The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search
Published by corneliussylvester07, 2022-02-19 23:39:56

Buku Program Majlis Perasmian Penutupan Pertandingan Manangon dan Momohiss

Buku Program

BUKU PROGRAM

21 FEBRUARI 2022
GOOGLE MEET

JABATAN BAHASA KADAZANDUSUN
JABATAN HAL EHWAL PELAJAR

Isi Kandungan

BIL PERKARA MUKA
SURAT
1 PENGENALAN
2 MATLAMAT 1
3 OBJEKTIF 2
4 AHLI JAWATANKUASA INDUK 3
5 AHLI JAWATANKUASA PELAKSANA 4-5
6 ATUR CARA MAJLIS PENUTUPAN 6-8
7 SENARAI PESERTA 9
8 LAMPIRAN TANGON/ HIIS 10 - 11
12 - 52

i

Pengenalan

Program yang akan dijalankan ialah Pertandingan Manangon
dan Momohiis Bahasa Kadazandusun Secara atas talian.
Pertandingan Manangon dan Momohiis Bahasa Kadazandusun
ini diadakan bagi meneruskan tradisi budaya masyarakat
Kadazandusun sejak zaman-berzaman.

Dalam masyarakat Kadazandusun tradisi Manangon atau
dikenali sebagai bercerita digunakan untuk menghiburkan orang
lain dengan jalan cerita fiksi atau dongeng, dan juga berkait rapat
dengan legenda untuk menarik seseorang untuk mendengar.
Manakala Hiis pula adalah berbentuk puisi warisan seperti
Sundait, Taala-Ala, Sudawil, Tinggono, Andayayong, Kiaton,
Taboi-Aboi, Tudodoi, Tuntura dan Tandi-adi. Semua puisi ini
mempunyai persamaan dan perbezaannya tertentu mengikut
tempat dan dialek. Penyampaian puisi-puisi tersebut juga
berbeza dan mempunyai keindahannya tersendiri.

Oleh yang demikian, pendekatan penganjuran pertandingan
Manangon dan Momohiis di IPG Kampus secara atas talian
dapat mempertingkatkan lagi penggunaan bahasa ibunda dalam
kalangan Guru Pelatih di IPG Kampus Kent dan dapat

menghargai tradisi lisan masyarakat sendiri dan seterusnya
memekarkan bahasa bagi mengelak kepupusan.




1

Matlamat

Pertandingan Manangon dan Momohiis ini merupakan salah satu
aktiviti yang dianjurkan oleh Jabatan Bahasa Kadazandusun
bersempena dengan Hari Bahasa Sedunia dengan kerjasama
Jabatan Hal Ehwal Pelajar IPG Kampus Kent, Tuaran. Program
pertandingan ini bermatlamat untuk membangkitkan semangat
kecintaan penggunaan bahasa ibunda dalam kalangan Guru
Pelatih di IPG Kampus Kent. Selain itu juga, memberi peluang
kepada guru pelatih menghayati karya kreatif tradisional
masyarakat kadazandusun iaitu Manangon dan Momohiis.

2

Objektif

Objektif-objektif bagi pertandingan Manangon dan Momohiis
Bahasa Kadazandusun adalah seperti berikut:

Mencungkil bakat dan kreativiti Manangon dan Momohiis dalam
kalangan guru pelatih khususnya yang mengambil Major
Bahasa Kadazandusun.
Membina keyakinan diri dan semangat juang yang tinggi serta
berdaya saing dalam kalangan guru pelatih.
Menggalakkan guru pelatih menghayati budaya karya kreatif
tradisional masyarakat Kadazandusun iaitu Manangon dan
Momohiis.
Menyokong usaha untuk memelihara penggunaan bahasa asal
masyarakat Kadazandusun dalam kalangan Guru Pelatih IPG
Kampus Kent.
Mempertingkatkan penggunaan bahasa ibunda dalam kalangan
Guru Pelatih di IPG Kampus Kent.
Memartabatkan Bahasa Kadazandusun sempena Hari Bahasa
Ibunda Sedunia.

3

Ahli Jawatankuasa Induk

PENASIHAT I

YBHG. DR. HAJAH ROSMAWATI BINTI HAMZAH B.S.K
Pengarah

IPG Kampus Kent, Tuaran

PENASIHAT II

DATIN DR. HAJAH ROSINAH BINTI EDININ
Timbalan Pengarah

IPG Kampus Kent, Tuaran

PENGERUSI I

ENCIK AMIDY MALAGOB
Ketua Jabatan Hal Ehwal Pelajar,

IPG Kampus Kent, Tuaran

PENGERUSI II

PUAN LINAH BAGU @ SITI NURLINAH ABDULLAH
Ketua Jabatan Bahasa Kadazandusun
IPG Kampus Kent Tuaran

4

PENYELARAS

ENCIK VICTOR BAGA
Pensyarah Jabatan Bahasa Kadazandusun




SETIAUSAHA

HAIKAL FAIZ BIN ABDUL LATIFF
Ketua Unit PISMP BKD AMBILAN Jun 2019




PENSYARAH PENASIHAT

DR. WILFRED DOUSIP
ENCIK JAMES GEOFFEREY W. MOLIJOH

ENCIK JOHN BIN GITOM

5

Ahli Jawatankuasa Pelaksana

PENGERUSI
Adreon Danil

NAIB PENGERUSI
Annunciatokade Jude Linggohun

SETIAUSAHA
Chrisconniella Julis

NAIB SETIAUSAHA
Bonny Venture Paukin

BENDAHARI
Haikal Faiz Abdul Latiff

AJK PENDAFTARAN
Debbra Dominic
Nadhirah Afifah Binti Amidin

AJK SIJIL DAN HADIAH
Amiza Binti Md. Mustapha

Vivie Esther Paulinus
Alessandra Domissin

AJK PUBLISITI DAN SIARAYA
Chissty Roppilin

Rosenita Zesta Mosus

6

Ahli Jawatankuasa Pelaksana

AJK DOKUMENTASI DAN TEKNIKAL
Jack Oswald Jude

Mohd Hariz Arip Bin Juhanin
AJK BUKU PROGRAM

Cornelius Sylvester
Norina Daimel

AJK PERHUBUNGAN DAN PENILAI
Nur Ain Binti Siman@Jimin

Nellezia Jaimun
AJK PENGUMPULAN VIDEO
Dora Madelina Jairy
Lindaasmiralda Lusian
AJK PENGUMPULAN HIIS

Elviana Gunong
Stephanie Rayner
AJK TUGAS-TUGAS KHAS
Danny Roland Stanis

Daxter Dany

7

Ahli Jawatankuasa Pelaksana

PENGACARA MAJLIS
Lindaasmiralda Lusian
Frede Adrie Sabinos

PEMBACA DOA
Khairul Nizam Bin Burhanudin

KETUA UNIT BKD
PP SEM 1 2021: Hehdy Jamun

P SEM 1 2021: Marcella Lo
P SEM 3 2020: Florina Usin
P SEM 6 2019: Haikal Faiz Bin Abdul Latiff
P SEM 8 2018: Shui Hien Puji@Lodunis

8

Atur Cara Majlis Penutupan

ATUR ACARA MAJLIS PERASMIAN PENUTUPAN
PIBOI’AN MANANGON OM MOMOHIIS
PERINGKAT IPG KAMPUS KENT 2022

Tarikh : 21 Februari 2022
Masa : 2:00 p.m. – 4:00 p.m.
Pautan GM: https://meet.google.com/srh-tvek-kaj

2:00 p.m. - Semua pelajar BKD masuk ke dalam pautan Google Meet
- Pengarah, Ketua Jabatan HEP, Ketua Jabatan BKD, Pensyarah
masuk ke dalam pautan Google Meet


- Sambut Tetamu (Video Tarian Sumirid)



- Nyanyian lagu Negaraku, Sabah Tanah Airku dan IPG



- Bacaan Doa



- Ucapan alu-aluan oleh:



Puan Linah Bagu @ Siti Nurlinah Abdullah



Ketua Jabatan Bahasa Kadazandusun



IPG Kampus Kent Tuaran



- Ucapan alu-aluan dan perasmian Penutupan Piboi’an Manangon



om Momohiis tahun 2022 oleh:



YBrs. Dr. Hajah Rosmawati binti Hamzah B.S.K



Pengarah IPG Kampus Kent, Tuaran



- Pengumuman keputusan dan pemenang pertandingan
4:00 p.m
(Tayangan Video)

- Sesi ceramah Tetamu Jemputan oleh:

Mongingia Lenzely Salimin

Duta Bahasa LKNS Sabah

- Video (Rati pisaan)

- Majlis selesai 9

Senarai Peserta

BIL NAMA UNIT KATEGORI

1 GEORGINA ANDREA LEYKHAI PPISMP BKD (SK) MOMOHIIS
DOMINIC AMBILAN JUN 2021

2 JURINA JONIMIN PPISMP BKD (SK) MOMOHIIS
AMBILAN JUN 2021

3 JOEIVIVIEAN JAMSON PPISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2021

4 RONALITA FELIX PPISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2021

5 ELLYSIA JINUS PISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2021

6 CLEOPATRA LEONA JOEHAILE PISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2021

7 CHRISMA ELSIE PEILIE@KIPLY PISMP BKD (SK) MOMOHIIS
AMBILAN JUN 2021

8 EFRENIFANI JOSEPH PISMP BKD (SK) MOMOHIIS
AMBILAN JUN 2021

9 CALLISTHA FRANCIS PISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2020

10 CHRISTELLA GUNSARI PISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2020

11 FLORINA USIN PISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2020
10

Senarai Peserta

BIL NAMA UNIT KATEGORI

12 ANGGLIAA MAICOL PISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2020

13 MICHELINA BINTI MICHAEL PISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2020

14 NICHOLAS OLIVEERO PELIMON PISMP BKD (SK) MOMOHIIS
AMBILAN JUN 2020

15 FREDE ADRIE SABINOS PISMP BKD (SK) MOMOHIIS
AMBILAN JUN 2020

16 JILORISA JOHN PISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2020

17 FLORECE SATIAU PISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2020

18 VERDA MIUS PISMP BKD (SK) MANANGON
AMBILAN JUN 2020

19 DORA MADELINA JAIRY PISMP BKD (SK) MOMOHIIS
AMBILAN JUN 2019

20 STEPHANIE RAYNER PISMP BKD (SK) MOMOHIIS
AMBILAN JUN 2019

21 ELVIANA GUNONG PISMP BKD (SK) MOMOHIIS
AMBILAN JUN 2019

11

Tangon/Hiss

NAMA GEORGINA ANDREA LEYKHAI DOMINIC
UNIT PPISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2021
KATEGORI MOMOHIIS
TAJUK RAYANGAN, MOGONDI ADI, KILI-KILI BIMBILANG

RAYANGAN (TONDU) KILI-KILI BIMBILANG
Do’ watang-watang ronggu Kili-kili bimbilang
Do sinunion do kodop Do kili do posombilang
Gorong noh’d ronggu tinan Tinanku milang-bilang
Om todop ih tondimoon Amu nu’ih osonsorou
Do tinanku milang-bilang
Om piasau ku dandamaan
Do sinait ku bayayat Piasau ku dandamaan
Amu ku i ahandaman Di tinanaom ku’om bayayat
Tondigku mongimbayayat Tondig do pongimbayayat di amu
nu’ih ahandaman
Om tataso ku’ih lintagu Di tondig no’im bayayat
Koo’untun id duntu tuau
Adaa kolimboguai Kili-kili bimbilang
Do doho ponuau suau Di pili-kili bimbilang
Di kili pono’ih kabang
Di amu ku po oilaan
Do tinan ku’ih milang-bilang

