คู่มือปฏิบัติงานการรังวัดเฉพาะราย (ฉบับแก้ไข มกราคม 2563)

100

101

102

103

104

105

106

107

108

109

หมวดที่ 8
หมวดการสอบสวนบนั ทกึ ถอ้ ยคา

ในการรงั วดั ทีด่ ินเฉพาะรายทุกประเภท เช่น การรังวัดออกโฉนดที่ดิน แบ่งแยก สอบเขต รวมโฉนด
รังวดั ซ้าใบไต่สวน และสอบเขตใบไต่สวน เปน็ ตน้ ช่างรังวัดจะต้องสอบสวน และบันทึกเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่เกิดข้ึน
ในทด่ี ิน

การรังวดั ออกโฉนดท่ีดนิ จะตอ้ งสอบสวนและบนั ทึกผู้ปกครองทอ้ งท่ใี หไ้ ดค้ วามว่า
1) ทดี่ นิ แปลงนีไ้ ม่ไดเ้ ปน็ ท่ีสงวนหวงห้าม หรือที่สาธารณประโยชน์ที่ราษฎรใช้ประโยชน์ร่วมกันแต่อย่าง
ใด และไม่ใช่ท่เี ขา ทภ่ี เู ขา หรือที่สงวนหวงห้ามหรือท่ีดินซ่ึงทางราชการเห็นว่าควรสงวนไว้เพ่ือทรัพยากรของ
ชาติ แตอ่ ย่างใด
2) ที่ดินแปลงนี้ไม่เหล่ือมล้าหรือทับที่สาธารณประโยชน์ ที่สงวนหวงห้าม หรือทางน้า
ทางสาธารณประโยชนแ์ ต่อยา่ งใด
3) ท่ีดินแปลงนไ้ี ม่ทับท่ขี องบคุ คลอ่นื ท้งั ที่มกี รรมสิทธแิ์ ละที่มสี ิทธคิ รอบครอง
4) ทด่ี นิ แปลงน้ีมิไดเ้ ป็นท่ีสงวนหวงห้ามของกระทรวง ทบวง กรมอนื่ ใดแตอ่ ยา่ งใด
5) ทีด่ ินแปลงน้ีผขู้ อรังวดั ใชส้ ทิ ธิครอบครองและทาประโยชน์อยู่ในฐานะเป็นเจ้าของโดยแทจ้ ริง
6) ที่ดนิ แปลงนเี้ ปน็ ท่ีดินตามหลักฐาน ส.ค. 1. หรือ น.ส. 3 หรือใบไต่สวน เลขท่ี หมู่ที่ ตาบล อาเภอ
ลงวันท่ี โดยแทจ้ รงิ
7) ทีด่ นิ แปลงนี้มภี าวะติดพันอย่างใดหรอื ไม่
8) ทด่ี นิ แปลงนีไ้ มม่ ปี ญั หาอนื่ ใดขัดขอ้ ง และอย่ใู นเกณฑ์ทจ่ี ะออกโฉนดที่ดินได้

- การบนั ทึกเหตกุ ารณ์ตา่ ง ๆ ของช่างรังวัดมหี ลายกรณีสุดแลว้ แตเ่ หตกุ ารณ์จะเกดิ ขึ้น
- บันทึกนัน้ ใหใ้ ช้แบบพิมพ์ ท.ด. 16
- การบนั ทึกอย่าให้ขาดสาระสาคญั ของเรื่อง
- ไมต่ ้องบันทกึ ใหย้ ดื ยาวจนเกนิ ไป บนั ทกึ เพียงให้ได้ใจความ
- สาระสาคัญของผ้ใู หถ้ อ้ ยคาที่จะขาดเสียมิได้ก็คือ ชื่อ นามสกุล อายุ บิดามารดา ภูมิลาเนา
ตาแหน่งหนา้ ท่ีการงานหรือการประกอบอาชพี มีความเก่ยี วพนั กบั ผู้ขอออกโฉนดทดี่ นิ อย่างใด
การบันทึกถอ้ ยคา (ท.ด. 16) ในการรงั วัดท่ีดินประเภทต่าง ๆ หากมีเหตุการณ์หรืออาจมีอุปสรรค
ขัดข้องหรือไม่เป็นไปตามคาขอที่ให้ไว้ประการต่าง ๆ เช่น เม่ือไปถึงท่ีดินแล้วน้าท่วมคันเขตทาการรังวัดไม่ได้
หรือที่ดินรกมากจนไม่สามารถลากเทปวัดระยะได้ หรือเจ้าของท่ีดินผู้ขอรังวัด เจ้าของที่ดินข้างเคียง
ไม่ตกลงเขตท่ีดินกัน หรือเจ้าของที่ดินด้วยกันเองไม่ตกลงเขตท่ีดินท่ีจะแบ่งแยกระหว่างกันเอง เช่นนี้เป็นต้น
จาต้องบันทึกไว้เป็นหลักฐานโดยใช้แบบพิมพ์ ท.ด. 16 ขั้นแรกนี้จะได้อธิบายถึงการกรอกแบบพิมพ์ต่อไป
เปน็ หลกั การที่ช่างรังวัดควรบันทกึ
แบบพิมพ์ ท.ด. 16 มีข้อความบอกถึงที่ดินแปลงที่ขอทาการรังวัดนั้นอยู่ระวางใด เลขท่ีดิน
หน้าสารวจโฉนดท่ีดินเท่าใด อยู่ตาบล อาเภอ จังหวัดใด และสถานที่ช่างรังวัดได้ทาการบันทึก ณ ที่ใด
วันท่ี เดือน ปี ท่ีบันทึกถ้อยคา ต่อไปเป็นข้อความหรือเหตุการณ์ท่ีต้องการจะบันทึกลงไป เมื่อเสร็จแล้ว
ต้องให้ผู้ที่ให้ถ้อยคาลงนามในบันทึกน้ัน และควรให้มีพยานลงนามรับรองข้อความน้ัน ๆ อย่างน้อย 2 คน
บรรทดั สุดทา้ ยช่างรงั วดั ลงชื่อในฐานะผ้บู นั ทึกถ้อยคานัน้
เหตุการณ์ต่าง ๆ ที่ต้องบันทึกมานั้นไม่มีกฎเกณฑ์อันแน่นอน เพราะการรังวัดที่ดินแปลงหน่ึง
อาจมีเหตุการณ์ผิดแปลกแตกต่างกันไป จะบันทึกเหตุการณ์เตรียมไว้ล่วงหน้าหาได้ไม่ ช่างรังวัดต้องใช้
สามัญสานึกว่า เมื่อมีเหตุการณ์เช่นน้ันเกิดข้ึน จะต้องบันทึกถ้อยคาไว้เป็นหลักฐานทางราชการหรือไม่
ถ้าต้องจะต้องบนั ทึกอย่างไร จึงจะเปน็ หลักฐานของทางราชการและไม่เป็นการผูกมัดตัวของช่างรังวัดเองด้วย
อย่างไรก็ดีข้อความตอนต้นควรจะได้กล่าวถึงคาขอที่เจ้าของ ท่ีดินให้ไว้ ณ สานักงานที่ดินว่า

110

.
ตามคาขอฉบับ ที่......ลงวันท่ี.....................ขอให้เจ้าพนักงานออกไป ทาการรังวัดประเภท.......................นั้น
บัดนี้ ข้าพเจ้ามีความประสงค์......................มีข้อความอย่างใด ก็ใส่ลงไปหรือขั้นต้นควรจะได้สอบถามให้รู้ว่า
ผใู้ ห้ถอ้ ยคา นัน้ เปน็ ใครตั้งบ้านเรอื นอยทู่ ่ีไหน นามบิดา มารดา เป็นต้น แล้วจึงบันทึกข้อความต่อไป แบบหลัง
เหมาะสาหรับข้างเคยี งด้านท่ีไม่มีหนังสือสาคัญสาหรับที่ดิน คือ เป็นผู้ครอบครองที่ดินมือเปล่า ท้ังน้ี จะได้ทราบ
ว่าท่ีดินข้างเคียงแปลงนั้นเป็นของผู้ใด มีภูมิลาเนาแห่งใด เป็นต้น และที่ไม่ควรลืม เมื่อมีบันทึกเหตุการณ์สิ้นสุด
แล้ว ควรจะเขียนต่อท้ายไปด้วยว่า ข้อความตามท่ีช่างรังวัดได้บันทึกไว้น้ัน ได้อ่านให้ผู้ให้ถ้อยคาพยานฟัง
และทราบขอ้ ความตลอดแลว้ จึงได้ลงชือ่ ไวเ้ ป็นหลักฐาน

ดังได้กล่าวแล้วว่า การบันทึกถ้อยคานั้นไม่อาจกาหนดแน่นอนลงไปได้ว่า การรังวัดรายหน่ึง
จะมเี หตุการณอ์ ะไรท่ีควรบนั ทกึ บา้ ง เปน็ เหตุการณเ์ ฉพาะหน้าที่ช่างรงั วัดจะตอ้ งคดิ เอาเองวา่ ควรจะบนั ทึกอย่างไร
โดยมีหลักการเขยี นบนั ทกึ ถอ้ ยคาต่างๆ ดังนี้

หลกั การเขียนบันทึกถอ้ ยคา (Who ( ใคร ) / What (อะไร) / Where (ท่ีไหน) / When (เมื่อไร)
/ Why (ทาไม) / How (อย่างไร))

1. จุดประสงค์ในการบันทึกเพ่ือมุ่งกระทาการในกรณีใด เหตุที่ต้องทาการบันทึกเพราะเหตุใด
เชน่ คดั คา้ น รกุ ล้าแนวเขต แกเ้ ขตเฉพาะด้าน นาเอาทนี่ อกหลกั ฐานมารวมเข้าด้วย เป็นตน้

2. ให้ลาดับเน้ือเร่ืองไปตามเหตุการณ์ที่เกิดข้ึนก่อนไปจนถึงปัจจุบัน (Who ( ใคร ) / What
(อะไร) / Where (ที่ไหน) / When (เมอื่ ไร) / Why (ทาไม) / How (อย่างไร)) โดยยึดหลักตา่ งๆ ดังนี้

- ความเป็นธรรม บนั ทกึ ขอ้ เท็จจรงิ โดยมเี น้อื หาที่เป็นกลาง ไม่เขา้ ขา้ งฝุายหน่งึ ฝาุ ยใด
- หลักการ คือ เขียนไปในทานองมุ่งอานวยความสะดวกให้แก่ประชาชนผู้ใช้บริการ ภายใต้
อานาจหนา้ ท่ี และหลกั วิชาการ
- ยดึ หลกั เกณฑ์ คือ อ้างองิ ขอ้ ระเบยี บ กฎหมายท่ีเก่ยี วขอ้ งกับเหตกุ ารณ์
3. ช้ีแจงผลที่จะต้องเป็นไปตามขอ้ เท็จจรงิ ตอ่ กรณดี งั กล่าวให้ค่กู รณลี งนามรับทราบ
4. พยานรูเ้ ห็นเหตุการณ์ หากเปน็ บุคคลที่นา่ เช่ือถอื ได้ยงิ่ ดี
เพื่อทจี่ ะให้เปน็ การสะดวกแก่ช่างรงั วดั ทเี่ พ่ิงออกทาการรังวัดเฉพาะรายใหม่ ๆ ยังไม่เคยบันทึก
ถ้อยคาเมื่ออยู่ต่อหน้าคนมาก ๆ อากาศร้อน อาจนึกไม่ออกว่าควรจะบันทึกอย่างไรในเร่ืองน้ัน ๆ จึงใคร่จะ
ยกตัวอยา่ งตอ่ ไป

1. การบนั ทกึ แบบไมส่ มยอมซอ้ื ขาย แลกเปลี่ยน ใหป้ ันแนวเขตกัน
การรังวัดท่ีดินซ่ึงได้ออกโฉนดท่ีดินไว้นาน สภาพที่ดินหรือเขตการครอบครองอาจคลาดเคลื่อน

ทาให้รูปแผนที่และเน้ือท่ีหรืออย่างใดอย่างหนึ่งผิดจากโฉนดท่ีดิน หรือท่ีดินแปลงที่ทาการรังวัดน้ันจะเคย
ทาการรงั วดั ใหม่ ปกั หลักเขตไวแ้ ล้วและหลักเขตกย็ งั อยู่ในท่ีดิน แต่เมื่อผู้ขอนาช่างรังวัดทาการรังวัดตรวจสอบ
จากหลักถึงหลักตามหลักฐานการรังวัดครั้งก่อนไม่ได้ ช่างรังวัดย่อมทราบไม่ได้ในขณะนั้นว่ารูปแผนที่คงเดิม
หรือจะต้องแก้ไข เนือ้ ที่ ฉะนนั้ จึงจาเปน็ ตอ้ งบันทกึ ถอ้ ยคาไวด้ ว้ ย ตามตวั อย่างการบันทกึ ดงั นี้

(อา้ งองิ ตามหนังสอื กรมทดี่ ิน ท่ี มท 0705/ว 4071 ลงวันท่ี 18 กุมภาพนั ธ์ 2528)

111

(ท.ด. ๑๖)

(ตวั อย่างที่ 1.)

บันทกึ ถ้อยคา (บันทกึ ไมส่ มยอมแนวเขต )

ทีด่ นิ

ระวาง หมทู่ ่ี ตาบล

เลขท่ีดนิ หนา้ สารวจ อาเภอ

………………….......เลขที่ จังหวัด

ท่ีว่าการ บรเิ วณท่ดี นิ ที่ทาการรงั วัด

วันที่ เดอื น พ.ศ

ขา้ พเจ้า เจา้ ของท่ีดนิ เจ้าของทด่ี นิ ข้างเคยี ง ผู้ปกครองทอ้ งท่ี (ถา้ ตดิ ) ผมู้ ีนามขา้ งทา้ ยน้ี

อายุ ปี เชื้อชาติ ไทย สญั ชาติ ไทย บิดา/มารดาชอ่ื

อยทู่ ี่บ้าน/ชื่อหมบู่ า้ น เลขที่ ตรอก/ซอย หมทู่ ี่

ตาบล อาเภอ จงั หวัด โทรศพั ท์

ขอให้ถอ้ ยคาต่อพนกั งานเจา้ หน้าที่ ดว้ ยความสัตย์จริง ดังต่อไปนี้ :-

ตามที่................................................................................ได้ยน่ื คาขอรงั วดั

ตามคาขอเลขที่ ลงวนั ที่ น้นั

ข้าพเจ้าเจ้าของที่ดินผู้ทาการรังวัด เจ้าของท่ีดินแปลงข้างเคียง ผู้ปกครองท้องท่ี (ถ้าติดท่ี

สาธารณประโยชน)์ ผูม้ นี ามข้างทา้ ยน้ี ได้พร้อมกันนาทาการรังวัดปักหลักเขตที่ดินแปลงที่ดินดังกล่าวข้างบนนี้

ไปแล้วนั้น เป็นเขตท่ีดินที่ข้าพเจ้าได้ครอบครองและทาประโยชน์กันอยู่จริงในเวลาน้ี ข้าพเจ้าไม่เคยสมยอม

ซื้อขาย แลกเปลี่ยน ให้ปันแนวเขตท่ีดินแก่กันเพื่อการหลีกเลี่ยงกฎหมาย และมิได้นาท่ีนอกหลักฐานหรือ

ที่สาธารณประโยชนอ์ ื่นใดเขา้ มารวมดว้ ยแต่ประการใด ซ่ึงในท่ดี นิ ม.ี ....................................................................

(รว้ั , คันนาฯ เป็นต้น) เป็นแนวเขต

ข้อความขา้ งต้นน้ี ขา้ พเจ้าได้อา่ น /ฟัง /ทราบ /เข้าใจข้อความโดยตลอดเหน็ ว่าถกู ตอ้ งดีแล้ว

จงึ ขอลงลายมอื ช่ือรับรองไว้เป็นหลกั ฐาน

ลงชอื่ .......................................................เจ้าของที่ดิน

ลงชื่อ.......................................................เจ้าของทดี่ ินข้างเคียงเลขทีด่ ิน.........

ลงชอื่ .......................................................เจ้าของที่ดินข้างเคียงเลขที่ดิน.........

ลงชอ่ื .......................................................เจ้าของทด่ี ินข้างเคยี งเลขทดี่ ิน.........

ลงชื่อ.......................................................เจ้าของที่ดินข้างเคียงเลขที่ดิน.........

ลงชื่อ.......................................................เจ้าของทดี่ ินข้างเคยี ง.......................

ลงชื่อ.......................................................ข้างเคียงที่สาธารณฯ......................

ลงชอ่ื ...........................................................พยาน

ลงชอื่ ...........................................................พยาน

ลงชอื่ .......................................................เจา้ หน้าที่ / ผบู้ นั ทกึ

112

2. การบนั ทกึ การปักหลกั ไม่ถงึ เขต (หลกั พยาน)
ที่ดินแปลงที่ขอรังวัด อาจมีมุมเขตติดต่อกับเจ้าของที่ดินข้างเคียงอยู่ในลากระโดงหรือมีมุม

เขต อยู่กึ่งกลางส่ิงปลูกสร้าง เช่น กาแพง เป็นต้น ซ่ึงผู้ขอรังวัดและเจ้าของที่ดินข้างเคียงไม่สามารถจะ
ปักหลกั เขต ตรงมุมเขตได้ ฉะนั้น จึงตอ้ งเลื่อนเข้ามาปักภายในแปลงทข่ี อรังวัดดังได้อธิบายมาแล้วในเร่ืองการ
ปกั หลกั เขต กรณีเชน่ นี้ตอ้ งบนั ทกึ เจ้าของท่ีดนิ ผ้ขู อรังวัด เจ้าของท่ีดินแปลงข้างเคียงที่เกี่ยวข้อง หรือเจ้าหน้าที่ผู้
ไประวงั เขตสาธารณะ (ถ้าม)ี

(อา้ งองิ ตามระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการรงั วดั ปกั หลกั เขตท่ีดนิ พ.ศ. 2527 ลงวนั ท่ี 30
พฤศจิกายน 2527)

113

(ท.ด. ๑๖)

(ตัวอยา่ งท่ี 2.) บนั ทกึ ถอ้ ยคา (บันทึกปักหลกั พยาน )

ที่ดนิ

ระวาง หมทู่ ่ี ตาบล

เลขที่ดิน หน้าสารวจ อาเภอ

………………….......เลขที่ จังหวัด

ท่ีว่าการ บรเิ วณทดี่ ินท่ีทาการรงั วดั

วนั ที่ เดอื น พ.ศ

ขา้ พเจา้ เจา้ ของทดี่ ิน เจ้าของท่ีดนิ ข้างเคียง ผู้ปกครองทอ้ งที่ (ถ้าตดิ ) ผมู้ นี ามขา้ งท้ายนี้

อายุ ปี เช้อื ชาติ ไทย สญั ชาติ ไทย บิดา/มารดาช่ือ

อยูท่ ีบ่ ้าน/ชอ่ื หมู่บา้ น เลขที่ ตรอก/ซอย หมู่ท่ี

ตาบล อาเภอ จังหวัด โทรศัพท์

ขอใหถ้ ้อยคาต่อพนักงานเจ้าหนา้ ที่ ด้วยความสัตย์จรงิ ดงั ต่อไปน้ี :-

ตามท.ี่ ...............................................................................ไดย้ น่ื คาขอรังวดั

ตามคาขอเลขที่ ลงวนั ท่ี นนั้

ข้าพเจ้าเจ้าของท่ีดินผู้ทาการรังวัด เจ้าของท่ีดินแปลงข้างเคียง ผู้ปกครองท้องที่ (ถ้าติดท่ี

สาธารณประโยชน์) ผู้มีนามข้างท้ายน้ี ได้พร้อมกันนาทาการรังวัดปักหลักเขตที่ดินแปลงเคร่ืองหมายดังกล่าว

ขา้ งบนน้ี ขอให้ถ้อยคารับรองวา่ หลักเขตหมายเลข.............................................................................................

