ดนตรี นาฏศิลป์ ป.5

ดนตรี-นาฏศลิ ป เอกสารประกอบคูม อื ครู

5ชั้นประถมศกึ ษาปที่ กลุมสาระการเรียนรู ศิลปะ
สาํ หรับครู
ลักษณะเดน คูมือครู Version ใหม

ขยายพ้นื ทีร่ ูปเลมใหญข นึ้ กวา เดิม จัดแบง พ้นื ทอ่ี อกเปน โซน
เพ่อื คน หาขอ มลู ไดง าย สะดวก รวดเรว็ และดเู ปนระเบียบ

กระตนุ Enคgวagาeมสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Explain Expand Evaluate Engage Explore Explain Expand Evaluate
Explore

เปา หมายการเรยี นรู
สมรรถนะของผูเรียน
คุณลักษณะอนั พึงประสงค

โซน 1 หนา หนา โซน 1

หนังสือเรียน หนังสือเรียน

กระตนุ ความสนใจ Engage

สาํ รวจคน หา Explore

อธบิ ายความรู Explain

ขยายความเขา ใจ Expand

ตรวจสอบผล Evaluate

ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT ขอสอบเนน กาNรTคิด เกร็ดแนะครู
แนว
นกั เรียนควรรู
ขอ สอบ O-NET
บรู ณาการเชอ่ื มสาระ โซน 2
โซน 2 โซน 3
โซน 3 บเศูรณราษกาฐรกจิ พอเพียง
กจิ กรรมสรา งเสรมิ
กิจกรรมทาทาย บรู ณาการอาเซยี น

No. คูม อื ครู มุม IT
คมู อื ครู No.

โซน 1 ข้นั ตอนการสอนแบบ 5Es โซน 2 ชว ยครเู ตรียมสอน โซน 3 ชว ยครเู ตรียมนกั เรยี น

เพอ่ื ใหครเู ตรียมจัดกิจกรรมการเรยี น เพื่อชวยลดภาระครผู ูสอน โดยแนะนํา เพอ่ื ใหค รสู ะดวกตอ การจดั กจิ กรรม โดยแนะนาํ
การสอน โดยแนะนาํ ขน้ั ตอนการสอนและ เกรด็ ความรูสําหรบั ครู ความรูเสริมสําหรับ กิจกรรมบูรณาการเช่ือมระหวางกลุมสาระ วิชา
การจดั กิจกรรมแบบ 5Es อยา งละเอียด นักเรยี น รวมท้ังบูรณาการความรสู อู าเซียน กจิ กรรมสรา งเสรมิ กจิ กรรมทา ทาย รวมถงึ เนอ้ื หา
เพื่อใหนกั เรียนบรรลตุ ามตวั ชว้ี ดั และมุม IT ท่ีเคยออกขอสอบ O-NET เกง็ ขอสอบ O-NET
และแนวขอสอบเนนการคดิ พรอ มคาํ อธบิ าย
และเฉลยอยา งละเอยี ด

แถบสีและสัญลักษณ ท่ีใชในคูมือครู

1. แถบสี 5Es แถบสแี สดงข้ันตอนการสอนและการจัดกิจกรรม
แบบ 5Es เพือ่ ใหค รูทราบวาเปนขั้นการสอนขัน้ ใด
สีแดง สีเขียว
สีสม สฟี า สีมว ง

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
2เสรม� Engage Explore Explain Expand
Evaluate
• เปน ขน้ั ที่ผูสอนเลือกใช • เปนขัน้ ท่ีผสู อน • เปน ขั้นทผี่ สู อน • เปน ขั้นทผี่ สู อน
เทคนคิ กระตนุ ใหผเู รียนสาํ รวจ • เปน ขน้ั ที่ผสู อน
ความสนใจ เพ่อื โยง ปญ หา และศกึ ษา ใหผเู รียนคน หา ใหผ ูเรียนนาํ ความรู
เขา สูบ ทเรียน ขอมูล คําตอบ จนเกดิ ความรู ไปคดิ คน ตอๆ ไป ประเมินมโนทัศน
เชงิ ประจักษ ของผเู รียน

2. สัญลกั ษณ

สญั ลกั ษณ วตั ถปุ ระสงค สญั ลกั ษณ วตั ถปุ ระสงค

• แสดงเปา หมายการเรยี นรทู น่ี ักเรียน ขอ สอบ O-NET • ชแี้ นะเนอื้ หาทเี่ คยออกขอ สอบ

ตอ งบรรลตุ ามตัวช้ีวัด ตลอดจนสมรรถนะ (เฉพาะวชิ า ชน้ั ทส่ี อบ O-NET) O-NET โดยยกตวั อยา งขอ สอบ
ที่จะตองมี และคณุ ลกั ษณะทพี่ ึงเกดิ ข้นึ พรอ มวเิ คราะหค าํ ตอบ
ขอ สแอนบวเนนOก-าNรคEิดT อยา งละเอยี ด
เปา หมายการเรยี นรู กบั นักเรียน
• เปน ตวั อยา งขอ สอบทม่ี งุ เนน
หลกั ฐานแสดง • แสดงรองรอยหลักฐานตามภาระงาน
ผลการเรียนรู การคดิ ใหค รนู าํ ไปใชไ ดจ รงิ
เกรด็ แนะครู ที่ครมู อบหมาย เพอ่ื แสดงผลการเรยี นรู รวมถงึ เปน การเกง็ ขอ สอบ O-NET
ตามตัวชี้วดั ทจ่ี ะออก มที ง้ั ปรนยั - อตั นยั
พรอ มเฉลยอยา งละเอยี ด
• แทรกความรเู สรมิ สําหรับครู ขอเสนอแนะ
ขอ สอบเนน กาNรTคดิ • แนวขอ สอบ NT ในระดบั
ขอควรระวงั ขอสังเกต แนวทางการจดั แนว
กจิ กรรมและอน่ื ๆ เพื่อประโยชนใ นการ ประถมศกึ ษา มที ง้ั ปรนยั - อตั นยั
จัดการเรยี นการสอน พรอ มเฉลยอยา งละเอยี ด

• ขยายความรูเพิ่มเตมิ จากเนือ้ หา เพ่ือให (เฉพาะวชิ า ชน้ั ทส่ี อบ NT)

นักเรียนควรรู ครูนาํ ไปใชอธบิ ายเพมิ่ เตมิ ใหนกั เรยี น • แนะนาํ แนวทางการจดั กจิ กรรม
ไดมีความรมู ากขนึ้

บูรณาการเชอ่ื มสาระ เชอ่ื มกบั กลมุ สาระ ชน้ั
หรอื วชิ าอน่ื ทเี่ กย่ี วขอ ง
• กจิ กรรมเสรมิ สรางพฤตกิ รรมและปลกู ฝง
คา นิยมตามหลักปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพียง
บรู ณาการ
เศรษฐกจิ พอเพยี ง
• แนะนาํ แนวทางการจดั กจิ กรรม
• ความรหู รือกิจกรรมเสรมิ ใหค รูสราง กจิ กรรมสรา งเสรมิ
ซอ มเสรมิ สาํ หรบั นกั เรยี น
ความเขา ใจใหกบั นกั เรยี นเกี่ยวกับการ ทย่ี งั ไมเ ขา ใจเนอื้ หา
เปนสว นหนึ่งของประชาคมอาเซยี น
• แนะนาํ แนวทางการจดั กจิ กรรม
บรู ณาการอาเซียน โดยบรู ณาการกับวชิ าทกี่ ําลงั เรียน
ตอ ยอดสาํ หรบั นกั เรยี นทเ่ี รยี นรู
• แนะนาํ แหลง คนควา จากเว็บไซต เพอ่ื ให กจิ กรรมทาทาย เนอ้ื หาไดอ ยา งรวดเรว็ และ
ตอ งการทา ทายความสามารถ
ครูและนักเรยี นไดเขาถึงขอ มลู ความรู ในระดบั ทสี่ งู ขนึ้

มุม IT ทห่ี ลากหลาย ทั้งไทยและตา งประเทศ

คมู อื ครู

5Es การจดั กจิ กรรมตามขนั้ ตอนวฏั จักรการเรยี นรู 5Es

ขั้นตอนการสอนที่สัมพันธกับข้ันตอนการคิดและการทํางานทางสมองของผูเรียนที่นิยมใชอยางแพรหลาย คือ
วัฏจักรการเรียนรู 5Es ซ่ึงผูจัดทําคูมือครูไดนํามาใชเปนแนวทางออกแบบกิจกรรมการเรียนการสอนในแตละหนวย
ตามลําดับข้นั ตอนการเรียนรู ดังนี้

ขัน้ ท่ี 1 กระตุน ความสนใจ (Engage) เส3ร�ม

เปน ขนั้ ทผ่ี สู อนนาํ เขา สบู ทเรยี น เพอ่ื กระตนุ ความสนใจของผเู รยี นดว ยเรอ่ื งราวหรอื เหตกุ ารณท นี่ า สนใจโดยใชเ ทคนคิ วธิ กี ารสอน
และคาํ ถามทบทวนความรหู รือประสบการณเ ดิมของผเู รียน เพือ่ เชอื่ มโยงผูเรียนเขา สูความรขู องบทเรียนใหม ชว ยใหผ ูเรยี นสามารถ
สรุปประเดน็ สาํ คัญท่ีเปนหวั ขอ และสาระการเรียนรขู องบทเรียนได จึงเปน ข้นั ตอนการสอนทีส่ าํ คญั เพราะเปนการเตรยี มความพรอ ม
และสรางแรงจงู ใจใฝเ รียนรูแ กผเู รียน

ขั้นท่ี 2 สาํ รวจคนหา (Explore)

เปน ขนั้ ทผี่ สู อนเปด โอกาสใหผ เู รยี นลงมอื ศกึ ษา สงั เกต หรอื รว มมอื กนั สาํ รวจ เพอ่ื ใหเ หน็ ขอบขา ยของปญ หา รวมถงึ วธิ กี ารศกึ ษา
คน ควา การรวบรวมขอมลู ความรูท่ีจะนําไปสูการสรางความเขา ใจประเดน็ ปญหานน้ั ๆ เมอ่ื ผูเรยี นทําความเขา ใจในประเดน็ หัวขอ ท่ีจะ
ศกึ ษาคน ควาอยางถองแทแลว กล็ งมือปฏบิ ตั เิ พ่อื เก็บรวบรวมขอ มลู ความรู สํารวจตรวจสอบ โดยวธิ กี ารตา งๆ เชน สมั ภาษณ ทดลอง
อา นคน ควา ขอมลู จากเอกสาร แหลงขอ มลู ตา งๆ จนไดข อมลู ความรูต ามทีต่ ้ังประเด็นศึกษาไว

ข้นั ท่ี 3 อธบิ ายความรู (Explain)

เปนขน้ั ท่ผี ูสอนมปี ฏิสัมพนั ธก ับผูเรียน เชน ใหการแนะนํา ตัง้ คาํ ถามกระตนุ ใหคิด เพ่ือใหผูเรียนคน หาคาํ ตอบ และนาํ ขอมลู
ความรูจากการศึกษาคนควาในข้ันท่ี 2 มาวิเคราะห สรุปผล และนําเสนอผลที่ไดศึกษาคนความาในรูปแบบสารสนเทศตางๆ เชน
เขียนแผนภูมิ แผนผังแสดงมโนทัศน เขียนความเรียง เขียนรายงาน เปนตน ในขั้นตอนนี้ฝกใหผูเรียนใชสมองคิดวิเคราะหและ
สังเคราะหอ ยางเปนระบบ

ข้ันที่ 4 ขยายความเขาใจ (Expand)

เปน ขน้ั ท่ีผสู อนเลอื กใชเ ทคนคิ วธิ ีการสอนตางๆ ท่สี งเสริมใหผ ูเรียนนาํ ความรทู ี่เกิดข้ึนไปคิดคนสืบคน ตอๆ ไป เพ่ือพัฒนาทักษะ
การเรียนรูและการทํางานรวมกันเปนกลุม ระดมสมองเพื่อคิดสรางสรรครวมกัน ผูเรียนสามารถนําความรูท่ีสรางขึ้นใหมไปเชื่อมโยง
กบั ประสบการณเ ดมิ โดยนาํ ขอ สรปุ ทไ่ี ดไ ปใชอ ธบิ ายเหตกุ ารณต า งๆ หรอื นาํ ไปปฏบิ ตั ใิ นสถานการณใ หมๆ ทเี่ กย่ี วขอ งกบั ชวี ติ ประจาํ วนั
ของตนเอง เพื่อขยายความรูความเขาใจใหกวางขวางย่ิงขึ้น ในข้ันตอนน้ีฝกสมองของผูเรียนใหสามารถคิดริเริ่มสรางสรรคอยางมี
คุณภาพ เสริมสรางวสิ ัยทศั นใหกวางไกลออกไป

ข้ันที่ 5 ตรวจสอบผล (Evaluate)

เปน ขน้ั ทผี่ สู อนประเมนิ มโนทศั นข องผเู รยี น โดยตรวจสอบจากความคดิ ทเี่ ปลยี่ นไปและความคดิ รวบยอดทเ่ี กดิ ขนึ้ ใหม ตรวจสอบ
ทักษะ กระบวนการปฏิบัติ การแกปญหา การตอบคําถามรวบยอด และการเคารพความคิดหรือยอมรับเหตุผลของคนอื่น เพ่ือการ
สรา งสรรคค วามรรู ว มกนั ผเู รยี นสามารถประเมนิ ผลการเรยี นรขู องตนเอง เพอ่ื สรปุ ผลวา มคี วามรอู ะไรเพม่ิ ขนึ้ มาบา ง เกดิ ความเขาใจ
มากนอยเพียงใด และจะนําความรูเหลานั้นไปประยุกตใชในการเรียนรูเรื่องอ่ืนๆ ไดอยางไร ผูเรียนจะเกิดเจตคติและเห็นคุณคาของ
ตนเองจากผลการเรียนรทู ่ีเกิดขนึ้ ซึ่งเปนการเรียนรูทมี่ ีความสขุ อยา งแทจ ริง

การจัดกิจกรรมการเรยี นรูต ามข้นั ตอนวฏั จกั รการสรา งความรแู บบ 5Es จึงเปน รปู แบบการเรียนการสอนท่ีเนน
ผเู รยี นเปน สาํ คญั อยา งแทจ รงิ เพราะสง เสรมิ ใหผ เู รยี นไดล งมอื ปฏบิ ตั ติ ามขน้ั ตอนของกระบวนการสรา งความรดู ว ยตนเอง
และฝก ฝนใหใชก ระบวนการคิดและกระบวนการกลุมอยา งชาํ นาญ กอใหเ กดิ ทักษะชวี ติ ทักษะการทํางานและทักษะการ
เรียนรูท มี่ ปี ระสิทธิภาพ สงผลตอการยกระดับผลสัมฤทธขิ์ องผเู รยี น ตามเปา หมายของการปฏิรปู การศึกษาทศวรรษท่ี 2
(พ.ศ. 2552-2561) ทกุ ประการ

คมู อื ครู

คําอธิบายรายวิชา กลุมสาระการเรียนรู ศิลปะ
ภาคเรยี นท่ี 1-2
รายวชิ า ดนตร-ี นาฏศลิ ป
ชนั้ ประถมศึกษาปท ่ี 5 เวลา 50 ช่ัวโมง/ป
รหสั วิชา ศ…………………………………

เส4ร�ม ศึกษา ระบุองคประกอบดนตรีในเพลงท่ีใชในการส่ืออารมณ จําแนกลักษณะของเสียงขับรองและ
เคร่ืองดนตรที อ่ี ยใู นวงดนตรปี ระเภทตา งๆ อา น เขียน โนตดนตรไี ทยและสากล 5 ระดับเสียง สามารถใช
เคร่ืองดนตรีบรรเลงจังหวะและทํานอง รองเพลงไทยหรือเพลงสากลท่ีเหมาะสมกับวัย ดนสดงายๆ โดยใช
ประโยคเพลงแบบถาม-ตอบ นําดนตรีมารวมกับกิจกรรมในการแสดงออกตามจินตนาการ สามารถอธิบาย
ความสมั พนั ธร ะหวา งดนตรกี บั ประเพณใี นวฒั นธรรมตา งๆ บอกคณุ คา ของดนตรที ม่ี าจากวฒั นธรรมทต่ี า งกนั
เขาใจและแสดงออกทางนาฏศิลปอยางสรางสรรค โดยเนนการใชภาษาทาและนาฏยศัพทในการสื่อ
ความหมายและการแสดงออก บรรยายองคป ระกอบของนาฏศลิ ป พรอ มแสดงทา ทางประกอบเพลงหรอื เรอ่ื ง
ราวตามความคิดของตน มสี ว นรวมในกลมุ กบั การเขยี นเคา โครงเรอื่ งบทละครสนั้ ๆ เปรยี บเทยี บทมี่ าของการ
แสดงนาฏศลิ ปช ดุ ตา งๆ และบอกประโยชนที่ไดร บั จากการชมการแสดง เปรยี บเทยี บการแสดงประเภทตางๆ
ของไทยในแตละทอ งถิ่น ระบุหรอื แสดงนาฏศลิ ป นาฏศลิ ปพ ื้นบา นท่ีสะทอ นถงึ วัฒนธรรมและประเพณี
โดยใชทักษะกระบวนการทางดนตรีและนาฏศิลป ในการแสดงออกทางดนตรีและนาฏศิลปอยาง
สรางสรรค วิเคราะห วพิ ากษวิจารณคุณคา งานดนตรแี ละนาฏศลิ ป
เพอ่ื ใหเหน็ คุณคางานดนตรีและนาฏศลิ ปท ่ีเปน มรดกทางวัฒนธรรม ภมู ปิ ญญาทองถนิ่ ภมู ปิ ญ ญาไทย
และสากล และเขาใจความสัมพันธระหวางดนตรี-นาฏศิลป กับประวัติศาสตรและวัฒนธรรม และการนํา
ความรไู ปประยกุ ตใชใ นชีวิตประจาํ วนั มจี ริยธรรม คุณธรรม และคานยิ มท่ีเหมาะสม

ตวั ชีว้ ัด

ศ 2.1 ป.5/1 ป.5/2 ป.5/3 ป.5/4 ป.5/5 ป.5/6 ป.5/7
ศ 2.2 ป.5/1 ป.5/2

ศ 3.1 ป.5/1 ป.5/2 ป.5/3 ป.5/4 ป.5/5 ป.5/6
ศ 3.2 ป.5/1 ป.5/2

รวม 17 ตวั ชี้วัด

คมู อื ครู

กกรระตะตนุ Eุนnคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สสาํ าํ รรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขา ใา จใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล

Engage Explore Explain Expand Evaluate

˹§Ñ Ê×ÍàÃÂÕ ¹ ÃÒÂÇªÔ Ò¾×¹é °Ò¹

´¹µÃ-Õ ¹Ò¯ÈÔÅ»Š ».õ

ª¹Ñé »ÃжÁÈÖ¡ÉÒ»·‚ Õè õ

¡ÅØÁ‹ ÊÒÃСÒÃàÃÕ¹Ì٠ÈÔÅ»Ð
µÒÁËÅÑ¡ÊÙµÃ᡹¡ÅÒ§¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ¢Ñ¹é ¾¹é× °Ò¹ ¾Ø·¸È¡Ñ ÃÒª òõõñ

¼àÙŒ ÃÂÕ ºàÃÂÕ §
ÃÈ. »Ãз»Õ ¹Ñ¡»›‚
¹Ò§ÈÈԸà ¹¡Ñ »‚›

¼µÙŒ ÃǨ
¹Ò»ÃФͧ àÍÂèÕ ÁÈÔÃÔ
¹ÒÂÊ·Ô ¸ÔªÂÑ µÑ¹à¨ÃÔÞ
¹Ò§ÇÔÀҾà ¾Â¦Ñ ÇÃó

ºÃóҸ¡Ô ÒÃ
¹Ò¸¹¡Ã ÍÂÊÙ‹ §¤

Ê§Ç¹Å¢Ô ÊÔ·¸ìÔµÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑÞÞµÑ Ô

¾ÁÔ ¾¤ ÃÑ駷Õè ñò

ÃËÑÊÊÔ¹¤ÒŒ 1545038

กกรระตะตนุ Eนุ nคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxpววaาาnมมdเเขขาาใจใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล

Engage Explore Explain Expand Evaluate

คาํ ชแี้ จงในการใชส่ือ

˹§Ñ ÊÍ× àÃÂÕ ¹ ´¹µÃ-Õ ¹Ò¯ÈÅÔ »Š ».õ àÅÁ‹ ¹éÕ ÀÒÂã¹àÅÁ‹ ¹Òí àʹ͡Òè´Ñ ¡ÒÃàÃÂÕ ¹¡ÒÃÊ͹໹š
˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ¤Ãº¶ŒÇ¹µÒÁÁҵðҹµÇÑ ªÇéÕ Ñ´ªÑé¹»‚ áÅÐÊÒÃСÒÃàÃÂÕ ¹Ãٌ᡹¡ÅÒ§ â´Â๹Œ
¡ÒÃÍ͡Ẻ¡Ô¨¡ÃÃÁãËŒÊÑÁ¾Ñ¹¸¡Ñº¸ÃÃÁªÒµÔ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ¢Í§áµ‹ÅСÅØ‹ÁÊÒÃÐ áÅФÇÒÁʹã¨
¢Í§¼ŒàÙ ÃÂÕ ¹áµ‹ÅФ¹

เปาหมายการเรียนรู สาระสําคัญ

กําหนดระดับความรคู วามสามารถ แกนความรทู ี่เปน ความเขาใจคงทน
ของผเู รยี นเมือ่ เรียนจบหนวย ติดตวั ผูเรียน

ñ˹Nj ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙ·Œ èÕ ñº··Õè สาระสา� คัญ
ʹ¡Ø ¡Ñº´¹µÃÕ
พ้นื ฐานการดนตรี องค์ประกอบทางดนตรีเป็นส่วนหน�ึงในเพลงที่ใช้ในการส่ืออารมณ์
เป้าหมายการเรียนรู้ประจ�าหนว่ ยที ่ ๑ ของบทเพลงได้
¡¨Ô ¡ÃÃÁ¹�Ê¡Ù‹ ÒÃàÃÕ¹
เม่อื เรยี นจบหนว่ ยน้� ผู้เรยี นจะมคี วามรู้ความสามารถตอ่ ไปน้�
๑. ระบุองค์ประกอบดนตรีในเพลงที่ใช้ในการสอ่ื อารมณ์ได ้
(มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๑)
๒. จา� แนกลักษณะของเสียงขบั รอ้ งและเคร่ืองดนตรีทอี่ ยู่ใน
วงดนตรีประเภทตา่ งๆ ได้ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๒)
๓. อ่าน เขยี นโนต้ ดนตรไี ทยและสากล ๕ ระดบั เสยี งได้
(มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๓)
๔. ใชเ้ ครอื่ งดนตรีบรรเลงจงั หวะและทา� นองได้ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๔)
๕. ร้องเพลงไทยหรือเพลงสากลหรือเพลงไทยสากลท่เี หมาะสม
กับวยั ได ้ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๕)
๖. ด้นสดง่ายๆ โดยใชป้ ระโยคเพลงแบบถาม-ตอบได ้
(มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๖)
๗. ใช้ดนตรรี ่วมกับกจิ กรรมในการแสดงออกตามจนิ ตนาการได ้
(มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๗)

๑ ?
2
ËÒ¡¨ÐàÃÂÕ ¹µÕÃйҴ ¹Ñ¡àÃÕ¹¤ÇÃÁÕ
¤ÇÒÁÃÙ㌠¹àÃèÍ× §ã´ºŒÒ§

¡¨Ô ¡ÃÃÁ¹�ÊÙ¡‹ ÒÃàÃÕ¹

นําเขาสูบทเรียนใชกระตุนความสนใจ
และวดั ประเมนิ ผลกอ นเรียน

â

กกรระตะตนุ Eุนnคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สสาํ าํ รรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขา ใา จใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล

Engage Explore Explain Expand Evaluate

เนอ้ื หา ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÌÙ

ครบตามหลักสตู รแกนกลางฯ พ.ศ. ๒๕๕๑ มอบหมายนกั เรยี นฝก ปฏบิ ตั ิ
นําเสนอเหมาะสมกับการเรียนการสอนใน เพอื่ พฒั นาความรแู ละทกั ษะ
แตละระดบั ชน้ั ประจาํ หนว ย

คณØ คา‹ ของ´นµร¨ี ากáËลง‹ วฒั นธรรมµา‹ งæ ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ

ดนตรเี ปน็ ผลงานสรา้ งสรรคข์ องมนษุ ย์ ฝกคดิ ฉลาดทา�
ท่ีสื่ออารมณ์และความรู้สึกนึกคิด ที่มีต่อ ๑. ดภู าพการแสดงร�ากลองยาว และตอบค�าถาม
ส่งิ แวดล้อม ธรรมชาต ิ และวิถีชวี ิต จึงสะท้อน
ใหเ้ หน็ ชวี ติ ความเปน็ อย ู่ ลกั ษณะนสิ ยั ประเพณ ี
วฒั นธรรม ภมู ปิ ญั ญาของผคู้ นทอ้ งถนิ่ ตา่ งๆ ใน
ยคุ สมัยตา่ งกัน

บรรพบรุ ุษไทยได้สร้างสรรคด์ นตรไี ทย โดยใชภ้ ูมปิ ญั ญาที่
ชาญฉลาด จนเป็นเอกลักษณ์ไทยท่ีโดดเดน่

ดนตรจี งึ เปน็ หลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตร์ องค์ประกอบการแสดงในภาพเป็นอย่างไร (พจิ ารณาตามหัวข้อท่กี า� หนด)
อยา่ งหนง่ึ ทส่ี ามารถนา� ไปอา้ งองิ ได ้ และนบั ไดว้ า่ (๑) ผแู้ สดง
เปน็ มรดกทางศลิ ปวฒั นธรรมทม่ี คี ณุ คา่ ควรได้ (๒) ลกั ษณะทา่ ร�า
รบั การบา� รงุ รกั ษา เพอื่ คงความเปน็ เอกลักษณ์ (๓) ลกั ษณะการแต่งกาย
ของชาตสิ บื ต่อไป (๔) เคร่ืองดนตรที ี่ใช้บรรเลงประกอบการแสดง
(๕) อปุ กรณป์ ระกอบการแสดง
ดนตรีไทยได้มวี วิ ัฒนาการมาอยา่ งต่อเน่ือง ตง้ั แต่ในอดตี  ʹ·¹ÒÀÒÉÒ´¹µÃÕ ๒. เลือกชมวีดทิ ศั น์การแสดงนาฏศลิ ปท์ อ้ งถ่นิ แลว้ วิเคราะห์องคป์ ระกอบการแสดง
จนถงึ ปัจจุบัน และยงั คงความเปน็ ไทยอยู่ ตามหัวข้อที่กา� หนดให้
ดนตรีไทย แสดงถึงภูมิปัญญาของคนไทย (๑) ผู้แสดง
ในอดตี อยา่ งไรบ้าง (๒) ลักษณะทา่ ร�า
(๓) ลกั ษณะการแต่งกาย
Ãˌ٠ÃÍ× äÁ‹Ç‹Ò... (๔) เคร่ืองดนตรีที่ใชบ้ รรเลงประกอบการแสดง
(๕) อปุ กรณ์ประกอบการแสดง
ดนตรไี ทยมสี ว่ นชว่ ยอนรุ กั ษภ์ าษาไทย
ดนตรีไทยมีแม่แบบที่ต้องยึดถือภาษาไทยเป็นหลัก เช่น การร้องเพลงไทย ผู้ขับร้องจะต้อง
มีความรู้ความเข้าใจในภาษาไทยเป็นอย่างดี จึงจะร้องเพลงไทยได้ไพเราะ เพลงท่ีใช้ร้องส่วนใหญ่
มักถูกน�ามาจากวรรณคดี ท่ีมีความงามทางภาษาและความหมาย จึงท�าให้เกิดการซึมซับและรู้จัก
ภาษาไทยเป็นอย่างดี

40 45

สัญลักษณแทนการปฏิบัติ กิจกรรมเดย่ี ว
สัญลกั ษณแ ทนการปฏบิ ตั ิ กจิ กรรมกลุม

ÃËÙŒ ÃÍ× äÁ‹ÇÒ‹ ...  ʹ·¹ÒÀÒÉÒ´¹µÃÕ

เกร็ดความรูท่ีนาสนใจ ชวยตอยอด คําถามกระตุนใหผูเรียนไดตอยอด
ความรูเดมิ โดยเพิ่มความรใู หม ความรทู ่ีไดในบทเรียน

กกรระตะตนุ Eนุ nคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxpววaาาnมมdเเขขาาใจใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล

Engage Explore Explain Expand Evaluate

ส า ร บั ญ

๑ห น ว ย สนุกกับดนตรี ๑

การเรยี นรทู ่ี ๒
บทท่ี ๑ พื้นฐานการดนตรี ๕
บทท่ี ๒ เสยี งเพลงไพเราะ ๑๒
บทท่ี ๓ โนตดนตรีท่ีควรรู ๑๗
บทที่ ๔ ขับขานเสียงเพลง ๒๕
บทท่ี ๕ บรรเลงเพลงนาฟง
๓๔
๒ห น ว ย ดนตรกี บั วฒั นธรรมทอ งถิน่
๓๕
การเรยี นรูท ่ี ๓๙
บทท่ี ๑ ประเพณท� องถน�ิ กบั งานดนตรี
บทที่ ๒ งานดนตรมี ีคุณคา ๔๒

๓ห น ว ย นาฏศิลปไทย มรดกไทย ๔๓
๔๖
การเรียนรทู ี่ ๖๐
บทที่ ๑ นาฏศิลปไ ทยควรรู ๖๕
บทที่ ๒ นาฏศิลปเบ้อื งตน
บทที่ ๓ การละครนา รู ๖๘
บทท่ี ๔ การชมการแสดงทด่ี ี
๖๙
๔ห น ว ย นาฏศิลปไทย ทองถิน่ ไทย

