KSSM Sejarah Tingkatan 4 Bab 4

KSSM SEJARAH
TINGKATAN 4

Bahan sokongan ini hanya boleh digunakan untuk tujuan PdP Sejarah sahaja. TIDAK DIBENARKAN BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
untuk menggunakan mana-mana bahagian bahan ini untuk tujuan komersial dan penerbitan semula JPN TERENGGANU

SEJARAH TINGKATAN 4
BAB 4
ERA PERALIHAN
KUASA BRITISH
DI NEGARA KITA

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM
JPN TERENGGANU

ERA PERALIHAN KUASA BRITISH DI NEGARA KITA

BRITISH MILITARY ADMINISTRATION (BMA) REAKSI PENDUDUK TEMPATAN TERHADAP
• Mengembalikan Kestabilan dan Keamanan PENYERAHAN SARAWAK
• Memulihkan Kepercayaan Rakyat • Faktor Penentangan Penyerahan Sarawak
• Bentuk Penentangan Penduduk Tempatan
GAGASAN MALAYAN UNION (MU) • Reaksi Penduduk yang Menyokong
• Latar Belakang
PENYERAHAN SABAH KEPADA KERAJAAN
• British Mendapatkan Tandatangan Sultan BRITISH
• Faktor Penyerahan Sabah kepada British
REAKSI PENDUDUK TEMPATAN TERHADAP MU
• Penentangan Raja-Raja Melayu Terhadap MU REAKSI PENDUDUK TEMPATAN TERHADAP
• Penetangan Rakyat Terhadap MU PENYERAHAN SABAH
• Dasar British
PENYERAHAN SARAWAK KEPADA • Kepentingan Sosioekonomi Penduduk
KERAJAAN BRITISH
Tempatan
• Pentadbiran Tentera di Sarawak
• Faktor Penyerahan Sarawak kepada British BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 3

JPN TERENGGANU

GARIS MASA ERA PERALIHAN KUASA BRITISH

BMA dilaksanakan
di Sarawak dan Sabah

Sarawak dan Sabah
diserahkan kepada British

JULAI 1946

SEPTEMBER APRIL 1946
1945
Gagasan MU diperkenalkan
di Tanah Melayu

SEPTEMBER
1945

BMA dilaksanakan di Tanah
Melayu

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 4

JPN TERENGGANU

Agenda 4.1
Style BRITISH MILITARY
ADMINISTRATION (BMA)

Pada akhir pembelajaran, murid akan dapat:
➢ Memerihalkan Pentadbiran Tentera British

di negara kita

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 5

JPN TERENGGANU

4.1.1 PENGENALAN

PERANCANG HAL SELEPAS BMA

EHWAL AWAM British perkenalkan MU dan
Persekutuan Tanah Melayu 1948
dilakukan oleh Brigedier
5
3 Jeneral H.C Willan
BMA

Bermula 12 September

1945 selepas tentera

1 Jepun menyerah kalah

2 PENTADBIRAN TENTERA 4 6
Di bawah arahan Lord Mountbatten
(Pemerintah Tertinggi Tentera TUGAS BMA SARAWAK DAN
Bersekutu di Asia Tenggara) SABAH
Kembalikan kestabilan dan
pulihkan kepercayaan rakyat Majoriti penduduk Sarawak
menentang penyerahan
Sarawak, di Sabah tiada
penentangan

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 6

JPN TERENGGANU

4.1.2 BMA KEMBALIKAN KESTABILAN DAN KEAMANAN

MEMBUBAR 1 ARAHAN 2 BMA 3
MPAJA SENJATA GAGAL
DIKEMBALIKAN

BMA pulihkan BMA arahkan semua BMA gagal banteras:
keamanan dan senjata yang diberikan ▪ kegiatan jenayah
kestabilan - bubarkan semasa pendudukan ▪ Keganasan
pasukan MPAJA pada Jepun dulu dikembalikan ▪ kongsi gelap
1 Disember 1945 tetapi gagal ▪ masalah ketegangan

kaum

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 7

JPN TERENGGANU

4.1.3 BMA PULIHKAN KEPERCAYAAN RAKYAT

KESAN PENDUDUKAN JEPUN 1 2
USAHA BMA
• Rakyat alami kesukaran di bawah • Ambil alih pentadbiran bagi kembalikan
kepercayaan
pendudukan Jepun • Pulihkan kerosakan infrastruktur akibat
• Makanan dan ubat sukar didapati bencana perang
• Pulihkan ladang getah, lombong bijih
dan jika ada harganya tinggi timah, perbaiki prasarana dan
• Wabak penyakit merebak (penyakit kemudahan kesihatan
• Sosioekonomi sukar dipulihkan kerana
beri-beri) disebabkan kurang zat BMA sukar bawa masuk jentera, alat
ganti, mesin dan teknologi
makanan dan berlaku kebuluran • Rakyat hampa dengan ketidakupayaan
• Tiada wang untuk membeli makanan BMA - sedarkan kita supaya sentiasa
• Kegiatan sorok barang, rasuah dan berwaspada dan tidak mudah
mempercayai kuasa asing
peras ugut berlaku
• Pasar gelap di Kuala Lumpur BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 8

semakin tidak terkawal sehingga JPN TERENGGANU

gagal dibanteras oleh BMA

APLIKASI KBAT

ELEMEN K (K10.3.8)

