คู่มือจริยธรรมของเจ้าพนักงานที่ดิน (ปี 2560)

คูมือจรยิ ธรรมเจาพนกั งานท่ดี นิ (ก)

พระบรมราโชวาท
ของพระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดชฯ

“...การทํางานสรางเกียรติยศช่ือเสียงและความเจริญกาวหนา
นอกจากจะตองใชวิชาความรูทด่ี ีแลว แตละคนยังตองมีจิตใจท่มี ่ันคงในความ
สุจริตและมุงม่ันตอความสําเร็จเปนรากฐานรองรับ กับตองอาศัยกุศโลบาย
หรอื วิธีการอนั แยบคายในการประพฤตปิ ฏบิ ตั ิเขา ประกอบอีกหลายประการ

ประการแรก ไดแก การสรางศรัทธาความเชื่อถือในงานที่กระทํา
ซึ่งเปนพละกําลังสงเสริมใหเกิดความพอใจและความเพียรพยายามอยาง
สําคญั ในอันท่ีจะทําการงานใหบ รรลผุ ลเลศิ .

ประการที่สอง ไดแก การไมประมาทปญญาความรู ความฉลาด
สามารถทั้งของตนเองทั้งของผูอ่ืน ซ่ึงเปนเคร่ืองชวยทํางานไดกาวหนา
กาวไกล

ประการที่สาม ไดแก การตามรกั ษาความจริงใจทงั้ ตอ ผูอ่ืนท้งั ตอ
ตัวเองซึ่งเปนเครื่องทําใหไววางใจรวมมือกัน และทําใหงานสําเร็จไดโดย
ราบร่ืน

ประการที่ส่ี ไดแก การกําจัดจิตใจที่ตํ่าทราม รวมท้ังสรางเสริม
ความคิดจิตใจที่สะอาด เขมแข็ง ท่ีจะชวยใหฝกใฝแตใ นการท่ีจะปฏิบัติดี
ใหเกดิ ความกา วหนา

ประการท่ีหา ไดแก การรูจักสงบใจซึ่งเปนเครื่องชวยใหย้ังคดิ ได
ในเมื่อมีเหตุทําใหเกิดความหว่ันไหวฟุงซาน และสามารถพิจารณาแกไข

ปญหาไดโ ดยถูกตอง

คูมอื จรยิ ธรรมเจา พนกั งานทด่ี ิน (ข)

คุณสมบัติหรือคุณธรรมท่ีกลาวแลวท้ังที่เปนสวนรากฐานท้ังท่ี
เปนสวนวิธีการ ตางเปนเหตุเปนผลอาศัยกันและเกื้อกูลสงเสริมกันอยู
ทั้งหมด จะอาศัยเพียงขอหน่ึงขอใด หรือเพียงบางสวนบางขอมิได เพราะ
จะไมช วยใหเ กดิ ผลหรือไดผลนอย

ดังน้ันจึงจําเปนท่ีจะตองพยายามอบรมสรางเสริมใหบริบูรณข้ึน
แตละขอ และทกุ ขอ เมื่อคุณสมบัติดังกลา วประชุมพรอมกันข้ึนแลว จึงจะ
บันดาลผลเลิศใหเกิดข้ึนสมบูรณ บริบูรณ เปนประโยชนชวยตวั ชวยผูอ่ืน
ไดอยางแทจริง…”

พระบรมราโชวาท พระราชทานเนอ่ื งในวนั ขา ราชการพลเรอื น
ณ พระตาํ หนกั จิตรลดารโหฐาน

เมื่อวนั ท่ี ๑๕ มนี าคม พทุ ธศักราช ๒๕๒๖

คูม อื จรยิ ธรรมเจา พนกั งานท่ดี นิ (ค)

สารบัญ

หนา

บทท่ี 1 ประวัตกิ รมที่ดินและตําแหนง เจา พนักงานทดี่ นิ 1

บทที่ 2 จริยธรรมทส่ี ําคญั สําหรับเจาพนกั งานทดี่ นิ 7

หนา ท่ีความรบั ผดิ ชอบและลักษณะงานท่ตี อ งปฏิบตั ิ 7
จริยธรรมที่เก่ยี วขอ งในแตล ะหนาท่ี 13
ประการที่ 1 จรยิ ธรรมในการปฏิบัติตน 24
ประการที่ 2 จรยิ ธรรมในการปฏิบัติตนตอ ผอู ื่น 26
ประการท่ี 3 จริยธรรมในการปฏิบตั หิ นาที่ 27

บทที่ 3 ขอเสนอในการขบั เคลอื่ นจริยธรรม 29
ของเจาพนักงานท่ีดิน
31
บทที่ 4 กรณตี ัวอยา งเร่ืองจริยธรรมที่เจา พนกั งานทด่ี ิน
ตองไมทํา (Must not do) 35

บทที่ 5 บทวเิ คราะห 36
39
เร่ืองที่ 1 ในกรมทดี่ ิน 40
เร่ืองที่ 2 ความซือ่ ตรงตอ หนา ที่ 41
เร่อื งท่ี 3 ในวงการธรุ กิจเอกชน 44
เรือ่ งท่ี 4 ทางสองแพรง ดานจริยธรรม
เร่ืองที่ 5 ความกลา หาญในทางจรยิ ธรรม

คมู ือจรยิ ธรรมเจา พนกั งานท่ีดนิ (ง) หนา

สารบญั (ตอ) 49
55
บทท่ี 6 บทสรปุ 57
บรรณานกุ รม
ภาคผนวก

คูมือจรยิ ธรรมเจา พนกั งานทด่ี ิน (จ)

คาํ นาํ

ตา มแผ นยุ ทธ ศา ส ตร ช า ติ ว าด ว ยก า รป อ งกั น แล ะป ร าบ ป รา ม
การทจุ ริต ระยะที่ ๒ (พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๖๐) ไดก ําหนดแนวทางเพอ่ื ปลกู และปลุก
จิตสํานึกการตอตานการทุจริต เนนการปรับเปลี่ยนฐานความคิดของคน ในทุก
ภาคสวนในการรักษาประโยชนสาธารณะไวในยุทธศาสตรที่ ๑ โดยการสราง
เสรมิ คุณธรรม จริยธรรม และจิตสาํ นึกการตอตา นการทุจริต รวมถึงปรับเปลี่ยน
ฐานความคดิ ของเจาหนาที่ของรัฐใหเห็นแกประโยชนส ว นรวมของประเทศ โดย
มีเปา หมายใหเจาหนาทีข่ องรัฐมคี วามซอ่ื สตั ย คุณธรรม จริยธรรม จรรยาบรรณ
ทางวิชาชีพและมคี วามรับผิดชอบตอสังคม ตระหนักถึงภัยในการทุจริต รวมท้ัง
ยกระดับคุณภาพชีวิตของเจาหนา ท่ีของรัฐและขาราชการเพ่ือลดความเสี่ยงใน
การทุจรติ

ท้ังน้ี การปรับเปลี่ยนฐานความคิดของเจาหนาท่ีของรัฐใหมีความ
ซื่อสัตยสุจริต ถือเปนแนวทาง ตามท่ีรัฐบาลมีนโยบาย ในดานการสงเสริม
การบริหารราชการแผนดินที่มีธรรมาภิบาล เพื่อการปองกันปราบปรามการ
ทุจรติ และประพฤตมิ ิชอบในภาครัฐ โดยมเี ปาหมายสูงสุดในการปฏิบตั ริ าชการ
เพื่อใหเกิดประโยชนสขุ แกป ระชาชน

กระทรวงมหาดไทยจึงกําหนดแนวทางเพื่อสงเสริมคณุ ธรรม จริยธรรม
ของบคุ ลากรภาครฐั ในสงั กัดกระทรวงมหาดไทย ใหหนว ยงานในสังกัดพิจารณา
กาํ หนดใหนําเรื่องทเ่ี กยี่ วกับคุณธรรม จริยธรรม เปนสวนหนึ่งในการดําเนินการ
สอบคัดเลือกหรือสอบเลื่อนข้ันบุคลากรในหนวยงานและใหพิจารณานําขอมูล

คูม อื จรยิ ธรรมเจา พนกั งานทดี่ นิ (ฉ)

ความรูหรือประเด็นในเร่ืองที่เก่ียวของกับคุณธรรม จริยธรรม เปนสวนหนึ่งใน
การประชุมหัวหนา สวนราชการในสังกดั

กรมที่ดินในฐานะที่เปนหนวยงานในดานการใหบริการที่มีโครงสราง
การบริหารงานท้ังสวนกลางและสวนภูมิภาค จึงตองตอบสนองตอนโยบายของ
รัฐบาลและกระทรวงมหาดไทย ในการใหบริการประชาชน ดวยความสะดวก
รวดเร็ว ถูกตอง โปรง ใสและปราศจากการทจุ ริต เพ่ือประโยชนสุขของประชาชน
จึงจัดทาํ คมู ือจรยิ ธรรมของเจา พนักงานท่ดี ิน เพอ่ื ใชเ ปนแนวทางใหเจาพนักงาน
ที่ดินไดประพฤติและปฏิบัติตามมาตรฐานทางคุณธรรมและจริยธรรมซึ่งเปน
พ้ืนฐานของการเปนขาราชการที่ดี ท่ีถูกคาดหวังจากประชาชนวาจะตอง
ประพฤติตนอยางซ่ือสัตย รับผิดชอบ เสียสละ ยึดถือความถูกตองเปนธรรม
เปน ท่ีเช่ือถือไวว างใจของประชาชน ขาราชการจึงตอ งมีพฤติกรรมทางจรยิ ธรรม
สูงในการทํางาน ซึ่งหมายถงึ การเปน คนดีและคนเกงไปพรอมกนั

สุ ด ท า ย น้ี ข อ ข อ บ คุ ณ ผู บ ริ ห า ร ก ร ม ท่ี ดิ น แ ล ะ ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร
จริยธรรมประจํากรมท่ีดินที่สละเวลาในการใหความเห็นและขอเสนอแนะ
เพอ่ื เปน ขอมลู ในการจัดทาํ คูมอื จริยธรรมของเจา พนักงานท่ีดิน

(นายประทปี กรี ตเิ รขา)
อธิบดีกรมท่ีดนิ

คูมือจรยิ ธรรมเจา พนกั งานทีด่ ิน (ช)

บทสรุปผบู รหิ าร

กรมที่ดินมีอํานาจและหนาท่ีในการดําเนินการออกหนังสือแสดง
สทิ ธิในทดี่ นิ ใหราษฎรใหบรกิ ารจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเก่ียวกับท่ีดิน
และอสังหาริมทรัพยอยางอื่น จัดท่ีทํากินใหประชาชนตามประมวล
กฎหมายทีด่ นิ ควบคุมการจัดสรรท่ีดิน จดทะเบียนอาคารชุด และควบคมุ
ชางรังวัดเอกชน

ตําแหนงเจาพนักงานท่ีดินเปนหัวหนาสวนราชการประจําแตละ
จงั หวัด/อําเภอ มหี นา ที่กํากบั ดูแลการทาํ งานของบคุ ลากรกรมที่ดนิ ในสว น
ภูมิภาค การยึดถือจริยธรรมในการปฏิบัติหนาที่ของเจาพนักงานท่ีดินได
ถูกกําหนดไวในประมวลจริยธรรมขาราชการพลเรือน โดยเจาพนักงาน
ที่ดินมีหนาที่ความรับผิดชอบหลักในการบริหารงานในฐานะหัวหนาสวน
ราชการท่ีต่ํากวากรมในราชการบริหารสวนภูมิภาค ท่ีมีลักษณะงาน
เกีย่ วกับการวางแผน บริหารจัดการ จัดระบบงาน อํานวยการ สั่งราชการ
มอบหมาย กํากับ แนะนํา ตรวจสอบ ประเมนิ ผลงาน ตัดสินใจ แกปญหา
เกย่ี วกับงานของหนวยงานท่รี บั ผิดชอบ ซ่ึงลักษณะหนาที่ความรับผิดชอบ
และคุณภาพของงานสูงมากเปนพิเศษ และปฏิบัติงานอื่นตามที่ไดรับ
มอบหมาย

