บ้านเขาสารภี หมู่ที่ 3 ตำบลทับพริก อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว

ี
ี
ี
ผู้ใหญ่บ้ำน ท่ท�ำหน้ำท่อย่ำงเต็มก�ำลังควำมสำมำรถ ท่มำพร้อมกับควำมสุข
ื
ี
เพ่อประโยชน์ของสมำชิกในชุมชน กล่ำวคือ ผลงำนท่โดดเด่น คือ
ี
ื
กระบวนกำรของพ้นท่ท�ำกินให้กับสมำชิกในชุมชน โดยผู้น�ำมีกำรประสำน
ี
ื
ื
กับทุกหน่วยงำนท่เก่ยวข้องอันเน่องมำจำกกำรท่สมำชิกในชุมชนไม่มีพ้นท ่ ี
ี
ี
ท�ำกิน แต่คนนอกพื้นที่สำมำรถเข้ำมำจับจองพื้นที่ได้อย่ำงอิสระ ทั้งนี้ผู้น�ำได้
ยื่นเสนอปัญหำดังกล่ำวถึงหน่วยงำนรำชกำร ทั้งทหำร ต�ำรวจ ผู้ว่ำรำชกำร
จังหวัด นำยกรัฐมนตรี (สมัยนำยกย่งลักษณ์ ชินวัตร) และมีกำรต่อสู้ทำง
ิ
บ้านเขาสารภี 97

ื
ั
ึ
ี
ด้ำนเอกสำรจนกระท่งสมำชิกบ้ำนเขำสำรภีมีพ้นท่ท�ำกินเกือบคร่งหมู่บ้ำน
ั
ื
น้นคือควำมภำคภูมิใจและเป็นกำรท�ำเพ่อส่วนร่วมโดยแท้จริง ตลอดจน
ี
ในชุมชนบ้ำนเขำสำรภีมีกลุ่มบุคคลท่ส�ำคัญและเป็นผู้ท่มีจิตสำธำรณะ
ี
น้นคือ ครูคุรุทำยำท ของโรงเรียนต�ำรวจตะเวณชำยแดนบ้ำนเขำสำรภ ี
ั
ี
ั
ิ
ิ
ั
ั
่
่
ี
ซงเป็นบคคลทจบจำกโรงเรยนดงกล่ำวและกลบมำปฏบตหน้ำทเป็นคณคร ู
ุ
่
ี
ุ
ึ
ั
ุ
ั
ให้กบเยำวชนในชมชน เพอเป็นต้นแบบและเป็นแรงบนดำลใจให้แก่
ื
่
นักเรียน ท�ำด้วยควำมสุขและควำมต้งใจท�ำให้ครูคุรุทำยำท ด�ำเนินชีวิตได้
ั
ตรงตำมเป้ำหมำยที่วำงไว้ได้ส�ำเร็จ
98 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง”

ึ
ี
วัดและพระสงค์ซ่งเป็นท่เคำรพบูชำของสมำชิกบ้ำนเขำสำรภ ี
มีกิจกรรมทำงศำสนำให้กับสมำชิกในชุมชนเข้ำร่วมและได้รับกำรตอบ
รับและสมำชิกก็ได้เข้ำร่วมกันอย่ำงพร้อมเพียงกัน ทั้งกิจกรรมประจ�ำปี

ึ
ี
ื
ของวัดเขำสำรภี และกิจกรรมอ่น ๆ ท่ชุมชนได้จัดท�ำข้นโดยจะมีกำร
บรูณำกำรทำงวัดเขำสำรภีอย่ำงสม�่ำเสมอ

ี
ี
ขณะท่ด้ำนสุขภำพ ผู้สูงอำยุในชุมชนเป็นผู้สูงอำยุท่มีคุณภำพ
ี
ั
และสำมำรถเป็นผู้ท่ให้ควำมรู้แก่สมำชิกในชุมชนได้เป้นอย่ำงดี ท้งแนวคิด
ุ
ู
ี
�
ี
ิ
ี
ด้ำนกำรดำรงชวตอย่ำงมควำมสข และองค์ควำมร้ด้ำนกำรประกอบอำชพ
ุ
ี
รวมถงกำรดูแลสขภำพให้แข็งแรงซงน้นเป็นสงท่ชมชนบำงชมชนใฝ่ฝัน
ุ
ึ
ุ
่
ึ
ิ
่
ั
ก็เป็นได้
บ้านเขาสารภี 99

