โครงงาน เรื่อง ปลาทูตากลม

โครงงานการงานอาชีพ
เรื่อง ปลาทูตากลม

คณะผ้จู ดั ทา เลขท่ี 11
นางสาว กลุ ณฐั หมน่ั สัน เลขที่15
นางสาว นัฐจมี หลหี ลงั เลขท่ี 31
นางสาว อสั มา อรุ ามา เลขที่ 34
นางสาว ฮาลมี ๊ะ ใจดี เลขที่ 35
นางสาว ซ่อฟี เราะห์ ขุนรายา

ช้ันมธั ยมศึกษาปี ที่ 6/1

เสนอ
คุณครู คณรี ัตน์ สาเล่

โครงงานเล่มนีเ้ ป็ นส่วนหนึ่งของรายวชิ า การนาองค์ความรู้ไปใช้บริการสังคม (IS3)
ภาคเรียนที่ 2 ประจาปี การศึกษา 2564

โรงเรียนละงูพทิ ยาคม ตาบลละงู อาเภอละงู จงั หวดั สตูล
สานักงานเขตพืน้ ทก่ี ารศึกษามธั ยมศึกษาเขต สงขลา สตูล

ก

ช่ือเรื่อง โครงงานอาชีพ เร่ือง ปลาทูตากลม
ผู้จัดทำ นางสาวกลุ ณฐั หมนั่ สัน
นางสาวนฐั จมี หลีหลงั
ครูทป่ี รึกษำ นางสาวอสั มา อุรามา
นางสาวฮาลีมะ๊ ใจดี
นางสาวซอฟี เราะห์ ขุนรายา
นางอายซี ะห์ มอเกาะ
นางสาวนาฏยา หยงั หลงั
นางสาวคณีรัตน์ สาเล่

บทคดั ย่อ

โครงงานอาชีพ เรื่อง ปลาทูตากลม มีวตั ถุประสงค์ เพอ่ื ศึกษาวธิ ีการแปรรูปอาหารจากปลาทู คานวณ
ตน้ ทุนการผลิตและกาหนดราคาจาหน่ายของ น้าพริกปลาทูแหง้ ปลาทูฝอย ปลาสวรรค์ และกา้ งปลาทูตาก
แหง้ ทอดกรอบ และป๋ ุยหมกั ชีวภาพ ประเมินความพงึ พอใจของผปู้ ระเมินต่อโครงงาน
และฝึกทกั ษะกระบวนการทางานกลุ่ม ในการดาเนินงานจากผลการศึกษาพบวา่ ปลาทู สามารถนามาแปรรูป
เป็ นผลิตภณั ฑ์อาหาร 4 ชนิด คือน้าพริกปลาทูแห้ง ปลาทูฝอย ปลาสวรรค์ และกา้ งปลาทูตากแห้งทอด
กรอบ อีกท้งั กลุ่มของขา้ พเจา้ ไดเ้ ล็กเห็นวา่ ในส่วนหัวและเคร่ืองในของปลาทูที่นาไปใชป้ ระโยชน์ไดน้ อ้ ย
จึงไดค้ ิดท่ีจะนาเอาส่วนหวั และเคร่ืองในของปลาทู มาทาเป็นป๋ ุยหมกั ชีวภาพ จากการทาโครงงานอาชีพแปร
รูปผลิตภณั ฑอ์ าหารและป๋ ุยหมกั ชีวภาพจากปลาทู

จากการสารวจความคิดเห็นของนักเรียนและครูโรงเรียนละงูพิทยาคม จงั หวดั สตูลจานวน 40 คน
จากการรับประทานอาหารแต่ละชนิดและนาผลิตภณั ฑไ์ ปใช้ ระดบั ความคิดเห็นอยใู่ นระดบั ดีมาก การแปร
รูปอาหารเรื่อง ปลาทูตากลม ทาใหน้ กั เรียนไดเ้ รียนรู้ในเรื่องของการแปรรูปอาหาร ไดแ้ ลกเปลี่ยนภูมิปัญญา
ในการทางาน อีกท้งั ส่งเสริมการทางานร่วมกับผูอ้ ื่นที่มีความสามัคคีในหมู่คณะซ่ึงเป็ นการส่งเสริม
กระบวนการทางานและทกั ษะการแปรรูปอาหาร นอกจากน้ีแลว้ สมาชิกในกลุ่มยงั ไดศ้ ึกษาเกี่ยวกบั การเก็บ
รักษาผลิตภณั ฑแ์ ปรรูปจากปลาทู จากการดาเนินงานของสมาชิกยงั ก่อใหเ้ กิดกระบวนการเรียนรู้ดว้ ยตนเอง
ตามหนา้ ที่และยงั ถือไดว้ า่ เป็นการเรียนรู้ตลอดชีวติ

ข

กติ ติกรรมประกำศ

ในการจดั ทาโครงงานอาชีพ เร่ือง ปลาทูตากลม ในคร้ังน้ี สาเร็จได้ด้วยความช่วยเหลือและ
อนุเคราะห์จาก คุณครูอายีซะย์ มอเกาะ คุณครูนาฏยา หยงั หลงั นางสาวคณีรัตน์ สาเล่ ท่ีใหค้ าแนะนาและ
ให้ความรู้ในการจัดทาผลิตภัณฑ์จากปลาทู ให้ความอนุเคราะห์ในเร่ืองอุปกรณ์การจดั ทา ให้ความ
อนุเคราะห์สถานที่จดั จาหน่ายผลิตภณั ฑ์ ใหค้ าแนะนาในการจดั ทาโครงงานอาชีพ คณะผจู้ ดั ทาขอขอบคุณ
เป็นอยา่ งสูง

สุดทา้ ยน้ีขอขอบคุณคณะครู ผปู้ กครอง และขอขอบใจเพ่ือนนกั เรียนทุกคน ท่ีใหค้ วามร่วมมือ ร่วม
แรง ร่วมใจ ใหข้ อ้ เสนอแนะในการพฒั นา ปรับปรุง ต่อยอดโครงงานอาชีพ จนทาใหก้ ารจดั ทาโครงงาน
อาชีพในคร้ังน้ีประสบความสาเร็จไปไดด้ ว้ ยดี และสามารถนาไปใชไ้ ดจ้ ริงในชีวติ ประจาวนั

คณะผจู้ ดั ทา

ค

คำนำ

โรงเรียนละงูพทิ ยาคม จงั หวดั สตูล ไดเ้ ล็งเห็นวา่ การจดั กิจกรรมการเรียนรู้แบบโครงงานอาชีพ เรื่อง
ปลาทูตากลม โดยไดน้ าปลาทูมาแปรรูปอาหาร นบั วา่ เป็ นกิจกรรมท่ีน่าชื่นชมในความสาเร็จของนกั เรียน
ท่ีรู้จกั เพิ่มมูลค่าของปลาทูซ่ึงเป็นวตั ถุดิบท่ีมีอยมู่ ากในทอ้ งถิ่นใหเ้ กิดประโยชนส์ ูงสุด ส่งเสริมการมีรายได้
และเศรษฐกิจท่ีดีใหเ้ กิดประโยชน์สูงสุดแก่คนในทอ้ งถิ่น ส่งเสริมการมีรายไดแ้ ละการมีเศรษฐกิจท่ีดีให้แก่
นักเรียนในโรงเรียนและเป็ นการคิดค้นนวตั กรรมด้านอาหารใหม่ๆให้มีความงดงามหลากหลายและ
น่าสนใจและยงั เป็ นการใชเ้ วลาวา่ งของนกั เรียนใหเ้ กิดประโยชน์ช่วยแกไ้ ขปัญหาเศรษฐกิจในชุมชนของ
นกั เรียนอีกท้งั ยงั ส่งเสริมความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ในการต่อยอดผลิตภณั ฑ์และทกั ษะกระบวนการในการ
ทางาน รู้จกั วางแผนในการทางาน แสดงใหเ้ ห็นถึงความพยายามและต้งั ใจจริงมีความอดทนจนชิ้นงานสาเร็จ
โดยยดึ หลกั ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี ง นกั เรียนสามารถนาความรู้ท่ีไดไ้ ปปรับใชใ้ นชีวติ ประจาวนั

จึงหวงั เป็ นอยา่ งย่ิงว่าโครงงานการแปรรูปอาหารเรื่องน้ี จะเป็ นประโยชน์ต่อผูท้ ่ีสนใจศึกษาและ
นาไปใชใ้ นชีวติ ประจาวนั ได้

สำรบญั ง

เร่ือง หน้ำ

บทคดั ยอ่ ก
กิตติกรรมประกาศ ข
คานา ค
สารบญั ง

บทที่ 1 บทนา 1
1.1 ที่มาและความสาคญั ของโครงงาน 1
1.2 วตั ถุประสงคข์ องโครงงาน 1
1.3 ขอบเขตของโครงงาน 2
1.4 วธิ ีการดาเนินงาน 2
1.5 ประโยชนท์ ่ีคาดวา่ จะไดร้ ับ 3
1.6 นิยามศพั ท์ 3
5
บทท่ี 2 เอกสารที่เก่ียวขอ้ ง 5
2.1 ความรู้เร่ืองโครงงานอาชีพ 8
2.2 การคิดตน้ ทุน – กาไร และการกาหนดราคาจดั จาหน่าย 10
2.3 ความรู้เร่ืองการแปรรูปผลิตภณั ฑอ์ าหาร 11
2.4 ความรู้เร่ืองปลาทูและผลิตภณั ฑจ์ ากปลาทู 15
15
บทท่ี 3 วธิ ีการดาเนินงาน โครงงานอาชีพ 15
3.1 ตารางวางแผนการดาเนินงานโครงงาน 47
3.2 ข้นั ตอนการดาเนินงานโครงงาน 47
53
บทที่ 4 ผลการดาเนินงาน 53
4.1 ผลการประเมินความพงึ พอใจต่อโครงงานเร่ืองปลาทูตากลม 54
54
บทท่ี 5 สรุปผลการศึกษา 54
5.1 สรุปผลการศึกษา 55
5.2 สรุปผลการดาเนินงาน
5.3 อภิปรายผล
5.4 ประโยชน์ท่ีไดร้ ับ
5.5 ขอ้ เสนอแนะ

สำรบญั จ

เร่ือง หน้ำ

บรรณานุกรม
ภาคผนวก
แบบประเมินความพงึ พอใจ
ขอ้ มูลคณะผจู้ ดั ทาโครงงาน

บทที่ 1
บทนำ

1.1 ทมี่ ำและควำมสำคัญของโครงงำน
โรงเรียนละงูพิทยาคม จงั หวดั สตูล เป็นโรงเรียนที่อยใู่ กลห้ มู่บา้ นท่ีติดกบั ทะเล ทาใหม้ ีวตั ถุดิบทางทะเล

