บรรณานิทัศน์หนังสือท้องถิ่นภาคเหนือ

บรรณานทิ ศั น์หนงั สือทอ้ งถน่ิ ภาคเหนอื คำนำ

หอสมดุ แหง่ ชาติรชั มังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่ หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ ถือเป็นหอสมุดแห่งชาติ
สำนักศลิ ปากรท่ี ๗ เชยี งใหม่ ประจำภาคเหนือ จัดสร้างขึ้นเน่ืองในวโรกาสมหามงคลเฉลิมฉลองปรี ัชมงั คลา-
ภิเษก พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 โดยมี
กรมศลิ ปากร กระทรวงวฒั นธรรม หน้าที่สำคัญในการเกบ็ รวบรวม สงวนรกั ษาอนุรกั ษ์มรดกทรัพย์สินทางปัญญา
สือ่ ความรู้ เผยแพร่ สำรวจ และภมู ปิ ญั ญาความคดิ ของคนในท้องถิ่นภาคเหนือ
ไม่ให้กระจัดกระจายสญู หาย หรอื ถูกทำลาย ปัจจบุ นั หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลา
ภเิ ษก เชียงใหม่ สังกัดสำนักงานศลิ ปากรที่ 7 เชียงใหม่ กรมศลิ ปากร กระทรวง
วฒั นธรรม ถือวา่ เป็นหอสมุดแห่งชาติสาขาแห่งเดยี วประจำภาคเหนือ มีพื้นที่ที่
อยู่ในความรบั ผดิ ชอบ 14 จังหวัด คือ จังหวัดเชยี งใหม่ แม่ฮ่องสอน เชียงราย
น่าน พะเยา แพร่ ลำพนู ลำปาง สโุ ขทยั ตาก พิษณโุ ลก อุตรดติ ถ์ กำแพงเพชร
และเพชรบูรณ์

หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ ได้จัดทำบรรณานิทัศน์
หนงั สอื ท้องถ่นิ ภาคเหนือ เพ่อื แนะนำหนังสอื ทอ้ งถ่นิ ท่มี ีให้บริการในห้องหนังสือ
ท้องถิ่นของหอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ และมีการจัดเก็บและ
ให้บริการในรปู แบบอิเล็กทรอนิกส์ โดยผู้ใช้บรกิ ารสามารถอ่านและดาวน์โหลด
เอกสารฉบับเต็ม โดยการสแกนคิวอาร์โค้ด (QR Code) ทางผู้จัดทำหวังว่า
บรรณานิทัศน์หนังสือท้องถิ่นภาคเหนอื เล่มนี้ จะเป็นประโยชน์แก่ผู้สนใจศึกษา
ค้นควา้ ต่อไป

ตามรอยหลักศลิ าค้นหาข้อเท็จจริง หอสมุดแห่งชาติรชั มังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่

ศิลาจารึกหลักแรกสุดที่ค้นพบก็คือศิลาจารึกหลักที่ ๑ ซ่ึง เลขเรยี กหนงั สือ:
นักโบราณคดแี ละนักประวัติศาสตร์เชื่อว่าเป็นของพ่อขนุ รามคำแหง 411.7 พ67ค
มหาราช ซึง่ ครองราชย์ประมาณปี พ.ศ.1821-1842 จารกึ หลักนี้มี สถานท่ตี ั้ง:
หลักฐานว่าจารึกขึ้นประมาณปี พ.ศ.1835 สาระสำคัญของจารึก หอ้ งหนังสือท้องถิ่น
หลักนี้ทำให้ทราบถึงความมาของแว่นแคว้นสโุ ขทัยเกี่ยวกับเขตแดน ผ้เู รียบเรยี ง :
การงานอาชีพ ขนมธรรมเนียมประเพณี ความเชื่อ ศาสนา การศึก วรรณภา ปะวโิ น
สงคราม และพระราชวงศ์ของพ่อขุนรามคำแหง โดยพระองค์ทรง บรรณารกั ษช์ ำนาญการ
ประดิษฐ์อักษรไทยขึ้นประมาณ พ.ศ.๑๘๒๖ ดังนั้นจารึกที่ ๑
จึงได้รับการยกย่องเป็นต้นแบบของอักษรไทยและเปน็ มรดกโลกตาม บรรณานกุ รม :
โครงการมรดกความทรงจำของโลก (Memory of the World พิทยา ดำเด่นงาม. ตามรอยหลกั ศิลาคน้ หาขอ้ เท็จจริง. เชยี งใหม่ :
Project) แต่มบี างสว่ นกลา่ วว่ามิใช่จารึกเกา่ แก่ เป็นจารึกทท่ี ำข้ึนใน
สมัยรัตนโกสินทร์ในช่วงรัชกาลที่ 4 (พ.ศ.2325) ทำให้ผู้เขียนได้ โรงพมิ พม์ ่ิงเมือง, ๒๕๔๗.
นำเสนอแนวคิดเพ่ือค้นหาข้อเทจ็ จริงจากคำใหก้ ารของนักโบราณคดี
ว่าจารึกพ่อขุนรามคำแหงไม่ใช่ของปลอม นอกจากนี้เนื้อในเล่ม
รวบรวมเกี่ยวกับคำอ่านจารึก ลักษณะทางกายภาพของสุโขทัย
การนำหลักฐานทางโบราณคดีมากำหนดอายุศิลาจารึกหลักที่ ๑
หลักฐานเบื้องตีนนอน (ทิศเหนือ) หลักฐานเบื้องตะวันโอก
(ตะวันออก)

ตำนานดาวฤกษ์ หอสมดุ แห่งชาติรชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่

ตำนานดาวฤกษ์เล่มนี้ได้รับสนับสนุนการจัดพิมพ์โดย เลขเรยี กหนังสือ:
สำนักงานกองทุนเพื่อสังคม (SIF) ธนาคารออมสินในโครงการ 133.52 ม4958ต ฉ.02
เครือข่ายสืบสานภูมิปัญญาล้านนาของโฮงเฮียนสืบสานภูมิปัญญา สถานท่ีตัง้ :
ล้านนา โดยเรียบเรยี งมาจากคัมภีร์มลู ฤกษ์ฉบับวัดกู่คำ อำเภอเมือง ห้องหนังสือท้องถิ่น
จงั หวัดเชียงใหม่ เปน็ คมั ภีร์ใบลานจำนวน ๒ ผกู ความยาว ๘๙ หนา้ ผู้เรียบเรียง :
ลาน จารเมื่อพ.ศ. ๒๔๖๕ ซึ่งคัมภีร์มูลฤกษ์เป็นชื่อธัมม์หรือคัมภีร์ วรรณภา ปะวโิ น
ของลา้ นนา บรรณารกั ษ์ชำนาญการ

เนื้อหาในเล่มว่าด้วยตำนานดาวฤกษ์และตำนานดาวฤกษ์ บรรณานุกรม :
๒๗ กลมุ่ ท่ีรับมาจากอินเดีย อาทเิ ชน่ ตำนานดาวอัศวนิ ี ตำนานดาว
ภรณี ตำนานดาวกิตติกา ตำนานดาวโรหิณี ตำนานดาวอัทระ มาลา คำจนั ทร์. ตำนานดาวฤกษ์. เชยี งใหม:่ โรงพมิ พม์ ิง่ เมือง,
ตำนานดาวปุนัพพสุ ตำนานดาวดาวปุสยะ ตำนานดาวอสิเลสะ ๒๕๔๔.
ตำนานดาวมาฆะ ตำนานดาวปุพพผลคณุ ตำนานดาวอุตรผลคณุ ี
ตำนานดาวหัสตะ ตำนานดาวจิตระ ตำนานดาวสวสั ดิ ตำนานดาว
วิสาขา ตำนานดาวปุพพภัทระ และตำนานดาวเรวตั ติ เปน็ ต้น

ตำนานเมอื งเชยี งใหม่ สายธาร อารยธรรม หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชยี งใหม่
ประวตั ิศาสตร์ ชาตพิ นั ธ์ุ ในล้านนา
เลขเรยี กหนงั สือ:
ตำนานเมืองเชียงใหม่ เป็นหนังสือที่ระลึกเปิดกุฎาคาร 959.362 ต359
หอธรรม พิพิธภัณฑ์ 90 ปี พระพุทธ พจนวราภรณ์ (จันทร์ กุสโล) สถานทต่ี งั้ :
วัดเจดีย์หลวงวรวิหาร อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 26 ห้องหนังสือท้องถิน่
พฤศจิกายน พ.ศ.2550 เน้อื หาในเล่มว่าด้วยการสืบสันตติพุทธวงศ์ ผเู้ รยี บเรยี ง :
กำเนิดลวจังกราช ต้นตระกูลราชวงศ์มังราย หิรัญนครเงินยาง วรรณภา ปะวโิ น
และประวัติของอาณาจักรล้านนา เริ่มตั้งแต่การตั้งถิ่นฐานชุมชน บรรณารกั ษช์ ำนาญการ
นครรัฐ แคว้นน้อยแคว้นใหญ่ แล้วพัฒนาไปสู่ความเป็น
ราชอาณาจักรภายใต้การปกครองของกษัตริย์ราชวงศ์มังราย บรรณานกุ รม :
โดยมีเมืองเชียงใหม่เป็นศูนย์กลางแห่งการบริหารปกครอง แล้ว
รวมเขา้ เป็นหนึ่งเดียวกับอาณาจักรสยามหรือประเทศไทยในปัจจุบัน ตำนานเมืองเชยี งใหม่ สายธาร อารยธรรม ประวตั ิศาสตร์
รวมไปถึงความสัมพันธ์กับอาณาจักรเพื่อนบ้าน เช่น สยาม จีนตอน ชาติพนั ธุ์ในลา้ นนา. เชียงใหม่: โรงพิมพม์ ่งิ เมอื ง,
ใต้ พม่า มอญ ล้านช้าง และญวน เป็นต้น ก่อนจะเสื่อมสลาย ๒๕๕๐.
เพราะถกู พม่ายึดครอง นอกจากนีย้ งั มปี ระวตั ิพระมหาหมื่น วุฑฒิญา
โณ ตำนาน นิทาน พงศวดาร จดหมายเหตุ ประวัติศาสตร์ และ
ศาสนประวตั ไิ ว้ในเล่มอกี ดว้ ย

ตำนานเมืองฝาง หอสมุดแหง่ ชาติรชั มังคลาภิเษก เชยี งใหม่

ตำนานเมืองฝาง ภาคปริวรรต ลำดับที่ 12 ได้มาจากวัด เลขเรียกหนังสือ:
ศรีพิงค์เมือง ตำบลหายยา อำเภอเมือง จังหวัดเชียงใหม่ ต้นฉบับ 959.35302 ช762ต
คมั ภรี ์เป็นใบลานขนาดกลาง มีทัง้ หมด 70 หน้า ตามบนั ทึกท้ายเล่ม สถานท่ตี ั้ง:
บอกว่าเขยี นเสร็จเม่ือจุลศกั ราช 1303 พทุ ธศกั ราช 2484 ห้องหนังสือท้องถนิ่
ผู้เรียบเรียง :
เน้อื หาในเล่มเรื่องเกย่ี วกับพระบาทและพระธาตุตามสถานท่ี วรรณภา ปะวโิ น
ต่างๆ ในอาณาจักรล้านนาเชียงใหม่ พระพุทธเจ้าเคยเสด็จมายัง บรรณารักษช์ ำนาญการ
ล้านนาเชียงใหมถ่ งึ 3 ครัง้ คอื พระพทุ ธเจ้าเสดจ็ มาดว้ ยพระองค์เอง
2 คร้งั และพทุ ธนิมติ เสดจ็ มาอีก 1 ครง้ั นอกจากน้ตี ำนานยังว่าด้วย บรรณานกุ รม :
บุพพ นิมิตรต่างๆ ที่นำมาจากพุทธทำนาย เช่นว่า รูปกูต ถาคต... ภาควชิ าสังคมวทิ ยาและมานุษยวิทยา คณะสงั คมศาสตร์
เขาจกั เอาไปจา่ ยขายกนิ , นักบวชบ่เรียนธรรม, ผนู้ ้อยมกั ใคร่กินเมือง
ลูกน้องบ่ยำนาย ลูกญิงชายบ่ยำพ่อแม่, เขาดาแต่งของทานมักฆ่า มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม.่ ตำนานเมอื งฝาง. เชียงใหม่: ภาควิชา
สัตว์และกินเหล้า เป็นต้น โดยหนังสือเล่มนี้ไม่ได้เขียนถึงการสร้าง สงั คมวทิ ยาและมานุษยวิทยา, ๒๕๑๙.
เมืองฝาง ตลอดจนเหตกุ ารณ์ต่างๆ ทีเ่ กย่ี วกบั เมืองฝางเลย มแี ค่ตอน
ทพ่ี ระพทุ ธเจา้ เสด็จไปเมืองฝางเท่านั้นเอง

ตำนานเมอื งยอง หอสมุดแห่งชาตริ ชั มังคลาภิเษก เชยี งใหม่

ต้นฉบับตำนานเมืองยองที่ผู้เขียนใชใ้ นการปริวรรตคร้ังนี้มา เลขเรยี กหนังสือ:
จากต้นฉบับตำนานเมืองยองอักษรไทยลื้อ ได้จากการคัดลอกท่านโก 959.301 ท187ต
ริยะภิกขุ พระสงฆ์ชาวไทยลื้อแห่งวัดพระธาตุสายเมือง พม่า และ สถานที่ตั้ง:
จากการคัดลอกของท่านพระคำ ขวัญฟ้า พระภิกขุชาวไทยใหญ่วัด หอ้ งหนงั สือท้องถิ่น
ฮ่องลึก พม่า เนื้อหาได้อธิบายข้อมูลเกี่ยวกับตำนานเมืองยองทั้งใน ผู้เรียบเรยี ง :
ด้านภูมิศาสตร์และเขตแดนมหิยังนคร (เมืองยอง) พระยาสุลังควุฒิ วรรณภา ปะวิโน
สร้างพระธาตุ เมืองยองขึ้นกับเชียงใหม่ 4 รัชสมัย ลำดับพระยา บรรณารักษช์ ำนาญการ
เมืองยอง ลำดับราชวงศ์สิบสองพันนา พระราชพิธีอภิเษกเจ้าฟ้า
เชียงตุง และรายชื่อวัดบริเวณเมืองยองปัจจุบัน (ชื่อวัดเรียกตามช่ือ บรรณานกุ รม :
หมู่บ้าน) เช่น วัดม่อนแสน วัดม่านทัพใหม่ วัดเมืองห่ม ทวี สวา่ งปญั ญางกูร. ตำนานเมืองยอง. เชยี งใหม:่ ทรพั ยก์ ารพมิ พ์,
วัดนาฟาน และวัดร่องหางหลวง เป็นต้น นอกจากนี้ภายในเล่มยัง
เล่าถึงตำนานวัดและตำนานบ้านเมืองและความสำคัญของปูชนีย ๒๕๒๗.
วัตถุทางศาสนาในเมืองยอง การสร้างพระธาตุ ความเชื่อและจารีต
ประเพณี เหตุการณ์บ้านเมือง การทำศึกสงครามระหว่างเชียงตุง
กลุ่มเมืองในสิบสองพันนาเกี่ยวพันมาจนถึงเชียงใหม่ - พม่า ในช่วง
ระหว่าง พ.ศ. ๒๑๐๐-๒๔๐๐ อีกดว้ ย

ตำนานเมืองสยาม หอสมุดแหง่ ชาตริ ัชมังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่