- ระดับครอบครัว (รายได้ดี)



บ้ำนเขำสำรภีเป็นชุมชนเกษตรกรรม มำจำกกำรจ�ำหน่ำยผลผลต
ิ
ทำงด้ำนกำรเกษตร เช่น อ้อย ข้ำวโพด มันส�ำปะหลัง ข้ำวและผลไม้
ื
ครัวเรือน ในชุมชนบ้ำนเขำสำรภีได้พยำยำมหำอำชีพเสริมเพ่อเป็นกำร
่
ี
ั
ึ
ิ
ี
้
ั
สร้ำงรำยได้ให้กบครอบครวอกทำงหนง เช่น กำรเลยงกบในบ่อดน
กำรเพำะเห็ดนำงฟ้ำเพื่อจ�ำหน่ำย โดยสมำชิกในชุมชนที่ท�ำกำรเริ่มกำรสร้ำง
อำชีพเสริมน้น มีควำมรู้ท่เร่มจำกศูนย์และพัฒนำองค์ควำมรู้ ศึกษำจำก
ี
ิ
ั
อินเทอร์เน็ตและสอบถำมผู้รู้จนสำมำรถด�ำอยู่ได้ด้วยตนเอง ผนวกกับควำม
มุ่งมั่นตั้งใจที่จะพัฒนำตนเองและมุ่งหวังที่จะสร้ำงรำยได้ให้กับครอบครัว
100 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง”

ี
จนเป็นครัวเรือนตัวอย่ำงท่พร้อมจะให้ควำมรู้กับสมำชิกในชุมชน
ี
ส�ำหรับกำรสร้ำงรำยได้เสริมหลังกำรเก็บเก่ยวผลผลิตทำงด้ำนกำรเกษตร
ั
ดังน้นบ้ำนเขำสำรภีเป็นชุมชนท่มีกระบวนกำรแก้ปัญหำของสมำชิกใน
ี
ี
ชุมชนสำมำรถท�ำให้เกิดรำยได้และเกิดกระบวนกำรท่สำมำรถสร้ำงรำยได้
ี
อย่ำงไม่มีท่ส้นสุด ตลอดจนสถำนศึกษำในชุมชนพยำยำมท่จะสอดแทรก
ี
ิ
องค์ควำมรู้ด้ำนอำชีพให้เด็กและเยำวชน เพ่อท่จะเป็นพ้นฐำนกำรด�ำเนิน
ื
ื
ี
ชีวิตให้อยู่ในสังคมได้อย่ำงมีควำมสุขและก่อให้เกิดรำยได้ต่อครัวเรือนสืบไป



บ้านเขาสารภี 101

- ระดับชุมชน (สิ่งแวดล้อมดี)



ชุมชนบ้ำนเขำสำรภีเป็นชุมชนทีมีกำรอนุรักษ์ธรรมชำติ โดยสมำชิก

ิ
ทุกคนให้ควำมส�ำคัญกับส่งแวดล้อม ได้แก่ หอยหอม ท่มีกำรอรุรักษ์และ
ี
ั
ี
เพรำะเล้ยงตำมธรรมชำติ โดยคร้นท่สมเด็จพระกนิษฐำธิรำชเจ้ำ กรม
ี
สมเด็จพระเทพรัตนรำชสุดำฯ สยำมบรมรำชกุมำรี เสด็จพระรำชด�ำเนิน
ตรวจเยี่ยมโรงเรียนต�ำรวจตระเวนชำยแดนบ้ำนเข้ำสำรภี ทรงมีพระรำชด�ำริ
ุ
ให้ชำวบ้ำน “บ้ำนเขำสำรภีควรให้ควำมส�ำคัญและอนรักษ์หอยหอมไว้”
ี
ี
ื
ิ
เน่องจำกเป็นทรัพยำกรท่ธรรมชำติและเป็นส่งมีชีวิตท่ไม่ใช่ทุกพ้นท่จะม ี
ื
ี
ซึ่งถือว่ำเป็นเอกลักษณ์ของชุมชนบ้ำนเขำสำรภีของเรำ
102 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง”

