หลกั สตู รกลุ่มสาระการเรียนรู้
วิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
เอกสารประกอบหลักสูตรสถานศึกษา โรงเรียนไตรมิตรวิทยาสรรค์ พทุ ธศักราช 2565
ตามหลกั สตู รแกนกลางการศึกษาขนั้ พนื้ ฐาน
พุทธศักราช 2551 (ฉบับปรับปรงุ พ.ศ. 2560)
จัดทำโดย
นางสาวกัญธชิ า เอ้กณั หา
หวั หน้ากลุ่มสาระการเรียนรู้วทิ ยาศาสตร์และเทคโนโลยี
สำนกั งานเขตพืน้ ท่ีการศึกษาประถมศึกษาสรุ นิ ทร์ เขต 1
สำนกั งานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พืน้ ฐาน
คำนำ
หลักสูตรกลุมสาระการเรียนรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีฉบับน้ี เปนเอกสารประกอบหลักสูตร
สถานศกึ ษา โรงเรยี นไตรมิตรวิทยาสรรค์ พทุ ธศกั ราช 2565 จดั ทำเพอ่ื เปนกรอบและทิศทางในการจดั การ
เรยี นการสอนในการพฒั นาคุณภาพผูเรยี นใหตรงตามมาตรฐาน ตวั ช้ีวัดและสาระการเรยี นรขู องกลุมสาระการ
เรียนรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี โดยพิจารณาตาม หลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช
2551 (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560) มอี งคประกอบ ดังตอไปน้ี
- วิสัยทัศน พันธกจิ และเปาประสงค
- สมรรถนะสำคญั ของผูเรยี น และคณุ ลักษณะอนั พึงประสงค
- สาระและมาตรฐานการเรียนรู
- ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร
- คณุ ภาพผูเรียน
- ตวั ชว้ี ัดและสาระการเรียนรูแกนกลาง
- โครงสรางหลักสูตรกลุมสาระการเรียนรูกลมุ สาระการเรียนรวู ทิ ยาศาสตร
- คำอธิบายรายวชิ า
- โครงสรางรายวิชา
- ส่อื /แหลงเรียนรู
- การวัดและประเมินผลการเรยี นรู
คณะผูจดั ทําขอขอบคุณผูทม่ี ีสวนรวม ในการพฒั นาและจดั ทำหลักสตู รกลุมสาระการเรยี นรู
วิทยาศาสตร ฉบับน้ี จนสำเรจ็ ลุลวงเปนอยางดี และหวังเปนอยางยิ่งวาจะเกิดประโยชนตอการจดั การเรยี นรู
ใหกบั ผเู รียนตอไป
กญั ธิชา เอก้ ัณหา
หวั หนา้ กลมุ สาระการเรียนรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
สารบญั
เรอ่ื ง หนา
คำนำ.......................................................................................................................................... ก
สารบัญ....................................................................................................................................... ข
สาระสำคญั ................................................................................................................................. ๑
วสิ ยั ทศั น พันธกิจ และเปา ประสงค ............................................................................................ ๒
สมรรถนะสำคัญของผูเรียน และคณุ ลกั ษณะอนั พึงประสงค ....................................................... ๒
สาระและมาตรฐานการเรียนรูวทิ ยาศาสตร ................................................................................ ๔
ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร........................................................................................... ๖
คณุ ภาพผเู รยี น ........................................................................................................................... ๙
ตวั ช้ีวดั และสาระการเรียนรแู กนกลาง......................................................................................... ๑๑
โครงสรา งหลกั สูตรกลมุ สาระการเรียนรูวทิ ยาศาสตร.................................................................. ๕๑
คำอธบิ ายรายวิชา....................................................................................................................... ๕๒
โครงสรา งรายวิชา....................................................................................................................... ๖๕
ส่อื /แหลงเรียนรู ......................................................................................................................... ๑๑๗
การวดั และประเมนิ ผลการเรียนรู................................................................................................ ๑๑๘
อภธิ านศัพท................................................................................................................................ ๑๓๖
ข
สาระสำคัญ
หลักสูตรกลุมสาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี โรงเรยี นไตรมติ รวทิ ยาสรรค์
พทุ ธศกั ราช 2565 จดั ทำข้ึนโดยยึดมาตรฐาน ตัวชวี้ ัด กลุมสาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขนั้ พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช 2551 (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. 2560)
มุงหวังใหผูเรยี นไดเรยี นรวู ิทยาศาสตรทเ่ี นนการเชื่อมโยงความรกู ับ กระบวนการมีทกั ษะสำคัญใน
การคนควาและสรางองคความรู โดยใชกระบวนการในการสืบเสาะหาความรแู ละแกปญหาทห่ี ลาก
หลาย ใหผูเรยี นมีสวนรวมในการเรยี นรู ทุกขนั้ ตอน มีการทำกิจกรรมดวยการลงมือปฏิบัตจิ รงิ อยาง
หลากหลาย เหมาะสมกบั ระดับชั้น โดยกำหนดสาระสำคัญ ดงั น้ี
1. วิทยาศาสตรชีวภาพ เรยี นรเู กยี่ วกับ ชีวติ ในส่ิงแวดลอม องคประกอบของส่ิงมชี ีวติ
การดำรงชวี ติ ของมนษุ ยและสัตวการดำรงชีวิตของพชื พนั ธุกรรม ความหลากหลายทางชีวภาพ และ
ววิ ฒั นาการของส่ิงมชี ีวิต
2. วทิ ยาศาสตรกายภาพ เรยี นรเู กยี่ วกับ ธรรมชาติของสาร การเปลี่ยนแปลงของสาร
การเคลอ่ื นท่ี พลงั งาน และคลื่น
3. วทิ ยาศาสตรโลกและอวกาศ เรียนรเู กยี่ วกับ องคประกอบของเอกภพ ปฏิสัมพันธภายใน
ระบบสุริยะ เทคโนโลยอี วกาศ ระบบโลก การเปลีย่ นแปลงทางธรณีวิทยา กระบวนการเปล่ยี นแปลง
ลมฟาอากาศ และผลตอสง่ิ มีชีวิตและสิง่ แวดลอม
4. เทคโนโลยี
4.1 การออกแบบและเทคโนโลยเี รยี นรูเก่ียวกบั เทคโนโลยเี พอ่ื การดำรงชีวติ ในสงั คมท่ี
มกี ารเปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว ใชความรูและทกั ษะทางดานวิทยาศาสตรคณิตศาสตร และศาสตรอื่น
ๆ เพอื่ แกปญหาหรือพฒั นางานอยางมีความคิดสรางสรรคดวยกระบวนการออกแบบ เชิงวศิ วกรรม
เลอื กใชเทคโนโลยีอยางเหมาะสมโดยคำนึงถึงผลกระทบตอชวี ิต สงั คม และสิ่งแวดลอม
4.2 วิทยาการคำนวณ เรยี นรเู กยี่ วกับการคิดเชงิ คำนวณ การคิดวิเคราะหแกปญหา
เปนขัน้ ตอนและเปนระบบ ประยุกตใชความรดู านวิทยาการคอมพวิ เตอรและเทคโนโลยสี ารสนเทศ
และการสื่อสาร ในการแกปญหาทพ่ี บในชวี ิตจริงไดอยางมีประสทิ ธภิ าพ
๒
วิสัยทศั น พนั ธกิจ และเปาประสงค
วิสยั ทัศน
จัดการศึกษาทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีที่มีมาตรฐาน เพื่อบมเพาะความสามารถ
ทางวทิ ยาศาสตร ปลูกฝงการสังเคราะหความรแู ละแกปญหาใหก บั นกั เรยี น มจี ติ สาธารณะและเจตคติ
ที่ดีตอ วชิ าวทิ ยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี
พนั ธกจิ
๑. ยกระดบั คณุ ภาพการจัดการเรียนการสอนวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี
๒. จัดการศึกษามุงเนนการพัฒนากระบวนการคิดและจินตนาการ ความสามารถในการ
แกปญหาทางวิทยาศาสตร การจัดการ ทักษะในการสื่อสาร และความสามารถในการตัดสินใจโดยใช
เทคโนโลยี ตลอดจนสรา งทศั นคตทิ ี่ดีดา นการเรยี นรูท ักษะและกระบวนการทางวิทยาศาสตร
๓. พัฒนาศักยภาพของครูและนักเรียนตามแนวทางของการปฏิรูปการศึกษาใหทันกับ
โลกปจจุบนั
เปาประสงค
๑. ยกระดบั ผลสมั ฤทธท์ิ างการเรียนวทิ ยาศาสตร
๒. ผูเรียนความสามารถพัฒนากระบวนการคิดและจินตนาการ มีความสามารถในการ
แกป ญ หา การจดั การทกั ษะในการสื่อสาร และความสามารถในการตัดสนิ ใจเพ่ือนำความรูความเขาใจ
ในเรอ่ื งวิทยาศาสตรและเทคโนโลยไี ปใชใ หเกิดประโยชนต อ สังคม และการดำรงชีวิต
๓. ครูผูสอนมีความรูความสามารถในการจัดกิจกรรมการเรียนรูเพื่อใหผูเรียนเกิดทักษะ
ทส่ี ำคญั เพ่อื เตรียมความพรอ มเดก็ ในศตวรรษที่ ๒๑
สมรรถนะสำคัญของผเู รยี น และคุณลกั ษณะอันพึงประสงค
สมรรถนะสำคญั ของผูเ รยี น
๑. ความสามารถในการสื่อสาร เปนความสามารถในการรับและสงสาร มีวัฒนธรรมใน
การใชภาษาถายทอดความคิด ความรูความเขาใจ ความรูสึก และทัศนะของตนเองเพื่อแลกเปลี่ยน
ขอ มลู ขาวสารและประสบการณอันจะเปน ประโยชนตอการพัฒนาตนเองและสังคม รวมทั้งการเจรจา
ตอรองเพ่อื ขจัดและลดปญหาความขัดแยง ตา ง ๆ การเลอื กรบั หรอื ไมรบั ขอ มูลขาวสารดวยหลักเหตุผล
และความถูกตอง ตลอดจนการเลือกใชวิธีการสื่อสาร ที่มีประสิทธิภาพโดยคำนึงถึงผลกระทบที่มีตอ
ตนเองและสังคม
๓
๒. ความสามารถในการคิด เปนความสามารถในการคิดวิเคราะห การคิดสังเคราะห
การคิด อยางสรางสรรค การคิดอยางมีวิจารณญาณ และการคิดเปนระบบ เพื่อนำไปสูการสราง
องคค วามรูหรอื สารสนเทศเพอื่ การตดั สนิ ใจเกย่ี วกบั ตนเองและสงั คมไดอยา งเหมาะสม
๓. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถในการแกปญหาและอุปสรรคตาง ๆ
ที่เผชิญไดอยางถูกตองเหมาะสมบนพื้นฐานของหลักเหตุผล คุณธรรมและขอมูลสารสนเทศ เขาใจ
ความสัมพันธและการเปลีย่ นแปลงของเหตุการณตาง ๆ ในสังคม แสวงหาความรู ประยุกตความรูมา
ใชในการปองกันและแกไ ขปญ หา และมีการตดั สินใจที่มีประสิทธภิ าพโดยคำนงึ ถงึ ผลกระทบท่ีเกดิ ขึน้
ตอ ตนเอง สังคมและสิ่งแวดลอม
๔. ความสามารถในการใชท ักษะชีวิต เปนความสามารถในการนำกระบวนการตา ง ๆ ไป
ใชในการดำเนินชีวิตประจำวัน การเรียนรูดวยตนเอง การเรียนรูอยางตอเนื่อง การทำงาน และการ
อยูรวมกันในสังคมดวยการสรางเสริมความสัมพันธอันดีระหวางบุคคล การจัดการปญหาและความ
ขัดแยงตาง ๆ อยางเหมาะสม การมีเหตุผล กตัญูกตเวที การปรับตัวใหทนั กับการเปลีย่ นแปลงของ
สงั คมและสภาพแวดลอ ม และการรจู ักหลกี เลีย่ งพฤติกรรมไมพึงประสงคที่สง ผลกระทบตอตนเองและ
ผูอ ่ืน การรักและภูมใิ จในความเปน ไทยและรักษทอ งถน่ิ
๕. ความสามารถในการใชเทคโนโลยี เปนความสามารถในการเลือก และใช เทคโนโลยี
ดานตาง ๆ และมีทักษะกระบวนการทางเทคโนโลยี เพื่อการพัฒนาตนเองและสังคม ในดานการ
เรียนรู การส่ือสาร การทำงาน การแกปญ หาอยางสรา งสรรค ถูกตอ ง เหมาะสม และมคี ุณธรรม
คุณลกั ษณะอันพงึ ประสงค
๑. รกั ชาติ ศาสน กษตั รยิ
๒. ซือ่ สัตยสจุ รติ
๓. มีวินยั
๔. ใฝเ รยี นรู
๕. อยูอยา งพอเพยี ง
๖. มงุ มน่ั ในการทำงาน
๗. รกั ความเปน ไทย
๘. มจี ิตสาธารณะ
๔
สาระและมาตรฐานการเรียนรกู ลมุ สาระการเรยี นรูวิทยาศาสตร
แผนภาพสาระและมาตรฐานการเรยี นรูก ลมุ สาระการเรยี นรวู ิทยาศาสตร
วทิ ยาศาสตรเพ่มิ เติม สาระชีววทิ ยา สาระเคมี สาระฟส ิกส
สาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ
วทิ ยาศาสตรเพิ่มเติม
สาระชีววทิ ยา สาระเคมี สาระฟสกิ ส และสาระโลก ดาราศาสตร และอวกาศ จัดทำขน้ึ สำหรบั
ผูเรียนในระดับช้ันมธั ยมศึกษาตอนปลาย แผนการเรยี นวิทยาศาสตรทีจ่ ำเปนตองเรียน เพือ่ เปน
พ้ืนฐานสำคัญและเพียงพอสำหรบั การศกึ ษาตอ และการประกอบอาชีพดานวทิ ยาศาสตร
๕
สาระที่ ๑ วทิ ยาศาสตรชีวภาพ
มาตรฐาน ว ๑.๑ เขาใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสัมพันธระหวาง
สิ่งไมมีชีวิต กับสิ่งมีชีวิต และความสัมพันธระหวางสิ่งมีชีวิตกับสิ่งมีชีวิตตาง ๆ ในระบบนิเวศ การ
ถายทอดพลังงาน การเปลี่ยนแปลงแทนที่ในระบบนิเวศ ความหมายของ ประชากร ปญหาและ
ผลกระทบที่มตี อทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดลอม แนวทางในการอนุรักษทรพั ยากรธรรมชาตแิ ละ
การแกไ ขปญ หาส่ิงแวดลอ ม รวมทง้ั นำความรูไปใชป ระโยชน
มาตรฐาน ว ๑.๒ เขาใจสมบัติของสิ่งมีชีวิต หนวยพื้นฐานของสิ่งมีชีวิต การลำเลียงสาร
เขา และออกจากเซลลความสัมพันธของโครงสรา ง และหนาที่ของระบบตา ง ๆ ของสัตวและมนุษยที่
ทำงานสมั พันธกนั ความสัมพันธข องโครงสราง และหนาที่ ของอวัยวะตาง ๆ ของพืชที่ทำงานสัมพันธ
กัน รวมท้งั นำความรูไปใชป ระโยชน
มาตรฐาน ว ๑.๓ เขาใจกระบวนการและความสำคัญของการถายทอดลักษณะทาง
พันธุกรรม สารพันธุกรรม การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมที่มีผลตอสิ่งมีชีวิต ความหลากหลาย
ทางชวี ภาพและวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวติ รวมท้ังนำความรูไปใชป ระโยชน
สาระที่ ๒ วทิ ยาศาสตรก ายภาพ
มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบัติของสสาร องคประกอบของสสาร ความสัมพันธระหวาง
สมบัติของสสารกับโครงสรางและแรงยึดเหนี่ยวระหวางอนุภาค หลักและธรรมชาติของการ
เปลี่ยนแปลงสถานะของสสาร การเกดิ สารละลาย และการเกิด ปฏิกิรยิ าเคมี
มาตรฐาน ว ๒.๒ เขาใจธรรมชาติของแรงในชีวิตประจำวัน ผลของแรงที่กระทำตอวัตถุ
ลกั ษณะ การเคลอื่ นท่ีแบบตา ง ๆ ของวัตถุรวมทัง้ นำความรไู ปใชประโยชน
มาตรฐาน ว ๒.๓ เขาใจความหมายของพลังงาน การเปลี่ยนแปลงและการถายโอน
พลังงาน ปฏิสัมพันธระหวางสสารและพลังงาน พลังงานในชีวิตประจำวัน ธรรมชาติของคลื่น
ปรากฏการณท เ่ี กย่ี วขอ งกบั เสยี ง แสง และคลื่นแมเ หลก็ ไฟฟา รวมทั้งนำความรูไ ปใชประโยชน
สาระที่ ๓ วิทยาศาสตรโ ลก และอวกาศ
มาตรฐาน ว ๓.๑ เขาใจองคประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของ
เอกภพ กาแล็กซีดาวฤกษและระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธภายในระบบสุริยะ ที่สงผลตอสิ่งมีชีวิต
และการประยุกตใ ชเทคโนโลยีอวกาศ
มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจองคประกอบและความสัมพันธของระบบโลก กระบวนการ
