ป.วิ แพ่ง_compressed

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนพครณะระกำชรรบมัญกญำรัตกิฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ให้ใช้ประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำมแพง่

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎพีกุทำธศกั รำช ๒๔ส๗ำ๗นกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ในพระปรมำภไิ ธยสมเดจ็ พระเจำ้ อยูห่ ัวอำนนั ทมหดิ ล
สำนกั งำนคณะกรรมกคำรณกะฤผษูส้ฎำีกเำรจ็ รำชกำรแทสนำนพกัรงะำอนงคคณ์ ะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ (ลตงำวมนัสปำทรน่ี ะก๗ั กงำำมนศนี คปำณรคะะมกธรำพรนุทมสธกภศำำรกั กผรฤูแ้ำษทชฎน๒ีกรำ๔ำษ๗ฎ๗ร) สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกอำนุวัตน์จำตุรนสตำ์นกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
อำทิตย์ทิพอำภำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำเนจคำ้ พณระะกยรรำมยกมำรรำกชฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ตรำไว้ ณ วนั ที่ ๑๕ มถิ นุ ำยน พุทธศกั รำช ๒๔๗๘

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกเปฤษน็ ฎปีกีทำี่ ๒ ในรชั กำลสปำัจนจกั บุ งำันนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษโดฎยีกำท่ีสภำผู้แทนรสำำษนกัฎงรำลนคงมณตะิกวร่ำรมสกมำครวกรฤทษ่ีฎจีกะำยกเลิกบรรดำสกำนฎกั หงมำนำคยณวิธะกีพริจรำมรกณำรำกฤษฎีกำ

ควำมแพ่งต่ำง ๆ ทใี่ ชอ้ ยู่ ณ บัดน้ี และใหใ้ ช้ประมวลกฎหมำยวิธพี ิจำรณำควำมแพง่ แทน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนสคภณำผะกู้แรทรนมรกำำษรกฎฤรษจดฎ่ึงั่งมีกตีพำอ่ รไะปบนรี้ มรำชโสอำงนกกั ำงรำในหค้ตณระำกพรรรมะกรำำรชกบฤัญษฎญีกัตำิข้ึนไว้โดยคำแสนำนะนกั งำำแนลคะณยะินกยรรอมมกขำอรงกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑ พระรำชบัญญัตินี้ให้เรียกว่ำ “พระรำชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมำยวิธี

สำนกั งำนพคิจณำระณกรำรคมวกำำมรกแฤพษง่ ฎพีกทุำ ธศักรำช ๒๔ส๗ำน๗กั ”งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนมกั ำงตำนรคำณ๒ะ๑กรใรหม้ใกชำ้พรกรฤะษรำฎชีกบำ ัญญตั ินต้ี ้งั แตส่วำันนปกั งรำะนกคำณศะในกรรรำมชกกำจิ รจกำฤนษเุฎบีกกำษำเป็นต้นไป

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษมฎำีกตำรำ ๓ ให้ใช้ปสำรนะกั มงวำนลคกณฎะหกมรรำมยกวำิธรีพกฤิจษำฎรีกณำำควำมแพ่งตสำำมนกทั ง่ีไำดน้ตครณำะไกวร้ตร่อมทกำ้ำรยกฤษฎีกำ

พระรำชบญั ญตั นิ ้ตี ้งั แตว่ ันท่ี ๑ ตลุ ำคม พทุ ธศักรำช ๒๔๗๘ เปน็ ต้นไป
สำนบกั ทงำบนัญคณญะตั กิใรนรปมรกะำรมกวฤลษกฎฎีกหำมำยน้ใี ห้ใชใ้ นสศำนำกลั งทำัว่นไคปณตะลกอรดรมรำกชำรอกำฤณษำฎจีกักำร ยกเว้นแตใ่ น

สำนกั งำนศคำณลพะกิเศรรษมทกี่มำรีขก้อฤบษังฎคีกับำสำหรับศำลนสั้ำนนกแั งลำะนถค้ำณมะีกกฎรรหมมกำำยรกใหฤษ้ใชฎ้ธีกรำรมเนียมประสเพำนณกั ีหงำรนือคกณฎะหกมรรำมยกทำำรงกฤษฎีกำ
ศำสนำในศำลใด ให้ศำลนั้นยกธรรมเนียมประเพณีหรือกฎหมำยน้ัน ๆ มำใช้แทนบทบัญญัติแห่ง

ประมวลกฎหมสำำยนนกั ง้ี เำวน้นคแณตะ่คกู่ครรวมำกมำจระกไฤดษ้ตฎกีกลำงกันให้ใช้ประสมำวนลกั กงำฎนหคมณำะยกนรรี้ มกำรกฤษฎีกำ

บทบัญญัติในประมวลกฎหมำยนี้ ให้ใช้บังคับแก่คดีควำมท้ังปวงซึ่งค้ำงชำระอยู่ใน

สำนกั งำนศคำลณเะมก่อื รวรนัมกใชำร้ปกรฤะษมฎวีกลำกฎหมำยน้ี หสรำอื นทกั ไ่ี งดำย้น่ืนคณต่อะกศรำรลมภกำำยรกหฤลษงั ฎวันีกำนนั้ ไมว่ ่ำมูลคสดำจี นะกั ไงดำเ้นกคิดณขะึ้นกกร่อรมนกหำรรือกฤษฎีกำ

หลังวนั ใชน้ ้นั

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑ รำชกิจจำนุเบกษำ เล่ม ๕๒/-/หน้ำ ๗๒๓/๒๐ มถิ นุ ำยน ๒๔๗๘

- ๒ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

มำตรำ ๔ ต้ังแต่วันใช้ประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำมแพ่งนี้สืบไป ให้ยกเลิก

สำนกั บงรำนรคดณำกะฎกรหรมมำกยำรกกฤฎษแฎลีกะำข้อบังคับอื่นสๆำนใกั นงสำน่วคนณทะ่ีมกีบรัญรมญกำัตริไกวฤ้แษลฎ้วีกในำ ประมวลกฎหสำมนำกั ยงนำน้ี หครณือะซก่ึรงรแมยก้งำรกฤษฎีกำ

กับบทแหง่ ประมวลกฎหมำยน้ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๕๒ ให้รัฐมนตรีวำ่ กำรกระทรวงยุติธรรมมีอำนำจออกกฎกระทรวง ตำมประมวล
สำนกั กงฎำนหคมณำะยกวริธรีพมจิ กำำรรณกฤำษคฎวีกำำมแพง่ ในเร่ืองตส่อำนไปกั งนำี้นคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ค่ำธรรมเนียม นอส(กำ๑นจ)กัำจกงำัดทนว่ีรคำะณงบระุไกะวรเ้ใรบนมียตกบำำรรทำกำงฤงษ๕ธฎุรีกทกำ้ำำยรปในรเะรมื่อวงลเจก้ำสฎำพหนนมกั ักำงำยงนำนคน้ี ณตบละังกอครดับรจมคนกดกำีรำรกรวฤชมษดทฎใั้ีกชงกำ้คำ่ำรใชก้จำ่ำหยนใหด้

สำนกั บงุคำนคคลณเหะลกร่ำรนมนั้ กำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) จัดวำงระเบียบทำงธุรกำรในเรื่องกำรยึดและอำยัด และกำรจำหน่ำยทรัพย์สิน

เป็นตัวเงินโดยวิธสีขำำนยกั ทงำอนดคตณละำกดรหรมรกือำโรดกยฤวษิธฎีอีกื่นำ และในเรื่องสวำิธนีกกั ำงรำบนังคคณับะคกรดรีทมำกงำอรื่นกฤๆษฎทีกี่เำจ้ำพนักงำน

บังคับคดจี ะพึงปฏิบตั ิ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกกฤฎษกฎรีกะำทรวงนัน้ เมอ่ื สไดำนป้ กัรงะำกนำคศณในะกรรำรชมกกจิ ำจรกำนฤษเุ บฎกีกษำ ำแลว้ ให้ใชบ้ สังำคนับกั ไงดำน้ คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๖คณ๓ ะใกหรร้ปมรกะำธรำกนฤษศฎำลีกฎำ ีกำโดยควำมสเำหน็นกั งชำอนบคขณอะกงครรณมะกำกรรกรฤมษกฎำีกรำบริหำรศำล

ยุติธรรมมีอำนำจออกข้อบงั คบั ตำมประมวลกฎหมำยวิธพี ิจำรณำควำมแพง่ ในเรื่องต่อไปนี้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤษ) ฎกีกำำรแต่งต้ัง กำรสรำะนบกั ุตงำัวนแคลณะะกกรำรรมสกำำบรกำฤนษขฎอีกงำล่ำม ผู้แปล แสลำนะผกั งู้เำชนี่ยควณชะำกญรรกมำกรำรกฤษฎีกำ

กำหนดจำนวนค่ำสปำว่นยกั กงำำนรคแณละะกกรำรรมชกดำรใกชฤค้ ษำ่ ฎใชีกจ้ ำ่ำยให้บคุ คลเหสำลน่ำกันงั้นำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑/๑)๔ กำรกำหนดจำนวนค่ำป่วยกำร ค่ำพำหนะเดินทำง และค่ำเช่ำท่ีพัก ของพยำน

สำนกั ทง่ีศำนำคลณเระียกกรมรมำกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) จัดวำงระเบียบทำงธุรกำรในเรื่องเจ้ำพนักงำนศำล รวมท้ังกำรกำหนด

ค่ำธรรมเนียมนอสกำจนำกั กงทำนี่รคะณบุะไวก้ใรนรมตกำำรรำกงฤษ๕ฎทีก้ำำยประมวลกฎสำหนมกั ำงยำนนค้ี ตณละอกรดรจมนกกำรำกรฤชษดฎใชีกำ้ค่ำใช้จ่ำยให้

บุคคลเหล่ำนนั้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษจฎัดีกวำำงระเบียบทำสงำธนุรกั กงำำรนใคนณเระื่อกงรกรำมรกเกำร็บกรฤักษษฎำีกแำละกำรทำลำยสสำำนรบกั งบำคนวคำณมะสกำรรรมบกบำรกฤษฎีกำ

คำพิพำกษำ สมดุ คำพพิ ำกษำ และสำรบบอื่น ๆ ของศำล ตลอดจนสำนวนควำมท้งั หลำย
ส(๔ำน)กั จงัดำนวคำณงระะกเรบรียมบกำทรำกงฤธษุรฎกีกำำรในเรื่องกำรยสื่นำนเอกั กงำสนำครณตะ่อกพรรนมักกงำำรนกเฤจษ้ำฎหีกนำ้ำท่ีของศำล

เพ่ือยื่นต่อศำลหรือเพ่ือส่งให้แก่คู่ควำมหรือบุคคลผู้ใดผู้หนึ่ง และในเร่ืองกำรขอร้องด้วยวำจำเพื่อให้
สำนกั ศงำำลนพคณจิ ำะรกณรรำมแกลำะรกชฤี้ขษำฎดีกตำดั สินคดีมโนสำสเำรน่ กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๕ำน)กั จงัดำนวคำณงระะกเรบรีมยกบำทรำกงฤธษุรฎกีกำำรในเร่ืองที่คู่คสวำำนมกั ฝงำ่ำนยคหณนะ่ึงกจระรมสก่งตำร้นกฉฤบษับฎีกเอำกสำรไปยัง
อีกฝำ่ ยหน่ึง

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกขฤ้อษบฎังีกคำับน้นั เมอ่ื ไดป้ สรำะนกกั ำงศำนในครณำะชกกรจิรจมำกนำรุเกบฤกษษฎำีกแำลว้ ใหใ้ ช้บังคบัสำไดน้กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๒ มำตรำ ๕ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำมแพ่ง
สำนกั (ฉงำบนับคทณี่ ๒ะ)กพรร.ศม.ก๒ำ๕รก๔ฤ๓ษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓ มำตรำ ๖ เพิ่มโดยพระรำชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำมแพ่ง (ฉบับที่ ๒)
พ.ศ. ๒๕๔๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๔ มำตรำ ๖ (๑/๑) เพ่มิ โดยพระรำชบัญญัติให้ใช้ประมวลกฎหมำยวิธีพจิ ำรณำควำมแพ่ง (ฉบบั ที่ ๓)
สำนกั พง.ำศน.ค๒ณ๕ะ๕ก๘รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณผู้ระกบั รสรนมอกงำพรกรฤะษบฎรีกมำรำชโองกำร สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

นำยพันเอก พระยำพหลพลพยหุ เสนำ

นำยสำกนรกัฐั งมำนนตครณี ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

สำรบำญ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ประมวลสำกนฎกั หงำมนำคยณวธิะพีกริจรำมรกณำรำกคฤวษำมฎีกแำพ่ง

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกภรำรคมก๑ำรบกทฤทษว่ัฎไีกปำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ มำตรำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ลักษณะ ๑ บศำทลวเิ สคำรนำกัะงหำ์ศนัพคณท์ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ๑
ลกั ษณะ ๒

สำนกั งำนคณะกรรมหกมำรวกดฤ๑ษฎเีกขำตอำนำจศำล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนค๒ณ-๑ะก๐รรมกำรกฤษฎีกำ
หมวด ๒ กำรคดั คำ้ นผู้พิพำกษำ ๑๑-๑๔

หมวสดำน๓กั งอำำนนคำณจะแกลระรมหกนำำ้ รทก่ีขฤษองฎศีกำำล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีก๑ำ ๕-๓๔

หมวด ๔ กำรน่งั พิจำรณำ ๓๕-๔๕

สำนกั งำนคณะกรรมหกมำรวกดฤ๕ษฎรีกำำยงำนและสำนสวำนนกัคงวำำนมคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำน๔ค๖ณ-๕ะก๔รรมกำรกฤษฎีกำ

ลักษณะ ๓ คูค่ วำม ๕๕-๖๖
ลกั ษณะ ๔ กำรยสื่นำแนลกั ะงสำน่งคคำณคะู่คกวรรำมมกแำลระกเฤอษกฎสีกำำร สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤ๖ษ๗ฎ-ีก๘ำ๓ อัฏฐ

ลักษณะ ๕ พยำนหลักฐำน สำนกั ง๘ำน๔ค-๑ณ๐ะก๕รรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมหกมำรวกดฤ๑ษฎหีกลำกั ท่ัวไป สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หมวสดำน๒กั งวำำ่นดคว้ ณยะกกำรรรมมำกศำำรกลฤขษอฎงพีกำยำนและกำรซสักำนถกำั มงำพนยคำณนะกรรมกำรกฤษ๑ฎ๐ีก๖ำ -๑๒๑
หมวด ๓ กำรนำพยำนเอกสำรมำสืบ ๑๒๒-๑๒๗ ทวิ

สำนกั งำนคณะกรรมหกมำรวกดฤ๔ษฎกีกำำรตรวจและกำสรำนแกตั งง่ ำตนงั้ คผณูเ้ ชะี่ยกวรชรมำกญำโรดกยฤศษำฎลีกำ สำนกั๑ง๒ำน๘ค-๑ณ๓ะก๐รรมกำรกฤษฎีกำ

ลักษณะ ๖ คำพิพำกษำและคำสัง่

หมวสดำน๑กั งหำนลคักณท่วัะกไปรรวม่ำกดำ้วรยกกฤำษรฎชีกข้ี ำำดตดั สินคดี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษ๑ฎ๓ีก๑ำ -๑๓๙

หมวด ๒ ขอ้ ควำมและผลแห่งคำพิพำกษำและคำส่งั ๑๔๐-๑๔๘

สำนกั งำนคณะกรรมหกมำรวกดฤ๓ษฎคีก่ำำฤชำธรรมเนียสมำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สว่ นที่ ๑ กำรกำหนดและกำรชำระคำ่ ฤชำธรรมเนียม
สำนกั งำนคณและกะรกรำมรกยำกรเกวฤ้นษคฎำ่ ีกธำรรมเนียมศำลสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษ๑ฎ๔ีก๙ำ -๑๖๐

สว่ นที่ ๒ ควำมรบั ผดิ ชน้ั ท่ีสุดในค่ำฤชำธรรมเนียม ๑๖๑-๑๖๙/๓
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ภำค ๒ วสิธำีพนกัจิ งำำรนณคำณใะนกศรำรลมชกน้ัำรตก้นฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ลกั ษณะ ๑ วิธพี จิ ำรณำสำมัญในศำลช้ันตน้
๑๗๐-๑๘๘

สำนกั ลงักำนษคณณะะก๒รรวมิธกพี ำิจรำกรฤณษฎำีกวิสำ ำมัญในศำลชส้นัำนตกั้นงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หมวด ๑ วธิ พี ิจำรณำคดมี โนสำเร่ ๑๘๙-๑๙๖

หมวสดำน๒กั งกำำนรคพณิจะำกรรณรมำกโดำรยกขฤำษดฎนีกดั ำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส่วนท่ี ๑ กำรขำดนัดยน่ื คำให้กำร ๑๙๗-๑๙๙ ฉ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกสฤว่ ษนฎทีกี่ ๒ำ กำรขำดนัดสพำจินำกั รงณำนำคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั๒ง๐ำน๐ค-๒ณ๐ะก๙รรมกำรกฤษฎีกำ

หมวด ๓ อนญุ ำโตตุลำกำร ๒๑๐-๒๒๒

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๕ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

หมวด ๔ กำรดำเนินคดีแบบกล่มุ ๕

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกสฤ่วษนฎทีก่ี ๑ำ บททั่วไป สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ส๒ำน๒กั ๒ง/ำ๑น-ค๒ณ๒ะ๒กร/ร๗มกำรกฤษฎีกำ

ส่วนท่ี ๒ กำรขออนุญำตให้ดำเนินคดแี บบกลุ่ม ๒๒๒/๘-๒๒๒/๑๓

สสำ่วนนกั ทงำ่ี น๓คกณำะรกพรรจิ มำกรณำรำกคฤดษแีฎบีกำบกลุ่ม สำนกั งำนคณะกรรมก๒ำ๒รก๒ฤ/ษ๑ฎ๔ีก-ำ๒๒๒/๓๔

สว่ นท่ี ๔ คำพพิ ำกษำและกำรบงั คบั คดี ๒๒๒/๓๕-๒๒๒/๔๔
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกสฤว่ ษนฎทีก่ี ๕ำ อุทธรณแ์ ละสฎำนีกกั ำงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ๒๒ส๒ำน/๔กั ๕งำ-น๒ค๒ณ๒ะ/ก๔รร๘มกำรกฤษฎีกำ

สสำ่วนนกั ทงำี่ น๖คคณ่ำะธกรรรรมมเกนำยีรกมฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ๒๒๒/๔๙

สำนกั งำนคณะกภรำรคมก๓ำรอกทุ ฤธษรฎณีก์แำละฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ลักษณะ ๑ อุทธรณ์
๒๒๓-๒๔๖

ลกั ษณะ ๒ ฎกี ำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎ๒ีก๔ำ๗-๒๕๒

สำนกั งำนคณะกภรำรคมก๔ำรวกิธฤีกษำฎรีกชำัว่ ครำวกอ่ นพิพสำำนกกัษงำำแนลคะณกะำกรรบรมังคกับำรตกำฤมษคฎำีกพำพิ ำกษำหรือคสำำสนั่งกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ลกั ษณะ ๑ วธิ กี ำรช่วั ครำวก่อนพพิ ำกษำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎ๒ีก๕ำ ๓-๒๖๕
หมวสดำน๑กั งหำนลคักณทว่ัะกไปรรมกำรกฤษฎีกำ

หมวด ๒ คำขอในเหตุฉกุ เฉนิ ๒๖๖-๒๗๐
สำนกั ลงักำนษคณณะะก๒รรกมำกรำบรังกคฤบัษคฎดีกำีตำมคำพิพำกษสำำนหกั รงอื ำนคคำสณั่งะ๖กรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หมวสดำน๑กั งหำนลคักณทัว่ะกไปรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ๒๗๑
สว่ นท่ี ๑ ศำลท่ีมีอำนำจในกำรบังคับคดี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกสฤว่ ษนฎทีกี่ ๒ำ คำบงั คับ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำ๒น๗ค๒ณ-ะ๒ก๗รร๓มกำรกฤษฎีกำ

สว่ นท่ี ๓ กำรขอบังคับคดี ๒๗๔-๒๗๕

สสำ่วนนกั ทงำี่ น๔คกณำะรกพรริจมำกรณำรำกคฤำษขฎอีกบำังคบั คดี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ๒๗๖

ส่วนที่ ๕ กำรขอให้ศำลไต่สวนเก่ียวกับกิจกำรและทรัพย์สิน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ของลกู หนสี้ตำนำมกั คงำำนพคิพณำะกกษรรำมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะ๒ก๗รร๗มกำรกฤษฎีกำ

ส่วนท่ี ๖ อำนำจทว่ั ไปของเจำ้ พนกั งำนบังคบั คดี ๒๗๘-๒๘๖
สสำ่วนนกั ทงำี่ น๗คผณู้มะสีกร่วรนมไกดำเ้ รสกยี ฤใษนฎกีกำรำบังคับคดี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎี๒กำ๘๗-๒๘๘

สว่ นท่ี ๘ กำรงดกำรบังคบั คดี ๒๘๙-๒๙๑
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกสฤว่ ษนฎทีกี่ ๙ำ กำรถอนกำสรำบนังกั คงับำนคคดณี ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำ๒น๙ค๒ณ-ะ๒ก๙รร๔มกำรกฤษฎีกำ

สสำ่วนนกั ทงำี่ น๑ค๐ณกะกำรรรเพมิกกำถรอกนฤหษรฎอืีกแำกไ้ ขกำรบังคสับำคนดกั ีทงำ่ีผนดิ ครณะเะบกยีรรบมกำรกฤษฎีกำ ๒๙๕
หมวด ๒ กำรบังคบั คดีในกรณีท่ีเป็นหนเี้ งนิ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกสฤว่ ษนฎทีกี่ ๑ำ อำนำจของสเจำนำ้ พกั งนำักนงคำณนะบกังรครับมกคำดรีกฤษฎีกำ สำนกั งำ๒น๙ค๖ณ-ะ๓ก๐รร๐มกำรกฤษฎีกำ

ส่วนท่ี ๒ ทรัพยส์ ินทีไ่ ม่อยใู่ นควำมรับผิดแหง่ กำรบังคับคดี ๓๐๑-๓๐๒

สสำ่วนนกั ทงำ่ี น๓คกณำะรกยรดึรมทกรำัพรยก์สฤนิษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎี๓กำ๐๓-๓๑๕

ส่วนที่ ๔ กำรอำยัดสิทธเิ รียกรอ้ ง ๓๑๖-๓๒๐

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕ ภำค ๒ ลักษณะ ๒ หมวด ๔ กำรดำเนินคดีแบบกลุ่ม เพิ่มโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติม
ประมวลกฎหมำยวธิสพี ำนจิ ำกั รงณำนำคควณำะมกแรพร่งม(กฉำบรับกทฤ่ีษ๒ฎ๖ีก)ำพ.ศ. ๒๕๕๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
๖ ลักษณะ ๒ กำรบังคับคดีตำมคำพิพำกษำหรือคำส่ัง แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไข
สำนกั เพงำิ่มนเคตมิณปะรกะรมรวมลกกำฎรหกฤมษำยฎวีกธิ ำพี ิจำรณำควำมแสพำน่ง กั(ฉงบำนบั คทณี่ ๓ะ๐ก)รพรม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๖ษ๐ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๖ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส่วนที่ ๕ กำรขอใหศ้ ำลบงั คับบคุ คลภำยนอกชำระหนี้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ตำมสิทธิเรสียำนกกัรงอ้ ำงนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะ๓ก๒รร๑มกำรกฤษฎีกำ

สว่ นท่ี ๖ สิทธขิ องบคุ คลภำยนอกและผู้มีส่วนไดเ้ สีย

สำนกั งำนคณเะกกย่ี รวรกมับกทำรรกัพฤยษ์สฎนิีกทำ ี่ถูกบังคบั คดสี ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎี๓กำ๒๒-๓๒๕

ส่วนที่ ๗ กำรขอเฉลี่ยและกำรเข้ำดำเนนิ กำรบังคับคดีต่อไป ๓๒๖-๓๓๐
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกสฤ่วษนฎทีก่ี ๘ำ กำรขำยหรสือำจนำกัหงนำน่ำยคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำ๓น๓ค๑ณ-ะ๓ก๓รร๕มกำรกฤษฎีกำ

สสำว่นนกั ทงำี่ น๙คกณแำะรทกตรนั้งรกผมำู้จกรัดำขรกำกำยฤรหษอรฎสอืีกังจำหำำหรนมิ ่ำทยรัพย์หสรำือนกกั ำงรำปนรคะณกะอกบรรกมจิ กกำำรรกฤษฎีกำ ๓๓๖

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกสฤ่วษนฎทีก่ี ๑ำ ๐ กำรทำบัญสำชนีสกั ่วงนำเนฉคลณย่ี ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำ๓น๓ค๗ณ-ะ๓ก๔รร๔มกำรกฤษฎีกำ
สว่ นที่ ๑๑ เงินคำ้ งจ่ำย ๓๔๕

หมวสดำน๓กั งกำำนรคบณงั ะคกับรครมดกีในำรกกรฤณษทีฎีกใี่ หำ้ส่งคืนหรือส่งสมำอนบกั งทำรนัพคยณเ์ ะฉกพรำระมสกิง่ำรกฤษฎ๓ีก๔ำ๖-๓๔๙

หมวด ๔ กำรบงั คับคดีในกรณที ่ใี ห้ขับไล่ ๓๕๐

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกสฤว่ ษนฎทีกี่ ๑ำ กำรบงั คับคสดำใีนนกั กงรำนณคีทณลี่ ะกู กหรรนมี้ตกำำมรคกฤำพษฎิพีกำำกษำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ต้องออกไปจำกอสงั หำริมทรัพย์ ท่ีอยู่อำศัย
สำนกั งำนคณหะรกือรรทมรกพั ำยรก์ทฤค่ี ษรฎอีกบำครอง สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎี๓กำ๕๑-๓๕๔

สว่ นที่ ๒ กำรบังคับคดีในกรณีทล่ี กู หนต้ี ำมคำพิพำกษำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ตอ้ งรื้อถอสนำสนิง่ กั ปงลำนูกคสณร้ำะงกรไรมมย้ กืนำรตก้นฤษไมฎ้ลีกม้ำลกุ หรือธัญชำสตำนิ กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณหะรกอืรรขมนกยำำ้รยกทฤษรัพฎีกยำส์ ิน ออกไปจำสกำอนสกั งังหำนำครมิณทะกรรัพรยม์ กำรกฤษฎีกำ
ท่อี ยู่อำศยั หรอื ทรัพย์ทค่ี รอบครอง ๓๕๕

สำนกั งำนคณะกรรมหกมำรวกดฤ๕ษฎกีกำำรบังคับคดีในสกำรนณกั ีทงำี่ในหคก้ ณระะกทรำรกมำกรำหรกรอืฤษงดฎเีกวำ้นกระทำกำร สำนกั งำนคณ๓ะก๕ร๖รมกำรกฤษฎีกำ

สว่ นท่ี ๑ กำรบงั คับคดใี นกรณีที่ใหก้ ระทำกำร ๓๕๗-๓๕๘

สสำว่นนกั ทงำ่ี น๒คกณำะรกบรงัรคมกับำครดกใีฤนษกฎรีกณำ ที ีใ่ ห้งดเวน้ กสรำะนทกั ำงกำำนรคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ๓๕๙

หมวด ๖ กำรบงั คับคดีในกรณีไดม้ ำซง่ึ ทรัพยส์ ินทมี่ ีทะเบียน ๓๖๐

สำนกั งำนคณะกรรมหกมำรวกดฤ๗ษฎกีกำำรบังคบั คดีในสกำรนณกั ีทงำขี่ นอคใณหะศ้ กำรลรสม่งั กจำบัรกกฤุมษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

และกักขังลกู หนี้ตำมคำพิพำกษำ ๓๖๑-๓๖๕
หมวสดำน๘กั งกำำนรคบณงั ะคกบั รใรนมกกรำรณกมีฤีกษำฎรีกปำระกันในศำลสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎ๓ีก๖ำ ๖-๓๖๗

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๗ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

ประมวลกฎหมำยวิธพี จิ ำรณำควำมแพ่ง

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำภำค ๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ บททัว่ ไป สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกลำกั ษณะ ๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนบกั งทำวนิเคคณรำะะกหรร์ศมัพกทำร์ กฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑ ในประมวลกฎหมำยน้ี ถ้ำขอ้ ควำมมไิ ด้แสดงให้เห็นเป็นอย่ำงอืน่

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษ“ฎศีกำำล” หมำยควำมสวำ่ำนศกั ำงลำนยุตคณิธระรกมรหรรมอื กผำ้พูรกพิ ฤำษกฎษีกำทำ ่ีมีอำนำจพจิ ำรสณำนำกัพงพิ ำนำกคษณำะคกดรแี รพมก่งำรกฤษฎีกำ

(๒) “คดี” หมำยควำมว่ำ กระบวนพิจำรณำนับตั้งแต่เสนอคำฟ้องต่อศำลเพื่อขอให้
รบั รอง ค้มุ ครองบสงั ำคนับกั ตงำำนมคหณระอื กเรพรือ่ มกกำำรรใกชฤซ้ ษงึ่ ฎสีกิทำธิหรือหน้ำที่ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๓) “คำฟ้อง” หมำยควำมว่ำ กระบวนพิจำรณำใด ๆ ที่โจทก์ได้เสนอข้อหำต่อศำล
สำนกั ไงมำ่วน่ำคจณะะไกดร้เรสมนกอำดรก้วฤยษวำฎจีกำำหรือทำเป็นหสนำนังสกั ืองำนไมค่วณ่ำะจกะรไรดม้เกสำนรกอฤตษ่อฎศีกำำลชั้นต้น หรือชสั้นำนอกั ุทงธำนรณคณ์หะรกือรฎรมีกกำำรกฤษฎีกำ

ไม่ว่ำจะได้เสนอใสนำขนณกั งะำทนคี่เรณิ่มะคกดรรีโมดกยำครำกฟฤ้ษอฎงหีกำรือคำร้องขอหสรำนือกัเสงำนนอคใณนะภกำรยรมหกลำังรโกดฤยษคฎำีกฟำ้องเพ่ิมเติม
หรือแก้ไข หรือฟ้องแย้งหรือโดยสอดเข้ำมำในคดีไม่ว่ำด้วยสมัครใจ หรือถูกบังคับ หรือโดยมีคำขอให้

สำนกั พงิจำนำครณณะำกใหรรมม่ กำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๔) “คำให้กำร” หมำยควำมว่ำ กระบวนพิจำรณำใด ๆ ซ่ึงคู่ควำมฝ่ำยหน่ึงยกข้อต่อสู้

เปน็ ขอ้ แก้คำฟ้องสตำำนมกั ทง่บีำนญั คญณตัะกิไวรใ้รนมปกำรระกมฤวษลฎกีกฎำหมำยนี้ นอกสจำำนกกั คงำำนแคถณลงะกกำรรรมณก์ ำรกฤษฎีกำ

(๕) “คำคู่ควำม” หมำยควำมว่ำ บรรดำคำฟ้อง คำให้กำรหรือคำร้องทั้งหลำยที่ยื่น

สำนกั ตง่อำนศคำณลเะพกอ่ืรรตม้ังกปำรระกเฤดษ็นฎรีกะำหว่ำงคคู่ วำม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๖) “คำแถลงกำรณ์” หมำยควำมว่ำ คำแถลงด้วยวำจำหรือเป็นหนังสือ ซ่ึงคู่ควำม
ฝ่ำยหน่ึงกระทำหสรำือนกยั งื่นำตน่อคศณำะลกรดรม้วกยำมรุ่งกหฤมษำฎยีกทำ ่ีจะเสนอควำสมำนเหกั ็นงำตน่อคศณำะลกใรนรขม้กอำครวกำฤมษใฎนีกปำระเด็นท่ีได้

ยกขึ้นอ้ำงในคำคู่ควำมหรือในปัญหำข้อใดท่ีศำลจะพึงมีคำสั่งหรือคำพิพำกษำ ซึ่งในข้อเหล่ำนี้คู่ควำม
สำนกั ฝง่ำำนยคนณั้นะเพกรียรงมแกตำ่แรกสฤดษงฎหีกรำือกล่ำวทบทสวำนนหกั รงือำนยคืนณยะันกหรรรมือกอำธริบกำฤยษขฎ้อีกคำ วำมแห่งคำพสยำนำนกั งหำลนักคฐณำะนกรแรมลกะำรกฤษฎีกำ

ปัญหำข้อกฎหมำสยำแนลกั ะงขำน้อคเทณจ็ ะจกรรงิรทมงั้กปำรวกงฤคษำฎแีกถำลงกำรณอ์ ำจสรำวนมกั องยำนู่ในคคณำะคกู่ครรวมำมกำรกฤษฎีกำ
(๗) “กระบวนพิจำรณำ” หมำยควำมว่ำ กำรกระทำใด ๆ ตำมที่บัญญัติไว้ใน

สำนกั ปงรำนะคมณวละกกรฎรหมกมำำรยกนฤ้ีอษันฎีกเกำี่ยวด้วยคดีซ่ึงสไำดน้กกั รงำะนทคำณไปะกโดรรยมคกู่คำวรกำฤมษในฎคีกำดีน้ันหรือโดยศสำำนลกั หงำรนือคตณำะมกครรำมสกั่งำรกฤษฎีกำ

ของศำลไม่ว่ำกำรน้ันจะเป็นโดยคู่ควำมฝ่ำยใดทำต่อศำลหรือต่อคู่ควำมอีกฝ่ำยหนึ่ง หรือศำลทำต่อ

คู่ควำมฝ่ำยใดฝ่ำยสหำนนกั ่ึงงหำนรือคณทุกะกฝร่ำรยมกแำลระกรฤวษมฎถีกึงำกำรส่งคำคู่คสวำำนมกั แงลำนะเคอณกะสกำรรรอม่ืนกำๆรกตฤำษมฎทีกำ่ีบัญญัติไว้ใน

ประมวลกฎหมำยน้ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๘ฤษ) ฎ“ีกกำำรพิจำรณำ”สำหนมกั ำงยำนคควณำมะกวร่ำรมกกรำะรบกฤวษนฎพีกิจำำรณำท้ังหมดสใำนนศกั งำำลนใคดณศะำกลรหรมนก่ึงำรกฤษฎีกำ

ก่อนศำลนัน้ ชข้ี ำดตดั สินหรือจำหน่ำยคดโี ดยคำพพิ ำกษำหรือคำสัง่
ส(๙ำน)กั “งำกนำครณนั่ะงกพริจรำมรกณำรำก”ฤษหฎมีกำำยควำมว่ำ กำสรำนทกัี่ศงำำลนอคอณกะนกร่ังรเมกก่ียำวรกกับฤษกฎำรีกพำ ิจำรณำคดี

สำนกั เงชำน่ นคชณ้ีสะอกงรสรถมำกนำรสกืบฤษพฎยีกำนำ ทำกำรไต่สวสนำนฟกั งังำคนำคขณอะตกำ่ รงรมๆกแำรลกะฤฟษงั ฎคีกำำแถลงกำรณด์ ้วสยำวนำกั จงำำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๘ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑๐) “วันสืบพยำน” หมำยควำมวำ่ วันทีศ่ ำลเรมิ่ ตน้ ทำกำรสืบพยำน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤษ๑ฎ) ีก“ำคู่ควำม” หมสำำยนคกั วงำำนมควณ่ำะบกรุครคมลกผำรู้ยกื่นฤคษำฎฟีกำ้อง หรือถูกฟ้อสำงนตกั่องศำนำลคณแะลกะรรเพมกื่อำรกฤษฎีกำ

ประโยชน์แห่งกำรดำเนินกระบวนพิจำรณำให้รวมถึงบุคคลผู้มีสิทธิกระทำกำรแทนบุคคลนั้น ๆ ตำม

กฎหมำย หรอื ในฐสำำนนกัะงทำนนำคยณคะวกำรมรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑๒) “บุคคลผู้ไร้ควำมสำมำรถ” หมำยควำมว่ำ บุคคลใด ๆ ซ่ึงไม่มีควำมสำมำรถ
สำนกั ตงำำมนคกณฎหะกมรำรยมหกรำรือกคฤวษำฎมีกสำำมำรถถูกจำกสัดำนโดกั ยงำบนทคบณัญะกญรัตรมแิ กหำ่งรปกรฤะษมฎวีกลำกฎหมำยแพ่งสแำลนะกั พงำำนณคิณชยะ์วกำ่รรดม้วกยำรกฤษฎีกำ

ควำมสำมำรถ ส(๑ำน๓กั )งำ“นผคู้แณทะนกรโดรมยกชำอรบกฤธษรรฎมีกำ” หมำยควำมสวำ่นำกั บงุคำนคคลณซะ่ึงกตรำรมมกกฎำรหกมฤษำยฎมีกำีสิทธิที่จะทำ

สำนกั กงำำนรแคทณนะกบรุครมคกลำผรู้ไกรฤ้คษวฎำีกมำสำมำรถหรือสเปำน็นกั บงำุคนคคลณทะี่จกะรรตม้อกงำใรหก้คฤำษอฎนีกุญำ ำต หรือให้คสวำำนมกั ยงำินนยคอณมะแกกรร่ผมู้ไกรำ้ รกฤษฎีกำ
ควำมสำมำรถในอนั ทีจ่ ะกระทำกำรอย่ำงใดอยำ่ งหนึ่ง

ส(๑ำน๔กั )ง๗ำนเจค้ำณพะนกักรรงมำนกำบรังกคฤับษคฎดีกีำหมำยควำมวส่ำำนเจกั ้ำงพำนนคักณงะำกนรใรนมสกังำกรัดกฤกษรฎมีกบำังคับคดีหรือ

พนักงำนอื่นผู้มีอำนำจตำมบทบัญญัติแห่งกฎหมำยท่ีใช้อยู่ ในอันท่ีจะปฏิบัติตำมวิธีกำรที่บัญญัติไว้ใน

สำนกั ภงำำนคค๔ณะแกหร่งรปมกรำะรมกวฤลษกฎฎีกหำ มำยนี้ เพ่ือคสุ้มำคนรกั องำงนสคิทณธิขะกอรงรคมู่คกวำำรมกฤในษรฎะีกหำว่ำงกำรพิจำรสณำนำกั งหำรนือคเณพะื่อกบรังรคมับกำรกฤษฎีกำ

ตำมคำพิพำกษำหรือคำส่ังและให้หมำยควำมรวมถงึ บุคคลทไ่ี ด้รบั มอบหมำยจำกเจำ้ พนักงำนบังคับคดี
ให้ปฏบิ ัตกิ ำรแทนสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำลนักคษณณะกะรร๒มกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ศำล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หมวด ๑

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษเฎขีกตำอำนำจศำล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๒ ห้ำมมใิ หเ้ สนอคำฟ้องต่อศำลใด เวน้ แต่
ส(๑ำน)กั เงมำื่อนไคดณ้พะิจกำรรรมณกำำถรกึงฤสษภฎำีกพำแห่งคำฟ้องแสลำะนชกั ั้นงำขนอคงณศะำกลรแรมลก้วำรปกรฤำษกฎฏีกวำ่ำ ศำลน้ันมี

อำนำจท่ีจะพิจำรณำพิพำกษำคดีน้ันได้ตำมบทบัญญัติแห่งกฎหมำยว่ำด้วยพระธรรมนูญศำลยุติธรรม
สำนกั แงลำนะคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๒ำน)กั เงมำ่ือนไคดณ้พะิจกำรรรณมกำำถรึงกคฤำษฟฎ้อีกงำแล้ว ปรำกฏสวำ่ำนคกัดงีนำนั้นคอณยะู่ในกรเขรมตกศำำรลกนฤ้ันษฎตีกำมำ บทบัญญัติ
แหง่ ประมวลกฎหมำยนี้ ว่ำดว้ ยศำลทีจ่ ะรับคำฟ้อง และตำมบทบัญญตั ิแห่งกฎหมำยทกี่ ำหนดเขตศำลด้วย

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๓๘ เพื่อประโยชน์ในกำรเสนอคำฟ้อง

ส(๑ำน)กั ใงนำนกครณณะีทกี่มรรูลมคกดำีเรกกิดฤษขึฎ้นีกในำ เรือไทยหรือสอำำนกกั ำงำศนยคำณนะไกทรยรมทกี่อำยรู่นกฤอษกฎรีกำำชอำณำจักร

ให้ศำลแพ่งเป็นศำลท่ีมีเขตอำนำจ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๗ มำตรำ ๑ (๑๔) แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
ควำมแพ่ง (ฉบบั ที่ ๒ส๒ำน) กัพง.ศำน. ๒คณ๕๔ะก๘รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๘ มำตรำ ๓ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทร่ี ร๑ม๒ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๓ำ๔ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๙ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

(๒) ในกรณที ่จี ำเลยไม่มภี มู ิลำเนำอยู่ในรำชอำณำจกั ร
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษ(ฎกีก)ำถ้ำจำเลยเคยสมำนีภกัูมงิลำนำเคนณำะอกยรู่รณมกทำร่ีใกดฤใษนฎรีกำำชอำณำจักรภสำำยนใกั นงกำนำคหณนะดกสรอรมงปกำี รกฤษฎีกำ

กอ่ นวนั ทม่ี กี ำรเสนอคำฟ้อง ใหถ้ ือว่ำที่นัน้ เปน็ ภมู ลิ ำเนำของจำเลย
สำนกั (ขงำ)นถค้ำณจะำกเรลรมยกปำรระกฤกษอฎบีกหำรือเคยประกสำอนบกั กงำิจนกคำณระทก้ังรรหมมกดำรหกรฤือษแฎีตกำ่บำงส่วนใน

รำชอำณำจักรไม่ว่ำโดยตนเองหรือตัวแทน หรือโดยมีบุคคลหน่ึงบุคคลใดเป็นผู้ติดต่อในกำรประกอบ
สำนกั กงิจำนกคำณรนะกั้นรใรนมรกำำชรอกำฤณษฎำีกจำักร ให้ถือว่ำสสถำำนนกั ทงำี่ทน่ีใคชณ้หะรกือรเรคมยกใำชร้ปกฤรษะฎกีกอำบกิจกำรหรือตสิดำนตกั ่องดำนังกคลณ่ำะวกรหรมรือกำรกฤษฎีกำ

สกถ่อำนนนทั้นอี่ เันปเ็นปภ็นมูถิลิ่นสำทำเนน่ีอกัยำงขู่ขำออนงงคจตณำัวะเแลกทยรรนมหกรำือรขกฤอษงผฎู้ตีกำิดตอ่ ในวันที่มีกสำำนรกัเสงำนนอคคณำะฟก้อรงรหมรกือำรภกำฤยษใฎนีกกำำหนดสองปี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๔๙ เวน้ แต่จะมบี ทบญั ญัติเปน็ อยำ่ งอื่น

ส(๑ำน)กั คงำำนฟค้อณงะใกหร้เรสมนกำอรตก่อฤศษำฎลีกทำ ี่จำเลยมีภูมิลสำำนเนกั ำงอำนยคู่ใณนเะขกตรรศมำกลำรหกรฤือษตฎ่อีกศำำลที่มูลคดี

เกดิ ขน้ึ ในเขตศำลไม่ว่ำจำเลยจะมีภมู ลิ ำเนำอยใู่ นรำชอำณำจักรหรอื ไม่

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤษ) ฎคีกำำร้องขอ ให้เสสนำนอกัตง่อำนศคำณละทกี่มรูลรมคกดำีเรกกิดฤษขฎ้ึนีกใำนเขตศำล หรสือำนตกั่องศำนำคลณทะ่ีผกู้รร้อรมงกมำี รกฤษฎีกำ

ภมู ิลำเนำอยใู่ นเขตศำล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๔ ทวิ๑๐ คำฟ้องเกี่ยวด้วยอสังหำริมทรัพย์ หรือสิทธิหรือประโยชน์อันเก่ียว
สำนกั ดงว้ำนยคอณสงัะหกรำรรมิมกทำรรัพกฤยษ์ ใฎหีก้เำสนอต่อศำลทสี่อำสนังกั หงำำนริมคณทระกัพรยร์นมั้นกำตรั้งกอฤยษใู่ ฎนีกเขำ ตศำล ไม่ว่ำจสำำเนลกั ยงจำนะคมณีภูมะกิลรำรเมนกำำรกฤษฎีกำ

อยูใ่ นรำชอำณำจสกั ำรนหกั รงอื ำไนมค่ ณหะรกอื รตรอ่ มศกำำลรกทฤจ่ี ษำฎเลีกยำมีภูมลิ ำเนำอสยำใู่ นนกั เขงำตนศคำณละกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๔ ตรี๑๑ คำสฟำ้อนงกั องำ่ืนนนคอณกะจกรำรกมทก่ีบำรัญกฤญษัตฎิไีกวำ้ในมำตรำ ๔ สทำวนิกั ซง่ึงำนจคำเณละยกมริรไดมก้มำี รกฤษฎีกำ
ภมู ิลำเนำอยใู่ นรำชอำณำจักรและมูลคดีมิได้เกิดขึน้ ในรำชอำณำจักร ถ้ำโจทก์เป็นผู้มีสัญชำติไทยหรือ
มีภูมลิ ำเนำอย่ใู นรสำำชนอกั ำงำณนำคจณกั ะรกรใหรมเ้ สกนำรอกตฤ่อษศฎำีกลำแพ่งหรอื ต่อศสำำลนทกั ่โีงจำนทคกณ์มะีภกูมริลรำมเกนำำรอกยฤษู่ในฎเีกขำตศำล
คำฟ้องตำมวรรคหน่ึง ถ้ำจำเลยมีทรัพย์สินท่ีอำจถูกบังคับคดีได้อยู่ในรำชอำณำจักร

สำนกั ไงมำว่นำ่ คจณะะเปกร็นรกมำกรำชรัว่กคฤษรำฎวีกหำรอื ถำวร โจทสกำจ์นะกั เงสำนนอคคณำะฟกร้อรงมตก่อำศรำกลฤทษฎ่ีทีกรำพั ย์สนิ น้ันอย่ใู นสำเขนตกั งศำำนลคกณ็ไดะก้ รรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๔คณจะัตกวรรำม๑๒กำรคกำฤรษ้อฎงีกขำอแต่งต้ังผู้จัดสกำำนรกั มงำรนดคกณใะหก้รเสรมนกอำตรก่อฤศษำฎลีกทำี่เจ้ำมรดกมี

ภมู ิลำเนำอยู่ในเขตศำลในขณะถงึ แก่ควำมตำย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกรฎณีกำีที่เจ้ำมรดกไมส่มำนีภกัูมงิลำำนเคนณำะอกยรู่ใรนมรกำำชรกอฤำษณฎำีกจำักร ให้เสนอตส่อำศนำกั ลงทำนี่ทครณัพะยก์มรรรดมกกำรกฤษฎีกำ