12

MOGONDI ADI (Ponongtondu)
(Ponongtondu) Mongoi no yaadi ponondot,
Adi pananom po’d siot, Do ba’ang do maran-ngaran,
Do baris do punatadon, Dahi no’kopodtungoliu,
Sorou ti huyan, Po’d lohing dot daamot nu Do ba’ang do amu iingaran
maya’ wagu
(Ponongkusai)
(Ponongtondu) Ongoi no lo ondu,
Hombo totobon ku’d sa’an, Po’nondot do ba’ang do tamu’I
Id sungkad ku’d punatadon, ingaran Dahi no kopo tungaliu,
Ii purinding ku loi adi, Do ba’ang do maran ngaran
Do kosondot do rondomon
(Ponongtondu)
(Walai Otoliban) Momili mantad da’ sayoi,
Isai ma ti mod’tinalib, Do puruan do ginonding,
Oingongo rolian Polimbotusai loi adi,
Do lontugi miningkuku
(Ponongtondu)
Kada kou podtiga dayang, (Ponongkusai)
Soondoon iloi adi, ...ali toi monginsuduon,
Oikuman kaka loi oton, Mokimaran do monggis,
Do ta’ii kurilib nginan Homponon gunggomon kui,
Narou narou do puru tu,
(Ponongkusai) Gimpuyut do pirakan
Mantad toi modtiga dayang,
Moningayam toi rilib, (Ponongkusai)
Bayu ii talala’ngadai, Ponginsan kou manalai
Tuhup do kosondoton Otungan do tinggoron,
...padansaran insan po’
(Ponongtondu) ...pomosuon moningot
Okon no ko ponolokoyo,
Do pantang do padalapik, (Ponongtondu)
Do gandas do posugaliu, Adi oi no panalakoi
Kada nogi pingkoilih, Walai do kapampangan
Sorum boroson ko’d tulun Pangabai kabai no kama
..do basi oo’ii sinusuyon
(Walai Otoliban) Pangabai kabai no kama
Mantad toi modtiga dayang, ..do saring do polimboting
Moningayam toi rilib, do tuhup do Potibuyuhai
Kosondoton ..momiintong do tulan
..padalapik do rugading
Posugalam

13

Tangon/Hiss

NAMA JURINA JONIMIN
UNIT PPISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2021
KATEGORI MOMOHIIS
TAJUK KIATON, SUDAWIL

KIATON Kiaton... SUDAWIL
Kiaton... Lansat ku sompuru-puru Roun sansayau-sayau
Potulud no yombigigir Binigod do lonuod Okito do rumamboi
Kasako buto-buto Yati songisompuru Kolumison kararayou
Koto-koto ko insan Manu pitoluadan. Sontob tutumombului.
Koontok ko tobugir.
Suang talun tamangan
Kiaton... SUDAWIL Tinungkusan pinasandad
Potulud ko godu-godu Ua’ua bambangan Tomposion tinungkusan
Kasako gamut-gamut Ua naru ganggayan Angkab nga poinwalad.
Okuro tobugir ilo’ Isai no kosigonggoi
Koingamut do toruol. Tondu poumbangan. Timungo rinamasan
Orumbang kokitanan
Kiaton... Sompuru-puru langsat Osompuru sunduan
Miou-iou nolo tiou Minua’ doid do atawoi Osindak posorili.
Hilo duntu lahangan Ngoyon ku ii singonggoyo
Kada no miou-iou Do doho korumbangayan. Kotuo ku lombiding
Lahangan pandai dagangan. Rapaon kalangadan
Paganakan suminding
Kiaton... Tinungkusan igitan.
Tagado ku lombi-lombi
Kountunai tongod-ongod
Kada kotogod doho
Olumbi o ginawo.

14

Tangon/Hiss

NAMA JOEIVIVIEAN JAMSON
UNIT PPISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2021
KATEGORI MANANGON
TAJUK II BUU, II MONDOU OM II KARA.

Insan tadau, ongoi no kaka ii buu pimpanau hilo id gouton mooi pogihum taakanon .
Masaan kaka id tindalanon nga kopisolowot kaka yau di mondou.

“ Atuk, atuk , atuk oi uu. Nokuro ko gia dino tuu oloyo do mamanau.” Kaka di mondou
monguntotori di buu.

“ kada bogia ponguntotori dino ondou, oloyo oku pia mamanau nga haro iyo moti toongoi-
ongoi ku diti.” Kaa di buu.

“ Kada no dino oi uu, Nunu po gia toongoi-ongoi do oloyo mamanau. Nga poingkuro pia
oi uu, mumbal kito da miuntun untun do baino. Isai dati asangal. “ Kaa di mondou.

“ umm, miuntun-untun kito no boh.” Kaa di buu kaagu suminimbar.

Piwoyo-woyo nodi yolo minooi hiri iso kinoyonon di ogumu sahap ponguntun.

“Diaa oi uu, gupu iya gulu. “ Kaa di mondou.

Gupu no kaka ii buu dii om untunai no di mondou. Masaan kaka di mondou monguntun
nga masaan nogi kadau di buu do mongukut luang wayaan dau lumabus mantad di
nuntunan. Kountunai po di mondou ii buu om tutudai no dau. Maid laid nga mandak
bandak no ii tapui, simbar di buu nga mian pian no tuu osodu sodu no gia kukut dau.
Andasan dii mondou om nouhu no i buu hiri suang di nuntunan. Kopisok podii ii tapui om
lohowo do di mondou ii buu.

“oi uu, honggo ko no di oi uu?” Kaka di mondou minoi pongukut di nuntunan dau nga aiso

ii buu. 15

Osuayan di yau om lohowo no dau kaagu. Sikog po di hom ‘Diaa oku ii t ondou” Kaa di
buu hiri id dolikud di mondou.

“Ouhu oku gia do kinokodou-kodou ti likud ku. Diaa iya di gumupu om yoho monguntun”
Kaa kawagu di buu.

Gupu no kaka ti mondou om untunai no di buu. II mondou nopo diti nga amu nokosorou
mongukut luang wayaan dau lumabus. Gisom ii di nouhu yau yo hiri nuntunan. Kouhu po
di ii tapui om lohowo no da di buu ii mondou nga aiso nodi sumimbar tuu nouhu no gia ii
mondou. Sukayo no di buu ii nuntunan dau nga poimpurak ii kaka tulang di ondou. Puhuo
nodi dau ri tulang-tulang di mondou om wonsoyo no dau turiding.

“Turiding, turiding tulang di mondou noonsoi di kotombuu” Kaka tuni turiding dii. Olumis
tomod kaka tuni turiding di. Masaan kaka di buu minguriding nga poingintong kaka ti kara
kibinabo tanak dau hiri duntutimadang. Sikog po kaka om tuhun no ti kara om ahawo no
dau ii turiding di buu om salakoi no yau gisom hiri no duntu di kayu.

“turiding, turiding, tulang di mondou noonsoi di kotombuu ,naahau di katangkara.”
Mingirak po kaka dii ti kara.

“ Oi ara, pogulio no turiding ku.Tulang-tulang ii da di ondou noonsoi ku.” Kaa po da ti buu
nga amu no pokinongohon di kara. Aa po kaka laid om siwaya ii ti tongkuyu.

“Nokuro ko oi uu tu mihad?” Kaa di tongkuyu osuayan.

“Hudii nongoi di kara ilo turiding ku.Tulang-tulang I da di ondou noonsoi ku.” Kaa di buu

“ Ohooo, kada no ihad dino oi uu.Uhupan tia mooi panganu dilo turiding nu.” Kaa di
tongkuyu.Pomilogot logot no kaka di ti tongkuyu minoi salakoi di guas kayu. Korikot nodi
hiri pintangaan, kokito kaka ti tanak kara ii tongkuyu.

“Ama, nunu lo hudi toitom-itom hilo siriba lo ama?” Kaa di tanak kara minuhot di kara.

“ Ish , guung- guung ilo. “ kaa di kara.Koihi dau minguriding.Maid-laid kaka om momok
somok nodi ii toitom-itom okito di tanak kara. Osomok nodi kaka om pomoros no ii tanak
kara do “Adayoiii, osomok no moti di lo toitom itom ama.”

“ Guung -guung bogia lo” Ka di kara.Minguriding yau. Korikot po kaka di tii tongkuyu hiri
toning di kara nga konggipo dau tontolu di kara. “ Kisak kisak kisak” Kaa po di ti kara
norualan. Koilihai dau ri turiding om pogidu nodii yau. Intuhun no kaka di ii tongkuyu om
tahako no dau di buu ii turiding. Piwoyo-woyo nodi yolo minuli.

16

Diaa ti kara nopo yo om maid-laid momulonit podii ii tontolu dau nakanggip. Nga sundung
pia yodi, kosorou kasari ti kara do mingkaraat. Ongoi no kaka yau pogihum tukil om
pagawo no dau pinoposuang di tukil ii nana tontolu dau. Ngoyo do dau poiliho hiri
wawayaan tulun mooi tomu. Insan kaka tadau di om kawayaai do ti taki-aki no kisukud do
mooi tomu ii tukil di. Otood nopo kaka di taki-aki tuu nandasan dau om paha o suang di
tukil. Ngoyo nopo kaka dau ii tukil om tangkas tomod no minoi tomu. Korikot podi hiri
tomu om pogititimung ngawi ti tulun. Ukabai no kaka dau ii tukil nga hali hali kinoutong
utong yo suang. Aa gia outong do ii nana tontolu kara. Minggirak po kaka di tii kara
nokokito.
“Tog Tog Lokugon ndoso da hom paha, nana ii tontolu kara” Kaka ti kara mamagandang
tomod podi mingirak.
Kototogod po kaka di ti taki-aki yo, uli no kaka yau om ongoi no yau pomonsoi do
rungkap. Ngoyo no dau poiliho kadau hiri wawayaan di kara om umpanai no dau punti.
Ongoi no da mimpanau ti kara kadau. Kokito di punti nga otimpas nopo minoi suang.Amu
no minomusorou pia. Homm nopupusan nodi ii kara nokosulung do rungkap.
Ponontudukan nopo mantad tangon diti nga kada tokou no da ponguntotori tulun suai tuu
monikid tulun haro kosonongon diolo sondii ii aiso hiti id dati. Kumoduo nopo nga
monguhup tokou no da wokon ii kawaya do kosusaan. Kolimpupuson no, kada tokou no
da pingkaraat kumaa tulun suai tuu nunu nopo ii powonsoyon tokou nga koguli moti
kawagu id dati.

17

Tangon/Hiss

NAMA RONALITA FELIX
UNIT PPISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2021
KATEGORI MANANGON
TAJUK YANAK-ANAK

Di pogulu po kaka, haro songulun tanak di noiduanan koduo-duo molohing. Roitan nopo
di tanak di nga I Yanak-anak. Kunsikang tomod kaka gia di ngoduo molohing dau gisom
do aiso nunu tinungkusan soira do noiduanan.

Soira norikot timpu rumilik, rumilik no ngawi i tulun kampung. Asa’o no di Yanak-anak
iri gagamas om pamanau no mongoi daa tabang. Nga korikot nopo isio id rilikon
mogitatabang, irak-irakai no diyolo tu gagamas no gia di pinakadangol dau.

Oluuk no I Yanak-anak minuli. Momusorou no yau “suab mositi mongoi oku pogihum
tanah ditosonong umoonku” ka id suang ginawo dau.

Osuab-suab po om ibok no Yanak-anak minoi pogihum tanah do rilikon. Tumongob
no ginawo dau tu apagon tomod ngawi rilikon. Au alaid kobontol no I Yanak-anak
songguas togop diagayo guas. Alahas kaka gia posorili do guas togop dii. ‘oh, iti no o
umoonku, amu kopio apagon do rumilik’, ka di Yanak-anak.

