กลุ่มสาระการงานอาชีพ 2565

1

ก

คำนำ

หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ันพื้นฐานพุทธศักราช ๒๕๕๑ เป็นหลักสูตรที่คณะกรรมการ
การศึกษาขั้นพื้นฐานได้ดำเนินการพัฒนาหลังจากการใช้หลักสูตรการศึกษา พุทธศักราช ๒๕๔๔ และจากข้อมูล
ของผลการศกึ ษาวิจัยตดิ ตามผลการใช้หลกั สูตรการศึกษาขน้ั พื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๔๔ กับข้อมลู จากแผนพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ ๑๐ (พ.ศ.๒๕๕๐ – ๒๕๕๔) เพื่อให้มีความเหมาะสม ชัดเจนย่ิงข้ึน
ท้ังเป้าหมายของหลักสูตรในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียน และกระบวนการนำหลักสูตรไปสู่การปฏิบัติ การกำหนด
วิสัยทัศน์ จุดหมาย สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดท่ี
ชัดเจน โดยมอบหมายให้เขตพ้ืนที่และสถานศึกษาท่ีจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ใช้หลักสูตรแกนกลางการศึกษาข้ัน
พน้ื ฐาน พทุ ธศกั ราช ๒๕๕๑ เปน็ กรอบและทิศทางในการพัฒนาหลักสูตรและจัดการเรยี นการสอน

โรงเรียนวัดท่ากระบือ (ท่ากระบือพิทยาคาร) จึงได้จัดทำหลักสูตรสถานศึกษาสาระการเรียนรู้การงาน
อาชีพ พุทธศักราช ๒๕๖๕ นี้ข้ึนประกอบด้วย วิสัยทัศน์ เป้าหมาย สมรรถนะผู้เรียน โครงสร้างหลักสูตร เกณฑ์
การวดั และประเมนิ ผล เพอื่ ใช้เปน็ แนวทางในการปฏบิ ัติและจัดการเรียนรู้

ขอขอบคุณคณะครูและคณะผู้ที่เก่ียวข้องและมีส่วนร่วมในการจัดทำทุกฝ่าย คณะกรรมการสถานศึกษา
นักเรียน และผู้ปกครองนักเรียน ที่ทำให้การจัดทำหลักสูตรโรงเรียนวัดท่ากระบือ (ท่ากระบือพิทยาคาร)
กลุม่ สาระการเรียนรู้การงานอาชพี สำเร็จได้ดว้ ยดี

คณะผจู้ ัดทำ

สารบญั ข

เรอ่ื ง หน้า

คำนำ ก
สารบญั ข
บทนำ ๑
เรียนรูอ้ ะไรในการงานอาชพี ๒
สาระและมาตรฐานการเรียนรู้ ๒
คณุ ภาพผูเ้ รยี น ๓
ตวั ชี้วัดและสาระการเรียนรแู้ กนกลาง ๔
โครงสรา้ งหลกั สตู รโรงเรยี นวัดทา่ กระบอื (ทา่ กระบือพิทยาคาร) ๘
วิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด ชั้นประถมศึกษาปีท่ี ๑ ๙
คำอธิบายรายวชิ า ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ี ๑ ๑๐
วเิ คราะหม์ าตรฐานการเรยี นรู้และตวั ชว้ี ดั ช้ันประถมศึกษาปที ี่ ๒ ๑๑
คำอธิบายรายวิชา ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๒ ๑๒
วเิ คราะหม์ าตรฐานการเรียนรู้และตัวช้ีวัด ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๓ ๑๓
คำอธบิ ายรายวชิ า ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๓ ๑๔
วิเคราะห์มาตรฐานการเรยี นรู้และตัวชี้วัด ชั้นประถมศึกษาปีท่ี ๔ ๑๕
คำอธบิ ายรายวิชา ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี ๔ ๑๖
วเิ คราะห์มาตรฐานการเรยี นรู้และตวั ชี้วดั ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี ๕ ๑๗
คำอธบิ ายรายวิชา ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ ๕ ๑๘
วิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้และตวั ช้ีวัด ช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๖ ๑๙
คำอธิบายรายวิชา ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ ๖ ๒๐
โครงสร้างรายวชิ า ๒๑
แนวทางการวดั และประเมินผล ๓๕
ภาคผนวก ๔๔
อภิธานศัพท์ ๔๕

๑

บทนำ

กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศใช้หลักสูตรการศึกษาข้ันพื้นฐานพุทธศักราช ๒๕๕๑ ให้เป็นหลักสูตร
แกนกลางของประเทศโดยกำหนดจุดหมายและมาตรฐานการเรียนรู้เป็นเป้าหมายและกรอบทิศทางในการพัฒนา
คุณภาพผู้เรียนให้เป็นคนดีมีปัญญามีคุณภาพชีวิตท่ีดีและมีขีดความสามารถในการแข่งขันในเวทีระดับโลก
(กระทรวงศึกษาธิการ,๒๕๕๑) พร้อมกันนี้ได้ปรับกระบวนการพัฒนาหลักสูตรให้มีความสอดคล้องกับเจตนารมณ์
แห่งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.๒๕๔๒ และท่ีแก้ไขเพ่ิมเติม(ฉบับท่ี ๒) พ.ศ.๒๕๔๕ ท่ีมุ่งเน้น
ก า ร ก ร ะ จ า ย อ ำ น า จ ท า ง ก า ร ศึ ก ษ า ให้ ท้ อ ง ถ่ิ น แ ล ะ ส ถ า น ศึ ก ษ า ได้ มี บ ท บ า ท แ ล ะ มี ส่ ว น ร่ ว ม ใน ก า ร พั ฒ น า
หลักสูตรเพื่อให้สอดคล้องกับสภาพและความต้องการของท้องถ่ิน (สานักนายกรัฐมนตรี,๒๕๔๒ )
โรงเรียนวัดท่ากระบือ(ท่ากระบือพิทยาคาร) เป็นโรงเรียนท่ีมีความพร้อมในการใช้หลักสูตรการศึกษาข้ันพื้นฐาน
พุทธศักราช ๒๕๕๑ จึงได้จัดทำหลักสูตรสถานศึกษาให้สอดคล้องกับหลักสูตรการศึกษาข้ันพื้นฐาน
พุทธศักราช ๒๕๕๑ ดังกล่าว ท้ังเป้าหมายของหลักสูตรในการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนโดยได้มีการกำหนดวิสัยทัศน์
จุดหมาย สมรรถนะสำคัญของผู้เรียน คุณลักษณะอันพึงประสงค์ มาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดที่ชัดเจน
เพ่ือใช้เป็นทิศทางในการจัดการเรียนการสอนในแต่ละระดับ นอกจากน้ันได้กำหนดโครงสร้างเวลาเรียนข้ันต่ำ
ของแต่ละกลุ่มสาระการเรียนรู้ในแต่ละชั้นปี อีกท้ังได้มีแนวทางในการวัดและประเมินผลผู้เรียนเกณฑ์การจบ
การศึกษาแต่ ละระดับ และเอกสารแสด งห ลักฐาน ทางการศึกษาให้ มีความส อดคล้ องกับ มาตรฐานการเรียน รู้
และมีความชดั เจนต่อการนำไปปฏิบตั ิ

หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ การงานอาชีพ โรงเรียนวัดท่ากระบือ(ท่ากระบือพิทยาคาร) พุทธศักราช
๒๕๖๕ (ฉบับปรับปรุงพุทธศักราช ๒๕๖๐) นี้จัดทำขึ้นสำหรับโรงเรียนเพื่อให้ครูผู้สอนนำไปใช้เป็นกรอบและ
ทิศทางในการจัดการเรียนการสอนเพ่ือพัฒนาเด็กและเยาวชนไทยทุกคน ในระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐานให้มี
คุณภาพด้านความรู้และทักษะที่จาเป็นสาหรับการดารงชีวิตในสังคมท่ีมี การเปล่ียนแปลงและแสวงหาความรู้
เพอ่ื พัฒนาตนเองอยา่ งตอ่ เนื่องตลอดชีวิตมาตรฐานการเรียนรู้และตวั ชี้วัด ท่ีกำหนดไวใ้ นเอกสารนจี้ ะช่วยทำใหเ้ ห็น
ผลคาดหวังที่ต้องการในการพัฒนาการเรียนรู้ของผู้เรียนที่ชัดเจน ซ่ึงจะสามารถช่วยให้ผู้ปกครองคณะกรรมการ
สถานศึกษาข้ันพ้ืนฐานและผู้มีส่วนเก่ียวข้องในระดับท้องถ่ินมีความมั่นใจว่าโรงเรียนวัดกระบือ(ท่ากระบือพิทยา
คาร) จะสามารถจดั การเรยี นการสอนอยา่ งมคี ณุ ภาพ มงุ่ สู่ ความเป็นเลิศและมีความเป็นเอกภาพย่ิงขนึ้

๒

กลุ่มสาระการเรียนรกู้ ารงานอาชพี
ทำไมต้องเรยี นการงานอาชพี

กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพเป็นกลุ่มสาระที่ช่วยพัฒนาให้ผู้เรียน มีความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะ
พน้ื ฐานทจี่ ำเปน็ ตอ่ การดำรงชีวิต และรู้เท่าทันการเปลย่ี นแปลง สามารถนำความรเู้ กี่ยวกับการดำรงชวี ิตการอาชีพ
มาใช้ประโยชน์ในการทำงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ และแข่งขันในสังคมไทยและสากล เห็นแนวทางในการ
ประกอบอาชีพ รักการทำงาน และมีเจตคติที่ดีต่อการทำงาน สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างพอเพียงและมี
ความสขุ

เรียนร้อู ะไรในการงานอาชีพ
กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ มุ่งพัฒนาผู้เรียนแบบองค์รวม เพื่อให้มีความรู้ความสามารถ มีทักษะ

ในการทำงาน เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพและการศึกษาต่อ ไดอ้ ย่างมีประสิทธภิ าพ โดยมีสาระสำคญั ดงั น้ี
• การดำรงชีวิตและครอบครัว เป็นสาระเกี่ยวกับการทำงานในชีวิตประจำวัน ช่วยเหลือตนเอง

ครอบครัว และสังคมได้ในสภาพเศรษฐกิจที่พอเพียง ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม เน้นการปฏิบัติจริงจนเกิดความม่ันใจและ
ภมู ิใจในผลสำเรจ็ ของงาน เพ่ือใหค้ ้นพบความสามารถ ความถนดั และความสนใจของตนเอง

• การอาชีพ เป็นสาระท่ีเก่ียวข้องกับทักษะท่ีจำเป็นต่ออาชีพ เห็นความสำคัญของคุณธรรม จริยธรรม
และเจตคติที่ดีต่ออาชีพ ใช้เทคโนโลยีได้เหมาะสม เห็นคุณค่าของอาชีพสุจริต และเห็นแนวทางในการประกอบ
อาชพี

สาระและมาตรฐานการเรยี นรู้
สาระท่ี ๑ การดำรงชีวิตและครอบครวั
มาตรฐาน ง ๑.๑ เข้าใจการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะการจัดการ ทักษะ
กระบวนการแก้ปัญหา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะ การแสวงหาความรู้ มีคุณธรรม และลักษณะนิสัยใน
การทำงาน มีจติ สำนึก ในการใชพ้ ลงั งาน ทรัพยากร และสงิ่ แวดลอ้ มเพอ่ื การดำรงชวี ิตและครอบครวั
สาระที่ ๒ การอาชีพ
มาตรฐาน ง ๒.๑ เข้าใจ มีทกั ษะทีจ่ ำเป็น มีประสบการณ์ เห็นแนวทางในงานอาชีพ ใช้เทคโนโลยีเพ่อื พัฒนาอาชีพ
มีคณุ ธรรม และมเี จตคติทีด่ ตี ่ออาชีพ

๓

คณุ ภาพผูเ้ รียน
จบชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๓

 เข้าใจวิธีการทำงานเพื่อช่วยเหลือตนเองครอบครัวและส่วนรวมใช้วัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือถูกต้อง
ตรงกับลักษณะงานมีทักษะกระบวนการทำงานมีลกั ษณะนสิ ัยการทำงานท่กี ระตอื รือร้นตรงเวลาประหยัดปลอดภัย
สะอาดรอบคอบและมจี ิตสำนึกในการอนุรักษส์ ง่ิ แวดลอ้ ม

 เข้าใจประโยชน์ของส่ิงของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันมีความคิดในการแก้ปัญหาหรือสนองความ
ต้องการอย่างมีความคดิ สรา้ งสรรคม์ ีทักษะในการสร้างของเล่นของใช้อยา่ งงา่ ยโดยใช้กระบวนการเทคโนโลยีได้แก่
กำหนดปัญหาหรือความต้องการรวบรวมข้อมูลออกแบบโดยถ่ายทอดความคิดเป็นภาพร่าง ๒มิติ ลงมือสร้างและ
ประเมินผลเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์อย่างถูกวิธีเลือกใช้สิ่งของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวันอย่างสร้างสรรค์และมีการ
จดั การสง่ิ ของเครอ่ื งใช้ด้วยการนำกลบั มาใชซ้ ้ำ

จบช้ันประถมศึกษาปที ี่ ๖
 เข้าใจการทำงานและปรับปรุงการทำงานแต่ละขั้นตอนมีทักษะการจัดการทักษะการทำงานร่วมกัน

ทำงานอย่างเป็นระบบและมีความคิดสร้างสรรค์มีลักษณะนิสัยการทำงานท่ีขยัน อดทน รับผิดชอบซ่ือสัตย์
มีมารยาทและมจี ติ สำนึกในการใชน้ ำ้ ไฟฟ้าอย่างประหยัดและคุม้ คา่

 ร้แู ละเขา้ ใจเกีย่ วกบั อาชีพรวมท้ังมีความรูค้ วามสามารถและคุณธรรมท่สี ัมพนั ธ์กบั อาชีพ

๔

มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชี้วัดและสาระการเรยี นรู้แกนกลาง
สาระท่ี ๑ การดำรงชวี ิตและครอบครัว
มาตรฐาน ง ๑. ๑ เข้าใจการทำงาน มคี วามคิดสร้างสรรค์ มที กั ษะกระบวนการทำงาน ทกั ษะการจัดการ ทักษะ
กระบวนการแกป้ ัญหา ทักษะการทำงานรว่ มกัน และทักษะ การแสวงหาความรู้ มคี ุณธรรม และลกั ษณะนิสยั ใน
การทำงาน มีจิตสำนกึ ในการใชพ้ ลงั งาน ทรัพยากร และสิง่ แวดลอ้ ม เพ่ือการดำรงชวี ิตและครอบครัว

ช้นั ตวั ชี้วัด สาระการเรียนร้แู กนกลาง

ป.๑ ๑. บอกวิธกี ารทำงานเพื่อช่วยเหลือตนเอง  การทำงานเพือ่ ชว่ ยเหลือตนเองเชน่

๒. ใช้วัสดอุ ปุ กรณแ์ ละเคร่ืองมอื งา่ ยๆใน - การแต่งกาย

การทำงานอย่างปลอดภยั - การเกบ็ ของใช้

๓. ทำงานเพอื่ ชว่ ยเหลอื ตนเองอย่าง - การหยบิ จบั และใช้ของใช้สว่ นตัว

กระตือรอื รน้ และตรงเวลา - การจดั โต๊ะตชู้ นั้

 การใชว้ ัสดุอปุ กรณ์และเคร่ืองมือง่ายๆในการทำงาน

อยา่ งปลอดภยั เชน่

- การทำความค้นุ เคยการใชเ้ คร่อื งมือ

- การรดน้ำต้นไม้

- การถอนและเก็บวชั พืช

- การพับกระดาษเปน็ ของเล่น

ป.๒ ๑. บอกวธิ ีการและประโยชนก์ ารทำงาน  การทำงานเพ่ือช่วยเหลือตนเองและครอบครวั เช่น

เพอ่ื ช่วยเหลือตนเองและครอบครัว - บทบาทและหนา้ ที่ของสมาชกิ ในบา้ น

๒. ใชว้ ัสดุอุปกรณแ์ ละเครื่องมือ - การจัดวางเกบ็ เสื้อผา้ รองเท้า

ในการทำงานอย่างเหมาะสมกับงานและ - การช่วยครอบครัวเตรยี มประกอบอาหาร

ประหยัด - การกวาดบา้ น

๓. ทำงานเพื่อช่วยเหลอื ตนเองและ - การลา้ งจาน

ครอบครัวอยา่ งปลอดภัย  การใช้วัสดอุ ปุ กรณ์และเครื่องมือเช่น

- การเพาะเมลด็

- การดแู ลแปลงเพาะกล้า

- การทำของเล่น

- การประดิษฐข์ องใชส้ ่วนตวั

๕

ชน้ั ตัวช้วี ดั สาระการเรียนรูแ้ กนกลาง

ป.๓ ๑.อธิบายวธิ ีการและประโยชน์  การทำงานเพื่อช่วยเหลอื ตนเองครอบครัว

การทำงานเพ่ือชว่ ยเหลือตนเองครอบครวั และ และส่วนรวมเช่น

สว่ นรวม - การเลอื กใชเ้ ส้อื ผ้า

๒. ใชว้ ัสดอุ ุปกรณแ์ ละเคร่ืองมอื ตรงกับลกั ษณะ - การจัดเตรยี มอปุ กรณ์การเรียน

งาน - การทำความสะอาดรองเท้ากระเป๋านักเรียน

๓ . ทำงานอยา่ งเปน็ ข้ันตอนตาม - การกวาดถปู ดั กวาดเช็ดถูบ้านเรอื น

กระบวนการทำงานด้วยความสะอาดความ - การทำความสะอาดห้องเรยี น

รอบคอบและอนรุ กั ษส์ ่ิงแวดล้อม  การใชว้ ัสดุอุปกรณ์และเคร่ืองมือเช่น

- การปลกู ผกั สวนครัว

- การบำรงุ รกั ษาของเล่น

- การซอ่ มแซมของใชส้ ว่ นตัว

- การประดษิ ฐ์ของใชใ้ นโอกาสต่างๆโดยใชว้ สั ดุในทอ้ งถ่นิ

ป.๔ ๑. อธบิ ายเหตผุ ลในการทำงานให้บรรลุเป้าหมาย  การทำงาน เชน่ การดูแลรักษาของใช้ส่วนตวั