Maruah bangsa penting untuk
dipertahankan. Bincangkan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 9

JPN TERENGGANU

APLIKASI KBAT

CAKNA MINDA

Kegagalan BMA mengembalikan
keamanan dan memulihkan kepercayaan
rakyat telah membangkitkan keinginan
penduduk tempatan untuk berkerajaan
sendiri. Bahaskan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 10

JPN TERENGGANU

Agenda 4.2
Style GAGASAN MALAYAN
UNION (MU)

Pada akhir pembelajaran, murid akan dapat:
➢ Menjelaskan gagasan Malayan Union

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 11

JPN TERENGGANU

4.2.1 TUJUAN MALAYAN UNION DIPERKENALKAN

Gantikan BMA 1

2 Licinkan sistem pentadbiran

Tingkatkan pelaburan ekonomi 3

4 Kukuhkan pertahanan

Kekalkan orang asing sebagai sumber 5
tenaga kerja untuk meningkatkan ekonomi

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 12

JPN TERENGGANU

4.2.2 LATAR BELAKANG PEMBENTUKAN

UNIT oleh Setiausaha MU British ambil alih PENTADBIRAN
Tanah Jajahan pemerintahan
1PERANCANG British George 3DIISYTIHARKAN Tanah Melayu 5BERPUSAT

TANAH MELAYU Henry Hall dalam Warta 4KANDUNGAN Sebuah pentadbiran
(10 Oktober 1945) Kerajaan KERTAS berpusat (kesatuan)
diketuai Mejar PUTIH ditubuhkan di bawah
Jeneral Ralph Hone - 2PEMBENTANGAN (Kertas Putih 6274)
merangka pentadbiran DI PARLIMEN jajahan British
baharu di Tanah Melayu BRITISH

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 13

JPN TERENGGANU

4.2.3 KRONOLOGI PELAKSANAAN MALAYAN UNION

FEBRUARI 25 APRIL 22 JANUARI 01 APRIL
1943 1945 1946 1946

Unit Perancangan Tanah • Rancangan MU • Kertas Putih 6274 MU dilaksanakan
Melayu dibentuk di London di Tanah Melayu
dibentangkan di Parlimen bentangkan 13 perkara
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 14
British kandungan MU yang
JPN TERENGGANU
• Persatuan Pelajar Melayu diluluskan Parlimen British

Britain hantar memorandum • Antaranya konsep kesatuan,

minta hak kewarganegaraan bentuk pentadbiran, sistem

Tanah Melayu tidak ikut perundangan, kedudukan

prinsip jus soli Raja-raja Melayu, syarat

• Tan Cheng Lock dan kewarganegaraan dan

Persatuan Cina Seberang agama Islam

Laut hantar memorandum • Rancangan MU disiarkan

berkait masa depan Tanah dalam Warta Kerajaan

Melayu

4.2.4 CIRI-CIRI PERLEMBAGAAN MALAYAN UNION

(A) PENTADBIRAN MU

01 SATU UNIT PENTADBIRAN SULTAN 04

NNMB, NNMTB dan NNS Menjadi ahli Majlis Raja-raja yang
kecuali Singapura disatukan hanya bincang soal agama dan
menjadi satu unit pentadbiran adat istiadat Melayu

02 GABENOR JENERAL PESURUHJAYA TINGGI BRITISH 03

Pentadbiran diketuai oleh Gabenor Kawal Majlis Eksekutif dan
Jeneral yang dilantik Raja England Majlis Perundangan MU

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 15

JPN TERENGGANU

4.2.4 CIRI-CIRI PERLEMBAGAAN MALAYAN UNION

(B) KEWARGANEGARAAN

05

04 USAHA BRITISH TAKLUK
TANAH MELAYU

Seluruh rakyat yang 03 KURANG 18 TAHUN • MU ubah status Tanah
lahir di Tanah Melayu Melayu dari naungan
dan Singapura diiktiraf
18 TAHUN KE ATAS Mereka berumur kepada tanah jajahan
sebagai warga MU kurang daripada • Iktibar - tolak sebarang
Mereka berumur
Menjadi asas 18 tahun ke atas, 18 tahun yang penjajahan demi
kewarganegaraan MU bermastautin
TEMPAT LAHIR selama 10-15 ibubapanya kedaulatan ibu pertiwi

warganegara, walau nyawa jadi taruhan

PRINSIP JUS SOLI 02 diberi warganegara

01 tahun akan diberi

warganegara

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 16

JPN TERENGGANU

4.2.5 BRITISH MENDAPATKAN TANDATANGAN SULTAN

LAPORAN WILLAN 05 SIR HAROLD MACMICHAEL (MACMICHAEL)
Beliau berkeyakinan tinggi Raja-raja Melayu Misi Willan telah mudahkan tugas MacMicheal
untuk dapatkan tandatangan sultan
akan sokong British dengan tandatangan
Perjanjian MU dan berusaha dalam setiap 06
pertemuan memastikan Raja-raja Melayu
H.C. WILLAN MERINTIS JALAN
sokong untuk tandatangan perjanjian Menghadap Raja-raja Melayu - tinjau