Tikid-tikid tadau di I Yanak-anak managad nopo karaja. Sangadau,sampalad no
naakan iri gagamas dau. Kahaba nopo iri guas do togop nga tutudai no di Yanak-anak.
Haro nodi tumo dau nga tumongob no kawagu ginawo dau tu aiso parai do tonomon om
tumabang do managasok.

Poingkuro po, sansagai nopo di Yanak-anak ginawo dau mongoi pokianu parai hilo
kokompungan nga miagal di gulu tu aiso momoduli dau. Olunggui no gia di Yanak-anak
minuli. Id tindalanon minuli nokoruba I Yanak-anak songulun todu-odu no.

“nokuro ko tu olunggui ko kopio” kaa di Yodu.

18

Posusuyo no di Yanak-anak o sontob kobolingakahangan dau kumaa di Yodu.

“Kada kosusa, haro it parai tonomon ku tokuri, om ngoyon ku iya uhupai do monumpos.
Rumikot oku id dumo nu do suab” kaa di Yodu-odu.

Nounsikou kopio I Yanak-anak gisom nokolihu minonguhot hinonggo tadon di Yodu.
Kousabon po om hilo no Yanak-anak id dumo magandad di Yodu. Au alaid mantad diri,
korikot no I Yodu om timpuunai no diolo do mangasok. Tolu no tadau om kopongo no.

Soira nakaasok, boros-boros no I Yodu, “Anak-anak, au oku no moti rumikot hiti id tumo
nu gisom orikot kaaamatan, piarao no lo tonomon di osonong-sonong” ka di Yodu.
Daamot diri, pomonsoi no I Yanak-anak do sulap poianan do parai. Soira norikot timpu
mongomot. Omoto no di Yanak-anak iri parai dii. Ogumu kaka iri parai tu au koula do iso
no sulap. Pomonsoi di kawagu I Yanak-anak do sulap. Gisom koturu sulap kaawi nogi iri
tomoton.

Miagal di batos di Yodu pogulu, soira nokoomot I Yanak-anak, korikot no yau miampai
minogowit iso kakanan om songinan manuk. “Anak-anak, iti kakanan ponginamalannu
om iti manuk pilosonnu do manandak do Kaamatan, rumikot oku kawagu ontok
manaadak ko do kaamatan’, ka di Yodu.

Norikot nodi panaandakan tadau kaamatan om piloso no di Yanak-anak iri manuk tinahak
di Yodu. Daamot mogonsok-gonsok I Yanak-anak, korikot no I Yodu om poboros no.

“Anak-anak, ongoi no pangalap do tulun mamaramai diti panaandakan kaamatannu. Nga
amu oku moti mintalang id tulun ginumuan. Mongoi oku nopo hilo’d sulapnu om atadan
oku nondo taakanon’ Ka di Yodu.

Ibok no Yanak-Yanak minoi pangalap piipiro tulun mongoi akan om inum id walai dau.
Soira nokorongou di suai do minoi I Yanak-anak pangalap tulun nga pingirak no yolo.
“kanou mongoi hilo di yanak-anak” kaa diyolo. Tudu nopo daa nga moi panangi-sangi di
Yanak-anak.

Nga korikot nopo yolo id natad walai di Yanak-anak nga noindamaan nakagagang
nokokito turu sulap poimponu parai. Iri boros panangi-sangi nolihuan. Haro ngawi I
sontungkabang au otumbayaan nu I okito.

Soruang no yolo id walai di Yanak-anak om akan no om poginum. Nayahan no yolo nga
kakal I do au naawi iri takanon om tikanas, I Yanak-anak nga osuayan dii. Kosorou no I
Yanak-anak di Yodu-odu.

19

Ngoyo no dau intangai I Yodu hilo id sulap. Nga it takano om tikanas nga au di Yodu
naakan. Pinlahawan po di yanak-anak I Yodu nga aiso suminimbar. Pomusorou no I
Yanak-anak ‘tadon di Yodu-odu nga au ku noilaan, tumo ku di kotiwakod do songguas
togop no om nakaralad tokudi sabab minagalab nga turu sulap o tua? songinan manuk
om kinomol sangkakanan no nga nakabagal tulun sangkampung? Atuk,atuuuk, okon
pama ko tulun koubasanan I Yodu diri” kaa di Yanak-anak
Roitai no di Yanak-anak I Yodu-odu diri do Bambarayon. Mantad no diri, tikid tadau
Kaamatan,koinsanai tulun Dusun monumad do Bambarayon.
Sabap ogumo kopio parai di Yanak-anak,maai noh dau iri poolono do kakamot kakamot.
Ii yanak-anak okon no dii songulun tanak mosikin nga songulun ii kaya kopio mantad koh
iri tulun suai id kampung diri.
Om koubasan songulun tanakwagu mogihum sumandak tontok tinan.Om ingkaa nogi ie
Yanak anak tu au no alaid mantad dii koihum nodi ie Yanak anak iso sumandak id olumis
om awantang.Sowoo no dau iri,om olumis tomod koposio posion diolo ngoduo sogigisom.
Nopupusan nodi.
Ponontudukan:
Mositi tokou do abagos moi do odimpot nunu I maan dati dimpoto tu oyopos-yopos nopo
dulud nga, oyopos yopos no sinapa. Siliiho no kowowoyoon di Yanak-anak sabaagi
poomitanan, hinonggo amu isio osonong oputut pomusarahan soira insasanaon do tulun.
Soroho no, kinalantayon kotimpuun mantad tinan dati sondiri. Ponsikou.

20

Tangon/Hiss

NAMA ELLYSIA JINUS
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2021
KATEGORI MANANGON
TAJUK I GUNANAK

Ii nopo kaka di pogulu po kiwaa songulun tanak di pinungaranan i Gunanak. I Gunanak
nopo diti nga noiduanan no molohing dau mantad tokoro po kopio. Poingion isio id iso
sulap hilo dusuk do kampung. Tikid tadau moi isio id suang talun moi pogium do kinotuan
om tua-ua di milo padagangon tu iri no o koonuan dau do tusin.

Malib-talib o timpu om kosiliu nodi i Gunanak songulun tanakwagu di awantang om
agaras. Insan tadau minongoi i Gunanak pinhombo hilo id talun tu naawi no napa disio.
Masaan di Gunanak mamanau minsinding podi kaka isio. “Kotu-kotu lombiding kokotu
longkoguman, kotu tuntu do wakau owito ku reminding” sigog om nokokito isio iso puun
timadang di tagayo.

“Ai, agayo di kopio puun timadang dilo, ogumu nogi di tua dau. Osonong da onuon ku ilo
om ngoyon ku padagangon hilo badi suab”. Kaa di Gunanak om ongoi nodi hilo.

Soira korikot id guas timadang dii, kokito no disio ogumu kopio tua di timadang om
ongoi nodi kaka i Gunanak pogihum do sisiit. Maso mogihum isio do sisiit sigog ka logod
o sarup om mituong di tawan. Korongou nodi isio miagal haro tulun mongolohou dau.

“Gunanak oo Gunanak, maganu ko daa ilo timadang?” Kagagang i Gunanak,
tuminingaha isio om kokito isio haro iso tombolog agayo poinsako id raan timadang dii.

“Manu ko nopo om paganu nopo, nga tolu no maa tua timadang di milo onuon nu”.

Simbar nodi kaka i Gunanak “Aa di kosukup ilo, maan ku da padagango suab tu aiso
kopio tusin om napa ku”.

21

Simbar no kaagu ii tombolog. “Rongoho no iti boros ku, paganu tolu no timadang
om uli no. Nung mumang ko nopo kawagu nga guli no hiti ontok sumilau no parai. Au ko
nopo mokinongou ti boros ku nga osiliu hino diya kaantakan di au osonong”

Ongoi nopo di kaka i Gunanak paganu do tolu no tua timadang, posuango disio id
barait dau om uli no isio. Id kapamanahan dau muli, opurimanan dau magat-agat barait
dau nga tilombuso nopo disio mamanau. Korikot nodi id lamin, intangai disio id suang do
barait dau nga okon nodi tua do timadang nga okito dau amas poinponu dii barait.
Mintundok podi i Gunanak oimayaan kokito di amas, solinaid isio poinpasi id pomogunan
au insan isio koigit do amas.

Ngoyo nodi disio padagango i amas om kosiliu nodi isio tulun di akaya. Mantad do
kaantakan dii, nokopomonsoi i Gunanak do lamin di olumis no kopio om owito nodi ngawi
dau tulun kampung moginakan turu tadau turu totuong id walai disio. Aramaian no kopio
tulun id lamin dau om haro ngawi komolohingan di moi popoitutun tanak tondu diolo
kumaa di Gunanak. Ontok do moginakan dii, nokointutun i Gunanak tanak tondu di
luguan kampung om ngaran nopo di tondu nga i Randawi. Mitutun-tutun di yolo om soira
nokopurimanan do kopiontok ginawo, minisawo di yolo.

Osonong nodi kopio koposion i Gunanak tu kiharo nodi lamin, haro sawo om tulun
kampung nga mamantang disio. Pipiiro nodi wulan nakatalib kopuriman nodi i Gunanak
okuri no tusin dau. Tumongob nodi ginawo dau tu haro pinabatos dau do manahak tusin
kumaa tulun kampung montok momonsoi do sunsuyan.

Aiso nodi kopio tusin dau om momusorou podi yau poingkuro kaanu do tusin.
Kosorou di dau ii guas timadang, gumuli da di isio moi paganu kaagu di tua timadang nga
orosian isio tu nokoboros i tombolog do gumuli nopo kagu nga tontok do sumilau no o
parai. “Ah, mongoi nopo boh. Aiso nunu-nunu ri” kaa dau.

Kosuabon di mininsarap di i Gunanak om i sawo dau moi id talun pogihum di guas
timadang. Soira nokorikot yo id guas dii timadang okito diolo aiso tua di timadang, nga
ogumu songinratu id tana.

“Puhuo nopo ilo timadang songintatak, posuango id barait nu. Otumbayaan oku
kosiliu iti amas” kaa di Gunanak kumaa sawo dau. Puhuo nodi diolo i timadang di
nangapasa gisom nokoponu ii barait diolo. Sundung po tu noponu no ii barait nga
osonsog po I Randawi monuhu di Gunanak momuhu di timadang “Arud, rumposo nopo id
barait nu. Onuai ku adi ngawi maan ku kibito”.

Soira muli no daa di yolo nga sigog ka om imbulai ogumu giuk mantad id barait di
gunanak. Urunai no dii giuk tinan di gunanak om mingkuratai po da di i gunanak orualan
akanon di giuk

22

Maamaso dii, lumogod di kopio sarup om mituong ngawi tawan. Orongou nodi haro
boros, “Aadi di tulun godoot, nosunudan ku no do kada ongoi hiti pogulu i do sumiIau
parai nga adalaan kopio katamahao”. Kaa do boros diri.
Maid-laid nga mian-pian o giak di gunanak gisom do au nodi orongou o giak disio. Mihad-
ihad podi i Randawi kokito di gunanak om ponsinding podi i randawi tu osudu kopio
ginawo isido.
“Gunanak, oo Gunanak. Langad ku koupusanku. Nung korongou ko nopo da, simbar no
do toruhai”
Maso do mihad-ihad isido imbulai no ii tombolog om posiliho no i Randawi do puun
timadang sumowoli di puun timadang pogulu. Pimboros nodi ii tombolog do “Tulun nopo
di atamaha nga kotimbaba o korutuman”.
Mantad do tangon diti, okito tokou kiwaa ogumu o ponontukan om woyo toluud om
alansan oku nogi do ohiok ginawo dikoyu mongkinou ti tangon ku. Iri-iri no mantad doho
pounsikou.