ตำนานเมืองสยามเล่มนี้ ได้บอกเล่าเรื่องราวประวัติศาสตร์ เลขเรียกหนงั สือ:
เมืองสยาม ตั้งแต่สุโขทัยเป็นราชธานี สัมพันธภาพระหว่างสุโขทัย 959.3 ส138ต
กับลานนาไทย จีนเรียกสุโขทัยว่าเสี่ยมก๊ก พ่อขุนรามคำแหงเสด็จ สถานท่ีตง้ั :
เมืองจีน พระร่วงนามราชวงศ์ รายพระนามกษัตริย์สุโขทัย ระบบ หอ้ งหนังสือท้องถ่ิน
การปกครองบ้านเมือง การจัดระบบการปกครองหัวเมือง (เมือง ผเู้ รียบเรยี ง :
อุปราช เมืองลูกหลวง เมืองขึ้นและเมืองออก เมืองประเทศราช) วรรณภา ปะวิโน
เร่อื งมะกะโท การเกบ็ ภาษรี ายได้ของประเทศ พทุ ธศาสนาลัทธิลังกา บรรณารักษช์ ำนาญการ
วงศ์เข้าสกู่ รงุ สโุ ขทัย (พระธาตุเจดยี ์ พระบโิ ภคเจดีย์ พระธรรมเจดีย์)
พุทธศาสนาลัทธิลังกาวงศ์จากสุโขทัยไปลานนาไทย การส่งเสริม บรรณานุกรม :
การตั้งเมือง กรรมสิทธิ์ที่ดินและมรดก ประดิษฐ์อักษรไทย ไทย สงวน โชติสขุ รตั น์. ตำนานเมอื งสยาม. กรงุ เทพฯ: สุนทรการพมิ พ์,
สุโขทัยชนะขอม เรื่องนางนพมาศ สถาปัตยกรรมและศิลปสมัย
สุโขทัย พระพุทธรูปสมัยสุโขทัย พระพิมพ์ที่เมืองสุโขทัย และ ๒๕๑๖.
ตำนานพระพุทธสิหิงค์ นอกจากนี้ยังรวมโหราศาสตร์สมัยสุโขทัย
และนทิ านเรอื่ งพระร่วง ไวใ้ หอ้ กี ด้วย

ตำราพิธสี ง่ ขึดและอุบากว์ หอสมุดแหง่ ชาตริ ชั มังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่
แบบพน้ื เมอื งเหนอื
เลขเรยี กหนังสือ:
หนังสือเล่มนี้ผู้เขียนได้ค้นคว้าข้อมูลมาจากหนังสือตำนาน 133ส138ต
พิธีโบราณของพื้นเมือง เช่น คัมภีร์พิษณุถามแก่แม่ธรณี อักษรไทย สถานที่ตัง้ :
ยวนของสำนักวัดศรีโสดา เชิงดอยสุเทพ หนังสือธรรมดาสอนโลก ห้องหนงั สือท้องถิ่น
ตำราเดิมเมืองเหนือ และตำราพิธีโบราณพื้นเมืองของเก่า เป็นต้น ผเู้ รียบเรียง :
เน้ือหาในเล่มกล่าวถงึ “ขึด” เปน็ ภาษาเหนือหมายถงึ สงิ่ ที่ไม่ดีไม่งาม วรรณภา ปะวิโน
หรือเป็นเสนียดจัญไร เช่น ความเชื่อว่า เรือนสองหลัง เอามารวม บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
เป็นหลังเดียวกันไม่ควรแลจักเกิดความพินาศแก่ข้าวของ ลูกเมีย
ช้างม้า ข้าคน เป็นต้น “อุบาทว์” คือสิ่งที่ไม่เคยหากเกิดมีขึ้นผิด บรรณานกุ รม :
แผกแปลกกว่าธรรมดาด้วยอำนาจของเทวดามาบันดาลให้ปรากฏ สงวน โชตสิ ุขรตั น์. ตำราพิธีสง่ ขึดและอบุ ากว์ แบบพน้ื เมอื งเหนอื .
จักมีเหตุเภทภัยเกิดขึ้น เช่น อุบาทว์ 8 ประการ ลางดีลางร้าย
อุบาทว์ 8 จำพวก (อภิไทโภธิบาทว์) และเครื่องบูชาอุบาทว์ เชียงใหม่: ประเทืองวทิ ยา, [๒๕๒๙]
8 ประการ เป็นต้น นอกจากนี้กล่าวถึงประเพณีการนับถือของ
โบราณในภาคเหนือ ลักขณะวิหาร และการทำพิธีพลีกรรมเมือง
เชียงใหม่

แต่ง - หย้อง การแต่งกายของชาว หอสมุดแหง่ ชาตริ ชั มังคลาภเิ ษก เชียงใหม่

ลา้ นนาสมัยพระราชชายาเจ้าดารารศั มี เลขเรียกหนงั สือ:
-
หนังสือเล่มน้ีจัดทำขึ้นเพื่อเป็นทีร่ ะลึกงาน 120 ปี พระราช สถานที่ตงั้ :
ชายาเจ้าดารารัศมี วันที่ 10-14 ธันวาคม 2536 ณ ห้องบ้าน หอ้ งหนงั สือท้องถิ่น
ลา้ นตอง อุทยานการค้ากาดสวนแกว้ เชยี งใหม่ เนื้อหาในเล่มอธิบาย ผู้เรยี บเรยี ง :
ถึงการแต่งกายของชาวล้านนาสมัยพระราชชายาเจ้าดารารัศมี วรรณภา ปะวโิ น
อยู่ในช่วงสมัยรัชกาลที่ 5 ถึงรัชกาลที่ 7 ซึ่งสภาพแวดล้อมของ บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
ล้านนาตอนนั้นนอกจากจะมีการติดต่อกับกรุงเทพฯ ในฐานะประเทศ
ราชแล้ว ยังได้รับอิทธิพลจากต่างประเทศคืออังกฤษซึ่งครอบครอง บรรณานุกรม :
พม่าขณะนั้น ทำให้วัฒนธรรมการแต่งกายของล้านนามีการ แตง่ - หยอ้ ง การแตง่ กายของชาวลา้ นนาสมยั พระราชชายา
ผสมผสานกันไปแต่ส่วนใหญ่ชาวล้านนาก็ยังคงยึดรูปแบบการแต่ง
กายประจำท้องถิ่นไว้เป็นเอกลักษณ์ โดยเฉพาะพระราชชายาเจ้า เจา้ ดารารศั มี. [ม.ป.ท.: ม.ป.พ., ๒๕๓๖]
ดารารัศมีได้ทรงมีบทบาทสำคัญในการอนุรักษ์วัฒนธรรมการแต่ง
กายของชาวล้านนาไว้ โดยให้เจ้านายและเหล่าข้าราชบริพารในวัง
แต่งกายแบบพื้นเมืองทั้งหมด โดยเนื้อหาในเล่มให้ความรู้พร้อม
ภาพประกอบเกี่ยวกับเครื่องนุ่งห่มชาย เครื่องนุ่งห่มหญิง การแต่ง
กายเจ้านายผู้หญิงฝ่ายเหนือ เจ้านายฝ่ายเหนือผู้ชาย การแต่งกาย
ชาวบ้านชาย และการแตง่ กายชาวบา้ นหญงิ เป็นตน้

แตม้ เสน้ เขียนสายลายคำจงั๋ โก๋ หอสมดุ แห่งชาตริ ัชมังคลาภิเษก เชยี งใหม่

คำจั๋งโก๋ เป็นภาษาเหนือที่ใช้เรียกชื่อแผ่นทองที่ใช้ในการบุ เลขเรยี กหนงั สือ:
การดุน และการฉลุ เพื่อใช้ในการประดับอาคารทางศาสนา เช่น -
การบุหุ้มองค์พระเจดีย์ที่มีความสำคัญ หรือใช้บุส่วนยอดของตัว สถานทีต่ ้ัง:
อาคารทางศาสนา ซึ่งมีชื่อเรียกอื่น เช่น สุวรรณจังโก ทองสักโก ห้องหนังสือท้องถน่ิ
และตองจั๋งโก เนื้อหาในเล่มได้อธิบายเกีย่ วกับการปรากฏของคำจ๋ัง ผู้เรยี บเรียง :
โก๋และคติความเชื่อในวัฒนธรรมล้านนา ความเป็นมาของงานบุดุน วรรณภา ปะวิโน
โลหะ เทคนิควิธีการบุและดุนลวดลายแผ่นคำจั๋งโก๋ แต้มเส้นเขียน บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
สาย การคัดลอกลายเส้น และรูปลายคำจั๋งโก๋ของเจดีย์วัดต่างๆ
อาทิเช่น องค์พระธาตุลำปางหลวง จังหวัดลำปาง องค์พระธาตุหริ บรรณานกุ รม :
ภุญไชย จังหวัดลำพูน องค์พระธาตุดอยสุเทพ จังหวัดเชียงใหม่ วิทยา พลวิฑรู ย์. แตม้ เสน้ เขียนสายลายคำจั๋งโก.๋ เชียงใหม่:
องค์พระธาตุวัดเชียงมั่น จังหวัดเชียงใหม่ องค์พระธาตุวัดสำเภา
จังหวัดเชียงใหม่ และแผ่นคำจั๋งโก๋ พระธาตุแช่แห้ง จังหวัดน่าน พมิ พน์ านา, 2555.
เป็นต้น นอกจากนี้ภายในเล่มได้คัดลอกลวดลายคำจั๋งโก๋ลายเส้นที่มี
ลวดลายเฉพาะขององค์พระธาตุลำปางหลวง โดยมีลวดลายจำนวน
มากมายไม่ซ้ำกันเอาไว้ให้ในเล่มเพื่อเป็นประโยชน์ต่อผู้ที่มี ความ
สนใจในเรื่องราวของเสน้ สายลวดลายลา้ นนาที่แตกต่างจากลายไทย
ภาคกลางและเป็นลวดลายทม่ี ีเสน่ห์ท่ชี า่ งโบราณไดร้ งั สรรค์เอาไว้

ทวนกระแสอดตี พระธาตหุ ริภญุ ชยั หอสมุดแหง่ ชาตริ ชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่

ทวนกระแสอดีต พระธาตุหริภุญชัย เล่มนี้ได้บันทึกเรื่องราว เลขเรียกหนงั สือ:
ตามปรากฏในนิมิตของผู้เขียนตั้งแต่วันวิสาขบูชา ปี 2534 ซึ่งเป็น 294.3135พ996ท
เรอ่ื งราวเก่ียวกบั นครหรภิ ญุ ชยั หรือจงั หวัดลำพูน เร่ืองเทวดาชกั นำ สถานทีต่ งั้ :
คนเข้าไปในถ้ำใต้ฐานองค์พระธาตุหริภุญชัย พระธาตุหริภุญชัย หอ้ งหนงั สือท้องถนิ่
รูปจำลองโกศบรรจุพระบรมสารีริกธาตุสร้างประดิษฐานไว้บนยอด ผู้เรยี บเรียง :
เสารัตติบัญชรโดยรอบองค์พระเจดีย์หริภุญชัย พระเถระท่ีร่วมทำ วรรณภา ปะวโิ น
พิธีบรรจุพระบรมพระธาตุหริภุญชัยในอดีต ภาพประวัติศาสตร์วัด บรรณารักษช์ ำนาญการ
พระธาตุหริภุญชัย และรายชื่อผู้ร่วมงานบรรจุพระบรมธาตุและ
กอ่ สร้างพระเจดีย์หริภุญชัย เป็นตน้ นอกจากนย้ี งั บอกเล่าเร่ืองราย
เรื่องสภาพของกายทิพย์ ภพภูมิ การเวียนว่ายตายเกิด และ
กฎแหง่ กรรม อกี ด้วย

บรรณานกุ รม :
ไพศาล แสนไชย. ทวนกระแสอดตี พระธาตหุ รภิ ุญชยั . เชียงใหม่:

กลางเวยี งการพิมพ์, 2535.

ทำเนียบต้นวงศ์ตระกลู ณ น่าน หอสมุดแหง่ ชาตริ ชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่

การจัดทำหนังสือเล่มนี้ได้รวบรวมรายละเอียดเกี่ยวกับ เลขเรียกหนังสือ:
ตระกูล ณ น่าน สายวงศข์ องเจา้ พญาหลวงต๋นิ มหาวงศ์ เจา้ นายทาง 929.1 ส698ท
นครเชียงใหม่ได้มาเป็นเจ้าผู้ครองนครน่าน เมื่อจุลศักราช 1088 สถานทตี่ ั้ง:
(พ.ศ.2269) ตรงกบั รชั สมัยของพระเจ้าอยู่หัวทา้ ยสระ ครองกรุงศรี ห้องหนงั สือท้องถ่ิน
อยุธยา ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 6 ผู้เรยี บเรียง :
โปรดเกล้าฯ ให้ตราพระราชบัญญัติขนานนามสกุลขึ้นใช้แล้ว เม่ือ วรรณภา ปะวิโน
พ.ศ.2456 พระเจา้ สรุ ยิ พงษผ์ รติ เดชเจา้ ผู้ครองนครนา่ น ไดน้ ำไปจด บรรณารักษ์ชำนาญการ
ทะเบียนขอใช้นามสกุล “ณ น่าน” มี 3 สายวงศ์ คือ สายวงศ์เจ้า
อนนั ตวรฤทธเิ ดชาฯ (พ.ศ.2399-2436) สายวงศพ์ ระเจ้าสุรยิ พงษ์ บรรณานกุ รม :
ผรติ เดช (พ.ศ.2436-2461) และสายวงศเ์ จ้ามหาพรหมสุรธาดาฯ สวาท ณ นา่ น และทพิ ยศิริ (ณ นา่ น) ฤทธิรักษ.์ ทำเนยี บต้นวงศ์
(พ.ศ.2461-2473) โดยเจ้าน้อยสำราญ จรุงจิตรประชารมณ์
(ณ น่าน) ซึ่งเป็นชั้นเหลนของพระเจ้าสรุ ิยพงษ์ผริตเดช เป็น ผู้เรียบ ตระกูล ณ นา่ น. ม.ป.ท.: ม.ป.พ., ๒๕๓๘.
เรียง เนื้อหาในเล่มได้ให้รายละเอียดเกี่ยวกับสายวงศ์ผู้ขอใช้
นามสกุล ณ น่าน ทั้ง 3 สายวงศ์ แผนผังสายวงศ์นามสกุล ณ น่าน
และเจ้านายตราต้ังที่มีสิทธิสืบสันตติวงศ์เปน็ เจา้ ผู้ครองนครนา่ น คือ
1.เจ้าอุปราช 2.เจา้ ราชวงศ์ 3.เจา้ บุรรี ตั น์ 4.เจ้าสรุ ยิ วงศ์ 5.เจ้าราช
ภาติกาวงศ์ 6.เจ้าราชภาคินัย และ 7.เจ้าราชดนัย เป็นต้น ซึ่งการ
จัดทำหนังสือเล่มนี้จะทำให้เจ้านาย บุตรหลาน เชื้อวงศ์ของเจ้า
ผู้ปกครองนครน่าน ได้รับทราบข้อมูลต้นตระกูล และเป็นประโยชน์
กับผูท้ ่ีสนใจเรือ่ งของวงศ์ตระกูล ณ น่าน ตอ่ ไป