จะปักตรงมุมเขตไมไ่ ด้ เพราะเปน็ ทล่ี มุ่ ลกึ (หรอื มี...............เป็นเคร่ืองกีดขวาง) จึงต้องทาการปักหลักพยานตามนัย

ระเบียบกระทรวงมหาดไทย ว่าด้วยการรังวัดปักหลักเขตที่ดิน พ.ศ. 2527 ลงวันที่ 30 พฤศจิกายน 2527

โดยไดป้ กั หลกั พยานไวภ้ ายในเขตทด่ี นิ แปลงทีท่ าการรังวดั นีแ้ ลว้ และได้วดั ระยะจากหลกั พยานถงึ มุมเขตไว้ดังน้ี

หลกั เขตหมายเลข................ระยะจากหลกั ถึงมุมเขต........เส้น หรือเทา่ กับ...........เมตร

หลกั เขตหมายเลข................ระยะจากหลักถงึ มุมเขต........เส้น หรือเท่ากับ............เมตร

หลักเขตหมายเลข................ระยะจากหลกั ถงึ มมุ เขต........เส้น หรือเทา่ กับ............เมตร

ข้อความขา้ งต้นน้ี ข้าพเจ้าได้อา่ น /ฟงั /ทราบ /เขา้ ใจขอ้ ความโดยตลอดเหน็ วา่ ถูกต้องดแี ล้ว

จงึ ขอลงลายมือชอื่ รับรองไว้เปน็ หลกั ฐาน

ลงชือ่ .......................................................เจ้าของทีด่ นิ

ลงช่อื .......................................................เจา้ ของท่ีดินข้างเคยี งเลขท่ีดนิ .........

ลงชื่อ.......................................................เจ้าของท่ดี ินข้างเคยี งเลขทดี่ นิ .........

ลงชอ่ื .......................................................เจา้ ของที่ดินขา้ งเคียงเลขทีด่ ิน.........

ลงช่ือ.......................................................เจ้าของที่ดนิ ขา้ งเคยี งเลขทดี่ นิ .........

ลงช่อื ........................................................ผ้ปู กครองท้องท่ี

ลงช่ือ.......................................................พยาน

ลงชอื่ .......................................................พยาน

ลงช่อื .......................................................เจ้าหน้าที่ / ผู้บันทึก

114

3. การบันทึกกรณีข้างเคียงขอไม่ลงนามรับรองเขตเน่ืองจากมีสาธารณฯคั่นกลางระหว่าง
ทดี่ ิน

รปู แผนทใ่ี นระวางหรือหลังโฉนดอยา่ งเก่าท่ีจาลองมาประกอบเร่ืองรังวัดนั้น บางคร้ังปรากฏ
ว่าข้างเคียงบางด้านติดท้ังเลขที่ดินและลากระโดงหรือลาราง ซ่ึงไม่ชัดว่าเป็นสาธารณประโยชน์หรือเปล่า
เจ้าหน้าที่จึงจาเป็นต้องมีหนังสือแจ้งเจ้าของที่ดินติดต่อ และผู้ปกครองท้องท่ีให้ไประวังเขตลารางหรือ
ลากระโดงนั้น ๆ ด้วยเหตนุ ใ้ี นวนั ทาการรงั วัด ช่างรงั วดั จะตอ้ งสอบถามและบันทึกถ้อยคาผู้ปกครองท้องท่ีให้ได้
ความว่า ลากระโดงและลารางนั้นเป็นสาธารณประโยชน์หรือไม่ ถ้าเป็นอย่างหนึ่งอย่างใด เช่น ลารางหรือลา
กระโดงนนั้ ไม่ใชส่ าธารณประโยชน์ เพียงแตต่ ิดเลขท่ีดินแปลงข้างเคียง เช่นน้ี ต้องบันทึกถ้อยคาผู้ปกครองท้องท่ีลบ
ล้างวา่ ลากระโดงหรือลารางนัน้ ไม่ใชส่ าธารณประโยชน์ โดยทานองเดียวกัน ถ้าสอบสวนแล้วไม่ติดเลขที่ดินแต่ติด
ลารางหรือลากระโดงสาธารณประโยชน์ ก็ให้บันทึกผู้ปกครองท้องท่ีหรือผู้แทนว่า ลารางหรือลากระโดงน้ัน
ใช้เป็นสาธารณประโยชน์ พร้อมท้ังบันทึกเจ้าของที่ดินข้างเคียงให้ได้ความว่าเขตที่ดินแปลงท่ีทาการรังวัดน้ี
ไมม่ เี ขตตดิ ตอ่ กับทีด่ ินของแปลงที่ขอรงั วัด แต่ติดลารางหรือลากระโดงสาธารณประโยชน์คน่ั กลางระหว่างท่ดี นิ

115

(ตวั อยา่ งท่ี 3.) (ท.ด. ๑๖)

บันทกึ ถอ้ ยคา(ข้างเคยี งขอไม่ลงนามเน่ืองจากมีสาธารณฯคนั่ )

ที่ดิน

ระวาง หมู่ท่ี ตาบล

เลขที่ดิน หนา้ สารวจ อาเภอ

………………….......เลขที่ จงั หวัด

ทว่ี ่าการ บริเวณทีด่ นิ ที่ทาการรังวดั

วันที่ เดือน พ.ศ

ข้าพเจา้ เจ้าของทีด่ ินข้างเคียง ผูม้ นี ามข้างท้ายนี้

อายุ ปี เชอื้ ชาติ ไทย สญั ชาติ ไทย บิดา/มารดาช่ือ

อยทู่ ่ีบา้ น/ชอื่ หมบู่ ้าน เลขท่ี ตรอก/ซอย หมูท่ ี่

ตาบล อาเภอ จงั หวัด โทรศัพท์

ขอใหถ้ ้อยคาต่อพนกั งานเจ้าหน้าที่ ด้วยความสัตยจ์ รงิ ดังตอ่ ไปนี้ :-

ตามท.ี่ ...............................................................................ได้ยื่นคาขอรังวัด

ตามคาขอเลขที่ ลงวันท.่ี ......................................................และได้มีหนงั สือแจ้งให้ข้า

ฯ นาย/นาง.......................................................เจ้าของทดี่ ินขา้ งเคียงด้าน

ทศิ ............................. เลขที่ดิน...................นั้น

ในวนั นีข้ ้าฯ ได้มาระวงั ช้แี นวเขตทด่ี ินแลว้ ปรากฏวา่ ในที่ดนิ มี....................................................

(ลาราง /คลอง /ทาง/ ถนน/สาธารณประโยชน)์ คั่นกลางระหวา่ งแปลงทด่ี ินข้าฯกบั แปลงที่ดินท่ที าการรงั วัด

จึงทาใหท้ ่ีดนิ ขา้ ฯกบั ท่ดี ินท่ีทาการรังวัดไม่มีแนวเขตติดตอ่ กนั โดยท่ีสาธารณประโยชน์ดงั กล่าวเกิดจาก..............

...............................................................................................................................................................................

ซ่ึงผปู้ กครองท้องทห่ี รอื ผ้มู หี นา้ ทด่ี ูแลรกั ษาไดน้ าทาการรงั วัดกันเขตที่สาธารณประโยชนด์ ังกล่าวไว้ถูกตอ้ งพียง

พอแกก่ ารใชป้ ระโยชน์ของข้าฯ และประชาชนโดยทัว่ ไปแลว้ ขา้ พเจ้าจึงขอไมล่ งนามรบั รองเขตทดี่ ินในครัง้ น้ี

ในการน้ีหากเกดิ ความเสียหายใดๆ เกิดขน้ึ ข้าฯ ขอรับผิดชอบเองทัง้ ส้นิ โดยไม่ถือเปน็ ความผิดหรอื บกพร่องของ

เจ้าหน้าที่แต่อย่างใด

ข้อความข้างต้นนี้ ขา้ พเจ้าไดอ้ ่าน /ฟัง /ทราบ /เขา้ ใจขอ้ ความโดยตลอดเห็นว่าถกู ต้องดแี ลว้

จึงขอลงลายมอื ชือ่ รับรองไวเ้ ป็นหลกั ฐาน

ลงชอื่ .......................................................เจา้ ของทดี่ นิ ข้างเคยี ง......................
ลงช่อื .......................................................เจ้าของท่ดี ินขา้ งเคยี ง.......................

ลงชือ่ ........................................................(ผูป้ กครองทอ้ งท่)ี
ลงชอ่ื .......................................................พยาน

ลงชื่อ.......................................................พยาน
ลงชอื่ .......................................................เจ้าหน้าที่ / ผู้บันทึก

116

4. การบนั ทกึ การคดั ค้านแนวเขตทดี่ นิ
เมื่อช่างรังวัดออกไปทาการรังวัดที่ดิน บางแปลงอาจมีผู้คัดค้านเขต อ้าวว่าตามที่ขอนา

ทาการรังวัดไว้นั้นยังไม่เป็นการถูกต้อง เช่นน้ีต้องพิจารณาว่าที่ดินแปลงที่ขอทาการรังวัดน้ันมีหนังสือสาคัญ
สาหรับที่ดินหรือไม่ ถ้าปรากฏว่ามีหนังสือสาคัญแล้ว เช่น โฉนดแผนที่ โฉนดตราจอง หรือตรวจจองที่ตราว่า
ไดท้ าประโยชนแ์ ล้ว ใหช้ ่างรังวดั แนะนาถึงเหตุทีท่ าใหร้ ปู แผนทแ่ี ละเนอ้ื ท่คี ลาดเคลื่อนไปจากโฉนดตามหลักวิชา
หากตกลงกนั ไมไ่ ดใ้ ช้ช่างผทู้ าการรังวัดรับคาคัดค้านโดยใช้บันทึกถ้อยคา (ท.ด. 16) และให้ผู้ขอและผู้คัดค้าน
นาชแ้ี นวเขตเพอื่ ทาแผนท่ีแสดงเขตคัดค้าน พร้อมทั้งให้คู่กรณีลงนามรับรองรูปแผนท่ีแสดงเขตคัดค้านไว้ด้วย
ดังตวั อย่างขา้ งลา่ งน้ี

(อา้ งอิงตามหนังสอื กรมท่ดี ิน มท 0705/ว 9002 ลงวันท่ี 2 พฤษภาคม 2531)

117

 (ท.ด. ๑๖)

(ตวั อยา่ งที่ 4.1) บันทึกถอ้ ยคา(ผู้ขอฯขอใหท้ ารูปแผนที่คดั ค้านแนวเขต)

ทีด่ ิน

ระวาง หมทู่ ่ี ตาบล
เลขที่ดนิ อาเภอ
หนา้ สารวจ

………………….......เลขท่ี จังหวดั

ทวี่ า่ การ บรเิ วณท่ดี นิ ที่ทาการรงั วดั

วันท่ี เดือน พ.ศ

ขา้ พเจ้า นาย/นาง............................................................................เจ้าของทด่ี ิน ผ้มู นี ามขา้ งทา้ ยน้ี

อายุ ปี เชือ้ ชาติ ไทย สญั ชาติ ไทย บิดา/มารดาชือ่

อยู่ทบ่ี ้าน/ชอื่ หมบู่ า้ น เลขที่ ตรอก/ซอย หมู่ที่

ตาบล อาเภอ จงั หวัด โทรศัพท์

ขอใหถ้ ้อยคาต่อพนักงานเจ้าหน้าท่ี ด้วยความสัตยจ์ รงิ ดงั ต่อไปน้ี :-

ตามที่................................................................................ได้ยน่ื คาขอรงั วัด

ตามคาขอเลขที่ ลงวันท่ี นัน้

ในวนั น้ี เจา้ หนา้ ท่ีได้ออกมาทาการรังวัดทด่ี นิ แล้ว แต่มีเหตขุ ัดข้องเนือ่ งจาก นาย/นาง...................

เจา้ ของท่ดี ินข้างเคยี งดา้ นทศิ ............................. เลขทีด่ ิน......................ได้คดั ค้านแนวเขตท่ีข้าพเจา้ ได้นาช่าง

รังวัดทาการรังวัด โดยอา้ งว่าขา้ พเจา้ ได้นาทาการรงั วดั รกุ ลา้ ท่ดี ินขา้ งเคยี งเลขทดี่ ิน........................ที่นาย/นาง

.....................................ได้ครอบครองอยู่ ข้าพเจ้าจึงขอให้ช่างรังวัดทาแผนท่ีแสดงเขตคดั คา้ นเพ่ือใช้ประกอบ

เปน็ หลกั ฐานแผนที่ในการดาเนนิ การตามระเบียบฯ ตอ่ ไป และเจา้ หน้าทีไ่ ด้รังวดั ทารปู แผนท่แี สดงเขตคดั คา้ น

ตามทข่ี ้าฯ ได้นาทาการรังวดั ปกั หลกั ................ไวต้ รงมมุ เขตท่ีดนิ ท่คี ัดคา้ น จานวน...............หลกั และปกั หลัก

เขตที่ดินในด้านทไี่ มค่ ัดค้านจานวน............หลกั ถูกต้องครบถว้ นตามความประสงค์ของข้าฯ แล้ว ดังมีรายละเอยี ด

ปรากฏตามรูปแผนท่ีแสดงเขตคดั คา้ น..............................(ดา้ นหลัง/แนบท้าย) บนั ทกึ นี้ ในการน้ีหากเกิดความล่าช้า

เสียหายใดๆ เกิดข้นึ ขา้ ฯ ขอรับผิดชอบเองท้ังสน้ิ โดยไมถ่ ือเป็นความผดิ หรือบกพร่องของเจ้าหนา้ ท่ีแตอ่ ย่างใด

และในภายภาคหนา้ หากต้องทาการรังวดั ใหม่ ข้าฯ ยินยอมเสียค่าธรรมเนยี มและใช้จา่ ยในการรงั วดั เพิ่มเติม

จนกว่าจะเสรจ็ การ

ขอ้ ความขา้ งตน้ น้ี ขา้ พเจ้าไดอ้ ่าน /ฟงั /ทราบ /เข้าใจข้อความโดยตลอดเห็นว่าถกู ต้องดแี ล้ว จงึ

ขอลงลายมอื ช่อื รบั รองไวเ้ ปน็ หลักฐาน

ลงชอื่ .......................................................เจา้ ของที่ดิน

ลงชอื่ .......................................................เจ้าของที่ดินข้างเคียง......................

ลงชอื่ .......................................................เจ้าของท่ดี ินข้างเคียง.......................

ลงชอื่ ........................................................(ผูป้ กครองทอ้ งท่ี)

ลงชื่อ.......................................................พยาน

ลงชื่อ.......................................................พยาน

ลงช่อื .......................................................เจา้ หน้าท่ี / ผบู้ ันทึก

(ตวั อยา่ งท่ี 4.2) 118

(ท.ด. ๑๖)

นทกึ ถอ้ ยคา(ขา้ งเคียงขอให้ทารูปแผนท่ีคัดค้านแนวเขต)

ที่ดิน

ระวาง หมู่ที่ ตาบล

เลขท่ีดิน หนา้ สารวจ อาเภอ

………………….......เลขที่ จงั หวดั

ที่ว่าการ บรเิ วณทดี่ นิ ที่ทาการรงั วดั

วนั ที่ เดือน พ.ศ

ข้าพเจ้า นาย/นาง ..........................................................(เจา้ ของทด่ี นิ ข้างเคียง ผ้มู ีนามขา้ งทา้ ยนี้)

อายุ ปี เชอื้ ชาติ ไทย สญั ชาติ ไทย บิดา/มารดาชอ่ื

อยู่ทบ่ี า้ น/ช่อื หมู่บ้าน เลขท่ี ตรอก/ซอย หมทู่ ี่

ตาบล อาเภอ จงั หวัด โทรศัพท์

ขอให้ถอ้ ยคาตอ่ พนักงานเจ้าหน้าท่ี ดว้ ยความสัตยจ์ รงิ ดงั ตอ่ ไปน้ี :-

ตามท่.ี ...............................................................................ได้ยื่นคาขอรังวัด

ตามคาขอเลขท่ี ลงวันท่ี และเจ้าพนกั งานท่ดี นิ

ไดม้ ีหนงั สอื ใหข้ ้าพเจ้านาย/นาง....................................................เจ้าของทีด่ นิ ขา้ งเคียงด้านทศิ

...................................... เลขท่ีดนิ .................................... มาระวงั เขตชแ้ี นวเขตท่ดี นิ นั้น

ในวนั นี้ ขา้ พเจา้ ได้มาระวังช้ีแนวเขตท่ีดินแลว้ เหน็ วา่ เขตทีด่ ินตามท่ผี ู้ขอนาทาการรังวัดไปแล้วน้ัน

ยังเหล่อื มลา้ กับแนวเขตท่ีดินซ่ึงข้าพเจ้าได้ครอบครองอยู่ในปัจจุบัน ข้าพเจ้าจึงขอคัดค้านการรังวัดคร้ังน้ี และ

ขอให้ช่างฯ ทาการรังวัดทาแผนท่ีแสดงเขตคัดค้านตามแนวเขตท่ีข้าพเจ้านาช้ี เพ่ือใช้เป็นหลักฐานแผนท่ี

ประกอบการดาเนนิ การตามระเบียบฯ ต่อไป และเจ้าหน้าท่ีได้รังวัดทารูปแผนท่ีแสดงเขตคัดค้านตามท่ีข้าฯ ได้

นาทาการรังวัดปักหลัก.........................................ไว้ตรงมุมเขตท่ีดินท่ีคัดค้าน จานวน...........................หลัก ถูกต้อง

ครบถ้วนตามความประสงค์ของข้าฯ แล้ว ดังมีรายละเอียดปรากฏตามรูปแผนท่ีแสดงเขตคัดค้าน

..............................(ด้านหลัง/แนบท้าย) บนั ทกึ น้ี

ข้อความขา้ งต้นน้ี ข้าพเจ้าได้อา่ น /ฟัง /ทราบ /เขา้ ใจข้อความโดยตลอดเหน็ วา่ ถูกตอ้ งดีแล้ว

จงึ ขอลงลายมอื ชอ่ื รับรองไวเ้ ปน็ หลักฐาน

ลงชือ่ .......................................................เจ้าของทด่ี ินข้างเคยี ง......................
ลงชื่อ.......................................................เจา้ ของทีด่ ินข้างเคียง.......................
ลงช่อื ........................................................(ผู้ปกครองท้องที่)
ลงช่อื .......................................................พยาน
ลงชื่อ.......................................................พยาน

ลงช่อื .......................................................เจ้าหน้าที่ / ผู้บันทึก

119

5. การบนั ทึกแทนผ้วู ายชนม์ กรณีเจ้าของที่ดนิ ข้างเคียงผถู้ ือกรรมสทิ ธ์ิถงึ แกก่ รรม
เม่ือช่างรังวัดออกไปทาการรังวัดในท่ีดิน พบว่าเจ้าของที่ดินข้างเคียงแปลงใดก็ตาม

ผู้ถือกรรมสิทธ์ิถึงแก่กรรมไปแล้ว และบุตร, ภรรยา, สามีหรือญาติ ผู้ใดผู้หน่ึงหรือหลายคนแสดงตน ขอเป็นผู้นา
รังวัดช้แี นวเขตและขอลงนามรับรองเขต ช่างผทู้ าการรงั วดั จะต้องบนั ทึกถอ้ ยคาบุคคลนน้ั ๆ โดยนยั ดังนี้

(ตัวอย่างที่ 5.) 120

(ท.ด. ๑๖)

บันทกึ ถ้อยคา (แทนผู้วายชนมซ์ ง่ึ เปน็ เจ้าของท่ีดินข้างเคยี ง)

ท่ดี ิน

ระวาง หมทู่ ่ี ตาบล

เลขท่ีดนิ หน้าสารวจ อาเภอ

เลขท่ี จงั หวัด

ทีว่ า่ การ บริเวณทด่ี นิ ท่ีทาการรังวัด

วันท่ี เดือน พ.ศ

ข้าพเจ้า เลขประจาตัวประชาชน

อายุ ปี เชอ้ื ชาติ ไทย สญั ชาติ ไทย บิดา/มารดาช่ือ

อยู่ทีบ่ ้าน/ช่อื หมบู่ า้ น เลขที่ ตรอก/ซอย หมทู่ ่ี

ตาบล อาเภอ จงั หวัด

ขอใหถ้ ้อยคาตอ่ พนกั งานเจ้าหนา้ ท่ี ด้วยความสัตยจ์ ริง ดงั ตอ่ ไปน้ี :-

ตามที่

ไดน้ าชา่ งฯทาการรงั วัด ในวนั น้ี ปรากฏว่าขา้ งเคียง

ดา้ นทศิ จดกบั ซ่ึงมชี ือ่

(เปน็ ผูถ้ ือกรรมสิทธ์ิ / เป็นผู้ถอื สิทธคิ รอบครอง) แต่ไดว้ ายชนมม์ าแล้วประมาณ ปี ขา้ พเจ้า