การเรยี นรูท่ี
บทที่ ๑ นาฏศิลปไทยในทอ งถ�นิ

บรรณานุกรม ๗๖

กกรระตะตนุ Eนุ nคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สาํ รวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Explore Explain Evaluate
Engage Expand Engage

กระตนุ ความสนใจ

ñ˹‹Ç¡ÒÃàÃÂÕ ¹ÃÙ·Œ èÕ 1. ครนู าํ ภาพหรือวีดทิ ศั นการแสดงดนตรีไทย
ʹ¡Ø ¡Ñº´¹µÃÕ มาใหน กั เรยี นชม แลว ครสู มุ นักเรยี นออกมา
แสดงบทบาทสมมตุ เิ ลยี นแบบนกั ดนตรี และ
เปา้ หมายการเรียนรู้ประจ�าหน่วยที ่ ๑ บอกความรูสกึ ทไ่ี ดช มการแสดงดนตรีไทย

เมื่อเรียนจบหนว่ ยน �้ ผ้เู รยี นจะมีความร้คู วามสามารถต่อไปน้� 2. ใหน กั เรยี นดูภาพในหนังสือ หนา 1 แลว ให
๑. ระบุองคป์ ระกอบดนตรีในเพลงท่ีใชใ้ นการสอื่ อารมณ์ได ้ นกั เรยี นผลัดกันเลา ถงึ ความรูส ึกทไ่ี ดยินเสียง
(มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๑) การเปา ขลยุ จากเพลงตางๆ หรอื จากการเลน
๒. จา� แนกลักษณะของเสยี งขับรอ้ งและเครอื่ งดนตรีทีอ่ ยู่ใน ของนักดนตรี
วงดนตรปี ระเภทตา่ งๆ ได้ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๒)
๓. อา่ น เขียนโนต้ ดนตรไี ทยและสากล ๕ ระดบั เสยี งได้
(มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๓)
๔. ใชเ้ ครือ่ งดนตรีบรรเลงจังหวะและท�านองได้ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๔)
๕. ร้องเพลงไทยหรือเพลงสากลหรอื เพลงไทยสากลที่เหมาะสม
กบั วยั ได ้ (มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๕)
๖. ดน้ สดงา่ ยๆ โดยใช้ประโยคเพลงแบบถาม-ตอบได ้
(มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๖)
๗. ใชด้ นตรรี ่วมกบั กิจกรรมในการแสดงออกตามจนิ ตนาการได้
(มฐ. ศ ๒.๑ ป.๕/๗)

๑

เกร็ดแนะครู

ในหนว ยการเรียนรทู ่ี 1 มีเนอื้ หา ดังน้ี
1. องคป ระกอบทางดนตรแี ละการสื่อสารอารมณเ พลง (ศ 2.1 ป.5/1)
2. ลักษณะเสียงขบั รอ งและเสยี งบรรเลงของวงดนตรี (ศ 2.1 ป.5/2)
3. สญั ลกั ษณท างดนตรีและบนั ไดเสยี ง (ศ 2.1 ป.5/3)
4. การบรรเลงเคร่อื งดนตรีทงั้ เปนเครอื่ งกาํ กบั จงั หวะและเคร่ืองบรรเลงทาํ นอง

การใชเครอ่ื งดนตรปี ระกอบการแสดง (ศ 2.1 ป.5/4)
5. การรอ งเพลงไทย เพลงสากล เพลงประสานเสียง และการรองแบบดนสด

(ศ 2.1 ป.5/5, ป.5/6)
6. การสรา งสรรคเสยี งประกอบการเลาเรอ่ื ง หรือการแสดงละคร (ศ 2.1 ป.5/7)

คูมือครู 1

กกรระตะตนุ Eนุ nคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สํารวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Explain Expand Evaluate
Engage Explore
เปา หมายการเรียนรู

บอกองคป ระกอบดนตรีในเพลงทใ่ี ชใ นการ ñº··Õè
สอ่ื อารมณ (ศ 2.1 ป.5/1)
พน้ื ฐานการดนตรี
สมรรถนะของผเู รยี น สาระส�าคญั

ความสามารถในการสือ่ สาร องค์ประกอบทางดนตรีเป็นส่วนหนึ�งในเพลงท่ีใช้ในการสื่ออารมณ์
ของบทเพลงได้

คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¹�ÊÙ‹¡ÒÃàÃÕ¹

1. ใฝเ รยี นรู
2. รกั ความเปน ไทย

กระตนุ ความสนใจ Engage

1. ครสู ุมถามนกั เรยี นวา หากมโี อกาสบรรเลง
เครอ่ื งดนตรี 1 ชิ้น นักเรยี นจะเลือกบรรเลง
เครือ่ งดนตรชี นิดใด เพราะอะไร
(ใหน ักเรียนตอบตามความคิดอยางอสิ ระ)

2. ใหนกั เรียนดูภาพในหนงั สือ หนา 2 แลวถาม
นักเรยี นวา เปนการบรรเลงเคร่อื งดนตรชี นิดใด
(ตอบ ระนาด สงั เกตจากไมตีและผนื ระนาด)

2 ?

เกร็ดแนะครู ËÒ¡¨ÐàÃÕ¹µÃÕ Ð¹Ò´ ¹¡Ñ àÃÂÕ ¹¤ÇÃÁÕ
¤ÇÒÁÃãÙŒ ¹àÃè×ͧ㴺ŒÒ§
ครจู ัดกระบวนการเรียนรโู ดยใหนกั เรยี นปฏิบัติ ดังน้ี
• อภปิ รายถึงจังหวะ ทาํ นอง และการประสานเสียงของเพลง ขอ สแอนบวเนนOก-าNรคEดิT
• อธบิ ายจังหวะ และทํานองเพลงทส่ี อื่ อารมณเ พลง ขอ ใดไมจ ําเปน ในการฝก บรรเลงเครอ่ื งดนตรี
จนมคี วามรูความเขา ใจและบอกองคป ระกอบดนตรใี นเพลงที่ใชใ นการ 1. เรียนรูเ รื่องโนต เพลง
สื่ออารมณ 2. เรียนรูเร่ืองจงั หวะเพลง
3. เรยี นรเู รื่องการทําเครื่องดนตรี
4. เรียนรูเรือ่ งวธิ ีการบรรเลงเคร่อื งดนตรี
วิเคราะหค ําตอบ ตอบขอ 3. เพราะการฝกบรรเลงเครื่องดนตรี
จะตองรพู นื้ ฐานทางดนตรี เชน โนตเพลง จงั หวะเพลง และวิธกี ารบรรเลง
เครอ่ื งดนตรี เปนตน สว นการทาํ เครอื่ งดนตรีไมจําเปน ตอ งเรยี นรู เพราะ
ไมเกยี่ วขอ งกับการฝกบรรเลงเคร่อื งดนตรีใหม คี วามไพเราะ

2 คูมอื ครู

กระตุนความสนใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขาใา จใจ ตรวจสอบผล
Engage Evaluate
Explore Explain Expand Explore

สาํ รวจคน หา

๑ องค์ประกอบทาง´นµรี ใหน ักเรียนบอกลกั ษณะของเพลงทค่ี ิดวามี
ความไพเราะตามความคดิ ของนกั เรียน จากนนั้
ดนตรจี ะมคี วามไพเราะและนา่ ฟงั ตอ้ งมอี งคป์ ระกอบทด่ี หี ลายประการ ซงึ่ องคป์ ระกอบ ครูและนักเรยี นชว ยกันสรุปวา มีเพลงอะไรบา ง
ของดนตรีไทยและดนตรีสากล มีดังน ี้
อธบิ ายความรู Explain
๑. องค์ประกอบของดนตรีไทย
องค์ประกอบของดนตรไี ทยที่มีส่วนชว่ ยใหเ้ กดิ ความไพเราะ มีดงั นี้ 1. ครแู ละนกั เรียนรว มกนั อภปิ รายวา เพลงทมี่ ี
ความไพเราะนนั้ จะตองมีองคป ระกอบทีด่ ี
๑) จงั หวะ เปน็ การเคลื่อนไหวอยา่ งสม�่าเสมอของเสยี งดนตรี ซึ่งก�าหนดเป็นความ อยางไรบาง โดยใหดูเนอ้ื หาในหนังสอื หนา 3
ชา้ -เรว็ แตกต่างกันตามลกั ษณะการแต่งเพลง ประกอบ

๒) ท�านอง เป็นการน�าเอาลักษณะเสียงสงู เสยี งต�่า เสยี งทมุ้ เสยี งแหลม หรอื เสยี ง 2. ใหน กั เรยี นชวยกนั อธิบายถงึ ลกั ษณะของ
แบบอน่ื ๆ มารอ้ ยเรยี งเขา้ ดว้ ยกนั ใหไ้ ดต้ ามรปู แบบทตี่ อ้ งการ เชน่ ทา� นองเพลงเศรา้ ทา� นองเพลง จงั หวะ ทํานอง และการประสานเสยี งท่ีทาํ ให
สนุกสนาน เปน็ ตน้ เกดิ ความไพเราะ แลวครูอธิบายเพม่ิ เตมิ
ใหน กั เรยี นเขา ใจ จากนนั้ ใหน กั เรยี นสรุป
๓) การประสานเสียง เปน็ เสยี งรอ้ งและเสยี งดนตรที ม่ี รี ะดบั เสยี งตา่ งกนั เปลง่ เสยี ง ลงในสมุด
ออกมาพรอ้ มกนั และมคี วามผสมผสานกลมกลนื กนั ฟงั แลว้ ไมข่ ดั หู
ขยายความเขา ใจ Expand
๒. องคป์ ระกอบของดนตรสี ากล
โดยท่ัวไปดนตรสี ากล มีองค์ประกอบหลัก ดงั นี้ ใหนกั เรียนทํากจิ กรรมการเรยี นรูในหนงั สอื
หนา 4
จังหวะห ลาย๑ร)ูป แจบังบห วเะช น่ เป ็น24 ก า 34ร เ ค ล44 ่ือ นเปไหน็ วตอ้นย่างต่อเนอ่ื ง สมา�่ เสมอ ซึ่งดนตรีสากลมีรูปแบบ
๒) ท�านอง เป็นการน�าเอาระดับเสียงสูง เสียงต�า่ เสยี งส้ัน เสยี งยาว หรือลักษณะ

เสียงแบบอน่ื มาร้อยเรยี งให้เกิดความไพเราะในรูปแบบท่ีผ้แู ต่งเพลงต้องการ
๓) การประสานเสียง เป็นเสียงต้ังแต่สองเสียงข้ึนไป เปล่งออกมาพร้อมกัน

(โดยทวั่ ไปมกั เปน็ เสยี งเครอื่ งดนตรแี ละเสยี งรอ้ ง) มคี วามผสมผสานกลมกลนื กนั ฟงั แลว้ มคี วาม
ไพเราะ และไม่ขัดหู

ͧ¤»ÃСͺ¢Í§´¹µÃÕ·Õ¡è Å‹ÒÇÁÒ¢ŒÒ§µ¹Œ ¶Í× à»¹š ͧ¤»ÃСͺËÅ¡Ñ ¹Í¡¨Ò¡¹Õé
处 ÁÍÕ §¤» ÃСͺÍè¹× æ ÍÕ¡ હ‹ ÃٻẺ «Ö§è ໹š ͧ¤» ÃСͺ·ÕèÇ‹Ò´ÇŒ ÂàÃ×Íè §
â¤Ã§ÊÃÒŒ §à¾Å§ ¡ÒèѴÇÃäà¾Å§ »ÃÐâ¤à¾Å§ ¡ÒëíéÒà¹Íé× à¾Å§ ໚¹µŒ¹

3

ขอ สแอนบวเนนOก-าNรคEิดT เกรด็ แนะครู

ความชา-เรว็ ของเพลง เกี่ยวของกับองคป ระกอบใด ครคู วรหาเพลงไทยและเพลงไทยสากลมาใหนกั เรยี นฟง แลว สนทนากับนักเรียน
1. จังหวะ โดยครูอาจใชค าํ ถามถามนกั เรยี น ดังนี้
2. ทํานอง
3. รปู แบบ • เพลงที่ฟงมีจงั หวะเรว็ หรอื ชา สังเกตจากอะไร
4. การประสานเสียง • เพลงทฟี่ ง มที ํานองอยางไร
• เพลงท่ีฟง มีความไพเราะอยา งไร
วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เพราะจังหวะเปนองคประกอบของดนตรี ครใู หนักเรียนตอบและแสดงความคิดเหน็ พอเขา ใจ แลวครอู ธิบายเพ่มิ เติมโดย
ใชองคประกอบเพลงมาอธิบายใหน ักเรียนเขา ใจ
ที่เกย่ี วขอ งกบั ความชา-เร็วของเพลง ซง่ึ เพลงทมี่ จี งั หวะชา นักรองก็จะขับรอ ง
เพลงชาๆ และนกั ดนตรีกต็ อ งบรรเลงเครือ่ งดนตรชี าๆ เชน กนั สว นเพลง
ทม่ี จี ังหวะเรว็ นกั รอ งก็จะขับรองเพลงเร็วๆ และนกั ดนตรีกต็ องบรรเลง
เครอ่ื งดนตรีเร็วๆ ใหส ัมพนั ธก ับจงั หวะทีก่ าํ หนดไวใ นบทเพลงนัน้ ๆ

คูม ือครู 3

กระตนุ ความสนใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxpววaาาnมมdเเขขา าใจใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล

Engage Explore Explain Expand Evaluate

สาํ รวจคน หา Explore

ใหน ักเรยี นชว ยกนั บอกชื่อเพลงทีฟ่ ง แลวทาํ ให ò การส×่ออารมณ์ของบทเพลง
เกิดอารมณเศรา และเพลงท่ฟี งแลว เกดิ อารมณ
สนุกสนาน จากนน้ั ครูและนกั เรียนรวมกนั อภิปราย บทเพลงสามารถถ่ายทอดความรู้สกึ อารมณ์ และความหมายของเพลงใหผ้ ฟู้ งั รับรู้ได ้
สรปุ วา ถูกตอ งหรอื ไม โดยองคป์ ระกอบทางดนตรเี ปน็ สว่ นหนง่ึ ทชี่ ว่ ยในการถา่ ยทอดอารมณ ์ ความรสู้ กึ ของบทเพลงนนั้

อธบิ ายความรู Explain ๑. จงั หวะกบั อารมณข์ องบทเพลง
จงั หวะจดั เปน็ องคป์ ระกอบของบทเพลง
ครูและนกั เรยี นรวมกนั อภิปรายถึงจงั หวะและ
ทาํ นองเพลงวา มสี ว นชว ยถา ยทอดอารมณ ความรสู กึ อยา่ งหนง่ึ ทส่ี ามารถสอื่ อารมณข์ องบทเพลงได ้
อยา งไรบา ง โดยใหน กั เรยี นยกตวั อยา งประกอบ และ เชน่ เพลงท่มี ีจังหวะช้า ให้อารมณเ์ ศรา้ เพลง
ครอู ธบิ ายเพิ่มเติมใหน ักเรียนเขา ใจ ทม่ี จี ังหวะเรว็ ให้อารมณ์สนุกสนาน เป็นตน้

ขยายความเขา ใจ Expand

ใหนักเรยี นไปฝก ฟงเพลงประเภทตางๆ แลว มา 1
เลาใหเ พอ่ื นฟง วา เพลงทฟี่ ง สอ่ื อารมณอยา งไร และ
ใชจงั หวะและทํานองเพลงอยางไร การตกี ลองยาวในจังหวะเรว็ ๆ และหนักแน่น ท�าให้ผ้ชู ม
เกิดความรู้สกึ สนกุ สนานเรา้ ใจได้

๒. ทา� นองกบั อารมณข์ องบทเพลง การน�าเอาลักษณะเสียงสูง เสียงต่�า

ตรวจสอบผล Evaluate เสียงทุ้ม เสียงแหลม หรือลักษณะของเสียง

1. ครตู รวจสอบผลการวิเคราะหองคป ระกอบเพลง แบบอน่ื ๆ ของเสยี งดนตรมี ารอ้ ยเรยี งเปน็ ทา� นอง
โดยครพู ิจารณาวา นกั เรยี นวิเคราะหไดถกู ตอ ง
มเี หตมุ ผี ลหรือไม ท�าให้สื่ออารมณ์ของเพลงได้หลากหลาย เช่น

2. ครตู รวจสอบผลการเลาถงึ เพลงท่ฟี ง โดยครู เพลงท่ีมีท�านองเสยี งสูงและท�านองเสียงต�่าถี่ๆ
พจิ ารณาวา นกั เรยี นเลา โดยอธบิ ายการใชจ งั หวะ
และทาํ นองเพลงในการสอ่ื อารมณเ พลงไดเ ขา ใจ 2 ให้อารมณส์ นกุ สนาน เปน็ ต้น
หรอื ไม
ระนาดเป็นเคร่ืองดนตรีทีส่ รา้ งจงั หวะและท�านองเพลง ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ
ไดห้ ลากหลาย ใชบ้ รรเลงเพลงเศร้า
หรอื บรรเลงเพลงสนุกสนานก็ได้

หลกั ฐานแสดงผลการเรียนรู ฝกคิด ฉลาดทา�
ฟงั เพลงไทยหรอื เพลงไทยสากลทชี่ ื่นชอบ แลว้ วิเคราะห์ตามหวั ขอ้ ทกี่ �าหนด
1. ผลการวิเคราะหองคประกอบเพลง ๑) จังหวะ ๒) ท�านอง ๓) การประสานเสยี ง
2. ผลการเลา ถึงการใชจังหวะและทาํ นองในการ
4
สงอารมณเ พลง

นกั เรียนควรรู ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEดิT
อารมณในการฟงเพลงเกดิ จากปจ จัยจากขอ ใด
1 กลองยาว เปน เคร่อื งดนตรีทองถ่นิ ภาคกลาง กอนนํามาตีตองใชข า วสกุ ผสม 1. เสยี งดนตรีและเสียงขบั รอง
ข้เี ถา บดใหละเอยี ดเปน เนอ้ื เดียวกนั แลว นําไปติดตรงกลางหนากลอง เพ่ือถว ง 2. เคร่อื งดนตรีที่ใชบ รรเลง
หนา กลองใหตึง เวลาตจี ะไดมรี ะดับเสยี งตามท่ีตอ งการ 3. สถานทฟี่ งเพลง
2 ระนาด เปน เคร่อื งดนตรปี ระเภทเคร่ืองตีท่ีสามารถบรรเลงเปนทํานองเพลงได 4. หนาตาผขู ับรอง
ซง่ึ มีดว ยกันหลายชนดิ เชน ระนาดเอก ระนาดทมุ ระนาดเอกเหลก็ ระนาดทุม เหล็ก วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เพราะเสียงดนตรแี ละเสียงขับรอง สามารถ
เปน ตน สือ่ ความหมายและอารมณของเพลงใหผฟู งรับรแู ละมอี ารมณค ลอ ยตามได
สวนเครอ่ื งดนตรี สถานท่ี และหนา ตาของผูขับรอง ไมส ามารถสอ่ื ถึง
ความหมายและอารมณของเพลงได

4 คมู ือครู

กกรระตะตนุ Eุนnคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สาํ รวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Explore Explain
Engage Expand Evaluate

เปาหมายการเรยี นรู

òº··èÕ สาระส�าคญั จาํ แนกลกั ษณะของเสยี งขบั รองและ
เคร่อื งดนตรีท่ีอยใู นวงดนตรีประเภทตา งๆ
เสียงเพลงไพเราะ เสียงของผ้ขู ับร้องเพลงมีลักษณะท่แี ตกต่างกันตามเพศ วัย และ (ศ 2.1 ป.5/2)
ลักษณะเฉพาะของแต่ละบุคคล เสียงของเคร่ืองดนตรีแต่ละชนิด
¡¨Ô ¡ÃÃÁ¹�Ê‹Ù¡ÒÃàÃÂÕ ¹ มลี กั ษณะเสยี งทแ่ี ตกตา่ งกนั ตามลกั ษณะของเครอ่ื งดนตร ี เมอ่ื นา� เสยี ง สมรรถนะของผูเรยี น
ขบั รอ้ งและเสยี งเครอ่ื งดนตรมี าผสมผสานกนั ในวงดนตร ี จะทา� ใหเ้ กดิ
ความไพเราะแตกตา่ งกนั ความสามารถในการคิด

คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค

1. ใฝเรียนรู
2. รักความเปนไทย

กระตนุ ความสนใจ Engage

? 1. ครูสุมนักเรียนออกมาขบั รอ งเพลงทีช่ ื่นชอบ
หนาชนั้ เรยี น โดยใหนกั เรียนคนอ่นื ปรบมือ
¹¡Ñ àÃÕ¹¤´Ô Ç‹Ò àÊÕ§¢ÑºÃŒÍ§¢Í§ ใหจ งั หวะ จากนน้ั ครแู ละนักเรยี นรวมกนั
¼ÙŒËÞÔ§ÁÅÕ Ñ¡É³Ðᵡµ‹Ò§¨Ò¡ อภปิ รายแสดงความคดิ เหน็ วา การขบั รอ งเพลง
àÊÂÕ §¢ÑºÃÍŒ §¢Í§¼ªŒÙ ÒÂËÃÍ× äÁ‹ Í‹ҧäà ของเพอื่ นมีความไพเราะหรอื ไม

2. ใหน ักเรียนดภู าพในหนงั สอื หนา 5 แลว ใช
คาํ ถามถามนกั เรยี น ดังนี้
• เสยี งของผูขบั รองควรมลี ักษณะเปน อยา งไร
(แนวตอบ เสียงรอ งจะมลี กั ษณะเลก็ และ
แหลมสูง เนือ่ งจากผูข ับรองเปน ผูหญิง)

5

ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT เกรด็ แนะครู

ขอ ใดกลา วถกู ตอง ครจู ดั กระบวนการเรยี นรูโ ดยใหน ักเรียนปฏิบตั ิ ดังน้ี
1. เสยี งมนุษยไมถ ือวาเปน เสียงดนตรี • วเิ คราะหถงึ ลกั ษณะเสียงขบั รอ งและเสยี งของการบรรเลงเครื่องดนตรีท่ีอยูใน
2. เสยี งดนตรีมคี ุณสมบตั ิตา งจากเสียงมนษุ ย
3. เสียงมนษุ ยสามารถปรบั ระดับเสยี งสงู -ต่ําได วงดนตรี
4. เสียงดนตรไี มมีความไพเราะเหมอื นเสยี งมนุษย • อภิปรายถึงลักษณะของเสียงขับรอ งของคน และเสยี งของเครือ่ งดนตรี
จนสามารถจาํ แนกลักษณะของเสียงขับรอ งและเครอื่ งดนตรีทอ่ี ยใู นวงดนตรี
วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 3. เพราะเสียงมนษุ ยม ีคุณสมบัติคลายกับ ประเภทตา งๆ ได

เสียงดนตรี จงึ สามารถปรับระดบั เสยี งสูง-ตา่ํ ได ทาํ ใหมนษุ ยสามารถ
ทาํ เสียงเลยี นแบบเสยี งตางๆ ไดมากมาย

คมู อื ครู 5

กระตนุ ความสนใจ สสาํ าํ รรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Expand Evaluate
Engage Explore Explain

สาํ รวจคน หา Explore

ใหนักเรียนบอกช่ือศิลปนทช่ี ืน่ ชอบ แลว อธบิ าย ๑ ลักÉณะของเสยี งขับรอ้ ง
ลักษณะเสียงขบั รองของศลิ ปนคนนั้นตามความคิด
ของนักเรยี น เสียงของคนเราสามารถปรับให้มีระดับเสียงสูง-ต่�าได้ตามต้องการ และมีลักษณะ
คล้ายกับเสียงดนตรี จึงถือว่าเป็นเสียงดนตรีชนิดหนึ่ง ซึ่งคนเราน�าลักษณะเสียงนี้ พัฒนา
อธบิ ายความรู Explain มาเป็นการขับร้อง โดยเริ่มจากการสวดมนต์ขอพรจากส่ิงศักดิ์สิทธ์ิต่างๆ การอ่านค�าประพันธ์
การขบั เสภา จนกลายเปน็ การขับร้องในรปู แบบปัจจุบนั
1. ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายและวิเคราะหวา
เสียงของศลิ ปนแตละคนท่ีนักเรยี นบอกชือ่ มา ๑. ลักษณะเสยี งขบั รอ้ งของคน
มคี วามแตกตางกันหรอื ไม แลวครูอธิบาย
เพมิ่ เตมิ วา เสยี งของศลิ ปน นน้ั มคี วามแตกตา งกนั ลักษณะเสียงขบั ร้องของคนเรา แบ่งออกเป็น ๓ กลุม่ ใหญๆ่ ตามเพศและวัย ดังน้ี
ตามเพศและวยั โดยใหนกั เรียนดูเน้อื หาใน
หนงั สอื หนา 6 ประกอบ ๑) เสียงขบั รอ้ งของเด็ก
เสยี งรอ้ งของเดก็ สว่ นมาก จะมลี กั ษณะเสยี ง
2. ใหนักเรียนยกตัวอยา งศลิ ปนคนอื่นๆ แลว เล็กแหลม ซ่ึงเป็นตามธรรมชาติและให้ความรู้สึกสดใส
วิเคราะหว า ศิลปน แตละคนมีเสียงขบั รอ งท่ี บรสิ ทุ ธิ์
แตกตางกนั อยา งไร แลวครอู ธบิ ายเพิม่ เติม
จนนกั เรยี นมคี วามรคู วามเขา ใจเกย่ี วกบั ลกั ษณะ
เสยี งขบั รอง

๒) เสยี งขบั ร้องของผชู้ าย
เสียงร้องของผู้ชายโดยเฉพาะวัยกลางคน
มกั มีเสียงทุ้มใหญ ่ ให้ความรู้สึกนุ่มนวล อบอนุ่

๓) เสยี งขับรอ้ งของผหู้ ญงิ
เสียงร้องของผู้หญิงส่วนมาก มักมีเสียงแหลมสูง
ซ่งึ ให้ความรู้สกึ ร่าเรงิ สดใส

๖

เกร็ดแนะครู ขอสแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT

ครใู หค วามรเู พ่ิมเติมกับนักเรยี นวา การเปลงเสียงของคนเรามคี วามเกี่ยวของ ขอใดไมม สี ว นทําใหเสยี งขบั รอ งของศลิ ปนมีความแตกตา งกนั
1. วยั 2. เพศ
กบั อวัยวะ ดังน้ี 3. หนา ตา 4. สภาพรางกาย
1. ปอด 5. ล้นิ
2. หลอดลม 6. เพดานออน เพดานแข็ง ปุม เหงือก ฟน และรมิ ฝป าก วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 3. เพราะหนา ตาไมม สี วนเก่ยี วขอ งกบั อวัยวะ
3. กลองเสยี ง 7. ชองจมกู
4. ชอ งคอ 8. โพรงตา งๆ ในกะโหลกศีรษะ ในการออกเสียง จงึ ไมมผี ลกระทบตอ การออกเสยี งของคนเรา

ครูอาจศกึ ษาอวัยวะเกย่ี วกับการออกเสียงเพ่ิมเตมิ ไดท ่ี กจิ กรรมสรา งเสรมิ
1. http://www.human.nu.ac.th/206111/web-add/articulator.htm
2. http://grg1500phonetics.blogspot.com/2010/11/1-organs-of-speech.
html
ใหนักเรียนฟง เพลงจากศลิ ปนท่ีเปนเดก็ ผหู ญิง และผูช าย แลวนํามา
เลาใหเพอ่ื นฟง วา เสยี งขบั รอ งของศลิ ปน ที่ฟง น้ันเปน อยางไร แลวครูและ
นกั เรียนรวมกันอภิปรายสรุปลกั ษณะเสียงขับรอ งของศิลปน ท่ฟี ง

6 คูมอื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขาใา จใจ ตรวจสอบผล
Engage Explore Evaluate
Explain Expand Explain

อธบิ ายความรู

๒. ลกั ษณะเสียงขับร้องในวงดนตรี 1. ครูนําเพลงไทยและเพลงไทยสากลมาเปด ให
วงดนตรแี ตล่ ะประเภท มกั จะมเี สยี งขบั รอ้ งทแ่ี ตกตา่ งกนั ไป ตามจงั หวะและทา� นองเพลง นักเรียนฟง แลวใหนกั เรยี นชวยกันวิเคราะห
เสยี งขับรอ งวา มลี ักษณะการขบั รองอยา งไร
ท่ีใช้ในการบรรเลงของวงดนตรแี ตล่ ะประเภท จากนั้นครูและนกั เรียนชวยกนั สรุป
๑) เสยี งขับร้องในวงดนตรไี ทย
เสยี งขบั รอ้ งในวงดนตรีไทย มีลกั ษณะดงั ต่อไปน้ี 2. ใหน ักเรียนศกึ ษาลกั ษณะเสียงขบั รองใน
วงดนตรไี ทย และเสียงขับรอ งในวงดนตรีสากล
(๑) มคี วามไพเราะออ่ นหวาน ในหนงั สือ หนา 7 แลวครอู ธบิ ายเพ่มิ เตมิ ให
(๒) มีการร้องเอื้อนโดยการท�าเสียง “เออ” นกั เรยี นมีความรูค วามเขาใจมากข้นึ
เสียง “เอย” เปน็ ช่วงๆ
(๓) มีความกลมกลนื กบั เสียงของ ขยายความเขา ใจ Expand
เครอื่ งดนตรีทีบ่ รรเลง ไมข่ ัดกนั
(๔) มคี วามสัมพันธแ์ ละสอดคลอ้ งกบั จังหวะ 1. ใหนกั เรียนทํากจิ กรรมการเรยี นรูใ นหนงั สอื
และทา� นองเพลงท่ขี บั รอ้ ง หนา 11 ขอ 1.