01 sokongan Raja-raja Melayu

BERTUGAS DARI 8-29 SEPT 1945

Sultan pertama yang ditemui ialah Sultan

04 02 Johor. Kemudian berkunjung ke Selangor
untuk menghadap Sultan Selangor
PERGERAKAN WILLAN
MENGHADAP SULTAN 03 ROMBONGAN WILLAN

Willan ke Perak, Negeri Sembilan (23 Menghadap Sultan Kedah. Kemudian menemui
Sept 1945), Pahang (28 Sept 1945), Syed Hussin (Setiausaha kerajaan Perlis) dan
menghadap Raja Perlis
Terengganu (Menteri Besar dan Sultan Ali)
dan akhir sekali ke Kelantan BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 17

JPN TERENGGANU

4.2.6 MISI SIR HAROLD MACMICHEAL

11 OKTOBER 1945

• MacMicheal tiba di Port Swettenham
• MacMicheal tetap menerima tentangan Raja-raja Melayu
• Dalam tempoh dua bulan beliau berjaya dapatkan

tandatangan persetujuan 9 orang Raja-raja Melayu

18 OKTOBER 1945

• Mula membuat kunjungan ke NNM dengan menghadap
Sultan Johor

20 OKTOBER 1945

• Sultan Ibrahim turunkan tandatangan

24 OKTOBER 1945

• Menghadap Sultan Selangor dan turunkan tandatangan

31 OKTOBER 1945

• Menghadap Sultan Pahang

2 NOVEMBER 1945

• Sultan Pahang terpaksa turunkan tandatangan

14 NOVEMBER 1945

• Menghadap YDPB Negeri Sembilan dan 4 orang Undang
• Baginda terpaksa turunkan tandatangan setelah didesak

MacMicheal walaupun enggan

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 18

JPN TERENGGANU

4.2.6 MISI SIR HAROLD MACMICHEAL

22 NOVEMBER 1945

• Menghadap Sultan Perak
• Baginda cuba lengahkan masa untuk tandatangan dan terpaksa

turunkan tandatangan

29 NOVEMBER 1945

• Menghadap Sultan Kedah
• Berlaku perdebatan antara kedua pihak

02 DISEMBER 1945

• Berjaya dapatkan tandatangan Sultan Kedah

04 DISEMBER 1945

• Raja Perlis turunkan tandatangan setelah didesak

15 DISEMBER 1945

• Menghadap Sultan Kelantan dan ugut tidak iktiraf Raja-raja
Melayu

17 DISEMBER 1945

• Berjaya dapatkan tandatangan Sultan Kelantan

21 DISEMBER 1945

• Menghadap Sultan Terengganu

• Baginda enggan tandatangan kerana bertentangan dengan

Undang-undang Tubuh Negeri Terengganu akhirnya

turunkan tandatangan BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 19
JPN TERENGGANU

APLIKASI KBAT

ELEMEN K (K10.3.9)

Berwaspada dalam membuat
sebarang tindakan penting dalam
mempertahankan kedaulatan
negara. Bincangkan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 20

JPN TERENGGANU

APLIKASI KBAT

CAKNA MINDA

Benarkah tindakan MacMicheal
mencetus kegagalan penubuhan
Malayan Union di Tanah Melayu?
Berikan hujah anda.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 21

JPN TERENGGANU

Agenda 4.3
Style REAKSI PENDUDUK
TEMPATAN TERHADAP
MALAYAN UNION

Pada akhir pembelajaran, murid akan dapat:
➢ Menghuraikan reaksi penduduk tempatan

terhadap Malayan Union

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 22

JPN TERENGGANU

4.3.1 REAKSI PENDUDUK TEMPATAN TERHADAP MU

TIDAK MENYOKONG MU PENGISYTIHARAN MU
• MU ditentang oleh Raja-raja Melayu,
03 Pada 1 April 1946 melalui pengenalan
orang Melayu dan bekas pegawai British 01 Kertas Putih

02

MENIMBULKAN PELBAGAI REAKSI

• Menyokong
• Tidak menyokong
• Raja-raja Melayu, masyarakat

Melayu dan persatuan Melayu

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 23

JPN TERENGGANU

PERMAISURI Tuanku Permaisuri Perak (Raja Perempuan
Kelsom) ketuai barisan hadapan perarakan
04 PERAK bersama wanita Perak semasa perhimpunan
PIMPIN besar-besaran di Padang Bandar Diraja Kuala
GERAKAN Kangsar menentang MU