23

Tangon/Hiss

NAMA CLEOPATRA LEONA JOEHALE
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2021
KATEGORI MANANGON
TAJUK I TOGUYON

I nopo kaka di pogulu po, haro songulun kusai I pinomungaranan do I Toguyon. I
Toguyon nopo kaka ti nga songulun o kusai di niada-ada I molohing tu au di kaan
monubak I molohing di Toguyon. Lamin nopo kaka Toguyon diti araat no kopio. Norobuk-
robuk no ngawi tolig. Oira nopo no dumarun nga adalaan no oyuus I Toguyon. Soira
kawagu magadau nga adalaan no kawagu do olosuan.

Osorou po kaka Toguyon do poingkuri I molohing do minangada dioti. Maso nopo di,
sinuhu di molohing dioti I Toguyon do minooi sagou. Maso di kawagu,otigas bogia kaka
kopio i lokos. Alaid no kaka I Toguyon do magandad di tangga do oponu. Mulong do
ingkaa nga nandad kasari di Toguyon.

Uli nodi ma kaka I Toguyon dii. Witilon nodi kaka tosorou. Korikot di hiri lamin nga
lohowo nodi Toguyon I molohing dioti nga ingga kaka sumimbar. Notongkop nodi kaka di
Toguyon hiri id posorili lamin nga ingga. Nopurimanan di kaka di Toguyon di minaan yoti
iduanai opurimanan di kawagu di Toguyon do mositi no do mogihum do ralan do
poingkuro kaka popolombus koposiom dioti. Au di kaka nopurimanan do nakatalib o
maso.Alaid nodi kaka do nakatalib I maso di om manganak wagu nodi kaka I Toguyon.
Maso di agayo-gayo nodi gia I Toguyon.Kopomusorou nodi do poingkuro do monoguang
di koposion. Boros kaka di Toguyon id suang ginawo, poingkuro nodi mala monoguang
koposion diti, taakano toi’ko nunu nopo nga ingga hiti lamin, kaka dioti. Maamaso i kaka
Toguyon do momusorou, kokito no dioti I sagang watu. I nopo i sagang watu di nga milo
pataranon.

Boros ka di kaka Toguyon nga “osonong nogi maan ku patarano’ lo sagang watu” ka
dioti. Ibok nodi ma I Toguyon dii do minimpanau do mumbal da mongoi pataran di
sagang watu nga korikot kaka hiri id kakadayan, siri id pataranan nga okon ko nogi waro

24

o minongoi pomoli di sagang watu nga ibok nogi kaka ngawi I tulun do nadalaan do
norosian. Andasan kak ngawi diolo mulau I Toguyon. Ogumu di bo kaka tulun santalib-
talib ngawi di nga ingga po kaka iso do momoli di sagang watu. Oruol di bo kaka ginawo
Toguyon dii. Okon no nogi di do waro momoli nga haro nodi di mongutoro, manansangi di
Toguyon.

Sabab di no do minibok I Toguyon do muli. Panangkus no kaka I Toguyon dii do muli
nga kasau nogi I Toguyon. Karatu di kaka yoti om koluwid di I sagang watu hiri id
siba.Tongkusai nodi kaka di Toguyon minongoi panganu di dioti sagang watu.Korikot yoti
hiri id nokoiyonon di sagang watu nga kagagang I Toguyon tu haro kaka o wulanut di
nountunan di sagang watu dioti. Titangkus no kaka I Toguyon do oongkob do tolonon di
wulanut. Pimboros nogi kaka I wulanut do mokitulung do mongidu di sagang watu.
Orosian bo kaka I Toguyon do mongidu di nga boros ka nopo kaka di wulanut nga nung
iduo’on dioti I sagang watu nga onuan tika kasanangann ka dioti. Numbalan di ma kasari
kaka di Toguyon di do minongidu di sagang watu di. Koidu di kaka I sagang watu om
pimboros di kaka I wulanut do “Toguyon, pounsikou no kopio tu minonulung ko dogo,
baino diti maan ku topoto’ I batos ku dika do manahak dika kasanangan” ka di lopung.

Owito nodi kakadi wulanut I Toguyon do muli hiri id pampang. Osodu nodi ma panau
diolo di, korikot nodi yolo id iso pampang. Pampang di tagayo om hawo no kaka luang do
sumuang. Tanggayai di wulanut I Toguyon do sumuang hiri id pampang om kosuang di
hiri om indod po hiti, kaka di wulanut do minoboros di Toguyon hiri id kosolokoyon. Suang
nodi kaka I wulanut minongoi hiri id linimput om au alaid mantad dii, kosoliwaan di kaka
poingit do tolu sopuk. “Oguyon, polio no sopuk di korohian nu” kaka di wulanut. Intangai
kaka di Toguyon nga orohian tomod kakak yoti do kokito di tokodo-kodo sopuk. Onuo’ di
di Toguyon I sopuk dii nga au di koilo do nunu di guno di sopuk.Boros ka di wulanut,
“kada kosusa,iti sopuk diti miolo nu gunoon soira id lamin nu” kaka di wulanut. “Korikor ko
nopo id lamin, sopukon suang lamin om soliwan lamin nu” kaka di wulanut. Nunu nopo
pokionuon nga koimbulai ngawi ka di wulanut. “Irad nopo no nga umbalan ku kasari” ka di
Toguyon. Osodop nodi ma di, kopuriman di do siuli kaka I Toguyon nga owudai nogi di
wulanut tu au po nakakan. Soira nopo di nakaakan om uli nogi di kaka I Toguyon dii.

Owito nodi kakadi wulanut I Toguyon do muli hiri id pampang. Osodu nodi ma panau
diolo di, korikot nodi yolo id iso pampang. Pampang di tagayo om hawo no kaka luang do
sumuang. Tanggayai di wulanut I Toguyon do sumuang hiri id pampang om kosuang di
hiri om indod po hiti, kaka di wulanut do minoboros di Toguyon hiri id kosolokoyon. Suang
nodi kaka I wulanut minongoi hiri id linimput om au alaid mantad dii, kosoliwaan di kaka
poingit do tolu sopuk. “Oguyon, polio no sopuk di korohian nu” kaka di wulanut. Intangai
kaka di Toguyon nga orohian tomod kakak yoti do kokito di tokodo-kodo sopuk. Onuo’ di
di Toguyon I sopuk dii nga au di koilo do nunu di guno di sopuk.Boros ka di wulanut,
“kada kosusa,iti sopuk diti miolo nu gunoon soira id lamin nu” kaka di wulanut. “Korikor ko
nopo id lamin, sopukon suang lamin om soliwan lamin nu” kaka di wulanut. Nunu nopo
pokionuon nga koimbulai ngawi ka di wulanut. “Irad nopo no nga umbalan ku kasari” ka di
Toguyon.

25

Osodop nodi ma di, kopuriman di do siuli kaka I Toguyon nga owudai nogi di wulanut tu
au po nakakan. Soira nopo di nakaakan om uli nogi di kaka I Toguyon dii.
Hiri nopo di id lamin nga kosorou di Toguyon I boros di wulanut. Mangai nodi kaka di
Toguyon sopuko’ I suang do lamin nga ogumu no kaka kakanan di noponu amas.
Sopuko’ no kawagu dompuran nga koponu no kawagu kakamot do magansak. I po kaka
ngawi takano, rarapaon nga solisun-lisun po. Soliwan kawagu I Toguyon minongoi
ponopuk hiri id siriba nga, koulai no ngawi tayam, koulai no ngawi binorunsut di noponu
parai. Mantad di, nopurimanan di Toguyon do osonong nodi o koposion dau. Kosorou di
Toguyon I molohing dioti. Pamanau nodi kaka I Toguyon di minongoi pogihum di
molohing dioti. Maso id tindalananon, nokoruba kak ai Toguyon do songulun kusai di
pomungaranan do Loki Sosonduk. Pokituduk nodi kaka i Toguyon do nonggo mala kopio
o ralan do mongoi id lamin di molohingku, kaka gia.
Posusuyo’nodi di Loki Sosonduk do I nopo molohing di Toguyon nga id lamin di
nopumpunan no do tangau. Pongunsikou I Toguyon omlombus kawagu. Korikot id
kinoyonon dii, kokito di Toguyon om lohowo di Toguyon I molohing dioti. Soliwan nodi
kaka I molohing di Toguyon om nounsikou yolo tu iri opo nga I Toguyon. Andasan nopo
kaka diolo om susumangod. Osudu no kaka ginawo dilo tu guminuli I Toguyon kumaa id
diolo. Uli no di ngawi yolo id lamin di Toguyon om minonoluod nogi di bo kaka I Toguyon
di kumaa tulun kampung do pinapaharo moginakan do turu o tadau. Mamaaso do
moginakan di, ingga kaka kosorou muli ngawi di tulun. Nadalaan di ngawi nowiya’an.
Tantad di ngawi minuli I tulun, minaan nogi kaka ngawi Toguyon pangalapatai do takano
nonuan ngawi rapa’an do owiton minuli. Posopuko’ ma kaka gia Toguyon kawagu sopuk
nga, koguli kaka wagu I tulun id lamin sondiri. Mantad dii, osonong nodi kaka o koposion
di Toguyon gisom-sogigisom.

26

Tangon/Hiss

NAMA CHRISMA ELSIE PEILIE@KIPLY
UNIT
KATEGORI PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2021
TAJUK
MOMOHIIS

SONSOLUYON, KAPOI-KAPOI, HOZOU SONGKOTOUN,
KIATON

SONSOLUYON Logupon ku’I romouku Garabai ku sosonduk
Sonsoluyon Odoi ma doho diti kosisip tolingo panding
di podtulud kou tiodop Logupon ku’I romouku ba’a ku monduk-onduk
panako di toluwit oi Odoi ma doho diti yoku ti sorubondingon
sonsoluyon
KAPOI-KAPOI KIATON
Sonsoluyon Kapoi-kapoi lo parai Kiaton
di koodop po yoluwit runduk rawo tasapou Lumiga longkiadau
komato ya po rubondig oi osompug sinilaan Mungkakas lo guntawan
sonsoluyon,sonsoluyon.. kamagi rumandawi
Kiaton
HOZOU SONGKOTOUN Mangar-angar lo towir Tondu nopo obonung
Logupon ku’i romouku Tuntu lo marang-parang Kotitiu do himbaan
Monikid nikid tadau Sumodop nopo tadau
Langadon dia ama Sumubo sinuduan Kiaton
Nokotongkiad doho Limunduk dilo nulu
Manuk ku silou gakod Sunduk di umandakon
Ilo podi gambar nu Kuru kurujakon ku
Intangan ku oi ama Hombo nopo tuminong Kiaton
Kumuro kundo madti Tadong gima potinduk Sumandak pogi nuluhon
Ingga nodi baino Abagos morobuat
Garabai ku sinandang
Korongou ko toi ama Garabai sarawango Kiaton
Tihad ku tikid tadau Sarawang oku nogi Sumbiling ku rugading
Momolohou nopo dia Sandango ku pongikum Layuk ponosarayo
Imbulai po toruhai

27

Kiaton
Pimato mato ku no
Tondu giring giringan
Kiaton
Sinuranga kisulat
Rinilitan rindau
Kiaton
Okon dalai tomod
Saring di runduk ngadau

28

Tangon/Hiss

NAMA EFRENIFANI JOSEPH
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2021
KATEGORI MOMOHIIS
TAJUK TINGGONO, KIATON, TUDODOI