อยูใ่ นเขตศำล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

แพ่ง (ฉบับที่ ๑๒) พส๙.ศำมน. ำ๒กั ตง๕รำ๓ำน๔ค๔ณแะกกไ้ รขรเมพก่ิมำเตรกิมฤโดษยฎพีกรำะรำชบัญญัติแกส้ไำขนเพกั งิ่มำเนติมคปณระะกมรวรลมกกฎำหรกมฤำษยวฎิธีกีพำิจำรณำควำม
๑๐ มำตรำ ๔ ทวิ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำมแพ่ง
สำนกั (ฉงำบนบั คทณี่ ๑ะ๒กร) รพม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๓ษ๔ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๑ มำตรำ ๔ ตรี เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำมแพ่ง
(ฉบบั ท่ี ๑๒) พ.ศ. ๒ส๕ำน๓ก๔ั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๒ มำตรำ ๔ จัตวำ เพิ่มโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทรี่ ร๑ม๒ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๓ำ๔ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๑๐ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๔ เบญจ๑๓ คำร้องขอเพิกถอนมติของท่ีประชุมหรือท่ีประชุมใหญ่ของนิติบุคคล

สำนกั คงำำนร้อคงณขะอกเรลริกมนกิำตริบกุคฤคษลฎีกคำำร้องขอต้ังหสรำือนถกั องนำนผคู้ชณำระะกบรรัญมชกำีขรอกงฤนษิตฎิบีกุคำ คล หรือคำรส้อำงนขกั องอำนื่นคใดณเะกก่ียรวรกมับกำรกฤษฎีกำ

นติ ิบุคคล ใหเ้ สนอต่อศำลทนี่ ติ ิบคุ คลนน้ั มีสำนกั งำนแหง่ ใหญ่อยใู่ นเขตศำล

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๔ ฉ๑๔ คำรอ้ งขอเก่ียวกบั ทรัพย์สินท่อี ย่ใู นรำชอำณำจกั รกด็ ี คำรอ้ งขอท่ีหำก
สำนกั ศงำำลนมคณีคำะสก่งัรตรมำกมำครำกรฤอ้ ษงฎขีกอำนน้ั จะเป็นผลสใหำน้ตกั อ้ งงำจนดัคกณำะรกหรรรมือกเลำกิรกจฤัดษกฎำีกรำทรพั ยส์ ินท่ีอยสูใ่ นำนรกัำงชำอนำคณณำะจกักรรรมกก็ดำี รกฤษฎีกำ

ทซึ่งรมัพูลยค์สดินีมดิไงั ดก้เลกำ่ ิดวสขอำ้ึนยนใู่ใกั นนงเรำขนำตชคศอณำำะลณกรำรจมักกรำแรกลฤะษผฎู้รีก้อำงไม่มีภูมิลำเนสำำนอกัยงู่ใำนนรคำณชะอกำรณรมำกจำักรรกฤใษหฎ้เสีกนำ อต่อศำลท่ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๕๑๕ คำฟ้องหรือคำร้องขอซ่ึงอำจเสนอต่อศำลได้สองศำลหรือกว่ำน้ันไม่ว่ำ

จะเป็นเพรำะภูมิลสำำนเนกั ำงำขนอคงณบะุคกครลรมกก็ดำี รเพกฤรษำะฎทีกี่ตำ ้ังของทรัพย์สสินำนกกั ็ดงีำเนพครณำะะกสรถรำมนกทำร่ีทก่ีเฤกษิดฎมีกูลำคดีก็ดี หรือ

เพรำะมีข้อหำหลำยข้อก็ดี ถ้ำมูลควำมแห่งคดีเก่ียวข้องกัน โจทก์หรือผู้รอ้ งจะเสนอคำฟ้องหรือคำร้อง

สำนกั ขงอำนตค่อณศำะลกรใดรมศกำำลรหกนฤษ่งึ เฎชีก่นำว่ำนั้นกไ็ ด้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๖ค๑ณ๖ะกกรอ่ รนมยกื่นำรคกำฤใษหฎ้กีกำำร จำเลยชอบสทำ่ีจนะกั ยง่นืำนคคำณรอ้ ะงกตรรอ่ มศกำำลรทกโ่ีฤจษทฎกีกไ์ำดย้ นื่ คำฟอ้ ง

ไว้ขอให้โอนคดีไปยังศำลอ่ืนที่มีเขตอำนำจได้ คำร้องนั้นจำเลยต้องแสดงเหตุท่ียกขึ้นอ้ำงอิงว่ำกำร
สำนกั พงิำจนำครณณะำกครดรมีตก่อำไรปกใฤนษศฎำีกลำน้ันจะไม่สะดสวำกนกั หงำรนือคจณำเะลกยรรอมำกจำไรมก่ไฤดษ้รฎับีกคำวำมยุติธรรมเสมำนื่อกัศงำำลนเคหณ็นะสกมรรคมวกรำรกฤษฎีกำ

ศำลจะมีคำส่ังอนสญุ ำำนตกั ตงำำนมคคณำระ้อกรงรนม้ันกกำ็ไรดก้ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ห้ำมมิให้ศำลออกคำส่ังอนุญำตตำมวรรคหน่ึง เว้นแต่ศำลที่จะรับโอนคดีไปนั้นได้

สำนกั ยงินำนยคอณมะเสกียรรกม่อกนำรถก้ำฤศษำฎลีกทำ่ีจะรับโอนคดสีไำมน่ยกั ินงำยนอคมณะกก็ใหรร้ศมำกลำทรก่ีจฤะษโอฎนีกำคดีน้ันส่งเรื่องสใหำน้อกั ธงิบำนดคีผณู้พะิพกำรกรมษกำำรกฤษฎีกำ

ศำลอทุ ธรณ์ชีข้ ำด คำสงั่ ของอธบิ ดผี ู้พิพำกษำศำลอทุ ธรณใ์ หเ้ ปน็ ที่สดุ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๖/๑๑๗ คดีที่ย่ืนฟ้องไว้ต่อศำลชั้นต้นซึ่งไม่ใช่ศำลแพ่ง ก่อนวันชี้สองสถำน

สำนกั หงรำนือคกณ่อะนกวรันรมสกืบำพรกยฤำษนฎไีกมำ่น้อยกว่ำเจ็ดวสันำนใกันงกำรนณคณีทะี่ไกมร่มรีกมำกรำรชกี้สฤอษงฎสีกถำำน หำกศำลสทำี่คนดกั ีนงำ้ันนอคยณู่ระะกหรรวม่ำกงำรกฤษฎีกำ

พิจำรณำเห็นว่ำผลของคดีดังกล่ำวอำจกระทบต่อกำรอนุรักษ์หรือกำรบำรุงรักษำทรัพยำกรธรรมชำติ
หรือส่ิงแวดล้อมกสำำรนคกั ุม้ งคำนรคอณงผะู้บกรรริโมภกคำเรปก็นฤสษ่วฎนีกรำวม หรือประสโยำนชกันง์สำำนธคำณระณกะรอรมยก่ำำงรอกน่ื ฤทษ่สีฎำีกคำัญ และกำร

โอนคดไี ปยังศำลแพ่งจะทำใหก้ ำรพจิ ำรณำพิพำกษำคดเี ป็นไปอย่ำงมปี ระสทิ ธิภำพย่ิงข้ึน ก็ให้ศำลแจ้ง
สำนกั คงู่คำนวคำณมทะกรรำรบมแกลำระกทฤำษคฎวีกำำมเห็นเสนอปสรำะนธกั ำงนำนศคำณละอกุทรธรมรกณำ์เรพกื่อฤษมฎีคีกำำส่ังให้โอนคดีนสั้ำนนไกัปงยำันงศคำณละแกพรร่งมไกดำ้ รกฤษฎีกำ

คำสัง่ ของประธำนสศำนำลกั องำุทนธครณณะใ์กหรเ้รปมน็กทำร่ีสกดุ ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทรี่ ร๑ม๒ก)ำพรก๑.ศ๓ฤ.ษม๒ำฎ๕ตีก๓รำำ๔๔ เบญจ เพิ่มสำโดนยกั พงำรนะครำณชะบกัญรรญมัตกิแำกร้ไกขฤเพษ่ิฎมเีกตำิมประมวลกฎหสมำำนยกั วงิธำีพนิจคำณรณะกำรครวมำกมำรกฤษฎีกำ
(ฉบับที่ ๑๒) พ.ศ. ๒ส๑๕ำ๔น๓มก๔ั ำงตำรนำค๔ณะฉกรเพรม่ิมกโดำยรกพฤระษรฎำีกชำบัญญัติแก้ไขเพสิ่มำเนตกัิมงปำรนะคมณวะลกกรฎรหมมกำำยรวกิธฤีพษิจฎำีกรำณำควำมแพ่ง
๑๕ มำตรำ ๕ แก้ไขเพม่ิ เตมิ โดยพระรำชบัญญตั ิแกไ้ ขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพจิ ำรณำควำม
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทร่ี ร๑ม๒ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๓ำ๔ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๖ มำตรำ ๖ แก้ไขเพมิ่ เติมโดยพระรำชบัญญัติแกไ้ ขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธพี จิ ำรณำควำม
แพ่ง (ฉบบั ท่ี ๑๒) พส.ศำน.๒กั ๕ง๓ำน๔คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๗ มำตรำ ๖/๑ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำมแพ่ง
สำนกั (ฉงำบนบั คทณี่ ๒ะ๘กร) รพม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๕ษ๘ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๑๑ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

กำรโอนคดีตำมวรรคหนึ่ง ไม่กระทบกระเทือนถึงกระบวนพิจำรณำท่ีได้ดำเนินกำร

สำนกั ไงปำกน่คอณนะทกี่จระรมมกีคำำรสกั่งฤใษหฎ้โีกอำนคดี และใหส้ถำือนวกั ่ำงบำนรครณดำะกกรรระมบกวำรนกพฤิจษำฎรีกณำ ำท่ีได้ดำเนินสกำำนรกั ไงปำนแคลณ้วะนกั้นรเรปม็นกำรกฤษฎีกำ

กระบวนพิจำรณำของศำลแพ่งด้วย เว้นแต่ศำลแพ่งจะมีคำส่ังเป็นอย่ำงอื่นเพื่อประโยชน์แห่งควำม

ยตุ ธิ รรม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๗๑๘ บทบัญสญำนัตกัิในงำมนำคตณระำกร๔รมมกำำตรกรำฤษ๔ฎีกทำวิ มำตรำ ๔ ตสำรนี มกั งำำตนรคำณ๔ะกจรรัตมวกำำรกฤษฎีกำ
บมทำตบรัญำญ๔ัตดิ เงับตญอ่ ไจสปำมนน้ีำกั ตงำรนำค๔ณะฉกรมรมำกตำรรำกฤ๕ษฎมีกำำตรำ ๖ และสมำำนตกั งรำำนค๖ณ/๑ะกรตร้อมงกอำรยกู่ภฤำษยฎใีกตำ้บังคับแห่ง

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษคฎีกำฟำ ้องหรือคำร้อสงำขนอกั งทำี่เนสคนณอะภกำรยรมหกลำังรเกกฤ่ียษวฎเนีก่ืำองกับคดีที่ค้ำงสพำนิจกัำงรำณนคำอณยะู่ใกนรศรมำกลำรกฤษฎีกำ
ใดใหเ้ สนอตอ่ ศำลน้ัน
ส(๒ำน)๑กั ๙งำคนำคฟณ้อะงกหรรรมือกคำำรรก้อฤงษขฎอีกทำ่ีเสนอเกี่ยวเนส่ือำนงกกั ับงำกนำครณบะังกครับรมคกดำีตรำกมฤคษำฎพีกำิพำกษำหรือ
คำสั่งของศำลซึ่งคำฟ้องหรือคำร้องขอนั้นจำต้องมีคำวินิจฉัยของศำลก่อนที่กำรบังคับคดีจะได้ดำเนิ น

สำนกั ไงปำไนดค้โณดยะกครรรบมถกว้ำนรกแฤลษะฎถีกกู ำตอ้ งน้ัน ให้เสสนำอนตกั อ่งำศนำคลณทะกี่ กำรหรนมดกำไรวก้ในฤษมฎำตีกรำำ ๒๗๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) คำรอ้ งตำมมำตรำ ๑๐๑ ถ้ำไดเ้ สนอคำฟอ้ งหรือคำร้องขอตอ่ ศำลใดแล้ว ให้เสนอ

ต่อศำลน้ันในกรณสำีทน่ียกั ังงไำมน่ไคดณ้เสะกนรอรคมำกฟำร้อกงฤหษรฎือีกคำำร้องขอต่อศสำำลนใกัดงำถน้ำคพณยะำกนรหรมลกักำฐรำกนฤซษ่ึงฎจีกะำเรียกมำสืบ
หรือบุคคลหรอื ทรัพย์หรอื สถำนท่ีทจี่ ะตอ้ งตรวจอยู่ในเขตศำลใด ใหเ้ สนอต่อศำลนั้น
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๔ฤ)ษคฎีำกรำอ้ งที่เสนอใหส้ศำำนลกั ถงอำนนคคณืนะหกรรือรเมปกลำี่รยกนฤแษปฎลีกงำคำสั่งหรือกำรสอำนนกัุญงำำตนคทณี่ศำะกลรไดรม้ใหกำ้ รกฤษฎีกำ
ไว้ก็ดีคำร้องท่ีเสนสอำนใหกั ง้ศำำนลคถณอะดกรถรอมนกบำรุคกคฤลษใฎดีกจำำกฐำนะที่ศำสลำไนดกั ้แงำตน่งคตณั้งไะวก้กร็รดมี คกำำรรก้อฤงษทฎี่เีกสำนอให้ศำลมี
คำสง่ั ใดที่เกี่ยวกับกำรถอนคนื หรือเปล่ียนแปลงคำส่งั หรือกำรอนุญำตหรือท่ีเก่ยี วกบั กำรแต่งตั้งเช่นว่ำ
สำนกั นงั้นำนกค็ดณีคะำกรร้อรงมขกอำรหกรฤือษคฎำีกรำ้องอื่นใดท่ีเสนสำอนเกกั ง่ียำวนเคนณ่ือะงกกรับรคมดกำีทรี่ศกำฤลษไฎดีก้มำีคำพิพำกษำหสรำนือกัคงำำสน่ังคไณปะแกลร้วรกม็ดกำี รกฤษฎีกำ
ให้เสนอตอ่ ศำลในคดีทไ่ี ด้มีคำสัง่ กำรอนญุ ำต กำรแตง่ ตั้ง หรือคำพิพำกษำน้ัน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๘ ถำ้ คดสี องเรอื่ งซงึ่ มีประเด็นอย่ำงเดียวกัน หรือเก่ียวเนื่องใกล้ชิดกันอยู่ใน

สำนกั รงะำนหควณ่ำงะพกริจรำมรกณำรำกขฤอษงฎศีกำำลช้ันต้นที่มีเสขำตนกัองำำนนำคจณสะอกรงรศมำกลำตรก่ำฤงษกฎันีกำและศำลท้ังสสอำงนนกั ้ันงำไนดค้ยณกะคกำรรรม้อกงำรกฤษฎีกำ

ทั้งหลำยที่ได้ยื่นต่อศำลขอให้คดีทั้งสองได้พิจำรณำพิพำกษำรวมในศำลเดียวกันนั้นเสียตรำบใดท่ี
ศำลใดศำลหนึ่งยสังำนมกัิไงดำ้พนิพคณำกะกษรำรคมดกำีนรั้นกฤๆษฎคีกู่คำวำมฝ่ำยใดฝส่ำำยนหกั นงำึ่งนจคะณยะื่นกครำรมขกอำโรดกยฤทษำฎเีกปำ็นคำร้องต่อ

อธบิ ดผี ู้พพิ ำกษำศำลอุทธรณ์ เพอ่ื ขอใหม้ คี ำสงั่ ใหศ้ ำลใดศำลหนึ่งจำหนำ่ ยคดีซึ่งอยใู่ นระหวำ่ งพิจำรณำ
สำนกั นงั้นำนอคอณกะเสกียรรจมำกกำสรำกรฤบษบฎคีกวำำม หรอื ใหโ้ อสนำนคกัดงไี ำปนยคงั ณอะกี กศรำรลมหกนำร่ึงกกฤ็ไษดฎแ้ ีกลำว้ แต่กรณี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สคำำนสกั งั่ งใำดนคๆณขะอกงรอรมธกบิ ำดรผีกู้พฤษพิ ฎำีกกำษำศำลอทุ ธรณสำเ์ นชกัน่ งวำ่ำนนคี้ใณหะเ้ กปร็นรทม่ีสกดุำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีำกำ๙ ในกรณีดังสกำนลกั่ำงวำในนคมณำะตกรรำรกม่อกนำรนกั้นฤษถฎ้ำีกศำำลใดศำลหนึ่งสไำดน้พกั ิพงำำนกคษณำะคกดรีแรมลก้วำรกฤษฎีกำ

และไดม้ ีกำรย่นื อุทธรณ์คัดค้ำนคำพิพำกษำนั้น คคู่ วำมฝ่ำยใดฝ่ำยหน่ึงอำจย่ืนคำขอโดยทำเป็นคำร้อง

ต่อศำลอุทธรณ์ สขำอนใกัหง้มำนีคคำณส่ังะกใหรร้งมดกกำำรรกพฤษิจฎำีกรำณำคดีชั้นอุทสธำรนณกั ์นงำ้ันนไควณ้กะ่อกนรรจมนกกำรวก่ำฤอษีกฎศีกำำลหนึ่งจะได้

พิพำกษำคดีอีกเร่ืองหนึ่งเสร็จแล้วก็ได้ และถ้ำได้มีกำรอุทธรณ์คดีเร่ืองหลังน้ีก็ให้ศำลอุทธรณ์รวม

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๘ มำตรำ ๗ แก้ไขเพม่ิ เติมโดยพระรำชบญั ญตั ิแกไ้ ขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพจิ ำรณำควำม
แพ่ง (ฉบับที่ ๒๘) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๘คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๑๙ มำตรำ ๗ (๒) แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำ่ี ร๓ก๐ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๖๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๑๒ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

วินิจฉัยคดีทั้งสองนั้นโดยคำพิพำกษำเดียวกัน ถ้ำคดีเร่ืองหลังนั้นไม่มีอุทธรณ์ให้บังคับตำมบทบัญญัติ

สำนกั แงหำนง่ มคณำตะรกำรร๑ม๔กำ๖รกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๐ณะถก้ำรไรมม่อกำำจรกดฤำษเนฎินีกกำระบวนพิจำรสณำนำใกั นงศำนำลคชณ้ันะตกร้นรทมี่มกเีำขรตกศฤษำลฎเีกหำนือคดีน้ันได้
โดยเหตุสุดวิสัย คู่ควำมฝ่ำยที่เสียหำยหรืออำจเสียหำยเพรำะกำรนั้นจะย่ืนคำขอฝ่ำยเดียวโดยทำเป็น
สำนกั คงำำรน้อคงณตะ่อกศรำรลมชกั้นำรตกน้ ฤษซฎ่ึงีกตำนมีภูมิลำเนำหสรำือนอกั ยงำู่ในนคเขณตะศกำรลรมในกขำรณกะฤนษั้นฎกีก็ไำด้ และใหศ้ ำลสนำั้นนมกั ีองำำนนคำณจทะกำรครำมสกั่งำรกฤษฎีกำ
อยำ่ งใดอย่ำงหนึ่งสตำำนมกั ทงำี่เนหคน็ ณสมะกครวรรมกเพำร่ือกปฤรษะฎโีกยำชนแ์ ห่งควำมยสุตำนิธกัรงรำมนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนหคมณวะดกร๒รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
กำรคดั ค้ำนผพู้ ิพำกษำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๑ เม่ือคดีถสึำงนศกัำงลำนผคู้พณิพะำกกรษรมำกคำนรกหฤนษึ่งฎคีกนำใดในศำลนั้นอสำำนจกัถงูกำคนัดคณค้ำะนกรไรดม้ในกำรกฤษฎีกำ

เหตุใดเหตุหนึง่ ดงั ต่อไปน้ี
ส(๑ำน)กั ถงำ้ำนผู้พคณิพะำกกรษรำมนก้นัำรมกผี ฤลษปฎรีกะำโยชน์ได้เสียเกสำี่ยนวกัขงอ้ ำงนอคยณู่ใะนกครดรีนมก้ันำรกฤษฎีกำ

(๒) ถ้ำเป็นญำติเกี่ยวข้องกับคู่ควำมฝ่ำยใดฝ่ำยหนึ่ง คือว่ำเป็นบุพกำรี หรือ
สำนกั ผงู้สำนืบคสณันะดกำรนรมไมกำ่วร่ำกชฤั้นษใฎดีกำๆ หรือเป็นพ่ีสนำ้อนงกั หงรำนือคลณูกะพก่ีลรูกรมนก้อำงรนกฤับษไดฎ้ีกเพำียงภำยในสำสมำชน้ันกั งหำนรคือณเปะ็กนรญรมำกตำิ รกฤษฎีกำ

เกยี่ วพนั ทำงแตง่ งสำำนนนกั งบั ำไนดค้เพณียะกงสรรอมงกชำั้นรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) ถ้ำเป็นผู้ที่ได้ถูกอ้ำงเป็นพยำนโดยท่ีได้รู้ได้เห็นเหตุกำรณ์ หรือโดยเป็น

สำนกั ผงู้เำชนย่ี ควณชะำกญรรมมคี กวำำรมกรฤเู้ ษปฎ็นีกพำเิ ศษเกีย่ วข้องสกำับนคกั งดำีนน้นั คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๔) ถ้ำได้เป็นหรือเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้แทนหรือได้เป็นทนำยควำมของ

คู่ควำมฝ่ำยใดฝำ่ ยสหำนนกัง่ึ งมำำนแคลณ้วะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๕) ถ้ำได้เป็นผู้พิพำกษำน่ังพิจำรณำคดีเดียวกันน้ันในศำลอ่ืนมำแล้ว หรือเป็น

สำนกั องนำนุญคำณโตะกตรลุ รำมกกำำรรมกำฤแษลฎว้ ีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๖) ถ้ำมีคดีอีกเร่ืองหน่ึงอยู่ในระหว่ำงพิจำรณำซ่ึงผู้พิพำกษำนั้นเอง หรือภริยำ หรือ
ญำตทิ ำงสืบสำยโลสหำนติ กัตงรำงนขค้นึ ณไปะกหรรรือมตกรำงรลกงฤมษำฎขีกอำงผูพ้ ิพำกษำนสั้นำฝน่ำกั ยงหำนนคึ่งณพะิพกำรทรกมักบำคร่คู กวฤำษมฎฝีก่ำำยใดฝ่ำยหน่ึง

หรอื ภริยำ หรือญำติทำงสบื สำยโลหิตตรงขนึ้ ไปหรือตรงลงมำของค่คู วำมฝำ่ ยนน้ั อีกฝำ่ ยหนึง่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๗ฤษ) ฎถีก้ำำผู้พิพำกษำนั้นสำเนปกั ็นงเำจน้ำคหณนะกี้หรรรือมลกูกำรหกนฤษี้ หฎรีกือำ เป็นนำยจ้ำงสขำอนกงั คงำู่คนวคำณมะฝก่ำรยรมใดกำรกฤษฎีกำ

ฝ่ำยหนึ่ง สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๒ เม่ือศำลสใำดนมกั ีผงำู้พนิพคำณกะษกรำรแมตก่เำพรียกงฤคษนฎเีกดำียว ผู้พิพำกษสำำนนั้นกั องำำนจคถณูกะคกัดรครม้ำนกำรกฤษฎีกำ
ด้วยเหตุใดเหตุหนง่ึ ตำมท่กี ำหนดไว้ในมำตรำกอ่ นนั้นได้ หรอื ด้วยเหตปุ ระกำรอื่นอันมสี ภำพรำ้ ยแรงซึ่ง
อำจทำใหก้ ำรพิจำสรำณนกั ำงหำรนือคพณิพะกำรกรษมำกคำดรกีเสฤยีษคฎวีกำำมยุตธิ รรมไปสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๑๓ ถำ้ มีเหตสุทำีจ่นะกั คงำัดนคค้ำณนะไกดรอ้ รยม่ำกงำใรดกอฤยษำ่ ฎงีกหำนง่ึ ดงั ท่กี ล่ำวไสวำใ้ นนกั สงอำนงมคำณตะรกำรกรม่อกนำรกฤษฎีกำ

เกิดข้นึ แกผ่ ู้พพิ ำกษำคนใดท่ีนงั่ ในศำล
ส(๑ำน)กั ผงู้พำนิพคำณกะษกำรนรม้ันกเอำรงกจฤะษยฎื่นีกคำำบอกกล่ำวตส่อำศนำกั ลงำแนสคดณงะเหกรตรุทม่ีตกนำรอกำฤจษถฎูกีกคำัดค้ำน แล้ว

สำนกั ขงอำนถคอณนตะกัวรอรอมกกจำรำกกฤกษำฎรนีกงั่ำพิจำรณำคดีนสำัน้ นกกั ็ไงดำ้นคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๑๓ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

(๒) คู่ควำมท่เี ก่ียวข้องอำจยกข้อคัดค้ำนข้ึนอำ้ งโดยทำเปน็ คำร้องย่นื ต่อศำลแต่ถ้ำตน

สำนกั ไงดำ้ทนครำณบะเกหรตรมุทกี่พำรึงกคฤัดษคฎ้ำีกนำได้ก่อนวันสืบสพำนยกั ำงนำนกค็ใณหะ้ยก่ืนรรคมำกรำ้อรงกคฤัดษคฎ้ำีกนำ เสียก่อนวันสสืบำนพกั ยงำำนนคนณ้ันะหกรรือรมถก้ำำรกฤษฎีกำ

ทรำบเหตุที่พงึ คัดค้ำนได้ในระหว่ำงพจิ ำรณำ ก็ให้ย่นื คำร้องคัดค้ำนไม่ช้ำกว่ำวันนดั สืบพยำนครั้งตอ่ ไป

แต่ตอ้ งกอ่ นเริ่มสืบสำพนยกั ำงนำนเชคน่ ณวะำ่ กนร้นัรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

เมอ่ื ได้ยื่นคำร้องดงั กล่ำวแล้ว ให้ศำลงดกระบวนพิจำรณำท้งั ปวงไวก้ ่อนจนกว่ำจะได้
สำนกั มงคีำนำชคี้ณขำะดกใรนรเมรก่ือำงรทก่ีคฤัดษคฎ้ำีกนำน้ันแล้ว แตค่ สวำำนมกั ขง้อำนนคี้มณิใหะ้กใชร้แรมกก่กำรระกบฤวษนฎพีกิจำำรณำซ่งึ จะต้อสงำดนกำั เงนำนนิ คโดณยะมกชิรรักมชก้ำำรกฤษฎีกำ

ทอน้ังห่ึงลกำรยะใบนวคนดีพท่ีิจจสะำำนตรณกั้องงำำดทนำค้ังเหณนิลนะกำโรดยรยทมม่ีไกดิชำ้รดักกำชฤเ้ำนษแิฎนมีกไปำ้ถึงกว่อ่ำนจไะดไ้ยดื่น้ดคำสเำนำรนิน้อกั ไงงปคำภนัดคำคยณ้ำหะนกลกรัง็ดรทมี ่ีไแกดลำ้ยระ่ืกนกฤครษำะฎรบีก้อวำงนคัดพคิจ้ำำนรณก็ดำี

สำนกั เงหำลน่ำคนณี้ยะ่อกมรรสมมกบำูรรกณฤ์ไษมฎ่เสีกียำ ไป เพรำะเหสตำุทนี่ศกั งำำลนมคีคณำะสก่ังรยรอมมกฟำรังกคฤำษคฎัดีกคำ้ำน เวน้ แต่ศำสลำจนะกั ไงดำน้กคำณหนะกดรไรวม้ใกนำรกฤษฎีกำ
คำสัง่ เป็นอย่ำงอน่ื

สถำ้ำนศกั ำงำลนใคดณมีะผกู้พริพรมำกกำษรกำฤคษนฎเดีกีำยว และผู้พิพสำำกนษกั ำงำคนนคนณั้นะถกรูกรคมัดกคำร้ำกนฤษหฎรีกือำถ้ำศำลใดมี

ผูพ้ พิ ำกษำหลำยคน และผู้พิพำกษำท้ังหมดถูกคัดคำ้ น ให้ศำลซึ่งมอี ำนำจสูงกว่ำศำลนั้นตำมลำดับเป็น

สำนกั ผงู้ชำนข้ี คำดณคะำกครรัดมคก้ำำนรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำศำลใดมีผู้พิพำกษำหลำยคน และผู้พิพำกษำท่ีมิได้ถูกคัดค้ำนรวมท้ังข้ำหลวง
ยุติธรรม ถ้ำได้นั่งสพำนิจกั ำงรำณนคำณดะ้วกยรมรีจมกำนำรวกนฤคษรฎบีกำที่จะเป็นองคส์คำณนกัะงแำลนะคมณีเะสกียรงรขม้กำงำรมกำฤกษตฎำีกมำท่ีกฎหมำย

ต้องกำร ให้ศำลเช่นว่ำนั้นเป็นผู้ชี้ขำดคำคัดค้ำน แต่ในกรณีที่อยู่ในอำนำจของผู้พิพำกษำคนเดียวจะ
สำนกั ชงี้ขำนำคดณคะำกครัดรคม้กำนำรกหฤ้ำษมฎมีกิใำห้ผู้พิพำกษำสคำนนนกั ้ันงำมนีคคำณสะ่ังกใรหรม้ยกกำครำกคฤัษดฎคีก้ำำน โดยผู้พิพำกสษำนำกัองีกำนคคนณหะนก่ึงรหรมรกือำรกฤษฎีกำ

ข้ำหลวงยุตธิ รรมมสไิำดนเ้กั หงน็ำนพค้อณงะดกว้ รยรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ถ้ำศำลใดมีผู้พิพำกษำหลำยคน และผู้พิพำกษำที่มิได้ถูกคัดค้ำน แม้จะนับรวม

สำนกั ขง้ำำนหคลณวงะกยรุตริธมรกรำมรกเขฤ้ำษดฎ้วีกยำ ยังมีจำนวนสไำมน่คกั รงำบนทคี่จณะะเกปร็นรมอกงำคร์คกณฤษะฎแีกลำะมีเสียงข้ำงมสำำนกกัตงำำมนทค่ีณกฎะกหรมรมำกยำรกฤษฎีกำ
ต้องกำร หรือถ้ำผู้พิพำกษำคนเดียวไม่สำมำรถมีคำสั่งให้ยกคำคัดค้ำนเสียด้วยควำมเห็นพ้องของ

ผู้พิพำกษำอีกคนสหำนนกั ึ่งงำหนรคือณขะ้ำกหรลรมวกงยำรุตกิธฤรษรฎมีกตำำมท่ีบัญญัติไสวำ้ในนกั วงรำรนคคกณ่อะนกรใรหม้กศำำรลกซฤึ่งษมฎีอีกำำนำจสูงกว่ำ

ศำลนน้ั ตำมลำดับเปน็ ผชู้ ีข้ ำดคำคัดค้ำน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๔ เม่ือได้มีกำรร้องคัดค้ำนข้ึน และผู้พิพำกษำท่ีถูกคัดค้ำนไม่ยอมถอนตัว
ออกจำกกำรนั่งพสิจำำนรกั ณงำำนคคดณี ใะหก้ศรรำมลกฟำังรคกำฤแษถฎลีกงำของคำคู่ควำสมำฝน่ำกั ยงทำนี่เกคี่ยณวะขก้อรรงมแกลำะรขกอฤงษผฎู้พีกิพำ ำกษำที่ถูก

คัดค้ำน กบั ทำกำรสบื พยำนหลกั ฐำนที่บคุ คลเหล่ำนนั้ ได้นำมำและพยำนหลกั ฐำนอืน่ ตำมท่ีเห็นสมควร
สำนกั แงลำนว้ อคอณกะกครำรสมั่งกยำอรมกรฤับษหฎีรกือำยกเสียซง่ึ คำคสำัดนคกั ้ำงนำนนค้นั ณคะำกสรรั่งมเชกน่ ำรวก่ำฤนษี้ใหฎี้เกปำ็นทส่ี ุด สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สเำมนื่อกั ศงำำนลคทณี่ผะู้พกิพรรำมกกษำรำกแฤหษ่งฎศีกำำลนั้นเองถูกคสำัดนคกั ้ำงนำนจคณะตะก้อรงรวมินกิจำรฉกัยฤชษี้ขฎำีกดำคำคัดค้ำน
ห้ำมมิให้ผู้พิพำกษำท่ีถูกคัดค้ำนน้ันนั่งหรือออกเสียงกับผู้พิพำกษำอื่น ๆ ในกำรพิจำรณำและชี้ขำดคำ

สำนกั คงัดำนคคำ้ ณนนะกั้นรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำผู้พิพำกษำคนใดได้ขอถอนตัวออกจำกกำรน่ังพิจำรณำคดีก็ดี หรือศำลได้ยอมรับ

คำคัดค้ำนผู้พิพำสกำษนำกั คงำนนใคดณกะ็ดกี รใหรม้ผกู้พำิรพกำฤกษษฎำีกคำนอ่ืนทำกำรแสทำนนกั ตงำำนมคบณทะบกัญรรญมกัตำิใรนกพฤษระฎธีกรำรมนูญศำล

ยุติธรรม

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หมวด ๓
สำนกั งำนคณะกรรมกำอรกำฤนษำจฎแีกลำ ะหน้ำทีข่ องศสำำนลกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๑๔ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๑๕ หำ้ มมิใหส้ศำนำลกั ใงชำน้อคำณนำะจกนรรอมกกเำขรตกศฤำษลฎีกเวำน้ แต่ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) ถ้ำบุคคลผู้ท่ีจะถูกซักถำมหรือถูกตรวจ หรือบุคคลผู้เป็นเจ้ำของทรัพย์หรือ

สถำนท่ีซึ่งจะถูกตสรำวนจกั มงไิำดน้ยคกณเะรกอ่ื รงรเมขกตำศรำกลฤขษ้ึนฎคีกัดำคำ้ น ศำลจะสทำำนกกั ำงรำซนักคถณำะมกหรรรมอื กตำรรวกจฤดษังฎวีกำ่ ำน้ันนอกเขต

ศำลกไ็ ด้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤษ) ฎศีกำำลจะออกหมำสยำนเรกั ียงำกนคคู่คณวะำกมรหรมรกือำบรกุคฤคษลฎนีกอำ กเขตศำลก็ไสดำ้นสกั ่วงนำนกคำณรทะกี่จระรมนกำำรกฤษฎีกำ

บกฎทหบมัญำญยลัตักิมษำตณระำสอำ๓ำนญ๑กั ำง,มำ๓นำ๓คใชณ,บ้ ๑ะังก๐คร๘ับรมไ,ดก๑ำ้น๐รน้ั ก๙ฤตษแอ้ ฎลงีกใะำห๑ศ้ ำ๑ล๑ซงึ่แมหอี ่งำปนสรำำะจนมใกั นวงลเำขนกตคฎศณหำะมลกำนรยรน้ั นมสกี้แลำลักระกหมฤลำษังตฎหรีกมำำำย๑เ๔สีย๗กแอ่ หน่ง

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤษ)๒ฎ๐ีกหำมำยบังคับคสดำีนแกัลงะำหนคมณำะยกขรอรมงศกำำรลกทฤ่ีษอฎอีกกำให้จับและกักสขำนังกับงุคำนคคลณผะู้ใกดรตรมำกมำรกฤษฎีกำ
บทบญั ญัติแห่งประมวลกฎหมำยนี้ อำจบังคับไดไ้ ม่ว่ำในทใ่ี ด ๆ

สใำนนกกั รงณำนีทค่ีมณีกะำกรรบรมังคกับำรคกดฤีนษอฎกีกเำขตศำลท่ีมีอำสนำำนจกั ใงนำนกคำณรบะังกครรบั มคกดำีรใกหฤ้บษงัฎคีกับำตำมมำตรำ

๒๗๑ วรรคสำม วรรคส่ี และวรรคห้ำ๒๑

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤดษีทฎี่ศีกำำลแพ่งได้รับไวส้พำนิจกัำงรำณนำคพณิพะกำรกรษมำกตำำรกมฤพษรฎะีกธำรรมนูญศำลยสุตำิธนรกัรงมำหนครือณทะก่ีไดรร้โอมนกำรกฤษฎีกำ

ไปยังศำลแพ่งตำมมำตรำ ๖/๑ ให้ศำลแพ่งมีอำนำจดำเนินกระบวนพิจำรณำใด ๆ นอกเขตศำลได้
ตำมท่ีเหน็ สมควรส๒๒ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๑๖ ถ้ำจะตอ้ สงำทนำกั กงำำนรคซณักถะกำมรรมหกรำอื รตกรฤวษจฎีกหำรือดำเนนิ กระสบำวนนกั พงำิจนำครณณะำกใรดรมๆกำรกฤษฎีกำ

ส(๑ำน)กั โงดำยนศคำณละชกน้ั รรตมน้ กศำำรลกใฤดษฎนีกอำกเขตศำลนนั้ สหำนรือกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) โดยศำลแพ่งหรือศำลอำญำ นอกเขตจังหวัดพระนครและธนบุรีหรือโดยศำล

สำนกั องุทำนธครณณะ์หกรรือรฎมกกี ำำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ใหศ้ ำลทีก่ ล่ำวแล้วมีอำนำจท่ีจะแตง่ ตง้ั ศำลอ่ืนที่เป็นศำลช้ันต้นใหท้ ำกำรซักถำมหรือ

ตรวจภำยในบงั คับสำบนทกั บงำญั นญคณัติมะกำรตรรมำก๑ำร๐ก๒ฤษหฎรีกือำดำเนินกระบสวำนนพกั ิจงำำนรณคณำะแกทรนรไมดก้ ำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๗ คดีท่ีไดส้ยำ่ืนนฟกั ้องำงนไวค้ตณ่อะศกรำรลมนก้ันำรใกหฤ้ศษำฎลีกดำำเนินกำรไปตสำำนมกัลงำำดนับคเณละขกหรมรมำกยำรกฤษฎีกำ

สำนวนในสำรบบควำม เวน้ แตศ่ ำลจะกำหนดเป็นอย่ำงอน่ื เมอื่ มีเหตุผลพิเศษ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๘ ให้ศำลมีอำนำจที่จะตรวจคำคู่ควำมที่พนักงำนเจ้ำหน้ำที่ของศำลได้รับ
สำนกั ไงวำเ้ นพค่อื ณยะื่นกตร่อรศมกำลำรกหฤรษือฎสีก่งใำห้แกค่ ู่ควำม สหำรนอื กั บงคุำนคคลณใดะกๆรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สถำ้ำนศกั ำงลำนเหค็นณวะ่ำกครรำมคกู่คำวรำกมฤทษไี่ฎดีก้ยำ่ืนไว้ดังกล่ำวแสลำน้วกันง้ันำนอค่ำณนะไกมร่อรอมกกหำรรกือฤอษ่ำฎนีกไำม่เข้ำใจหรือ
เขียนฟุ่มเฟือยเกินไป หรือไม่มีรำยกำร ไม่มีลำยมือช่ือ ไม่แนบเอกสำรต่ำง ๆ ตำมที่กฎหมำยต้องกำร

สำนกั หงรำนือคมณิไดะ้ชกรำรรมะกหำรรือกวฤำษงฎคีก่ำำธรรมเนียมศำสลำนโดกั ยงำถนูกคตณ้อะงกครรรบมกถำ้วรนกฤศษำฎลีกจำะมีคำสั่งให้คืนสคำนำกัคงู่คำวนำคมณนะั้นกรไปรมใกหำ้ รกฤษฎีกำ
ทำมำใหม่ หรือแก้ไขเพ่ิมเติม หรือชำระหรือวำงค่ำธรรมเนียมศำลให้ถูกต้องครบถ้วน ภำยใน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๒๐ มำตรำ ๑๕ (๓) แกไ้ ขเพ่มิ เตมิ โดยพระรำชบญั ญัตแิ กไ้ ขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวธิ พี ิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำี่ ร๑ก๘ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๔๒ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๒๑ มำตรำ ๑๕ วรรคสอง แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธี
พจิ ำรณำควำมแพ่งส(ฉำนบับกั งทำี่ น๓ค๐ณ) พะก.ศร.ร๒ม๕ก๖ำร๐กฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๒๒ มำตรำ ๑๕ วรรคสำม เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๒ก๘ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๑๕ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

ระยะเวลำและกำหนดเงื่อนไขใด ๆ ตลอดจนเรื่องค่ำฤชำธรรมเนียมตำมท่ีศำลเห็นสมควรก็ได้ ถ้ำมิได้

สำนกั ปงฏำนบิ คตั ณติ ะำกมรขร้อมกกำำรหกนฤดษขฎอีกงำศำลในระยะเสวำลนำกั หงรำนือคเงณื่อะนกไรขรทมี่กกำำหรกนฤดษไฎวีก้กำ็ให้มีคำส่งั ไม่รับสำคนำกัคงคู่ ำวนำคมณนะั้นก๒ร๓รมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำศำลเห็นว่ำคำคู่ควำมท่ีได้นำมำย่ืนดังกล่ำวข้ำงต้น มิได้เป็นไปตำมเง่ือนไขแห่ง

กฎหมำยท่ีบังคับสไำวน้ กันงอำนกคจณำกะกทรี่กรลม่กำำวรมกำฤใษนฎวีกรำรคก่อน และสโำดนยกั เงฉำพนคำะณอะกยร่ำรงมยก่ิงำรเมกฤื่อษเหฎ็ีกนำว่ำสิทธิของ

คคู่ วำมหรือบคุ คลซ่ึงย่ืนคำคู่ควำมนั้นได้ถูกจำกัดห้ำมโดยบทบัญญัติแหง่ กฎหมำยเรื่องเขตอำนำจศำล
สำนกั กงใ็ำหน้ศคำณละมกีครรำมสก่งั ำไมรกร่ ฤับษหฎรีกอื ำคนื คำคูค่ วำมสนำน้ั นไกัปงเำพน่ือคยณื่นะตก่อรรศมำกลำทรกี่มฤเี ขษตฎอีกำำนำจ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

คำคู่ควำมน้นั เองสหถำร้ำนอื ไกั มใงน่มำทนีข่ีอค้อ่นืณขะัดกขรร้อมงกดำังรกกลฤษ่ำฎวีแกำล้ว ก็ให้ศำลจสำดนแกั จง้งำนแคสณดะงกกรำรรมรกับำรคกำฤคษู่คฎวีกำำมนั้นไว้บน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤำษสฎั่งขีกอำงศำลที่ไม่รับสหำนรือกั ใงหำน้คคืนณคะำกครู่ครมวำกมำรตกำฤมษมฎำีกตำรำนี้ ให้อุทธรสณำน์แกัลงะำฎนีกคณำไะดก้ตรำรมมกทำี่ รกฤษฎีกำ
บัญญตั ิไวใ้ นมำตรำ ๒๒๗, ๒๒๘ และ ๒๔๗

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๙ ศำลมีอำนำจส่ังได้ตำมท่ีเหน็ สมควรให้คคู่ วำมทุกฝำ่ ย หรือฝ่ำยใดฝ่ำยหนึ่ง

สำนกั มงำำศนำคลณดะ้วกยรตรมนกเอำรงกถฤึงษแฎมีก้วำ่ำคู่ควำมน้ัน ๆสำจนะกั ไงดำ้มนีทคนณำะยกครวรมำมกวำร่ำกตฤ่ำษงแฎกีกต้ำ ่ำงอยู่แล้วก็ดสี ำอนนกั ่ึงงำถน้ำคศณำะลกเหรร็นมวก่ำำรกฤษฎีกำ

กำรท่ีคูค่ วำมมำศำลด้วยตนเองอำจยังให้เกดิ ควำมตกลงหรือกำรประนีประนอมยอมควำมดงั ท่ีบัญญัติ
ไวใ้ นมำตรำต่อไปสนำ้ี นกกัใ็ หงำศ้ นำคลณสะ่ังกใรหร้คมคู่ กวำำรมกฤมษำฎศีกำลำด้วยตนเอง สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๒๐๒๔ ไม่ว่ำกสำำรนพกั จิงำำนรคณณำะคกดรจีรมะไกดำ้ดรกำฤเนษินฎไีกปำแลว้ เพยี งใด สใหำน้ศกัำงลำมนีอคำณนะำกจรทรมจี่ กะำรกฤษฎีกำ
ไกล่เกลี่ยใหค้ คู่ วำสมำไนดกั ้ตงกำนลคงกณันะกหรรรมือกปำรระกนฤีปษรฎะีกนำอมยอมควำมสกำนนั กัในงำขน้อคทณี่พะิพกรำรทมนกัน้ ำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๒๐ ทวิ๒๕ เสพำ่ืนอกัปงรำะนโคยณชะนกร์ใรนมกกำำรรกไกฤลษ่ฎเกีกลำี่ย เม่ือศำลเหสำ็นนสกั มงำคนวครณหะรกือรรเมม่ืกอำรกฤษฎีกำ

คู่ควำมฝ่ำยใดฝ่ำยหนึ่งร้องขอ ศำลจะสั่งให้ดำเนินกำรเป็นกำรลับเฉพำะต่อหน้ำตัวควำมทุกฝ่ำยหรือ

ฝ่ำยใดฝำ่ ยหน่ึงโดสยำจนะกั ใงหำน้มคีทณนะำกยรครวมำกมำอรกยฤู่ดษ้วฎยีกหำรอื ไม่กไ็ ด้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

เมือ่ ศำลเหน็ สมควรหรือเมือ่ ค่คู วำมฝำ่ ยใดฝ่ำยหนึ่งร้องขอ ศำลอำจแต่งตง้ั บคุ คลหรือ

สำนกั คงณำนะคบณุคะคกลรเรปมน็ กผำรปู้ กรฤะษนฎีปีกรำะนอม เพอื่ ชว่ สยำเนหกัลงอื ำศนำคลณในะกกรำรรมไกกลำร่เกกฤลษย่ี ฎใหีก้คำู่ควำมไดป้ ระนสีปำนรกัะงนำอนมคกณันะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หลักเกณฑ์และวิธีกำรในกำรไกล่เกลี่ยของศำล กำรแต่งตั้งผู้ประนีประนอม รวมท้ัง
อำนำจหน้ำท่ีของสผำนู้ปกัรงะำนนีปครณะะนกรอรมมกใหำร้เกปฤ็นษไฎปีกตำำมที่กำหนดไสวำ้ในนกั ขง้อำนกคำณหะนกดรขรมอกงปำรรกะฤธษำฎนีกศำำลฎีกำโดย

ควำมเห็นชอบของท่ีประชุมใหญ่ของศำลฎกี ำ๒๖
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกขฤ้อษกฎำีกหำนดของประธสำนำนศกั ำงลำฎนคีกณำตะกำมรรวมรกรำครสกำฤมษฎเมีกื่ำอได้ประกำศในสำรนำกัชงกำิจนจคำณนะุเกบรกรษมกำำรกฤษฎีกำ