๒) เสียงขับรอ้ งในวงดนตรีสากล 2. ใหน กั เรยี นทาํ แบบวดั ฯ กจิ กรรมรวบยอดท่ี 1.2
เสยี งขบั รอ้ งเพลงไทยสากลหรอื เพลงสากลในวงดนตรสี ากล มลี กั ษณะดงั ตอ่ ไปน้ี ขอ 1

(๑) มีความไพเราะ และเลน่ ระดบั เสยี งสงู -ต่�า ใบงาน ✓แบบวัดฯ แบบฝก ฯ
ดนตร�-นาฏศลิ ป ป.5 กิจกรรมรวบยอดท่ี 1.2
ตามบทประพันธเ์ พลง ประเมินตัวชว�้ ดั ศ 2.1 ป.5/2
(๒) ไม่มกี ารรอ้ งเอือ้ นเหมือนดนตรไี ทย
แตจ่ ะมกี ารเอ้ือนเสียงบา้ งตาม แบบประเมินผลการเรียนรูตามตัวช้วี ัด ประจาํ หนวยท่ี ๑ บทที่ ๒
อารมณเ์ พลง
(๓) มคี วามกลมกลนื กับเสียงของ กิจกรรมรวบยอดท่ี ๑.๒
เคร่ืองดนตรที ่บี รรเลง ไมข่ ัดกนั
(๔) มีความสมั พันธ์และสอดคลอ้ งกับ แบบประเมนิ ตวั ชี้วดั ศ ๒.๑ ป.๕/๒
จังหวะและทา� นองเพลงท่ีขบั ร้อง • จําแนกลักษณะของเสยี งขับรอ ง และเครอ่ื งดนตรีทอ่ี ยูในวงดนตรปี ระเภทตางๆ

7 ชุดท่ี ๑ ๑๐ คะแนน

๑ ฟง เพลงไทยมา ๑ เพลง แลวบันทกึ ขอมูล

เฉฉบลบั ย

(ตัวอยา งคาํ ตอบ)
๑) เสียงขบั รอ งท่ไี ดยินเปนเสียงของ ❍ ผูช าย ❍✓ ผหู ญิง

ลกั ษณะเสยี งที่ไดย ิน คอื เปนเสยี งเลก็ แหลมสงู สดใส........................................................................................................................................
๒) ลักษณะเสยี งการบรรเลงเครื่องดนตรี คือ...ใ...ห....เ..ส....ีย....ง...น.....มุ....เ.บ.....า......ไ..ม....เ..น....น.....เ..ส....ยี....ง...ข...อ....ง...........

..เ..ค....ร...่อื....ง...ด....น.....ต....ร....ปี ....ร...ะ...เ..ภ....ท....ใ...ด....ป....ร...ะ...เ..ภ....ท....ห....น.....ึ่ง......เ..พ....ร....า...ะ..บ.....ร...ร....เ..ล....ง...เ..ส....ยี....ง...เ..ท....า...ก....นั...........................................
มคี วามผสมผสานกลมกลนื กัน..........................................................................................................................................................................................................

ตัวช้ีวัด ศ ๒.๑ ขอ ๒

õไดคะแนน คะแนนเตม็
๑๐

ขอสอบ O-NET เกร็ดแนะครู

ขอสอบป ’54 ออกเกยี่ วกบั การขับรอ งเพลงไทย ครูอธบิ ายความรูเพ่มิ เติมใหน ักเรยี นเขาใจวา เพลงไทยและเพลงไทยสากล
เอกลักษณสําคัญของการขบั รอ งเพลงไทยเดมิ คืออะไร มีความแตกตา งกนั หลายประการ เชน
1. การใชป ากและการหายใจ
2. การเอื้อน • เพลงไทยมีการรองเอ้อื น แตเพลงไทยสากลไมมกี ารรองเอื้อน
3. การดดั เสยี งใหกลมกลอ ม • เพลงไทยบรรเลงโดยใชโ นต ไทย แตเ พลงไทยสากลบรรเลงโดยใชโนต สากล
4. การผอ นและการถอนลมหายใจ • เพลงไทยสว นมากใชฉ ่งิ กํากับจงั หวะ แตเพลงไทยสากลสวนมากใชกลองชุด

วเิ คราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 2. เพราะการเออ้ื นมใี ชเฉพาะในการขบั รอง กํากบั จงั หวะ
นอกจากน้ีครอู าจใหน ักเรยี นศึกษาเพิ่มเตมิ เรอื่ งความแตกตางของเพลงไทย
เพลงไทยเทานั้น และไมม ีใชในการขับรอ งเพลงประเภทอนื่ จงึ เกิดเปน กับเพลงไทยสากล เพอื่ ใหม ีความรคู วามเขา ใจในเพลงไทยกับเพลงไทยสากลเพม่ิ ขน้ึ
เอกลกั ษณและเสนห อ ยา งหนึ่งของการขับรอ งเพลงไทย

คมู ือครู 7

กระตุนความสนใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Expand Evaluate
Engage Explore Explain

สาํ รวจคน หา Explore

ครนู าํ ภาพเครอ่ื งดนตรไี ทยและเครอื่ งดนตรสี ากล ò ลักÉณะของเสยี งวง´นµรี
มาใหนักเรยี นดู แลวใหน ักเรยี นชวยกันบอกลักษณะ
เสียงท่เี กดิ จากการบรรเลงของเครื่องดนตรที ดี่ ูวา เสียงของวงดนตรีมีลักษณะท่ีแตกต่างกันไปตามประเภทของวงดนตรี ซ่ึงผู้ฟังจะต้อง
มเี สียงอยา งไร แลวครูอธิบายเพ่ิมเตมิ เก่ยี วกบั ร้จู ักจ�าแนกเสียงของวงดนตรตี ามประเภทของวงดนตร ี ดังนี้
ลกั ษณะของเสียงเคร่ืองดนตรีชนิดนัน้
๑. วงดนตรไี ทย
อธบิ ายความรู Explain
วงด๑น)ต รวไี งทปยพ แาทบย่งอ ์ เ1อปกน็ เวปงน็ด น๓ต รปที รเ่ี ะกเดิภจทาใกหกญารๆ่ ป ดระงั สนม้ี วงกนั ระหวา่ งเครอื่ งดนตรปี ระเภท
1. ใหน กั เรยี นดภู าพวงปพาทยใ นหนงั สือ หนา 8 เครอ่ื งเปา คอื ป ่ี และเครอ่ื งตปี ระเภทตา่ งๆ นอกจากนนั้ มเี ครอื่ งกา� กบั จงั หวะและเครอื่ งประกอบ
แลวครถู ามนักเรยี น ดังนี้ จงั หวะเปน็ สว่ นประกอบ เช่น ฉิ่ง ฉาบ กรบั เปน็ ตน้
• เครือ่ งดนตรใี นวงปพ าทยเครอื่ งใหญ
มเี คร่อื งดนตรีชนิดใดบาง วงปี่พาทย์เครือ่ งใหญ่ คอื วงป่ีพาทย์เคร่ืองค่ทู ี่เพ่มิ ระนาดเอกเหล็กและระนาดทุม้ เหลก็ เขา้ ไป
(ตอบ ปใน ปน อก ระนาดเอก ระนาดทุม
ระนาดเหลก็ ระนาดทมุ เหล็ก ฆอ งวงใหญ ท่มี ำ : ราชบัณฑิตยสถาน. สารานกุ รมศัพทด นตรีไทย ภาคคตี ะ-ดุริยางค ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. ๒๕๔๕.
ฆองวงเลก็ กลองทดั ตะโพน ฉ่งิ ฉาบ โหมง)
ลกั ษณะเสยี งดนตรี วงป่พี าทยม์ ีเสยี งท่แี หลมสูง เนอื่ งจากใช้เคร่ืองดนตรีประเภท
2. ครแู ละนกั เรยี นรวมกนั อภิปรายเก่ยี วกับ เครือ่ งเปา และเครื่องตีเปน็ หลกั ในการบรรเลง
เสยี งดนตรีท่ีเกดิ จากการบรรเลงของวงปพาทย Ãˌ٠ÃÍ× äÁÇ‹ Ò‹ ...
โดยใหนกั เรียนดูเนอ้ื หาในหนังสือ หนา 8 วงปพาทย์สมัยกอ่ นใช้ปเ พียงเลาเดยี ว
ประกอบ

3. ใหน ักเรยี นอา นและทาํ ความเขาใจเพม่ิ เตมิ
เก่ียวกบั ขอมูลปท ่ใี ชในวงปพ าทย ในกรอบรู
หรอื ไมว า...ในหนังสือ หนา 8 จากนนั้ ครูสุม
นักเรียนเลาใหเพอื่ นฟง แลว ครอู ธบิ ายเพิ่มเตมิ
เกยี่ วกบั ปท ่ใี ชใ นวงปพ าทยใ หนกั เรยี นเขา ใจ

สมัยก่อนวงปี่พาทย์ใช้ปี่เพียงเลาเดียวส�าหรับ
บรรเลงเพลงประกอบการแสดงหนงั ใหญ ่ ละครนอก
โขน ซ่ึงมีผู้แสดงเป็นผู้ชายล้วน ต่อมาเมื่อมีการ
ปรับปรุงละครในท่ีมีผู้หญิงแสดงล้วน และปรับปรุง
โขนโรงในขึน้ จงึ ได้มีการแก้ไขขนาดและเสียงป่ีใหม่
ปีท่ ่ีปรับปรุงขน้ึ มาใหม ่ เรยี กว่า ปใน ป่ีเดมิ เรียกวา่
ปน อก สว่ นปท่ี ่ีใชบ้ รรเลงในการเลน่ หนงั ใหญ ่ เรยี กวา่
ปก ลาง
ปใน ปกลาง ปนอก
๘

นักเรยี นควรรู ขอ สแอนบวเนนOก-าNรคEดิT 2. ฆอ งวง
เครือ่ งดนตรขี อ ใดไมมีใชใ นวงปพาทย 4. จะเข
1 วงปพ าทย สันนิษฐานวา เกิดขึ้นครัง้ แรกในสมยั สุโขทัย เรมิ่ แรกใชบ รรเลง 1. ระนาดเอก
ประกอบละครชาตรี และหนงั ตะลุง ตอมานยิ มบรรเลงในงานพธิ แี ละบรรเลง 3. ปน อก
ประกอบการแสดงมหรสพตา งๆ
วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เพราะวงปพาทยใชเ ฉพาะเคร่ืองดนตรี
มุม IT
ประเภทเคร่ืองเปาและเคร่อื งตีบรรเลงเปนเคร่ืองดนตรีหลกั จงึ ไมใ ชจ ะเข
ครูศึกษาวงดนตรไี ทยเพ่ิมเตมิ ไดท ี่ ซ่ึงเปนเครอ่ื งดนตรปี ระเภทเครื่องดีด บรรเลงรว มในวงดนตรปี พ าทย
1. วงปพ าทย http://www.finearts.go.th/performing/parameters/km/
กจิ กรรมทา ทาย
item/วงปพาทย. html
2. วงเครื่องสาย http://www.finearts.go.th/performing/parameters/ ใหน ักเรยี นศึกษาเกย่ี วกับประเภทของวงดนตรไี ทยเพม่ิ เตมิ โดยครู
แนะนําแหลงคน ควาในหอ งสมดุ และอินเทอรเ น็ต จากน้นั รวบรวมและ
km/item/วงเครอ่ื งสาย.html เรียบเรียงขอ มลู ทไ่ี ดม านาํ เสนอเปน รายงานสงครู
3. วงมโหรี http://www.finearts.go.th/performing/parameters/km/

item/วงมโหร.ี html

8 คมู ือครู

กระตุนความสนใจ สํารวจคนหา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Engage Explore Evaluate
Explain Expand Explain

อธบิ ายความรู

๒) วงเคร่ืองสาย 1เป็นวงดนตรีที่ประกอบไปด้วยเคร่ืองดนตรีประเภทเคร่ืองสีและ 1. ใหน กั เรยี นดภู าพวงเคร่อื งสาย และวงมโหรี
เครอ่ื งดีดเปน็ หลัก นอกจากน ้ี ในวงดนตรยี ังมเี คร่ืองดนตรปี ระเภทเครือ่ งเปา และเครอ่ื งตีเปน็ ในหนังสือ หนา 9 แลว ครูถามนักเรยี น ดงั นี้
สว่ นประกอบ • เคร่อื งดนตรใี นวงเครือ่ งสายเครือ่ งเด่ยี ว
มีเคร่อื งดนตรีชนดิ ใดบา ง
วงเครื่องสายเครอื่ งเด่ยี ว คือ วงดนตรที ม่ี ีเครอ่ื งดนตรีผสมเพียงอยา่ งละ ๑ ช้ิน (ตอบ ซอดว ง ซออู จะเข ขลุยเพยี งออ โทน
ราํ มะนา ฉ่งิ )
ทม่ี ำ : ราชบณั ฑิตยสถาน. สารานกุ รมศัพทดนตรไี ทย ภาคคตี ะ-ดรุ ยิ างค ฉบบั ราชบัณฑิตยสถาน. ๒๕๔๕. • เคร่อื งดนตรใี นวงมโหรเี คร่ืองใหญ
มเี คร่อื งดนตรีชนดิ ใดบา ง
ลักษณะเสียงดนตรี วงเครอ่ื งสายมีเสยี งที่ไพเราะ นมุ่ นวล อ่อนหวาน เนื่องจากใช้ (ตอบ ระนาดเอก ระนาดเอกเหล็ก
เคร่อื งดนตร๓ีป)ร ะวเภงมทโเหครร่ือี 2งเปส ี็นแวลงะดเนคตร่อืรีทงดี่มีดีเคเปรน็ื่อหงดลนกั ตในรกีคารรบบทรุกรปเลรงะเภท ท้ังเคร่ืองดีด เครื่องสี ระนาดทุม ระนาดทุม เหล็ก ฆองวงเล็ก
เคร่อื งตี และเครื่องเปา ฆองวงใหญ ซอสามสาย ซอสามสายหลีบ
ซอดวง ซออู จะเข ขลยุ หลีบ ขลยุ เพยี งออ
โทน รํามะนา ฉงิ่ ฉาบ)

2. ครูและนกั เรียนรว มกนั อภปิ รายเกย่ี วกับ
เสียงดนตรที ่ีเกิดจากการบรรเลงของ
วงเครอ่ื งสาย และวงมโหรี โดยใหนักเรียน
ดเู น้อื หาในหนังสอื หนา 9 ประกอบ

วงมโหรเี คร่อื งใหญ ่ คอื วงมโหรเี ครอ่ื งคทู่ ีเ่ พม่ิ ระนาดเอกเหล็กและระนาดทมุ้ เหลก็ เขา้ ไป

ทม่ี ำ : ราชบัณฑติ ยสถาน. สารานุกรมศัพทด นตรีไทย ภาคคีตะ-ดุรยิ างค ฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน. ๒๕๔๕.

ลกั ษณะเสียงดนตร ี วงมโหรีมเี สยี งที่นุม่ เบา เน่อื งจากประกอบไปดว้ ยเครื่องดนตรี
หลายประเภท ไมเ่ นน้ ประเภทใดประเภทหนง่ึ จงึ มเี สยี งบรรเลงเทา่ กนั และกลมกลนื กนั ฟงั แลว้
รสู้ กึ สบาย
๙

ขอสแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT นักเรียนควรรู

วงดนตรขี อ ใดเนนเสยี งการบรรเลงเครือ่ งดนตรปี ระเภทเคร่ืองสีและเครือ่ งดดี 1 วงเคร่ืองสาย เปนวงดนตรีทนี่ ยิ มใชบ รรเลงขบั กลอ มในงานมงคลตา งๆ เพ่ือ
1. วงมโหรี ทาํ ใหเกดิ ความสนุกสนานเพลิดเพลิน เชน งานแตงงาน งานเลี้ยงสังสรรค เปน ตน
2. วงปพ าทย 2 วงมโหรี เปนวงดนตรที ่นี ิยมใชบ รรเลงขบั กลอมใหค วามสนกุ สนาน
3. วงเครอื่ งสาย เพลิดเพลินในงานมงคลใหญๆ เชน งานตอ นรับแขกบานแขกเมอื ง งานเทศกาล
4. วงปพาทยแ ละวงมโหรี ประจําป เปนตน

วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 3. เพราะวงเคร่ืองสายประกอบดวยเครื่องดนตรี

ประเภทเคร่ืองสแี ละเครือ่ งดดี เปน หลกั จงึ เนน การบรรเลงเครอ่ื งดนตรที งั้ สอง
ประเภทน้ี สวนเครือ่ งดนตรีประเภทอ่ืนใชบ รรเลงประกอบ

คมู ือครู 9

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคนหา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Explore Expand Evaluate
Engage Explain Explain

อธบิ ายความรู

1. ใหนักเรยี นดูภาพวงเชมเบอรม วิ สกิ และ ๒. วงดนตรีสากล
วงดรุ ยิ างคใ นหนงั สอื หนา 10 แลว ครถู ามนกั เรยี น มีหลากหลายประเภท ในบทเรยี นน้ีได้น�าเสนอเปน็ ตัวอยา่ ง ดังน้ี
ดังน้ี
• นกั เรยี นรจู ักเคร่อื งดนตรีชนดิ ใดบาง ๑) วงเชมเบอร์มิวสิก (Chamber
และมีวิธีการบรรเลงอยางไร
(แนวตอบ ตอบไดห ลากหลาย เชน ไวโอลิน Music) เป็นวงดนตรีที่มีลักษณะแบบง่ายๆ
บรรเลงดว ยวิธีการสี กตี าร บรรเลงดวยวธิ ี
การดดี เปน ตน) ปกตมิ ีนกั ดนตรีตง้ั แต่ ๒ คน จนถงึ ๙ คน ซึ่ง

2. ครูและนกั เรยี นรว มกนั อภิปรายลกั ษณะ จะมชี อ่ื เรยี กตา่ งกนั ไปตามจา� นวนของผบู้ รรเลง
เสียงดนตรีของวงเชมเบอรม ิวสิกและวงดุริยางค
โดยใหนกั เรยี นดเู นือ้ หาในหนังสอื หนา 10 เชน่ มผี บู้ รรเลง ๒ คน เรยี กวา่ ดูเอ็ต (Duet)
ประกอบ
ผบู้ รรเลง ๓ คน เรียกวา่ ทรีโอ (Trio) เป็นต้น ลกั ษณะวงประเภททรโี อ แสดงดนตรโี ดยใช้เครอ่ื งดนตรีหลกั
3. ใหน กั เรยี นฟงเพลงวงดนตรีสากลทชี่ ่ืนชอบ ประเภทเคร่ืองสาย ๓ ชนดิ
และนํามาเลาใหเพอ่ื นฟงวา วงดนตรีที่ฟง น้นั วงดนตรีประเภทน้ีไม่มีวาทยกร (Conductor)
ใชเครื่องดนตรชี นิดใดบรรเลงบา ง และเสยี ง
การบรรเลงเพลงทฟ่ี ง มลี ักษณะอยางไร จากนัน้ ควบคุมการบรรเลง และเพลงที่น�ามาบรรเลงส่วนมากเป็นเพลงที่เน้นความกลมกลืนของการ
ครแู ละนักเรยี นรวมกันอภปิ รายใหความคดิ เหน็
เพิม่ เตมิ ประสานเสียง โดยใชเ้ วลาของการบรรเลงไมน่ านมากนัก

ลักษณะเสยี งดนตร ี วงเชมเบอรม์ วิ สกิ มเี สียงการบรรเลงนมุ่ เบา เนือ่ งจากมีการ

บรรเลงแบบงา่ ยๆ ไม่ซบั ซอ้ น ฟังแลว้ รู้สึกผ่อนคลาย สบายๆ

๒) วงดรุ ยิ างค ์ (Orchestra) เปน็ วงดนตรที ป่ี ระกอบดว้ ยเครอื่ งดนตร ี ๕ ประเภท คอื

เครอื่ งกระทบ เครอ่ื งลมไม ้ เครอื่ งลมทองเหลอื ง เครอื่ งสาย และเครอื่ งคยี บ์ อรด์ ในขณะบรรเลง

จะมวี าทยกรทา� หนา้ ทค่ี วบคมุ การบรรเลง โดยมกี ลมุ่ เครอื่ งสายเปน็ เครอ่ื งดนตรหี ลกั ในการบรรเลง

1

วงดรุ ยิ างค์ เป็นวงดนตรที ตี่ ้องอาศยั วาทยกรเปน็ ผู้คอยควบคุมเสียง เพอื่ ทา� ใหเ้ กดิ ความไพเราะ

ลกั ษณะเสยี งดนตร ี วงดรุ ยิ างคม์ เี สยี งการบรรเลงทไ่ี พเราะ ใหอ้ ารมณเ์ พลงทหี่ ลากหลาย
มที ง้ั ตนื่ เตน้ เรา้ ใจ และเศรา้ โศก โดยเฉพาะเสยี งบรรเลงจากเครอื่ งดนตรปี ระเภทเครอื่ งสาย
๑0

นักเรยี นควรรู ขอสอบ O-NET
ขอ สอบป ’55 ออกเก่ยี วกับผูควบคุมวงดนตรี
1 วาทยกร วาทยกรหรอื ผอู าํ นวยเพลงเปนผูควบคมุ วงดนตรี โดยใชส ัญญาณมอื ผูควบคมุ วงดนตรีโดยใชส ัญญาณมือยนื ใหจงั หวะอยูหนาวงดนตรี
ดังน้ี มือขวาถอื ไมบ าตอง (Baton) เพอื่ ใหจ ังหวะ สว นมือซายใชควบคมุ วงดนตรี เรยี กวาอะไร
ในดานอืน่ เชน ใหน กั ดนตรีเลน เสยี งดัง เลนเสียงเบา เปนตน 1. ผชู ีน้ าํ เพลง
2. ผูอาํ นวยเพลง
ทฤษฎี ณ พัทลุง วาทยกรท่ีมชี ือ่ เสียงของไทย 3. ผกู าํ กบั เพลง
4. ผใู หส ัญญาณเพลง
วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. เพราะผอู าํ นวยเพลงหรอื วาทยกร คอื ผทู คี่ อย
ทาํ หนา ทค่ี วบคมุ จงั หวะเพลงใหแ กว งดนตรี โดยใชส ญั ญาณมอื วงดนตรที ตี่ อ ง
มีผูอาํ นวยเพลงในการควบคมุ เสยี ง จังหวะ เพ่ือบรรเลงเพลงตางๆ ไดไ พเราะ
และหลากหลายอารมณ ไดแก วงดรุ ิยางค เพราะเปน วงดนตรที ี่มีขนาดใหญ
และใชเ ครอ่ื งดนตรีในการบรรเลงจาํ นวนมาก

10 คมู อื ครู

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคนหา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขา ใา จใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล
Engage Explore
Explain Expand Evaluate

อธบิ ายความรู Explain

๓) วงโยธวาทิต 1(Military Band) วงโยธวาทติ เปน็ วงดนตรีทม่ี กั แสดงกลางแจ้งในรูปแบบ 1. ใหนกั เรยี นดูภาพวงโยธวาทติ และวงแจส
การแปรขบวนท่ีมีความพรอ้ มเพรียงกนั และสวยงาม ในหนังสือ หนา 11 แลวครถู ามนักเรยี น ดงั นี้
เปน็ วงดนตรที มี่ ลี กั ษณะคลา้ ยกบั แตรวง เหมาะ • นกั เรยี นรจู กั เครื่องดนตรีชนดิ ใดบา ง
กับการบรรเลงกลางแจ้ง วงดนตรีประเภทน้ีมี ดนตรีแจส เปน็ ดนตรีที่ได้รบั ความนยิ มแพร่หลายทว่ั โลก และมวี ธิ กี ารบรรเลงอยา งไร
เครอ่ื งดนตรหี ลกั ๓ ประเภท คอื เครอื่ งกระทบ รวมถึงประเทศแถบเอเชยี (แนวตอบ ตอบไดหลากหลาย เชน ทรัมเปต
เคร่ืองลมทองเหลือง และเคร่ืองลมไม้ บรรเลงดว ยวิธกี ารเปา เปน ตน)
¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ
ลักษณะเสียงดนตรี เสียงบรรเลง 2. ครแู ละนักเรียนรว มกันอภปิ รายลกั ษณะ
ของวงโยธวาทติ ใหค้ วามรสู้ กึ คกึ คกั สนกุ สนาน เสยี งดนตรีของวงโยธวาทิตและวงแจส โดยให
เร้าใจ ปลุกใจ นกั เรยี นดูเนอื้ หาในหนังสือ หนา 11 ประกอบ

๔) วงแจส (Jazz Band) เปน็ วง- ขยายความเขา ใจ Expand
ดนตรีที่ถือก�าเนิดมาจากกลุ่มชนผิวด�าชาว
กอเามรรเลิก่นันดเชนื้อตสราีแยจอสัฟ 2รมิกีลันัก (ษนณิโกะรก)า รใบนรระรยเละงแสรดก ใหน ักเรยี นทาํ กิจกรรมการเรียนรูในหนงั สอื
ไม่มีโน้ต โดยผู้บรรเลงจะคิดท�านองเพลงขึ้น หนา 11 ขอ 2.
มาเอง และบรรเลงสด หรือต่อเติมท�านอง
ของเพลงเดิมใหแ้ ปลกออกไป ซ่งึ มีเอกลักษณ์ ตรวจสอบผล Evaluate
เฉพาะตวั
1. ครูตรวจสอบผลการจาํ แนกและบอกลักษณะ
ลักษณะเสียงดนตรี วงแจสเป็น เสยี งของศลิ ปน โดยพิจารณาวา จาํ แนกและ
วงที่บรรเลงเพลงช้าหรือบรรเลงเพลงเร็วก็ได ้ บอกลกั ษณะเสยี งของศลิ ปนไดถ กู ตองหรอื ไม
ให้ความรสู้ ึกเพลิดเพลนิ ครึกครื้น สนุกสนาน
เร้าอารมณ์ 2. ครตู รวจสอบผลการจําแนกและบอกลักษณะ
เสียงเครอื่ งดนตรี โดยพจิ ารณาวา จาํ แนกและ
บอกลกั ษณะเสยี งเคร่ืองดนตรถี กู ตอ งหรอื ไม

3. ครูตรวจสอบผลการทาํ กจิ กรรมรวบยอดที่ 1.2
จากแบบวดั ฯ ดนตร-ี นาฏศลิ ป ป.5 โดยพจิ ารณา
ดูวา นักเรียนตอบคําถามไดถ ูกตองหรือไม

ฝกคดิ ฉลาดทา� หลักฐานแสดงผลการเรยี นรู
๑. ฟังเพลงจากศิลปนท่ชี ่นื ชอบมา ๕ คน แล้วอภิปรายถงึ ลักษณะเสียงของศลิ ปน
จากน้ันสรปุ และน�าเสนอหนา้ ชนั้ เรยี น ๑๑ 1. ผลการจาํ แนกและบอกลกั ษณะเสยี งของศลิ ปน
๒. ฟังเพลงไทยหรอื เพลงไทยสากลมา ๑ เพลง แลว้ อภิปรายถึงเสยี งเครือ่ งดนตรี 2. ผลการจาํ แนกและบอกลกั ษณะของเสียง
ในเพลง
เคร่ืองดนตรี
3. แบบวดั ฯ ดนตรี-นาฏศลิ ป ป.5

กิจกรรมรวบยอดที่ 1.2

ขอ สแอนบวเนนOก-าNรคEิดT นักเรียนควรรู

ขอ ใดกลาวถูกตอ ง 1 วงโยธวาทิต มีมาต้ังแตสมยั โรมนั ใชบรรเลงเพลงเดนิ แถวเพ่ือปลุกใจทหาร
1. วาทยกรเปนผคู วบคุมเสียงในวงดุริยางค ในสมยั สงครามครูเสด และมีการพัฒนามาจนถงึ ปจ จุบนั
2. วงแจสมตี นกําเนิดมาจากประเทศองั กฤษ 2 ดนตรแี จส มีที่มาจากทาสนิโกรในเมืองนวิ ออรล นี ส ซึง่ อยูในรฐั ลยุ เซียนาของ
3. ดูเอต็ เปน ชื่อเรยี กอกี ชอ่ื หน่งึ ของวงโยธวาทติ ประเทศสหรฐั อเมริกา เม่ือทาสกลมุ นว้ี างจากการทาํ งานก็จะชมุ นมุ รองรําทาํ เพลงกัน
4. วงดุรยิ างคเปนวงดนตรีทีบ่ รรเลงกลางแจง เทานั้น เครอื่ งดนตรกี ็ทาํ กันอยา งงายๆ เชน เอาไมไ ผม าทาํ เปน เครอ่ื งเปา เอาหนังวัวมาขงึ
ทําเปน กลอง เปนตน จากจดุ เร่ิมตนนี้ ดนตรแี จสไดม กี ารพฒั นาและววิ ัฒนาการตาม
วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 1. เพราะวงดุริยางคเปน วงดนตรขี นาดใหญ สมัยนยิ มจนถึงปจจุบัน

และใชเ ครอ่ื งดนตรบี รรเลงจาํ นวนมาก จึงตองใชวาทยกรในการควบคุมเสียง
เพอ่ื บรรเลงเปน เพลงตา งๆ ไดไพเราะ และหลากหลายอารมณ

คมู อื ครู 11

กกรระตะตนุ Eุน nคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Explain Expand Evaluate
Engage Explore
เปาหมายการเรียนรู สาระส�าคญั

อาน เขียนโนตดนตรีไทยและสากล óº··èÕ การอา่ น เขยี นตวั โนต้ ดนตรไี ทยและดนตรสี ากลใหถ้ กู ตอ้ ง เปน็ ทกั ษะ
5 ระดับเสยี ง (ศ 2.1 ป.5/3) พ้ืนฐานสา� คัญในการฝึกขบั ร้อง และบรรเลงเคร่ืองดนตรี
โน้ตดนตรที ีค่ วรรู้
สมรรถนะของผูเรียน