ซ่ึงในประมวลจริยธรรมขาราชการพลเรือนไดกําหนดมาตรฐาน
ทางจริยธรรมที่เจาพนักงานท่ีดินตองถือปฏิบัติไวแลว ตัวอยางเชน ขอ 4
ขาราชการตองมีจิตสํานึกท่ีดีและความรับผิดชอบตอหนาที่ เสียสละ

คูมอื จริยธรรมเจา พนกั งานทดี่ ิน (ซ)

ปฏิบัติหนาท่ีดวยความรวดเร็ว โปรงใส และสามารถตรวจสอบได ขอ 5
ขาราชการตองแยกเรื่องสวนตัวออกจากตําแหนงหนาท่ี และยึดถือ
ประโยชนสวนรวมของประเทศชาติ เหนือกวาประโยชนสวนตน ขอ 7
ขาราชการตองเคารพและปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญและกฎหมายอยาง
ตรงไปตรงมา ขอ 10 ขาราชการตองมุงผลสมั ฤทธิข์ องงาน รักษาคณุ ภาพ
และมาตรฐานแหงวชิ าชพี โดยเครงครัด เปนตน

การจัดทําคูมือจริยธรรมนี้ไดรวบรวมขอปฏิบัติในดานจริยธรรม
ใหแก เจา พนกั งานทด่ี ินจงั หวัด/จงั หวดั สาขา/สวนแยก ไดแ ก

จริยธรรมในการดํารงตน เจาพนักงานที่ดินพึงดํารงตนตาม
ฐานานรุ ูป โดยยึดหลักธรรมโลกบาลและการมีสติ สัมปชญั ญะ พึงละเวน
กระทําการอันใดใหเปนที่เสื่อมเสียภาพพจน ช่ือเสียง และเกียรติภูมิของ
กรมทด่ี ิน พึงประพฤติตนเปนแบบอยางท่ดี แี กผูใตบงั คบั บัญชาในการนอม
นําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงมาปฏิบัติ พึงประพฤติและปฏิบัติตนตาม
ประมวลจริยธรรมขาราชการพลเรือน จรรยาขาราชการกรมท่ีดินและ
คานยิ มหลกั กรมที่ดนิ อยางเครง ครดั

จริยธรรมในการปฏิบัติตนตอผูอ่ืน เจาพนักงานท่ีดินพึงดูแลเอา
ใจใสผูใตบังคับบัญชา ทั้งในดานการปฏิบัติงาน ขวัญกําลังใจ สวัสดิการ
และรับฟง ความคดิ เห็นผูใตบ งั คบั บัญชา ดวยหลักการและเหตุผลที่ถกู ตอ ง
ตามทํานองคลองธรรม พึงควบคุม กํากับ ดูแล ผูใตบังคบั บัญชาในความ
รับผิดชอบของตนไมใหกระทําการหรือมีพฤติกรรมในทางมิชอบ พึง

คูม ือจริยธรรมเจา พนกั งานท่ีดนิ (ฌ)

สงเสรมิ ใหเกิดความรัก ความสามัคคีในหมูคณะ และพึงใหความเปนธรรม
ในเร่อื งการบรหิ ารงานบคุ คล และประเมนิ ผลการปฏิบัติงาน

จริยธรรมในการปฏิบัติหนาที่ เจาพนักงานท่ีดินตองขับเคลื่อน
นโยบายรัฐบาลและกรมท่ีดิน ใหบรรลุผลสําเร็จตามเปาหมายที่กําหนด
ตองยึดถือปฏิบัติงานตามระเบียบและกฎหมายดวยความซื่อสัตยสุจริต
ตองพัฒนาการปฏิบัติงานในการใหบริการแกประชาชนอยางเต็มกําลัง
ความสามารถ และตองสามารถประสานสัมพันธกับหนวยงานท่ีเก่ียวขอ ง
เพือ่ ใหการปฏิบตั ิงานสาํ เรจ็ ลุลวงไปไดดว ยดี

ขอเสนอกลไกการขับเคล่อื นจริยธรรมของเจาพนักงานท่ีดิน ซ่ึงจะ
เสนอไวเฉพาะท่ีสําคัญบางประการและไมซ้ําซอนกับประมวลจริยธรรม
ขาราชการพลเรอื น

1. ผูบังคับบัญชาในระดับสูงของกรมที่ดินเปนแบบอยางที่ดีและ
แสดงออกถึงมาตรฐานทางจริยธรรมในฐานะเปนผูกํากับ ควบคุมดาน
มาตรฐานจริยธรรมของขา ราชการทุกระดับ

2. มีกลไกตรวจสอบและประเมินผลดานจริยธรรมเชน มีการ
ประเมินผลการปฏิบัติงานและการปฏิบัติตนของขาราชการ ให
ความสาํ คญั เร่อื งรองเรยี นของประชาชน เปนตน

3. มีชองทางใหประชาชนและภาคเอกชนมีสวนรวมรับรูในเรื่อง
แผนงาน/โครงการ ของสาํ นักงานทด่ี ิน

4. ใหการสนับสนุนการทํางานขององคกรหรือหนวยงานที่
ปฏบิ ตั งิ านเก่ียวของกับการสอดสองตรวจสอบจริยธรรมของขา ราชการ

คูมอื จรยิ ธรรมเจาพนกั งานทด่ี นิ (ญ)

ถึงแมวาจะมีขอกําหนดมาตรฐานทางจรยิ ธรรมและกลไกติดตาม
ตรวจสอบการดําเนินการทางจริยธรรมของเจาพนักงานท่ีดินแลว แตใน
สถานการณจริงมักตอ งประสบกับแรงกดดันหรือแรงเสียดทานจากหลายๆ
ฝา ย หลายๆ ปจจัย ท่ีอาจทําใหก ารปฏิบตั ติ ามจรยิ ธรรมตองยอหยอนหรือ
เบ่ียงเบนไป ซ่ึงประเด็นความเส่ียงดานจริยธรรมของเจาพนักงานที่ดิน
อาจเกิดจากเหตปุ จ จยั เหลา น้ี

ปจจัยภายใน ก็คือปจจัยเร่ืองมโนธรรมของผูดํารงตําแหนงเจา
พนกั งานที่ดนิ ท่ีจะตองมีความอดทน อดกล้ัน ความเข็มแข็งทางจริยธรรม
ตลอดจนความสามารถหรือเทคนิคในการบริหารจัดการตอปจจัยเสี่ยงใน
เรอ่ื งของจรยิ ธรรมที่เผชิญอยู

ปจจัยภายนอก คือ 1) วัฒนธรรมองคกรบางแหง ท่ีไมเห็น
ความสําคัญของการกระทําผิดจริยธรรม และมีแนวโนมที่ทําใหมีการ
ละเลยการปฏิบัติตามจริยธรรมได 2) ผลประโยชนตอบแทนท่ีมีการเสนอ
ใหในการขอรับบริการเกี่ยวกับงานที่ดิน เพื่อเปนการอํานวยความสะดวก
และ 3) ครอบครวั ญาติ หรือบุคคลทร่ี ูจกั มีอิทธิพลตอการตัดสินใจ เรื่อง
สําคญั บางประการทส่ี ุมเสย่ี งตอ การฝา ฝนจรยิ ธรรมของขาราชการ

กรมท่ีดินไดจัดชองทางตางๆ เพ่ือการติดตามผลการปฏิบัติงาน
ของบุคลากรกรมท่ีดิน ท้ังจากกรมท่ีดินโดยตรง ไดแก มีหนังสือรองเรียน
ถงึ อธิบดกี รมทด่ี นิ รอ งเรียนผา นเว็บไซดก รมท่ีดิน รองเรียนผานศูนยดํารง
ธรรมกรมท่ีดิน รองเรียนดว ยตนเอง และรองเรียนผานหนวยงานราชการ
ตางๆ ไดแก สํานักราชเลขาธิการนายกรัฐมนตรี สํานักงานปลัดสํานัก

คูมอื จรยิ ธรรมเจา พนกั งานท่ดี นิ (ฎ)

นายกรัฐมนตรี รองเรียนผานเว็บไซต “ศูนยรับเร่ืองราวรองทุกขของ
รัฐบาล 1111” สํานักงานผูตรวจการแผนดิน สํานักเลขาธิการ
คณะรัฐมนตรี สํานักงานรัฐมนตรี กระทรวงมหาดไทย ศูนยดํารงธรรม
กระทรวงมหาดไทย สํานักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย และสํานักงาน
คณะกรรมการปอ งกันและปราบปรามการทุจริตแหงชาติ เปน ตน

ในปงบประมาณ พ.ศ. 2558 และ พ.ศ. 2559 กรมท่ีดินไดรับ
เรื่องรองเรียนรองทุกขจํานวน 788 เรื่อง และ 614 เรื่อง ตามลําดับ
และในปง บประมาณ พ.ศ. 2559 ผลจากการวิเคราะหประมวลผลพบวา
จํานวนเรอ่ื งรองเรียนรองทุกขที่มีผลตอประชาชนผูใชบริการโดยตรงมี 4
ประเภท (ตามลําดับจากมากไปนอย) ไดแก การออกเอกสารสิทธิ เร่ือง
อื่นๆ ขอความชวยเหลือ และขอใหปรับปรุงการใหบริการและเสนอ
ขอคดิ เห็น

คมู อื จริยธรรมเจาพนกั งานที่ดนิ (ฏ)

คมู ือจรยิ ธรรมเจาพนกั งานทดี่ นิ (1)

บทท่ี 1
ประวตั กิ รมท่ดี ินและตาํ แหนง เจา พนักงานทดี่ ิน

กรมทด่ี นิ เปนหนวยงานระดับกรม สงั กดั กระทรวงมหาดไทย เปน
หนวยงานทด่ี ําเนินการออกหนงั สือแสดงสิทธใิ นท่ดี ินใหราษฎรและใหบริการ
จดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมเก่ียวกับท่ีดิน และอสังหาริมทรัพยอยางอื่น
รวมถงึ การจดั ท่ที ํากนิ ใหป ระชาชนตามประมวลกฎหมายท่ีดนิ

ประวัติกรมท่ีดิน ในรชั สมัยพอขุนรามคําแหง พระองคทรงดําเนิน
รัฐประศาสนโยบายสงเสริมเศรษฐกิจเก่ียวกับความเปนอยูของประชาชน
โดยใหราษฎรทาํ ประโยชนบนท่ีดนิ ซ่ึงผลประโยชนจะตกแกค นๆ นั้น

ครั้นมาถึงสมัยกรุงศรีอยุธยาเปนราชธานีมีระบบการบริหาร
ประเทศแบบจตุสดมภท่ีเรียกวา เวียง วัง คลัง นา ซ่ึงเร่ืองของท่ีดินนี้จัดอยู
ในหมวดหมูของนา หรือ กรมนา น่ันเอง โดยหนาท่ีของกรมนาสมัยนั้น
แบงออกเปน 2 หนา ท่ี คอื บรหิ ารและตุลาการ

หนา ทบี่ รหิ ารจะจัดหาท่ดี นิ โดยใหราษฎรเขาไปบุกเบิกทด่ี ินเปลาท่ี
รกรางอยูและใหใชประกอบการทํากิน โดยเขียนโฉนดไวใหแกผูเขาไป
บุกเบกิ ท่ีดินตรงนั้น พรอมกับหาท่ีดินเพื่อการศาสนา สรา งเปนวัดวาอาราม
ตาง ๆ