เปลี่ยนแปลง ภายในโลก และบนผิวโลก ธรณีพิบัติภัย กระบวนการเปลี่ยนแปลงลมฟา อากาศและ
ภมู ิอากาศโลก รวมท้ังผลตอสิ่งมชี ีวติ และส่งิ แวดลอม
๖
สาระท่ี ๔ เทคโนโลยี
มาตรฐาน ว ๔.๑ เขาใจแนวคิดหลักของเทคโนโลยีเพื่อการดำรงชีวิตในสังคมที่มีการ
เปลี่ยนแปลง อยางรวดเร็ว ใชความรูและทักษะทางดานวิทยาศาสตร คณิตศาสตร และศาสตรอื่น ๆ
เพื่อแกปญหาหรือพัฒนางานอยางมีความคิดสรางสรรค ดวยกระบวนการออกแบบเชิงวิศวกรรม
เลอื กใชเทคโนโลยีอยางเหมาะสม โดยคำนงึ ถึงผลกระทบตอชีวิต สังคม และสงิ่ แวดลอม
มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคิดเชิงคำนวณในการแกปญหาที่พบในชีวิตจริงอยาง
เปน ข้ันตอนและเปน ระบบ ใชเ ทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสารในการเรยี นรู การทำงาน และการ
แกปญหาไดอยางมปี ระสทิ ธิภาพ รเู ทา ทัน และมีจรยิ ธรรม
ทกั ษะและกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร
การศึกษาทางวิทยาศาสตรคือ การศึกษาเกี่ยวกับทุก ๆ สิ่งที่อยูรอบตัวอยางมีระเบียบ
แบบแผน เพื่อใหไดขอสรุปและสามารถนำความรูที่ไดมาอธิบายปญหาตาง ๆ ซึ่งการจะตอบหรือ
อธบิ ายปญ หาทีส่ งสัยไดน ้นั จำเปนตองมที ักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตร (science process skill) หมายถึง ความสามารถ
และความชำนาญในการคิด เพื่อคนหาความรู และการแกไขปญหา โดยใชกระบวนการทาง
วิทยาศาสตร อาทิ การสังเกต การวัด การคำนวณ การจำแนก การหาความสัมพันธระหวาง
สเปสกับเวลา การจัดกระทำ และสื่อความหมายขอมูล การลงความคิดเห็น การพยากรณ
การตั้งสมมติฐาน การกำหนดนิยาม การกำหนดตัวแปร การทดลอง การวิเคราะห และแปรผลขอมลู
การสรุปผลขอมลู ไดอยางรวดเร็ว ถกู ตอง และแมนยำ ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตร ๑๓ ทกั ษะ
แบงเปน ๒ ระดับ คือ ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรขั้นพื้นฐาน ๘ ทักษะ และทักษะ
กระบวนการทางวิทยาศาสตรขน้ั บูรณาการ ๕ ทกั ษะ
ทักษะกระบวนการทางวทิ ยาศาสตรขนั้ พนื้ ฐาน
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรขั้นพื้นฐาน เปนทักษะเพื่อการแสวงหาความรูทั่วไป
ประกอบดว ย ๘ ทกั ษะ
ทกั ษะท่ี ๑ การสังเกต (Observing) หมายถึง การใชประสาทสัมผัสของรางกายอยางใด
อยางหนึ่งหรือหลายอยาง ไดแก หู ตา จมูก ลิ้น กายสัมผัส เขาสัมผัสกับวัตถุหรือเหตุการณเพื่อให
ทราบ และรับรูขอมูลรายละเอียดของสิ่งเหลานั้น โดยปราศจากความคิดเห็นสวนตน ขอมูลเหลาน้ี
จะประกอบดวย ขอมูลเชิงคุณภาพ เชิงปริมาณ และรายละเอียดการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นจาก
การสงั เกต
๗
ทกั ษะที่ ๒ การวัด (Measuring) หมายถึง การใชเครื่องมือสำหรับการวัดขอมูลในเชิง
ปริมาณของสิ่งตาง ๆ เพื่อใหไดขอมูลเปนตัวเลขในหนวยการวัดที่ถูกตอง แมนยำได ทั้งนี้ การใช
เครื่องมอื จำเปนตองเลือกใชใ หเหมาะสมกับสิ่งที่ตองการวัด รวมถึงเขาใจวิธีการวัด และแสดงขั้นตอน
การวัดไดอ ยางถกู ตอ ง
ทักษะท่ี ๓ การคำนวณ (Using numbers) หมายถึง การนับจำนวนของวตั ถุ และการนำ
ตัวเลขที่ไดจากนับ และตัวเลขจากการวัดมาคำนวณดวยสูตรคณิตศาสตร เชน การบวก การลบ
การคูณ การหาร เปนตน โดยการเกิดทักษะการคำนวณจะแสดงออกจากการนับที่ถูกตอง
สวนการคำนวณจะแสดงออกจากการเลือกสูตรคณิตศาสตร การแสดงวิธีคำนวณ และการคำนวณ
ท่ถี กู ตอ ง แมน ยำ
ทกั ษะที่ ๔ การจำแนกประเภท (Classifying) หมายถงึ การเรียงลำดับ และการแบงกลุม
วัตถุหรอื รายละเอียดขอ มูลดวยเกณฑความแตกตา งหรือความสมั พันธใ ด ๆอยา งใดอยา งหน่งึ
ทักษะที่ ๕ การหาความสัมพันธระหวางสเปสกับสเปส และสเปสกับเวลา (Using
space/Time relationships) สเปสของวัตถุ หมายถึง ที่วางที่วัตถุนั้นครองอยู ซึ่งอาจมีรูปราง
เหมือนกันหรือแตกตางกับวัตถุนั้น โดยทั่วไปแบงเปน ๓ มิติ คือ ความกวาง ความยาว และความสูง
ความสัมพันธระหวางสเปสกับสเปสของวัตถุ ไดแก ความสัมพันธระหวาง ๓ มิติ กับ ๒ มิติ
ความสัมพันธระหวางตำแหนงที่อยูของวัตถุหนึ่งกับวัตถุหนึ่ง ความสัมพันธระหวางสเปสของวัตถุกับ
เวลา ไดแก ความสัมพันธของการเปลี่ยนแปลงตำแหนงของวัตถุกับชวงเวลา หรือความสัมพันธ
ของสเปสของวัตถทุ ี่เปลย่ี นไปกับชวงเวลา
ทักษะท่ี ๖ การจัดกระทำ และสื่อความหมายขอมูล (Communication) หมายถึง
การนำขอมูลที่ไดจากการสังเกต และการวัด มาจัดกระทำใหมีความหมาย โดยการหาความถี่ การ
เรียงลำดบั การจัดกลุม การคำนวณคา เพอื่ ใหผ ูอนื่ เขา ใจความหมายไดด ีข้ึน ผา นการเสนอในรูปแบบ
ของตาราง แผนภมู ิ วงจร เขียนหรือบรรยาย เปน ตน
ทกั ษะที่ ๗ การลงความเห็นจากขอมูล (Inferring) หมายถึง การเพิ่มความคิดเห็นของ
ตนตอ ขอมลู ที่ไดจ ากการสงั เกตอยางมเี หตุผลจากพน้ื ฐานความรูหรือประสบการณท ่ีมี
ทกั ษะท่ี ๘ การพยากรณ (Predicting) หมายถึง การทำนายหรือการคาดคะเนคำตอบ
โดยอาศัยขอมูลที่ไดจากการสังเกตหรือการทำซ้ำ ผานกระบวนการแปรความหายของขอมูลจาก
สัมพันธภายใตความรทู างวทิ ยาศาสตร
๘
ทกั ษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรข ้นั บูรณาการ
ทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรขั้นบูรณาการ เปนทักษะกระบวนการขั้นสูงที่มีความ
ซับซอนมากขึ้น เพื่อแสวงหาความรู โดยใชทักษะกระบวนการทางวิทยาศาสตรขั้นพื้นฐาน
เปน พ้นื ฐานในการพฒั นา ประกอบดว ย ๕ ทักษะ
ทักษะท่ี ๙ การตั้งสมมติฐาน (Formulating hypotheses) หมายถึง การตั้งคำถาม
หรือคิดคำตอบลวงหนากอนการทดลองเพื่ออธิบายหาความสัมพันธระหวางตัวแปรตาง ๆ วามี
ความสัมพันธอยางไร โดยสมมติฐานสรางขึ้นจะอาศัยการสังเกต ความรู และประสบการณภายใต
หลักการ กฎ หรือทฤษฎที สี่ ามารถอธบิ ายคำตอบได
ทักษะที่ ๑๐ การกำหนดนิยามเชิงปฏิบัติการ (Defining operationally) หมายถึง
การกำหนดและอธิบายความหมาย และขอบเขตของคำตาง ๆ ที่เกี่ยวของกับการศึกษา หรือ
การทดลองเพือ่ ใหเ กิดความเขา ใจตรงกันระหวางบุคคล
ทกั ษะที่ ๑๑ การกำหนด และควบคุมตัวแปร (Identifying and controlling
variables) หมายถึง การบงชี้ และกำหนดลักษณะตัวแปรใด ๆใหเปนเปนตัวแปรอิสระหรือตัวแปร
ตน และตัวแปรใด ๆ ใหเปน ตัวแปรตาม และตัวแปรใด ๆใหเปนตวั แปรควบคุม
ทกั ษะที่ ๑๒ การทดลอง (Experimenting) หมายถึง กระบวนการปฏิบัติ และทำซ้ำ
ในขั้นตอนเพือ่ หาคำตอบจากสมมตฐิ าน แบงเปน ๓ ขน้ั ตอน คือ
๑. การออกแบบการทดลอง หมายถึง การวางแผนการทดลองกอนการทดลองจริง ๆ เพ่ือ
กำหนดวิธีการและขั้นตอนการทดลองที่สามารถดำเนินการไดจริง รวมถึงวิธีการแกไขปญหาอุปสรรค
ทอ่ี าจเกดิ ขน้ึ ขณะทำการทดลองเพ่ือใหก ารทดลองสามารถดำเนินการใหส ำเรจ็ ลุลว งดวยดี
๒. การปฏิบตั กิ ารทดลอง หมายถงึ การปฏิบัตกิ ารทดลองจรงิ
๓. การบันทึกผลการทดลอง หมายถึง การจดบันทึกขอมูลที่ไดจากการทดลองซึ่งอาจเปน
ผลจากการสังเกต การวดั และอ่ืน ๆ