เป็น ( ) บตุ ร ( ) คู่สมรสโดยชอบดว้ ยกฎหมาย ( ) พ่ีนอ้ งรว่ มบดิ ามารดาเดียวกัน ( )

ของผวู้ ายชนม์ มสี ทิ ธิรับมรดกที่ดนิ แปลงนต้ี ามกฎหมายและไดค้ รอบครองทีด่ ินดงั กลา่ วตอ่ เนือ่ งเสมอมา

ขอระวงั ชี้แนวเขตและลงช่ือรบั รองแนวเขตแทนผวู้ ายชนม์ โดยขอรับรองวา่ ตามที่ผูข้ อรงั วดั ได้นาทาการรังวดั

ปักหลกั เขตทด่ี ินไปแลว้ นั้น ถกู ตอ้ งดีแล้วไมไ่ ดร้ กุ ลา้ ทด่ี ินของผวู้ ายชนมแ์ ต่อย่างใด ซง่ึ ท่ดี นิ แปลงนไี้ มม่ ีพินัยกรรม

และ/หรือ ยังไม่ได้แต่งต้งั ผจู้ ดั การมรดกแทนผูว้ ายชนม์ และข้าพเจ้าจะไปขอโอนมรดก ณ สานกั งานทดี่ ิน

ภายในเวลาอันสมควรตอ่ ไป

ขอ้ ความข้างต้นนี้ ขา้ พเจา้ ได้อ่าน /ฟัง /ทราบ /เข้าใจข้อความโดยตลอดเห็นว่า

ถูกต้องดีแล้ว จึงขอลงลายมอื ชอ่ื รบั รองไว้เป็นหลักฐาน

ลงชอ่ื .......................................................เจ้าของที่ดนิ ขา้ งเคยี ง........./ผู้ให้ถ้อยคา
ลงชอ่ื ........................................................(ผู้ปกครองทอ้ งที)่
ลงช่อื .......................................................พยาน
ลงชอ่ื .......................................................พยาน

ลงช่ือ.......................................................เจา้ หน้าท่ี / ผู้บันทึก

121

6. การบนั ทึกการลงนามแทนผเู้ ยาว์
ในกรณที ่ีผถู้ ือกรรมสิทธใิ์ นทด่ี ินข้างเคียงยังไม่บรรจุนิติภาวะ ซึ่งตามกฎหมายจะทานิติกรรม

ด้วยตนเองมิได้ ช่างผ้ทู าการรังวดั จะต้องบนั ทึกถอ้ ยคาผใู้ ช้อานาจปกครอง ซ่งึ โดยท่วั ไป ได้แก่ บิดา หรือมารดา
ผู้เยาว์นั้นเอง อน่ึง หากผู้ใช้อานาจปกครอง เช่น บิดาไม่มาระวังช้ีแนวเขต แต่มารดาที่มิได้เป็นผู้ใช้อานาจ
ปกครองมาแทน กค็ วรบนั ทึกเหตไุ ว้ดว้ ย ดังตัวอยา่ งดังนี้

(หมายเหตุ กรณีท่ีผู้เยาว์ท่ีทางการมีหนังสือแจ้งให้ไประวังแนวเขตนั้นบรรลุนิติภาวะแล้ว ก็ให้ผู้เยาว์
ลงชอื่ รับรองเขตพรอ้ มทง้ั บนั ทึกถ้อยคาว่า ขณะนนั้ ได้บรรลนุ ิติภาวะแล้ว ขอลงนามรบั รองเขตด้วยตนเอง)

(ตวั อยา่ งที่ 6.) 122

(ท.ด. ๑๖)

บันทกึ ถอ้ ยคำ (ลงนามรบั รองเขตแทนผเู้ ยาว์)

ทีด่ ิน

ระวาง หม่ทู ี่ ตาบล

เลขที่ดนิ หนา้ สารวจ อาเภอ

………………….......เลขที่ จงั หวัด

ทีว่ า่ การ บริเวณทด่ี ินท่ีทาการรงั วดั

วนั ที่ เดอื น พ.ศ

ขา้ พเจ้า นาย/นาง เจา้ ของทีด่ ินแปลงขา้ งเคยี ง ผูม้ นี ามขา้ งทา้ ยน้ี

อายุ ปี เชอื้ ชาติ ไทย สัญชาติ ไทย บิดา/มารดาช่อื

อยู่ท่ีบา้ น/ช่อื หมู่บา้ น เลขที่ ตรอก/ซอย หมทู่ ่ี

ตาบล อาเภอ จังหวัด โทรศัพท์

ขอให้ถอ้ ยคาตอ่ พนักงานเจ้าหนา้ ท่ี ดว้ ยความสัตย์จรงิ ดังตอ่ ไปนี้ :-

ตามท่ี................................................................................ได้ยื่นคาขอรงั วดั

ตามคาขอเลขที่ ลงวันที่ และเจ้าพนกั งานได้มหี นังสอื ท่ี

............. ลงวนั ท.ี่ ....................................เรยี กตวั ด.ช/ด.ญ.............................................................ใหม้ าระวังเขต

ท่ีดิน ซึง่ มีแนวเขตตดิ ต่อกบั ทด่ี ินแปลงท่ีขอทาการรังวัด นัน้

บดั นี้ ด.ช/ด.ญ ........................................มีอายุเพียง.............ปี ยงั ไมบ่ รรลนุ ิตภิ าวะ ข้าพเจา้ เป็น

..................(บดิ า/มารดา) /ผูใ้ ช้อานาจปกครอง ด.ช/ด.ญ.......................................... (ควรอา้ งเหตุทบี่ ิดาของเด็ก

มาระวงั เขตไม่ได้) ขอระวงั เขตและลงนามรับรองเขตท่ีดนิ แทน ด.ช/ด.ญ......................................... ในการนี้หาก

เกดิ ความเสียหายใดๆ เกิดข้นึ ข้าฯ ขอรับผิดชอบเองทั้งสิน้ โดยไม่ถอื เป็นความผิดหรือบกพร่องของเจา้ หนา้ ท่ี

แต่อยา่ งใด

ข้อความขา้ งต้นนี้ ข้าพเจ้าได้อา่ น /ฟงั /ทราบ /เข้าใจข้อความโดยตลอดเห็นว่าถูกต้องดีแล้ว

จึงขอลงลายมือชื่อรบั รองไวเ้ ปน็ หลกั ฐาน

ลงชื่อ................................................เจา้ ของท่ีดนิ ขา้ งเคียง................./ผใู้ ห้ถ้อยคา
ลงช่อื ...............................................เจา้ ของทดี่ นิ ขา้ งเคยี ง................../ผูใ้ หถ้ อ้ ยคา
ลงช่อื ........................................................(ผ้ปู กครองทอ้ งท่ี)

ลงชื่อ.......................................................พยาน
ลงชอื่ .......................................................พยาน

ลงช่ือ.......................................................เจ้าหน้าท่ี / ผบู้ ันทกึ

123

7. การบันทกึ แก้คาขอ
การรังวัดที่ดินบางแปลงผู้ขอเปล่ียนความประสงค์ใหม่ แตกต่างไปจากคาขอเดิมท่ีให้ไว้

ต่อสานักงานที่ดิน ช่างรังวัดต้องบันทึกถ้อยคาไว้เป็นหลักฐาน โดยมากเป็นเร่ืองการขอแบ่งเพิ่มหรือลดลงจากเดิม
แบ่งผดิ ทศิ แบ่งหกั เปน็ ที่สาธารณประโยชน์ ดงั ตัวอยา่ ง

(ตัวอย่างท่ี 7.) 124

(ท.ด. ๑๖)

บนั ทึกถ้อยคำ(แกค้ าขอรงั วัด และการปักหลกั เขต )

ท่ีดิน

ระวาง หมู่ที่ ตาบล

เลขที่ดิน หนา้ สารวจ อาเภอ

………………….......เลขที่ จงั หวัด

ท่ีว่าการ บริเวณทด่ี ินท่ีทาการรงั วดั

วนั ที่ เดือน พ.ศ

ขา้ พเจ้า

อายุ ปี เชือ้ ชาติ ไทย สัญชาติ ไทย บิดา/มารดาชอ่ื

อยู่ทบ่ี า้ น/ชือ่ หมู่บา้ น เลขที่ ตรอก/ซอย หมู่ที่

ตาบล อาเภอ จงั หวดั โทรศพั ท์

ขอใหถ้ ้อยคาต่อพนักงานเจา้ หนา้ ที่ ดว้ ยความสัตย์จรงิ ดังต่อไปนี้ :-

ตามทข่ี ้าพเจ้าไดย้ ่นื คาขอรงั วดั ลงวันที่ นน้ั

ตามคาขอเลขที่
ในการรงั วดั ในวนั นี้ ขา้ พเจ้ามคี วามประสงค์ขอแก้คาขอรงั วดั

ตามรปู แผนท่ีสังเขป โดยข้าพเจ้าจะไปย่ืนคาขอแกค้ าขอใหม่ในวันจดทะเบยี นท่ดี ิน

(กรณแี ก้คาขอ) ท้ังนเี้ จา้ หน้าท่ไี ด้ทาการรงั วัดตรงตามความประสงคข์ องข้าพเจ้าแลว้ ซง่ึ ขา้ พเจ้าไดน้ ารงั วัด

ปักหลกั เขตทด่ี ินไวร้ วมจานวน หลัก

และขอรับรองว่าตามท่ีข้าพเจ้าได้นารงั วัดปกั หลกั เขตทด่ี ินไปแล้วนั้น ไมไ่ ด้รุกล้าหรือ ทบั ท่ีดินสาธารณประโยชน์
ท่หี ลวงหวงหา้ ม ท่รี าชพัสดุ และที่ดนิ แปลงข้างเคียงแต่อยา่ งใด หากเกิดการเสียหายข้นึ ในภายหน้าเกยี่ วกับการ
นารังวดั ปกั หลักเขตทด่ี ินในครั้งนี้ ขา้ พเจ้าขอรบั ผิดชอบเองทั้งส้ิน โดยไมถ่ ือเป็นความผดิ หรือบกพร่องของ
เจา้ หนา้ ที่แตอ่ ย่างใด และข้าฯ ยินยอมเสียค่าธรรมเนยี มและใช้จา่ ยในการรังวดั เพ่ิมเตมิ จนกวา่ จะเสร็จการ

ขอ้ ความขา้ งต้นน้ี ขา้ พเจ้าได้อา่ น /ฟัง /ทราบ /เข้าใจข้อความโดยตลอดเหน็ วา่ ถูกตอ้ งดีแล้ว จงึ
ขอลงลายมือช่อื รับรองไว้เปน็ หลกั ฐาน

ลงช่อื เจ้าของที่ดิน

ลงช่อื พยาน

ลงชอื่ พยาน

ลงชือ่ ผบู้ นั ทึก / อ่าน

(...................................................................)

125

8. การบนั ทกึ แบ่งหกั ท่ีสาธารณประโยชน์
ในการรงั วัดในที่ดิน หากที่ดินมีสภาพเป็นท่ีสาธารณประโยชน์และเจ้าของท่ีดินมีความประสงค์

จะแบ่งหักท่ีดินให้เป็นท่ีสาธารณประโยชน์ ช่างผู้ทาการรังวัดควรจะต้องบันทึกถ้อยคาเจ้าของท่ีดินไว้
ให้ไดค้ วามตามนัยตัวอยา่ ง ดังนี้

(หมายเหตุ นอกจากจะต้องบันทึกเจ้าของที่ดินตามข้อ 8. ท่ีกล่าวแล้ว ช่างผู้ทาการรังวัดจะต้อง
บนั ทึกถ้อยคาเจ้าหนา้ ทผี่ ้มู าระวังเขตสาธารณประโยชนฯ์ ดว้ ย คือ

“ข้าพเจ้า......................................(เจ้าหน้าท่ีผู้มีหน้าที่ระวังเขตสาธารณประโยชน์นั้น ๆ )
ขอให้ถ้อยคาว่า ตามที่เจ้าของที่ดินผู้ขอทาการรังวัดได้แบ่งท่ีดินให้เป็น....................................... .........
(ถนน...................................... ลาราง...................... คลอง............................. หรือทาง.......................
สาธารณประโยชน์) น้ัน ข้าพเจ้าได้รับทราบและได้ตรวจสอบหลักเขตที่เจ้าของที่ดินได้ปักหลักเขตไว้ในท่ีดิน
แลว้ ขอรับรองวา่ เป็นการถกู ตอ้ งตามความประสงค์ของผู้ขอรังวัดและเพียงพอสาหรับการใช้งานขอประชาชน
โดยทงั่ ไปแลว้ ”)

126

(ตัวอยา่ งที่ 8.) (ท.ด. ๑๖)

บนั ทึกถอ้ ยคา (แบ่งหักเป็นท่ีสาธารณประโยชน์)

ทด่ี ิน

ระวาง หมู่ที่ ตาบล
เลขที่ดิน อาเภอ
หนา้ สารวจ

………………….......เลขที่ จังหวัด

ท่ีวา่ การ บริเวณที่ดนิ ที่ทาการรงั วัด

วนั ท่ี เดอื น พ.ศ

ข้าพเจา้ เลขประจาตัวประชาชน

อายุ ปี เช้อื ชาติ ไทย สัญชาติ ไทย บิดา/มารดาช่อื

อยทู่ บี่ ้าน/ชอ่ื หมู่บ้าน เลขท่ี ตรอก/ซอย หม่ทู ี่

ตาบล อาเภอ จังหวัด โทรศัพท์

ขอใหถ้ อ้ ยคาตอ่ พนกั งานเจ้าหน้าท่ี ด้วยความสตั ย์จรงิ ดงั ตอ่ ไปน้ี :-

ตามทขี่ า้ พเจา้ ไดย้ ่นื คาขอรงั วดั

ตามคาขอเลขท่ี ลงวันท่ี น้นั

ในวันนี้ เจา้ หน้าทไ่ี ด้ออกมาทาการรังวดั ตามวนั และเวลาทไี่ ดก้ าหนดแล้ว ข้าพเจ้ามีความประสงคข์ ออุทิศทีด่ นิ

เพอ่ื แบง่ หักเป็น

ทางทศิ ........................ (ตามรปู แผนทีท่ า้ ยบันทึกน้ี) โดยไมข่ อเรียกร้องคา่ ตอบแทนแต่อยา่ งใด ซ่ึงเจา้ หนา้ ทไ่ี ด้

ชี้แจงใหข้ ้าพเจา้ ทราบแล้วว่า ทดี่ นิ ส่วนทีข่ อรังวดั แบ่งหกั เปน็ น้ี ขา้ พเจา้ จะไมไ่ ด้เปน็

เจา้ ของทดี่ นิ ในส่วนดงั กล่าวนอ้ี กี ต่อไป และจะกลายเป็นที่สาธารณสมบัตขิ องแผน่ ดนิ สาหรับประชาชนใช้

ประโยชนร์ ว่ มกนั ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณชิ ย์ มาตรา ๑๓๐๔ (๒) โดยการอทุ ิศให้ ทาให้ข้าฯ ไมม่ ี

สิทธิหวงหา้ มไม่ใหบ้ ุคคลโดยทว่ั ไปเข้าใชป้ ระโยชน์ในท่ดี นิ ดังกล่าว และภายหลังขา้ พเจ้าไม่สามารถขอถอนคืน

การอุทิศทีด่ ินหรือนาทีด่ ินทีอ่ ุทิศแล้วกลบั มาเปน็ ที่ดินของเอกชนได้อีก ข้าพเจา้ ได้รบั ทราบและเข้าใจตลอดแล้ว

ขอยนื ยนั ใหเ้ จ้าพนกั งานทด่ี ินดาเนินการแบง่ หักทดี่ ินเปน็ ตามความประสงคข์ อง

ข้าพเจ้าด้วย และขา้ ฯ ยินยอมเสยี ค่าธรรมเนยี มและค่าใชจ้ ่ายในการรงั วดั เพิ่มเติม (ถา้ ม)ี จนกว่าจะเสร็จการ

ขอ้ ความขา้ งต้นน้ี ขา้ พเจ้าได้อา่ น /ฟัง /ทราบ /เข้าใจขอ้ ความโดยตลอดเหน็ วา่ ถกู ต้องดีแลว้ จึงขอลง
(.....................................................................)
ลายมอื ชอ่ื รบั รองไว้เป็นหลักฐาน

ลงชือ่ เจา้ ของทีด่ นิ

ลงช่อื พยาน

ลงชอ่ื พยาน

ลงช่อื ผ้บู ันทึก / อ่าน

127

9. การบนั ทกึ แบ่งแยกจากัดเน้อื ท่ีเปน็ ไมจ่ ากดั เนอ้ื ที่ หรือกลับกัน
ตามคาขอเดิมผู้ขอมีความประสงค์ในการแบ่งแยกแปลงที่ดินไว้ ต่อมาในวันรังวัดต้องการ

เปล่ียนความประสงค์เดมิ ควรตอ้ งบนั ทกึ ถอ้ ยคาไวต้ ามนยั ดังนี้

128

(ตวั อยา่ งที่ 9.) (ท.ด. ๑๖)
ที่ดนิ
บนั ทึกถอ้ ยคำ (ขอแก้คาขอจากดั เนือ้ ท่ีเป็นนาชี้หรอื กลบั กัน )

ระวาง หมทู่ ่ี ตาบล
เลขที่ดิน อาเภอ
หนา้ สารวจ

………………….......เลขที่ จังหวัด

ทวี่ า่ การ บริเวณท่ีดินที่ทาการรงั วดั

วันท่ี เดอื น พ.ศ

ข้าพเจ้า

อายุ ปี เชือ้ ชาติ ไทย สัญชาติ ไทย บิดา/มารดาชอ่ื

อยูท่ ี่บา้ น/ชอื่ หมู่บ้าน เลขท่ี ตรอก/ซอย หมู่ท่ี

ตาบล อาเภอ จงั หวัด โทรศพั ท์

ขอให้ถ้อยคาต่อพนกั งานเจา้ หน้าท่ี ด้วยความสัตยจ์ ริง ดังตอ่ ไปนี้ :-

ตามท่ขี า้ พเจา้ ได้ย่ืนคาขอรงั วดั

ตามคาขอเลขท่ี ลงวนั ที่

ขอทาการรงั วัดแบ่งแยกทดี่ ินออกเป็น.................แปลง โดยจากัดเน้อื ท่ดี งั ทป่ี รากฏในคาขอ นั้น

ในวันทาการรังวัดวันนี้ ข้าพเจ้ามคี วามประสงคใ์ หม่ คือ ขอให้ช่างรงั วัดแบง่ ทดี่ นิ ของข้าพเจา้

ออกเปน็ ...............แปลง ทางทิศ........................................................และขา้ พเจา้ จะได้เปน็ ผู้ชี้เขตการแบง่ แยก

เองทุกแปลง (ตามรปู แผนท่ีสังเขปทา้ ยบันทกึ น)ี้ โดยขา้ พเจ้าจะไปยนื่ คาขอแกค้ าขอใหม่ในวนั จดทะเบยี น

(กรณแี ก้คาขอ) ทั้งน้ีเจ้าหนา้ ท่ไี ด้ทาการรงั วัดตรงตามความประสงค์ของข้าพเจ้าแล้ว ซึ่งขา้ พเจ้าได้นารงั วดั

ปกั หลักเขตทด่ี ินไว้รวมจานวน หลกั คือ

และขอรบั รองว่าตามทีข่ ้าพเจ้าไดน้ ารงั วดั ปกั หลักเขตที่ดินไปแล้วนนั้ ไม่ไดร้ ุกล้าหรือ ทับท่ดี นิ สาธารณประโยชน์
ท่ีหลวงหวงห้าม ท่ีราชพสั ดุ และทด่ี ินแปลงขา้ งเคียงแตอ่ ย่างใด หากเกิดการเสียหายข้ึนในภายหน้าเกีย่ วกบั การ
นารังวัดปกั หลักเขตที่ดนิ ในครง้ั นี้ ขา้ พเจ้าขอรับผิดชอบเองท้ังสนิ้ โดยไมถ่ อื เปน็ ความผิดหรือบกพร่องของ
เจา้ หนา้ ท่แี ตอ่ ยา่ งใด และข้าฯ ยนิ ยอมเสียค่าธรรมเนยี มและค่าใชจ้ า่ ยในการรังวัดเพ่ิมเติม (ถ้าม)ี จนกวา่ จะ
เสรจ็ การ

ขอ้ ความขา้ งตน้ น้ี ข้าพเจ้าได้อา่ น /ฟัง /ทราบ /เขา้ ใจข้อความโดยตลอดเหน็ วา่ ถูกตอ้ งดแี ลว้ จึง
ขอลงลายมือชื่อรับรองไว้เปน็ หลักฐาน

ลงชือ่ เจ้าของที่ดนิ

ลงชอ่ื พยาน

ลงช่ือ พยาน

ลงชือ่ ผู้บันทกึ / อ่าน

(...................................................................)