๒. ทำงานบรรลุเป้าหมายทวี่ างไว้อยา่ งเป็น การจดั ตเู้ สื้อผ้า โตะ๊ เขียนหนงั สือ และกระเปา๋ นักเรียน

ขนั้ ตอนด้วยความขยันอดทนรับผิดชอบและ การปลูกไมด้ อก หรอื ไมป้ ระดับ การซอ่ มแซมวัสดุ

ซอื่ สัตย์ อุปกรณ์ และเครื่องมอื การประดิษฐข์ องใช้ ของตกแต่ง

๓ . ปฏบิ ตั ิตนอย่างมมี ารยาทในการทำงาน จากใบตองและกระดาษ การจัดเก็บเอกสารส่วนตัว

๔ .ใชพ้ ลังงานและทรัพยากร  มารยาท เชน่ การต้อนรับบิดามารดาหรอื ผปู้ กครอง

ในการทำงานอย่างประหยดั และคุ้มค่า ในโอกาสตา่ ง ๆ การรบั ประทานอาหาร การใชห้ ้องเรยี น

ห้องนำ้ และห้องส้วม

ป.๕ ๑. อธบิ ายเหตผุ ลการทำงานแต่ละข้นั ตอนถูกตอ้ ง  ข้ันตอนการทำงาน เช่น การซ่อมแซมซักตากเก็บรีด

ตามกระบวนการทำงาน พับเส้ือผ้า การปลูกพชื การทำบัญชีครัวเรือน

๒. ใช้ทกั ษะการจดั การในการทำงานอย่างเปน็  การจดั การในการทำงาน เชน่ การจัดโต๊ะอาหาร

ระบบประณตี และมคี วามคิดสรา้ งสรรค์ ตูอ้ าหารต้เู ยน็ และห้องครัว การทำความสะอาดห้องน้ำ

๓. ปฏบิ ัตติ นอยา่ งมีมารยาทใน และห้องส้วม การซอ่ มแซมอุปกรณข์ องใชใ้ นบ้าน

การทำงานกบั สมาชิกในครอบครัว การประดิษฐข์ องใชข้ องตกแต่งจากวสั ดุเหลอื ใช้ทม่ี ีอยูใ่ น

๔. มจี ิตสำนึกในการใชพ้ ลงั งานและทรัพยากร ทอ้ งถ่นิ การจดั เก็บเอกสารสำคญั การดแู ลรักษาและใช้

อยา่ งประหยดั และคมุ้ ค่า สมบัติส่วนตัวสมาชิกในครอบครวั และสว่ นรวม

 มารยาทเช่น

- การทำงานกบั สมาชกิ ในครอบครัว

ชนั้ ตวั ชวี้ ัด ๖
ป.๖ ๑. อภิปรายแนวทางในการทำงานและ
สาระการเรยี นรู้แกนกลาง
ปรบั ปรงุ การทำงานแต่ละข้นั ตอน  การทำงานและการปรับปรุงการทำงานเชน่
๒. ใชท้ กั ษะการจดั การในการทำงาน - การดแู ลรกั ษาสมบัตภิ ายในบา้ น
และมีทักษะการทำงานร่วมกัน - การปลูกไม้ดอกหรือไมป้ ระดบั หรอื ปลูกผกั หรือเล้ยี ง
๓. ปฏิบตั ิตนอย่างมมี ารยาท ปลาสวยงาม
ในการทำงานกับครอบครวั และผู้อนื่ - การบันทกึ รายรับ – รายจา่ ยของห้องเรยี น
- การจดั เกบ็ เอกสารการเงนิ
 การจดั การในการทำงานและทกั ษะการทำงาน
รว่ มกันเชน่
- การเตรียมประกอบจดั อาหารให้สมาชกิ ในครอบครวั
- การติดตั้งประกอบของใชใ้ นบ้าน
- การประดษิ ฐข์ องใชข้ องตกแตง่ ให้สมาชิกในครอบครวั
หรอื เพ่ือนในโอกาสต่างๆ
 มารยาทเช่น
- การทำงานกับสมาชกิ ในครอบครัวและผู้อื่น

๗

สาระท่ี ๒ การอาชพี
มาตรฐาน ง ๒. ๑ เขา้ ใจ มีทักษะท่ีจำเป็น มีประสบการณ์ เห็นแนวทางในงานอาชพี ใช้เทคโนโลยีเพ่ือพฒั นา
อาชีพ มีคณุ ธรรม และมีเจตคตทิ ดี่ ตี ่ออาชพี

ชั้น ตวั ชีว้ ัด สาระการเรยี นรู้แกนกลาง

ป.๑ - -

ป.๒ - -

ป.๓ - -

ป.๔ ๑. อธบิ ายความหมายและความสำคญั  ความหมายและความสำคัญของอาชีพ

ของอาชพี

ป.๕ ๑. สำรวจข้อมูลท่เี กีย่ วกบั อาชพี  อาชีพต่างๆในชุมชน

ต่างๆในชุมชน - ค้าขาย - เกษตรกรรม - รบั จ้าง

๒. ระบคุ วามแตกต่างของอาชพี - รบั ราชการพนกั งานของรฐั - อาชีพอิสระ

 ความแตกต่างของอาชีพ

- รายได้ - ลกั ษณะงาน - ประเภทกิจการ

 ข้อควรคำนงึ เกี่ยวกบั อาชีพ

- ทำงานไมเ่ ป็นเวลา - การยอมรบั นบั ถือจากสังคม

- มคี วามเสี่ยงต่อชวี ติ สงู

ป.๖ ๑. สำรวจตนเองเพอ่ื วางแผนในการ  การสำรวจตนเอง

เลอื กอาชพี - ความสนใจความสามารถและทักษะ

๒. ระบุความรู้ความสามารถและ  คุณธรรมในการประกอบอาชพี เชน่

คุณธรรมที่สัมพันธก์ บั อาชพี ที่สนใจ - ความซื่อสตั ย์ - ความขยันอดทน

- ความยตุ ธิ รรม - ความรบั ผิดชอบ

๘

ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ ๑ โครงสรา้ งเวลาเรยี นรายวชิ า
ง๑๑๑๐๑ การงานอาชีพ สาระการเรียนรู้พนื้ ฐาน
ระดับประถมศึกษา
ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ ๒
ง๑๒๑๐๑ การงานอาชพี ๔๐ ชั่วโมง / ปี

ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๓ ๔๐ ช่วั โมง / ปี
ง๑๓๑๐๑ การงานอาชีพ
๔๐ ชั่วโมง / ปี
ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ ๔
ง๑๔๑๐๑ การงานอาชพี ๔๐ ชวั่ โมง / ปี

ชั้นประถมศึกษาปีที่ ๕ ๔๐ ชั่วโมง / ปี
ง๑๕๑๐๑ การงานอาชีพ
๔๐ ชั่วโมง / ปี
ชน้ั ประถมศึกษาปที ี่ ๖
ง๑๖๑๐๑ การงานอาชพี

การวิเคราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวชว้ี ัดชน้ั ป
รายวิชาการงานอาชีพ กลุ่มส
ชั้นประถมศึกษาปที ี่ ๑

มาตรฐาน/ตัวชี้วดั /สาระการเรยี นรู้
ตามหลักสตู รแกนกลางฯ

มาตรฐาน ง ๑. ๑

ป.๑/๑ บอกวิธกี ารทำงานเพือ่ ช่วยเหลือตนเอง วิธกี ารทำงาน

แตง่ กาย เก็บ

ส่วนตัว จัดโต

ป.๑/๒ ใช้วัสดุอุปกรณ์และเคร่ืองมือง่ายๆในการทำงานอย่าง ใชว้ ัสดุอุปกรณ

ปลอดภัย การทำงาน

ป.๑/๓ ทำงานเพื่อช่วยเหลือตนเองอย่างกระตือรอื ร้นและตรงเวลา ชว่ ยเหลอื ตน
และตรงเวลา

๙

ปี สาระการเรียนรู้ เพื่อจดั ทำคำอธิบายรายวชิ า
สาระการเรียนรู้การงานอาชีพ

รหัสวชิ า ง ๑๑๑๐๑

เปา้ หมายคุณภาพผู้เรียนท่หี ลักสตู รแกนกลางฯ กำหนด

ความรู้ (K) ทักษะ/กระบวนการ (P) คุณลกั ษณะ
เจตคติ ค่านยิ ม (A)

นเพ่ือช่วยเหลือตนเอง การสื่อสาร การปฏิบตั ิ ความรบั ผิดชอบ
บของ หยบิ จบั ของใช้ การตระหนัก
ตะ๊ ตู้ ชัน้ การปฏบิ ัติ ใฝ่เรียนรู้
ณแ์ ละเคร่ืองมือง่ายๆใน การนำไปใช้ มุ่งม่นั ในการทำงาน
อย่อู ยา่ งพอเพยี ง
นเองอย่างกระตอื รอื ร้น
า

คำอธิบายรายวชิ าพ้ืนฐาน ๑๐

ง๑๑๑๐๑ การงานอาชีพ กลมุ่ สาระการเรยี นรกู้ ารงานอาชพี
ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ ๑ เวลา ๔๐ ช่ัวโมง/ปี

ศกึ ษา วิเคราะห์วิธีการทำงานเพื่อช่วยเหลือตนเอง การใช้วัสดุอุปกรณ์และเคร่ืองมือง่าย ๆ ในการทำงาน
อยา่ งปลอดภยั รูจ้ ักอาชพี ต่างๆของคนในทอ้ งถิ่นในจังหวัดสมทุ รสาครและในกล่มุ ประชาคมอาเซียน

เห็นคุณค่าในการนำความรู้ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวัน เพ่ือช่วยเหลือตนเองการดำรงชีวิตและ
ครอบครัว อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ ประสิทธผิ ล

มี ค ว า ม มุ่ งม่ั น ใน ก า ร ท ำง า น ด้ ว ย ค ว า ม ก ร ะ ตื อ รื อ ร้ น แ ล ะ ต ร งเว ล า เป็ น ลั ก ษ ณ ะ นิ สั ย ใน ก า ร ท ำ ง า น
มีคณุ ธรรมตามหลักศาสนาพทุ ธใชช้ วี ิตอยา่ งพอเพยี ง
รหัสตัวชี้วัด
มาตรฐาน ง ๑.๑ ป๑/๑ , ป๑/๒ , ป ๑/๓
รวม ๓ ตัวช้ีวัด

การวิเคราะหม์ าตรฐานการเรียนรู้ ตวั ช้วี ดั ชน้ั ป
รายวชิ าการงานอาชีพ กลุ่มส

ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี ๒

มาตรฐาน/ตวั ชี้วดั /สาระการเรยี นรู้ วธิ กี ารและปร
ตามหลักสตู รแกนกลางฯ ชว่ ยเหลือตนเ
จัดเก็บเสอ้ื ผ้า
มาตรฐาน ง ๑. ๑ อาหาร กวาด
ป.๒/1 บอกวิธีการและประโยชน์การทำงานเพื่อช่วยเหลือตนเอง
และครอบครวั

ป.๒/2 ใชว้ ัสดอุ ุปกรณ์และเครือ่ งมือ ใช้วัสดุอุปกรณ
ในการทำงานอย่างเหมาะสมกบั งานและประหยัด
อย่างเหมาะส
ป.๒/3 ทำงานเพ่อื ช่วยเหลือตนเองและครอบครัวอย่างปลอดภยั
การเพาะเมลด็
ของเล่น ประ
ทำงานเพ่ือช่ว
อย่างปลอดภ

๑๑

ปี สาระการเรยี นรู้ เพอ่ื จดั ทำคำอธิบายรายวชิ า
สาระการเรยี นรู้การงานอาชพี

๒ รหัสวชิ า ง 1๒101

เป้าหมายคุณภาพผ้เู รยี นท่ีหลักสูตรแกนกลางฯ กำหนด

ความรู้ (K) ทักษะ/กระบวนการ คณุ ลกั ษณะ

(P) เจตคติ ค่านยิ ม (A)

ระโยชนก์ ารทำงานเพ่อื การสอ่ื สาร การปฏิบตั ิ ความรบั ผดิ ชอบ
เองและครอบครัว เชน่ การ การตระหนัก
า ชว่ ยเตรยี มการประกอบ ความม่งุ มัน่ ในการ
ดบ้าน ล้างจาน ทำงาน
มีวนิ ัย
ณ์และเคร่ืองมือในการทำงาน การปฏิบตั ิ อยอู่ ย่างพอเพยี ง
สมกบั งานและประหยัด เชน่

ด ดูแลแปลงเพาะกล้า ทำ
ดิษฐ์ของใชส้ ว่ นตวั
วยเหลอื ตนเองและครอบครวั การนำไปใช้
ยั

คำอธบิ ายรายวชิ าพืน้ ฐาน ๑๒

ง๑๒๑๐๑ การงานอาชพี กลุ่มสาระการเรยี นรู้การงานอาชีพ
ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี ๒ เวลา ๔๐ ชั่วโมง/ปี

ศึกษาความหมาย ความสำคัญ ประโยชน์ วิธีการและขั้นตอนในการทำงานสามารถวางแผน เตรียมงาน
ทำงาน อยา่ งเป็นข้ันตอน เลือกใช้เกบ็ บำรุงรักษาเครื่องมือเครอื่ งใช้ ในการทำงานตามคำแนะนำ เพ่อื ให้เกดิ ความรู้
ความเข้าใจศึกษาประเภทและประโยชน์ของเคร่ืองมือเครื่องใช้ รู้จักอาชีพต่างๆของคนในท้องถิ่นในจังหวัด
สมุทรสาครและในกลมุ่ ประชาคมอาเซียน

มีทักษะในการวางแผน การทำงานตามข้ันตอน เลือกใช้เก็บบำรุงรักษาเคร่ืองมือเคร่ืองใช้ ในการทำงาน
ตามคำแนะนำ

มีความรับผิดชอบและสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข มีจริยธรรมและคุณธรรมในการ
ทำงานและใช้ชีวิตพอเพยี งตามศาสตร์พระราชา

รหสั ตวั ชี้วดั
มาตรฐาน ง ๑.๑ ป.๒/๑,ป.๒/๒,ป. ๒/๓
รวม ๓ ตัวชี้วดั

การวิเคราะหม์ าตรฐานการเรียนรู้ ตวั ชี้วดั ชัน้ ป
รายวชิ าการงานอาชีพ กลุ่มส

ช้ันประถมศึกษาปที ี่ ๓

มาตรฐาน/ตวั ชี้วัด/สาระการเรยี นรู้
ตามหลกั สูตรแกนกลางฯ

มาตรฐาน ง ๑. ๑ วิธีการและปร
ป.๓/1 อธบิ ายวิธกี ารและประโยชน์

การทำงานเพ่ือช่วยเหลือตนเองครอบครัวและสว่ นรวม ชว่ ยเหลอื ตนเ

เช่น การเลอื ก

การเรียน

ป.๓/2 ใชว้ ัสดอุ ุปกรณแ์ ละเครื่องมือตรงกับลักษณะงาน ใช้วัสดุอุปกรณ

งาน เช่น ปลกู

เลน่ ซอ่ มแซม
ป.๓/๓ ทำงานอย่างเปน็ ขั้นตอนตามกระบวนการทำงานด้วยความ ทำงานอย่างเป

สะอาดความรอบคอบและอนุรกั ษ์สง่ิ แวดล้อม ทำงาน

๑๓

ปี สาระการเรยี นรู้ เพือ่ จดั ทำคำอธบิ ายรายวชิ า
สาระการเรยี นรู้การงานอาชพี

๓ รหสั วิชา ง 1๓101

เปา้ หมายคณุ ภาพผ้เู รยี นท่ีหลกั สูตรแกนกลางฯ กำหนด

ความรู้ (K) ทักษะ/กระบวนการ คณุ ลกั ษณะ

(P) เจตคติ ค่านยิ ม (A)

ระโยชนก์ ารทำงานเพอ่ื การส่ือสาร การปฏบิ ตั ิ ความรับผดิ ชอบ
เองครอบครวั และส่วนรวม การตระหนัก
กใชเ้ สือ้ ผ้า จดั เตรียมอุปกรณ์ ความมุ่งมั่นในการ
ทำงาน
ณ์และเครื่องมือตรงกับลกั ษณะ มีวนิ ยั
กผกั สวนครัว บำรุงรกั ษาของ การปฏิบัติ ใฝเ่ รยี นรู้
มของใช้ส่วนตวั อยู่อย่างพอเพยี ง
ป็นขัน้ ตอนตามกระบวนการ การนำไปใช้