TINGGONO Sinsing po di kawawagu Tudodoi
Halo tulan togoogo’ Kotitiu do linimput. Id salag-salag do supot
Pamampang do waya’an Di supot do pogihangan
Waya’an solundikai Kiaton… Nga nunu ma di ihangon
Solundikai bolumbong Rumun di soriokou Lumogos i momutanom
Bolumbong bolinsayai Ginarab ku di pompod
Bolinsayai godingai Mompod po di ginawo Tudodoi
Godingai turu walu Soriokou tumanud. di panau-panau mingansau
Turu walu modsopo. mihukot piniganggarau
Kiaton… Mirou-girou momusorou
Poo..Poo tamalang Songkuro rugi pandan Tu’ kumuri no parai loun
Tamalang togurindai Amu tolimbambanan
Togurindai na’akan Tinggalanan kawagu Tudodoi
Na’akan soliuga Sabab do sumandak ko. I kotob do lomu-lomu
Soliuga mabpaka Di pinangagkos do lous
Mabpaka lilisangon TUDODOI Uhang nogi mononlous
Riang ka’ai koilo ka. Tudodoi Ko’ mumbal po momutanom
Id ralan di nokorongut
KIATON Di nolupoi do sohuyut Tudodoi
Kiaton… Isai po toi nokosuhut Do sumolinsig mamanau
Tulud-tulud potingki Do pamaamasi molohing. Do poingompus id koumaan
Sako tolingo panding Di poingompus nopo gobulan
Isai gia kotingki dilo Tudodoi Nga aiso moti kotutukon.
Tanak do longkiadau Di ulud-ulud mangasok
Morimping id tagad wagu 29
Kiaton… Nga kuri no sukod wagu
Sinsing ti’ihum-ihum Tumori do mongumo.
Sinsing ti’ada-ada

Tangon/Hiss

NAMA CALLISTHA FRANCIS
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2020
KATEGORI MANANGON
TAJUK UPUS KU KUMAA DIKOYU TORIRIMO

Haro-haro no kaka ri id iso kokompungan i pinungaranan do Kampung Monsiat. Id
kampung nopo diti nga haro misasawo i poingion do laid no. Ngaran nopo diolo i nga i
Lombiu om i Longkoyung. Molohing no yolo nga aiso po tanak diolo. Yolo nopo ti nga au i
songkuro no do poingharo-haro. Lamin nopo diolo nga poring-poring i kaka. Yodi no
koposion tulun do gulu-gulu. Sundung do au poingharo-haro nga aparu kopio yolo
momutanom. Agayo o tumo diolo om noponu po totonomon miagal ko' losun, mundok,
kasou, om susuai po. Wokon nopo di totonomon diolo di nga ngoyon diolo patarano hilo
id badi.

Insan tadau, ongoi no yolo hilo id badi do minoi pataran do kinotuan. Soira nokorikot
yolo do hilo badi nga kokunamaai no kopio diolo songulun bodu-bodu. Minomoli i bodu do
kinotuan diolo nga aiso tusin disido. Onuai nopo di bodu yolo do sonlinsou o linsou do
tou'. Tinorimo diolo ii tu nolisi o ginawo diolo nokokito di bodu-bodu. Nga pogulu po
minamanau i bodu haro o pason disido. "Soira do kouli kou ongoyon no dokoyu tonomo
iti linsou id taun dokoyu di wagu po. Tamangan no dokoyu soira kosuni linsou diti om
soira kitua ongoyon no i tua d koinsan nogi om tanggayan id lamin montok rapaon" ka do
pason d bodu.

Soira nokouli yolo di ongoyo no di diolo tonomo i linsou do tou' di. Tinanom diolo i
linsou tou' di hiri id kabun do id toning lamin diolo. Tikid kosuabon ngoyon di Lombiu
tunguho i linsou d moi do osonong sinunion. Sominggu no di mantad di kinapananaman
diolo di linsou om kosuni no kaka i linsou tou' di. Olombon no kaka guas di tou' di. Au
alaid mantad di nga gumayo-gayo no kaka di guas di tou'. Amu no alaid om mongua no.
Piipiro tulan nakatalib om pongua no di kaka i tou'. Iso no kaka tua di timpuun i. Olumis
nogi o kulit di tua di tou'. Ongoyo no kaka diolo iri om tanggayai no minuli id lamin. Korikot
id lamin om mangai no di kaka diolo rapao' i tou'.

30

Awasiu no kopio roso di tou' nopurimanan diolo. Piipiro tadau mantad di nga koipi
no kaka d Longkoyungan di bodu-bodu. Minamason po kaka i bodu kumaa di
Longkoyungan. "Piipiro linaid mantad tadau baino nga mogontian no ilo sawo nu. Oilaan
nu i soira moboros yau do siakan tua di tou'. Tamangai no isido tu tanak nopo di osusu
nga osonong kopio moti kowowoyoo dau di." Poinsorou i di Longkoyungan pason di
bodu-bodu.

Piipiro no kaka di tadau nakatalib om aiso po kaka di woyo-woyo do okito di
Longkoyungan kokomoi di pason di bodu-bodu. Sikog ka i kaka do minomisunud i sawo
dau di do siakan do tua tou'. Ongoyo no di kaka Longkoyungan pogonuai i sawo dau do
tua tou' di om rapao’ no di. Oilaan no di kaka disio mogontian no i sawo dau. Piipiro tulan
mantad dii om agayaan no di kaka i Lombiu. Oruhai no di matu osusu. Tinanud kopio
moti di Longkoyungan o pason di bodu-bodu di montok madtamong di sawo dau
osoosonong. Orikot no di timpu di Lombiu mogkosusu. Linohou diolo i bidan kampung
montok papaanak di Lombiu. Osonong kaka i Lombiu do minogkosusu. Ii tanak nga
osonong nogi. Ii nopo tanak disio nga buragang kusai. Pinungaranan diolo do i Lugu i
tanak diolo di. Mantad di nosusu gisom do nakagayo nga tamangan no kopio di Lombiu
om i Longkoyungan i tanak diolo di. Iri no pogi do osonong kopio kowowooyoon di Lugu.
Mokinongou isio boros koduo-duo molohing dau. Boros dau nga olinuud kopio soira
monongkiboros kumaa tulun suai toi ko' paganakan dau.

Soira nakagayo i Lugu nosiliu isio songulun tanak wagu di awantang om obintoluod
kumaa molohing om tulun suai. Ahal diti kagayat kosumandakan do mintutun di Lugu.
Ogumu kaka di o kosumandakan di manu do sumiliu sabaagi sawo disio. Montok ahal
dilo manu isio do momusorou kopio soira maganu songulun sawo. Haro kaka di songulun
sumandak i nakagayat no ginawo disio. Ngaran nopo do sumandak di nga i Suri. Orohian
nogi kaka i molohing di Lugu di sumandak dii. Naanu di kaka di Lugu I sumandak di
sabaagi sawo dau. Soira nakasawo minundaliu kaka di i Lugu di hilo id kampung di sawo
dau. Mantad nopo di nokoundaliu i Lugu nga amu no kaka yau insan kouli. Haro no kanto
somok 10 toun disio au nokouli. Kitanak no kaka di isio di do sogulun kusai om songulun
tondu. Mantad di koposion aiso nunu-nunu nga nokoburu kaka di koposion di Lugu om
paganakan dau. Sundung do ingkaa nga nosiliu kaka di sawo di Lugu do songulun i
otubis. Au di kaka isido orohian moi rolot tongotulun di au miagal diolo o koposion tu
nokoburu.

Insan tadau, haro duo tulun molohing nokorikot hiri walai do Lugu. Diri nopo nga au
po i Lugu nokouli mantad kabun diolo. Soira nokorikot i duo molohing di, oilaan di sawo di
Lugu do i nopo molohing di nga molohing di Lugu nga au isido monongkotutun. Minuhot
nogi isido kulom isai yolo. “Au oku kotutun dokoyu. Au oku sipanahak dokoyu do nunu-
nunu. Pogidu kou. Kada kou no ongoi hiti!” ka di sawo di Lugu. Oruol no ginawo molohing
di Lugu. Pamanau no i koduo-duo molohing di Lugu di. Id tanga ralan korubai no diolo i
Lugu.

31

Minuhot i Lugu kulom honggo tadon diolo. Posunudo no diolo nunu ahal di nawayaan
diolo. Otogod no i Lugu soira nokoilo ahal diri. Amu yau orohian do yodi somuli tinahak di
sawo dau kumaa disio. Apantang no i Lugu kumaa di molohing dau. Uli no kaka di i Lugu
di hiri lamin om sunudai no kaka disio i sawo dau. “Nung iri o somuli nu kumaa doho,
mogot nogi gumuli oku kumaa hilo molohing ku. Ondos ku da om osorou nu kasari i
nopurimanan dati di laid. Paganakan tokou nga yodi i nawayaan di laid. Kada do
mongulok-ulok ko tulun suai soira koburu ko” ka di Lugu om poguliai no di disio id lamin
di molohing dau. Mantad dii, poingion no di kaagu i Lugu id lamin di molohing disio.
Ponontudukan: Pantango tokou no o molohing tokou daasom diolo do poimpasi mpi do
au tokou monosol soira do oiduan tokou diolo. Okon nopo ko ilo nga mositi tokou sorohon
do yolo no o pinapagayo om minomiara tokou sundung I do oinggorit topurimanan diolo
nga nakaanu olo pinapagayo tokou.

32

Tangon/Hiss

NAMA CHRISTELLA GUNSARI
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2020
KATEGORI MANANGON
TAJUK LINGGOKUNGAN

Haro-haro no kaka ri komoyon do i Linggokungan, poingion id iso kampung. Haro nogi ti
komoyon i Kondolom do poingion id kampung suai, osodu ko kampung di Linggokungan.
I Linggokungan om Kondolom nopo diti nga’ amu i kopitutun. Insan tadau, kapatai no i
Linggokungan. Koilo no i Kondolom do napatai i Linggokungan do nokorongou-rongou no
ma mantad do tulun suai.

Ongoi no kaka i Kondolom di poginodop do hilo tumo dau id doimpa’an do kampung
di Linggokungan. I nopo di osodop no om pamanau no isido minongoi hiri dualai di
Linggokungan. Korikot no isido om mangawol kaka i Linggokungan di. Tombiruo po ma
kaka ri om sumimbar i, do ka di Kondolom, “Mongoi oku ti odop do hiti. Osodu podi lo
doho tulion”. “Mongoi nopo. Songingkuo wagas do hino. Mongoi nopo pogonsok.” Kaka di
Linggokungan do sinumimbar. Ongoi no i Kondolom di pogonsok. Koonsok nodi isido,
kopomirapa ngai om, “Makan nondo.” Ka disido minangangat da di Linggokungan. Nga
ka di Linggokungan, “Amu oku yoho louson.”

Minsusuab nodi om guli no kagu i Kondolom hilo id dumo dau. Sosodopon kagu om
uli no isido hiri dualai di Linggokungan. Ngoyo da disido intangai i takano om rapaon om
aiso i naakanan di Linggokungan. Minsusuab kagu om mongoi no isido hiri dumo dau om
sosodopon dino kagu muli isido hilo dualai di Linggokungan. Yodi i kaka tu aiso ii
taangayan di Linggokungan di takano.

Piipiro nodi tadau di Kondolom hiri id dualai di Linggokungan om pimpanau no kaka
isido hiri liwan dualai di Linggokungan. Daamot kaka disido mimpanau om kokito no matu
disido i lobong di Linggokungan do hiri id kopuntian. Ngoyo kaka di Kondolom pintagado i
punti di om ukado ngai i lobong. Haro kaka gia wogok do molohing di Linggokungan do
songinan po om manuk kagu do songinan nogi.

33

Koroto’ kaka di Linggokungan i manuk dii, iduo i tuunduundu om paakanai di rata
Linggokungan. Kogura nogi kaka di tunturu di Linggokungan. Mangan no kagu lo wogok
dilo, ka ginawo di Kondolom. Paakanai no kaka kagu disido i Linggokungan do
tuunduundu di wogok om koposiai nopo kaka di i Linggokungan. “Napasi ko nodi. Kouli
nopo indo i molohing nu om hino dinsod o wogok om hino kandang o manuk kaindo.”
Kaka di Kondolom minomisunud di Linggokungan. I nopo kaka molohing di Linggokungan
di nga’ minoi poginakan hilo donkoobpinayan do hilo sompogunan.