05 PULAU Setelah perjumpaan dengan Dato’
Onn Jaafar di Hotel Station -
UPACARA memohon Raja-raja Melayu
PELANTIKAN bersama rakyat boikot upacara
GABENOR MU pelantikan Gabenor MU

CARA BANTAHAN
RAJA-RAJA MELAYU

01KES KE Persidangan Raja-raja BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 24
Melayu di Kuala Kangsar
MAHKAMAH putuskan bantahan JPN TERENGGANU
TINGGI melalui Mahkamah Tinggi
di England
ENGLAND
Sultan Kedah, Perak dan Johor
02 SURAT utus surat bantahan kepada
George Henry Hall mendakwa
BANTAHAN diperdaya oleh MacMicheal

03 Raja-raja Melayu sokong kongres
bertujuan menunjukkan kesungguhan
ADAKAN orang Melayu tolak MU
KONGRES

MELAYU

4.3.4 PENENTANGAN RAKYAT TERHADAP MALAYAN UNION

(A) BANTAHAN AKHBAR MELAYU

BERITA BERKAITAN MU 01 SERUAN AKHBAR MELAYU
BMA siarkan berita MU kepada rakyat
Akhbar Melayu menyeru orang Melayu
dan Akhbar Majlis siarkan sehari adakan perhimpunan besar-besaran
selepas ketibaan MacMicheal (12 tolak MU dan melaporkan
perkembangan berita penentangan
Oktober 1945) mencetuskan
kesedaran nasionalisme 03 terhadap MU

SUMBER : UTUSAN MELAYU,

12 OKTOBER 1945

“Dari pandangan sepintas lalu

dapatlah diketahui bahawa cadangan

Malayan itu menguntungkan orang

AKHBAR MELAYU 02 04 bukan Melayu. Hal ini amat
Akhbar Utusan Melayu (Singapura), mencemaskan fikiran dan perasaan
Majlis (KL), Warta Negara (P. Pinang)
suarakan bantahan keras, kecam dan orang Melayu mengenai hari
kutuk MU - merugikan orang Melayu
depan mereka….Para Sultan

hendaklah menimbangkan dengan

sepenuh hati cadangan MU sebelum

menyetujuinya”

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 25

JPN TERENGGANU

4.3.5 CARA BANTAHAN RAKYAT TERHADAP MU

(B) BANTAHAN CENDEKIAWAN

TOKOH PENTADBIR MELAYU 01 TOKOH WANITA

Menggerakkan orang Melayu menentang MU Cikgu Zaharah Abdullah (Batu Pahat) berucap
dengan pelbagai strategi - Dato’ Onn Jaafar, membantah pelaksanaan MU, Halimahton Abd
Majid (Rembau), Saleha Mohd Ali (Selangor),
Dato’ Nik Ahmad Kamil, Za’ba, Tengku Zaharah Tamin (Selangor), Datin Puteh Mariah
Mohamed, Dato’ Abdul Wahab Abdul Aziz Ibrahim Rashid (Perak) dan Hasnah Ishak (Pulau
(Panglima Bukit Gantang), Wan Md Yussof Pinang) menjadi benteng hadapan menentang
(Panglima Kinta), Dato Hamzah Abdullah dan British
Dato’ Abdul Rahman Mohammad Yassin (Johor)

03 02

BEKAS PEGAWAI BRITISH BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 26

Pegawai tadbir British yang pernah JPN TERENGGANU
berkhidmat di Tanah Melayu kritik

rancangan MU - Frank Swettenham,
Roland Braddell, Cecil Clementi

Smith, Richard Winstedt, Frederick
Weld dan George Maxwell

4.3.5 CARA BANTAHAN RAKYAT TERHADAP MU

(C) BANTAHAN PERSATUAN MELAYU

02 03

01
04

BERJAYA PERSATUAN MENJADI
Himpunkan orang MELAYU PENGGERAK
Melayu seluruh negara Ditubuhkan atau Menganjurkan rapat umum -
dan setiap lapisan diaktifkan semula membantah cara MacMicheal
masyarakat bantah MU sebagai tindak balas mendapatkan tandatangan
terhadap MU Raja-raja Melayu
PERSATUAN

02Syarikat Bekerjasama Am
01 03 04Saiburi (SABERKAS),

Persatuan Melayu Kedah,
Perikatan Melayu Perak,
Persatuan Melayu Selangor

dan Persatuan Melayu Johor BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 27