เป็นท่ีหลากหลาย ไดแ้ ก่ กงุ้ หอย ปู ปลาอินทรี และปลาทู ปลาทูเป็นวตั ถุดิบท่ีมีอยมู่ ากในทอ้ งถิ่นแต่ส่วนใหญ่ไม่
นิยมนามาแปรรูปเป็ นผลิตภณั ฑอ์ าหาร ทาใหผ้ ลิตภณั ฑอ์ าหารจากปลาทูไมม่ ีความหลากหลาย ทางกลุ่มของ
ขา้ พเจา้ จึงมีแนวคิดท่ีจะเพม่ิ ความหลากหลายของผลิตภณั ฑแ์ ละเป็นการเพิ่มมูลค่าของปลาทู จึงคิดที่จะนาปลาทู
มาแปรรูปอาหาร 4 ชนิด ไดแ้ ก่ น้าพริกปลาทูแหง้ ปลาทูฝอย ปลาทูสวรรค์ และกา้ งปลาทูตากแหง้ ทอดกรอบ
เพอื่ เป็ นการเพ่มิ ความหลากหลายของผลิตภณั ฑแ์ ปรรูปอาหารจากปลาทู เพิ่มมูลค่าของปลาทูเป็นการสร้าง
รายไดร้ ะหวา่ งเรียนสามารถนาไปประกอบอาชีพในอนาคตไดอ้ ีกดว้ ย จากการทาโครงงานเรื่องปลาทู ทาใหส้ ่วน
หวั และเคร่ืองในของปลาทูทิ้งโดยเปล่าประโยชน์ กลุ่มของขา้ พเจา้ จึงคิดนาเอาวตั ถุดิบท่ีเหลือใชม้ าทาใหเ้ กิด
ประโยชนแ์ ละศึกษาในส่วนของหวั และเคร่ืองในของปลาทูมาทาเป็นป๋ ุยหมกั ชีวภาพจากเศษปลาทูเพือ่ ทดแทน
การใชป้ ๋ ุยเคมี

ทาใหท้ างกลุ่มของขา้ พเจา้ ไดเ้ รียนรู้ในเรื่องของการแปรรูปอาหารและผลิตภณั ฑอ์ ่ืนที่สามารถนาไปใช้
ประโยชน์ไดแ้ ละไดแ้ ลกเปล่ียนภูมิปัญญาในการทางาน อีกท้งั ส่งเสริมการทางานร่วมกบั ผอู้ ่ืน ท่ีมีความสามคั คี
ในหมู่คณะซ่ึงเป็นการส่งเสริมกระบวนการทางานและทกั ษะการแปรรูปอาหาร นอกจากการแปรรูปผลิตภณั ฑ์
อาหารจากปลาทูแลว้ สมาชิกในกลุ่มยงั ไดศ้ ึกษาเก่ียวกบั การเก็บรักษา ผลิตภณั ฑแ์ ปรรูปอาหารจากปลาทูจาก
การดาเนินงานของสมาชิกยงั ก่อใหเ้ กิดกระบวนการเรียนรู้ดว้ ย ตนเองตามหนา้ ท่ีและยงั ถือไดว้ า่ เป็นการเรียนรู้
ตลอดชีวติ

1.2 วตั ถุประสงค์โครงงำน
1.2.1 เพือ่ ศึกษาวธิ ีการแปรรูปผลิตภณั ฑจ์ ากปลาทู ไดแ้ ก่น้าพริกปลาทูแหง้ ปลาทูฝอย ปลาสวรรค์ และ

กา้ งปลาทูตากแหง้ ทอดกรอบ และป๋ ุยหมกั ชีวภาพ
1.2.2 เพื่อคานวณตน้ ทุนการผลิตและกาหนดราคาจาหน่ายของ น้าพริกปลาทูแหง้ ปลาทูฝอย ปลา

สวรรค์ และกา้ งปลาทูตากแหง้ ทอดกรอบ และป๋ ุยหมกั ชีวภาพ
1.2.3 เพ่ือประเมินความพงึ พอใจของผปู้ ระเมินต่อโครงงาน
1.2.4 เพอื่ ฝึกทกั ษะกระบวนการทางานกลุ่ม

2

1.3 ขอบเขตของโครงงำน
ดา้ นเน้ือหา ศึกษาการจดั ทาผลิตภณั ฑ์จากปลาทู ไดแ้ ก่น้าพริกปลาทูแหง้ ปลาทูฝอย ปลาสวรรค์
และกา้ งปลาทูตากแหง้ ทอดกรอบ และป๋ ุยหมกั ชีวภาพ
ดา้ นระยะเวลา ดาเนินงานตลอดภาคเรียนที่ 2 ของปี การศึกษา 2546
ดา้ นสถานที่ โรงเรียนละงูพทิ ยาคม 62 ตาบลละงู อาเภอละงู จงั หวดั สตูล

1.4 วธิ ีกำรดำเนินงำน
1.4.1 กำรเตรียมกำร
1. ศึกษาขอ้ มูลที่เกี่ยวขอ้ ง
- ความรู้เรื่องโครงงานอาชีพ
- ความรู้เร่ืองการบูรณาการ
- ความรู้เร่ืองการแปรรูปผลิตภณั ฑอ์ าหาร
- ความรู้เกี่ยวกบั ปลา
- ความรู้เกี่ยวกบั น้าพริกปลาทูแหง้
- ความรู้เกี่ยวกบั ปลาทูฝอย
- ความรู้เก่ียวกบั ปลาทูสวรรค์
- ความรู้เก่ียวกบั กา้ งปลาทูตากแหง้ ทอดกรอบ
- ความรู้เกี่ยวกบั ป๋ ุยหมกั ชีวภาพจากเศษปลาทู
2. เขียนโครงงานที่เลือก
3. ขออนุมตั ิโครงงาน
4. เตรียมหาทุน
1.4.2 กำรเตรียมวสั ดุ – อุปกรณ์
วตั ถุดิบ
- ปลาทู
- น้ามนั พชื
- เคร่ืองปรุงต่างๆ
อุปกรณ์
- เครื่องปั่น
- ครก
- มีด

3

- เขียง
- ชอ้ น
- ถว้ ยสาหรับใส่วตั ถุดิบ
- กะละมงั ใชใ้ นการผสม
- หมอ้ น่ึง
- ถาด
1.4.3 ข้นั ตอนกำรดำเนินงำน
1. ลงมือปฏิบตั ิทาน้าพริกปลาทูแหง้
2. ลงมือปฏิบตั ิทาปลาทูฝอย
3. ลงมือปฏิบตั ิทาปลาทูสวรรค์
4. ลงมือปฏิบตั ิทากา้ งปลาทูตากแหง้ ทอดกรอบ
5. ลงมือปฏิบตั ิทาป๋ ุยหมกั ชีวภาพจากเศษปลาทู
1.4.4 ข้นั ตอนกำรสรุปและกำรประเมินผล
1. การประเมินระหวา่ งการปฏิบตั ิงาน
2. ประเมินสรุปเม่ือปฏิบตั ิงานเสร็จสิ้น
3. เสนอแนะแนวทางการพฒั นา

1.5 ประโยชน์ทค่ี ำดว่ำจะได้รับ
1.2.1ไดร้ ับความรู้เกี่ยวกบั วธิ ีการแปรรูปอาหารจากปลาทู ไดแ้ ก่น้าพริกปลาทูแหง้ ปลาทูฝอย ปลา

สวรรค์ และกา้ งปลาทูตากแห้งทอดกรอบ และป๋ ุยหมกั ชีวภาพ
1.2.2 สามารถคานวณตน้ ทุนการผลิตและกาหนดราคาจาหน่ายของ น้าพริกปลาทูแหง้ ปลาทูฝอย ปลา

สวรรค์ และกา้ งปลาทูตากแหง้ ทอดกรอบ และป๋ ุยหมกั ชีวภาพ
1.2.3 ไดร้ ับผลการประเมินความพงึ พอใจของผปู้ ระเมินต่อโครงงาน
1.2.4 มีทกั ษะกระบวนการทางานกลุ่ม

1.6 นิยำมศัพท์
1.6.1 ปลาทู ปลาทูตวั ส้ัน หรือ ปลาทูส้นั (ชื่อวทิ ยาศาสตร์: Rastrelliger brachysoma) เป็นปลาทูชนิดที่

ชาวไทยนิยมบริโภคมากท่ีสุด ปลาทูมีลกั ษณะลาตวั แป้นยาวเพรียว ตาโต ปากกวา้ ง จะงอยปากจะแหลม เกล็ด
เล็กละเอียด มีมา่ นตาเป็ นเยอื่ ไขมนั บนขากรรไกรมีฟันซี่เลก็ ๆ มีซี่เหงือกแผเ่ ตม็ คลา้ ยพูข่ นนก มีครีบหลงั 2 อนั
ครีบหลงั อนั แรกมีกา้ นแขง็ ส่วนอนั หลงั กา้ นครีบออ่ น ครีบทอ้ งมีกา้ นครีบแขง็ 1 อนั ครีบอกมีฐานครีบกวา้ ง แต่

4

ปลายเรียว สีตวั พ้ืนทอ้ งสีขาวเงิน บริเวณที่ชิดโคนครีบหลงั ตอนแรกมีจุดสีดา 3–6 จุดเรียงอยู่ 1 แถว ผวิ ดา้ นบน
หลงั มีสีน้าเงินแกมเขียว ช่วยในการพรางตวั ใหพ้ น้ จากศตั รู มีความยาวประมาณ 14–20 เซนติเมตร มีพฤติกรรม
อาศยั อยรู่ วมกนั เป็นฝงู ใหญใ่ นน่านน้าที่เป็นทะเลเปิ ด ไดแ้ ก่ อินโด-แปซิฟิ ก, อา่ วไทย, ทะเลอนั ดามนั ทะเลจีน
ใต้ และทะเลญี่ป่ ุน โดยอาศยั ใกลฝ้ ั่งที่มีสภาพน้าลึกไมเ่ กิน 30 เมตร มีอุณหภูมิไม่ต่ากวา่ 17 องศาเซลเซียส หากิน
ในเวลากลางคืน โดยกินอาหารจาพวกแพลงกต์ อนและสตั วน์ ้าขนาดเลก็

1.6.2 ผลิตภณั ฑจ์ ากปลาทู หมายถึง วธิ ีการเปล่ียนแปลงปลาทูใหเ้ ป็นผลิตภณั ฑ์ที่มีประโยชน์และมี
คุณภาพ อีกท้งั ยงั ก่อใหเ้ กิดรายไดแ้ ก่ผผู้ ลิต

บทท่ี 2

เอกสารทเี่ กยี่ วข้อง

ในการจดั ทาโครงงานอาชีพ เร่ือง ปลาทูตากลม ผจู้ ดั ทาไดศ้ ึกษาตารา คน้ ควา้ หาความรู้ รวบรวม
ขอ้ มูลเอกสารที่เกี่ยวขอ้ ง ดงั น้ี
2.1 ความรู้เร่ืองโครงงานอาชีพ