แล้วใหใ้ ช้บงั คับไดส๒้ ำ๗นกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั พงจิำนำรคณณำะคกวรำรมมแกพำ่งร(ก๒ฉ๓ฤบษมับำฎทตีก่ี ร๙ำำ) ๑พ๘.ศ.ว๒รร๕ค๒ส๗อสงำนแกกั ้ไงขำนเพค่ิมณเตะิมกโรดรยมพกรำระกรำฤชษบฎัญีกำญัติแก้ไขเพิ่มเตสิมำปนรกั ะงมำวนลคกณฎะหกมรำรยมวกิธำี รกฤษฎีกำ
ควำมแพ่ง (ฉบับท่ี ๑ส๒๗ำ๔น)มกัพำง.ตศำรน. ำ๒คณ๕๒๔๐ะก๒แรกรม้ไขกเำพริ่มกเฤตษิมฎโดีกยำพระรำชบัญญสัตำิแนกกั ้ไงขำเนพคิ่มณเตะิมกปรรรมะกมำวรลกกฤฎษหฎมีกำำยวิธีพิจำรณำ
๒๕ มำตรำ ๒๐ ทวิ เพม่ิ โดยพระรำชบญั ญัติแก้ไขเพม่ิ เตมิ ประมวลกฎหมำยวิธพี ิจำรณำควำมแพ่ง
สำนกั (ฉงำบนับคทณี่ ๑ะ๗กร) รพม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๔ษ๒ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๒๖ มำตรำ ๒๐ ทวิ วรรคสำม แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำย
วิธีพจิ ำรณำควำมแพสง่ำน(ฉกั บงบัำนทค่ี ๒ณ๔ะ)กพร.รศม.ก๒ำ๕รก๕ฤ๑ษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๒๗ มำตรำ ๒๐ ทวิ วรรคสี่ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำ่ี ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๑๖ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๒๑ เมอื่ คู่ควสำำมนฝกั ำ่ งยำนใดคเณสะนกอรครำมขกอำรหกรฤอื ษคฎำีกแำถลงต่อศำล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) ถ้ำประมวลกฎหมำยน้ีมิได้บัญญัติว่ำ คำขอหรือคำแถลงจะต้องทำเป็นคำร้อง

หรือเป็นหนงั สือ กสำใ็ หนกั้ศงำำลนมคีอณำะนกำรจรทมกี่จำะรยกอฤมษรฎบั ีกคำำขอหรือคำแสถำลนงกั ทงำค่ี นู่คควณำมะกไดรร้ทมำกในำรศกำฤลษดฎ้วีกยำวำจำได้ แต่

ศำลต้องจดข้อควำมน้ันลงไว้ในรำยงำน หรือจะกำหนดให้คู่ควำมฝ่ำยน้ันย่ืนคำขอโดยทำเป็นคำร้อง
สำนกั หงรำนอื คยณน่ื คะกำรแรถมลกงำเรปกน็ ฤหษนฎีังกสำือกไ็ ด้ แล้วแตสำ่ศนำกัลงจำะนเคหณน็ ะสกมรครมวรกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ศำลทำคำสั่งในเรสอ่ื(๒ำงนน)กั ั้นถง้ำำๆนปครโะณดมยะวกมลริใรหกมฎ้คกู่คหำวรมกำำมฤยษอนฎีกี้มีกฝิไำด่ำยบ้ หัญนญึ่งหตั ไิรวอื ้วคำ่ คู่สคำวนำำกขัมงออำอนื่นนั คๆใณดมะจกีโะอรทรกมำำไกสดำคแ้รดักตคฤฝ่ ษ้ำำ่ นฎยกีกเดอ่ำียนวหแ้ำตม่ทมง้ัใิ นหี้้

สำนกั ตงอ้ำนงอคยณู่ใะนกบรรังมคกับำแรหกฤง่ บษทฎีกบำญั ญัตขิ องประสมำนวลกั กงำฎนหคมณำะยกนรรว้ี มำ่ กดำว้ รยกกฤำษรฎขีกำำดนดั สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) ถ้ำประมวลกฎหมำยนี้บัญญัติไว้ว่ำ คำขออันใดอำจทำได้แต่ฝ่ำยเดียวแล้ว ให้

ศำลมีอำนำจที่จะสฟำนังกั คงู่คำนวคำมณอะกีกรฝร่ำมยกหำรนกึ่งฤหษรฎือีกคำู่ควำมอื่น ๆ สกำ่อนนกั งอำอนกคคณำะสกั่รงรในมกเรำื่รอกงฤนษั้นฎีกๆำ ได้ เว้นแต่

ในกรณีที่คำขอน้ันเป็นเรื่องขอหมำยเรียกให้ให้กำร หรือเพ่ือยึดหรืออำยัดทรัพย์สินก่อนคำพิพำกษำ

สำนกั หงรำนอื คเพณอื่ ะใกหร้อรมอกกำหรมกำฤยษบฎงัีกคำบั หรือเพ่ือจสบั ำหนรกั อื งกำนกั คขณังจะกำเรลรยมหกำรรอื กลฤกู ษหฎนีก้ีตำำมคำพิพำกษสำำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๔) ถำ้ ประมวลกฎหมำยนม้ี ิได้บญั ญัตไิ ว้วำ่ ศำลต้องออกคำส่ังอนุญำตตำมคำขอท่ีได้
เสนอต่อศำลนั้นโสดำยนไกัมง่ตำ้อนงคทณำะกกำรรรไมตก่สำวรนกฤแษลฎ้วีกกำ็ให้ศำลมีอำนสำำจนทกั ำงกำนำรคไณตะ่สกวรนรมไดก้ตำรำกมฤทษีเ่ ฎหีก็นำสมควรก่อน

มีคำสัง่ ตำมคำขอน้นั
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤกษรฎณีกำีเร่อื งใดท่ีศำลสอำำนจกั องอำนกคคณำสะกั่งไรดรม้เอกงำหรกรฤือษตฎ่อีกเมำ่ือคู่ควำมมีคำสขำอนกัใหงำ้ในชค้บณทะบกัญรรญมกัตำิ รกฤษฎีกำ

อนุมำตรำ (๒), (๓ส)ำนแกัลงะำน(๔ค)ณแะกหรง่ รมมำกตำรรำกนฤี้บษังฎคีกับำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีเรื่องใดที่คู่ควำมไม่มีอำนำจขอให้ศำลมีคำสั่ง แต่หำกศำลอำจมีคำส่ังในกรณี

สำนกั เงรำื่อนงคนณั้นะไกดร้เรอมงกำใหรก้ศฤำษลฎมีกีอำำนำจภำยในสบำังนคกั ับงำบนทคบณัญะกญรรัตมิแกหำร่งกมฤำษตฎรีกำำ๑๐๓ และ ๑ส๘ำน๑กั ง(๒ำน)คทณ่ีจะะกงรดรมฟกังำรกฤษฎีกำ

คู่ควำมหรืองดทำกำรไตส่ วนก่อนออกคำสง่ั ได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๒๒ กำหนดระยะเวลำท้ังปวงไม่ว่ำท่ีกฎหมำยกำหนดไว้หรอื ท่ีศำลเป็นผู้กำหนด

สำนกั กง็ดำนี เคพณ่ือะใกหร้ดรมำเกนำินรกหฤรษือฎมีกิใำห้ดำเนินกระสบำวนนกั พงำิจนำครณณะำกใรดรมๆกำกร่อกนฤษสฎ้ินีกรำะยะเวลำนั้น สใำหน้ศกั ำงลำนคคำณนะวกณรตรมำกมำรกฤษฎีกำ

บทบัญญตั ิแห่งประมวลกฎหมำยแพ่งและพำณิชย์วำ่ ด้วยระยะเวลำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๒๓ เม่ือศำลเห็นสมควรหรือมีคู่ควำมฝำ่ ยท่ีเกี่ยวข้องได้ย่ืนคำขอโดยทำเป็น
สำนกั คงำำนร้อคงณะใหกร้ศรำมลกมำีรอกำฤนษำฎจีกทำี่จะออกคำส่ังสขำยนำกั ยงหำนรคือณย่นะกรระรยมะกเำวรลกำฤตษำฎมีกทำี่กำหนดไว้ในสปำรนะกั มงวำนลคกณฎะหกมรำรยมนกำี้ รกฤษฎีกำ

หรือตำมที่ศำลไดส้กำำนหกั นงำดนไคว้ณหะรกือรรรมะยกะำรเกวลฤษำทฎี่ีกเกำี่ยวดว้ ยวิธีพิจสำำรนณกั ำงำคนวคำณมแะกพร่งรอมันกกำรำกหฤนษดฎไีกวำ้ในกฎหมำย
อ่ืน เพ่ือให้ดำเนินหรือมิให้ดำเนินกระบวนวิธีพิจำรณำใด ๆ ก่อนสน้ิ ระยะเวลำนั้นแต่กำรขยำยหรือย่น

สำนกั เงวำลนำคเชณ่นะกวร่ำรนมใ้ี กหำ้พรงึกทฤษำไฎดีก้ตำ่อเมื่อมีพฤติกสำำรนณกั ง์พำิเนศคษณแะกลระรศมำกลำไรดก้มฤีษคำฎสีก่ังำหรือคู่ควำมมสีคำำนขกั องขำน้ึนคมณำะกก่อรนรมสก้ินำรกฤษฎีกำ
ระยะเวลำนั้น เว้นแต่ในกรณที ีม่ ีเหตสุ ดุ วสิ ัย

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๒๔ เมื่อคู่ควำมฝ่ำยใดยกปัญหำข้อกฎหมำยข้ึนอ้ำง ซึ่งถ้ำหำกได้วินิจฉัยให้

สำนกั เงปำ็นนคคุณณะแกกร่ฝรม่ำยกนำรั้นกแฤลษ้วฎีกจำะไม่ต้องมีกำรสพำนิจกั ำงรำณนคำณคดะกีตร่อรไมปกอำีกรกหฤษรือฎไีกมำ่ต้องพิจำรณำสปำนระกั เงดำน็นคสณำคะกัญรแรมหก่งำรกฤษฎีกำ
คดีบำงข้อ หรือถึงแม้จะดำเนินกำรพิจำรณำประเด็นข้อสำคัญแห่งคดีไป ก็ไม่ทำให้ได้ควำมชัดขึ้นอีกแล้ว
เม่ือศำลเห็นสมคสวำรนหกั รงือำเนมค่ือณคะู่คกวรำรมมฝกำ่ำรยกใฤดษฝฎ่ำีกยำหนึ่งมีคำขอ ใสหำ้ศนำกั ลงำมนีอคำณนะำกจรทร่ีจมะกมำรีคกำฤสษั่งฎใีหกำ้มีผลว่ำก่อน

สำนกั ดงำำนเนคินณกะำกรรพรมิจกำำรรณกฤำตษ่อฎไีกปำ ศำลจะได้พิจสำำนรกัณงำำปนคัญณหะำกขร้อรมกกฎำหรมกฤำยษเฎชีก่นำว่ำน้ีแล้ววินิจสฉำัยนชกั ี้ขงำำนดคเบณื้อะงกตร้นรมในกำรกฤษฎีกำ

- ๑๗ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

ปัญหำนัน้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้ำษศฎำีลกำเห็นว่ำคำวินิจสฉำนัยกัชงี้ขำำนดคเณชะ่นกวร่ำรนม้ีจกำะรทกำฤใษหฎ้คีกดำีเสร็จไปได้ทั้งสเำรน่ือกังงหำรนือคเณฉะพกำระรมแกตำ่ รกฤษฎีกำ

ประเด็นแห่งคดีบำงข้อ ศำลจะวินิจฉัยช้ีขำดปัญหำท่ีกล่ำวแล้วและพพิ ำกษำคดีเร่อื งนั้นหรอื เฉพำะแต่

ประเด็นที่เกยี่ วข้อสงำไนปกั โงดำยนคคำณพะิพกรำรกมษกำำหรกรฤือษคฎำสีกัง่ำฉบบั เดียวกนั สกำไ็นดกั ้ งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

คำส่ังใด ๆ ของศำลท่ีได้ออกตำมมำตรำน้ี ให้อุทธรณ์และฎีกำได้ตำมที่บัญญัติไว้ใน
สำนกั มงำำนตครำณะ๒ก๒ร๗รม, ก๒ำ๒รก๘ฤษแฎลีกะำ๒๔๗ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๒คณ๕ะกถร้ำรมคกู่คำวรำกมฤฝษ่ำฎยีกใำดย่ืนคำขอโดสยำทนกัำงเปำน็นคคณำะรก้อรงรใมหก้ศำรำกลฤสษ่ังฎกีกำำหนดวิธีกำร

สำนกั องยำน่ำงคใณดะๆกรทรมี่บกัญำรญกัตฤิษไวฎ้ใีกนำภำค ๔ เพ่ือคสุ้มำคนรกั องำงนสคิทณธะิขกอรงรคมู่คกวำรำกมฤในษฎระีกหำ ว่ำงกำรพิจำรสณำนำกั งหำรนือคเณพะื่อกบรังรคมับกำรกฤษฎีกำ
ตำมคำพิพำกษำหรือคำส่ัง ใหศ้ ำลมีคำสั่งอนญุ ำตหรอื ยกคำขอนนั้ เสยี โดยไม่ชกั ช้ำ
สถำ้ำนใกั นงเำวนลคำณทะ่ียกื่นรรคมำกขำอรกนฤั้นษศฎำีกลำจะชี้ขำดคดีไสดำน้อกัยงู่แำลน้วคณศะำกลรจรมะกวำินริจกฉฤัษยฎคีกำำขอน้ันในคำ
พพิ ำกษำ หรือในคำส่งั ช้ีขำดคดีกไ็ ด้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๒๖ ถ้ำศำลได้ต้ังข้อถำม หรือออกคำส่ังหรือช้ีขำดเกี่ยวด้วยกำรดำเนินคดี
เร่ืองใดเร่ืองหน่งึ สแำลนะกั คงคู่ำนวคำมณฝะ่ำกยรรใดมกฝำำ่ รยกหฤนษ่ึงฎใีกนำคดเี รอ่ื งนัน้ คัดสคำน้ำกันงขำ้อนถคำณมะหกรรรือมคกำำสรัง่กหฤรษือฎคีกำำช้ีขำดนั้นว่ำ
ไม่ชอบด้วยกฎหมำย ก่อนท่ีศำลจะดำเนินคดีต่อไป ให้ศำลจดข้อถำมหรือคำส่ังหรือคำช้ีขำดที่ถูก
สำนกั คงัดำนคค้ำณนแะกลระรสมภกำำพรกแฤหษ่งฎกีกำำรคัดค้ำนลงไวส้ใำนนรกั ำงยำงนำคนณแะกตร่สรว่ มนกเำหรตกฤผุ ษลฎทีกี่ผำู้คดั ค้ำนยกขนึ้ สอำ้ำนงกัองิงำนน้ันคณใหะก้ศรำรลมใกชำ้ รกฤษฎีกำ

ดุลพินิจจดลงไว้ใสนำรนำกั ยงงำำนนคณหะรกือรกรมำหกำนรดกใฤหษ้คฎู่คีกวำำมฝ่ำยที่คัดคสำ้ำนนกั ยง่ืนำนคคำณแถะกลรงรเมปก็นำหรกนฤังษสฎือีกเพำ ่ือรวมไว้ใน
สำนวน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๒๗ ในกรณีที่มิได้ปฏิบัติตำมบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมำยนี้ในข้อท่ีมุ่ง

หมำยจะยังให้กำรสเำปน็นกั งไปำนดค้วณยะคกวรำรมมยกุตำริธกรฤรษมฎหีกรำือที่เก่ียวด้วยสคำวนำกั มงสำนงบคเณระียกบรรร้อมยกำขรอกงฤปษรฎะีกชำำชนในเร่ือง

กำรเขียน และกำรย่ืนหรือกำรส่งคำคู่ควำมหรือเอกสำรอ่ืน ๆ หรือในกำรพิจำรณำคดี กำรพิจำรณำ

สำนกั พงำยนำคนณหะลกักรฐรมำนกำรหกรฤือษกฎำีกรำบังคับคดี เมื่อสศำนำกัลงเำหน็นคสณมะคกวรรรมหกรำือรเกมฤื่อษคฎู่คีกวำำมฝ่ำยที่เสียสหำำนยกั เงนำื่อนงคจณำะกกกรำรรมทกำ่ี รกฤษฎีกำ

มิได้ปฏิบัติเช่นว่ำนั้นย่ืนคำขอโดยทำเป็นคำร้อง ให้ศำลมีอำนำจที่จะส่ังให้เพิกถอนกำรพิจำรณำท่ีผิด
ระเบียบนั้นเสียทสั้งำหนมกั ดงหำนรคือณบะำกงรสร่วมนกำหรรกือฤสษ่ังฎแีกกำ้ไขหรือมีคำสส่ังำในนกัเรงำ่ือนงคนณั้นะอกยร่ำรงมใกดำอรยก่ำฤงษหฎนีกึ่งำ ตำมที่ศำล

เห็นสมควร
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกขฤ้อษคฎ้ำีกนำเรื่องผิดระเบียสบำนนกั ้ันงำคนู่คควณำะมกฝร่ำรยมทกี่ำเสรกียฤหษำฎยีกอำำจยกข้ึนกล่ำวสไำดน้ไกัมง่วำ่ำนใคนณเวะลกำรใรดมกๆำรกฤษฎีกำ

ก่อนมคี ำพิพำกษำสำแนตกั ่ตงำ้อนงคไมณ่ชะ้ำกกรรวมำ่ กแำปรดกวฤันษนฎีกบั ำแตว่ ันที่คู่ควำสมำฝนำ่ กั ยงนำน้ันคไดณ้ทะกรรำรบมขก้อำครกวฤำมษฎหีกรำือพฤตกิ ำรณ์
อันเป็นมูลแห่งข้ออ้ำงน้ัน แต่ท้ังน้ีคู่ควำมฝ่ำยนั้นต้องมิได้ดำเนินกำรอันใดข้ึนใหม่หลังจำกที่ได้ทรำบ

สำนกั เงรำ่อื นงคผณิดะรกะรเบรมยี กบำแรลกฤว้ ษหฎรีกอื ำตอ้ งมิไดใ้ ห้สตัสยำนำกบั งันำแนกค่กณำะรกผริดรมระกเำบรกียฤบษนฎน้ั ีกำๆ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำศำลส่ังให้เพิกถอนกระบวนพิจำรณำที่ผิดระเบียบใด ๆ อันมิใช่เรื่องท่ีคู่ควำม

ละเลยไม่ดำเนินกสรำะนบกั วงนำนพคิจณำะรกณรำรมเรกอ่ื ำงรนกั้นฤษภฎำีกยำในระยะเวลำซส่ึงำนกฎกั งหำมนำคยณหะรกอืรรศมำกลำกรำกหฤนษฎดีกไวำ้ เพียงเทำ่ นี้

ไม่เป็นกำรตัดสิทธิคู่ควำมฝ่ำยน้ัน ในอันท่ีจะดำเนินกระบวนพิจำรณำน้ัน ๆ ใหม่ให้ถูกต้องตำมที่

สำนกั กงฎำนหคมณำะยกบรังรคมับกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๒ค๘ณะกถร้ำรมมคี กดำหีรกลฤำษยฎเรีก่ือำงค้ำงพิจำรณสำำอนยกั ู่ใงนำศนำคลณเะดกียรวรกมันกหำรรกือฤใษนฎศีกำำลชั้นตน้ สอง
สำนกั ศงำำนลคตณ่ำงะกกรันรมแกลำะรกคฤู่คษวฎำีกมำทั้งหมด หรือสแำนตกั่บงำำนงฝค่ำณยะเกปร็รนมคกู่คำรวกำฤมษรฎำีกยำเดียวกัน กับทสำ้ังนกกั ำงรำพนิคจณำระณกรำรคมดกำี รกฤษฎีกำ

- ๑๘ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

เหล่ำน้ัน ถ้ำได้รวมกันแลว้ จะเป็นกำรสะดวก หำกศำลน้ันหรือศำลหน่ึงศำลใดเหล่ำน้ันเหน็ สมควรให้

สำนกั พงิจำนำครณณะำกครดรีรมวกมำรกกันฤษหฎรีกือำหำกคู่ควำมทส้ังหำนมกั ดงหำนรคือณแตะก่บรำรงมฝก่ำำยรมกีคฤษำขฎอีกใำห้พิจำรณำคดสีรำวนมกั กงำันนโคดณยะแกถรลรงมไกวำ้ รกฤษฎีกำ

ในคำให้กำรหรือทำเป็นคำร้องไม่ว่ำในเวลำใด ๆ ก่อนมีคำพิพำกษำ เมื่อศำลได้ฟังคู่ควำมทุกฝ่ำยแห่ง

คดีน้ัน ๆ แล้ว ถ้ำสศำำนลกั เงปำ็นนคทณ่ีพะอกใรจรวม่ำกคำรดกีเฤหษลฎ่ำีกนำนั้ เก่ียวเน่อื งกสันำนกกั ็ใงหำ้ศนำคลณมะีอกำรนรมำกจำอรอกกฤคษำฎสีก่ังำให้พิจำรณำ

คดเี หล่ำนนั้ รวมกัน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้ำษจฎะโีกอำนคดีมำจำกอสีกำศนำกั ลงำหนนคึ่งณหะรกือรโรอมนกคำรดกีไฤปษยฎังีกอำีกศำลหน่ึงที่มสีเขำนตกัองำำนนำคจณเหะกนรือรคมกดำี รกฤษฎีกำ

นไมั้น่ยินศำยลอจมะมกีค็ใหำสส้ศำั่งำนกลกั ่อทงนำี่จนทะคี่ไโณดอะ้รนกับรคครดมวีนกำำั้มนรยสกินฤ่งษเยรฎอื่อีกมงำขใหอ้งออธีกิบศดำีผลู้พหสิพำนนำึ่งกั กนงษัำ้นนำไคมศณ่ไำดะลก้ อแรรุทตม่ถธก้รำำรศณกำ์ชฤลษี้ขทฎำี่จีกดะำรคับำโสอั่งนขคอดงี

สำนกั องธำนิบคดณีผะู้พกิพรรำมกกษำำรกศฤำษลฎอีกุทำธรณ์ให้เป็นทสี่สำนุดกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๒ค๙ณะกถรำ้ รคมดกีทำร่ฟี ก้อฤงษกฎนั ีกนำ้ันมีข้อหำหลำสยำนขกั้องดำ้วนยคกณนั ะแกลรระมศกำำลรเกหฤ็นษวฎ่ำีกขำอ้ หำขอ้ หน่ึง

ข้อใดเหล่ำนั้นมิได้เกี่ยวข้องกันกับข้ออื่น ๆ เมื่อศำลเห็นสมควร หรือเมื่อคู่ควำมผู้มีส่วนได้เสียได้ย่ืน

สำนกั คงำำนขคอณโดะยกทรรำมเกปำ็นรคกฤำษร้อฎงีกใำห้ศำลมีคำสั่งสใำหน้แกั ยงำกนคคดณีเะสกียรโรดมยกเำรร็วกฤถษ้ำฎโีกจำทก์ประสงค์จสะำในหกั ้พงิำจนำครณณะำกขร้อรมหกำำรกฤษฎีกำ

เช่นว่ำนั้นต่อไป ก็ให้ศำลดำเนินกำรพิจำรณำคดีไปเสมือนหน่ึงว่ำเป็นคดีอีกเร่ืองหนึ่งต่ำงหำก โดยมี
เง่ือนไขทศ่ี ำลจะกสำำหนนกั ดงำไนวค้ตณำมะกทร่ีเหรมน็ กสำมรกคฤวษรฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำคดีที่ฟ้องกันนั้นมีข้อหำหลำยข้อ และศำลเห็นว่ำหำกแยกพิจำรณำข้อหำทั้งหมด
สำนกั หงรำนือคขณ้อใะดกขรร้อมหกนำร่ึงกอฤอษกฎจีกำำกกันแล้ว จะทสำำในหกั ้กงำำนรคพณิจะำกรรณรมำขก้อำรหกำฤเษหฎลีก่ำำนั้นสะดวก ไมสว่ ำ่ำนเกวั ลงำำนใคดณๆะกกร่อรนมกมำี รกฤษฎีกำ

คำพิพำกษำ เมื่อสศำำนลกั เงหำ็นนคสณมคะกวรรรมหกรำือรเกมฤ่ือษคฎู่คีกวำำมผู้มีส่วนไดส้เำสนียกั ยงื่นำนคคำณขะอกโรดรยมทกำำรเปกฤ็นษคฎำีกรำ้อง และเมื่อ
ศำลได้ฟังคู่ควำมทุกฝ่ำยแล้ว ให้ศำลมีอำนำจสั่งแยกข้อหำเหล่ำน้ันทั้งหมดหรือแต่ข้อใดข้อหน่ึงออก

สำนกั พงจิำนำครณณะำกตร่ำรงมหกำำกรเกปฤน็ ษเฎรีก่ือำง ๆ ไป สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๓ค๐ณะกใหรร้ศมำกลำมรกีอฤำษนฎำีกจำออกข้อกำหนสดำในดกั งๆำนแคกณ่คะู่คกวรำรมมฝก่ำำรยกใฤดษฝฎ่ำีกยำหน่ึงหรือแก่

บุคคลภำยนอกที่อยู่ต่อหน้ำศำลตำมที่เห็นจำเป็น เพื่อรักษำควำมเรียบร้อยในบริเวณศำล และเพ่ือให้

สำนกั กงรำะนบควณนะพกริจรำมรกณำรำกดฤำษเนฎินีกไำปตำมเท่ียงธรสรำมนแกั ลงะำนรวคดณเะรก็วรอรมำกนำำรจกเฤชษ่นฎวีก่ำนำ ้ี ให้รวมถึงกำสรำสน่ังกั หง้ำำนมคคณู่ควะกำมรรมมิใกหำ้ รกฤษฎีกำ

ดำเนินกระบวนพิจำรณำในทำงก่อควำมรำคำญ หรอื ในทำงประวงิ ให้ชกั ช้ำหรือในทำงฟุ่มเฟือยเกินสมควร
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๓๑๒๘ ผู้ใดกระทำกำรอย่ำงใด ๆ ดังกล่ำวต่อไปนี้ ให้ถือว่ำกระทำผิดฐำน
สำนกั ลงะำนเมคดิ ณอะำกนรำรจมศกำำรลกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๑ำน)กั ขงัดำนขคืนณไมะ่ปกรฏริบมัตกำติ รำกมฤขษ้อฎกีกำำหนดของศำลสตำำนมกั มงำำนตครณำกะ่อกนรรอมนั กวำำ่รดกฤ้วษยกฎีำกรำรักษำควำม
เรยี บร้อย หรือประพฤตติ นไมเ่ รียบรอ้ ยในบริเวณศำล

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤษ)๒ฎ๙ีกเำม่ือได้มีคำร้อสงำแนลกั ะงไำดน้รคับณอะกนรุญรมำกตำจรำกกฤษศฎำลีกำให้ยกเว้นค่ำธสรำรนมกั เงนำนียคมณศะำกลรตรมำกมำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๕๖/๑ แลว้ ปรำกฏว่ำได้แสดงข้อเท็จจรงิ หรอื เสนอพยำนหลักฐำนอันเปน็ เทจ็ ต่อศำลในกำร

ไตส่ วนคำร้องขอยสกำนเวกั น้ งคำนำ่ คธรณระมกเรนรยีมมกศำรำกลฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๓) เม่ือรู้ว่ำจะมีกำรส่งคำคู่ควำมหรือส่งเอกสำรอื่น ๆ ถึงตน แล้วจงใจไปเสียให้พ้น

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๒๘ มำตรำ ๓๑ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
ควำมแพง่ (ฉบับท่ี ๕ส)ำนพกั.ศง.ำ๒น๔คณ๙๙ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๒๙ มำตรำ ๓๑ (๒) แก้ไขเพิม่ เติมโดยพระรำชบญั ญัตแิ กไ้ ขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวธิ ีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำี่ ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๑๙ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หรือหำทำงหลกี เล่ียงทีจ่ ะไม่รบั คำค่คู วำมหรือเอกสำรน้ันโดยสถำนอนื่

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๔ฤ)ษฎตีกรำวจเอกสำรท้ังสหำมนดกั งหำนรคือณฉะบกับรใรดมฉกำบรับกหฤษนฎ่ึงีกซำ่ึงอยู่ในสำนวสนำคนวกั ำงมำนหคณรือะคกรัดรเมอกำำรกฤษฎีกำ

สำเนำเอกสำรเหลำ่ นน้ั ไป โดยฝ่ำฝนื ตอ่ บทบญั ญัติ มำตรำ ๕๔

ส(๕ำน)๓กั ๐งำขนัดคขณืนะไกมรม่ รำมศกำำลรกเฤมษอ่ื ฎศีกำำลได้มีคำสง่ั ตำสมำนมกำั ตงำรนำค๑ณ๙ะกหรรรมือกเมำร่ือกมฤหี ษมฎำีกยำเรยี กลกู หนี้

ตำมคำพิพำกษำหรือบุคคลอนื่ ตำมมำตรำ ๒๗๗
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หรือสิ่งพิมพ์อันอสมอำำนกตกัโรฆงำำษน๓ณคณ๒ำะตก่อผรปู้ใรดมรเกะปำช็รนำกผชฤู้ปนษรฎะไีกมพำ่วัน่ำธบ์ ุบคครรลณเหำลธส่ำิกำนนำกัั้รนงจหำนะรคไือดณผ้ระู้พู้ถกิมึงรซรพมึ่ง์โกขฆำ้อษรคกณวฤำำษซมฎ่ึงหีกหำรนือังกสำือรพอิมอพก์

สำนกั โงฆำษนณคณำะแกหร่งรหมนกัำงรสกือฤพษมิ ฎพีก์ำหรอื สิ่งพิมพเ์ สชำ่นนวกั ่ำงนำนั้นคหณระือกไรมร่ มใหก้ถำรือกวฤ่ำษไฎดีกก้ ำระทำผิดฐำนลสะำเนมกั ิดงอำนำนคณำจะศกรำรลมใกนำรกฤษฎีกำ
กรณีอยำ่ งใดอยำ่ งหน่ึงในสองอย่ำงดงั จะกล่ำวต่อไปนี้

ส(๑ำน)กั ไงมำ่วน่ำคเณวละกำรใดรมๆกำถร้ำกหฤษนฎังสีกืำอพิมพ์หรอื ส่ิงสพำิมนพกั ง์เชำน่นควณำ่ มะกำรนร้นั มไกดำ้กรกลฤ่ำษวฎหีกรำอื แสดงไม่ว่ำ

โดยวิธีใด ๆ ซ่ึงข้อควำมหรือควำมเห็นอันเป็นกำรเปิดเผยข้อเท็จจริงหรือพฤติกำรณ์อ่ืน ๆ แห่งคดี

สำนกั หงรำนือคกณระะบกรวรนมพกิจำรำกรฤณษำฎใดีกำๆ แห่งคดี ซ่ึงสเำพนอ่ื กั คงวำนำมคณเหะมกำระรมสกมำหรรกอื ฤเษพฎ่ือีกคำมุ้ ครองสำธำรสณำนปกั รงะำโนยคชณนะ์ กศรำรลมไกดำ้ รกฤษฎีกำ

มีคำส่ังห้ำมกำรออกโฆษณำส่ิงเหล่ำน้ัน ไม่ว่ำโดยวิธีเพียงแต่ส่ังให้พิจำรณำโดยไม่เปิดเผยหรือโดยวิธี
หำ้ มกำรออกโฆษสณำำนโกั ดงยำนชคดั ณแจะกง้ รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) ถ้ำหนังสือพิมพ์หรือส่ิงพิมพ์ ได้กล่ำวหรอื แสดงไม่ว่ำโดยวิธีใด ๆ ในระหว่ำงกำร
สำนกั พงิำจนำครณณะำกแรหรม่งคกำดรีไกปฤจษนฎมีกีคำำพิพำกษำเปส็นำนทกั ี่สงุดำนซค่ึงณขะ้อกครรวมำกมำหรรกือฤษคฎวีำกมำ เห็นโดยประสสำงนคกั ์จงะำนใหค้ณมีอะกิทรธริพมลกำรกฤษฎีกำ

เหนือควำมรู้สึกขสอำงนปกั รงะำชนำคชณนะกหรรรือมเกหำนรกือฤศษำฎลีกหำรือเหนือคู่ควำสมำนหกั รงือำเนหคนณือะพกยรรำมนกแำหรกง่ คฤษดฎีซีกง่ึ พำ อเห็นไดว้ ่ำ
จะทำให้กำรพจิ ำรณำคดเี สียควำมยตุ ิธรรมไป เชน่

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษกฎ.ีกเำป็นกำรแสดงสผำิดนจกั ำงกำขน้อคเณทะจ็ กจรรรงิมแกหำร่งกคฤดษี หฎีกรอืำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ข. เป็นรำยงำนหรือย่อเรื่องหรือวิภำค ซ่ึงกระบวนพิจำรณำแห่งคดีอย่ำงไม่เป็น

กลำงและไม่ถกู ต้อสงำนหกั รงอืำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ค. เป็นกำรวิภำคโดยไม่เป็นธรรม ซ่ึงกำรดำเนินคดีของคู่ควำม หรือคำ

สำนกั พงยำนำคนณหะลกักรฐรำมนกำหรกรฤือษนฎิสีกัยำควำมประพฤสตำนิขกัองงำคนู่คควณำะมกหรรรมือกพำยรำกนฤษรฎวีกมำท้ังกำรแถลงขส้อำนคกั วงำำมนอคันณเะปก็นรรกมำกรำรกฤษฎีกำ

เสื่อมเสียต่อชือ่ เสียงของค่คู วำมหรือพยำน แมถ้ ึงวำ่ ขอ้ ควำมเหล่ำนน้ั จะเปน็ ควำมจริง หรือ
สำนกั งง.ำเนปค็นณกะำกรรชรกัมจกงูำใรหกฤเ้ กษดิ ฎมีกีคำำพยำนเท็จ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

เพ่ือประโยชน์แห่งมำตรำน้ี ให้นำวิเครำะห์ศัพท์ทั้งปวงในมำตรำ ๔ แห่ง
สำนกั พงรำนะครำณชะบกัญรรญมกัตำกิ รำกรฤพษิมฎพีก์ำพทุ ธศกั รำช ๒สำ๔น๗กั ง๖ำนมคำณใชะ้บกรังรคมบั กำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๓๓ ถ้ำคู่ควำมฝ่ำยใดหรือบุคคลใดกระทำควำมผดิ ฐำนละเมิดอำนำจศำลใด

สำนกั ใงหำ้ศนำคลณนะน้ักรมรีอมำกนำำรจกสฤษ่ังลฎงีกโำทษโดยวธิ ใี ดวสธิ ำหี นนกั ่งึงำหนรคือณทะั้งกสรรอมงกวิธำรดี กงั ฤจษะฎกีกลำ่ำวต่อไปนี้ คอื สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(ก) ไลอ่ อกจำกบริเวณศำล หรือ

ส(ขำน) กั ใงหำล้นงคโณทะษกจรำรคมุกกำหรกรฤือษปฎรีกับำหรอื ท้ังจำทัง้ สปำรนบั กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

กำรไล่ออกจำกบริเวณศำลน้ันให้กระทำได้ชั่วระยะเวลำท่ีศำลน่ังพิจำรณำหรือ

สำนกั ภงำำนยคในณระะกยระรมเวกลำำรใกดฤษๆฎกีกไ็ำดต้ ำมท่ีศำลเหสำน็ นสกั มงคำนวครณเมะก่อื รจรำมเปกำน็ รจกะฤเษรฎยี ีกกำให้ตำรวจชว่ ยสจำัดนกกั ำงรำกนไ็คดณ้ ะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ในกรณีกำหนดโทษจำคุกและปรับนั้นให้จำคุกได้ไม่เกินหกเดือนหรือปรับไม่เกิน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓๐ มำตรำ ๓๑ (๕) แกไ้ ขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัตแิ กไ้ ขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธพี ิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมบั กทำี่ ร๓ก๐ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๖๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๒๐ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

ห้ำร้อยบำท

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๓๔ ถ้ำจะต้องดำเนินกระบวนพิจำรณำท้ังเรื่องหรือแต่บำงส่วน โดยทำง

อำศัยหรือโดยร้อสงำขนอกั งตำ่อนเคจณ้ำะหกนร้ำรมทกี่ในำรเกมฤือษงฎตีก่ำำงประเทศ เมสื่อำไนมกั ่มงำีขน้อคตณกะลกงรรรมะกหำวร่ำกงฤปษรฎะีกเำทศอย่ำงใด

อย่ำงหนึ่ง หรือไม่มีกฎหมำยบัญญัติไว้สำหรบั เร่ืองนั้นแล้ว ให้ศำลปฏิบัติตำมหลักท่ัวไปแห่งกฎหมำย
สำนกั รงะำหนคว่ำณงะปกรระรเมทกศำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๓คณ๔ะ/๑กร๓ร๑มกเพำร่ือกใฤหษ้กฎำีกรำพิจำรณำพิพสำกำนษกั ำงคำนดคีเปณ็นะไกปรรโมดกยำสระกดฤวษกฎีกรำวดเร็ว และ

สำนกั เงทำ่ียนงคธณระรกมรหรรมือกเำพรก่ือฤคษวฎำีมกำเหมำะสมสำหสรำับนคกั งดำีบนำคงณปะรกะรเรภมทกำใรหก้ปฤรษะฎธีกำำนศำลฎีกำโดยสคำนวกัำงมำเนหค็นณชะอกบรรขมอกงำรกฤษฎีกำ
ที่ประชุมใหญ่ศำลฎีกำมีอำนำจออกข้อกำหนดเกี่ยวกับกำรฟ้องคดี กำรสืบพยำนและกำรรับฟัง
พยำนหลกั ฐำนกำสรำวนนิ กั จิ งฉำนยั คคณดะี ตกรลรอมดกจำนรกกฤำษรดฎีำกเำนินกระบวนพสิจำำนรกั ณงำำนใคดณๆะกไรดรต้ มำกมำครกวฤำษมฎจีำกเำปน็
ข้อกำหนดตำมวรรคหน่ึงเมอื่ ประกำศในรำชกิจจำนเุ บกษำแล้วใหใ้ ชบ้ ังคบั ได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หมวด ๔
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษกฎำีกรำน่ังพจิ ำรณำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๓ค๕ณะกถร้ำรปมรกะำมรกวฤลษกฎฎีกหำมำยน้ีมิได้บัญสญำนัตกั ิไงวำ้เนปค็นณอะยก่ำรงรอม่ืนกำรกกำฤรษนฎ่ังพีกำิจำรณำคดีท่ี
ยนื่ ไว้ต่อศำลใดจะต้องกระทำในศำลน้ันในวันท่ีศำลเปิดทำกำรและตำมเวลำทำงำนท่ีศำลได้กำหนดไว้

สำนกั แงตำน่ในคกณระณกรีมรีเมหกตำุฉรกุกฤเฉษินฎีหกำรือเป็นกำรจำสเำปน็นกั ศงำำนลคจณะมะกีครำรสมั่งกกำำรหกฤนษดฎกีกำำรน่ังพิจำรณำสณำนสกั ถงำำนนคทณี่อะ่ืนกรหรมรือกำรกฤษฎีกำ

ในวนั หยุดงำน หรอื ในเวลำใด ๆ กไ็ ด้

สใำหน้ผกั ู้พงำิพนำคกณษะำกแรรลมะกเำจร้ำกพฤนษัฎกีกงำำนศำลซ่ึงปฏสิบำัตนิงกั ำงนำนใคนณวันะกหรยรมุดกงำำรนกฤหษรฎือีกใำนเวลำใด ๆ

นอกเวลำทำกำรปกติได้รับค่ำตอบแทนเป็นพิเศษ ตำมระเบียบที่กระทรวงยุติธรรมกำหนด โดยได้รับ

สำนกั คงวำนำมคเณหะ็นกชรอรมบกจำำรกกกฤรษะฎทีกรำวงกำรคลงั ๓๒สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๓คณ๖ะกกรำรรมนกั่ำงรพกิจฤำษรฎณีกำำคดีจะต้องกรสะำนทกัำงใำนนศคำณละตก่อรหรมนก้ำำครกู่คฤวษำฎมีกทำี่มำศำลและ

โดยเปิดเผย เว้นแต่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษฎในีกคำดีเร่ืองใดที่มสีคำวนำกั มงจำนำเคปณ็นะเกพร่ือรมรักกำษรำกคฤวษำฎมีกเำรียบร้อยในศำสลำนเกัมง่ือำนศคำลณไะดก้ขรับรมไกลำ่ รกฤษฎีกำ

คู่ควำมฝ่ำยใดออสกำไนปกั เงสำียนจคำณกะบกรริเรวมณกำศรำกลฤโษดฎยีกทำ่ีประพฤติไม่สสมำนคกัวงรำนศคำณลจะกะรดรำมเกนำินรกกฤำษรนฎีั่งกพำ ิจำรณำคดี
ต่อไปลับหลังคคู่ วำมฝำ่ ยน้ันกไ็ ด้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษฎในีกคำดีเรื่องใด เพสื่อำคนวกั ำงมำนเหคมณำะะกสรรมมกหำรรือกเฤพษื่อฎคีกุ้มำครองสำธำรณสำปนรกั ะงำโนยคชณน์ะถก้ำรรศมำกลำรกฤษฎีกำ

เห็นสมควรจะหำ้ มมิใหม้ กี ำรเปิดเผยซึง่ ข้อเท็จจริง หรอื พฤติกำรณต์ ำ่ ง ๆ ท้ังหมด หรอื แต่บำงสว่ นแห่ง

คดีซึ่งปรำกฏจำกสคำำนคกั ู่คงำวนำคมณหะรกือรครมำแกำถรลกงฤกษำฎรีกณำ์ของคู่ควำมหสรำนือกัจงำำกนคคำณพะยกำรนรมหกลำักรกฐฤำษนฎทีกี่ไำด้สืบมำแล้ว

ศำลจะมคี ำสั่งดงั ต่อไปนี้กไ็ ด้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓๑ มำตรำ ๓๔/๑ เพม่ิ โดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวธิ ีพิจำรณำควำมแพ่ง
(ฉบับท่ี ๒๘) พ.ศ. ๒ส๕ำน๕ก๘ั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓๒ มำตรำ ๓๕ วรรคสอง เพิ่มโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๑ก๖ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๓๙ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๒๑ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

(ก) ห้ำมประชำชนมิให้เข้ำฟังกำรพิจำรณำทั้งหมดหรือแต่บำงส่วน แล้ว

สำนกั ดงำำเนนคนิ ณกะำกรรพรมจิ กำรำรณกำฤไษปฎโีกดำยไม่เปดิ เผย หสรำอืนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(ข) ห้ำมมิให้ออกโฆษณำขอ้ เทจ็ จริงหรือพฤติกำรณต์ ่ำง ๆ เช่นว่ำนนั้

สใำนนบกั รงรำนดคำคณดะกีทร้ังรปมวกงำทรก่ีฟฤ้อษงฎขีกอำหย่ำหรือฟ้องสชำำนยกั ชงู้หำนรคือณฟะ้อกงรใรหม้รกับำรรอกฤงบษุตฎีรกำให้ศำลห้ำม

มิให้มีกำรเปิดเผยซง่ึ ข้อเท็จจริงหรอื พฤติกำรณ์ใด ๆ ที่ศำลเห็นเป็นกำรไม่สมควร หรอื พอจะเห็นได้ว่ำ
สำนกั จงะำนทคำใณหะ้เกกริดรกมำกรำเรสกยี ฤหษำฎยีกอำันไมเ่ ปน็ ธรรมสแำนกกัค่ ง่คู ำวนำคมณหะรกือรบรมุคกคำลรทกฤ่เี กษีย่ ฎวีกขำ้อง สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ของศำลนั้น ต้องสอไำม่ำนน่วกั ่ำใงนศำศนำลำคลจณโะะดไกดยร้มเรปมีคิดกำำเสผร่ังกยตฤำแษมลฎอะีกนมำุมิใหำ้ถตือรำว่ำ(ก๒ำ)รสนอำี้หอนกรกั ือโงฆำไนมษค่ ณคณำำะสทกั่งั้งรหรหมรมกือดำคหรำกรพฤือษิพแฎำตีกก่บำษำำงสช้ี่วขนำดแคหด่งี

สำนกั คงำำนพคิพณำกะกษรำรนม้นักำหรรกือฤยษ่อฎเีกรำ่ืองแห่งคำพิพำสกำนษกัำงโำดนยคเปณน็ะกกรลรำมงกแำลระกถฤูกษตฎ้อีกำงนนั้ เปน็ ผดิ กสฎำหนมกั ำงำยนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๓ค๗ณะกใหรร้ศมำกลำดรกำเฤนษินฎกีกำำรน่ังพิจำรณำสคำดนีตกั ิงดำตน่อคกณันะไกปรเรทม่ำกทำรี่สกำฤมษำฎรีกถำจะทำได้โดย
ไมต่ อ้ งเล่อื นจนกว่ำจะเสร็จกำรพจิ ำรณำและพิพำกษำคดี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๓๘ ถ้ำในวันที่กำหนดนัดน่ังพิจำรณำศำลไม่มีเวลำพอที่จะดำเนินกำรนั่ง
พิจำรณำ เน่ืองจสำำนกกั กงิจำนธคุรณะขะกอรงรศมกำำลรกศฤำษลฎจีกะำมีคำส่ังให้เลส่ือำนนกั กงำำนรคนณั่งพะกิจรำรมรกณำำรกไปฤษในฎีกวำันอื่นตำมที่

เหน็ สมควรก็ได้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๓คณ๙ะกถร้ำรกมกำรำรทกี่จฤะษชฎี้ขีกำำดตัดสินคดีเรสื่อำนงใกั ดงทำน่ีคค้ำณงพะกิจรำรรมณกำำรอกยฤู่ใษนฎศีกำำลใดจำต้อง
อำศัยทั้งหมดหรือแต่บำงส่วนซ่ึงคำชี้ขำดตัดสินบำงข้อท่ีศำลนั้นเองหรือศำลอ่ืนจะต้องกระทำเสียก่อน

สำนกั หงรำนือคจณำตะ้อกรงรรมอกใหำร้เกจฤ้ำษพฎนีกักำงำนฝำ่ ยธุรกำสรำวนินกั ิจงำฉนัยคชณ้ีขะำกดรใรนมขก้อำรเชก่นฤษนฎ้ันีกเสำยี ก่อน หรอื ถส้ำำปนรกั ำงกำนฏควณ่ำไะดก้มรรีกมำกรำรกฤษฎีกำ

กระทำผิดอำญำเกิดขึ้นซึ่งอำจมีกำรฟ้องร้องอันอำจกระทำให้กำรช้ีขำดตัดสินคดีที่ พิจำรณำอยู่นั้น

เปล่ียนแปลงไป สหำรนือกั ใงนำนกครณณะีอกื่นรรใมดกซำึ่งรศกำฤลษเฎหีก็นำว่ำถ้ำได้เลื่อนสำกนำกัรงพำินจคำรณณะกำรไรปมจกักำรทกำฤใษหฎ้คีกวำำมยุติธรรม

ดำเนินไปด้วยดี เม่ือศำลเห็นสมควรหรือเมื่อคู่ควำมท่ีเก่ียวข้องร้องขอ ศำลจะมีคำสั่งเลื่อนกำรน่ัง

สำนกั พงิำจนำครณณะำกตร่อรมไปกำจรนกฤกษวฎ่ำีจกำะได้มีกำรพิพสำำกนษกั ำงำหนรคือณชะี้ขกำรดรมในกำขร้อกนฤษ้ันฎๆีกำแล้วหรือภำยสใำนนกัรงะำยนะคเณวละกำรใรดมกๆำรกฤษฎีกำ

