดยที่เราสามารถตั้งแรงดันและค่ากระแสไฟไว้ตามต้องการ ถ้าเกิดความบกพร่องอย่างใดอย่างหนึ่งเครื่องจะตัด การจ่ายแรงดันและกระแสไฟออกทันที เพื่อป้องกันไม่ให้วงจรเกิดความเสียหายไม่แนะน าให้ต่อทดสอบกับแบตเตอรี่ รถยนต์โดยตรงเพราะแบตเตอรี่รถยนต์มีกระแสสูงมาก หากวงจรยังท างานไม่สมบรูณ์จะเกิดความเสียหายอย่างมาก จนไม่สามารถซ่อมให้ดีอย่างเดิมได้ซึ่งก็เคยมีตัวอย่างมาแล้วหลายราย และไม่ควรจ่ายไฟเลี้ยงวงจรเรือนไมล์เกินกว่า ที่ผู้ผลิตก าหนดไว้คือ 12.5 – 13.8 V. ซึ่งเป็นค่าแรงดันสูงสุด หากเกินกว่านี้จะท าให้วงจร regulator ของเรือนไมล์มี ความร้อนสูงจากค่าแรงดันตกคร่อมไอซี Regulator ค่าแรงดันใช้งานปกติที่ใช้ทดสอบคือ 12.5 – 13.0 V. ก็เพียงพอ 13
2.3 เครื่องเป่าลมร้อน Hot Air รูปที่ 13 เครื่องเป่ าลมร้อนพร้อมหัวแร้งควบคุมอุณหภูมิ หลายท่านคงคุ้นเคยกับเครื่องเป่ าลมร้อนนี้อย่างดีแล้ว แต่จะขอแนะน าส าหรับท่านที่ยังใช้งานไม่ คล่อง เพื่อให้ใช้งานเครื่องมือนี้อย่างคุ้มค่าที่สุดและไม่ก่อให้เกิดความเสียหายขณะใช้งาน อีกทั้งยังต้องมีส่วนประกอบ หรือตัวช่วยในการใช้งานเพิ่มเข้ามาอีกเช่น ฟลั๊กเหลวส าหรับทาขาอุปกรณ์ ฟลั๊กน ้าส าหรับทาขาอุปกรณ์ก่อนการถอน การบักกรี ตะกั่วเหลวส าหรับทาขาอุปกรณ์ที่เปลี่ยนเข้าไปใหม่โดยใช้ลมร้อนเป่ าแทนการบักกรีด้วยหัวแร้ง ข้อควรระวัง : การใช้ลมร้อนเป่ าเพื่อถอนอุปกรณ์ออกจาก PCB. ควรปรับความร้อนและแรงลมให้เหมาะกับบริเวณ ที่ใช้งานเฉพาะจุดเท่านั้น หากลมแรงไปจะไปเป่ าอุปกรณ์ชิ้นอื่นปลิวไปตามแรงลมได้เพราะ Ship มีขนาดเล็กมาก ฟลั๊กแบบขี้ผึ้งทาขาอุปกรณ์/ท าความสะอาดหัวแร้ง ฟลั๊กน ้าท าความสะอาดก่อนบักกรีทั้ง 2 แบบ ตะกั่วเหลวแบบตลับ ตะกั่วเหลวแบบหลอด 14
ตัวอย่าง ของการใช้เครื่องเป่ าลมร้อนกับตะกั่วเหลวและฟลั๊กน ้า เพ ื่อตดิอุปกรณ ์ ผวิหน ้ า SMD. รูปที่14 การเตรียมพ้ืนผวิของPCB.ก่อนยดึติดอุปกรณ ์ ดว ้ ยการหยอดฟลกั๊น้า รูปที่15 วาง IC.ที่จะบกักรีลงบนตา แหน่งที่ตอ ้ งการ แลว ้ ทาตะกวั่เหลวที่ขา IC. ใหท ้ วั่ รูปที่16 ทากาวที่ตัวIC.กนัหลุดหรือใชป้ากคีบกดตวั IC.ไว้ ใชล้มร้อนเป่าไล่ตะกวั่เหลวใหท้วั่ขา IC. จนตะกวั่ติดท้งัหมด 15
2.4 เครื่องก าเนิดสัญญานทดสอบเรือนไมล์ รูปที่17 เครื่องกา เนิดสัญญานสี่เหลี่ยม Funtion Generator เครื่องก าเนิดสัญญานสี่เหลี่ยม Funtion Generator ใช้ส าหรับทดสอบเรือนไมล์หลังจากซ่อม เสร็จแล้วและต้องการทดสอบการท างานว่าทุกอย่างท างานได้สมบรูณ์ โดยป้อนสัญญานรูปคลื่นสี่เหลี่ยมความถี่ 0 – 1KHz.เข้าที่แผงวงจรควบคุมแต่ละชุด อีกทั้งยังมีตัวทดสอบเข็มน ้ามันและความร้อนเพิ่มเข้ามาเพื่อให้การทดสอบ ครบถ้วนเหมือนการทดสอบกับตัวรถจริง มีรายละเอียดดังนี้... ก าเนิดความถี่รูปคลื่นสี่เหลี่ยม Square ความถี่เริ่มที่ 0 – 457 Hz.แรงดัน 6.20 – 9.00 V. ทดสอบชุดเข็มวัดรอบเครื่องยนต์ ( Simulator ) ได้เต็มสเกล 0 – 10 X 1000 ทดสอบชุดเข็มวัดความเร็ว K / h ได้เต็มสเกล 0 – 280 K / h ทดสอบชุดเข็มวัดปริมาณน ้ามัน ทดสอบชุดเข็มวัดความร้อน เพิ่มสวิท IGN. เหมือนเปิดสวิทกุญแจรถยนต์ เพื่อสะดวกต่อการทดสอบ มีไฟ + 12 V., GND.จ่ายให้เรือนไมล์โดยไม่ต้องหาแหล่งจ่ายไฟภายนอก รูปที่18 การทดสอบเรือนไมล์ด้วยเครื่อง Funtion Generator 16
3. การใช้ Component Test ร่วมกับสโคปวัดค่าอุปกรณ์บนแผงวงจรพิมพ์ PCB. Component Test เป็นเครื่องมืออีกชนิดหนึ่งที่ใช้งานร่วมกับสโคปในการตรวจเช็คอุปกรณ์บน แผงวงจรว่าดีหรือเสีย โดยสามารถดูจากคุณลักษณพิเศษของค่าอุปกรณ์นั้นๆเป็น Curveและเครื่องมืออีกชนิดหนึ่งที่ ท างานได้ดีเหมือนกับ Component test คือ Huntron Tracker แต่ราคาค่อนข้างแพงมาก ดังรูปที่ รูปที่19 Huntron Tracker จากรูปที่19จะเห็นว่าเครือ่งมือตรวจเช็คอุปกรณ์นี้ได้รวมเอาสโคปและ Component Test ไว้ใน เครื่องเดียวกันเพื่อสะดวกต่อการใช้งานและมี 2 CH. เช่นเดียวกันแต่ราคาแตะที่หลักแสนบาทจึงเหมาะกับการใช้งาน ในหน่วยงานที่ต้องการความละเอียดสูงระดับ Advance เช่น การซ่อมบ ารุงเครื่องมือแพทย์ การซ่อม Board Robot งานซ่อม Board ในภาคอุตสาหกรรม เป็นต้น ในปัจจุบันสโคปที่ผลิตออกมารุ่นใหม่ๆ จะมีวงจร Componenet Test รวมไว้ภายในตัวเครื่องเพื่อความสะดวกในการใช้งาน ส าหรับสโคปที่ไม่มีวงจร Component Test ในตัวก็สามารถ สร้างวงจร Component Test เพิ่มเติมภายนอกได้ ประสิทธิภาพในการท างานไม่ได้น้อยไปกว่าเครื่องราคาแพงๆตาม ตัวอย่างด้านล่างนี้ ทั้งเครื่องส าเร็จรูปและวงจรที่สามารถสร้างขึ้นมาได้เอง เพราะใช้อุปกรณ์น้อยชิ้นและมีจ าหน่าย ตามร้านอิเลคทรอนิคทั่วไป รูปที่20 Component Test ส าเร็จรูปยี่ห้อหนึ่งที่มีจา หน่ายใน Website ต่างประเทศ 17
วงจร Component Test แบบหน่ึงที่ใชอ ุ้ปกรณ ์ นอ ้ ยชิ้นและผเู้ ขียนเองกใ็ ชว ้ งจรน้ีใน การตรวจเช็คอุปกรณ์บนแผงวงจรและสามารถใช้งานได้ดี รูปที่21 วงจร Component Test รูปที่22 วงจร Component Test ที่ลงอุปกรณ ์ บนแผน่ PCB. เรียบร้อยแล้ว การต่อวงจร Component Test กับสโคปเพอื่ใช้งาน รูปที่23 การต่อสายจากวงจร Component Test เขา ้ กบัสโคปที่CH. 1 และ CH. 2 หรือ X – Y 18