2.1.1 ความหมายและความสาคัญของโครงงานอาชีพ

ความหมาย
โครงงาน หมายถึง กิจกรรมการศึกษาวชิ าการงานท่ีส่งเสริมสนบั สนุนใหน้ กั เรียนไดเ้ ลือกข้ึนมา
ศึกษา คน้ ควา้ ริเริ่มสร้างสรรคผ์ ลงานตามที่ตนเองมีความถนดั มีความพร้อมและสนใจ แลว้ ลงมือปฏิบตั ิให้
บรรลุตามจุดมุง่ หมายท่ีกาหนดไว้ โดยมีรายละเอียดของงานที่จะทาไวล้ ่วงหนา้ เป็ นข้นั ตอน พร้อมท้งั
คาดการณ์ผลที่จะเกิดข้ึน ท้งั น้ีโดยไดค้ าแนะนาปรึกษาจากครูอาจารยใ์ นโรงเรียนตนเอง

ความสาคญั ของโครงงานอาชีพ โครงงานอาชีพมีความสาคญั ตอ่ นกั เรียน ดงั น้ี
1. ช่วยสร้างความหวงั ใหมใ่ นการริเริ่มงานที่จะนาไปสู่งานอาชีพ และการศึกษาตอ่ ท่ีตนเองมีความ
ถนดั และสนใจ
2. สร้างเสริมประสบการณ์จากการปฏิบตั ิจริง ดว้ ยชีวติ จริง ส่งผลใหเ้ กิดความเขา้ ใจอยา่ งซาบซ้ึงใน
โครงงานท่ีสร้างสรรคข์ ้ึนมา
3. ไดม้ ีโอกาสทดสอบความถนดั ของตนเอง และการแกป้ ัญหาในงานที่ตนเองสนใจ และมีความ
พร้อม ส่งผลใหเ้ กิดความมนั่ ใจในการดาเนินงานตอ่ ไป
4. ก่อใหเ้ กิดความภาคภูมิใจท่ีไดส้ ร้างเกียรติประวตั ิในโครงงานท่ีไดร้ ิเร่ิมสร้างสรรค์
5. ก่อใหเ้ กิดความรัก ความเขา้ ใจ และความสัมพนั ธ์อนั ดีงามตอ่ กนั ในระหวา่ งเพื่อนนกั เรียนที่
ปฏิบตั ิงานเป็นกลุ่ม
6. ก่อใหเ้ กิดความรู้ทางวชิ าการที่กวา้ งขวางข้ึน โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ ไดร้ ับความสาเร็จในการศึกษา
ตามหลกั สูตรและตรงกบั จุดหมายที่กาหนดไว้
7. ก่อใหเ้ กิดกระบวนการเรียนรู้ดว้ ยตนเองที่สามารถนาไปใชไ้ ดจ้ ริงในชีวติ ประจาวนั ท่ีก่อใหเ้ กิด
อาชีพ
8. ก่อใหเ้ กิดการเรียนรู้อยา่ งเป็นระบบท่ีส่งเสริมความคิดสร้างสรรคท์ ่ีมีผลต่อการต่อยอดผลิตภณั ฑ์
โครงงานอาชีพท่ีนาไปสูความสาเร็จ
9. ก่อใหเ้ กิดรายไดใ้ นระหวา่ งเรียนเป็ นการแบง่ เบาภาระของผปู้ กครอง และเป็นการใชเ้ วลาวา่ งให้
เกิดประโยชน์

6

2.1.2 ขอบข่ายและประเภทของโครงงานอาชีพ
ขอบข่ายของโครงงาน ดาเนินงานโดยนักเรียนเป็ นผูร้ ิเริ่มสร้างสรรค์ และครูอาจารยเ์ ป็ นผูใ้ ห้
คาแนะนาปรึกษา สรุปไดด้ งั น้ี
1. เป็ นกิจกรรมการศึกษาท่ีนักเรียนศึกษาค้นควา้ ปฏิบัติด้วยตนเอง โดยอาศัยหลักวิชาการ
ทางทฤษฎีตามเน้ือหาโครงงานน้นั ๆ หรือจากประสบการณ์ และกิจกรรมตา่ งๆ ที่ไดพ้ บเห็นมาแลว้
2. นกั เรียนทุกคนพิจารณาจดั ทาโครงงานดว้ ยตนเอง หรือเป็นกลุ่ม จานวน ๖-๗ คนต่อกลุ่ม โดยใช้
ระยะเวลาส้นั ๆ เป็นภาคเรียน
3.นกั เรียนเป็นผพู้ จิ ารณาริเริ่มสร้างสรรค์ คดั เลือกโครงงานท่ีจะศึกษาคา้ ควา้ ปฏิบตั ิดว้ ยตนเองตาม
ความถนดั สนใจ และความพร้อม
4. นกั เรียนเป็นผเู้ สนอโครงงาน รายละเอียดของโครงงาน แผนปฏิบตั ิงานและการแปรผล รายงาน
ผลตอ่ ครู-อาจารยท์ ่ีปรึกษา เพือ่ ดาเนินงานร่วมกนั ใหบ้ รรลุจุดหมายที่กาหนดไว้
5. เป็นโครงงานที่เหมาะสมกบั ความรู้ ความสามารถของนกั เรียนตามวยั และสติปัญญา รวมท้งั การ
ใชจ้ า่ ยเงินดาเนินงานดว้ ย

2.1.3 ประเภทของโครงงานอาชีพ

โครงงานอาชีพสามารถแบ่งแยกประเภทได้ดังนี้
1. ประเภทพฒั นาผลงาน เป็ นโครงงานที่เกิดจากการศึกษาเน้ือหาทางวิชาการ หรือหลกั
ทฤษฎีเกี่ยวกบั วชิ าการงานและอาชีพหรือวชิ าสามญั ตา่ งๆแลว้ นามาปรับปรุงและพฒั นาให้ ส อ ด ค ล้อ ง
กบั แนวทางทฤษฎีดงั กล่าว ส่งผลใหม้ ีผลงานเป็นรูปธรรมยง่ิ ข้ึน เช่น เมื่อนกั เรียนได้ ศึกษาทฤษฎีเกี่ยวกับ
แสงอาทิตย์ นกั เรียนอาจทาโครงงานสร้างเครื่องอบกลว้ ยดว้ ยแสงแดด การ ผลิตเอกสารรู ปแบบ ต่างๆ
เป็ นตน้
2. ประเภทศึกษา คน้ ควา้ ทดลอง เป็ นโครงงานท่ีเกิดข้ึนจากการศึกษาหลกั การ ต่างๆ ทาง
วชิ าการแลว้ นามาทดลองคน้ ควา้ เพือ่ ยนื ยนั ทฤษฎีหรือหลกั การ หรือตอ้ งการทราบแนวทางเพิม่ คุ ณ ค่ า แ ล ะ
การใชป้ ระโยชน์ใหม้ ากยง่ิ ข้ึน เช่น การศึกษาสูตรอาหารไก่ตอน การศึกษาขนมอบชนิด ต่ า ง ๆ เ ป็ น
ตน้
3. ประเภทสร้างสิ่งประดิษฐ์ เป็นโครงงานสร้างสรรคส์ ่ิงประดิษฐใ์ หม่ๆข้ึนมาหลงั จากที่ได้
ศึกษาทางทฤษฎี หรือพบเห็นผลงานของผอู้ ื่นแลว้ เกิดความคิดสร้างสรรคท์ ่ีจะพฒั นาต่อไป จึง ประดิษฐ์
คิดคน้ ใหส้ ามารถใชป้ ระโยชน์ไดด้ ียงิ่ ข้ึน เช่น การประดิษฐข์ องชาร่วย การประดิษฐเ์ ครื่องเสียง เป็นตน้
4. ประเภทสารวจขอ้ มูล เป็ นโครงงานศึกษาสารวจขอ้ มูลสาหรับดาเนินงานพฒั นาปรับปรุง
เพมิ่ เติมผลงานและส่งเสริม ผลผลิตใหม้ ีคุณภาพดียงิ่ ข้ึน ขอ้ มูลดงั กล่าวอาจมี ผจู้ ดั ทาข้ึนแต่มีการแปร
เปล่ียนไปแลว้ ตอ้ งทาการสารวจจดั ทาข้ึนใหม่ใหท้ นั สมยั อยเู่ สมอ เช่น การสารวจราคาผลผลิตเกษตรใน
ทอ้ งถิ่น การสารวจปริมาณการออกหาปลาในทอ้ งถิ่น

7

2.1.4 การพจิ ารณาการจัดทาโครงงานอาชีพ
การพิจารณาทาโครงงานเป็ นการดาเนินงานท่ีตอ้ งตดั สินใจทาโครงงานใหบ้ รรลุตาม

จุดประสงคท์ ี่กาหนดไว้ มีองคป์ ระกอบที่สาคญั ดงั น้ี คือ
1.การเลือกหวั ขอ้ เร่ืองโครงงานอาชีพ
2.การศึกษาขอ้ มูลของโรงงานอาชีพ
3.การวเิ คราะห์โครงงานอาชีพ

2.1.5 การเลือกหวั ข้อเรื่องโครงงานอาชีพมีหลกั การพจิ ารณา ดังนี้
1. สารวจความถนดั ความพร้อมและความสนใจ หมายถึง การพจิ ารณาตนเองวา่ มีความ

ถนดั ความพร้อมและความสนใจท่ีจะทาโครงงานในการในเรื่องที่ตนเอง มีความชอบ และรักที่จะทาอยา่ ง
แทจ้ ริง

2. สารวจสิ่งอานวยความสะดวก หมายถึง การสารวจขอ้ มูลตา่ งๆ ที่จะอานวยความสะดวก
ใหก้ ารทาโครงงานไดด้ าเนินไปอยา่ งราบร่ืน ทาใหโ้ ครงงานไดร้ ับความสาเร็จดว้ ยดี

3. สงั เกตสภาพแวดลอ้ ม หมายถึง การสังเกตสิ่งตา่ งๆ ท่ีอยใู่ กลส้ ภาพแวดลอ้ มท่ีสามารถ
ดาเนินงานตามโครงงาน มีผลกระทบตอ่ โครงงานท่ีทาใหเ้ กิดผลดีหรือเสียหายและเอ้ืออานวยต่อ การ
ปฏิบตั ิงานอยา่ งไร

2.1.6 การศึกษาข้อมูลของโครงงานอาชีพ
การศึกษาขอ้ มูลโครงงาน เป็นงานท่ีสนบั สนุนใหง้ านท่ีปฏิบตั ิสาเร็จลุล่วงไปไดด้ ว้ ยดี ทา

ใหเ้ กิดแนวความคิดและประสบการณ์อยา่ งหลากหลาย โดยศึกษาขอ้ มูลไดจ้ ากแหล่งต่างๆ เช่น การเยย่ี มชม
กิจการตามแหล่งวชิ าการ การฟังคาบรรยายทางวชิ าการ การศึกษาผลงานของผอู้ ่ืน การสนทนากบั เพื่อน การ
เขา้ ชมนิทรรศการ การสังเกตส่ิงท่ีพบเห็นในชีวติ ประจาวนั งานอดิเรกที่ตนเองชอบ เป็ นตน้