129

10. การบันทึกงดทาการรงั วดั (สาเนาให้ผู้ขอ 1 ฉบับ)
บางคร้ังการรังวัดในที่ดิน ช่างผู้ออกไปทาการรังวัดพบกับอุปสรรคทางธรรมชาติ

เช่น น้าท่วมคันเขตจนไม่สามารถตรวจสอบแนวเขตได้ ช่างจะต้องบันทึกเหตุดังกล่าวให้ชัดเจนและชี้แจง
ให้เจ้าของที่ดินทราบและเข้าใจ พร้อมกับบันทึกถ้อยคาเจ้าของท่ีดินให้ทราบว่า การรังวัดขัดข้องจากเหตุ
ดังกล่าว และเจ้าของท่ีดินของดรังวัดไว้ช่ัวคราวโดยให้จัดทาบันทึกเป็น 2 ฉบับมีข้อความตรงกันและมอบให้
เจ้าของทด่ี ิน 1 ฉบบั ตามนยั หนังสอื กรมทดี่ นิ ท่ี มท 0706/ว 04871 ลงวันท่ี 12 กมุ ภาพนั ธ์ 2542 ดังนี้

130

(ท.ด. ๑๖)

(ตัวอย่างที่ 10.)

บันทกึ ถอ้ ยคำ (ของดรงั วดั )

ทีด่ นิ

ระวาง หม่ทู ี่ ตาบล

เลขที่ดนิ หน้าสารวจ อาเภอ

………………….......เลขที่ จงั หวัด

ที่วา่ การ บริเวณที่ดินท่ีทาการรังวดั

วันท่ี เดือน พ.ศ

ข้าพเจา้ นาย/นาง .

อายุ ปี เช้อื ชาติ ไทย สญั ชาติ ไทย บิดา/มารดาชอื่

อย่ทู บี่ ้าน/ชื่อหมู่บา้ น เลขท่ี ตรอก/ซอย หม่ทู ี่

ตาบล อาเภอ จังหวดั โทรศพั ท์

ขอให้ถอ้ ยคาต่อพนักงานเจา้ หน้าที่ ด้วยความสัตย์จรงิ ดงั ตอ่ ไปน้ี :-

ตามท่ี................................................................................ไดย้ ่นื คาขอรังวัด...............................

ตามคาขอเลขที่ ลงวันที่..................................................... ในวนั นี้ ช่างฯ ไดม้ าทา

การรงั วัดแล้ว แตป่ รากฏวา่ นา้ ท่วมทด่ี นิ จนไม่สามารถจะเห็นคันเขต /ในที่ดนิ มตี ้นข้าวข้ึนสูงมาก เป็นเหตใุ ห้

ขา้ เจ้าไมส่ ามารถนาทาการรงั วัดปกั หลกั เขตโดยรอบแปลงทดี่ นิ ได้ ขา้ พเจ้าจึงขอใหช้ ่างรงั วัดงดทาการรังวัดไว้

ชัว่ คราวกอ่ นและจะไดแ้ จ้งเหตุขัดข้องให้เจ้าของท่ีดินขา้ งเคยี งทราบด้วยตนเอง เมื่อที่ดนิ แห้งและสะดวกแก่การ

รังวดั เมือ่ ใด ข้าพเจ้าจะได้รบี ไปแจ้งใหน้ ดั ทาการรังวดั ใหมโ่ ดยเรว็ ในการนี้หากทาให้งานรงั วัดล่าช้า หรอื เกดิ การ

เสียหายใดๆ เกิดขึ้น ข้าฯ ขอรับผิดชอบเองทัง้ สนิ้ โดยไม่ถอื เป็นความผิดหรอื บกพร่องของเจ้าหน้าที่แตอ่ ย่างใด อีก

ท้งั ข้าฯ ยินยอมให้เจ้าหน้าทเี่ บกิ ค่าใช้จ่ายได้ตามความเป็นจรงิ และยนิ ยอมเสียค่าธรรมเนียมและใช้จ่ายเพมิ่ เติม

จนกว่าจะเสร็จการ

ถ้อยคานช้ี า่ งรงั วัดไดจ้ ดั ทาเป็นบันทกึ ขึน้ เป็น 2 ฉบบั มีข้อความถูกตอ้ งตรงกัน และ ขา้ พเจ้าได้

อ่าน /ฟัง /ทราบ /เข้าใจข้อความโดยตลอดเหน็ ว่าถกู ต้องดีแลว้ จงึ ขอลงลายมือชื่อรับรองไวเ้ ป็นหลักฐาน

ข้าฯไดร้ บั สาเนาบันทกึ น้ี ลงชอื่ .......................................................เจา้ ของทีด่ นิ
ลงช่ือ.......................................................เจา้ ของท่ีดนิ ขา้ งเคยี ง......................
แล้ว จานวน 1 ฉบับ ลงชอ่ื .......................................................เจา้ ของทด่ี ินขา้ งเคยี ง.......................
จึงขอลงนามรับรอง ลงชื่อ........................................................(ผู้ปกครองท้องที่)
ลงชอ่ื .......................................................พยาน
ไวเ้ ป็นหลกั ฐาน ลงชอ่ื .......................................................พยาน

ลงชอื่ ........................ ลงชอ่ื .......................................................เจา้ หน้าที่ / ผู้บันทกึ
ผรู้ บั

131

11. การบันทึกถ้อยคาของดรังวัด กรณีผู้ถือกรรมสิทธิ์รวมตกลงเขตที่จะแบ่งแยกระหว่าง
กนั เองไมไ่ ด้

บางกรณี การรังวัดเพ่ือปักหลักเขตแบ่งกรรมสิทธ์ิรวมระหว่างเจ้าของที่ดินด้วยกันเองนั้น
เจ้าของกรรมสิทธ์ิรวมไม่อาจตกลงเขตแบ่งกันได้ ช่างผู้ทาการรังวัดจะต้องบันทึกเหตุดังกล่าวไว้ให้ชัดเจน
เพอ่ื งดรังวัดไว้ชวั่ คราว ตามนยั ขอ้ ความ ดังนี้

132

(ตัวอย่างที่ 11.) (ท.ด. ๑๖)

บนั ทึกถ้อยคำ (แบ่งกรรมสทิ ธ์ิรวมไมไ่ ด้ ของดรังวดั )

ท่ดี ิน

ระวาง หมู่ที่ ตาบล

เลขท่ีดิน หน้าสารวจ อาเภอ

………………….......เลขที่ จงั หวัด

ท่ีว่าการ บรเิ วณที่ดินที่ทาการรงั วัด

วันที่ เดอื น พ.ศ

ขา้ พเจา้ เจา้ ของทีด่ ิน ผู้มีนามข้างท้ายนี้ .

อายุ ปี เชอ้ื ชาติ ไทย สญั ชาติ ไทย บิดา/มารดาชือ่

อยทู่ ีบ่ า้ น/ชื่อหมบู่ า้ น เลขที่ ตรอก/ซอย หมู่ที่

ตาบล อาเภอ จังหวดั โทรศพั ท์

ขอใหถ้ ้อยคาตอ่ พนักงานเจ้าหนา้ ที่ ดว้ ยความสัตยจ์ รงิ ดังตอ่ ไปนี้ :-

ตามท่ี.............................................................................ไดย้ น่ื คาขอรงั วัด.....................................

ตามคาขอเลขที่ ลงวันที่..................................................... ในวันน้ี ชา่ งฯ ได้มาทา

การรังวัดแล้ว แต่ปรากฏว่า ขา้ พเจ้าผ้มู ีกรรมสิทธิ์รว่ มกนั ในทด่ี ินแปลงนี้ไมส่ ามารถนาทาการรังวดั ได้ เนอื่ งจาก

ยังตกลงเรอื่ งเขตท่ดี นิ ทจี่ ะแบ่งแยกกันไม่ได้ เมอ่ื มีเหตจุ าเปน็ ดังกลา่ ว จึงขอใหช้ า่ งรงั วัดงดทาการรังวดั ทดี่ นิ ไว้

ช่ัวคราวก่อน จนกว่าขา้ พเจ้าจะได้ตกลงกนั ใหเ้ ป็นท่ีเรยี บรอ้ ยกอ่ นอยา่ งช้าภายในเวลา 15 วัน นับตัง้ แต่วนั นี้

โดยข้าฯ จะไดแ้ จง้ เหตขุ ดั ขอ้ งให้เจา้ ของทีด่ นิ ข้างเคียงทราบด้วยตนเอง ข้าฯ พรอ้ มให้ทาการรังวัดเมอ่ื ใด ขา้ ฯ

จะไดร้ ีบไปแจง้ ให้เจา้ พนักงานที่ดินนดั ทาการรังวดั ใหม่โดยเร็วตอ่ ไป หากพ้นระยะเวลาท่ีกาหนดแล้วขา้ พเจ้าไม่

ไปแจง้ หรือเพกิ เฉยละทิ้งเรือ่ ง ขา้ พเจ้ายนิ ยอมให้เจ้าพนกั งานที่ดินพิจารณายกเลกิ คาขอรงั วดั ของขา้ พเจา้ ได้ ใน

การน้ีหากทาใหง้ านรงั วัดล่าช้า หรอื เกิดการเสียหายใดๆ เกดิ ขึ้น ขา้ ฯ ขอรับผิดชอบเองทั้งสิ้น โดยไม่ถอื เป็นความผิด

หรอื บกพรอ่ งของเจ้าหน้าท่ีแต่อย่างใด อีกท้งั ข้าฯ ยินยอมใหเ้ จา้ หน้าท่ีเบกิ คา่ ใชจ้ ่ายไดต้ ามความเปน็ จริงและ

ยินยอมเสยี คา่ ใช้จ่ายเพม่ิ เติมจนกว่าจะเสร็จการ

ถ้อยคาน้ีชา่ งรังวัดได้จดั ทาเป็นบันทึกข้นึ เปน็ 2 ฉบบั มีขอ้ ความถกู ต้องตรงกัน และ ข้าพเจา้ ได้

อ่าน /ฟงั /ทราบ /เข้าใจข้อความโดยตลอดเห็นว่าถูกตอ้ งดีแลว้ จึงขอลงลายมอื ช่อื รับรองไวเ้ ป็นหลกั ฐาน

ข้าฯไดร้ ับสาเนาบนั ทกึ น้ี ลงชอ่ื .......................................................เจ้าของท่ดี นิ
ลงช่ือ.......................................................เจ้าของทีด่ นิ ข้างเคยี ง......................
แลว้ จานวน 1 ฉบบั ลงชื่อ.......................................................เจา้ ของทดี่ นิ ข้างเคียง.......................
จึงขอลงนามรับรอง ลงช่ือ........................................................(ผ้ปู กครองท้องท่ี)
ลงช่ือ.......................................................พยาน
ไว้เปน็ หลักฐาน ลงช่ือ.......................................................พยาน
ลงชอ่ื .......................................................เจา้ หน้าท่ี / ผบู้ ันทกึ
ลงช่อื ........................
ผูร้ ับ

133

12. การบันทึกถ้อยคาเจ้าของที่ดินข้างเคียงท่ียังไม่มีหนังสือแสดงกรรมสิทธ์ิ (ท่ีมีการ
ครอบครอง/ส.ค.๑)

การรังวัดในที่ดินหากช่างผู้ทาการรังวัด พบว่าที่ดินข้างเคียงแปลงใด ยังไม่มีหนังสือ
แสดงกรรมสิทธ์ิ (ไม่มีโฉนดท่ีดิน) ช่างผู้ทาการรังวัดจะต้องบันทึกผู้มาระวังชี้เขตให้ได้ความว่าเป็นผู้ครอบครอง
ทด่ี ินเพื่อตนเองหรือเปน็ ตัวแทนผูค้ รอบครองผูใ้ ด ตามนัย ดงั น้ี

(หมายเหตุ ถ้าที่ดินขา้ งเคียงประเภทนีไ้ ม่มีผใู้ ดมาชเ้ี ขต ก็ให้จดบนั ทกึ ผปู้ กครองท้องท่ี หรือถ้า
ผู้ปกครองท้องทไ่ี ม่มา ก็ให้จดบนั ทึกถ้อยคาผขู้ อรังวัดกับเจ้าของท่ดี ินข้างเคียงทพ่ี งึ สอบถามไดส้ กั 2 คน เป็น
อย่างนอ้ ย ใหไ้ ด้ความปรากฏว่าทดี่ นิ ขา้ งเคียงแปลงนนั้ เปน็ ของผู้ใด ตัง้ บ้านเรือนยู่ที่ไหน ผู้ใดใช้สิทธิครอบครอง
อยู่ และถา้ มีข้อความอันควรบันทึกก็ให้บันทึกเพิ่มเติมมาเพ่ือเป็นหลกั ฐานแลว้ ให้ผ้ขู อรงั วดั รบั รองเขตในแบบ
ท.ด. 34 อีกสว่ นหนึง่ )

13. การบนั ทกึ กรณอี ื่น ๆ
ใช้ดุลยพนิ ิจในแนวเดียวกับท่ีกล่าวมาน้ี ซ่ึงขึ้นอยู่กับเหตุการณ์ต่าง ๆ ที่ปรากฏขึ้นตามความ

เปน็ จรงิ

134

(ตวั อยา่ งท่ี 12.) (ท.ด. ๑๖)

ทีด่ ิน บนั ทึกถอ้ ยคำ (ที่มกี ารครอบครอง/ส.ค.๑)

ระวาง หมทู่ ่ี ตาบล
เลขที่ดิน อาเภอ
หนา้ สารวจ

………………….......เลขที่ จังหวดั

ท่ีว่าการ บริเวณทีด่ นิ ที่ทาการรงั วัด

วันที่ เดือน พ.ศ

ขา้ พเจา้ เลขประจาตัวประชาชน

อายุ ปี เชือ้ ชาติ ไทย สัญชาติ ไทย บิดา/มารดาชอ่ื

อยูท่ บี่ ้าน/ชอื่ หมบู่ ้าน เลขท่ี ตรอก/ซอย หมทู่ ่ี

ตาบล อาเภอ จังหวัด

ขอให้ถ้อยคาตอ่ พนกั งานเจา้ หน้าท่ี ด้วยความสัตย์จรงิ ดงั ตอ่ ไปนี้ :-

ตามท่ี

ไดน้ าช่างฯทาการรงั วดั ในวนั น้ี นั้น

ขา้ พเจา้ เป็นเจ้าของท่ีดนิ ข้างเคียงทางด้านทิศ ของท่ีดนิ แปลงท่ีขอ

รังวัด ในวนั ทาการรงั วัดน้ี ขา้ พเจ้าไดม้ าระวงั ช้แี นวเขตร่วมดว้ ย เหน็ วา่ ผู้ขอไดน้ าเจ้าหนา้ ทท่ี าการรังวัดและ

ปกั หลักเขตท่ีดนิ เปน็ การถกู ตอ้ งแล้วมิไดม้ หี ลกั หน่ึงหลักใดรกุ ล้าท่ีดนิ ของขา้ พเจา้ แตอ่ ยา่ งใด สาหรับท่ดี ิน

แปลงน้ขี า้ พเจ้าได้มาโดย

และครอบครองทาประโยชน์เพอ่ื ตนเองเสมอมาประมาณ ปี ที่ดินแปลงนี้ (ไม่มี / ม)ี หลักฐานทาง

ทีด่ ิน ซง่ึ ไดน้ ามาแสดงต่อเจ้าหนา้ ท่ีในวันทาการ

รงั วดั นดี้ ว้ ย / ไมส่ ามารถนามาแสดงได้เนอื่ งจาก

ข้อความข้างตน้ น้ี ข้าพเจ้าได้อา่ น /ฟัง /ทราบ /เข้าใจข้อความโดยตลอดเห็นว่าถกู ตอ้ งดีแล้ว จงึ ขอลง
ลายมือชือ่ รับรองไว้เปน็ หลกั ฐาน

ลงชอ่ื ผใู้ ห้ถอ้ ยคา
ลงชอ่ื พยาน

ลงชอื่ พยาน
ลงช่อื .........................................................................ผู้บนั ทึก / อ่าน

ขา้ พเจา้ ผู้แทนนายอาเภอ/ผปู้ กครองท้องที่
ขอรบั รองวา่ ตามที่ ให้ถอ้ ยคาไว้ขา้ งต้นนน้ั เปน็ ความจริงทุกประการ
ลงชอ่ื ผปู้ กครองทอ้ งท่ี

ลงช่ือ (.........................................................ผ) ู้บันทกึ / อ่าน

135

หมวดที่ 9
หมวดการรายงานการรังวัด
การรายงานการรงั วัด
การรายงานการรังวัด หมายถึง การรายงานเหตุการณ์ ข้อเท็จจริงท่ีเก่ียวข้องกับการรังวัดท่ีดิน
แปลงนั้นๆ และเกิดข้ึนในขณะทาการรังวัด ซึ่งช่างผู้ทาการรังวัดจะต้องรายงานเสนอผู้บังคับบัญชา โดยใช้
หลกั เกณฑ์ของกฎหมาย ระเบียบ คาสัง่ หลกั วชิ าการรังวดั และทาแผนท่ีเปน็ องค์ประกอบ พร้อมทง้ั ใหเ้ สนอ
ความเห็นด้วย เช่น การรับรองเขต การรังวัดตรงตามคาขอหรือไม่ หลักฐานเดิมท่ีนาไปประกอบการรังวัด
มคี วามม่นั คงเพยี งใด และการตรวจสอบหลักฐานการรังวัดเป็นอยา่ งไร ผลการรงั วัดและการลงระวางแผนที่และ
เหตุการณ์อ่ืน ๆ ท่ีเกิดขึ้นในวันรังวัด ก็จะต้องรายงานไว้ด้วย ให้รายงานให้ส้ัน กะทัดรัด ได้ใจความให้ครบถ้วน
ในสาระสาคัญท่ีเป็นประโยชน์ โดยโยงไปถึงบันทึกถ้อยคา (ท.ด. 16) ในแต่ละเร่ืองด้วย ได้แยกการรายงานเป็น
ประเภท ดังนี้

การรายงานการรังวัดท่ีต้องใช้แบบพิมพ์ ร.ว. 3 ก ประเภทการรังวัดที่เรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการ
รงั วดั แบบเหมาจ่าย ซึ่งเปน็ เงินนอกงบประมาณ ได้แก่

1. การรงั วัดออกโฉนดท่ดี ินเฉพาะราย ช่างผู้ทาการรังวัดนอกจากจะต้องทาการรังวัดตามหลักวิชา
การรังวัดและทาแผนที่แล้ว ยังจะต้องสอบสวนสิทธิในท่ีดินเพ่ือสร้างใบไต่สวน ดังน้ัน การรายงานจึงต้อง
รายงานทั้งผลการรังวัดและการสอบสวนการทาประโยชน์ในท่ีดินให้ครบถ้วน ตามหลักเกณฑ์ของกฎหมาย
ระเบยี บ คาส่ังวา่ ท่ีดิน วา่ ที่ดินของผขู้ อทาการรังวดั นั้น อยู่ในหลักเกณฑ์ท่ีพึงจะขอออกโฉนดที่ดินให้ได้หรือไม่
จึงควรรายงานการรังวดั ดังน้ี

1.1 การรับรองแนวเขตที่ดิน ให้รายงานว่า เจ้าของท่ีดินข้างเคียงมาระวังช้ีแนวเขตและลงช่ือ
รับรองเขตครบหรือไม่ ถ้าไม่ครบก็จะต้องรายงานว่า เจ้าของท่ีดินข้างเคียงด้านใดไม่มาระวังชี้แนวเขตและ
ได้มีการสง่ หนังสอื แจง้ เจา้ ของทีด่ ินขา้ งเคยี ง โดยปฏบิ ตั ิตามระเบียบของคณะกรรมการจัดทดี่ ินแห่งชาติ ฉบับที่ 12
พ.ศ.2532 ข้อ 9 หรือไม่