ทักษะท่ี ๑๓ การตีความหมายขอมูล และการลงขอมูล (Interpreting data and
conclusion) หมายถึง การแปรความหมายหรือการบรรยายลักษณะและสมบัติของขอมูลที่มีอยู
การตีความหมายขอ มลู ในบางครงั้ อาจตอ งใชทกั ษะอ่ืน ๆ เชน ทกั ษะการสงั เกต ทกั ษะการคำนวณ
๙
คณุ ภาพผเู รียน
จบชั้นประถมศกึ ษาปที่ ๓
๑. เขา ใจลักษณะทว่ั ไปของสง่ิ มชี วี ติ และการดำรงชีวิตของสิง่ มชี ีวิตรอบตัว
๒. เขาใจลักษณะที่ปรากฏ ชนิดและสมบัติบางประการของวัสดุที่ใชทำวัตถุและ
การเปลย่ี นแปลงของวสั ดุรอบตวั
๒. เขาใจการดึง การผลัก แรงแมเหล็ก และผลของแรงที่มีตอการเปลี่ยนแปลง
การเคล่อื นท่ีของวตั ถุ พลังงานไฟฟา และการผลติ ไฟฟา การเกดิ เสยี ง แสงและการมองเหน็
๓. เขาใจการปรากฏของดวงอาทิตย ดวงจันทร และดาว ปรากฏการณขึ้นและตกของ
ดวงอาทิตย การเกิดกลางวันกลางคืน การกำหนดทิศ ลักษณะของหิน การจำแนกชนิดดินและการใช
ประโยชน ลักษณะและความสำคัญของอากาศ การเกดิ ลม ประโยชนและโทษของลม
๔. ต้งั คำถามหรือกำหนดปญหาเก่ยี วกับส่ิงท่จี ะเรียนรูตามท่ีกำหนดใหหรือตามความสนใจ
สังเกต สำรวจตรวจสอบโดยใชเครื่องมืออยางงาย รวบรวมขอมูล บันทึก และอธิบายผลการสำรวจ
ตรวจสอบดวยการเขียนหรือวาดภาพ และสื่อสารสิ่งที่เรียนรูดวยการเลาเรื่อง หรือดวยการแสดง
ทา ทางเพ่ือใหผอู ่ืนเขา ใจ
๕. แกปญหาอยางงายโดยใชข้ันตอนการแกปญหา มีทักษะในการใชเทคโนโลยีสารสนเทศ
และการสอื่ สารเบื้องตน รกั ษาขอมูลสวนตัว
๖. แสดงความกระตือรือรน สนใจที่จะเรยี นรู มคี วามคิดสรา งสรรคเก่ียวกับเร่ืองที่จะศึกษา
ตามทีก่ ำหนดให หรอื ตามความสนใจ มสี วนรว มในการแสดงความคดิ เหน็ และยอมรบั ฟงความคิดเห็น
ผอู น่ื
๗. แสดงความรับผิดชอบดวยการทำงานท่ีไดรับมอบหมายอยางมุงมั่น รอบคอบ ประหยัด
ซื่อสัตย จนงานลุลวงเปน ผลสำเรจ็ และทำงานรว มกับผอู ่ืนอยางมีความสขุ
๙. ตระหนักถึงประโยชนของการใชความรูและกระบวนการทางวิทยาศาสตรในการ
ดำรงชวี ติ ศึกษาหาความรูเ พิม่ เตมิ ทำโครงงานหรอื ชนิ้ งานตามทีก่ ำหนดใหหรือตามความสนใจ
จบชน้ั ประถมศึกษาปท่ี ๖
๑. เขาใจโครงสราง ลักษณะเฉพาะและการปรับตัวของสิ่งมีชีวิต รวมทั้งความสัมพันธของ
สิ่งมชี ีวิตในแหลง ท่ีอยู การทำหนา ท่ีของสว นตา ง ๆ ของพืช และการทำงานของระบบยอยอาหารของ
มนุษย
๑๐
๒. เขาใจสมบัติและการจำแนกกลุมของวัสดุ สถานะและการเปลี่ยนสถานะของสสารการ
ละลาย การเปลี่ยนแปลงทางเคมี การเปลี่ยนแปลงที่ผันกลับไดและผันกลับไมได และการแยกสาร
อยา งงาย
๓. เขาใจลักษณะของแรงโนมถวงของโลก แรงลัพธ แรงเสียดทาน แรงไฟฟาและผลของ
แรงตาง ๆ ผลที่เกิดจากแรงกระทำตอวัตถุ ความดัน หลักการที่มีตอวัตถุ วงจรไฟฟาอยางงาย
ปรากฏการณเบอ้ื งตน ของเสยี ง และแสง
๔. เขาใจปรากฏการณการขึ้นและตก รวมถงึ การเปล่ียนแปลงรูปรางปรากฏของดวงจันทร
องคประกอบของระบบสุริยะ คาบการโคจรของดาวเคราะห ความแตกตางของดาวเคราะหและ ดาว
ฤกษ การขึ้นและตกของกลุมดาวฤกษ การใชแผนที่ดาว การเกิดอุปราคา พัฒนาการและประโยชน
ของเทคโนโลยอี วกาศ
๕. เขาใจลักษณะของแหลงน้ำ วัฏจักรน้ำ กระบวนการเกิดเมฆ หมอก น้ำคาง น้ำคางแข็ง
หยาดน้ำฟา กระบวนการเกิดหิน วัฏจักรหิน การใชประโยชนหินและแร การเกิดซากดึกดำบรรพ
การเกิดลมบก ลมทะเล มรสุม ลักษณะและผลกระทบของภัยธรรมชาติ ธรณีพิบัติภัย การเกิดและ
ผลกระทบของปรากฏการณเรอื นกระจก
๖. คนหาขอมูลอยางมีประสิทธิภาพและประเมินความนาเชื่อถือ ตัดสินใจเลือกขอมูลใช
เหตุผลเชงิ ตรรกะในการแกป ญ หา ใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการสอ่ื สารในการทำงานรว มกนั เขา ใจ
สิทธิและหนา ที่ของตน เคารพสทิ ธขิ องผูอ ื่น
๗. ตง้ั คำถามหรือกำหนดปญหาเก่ยี วกับสิ่งท่ีจะเรียนรูตามที่กำหนดใหหรือตามความสนใจ
คาดคะเนคำตอบหลายแนวทาง สรางสมมติฐานที่สอดคลองกับคำถามหรือปญหาที่จะสำรวจ
ตรวจสอบ วางแผนและสำรวจตรวจสอบโดยใชเครื่องมือ อุปกรณ และเทคโนโลยีสารสนเทศท่ี
เหมาะสม ในการเก็บรวบรวมขอ มลู ท้ังเชิงปรมิ าณและคุณภาพ
๘. วิเคราะหขอมูล ลงความเห็น และสรุปความสัมพันธของขอมูลที่มาจากการสำรวจ
ตรวจสอบในรูปแบบที่เหมาะสม เพื่อสื่อสารความรูจากผลการสำรวจตรวจสอบไดอยางมีเหตผุ ลและ
หลกั ฐานอา งองิ
๙. แสดงถึงความสนใจ มุงมั่น ในสิ่งที่จะเรียนรู มีความคิดสรางสรรคเกี่ยวกับเรื่องที่จะ
ศึกษาตามความสนใจของตนเอง แสดงความคิดเห็นของตนเอง ยอมรับในขอมูลที่มีหลักฐานอางอิง
และรับฟง ความคดิ เห็นผูอ น่ื
๑๐. แสดงความรับผดิ ชอบดว ยการทำงานท่ีไดร ับมอบหมายอยา งมงุ มน่ั รอบคอบ ประหยัด
ซ่ือสตั ย จนงานลุลว งเปน ผลสำเร็จ และทำงานรวมกับผูอ นื่ อยางสรางสรรค
๑๑
๑๑. ตระหนักในคุณคาของความรูวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ใชความรูและกระบวนการ
ทางวทิ ยาศาสตรใ นการดำรงชีวิต แสดงความชนื่ ชม ยกยอ ง และเคารพสทิ ธิในผลงานของผูคิดคนและ
ศกึ ษาหาความรูเพมิ่ เตมิ ทำโครงงานหรือชิ้นงานตามทกี่ ำหนดใหห รอื ตามความสนใจ
๑๒. แสดงถึงความซาบซ้งึ หว งใย แสดงพฤตกิ รรมเกยี่ วกบั การใช การดแู ลรักษาทรัพยากร
ธรรมชาติและสง่ิ แวดลอ มอยางรคู ณุ คา
ตัวชวี้ ดั และสาระการเรยี นรูแกนกลาง
สาระท่ี ๑ วิทยาศาสตรชวี ภาพ
มาตรฐาน ว ๑.๑ เขาใจความหลากหลายของระบบนิเวศ ความสัมพันธระหวางสิ่งไมมีชีวิต
กับสิ่งมีชีวิต และความสัมพันธระหวางสิ่งมีชีวิตกับสิ่งมีชีวิตตาง ๆ ในระบบนิเวศ
การถายทอดพลังงาน การเปลี่ยนแปลงแทนที่ในระบบนิเวศ ความหมาย
ของ ประชากร ปญหาและผลกระทบที่มีตอทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม
แนวทางในการอนุรักษทรัพยากรธรรมชาติและการแกไขปญหาสิ่งแวดลอม
รวมทงั้ นำความรไู ปใชประโยชน
ชั้น ตัวชีว้ ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง
ป.๑ ๑. ระบชุ ่ือพืชและสตั วท ่ีอาศัยอยู • บรเิ วณตาง ๆ ในทอ งถนิ่ เชน สนามหญา
ใตตน ไม สวนหยอ ม แหลงนำ้ อาจพบพืชและ
บรเิ วณตาง ๆ จากขอมลู ทีร่ วบรวมได สตั วห ลายชนดิ อาศัยอยู
๒. บอกสภาพแวดลอ มทีเ่ หมาะสม • บริเวณที่แตกตางกนั อาจพบพชื และสัตว
กับการดำรงชวี ิตของสตั วใ นบรเิ วณ แตกตา งกัน เพราะสภาพแวดลอมของแตล ะ
ท่อี าศยั อยู บรเิ วณ จะมีความเหมาะสมตอการดำรงชีวิต
ของพชื และสตั วที่อาศยั อยใู นแตละบริเวณ
เชน สระน้ำ มีน้ำเปน ทอ่ี ยูอาศยั ของหอย ปลา
สาหราย เปนท่ีหลบภัยและมีแหลงอาหารของ
หอยและปลา บริเวณตน มะมวงมตี นมะมว ง
เปนแหลง ที่อยูและมีอาหารสำหรบั กระรอก
และมด
๑๒
ชั้น ตวั ชี้วดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง
• ถาสภาพแวดลอมในบรเิ วณท่พี ชื และสตั ว
อาศยั อยูมีการเปลย่ี นแปลง จะมผี ลตอ
การดำรงชวี ติ ของพืชและสัตว
ป.๒ - -
ป.๓ - -
ป.๔ - -
ป.๕ ๑. บรรยายโครงสรางและลกั ษณะ • ส่งิ มชี ีวติ ทงั้ พชื และสัตวมีโครงสรางและ