คมู อื จริยธรรมเจา พนกั งานทด่ี ิน (2)

สวนหนาท่ีตลุ าการจะมีหนาที่ดูแลการเขาไปโคนรางวาผูใดลักลอบ
กระทําการใหนํามาลงโทษ อีกท้ังระงับเหตุทะเลาะวิวาทในเรื่องที่ดิน เชน
กรณีแยงนากันทาํ รวมถึงขอพิพาทเกี่ยวกับการลักเคร่ืองมือทํานา ขโมยไถ
ลักแอก เปนตน

ตอ มาสมัยกรุงรตั นโกสินทรล ักษณะการบรหิ ารที่ดนิ สวนใหญค งยึด
หลกั เดียวกันไว

กระทั่งรัชสมัยพระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวรัชกาลที่
5 เกิดกรณีพิพาทเรื่องกรรมสิทธิ์ท่ีดินบอยคร้ังขนาดขึ้นโรงขึ้นศาลเปนวา
เลน เพราะเจาหนาที่ผูเก็บภาษีอากรออกหนังสือสําคัญใหเจาของท่ีดินไว
ยึดถือ ไมอาจระงับขอพิพาทโตแยงปญหาเร่ืองกรรมสิทธ์ิได เน่ืองจาก
ขอความบนหนงั สอื ไมก ระจางไมส ามารถใชเ ปนหลกั ฐานยืนยนั ได

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกลาเจาอยูหัวจึงโปรดฯ ใหเจาพระยา
เทเวศรวงศวิวัฒน ซึ่งดํารงตําแหนงเสนาบดีกระทรวงเกษตราธิการ จัดทํา
ทะเบียนที่ดินใหเปนหลักฐานเก่ียวกับกรรมสิทธิ์ในท่ีดินจริงจังและเรงดวน
ดวยทรงพระราชดําริเห็นวาที่ดินมีราคายิง่ ขึ้นกวาแตกอนเปนอันมาก ยอม
เปนสาเหตุใหราษฎรมีขอพิพาทมากขึน้ อีก สมควรจัดหมายเขตท่ีดินน้ันให
ม่นั คงย่ิงขน้ึ

พระองคโปรดเกลาฯ ใหออกพระบรมราชโองการ เมื่อวันที่ ๓
พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๔๒ ให พระยาประชาชีพบริบาล(ผึ่ง ชูโต) ขาหลวง
เกษตรใหอยูในบังคับบัญชาของเทศาภิบาลมณฑลกรุงเกา ออกไป
ดําเนินการออกโฉนด โดยกําหนดทองท่ีทิศใตแตแยกบางไทรข้ึนไปตามฝง

คมู อื จริยธรรมเจาพนกั งานท่ีดนิ (3)

แมนํ้าเจาพระยาทิศตะวันตก และตามฝงแมน้ําแควอางทอง ทิศตะวันออก
ไปจนถึงคลองตะเคียนเปนที่สุดฝายเหนือ

พระยาประชาชีพบริบาลกับเจาพนักงานแผนท่ีทําการเดินสํารวจ
คร้ังแรกเม่ือวันท่ี ๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๔๔ ที่บานพลับ ตําบลเกาะเกิด
อําเภอบางปะอิน เมืองกรุงเกา (จังหวัดพระนครศรีอยุธยา) โดยไดไปต้งั กอง
พักอาศัยทําการอยูท่ีสภาคารราชประยูร พระราชวังบางปะอิน เพราะยัง
ไมไ ดสรา งหอทะเบียนประจาํ จังหวัดเปนสถานท่ีทาํ งานข้ึน

ทวาชวงเวลานัน้ ยังไมมีกฎหมายเปนหลักในการออกโฉนดท่ีชัดเจน
พระองคจึงทรงพระกรุณาโปรดเกลาฯ ออกประกาศพระบรมราชโองการลง
วนั ที่ ๑๕ กนั ยายน พ.ศ. ๒๔๔๔ วางระเบียบเรื่องโฉนดไวอยางชัดเจน และ
พระบรมราชโองการนี้ถอื เปนกฎหมายที่ใชในการออกโฉนดที่ดินคร้ังแรกใน
ประเทศ

การเดนิ สํารวจออกโฉนดในชวงระยะเรม่ิ แรกนัน้ หลายตาํ บลในเขต
บางปะอิน มณฑลกรุงเกาไดรับการออกโฉนดและแจกโฉนดให ตอมาได
สรางหอทะเบียนท่ีดินประจําจังหวัดพระนครศรีอยุธยาเสร็จราวเดือน
กรกฎาคม พ.ศ.2444

โฉนดท่ีดินฉบับแรกของประเทศไทยเปนโฉนดที่ดินจากการเดิน
สํารวจมีพระนาม “สมเดจ็ พระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ” ทรงถือกรรมสิทธ์ิ
เปนโฉนดเลขท่ี 1 สารบัญเลมท่ี 1 หนา ที่ 1 เลขท่ีดิน 117 ระหวาง 17ต
3อ ตําบลบานแปง อําเภอพระราชวัง แขวงเมืองกรุงเกา (จังหวัด
พระนครศรีอยธุ ยา) เนือ้ ท่ี 89 ไร 1 งาน 52 ตารางวา ลงพระนามพระเจา
นองยาเธอกรมหม่นื มรุพงษศิริพัฒน ในตาํ แหนงผูบังคับบัญชา ลงนามพระ

คมู ือจริยธรรมเจา พนกั งานท่ดี นิ (4)

ยาประชาชีพบรบิ าล ในตําแหนงเจาพนักงานเกษตราธกิ าร และลงนามพระ
ราชภพนบรหิ าร ในตําแหนง นายอําเภอ

สํ า ห รั บ ต ร า ป ร ะ จํ า ตํ า แ ห น ง เ จ า พ นั ก ง า น เ ก ษ ต ร า ธิ ก า ร ห รื อ
เจาพนักงานที่ดินสมัยนั้น ใชตรารูปพิทยาธรดําเนินมือขวาถือดอกจงกลนี
(ดอกบวั ) มอื ซายถือพระขรรค

ดังนั้น ตําแหนงเจาพนักงานท่ีดินจึงถือกําเนิดมาพรอมกับการ
เดนิ ทางสาํ รวจออกโฉนดคร้งั แรกของประเทศไทย

นอกจากนี้พระองคโปรดเกลาฯ ใหสถาปนา กรมทะเบียนท่ีดิน
สังกัดกระทรวงเกษตราธิการขึ้นมา เพื่อจัดการดูแลเก่ียวกับเรื่องน้ี โดย
ประกาศพระบรมราชการโองการเมือ่ วนั ที่ ๑๗ กมุ ภาพนั ธ พ.ศ. ๒๔๔๔ ซง่ึ มี
นาย ดับบริว เอ.เกรแฮม เปน เจากรมคนแรก

ดวยเหตุนี้กรมที่ดิน จึงถือเอาวันที่ ๑๗ กุมภาพันธ ๒๔๔๔ เปน วัน
สถาปนากรมทด่ี นิ

ตอมาเม่ือวันที่ ๒๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๗๕ กรมทะเบียนท่ีดิน ก็ได
เปลยี่ นชือ่ มาเปน กรมท่ีดิน สังกัดกระทรวงมหาดไทยตามประกาศพระบรม
ราชโองการผลัดเปลี่ยนเสนาบดีปลัดทูลฉลอง กระทรวงตางๆ และรวม
กระทรวง พ.ศ.๒๔๗๕

หลังจากน้ันถัดมาอีกหน่ึงปก็เปลี่ยนช่ือมาเปน กรมที่ดินและโลหะกิจ
พรอมท้งั โอนมาสงั กดั กระทรวงเศรษฐการ เม่อื วันที่ ๑๒ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๖
แตก็เปน ชวงเวลาทไี่ มนานนกั ก็ตอ งโอนกลับมาสังกัดกระทรวงเกษตราธิการ
อกี คร้งั ในอกี ๒ ปต อ มา

คูมือจริยธรรมเจาพนกั งานที่ดิน (5)

ทายสุดเม่ือมีพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ.
๒๔๘๔ ตองเปลี่ยนชื่อกันอีก โดยใชชื่อวา กรมท่ดี ิน เพียงอยางเดียวและมา
สังกดั กระทรวงมหาดไทย ต้ังแตว ันที่ ๑๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๘๔ เร่ือยมา
จนถึงปจจบุ ันน้ี

อาํ นาจและหนาท่ีของกรมท่ีดนิ

๑. ดําเนนิ การออกหนังสือแสดงสทิ ธใิ นที่ดินใหราษฎร
๒. ใหบ รกิ ารจดทะเบยี นสิทธแิ ละนติ ิกรรมเกยี่ วกับท่ีดิน

และอสงั หาริมทรัพยอ ยางอนื่
๓. จดั ที่ทํากินใหป ระชาชนตามประมวลกฎหมายท่ดี ิน
๔. ควบคมุ การจัดสรรทดี่ นิ
๕. การจดทะเบยี นอาคารชดุ
๖. ควบคุมชา งรังวดั เอกชน

วสิ ยั ทศั น กรมที่ดิน

“เปนกลไกหลักในการขับเคล่ือนการจัดการท่ีดิน ใหเกิดประโยชน
สูงสุดแกประชาชน และการพัฒนาประเทศดวยมาตรฐานการจัดการ
การบรกิ ารระดบั สากล”

คูมอื จริยธรรมเจาพนกั งานที่ดนิ (6)

พันธกจิ กรมทีด่ ิน

๑. คุม ครองสทิ ธิดา นที่ดินใหแกประชาชนใหเ ปน ไปตามกฎหมาย
๒. บูรณาการรวมกันของหนวยงานท่ีเก่ียวของกับการออกโฉนด
ท่ีดินแกประชาชน มีความเปนเอกภาพ เปนไปในทิศทางเดียวกัน ท้ัง
ประเทศ ทัง้ เชิงนโยบายและการปฏิบตั ิ
๓. เปนศูนยขอมูลที่ดินและแผนที่แหงชาติ ที่มีระบบฐานขอมูล
ที่ดินของประเทศเปนมาตรฐานเดียวกัน สามารถรองรับการใชประโยชน
จากทด่ี ินในการพัฒนาประเทศ ท้งั ดานเศรษฐกจิ สังคม และความมั่นคง
๔. ใหบริการดา นการทะเบียนที่ดินของประเทศไทยที่มีความทันสมัย
บรกิ ารออนไลนทว่ั ทั้งประเทศ และเชื่อมโยงกับสากล พรอมท้ังมีบุคลากรดาน
ทะเบียนทด่ี ินของประเทศ ที่มีขดี ความสามารถสงู ในระดบั สากล
กรมท่ีดินเห็นวาเพื่อใหบุคลากรกรมท่ีดิน ไดมีแนวทางในการ
ประพฤติปฏิบัติตนทั้งในดานการดํารงตนและการปฏิบัติงาน จึงไดรวมกับ
สํานกั งาน ก.พ. กําหนดคา นยิ มหลกั ของกรมทด่ี ิน ดังนี้

คา นยิ มหลัก

Accountability รรู บั ผิดชอบ
Customer Service มอบจติ บริการ
Communication สอ่ื สารเลศิ ล้าํ
Ethic จรยิ ธรรมนําจิตใจ
People Development ฝก ใฝ เรยี นรู
Teamwork มุง สคู วามรวมมือ

คูมอื จริยธรรมเจาพนกั งานทดี่ นิ (7)