Koguli no kaka di i molohing di Linggokungan om haro matu gia tanak tokoro po
tobpinai di Linggokungan. Suang no kaka i tanak di hiri dualai om mirak-irak tomod kaka
mindakod di tinanggo, wayaan moi todopon id sawat. “Duuii…kada ongoi hino. Hodi
tombiruo Linggokungan”, kaka di tama di tanak om okon nogi mindakod tomod i tanak.
Pinsimbongolon tomod nogi kaka di Linggokungan i tanak dii. Alaid-laid kaka om
korongou no i Linggokungan do mimpalak po i molohing dau hiri soliwan. “Isai no kopio
minoi pongukad diti lobong di Linggokungan.” Ka no kaka otogod no om mintibas po ngai
di punti nangatagad. Insiriba no kaka i Linggokungan om sunudai nodi dau i molohing.
“Haro tulun do minoi hiti, om hino dinsod o wogok om hino kandang o manuk ka dau.” Ka
di Linggokungan. “Duiiyoi…mangan da lohowo ino minoi pamasi diya dino.” Ka di
molohing Linggokungan. Kapamalahawan nopo kaka di nga’ moginakan do hiri kampung.

Ngoyo no kaka i Kondolom di lohowo songulun sumandak hiri kampung, komoyon
do i Komulakan, “Hodi konou Kondolom moi ontong di Linggokungan do moginakan kaka
i Linggokungan.” Kaka Komulakan. “Hodi koti Komulakan amu oku i mongoi
ingkasangang oku po yoho.” Kaka Kondolom do modosi om amu matu di siongoi. Alaid-
laid kaka om pongua no tua’-ua’ di Linggokungan. Ngoyo no kaka kagu di Komulakan
lohowo i Kondolom. “Hodi koti Kondolom kono moi ontong di Linggokungan do mongua
kaka hilo natadan di Linggokungan.” Om kaka di Kondolom, “Mongoi kou nopo.
Ingkasangang oku po yoho.” Ka om momusorou kaka di molohing di Linggokungan
poingkuro moninong di Kondolom. “Nunu i ma kotinong tinong dino, nga’ mongoi no
pagkapatai hilo kosondoton,” Kaka di molohing do magkapatai kagu i Linggokungan.

Pagkapatai no kaka i Linggokungan om ngoyo nodi kagu Komulakan lohowo i
Kondolom. “Hodi koti Kondolom ongoi kito ontong di Linggokungan do minagkapatai kaka
i Linggokungan do hilo kosondoton dau.” Ka Komulakan om, ongoi no moti di
panampakai pakai i Kondolom. Pamanau nodi minongoi hilo kampung di Linggokungan.
Korikot kaka isido om pogihad tomod nokokito di Linggokungan. “Duii ku diya oi
Linggokungan. Nokopodsulok ko i nangku bawang do nangagayadung, nokoinum ko i
nangku do rongilut do nabalu rongiloi do sinundu.” Ka di Kondolom om tungag nopo kaka
di i Linggokungan om ngoyo nopo kaka toidai i Kondolom do noposian nodi kagu

34

Tangon/Hiss

NAMA FLORINA USIN
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2020
KATEGORI MANANGON
TAJUK KALABATU OM I RAGANG BUSUL

Id iso kampung di pogulu po nga poingion o tinimungan tulun dusun di poimpasi id woyo
posorili di otorong kopio. Oinsanan tulun id kampung diti nopo nga poimpasi miampai
mogipapantang kumaa tiso om tiso. Orohian nogi yolo momonsoi do nunu nopo karaja di
wonsoyon miagal do morobuat om mananom do parai. Mantad dilo oulud kasari yolo id
iso piisaan. Soira nopo kotoguang do kobolingkaangan nga toririmo yolo mogiuhup-uhup
kumaa tiso om tiso.

Id kampung dii, haro songulun wowoyoon kampung di pinungaranan do i Kalabatu.
I Kalabatu nopo diti nga songulun kusai di agayo kinouluno’, agaras, oporokis om
obinguhup om au nogi iso orosian soira do sumangod mooi do moningolig do kinoyonon
diolo. Mantad no do kowoowoyoon dau di osonong om abantug dilo, asaru isio
pantangon do tulun id kampung dau. Sundung do haro maan dau suai nga kakal kasari i
Kalabatu popoindalan tongungan dau sabaagi songulun di mongumolig pisaan kinoyonon
diolo.

Insan tadau, ruminikot o tiso rogon tarata i lohowon do Ragang Busul. Araat kopio o
kokitanan do turos dilo rogon om kawanit nogi do tulun soira do kotutu’ do tinan dau.
Minongoi i Ragang Busul pingulok do lokos di posilihon do tulun kampung sabaagi do
tudan waig diolo. Mantad no dilo, ogumu o tulun kampung do nowonitan soira mongoi
sagou do waig mantad hilo lokos noulakan di Ragang Busul.

Mantad no do kaantakan dilo, sonruol-ruol om sampatai-patai podi tulun kampung tu
nowonitan do wanit di Ragang Busul. Soira do nokoilo i Kalabatu do abal ditin ga
tumongob om otogod kopio ginawo dau tu mongingkuri nodi o tulun hilo id kampung dau.
Mantad dilo momusorou nodii i Kalabatu do tanaru nung poingkuro isio kaanu
popotingkod do kotilombus o kaantakan dilo

35

“Oi Ragang Busul nunu kopio o pokionuon nu tu momorumbak ko do koposion dahai hiti
id kampung” kaa di Kalabatu.

“Oi Kalabatu oku do tulun kampung nu nung haro i tagaras kopio id taatanga dokoyu.
Nung haro nga suhuon o tulun dii no mongoi popoundaliu turu tontolob do turu ropo o
konoruo’ mantad hilo bawang kumaa hilo timpak nulu om maan no potonomo” ka dii
Ragang Busul.

Kongingis tomod i Kalabatu miampai moboros
“Obuli ngoyon ku kopio poundoliho” ka dau.

Ngoyo nodi kaka di Kalabatu poundoliho o turu tontolob mantad bawang om
potonomo no dau id timpak do nulu. Nokoporong kopio i Ragang Busul do nokokito do
ginaras di Kalabatu gisom do nokoungkabang i Ragang Busul.

Soira do nopongo do mingkakat do tontolob dii, guli no i Kalabatu id di Ragang
Busul miampai moboros

“Mantad no do kapatadakan ku do watu dilo, ibok om kada nodi pomusorou do gumuli
kawagu do id hiti kampung dahai. Ilo watu no o tonduk do batos kito” ka di Kalabatu
kumaa di Ragang Busul.

Mantad dii, ibok no i Ragang Busul minongoi id kinoyonon di osodu kopio mantad
kinoyonon di Kalabatu. Otingayaman tomod i Ragang Busul tu’ akawas kopio o boros
dau. Minokiampun i Ragang Busul om pogidu nodi isio.

Mantad dilo, nokoguli nodi o kowoyo-woyoo’ do kampung di Kalabatu miagal di
timpuun nogi. Mongounsikou toinsanan tulun kampung kumaa di Kalabatu tu’
minongunsub di Ragang Busul do au nodi momorumbak do kinoyonon diolo.

Ponuntudakan Mantad tangon diti:
1.Soira do poigharo-haro tokou om agaras mantad tulun suai mositi do uhupan tokou o
tulun suai loloobi po tulun di kikobolingkaangan.

2.Mositi do mogitataabang tokou montok momonsoi isoiso karaja id tinimungan.

3.Kada do akawas kopio boros tokou kumaa tulun suai mooi do au tokou ogulian mantad
kobooboroso’ di au osonong.

4.Mokiampun tokou soira koroso do haro kasalaan nowonsoi kohompit do kobooboroso’
om nunu ngawi i nowonsoi dati.

36

Tangon/Hiss

NAMA ANGGLIA MAICOL
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2020
KATEGORI MANANGON
TAJUK TUPUS TANAK KUMAA MOLOHING

I Sumarup nopo nga songulun tanak di abagos tomod om mamantang nogi do molohing
disio. Poingion i Sumarup miampai tama disio di bolou om tapa di kakung. Maya nopo
boros do tulun nga pinisawo kaka do tulun kampung i tama om tapa disio tu’ id tosorou
nopo diolo nga maganak nopo ndo kaka i tama di Sumarup nga osompipi ndo ngawi
bolou om kakung. Pingirakan po kaka tulun kampung kokito kopoposion di Bolou om
Kakung tu’ misokoyut no ngoduo do misawo.

Sundung pia ugudi kopoposion di molohing di Sompoton Sumarup nga au yolo
koumbal mimbongut papagayo di tanak diolo. Soira do hopod toun i Sumarup, isio no
monguhup do molohing disio mogihum taakanon. Asaru isio tudukan di tapa disio
mamalawa do tombolog toi ko’ momonsoi do sungul om kasip. Milo nogi do boroson do i
Sumarup no sondihon do mogihum taakanon montok diolo sampaganakan.

Insan tadau, minongoi i Sumarup pongintalun id siba kinoyonon diolo. Piipiro no
jaam mamanau nga ingga i dupot tokito di Sumarup. Lombus no i Sumarup id ponong
konuluhan tu’ mokima-maha no haro owiton id walai disio tu’mada tomod isio muli kampis
barait. Takad no i Sumarup om korikot no id timbaan. Tumangkabo no ginawo di
Sumarup tu’ opurimanan disio suai no kopio i kinoyonon timpu dii. Pamanau no isio om
koimpa nodi do iso walai agayo. Haro songulun todu-odu do hiri om posoritao’ no disio
kinaantakan di nawayaan disio. Osian tomod i todu om haro nogi ginawo monguhup di
Sumarup.

“Pounsikou no kopio Odu”,ka di Sumarup. Liga’ no i Sumarup id soliwan nga oimayaan
no tomod isio tu’ aiso po songulun mintalib toi ko’ mimpanau id kinoyonon di sundung pia
ogumu walai. Ponguhot nodi i Sumarup di Odu tu’ nokuro aiso tulun okito disio id
kampung di suai ko’ i Odu.

37

I mondou nopo nga mogihum kasari do tulun maan dodio do taakanon,iri nogi sabab
do okuri no tulun id kampung di. Haro songulun po kaka tondu nga pinolisok no di Odu id
suangan tu osingud nopo tawau do tulun nga rumikot no i mondou. Minamason nogi i
Odu mooi do au minosoliwan tu’ akanon moti kaka di mondou.

Insan tadau, soliwan no i Sumarup mantad di suangan om kosorou do mamatai di
mondou.“Osonong nogi da apatai lo mondou mooi do osimbayan no kopoposion do tulun
hiti”. Indakod no i Sumarup id tinungusan do walai.Pipiro no minit korongou no isio do
mondou mogurukuk. Monotos no i Sumarup do monopuk di tinan di mondou nga au no
otogu’,umbalai da disio monopuk di mato nga tilombus nopo napatai. Osonong tomod o
ginawo di Odu tu’ ingga ndo mangasau diolo hapas diti.

“Agayo kopio kousikahan ku kumaa dika ondu. Ingga nodi moti titahak ku dika diti nga
ooropod kopio ginawo ku pisawo dika miampai do tanak ku i Longkiding,”kaka di Odu
oondos kopio ginawo. Soliwan no kaka i Longkiding mantad id suangan nga kagagang
tomod i Sumarup tu’ au ounsalangan mintong kinorondowio disido kaagal po garau do
tadau tindok-tindokon gonit,goron-goronon tontok. Pisawo nodi i Sumarup om i
Longkiding. Sundung po do nakasawo no i Sumarup nga’ au disio oolingan i molohing
dau. Muli nodi daa i Sumarup id walai nga au isio kotunud tu’ osodu no tomod
kinopolidon dau.

“Onuo iti kikiop om pokiopon nopo nung haro nunu-nunu kobolingkaangan nu” ka di Odu
miampai iso kikiop.