ของสิง่ มีชวี ิตทเ่ี หมาะสมกบั การดำรงชีวติ ลักษณะท่เี หมาะสมในแตละแหลง ที่อยู ซง่ึ เปน
ซ่ึงเปนผลมาจากการปรบั ตวั ของสงิ่ มีชวี ิต ผลมาจากการปรบั ตัวของส่ิงมีชวี ติ เพื่อให
ในแตล ะแหลงทอี่ ยู ดำรงชวี ติ และอยรู อดไดในแตละแหลง ที่อยู
เชน ผกั ตบชวามีชองอากาศในกา นใบชวยให
ลอยน้ำได ตนโกงกางที่ขึ้นอยูในปา ชายเลน
มีรากค้ำจุนทำใหล ำตน ไมล ม ปลามีครบี ชวย
ในการเคล่ือนท่ใี นนำ้
๒. อธบิ ายความสัมพันธร ะหวางส่งิ มชี ีวิต • ในแหลง ท่อี ยูหน่งึ ๆ สงิ่ มีชวี ิตจะมี
กบั สิ่งมีชวี ติ และความสัมพนั ธระหวาง ความสัมพันธซ่ึงกนั และกัน และสมั พันธก บั
สิง่ มชี วี ิตกับสิง่ ไมมีชวี ิต เพอ่ื ประโยชนต อ สงิ่ ไมมีชวี ติ เพ่ือประโยชนต อ การดำรงชีวิต
การดำรงชวี ิต เชน ความสัมพนั ธกนั ดานการกินกนั เปน
๓. เขียนโซอ าหารและระบุบทบาทหนาท่ี อาหาร เปน แหลงที่อยูอ าศยั หลบภัย
ของส่ิงมชี วี ิตทเ่ี ปนผผู ลติ และผบู ริโภคใน และเลีย้ งดลู กู ออน ใชอากาศในการหายใจ
โซอ าหาร • สงิ่ มีชีวติ มีการกนิ กนั เปน อาหาร โดยกนิ
๔. ตระหนักในคณุ คา ของสิ่งแวดลอมทีม่ ี ตอ กนั เปนทอด ๆ ในรูปแบบของโซอาหาร
ตอการดำรงชีวติ ของสิ่งมชี วี ิต โดยมี ทำใหส ามารถระบุบทบาทหนาที่ของสงิ่ มีชวี ิต
สว นรวมในการดูแลรกั ษาส่ิงแวดลอ ม เปนผผู ลติ และผูบริโภค
ป.๖ - -
๑๓
สาระที่ ๑ วิทยาศาสตรชวี ภาพ
มาตรฐาน ว ๑.๒ เขา ใจสมบตั ขิ องส่งิ มีชีวิต หนวยพน้ื ฐานของสิ่งมีชวี ิต การลำเลียงสารเขา และออก
จากเซลลความสัมพันธของโครงสราง และหนาที่ของระบบตาง ๆ ของสัตว
และมนษุ ยท ่ีทำงานสัมพนั ธกัน ความสมั พนั ธของโครงสราง และหนา ที่ ของอวัยวะ
ตาง ๆ ของพชื ทท่ี ำงานสัมพันธกนั รวมทง้ั นำความรไู ปใชประโยชน
ชนั้ ตวั ชีว้ ัด สาระการเรียนรูแกนกลาง
ป.๑ ๑. ระบชุ ื่อ บรรยายลักษณะและบอก • มนุษยมสี ว นตาง ๆ ทีม่ ีลักษณะและหนาท่ี
หนาทขี่ องสวนตา ง ๆ ของรา งกายมนษุ ย แตกตางกัน เพ่ือใหเ หมาะสมในการดำรงชีวติ
สัตวแ ละพชื รวมท้งั บรรยายการทำหนาที่ เชน ตามีหนา ที่ไวมองดโู ดยมีหนังตาและ
รวมกนั ของสวนตาง ๆ ของรา งกาย ขนตา เพื่อปอ งกนั อนั ตรายใหกบั ตา หูมหี นา ที่
มนษุ ยใ นการทำกจิ กรรมตาง ๆ รบั ฟงเสยี ง โดยมีใบหแู ละรหู เู พอ่ื เปนทางผาน
จากขอมลู ทร่ี วบรวมได ของเสียง ปากมีหนา ท่พี ูด กนิ อาหาร
๒. ตระหนักถึงความสำคัญของ มีชอ งปากและมรี ิมฝป ากบนลาง แขนและมอื
สวนตาง ๆ ของรางกายตนเอง มหี นาท่ยี ก หยิบ จบั มที อนแขนและนิ้วมือ
โดยการดูแลสวนตาง ๆ อยางถกู ตอง ที่ขยบั ไดส มองมหี นา ท่ีควบคมุ การทำงาน
ใหป ลอดภัย และรกั ษาความสะอาด ของสวนตาง ๆ ของรางกายอยใู นกะโหลก
อยเู สมอ ศรี ษะ โดยสว นตาง ๆ ของรา งกาย จะทำ
หนา ทีร่ วมกันในการทำกจิ กรรม
ในชีวติ ประจำวนั
• สัตวม ีหลายชนดิ แตล ะชนิดมสี วนตาง ๆ
ที่มลี กั ษณะและหนา ท่ีแตกตางกนั เพื่อให
เหมาะสมในการดำรงชวี ิต เชน ปลามคี รีบ
เปนแผน สวนกบ เตา แมว มีขา ๔ ขา และ
มีเทา สำหรบั ใชในการเคลอื่ นท่ี
• พชื มีสว นตา ง ๆ ทม่ี ีลกั ษณะและหนาท่ี
แตกตา งกนั เพื่อใหเหมาะสมในการดำรงชีวิต
โดยทว่ั ไป รากมีลกั ษณะเรียวยาว และแตก
แขนงเปนรากเล็ก ๆ ทำหนา ท่ดี ูดนำ้ ลำตน
มลี กั ษณะเปนทรงกระบอก ตั้งตรงและ
๑๔
ช้นั ตวั ชีว้ ดั สาระการเรียนรแู กนกลาง
มกี ง่ิ กาน ทำหนาที่ชูก่ิงกา น ใบ และดอก
ใบมลี ักษณะเปนแผนแบน ทำหนาท่ี
สรางอาหาร นอกจากน้ีพชื หลายชนดิ อาจมี
ดอกท่มี ีสีรูปรางตาง ๆ ทำหนาที่สบื พนั ธุ
รวมท้ังมผี ลท่ีมเี ปลือก มเี นื้อหอหมุ เมลด็
และมเี มลด็ ซงึ่ สามารถงอกเปนตนใหมได
• มนุษยใ ชส ว นตาง ๆ ของรางกายในการทำ
กิจกรรมตา ง ๆ เพื่อการดำรงชวี ิต มนษุ ยจ งึ
ควรใชสว นตาง ๆ ของรา งกายอยา งถูกตอง
ปลอดภยั และรกั ษาความสะอาดอยเู สมอ เชน
ใชตามองตวั หนงั สือในท่ีที่มีแสงสวางเพยี งพอ
ดแู ลตาใหปลอดภยั จากอนั ตราย และรักษา
ความสะอาดตาอยเู สมอ
ป.๒ ๑. ระบุวา พชื ตองการแสงและนำ้ • พืชตอ งการนำ้ แสง เพ่ือการเจรญิ เติบโต
เพือ่ การเจรญิ เตบิ โต โดยใชขอมลู
จากหลักฐานเชิงประจักษ
๒. ตระหนักถึงความจาํ เปนท่ีพืช
ตองไดร ับน้ำและแสงเพื่อการเจริญเติบโต
โดยดแู ลพชื ใหไดรบั สิ่งดังกลาว
อยา งเหมาะสม
๓. สรางแบบจาํ ลองท่บี รรยายวฏั จกั ร • พชื ดอกเม่ือเจรญิ เติบโตและมดี อก ดอกจะมี
ชีวิตของพืชดอก การสบื พนั ธเุ ปลีย่ นแปลงไปเปนผล ภายในผล
มีเมล็ดเม่ือเมลด็ งอก ตน ออนทอ่ี ยภู ายในเมล็ด
จะเจรญิ เตบิ โตเปนพืชตน ใหม พชื ตน ใหมจะ
เจรญิ เตบิ โตออกดอกเพือ่ สบื พันธุมผี ลตอไป
ไดอ ีก หมุนเวียนตอ เน่ืองเปน วัฏจักรชีวิต
ของพืชดอก
ป.๓ ๑. บรรยายส่ิงทีจ่ าํ เปนตอ การดำรงชีวิต • มนุษยแ ละสตั วตองการอาหาร น้ำ และ
และการเจรญิ เติบโตของมนุษยแ ละสตั ว อากาศ เพ่ือการดำรงชีวิตและการเจริญเติบโต
โดยใชขอ มลู ที่รวบรวมได
๑๕
ช้ัน ตวั ช้วี ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
๒. ตระหนกั ถึงประโยชนของอาหาร นำ้ • อาหารชว ยใหรา งกายแข็งแรง
และอากาศ โดยการดแู ลตนเองและสตั ว และเจรญิ เติบโต น้ำชวยใหร า งกายทำงานได
ใหไดรับสง่ิ เหลา น้ีอยางเหมาะสม อยา งปกติ อากาศใชใ นการหายใจ
๓. สรา งแบบจําลองที่บรรยายวัฏจักร • สตั วเ มอื่ เปนตัวเต็มวยั จะสืบพันธมุ ลี ูก
ชีวติ ของสัตวแ ละเปรยี บเทียบวัฏจกั รชีวติ เม่ือลกู เจรญิ เติบโตเปนตวั เต็มวัยก็สืบพนั ธุ
ของสตั วบ างชนดิ มลี กู ตอไปไดอ ีก หมนุ เวยี นตอเน่ืองเปน วฏั จกั ร
๔. ตระหนกั ถงึ คุณคาของชีวิตสัตว ชวี ิตของสัตว ซึ่งสตั วแตล ะชนิด เชน ผเี สื้อ กบ
โดยไมทำใหวฏั จักรชีวิตของสตั ว ไก มนุษย จะมวี ฏั จกั รชีวิตที่เฉพาะ
เปลี่ยนแปลง และแตกตางกนั
ป.๔ ๑. บรรยายหนา ท่ขี องราก ลำตน ใบ • สว นตาง ๆ ของพชื ดอกทำหนา ทแ่ี ตกตางกัน
และดอกของพชื ดอก โดยใชข อ มูล - รากทำหนาท่ีดูดนำ้ และธาตุอาหารข้นึ ไปยัง
ที่รวบรวมได ลำตน
- ลำตนทำหนา ทีล่ าํ เลียงน้ำตอไปยัง
สวนตา ง ๆ ของพชื
- ใบทำหนา ท่ีสรางอาหาร อาหารท่ีพืช
สรางขนึ้ คอื นำ้ ตาลซ่ึงจะเปล่ยี นเปนแปง
- ดอกทำหนาทีส่ บื พนั ธุ ประกอบดว ย
สวนประกอบตา ง ๆไดแก กลีบเล้ียง กลบี ดอก
เกสรเพศผูและเกสรเพศเมยี ซ่งึ สว นประกอบ
แตล ะสว นของดอกทำหนา ที่แตกตางกนั
ป.๕ - -
ป.๖ ๑. ระบสุ ารอาหารและบอกประโยชน • สารอาหารทอี่ ยูในอาหารมี๖ ประเภท ไดแก
ของสารอาหารแตละประเภทจากอาหาร คารโ บไฮเดรต โปรตีน ไขมนั เกลือแร วติ ามิน
ทต่ี นเองรบั ประทาน และน้ำ
๒. บอกแนวทางในการเลือกรับประทาน • อาหารแตล ะชนดิ ประกอบดวยสารอาหาร
อาหารใหไ ดสารอาหารครบถวน ท่ีแตกตางกนั อาหารบางอยางประกอบดว ย
ในสดั สว นที่เหมาะสมกับเพศและวัย สารอาหารประเภทเดียว อาหารบางอยาง
รวมท้งั ความปลอดภยั ตอสุขภาพ ประกอบดวยสารอาหารมากกวาหน่ึงประเภท
• สารอาหารแตละประเภทมีประโยชนต อ
รางกายแตกตางกัน โดยคารโบไฮเดรต
๑๖