1.2 ผู้ปกครองท้องที่ ใหร้ ายงานวา่ ผูป้ กครองท้องท่ไี ด้ออกไปรว่ มเปน็ พยานและตรวจสอบท่ีดิน
ที่ขอออกหนงั สอื สาคัญแสดงกรรมสทิ ธิ์ในท่ดี นิ วา่ เป็นท่ีสงวนหวงห้ามหรือท่ีสาธารณประโยชน์อย่างใดหรือไม่
รวมท้ังตรวจสอบการครอบครองและทาประโยชน์ในที่ดินของ ผู้ขอว่า ได้ครอบครองทาประโยชน์ในที่ดินจริง
หรือไม่ อย่างไร (หนงั สือกระทรวงมหาดไทย ดว่ นมาก ที่ มท 0719/ว 525 ลงวนั ที่ 24 กมุ ภาพันธ์ 2542)

1.3 หลักฐานท่ีนามาขอออกโฉนดท่ีดิน เช่น ส.ค. 1, น.ส. 2 หรือ น.ส. 3 ก. เลขท่ี...........
หมทู่ .่ี .......โดยให้เปรียบเทียบระยะของแนวเขตและข้างเคยี งระหวา่ งหลกั ฐานเดมิ กับการรังวดั ใหม่

1.4 หลักฐานประกอบการรังวัดให้รายงานว่า ได้นาหลักฐานเดิมของท่ีดินแปลงข้างเคียงด้าน.......
ไปประกอบการรังวัดหรือไม่ ผลการตรวจสอบในที่ดินหลักเขตเก่าอยู่ครบหรือไม่ และได้ปักหลักเขตหมายเลขใด
ลงในท่ดี ินแปลงน้ีบา้ ง และทาการรงั วดั ต่อเขตทีด่ นิ ข้างเคยี งไดห้ รือไมไ่ ด้ อยา่ งไร

1.5 วิธกี ารรังวัด ให้รายงานว่า การรังวดั ออกโฉนดทด่ี ินคร้ังน้ีได้ทาการรังวัดโดยวิธีแผนท่ีชั้นหนึ่ง
หรือชั้นสอง ถ้าทาการรังวัดโดยวิธีแผนที่ช้ันสองให้รายงานด้วยว่ารังวัดด้วย เทปหรือกล้องธีโอโดไลท์
และคานวณเนือ้ ทีโ่ ดยวิธีใด ได้เน้ือท่มี ากหรือนอ้ ยกวา่ หลกั ฐานเดิมเท่าใด

1.6 การรังวัดยึดโยงเพ่ือนารูปแผนท่ีลงในระวางแผนที่ การข้ึนต้นร่างแผนท่ีให้รายงานว่า
ไดท้ าการรังวัดยดึ โยงจากอะไร ได้ขน้ึ ต้นร่างแผนทม่ี าตราส่วนเทา่ ใด ไดน้ ารูปแผนที่ลงในระวางแผนที่ระวางใด
ผลปรากฏว่าทับหรือไม่ทับที่ดินแปลงข้างเคียงหรือเส้นประ/เส้นทึบในระวางแผนท่ี ทับหรือไม่ทับ
ทีส่ าธารณประโยชน์ หรือไม่อยา่ งไร

1.7 เหตุการณ์อื่น ๆ (ถ้ามี) เช่น ได้บันทึกผู้สูงอายุ หรือผู้ใช้ประโยชน์ในที่สาธารณะ
ประกอบเรอ่ื งกรณีใด จานวน...ฉบบั

136

1.8 การรังวัดออกโฉนดท่ีดินที่ต้ังอยู่ในตาบลซ่ึงมีเขตปุาสงวนแห่งชาติ ให้รายงานด้วยว่า
มีหรือไม่มีการขีดเขตปุาในระวางแผนที่ ที่ดินอยู่ในเขตหรือนอกเขตปุา หากตรวจสอบแล้วพบว่า ได้มีการ
ขีดเขตในระวางแผนที่แล้ว ท่ีดินอยู่ในเขตปุา หรือท่ีตั้งอยู่ในตาบลซึ่งมีเขตปุาฯ แต่ยังไม่มี การขีดเขตปุาฯ
ลงในระวาง การรายงานจะต้องเสนอความเห็นด้วยว่า ให้คณะกรรมการฯ ตามกฎกระทรวงฉบับที่ 43
พจิ ารณากอ่ นดาเนินการตอ่ ไป

2. การรายงานการรังวดั (ร.ว. 3 ก) กรณีสอบเขต แบ่งแยก
2.1 การรับรองแนวเขตที่ดิน ให้รายงานว่า เจ้าของที่ดินข้างเคียงมาระวังชี้แนวเขตและ

ลงชื่อรบั รองเขตครบหรอื ไม่ ถ้าไมค่ รบเจา้ ของทีด่ ินข้างเคียงเลขท่ีดิน..............ด้านทิศ...........ไม่มาระวังช้ีแนว
เขตไดส้ ่งหนังสอื แจง้ ให้ไประวังช้ีแนวเขตทดี่ ินหรือไม่ และได้ส่งหนังสือสอบถามตามระเบียบหรือไม่

2.2 รงั วัดตรงตามคาขอหรอื ไม่ ให้รายงานว่าการรังวัดคร้ังนี้ตรงตามคาขอหรือไม่ ถ้าไม่ตรง
ตามคาขอมีบนั ทกึ ถ้อยคา (ท.ด. 16) หรือไม่

2.3 หลักฐานแผนท่ีเดิมและหลักฐานแผนที่ประกอบการรังวัด ให้รายงานว่าที่ดินแปลง
ที่ขอรังวัดคร้ังนี้เป็นรูปแผนท่ีชนิดใด มาตราส่วนเท่าไร ทาการรังวัดและคานวณเน้ือท่ีโดยวิธีใด เน้ือที่เท่าใด
ได้นาหลักฐานแผนที่ของที่ดินแปลงที่ขอรังวัดและแปลงข้างเคียงไปประกอบการรังวัด สามารถทาการรังวัด
ตรวจสอบและคน้ หาหลักเชตท่ดี ินตามหลักวิชาการเพ่ือให้ทราบว่าเขตที่ดินที่ผู้ขอและเจ้าของที่ดินข้างเคียง
นาทาการรังวัดตรงกับเขตโฉนดทด่ี ินหรือไม่ และตรวจสอบตามหลกั ฐานการรังวัดเดิมได้หรือไม่ อย่างไร ถ้าไม่
มีหลกั ฐานแผนท่ีเดิม ไดจ้ าลองรปู แผนที่ในโฉนดที่ดินไปประกอบการรังวัดหรือไม่ และทาการรังวัดต่อเขตที่ดิน
ข้างเคียงได้หรือไม่ได้ อย่างไร หลักเขตเก่าอยู่ครบหรือไม่ครบ ถ้าไม่ครบได้ปักหลักเขตใหม่แทนหลักเขตเดิม
หรอื ไม่

2.4 การปักหลักเขตแบ่งแยก ให้รายงานว่าผู้ขอได้นาทาการรังวัด ปักหลักเขตแบ่งแยก
หมายเลขใด มบี ันทกึ ถ้อยคา (ท.ด. 16) รวมไว้ในเร่อื ง

2.5 ผลการรังวดั ให้รายงานวา่ การรังวัดคร้ังนไ้ี ด้รปู แผนท่ีและเนื้อที่เท่าเดิมหรือแตกต่างจากเดิม
ถ้าเป็นกรณีรูปแผนท่ีหรือเน้ือที่แตกต่างจากเดิมจะต้องรายงานให้เข้าหลักเกณฑ์ตามหนังสือกรมท่ีดิน ที่ มท
0611/ว 4254 ลงวันที่ 22 กุมภาพันธ์ 2525 และให้รายงานด้วยว่า มีหรือไม่มีการสมยอมแนวเขต เพื่อหลีกเลี่ยง
กฎหมาย พร้อมทั้งให้ความเห็นด้วยว่า ควรส่ังแก้ไขตามมาตรา 61 หรือ 69 ทวิ แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน
หรืองดดาเนนิ การในกรณีทม่ี ีการสมยอมแนวเขต เพอ่ื หลีกเล่ียงกฎหมาย

2.6 การลงที่หมายแผนที่และการลงระวางแผนที่ ให้รายงานว่าได้ลงท่ีหมายแผนที่ด้วย
มาตราส่วนเท่าใด หรือลงท่ีหมายแผนท่ีในต้นร่างเดิม (กรณีรูปแผนท่ีและเนื้อท่ีเท่าเดิม) พร้อมทั้งรายงาน
ด้วยว่าได้ลงที่หมายในระวางแผนท่ีแลว้

2.7 เหตุการณ์อื่น ๆ (ถ้ามี) เช่น การรังวัดมีเหตุขัดข้อง ผู้ขอรังวัดของดหรือขอเลื่อน หรือ
ขอยกเลิกเรื่อง หรอื ไมม่ ารบั ชา่ งฯ ตามกาหนดนดั หรอื ผขู้ อรงั วัดเปลยี่ นความประสงคใ์ หม่ในวนั รงั วัด เปน็ ต้น

3. การรายงานการรงั วดั (ร.ว. 3 ก) กรณีรวมโฉนดทีด่ นิ
3.1 การรบั รองแนวเขตทด่ี ิน ใหร้ ายงานเหมือนการรังวดั สอบเขต และแบง่ แยก
3.2 การรงั วัดตรงตามคาขอหรอื ไม่
3.3 หลักฐานประกอบการรังวัดและการตรวจ เหมือนการรงั วดั สอบเขตและแบ่งแยก
3.4 หลักฐานแผนท่ีเหมือนการรังวัดสอบเขตและแบ่งแยก และได้นาโฉนดที่ดินหมายเลข............

หน้าสารวจ................รวม................แปลง มาขอรวมโฉนดท่ดี ิน
3.5 ผลการรงั วดั ไดท้ าการรังวัดและคานวณเนือ้ ทโ่ี ดยวิธใี ด ได้เนอื้ ท่ี..................มากหรือน้อย

กว่าเดิมเท่าใด พร้อมทั้งให้ความเห็นด้วยว่าควรใช้รูปแผนท่ีและเน้ือท่ีในการรังวัดคร้ังนี้ดาเนินการให้ผู้ขอต่อไป
โดยไม่ต้องรายงานเสนอขอแก้ไขรูปแผนทหี่ รือเนื้อท่ีแตอ่ ยา่ งใด

137

สาหรบั เอกสารประกอบเร่ืองรังวัดที่เสนอพร้อมกับรายงาน (ร.ว.3 ก) ให้ระบุช่ือและจานวน
แบบพมิ พช์ นิด และจานวนรูปแผนท่ีท่ีได้เสนอพร้อมรายงานให้ชัดเจน และให้ใช้แบบพิมพ์รายงานการรังวัด (ร.ว. 3
ก) ตามทก่ี รมท่ีดนิ กาหนด เทา่ นัน้

การรายงานการรงั วัดท่ีต้องใชแ้ บบพมิ พ์ ร.ว. 3 ได้แก่ ประเภทการรงั วัดท่ีเรียกเก็บค่าใช้จ่ายในการ
รงั วัดซ่ึงเป็นเงนิ งบประมาณแผ่นดิน และเบิกเงินค่ามัดจารังวัดแบบเหมาจ่ายไม่ได้ โดยเบิกจ่ายค่ามัดจารังวัด
เทา่ ทจี่ าเปน็ และจ่ายจริง เชน่ การรงั วัดตรวจสอบทีส่ าธารณประโยชน์ เป็นต้น.........

1. การรายงานการรังวัด (ร.ว. 3 ) กรณี การรังวัดตรวจสอบท่ีสาธารณประโยชน์ที่มีหนังสือ
สาคัญสาหรับท่หี ลวง ให้รายงานในทานองเดียวกันกับการรายงานการรังวัดกรณสี อบเขตทดี่ ิน

ส่วนกรณีการรังวัดตรวจสอบท่ีสาธารณประโยชน์ที่ไม่มีหนังสือสาคัญสาหรับที่หลวง น้ันไม่ถือว่า
เปน็ การรังวัดตามประมวลกฎหมายท่ดี นิ เปน็ เพยี งการรงั วัดตามการคาขอของส่วนราชการผู้มีหน้าที่ดูแลรักษา
เพอ่ื นารูปแผนท่ีและเนื้อที่ไปพิจารณาดาเนินการตามอานาจหน้าที่ต่อไป การรายงานให้รายงานผลการรังวัด
ดงั น้ี

1.1เป็นการรังวัดประเภทใด
1.2 การรับรองแนวเขตท่ีดิน ให้รายงานว่า เจ้าของที่ดินข้างเคียงมาระวังช้ีแนวเขตและลงชื่อ
รับรองเขตครบหรือไม่ ถ้าไม่ครบเจ้าของท่ีดินข้างเคียงเลขที่ดิน..............ด้านทิศ...........ไม่มาระวังชี้แนวเขต
ไดส้ ่งหนงั สือแจ้งใหไ้ ประวังชีแ้ นวเขตที่ดนิ แล้ว ไม่ตอ้ งสง่ หนงั สือสอบถามตามระเบยี บ
1.3 ให้รายงานว่าการรังวัดครั้งนี้ตรงตามคาขอหรือไม่ เช่น เดิมขอรังวัดตรวจสอบทาง
สาธารณประโยชนย์ าว 200 เมตร ในวนั รังวัดขอตรวจทางสาธารณประโยชน์เหลอื ความยาว 100 เมตร เป็นต้น
และมบี ันทกึ ถ้อยคาขอแกค้ าขอของผ้ขู อรงั วดั (ท.ด. 16) ประกอบเร่อื ง
1.4 หลักฐานแผนทเ่ี ดมิ และหลกั ฐานแผนท่ีประกอบการรังวัด ใหร้ ายงานวา่ ท่ีดินแปลงท่ีขอรังวัด
ครั้งน้ีเป็นรูปแผนท่ีชนิดใด มาตราส่วนเท่าไร ทาการรังวัดและคานวณเน้ือที่โดยวิธีใด เน้ือที่เท่าใด ได้นา
หลักฐานแผนที่ของที่ดินแปลงที่ขอรังวัดและแปลงข้างเคียงไปประกอบการรังวัด และสามารถทาการรังวัด
ตรวจสอบตามหลักฐานการรังวัดเดิมได้หรือไม่ ถ้าไม่มีหลักฐานแผนท่ีเดิม ได้จาลองรูปแผนท่ีในระวางแผนที่
ไปประกอบการรังวัด และในที่ดินหลักเขตเก่าอยู่ครบหรือไม่ ถ้าไม่ครบได้ปักหลักไม้แก่นแทน หรือปักหลัก
ไมแ้ ก่นไว้รวมจานวนกหี่ ลกั

1.5 ผลการรังวัด ให้รายงานว่าการรังวัดคร้ังนี้ได้รูปแผนที่ตรงตามหลักฐานแผนที่เดิมหรือไม่
อยา่ งไร และไดเ้ นอ้ื ทีจ่ านวนเทา่ ไหร่

1.6 เห็นควรแจ้งผลการรังวัดพร้อมส่งรูปแผนท่ีและเนื้อท่ีตามการรังวัดคร้ังนี้ให้ผู้ขอพิจารณา
ดาเนนิ การต่อไป

ความหมายของถอ้ ยคาทใ่ี ชป้ ระกอบการรายงานการรังวดั
รปู แผนท่อี ย่างเกา่
รูปแผนที่ชนิดนี้ยังไม่เคยมีการรังวัดปักหลักเขตมาก่อน การเตรียมการก็ให้จาลองรูปแผนท่ี

หลงั โฉนดไปประกอบการรังวดั เวลาจะทาการรงั วดั ช่างรังวัดจะต้องตรวจสอบเขตท่ีดินตามที่ผู้ขอนาว่าตรงกับ
รปู แผนทีห่ ลงั โฉนดเดิมอย่างไรโดยประมาณเสียก่อน แล้วจึงทาการรังวัดต่อไป แต่ห้ามมิให้ช่างรังวัดวัดระยะ
ตามมาตราส่วนปกั หลักเขตใหเ้ จา้ ของท่ีดิน เพราะรปู แผนที่ชนิดนี้ไดท้ าการรังวัดออกโฉนดไว้นานแล้ว สภาพที่ดิน
ย่อมเปลี่ยนแปลงไป ช่างรังวัดต้องให้เจ้าของที่ดินและเจ้าของท่ีดินข้างเคียงเป็นผู้นาทาการรังวัดปักหลักเขต
ตามทต่ี กลงกนั และสอบสวนให้ได้ความวา่ ไม่มีการสมยอมซื้อขาย แลกเปลี่ยนให้ปันแนวเขตกันแต่ประการใด
(หนงั สอื กรมทดี่ นิ ที่ มท 0611/ว 16991 ลงวันที่ 10 สิงหาคม 2524 เร่ือง หลักฐานการรงั วัดทาแผนท่)ี

138

อนึ่ง ถา้ ผู้ขอรังวดั สอบเขตขอใหว้ ดั ระยะตามมาตราสว่ น ความกวา้ ง ยาว ของรูปแผนที่หลังโฉนด
ก็อาจจะวัดให้ดูได้ แตต่ ้องชีแ้ จงใหผ้ ขู้ อทราบวา่ จุดต้ังต้นในการรังวัดระยะนน้ั อาจไม่แนน่ อน

รูปแผนท่ีอย่างเก่า มี 2 ชนดิ คือ
- แผนทเี่ ก่าชนิดไม่มีหลกั เขตท่ดี นิ ไดร้ ูปแผนทมี่ าจากรายละเอียดในระวางแผนท่ีท่กี รมแผนท่ี
ทหารบกหรอื กรมรังวัด ได้เก็บรายละเอียดไวก้ อ่ นเดินสารวจออกโฉนดท่ดี นิ หลกั ฐานการรังวัดไมม่ ี มแี ตร่ ะวาง
แผนที่
- แผนท่ีเก่าชนิดมีหลกั เขตท่ีดนิ ได้รูปแผนทมี่ าจากระวางแผนท่ที ไ่ี ดเ้ กบ็ รายละเอียดไวก้ อ่ น
หลักฐานการรังวดั ไม่มี มีแต่ระวางแผนท่ี

รปู แผนท่ใี หม่
รปู แผนที่ใหม่ มี 2 ชนดิ คือ
- รูปแผนที่ชนิดท่ีเป็นแผนท่ีสอบเขตใหม่ทั้งตาบล เพื่อแก้ไขรูปแผนที่หลังโฉนดอย่างเก่าท่ีออก
โฉนดไว้นานแล้ว ฉะนั้นรูปแผนท่ีชนดิ น้จี ึงมีหลกั เขตปักไว้ในท่ีดินการรังวัดสอบเขตของรูปแผนที่ชนิดน้ีก็คล้าย
กบั การรงั วัดรูปแผนทีอ่ ยา่ งเก่า แตก่ อ่ นทาการรังวัดตอ้ งคน้ หาหลกั เขตเกา่ ทป่ี ักไว้ ถ้าหากไม่พบเนื่องจากสูญหาย
ก็ให้เจา้ ของทีด่ ินและเจ้าของท่ีดนิ ขา้ งเคยี งนาช้ีเขตกนั ใหม่ เช่นเดยี วกันกับรปู แผนทอ่ี ย่างเก่า
- รปู แผนที่ท่ีไดจ้ ากการเดินสารวจออกโฉนดที่ดิน มีรายการรังวัดรวมอยู่ในสมุดสนาม ซึ่งควร
นาไปใชต้ รวจสอบในการรังวดั ด้วย