ตำมที่ศำลเหน็ สมควรก็ได้
สถำ้ำนศกั งำำลนมคีคณำะสกร่ังรใมหก้เำลรื่อกนฤษกฎำีกรำนั่งพิจำรณำสดำังนกกั ลงำ่ำนวคแณละ้วกโรดรยมกไมำร่มกีกฤษำหฎีกนำด เม่ือศำล

เห็นสมควรหรอื คู่ควำมท่ีเก่ียวข้องร้องขอ ศำลจะมคี ำส่ังให้เรมิ่ กำรนง่ั พิจำรณำต่อไปในวันใด ๆ ตำมท่ี
สำนกั เงหำ็นนสคมณคะวกรรกรมไ็ ดก้ำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๔๐๓๓ เมื่อศำลได้กำหนดวันน่ังพิจำรณำและแจ้งให้คู่ควำมทรำบแล้ว ถ้ำ

สำนกั คงูค่ำนวคำมณฝะ่ำกยรรใดมฝกำ่ำรยกหฤนษ่งึ ฎจีกะำขอเล่ือนกำรนส่ังำนพกัจิ งำำรนณคำณะคกู่ครวรำมมกฝำรำ่ กยฤนษน้ั ฎตีก้อำงเสนอคำขอเขสำำ้ นมกัำงกำอ่นนคหณระือกใรนรมวักนำรกฤษฎีกำ

นัดและแสดงเหตุผลแห่งกำรขอเลื่อนนั้น ในกรณีเช่นว่ำน้ี ห้ำมมิให้ศำลมีคำส่ังอนุญำตตำมคำขอ เว้น

แตก่ ำรขอเล่ือนกำสรำนนกััง่ พงำิจนำครณณะำกนรร้ันมมกีเำหรตกจุฤำษเฎปีกน็ ำอนั ไม่อำจก้ำวสลำน่วกังเงสำนยี คไดณ้ ะแกลระรหมำกกำรศกำฤลษไฎมีกอ่ ำนญุ ำตจะทำ

ใหเ้ สยี ควำมยุติธรรม

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกเมฤือ่ษศฎำีกลำจะสั่งให้เลอื่ นสกำำนรนกั งั่งำพนิจคำณรณะกำรรศมำกลำอรำกจฤสษัง่ ฎใหีกค้ำู่ควำมฝ่ำยน้ันสเสำียนคกั ่ำงำปน่วคยณกำะรกพรรยมำกนำรกฤษฎีกำ

ซ่ึงมำศำลตำมหมำยเรียกและเสียค่ำใช้จ่ำยในกำรท่ีคู่ควำมฝ่ำยอ่ืนมำศำล เช่น ค่ำพำหนะเดนิ ทำงและ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓๓ มำตรำ ๔๐ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๒๒ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

ค่ำเช่ำท่ีพักของตัวควำม ทนำยควำม หรือพยำน เป็นต้น ตำมจำนวนท่ีศำลเห็นสมควร ถ้ำคู่ควำมฝ่ำย

สำนกั ทงีข่ำนอคเลณือ่ ะนกครรดมีไกมำช่ รำกรฤะษคฎ่ำีกปำ่วยกำรหรือคำ่สใำชน้จกั ่ำงยำนตคำณมทะก่ีศรำรลมกกำำหรกนฤดษฎใหีกศ้ำ ำลยกคำขอเลสำอื่ นนกั คงดำนีนคัน้ ณเสะียกรรมกำรกฤษฎีกำ

ค่ำปว่ ยกำรหรือค่ำใชจ้ ่ำยท่จี ำ่ ยตำมวรรคสองใหต้ กเปน็ พบั

สคำำนขกั องำเลน่ือคนณคะกดรีตรำมมกวำรรรกคฤษหฎนีก่ึงำถ้ำไม่ได้เสนอสตำน่อกัหงนำน้ำศคำณละดก้วรรยมวกำำจรำกฤกษ็ใหฎ้ทีกำำเป็นคำรอ้ ง

และจะทำฝำ่ ยเดยี วโดยได้รับอนุญำตจำกศำลกไ็ ด้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๔๑๓๔ ถ้ำมีกำรขอเล่ือนกำรน่ังพิจำรณำโดยอ้ำงว่ำตัวควำมผู้แทน
ทนำยควำม พยำสนำนหกั รงำือนบคุคณคะลกอรรื่นมทกี่ถำรูกกเฤรษียฎกีกใหำ้มำศำลไม่สำสมำนำรกั ถงำมนำคศณำะลกไรดร้เมพกรำำระกปฤษ่วฎยีกเจำ็บ เม่ือศำล

สำนกั เงหำ็นนสคณมคะกวรรรหมรกือำเรมกื่อฤคษู่ฎคีกวำำมฝ่ำยใดฝ่ำยสหำนนกั่ึงงมำีคนำคขณอะฝก่ำรยรมเดกียำรวกศฤษำลฎจีกะำ มีคำสั่งต้ังเจ้ำสพำนนกั ักงงำำนนคไณปะทกำรรกมำกรำรกฤษฎีกำ
ตรวจก็ได้ และถ้ำสำมำรถหำแพทย์ได้ก็ให้ต้ังแพทย์ไปตรวจด้วย ถ้ำผู้ท่ีศำลต้ังให้ไปตรวจได้รำยงำน

โดยสำบำนตนหรสือำกนลกั ่ำงวำนคคำณปฏะกิญรำรมณกแำลรก้วฤแษลฎะีกศำำลเชื่อว่ำอำกสำำรนขกั องำงนผคู้ทณี่อะ้ำกงรวรำ่ มปก่วำยรกนฤั้นษไฎมีก่รำ้ำยแรงถงึ กับ

จะมำศำลไมไ่ ด้ ให้ศำลดำเนินกระบวนพิจำรณำตำมบทบญั ญตั ิแห่งประมวลกฎหมำยนี้ว่ำด้วยกำรขำด

สำนกั นงดัำนหครณอื กะกำรรรไมมกม่ ำำรศกำฤลษขฎอีกงำบคุ คลท่ีอำ้ งวสำ่ ำปน่วกั ยงนำนั้นคแณละ้วกแรตรมก่ กรำณรกี ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ศำลอำจส่ังให้คู่ควำมฝำ่ ยท่ีขอให้ไปตรวจตำมวรรคหนึ่ง หรอื คู่ควำมใดไปกับผู้ท่ีศำล
ตง้ั ให้ไปตรวจ ค่คู สวำำนมกั นง้ันำนจคะณมอะกบรใรหมผ้ กใู้ ำดรไกปฤแษทฎนีกตำ นกไ็ ด้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ค่ำพำหนะและค่ำป่วยกำรของเจ้ำพนักงำนและแพทย์ ให้ถือว่ำเป็นค่ำฤชำธรรม
สำนกั เงนำียนมคณแะลกะรใรหมน้ กำำมรกำฤตษรำฎีก๑ำ๖๖ มำใชบ้ ังคสำบั นกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๔๒ ถ้ำคู่ควำมฝ่ำยใดฝ่ำยหนึ่งในคดีท่ีค้ำงพิจำรณำอยู่ในศำลได้มรณะ

สำนกั เงสำียนกค่อณนะกศรำรลมพกิพำรำกกฤษษำฎคีกดำ ี ให้ศำลเลื่อสนำกนำกั รงนำนั่งคพณิจะำกรรณรมำกไำปรจกนฤษกฎวี่กำำทำยำทของผู้มสำรนณกั ะงำหนรคือณผะู้จกัดรรกมำกรำรกฤษฎีกำ

ทรัพย์มรดกของผู้มรณะ หรือบุคคลอ่ืนใดที่ปกครองทรัพย์มรดกไว้ จะได้เข้ำมำเป็นคู่ควำมแทนที่

ผู้มรณะ โดยมีคำสขำอนเกั ขง้ำำมนคำเณอะงกหรรรมือกโำดรยกทฤ่ีศษฎำลีกหำ มำยเรียกใหส้เขำน้ำมกั งำำนเนคื่อณงะจกำรกรคมู่กคำวรำกมฤฝษ่ำฎยีกใำดฝ่ำยหน่ึงมี

คำขอฝำ่ ยเดียว คำขอเช่นวำ่ นจี้ ะตอ้ งย่นื ภำยในกำหนดหนึ่งปีนบั แตว่ นั ท่คี คู่ วำมฝ่ำยน้นั มรณะ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้ำษไมฎ่มีกีคำ ำขอของบุคสคำลนดกั ังงกำนลค่ำณวมะกำรแรลม้วกำหรกรือฤษไมฎ่มีกีคำ ำขอของคู่ควสำำนมกัฝง่ำำยนใคดณฝะ่ำกยรหรมนก่ึงำรกฤษฎีกำ

ภำยในเวลำท่กี ำหนดไว้ ให้ศำลมคี ำส่งั จำหน่ำยคดีเรือ่ งนนั้ เสยี จำกสำรบบควำม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๔๓ ถ้ำทำยำทของผู้มรณะ หรือผู้จัดกำรทรัพย์มรดกของผู้มรณะ หรือ
สำนกั บงุคำนคคลณอะื่นกใรดรทม่ีปกกำรคกรฤอษงฎทีกรัำพย์มรดก ประสสำงนคกั ์จงะำขนอคเณขะ้ำกมรำรเมปก็นำครู่คกฤวำษมฎแีกทำน ก็ให้ย่ืนคำขสอำนโดกั ยงำทนำคเปณ็นะกครำรรม้อกงำรกฤษฎีกำ

ต่อศำลเพอ่ื กำรนั้นสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีเช่นนี้ เมื่อศำลเห็นสมควร หรือเม่อื คู่ควำมฝ่ำยใดฝ่ำยหนึ่งมีคำขอศำลอำจส่ัง

สำนกั ใงหำ้นผู้คทณ่ีจะะกเขรร้ำมมกำำเรปก็นฤษคฎู่คีกวำำมแทนน้ันแสสำดนงกั พงำยนำคนณหะลกักรรฐมำกนำสรกนฤับษสฎนีกุำนคำขอเช่นว่ำสนำนั้นกั ไงดำ้เนมค่ือณไะดก้แรสรมดกงำรกฤษฎีกำ
พยำนหลกั ฐำนดงั กล่ำวนัน้ แล้ว ใหศ้ ำลมคี ำสง่ั อนญุ ำตหรือไม่อนุญำตในกำรทจ่ี ะเข้ำมำเป็นคู่ควำมแทน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๔๔ คำสั่งให้หมำยเรียกบุคคลใดเข้ำมำแทนผู้มรณะน้ัน จะต้องกำหนด

สำนกั รงะำยนะคเณวะลกำรพรมอกสำมรคกวฤรษเฎพีกื่อำให้บุคคลนั้นสมำีโนอกักงำำสนคคัดณคะ้ำกนรรใมนกศำำรลกวฤ่ำษตฎนีกำมิได้เป็นทำยำสทำขนอกั งงำผนู้มครณณะะกรหรมรือกำรกฤษฎีกำ

มไิ ดเ้ ปน็ ผูจ้ ดั กำรทรัพย์มรดกหรอื ผู้ปกครองทรัพยม์ รดกน้ัน สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓๔ มำตรำ ๔๑ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมบั กทำี่ ร๑ก๐ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๒๗ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๒๓ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ทำยำท ผู้จัดกำรทรัพย์มรดก หรือบุคคลผู้ถูกเรียกไม่จำต้องปฏิบัติตำมหมำยเช่นว่ำ

สำนกั นง้นัำนกค่อณนะรกะรยระมเกวำลรำกทฤ่ีกษฎฎหีกำมำยกำหนดไวสเ้ ำพนือ่ กั กงำำนรยคอณมะรกับรรฐมำกนำะรนกั้นฤษไดฎล้ีก่วำงพน้ ไปแล้ว สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำบุคคลท่ีถูกศำลหมำยเรียกนั้น ยินยอมรับเข้ำมำเป็นคู่ควำมแทนผู้มรณะ ให้ศำล

จดรำยงำนพิสดำรสไำวนแ้ กั ลงำะนดคำณเนะนิกครรดมตี ก่อำไรปกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำบุคคลน้ันไม่ยินยอมหรือไม่มำศำล ให้ศำลทำกำรไต่สวนตำมท่ีเห็นสมควร ถ้ำศำล
สำนกั เงหำ็นนคว่ำณหะกมรำรยมเกรำียรกกนฤั้ษนฎมีกีเหำ ตุผลฟังได้ กส็ใำหน้อกั งอำกนคคำณสะั่งกตรั้งรบมกุคำครลกฤผษู้ถฎูกีกเรำียกเป็นคู่ควำสมำแนทกั งนำผนู้คมณรณะกะรแรมลก้วำรกฤษฎีกำ

ดหำมเำนยินเรคยี ดกีตน่อั้นไเปสียสถำแ้ำนศลกั ะำงำลถนำ้เหคคณ็คู่นวะวกำ่ำรมขรฝ้อม่ำคกยัำดใรดคกฝ้ำฤำ่นษยฎขหีกอนำงง่ึบไุคมคส่ ำลมผำู้ถรูกถเเสรรำียียนกกกั มทงำีเำนหยคตำณทุผะอลกนัฟรแัรงทมไดก้จ้ำรกริงก็ใหหฤรษ้ศือฎำผีกลจู้ ำสัด่ังกเำพริกทถรอัพนย์

สำนกั มงรำนดคกณหะรกือรรบมุคกคำรลกทฤษ่ีปฎกีกคำรองทรัพย์มสรำดนกกั งขำอนงคผณู้มะกรรณรมะกเขำร้ำกมฤำษเฎปีก็นำคู่ควำมแทนสผำู้นมกัรงณำนะคไณด้ะภกำรยรมในกำรกฤษฎีกำ
กำหนดเวลำหนึ่งปี ก็ให้ศำลมีคำสงั่ ตำมทเ่ี ห็นสมควรเพ่อื ประโยชน์แหง่ ควำมยุติธรรม

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๔๕ ถ้ำปรำกฏต่อศำลว่ำคู่ควำมฝ่ำยหนึ่งตกเป็นผู้ไร้ควำมสำมำรถก็ดี หรือ

สำนกั ผงู้แำนทคนณโดะกยรชรอมบกธำรรกรมฤษขฎอีกงคำู่ควำมฝำ่ ยทีเ่ สปำ็นนผกั ไู้งรำ้คนวคำณมะสกำรมรมำรกถำรไกดฤม้ ษรฎณีกะำหรือหมดอำนสำำจนเกัปง็นำผนู้คแณทนะกกร็ดรีมใกหำ้ รกฤษฎีกำ

ศำลเล่ือนกำรนั่งพิจำรณำไปภำยในระยะเวลำอันสมควรเพ่ือผู้แทนโดยชอบธรรมหรือผู้แทนโดยชอบ
ธรรมคนใหม่จะไดสำ้แนจกั ้งงใำหน้ทครณำะบกถรึงรกมกำรำรไดกฤ้รษับฎแีกตำ่งต้ังของตนโดสยำยน่ืนกั งคำำนขคอณเะปก็นรครมำรก้อำรงกตฤ่อษศฎำีกลำเพื่อกำรน้ัน

ถ้ำมไิ ดย้ น่ื คำขอดงั กลำ่ วมำแล้วใหน้ ำมำตรำ ๕๖ มำใชบ้ ังคบั
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้ำษผฎู้แีกทำนหรือทนำยคสวำนำกัมงขำอนงคคณู่คะวกำรมรมไดก้ำมรรกณฤษะฎหีกรำือหมดอำนำจสเำปน็นกั งผำู้แนทคนณะใกหร้ศรมำกลำรกฤษฎีกำ

เลื่อนกำรนั่งพิจำสรำณนำกั ไงปำนจคนณกะวก่ำรตรัวมคกวำำรกมฤจษะฎไดีก้ยำื่นคำร้องต่อศสำำนลกัแงจำ้งนใคหณ้ทะรกำรบรมถกึงกำรำกรฤทษ่ีไฎดีก้แำต่งตั้งผู้แทน
หรือทนำยควำมขึ้นใหม่ หรือคู่ควำมฝ่ำยนั้นมีควำมประสงค์จะมำว่ำคดีด้วยตนเอง แต่ถ้ำศำล

สำนกั เงหำ็นนคสณมะคกวรรรมหกรำือรกเมฤื่อษคฎีกู่คำวำมอีกฝ่ำยหสนำ่ึนงมกั ีงคำำนขคอณฝะ่ำกยรรเดมียกำวรกใหฤษ้ศฎำีกลำมีอำนำจส่ังกสำำหนนกั ดงำรนะคยณะะเกวรลรำมไกวำ้ รกฤษฎีกำ

พอสมควร เพือ่ ใหต้ วั ควำมมโี อกำสแจ้งใหท้ รำบถึงกำรแตง่ ตั้งหรือควำมประสงค์ของตนน้นั ก็ได้ในกรณี

เช่นว่ำน้ี ถ้ำตัวคสวำำนมกั มงำิไนดค้แณจะ้งกใรหร้ทมรกำำรบกภฤำษยฎใีกนำระยะเวลำทสี่กำำนหกั งนำดนคไวณ้ ะศกำรลรจมะกำมรีคกำฤสษั่งฎใีกหำ้เร่ิมกำรนั่ง

พจิ ำรณำตอ่ ไปในวนั ใด ๆ ตำมที่เห็นสมควรกไ็ ด้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกบฤทษบฎัญีกญำ ัติแห่งวรรคกส่อำนนกั นง้ันำนใคหณ้นะำกมรำรใมชก้บำรังกคฤับษแฎกีกก่ ำรณีที่ผ้แู ทนโดสยำชนอกั บงำธนรครณมะขกอรงรผมู้ไกรำ้ รกฤษฎีกำ

ควำมสำมำรถหมดอำนำจลง เพรำะเหตุท่บี ุคคลน้นั ได้มคี วำมสำมำรถขน้ึ แล้วดว้ ยโดยอนุโลม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ หมวด ๕ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
รสำำนยงกั ำงนำนแคลณะะสกำรนรวมนกคำรวกำฤมษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๔๖ บรรดำกสรำะนบกั วงำนนพคิจณำะรกณรรำมเกกี่ยำรวกดฤ้วษยฎกีกำำรพิจำรณำและสกำนำรกั ชงำีข้ นำคดณตะัดกสรินรมคกดำี รกฤษฎีกำ

แพง่ ทง้ั หลำยซึง่ ศำลเปน็ ผู้ทำนั้น ใหท้ ำเปน็ ภำษำไทย

สบำรนรกั ดงำำนคคำณคะู่คกวรำรมมแกลำระกเฤอษกฎสีกำำรหรือแผ่นกรสะำดนำกั ษงำไนมค่วณ่ำอะยกร่ำรงมใดกำๆรกฤทษี่คฎู่คีกวำำมหรือศำล

หรือเจ้ำพนักงำนศำลได้ทำข้ึนซึ่งประกอบเป็นสำนวนของคดีน้ัน ให้เขียนเป็นหนังสือไทยและเขียน

สำนกั ดง้วำนยคหณมะึกกหรรรือมดกีดำรพกิมฤพษฎ์หีกรำอื ตีพิมพ์ ถ้ำมสีผำิดนตกั กงทำนี่ใคดณห้ำะกมรมริใมหก้ขำูดรกลฤบษอฎอีกกำ แต่ให้ขีดฆ่ำเสสำียนแกั ลงำ้วนเขคียณนะลกรงรใหมกมำ่ รกฤษฎีกำ

และผเู้ ขยี นต้องลงช่ือไวท้ ่ีรมิ กระดำษ ถ้ำมขี ้อควำมตกเตมิ ให้ผตู้ กเตมิ ลงลำยมอื ชือ่ หรอื ลงชื่อย่อไว้เป็น
สำคญั สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้ำษตฎ้นีกฉำบับเอกสำรหสำรนือกั แงผำน่นคกณระะกดรำรมษกไำมร่วก่ำฤอษยฎ่ีำกงำใด ๆ ท่ีส่งต่สอำศนำกั ลงำไนดค้ทณำะขกึ้นรเรปม็นกำรกฤษฎีกำ

- ๒๔ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

ภำษำต่ำงประเทศ ให้ศำลสั่งคู่ควำมฝ่ำยท่ีส่งให้ทำคำแปลท้ังฉบับหรือเฉพำะแต่ส่วนสำคัญ โดยมีคำ

สำนกั รงบั ำนรอคงณมะำกยรื่นรมเพกอ่ืำรแกนฤบษไฎวีก้กำบั ต้นฉบบั สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำคู่ควำมฝ่ำยใดหรือบุคคลใดท่ีมำศำลไม่เข้ำใจภำษำไทยหรือเป็นใบ้หรือหูหนวก

และอ่ำนเขียนหนสังำสนือกั ไงมำ่ไนดค้ ณใหะ้ใกหร้ครมู่คกวำำรมกฝฤำ่ ษยฎทีกเี่ ำก่ียวขอ้ งจดั หำสลำนำ่ มกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๔๗ ถ้ำคู่ควำสมำนหกั รงือำนบคุคณคะลกใรดรยมื่นกใำบรกมฤอษบฎอีกำำนำจต่อศำล ใสหำ้ศนกำั ลงำมนีอคำณนะำกจรทรมี่จกะำรกฤษฎีกำ

สัง่ ให้คคู่ วำมหรอื บสถำคุ ำ้นคศกั ลำงนลำนมั้นคีเหใณหตะ้ถอุก้อนัรยรคมควกำรำสสรำงกบสฤำยัษนวฎตำ่ ีกวั ำใวบำ่ มเปอบ็นใอบำมนอำจบสทำอนี่ยำกันืน่ งำนำจนั้นอคจนั ณะแไะมทก่ใรจ้ ชรรม่ใงิ บกมำรอกบฤอษำฎนีกำำจอันแทจ้ ริง

สำนกั กง็ดำนี หครณือะเกมรื่อรมคกู่คำวรำกมฤอษีกฎฝีก่ำำยหน่ึงย่ืนคำสร้ำอนงกัแงสำดนงคเณหะตกุอรันรมคกวำรรสกงฤสษัยฎวีก่ำำใบมอบอำนำสจำนน้ันกั งจำะนมคิใณชะ่ใกบรมรอมกบำรกฤษฎีกำ
อำนำจอันแท้จริงก็ดี ให้ศำลมีอำนำจท่ีจะส่ังให้คู่ควำมหรือบุคคลท่ีเก่ียวข้องน้ันย่ืนใบมอบอำนำจ

ตำมที่บัญญัติไวต้ อ่สำไนปกันง้ี ำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถำ้ ใบมอบอำนำจน้ันได้ทำในรำชอำณำจักรสยำมต้องให้นำยอำเภอเป็นพยำน ถ้ำได้

สำนกั ทงำำนในคเณมะือกงรตร่ำมงกปำรรกะฤเทษศฎีกทำี่มีกงสุลสยำมสตำน้อกังงใหำน้กคงณสะุลกนร้ันรมเปก็นำรพกยฤำษนฎีกถำ้ำได้ทำในเมือสงำตน่ำกั งงปำนระคเณทะศกทรร่ีไมมก่มำี รกฤษฎีกำ

กงสุลสยำม ตอ้ งให้บคุ คลเหล่ำน้ีเป็นพยำนคือเจ้ำพนกั งำนโนตำรีปบั ลิกหรอื แมยิสเตร็ด หรอื บุคคลอ่ืน
ซ่ึงกฎหมำยแห่งทสำ้อนงกั ถงิ่นำนตคั้งณใหะก้เปรร็นมผกู้มำรีอกำฤนษำฎจีกเำป็นพยำนในเสอำกนสกั ำงรำนเชค่นณวะ่ำกนรรี้ มแกลำะรตก้อฤษงมฎีใีกบำสำคัญของ

รฐั บำลต่ำงประเทศท่ีเก่ยี วขอ้ งแสดงว่ำบุคคลทีเ่ ปน็ พยำนน้นั เป็นผู้มอี ำนำจกระทำกำรได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกบฤทษบฎัญีกำญัติแห่งมำตรสำนำน้ีใกัหง้ใำชน้บคังณคะับกแรกรม่ใบกสำรำกคฤัญษแฎลีกำะเอกสำรอ่ืน ๆสำทนำกั นงำอนงคเชณ่นะวก่ำรมรมำกนำ้ี รกฤษฎีกำ

ซึง่ คู่ควำมจะตอ้ งยสน่ืำนตกั อ่ งศำนำลคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๔๘ ในคดที ุกสเำรนอ่ื กั งงำในหค้เปณ็นะกหรนร้ำมทก่ขีำรอกงฤศษำฎลีกตำ้องจดแจง้ รำยสงำำนนกั กงำำรนนคั่งณพะิจกำรรรณมกำำรกฤษฎีกำ

หรือกระบวนพจิ ำรณำอน่ื ๆ ของศำลไว้ทุกครั้ง

สรำำนยกั งงำำนนนคน้ัณตะกอ้ รงรมมีรกำำยรกกำฤรษตฎ่อีกไำปน้ี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) เลขคดี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษชฎอ่ืีกคำ คู่ วำม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๓) สถำนท่ี วัน และเวลำท่ีศำลนั่งพิจำรณำหรือดำเนนิ กระบวนพจิ ำรณำ
ส(๔ำน)กั ขงอ้ำนคควณำมะโกดรยรมยก่อำเรกกยี่ ฤวษดฎ้วีกยำเร่อื งที่กระทำสแำลนะกั รงำำยนกคำณระขก้อรสรมำคกัญำรอกน่ืฤษๆฎีกำ

(๕) ลำยมือชื่อผู้พิพำกษำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกเมฤื่อษมฎีีกกำฎหมำยบัญญสัตำินไวกั ้หงำรนือคเณมื่อะกศรำรลมเกหำ็นรกเปฤษ็นฎกีกำำรจำเป็นก็ให้ศสำำนลกัจงดำนบคันณทะึกกร(รโมดกยำรกฤษฎีกำ

จดรวมไว้ในรำยสงำำนนกั งพำิสนคดณำระกหรรรือมอกำีกรสก่วฤษนฎหีกนำึ่งต่ำงหำก) ซสำึ่งนคกั ำงแำนถคลณงะหกรรือรมคกำำครัดกฤคษ้ำฎนีกใำนข้อสำคัญ
ข้อตกลง คำชี้ขำด คำสั่ง หรือกำรอื่น ๆ หรือกระบวนพิจำรณำที่ทำด้วยวำจำตำมบทบัญญัติแห่ง

สำนกั ปงรำนะคมณวละกกรฎรหมกมำำรยกนฤี้ษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๔คณ๙ะกใรนรสม่วกนำรทกี่เฤกษ่ียฎวีกดำ้วยคำแถลงหสรำือนคกั งำำคนัดคคณ้ำะนกขรรอมงกคำู่ครกวฤำมษฎหีกรำือคำให้กำร

ของพยำนหรือผู้เช่ียวชำญหรือข้อตกลงในกำรสละสิทธิของคู่ควำมนั้น ให้ถือว่ำรำยงำนของศำลเป็น

สำนกั พงำยนำคนณหะลกักรฐรมำนกำเบรกื้อฤงษตฎ้นีกไำด้ต่อเม่ือศำลไสดำ้นอ่กำั นงำในหค้คณู่คะวกำรมรหมกรำือรบกุคฤษคฎลีกทำ่ีเกี่ยวข้องฟังแสลำะนไกั ดง้จำนดคลณงไะวก้ซร่ึงรขม้อกำรกฤษฎีกำ

แกไ้ ขเพิ่มเติมตำมที่ขอร้องหรือท่ีชี้แจงใหม่ ทั้งคู่ควำมหรือบุคคลนัน้ ๆ ได้ลงลำยมอื ชือ่ ไวเ้ ปน็ สำคญั
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๕๐ ถ้ำคู่ควสำำมนฝกั ่ำงยำนใดคณหะรกือรบรมุคกคำลรกใดฤจษะฎตีก้อำ งลงลำยมือชสื่อำในนกั รงำำนยคงำณนะใกดรเรพมื่อกำรกฤษฎีกำ

- ๒๕ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

แสดงรับรู้รำยงำนนั้น หรือจะต้องลงลำยมือช่ือในเอกสำรใดเพื่อรับรองกำรอ่ำนหรือกำรส่งเอกสำร

สำนกั เงชำ่นนวค่ำณนะ้ันกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) กำรลงลำยมือ พิมพ์นิ้วมือ แกงได หรือเครื่องหมำยอย่ำงอ่ืนที่ได้ทำต่อหน้ำศำล

น้ัน ไม่จำต้องมีลำสยำมนือกั ชงำอื่ นขคอณงะพกยรำรนมสกำอรงกคฤนษรฎับีกรำอง สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) ถ้ำคู่ควำม หรือบุคคลท่ีจะต้องลงลำยมือชื่อในรำยงำนดังกล่ำวแล้ว ลงลำยมือ
สำนกั ชงื่อำนไมค่ไณดะ้ กหรรรอื มไกมำ่ยรกอฤมษลฎงีลกำำยมือชื่อ ให้ศสำำลนทกั ำงำรนำคยณงำะนกจรรดมแกจำ้งรเกหฤตษุทฎี่ไีกมำ่มีลำยมือช่ือเชส่นำนนกั ้ันงไำวน้แคทณนะกกรำรรมลกงำรกฤษฎีกำ

ลำยมือชอ่ื สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๕๑ ใหเ้ ป็นหสนำ้ำนทกั ี่ขงำอนงคศณำละกทร่ีจระมปกฏำริบกตัฤดิษังฎนีก้ีำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๑) ลงทะเบียนคดีในสำรบบควำมของศำลตำมลำดับท่ีรับไว้ กล่ำวคือ ตำมวันและ

เวลำทีย่ น่ื หรอื เสนสอำนคกัำฟงำอ้ นงคเณพอ่ืะกเรรมิ่รมคกดำตี ร่อกศฤษำลฎีกตำำมท่บี ัญญตั ิไวส้ใำนนปกั งรำะนมควณละกกฎรหรมมกำำยรนก้ีฤษฎีกำ

(๒) ลงทะเบียนคำพิพำกษำ หรือคำสั่งชี้ขำดคดีทั้งหมดของศำลในสำรบบ

สำนกั คงำำนพคิพณำะกกษรรำมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๓) รวบรวมรำยงำนและเอกสำรที่ส่งต่อศำลหรือศำลทำขึ้น กับคำสั่งและ
คำพิพำกษำของสศำนำลกั งำไนว้ใคนณสะำกนรรวมนกคำวรกำมฤษเรฎ่ือีกงำน้ัน แล้วเก็บรสักำนษกั ำงไำวน้ใคนณทะ่ีปกลรรอมดกภำัยรกฤษฎีกำ

(๔) คัดสำเนำคำพิพำกษำ คำสั่งช้ีขำดคดี แล้วเก็บรักษำไว้เรียงตำมลำดับและในที่
สำนกั ปงลำนอคดณภะัยกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๕ำน)กั เงกำ็บนรคักณษะกำสรรำมรกบำบรกแฤลษะฎสีกมำุดของศำล เชส่นำสนำกั รงบำนบคคณวะำกมรแรลมะกสำรำกรฤบษบฎคีกำำพิพำกษำไว้
ในทป่ี ลอดภยั

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกกฤำษรจฎัดีกทำ ำสำรบบควำสมำนหกัรงือำสนำครณบะบกครรำมพกิพำำรกกษฤษำฎกีกำำรรวบรวมเอกสสำำนรกั ใงนำสนำคนณวะนกครรวมำกมำรกฤษฎีกำ

และกำรเก็บรักษำสำเนำคำพิพำกษำหรือคำส่ังชี้ขำดคดีตำมวรรคหน่ึง (๑) (๒) (๓) (๔) และ (๕) อำจ

กระทำในรูปแบบสขำ้อนมกั ูลงำอนิเคลณก็ ทะกรรอรนมิกกสำร์กก็ไฤดษ้ แฎลีกะำให้ถือว่ำสิ่งพสิมำพน์กอั งอำกนขคอณงะขก้อรมรมูลกอำิเรลก็กฤทษรฎอีกนำิกส์ดังกล่ำว

ท่ีรับรองโดยวิธีกำรที่ศำลกำหนดเป็นสำเนำสำรบบควำมหรือสำรบบคำพิพำกษำ หรือเป็นสำเนำ

สำนกั เงอำกนสคำณระใกนรสรำมนกำวรนกคฤวษำฎมีกำแล้วแต่กรณีสแำลนกะั งใำหน้ใคชณ้แทะกนรตรม้นกฉำบรกับฤไษดฎ้ ีกทำั้งนี้ ตำมหลักสเำกนณกั ฑงำ์แนลคะณวะิธกีกรรำมรกทำ่ี รกฤษฎีกำ

กำหนดไว้ในข้อกำหนดของประธำนศำลฎีกำโดยควำมเห็นชอบของที่ประชุมใหญ่ศำลฎีกำ และเมื่อ
ข้อกำหนดนั้นประสกำนำศกั งในำนรคำณชกะกิจรจรำมนกุเำบรกกษฤษำแฎลีกว้ำใหใ้ ช้บงั คับไดส้๓ำ๕นกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๕๒ เมื่อคำพสำิพนำกั กงษำนำคหณระือกครำรสม่ังกอำรันกเฤปษ็นฎเดีกำ็ดขำดถึงท่ีสุดแสำลน้วกั เรงำื่อนงคใดณไะดก้มรรีกมำกรำรกฤษฎีกำ

ปฏิบัติตำม หรือบสังำคนับกั งไำปนแคลณ้วะกหรรรือมรกะำยรกะฤเวษลฎำีกทำ่ีกำหนดไว้เพ่ือสำกนำกัรงบำังนคคับณนะั้นกรไรดม้ลก่วำงรพก้ฤนษไปฎแีกำล้ว ให้ศำลที่
เก็บสำนวนน้ันไว้ จัดส่งสำนวนนั้นไปยังกระทรวงยุติธรรม เพื่อเก็บรักษำไว้หรือจัดกำรตำม

สำนกั กงฎำนกครณะทะกรรวรงมวก่ำดำรว้ กยฤกษำฎรีกนำั้น สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๕คณ๓ะกถรร้ำมรกำำยรงกำฤนษฎคีกำำพิพำกษำ คำสสำ่ังนหกั รงำือนเคอณกสะกำรรรอมื่นกใำดรกทฤ่ีรษวฎมีกไำว้ในสำนวน

ควำมซึ่งยังอยู่ในระหว่ำงพิจำรณำ หรือรอกำรบังคับของศำลสูญหำยไป หรือบุบสลำยทั้งหมดหรือแต่

สำนกั บงำำนงสค่วณนะกเรปร็นมกกำำรรกขฤัดษขฎ้อีกงำต่อกำรช้ีขำดสตำัดนสกั ินงำหนรคือณบะังกครับรมคกดำีเรมก่ือฤศษำฎลีกเำห็นสมควร หรสือำนเมกั ื่องำคนู่คควณำะมกฝร่ำรยมทกำี่ รกฤษฎีกำ

เก่ียวข้องย่ืนคำขอโดยทำเป็นคำร้อง ให้ศำลสั่งคู่ควำมหรือบุคคลผู้ถือเอกสำรนั้น นำสำเนำท่ีรับรอง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓๕ มำตรำ ๕๑ วรรคสอง เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำี่ ร๒ก๘ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๒๖ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถูกต้องมำส่งต่อศำล ถ้ำหำกสำเนำเช่นว่ำน้ันทั้งหมดหรือบำงส่วนหำไม่ได้ ให้ศำลมีคำสั่งให้พิจำรณำ
สำนกั คงดำนนี คน้ั ณใหะกมร่ รหมรกอื ำมรีคกฤำสษ่ังฎอีกยำำ่ งอื่นตำมทเ่ี หสำ็นนสกั มงคำนวครณเพะกือ่ รปรรมะกโำยรชกฤนษ์แฎหีก่งำควำมยุตธิ รรมสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๕คณ๔ะกครู่ครมวกำำมรกก็ดฤีษหฎรีกือำพยำนในส่วนสทำนี่เกกั งี่ยำวนกคับณคะำกใรหรม้กกำำรรขกอฤงษตฎนีกใำนคดีน้ันก็ดี

หรือบุคคลภำยนอกผู้มีส่วนได้เสียโดยชอบหรือมเี หตุผลอันสมควรก็ดี อำจร้องขออนุญำตต่อศำลไม่ว่ำ
สำนกั เงวำลนำคใณดใะนกรระรมหกวำ่ำรงกฤหษรฎือีกภำำยหลังกำรพิจสำำนรณกั งำำเนพค่ือณตะรกวรจรเมอกกำสรำกรฤทษั้งฎหีกมำดหรือแต่บำงสฉำบนับกั งใำนนสคำณนะวกนรเรรม่อื กงำรกฤษฎีกำ

น้นั หรอื ขอคดั สำสเ(นำ๑นำ)กั หหงำร้ำนอื มคขมณอิใะใหหก้อร้จรนำ่ มศุญกำำำลรตคกเัดฤชษส่นำฎวเีกน่ำำำนแั้นลแะกรบั่บรุคอคงลสแอำตนื่นท่กั นง้ังำนอน้ีกคจณำะกกครู่รคมวกำำมรกหฤรษือฎพีกยำำนในคดีท่ี

สำนกั พงิำจนำครณณะำกโรดรยมไกมำร่เปกฤิดษเผฎยีกำหรือในคดีท่ีศสำำนลกั ไงดำ้มนีคคณำสะั่กงหรร้ำมมกกำรำกรฤตษรฎวีกจำหรือคัดสำเนสำำเอนกกั งสำำนรคใณนะสกำรนรมวกนำรกฤษฎีกำ
ท้งั หมดหรือบำงฉบบั เพือ่ รักษำควำมสงบเรยี บรอ้ ยหรือผลประโยชน์ทวั่ ไปของประชำชน ถึงแม้ผ้ขู อจะ

เป็นคู่ควำมหรือพสยำำนนกั กงำ็หน้ำคมณมะิใกหร้อรนมกุญำำรตกฤดษุจฎกีกันำแต่ทั้งนี้ไม่ตัดสสำนิทกัธงิขำอนงคคณู่คะวกำรมรมในกกำรำกรฤทษี่จฎะีกตำรวจหรือคัด

สำเนำคำพพิ ำกษำหรอื คำสงั่ ในคดนี ้ัน หรือในกำรท่ีจะขอสำเนำอันรบั รองถูกต้อง

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษหฎีก้ำมำ มใิ ห้อนุญำตสใหำน้คกั ู่คงวำำนมคคณัดะถก้อรรยมคกำำพรกยฤำษนฎฝีก่ำำยตนจนกว่ำจะสไำดนส้ กั ืบงำพนยคำณนะฝก่ำรยรตมนกำรกฤษฎีกำ

เสรจ็ ส้นิ แลว้ เว้นแตจ่ ะมพี ฤตกิ ำรณ์พิเศษทจ่ี ะใหอ้ นุญำต
สเำมน่ือกั ไงดำ้ในหค้อณนะุญกรำรตมแกลำร้วกฤกษำฎรตีกำรวจ หรือกำรสคำัดนสกั ำงำเนนคำนณั้ะนกรใหรม้ผกู้ขำอรกหฤรษือฎบีกุคำคลซ่ึงได้รับ

กำรแต่งตั้งจำกผู้ขอโดยชอบเป็นผู้คัดตำมเวลำและเงื่อนไขซึ่งจ่ำศำลจะได้กำหนดให้เพื่อควำมสะดวก
สำนกั ขงอำนงศคำณละหกรรอืรมเพกำ่ือรคกวฤำษมฎปีกลำอดภยั ของเอกสำสนำกัรงนำนั้นคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สหำำ้นมกั มงำิในหคค้ ณัดะสกำรเรนมำกคำำรพกิพฤษำกฎีษกำำหรือคำสั่ง กส่อำนนทกั ่ีไงดำน้อค่ำณนคะกำรพริพมำกกำรษกำฤหษรฎือีกคำำสั่งนั้นและ
ก่อนที่ได้ลงทะเบยี นในสำรบบคำพพิ ำกษำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤกษรฎณีกำีทีศ่ ำลได้ทำคำสอำนธกบิั งำำยนเคพณิ่มะเตกรมิ รกมลกัดำไรวก้กฤับษฎรำีกยำงำนแห่งคำสั่งสหำนรกัืองคำำนพคิพณำะกกษรรำมซก่ึงำรกฤษฎีกำ

กระทำด้วยวำจำตำมบทบัญญัติมำตรำ ๑๔๑ คำอธิบำยเพิ่มเติมเช่นว่ำน้ันคู่ควำมจะขอตรวจหรือขอ

คัดสำเนำ หรือขอสสำำนเกันงำำเนสคมณอื ะนกเรปร็นมสก่วำรนกหฤนษ่งึ ฎแีกหำ่งคำส่ังหรือคำสพำนิพกั ำงกำนษคำณก็ไะดก้ รรมกำรกฤษฎีกำ

สำเนำที่รับรองนั้น ให้จ่ำศำลเป็นผู้รับรองโดยเรียกค่ำธรรมเนียมตำมท่ีกำหนดไว้ใน

สำนกั องัตำนรคำทณ้ำะยกรปรรมะกมำรวกลฤกษฎฎหีกมำำยน้ี ในกรณสีทำนี่ผกัู้ขงอำตนครวณจะเกอรกรมสกำำรรหกรฤือษขฎอีกคำัดสำเนำด้วยสตำนนเกัองงำนไคมณ่ต้อะกงรเรรียมกกำรกฤษฎีกำ

ค่ำธรรมเนยี ม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ลักษณะ ๓ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคคณคู่ วะกำมรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๕๕ เม่ือมีขส้อำนโกตั ง้แำยน้งคเณกะิดกขร้ึรนมกเกำร่ียกวฤกษับฎสีกำิทธิหรือหน้ำทสี่ำขนอกั งงบำนุคคคณละใกดรตรมำกมำรกฤษฎีกำ
กฎหมำยแพ่ง หรือบุคคลใดจะตอ้ งใช้สิทธทิ ำงศำล บุคคลนั้นชอบที่จะเสนอคดีของตนต่อศำลสว่ นแพ่ง
ทม่ี ีเขตอำนำจได้ สตำำนมกั บงำทนบคัญณญะกัตรแิ รหม่งกกำรฎกหฤมษำฎยีกแำพ่งและประมสวำลนกกั ฎงำหนมคำณยะนก้ี รรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๕๖ ผู้ไร้ควำสมำนสกัำงมำำนรคถณหะรกือรผรมู้ทกำำกรำกรฤแษทฎนีกำจะเสนอข้อหำสตำน่อกัศงำำลนหครณือะดกำรรเนมิกนำรกฤษฎีกำ
กระบวนพิจำรณำใด ๆ ได้ ต่อเม่ือได้ปฏิบัติตำมบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมำยแพ่งและพำณิชย์
ว่ำด้วยควำมสำมสำำรนถกั แงำลนะคตณำะมกบรรทมบกัญำรญกฤัตษิแฎหีก่งำประมวลกฎหสำมนำกั ยงนำน้ี คกณำระใกหร้รอมนกุญำรำกตฤหษรฎือีกยำินยอมตำม

สำนกั บงทำนบคัญณญะกัตรเิ รชมน่ กวำำ่ รนก้นัฤษใฎหีก้ทำำเปน็ หนงั สือสยำื่นนตกั ่องศำนำคลณเพะอ่ืกรรวรมมกไวำใ้รนกฤสษำนฎีวกนำ ควำม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๒๗ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ไม่ว่ำเวลำใด ๆ ก่อนมีคำพิพำกษำเม่ือศำลเห็นสมควรหรือเมื่อคู่ควำมฝ่ำยหนึ่งฝ่ำยใด

สำนกั ยง่ืนำนคคำณขะอกโรดรยมทกำำรเปก็ฤนษคฎำีกรำ้อง ให้ศำลมีอสำำนนำกั จงำทนำคกณำะรกสรอรบมกสำวรนกใฤนษเฎรีกื่อำงควำมสำมำรสถำขนอกั งงำผนู้ขคอณหะรกือรขรมอกงำรกฤษฎีกำ

คู่ควำมอีกฝ่ำยหนึ่ง และถ้ำเป็นท่ีพอใจว่ำมีกำรบกพร่องในเรื่องควำมสำมำรถ ศำลอำจมีคำสั่ง

กำหนดให้แกไ้ ขขสอ้ ำบนกกั พงำรน่อคงนณัน้ะกเสรรียมใหกำ้บรรกบิ ฤรูษณฎีกภ์ ำำยในกำหนดเสวำลนำกั องนัำนสคมณคะวกรรทรี่ศมำกลำจรกะฤสษ่ังฎีกำ

ถำ้ ศำลเห็นวำ่ เพือ่ ควำมยตุ ธิ รรมไม่ควรให้กระบวนพจิ ำรณำดำเนินเนิ่นช้ำไป ศำลจะ
สำนกั สงั่งำในหค้คณู่คะวกำรมรมฝก่ำำยรทกฤี่บษกฎพีกรำ่องในเร่ืองควสำำมนสกั ำงมำนำครณถนะกั้นรดรำมเกนำินรกคฤดษีไฎปีกกำ่อนช่ัวครำวก็สไดำน้ แกั ตงำ่หน้ำคมณมะิใกหร้ศรมำลกำรกฤษฎีกำ

พพิ ำกษำในประเดสถน็ำ้ำนแผกั หู้ไงร่งำ้คคนวดคำจีณมนะสกกำรวมรำ่ ำมขรก้อถำบรไมกกฤ่มพษผีรฎแู้อ่ ีกทงนำน้นั โดไดย้แชกอไ้บขธโรดรสยมำบนหรกั รบิ งือรูำผนณู้แค์แทณลนะว้ กโดรรยมชกอำบรกธฤรรษมฎทีกำำหน้ำท่ีไม่ได้

สำนกั ศงำำนลมคณีอำะนกรำรจมอกอำกรกคฤำษสั่ฎงใีกหำ้อนุญำตหรอื ใสหำน้คกัวงำำมนยคนิ ณยะอกมรรตมำกมำทร่ีตกฤอ้ ษงกฎำีกรำ หรอื ตงั้ ผแู้ ทนสำเฉนพกั งำำะนคคดณีนะ้ันกใรหรม้แกกำ่ รกฤษฎีกำ
ผ้ไู ร้ควำมสำมำรถ ถำ้ ไม่มบี ุคคลอื่นใดให้ศำลมีอำนำจต้ังพนักงำนอัยกำรหรือเจ้ำพนักงำนฝำ่ ยปกครอง

อื่นให้เป็นผูแ้ ทนไสดำ้ นกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๕๗ บุคคลภสำำยนนกั องกำนซคึง่ มณใิ ะชกค่ รคู่รมวกำมำรอกำฤจษเขฎ้ำีกมำำเป็นคู่ควำมไสดำนด้ กัว้ ยงำกนำครณร้อะกงสรรอมดกำรกฤษฎีกำ

(๑) ด้วยควำมสมัครใจเองเพรำะเห็นว่ำเป็นกำรจำเป็นเพื่อยังให้ได้รับควำมรับรอง
คุ้มครอง หรือบังสคำับนตกั ำงำมนสคิทณธะิขกอรรงมตกนำทรก่ีมฤีอษยฎู่ โีกดำยยื่นคำร้องขสอำตน่อกั งศำำนลคทณ่ีคะดกีรนรั้นมอกยำรู่ใกนฤรษะฎหีกวำ่ำงพิจำรณำ