ทีร่ ะลึกในงานออกเมรพุ ระราชทาน หอสมุดแห่งชาตริ ชั มังคลาภเิ ษก เชียงใหม่
เพลิงศพ เจา้ พงศ์ธารา ณ ลำพูน
เลขเรียกหนังสือ:
หนงั สอื ท่ีระลึกในงานออกเมรุพระราชทานเพลิงศพ เจ้าพงศ์ 929.7999593 พ156ท
ธารา ณ ลำพูน ณ เมรุพิธี สุสานหลวงบ้านหลวย จังหวัดลำพูน สถานท่ตี ้ัง:
วันอาทิตย์ที่ 14 พฤษภาคม พ.ศ.2538 ภายในหนังสือได้บอกเล่า หอ้ งหนงั สือท้องถน่ิ
เรื่องราวเกี่ยวกับลำดับวงศ์ของเจ้าผู้ครองนครลำพูน พงศาวดาร ผเู้ รยี บเรยี ง :
เมืองนครเชียงใหม่ เมืองนครลำปางและเมืองลำพูนไชยสมัย วรรณภา ปะวโิ น
รัตนโกสินทร์ รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับประวัติศาสตร์จังหวัดลำพูน บรรณารักษช์ ำนาญการ
ตำนานการสร้างเมือง นอกจากนี้ยังอธิบายถึงลำดับกษัตริย์ที่ครอง
เมอื งลำพูน เครื่องยศเจ้าผ้คู รองนครลำพนู ในสมยั รัชกาลที่ 5 มีการ บรรณานกุ รม :
พูดถึงบทบาทที่สำคัญของผู้ปกครองในแต่ละคนที่มีความสัมพันธ์ ท่รี ะลกึ ในงานออกเมรุพระราชทานเพลิงศพ เจา้ พงศ์ธารา ณ ลำพนู .
เกี่ยวกับการสร้างเมืองลำพูน เช่น เจ้าสุภัทรเศรษฐีคำฟั่นต้นตระกูล
ณ ลำพูน เจ้าผู้ครองนครลำพูนที่ 1 ผู้ล้มล้างป่าให้เป็นเมืองลำพูน ม.ป.ท.: ม.ป.พ., ๒๕๓๘.
(พ.ศ.2357-2358) เจ้าไชยลังกาพิศาลโสภาคคุณ เจ้าผู้ครองนคร
ลำพนู ท่ี 6 (พ.ศ.2386 – 2414) และฯพณฯ พลตรีเจ้าจักรคำขจร
ศักดิ์ เจ้าผู้ครองนครลำพูนที่ 10 (พ.ศ.2454-2486) บิดาเจ้า
พงศธ์ ารา ณ ลำพูน เป็นต้น

ท่ีระลกึ ในพิธีเปดิ หอสมดุ แห่งชาติรชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่
หอสมดุ แหง่ ชาติรชั มงั คลาภิเษก เชียงใหม่
เลขเรยี กหนงั สือ:
หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อบันทึกประวัติหอสมุดแห่งชาติ 027.553 ค124ท
รัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ เกิดจากความดำริริเริ่มของ ฯพณฯ สถานท่ตี งั้ :
พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ รัฐบุรุษและองคมนตรี เมื่อครั้งดำรง หอ้ งหนังสือท้องถิ่น
ตำแหน่งนายกรฐั มนตรี โดยท่านได้เป็นกำลังสำคญั ในการดำเนนิ งาน ผเู้ รยี บเรียง :
จัดตั้งหอสมุดแห่งชาติภาคเหนือขึ้นที่จังหวัดเชียงใหม่เพื่อถวายเปน็ วรรณภา ปะวิโน
ราชสดุดีแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเนื่อง บรรณารักษ์ชำนาญการ
ในวโรกาสมหามงคลเฉลิมฉลองปีรัชมังคลาภิเษก 2531 เนื้อหาใน
เล่มได้มกี ารบันทึกคณุ งามความดีของผู้ท่ีมีสว่ นร่วมในการจัดตั้งและ บรรณานกุ รม :
บริจาคทุนทรพั ย์ พรอ้ มใหข้ อ้ มูลเก่ียวกับ 17 จังหวดั ภาคเหนือจาก คณะกรรมการอำนวยการจัดสร้างหอสมุดแหง่ ชาตริ ชั มงั คลาภเิ ษก
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยพร้อมภาพประกอบ โดยมีจุดมุ่งหมาย
ว่าหอสมุดแห่งชาติ รัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่ จะเป็นศูนย์รวมและ เชยี งใหม่. ท่ีระลึกในพธิ ีเปิดหอสมดุ แห่งชาติ รัชมังคลา
ให้บริการความรู้ข่าวสารระดับชาติในภาคเหนือ นอกจากนี้ภายใน ภิเษก เชยี งใหม่. กรงุ เทพฯ : อมรนิ ทร์ พร้นิ ด้ิง กรุพ๊ , ๒๕๓๒.
เล่มให้ข้อมูลวัตถุประสงค์และหน้าที่ความรับผิดชอบในการจัดตั้ง
หอสมุดแห่งชาติสาขา ระเบียบกรมศิลปากรวา่ ด้วยการเข้ารับบริการ
ในหอสมุดแห่งชาติสาขา พ.ศ.2526 พร้อมประมวลภาพเหตุการณ์
ในคราวประกอบพิธวี างศลิ าฤกษอ์ าคารอีกด้วย

ท่รี ะลึกพธิ เี ปิดปา้ ยช่ือประตเู มือง หอสมุดแห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่
เชียงราย
เลขเรียกหนงั สือ:
หนังสือที่ระลึกพิธีเปิดป้ายชื่อประตูเมืองเชียงราย เมื่อวันที่ 959.355 ช761ท
25 มกราคม พ.ศ. 2530 จัดทำข้ึนเพื่อเป็นอนุสรณค์ วบคู่ไปกับการ สถานท่ตี ้ัง:
จัดสร้างป้ายชื่อประตูเมืองเชียงราย ซึ่งเป็นโครงการส่วนหนึ่งของ หอ้ งหนังสือท้องถิ่น
การสมโภชเมอื งเชียงรายในวาระครบรอบ 725 ปี เน้ือหาในหนังสือ ผ้เู รียบเรียง :
เล่มนี้ประกอบไปด้วยประวัติพิธีกรมต่างๆ ในการก่อสร้างวัด เจดีย์ วรรณภา ปะวโิ น
สถานที่สำคัญในเมืองเชียงราย และได้รวบรวมบทความว่าด้วยเรื่อง บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
ประตูเมอื งเชียงรายและเมืองเชียงรายยุคต่างๆ สะดือเมอื ง-เสาหลัก
เมือง เจ้าเมืองเชียงรายสมัยต่างๆ กำแพงเมือง การก่อสร้าง บรรณานุกรม :
ถาวรวัตถุและปูชนียวัตถุล้านนา ก่อพระเจดีย์ล้านนา ภาพจากอดีต ชมรมเสวนาประวัตศิ าสตรไ์ ชยนารายณ.์ ทรี่ ะลึกพิธีเปดิ ป้ายช่อื ประตู
สืบชาตา ฝรั่งมาเชียงราย คำว่า เมง เม็ง มังราย และเมืองไชย
ปราการของพระเจ้าพรหม เป็นต้น ประตูเมืองของเวียงเชียงรายทั้ง เมอื งเชยี งราย 25 มกราคม 2530. เชียงราย : เชียงราย
12 ประตู แตท่ ำพิธีเปิดปา้ ยเพียง 9 ประตู คอื ประตูสรี ประตูหวาย โฆษณาและการพิมพ์, ๒๕๓๐.
ประตูเชียงใหม่ ประตูผี ประตูขะต้ำ ประตูท่านาค ประตูนางอิง
ประตูท่าทราย ประตูท่อ (ประตูปาแดง ประตูเจ้าชาย และประตูยาง
เสิ้ง สร้างป้ายต่อไป) จึงเป็นสัญลักษณ์เมืองเชียงรายที่สร้างขึ้นโดย
พอ่ ขนุ เมง็ รายมหาราช และเปน็ มรดกที่สำคญั ของเมืองเชยี งราย

เชิดชเู กียรตนิ ายไกรศรี นิมมานเหมนิ ท์ หอสมุดแห่งชาติรชั มังคลาภเิ ษก เชียงใหม่

หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อเป็นที่ระลึกงานเชิดชูเกียรตินัก เลขเรียกหนังสือ:
ประวัติศาสตร์ลานนาไทยนายไกรศรี นิมมานเหมินท์ ผู้ที่มีผลงาน 628.9593 ศ123ช
เด่นทางวัฒนธรรมของสำนักงานวัฒนธรรมแห่งชาติ เป็นผู้มีส่วน สถานท่ตี ้ัง:
สำคัญในการจัดตั้งพุทธสถานเชียงใหม่ และมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ห้องหนงั สือท้องถิน่
อีกด้วย เนื้อหาภายในเล่มว่าด้วยเรื่องราวชีวประวัติ ประสบการณ์ ผูเ้ รยี บเรียง :
และกิจกรรมของนายไกรศรี นิมมานเหมินท์ บุตรของนายกีและ วรรณภา ปะวิโน
นางกิมฮอ้ นิมมารเหมนิ ท์ นอกจากนย้ี ังรวบรวมบทความผลงานทาง บรรณารักษช์ ำนาญการ
วิชาการของนายไกรศรี นิมมานเหมินท์ อาทิเช่น กฎหมาย
ชลประทานของพ่อขุนเม็งราย เครื่องถ้วยสันกำแพง (กรมศิลปากร บรรณานุกรม :
ได้จัดพิมพ์เป็นเล่มทูลเกล้าฯ ถวายและเผยแพร่เนื่องในโอกาสที่ สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแหง่ ชาต.ิ เชิดชเู กยี รติ นายไกรศรี
พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชและสมเด็จพระ
นางเจา้ สริ กิ ิต์ิ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพนั ปีหลวง เสด็จ นมิ มานเหมนิ ท์. กรงุ เทพฯ: ไตรรงค์การพิมพ์, 2524.
พระราชดำเนินทรงเปิดพิพิธภณั ฑ์สถานแหง่ ชาติ รามคำแหง จงั หวัด
สุโขทัย เมื่อวันที่ 25 มกราคม 2507) ภูตละว้า (ลัวะ) ผู้รักษา
เมืองเชียงใหม่ เรือนแบบลานนาไทย หำยน-อัณฑะวิเศษ ไทยลื้อท่ี
เชียงคำ ยำ่ ดอยหลวงอนิ ทนนท์ ขอ้ เสนอเกี่ยวกบั คัมภีรโ์ บราณท่ีน้ำ
ท่วม ไหว้พระที่แกนดี เมืองน้อยที่รอคอยช่วยปลูกมะม่วงกันเถิด
ละฮู และเก็บผักใส่ซา้ เกบ็ ขา้ ใส่เมือง เปน็ ตน้

นำเทยี่ ว เชยี งใหม่ – ลำพนู หอสมดุ แห่งชาตริ ัชมังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่

หนังสือ นำเที่ยวเชียงใหม่ – ลำพูน เป็นหนังสือที่แนะนำ เลขเรยี กหนงั สือ:
สถานที่ท่องเที่ยวภายในจังหวัดเชียงใหม่ – ลำพูน มีการรวบรวม 915.93 ส127น
ข้อมูลไว้อย่างละเอียดทั้งในเรื่องที่ตั้งและอาณาเขต แม่น้ำสำคัญ สถานที่ต้ัง:
อากาศและฤดูกาล อาชีพ การทำนา การปลูกพืชต่างๆ ห้องหนังสือท้องถนิ่
ทรัพยากรธรรมชาติ ช่างฝีมือ การศาสนา โบสถ์และสุเหร่า ผ้เู รียบเรียง :
การศึกษา สื่อมวลชน สถานีวิทยุประจำถิ่น โรงพยาบาล โรงเรียน วรรณภา ปะวโิ น
มหาวิทยาลัย โรงภาพยนตร์ สถานหย่อนใจ ร้านจำหน่ายหนังสือ บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
ตลาดสด กงสุล ที่ทำงานของฝรั่ง โรงแรม สถานที่ท่องเที่ยวที่สำคญั
และตำนานเมืองและปูชนียวัตถุสถานสำคัญของจังหวัดเชียงใหม่ – บรรณานุกรม :
ลำพูน นอกจากนี้ได้รวบรวมบทความเกี่ยวกับแม่สะเรียง- สงวน โชติสขุ รัตน.์ นำเที่ยว เชยี งใหม่ – ลำพูน. เชียงใหม:่ รุ่งเรอื ง
แม่ฮ่องสอน-ประวัติศาสตร์แม่ฮ่องสอน ชาวเขาในภาคเหนือ
(ลัวะหรือละว้า กะเหรี่ยง แม้ว เย้า ลีซอ มูเซอร์ อีก้อ จีนฮ่อ) พร้อม การพมิ พ์, ๒๕๑๔.
ด้วยอู้คำเมือง ที่เป็นศัพท์พื้นเมืองที่ควรทราบ ประเพณีและ
วัฒนธรรมลานนาไทย พิธีการเลี้ยงอาหารขันโตกดินเน่อร์ และ
รายการอาหารพื้นเมือง เช่น ลาบ หลู้ แกงอ่อม น้ำพริกอ่อง และ
อาหารอ่ืนๆ อกี ด้วย

นทิ รรศการภาพถา่ ยสภาพแวดลอ้ ม หอสมดุ แหง่ ชาติรชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่
แหล่งผลิตหัตถกรรม
เลขเรียกหนงั สือ:
หนังสือทเลอ้ ่มงนีถจ้ ดั ่นิ ทำ6ขึน้ เจพื่องั สหรุปวผัดลภกาารคศึกเษหานกาอืรทำโครงการ 745.5 ศ528ส ฉ.03
สถานทตี่ ัง้ :
ศึกษาและเผยแพร่สภาพแวดล้อมแหล่งผลิตหัตถกรรมท้องถิ่นของ ห้องหนังสือท้องถิ่น
คณะมัณฑนศิลป์ มหาวิทยาลัยศิลปากร มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา ผเู้ รยี บเรยี ง :
สภาพแวดล้อมและวิถีชีวิตชุมชนชนบทที่แสดงถึงความสัมพันธ์ วรรณภา ปะวโิ น
ระหว่างสภาพแวดล้อมกับงานหัตถกรรมที่สร้างขึ้นในท้องถิ่นของ บรรณารักษ์ชำนาญการ
พื้นที่ 6 จังหวัดในภาคเหนือ ได้แก่ แม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ ลำพูน
ลำปาง อุตรดิตถ์ และสุโขทัย เนื้อหาในเล่มให้ข้อมูลเกี่ยวกับแหล่ง บรรณานกุ รม :
ผลิตงานหัตถกรรม ประกอบด้วยข้อมูลท่ีตัง้ ขนาดของชุมชน อาชีพ ศลิ ปากร, มหาวทิ ยาลยั . นิทรรศการภาพถา่ ยสภาพแวดลอ้ ม แหลง่
รายละเอียดของงานหัตถกรรม พร้อมภาพประกอบเพื่อให้เห็นวิถี
ชีวิตของคนในชุมชน อาทิเช่น ชุมชนทุ่งหลวง, บ้านหาดสูง จังหวัด ผลติ หตั ถกรรมท้องถ่ิน 6 จังหวดั ภาคเหนือ. [กรุงเทพฯ]:
สุโขทัย ชุมชนลับแล, ฝายหลวง จังหวัดอุตรดิตถ์ ชุมชนบ้านม่อน โครงการ, [2533]
เขาแก้ว, บ้านหลุก จังหวัดลำปาง ชุมชนบ้านหนองเงือก จังหวัด
ลำพูน ชุมชนบ้านเหมืองกุง, บ้านใหม่สันตึง จังหวัดเชียงใหม่ และ
ชมุ ชนบ้านกาศ จังหวัดแม่ฮอ่ งสอน เปน็ ต้น

นิทานชาวไทยยอง หอสมุดแห่งชาติรชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่