บทท่ี 2

จริยธรรมสําหรบั เจา พนกั งานทีด่ ินจังหวดั / สาขา / สว นแยก

ตําแหนงเจาพนักงานที่ดินเปนหัวหนาสวนราชการประจําแตละ
จังหวัด/อําเภอ มีหนาท่ีกํากับดูแลการทํางานของบุคลากรกรมที่ดนิ ในสวน
ภูมิภาค การยึดถือจริยธรรมในการปฏิบัตหิ นาท่ีของเจาพนักงานท่ีดินไดถูก
กาํ หนดไวใ นประมวลจรยิ ธรรมขาราชการพลเรือน

หนาที่ความรับผิดชอบของตําแหนง และลักษณะงานท่ีปฏิบัติ
ของตําแหนง เจาพนกั งานท่ีดนิ กลาวคือ

๑. หนา ทคี่ วามรับผิดชอบหลกั

บรหิ ารงานในฐานะหวั หนาสว นราชการทีต่ ํ่ากวากรมในราชการ
บริหารสว นภูมภิ าค ที่มีลักษณะงานเกี่ยวกับการวางแผน บริหารจัดการ จัด
ระบบงาน อํานวยการ ส่ังราชการ มอบหมาย กํากับ แนะนํา ตรวจสอบ
ประเมินผลงาน ตัดสินใจ แกปญ หาเก่ียวกับงานของหนวยงานที่รับผิดชอบ
ซึ่งลักษณะหนาท่ี ความรับผิดชอบและคุณภาพของงานสูงมากเปนพิเศษ
และปฏบิ ัติงานอืน่ ตามทไ่ี ดร ับมอบหมาย โดยมีอาํ นาจหนา ท่ี ดังนี้

๑.๑ ดําเนินการตามประมวลกฎหมายท่ีดิน กฎหมายวาดวย
การจัดสรรที่ดนิ กฎหมายวาดวยอาคารชดุ กฎหมายวาดวยชางรงั วัดเอกชน
และกฎหมายวาดวยการเชาอสังหาริมทรัพยเพ่ือพาณิชยกรรมและ
อุตสาหกรรมในจงั หวดั

คูมอื จริยธรรมเจาพนกั งานทดี่ นิ (8)

๑.๒ ดําเนินการออกหนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน หนังสือ
กรรมสิทธหิ์ องชุด การจดทะเบียนสทิ ธิและนติ กิ รรมเกีย่ วกับอสังหาริมทรพั ย
ตามประมวลกฎหมายแพง และพาณิชย

๑.๓ ดําเนินการรังวดั การรงั วัดพสิ ูจนสอบสวนการทาํ ประโยชน
สอบเขต ตรวจสอบเนื้อท่ี

๑.๔ ดําเนินการแบงแยกที่ดินออกเปนหลายแปลง การรวม
ทีด่ นิ หลายแปลงเขาเปนแปลงเดยี วกนั การทาํ แผนทสี่ ําหรับทดี่ ิน

๑.๕ ดําเนินการจัดเก็บคาธรรมเนียม คาใชจายและภาษีอากร
เกี่ยวกับการดําเนินการจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรมหรือการดําเนินการ
เก่ียวกับอสังหาริมทรพั ย

๑.๖ กาํ กบั ดแู ล ใหค ําปรกึ ษา และสนับสนนุ การปฏิบัตงิ านของ
สํานกั งานทดี่ นิ จังหวดั สาขาและสาํ นกั งานท่ดี ินอาํ เภอ

๑.๗ ปฏิบัติงานรวมกับหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของ
หนว ยงานอน่ื ที่เก่ียวของหรอื ที่ไดร บั มอบหมาย

๒. ลักษณะงานทป่ี ฏบิ ตั ิในดา นตา งๆ ประกอบดว ย

๒.๑ ดา นแผนงาน

๒.๑.๑ วางแผนงาน โครงการ หรอื แผนการปฏิบัติงาน เพ่ือ
กําหนดเปาหมายและผลสมั ฤทธิ์ของสาํ นกั งานท่ีดนิ จังหวัด / สาขา / อําเภอ
ใหสอดคลอ งกับนโยบายและแผนกลยุทธของกรมทีด่ ิน

๒.๑.๒ บูรณาการแผนงาน โครงการขนาดใหญ กิจกรรม
เพอื่ ใหเปนไปตามเปาหมายและผลสัมฤทธิข์ องสาํ นักงานท่ดี นิ

คูม ือจรยิ ธรรมเจา พนกั งานที่ดิน (9)

๒.๑.๓ ติดตาม เรงรัด การดําเนินกิจกรรมตาง ๆ ที่มีความ
หลากหลาย และความยุงยากซบั ซอนมาก ใหเปนไปตามแผนงาน โครงการ
หรือแผนการปฏิบัตงิ าน ตลอดจนประเมินผลและรายงานผลการดําเนินงาน
เพอื่ ใหเ ปน ไปตามเปาหมายและผลสัมฤทธ์ิของสาํ นกั งานทด่ี นิ

๒.๑.๔ ดําเนินการเกี่ยวกับการจัดทํา ประสาน ติดตาม
แผนงาน/โครงการของสํานักงานท่ีดิน ใหสอดคลองกับนโยบาย/แผนงาน/
โครงการของจงั หวัด กรม กระทรวง และรฐั บาล

๒.๑.๕ เสนอความเห็นในการราง ปรับปรงุ แกไขกฎหมาย
ระเบียบ และคําสง่ั ตา งๆ เกีย่ วกับการปฏิบตั ิงาน

๒.๒ ดา นบรหิ ารงาน
๒.๒.๑ กําหนดกลยุทธ ระบบงาน และวิธีการปฏิบัติ

ราชการของหนวยงาน เพ่ือเปนแนวทางการปฏิบัติราชการของเจาหนาที่
ของสํานกั งานทีด่ นิ จงั หวัด / สาขา / อําเภอ

๒.๒.๒ มอบหมาย กํากับดูแล ตรวจสอบ ติดตาม ให
คําแนะนํา ปรับปรุงแกไขในเร่ืองตางๆ ท่ีเก่ียวของกับภารกิจที่หลากหลาย
และเบ็ดเสร็จของสํานักงานท่ีดิน เพ่ือใหการปฏิบัติงานบรรลุเปาหมายและ
ผลสมั ฤทธิต์ ามทก่ี าํ หนด

๒.๒.๓ วินิจฉัย สั่งการ เรื่องท่ีมีขอบเขตผลกระทบในวง
กวาง หรือมีความซับซอนของประเด็นปญหา ซึ่งตองพิจารณาอนุมัติ
อนุญาต การดําเนินการตางๆ ตามภารกิจที่สํานักงานท่ีดินรับผิดชอบ
เพอ่ื ใหบ รรลุเปา หมายและผลสัมฤทธิต์ ามท่กี าํ หนด

คมู อื จริยธรรมเจา พนกั งานทด่ี นิ (10)

๒.๒.๔ ติดตอ ประสานงานกบั หนว ยงานหรือองคก รภาครฐั
เอกชน และบุคคลทเ่ี กยี่ วของ เพ่อื ใหเ กดิ ความรว มมอื หรอื บูรณาการงานให
เกิดผลสัมฤทธแิ์ ละประโยชนตอประชาชนผรู บั บริการ

๒.๒.๕ ชี้แจงขอเท็จจริง พิจารณาใหความเห็น ขอเสนอแนะ
ในที่ประชุมคณะกรรมการและคณะทํางานตางๆ ท่ีไดรับแตงต้ัง หรือเวที
เจรจาตาง ๆ ในระดับหนว ยงานหรือองคกรท้ังในประเทศและตางประเทศ
ในฐานะเปนผูมีบทบาทหลัก เพ่ือรักษาผลประโยชนของราชการและ
ประเทศชาติ

๒.๒.๖ พิจารณา วินิจฉัยใหคําปรึกษา เสนอความเห็นใน
การควบคุมและคุมครองที่ดินของรัฐ การจัดท่ีดินเพื่อประชาชน การออก
หนังสือแสดงสิทธิในที่ดิน หนังสือกรรมสิทธิ์หองชุดและใบแทน การออก
หนังสือสําคัญสําหรับท่ีหลวง (น.ส.ล.) การจดทะเบียนสิทธิและนิติกรรม
เกี่ยวกับอสังหาริมทรัพยตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย การรังวัด
การสอบเขตท่ดี ินและการตรวจสอบเนื้อท่ี การแบงแยกที่ดินออกเปนหลาย
แปลง การรวมที่ดินหลายแปลงเขาเปนแปลงเดียวกัน การทําแผนที่สําหรับ
ที่ดิน การจัดเก็บคาธรรมเนียม คาใชจาย คาภาษีอากรเก่ียวกับการจด
ทะเบยี นสิทธแิ ละนิติกรรมหรอื ทําธรุ ะกรรมเกี่ยวกับอสังหาริมทรพั ย

๒.๒.๗ พิจารณา วินิจฉัย ใหคําปรึกษา เสนอความเห็นใน
การตอบขอหารือ และขอรองเรียนเก่ียวกับขอกฎหมายหรือแนวทางการ
ปฏบิ ตั ิงาน

คูมอื จริยธรรมเจา พนกั งานทีด่ ิน (11)

๒.๒.๘ ดําเนินการพัฒนาระบบ รูปแบบ และวิธีการ
เกี่ยวกับการบริหารงานท่ีดินใหสามารถบริการประชาชนไดถูกตอง รวดเร็ว
และมีประสิทธิภาพ

๒.๒.๙ กํากับ ดูแล และสนับสนุนการปฏิบัติงานของ
สํานักงานท่ีดินจังหวัดสาขา และสํานักงานท่ีดินอําเภอ รวมท้ังการ
ปฏิบัติงานรวมกัน หรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหนวยงานอ่ืนหรือท่ี
ไดร ับมอบหมาย

๒.๓ ดานบรหิ ารทรพั ยากรบคุ คล
๒.๓.๑ จดั ระบบงานและอัตรากําลังเจาหนาท่ีในสํานักงาน

ที่ดินจังหวัด / สาขา / อําเภอ มีความหลากหลายท้ังในเชิงปริมาณและ
คุณภาพใหสอดคลองกับภารกิจ เพื่อใหการปฏิบัติราชการเกิดประสิทธิภาพ
และความคมุ คา

๒.๓.๒ ติดตามแ ละปร ะเมินผล งานของเจ าห นาที่
ในบังคับบัญชา เพ่ือใหการปฏิบัติงานสอดคลองกับวัตถุประสงค
ของสํานกั งานทดี่ นิ และบรรลุเปา หมายและผลสมั ฤทธิ์ตามทีก่ าํ หนด

๒.๓.๓ ใหคําปรึกษาแนะนํา ปรับปรุงและพัฒนาการ
ปฏิบัติงานของเจาหนาท่ีในบังคับบัญชา เพื่อใหเกิดความสามารถและ
สมรรถนะท่เี หมาะสมกบั งานทป่ี ฏิบัติ

๒.๓.๔ ปรับปรุงหรือหาแนวทางวิธีการใหม ๆ หรือ
กลยุทธในการบริหารทรัพยากรบุคคล เพื่อพัฒนาเจาหนาท่ีผูปฏิบัติในการ
ผลติ ผลงานการบริการ หรือผลการดําเนินงานทมี่ ีคณุ ภาพทด่ี ขี ึ้น

คมู อื จรยิ ธรรมเจาพนกั งานท่ดี นิ (12)

๒.๔ ดานบรหิ ารทรัพยากรและงบประมาณ
๒.๔.๑ ว าง แ ผ น ก า ร ใ ช ท รั พ ย าก ร แ ล ะ ง บ ป ร ะ ม า ณ ข อง