คำอธบิ ายรายวิชาพื้นฐาน ๑๔

ง๑๓๑๐๑ การงานอาชพี กลุ่มสาระการเรยี นร้กู ารงานอาชีพ
ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี ๓ เวลา ๔๐ ชัว่ โมง/ปี

ศึกษาความหมาย ความสำคัญ ประโยชน์ วิธีการและข้ันตอนในการทำงาน สามารถวางแผนเตรียมงาน
ทำงานอย่างเป็นขน้ั ตอนและปลอดภยั เลือกใช้ เกบ็ บำรงุ รักษา และซ่อมแซมเครื่องมือ เคร่อื งใช้ และอุปกรณท์ ่ีใช้
ในการทำงานเลือกวัสดุเหลือใช้ในชีวิตประจำวันมาสร้างสรรค์เป็นช้ินงานอย่างคุ้มค่าต่อตนเองและส่วนรวมมีเจต
คติท่ีดีตอ่ การทำงานเพื่อให้เกดิ การเรยี นรู้ ความเข้าใจ และรู้จักอาชีพตา่ งๆของคนในทอ้ งถนิ่ ในจังหวัดสมุทรสาคร
และในประชาคมอาเซียน

มีทักษะในการวางแผน เตรียมงานและการทำงานตามข้ันตอน กระบวนการทำงาน สามารถอภิปราย
แลกเปล่ียนประสบการณ์ซ่ึงกันและกันและสามารถทำงานร่วมกับผู้อื่นอย่างมีความสุข นำเสนอผลงานของตนเอง
อย่างมัน่ ใจ

มีความ รับ ผิดช อบ ขยัน ซ่ือสัตย์ ป ระห ยัด อด ออม ตระห นั กถึงความ สำคัญ ของ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ทำงาน มีคุณธรรมตามหลักศาสนาพุทธ และใช้ชีวิต
พอเพียงตามศาสตรพ์ ระราชา

รหัสตวั ชี้วัด
มาตรฐาน ง.๑.๑ ป.๓/๑,ป.๓/๒,ป.๓/๓
รวม ๓ ตัวช้ีวัด

การวิเคราะหม์ าตรฐานการเรยี นรู้ ตวั ชวี้ ัดชัน้ ป
รายวชิ าการงานอาชีพ กลุ่มส

ชัน้ ประถมศกึ ษาปีที่ ๔

มาตรฐาน/ตวั ช้ีวดั /สาระการเรียนรู้ ค
ตามหลกั สตู รแกนกลางฯ

มาตรฐาน ง ๑. ๑ อธิบายเหตุผลใน
ป.๔/1 อธบิ ายเหตผุ ลในการทำงานใหบ้ รรลุเปา้ หมาย เปา้ หมาย เชน่ ก
การจัดตเู้ สือ้ ผา้ โ
ป.๔/2 ทำงานบรรลุเป้าหมายท่วี างไว้อย่างเป็นขนั้ ตอนดว้ ยความ กระเปา๋ นักเรียน
ขยันอดทนรับผดิ ชอบและซื่อสตั ย์ ประดบั การซ่อม
ป.๔/๓ ปฏิบตั ิตนอยา่ งมีมารยาทในการทำงาน เครอ่ื งมอื
ป.๔/๔ ใชพ้ ลังงานและทรัพยากรในการทำงานอย่างประหยัดและ ทำงานบรรลุเปา้ ห
คุ้มค่า ขน้ั ตอน
มาตรฐาน ง ๒. ๑
ป.๔/1 อธบิ ายความหมายและความสำคัญของอาชีพ มารยาทในการท
ใช้พลงั งานและท
อย่างประหยัดแล
ความหมายและค

๑๕

ปี สาระการเรยี นรู้ เพอื่ จัดทำคำอธบิ ายรายวิชา
สาระการเรียนรู้การงานอาชพี

รหัสวิชา ง 1๔101

เป้าหมายคณุ ภาพผูเ้ รยี นทีห่ ลักสตู รแกนกลางฯ กำหนด

ความรู้ (K) ทักษะ/กระบวนการ คณุ ลกั ษณะ

(P) เจตคติ ค่านยิ ม (A)

นการทำงานให้บรรลุ การสอื่ สาร การปฏิบตั ิ รักความเป็นไทย
การดแู ลรักษาของใช้สว่ นตัว ใฝ่เรยี นรู้
โตะ๊ เขียนหนังสือ และ ม่งุ มั่นในการทำงาน
การปลกู ไมด้ อก หรอื ไม้ ความรบั ผดิ ชอบ
มแซมวสั ดุ อปุ กรณ์ และ มวี นิ ัย
ซ่อื สัตย์ สจุ ริต

หมายที่วางไว้อย่างเปน็ การปฏบิ ตั ิ

ทำงาน การนำไปใช้
ทรัพยากรในการทำงาน การปฏิบัติ
ละคมุ้ ค่า การนำไปใช้
ความสำคญั ของอาชพี
การสือ่ สาร

คำอธิบายรายวิชาพน้ื ฐาน ๑๖

ง๑๔๑๐๑ การงานอาชีพ กลุ่มสาระการเรียนร้กู ารงานอาชีพ
ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๔ เวลา ๔๐ ชั่วโมง/ปี

ศกึ ษาการทำงานอย่างเป็นข้นั ตอน ความหมาย ความสำคัญ ประโยชน์ วิธีการและข้ันตอนในการทำงาน
สามารถวางแผนเตรียมงาน ทำงานอย่างเป็นข้ันตอนและปลอดภัย เลือกใช้ เก็บ บำรุงรักษา และซ่อมแซม
เคร่อื งมือ เครื่องใช้ และอุปกรณท์ ใ่ี ช้ในการทำงานเลอื กวัสดเุ หลือใช้ในชีวติ ประจำวนั มาสรา้ งสรรคเ์ ปน็ ช้ินงานอย่าง
คุ้มค่าต่อตนเองและส่วนรวมมีเจตคติท่ีดีต่อการทำงานเพื่อให้เกิดการเรียนรู้ ความเข้าใจ และประยุกต์ใช้ในการ
ทำงานในชีวิตประจำวนั รูจ้ กั อาชพี ตา่ งๆของคนในท้องถน่ิ ในจังหวดั สมุทรสาครและในกลุ่มประชาคมอาเซยี น

มีทักษะในการวางแผน เตรียมงานและการทำงานตามขั้นตอน กระบวนการทำงาน สามารถอภิปราย
แลกเปล่ียนประสบการณ์ซ่ึงกันและกันและสามารถทำงานร่วมกับผู้อ่ืนอย่างมีความสุข นำเสนอผลงานของตนเอง
อย่างมัน่ ใจ

มีความ รับ ผิดช อบ ขยัน ซ่ือสัตย์ ป ระห ยัด อด ออม ตระห นั กถึงความ สำคัญ ของ
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า ทำงาน มีคุณธรรมตามหลักศาสนาพุทธและใช้ชีวิต
พอเพยี งตามศาสตรพ์ ระราชา

รหัสตัวชี้วดั
ง.๑.๑ ป.๔/๑,ป.๔/๒,ป.๔/๓
ง.๒.๑ ป.๔/๑
รวม ๔ ตัวช้ีวัด

การวเิ คราะห์มาตรฐานการเรยี นรู้ ตวั ชี้วดั ช้นั ป
รายวชิ าการงานอาชีพ กลุ่มส

ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ ๕

มาตรฐาน/ตัวชี้วดั /สาระการเรยี นรู้ ค
ตามหลกั สูตรแกนกลางฯ
เหตุผลการทำงาน
มาตรฐาน ง ๑. ๑ กระบวนการทำง
ป.๕/1 อธบิ ายเหตุผลการทำงานแตล่ ะขนั้ ตอนถกู ต้องตาม ตากเกบ็ รีดพบั เส
กระบวนการทำงาน การจดั โต๊ะอาหา
หอ้ งครวั การทำค
ป.๕/2 ใชท้ ักษะการจดั การในการทำงานอยา่ งเป็นระบบประณีต ห้องส้วม การซ่อ
และมีความคดิ สรา้ งสรรค์ บา้ น
มารยาทในการท
ป.๕/๓ ปฏบิ ัติตนอย่างมมี ารยาทในการทำงานกบั สมาชกิ ใน ครอบครัว
ครอบครัว การใชพ้ ลังงานแล
ป.๕/๔ มจี ิตสำนึกในการใช้พลังงานและทรัพยากรอยา่ งประหยดั และคมุ้ คา่
และคมุ้ คา่
มาตรฐาน ง ๒. ๑ สำรวจขอ้ มลู ทเี่ ก
ป.๕/1 สำรวจข้อมูลท่ีเกี่ยวกับอาชพี ต่างๆในชมุ ชน ความแตกต่างขอ
ป.๕/2 ระบคุ วามแตกต่างของอาชีพ

๑๗

ปี สาระการเรียนรู้ เพ่ือจัดทำคำอธบิ ายรายวิชา

สาระการเรียนรู้การงานอาชพี

รหัสวิชา ง 1๕101

เป้าหมายคุณภาพผู้เรยี นทห่ี ลักสตู รแกนกลางฯ กำหนด

ความรู้ (K) ทักษะ/กระบวนการ คณุ ลกั ษณะ

(P) เจตคติ ค่านยิ ม (A)

นแตล่ ะขั้นตอนถกู ต้องตาม การส่ือสาร การปฏบิ ัติ รักความเปน็ ไทย
งาน เชน่ การซอ่ มแซมซัก ใฝเ่ รยี นรู้
สื้อผ้า การปลูกพืช การปฏบิ ัติ มุ่งม่นั ในการทำงาน
าร ตู้อาหารตู้เย็นและ การนำไปใช้ ความรบั ผิดชอบ
ความสะอาดหอ้ งน้ำและ มีวินยั
อมแซมอุปกรณ์ของใช้ใน ซ่ือสตั ย์ สุจริต

ทำงานกบั สมาชิกใน การนำไปใช้

ละทรัพยากรอย่างประหยัด
การนำไปใช้

กี่ยวกบั อาชีพต่างๆในชุมชน การสืบค้น

องอาชพี การสอ่ื สาร

ง๑๕๑๐๑ การงานอาชีพ ๑๘
ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี ๕
คำอธิบายรายวิชาพ้นื ฐาน
กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
เวลา ๔๐ ชวั่ โมง/ปี

เพื่อให้เกิดการเรียนรู้ ความเข้าใจ ความสำคัญ ประโยชน์ วิธีการและขั้นตอนในการทำงาน สามารถ
วางแผนเตรียมงาน ทำงานอย่างเป็นข้ันตอนและปลอดภัย เลือกใช้ เก็บ บำรุงรักษา และซ่อมแซมเครื่องมือ
เครือ่ งใช้ และอุปกรณ์ท่ีใช้ในการทำงานเลือกวัสดุเหลอื ใช้ในชีวิตประจำวนั มาสร้างสรรค์เป็นช้ินงานอย่างคุ้มค่าต่อ
ตนเองและส่วนรวมมีเจตคติท่ีดีต่อการทำงานและนำเทคโนโลยีอย่างง่ายมาประยุกต์ใช้ในการทำงาน ใน
ชี วิ ต ป ร ะ จ ำ วั น รู้ จั ก อ า ชี พ ต่ า ง ๆ ข อ ง ค น ใน ท้ อ ง ถ่ิ น ใน จั ง ห วั ด ส มุ ท ร ส า ค ร แ ล ะ ใ น ก ลุ่ ม ป ร ะ ช า ค ม อ า เซี ย น
มีทักษะในการวางแผน เตรียมงานและการทำงานตามข้ันตอน กระบวนการทำงาน ใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า
สามารถอภิปรายแลกเปล่ียนประสบการณ์ซึ่งกันและกันและสามารถทำงานร่วมกับผู้อ่ืนอย่างมีความสุข นำเสนอ
ผลงานของตนเองอย่างม่นั ใจ

มีความรับผิดชอบ ขยันซ่ือสัตย์ ประหยัดอดออม ตระหนักถึงความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติ
และส่ิงแวดลอ้ มทำงาน มีคุณธรรมตามหลกั ศาสนาพุทธและใช้ชีวิตพอเพยี งตามศาสตร์พระราชา

รหสั ตวั ชี้วัด
ง.๑.๑ ป.๕/๑,ป.๕/๒,ป.๕/๓
ง.๒.๑ ป.๕/๑,ป.๕/๒
รวม ๕ ตัวช้ีวดั

การวเิ คราะห์มาตรฐานการเรียนรู้ ตัวช้วี ดั ช้นั
รายวิชาการงานอาชีพ กลุ่ม

ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี ๖

มาตรฐาน/ตวั ชี้วดั /สาระการเรียนรู้ ค
ตามหลักสูตรแกนกลางฯ

มาตรฐาน ง ๑. ๑ แนวทางในการท
ป.๖/1 อภปิ รายแนวทางในการทำงานและปรับปรุงการทำงานแต่ ทำงานแตล่ ะข้ันต
ละข้ันตอน ภายในบา้ น การ

หรือปลกู ผักหรือ

บนั ทกึ รายรับ –

ป.๖/2 ใชท้ ักษะการจดั การในการทำงานและมีทักษะการทำงาน ทักษะการจดั การ
ร่วมกนั การทำงานร่วมก
ป.๖/๓ ปฏบิ ัตติ นอยา่ งมมี ารยาทในการทำงานกับครอบครวั และ มารยาทในการท
ผู้อ่ืน ผ้อู ่ืน

มาตรฐาน ง ๒. ๑ วางแผนในการเล

ป.๖/1 สำรวจตนเองเพอ่ื วางแผนในการเลอื กอาชีพ
ป.๖/2 ระบคุ วามรูค้ วามสามารถและคุณธรรมท่สี ัมพนั ธก์ ับอาชพี ท่ี ความรู้ความสาม
สนใจ กบั อาชีพท่ีสนใจ

๑๙

นปี สาระการเรยี นรู้ เพือ่ จดั ทำคำอธิบายรายวิชา

มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ

๖ รหัสวิชา ง 1๖101

เปา้ หมายคุณภาพผ้เู รียนท่หี ลักสูตรแกนกลางฯ กำหนด

ความรู้ (K) ทักษะ/กระบวนการ คุณลักษณะ

(P) เจตคติ ค่านิยม (A)

ทำงานและปรับปรุงการ การสื่อสาร การปฏบิ ตั ิ ใฝ่เรยี นรู้
ตอน ดแู ลรกั ษาสมบตั ิ มุง่ ม่ันในการทำงาน
รปลูกไม้ดอกหรอื ไมป้ ระดบั การปฏบิ ัติ ความรบั ผิดชอบ
อเล้ยี งปลาสวยงาม การนำไปใช้ มีวินัย
รายจ่าย การนำไปใช้
รในการทำงานและมีทักษะ
กนั
ทำงานกบั ครอบครวั และ

ลือกอาชพี การสืบคน้

มารถและคุณธรรมทีส่ มั พันธ์ การส่ือสาร

คำอธบิ ายรายวชิ าพ้ืนฐาน ๒๐

ง๑๖๑๐๑ การงานอาชีพ กลุ่มสาระการเรยี นรู้การงานอาชพี
ชน้ั ประถมศึกษาปีที่ ๖ เวลา ๔๐ ช่ัวโมง/ปี

เพ่ือให้เกิดการเรียนรู้ ความเข้าใจ การจัดการในการทำงานร่วมกัน การวางแผนเตรียมงาน ทำงานอย่าง
เป็นข้ันตอนและปลอดภัย เลือกใช้ เก็บ บำรุงรักษา และซ่อมแซมเครื่องมือ เครื่องใช้ และอุปกรณ์ที่ใช้ในการ
ทำงานเลือกวัสดุเหลือใช้ในชีวิตประจำวันมาสร้างสรรค์เป็นชิ้นงานอย่างคุ้มค่าต่อตนเอง และส่วนรวมรู้จักอาชีพ
ต่ า ง ๆ ข อ ง ค น ใ น ท้ อ ง ถิ่ น ใ น จั ง ห วั ด ส มุ ท ร ส า ค ร แ ล ะ ใ น ก ลุ่ ม ป ร ะ ช า ค ม อ า เ ซี ย น
มีทักษะในการวางแผน เตรียมงานและการทำงานตามขั้นตอน กระบวนการทำงาน มีความรับผิดชอบ ขยัน
ซอ่ื สัตย์ ประหยัดอดออม ตระหนักถึงความสำคัญของทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมใชท้ รัพยากรอย่างคุ้มค่า
สามารถอภิปรายแลกเปล่ียนประสบการณ์ซึ่งกันและกันและสามารถทำงานร่วมกับผู้อ่ืนอย่างมีความสุข นำเสนอ
ผลงานของตนเองอยา่ งมน่ั ใจและนำไปใช้ในชวี ิตประจำวันได้อยา่ งมปี ระสิทธภิ าพ

มีเจตคตทิ ี่ดีต่อการทำงานมีความรบั ผิดชอบ ขยัน ซ่ือสัตย์ ประหยัดอดออม ตระหนักถึงความสำคัญ
ของทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมทำงาน มีคุณธรรมตามหลักศาสนาพุทธและใช้ชีวิตพอเพียงตามศาสตร์
พระราชา