การวิจยั เรือ่ ง นทิ านชาวไทยยอง เลม่ นี้ไดร้ บั ทุนอุดหนุนจาก เลขเรียกหนังสือ:
โครงการวิจัยเพื่อพัฒนาสถาบันอุดมศึกษาเอกชน 398.2ช115น
ทบวงมหาวิทยาลัย มีวัตถุประสงค์จัดทำขึ้นเพื่อรวบรวมและ สถานทีต่ ้งั :
จัดประเภทนิทานชาวไทยยองตลอดจนศึกษาความสัมพันธ์ระหว่าง หอ้ งหนังสือท้องถ่นิ
นิทานชาวไทยยองกับระบบครอบครัว เศรษฐกิจ ความเชื่อ ค่านิยม ผเู้ รียบเรียง :
และประเพณีของชาวไทยยอง โดยเนื้อหาในเล่มได้รวบรวมนิทาน วรรณภา ปะวิโน
ชาวไทยยอง จำนวน 63 เรื่อง อาทิเช่นเรื่องไข่ฟ้า, พญาช้างเผือก, บรรณารกั ษช์ ำนาญการ
คนขี้ขโมย คนขี้หลับ คนกะหล่อน, นกมีหูหนูมีปีก, นกเอิดเถิด,
หญิงม่ายคนหนึ่ง, สองผัวเมีย, หงส์หามเต่า เป็นต้น จากการศึกษา บรรณานกุ รม :
พบว่านิทานชาวไทยยองสะท้อนภาพสังคมชาวไทยยองทั้งในแง่การ ชฎารตั น์ สุนทรธรรม. นิทานชาวไทยยอง. เชยี งใหม่: นันทกานท์
ให้การศึกษาอบรม การควบคุมความประพฤติทางสังคม อีกทั้งเป็น
เครอ่ื งมือในการแสดงออกถึงความกดดนั ภายใน ตลอดจนเป็นเครื่อง กราฟฟิค, ๒๕๔๑.
ผ่อนคลายความตึงเครียดทางอารมณ์ของชาวบ้าน นอกจากนี้
สะท้อนให้เห็นความเชื่อในด้านต่างๆ (พุทธศาสนา เทพเจ้า ความ
ฝัน ของวิเศษ ยักษ์ และผีสางเทวดา) ยังช่วยให้เข้าใจถึงวิถีชีวิต
ความเป็นอยู่ ความรู้สึกนึกคิด ทัศนคติที่มีเรื่องราวต่าง ๆ ตลอดจน
สิ่งที่ซ่อนเร้นอยู่ใต้จิตสำนึกของกลุ่มชน ซึ่งเป็นผู้ถ่ายทอดนิทาน
พน้ื บ้านน้นั ๆ อกี ด้วย

นุง่ หยอ้ ง คนเมอื งเชยี งใหม่ หอสมุดแหง่ ชาตริ ชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่

ศิลปะการแต่งกาย เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามวิถีชีวิตของชาว เลขเรียกหนังสือ:
เชียงใหมต่ ามหลกั ฐานทางประวัติศาสตร์ เชน่ ภาพจิตรกรรมฝาผนัง 391.00959362 น723
วิหารลายคำ วัดพระสิงห์วรมหาวิหาร และรูปแบบการแต่งกายของ สถานท่ีตั้ง:
เจ้านายฝ่ายเหนือในอดีต แสดงให้เห็นถึงวิวัฒนาการการแต่งกาย หอ้ งหนังสือท้องถ่ิน
ของชาวล้านนา ที่มีการเปลี่ยนแปลงมาตามยุคสมัยจนถึงปัจจุบัน ผ้เู รยี บเรียง :
ทางจังหวัดเชยี งใหม่ สำนกั งานวฒั นธรรมจงั หวัดเชยี งใหม่ วรรณภา ปะวโิ น
บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
สภาวฒั นธรรมจงั หวดั เชียงใหม่ ไดจ้ ัดทำหนงั สือเล่มน้ีขึ้นมา
เพื่อเผยแพร่ความรู้ในเรื่องการแต่งกายชุดเจ้านายฝ่ายเหนือ
ลายเส้นและภาพจริงพร้อมคำอธิบายชุดรับเสด็จ/งานพิธี ชุดลำลอง
ชุดพื้นเมืองประยุกต์นุ่งหย้องคนเมืองเชียงใหม่ ครัวหย้อง
(เครื่องประดับ) เกล้าผม พร้อมภาพประกอบการจำลองจากอดีตนุ่ง
หยอ้ งคนเมอื งเชียงใหมใ่ นอดตี ไวใ้ นเล่มอีกด้วย

บรรณานกุ รม :
สภาวฒั นธรรมจงั หวดั เชียงใหม.่ น่งุ หยอ้ ง คนเมอื งเชียงใหม่. ลำพูน :

ณฐั พลการพิมพ์ (คณะบุคคล), ๒๕๕๒.

บทละคอนพันทาง เร่ืองพญาผานอง หอสมดุ แห่งชาตริ ัชมังคลาภเิ ษก เชียงใหม่

หนังสือเล่มนี้ทางวิทยาลัยนาฏศิลปะเชียงใหม่ ได้มีการปรับ เลขเรยี กหนงั สือ:
บทเจรจาเป็นภาษาถื่นเหนือ โดยนำบทละครพันทาง เรื่อง พญาผา 792.14ว385พ
นอง จัดแสดง ณ โรงละครแห่งชาติเชียงใหม่ เมื่อเดือนพฤศจิกายน สถานที่ตง้ั :
2528 ซึ่งเป็นเรื่องราวเบื้องต้นของพงศาวดารเมืองน่านและเมือง ห้องหนังสือท้องถ่ิน
พะเยา จากหนังสือประชุมพงศาวดารภาคที่ ๑๐ กรมศิลปากรสร้าง ผเู้ รยี บเรียง :
บทใหม่ นำออกแสดงครั้งแรกที่โรงละครศิลปากร เมื่อเดือน วรรณภา ปะวิโน
กมุ ภาพันธ์ ๒๕๐๑ จากนน้ั ทางวิทยาลัยนาฏศลิ ปเชียงใหม่ พจิ ารณา บรรณารักษช์ ำนาญการ
เห็นว่าละครเรื่องนี้เกี่ยวข้องกับจังหวัดทางภาคเหนือ โดยเฉพาะ
เมืองน่านและเมืองพะเยา จึงได้ปรับบทเจรจาและสำนวน ให้เป็น
สำเนียงชาวเหนือให้มากที่สุด ประกอบด้วย องก์ที่ 1 เสียเมือง
องก์ที่ 2 ศุภนิมิตร องก์ที่ 3 เจริญวัย องก์ที่ 4 รักสามเส้า องก์ที่ 5
ศึกรักศกึ รบ และองกท์ ่ี 6 รักเกา่ คนื ชีพ

บรรณานุกรม :
วทิ ยาลัยนาฏศลิ ปเชยี งใหม่. บทละคอนพนั ทาง เร่ือง พญาผานอง.

เชียงใหม่: วทิ ยาลัยนาฏศิลปเชยี งใหม่, 2501.

๑๐๐ ปี อำเภอสะเมิง หอสมุดแหง่ ชาตริ ชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่

อำเภอสะเมิง ถือเป็นอำเภอหนึ่งที่สำคัญของจังหวัด เลขเรียกหนงั สือ:
เชียงใหม่ ดังคำขวัญที่ว่า สตรอเบอรี่รสเยี่ยม ภูเขาสูงเทียมฟ้า 915.9353 บ187ร
ดอกไม้พันธุ์นานา บรรยากาศสวิตเซอร์แลนด์ หนังสือเล่มนี้จัดทำ สถานทต่ี ้งั :
ข้นึ เนื่องในวาระโอกาสครบรอบการก่อตั้งอำเภอสะเมิง ๑๐๐ ปี และ ห้องหนังสือท้องถน่ิ
เนื่องในโอกาสเฉลิมฉลองการจัดงาน "สะเมิง ๑๐๐ ปีของดีเลื่องชื่อ ผ้เู รียบเรยี ง :
เลื่องลือสตอเบอรี่" ระหว่างวันที่ ๑๔-๑๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ.๒๕๔๖ วรรณภา ปะวิโน
ของอำเภอสะเมิง การจัดพิมพ์หนังสือเล่มนี้ก็เพื่อเป็นแรงผลักดัน บรรณารักษ์ชำนาญการ
และสนับสนุนให้คนในชุมชนในพื้นที่อำเภอสะเมิงได้เห็นถึง
ความสำคัญของอำเภอสะเมิง โดยเนื้อหาภายในเล่มทำให้ทราบถึง
รายละเอียดเกี่ยวกับ วิถีชีวิต ความเป็นอยู่ ประเพณี วัฒนธรรม
การประกอบอาชีพ แหล่งท่องเที่ยว การคมนาคม และการพัฒนา
อย่างต่อเน่อื งของคนในอำเภอสะเมิง จงั หวัดเชยี งใหม่

บรรณานกุ รม :
บรรเลง สุปี. ๑๐๐ ปี อำเภอสะเมงิ (พ.ศ. ๒๔๔๕-๒๕๔๕). เชียงใหม่:

ธนชุ พร้ินติ้ง, ๒๕๔๖.

๖๐๐ ปี ติโลกราชกับมิตทิ าง หอสมดุ แหง่ ชาตริ ัชมังคลาภิเษก เชยี งใหม่

วฒั นธรรมและประวัตศิ าสตร์ล้านนาในยุคปจั จุบนั เลขเรยี กหนงั สือ:
923.259362 ห111
เนื่องในวโรกาสครบรอบ ๖๐ ปี พระประสูติของพระญาติ สถานท่ตี ัง้ :
โลกราชกษัตริย์ลำดับที่ ๑๐ ของราชวงศ์มังราย ทางสำนักส่งเสริม ห้องหนงั สือท้องถ่ิน
ศิลปวัฒนธรรม ได้จัดการสัมมนาทางวิชาการหวั ข้อ “๖๐๐ ปี ติโลก ผ้เู รียบเรียง :
ราชกับมิติทางวัฒนธรรมและประวัติศาสตร์ล้านนาในยุคปัจจุบัน” วรรณภา ปะวโิ น
ขึ้นในวันที่ ๑๐ กรกฎาคม ๒๕๕๒ ณ หอประชุมอาคารรวมวิจัยและ บรรณารักษช์ ำนาญการ
บณั ฑิตศกึ ษา สถาบันวจิ ัยสงั คม มหาวิทยาลยั เชียงใหม่ เพื่อรำลึกถึง
พระราชกรณียกิจของพระองค์ท่านที่ทรงปกครองไพร่ฟ้าประชา บรรณานกุ รม :
ราษฏร์ให้อยูเ่ ย็นเปน็ สุข และทรงเป็นองค์อุปถัมภ์พระพุทธศาสนาให้ สำนักส่งเสรมิ ศลิ ปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชยี งใหม.่ ๖๐๐ ปี ติโลก
เจริญรุ่งเรืองมาจนถึงปัจจุบัน เนื้อหาภายในเล่มรวบรวมบทความ
วิชาการเกี่ยวกับความสำคัญของรัชกาลพระญาติลกราชใน ราชกับมิติทางวฒั นธรรมและประวัติศาสตร์ลา้ นนาในยุค
ประวัติศาสตร์ล้านนา แง่คิดกับโคลงยวนพ่าย แบบพุทธศิลป์ของ ปจั จบุ ัน. เชยี งใหม่ : สำนักส่งเสริมศลิ ปวฒั นธรรม
พระสุมนเถระและลักษณะพิเศษบางประการของนิยายเถรวาทใน มหาวิทยาลัยเชียงใหม่, ๒๕๕๒.
ล้านนาพุทธศตวรรษที่ ๒๐-๒๒ พระคาถาปโชตามนตราประจำองค์
ของพระญาติโลกราช และการสังคายนาพระไตรปิฎก ณ วัดมหา
โพธาราม (เจด็ ยอด) เปน็ ต้น

กลองหลวงลำพนู หอสมุดแห่งชาติรชั มังคลาภเิ ษก เชียงใหม่

สภาวัฒนธรรมจังหวัดลำพูนร่วมกับสำนักงานวัฒนธรรม เลขเรยี กหนังสือ:
จังหวัดลำพูน ได้จัดทำหนังสือเล่มนี้ขึ้นมาเพื่อจัดเก็บรายละเอียด 786.9 ส226ก
เกี่ยวกับกลองหลวง ถือเป็นภูมิปัญญาด้านศิลปะการแสดงที่สำคัญ สถานทีต่ ้งั :
อย่างหนึ่งของจังหวัดลำพูน โดยมีลักษณะเป็นกลองที่มีขนาดใหญ่ ห้องหนงั สือท้องถนิ่
ทีส่ ดุ ของชาวลา้ นนา เดิมเป็นเคร่อื งดนตรที ่ใี ชใ้ นการประกอบจังหวะ ผเู้ รียบเรยี ง :
ประเภทฟ้อนรำต่างๆ แต่ในปัจจุบันกลับถูกนำมาพัฒนาปรับ วรรณภา ปะวิโน
โครงสร้างและขนาดให้มีลักษณะเล็กลง เพื่อใช้สำหรับการแข่งขัน บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
ซึ่งต่อมาได้เป็นที่นิยมแพร่หลายจนกลายเป็นเอกลักษณ์สำคัญของ
ชาวลำพูน ในปัจจุบันจังหวัดลำพูนถือเป็นศูนย์กลางของกลอง บรรณานกุ รม :
หลวงท่ีมกี ารจัดประเพณีการแข่งขัน การผลิต การปรบั แตง่ และการ
พัฒนากลองหลวง ซึ่งถือเป็นแหล่งภูมิปัญญาของชาวล้านนา สภาวฒั นธรรมจงั หวดั ลำพูน. กลองหลวงลำพนู . ลำพนู :
รวมถึงวิถีชีวิตระหว่างคนกับกลองหลวงในจงั หวัดลำพูน นอกจากน้ี สภาวัฒนธรรมจังหวัดลำพูน, ๒๕๔๘.
ภายในเล่มได้อธิบายเกี่ยวกับกลองหลวงสมัยต่างๆ (สมัยโบราณ
กลาง ปัจจุบัน) พิธีกรรมและความเชื่อเกี่ยวกับกลองหลวง การ
บำรุงรักษากลองหลวง ช่างทำกลองหลวงและแหล่งผลิต
องค์ประกอบของกลองหลวง การตง้ั ช่ือกลองหลวง และการแข่งขัน
กลองหลวง เปน็ ตน้

กวา่ จะมาเปน็ ซเี กมส์ทีเ่ ชียงใหม่ หอสมดุ แห่งชาตริ ัชมังคลาภเิ ษก เชียงใหม่

กีฬาซีเกมส์ เป็นการแข่งขันกีฬาระหว่างกลุ่มประเทศใน เลขเรียกหนงั สือ:
ภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ที่จัดขึ้นเป็นประจำทุกๆ ๒ ปี 796.1 ท115ก
ดำเนินการแข่งขันโดยสมาพันธ์กีฬาแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สถานท่ตี ั้ง:
ภายใต้กำกับการดูแลของคณะกรรมการโอลิมปิกสากล และสภา หอ้ งหนังสือท้องถ่นิ
โอลิมปิกแห่งเอเชีย หนังสือเล่มนี้ไดบ้ อกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับการจัด ผูเ้ รียบเรยี ง :
กีฬาซีเกมส์ ครั้งที่ ๑๘ ระหว่างวันที่ ๙ – ๑๗ ธันวาคม ๒๕๓๘ ซ่ึง วรรณภา ปะวโิ น
ถือเป็นการแข่งขันกีฬาซีเกมส์ครั้งแรกที่เมืองเจ้าภาพไม่ได้เป็นเมือง บรรณารกั ษช์ ำนาญการ
หลวง นับเป็นการแข่งขันซีเกมส์ ครั้งที่ ๕ ของประเทศไทย
นอกจากนี้เนื้อหาภายในเล่มยังกล่าวถึงผู้มีส่วนสำคัญในการจั ดการ บรรณานกุ รม :
แข่งขันกีฬาซีเกมส์ อาทิเช่น พลตรีอินทรัตน์ ยอดบางเตย นายก ทนงศักด์ิ กลั ยา. กวา่ จะมาเป็นซเี กมส์ทีเ่ ชยี งใหม.่ เชยี งใหม่:
สมาคมกีฬาแห่งจังหวัดเชียงใหม่ ผู้สนับสนุนให้มีการจดั กีฬาซีเกมส์
ดร.ไพรัตน์ เดชะรินทร์ ผู้ว่าราชการจังหวัดเชียงใหม่ผู้จุดไฟกีฬา ธันยช์ นกการพิมพ์, [๒๕๓๘].
ซีเกมส์ให้โชติช่วง เป็นต้น โดยผู้เขียนมุ่งหวังให้ผู้อ่านเกิดความรู้
ความเข้าใจ และภาคภูมิในการได้รับเลอื กเป็นเจ้าภาพในการจดั การ
แข่งขันกีฬาซีเกมส์ครั้งนี้ โดยสะท้อนให้เห็นการเปลี่ยนแปลงท่ี
เกิดขึ้นจากการจัดกีฬาซีเกมส์ เห็นถึงพัฒนาการทางเศรษฐกิจ
การเมอื ง การปกครอง และสังคมของเมอื งเชียงใหม่ในระยะต่อมาอีก
ดว้ ย