JPN TERENGGANU

4.3.5 CARA BANTAHAN RAKYAT TERHADAP MU

(D) BANTAHAN DI NEGERI KELANTAN, KEDAH DAN JOHOR

01 02 03

KELANTAN KEDAH JOHOR

15 Dis 1945, 10 ribu orang • 19 Jan 1946, ribuan orang Melayu • Lembaga Kesatuan Melayu Johor lancar
berhimpun di Kota Bharu Kedah berarak di Alor Setar -
semasa MacMicheal minta dianjurkan oleh Kesatuan Melayu gerakan menentang MU (Jan 1946) dan
tandatangan Sultan Kedah, SABERKAS, Kesatuan Ulama
Kedah dan Persatuan Melayu Kedah perhimpunan disertai Persatuan Melayu Johor
• Ungku Omar Abdullah (Naib Presiden
• Tuan Haji Hussain Che Dol (Yang
Dipertua Kesatuan Melayu Kedah) Lembaga Kesatuan Melayu Johor) dan Dr.
dan Senu Abdul Rahman (Setiausaha
Agung SABERKAS) kritik kandungan Hamzah berucap menentang MU
Kertas Putih MU - dianggap mencabul • 10 Feb 1946 Pergerakan Melayu Semenanjung
kedaulatan bangsa Melayu
Johor di bawah Dato’ Onn Jaafar berhimpun

menentang MU
• 20 ribu orang Melayu berhimpun di Batu Pahat

dan Dato’ Onn berucap gesa orang Melayu

bangkit bersatu menentang British

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 28

JPN TERENGGANU

4.3.5 CARA BANTAHAN RAKYAT TERHADAP MU

Penentangan gagasan MU 01 E) MENGADAKAN 04 Sepakat tubuhkan badan
KONGRES induk menentang MU
dianjurkan oleh pemimpin MELAYU secara tersusun
persatuan Melayu DI KUALA
LUMPUR Kongres diadakan di
Tujuan - menzahirkan bangunan Kelab Sultan
Sulaiman, Kampung Baru,
penubuhan badan induk 02
05 Kuala Lumpur (1- 4 Mac
yang menjadi pemangkin
menentang MU 1946) dan 41 buah
pertubuhan Melayu hantar
Pemimpin dan wakil hadiri kongres

cendekiawan Melayu 03 Bersetuju tubuhkan
negeri bersetuju
anjurkan Kongres Melayu 06 United Malays National

Organisation (UMNO)
untuk menentang MU

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 29

JPN TERENGGANU

4.3.5 CARA BANTAHAN RAKYAT TERHADAP MU

PERANAN UMNO 3 4 “HARI KEMATIAN”
Hari lahirnya MU dianggap “Hari
laksanakan beberapa perkara penting:
• majukan orang Melayu Kematian” oleh orang Melayu

• menjadi penggerak pupuk perpaduan

orang Melayu di seluruh Tanah Melayu

HASIL KONGRES 5 ORANG MELAYU BERKABUNG
UMNO ditubuhkan di Istana Orang Melayu berhimpun memakai
2
lilitan kain putih di songkok sebagai

Johor pada 11 Mei 1946 tanda berkabung

LOKASI 1 B) MENGADAKAN 6 MU MERUPAKAN SEMBOYAN
KONGRES MELAYU
Johor Bahru pada 11 Mei 1946 Memanggil orang Melayu dari
DI JOHOR seluruh negeri sertai kongres -
menjadi pembakar semangat
bangsa Melayu menentang MU

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 30

JPN TERENGGANU

4.3.5 CARA BANTAHAN RAKYAT TERHADAP MU

(F) UMNO MENGANJURKAN BANTAHAN SECARA BESAR-BESARAN

Tunjuk perasaan besar-besaran dibuat semasa Ahli Parlimen British L.D Gammans dan
David Rees Williams buat tinjauan berkaitan penentangan Orang Melayu terhadap MU

01 • Ribuan orang memenuhi tebing jalan

ALOR raya dari Titi Bumbung Lima hingga 04 • Ucapan pemimpin Melayu bantah MU
SETAR, sambut kedatangan Gammans dan
KEDAH bandar Alor Setar bantah MU KAMPUNG Rees Williams dalam rapat umum di
• 50 ribu sertai rapat umum di bandar Padang Kelab Sultan Sulaiman
02 BARU, KUALA
Alor Setar • Orang Melayu berhimpun di padang
PADANG LUMPUR dan perkarangan Istana Alam Shah
FRANCIS membantah MU
LIGHT SCHOOL, • Rapat umum diadakan di Padang 05
PULAU PINANG • Orang ramai berbaris panjang di jalan
Francis Light School, Pulau Pinang KLANG, masuk istana
03 • Bawa sepanduk “Humbankan
SELANGOR • Bawa sepanduk “Kekalkan Takhta
IPOH, Perjanjian MacMicheal” - pamerkan Kerajaan Raja-Raja Melayu” dan
PERAK “MacMichael ialah Imperialis”
kebencian kepada MacMicheal disertai 06
dengan laungan “Hidup Melayu” BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 31
SEREMBAN,
JPN TERENGGANU
• Orang ramai berhimpun di Pekan NEGERI