จำกแนวพระรำชด�ำริดังกล่ำวสมำชิกชุมชนบ้ำนเขำสำรภี ได้ร่วมกัน
ื
ดูแลรักษำทรัพยำกรธรรมชำติให้สมบูรณ์ เพ่อให้เป็นแหล่งเพำะพันธุ์หอม
ี
ี
ท่ทรงคุณค่ำของชุมชน ขณะท่เกษตรกรภำยในชุมชนได้ได้ด�ำเนินกำร
ื
ลดปริมำณกำรใช้สำรเคมีในชุมชน โดยในชุมชนมีพ้นท่กำรท�ำ
ี
เกษตรอินทรีย์และผู้ดูแลก็เป็น ปรำชญ์ชำวบ้ำนท่พร้อมให้ควำมรู้กับชุมชน
ี
ี
ี
่
ื
ั
อย่ำงต่อเน่อง ดังน้นบ้ำนเขำสำรภีจึงเป็นชุมชนทมีสภำพแวดล้อมท่ม ี
ควำมอุดมสมบูรณ์ และสำมำรถกล่ำวได้เป็นชุมชนท่มีส่งแวดล้อมดี ชุมชน
ิ
ี
หนึ่งในจังหวัดสระแก้ว
บ้านเขาสารภี 103

กระบวนการจัดท�าแผนพัฒนาชุมชน





จำกกำรวิเครำะห์และศึกษำปัญหำของชุมชน และผลกระทบท่เกิด
ี
ื
จำกปัญหำและเม่อพบปัญหำแล้วก็หำทำงออกของปัญหำ ด้วยกำรจัดท�ำ
โครงกำรหรือกิจกรรมเชิงพัฒนำ ได้ข้อสรุปในกำรจัดกำรแผนกำรพัฒนำ
ื
ชุมชนของบ้ำนเขำสำรภี เพ่อเป็นแผนในกำรด�ำเนินกิจกรรมเชิงพัฒนำ
เพ่อให้เกิดกำรแก้ปัญหำและส่งเสริมให้ชุมชนบ้ำนเขำสำรภีเข้ำสู่กรอบ
ื
ของโครงกำรสระแก้วเมืองแห่งควำมสุข ภำยใต้ 4 ดี วิถีพอเพียง











104 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง”

แผนพัฒนาชุมชนบ้านเขาสารภี
โครงกำรสระแก้วเมืองแห่งควำมสุขภำยใต้ 4 ดี วิถีพอเพียง


วิสัยทัศน์ :
เป็นชุมชนแห่งความสามัคคี รักษาธรรมชาติ และปลอดยาเสพติด


ด้านคนดี

- โครงกำรช่วยเหลือผู้ด้อยโอกำส
- โครงกำรปฏิบัติธรรม
- โครงกำรสร้ำงควำมสำมัคคีในชุมชน
- โครงกำรกิจกรรมบ�ำเพ็ญประโยชน์ส�ำหรับเด็กและเยำวชน
- โครงกำรป้องกัน และแก้ไขปัญหำยำเสพติด


ด้านสุขภาพดี
- โครงกำรลดละเลิกเหล้ำ
- โครงกำรออกก�ำลังกำย เต้นแอโรบิค

- โครงกำรตู้น�้ำดื่ม
- โครงกำรจัดซื้ออุปกรณ์กำรกีฬำเพื่อสุขภำพ


ด้านรายได้ดี

- โครงกำรฝึกอำชีพให้กับคนในชุมชน
- โครงกำรกินและปลูกผักสวนครัวในบ้ำน
- โครงกำรสนับสนุนพันธุ์พืช