กษตั ริย์ลา้ นนาเชยี งใหม่ หอสมุดแหง่ ชาติรชั มังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่

หนงั สอื เล่มนเี้ ป็นการนำเสนอผลการวิจยั เร่อื งกษัตริย์ล้านนา เลขเรียกหนงั สือ:
เชียงใหม่ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการของกษัตริย์ล้านนาซึ่ง 923.153 ส350ก
ครองเมืองเชียงใหม่ในสมัยราชวงศ์มังราย (พ.ศ.๑๘๓๙-๒๑๒๑) สถานทต่ี ั้ง:
และสมัยราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน (พ.ศ.๒๓๒๕-๒๔๘๒) พร้อมกับศึกษา หอ้ งหนงั สือท้องถิ่น
พระราชกรณียกิจแต่ละพระองค์ นอกจากนี้ภายในเล่มให้ประวัติ ผเู้ รียบเรียง :
เกี่ยวกับกษัตริย์ราชวงศ์มังราย ตั้งแต่สมัยพระญามังราย พระญา วรรณภา ปะวิโน
ไชยสงคราม พระญาแสนพู พระญาคำฟู พระญาผายู พระญากือนา บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
พระญาแสนเมืองมา พระญาสามฝั่งแกน พระเจ้าติโลกราช พระญา
ยอดเชียงราย และพระมหาเทวีจิรประภา ไปจนถึงกษัตริย์ราชวงศ์ บรรณานกุ รม :
เจ้าเจ็ดตน ตั้งแต่พระเจ้ากาวิละ พระยาคำฝั้น พระเจ้าอินทวิชยา สรสั วดี อ๋องสกลุ . กษตั ริย์ล้านนาเชียงใหม่. เชยี งใหม:่ วนิดาการพิมพ์,
นนท์ เจ้าอินทวโรรสสุริยวงศ์ และพลตรีเจ้าแก้วนวรัฐ เป็นต้น โดย
ผู้เขียนมุ่งให้เห็นถึงพัฒนาการของสถาบันกษัตริย์ การสร้างรัฐและ ๒๕๕๗.
อำนาจ ความเข้มแข็งของกษัตริย์ และการสิ้นสุดของราชวงศ์
รวมทงั้ ยงั มีการวเิ คราะหก์ ษัตริย์ล้านนาในยุคแรกสมยั ราชวงศ์มังราย
และยุคหลงั สมยั พระยาหลวง วชริ ปราการกำแพงเพ็ชร (จ่าบ้าน-บุญ
มา) อีกด้วย

การต่อสูข้ องชีวิต หอสมุดแห่งชาตริ ชั มังคลาภิเษก เชยี งใหม่

หนังสือเล่มนี้จัดพิมพ์ขึ้นเนื่องในวันคล้ายวันเกิดครบ ๙๔ ปี เลขเรยี กหนังสือ:
ของพ่อสมบูรณ์ ณ เชียงใหม่ เนื้อหาภายในเล่มอธิบายเกี่ยวกับ 929.709593 ส257ก
แผนผังชาติตระกูล พ่อสมบูรณ์ ณ เชียงใหม่ ผังเครือญาติสายทาง สถานทีต่ ้ัง:
แม่ของพ่อสมบูรณ์ ณ เชียงใหม่ และผังเครือญาติสายทางพ่อของ ห้องหนังสือท้องถนิ่
พ่อสมบูรณ์ ณ เชียงใหม่ โดยต้นตระกูล ณ เชียงใหม่ เริ่มต้นมาจาก ผ้เู รียบเรียง :
เจ้าทิพยช์ ้าง (ทิพยจ์ กั รวนาจร) หรือพญาสุลวฤาชยั สงคราม แล้วสืบ วรรณภา ปะวิโน
ทอดเป็นลำดับชั้น นอกจากนี้เนื้อหาภายในเล่มได้อธิบายถึง บรรณารักษช์ ำนาญการ
เหตุการณ์ต่างๆ ในอดีตของพ่อสมบูรณ์ ณ เชียงใหม่ ประวัติความ
เป็นมา ประวัติการศึกษา การประกอบอาชีพ ชีวิตในกรุงเทพ ชีวิต
การทำงานบรษิ ทั ขนสง่ จำกัด (เดนิ อากาศไทย) ชีวิตรับราชการ ชีวิต
พ่อค้า ชีวิตชาวเหมืองแร่วุลแฟรม ชีวิตชาวสวน และชีวิตแพทย์
แผนโบราณ ไว้ในเล่มอีกด้วย

บรรณานกุ รม :
สมบรู ณ์ ณ เชียงใหม่. การต่อสู้ของชวี ิต. สมุทรสาคร: แอป๊ ป้า พร้นิ

ต้งิ กรุ๊ป, ๒๕๕๐.

การละเล่นของไทยในภาคเหนอื หอสมุดแหง่ ชาตริ ัชมังคลาภเิ ษก เชียงใหม่

หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อใช้ประกอบการเที่ยวชมงาน เลขเรยี กหนงั สือ:
มหกรรมมหรสพไทยที่จัดขึ้นในวิทยาลัยครูเชียงใหม่ ระหว่างวันท่ี 796.1 พ983ก
๑๕ –๑๙ สิงหาคม ๒๕๒๐ โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ความรู้และ สถานที่ต้งั :
ความเข้าใจเกีย่ วกับเรื่องการละเล่นพื้นเมืองเหนอื โดยเฉพาะการให้ หอ้ งหนังสือท้องถ่ิน
ความรู้แก่คนรุ่นใหม่ที่ควรตระหนักถึงความสำคัญของวัฒนธรรม ผเู้ รยี บเรียง :
ท้องถิ่นภาคเหนือ โดยเนื้อหาในเล่มได้อธิบายเกี่ยวกับการละเล่น วรรณภา ปะวิโน
ของไทยในภาคเหนือ อาทิเช่น มองเซิง กลองสะบัดชัย ฟ้อนดาบ บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
ฟ้อนเล็บ ฟ้อนเทียน ฟ้อนมา่ นม้ยุ เชียงตา ฟ้อนเงีย้ ว จอ๊ ยซอ และซอ
นอกจากนี้ภายในเล่มยังมีละครซอเรื่องน้อยใจยา บทละครเรื่อง
นอ้ ยใจยา ประวัตขิ องพระราชชายาเจา้ ดารารศั มี ระบำชาวเขา และ
ดนตรีพื้นเมืองอกี ดว้ ย

บรรณานกุ รม :
ไพรถ เลศิ พิริยกมล. การละเล่นของไทยในภาคเหนอื . เชียงใหม่:

วิทยาลยั ครเู ชียงใหม่, ๒๕๒๐.

กิจกฏู วัดยางหลวง บทบาทศิลปะ หอสมดุ แห่งชาติรัชมังคลาภเิ ษก เชียงใหม่

พมา่ -ล้านนาในหบุ เขาแมแ่ จม่ เลขเรยี กหนงั สือ:
959.353072 ส855ก
หนังสือเล่มนี้เป็นผลงานของหม่อมหลวงสุรสวัสดิ์ สุขสวัสดิ์ สถานที่ตงั้ :
ที่ได้ดำเนินการศึกษาเรื่อง กิจกูฏวัดยางหลวง : บทบาทศิลปะพม่า- หอ้ งหนงั สือท้องถิน่
ล้านนาในหุบเขาแม่แจ่ม โดยมีวัตถุประสงค์ในด้านประวัติศาสตร์ ผ้เู รยี บเรียง :
และโบราณคดีเพื่อทราบถึงบทบาทของศิลปกรรมแบบต่างๆ ที่มีต่อ วรรณภา ปะวโิ น
บรเิ วณรอบนอกแหล่งศนู ยก์ ลางวัฒนธรรม โดยเฉพาะบริเวณหุบเขา บรรณารกั ษช์ ำนาญการ
แม่แจ่ม และเพื่อทราบถึงความเป็นมาและระดับความสำคัญของแม่
แจ่มในอดีต ส่วนวัตถุประสงค์ด้านประวัติศาสตร์ศิลปะและ บรรณานกุ รม :
ศิลปวัฒนธรรมล้านนาเพื่อเปรียบเทียบลักษณะทางสถาปัตยกรรม สุรสวัสดิ์ สุขสวสั ดิ์. กจิ กฏู วัดยางหลวง บทบาทศลิ ปะพมา่ -ลา้ นนาใน
และงานปูนปั้นตกแต่งตัวกิจกูฏวัดยางหลวง อำเภอแม่แจ่ม กับงาน
ศลิ ปสถาปตั ยกรรมในวฒั นธรรมลา้ นนายคุ ทองและยคุ เก่ยี วเนอื่ งและ หุบเขาแมแ่ จ่ม. [เชียงใหม]่ : ภาควิชาศิลปะไทย คณะวจิ ติ ร
งานศิลปสถาปัตยกรรมพม่าแบบพุกาม จากการศึกษาโครงสร้าง ศลิ ป์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม่, ๒๕๓๔.
สถาปัตยกรรมและลวดลายปูนปั้นของกิจกูฎวัดยางหลวงข้างต้น
ช่วยสะท้อนให้เห็นถึงการผสมผสานทางด้านศิลปกรรมอันเด่นชัด
ระหว่างล้านนากับพม่า ซึ่งเป็นประโยชน์ในการศึกษาทาง
ประวตั ิศาสตร์และโบราณคดตี ่อไป

เกา่ ดี ประเพณีและวัฒนธรรมล้านนา หอสมุดแห่งชาติรชั มังคลาภเิ ษก เชียงใหม่
แต่โบราณ
เลขเรยี กหนงั สือ:
หนงั สอื เล่มนี้พระครูมหาสิงค์ ได้ค้นคว้าเรยี บเรียงข้อมูลจาก 390.095936 พ323
บันทึกเก่าเพื่อพิมพ์แจกเป็นธรรมทาน โดยเนื้อหาในเล่มให้ความรู้ กสถานทต่ี ้งั :
เกี่ยวกับความสำคัญของพิธีกรรม ประเภทของพิธีกรรมที่มีท้ัง หอ้ งหนงั สือท้องถน่ิ
พิธีกรรมในพระพุทธศาสนาและพิธีกรรมทางสังคม ขั้นตอนในการ ผู้เรยี บเรยี ง :
ประกอบพิธีกรรมในยุคล้านนาไทย ความเป็นมาและประเภทของ วรรณภา ปะวิโน
การหยาดน้ำ ตำนานมหาเวสสันดรชาดก ประวัติการตั้งธรรมหลวง บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
พิธีสืบชาตา (ชะตา) หรือ จ๊ะต๋า และอุณหัสสวิชัย เป็นชื่อคัมภีร์
โบราณที่ใช้เทศน์ในงานพิธีบุญสืบชะตาเพื่อเป็นการพ้นภัยและต่อ บรรณานกุ รม :
อายุ ซึ่งถือเป็นวัฒนธรรม ประเพณี พิธีกรรมของล้านนาตั้งแต่ พระครูมหาสงิ ค์. เก่าดี ประเพณแี ละวฒั นธรรมลา้ นนาแต่โบราณ.
โบราณเป็นเรื่องละเอียดอ่อนที่จำเปน็ ต้องศึกษาให้เข้าใจและทำตาม
ขั้นตอนให้ถูกต้องเพื่อเป็นมงคลแก่ชีวิต ครอบครัว ชุมชน และ เชียงใหม:่ วนดิ าการพมิ พ์, [๒๕๕๕].
สถานที่นั้นๆ ทั้งในเรื่องของการทำพิธีสืบซาตา การทำบุญวันเกิด
และวนั ตาย ความเชือ่ เรื่องผีพ่อเกิดแมเ่ กิด และตุงเหลก็ ตุงตองตุงนำ
พ้นวิบากกรรม เป็นต้น เมื่อทำพิธีกรรมให้ถูกต้องตามขนมธรรม
เนียมประเพณีจะทำใหม้ ีชีวติ มีความสขุ มากย่ิงข้นึ

ครา่ วรบั เสด็จพระเจา้ นอ้ งยาเธอ หอสมดุ แหง่ ชาตริ ชั มังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่

กรมหมืน่ พชิ ติ ปรชี ากร เลขเรียกหนังสือ:
923.2593 พ649ค
คร่าวรับเสด็จพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิชิตปรีชากร สถานที่ต้งั :
เป็นชื่อที่ทางผู้จัดทำหนังสือตั้งขึ้น เนื่องจากตน้ ฉบับไม่ไดร้ ะบไุ ว้โดย ห้องหนังสือท้องถ่นิ
ถือตามพระอสิ สริยยศขณะทเี่ สดจ็ สู่มณฑลพายัพในครั้งน้ัน ต้นฉบับ ผ้เู รยี บเรียง :
คร่าวนี้เป็นสมบัติส่วนตัวของพระครูอดุลสีลกิตติ์ เจ้าอาวาสวัดธาตุ วรรณภา ปะวิโน
คำ เจา้ คณะตำบลหายยา อำเภอเมือง จงั หวดั เชียงใหม่ ซึง่ ได้รับมอบ บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
จากพระโพธิรังสี อดีตเจ้าอาวาสวัดพันตองอีกที โดยต้นฉบับของ
คร่าวเป็นพับสา เนื้อหาของคร่าวมีคุณค่ามากในเชิงประวัติศาสตร์ บรรณานกุ รม :
เนื่องจากเป็นการบรรยายสภาพเหตุการณ์การรับเสด็จพระเจ้าน้อง พรหมโวหาร, พระญา. ครา่ วรับเสดจ็ พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่น
ยาเธอ กรมหมื่นพิชิตปรีชากรสู่มณฑลพายัพ ช่วงปีพ.ศ.๒๔๒๗ ใน
บทครา่ วเน้นการบรรยายถึงความกระตือรือรน้ ของเจ้านายฝ่ายเหนือ พชิ ติ ปรีชากร. เชียงราย: สยามโฆษณาและการพมิ พ์, ๒๕๔๗.
ในการรับเสด็จสู่นครเชียงใหม่ บรรยายถึงสภาพของเส้นทาง
บ้านเมือง ขบวนรับเสด็จฯ วิถีชีวิตของผู้คนในยุคนั้น และกล่าวถึง
บุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ล้านนา เนื้อหาในเล่มได้อธิบาย
เกี่ยวกับพระประวัติพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นพิชิตปรีชากร
ประวัติพระญาพรหมโวหาร และบทคร่าวท่ีแบ่งออกเป็น ๔ บท ซ่ึง
อาจเป็นคร่าวอีกเรื่องหนึ่งและอาจเป็นเรื่องสุดท้ายของพระญา
พรหมโวหารรตั นกวีของลา้ นนาอีกด้วย