Ahad, Jalan Datuk, Ipoh, Perak SEMBILAN

• Bawa sepanduk “Kami Berkehendak

Naungan, Bukan Penaklukan” dan

“Jangan Kecewakan Kami” disertai

laungan “Hidup Melayu”

4.3.5 CARA BANTAHAN RAKYAT TERHADAP MU

LAPORAN GAMMANS
DAN REES WILLIAMS

kepada Pejabat Tanah Jajahan London

01 Sultan tandatangan perjanjian tanpa

sedar akibat daripadanya

02 Mereka sokong sepenuhnya cadangan

Raja-raja Melayu

03 Bantahan buka mata British terhadap

keburukan MU

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 32

JPN TERENGGANU

APLIKASI KBAT

ELEMEN K (K10.3.10)

Sikap berani menyuarakan
pandangan dengan beretika
penting demi keamanan negara
dan keharmonian rakyat.
Bahaskan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 33

JPN TERENGGANU

APLIKASI KBAT

CAKNA MINDA

Kerjasama dan bersatu padu
penting dalam menjayakan
sesuatu gerakan atau perjuangan.
Bincangkan.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 34

JPN TERENGGANU

Agenda 4.4
Style PENYERAHAN SARAWAK
KEPADA KERAJAAN
BRITISH

Pada akhir pembelajaran, murid akan dapat:
➢ Memerihalkan penyerahan Sarawak oleh

Brooke kepada British

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 35

JPN TERENGGANU

4.4.1 PENTADBIRAN TENTERA DI SARAWAK

PENTADBIRAN SARAWAK DISERAHKAN
TENTERA DI KEPADA BRITISH
SARAWAK Penyerahan dibuat selepas PDII -

01 timbulkan pelbagai reaksi daripada

penduduk tempatan

PENTADBIRAN TENTERA DI SARAWAK
Setelah PDII tamat, tentera Australia
mendarat di Kuching dan perkenalkan

02 pentadbiran tentera - British Borneo
Civil Affairs Unit (BBCAU) 11 Sept 1945

03 BRITISH PERKENALKAN BMA

Vyner Brooke serahkan Sarawak kepada
British (1 Julai 1946) dan dapat tentangan
penduduk tempatan Sarawak

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 36

JPN TERENGGANU

4.4.2 FAKTOR PENYERAHAN SARAWAK KEPADA BRITISH

01 MASALAH PEWARISAN TAKHTA

• Vyner Brooke tua, uzur dan tiada anak lelaki
• Beliau enggan lantik anak saudaranya Anthony Brooke

(anak Bertram Brooke) untuk gantikannya

02 DESAKAN KERAJAAN BRITISH FAKTOR
PENYERAHAN
• 19 Jun 1944, Pejabat Tanah Jajahan desak
Vyner Brooke beri kuasa kepada British untuk 03 MASALAH KEWANGAN
luaskan kuasa di Sarawak • Vyner Brooke hadapi masalah kewangan selepas PDII
• Ekonomi Sarawak terjejas, lombong minyak musnah,
• 28 Feb 1945, Pejabat Tanah Jajahan utus ladang getah terbiar, kemudahan pendidikan, kesihatan,
surat kepada Vyner Brooke tentang pendirian jalan raya dan lapangan terbang perlu dibaiki
serahkan Sarawak - Vyner setuju serah • Vyner Brooke tidak mampu bangunkan semula Sarawak
Sarawak kepada British
BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 37

JPN TERENGGANU

4.4.3 PROSES PENYERAHAN SARAWAK KEPADA BRITISH

VYNER BROOKE TINJAUAN AHLI PARLIMEN BRITISH
Diarahkan oleh British dapatkan • Gammans dan Rees Williams dihantar
kelulusan Majlis Negeri dan persetujuan
rakyat Sarawak terlebih dahulu oleh British untuk buat tinjauan.
• Hasil tinjauan - sebahagian besar rakyat
DOKUMEN DIBAWA KE ENGLAND 04
Dokumen yang ditandatangani ketua Sarawak menentang, orang Cina
sokong dan terdapat penduduk yang
tempatan Sarawak dibawa ke England. 03 05 tidak memahami maksud penyerahan
Penyerahan Sarawak dibuat tanpa
KEPUTUSAN UNDIAN
pengetahuan rakyat Sarawak • Majlis Negeri keluarkan Rang

WAKIL VYNER BROOKE 02 Undang-Undang Penyerahan
Vyner Brooke hantar Gerard T.
MacBryan dapatkan persetujuan 06 • Golongan propenyerahan menang

ketua tempatan dengan 19 undi berbanding 16
undi menentang

PEJABAT TANAH JAJAHAN 01 TARAF SARAWAK
utus surat kepada Vyner Brooke (28 Feb Sah sebagai Tanah Jajahan British