ช้ัน ตัวชวี้ ดั สาระการเรยี นรแู กนกลาง
๓. ตระหนกั ถึงความสำคญั ของ โปรตนี และไขมัน เปนสารอาหารทใี่ ห
สารอาหาร โดยการเลอื กรบั ประทาน พลังงานแกร างกายสวนเกลอื แร
อาหารทมี่ สี ารอาหารครบถวน วติ ามนิ และนำ้ เปน สารอาหารท่ไี มใ ห
ในสดั สวนทีเ่ หมาะสมกบั เพศและวัย พลังงานแกร า งกาย แตชว ยใหรางกายทำงาน
รวมท้ังปลอดภัยตอสขุ ภาพ ไดเปนปกติ
• การรบั ประทานอาหาร เพ่ือใหรางกายเจรญิ
เติบโต มีการเปลี่ยนแปลงของรา งกายตามเพศ
และวัย และมีสขุ ภาพดี จำเปนตอ ง
รบั ประทานใหไดพลังงานเพยี งพอกับ
ความตอ งการของรา งกาย และใหได
สารอาหารครบถวน ในสดั สวนทเี่ หมาะสมกบั
เพศและวัย รวมท้ังตอ งคำนึงถงึ ชนิด
และปรมิ าณของวตั ถุเจือปนในอาหาร
เพอ่ื ความปลอดภยั ตอสขุ ภาพ
๔. สรางแบบจําลองระบบยอยอาหาร • ระบบยอยอาหารประกอบดวยอวยั วะตาง ๆ
และบรรยายหนา ท่ีของอวัยวะในระบบ ไดแก ปาก หลอดอาหาร กระเพาะอาหาร
ยอ ยอาหาร รวมทั้งอธิบายการยอย ลาํ ไสเ ล็ก ลําไสใหญ ทวารหนัก ตับและ
อาหารและการดดู ซึมสารอาหาร ตบั ออน ซ่ึงทำหนาทีร่ ว มกันในการยอ ย
๕. ตระหนักถึงความสำคัญของระบบ และดดู ซึมสารอาหาร
ยอ ยอาหาร โดยการบอกแนวทางในการ - ปากมฟี นชว ยบดเคยี้ วอาหารใหมขี นาด
ดูแลรักษาอวยั วะในระบบยอ ยอาหารให เล็กลงและมลี ้ินชว ยคลุกเคลา อาหารกับ
ทำงานเปน ปกติ น้ำลาย ในน้ำลายมเี อนไซมย อยแปงใหเ ปน
น้ำตาล
- หลอดอาหารทำหนา ที่ลําเลียงอาหารจาก
ปากไปยังกระเพาะอาหาร ภายในกระเพาะ
อาหาร มกี ารยอยโปรตีนโดยกรดและเอนไซม
ที่สรา งจากกระเพาะอาหาร
- ลําไสเลก็ มีเอนไซมทส่ี รางจากผนังลําไสเลก็
เองและจากตับออนทช่ี วยยอยโปรตีน
คารโบไฮเดรต และไขมัน โดยโปรตีน
๑๗
ชัน้ ตัวชว้ี ดั สาระการเรยี นรูแกนกลาง
คารโ บไฮเดรต และไขมันทีผ่ านการยอยจน
เปนสารอาหารขนาดเล็กพอท่ีจะดูดซึมได
รวมถึงนำ้ เกลอื แรแ ละวติ ามินจะถกู ดดู ซมึ ท่ี
ผนังลาํ ไสเ ลก็ เขา สูกระแสเลือด เพ่ือลําเลยี งไป
ยังสว นตาง ๆ ของรางกาย ซ่ึงโปรตนี
คารโ บไฮเดรต และไขมัน จะถกู นําไปใช
เปนแหลงพลงั งานสำหรบั ใชในกจิ กรรมตาง ๆ
สวนน้ำ เกลอื แรแ ละวิตามนิ จะชว ยให
รางกายทำงานไดเ ปนปกติ
- ตับสรางน้ำดแี ลวสง มายังลาํ ไสเล็ก ชวยให
ไขมนั แตกตวั
- ลาํ ไสใหญทำหนาท่ดี ดู น้ำและเกลือแร
เปน บรเิ วณท่ีมีอาหารทย่ี อยไมไ ดหรือยอย
ไมหมดเปนกากอาหาร ซึ่งจะถกู กาํ จัดออก
ทางทวารหนัก
• อวัยวะตา ง ๆ ในระบบยอยอาหาร
มคี วามสำคัญ จงึ ควรปฏบิ ตั ิตน ดแู ลรักษา
อวัยวะใหทำงานเปน ปกติ
สาระท่ี ๑ วิทยาศาสตรช วี ภาพ
มาตรฐาน ว ๑.๓ เขาใจกระบวนการและความสำคัญของการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม สาร
พันธุกรรม การเปลี่ยนแปลงทางพันธุกรรมที่มีผลตอสิ่งมีชีวิต ความหลากหลาย
ทางชีวภาพและวิวฒั นาการของสิ่งมีชีวิต รวมทั้งนำความรูไปใชประโยชน
ชั้น ตวั ชีว้ ดั สาระการเรียนรแู กนกลาง
ป.๑ - -
ป.๒ ๑. เปรียบเทียบลักษณะของส่ิงมชี วี ติ และ • สิ่งทีอ่ ยรู อบตัวเรามีท้ังท่เี ปน ส่งิ มีชีวติ
สงิ่ ไมมีชวี ติ จากขอมูลทีร่ วบรวมได และส่ิงไมม ชี ีวติ ส่ิงมชี ีวิตตอ งการอาหาร
มีการหายใจเจรญิ เติบโตขบั ถายเคลือ่ นไหว
ตอบสนองตอ ส่งิ เรา และสืบพันธุไดล กู ทีม่ ี
๑๘
ชัน้ ตวั ชี้วดั สาระการเรียนรแู กนกลาง
ลกั ษณะคลา ยคลึงกบั พอ แม สว นส่ิงไมม ชี วี ิต
ป.๓ - จะไมมลี ักษณะดังกลา ว
ป.๔ ๑. จาํ แนกส่งิ มชี วี ิตโดยใชความเหมอื น -
• สิง่ มชี วี ติ มีหลายชนดิ สามารถจัดกลมุ ได
และความแตกตางของลักษณะของ โดยใชความเหมือนและความแตกตา งของ
ส่งิ มีชวี ิตออกเปนกลมุ พืช กลุมสตั วแ ละ ลกั ษณะตา ง ๆ เชน กลุมพืชสรางอาหารเองได
กลมุ ทีไ่ มใชพชื และสัตว และเคล่ือนทด่ี ว ยตนเองไมได กลมุ สัตวกนิ
ส่ิงมชี ีวิตอนื่ เปนอาหาร และเคลอ่ื นที่ไดก ลุม ท่ี
๒. จาํ แนกพืชออกเปน พืชดอก และ ไมใ ชพ ชื และสัตว เชน เห็ด รา จุลนิ ทรยี
พืชไมมีดอก โดยใชการมีดอกเปนเกณฑ • การจําแนกพชื สามารถใชการมีดอก
โดยใชขอ มูลทรี่ วบรวมได เปน เกณฑในการจาํ แนก ไดเ ปน พชื ดอก
๓. จาํ แนกสตั วออกเปน สัตวมีกระดูก และพืชไมม ีดอก
สนั หลัง และสตั วไ มม ีกระดูกสนั หลงั • การจําแนกสตั วสามารถใชก ารมีกระดูก
โดยใชก ารมกี ระดูกสันหลังเปนเกณฑ สนั หลังเปนเกณฑในการจําแนกไดเ ปน สตั ว
โดยใชข อมลู ทรี่ วบรวมได มีกระดูกสันหลงั และสัตวไมม ีกระดูกสันหลงั
๔. บรรยายลักษณะเฉพาะทส่ี ังเกตได
ของสตั วมีกระดูกสนั หลังในกลมุ ปลา • สตั วม กี ระดกู สันหลงั มหี ลายกลุม ไดแก
กลมุ สตั วสะเทนิ นำ้ สะเทินบก กลมุ ปลา กลุม สตั วส ะเทนิ น้ำ สะเทินบก
กลมุ สัตวเลอ้ื ยคลาน กลุม นก และ กลุมสตั วเลื้อยคลาน กลมุ นก และกลุม สตั ว
กลมุ สัตวเ ลี้ยงลกู ดวยนำ้ นม และ เลีย้ งลกู ดว ยนำ้ นม ซงึ่ แตละกลมุ จะมีลักษณะ
ยกตัวอยา งสิ่งมชี ีวติ ในแตละกลุม เฉพาะท่ีสงั เกตได
ป.๕ ๑. อธบิ ายลักษณะทางพันธกุ รรมท่ีมี
การถา ยทอดจากพอแมส ูลกู ของพืช • สิ่งมีชีวิตท้ังพชื สัตวแ ละมนุษยเ มื่อโตเต็มท่ี
สัตว และมนษุ ย จะมีการสบื พันธุเ พื่อเพ่ิมจำนวนและดำรงพนั ธุ
๒. แสดงความอยากรูอยากเห็น โดย โดยลูกทเ่ี กิดมาจะไดร ับการถายทอดลกั ษณะ
การถามคาํ ถามเกยี่ วกบั ลกั ษณะท่ี ทางพนั ธกุ รรมจากพอแม ทำใหมลี กั ษณะ
คลายคลึงกันของตนเองกับพอแม ทางพนั ธุกรรมทเี่ ฉพาะแตกตา งจากส่งิ มีชวี ิต
ชนดิ อน่ื
• พืชมีการถายทอดลักษณะทางพันธุกรรม
เชน ลักษณะของใบ สดี อก
๑๙
ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
• สัตวม ีการถายทอดลักษณะทางพนั ธุกรรม
เชน สขี น ลักษณะของขน ลักษณะของหู
• มนษุ ยมกี ารถายทอดลักษณะทางพันธกุ รรม
เชน เชงิ ผมท่ีหนาผากลักย้มิ ลักษณะหนังตา
การหอ ลิน้ ลักษณะของติง่ หู
ป.๖ - -
สาระท่ี ๒ วิทยาศาสตรกายภาพ
มาตรฐาน ว ๒.๑ เขาใจสมบัติของสสาร องคประกอบของสสาร ความสัมพนั ธร ะหวา งสมบัติ
ของสสารกับโครงสรา งและแรงยึดเหน่ยี วระหวางอนภุ าค หลักและธรรมชาติของ
การเปลี่ยนแปลงสถานะของสสาร การเกิดสารละลาย และการเกดิ ปฏิกริ ยิ าเคมี
ชนั้ ตัวชว้ี ัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง
ป.๑ ๑. อธบิ ายสมบตั ทิ ่ีสงั เกตไดข องวัสดุทใ่ี ช • วสั ดทุ ี่ใชทำวตั ถุท่เี ปน ของเลน ของใช
ทำวัตถุ ซึ่งทำจากวัสดชุ นดิ เดียว หรือ มีหลายชนิด เชน ผา แกว พลาสตกิ ยาง ไม
หลายชนิดประกอบกนั โดยใชหลกั ฐาน อิฐ หิน กระดาษ โลหะ วสั ดุแตละชนิด
เชิงประจักษ มสี มบัติทส่ี ังเกตไดตา ง ๆ เชน สีนุม แขง็
๒. ระบุชนดิ ของวสั ดุและจดั กลุม วสั ดุ ขรขุ ระ เรยี บ ใส ขนุ ยดื หดได บิดงอได
ตามสมบตั ิที่สงั เกตได • สมบตั ทิ ส่ี งั เกตไดข องวัสดุแตล ะชนิดอาจ
เหมอื นกนั ซ่ึงสามารถนำมาใชเ ปน เกณฑใน
การจัดกลุมวสั ดุได
• วัสดุบางอยางสามารถนํามาประกอบกนั
เพอ่ื ทำเปนวตั ถุตา ง ๆ เชน ผาและกระดมุ
ใชทำเส้อื ไม และโลหะ ใชทำกระทะ