รปู แผนที่รังวดั ใหม่ (ร.ว.ม.)
รูปแผนที่ชนิดนี้ คือ รูปแผนท่ีท่ีมีการรังวัดปักหลักเขตและมีหลักฐานแผนท่ีแล้ว ช่างรังวัด
จะต้องนาหลักฐานแผนที่ไปประกอบการรังวัดที่ดิน จะต้องค้นหาหลักเขต และตรวจสอบตามหลักวิชาการ
รังวัดโดยใช้วิธีการรังวัดตรวจสอบทางตรงหรือทางอ้อม ให้ได้ความว่าหลักเขตท่ีดินท่ีพบหรือแนวเขตท่ีดินที่
ผู้ขอนาทาการรังวัดตรงตามหลักฐานแผนท่ีรังวัดใหม่หรือไม่ ถ้าถูกต้องก็ดาเนินการรังวัดต่อไป ถ้าปรากฏว่า
หลกั เขตหายไปบางหลกั และหลกั เขตทพ่ี บน้นั ตรวจสอบแลว้ เช่อื ว่าคงอยู่ตรงตามตาแหน่งที่เดิม ก็ให้ปักหลักใหม่
แทนหลักเขตเก่าท่ีสูญหายได้ แต่ท้ังน้ีต้องได้รับความยินยอมจากเจ้าของท่ีดิน และเจ้าของท่ีดินข้างเคียง
โดยจดั ทาเป็นบนั ทึกรวมเรอ่ื งไวด้ ว้ ย
กรณีหลักเขตเก่าสูญหายหมด ถ้าที่ดินแปลงข้างเคียงมีหลักฐานการรังวัดใหม่ซ่ึงถูกต้องตาม
หลักวิชาแล้ว ให้ทาการตรวจสอบจากหลักฐานแปลงข้างเคียง แต่ถ้าตรวจสอบไม่ได้เนื่องจากค่าพิกัดไม่สัมพันธ์
กันหรือมสี งิ่ กีดขวางบดบงั แนวเส้นระยะการรงั วัดเดิม เป็นต้น ก็ให้เจ้าของที่ดินและเจ้าของท่ีดินข้างเคียงตกลงนาชี้
ปกั หลักเขตกันใหม่ และใหบ้ ันทกึ ถ้อยคาเจ้าของทีด่ นิ และเจา้ ของท่ดี ินขา้ งเคยี งรวมเร่ืองไวด้ ้วย
กรณหี ลักเขตเดิมสูญหายบางหลัก และสามารถตรวจสอบตามหลักวิชาการได้ตามหลักฐานแผนที่
แต่เจ้าของท่ีดินและเจ้าของที่ดินข้างเคียงนาช้ีเขตไม่ตรงตามหลักฐานแปลงข้างเคียง ก็ให้เจ้าของท่ีดินและ
เจา้ ของท่ีดนิ ข้างเคียงตกลงนาช้ปี ักหลกั เขตกันใหม่ และใหบ้ ันทึกถอ้ ยคาเจ้าของที่ดินและเจ้าของที่ดินข้างเคียง
ด้านทีเ่ ก่ยี วขอ้ งกับการแก้เขตรวมเร่ืองไว้ด้วย
กรณีหลักเขตเดิมอยู่ครบ และสามารถตรวจสอบตามหลักวิชาการได้ตามหลักฐานแผนที่เดิม
แต่เจ้าของท่ีดินและเจ้าของที่ดินข้างเคียง นาช้ีเขตไม่ตรงตามหลักฐานแผนท่ี ควรช้ีแจงให้เจ้าของท่ีดินและ
เจ้าของท่ีดินข้างเคียงให้ทราบว่า แนวเขตตามหลักฐานแผนที่เป็นอย่างไร ถ้าเจ้าของท่ีดินและเจ้าของท่ีดิน
ข้างเคยี งยืนยนั ให้ทาการรังวัดตามแนวเขต ซึง่ ครอบครองและนาช้ีก็ให้บันทึกถ้อยคาท้ังสองฝุายไว้ตามท่ีตกลง
กัน แล้วทาการสอบสวนสาเหตุท่ีแตกต่างกันเนื่องจากเหตุใด พร้อมทั้งนารูปแผนท่ีใหม่และหลักฐานเดิม
นาเสนอเจ้าพนักงานทดี่ ินเพอื่ ประกอบการพจิ ารณาตอ่ ไป

139

หากปรากฏว่ามีผู้คัดค้านแนวเขตและเจ้าของท่ีดินนาทาการรังวัด ให้ช่างรังวัดทาการรังวัด
แสดงเขตที่คัดค้านและทาการรังวัดตรวจสอบหลักฐาน เสนอเจ้าพนักงานที่ดินเพ่ือใช้อานาจสอบสวนไกล่เกลี่ย
ถ้าตกลงกันได้ก็ให้ดาเนินการไปตามที่ตกลง แต่ต้องไม่เป็นการสมยอมเพื่อหลีกเลี่ยงกฎหมาย หากตกลงกัน
ไม่ได้ให้แจ้งคู่กรณีไปฟูองร้องต่อศาลภายในกาหนดเก้าสิบวันนับแต่วันได้รับแจ้ง ถ้าไม่มีการฟูองร้องภายใน
กาหนดให้ถือว่าผู้ขอไม่ประสงค์จะขอใหเ้ จ้าหนา้ ทีท่ าการรังวัดต่อไป และแจ้งคาส่ังทางปกครองเหตุการยกเลิก
คาขอให้คกู่ รณที ราบ

การรังวัดตอ่ เขตทด่ี นิ หมายถงึ ต่อเขตทดี่ นิ แปลงข้างเคียงไม่ใช่ต่อเขตแปลงท่ีขอทาการรังวัด เป็นการ
พิจารณาตรวจสอบระยะท่ีวัดได้ในที่ดินกับระยะในแผนท่ี (ต้นร่างแผนท่ีตามรายการรังวัดเดิมที่ทาการรังวัด
ถูกตอ้ งตามหลักวิชาการ) ของแปลงท่ีขอรังวัดและแปลงข้างเคียงว่าอยู่ในเกณฑ์เฉลี่ยที่กาหนดไว้ท้ายระเบียบ
กรมท่ีดินว่าด้วยการรังวดั สอบเขต แบง่ แยกและรวมโฉนดทดี่ นิ พ.ศ. 2527 ลงวนั ที่ 3 กุมภาพันธ์ 2527 หรือไม่
หากมคี วามคลาดเคล่ือนอยู่ในเกณฑ์ ให้ถือว่า “ต่อเขตได้” กรณี ตรวจสอบแล้วระยะที่วัดได้ในท่ีดินแตกต่าง
จากระยะในแผนที่ (ต้นร่างแผนท)่ี มีความคลาดเคลือ่ นเกินกว่าเกณฑ์เฉล่ียให้ถือว่า “ต่อเขตไม่ได้” และให้จัดทา
เปน็ บันทกึ ช้ีแจงข้อเท็จจริงให้ผู้ขอรังวัดและเจ้าของท่ีดินข้างเคียงด้านท่ีเกี่ยวข้องทราบ และให้ใช้ระยะที่วัดได้
ใหมแ่ สดงไวใ้ นตน้ ร่างแผนที่ ทงั้ น้ี การพจิ ารณาการตอ่ เขตแปลงข้างเคียงตอ้ งใช้หลักฐานการรังวัดใหม่ (ร.ว.ม.)
คร้ังหลังสุดทาการต่อเขต เพราะเจ้าพนักงานที่ดินได้สั่งแก้ไขแผนที่ตามการรังวัดใหม่แล้ว ส่วนกรณีท่ีดินแปลง
ข้างเคียงเป็นรูปแผนท่ีอย่างเก่า หรือรูปแผนที่เดินสารวจออกโฉนดท่ีดินที่ไม่ได้ทาการรังวัดโดยวิธีแผนท่ีช้ันหนึ่ง
ไม่ต้องทาการรงั วดั ต่อเขตทีด่ ินแปลงข้างเคียงและไม่ตอ้ งเขียนรายการรงั วัดต่อเขตไว้ในต้นร่างแผนท่ี

การพจิ ารณาดาเนินการยกเลกิ เรอ่ื งทคี่ ้างอยกู่ องกลางฝ่ายรงั วดั
เร่ืองรังวัดเฉพาะรายทุกประเภทที่ค้างอยู่กองกลางฝุายรังวัด กรณีผู้ขอไม่นาเงินมัดจารังวัดมาวาง
ไม่มารับหนังสือแจ้งจ้าของท่ีดินข้างเคียง ไม่มารับช่างรังวัดตามกาหนดนัดในใบนัดรังวัด (ท.ด. 2 ก) หรือ
เรอื่ งรังวัดทเี่ จา้ ของที่ดินนาทาการรังวัดแลว้ แต่มเี หตุขดั ข้องอ่ืน ๆ ยงั ดาเนินการตอ่ ไมไ่ ด้ ซ่ึงเป็นเร่ืองท่ีไม่ได้เกิด
จากความผิดพลาดของพนักงานเจ้าหน้าท่ี หรือได้บันทึกถ้อยคา (ท.ด.16) กาหนดเวลาให้ผู้ขอมาติดต่อ
แต่ผู้ขอไม่มาดาเนินการ ให้พนักงานเจ้าหน้าท่ีทาหนังสือแจ้งจ้าของที่ดินเพ่ือกาหนดนัดทาการรังวัดใหม่
ภายในกาหนดสามสิบวัน นบั ตงั้ แต่วันที่ได้รับหนงั สอื แจ้ง ถ้าไม่ดาเนินการภายในกาหนดให้พนักงานเจ้าหน้าที่
ยกเลกิ คาขอ และแจ้งสทิ ธิตามกฎหมายว่าดว้ ยวิธีปฏิบัติราชการทางปกครอง (ระเบียบกรมท่ีดิน ว่าด้วยการรายงาน
ผลการปฏิบัติงานและการจดั การงานค้างของสานกั งานทีด่ ิน พ.ศ. 2555 ข้อ 36)

การเรียงเอกสารเรื่องรังวดั ที่ดินเฉพาะราย (เก่ียวกบั โฉนดท่ีดิน)
ใหถ้ อื ปฏิบัติตามระเบียบกรมทด่ี ิน วา่ ดว้ ยการจดั เก็บหนังสอื แสดงสิทธใิ นท่ีดิน สารบบทีด่ ิน และสารบบ
ส่งิ ปลกู สรา้ ง พ.ศ. 2555 ดงั น้ี
1. บันทึกหนา้ เรอ่ื งการรังวดั ท่ีดิน (ท.ด. 82)
2. คาขอ (ท.ด. 9) หรือบันทึกถ้อยคา (ท.ด. 16)
3. หนังสอื มอบอานาจ (ท.ด. 21)
4. หนังสอื แสดงสทิ ธิในทดี่ ินเดมิ เช่น โฉนดที่ดิน น.ส. 3 ก. น.ส. 3 หรือ ส.ค. 1 เป็นตน้
5. บันทึกถ้อยคา (ท.ด. 16) ประกอบคาขอ เช่น รังวัดออกโฉนดท่ีดินเฉพาะรายในกรณีท่ีมิได้
แจ้งการครอบครอง เป็นตน้
6. บันทึกคาชี้แจงเร่ืองตรวจและชี้แผนที่ระวาง (ร.ว. 10) ในกรณีขอออกโฉนดที่ดิน หรือแผนท่ี
กระดาษบาง (ร.ว. 9) ประกอบคาขอท่จี าลองจากรูปแผนท่หี ลงั โฉนดที่ดิน
7. ใบนัดทาการรงั วดั (ท.ด. 2) หรอื ใบนัดรงั วัด (ท.ด. 2 ก)

140

8. สาเนาหนงั สอื ถงึ ผู้ปกครองทอ้ งทีใ่ ห้ออกไปร่วมเป็นพยานและตรวจสอบท่ีดินท่ีขอออกโฉนดท่ีดิน
ตามหนังสือกระทรวงมหาดไทย ด่วนมาก ท่ี มท 0719/ว 525 ลงวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2524 ในกรณี
ขอออกโฉนดท่ีดินเฉพาะราย

9. สาเนาหนงั สอื ถึงหน่วยงานราชการต่าง ๆ ให้มาระวงั ชี้แนวเขตและลงชอื่ รบั รองเขตทดี่ ิน
10. สาเนาหนงั สือถงึ เจ้าของทด่ี นิ ข้างเคยี งใหม้ าระวงั ชีแ้ นวเขตและลงช่ือรบั รองเขตทดี่ นิ (ท.ด. 38)
11. รายงานการรงั วัด (ร.ว. 3 หรอื ร.ว. 3 ก)
12. ใบไตส่ วน (น.ส. 5) ในกรณีรงั วัดออกโฉนดท่ดี นิ
13. ใบรับรองเขตตดิ ต่อของเจ้าของท่ดี ินและเจา้ ของทด่ี ินข้างเคยี ง (ท.ด. 34)
14. บันทกึ ถอ้ ยคา (ท.ด. 16) วา่ ไม่มีการสมยอมเพ่ือหลีกเล่ียงกฎหมาย กรณีการรังวัดตามการครอบครอง
ไมต่ รงกับแผนที่หรอื เน้อื ทใ่ี นโฉนดท่ดี นิ
15. บันทกึ ถ้อยคา (ท.ด. 16) ตา่ ง ๆ ทชี่ ่างรงั วดั ได้ดาเนินการเรียงตามลาดับเหตุการณ์ท่ีรายงานไว้ใน
ร.ว. 3 หรือ ร.ว. 3 ก
16. หนังสือมอบอานาจของเจ้าของที่ดินข้างเคียง ที่มอบให้ผู้อ่ืนมาระวังช้ีแนวเขตและลงช่ือ
รับรองเขตที่ดนิ แทน
17. เอกสารหลักฐานอย่างอ่ืนที่เจ้าของท่ีดินผู้ขอรังวัดหรือผู้มีสิทธิในท่ีดินข้างเคียงมอบให้ช่างรังวัด
ในวนั ทาการรงั วัด
18. รปู แผนที่ลงระวางแผนท่ี (ร.ว. 9)
19. รูปแผนท่ีลงระวางแผนท่ีดิจิทัล (ร.ว. 9 ค) กรณีสานักงานท่ีดินที่ได้นาเข้าข้อมูลระวางแผนที่
ดิจิทลั
20. รปู แผนทแ่ี กเ้ ขตเน่ืองจากการรงั วัด .... (ร.ว. 9 หรือ ร.ว. 16)
21. รปู แผนท่ีแบ่ง .... (ร.ว. 9 หรอื ร.ว. 16)
22. รูปแผนที่ออกโฉนดท่ีดิน (ร.ว. 9 หรือ ร.ว. 16)
23. รูปแผนท่ี (ใบตอ่ ) หรือรปู แผนท่ปี ดิ ปะหลงั โฉนดทีด่ ิน ในกรณแี ก้รปู แผนที่
24. สาเนาหนังสือสอบถามผู้มีสิทธิในที่ดินข้างเคียง คร้ังที่ ๑ ในกรณีท่ีผู้มีสิทธิในท่ีดินข้างเคียงไม่มา
ลงช่ือรับรองแนวเขตหรือคดั คา้ นการรังวดั (ท.ด. 81)
25. ต้นร่างแผนที่
26. รายการรังวดั มมุ – ระยะเส้นโรงงานหมุดหลักฐานแผนท่ี (ร.ว. 31 ค) (ถา้ มี)
27. แบบคานวณพกิ ดั ฉาก (ร.ว. 25 ก) กรณีรังวดั ในระบบพกิ ัดฉาก 29 ศนู ย์
28. แบบคานวณเน้อื ที่ (ร.ว. 25 ข) กรณีรงั วดั ในระบบพิกัดฉาก 29 ศูนย์
29. แบบคานวณเน้ือที่ (ร.ว. 69 ก)
30. แบบคานวณพิกดั ฉาก (ร.ว. 25 ง) กรณีรงั วัดในระบบพิกัดฉากยู ที เอม็
31. แบบคานวณเนือ้ ที่ (ร.ว. 25 จ) กรณีรังวดั ในระบบพกิ ดั ฉาก ยู ที เอม็
32. ใบสาคัญเบิกเงนิ คา่ ใช้จ่ายในการรงั วัด

แบบขออนุมัตเิ บกิ เงนิ คา่ ใชจ้ ่าย (เงนิ มดั จารงั วดั ) ให้ใชต้ ามแบบ บ.กง.1 หรือ บ.กง.2 ที่แก้ไขตาม
หนังสือกรมท่ีดนิ ที่ มท 0702/ว 28690 ลงวนั ท่ี 24 สิงหาคม 2542 เร่อื งแก้ไขแบบขออนุมัติเบิกเงินค่าใช้จ่าย
(เงนิ มัดจารงั วัด)

เม่ือช่างรังวัดได้รับเงินค่าใช้จ่ายแล้ว ให้เจ้าหน้าที่การเงินเก็บใบสาคัญตามข้อ 32 ไว้เพื่อการ
ตรวจสอบ

141

ก่อนฝาุ ยรังวดั สง่ เรื่องให้ฝุายทะเบยี นดาเนินการ ใหฝ้ ุายรังวัดแยกเอกสารต้ังแต่ ข้อ 25 ถึงข้อ 31
ออกเพอื่ ควบคุม ดแู ลและรักษาหลักฐานการรังวดั ไวต้ ามระเบียบตอ่ ไป

เมื่อดาเนินการจดทะเบียนแบ่งแยกเสร็จเรียบร้อยแล้ว ให้เก็บเร่ืองเข้าสารบบท่ีดิน โดยไม่ต้อง
เรียงเอกสารใหม่ แต่ถ้าเป็นเรื่องออกโฉนดท่ีดินเฉพาะราย เมื่อได้แจกโฉนดท่ีดินแล้ว ให้เก็บเร่ืองเข้าสารบบ
ท่ดี ิน โดยนาใบไตส่ วน (น.ส.๕) ฉบบั เจ้าของท่ดี ินมาไว้หน้าคาขอ (ท.ด. 9) สว่ นเอกสารอืน่ ใหเ้ ก็บไวอ้ ย่างเดมิ

การเรียงเอกสารเร่ืองการพิสูจน์สอบสวนการทาประโยชน์ หรือตรวจสอบเน้ือที่ให้เรียงเอกสาร
ตามแบบของโฉนดท่ีดิน

142

หมวดท่ี 10
หมวดการแกไ้ ขแผนทีแ่ ละหรอื เนื้อที่
การแกไ้ ขแผนที่หรือเนอ้ื ที่ หรอื แกไ้ ขทงั้ แผนท่ีและเน้อื ท่ี สบื เนื่องจากการรังวดั สอบเขต แบง่ แยก และ
รวมโฉนดที่ดนิ ซึ่งดาเนินการไว้ผิดพลาดคลาดเคล่ือน หรือการครอบครองไม่ตรงกับรูปแผนที่และเนื้อที่ในโฉนด
ที่ดินจะต้องแก้ไขใหถ้ กู ต้องตามความเป็นจริง การแก้ไขดังกล่าวประมวลกฎหมายท่ีดินได้บัญญัติไว้ในมาตรา 61
และ 69 ทวิ แต่การดาเนินการแก้ไขโดยอาศัยมาตราใดนั้น ขึ้นอยู่กับองค์ประกอบตามท่ีกรมที่ดินได้กาหนด
แนวทางในการพิจารณาแก้ไขรูปแผนที่หรือเน้ือที่ในโฉนดท่ีดิน ตามหนังสือกรมที่ดิน ท่ี มท 0611/ว 4254
ลงวันท่ี 22 กุมภาพนั ธ์ 2525 สรปุ ได้ ดังน้ี
1. การพิจารณาแก้ไขตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน ได้แก่ กรณีท่ีปรากฏว่าหลักเขตที่ดิน
เก่าอยู่ครบหรือสูญหาย ถ้าสามารถตรวจสอบและพิสูจน์ได้ว่าเดิมเจ้าหน้าท่ีได้วัดระยะ รังวัดมุม คานวณเน้ือท่ี
ลงที่หมายแผนท่ีหรือขีดเขตแผนที่ไว้ผิด เมื่อทาการรังวัดใหม่แล้ว ได้รูปแผนท่ีเท่าเดิมแต่เนื้อที่ต่างจากเดิม
หรือรูปแผนทต่ี า่ งจากเดิมแต่เนือ้ ท่ีเทา่ เดมิ หรอื รปู แผนที่และเนื้อทีต่ า่ งจากเดิม ให้ส่งเรื่องให้กรมที่ดินพิจารณา
ดาเนินการสงั่ แก้ไข โดยต้องดาเนินการดงั น้ี

1.1 การตรวจสอบหลักฐานแผนที่
1.1.1 การตรวจสอบรายการรังวัดโดยให้ใช้รายการรังวัดเดิมตรวจสอบเพ่ือให้ได้ข้อเท็จจริง

โดยแน่ชัดว่า ระยะหรือมุมใดผิด ท่ีถูกต้องเป็นเท่าใด เมื่อนาระยะหรือมุมที่ถูกต้องมาคานวณแผนที่
หรือลงทหี่ มายแผนทแี่ ลว้ จะต้องได้รปู แผนท่แี ละเน้ือทต่ี ามทรี่ ังวัดใหม่

1.1.2 การตรวจสอบหลักเขตในที่ดิน ต้องพิจารณาบริเวณท่ีปักหลักเขตที่ดินเดิมว่ามั่นคง
ถาวรเพียงใด มีสิ่งใดเป็นแนวเขต และสอบสวนข้อเท็จจริงให้ได้ความแน่ชัดว่า ใครเป็นผู้สร้างแนวเขต
สรา้ งเมอื่ ใด กอ่ นหรือหลังการปักหลักเขตทดี่ ินเดิม เพื่อจะได้พสิ ูจน์ว่าหลกั เขตท่ีดินมกี ารเคล่ือนยา้ ยหรือไม่