1945) - tandatangan surat perjanjian 07 - Hari Penyerahan Sarawak
bersetuju serah Sarawak dengan George
diisytiharkan di Kuching pada
Henry Hall (24 Okt 1945) 1 Julai 1946

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 38

JPN TERENGGANU

APLIKASI KBAT

ELEMEN K (K10.3.11)

Perjuangan dan kepimpinan tokoh
terdahulu dalam membina
negara perlu dihargai. Bersetujukah
anda? Berikan alasan anda.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 39

JPN TERENGGANU

APLIKASI KBAT

CAKNA MINDA

"Perang Dunia Kedua memberikan
impak besar kepada ekonomi
Sarawak sehingga Vyner Brooke
terpaksa menyerahkan Sarawak
kepada British". Bersetujukah anda?
Berikan alasan anda.

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 40

JPN TERENGGANU

Agenda 4.5
Style REAKSI PENDUDUK
TEMPATAN TERHADAP
PENYERAHAN SARAWAK

Pada akhir pembelajaran, murid akan dapat:
➢ Menghuraikan penentangan penduduk

tempatan terhadap penyerahan Sarawak

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 41

JPN TERENGGANU

4.5.1 FAKTOR PENENTANGAN PENYERAHAN SARAWAK

KETUA PENENTANGAN

Datu Patinggi Abang Haji Abdillah.
Antara faktor penentangan ialah:

TINDAKAN VYNER BROOKE BERTENTANGAN
DENGAN PERLEMBAGAAN 1941

01 Prinsip Kelapan dalam Perlembagaan 1941 menyatakan:

• pemerintahan sendiri diberikan kepada rakyat Sarawak
• penduduk akan dibimbing untuk mentadbir Sarawak

VYNER BROOKE MENGETEPIKAN SURAT

02 WASIAT CHARLES BROOKE

• Vyner Brooke membuat keputusan tanpa bincang dengan
Raja Muda (Anthony Brooke) dan Tuan Muda (Bertram Brooke)

• Golongan menentang mahu pulihkan pemerintahan Dinasti
Brooke - merdeka dituntut dengan mudah

03 GERARD T. MACBRYAN MENGGUNAKAN MUSLIHAT
Gerard guna tipu muslihat seperti tekanan, desakan,
pujukan dan sogokan – dapatkan persetujuan daripada
ketua tempatan

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 42

JPN TERENGGANU

4.5.2 BENTUK PENENTANGAN PENDUDUK TEMPATAN

(A) MENGADAKAN PERSIDANGAN

01 PENGANJURAN PERSIDANGAN OBJEKTIF 02

Dianjurkan oleh Johari Anang (pengerusi) dan Mengadakan demonstrasi pada setiap 1 Julai
Sharkawi Osman yang dihadiri seluruh - menentang penyerahan Sarawak
perwakilan Sarawak
SARAWAK DAYAK ASSOCIATION (SDA) 04
03 PERTUBUHAN SERTAI PERSIDANGAN
Orang Dayak tubuhkan SDA
Pergerakan Pemuda Melayu (PPM), Barisan Pemuda dengan 500 orang ahli
Sarawak (BPS), Persatuan Kebangsaan Melayu

Sarawak (PKMS), Persatuan Melayu Miri, Kesetiaan
Muda Matu dan Persekutuan Bumiputera

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 43

JPN TERENGGANU

4.5.2 BENTUK PENENTANGAN PENDUDUK TEMPATAN

(B) MENGADAKAN DEMONSTRASI MENDESAK BRITISH
PKMS mendesak British undur
DIKETUAI OLEH
03 dari Sarawak. Demonstrasi di
Datu Patinggi Abang Haji 02
Sibu diterajui oleh PPM
Abdillah - perarakan disertai
16 persatuan Melayu TULISAN DI SEPANDUK DAN POSTER
“Kami membantah dengan sekeras-kerasnya
DEMONSTRASI PERTAMA tindakan Brooke menyerahkan Sarawak
diadakan ketika kedatangan
04 kepada kolonial Inggeris”, “Sarawak adalah hak
Gabenor Pertama Sarawak 01 kami”, “Leburkan kolonial” dan “No Cession”
- ditampal di pokok, perahu dan jeti
(Charles Arden Clarke) di Astana
(30 Okt 1946)

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 44

JPN TERENGGANU

4.5.2 BENTUK PENENTANGAN PENDUDUK TEMPATAN

(C) MELETAKKAN JAWATAN BERAMAI-RAMAI

BRITISH SEDAR
pemimpin antipenyerahan terdiri daripada

01 pegawai perkhidmatan awam dan guru

PEKELILING NO. 9/1946

02 British keluarkan pekeliling yang melarang pegawai
awam sertai gerakan antipenyerahan

409 LETAK JAWATAN (2 APRIL 1947)

03 Guru, petugas di Pos dan Telegraf, Jabatan Marin, Kastam,

Perubatan dan Kesihatan, Percetakan, Jabatan Tanah dll

04 56 PELAJAR
Maktab Perguruan Melayu Sarawak bertindak menamatkan
pengajian sebagai bantahan terhadap Pekeliling No.9