การปรับตัง้ค่าสโคปเมื่อใช้งานร่วมกับวงจร Component Test เมื่อต่อสายวดัตามรูปที่23 เรียบร้อยแล้วใหเ ้ ริ่มทา การปรับต้งัค่าตามรูปที่ 24 ดา ้ นล่าง รูปที่24 การปรับต้งัค่า ขัน้ตอนในการปรับตัง้ค่า กดปุ่ มเปิดเครื่องและท าการคาริเบทที่ได้กล่าวไว้ในบทที่ 2 ประมาณ 1นาที จากนั้นให้ท าตามข้อ1 1. กดปุ่ มหมายเลข 1 Auto set เพื่อให้ระบบท าการตั้งค่าอัตโนมัติ 2. กดปุ่ มหมายเลข 2 Display เข้าสู่โหมดแสดงผล โดยสามารถแสดงโหมด CH.1 , 2 หรือ X - Y 3. กดปุ่ มหมายเลข 3 ( F4 ) DSO Mode เพื่อเลือกการวัดแบบแกน X – Y เลือกเป็น XY 4. โวลุ่มหมายเลข 4 ส าหรับปรับขนาดรูปคลื่นแกน X Vertical ปรับไว้ที่ 5.0 V./ CH. แสดงค่าที่แถวล่าง 5. กดปุ่ มหมายเลข 5 เพื่อให้เคอร์เซอร์ ( เส้นแสดงแกน X ) อยู่กึ่งกลางจอหรือหมุนเพื่อเลื่อนขึ้น-ลงก็ได้ 6. โวลุ่มหมายเลข 6 ส าหรับปรับขนาดรูปคลื่นแกน Y Horizontal ปรับไว้ที่ 5.0 V./ CH. แสดงค่าที่แถวล่าง 7. กดปุ่ มหมายเลข 7 เพื่อให้เคอร์เซอร์ ( เส้นแสดงแกน Y ) อยู่กึ่งกลางจอหรือหมุนเพื่อเลื่อนขึ้น-ลงก็ได้ การปรับความไวในการกวาด Sweep 1. กดปุ่ มหมายเลข 3 DSO Mode เลือกเป็น YT 2. ปรับค่าไว้ที่ 8.00 ms. 3. กดปุ่ มหมายเลข 2 Display เข้ากลับสู่โหมดแสดงผล 4. กดปุ่ มหมายเลข 3อีกครั้งเพื่อเลือกโหมด XY ส าหรับวัดอุปกรณ์ เมื่อปรับตั้งค่าตามขั้นตอนที่กล่าวมาแล้วจะเห็นเส้นตรงอยู่กลางจอในแนวนอน Horizontal จาก นั้นให้เอาสายมิเตอร์แตะกันจะเห็นเป็นเส้นตรงแนวตั้ง Vertical ลองเอาหลอด LED มาวัดดูจะได้รูปดังตัวอย่างนี้ 19
รูปคลื่นทไี่ด้จากการวัดอุปกรณบ ์ นแผงวงจร Board Open Circuit เปิดวงจร short circuit วงจรช๊อต capacitor 1 uf. ดี capacitor 10 uf ดี Diode & LED Zener Diode Resistor UJT Transistor รูปที่ 25 รูปคลื่นที่วัดด้วย Component Tester ส าหรับการวัดอุปกรณ์ด้วย Component Test นี้ เราสามารถหาตัวอุปกรณ์ที่ดีมาวัดเปรียบเทียบ กับตัวที่เสียได้เพื่อความมั่นใจยิ่งขึ้น เราสามารถสลับสายวัดกันได้โดยไม่เกิดความเสียหายกับวงจร เพียงแต่รูปคลื่น จะกลับทิศทางกันเท่านั้น กรณีที่รูปคลื่นผิดไปจากตัวอย่างมีอยู่ 2 กรณีคือ ตัวอย่างเช่น การวัดไดโอด ซึ่งมีทั้งไดโอดแบบ Regtifier , Cupplng , Signal Diode ( 1N4148 ,914 ) Zener Diode , TVS Diode รูปคลื่นหรือ Curve อาจมีลักษณะแตกต่างไปจากตัวอย่างบ้างเล็กน้อย ถ้าอุปกรณ์ที่เราก าลังวีดอยู่นั้นมี Condensor ต่อร่วมอยู่ด้วย การวัด Condensor ที่มีขนาดความจุแตกต่างกันรูปคลื่นก็จะแตกต่างกันไป เช่นความจุน้อยๆ ก็จะเป็น วงรี แต่ถ้าความจุมากความกว้างของวงรีก็จะขยายออกไปตามขนาดของความจุ การวัดอุปกรณ์พวก Transistor แบบไบโพล่าร์และแบบ UJT รูปคลื่นก็จะแตกต่างกันไปตามปริมาณของ สารกึ่งตัวน าที่น ามาใช้ท า Transistor การวัด Fet ,Triac , SCR หรือวงจรภายในตัว IC. ต่างๆ รูปที่ได้ก็อาจแตกต่างกันไปเล็กน้อยขึ้นอยู่กับ สารกึ่งตัวน าที่น ามาผลิต ในการใช้วงจร Component Test เราไม่ตอ้งจ่ายไฟเขา้วงจรเพราะเป็นการวดั แบบ Passive วดัเฉพาะตวัอุปกรณ์แต่...ถา้ตอ้งการดูการทา งานของวงจรและจ่าย ไฟเล้ียงเขา้วงจรใหป้รับสโคปมาที่โหมด DSO Mode ปรับมาที่ YT และถอด สายที่เชื่อมต่อวงจร Component Tester ออกท้งั X – Y ใช้สาย Probe เดิม ต่อเขา้ที่CH.1 หรือ CH. 2 และปรับใหเ้หมาะกบัการใชง้าน 20
4. การใช้ Digital Multimeter วัดค่าอะไหล่บนแผงวงจรโดยไม่ต้องถอดอะไหล่ แบบเข็มยอดนิยม แบบตัวเลข ดิจิตอล ในงานซ่อมที่ต้องการความละเอียดมากๆ เช่นวัดแรงดัน 5.50V. หรือ 12.50v. หรือ 3.30v.ซึ่งมี ความจ าเป็นค่อนข้างมากที่จะต้องใช้มิเตอร์แบตัวเลขหรือ ดิจิตอลมัลติมิเตอร์ DMM เพราะหากค่าที่อ่านได้ผิดพลาดไป จาก Data (ข้อมูลจ าเพาะของอะไหล่)หรือค่าแรงดันที่ผู้ผลิตออกแบบวงจรมา อาจท าให้ช่างตัดสินใจผิดพลาดได้ ท าให้ เสียเวลาในการวิเคราะห์หาตัวเสียในวงจร ส าหรับมิเตอร์ควรมีRang ที่สามารถวัดค่าความจุของ Condensor ได้ถึง 4,700 uf ก็เพียงพอต่อการซ่อมงานอิเลคทรอนิคยานยนต์ หากมากเกินไปค่า % ความผิดพลาดก็จะสูงตามไปด้วยจน ท าให้ค่าที่อ่านได้ผิดเพี้ยนไปจากความเป็นจริง แต่ก็ต้องพิจารณาด้วยว่าอุปกรณ์ทุกตัวที่ผลิตขึ้นมาจะมีการบอกค่า % ผิดพลาดก ากับตัวอุปกรณ์มาด้วยเช่น Condensor 100 uf +/- 5% ค่าอ่านได้จะอยู่ระหว่าง 95 ufและ 105 uf เป็นต้นหรือแม้กระทั่ง Resisitor ก็จะบอก % ความผิดพลาดไว้เป็นโค๊ดสีด้วยเช่นกัน ส าหรับมิเตอร์แบบเข็มนั้นก็สามารถน ามาใช้ในการตรวจเช็คค่าอุปกรณ์ได้เช่นเดียวกัน แต่ผู้ใช้ต้อง มีความช านาญในการอ่านค่าบนหน้าปัทม์ที่เป็นสเกลได้อย่างแม่นย าด้วย อีกประการหนึ่งคือ ค่าความต้านทานภายใน ของมิเตอร์เข็มจะต ่ากว่าแบบ Digital ซึ่งจะไปโหลดตัวอุปกรณ์ในขณะท าการวัดอาจท าให้ค่าที่ได้ไม่ตรงกับความจริงข้อ ดีอีกอย่างของมิเตอร์แบบ Digital คือ ไม่โหลดวงจรขณะท าการวัดหรือแม้แต่สลับสายวัดผิดจาก +เป็น – หรือ – เป็น + ตัวมิเตอร์ก็ไม่เสียหายเพราะมีวงจร Protection ป้องกันความเสียหายและแสดงผลที่หน้าจอเป็นค่าติด – เพื่อให้ผู้ใช้งาน ทราบว่าเราก าลังใช้สายวัดผิดเส้น เช่น สายสีแดงไปจับขั้ว – สายสีด าไปจับขั้ว + ถ้าเป็นมิเตอร์แบบเข็มถ้าจับสายวัดผิด ค าแนะน า Condensor ที่ใชง้านซ่อมอิเลคทรอนิคยานยนต์ควรใช้ ค่าทนอุณหภูมิที่ 105 o C เพราะอุณหภูมิในการใช้งานในตัวรถในที่อับ อากาศค่อนขา้งสูงถา้ใชแ้ค่ 85o C อายกุารใชง้านจะส้ันกวา่ ปกติ.... 21