2.1.7 การวเิ คราะห์โครงงานอาชีพ
เป็นการวเิ คราะห์โครงงานที่ตนเองหรือกลุ่มกาหนดไว้ โดยตอ้ งเลือกเอาโครงงานอาชีพที่

ตนหรือกลุ่มเห็นวา่ น่าทาท่ีสุด โดยกาหนดรายการตา่ งๆ ท่ีจะนามาเคราะห์เพอ่ื เรียงลาดบั เช่น ความรู้ และ
ประสบการณ์ในโครางงาน ความต้งั ใจ สนใจ และความจริงใจ เครื่องมือ และวสั ดุ อุปกรณ์ ความเหมาะสม
ของสถานท่ีปฏิบตั ิงาน ความเห็นชอบของครู อาจารยท์ ี่ปรึกษา การ สนบั สนุนของเพื่อนในกลุ่ม การขยาย
โครงงาน ผลกระทบต่อสภาพแวดลอ้ ม และความสะดวกตา่ งๆในการปฏิบตั ิงาน เป็ นตน้

2.1.8 ทกั ษะกระบวนการ
ทกั ษะกระบวนการ หมายถึง กระบวนการทางาน ที่ดาเนินการเป็นข้นั ตอนอยา่ งคล่องแคล่ว

แมน่ ยาจนบรรลุผลที่ตอ้ งการอยา่ งมีประสิทธิภาพ โดยใชเ้ วลาและทรัพยากรนอ้ ยที่สุด
การทางานหรือโครงงานใดๆ อาจดาเนินการตามหลกั ของทกั ษะกระบวนการไดเ้ สมอ

ทกั ษะกระบวนการมี 9 ขอ้ ดงั น้ี

8

1.ตระหนกั ในปัญหา และความจาเป็น
2.คิดวเิ คราะห์วจิ ารณ์
3.สร้างทางเลือกอยา่ งหลากหลาย
4.ประเมินและเลือกทางเลือก
5.กาหนดและลาดบั ข้นั ตอนการปฏิบตั ิ
6.ปฏิบตั ิดว้ ยความชื่นชม
7.ประเมินระหวา่ งปฏิบตั ิ
8.ปรับปรุงให้ดีข้ึนอยเู่ สมอ
9. ประเมินผลรวมเพื่อใหเ้ กิดความภาคภูมิใจ
2.2 การคิดต้นทนุ – กาไร และการกาหนดราคาจัดจาหน่าย
2.2.1 การกาหนดราคาขาย
การกาหนดราคาขาย เป็ นหนา้ ท่ีของเจา้ ของกิจการน้นั ๆ ซ่ึงอาจมอบให้ผหู้ น่ึงผใู้ ดทาหนา้ ที่
รับผดิ ชอบต่อผลกาไรสุทธิของธุรกิจน้นั หรือเจา้ ของกิจการเป็นผดู้ าเนินการเอง การขายสินคา้ ใดก็ตาม
ผขู้ ายตอ้ งกาหนดราคาขายใหเ้ หมาะสมกบั ชนิดและประเภทของอาหาร โดยเพม่ิ ส่วนที่เป็นกาไรไวด้ ว้ ย ราคา
จึงกาหนดราคาขายใหเ้ หมาะสมกบั ชนิดและประเภทของอาหาร โดยเพม่ิ ส่วนที่เป็ นกาไรดว้ ย ราคาขายจึงมกั
กาหนดข้ึนจากราคาตน้ ทุน ซ่ึงเป็นคา่ ใชจ้ ่ายตา่ งๆ ในการดาเนินธุรกิจน้นั ๆ เช่น วตั ถุดิบ คา่ แรง คา่ สึกหรอ
ของอุปกรณ์ เครื่องมือเครื่องใช้ ฯลฯ และบวกกาไรท่ีตอ้ งใชเ้ ขา้ ไป
การกาหนดราคาขายไมค่ วรต้งั ราคาใหส้ ูงเกินไปเพื่อใหเ้ หมาะสมกบั ภาวะเศรษฐกิจ
ปัจจุบนั และสภาพของทอ้ งถ่ิน ตลอดจนสะดวกต่อการประกอบกิจการใหเ้ จริญกา้ วหนา้ และคงสภาพอยไู่ ด้
นาน สิ่งที่ผปู้ ระกอบการควรพจิ ารณาในการกาหนดราคาขายอาหารแต่ละชนิด คือ
1. ราคาอาหารที่ระบุครอบคลุมตน้ ทุนทุกชนิดของการดาเนินงาน
2. ผใู้ ชบ้ ริการไดร้ ับผลตอบแทนที่เหมาะสมและคุม้ คา่ กบั เงินท่ีจ่าย
3. ราคาขายใหผ้ ลกาไรแก่สถานประกอบการในปริมาณที่เหมาะสม
2.2.2 องค์ประกอบของการกาหนดราคาขาย
1. ทุน หมายถึง การใชจ้ า่ ยต่างๆ ในการดาเนินกิจการน้นั

1.1. คา่ วสั ดุของสดและวสั ดุของแหง้ ที่ใชป้ ระกอบการ
1.2. ค่าเช่ือเพลิง ค่าน้า คา่ ไฟ
1.3. คา่ แรงในการทางาน แมเ้ ป็นแรงงานลูกหลาน ญาติพ่ีนอ้ งในบา้ นก็ตามตอ้ งคิด
คา่ แรงเป็ นทุนดว้ ยทุกคน ตามอตั ราค่าแรงรายวนั
1.4. คา่ สึกหรอของอุปกรณ์เคร่ืองใช้ (คิด ๑๐% ของราคาต่อปี )
1.5. คา่ ภาชนะที่ใชบ้ รรจุอาหาร (กรณีที่ขายพร้อมภาชนะ)
1.6. คา่ บริการ

9

1.7. คา่ เช่าสถานที่
1.8. คา่ ภาษี

2. การคิดราคาขาย ควรคานึงถึงสิ่งตอ่ ไปน้ี
2.1. คุณภาพของอาหาร คุณภาพของอาหารดียอ่ มมีราคาแพง
2.2. สถานที่จาหน่าย มีสิ่งตกแต่งหรืออานวยความสะดวก ราคาก็ยอ่ มแพงตาม

วตั ถุดิบท่ีสูงข้ึนในปัจจุบนั
2.3. กาลงั ซอ้ ของผบู้ ริโภค ถา้ กาลงั ซ้ือไม่ดี ราคายอ่ มถูก

2.2.3 กาไร
หมายถึง เงินส่วนที่ไดร้ ับเกินจากทุน หรือราคาสินคา้ ดงั น้นั ในการกาหนดราคาขายตอ้ ง

รวมส่วนน้ีกบั ทุน การคิดกาไรข้ึนอยกู่ บั ผจู้ าหน่ายจะคิด 10-50-100

2.2.4 การคิดต้นทนุ กาไร ในการประกอบอาหาร
การคิดตน้ ทุน กาไร ในการประกอบอาหาร จะตอ้ งพิจารณาลกั ษณะของการขายชนิดของ

อาหารที่ขาย โดยพิจาณาองคป์ ระกอบในการกาหนดราคาขายดว้ ย

2.2.5 การทาบัญชี
การทาบญั ชีรายรับ-รายจา่ ย หมายถึง การจดบนั ทึกเหตุการณ์ตา่ งๆ เก่ียวกบั การเงินหรือ

อยา่ งนอ้ ยท่ีสุดบางส่วนเกี่ยวขอ้ งกบั การเงิน โดยผา่ นการวเิ คราะห์ จดั ประเภทและบนั ทึกไวใ้ นแบบฟอร์มที่
กาหนด เพือ่ แสงฐานะการเงิน โดยผา่ นการวเิ คราะห์ จดั ประเภทและบนั ทึกไวใ้ นแบบฟอร์มท่ีกาหนด เพ่ือ
แสดงฐานะการเงิน และผลการดาเนินงานของกิจการในช่วงระยะหน่ึง

2.2.6 ประโยชน์ของการจัดทาบญั ชีรายรับ-รายจ่าย
1. เพ่ือเป็ นหลกั ฐานประกอบการดาเนินกิจการ เพอ่ื ใหท้ ราบวา่ มีทรัพยส์ ินหน้ีสิน และ
เงินทุนเป็ นจานวนเทา่ ใด
2. เพ่ือเป็ นหลกั ฐานในการสารวจสอบเงินสดกบั ยอดบญั ชีวา่ ถูกตอ้ งหรือผดิ พลาดอยา่ งไร
3. เป็นสถิติช่วยในการบริหาร การควบคุมในการทางบประมาณ เพ่อื ใหผ้ ลงานมี
ประสิทธิภาพดียงิ่ ข้ึน
4. ช่วยเป็นหลกั ฐานในการบริหารงาน เพ่ือป้องกนั ความผิดพลาดที่เกิดข้ึนอีก
5. ช่วยในการคานวณผลการดาเนินงานวา่ มีกาไรหรือขาดถุนอยา่ งไร
6. ช่วยใหท้ ราบฐานะการเงินของกิจการวา่ สินทรัพย์ หน้ีสิน และเงินทุน ในขณะใด
ขณะหน่ึงเป็นจานวนเทา่ ใด (สาหมาย พงศเ์ ศรษฐก์ ุล,2556-90)
จากการศึกษาเอกสารที่เกี่ยวขอ้ งกบั โครงงานอาชีพ สรุปวา่ โครงงานอาชีพเป็ นกิจกรรม

การศึกษาวิชาการงานอาชีพท่ีส่งเสริมสนับสนุนให้นักเรียนไดเ้ ลือกข้ึนมาศึกษาคน้ ควา้ ริเร่ิมสร้างสรรค์

10

ผลงานตามท่ีตนเองถนดั โดยมีความสาคญั คือ ช่วยสร้างความหวงั ใหม่ในการริเริ่มที่นาไปสู่งานอาชีพ
สร้างเสริมประสบการณ์จากการปฏิบตั ิจริง ไดม้ ีโอกาสทดสอบความถนดั และการแก้ไขปัญหาในงานท่ี
ตนเองสนใจ และในการศึกษาในคร้ังน้ี ผูจ้ ดั ทาได้เลือกประเภทโครงงาน คือ โครงงานประเภทศึกษา
คน้ ควา้ ทดลอง โดยการทดลองทาผลิตภณั ฑ์จากปลากะตงั ท่ีนาไปสู่การประกอบอาชีพและการมีรายได้
2.3 ความรู้เรื่องการแปรรูปผลติ ภณั ฑ์อาหาร

2.3.1 ความหมายของการแปรรูป
การแปรรูปอาหารหรือการถนอมอาหาร หมายถึง การเกบ็ รักษาอาหารหรือแปรรูปอาหาร