รหัสตวั ชี้วดั
ง.๑.๑ ป.๖/๑,ป.๖/๒,ป.๖/๓
ง.๒.๑ ป.๖/๑,ป.๖/๒
รวม ๕ ตัวช้ีวัด

๒๑

โครงสรา้ งรายวิชาการงานอาชพี กลุม่ สาระการเรยี นรู้การงานอาชีพ
ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ ๑
จำนวน ๔๐ ชั่วโมง/ปี
หน่วย ช่อื หน่วย มาตรฐาน/
ที่ ตัวช้วี ดั สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด เวลา คะแนน
๑ งานบา้ นหรรษา ง ๑.๑ ป. ๑/๑ ๑๗
ง ๑.๑ ป. ๑/๓ (ชม.)
๑๘
งานบ้านเป็นงานท่ีทำในบ้านและบริเวณบ้าน เพ่ือให้บ้าน ๗
๑๕
สะอาด เป็นระเบียบเรียบร้อย และอำนวยความสะดวก

ให้แก่สมาชิกในครอบครัว วิธีการทำงานเพ่ือช่วยเหลือ

ตนเองทำได้โดยจัดเก็บของเล่นของใช้บนโต๊ะ ตู้ ชั้น การ

หยิบจับและใช้ของใช้ส่วนตัวอย่างถูกวิธี ซึ่งเม่ือทำแล้วจะ

ช่วยแบ่งเบาภาระของผู้ปกครอง และตนเองเกิดความ

ภาคภมู ใิ จ

๒ เสอื้ ผ้าและเครอื่ ง ง ๑.๑ ป. ๑/๑ เส้ือผ้าและเครื่องแต่งกายใช้ปกปิดร่างกายให้อบอุ่นและ ๗

แต่งกาย ง ๑.๑ ป. ๑/๓ ประดับตกแต่งร่างกายให้สวยงาม เส้ือผ้าและเครื่องแต่ง

ก า ย แ ต่ ล ะ ช นิ ด มี ก า ร ใช้ ง า น ต่ า ง กั น จึ ง ค ว ร เลื อ ก ใ ช้ ให้

เหมาะสม การแต่งกายด้วยตนเองเป็นการฝึกพ่ึงพาตนเอง

และแบ่งภาระของผู้ปกครอง การแต่งกาย ควรทำตาม

ขนั้ ตอนทถี่ กู ตอ้ งเพอ่ื ให้แตง่ กายได้ง่ายรวดเร็วและเรียบร้อย

การแต่งกายด้วยตนเองจะทำให้เรารู้จักพ่ึงพาตนเอง เกิด

ความภาคภูมิใจ และแบง่ เบาภาระของผู้ปกครอง

๓ อาหารและ ง ๑.๑ ป. ๑/๒ อาหารเปน็ สงิ่ ทีร่ บั ประทานแล้วใหป้ ระโยชนแ์ ก่ร่างกาย ๖
โภชนาการ
อาหารแต่ละชนิดมีประโยชน์แตกต่างกัน ในวันหนึ่ง ๆ จึง

ต้องรับประทานอาหารหลายอย่างเพื่อให้ร่างกายได้รับ

ประโยชน์ครบถ้วน การประกอบอาหารเป็นการจัดเตรียม
และปรุงอาหารให้สุกด้วยวิธตี ่าง ๆ การเลือกใช้อุปกรณ์และ

เครื่องมือประกอบอาหารได้เหมาะสมกับลักษณะงาน และ

ใชง้ านอยา่ งระมดั ระวัง จะทำให้งานเสร็จเรว็ และปลอดภยั

การใช้อุปกรณ์และเคร่ืองมือประกอบอาหารอย่างถูกวิธีจะ

ทำให้เกิด ทักษะการประกอบอาหาร อุปกรณ์ และ

เครื่องใช้ในการประกอบอาหารไมช่ ำรุด

๒๒

หนว่ ย ชอ่ื หน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด เวลา คะแนน
ที่ ตัวช้ีวดั ๑๕
๔ งานเกษตรสร้าง ง ๑.๑ ป.๑/๒ (ชม.)
อาชพี ง ๑.๑ ป.๑/๓ ๑๕
งานเกษตร เป็นการนำผลผลิตจากการปลูกพืช และ ๖
๕ งานช่างสรา้ งสรรค์ ง ๑.๑ ป.๑/๒ ๒๐
เลย้ี งสัตว์มาใช้ประโยชน์ งานเกษตรมีหลายประเภท
๖ งานประดษิ ฐ์พิชิต ง ๑.๑ ป.๑/๒
ฝัน ง ๑.๑ ป.๑/๓ สามารถแบ่งออกตามลักษณะของงานน้ัน ๆ การรด

น้ำตน้ ไมแ้ ละกำจัดวัชพชื เปน็ การดแู ลรกั ษาต้นไม้

ควรทำเปน็ ประจำเพ่ือให้ตน้ ไม้ได้เจริญเติบโต

แขง็ แรง สมบูรณ์ การพรวนดนิ ใสป่ ุ๋ยเป็นการดแู ล

รักษาตน้ ไม้ เพ่ือให้ต้นไมเ้ จริญเตบิ โตแข็งแรง

สมบรู ณ์

งานช่างมีความสำคัญต่อชีวิตประจำวัน การเรียนรู้ ๖

งานช่างช่วยทำให้ประหยัดค่าใช้จ่าย งานช่างแบ่ง

อ อ ก ได้ ห ล า ย ป ร ะ เภ ท ต า ม ลั ก ษ ณ ะ ข อ งง า น ที่ ท ำ

สิ่งของเคร่ืองใช้นำมาใช้ในชีวิตประจำวัน มาจาก

งานช่าง วัสดุ อุปกรณ์และเคร่ืองมือท่ีใช้ในงานช่าง

แตล่ ะชนิดมีประโยชนแ์ ตกตา่ งกันออกไป การทำงาน

ช่างแต่ละงานควรเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือ

ใหเ้ หมาะสมเพ่ือใหง้ านเสรจ็ เรว็ และปลอดภัย การใช้

เค ร่ื อ ง มื อ ช่ า ง ทุ ก ช นิ ด ต้ อ ง ร ะ มั ด ร ะ วั ง เ พ่ื อ ค ว า ม

ปลอดภัยของตนเอง และบุคคลรอบข้าง

งานประดิษฐ์เป็นงานที่สามารถทำได้ด้วยตนเอง ๘

โดยการนำวัสดุที่หาได้ในท้องถ่ินมาสร้างสรรค์เป็น

ชิ้นงานใหม่ ประโยชน์ที่ได้จากงานประดิษฐ์เป็นการ

นำเศษวสั ดตุ ่าง ๆ มาสร้างสรรคเ์ ป็นชน้ิ งาน และยัง

สามารถสร้างรายได้ใหก้ บั ครอบครวั ไดอ้ กี ด้วย

งานประดิษฐ์แบ่งออกเป็นหลายประเภท ท้ังนี้เพื่อ

ประโยชน์ในการใช้สอยที่แตกต่างกัน วัสดุอุปกรณ์มี

ความสำคัญในงานประดิษฐ์ ดังนั้นจึงควรใช้วัสดุ

อปุ กรณใ์ ห้เหมาะสมกบั ชนิ้ งานทป่ี ระดิษฐ์

รวมทั้งส้ิน ๔๐ ๑๐๐

๒๓

โครงสรา้ งรายวิชาการงานอาชีพ กลุ่มสาระการเรยี นรู้การงานอาชีพ
ช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๒
หน่วย ช่ือหน่วย มาตรฐาน/ จำนวน ๔๐ ชั่วโมง/ปี
ที่ ตัวชวี้ ดั
๑ งานบ้าน ง ๑.๑ ป. ๒/๑ สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด เวลา คะแน
น
หรรษา ง ๑.๑ ป. ๒/๒ (ชม.) ๒๐
ง ๑.๑ ป. ๒/๓
บ้านเป็นสถานที่อยู่อาศัยของสมาชิกทุกคน ดังนั้นการช่วยกัน ๘ ๒๐
๒ เส้อื ผ้าและ ง ๑.๑ ป. ๒/๑
เคร่ืองแต่ง ง ๑.๑ ป. ๒/๒ ดูแลรักษาบ้านจึงเป็นหน้าที่ของทุกคนในบ้าน เพ่ือให้บ้านน่าอยู่
กาย ง ๑.๑ ป. ๒/๓
และมีความสุข การดูแลรักษาบ้านให้สะอาดเรียบร้อย ซ่ึงทุกคน

จะต้องช่วยกันทำงานตามลำดับ และความสามารถของแต่ละคน

เพอื่ ใหบ้ ้านนา่ อยู่ พ้นื บ้านเปน็ สว่ นหนง่ึ ของบา้ นทีเ่ ราต้องเดินอาจ

มีส่ิงสกปรกทำให้เป็นที่อยู่ของแมลง ดังน้ันเราจึงต้องกวาดบ้าน

ทกุ วัน

เส้ือผ้า เคร่ืองแต่งกาย เป็นส่ิงท่ีเราสวมใส่ทุกวัน โดยเฉพาะชุด ๘

นักเรียนต้องแต่งตามกฎระเบยี บท่ีโรงเรยี นกำหนด การแต่งตวั ไป

โรงเรียนด้วยตนเอง ตามวิธีการที่ถูกต้อง จะช่วยประหยัดเวลา

แต่งตัวได้เรียบร้อยฝึกความมีระเบียบวนิ ัย และความรับผิดชอบ

ต่อตนเอง การแต่งตัวชุดนักเรียนด้วยตนเองให้ถูกต้อง ตาม

กฎระเบียบของโรงเรยี น เปน็ สง่ิ ท่ีเหมาะสมและเป็นการแบ่งเบา

ภาระของพอ่ แม่อกี ดว้ ย

๓ อาหารและ ง ๑.๑ ป. ๒/๑ การชว่ ยเหลือผู้ปกครองเตรียมและประกอบอาหารเป็นงานอกี ๖ ๒๐
โภชนาการ ง ๑.๑ ป. ๒/๒ อยา่ งหนงึ่ ท่นี ักเรยี นสามารถทำได้ การลา้ งผักและผลไม้ เป็นการ
ง ๑.๑ ป. ๒/๓ ลา้ งเอาเศษดนิ ฝุ่นละออง หรอื ยาฆ่าแมลงที่เกาะตดิ อยู่ให้หลดุ
ออก เพ่ือจะได้รบั ประทานได้อย่างปลอดภัย การจดั เตรยี มผกั
และผลไม้ ช่วยใหส้ ะดวกต่อการประกอบอาหาร ประหยัดเวลา
และทำใหผ้ ักผลไมด้ ูน่ารับประทาน

๔ งานเกษตร ง ๑.๑ ป. ๒/๑ การเพาะเมล็ดเป็นการขยายพันธ์ุพืชที่ง่าย ประหยัดค่าใช้จ่าย ๖ ๒๐
สร้างอาชีพ ง ๑.๑ ป. ๒/๒ ใช้วัสดุอุปกรณ์น้อยซึ่งสามารถนำผลผลิตไปประกอบอาหาร
ง ๑.๑ ป. ๒/๓ หรือจำหน่ายเพ่ือสร้างรายได้ การดูแลแปลงเพาะกล้าเป็น
กิจกรรมท่ีช่วยให้พืชเจริญเติบโตสมบูรณ์ ซึ่งทำได้หลายวิธี เช่น
รดนำ้ พรวนดิน กำจัดวชั พชื เป็นต้น

๒๔

หนว่ ย ช่ือหน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด เวลา คะแน

ที่ ตวั ช้ีวดั (ชม.) น

๕ งานชา่ ง ง ๑.๑ ป. ๒/๒ การใช้วัสดุ อุปกรณ์ และเคร่ืองมือช่างในการทำของเล่นได้ ๖ ๑๐

สร้างสรรค์ ง ๒.๑ ป. ๒/๒ เหมาะสมกับลักษณะงานและไม่ประมาท จะช่วยให้งานเสร็จเร็ว

ง ๒.๑ ป. ๒/๓ ป้องกันอุบัติเหตุในขณะปฏิบัติงาน ผลงานที่ได้มีคุณภาพ และ

ง ๒.๑ ป. ๒/๔ ประหยัดคา่ ใชจ้ ่ายในการซ่อมแซม วัสดุอุปกรณ์และเครื่องมอื

ของเล่นมีประโยชน์ในการสร้างความเพลิดเพลินและพัฒนา

สติปั ญ ญ า ถ้าสามารถสร้างของเล่นได้ด้วยตน เองตาม

กระบวนการเทคโนโลยีจะช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในการซื้อของ

เล่นได้ความคิดสร้างสรรค์เป็นการมองเห็น การคิดสิ่งใหม่ ๆ

อย่างต่อเนื่องที่หลากหลายแง่มุม โดยเน้นคุณภาพ ประโยชน์

และคุณค่าของส่ิงนั้น ดังนั้นถ้าเราใช้ความคิดสร้างสรรค์อย่าง

น้อย ๑ ลักษณะในการแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการเพ่ือ

สร้างของเลน่ ก็จะไดข้ องเลน่ ท่ีแปลกใหม่ และมคี ุณคา่

๖ งาน ง ๑.๑ ป. ๒/๒ การออกแบบ สิ่งของเครื่องใช้ต่าง ๆ ใน ชีวิตประจำวัน ๖ ๑๐

ประดษิ ฐ์ ง ๒.๑ ป. ๒/๑ มีจุดประสงค์เพื่อให้ผู้ใช้ได้รับความสะดวกสบายเป็นสำคัญ การ

พชิ ิตฝนั ง ๒.๑ ป. ๒/๒ ประดิษฐ์ของใช้ส่วนตัวด้วยตนเอง ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายและ

ง ๒.๑ ป. ๒/๓ ทำให้ผปู้ ระดษิ ฐ์เกิดความภาคภูมใิ จ

ง ๒.๑ ป. ๒/๔

รวมทั้งสนิ้ ๔๐ ๑๐๐

๒๕

โครงสร้างรายวชิ าการงานอาชีพ กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ

ช้ันประถมศึกษาปที ่ี ๓ จำนวน ๔๐ ชั่วโมง/ปี

หนว่ ย ชอ่ื หน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด เวลา คะแนน

ท่ี ตวั ชีว้ ัด (ชม.)

๑ งานบา้ น ง ๑.๑ ป.๓/๑ การทำงานเพื่อชว่ ยเหลอื ตนเอง เป็นการทำงานเกย่ี วกบั การดำเนิน ๘ ๒๐

หรรษา ง ๑.๑ ป.๓/๒ ชวี ิตประจำวันท่ีนักเรียนสามารถดูแลช่วยเหลือตนเองได้ เช่น การ

ง ๑.๑ ป.๓/๓ จัดเตรียมอุปกรณ์การเรียน การทำความสะอาดกระเป๋านักเรียน

การทำความสะอาดรองเท้าเป็นต้น โดยการทำงานเพ่ือช่วยเหลือ

ตนเองมีประโยชน์ในการฝึกพึ่งพาตนเองและความมีระเบียบวินัย

แบ่งเบาภาระของสมาชิกในครอบครัว การทำงานเพ่ือช่วยเหลือ

ครอบครวั เป็นการทำงานเกี่ยวกับดูแลรักษาห้องต่างๆ ภายในบา้ น

เครื่องใช้ในบ้าน และบริเวณบ้านให้สะอาด เป็นระเบียบเรียบร้อย

ด้วยการปัด กวาด เช็ด ถู รวมถึงการบริการสมาชิกในครอบครัว
เพื่อให้บ้านสะอาด น่าอยู่อาศัย สมาชิกทุกคนเกิดความรักใคร่

สามัคคีกัน เป็นการออกกำลังกายอย่างหนึ่ง และประหยัด

ค่าใช้จ่ายในการว่าจ้างคนมาทำงานบ้าน การทำงานเพื่อช่วยเหลือ

ส่วนรวม เป็นการทำงานเก่ียวกับการดูแลรักษา และทำความ

สะอาดวัสดุอุปกรณ์ ส่ิงของเคร่ืองใช้ และสถานที่สาธารณะซ่ึงทุก

คนในสังคมใช้ร่วมกัน เพื่อฝึกนิสัยท่ีดีในการรู้จักเสียสละเพื่อผู้อ่ืน

สังคมน่าอยู่อาศัยเพราะผู้คนพ่ึงพาอาศัยกันและสิ่งแวดล้อมดี

เพราะทุกคนช่วยกันดูแลรกั ษา

๒ เสือ้ ผา้ และ ง ๑.๑ ป.๓/๑ การเลือกใช้เส้ือผ้า ควรเลือกใช้ให้เหมาะสมกับสภาพอากาศและ ๖ ๑๐

เครอ่ื งแต่ง ง ๑.๑ ป.๓/๒ โอกาส เพื่อให้ผู้สวมใส่มีร่างกายแข็งแรง ไม่เจ็บป่วยด้วยโรคแพ้

กาย ง ๑.๑ ป.๓/๓ อากาศ มคี วามม่ันใจในการเข้าสังคม ส่งเสรมิ บุคลกิ ภาพ และผู้พบเห็น

รู้สึกช่ืนชม การซ่อมแซมเสื้อผ้า เป็นวิธีการทำให้เส้ือผ้าท่ีชำรุดนำ

กลับมาใช้ได้อีกครั้ง ซึ่งสามารถทำได้หลายวธิ ี แตว่ ิธีท่ีง่ายท่ีสุดและ

ซ่อมแซมเสื้อผ้าที่ชำรุดช่ัวคราว คือ วิธีการเนา และการเนาให้ได้

ผลงานที่มีคุณภาพต้องใช้วัสดุ อุปกรณ์และเครื่องมือตรงกับ

ลักษณะงาน รวมถึงทำงานอย่างเป็นขั้นตอนตามกระบวนการ
ทำงานด้วยความสะอาดและรอบคอบ

๒๖

หนว่ ย ช่ือหน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด เวลา คะแนน

ที่ ตัวช้วี ดั (ชม.)