เข็มจะตีลงอย่างแรงหรือวงจรภายในอาจเสียหายได้ งานบางอย่างก็เหมาะกับเครื่องมือบางประเภท ขึ้นอยู่กับว่าเราจะเลือกใช้งานเครื่องมือแบบไหนให้เหมาะสมกับงานนั้นๆ ในที่นี้จะยกตัวอย่างย่านการวัด Rangeของ DMM. ที่ใช้วัดอุปกรณ์อิเลคทรอนิค ส่วน Range อื่นๆ ที่ใช้วัด Volt AC. , DC. หรือ mA. , Amp. ก็จะเป็นพื้นฐานที่ช่างส่วนมากจะใช้เป็นอยู่แล้วจะไม่กล่าวในที่นี้ให้เสียเวลา ในการวัดอุปกรณ์จ าพวก Diode , Transistor , Fet , Mosfet หรือจ าพวกสารกึ่งตัวน าทั่วไป ให้ตั้ง Range มาที่รูป Diode การวัดไดโอดแบบ Forward ทิศทางตรงและค่าที่วัดได้ การวัดไดโอดแบบ Reward ทิศทางกลับกันและค่าที่วัดได้ จากตัวอย่างข้างบนนั้นเป็นไดโอดที่ดี ไม่มีการลีคของสารกึ่งตัวน าระหว่างรอยต่อ P และ N การวัด ทรานซิสเตอร์ก็ใช้หลักการเดียวกับการวัดไดโอด เพียงแต่ใช้สายมิเตอร์จับที่ละคู่ การวัดค่าความต้านทาน Resistor Range การวัดตัวเก็บประจุ Condensor Range ส าหรับการวัดค่า R เราสามารถวัดได้ทุกขนาดวัตต์ทั้งการวัดในวงจรหรือถอดออกมาวัดภายนอก วงจรได้ ส่วน Range วัด C. สามารถวัดได้ทุกชนิด ไมล่าร์ เซรามิค อิเลคโตรไลท์และแบบ Nonpolar ( แบบไม่มีขั้ว ) 22
5. เทคนิคการถอดอุปกรณ์ออกจาก Board โดยไม่ท าให้ลายวงจรช ารุดเสียหาย ความจ าเป็นอีกประการหนึ่งในการซ่อมฯ งานก็คือ การเปลี่ยนอุปกรณ์ที่เสียออกจากแผงวงจรพิมพ์ หรือ PCB. ทั้งแบบธรรมดา Single Side ,แบบสองหน้าเพลททรูโฮล Double Side Plate Thrugh Hole และแบบหลาย ชั้น Multi Layer ซึ่งมีชั้นสูงสุดอยู่ที่ 11 Layer แต่ในงานเรือนไมล์ที่พบมาหลากหลายยี่ห้อและหลายรุ่น มีแค่ 4 Layer สูงสุด ส่วน PCB. 3 Layer ที่พบบ่อยคือเรือนไมล์ Ford Renger และ Mazda ชั้นกลางจะเป็นไฟ B +12 v การถอด เปลี่ยนอุปกรณ์ต้องใช้ความระวังอย่างมาก ลายทองแดงที่บางมากๆ เมื่อถูกความร้อนจากหัวแร้งบักกรีหรือเครื่องเป่ า ลมร้อนนานๆ จะหลุดล่อนได้ง่าย โดยเฉพาะเรือนไมล์รุ่นเก่าๆ เทคนิคที่จะน าเสนอนี้จะช่วยให้ช่างท างานได้ง่ายขึ้น ลายวงจรพิมพ์ไม่ช ารุดหลุดล่อนนอกจากการ ใช้หัวแร้งและเครื่องเป่ าลมร้อน สิ่งที่ต้องจัดหามาเตรียมไว้ส าหรับการท างานมีดังนี้... น ้ายาท าความสะอาดจุดบักกรีหรือฟลั๊กน ้า สายซับตะกั่ว ตะกั่วชนิดจุดละลายหลอมเหลวต ่า ที่ดูดตะกั่วอาจมีทั้งขนาดเล็กและขนาดใหญ่ หัวแร้งชนิดมีที่ดูดตะกั่วในตัวเดียวกัน ปากคีบจับชิ้นงาน หมายเหตุ: การจัดหาอุปกรณ์ตามรายการดังกล่าวขึ้นอยู่กับความเหมาะสมในการจัดหา บางท่านมีประสบการณ์และ ทักษะในการท างานมานานก็ไม่จ าเป็นที่จะต้องมีครบตามรายการที่แสดงไว้ 23
ข้นัตอนการถอดอุปกรณ ์ ส าหรับแผงวงจรพิมพ์ท ี่ม ี อายุการใช ้ งานมานาน ทาฟลั๊กน ้าหรือน ้ายาซ่อมชิ้นงานโดยใช้พู่กันจุ่มน ้ายาแล้วทาบริเวณที่จะถอดชิ้นงานให้ทั่ว ใช้หัวแร้งขนาดพอเหมาะกับชิ้นงานที่จะถอด พร้อมละลายตะกั่ว พอกตะกั่วชนิดจุดหลอมเหลวต ่าลงไปที่ตะกั่วจุดเดิม พร้อมใช้ที่ดูดตะกั่วดึงตะกั่วออก ถ้าตะกั่วยังออกไม่หมด ให้ใช้ฟลั๊กน ้าทาซ ้าลงไปในจุดเดิม แล้วใช้หัวแร้งจี้ลงไปอีกครั้งพอตะกั่วละลายใช้ที่ดูดตะกั่วดูดซ ้าลงไปอีกครั้งจนตะกั่ว รอบๆขาอุปกรณ์ออกจนหมด แล้วใช้ปากคีบดึงตัวอุปกรณ์ออกจาก PCB.ด้วยความระมัดระวัง ห้ามจับตัวอุปกรณ์โยก ไปมาถ้าเป็นแผ่น PCB. แบบ 2 หน้าอาจท าให้ทองแดงที่ใช้เชื่อมระหว่างด้านบนและด้านล่างที่อยู่ในรูPCB.หลุดติดมือ ออกมาได้ในกรณีที่แผ่น PCB. แบบ 2 หน้าดูดตะกั่วด้านล่างจนหมดแล้วก็ยังไม่สามารถอดตัวอุปกรณ์ออกมาได้เพราะ ยังติดตะกั่วด้านบนอีกให้ใช้สายซับตะกั่วกับหัวแร้งไล้ตะกั่วด้านบนอีกครั้งหนึ่งท าเหมือนกับด้านล่าง หลังถอดอุปกรณ์ออกมาได้แล้ว ให้ใช้สายซับตะกั่วทาด้วยฟลั๊กน ้าซับตะกั่วที่รอบๆ รูอุปกรณ์ให้สะอาดใช้แปรง สีฟันจุ่มทินเนอร์ 3 AAA ขัดรอบๆ รูอุปกรณ์ให้ทั่ว เพื่อท าความสะอาดคราบฟลั๊กจากตะกั่วให้หมดจด หากไม่ล้างออก วันข้างหน้าจะเห็นคราบเหลืองๆแข็งๆติดอยู่บนแผ่น PCB. ได้ ส าหรับแผงวงจรพมิพ ์ใหม่ทม ี่ี อายุการใช ้ งานน ้ อย ทาฟลั๊กน ้าหรือน ้ายาซ่อมชิ้นงานโดยใช้พู่กันจุ่มน ้ายาแล้วทาบริเวณที่จะถอดชิ้นงานให้ทั่ว ใช้ตะกั่วจุดหลอมเหลวต ่าพอกลงไปที่ตะกั่วเดิมเล็กน้อย ใช้หัวแร้งจี้ลงไปที่ขาอุปกรณ์ที่มีตะกั่วอยู่ จนตะกั่วละลายแล้วใช้ที่ดูดตะกั่วดูดตะกั่วออกให้หมด ถ้าตะกั่วยัง ออกไม่หมดให้ใช้สายซับตะกั่ว ซับตะกั่วออกให้หมดอีกครั้ง กรณีใช้เครื่องเป่ าลมร้อนช่วยในการถอดอะไหล่ เลือกขนาดของหัวเป่ าให้เหมาะกับพื้นที่ใช้งานหากใช้ขนาดที่ ใหญ่เกินไปลมที่ออกมาจะไปเป่ าชิ้นงานใกล้เคียงเสียหายหรือหลุดกระเด็นได้ หลังถอดอุปกรณ์ออกมาได้แล้ว ให้ใช้สายซับตะกั่วทาด้วยฟลั๊กน ้าซับตะกั่วที่รอบๆ รูอุปกรณ์ให้สะอาดใช้แปรง สีฟันจุ่มทินเนอร์ 3 AAA ขัดรอบๆ รูอุปกรณ์ให้ทั่ว เพื่อท าความสะอาดคราบฟลั๊กจากตะกั่วให้หมดจด หากไม่ล้างออก วันข้างหน้าจะเห็นคราบเหลืองๆแข็งๆติดอยู่บนแผ่น PCB. ได้ หลังถอดอุปกรณ์ออกมาได้แล้ว ให้ใช้สายซับตะกั่วทาด้วยฟลั๊กน ้าซับตะกั่วที่รอบๆ รูอุปกรณ์ให้สะอาดใช้แปรง สีฟันจุ่มทินเนอร์ 3 AAA ขัดรอบๆ รูอุปกรณ์ให้ทั่ว เพื่อท าความสะอาดคราบฟลั๊กจากตะกั่วให้หมดจด หากไม่ล้างออก วันข้างหน้าจะเห็นคราบเหลืองๆแข็งๆติดอยู่บนแผ่น PCB. ได้ ข้อควรระวัง...ในการถอดอะไหล่ออกจากแผ่นวงจรพิมพ์ ถ้าตะกั่วยังไม่หมดห้ามใช้ คีมหรือมือดึงตัวอะไหล่ออกหรือโยกตัวอะไหล่ไปมาแล้วใช้คีมดึงออก ถ้าเป็นแผ่น PCB ชนิด 2 หน้าและมีชั้น Layer มากกว่า 2 ชั้นขึ้นไป จะท าให้ชั้นที่ซ้อนกันอยู่เสียหายได้ เพราะรูที่ยึดติดแต่ละชั้นจะขาดออกจากกันทันที ซึ่งบางครั้งเราอาจไม่ได้สังเกตุท าให้ เกิดความยุ่งยากเพราะท างานไม่ครบวงจร 24
6. แนะน า ค าเตือน ! ข้อห้ามในการซ่อมบอร์ด Board จากประสบการณ์ในการท างานที่ผ่านมา บ่อยครั้งที่แผงควบคุมการท างานถูกขัดด้วยกระดาษทราย จนน ้ายาเคลือบแผ่นปริ๊นหลุดออกจนเห็นทองแดง ตามรูปตัวอย่างที่ 26 และ 27 รูปที่26 เรือนไมล์ Izusu D-Max รูปที่27 เรือนไมล์ Izusu D-Max จากรูปที่ 26-27 แผงวงจรที่ถูกขัดด้วยกระดาษทรายเพราะเข้าใจผิดเนื่องจากเข้าใจว่า คราบ Oxide สีเขียวที่เกิดจากความชื้นนั้นสามารถขัดออกได้ แต่ผลที่ออกมาคือลายวงจรช๊อตถึงกันท าให้วงจรท างานผิดพลาดได้บาง เรือนไมล์ถึงขนาดช๊อตจนฟิ วส์ขาดก็มีเพราะเส้นที่มีแรงดันไฟ DC. ช๊อตลงกราวน์ท าให้เสียเวลาในการหาจุดบกพร่องทาง ที่ดีหากแผงวงจรสกปรกมาก ขั้นตอนแรกให้ใช้แปรงปัดฝุ่ นท าความสะอาดก่อน ส่วนคราบสีเขียวหรือ Oxide นั้นให้ใช้ แปรงสีฟันจุ่มทินเนอร์ 3 AAA ขัดท าความสะอาด แต่ถ้าคราบลึกมากให้ใช้น ้ายาขัดสนิมจุ่มคัทตอลบัดทาบริเวณที่เป็น สนิมแล้วใช้คัทตอลบัดหรือทิชชู่แบบหนาขัดถูอีกที น้า ยาขจดัคราบสนิมใชไ้ดท้ ้งัสแตนเลสและทองแดง 1 ขวดใช้ได้นาน ราคาประมาณ 370 บาท 25
ก่อนลงมือซ่อมแผงวงจร (Board) ให้ปฏิบัคิตามขั้นตอนต่อไปนี้ ยี่ห้อ/ รุ่น ใหด ู้จาก Name Plate ( สติ๊กเกอร ์ ที่ติดที่เรือนไมล)์ แลว ้ค้นหาจาก Data ของยี่ห้อน้นัๆ แหล่งจ่ายไฟ DC. สา หรับงานซ่อมเรือนไมลใ์ หใ้ ชต ้้งัแต่12 –14.0 V. เท่าน้นักระแสไม่ควรเกิน 1 –1.5 Amp. พิจารณาดูสภาพของชิ้นงานวา่อยใู่นสภาพปกติหรือมีรอยไหมข ้ องอะไหล่หรือมีกลิ่นไหมข ้ อง อะไหล่บนแผงวงจรหรือไม่ ตรวจดูอะไหล่บนแผงวงจรโดยเฉพาะ Condensor มีสภาพปูดบวม /ระเบิดหรือไม่ หากสภาพอะไหล่บนแผงวงจรปกติท้งัหมดใหใ้ ชม ้ิเตอร ์ ต้งั Rang เช็ค Diode วดัข้วัไฟ +และ GND. ถา ้ วงจรภาคจ่ายไฟปกติจะอ่านค่าไดร ้ ะหวา่ง 0.5 –0.8 ตามรูปที่ และ .OL ตามรูปที่ รูปที่ 28 ค่าที่วดัไดต ้ ามรูปแสดงวา่วงจรปกติ รูปที่ 29 ค่าที่วดัไดต ้ ามรูปแสดงวา่ ปกติ 26
การใช้ Power Supply จ่ายไฟให้วงจร แรงดนัที่จ่ายใหว ้ งจรเรือนไมลใ์ ชต ้้งัแต่12 –13.5 V. กระแสไม่เกิน 1 –1.5 A.ข้ึนอยกู่บัชนิดของ เรือนไมลแ ์ ต่ละยหี่อ ้ ท้งัแบบ Analog และ Digital ถา ้ใชส้ วทิชิ่งจ่ายแรงดนั ใหว ้ งจรควรตรวจสอบกระแสรั่วไหลใหด ้ีเพราะถา ้ มากเกินกวา่ขอ ้ กา หนด ตามมาตราฐานจะทา ใหว ้ งจรเสียหายและผปู้ ฏิบตัิงานอาจโดนไฟที่รั่วดูดได ้ การเลือกใช้ Power Supply แบบหม้อแปลงธรรมดาผา่นวงจร Regulator ที่มีคุณภาพดีๆ จะเป็ นการดีที่สุด เพราะจะปลอดภยัจากกระแสรั่วไหลที่เขา ้สู่วงจรและผปู้ ฏิบตัิงานเองเนื่องจาก หม้อแปลงแบบ Isolation จะแยกขด Primary และ Secondary ออกจากไฟบ้าน ข้อห้ามในการซ่อมแผงวงจรเรือนไมล์ ในระหวา่งซ่อมวงจรเรือนไมล์หา้มต่อแรงดนั 12 V. จากแบตเตอรี่รถยนต์โดยตรงเพราะแบตเตอรี่รถยนต์มี กระแสสูงมาก หากวงจรยงัชา รุดบกพร่องอยจู่ะเกิดการช๊อตจนเกิดการเสียหายอยา่งมากบางคร้ังอาจเกิดการลุก ไหม้บนแผงวงจรได้ หา้มถอดอะไหล่ออกจากแผงวงจรในขณะจ่ายไฟเล้ียงวงจรอยู่ การเปลี่ยนอะไหล่ใหม่ทดแทนอะไหล่ที่ชา รุด เสียหาย ควรทา ดว้ยความระมดัระวงัโดยคา นึงถึงค่าเท่าเดิม,ความ จุของ Condensor เท่าเดิม การใส่ขาของอะไหล่ใหต้รงรุ่นเช่น IC. หา้มใส่กลบัดา้น เพราะจะเกิดความเสียหายเมื่อ จ่ายแรงดนัเขา้วงจร Transistor ,Fet, หลอด LED., Diode ดูข้วั A + และ K – ให้ถูกต้อง ส่วน C.SMD. ชนิด เซรามิคไม่มีข้วัสามารถใส่ดา ้ นใดกไ็ ดโ้ ดยไม่เกิดความเสียหายต่อวงจร ถา ้ไม่จา เป็ นอยา่ถอดเขม ็ไมลอ ์ อกเพราะเวลาใส่กลบัอาจเกิดความคลาดเคลื่อนได ้ หน้าปัทม์เรือนไมล์หากมีความสกปรกเลอะมาก อาจถอดออกมาลา ้ งดว ้ ยน้า ยาลา ้ งจานหรือแชมพูได ้ ห้ามล้างด้วยผงซักฟอกเพราะจะท าให้พลาสติกหมองได้ หา ้ มใชน ้ ้า ยาเช ็ ดกระจกหรือแอลกอฮออล ์ เช ็ ด ถูท าความสะอาดหน้าปัทม์เรือนไมล์เพราะจะท าให้ พลาสติกหมอง ใหใ้ ชฟ้ องน้า ทาน้า ยา Waxy เช ็ ดถูเบาๆกจ ็ ะทา ใหห ้ นาปัทม์เรือนไมล์ดูส ้ ดใส เงางาม การลา ้ งทา ความสะอาดแผงวงจรเรือนไมลท ์ ี่รถจมน้า หรือตกน้า มาและมีคราบน้า คราบโคลนติดบน แผงวงจรใหถ ้ อดอุปกรณ ์ประกอบออกจนเหลือแต่แผงวงจรแลว ้ แช่ในน้า ที่ผสมผงซกัฟอกเลก ็ นอ ้ ย เป็ นเวลา 15 –30 นาทีจากน้นั ใชแ ้ปรงสีฟันขดัถูแผงวงจรเบาๆจนกระทงั่คราบน้า คราบโคลนหรือ คราบสนิมเขียวๆ ที่เกิดจากอ ๊ อกไซคจ ์ นสะอาดแลว ้ ลา ้ งดว ้ ยน้า เปล่าหลายๆคร้ังจนหมดคราบผงซกัฟอก จากน้นั ใชม ้ือสะลดัแผงวงจรจนน้า ออกหมด นา ไปผ่งึพดัลมใหแ ้ หง ้ อยา่งนอ ้ ย1 –2วัน ห้ามน าไปตากแดดหรือใช้ลมร้อนเป่ าเด็ดขาด เพราะจะ ทา ใหอ ้ ะไหล่บนแผงวงจรเสียหายได ้ หลงัจากแหง ้สนิทดีแลว ้ใหใ้ ชส้ เปยฉ ์ีดไล่ความช้ืนอีก1 –2คร้ัง เพื่อไม่ใหเ ้ กิดคราบสนิมน้า ตามมาภายหลงั 27
หมายเหตุ: สามารถใชน ้ ้า ยาทา ความสะอาดแผงวงจรโดยแช่ลงไปท้งัแผงไดเ ้ ลย น้า ยาประเภทน้ีจะเป็ น น้า ยาที่เป็ นฉนวน แต่ตน ้ ทุนในการทา จะสูงตามไปดว ้ ย ผเุ้ ขียนใชว ้ ธิีแบบลูกทุ่งแต่ผลลพัธ ์ ที่ไดออก ้ มาก ็ ไม่ต่างกนัอีกท้งัตน ้ ทุนในการทา กต ็่า ตามไปดว ้ ย รูปท ี่ 30 แผงวงจรเร ื อนไมลท ์ ี่รถตา น้า ส่งมาซ่อม รูปท ี่ 31 เร ื อนไมลท ์ ี่รถจมน้า ส่งซ่อม 28 สา หรับเรือนไมลท์ ี่ผา่นการดดัแปลงแกไ้ขมาแลว้แต่ใชง้านไม่ไดห้รือใช้ งานไดแ้ต่ไม่ตรงกบัความเป็นจริง ข้นัตอนแรกคือ พยายามปรับแกใ้ห้ กลบัคืนไปอยใู่นสภาพเดิมก่อน แลว้จึงตรวจสอบแกไ้ขอุปกรณ์ที่ชา รุด เสียหายให้กลับมาท างานได้ปกติ
7. การอ่านโค๊ดแบบ SMD., SMD Code ปัจจุบนัการออกแบบวงจรอิเลคทรอนิคใหม้ีขนาดเล็กลง เพื่อเป็นการประหยดัพ้ืนที่ในการทา งาน แน่นอนวา่อุปกรณ์ที่ใชก้็มีขนาดเล็กลงตามไปดว้ย เพราะเทคโนโลยสี่มยัใหม่ทา ใหข้นาดของตวัอุปกรณ์เล็กลงมากแต่ มีประสิทธิภาพสูงมากกวา่ เดิม ท างานได้รวดเร็วเป็ น us หรือ 1 / 1,000,000 วินาที จึงจา เป็นอยา่งยงิ่ที่ช่างซ่อมเรือน ไมล์หรืออิเลคทรอนิคยานยนต์ต้องเรียนรู้อุปกรณ์ติดผิวหน้าบนแผงวงจรพิมพ์ PCB. หรือเรียกยอ่ๆวา่ SMD. ซ่ึงยอ่มา จาก Surface Mount Device ในขณะที่ตัวอุปกรณ์มีขนาดเล็กลงมากด้วยเทคโนโลยีที่ทันสมัย แม้กระทั่งการสกรีน ชื่ออุปกรณ์ขนาดเล็ก ปัจจุบันใช้เลเซอร์ในการยิงชื่อลงบนตัวอุปกรณ์หรือใช้ตัวย่อในทางการค้าดังตย.ต่อไปนี้ การอ่านค่าความต้านทานแบบ SMD. Code รูปที่32 การอ่านค่าความตา ้ นทานแบบ SMD. การวัดค่าความต้านทานในวงจรเราจ าเป็นที่จะต้องรู้ค่า R. ก่อนที่จะท าการวัดเสียก่อน เพราะถ้าเรา ไม่ทราบค่าแล้วก็จะไม่มีประโยชน์อันใดในการอ่านค่าที่วัดได้เพราะเราไม่อาจรู้ได้ว่า R. นั้นช๊อตไหม้,ขาดหรือยืดค่า ซึ่งจะ มีผลเสียต่อวงจร 29 22
การอ่านค่า Condensor แบบ SMD. Code รูปที่33 เป็ น Condensor Electrolytic แบบ SMD. ส าหรับ Condensor Electrolytic SMD. นี้จะมีคุณสมบัติเช่นเดียวกับแบบปกติทั่วไป แต่มีการยึด ติดบนผิวหน้าของแผ่นวงจรพิมพ์ PCB. นอกจากแบบ Electrolytic ยังมี Condensor แบบ Ceramic และ Tantalum แบบ Electrolytic แบบ Ceramic แบบ Tantalum การอ่านโค๊ด C. Tantalum รูปที่ 34 การอ่านค่า C. Tantalum แบบ SMD. 30
Tantalum SMD. Code มีทั้งแบบสีเหลืองและสีด า Cr : AV Net การอ่านโค๊ด C. Ceramic รูปที่35 C. แบบ Ceramicขนาดต่างๆ ส าหรับ C. แบบ Ceramic น้ีเราจา เป็นที่จะตอ้งใชม้ลัติมิเตอร์วดั เพื่อใหท้ราบค่าความจุเพราะผผู้ลิตแต่ละค่ายไม่ระบุค่าความจุไวท้ี่ตวั อุปกรณ์ส่วนมากค่าจะเป็น PF.ใช้กรองความถี่, Filter, Bypass 31
การอ่านโค๊ด Diode Diode แบบ Rectifier ท าหน้าที่เรียงกระแสสลับให้เป็นกระแสตรงมีทั้งแบบเต็มคลื่น Full Wave และแบบครึ่งคลื่น Haft Wave ในวงจร Electronic หลังจากผ่านวงจรเรียงกระแสแล้วไฟ DC. ที่ได้ยังไม่เรียบพอต้อง มี C.แบบ Electrolytic ท าหน้าที่กรองไฟให้เรียบอีกชั้นหนึ่งจึงจะน าแรงดันที่ได้นี้ไปใช้งาน Diode แบบ Schottky Barrier Diode, Fast Recovery Diode รูปที่ 36 Diode แบบ SMD. Diode Rectifier… M1 = 1N4001 M2 = 1N4002 M4 = 1N4004 M7 = 1N4007 RS1M = ไดโอดเรียงกระแสชนิด Fast Recovery Rectifier Diode ( FR107 ) RS2M = ไดโอดเรียงกระแสชนิด Fast Recovery Rectifier Diode ( FR207 ) US2M = Ultrafast Rectifier Diode 1,000v. 2 A. ( HER207 ) SS14 = Schottky Barrier Diode 40v. 1 A. SS16 = Schottky Barrier Diode 60v. 1 A. SS210 = Schottky Barrier Rectifier Diode 100v. 2 A. SS310 = Schottky Barrier Rectifier Diode 100v. 3 A. หมายเหตุ: Diode ตะกูลSSเลขตัวแรกคือ พิกัดกระแส I. เลขตัวที่สองและสามคือ พิกัดแรงดัน V. 32