ความสามารถในการส่อื สาร

คุณลักษณะอันพงึ ประสงค ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¹�Ê‹¡Ù ÒÃàÃÂÕ ¹

ใฝเ รียนรู

กระตนุ ความสนใจ Engage

1. ครสู มุ นกั เรยี น 4 คน ออกมาหนา ชั้นเรียน
แลว กําหนดใหเ ปน ตัวแทนเสียง โด เร มี ฟา
จากนั้นใหนกั เรียนท่ีเหลอื รอ งเพลง ดังนี้
เพลง โด เร มี
โด เร มี มี เร โด
โด เร มี ฟา มี เร โด (สรอ ย)
หาน ดู หงส หงส ดู หาน
หาน ดู หงส เห็น หงส บนิ ผาน (สรอ ย)

เม่ือขับรองถึงชวงเน้ือเพลง โด เร มี ฟา ให ?
นักเรียนท่ีเปนตัวแทนเสียงทําทาทางของตนเอง
โดยไมซ าํ้ กับคนอน่ื ËÒ¡äÁ‹ÃâŒÙ ¹Œµà¾Å§ ¹¡Ñ ´¹µÃÕã¹ÀÒ¾
2. ใหนักเรียนดูภาพในหนังสือ หนา 12 แลวใช ¨ÐàŹ‹ à»Â‚ â¹ä´ËŒ ÃÍ× äÁ‹ à¾ÃÒÐÍÐäÃ
คําถามถามนักเรยี น ดังนี้
• เครอื่ งดนตรใี นภาพเกยี่ วขอ งกบั ดนตรี ๑2

ประเภทใด
(แนวตอบ เกย่ี วของกบั ดนตรสี ากลประเภท
ลิม่ นว้ิ หรือคียบ อรด )

เกร็ดแนะครู ขอ สแอนบวเนนOก-าNรคEิดT
โนต ดนตรมี คี วามสําคญั อยา งไร
ครูจัดกระบวนการเรียนรูโ ดยใหนักเรยี นปฏบิ ัติ ดังนี้ 1. ใชเปนสญั ลกั ษณแทนความหมายเพลง
• อธบิ ายเกย่ี วกับสญั ลักษณท างดนตรี 2. ใชเ พอื่ บงบอกความสามารถของผูแตง
• อานและเขียนโนตดนตรีไทยและโนต ดนตรีสากล 3. ใชส่ือสารกบั ผฟู ง
จนมคี วามรูความเขา ใจเก่ียวกับโนตดนตรีไทยและโนต ดนตรีสากล และสามารถ 4. ใชบ นั ทกึ บทเพลง
อา นและเขยี นโนตท้งั สองประเภทอยางงายๆ ได วเิ คราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 4. เพราะโนต ดนตรเี ปน สัญลักษณท่ีใชบ ันทึก
บทเพลงตางๆ เพื่อทําใหจดจําบทเพลงท่แี ตง มาแลว และใชถ า ยทอดใหกบั
คนอนื่ ที่จะเรยี นรใู นบทเพลงใหเขาใจและรับรตู รงกนั อยางไมผดิ เพีย้ น

12 คูมอื ครู

กระตนุ ความสนใจ สสาํ าํ รรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Engage Expand Evaluate
Explore Explain Explore
สาํ รวจคน หา

๑ สัÞลักÉณท์ าง´นµรี ใหน ักเรียนยกตัวอยางสัญลกั ษณทางดนตรที ี่
สญั ลกั ษณท์ างดนตรเี ปน็ เครอ่ื งหมายที่ใชใ้ นการเรยี นรเู้ รอ่ื งดนตร ี ทงั้ เรอื่ งการรอ้ งเพลง รจู กั และไดเ คยเรยี นมาในชน้ั กอ น แลว ครตู รวจสอบ
ความถูกตอง

และการ๑บร. รตเลวั งโเนครต้ ่ือ ง1ดนตรี ซ่ึงสัญลกั ษณพ์ นื้ ฐานที่ควรรู้จัก มดี งั นี้ อธบิ ายความรู Explain

เปน็ เคร่อื งหมายที่ใชบ้ นั ทึกแสดงอัตราจังหวะ ระดับเสียงดนตรขี องเพลงแต่ละเพลง 1. ใหนกั เรียนอา นและทําความเขาใจเรอ่ื งตวั โนต
บรรทดั 5 เสน ในหนังสอื หนา 13 แลวครู
๑) โน้ตเพลงไทย ใช้ตัวอักษรแทนเสียงดนตร ี ซึง่ ม ี ๗ ระดับเสยี ง เชน่ เดียวกับโนต้ และนักเรียนรวมกนั อภิปรายตามหัวขอ ดงั น้ี
• ความหมายของตัวโนตและบรรทัด 5 เสน
ดนตรสี ากล ดังนี้ (๕) ซ ใช้แทนเสียง ซอล • ลกั ษณะของตวั โนต เพลงไทยและตัวโนต
(๑) ด ใชแ้ ทนเสียง โด สากล
(๒) ร ใช้แทนเสยี ง เร (๖) ล ใช้แทนเสียง ลำ • ลักษณะของบรรทัด 5 เสน
(๓) ม ใช้แทนเสียง มี (๗) ท ใชแ้ ทนเสียง ที
(๔) ฟ ใช้แทนเสียง ฟำ 2. ใหน กั เรียนอานและทําความเขา ใจเรอื่ ง
กุญแจประจําหลกั เครือ่ งหมายกําหนดจงั หวะ
๒) โน้ตเพลงสากล ใช้สัญลักษณ์โน้ตตัวกลม ตัวขาว ตัวด�า และตัวเขบ็ต ในหนงั สอื หนา 14 แลวครแู ละนักเรียนรว มกัน
อภิปรายตามหัวขอ ดังน้ี
แทนเสยี งดนตรี เช่น • ความหมายของกญุ แจประจาํ หลักและ
เครอ่ื งหมายกาํ หนดจงั หวะ
ตัวกลม มอี ัตราความยาวของเสียงมากทส่ี ดุ • ลกั ษณะของกุญแจซอลและเครือ่ งหมาย
กาํ หนดจงั หวะ
ตัวขาว มอี ตั ราความยาวของเสยี งเปน็ ครง่ึ หนง่ึ ของตวั กลม
3. ครหู าตวั อยา งโนต เพลงไทยและโนต เพลงสากล
ตวั ด�า มอี ตั ราความยาวของเสียงเป็นคร่งึ หน่งึ ของตวั ขาว มาใหนักเรียนดู และอธบิ ายถึงสัญลักษณท ่ี
ปรากฏใหเหน็ จากนนั้ ครแู ละนกั เรียนรว มกนั
ตวั เขบ็ตหนึ่งชน้ั มอี ัตราความยาวของเสยี งเปน็ คร่ึงหนง่ึ ของตวั ดา� อภปิ รายถงึ สัญลกั ษณทางดนตรจี นนักเรียน
มคี วามรคู วามเขา ใจมากขึ้น
ตวั เขบต็ สองชน้ั มอี ตั ราความยาวของเสยี งเปน็ ครง่ึ หนง่ึ ของตวั เขบต็

หนึ่งชน้ั

นอกจากน้ียงั มีตวั เขบ็ตสามช้นั และตวั เขบ็ตส่ชี ้นั ซ่ึงจะมคี วามยาวเสยี งทีล่ ดลงไป

อกี ครง่ึ หนึ่งของตัวเขบต็ สองช้นั ตามลา� ดับ
๒. บรรทัด ๕ เส้น
เปน็ เส้นตรงทข่ี ดี ขนานกันไปตามยาว ซ่งึ มีท้ังหมด ๕ เส้น ๔ ช่อง ใชส้ า� หรบั บันทึก

ตัวโน้ต และแสดงความสูงหรอื ต่า� ของเสยี ง ๑ ๒ ๓๔

๑ ๒ ๓๔๕ ชอ ง

เส้น

๑3

ขอสอบ O-NET เกร็ดแนะครู
ขอ สอบป ’55 ออกเกย่ี วกับอัตราจงั หวะของตวั โนตดนตรีสากล
ขอใดจงั หวะถูกตอ ง ครคู วรหาโนตเพลงสากลและโนตเพลงไทยมาใหนกั เรียนดู เพ่อื ใหน กั เรียน
1. ö+ ö= Ê+ Q ไดเ หน็ จากโนต จรงิ ๆ วา สัญลกั ษณท่เี รียน เมือ่ ไปปรากฏอยูบนโนต จะอยใู น
2. Q + Q = Ê+ Ê ตําแหนงใด และเขียนอยา งไร ซง่ึ ครอู าจสืบคน จากอนิ เทอรเนต็ ได เชน
3. ö+ ö= Q + Q http://www.sopon.ac.th/sopon/thaimusic/content.html
ว4.ิเคöรา+ะQหค=ําตöอ+บÊตอบขอ 3. เพราะ
คอื โโตนนัวตตหตตยัววัดุ เดโขนําบต มต็ ตีคชวั ัน้าดเเทาํดายี เกปวับน มเ1คคี รา จ่อืเังทงหาหวกมะบั าย12ใหจเงัสหียวงะเงียบหรอื หยุดการเลน เสยี ง นักเรียนควรรู
ö คอื มีคาเทา กับ 1 จงั หวะ
Ê คือ 1 ตัวโนต เปนระบบการบันทึกแทนเสยี งดนตรีที่มีมาตั้งแตศตวรรษที่ 11 โดย
ไกโด (Guido d’ Arezzo) บาทหลวงชาวอิตาเลียน และมีการพฒั นาอยางตอ เนอื่ ง
Q จนมาถึงปจ จบุ ัน

ดังนั้น ö+ öมคี าเทา กับ 1 จงั หวะ + 1 จังหวะ = 2 จังหวะ จงึ มีคาเทา กบั
Q + Q มคี าเทา กบั 1 จังหวะ + 1 จังหวะ = 2 จงั หวะ

คูมือครู 13

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขขยยาายยEคคxpววaาาnมมdเเขขา าใจใจ ตรวจสอบผล
Explore Explain Evaluate
Engage Expand Expand

ขยายความเขา ใจ

1. ครูหาตัวอยางโนตเพลงไทยและโนตเพลงสากล ๓. กุญแจประจา� หลัก
งายๆ ใหนักเรียนฝกอานและฝกเขยี นจนคลอง เปน็ เครื่องหมายที่บอกใหท้ ราบว่า ตัวโนต้ ทอ่ี ยู่ในบรรทัด ๕ เสน้ คอื ตวั โนต้ ที่มเี สยี งใด

2. ใหนักเรยี นทาํ กิจกรรมรวบยอดท่ี 1.3 ในบทเรียกนญุ นแีน้ จักซเอรลีย น1เจปะน็ ไกดญุร้ ู้จแกั จกปบั รกะญุจา� แหจลซักอชลน ิดดหงั นน ี้ ่งึ ซึ่งตัวโนต้ ทีอ่ ยตู่ า� แหนง่ เดยี วกับหัวกญุ แจ
จากแบบวัดฯ ดนตร-ี นาฏศลิ ป ป.5

ใบงาน ✓แบบวดั ฯ แบบฝก ฯ
ดนตร-� นาฏศลิ ป ป.5 กิจกรรมรวบยอดท่ี 1.3
ประเมนิ ตัวชว�้ ดั ศ 2.1 ป.5/3 ซอล ตอ้ งเป็นเสียงซอลเท่านัน้

กญุ แจซอล ตัวกลม ตัวขาว ตัวดํา ตวั เขบ็ตหนงึ่ ชน้ั
เสียงซอล เสียงซอล เสียงซอล เสยี งซอล

แบบประเมินผลการเรยี นรูตามตัวชี้วดั ประจําหนว ยท่ี ๑ บทที่ ๓ การเขยี นกญุ แจซอล ตอ้ งใหห้ วั ของกญุ แจซอล คาบเส้นท่ี ๒ ของบรรทัด ๕ เส้น

กจิ กรรมรวบยอดท่ี ๑.๓ เมอ่ื ทราบเสยี งซอลแลว้ ก็สามารถหาเสยี งอน่ื ๆ ในบรรทัด ๕ เสน้ ได้ ดงั ภาพ

แบบประเมินตัวช้ีวดั ศ ๒.๑ ป.๕/๓ เสยี งที่สงู กว่าเสียงซอล ซอล ลา ที โด เร มี ฟา ซอล ลา
• อาน เขยี นโนต ดนตรไี ทยและสากล ๕ ระดับเสียง
เสยี งทีต่ �า่ กว่าเสียงซอล
ชุดที่ ๑ ๑๕ คะแนน
ซอล ฟา มี เร โด
๑ ยกตัวอยางและเขยี นโนตดนตรีสากลมา ๑ ตัวอยางเพลง
เพลง…………………………………………… ๔. เครอื่ งหมายกา� หนดจงั หวะ

G เปน็ เครอ่ื งหมายที่ใชก้ า� หนดจงั หวะและตวั โนต้ ที่ใช้บันทึกในบทเพลง มลี กั ษณะคลา้ ยกบั
เลขเศษส่วน เช่น 24 43 44 เป็นต้น
G
ตัวอย่าง การใสเ่ ครือ่ งหมายกา� หนดจงั หวะ
G

G

G

G

ตัวชวี้ ัด ศ ๒.๑ ขอ ๓

õไดค ะแนน คะแนนเต็ม
๑๖

3. ใหนักเรียนฝกสังเกตจังหวะการเคลื่อนไหวของ เลขตัวบน หมายถึง ในหอ้ งเพลงหนึง่ มี ๒ จังหวะ
สง่ิ ตางๆ เชน จังหวะการเตน ของหวั ใจ จงั หวะ
การเดินของเข็มนาฬก า เปนตน แลว จดบันทึก เลขตวั ลา่ ง หมายถงึ อัตราจังหวะใน ๑ หอ้ งเพลง ทกี่ �าหนดให้
ลงในสมุด เพ่ือใหนกั เรยี นเขา ใจในเรอื่ งของ เป็น ๔ จังหวะ
จังหวะมากขนึ้
๑4

เกร็ดแนะครู ขอสแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT
ขอใดเปน ตัวบอกระดบั เสียงในบรรทดั 5 เสน
ครูอาจใหน ักเรยี นบนั ทึกจงั หวะสิ่งตา งๆ โดยการวาดภาพก็ได เชน 1. ตวั โนต
• บันทึกการเตนของหัวใจ  2. กุญแจประจาํ หลัก
• บนั ทกึ การเดนิ ของเข็มนาฬก า  3. ชอ งในบรรทดั 5 เสน
4. เครือ่ งหมายกําหนดจังหวะ
นักเรยี นควรรู วิเคราะหค ําตอบ ตอบขอ 2. เพราะกญุ แจประจําหลกั เปน สญั ลักษณ
ที่บอกใหทราบวา ตวั โนต ท่อี ยูใ นบรรทัด 5 เสน คือ ตวั โนตทมี่ เี สียงใดบาง
1 กุญแจซอล เปน สัญลักษณทางดนตรที ่ีนิยมใชกนั มาก มักใชบ นั ทึกเสียง เชน กญุ แจซอล กาํ หนดใหตวั โนตทุกตวั ทอ่ี ยคู าบเสน ท่ีสองจากลา งเปน
การบรรเลงเครอื่ งดนตรีหรือเสยี งขับรองทร่ี ะดบั เสยี งกลางๆ จนถงึ ระดับเสียงสูง เสยี งซอล แลว คอยไลเ สียงข้นึ -ลงเพื่อหาระดบั เสียงของตัวโนต อื่นตอ ไป

14 คูมอื ครู

กระตนุ ความสนใจ สสาํ าํ รรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขา ใา จใจ ตรวจสอบผล
Engage Evaluate
Explore Explain Expand Explore

สาํ รวจคน หา

ò บนั ไ´เสยี ง ใหน กั เรยี นบอกความหมายของบนั ไดเสยี งตาม
ความเขา ใจของนกั เรยี น แลว ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั
บันไดเสยี ง หมายถงึ เสียงดนตรที ่ีเรยี งไว้ตามล�าดับจากเสียงตา่� ไปหาเสียงสงู หรอื จาก อภปิ รายสรปุ วา ความหมายใดถกู ตอง หากไมมี
เสียงสงู ลงมาหาเสียงต�่า ความหมายใดถูกตอ ง ใหค รูเฉลยวา บันไดเสยี ง
คอื เสยี งดนตรที เ่ี รยี งไวต ามลาํ ดบั จากเสยี งตา่ํ ไปหา
๑. ประโยชนข์ องบนั ไดเสยี ง เสียงสูง หรือจากเสยี งสูงลงมาหาเสยี งตํา่

บนั ไดเสียงมปี ระโยชน์ในการท�ากจิ กรรมทางดนตรี ดงั นี้ อธบิ ายความรู Explain
๑) ใชเ้ ปน พืน้ ฐานในการฝก ร้องเพลง และบรรเลงเครือ่ งดนตรี ตามแบบบนั ไดเสยี ง
1. ใหน ักเรยี นอา นและทาํ ความเขาใจถึงประโยชน
ชนิดต่างๆ ซึ่งจะท�าให้ผู้ฝึกเข้าใจเร่ืองระดับเสียงของเสียงดนตรีได้ง่าย และสามารถร้องเพลง ของบนั ไดเสยี งในหนงั สอื หนา 15 จากนนั้ ครู
หรอื บรรเลงเครอ่ื งดนตรไี ดเ้ รว็ ขน้ึ รวมถงึ มคี วามไพเราะมากขน้ึ และนักเรียนรวมกันอภิปรายวา บนั ไดเสยี ง
มีประโยชนในการทาํ กิจกรรมดนตรอี ยา งไร
๒) ใชเ้ ปน พน้ื ฐานในการสรา้ งกลมุ่ เสยี งดนตร ี การสรา้ งกลมุ่ เสยี งดนตรที ม่ี รี ะดบั เสยี ง
ตา่ งๆ ตง้ั แต ่ ๓ เสยี งข้ึนไป ตอ้ งอาศัยบนั ไดเสยี ง เพอื่ ให้มีความไพเราะนา่ ฟังย่ิงข้ึน 2. ใหน ักเรียนอา นและทาํ ความเขา ใจกับ
ความหมายของบนั ได 5 เสยี ง แลวครสู ุม
๓) ใช้เปนพ้ืนฐานในการแต่งเพลง ซ่ึงผู้แต่งเพลงต้องใช้บันไดเสียงเป็นหลักเสมอ นักเรยี นอธบิ ายใหเพอื่ นฟง จากนนั้ ครูอธิบาย
จงึ จะแตง่ เพลงได้เหมาะสมกับเสยี งขบั รอ้ งและเสยี งเครอ่ื งดนตรี เพิ่มเตมิ ใหน ักเรียนเขาใจ

๒. บันไดเสยี ง ๕ เสียง 3. ใหน กั เรยี นดโู นต เพลง “ใครเกดิ กอ น” ในหนงั สอื
หนา 15 แลวครูและนกั เรียนรว มกนั อภปิ รายถึง
ส่วนมากบใันชไ้กดับเเสพยี ลงง พ๕น้ื เเสมียอื งง ( Pเพenลtงaบtoลnสู i์ c1เ พScลaงlรeอ็ ) กห 2มซาึ่งยเปถน็ ึงร บูปันแไบดบเเสสยี ียงงทด่มี นตี ตัวรโงี น่าต้ยอๆย ไู ่ ม๕่ซ ตบั ัวซโนอ้ นต้ สญั ลักษณใ นเพลงวา มีสัญลกั ษณอะไรบา ง
นกั เรียนสามารถฝึกขบั รอ้ งหรอื เล่นเคร่ืองดนตรี จากตวั อย่างเพลงท่มี ีบนั ไดเสียง ๕ เสียง ดงั น้ี และเพลงนี้ขบั รองอยา งไร

เน้ือร้อง ไมท่ ราบนามผูแ้ ต่ง เพลงใครเกดิ กอ่ น ท�ำนอง ไมท่ ราบนามผแู้ ตง่

44 ขยายความเขา ใจ Expand
ไก ่ เกดิ กอ่ น ไข่ หรอื ไข ่ เกดิ กอ่ น ไก่ ส�งิ ไหน เกิด ก่อน กนั ไก่
1. ใหนกั เรียนฝกอา นและเขียนโนต
ของ ฉัน ตัว น� ้ สิ เกดิ กอ่ น ไข่ เพลง “ใครเกิดกอน”

2. ใหน ักเรียนทาํ กิจกรรมการเรียนรูในหนังสือ
หนา 16 ขอ 2.

ไข่ เกิด ก่อน ไก่ หรอื ไก่ เกดิ ก่อน ไข ่ สิง� ไหน เกดิ ก่อน กัน ไข่

ของ ฉัน ฟอง น� ้ ส ิ เกดิ กอ่ น ไก่

๑5

ขอสแอนบวเนนOก-าNรคEดิT นกั เรียนควรรู

ขอ ใดเปน ลักษณะของบนั ไดเสียง 5 เสียง 1 เพลงบลูส มาจากภาษาอังกฤษ คําวา Blues หมายถงึ อาการโศกเศรา
1. ใชต วั โนตมากกวา 10 ตัวโนต ซ่ึงเพลงบลสู สว นมาก มกั มีเนือ้ เพลงและสําเนียงเสียงรองทีใ่ หอ ารมณโ ศกเศรา
2. มรี ูปแบบเสียงดนตรีคอ นขา งซบั ซอน 2 เพลงรอ ก มตี น กาํ เนดิ จากดนตรรี อ็ กแอนดโ รล วงร็อกสว นมากประกอบ
3. มีรูปแบบเสียงดนตรีงา ยๆ ไมซ บั ซอน ดวยนกั รอ งนาํ และนกั ดนตรีทีเ่ ลนกตี ารไ ฟฟา กีตารเ บส และกลองชดุ
4. ใชท ํานองเพลงมากกวา 4 ทาํ นองในเพลงเดียวกัน

วเิ คราะหค ําตอบ ตอบขอ 3. เพราะบนั ไดเสยี ง 5 เสียง มตี ัวโนต อยู

5 ตวั โนต จึงมรี ปู แบบของเสยี งดนตรที ี่งายๆ ไมซ ับซอ นมาก และนิยมนาํ มา
ฝก ขบั รองหรอื บรรเลงเครือ่ งดนตรีในชว งเร่มิ เรยี นดนตรี

คูมือครู 15

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล
Explore Explain Expand
Engage Evaluate Evaluate

ตรวจสอบผล

1. ครูตรวจสอบผลการทาํ กิจกรรมรวบยอดที่ 1.3 ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ
โดยพิจารณาดูวา นักเรยี นเขยี นโนต ดนตรสี ากล
และรอ งเพลงเปน เสยี งตัวโนต ไดถ กู ตอ งหรือไม ฝกคิด ฉลาดท�า
๑. แบง่ กลมุ่ เปน ๒ กลมุ่ แลว้ ปฏบิ ตั กิ จิ กรรม ดงั น้ี
2. ครูตรวจสอบผลการเขยี นโนต ดนตรขี องเพลง ๑) กลมุ่ ที่ ๑ ฝกึ เปลง่ เสยี งทา� นองเพลงขา้ มถนนตามโนต้ ทก่ี า� หนดให ้
ทขี่ ับรอง กลมุ่ ท่ี ๒ ฝกึ รอ้ งเพลงขา้ มถนนตามเนอื้ เพลงทกี่ า� หนดให้
๒) กลมุ่ ที่ ๑ และกลมุ่ ท่ี ๒ รอ้ งเพลงพรอ้ มกนั
หลกั ฐานแสดงผลการเรยี นรู ๓) สลบั กนั ทา� กจิ กรรม แลว้ ฝกึ เขยี นโนต้ เพลงขา้ มถนนตามแบบ

1. กจิ กรรมรวบยอดท่ี 1.3 แบบวดั ฯ ดนตรี- เน้อื ร้อง ชิ้น ศลิ ปบรรเลง เพลงข้ำมถนน ทำ� นอง ไมท่ ราบนามผู้แต่ง
นาฏศลิ ป ป.5
อยา่ เหม่อมอง ต้องดูข้างหนา้
2. ผลการเขียนโนต ดนตรสี ากล

อกี ซา้ ยและขวา เม่อื จะข้ามถนน
ถ้ายวดยานหลาย ก็ตอ้ งอดใจทน
อย่าตัดหน้ารถยนต ์ ทกุ ๆ คนควรระวงั เอย
มงแซะ มงแซะ แซะมง ตะลมุ ตมุ มง (ซ้าํ )

โน้ตเพลงขา้ มถนน

- - - - - - - ม - - - - - ซ- ล - - - - - ร - ม - - - - - ซ- ล
- - - - - ร - ม - - - ซ - - - ล - ด• - ล - ซ - ด - - - ร - ม - ซ
- - - - - ร - ม - - - ซ - - - ล - ด• - ล - ซ - ด - - - ร - - - ม

- ซ- ม - ร - ด - - - ล - ร - ด - - - ม - - - ร - ด- ล - ซ - ล

มง แซะ มง แซะ แซะมง ตะลุ่ม ตุ้มมง

๒ . ฝก ร้องและบรรเลงเครอื่ งดนตรีเพลงไทยสากลที่ช่ืนชอบ แลว้ ฝกเขยี นโน้ตดนตรี
ของเพลงนั้นลงในสมุด

๑๖

เกร็ดแนะครู ขอสแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT
ขอใดเขียนถกู ตอ ง
ใหน กั เรยี นเปล่ียนเน้อื เพลงขามถนน โดยใหค ดิ เนื้อเพลงเอง แตใชทํานองเดิม 1. q (ที)
แลว นาํ มาขบั รอ งหนา ช้ันเรียน ครแู ละนักเรยี นรว มกนั อภิปรายแสดงความคิดเหน็ วา 2. q (โด)
เนอ้ื เพลงเหมาะสมสอดคลอ งกับโนต เพลงหรือไม
3. q (ม)ี
ครใู หค วามรแู กนักเรยี นเพม่ิ เตมิ วา ในโนต เพลงไทยจะมกี ารใชจุดแทนเสียงสงู 4. q (ฟา)

.เสยี งตาํ่ ดงั น้ี วเิ คราะหค ําตอบ ตอบขอ 3. เพราะบรรทัด 5 เสน มีกญุ แจซอลเปน
1. เสียงสงู จะใสจ ดุ ( ) ไวขางบนตวั โนต เชน
• ด• หมายถงึ โดสูง กญุ แจประจาํ หลัก เมอ่ื ไลเสียงขึ้น-ลง ตําแหนง เสียง “ม”ี จะอยูทบั เสน ที่ 1
.• ม• หมายถึง มีสูง เปนตน จากลางพอดี
2. เสยี งตา่ํ จะใสจ ุด ( ) ไวข างลา งตัวโนต เชน
• ดฺ หมายถึง โดตํ่า
• มฺ หมายถงึ มีต่าํ เปนตน

16 คมู อื ครู

กกรระตะตนุ Eุน nคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สาํ รวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Explore Explain
Engage Expand Evaluate

เปาหมายการเรยี นรู

ôº··èÕ สาระสา� คญั 1. รอ งเพลงไทยหรอื เพลงสากลทเ่ี หมาะสมกบั วยั
(ศ 2.1 ป.5/5)
ขับขานเสียงเพลง การรอ้ งเพลงไทย รอ้ งเพลงสากล ร้องประสานเสยี ง การดน้ สด
ตอ้ งมหี ลกั ปฏบิ ตั ทิ ถ่ี กู ตอ้ ง และเหมาะสม จงึ จะมคี วามไพเราะนา่ ฟงั 2. ดน สดงา ยๆ โดยใชป ระโยคเพลงแบบถาม-ตอบ
(ศ 2.1 ป.5/6)

¡¨Ô ¡ÃÃÁ¹�Ê¡Ù‹ ÒÃàÃÂÕ ¹ สมรรถนะของผเู รียน

ความสามารถในการส่อื สาร

คณุ ลกั ษณะอันพึงประสงค

1. ใฝเรยี นรู
2. มงุ ม่นั ในการทาํ งาน
3. รกั ความเปนไทย

กระตนุ ความสนใจ Engage

? 1. ครสู มุ นกั เรียนออกมาขับรองเพลงทช่ี ื่นชอบ
โดยทําทาเลียนแบบใหเหมือนศิลปนท่ีขับรอง
¶ÒŒ àÃÒÍÂÒ¡¨ÐÃÍŒ §à¾Å§ä·ÂẺã¹ÀÒ¾ เพลงนน้ั จากน้ันใหน ักเรยี นผลดั กันแสดง
àÃҨе͌ §àµÃÕÂÁµÇÑ ÍÂÒ‹ §äúҌ § ความคดิ เหน็ เกย่ี วกบั การขบั รอ งเพลงของเพอ่ื น

๑7 2. ใหน ักเรียนดภู าพ หนา 17 แลวครสู นทนากบั
นักเรียนเกยี่ วกับภาพ โดยอาจใชคาํ ถาม
ถามนักเรียน ดงั น้ี
• การขบั รอ งในภาพ เปนการขับรองเพลง
ประเภทใด
(ตอบ การขบั รอ งเพลงไทย)
• การขับรองเพลงในภาพ ควรปฏบิ ตั ิอยา งไร
(แนวตอบ ตอบไดหลายขอ เชน
- ขบั รองใหถกู ตองตามจงั หวะและ
ทํานองเพลง
- ขณะขบั รองใหน ัง่ พับเพยี บเรียบรอ ย
และสํารวมกริ ิยา เปนตน )

ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEดิT เกรด็ แนะครู

“เออ อือ เอย” เปน เสียงขบั รอ งทม่ี ักปรากฏอยูในเพลงประเภทใด ครจู ดั กระบวนการเรียนรูโ ดยใหน ักเรียนปฏบิ ตั ิ ดังนี้
1. เพลงไทย • อภิปรายเกย่ี วกับการขบั รองเพลงไทยและการขบั รอ งเพลงไทยสากล
2. เพลงสากล • ปฏิบัตกิ ารขับรอ งเพลงไทยหรอื เพลงสากล
3. เพลงลกู กรงุ • ปฏบิ ตั ิการขับรองแบบดน สด
4. เพลงไทยสากล จนสามารถขับรองเพลงไทยหรอื เพลงไทยสากลได และขบั รอ งแบบดน สด
แบบงายๆ ได
วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เพราะเสียง “เออ อือ เอย” เปน เสยี ง

การรองเอือ้ น ซึ่งมใี ชใ นการขบั รอ งเพลงไทยเทานนั้ ไมป รากฏในเพลง
ประเภทอืน่

คมู อื ครู 17

กระตุนความสนใจ สสาํ าํ รรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Expand Evaluate
Engage Explore Explain

สาํ รวจคน หา Explore

ใหนักเรียนสืบคนช่ือเพลงไทยท่ีสามารถขับรอง ๑ การขับรอ้ งเพลงไทย
ไดค นละ 1 เพลง แลวครสู มุ ถามนักเรียนถึงช่อื เพลง
และใหน กั เรยี นขบั รอ งเพลงมา 1 ทอ น ไมต อ งขบั รอ ง เพลงไทยเป็นเพลงทมี่ ีเอกลกั ษณ์เฉพาะตัว ไม่เหมือนเพลงสากลหรอื เพลงจากชาตอิ ่นื
จนจบเพลง จากนั้นครูและนักเรียนรวมกันอภิปราย การฝึกขบั รอ้ งต้องมหี ลกั การปฏิบัตทิ ีถ่ ูกต้อง จงึ จะรอ้ งเพลงไดไ้ พเราะ
แสดงความคดิ เหน็ เกยี่ วกบั การขบั รอ งเพลงของเพอื่ น
วา มคี วามไพเราะหรือไม หลักการฝก ขบั ร้องเพลงไทย

อธบิ ายความรู Explain การฝกึ ขบั รอ้ งเพลงไทยให้ไพเราะ มหี ลักปฏบิ ัต ิ ดังนี้

1. ใหนักเรียนศึกษาหลักการฝกขับรองเพลงไทย ๑) ท่าทางในการขับร้อง ส่วนมากมกั จะนงั่ พบั เพยี บกบั พ้ืน พร้อมกับส�ารวมกริ ิยา
ในหนงั สอื หนา 18 แลว ครแู ละนกั เรียนรวมกนั ท่าทางใหด้ ูเรียบร้อยไม่แสดงท่าทางหลุกหลกิ
อภิปรายใหเขาใจถึงหลกั การขบั รองเพลงไทย
แตละขอ ๒) ศกึ ษาเนอื้ เพลงวา่ มกี ารแบง่ วรรคตอนชว่ งใดบา้ ง
เพอ่ื จะไดข้ บั รอ้ งใหส้ อดคลอ้ งกบั จงั หวะของการหายใจ
2. ใหนกั เรียนเลือกเพลงไทยงายๆ ท่ีนาํ เสนอมา
ในข้นั ตอนสาํ รวจคน หา แลวนาํ มาฝก ขบั รอ ง ๓) ศึกษาความหมายเพลงว่า ให้ความหมายและสื่อ
โดยครใู หค าํ แนะนาํ ในการฝก ขบั รอ งจนสามารถ ถึงอารมณ์ใด เพ่ือจะได้แสดงสีหน้าให้สอดคล้องกับ
ขับรองไดค ลอง อารมณ์เพลง

๔) ขบั รอ้ งให้ถกู ตอ้ งตามจงั หวะและท�านองเพลง

หลักเกพาลรฝงไก ทขยับร้อง ๕) เปล่งเสียงถ้อยค�าให้ถูกต้อง ชัดเจน ออกเสียง
พยัญชนะ สระ ค�าควบกลา�้ ถูกตอ้ งตามหลักภาษา

๖) เอ้ือนเสียงให้สัมพันธ์กับจังหวะและท�านองเพลง
และมีความสม�า่ เสมอกนั

๑๘ ขอสแอนบวเนนOก-าNรคEิดT
ขอใดไมใ ชวิธกี ารขับรอ งเพลงไทย
เกรด็ แนะครู 1. ขบั รอ งใหถ กู ตองตามจังหวะและทาํ นองเพลง
2. เอือ้ นเสียงใหส มั พนั ธก บั จังหวะและทํานองเพลง
ในการฝกขบั รอ งเพลงไทย ครูอาจใชวธิ สี อนหลายแบบ โดยสอนเปน ขน้ั ตอน 3. ออกเสียงภาษาไทยไดถ ูกตอง ชดั เจน
ดังน้ี 4. แสดงทาทางตามจังหวะเพลง
วเิ คราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 4. เพราะการขบั รองเพลงไทยไมตอ งแสดง
1. สอนแบบเลียนแบบ ครูสาธติ ขบั รอ งเพลงใหน ักเรียนดกู อ น แลวใหนักเรียน ทา ทางตามจังหวะเพลง แตใหเ นนการสาํ รวมกิริยาทา ทางใหดูเรียบรอ ย
ฝก ขับรองตาม

2. สอนแบบทําซ้าํ ครูใหนักเรยี นฝก ขับรอ งหลายๆ ครัง้
3. สอนแบบมสี วนรวมปฏิบตั ิ ครูและนกั เรยี นขับรอ งรวมกัน

18 คมู ือครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคนหา อธิบายความรู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขา ใา จใจ ตรวจสอบผล
Engage Explore Explain Evaluate
Expand Expand

ขยายความเขา ใจ

การฝกึ ขบั รอ้ งเพลงไทย อาจเร่ิมจากฝึกขบั ร้องเพลงไทยจังหวะ ๒ ชั้น ซง่ึ เป็นเพลงท่ี 1. ใหนักเรียนฝกปรบมือตามจังหวะเสียงการตีฉิ่ง
มีจังหวะปานกลาง ไม่ช้าและไมเ่ รว็ เกนิ ไป และมกี ารเอ้ือนเลก็ น้อย ของเพลงไทย โดยครอู าจนาํ เพลงไทยมาเปด ให
นักเรียนฟง และฝกปรบมือตามจังหวะเสียงฉิ่ง
จังหวะเสียงฉ่งิ ฉง่ิ ฉบั ฉงิ่ ฉบั ฉ่ิง ฉับ ฉิง่ ฉับ หรือครูขับรองเพลงพรอมกับตีฉ่ิงประกอบการ
ขับรอง และใหนักเรียนปรบมือตามจังหวะการ
การปรบมือ ตีฉิ่ง เพ่ือใหนักเรียนมีความคุนเคยกับจังหวะ
เพลงไทย
หมายถงึ ปรบมือ
หมายถงึ ปลอ ยมือ 2. ใหน กั เรยี นเลอื กขบั รอ งเพลงไทยท่ีชื่นชอบมา
คนละ 1 เพลง แลว ครแู ละนกั เรียนชว ยกนั
เพลงมอญดดู าว ๒ ชั้น (เฉพาะทอ่ นแรก) อภิปรายแสดงความคิดเหน็ ตอ การขับรอ งเพลง
ของเพื่อนวา ขับรอ งไดถูกตองกบั หลักการ
หอม กล�นิ ดอก ไม้ ในสวน ขวัญ ขบั รอ งเพลงไทยหรือไม และมคี วามไพเราะ
หรอื ไม
- - - ซ - ด - ฟ ซลซฟ - ด - ร - ฟ ร - ฟ ด - ร ฟ ด - ท - ท - ท - ดท
3. ใหน กั เรยี นทํากิจกรรมรวบยอดที่ 1.4 ขอ 1
สา รภี มะลิ วัลย์ ไมว่ าย หอม เอย จากแบบวดั ฯ ดนตรี-นาฏศิลป ป.5

- - - ด ฟ - ด ด - - ด ร - ด - ด - - - - - ด ท ด - ท - ด ฟ ร - ร ใบงาน ✓แบบวดั ฯ แบบฝก ฯ
ดนตร-� นาฏศลิ ป ป.5 กิจกรรมรวบยอดท่ี 1.4
เอย โอ ระหน่าย โอ ระหน่าย หนอ่ ย เอย ประเมินตวั ช้ว� ัด ศ 2.1 ป.5/5

- - - ฟ ซ ฟ - ร - - - - - ด - ท - - - ด - - ร ท - - - ล - ท - ด

- - - - - - - ด - - - ร - ด - ด - - ฟ ร - ด - ท - - - ด ท ด - ร แบบประเมินผลการเรียนรตู ามตัวชวี้ ดั ประจาํ หนวยท่ี ๑ บทท่ี ๔

กิจกรรมรวบยอดที่ ๑.๔

แบบประเมนิ ตวั ช้วี ัด ศ ๒.๑ ป.๕/๕
• รองเพลงไทย หรอื เพลงสากล หรอื เพลงไทยสากลทเ่ี หมาะสมกับวัย

- - - - - - - - - - - ซ - - - ล - - - - - ซ - ล - - ด ซ - ซ - ซ ชดุ ที่ ๑ ๒๐ คะแนน

Ãˌ٠ÃÍ× äÁÇ‹ Ò‹ ... ๑ ฝก ขับรอ งเพลงลาวเลนนา้ํ แลวออกมาขับรอ งหนาชัน้ เรียน

คา� วา่ ร้องรา� ทา� เพลง มที ่ีมาจากอะไร เพลงลาวเลนนา้ํ
รรอ้อ้ งงร หา� ทมา�าเยพถลึงง ขเบัปห็น1รคือา� รค้อลงอ้ เงปจน็ อทง�าสนมอัยงโบราณ หมายถึง การละเลน่ ๓ อย่าง คอื
ทร�าา� เหพมลางย หถมึง าฟยอ้ถนงึ หเครอืร่อืระงบมา�อื ดแีดลสะตีร�าีเปเตา ้น ทเปี่ใช็นป้ทร่าะทโาคงมแ2ละบรรเลงเปน็ ทา� นอง เน้อื รอง ไมทราบนามผูแตง ทาํ นอง ไมทราบนามผแู ตง

แมคุณเอย ขอยบเ คยพบเจา สองนางลาํ เพาสูเจา ชางงามตา เฉฉบลบั ย
สาวใดบเหมอื นสองเพอื่ นแพงนา แตข อยดูมาลกั ขณาบป าน

____ ____ _ดรม _ซ_ล _ด__ รม_ร มรดล ซม_ซ
แม คณุ เอย ขอยบเ คย พบ เจา
_ _ _ _ _ _ _ _ ข___นึ้ สแสอมมมอาตงวยขม__นกู อาใับยมซดรง ดซ__ลุ บยลมดดรเาํพูหม__นิมเพอืมจิ มมนราาขอด__งคมซลร___ผู ลูสกั__รอนซ__สอมขซสดงู _เจลา _ ชซาง _งามม ร ด _ตาร
_ _ _ _ _ _ _ _ _ล _ด_ร ดมร ร
_ _ _ _ _ _ _ _ เพอ่ื น
มณมา แพง นา
ซ ล ซ บม _ ร _ปานด

*หมายเหตุ ใหรองแคท อ นเดียวตามทกี่ าํ หนด

๑๙ ตวั ชีว้ ัด ศ ๒.๑ ขอ ๕

ñðไดคะแนน คะแนนเตม็
๒๑

ขอสแอนบวเนนOก-าNรคEดิT นักเรียนควรรู

เพราะเหตุใดการขับรองเพลงไทย จงึ ตองออกเสยี งภาษาไทยใหถูกตอง ชดั เจน 1 ขบั เปนการเปลงเสียงออกมาเพื่อนําเสนอเรอ่ื งราวดว ยทํานองทไี่ มซับซอน
1. ทําใหรอ งไดพ รอ มเพรยี ง 2 ประโคม เปนการบรรเลงดนตรีเพอ่ื เปนสัญญาณในพธิ ีบางอยา งเพือ่ สักการบชู า
2. ทําใหร อ งไดระยะเวลานาน หรือยกยอง เปน ตน
3. ทําใหผ ูฟงไมเ กดิ ความเบอ่ื หนาย
4. ทําใหผ ูฟงเขาใจความหมายชดั เจน

วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 4. เพราะการออกเสยี งภาษาไทยไดถกู ตอ ง

ชัดเจน ผูฟ งสามารถฟงคาํ ศพั ทและเนอ้ื เพลงชัดถอยชดั คํา ทาํ ใหเขา ใจ
ความหมายไดถูกตอง ไมเขา ใจความหมายผิดเพ้ยี นไป

คูมือครู 19

กระตนุ ความสนใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Expand Evaluate
Engage Explore Explain

สาํ รวจคน หา Explore

ใหน กั เรยี นบอกชอื่ เพลงไทยสากลหรอื เพลงสากล ò การขบั รอ้ งเพลงไทยสากล
ทีร่ จู กั มาคนละ 1 ชอ่ื แลว ครูและนักเรียนรวมกัน
ตรวจสอบวา ชื่อเพลงที่เพ่อื นบอกมานั้นเปน เพลงไทยสากลเปน็ เพลงทถี่ กู แตง่ ขน้ึ โดยใชแ้ นวทา� นองดนตรสี ากล ซงึ่ แนวทา� นองเพลง
เพลงไทยสากลหรอื เพลงสากลหรอื ไม จะแตกต่างจากเพลงไทย และไมม่ ีการเอ้ือน

อธบิ ายความรู Explain หลกั การฝก ขับร้องเพลงไทยสากล

1. ใหน ักเรียนศกึ ษาหลักการขับรอ งเพลงไทยสากล การขบั รอ้ งเพลงไทยสากล มหี ลักปฏิบตั ิ ดงั น้ี
ในหนังสือ หนา 20 แลวครูและนกั เรียนรว มกัน
อภิปรายใหเขาใจถึงหลักการขับรองเพลงไทย ๑) การขับรอ้ งเพลงไทยสากล หรอื เพลงสากลส่วนมากยนื ร้อง และแสดงสหี นา้ ทา่ ทาง
สากลแตละขอ เข้ากบั จังหวะ ทา� นอง และอารมณเ์ พลง

2. ใหนักเรยี นเลือกเพลงไทยสากลงายๆ ทีน่ าํ เสนอ ๒) ศึกษาเนื้อร้องของเพลงว่า มีความหมาย
ในขัน้ ตอนสาํ รวจคนหา แลวนาํ มาฝก ขับรอ ง อย่างไร ควรเน้นเสียงช่วงใด หรือใช้ส�าเนียง
โดยครใู หค ําแนะนําในการฝก ขับรอ งจนสามารถ เสียงร้องอยา่ งไร
ขับรองไดคลอ ง

๓) ขับร้องให้ถกู ต้องตามเน้อื รอ้ ง จังหวะ และ
ทา� นองเพลง

หลเพักลกงาไรทฝยก สขาบั กรลอ้ ง ๔) ขบั รอ้ งให้เต็มเสียง แต่ไม่ใชก่ ารตะโกน

๕) เปล่งเสียงถอ้ ยค�าถกู ตอ้ ง ชัดเจน ออกเสยี ง
พยญั ชนะ สระ คา� ควบกลา้� ถกู ตอ้ งตามหลกั ภาษา

๖) หายใจใหถ้ ูกต้องกบั จังหวะของเพลง

๗) หากต้องขับรอ้ งบนเวท ี ควรรักษามารยาทในการขบั รอ้ งเพลง เช่น แต่งกายสภุ าพ
พดู จาสุภาพกบั ผูฟ้ ัง ยิ้มแยม้ แจ่มใส ไมห่ งดุ หงดิ สบตาและกวาดสายตาไปยังผู้ชมใหท้ ่ัว
ไมห่ ยอกลอ้ กบั ผ้ฟู ังมากเกินไป เปน็ ตน้

20

เบศรู ณรากษารฐกิจพอเพียง ขอสแอนบวเนน Oก-าNรคEดิT
ใครปฏิบตั ิตนในขณะขับรอ งเพลงไทยสากลไดถกู ตองตามหลกั การขบั รอง
แบงกลุม สืบคน เพลงทมี่ เี นอ้ื หาเกี่ยวกับหลักเศรษฐกจิ พอเพียง จากนน้ั นาํ 1. จอยดัดเสยี งใหเ หมือนศิลปนขณะขบั รอ งเพลง
เน้ือเพลงมาวิเคราะหว า นักเรยี นไดเ รยี นรเู ร่อื งอะไรเกีย่ วกับหลกั เศรษฐกิจพอเพยี ง 2. หญิงขับรอ งอยา งเต็มเสียง ชัดถอยชดั คํา
จากเพลงบา ง แลว นาํ เนอ้ื หาทไี่ ดมาจัดปายนเิ ทศเพื่อเผยแพรความรู 3. ตขู บั รองดว ยเสยี งดงั ๆ แบบรองตะโกน
4. มดแสดงทา ทางเฉยๆ ขณะขับรอ งเพลง
วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. เพราะหญิงขับรอ งไดเต็มเสยี ง และชดั ถอ ย
ชดั คํา ทาํ ใหเ กดิ ความไพเราะ สอ่ื ความหมายไดชัดเจน ถกู ตอง
ตามหลกั การขบั รอ งเพลงไทยสากล

20 คมู ือครู

กระตุน ความสนใจ สํารวจคน หา อธบิ ายความรู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขาใา จใจ ตรวจสอบผล
Engage Explore Explain Evaluate
Expand Expand

ขยายความเขา ใจ

การฝึกร้องเพลงไทยสากลหรือเพลงสากล อาจเริ่มจากเพลงท่ีมีจังหวะท�านองง่ายๆ 1. ใหน กั เรยี นเลอื กขบั รอ งเพลงไทยสากลทชี่ น่ื ชอบ
ไมซ่ บั ซ้อน หรอื อาจฝกึ จากเพลงท่ีคนุ้ เคย ดงั ตัวอย่าง มาคนละ 1 เพลง แลวครแู ละนักเรียนรว มกัน
อภิปรายความคิดเห็นตอการขับรองเพลงของ
เนอื้ ร้อง วชิ ยั น้อยเสนีย เพลงแมงมุม ท�ำนอง วิชัย น้อยเสนยี  เพ่ือนวา ขับรองไดถูกตองกับหลักการขับรอง
และมคี วามไพเราะหรอื ไม
44 น้นั ฉัน เห็น มนั ซม ซาน เหลือ ทน
แมง มุม ลาย ตวั 2. ใหนักเรยี นทํากจิ กรรมการเรยี นรูในหนังสอื
หนา 24 ขอ 1.
วัน หนงึ� มนั ถูก ฝน ไหล หล่น จาก บน หลงั คา
3. ใหน กั เรยี นฝกขบั รอ งเพลงไทยสากลหรือ
พระ อา ทิตย ์ ส่อง แสง ฝน แหง้ เหือด ไป ลบั ตา เพลงสากลงายๆ เชน เพลงแมงมมุ
และเพลง Happy Birthday ในหนงั สือ
หนา 21 โดยครขู บั รอ งใหน กั เรยี นฟงกอ น
และใหน ักเรยี นฝก ขับรองตามทีละวรรคเพลง
จนสามารถขับรองไดค ลอ ง

มนั รีบ ไต่ ข้นึ ฝา หัน หลัง มา ท�า ตา ลกุ วาว

เพลง Happy Birthday 1

เนอ้ื รอ้ ง Robert H. Coleman ทำ� นอง ไมท่ ราบนามผู้แตง่

43 Hap- py birth - day to you Hap - py
Hap - py birth - day to you

birth day dear 2 (*ใสชือ่ ) Hap - py birth - day to you. from good friend 3 and

true from old friend and new. May good luck 4go with you and

hap - pi - ness too Hap - py birth - day to you hap - py birth - day to

you Hap - py birth - day Hap - py birth - day Hap - py birth - day to you

* หมายเหต ุ : ใส่ชอ่ื คนท่เี ปน็ เจ้าของวันเกดิ

2๑

ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT นักเรียนควรรู

การขบั รองเพลงไทยสากลบนเวที ไมควรปฏบิ ัตอิ ยา งไร 1 Birthday หมายถงึ วนั เกดิ
1. หนาตายมิ้ แยม แจม ใส
2. แตง กายสุภาพเรยี บรอ ย 2 dear หมายถงึ ที่รัก
3. ตามองทพ่ี น้ื เวทตี ลอดเวลา 3 friend หมายถงึ เพื่อน
4. สบตาและกวาดสายตาไปท่ผี ูช ม 4 luck หมายถงึ โชคชะตา

วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 3. เพราะการขบั รอ งบนเวที ผขู ับรอ งตองมอง

ไปทผี่ ชู ม ถือเปน มารยาทอยางหน่ึง และเปนการใหเกยี รติผชู มท่ีมาชม
การขับรอ งเพลง

คมู ือครู 21

กระตนุ ความสนใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Expand Evaluate
Engage Explore Explain

สาํ รวจคน หา Explore

ใหนกั เรียนชว ยกนั บอกความหมายของ ó การขับรอ้ งเพลงประสานเสยี ง
การขบั รองแบบประสานเสียงตามความเขา ใจของ
นักเรยี น แลวครแู ละนกั เรยี นรวมกันอภิปรายวา การขบั ร้องเพลงประสานเสียง หมายถงึ การขับร้องเพลงของคนทม่ี รี ะดับเสียงตา่ งกนั
ทนี่ ักเรียนบอกความหมายน้ันถกู ตองหรือไม เปล่งเสียงออกมาพร้อมกัน โดยเสียงท่ีเปล่งออกมานั้นจะต้องผสมผสานกลมกลืนกัน ฟังแล้ว
ไม่ขัดห ู นอกจากน ี้ การขบั รอ้ งเพลงประสานเสียงต้องผสมผสานกลมกลนื กบั เสียงเครือ่ งดนตรี
อธบิ ายความรู Explain
ทบี่ รรเล๑งเ.ป ็นลอักยษ่าณงดะ ี กจงึาจระขมับีครวอ้ามงปไพรเะรสาาะนนา่เสฟียงั ง 1
1. ครูอธิบายเพ่มิ เติมถงึ ความหมายของการ
ขับรองเพลงประสานเสยี ง และลักษณะการ บทเพลงทั่วไปทนี่ า� มาขับรอ้ งประสานเสียงมี ๓ ลักษณะ คอื
ขับรอ งประสานเสียง โดยใหนกั เรยี นดูเนอ้ื หา ๑) มที า� นองเดยี วเปน ทา� นองนา� ลกั ษณะนจี้ ะมเี สยี งอน่ื ๆ มาผสมผสานกบั ทา� นองนา�
ในหนงั สอื หนา 22 ประกอบ ในทางดนตร ี เรยี กว่า โฮโมโฟนิก เท็กซเ์ จอร์ (Homophonic Texture)
๒) มที า� นองเพลงตงั้ แต ่ ๒ ทา� นองขน้ึ ไป ลกั ษณะนแี้ ตล่ ะทา� นองมคี วามสา� คญั เทา่ ๆ กนั
2. ครแู ละนกั เรยี นรว มกันอภิปรายถงึ ลกั ษณะ ในทางดนตรี เรียกว่า โพลโี ฟนกิ เท็กซเ์ จอร์ (Polyphonic Texture) เป็นการรอ้ งหรือบรรเลง
การขับรองประสานเสียงทั้ง 3 ลกั ษณะ โดยครู แบบราวนด ์ (Round) หรอื การขับรอ้ งแบบเพลงวน
อาจหาตวั อยา งเพลงมาเปด ใหน กั เรยี นฟง เพอื่ ให ๓) มที า� นองเพลงเดยี ว ลกั ษณะนท้ี กุ คนจะขบั รอ้ งแนวทา� นองเดยี วกนั ทงั้ หมด เชน่
นักเรียนเขา ใจยง่ิ ขึ้น นักเรียนร้องเพลงชาติในตอนเช้าหรือการร้องเพลงเชียร์ต่างๆ เป็นต้น ในทางดนตรี เรียกว่า
โมโนโฟนกิ เทก็ ซ์เจอร์ (Monophonic Texture)

การร้องเพลงประสานเสียง ต�าแหน่งผ้ขู ับร้องจะยืนตามลักษณะน�า้ เสียงของแต่ละคน เพ่อื ใหไ้ ดเ้ สียงทสี่ มดลุ กัน

22

นักเรยี นควรรู ขอ สแอนบวเนนOก-าNรคEิดT
ขอใดเปนลกั ษณะการขับรอ งเพลงประสานเสยี ง
1 การขบั รองประสานเสยี ง ผขู บั รอ งเพลงประสานเสียงทดี่ ี ตองฝก พื้นฐาน 1. เสยี งรอ งเหมือนกัน ตา งคนตา งรอง
หลายอยาง ต้งั แตก ารวางทา ที่ถกู ตอ ง การใชลมหายใจใหส อดคลองกับการออกเสยี ง 2. เสยี งรอ งเหมือนกัน รองไปในทศิ ทางเดียวกนั
การเปลง เสียงท่ถี ูกวิธี ซ่ึงพ้นื ฐานเหลานีจ้ ะชวยปอ งกนั การรองเพี้ยน การเกิดอาการ 3. เสยี งรองตา งกนั รอ งคนละที เสียงไปคนละทาง
เจบ็ คอ การเกดิ อาการเจ็บกลามเนื้อ จนกระทัง่ ไมสามารถขบั รอ งเพลงได 4. เสียงรอ งตา งกนั รองพรอ มกนั เสียงกลมกลืนกนั
วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 4. เพราะการขับรอ งประสานเสียง เปนการ
ขบั รองเพลงของคนท่ีมีระดับเสียงตา งกนั เปลง เสียงออกมาพรอมกนั
โดยเสยี งที่เปลง ออกมา จะตอ งผสมผสานกลมกลนื กนั ฟง แลวไมขดั หู

การขับรอ งประสานเสยี งสวนมากมกั จะยนื รอง เพ่ือทาํ ใหเ ปลงเสยี ง
ออกมาไดอ ยางเต็มท่ี

22 คมู ือครู

กระตนุ ความสนใจ สํารวจคน หา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขาใา จใจ ตรวจสอบผล
Engage Explore Evaluate
Explain Expand Explain

อธบิ ายความรู

๒. รปู แบบการขับร้องประสานเสียง 1. ใหน กั เรยี นศกึ ษาเนอ้ื หาเรอ่ื งรปู แบบการขบั รอ ง
ประสานเสยี งในหนงั สอื หนา 23 แลว ครอู ธบิ าย
การขับร้องประสานเสยี ง สามารถทา� ได้หลายรูปแบบ เช่น การขบั รอ้ งแบบเพลงลอ้ ไล ่ เพิ่มเตมิ วา การขับรอ งประสานเสยี งมหี ลาย
การขับร้องแบบเพลงวน เป็นตน้ รปู แบบ เชน การขบั รอ งแบบเพลงลอ ไล
(Canon) การขบั รองแบบเพลงวน (Round)
๑) การขบั รอ้ งแบบเพลงลอ้ ไล ่(Canon) เปน็ การขบั รอ้ งเพลงประสานเสยี งในลกั ษณะ เปน ตน
เลยี นแบบ เชน่ เมอ่ื เสยี งหนง่ึ รอ้ ง ในขณะเดยี วกนั มเี สยี งอกี หลายเสยี งรอ้ งตามในทา� นองเดยี วกนั
และไล่เล่ียกัน ท�าให้เสียงแต่ละแนวสอดประสานทับกัน แต่ผู้ขับร้องต้องร้องให้จบพร้อมกัน 2. ใหนักเรยี นฝกขบั รองประสานเสียงแบบ
นักเรยี นสามารถฝกึ รอ้ งจากเพลงสม้ ตา� ผลไม้ ดงั น้ี เพลงลอไล และแบบเพลงวน อาจใชเพลง
“สมตาํ ผลไม” และเพลง “ลอยเรอื ไป” ในการ
เพลงสม้ ตำ� ผลไม้ ฝกขับรอง โดยครูคอยใหคําแนะนําในการฝก
จนนักเรียนเขาใจวิธีการขับรองประสานเสียง
เนือ้ รอ้ ง ไมท่ ราบนามผแู้ ตง่ ท�ำนอง ไม่ทราบนามผ้แู ต่ง รูปแบบดงั กลาว

สม้ ต�าผลไม้ แตงไทย แตงกวา ขนนุ นอ้ ยหน่า พทุ รา มังคุด ขยายความเขา ใจ
ละมุด ล�าไย มะเฟอื ง มะไฟ มะกรดู มะนาว มะพร้าว สม้ โอ
Expand
ฟักแฟง แตงโม ไชโย โหฮ่ วิ้
1. ใหน กั เรยี นไปฝก ขับรอ งเพลงไทยและเพลง
หมายเหต ุ : ใชท้ �านองของเพลงจ�้าจ้ี (เพลงประกอบการละเลน่ พืน้ บ้านของเดก็ ) ไทยสากลทีช่ น่ื ชอบ แลวนํามาขบั รอ งให
เพ่อื นฟง และใหเพื่อนแสดงความคิดเหน็
๒) การขบั รอ้ งแบบเพลงวน (Round) เปน็ การขบั รอ้ งเพลงทา� นองเดยี ว โดยเรม่ิ ตน้
2. ใหน กั เรียนทาํ กจิ กรรมการเรยี นรใู นหนงั สือ
ไม่พรอ้ มกัน และจบไมพ่ ร้อมกนั มวี ธิ ีการขบั ร้องดงั ตัวอยา่ ง ดังน้ี หนา 24 ขอ 1.