ทาใหอ้ ยไู่ ดน้ านโดยไม่บูดเสีย และผลของการถนอมอาหารจะช่วยยดื อายอุ าหาร การเปลี่ยนแปลงท้งั ใน
ดา้ นสี กลิ่น รส เน้ือ สมั ผสั และ ยงั คงคุณคา่ ทางโภชนาการของอาหารไว้ การถนอมอาหารเป็ นกระบวนการ
ของการแปรรูป ดว้ ยวธิ ีหลายอยา่ ง ไดแ้ ก่ การดอง การแช่อิ่ม การตากแหง้ และการเชื่อม เป็นตน้
(การแปรรูปอาหาร. สืบคน้ เม่ือวนั ที่ 10 กนั ยายน 2562 จากhttps://banana52.wordpress.com)

2.2.2 วธิ ีการแปรรูปอาหาร
วธิ ีการอาหาร การถนอมอาหารหรือการแปรรูปเป็ นผลิตภณั ฑอ์ าหารชนิดต่างๆน้นั มีการปฏิบตั ิ

ตอ่ เนื่องกนั มาหลายวธิ ีแตล่ ะวธิ ีอาจจะแตกตา่ งกนั ออกไปในรายละเอียดปลีกยอ่ ยแลว้ แตค่ วามนิยมใน
ทอ้ งถ่ินซ่ึงอาจจะแบ่งออกได้ ดงั น้ี

1. วตั ถุดิบท่ีเหลือใชจ้ ากการประกอบอาหารเป็ นวตั ถุดิบประเภทเครื่องปรุงต่างๆ ที่มีมากเกิน
ความจาเป็น หรือผชู้ ้ือคานวณท่ีตอ้ งการใชผ้ ดิ พลาด เช่น แยกไขข่ าวออก ใชแ้ ต่ไขแ่ ดงในการทาอาหารหวาน
เป็ นตน้

2. ผมไมท้ ี่มีมากในฤดูกาลผลไมบ้ างอยา่ งจะออกมามากจนลน้ ตลาด ทาใหร้ าคาถูก และไม่
สามารถเก็บในสภาพธรรมชาติไดเ้ พราะผลไมจ้ ะสุกงอมและเน่าเสีย ตอ้ งทิง้ ไปดว้ ยเปล่าประโยชน์
การนาผลไมม้ าแปรรูปสามารถทาไดห้ ลายวธิ ี เช่น การกวน การเชื่อม การแช่อ่ิม เป็ นตน้
การแปรรูปอาหารมวี ธิ ีการและหลกั การใหญ่ๆ ดังนี้

1. อาหารท่ีนามาใชแ้ ปรรูปตอ้ งอยใู่ นสภาพดี
2.เมื่อแปรรูปแลว้ จะไดอ้ าหารใหมท่ ี่มีรสชาติลกั ษณะแตกตา่ งไปจากอาหารเดิมมองดูน่า
รับประทาน
3. คุณค่าทางโภชนาการของอาหารท่ีแปรรูปตอ้ งไมส่ ูญเสียมาก
4. ตอ้ งไม่นาสารปรุงแตง่ อาหารที่ใหโ้ ทษมาใชใ้ นการแปรรูป
5. สามารถนาไปรับประทาน จดั เล้ียง หรือจาหน่ายได้
(วธิ ีแปรรูปอาหาร.สืบคน้ เม่ือวนั ท่ี 24 ธนั วาคม 2564 จากhttps://banana52.wordpress.com)
จากการศึกษาความรู้เร่ืองการแปรรูปอาหาร สรุปไดว้ า่ การแปรรูปอาหารเป็ นการเปล่ียนแปลง
วตั ถุดิบหรือผลผลิตใหเ้ กิดเป็ นผลิตภณั ฑใ์ หม่ๆ มีวธิ ีการทาไดห้ ลายข้นั ตอน สามารถก่อใหเ้ กิดอาชีพใหม่

11

และช่วยแกปัญหาราคาผลิตตกต่าได้ ผจู้ ดั ทาไดน้ าความรู้ไปใชใ้ นการแปรรูปอาหารจากปลากะตกั ใหเ้ ป็น
ผลิตภณั ฑท์ ี่ทีประโยชน์และมีคุณภาพ สามารถจดั จาหน่ายเพอ่ื หารายไดใ้ นระหวา่ งเรียนและสามารถนาไป
ประกอบอาชีพไดใ้ นอนาคต
2.4 ความรู้เร่ืองปลาทูและผลติ ภัณฑ์จากปลาทู

ปลาทู (Rastrelliger) เป็นสกลุ ปลาทะเลสกลุ หน่ึงในวงศป์ ลาอินทรี (Scombridae) ซ่ึงเป็นวงศ์
เดียวกบั ปลาอินทรี, ปลาโอ และปลาทูน่า มีพฤติกรรมมกั อาศยั อยรู่ วมกนั เป็ นฝงู บริเวณกลางน้าถึงผวิ น้า
ต้งั แตบ่ ริเวณชายฝ่ังจนถึงระดบั ความลึก 200 เมตร ในน่านน้าไทยพบท้งั หมด 3 ชนิด ปลาในสกุลน้ีเป็นปลา
ที่ผกู พนั กบั วถิ ีชีวติ คนไทยเป็ นอยา่ งมาก เน่ืองจากเป็ นอาหารทะเลหลกั ของคนไทยมาชา้ นาน

2.4.1 ลกั ษณะของปลาทู
ปลาทูมีลาตวั แป้นยาวเพรียว ตาโต ปากกวา้ ง จะงอยปากจะแหลม เกล็ดเลก็ ละเอียด มี

มา่ นตาเป็นเยอื่ ไขมนั บนขากรรไกรมีฟันซ่ีเลก็ ๆมีซี่เหงือกแผเ่ ตม็ คลา้ ยพขู่ นนก มีครีบ หลงั 2 อนั ครีบหลงั
อนั แรกมีกา้ นแขง็ ส่วนอนั หลงั กา้ นครีบอ่อน ครีบทอ้ งมีกา้ นครีบแขง็ 1 อนั ครีบอกมีฐานครีบกวา้ งแต่
ปลายเรียวสีตวั พ้นื ทอ้ งสีขาวเงินบริเวณท่ีชิดโคนครีบหลงั ตอนแรกมีจุดสีดา 3–6 จุดเรียงอยู่ 1 แถว ผวิ
ดา้ นบนหลงั มีสีน้าเงินแกมเขียว ช่วยในการพรางตวั ใหพ้ น้ จาก ศตั รู มีความยาวประมาณ 14–20 เซนติเมตร

2.4.2 สรรพคุณและประโยชน์ปลาทู
ปลาทู เป็นปลาท่ีคนไทยส่วนใหญค่ ุน้ ชินมาต้งั แตเ่ ด็กเพราะนอกจากมีรสชาติดีและสามารถ

นามาทาอาหารไดห้ ลากหลายแลว้ ยงั ราคาถูกและไขมนั ต่าอีกดว้ ย เชื่อวา่ เจา้ ปลาทูคงเป็นเมนูโปรดของใคร
หลายคนแน่ๆ

1. โปรตีนสูง
2. บารุงประสาทและสมอง
3. ช่วยลดไขมนั ตวั ร้ายในเลือด
4. ป้องกนั โรคซึมเศร้า
5. วติ ามินที่หลากหลาย

12

6. บารุงกระดูกและฟัน
2.4.3 ลกั ษณะของนา้ พริกปลาทูตากแห้ง

น้าพริกมีมาต้งั แตส่ มยั กรุงศรีอยธุ ยา โดยคาวา่ "น้าพริก" มีความหมายมาจากการปรุงดว้ ย
การนาสมุนไพร พริก กระเทียม หวั หอม เคร่ืองเทศกล่ินแรง มาโขก บด รวมกนั เพ่อื ใชส้ าหรับจิม้ โดยมี ดอก
แค มะเขือยาว แตงกวา ถว่ั ฝักยาว มะเขือมว่ ง ถว่ั พู สตั วน์ ้าต่าง ๆ เช่น ปลา กุง้ คนในสมยั ก่อนนิยม
รับประทานสตั วน์ ้ามากกวา่ สตั วบ์ ก จึงอาจคิดคน้ น้าพริกข้ึนเพ่อื เพ่ิมรสชาติ และดบั กลิ่นคาวต่าง ๆ น้าพริก
ถูกใชเ้ ป็นส่วนประกอบของอาหารตา่ ง ๆ หรือใชใ้ นการรับประทานเป็นกบั ขา้ วกไ็ ด้ และยงั ไดร้ ับความนิยม
มาต้งั แต่อดีตจนถึงปัจจุบนั สาหรับน้าพริกแบบทีใชเ้ ป็นเครื่องปรุงส่วนผสมน้นั เกิดข้ึนเพราะอาหารไทย
จาพวกแกง จาเป็ นที่จะตอ้ งมีส่วนประกอบ หรือกรรมวธิ ีการทาท่ีค่อนขา้ งซบั ซอ้ น ผปู้ รุงจึงคิดทาน้าพริกข้ึน
เพื่อรวบรวมส่วนผสมต่าง ๆ น้นั เขา้ ดว้ ยกนั เป็นการลดข้นั ตอนการปรุงลง และยงั สามารถทาเกบ็ ไวไ้ ดใ้ น
จานวนมาก ในปัจจุบนั ไดม้ ีการนาน้าพริกชนิดตา่ ง ๆ มาดดั แปลงเป็นอาหารหลากหลายประเภท รวมถึง
นามาผดั กบั ขา้ ว เช่นขา้ วผดั น้าพริกนรก ขา้ วผดั น้าพริกปลาทู เป็นตน้

น้าพริกปลาทู เป็นเมนูอาหารท่ีมีการตาน้าพริก และใส่ปลาทูน่ึงเขา้ ไปตาร่วมดว้ ย ปรุงรสใหอ้ อกเผด็
เปร้ียว เคม็ รับประทานกบั ผกั สด ผกั ตม้ นานาชนิดการปรุงน้าพริกให้อร่อยควรใชค้ รกครกเป็นเคร่ืองมือที่
ใชใ้ นการปรุงอาหารที่เป็นเอกลกั ษณ์ไทย การตาอาหารดว้ ยครกจะทาใหอ้ าหารอร่อย เพราะการตาจะทาให้
รสชาติและสารต่างๆในพชื ผกั ที่ถูกตาออกมาทาใหไ้ ดร้ สชาติดีกวา่ การใชเ้ คร่ืองป่ัน
ท่ีมา http://www.inmu.mahidol.ac.th/gallery/inmucooking/Central_Region_food/น้าพริกปลาทู.html

2.4.4 ลกั ษณะของปลาทฝู อย
ปลาฝอยหรือปลาหยอง เลียนแบบผลิตภณั ฑห์ มูหยอง ซ่ึงเป็นผลิตภณั ฑท์ ่ีทาจากเน้ือปลา