สํานักงานท่ีดินจังหวัด/สาขา/อําเภอ ที่ตองรับผิดชอบสูง เพื่อใหสอดคลอง
กับนโยบาย พนั ธกิจ และเปน ไปตามเปาหมายของกรมทด่ี ิน

๒.๔.๒ติดตาม ตรวจสอบการใชทรัพยากรและงบประมาณ
จํานวนมาก เพื่อใหเกิดประสิทธิภาพ ความคุมคา และเปนไปตามเปาหมาย
และผลสมั ฤทธ์ติ ามท่กี ําหนด

๒.๔.๓ กํากับ ดูแล ใหคําปรึกษา แนะนํางานดานบริหารงาน
ท่ัวไป การเงิน การคลัง งบประมาณ การพัสดุ การประชาสัมพันธ การ
บริหารราชการภายในหนวยงานใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยหลักเกณฑ
และวธิ กี ารบริหารกจิ การบา นเมอื งทดี่ ี

คมู อื จรยิ ธรรมเจาพนกั งานท่ดี ิน (13)

จริยธรรมที่เกี่ยวของในแตละหนา ท่ี

๑. หนาท่คี วามรับผิดชอบหลกั

หนาทีค่ วามรับผิดชอบหลกั ประมวลจรยิ ธรรม
ขา ราชการพลเรือนทเี่ ก่ยี วของ

๑.๑ ดําเนินการตามประมวล ขอ 7 ขา ราชการตองเคารพและ
กฎหมายที่ดิน กฎหมายวาดวยการ ป ฏิ บั ติ ต า ม รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ แ ล ะ
จัดสรรที่ดิน กฎหมายวาดวยอาคาร กฎหมายอยา งตรงไปตรงมา
ชุด กฎหมายวาดวยชางรังวัดเอกชน
และกฎ หมายว าด วยการเช า
อสังหาริมทรัพยเพ่ือพาณิชยกรรม
และอุตสาหกรรมในจงั หวัด

๑.๒ ดําเนินการออกหนังสือ ขอ 4 ขาราชการตอ งมีจิตสํานึก

แ ส ด ง สิ ท ธิ ใ น ที่ ดิ น ห นั ง สื อ ท่ีดีและความรับผิดชอบตอหนาท่ี

กรรมสิทธิ์หองชุด การจดทะเบียน เสียสละ ปฏิบัติหนาที่ดวยความ

สิ ท ธิ แ ล ะ นิ ติ ก ร ร ม เ ก่ี ย ว กั บ รวดเร็ว โปรงใส และสามารถ

อสังหาริมทรัพยตามประมวล ตรวจสอบได

กฎหมายแพง และพาณิชย ขอ 7 ขาราชการตองเคารพและ

ป ฏิ บั ติ ต า ม รั ฐ ธ ร ร ม นู ญ แ ล ะ

กฎหมายอยางตรงไปตรงมา

คมู อื จรยิ ธรรมเจา พนกั งานทีด่ ิน (14)

หนา ท่คี วามรับผิดชอบหลกั ประมวลจริยธรรม
ขาราชการพลเรอื นที่เกย่ี วของ

๑.๓ ดําเนนิ การรังวดั การรังวัด ขอ 4 ขาราชการตองมีจิตสํานึก

พิสูจนสอบสวนการทําประโยชน ท่ีดีและความรับผิดชอบตอหนาท่ี

สอบเขต ตรวจสอบเนื้อที่ เสียสละ ปฏิบัติหนาที่ดวยความ

รวดเร็ว โปร งใส และสามารถ

ตรวจสอบได

๑.๔ ดําเนินการแบงแยกท่ีดิน ขอ 4 ขาราชการตองมีจิตสํานึก

ออกเปนหลายแปลง การรวมท่ีดิน ที่ดีและความรับผิดชอบตอหนาท่ี

หลายแปลงเขาเปนแปลงเดียวกัน เสียสละ ปฏิบัติหนาท่ีดวยความ

การทาํ แผนทส่ี ําหรับท่ีดนิ รวดเร็ว โปร งใส และสามารถ

ตรวจสอบได

๑.๕ ดํ า เ นิ น ก า ร จั ด เ ก็ บ ขอ 4 ขาราชการตองมีจิตสาํ นึก
คาธรรมเนียม คาใชจาย และภาษี ท่ีดีและความรับผิดชอบตอหนาท่ี
อากรเกี่ยวกับการดําเนินการจด เสียสละ ปฏิบัติหนาท่ีดวยความ
ทะเบียนสิทธิและนิติกรรมหรือการ รวดเร็ว โปร งใส และสามารถ
ดาํ เนนิ การเกย่ี วกับอสังหาริมทรัพย ตรวจสอบได

๑.๖ กํากับ ดูแล ใหคําปรึกษา ขอ 10 ขา ราช การต องมุ ง

และสนั บสนุนการปฏิบัติงาน ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ

ของสํานักงานท่ีดินจังหวัดสาขา และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย

และสํานกั งานทด่ี นิ อําเภอ เครงครัด

คูม ือจริยธรรมเจาพนกั งานท่ดี นิ (15)

หนาที่ความรบั ผิดชอบหลัก ประมวลจริยธรรม
ขา ราชการพลเรอื นท่เี กี่ยวของ

๑.๗ ปฏิบัติงานรวมกับหรือ ขอ 4 ขาราชการตองมีจิตสาํ นึก

สนับ สนุนก ารปฏิบัติ งา นของ ท่ีดีและความรับผิดชอบตอหนาท่ี

หนวยงานอ่ืนที่เกี่ยวของหรือท่ี เสียสละ ปฏิบัติหนาที่ดวยความรวดเร็ว

ไดร บั มอบหมาย โปรง ใส และสามารถตรวจสอบได

ขอ 5 ขาราชการตองแยกเรื่อง

สวนตัวออกจากตําแหนงหนาที่ และ

ยึ ดถื อประโยชน ส วนรวมขอ ง

ประเทศชาติ เหนือกวาประโยชนสวน

ตน

๒. ลกั ษณะงานที่ปฏิบัตใิ นดา นตางๆ ประกอบดวย

๒.๑ ดานแผนงาน

ดานแผนงาน ประมวลจรยิ ธรรม
ขา ราชการพลเรอื นทเ่ี กีย่ วของ

๒.๑.๑ วางแผนงาน โครงการ ขอ 10 ข าราชการตองมุง

หรือแ ผนกา รป ฏิบัติงาน เพื่ อ ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ

กําหนดเปาหมายและผลสัมฤทธ์ิ และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย

ของสํานักงานที่ดินจังหวัด/สาขา/ เครง ครัด

อําเภอ ใหสอดคลองกับนโยบาย

และแผนกลยทุ ธของกรมท่ีดิน

คมู ือจริยธรรมเจาพนกั งานท่ดี ิน (16)

ดา นแผนงาน ประมวลจรยิ ธรรม
ขาราชการพลเรือนที่เกี่ยวของ

๒.๑.๒ บูรณาการแผนงาน ขอ 10 ข าราชการตองมุง

โครงการขนาดใหญ กิจกรรม ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ

เพื่อใหเปนไปตามเปาหมายและ และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย

ผลสมั ฤทธิ์ของสาํ นักงานท่ดี นิ เครง ครดั

๒.๑.๓ ติดตาม เรงรัด การ ขอ 10 ข าราชการตองมุง
ดําเนินกิจกรรมตาง ๆ ที่มีความ ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ
หลากหลาย และความยุงยาก และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย
ซับซอ นมาก ใหเ ปน ไปตามแผนงาน เครงครดั
โครงการ หรือแผนการปฏิบัติงาน
ตลอดจนประเมินผลและรายงาน
ผลการดําเนินงาน เพ่ือใหเปนไป
ตามเปาหมายและผลสัมฤทธิ์ของ
สาํ นักงานทด่ี นิ

๒.๑.๔ ดําเนินการเกี่ยวกับการ ขอ 10 ข าราชการตองมุง
จัดทํา ประสาน ติดตามแผนงาน/ ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ
โครงการของสํานักงานท่ีดิน ให และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย
สอดคลองกับนโยบาย/แผนงาน/ เครง ครัด
โ ค ร ง ก า ร ข อ ง จั ง ห วั ด ก ร ม
กระทรวง และรฐั บาล

คมู อื จรยิ ธรรมเจาพนกั งานท่ดี นิ (17)

ดานแผนงาน ประมวลจรยิ ธรรม
ขาราชการพลเรือนที่เก่ียวของ

๒.๑.๕ เสนอความเห็นในการ ขอ 7 ขาราชการตองเคารพ

ราง ปรับปรุง แกไขกฎหมาย และปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญและ

ระเบียบ และคําส่ังตางๆ เก่ียวกับ กฎหมายอยา งตรงไปตรงมา

ก า ร ป ฏิ บั ติ ง า น สํ า นั ก ง า น ท่ี ดิ น

จังหวัดสาขาและสํานักงานท่ีดิน

อําเภอ

๒.๒ ดานบรหิ ารงาน

ดานบริหารงาน ประมวลจรยิ ธรรม
ขา ราชการพลเรือนทีเ่ ก่ียวของ

๒ .๒ .๑ กํ า ห น ด ก ล ยุ ท ธ ขอ 1 0 ข า รา ช ก า รต อ ง มุ ง
ระ บบ งาน และ วิธีการป ฏิบั ติ ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ
ราชการของหนวยงาน เพื่อเปน และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย
แนวทางการปฏิบัติราชการของ เครง ครัด

เจาห นาท่ีข องสํานัก งาน ท่ีดิน

จังหวัด / สาขา / อาํ เภอ

คมู ือจรยิ ธรรมเจาพนกั งานทดี่ ิน (18)

ดา นบริหารงาน ประมวลจรยิ ธรรม
ขาราชการพลเรือนที่เกี่ยวของ

๒.๒.๒ มอบหมาย กํากับดูแล ขอ 1 0 ข า ร า ช ก า รต อ ง มุง

ตรวจสอบ ติดตาม ใหคําแนะนํา ผลสัมฤทธ์ิของงาน รักษาคุณภาพ

ปรับปรุงแก ไขในเรื่ องต างๆ ท่ี และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย

เกยี่ วขอ งกบั ภารกจิ ทหี่ ลากหลาย และ เครง ครัด

เบ็ดเสร็จของสํานักงานท่ีดิน เพื่อให

การปฏิบัติงานบรรลุเปาหมายและ

ผลสัมฤทธิต์ ามท่กี ําหนด

๒.๒.๓ วินิจฉัย สั่งการ เรื่องท่ีมี ขอ 4 ขาราชการตองมีจิตสํานึกที่ดี

ขอบเขตผลกระทบในวงกวาง หรือมี และความรับผิดชอบตอหนาท่ี เสียสละ

ความซบั ซอ นของประเดน็ ปญหา ซ่งึ ตอง ปฏิบัติหนาท่ีดวยความรวดเร็ว โปรงใส

พิจารณาอนุมัติ อนุญาต การดําเนินการ และสามารถตรวจสอบได

ตางๆ ตามภารกิจท่ีสํานักงานที่ดิน ข อ 1 0 ข าร าช การต อ งมุ ง

รับผิดชอบ เพ่ือใหบรรลุเปาหมายและ ผลสัมฤทธ์ิของงาน รักษาคุณภาพและ

ผลสมั ฤทธิต์ ามที่กาํ หนด มาตรฐานแหง วชิ าชพี โดยเครงครัด

๒.๒.๔ ติดตอประสานงานกับ ขอ 5 ขาราชการตองแยกเรื่อง

หนวยงานหรือองคกรภาครัฐ เอกชน สว นตัวออกจากตาํ แหนงหนาที่ และ

และบุคคลท่เี กย่ี วขอ งเพื่อใหเกิดความ ยึ ดถื อ ป ร ะ โ ย ช นส ว น ร ว ม ข อ ง

รวมมือ หรือบูรณาการงานใหเกิดผล ประเทศชาติ เหนือกวาประโยชน

สัมฤทธิ์และประโยชนตอประชาชน สว นตน

ผรู บั บรกิ าร

คมู ือจรยิ ธรรมเจา พนกั งานทด่ี นิ (19)