ครูบาและขนานหลวง หอสมดุ แห่งชาตริ ัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่

หนังสือที่ระลึกในการประชุมเชิงปฏิบัติการเรื่อง “การแก้ไข เลขเรียกหนงั สือ:
ความสบั สนในการคำนวณฟา้ ตแี ฉ่งเศษและวนั เกา้ กองแบบไทล้ือกับ 390.095936 ค167
ล้านนา” ณ ห้องประชุมใหญ่ อาคารรวมวิจัยและบัณฑิตศึกษา สถานทตี่ ้ัง:
สถาบนั วิจยั สงั คม มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ ซ่ึงจัดพมิ พข์ ึ้นในวาระที่ครู หอ้ งหนังสือท้องถนิ่
บาประเสริฐ ปวโร วัดหนองปลามัน เมืองพร้าว มีอายุครบ ๗๒ ปี ผู้เรยี บเรียง :
และวาระที่ขนานหลวงศรีเลา เกษพรหม มีอายุครบ ๖๐ ปี วรรณภา ปะวโิ น
โดยภายในเล่มของหนังสือเล่มนี้มีเนื้อหาเกี่ยวกับชีวประวัติของครู บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
บาประเสริฐ ปวโร และขนานหลวงศรีเลา เกษพรหม นอกจากน้ี
ภายในเล่มยังได้รวบรวมเอกสารวิชาการเกี่ยวกับการคำนวณฟ้าตี บรรณานกุ รม :
แฉ่งเศษและวันเก้ากองแบบไทลื้อกับล้านนา ใบชาตาของขนาน ครบู าและขนานหลวง. เชยี งใหม: สถาบันวิจัยสงั คม มหาวทิ ยาลยั
หลวง ความรู้เรอื่ งระบบปกั ขทืนล้านนา หมุดหลกั ปฎทิ นิ ไทย หน้า
เดือนปักขทืน ๓๒ ปี (จ.ศ.๑๓๖๙-๑๓๙๙) คร่าวก้อมพุทธศาสน เชียงใหม่, ๒๕๕๑.
สุภาษิต คร่าวร่ำนิทานเรื่อง กบยอดกตัญญู และปฐมกัปป์ ฉบับ
อักษรล้านนาจากพับสาวัดฟ่อนสร้อย เชียงใหม่ ไวใ้ ห้อกี ด้วย

ความเช่อื พ้นื บ้านล้านนา หอสมดุ แห่งชาติรชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่

หนังสือเล่มนี้เป็นงานวิจัยของโครงการคติชนวิทยา เลขเรียกหนงั สือ:
ศูนย์วิจัยลา้ นนาคดี สถาบันวิจัยสังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ โดย 398.09593 ช762ด
มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมระบบคิด ความเชื่อ และภูมิปัญญาของ สถานท่ีตั้ง:
ชาวลา้ นนาในด้านต่างๆ โดยเกบ็ รวบรวมขอ้ มูลเก่ียวกับคติความเช่ือ หอ้ งหนังสือท้องถนิ่
พ้ืนบา้ นของชาวลา้ นนา จากการสัมภาษณผ์ ู้อาวโุ สและผู้รู้ในท้องถิ่น ผู้เรียบเรียง :
เนื้อหาภายในเล่มได้รวบรวมความเชื่อเกี่ยวกับพืช ความเช่ือ วรรณภา ปะวิโน
เกี่ยวกับสัตว์ ความเชื่อเกี่ยวกับคนและกิริยาอาการ ความเช่ือ บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
เกี่ยวกับพิธีกรรมและไสยาศาสตร์ ความเชื่อเกี่ยวกับปรากฎการณ์
ทางธรรมชาติและฤกษ์ยาม ความเชื่อเกี่ยวกับผี ความเชื่อเกี่ยวกับ บรรณานกุ รม :
เครื่องใช้เครื่องเรือน และความเชื่อเกี่ยวกับสถานท่ี เป็นต้น ซึ่งทาง กุหลาบ หมคู ำ จุรี ขยนั รชั นี ศรีอ่อนศรี และศรเี ลา เกษพรหม.
คณะผู้จัดทำได้พยายามรวบรวมคติความเชื่อพื้นบ้านล้านนาที่ส่วน
ใ ห ญ ่ น ิ ย ม ย ึ ด ถ ื อ แ ล ะ ใ ช ้ เ ป ็ น แ น ว ท า ง ป ฏ ิ บ ั ต ิ ใ น ก า ร ด ำ เ นิ น ความเชื่อพื้นบ้านล้านนา. เชยี งใหม:่ ม่ิงเมือง, ๒๕๔๐.
ชวี ติ ประจำวัน ซึง่ ระบบความเช่ือดังกลา่ วนี้ ในบางเรอื่ งกไ็ ม่สามารถ
หาเหตุผลทางวิทยาศาสตรม์ าอธิบายได้ว่าทำไมคนถงึ ได้เชื่อแบบนนั้
อาทิเช่น ความเชื่อห้ามไม่ให้หญิงมีครรภ์รับประทานกล้วยแฝด
เนื่องจากเชื่อว่าลูกที่คลอดออกมาจะเป็นลูกแฝดเหมือนกล้วย ทำให้
คลอดยากเปน็ อนั ตรายทง้ั แมแ่ ละลูกได้ เปน็ ต้น

คำคมแหง่ ล้านนา (กำป่ะเก่า) หอสมุดแหง่ ชาตริ ัชมังคลาภิเษก เชยี งใหม่

หนังสือเล่มนี้ผู้เขียนได้เรียบเรียงและแปลคำจากภาษาคำ เลขเรยี กหนงั สือ:
เมืองมาเป็นคำไทยเพื่อให้ผู้อ่านเข้าใจได้ง่ายยิ่งขึ้น อาทิเช่นคำคม 398.9 อ931
แห่งล้านนาคำว่า กิ๋นเหมือนเปิ้น จะไปกิ๋นเหมือนเปิ้น อ่านว่า กิน สถานที่ต้ัง:
เหมือนเขา แต่อย่าไปกินอย่างเขา หรือคำว่า ฟังกำเล่าบ่เต้าต๋าหัน ห้องหนังสือท้องถ่ิน
อ่านว่า สิบปากว่าไม่เท่าตาเห็น เป็นต้น นอกจากนี้ภายในเล่มได้ ผ้เู รียบเรียง :
รวบรวมคำคนบ่ะเก่าได้ตั้งชื่อเปรียบเทียบผู้หญิงมีหลายแบบทั้ง วรรณภา ปะวิโน
แม่ญิง แม่ยาง หรือแม่มานกลางบ้าน รวบรวมพุทธทำนาย บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
เหตุการณ์ที่จะเกิดขึ้น คำพ่อสอนลูกสาว คำจ่มของคนบ่ะเก่า
ค่าวฮ่ำเรื่องค้นหา ประวัติพญาพรหมรัตนะกวีแห่งล้านนาไทย บรรณานกุ รม :
โวหารพญาพรหม หลักเกณฑ์การแต่งค่าวหรือฉันทลักษณ์ค่าวซอ อำนวย กลำฟัด. คำคมแหง่ ล้านนา (กำปะ่ เกา่ ). เชยี งใหม่:
และบทค่าวซอ โดยภาษาคำเมืองบางคำใกล้จะเป็นภาษาที่ตาย
ดังนั้นผู้เขียนหนังสือหวังว่าหนังสือเล่มนี้จะช่วยให้ผู้อ่านได้เรียนรู้ ปาตองธุรกจิ โฆษณา, ๒๕๒๙.
และอนุรักษ์คำเมืองรวมถึงการสืบทอดวัฒนธรรมของการพูดเมือง
สืบตอ่ ไป

คำจารึกที่กูข่ องเจา้ นายฝา่ ยเหนอื หอสมุดแหง่ ชาติรชั มังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่
วดั สวนดอก ตำบลสุเทพ
เลขเรยี กหนังสือ:
หนังอสือำเลเภ่มนอี้ผู้เเขมียือนไงด้มจีกาังรรหววบรดั วมเขช้อียมูลงคใำหจามรึก่ ที่กู่ของ 929.709593 ค354
สถานทีต่ ้ัง:
เจ้านายฝ่ายเหนือที่วัดสวนดอก เก็บข้อมูลตั้งแต่ช่วงวันท่ี ห้องหนงั สือท้องถ่ิน
๑ มิถุนายน ๒๕๒๖ – ๑ มกราคม ๒๕๒๗ เนื้อหาภายในเล่มอธิบาย ผเู้ รยี บเรียง :
เกี่ยวกับประวัติการย้ายอัฐิของเจ้านายฝ่ายเหนือ ประวัติของ วรรณภา ปะวิโน
เจ้านายฝ่ายเหนือ อาทิเช่น เจ้าหนานกาวิละ เจ้าน้อยคำฝั่น เจ้า บรรณารักษ์ชำนาญการ
น้อยธรรมลังกา เจ้าหนานมหาวงศ์ เจ้าหนานพุทธวงศ์ เจ้าหนาน
สุริยะวงศ์ เจ้าอินทนนท์ เจ้าน้อยสุริยะ พระแม่เจ้าทิพยเกษตร ณ บรรณานกุ รม :
เชียงใหม่ เจ้ามหาวงศ์ แม่เจ้าจามรี ณ เชียงใหม่ เจ้าดารารัศมี หนานปวงคำ ตยุ้ เขยี ว. คำจารกึ ท่ีก่ขู องเจา้ นายฝ่ายเหนือ วัดสวน
เจ้าแก้วนวรัฐ เจ้าอุ่นเรือน ณ เชียงใหม่ เจ้าแม่อัมพา ณ เชียงใหม่
เจ้าน้อยอินทจักร ณ เชียงใหม่ เจ้าเกี๋ยงคำ ณ เชียงใหม่ เจ้ากาวิละ ดอก ตำบลสุเทพ อำเภอเมือง จังหวดั เชียงใหม.่ เชยี งใหม่:
วงศ์ ณ เชียงใหม่ เจ้าราชบุตร วงษ์ตะวัน ณ เชียงใหม่ เจิอินหวัน วัดสวนดอก, ๒๕๒๗.
ณ เชียงใหม่ เจ้าหญงิ บวั เทพ และเจ้าน้อยปิงเมือง เปน็ ตน้

เครอื่ งจกั สานภาคเหนือ หอสมดุ แหง่ ชาตริ ชั มังคลาภิเษก เชยี งใหม่

หนังสือเล่มนี้ได้รับทุนสนับสนุนการวิจัยและการพิมพ์จาก เลขเรียกหนังสือ:
มูลนิธิโตโยต้า ประเทศญี่ปุ่น เนื้อหาภายในเล่มให้ความรู้เกี่ยวกับ 745.51 ส261ค
ภูมิศาสตร์และประชากรภาคเหนือ เครื่องมือและอุปกรณ์ วิธีทำ สถานทต่ี ง้ั :
และแม่แบบเครื่องจักสานภาคเหนือ นอกจากนี้ได้อธิบายถึงหน้าท่ี ห้องหนงั สือท้องถิน่
และประโยชน์ใช้สอยของเครื่องจักสาน ที่มีหน้าที่หลายอย่างทั้ง ผเู้ รยี บเรยี ง :
เครื่องจักสานที่ทำเป็นเครื่องมือดักจับสัตว์และขังสัตว์ เครื่องจัก วรรณภา ปะวโิ น
สานที่ใช้เกี่ยวกับการบริโภค เครื่องจักสานที่ใช้เป็นภาชนะใส่พืชผัก บรรณารกั ษช์ ำนาญการ
ผลไม้และของใช้เกี่ยวกับการเกษตร เครื่องจักสานเพื่อใช้สวมศีรษะ
และเครื่องจักสานที่ใช้เกี่ยวกับความเชื่อ เป็นต้น หนังสือเล่มนี้ได้
บอกเล่าถึงงานหัตถกรรมพื้นบ้านที่มีบทบาทสำคัญในวิถีชีวิต มี
หน้าที่และประโยชน์ในการนำไปที่แตกต่างกันออกไป เครื่องจักสาน
ที่ถือเป็นเอกลักษณ์ของภาคเหนือ เช่น คุตีข้าว แอ่วตีข้าว กระบุง
ซา้ หวด น้ำถุ้ง และภาชนะไมไ้ ผ่ขด เป็นต้น

บรรณานุกรม :
สมปอง เพง็ จันทร.์ เครื่องจักสานภาคเหนอื . เชยี งใหม:่ ซิลค์เวอร์ม

บคุ ส์, ๒๕๔๖.

เครอ่ื งทองลายโบราณกับ หอสมุดแหง่ ชาตริ ชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่
งานพน้ื บา้ นนครพงิ ค์
เลขเรียกหนงั สือ:
ดอยสุเทพเป็นศรี ประเพณีเป็นสง่า บุปผชาติล้วนงามตา 915.9353 ว643ก
นามล้ำค่านครพิงค์ คำขวัญประจำจังหวัดเชียงใหม่ที่แสดงให้เห็น สถานทีต่ ้งั :
ว่าเป็นดินแดนแห่งความรุ่งเรืองทั้งด้านศาสนา ประเพณี และ ห้องหนงั สือท้องถน่ิ
วัฒนธรรม โดยได้รับการขนานนามว่า นพบุรีศรีนครพิงค์เชียงใหม่ ผเู้ รียบเรยี ง :
โดยเนื้อหาในเล่มได้สะท้อนให้เห็นถึงภาพเชียงใหม่ในอดีตและ วรรณภา ปะวโิ น
ปัจจุบัน เห็นถึงวิถีชีวิตของคนเชียงใหม่ นอกจากนี้ยังบอกเล่า บรรณารักษ์ชำนาญการ
เรื่องราววิถีแห่งภูมิปัญญาล้านนาผ่านการทอผ้าฝ้ายของบ้านไร่ไผ่
งาม การทำเครื่องเงินบ้านเมฆบังวันทีถ่ ือเป็นหัตกรรมพื้นบ้านย่าน บรรณานกุ รม :
ถนนวัวลาย การแกะไม้เกา่ ท่ีถอื เปน็ หัตกรรมพืน้ บา้ นยา่ นบ้านถวาย วิพธุ วิวรณ์วรรณ. เคร่อื งทองลายโบราณกบั งานพื้นบ้านนครพงิ ค์.
การทำร่มบ้านสันต้นแหนงานพื้นบ้านคนดอยสะเก็ด การทำเครื่อง
ทองลายโบราณหัตกรรมพื้นบ้านย่านหางดง ผีเสื้อชาวเขาหัตกรรม กรุงเทพฯ: ไทยวฒั นาพานชิ , ๒๕๔๕.
ของคนแม่แรม และการทำขา้ วซ้อมมือบา้ นสันมะนาวท่ีถือเป็นงาน
พื้นบ้านแม่อาย เป็นต้น ซึ่งภูมิปัญญาท้องถิ่นถือเป็นการถ่ายทอด
เรื่องราววิถีชีวิตของคนเชียงใหม่ โดยมีประเพณีและวัฒนธรรมโนม้
นำให้ทุกชีวิตบนแผ่นดินนี้อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข แม้จะมีความ
หลากหลายทางชาตพิ ันธกุ์ ต็ าม

โครงการเกบ็ ขอ้ มลู ดา้ นศลิ ปะการแสดง หอสมุดแห่งชาตริ ชั มังคลาภิเษก เชยี งใหม่
จงั หวดั พะเยา : ซอ
เลขเรียกหนังสือ:
หนังสือเล่มนี้เป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินงานโครงการภูมิ -
บ้าน ภูมิเมือง ของสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติว่า สถานท่ีต้ัง:
ด้วยการเก็บข้อมูลด้านศิลปะการแสดงในท้องถิ่นที่กำลังจะสูญ ห้องหนังสือท้องถน่ิ
หายไป ผเู้ รียบเรยี ง :
วรรณภา ปะวโิ น
ซอถือเป็นดนตรีพื้นบ้านและเป็นการขับลำนำประจำถ่ิน บรรณารกั ษช์ ำนาญการ
ล้านนา ภูมิปัญญาด้านการแสดงของเมืองพะเยามานานกว่า ๙๐๐
ปี ภายในเล่มของหนังสือเล่มนี้อธิบายเกี่ยวกับโครงการเก็บข้อมูล
ดา้ นศลิ ปะการแสดงซอของจังหวัดพะเยา ทำนองเพลงซอที่นิยมร้อง
การขับร้องซอ และยังมีข้อมูลของปราชญ์ชาวบ้านในด้านการเล่น
ซอหรือช่างซอ อาทิเช่น คณะซอดาวดวงใหม่ บ้านร่องคำ ตำบลแม่
นาเรือง คณะคำน้อยศิลปิน และคณะซอรุ่งอรุณ เป็นตน้

บรรณานกุ รม :
สภาวัฒนธรรมจังหวดั พะเยา. โครงการเก็บข้อมูลดา้ นศิลปะการแสดง

จงั หวัดพะเยา : ซอ. พะเยา : สำนักงานวฒั นธรรมจงั หวัด
พะเยา, ๒๕๔๘.