สดที่รับประทานได้ ทาใหส้ ุกผา่ นกรรมวธิ ีทาใหก้ ลา้ มเน้ือแยกออกเป็นเส้นแลว้ ทาใหแ้ หง้ มีลกั ษณะเป็นฝอย
และฟู การทาปลาฝอยเป็นการแปรรูปโดยการลดความช้ืนอาศยั การทาใหแ้ หง้ เป็นการช่วยเก็บรักษาอาหาร
ไวไ้ มใ่ หเ้ สีย ปลาท่ีใชท้ าควรเลือกเป็นปลาท่ีมีเน้ือเป็นเส้น จะเป็นปลาที่มีเน้ือสีขาวหรือแดงก็ได้ แต่ควรเป็น
ปลาท่ีมีราคาถูกและมีอตั ราส่วนของเน้ือปลามากและไดม้ ีการพฒั นาผลิตภณั ฑป์ ลาฝอยเสริมสมุนไพร
ทม่ี า https://repository.rmutp.ac.th/bitstream/handle

2.4.5 ลกั ษณะของปลาทสู วรรค์
ปลาสวรรคห์ รือปลาหวานเป็ นอาหารพ้ืนบา้ นของคนไทยเกิดจากภูมิปัญญาทอ้ งถิ่นที่

ชาวบา้ นสมยั ก่อนนามาใชถ้ นอมอาหารเพื่อจะไดเ้ ก็บปลาไวก้ ินนานๆนิยมผลิตโดยนาปลาสดท้งั ตวั ที่ตดั
แตง่ แลว้ ลา้ งใหส้ ะอาด อาจปรุงรสดว้ ยเคร่ืองปรุงรส เคร่ืองเทศและสมุนไพร เช่น น้าตาล น้าปลา น้าผ้งึ เกลือ
ซีอ๊ิวขาว กระเทียม รากผกั ชี พริกไทย และผงพะโล้ หมกั ใหเ้ ขา้ กนั

การถนอมอาหารโดยวธิ ีตากแหง้ เป็นกระบวนการลดน้าหนกั ของอาหารทาใหอ้ าหารมี
น้าหนกั เบาข้ึนโดยทาหนา้ ที่ถ่ายเทความร้อนจากบรรยากาศไปสู่อาหารที่มีความช้ืนอยโู่ ดยวธิ ีใดวธิ ีหน่ึงแลว้
รับ ความช้ืนจากอาหารระเหยไปสู่บรรยากาศภายนอกอาหาร ทาใหอ้ าหารมีความช้ืนลดลงไปเรื่อยๆ จนใน

13

ที่สุดแหง้ เป็นอาหารแหง้ โดยทวั่ ๆ ไปอากาศ จะมีบทบาทสาคญั ทาหนา้ ที่เป็ นตวั กลางในการถ่ายเทความ
ร้อนและความช้ืนดงั กล่าว หลกั เกณฑก์ ารถนอมอาหารตากแหง้ คือ จะตอ้ งลด ยบั ย้งั และป้องกนั ปฏิกิริยา
ทางเคมีท้งั หลายและการเจริญเติบโตของจุลินทรียท์ ุกชนิด เพื่อใหไ้ ดอ้ าหารตากแหง้ ท่ีเก็บไดน้ าน ไม่บูดเน่า
เพราะการเจริญเติบโตของ จุลินทรีย์ หรือไม่มีสารเคมีตกคา้ งเนื่องจากปฏิกิริยาทางเคมีระหวา่ งกรรมวธิ ี
เตรียมการผลิต หรือระหวา่ งการเก็บ เช่น ผกั หรือผลไมต้ อ้ งลวกน้าร้อนก่อน นาไปตากแหง้ เพ่ือหยดุ ปฏิกิริยา
เอนไซมแ์ ละลดปริมาณแบคทีเรียท่ีมีอยู่ เป็ นตน้

การเกบ็ รักษาปลาสลิดตากแหง้ มีความสาคญั ต่อคุณภาพของปลา ปลาแดดเดียวท่ีอร่อยน้นั
ไม่ควรมีรสเคม็ เกินไป และตอ้ งมีความช้ืนพอสมควร ความช้ืนถือเป็นปัจจยั หน่ึงท่ีบ่งช้ีถึงคุณภาพของปลา
แดดเดียว คุณภาพของปลาท่ีจาหน่ายในทอ้ งตลาด ไม่ควรมีความช้ืนในตวั ปลาเกินร้อยละ30เปอร์เซ็นต์ โดย
พบวา่ ความช้ืนในตวั ปลาท่ีเหมาะสมควรอยรู่ ะหวา่ ง ร้อยละ 25-29 มีความเคม็ ร้อยละ 2-3 เปอร์เซ็นต์ ถา้
ความช้ืนนอ้ ยเกินไป แมจ้ ะทาใหเ้ กบ็ ไดน้ านข้ึน แต่จะทาใหม้ ีลกั ษณะแขง็ เม่ือทอด และถา้ ความช้ืนสูงเกินไป
ปลาจะเน่าหรือมีกล่ินไมด่ ี การเก็บไวใ้ นตูเ้ ยน็ สามารถเก็บปลาแดดเดียวไดน้ านที่สุด รองลงมาคือการเกบ็ ไว้
ในที่ซ่ึงอากาศถ่ายเทไดส้ ะดวก การใชส้ ารกนั รา เช่น กรดโปรปิ โอนิก (propionic acid) และสารโซเดียม
โปรปิ โอเนท (sodium propionate) ก็สามารถช่วยยดื อายกุ ารเก็บได้
ทมี่ า https://www.facebook.com/109538887431530/posts/110269680691784/

2.4.6 ลกั ษณะของก้างปลาทตู ากแห้งทอดกรอบ
กา้ งปลาตากแหง้ เป็นอาหารที่ถูกเลียนแบบมาจากการทาปลาสวรรคห์ รือปลาหวาน

เน่ืองจาก ปลาสวรรคใ์ ชใ้ นส่วนของเน้ือปลาเทา่ น้นั ซ่ึงจะเหลือส่วนของกา้ งปลา เพอื่ จะไม่ใหศ้ ูนยเ์ ปล่า จึง
นามาแปรรูป โดยใชว้ ธิ ีการเหมือนกบั การทาปลาสวรรคห์ รือปลาหวาน เพือ่ จะไดเ้ กบ็ ไวก้ ิน นาน ๆ นิยมผลิต
โดยนาปลาสดท้งั ตวั ที่ตดั แตง่ แลว้ ลา้ งใหส้ ะอาด อาจปรุงรสดว้ ยเคร่ืองปรุงรส เคร่ืองเทศและสมุนไพร เช่น
น้าตาล น้าปลา น้าผ้งึ เกลือ ซีอิ๊วขาว กระเทียม รากผกั ชี พริกไทย และผงพะโล้ หมกั ใหเ้ ขา้ กนั

การถนอมอาหารโดยวธิ ีตากแหง้ เป็นกระบวนการลดน้าหนกั ของอาหารทาใหอ้ าหารมี
น้าหนกั เบาข้ึนโดยทาหนา้ ท่ีถ่ายเทความร้อนจากบรรยากาศไปสู่อาหารท่ีมีความช้ืนอยูโ่ ดยวธิ ีใดวธิ ีหน่ึง แลว้
รับ ความช้ืนจากอาหารระเหยไปสู่บรรยากาศภายนอกอาหาร ทาใหอ้ าหารมี ความช้ืนลดลงไปเร่ือยๆ จนใน
ที่สุดแหง้ เป็นอาหารแหง้
ทมี่ า https://www.facebook.com/109538887431530/posts/110269680691784/

2.4.7 ลกั ษณะของป๋ ยุ หมักชีวภาพ
ป๋ ุยหมกั หมายถึง ป๋ ุยอินทรียท์ ี่ไดจ้ ากหมกั บ่มสารอินทรียด์ ว้ ยจุลินทรียท์ ี่ทาหนา้ ที่ยอ่ ยสลาย

อินทรียว์ ตั ถุใหส้ ลายตวั และผพุ งั ไปบางส่วน ทาใหไ้ ดป้ ๋ ุยท่ีมีลกั ษณะสีคล้าดา มีลกั ษณะเป็นผง ละเอียด
เหมาะ สาหรับการปรับปรุงดิน และใหธ้ าตุอาหารแก่พชื วสั ดุอินทรียท์ ี่ใชส้ าหรับการหมกั อาจเป็ นเศษพชื
สด วสั ดุอินทรียเ์ ผา รวมถึงอาจผสมซากของสัตว์ หรืออาจผสมป๋ ุยคอกก็ได้ และหากนามากองรวมกนั พร้อม
รดน้าอยา่ งสม่าเสมอ จุลินทรียก์ ็จะทาการยอ่ ยสลายข้ึนซ่ึงสงั เกตไดจ้ ากกองป๋ ุยหมกั จะมีความร้อนเกิดข้ึน

14

เมื่อเกิดความร้อนจึงจาเป็ นตอ้ งคลุกกลบั กองป๋ ุย และรดน้าใหท้ ว่ั ซ่ึงจะทาใหจ้ ุลินทรียย์ อ่ ยสลายสารอินทรีย์
ไดอ้ ยา่ งทว่ั ถึง และหากความร้อนในกองป๋ ุยหมกั มีอุณหภูมิใกลเ้ คียงกนั ในทุกจุด และความร้อนมีนอ้ ยจึงจะ
แสดงไดว้ า่ ป๋ ุยหมกั ป๋ ุยพร้อมใชง้ านแลว้ ป๋ ุยหมกั ที่ยอ่ ยสลายไดด้ ีแลว้ จะมีลกั ษณะเป็นเมด็ ละเอียดสีน้าตาล
ดามีความร่วนซุยและมีกล่ินฉุนของการหมกั เมื่อนาป๋ ุยหมกั ไปใชใ้ นแปลงเกษตรกจ็ ะช่วยเพิ่มความอุดม
สมบูรณ์ของดินท้งั ช่วยเพม่ิ แร่ธาตุ อินทรียว์ ตั ถุ ปรับสภาพความเป็นกรด-ด่าง และช่วยใหด้ ินอุม้ น้าไดด้ ีข้ึน
เป็ นตน้
ทมี่ า https://puechkaset.com

บทท่ี 3
วธิ กี ารดาเนินงานโครงงานอาชีพ

3.1 ตารางวางแผนการดาเนินงานโครงงาน

สัปดาห์ วนั / เดือน / ปี กจิ กรรมทปี่ ฏบิ ตั ิ

1 16 พฤศจิกายน 2564 -สารวจขอ้ มูล / วเิ คราะห์ขอ้ มูลประกอบการตดั สินใจเลือกอาชีพ

2 22 พฤศจิกายน 2564 -ศึกษาวธิ ีการเขียนโครงงานอาชีพ / เขียนโครงงานอาชีพและขออนุมตั ิ
โครงงานอาชีพ