ดานบริหารงาน ประมวลจริยธรรม
ขาราชการพลเรือนทเ่ี ก่ยี วของ

๒.๒.๕ ชี้แจงขอเท็จจริง พิจารณา ขอ 4 ขาราชการตองมีจิตสํานึก

ใหความเห็น ขอเสนอแนะในที่ ท่ีดีและความรับผิดชอบตอหนาที่

ป ร ะ ชุ ม ค ณ ะ ก ร ร ม ก า ร แ ล ะ เสียสละ ปฏิบัติหนาที่ดวยความ

คณะทํางานตางๆ ท่ีไดรับแตงต้ัง รวดเร็ว โปรงใส และสามารถ

หรือเวทีเจรจาตางๆ ในระดับ ตรวจสอบได

หนวยงานหรือองคก รท้ังในประเทศ ขอ5 ขาราชการตองแยกเร่ืองสวนตัว

และตางประเทศ ในฐานะเปนผูมี ออกจากตําแหนงหนาท่ี และยึดถือ

บทบาทหลัก เพ่ือรักษาผลประโยชน ประโยชนสวนรวมของประเทศชาติ

ของราชการและประเทศชาติ เหนอื กวาประโยชนส ว นตน
๒.๒.๖ พิ จารณา วิ นิ จฉั ยให ขอ 4 ขาราชการตองมีจิตสํานึก
คําปรึกษา เสนอความเห็นในการควบคุม ที่ดีและความรับผิดชอบตอหนาท่ี
และคุมครองท่ีดินของรัฐ การจัดท่ีดิน เสียสละ ปฏิบัติหนาที่ดวยความ
เพ่อื ประชาชนการออกหนังสือแสดงสิทธิ รวดเร็ว โปรงใส และสามารถ
ในที่ดนิ หนงั สอื กรรมสิทธิ์หองชดุ และใบ ตรวจสอบได
แทน การออกหนังสือสําคัญสําหรับท่ี ขอ 7 ขา ราชการตอ งเคารพและ
หลวง (น.ส.ล.) การจดทะเบียนสิทธิและ ปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญและกฎหมาย
นิติกรรมเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพยตาม อยางตรงไปตรงมา
ประมวลกฎหมายแพงและพาณิชยการ
รังวัด การสอบเขตท่ีดินและการ
ตรวจสอบเนื้อท่ี การแบงแยกท่ีดิน

คมู ือจรยิ ธรรมเจาพนกั งานท่ดี ิน (20)

ดา นบรหิ ารงาน ประมวลจริยธรรม
ขาราชการพลเรือนทเี่ ก่ยี วของ

ออกเปนหลายแปลง การรวมท่ีดิน

หลายแปลงเขาเปนแปลงเดียวกัน

ก า ร ทํ า แ ผ น ท่ี สํ า ห รั บ ท่ี ดิ น ก า ร

จัดเก็บคาธรรมเนียม คาใชจาย คา

ภาษีอากรเกี่ยวกับการจดทะเบียน

สิทธิและนิติกรรมหรือทําธุระกรรม

เก่ยี วกับอสงั หาริมทรัพย
๒.๒.๗ พิจารณา วินิจฉัยให ขอ 4 ขาราชการตองมีจิตสํานึก
คําปรึกษา เสนอความเห็นในการตอบ ท่ีดีและความรับผิดชอบตอหนาท่ี
ขอ หารือ และขอรองเรียนเก่ียวกับขอ เสียสละ ปฏิบัติหนาที่ดวยความ
กฎหมายหรือแนวทางการปฏิบัตงิ าน รวดเร็ว โปรงใส และสามารถ
ตรวจสอบได
๒.๒.๘ ดําเนินการพัฒนาระบบ ขอ 8 ขาราชการตองปฏิบัติ
รูปแบบ และวิธีการเก่ียวกับการ หนาที่ดวยความเท่ียงธรรม เปน
บริหารงานท่ีดินใหสามารถบริการ กลางทางการเมืองใหบริการแก
ประชาชนไดถูกตอง รวดเร็ว และมี ประชาชนโดยมีอัธยาศัยท่ีดีและไม
ประสทิ ธภิ าพ
เลอื กปฏิบตั ิโดยไมเ ปน ธรรม

ข อ 1 0 ข า ราช การต อง มุ ง

ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพและ

มาตรฐานแหง วิชาชีพโดยเครงครัด

คมู ือจรยิ ธรรมเจาพนกั งานท่ดี นิ (21)

๒.๓ ดานบริหารทรัพยากรบุคคล

ดา นบริหารทรัพยากรบุคคล ประมวลจริยธรรม
ขา ราชการพลเรอื นทีเ่ ก่ยี วของ

๒.๓.๑ จั ด ร ะ บ บ ง า น แ ล ะ ขอ 1 0 ขาราช การตองมุง

อัตรากําลังเจาหนาที่ในสํานักงาน ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ

ท่ีดินจังหวัด/สาขา/อําเภอ มีความ และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย

หลากหลายท้ังในเชิงปริมาณและ เครงครัด

คุ ณ ภ า พ ใ ห ส อ ด ค ล อ ง กั บ ภ า ร กิ จ

เพื่อใหการปฏิ บัติราชการเกิ ด

ประสทิ ธภิ าพ และความคมุ คา

๒.๓.๒ ติดตามและประเมินผล ขอ 5 ขาราชการตองแยกเร่ือง

งานของเจาหนาที่ในบังคับบัญชา สวนตัวออกจากตําแหนงหนาที่

เพ่ือใหการปฏิบัติงานสอดคลองกับ และยึดถือประโยชนสวนรวมของ

วัตถุประสงคของสํานักงานท่ีดิน ประเทศชาติ เหนือกวาประโยชน

และบรรลุเปาหมายและผลสมั ฤทธิ์ สว นตน

ตามทกี่ ําหนด ขอ 6 ขาราชการตองละเวน

จากการแสวงประโยชนท ่ีมิชอบโดย

อาศัยตําแหนงหนาท่ีและไมกระทํา

ก า ร อั น เ ป น ก า ร ขั ด กั น ร ะ ห ว า ง

ประโยชนสวนตนและประโยชน

สวนรวม

คมู ือจรยิ ธรรมเจา พนกั งานทีด่ ิน (22)

ดานบริหารทรัพยากรบคุ คล ประมวลจรยิ ธรรม
ขาราชการพลเรือนท่เี กย่ี วของ

ขอ 1 0 ขาราช การตองมุง

ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ

แ ล ะ ม า ต ร ฐ า น แ ห ง วิ ช า ชี พ โ ด ย

เครงครัด

ขอ 12 ขาราชการตองเปน

แบบอยางท่ีดใี นการดํารงตน รักษา

ชื่ อ เสี ย ง แ ล ะ ภ า พ ลั ก ษ ณข อ ง

ราชการโดยรวม

๒.๓.๓ ใหคําปรึกษาแนะนํา ขอ 1 0 ขาราช การตองมุง

ปรับปรุงและพัฒนาการปฏิบัติงาน ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ

ของเจาหนาท่ีในบังคับบัญชา และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย

เพื่อใหเกิดความสามารถและ เครงครดั

ส ม ร ร ถ น ะ ที่ เ ห ม า ะ ส ม กั บ ง า น ที่

ปฏบิ ัติ

๒.๓.๔ ปรบั ปรงุ หรอื หาแนวทาง ขอ 1 0 ขาราช การตองมุง

วิธีการใหม ๆ หรือกลยุทธในการ ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ

บรหิ ารทรัพยากรบุคคล เพ่ือพัฒนา และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย

เจาหนาท่ีผูปฏิบัติในการผลิต เครงครดั

ผ ล ง า น ก า ร บ ริ ก า ร ห รื อ ผ ล ก า ร

ดําเนนิ งานท่ีมีคุณภาพท่ีดีขนึ้

คูมือจริยธรรมเจาพนกั งานที่ดิน (23)

๒.๔ ดานบริหารทรัพยากรและงบประมาณ

ดานบริหารทรพั ยากรและ ประมวลจรยิ ธรรม

งบประมาณ ขาราชการพลเรอื นทเ่ี ก่ียวของ

๒.๔.๑ วางแผนการใชทรัพยากร ขอ 10 ขาราช การตองมุง
และงบประมาณของสํานักงานท่ีดิน ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ
จั งหวั ด/สาขา/อํ าเภอ ที่ ต อง และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย
รับผิดชอบสูง เพ่ือใหสอดคลองกับ เครงครดั
นโยบาย พันธกิจ และเปนไปตาม
เปา หมายของกรมที่ดนิ
๒.๔.๒ ติดตาม ตรวจสอบการใช ขอ 10 ขาราช การตองมุง
ทรัพยากรและงบประมาณจํานวนมาก ผลสัมฤทธิ์ของงาน รักษาคุณภาพ
เพ่ือใหเกิดประสิทธิภาพ ความคุมคา และมาตรฐานแหงวิชาชีพโดย
และเปนไปตามเปาหมายและ เครงครัด
ผลสมั ฤทธต์ิ ามทกี่ ําหนด

๒ . ๔ . ๓ กํ า กั บ ดู แ ล ใ ห ขอ 7 ขาราชการตองเคารพ

คํ า ป รึ ก ษ า แ น ะ นํ า ง า น ด า น และปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญและ

บริหารงานท่ัวไป การเงิน การคลัง กฎหมายอยา งตรงไปตรงมา

ง บ ป ร ะ ม า ณ ก า ร พั ส ดุ ก า ร

ประชาสัมพันธ การบริหารราชการ

ภายในหนวยงานใหเปนไปตาม

กฎหมายวาดวยหลักเกณฑและ

วธิ ีการบรหิ ารกจิ การบา นเมอื งทด่ี ี

คูมือจริยธรรมเจาพนกั งานท่ีดนิ (24)

การจัดทําคูมือจริยธรรมน้ี คือการรวบรวมขอปฏิบัติในดาน
จริยธรรมใหแก เจาพนักงานท่ีดินจังหวัด เจาพนักงานที่ดินจังหวัดสาขา
และเจาพนักงานท่ดี นิ สว นแยก ไดแก จริยธรรมในการดํารงตน จริยธรรมใน
การปฏิบัตติ นตอ ผอู น่ื และจริยธรรมในการปฏบิ ตั หิ นาท่ี ดังน้ี

ประการท่ี 1
จริยธรรมในการดาํ รงตน

ขอ 1 เจาพนักงานที่ดินพึงดํารงตนตามฐานานุรูป โดยยึด
หลักธรรมโลกบาลและการมสี ติ สมั ปชัญญะ

ขอ 2 เจาพนักงานท่ีดินพึงละเวนกระทําการอันใดใหเปนที่เส่ือมเสีย
ภาพพจน ชื่อเสียง และเกยี รติภูมิของกรมท่ีดนิ

ขอ 3 เจาพนักงานท่ีดินพึงประพฤติตนเปนแบบอยางที่ดีแก
ผใู ตบังคบั บัญชาในการนอ มนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยี งมาปฏิบตั ิ

ขอ 4 เจาพนักงานท่ีดินพึงประพฤติและปฏิบัติตนตามประมวล
จริยธรรมขาราชการพลเรือน จรรยาขาราชการกรมที่ดินและคานิยมหลัก
กรมทด่ี ินอยางเครงครัด