โคลงนิราศระยะทางเมือง หอสมุดแหง่ ชาตริ ัชมังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่
นครเชียงใหม่
เลขเรียกหนังสือ:
เอกสารวิชาการชุดล้านนาคดีศึกษา เรื่องโคลงนิราศ 808.81 ร411ค
ระยะทางเมืองนครเชียงใหม่ เล่มนี้ เป็นบทประพันธ์ของพระยา สถานทต่ี ้งั :
ราชสัมภารากร (เลื่อน สุรนันท์) เมื่อปี พ.ศ.๒๔๒๖-๒๔๒๗ ห้องหนังสือท้องถิ่น
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ไปรับ ผ้เู รยี บเรียง :
ราชการในตำแหน่งข้าหลวงตระลาการศาลต่างประเทศ หรื อ วรรณภา ปะวิโน
ข้าหลวงสามหัวเมือง ที่เมืองเชียงใหม่ เนื้อหาภายในเล่มพรรณนา บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
ถึงประเพณี วิถีชีวิตความเป็นอยู่ของคนในเชียงใหม่ อาทิเช่น
ประเพณีบูชาเสาอินทขิล ประเพณีเลี้ยงผีปู่และย่าแสะ และ บรรณานกุ รม :
ประเพณีทานสลากภัตต์ เป็นต้น ซึ่งทางสำนักส่งเสริม ราชสมั ภารากร (เลอื่ น สรุ นนั ทน์), พระยา. โคลงนริ าศระยะทางเมือง
ศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ตระหนักถึงความสำคัญและ
คุณค่าของเอกสารจึงได้มอบหมายให้คุณสนั่น ธรรมธิได้บูรณาการ นครเชยี งใหม่. เชยี งใหม่: สำนกั ส่งเสรมิ ศิลปวัฒนธรรม
ตน้ ฉบับและจัดทำคำอธิบายฉันทลักษณ์ของโคลงนิราศเรอ่ื งน้ี โดยมี มหาวทิ ยาลัยเชยี งใหม่, ๒๕๔๓.
การแตง่ เป็นคำประพันธ์ประเภทร่าย ๒ บท สลับดว้ ยโคลงส่ีสภุ าพ ๑
บท เกริ่นนำเรื่องก่อน จากนั้นแต่งด้วยโคลงสี่สุภาพทั้งหมดรวม
๓๗๘ บท

งานศพล้านนา ปราสาทนกหสั ดลิ งิ ค์ หอสมดุ แหง่ ชาตริ ชั มังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่
สู่ไม้ศพ
เลขเรยี กหนังสือ:
สำหรับหนังสืองานศพล้านนา ปราสาทนกหัสดิลงิ ค์ สู่ไม้ศพ 393.2 อ256ง
เล่มนี้ เป็นส่วนหนึ่งของการดำเนินวิจัยโครงการวิจัยเรื่องวิถีชีวิต สถานทต่ี ้ัง:
และวัฒนธรรมของกลุ่มช่างฝีมือในชนบทภาคเหนือ ของสถาบันวิจัย หอ้ งหนังสือท้องถ่นิ
สังคม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เนื้อหาในเลม่ ใหค้ วามรูเ้ กี่ยวกบั พิธศี พ ผู้เรยี บเรยี ง :
ล้านนา พิธีกรรมห่อหุ้มโลกทัศน์งานฌาปนกิจศพครูบาสังฆะและ วรรณภา ปะวโิ น
ปราสาทบนหลังนกหัสดิลิงค์ พิธีกรรมห่อหุ้มโลกทัศน์งานศพ บรรณารักษช์ ำนาญการ
ชาวบ้านพื้นถิ่น พัฒนาการของพิธีกรรมและโลกทัศน์เบื้องหลังงาน
ศพในสถานการณ์ปัจจุบัน นอกจากนี้ภายในเล่มได้อธิบายถึงกลุ่ม บรรณานุกรม :
ผู้เกี่ยวข้องกับงานศพในชุมชนพื้นบ้าน อาทิเช่น กลุ่มฌาปนกิจ อภธิ าน สมใจ. งานศพลา้ นนา ปราสาทนกหสั ดลิ ิงค์ สไู่ ม้ศพ.
สงเคราะห์ กลุ่มแม่บ้าน อาจารย์วัด ช่างในพิธีศพ สัปเหร่อ รวมท้ัง
องค์ความรู้ ความเชื่อที่ซ่อนอยู่เบื้องหลังพิธีกรรมงานศพล้านนา เชียงใหม:่ กลางเวยี งการพิมพ์, ๒๕๔๑.
เป็นต้น

งานศึกษาสำรวจพระเจดยี ์ในลานนาไทย หอสมุดแหง่ ชาติรชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่

หนังสืองานศึกษาสำรวมพระเจดีย์ในลานนาไทยเล่มนี้ เป็น เลขเรียกหนงั สือ:
ส่วนหนึ่งในโครงการศึกษาและอนุรักษ์ศิลปะ สถาปัตยกรรมทาง 294.31872 ส287ง
พระพุทธศาสนาในลานนาไทย ที่มุ่งอนุรักษ์ศิลปวัตถุประเภท สถานทีต่ ้ัง:
พระเจดีย์ วิหาร อุโบสถ และหอพระไตรปิฎกที่มีอยู่อย่างมากในเขต ห้องหนงั สือท้องถ่ิน
ภาคเหนือของประเทศไทย โดยการถ่ายภาพขาวดำและภาพสไลด์ ผเู้ รียบเรียง :
เพื่อใช้ในการจัดนิทรรศการและประกอบการสอน ภายในหนังสือ วรรณภา ปะวโิ น
เลม่ นไ้ี ด้รวบรวมเน้ือหาเก่ียวกบั ความเชื่อเรื่องพระธาตจุ ากความเชื่อ บรรณารักษช์ ำนาญการ
ชาวลังกาและความเชื่อในประเทศอื่น คติการสร้างเจดีย์ ที่มาของ
การสร้างเจดีย์ โครงสร้างของวัด แบบพระเจดีย์ที่เป็นแม่บท การ บรรณานุกรม :
ทำช้างล้อมพระเจดีย์ ลักษณะและความหมายเดิมของพระเจดีย์ สมหมาย เปรมจติ ต.์ งานศึกษาสำรวจพระเจดยี ์ในลานนาไทย.
และปัญหาการกำหนดอายุอาณาจักรและศิลปกรรมในลานนาไทย
เป็นต้น นอกจากนี้ภายในเล่มได้อธิบายเก่ียวกบั พระเจดยี ์ในล้านนา เชยี งใหม่: หอสมดุ แห่งชาติ, ๒๕๓๗.
ไทย ท้งั พระเจดยี แ์ บบทวาราวดี (พระเจดีย์จามเทวี รัตนเจดีย์ เจดีย์
เหลี่ยม) พระเจดีย์แบบมหาโพธิวิหารพุทธคยา (เจดีย์เจ็ดยอด
เชียงใหม่ เจดีย์เจ็ดยอดเชียงราย) พระเจดีย์แบบสุโขทัยลังกา (พระ
เจดีย์ติโลกราช พระเจดียว์ ดั อโุ มงค์ พระเจดยี ว์ ดั สวนดอก) และพระ
เจดีย์แบบลานนาพุกาม (พระธาตุหริภุญชัย พระเจดีย์วัดพระสิงห์
พระธาตลุ ำปางหลวง) เป็นต้น

จดหมายจากเชียงราย หอสมุดแห่งชาตริ ัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่

จดหมายจากเชียงราย เป็นหนังสือที่จัดพิมพ์ขึ้นเพื่อเป็นที่ เลขเรียกหนังสือ:
ระลึกเนื่องในวันครบรอบวันเกิดขึ้นปีที่ ๗๔ ของพันโทมนู นันทมตรี 915.935 บ174จ
ในวันท่ี ๒๓ พฤศจกิ ายน ๒๕๓๖ อดีตสัสดีจังหวัดเชียงราย เน้ือหาใน สถานทตี่ ง้ั :
เล่มได้รวบรวมจดหมายที่ท่านเขียนโดยมีท้ังหมด ๓๓ ฉบับ จดหมาย หอ้ งหนงั สือท้องถิ่น
ทั้งหมดนี้เคยลงตีพิมพ์ในวารสารสัสดีมาก่อน เนื้อหาในจดหมายได้ ผเู้ รียบเรยี ง :
เล่าถึงเรื่องราวที่เกี่ยวข้อกับบุคคลสำคัญและสถานที่สำคัญต่างๆ วรรณภา ปะวิโน
อาทิเช่น พระธาตุจอมกิตติ พ่อขุนเม็งราย พระไชยเซษฐาธิราช บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
กษัตริย์แห่งสองอาณาจักร ก่อนกรุงศรีอยุธยาแตกครั้งแรก
อาณาจักรลานนาและลานช้าง ผู้สร้างเมืองเชียงแสน ภูมิศาสตร์ บรรณานุกรม :
เมืองเชียงแสน เมืองเชียงแสนในอดีต วัดป่าสัก วัดมหาธาตุ (วัด มนู นันทมนตรี. จดหมายจากเชียงราย. กรุงเทพฯ: ธรรมสภา,
พระรอด) วัดเจดีย์หลวง วัดมุงเมือง วัดพระบวช วัดพระเจ้าล้าน
ทอง วัดพระยืน วัดปงสนุก วัดผ้าขาวพาน (ผ้าขาวป้าน) วัดพระ ๒๕๓๖.
ธาตุภูเข้า (ปูเข้า) เกาะดอนแท่น เมืองน่าน เมืองเชียงของในอดีต
และปัจจุบัน ไทยลื้อศูนย์อพยพเชียงของ แม่สายในปัจจุบัน และ
เวียงเทิง (อำเภอเทิง) เขตแทรกซึมผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ เป็น
ต้น

จดหมายเหตุ เสดจ็ พระราชดำเนินเลยี บ หอสมุดแห่งชาตริ ชั มังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่
มณฑลฝ่ายเหนอื พระพทุ ธศกั ราช ๒๔๖๙
เลขเรียกหนังสือ:
จดหมายเหตุ เสด็จพระราชดำเนิรเลียบมณฑลฝ่ายเหนือ 915.93 ก133จ
เป็นเรื่องราวการเสด็จพระราชดำเนินของพระบาทสมเด็จพระ สถานท่ตี ั้ง:
ปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว พระมหากษัตริย์ ห้องหนงั สือท้องถนิ่
สยาม รัชกาลที่ ๗ ในราชวงศ์จักรี ภายในเล่มได้รวบรวม ผู้เรยี บเรยี ง :
ส ม ุ ห เ ท ศ า ภ ิ บ า ล ม ณ ฑ ล พ า ย ั พ บ ั น ท ึ ก ร ั บ ส ั ่ ง ข อ ง เ ส น า บ ดี วรรณภา ปะวิโน
กระทรวงมหาดไทยส่งไปให้จังหวัดต่างๆ ในมณฑลพายัพจัดการรับ บรรณารักษ์ชำนาญการ
เสด็จ กรมและกระทรวงต่างๆ แบ่งหน้าที่กันจัดการรับเสด็จ
จังหวัดต่างๆ เตรียมการรับเสด็จ (แพร่ ลำปาง เชียงราย ลำพูน
เชียงใหม่) นอกจากนี้ภายในเล่มยังอธิบายให้เห็นถึงการเตรียมการ
ก่อนเสด็จ พฤติการณ์เวลาเสด็จที่ทรงเสด็จทำพระราชกรณียกิจใน
พ้ืนทตี่ า่ งๆ ในมณฑลฝ่ายเหนือ

บรรณานุกรม :
กมล มโนชญากร. จดหมายเหตุ เสด็จพระราชดำเนินเลยี บมณฑล

ฝ่ายเหนือ พระพุทธศกั ราช ๒๔๖๙. โสภณพพิ รรตธนากร,
๒๔๗๔.

จังหวดั แพร่ หอสมดุ แหง่ ชาติรชั มังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่

หนังสือเล่มนี้จัดทำขึ้นเพื่อแจกเป็นอนุสรณใ์ นงานฌาปนกิจ เลขเรียกหนังสือ:
ศพ นางอุ๊ มีทรีพย์ ณ เมรุบ้านดอนทัน อำเภอสูงเม่น จังหวัด 915.9357 พ961จอ
แพร่ วันที่ ๒๗ พฤษภาคม ๒๕๒๑ โดยเนือ้ หาในเล่มกล่าวถึงประวัติ สถานทีต่ ั้ง:
คุณแม่อุ๊ มีทรัพย์ ที่ถือเป็นผู้มีประโยชน์แก่สังคมโดยท่านได้บริจาค หอ้ งหนังสือท้องถิน่
ทรัพย์ส่วนตัวในการสร้างศาสนสถาน เช่น โบสถ์ ศาลา กุฏิ ธรรม ผูเ้ รยี บเรียง :
มาศ และสาธารณประโยชน์ เชน่ สร้างสะพาน ขุดบอ่ นำ้ บริจาคเงิน วรรณภา ปะวิโน
และสิ่งของช่วยเหลือคนยากจน เป็นต้น นอกจากนี้ภายในเล่ม บรรณารักษช์ ำนาญการ
กล่าวถึงภูมิศาสตร์ ลักษณะสภาพแวดล้อมของจังหวัดแพร่ สภาพ
ของชีวติ พลเมือง การปกครอง ประวัตศิ าสตรข์ องจังหวดั แพร่ตั้งแต่
อดีตจนถึงปัจจุบัน บรรยายถึงอนุสาวรีย์และปูชนียสถานที่สำคัญ
วัฒนธรรมและขนบธรรมเนียมประเพณี รวมไปถึงประวัติบุคคล
สำคัญในอดีตของจังหวัดแพร่อกี ดว้ ย

บรรณานุกรม :
คณะกรรมการจังหวัดแพร.่ จังหวัดแพร.่ พิมพ์ครง้ั ท่ี ๒. กรงุ เทพฯ:

พระจนั ทร,์ ๒๕๒๑.