หรือเม่ือตนมีสิทธิเรียกร้องเกี่ยวเนื่องด้วยกำรบังคับตำมคำพิพำกษำหรือคำส่ัง โดยย่ืนคำร้องขอต่อ
สำนกั ศงำำลนทคณ่อี อะกกรหรมมำกยำรบกังฤคษับฎคีกดำีนัน้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๒ำน)กั ดง้ำวนยคคณวะำกมรสรมมัคกรำรใกจฤเอษงฎเีกพำรำะตนมีส่วนสไำดน้เสกั งียำตนำคมณกะฎกหรรมมำกยำใรนกฤผษลฎแีกหำ่งคดีน้ันโดย
ย่ืนคำร้องขอต่อศำลไม่ว่ำเวลำใด ๆ ก่อนมีคำพิพำกษำ ขออนุญำตเข้ำเป็นโจทก์ร่วมหรือจำเลยร่วม

สำนกั หงรำนือคเขณ้ำะแกทรรนมทก่ีคำรู่คกวฤำษมฎฝีก่ำำยใดฝ่ำยหน่ึงเสสำียนทกั งีเดำนียควณโดะยกรไดรม้รกับำครกวฤำมษยฎิีนกำยอมของคู่ควำสมำนฝกั่ำงยำนน้ันคณแะตก่วร่ำรมแกมำ้ รกฤษฎีกำ

ศำลจะได้อนุญำตให้เข้ำแทนที่กันได้ก็ตำม คู่ควำมฝ่ำยนั้นจำต้องผูกพันตนโดยคำพิพำกษำของศำล

ทุกประกำรเสมือสนำหนนกั งึ่งำวนำ่ คมณิไดะม้ กกีรรำมรเกขำำ้รแกฤทษนฎทีกก่ี ำันเลย สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๓) ด้วยถูกหมำยเรียกให้เข้ำมำในคดี (ก) ตำมคำขอของคู่ควำมฝ่ำยใดฝ่ำยหนึ่งทำ

สำนกั เงปำน็นคคำณระ้อกงรแรสมดกำงรเหกฤตษวุ ฎ่ำตีกนำ อำจฟ้องหรือสถำนูกกัคงคู่ ำวนำคมณเะชกน่ รวรำ่มนก้ันำรฟก้อฤงษตฎนีกไำด้ เพื่อกำรใช้สสิทำนธกัิไลงำ่เนบคี้ยณหะรกือรรเพมกื่อำรกฤษฎีกำ

ใช้ค่ำทดแทน ถ้ำหำกศำลพิจำรณำให้คู่ควำมเช่นว่ำน้ันแพ้คดี หรือ (ข) โดยคำส่ังของศำลเม่ือศำลน้ัน
เห็นสมควร หรือเสมำ่ือนคกั งู่คำวนำคมณฝะ่ำกยรใรดมฝก่ำำยรกหฤนษ่ึงฎมีกีคำำขอ ในกรณีทสำี่กนฎกั หงำมนำคยณบะังกครับรใมหก้บำรุคกคฤลษภฎีำกยำนอกเข้ำมำ

ในคดี หรือศำลเห็นจำเป็นที่จะเรียกบุคคลภำยนอกเข้ำมำในคดีเพื่อประโยชน์แห่งควำมยุติธรรม แต่
สำนกั ถง้ำำคนู่คคณวำะมกฝรร่ำมยกใำดรฝก่ำฤยษหฎนีก่ึงำ จะเรียกบุคคสำลนภกั ำงยำนนคอณกะเขก้ำรมรมำกในำรคกดฤีดษังฎกีกลำ่ำว แล้วให้เรียสกำนดกั ้วงยำวนิคธียณ่ืนะกครำรรม้อกงำรกฤษฎีกำ

เพ่ือให้หมำยเรียกสพำนรก้อั งมำกนับคคณำะฟกร้อรงมหกรำือรกคฤำษใหฎ้กีกำำร หรือในเวลสำำในดกั งๆำนตค่อณมะำกกร่อรนมมกำีครำกพฤิพษฎำกีกษำ ำโดยได้รับ
อนญุ ำตจำกศำล เมือ่ ศำลเป็นท่ีพอใจวำ่ คำร้องนน้ั ไม่อำจยน่ื ก่อนนัน้ ได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกกฤำษรสฎ่งีกหำ มำยเรียกบุคสคำนลกัภงำำยนนคอณกะตกรำรมมอกนำุรมกำฤตษรฎำีกนำ้ีต้องมีสำเนำคสำำขนอกั งหำนรือคคณำะสก่ังรขรมอกงำรกฤษฎีกำ

ศำล แลว้ แตก่ รณี และคำฟ้องต้งั ตน้ คดีนน้ั แนบไปดว้ ย

สบำทนกับงัญำนญคัตณิใะนกปรรรมะกมำวรลกกฤษฎฎหีกมำำยนี้ไม่ตัดสิทสธำิขนอกั งงำเจน้ำคหณนะกี้ ใรนรมอกันำทรก่ีจฤะษใชฎ้สีกิทำ ธิเรียกร้อง

ของลกู หนแ้ี ละทจี่ ะเรยี กลูกหน้ีให้เขำ้ มำในคดดี ังที่บัญญตั ิไว้ในประมวลกฎหมำยแพง่ และพำณิชย์

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๕๘ ผู้ร้องสอดที่ได้เข้ำเป็นคู่ควำมตำมอนุมำตรำ (๑) และ (๓) แห่งมำตรำ
ก่อนน้ี มีสิทธิเสมสือำนนกัหงนำนึ่งคว่ณำตะนกรไรดม้ฟก้อำรงกหฤรษือฎถีกูกำฟ้องเป็นคดีเสรำื่อนงกั ใงหำมน่คซณ่ึงะโกดรยรเมฉกพำรำกะฤผษู้รฎ้อีกงำสอดอำจนำ
สำนกั พงำยนำคนณหะลกักรรฐมำกนำใรหกมฤษ่มฎำีกแำสดง คัดค้ำนสเอำนกกัสงำำรนทคี่ไณดะ้ยก่ืนรรไมวก้ ถำรำกมฤคษ้ำฎนีกพำยำนที่ได้สืบมสำำนแกั ลง้วำนแคลณะะคกัดรครม้ำกนำรกฤษฎีกำ

- ๒๘ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

พยำนหลักฐำนท่ีได้สืบไปแล้วก่อนที่ตนได้ร้องสอด อำจอุทธรณ์ฎีกำคำพิพำกษำหรือคำสั่งของศำล

สำนกั ตงำำมนคทณี่กฎะกหรมรำมยกบำรญั กญฤษัตฎไิ ีวก้ำและอำจได้รับสหำนรกัืองถำูกนบคงัณคะบั กใรหรม้ใชกค้ำรำ่ กฤฤชษำฎธีกรรำมเนยี ม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ห้ำมมิให้ผู้ร้องสอดที่ได้เป็นคู่ควำมตำมอนุมำตรำ (๒) แห่งมำตรำก่อน ใช้สิทธิอย่ำงอ่ืน

นอกจำกสิทธิท่ีมีอสยำนู่แกกั ง่คำู่คนวคำณมะฝก่ำรยรซมึ่งกตำนรกเขฤ้ำษเฎปีก็นำโจทก์ร่วมหรือสจำนำกัเลงยำนรค่วมณใะนกชรั้นรมพกิจำำรรกณฤษำฎเมีก่ือำตนร้องสอด

และห้ำมมิให้ใช้สิทธิเช่นว่ำนั้นในทำงท่ีขัดกับสิทธิของโจทก์หรือจำเลยเดิม และให้ผู้ร้องสอดเสียค่ำ
สำนกั ฤงชำนำธครณระมกเรนรียมมกำอรันกเฤกษิดฎแีกตำ่กำรที่รอ้ งสอดสแำนตกั่ถงำ้ ำศนำคลณไดะ้กอรนรุญมำกตำรใหกฤ้เขษ้ำฎแีกทำนท่ีโจทก์หรือจสำำนเลกั ยงเำดนิมคณผู้ระกอ้ รงรสมอกดำรกฤษฎีกำ

จงึ มฐี ำนะเสมอด้วสเยำมนคอื่ กู่คั ไงดวำำ้มนมีคคทำณ่ีตพะนิพกเรำขรกำ้มษแกำทำหรนกรืฤอษคฎำสีกงั่ำแล้ว ถ้ำมีข้อสเกำนีย่ วกั ขงำ้อนงคกณับะคกดรีรเมปก็นำปรกัญฤหษำฎจีกะำต้องวนิ ิจฉัย

สำนกั ใงนำรนะคหณวะ่ำกงรผรู้มร้อกงำรสกอฤดษกฎับีกคำู่ควำมฝ่ำยท่ีตสนำนเขกั ง้ำำมนำครณ่วมะกหรรรมือกทำี่รตกนฤถษูกฎหีกมำำยเรียกให้เขส้ำำมนำกั รง่วำมนคผณู้ระ้อกงรสรอมดกำรกฤษฎีกำ
ย่อมต้องผกู พนั ตำมคำพิพำกษำหรือคำส่ังนั้น เวน้ แตใ่ นกรณตี อ่ ไปนี้

ส(ำ๑น)กั เงนำน่ือคงณจำะกกรครวมำกมำรปกรฤะษมฎำีกทำ เลินเล่อของสคำนู่คกั วงำำมนคนณั้นะกทรำรใมหก้ผำรู้รก้อฤงษสฎอีกดำเข้ำมำเป็น

คคู่ วำมในคดชี ้ำเกินสมควรที่จะแสดงขอ้ เถียงอนั เปน็ สำระสำคัญได้ หรอื

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษเฎมีกื่อำคคู่ วำมนั้นจงสใำจนหกั รงือำนปครณะมะกำทรรเมลกินำเรลก่อฤอษยฎ่ำีกงำรำ้ ยแรงมิได้ยกสำขนึ้นกั ใงชำ้ซน่ึงคขณ้อะเกถรยี รงมในกำรกฤษฎีกำ

ปัญหำข้อกฎหมำยหรือข้อเท็จจรงิ อันเปน็ สำระสำคญั ซ่ึงผรู้ อ้ งสอดมิได้รู้ว่ำมีอยู่เชน่ น้ัน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๕๙ บุคคลต้ังแต่สองคนข้ึนไป อำจเป็นคู่ควำมในคดีเดียวกันได้ โดยเป็น
สำนกั โงจำทนกค์รณ่วะมกหรรรมอื กจำำรเกลฤยษรฎ่วมีกำถำ้ หำกปรำกสฏำวน่ำกั บงุคำนคคลณเหะลก่ำรนรมนั้ กมำผีรกลฤปษรฎะีกโยำชน์ร่วมกนั ในสมำูลนคกั วงำำนมคแณห่งะคกรดรี มแกตำ่ รกฤษฎีกำ

ห้ำมมิให้ถือว่ำบุคสคำลนเกั หงำลน่ำคนณั้นะแกทรนรมซกึ่งำกรันกฤแษลฎะีกกำัน เว้นแต่มูลแสหำน่งคกั วงำำนมคคณดะีเกปร็นรกมำกรำรชกำฤรษะฎหีกนำี้ซ่ึงแบ่งแยก
จำกกนั มิได้ หรือไดม้ ีกฎหมำยบัญญัติไว้ดงั นน้ั โดยชดั แจ้ง ในกรณีเชน่ นี้ ให้ถอื ว่ำบคุ คลเหลำ่ น้นั แทนซึ่ง

สำนกั กงนัำนแคลณะกะกันรเรพมยี กงำเรทก่ำฤทษจ่ี ฎะีกกำลำ่ วต่อไปน้ี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) บรรดำกระบวนพิจำรณำซ่ึงได้ทำโดย หรือทำต่อคู่ควำมร่วมคนหนึ่งน้ันให้ถือว่ำ

ได้ทำโดย หรือทำสตำ่อนกั คงู่คำนวคำณมระ่กวมรรคมนกอำร่ืนกฤๆษดฎ้วีกยำ เว้นแต่กระบสวำนนกั พงิจำนำรคณณะำกทร่ีครู่คมวกำำรมกรฤ่วษมฎคีกนำหนึ่งกระทำ

ไปเปน็ ท่ีเสอื่ มเสียแกค่ คู่ วำมร่วมคนอืน่ ๆ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษฎกีกำรำเล่ือนคดีหรือสกำนำรกั งงดำนพคิจณำะรกณรรำมคกดำีซรึ่งกเฤกษ่ียฎวีกกำับคู่ควำมร่วมสคำนนหกั นงำ่ึงนนค้ันณใะหกร้ใชรม้ถกึงำรกฤษฎีกำ

คคู่ วำมร่วมคนอ่นื ๆ ด้วย สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๖๐๓๖ คู่ควำมฝ่ำยใดฝ่ำยหน่งึ หรือผู้แทนโดยชอบธรรมในกรณที ี่ค่คู วำมเป็น
สำนกั ผงู้ไำรน้คควณำะมกรสรำมมกำำรรกถฤหษฎรืีกอำผู้แทนในกรณสำีทน่ีคกั ู่งคำวนำคมณเะปก็นรรนมิตกิบำรุคกคฤลษฎจีกะำว่ำควำมด้วยสตำนนกัเองำงนแคลณะะดกำรเรนมินกำรกฤษฎีกำ

กระบวนพิจำรณำสทำน้ังกัปงวำงนตคำณมะทกี่เรหร็นมกสำมรคกวฤรษฎเพีกำ่ือประโยชน์ขอสำงนตกันงำหนรคือณจะะกตรั้งรแมตกำ่งรทกนฤำษยฎคีกวำำมคนเดียว
หรอื หลำยคนให้ว่ำควำมและดำเนินกระบวนพิจำรณำแทนตนก็ได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้ำษคฎู่คีกวำำม หรือผู้แทนสโำดนยกั ชงำอนบคธณระรกมรหรมรือกำผรู้แกทฤนษฎดีกังำท่ีได้กล่ำวมำแสลำน้วกั ทงำำนหคนณังสะกือรมรอมบกำรกฤษฎีกำ

อำนำจให้บคุ คลใดเปน็ ผแู้ ทนตนในคดี ผรู้ บั มอบอำนำจเช่นว่ำนนั้ จะวำ่ ควำมอย่ำงทนำยควำมไมไ่ ด้ แต่

ย่อมตั้งทนำยควำสมำเนพกั ่ืองดำนำเคนณินะกกรระรบมวกนำรพกจิฤำษรฎณีกำำได้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๖๑ กำรตั้งทสำนนำกั ยงำคนวคำณมะนก้ันรรตม้อกงำรทกำฤเษปฎ็นีกหำนังสือลงลำยสมำือนชกั ื่องำตนัวคคณวะำกมรแรมลกะำรกฤษฎีกำ

ทนำยควำม แล้วยื่นตอ่ ศำลเพ่ือรวมไวใ้ นสำนวน ใบแต่งทนำยนใี้ ห้ใช้ไดเ้ ฉพำะคดีเร่ืองหนึ่ง ๆ ตำมทีไ่ ด้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓๖ มำตรำ ๖๐ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำี่ ร๕ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๔๙๙ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๒๙ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

ย่ืนไว้เท่ำน้ัน เม่ือทนำยควำมผู้ใดได้รับมอบอำนำจทั่วไปที่จะแทนบุคคลอ่ืนไม่ว่ำในคดีใด ๆ ให้

สำนกั ทงนำนำคยณคะวกำรมรผมู้นก้ันำรแกสฤดษงฎใีกบำมอบอำนำจทสั่วำไนปกั งแำลน้วคคณัดะสกำรรเนมำกยำร่ืนกตฤ่อษศฎำีกลำแทนใบแต่งทสนำนำยกั งเำพน่ือคดณำะเกนรินรมคกดำี รกฤษฎีกำ

เป็นเร่ือง ๆ ไป ตำมควำมในมำตรำน้ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๖๒ ทนำยควำมซึ่งคู่ควำมได้ตั้งแตง่ น้ันมีอำนำจว่ำควำมและดำเนนิ กระบวน
สำนกั พงิจำนำครณณะำกใรดรมๆกแำรทกนฤคษู่คฎวีกำำมได้ตำมท่ีเหส็นำสนมกั คงำวนรคเพณื่อะกรรักรษมำกผำลรกปฤรษะฎโยีกชำ น์ของคู่ควำมสนำนั้นกั แงำตน่ถค้ำณกะรกะรบรมวกนำรกฤษฎีกำ

พกำิจรำถรอณนำฟใด้อเงปก็นำไปรสปำในนรกัะทงนำำงีปนจรคำะณหนะนอกำ่ มรยรยสมอิกทมำธคริขกวอฤำงษมคฎู่คกีกวำำำรมสลเะชส่นิทกธำิ หรยสรำอือนมใกชั รง้สับำิทนตธคำิใมณนทะกกี่คำรู่ครรอวมำุทกมำธอรรกีกณฤฝ์หษ่ำรฎยือีกหฎำนีก่ึงำเรหียรกือรใ้อนง

สำนกั กงำำรนขคอณใะหก้พรรจิ มำกรณำรำกคฤดษใีฎหีกมำ่ ทนำยควำมสไมำน่มกั ีองำำนนำคจณทะ่ีจกะรรดมำกเนำรินกกฤรษะฎบีกวำนพิจำรณำเช่นสำวน่ำกันง้ีไำดน้ คโดณยะมกริไดรม้รกับำรกฤษฎีกำ
อำนำจจำกตัวควำมโดยชัดแจ้ง อำนำจโดยชัดแจ้งเช่นว่ำน้ีจะระบุให้ไวใ้ นใบแตง่ ทนำยสำหรบั คดีเรื่อง

นั้น หรือทำเป็นใสบำมนอกั บงำอนำคนณำะจกตร่ำรงมหกำำรกกใฤนษภฎำีกยำหลังใบเดียวหสรำนือกัหงลำนำยคใณบะกก็ไรดร้มแกลำระกในฤษกฎรีกณำีหลังนี้ให้ใช้

บทบญั ญัตมิ ำตรำ ๖๑ บังคบั

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกกฤรษณฎีจีกะำเป็นอย่ำงไรสกำ็ตนำกั มงำนตคัวณคะวกำรมรหมกรำือรผกู้แฤษทฎนีกจำะปฏิเสธหรือสแำนกกั้ไขงำขน้อคเณทะ็จกจรรรมิงกทำ่ี รกฤษฎีกำ

ทนำยควำมของตนไดก้ ล่ำวด้วยวำจำตอ่ หน้ำตนในศำลในขณะน้ันก็ได้ แม้ถึงว่ำตวั ควำมหรือผู้แทนนั้น
จะมไิ ด้สงวนสิทธเิสชำ่นนนกั งั้นำไนวค้ในณใะบกแรรตม่งกทำนรำกยฤกษด็ฎีีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีำกำ๖๓ บทบัญญสำัตนิแกั หงำ่งนมคำณตระำกกรร่อมนกนำ้ีไรมก่ตฤษัดฎสีกิทำธิตัวควำมในอสันำทนกี่ัจงะำตน้ังคแณตะง่ กผรู้แรทมนกำรกฤษฎีกำ
หรือทนำยควำมโสดำยนทกั ำงำเปน็นคณหะนกังรสรือมยก่ืนำรตก่อฤศษำฎลีกเำพ่ือให้รับเงนิ หสรำนือกัทงรำัพนยค์สณินะกซร่ึงรไมดก้ชำำรรกะฤไษวฎ้ในีกศำ ำลหรือวำง
ไว้ยังศำลเป็นเงินค่ำธรรมเนียมหรืออย่ำงอ่ืน และศำลได้สั่งให้จ่ำยคืน หรือส่งมอบให้แก่ตัวควำมฝ่ำย

สำนกั นง้ันำนแคตณ่ถะก้ำศรรำมลกนำั้นรกมฤีคษวฎำีกมำสงสัยในควำมสำสนำกัมงำำรนถคหณระือกตรรัวมบกุคำครกลฤผษู้แฎทีกนำ หรือทนำยคสวำำนมกั ซง่ึงำนไดค้รณับะตกั้รงรแมตก่งำรกฤษฎีกำ
ดังกลำ่ วขำ้ งต้น ศำลมีอำนำจท่ีจะสั่งใหต้ วั ควำมหรือทนำยควำมหรือทั้งสองคนใหม้ ำศำลโดยตนเองได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๖๔ เว้นแต่ศำลจะได้ส่ังเป็นอย่ำงอ่ืน เม่ือคดีมีเหตุผลพิเศษอันเก่ียวกับ

สำนกั คงู่คำนวคำมณฝะำ่กยรรใดมกฝำ่ำรยกหฤนษึ่งฎีกหำรือทนำยควำสมำฝน่ำกั ยงใำดนฝค่ำณยะหกนรร่ึงมโดกยำรเฉกพฤษำะฎีกคำู่ควำมหรือทนสำำยนคกั วงำำนมคอณำจะตกั้รงรแมตก่งำรกฤษฎีกำ

ให้บุคคลใดทำกำรแทนได้ โดยย่ืนใบมอบฉันทะต่อศำลทุกคร้ัง เพ่ือกระทำกิจกำรอย่ำงใดอย่ำงหน่ึง
ดังต่อไปน้ี คือกำสหำนนดกั วงำันนนค่ังณพะิจกำรรรมณกำำหรกรฤือษวฎันีกสำืบพยำน หรือสวำันนฟกั งังำคนำคสณั่งะคกำรรบมังกคำับรกหฤรษือฎคีกำำช้ีขำดใด ๆ

ของศำล มำฟังคำสั่ง คำบังคับ หรือคำช้ีขำดใด ๆ ของศำลหรือสลักหลังรับรู้ซึ่งข้อควำมนั้น ๆ รับ
สำนกั สงำำเนนคำณแะหก่งรครำมใกหำ้กรกำฤรษคฎำีกรำ้องหรือเอกสำสรำอนื่นกั งๆำนตคำณมะทกรี่บรัญมกญำัตรกิไวฤ้ใษนฎมีกำำตรำ ๗๑ และสำ๗น๒กั งแำนลคะณแสะกดรงรกมำกรำรกฤษฎีกำ

รับรสู้ ิง่ เหล่ำนน้ั สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๖๕๓๗ ทนำยสคำนวำกั มงำทน่ีตคัวณคะวกำรมรมไดก้ตำร้ังกแฤตษ่งฎใหีก้เำป็นทนำยในคสดำีจนะกั มงำีคนำคขณอะตก่อรศรมำกลำรกฤษฎีกำ

ใหส้ ัง่ ถอนตนจำกกำรตั้งแต่งน้ันกไ็ ด้ แต่ต้องแสดงใหเ้ ป็นท่ีพอใจแก่ศำลว่ำทนำยควำมผนู้ นั้ ได้แจ้งให้ตัว

ควำมทรำบแลว้ เสวำน้ นแกั ตงำจ่ นะคหณำตะกัวรครวมำกมำไรมกพ่ฤบษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

เมื่อศำลมีคำส่ังอนุญำตตำมคำขอแล้ว ให้ศำลส่งคำสั่งน้ันให้ตัวควำมทรำบโดยเร็ว

สำนกั โงดำยนวคิธณสี ะ่งกหรมรมำยกธำรรกรฤมษดฎำีหกำรือโดยวธิ อี นื่ แสทำนนกัแงลำว้ นแคตณจ่ ะะกเรหร็นมสกมำรคกวฤรษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓๗ มำตรำ ๖๕ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำ่ี ร๑ก๐ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๒๗ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓๐ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

มำตรำ ๖๖ ผู้ใดอ้ำงว่ำเป็นผู้แทนโดยชอบธรรมของตัวควำมหรือเป็นผู้แทนของ

สำนกั นงิตำนิบคุคณคะลกรเรมม่ือกศำำรลกฤเหษน็ฎสีกมำ ควรหรือเมอื่ สคำู่คนวกั ำงมำนฝค่ำณยทะก่ีเกรรี่ยมวกขำ้อรงกยฤื่นษคฎำีกขำอ โดยทำเป็นสคำนำรกั ้องำงนในคขณณะกะรทร่ียม่ืนกำรกฤษฎีกำ

คำฟ้องหรือคำให้กำร ศำลจะทำกำรสอบสวนถึงอำนำจของผู้นั้นก็ได้ และถ้ำเป็นที่พอใจว่ำผู้น้ันไม่มี

อำนำจ หรืออำนสำำจนขกั องำงนผคู้นณั้นะบกกรรพมรก่อำงรกศฤำษลฎมีกีอำำนำจยกฟ้องสคำนดกั ีนงั้นำนเสคียณะหกรรือรมมกีคำำรพกฤิพษำฎกีกษำำหรือคำส่ัง

อย่ำงอ่นื ไดต้ ำมท่ีเห็นสมควร เพื่อประโยชนแ์ หง่ ควำมยุตธิ รรม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรกรมำรกยำรืน่ กแฤลษะฎสีกลง่ ำคักำษคณู่คะวำ๔มและสเำอนกกั สงำำนรคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๖ค๗ณะกเมรรือ่ มปกรำะรมกวฤลษกฎฎีกำหมำยน้ีหรอื กสฎำหนมกั ำงำยนอคื่นณบะัญกญรรัตมิวกำ่ำรเกอฤกษสฎำีกรำใดจะต้องส่ง

ให้แก่คู่ควำมฝ่ำยใดฝ่ำยหนึ่ง หรือบุคคลที่เกี่ยวข้อง (เช่นคำคู่ควำมที่ทำโดยคำฟ้อง คำให้กำรหรือ

สำนกั คงำำนรค้อณงหะกรรือรคมำกขำรอกโฤดษยฎทีกำำเป็นคำร้อง หสมำนำกัยงเำรนียคกณหะรกือรหรมมกำำยรอกฤื่นษๆฎีกสำำเนำคำแถลสงกำนำกัรงณำน์ หคณรือะสกรำรเมนกำำรกฤษฎีกำ

พยำนเอกสำร ฯลฯ) เอกสำรนั้นต้องทำขน้ึ ให้ปรำกฏขอ้ ควำมแน่ชัดถึงตัวบคุ คลและมรี ำยกำรต่อไปนี้
ส(๑ำน)กั ชง่ือำนศคำณลทะกจี่ ระรรมับกคำรำกฟฤ้อษงฎหีกรำือถำ้ คดอี ย่ใู นสรำะนหกั วงำำ่ นงพคณิจำะรกณรรำมกชำ่อื รขกอฤงษศฎำีกลำนั้นและเลข

หมำยคดี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษชฎอ่ืีกคำ คู่ วำมในคดี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๓ำน)กั ชงื่อำนคคคู่ ณวำะมกรหรรมือกบำรคุ กคฤลษฎซีกึง่ จำะเปน็ ผ้รู บั คำสคำู่คนวกั ำงมำนหครณือเะอกกรสรมำรกนำรนั้ กฤษฎีกำ
(๔) ใจควำม และเหตุผลถำ้ จำเป็นแห่งคำคคู่ วำมหรือเอกสำร

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๕ฤ)ษวฎันีกำเดือน ปี ของสคำำนคกั ู่คงำวนำคมณหะรกอืรรเอมกกสำรำกรฤแษลฎะีกลำำยมือชือ่ ของเสจำ้ำนพกั นงำักนงคำณนะคกู่ครรวมำกมำรกฤษฎีกำ

หรือบุคคลซึง่ เปน็ ผู้ยน่ื หรอื เป็นผู้สง่

สใำนนกกั ำงรำนยค่ืนณหะรกือรสร่มงคกำำรคกู่คฤวษำฎมีกำหรือเอกสำรอส่ืนำนใกัดงอำันนคจณะตะก้อรงรทมำกตำรำกมฤแษบฎบีกพำ ิมพ์ท่ีจัดไว้

เจ้ำพนักงำน คู่ควำม หรือบุคคลผู้เก่ียวข้องจะต้องใช้กระดำษแบบพิมพ์น้ัน ส่วนรำคำกระดำษแบบ

สำนกั พงมิำนพค์นณ้ันะใกหรเ้ รรมียกกำตรำกมฤษทฎีร่ ัฐีกมำนตรวี ่ำกำรกสรำะนทกั รงวำงนยคุตณธิ ะรกรรมรจมะกไำดรกก้ ฤำษหฎนีกดำไว้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

เพ่ือประโยชน์แห่งประมวลกฎหมำยน้ี ให้เรียกนิติบุคคลตำมชื่อหรือตำมชื่อที่จด
ทะเบียนและภูมิลสำำเนนกั ำงหำนรคือณสำะกนรักรทมำกกำรำกรฤงษำนฎขีกอำ งนิติบุคคลนส้ันำนใกัหง้ถำือนเคอณำะสกำรนรักมงกำำนรกหฤรษือฎสีกำำนักงำนแห่ง

ใหญซ่ งึ่ อย่ภู ำยในเขตศำลทจ่ี ะย่ืนฟอ้ งคดหี รือทีค่ ดนี ัน้ อยใู่ นระหวำ่ งพิจำรณำ๓๘
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๖ค๘ณ๓ะ๙กรกรมำรกยำร่ืนกแฤลษะฎสีก่งำคำคู่ควำมแลสะำเนอกกั งสำำนรคใณนะลกักรษรณมกะำนรก้ีไมฤ่วษ่ำฎกีกำำรนั้นจะเป็น
โดยคคู่ วำมฝ่ำยใดทำต่อศำลหรือต่อคู่ควำมอกี ฝ่ำยหนง่ึ หรือศำลทำตอ่ ค่คู วำมฝ่ำยใดฝ่ำยหนึ่ง หรือทุก

สำนกั ฝงำ่ำยนครณวะมกทร้ังรกมำกรำแรกจฤ้งษคฎำสีก่ังำของศำลหรือสขำ้อนคกั วงำำนมคอณยะ่ำกงรอรื่นมไกปำยรกังคฤู่คษวฎำีกมำหรือบุคคลอ่ืนสำใดนกั องำำนจคดณำเะนกินรรกมำกรำรกฤษฎีกำ

โดยทำงไปรษณีย์อิเล็กทรอนิกส์หรือส่ือเทคโนโลยีสำรสนเทศอื่นใดก็ได้ ท้ังน้ี ตำมหลักเกณฑ์และ

วิธีกำรที่กำหนดไสวำ้ในนกั ขง้อำนกคำณหะนกดรขรมอกงปำรรกะฤธษำฎนีกศำำลฎีกำโดยคสวำำนมกั เงหำ็นนคชณอะบกขรอรมงทกำ่ีปรรกะฤชษุมฎใีกหำญ่ศำลฎีกำ

และเมือ่ ข้อกำหนดนน้ั ประกำศในรำชกจิ จำนุเบกษำแล้วให้ใชบ้ ังคบั ได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓๘ มำตรำ ๖๗ วรรคสำม เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
ควำมแพง่ (ฉบับที่ ๒ส๘ำน) กัพง.ศำน. ๒คณ๕๕ะก๘รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๓๙ มำตรำ ๖๘ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำี่ ร๒ก๘ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓๑ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๖๙ กำรยื่นคสำำนคกัู่คงวำำนมคณหะรกือรเรอมกกสำรำกรฤอษื่นฎใดีกำต่อศำลน้ัน ใหส้กำรนะกั ทงำำนไคดณ้โดะยกสรร่งมตก่อำรกฤษฎีกำ

พนักงำนเจำ้ หน้ำทขี่ องศำล หรอื ยืน่ ต่อศำลในระหวำ่ งนัง่ พจิ ำรณำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๗๐๔๐ บรรดำคำฟ้อง หมำยเรยี กและหมำยอ่นื ๆ คำสงั่ คำบังคับของศำลใน
สำนกั กงรำณนคีตณอ้ ะงกสร่งรคมำกบำังรคกับฤษใฎหีก้เำจำ้ พนักงำนศำสลำนเปกั น็ งำผนสู้ คง่ ณใหะแ้กรกร่คมู่คกวำำรมกหฤษรือฎบีกำุคคลภำยนอกทสำเี่ นกก่ยีั งวำขนอ้ คงณแะตกร่วรำ่ มกำรกฤษฎีกำ

ส่งั เป็นอยำ่ งอืน่ หรส(อื๑ำนพ)กั ยหงำำมนนำปคยณฏเรเิะสียกธกรไรพมมย่ยกำอำนรมกรใฤับหษห้คฎมู่คีกำวำยำมใฝน่ำกยรทณ่ีอเี ช้ำง่นสพวำยน่ำนำกั นงี้ใหำนนเ้ ้ันจคเำ้ณปพะ็นนกผรักู้สรงม่งำกโนดำศรยำกตลฤรเษปงฎ็นเีกวผำ้นู้สแง่ ต่ศำลจะ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษฎคีกำำส่ังของศำล รสวำมนทกั ั้งงคำนำคสณ่ังกะกำรหรนมดกวำรันกนฤ่ังษพฎิจีกำำรณำหรือสืบสพำยนำกั นงำนแคลณ้วแะกตร่กรรมณกำี รกฤษฎีกำ
หรือคำสั่งให้เล่ือนคดี ถ้ำคู่ควำมหรือบุคคลที่เกี่ยวข้องน้ันอยู่ในศำลในเวลำที่มีคำส่ังและได้ลงลำยมือ

ชอ่ื รบั รูไ้ ว้ ให้ถือวสำ่ ำไดน้สกั งง่ ำโนดคยณชอะกบรดรว้ มยกกำฎรกหฤมษำฎยีกแำลว้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

คำฟ้องน้ัน ให้โจทก์เสียค่ำธรรมเนียมในกำรส่ง ส่วนกำรนำส่งนั้นโจทก์จะนำส่ง

สำนกั หงรำนอื คไมณ่กะ็ไกดร้รเมวก้นำแรตก่ศฤษำลฎจีกะำส่ังให้โจทก์มสีหำนน้ำกั ทงำี่จนัดคกณำะรกนรำรสม่งกำสรว่กนฤหษฎมีกำำยเรียก หมำยอสื่นำนๆกั งคำนำคสณ่ังขะอกรงรศมำกลำรกฤษฎีกำ

ที่ได้ออกตำมคำขอของคู่ควำมฝ่ำยใด ถ้ำศำลมิได้สั่งให้จัดกำรนำส่งด้วย ก็ให้คู่ควำมฝ่ำยนั้นเพียงแต่
เสียค่ำธรรมเนียมสใำนนกกั ำงรำสน่งคณในะกกรรรณมีอกื่นำรกๆฤใษหฎ้เีกปำน็ หน้ำท่ีของศสำำลนทกั งี่จำะนจคัดณกะำกรรสร่งมใกหำ้แรกกฤ่คษู่คฎวีกำมำ หรอื บุคคล

ทเ่ี ก่ยี วข้อง สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๗ค๑ณะกครำรใมหก้กำำรกรนฤษั้นฎใีกหำ้ฝ่ำยท่ีให้กำรสนำำนตกั ้นงำฉนบคับณยะ่ืนกรไวรม้ตก่อำศรำกลฤพษรฎ้อีกมำ ด้วยสำเนำ
สำหรบั ใหค้ ูค่ วำมอกี ฝ่ำยหน่ึง หรอื ค่คู วำมอ่นื ๆ รับไปโดยทำงเจ้ำพนกั งำนศำล
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤำษร้อฎงีกเำพอ่ื แก้ไขเพิ่มเตสิมำนคกัำงใหำน้กคำณรนะก้ันรใรหม้เกจำำ้ รพกนฤษักฎงำีกนำศำลเป็นผู้ส่งใสหำ้คนู่คกั วงำำมนอคีกณฝะ่ำกยรหรมนก่ึงำรกฤษฎีกำ
หรอื คู่ควำมอ่นื ๆ โดยฝ่ำยทย่ี ่ืนคำร้องเปน็ ผู้มีหนำ้ ทจ่ี ัดกำรนำส่ง

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๗๒ คำร้องและคำแถลงกำรณ์ซ่ึงได้ย่ืนต่อศำลภำยในเวลำที่กฎหมำยหรือ

สำนกั ศงำำนลคกณำหะกนรดรมไวก้ำหรกรฤือษโดฎีกยำข้อตกลงของสคำู่คนวกั ำงำมนตคำณมะทกี่ศรรำมลกจำดรกลฤงษไวฎ้ใีกนำรำยงำนน้ัน สใำหน้ผกั ู้ยงืำ่นนคคำณระ้อกงรหรมรือกำรกฤษฎีกำ

คำแถลงกำรณ์นำต้นฉบับยื่นไว้ต่อศำลพร้อมด้วยสำเนำเพื่อให้คู่ควำมอีกฝ่ำยหน่ึงหรือคู่ควำมอื่น ๆ
หรอื บุคคลทีเ่ กย่ี วสขำ้อนงกั มงำำรนับคไณปะโกดรยรทมำกงำเรจก้ำฤพษนฎักีกงำำนศำล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

บรรดำคำร้องอื่น ๆ ให้ยื่นต่อศำลพร้อมด้วยสำเนำ เพ่ือส่งให้แก่คู่ควำมอีกฝ่ำยหน่ึง
สำนกั หงรำนือคคณู่ควะกำรมรอมื่นกำๆรกหฤรษือฎบีกุคำคลที่เก่ียวข้อสงำนแกั ลงะำถน้คำศณำะลกกรรำมหกนำดรกใหฤ้ษเจฎ้ำีกพำนักงำนศำลเปส็นำนผกัู้สง่งำสนำคเณนะำกเชร่นรมวก่ำำรกฤษฎีกำ

นน้ั กใ็ ห้เจำ้ พนกั งสำำนนศกั ำงลำนเปคน็ณผะกู้สรง่ รโมดกยำใรหก้คฤู่คษวฎำีกมำฝ่ำยท่ียื่นคำร้อสำงนเปกั น็งำผนูอ้ คอณกะคก่ำรใรชม้จกำ่ ำยรกฤษฎีกำ
บรรดำเอกสำรอ่ืน ๆ เช่นสำเนำคำแถลงกำรณ์หรอื สำเนำพยำนเอกสำรน้ัน ให้ส่งแก่

สำนกั คงคู่ำนวคำมณอะีกกรฝร่ำมยกหำนรก่งึ หฤษรือฎคีกำคู่ วำมอ่นื ๆ หสรำือนบกั ุคงำคนลคทณีเ่ กะี่กยรวรขม้อกงำรโกดฤยษวฎธิ ีใีกดำวิธีหนึง่ ในสองสวำิธนีดกั ังงตำน่อคไปณนะก้ี รรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) โดยคู่ควำมฝ่ำยที่ต้องส่งน้ัน ส่งสำเนำให้แก่คู่ควำมอีกฝ่ำยหนึ่งหรือคู่ควำมอ่ืน ๆ

หรือบุคคลที่เก่ียวสขำน้อกังเงอำนงคแณละ้วกสร่งรใมบกรำับรกตฤ่อษศฎำีกลำพร้อมกับต้นสฉำบนับกั นงำั้นนคๆณใะบกรรรับมนก้ันำรจกะฤทษำฎโีกดำยวิธีลงไว้ใน

ตน้ ฉบบั วำ่ ไดร้ ับสำเนำแล้ว และลงลำยมือชือ่ ผรู้ บั กบั วัน เดือน ปี ทีไ่ ดร้ ับก็ได้ หรือ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤ)ษฎโดีกยำคู่ควำมฝ่ำยทสี่ตำน้อกั งงสำ่งนนค้ันณนะกำสรรำมเนกำำรยก่ืนฤไษวฎ้ตีก่อำศำลพร้อมกับสตำน้นกัฉงบำนับคแณละ้วกขรรอมใกหำ้ รกฤษฎีกำ

เจ้ำพนักงำนศำลเป็นผู้นำส่งให้แก่ค่คู วำมอีกฝ่ำยหน่ึงหรือคู่ควำมอื่น ๆ หรือบุคคลที่เก่ียวข้อง ในกรณี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๔๐ มำตรำ ๗๐ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๓ก๐ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๖๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓๒ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

เชน่ น้ี ผู้ขอต้องไปกบั เจ้ำพนักงำนศำลและเสียค่ำธรรมเนยี มในกำรสง่ นนั้ ด้วย

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๗๓ ถ้ำคำคู่ควำมหรือเอกสำรอื่นใดจะต้องให้เจ้ำพนักงำนศำลเป็นผู้ส่งเมื่อ

คู่ควำมผู้มีหน้ำท่ีตส้อำนงกัสง่งำไนดค้รณ้องะขกอรรมใหก้พำรนกักฤงษำฎนีกเำจ้ำหน้ำที่ดำเนสินำนกกั ำงรำสน่งคโณดยะกเรร็วรมเทก่ำำทรกี่จฤะษทฎำีกไดำ ้ เพื่อกำรน้ี

พนักงำนผู้ส่งหมำยจะให้ผู้ขอหรือบุคคลที่ผู้ขอเห็นสมควรไปด้วยเพื่อช้ีตัวคู่ควำมหรือบุคคลผู้รับหรือ
สำนกั เงพำ่ือนคคน้ณหะกำภรรมู มลิ กำำเรนกำฤหษรฎอื ีกสำำนักทำกำรงำสนำนขกัองงำผนรู้ คับณกะ็ไกดร้ รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

คู่ควำมไม่มีหน้ำสทใำน่ีตนก้อกั รงงณำรนับีทคี่ผตณิ้อดะงชกสรอ่งรบคมใำกนคำรกู่คกำวฤรำษมสฎ่หงีกนรำืั้อนเอใกหส้เปำร็นอหื่นนสใด้ำำนไทปกั่ีขงตอำำนงมคพคณนำะัสกก่ังงรขำรอมนงกเศจำรำ้ำกลหฤนซษ้่ึงฎำบทีกุคำี่ขคอลงอศ่ืนำหลรจือะ

สำนกั ดงำำเนนคนิ ณกะำกรรสร่งมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๗ค๓ณะทกวรริ๔๑มกคำรำกคฤู่คษวฎำีกมำหรือเอกสำรทส่ีเำจน้ำกั พงำนนักคงณำนะกศรำรลมเกปำ็นรกผฤู้สษ่งฎไมีก่วำ่ำกำรส่งนั้น

จะเป็นหน้ำที่ของศำลจัดกำรส่งเองหรือคู่ควำมมีหน้ำท่ีจัดกำรนำส่งก็ตำม ศำลอำจสั่งให้ส่งโดยทำง

สำนกั ไงปำรนษคณณะียก์ลรงรทมกะำเบรกียฤนษตฎอีกบำรับ หรือโดยสทำำนงกั ไงปำนรษคณณะียก์ดร่วรมนกพำิเรศกษฤษในฎปีกำระเทศก็ได้ โดสยำนใหกั ้คงำู่คนวคำณมะฝก่ำรยรทมก่ีมำี รกฤษฎีกำ

หน้ำที่นำส่งเป็นผู้เสียค่ำใช้จ่ำยกรณีเช่นนี้ ให้ถือว่ำคำคู่ควำมหรือเอกสำรที่ส่งโดยเจ้ำพนักงำน
ไปรษณีย์ มีผลเสสมำนือกันงเำจน้ำคพณนะักกรงรำมนกศำำรลกฤเปษ็นฎีกผำู้ส่งและให้นำสบำทนบกั งัญำนญคัตณิมะำกตรรรมำก๗ำร๔กฤมษำฎตีกรำำ ๗๖ และ

มำตรำ ๗๗ มำใช้บงั คบั โดยอนโุ ลม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๗คณ๔ะกกรำรรมสก่งำรคกำฤคษู่คฎวีกำำมหรือเอกสำสรำอน่ืนกั ใงดำโนดคยณเจะก้ำรพรนมักกำงรำกนฤศษำฎลีกนำั้นให้ปฏิบัติ
ดงั นี้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษใฎหีกส้ ำ่งในเวลำกลำสงำวนันกั รงะำหนวค่ำณงะพกรระรอมำกทำริตกยฤข์ ษึ้นฎแีกลำะพระอำทติ ยสต์ ำกนกั แงลำนะคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) ให้ส่งแก่คู่ควำมหรือบุคคลซึ่งระบุไว้ในคำคู่ควำมหรือเอกสำร ณ ภูมิลำเนำหรือ
สำนักทำกำรงำนขสอำนงคกั งคู่ ำวนำคมณหะรกือรบรมุคกคำลรนกน้ัฤษแฎตีกใ่ำหอ้ ยใู่ นบังคับสแำหน่งกั บงำทนบคญั ณญะกตั ริหรกมมกำำรตกรฤำษตฎอ่ ีกไปำ น้ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๗๕ กำรส่งคสำำคนู่คกั วงำำนมคหณระอื กเอรรกมสกำำรรอกื่นฤษใดฎใีกหำ้แก่ทนำยควำสมำทน่ีคกั ู่คงำวนำคมณต้ังะกแรตร่งมใกหำ้ รกฤษฎีกำ
ว่ำคดี หรือให้แก่บุคคลท่ีทนำยควำมเช่นว่ำนั้นได้ต้ังแต่ง เพื่อกระทำกิจกำรอย่ำงใด ๆ ท่ีระบุไว้ใน
มำตรำ ๖๔ น้นั ใสหำ้ถนือกั วง่ำำเนปคน็ ณกะำกรรสรง่มโกดำยรชกอฤษบฎดีก้วำยกฎหมำย สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๗๖ เม่ือเจ้ำสพำนนกั ักงงำนำนคณศำะกลรไรมม่พกบำรคกู่คฤวษำฎมีกหำ รือบุคคลท่ีจสะำสน่งกั คงำำนคคู่คณวะำกมรหรมรืกอำรกฤษฎีกำ

เอกสำร ณ ภมู ลิ ำสเำนนำกัหงรำอืนสคำณนะกักทรรำมกกำำรรงกำฤนษขฎอีกงำบคุ คลนัน้ ๆ ถส้ำำนไดกั ส้งำง่ นคคำณคู่คะกวรำรมมหกรำอื รเกอฤกษสฎำีกรำให้แก่บุคคล
ใด ๆ ท่ีมีอำยุเกินย่ีสิบปี ซึ่งอยู่หรือทำงำนในบ้ำนเรือนหรือท่ีสำนักทำกำรงำนท่ีปรำกฏว่ำเป็นของ

สำนกั คงู่คำนวคำณมหะกรรือรบมุคกคำรลกนฤ้ันษฎหีกรำือได้ส่งคำคู่คสวำำนมกั หงรำนือคเอณกะสกำรรรมนกั้นำตรำกมฤษข้อฎีกคำวำมในคำส่ังขสอำงนศกั ำงลำนใหค้ณถือะกว่รำรเปมก็นำรกฤษฎีกำ

กำรเพยี งพอทจ่ี ะฟังว่ำได้มีกำรสง่ คำคู่ควำมหรอื เอกสำรถูกต้องตำมกฎหมำยแลว้

สใำนนกกั รงณำนีเคชณ่นะวก่ำรมรำมนก้ีำกรกำฤรษสฎ่งคีกำำคู่ควำมหรือเสอำนกกัสงำำรนแคกณ่คะู่คกวรำรมมกฝำ่ำรยกใฤดษฎหีก้ำำมมิให้ส่งแก่

คู่ควำมฝำ่ ยปรปักษ์เป็นผู้รบั ไว้แทน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๗๗ กำรส่งคำคู่ควำมหรือเอกสำรอ่ืนใดโดยเจ้ำพนักงำนศำลไปยังท่ีอื่น
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๔๑ มำตรำ ๗๓ ทวิ แก้ไขเพม่ิ เติมโดยพระรำชบัญญัตแิ กไ้ ขเพม่ิ เตมิ ประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำ่ี ร๒ก๘ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓๓ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