สําหรับเจาพนักงานที่ดินยอมดํารงตนเปนแบบอยางที่ดี ในการ
ยึดถือปฏิบัติตนตามหลักธรรมทางศาสนาท่ีตนนับถือเปนหลักธรรมประจํา
ใจ มากกวาขาราชการโดยท่วั ไป

คมู อื จริยธรรมเจา พนกั งานที่ดนิ (25)

เจา พนกั งานทด่ี นิ ตอ งดํารงตนอยดู วยหลักธรรม ดังน้ี
1. ยดึ ถอื ปฏิบัตติ นตามหลกั “ธรรมโลกบาล”

ธรรมโลกบาล คือ ธรรมอันคุมครองโลก ซ่ึงประกอบไปดวยหิริ
และโอตตัปปะ

หิริ คือ ความละอายแกใจในการประพฤติชว่ั
โอตตัปปะ คอื ความเกรงกลวั ตอผลของความช่ัว
หิริโอตตัปปะนี้เปนธรรมที่เกิดข้ึนในใจของคนทุกคนหรือก็คือ
มโนธรรม ซึ่งเปนเร่ืองอยูเหนอื กฎเกณฑทางกฎหมาย คือ ความตระหนักรู
ในผิดชอบ ช่ัวดี
เจาพนักงานที่ดินเปนตําแหนงท่ีเปนผูใชอํานาจตามกฎหมาย
สามารถใหคุณใหโทษ แกผูอยูใตบังคับบัญชาไดจึงตองมีธรรมประการนี้
กาํ กบั ตนเองกอ นเปนอนั ดบั แรก
2. ครองความมีสติ สัมปชัญญะ จดั เปนธรรมเกือ้ กูลในการประกอบ
กิจทุกประการ เรียกวา “ธรรมมีอปุ การะมาก”
สติ หมายถึง ความระลกึ ได ความรูตัว ไมเผลอใจ เปนผตู ้ังอยูใ น
ความไมป ระมาท มีเหตผุ ล
สัมปชัญญะ หมายถึง ความรูชัดในส่ิงท่ีระลึกได เขาใจชัดตาม
ความเปน จรงิ ตามเหตแุ ละผล
สติ สัมปชัญญะ โดยรวมหมายถึง ความรูตัวและการครองตน
ดวยความรอบคอบ
การครองความมีสติสัมปชัญญะอยูเปนนิจจึงมีความสําคัญมาก
คิดกระทําการอันใดนั้นความบกพรอ งเสียหายทางจรยิ ธรรมยอมไมเ กิดขน้ึ

คูมอื จริยธรรมเจาพนกั งานท่ีดนิ (26)

3. ยึดถือปฏิบัติตนเปนแบบอยางตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจ
พอเพยี ง ของพระบาทสมเดจ็ พระเจาอยูหัว

เศรษฐกิจพอเพียง เปนปรัชญาช้ีถึงแนวทางการดํารงอยูและ
ปฏิบัติตนของประชาชน ต้ังแตระดับชุมชนจนถึงระดับรัฐท้ังในการพัฒนา
และบรหิ ารประเทศใหดําเนินไปในทางสายกลาง

ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล
รวมถึงความจําเปนท่ีจะตองมีระบบภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควรตอการมี
ผลกระทบใดๆ อันเกิดจากการเปลี่ยนแปลงทั้งภายนอกและภายใน ทั้งนี้
จะตอ งอาศัยความรอบรู ความรอบคอบ และความระมัดระวังอยางย่ิง และ
จะตองเสริมสรางพื้นฐานจิตใจใหมีคุณธรรม ความซ่ือสัตยสุจริตและใหมี
ความรอบรูท่เี หมาะสม ดําเนนิ ชีวิตดว ยความอดทน ความเพียร มีสติปญญา
และความรอบคอบ รทู นั ตอการเปล่ียนแปลงทั้งดานวัตถุ สังคม สิ่งแวดลอม
และวฒั นธรรมจากภายนอกไดเปนอยา งดี

ประการที่ 2
จรยิ ธรรมในการปฏิบตั ิตนตอผูอ ่นื

ขอ 1 เจา พนักงานท่ดี ินพึงดแู ลเอาใจใสผูใตบังคบั บัญชา ทั้งในดา น
การปฏิบัติงาน ขวัญกําลังใจ สวัสดิการ และรับฟงความคิดเห็น
ผูใตบ งั คบั บัญชา ดว ยหลกั การและเหตผุ ลท่ถี ูกตอ งตามทาํ นองคลองธรรม

ขอ 2 เจาพนกั งานที่ดินพึงควบคุม กํากับ ดูแล ผูใตบ ังคับบญั ชาใน
ความรับผิดชอบของตนไมใ หกระทาํ การหรอื มพี ฤติกรรมในทางมิชอบ

คมู อื จริยธรรมเจา พนกั งานทีด่ ิน (27)

ขอ 3 เจาพนักงานที่ดินพึงสงเสรมิ ใหเกิดความรัก ความสามคั คีใน
หมคู ณะ

ขอ 4 เจาพนักงานท่ีดินพึงใหความเปน ธรรมในเรอื่ งการบริหารงาน
บุคคล และประเมินผลการปฏิบัติงาน

เจา พนกั งานทดี่ ินตอ งปฏิบตั ติ นตอผอู น่ื ดวยหลักธรรม ดงั น้ี

1. เมตตาธรรม คือ มีความปรารถนาดีตอผูรวมงาน สิ่งใดผิดพลาด
ใหคาํ แนะนาํ แนวทางการแกไ ข ปรับปรุงและสอนงาน (Coaching)

2. ปยวาจา ใชคําพูดสุภาพกับทุกคนอยางเปนปกติท้ังตอหนาและ
ลับหลัง

ประการท่ี 3
จริยธรรมในการปฏิบตั หิ นาท่ี

ขอ 1 เจา พนกั งานทีด่ ินตอ งขับเคล่อื นนโยบายรัฐบาลและกรมท่ีดิน
ใหบ รรลุผลสาํ เร็จตามเปาหมายทก่ี าํ หนด

ขอ 2 เจาพนักงานท่ีดินตองยึดถือปฏิบัติงานตามระเบียบและ
กฎหมายดว ยความซ่อื สตั ยสจุ ริต

ขอ 3 เจาพนักงานที่ดนิ ตองพัฒนาการปฏิบัติงานในการใหบริการ
แกป ระชาชนอยางเต็มกําลงั ความสามารถ

ขอ 4 เจาพนักงานที่ดินตองสามารถประสานสัมพันธกับหนวยงาน
ทเี่ กย่ี วขอ ง เพอ่ื ใหก ารปฏบิ ัตงิ านสาํ เร็จลลุ วงไปไดดว ยดี

คมู ือจรยิ ธรรมเจาพนกั งานทีด่ ิน (28)

นอกจากเจาพนักงานท่ีดินจังหวัด เจาพนักงานที่ดินจังหวัดสาขา
เจาพนักงานท่ีดินสวนแยก ตองประพฤติปฏิบัติตามจริยธรรมแลวน้ัน ตอง
ประพฤตปิ ฏิบัติใหเปน ไปตามมาตรฐาน ดังนี้

1. ทําตัวเปนแบบอยางท่ีดี โดยเฉพาะอยางย่ิงในการปฏิบัติตาม
ประมวลจริยธรรมและขอบงั คบั วาดว ยจรรยาขา ราชการของสว นราชการ

2. รักษาการส่ือสารท่ซี อื่ สตั ยแ ละเปด เผยกบั ผใู ตบงั คับบัญชา
3. ปฏิบัติตอผูใตบังคับบัญชาอยางยุติธรรมเทา เทยี มกัน และเสมอ
ตนเสมอปลาย
4. ดแู ลผใู ตบ ังคบั บัญชา มีขอ ตกลงเกยี่ วกับมาตรฐานการทํางาน
5 . ใหค ว า มส น ใจ ต อส มร ร ถ นะ แล ะค ว า มส ามา ร ถข อง
ผใู ตบังคบั บญั ชา
6. หาโอกาสใหผใู ตบงั คบั บญั ชาไดรับการพฒั นาอยางสมาํ่ เสมอ

คมู ือจริยธรรมเจา พนกั งานทดี่ นิ (29)

บทที่ ๓
ขอ เสนอกลไกการขับเคลอื่ นจรยิ ธรรมของเจา พนกั งานท่ีดินจงั หวดั /

สาขา/สวนแยก

ประมวลจริยธรรมขาราชการพลเรือน ขาราชการทุกคนตอง
ประพฤติและปฏิบัติตนตามหมวด ๒ ของประมวลจริยธรรมขาราชการพล
เรือน ขอ ๓ ถึงขอ ๑๒ และหมวด ๓ ไดกําหนดกลไกและระบบบังคับใช
ประมวลจริยธรรมผานองคกรคุมครองจริยธรรมหรือคณะกรรมการ
จริยธรรมประจําสวนราชการ และกําหนดระบบการบังคับใชประมวล
จริยธรรม ขอ๑๙ เม่ือมีกรณีการฝาฝนจริยธรรม ผูบังคับบัญชาอาจสั่ง
ลงโทษทางวินัย วากลาวตักเตือน ทําทัณฑบนเปนหนังสือหรือสั่งใหไดรับ
การพฒั นาตามท่เี ห็นสมควร

ดังน้ัน จึงเห็นไดวาขอกําหนดเรื่องมาตรฐานทางจริยธรรมนั้น
สามารถกําหนดไดตามกรอบคุณธรรมที่จะกําหนดใหเขมขน หรือสวยหรู
อยางใดก็ยอมได แตเปนที่สังเกตวาแมจะมีขอกําหนดมาตรฐานจริยธรรม
มากมายเพียงใด ก็มักมีการกระทําผิดหรือละเลยเร่ืองจริยธรรม ปรากฏให
พบเห็นอยูเสมอมาซ่งึ ในขอเท็จจริง ก็อาจจะเปนเร่ืองยากท่ีจะคอยควบคุม
กาํ กบั ดูแลเรื่องจริยธรรมใหเปนไปตามขอกําหนด เพราะจริยธรรมเปนเร่ือง
ของขอ ปฏิบัตทิ ่ไี มไ ดกําหนดบทลงโทษท่ชี ัดเจนในทางกฎหมาย

คูม อื จรยิ ธรรมเจาพนกั งานทีด่ นิ (30)

ตอไปนี้คือขอเสนอกลไกการขับเคลื่อนจริยธรรมของเจาพนักงาน
ที่ดิน ซ่ึงจะเสนอไวเฉพาะที่สําคัญบางประการและไมซํ้าซอนกับประมวล
จริยธรรมขา ราชการพลเรอื น

1. ผูบังคับบัญชาในระดับสูงของกรมท่ีดินเปนแบบอยาง
ที่ดีและแสดงออกถึงมาตรฐานทางจริยธรรมในฐานะเปนผูกํากับ ควบคุม
ดานมาตรฐานจริยธรรมของขาราชการทกุ ระดับ

2. มี ก ล ไ ก ต ร ว จ ส อ บ แ ล ะ ป ร ะ เ มิ น ผ ล ด า น จ ริ ย ธ ร ร ม
เชน มีการประเมินผลการปฏิบัติงานและการปฏิบัติตนของขาราชการ ให
ความสาํ คญั เรอื่ งรองเรยี นของประชาชน เปนตน

3. มีชองทางให ประชาชนและภาคเอกชนมี สวนร วมรั บรู
ในเร่ืองแผนงาน/โครงการ ของสํานักงานที่ดนิ

4. ใหการสนับสนุนการทํางานขององคกรหรือหนวยงาน
ที่ปฏบิ ตั ิงานเกย่ี วขอ งกบั การสอดสองตรวจสอบจรยิ ธรรมของขา ราชการ