กลมุ่ ๑ เรมิ่ ต้นขับรอ้ งไปจนจบเพลง 3. ใหน กั เรยี นไปรวมกลุมกับเพ่ือน แลว ฝก ขับรอ ง
ประสานเสยี ง โดยเลอื กเพลงงา ยๆ มาฝก ขบั รอ ง
กลมุ่ ๒ เรม่ิ ต้นขับรอ้ งเมอ่ื กลุ่มที ่ ๑ ร้องไปได้ ๔ จงั หวะ ไปจนจบเพลง จากนนั้ ไปขบั รอ งใหค รฟู ง แลว ใหครูแสดง
ความคดิ เหน็ เกีย่ วกบั การขบั รอ งเพลง รวมถงึ
กลมุ่ ๓ เรมิ่ ต้นขับรอ้ งเมือ่ กลุม่ ท ่ี ๒ ร้องไปได ้ ๔ จงั หวะ ไปจนจบเพลง ใหค ําแนะนาํ ในการขบั รอ ง

กลมุ่ ๔ เริ่มตน้ ขับร้องเมือ่ กลุ่มที่ ๓ รอ้ งไปได ้ ๔ จงั หวะ ไปจนจบเพลง

นกั เรยี นสามารถฝึกขับรอ้ งจากเพลงลอยเรือไป ดงั น้ี

เนอื้ รอ้ ง ไมท่ ราบนามผแู้ ตง่ เพลงลอยเรอื ไป ทำ� นอง ไม่ทราบนามผู้แตง่

ลอย ลอย ลอย เรือ ไป ลอย ไป ตาม น้า� ใส

ลอยเรอื ไป ลอยเรอื ไป ลอยเรือไป ลอยเรอื ไป ลอย ไป ให้ เยน็ ใจ

หมายเหตุ : ใช้ท�านองของเพลง Row Row Your Boat

23

ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT เกร็ดแนะครู

การขบั รอ งประสานเสียงใหเ กดิ ความไพเราะ ควรยดึ หลกั ขอ ใด เน่ืองจากเนอ้ื หาการขับรองประสานเสยี งคอ นขา งยาก ครคู วรหาความรเู พ่ิมเตมิ
1. ความดังของเสยี ง หรือหาตัวอยางการขับรอ งเพลงประสานเสียงมาใหนกั เรียนฟง เพือ่ ใหน ักเรยี นเขาใจ
2. เคร่อื งดนตรีทใ่ี ชเลน ยงิ่ ขึ้น
3. จํานวนผูประสานเสยี ง
4. ความกลมกลนื ของเสยี ง มุม IT

วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 4. เพราะการขบั รองประสานเสยี งใหม ี ครูศึกษาการขับรองประสานเสยี ง ไดท ี่
1. http://nawin.org.a27.readyplanet.net/index.php?%20%20%20
ความไพเราะ เสียงผขู บั รอ งและเสียงดนตรจี ะตองมคี วามกลมกลืนกัน
lay=show&ac=article&Id=539410805&Ntype=1P
2. https://www.youtube.com/watch?v=3bCCMfK2KK8

คูมือครู 23

กระตุนความสนใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxpววaาาnมมdเเขขาาใจใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล

Engage Explore Explain Expand Evaluate

สาํ รวจคน หา Explore

ใหนกั เรยี นชว ยกันบอกความหมายการขับรอง ô การขับร้องáบบ´น้ ส´
แบบดน สดตามความเขา ใจของนกั เรียน

อธบิ ายความรู Explain การขับร้องแบบด้นสด เป็นการขับร้องโดยใช้ปฏิภาณ

ไหวพรบิ เพอื่ คดิ เนอื้ รอ้ งขน้ึ มาสดๆ โดยไมไ่ ดเ้ ตรยี มไวล้ ว่ งหนา้

1. ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายถึงลักษณะของ การขบั รอ้ งแบบดน้ สดมลี กั ษณะเปน็ การรอ้ งถาม-ตอบ หรอื การ
การขับรองแบบดนสด โดยดูเนื้อหาในหนังสือ
หนา 24 ประกอบ เกี้ยวพาราส ี เช่น เพลงเรือ เพลงฉอ่ ย เพลงเหยอ่ ย เป็นตน้

2. ใหน กั เรยี นฝกขับรอ งเพลงเหยอ ยในหนังสอื เพลงเหยอ่ ย เปน็ เพลงทรี่ อ้ งโตต้ อบกนั ประเภทหนงึ่ โดย
หนา 24 โดยครูขับรองใหนกั เรียนฟงกอ น 1 คร้ัง
แลวใหนักเรียนฝกขับรองตามครูทีละวรรคเพลง ผชู้ ายและผหู้ ญงิ จะรอ้ งสลบั กนั มเี ลน่ เฉพาะในจงั หวดั กาญจนบรุ ี การเล่นเพลงเหย่อย ผแู้ สดง
จนสามารถขบั รองไดคลอง จะตอ้ งมผี ้าไปคล้องคอฝา ยตรงข้าม
มกั นยิ มเลน่ ในเทศกาลตา่ งๆ เพอ่ื ความสนกุ สนาน

เพ่อื เชญิ ชวนออกมาร�าดว้ ย

ขยายความเขา ใจ Expand ตัวอย่าง เพลงเหยอ่ ย

1. ใหน กั เรียนทาํ กิจกรรมการเรียนรใู นหนังสือ เนื้อรอ้ ง ไมท่ ราบนามผแู้ ตง่ เพลงเหยอ ย ทำ� นอง ไมท่ ราบนามผู้แต่ง
หนา 24 ขอ 2.
(ชาย) มาเถิดหนาแมม่ า มาเลน่ พาดผ้ากนั เอย
2. ใหน ักเรียนจับกลุมกนั แสดงการขบั รอ งแบบ
ดน สด โดยใหน ักเรียนคดิ เนอื้ เพลงขนึ้ มาสดๆ พี่ตง้ั วงไว้ท่า อย่านง่ิ รอช้าเลยเอย
แลว ใหครกู บั เพื่อนอภิปรายแสดงความคดิ เห็น
พ่ีตั้งวงไวค้ อย อย่าใหว้ งกรอ่ ยเลยเอย

(หญงิ ) ใหพ้ ย่ี ืน่ แขนขวา เข้ามาพาดผ้าเถดิ เอย

ตรวจสอบผล Evaluate (ชาย) พาดเอยพาดลง พาดที่องค์นอ้ งเอย

1. ครตู รวจสอบผลการขับรองเพลงของนักเรียน (หญิง) มาเถิดพวกเรา ไปรา� กบั เขาหน่อยเอย
โดยพิจารณาวา ขบั รองไดถ กู ตามหลักการ
ขบั รองและมคี วามไพเราะหรือไม ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ

2. ครตู รวจสอบผลการขับรองแบบดนสด ฝกคิด ฉลาดทา�
โดยพจิ ารณาวา ขบั รอ งไดหรือไม ๑. ขบั ร้องเพลงไทยหรอื เพลงไทยสากลมา ๑ เพลง แล้วให้ครูประเมินผล
๒. แสดงการขับรอ้ งดน้ สดโต้ตอบกันครง้ั ละ ๒ กลุ่ม แลว้ ใหค้ รูประเมินผล
หลกั ฐานแสดงผลการเรียนรู
24
1. ผลการขบั รอ งเพลงไทยหรอื เพลงไทยสากล
2. ผลการขับรอ งแบบดนสด

เกร็ดแนะครู ขอสแอนบวเนน Oก-าNรคEดิT
ขอใดเปนเพลงที่ขับรองแบบดนสด
ครคู วรหาเพลงแบบดนสดมาใหน ักเรียนฝก ขบั รองหลายๆ แบบ เพอ่ื ใหน กั เรยี น 1. เพลงมอญดดู าว
มคี วามสนกุ สนานในการเรยี นมากยง่ิ ขน้ึ เชน เพลงเตน กาํ ราํ เคยี ว ขบั รอ งโดยชาวบา น 2. เพลงแมงมุม
สระทะเล ต.ยานมทั รี อ.พยุหะครี ี จ.นครสวรรค 3. เพลงนกกาเหวา
ชาย เอยมาเถิดเอย (เฮว ...) เอยมา แมม า เอยมา แมม า ถว นจบ ครบสาม 4. เพลงลําตดั
วเิ คราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 4. เพราะเพลงลาํ ตัดเปนเพลงที่ผขู ับรอง
แมงาม มาวา ถวนจบ ครบสาม แมงาม จงมาวา หนคู นไหนจะไปกับขา จะตองคิดเนอ้ื เพลงกันสดๆ เพอ่ื รอ งโตตอบอีกฝา ย จึงถือเปนเพลงประเภท
ใหล กุ ขน้ึ มาวงเอย ดน สดแบบหน่ึง
หญิง เอย มาแลวเอย...(ฮ้วิ ...) เอยมา พอมา มารึมา พอ มา มาหรือ มาแลว
มาแลว มาหรือ ยอดกะไท ใบกะทือ (โยน ๆ โยนๆ พบึ ตะละลา...)
พอถึงมอื พ่ีไปเอย (รบั )
ทมี่ า : หนังสือเพลงพ้นื บา น ของ เอนก นาวกิ มลู และรศ. ณรงคชัย ปฎ กรชั ต

24 คมู ือครู

กกรระตะตนุ Eุน nคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Explore Explain
Engage Expand Evaluate

เปา หมายการเรียนรู

õº··èÕ สาระส�าคญั 1. ใชเ ครอื่ งดนตรบี รรเลงจงั หวะและทํานอง
(ศ 2.1 ป.5/4)
บรรเลงเพลงน่าฟงั การใช้เครื่องดนตรีบรรเลงเพลงต่างๆ ควรเลือกใช้ให้เหมาะสมกับ
กิจกรรมทางดนตรี รวมถึงใช้วิธีการที่ถูกต้องบรรเลงเคร่ืองดนตรี 2. ใชดนตรีรว มกับกจิ กรรมในการแสดงออก
¡¨Ô ¡ÃÃÁ¹�Ê¡Ù‹ ÒÃàÃÂÕ ¹ เพือ่ ใหเ้ กดิ ความไพเราะ ตามจนิ ตนาการ (ศ 2.1 ป.5/7)

สมรรถนะของผูเ รียน

ความสามารถในการสอื่ สาร

คุณลักษณะอันพึงประสงค

1. มุงมัน่ ในการทาํ งาน
2. รักความเปน ไทย

กระตนุ ความสนใจ Engage

? 1. ใหนกั เรียนทม่ี ีประสบการณก ารชมการแสดง
ดนตรีไทย หรือดนตรีสากลออกมาเลา ถงึ
¡ÒÃàÅ‹¹à¤Ã×èͧ´¹µÃÕ໚¹Ç§ บรรยากาศการแสดง เชน นักเรียนรูส ึก
µŒÍ§¤Òí ¹Ö§¶Ö§àÃ×Íè §ã´ºÒŒ § สนุกสนานหรือไม นกั ดนตรีเลน ดหี รือไม
ชอบนกั ดนตรีคนใด เพราะอะไร เปน ตน

2. ใหน กั เรียนดูภาพในหนังสือ หนา 25 แลวครู
สนทนากับนักเรียนเกี่ยวกบั ภาพ โดยอาจใช
คาํ ถามถามนกั เรียน ดังน้ี
• นักเรยี นเห็นภาพเครื่องดนตรชี นิดใดบา ง
(ตอบ กตี ารไ ฟฟา กตี ารเบส แซก็ โซโฟน)
• นกั เรียนชอบเคร่อื งดนตรีชนดิ ใดมากที่สดุ
เพราะเหตุใด เปนตน
(ใหนักเรียนตอบตามความคดิ อยา งอิสระ)

25

ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEดิT เกรด็ แนะครู

หากตอ งใชเ ครือ่ งดนตรบี รรเลงใหจ ังหวะการเตนราํ ควรเลอื กเคร่อื งดนตรี ครจู ดั กระบวนการเรยี นรูโดยใหนักเรียนปฏบิ ัติ ดงั นี้
ขอ ใด • ฝกใชเครอ่ื งดนตรบี รรเลงจังหวะและทาํ นอง
• อธิบายวธิ กี ารใชเ ครือ่ งดนตรใี นกิจกรรมการแสดงออกตางๆ
1. จะเข จนสามารถใชเ ครอื่ งดนตรบี รรเลงจงั หวะและทาํ นอง และใชด นตรรี ว มกบั กจิ กรรม
2. ขลยุ หลบี ในการแสดงออกตามจนิ ตนาการได
3. กลองยาว
4. ซอสามสาย

วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 3. เพราะกลองยาวเปน เคร่ืองดนตรีทีใ่ ช

บรรเลงกาํ กบั จังหวะดนตรี ซง่ึ ใหเสยี งดังเปนจังหวะชัดเจน จึงเหมาะ
ในการตใี หจ ังหวะการเตนราํ

คมู ือครู 25

กระตุนความสนใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Expand Evaluate
Engage Explore Explain

สาํ รวจคน หา Explore

ใหนักเรียนบอกช่ือเครื่องดนตรีประกอบจังหวะ ๑ เครอ่× ง´นµรีประกอบ¨งั Ëวะ
ทง้ั เครื่องดนตรีไทยและเคร่ืองดนตรีสากล แลวครู
ตรวจสอบความถกู ตอ ง เครื่องดนตรีประกอบจังหวะ เป็นเครื่องดนตรีที่ใช้ส�าหรับบรรเลงประกอบจังหวะเพลง
เสยี งของเครือ่ งดนตรีประเภทนี้ ไม่สามารถไลร่ ะดบั เสยี งสูง-ต�่าได้
อธบิ ายความรู Explain
เ๑ค.ร อื่ เคงดรนอ่ื ตงรดไี นทยตทรี่ใไี ชทป้ ยรทะกใี่ อชบ้ปจรงั ะหกวอะมบหีจลงั าหยวชะน ดิ เชน่ ฉง่ิ ฉาบ กรบั เสภา 1ตะโพน 2เปน็ ตน้
1. ครูและนักเรียนรวมกันอภิปรายวาเครื่องดนตรี
ท่ใี ชบรรเลงประกอบจงั หวะแตล ะชนดิ มีวธิ ีการ ซง่ึ แตล่ ะชนดิ มีวิธกี ารบรรเลงทีแ่ ตกต่างกนั ไป
บรรเลงอยางไรบาง โดยยกตวั อยา งเครอื่ งดนตรี
บางชนดิ ๑) ฉิ่ง ๒) ตะโพน

2. ครูอธิบายเพม่ิ เติมวิธีการบรรเลงฉ่ิง ตะโพน ใช้ตีก�ากับจังหวะของเพลงให้ ใช้ตีก�ากับจังหวะหน้าทับ โดย
กลองใหญ กลองสแนร โดยครใู หน กั เรยี นดเู นอื้ หา ด�าเนินไปโดยสม�่าเสมอ ซ่ึงอาจ ตีสอดสลับให้สัมพันธก์ ลมกลืนกบั
ในหนงั สอื หนา 26 ประกอบ เปลี่ยนแปลงลกั ษณะการตี เสยี งกลองทัด โดยท�า
ไปตามจงั หวะและ หน้าท่คี วบคุมความ
ตามท�านองของ ชา้ -เรว็ ของเพลง
เพลงนน้ั ๆ

๒. เครื่องดนตรีสากลที่ใชป้ ระกอบจงั หวะ

เคร่อื งดนตรสี ากลที่ใชป้ ระกอบจงั หวะมหี ลายชนิด เช่น ฉาบ กลองสแนร ์ กลองใหญ ่
กลองทิมพะนี เป็นต้น ซ่ึงแต่ละชนิดมีวิธีการบรรเลงตามลักษณะเครื่องดนตรี และบทบาท
ในวงดนตรี

๑) กลองใหญ่ ๒) กลองสแนร์

ใชต้ กี า� กบั จงั หวะ มคี วามหนกั แนน่ เปน็ เครอื่ งดนตรที ใี่ ชต้ เี พอ่ื ควบคมุ
บางคร้ังอาจใช้รัวเพ่ือท�าให้เกิดความ จงั หวะของเพลง ชว่ ยท�าให้เพลงเกิด
ต่ืนเต้นเร้าใจได้ ความสม่า� เสมอและพร้อมเพรยี ง
โดยเฉพาะการเดิน
ขบวนพาเหรด

2๖

นักเรยี นควรรู ขอสแอนบวเนนOก-าNรคEดิT

1 กรับเสภา เปนเครื่องดนตรปี ระเภทเคร่ืองตี ใชตีประกอบจังหวะ หนา มดั ขอใดเปนเครอ่ื งดนตรีที่ใชบ รรเลงประกอบจงั หวะทง้ั หมด
โดยมุงตเี นนจงั หวะปดหรอื จังหวะเสียงตก เชน ในจังหวะ “ฉงิ่ ” “ฉบั ” 1. ฉง่ิ ซงึ
กรบั จะตีเฉพาะทล่ี งจังหวะ “ฉบั ” เทานน้ั 2. จะเข กลองยาว
3. กลองแขก ตะโพน
2 ตะโพน ทาํ มาจากไมเนื้อแข็ง เชน ไมส กั ไมข นุน 4. กรบั เสภา ปช วา
ขนึ้ หนัง 2 หนา ซ่ึงมชี ือ่ เรียกตา งกัน ดังนี้
วเิ คราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 3. เพราะกลองแขกและตะโพนเปน
หนาใหญ เรยี กวา หนา เทง หรือหนา เท่ิง ใหเ สียงทมุ
หนักแนน เครอ่ื งดนตรปี ระเภทเครอื่ งตที ง้ั คู และไมส ามารถบรรเลงเปนทํานองได
ใชต กี ํากบั จังหวะดนตรี สวนซงึ จะเข ปช วา เปนเครอ่ื งดนตรที บ่ี รรเลง
หนาเลก เรยี กวา หนามัด ใหเ สียงแหลม กังวาน เปนทาํ นองได

หนาเทง

26 คมู อื ครู

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคนหา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขา ใา จใจ ตรวจสอบผล
Engage Explore Evaluate
Explain Expand Explain

อธบิ ายความรู

ตวั อย่าง การบรรเลงเคร่อื งดนตรี 1. ใหนักเรยี นศกึ ษาวิธีการตฉี ิ่งและกลองใหญ
ในหนังสอื หนา 27 แลว ครสู มุ นักเรยี น
ฉ่งิ ออกมาอธบิ ายวธิ ีการตฉี ง่ิ และตกี ลองใหญ
หนา ช้นั เรยี น จากนัน้ ครูอธิบายเพม่ิ เติม
ท�าอย่างไรเมื่อจะตีฉง่ิ ฉงิ่ ใหนกั เรยี นเขาใจ
นัง่ ตัวตรง
มองไปข้างหน้า 2. ครูสมุ นกั เรียนออกไปแสดงทาทางการตฉี งิ่ และ
มอื จบั ฉ่ิงใหม้ ั่นกระชบั มือ ตีกลองใหญหนาชัน้ เรยี น แลวครแู ละนกั เรียน
หูฟงั จังหวะทา� นองเพลง รวมกันอภปิ รายวาแสดงไดถกู ตองหรอื ไม

3. ครนู ําเครอ่ื งดนตรปี ระเภทจงั หวะ เชน ฉิง่
หรอื อยา งอ่นื ท่สี ะดวกมาสอนนกั เรียน โดยครู
สาธิตใหน กั เรียนดูกอ น แลวใหน กั เรียนฝก ทํา
ตามจนคลอ ง

ขยายความเขา ใจ Expand

การตจี ังหวะ “ฉ่ิง” การตจี งั หวะ “ฉบั ” 1. ใหน ักเรยี นฝก ตีฉิง่ ประกอบจงั หวะเพลงไทย
งายๆ โดยครคู อยใหคาํ แนะนําในการฝก
กลองใหญ
ท�าอย่างไรเม่อื จะตีกลองใหญ่ 2. ใหนักเรยี นไปฝก เลน เคร่ืองดนตรปี ระกอบ
ยืนตัวตรง จังหวะทช่ี ่นื ชอบ แลว นํามาแสดงใหเ พือ่ นดู
ใช้มอื ทถ่ี นดั จบั ไม้ตี หนา ชั้นเรยี น จากนน้ั ครแู ละนกั เรยี นรวมกนั
มองไปข้างหน้า อภปิ รายถงึ การแสดงของเพ่ือนวา บรรเลงได
หฟู ังจังหวะทา� นองเพลง ถูกตองและมีความไพเราะหรอื ไม

กลองใหญ่

27

ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT เกรด็ แนะครู

ขอใดเปนเครือ่ งดนตรที ี่ใชบรรเลงประกอบจงั หวะ ในการฝก ใชเครอื่ งดนตรีประกอบจังหวะ ครอู าจใชว ธิ ีสอนหลายแบบ โดยสอน
1. ขลุย เปน ขนั้ ตอน ดงั น้ี
2. ซอดว ง
3. เปย โน 1. สอนแบบเลยี นแบบ โดยครสู าธิตใหน ักเรียนดู แลว ใหน ักเรยี นทาํ ตามทลี ะ
4. กลองชุด ข้นั ตอน

วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 4. เพราะกลองชดุ เปน เคร่ืองดนตรีที่ไมส ามารถ 2. สอนแบบทาํ ซ้ํา โดยครใู หน ักเรียนฝก บรรเลงเครอ่ื งดนตรีหลายๆ ครงั้
จนสามารถบรรเลงดวยตนเองได
บรรเลงเปนระดับเสยี งตางๆ ได แตส ามารถบรรเลงกํากับจงั หวะดนตรีได
3. สอนแบบมสี วนรวมปฏิบัติ ครแู ละนักเรยี นบรรเลงเครื่องดนตรีรว มกนั
วธิ ีนี้ใชไ ดตอเมอ่ื นักเรียนบรรเลงเคร่ืองดนตรีเปนแลว

คมู อื ครู 27

กระตุน ความสนใจ สสาํ าํ รรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Expand Evaluate
Engage Explore Explain

สาํ รวจคน หา Explore

ใหน ักเรียนบอกชอื่ เครื่องดนตรบี รรเลงทํานอง ò เครอ่× ง´นµรบี รรเลงทíานอง
ทั้งเครือ่ งดนตรไี ทยและเครือ่ งดนตรสี ากล แลว ครู
ตรวจสอบความถูกตอ ง เครือ่ งดนตรที ี่ใช้บรรเลงทา� นอง ส่วนมากเปน็ เครอื่ งดนตรีท่มี ีเสยี งสงู -ตา่� เรยี งล�าดับกนั
มากกวา่ ๗ เสียง
อธบิ ายความรู Explain
๑เค.ร ือ่เคงดรนอ่ื ตงรดไี นทตยทรไี่ีใชท้บยรทร่ใีเลชงบ้ ทร�ารนเอลงงไทด�าม้ นหี อลางย ชนิด เช่น ระนาดเอก ขลุ่ยเพยี งออ 1จะเข้
1. ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายวา เครอ่ื งดนตรที ่ี
ใชบรรเลงเปนทํานองแตละชนิดมีวิธีการบรรเลง ซอสามสาย เปน็ ตน้
อยา งไร โดยยกตัวอยางเครอื่ งดนตรีบางชนดิ
๑) ระนาดเอก ๒) ขลุ่ยเพยี งออ
2. ครูอธบิ ายเพ่ิมเตมิ วธิ กี ารบรรเลงระนาดเอก
ขลุยเพียงออ กตี ารไ ฟฟา และไวโอลนิ โดยครใู ห ใช้ตีเป็นท�านองและมีบทบาทใน ใชเ้ ปา เปน็ ทา� นองและมบี ทบาท
นกั เรียนดูเนือ้ หาในหนงั สอื หนา 28 ประกอบ การเปน็ ผนู้ า� วง ซง่ึ ผตู้ จี ะตอ้ งมปี ฏภิ าณ ในการสอดแทรกทา� นองใหเ้ กดิ
ไหวพรบิ ในการตดั สนิ ใจแกป้ ญั หาตา่ งๆ ความไพเราะ
ทอี่ าจเกดิ ขนึ้ เพอื่ ใหก้ ารบรรเลงดา� เนนิ
ตอ่ ไปได้

๒. เครื่องดนตรีสากลท่ใี ชบ้ รรเลงทา� นอง
เครอื่ งดนตรสี ากลที่ใช้ในการบรรเลงท�านองได้มหี ลายชนดิ เช่น กีตาร์ไฟฟา้ ไวโอลนิ

เปียโน แซ็กโซโฟน เป็นตน้ ซงึ่ เคร่อื งดนตรปี ระเภทน ี้ มกั ใช้บรรเลงแตกต่างกนั ไปตามลักษณะ

ของวงดนตรี

๑) กตี ารไ์ ฟฟ้า ๒) ไวโอลิน

ใชด้ ดี เปน็ ทา� นอง และเปน็ เครอื่ ง- ใชส้ เี ปน็ ท�านอง มีเสียงท่ี
ดนตรที บ่ี รรเลงไดห้ ลากหลายอารมณ์ ดงั เล็กแหลม กงั วาน
ท�าใหเ้ กดิ ความสนกุ สนาน ไพเราะ ในบางครั้ง
หรือความเศร้าได้ สามารถบรรเลงเด่ียว
ได้ไพเราะนา่ ฟงั

หมายเหตุ : การบรรเลงทา� นองในดนตรไี ทย เรยี กว่า การด�าเนนิ ท�านอง

2๘

นักเรยี นควรรู ขอ สอบ O-NET
ขอ สอบป ’52 ออกเกย่ี วกับการบรรเลงเคร่ืองดนตรี
1 ขลุยเพยี งออ เปน เครือ่ งดนตรีไทยประเภทเครอื่ งเปา เม่ือบรรเลงเปน วงดนตรี เครื่องดนตรชี นิดใดมีระดบั เสียงโด เร มี ซอล ลา
รว มกับเคร่อื งดนตรชี นดิ อ่ืน ขลุยเพยี งออจะมีบทบาทในการเทียบเสียงหรือต้ังเสยี ง 1. ขลุยที่ทําเสยี งนก เสยี งไก
ใหกบั เครอื่ งดนตรีชนดิ อน่ื 2. ตะโพน
3. มโหระทึก
บูรณาการอาเซยี น 4. ระนาดเหลก็
วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 4. เพราะระนาดเหลก็ เปนเครอ่ื งดนตรที ี่
ดานจาญ (Dan Tranh) เปนเครอ่ื งดนตรีพน้ื เมอื ง สามารถบรรเลงเปนทํานองได จงึ สามารถบรรเลงใหมรี ะดบั เสยี ง โด เร มี
ของประเทศเวียดนาม จัดอยใู นประเภทเคร่อื งดดี ซอล ลาได สวนเครือ่ งดนตรีชนิดอนื่ ไมสามารถบรรเลงไลระดบั เสียงได
บรรเลงเปน ทํานองได จงึ บรรเลงเปนระดับเสยี ง โด เร มี ซอล ลา ไมไ ด

28 คมู ือครู

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคนหา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Engage Explore Evaluate
Explain Expand Explain

อธบิ ายความรู

ตัวอย่าง การบรรเลงเครื่องดนตรี 1. ใหนักเรียนศกึ ษาวิธกี ารเปาขลุยเพียงออใน
หนงั สือ หนา 29 แลวครสู ุมนกั เรียนออกมา
ขลุยเพยี งออ อธบิ ายวธิ ีการเปา หนาชัน้ เรียน จากนนั้ ครู
อธบิ ายเพ่มิ เติมใหน กั เรียนเขาใจ
ท�าอย่างไรเมอื่ จะเปาขลุย่ เพียงออ
นั่งตัวตรง 2. ครูสมุ นักเรยี นออกไปแสดงทา ทางการเปา
มองไปข้างหนา้ ขลยุ เพียงออหนาชน้ั เรยี น แลวครแู ละนกั เรยี น
มอื จับขล่ยุ ตามแบบ รวมกันอภิปรายวา แสดงไดถ ูกตอ งหรอื ไม
นวิ้ มือท่ปี ด ร ู ควรจบั ให้ปดรูสนทิ
หูฟงั จังหวะท�านองเพลง 3. ครูนําขลุย เพียงออหรอื เคร่อื งดนตรีไทย
ขลยุ่ เพียงออ ชนิดอน่ื ทสี่ ามารถบรรเลงเปนทํานองได
มาสอนนกั เรยี น โดยครสู าธิตใหนกั เรยี น
N(รู ๘๘อยดู่ ้า๗นห๖๘ลัง) ๗๕๖ โด เร มี ฟา ซอล ลา ที รูเย่ือ ดาก ดกู อ น แลว ใหนกั เรียนฝกทําตามจนคลอง
๕ ๓๔
๒๑ (มมอื อื ซล้าา่ ยง) 4. ใหน ักเรยี นฝก เปา ขลยุ เพยี งออเปนเพลงงายๆ
(มมอือื ขบวนา) ๔๓๒๑ แลว ออกมาเปา ใหเ พือ่ นฟง หนา ชัน้ เรยี น
จากน้นั ครูและนักเรยี นรวมกันอภปิ รายแสดง
ความคิดเห็นวา เพ่ือนเปาขลุย เพยี งออได
ไพเราะหรอื ไม

N ๑ ๒๓๔๕๖ ๗
๘
รรู ้อยเชือก รูนิว้ ค้ํา รูเปา
รูปากนกแกว้
● ใช้มือจับขลยุ่ ตามแบบ

● มือบน (มือขวา) ปดรู ๕ ๖ ๗ ๘

● มอื ลำง (มอื ซ้าย) ปดรู ๑ ๒ ๓ ๔

โด เร มี ฟา ซอล ลา ที โด (สูง)

๔๓๒๑ ๖๕๗

หมายเหตุ ☛ ● ปด รู ☛ รูน้ิวคา้ํ ปดตลอด (ใช้นิว้ หัวแม่มือปด)
☛ ● เปด รู ☛ เปาลมปกติเปน เสยี งตํ่า เปา ลมแรงเปนเสียงสงู

2๙

ขอสแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT เกรด็ แนะครู

เครื่องดนตรีขอใดทีส่ ามารถบรรเลงเปนระดบั เสียงตางๆ ได ในการฝกใชเครอ่ื งดนตรีบรรเลงทาํ นอง ครูอาจใชวธิ ีการสอนหลายแบบ
1. 2. โดยสอนเปน ข้ันตอน ดังน้ี
3. 4.
1. สอนแบบเลยี นแบบ ครูสาธติ การเลน ขลยุ เพียงออ เร่ิมจากการไลเสียง โด เร
มี ฟา ซอล ลา ที โดยครูสาธิตทลี ะขั้นตอน และใหน กั เรียนทาํ ตาม