นอกจำกภูมิลำเนำ หรือสำนักทำกำรงำนของคู่ควำมหรือของบุคคลซ่ึงระบุไว้ในคำคู่ควำม หรือ

สำนกั เงอำกนสคำณระนกั้นรรใมหกถ้ ำือรกวำ่ฤเษปฎ็นีกกำำรถกู ตอ้ งตำมสำกนฎกั หงมำนำคยณเะมกือ่ รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) คู่ควำมหรือบคุ คลน้ันยอมรับคำคคู่ วำมหรือเอกสำรนัน้ ไว้ หรอื

ส(๒ำน)กั กงำำนรสค่งณคะำกครคู่รมวำกมำรหกรฤอื ษเฎอีกกำสำรน้ันไดก้ ระสทำำนใกั นงศำนำลคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๗๘ ถ้ำคู่ควสำำมนหกั รงือำนบคุคณคะลกทรร่ีรมะกบำุไรวก้ใฤนษคฎำีกคำู่ควำมหรือเอกสำสนำกัรงปำฏนคิเสณธะไกมร่ยรอมมกำรกฤษฎีกำ
นรับั้นคชำอคบู่คทวี่จำะมขหอรใือหสเอำ้พนกนกัสักงำำงรนำนคน้ันณเจจะำ้ำกกหรเรนจม้้ำำกทพำ่ีฝนรก่ำักฤยงษปำฎนกีกศคำำรลอโงดทย่ีมปีอรำำนศำจสจำำกหนเรกัหืองตำเุจอน้ำันคพณชนอะกับกรงดรำ้วมนยกตกำำรฎรกหวฤมจษำไฎปยีกดำเจ้ว้ำยพเพน่ือักเงปำ็นน

สำนกั พงยำนำคนณแะลกะรรถม้ำกคำู่ครวกำฤมษหฎีรกือำ บุคคลนั้นยังสคำงนปกั ฏงำิเสนธคไณมะ่ยกอรมรมรกับำอรยกู่อฤษีกฎกีก็ใำห้วำงคำคู่ควำสมำหนกรั ืองำเนอคกณสะำกรรไรวม้ ณกำรกฤษฎีกำ
ทีน่ ้นั เมอื่ ได้ทำดงั น้ีแล้วให้ถือวำ่ กำรส่งคำค่คู วำมหรือเอกสำรนัน้ เป็นกำรถูกต้องตำมกฎหมำย

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๗๙๔๒ ถ้ำกำรส่งคำคู่ควำมหรือเอกสำรนั้นไม่สำมำรถจะทำได้ดังท่ีบัญญัติไว้

สำนกั ใงนำมนำคตณระำกกร่อรมนกศำรำกลฤอษำฎจีกสำั่งให้ส่งโดยวิธสีอำื่นนแกั ทงำนนไคดณ้ กะกลร่ำรวมคกือำปรกิดฤคษำฎคีกู่คำวำมหรือเอกสสำำรนไกั วง้ใำนนทคี่ณและกเหรร็นมไกดำ้ รกฤษฎีกำ

ง่ำย ณ ภูมิลำเนำหรือสำนักทำกำรงำนของคู่ควำมหรือบุคคลผู้มีชื่อระบุไว้ในคำคู่ควำมหรือเอกสำร
หรือมอบหมำยคำสคำน่คู กวั ำงำมนหครณอื ะเอกรกรสมำกรำไรวกแ้ ฤกษ่เจฎ้ำีกพำ นักงำนฝำ่ ยปสกำนคกัรงอำงนใคนณทะ้อกงรถรน่ิ มหกรำรือกเจฤ้ำษพฎนีกำักงำนตำรวจ

แล้วปิดประกำศแสดงกำรท่ีได้มอบหมำยดังกล่ำวแล้วนั้นไว้ดังกล่ำวมำข้ำงต้น หรือลงโฆษณำหรือทำ
สำนกั วงิธำีอนืน่คใณดะตกำรมรมทกีศ่ ำำรลกเฤหษน็ ฎสีกมำควร สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สกำำนรกั สง่ำงนคคำณคู่คะกวรำรมมหกำรรือกเฤอษกฎสีกำำรโดยวิธีอื่นแสทำนนนกั ง้ันำนใคหณ้มะีผกลรใรชม้ไกดำร้ตก่อฤเษมฎ่ือีกกำำหนดเวลำ
สิบห้ำวันหรือระยะเวลำนำนกว่ำน้ันตำมท่ีศำลเห็นสมควรกำหนด ได้ล่วงพ้นไปแล้วนับต้ังแต่เวลำที่

สำนกั คงำำนคคู่คณวะำกมรหรมรืกอำเรอกกฤสษำฎรีกหำรือประกำศแสสำดนกงั กงำำนรคมณอะบกหรรมมำกยำนรก้ันฤไษดฎ้ปีกิดำไว้ หรือกำรโฆสำษนณกั งำำหนรคือณวะิธกีอรื่นรมใดกำรกฤษฎีกำ

ตำมท่ศี ำลสงั่ นั้นได้ทำหรือได้ต้ังต้นแลว้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๘๐ กำรส่งคำคู่ควำมหรือเอกสำรโดยเจำ้ พนักงำนศำลหรอื ทำงเจ้ำพนักงำน

สำนกั ศงำำนลคนณั้นะกใหรร้เมจก้ำำพรนกัฤกษงำฎนีกำศำลส่งใบรับลสำงนลกัำงยำมนือคชณื่อะกครู่ครวมำกมำรหกฤรษือฎผีกู้รำับคำคู่ควำมหสรำือนเกั องกำนสคำณร ะหกรรือรมสก่งำรกฤษฎีกำ

รำยงำนกำรส่งคำคู่ควำมหรือเอกสำรลงลำยมือช่ือเจ้ำพนักงำนศำลต่อศำล แล้วแตก่ รณี เพ่ือรวมไว้ใน
สำนวนควำม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ใบรับหรือรำยงำนนั้นต้องลงข้อควำมให้ปรำกฏแน่ชัดถึงตัวบุคคลและรำยกำร
สำนกั ตง่อำนไปคนณ้ีะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๑ำน)กั ชงื่อำนเจค้ำณพะนกักรรงมำนกำผรสู้ ก่งฤหษมฎำีกยำ และช่ือผรู้ ับหสำมนำกั ยงำถน้ำคหณำะกกมรี รมกำรกฤษฎีกำ
(๒) วิธสี ง่ วัน เดือน ปี และเวลำท่ีสง่

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกรฤำยษงฎำีกนำนน้ั ตอ้ งลงวันสเดำนอื กันงปำนี แคลณะะลกงรลรำมยกมำรือกชฤื่อษขฎอีกงำเจ้ำพนกั งำนผสู้ทำำนรกั ำงยำนงำคนณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ใบรบั นนั้ จะทำโดยวิธจี ดลงไว้ท่ตี น้ ฉบับซงึ่ ย่ืนตอ่ ศำลก็ได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๘๑ กำรสง่ หมำยเรยี กพยำนโดยคู่ควำมทเ่ี ก่ียวข้องนน้ั ให้ปฏบิ ัติดังนี้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษใฎหีกส้ ำ่งในเวลำกลำสงำวนนั กั รงะำหนวค่ำณงะพกรระรอมำกทำรติ กยฤ์ขษึ้นฎแีกลำะพระอำทิตยสต์ ำกนกั แงลำนะคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) ให้ส่งแก่บุคคลซึ่งระบุไว้ในหมำยเรียก ณ ภูมิลำเนำหรือสำนักทำกำรงำนของ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๔๒ มำตรำ ๗๙ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๘ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๕๒๒ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓๔ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

บคุ คลเช่นวำ่ นน้ั แต่ว่ำให้อยู่ภำยในบงั คับบทบญั ญตั ิแห่งมำตรำ ๗๖ และ ๗๗

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๘๒ ถ้ำจะต้องส่งคำคู่ควำมหรือเอกสำรอื่นใดไปยังคู่ควำมหรือบุคคลหลำย
คน ให้ส่งสำเนำคสำำนคกัู่คงวำำนมคหณระืกอรเอรมกกสำำรรกทฤษ่ีจฎะีกตำ้องส่งไปให้ทุกสำนๆกั คงำนนคในณกะกรรณรมีทก่ีตำ้อรกงฤสษ่งคฎีกำคำ ู่ควำมหรือ
เอกสำรโดยเจ้ำพนักงำนศำลหรือทำงเจ้ำพนักงำนศำลนั้นให้คู่ควำมฝ่ำยซึ่งมีหน้ำท่ีจัดกำรนำส่ง มอบ
สำนกั สงำำเนนคำณคะำกครคู่ รวมำกมำหรรกือฤเษอฎกีกสำำรต่อพนักงำนสเำจน้ำกั หงนำน้ำคทณใี่ หะ้พกรอรกมับกจำรำกนฤวษนฎคีกู่คำวำมหรือบุคคลสทำน่ีจกัะงตำ้อนงคสณ่งใะหก้นรรัน้ มกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๘คณ๓ะกถร้ำรคมู่คกำวรำกมฤฝษ่ำฎยีกใำดจะต้องยื่นตส่อำศนำกั ลงำหนรคือณจะะกตร้อรมงกสำ่งรใกหฤ้แษกฎ่คีกู่คำวำมฝ่ำยใด

สำนกั ฝง่ำำยนหคณน่ึงะกหรรรมือกบำุครคกลฤภษฎำยีกนำ อกซึง่ คำคู่ควสำำมนหกั งรำือนเอคกณสะกำรรอรมืน่ กใำดรกภฤำษยฎในีกำเวลำหรอื ก่อนสเวำลนำกั ทงำกี่ นฎคหณมะำกยรหรมรกือำรกฤษฎีกำ
ศำลไดก้ ำหนดไว้ และกำรสง่ เชน่ ว่ำนีจ้ ะต้องกระทำโดยทำงเจ้ำพนักงำนศำล ให้ถือว่ำค่คู วำมฝ่ำยน้นั ได้

ปฏิบัติตำมควำมสมำุ่นงหกั งมำำนยคขณอะงกกรรฎมหกมำรำกยฤหษรฎือีกขำองศำลแล้วสเำมนื่อกั คงำู่คนวคำณมะฝก่ำรยรมนกั้นำไรดก้สฤษ่งคฎีำกคำ ู่ควำมหรือ

เอกสำรเชน่ ว่ำนน้ั แกพ่ นกั งำนเจ้ำหน้ำที่ของศำลเพ่ือให้ยืน่ หรือให้สง่ ในเวลำหรือก่อนเวลำท่ีกำหนดน้ัน

สำนกั แงลำน้วคแณมะ้ถกึรงรวม่ำกกำำรรกรฤับษคฎำีกคำู่ควำมหรือเอสกำนสกัำงรำหนรคือณกะำกรรขรมอกใหำร้สก่งฤคษำฎคีกู่คำวำมหรือเอกสสำำนรกั งหำรนือคกณำะรกสรร่งมคกำำรกฤษฎีกำ

คู่ควำมหรือเอกสำรให้แก่คู่ควำมอีกฝ่ำยหน่ึงหรือบุคคลภำยนอกนั้นจะได้เป็นไปภำยหลังเวลำที่
กำหนดนน้ั กด็ ี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำประมวลกฎหมำยนี้บัญญัติไว้ว่ำกำรส่งคำคู่ควำมหรือเอกสำรอ่ืนใด จะต้องให้
สำนกั คงู่คำนวคำณมอะกีกรฝร่ำมยกหำรนกึ่งฤหษรฎือีกบำ ุคคลภำยนอสกำนทกัรงำำบนลค่วณงะหกนรร้ำมตกำำมรกระฤษยฎะีเกวำลำที่กำหนดไสวำ้กน่อกั นงำวนันคเณริ่มะกตร้นรมนกั่งำรกฤษฎีกำ

พิจำรณำหรือสืบพสำยนำกั นงำในหค้ถณือะวก่ำรครู่คมวกำำรมกฝฤ่ำษยฎทีก่ีตำ้องรับผิดในกสำำรนสกั ่งงนำ้ันนคไดณ้ปะฏกริบรัตมิตกำำรมกคฤวษำฎมีกมำุ่งหมำยของ
กฎหมำยหรือของศำลตำมท่ีบัญญัติไว้ในวรรคก่อนนั้นได้ต่อเม่ือคู่ควำมฝ่ำยน้ันได้ยื่นคำคู่ควำมหรือ

สำนกั เงอำกนสคำณระทก่ีจระรมตก้อำงรสก่งฤใษหฎ้แีกกำ่พนักงำนเจ้ำหสำนน้ำกั ทงี่ขำนอคงศณำะลกไรมรม่ตก่ำำกรวก่ำฤสษำฎมีกวำันก่อนวันเริ่มสตำ้นนแกั หงำ่งนรคะณยะะกเวรลรมำกทำ่ี รกฤษฎีกำ

กำหนดลว่ งหนำ้ ไว้นน้ั

สใำนนกกั รงณำนีทคี่คณู่คะวกำรรมมอกำำจรสกฤ่งคษำฎคีกู่คำ วำมหรือเอกสสำนำรกั โงดำนยควณิธีสะก่งสรรำมเนกำำรตกรฤงษไฎปีกยำังคู่ควำมอีก

ฝำ่ ยหน่งึ หรือบุคคลภำยนอกไดน้ ั้น บทบัญญัติแห่งมำตรำนี้มิได้ห้ำมคู่ควำมที่มหี น้ำที่ตอ้ งส่งคำคู่ควำม

สำนกั หงรำนือคเอณกะสกรำรรมดกังำกรลก่ำฤวษแฎลีก้วำในอันที่จะใชส้วำนิธกีัเชงำ่นนวค่ำณนะี้ กแรตร่คมู่คกวำรำกมฤฝษ่ำฎยีกนำั้นจะต้องส่งใสบำรนับกั ขงำอนงคคณู่คะวกำรมรอมีกกำรกฤษฎีกำ

ฝ่ำยหน่ึงหรอื บุคคลภำยนอกต่อศำลในเวลำหรอื กอ่ นเวลำทก่ี ฎหมำยหรือศำลไดก้ ำหนดไว้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๘๓ ทวิ๔๓ ในกรณีท่ีจำเลยไม่มีภูมิลำเนำอยู่ในรำชอำณำจักรให้ส่ง
สำนกั หงำมนำคยณเระกียรกรแมลกำะรคกำฤฟษฎ้อีกงำตั้งต้นคดีแกส่จำำนเกัลงยำนณคณภะกูมริลรมำกเนำรำกหฤรษือฎสีกำำนักทำกำรงสำำนนขกั องำงนจคำณเละกยรนรอมกกำรกฤษฎีกำ

รำชอำณำจักร เวส้นำนแกัตง่ใำนนกครณณะกีทรี่จรำมเกลำยรปกฤรษะฎกีกอำบกิจกำรในรำสชำนอกัำงณำนำคจณักระกดร้วรยมตกนำรเกอฤงษหฎรีืกอำโดยตัวแทน
หรือในกรณีที่มีกำรตกลงเป็นหนังสือว่ำคำคู่ควำมและเอกสำรที่จะต้องส่งให้แก่จำเลยน้ัน ให้ส่งแก่

สำนกั ตงัวำนแคทณนะซกึ่งรมรีถม่ินกทำรี่อกยฤู่ใษนฎรีกำำชอำณำจักรทส่ีจำำนเกัลงยำไนดค้แณตะ่งกตร้ังรไมวก้เพำรื่อกกฤำษรฎนีก้ีใำห้ส่งหมำยเรียสกำนแกัลงะำคนำคฟณ้อะงกตรั้งรตม้กนำรกฤษฎีกำ

คดีแก่จำเลยหรือตัวแทนในกำรประกอบกิจกำรหรือตัวแทนในกำรรับคำคู่ควำมและเอกสำร ณ

สถำนท่ีที่จำเลยหสรำือนตกั ัวงแำนทคนณใชะกป้ รรระมกกอำบรกกฤิจษกฎำีกรำหรือสถำนท่ีอสันำเนปกั ็นงถำนิ่นคทณอ่ี ะยกู่ขรอรงมตกัวำรแกทฤนษใฎนีกกำำรประกอบ

กิจกำรหรือของตวั แทนในกำรรบั คำคคู่ วำมและเอกสำร ซึง่ ตง้ั อยู่ในรำชอำณำจกั ร แล้วแต่กรณี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎรณีกำีที่มีกำรเรียกบสุำคนคกั ลงภำนำคยณนะอกกรซรึ่งมไกมำ่มรกีภฤูมษิลฎำีกเนำ ำอยู่ในรำชอสำำณนำกั จงำักนรคเขณ้ำะมกำรเรปม็นกำรกฤษฎีกำ

คู่ควำมตำมมำตรำ ๕๗ (๓) ใหน้ ำควำมในวรรคหนง่ึ มำใชบ้ งั คบั โดยอนโุ ลม
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๔๓ มำตรำ ๘๓ ทวิ เพมิ่ โดยพระรำชบัญญตั ิแกไ้ ขเพิ่มเตมิ ประมวลกฎหมำยวธิ พี จิ ำรณำควำมแพง่
สำนกั (ฉงำบนบั คทณี่ ๑ะ๒กร) รพม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๓ษ๔ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓๕ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๘๓ ตรี๔๔ กสำำรนสกั่งงคำำนคคู่คณวะำกมรรคมำกรำ้อรกงฤคษำฎแีกถำลง หรือเอกสสำำรนอกั ่ืนงำในดคนณอะกกจรำรกมทกำี่ รกฤษฎีกำ

บัญญัติไว้ในมำตรำ ๘๓ ทวิ ถ้ำผู้รับไม่มีภูมิลำเนำอยู่ในรำชอำณำจักรแต่ประกอบกิจกำรใน

รำชอำณำจักรดส้วำยนตกั นงำเนอคงณหะรกือรโรดมยกำตรัวกแฤษทฎนีกำหรือมีตัวแทนสำในนกั กงำำนรครณับะคกำรครมู่คกวำำรมกฤแษลฎะีกเอำ กสำรหรือ

ทนำยควำมในกำรดำเนินคดีอยู่ในรำชอำณำจักร ให้ส่งแก่ผู้รับหรือตัวแทนเช่นว่ำน้ันหรอื ทนำยควำม
สำนกั ณงำนสคถณำะนกทรร่ีทม่ีผกู้รำรับกหฤรษือฎตีกำัวแทนใช้ประสกำนอกั บงกำนิจคกณำะรกรหรรมือกสำรถกำฤนษทฎี่ีกอำันเป็นถ่ินท่ีอยสู่ำขนอกั งงตำนัวคแณทะนกรหรมรืกอำรกฤษฎีกำ

ปภูมริละำกเอนบำ กหิจรกอื สำำรสนใำนนกั กรทั งำำำชกนำอครำณงณำะนกำรขจรอักมงกรทำดนร้วกำยฤยษตคฎนวีกำเมำอซงง่ึหตรง้ั ืออไยมู่ใน่มรีตสำัวำชนแอกัทำงณนำนำดคจังณกั กะรลก่แำรลรวม้วหกแรำตือร่กกทรฤนณษำฎี แยีกตคำ่ถว้ำำผมู้รอับยมู่ใไิ นด้

สำนกั รงำำชนอคำณณะกำจรรักมรกใำหรกส้ ฤง่ ษโดฎยีกวำิธปี ิดประกำศสไำวน้ทกั ่ีศงำำลนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๘ค๓ณะจกัตรรวมำ๔ก๕ำรกในฤกษรฎณีกำีท่ีจะต้องส่งหสมำำนยกั เงรำียนกคแณละะกครำรฟมก้อำงรตก้ังฤตษ้นฎคีกดำีตำมมำตรำ

๘๓ ทวิ แก่จำเลย ณ ภูมิลำเนำหรือสำนักทำกำรงำนของจำเลยนอกรำชอำณำจักรให้โจทก์ย่ืนคำรอ้ ง

สำนกั ตง่อำนศคำณลภะกำรยรใมนกกำำรหกฤนษดฎเจีก็ดำวันนับแต่วันสยำ่ืนนคกั ำงฟำน้อคงณเะพกื่อรใรหม้ศกำำรลกจฤัดษสฎ่งีกหำมำยเรียกและสคำำนฟกั ง้อำงนตคั้งณตะ้นกครดรมีแกกำ่ รกฤษฎีกำ

จำเลย ในกรณีเชน่ ว่ำนี้ ถ้ำไม่มีขอ้ ตกลงระหวำ่ งประเทศท่ีประเทศไทยเป็นภำคีกำหนดไว้เป็นอย่ำงอ่ืน
ให้โจทก์ทำคำแปสลำนหกั มงำำนยคเรณียะกกรครมำฟกำ้อรงกตฤ้ัษงตฎ้นีกำคดีและเอกสสำำรนอกั ่ืนงำในดคทณ่ีจะะกสร่งรไมปกยำรังกปฤรษะฎเทีกำศที่จำเลยมี

ภูมิลำเนำหรือสำนักทำกำรงำนอยู่ เป็นภำษำรำชกำรของประเทศน้ันหรือเป็นภำษำอังกฤษ พร้อมทั้ง
สำนกั คงำำนรับคณรอะกงครรำมแกปำลรกวฤ่ำษถฎูกีกตำ้องยื่นต่อศำลสพำนร้อกั งมำกนับคคณำะรก้อรรงมดกังำกรลก่ำฤวษฎแีกลำะวำงเงินค่ำใชส้จำน่ำกัยงไำวน้ตค่อณศะำกลรตรมำมกำรกฤษฎีกำ

จำนวนและภำยในสำรนะกัยงะำเนวคลณำทะก่ศี รำรลมกกำำหรกนฤดษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีท่ีศำลเห็นสมควร ศำลจะมีคำสั่งให้โจทกจ์ ัดทำเอกสำรอ่ืนเพ่ิมเตมิ ย่ืนต่อศำล

สำนกั ภงำำนยคในณระะกยระรมเวกลำำรทกฤ่ีศษำลฎกีกำำหนดก็ได้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ในกรณีที่โจทก์เพิกเฉยไม่ดำเนินกำรตำมวรรคหนึ่งหรือวรรคสอง ให้ถือว่ำโจทก์

ทิ้งฟ้องตำมมำตรสำำน๑กั ๗ง๔ำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ในกรณีที่มีกำรเรียกบุคคลภำยนอกซึ่งไม่มีภูมิลำเนำอยู่ในรำชอำณำจักรเข้ำมำเป็น

สำนกั คงคู่ำนวคำมณตะำกมรรมมำกตำรรำกฤ๕ษ๗ฎีก(๓ำ) ใหน้ ำควำมสใำนนวกั รงรำคนหคนณงึ่ะกวรรรรมคกสำอรกงฤแษลฎะีกวำรรคสำม มำใชสบ้ำนงั กัคงบั ำโนดคยณอะนกโุ รลรมมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๘คณ๓ะกเบรรญมจก๔ำ๖รกฤกษำฎรสีกำ่งหมำยเรียกแสลำนะกัคงำำฟน้อคณงตะั้งกตรร้นมคกดำรีตกำฤมษมฎำีกตำรำ ๘๓ ทวิ
แก่จำเลยหรือบุคคลภำยนอก ณ ภูมิลำเนำหรือสำนักทำกำรงำนของบุคคลดังกล่ำวนอก
สำนกั รงำำชนอคำณณะกำรจรักมรกำใหรก้มฤีผษลฎใีกชำ้ได้ต่อเม่ือพน้ กสำำนหกันงดำนเวคลณำะหกกรสรมิบกวำันรนกฤับษแฎตีก่วำันที่ได้มีกำรส่งสำแนลกั ะงใำนนกครณณะกีสร่งรโมดกยำรกฤษฎีกำ
วิธอี ่ืนแทนกำรส่งสใหำน้แกั กง่จำนำเคลณยะหกรรือรบมกุคำครลกภฤษำยฎนีกอำ ก ให้มีผลใช้ไสดำนต้ กั่องเำมนอ่ื คพณน้ ะกกำรหรมนกดำเรวกลฤำษเจฎด็ีกสำบิ ห้ำวันนับ
แตว่ นั ทีไ่ ดม้ ีกำรส่งโดยวิธอี ืน่

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๔๔ มำตรำ ๘๓ ตรี แก้ไขเพมิ่ เติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเตมิ ประมวลกฎหมำยวิธพี ิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำ่ี ร๒ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๔๕ มำตรำ ๘๓ จัตวำ เพิ่มโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
แพ่ง (ฉบบั ที่ ๑๒) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๓น๔คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๔๖ มำตรำ ๘๓ เบญจ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญตั ิแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทร่ี ร๑ม๒ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๓ำ๔ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓๖ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

มำตรำ ๘๓ ฉ๔๗ กำรส่งหมำยเรียกและคำฟ้องต้ังต้นคดีตำมมำตรำ ๘๓ ทวิ แก่
สำนกั จงำำเนลคยณหะรกือรตรมัวกแำทรนกฤซษึ่งฎปีกรำะกอบกิจกำรสในำนรกัำงชำอนำคณณำะกจรักรรมหกรำืรอกตฤัวษแฎทีกนำในกำรรับคำสคำู่คนวกั ำงมำนแคลณะเะอกกรรสมำกรำรกฤษฎีกำ

ให้มีผลใช้ได้ต่อเม่อื พน้ กำหนดเวลำสำมสบิ วันนบั แต่วันทไี่ ด้มีกำรสง่ โดยชอบดว้ ยกฎหมำย
สกำำนรกั สงำ่งนคคำณคะู่คกวรำรมมกหำรรืกอฤเอษกฎีกสำำรอ่ืนตำมมำสตำนรกัำงำ๘น๓คณตะรกี รแรมกก่ผำู้รรับกฤหษรฎือีกตำัวแทนหรือ

ทนำยควำม ให้มีผลใชไ้ ด้ต่อเมอ่ื พน้ กำหนดเวลำสิบห้ำวันนบั แตว่ นั ที่ได้มกี ำรส่งโดยชอบด้วยกฎหมำย
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกกฤำษรปฎีกิดำประกำศตำมสมำำนตกั รงำำน๘ค๓ณะตกรรีรใมหก้มำีผรกลฤใษชฎ้ไดีก้ตำ่อเมื่อพ้นกำหสนำนดกั เวงำลนำคสณำมะกสริบรมวันกำรกฤษฎีกำ

นับแตว่ ันปดิ ประกสำำนศกั แงำลนะคมณิใหะก้นรำรบมทกบำรัญกญฤษัตฎมิ ีกำำตรำ ๗๙ มำใชสำ้บนังกัคงับำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีำกำ๘๓ สัตต๔๘ สเมำน่ือกัโจงำทนกค์ไณดะ้ปกฏริบรมัตกิตำำรมกมฤษำตฎรีกำำ ๘๓ จัตวำ แสลำ้วนกั ถง้ำำไนมค่มณีขะ้อกตรรกมลกงำรกฤษฎีกำ
ระหว่ำงประเทศท่ีประเทศไทยเป็นภำคีกำหนดไว้เป็นอย่ำงอ่ืน ให้ศำลดำเนินกำรส่งให้แก่จำเลยหรือ

บุคคลภำยนอกโดสำยนทกั ำงงำไนปครณษะณกรียร์ดม่กวำนรพกิฤเศษษฎรีกะำหว่ำงประเทสศำหนรกั ืองำผนู้ปครณะะกกอรรบมกกิจำกรกำฤรษรับฎีกสำ่งพัสดุภัณฑ์

ระหว่ำงประเทศหรือโดยผ่ำนสำนักงำนศำลยุติธรรมและกระทรวงกำรต่ำงประเทศ ทั้งนี้ ตำม

สำนกั หงลำนักคเกณณะกฑร์แรมลกะำวริธกีกฤำษรฎทีก่ีกำำหนดไว้ในข้สอำกนำกั หงนำนดคขณอะงกปรรระมธกำำนรกศฤำษลฎฎีกีกำำโดยควำมเหส็นำชนอกั บงำขนอคงณทะ่ีปกรระรมชกุมำรกฤษฎีกำ

ใหญศ่ ำลฎกี ำ และเม่ือขอ้ กำหนดนน้ั ประกำศในรำชกจิ จำนเุ บกษำแลว้ ใหใ้ ช้บงั คับได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๘๓ อัฎฐ๔๙ ในกรณีที่จะต้องส่งหมำยเรียกและคำฟ้องตั้งต้นคดีตำม
สำนกั มงำำนตครณำะ๘กร๓รมทกำวริ กแฤกษ่จฎำีกเำลยหรือบุคคสลำนภกัำงยำนนคอณกะกณรรมภกูมำิลรกำฤเนษฎำีหกำรือสำนักทำกสำำนรกังงำำนนขคอณงะกบรุครคมกลำรกฤษฎีกำ

ดังกล่ำวนอกรำชสอำำนณกั งำำจนักครณถะ้ำกโรจรทมกก์ยำรื่นกคฤำษขฎอีกฝำ่ำยเดียวโดยทสำำนเปกั ง็นำคนำครณ้อะงกแรลระมสกำำรมกำฤรษถฎแีกสำดงให้เป็นท่ี
พอใจแก่ศำลได้ว่ำกำรส่งตำมมำตรำ ๘๓ สัตต ไม่อำจกระทำได้เพรำะเหตุที่ภูมิลำเนำและสำนัก

สำนกั ทงำำนกคำณรงะำกนรรขมอกงำบรุกคฤคษลฎดีกังำกล่ำวไม่ปรำกสฏำนหกั รงือำเนพครณำะะกเรหรตมุอก่ืนำรใกดฤหษฎรือีกำเม่ือศำลได้ดำเสนำนินกักงำำรนตคำณมะมกำรตรมรกำำรกฤษฎีกำ

๘๓ สัตต แล้ว แต่ไม่อำจทรำบผลกำรส่งได้ถ้ำศำลเห็นสมควร ก็ให้ศำลอนุญำตให้ส่งโดยวิธีปิด

ประกำศไว้ที่ศำลสแำทนกันงำในนคกณระณกีเรชร่นมกวำ่ำรนกี้ ฤศษำฎลีกจำะสั่งให้ส่งโดยสวำนิธกัีปงรำะนกคำณศะโกฆรษรมณกำำรใกนฤหษนฎังีกสำือพิมพ์หรือ

โดยวิธีอ่ืนใดด้วยก็ได้๕๐

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกกฤำษรสฎ่งีกโำดยวิธีกำรตำมสวำนรรกั คงำหนนคึ่งณใะหก้รมรีผมลกใำชร้ไกดฤ้ตษ่อฎเีกมำ่ือพ้นกำหนดเสวำลนำกั หงกำนสคิบณวันะกนรับรมแกตำ่ รกฤษฎีกำ

วนั ทป่ี ดิ ประกำศไวท้ ี่ศำล และมิให้นำบทบัญญัติมำตรำ ๗๙ มำใช้บังคับ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ ลกั ษณะ ๕ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั พงำยนำคนณหะลกกั รฐรมำนกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(ฉบบั ท่ี ๑๒) พ.ศ. ๒ส๔๕ำ๗น๓มก๔ั ำงตำรนำค๘ณ๓ะกฉรรเพมิ่มกโำดรยกพฤษระฎรีกำำชบัญญัติแก้ไขเสพำิ่มนเตกั ิมงำปนรคะมณวะลกกรฎรมหกมำำรยกวฤิธีพษิจฎำีกรำณำควำมแพ่ง
๔๘ มำตรำ ๘๓ สัตต แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธี
สำนกั พงิจำนำรคณณำะคกวรำรมมแกพำ่งร(กฉฤบษบั ฎทีกี่ ๒ำ ๘) พ.ศ. ๒๕๕ส๘ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๔๙ มำตรำ ๘๓ อัฎฐ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
แพ่ง (ฉบบั ที่ ๑๒) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๓น๔คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕๐ มำตรำ ๘๓ อฏั ฐ วรรคหน่ึง แกไ้ ขเพ่มิ เติมโดยพระรำชบญั ญตั ิแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำย
สำนกั วงธิ ำีพนจิ คำณรณะกำรครวมำมกแำรพก่งฤ(ษฉบฎบัีกทำ ่ี ๒๘) พ.ศ. ๒๕ส๕ำน๘กั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓๗ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ หมวด ๑ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนหคลณกั ทะก่ัวรไรปมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๘๔๕๑ กำรวินิจฉัยปัญหำข้อเท็จจริงในคดีใดจะต้องกระทำโดยอำศัย
สำนกั พงยำนำคนณหะลกักรฐรำมนกใำนรกสฤำษนฎวนีกำคดนี น้ั เว้นแตส่ ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส((๑๒ำน))กั ขขง้้ออำนเเททคจ็จ็ณจจะรรกิงงิ รซซร่่ึึงงมไรกมกู้ ำอ่นัรำกอจฤยโษู่ทตฎวั่แ้ ีกไยำป้งได้ หรือ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษขฎ้อีกเำทจ็ จริงทค่ี คู่ วสำำมนรกับั งหำนรคอื ณถอืะกวำ่รรรมบั กกำนั รแกฤลษว้ ใฎนีกศำำล สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๘ค๔ณ/ะ๑กร๕๒รมกคำู่ครวกำฤมษฝฎ่ำีกยำใดกล่ำวอ้ำงขส้อำนเทกั ็จงำจนรคิงเณพะื่อกสรรนมับกสำนรกุนฤคษำฎคีกู่คำวำมของตน

ให้คู่ควำมฝ่ำยน้ันมีภำระกำรพิสูจน์ข้อเท็จจริงน้ัน แต่ถ้ำมีข้อสันนิษฐำนไว้ในกฎหมำยหรือมีข้อ

สำนกั สงันำนนคิษณฐะำกนรรทมี่คกวำรรกจฤะษเปฎ็นีกำซึ่งปรำกฏจำสกำสนภกั ำงำพนปคกณตะิธกรรรรมมกดำำรขกฤอษงเฎหีกตำุกำรณ์เป็นคุณสำแนกกั ง่คำู่คนวคำณมะฝก่ำรรยมใดกำรกฤษฎีกำ

คู่ควำมฝ่ำยน้ันต้องพิสูจน์เพียงว่ำตนได้ปฏิบัติตำมเงื่อนไขแห่งกำรที่ตนจะได้รับประโยชน์จำกข้อ
สนั นษิ ฐำนนน้ั ครบสำถนว้ กันงแำลนว้คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ ๘๕ คู่ควำสมำนฝกั่ำงยำนทค่ีมณีหะนกร้ำรทม่ีตกำ้อรงกนฤษำฎสีกืบำข้อเท็จจริงยส่อำนมกั มงำีสนิทคธณิทะกี่จระรมนกำำรกฤษฎีกำ
พยำนหลักฐำนใดสำๆนกมั งำำสนืบคไณดะ้ภกำรยรใมตก้บำรังกคฤับษแฎหีก่งำประมวลกฎหสมำำนยกั นงำี้ นหครณือกะกฎรหรมมกำยำรอก่ืนฤอษันฎวีก่ำำด้วยกำรรับ
ฟงั พยำนหลักฐำนและกำรย่ืนพยำนหลกั ฐำน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๘๖ เม่ือศำลเห็นว่ำพยำนหลักฐำนใดเป็นพยำนหลักฐำนท่ีรับฟังไม่ได้ก็ดี

หรอื เป็นพยำนหลสักำนฐำกั นงำทนี่รคบั ณฟะังกไรดร้มแกตำ่ไรดก้ยฤืน่ษฝฎ่ำีกฝำืนต่อบทบัญญสำัตนิแกั หง่งำนปคระณมะวกลรรกมฎกหำรมกำฤยษนฎี้ ใีกหำ้ศำลปฏิเสธ

ไม่รบั พยำนหลักฐำนนน้ั ไว้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกเมฤื่อษศฎำีกลำเห็นว่ำพยำนสหำนลกั ักงฐำนำนคณใดะฟกรุ่มรเมฟกือำยรกเกฤินษสฎีมกำควร หรือประสวำิงนใกั หง้ชำนักคชณ้ำะหกรรรือมไกมำ่ รกฤษฎีกำ

เก่ียวแก่ประเด็น ใหศ้ ำลมอี ำนำจงดกำรสืบพยำนหลักฐำนเช่นวำ่ นน้ั หรอื พยำนหลกั ฐำนอ่นื ต่อไป
สเำมนื่อกั ศงำำนลคเณหะ็นกวรร่ำมเพกำื่อรกปฤรษะฎโีกยำชน์แห่งควำสมำยนุตกั ิงธำรนรคมณเะปก็นรรกมำกรำจรกำฤเปษฎ็นีกทำี่จะต้องนำ

พยำนหลักฐำนอ่ืนอันเก่ียวกับประเด็นในคดีมำสืบเพ่ิมเติม ให้ศำลทำกำรสืบพยำนหลักฐำนต่อไป ซึ่ง
สำนกั องำำจนรควณมะทกงั้รกรมำรกทำร่ีจกะฤเษรียฎกีกพำ ยำนท่ีสืบแลส้วำมนำกั สงืบำนใหคมณด่ ะว้กยรรมโดกยำรไมกฤต่ ษ้อฎงมีกฝีำ่ำยใดรอ้ งขอ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๘๗ หำ้ มมใิ หศ้ ำลรับฟงั พยำนหลักฐำนใดเว้นแต่

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษพฎีกยำำนหลกั ฐำนนส้นั ำเนกกั่ียงวำถนึงคขณ้อะเทกร็จรจมรกิงำทรี่คกฤคู่ ษวำฎมีกฝำ่ำยหนึ่งฝ่ำยใดสำในนกัคงดำีจนะคตณอ้ ะงกนรำรสมืบกำรกฤษฎีกำ

และ

ส(๒ำน)กั คงู่ำคนวคำณมฝะก่ำรยรทม่ีอก้ำำรงกพฤยษำฎนีกหำลักฐำนได้แสสดำงนคกั วงำำนมคจณำนะกงรทรี่จมะกอำ้รำกงอฤษิงพฎีกยำำนหลักฐำน

น้ันดังที่บัญญัติไว้ในมำตรำ ๘๘ และ ๙๐ แต่ถ้ำศำลเห็นว่ำ เพื่อประโยชน์แห่งควำมยุติธรรม จำเป็น

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕๑ มำตรำ ๘๔ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
ควำมแพ่ง (ฉบบั ท่ี ๒ส๓ำน) กัพง.ศำน. ๒คณ๕๕ะก๐รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕๒ มำตรำ ๘๔/๑ เพ่มิ โดยพระรำชบญั ญัติแกไ้ ขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำมแพ่ง
สำนกั (ฉงำบนบั คทณี่ ๒ะ๓กร) รพม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๕ษ๐ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓๘ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

จะต้องสืบพยำนหลักฐำนอันสำคัญซึ่งเก่ียวกับประเด็นข้อสำคัญในคดี โดยฝ่ำฝืนต่อบทบัญญัติของ

สำนกั องนำนุมคำณตระำกนรรี้ มใหกศ้ำรำกลฤมษอี ฎำีกนำำจรับฟงั พยำนสำหนลกั กั งฐำนำนคณเชะ่นกวร่ำรนมกั้นำไรดก้ ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๘ค๘ณ๕ะ๓กรเรมมื่อกคำรู่คกวฤำษมฎฝีก่ำำยใดมีควำมจำสนำนงทกั ง่ีจำะนอค้ำณงะอกิงรเอรมกกสำำรรกฉฤบษับฎใีกดำหรือคำเบิก

ควำมของพยำนคนใด หรือมีควำมจำนงท่ีจะให้ศำลตรวจบุคคล วัตถุ สถำนที่ หรืออ้ำงอิงควำมเห็น
สำนกั ขงอำนงคผณู้เชะี่ยกวรรชมำกญำรทกี่ศฤำษลฎตีกั้งำหรือควำมเหส็นำขนอกั งงำผนู้มคีคณวะำกมรรรมู้เชก่ียำรวกชฤำษญฎีกเำพ่ือเป็นพยำนสหำลนักกั งฐำำนนคสณนะับกรสรนมุนกำรกฤษฎีกำ

ขเจ้อ็ดอว้ำันงหโรดือยขแ้อสเถดียสงำเงอนขกกั องสงำตำนรนคหณใรหะือก้คสรู่ครภวมำำกพมำรฝขก่ำอฤยงษนเฎอ้ันีกกยำส่ืนำบรัญที่จชะีระอบ้ำุงพสยแำำนลนกั ะตงรำ่อำนศยคำชณล่ือะกกท่อร่ีนรอมวยกันู่ขำสอรืบกงฤบพษุคยฎคำีกนลำไมผู้่นม้ีอคยวกำมว่ำรู้

สำนกั เงชำ่ียนวคชณำะญกรวรตั มถกุำหรกรฤือษสฎถีกำนำ ท่ซี งึ่ คู่ควำมฝส่ำำยนนกั ง้ันำรนะคบณอุ ะำ้ กงรเรปมน็ กพำรยกำฤนษหฎลีกักำฐำน หรือขอใสหำ้ศนำกั ลงำไนปคตณรวะกจรหรมรกือำรกฤษฎีกำ
ขอให้ตั้งผู้เชี่ยวชำญแล้วแต่กรณี พร้อมท้ังสำเนำบัญชีระบุพยำนดังกล่ำวในจำนวนท่ีเพียงพอ เพ่ือให้

คูค่ วำมฝ่ำยอืน่ มำสรำับนไกัปงจำำนกคเณจะำ้ กพรนรักมงกำำนรกศฤำษลฎ๕๔ีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำคู่ควำมฝ่ำยใดมีควำมจำนงจะยื่นบัญชีระบุพยำนเพ่ิมเติม ให้ย่ืนคำแถลงขอระบุ

สำนกั พงยำนำคนณเพะ่ิกมรเตรมิมกตำ่อรศกฤำษลฎพีกรำ้อมกับบัญชีระสบำนุพกั ยงำำนนคเพณิ่มะเกตริมรมแกลำะรสกำฤเษนฎำีกบำัญชีระบุพยำนสเำพน่ิมกั เงตำนิมคดณังกะกลร่ำรวมไดกำ้ รกฤษฎีกำ

ภำยในสบิ หำ้ วันนับแต่วนั สบื พยำน
สเำมน่ือกั รงะำยนะคเณวะลกำรทรี่กมกำหำรนกดฤษใหฎ้ยีก่ืนำ บัญชีระบุพยสำำนนกัตงำำมนวครณระคกหรรนมึ่งกหำรรือกฤวษรรฎคีกสำอง แล้วแต่

กรณี ได้ส้ินสุดลงแล้ว ถ้ำคู่ควำมฝ่ำยใดซ่ึงได้ย่ืนบัญชีระบุพยำนไว้แล้ว มีเหตุอันสมควรแสดงได้ว่ำตน
สำนกั ไงมำ่สนำคมณำะรกถรรทมรกำำบรไกดฤ้วษ่ำฎตีก้อำงนำพยำนหสลำักนฐกั ำงนำนบคำณงอะกยร่ำรงมมกำำสรืกบฤเพษฎ่ือีกปำระโยชน์ของตสนำนหกั งรำือนไคมณ่ทะรกำรบรมวก่ำำรกฤษฎีกำ

พยำนหลักฐำนบำสงำนอกยั ง่ำำงนไดค้ณมีอะกยรู่ รหมรกือำมรีกเหฤตษุอฎันีกำสมควรอ่ืนใดสหำรนือกั ถงำ้ำนคคู่คณวะำกมรฝร่ำมยกใำดรซกฤึ่งมษิไฎดีก้ยำื่นบัญชีระบุ
พยำนแสดงให้เป็นท่ีพอใจแก่ศำลได้ว่ำ มีเหตุอันสมควรที่ไม่สำมำรถยื่นบัญชีระบุพยำนตำม

สำนกั กงำำหนคนณดะเวกลรรำมดกังำกรลก่ำฤวษไฎดีก้ คำู่ควำมฝ่ำยนั้นสอำนำกัจงยำ่ืนนคคำณระ้อกงรขรอมอกำนรุญกฤำษตฎอีก้ำำงพยำนหลักฐำสนำนเชกั ่นงำวน่ำคนณ้ันะตก่อรศรมำลกำรกฤษฎีกำ

พรอ้ มกับบัญชีระบุพยำนและสำเนำบัญชีระบุพยำนดังกล่ำวไม่ว่ำเวลำใด ๆ ก่อนพิพำกษำคดี และถ้ำ

ศำลเห็นว่ำ เพื่อใสหำ้กนกำั รงำวนินคิจณฉะัยกชร้ีรขมำกดำขร้อกฤสษำคฎีักญำแห่งประเด็นสเำปน็นกั ไงปำนโดคยณเะทก่ียรรงมธกรรำรมกฤจษำฎเปีก็นำ จะต้องสืบ

พยำนหลกั ฐำนเชน่ ว่ำน้ัน กใ็ หศ้ ำลอนญุ ำตตำมคำรอ้ ง

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๘๙๕๕ คู่ควำมฝ่ำยใดประสงค์จะนำสืบพยำนหลักฐำนของตนเพ่ือพิสูจน์ต่อ
พยำนของคูค่ วำมสฝำ่ำนยกั องน่ืำนในคกณระณกรีตรอ่ มไกปำนรก้ี ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) หักล้ำงหรือเปล่ียนแปลงแก้ไขถ้อยคำพยำนในข้อควำมทั้งหลำยซ่ึงพยำนเช่นว่ำ
สำนกั นง้นัำนเปคน็ณผะกูร้ ร้เู หรม็นกหำรรอืกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๒ำน)กั พงำิสนูจคนณ์ขะ้อกครวรมำมกำอรยก่ำฤงษหฎนีก่ึงำอย่ำงใดอันเกส่ียำวนดกั ้วงำยนกคำณรกะกรระรทมำกำถร้อกยฤคษำฎีกเอำกสำร หรือ
พยำนหลักฐำนอนื่ ใดซึง่ พยำนเช่นว่ำนั้นได้กระทำข้ึน

สำนกั ใงหำ้คนคู่ควณำะมกฝรร่ำมยกนำน้ั รถกฤำมษคฎีำ้กนำ พยำนดังกล่ำสวำนเสกั ียงใำนนเควณละำกทร่ีพรมยกำำนรเกบฤิกษคฎวีกำำม เพื่อให้พยำสนำมนีโกั องกำนำสคอณธะิบกำรรยมถกึงำรกฤษฎีกำ

ขอ้ ควำมเหล่ำน้ัน แมว้ ่ำพยำนน้นั จะมิได้เบิกควำมถงึ ข้อควำมดังกล่ำวกต็ ำม

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕๓ มำตรำ ๘๘ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมับกทำ่ี ร๑ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๓๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕๔ มำตรำ ๘๘ วรรคหน่ึง แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธี
พิจำรณำควำมแพง่ ส(ฉำนบับกั งทำ่ี น๒ค๓ณ) พะก.ศร.ร๒ม๕ก๕ำร๐กฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕๕ มำตรำ ๘๙ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำ่ี ร๒ก๓ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๓๙ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

ในกรณีที่คู่ควำมฝ่ำยนั้นมิได้ถำมค้ำนพยำนของคู่ควำมฝ่ำยอื่นไว้ดังกล่ำวมำข้ำงต้น

สำนกั แงลำน้วคตณ่อะมกำรนรมำกพำยรำกนฤหษฎลีกักำฐำนมำสืบถึงขส้อำนคกัวงำำมนนค้ันณะคกู่ครวรมำมกฝำร่ำกยฤอษื่นฎทีกีส่ำืบพยำนนั้นไวส้ชำนอกบั งทำี่จนะคคณัดะคกร้ำรนมไกดำ้ รกฤษฎีกำ