จามะเทวี ขัตติยนารีศรหี รภิ ุญไชย หอสมดุ แหง่ ชาติรัชมังคลาภิเษก เชยี งใหม่

จามะเทวี ขัตติยนารีศรีหริภญุ ไชย เล่มนี้จัดทำข้ึนเพ่ือเปน็ ที่ เลขเรยี กหนังสือ:
ระลึกในงานทอดกฐินวัดมงคลเวฬุวัน อำเภอป่าซาง จังหวัดลำพูน 932.2593 จ311 ฉ.2
เมื่อวันที่ ๒๒ ตุลาคม ๒๕๔๙ เนื้อหาในเล่มได้บอกเล่าเรื่องราวของ สถานทตี่ ง้ั :
พระนางจามเทวี ถือเป็นบุคคลที่มีความสำคัญในจังหวัดลำพูนอย่าง หอ้ งหนงั สือท้องถ่ิน
มาก เป็นธิดากษัตริย์เมืองละโว้ เสด็จจากเมืองละโว้ขึ้นมาเสวย ผู้เรยี บเรียง :
ราชย์ที่เมืองหริภุญไชย อีกทั้งพระนางยังสถาปนาพทุ ธศาสนา ทำให้ วรรณภา ปะวโิ น
พุทธศานานั้นแพร่หลายในเมืองหริภุญไชย รวมทั้งยังทำให้มีความ บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
เจริญและมีวัฒนธรรมที่เป็นเอกลักษณ์จนถึงปัจจุบัน โดยเนื้อหาใน
เล่มได้เล่าถึงเรื่องราวการกำเนิดของเจ้าแม่จามะเทวี ไปจนถึงการ บรรณานกุ รม :
บอกเล่าถึงพระปรีชาสามารถของพระองค์ท่าน อาทิเช่น ศึกสอง จามะเทวี ขตั ตยิ นารีศรีหรภิ ญุ ไชย. ม.ป.ท.: ม.ป.พ., ๒๕๔๙.
ละโว-้ โกสมั ภี นักพดู ฝีปากเอก จอมทัพผู้เป็นวรี สตรี กลศึกของเจ้า
หญิงแห่งละโว้ จอมทัพวีรสตรีผู้พิชิต พิธีสมโภชพญาคชสารคู่บุญ
พระราชพิธีเฉลิมฉลองสืบชะตา และพระแม่เจ้าจามะเทวีทรง
สถาปนานครเขลางค์ เป็นตน้

ครูเชยี งใหม่ เจด็ รอ้ ยปเี มอื งเชียงใหม่ หอสมดุ แห่งชาติรัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่

เมืองเชียงใหม่ เป็นเมืองที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ เลขเรยี กหนังสือ:
รวมทั้งเป็นแหล่งโบราณสถาน โบราณวัตถุ ศาสนสถาน ศาสน 959.353 ส691จ
วัตถุ และเป็นศูนย์รวมจิตใจของชาวล้านนาที่สืบทอดกันมาอันยาว สถานท่ีตงั้ :
จวบจนครบเจ็ดร้อยปี ในปีพุทธศักราช ๒๕๓๙ โดยหนังสือเล่มนี้ ห้องหนงั สือท้องถิ่น
จดั ทำขึน้ เพือ่ เป็นที่ระลกึ เนอ่ื งในวาระเฉลิมฉลองสิรริ าชสมบตั ิ ๕๐ ปี ผเู้ รยี บเรยี ง :
และสมโภช ๗๐๐ ปีเมอื งเชยี งใหม่ วรรณภา ปะวโิ น
บรรณารักษ์ชำนาญการ
เนื้อหาในเล่มได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับอาเศียรวาทสดุดี
ตำนานสมโภชเชียงใหม่เจ็ดร้อยปี ครูบาศรีวิชัยนักบุญแห่งล้านนา บรรณานกุ รม :
ไทย หลักการและวิธีการเขียนค่าวขั้นพื้นฐาน ความเป็นมาและ สำนักงานการประถมศึกษาจังหวัดเชยี งใหม.่ ครูเชยี งใหม่ เจด็ ร้อยปี
ความเคลอ่ื นไหวของงานสมโภชเชยี งใหม่ ๗๐๐ ปี ผงั เมืองเชียงใหม่
ในฐานะเมืองประวัติศาสตร์ที่มีชีวิตอดีตและอนาคต ประเพณีลาน เมืองเชยี งใหม่. กรุงเทพฯ: ตน้ ออ้ แกรมมี่, ๒๕๔๐.
นาโบราณ ศิลปะการแสดง ศิลปะหัตกรรม ครูประถมศึกษาในยุค
เชียงใหม่ ๗๐๐ ปี และ กวีนิพนธ์งานสมโภชเชียงใหม่เจ็ดร้อยปี
นอกจากนี้ภายในเล่มยังมีภาพเชียงใหม่ในอดีต ภาพโบราณสถาน
และโบราณวัตถแุ ละแหล่งท่องเทีย่ วอีกด้วย

อนสุ รณ์พระราชทานเพลิงศพ หอสมดุ แหง่ ชาติรชั มังคลาภิเษก เชยี งใหม่

เจ้าศรีจงกล ณ เชยี งใหม่ เลขเรียกหนงั สือ:
329.42 ศ182
หนังสือเล่มนี้จัดพิมพ์ขึ้นเพื่อเป็นอนุสรณ์ในงาน สถานท่ีตง้ั :
พระราชทานเพลิงศพ เจ้าศรีจงกล ณ เชียงใหม่ ณ เมรุวัดพระศรี หอ้ งหนงั สือท้องถ่ิน
มหาธาตุ กรุงเทพมหานคร เนื้อหาภายในเล่มให้ข้อมูลเกี่ยวกับต้น ผเู้ รยี บเรยี ง :
เค้าสายสกลุ ณ เชียงใหม่ ของเจา้ ศรจี งกล ณ เชยี งใหม่เป็นธิดาของ วรรณภา ปะวิโน
เจ้าบุรีรัตน์ (เจ้าน้อยแก้วมุงเมือง ณ เชียงใหม่) กับเจ้าเรณุวรรณา บรรณารักษช์ ำนาญการ
เจ้าศรีจงกลมีพี่น้องร่วมบิดามารดา ๙ คน ชีวิตในวัยเยาว์ของท่าน
เติบโตในคุ้มเจ้าพ่อบุรีรัตน์ มีฝีมือในการเย็บปักถักร้อยใช้ชีวิตอย่าง บรรณานกุ รม :
เรียบง่าย จนกระทั่งวันที่ ๖ สิงหาคม ๒๕๔๘ อายุ ๗๖ ปี เกิดเส้น ศรีจงกล ณ เชียงใหม่. อนสุ รณพ์ ระราชทานเพลงิ ศพ เจ้าศรจี งกล
โลหิตในสมองแตกต้องเข้าโรงพยาบาลรักษาไปตามอาการจนวาระ
สุดท้ายวันจันทร์ที่ ๒๙ มิถุนายน พ.ศ.๒๕๕๒ รวมสิริอายุได้ ๗๙ ปี ณ เชยี งใหม่. ม.ป.ท. : ม.ม.พ., ๒๕๕๕.
๑๑ เดือน ตลอดเวลาที่เจ้าศรีจงกลป่วย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ
พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงพระกรุณา
โปรดเกล้าฯ รับเจ้าศรีจงกลเป็นคนไข้ในพระราชานุเคราะห์
น อ ก จ า ก น ี ้ เ น ื ้ อ ห า ใ น เ ล ่ ม ไ ด ้ ร ว บ ร ว ม ป ร ะ ว ั ต ิ ค ุ ้ ม เ จ ้ า บ ุ ร ี ร ั ต น์
ประวัติศาสตร์เชียงใหม่ เจ้าผู้ครองนครเชียงใหม่ ประวัติเจ้าบุรี
รตั น์ (แกว้ มุงเมือง) แนวคดิ ในการวางผงั เชยี งใหม่ สถาปัตยกรรมคุ้ม
ในเชยี งใหม่ (เวยี งแกว้ หอคำเจ้าหลวงเชยี งใหม่ หอคำเวยี งแกว้ นคร
เชียงใหม่ คุ้มหลวงริมปิง คุ้มเจ้าอุปราช ฯลฯ) และสมุดภาพความ
ทรงจำในอดตี ของ เจ้าศรีจงกล ณ เชียงใหมไ่ ว้ในเล่มอกี ด้วย

ชอ่ และตุง : ศลิ ป์แห่งศรทั ธา ภูมิปัญญา หอสมุดแหง่ ชาตริ ัชมังคลาภิเษก เชียงใหม่
ทอ้ งถิ่น
เลขเรียกหนังสือ:
ช่อและตุงเป็นงานหัตถศิลป์ที่บรรพชนสร้างสรรค์ขึ้นมาใช้ 390.0953 ย421ช
ประกอบประเพณี พธิ กี รรมทีแ่ ตกต่างกันไป เช่น งานทเี่ ปน็ มงคล กับ สถานท่ตี งั้ :
งานอวมงคล ช่อและตุงถือเป็นสัญลักษณ์อย่างหนึ่งของแต่ละพื้นท่ี ห้องหนังสือท้องถิน่
เปรียบเสมือนธงที่เป็นสัญลักษณ์ของความเป็นชาติ ซึ่งพบเห็น ผู้เรียบเรยี ง :
โดยทั่วไปทุกประเทศ และยังมีการใช้ธงในการประกอบประเพณี วรรณภา ปะวิโน
พิธีกรรม ที่หลากหลายรูปแบบและสีสันที่น่าสนใจ ดังนั้นทางศูนย์ บรรณารักษ์ชำนาญการ
ศิลปวัฒนธรรม สถาบันภาษา ศิลปะและวัฒนธรรม มหาวิทยาลัย
ราชภัฏเชียงใหม่ ได้จักทำหนังสือเล่มนี้ขึ้นมาเพื่อรวบรวมข้อมูล บรรณานกุ รม :
เกี่ยวกับวัฒนธรรมประเพณี พิธีกรรมการนำเอาช่อและตุงมาใช้ให้ ยุพิน เขม็ มกุ ด์. ชอ่ และตุง : ศิลป์แหง่ ศรัทธา ภมู ปิ ญั ญาท้องถ่นิ .
ถูกต้องเพื่อเป็นการอนุรักษ์ สืบสานประเพณีที่ดีงามของท้องถิ่น
เนอื้ หาในเล่มได้รวบรวมเอกสารวิชาการเก่ียวกับช่อและตุง อาทิเช่น เชียงใหม่: สถาบันภาษา ศลิ ปะและวฒั นธรรม มหาวทิ ยาลัย
ช่อและตุงเครื่องประกอบประเพณีพิธีกรรม ช่อสัญลักษณ์พิธีกรรม ราชภัฏเชียงใหม่, ๒๕๕๓.
ตุงหรือธงดำรงความเป็นชาติและศาสนา และตุงเครื่องประกอบ
สำคัญสานสัมพันธ์ท้องถ่ินลา้ นนา เปน็ ต้น

ชาวเขา ความเข้าใจกบั ชนเผา่ ต่าง หอสมุดแหง่ ชาตริ ชั มังคลาภิเษก เชียงใหม่
วฒั นธรรม
เลขเรียกหนังสือ:
ชาวเขา เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่มีประเพณี ขนบธรรมเนียมที่ 307.7 ม628ช
เป็นเอกลกั ษณ์และสืบทอดกันมาอยา่ งยาวนานของแต่ละชนเผ่า เผ่า สถานท่ีตงั้ :
แต่ละเผ่าก็จะมีความต่างกันออกไป หนังสือเล่มนี้นำเสนอเรื่องราว ห้องหนังสือท้องถ่นิ
เกย่ี วกบั คตินิยมประเพณีและความเชื่อของชาวเขาเผา่ ต่างๆ จำนวน ผู้เรยี บเรียง :
๑๑ เผ่า อาทิเชน่ เผ่ากะเหร่ยี งโป กะเหร่ยี งสะกอ ขมุ ถนิ่ มเู ซอเฌเล วรรณภา ปะวโิ น
มูเซอแดง แม้ว เย้า ลีซอ ลัวะ และอีก้อ เป็นต้น โดยให้ข้อมูล บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
เกี่ยวกับบุคคลสำคัญ กลุ่มในชุมชน สิ่งศักดิ์สิทธิ์ในหมู่บ้าน
มารยาทต่างๆ ข้อห้ามสำคัญ และข้อนิยมสำคัญ ของแต่ละชนเผ่า บรรณานกุ รม :
โดยสื่อให้เข้าใจถึงวัฒนธรรม ประเพณีในวิถีชีวิตของชาวเขาอย่าง สถาบันวิจยั ชาวเขา. ชาวเขา ความเขา้ ใจกบั ชนเผา่ ต่างวัฒนธรรม.
แท้จริง ซ่ึงจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับผู้ที่ทำงานเกี่ยวกับ
ชาวเขาที่จะได้เรียนรู้และเข้าใจในชีวิตของชนเผ่าที่มีความ เชยี งใหม่: ฝ่ายบริการและเผยแพร่ สถาบันวิจยั ชาวเขา,
หลากหลายทางวฒั นธรรมใหด้ ยี ิง่ ข้นึ ๒๕๔๑.

ชวี ประวัตินายช่ืน สิโรรส ที่เจ้าของเขยี น หอสมุดแห่งชาตริ ัชมังคลาภเิ ษก เชยี งใหม่
เลา่ ไวเ้ อง พ.ศ.๒๔๓๙ –๒๕๒๙
เลขเรยี กหนงั สือ:
หนังสือเล่มนี้ นายชื่น สิโรรส ได้เขียนเล่าประวัติชีวิตและ 920.71ช591ช
งาน เพื่อเป็นประโยชน์และเป็นแบบอย่างให้คนรุ่นหลังเอาไปเป็น สถานทต่ี ัง้ :
ข้อคิด เป็นหลกั ปฏิบัติในการดำเนินชีวิตได้ต่อไป โดยนายชน่ื สโิ รรส หอ้ งหนงั สือท้องถ่นิ
เกดิ เมอ่ื วนั ท่ี ๘ พฤษภาคม พ.ศ.๒๔๓๙ เป็นบุตรเจา้ อนิ ทะปตั สโิ รรส ผเู้ รียบเรียง :
เจ้าเชียงตุง และนางด้วง สืบสกุลมาจากชาวเขาเผ่ากะเหรี่ยงหรือ วรรณภา ปะวโิ น
ภาษาพื้นเมืองเหนือเรียกว่ายาง นายชื่น สิโรรส แต่งงานกับน้องสุริ บรรณารกั ษ์ชำนาญการ
ฉาย อิศรางกูร ณ อยุธยา มีบุตรธิดา ๑๐ คน ตอนที่นายชื่น สิโรรส
ทำงานเป็นศึกษาธิการ ได้เป็นผู้หาที่ดินในการจัดตั้งโรงเรียนฝึกหัด บรรณานุกรม :
ครู (วิทยาลัยครู) ได้รับการบริจาคที่ดินจากเจ้าราชภาติกวงศ์ เร่ิม ชืน่ สิโรรส. ชีวประวตั นิ ายชื่น สโิ รรส ท่ีเจ้าของเขียนเลา่ ไว้เอง
ก่อสร้างปีพ.ศ.๒๔๖๖ ดังนั้นการเขียนประวัติเรื่องราวของนายชื่น สิ
โรรส เล่มนี้ทำให้ทราบถึงขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรม ที่ พ.ศ.๒๔๓๙ – ๒๕๒๙. เชยี งใหม่: คณะพทุ ธนคิ ม เชียงใหม่,
ปฏิบัติสืบทอดกันมาในสมัยก่อน และทราบประวัติความเป็นมาของ ๒๕๒๙.
บุคคลสำคัญในท้องถิ่นล้านนาผ่านการเล่าเรื่องของนายชื่น สิโรรส
อกี ดว้ ย