2-5 26 พฤศจิกายน 2564 - -ศึกษาความรู้เกี่ยวกบั อาชีพท่ีเลือก/เตรียมอุปกรณ์ /

3 ธนั วาคม 2564 สถานที่ ประชาสัมพนั ธ์ใหล้ ูกคา้ ในกลุ่มเป้าหมายทราบ

6 6 ธนั วาคม 25654 - - ผลิตและจาหน่ายผลิตภณั ฑ์

10 ธนั วาคม 2564

7-11 15 ธนั วาคม 2564 - -เขียนรายงานโครงงานทารูปเล่ม

29 มกราคม 2565 -ผลิตและจาหน่ายผลิตภณั ฑ/์ ประเมินผลโครงงานระหวา่ งการ

ดาเนินงาน

12 30 มกราคม 2565 - -ประเมินสรุปการปฏิบตั ิงานโครงงานปลาทูตากลม

10 กมุ ภาพนั ธ์ 2565

14 กุมภาพนั ธ์ 2565 -นาเสนอโครงงาน

3.2 ข้นั ตอนการดาเนินงานโครงงาน

3.2.1 ข้ันตอนการเตรียมวสั ดุ อปุ กรณ์ เครื่องมือ
3.2.1.1 ข้นั ตอนการเตรียมวสั ดุ อุปกรณ์ เคร่ืองมือที่ใชใ้ นการทาน้าพริกปลาทูแหง้
-กระทะ

16

-ทพั พี
-กะละมงั
-ถว้ ย
-ชอ้ น

17

-เคร่ืองปั่น
-มีด
-เขียง

3.2.1.2 ข้นั ตอนการเตรียมวสั ดุ อุปกรณ์ เครื่องมือที่ใชใ้ นการทาปลาทูฝอย
-กระทะ

18

-ทพั พี
-กะละมงั
-ชอ้ น

19

-ถว้ ย

-ครก

-มีด

-เขียง

20

3.2.1.3 ข้นั ตอนการเตรียมวสั ดุ อุปกรณ์ เคร่ืองมือที่ใชใ้ นการทาปลาทูสวรรค์
-ชอ้ น

-กะละมงั

-ถว้ ย

-ครก

21

-มีด
-เขียง
-กระทะ
-ทพั พี

22

3.2.1.4 ข้นั ตอนการเตรียมวสั ดุ อุปกรณ์ เคร่ืองมือที่ใชใ้ นการทากา้ งปลาทูตากแหง้ ทอด
กรอบ
-ชอ้ น

-กะละมงั

-ถว้ ย

-ครก

23

-มีด
-เขียง
-กระทะ
-ทพั พี

24

3.2.1.5 ข้นั ตอนการเตรียมวสั ดุ อุปกรณ์ เครื่องมือที่ใชใ้ นการทาป๋ ุยหมกั ชีวภาพจากปลาทู
-ถงั ทึบ

-ไมค้ น

3.2.2 ข้นั ตอนการทา

ในการดาเนินการทาโครงงานปลาทูตากลม ผจู้ ดั ทาโครงงานไดศ้ ึกษาวธิ ีการแปรรูปผลิตภณั ฑจ์ าก

ปลาทู ซ่ึงมีวธิ ีการทา ดงั น้ี

3.2.2.1 ข้นั ตอนการทานา้ พริกปลาทูแห้ง
น้าพริกปลาทูแหง้ เป็นเมนูอาหารท่ีมีการปรุงดว้ ยการนาสมุนไพร พริก กระเทียม หวั หอม พริกแหง้
ใบมะกรูด น้ามะขามเปี ยก มาโขก บด รวมกนั และนาปลาทูน่ึงป่ันร่วมดว้ ยน้ามนั พืชแลว้ นาไปทอดกรอบ
แลว้ นาปลาทูฟูมาผดั รวมกบั น้าพริก ปรุงรสใหอ้ อกเผด็ เปร้ียว เคม็ รับประทานกบั ผกั สด ผกั ตม้ จา
การกล่าวมาขา้ งตน้ ผรู้ ายงานมีความคิดเห็นวา่ น้าพริกปลาทูแหง้ เป็นอาหารที่มีความแปลกใหมแ่ ลว้ ยงั ให้
คุณคา่ ทางโภชนาการสูง สามารถทาเองได้ และยงั เป็นการ สร้างรายไดเ้ สริมไดด้ งั น้นั จึงเลือกประเด็นน้ีมา
เขียนเป็นองคค์ วามรู้ โดยใชห้ วั ขอ้ เรื่องปลาทูตากลม

ส่ วนผสม 0.5 กิโลกรัม
1. เน้ือปลาทู 100 กรัม
2. พริกแหง้ 0.5 ลิตร
3. น้ามนั พืช 2 ชอ้ นโตะ๊
4. น้ามะขามเปี ยก

25

5. กระเทียม 200 กรัม
6. น้าปลา 2 ชอ้ นโตะ๊
7. น้าตาลทราย 2 ชอ้ นโตะ๊
8. หอมแดงซอย 200 กรัม
9. ใบมะกรูด 10-15 ใบ

ข้นั ตอนการทา
1.แล่เน้ือปลาทู

2.น่ึงเน้ือปลาทู

3.นาเน้ือปลาทูไปปั่นรวมกบั น้ามนั พืชใหล้ ะเอียด

26

4.นาเน้ือปลาท่ีปั่นละเอียดแลว้ ไปทอดจนฟูแลว้ พกั ไว้
5.นา กระเทียม หอมแดง ใบมะกรูดมาซอย

6. นากระเทียม หอมแดง พริกแหง้ ที่ซอยแลว้ นาไปทอดใหเ้ หลืองกรอบ
7.นากระเทียม หอมแดง พริกแหง้ ที่ทอดแลว้ มาปั่นรวมกนั

27

8. ใส่น้ามะขามปี ยก น้าตาลทราย น้าปลา และกระเทียม หอมแดง พริกแหง้ ท่ีป่ันมาเค่ียวให้
ส่วนผสมเขา้ กนั

9.ใส่เน้ือปลาทูที่ทอดไวล้ งไปแลว้ คลุกเคลา้ ใหเ้ ขา้ กนั

10. ใส่ใบมะกรูดลงไปแลว้ คลุกเคลา้ ใหเ้ ขา้ กนั รอจนน้าพริกแหง้ ไดท่ีแลว้ ปิ ดไฟ

11.ใส่บรรจุภณั ฑ์

28

3.2.2.2 ข้นั ตอนการปลาทูฝอย

ปลาทูฝอยเป็นของกินทาดว้ ยเน้ือปลาทู น่ึงให้เน้ือปลาทูสุก นาไปผดั จนแหง้ ขย้ใี หเ้ ป็นฝอย มกั ใช้

รับประทานดว้ ยอาหารอ่ืน เช่น โรยขา้ วตม้ หรือโจก๊ หรือเป็นเครื่องปรุงอาหารอื่น เช่น เป็นไส้ซาลาเปาหรือ

เป็นหนา้ ขา้ วตงั

จาการกล่าวมาขา้ งตน้ ผูร้ ายงานมีความคิดเห็นวา่ ปลาทูฝอย เป็นอาหารวา่ งที่มีความแปลกใหมแ่ ลว้

ยงั ใหค้ ุณคา่ ทางโภชนาการสูง สามารถทาเองได้ และยงั เป็นการ สร้างรายไดเ้ สริมไดด้ งั น้นั จึงเลือก

ประเด็นน้ีมาเขียนเป็นองคค์ วามรู้ โดยใชห้ วั ขอ้ เรื่องปลาทูตากลม

ส่ วนผสม

1. เน้ือปลาทู 500 กรัม

2. ซีอิ๊วขาว 4 ชอ้ นโตะ๊

3. น้าตาลทราย 4 ชอ้ นโตะ๊

4. ใบมะกรูด 5 ใบ

5. กระเทียมตา 100 กรัม

6. ข่าสับละเอียด 100 กรัม

7. น้ามนั พชื 2 ชอ้ นโตะ๊

ข้นั ตอนการทา

1.แล่เน้ือปลาทู

2.น่ึงเน้ือปลาทูจนสุก แลว้ นามาบด

29

3.นากระเทียม ขา่ และใบมากรูดมาสบั ใหล้ ะเอียด

4.ต้งั กระทะ ใส่น้ามนั ลงรอจนน้ามนั ร้อนแลว้ นากระเทียมท่ีสับไวใ้ ส่ลงไปผดั
5. ใส่ข่าสบั ผดั ไปอีกจนหอม

6. ใส่น้าตาลทรายลงไป

7. ใส่ซีอิ๊วขาวลงไป

30

8.ใส่ใบมะกรูด
9.ใส่เน้ือปลาลงไปคลุกเคลา้ ใหเ้ ขา้ กนั
10.ผดั ไปเร่ือยๆจนเน้ือปลาเป็ นสีเหลืองทอง
11.แลว้ นามาบรรจุภณั ฑ์

31

3.2.2.3 ข้นั ตอนการปลาทสู วรรค์

ปลาทูสวรรคเ์ ป็ นของกินทาดว้ ยเน้ือปลาทู นาไปตากแดดและทอดใหก้ รอบ มกั ใชร้ ับประทานเป็น

อาหารทานเล่นหรือนามาทานกบั ขา้ วสวยหรือโจก๊

จาการกล่าวมาขา้ งตน้ ผรู้ ายงานมีความคิดเห็นวา่ ปลาทูสวรรค์ เป็นอาหารวา่ งที่มีความแปลกใหม่

แลว้ ยงั ใหค้ ุณคา่ ทางโภชนาการสูงสามารถทาเองไดแ้ ละยงั เป็นการสร้างรายไดเ้ สริมไดด้ งั น้นั จึงเลือก

ประเดน็ น้ีมาเขียนเป็นองคค์ วามรู้ โดยใชห้ วั ขอ้ เรื่องปลาทูตากลม

ส่ วนผสม

1. เน้ือปลาทู 1 กิโลกรัม

2. น้าตาลทรายแดง 6 ชอ้ นโตะ๊

3. เกลือ 1 ชอ้ นโตะ๊

4. กระเทียมตา 100 กรัม

5. น้าตาลทรายขาว 6 ชอ้ นโตะ๊

6 .เมด็ ผกั ชี 100 กรัม

ข้นั ตอนการทา

1.แล่เน้ือปลาทู แลว้ ลา้ งใหส้ ะอาด

2.โขลกกระเทียม เมด็ ผกั ชีใหล้ ะเอียด

32

3.เตรียมน้าอุน่ ใส่ในภาชนะ
4. ใส่น้าตาลทรายแดง
5.ใส่น้าตาลทรายขาว
6.ใส่เกลือ

33

7.ใส่กระเทียมที่โขลกละเอียดแลว้

8.ใส่เมด็ ผกั ชีท่ีตาละเอียดลงไป
9.คลุกเคลา้ ส่วนผสมใหเ้ ขา้ กนั
10. ใส่เน้ือปลาลงไป คลุกเคลา้ ใหเ้ ขา้ กนั อีกคร้ัง แลว้ หมกั ไว้