ในขณะท่ีคู่ควำมฝ่ำยน้ันนำพยำนหลักฐำนมำสืบ และในกรณีเช่นว่ำน้ี ให้ศำลปฏิเสธไม่ยอมรับฟัง

พยำนหลกั ฐำนเชสน่ ำวน่ำกั มงำำนน้ันคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ในกรณีที่คคู่ วำมฝ่ำยทปี่ ระสงคจ์ ะนำสืบพยำนหลกั ฐำนเพ่ือพิสจู นต์ อ่ พยำนตำมวรรค
สำนกั หงำนนึ่งคแณสะดกงรใรหม้เกปำ็รนกทฤี่พษฎอีกใจำของศำลว่ำ สเำมนื่อกั เงวำลนำคพณยะกำนรรเมบกิกำครกวฤำษมฎนีกั้นำตนไม่รู้หรือไสมำ่มนีเกั หงำตนุอคันณคะวกรรรรมู้ถกึงำรกฤษฎีกำ

พข้อยำคนวหำลมักดฐังำกนเลช่ำ่นสววำมน่ำนกำั งแ้ีศำำลนล้วคจณะหะยรกอือรมรถรม้ัำบกศฟำรำังกพลฤยเษหำฎน็นีกหวำล่ำักเพฐำื่อนปเชร่นะวโ่ำยสนชำ้ีกนน็ไกั ด์แง้ำหแน่ตงคค่ใณนวะกำกรมรณรยมีเุตชกิ่นธำนรรกรี้ คฤมษู่คจฎวำำีกเมำปอ็นีกฝต่ำ้อยงหสนืบ่ึง

สำนกั จงะำนขอคณใหะ้เกรรียรกมพกยำรำกนฤหษลฎกั ีกฐำำนทเ่ี กยี่ วข้องสมำนำสกั งืบำอนกี คกณไ็ ะดก้ รหรรมอื กเำมรือ่กศฤำษลฎเีกหำ็นสมควรจะเรสยี ำกนมกั ำงสำนบื คเอณงะกก็ไรดร้มกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำนค๙ณ๐ะ๕ก๖รรใมหก้คำรู่คกวฤำษมฎฝีก่ำำยที่อ้ำงอิงเอสกำสนำกั รงเำปน็คนณพะยกำรนรมหกลำักรกฐฤำษนฎเพีกำื่อสนับสนุน

ข้ออ้ำงหรือข้อเถียงของตนตำมมำตรำ ๘๘ วรรคหนึ่ง ย่ืนต่อศำลและส่งให้คู่ควำมฝ่ำยอื่นซึ่งสำเนำ

สำนกั เงอำกนสคำณระนกั้นรกรมอ่ กนำวรันกสฤืบษฎพีกยำำนไมน่ ้อยกว่ำสเำจน็ดกั วงันำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ในกรณีที่คู่ควำมฝ่ำยใดย่ืนคำแถลงหรือคำร้องขออนุญำตอ้ำงอิงเอกสำรเป็น
พยำนหลักฐำนตสำำมนมกั ำงำตนรคำณ๘ะก๘รรวมรกรำครสกฤอษงฎหีกรำือวรรคสำม ใสหำ้ยน่ืนกั งตำ่อนศคณำละแกรลระมสก่งำใรหก้ฤคษู่คฎวีกำำมฝ่ำยอื่นซ่ึง

สำเนำเอกสำรน้ันพร้อมกับกำรย่ืนคำแถลงหรือคำร้องดังกล่ำว เว้นแต่ศำลจะอนุญำตให้ย่ืนสำเนำ
สำนกั เงอำกนสคำณระภกำรยรหมลกำงั รเมกื่อฤษมฎเี หีกตำอุ นั สมควร สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สคำู่คนวกั ำงำมนฝค่ำณยะทกี่อร้ำรมงอกิงำรพกยฤำษนฎหีกลำักฐำนไม่ต้องสยำื่นนกัสงำำเนนคำณเอะกกสรรำมรกตำ่อรศกฤำษลฎแีกลำะไม่ต้องส่ง
สำเนำเอกสำรให้คคู่ วำมฝำ่ ยอ่ืนในกรณดี ังต่อไปน้ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤษ) ฎเมีก่ือำคู่ควำมฝ่ำยใสดำนอก้ัำงงำอนิงคเอณกะสกรำรรมเปกำ็นรชกุดฤษซฎึ่งคีกำู่ควำมฝ่ำยอ่ืนสทำรนำกั บงดำนีอคยณู่แะลก้วรหรมรกือำรกฤษฎีกำ

สำมำรถตรวจตรำให้ทรำบได้โดยง่ำยถึงควำมมีอยู่และควำมแท้จริงแห่งเอกสำรนั้น เช่น จดหมำย

โต้ตอบระหว่ำงคู่สคำวนำกัมงใำนนคคดณี ะหกรรือรสมมกำุดรบกัญฤษชฎีกีกำำรค้ำ และสมุดสบำนัญกั ชงีขำนอคงณธนะกำรครำมรกหำรรือกเฤอษกฎสีกำำรในสำนวน

คดเี รือ่ งอ่นื

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤษ) ฎเมีก่ืำอคู่ควำมฝ่ำยสำในดกัอง้ำำงนอคิงณเะอกกรสรมำกรำฉรบกฤับษเฎดีกียำวหรือหลำยสฉำบนักบั งทำน่ีอคยณู่ในะกครวรมำกมำรกฤษฎีกำ

ครอบครองของคคู่ วำมฝ่ำยอน่ื หรอื ของบคุ คลภำยนอก
ส(ำ๓น)กั ถงำ้ำนกคำณระคกัดรสรมำกเนำรำกเอฤษกฎสีกำำรจะทำให้กรสะำบนวกั นงำพนิจคำณระณกรำรลม่ำกชำ้รำกเปฤษ็นฎทีกี่เำส่ือมเสียแก่

คคู่ วำมซ่งึ อ้ำงองิ เอกสำรนั้น หรือมีเหตุผลแสดงว่ำไม่อำจคัดสำเนำเอกสำรให้เสร็จภำยในกำหนดเวลำ
สำนกั ทง่ใีำหน้ยคื่นณสะกำเรนรมำเกอำกรกสฤำษรนฎั้นีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สกำรนณกั งีตำำนมคณ(๑ะ)กรหรรมือกำ(ร๓ก)ฤใษหฎ้คีกู่คำวำมฝ่ำยที่อ้ำสงำอนิงกัเองำกนสคำณรยะกน่ื รครำมขกอำรฝก่ำฤยษเดฎียีกวำโดยทำเป็น
คำร้องต่อศำล ขออนุญำตงดกำรยนื่ สำเนำเอกสำรน้ันและขอย่ืนต้นฉบับเอกสำรแทน เพื่อให้ศำลหรือ

สำนกั คงูค่ำนวคำมณฝะำ่กยรรอมน่ื กตำรรวกจฤดษตูฎำีกมำเงอื่ นไขท่ีศำลสเำหนน็กั สงำมนคควณระกกำรหรนมดกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

กรณีตำม (๒) ให้คู่ควำมฝ่ำยท่ีอ้ำงอิงเอกสำรขอให้ศำลมีคำสั่งเรียกเอกสำรน้ันมำ

จำกผู้ครอบครองสตำำนมกั มงำำนตครณำะ๑กร๒ร๓มกโำดรยกตฤษ้อฎงยีกื่นำ คำร้องต่อศำสลำนภกัำงยำในนคกณำะหกนรรดมเวกลำรำกตฤำษมฎวีกรำรคหนึ่งหรือ

วรรคสอง แล้วแต่กรณี และให้คู่ควำมฝ่ำยน้ันมีหน้ำท่ีติดตำมเพื่อให้ได้เอกสำรดังกล่ำวมำภำยในเวลำ

สำนกั ทงี่ศำนำคลณกำะหกรนรดมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕๖ มำตรำ ๙๐ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมบั กทำี่ ร๑ก๔ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๓๘ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔๐ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

มำตรำ ๙๑ คคู่ วำมทัง้ สองฝ่ำยต่ำงมีสทิ ธทิ ี่จะอ้ำงองิ พยำนหลกั ฐำนรว่ มกันได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๙๒ ถ้ำคู่ควำมหรือบุคคลใดจะต้องเบิกควำมหรือนำพยำนหลักฐำนชนิดใด ๆ

มำแสดง และคำเสบำิกนคกั วงำำนมคหณรือะกพรยรำมนกหำรลกักฤฐษำฎนีกนำน้ั อำจเปดิ เผยสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) หนังสือรำชกำรหรือข้อควำมอันเก่ียวกับงำนของแผ่นดินซ่ึงโดยสภำพจะต้อง
สำนกั รงักำนษคำณเปะ็นกครรวมำกมำลรับกฤไวษ้ชฎั่วีกคำรำวหรือตลอสดำนไปกั งแำนลคะณคู่ะคกวรำรมมหกรำรือกบฤุคษคฎลีกนำ้ันเป็นผู้รักษำสไำวน้ กัหงรำือนไคดณ้ทะรกำรบรมมกำำรกฤษฎีกำ

โดยตำแหน่งรำชกส(ำ๒ำรน)กั หเงอรำกนอื สคในณำหระหนกรำ้รรทือมรี่ขกำ้อำชครกกวำฤำรษมฎหทีกร่ีเำปอื ก็นงึ่ ครวำำชมกลำัรบอใสื่นดำในๆดกั งซำึ่งนตคนณไะดก้รรับรมมกอำบรกหฤมษำฎยีกหำรือบอกเล่ำ

สำนกั จงำำกนลคูกณคะวกำรมรมในกำฐรำกนฤะษทฎ่ีตีกนำเปน็ ทนำยควสำำมนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๓) กำรประดิษฐ์ แบบ หรือกำรงำนอนื่ ๆ ซึ่งไดร้ ับควำมค้มุ ครองตำมกฎหมำยไม่ให้

เปิดเผย สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

คู่ควำมหรือบุคคลเช่นว่ำน้ันชอบท่ีจะปฏิเสธไม่ยอมเบิกควำมหรือนำพยำนหลักฐำน

สำนกั นงน้ัำนๆคณมะำกแรสรดมงกไำดร้กเฤวษน้ ฎแีกตำจ่ ะได้รับอนญุ สำำตนจกั ำงกำพนคนณกั งะำกนรรเจมำ้กหำรนกำ้ ฤทษี่หฎรีกอื ำผู้ทีเ่ กยี่ วข้องใสหำ้เนปกั ิดงเำผนยคไณดะ้ กรรมกำรกฤษฎีกำ

เม่ือคู่ควำมหรือบุคคลใดปฏิเสธไม่ยอมเบิกควำมหรือนำพยำนหลักฐำนมำแสดง
ดงั กลำ่ วมำแล้ว ใสหำ้ศนำกั ลงมำนีอคำณนำะจกทรรี่จมะกหำมรกำฤยษเรฎยี ีกกำพนกั งำนเจ้ำหสำนน้ำกั ทงี่หำนรคอื ณบะคุ กครลรทมเ่ีกกำ่ียรกวฤขษอ้ ฎงใีกหำ้มำศำลและ

ให้ชี้แจงข้อควำมตำมท่ีศำลต้องกำรเพ่ือวินิจฉัยว่ำ กำรปฏิเสธนั้นชอบด้วยเหตุผลหรือไม่ ถ้ำศำลเห็นว่ำ
สำนกั กงำำรนปคณฏิเะสกธรนรม้ันกไำมร่มกีเฤหษตฎุผีกลำฟังได้ ศำลมีสอำำนนกั ำงจำอนอคกณคะกำรสรั่งมมกิใำหร้คกู่คฤษวำฎมีกหำ รือบุคคลเช่นสวำ่ำนนกั ้ังนำยนกคปณระะกโรยรมชกนำ์ รกฤษฎีกำ

แหง่ มำตรำนี้ข้ึนใชส้ำแนลกั ะงำบนงั คคณับะใกหร้เรบมิกกคำวรำกมฤหษฎรอืีกนำ ำพยำนหลกั ฐสำำนนกันงน้ั ำนมคำแณสะดกรงรไดม้กำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๙๓๕๗ กำรอส้ำำงนเกัองกำสนคำรณเะปก็นรพรมยกำำนรกหฤลษักฎฐีกำำนให้ยอมรับฟสังำไนดกั ้เงฉำพนคำะณตะ้กนรฉรบมับกำรกฤษฎีกำ

เอกสำรเท่ำน้ัน เว้นแต่

ส(๑ำน)กั เงมำื่อนคคณู่ควะกำมรรทมี่เกกำี่ยรวกขฤษ้อฎงทีกำุกฝ่ำยตกลงกันสำวน่ำกั สงำำเนนคำณเอะกกรสรำมรกนำรั้นกถฤูกษตฎ้อีกงำแล้วให้ศำล

ยอมรับฟงั สำเนำเช่นว่ำนั้นเป็นพยำนหลกั ฐำน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤษ) ฎถีก้ำำต้นฉบับเอกสสำำรนนกั ำงำมนำคไณม่ไะดก้รเรพมรกำำะรกถฤูกษทฎำีกลำำยโดยเหตุสุดสำวนิสกั ัยงำหนรคือณสะูญกรหรมำกยำรกฤษฎีกำ

หรอื ไม่สำมำรถนำมำได้โดยประกำรอ่ืน อันมิใช่เกิดจำกพฤติกำรณท์ ี่ผู้อ้ำงต้องรับผิดชอบ หรอื เมื่อศำล
เห็นว่ำเป็นกรณีจสำำนเปกั ็นงำแนลคะณเะพกื่อรปรมรกะำโรยกชฤนษ์แฎหีกำ่งควำมยุติธรรสมำนทกั ่ีจงะำนตค้อณงะสกืบรสรมำเกนำรำกเอฤกษฎสีกำำรหรือพยำน

บคุ คลแทนตน้ ฉบับเอกสำรท่ีนำมำไม่ได้นน้ั ศำลจะอนุญำตใหน้ ำสำเนำหรือพยำนบุคคลมำสบื ก็ได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษตฎ้นีกำฉบบั เอกสำรทสี่อำนยกั่ใู นงำคนวคำณมะอกำรรรกั มขกำำหรกรฤือษในฎคีกวำำมควบคมุ ขอสงำทนำกั งงรำำนชคกณำะรกนร้ันรมจกะำรกฤษฎีกำ

นำมำแสดงได้ต่อสเำมน่ือกั ไงดำน้รัคบณอะนกุญรรำมตกจำำรกกฤทษำฎงีกรำำชกำรท่ีเก่ียวสขำ้นอกังเงสำนียคกณ่อะนกรอรนมึ่งกำสรกำฤเนษำฎเีกอำกสำรซึ่งผู้มี
อำนำจหน้ำที่ได้รับรองว่ำถูกต้องแล้ว ให้ถือว่ำเป็นอันเพียงพอในกำรท่ีจะนำมำแสดง เว้นแต่ศำลจะได้

สำนกั กงำำหนคนณดเะปก็นรรอมยก่ำำงรอก่ืนฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๔) เมื่อคู่ควำมฝ่ำยที่ถูกคู่ควำมอีกฝ่ำยหน่ึงอ้ำงอิงเอกสำรมำเป็นพยำนหลักฐำนยัน

ตนมิได้คัดค้ำนกำสรำนนกัำงเอำนกคสณำระกนร้ันรมมกำสำรืบกตฤำษมฎมีกำำตรำ ๑๒๕ ใสหำ้ศนำกั ลงำรนับคฟณังะสกำรเรนมำกเำอรกกสฤำษรฎเีกชำ่นว่ำน้ันเป็น

พยำนหลักฐำนได้ แต่ท้งั น้ีไม่ตัดอำนำจศำลตำมมำตรำ ๑๒๕ วรรคสำม

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๙๔ เม่ือใดมีกฎหมำยบังคับให้ต้องมีพยำนเอกสำรมำแสดง ห้ำมมิให้ศำล
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕๗ มำตรำ ๙๓ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำี่ ร๒ก๓ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔๑ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ยอมรบั ฟังพยำนบุคคลในกรณอี ย่ำงใดอย่ำงหนึง่ ดังต่อไปนี้ แม้ถึงว่ำคู่ควำมอีกฝำ่ ยหนง่ึ จะได้ยินยอมกด็ ี
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(กฤ)ษขฎอีกสำบื พยำนบคุ คสลำแนทกั นงำพนยคำณนะเอกรกรสมำกรำรเกมฤ่อื ษไมฎ่สีกำำมำรถนำเอกสสำำรนมกั ำงแำนสคดณงะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(ข) ขอสืบพยำนบุคคลประกอบข้ออ้ำงอย่ำงใดอย่ำงหน่ึง เม่ือได้นำเอกสำรมำแสดง
แล้ววำ่ ยงั มีขอ้ ควสำำมนเกัพงิม่ ำนเตคมิ ณะตกดั รทรมอกนำรหกรฤอื ษเปฎีกลำย่ี นแปลงแก้ไขสขำนอ้ กคั งวำำนมคใณนเะอกกรรสมำกรำนร้นั กอฤยษู่อฎีกีกำ

แต่ว่ำบทบัญญัติแห่งมำตรำน้ี มิให้ใช้บังคับในกรณีท่ีบัญญัติไว้ในอนุมำตรำ (๒) แห่ง
สำนกั มงำำนตครณำ ะ๙กร๓รมแกลำะรกมฤิใษหฎ้ถีกือำว่ำเป็นกำรตสัดำสนิทกั งธำิคนู่คควณำะมกใรนรมอกันำทรกี่จฤะษกฎลีก่ำำวอ้ำงและนำสพำยนำกั นงำบนุคคณคละกมรำรสมืบกำรกฤษฎีกำ

หปรรือะกสอัญบญขำอ้ หอร้ำอื งหวสน่ำำี้อนพยกัย่ำงำงำนอนเื่นคอณทก่ีระสกะำรบรรุไทมว่ีแก้ในสำรดเอกงฤกนษส้ันฎำเรีกปนำ็นน้ั เอไมกส่ สมำบรปรู ณลอส์ หมำนหรกัอื รงคือำูค่ไนมวค่ถำณมูกะอตกกี้อรฝรงมทำ่ ยกง้ั ำหหรมนกดึ่งฤตษหีคฎรวีกือำำมแตห่บมำำยงสผ่วิดน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๙๕ หำ้ มมใิ ห้ยอมรบั ฟงั พยำนบุคคลใดเว้นแต่บุคคลนัน้

ส(๑ำน)กั สงำำนมคำรณถะเกขรำ้ รใมจกแำลระกตฤอษบฎคีกำำถำมได้ และสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) เป็นผู้ที่ได้เห็น ได้ยิน หรือทรำบข้อควำมเก่ียวในเรื่องท่ีจะให้กำรเป็นพยำนนั้น

สำนกั มงำำนดค้วณยตะกนรเรอมงกโำดรยกตฤรษงฎีกแำต่ควำมในข้อสนำี้ในหกั ้ใงชำน้ไดค้ตณ่อะกเมร่ือรมไมกำ่มรีบกฤทษบฎัญีกญำ ัติแห่งกฎหมสำำยนกโั ดงำยนชคัดณแะจก้งรหรมรกือำรกฤษฎีกำ

คำสงั่ ของศำลวำ่ ให้เป็นอยำ่ งอ่นื
สถำำ้นศกั ำงลำนไมค่ยณอะมกรรรับมไกวซ้ำร่ึงกคฤำษเบฎิกีกคำ วำมของบุคคสลำนใดกั งเำพนรคำณะะเหกร็นรวมำ่ กบำุครกคฤลษนฎ้นั ีกจำะเปน็ พยำน

หรือให้กำรดังกล่ำวข้ำงต้นไม่ได้ และคู่ควำมฝ่ำยที่เกี่ยวข้องร้องคัดค้ำนก่อนที่ศำลจะดำเนินคดีต่อไป
สำนกั ใงหำ้ศนำคลณจะดกรรำรยมงกำำนรกรฤะษบฎุนีกำำมพยำน เหตผุ สลำนทกัี่ไมงำย่ นอคมณระับกแรลรมะกขำ้อรคกัดฤคษ้ำฎนีกขำองคู่ควำมฝ่ำสยำทนี่เกักง่ียำวนขค้อณงะไกวร้ สรม่วนกำรกฤษฎีกำ

เหตุผลท่ีคู่ควำมฝส่ำำยนคกั ัดงำคน้ำคนณยะกกขร้ึนรมอก้ำำงรนกั้นฤษใฎหีก้ศำำลใช้ดุลพินิจสจำดนลกั งงไำวน้ใคนณระำกยรงรำมนกหำรรกือฤกษำฎหีกนำดให้คู่ควำม
ฝำ่ ยน้ันยน่ื คำแถลงตอ่ ศำลเพือ่ รวมไว้ในสำนวน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๙๕/๑๕๘ ข้อควำมซ่ึงเป็นกำรบอกเล่ำที่พยำนบุคคลใดนำมำเบิกควำมต่อ

ศำลก็ดี หรือท่ีบันสทำนึกกัไวง้ใำนนคเอณกะสกำรรรหมกรือำรวกัตฤถษุอฎ่ืนีกใำดซึ่งได้อ้ำงเปส็นำพนยกั งำำนนหคลณักะฐกำรนรมตก่อำศรำกลฤกษ็ดฎีีกหำำกนำเสนอ

เพื่อพสิ ูจน์ควำมจริงแหง่ ข้อควำมน้นั ใหถ้ ือเปน็ พยำนบอกเลำ่

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกหฤ้ำษมฎมีกิใหำ ศ้ ำลรับฟังพยสำำนนกับงอำนกเคลณำ่ ะกเวร้นรมแกตำ่ รกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) ตำมสภำพ ลักษณะ แหล่งที่มำ และข้อเท็จจริงแวดล้อมของพยำนบอกเล่ำนั้น
นำ่ เชื่อว่ำจะพสิ จู นสค์ำนวกัำงมำจนรคงิ ณไดะ้กหรรรมือกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) มีเหตุจำเป็นเนื่องจำกไม่สำมำรถนำบุคคลซึ่งเป็นผู้ที่ได้เห็น ได้ยิน หรือทรำบ
สำนกั ขงอ้ำนคควณำมะเกกร่ียรมวใกนำรเรกอื่ ฤงษทฎ่ีจีกะำให้กำรเป็นพยสำำนนกั นงั้นำนดค้วณยตะกนรเรอมงกโดำรยกตฤรษงฎมีกำำเป็นพยำนได้ แสำลนะกั มงเี ำหนตคุผณละสกมรรคมวกรำรกฤษฎีกำ

เพอื่ ประโยชนแ์ ห่งสคำนวกัำมงำยนุตคิธณระรกมรทรีจ่มะกรำรบั กฟฤังษพฎยีกำำนบอกเลำ่ น้ันสำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ในกรณีที่ศำลเห็นวำ่ ไม่ควรรับไว้ซึ่งพยำนบอกเลำ่ ใด ให้นำควำมในมำตรำ ๙๕ วรรคสอง

สำนกั มงำำนใชค้บณังะคกบั รโรดมยกอำรนกโุ ฤลษมฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๙ค๖ณะกพรยรมำนกำทรี่เกปฤ็นษคฎนีกำหูหนวก หรือสเปำน็นกั ใงบำ้หนรคือณทะ้ักงหรรูหมนกวำรกกแฤลษะฎเีปกำ็นใบ้นั้นอำจ

ถูกถำมหรือให้คำตอบโดยวิธีเขยี นหนังสอื หรือโดยวิธีอื่นใดท่ีสมควรได้ และคำเบิกควำมของบุคคลนนั้ ๆ

สำนกั ใงหำถ้นอืควณ่ำะเกปรน็ รคมำกพำรยกำฤนษบฎุคีกคำลตำมประมวสลำกนฎกั หงำมนำคยณนะี้ กรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕๘ มำตรำ ๙๕/๑ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพจิ ำรณำควำมแพ่ง
สำนกั (ฉงำบนบั คทณ่ี ๒ะ๓กร) รพม.ศก.ำ๒รก๕ฤ๕ษ๐ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔๒ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

มำตรำ ๙๗ คู่ควำมฝ่ำยหนง่ึ จะอำ้ งคู่ควำมอีกฝำ่ ยหนึ่งเป็นพยำนของตนหรือจะอำ้ ง

สำนกั ตงนำนเอคงณเปะก็นรพรมยำกนำรกก็ไฤดษ้ ฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๙ค๘ณะกครู่ครวมำกมำรฝก่ำฤยษใดฎฝีกำ่ำยหน่ึงจะอ้ำงสบำุนคกคั งลำในดคเปณ็นะกพรยรำมนกำขรอกงฤตษนฎกีก็ไำด้เม่ือบุคคล

นั้นเป็นผู้มีควำมรู้เช่ียวชำญในศิลป วิทยำศำสตร์ กำรฝีมือ กำรค้ำ หรือกำรงำนท่ีทำหรือในกฎหมำย
สำนกั ตง่ำำนงปคณระะเกทรศรมแกลำระกซฤ่ึงษคฎวีกำำมเห็นของพยสำำนนอกั ำงจำนเปค็ณนปะกรระรโมยกชำนรก์ในฤษกฎำีกรวำินิจฉัยชี้ขำดขส้อำนคกั วงำำมนใคนณปะรกะรรเดม็นกำรกฤษฎีกำ

ทัง้ นี้ ไม่ว่ำพยำนจสะำเนปกั น็ งผำนู้มคอี ณำชะกีพรใรนมกกำำรรนกฤ้ันษหฎรีกอื ำไม่ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ ๙๙ ถ้ำศำลสำเนหกั็นงวำน่ำคจณำะเกปร็นรมทก่ีจำระกตฤ้อษงฎตีกรำวจบุคคล วัตสถำนุ สกั งถำำนนคณที่ะหกรรือรมตกั้งำรกฤษฎีกำ
ผู้เช่ียวชำญตำมท่ีบัญญัติไว้ในมำตรำ ๑๒๙ และ ๑๓๐ เมื่อศำลเห็นสมควร ไม่ว่ำกำรพิจำรณำคดีจะ

อยู่ในชั้นใด หรือสเำมนื่อกั มงำีคนำคขณอะขกอรรงมคกู่คำวรำกมฤษฝ่ฎำยีกำใดภำยใต้บังคสัำบนแกั หงำ่งนบคทณบะักญรญรมัตกิมำรำกตฤรษำฎ๘ีกำ๗ และ ๘๘

ให้ศำลมีอำนำจออกคำส่ังกำหนดกำรตรวจหรือกำรแต่งตั้งผู้เช่ียวชำญเชน่ ว่ำนน้ั ได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกบฤทษบฎัญีกำญัติแห่งมำตสรำำนนกั ี้ไงมำน่ตคัดณสะิทกรธริขมอกงำครกู่คฤวษำฎมีกใำนอันท่ีจะเรียสกำนบกัุคงคำนลคผณู้มะีคกวรำรมมกรำู้ รกฤษฎีกำ

เช่ยี วชำญมำเปน็ พยำนฝำ่ ยตนได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๐๐๕๙ คคู่ วำมฝำ่ ยใดฝ่ำยหน่ึงซึง่ ประสงคจ์ ะอ้ำงอิงข้อเท็จจรงิ ใดและขอให้
สำนกั คงคู่ำนวคำมณฝะ่ำกยรรอมนื่ กตำอรกบฤวษ่ำจฎะีกรำบั รองข้อเทจ็ สจำรนิงกันง้ันำวนำ่คถณูกะตก้อรรงมหกรำือรไกมฤ่ ษอำฎจีกสำง่ คำบอกกลำ่ สวำเปนกั็นงหำนนคังสณอื ะแกจรรง้ มกำรกฤษฎีกำ

รำยกำรข้อเท็จจรสิงำนนัน้ กั ไงปำนใหค้คณู่คะวกำรมรมฝกำ่ ำยรอกื่นฤกษ่อฎนีกำวนั สบื พยำนไมสน่ำน้อกั ยงกำนว่ำคเณจะด็ กวรันร๖ม๐กำรกฤษฎีกำ
ถ้ำคู่ควำมฝ่ำยอื่นได้รับคำบอกกล่ำวโดยชอบแล้ว เม่ือคู่ควำมฝ่ำยท่ีส่งคำบอกกล่ำว

สำนกั รง้อำนงขคอณตะ่อกรศรำมลกใำนรวกันฤษสฎืบีกพำยำน ให้ศำลสสอำนบกั ถงำำนมคคณู่ควะกำรมรฝม่ำกยำอรกื่นฤวษ่ำฎจีกะำยอมรับข้อเท็จสจำนรกัิงงตำำนมคทณ่ีไะดก้รรับรมคกำำรกฤษฎีกำ
บอกกล่ำวน้ันว่ำถูกต้องหรือไม่ แล้วให้ศำลจดคำตอบไว้ในรำยงำนกระบวนพิจำรณำ ถ้ำคู่ควำมฝ่ำย
น้ันไม่ตอบคำถำมสเำกนี่ยกั วงกำนับคขณ้อะเทกร็จรจมรกิงำใรดกฤหษรฎือีกปำฏิเสธข้อเท็จจสำรนิงใกั ดงำโดนคยณไมะ่มกีเรหรมตกุแำหรก่งกฤษำรฎปีกฏำ ิเสธโดยชัด
แจ้ง ให้ถือว่ำยอมรบั ขอ้ เทจ็ จริงนนั้ แล้ว เว้นแต่ศำลจะเห็นวำ่ คคู่ วำมฝ่ำยน้ันไม่อยู่ในวสิ ัยท่จี ะตอบหรือ

สำนกั แงสำนดคงณเหะตกุแรรหม่งกกำำรรกปฤฏษฎิเสีกธำโดยชัดแจ้งในสำขนณกั ะงำนน้ันคณศะำกลรจระมมกีคำรำกสฤั่งษใหฎี้กคำู่ควำมฝ่ำยนั้นทสำำนคกั ำงแำถนลคณงเะกกี่ยรวรกมับกำรกฤษฎีกำ
ขอ้ เท็จจริงนน้ั มำย่ืนต่อศำลภำยในระยะเวลำทีศ่ ำลเห็นสมควรก็ได้
สบำทนกับงัญำนญคัตณิแะหกร่งรมมำกตำรรำกนฤษ้ีใหฎ้ใีกชำ้บังคับแก่เร่ือสงำเนอกั กงสำนำรคทณ้ังะหกมรรดมหกรำรือกฉฤบษับฎใีกดำฉบับหนึ่งท่ี
คู่ควำมแสดงควำมจำนงจะอ้ำงอิงด้วยโดยอนุโลม แต่ต้องส่งสำเนำเอกสำรนั้นไปพร้อมกับคำบอก

สำนกั กงลำน่ำวคแณละะกตรร้อมงกมำีตร้นกฤฉษบฎับีกเอำ กสำรนั้นให้คสู่คำนวกัำมงำฝน่ำคยณอะ่ืนกตรรรมวจกำดรูไกดฤ้เมษื่อฎีตกำ้องกำร เว้นแตส่ตำ้นนกฉั งบำับนคเอณกะสกำรรรนมกั้นำรกฤษฎีกำ
อยใู่ นควำมครอบสคำรนอกั งงขำอนงคคณู่คะวกำรมรฝมำ่กยำรอกนื่ ฤหษรฎือีกขำองบคุ คลภำยสนำอนกกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๐๑ ถ้ำบุคสคำลนใกั ดงเำกนรคงณวะ่ำกพรรยมำกนำหรกลฤักษฐฎำีกนำซ่ึงตนอำจต้อสงำอน้ำกังงอำิงนใคนณภะำกยรหรมนก้ำำรกฤษฎีกำ

จะสูญหำยหรือยำกแก่กำรนำมำ หรือถ้ำคู่ควำมฝ่ำยใดในคดีเกรงว่ำพยำนหลักฐำนซึ่งตนจำนงจะ

อ้ำงอิงจะสูญหำยสเำสนียกั งกำ่อนนคทณี่จะกะรนรำมมกำำรสกืบฤษหฎรีกือำเป็นกำรยำกสทำ่ีนจกะั งนำำนมคำณสะืบกรในรมภกำำยรกหฤลษังฎบีกุคำคลน้ันหรือ

คู่ควำมฝำ่ ยนัน้ อำจย่นื คำขอต่อศำลโดยทำเป็นคำร้องขอหรือคำร้องให้ศำลมคี ำส่ังให้สืบพยำนหลกั ฐำน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๕๙ มำตรำ ๑๐๐ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
ควำมแพ่ง (ฉบบั ท่ี ๑ส๓ำน) กัพง.ศำน. ๒คณ๕๓ะก๕รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๖๐ มำตรำ ๑๐๐ วรรคหนึ่ง แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธี
สำนกั พงิจำนำรคณณำะคกวรำรมมแกพำ่งร(กฉฤบษับฎทีก่ี ๑ำ ๔) พ.ศ. ๒๕๓ส๘ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔๓ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

นน้ั ไวท้ ันที
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกเมฤ่ือษศฎำีกลำ ได้รับคำขอเสชำ่นนวกั ่ำงำนน้ันคณใหะก้ศรำรลมหกมำรำกยฤเษรีฎยีกกำผู้ขอและคู่ควสำำมนอกั ีกงำฝน่ำคยณหะนก่ึงรหรมรืกอำรกฤษฎีกำ

บุคคลภำยนอกที่เก่ียวข้องมำยังศำล และเม่ือได้ฟังบุคคลเหล่ำนั้นแล้ว ให้ศำลสั่งคำขอตำมที่
เห็นสมควร ถ้ำศสำำลนสกั ่ังงอำนนคุญณำะตกตรำรมมกคำำรขกอฤแษลฎ้วีกำให้สืบพยำนไสปำตนกำั มงำทน่ีบคัญณะญกัตรริไมว้กในำรปกรฤะษมฎวีกลำกฎหมำยนี้
ส่วนรำยงำนและเอกสำรอนื่ ๆ ท่ีเกี่ยวข้องกับกำรนั้นใหศ้ ำลเกบ็ รกั ษำไว้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎรีกณำีที่คู่ควำมอีกสฝำ่ำนยกั หงำนน่ึงคหณระือกบรรุคมคกลำรภกำฤยษนฎอีกกำ ที่เก่ียวข้องไสมำ่มนีกภั งูมำินลคำณเนะำกอรรยมู่ใกนำรกฤษฎีกำ
รำชอำณำจักรและยังมิได้เข้ำมำในคดีนั้น เม่ือศำลได้รับคำขอตำมวรรคหนึ่ง ให้ศำลสั่งคำขอน้ันอย่ำง
คำขออันอำจทำไดสำ้แนตกั ฝ่ ง่ำำยนเคดณียะวกถรร้ำมศกำำลรสกงั่ฤอษนฎญุ ีกำำตตำมคำขอแสลำนว้ ใกั หง้สำนบื คพณยะำกนรไรปมฝก่ำำยรกเดฤยีษวฎ๖ีก๑ำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๑๐๑/๑๖๒ ในกรณีทม่ี ีเหตฉุ ุกเฉินซึ่งจำเป็นตอ้ งสืบพยำนหลักฐำนใดเปน็ กำร

เร่งด่วนและไม่สำสมำำนรกั ถงแำนจค้งใณหะค้ กู่ครรวมำมกำฝร่ำกยฤอษื่นฎทีกรำำบก่อนได้ เมสื่อำนมกัีกงำำรนยคืน่ ณคะำกขรอรมตกำำมรมกำฤตษรฎำีกำ๑๐๑ พร้อม

กับคำฟอ้ งหรือคำให้กำรหรือภำยหลังจำกนั้น คู่ควำมฝำ่ ยที่ขอจะยื่นคำขอฝ่ำยเดียวโดยทำเป็นคำร้อง

สำนกั รงวำมนไคปณดะ้วกยรรเมพก่ือำรใหกฤ้ศษำฎลีกมำีคำสั่งโดยไม่ชสักำชน้ำกั กงำ็ไนดค้ แณละะกถร้ำรมจกำเำปรก็นฤจษะฎขีกอำให้ศำลมีคำสส่ังำใหนกั้ยงึดำหนครือณใะหก้สรร่งมตก่อำรกฤษฎีกำ

ศำลซง่ึ เอกสำรหรอื วัตถุท่จี ะใช้เปน็ พยำนหลักฐำนท่ขี อสืบไว้ก่อนด้วยก็ได้
สคำำนรกั ้องงำตนำคมณวะรกรรครมหกนำ่ึงรตก้อฤงษบฎรีกรำยำยถึงข้อเท็จสจำนรกัิงทงำ่ีแนสคดณงะวก่ำรมรเีมหกตำุฉรกุกฤเฉษินฎซีก่ึำงจำเป็นต้อง

สืบพยำนหลักฐำนใดโดยเร่งด่วนและไม่สำมำรถแจ้งให้คู่ควำมฝ่ำยอื่นทรำบก่อนได้ รวมท้ังควำม
สำนกั เงสำียนหคำณยะทก่ีจรระมเกกิดำรขก้ึนฤจษำฎกีกกำำรท่ีมิได้มีกำสรำสนืบกั พงำยนำคนณหะลกักรฐรมำนกำดรังกกฤลษ่ำฎวีกสำ ่วนในกรณีท่ีจสำะนขกั องใำหน้ศคำณละมกีครรำมสก่ังำรกฤษฎีกำ

ให้ยึดหรือให้ส่งตส่อำนศกั ำงลำนซค่ึงเณอะกกสรรำมรกหำรรือกฤวัษตฎถีกุทำ่ีจะใช้เป็นพยสำำนนกหั งลำักนคฐณำนะกครรำมรก้อำงรนกั้นฤษตฎ้อีกงำบรรยำยถึง
ข้อเท็จจริงท่ีแสดงถึงควำมจำเป็นที่จะต้องยึดหรือให้ส่งเอกสำรหรือวัตถุน้ันว่ำมีอยู่อย่ำงไร ในกำรนี้

สำนกั หงำ้ำนมคมณิใหะ้ศกรำรลมอกนำุญรกำฤตษตฎำีกมำคำรอ้ งน้นั เว้นสำแนตกั ่จงะำนเปคน็ ณทะ่พีกรอรใมจกขำอรงกศฤำษลฎจีกำำกกำรไต่สวนวสำ่ ำมนีเกัหงตำุฉนกุคเณฉะินกแรลรมะกมำี รกฤษฎีกำ

ควำมจำเป็นตำมคำร้องนั้นจริง แต่ทั้งน้ีไม่ตัดสิทธิคู่ควำมฝ่ำยอื่นที่จะขอให้ศำลออกหมำยเรียกพยำน

ดังกล่ำวมำศำล เสพำนื่อกัถงำำมนคค้ำณนะกแรลระมดกำำเรนกินฤษกฎำีกรำตำมมำตรำ ๑ส๑ำน๗กั งใำนนภคำณยะหกรลรังมกหำำรกกไฤมษ่อฎำีกจำดำเนินกำร

ดงั กลำ่ วได้ ศำลตอ้ งใช้ควำมระมัดระวังในกำรชั่งนำ้ หนกั พยำนหลักฐำน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๐๑/๒๖๓ ในกรณีที่ศำลมีคำส่ังอนุญำตตำมคำขอให้ยึดหรือให้ส่งเอกสำร
หรือวัตถุท่ีจะใช้เปสำ็นนพกั ยงำำนนคหณละักกฐรำรนมกศำำรกลฤอษำฎจีกกำำหนดเง่ือนไขสอำยน่ำกั งงใำดนตคำณมะทกี่เรหรม็นกสำมรคกฤวษรฎแีกลำะจะส่ังด้วย

ว่ำให้ผู้ขอนำเงินหรือหำประกันตำมจำนวนท่ีเห็นสมควรมำวำงศำลเพื่อกำรชำระค่ำสินไหมทดแทน
สำนกั สงำำหนครับณคะกวรำรมมเกสำียรหกำฤยษทฎี่อีกำำจเกิดขึ้นแก่บสุคำนคกัลงใำดนคเนณื่อะงกจรำรกมศกำำรลกไฤดษ้มฎีคีกำำสั่งโดยมีควำมสเหำน็นกั หงำลนงคไปณวะ่ำกมรรีเหมตกำุ รกฤษฎีกำ

จำเป็นโดยควำมผสดิ ำหนกัรืองำเนลคินณเละ่อกขรรอมงกผำ้ขู รอกกฤไ็ษดฎ้ ีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
ให้นำควำมในมำตรำ ๒๖๑ มำตรำ ๒๖๒ มำตรำ ๒๖๓ มำตรำ ๒๖๗ มำตรำ ๒๖๘

สำนกั แงลำนะคมณำตะกรรำร๒มก๖ำ๙รกมฤษำใฎชีก้บำังคับแก่กรณีสตำำนมกั วงรำรนคคหณนะกึ่งโรดรมยกอำนรุโกลฤมษฎแีกลำะในกรณีท่ีทรสัพำยน์ซกั งึ่งำศนำคลณสะ่ังกยรึดรนม้ันกำรกฤษฎีกำ

เป็นของบุคคลที่สำม ให้บุคคลที่สำมมีสิทธิเสมือนเป็นจำเลยในคดี และเม่ือหมดควำมจำเป็นท่ีจะใช้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๖๑ มำตรำ ๑๐๑ วรรคสำม เพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธี
สำนกั พงจิำนำรคณณำะคกวรำรมมแกพำง่ ร(กฉฤบษบั ฎทีก่ี ๑ำ ๒) พ.ศ. ๒๕๓ส๔ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๖๒ มำตรำ ๑๐๑/๑ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
แพ่ง (ฉบบั ที่ ๒๓) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๐คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๖๓ มำตรำ ๑๐๑/๒ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะบั กทร่ี ร๒ม๓ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔๔ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

เอกสำรหรือวัตถุนั้นเป็นพยำนหลักฐำนต่อไปแล้ว เม่ือศำลเห็นสมควรหรือเมื่อผู้มีสิทธิจะได้รับคืนรอ้ งขอ

สำนกั ใงหำศ้นำคลณมะคีกำรสรมงั่ คกำืนรเกอฤกษสฎำีกรำหรอื วัตถนุ ั้นแสกำ่ผนขู้ กั องำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๐ณ๒ะกรใรหม้ศกำำรลกทฤี่พษิฎจีำกรำณำคดีเป็นผสู้สำืบนพกั ยงำำนนคหณละักกฐรรำมนกโำดรกยฤจษะฎสีกืบำในศำลหรือ

นอกศำล ณ ท่ีใด ๆ ก็ได้ แล้วแต่ศำลจะส่ังตำมที่เห็นสมควรตำมควำมจำเป็นแห่งสภำพของ
สำนกั พงยำนำคนณหะลกกั รฐรำมนกนำร้ันกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ในศำลน้ัน หรือตส้ังแำใตหน่ถกั้ศ้ำงำศำลนำอลคื่นทณส่ีพะืบกิจรพำรรยมณำกนำำครหกดลฤีเักหษฐ็นฎำเีกนปำแ็นทกนำรไจดำ้ เใปห็น้ผู้พสใหำิพน้มำกั ีอกงำษำนนำำคทจณี่รมับะอกมบรอใรหบม้ผกหำู้พรรือิพกศำฤำกษลษฎทำีกคี่ไำดน้รใดับคแนตห่งตน้ัง่ึง

สำนกั นง้ันำนมคีอณำนะกำรจรแมลกะำหรกนฤ้ำษทฎ่ีเชีก่นำ เดียวกับศำลสทำี่พนิกจั งำำรนณคำณคะดกีรรวรมมทกั้งำรอกำฤนษำฎจีกทำี่จะมอบให้ผู้พิพสำำนกกัษงำำคนนคใณดะคกนรหรมนกึ่งำรกฤษฎีกำ
ในศำลนัน้ หรือตง้ั ศำลอืน่ ใหท้ ำกำรสบื พยำนหลักฐำนแทนตอ่ ไปดว้ ย

สถำ้ำนศกั ำงลำนทค่ีพณิจะำกรรณรมำกคำดรกีไดฤ้แษตฎ่ีงกตำั้งให้ศำลอื่นสสืบำนพกั ยงำำนนคแณทะนกรครู่คมวกำำรมกฝฤ่ำษยฎใีกดำฝ่ำยหนึ่งจะ

แถลงต่อศำลที่พิจำรณำคดีว่ำ ตนมีควำมจำนงจะไปฟังกำรพิจำรณำก็ได้ ในกรณีเช่นนี้ให้ศำลท่ี

สำนกั ไงดำ้รนับคณแตะก่งรตรั้งมแกจำร้งกวฤันษกฎำีกหำนดสืบพยำนสำหนลกั ักงำฐนำคนณใะหก้ผรู้ขรมอกทำรรกำฤบษลฎ่วีกงำหน้ำอย่ำงน้อสยำนไมกั ่งตำ่ำนกควณ่ำะเกจร็ดรมวกันำรกฤษฎีกำ

คู่ควำมที่ไปฟังกำรพิจำรณำนั้นชอบที่จะใช้สิทธิได้เสมือนหน่ึงว่ำกระบวนพิจำรณำนั้นได้ดำเนินใน
ศำลท่ีพิจำรณำคสดำี นกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ให้ส่งสำเนำคำฟ้องและคำให้กำรพร้อมด้วยเอกสำรและหลักฐำนอื่น ๆ อันจำเป็น
สำนกั เงพำื่อนสคืบณพะกยรำรนมหกลำรักกฐฤำษนฎไีกปำยังศำลที่ได้รับสแำนตกั ่งงตำ้ังนดคังณกะลก่ำรวรแมลก้วำรถก้ำฤคษู่คฎวีกำำมฝ่ำยท่ีอ้ำงอสิงำพนยกั ำงนำนหคลณักะฐกำรนรนมั้กนำรกฤษฎีกำ

มิได้แถลงควำมจำสนำนงทกั ง่ีจำะนไคปณฟะังกกรำรรมพกจิำรำกรฤณษำฎกีกำ็ให้แจ้งไปให้ศสำลำนทกั ่ีไงดำ้รนับคแณตะง่ กตรั้งรทมรกำำรบกขฤอ้ ษปฎรีกะำเด็นที่จะสืบ
เม่ือได้สืบพยำนหลักฐำนเสร็จแล้ว ให้เป็นหน้ำท่ีของศำลท่ีรับแต่งตั้งจะต้องส่งรำยงำนท่ีจำเป็นและ