1.1.3 การตรวจสอบหลักเขตที่ดินที่ปักใหม่ โดยให้ตรวจสอบว่าปักตามตาแหน่งเดิม
หรือบนแนวเขตเดิมหรอื ไม่

1.1.4 การตรวจสอบรายการคานวณและการลงที่หมายแผนที่ ให้ตรวจสอบในข้ันตอนแรกก่อน
เช่น ก่อนตรวจรายการคานวณต้องตรวจสอบรายการรังวัดก่อนเสร็จแล้วให้ตรวจรายการคานวณ
หรือการลงทหี่ มายแผนทเี่ ดิม เพื่อใหท้ ราบว่าผิดหรือไม่ ถ้าผดิ จริงเพราะเหตุใด

1.1.5 การตรวจสอบการขีดเขตในแผนที่ เมอื่ ทาการรังวัดใหม่ แนวเขตจากหลักเขตถึงหลักเขต
ไมต่ รงกบั รูปแผนท่ีในโฉนดทดี่ ิน โดยให้ตรวจสอบด้วยวา่ เหตุใดจงึ ขีดเขตผิดและในที่ดินมีหลักเขตหมายเลขใดปักไว้
แต่ไม่ไดร้ ังวดั ให้ปรากฏในรปู แผนทเ่ี ดมิ บา้ ง เม่ือทาการรังวัดนาหลักเขตน้ันลงในต้นร่างแผนที่เดิมหรือในระวางแผน
ที่ (กรณีไม่มีต้นร่าง) แล้ว จะอยู่ในตาแหน่งใด นอกจากน้ีแนวเขตตามรูปแผนที่ในโฉนดที่ดิน (ท่ีผิด) มีอะไรเป็น
แนวเขตในทด่ี นิ หรอื ไม่

1.2 การรายงานและหมายเหตใุ นหลักฐานแผนท่ี
1.2.1 ให้รายงานไว้ในรายงานการรังวัด (ร.ว.3 ก) ให้ชัดเจนว่าเดิมได้ทาการไว้ผิดที่ใด

เน่ืองจากเหตุใด และทถ่ี ูกต้องเป็นอย่างไร
1.2.2 ในต้นร่างแผนทีแ่ ละรายการรงั วัด (เชน) เดิม ให้หมายเหตุด้วยหมกึ แดงว่าผิดที่ใด ท่ีถูก

เป็นอย่างไร กรณผี ิดหลายแห่งจนไม่มที ่อี ้างให้หมายเหตุไวใ้ นกระดาษอ่ืน แล้วปิดผนึกไว้ด้านหลังต้นร่างแผนท่ี
และรายการรงั วัด (เชน) เดิม ส่วนตน้ ร่างแผนทแี่ ละรายการรังวัด (เชน) ตามรายการรังวัดใหม่ให้จัดทาข้ึนใหม่
ท้งั หมด

1.2.3 ในรายการรงั วดั มมุ และระยะเดมิ ให้ขีดเสน้ ใตด้ ้วยหมกึ แดงไว้ตรงที่ผิด ส่วนรายการรังวัด
ตรวจสอบใหห้ มายเหตุไว้ดา้ นบนแบบพิมพว์ ่า “ทาการรังวดั ตรวจสอบใหม่เพ่ือแก้ไขรายการรังวัดเดมิ ”

143

1.2.4 ในรายการคานวณแผนที่และเนื้อท่ีเดิมให้ขีดเส้นใต้ด้วยหมึกแดงตรงท่ีผิด ส่วนรายการ
คานวณตรวจสอบให้หมายเหตไุ วด้ ้านบนแบบพิมพ์ว่า “คานวณตรวจสอบใหม่เพ่อื แก้ไขรายการคานวณเดิม”

1.3 การส่งหลกั ฐานให้กรมท่ดี ินพจิ ารณาแกไ้ ขรปู แผนทห่ี รอื เนื้อที่ ต้องส่งหลักฐาน ดงั นี้
1.3.1 หลักฐานแผนท่ีทั้งเก่าและใหม่ของแปลงที่ทาการรังวัด เช่น ต้นร่างแผนที่ รายการรังวัด

(เชน) และรายการคานวณ
1.3.2 หลกั ฐานแผนที่ท้ังหมดของท่ีดินแปลงข้างเคียง ซงึ่ ติดตอ่ กบั มุมหรอื ดา้ นทไี่ ด้ทาการไว้ผิด
1.3.3 รายการคานวณพิกัดฉากเส้นโครงงานหมดุ หลกั ฐานแผนท่ีท่ีใช้โยงยึดหลักเขตที่ดินแปลง

ทาการรงั วัดทัง้ เกา่ และใหม่
1.3.4 เรื่องการรงั วดั (เอกสาร) ทงั้ เกา่ และใหม่
1.3.5 หลกั ฐานการสอบสวนขอ้ เทจ็ จริงตาม 1.1
1.3.6 จาลองแผนท่ีกระดาษบางแสดงเขตโฉนดท่ีดินและหลักเขตเดิมด้วยหมึกสีดา

กบั แผนทีร่ ังวดั ใหม่ด้วยหมึกสีแดง ซึ่งจาลองลงในแผ่นเดียวกัน โดยแสดงจานวนเน้ือท่ีตลอดจนรายการรังวัด
ตรวจสอบ (ถา้ ม)ี

1.3.7 หลักฐานอน่ื ๆ ประกอบการพิจารณา (ถา้ ม)ี
1.3.8 ใหท้ าบัญชรี ายการเอกสาร และหลกั ฐานแผนที่ท้ังหมดท่ีส่งไปให้พิจารณา โดยแยกเป็น
ประเภทเอกสาร และแสดงจานวนแผน่ ให้ชัดเจนแนบไปพร้อมกบั หนงั สอื จังหวดั

2. การพิจารณาแก้ไขตามาตรา 69 ทวิ แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน ซึ่งเป็นอานาจหน้าท่ีของ
เจ้าพนักงานที่ดินจะพิจารณาสั่งแก้ไข โดยไม่ต้องส่งเรื่องไปให้กรมที่ดินพิจารณา การสั่งแก้ไขตามมาตราน้ี
ไดแ้ ก่กรณีอื่น ๆ ทน่ี อกจากท่ีอย่ใู นประเดน็ การพจิ ารณาตามข้อ 1 เช่น

2.1 กรณีไม่สามารถหาหลักฐานแผนที่เดิมตรวจสอบได้ เช่น เดิมเป็นแผนที่เดินสารวจออกโฉนด
ทีด่ ินโดยวธิ ีแผนทชี่ นั้ สอง ทาการรงั วดั ด้วยโต๊ะแผนท่ีหรอื ใชแ้ ผนที่รปู ถ่ายทางอากาศ เปน็ ตน้

2.2 กรณีมีหลักฐานแผนท่ีเดิม แต่ไม่สามารถรังวัดตรวจสอบได้ เช่น เดิมทาการรังวัดด้วยโซ่
เปน็ รูปสามเหลี่ยมทาการรังวัดใหม่มสี ิง่ กีดขวางไม่สามารถวัดระยะเส้นทแยงตามรายการรังวัดเดิมเพ่ือตรวจสอบ
ได้ เป็นตน้

2.3 กรณีทาการรังวัดต่างวิธีกัน เช่น เดิมทาการรังวัดด้วยโซ่เป็นรูปสามเหล่ียมโดยวิธีแผนท่ีชั้นสอง
ทาการรงั วดั ใหม่ โดยวิธีโยงยดึ หลกั เขตทีด่ ินจากหมดุ หลักฐานแผนที่โดยวิธีแผนท่ชี ้ันหนงึ่ เป็นตน้

2.4 กรณีคานวณเนอื้ ท่ีต่างวธิ ีกนั เชน่ เดมิ คานวณเนื้อท่ีโดยวิธีมาตราส่วน (สอบแส) ทาการรังวัดใหม่
คานวณเน้ือที่โดยวิธคี ณติ ศาสตร์ หรือค่าพิกดั ฉากของแตล่ ะมมุ เขต เปน็ ตน้

2.5 กรณีรูปแผนที่เท่าเดิมทาการรังวัดโดยวิธีเดียวกัน การรังวัด และการคานวณเนื้อที่ ทั้งเก่า
และใหม่ถูกต้อง เช่น กรณีรังวัดแบ่งแยก จานวนเนื้อที่แปลงแยกรวมกันแล้ว แตกต่างจากจานวนเน้ือท่ีเดิม
เล็กนอ้ ย เป็นตน้

2.6 กรณีหมุดหลักฐานแผนที่เดิมสูญหาย และที่สร้างข้ึนใหม่มีค่าพิกัดฉากไม่สัมพันธ์กับค่าเดิม
หรือทาการรงั วัดโยงยึดหลักเขตจากหมุดหลักฐานแผนทต่ี ่างไปจากรายการรงั วดั เดมิ เปน็ ต้น

2.7 กรณีรูปแผนท่ีหรือเนื้อท่ีรังวัดใหม่ต่างจากเดิม โดยตรวจสอบแน่ชัดว่ามีความคลาดเคล่ือน
ตามข้อ 1 และข้อ 2 รวมอยู่ในแปลงเดียวกัน เช่น บางมุมเขตทาการรังวัดไว้ผิดมาแต่เดิมและบางมุมเขต
ไดม้ ีการปกั หลกั เขตใหม่ ทาใหก้ ารครอบครองไมต่ รงกบั แผนทีห่ รอื เนื้อทใี่ นโฉนดท่ดี ิน เปน็ ตน้

การแกไ้ ขรปู แผนทหี่ รือเนอ้ื ท่ีในโฉนดที่ดิน ซ่ึงต้องดาเนินการตามแนวทางท่กี รมที่ดินได้กาหนดไว้
ดังกล่าวข้างต้นแล้ว แต่ปรากฏว่าบางเร่ืองเจ้าหน้าท่ีพิจารณาดาเนินการไม่รอบครอบไม่ครบถ้วน ทาให้เร่ือง
ล่าชา้ เสียเวลา เกิดภาพพจนท์ ไ่ี ม่ดตี ่อทางราชการ กรมท่ีดินจึงมีหนังสือเวียนกาชับให้เจ้าหน้าท่ีถือปฏิบัติตาม
แนวทางท่ีวางไว้อย่างเคร่งครัด ตามหนังสือกรมท่ีดิน ที่ มท 0711.1/ว 15899 ลงวันที่ 26 กรกฎาคม 2526

144

และหนังสอื กรมท่ดี ิน ด่วนมาก ท่ี มท 0711/ว 2507 ลงวนั ที่ 3 กมุ ภาพันธ์ 2527 เรือ่ ง การแกไ้ ขรูปแผนที่หรือ
เนอ้ื ทีใ่ นโฉนดท่ีดินและมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายทีด่ นิ ซึ่งแก้ไขเพ่ิมเติมโดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติม
ประมวลกฎหมายทด่ี ิน (ฉบับที่ 9) พ.ศ. 2543 ยังกาหนดระยะเวลาการสอบสวนไว้ด้วย ฉะน้ันการดาเนินการ
ในข้นั ตอนตา่ ง ๆ จะต้องชดั เจน รดั กุมและถกู ตอ้ ง

หากการสั่งแก้ไขแผนที่ในโฉนดที่ดิน ตามมาตรา 61 หรือ 69 ทวิ แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน
เปน็ กรณที ับแผนท่ีโฉนดที่ดินแปลงข้างเคียงจะต้องมีคาสั่งให้สอบเขตที่ดิน (ท.ด. 80 ก.) กลัดติดโฉนดที่ดิน
แปลงขา้ งเคียงทย่ี งั ไม่ได้ แกไ้ ขแผนทีใ่ นโฉนดท่ีดนิ ไวด้ ว้ ย
(ระเบยี บกรมทด่ี ิน วา่ ดว้ ยแผนท่ใี นโฉนดทด่ี นิ แตกต่างจากเดมิ เนื่องจากมกี ารรังวัดใหมแ่ ละทับแผนที่ในโฉนดที่ดิน
แปลงขา้ งเคียง พ.ศ. 2525)

การส่ังแก้ไขแผนที่หรือเนื้อที่ในโฉนดท่ีดิน ตามมาตรา 69 ทวิ แห่งประมวลกฎหมายที่ดิน
ของเจ้าพนักงานที่ดินให้ส่งั ไว้ในรายงานการรงั วดั (ร.ว. 3) ท่ฝี ุายรงั วดั เสนอ โดยไมต่ อ้ งทาคาส่งั แกไ้ ขไว้ต่างหาก
(หนังสอื กรมทด่ี ิน ที่ มท 0705/ว 8382 ลงวนั ท่ี 11 เมษายน 2529)

การพิจารณาเสนอแก้รูปแผนที่ในโฉนดที่ดิน กรณี ไม่มีหลักฐานการรังวัดเดิมและไม่สามารถตรวจสอบได้
การพิจารณาให้นารูปแผนท่ีรังวัดใหม่ครอบกับรูปแผนที่ในโฉนดท่ีดิน ถ้าตรงกันอยู่ ในเกณฑ์เฉลี่ยไม่ต้อง
แก้ไขแผนที่ในโฉนดท่ีดิน แต่ถ้าเกินเกณฑ์เฉล่ียต้องแก้ไขให้ตรงกับความเป็นจริง ซึ่งความคลาดเคลื่อนตามเกณฑ์
เฉลย่ี ดงั กล่าว เกิดจากความยืดหดของกระดาษโฉนดที่ดิน กระดาษบาง (ร.ว. 9) การจาลองรูปแผนที่ การลง
ท่ีหมายแผนท่ี ส่วนการพิจารณาแก้ไขเนื้อที่เมื่อไม่ตรงกัน ก็แก้ไขเน้ือที่ให้ตรงกับความเป็นจริง (หนังสือกรมที่ดิน
ท่ี มท 0705/ว 5247 ลงวันท่ี 10 มีนาคม 2531) ในการพิจารณาเสนอการนารูปแผนที่รังวัดใหม่ครอบกับรูป
แผนที่ในโฉนดที่ดินถ้าตรงกันอยู่ในเกณฑ์เฉลี่ยไม่ต้องแก้ไขแผนท่ีในโฉนดที่ดินน้ัน กรมท่ีดินไม่ได้กาหนดค่า
เกณฑเ์ ฉล่ียในการนารูปแผนท่ีรังวัดใหม่ครอบกับรูปแผนท่ีในโฉนดท่ีดินไว้ การใช้ดุลยพินิจในการพิจารณาใน
การครอบรูปแผนท่ดี ังกลา่ ว จึงขน้ึ อยกู่ ับข้อเทจ็ จริงซึง่ มีองคป์ ระกอบอันไดแ้ ก่ หลักฐานแผนท่ีเดิมมีความมั่นคง
เพยี งใด และสามารถทาการรังวัดตรวจสอบตามหลักฐานแผนที่เดิมได้หรือไม่ อย่างไร ทาการรังวัดใหม่โดยมี
มาตรฐานเทา่ เดิม หรือดีกว่า เปน็ ต้น

สาหรบั กรณไี ดม้ ีการออกโฉนดท่ีดินหรือหนังสือรับรองการทาประโยชน์ โดยคลาดเคลื่อนไม่ชอบด้วย
กฎหมายจะต้องดาเนินการเพิกถอนหรือแก้ไข ตามมาตรา 61 แห่งประมวลกฎหมายท่ีดิน ซ่ึงแก้ไขเพิ่มเติม
โดยพระราชบัญญัติแก้ไขเพ่ิมเติมประมวลกฎหมายท่ีดินฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2543) กรมที่ดินได้วางแนวทางปฏิบัติไว้
ตามหนังสือกรมทดี่ ิน ที่ มท 0729.2/ว 21179 ลงวนั ที่ 17 กรกฎาคม 2545

145

หมวดท่ี 11
หมวดการดาเนินเก่ยี วกับระวางและหลกั ฐานแผนท่ี
ระวางแผนที่
ระวางแผนท่ี หมายถึง แผนที่พื้นราบมุมฉากท่ีนับเนื่องจากศูนย์กาเนิด โดยแบ่งออกไปทางทิศเหนือ
และทิศใต้ ทิศตะวันออกหรือทิศตะวันตกเป็นรูปส่ีเหลี่ยมจัตุรัสมีขนาดกว้างยาวด้านละ 50x50 ซ.ม.
ทั้งน้ี จะครอบคลุมเนื้อที่ในภูมิประเทศด้านละ 50 เส้น หรือ 2 กิโลเมตร เป็น 1 ระวาง โดยถือมาตราส่วน
1/4000 เป็นมาตรฐานดังน้ัน มาตราส่วนของระวางแผนท่ีอาจขยายให้ใหญ่ขึ้นอีกได้ตามความเหมาะสม เช่น
บรเิ วณทเ่ี ปน็ ย่านชุมชนที่อยู่อาศยั หนาแน่นหรือท่ีดินแบ่งเป็นแปลงเล็ก ๆ มาตราส่วนอาจขยายเป็น 1/2000,
1/1000 หรือ 1/500 ก็ได้ แต่ขนาดกรอบระวางแผนที่ยังคงกว้าง 50 ซ.ม. ตามเดิมระวางแผนที่ใช้สาหรับ
ลงรายละเอียดแสดงตาแหน่งและรูปร่างของแปลงท่ีดินที่ใช้ในการออกโฉนดที่ดิน จะแสดงชื่อหมายเลขแผ่น
ระวางศูนย์กาเนดิ จงั หวดั มาตราส่วน และรายละเอียดอื่น ๆ เป็นตน้
ประโยชนข์ องระวางแผนท่ี
- ให้ทราบตาแหนง่ และท่ตี ัง้ ของแปลงทดี่ นิ ในการออกโฉนดท่ดี นิ
- ตรวจสอบรายละเอยี ดของท่ีดินในระวาง
- ให้ทราบตาแหน่งและความหนาแน่นของหมุดหลักฐานแผนท่ี
- ใช้ตรวจสอบคน้ หาขา้ งเคยี งของทดี่ ินประกอบการรังวัด
- ใช้ตรวจสอบตาแหนง่ และแนวเขตที่ดิน
- ใชส้ าหรับลงทหี่ มายเพื่อให้ทราบรูปร่างและตาแหน่งของแปลงท่ีดิน
- ใชป้ ระกอบการหาหลกั ฐานในการรังวัด
- ประโยชน์อื่น ๆ เช่น การชลประทาน ทางหลวง หรือใช้เป็นแผนที่เพ่ือประเมินราคาท่ีดินและ
การจัดเกบ็ ภาษี
ชนิดของระวางแผนที่ ระวางแผนท่ที ใ่ี ชใ้ นราชการสานกั งานท่ีดินจังหวัดต่าง ๆ นับตั้งแต่สมัยรัชกาล
ท่ี 5 จนถงึ ปจั จบุ นั มีดังนี้
(1) ระวางอยา่ งเกา่ ระวางประเภทน้ีได้สร้างขึ้นสมัยรัชกาลที่ 5 โดยใช้มาตราส่วน 1/3960
หรือ 1/4000
(2) ระวางแผนท่ีโต๊ะ ระวางน้ีสร้างข้ึนเพื่อสาหรับออกตราจองและสร้างเป็นหมู่บ้าน ๆ
ไประวางน้ีจะซา้ กนั ก่แี ผน่ ก็ได้ เพราะสรา้ งตามหมบู่ ้านและใช้โต๊ะเบอร์ 1 อ. หรอื โตะ๊ เบอร์ 2 อ. ระวางก็จะเป็น
1 อ. หรอื 2 อ.
(3) ระวางแผนทสี่ าเนาข้าหลวง เป็นระวางอย่างเก่าเหมอื นกบั ข้อ (1)
(4) ระวางขา้ หลวงจัดแบง่ ระวางประเภทนี้หลวงสร้างขึ้นมาเพ่ือจะจัดแบ่งท่ีดินให้แก่ราษฎร
ระวางนี้จะมอี ยู่ในจงั หวดั สมุทรปราการ (บางพลี บางบ่อ) และฉะเชิงเทรา (บางปะกง) เทา่ นน้ั
(5) ระวางชายเลน มีที่จังหวัดชลบุรีเพียงแห่งเดียว ซึ่งเป็นระวางแผนที่แสดงเขตชายทะเล
เป็นเส้นประไว้ เนอื่ งจากมีน้าทะเลท่วมเป็นครัง้ คราว สามารถท่จี ะออกโฉนดทีด่ นิ ใหไ้ ด้
(6) ระวางเดินสารวจทั้งตาบล ประมาณปี 2494 มีการเดินสารวจท้ังตาบลโดยทาด้วยโต๊ะ
และตีไม้วา แต่ก็มีหมุดหลักฐานแผนท่ีในระวางแล้ว ต่อมาภายหลังได้สร้างระวางและทาการโยงยึดคานวณ
ทางคณติ ศาสตร์
(7) ระวางคูนาสยาม ได้สร้างขน้ึ โดยมพี ระบรมราชานญุ าตให้บริษัทเป็นผู้จัดทาและขุดคลอง
ส่งนา้ มีอยใู่ นท้องทีจ่ ังหวดั พระนครศรีอยุธยา ปทุมธานี นครนายก ฯลฯ โดยมรี ะยะและภาคของทิศกากบั ไว้
(8) ระวางผ้าแก้ว เป็นระวางท่ีสร้างข้ึนจากผ้าที่ผนึกหลังระวาง เรียกว่า “ผ้าแก้ว”
รายละเอียดอนื่ ๆ เหมือนระวางท่วั ๆ ไป