34

11. นาปลาท่ีหมกั ไปตากแหง้

12. เม่ือแหง้ จนไดท้ ่ีแลว้ สามารถนามาบรรจุภณั ฑไ์ ดเ้ ลย

3.2.2.4 ข้นั ตอนการก้างปลาทูตากแห้งทอดกรอบ
กา้ งปลาทูตากแหง้ ทอดกรอบ เป็นของกินทาดว้ ยกา้ งปลาทู นาไปตากแดดและทอดใหก้ รอบ มกั ใช้
รับประทานเป็ นอาหารทานเล่น
จากการกล่าวมาขา้ งตน้ ผูร้ ายงานมีความคิดเห็นวา่ เป็นอาหารวา่ งท่ีมีความแปลกใหมแ่ ลว้ ยงั ให้
คุณคา่ ทางโภชนาการสูง สามารถทาเองได้ และยงั เป็นการสร้างรายไดเ้ สริมไดด้ งั น้นั จึงเลือกประเดน็ น้ีมา
เขียนเป็นองคค์ วามรู้ โดยใชห้ วั ขอ้ เร่ือง ปลาทูตากลม

ส่ วนผสม 1 กิโลกรัม
1. กา้ งปลาทู 6 ชอ้ นโตะ๊
2. น้าตาลทรายแดง 1 ชอ้ นโตะ๊
3. เกลือ 100 กรัม
4. กระเทียม 6 ชอ้ นโตะ๊
5. น้าตาลทรายขาว 100 กรัม
6 .เมด็ ผกั ชี

35

ข้นั ตอนการทา
1.แล่เน้ือปลาทูออกใหเ้ หลือแคส่ ่วนของกา้ ง

2.โขลกกระเทียม เมด็ ผกั ชีใหล้ ะเอียด

3.เตรียมน้าอุน่ ใส่ในภาชนะ

4. ใส่น้าตาลทรายแดง

36

5.ใส่น้าตาลทรายขาว
6.ใส่เกลือ
7.ใส่กระเทียมท่ีโขลกละเอียดแลว้
8.ใส่เมด็ ผกั ชีที่ตาละเอียดลงไป

37

9.คลุกเคลา้ ส่วนผสมใหเ้ ขา้ กนั

10. ใส่กา้ งปลาลงไป แลว้ คลุกเคลา้ ใหเ้ ขา้ กนั อีกคร้ัง
11. นากา้ งปลาทูท่ีหมกั ไปตากแหง้
12. เม่ือแหง้ จนไดท้ ่ีแลว้ ก็สามารถนามาบรรจุภณั ฑไ์ ดเ้ ลย

38

3.14.4 ข้นั ตอนการป๋ ยุ หมักชีวภาพจากปลาทู

ป๋ ุยท่ีไดจ้ ากนาเศษอินทรียว์ สั ดุมาใส่ในภาชนะไว้ รดน้าให้ช้ืนและทิ้งไวใ้ หเ้ กิดการสลายตวั โดยการ

กระทาของจุลินทรีย์ อาจผสมสารเคมีเขา้ ไปดว้ ยเพอื่ ใหม้ ีธาตุอาหารเพ่ิมข้ึนหรือใหอ้ ินทรียวสั ดุสลายตวั เร็ว

ข้ึน

จาการกล่าวมาขา้ งตน้ ผูร้ ายงานมีความคิดเห็นวา่ เป็นอาหารวา่ งที่มีความแปลกใหม่แลว้ ยงั ให้

คุณค่าทางโภชนาการสูง สามารถทาเองได้ และยงั เป็นการสร้างรายไดเ้ สริมไดด้ งั น้นั จึงเลือกประเดน็ น้ีมา

เขียนเป็นองคค์ วามรู้ โดยใชห้ วั ขอ้ เร่ือ

ส่ วนผสม

1. เศษปลาทู 5 กิโลกรัม

2. กากน้าตาล 2 ชอ้ นโตะ๊

3. หวั เช้ือจุลินทรีย์ 2 ชอ้ นโตะ๊

4. น้าเปล่า 2 ลิตร

ข้นั ตอนการทา

1.ใส่เศษปลาทูลงในภาชนะทึบแสงมีฝาปิ ด

2.ใส่กากน้าตาลลงในภาชนะใส่เศษปลาท่ีเตรียมไว้

3. เติมหวั เช้ือจุลินทรีย์ คนใหท้ ว่ั

39

4. เติมน้าเปล่าลงไป

5. คนส่วนผสมท้งั หมดใหเ้ ขา้ กนั

6.ปิ ดฝาใหส้ นิทเก็บใหม้ ิดชิดในท่ีร่ม ทิง้ ไว้ 2 สัปดาห์ และเปิ ดใชง้ าน

7.แลว้ นามาบรรจุภณั ฑ์

40

3.2.3 ข้นั ตอนการรวบรวมข้อมูล
3.2.3.1 แบบประเมิน

3.2.3.2 สูตรการคิด
คานวณตน้ ทุนการผลิต

41

การคานวณราคาต้นทนุ กาไร ราคาจาหน่ายของนา้ พริกปลาทแู ห้ง

ที่ รายการ ปริมาณ/หน่วย ราคา/หน่วย(บาท) ปริมาณที่ใช้ ราคาที่ใช้ (บาท)
500 กรัม 40
1 ปลาทู 1 กิโลกรัม 80 100 กรัม 20
500 มิลลิลิตร 27.5
2 พริกแหง้ 100 กรัม 20 100 กรัม 4
200 กรัม 14
3 น้ามนั 1ลิตร 55 30 มิลลิลิตร 1.5
100 กรัม 2.5
4 มะขามเปี ยก 500 กรัม 20 200 กรัม 14
50 กรัม 5
5 กระเทียม 200 กรัม 14 12.85

6 น้าปลา 700 มิลลิลิตร 34 141.35

7 น้าตาลทราย 1กิโลกรัม 25

8 หอมแดง 200 กรัม 14

9 ใบมะกรูด 100 กรัม 10

อ่ืนๆคิดเป็ นร้อยละ 10

รวม

การคิดหากาไร = ตน้ ทุนการผลิต x เปอร์เซ็นตก์ าไรท่ีตอ้ งการ
100
กาหนดราคาขาย
ราคาต่อหน่วยที่ขาย = 141.35 x 70
100
รวมตน้ ทุนท้งั หมด
ไดก้ าไร = 98.945
= ตน้ ทุนการผลิต + กาไร
= 141.35 + 98.945
= 240.295
= 240.295

10
= 24.0295
= 10 กระปุก ราคาขายกระปุกละ 25 บาท
= บรรจุได้ 10 กระปุก กระปุกละ 25 บาท ได้ 250 บาท

141.295
250 - 141.295 = 108.705 บาท

42

การคานวณราคาต้นทนุ กาไร ราคาจาหน่ายของปลาทฝู อย

ท่ี รายการ ปริมาณ/หน่วย ราคา/หน่วย (บาท) ปริมาณท่ีใช้ ราคาท่ีใช้ (บาท)

1 ปลาทู 1 กิโลกรัม 80 500 กรัม 40

2 ซีอ๊ิวขาว 600 มิลลิลิตร 41 60 มิลลิลิตร 4.1

3 น้าตาลทราย 1กิโลกรัม 25 200 กรัม 5

4 ใบมะกรูด 100 กรัม 10 50กรัม 5

5 กระเทียม 200 กรัม 14 200 กรัม 14

6 ขา่ 100 กรัม 20 100 กรัม 20

7 น้ามนั พืช 1 ลิตร 55 30 มิลลิลิตร 1.65

อื่นๆคิดเป็ นร้อยละ 10 8.975

รวม 98.725

การคิดหากาไร = ตน้ ทุนการผลิต x เปอร์เซ็นตก์ าไรที่ตอ้ งการ
กาหนดราคาขาย 100

= 98.725 x 70
100

= 69.1075
= ตน้ ทุนการผลิต + กาไร
= 98.725 + 69.1075
= 167.8325

ราคาต่อหน่วยท่ีขาย = 167.8325
10
รวมตน้ ทุนท้งั หมด
ไดก้ าไร = 16.78325
= 10 กระปุก ราคาขายกระปุกละ 20 บาท
= บรรจุได้ 10 กระปุก กระปุกละ 20 บาท ได้ 200 บาท

98.725
200 - 98.725 = 108.705 บาท

43

การคานวณราคาต้นทนุ กาไร ราคาจาหน่ายของปลาทูสวรรค์

ที่ รายการ ปริมาณ/หน่วย ราคา/หน่วย(บาท) ปริมาณที่ใช้ ราคาที่ใช้ (บาท)

1 ปลาทู 1 กิโลกรัม 80 1 กิโลกรัม 80

2 น้าตาลทรายแดง 500 กรัม 16 200 กรัม 7

3 เกลือ 220 กรัม 3 30 กรัม 0.4

4 กระเทียม 200 กรัม 14 200 กรัม 14

5 น้าตาลทราย 1กิโลกรัม 25 200 กรัม 5

8 เมด็ ผกั ชี 200 กรัม 20 200กรัม 20

อ่ืนๆคิดเป็ นร้อยละ 10 12.64

รวม 139.04

การคิดหากาไร = ตน้ ทุนการผลิต x เปอร์เซ็นตก์ าไรที่ตอ้ งการ
100
กาหนดราคาขาย
ราคาต่อหน่วยท่ีขาย = 139.04 x 70
100
รวมตน้ ทุนท้งั หมด
ไดก้ าไร = 97.328
= ตน้ ทุนการผลิต + กาไร
= 139.04 + 97.328
= 236.368
= 236.368

10
= 23.6368
= 10 กล่อง ราคาขายกล่องละ 25 บาท
= บรรจุได้ 10 กล่อง กล่องละ 25 บาท ได้ 250 บาท

139.04
250 – 139.04 = 110.96 บาท

44

การคานวณราคาต้นทนุ กาไร ราคาจาหน่ายของก้างปลาทูตาแห้งทอดกรอบ

ท่ี รายการ ปริมาณ/หน่วย ราคา/หน่วย(บาท) ปริมาณท่ีใช้ ราคาท่ีใช้ (บาท)

1 ปลาทู 1 กิโลกรัม 80 2 กิโลกรัม -

(ใชจ้ ากส่วน

ท่ีเหลือจาก

เมนูอ่ืนๆ)

2 น้าตาลทรายแดง 500 กรัม 16 200 กรัม 7

3 เกลือ 220 กรัม 3 30 กรัม 0.4

4 กระเทียม 200 กรัม 14 200 กรัม 14

5 น้าตาลทราย 1กิโลกรัม 25 200 กรัม 5

8 เมด็ ผกั ชี 200 กรัม 20 200กรัม 20

อื่นๆคิดเป็ นร้อยละ 10 4.64

รวม 51.04

การคิดหากาไร = ตน้ ทุนการผลิต x เปอร์เซ็นตก์ าไรที่ตอ้ งการ
100
=
51.04 x 70
กาหนดราคาขาย = 100
ราคาต่อหน่วยที่ขาย =
= 35.728
= ตน้ ทุนการผลิต + กาไร
= 51.728 + 35.728
87.456
= 87.456
= 8
= 10.932
8 กล่อง ราคาขายกล่องละ 15 บาท
รวมตน้ ทุนท้งั หมด บรรจุได้ 8 กล่อง กล่องละ 15 บาท ได้ 120 บาท
ไดก้ าไร 51.04
120 – 51.04 = 68.96 บาท