สำนกั เงอำกนสคำณระอกื่นรรๆมกทำง้ั รหกมฤษดอฎีันกำเกีย่ วขอ้ งในกำสรำนสกัืบงพำนยำคนณหะกลรักรฐมำกนำไรปกยฤังษศฎำีกลำที่พจิ ำรณำคดสี ำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑คณ๐ะ๓กรรภมำกยำใรตก้บฤัษงคฎับีกำบทบัญญัติแหส่งำปนกัรงะำมนวคลณกะฎกหรรมมำกยำนรก้ีวฤ่ำษดฎ้วีกยำกำรขำดนัด
กำรร้องสอด และกำรขับไล่ออกนอกศำล ห้ำมมิให้ศำลที่พิจำรณำคดี หรือผู้พิพำกษำท่ีรับมอบหมำย
สำนกั หงรำนือคศณำละกทร่ีไรดม้รกับำแรกตฤ่งษตฎั้งดีกังำกล่ำวข้ำงต้นสทำำนกกั ำงรำนสคืบณพะยกำรนรมหกลำักรฐกำฤนษใฎดีกำโดยมิได้ให้โอกสำำนสกัเตงำ็มนทค่ีแณกะ่คกู่ครรวมำกมำรกฤษฎีกำ
ทุกฝ่ำยในอันท่ีจะมำฟังกำรพิจำรณำ และใช้สิทธิเกี่ยวด้วยกระบวนพิจำรณำเช่นว่ำนั้น ตำมที่บัญญัติ
ไว้ในประมวลกฎหสมำนำกัยงนำ้ีนไคมณ่วำ่ะพกรยรำมนกหำลรกักฤฐษำฎนีกนำั้นคคู่ วำมฝ่ำยใสดำนจกะั งเปำนน็ คผณ้อู ะำ้ กงรอริงมหกรำือรศกำฤลษเฎปีกน็ ำผ้สู ่ังใหส้ ืบ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๐๓/๑๖๔ สใำนนกกั รงณำนีทค่ีคณู่คะกวรำรมมตกกำรลกงฤกษันฎีกแำละศำลเห็นเสปำ็นนกกั งำำรนจคำณเปะก็นรแรมลกะำรกฤษฎีกำ
สมควร ศำลอำจสแำนตกั ่งงตำน้ังคเจณ้ำะพกนรรักมงกำำนรกศฤำษลฎหีกรำือเจ้ำพนักงสำำนนอกั ื่นงำซน่ึงคคณู่คะวกำรรมมเกหำ็นรกชฤอษบฎใีกหำ้ทำกำรสืบ
พยำนหลกั ฐำนส่วนใดสว่ นหนง่ึ ท่ีจะตอ้ งกระทำนอกศำลแทนได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกใหฤ้ษเจฎ้ำีกพำนักงำนผู้ปฏิบสัำตนิหกั นง้ำำนทคี่ตณำมะกวรรรรมคกหำนรก่ึงฤเปษ็นฎีกเจำ้ำพนักงำนตำสมำปนรกั ะงำมนวคลณกะฎกหรรมมำกยำรกฤษฎีกำ
อำญำและให้นำควำมในมำตรำ ๑๐๓ มำใชบ้ ังคบั โดยอนุโลม

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๐๓/๒๖๕ คู่ควำมฝ่ำยที่เกี่ยวข้องอำจร้องขอต่อศำลให้ดำเนินกำรสืบ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๖๔ มำตรำ ๑๐๓/๑ เพิ่มโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
แพ่ง (ฉบับท่ี ๒๓) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๐คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๖๕ มำตรำ ๑๐๓/๒ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะับกทรี่ ร๒ม๓ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔๕ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

พยำนหลกั ฐำนไปตำมวิธีกำรที่คู่ควำมตกลงกัน ถ้ำศำลเหน็ สมควรเพ่อื ให้กำรสบื พยำนหลักฐำนเป็นไป

สำนกั โงดำยนสคะณดะวกกรรรมวดกเำรรว็กฤแษลฎะีกเทำ ีย่ งธรรม ศำลสำจนะกัองนำนุญคำณตตะกำรมรคมำกรำ้อรกงขฤอษนฎี้ันกำก็ได้ เวน้ แต่กำสรำสนบืกั พงำยนำคนณหะลกักรรฐมำกนำรกฤษฎีกำ

นนั้ จะเปน็ กำรไมช่ อบด้วยกฎหมำยหรือขัดตอ่ ควำมสงบเรียบร้อยหรอื ศลี ธรรมอนั ดีของประชำชน

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๐๓/๓๖๖ เพ่ือให้กำรสืบพยำนหลักฐำนเป็นไปโดยสะดวก รวดเร็ว และ
สำนกั เงทำ่ียนงคธณระรกมรปรรมะกธำำรกนฤศษำฎลีกฎำีกำโดยควำมเสหำ็นนชกั องำบนขคอณงะทก่ีปรรรมะกชำุมรใกหฤญษฎ่ขีกอำงศำลฎีกำมีอำสนำำนจกั องำอนกคขณ้อะกกำรหรมนกดำรกฤษฎีกำ

กใดฎหๆมเำพยิ่มเติมเกี่ยสวำนกกัับงแำนนควณทะำกงรกรำมรกนำรำกสฤืบษพฎยีกำำนหลักฐำนไดส้ำแนตกั ่ตงำ้อนงคไณม่ะขกัดรหรมรือกำแรยก้งฤกษับฎบีกำทบัญญัติใน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกขฤ้อษกฎำีกหำนดของประธสำำนนศกั ำงำลนฎคีกณำะตกำรมรมวกรำรรคกหฤนษ่ึฎงีกเำม่ือประกำศในสรำำนชกั กงำิจนจคำณนะุเกบรกรษมกำำรกฤษฎีกำ

แลว้ ใหใ้ ชบ้ ังคบั ได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๐๔ ให้ศำลมีอำนำจเต็มท่ีในอันท่ีจะวินิจฉัยว่ำพยำนหลักฐำนท่ีคู่ควำมนำมำ

สำนกั สงบืำนนคน้ั ณจะะกเกร่ยีรมวกกำับรปกรฤะษเฎดีก็นำและเป็นอันเพสยี ำงนพกั องำในหค้เณชอ่ืะกฟรงั รเมปกน็ ำยรุตกิไฤดษห้ ฎรีกอื ำไม่ แลว้ พพิ ำกสษำำนคกั ดงำีไปนคตณำมะนกรั้นรมกำรกฤษฎีกำ

ในกำรวินิจฉัยว่ำพยำนบอกเล่ำตำมมำตรำ ๙๕/๑ หรือบันทึกถ้อยคำที่ผู้ให้ถ้อยคำ
มิได้มำศำลตำมมสำำตนรกั ำงำ๑น๒คณ๐ะ/ก๑รรวมรกรำครสกฤำมษแฎีกลำะวรรคสี่ หรือสบำนันกั ทงึกำนถค้อณยะคกำรตรำมมกมำรำกตฤรษำฎี๑กำ๒๐/๒ จะมี

น้ำหนักให้เช่ือได้หรือไม่เพียงใดน้ัน ศำลจะต้องกระทำด้วยควำมระมัดระวังโดยคำนึงถึงสภำพ
สำนกั ลงักำนษคณณะะแกลระรมแกหำลร่งกทฤ่มีษำฎขีกอำงพยำนบอกเสลำำ่ นหกั รงือำนบคันณทะึกกถร้อรยมคกำำรนกั้นฤดษ้วฎยีก๖ำ๗ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
มำตรำ ๑๐๕ คู่ควำมฝ่ำยใดไม่ปฏิบัติตำมบทบัญญัติแห่งประมวลกฎหมำยนี้

สำนกั วง่ำำนดค้วณยพะกยรำรนมกหำลรักกฤฐษำนฎีกกำระทำให้คู่ควสำำมนอกั งีกำฝน่ำคยณหะนกรึ่งรตม้อกงำเรสกียฤคษ่ำฎฤีกชำำธรรมเนียมสหำนรกัืองคำ่ำนธครณระมกเรนรียมมกำรกฤษฎีกำ

เกินกว่ำที่ควรเสีย ค่ำฤชำธรรมเนียมท่ีเพิ่มข้ึนนั้น ให้ถือว่ำเป็นค่ำฤชำธรรมเนียมอันไม่จำเป็นตำม

ควำมหมำยแห่งมสำำตนรกั ำงำ๑น๖ค๖ณะแกลระรมใหก้คำรคู่ กวฤำษมฎฝีกำ่ ำยที่กอ่ ใหเ้ กดิ ขสึ้นำนนกันั้ งเำปนน็ คผณูอ้ ะอกกรใรชม้ใกหำ้รกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนหคมณวะดกร๒รมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

วำ่ ดว้ ยกำรมำศำลของพยำนและกำรซักถำมพยำน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๐๖๖๘ ในกสรำนณกั ีทงำ่ีคนู่คควณำะมกฝร่ำรยมกใดำรไกมฤ่สษำฎมีกำำรถนำพยำนขสอำงนตกั นงำมนำคศณำะลกไรดร้เมอกงำรกฤษฎีกำ
คู่ควำมฝ่ำยนั้นอำสจำขนอกั งตำ่อนศคำณละกก่อรรนมวกันำสรกืบฤพษยฎำีกนำให้ออกหมำยสเำรนียกั กงพำนยคำณนนะก้ันรมรมำศกำำรลกไฤดษ้ โฎดีกยำศำลอำจให้
คู่ควำมฝ่ำยน้ันแถลงถึงควำมเกี่ยวพันของพยำนกับขอ้ เท็จจริงในคดอี ันจำเป็นท่ีจะต้องออกหมำยเรียก

สำนกั พงยำนำคนณดะังกกรลร่ำมวกดำ้วรกยฤแษลฎะีกตำ้องส่งหมำยเรสียำกนพกั งรำ้อนมคสณำะเกนรำรคมำกแำถรกลฤงษขฎอีกงำผู้ขอให้พยำนรสู้ลำน่วงกั หงำนน้ำคอณยะ่ำกงรนร้อมยกำรกฤษฎีกำ
สำมวนั

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๖๖ มำตรำ ๑๐๓/๓ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะบั กทรี่ ร๒ม๓ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๖๗ มำตรำ ๑๐๔ วรรคสอง เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัตแิ ก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
ควำมแพง่ (ฉบับท่ี ๒ส๓ำน) กัพง.ศำน. ๒คณ๕๕ะก๐รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๖๘ มำตรำ ๑๐๖ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๒ก๓ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔๖ - สำนักงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

หมำยเรียกพยำนต้องมีขอ้ ควำมดงั น้ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษชฎ่ือีกแำ ละตำบลที่อยสำู่ขนอกั งงพำยนำคนณะชก่อื รครมคู่ กวำำรมกฤศษำลฎีกแำละทนำยควำมสำฝน่ำกัยงผำ้ขูนอคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) สถำนท่แี ละวันเวลำซึง่ พยำนจะต้องไป

ส(๓ำน)กั กงำำนหคนณดะโทกรษรทมจี่กะำรตก้อฤงษรฎับีกในำ กรณที ไี่ ม่ไปตสำำนมกัหงมำำนยคเณรยีะกกรหรรมือกเำบรกิกคฤษวำฎมีกเำทจ็

ถ้ำศำลเห็นว่ำพยำนจะไม่สำมำรถเบิกควำมได้โดยมิได้ตระเตรียม ศำลจะจดแจ้ง
สำนกั ขง้อำนเทค็จณจะรกิงรซรึง่มพกยำรำกนฤอษำฎจีกถำกู ซักถำมลงไวสใ้ ำนนหกั มงำำนยคเรณยี ะกกดร้วรยมกกำ็ไดรก้ ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๐ณ๖ะก/๑รร๖ม๙กำหร้ำกมฤมษใิฎหีก้อำอกหมำยเรยี กสพำนยกั ำงนำนดคังตณอ่ ะไกปรนรมี้ กำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๑ฤ)ษฎพีกรำะมหำกษัตริยส์ ำพนรกั ะงรำำนชคินณี ะพกรระรมรกัชำทรำกยฤำษทฎีกหำรือผู้สำเร็จรำสชำกนำกั รงำแนทคนณพะรกะรอรมงกคำ์ รกฤษฎีกำ
ไม่ว่ำในกรณีใด ๆ

ส(๒ำน)กั พงำรนะคภณกิ ะษกุแรลระมสกำำรมกเณฤษรฎในีกพำ ทุ ธศำสนำ ไสมำว่ น่ำกั ใงนำกนรคณณีใะดกรๆรมกำรกฤษฎีกำ

(๓) ผ้ทู ีไ่ ดร้ ับเอกสิทธหิ์ รือควำมคุ้มกนั ตำมกฎหมำย

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎรณีกำีตำม (๒) และสำ(น๓กั )งำในหค้ศณำละกหรรรือมผกู้พำริพกำฤกษษฎีกำทำ ี่รับมอบ หรือสศำนำกัลงทำน่ีไดค้รณับะแกตรร่งมตกั้งำรกฤษฎีกำ

ออกคำบอกกล่ำวว่ำจะสืบพยำนนั้น ณ สถำนที่และวันเวลำใดแทนกำรออกหมำยเรียก โดยในกรณี
ตำม (๒) ใหส้ ่งไปสยำงั นพกั ยงำำนนคสณ่วะนกตรำรมมก(ำ๓ร)กฤใหษ้สฎ่งีกคำำบอกกล่ำวไปสำยนังกัสงำำนนักคงณำะนกศรำรลมยกำุตรธิ กรฤรษมฎเพีกำอ่ื ดำเนินกำร

ตำมบทบัญญัติว่ำดว้ ยกำรนั้น หรือตำมหลักกฎหมำยระหว่ำงประเทศ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑คณ๐ะ๗กรถรม้ำกศำำรลกเฤหษ็นฎวีก่ำำในกำรสืบสวสนำหนำกั คงำวนำคมณจะรกิงรจรำมเกปำ็นรตกฤ้อษงไฎปีกสำืบพยำน ณ
สถำนท่ีซึ่งข้อเท็จจริงอันประสงค์จะให้พยำนเบิกควำมน้ันได้เกิดข้ึน ให้ศำลหรือผู้พิพำกษำที่รับมอบ
สำนกั หงรำนือคศณำละกทร่ีไรดม้รกับำแรกตฤ่งษตฎั้งเีกพำ่ือกำรน้ันส่งหสมำนำยกั เงรำียนกคไณปะยกังรพรมยกำำนรรกะฤบษุสฎีถกำำนที่และวันเวสลำำนทกั ี่จงำะนไปคณสืบะกพรยรมำนกำรกฤษฎีกำ
แลว้ สืบพยำนไปตำมนนั้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๐๘๗๐ พยำนที่ได้รับหมำยเรียกโดยชอบดังท่ีบัญญัติไว้ในมำตรำ ๑๐๖

สำนกั แงลำนะคมณำตะกรรำร๑มก๐ำ๗รกนฤษ้ันฎจีกำำต้องไป ณ สถสำำนนกั ทง่ีแำนลคะณตำะกมรวรันมเกวำลรำกทฤ่ีกษำฎหีกำนดไว้ เว้นแต่มสีเำหนตกั ุงเำจน็บคปณ่วะยกหรรรมือกมำี รกฤษฎีกำ

ข้อแก้ตัวอันจำเป็นอย่ำงอ่ืนโดยได้แจ้งเหตุน้ันให้ศำลทรำบแล้ว และศำลเห็นว่ำข้ออ้ำงหรือข้อแก้ตัว
น้นั ฟงั ได้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๐๙ เมื่อพสยำำนนกั คงำนนใคดณไดะ้เกบริกรมคกวำำรมกแฤลษ้วฎีกไำม่ว่ำพยำนนั้นสจำะนไกัดง้รำับนหคณมำะกยรเรรมียกกำรกฤษฎีกำ
หรือคู่ควำมนำมำสเำอนงกั กงำ็ดนี คพณยะำกนรนรม้ันกยำ่อรกมฤหษมฎดีกหำน้ำท่ี ๆ จะอสยำู่ทนกัี่ศงำำลนอคีกณตะ่กอรไรปมกเวำร้นกแฤตษ่ศฎำีกลำจะได้สั่งให้
พยำนน้ันรอคอยอยู่ตำมระยะเวลำท่ศี ำลจะกำหนดไว้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๑๐ ถ้ำพยำนคนใดทค่ี ู่ควำมได้บอกกล่ำวควำมจำนงจะอ้ำงองิ คำเบิกควำม

ของพยำนโดยชอสบำนแกั ลง้วำนไคมณ่ไปะกศรำรลมใกนำวรักนฤกษำฎหีกนำดนับสืบพยำสนำนน้ักันงำศนำคลณชะอกบรรทมี่จกะำดรกำฤเนษินฎีกกำำรพิจำรณำ

ต่อไป และชี้ขำดตัดสินคดีโดยไม่ต้องสืบพยำนเช่นว่ำน้ันได้ แต่ต้องอยู่ภำยใต้บังคับบทบัญญัติแห่ง

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๖๙ มำตรำ ๑๐๖/๑ เพิ่มโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
แพ่ง (ฉบับที่ ๒๓) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๐คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๗๐ มำตรำ ๑๐๘ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมับกทำ่ี ร๒ก๓ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔๗ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำต่อไปน้ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๑๑๗๑ เมื่อศำลเห็นว่ำคำเบิกควำมของพยำนที่ไม่มำศำลเป็นข้อสำคัญ

ในกำรวินิจฉัยช้ีขสำำดนคกั ดงำี นคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๑) แต่ศำลเห็นว่ำข้ออ้ำงว่ำพยำนไม่สำมำรถมำศำลนั้นเป็นเพรำะเหตุเจ็บป่วยของ
สำนกั พงยำนำคนณหะรกือรรพมยกำำนรกมฤีขษ้อฎแีกกำ้ตัวอันจำเป็นอสยำน่ำกังองำ่นื นทค่ีฟณังะไกดร้ รศมำกลำจระกเฤลษ่ือฎนีกกำำรนงั่ พิจำรณสำำคนดกั ไี งปำเนพคื่อณใะหก้พรยรมำนกำรกฤษฎีกำ

มำศำลหรือเพ่ือสบืส(๒ำพน)ยกั ศำงนำำนนลคเั้นหณ็นณะกวร่สำรพถมำยกนำำทนรกแี่ไฤดลษ้ระัฎบเวีกหลำมำำอยนั เครวียรกแโกดพ่ยสฤชำตนอิกกบั ำงแำรลนณ้วค์กณจ็ไะดงกใ้ จรหรไรมมอื ก่ไปำรยกังฤศษำฎลีกหำรือไม่ไป ณ

สำนกั สงถำนำนคณที่แะกลระรตมำกมำรวกันฤเวษลฎำีกทำี่กำหนดไว้ หสรำือนไกัดง้รำับนคคำณสะ่ังกศรำรมลกใหำร้รกอฤคษอฎยีกอำยู่แล้วจงใจหลสบำนเสกั ียงำนศคำลณจะะกเรลร่ือมนกำรกฤษฎีกำ
กำรนั่งพจิ ำรณำคดไี ปและออกหมำยจับและเอำตวั พยำนกักขังไว้จนกว่ำพยำนจะได้เบิกควำมตำมวันที่

ศำลเห็นสมควรก็ไสดำน้ กัทง้ังำนนี้คไณม่เะปกน็รรกมำกรำลรบกลฤ้ำษงฎโีกทำษตำมทบ่ี ญั ญสตั ำไิ นวกั้ในงำปนรคะณมะวกลรกรฎมกหำมรำกยฤอษำฎญีกำำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๑๑๒๗๒ ก่อนสเำบนกิ กั คงวำนำมคพณยะกำรนรทมุกกคำรนกตฤอ้ ษงฎสีกำำบำนตนตำมลสทั ำธนศิ กั ำงสำนนคำณหระือกรจรำมรกีตำรกฤษฎีกำ

ประเพณแี ห่งชำติของตน หรอื กลำ่ วคำปฏิญำณว่ำจะให้กำรตำมควำมสัตย์จรงิ เสยี กอ่ น เว้นแต่
ส(๑ำน)กั พงำรนะคมณหะำกกรษรัตมรกยิ ำร์ พกฤรษะรฎำีกชำินี พระรชั ทำยสำำนทกั งหำรนือคผณูส้ ะำกเรรร็จมรกำำชรกกำฤรษแฎทีกนำพระองค์

(๒) บคุ คลทม่ี ีอำยุต่ำกวำ่ สบิ ห้ำปี หรือบุคคลทศี่ ำลเห็นว่ำหย่อนควำมรูส้ ึกผดิ และชอบ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษพฎีกระำภกิ ษแุ ละสำมสำเณนกัรงใำนนพคทุ ณธะศกำรสรมนกำำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ส(๔ำน)กั บงคุำนคคลณซะ่ึงกครคู่ รวมำกมำทรกง้ั ฤสษอฎงฝีก่ำำยตกลงกันว่ำสไำมน่ตกั ้องงำในหคส้ ณำะบกำรนรหมกรำือรกกลฤำ่ษวฎคีกำำปฏิญำณ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๑๑๓ พยำนสทำุกนคกั นงำตนอ้ คงณเบะกิกรครวมำกมำดรก้วยฤษวำฎจีกำำและห้ำมไมใ่ หส้พำนยกัำงนำอน่ำคนณขะอ้กครรวมำกมำรกฤษฎีกำ
ที่เขยี นมำ เว้นแตจ่ ะได้รับอนุญำตจำกศำล หรอื เป็นพยำนผ้เู ชยี่ วชำญ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๑๔ ห้ำมไม่ให้พยำนเบิกควำมต่อหน้ำพยำนอื่นที่จะเบิกควำมภำยหลัง

สำนกั แงลำนะคศณำละมกรีอรำมนกำำจรทกฤ่ีจษะสฎั่งีกพำยำนอ่ืนทีอ่ ยู่ใสนำนหกั้องงำพนจิคำณระณกำรรใหมกอ้ ำอรกกไฤปษเฎสีกยี ำได้ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

แต่ถ้ำพยำนคนใดเบิกควำมโดยได้ฟังคำพยำนคนก่อนเบิกควำมต่อหน้ำตนมำแล้ว
และคู่ควำมอีกฝ่ำสยำนหกันงึ่งำอน้ำคงณวะ่ำกศรำรลมไกมำ่ครกวฤรษฟฎังีกคำำเบิกควำมเชส่นำวน่ำกั นงำี้ นเพครณำะะกเรปร็นมกกำำรรกผฤิดษรฎะีกเำบียบถ้ำศำล

เห็นว่ำคำเบิกควำมเช่นว่ำนี้เป็นที่เช่ือฟังได้ หรือมิได้เปลี่ยนแปลงไปโดยได้ฟังคำเบิกควำมของพยำน
สำนกั คงนำนกค่อณนะกหรรรือมไกมำ่สรำกมฤษำรฎถีกทำำให้คำวินิจฉสัยำชนี้ขกั ำงดำนขคอณงศะกำรลรเมปกลำี่ยรนกฤแษปฎลีกงำไปได้ ศำลจะไสมำ่ฟนังกั วง่ำำนคคำเณบะิกกครวรมำมกำรกฤษฎีกำ

เช่นว่ำนีเ้ ปน็ ผิดระสเำบนียกั บงำกนไ็ คดณ้ ะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๑๕๗๓ พระสมำนหกั ำงกำนษคัตณริะยก์ พรรรมะกรำำรชกินฤษี พฎรีกะำรัชทำยำท ผสู้สำำนเกัร็งจำรนำคชณกะำกรรแรทมนกำรกฤษฎีกำ
พระองค์หรือพระภิกษุและสำมเณรในพุทธศำสนำ แม้มำเป็นพยำนจะไม่ยอมเบิกควำมหรือตอบ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๗๑ มำตรำ ๑๑๑ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำี่ ร๒ก๓ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๗๒ มำตรำ ๑๑๒ แก้ไขเพิ่มเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
ควำมแพง่ (ฉบบั ที่ ๒ส๓ำน) กัพง.ศำน. ๒คณ๕๕ะก๐รรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๗๓ มำตรำ ๑๑๕ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะง่ ก(รฉรบมบั กทำ่ี ร๒ก๓ฤ)ษพฎ.ศีก.ำ๒๕๕๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔๘ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

คำถำมใด ๆ ก็ได้สำหรับบุคคลท่ีได้รับเอกสิทธ์ิหรือควำมคุ้มกันตำมกฎหมำยจะไม่ยอมเบิกควำมหรือ

สำนกั ตงอำนบคคณำถะกำรมรใมดกๆำรภกฤำษยฎใตีกเ้ ำง่อื นไขท่กี ำหนสดำนไวกั ต้งำำนมคกณฎะหกมรำรมยกนำน้ั รกๆฤษกฎไ็ ดีก้ำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๑ณ๖ะกรใรนมเกบำื้อรกงฤตษ้นฎใหีกำ้พยำนตอบคำสถำำนมกั เงรำื่อนงคณนะำกมรรอมำกยำุ รตกำฤแษหฎนีก่งำ หรืออำชีพ

ภูมิลำเนำและควำมเก่ียวพนั กบั คู่ควำม สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกแฤลษ้วฎศีกำลำ อำจปฏิบตั อิ สยำ่ำนงกัใดงำอนยคำ่ ณงหะกนรึ่งรตมอ่ กไำปรนกฤี้ ษฎีกำ

ต้องกำรสืบแล้วใสห(๑ำ้พน)ยกั ศำงำำนนลเคเบปณิกน็ ะคผกวถู้รำรำมมมใกพนำยรขกำ้อนฤนษเ้ันอฎงีกๆกำ โลด่ำยวควิธือีเลแ่ำจเง้ รสใ่ือหำงนพ้ ตกั ยำงำมำนนลทคำณรพำะังบกหปรรรรือมะโกเดดำยร็นกวแฤิธลษีตะฎอขีกบ้อำคเทำ็จถจำมริงขอซงึ่ง

สำนกั ศงำำลนคหณระอื กรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ
(๒) ใหค้ ู่ควำมซักถำม และถำมค้ำนพยำนไปทีเดยี ว ดังทีบ่ ัญญตั ิไวใ้ นมำตรำตอ่ ไปน้ี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๑๗๗๔ คู่ควำมฝ่ำยท่ีอ้ำงพยำนชอบท่ีจะต้ังข้อซักถำมพยำนได้ในทันใดที่

สำนกั พงำยนำคนณไดะก้สรำรบมำกนำรตกนฤแษลฎะีกแำสดงตนตำมมสำำนตกั รงำำน๑ค๑ณ๒ะกแรรลมะกำ๑ร๑กฤ๖ษแฎีลกำ้ว หรือถ้ำศำลสเปำน็นกั ผงู้ำซนักคถณำะมกพรยรมำกนำรกฤษฎีกำ

กอ่ น ก็ให้คคู่ วำมซกั ถำมไดต้ ่อเมอ่ื ศำลได้ซกั ถำมเสร็จแลว้
สเมำนื่อกั คงู่คำนวำคมณฝะ่ำกยรทรม่ีตก้อำงรอก้ำฤงษพฎยีกำำนได้ซักถำมพยสำำนนกัเสงรำน็จคแณล้วะกครู่ครมวำกมำรอกีกฤฝษ่ำฎยีกหำนึ่งชอบที่จะ

ถำมค้ำนพยำนนัน้ ได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกเมฤ่อืษไฎดีก้ถำำมค้ำนพยำนสเสำนรกัจ็ งแำลน้วคณคคู่ะกวรำรมมฝกำ่ ำยรทกฤี่อษ้ำฎงพีกำยำนชอบทจ่ี ะถสำำนมกตั งงิ ำไนดค้ ณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สเำมน่ือกั ไงดำ้ถนำคมณตะกิงพรรยมำกนำรเสกฤรษ็จฎแีกลำ้ว ห้ำมมิให้คู่คสำวนำกั มงฝำน่ำคยณใดะซกัรกรถมำกมำพรกยฤำษนฎอีกีกำ เว้นแต่จะ
ได้รับอนุญำตจำกศำล ถ้ำคู่ควำมฝ่ำยใดได้รับอนุญำตให้ถำมพยำนได้ดังกล่ำวนี้ คู่ควำมอีกฝ่ำยหน่ึง

สำนกั ยง่อำนมคถณำมะกคร้ำรนมพกยำรำกนฤไดษ้อฎกีีกำในข้อทเ่ี ก่ียวกสบั ำคนำกั ถงำำนมคนณั้นะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

คู่ควำมท่ีระบุพยำนคนใดไว้ จะไม่ติดใจสืบพยำนคนน้ันก็ได้ ในเมื่อพยำนคนนั้นยัง

มิได้เบิกควำมตำมสำขน้อกั ถงำำมนขคณองะศกำรรลมหกำรรือกขฤอษงฎคีกู่คำวำมฝ่ำยท่ีอ้ำสงำนแกัตง่ถำ้ำนพคยณำะนกรไดรม้เรก่ิมำรเบกฤิกษคฎวีกำมำ แล้วพยำน

อำจถูกถำมค้ำนหรือถำมติงได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้ำษพฎยีกำำนเบิกควำมเปสำ็นนปกั รงำปนักคษณ์แะกกร่ครู่คมวกำำมรกฝฤ่ำษยฎทีกี่อำ้ำงตนมำ คู่คสวำำนมกั ฝง่ำำนยคนณ้ันะอกำรจรขมกอำรกฤษฎีกำ

อนุญำตต่อศำลเพอื่ ซักถำมพยำนนั้นเสมอื นหนึ่งพยำนนนั้ เป็นพยำนซ่ึงคคู่ วำมอีกฝำ่ ยหนึ่งอำ้ งมำ
สกำำนรกั ซงักำนถคำณมพะกยรำรนมกกำ็ดรี กกฤำษรฎซีกักำค้ำนพยำนก็ดสี ำกนำกั รงถำำนมคตณิงะพกยรรำมนกกำ็ดรกี ถฤ้ำษคฎู่คีกวำำมคนใดได้

ตง้ั ทนำยควำมไว้หลำยคน ใหท้ นำยควำมคนเดยี วเป็นผู้ถำม เว้นแต่ศำลจะเหน็ สมควรเป็นอยำ่ งอนื่
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๑ณ๘ะกรใรนมกกำำรรทกฤ่ีคษคู่ ฎวีกำำมฝำ่ ยท่ีอ้ำงพยสำำนนกัจงะำซนักคถณำะมกพรรยมำกนำกร็ดกีฤหษรฎอื ีกถำำมติงพยำน
ก็ดี ห้ำมมิใหค้ ่คู วำมฝำ่ ยนัน้ ใช้คำถำมนำ เว้นแตค่ ูค่ วำมอกี ฝ่ำยหนง่ึ ยนิ ยอมหรอื ได้รบั อนญุ ำตจำกศำล

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกในฤษกฎำรีกทำี่คู่ควำมฝ่ำยทสำ่ีอน้ำกั งงพำยนำคนณจะกะรถรำมมกตำิงรพกฤยษำฎนีกหำ ้ำมมิให้คู่ควำสมำนฝก่ัำงยำนนั้นคใณชะ้คกำรถรมำมกำรกฤษฎีกำ

อืน่ ใดนอกจำกคำถำมทเ่ี กี่ยวกบั คำพยำนเบิกควำมตอบคำถำมคำ้ น

สไำมน่วกั ่ำงใำนนกครณณะีใกดรรๆมกหำำ้ รมกไฤมษใ่ ฎหีก้คำคู่ วำมฝำ่ ยใดฝสำ่ำยนหกั งนำงึ่ นถคำณมะพกยรำรนมดกำว้ รยกฤษฎีกำ

(๑) คำถำมอนั ไม่เก่ยี วกับประเด็นแห่งคดี

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๒ฤษ) ฎคีกำำถำมที่อำจทำสใำหน้พกั ยงำำนนคณหะรกือรครู่คมวกำำรมกอฤีกษฝฎ่ำีกยำหน่ึงหรือบุคสคำลนภกั ำงยำนนคอณกะตก้อรรงมรักบำรกฤษฎีกำ

โทษทำงอำญำ หรอื คำถำมท่ีเป็นหม่ินประมำทพยำน เว้นแต่คำถำมเชน่ ว่ำนั้นเป็นข้อสำระสำคญั ในอัน
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๗๔ มำตรำ ๑๑๗ แก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำ
สำนกั คงวำำนมคแณพะ่งก(รฉรบมบั กทำี่ ร๕ก)ฤพษ.ศฎ.ีก๒ำ๔๙๙ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๔๙ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎกี ำ

ทีจ่ ะชขี้ ำดข้อพิพำท
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกถฤ้ำษคฎู่คีกวำำมฝ่ำยใดฝ่ำสยำหนกนั ง่ึงำถนำคมณพะกยรำรนมฝก่ำำรฝกืนฤตษ่อฎีกบำทบัญญัติแห่งสมำนำกัตงรำำนนค้ีณเะมก่ือรศรมำกลำรกฤษฎีกำ

เห็นสมควร หรือเมื่อคู่ควำมอีกฝ่ำยหนึ่งร้องคัดค้ำน ศำลมีอำนำจท่ีจะชี้ขำดว่ำควรให้ใช้คำถำมน้ัน
หรอื ไม่ ในกรณเี ชสน่ ำนนก้ีั ถง้ำำนคคู่คณวำะมกรฝร่ำมยกทำี่เรกก่ียฤวษขฎ้อีกงำคดั คำ้ นคำช้ีขสำำดนขกั องงำนศคำลณะกกอ่ รนรมทกี่ศำำรลกจฤะษดฎำีกเำนินคดีต่อไป
ให้ศำลจดไว้ในรำยงำนซ่ึงคำถำมและข้อคัดค้ำน ส่วนเหตุท่ีคู่ควำมคัดค้ำนยกข้ึนอ้ำงน้ันให้ศำลใช้
สำนกั ดงุลำนพคนิ ณจิ ะจกดรลรงมไกวำใ้ รนกรฤำษยฎงีกำนำ หรือกำหนดสใำหน้คกั ูค่งำวนำคมณฝะ่ำกยรนร้นั มยกนื่ำรคกำฤแษถฎลีกงำเป็นหนังสือเพสอ่ื ำรนวกั มงไำวนใ้ คนณสะำกนรวรนมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๑ณ๙ะกรไรมม่วก่ำำเรวกลฤำษใฎดีกๆำ ในระหว่ำงทสี่พำนยกั ำงนำเนบคิกณคะวกำรมรมหกรำือรกภฤำษยฎหีกลำังที่พยำนได้

สำนกั เงบำิกนคควณำะมกแรรลม้วกำแรตก่กฤ่อษนฎีกมำีคำพิพำกษำ สใหำน้ศกั ำงลำนมคีอณำนะกำรจรทม่ีจกะำรถกำฤมษพฎยีกำำนด้วยคำถำมสใำดนกัๆงำตนำคมณทะ่ีเกหร็นรมวก่ำำรกฤษฎีกำ
จำเป็น เพ่ือให้คำเบิกควำมของพยำนบริบูรณ์ หรือชัดเจนย่ิงข้ึน หรือเพื่อสอบสวนถึงพฤติกำรณ์ที่ทำ

ให้พยำนเบกิ ควำมสเำชนน่กั นงำั้นนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ถ้ำพยำนสองคนหรือกว่ำน้ันเบิกควำมขัดกัน ในข้อสำคัญแห่งประเด็น เม่ือศำล

สำนกั เงหำ็นนสคณมคะกวรรรหมรกือำรเมก่ืฤอษคฎู่คีกวำำมฝ่ำยใดฝ่ำยสหำนนกั ่ึงงมำีนคคำขณอะกใรหร้ศมกำำลรมกีอฤำษนฎำีกจำเรียกพยำนเหสำลน่ำกั นง้ันำนมคำณสะอกบรรถมำกมำรกฤษฎีกำ

ปำกคำพรอ้ มกันได้
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๒๐ ถ้ำคู่ควำมฝ่ำยใดอ้ำงว่ำคำเบิกควำมของพยำนคนใดที่คู่ควำมอีกฝ่ำย
สำนกั หงนำนึ่งคอณ้ำงะกหรรรมือกทำ่ีศรำกลฤเษรฎียีกกำมำไม่ควรเชื่อสฟำนังกั โงดำยนเคหณตะุผกลรซรมึ่งกศำำรลกเฤหษ็นฎวีก่ำำมีมูล ศำลอำจสยำนอกัมงใำหน้คคู่คณวะำกมรฝรม่ำยกำรกฤษฎีกำ

น้นั นำพยำนหลกั ฐสำำนนกัมงำำสนืบคสณนะับกรสรนมนุ กขำร้อกอฤำ้ ษงฎขีกอำงตนได้แลว้ แตสจ่ ำะนเกั หงน็ำนคควณร ะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีำกำ๑๒๐/๑๗๕ เมสำ่ือนคกั ู่คงวำนำมคฝณ่ำะยกใรดรมฝก่ำยำรหกนฤึ่งษมฎีคีกำำรอ้ งและคู่ควำสมำนอกัีกงฝำ่ำนยคไณมะ่คกัดรครม้ำนกำรกฤษฎีกำ

และศำลเห็นสมควรศำลอำจอนุญำตให้คู่ควำมฝ่ำยท่ีมีคำร้องเสนอบันทึกถ้อยคำท้ังหมดหรือแต่

บำงส่วนของผู้ท่ีตสนำนปกัรงะำสนงคคณ์จะะกอร้ำรมงเกปำ็นรกพฤยษำฎนีกยำืนยันข้อเท็จจสรำิงนหกั รงำือนคควณำะมกเหรร็นมขกอำรงกผฤู้ใษหฎ้ถีก้อำยคำต่อศำล

แทนกำรซกั ถำมผูใ้ ห้ถอ้ ยคำเปน็ พยำนต่อหนำ้ ศำลได้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤู่คษวฎำีกมำท่ีประสงค์จะสเำสนนกั องำบนันคทณึกะถกร้อรยมคกำำรแกทฤนษกฎำีกรำซักถำมพยำนสดำนังกักงลำ่ำนวคตณำะมกวรรรมรกคำรกฤษฎีกำ

หน่ึง จะต้องยน่ื คำร้องแสดงควำมจำนงพร้อมเหตุผลต่อศำลก่อนวันช้สี องสถำน หรือก่อนวันสืบพยำน
ในกรณีที่ไม่มีกำรสชำี้สนอกั งงสำนถคำนณะแกลระรมใหกศ้ำรำกลฤพษิจฎำีกรำณำกำหนดระสยำะนเกั วงลำำนทคี่คณูค่ะกวรำรมมจกะำตรก้อฤงยษื่นฎีกบำนั ทึกถอ้ ยคำ

ดังกล่ำวต่อศำลและส่งสำเนำบันทึกถ้อยคำน้ันให้คู่ควำมอีกฝ่ำยหนึ่งทรำบล่วงหน้ำไม่น้อยกว่ำเจ็ดวัน
สำนกั กง่อำนนควณันะสกืบรรพมยกำำนรกคฤนษนฎ้ันีกำเม่ือมีกำรย่ืนสบำนันกั ทงำึกนถค้อณยะคกำรตรม่อกศำำรลกฤแษลฎ้วีกคำู่ควำมที่ย่ืนไมส่อำำนจกั ขงำอนถคอณนะบกรันรทมึกกำรกฤษฎีกำ

ถ้อยคำน้ัน บันทสึกำถน้อกั ยงคำนำคนณั้นะเกมรื่อรพมกยำำรนกเฤบษิกฎคีกวำำมรับรองแลส้วำในหกั ้ถงำือนวค่ำณเปะ็กนรสร่วมนกหำรนกึ่งฤขษอฎงีกคำำเบิกควำม
ตอบคำซกั ถำม

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกใหฤษ้ผฎู้ใหีก้ถำ ้อยคำมำศำลสำเพนกัื่องเำบนิกคคณวะำกมรรตมอกบำครกำฤซษักฎถีกำำมเพ่ิมเติม ตอสบำนคกั ำงถำำนมคคณ้ำะนกรแรมลกะำรกฤษฎีกำ

คำถำมติงของคู่ควำมหำกผู้ให้ถ้อยคำไม่มำศำล ให้ศำลปฏิเสธที่จะรับฟังบันทึกถ้อยคำของผู้นั้นเป็น

พยำนหลกั ฐำนในสคำดนแีกั ตงำถ่ นำ้ คศณำละกเหรร็นมวก่ำำเรปกน็ ฤกษรฎณีกำจี ำเป็นหรือมีเสหำตนุสกั ดุงำวนสิ คัยณทะผี่ กู้ใรหรถ้มอ้ กยำรคกำฤไมษ่สฎีำกมำ ำรถมำศำล

ได้ และเพื่อประโยชน์แห่งควำมยุติธรรม จะรับฟังบันทึกถ้อยคำท่ีผู้ให้ถ้อยคำมิได้มำศำลนั้นประกอบ

สำนกั พงยำนำคนณหะลกกั รฐรำมนกอำรนื่ กกฤ็ไษดฎ้ ีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ในกรณีที่คู่ควำมตกลงกันให้ผู้ให้ถ้อยคำไม่ต้องมำศำล หรือคู่ควำมอีกฝ่ำยหนึ่ง
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๗๕ มำตรำ ๑๒๐/๑ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพิ่มเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะบั กทรี่ ร๒ม๓ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

- ๕๐ - สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

ยนิ ยอมหรอื ไมต่ ดิ ใจถำมค้ำน ใหศ้ ำลรับฟงั บันทกึ ถอ้ ยคำดงั กล่ำวเป็นพยำนหลักฐำนในคดไี ด้

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

มำตรำ ๑๒๐/๒๗๖ เมื่อคู่ควำมมีคำร้องร่วมกันและศำลเหน็ สมควร ศำลอำจอนุญำต

ให้เสนอบันทึกถ้อสยำนคกัำงยำืนนยคันณขะก้อรเทรม็จกจำรริงกหฤรษือฎคีกวำำมเห็นของผสู้ใำหน้ถกั ้องำยนคคำณซะ่ึงกมรีถริ่นมทกำี่อรยกู่ใฤนษตฎ่ำีกงำประเทศต่อ

ศำลแทนกำรนำพยำนบุคคลมำเบิกควำมต่อหน้ำศำลได้ แต่ทั้งน้ีไม่ตัดสิทธิผู้ให้ถ้อยคำท่ีจะมำศำล
สำนกั เงพำ่อืนใคหณก้ ะำกรรเรพมิ่มกเำตรมิ กฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สสำำนหกั รงับำนลคำณยมะกอื รชรอื่มขกอำรงกผฤู้ใหษถ้ฎ้อีกำยคำให้นำมำตสรำำนกั๔ง๗ำนวครณระคกสรำรมมกมำำรใกชฤ้บษังฎคีกับำโดยอนโุ ลม

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรีกำำ๑๒๐/๓๗๗ บสำันนทกั ึกงำถน้อคยณคะำกตรรำมมกมำำรตกฤรษำฎ๑ีก๒ำ ๐/๑ และมำสตำนรกัำงำ๑น๒ค๐ณ/ะ๒กรรใหมก้มำี รกฤษฎีกำ
รำยกำรดังต่อไปน้ี

ส(๑ำน)กั ชงอ่ืำนศคำณลแะกลระรเมลกขำครดกี ฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๒) วนั เดือน ปี และสถำนที่ทที่ ำบนั ทึกถอ้ ยคำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรก(๓ฤ)ษชฎอื่ีกแำ ละสกุลของคส่คู ำนวำกั มงำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

(๔) ช่ือ สกลุ อำยุ ทอ่ี ยู่ และอำชีพ ของผู้ใหถ้ ้อยคำ และควำมเก่ียวพันกบั คูค่ วำม
ส(๕ำน)กั รงำำยนลคะณเะอกยี รดรแมหกำง่ รขก้อฤเษทฎ็จีกจำรงิ หรอื ควำมเสหำน็นกัขงอำงนผคใู้ ณหะถ้ กอ้ รยรคมำกำรกฤษฎีกำ

(๖) ลำยมือชอื่ ของผใู้ ห้ถอ้ ยคำและคู่ควำมฝำ่ ยผู้เสนอบันทึกถ้อยคำ
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกหฤ้ำษมฎมีกิใำห้แก้ไขเพ่ิมเตสิำมนบกั ันงำทนึกคถณ้อะยกรครำมทก่ีไำดรก้ยฤื่นษไฎวีก้แำล้วต่อศำล เวส้นำนแกัตง่เำปน็นคกณำะรกแรรกม้ไกขำรกฤษฎีกำ

ข้อผิดพลำดหรือผสดิ ำนหกัลงงำเนลค็กณน้อะกยรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกมฤำษตฎรำีกำ๑๒๐/๔๗๘ คสู่คำวนำกั มงฝำน่ำคยณใดะฝก่ำรยรมหกนำ่ึงรอกำฤจษขฎอีกใำห้ศำลทำกำรสสืบำนพกั ยงำำนนคบณุคะคกลรทรมี่อกยำู่ รกฤษฎีกำ

นอกศำลโดยระบบกำรประชุมทำงจอภำพได้ โดยคู่ควำมฝ่ำยที่อ้ำงพยำนต้องเป็นผู้รับผดิ ชอบในเร่ือง

ค่ำใช้จ่ำย หำกศำสลำนเหกั ็นงำวน่ำคเพณ่ือะกปรรระมโกยำชรนกฤ์แษหฎ่งีกคำวำมยุติธรรมศสำำนลกัจงะำอนนคุณญะำกตรตรำมมกคำรำกรฤ้อษงฎนีก้ันำก็ได้ โดยให้

ศำลดำเนินกระบวนพิจำรณำไปตำมข้อกำหนดแนวทำงกำรสืบพยำนของประธำนศำลฎีกำโดยควำม

สำนกั เงหำ็นนคชณอะบกขรอรมงกทำี่ปรกรฤะษชฎุมีกใำหญ่ของศำลฎสีำกนำกั ทงี่อำนอคกณตะำกมรมรมำกตำรรำกฤ๑ษ๐ฎีก๓ำ/๓ รวมทั้งระสบำนุวกั ิธงีกำนำครสณืบะกพรยรมำกนำรกฤษฎีกำ

สถำนท่ี และสักขีพยำนในกำรสืบพยำนตำมข้อกำหนดของประธำนศำลฎีกำดังกล่ำว และไม่ถือว่ำ
ค่ำใชจ้ ่ำยน้นั เป็นคสำ่ำนฤกชั งำำธนรครณมเะนกียรรมมในกำกรำกรฤดษำฎเนีกินำ คดี สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

กำรเบิกควำมตำมวรรคหนงึ่ ใหถ้ ือวำ่ พยำนเบิกควำมในห้องพิจำรณำของศำล
สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

สมำำนตกั รงำำน๑ค๒ณ๑ะกรใรนมกกำำรรกนฤั่งษพฎิจีกำำรณำทุกคร้ัง เสมำื่อนพกั ยงำำนนคคณนะใกดรเรบมิกกคำวรกำมฤษแฎลีก้วำให้ศำลอ่ำน
คำเบิกควำมน้ันให้พยำนฟัง และใหพ้ ยำนลงลำยมอื ช่อื ไว้ดังที่บัญญัติไว้ในมำตรำ ๔๙ และ ๕๐

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกคฤวษำฎมีกในำ วรรคหนึ่งไมส่ใำชนก้บั งังำคนับคกณับะกกรรรณมกีทำี่มรกีกฤำษรฎใชีก้บำ ันทึกถ้อยคำสแำทนนกั งกำำนรคเณบะิกกครวรมำมกำรกฤษฎีกำ
ของพยำนตำมมำตรำ ๑๒๐/๑ หรือมำตรำ ๑๒๐/๒ หรือกรณีที่มีกำรสืบพยำนโดยใช้ระบบกำร

สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๗๖ มำตรำ ๑๒๐/๒ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
สำนกั แงพำน่ง ค(ฉณบะับกทร่ี ร๒ม๓ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๗๗ มำตรำ ๑๒๐/๓ เพ่ิมโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
แพ่ง (ฉบบั ท่ี ๒๓) พส.ศำน. ๒กั ง๕ำ๕น๐คณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ

๗๘ มำตรำ ๑๒๐/๔ เพิ่มโดยพระรำชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมำยวิธีพิจำรณำควำม
สำนกั แงพำนง่ ค(ฉณบะบั กทร่ี ร๒ม๓ก)ำพรก.ศฤ.ษ๒ฎ๕ีก๕ำ๐ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ สำนกั งำนคณะกรรมกำรกฤษฎีกำ