Zener Diode แบบ SMD. รูปที่ 37 Zener Diode SMD. ในลกัษณะตวัถงัแตกต่างกนัไปตามบริษทัฯผูผ ้ ลิต LED แบบ SMD. รูปที่ 38 LED แบบ SMD. ที่ใชก ้ บัหนา ้ปัทมเ ์ รือนไมลร ์ ถยนต ์ จากตวัอยา่งที่แสดงใหเ ้ ห ็ นน้ีท่านจะพบไดใ้ นแผงวงจรเรือนไมลแ ์ ทบจะทุกยหี่อ ้ ทุกรุ่น ซ่ึงเป็ นสิ่งจา เป็ นที่ท่านจะตอ ้ งทราบลกัษณะของตวัอุปกรณ ์ใหแ ้ ม่นยา ก่อนลงมือซ่อม การถอดอุปกรณ ์ ซ่ึง มีขนาดเล็กพวก SMD. ท่านตอ ้ งใชค ้ วามระมดัระวงัเป็ นพิเศษ เพราะมีขนาดเลก ็ กวา่หวัไมข ้ีดกม ็ีแวน่ขยาย คุณภาพดีๆ อัตราการขยายสูงๆ แบบมือถือเป็ นสิ่งที่จา เป็ นที่ท่านตอ ้ งจัดหามาใช้งาน หัวแร้งควรมีหลายๆ ขนาด แบบด้ามปื นและแบบด้ามยาว…… 33
8. ส่วนประกอบของเรือนไมล์และการท างาน ส่วนประกอบของเรือนไมล์โดยสังเขป รูปท ี่ 39 ผงัแสดงส่วนประกอบเร ื อนไมลท ์ วั่ๆไป เรือนไมล์รถยนต์เป็ นส่วนประกอบสา คญัส่วนหน่ึงของรถยนตท ์ ี่แสดงใหผ ้ ขู้ บัขี่ทราบถึง สถานะการทา งานในระบบต่างๆของรถยนตใ์ นขณะขบัขี่เพื่อความปลอดภยัเช่นการทา งานของเครื่องยนต ์ อุณหภูมิของเครื่องยนต์รอบเครื่องยนต ์ ความเร ็ วของรถยนตใ์ นขณะขบัขี่กล่องควบคุมการทา งาน ECU. แบตเตอรี่น้า มันเครื่อง ปริมาณน้า มนัเช้ือเพลิง ระบบเบรค ฯลฯ เปรียบสเหมือนศูนย์รวมแสดงการท างาน ของระบบต่างๆของรถยนตเ ์ กือบจะท้งัหมดเลยทีเดียวผขู้ บัขี่มีความจา เป็ นที่จะตอ ้ งเรียนรู้ไฟสัญญลกัษณ ์ ที่ แสดงออกมาทางหน้าปัทม์เรือนไมล์ เพื่อใหก ้ ารขบัขี่เป็ นไปอยา่งปลอดภยัเรือนไมลแ ์ บ่งเป็ น 2 ชนิดคือ เรือนไมล์แบบ Analog เรือนไมล์แบบ Digital ใช้สัญญาน Can Busควบคุมการท างาน 34
ภาคจ่ายไฟเรือนไมล์ Power Supply วงจรภาคจ่ายไฟเรือนไมลจ ์ ะมีอยู่2 ส่วนคือ ... ส่วนที่1 มาจาก Batteryโดยตรง + 12 V. –14.1V. เพื่อส ารองข้อมูลหรือบันทึกการท างานของ เรือนไมล์แม้เราจะดับเครื่องยนต์และถอดกุญแจออกเช่น จา นวนกิโลเมตรที่รถวงิ่ มาแล้ว Trip A และTrip B เพื่อต้งัระยะทางในการเดินทางแต่ละคร้ังเปรียบเทียบกนัเช่น ต้งัค่าการเดินทางขาไป ที่ Trip A โดยกดปุ่มเพื่องรีเซ ็ ทใหค ้่าเป็ น 000และต้งัค่าการเดินทางขากลบัที่Trip B ส่วน 0D0 คือ ระยะทางที่รถใช้งานมาต้งัแต่เริ่มตน ้ ส่วนที่2 มาจากสวิทกุญแจ ON หรือ IGN. ส่วนน้ีเพื่อจ่ายไฟ +12V. ใหเ ้ รือนไมลท ์ า งานท้งั ระบบเพื่อแสดงค่าต่างๆของรถยนต ์ การทา งานของภาคจ่ายไฟกจ ็ ะคลา ้ ยๆกนัเกือบทุกยหี่อ ้ คือรับแรงดนั (Volt ) จาก Battery โดยผา่นไดโอด ( Diode) ท้งัแบบ Regtifierและแบบ TVS. (รักษาระดบัแรงดนัและป้ องกนัแรงดนัเกิน ) การจัดวงจรจะเป็ นแบบ Half Wave Regtifier ผา่นไดโอดเพียง 1 – 2 ตวัเท่าน้นัเนื่องจากแรงดนัที่เขา ้ มาน้ีเป็ นแรงดนักระแสตรง DC ( Direct Current. ) ซึ่งมาจาก Battery หลงัจากผา่นวงจรเรียงกระแสแล้ว จะมี Condensorแบบ Electrolyticแบบมีข้วั+ และข้วั – ท้งัแบบตวัถงัปกติและแบบ SMD.ที่มีใช้งาน ในวงจรเรือนไมลจ ์ ะมีค่าต้งัแต่ 330 uf , 470 uf ,560 ufและขนาด 1,000 uf แรงดันที่ใช้งาน 25 / 35 V. อุณหภูมิใช้งานควรเลือกที่ 105 0 C. เพื่อท าหน้าที่รักษาระดบัแรงดนั ใหค ้ งที่อีกช้นั หนึ่ง เนื่องจากในตัวรถจะ มีการใชแ ้ รงดนัจ่ายไปส่วนต่างๆมากมาย ถา ้ แรงดนัไม่เพียงพอต่อการทา งานของวงจรอิเลคโทรนิค อาจทา ใหก ้ ารแสดงผลต่างๆ ผา่นทางหน้าจอเรือนไมล์ท างานผิดพลาดได้ ในวงจรเรือนไมล์รุ่นใหม่ๆ อุปกรณ ์ ต่างๆที่ใชจ ้ ะเป็ นแบบ SMD. ซึ่งมีขนาดเล็กลงมามาก การซ่อมบ ารุงต้องใช้ความระมัดระวังเป็ นกรณีพิเศษ รถยนต์ที่ผลิตปี 2016 ลงไปวงจรเรือนไมล์จะเป็ นแบบ Analog ส่วนรถยนตท ์ ี่ผลิตต้งัแต่ปี2017 –2021 ในปัจจุบัน ระบบการท างานจะเป็ นแบบลูกผสม คือ A/D หมายถึง Analog to Digital ในระบบ Can Bus Can Hi , Can Low ซ่ึงใชแ ้ รงดนั ในการควบคุมไม่ เกิน 5 V.ผเู้ ขียนจะยกตวัอยา่งอุปกรณ ์ในภาคจ่ายไฟที่ใชง ้ านในวงจรเรือนไมลเ ์ กือบจะทุกยหี่อ ้ จะมีการจัด วงจรการท างานที่มีลักษณะคล้ายๆ กนั ไม่ซบัซอ ้ นมากนกัเนื่องจากแหล่งจ่ายไฟที่จ่ายใหว ้ งจรเรือนไมล ์เป็ น ไฟ DC. ซึ่งมาจากแบตเตอรี่โดยตรง จะสั่งเกตุไดว ้ า่ ในวงจรเรือนไมลจ ์ ะมีโดโอดจา นวนมาก เพื่อป้ องกนั แรงดันย้อนกลับในขณะที่หลอดไฟ LED. ดับ เพราะแรงดันที่ป้อนให้หลอด LED. ติดสวา่งน้นัเป็ นแรงดนั ที่ตกคร่อมท้งัข้วั A และ K ซ่ึงมีมีความต่างศกัษท ์ ี่2.5 V. และมีR. เพื่อท าการดร๊อปกระแสที่ป้อนให้หลอด LED. เพื่อป้ องกนัหลอดขาด 35
รูปท ี่40 แสดงวงจรภาคจ่ายไฟของเร ื อนไมล ์izusuจากแผงวงจรจริง รูปท ี่ 41 วงจรภาคจ่ายไฟเรือนไมล์ izusu D-max 36
รูปท ี่ 42 ภาคจ่ายไฟเรือนไมล์ Ford Renger ส่วนที่ 1 รูปท ี่43 ภาคจ่ายไฟเรือนไมล์ Ford Renger ส่วนที่ 2 เป็ นอีกยี่ห้อหนึ่งที่มีงานส่งมาซ่อมเรื่อยๆ เพราะอายกุารใชง ้ านที่มากกวา่ 5 ปีซ่ึงกน ็ บัวา่ มีความทนทานอยมู่าก ถือเป็ นเรื่องปกติธรรมดาที่ตอ ้ งมีการซ่อมบา รุงเมื่อใชง ้ านไปนานๆอุปกรณ ์ประเภท อิเลคทรอนิคยอ่มเสื่อมค่าลงตามอายกุารใชง ้ าน.... 37