ด้านสิ่งแวดล้อมดี

- โครงกำรรณรงค์ไม่เผำขยะ
- โครงกำรปลูกป่ำเพื่อทดแทน




บ้านเขาสารภี 105

บทสรุป





การเกิดชุมชนและบุคคลต้นแบบ

ื
บ้ำนเขำสำรภีเป็นชุมชนขนำดเล็ก และเป็นพ้นท่คู่ขนำนกับประเทศ
ี
ี
กัมพูชำ โดยมีประวัติศำสตร์อันทรงคุณค่ำท่ยำวนำน โดยภำยในชุมชน
ึ
ี
เป็นกำรอยู่แบบวิถีชำวบ้ำนด้วยระบบอุปถัมภ์ ท่มีกำรช่วยเหลือซ่งกัน
และกันอย่ำงต่อเน่อง หรือกล่ำวได้ว่ำบ้ำนเขำสำรภีเป็นชุมชนท่มีควำม
ี
ื
อุดมสมบูรณ์ของธรรมชำติเป็นอย่ำงมำก โดยสมำชิกทุกคนให้ควำมส�ำคัญ
กับกำรอนุรักษ์ธรรมชำติด้วยกำรท�ำเป็นแบบอย่ำงให้กันภำยในชุมชน
ั
ท้งน้ชุมชนมีกำรร่วมมือระหว่ำง ชุมชน วัด โรงเรียนและหน่วยงำนท้งภำค
ี
ั
รัฐและภำคเอกชน ท่เข้ำมำมีส่วนร่วมในกำรพัฒนำชุมชน โดยสมำชิก
ี


106 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง”

ชุมชนบ้ำนเขำสำรภีให้ควำมร่วมมือกับทุกภำคส่วนและมีกำรท�ำงำนแบบ

บูรณำกำรกันได้เป็นอย่ำงดี ซึ่งถือว่ำเป็นจุดแข็งของชุมชน
ั
ดังน้นชุมชนบ้ำนเขำสำรภีสำมำรถเป็นต้นแบบด้ำนคนดี และ
ุ
ื
ี
ั
่
ุ
ี
่
ื
สงแวดล้อมดให้กบชมชนอ่นได้ เนองจำกผลงำนทบคคลต้นแบบด้ำนคนด ี
ิ
่
ี
ั
ได้ท�ำไว้น้นถือเป็นผลงำนท่ประจักษ์และเกิดประโยชน์ต่อชุมชนโดยแท้จริง
ิ
ี
�
ั
รวมถงด้ำนสงแวดล้อมด ชมชนได้มกำรดำเนนกำรอนรกษ์ธรรมชำตและ
ุ
ึ
ิ
่
ี
ิ
ุ
ส่งแวดล้อมได้เป็นอย่ำงดี มีกระบวนกำรวำงแผนและปลูกฝังให้สมำชิก
ิ
ในชุมชนใช้ทรัพยำกรธรรมที่มีอยู่อย่ำงจ�ำกัดให้เกิดประโยชน์สูงสุด
บ้านเขาสารภี 107

ควำมเป็นไปได้ของกำรน�ำกระบวนกำรแนวคิดชุมชนต้นแบบ
ี
มำขยำยผลโครงกำรสระแก้วเมืองแห่งควำมสุขเป็นโครงกำรท่เร่มจำก
ิ
ี
บ้ำนคลองอำรำง อ�ำเภอเมืองสระแก้ว จังหวัดสระแก้ว ท่ได้ด�ำเนิน
โครงกำรอย่ำงต่อเน่องและประสบควำมส�ำเร็จอย่ำงเป็นรูปธรรม
ื
และคณำจำรย์จำกมหำวิทยำลัยรำชภัฏวไลยอลงกรณ์ ในพระบรม