๓ อาหารและ ง ๑.๑ ป.๓/๑ การเก็บรักษาอาหารเป็นวิธีการเก็บรักษาอาหารสด อาหารแห้ง ๖ ๒๐

โภชนาการ และอาหารปรุงสำเร็จให้คงสภาพเดิมอยู่ระยะหนึ่งโดยไม่เน่าเสีย

ซึ่งการเก็บรักษาอาหารมีหลายวิธีจึงต้องเลือกใช้ให้เหมาะสมกับ

ลักษณะของอาหารแต่ละชนิด ซ่ึงจะมีประโยชน์ในการยืดอายุการ

เก็บรักษาอาหารให้ยาวนานข้ึน ลดการสูญเสียคุณ ค่าทาง

โภชนาการ สะดวกรวดเร็วตอ่ การนำมาใช้งานและประหยัดเงินใน

การซื้ออาหารนอกฤดูกาลมารับประทาน นอกจากประโยชน์ของ

อปุ กรณ์ประกอบอาหารและวิธีการประกอบอาหาร ได้แก่ ข้ันตอน

การประกอบอาหาร อนามัยของผู้ประกอบอาหารและอนามัยใน

การประกอบอาหาร ซึ่งผู้ประกอบ อาหารทุกคนควรเห็น

ความสำคัญและยึดถือเป็นแนวปฏิบัติเพื่อให้ประกอบอาหารได้

อยา่ งรวดเร็ว อาหารน่ารบั ประทาน สะอาดและปลอดภยั

๔ งานเกษตร ง ๑.๑ป.๓/๑ การปลูกผักสวนครัวเป็นงานเกษตรอย่างหน่ึงท่ีเราสามารถนำ ๗ ๒๐

สร้างอาชีพ ง ๑.๑ ป.๓/๒ ผลผลิตมาใช้ประโยชน์ในการบริโภคและจำหน่ายเพื่อสร้างรายได้

ง ๑.๑ ป.๓/๓ ผักสวนครัวท่ีสามารถปลูกได้เองในครัวเรือนมีหลายชนิด ซ่ึงการ

ปลูกผักสวนครัวให้ได้ผลผลิตดีนั้นต้องใช้วัสดุ อุปกรณ์และ

เคร่ืองมือตรงกับลักษณะงาน ทำงานอย่างเป็นขั้นตอนตาม

กระบวนการทำงานด้วยความสะอาด ความรอบคอบ และอนุรักษ์

สงิ่ แวดลอ้ ม

๕ งานช่าง ง ๑.๑ ป.๓/๑ การบำรุงรักษาของเล่นและการซ่อมแซมของใช้ส่วนตัว เป็นการ ๗ ๒๐

สรา้ งสรรค์ ง ๑.๑ ป.๓/๒ ทำงานเพ่ือช่วยเหลือตนเอง ครอบครัว และส่วนรวมอย่างหน่ึง

ง ๑.๑ ป.๓/๓ ซ่ึงนักเรียนสามารถทำได้ด้วยตนเอง โดยคำนึงถึงการใช้วัสดุ

อุปกรณ์และเคร่ืองมือตรงกับลักษณะงานและการทำงานอย่างเป็น

ข้ันตอนตามกระบวนการทำงานด้วยความสะอาดและรอบคอบ

เพื่อประโยชน์ในการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ฝึกลักษณะนิสัย

ทดี่ ใี นการเป็นคนละเอยี ดรอบคอบ ประณีต รับผดิ ชอบและเป็นคน

ช่างสังเกต ทำให้เกิดความภาคภูมิใจที่สามารถบำรุงรักษาของเล่น

และการซ่อมแซมของใช้ส่วนตัวได้ด้วยตนเอง ยืดอายุการใช้งาน

ของของเล่นและของใช้ส่วนตัว และประหยัดค่าใช้จ่ายในการซ้ือ

ของเล่นและของใช้สว่ นตัวใหม่

๒๗

หน่วย ช่ือหน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด เวลา คะแนน
ท่ี ตัวชว้ี ดั ๑๐
๖ งาน ง ๑.๑ ป.๓/๑ (ชม.)
ประดษิ ฐ์ ง ๑.๑ ป.๓/๓ ๑๐๐
พิชติ ฝนั ง ๒.๑ ป.๓/๑ งานประดิษฐ์เป็นงานสร้างสรรค์สิ่งของเคร่อื งใช้จากวสั ดุในท้องถิ่น ๖

หรือเศษวัสดุด้วยวิธีการต่างๆ โดยทำงานอย่างเป็นขั้นตอนตาม

กระบวนการทำงานด้วยความสะอาด ความรอบคอบ และ

อนุรักษ์สิ่งแวดล้อม เพ่ือให้ได้ผลงานที่มีคุณภาพ และได้ใช้เวลา

ว่างให้เกิดประโยชน์ มีของเล่นของใช้ไว้ใช้สอย ส่งเสริมความคิด

สร้างสรรค์ อนุรักษ์สิ่งแวดล้อมและสร้างเอกลักษณ์ของท้องถิ่น

โดยการนำวัสดุในท้องถิ่นมาเพ่ิมมูลค่าและนำไปจำหน่าย รวมถึง

เปน็ การสรา้ งความภาคภมู ใิ จในตนเองอกี ด้วย

รวมท้ังส้ิน ๔๐

๒๘

โครงสร้างรายวชิ าการงานอาชีพ กลุม่ สาระการเรยี นรู้การงานอาชพี

ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ่ี ๔ จำนวน ๔๐ ชว่ั โมง/ปี

หนว่ ย ช่อื หน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด เวลา คะแน
น
ที่ ตัวชว้ี ดั (ชม.) ๑๗

๑ งานบ้าน ง ๑.๑ ป.๔/๑ การดูแลรักษาของใช้ส่วนตัวและจัดเก็บสิ่งของเครื่องใช้ตามข้ันตอน ๗ ๑๓

หรรษา ง ๑.๑ ป.๔/๒ ท่ีกำหนดจะทำให้งานเสร็จ การมีมารยาทในการอยู่ร่วมกับผู้อ่ืนจะ ๒๐

ง ๑.๑ ป.๔/๓ ทำให้อยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขและราบร่ืน การใช้พลังงานและ ๒๐

ง ๑.๑ ป.๔/๔ ทรัพยากร ในการทำงานอย่างคุ้มค่าจะช่วยประหยัดพลังงานและ ๑๒

ทรพั ยากรในประเทศ

๒ เส้อื ผ้าและ ง ๑.๑ ป.๔/๑ การซ่อมแซมเส้ือผ้าด้วยวธิ ีการด้นให้ได้ผลงานดีและปลอดภยั ต้องทำ ๕

เคร่ืองแต่ง ง ๑.๑ ป.๔/๒ ตามข้ันตอนท่ีถูกต้อง เลือกใช้วัสดุอุปกรณ์ให้เหมาะสมกับลักษณะ

กาย งาน และใช้งานวัสดุอุปกรณ์อย่างระมัดระวัง การขจัดรอยเป้ือนบน

เส้ือผ้าอย่างมีประสิทธิภาพควรใช้วิธีการทีเ่ หมาะสมกับชนิดของรอย

เปอื้ น และควรทำทันทีเม่อื พบรอยเป้ือน

๓ อาหารและ ง ๑.๑ ป.๔/๑ การประกอบอาหารและเคร่ืองด่ืมเป็นข้ันตอนหน่ึงท่ีทำให้เราได้ ๘

โภชนาการ ง ๑.๑ ป.๔/๒ รับประทานอาหารและเครือ่ งดืม่ ทีส่ ะอาด ปลอดภยั และมปี ระโยชน์

ง ๑.๑ ป.๔/๓ ต่อร่างกาย การจัดและตกแต่งอาหารช่วยให้อาหารน่ารับประทาน

และรับประทานได้สะดวกมากย่ิงข้ึน การรับประทานอาหารร่วมกับ

ผู้อ่ืนควรปฏิบัติตนให้ถูกต้องตามมารยาท เพื่อเสริมสร้างบุคลิกภาพ

ที่ดแี ละเปน็ ทช่ี น่ื ชมแก่ผพู้ บเหน็

๔ งานเกษตร ง ๑.๑ ป.๔/๒ ไม้ดอกเป็นพืชที่มีดอกสวยงาม ไม้ประดับเป็นพืชที่มีใบสวยงาม การ ๘

สร้างอาชพี ปลูกไม้ดอกไม้ประดับให้สวยงามเจริญเติบโตได้ดี ต้องศึกษา

รายละเอียดพันธ์ุไม้ก่อนปลูก ปลูกตามขั้นตอนท่ีถูกต้องโดยเลือกใช้

วัสดุอุปกรณ์ที่เหมาะสม ดูแลรักษาอย่างถูกวิธีและสม่ำเสมอ การ

ปลูกไม้ดอกไม้ประดับมีประโยชน์ในการตกแต่งอาคารสถานที่ให้สด

ช่ืนสวยงามใช้ในงานพิธี เพิ่มสีสันให้อาหาร ใช้เป็นยารักษาโรคให้

เปน็ ของขวญั และสามารถประกอบอาชีพได้

๕ งานชา่ ง ง๑.๑ ป.๔/๑ การซ่อมแซมอุปกรณ์ เคร่ืองมือและเคร่ืองใช้เหมาะสมกับลักษณะ ๕

สรา้ งสรรค์ ง๑.๑ ป.๔/๒ การชำรุด และเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์หรือเคร่ืองมือในการซ่อมแซมได้

ถูกตอ้ ง จะชว่ ยให้อุปกรณ์ เครือ่ งมอื และเครื่องใช้นำกลบั มาใชง้ านได้

อกี ครัง้ โดยไม่ตอ้ งซอื้ ใหม่หรอื จ้างช่างซ่อมแซม

๒๙

หน่วย ชือ่ หน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคัญ/ความคดิ รวบยอด เวลา คะแนน
ท่ี ตัวชว้ี ัด ๑๘
๖ งาน ง ๑.๑ ป.๔/๑ (ชม.)
ประดษิ ฐ์ ง ๑.๑ ป.๔/๒ ๑๐๐
พิชติ ฝัน งานประดิษฐ์สร้างผลงานเพื่อนำมาใช้ในชีวิตประจำวัน และทำให้ ๗

เกดิ รายไดเ้ ม่ือนำไปจำหน่าย หลักปฏิบตั ิในงานประดิษฐช์ ่วยให้เรา

มีแนวคิดในการประดิษฐ์ผลงานได้ด้วยตนเอง กระบวนการของ

งานประดิษฐ์ช่วยให้ทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีข้อผิดพลาด

น้อยและได้ผลงานท่ีมีคุณภาพ ใบตองและกระดาษนำมาประดิษฐ์

เป็นของใช้ของตกแต่งได้มากมาย ซึ่งมีประโยชน์ในการนำไปใช้

สอย นำไปมอบเป็นของขวัญของที่ระลึก และจำหน่ายเพื่อสร้าง

รายได้

รวมท้ังสนิ้ ๔๐

๓๐

โครงสรา้ งรายวชิ าการงานอาชีพ กลุม่ สาระการเรียนรกู้ ารงานอาชีพ

ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี ๕ จำนวน ๔๐ ชวั่ โมง/ปี

หน่วย ชอ่ื หน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคญั /ความคดิ รวบยอด เวลา คะแนน
ที่ ตวั ช้ีวดั
๑ งานบา้ น ง ๑.๑ ป.๕/๑ (ชม.)
หรรษา ง ๑.๑ ป.๕/๒
ง ๑.๑ ป.๕/๓ การดูแลรักษาของใช้ส่วนตัวและจัดเก็บส่ิงของเครื่องใช้ตาม ๖ ๑๕
ง ๑.๑ ป.๕/๔
ขั้นตอน ที่กำหนดจะทำให้งานเสร็จ การมีมารยาทในการอยู่

ร่วมกับผู้อ่ืนจะทำให้อยู่ร่วมกันอย่างสงบสุขและราบร่ืน การ

ใช้พลังงานและทรัพยากร ในการทำงานอย่างคุ้มค่าจะช่วย

ประหยัดพลังงานและทรพั ยากรในประเทศ

๒ เส้ือผา้ และ ง ๑.๑ ป.๕/๑ การดูแลรักษาเสื้อผ้าด้วยวิธีการต่างๆตามข้ันตอนที่ถูกต้องได้ ๖ ๑๐

เคร่ืองแต่ง ง ๑.๑ ป.๕/๒ ด้วยตนเองทำให้เสื้อผ้าคงสภาพใช้งานได้นานประหยัด ๑๐
๑๕
กาย ค่าใช้จ่ายในการซื้อเสื้อผ้าใหม่และเกิดความภาคภูมิใจใน

ความสามารถของตนเอง หลักการสำคัญของการซ่อมแซม

เส้ือผ้าคือต้องเลือกวิธีการให้เหมาะสมกับลักษณะการชำรุ ด

ของเสื้อผ้าใช้ด้ายสีเดียวกันหรือสีใกล้เคียงกับสีเส้ือผ้าท่ีจะ

ซ่อมแซมซ่ึงจะช่วยให้เกิดความกลมกลืนสวยงามและทนทาน

ต่อการใช้งาน

๓ อาหารและ ง ๑.๑ ป.๕/๒ อาหารและเครอ่ื งด่ืมมีความสำคัญตอ่ การดำรงชวี ิตของเราจึง ๔

โภชนาการ ต้องร้จู กั เลือกซื้ออาหารและเคร่อื งด่ืมท่ีมปี ระโยชน์มาบรโิ ภค

โดยคำนึงถงึ ความประหยัดและความปลอดภยั

๔ งานเกษตร ง ๑.๑ ป.๕/๑ การปลูกพืชคือ การนำเอาเมล็ดพันธุ์หน่อหัวมาใส่ลงในดิน ๕
สร้างอาชพี ง ๑.๑ ป.๕/๒ หรอื สิ่งอื่นเพื่อให้งอกหรือเตบิ โตและสามารถขยายพันธุ์ต่อไป
ได้เราแบ่งพืชตามการปลูกเพื่อใช้ประโยชน์เป็นพืชไร่และพืช
สวน การปลูกพืชให้เจริญเติบโตทำได้หลายวิธีท้ังการปลูกพืช
ในดินและการปลูกพืชแบบไม่ใช้ดินแต่โดยทั่วไปนิยมปลูกพืช
ในดนิ เพราะมีข้นั ตอนการปลูกและวธิ กี ารดแู ลรกั ษาง่ายกว่า
ผักคะน้าและต้นหอมนิยมปลูกเพื่อบริโภคส่วนของใบและลำ
ต้นคะน้าเจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนปนทรายต้องการน้ำมาก
แต่ไม่ชอบน้ำขัง ต้นหอมเจริเติบโตได้ดีในดินร่วนชอบอากาศ
ช้ืนและต้องการแสงแดดตลอดวันเม่ือผักโตเตม็ ทค่ี วรเกบ็ เกีย่ ว
โดยการถอนดว้ ยมอื นำมาประกอบอาหารได้หลายอยา่ ง

๓๑

หนว่ ย ชื่อหน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด เวลา คะแนน
ที่ ตวั ชว้ี ดั ๑๐
๕ งานช่าง ง ๑.๑ ป.๕/๑ (ชม.)
สร้างสรรค์ ง ๑.๑ ป.๕/๒
อุปกรณข์ องใชใ้ นบา้ นเป็นส่ิงทช่ี ่วยอำนวยความสะดวกสบายใน ๕