ภาคควบคุมการท างาน Main Controller CPU. & EEprom ส่วนน้ีถือเป็ นหวัใจของเรือนไมล ์ เพราะ CPU. Central Processing Unit จะมีข้อมูลที่ โปรแกรมเมอร ์ จะเป็ นผเู้ ขียนและกา หนดคา สั่ง Protocal ให้ระบบท างานตามที่ต้องการโดยแยกเป็ น 2 ส่วนคือ 1. Hardware ประกอบด้วย ตัวเรือนไมล์หรือ Body จะรวมทุกส่วนไวเ ้ ช่น หนา ้ปัทม ์ฝาครอบหนา ้ปัด ฝาครอบหลงั เรือนไมล์ แผงวงจรอิเลคทรอนิค มีหนา ้ ที่เชื่อมต่อส่วนต่างๆ มาไวด ้ ว ้ ยกนั ในแผงวงจร เข็มไมล์วัดรอบ ,เข็มไมล์วัดความเร็วระยะทาง , เขม ็ น้า มนั , เข็มความร้อน หลอดไฟและส่วนแสดงผลต่างๆ เช่นหลอดไฟแบบไส้T4 , T5, T10 หรือหลอด LED. 2. Software ประกอบด้วย CPU. ส่วนน้ีจะตอ ้ งมีการเขียนโปรแกรมสั่งงานโดยโปรแกรมเมอร ์ ก่อน จึงจะท างานได้ ตัว CPU. เองจะทา งานไดต ้ อ ้ งมีองคป์ ระกอบต่างๆ ส่วนที่สา คญัคือ สัญญานนาฬิกาโดย มีตัว X – Tal เป็ นตวักา เนิดความถี่หรือที่เรียกวา่ Clock หรือ CK.ใ นเรือนไมล์ X – Tal จะมีอยู่ 2ความถี่คือ 4.00 Mhz. และ 32.687 Mhz. คา สั่งในการทา งาน Protocal บริษทัฯ ผผู้ ลิตรถยนตแ ์ ต่ละค่ายจะกา หนดภาษาในการเขียน คา สั่งเช่น ภาษา Delphi JAVA Scrip, Plytron เป็ นต้น ตัวบันทึกข้อมูล EEprom ส่วนน้ีจะสา รองขอ ้ มูลหรือคา สั่งการทา งานของ CPU.มาเกบ ็ ไว ้ เพื่อใหเ ้ ริ่มตน ้ ทา งานใหม่ทุกคร้ังที่จ่ายไฟเขา ้ วงจร โดยขอ ้ มูลน้นัจะไม่สูญหายไป ก่อนการ ทา งานทุกคร้ังจะมีระบบ Reset ตัวมันเองโดยอัตโนมัติ 38
ส าหรับ EEprom ที่ใช้งานเรือนไมล์ส่วนใหญ่อยใู่นตระกลู 93CXX มีจ านวนขาใช้งาน เพียง 8ขาเท่าน้นัดงัรูป EEprom เบอร์ 93C46 ที่ใชก ้ บัแผงวงจรเร ื อนไมล ์ Nissan Frontier ภาคขับหลอด LED. และจอ LCD. แสดงระยะทาง หลอดไฟ LED เป็ นส่วนหน่ึงที่สา คญัที่จะสื่อสารใหเ ้ รารู้ วา่เรือนไมลม ์ ีไฟไปเล้ียงวงจร อิเลคทรอนิคใหพ ้ ร ้ อมทา งานไดห ้ รือไม่การตรวจสอบระบบดว ้ ยตวัเองเรียกอีกอยา่งหน่ึงวา่ Seaf-test เมื่อจ่ายไฟเขา ้ วงจรหลอด LED. จะติดเรืองแสงข้ึนมาจนครบทุกดวงจากน้นัเขม ็ ทุกเขม ็ บนหนา ้ปัทมจ ์ ะ กวาดไปทางดา ้ นขวามือและกลบัมาอยตู่า แหน่งปกติหรือ Home ที่เลข 0 พร ้ อมกบัจอ LCD. จะแสดง ระยะทางที่ใชง ้ านคร้ังสุดทา ้ ยที่ผา่น เรือนไมลบ ์ างค่ายรถยนตจ ์ ะออกแบบแตกต่างกนัไปตามความถนดั มีท้งัแบบใช ้IC.ขบัหลอดโดยตรงเช่นเบอร ์ ULN 2003 และขับหลอดโดยให้ Transistor หรือ Fet ซ่ึงมีแรงดนัตกคร่อมหลอด LED. เพียง 3 V. หลอดประเภทน้ีจะกินกระแสต่า มากและใหค ้ วามสวา่งสูง มีความทนทานต่อสภาพแวดลอ ้ มไดอ ้ ยา่งดีเรียกหลอด LED.แบบน้ีวา่ Super Bright จุดที่สังเกตอยา่งหน่ึงคือ EEprom จะมี 8 ขา และจะเกาะกลุ่มอยใู่กลๆ้กบั IC. CPU. และ X – Tal แรงดนัไฟเล้ียงที่ตวั EEprom คือ + 5V. กบั GND. เท่าน้นั อาการเสีย ของตัว EEprom ที่พบไดส้่วนใหญ่คือ ตวัเลขข้ึน 999999 หรือเรือนไมลไ์ม่ทา งานเลยเพราะเป็นตวัที่เก็บขอ้มูลการทา งานไวเ้กือบท้งัหมด 39
LED. Monitor บนหน้าปัดเรือนไมล์ การแสดงผลบนหน้าปัทม์หรือการ Monitor ทา ใหเ ้ รารู้ วา่เรือนไมลท างานได้ปกติหรือ ์ ไม่เพราะสัญญานต่างๆ ที่ถูกส่งมาจากระบบการทา งานของเครื่องยนตแ ์ ละอุปกรณ ์ ส่วนควบท้งัหมดของ ระบบ 80 % เราสามารถทราบได้จากการแสดงผลบนหน้าปัดเรือนไมล์ การแสดงผลในส่วนต่างๆ ของระบบในรถยนต ์ 40
9. การต่อแหล่งจ่ายไฟเข้าเรือนไมล์และสัญญานทดสอบ สิ่งที่ตอ ้ งเตรียมก่อยจ่ายไฟเขา ้ วงจรมีดงัน้ี.... เครื่องจ่ายแรงดนัไฟฟ้ า DC. และวดัค่ากระแสไฟฟ้า DC.. ( Power Supply) เป็ นสิ่งจา เป็ นที่ตอ ้ งใช ้ Power Supply ตามตวัอยา่งดา ้ นบนน้ีดว ้ ยเหตุผลที่วา่เราสามารถ เลือกจ่ายรงดนัไดต ้ ามที่วงจรตอ ้ งการ และมีวงจรป้ องกนั (Protection) การช๊อตของแรงดนัที่จ่ายใหว ้ งจร กรณีแผงวงจรที่นา มาซ่อมน้นัมีการช ๊ อตมาก่อน อีกท้งัยงัมีหนา ้ จอแสดงค่าแรงดนัและกระแสชนิดต้งัค่าได ้ โดยปกติแลว ้ เรือนไมลท ์ ี่ใชง ้ านจะกินกระแสเตม ็ ที่ไม่เกิน 700 mA. ( ในส่วนการทา งานท้งัระบบ ) แต่ไม่ นบัรวมหลอดไฟแสดงสัญญานต่างๆ เช่นหลอดไฟเล้ียวซา ้ ย,ขวา .หลอดไฟหรี่ซ่ึงหลอดพวกน้ีจะใช้หลอด แบบไส้ ที่เรียกวา่รุ่น T4 , T5 , T10ในเรือนไมลร ์ุ่นปัจจุบนัหลอดไฟแสดงผลต่างๆบนหน้าปัทม์เรือนไมล์ จะใช้หลอด LED แบบ Super Bright ซ่ึงกินกระแสต่า แต่ใหค ้ วามสวา่งสูงมาแทนหลอดไส้ รุ่นเก่า แรงดนัที่จ่ายใหว ้ งจรเรือนไมลอ ์ ยรู่ะหวา่ง12 – 14 V. DC. กระแสไม่ควรเกิน 1 Amp. ถา ้ กระแสมากกวา่น้ีใหป้ ลดวงจรออกจากแหล่งจ่ายไฟทนัทีแลว ้ หาตวัอุปกรณ ์ ที่เสียก่อนจึงจะจ่ายแรงดนั เพื่อทดสอบการท างานอีกคร้ัง เมื่อภาคจ่ายไฟปกติแลว ้สามารถจ่ายแรงดนัเขา ้ แผงวงจรไดท ้ นัทีแลว ้สังเกตุ ดูวา่หลอดไฟบนหนา ้ปัดเรือนไมลต ์ิดปกติหรือไม่เขม ็ ที่วดัค่าต่างๆ กระดิกหรือมีการกวาดของเขม ็ ทุกเขม ็ หรือไม่ถา ้ ทุกอยา่งไม่ทา งานเลยหรือเรียกวา่อาการจดมืดใหว ้ ดัแรงดนัขาเขา ้ วา่ ได ้12V. หรือไม่ถา ้ มีแรง ดัน 12 V. ใหว ้ ดัแรงดนัขาออกที่ผา่นไอซีRegulatorจะต้องได้ 5V.วงจรเรือนไมลจ ์ ะมีแรงดนัหลกัๆ อยู่ 2 ส่วนคือ12V.และ 5V. การหาข้วัไฟ +และข้วั - เพื่อจ่ายไฟใหว้งจร ใหก้ลบัไปดูหนงัสือเล่ม 1 ในหัวข้อที่ 10 หน้าที่41 41