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 45

JPN TERENGGANU

4.5.2 BENTUK PENENTANGAN PENDUDUK TEMPATAN

(D) BANTAHAN GOLONGAN WANITA

WANITA YANG MENENTANG HEBAT 01
Cikgu Lily Eberwein (PKMS), Hajah

Sipah Tuanku Othman, Dayang Fauziah

dan Cikgu Ajibah Abol

KORBANKAN MASA DAN TENAGA 02
mengatur demonstrasi menentang

penyerahan

KETUA KAUM WANITA 03
Cikgu Ajibah Abol bergabung

tenaga dengan gerakan
antipenyerahan

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 46

JPN TERENGGANU

4.5.2 BENTUK PENENTANGAN PENDUDUK TEMPATAN

(E) MENGGUNAKAN 02 KRITIKAN TAJAM
AKHBAR

01 UTUSAN Pengarang menggunakan PERGERAKAN PEMUDA MELAYU (PPM)
SARAWAK 1949 hantar surat kepada kerajaan British

kritikan yang tajam 01 di London - menyatakan bantahan
terhadap penjajahan Sarawak
saluran menyebarkan terhadap rancangan
tentangan mereka penyerahan Sarawak BARISAN PEMUDA SARAWAK (BPS)
hantar referendum (1949) mansuhkan
terhadap penyerahan
02 penyerahan Sarawak dan hantar surat
Sarawak (F) MENULIS
bantahan kepada Perdana Menteri
03 CONTOH ULASAN SURAT British, Clement Attlee

BANTAHAN

berita tentang tindakan British ANTHONY BROOKE

menyekat Anthony Brooke 03 menentang penyerahan melalui sistem
perundangan - buat rayuan di Privy Council
dari memasuki Sarawak dan
Artikel bertajuk “Kerajaan dan bawa kes ini ke Mahkamah Tinggi
British Menipu Rakyat” -
Brunei namun rayuan ditolak
disiarkan pada 7 Nov1949

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 47

JPN TERENGGANU

4.5.2 BENTUK PENENTANGAN PENDUDUK TEMPATAN

(G) MENUBUHKAN KUMPULAN RUKUN 13

01 02 03 04

GOLONGAN MUDA DIPIMPIN OLEH SASARAN MESYUARAT SULIT

Pergerakan Pemuda Awang Rambli, menghapuskan diadakan untuk membunuh
Melayu Sibu menentang Morshidi Sidek dan pegawai tinggi Duncan Stewart (3 Dis
penyerahan - tubuhkan British di Sibu 1949) di Sibu
Rukun 13 (20 Ogos 1948) Bujang Suntong

secara sulit

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 48

JPN TERENGGANU

4.5.3 PERISTIWA SUNGKIT BERDARAH 05

01 02 03 04

ROSLI DHOBI “SUNGKIT PEMBUNUHAN HUKUMAN GERAKAN
antara pejuang
kemerdekaan Sarawak BERDARAH” DUNCAN GANTUNG ANTIPENYERAHAN

Peristiwa Rosli beri peluang British HINGGA MATI SARAWAK GAGAL

Dhobi menikam hentikan gerakan Rosli Dhoby, Morshidi beri kesedaran dan

Duncan Stewart - antipenyerahan - tutup Sidek, Awang Rambli, bangkitkan nasionalisme

meninggal dunia pejabat PPM, PKMS, BPS Bujang Suntong (hukum dalam kalangan

di Hospital dan Angkatan Semangat gantung hingga mati) - penduduk - membawa

Singapura Anak Negeri Sarawak anggota Rukun 13 yang penubuhan parti politik

(ASAS) lain dipenjarakan

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 49

JPN TERENGGANU

4.5.4 REAKSI PENDUDUK YANG MENYOKONG PENYERAHAN

MENYOKONG PENYERAHAN SARAWAK
Datu Bandar Abang Haji Mustapha dan Datu Amar Abang Haji
Suleiman ketuai sokongan. Antara faktor mereka menyokong
ialah:

MEMAJUKAN NEGERI

01 Dari aspek politik, perhubungan, perdagangan,

pertanian, pendidikan, kesihatan dan taraf hidup
rakyat yang terkesan akibat PDII
MEMAJUKAN PENDUDUK TEMPATAN

02 Tubuhkan Young Malay Association (YMA):

• galakkan kemajuan orang Melayu dalam ekonomi dan sosial
• bantu orang Melayu yang mundur dan ketinggalan

03 BERI PELUANG PEKERJAAN DALAM PERKHIDMATAN AWAM

Ramai golongan intelektual diberikan peluang isi jawatan tinggi
seperti peguam, doktor dan jurutera

BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM 50

JPN TERENGGANU