การทำกิจกรรมต่างๆภายในบ้านเมื่อใช้ไประยะหน่ึงอาจเกิด

การชำรุดเสียหายถ้าเรารู้จักซ่อมแซมอย่างถูกวิธีจะนำกลับมา

ใช้ได้อีกและประหยัดค่าใช้จ่ายในการซ้ือใหม่ ในการสร้าง

ชน้ิ งานใดๆก็ตามจะต้องมีความร้เู ก่ียวกับวัสดุอปุ กรณ์เครอ่ื งมือ

และความรู้ที่เกี่ยวกับช้ินงานเช่นกลไกไฟฟ้าและอิเล็กทรอนิกส์

เป็นตน้

๖ งาน ง ๑.๑ ป.๕/๒ ของใช้คือสิ่งของท่ีประดิษฐ์ขึ้นมาเพื่อประโยชน์ใช้สอยใน ๕ ๑๕
ประดษิ ฐ์ ง ๒.๑ ป.๕/๒ ชวี ิตประจำวัน ส่วนของตกแต่งเป็นสิ่งของท่ีประดิษฐ์ข้ึนมาเพ่ือ
พิชิตฝนั ง ๒.๑ ป.๕/๓ ใช้ตกแต่งร่างกาย เส้ือผ้า และสถานที่ต่างๆ ให้สวยงาม วัสดุ
ง ๒.๑ ป.๕/๔ เหลือใช้ในท้องถิ่นคือ เศษวัสดุประเภทต่างๆท่ีเหลือจากการใช้
งานซึ่งมีอยู่ในท้องถ่ิน สามารถนำมาดัดแปลงประดิษฐ์เป็นของ
ใช้หรือของตกแต่งเพื่อใช้ในชีวิตประจำวัน เป็นวิธีกำจัดขยะ
และช่วยลดมลพิษในส่ิงแวดล้อมได้ ความคิดสร้างสรรค์เป็น
ความสามารถทางสมองของมนุษย์ที่คิดได้กว้างไกล หลายแง่มุม
หลายทิศทาง นำไปสู่การคิดประดิษฐ์ส่ิงของและแนวทางการ
แก้ปัญหาใหม่ๆ กระบวนการเทคโนโลยีเป็นแนวทางในการคิด
แก้ปัญหาหรือสนองความต้องการของมนษุ ย์ มีลำดับข้ันตอนใน
กระบวนการทำงานชัดเจน ซึ่งกระบวนการเหล่านี้จะฝึกให้
นักเรียนทำงานอย่างเป็นกระบวนการ ทักษะการสร้างช้ินงาน
เป็นการฝึกฝนการใช้อุปกรณ์ เครื่องมือในการสร้างช้ินงาน
ทักษะการวัดขนาด และทักษะการทำเครื่องหมาย จนสามารถ
ปฏิบัติงานได้อย่างคล่องแคล่ว รวดเร็ว และถูกต้องตามแบบท่ี
กำหนด ขวดพลาสติกหรือเปลือกข้าวโพดเป็นวัสดุเหลือใช้ที่
สามารถนำมาประดิษฐ์เป็นกระเช้าแขวนหรือดอกไม้ประดิษฐ์
เพื่อใช้ตกแต่งบ้าน โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายมาก และยังช่วย
รักษาสง่ิ แวดล้อม ลดปริมาณขยะได้อกี ด้วย

๓๒

หนว่ ย ชอื่ หน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด เวลา คะแนน
ที่ ๑๕
๗ งานธรุ กิจ ตวั ชีว้ ัด (ชม.)
๑๐
๘ อาชีพใน ง ๑.๑ ป.๕/๑ การทำบัญชีครัวเรือน โดยบันทึกรายการทางการเงินท่ีเกิดขึ้น ๕ ๑๐๐
ชมุ ชน
ง ๑.๑ ป.๕/๒ ของครอบครัวเป็นประจำจะทำให้รู้ฐานะทางการเงินของ

ครอบครัว ช่วยเตือนความจำ เป็นข้อมูลสำคัญในการวาง

แผนการใช้จ่ายเงินและตัดสินใจซื้อสิ่งของท่ีมีประโยชน์มีราคา

เหมาะสมกับฐานะทางเศรษฐกิจของครอบครัว การจัดเก็บ

เอ ก ส า ร ส ำ คั ญ ที่ ใช้ เป็ น ห ลั ก ฐ า น แ ส ด ง ต น แ ล ะ ติ ด ต่ อ กั บ

หน่วยงานตา่ งๆอย่างเป็นระบบ และถูกวิธี จะช่วยใหเ้ อกสารไม่

สูญหาย เป็นระเบียบ ค้นหาและหยิบใช้ได้ง่ายสมบัติส่วนตัว

สมาชิกในครอบครวั และส่วนรวมเปน็ สิง่ ทีต่ ้องดแู ลรักษา นา่ ใช้

งานมีอายุการใช้งานยาวนานและประหยัดค่าใช้จ่ายในการซื้อ

ใหม่

ง ๒.๑ ป.๕/๑ อาชีพในชุมชนแต่ละชุมชนมีความสำคัญต่อผู้อยู่อาศัยและ ๔

ง ๒.๑ ป.๕/๒ ชมุ ชน โดยสรา้ งรายได้ใหแ้ ก่ผ้อู ยู่อาศัย สรา้ งสัมพนั ธภาพที่ดีใน

ชุมชนเพราะทำกิจกรรมทางธุรกิจร่วมกัน และมีส่วนทำให้

ชุมชนเกิดการพัฒนาในด้านต่างๆ อาชีพท่ีพบในชุมชนแต่ละ

ชุมชนมีความแตกต่างกันตามสภาพแวดล้อม ลักษณะงาน

ประเภทของงานหรือกิจการ และรายได้ ข้อควรคำนึงท่ีมีส่วน

ในการตัดสินใจเลือกอาชีพ ได้แก่ การทำงานไม่เป็นเวลา การ

ยอมรบั นับถอื จากสงั คม และการมคี วามเสย่ี งตอ่ ชวี ิตสงู

รวมท้ังสิ้น ๔๐

๓๓

โครงสร้างรายวชิ าการงานอาชีพ กลุ่มสาระการเรียนร้กู ารงานอาชพี

ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี ๖ จำนวน ๔๐ ช่วั โมง/ปี

หน่วย ชอ่ื หน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคญั /ความคิดรวบยอด เวลา คะแนน
๑๕
ท่ี ตวั ชี้วัด (ชม.)
๑๐
๑ งานบา้ น ง ๑.๑ ป.๖/๑ การดูแลรักษาสมบัติภายในบ้าน เป็นวิธีการใช้งานและทำความ ๖ ๑๕

หรรษา ง ๑.๑ ป.๖/๒ สะอาดเคร่ืองเรือน เคร่ืองใช้ไฟฟ้าท่ีอยู่ภายในบ้านอย่างถูกต้อง ๑๕
๑๕
ง ๑.๑ ป.๖/๓ เหมาะสมโดยใช้ทักษะการจัดการในการทำงาน และทักษะการ

ทำงานร่วมกัน เพ่ือยืดอายุการใช้งานของสมบัติภายในบ้าน ช่วย

ประหยัดค่าใช้จ่ายโดยไม่ต้องซื้อใหม่ การมีมารยาทในการทำงาน

กับครอบครัวและผู้อื่นจะทำให้งานสำเร็จลุล่วงไปได้ด้วยดี และมี

ความสุขในการทำงาน

๒ เสือ้ ผา้ และ ง ๑.๑ ป.๖/๑ การปะและการชุนเป็นการซ่อมแซมเส้ือผ้าวิธีหน่ึงท่ีทำให้เสื้อผ้าท่ี ๕

เครื่องแต่ง ชำรุดนำกลับมาใช้ได้อีกครั้งและประหยัดค่าใช้จ่ายในการจ้างช่าง

กาย ซ่อมแซม โดยการปะใช้ซ่อมแซมเส้ือผ้าที่มีรอยขาดขนาดใหญ่หรือ

ฉีกขาด การชุนเป็นการซอ่ มแซมเสอื้ ผา้ ทมี่ ีรอยขาดไมใ่ หญ่มากนัก

๓ อาหารและ ง ๑.๑ ป.๖/๒ การจัดอาหารให้สมาชิกในครอบครัวเหมาะสมกับวัยมีคุณค่าทาง ๖

โภชนาการ อาหารครบ ๕ หมู่มีปรมิ าณเพียงพอกับจำนวนสมาชกิ ในครอบครัว

และน่ารับประทานจะทำให้สมาชิกแต่ละคนมีสุขภาพร่างกาย

แข็งแรงปราศจากโรคภัยและไม่รู้สึกเบื่อหน่ายในการรับประทาน

อาหาร การวางแผนเตรียม ประกอบอาหารและจัดตกแต่งจากน้ัน

ปฏิบัติตามแผนที่วางไว้จะทำให้งานเสร็จเร็วประหยัดแรงงานมี

ข้อผดิ พลาดนอ้ ยและได้ผลงานท่มี คี ุณภาพ

๔ งานเกษตร ง ๑.๑ ป.๖/๑ การเลี้ยงปลาสวยงามเป็นงานอดิเรกท่ีให้ความเพลิดเพลิน และ ๖

สร้างอาชีพ ง ๑.๑ ป.๖/๒ หากเล้ียงพร้อมกับดูแลจัดการอย่างถูกวิธี ปลาจะมีการขยายพันธ์ุ

สมบูรณ์ ไม่เป็นโรค และสามารถนำผลผลิตท่ีได้ไปจำหน่ายเป็น

อาชพี ไดอ้ ีกด้วย

๕ งานช่าง ง ๑.๑ ป.๖/๑ การติดต้ังประกอบของใช้ในบ้านด้วยตนเองเป็นงานช่างอย่างหนึ่ง ๖

สรา้ งสรรค์ ง ๑.๑ ป.๖/๒ ที่ท ำให้ เกิดผลิตภั ณ ฑ์ อำน วยความสะดวกในการ ดำเนิ น

ชีวิตประจำวันช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายเป็นการใช้เวลาว่างให้เกิด

ประโยชน์ ฝึกทักษะการสร้างชิ้นงานเพ่ือเป็นพ้ืนฐานในการ

ประกอบอาชีพและในขณะปฏิบัติงานไม่ควรประมาทเพ่ือความ

ปลอดภยั

๓๔

หน่ว ช่อื หน่วย มาตรฐาน/ สาระสำคัญ/ความคิดรวบยอด เวลา คะแนน
ยท่ี ตัวชวี้ ดั ๑๕
๖ งานธรุ กจิ ง ๑.๑ ป.๖/๑ (ชม.)
๑๕
๗ งานอาชีพ ง ๒.๑ ป.๖/๑ การบันทึกรายรับ-รายจ่ายเป็นการบันทึกรายละเอียดการใช้ ๖
ง ๒.๑ ป.๖/๒
จ่ายเงินในชีวิตประจำวันทั้งรายวันรายสัปดาห์รายเดือนหรือ

รายปีซ่ึงสามารถช่วยวางแผนการใช้เงินในอนาคตควบคุมการ

ใช้จ่ายให้เหมาะสมจึงมีเงินพอใช้มีเงินออมและไม่มีหนี้สินการ

จัดเก็บเอกสารการเงินเป็นเอกสารที่แสดงรายการใช้จ่ายเงิน

เงินออมและทรัพย์สินต่างๆซึ่งหากจัดเก็บได้เหมาะสมจะส่งผล

ให้เกิดความเป็นระเบียบหยิบใช้ได้สะดวกไม่สู ญ หาย

และสามารถใช้เป็นข้อมูลหรือหลักฐานเกี่ยวกับทรัพย์สินและ

หน้ีสินได้

การเลือกอาชีพท่ีเหมาะสมกับตนเองต้องมีการสำรวจตนเอง ๕

เก่ียวกับความสนใจความสามารถทักษะความชำนา ญ

เฉพาะตัวระบุความรู้ความสามารถและคุณธรรมที่สัมพันธ์กับ

อาชีพทีส่ นใจเพอ่ื นำมาประกอบการวางแผนและตดั สนิ ใจ

รวมท้ังสน้ิ ๔๐ ๑๐๐

๓๕

แนวทางการวัดและประเมินผล กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ
การวัดและประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียนต้องอยู่บนหลักการพื้นฐานสองประการ คือ
การประเมินเพ่ือพัฒนาผู้เรียนและเพื่อตัดสินผลการเรียน ในการพัฒนาคุณภาพการเรียนรู้ของผู้เรียน ให้ประสบ
ผลสำเร็จน้ัน ผูเ้ รียนจะต้องได้รับการพัฒนาและประเมินตามตัวชี้วดั เพ่ือให้บรรลุตามมาตรฐานการเรียนรู้ สะท้อน
สมรรถนะสำคัญ และคุณลักษณะอันพึงประสงค์ของผู้เรียนซ่ึงเป็น เป้าหมายหลักในการวัดและประเมินผลการ
เรียนรู้ในทุกระดับไม่ว่าจะเป็นระดับชั้นเรียน ระดับสถานศึกษา ระดับเขตพ้ืนที่การศึกษา และระดับชาติ การวัด
และประเมนิ ผลการเรียนรู้ เปน็ กระบวนการพัฒนาคณุ ภาพผเู้ รยี นโดยใช้ผลการประเมินเป็นข้อมูลและสารสนเทศ
ทีแ่ สดงพัฒนาการ ความก้าวหน้า และความสำเร็จทางการเรียนของผเู้ รยี น ตลอดจนข้อมูลทีเ่ ป็นประโยชนต์ ่อการ
สง่ เสรมิ ใหผ้ เู้ รยี นเกดิ การพฒั นาและเรียนรูอ้ ยา่ งเต็มตามศักยภาพ
การวัดและประเมินผลกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพ เป็นการวัดและประเมินผลท่ีอยู่ใน
กระบวนการจัดการเรียนรู้ ผู้สอนดำเนินการเป็นปกติและสม่ำเสมอ ในการจัดการเรียนการสอน ใช้เทคนิคการ
ประเมินอย่างหลากหลาย เช่น การซักถาม การสังเกต การตรวจ ผลงาน การประเมินโครงงาน การประเมิน
ชิ้นงาน/ ภาระงาน แฟ้มสะสมงาน การใช้แบบทดสอบฯลฯ โดยผู้สอนเป็นผู้ประเมินเองหรือเปิดโอกาสให้ผู้เรียน
ประเมินตนเอง เพือ่ นประเมนิ เพ่อื น ผู้ปกครองร่วมประเมนิ ในกรณีทไี่ ม่ผ่านตวั ชีว้ ดั ใหม้ ี การสอนซ่อมเสรมิ
การวดั และประเมินผล เป็นการตรวจสอบว่า ผเู้ รียนมีพัฒนาการความก้าวหน้าในการเรียนรู้ อันเป็นผล
มาจากการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนหรือไม่ และมากน้อยเพียงใด มีส่ิงที่จะต้องได้รับการพัฒนาปรับปรุงและ
สง่ เสริมในดา้ นใด นอกจากนี้ยงั เป็นข้อมูลให้ผ้สู อนใชป้ รับปรงุ การเรยี นการสอนของตนดว้ ย ท้งั นโี้ ดยสอดคล้องกับ
มาตรฐานการเรียนรู้และตัวช้ีวัด ผู้สอนต้องตระหนักว่าการจัดกิจกรรมเรียนการสอน และการวัดและประเมินผล
การเรียนรู้ เปน็ กระบวนการเดียวกัน และจะต้องวางแผนไปพร้อม ๆ กัน
แนวทางการวดั ผลและประเมินผลการเรียนรู้
๑. ต้องวัดและประเมินผลท้ังความรู้และความคิด ความสามารถ ทักษะและกระบวนการ เจตคติ
คณุ ธรรม จรยิ ธรรม รวมทงั้ โอกาสในการเรยี นรูข้ องผ้เู รียน
๒. วิธกี ารวดั และประเมินผลต้องสอดคลอ้ งกับมาตรฐานการเรยี นรแู้ ละตวั ชีว้ ดั ท่กี ำหนดไว้
๓. ต้องเก็บข้อมูลท่ีได้จากการวดั และประเมนิ ผลตามความเป็นจริง และตอ้ งประเมนิ ผล ภายใต้ข้อมูลท่ีมี
อยู่
๔. ผลการวดั และประเมนิ ผลการเรียนร้ขู องผเู้ รียนต้องนำไปสกู่ ารแปลผล และขอ้ สรุปทส่ี มเหตุสมผล
๕. การวัดและการประเมนิ ผลต้องมคี วามเทีย่ งตรงและเปน็ ธรรม ท้ังในดา้ นของวธิ กี ารวัด
โอกาสของการประเมนิ

เคร่ืองมือในการวดั และประเมินผล
เครื่องมือท่ีใช้ในการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ในกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี
จะต้องเป็นเคร่ืองมือที่มุ่งวัดคุณภาพผู้เรียนตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัดท่ีกำหนด ซ่ึงสามารถแบ่ง

๓๖

พฤติกรรมท่ีผู้เรยี นแสดงออกได้ ๓ ด้าน คือ ดา้ นความรู้ ดา้ นทกั ษะ/ กระบวนการ ด้านเจตคติ คุณธรรม จริยธรรม
สำหรับเคร่ืองมอื วดั พฤติกรรมทั้ง ๓ ดา้ นนน้ั มีรายละเอียด ดังนี้

๑. เคร่ืองมือ และวิธีการวัดด้านความรู้ (Knowledge) เป็นเคร่ืองมือที่ใช้วัดพฤติกรรมของผู้เรียน
หลังจากที่ผู้เรียนผ่านการเรียนรู้ ซึ่งเป็นพฤติกรรมทางสมองและปัญญาของผู้เรียนเก่ียวกับการดำรงชีวิตและ
ครอบครัว อาจแบ่งพฤติกรรมเหล่าน้ีออกเป็น ๖ ขั้นด้วยกัน คือความรู้ความจำ ความเข้าใจ การนำไปใช้
การวิเคราะห์ การสังเคราะห์ และการประเมินค่า โดยมเี ครอื่ งมือในการวัดและประเมนิ ผล ดังนี้

๑.๑ การซักถาม เป็นการตั้งคำถามของครูเพ่ือซักถามผู้เรียนเป็นรายบุคคล หรือรายกลุ่ม เกี่ยวกับ
ความรู้ความเข้าใจ และความคิดรวบยอดเก่ียวกับงานท่ีทำ โดยลักษณะของการ ซักถามอาจให้ผู้เรียนบอก เล่า
สรุปให้เหตุผล วิเคราะห์ หรือเสนอความคิดเห็นเกี่ยวกับเรื่องที่เรียนควรให้เหมาะสมกบั ระดบั ชั้นและส่ิงท่ีต้องการ
วัด โดยอาจทำการกำหนดกรอบคำถามอยา่ งกว้าง ๆ ไว้กอ่ น ซ่ึงการใช้คำถามซักถามสามารถดำเนินการได้ตั้งแต่
เร่ิมกจิ กรรมการเรียน จนกระท่งั สนิ้ สุดกจิ กรรมการเรียนรู้ หรือในโอกาสท่ีเหมาะสม