ป.๒ ๑. เปรียบเทียบสมบัติการดูดซับนำ้ • วัสดแุ ตละชนิดมีสมบัติการดูดซบั น้ำ
ของวัสดโุ ดยใชหลักฐานเชิงประจกั ษ แตกตา งกัน จึงนําไปทำวตั ถุเพ่อื ใชป ระโยชน
และระบุการนาํ สมบัติการดูดซับนำ้ ไดแ ตกตา งกนั เชน ใชผ า ท่ดี ูดซบั นำ้ ไดมาก
ของวัสดไุ ปประยุกตใชในการทำวตั ถุ ทำผา เช็ดตวั ใชพ ลาสตกิ ซง่ึ ไมดดู ซบั นำ้ ทำรม
ในชีวิตประจำวนั
๒๐
ชั้น ตัวช้ีวดั สาระการเรียนรแู กนกลาง
๒. อธบิ ายสมบตั ิทสี่ ังเกตไดของวัสดุ • วสั ดบุ างอยา งสามารถนํามาผสมกัน ซึ่งทำให
ทีเ่ กดิ จากการนําวสั ดมุ าผสมกันโดยใช ไดส มบัตทิ เี่ หมาะสม เพ่ือนําไปใชป ระโยชน
หลักฐานเชิงประจกั ษ ตามตองการ เชน แปงผสมน้ำตาลและกะทิ
ใชทำขนมไทย ปนู ปลาสเตอรผสมเยือ่
กระดาษใชทำกระปุกออมสิน ปนู ผสมหนิ
ทราย และน้ำใชท ำคอนกรีต
๓. เปรยี บเทยี บสมบตั ทิ สี่ ังเกตไดของวสั ดุ • การนําวัสดุมาทำเปนวัตถใุ นการใชง านตาม
เพอ่ื นาํ มาทำเปนวตั ถุในการใชงาน วตั ถุประสงคขึน้ อยูกับสมบตั ิของวสั ดุวัสดุ
ตามวตั ถุประสงค และอธิบายการนําวสั ดุ ทีใ่ ชแลวอาจนํากลับมาใชใหมได เชน
ทใ่ี ชแ ลว กลบั มาใชใ หมโ ดยใชหลักฐาน กระดาษใชแ ลว อาจนํามาทำเปนจรวด
เชงิ ประจักษ กระดาษ ดอกไมป ระดิษฐ ถงุ ใสของ
๔. ตระหนักถงึ ประโยชนข องการนําวสั ดุ
ทใี่ ชแ ลวกลับมาใชใ หม โดยการนาํ วสั ดุ
ทใ่ี ชแลวกลับมาใชใหม
ป.๓ ๑. อธบิ ายวา วตั ถปุ ระกอบข้นึ จาก • วตั ถุอาจทำจากชน้ิ สวนยอย ๆ ซ่งึ แตละชนิ้
ช้ินสว นยอย ๆ ซ่งึ สามารถแยกออกจาก มีลักษณะเหมือนกนั มาประกอบเขา ดวยกนั
กันไดแ ละประกอบกนั เปน วตั ถชุ น้ิ ใหมได เมื่อแยกชนิ้ สว นยอย ๆ แตล ะช้ินของวัตถุ
โดยใชหลักฐานเชงิ ประจกั ษ ออกจากกัน สามารถนาํ ช้นิ สว นเหลา นั้นมา
ประกอบเปน วัตถชุ ้ินใหมได เชน กาํ แพงบา น
มีกอ นอฐิ หลาย ๆ กอนประกอบเขา ดวยกัน
และสามารถนํากอนอิฐจากกาํ แพงบา น
มาประกอบเปน พ้ืนทางเดินได
๒. อธบิ ายการเปล่ียนแปลงของวสั ดุ • เมือ่ ใหความรอนหรอื ทำใหว ัสดุรอนขึ้น
เมอื่ ทำใหรอนขนึ้ หรอื ทำใหเย็นลง และเม่ือลดความรอนหรอื ทำใหวัสดุเยน็ ลง
โดยใชหลกั ฐานเชงิ ประจักษ วัสดุจะเกิดการเปลีย่ นแปลงไดเชน สเี ปลย่ี น
รปู รางเปล่ียน
ป.๔ ๑. เปรยี บเทยี บสมบตั ทิ างกายภาพ • วสั ดุแตละชนดิ มีสมบัตทิ างกายภาพ
ดานความแข็ง สภาพยืดหยนุ การนํา แตกตา งกนั วสั ดุท่มี ีความแขง็ จะทนตอ
ความรอน และการนําไฟฟาของวสั ดุ แรงขูดขดี วัสดุที่มสี ภาพยดื หยนุ จะ
โดยใชหลกั ฐานเชิงประจักษจาก เปล่ียนแปลงรูปรางเมื่อมแี รง
๒๑
ช้นั ตวั ชวี้ ดั สาระการเรยี นรูแกนกลาง
การทดลองและระบกุ ารนาํ สมบตั ิ มากระทำและกลบั สภาพเดิมได
เรอื่ งความแข็ง สภาพยดื หยุน การนํา วสั ดทุ น่ี ําความรอ นจะรอนไดเ ร็วเมอ่ื ไดรับ
ความรอ น และการนาํ ไฟฟาของวสั ดุ ความรอนและวัสดทุ น่ี าํ ไฟฟาไดจ ะให
ไปใชในชวี ติ ประจำวันผา นกระบวนการ กระแสไฟฟาผา นได ดงั นั้นจงึ อาจนาํ
ออกแบบชน้ิ งาน สมบตั ิตาง ๆ มาพิจารณาเพื่อใชใ น
๒. แลกเปลย่ี นความคดิ กับผูอื่น กระบวนการออกแบบชน้ิ งานเพอ่ื ใชป ระโยชน
โดยการอภปิ รายเกยี่ วกับสมบัติ ในชวี ติ ประจำวัน
ทางกายภาพของวสั ดอุ ยางมีเหตผุ ล
จากการทดลอง
๓. เปรียบเทยี บสมบัตขิ องสสาร • วัสดเุ ปน สสารเพราะมมี วลและตองการที่อยู
ทั้ง ๓ สถานะ จากขอมูลทีไ่ ด สสารมีสถานะเปนของแข็ง ของเหลว
จากการสังเกตมวล การตองการท่ีอยู หรือแกส ของแข็งมปี ริมาตรและรูปรา งคงท่ี
รปู รา ง และปรมิ าตรของสสาร ของเหลวมปี ริมาตรคงทีแ่ ตมรี ูปรางเปลยี่ นไป
๔. ใชเคร่อื งมือเพ่ือวดั มวล และปริมาตร ตามภาชนะเฉพาะสวนทีบ่ รรจุของเหลว
ของสสารทงั้ ๓ สถานะ สวนแกสมปี รมิ าตรและรปู รางเปล่ียนไปตาม
ภาชนะทบี่ รรจุ
ป.๕ ๑. อธิบายการเปลยี่ นสถานะของสสาร • การเปลีย่ นสถานะของสสาร
เมือ่ ทำใหสสารรอ นขึน้ หรือเย็นลง โดยใช เปน การเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ เม่อื เพ่ิม
หลกั ฐานเชงิ ประจักษ ความรอนใหกับสสารถงึ ระดับหนึ่งจะทำให
สสารทเ่ี ปน ของแข็งเปลย่ี นสถานะ
เปน ของเหลว เรยี กวา การหลอมเหลว
และเม่ือเพ่ิมความรอนตอไปจนถึง
อีกระดับหน่งึ ของเหลวจะเปล่ียนเปนแกส
เรียกวา การกลายเปนไอ แตเม่ือลดความรอน
ลงถึงระดับหน่งึ แกสจะเปลย่ี นสถานะเปน
ของเหลว เรียกวา การควบแนน และถาลด
ความรอ นตอไปอีกจนถงึ ระดับหนึง่ ของเหลว
จะเปลย่ี นสถานะเปนของแข็ง เรยี กวา
การแขง็ ตัว สสารบางชนิดสามารถเปลีย่ น
สถานะจากของแข็งเปนแกส โดยไมผ าน
๒๒
ช้นั ตวั ชว้ี ดั สาระการเรียนรูแ กนกลาง
การเปนของเหลว เรยี กวา การระเหดิ
สวนแกส บางชนิดสามารถเปลี่ยนสถานะเปน
ของแขง็ โดยไมผานการเปนของเหลวเรียกวา
การระเหดิ กลบั
๒. อธิบายการละลายของสารในน้ำ • เม่ือใสส ารลงในนำ้ แลวสารนั้น รวมเปน
โดยใชห ลักฐาน เน้อื เดยี วกนั กับนำ้ ทั่วทุกสว น แสดงวาสารเกดิ
เชิงประจกั ษ การละลาย เรียกสารผสมที่ไดวาสารละลาย
๓. วเิ คราะหการเปลย่ี นแปลงของสาร • เมือ่ ผสมสาร ๒ ชนิดขึ้นไปแลว มีสารใหม
เมอื่ เกดิ การเปล่ยี นแปลงทางเคมี โดยใช เกดิ ขนึ้ ซ่งึ มีสมบตั ติ า งจากสารเดิมหรอื เมื่อ
หลกั ฐานเชิงประจกั ษ สารชนดิ เดยี วเกดิ การเปล่ียนแปลงแลว มี
สารใหมเ กิดขน้ึ การเปลี่ยนแปลงนเี้ รียกวา
การเปลีย่ นแปลงทางเคมี ซึ่งสงั เกตไดจ ากมีสี
หรือกล่ินตา งจากสารเดมิ หรือมีฟองแกส หรือ
มีตะกอนเกดิ ข้ึน หรือมีการเพิ่มข้ึนหรอื ลดลง
ของอุณหภูมิ
๔. วเิ คราะหและระบุการเปลี่ยนแปลง • เมื่อสารเกดิ การเปลีย่ นแปลงแลว
ท่ผี ันกลบั ไดแ ละการเปลยี่ นแปลงทผ่ี ัน สารสามารถเปลีย่ นกลบั เปนสารเดิมได
กลบั ไมได เปนการเปล่ียนแปลงทผ่ี นั กลบั ได เชน
การหลอมเหลว การกลายเปนไอ การละลาย
แตส ารบางอยา งเกิดการเปลี่ยนแปลงแลว
ไมส ามารถเปลี่ยนกลับเปน สารเดมิ ได
เปนการเปล่ยี นแปลงท่ี ผนั กลับไมไ ด เชน
การเผาไหมการเกิดสนิม
ป.๖ ๑. อธบิ ายและเปรยี บเทยี บการแยก • สารผสมประกอบดวยสารต้ังแต ๒ ชนิด
สารผสมโดยการหยิบออก การรอ น ขึ้นไปผสมกัน เชน น้ำมนั ผสมนำ้ ขาวสาร
การใชแ มเ หล็กดึงดดู การรินออก ปนกรวดทราย วิธกี ารทเี่ หมาะสมในการแยก
การกรอง และการตกตะกอน โดยใช สารผสมขึ้นอยูก ับลักษณะและสมบัตขิ องสาร
หลักฐานเชงิ ประจกั ษร วมทัง้ ระบวุ ิธี ทผี่ สมกนั ถา องคประกอบของสารผสม
แกป ญ หาในชวี ติ ประจำวันเกี่ยวกับ เปน ของแข็งกับของแข็งที่มขี นาดแตกตางกนั
การแยกสาร
๒๓
ชน้ั ตัวชีว้ ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
อยา งชัดเจน อาจใชวธิ ีการหยิบออก หรอื
การรอนผา นวสั ดทุ ีม่ ีรูถามสี ารใดสารหนึ่ง
เปนสารแมเหลก็ อาจใชว ธิ ีการใชแมเหล็ก
ดงึ ดดู ถาองคป ระกอบเปน ของแข็งที่ไมละลาย
ในของเหลว อาจใชวิธกี ารรินออกการกรอง
หรอื การตกตะกอน ซึ่งวธิ ีการแยกสารสามารถ
นําไปใชป ระโยชนใ นชวี ิตประจำวนั ได
สาระที่ ๒ วทิ ยาศาสตรก ายภาพ