คูมือจริยธรรมเจาพนกั งานทีด่ ิน (31)

บทท่ี ๔
กรณตี ัวอยางเรอ่ื งจรยิ ธรรมท่ีเจา พนักงานทีด่ ินจังหวดั /

สาขา/สว นแยก ตอ งไมท ํา (Must not do)

ประมวลจริยธรรมขาราชการพลเรือน กําหนดเรื่องของ
“ผลประโยชนทับซอน” หรือ Conflict of Interest ไวในขอ ๖ ขาราชการ
ตองละเวนการแสวงผลประโยชนท่ีมิชอบ โดยอาศัยตําแหนงหนาที่ และไม
กระทําการอันเปนการขัดกันระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชน
สวนรวมท่อี ยใู นความรับผิดชอบของเจาหนา ที่

ในบทแรกๆ สวนใหญกลาวถึงเรื่องที่เจาพนักงานท่ีดินตองทํา
(Must do) หรือควรทํา (Should do) ในเร่ืองจริยธรรมในบทน้ี จะเปน
ตัวอยางของเรื่องท่ีเจาพนักงานท่ีดิน ตองไมทํา (Must not do) เฉพาะ
อยางย่ิงเรื่องของการขัดกันระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชน
สว นรวม ตัวอยางบางเรื่องเกิดขึ้นจริง และเปนเรื่องท่สี ง ผลกระทบตอความ
เชื่อถือ ศรัทธาในตําแหนงเจาพนักงานที่ดินโดยตรง ดังน้ัน จึงเปนกรณี
ตัวอยางท่ีเจาพนักงานท่ีดินตองหลีกเล่ียง หรือตองไมทํา กรณีตัวอยาง
บางเรอ่ื งเชน

คูมอื จรยิ ธรรมเจาพนกั งานทด่ี นิ (32)

๑. เจา พนกั งานทีด่ ินจงั หวัดเปนกรรมการและเลขานุการคณะกรรมการ
จัดสรรท่ีดินจังหวัด ตอมาไปซ้ือท่ีดินจัดสรรของบริษัท ที่ตนเองเปน
คณะกรรมการในการรวมพิจารณาเพ่ือออกใบอนญุ าตจัดสรรทดี่ ินให

ประเด็น คือ ทําใหเกิดขอสงสัยเคลือบแคลงใจของผูที่รวมเปน
คณะกรรมการถึงความโปรงใสในการปฏบิ ตั หิ นา ท่ี

๒. เจาพนกั งานทีด่ นิ ประกาศจดั งานวันสาํ คญั สวนตัว เชนวันเกิดให
เปน ทีเ่ อิกเกรกิ และมกี ารจดั งานใหญโ ต

ประเด็น คือ การจัดงานดังกลาวสามารถดําเนินการได
ในหมูญาติและคนใกลชิดสนิทสนมตามสมควรแกเหตุ แตการจัดแบบ
เอกิ เกริกใหญโ ต เชิญพอคา นักธุรกิจ เขารว มมากมาย ยอมแสดงเจตนาให
ผคู นเกดิ ความเคลือบแคลงสงสยั

๓. การสงลูกหรือหลานเขาไปทํางานกับบริษัทเอกชนท่ีมาติดตอ
งานที่สํานักงานท่ดี ินเปนประจํา

ประเด็น คือ อาจเปนเหตุทําใหเกิดความคลางแคลงใจ
ในการอํานวยความสะดวกเปนกรณีพิเศษในการมาติดตองานราชการใน
สาํ นักงานทด่ี ิน

๔. ใชชีวิตความเปนอยูอยางหรูหรา ฟุมเฟอย แสดงฐานะของ
ตนเองเหนือกวา ผูอ น่ื

ประเดน็ คือ เปนการแสดงความเปนแบบอยางท่ไี มเ ปนไปตาม
หลักเศรษฐกิจพอเพยี ง และดแู คลนศกั ดิศ์ รคี วามเปนมนษุ ยของผูอ่ืน

คูม ือจริยธรรมเจาพนกั งานท่ดี ิน (33)

5. นําทรัพยสินของทางราชการไปใชในเร่ืองสวนตัวไมเกี่ยวของกับ
หนาทใ่ี นราชการ เชน โตะ เกา อี้ รถยนตห ลวง

ประเด็น คือ อาจเปนเหตุทําใหเกิดความคลางแคลงใจวามี
อํานาจหรือไม ที่จะนําไปใช

6. ใชก ริ ิยาวาจาไมส ุภาพตอผูใตบ ังคบั บญั ชา
ประเดน็ คือ เปน การดแู คลนศักดศ์ิ รีความเปนมนุษยของผูอ่นื

คมู อื จริยธรรมเจาพนกั งานที่ดนิ (34)

คมู อื จรยิ ธรรมเจา พนกั งานที่ดนิ (35)

บทท่ี ๕
บทวิเคราะหปจจยั เสี่ยงดานจรยิ ธรรมของเจา พนกั งาน

ทีด่ นิ จงั หวัด/สาขา/สว นแยก

ถึงแมวาจะมีขอกําหนดมาตรฐานทางจริยธรรมและกลไกติดตาม
ตรวจสอบการดําเนินการทางจริยธรรมของเจาพนักงานที่ดินแลว แตใน
สถานการณจริงมักตองประสบกับแรงกดดนั หรือแรงเสียดทานจากหลายๆ
ฝายหลายๆปจจัย ที่อาจทําใหการปฏิบัติตามจริยธรรมตองยอหยอนหรือ
เบ่ียงเบนไป ซึ่งประเด็นความเส่ียงดานจริยธรรมของเจาพนักงานท่ีดิน อาจ
เกิดจากเหตปุ จ จัยเหลา น้ี

๑. ปจจัยภายใน
ปจจัยภายใน ก็คือปจจัยเรื่องมโนธรรมของผูดํารงตําแหนงเจา
พนักงานท่ีดินท่ีจะตองมีความอดทน อดกล้ัน ความเข็มแข็งทางจริยธรรม
ตลอดจนความสามารถหรือเทคนิคในการบริหารจัดการตอปจจัยเส่ียงใน
เร่ืองของจรยิ ธรรมทเ่ี ผชิญอยู

๒. ปจ จัยภายนอก
๒.๑ วัฒนธรรมองคกรบางแหง ที่ไมเห็นความสําคัญของการ

กระทําผิดจริยธรรม และมีแนวโนมท่ีทําใหมีการละเลยการปฏิบัติตาม
จรยิ ธรรมได

๒.๒ ผลประโยชนตอบแทนที่มีการเสนอใหในการขอรับบริการ
เกี่ยวกับงานท่ดี ิน เพ่อื เปน การอํานวยความสะดวก

คูมอื จรยิ ธรรมเจา พนกั งานท่ดี นิ (36)

๒.๓ ครอบครัว ญาติ หรือบุคคลท่ีรูจัก มีอิทธิพลตอการ
ตัดสินใจ เร่ืองสําคัญบางประการท่ีสุมเส่ียงตอการฝาฝนจริยธรรมของ
ขา ราชการ

เรื่องท่ี 1 ในกรมที่ดนิ

1. เจาพนักงานที่ดินจังหวัดบายเบ่ียงไมยอมจดทะเบียนตาม
อํานาจหนา ท่ีและทนุ ทรพั ยข องตน อันเปน การฝา ฝนไมปฏิบัติตามคําสั่งกรม
ท่ีดนิ ที่ 955/2552 ลงวันที่ 22 พฤษภาคม 2552 ขอ 2 ขอ 4 และขอ
9 ประกอบหนังสือกรมท่ดี ิน ท่ี มท 0512.1/ว 5912 ลงวันท่ี 7 มนี าคม
2554 พฤติการณเปนความผิดวินัยอยางไมรายแรง ฐานไมปฏิบัติหนาท่ี
ราชการใหเปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบของทางราชการมติ
คณะรัฐมนตรี นโยบายรัฐบาล และระเบียบแบบแผนของทางราชการ และ
ฐานไมตอนรับใหความสะดวก ใหความเปนธรรม และใหการสงเคราะหแก
ประชาชนผูมาติดตอราชการอันเก่ียวกับหนาที่ของตน ตามมาตรา
82(2)(8) ประกอบมาตรา 84 แหงพระราชบัญญัติระเบียบขาราชการพล
เรือน พ.ศ.2551 ลงโทษภาคทณั ฑ

2. เจาพนักงานท่ีดินอําเภอรับคําขอออกใบแทน น.ส. 3 จากผูรับ
มอบ ซ่ึงแจงวาไดรับมอบอํานาจจากเจาของที่ดินใหมาดําเนินการตาม
หนงั สอื มอบอาํ นาจ ไมตรวจสอบหนังสือมอบอํานาจวาถูกตอ งตามหลักฐาน
เดิมหรือไม และลายมือช่ือของผูมอบอํานาจกับของเดิมวาพอท่ีจะเช่ือถือได
หรือไม ซึ่งปรากฏขอเท็จจริงภายหลังวา ลายมือชื่อผูมอบอํานาจที่ปรากฏ
อยูในหนังสือมอบอํานาจฉบับดังกลาวเปนลายมือชื่อปลอม จึงเปนการไม

คูมอื จริยธรรมเจา พนกั งานท่ีดนิ (37)

ปฏิบัติตามระเบียบกรมท่ีดิน วาดวยการมอบอํานาจใหทําการจดทะเบียน
สิทธิและนิติกรรม หรือกิจการอื่นๆ เกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย พ.ศ. 2547
ขอ 10 และขอ 11 พฤตกิ ารณเปนการกระทําผิดวินัยอยางไมรา ยแรง ฐาน
ไมปฏิบตั ิหนา ทรี่ าชการใหเ ปนไปตามกฎหมาย กฎ ระเบียบของทางราชการ
มติคณะรัฐมนตรี นโยบายรัฐบาล และระเบียบแบบแผนของทางราชการ
และฐานไมปฏิบัติหนาที่ราชการใหเกิดผลดีหรือความกาวหนาแกราชการ
ดวยความตั้งใจ อุตสาหะ เอาใจใส และรักษาประโยชนของทางราชการ
ตามมาตรา 82 (2) และ(3) ประกอบมาตรา 84 แหงพระราชบัญญัติ
ระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ. 2551 ลงโทษลดเงินเดือนในอัตรา
รอยละ 4

3. เจาพนักงานท่ีดินจังหวัด (สาขา) ละเลยตอหนาที่ไมไดไปรวม
ตรวจสอบเหตุการณในบริเวณเกิดเหตุเพลิงไหมรวมกับผูบังคับบัญชาและ
ผูใตบังคับบัญชา ตลอดจนมิไดส่ังการหรือมอบหมายแนวทางในการ
ตัดสินใจแกไขปญหาที่เกิดข้ึน ท้ังยังปรากฏวามีการสงขอความผานทาง
ระบบไลนกลุม ดวยขอ ความทนี่ ับวาเปนการบ่ันทอนกําลังใจ และสรางความ
แตกสามคั คี พฤตกิ ารณเ ปนความผดิ ทางวินัยอยางไมรา ยแรง ฐานไมปฏิบัติ
หนาที่ราชการใหเกิดผลดีหรือความกาวหนาแกราชการดวยความตั้งใจ
อุตสาหะ เอาใจใส และรักษาประโยชนของทางราชการ และฐานไมสุภาพ
เรียบรอย รักษาความสามัคคีและตองชวยเหลือกันในการปฏิบัติราชการ
ระหวางขาราชการดว ยกันและผูรว มปฏิบัติราชการ ตามมาตรา 82 (3) (7)
ประกอบมาตรา 84 แหงพระราชบัญญัติระเบียบขาราชการพลเรือน พ.ศ.
2551 ลงโทษภาคทณั ฑ