๑.๒ แบบทดสอบ เป็นเครื่องมือที่สามารถใช้วัดพฤติกรรมด้านความรู้ ความจำความเข้าใจ
การนำไปใช้ การวิเคราะห์ สังเคราะห์ และประเมินผลเก่ียวกับเร่ืองที่เรียน ซ่ึงมีท้ังแบบทดสอบอัตนัย
คือ ให้ผู้เรียนคิดหาคำตอบเอง ซ่ึงคำตอบท่ีถูกอาจมีมากกว่า ๑ คำตอบ หรือเป็น คำถามท่ีให้ผู้เรียนแสดงความ
คิดเห็น และแบบทดสอบแบบปรนัย ท่ีมีคำตอบแน่นอน ซึ่งแบบทดสอบปรนัยน้ันมีหลายประเภท
เช่น แบบเลือกตอบ แบบจับคู่ แบบถูก – ผิด แบบเติมคำส้ัน ๆ แบบเรียงคำตอบ เป็นต้น ซึ่งแบบทดสอบน้ัน
สามารถวัดและประเมินผลได้ก่อนและหลงั กิจกรรมการเรียนรู้

๑ .๓ แบบ ฝึกหัด เป็ นเคร่ืองมือที่สะดวกและง่ายในการวัดและป ระเมินผลผู้เรียน
โดยประกอบด้วยขอ้ คำถามประเดน็ การคน้ คว้าหรือหัวข้อ ให้ผูเ้ รียนเขยี นคำตอบหรือแสดงความคดิ เห็นในเนื้อหาที่
เรียนเพ่ือเป็นการทบทวน ส่งเสริมความสามารถ ตลอดจนค้นหาข้อบกพร่องของผู้เรียนระหว่างจัดกิจกรรมการ
เรียนรู้ หรือเสร็จส้ินกิจกรรมการเรียนรู้ ซึ่งแบบฝึกหัดจะมีลักษณะเหมือนกับแบบทดสอบ คือ มีทั้งแบบอัตนัย
และแบบปรนัย แต่ต่างกันตรงที่แบบฝึกหัดสามารถ ให้ผู้เรียนไปค้นหาคำตอบจากแหล่งการเรียนรู้ต่าง ๆ ได้ ซึ่ง
การใช้แบบฝึกหัดในการวัดและประเมินผลน้ัน ครูผู้สอนอาจให้ผู้เรียนทำแบบฝึกหัดในเวลาเรียน นอกเวลาเรียน
หรือเปน็ การบา้ นแลว้ แตค่ วามเหมาะสม

๑.๔ บัตรกำหนดสถานการณ์ เป็นการนำข้อความที่มีสภาพแวดล้อมหรือเหตุการณ์ท่ีใกล้เคียง
กับภาระงานที่จัดกิจกรรมการเรียนรู้ แล้วให้ผู้เรียนปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ด้วยตนเอง โดยใช้ความรู้ ความ
เข้าใจ หรือความคิดรวบยอดที่ตนเองมีอยู่ ซึ่งครูอาจเตรียมข้อความหรือสถานการณ์ไว้หลาย ๆ สถานการณ์
เพ่ือให้ผู้เรียนได้เลอื กศึกษา คน้ ควา้ หรืออภิปราย โดยเคร่ืองมือบัตรกำหนดสถานการณ์น้ีสามารถให้ผู้เรยี นปฏิบัติ
เป็นรายบุคคลหรือรายกลุม่ กไ็ ด้

๑.๕ แฟ้มสะสมงาน เป็นวิธีการประเมินท่ีสะท้อนภาพความสามารถที่แท้จริงหรือผลสัมฤทธิ์
เจตคติ ความพยายาม และพัฒนาการของผู้เรียน โดยเป็นการรวบรวมหลกั ฐานเชิงประจักษ์ อันไดแ้ ก่ ผลงานหรือ
หลักฐานของผู้เรียนที่ได้ปฏิบัติจริงอย่างเป็นระบบ ซ่ึงมุ่งหวังท่ีจะนำไปใช้ประกอบการพิจารณาประเมินความรู้

๓๗

ความสามารถ ทักษะ และคุณลักษณะท่ีพึงประสงค์ของผู้เรียน รวมท้ังความพยายาม การจัดทำแฟ้มสะสมงานจะ
เน้นบทบาทของผู้เรียนในการวางแผนการสร้างผลงาน และการประเมินความก้าวหน้าของตนเองจากผลงานได้
โดยครผู ้สู อนปฏิบตั ิตามแผน ประเมนิ ผลงาน ปรับปรุงผลงานตนเองเป็นระยะ และการนำเสนอผลงานท่ีสะสมไว้

ในส่วนของการใช้แฟ้มสะสมงานในการประเมินความสามารถในด้านความรู้ ความเข้าใจ
และความคิดรวบยอดนั้น อาจดำเนินการโดยให้ผู้เรียนทำการสรุปแนวคิดหรือศึกษาค้นคว้าความรู้เพิ่มเติม
หรือการอภิปรายร่วมกันในห้อง ในแต่ละชิ้นงานของผู้เรียนโดยมีครูผู้สอน เป็นผู้ท่ีคอยประสานงานและให้ความ
ช่วยเหลือ แล้วจึงนำหลักฐานท่ีเก็บสะสมไว้ในแฟ้มสะสมงานของผู้เรียนมาเทียบกับเกณฑ์การประเมินท่ีครูและ
ผู้เรียนรว่ มกนั กำหนดข้นึ

๑.๖ การประเมินสภาพจริง (Authentic Assessment) เป็นการประเมินจากการปฏิบัติงาน
หรือกิจกรรมอย่างใดอย่างหนึ่งโดยงานหรือกิจกรรมที่ปฏิบัติน้ัน เป็นสถานการณ์จริงใกล้เคียงกับชีวิตจริง (Real
life) ซึ่งเป็นงานที่ซับซ้อน (Complexity) และเป็นองค์รวม (Holistic) โดยเป็นสถานการณ์ที่จะต้องใช้ความรู้
ความสามารถและข้ันตอนการดำเนินท่ีหลากหลาย ซ่ึงในการวัดและประเมินผลในด้านความรู้โดยใช้การประเมนิ ใน
สภาพที่แท้จริงนั้นจะทำการวัดได้จากการตรวจสอบแนวคิด และหลักการที่จะนำมาใช้ในการปฏิบัติงานในแต่ละ
สถานการณ์ โดยอาจได้ ข้อมูลจากหลายแหล่ง ไม่วา่ จะเป็นการสังเกต การซกั ถาม การสัมภาษณ์ การตรวจผลงาน
ผู้เรยี น

๒. เครื่องมือวัดด้านทักษะและกระบวนการ (Procedure Skills) เป็นเครื่องมือทำการวัดและประเมิน
พฤติกรรมตามผลการเรียนรู้ที่คาดหวังที่แสดงออกให้เห็นถึงนิสัยในการทำงานหรือกิจกรรมใดๆ อย่างเป็นขั้นตอน
ต้ังแต่การตระหนักในปัญหาและความจำเป็น การคิดวิเคราะห์วิจารณ์อย่างเป็นระบบ การสร้างทางเลือกที่
หลากหลาย การประเมินและเลือกทางเลือก กำหนดและลำดับขั้นตอนการปฏิบัติ การปฏิบัติอย่างชื่นชม การ
ประเมินระหว่างการปฏิบัติการปรับปรุงให้ดีขึ้น อยู่เสมอ และการประเมินผลรวมเพ่ือให้เกิดความภูมิใจ เป็นต้น
โดยเป็นการแสดงออกที่ผสมผสานระหว่างพฤติกรรมด้านความรู้ความคิด ด้านทักษะการปฏิบัติ เจตคติ และ
คุณธรรมอย่างเป็นระบบ บ่งบอกให้เห็นนิสัยที่เป็นคนคิดเป็น ทำเป็นและแก้ปัญหาเป็น ซ่ึงในการวัดและประเมิน
นั้นสามารถดำเนินการวัดและประเมินในทุกกระบวนการหรือข้ันตอนการปฏิบัติงานนอกจาก จะทำการวัดทักษะ
และกระบวนการทำงานของผู้เรียนแล้ว ยังสามารถทำการวัดคุณลกั ษณะทีด่ ี ในการทำงานของผู้เรียนอีกด้วย เช่น
ความสะอาด ความเรียบร้อย ความประหยัด และการทำงานรว่ มกับผู้อื่น เปน็ ต้น โดยมีเครื่องมือในการวัดและการ
ประเมินผล ดังน้ี

๒.๑ การสังเกตพฤติกรรม การสังเกตเป็นการวัดพฤติกรรมท่ีสะท้อนให้เห็นถึงทักษะและ
กระบวนการน้ัน สามารถดำเนินการได้ตั้งแต่เริ่มการวางแผนการเรียนรขู้ องผู้เรียน การเรยี นรู้ตามแผนการเรยี นรู้
และเสร็จสิ้นการเรียนรู้ โดยส่ิงที่ทำการสังเกตนั้นควรคลอบคลุมพฤติกรรมในด้านทักษะและกระบวนการในแต่ละ
มาตรฐานการเรียนรู้และตัวช้ีวัด ซ่ึงในการแปลผลการสังเกตอาจใช้วิธีการอิงกลุ่มหรืออิงเกณฑ์ก็ได้ ซึ่งในการใช้
เทคนิคการสังเกตน้ันจะตอ้ งใช้เคร่ืองมือทีส่ ำคญั ชว่ ยในการสงั เกตดังต่อไปนี้

๓๘

๒.๑.๑) แบบตรวจสอบรายการ การใช้แบบตรวจสอบรายการในการวัดพฤติกรรมด้านทักษะ
และกระบวนการนั้นจะประกอบไปด้วยรายการของพฤติกรรมในแต่ละขั้นตอนหรือกระบวนการที่เกิดขึ้น
พฤตกิ รรมแตล่ ะพฤตกิ รรมตอ้ งมีความชัดเจน โดยผูส้ ังเกตสามารถระบุไดว้ า่ เหตุการณน์ ั้นเกิดข้นึ หรอื ไม่เกิดขน้ึ โดย
ไม่ต้องวิจารณญาณในการตัดสินใจมากนัก ผู้ประเมนิ ทำหน้าทีส่ ังเกตกระบวนการหรือผลการเรียนของผูเ้ รยี นแต่
ละคน แล้วบันทึกผลหรือทำเครื่องหมายลงในแต่ละรายการว่า เกิด ไม่เกิด หรือ ทำ ไม่ทำ เป็นต้น ซึ่งแบบ
ตรวจสอบรายการนีส้ ามารถจำแนกออกเป็นส่วนประกอบหรอื ขั้นตอนทช่ี ัดเจน เช่น การออกแบบ การใช้เครื่องมือ
หรอื อปุ กรณ์ การดำเนินงานตามขน้ั ตอน เปน็ ต้น

๒.๑.๒) มาตรประมาณค่า (ครูดำเนินการ) การใช้มาตรประมาณค่าในการวัดด้านน้ี จะต้อง
ประกอบด้วยรายพฤติกรรมที่แสดงออกให้เห็นถึงความสามารถและทักษะในการทำงาน นิสัยในการทำงน รวมท้ัง
คุณลักษณะท่ีพึงประสงค์ สำหรับครูผู้สอนทำการตัดสินพฤติกรรมของผู้เรียนเป็นปริมาณตามมาตรา ท่ีกำหนดไว้
ปริมาตรตามมาตราท่ีได้เป็นการสะท้อนถึงระดับคุณค่าหรือคุณภาพของส่ิงท่ีประเมิน โดยการวิเคราะห์จากมาตร
ประมาณค่าน้นั โดยทั่วไปนิยมรวมคะแนนทีแ่ สดงระดับคุณค่าหรอื คุณภาพจากแต่ละรายการ หรือคุณลักษณะเข้า
ด้วยกันเป็นคะแนนรวม โดยสามารถแปลผลไดท้ งั้ แบบองิ เกณฑ์และอิงกลมุ่

๒.๑.๓) การจดบันทึกพฤติกรรม การจดบันทึกพฤติกรรมเกี่ยวกับทักษะและกระบวนการ
ปฏิบัติงานของผู้เรียนนั้น เร่ิมตั้งแต่การวางแผนการทำงาน การเตรียมวัสดุ อุปกรณ์ การดำเนินงานตามข้ันตอน
ผลการดำเนินการ และการนำเสนอผลงาน โดยครูผ้สู อนเป็นผู้ท่ีมโี อกาสสังเกตกิจกรรมการเรียนรู้ต่าง ๆ ท่ีเกิดขึ้น
ระหว่างการเรียนการสอนอยู่ตลอดเวลา จากการสังเกตจะช่วยบอกอะไรบางอย่างเกี่ยวกบั คุณภาพการเรียนรู้ของ
ผู้เรียน ด้านทักษะและกระบวนการ ซึ่งสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการปรับปรุงกิจกรรมการเรยี นการสอนในแต่
ละหน่วยการเรียนรู้ ในการสังเกตเพอ่ื นำมาจดบนั ทกึ น้นั ควรจดบนั ทกึ แบบเป็นปรนยั ทันทหี ลังการสงั เกตและควร
ทำการสังเกตเพื่อการจดบันทึกอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง การวิเคราะห์ผลการจดบันทึก ครูผู้สอนควรสร้าง
ตารางวิเคราะห์พฤตกิ รรมเพอ่ื ค้นหารูปแบบหรือแบบแผนพฤติกรรมด้านทักษะ และกระบวนการของผ้เู รยี น

๒.๒ แบบประเมินการปฏิบัติงาน (Performance Assessment) แบบประเมินการปฏิบัติงานเป็น
เคร่ืองมือท่ีใช้ในการตัดสินคณุ ค่าเกี่ยวกับความสามารถและทักษะในการปฏิบัติงานของผู้เรียน คุณภาพของผลงาน
และคุณลักษณะที่พึงประสงค์ในการปฏิบัติงานของผู้เรียน อันได้แก่ความสะอาด ความเรียบร้อย ความประหยัด
ความมงุ่ ม่ัน และการทำงานร่วมกบั ผ้อู ืน่ เป็นต้น โดยกิจกรรม โครงงาน หรือชน้ิ งาน (Task) ทีผ่ ู้เรียนปฏบิ ัตินั้นเป็น
กิจกรรมที่ครูผู้สอนเป็นผู้มอบหมายหรือตกลงร่วมกันกับผู้เรียนโดยอาจเป็นช้ินงานรายบุคคลรายกลุ่มหรือผสม
ระหว่างกลุ่มและบุคคลก็ได้ ซ่ึงในแบบประเมินการปฏิบัติงานนั้นจะกำหนดรายละเอียดการปฏิบัติงานในแต่ละ
ขัน้ ตอน คณุ ภาพของผลผลิต ซึ่งในแต่ละผลผลิตจะมีตัวที่บ่งบอกถึงคุณภาพแตกต่างกนั ไป และรายการพฤติกรรม
ที่บ่งบอกถึงคุณลักษณะท่ีพึงประสงค์ โดยให้ครูผู้สอนทำการประเมินการดำเนินการในแต่ละขั้นตอนของผู้เรียน
ผลงานของผเู้ รียนและคณุ ลักษณะท่ีพงึ ประสงค์ของผู้เรียน โดยในแตล่ ะรายการจะมีเกณฑ์การประเมนิ (Rubric) ที่
แตกต่างกัน โดยในการประเมินผลการปฏิบัติงานนั้นอาจจะได้ข้อมูลมาจากหลายแหล่ง ไม่ว่าจะเป็นการสังเกต
การซกั ถาม การสมั ภาษณ์ การตรวจผลงานผ้เู รียน เป็นต้น

๓๙

๒.๓ การประเมินสภาพจริง (Authentic Assessment) เป็นการประเมินที่เหมาะสมกับการวัด
ประเมินพฤติกรรมในด้านทักษะและกระบวนการเป็นอย่างย่ิง โดยเฉพาะงานหรือ กิจกรรมท่ีปฏิบัตินั้น
เป็นสถานการณ์จริงหรือใกล้เคียงกับชีวิตจริง โดยเป็นสถานการณ์ท่ีจะต้องใช้ความรู้ความสามารถ
และขั้นตอนการดำเนินท่ีหลากหลาย แต่ในวิธีการประเมินของการประเมินตามสภาพที่แท้จริงนั้นไม่แตกต่างจาก
การประเมินการปฏิบัติงาน คือ มีการกำหนดรายละเอียดการปฏิบัติงานในแต่ละขั้นตอน คุณภาพของผลผลิต
ซึ่งในแต่ละผลผลิตจะมีตัวท่ีบ่งบอกถึงคุณภาพแตกต่างกันไป และรายการพฤติกรรมที่บ่งบอกถึงคุณลักษณะที่พึง
ประสงค์ โดยให้ครูผู้สอนทำการประเมินการดำเนินการในแตล่ ะขน้ั ตอนของผู้เรยี น โดยแต่ละรายการจะมีเกณฑ์ใน
การประเมิน (Rubric) ท่ีแตกต่างกัน แต่การประเมินตามสภาพจริงอาจมีความยุ่งยากและซับซ้อนกว่าเนื่องจาก
จะต้องทำการวัดและประเมินพฤติกรรมทงั้ ในด้านความรู้ ทักษะกระบวนการ คุณธรรม จรยิ ธรรม และคุณลกั ษณะ
ที่พงึ ประสงคใ์ นสถานการณ์เดยี วกนั