รำชูปถัมภ์ สระแก้ว ได้ขยำยผลสู่ชุมชนบ้ำนเขำสำรภี



ี
ั
ท้งน้บ้ำนเขำสำรภีสำมำรถรับกับสภำพควำมเปล่ยนแปลง
ี
ั
ึ
ั
ท้งภำยในและภำยนอกได้อย่ำงม่นคง ซ่งน้นเป็นตัวแปรท่ส�ำคัญ
ี
ั
อันแสดงถึงควำมเป็นไปได้ของกำรน�ำแนวคิด 4 ดี วิถีพอเพียง
มำขยำยผลและพบว่ำบ้ำนเขำสำรภีสำมำรถเป็นชุมชนต้นแบบ
ในด้ำนคนดี ด้ำนสิ่งแวดล้อมดี และให้แก่ชุมชนอื่นได้อย่ำงชัดเจน






























108 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง”

ข้อเสนอแนะในการพัฒนาชุมชน


บ้านเขาสารภี






ี
ื
บ้ำนเขำสำรภีเป็นชุมชนท่ก�ำลังพัฒนำอย่ำงต่อเน่อง และม ี
ี
ื
ื
แนวโน้มท่จะเป็นต้นแบบให้แก่ชุมชนอ่นได้ เน่องจำกบ้ำนเขำสำร
ภีมีทุนทำงสังคมท่หลำกหลำย ไม่ว่ำจะเป็น ด้ำนปรำชญ์ชำวบ้ำน
ี
ด้ำนวัฒนธรรม ตลอดจนทรัพยำกรธรรมชำติท่เป็นประโยชน์ต่อ
ี
ั
สมำชิกในชุมชน ท้งน้ บ้ำนเขำสำรภีมีควำมส�ำเร็จด้ำนคนดี และ
ี
สิ่งแวดล้อมดี ที่เด่นชัดอย่ำงเป็นรูปธรรม อนึ่งด้ำนสุขภำพดี

ชุมชนบ้ำนเขำสำรภียังมีกำรกระจำยองค์ควำมรู้และสมำชิก
ในชุมชนยังไม่ให้ควำมส�ำคัญกับด้ำนสุขภำพเท่ำที่ควร มีเพียงสมำชิก

เพียงกลุ่มเล็กๆ ท่ให้ควำมส�ำคัญกับด้ำนสุขภำพ ขณะท่ด้ำนรำย
ี
ี
ได้ดี สมำชิกในชุมชนส่วนใหญ่ยังคงมีหน้สินและให้ควำมส�ำคัญกับ
ี
อำชีพเสริมและกำรสร้ำงรำยได้เสริมในจ�ำนวนไม่มำก จึงไม่ก่อให้
ั
ี
เกิดกำรพัฒนำท่ยังยืน ท้งน้เป็นกำรวิเครำะห์ในเชิงวิชำกำรเท่ำน้น
ี
ั
โดยหวงเป็นอย่ำงยิ่งว่ำบ้ำนเขำสำรภีจะเป็นชุมชนสระแก้วเมือง
แห่งควำมสุขด้วย 4 ดี วิถีพอเพียงที่สมบูรณ์ในอนำคต













บ้านเขาสารภี 109

110 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง”

บ้านเขาสารภี 111

“หมูบานตัวอยาง 4 ดี วิถีพอเพียง”




บานเขาสารภี






หมูที่ 3 ตำบลทับพริก อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแกว












ชายแดนเบื้องบูรพา

ปางามน้ำตกสวย

มากดวยรอยอารยธรรมโบราณ


ยานการคาไทย-กัมพูชา














มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภ สระแกว
เลขที่ 1177 หมูที่ 2 ตำบลทาเกษม จังหวัดสระแกว
อำเภอเมืองสระแกว จังหวัดสระแกว 27000
โทรศัพท : 037-447-043 โทรสาร : 037-447-111 รวมกับ
Website : www.sk.vru.ac.th มหาวิทยาลัยราชภัฏวไลยอลงกรณ ในพระบรมราชูปถัมภ สระแกว
ภายใตโครงการสระแกวเมืองแหงความสุขดวยวิถีพอเพียง

112 “หมู่บ้านตัวอย่าง 4 ดี วิถีพอเพียง” กิจกรรมพัฒนาศูนยการเรียนรูสระแกว 4 ดี วิถีพอเพียง




ปกหลัง ปกหนา