2. สอนแบบทําซ� ครูใหน กั เรยี นฝก เปา ขลุย เพียงออหลายๆ ครั้ง จนทาํ ไดคลอ ง
3. สอนแบบมสี วนรว มปฏบิ ัติ ครูและนกั เรยี นเลนเครอ่ื งดนตรรี วมกัน วธิ ีนใี้ ชได

ตอเมอ่ื นักเรียนบรรเลงเครื่องดนตรีเปน แลว

วิเคราะหค ําตอบ ตอบขอ 3. เพราะในภาพขอ 3. คอื ซอสามสาย ซ่ึงเปน

เครอ่ื งดนตรที ่สี ามารถบรรเลงเปน ระดับเสียงตา งๆ จงึ สามารถบรรเลงใหเ ปน
ทาํ นองเพลงทีต่ อ งการได

คูม ือครู 29

กระตนุ ความสนใจ สาํ รวจคน หา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxpววaาาnมมdเเขขา าใจใจ ตรวจสอบผล
Explore Evaluate
Engage Explain Explain Expand

อธบิ ายความรู

1. ใหน กั เรยี นศกึ ษาวธิ กี ารเปา รคิ อรเ ดอรใ นหนงั สอื ตวั อย่าง การบรรเลงเครอ่ื งดนตรี
หนา 30 แลวครูสมุ นักเรียนออกมาอธิบายวธิ ี
การเปา หนาชั้นเรยี น จากนั้นครูอธิบายเพมิ่ เตมิ ริคอรเ ดอร ริคอรเ ดอร
ใหนกั เรียนเขา ใจ
ท�าอย่างไรเมือ่ จะเปาริคอร์เดอร์
2. ครสู ุมนกั เรียนออกไปแสดงทา ทางการเปา
รคิ อรเ ดอรห นา ชั้นเรียน แลวครูและนักเรยี น ยนื หรอื นัง่ ตวั ตรง
รว มกันอภปิ รายวา แสดงไดถ ูกตอ งหรือไม มองไปข้างหนา้
หายใจเขา้ ใหล้ ึก
3. ครูนําริคอรเดอรหรือเคร่ืองดนตรีสากลชนิดอ่ืน น้วิ มือทีป่ ดรู ควรจับใหป้ ด รสู นทิ
ที่สามารถบรรเลงเปนทํานองไดมาสอนนักเรียน ต้องรสู้ ึกผอ่ นคลายและไม่เกร็ง
โดยครูสาธิตใหนักเรียนดูกอน แลวใหนักเรียน
ฝก ทาํ ตามจนคลอ ง (รู ๐ อยดู่ ้านหล๐งั )

ขยายความเขา ใจ Expand ๒๑ ๐
๓
ใหน กั เรยี นทาํ กจิ กรรมการเรยี นรูใ นหนังสือ ๓๑๒ ๔๕๗๖ (มมืออื ซบ้านย)N
หนา 33 ขอ 1. (มมืออื ขลวา่ าง) ๔๗๕๖

N

● จบั ริคอรเดอรให้ถนัดมอื
● มือบน (มอื ซา้ ย) ปดรู ๐ ๑ ๒ ๓
● มือลำ ง (มือขวา) ปดรู ๔ ๕ ๖ ๗

โด เร มี ฟา ซอล ลา ที

๔๗๕๖ ๓๑๒

หมายเหต ุ ☛ ● ปดรู ☛ รูหมายเลข ๐ ใชน้ ิว้ หัวแมม่ ือซา้ ยปดไว้ตลอดเวลา
● เปด รู
30

บรู ณาการอาเซียน ขอสแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT
เครอื่ งดนตรีชนิดใดบรรเลงทาํ นองเพลง Happy Birthday ได
ซองก็อก (Saung Gauk) เปน เคร่ืองดนตรี 1. ฉาบ
ของประเทศพมา จดั อยใู นประเภทเครื่องดดี 2. ไวโอลนิ
และสามารถบรรเลงเปนทาํ นองได มจี ดุ เดน 3. ทอมบา
ตรงทีเ่ ปน พิณโบราณของชาวพื้นเมอื งทย่ี ังคง 4. กลองสแนร
สภาพเดิมอยจู นถงึ ทุกวันนี้ วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. เพราะไวโอลินเปนเครอ่ื งดนตรีทส่ี ามารถ
บรรเลงเปน ระดับเสยี งตางๆ ได จงึ สามารถบรรเลงเปน ทํานองเพลง Happy
Birthday ได สวนฉาบ ทอมบา กลองสแนร เปน เคร่ืองดนตรีประเภท
เครอื่ งประกอบจงั หวะ จงึ ไมสามารถบรรเลงเปน ทํานองเพลงได

30 คมู ือครู

กระตุนความสนใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขา ใา จใจ ตรวจสอบผล
Engage Evaluate
Explore Explain Expand Explore

สาํ รวจคน หา

ó การãªเ้ ครอ่× ง´นµรบี รรเลงประกอบการáส´งนาฏศลิ ป์ ใหนักเรียนบอกช่ือการแสดงนาฏศิลปไทยท่ีใช
การแสดงนาฏศลิ ปม์ กั ใชเ้ ครอ่ื งดนตรปี ระกอบการแสดง เพราะทา� ใหก้ ารแสดงนา่ สนใจขน้ึ ดนตรีประกอบมาคนละ 1 ช่ือ แลวครูตรวจสอบ
และทา� ให้เกดิ ความสนุกสนานเพลดิ เพลิน ความถกู ตอง

๑. การใชเ้ ครือ่ งดนตรีประกอบการแสดงร�าและระบ�า อธบิ ายความรู Explain

การแสดงนาฏศลิ ปป์ ระเภทรา� และระบา� มกั นา� เอาเครอ่ื งดนตรมี าบรรเลงประกอบเสมอ 1. ใหนักเรียนยกตัวอยางการแสดงนาฏศิลปไทย
เพื่อท�าให้เกิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน และผู้แสดงยึดเป็นจังหวะในการร่ายร�า ท�าให้เกิด มา 1 ชดุ แลว ชว ยกันอธิบายวา ใชเ ครื่องดนตรี
ความสวยงาม บรรเลงประกอบการแสดงอยางไรบาง
ร�ำตังหวำย 1
2. ใหน ักเรียนศกึ ษาการใชเ คร่ืองดนตรปี ระกอบ
● เป็นการร�าเพ่ือบชู าสิง่ ศกั ด์สิ ทิ ธ์ ิ แสดงใน การแสดงนาฏศิลปใ นหนังสอื หนา 31-32 แลว
พธิ ีขอขมาของชาวอบุ ลราชธานี ครูอธบิ ายเพิ่มเติมวา การแสดงนาฏศลิ ปไ ทย
● เครือ่ งดนตรีที่ใช้บรรเลงประกอบการแสดง มกั ใชเครื่องดนตรีบรรเลงประกอบการแสดง
ไดแ้ ก่ โปงลาง แคน พิณ ซอ ฉ่งิ และฉาบ เพราะทาํ ใหก ารแสดงนา สนใจขึ้น และทําให
เกิดความสนกุ สนาน

รําตังหวาย นยิ มแสดงในงานนกั ขตั ฤกษ ขยายความเขา ใจ Expand

ท่มี ำ : ศลิ ปากร, กรม. วพิ ิธทศั นา. ๒๕๔๒ ใหนักเรยี นเลาถงึ การแสดงนาฏศิลปใ นทองถน่ิ
วามีการใชเคร่อื งดนตรีบรรเลงประกอบการแสดง
๒. การใช้เคร่ืองดนตรปี ระกอบการแสดงละคร อยางไรบา ง

การแสดงละครไทยเกอื บทกุ ประเภท มกั มกี ารนา� เอาเครอ่ื งดนตรมี าบรรเลงประกอบเพอื่
ท�าใหเ้ กิดบรรยากาศและเร้าอารมณ์ของผู้ชม ใหต้ ิดตามชมอย่างต่อเนอ่ื ง

ละครใน 2

● เป็นละครไทยที่มีต้นก�าเนิดมาจากราชส�านัก

ใชผ้ หู้ ญงิ แสดงล้วน เนน้ ความประณตี ของทา่ รา�

โดยรักษาแบบแผนและจารีตประเพณีดัง้ เดิมไว้

● เคร่ืองดนตรที ี่ใช้บรรเลงประกอบการแสดง

ละครใน แตเดมิ ใชผูแสดงเปน ผูหญงิ ลวน ตอมามกี าร ได้แก ่ ปี่ใน ระนาดเอก ฆ้องวงใหญ ่ กลองทัด
ปรบั เปล่ียนใหม ีผชู ายแสดงรวมได
ตะโพน และฉิ่ง

ที่มำ : The promotion and public relations sub-division, the fine arts department. Thai literature in relation to the diffusion of her cultures. 2532. 3๑

ขอ สอบ O-NET นกั เรียนควรรู

ขอสอบป ’54 ออกเกีย่ วกบั การใชเพลงประกอบการแสดง 1 ตงั หวาย เปน ช่อื เมอื งหน่ึงในแควนสะหวนั นะเขต แหงสาธารณรฐั ประชาธปิ ไตย
การใชเ พลงประกอบการแสดงทําใหเกดิ อรรถรสดา นใดมากทส่ี ุด ประชาชนลาว ชาวตังหวายมีวฒั นธรรมการขับลาํ ดว ยทวงทํานองแบบเฉพาะของตน
1. อารมณสะเทือนใจ เรียกลําทํานองนีว้ า “ลาํ ตงั หวาย” หมายถงึ ลาํ ดวยทวงทํานองแบบชาวตังหวาย หรอื
2. ความงดงามตระการตา ลาํ สังวาดตังหวายนน่ั เอง
3. แสงและสที ีส่ รา งบรรยากาศ 2 ละครใน มีชือ่ เรียกหลายชอ่ื เชน ละครใน ละครขางใน ละครนางใน
4. แนวคดิ ในการสอื่ ความหมาย ละครในพระราชฐาน เปนตน เพลงท่ใี ชบ รรเลงประกอบการแสดงมักมคี าํ วา
“ใน” อยทู า ยเพลง เชน ชาปใน โอโ ลมใน เปน ตน
วิเคราะหค ําตอบ ตอบขอ 1. เพราะเสยี งดนตรีหรือเพลงจะเปนสิง่ ท่ีชวย

กระตนุ อารมณผูแสดงใหมคี วามรูสึกคลอ ยตามกบั บทบาทการแสดง เชน
เกิดอารมณสะเทือนใจ เปนตน

คมู อื ครู 31

กระตนุ ความสนใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Expand Evaluate
Engage Explore Explain

สาํ รวจคน หา Explore

ครนู าํ นทิ านมาอานใหน กั เรียนฟง 1 เรอื่ ง ๓. การใช้เครือ่ งดนตรปี ระกอบการแสดงพืน้ เมอื ง
แลว ใหน ักเรยี นบอกวิธที ําเสียงประกอบเพื่อทําให การแสดงพ้ืนเมืองเป็นการแสดงในท้องถิ่นต่างๆ ซึ่งส่วนมากมักน�าเอาเครื่องดนตรี
การอา นนทิ านมชี ีวติ ชีวาข้ึน จากน้นั ครูและนักเรียน มาบรรเลงประกอบการแสดง เพ่อื ใหเ้ กิดความสนุกสนานเพลิดเพลิน และบางคร้งั ยงั ใหจ้ ังหวะ
รวมกันอภปิ รายแสดงความคดิ เหน็ วา เหมาะสม
หรือไม ผแู้ สดงในการรา่ ยร�าอีกด้วย

อธบิ ายความรู Explain เซง้ิ กระติบข้ำว 1

1. ครแู ละนกั เรยี นรว มกนั อภปิ รายวา การสรา งสรรค ● เป็นการแสดงพนื้ เมืองของชาวภูไทท่อี าศัย
เสียงประกอบการเลา เรอื่ งหรอื แสดงละคร อยู่ในท้องถิน่ ภาคอีสาน
มปี ระโยชนอ ยางไรบาง แลว ครแู ละนักเรยี น ● เครอื่ งดนตรที ี่ใชบ้ รรเลงประกอบการแสดง
จงึ รว มกันอภิปรายสรุป ได้แก ่ กลอง แคน ฉาบ ฆ้อง ฉิง่ และกรบั

2. ครูและนักเรยี นรว มกันอภิปรายหลักการ เซงิ้ กระตบิ ขาว เปน การแสดงพนื้ เมอื งภาคอีสาน
สรางสรรคเสยี งในการพากยต ัวละครและ ปรบั ปรงุ มาจากการละเลนพืน้ เมอื งของชาวภูไท
การเลา เร่อื ง หรอื แสดงละครวา ใชหลักการ
อะไรบา ง จากนน้ั ครอู ธบิ ายเพ่ิมเติมใหนักเรียน ทมี่ ำ: ศลิ ปากร, กรม. วพิ ธิ ทศั นา. ๒๕๔๒.
เขา ใจ โดยดเู น้ือหาหนา 32-33 ประกอบ
ô การสรา้ งสรรคเ์ สยี งประกอบการเลา‹ เรอ่× ง

Ëรอ× áส´งละคร

การเล่าเร่ืองหรือแสดงละคร บางคร้ังจ�าเป็นต้องสร้างสรรค์เสียงต่างๆ ประกอบด้วย
เช่น เสียงดนตร ี เสียงพากย์ตวั ละคร เสียงสถานการณต์ า่ งๆ เปน็ ตน้ เพอื่ ให้เกดิ ความสมจริง
และสรา้ งอารมณร์ ่วมให้กับผฟู้ งั หรอื ผชู้ ม

๑. การใชเ้ สียงพากยต์ ัวละคร

การใช้เสียงพากยต์ ัวละคร มีหลักการ ดงั นี้
๑) ใช้นา�้ เสยี งสอดคล้องกบั บคุ ลิกและอารมณ์ของตัวละคร
๒) เสยี งดัง ชดั เจน ถูกตอ้ งตามอกั ขรวิธี
๓) มจี ังหวะในการพูด เช่น ตวั ละครเศรา้ กพ็ ูดชา้ ๆ ตัวละครโกรธกพ็ ดู เรว็ ๆ เปน็ ต้น

๒. การใชเ้ สียงดนตรปี ระกอบการเลา่ เรอื่ ง หรือแสดงละคร

การใชเ้ สยี งดนตรปี ระกอบการเลา่ เร่อื ง หรอื แสดงละคร มีหลกั การ ดังนี้
๑) ใชเ้ พลงทม่ี จี ังหวะและท�านองให้สอดคล้องกบั อารมณ์ตวั ละคร หรอื สถานการณ ์

๒) เสียงเพลงที่ใชค้ วรมคี วามชดั เจน ไม่ตดิ ขัด ไม่ตะกกุ ตะกกั
๓) หากเพลงมเี น้อื ร้อง ควรเลือกเพลงทส่ี อดคล้องกบั เนื้อเรอ่ื งหรอื ตัวละคร

32

นกั เรยี นควรรู ขอสแอนบวเนนOก-าNรคEดิT
การพากยเ สยี งที่ถูกตอ ง มีลกั ษณะอยา งไร
1 กระติบขาว เปนภาชนะใสขา วเหนยี ว ทส่ี ามารถเก็บความรอนไดด ี และมี 1. สื่ออารมณตรงกับตวั ละคร
รรู ะบายอากาศใหไอนาํ้ ระเหยออกไปได ทาํ ใหขาวเหนียว 2. พากยเฉพาะตวั ละครท่ชี อบ
ทบ่ี รรจอุ ยูภายในกระตบิ หรือขาวกลอ งไมแฉะดว ยไอนาํ้ 3. ขยับปากไมพรอมกบั ตัวละคร
ตางจากกระตกิ น้ําแขง็ ท่ีเก็บความรอนไดแตไ มมีรูระบาย 4. ใสอารมณข องตัวละครมากเกนิ จรงิ
ใหไ อนํ้าระเหยออก ขาวเหนยี วจึงเปยกแฉะ วิเคราะหค ําตอบ ตอบขอ 1. เพราะการพากยท ่สี ื่ออารมณต รงกับ
ตวั ละคร จะทําใหผูช มเชื่อวาการแสดงนัน้ สมจริง และเกดิ อารมณคลอยตาม
บทบาทการแสดง

32 คมู ือครู

กระตุนความสนใจ สํารวจคน หา อธบิ ายความรู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขาใา จใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล
Engage Explore Explain
Expand Evaluate

ขยายความเขา ใจ Expand

๓. การใช้เสียงอ่ืนๆ ประกอบการเล่าเร่ือง หรอื แสดงละคร 1. ใหนกั เรียนทํากิจกรรมการเรยี นรใู นหนงั สือ
หนา 33 ขอ 2.
การใช้เสียงอน่ื ๆ ประกอบการเล่าเรอ่ื ง หรือแสดงละคร มีหลกั การ ดังน้ี
๑) ควรสร้างเสียงตามสถานการณ์ที่ได้เล่าเร่ือง หรือแสดงละคร เช่น เสียงเดิน 2. ใหน ักเรยี นคิดวธิ ีการสรางสรรคเ สียงประกอบ
เสยี งวิ่ง เสยี งเคาะประตบู ้าน เปน็ ตน้ การเลา นทิ านมา 1 เรอื่ ง โดยจับกลมุ กับเพือ่ น
๒) ควรเลอื กอุปกรณ์ท่ีใช้สรา้ งสรรคเ์ สียงท่ีอยู่ใกลต้ ัวและหาง่าย มีค่าใช้จา่ ยนอ้ ย ออกมาแสดงหนา ชน้ั เรียน จากน้นั ครูและ
นักเรียนรวมกันอภิปรายการแสดงของเพือ่ นวา
¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ทาํ ไดส มจรงิ หรือไม และมคี วามประทบั ใจ
อยางไร
ฝก คิด ฉลาดทา�
๑. แสดงการเลน่ เครือ่ งดนตรใี นภาพ และอธิบายวธิ กี ารเล่นมาพอเข้าใจ ตรวจสอบผล Evaluate

ระนาดเอก 1. ครตู รวจสอบผลการตฉี ง่ิ ประกอบเพลงไทย
งา ยๆ โดยพจิ ารณาวา ตฉี ่ิงไดถกู ตองตาม
กลองใหญ่ แซก็ โซโฟน จงั หวะและทํานองเพลงหรือไม

ฉงิ่ 2. ครตู รวจสอบผลการแสดงการเลน เครอื่ งดนตรี
และการอธบิ ายวิธีการเลน เครอ่ื งดนตรี
๒. ดภู าพ แลว้ ตอบคา� ถาม โดยพิจารณาวา แสดงและอธบิ ายการเลน
เคร่อื งดนตรีไดถ ูกตองหรือไม

3. ครตู รวจสอบคาํ ตอบของนักเรยี นเกี่ยวกบั
การใชเสียงในการเลานิทานวา คาํ ตอบมี
ความสมเหตุสมผลและมคี วามคิดสรางสรรค
หรือไม

กลองสแนร

๑) ควรใชเ้ พลงใดประกอบการเลา่ เรือ่ งในภาพ หลกั ฐานแสดงผลการเรียนรู
๒) หากตอ้ งแสดงบทบาทสมมุตเิ ปน็ กระตา่ ยหรือ
เตา่ ผแู้ สดงตอ้ งใช้น�้าเสียงอย่างไร 1. ผลการตีฉงิ่ ประกอบเพลงไทย
๓) ควรทา� เสยี งอ่นื ประกอบอีกหรือไม่ เช่นเสียง 2. ผลการแสดงการเลน และอธบิ ายวิธีการเลน
อะไรบา้ ง
เครอื่ งดนตรี
3. ผลการตอบคําถามในกิจกรรมการเรยี นรู

หนา 33 ขอ 2.

33

ขอ สแอนบวเนนOก-าNรคEดิT บรู ณาการอาเซียน

หากตองพากยเปนสงิ โต ในนทิ าน เรือ่ ง ราชสีหกบั หนู ควรใชเสียงพากย ครูใหน กั เรยี นฟงเพลงอาเซียน (The Asean Way) แลว ใหนกั เรยี นเลอื กใช
อยางไร เครื่องดนตรีท่ีตนเองถนัด มาบรรเลงประกอบจังหวะเพลงหรือบรรเลงทํานองเพลง
อาเซยี น แลวครูและนกั เรยี นรว มกันอภิปรายการแสดงดนตรขี องเพ่อื นวา บรรเลง
1. ใชน า้ํ เสยี งหา วและดดุ นั เครอ่ื งดนตรีไดถ กู ตองและมคี วามไพเราะหรอื ไม
2. ใชนํ้าเสยี งเล็กแหลม เบาๆ
3. ใชน าํ้ เสยี งนุมๆ ออ นหวาน มุม IT
4. ใชนา้ํ เสยี งแหบๆ ไอเปนชวงๆ
ครศู กึ ษาเพลงอาเซยี น ไดที่
วเิ คราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 1. เพราะสงิ โตเปนสตั วท ีม่ ีนสิ ัยดุราย จึงตอ ง http://www.youtube.com/watch?v=TcpoRAA-kCg

ใชเสียงพูดดุดัน และทาํ นาํ้ เสียงหา วๆ แสดงถึงการมีอาํ นาจและหยิง่ ยโส

คูมือครู 33

กกรระตะตนุ Eนุ nคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สํารวจคน หา อธิบายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Explore Explain Expand Evaluate
Engage Engage

กระตนุ ความสนใจ

1. ครูนําภาพหรือวดี ิทศั นการแสดงของวงดนตรี ò˹‹Ç¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ·èÕ
พนื้ เมืองมาใหน ักเรยี นดู แลว สนทนาเกยี่ วกับ ´¹µÃ¡Õ ÑºÇ²Ñ ¹¸ÃÃÁ·ÍŒ §¶¹Ôè
วงดนตรพี ้ืนเมืองในภาพ โดยครูอาจใชค าํ ถาม
ถามนักเรียน ดังนี้ เปา้ หมายการเรียนรู้ประจา� หน่วยที่ ๒
• วงดนตรที ่เี หน็ เปน ของทอ งถิน่ ใด
(คําตอบข้ึนอยูกบั ภาพหรอื วีดทิ ศั นทคี่ รูนาํ มา เมือ่ เรยี นจบหน่วยน้ � ผเู้ รยี นจะมคี วามรู้ความสามารถตอ่ ไปน�้
ใหน กั เรยี นดู) ๑. อธบิ ายความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งดนตรกี บั ประเพณใ� นวฒั นธรรมตา่ งๆ ได ้
• วงดนตรที เ่ี ห็นใชเ ครอ่ื งดนตรชี นดิ ใด (มฐ. ศ ๒.๒ ป.๕/๑)
(คาํ ตอบขึน้ อยูกับภาพหรือวีดิทัศนท่ีครูนํามา ๒. อธบิ ายคุณคา่ ของดนตรีท่มี าจากวัฒนธรรมทต่ี า่ งกนั ได ้
ใหน กั เรียนด)ู (มฐ. ศ ๒.๒ ป.๕/๒)

2. ใหน กั เรยี นดภู าพในหนงั สอื หนา 34 แลว สนทนา
เก่ียวกับภาพ โดยครูอาจใชคําถามถามนักเรยี น
ดังนี้
• นักดนตรที ่เี หน็ ในภาพเปน นกั ดนตรจี าก
ทอ งถิน่ ใด สงั เกตจากอะไร
(ตอบ นักดนตรจี ากทอ งถ่นิ ภาคอสี าน สงั เกต
จากเครื่องดนตรีท่ีบรรเลง)
• เครือ่ งดนตรีทเี่ ห็นในภาพ เปนเคร่อื งดนตรี
ชนดิ ใด
(ตอบ โหวด)

34

เกร็ดแนะครู

ในหนวยการเรียนรูท่ี 2 มีเนือ้ หา ดังน้ี
1. ประเพณที อ งถน่ิ กบั บทบาทดนตรีพ้นื เมือง (ศ 2.2 ป.5/1)
2. คณุ คา ของดนตรีจากแหลงวัฒนธรรมตา งๆ (ศ 2.2 ป.5/2)

34 คูมอื ครู

กกรระตะตนุ Eนุ nคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สาํ รวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขา ใจ ตรวจสอบผล
Explore Explain
Engage Expand Evaluate

เปา หมายการเรียนรู

ñº··èÕ อธบิ ายความสมั พนั ธร ะหวา งดนตรกี บั ประเพณี
ในวัฒนธรรมตา งๆ (ศ 2.2 ป.5/1)
ประเพณที ้องถ่ิน
กบั งานดนตรี สาระส�าคญั สมรรถนะของผูเรียน

¡¨Ô ¡ÃÃÁ¹�Ê¡Ù‹ ÒÃàÃÂÕ ¹ ดนตรีทอ้ งถิ�นถือเปน็ ส่วนหนึ�งของประเพณว� ัฒนธรรมท้องถนิ� และมี ความสามารถในการส่ือสาร
บทบาทในการมีส่วนรว่ มกับงานประเพณ�ตา่ งๆ ในท้องถ�นิ

คณุ ลักษณะอนั พึงประสงค

1. ใฝเ รยี นรู
2. รกั ความเปน ไทย

กระตนุ ความสนใจ Engage

1. ใหนักเรียนท่ีมีประสบการณในการชมงาน
ประเพณีทองถ่ิน ออกมาเลาเกี่ยวกับการแสดง
ดนตรพี น้ื เมอื งในงานวา มกี ารใชด นตรพี นื้ เมอื ง
เขา มามีสวนรว มในงานอยางไรบาง
2. ใหน ักเรยี นดภู าพในหนังสอื หนา 35 แลว
สนทนาเกีย่ วกับภาพ โดยครูอาจใชค าํ ถาม
ถามนักเรยี น ดังนี้
• วงดนตรีในภาพเปนวงดนตรพี นื้ เมือง
ทอ งถิน่ ใด
(ตอบ ทองถนิ่ ภาคอีสาน)
• นกั เรียนรไู ดอยางไรวา เปน วงดนตรพี ืน้ เมือง
? ของทองถน่ิ ใด
(แนวตอบ สงั เกตจากเครอื่ งดนตรที ี่ใชเลน
เชน แคน พณิ อีสาน เปนตน )
ǧ´¹µÃãÕ ¹ÀҾ໹š ǧ´¹µÃ¢Õ ͧ·ÍŒ §¶¹èÔ ã´
Êѧࡵ䴌¨Ò¡ÊÔ§è ã´

35

ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEดิT เกร็ดแนะครู

เคร่อื งดนตรขี อใดไมใชบรรเลงในวงโปงลาง ครูจัดกระบวนการเรยี นรูโ ดยใหน กั เรยี นปฏบิ ัติ ดงั นี้
1. แคน • อภปิ รายถงึ บทบาทดนตรีพน้ื เมืองในงานประเพณีทองถิ่น
2. สะลอ • อธบิ ายความสมั พนั ธร ะหวา งดนตรกี บั ประเพณีในวัฒนธรรมตา งๆ
3. โปงลาง จนมีความรูค วามเขาใจเก่ยี วกบั ความสัมพนั ธร ะหวางดนตรีกบั ประเพณีใน
4. พณิ อีสาน วฒั นธรรมตา งๆ

วิเคราะหค าํ ตอบ ตอบขอ 2. เพราะสะลอเปนเคร่ืองดนตรีพื้นเมอื ง

ภาคเหนอื มใี ชใ นวงดนตรพี ืน้ เมืองทอ งถน่ิ ภาคเหนอื เทา น้นั ไมใ ชในวงดนตรี
พน้ื เมืองทองถ่ินอ่ืน

คูม อื ครู 35

กระตุนความสนใจ สสาํ าํ รรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ ิบEาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Expand Evaluate
Engage Explore Explain

สาํ รวจคน หา Explore

ใหน กั เรยี นบอกชอ่ื งานประเพณที อ งถน่ิ ทม่ี ดี นตรี ประเพณีทอ้ งถ่นิ กบั บทบาท´นµรพี é×นเม×อง
พน้ื เมอื งเขาไปมสี วนรว มในงาน แลว ครแู ละนักเรียน ดนตรีพื้นเมืองมักมีบทบาทเข้าไปมีส่วนร่วมในกิจกรรมงานประเพณีท้องถิ่นอยู่เสมอ
อภปิ รายสรปุ วา ถูกตอ งหรือไม

อธบิ ายความรู Explain เพ่อื ใช้ประกอบพิธตี ่างๆ และท�าใหเ้ กดิ ความสนุกสนาน
๑. ประเพณที ้องถน่ิ ภาคเหนอื
1. ครแู ละนกั เรยี นรว มกันอภปิ รายวา ในงาน ประเพณสี ว่ นมากมกั เกยี่ วขอ้ งกบั ความเชอ่ื ตา่ งๆ ของคนในทอ้ งถน่ิ ภาคเหนอื ตลอดจน
ประเพณตี า งๆ ของทางภาคเหนอื และภาคอสี าน
มีการนําเอาดนตรพี ืน้ เมืองเขา ไปมีสวนรวม ความศรัทธาในพระพุทธศาสนา
ในงานอยา งไรบาง โดยใหนกั เรยี นชวยกัน
ยกตัวอยา งประกอบ บทบาทของดนตรีในงานประเพณี

2. ใหนกั เรียนชว ยกนั ยกตัวอยา งเพลงพน้ื เมอื ง เชส่น่ว นปมระาเกพใณช้บปี รอรยเสล่างงใลนอกงิจ 1กมรเี รลมน่ ขเพอลงงงซานอ
หรอื วงดนตรพี ้นื เมอื งทองถิน่ ภาคเหนือและ ประเพณ ี
ภาคอีสาน และเครอ่ื งดนตรีพ้ืนเมืองภาคเหนอื
และภาคอีสานทมี่ กั ปรากฏในงานประเพณี ในงานประเพณี เป็นต้น เน้นบรรเลงเพ่ือท�าให้เกิด
แลว ครแู ละนกั เรยี นรวมกันอภปิ รายสรุปอกี ครัง้
ความสนกุ สนานเพลดิ เพลนิ