๒.๔ การซักถาม การใช้การซักถามในการวัดพฤติกรรมด้านทักษะกระบวนการนั้น ผู้สอนจะตั้ง
คำถามเพ่ือถามผู้เรยี นเป็นรายบุคคล หรอื รายกล่มุ เก่ียวกบั พฤติกรรมที่สะท้อนให้เห็นถึงทักษะและกระบวนการใน
การทำงานของผู้เรียนในด้านการออกแบบหรือวางแผนการใช้ความรู้หรือทักษะในการปฏิบัติงาน การพัฒนา
ผลผลิตหรือผลงานการปฏบิ ตั ิงาน การนำเสนอผลงานซงึ่ การใช้คำถามซักถามสามารถวดั ตง้ั แตเ่ ริ่มกิจกรรมระหว่าง
กิจกรรมการเรียนหรือส้ินสุดกิจกรรมการเรียนรู้ก็ได้ โดยลักษณะของการซักถามอาจให้ผู้เรียนพูดหน้าห้องหรือ
สอบถามผเู้ รียนเป็นการส่วนตวั ซึง่ ควรใหเ้ หมาะสมกับระดบั ชนั้ และผลการเรยี นร้ทู ี่ต้องการวดั

๒.๕ การสัมภาษณ์ ผู้สอนสามารถนำการสัมภาษณ์มาใช้เป็นเคร่ืองมืออย่างหนึ่งสำหรับการวัด
พฤติกรรมในด้านทักษะและกระบวนการของผลการเรียนรู้ด้านต่าง ๆ ของผู้เรียนได้ โดยเฉพาะอย่างย่ิงการ
สมั ภาษณ์สามารถใช้เป็นเครื่องมอื สำหรับเก็บรวบรวมข้อมูลเพ่ิมเติมหรือเสริมข้อมูลที่เก็บรวบรวมได้จากแบบสอบ
และการสังเกตไดเ้ ป็นอย่างดี ซ่ึงจะทำใหข้ ้อมูลผลการเรียนรู้ของผู้เรยี นมคี วามสมบูรณ์ย่งิ ข้ึน อนั เป็นพื้นฐานสำคัญ
สำหรับการประเมินผลการเรยี นรู้ของผเู้ รยี นไดอ้ ย่างเหมาะสมและยุติธรรม

๒.๖ แฟ้มสะสมงาน (Portfolio Assessment) การใช้แฟ้มสะสมงานในการประเมินทักษะและ
กระบวนการในการทำงานน้ัน ในแต่ละกิจกรรมหรือชิ้นงานนั้น ควรให้ผู้เรียนได้มีส่วนในการออกแบบเคร่ืองมือ
และกำหนดเกณฑ์ในการประเมินความสามารถในการประเมินคุณภาพผลงาน และคุณลักษณะท่ีพึงประสงค์ของ
ตนเอง แล้วจึงทำการประเมินผลตนเองในขณะเดียวกันครูผู้สอนและผู้ปกครองก็ทำการประเมินผลงานของผู้เรียน
โดยทำการเปรียบกับเกณฑก์ ารประเมินที่ได้ร่วมกันกำหนดไว้ โดยมีครผู ู้สอนเป็นผ้ทู ี่คอยประสานงานและให้ความ
ชว่ ยเหลอื แลว้ จงึ นำ หลกั ฐานหรือผลการประเมินเหล่าน้ีเกบ็ สะสมไว้ในแฟ้มสะสมงานของผเู้ รยี น

๓. เคร่ืองมือวัดด้านเจตคติ คุณธรรม จริยธรรม (Affective) เป็นเครื่องมือท่ีใช้วัด พฤติกรรมตาม
ตัวชี้วัดท่ีแสดงออกเก่ียวกับอารมณ์ หรือความรู้สึกที่มีต่อสิ่งใดส่ิงหนึ่ง ซ่ึงส่ิงน้ันอาจเป็นความเชื่อ การกระทำ
บุคคล วัตถุส่ิงของหรือสถาบัน โดยพฤติกรรมเหล่าน้ีได้แก่ ความสนใจ ความรู้สึก ค่านิยม เจตคติ และคุณธรรม
จริยธรรม รวมทั้งคุณลักษณะอันพึงประสงค์ เช่น ความรับผิดชอบ ความซื่อสัตย์ ขยัน อดทน ประหยัด อดออม
เอ้ือเฟื้อ เสียสละ มีวินัยในการทำงาน การเห็นคุณค่าของงานและอาชีพสุจริต และตระหนักถึงความสำคัญของ

๔๐

สารสนเทศ เป็นต้น ซึ่งในการวัดและประเมินน้ัน สามารถวัดและประเมินได้ ต้ังแต่เร่ิมต้น กิจกรรมการเรียนรู้จน
เสรจ็ สิ้น กจิ กรรมการเรียนโดยมีเครอื่ งมอื ในการวัดและประเมนิ ดังน้ี

๓.๑ การซักถาม เป็นการใช้คำถามของครูผู้สอนเก่ียวกับความสนใจ ความรู้สึก และเจตคติของ
นักเรียนที่มีต่อภาระงานงานท่ีปฏิบัติ การวางแผนปฏิบัติงาน และกระบวนการหรือ ข้ันตอนในการปฏิบัติงาน
รวมทั้งผลงานท่ีได้ปฏิบัติ โดยครูผู้สอนสามารถซักถามผู้เรียนได้ถูกระยะของการปฏิบัติงานไม่ว่าจะเป็นการวาง
แผนการทำงาน การทำงานตามขั้นตอน และการนำเสนอผลงานโดยลักษณะของการซักถามอาจให้ผู้เรียนพูดหน้า
หอ้ งหรอื การทดสอบผู้เรยี นเป็นการสว่ นตวั ซง่ึ ควรให้เหมาะสมกับระดบั ชนั้ และผลการเรียนรทู้ ต่ี ้องการวดั โดยอาจ
ทำการกำหนดกรอบคำถามอยา่ งกวา้ ง ๆ ไว้ก่อน

๓.๒ การสังเกตพฤติกรรม ในการวัดและประเมินผลการเรียนรู้มีพฤติกรรมหลายอย่าง
ท่ีไม่สามารถวัดได้โดยตรงด้วยแบบทดสอบ โดยเฉพาะอย่างย่ิง พฤติกรรมด้านคุณธรรม จริยธรรม จึงต้องอาศัย
การสังเกตพฤติกรรมเข้าช่วย ซ่ึงพฤติกรรมการเรียนรู้เหล่านี้มีความสำคัญและจำเป็นท่ีจะต้องนำมาพิจารณาใน
การวัดและประเมินผลผู้เรียน และถ้าผู้ประเมินหรอื ผู้สอนใชอ้ ารมณ์หรือความรสู้ ึกมาเป็นเครื่องตัดสินย่อมเสี่ยงต่อ
ข้อกลา่ วหาเก่ียวกับหลกั ความยตุ ธิ รรมของการประเมิน ดังนั้นการสังเกตยังเป็นเครอื่ งมือสามารถวัดพฤติกรรมท่ีไม่
สามรถวัดได้ด้วยแบบทดสอบและมีความน่าเช่ือถือ โดยสิ่งที่ทำการสังเกตนั้นควรครอบคลุมองค์ประกอบพ้ืนฐาน
ของผลการเรยี นรู้น้ัน ไม่ควรเนน้ จุดใดจุดหนึ่งมากเกนิ ไป การแปลผลการสงั เกตนน้ั อาจใช้วธิ อี ิงกลุ่มหรือองิ เกณฑ์ก็
ได้ ซ่งึ ในการใช้เทคนิคการสงั เกตนนั้ ต้องใชเ้ ครื่องมือทีส่ ำคญั ชว่ ยในการสังเกตดังต่อไปน้ี

๓.๒.๑) แบบตรวจสอบรายการ แบบตรวจสอบรายการเป็นเคร่ืองมือวัด และประเมินผล
ท่ีประกอบไปด้วยรายการข้อความของพฤติกรรมที่เป็นตัวแทนของผลการเรียนรู้ท่ีต้องการวัด ข้อความแต่ละ
ข้อความต้องมีความชัดเจน โดยผู้สังเกตสามารถระบุได้ว่าเหตุการณ์นั้นเกิดขึ้นหรือไม่เกิดข้ึน โดยไม่ต้อง
วิจารณญาณในการตัดสินใจมากนัก ผู้ประเมินทำหน้าที่สังเกตกระบวนการหรือผลการเรียนรู้ของผู้เรียนแต่ละคน
แล้วบันทึกผลหรือทำเคร่อื งหมายลงในแต่ละรายการวา่ เกิด ไมเ่ กิด หรือทำ ไม่ทำ เป็นตน้ โดยการวเิ คราะห์ข้อมูล
จากแบบตรวจสอบรายการนั้นนิยมระบุถึงรายพฤติกรรมท่ีเกิดและพฤตกิ รรมที่ยังไม่เกิดสำหรับการวินิจฉัยผลการ
เรียนรู้และปัญหาของกิจกรมการเรียนรู้ นอกจากนี้อาจนำผลจำนวนพฤติกรรมท่ีเกิดข้ึนของนักเรียนมาจัดอันดับ
เปรยี บเทียบว่าใครเกิดพฤตกิ รรมท่ีพึงปรารถนามากน้อยกวา่ กนั เท่าไหร่ เปน็ ตน้

๓.๒.๒) มาตรประมาณค่า (ครูผู้สอนดำเนินการ) มาตรประมาณค่าเป็นเครื่องมือท่ีใช้ประกอบ
กับการสังเกต นิยมนำไปใช้ในการประเมินกระบวนการและคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยมท่ีต้องอาศัย
วจิ ารณญาณในการตัดสิน เช่น ผลการเรียนรู้ด้านอารมณ์ ความรู้สึก ทัศนคติ ความสนใจ ความซาบซ้ึง คุณธรรม
จริยธรรม เป็นต้น โดยครูผู้สอนจะเปน็ ผู้ทีบ่ นั ทึกการประเมนิ ค่าพฤติกรรมท่ีเปน็ ตวั แทนของผลการเรียนของผเู้ รียน
ท่ีต้องการวัดลงในมาตรประมาณค่าซึ่งมาตรประมาณค่าประกอบด้วยรายการคุณลักษณะของผลการเรียนรู้
สำหรบั นำมาตดั สินเป็นปริมาณตามมาตราทก่ี ำหนดไว้ เชน่ ๑-๒-๓-๔-๕ หรือมากท่ีสดุ – มาก – ปานกลาง – น้อย
- น้อยที่สุด เป็นต้น ปรมิ าตรตามมาตราที่ได้เป็นการสะท้อนถึงระดับคุณค่าหรือคุณภาพของสิง่ ที่ประเมิน โดยการ

๔๑

วิเคราะห์ผลการเรียนรู้จากมาตราประมาณค่าน้ัน โดยท่ัวไปนิยมรวมคะแนนที่แสดงระดับคุณค่าหรือคุณภาพจาก
แตล่ ะรายการหรือคุณลักษณะเข้าด้วยกนั เป็นคะแนนรวม ซงึ่ สามารถแปลผลได้ทง้ั แบบอิงเกณฑ์หรืออิงกลมุ่

๓.๒.๓) การจดบันทึกพฤติกรรม การจดบันทึกเป็นการเขียนท่ีส้ันกะทัดรัด และเป็นปรนัยเก่ียวกับ
พฤติกรรมของผู้เรียนท่ีแสดงให้เห็นถึงคุณธรรม จริยธรรมและค่านิยมของผู้เรียนระหว่างที่เข้าร่วมกิจกรรมการ
เรียนรู้ต่าง ๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในขณะผู้เรียนกำลังเข้าร่วม กิจกรรมกลุ่ม ซ่ึงจะเห็นพฤติกรรมเก่ียวกับ
ปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลและปฏิสัมพันธ์ระหว่างบุคคลกับสิ่งแวดล้อม ครูผู้สอน เป็นผู้ที่มีโอกาสสังเกตกิจกรรม
การเรยี นรตู้ า่ ง ๆ ทเี่ กดิ ขึ้นระหวา่ งการเรียนการสอนตลอดเวลา จากการสังเกตจะชว่ ยบอกอะไรบางอย่างเกี่ยวกับ
ผลการเรียนรู้ท่ีเกิดขึ้น เช่น ผู้สอนอาจสังเกตเห็นพฤติกรรมด้านคุณธรรม จริยธรรมและค่านิยมของผู้เรียนท่ีอาจ
เป็นปัญหาซ่ึงสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการปรับปรุงพฤติกรรมของผู้เรียนหรือกิจกรรมการเรยี นการสอน ในแต่
ละหน่วยการเรียนรู้ในการสังเกตเพื่อนำมาจดบันทึกน้ัน ครูผู้สอนจะต้องวางแผนล่วงหน้าเกย่ี วกับพฤติกรรมท่ีเป็น
ทางบวกและทางลบควรจดบันทึกอย่างเปน็ ปรนัยทันทีหลังการสังเกต และควรทำการสังเกตควรทำการสังเกตเพื่อ
ทำการจดบันทึกอย่างสม่ำเสมอและต่อเน่ือง การวิเคราะห์ผลการจดบันทึก ครูผู้สอนควรสร้างตารางวิเคราะห์
พฤติกรรมเพ่ือค้นหารูปแบบหรือแบบแผนพฤติกรรมผู้เรียนต้ังสมมติฐานเก่ียวกับพฤติกรรม หรือผลการเรียนรู้ที่
เฝา้ สังเกต และทำการสงั เกตเพอ่ื ตรวจสอบมาตรฐาน

๒.๓ มาตรประมาณค่า (ผู้เรียนดำเนินการ) มาตรประมาณค่าเป็นเคร่ืองมือที่ผู้เรียนทำการประมาณ
ค่าพฤติกรรมในด้านเจตคติ คุณธรรม จริยธรรมของตนเอง โดยการทำบันทึกผล การประมาณค่าในการปฏิบัติตน
ของผู้เรียนในแต่ละพฤติกรรมย่อย ๆ ของมาตรประมาณค่า ในการปฏิบัติตนของผู้เรียนในแต่ละพฤติกรรมย่อย ๆ
ของมาตรประมาณค่าที่สะท้อนใหเ้ ห็นพฤติ-กรรมด้านเจตคติ คณุ ธรรม จริยธรรมของผู้เรียนเอง ซึง่ มาตรประมาณ
ค่าท่ีผู้เรียนดำเนินการกับท่ีครูดำเนินการนั้นมีรูปแบบไม่แตกต่างกัน คือ ประกอบด้วยรายการคุณลักษณะของผล
การเรียนสำหรับนำมาตดั สินเป็นปริมาณตามมาตราที่กำหนดไว้ เช่น ๑-๒-๓-๔-๕ หรือมากที่สุด - มาก - ปาน
กลาง-น้อย-น้อยที่สุด เป็นต้น ปริมาตรตามมาตราท่ีได้เป็นการสะท้อนถึงระดับคุณค่าหรือ คุณภาพของพฤติกรรม
ด้านคุณธรรมจริยธรรม และค่านิยมของผู้เรียน โดยการวิเคราะห์ผลการ เรียนรู้จากมาตรประมาณค่านั้น
โดยทั่วไปนิยมรวมคะแนนท่ีแสดงระดับคุณค่าหรือคุณภาพจากแต่ละรายการหรือคุณลักษณะเข้าด้วยกันเป็น
คะแนนรวม โดยสามารแปลผลไดท้ ั้งแบบองิ เกณฑแ์ ละอิงกล่มุ

๒.๔) การประเมินตามสภาพจริง (Authentic Assessment) เป็นการประเมินจากการปฏบิ ตั ิงานหรือ
กิจกรรมอย่างใดอย่างหน่ึง โดยงานหรือกิจกรรมท่ีปฏิบัติน้ันเป็นสถานการณ์จริง หรือใกล้เคียงกับชีวิตจริง (Real
life) ซึ่งเป็นงานที่ซับซ้อน (Complexity)และเป็นองค์รวม (Holistic) โดยเป็นสถานการณ์ท่ีต้องใช้ความรู้
ความสามารถ และขั้นตอนการดำเนินท่ีหลากหลาย ซึง่ ในการวัดและประเมินผลตามสภาพทแ่ี ท้จรงิ เก่ียวกบั ความ
สนใจ ความรู้สึก ค่านิยม เจตคติและคุณธรรม จริยธรรม รวมทั้งคุณลักษณะอันพึงประสงค์ เช่น ความรับผิดชอบ
ความซื่อสัตย์ ขยัน อดทน ประหยัด อดออม เอื้อเฟื้อ เสียสละ มีวินัยในการทำงาน การเห็นคุณค่าของงานและ
อาชีพสุจริต และตระหนักถึงความสำคัญของสารสนเทศนั้น อาจใช้ข้อมูลจากหลายแหล่งไม่ว่าจะเป็นการสังเกต
การซกั ถาม การสัมภาษณ์ การตรวจผลงานของผู้เรยี น