Mongunsikou tomod i Sumarup om tilombus no isio miampai di sawo disio minuli
walai. Nunu nopo kobolingkaangan timpu id tindaalanon au mangantob diolo do rumuba
molohing di Sumarup. Piipiro nodii tadau mamanau, kotuka di i Sumarup do walai di araat
om norobuk. Kokito nogi isio di tapa om tama disio poinglatan do au no kologot mogihum
taakanon. Ihad-Ihad tomod i Sumarup kokito diolo. Soira nosorou di Sumarup i kikiop
tinahak di Odu om umbalai no disio pokiop. Pokiopo koinduo di Sumarup nga kolingasai
kaka i molohing disio mantad toruol diolo. Osonong po dii ginawo di Sumarup kokito
molohing disio tu’ iri ndo kaka timpuunon di tama disio kokito poingkuro kopio
pomogunan. Okito di Sumarup linaab do ngingis montok molohing dau i nokoinsodu
mantad toinsanai koingoritan. Mantad dii, otoronong di koposion diolo sampaganakan
miampai kinorikatan di Longkiding. Id ginawo nopo di Sumarup nga’ sundung po do
ogumu kobolingkaangan otimbaba disio id koposion nga au isio koumbal do mogoling
songkuro kopio ginayo do tupus do molohing i pinapagayo disio. Mulong po do kaanu isio
do kopoposion di osonong nga’ opurimanan disio molohing no moti o impohon om tadon
do kinalantayon dii.

38

Tangon/Hiss

NAMA MICHELINA BINTI MICHAEL
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2020
KATEGORI MANANGON
TAJUK BUU OM I KARA

Id iso kinoyonon, poingion i Buu, Mondou, Kara, Bubuk, om i Tongkuyu. Insan tadau,
kopiruba no i Buu om i Mondou. “Oi Buu, kanou mitutud-tutud isai no dati asangal”, ka di
Mondou. Alaid no i Buu minomusorou tu orosian kopio isio do tapui. Kopomusorou nopo i
Buu om poboros no isio do “kanou no, nga isai gulu tutudan?” ka di Buu. “Ia po mogulu,
untunan ku po ika om tutudan ku nogi. Amu ko nopo apatai nga sumowoli oku do tutudan
nu”, ka di Mondou.

Undar no kaka i Buu di id kitogis di akapal om timpuunai no di Mondou do
monguntun. Kountunai po di Mondou om tutudai no disio. Karakit nopo i tapui nga
timpuun no i Buu do minomiluang id togis mooi do amu otutudan o tinan disio. Kosikit
nopo i tapui nga “Buu, no’u ko no?” ka di Mondou minonguhot. “ Amu po kopio”, ka di
Buu. Maid-laid di i Mondou monguhot nga mian-pian o sisimbar di Buu. Soira opian
sisimbar di Buu nga oondos no i Mondou nga amu dau nokoilo do nokopomiluang om
nakaalit no i Buu id togis. No’u nodi i nuntun di Mondou om soliwan nogi i Buu.
Nakagagang kopio i Mondou tu amu nolonuk i Buu. “Baa Mondou, ika nodi untunan ku”,
ka di Buu. Amu no minomusorou i Mondou nga kungkub no isio om untunai no di Buu.
Kountunai po di Buu om tutudai no disio. Amu po nokosikit kopio i tapui nga madai-adai
no i Mondou olosuan. Ko’u nopo i nuntun di Buu om tulang-tulang po di Mondou do
noolu. Onuo nodi i Buu do iso tulang dulud di Mondou om owito no disio minongoi hilo di
Bubuk om pokiwansayai no di Buu do turiding.

Sominggu no notoliban om ongoyo no di Buu pokionuo di Bubuk i turiding dau.
soira notorimo di Buu i turiding dii om umbalai no dau do pinopouni nga kosimparakat
ngawi hulu di Kara do nokorongou tu oiang om olumis kopio kouni-unio di turiding. Tuni
nopo di turiding nga “uriding-uriding tulang di Mondou linuangan di Bubuk”, ka. Sianu no
kopio i Kara di turiding dii soira korongou do popingunion di Buu.

39

Ongoi no i Kara pokiolos di Buu. Timpuunon nopo nga amu i Buu popoolos nga
osianan dau i Kara tu alaid no do mokiolos. Soira pinoolos di Buu i Kara om tilombus no i
Kara minindakod id tuntu do rangalau miampai pinopouni do “uriding-uriding, sian di Buu
noudutan”. Ihad no i Buu soira do nokorongou tuni dii tu noudutan isio di Kara.

Nasadapan no i Buu do magandad di Kara popoguli di turiding nga amu no di Kara
pogulion. Katalib no kaka i Tongkuyu di id doros dii Buu om nakagagang isio soira
nokokito mato di Buu do nobongkungan no. “Buu nokuro kopio tu nobongkung ino mato
nu? Haro nangku minumang dia? Posunudo nopo”, ka di Tongkuyu do minonguhot
miampai nosuayan nokokito di Buu. Simbar no i Buu, “ingkaa bo ambalut, kinoonuo ku
nogi turiding ku om oloso no di Kara nga amu dau pinoguli, oupus oku kopio di turiding
ku”, ka di Buu. “Ba kada kotongob, uhupan ku ika maganu kawagu”, ka di Tongkuyu.
Soira nokorongou boros di Tongkuyu nga kotingkod nogi sikok di Buu do mihad om
potuduko no dau kinoyonon di Kara.

Indokodo no di Tongkuyu i guas do rangalau kinoyonon di Kara. Hiri po guas i
Tongkuyu om poboros no i Buu do, “nunu ino udi siriba nu oi ara?”, ka di Buu. “Guung-
guung i bo ilo”, ka di Kara. Korikot no i Tongkuyu id pintangaan om uhoto no kawagu di
Buu i Kara nga simbar no i Kara do, “guung-guung i bo ilo”. Oruhai nodi korikot i
Tongkuyu hilo toning di Kara nga uhoto kawagu di Buu, “nunu ino oruhai no kakanggip
dia oi ara?”, ka di Buu nga simbar kawagu i Kara do, “guung-guung i bo ilo”, ka disio
miampai popouni di turiding. Soira nokoindakod i Tongkuyu id hapak di Kara nga
konggipo no dau i Kara. Nakagagang kopio i Kara dii miampai nokolombus poboros do
“guung-guung, guung-guung, guung-guung”, ka miampai do naratu id sahau di Buu.
Naanu di kawagu i Buu do turiding dau. Pounio nodi i Buu do turiding dii, “uriding-uriding
sian i Ara naratu tu minongudut om au momoduli wokon”, ka miampai minitongkiad di
Tongkuyu minuli tu tumuong nodi.

Ponontudukan: Nuru kopio do popoguli kakamot tulun suai soira do molos tokou om
nuru nogi do mogisonong-sonong om mogiiso doid tiso om tiso montok manamong
piunungan om piuludan om amu nogi momoduli do tinan sondii no.

40

Tangon/Hiss

NAMA NICHOLAS OLIVEERO PELIMON
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2020
KATEGORI MOMOHIIS
TAJUK TAALA-ALA, KIATON

TAALA-ALA KIATON
Mingi-lingi nolo kondiu, Kiaton,
Mangasa do tinduk dau, Tulud-tulud potingki,
Mokititinduk daa, Sako tolingo panding,
Do turaung do siladon. Isai gia kotingki dilo,
Tanak do longiadau.
Haro kukut haro kukut,
Sinonsongku tagaralau, Kiaton,
Marau-arau manansawo, Sinsing tiihum-ihum,
Mukut-kukut do topungan. Sinsing tiada-ada,
Sinsing pogi kawaawagu,
Piakku tosilou-silou, Kotitiu do linimput.
Mogingkakai kotonobon,
Sopikiri oku nogi, Kiaton,
Sopiarau do tumonob. Rumun di soriokon,
Ginarab ku di pompod,
Haro laga haro laga, Mompod podi ginawo,
Sinonsongku lopong-lopong, Soriokou tumanud.
Nongosugaga kou nodi,
Duo tondu do mitopong. Kiaton,
Songkuro rugi pandan,
Amu tolimbabanan,
Tingalanan kawagu,
Sabab do sumandak ko.

41

Tangon/Hiss

NAMA FREDE ADRIE SABINOS
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2020
KATEGORI MOMOHIIS
TAJUK TAALA-ALA

TAALA-ALA
Mingi-lingi no lo kondiu,
Mangasa do tinduk dau.
Mokiikitinduk daa,
Do turaung do siladon.

Haro kukut haro kukut,
Sinonsong ku tagaralau.
Marau-arau manansawo
Mukut-kukut do topungon.

Piakku tosilou-silou
Mongingkakai kotonobon
Sopikiriu oku nogi
Sopiarau do tumonob

Haro laga haro laga
Sinonsong ku lopong-lopong
Nongosusuga kou nodii
Duo tondu do mitopong

Iri-iri no sinding ku
I roitan do taala-aala
Kopiruba suai tadau
Sopitamis-tamis kito

42

Tangon/Hiss

NAMA JILORISA JOHN
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2020
KATEGORI MANANGON
TAJUK KOGINAWAAN PONGUNSUBKU

Miagal kasasari tikid sodopon soira koguli mindahu, poirikau i Bukoro id pansaran walai
diolo do popotingkod do huyan. Linumis tadau tumonob om tongus tolumaya amu kaanu
poposinggawa pomusarahan di Bukoro. Tumongob kopio isido momusorou kokomoi do
kabalai hilo sikul ii amu po dau nabarayan. Insaru no daa i Mongingia Mary momisunud
dau mambalai kabalai dii nga aiso tomod o kousinan. Osomok no matu gia tolu tulan do
amu isido nakapambalai do kabalai dii nga amu Isido kouyu momisunud di tama dau tu ii
po taka' dau pounsikul hilo Kuala Lumpur nga ogumu tomod oguno tusin. Milo-milo nopo
daa om amu daa isido manu popotongob di tama dau tu koilo om karati isido do amu i
osonong-sonong mogihum tusin. Okon-okon po nokoidu pogun i tapa disido nga iso-iso
po i tama disido mogihum koposiposion montok paganakan diolo.

Gisom do nakaakan do totuong dii nga amu kasari di Bukoro olihuan i katangaban
kopio disido. Momusorou di yau poingkuro ralan mogihum kousinan montok mambalai
kabalai hilo sikul. Miagal kasari di tu pogulu do moi pomongo kalaja tinahak do mongingia
, uhupan kasari di Bukoro i tama dau mongimburu hiri dualai. Nga totuong nopo di om
osuayan tomod i tama dau tu miagal do haro kaganggarau pomusarahan di Bukoro tu
kasasari nopo daa om ogumu o boros dau. "Haro o kobolingkahangan nu hilo sikul tu
miagal di olunggui no turosnu okito ku baino?", ka di tama dau minonguhot. "Aiso i
mangku.Kodoi ogumu tomod kalaja walai tinahak di monginga", ka dau sinumimbar
miampai minungangis do olundus. Osonong-sonong nogi di ginawo di tama dau
nokorongou. Osianan no daa i tama dau kokito tanak dau oudipon om ohuyan tomod nga
isido nga aiso no pokukurayan. Alansan daa isido do komogot daa koposion diolo insan
tadau moi do amu nondo oudipon monimbaba koposion.