เมื่อทา การแกไ้ ขแผงวงจรเป็ นที่เรียบร้อยแล้ว เครื่องมือล าดับต่อไปคือFuntion Genใช้ ทดสอบการทา งานของเรือนไมลก ์ ่อนส่งมอบใหล ู้กคา ้ ต่อไป เครื่องทดสอบการท างานเรือนไมล์ Funtion Gemerator รูปที่ 50 เป็ นเครื่องที่ผู้เขียนผลิตออกมาจา หน่ายสามารถใช้งานได้ดี เครื่องเทสไมลร ์ ถยนตน ์ ้ีผลิตคลื่นความถี่แบบคลื่นสี่เหลี่ยม Square Wave ความถี่เริ่มที่ 10 Hz. – 460 Hz. ซ่ึงสามารถขบัเขม ็ บนหนา ้ปัทมเ ์ รือนไมลไ์ ดเ ้ ตม ็ สเกลพอดีโดยมีแรงดนัที่จ่ายออกไป กบัความถี่ที่ 6 – 9 V.DC. P –P มีโวลุ่มปรับความถี่ต่า สุดถึงสูงสุดและแยกการปรับชุดเข็มวัดรอบและ ความเร็วแยกกนัอยา่งอิสระ ส่วนเขม ็ น้า มนัและความร ้ อนใชก ้ ารต่อลงกราวน ์ เพื่อทดสอบเขม ็ ข้ึนสุดและลง สุดเมื่อไม่ไดต ้่อลงกราวน ์ มีสายไฟ +12V.และ GND. เพื่อจ่ายไฟทดสอบเรือนไมลใ์ นตว ัอีกท้งัยงัมีสวทิ IGN.แทนสวิทกุญแจ ON เพื่อทดสอบเรือนไมลร ์ุ่นใหม่ๆ อีกด้วย ส่วนการหาข้วัสัญญานวดัรอบและความเร ็ วน้นั ใหเ ้ ตรียมอุปกรณ ์ ตามตวัอยา่งน้ี..... สายมิเตอร์แบบปลายแหลมจ านวน 1 เส้น 42
รูปที่ 51 การใชป้ ากคีมต่อสายมิเตอร ์ เพื่อทา การหาข้วัวดัรอบ ความเร ็ ว ถา ้ เราใชป้ ากคีมไล่จ้ีเพื่อหาข้วัเขม ็ วดัรอบและความเร ็ ว อาจทา ใหพ ้ ลาดไปโดยข้วัที่เราไม่ ตอ ้ งการจนเกิดความเสียหายต่อวงจรได ้ เพราะปากคีบมีขนาดใหญ่แต่ข้วั PIN ของปลกั๊เรือนไมลม ์ ีขนาดเลก ็ อีกท้งัยงัสามารถใชต ้ วัเสียบชนิดปลายดา ้ นหน่ึงเป็ นตวัผู้ปลายอีกดา ้ นเป็ นตวัเมียกใ็ ชง ้ านไดเ ้ หมือนกนั สายจมั๊แบบผู้ เมีย การใชส้ ายจมั๊เสียบเขา ้ Pin Plug ข้อดีของเครื่องเทสไมลเ ์ ครื่องน้ีคือ กรณีที่เราจ้ีไปตามข้วัที่เราไม่ทราบวา่ ข้วัที่เราจ้ีเป็ นข้วัของสัญญานอะไร เราจะสังเกตไดว ้ า่จะมีหลอดไฟโชว ์ ต่างๆ ติดข้ึนมาดว ้ ยเช่น ไฟโชว ์ Belt , Battery , Engin , Brake เป็ นผลมาจากสัญญานสี่เหลี่ยมที่ออกมาจากเครื่องน้ีซ่ึงมีท้งั Plus + และ Plus – หมายถึง สัญญานขอบขาข้ึนเป็ นบวกและสัญญานขอบขาลงเป็ น ลบ สลบัไปมาตลอดช่วงความถี่ ข้อห้ามมีเพียงขอ ้ เดียวคือ หา ้ มจ้ีไปที่ข้วั ไฟเข้า +12 v. นอกน้นัทา ไดห ้ มดและไม่เกิดความเสียหายต่อเครื่องเทส... 43
10. อะไหล่ซ่อมเรือนไมลแ ์ ต่ละยหี่้อสา หรับอาการทพบว่า ี่เสียบ่อย อะไหล่ซ่อมเรือนไมล์ TOYOTA 44
อะไหล่ซ่อมเรือนไมล์ IZUSU 45
อะไหล่ซ่อมเรือนไมล์ NISSAN หมายเหตุ; ถ้าตัวเลขที่จอ LCD. ขึ้น 999999 ต้องเปลี่ยนอีพรอมใหม่เบอร์ 93C46 และลง ไฟล ์ใหม่ให ้ ตรงรุ่นด ้ วย อะไหล่ซ่อมเรือนไมล์ Ford Renger / Mazda 46
อะไหล่ซ่อมเรือนไมล์ Ford Escap V6 อะไหล่ซ่อมเรือนไมล์ รถบรรทุกIzusu Vaga อะไหล่ซ่อมเรือนไมล์ Honda Strame หมายเหตุ: กรณีศึกษาในงานซ่อมเรือนไมลย ์ หี่อ ้ และรุ่นต่างๆ น้ีทา ไมถึงเปลี่ยน C. เพียงอยา่งเดียวแล้ว อะไหล่ตวัอื่นๆ ตอ ้ งเปลี่ยนดว ้ ยหรือไม่ขออธิบายส้ันๆวา่ C. เป็ นอุปกรณ ์ ชิ้นหน่ึงที่ทา หนา ้ ที่กรอแรงดันไฟ DC. ใหเ ้ รียบยงิ่ข้ึน แมว ้ า่แหล่งจ่ายไฟจะมาจากแบตเตอรี่ซ่ึงเป็ นแรงดนัไฟฟ้ ากระแสตรงกต ็ าม แต่เมื่อมีการ ใชอ ุ้ปกรณ ์ ต่างๆ ภายในรถแล้วแรงดันจะตกและมีการกระเพื่อมของแรงดันตลอดเวลา C.จึงมีความส าคัญที่ ท าให้วงจรอิเลคทรอนิคท างานไดอ ้ ยา่งมีประสิทธิภาพมากข้ึน 47
11. อาการเสียเรือนไมล์ยี่ห้อ TOYOTA และวิธีแก้ไข อาการเสีย: TOYOTA FORTUNER ไฟ T- Belt กระพริบ , เขม ็ไม่ทา งาน รูปท ี่ 52 เรือนไมล์ Toyota Frotuner รายการอะไหล่ที่ต้องเปลี่ยน 1. C. SMD. 330 uf 35 V. = 1 ตัว 2. C. SMD. 100 uf 35 V. = 1 ตัว 3. C. SMD. 100 uf 16 V. = 2 ตัว 4. C. SMD. 10 uf 35 V. = 3 ตัว ส ารับอาการที่ได้กล่าวมาข้างต้นนั้น อันดับแรกให้เปลี่ยน C. ตามรายการ 1-4 ให้ครบทุกตัวก่อนแล้ว วัดอุปกรณ์ตัวอื่นๆ ด้วยเช่น Diode , IC. Regulator ซึ่งมีอยู่ 2 ตัวที่ภาคจ่ายไฟลดแรงดันจาก + 12V. ลงเหลือ 5V. เพื่อ จ่ายให้ CPU. และ IC. Moving Coil Driver แล้วจึงทดสอบการท างานอีกครั้งก่อนส่งมอบงานให้ลูกค้าต่อไป... 48
เรือนไมล์ TOYOTA FORTUNER อาการเสีย: เขม ็ น้า มนัลงไม่สุดท้งัที่ความจริงน้า มนัหมดถงั รูปท ี่53 เปลี่ยน C. เซรามิคตา แหน่ง C.145 พบวา่ช ๊ อต เรือนไมล์ TOYOTA VIGO อาการเสีย: ไฟ T – Belt กระพริบ เข็มสวิงไป มา ตลอด รายการอะไหล่ที่ต้องเปลี่ยน 1. C. SMD. 330 uf 35 V. = 1 ตัว 2. C. SMD. 100 uf 35 V. = 3 ตัว 3. C. SMD. 10 uf 35 V. = 1 ตัว 49
12. อาการเสียเรือนไมล์ยี่ห้อ NISSAN และวิธีแก้ไข เรือนไมล์ NISSAN NAWARA อาการเสีย: จอม ื ด ทุกอย่างไม่ท างาน 50