เครอ่ื งดนตรที ใี่ ช้ร่วมงานประเพณี

กลองสะบดั ชัย มกั ใชแ้ สดงในงานประเพณีส�าคญั มหี ลายช นิดเ คเชร่นื่อง กดลนอตงรสีทะี่มบักดั พชบยั เ2ห ซ็นงึ ใ นสงะาลน้อป เรปะน็เพตณ้นี
ของภาคเหนือ เช่น ประเพณสี งกรานต ์
ประเพณยี เี่ ป็ง เป็นต้น

๒. ประเพณที ้องถน่ิ ภาคอีสาน
ประเพณีภาคอีสานมีความหลากหลายตามวัฒนธรรมท่ีแตกต่างกัน ส่วนมากเก่ียวกับ

ความเช่อื การนบั ถอื ผีสาง เทวดา หรอื สิ่งศักดส์ิ ิทธ์ิ

บทบาทของดนตรใี นงานประเพณี

มกี ารขบั ร้องและบรรเลงดนตร ี ตลอดจน

ใช้ประกอบการแสดงพ้ืนเมืองในงานประเพณี เน้น

ความสนุกสนานเพลดิ เพลิน เช่น มีการบรรเลงดนตรี

ประกอบการร�าในขบวนแห่เทียนพรรษา เป็นต้น

เครือ่ งดนตรที ี่ใช้ร่วมงานประเพณี

เครอื่ งดนตรที ่ีใชร้ ว่ มงานมหี ลายชนดิ เชน่ การเซ้งิ บญุ บั้งไฟ ตอ้ งใชเ้ ครื่องดนตรปี ระกอบ
เพ่ือความสนุกสนาน ซึง่ จดั การแสดงในงานบญุ บงั้ ไฟ
แคน โปงลาง โหวด พิณ เปน็ ตน้
3๖ ในชว่ งเดอื นพฤษภาคมของทกุ ปี

นกั เรยี นควรรู ขอสแอนบวเนนOก-าNรคEดิT
เพลงเก่ยี วขาว เก่ียวของกบั ขอใด
1 ปอยสางลอง เปน งานประเพณบี วชลกู แกว 1. พืชเศรษฐกิจของไทย
ของชาวไทยใหญภ าคเหนือของไทย มกั จดั ใหมี 2. อาหารหลกั ของคนไทย
ในชวงเดอื นมีนาคมถงึ เดือนเมษายน 3. อาชีพทํานาของคนภาคกลาง
4. ความศรทั ธาในพระแมโ พสพ
2 กลองสะบดั ชยั เปน เครือ่ งดนตรีทองถิ่น วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. เพราะเพลงเกี่ยวขาวกําเนดิ มาจากชาวนา
ภาคเหนือชนดิ หนงึ่ ซ่งึ ถือเปน กลองศักดิส์ ิทธ์ิ ภาคกลางสมัยกอนไดค ดิ คน เพลงเก่ียวขา วขึ้นเพือ่ ใชเ ลนในขณะเก่ียวขา ว
คบู า นคูเ มือง ในสมัยกอนใชใ นการออกศึก และผอ นคลายความเหน่ือยลาจากการทาํ งาน
สงคราม และใชประกอบพธิ ีกรรมทางศาสนา
ปจ จุบนั ใชแสดงในงานประเพณสี ําคญั ของ
ทอ งถิ่นภาคเหนอื

36 คมู ือครู

กระตุนความสนใจ สาํ รวจคนหา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขา ใา จใจ ตรวจสอบผล
Engage Explore Evaluate
Explain Expand Explain

อธบิ ายความรู

๓. ประเพณที ้องถิน่ ภาคกลาง 1. ครูและนักเรียนรวมกันอภปิ รายวา ในงาน
ประเพณตี า งๆ ทางภาคกลางและทางภาคใต
ผคู้ นในทอ้ งถน่ิ นสี้ ว่ นมากประกอบอาชพี เกษตรกรรม ใชช้ วี ติ เรยี บงา่ ย รกั ความสนกุ สนาน มีการนาํ เอาดนตรีพื้นเมืองเขา ไปมีสวนรวม
ประเพณีทอ้ งถ่นิ นมี้ กั เกี่ยวกับความเชอื่ ความศรทั ธาในศาสนา ส่ิงศักด์สิ ิทธ ิ์ และอาชีพ ในงานอยา งไรบา ง โดยใหน กั เรยี นชวยกัน
ยกตัวอยา งประกอบ
บทบาทของดนตรีในงานประเพณี
2. ใหน ักเรียนชว ยกันยกตวั อยางเพลงพ้ืนเมือง
สว่ นมากมกั นา� เพลงประเภทโตต้ อบมารว่ ม หรอื วงดนตรพี ืน้ เมืองทอ งถิ่นภาคกลางและ
กจิ กรรมตา่ งๆ ของงาน เพราะคนทอ้ งถน่ิ นมี้ กั เกง่ ในเรอื่ ง ภาคใต และเครอื่ งดนตรพี ืน้ เมอื งภาคกลาง
เทพีห่ ลลงาปกรหะเลภาทยโต เต้ ชอ่นบ เเพหน็ลไงดเรจ้ อืาก 1เกพาลรสงรลา้ �างตสดัรร 2คเปเ์ พ็นลตงน้ โตต้ อบ และภาคใตท ีม่ ักปรากฏในงานประเพณี แลว
ครแู ละนกั เรียนรวมกนั อภิปรายสรุปอกี ครง้ั
เครอ่ื งดนตรีทใ่ี ช้รว่ มงานประเพณี
3. ใหน กั เรยี นชว ยกนั อธบิ ายวา ดนตรีพื้นเมอื งมี
เคร่ืองดนตรีที่พบส่วนมาก คือ กลองยาว ความสมั พนั ธกับประเพณใี นทองถนิ่ ตา งๆ ที่มี
ฉ่งิ ฉาบ ระนาด ตะโพน โทน รา� มะนา วฒั นธรรมตางกนั อยา งไร แลวครูอธบิ าย
เพม่ิ เตมิ วา ดนตรพี นื้ เมอื งมักมบี ทบาทหรือ
๔. ประเพณที ้องถิ่นภาคใต ้ เพลงเรอื เปน็ เพลงประเภทโต้ตอบชนิดหนง่ึ เขา ไปมสี วนรวมในประเพณีหรืองานทาง
มเี น้ือหาในเชิงเกย้ี วพาราส ี ซง่ึ นยิ มเล่นกนั วัฒนธรรมทอ งถิ่นเสมอ สวนมากใชเพื่อสรา ง
ประมาณเดอื น ตุลาคม-พฤศจิกายน ของทกุ ปี ความสนกุ สนานเพลดิ เพลนิ ในงาน

ผู้คนท้องถ่ินภาคใต้มีท้ังนับถือศาสนาอิสลาม และพระพุทธศาสนา ท�าให้มีประเพณีที่ ขยายความเขา ใจ Expand

หลากหลาย ส่วนมากเก่ียวกับการละเล่น การท�าบญุ การนับถอื สง่ิ ศักด์ิสิทธ์ติ า่ งๆ ใหน กั เรียนทํากิจกรรมการเรียนรูใ นหนงั สอื
หนา 38 ขอ 1. - 2.
บทบาทของดนตรใี นงานประเพณี

ดนตรีที่น�ามาเข้าร่วมกิจกรรมในงาน

เปพรละดิ เพเพณลีนิต ่าเชงน่ๆ กมารักแเสนด้นงใลหเิ ก้เฮกลูิด ู คกาวราเมลน่สเนพุกลสงนบอานก 3

เปน็ ต้น

เครอื่ งดนตรที ใี่ ช้รว่ มงานประเพณี

เคร่ืองดนตรีท่ีใช้บรรเลงในงานส่วนมาก

ลเิ กฮูล ู เป็นการแสดงทางดนตรที ี่ให้จังหวะ เปน็ เครอ่ื งดนตรปี ระเภทประกอบจงั หวะ เพอื่ ใชส้ รา้ ง
และทา� นองท่สี นุกสนาน ครกึ ครื้น นิยมเล่น
ในงานประเพณหี รืองานเทศกาลต่างๆ เช่น บรรยากาศใหค้ รกึ คร้นื เชน่ ฆ้องค ู่ กลองชาตร ี ทบั
งานประเพณปี ีใหม ่ งานประเพณีชักพระ เปน็ ต้น รา� มะนา เปน็ ตน้

37

ขอสแอนบวเนนOก-าNรคEิดT นักเรียนควรรู

จากภาพ เปน เครือ่ งดนตรีทีส่ ามารถพบได 1 เพลงเรอื เปนเพลงทองถน่ิ ภาคกลางใชรองโตต อบกนั ในเรอื โดยลกู คูสอดทา ย
ในงานประเพณที องถ่นิ ใด วรรคหลังวา “ฮา...ไฮ” นยิ มเลนในชวงหนา นํ้า หรือฤดนู า้ํ หลาก ซ่ึงอยใู นชว งประมาณ
เดือนตลุ าคม-พฤศจิกายน
1. ภาคเหนือ 2 เพลงลาํ ตัด มีทมี่ าจาก “ลิเกบันตน” ของชาวมลายู ซ่ึงมีลกั ษณะการแสดง
2. ภาคอสี าน เปนการวากลอนสดแกกนั โดยมีลกู คูค อยรับเมอื่ ดน บทรอ งจบ ตอมาเม่อื มกี าร
3. ภาคกลาง ดดั แปลงเปน ภาษาไทยทง้ั หมด จึงเรียกกนั วา “ลเิ กลําตัด” ในระยะแรก และเรียก
4. ภาคใต สัน้ ๆ ในเวลาตอ มาวา “ลาํ ตดั ” ซง่ึ มลี กั ษณะของเพลงและทํานองเพลงทนี่ าํ มาให
ลูกคูรับ
วเิ คราะหค ําตอบ ตอบขอ 2. เพราะเครือ่ งดนตรใี นภาพ คอื แคน 3 เพลงบอก เปน เพลงทอ งถ่นิ ภาคใต ใชร องบอกกลา วถงึ เหตุการณ การเชิญชวน
การแจงใหท ราบ
เปน เครื่องดนตรีพนื้ เมืองของทางทองถน่ิ ภาคอสี าน จงึ มกั พบในงาน
ประเพณที องถิน่ ภาคอสี าน เชน งานประเพณีบุญบ้ังไฟ งานประเพณี
แหเ ทียนเขาพรรษา เปน ตน

คูมือครู 37

กระตุนความสนใจ สํารวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล
Explore Explain Expand
Engage Evaluate Evaluate

ตรวจสอบผล

1. ครูตรวจสอบผลการบอกบทบาทเคร่อื งดนตรี ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ
ทม่ี ีตอ งานประเพณีในภาพ โดยพิจารณาดูวา
นักเรยี นบอกไดถ กู ตอ งหรอื ไม ฝก คดิ ฉลาดท�า
๑. ดูภาพ แลว้ บอกว่าเครื่องดนตรีมีบทบาทต่องานประเพณใี นภาพอย่างไรบา้ ง
2. ครตู รวจสอบผลการอภปิ รายบทบาทเครอ่ื งดนตรี
ในงานประเพณีทอ งถนิ่ ของตนเอง โดยพจิ ารณา ๑) ๒)
ดวู า นกั เรยี นสามารถอภปิ รายและสรปุ ไดถ กู ตอ ง
หรอื ไม

หลักฐานแสดงผลการเรยี นรู งานประเพณแี ขง่ เรือ จ.นา่ น งานประเพณีแห่เทยี นพรรษา จ.อบุ ลราชธานี
(ชว่ งเดือนกันยายนและพฤศจกิ ายนของทุกป)ี (ช่วงเดอื นกรกฎาคมของทุกป)ี
1. ผลการบอกบทบาทเครือ่ งดนตรีที่มีตอ
งานประเพณี ๓) ๔)

2. ผลการอภิปรายและสรปุ บทบาทของ
เคร่อื งดนตรีในงานประเพณีทอ งถ่ิน

งานประเพณีปอยสา่ งลอง จ.แมฮ่ อ่ งสอน งานประเพณีบุญบง้ั ไฟ จ.ยโสธร
(ชว่ งเดอื นมีนาคม-เมษายนของทกุ ป)ี (ชว่ งเดอื นพฤษภาคมของทกุ ปี)

๒. ช่วยกันอภิปรายบทบาทเครอ่ื งดนตรีในงานประเพณีทอ้ งถิน่ ของตนเอง แลว้ สรุป
ตามหวั ข้อทีก่ �าหนดให้หน้าชน้ั เรยี น

๑) งานประเพณีใดบา้ งในทอ้ งถิน่ ทีม่ กี ารใชเ้ ครื่องดนตรเี ข้าร่วมในงาน
๒) เคร่อื งดนตรีท่ีใชร้ ่วมงานประเพณ ี มอี ะไรบ้าง
๓) บทบาทของเครอื่ งดนตรีในงานประเพณที ้องถ่ิน มีอะไรบ้าง และมีความสา� คัญอยา่ งไร
3๘

เฉลย กิจกรรมการเรยี นรู ขอ สแอนบวเนนOก-าNรคEิดT
ขอ 1. 1) เครอื่ งดนตรมี บี ทบาทในการบรรเลงในงานเพื่อเชยี รทีมตวั เอง สวนมาก เพลงพนื้ เมืองขอใด มกั ใชภ าษาเขมรเปน เนอ้ื รอ ง
1. เพลงกนั ตรมึ
เปนเครื่องดนตรปี ระเภทประกอบจงั หวะ เชน กลอง ฉ่ิง ฉาบ เปน ตน 2. เพลงหมอลาํ
2) เคร่ืองดนตรมี ีบทบาทในการบรรเลงประกอบการแสดงและใหค วาม 3. เพลงอแี ซว
4. เพลงซอ
สนุกสนานเพลดิ เพลนิ ในงาน สวนมากเปน เครอื่ งดนตรีทอ งถน่ิ ภาคอสี าน วเิ คราะหคําตอบ ตอบขอ 1. เพราะเพลงกนั ตรึมเปน เพลงพ้นื เมืองของ
เชน แคน โปงลาง โหวด เปน ตน ทอ งถ่ินภาคอีสานตอนใต และไดร บั วัฒนธรรมทางภาษาจากแหลงเดียวกัน
3) เครือ่ งดนตรีมีบทบาทในการบรรเลงใหค วามสนุกสนานเพลิดเพลินในงาน กับประเทศกมั พูชา ทําใหบางทองท่ใี ชภาษาเขมรเปน ภาษาถนิ่ และใชใ น
สวนมากเปน เครอื่ งดนตรีทอ งถิ่นภาคเหนอื เชน กลองมองเซงิ กลองปูเ จ การขบั รอ งเพลงดว ย
เปนตน
4) เครอ่ื งดนตรมี ีบทบาทในการบรรเลงประกอบการแสดงและใหค วาม
สนุกสนานเพลิดเพลิน สวนมากเปนเคร่อื งดนตรที องถนิ่ ภาคอสี าน เชน
แคน โปงลาง โหวด เปน ตน

38 คมู ือครู

กกรระตะตนุ Eุนnคคgววaาgามeมสสนนใจใจ สาํ รวจคนหา อธบิ ายความรู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Explore Explain
Engage Expand Evaluate

เปา หมายการเรียนรู

òº··èÕ อธิบายคุณคาของดนตรีท่ีมาจากวัฒนธรรมที่
ตางกัน (ศ 2.2 ป.5/2)
งานดนตรมี คี ุณค่า
สาระสา� คัญ สมรรถนะของผูเ รยี น

ดนตรีท่ีมาจากแหล่งวัฒนธรรมต่างๆ มีคุณค่าในด้านสังคมและ 1. ความสามารถในการสือ่ สาร
ประวัตศิ าสตร์ 2. ความสามารถในการใชท ักษะชวี ิต

¡¨Ô ¡ÃÃÁ¹�Ê¡‹Ù ÒÃàÃÂÕ ¹ คณุ ลักษณะอันพงึ ประสงค

1. รักความเปนไทย
2. มจี ิตสาธารณะ

กระตนุ ความสนใจ Engage

? 1. ใหน กั เรยี นทม่ี ปี ระสบการณก ารไปชมการแสดง
ดนตรีพื้นเมือง มาเลาความประทับใจใหเพ่ือน
¡ÒÃáÊ´§´¹µÃãÕ ¹ÀҾ໚¹¢Í§ ฟง วา มีความประทับใจอยา งไรบาง
·ÍŒ §¶Ôè¹ã´ ãªàŒ ¤Ã×Íè §´¹µÃÕÍÐäúŒÒ§
2. ใหน กั เรียนดูภาพในหนงั สือ หนา 39 แลว ครู
3๙ สนทนากบั นกั เรียนเก่ียวกับภาพ โดยอาจใช
คาํ ถามถามนกั เรียน ดงั น้ี
• การแสดงในภาพนาจะเปน การแสดงดนตรี
ของทอ งถน่ิ ใด
(ตอบ ทอ งถ่นิ ภาคเหนอื )
• นกั เรยี นรไู ดอ ยางไรวา เปนการแสดงดนตรี
ของทอ งถิ่นใด
(แนวตอบ สังเกตจากเคร่ืองดนตรีใชเลนเปน
กลองสะบัดชยั ซึง่ เปน เครอื่ งดนตรพี นื้ เมอื ง
ภาคเหนอื การแตง กายแบบพื้นเมือง
ภาคเหนอื ของผูแ สดง)

ขอใดไมใชป ระโยชนข องการฟง ดนตรี ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT เกร็ดแนะครู
1. ไดรับความสนุกสนาน
2. ไดผ อนคลายความตงึ เครียด ครูจดั กระบวนการเรียนรโู ดยใหน กั เรยี นปฏิบตั ิ ดังน้ี
3. ไดรบั คําชน่ื ชมจากคนรอบขา ง • อธบิ ายคณุ คา ของดนตรีทมี่ าจากวัฒนธรรมท่ีตา งกนั
4. ไดข อคดิ มาใชในชีวิตประจําวนั จนสามารถรูและเขา ใจคุณคา ของดนตรีทมี่ าจากวฒั นธรรมทต่ี า งกันได

วิเคราะหคําตอบ ตอบขอ 3. เพราะดนตรีมุงหวังใหผูฟง เกิดความ

บนั เทงิ ใจ ผอนคลายความตึงเครยี ด และในบางครงั้ ยังไดข อ คิดจากบทเพลง
มาใชใ นชีวิตประจําวนั สวนการไดร บั ความชื่นชมจากคนรอบขางไมใ ช
ประโยชนข องการฟงดนตรี

คูม อื ครู 39

กระตนุ ความสนใจ สสาํ ํารรEวxวpจจloคคrนeน หหาา ออธธบิ บิ Eาาxยยplคคaวiวnาามมรรู ู ขยายความเขาใจ ตรวจสอบผล
Expand Evaluate
Engage Explore Explain

สาํ รวจคน หา Explore

ใหนักเรียนบอกคุณคาของดนตรีตามความคิด คณØ คา‹ ของ´นµร¨ี ากáËลง‹ วฒั นธรรมµา‹ งæ
ของนักเรียนวา ดนตรีมีคุณคาตอตนเองและสังคม
อยา งไร ดนตรเี ปน็ ผลงานสรา้ งสรรคข์ องมนษุ ย์
ที่ส่ืออารมณ์และความรู้สึกนึกคิด ท่ีมีต่อ
อธบิ ายความรู Explain สง่ิ แวดล้อม ธรรมชาต ิ และวถิ ชี วี ิต จงึ สะทอ้ น
ใหเ้ หน็ ชวี ติ ความเปน็ อย ู่ ลกั ษณะนสิ ยั ประเพณี
1. ครูและนักเรียนรวมกนั อภปิ รายถึงคณุ คาของ วฒั นธรรม ภมู ปิ ญั ญาของผคู้ นทอ้ งถนิ่ ตา่ งๆ ใน
ดนตรี แลวครอู ธบิ ายเพมิ่ เติมวา ดนตรีเปน ยุคสมยั ตา่ งกัน
ผลงานสรางสรรคของมนุษยท ส่ี ะทอ นใหเหน็
ชีวติ ความเปน อยู ประเพณี วัฒนธรรมและอน่ื ๆ บรรพบุรษุ ไทยไดส้ ร้างสรรค์ดนตรไี ทย โดยใชภ้ ูมิปญั ญาที่
จงึ เปน ส่งิ ท่ีมีคณุ คา ในดา นตา งๆ ชาญฉลาด จนเปน็ เอกลักษณ์ไทยท่ีโดดเด่น

2. ใหน กั เรียนอา นและทาํ ความเขา ใจเรอื่ ง ดนตรจี งึ เปน็ หลกั ฐานทางประวตั ศิ าสตร์
คณุ คา ดนตรีทางสงั คมและคุณคาดนตรที าง อยา่ งหนง่ึ ทส่ี ามารถนา� ไปอา้ งองิ ได ้ และนบั ไดว้ า่
ประวตั ศิ าสตร แลว ใหนกั เรยี นผลดั กันอธิบาย เปน็ มรดกทางศลิ ปวฒั นธรรมทม่ี คี ณุ คา่ ควรได้
ใหเพือ่ นฟง ทีละขอ จากนัน้ ครูอธบิ ายเพ่มิ เตมิ วา รบั การบา� รงุ รกั ษา เพอื่ คงความเปน็ เอกลักษณ์
ดนตรีมีคุณคาทางสังคมและทางประวัติศาสตร ของชาตสิ ืบตอ่ ไป
อยา งไร โดยดเู นอื้ หาในหนงั สอื หนา 41 ประกอบ

ดนตรีไทยไดม้ ีวิวฒั นาการมาอย่างต่อเน่อื ง ต้ังแต่ในอดีต  ʹ·¹ÒÀÒÉÒ´¹µÃÕ
จนถึงปัจจุบนั และยังคงความเป็นไทยอยู่
ดนตรีไทย แสดงถึงภูมิปัญญาของคนไทย
ในอดตี อยา่ งไรบา้ ง

ÃËÙŒ ÃÍ× äÁÇ‹ Ò‹ ...

ดนตรไี ทยมสี ่วนช่วยอนรุ กั ษภ์ าษาไทย เช่น การร้องเพลงไทย 1ผู้ขับร้องจะต้อง
ดนตรีไทยมีแม่แบบที่ต้องยึดถือภาษาไทยเป็นหลัก
มีความรู้ความเข้าใจในภาษาไทยเป็นอย่างดี จึงจะร้องเพลงไทยได้ไพเราะ เพลงที่ใช้ร้องส่วนใหญ่
มักถูกน�ามาจากวรรณคดี ที่มีความงามทางภาษาและความหมาย จึงท�าให้เกิดการซึมซับและรู้จัก
ภาษาไทยเปน็ อยา่ งดี

40

นกั เรียนควรรู ขอสแอนบวเนน Oก-าNรคEดิT
ขอ ใดเปน คณุ คา ของดนตรไี ทย
1 เพลงไทย แบง ตามลกั ษณะของเพลงไดเปน 4 ประเภท คือ 1. ชวยสรา งชอ่ื เสยี งใหก บั ประเทศไทย
1. เพลงหนา พาทย เปนเพลงท่บี รรเลงประกอบกริ ิยาเคลอื่ นไหวหรอื การ 2. ชวยสง เสรมิ การทองเที่ยวไทย
เปลี่ยนแปลงตางๆ ทงั้ ของมนษุ ย สัตว วตั ถุ และอื่นๆ 3. ชวยใหศลิ ปน มรี ายไดพิเศษ
2. เพลงรับรอ ง เปนเพลงทบ่ี รรเลงรับจากการรอ ง 4. ชว ยอนุรกั ษภาษาไทย
3. เพลงละคร เปนเพลงทบี่ รรเลงประกอบการแสดงโขน ละคร มหรสพตางๆ วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 4. เพราะผูท จ่ี ะขบั รอ งเพลงไทยได จะตอ งมี
4. เพลงเบด็ เตล็ด เปน เพลงส้ันๆ ใชบ รรเลงเปน พเิ ศษ ความรูความเขาใจในภาษาไทยเปนอยางดี ซง่ึ ทําใหเกิดการซึมซับและรูจ ัก
ภาษาไทย สามารถถายทอดใหผ ูอนื่ เรยี นรไู ด
เฉลย คาํ ถามสนทนาภาษาดนตรี
แนวตอบ ดนตรีไทยเปน การแสดงถึงความรู ความสามารถของบรรพบรุ ษุ ไทย

ในการสรางสรรคง านดนตรีตางๆ ไมวาจะเปนเคร่ืองดนตรไี ทย เพลงไทย ใหมี
เอกลักษณไ มเ หมือนชาติใด และเปน ทป่ี ระทับใจแกผคู นท่ไี ดส มั ผัสงานดนตรเี หลาน้ี

40 คูมือครู

กระตุน ความสนใจ สาํ รวจคน หา อธบิ ายความรู ขขยยาายยEคคxวpวaาาnมมdเขเขาใา จใจ ตตรรวEวvจจaสสluออaบtบeผผลล
Engage Explore Explain
Expand Evaluate

ขยายความเขา ใจ Expand

๑. คณุ คา่ ทางสังคม ใหนกั เรียนทาํ กิจกรรมการเรียนรูใ นหนังสอื
หนา 41
ดนตรีไทยมคี ุณคา่ ทางสงั คม ดังน้ี
๑) ช่วยขัดเกลาจิตใจและอารมณ์ของคนในสังคมให้เป็นคนอ่อนโยน เกิดความ ตรวจสอบผล Evaluate
สนกุ สนานเพลดิ เพลนิ ปลดปล่อยอารมณ์ไม่ใหเ้ ครียด
๒) เปน็ สื่อกลางในการเชอ่ื มความสัมพันธแ์ ละสรา้ งความสามคั คขี องคนในสังคม ครูตรวจผลการอภิปรายความแตกตางของ
๓) ใช้บรรเลงประกอบในพิธีกรรม และงานประเพณีต่างๆ เพ่ือสะท้อนให้เห็นถึง วงดนตรพี น้ื เมือง 2 ทองถิ่น และคณุ คาของ
ความเช อื่ ป๔ระ) เพแณสดี ขงใอหงเ้ แหตน็ ่ลถะงึ ทว้อถิ งชี ถวี ่นิติ ของคนในแตล่ ะทอ้ งถนิ่ เชน่ เพลงเกย่ี วขา้ ว 1แสดงใหเ้ หน็ วงดนตรพี น้ื เมอื งดังกลา ว โดยพจิ ารณาวา นกั เรยี น
ถึงวถิ ชี วี ิตของคนภาคกลาง ซึง่ ส่วนใหญ่ประกอบอาชพี เพาะปลกู เปน็ ต้น บอกความแตกตา งและอธิบายคุณคาของดนตรี
ไดถูกตอ งหรอื ไม
๒. คุณค่าทางประวัติศาสตร ์
หลักฐานแสดงผลการเรยี นรู
ดนตรไี ทยมีคุณค่าทางประวัตศิ าสตร ์ ดงั น้ี
๑) แสดงความเปน็ เอกลกั ษณ์ทางวัฒนธรรมทีม่ มี าชา้ นาน ผลการอภิปรายบอกความแตกตางและอธิบาย
๒) เป็นศลิ ปะทางประวตั ศิ าสตร์ทีม่ ีความสา� คัญตอ่ ชาติ คณุ คาของดนตรพี นื้ เมอื ง
๓) แสดงใหเ้ หน็ ถงึ การพัฒนาของชาติตัง้ แตอ่ ดตี จนถงึ ปัจจุบนั
๔) มคี วามงดงามและมีคุณคา่ ต่อวัฒนธรรม สังคม และคนในชาติ
๕) เป็นภมู ิปญั ญาท้องถน่ิ ของคนในชาติ

¡¨Ô ¡ÃÃÁ¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ

ฝกคิด ฉลาดท�า
ยกตัวอยา่ งวงดนตรีพ้ืนบ้านจากทอ้ งถนิ่ ต่างๆ มา ๒ ท้องถ่นิ แลว้ ช่วยกันอภิปรายวา่
วงดนตรีดงั กลา่ วแตกตา่ งกนั อย่างไร และมคี ุณคา่ ต่อท้องถนิ่ อย่างไร

4๑

ขอ สแอนบวเนน Oก-าNรคEิดT นักเรยี นควรรู

นกั เรยี นสามารถอนรุ ักษดนตรีไทยไดอ ยา งไร 1 เพลงเก่ียวขาว เปน เพลงทข่ี บั รองในขณะลงแขกเก่ยี วขา ว เพ่อื ใหค วาม
1. ฝกวาดภาพเคร่ืองดนตรีไทย สนกุ สนาน ชวยผอ นคลายความเหน็ดเหน่อื ยเมอื่ ยลา ในการงาน และเชื่อม
2. ทาํ ความรจู กั กบั ศิลปนไทย ความสามัคคี เนื้อเพลงมักกลาวถึง การทาํ นาและการเก้ยี วพาราสกี นั
3. ฝก เรียนดนตรีไทย
4. สะสมเพลงไทย มุม IT

วิเคราะหคาํ ตอบ ตอบขอ 3. เพราะการฝก เรยี นดนตรีไทย จะทาํ ใหเรา ใหน ักเรยี นศึกษาความสมั พันธระหวา งมนษุ ยก ับดนตรี ไดที่
http://1ms.thaicyberu.go.th/offfiicialtcu/main/advcourse/presentstu/course/
บรรเลงเคร่อื งดนตรไี ทยได และสามารถถา ยทอดความรใู นการบรรเลง ww522/rtmu02/rtmu02-web1/contents/links/music01.htm
เคร่อื งดนตรไี ทยใหผ อู ่นื สืบทอดตอ ไปไดอีก

คมู อื ครู 41