146

(9) ระวางท้องถิ่นศูนย์ลอย สมัยต้น ๆ สร้างขึ้นเป็นศูนย์ลอยโดยใช้ขอบเขตธรรมชาติ เช่น
ถนน คลอง คูสาธารณะ ฯลฯ เป็นขอบระวางและทาการรังวัดทาแผนท่ีช้ันสองมีช่ือเรียกว่า “ระวางท้องถ่ิน
ตาบล...... แผ่น......” เพื่อใช้ในการออกโฉนดที่ดินแบบท้องถ่ิน เช่น ระวางตาบลลาพญา แผ่น 1 ต่อมาได้
ยกเลิกเป็นระวางศนู ยก์ าเนดิ

(10) ระวางท้องถิ่นแบบศูนย์กาเนิด มีการวางโครงหมุดหลักฐานแผนท่ีและโยงยึดหลักเขต
คานวณเป็นค่าพกิ ดั ฉากนบั เนอ่ื งจากศูนย์กาเนดิ สรา้ งขึน้ เพ่ือใช้ในการออกโฉนดท่ีดนิ แบบท้องถิ่น

(11) ระวางแผนที่รูปถ่ายทางอากาศ สร้างข้ึนโดยใช้รูปถ่ายทางอากาศที่ถ่ายมาจาก
สภาพภูมิประเทศจริง โดยสร้างหมุดบังคับภาพไว้ในระวาง ซ่ึงได้วางโครงงานหมุดหลักฐานแผนที่ สืบ
เนื่องมาจากศูนยก์ าเนดิ แลว้ นารูปถา่ ยทางอากาศนนั้ มาปรับแก้ความเอยี งของภาพและมาตราสว่ น เพอ่ื ให้ได้ภาพท่ี
ถูกตอ้ งจรงิ

(12) ระวางแผนท่ีระบบพิกัดฉาก ยู ที เอม็
ก. ระวางแผนที่ภาคพ้ืนดิน ระวางแผนท่ีชนิดนี้สร้างขึ้นเน่ืองจากการเดินสารวจออกโฉนด

ท่ีดินตามโครงการพฒั นากรมทดี่ ินและเรง่ รดั การออกโฉนดทดี่ นิ ท่วั ประเทศ ตั้งแต่ปี 2528 โดยสร้างในหมู่บ้าน
ซึ่งเป็นท่ีดินแปลงเล็ก ๆ มาตราส่วน 1/2000 หรือ 1/1000 หรือ 1/500 ซ่ึงได้ทาการวางโครงหมุดหลักฐาน
แผนท่ีนับเนอื่ งจากศูนย์ กาเนดิ ระบบพกิ ดั ฉาก ยู ที เอ็ม แลว้ สร้างระวางแผนที่

ข. ระวางแผนท่ีท่ีสร้างข้ึนเนื่องจากเปล่ียน น.ส.3 ก. เป็นโฉนดที่ดิน และการเดิน
สารวจออกโฉนดที่ดิน ระวางชนิดน้สี ร้างขึ้นโดยใช้ระวางแผนทีร่ ปู ถ่ายทางอากาศ มาตราส่วน 1/4000 สองชุด
ชดุ หนึง่ ใช้ในการย้ายรปู แปลง น.ส. 3 ก. จากระวางรปู ถา่ ยทางอากาศ มาตราส่วน 1/5000 มาลงรูปแปลงที่ดิน
โดยไม่ต้องสารวจรังวัด ชุดท่ี 2 นาไปเดนิ สารวจออกโฉนดท่ีดินในพ้นื ทรี่ ะวางเดยี วกันแลว้ นามาสร้างระวางแผน
ที่ต้นร่างและระวางแผนท่แี ผ่นพิมพใ์ นแผ่นเดยี วกัน

ค. ระวางแผนท่ที สี่ ร้างขึ้นเนื่องจากการปรับปรุงระวางแผนที่จากระบบเดิมเป็นระบบ
พิกดั ฉาก ยู ที เอม็ ระวางแผนท่ชี นดิ นจ้ี ดั ทาและปรบั ปรงุ ระวางแผนทขี่ น้ึ ใหม่ โดยเปลี่ยนระบบการสร้างระวางแผน
ท่ี จากระบบเดมิ เป็นระบบพิกดั ฉาก ยู ที เอ็ม โดยใชร้ ะวางแผนท่ีรปู ถ่ายทางอากาศที่ปรับแก้ความเอียงของภาพ
แล้ว สร้างเป็นระวางแผนท่ีพ้ืนฐาน โดยใช้ข้อมูลและรูปแผนที่ที่มีอยู่แล้วจากรูปแผนท่ีหลังโฉนดที่ดินหรือต้น
รา่ งแผนท่ี มาจดั ทาระวางแผนทข่ี น้ึ ใหม่ แลว้ จัดทาระวางแผนท่ตี น้ ร่างและระวางแผนทแี่ ผน่ พิมพ์ต่อไป

การเรยี กชอื่ ระวางแผนท่ี
1. ระวางแผนที่ระบบพิกัดฉากเดมิ
ปกติจะเรียกชื่อระวางแผนที่มาตราส่วน 1/4000 ก่อน โดยถือหลักระยะห่างจากศูนย์

กาเนดิ 50 เส้น นบั เป็นหนึ่งหนว่ ย แต่ต่อดว้ ยทิศทางของระวางน้นั ทงั้ ทางราบและทางตั้งจากศูนย์กาเนิด เช่น
1 น 1 อ หมายถึง ระวางนนั้ หา่ งจากศูนย์กาเนดิ ไปทางทศิ เหนอื 1 หน่วย หรอื 50 เส้น ไปทางทิศตะวันออก 1
หนว่ ย หรือ 50 เส้น (ตามรูป)

147

๑น ๑น ๑น

๑ฏ ๑อ ๒อ

ศูนย์กาเนิด

๑ต ๑ต ๑ต
๑ฏ ๑อ ๒อ

๒ต
๑ฏ

ระวางแผนท่มี าตราส่วน ๑:๔,๐๐๐

2. ระวางแผนทร่ี ะบบพิกัดฉาก ยู ที เอม็

ระวางแผนที่ระบบพิกัดฉาก ยู ที เอ็ม เป็นระวางแผนท่ีลักษณะเดียวกับระวางแผนที่
ระบบพิกัดฉากศูนย์กาเนดิ เดิม เพยี งแตน่ บั เน่ืองจากศูนย์กาเนดิ ของโซนออกไปในแนวราบและแนวตั้งต่อเช่ือมกัน
ไป

เนื่องจากอาณาเขตของประเทศไทยอยูใ่ นโซน 47 และ 48 ตามระบบพิกัดฉาก ยู ที เอ็ม
จึงมีพื้นที่ท่ีคาบเกี่ยวโซนทั้งสองไว้ในระวางเดียวกันอยู่ พื้นที่ดังกล่าวคือพื้นที่ท่ีมีเส้นเมอริเดียน 102 องศา

ตะวันออก ผา่ นบริเวณดงั กลา่ ว จึงตอ้ งสร้างระวางแผนที่ข้ึนทั้งสองโซน แต่ละระวางให้ใช้ค่าพิกัดฉากของโซนน้ัน ๆ
และเพ่ือให้ชัดเจนข้ึนให้แสดงเส้นเมอริเดียน 102 องศาตะวันออก ด้วยเส้นทึบสีแดงลงในระวางดังกล่าว
ท่ีดินแปลงใดอยู่ในพื้นที่ระวางโซนใด ก็ให้ลงท่ีหมายในระวางแผ่นนั้น แต่ถ้าที่ดินแปลงใดอยู่คร่อมโซน

ให้ลงท่ีหมายในระวางแผนท่ีท่ีดนิ นนั้ สว่ นใหญต่ งั้ อยู่ บรเิ วณนอกโซนของแผ่นระวางนั้น ๆ ให้เขียนข้อความว่า
“บรเิ วณนี้ใหล้ งท่หี มายในระวางแผนที่โซน........” และให้เขียนเลขโซนทไ่ี ม่ใช่ของระวางแผ่นนนั้ ลงไป

มาตราส่วนท่ีใช้ในการสร้างระวางแผนท่ีระบบพิกัดฉาก ยู ที เอ็ม เป็นเช่นเดียวกับมาตรา
ส่วนของระวางแผนที่ระบบพิกัดฉากศูนย์กาเนิดเดิม แต่โดยปกติเมื่อใช้ระวางแผนท่ีรูปถ่ายทางอากาศ
ดาเนินการ จะมอี ยู่ 2 มาตราส่วน คอื 1/4000 และ 1/1000

การเรียกชื่อระวางระบบพิกัดฉาก ยู ที เอ็ม ให้นาหมายเลขระวางแผนที่ภูมิประเทศมาตรา
ส่วน 1/50000 ลาดบั ชดุ L7017 ของกรมแผนทท่ี หาร ซงึ่ ประกอบด้วยเลขอารบิค ๔ ตัว และเลขโรมัน ๑ ตัว

มาเป็นชอื่ ระวางนาหนา้ และตามด้วยเลขอารบิคอกี ๔ ตวั ซงึ่ ได้มาจาก คา่ พกิ ัดฉากมุมล่างด้านซ้ายที่เป็นเลขคู่
ท้งั ทางราบและทางตั้งเฉพาะเลขท่เี ป็นหลักสิบและหลักหน่วยของกิโลเมตร ระวางที่ใช้ช่ือตามระบบดังกล่าวน้ี
เปน็ ระวางมาตราส่วน 1/4000 เชน่ ระวาง 5638 IV 9422

ในกรณแี ผนท่ีภมู ิประเทศ มาตราสว่ น 1/50000 ยงั ไม่มีใช้ในราชการ ให้เรียกช่ือตามแผ่น
แผนทภ่ี ูมิประเทศทม่ี มุ ลา่ งดา้ นขวาของระวางแผนที่นนั้ ไปปรากฏอยู่

148

การแบง่ ระวางแผนที่
ถ้ามีความจาเป็นขยายรูปแผนที่ ไม่ว่าจะเป็นระวางแผนที่ระบบพิกัดฉากศูนย์กาเนิดเดิมหรือระบบ
พกิ ัดฉาก ยู ที เอ็ม จากมาตราส่วน 1/4000 เป็นมาตราสว่ น 1/2000 1/1000 หรือ 1/500 ต้องใช้ระบบของ
ระวางแผนทด่ี งั กลา่ วนัน้ คงความกวา้ งและยาวด้านละ 50 ซ.ม. ไว้ โดยแบ่งย่อยออกเป็นส่วน ๆ ละเท่า ๆ กัน ถ้า
ขยายเปน็ มาตราสว่ น 1/2000 จะแบ่งออกเปน็ 4 สว่ น
ขยายเป็นมาตราสว่ น 1/1000 จะแบง่ เปน็ 16 ส่วน ขยายเป็นมาตราส่วน 1/500 จะแบ่งเปน็ 64 เส้น แตล่ ะ
สว่ นเรยี กวา่ “แผน่ ” การใชช้ ื่อแผ่นท่แี บง่ ออกไปแสดงไว้ในรูปต่อไปนี้

ระวาง 50 ซม. * 50 ซม.

12

ระวางแผนทม่ี าตราสว่ น 1 : 4,000 34
การแบง่ ระวางแผนที่เพอ่ื ขยายเป็นมาตราสว่ น 1:2,000

12 3 4 1 234 56 78
9 10 11 12 13 14 15 16
5678 17 18 19 20 21 22 23 24
9 10 11 12 25 26 27 28 29 30 31 32
33 34 35 36 37 38 39 40
13 14 15 16 41 42 43 44 45 46 47 48
การแบ่งระวางแผนทเ่ี พ่ือขยายเปน็ มาตราส่วน 1:1,000 49 50 51 52 53 54 55 56
57 58 59 60 61 62 63 64

การแบ่งระวางแผนที่เพื่อขยายเป็นมาตราส่วน 1 :500

จะเห็นได้ว่าระวางมาตราส่วน 1/4000 จะครอบคลุมบริเวณกว้างยาวด้านละ 50 เส้น หรือ 2 กิโลเมตร

ระวางมาตราส่วน 1/2000 จะครอบคลุมบริเวณกว้างยาวด้านละ 25 เส้น หรือ 1 กิโลเมตร ระวางมาตราส่วน
1/1000 จะครอบคลุมบริเวณกว้างยาวด้านละ 12.5 เส้น หรือ 500 เมตร ระวางมาตราส่วน 1/500
จะครอบคลุมบรเิ วณกว้างยาวดา้ นละ 6.25 เส้น หรือ 250 เมตร

149

การเรียกช่ือระวางแผนที่แบ่งออกมาดังกล่าว ให้ใช้ชื่อของระวางมาตราส่วน 1/4000 นาหน้าแล้ว
ตามดว้ ยช่ือแผน่ เช่น ระวาง 1น } 4 เมอ่ื เปน็ ระวางระบบศนู ยก์ าเนิดเดิม หรอื ระวาง 5638 IV 9422- 4

1อ
เมอื่ เปน็ ระวางระบบพกิ ดั ฉาก ยู ที เอ็ม และเพ่ือไม่ให้เกิดสับสนในกรณีช่ือแผ่นซ้ากัน จึงให้วงเล็บมาตราส่วน
ต่อทา้ ยไว้ดว้ ยดงั น้ี ระวาง 1 น} 4 (1/1000) หรอื 5638 IV 9422-4 (1/1000)

1อ
การใช้ระวางแผนที่

1. ระวางเดินสารวจและระวางแผนท่ีต้นร่าง ให้ใช้สาหรับตรวจสอบหรือจัดทาสาเนา
หา้ มแกไ้ ขเพิม่ เติม

2. ระวางแผนทแ่ี ผ่นพิมพ์ที่เกบ็ ไว้ที่ฝาุ ยรังวดั สานักงานทีด่ ินจังหวดั หรือสานักงานท่ีดินสาขา
ใหใ้ ชส้ าหรับลงที่หมายแผนทีเ่ พม่ิ เติม เมอ่ื มีการรงั วดั ใหมต่ ้องลงทห่ี มายแผนทแ่ี ละอืน่ ๆ ให้เปน็ ปจั จบุ ัน

3. ระวางแผนทีแ่ ผ่นพิมพ์ที่เก็บไวท้ ่ีฝุายควบคมุ และรกั ษาหลักฐานท่ดี นิ สานักงานที่ดินจังหวัด
ใหใ้ ช้สาหรบั ตรวจสอบและลงทีห่ มายแผนท่ีเพม่ิ เตมิ ใหต้ รงกบั ระวางแผนทแ่ี ผ่นพิมพ์ตามข้อ 2.

เ ม่ื อ ฝุ า ย ค ว บ คุ ม แ ล ะ รั ก ษ า ห ลั ก ฐ า น ที่ ดิ น ไ ด้ รั บ รู ป แ ผ น ท่ี ส า ห รั บ ล ง ร ะ ว า ง แ ผ น ท่ี แ ล้ ว
ให้ตรวจสอบ และนาลงระวางแผนที่แผ่นพิมพ์ทันที หากไม่ถูกต้องให้รีบรายงานเจ้าพนักงานท่ีดินจังหวัดเพ่ือ
พิจารณาดาเนินการตอ่ ไป

4. ระวางเดินสารวจ ระวางแผนท่ีต้นร่าง และระวางแผนที่แผ่นพิมพ์ ห้ามนาไปใช้นอกสานักงาน
ท่ดี ิน นอกจากมีความจาเป็นและต้องได้รับอนุญาตจากเจ้าพนักงานที่ดินจังหวัดหรือเจ้าพนักงานที่ดินจังหวัด
สาขากอ่ น

5. ระวางแผนที่ที่ใช้ราชการในสานักงานที่ดิน ระวางเดียวกันมีหลายมาตราส่วน หรือมีมาตรา
สว่ นเดียวกนั แตห่ ลายแผ่น ใหป้ ฏบิ ตั ดิ ังนี้

5.1 ระวางแผนที่ใดที่ทางราชการได้ทาการเดินสารวจสอบเขตสร้างระวางใหม่ แล้ว
ใหถ้ ือระวางแผนที่ทส่ี รา้ งขนึ้ ใหมน่ ้ันเปน็ หลักฐานสาหรับดาเนนิ การตอ่ ไป

5.2 ถา้ มกี ารรังวัดออกโฉนด แบ่งแยก รวมโฉนด ในขอบเขตระวางแผ่นใหม่นั้น ให้นามา
ลงทหี่ มายในระวางเดนิ สารวจสอบเขตนัน้ แต่เพียงแผน่ เดยี ว เชน่ เดยี วกบั ข้อ 5.1

5.3 เมอ่ื ได้มกี ารนารูปแผนท่ใี นระวางเดิมมาลงในระวางใหม่ครบถ้วนทุกแปลงแล้ว ระวางเดิม
ก็เป็นอันยกเลกิ และใหห้ มายเหตไุ ว้ดว้ ย

การลงรปู แผนท่ีในระวางแผนที่
1. การลงรปู แผนทใี่ นระวางแผนท่ีกรณีออกโฉนดที่ดินเฉพาะราย
1.1 เม่ือลงรูปแผนที่ในระวางแผนที่แล้ว ปรากฏว่าทับเขตโฉนดที่ดินในระวางแผนที่

ใหพ้ จิ ารณา ดงั นี้
1.1.1 ถ้ารูปแผนที่ท่ีขอรังวัดออกโฉนดที่ดินทับเขตโฉนดที่ดินแปลงข้างเคียง

ในระวางแผนท่ีอยู่ในเกณฑ์เฉลี่ยตามเกณฑ์ที่แนบท้ายระเบียบกรมที่ดินว่าด้วยการรังวัดและการลงรูปแผนที่
ในระวางแผนที่ กรณอี อกโฉนดทดี่ นิ เฉพาะราย พ.ศ. 2527 ใหอ้ นุโลมใชร้ ปู แผนท่ใี นระวางแผนท่ี

1.1.2 ถ้ารูปแผนที่ท่ีทาการรังวัดทับเขตโฉนดที่ดินแปลงข้างเคียงในระวางแผนที่
เกินเฉลยี่ ใหส้ อบสวนเจ้าของท่ีดิน เจ้าของทดี่ ินข้างเคียงด้านท่ีเก่ียวข้องหากปรากฏว่ามิได้เป็นการสมยอมกัน
และไม่มีหลักฐานอ่ืนท่ีจะปูเขตโฉนดที่ดินแปลงข้างเคียงว่าอยู่ ณ ท่ีใด ให้ถูกต้องแน่นอนได้หรือมีเหตุอันควร
เช่ือได้ว่า รูปแผนท่ีแปลงข้างเคียงในระวางแผนที่คลาดเคลื่อนก็ให้ลงรูปแผนที่ในระวางแผน ท่ีแล้วรายงาน
เจา้ พนักงานทด่ี นิ มคี าส่งั ใหส้ อบเขตทดี่ ิน (ท.ด. 80) กลัดติดโฉนดท่ีดนิ แปลงขา้ งเคียงน้ัน ๆ ไว้ เพ่ือให้เจ้าของท่ีดิน
สอบเขตใหถ้ กู ต้องเสยี กอ่ น เว้นแต่ท่ดี ินข้างเคียงแปลงนั้นมกี ารรังวดั ใหม่และตอ่ เขตได้