43

Suab dii, osuab po i Bukoro inongoi sikul om pitilombus nopo rinumuba di mongingia
Mary."Kopisanangan mongingia. Milo nangku mambalai oku nopo do kabalai dii minggu
tobontol tu aiso po di kousinanku dinondo.", ka disido. Ka di mongingia sinumimbar "milo
nga kada kolihuai do onuan no moti suat o molohing nung alaid kopio amu abarayan."
Koguli po mantad inongoi sikul, amu isido minongoi suhut di tama dau mindahu miagal di
koubasanan nga minongoi isido pogihum kalaja id kadai amu osodu mantad hiri
kampung. Otood isido tu haro kopio i kalaja do mamarangkat om mongulud kakamot hiri
kadai. Sundung do ohuyan i kalaja dii nga amu no dau purimonon moi do kaanu
kousinan. Sodop dii soira nokouli hiri walai sunudai no dau i tama dau do haro o tuisyen
diolo monikid tadau om amu isido koponguhup kumalaja hilo dumo. Minongudut isido di
tama dau itu mada isido do tumongob i tama dau.

Tolu nodi tadau di Bukoro kumalaja doid kadai dii om osodop kasari nopo yau do
kouli. Idus i tu amu po koguli i tama dau mantad tiindohuon. Mulong pia do ohuyan om
siodop o topurimanan dau nga sumiwat kasari isido mongimburu hiri dualai om balajal
monikid dongotuong. Nokoumbal di insan do notuangan isido nokouli tu ogumu tomod
kalaja timbabaon hiri kadai. Amu po daa osuayan kopio I tama dau. "Alaid doti gia aawi
tuisyen diolo", ka nopo ginawo dau. Insan tadau, ongoi no i tama dau pataran do losun
hilo badi om osuayan isido nokokito pointanud idi i tambalut di Bukoro do tama dau
potomu tua'ua hilo badi. Ponguhot no yau di tambalut di Bukoro dii do" Amu ko iya
inongoi tanud tuisyen miagal di Bukoro?”, ka. Misorou-sorou di tambalut di Bukoro
di."Tuisyen do nunu? Miagal aiso i bo tuisyen pinaharo mongingia hilo sikul", ka dau.

Oihitan no i tama di Bukoro nokoilo noudutan isido. Kouli po hiri dualai om uhoto no
dau i Bukoro kulom hombo nongoi om miagal kasari di sisimbar di Bukoro tu inongoi
tuisyen. "Nokuro tu mingudut ko doho?Aiso i tuisyen hilo sikul ka di tambalutnu
norubaanku hilo badi di tinu. Hombo kopio pama tuisyen nongoi nu?", ka dau miampai
otogod no. Modosi no i Bukoro nga amu di yau koilo sumimbar. Norikot no kototogod di
tama dau om ongoi paganu do tuai om pimpikatai no dau i Bukoro. Mihad-ihad po i
Bukoro orualan. "Amaa,kada oruol!", ka dau mininggiak do mokiinsian. Tingkadai no di
tama dau momikot om koirikau no miampai mihad-ihad. Ongoi no i Bukoro gapus di tama
dau om posunudo ngaawi nopo dau di tama dau nunu kopio I naantakan. Nokododog
tomod i tama dau om orualan ginawo tu nokoporuol di tanak disido. Gopuso no dau i
Bukoro miampai minimboros do "siou no kopio dika. Amu oku po daa kaanu manahak
dika koposion tosonong om pokorualai tia po". "Kada pimboros miagal dino, Yoho nga
mononsiou nogi tu minongudut oku. Mamatos oku do kaagu nopo om amu oku no
mubas-ubas mingudut tu koporuol ginawonu",ka di Bukoro.

Mantad dii, nokopisonong i Bukoro om i tama dau. Amu diolo pogotokon doid dulud
nunu i nawayaan diolo. Otood i Bukoro tu nabarayan dau i kabalai hilo sikul minomoguno
tusin dau sondii om amu nokoponusa’ di tama dau. Nga norologo om nokopuriman nogi
isido do amu osonong mongudut do molohing sundung do osonong o padamaan.

44

Osonong nogi posunudon kopio nunu o kobolingkahangan di otoguang moi do koihum
ralan poingkuro monoguang kobolingkahangan dii tu aiso bo gia kobolingkahangon di
aiso o ralan panalasayan. Koposion di topoit om koginawaan kumaa di tama dau nosiliu
sabaagi do pongunsub di Bukoro do minggoos balajal. Minggoos no kopio isido balajal
moi do komogot daa i koposion diolo om amu no daa oudipon tomod i tama dau gisom
olohing.

Toun miolon toun, wulan miolon wulan, tadau miolon tadau om baino nopo dii om
nakaawi nodi I Bukoro do sikul. Oondos isido tu nakaanu isido kootuson do osonong id
panaasan om kootuson nopo dii nga nokopogowit kalaja di tosonong. Amu di
nopurimanan do baino nopo om kumalaja no dii I Bukoro sabaagi songulun o dokutul.
Ounsikou isido kumaa Kinorohingan tu nakaanu isido do popomogot koposion diolo om
manahak kasanangan kumaa molohing sundung pia oinggorit tomod nongowayaan di
laid. I tama dau nga osonong nodi o ginawo tu nakaanu I Bukoro om I taka’ dau do kalaja
di otoronong om amu no di oudipon tomod do monimbaba diti koposion.

45

Tangon/Hiss

NAMA FLORECE SATIAU
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2020
KATEGORI MANANGON
TAJUK I KAKI-KAKI OM I ROGON GAYO

Di pogulu po haro iso misasawo minoginodop id talun tu' tukono yolo miuli-uli mindahu tu'
osodu kopio tindohuon diolo mantad id walai. Ngaran nopo di molohing kusai nga i Kaki-
kaki om i nopo i sawo dau nga i Kodu-kodu.

Kotolu no totuong diolo moginodop di om aiso i naantakan di au osonong do
nawayaan diolo. Pogonsok no kaka i Kodu-kodu di om lopoto no dau takano. Rapaon
nopo kaka diolo nga dukaruk sinapakan do gipan siniudan di Kaki-kaki. Koonsok no kaka
i Kodu-kodu di om angatai no dau i Kaki-kaki do inakan. Akan no kaka di yolo dii.

Daamot di Kaki-kaki om i Kodu-kodu makan nga korongou no kaka i Kodu-kodu do
miagal tasu morup-korup mangakan do tulang id puyut di sulap nga amu i kaka osuayan i
Kodu-kodu tu' osorou nopo dau nga tasu'd wokon inongoi tingan kosingud do makan.
Kokorup no kaka kaagu hiri'd puyut om osuayan kaka di Kaki-kaki tu' amu yolo kitasu om
amu kitulang o akanon diolo. "Kodu-kodu, korongou ko tasu hilo puyut?", ka di Kaki-kaki
inuhot di Kodu-kodu. "Korongou. Tasu matuu gia tulun lo kosingud dato makan oi Kaki-
kaki", kaka di Kodu-kodu suminimbar. "Nga nunu di kanon do aiso i tulang dilo tikanas to,
kaka kawagu di Kaki-kaki.

Oruhai no kaka di kaakan i Kaki-kaki om i Kodu-kodu di nga aiso nopo di goduo
bongut tu' aiso osorou poboroson nga mokinongou nopo om nunu i akanon do tasu'd hiri
puyut do sulap. Kaakan no kaka i Kaki-kaki om kosorou daa di moi pogintong hiri'd puyut
nga aiso o salait om amu katama tu' sorimbutuon kaka di Kaki-kaki. Kaakan nogi kaka i
Kodu-kodu yau nga mogod-logod nogi di tuni korup hiri puyut do sulap.

46

Maid-laid nga mogod-logod tuni miagal tasu mongogop do tulang id puyut dii. "Nunu
toi pama no akanon dokoyu hino puyut dino?", kaka di Kodu-kodu minuhot. Sikog i om
kotigowo goduo i Kaki-kaki om i Kodu-kodu tu nokorongou simbar do "tulang nu" ka.
Osuayan tomod kaka di yolo di tu' iodi o simbar om aiso no di mongorup do orongou
soira nokosimbar. Pomusorou no kaka i Kaki-kaki om poboroso no disio di Kodu-kodu do
"atuuk oi om i moti pama daa i rogon gayo iri oi Kodu-kodu nga nasip no amu
nakasalakoi", ka di Kaki-kaki nga aiso nopo bongut di Kodu-kodu. Odop no kaka di yolo
di.

Doungkosuabon nodii om koposik no kaka i Kaki-kaki. Posikai no kaka dau i Kodu-
kodu monuhu mongoi pogonsok nga oruol tomod o nokotigowo tu' nokokodou no kaka i
Kodu-kodu napatai no. Kosorou no kaka di di' Kaki-kaki i mongorup do tulang di totuong
po tu' oilaan no disio do i nopo norongou nga i Rogon Gayo kopio om iri no nakapatai di'
Kodu-kodu tu' nuhot gia om nunu o akanon.

Mantad kinaantakan dii, uli no kaka i Kaki-kaki om posusuyo nodii dau kumaa
koombolutan, tobpinai om tulun posorili do amu kawasa monguhot nunu o akanon di
orongou no am amu i okito, tu' iri nopo nga tadon no do karaatan.

Iri no pogi do mogodu komolohingan monguhot nunu akanon do tasu mulong pia
kitasu kopio nga nung au okito om nunu o akanon di tasu nga kada simbaro tu’ osimbar
nopo kaka do "tulang nu" kaa miagal di Kodu-kodu nga aanu nodi mangangakan (Rogon
Gayo) o sunduan di minonguhot.
Ponontudukan nopo di aanu mantad susuyan diti nga mositi do pokinongohon om
tonudon o pason do komolohingan moi do au kawaya kinaantakan di au osonong.

47

Tangon/Hiss

NAMA VERDA MIUS
UNIT PISMP BKD (SK) AMBILAN JUN 2020
KATEGORI MANANGON
TAJUK I AKI GIAU OM ODU IMOK

Piipiro no kaka toun i Aki Giou om Odu Imok do mikoruhang om monoguang do
koposion nga also po di tanak diolo. Sundung do ingkaa nga otobol koplo ginawo di odu
om i aki tu nunu nopo i maan do Minamangun tahako kumaa diolo nga torimoon diolo
miampai ginawo di ounsikou. Tadau dumalin tadau, minggu dumalin minggu, wulan
dumalin wulan om toun nga musa-gusa no id koposion di aki om i odu.

Piipiro no tour diolo do mandad-andad om ponontian nodi i Odu Imok mulong do
olohing nodi i odu. Onsikou om arayou tomod Aki Glau soira noilaan do monontian no i
Odu Imok Paganak nopo di kaka i yodu di nga kusai om ingkaa nogi gisom tolu o tanak
diolo. Oinsanan nopo tanak diolo nga nosompipi do kusai om pinungaranan di diolo do i
Ligot Liou, Gayo Tian om I Niba Gakod.

Pinungaranan di yodu om i yaki o tanak diolo tumanud koinan-inano miagal di Ligot
Liou tu okoro liou, i Gayo Tian tu agayo tian om i Niba Gakod tu oniba o gakod. Insan
tadau, mooi di i odu om i aki hilo id talun mooi pogihum do bayag. Poboros no i yodu
kumaa di tanak ngawi diolo do, "hiti kou po oyoo om kada kou no pinhombo gisom do
korikot kawagu yahai hiti walai", ka di odu. Simbar no ngaawi i tanak diolo do, "hiti i yahai
ti walai ina" ka di tanak dau do suminimbar.

Pamanau nodi i yakl om i yodu do minoi pogihum do bayag om daamot diolo do id
talun au nokotoron i tangaanak diolo do sipimpanau. Ontok nogi di nga maamaso do tua-
ua monsok lobi no kopio o tua' do lansat nga mogondiring nogi. Iti nopo nga komoyon do
au po naansakan kopio om mumbal nogi do monsok. Pinhombo no di itanak diolo id
gouton om kokito no do guas lansat i nawagatan do tua'. Undorong om poboros no kaka i
Gayo Tian, "atukoi huudi daa di tua' do lansat. Isai dati gumulú do sumalakoi?" ka di
Gayo Tian do minonguhot di tadi dau. Şimbar no kaka i Niba Gakod do, yoho mogulu" ka.

48


Click to View FlipBook Version