มาตรฐาน ว ๒.๒ เขาใจธรรมชาติของแรงในชีวิตประจำวัน ผลของแรงที่กระทำตอวัตถุ
ลกั ษณะ การเคลื่อนทแ่ี บบตา ง ๆ ของวตั ถุรวมทงั้ นำความรูไปใชป ระโยชน
ช้ัน ตวั ชีว้ ัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง
ป.๑ - -
ป.๒ - -
ป.๓ ๑. ระบผุ ลของแรงที่มีตอการ • การดงึ หรอื การผลกั เปนการออกแรงกระทำ
เปลยี่ นแปลงการเคล่ือนท่ขี องวตั ถุ ตอวตั ถุแรงมีผลตอการเคล่อื นท่ีของวัตถุแรง
จากหลกั ฐานเชิงประจักษ อาจทำใหวัตถเุ กิดการเคลื่อนที่โดยเปลีย่ น
ตำแหนงจากท่หี นงึ่ ไปยังอีกท่ีหนึง่
• การเปลี่ยนแปลงการเคล่ือนทข่ี องวัตถุ ไดแก
วตั ถุที่อยนู ง่ิ เปลีย่ นเปน เคล่อื นที่ วตั ถุทกี่ าํ ลงั
เคล่อื นท่เี ปลี่ยนเปนเคลอื่ นทีเ่ รว็ ข้ึนหรือชา ลง
หรือหยุดนง่ิ หรอื เปลยี่ นทิศทางการเคล่ือนท่ี
๒. เปรยี บเทยี บและยกตัวอยางแรงสมั ผัส • การดึงหรือการผลักเปนการออกแรงทเ่ี กิด
และแรงไมส มั ผสั ท่ีมผี ลตอการเคล่ือนที่ จากวตั ถุหนึง่ กระทำกับอีกวตั ถุหน่ึง โดยวตั ถุ
ของวตั ถุโดยใชหลกั ฐานเชิงประจกั ษ ทั้งสองอาจสัมผัสหรอื ไมต องสัมผสั กนั เชน
การออกแรงโดยใชมอื ดึงหรอื การผลักโตะให
เคลอ่ื นทเี่ ปนการออกแรงท่วี ัตถุตอ งสมั ผสั กนั
แรงนีจ้ งึ เปน แรงสมั ผสั สวนการทีแ่ มเหลก็
ดงึ ดดู หรอื ผลกั ระหวา งแมเหล็ก เปน แรงท่ี
๒๔
ชน้ั ตัวชวี้ ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
เกดิ ข้นึ โดยแมเ หล็กไมจ ำเปน ตอ งสัมผสั กัน
แรงแมเหล็กนีจ้ ึงเปน แรงไมส ัมผัส
๓. จําแนกวตั ถโุ ดยใชการดึงดูดกับ • แมเ หล็กสามารถดึงดูดสารแมเ หล็กได
แมเหล็กเปนเกณฑจากหลกั ฐาน • แรงแมเหล็กเปน แรงท่ีเกดิ ข้ึนระหวา ง
เชิงประจักษ แมเหล็กกับสารแมเ หล็ก หรือแมเหลก็ กบั
๔. ระบขุ วั้ แมเ หล็กและพยากรณผล แมเหลก็ แมเ หล็ก มี๒ ขว้ั คือ ขั้วเหนือและ
ท่เี กิดข้ึนระหวา งขั้วแมเหลก็ เมอ่ื นาํ มา ขว้ั ใต ขวั้ แมเหลก็ ชนดิ เดียวกันจะผลกั กนั
เขา ใกลกนั จากหลักฐานเชิงประจักษ ตา งชนิดกนั จะดึงดูดกนั
ป.๔ ๑. ระบผุ ลของแรงโนม ถว งที่มีตอวัตถุ • แรงโนมถว งของโลกเปน แรงดึงดูดทโ่ี ลก
จากหลักฐานเชิงประจักษ กระทำตอวัตถุมีทิศทางเขา สศู ูนยกลางโลก
๒. ใชเครื่องช่ังสปริงในการวัดนำ้ หนัก และเปนแรงไมส ัมผสั แรงดงึ ดูดท่ีโลกกระทำ
ของวตั ถุ กับวัตถหุ น่ึง ๆ ทำใหวัตถตุ กลงสูพื้นโลกและ
ทำใหวัตถมุ ีนำ้ หนัก วัดนำ้ หนักของวตั ถไุ ดจาก
เคร่อื งชง่ั สปรงิ นำ้ หนกั ของวตั ถุขึ้นกับมวล
ของวัตถุโดยวัตถุทมี่ มี วลมากจะมนี ำ้ หนักมาก
วัตถุท่ีมมี วลนอ ยจะมนี ้ำหนักนอย
๓. บรรยายมวลของวัตถทุ ีม่ ผี ลตอการ • มวล คอื ปริมาณเนื้อของสสารท้ังหมดท่ี
เปลยี่ นแปลง ประกอบกันเปน วัตถซุ ง่ึ มผี ลตอความยากงา ย
การเคลอ่ื นท่ขี องวตั ถุจากหลกั ฐานเชงิ ในการเปล่ียนแปลงการเคลื่อนท่ีของวตั ถุ
ประจักษ วตั ถุทม่ี ีมวลมากจะเปลี่ยนแปลงการเคล่ือนท่ี
ไดยากกวา วตั ถทุ ่มี ีมวลนอ ย ดังน้นั มวลของ
วตั ถุ นอกจากจะหมายถงึ เน้ือทั้งหมดของวัตถุ
น้ันแลว ยงั หมายถงึ การตานการเปลีย่ นแปลง
การเคลอ่ื นทข่ี องวตั ถุน้นั ดวย
ป.๕ ๑. อธิบายวธิ กี ารหาแรงลัพธข องแรง • แรงลัพธเปนผลรวมของแรงที่กระทำตอวตั ถุ
หลายแรงในแนวเดยี วกนั ที่กระทำตอวตั ถุ โดยแรงลัพธข องแรง ๒ แรงที่กระทำตอ วตั ถุ
ในกรณที ่ีวัตถุอยนู ่ิงจากหลักฐาน เดยี วกนั จะมีขนาดเทา กับผลรวมของแรง
เชิงประจกั ษ ท้ังสองเมอื่ แรงทั้งสองอยูในแนวเดยี วกนั และ
มที ศิ ทางเดยี วกนั แตจะมีขนาดเทากบั ผลตา ง
ของแรงท้งั สองเมื่อแรงทงั้ สองอยูในแนว
๒๕
ช้นั ตวั ชี้วัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง
๒. เขียนแผนภาพแสดงแรงที่กระทำ เดยี วกนั แตมที ิศทางตรงขามกัน สำหรบั วัตถทุ ี่
ตอ วตั ถทุ ี่อยใู นแนวเดยี วกันและแรงลพั ธ อยนู ิ่งแรงลัพธท กี่ ระทำตอวัตถมุ ีคา เปน ศนู ย
ทกี่ ระทำตอวัตถุ • การเขยี นแผนภาพของแรงที่กระทำตอวตั ถุ
๓. ใชเคร่อื งชงั่ สปรงิ ในการวดั แรง สามารถเขียนไดโดยใชลกู ศร โดยหัวลกู ศร
ทกี่ ระทำตอวัตถุ แสดงทิศทางของแรง และความยาวของลูกศร
แสดงขนาดของแรงที่กระทำตอวัตถุ
๔. ระบผุ ลของแรงเสยี ดทานทม่ี ตี อการ • แรงเสียดทานเปน แรงท่เี กดิ ขน้ึ ระหวาง
เปลีย่ นแปลงการเคลื่อนท่ีของวตั ถุ ผวิ สัมผัสของวตั ถุ เพื่อตานการเคล่ือนที่ของ
จากหลักฐานเชงิ ประจักษ วัตถุน้นั โดยถาออกแรงกระทำตอวตั ถทุ ่ีอยนู ิ่ง
๕. เขียนแผนภาพแสดงแรงเสียดทาน บนพนื้ ผิวหนง่ึ ใหเ คลอ่ื นท่แี รงเสยี ดทานจาก
และแรงท่ีอยูในแนวเดียวกันที่กระทำ พน้ื ผิวนั้นกจ็ ะตา นการเคล่ือนท่ขี องวตั ถุ แตถา
ตอ วตั ถุ วัตถุกําลงั เคลื่อนที่แรงเสยี ดทานกจ็ ะทำให
วัตถนุ ้นั เคล่ือนท่ีชา ลงหรือหยุดนง่ิ
ป.๖ ๑. อธบิ ายการเกิดและผลของแรงไฟฟา • วัตถุ ๒ ชนิดทผ่ี า นการขดั ถูแลว เมอื่ นาํ เขา
ซึง่ เกดิ จากวตั ถทุ ผี่ า นการขดั ถู โดยใช ใกลก นั อาจดึงดูดหรือผลกั กัน แรงที่เกดิ ข้นึ น้ี
หลักฐานเชิงประจกั ษ เปน แรงไฟฟา ซ่ึงเปนแรงไมส ัมผสั เกดิ ข้นึ
ระหวา งวตั ถทุ ่มี ปี ระจุไฟฟา ซึ่งประจไุ ฟฟาม๒ี
ชนดิ คือ ประจไุ ฟฟา บวกและประจุไฟฟา ลบ
วัตถุท่มี ีประจุไฟฟา ชนิดเดียวกนั ผลักกนั
ชนดิ ตรงขามกันดึงดูดกัน
๒๖
สาระท่ี ๒ วิทยาศาสตรก์ ายภาพ
มาตรฐาน ว ๒.๓ เข้าใจความหมายของพลังงาน การเปลียนแปลงและการถ่ายโอน
พลงั งาน ปฏสิ มั พนั ธ์ระหว่างสสารและพลงั งาน พลงั งานในชีวติ ประจําวนั
ธรรมชาติ ของคลนื ปรากฏการณ์ทเี กยี วขอ้ งกบั เสยี ง แสง และ
คลนื แม่เหลก็ ไฟฟ้า รวมทงั นําความรไู้ ปใชป้ ระโยชน์
ชนั้ ตวั ช้ีวดั สาระการเรยี นรูแกนกลาง
ป.๑ ๑. บรรยายการเกดิ เสียงและทิศทาง • เสยี งเกิดจากการสั่นของวัตถวุ ัตถุทที่ ำให
การเคลอื่ นท่ขี องเสียงจากหลักฐาน เกดิ เสียงเปน แหลง กำเนิดเสียง ซึ่งมที ้ัง
เชงิ ประจกั ษ แหลง กำเนดิ เสยี งตามธรรมชาติและ
แหลง กำเนิดเสยี งท่ีมนษุ ยส รา งข้นึ
เสียงเคล่ือนท่ีออกจากแหลงกำเนดิ เสยี ง
ทกุ ทิศทาง
ป.๒ ๑. บรรยายแนวการเคล่อื นที่ของแสงจาก • แสงเคล่ือนทจี่ ากแหลง กำเนิดแสง
แหลงกำเนดิ แสง และอธบิ ายการมองเห็น ทกุ ทิศทางเปน แนวตรง เมอื่ มีแสงจากวตั ถุ
วตั ถุจากหลกั ฐานเชงิ ประจักษ มาเขา ตาจะทำใหมองเห็นวัตถุนั้น
๒. ตระหนกั ในคุณคาของความรูของ การมองเห็นวตั ถุทเี่ ปนแหลง กำเนดิ แสง
การมองเหน็ โดยเสนอแนะแนวทาง แสงจากวตั ถุนน้ั จะเขาสูต าโดยตรง
การปอ งกันอนั ตรายจากการมองวตั ถุท่ีอยู สวนการมองเหน็ วัตถุทไี่ มใ ชแหลง กำเนดิ แสง
ในบริเวณท่ีมแี สงสวางไมเหมาะสม ตอ งมีแสงจากแหลงกำเนดิ แสงไปกระทบวตั ถุ
แลวสะทอนเขา ตา ถามแี สงที่สวา งมาก ๆ
เขา สตู า อาจเกิดอันตรายตอตาไดจึงตอง
หลีกเลย่ี งการมองหรือใชแผนกรองแสงทีม่ ี
คุณภาพเมือ่ จําเปน และตองจัดความสวาง
ใหเหมาะสมกบั การทำกิจกรรมตาง ๆ เชน
การอา นหนังสือ การดจู อโทรทัศน การใช
โทรศัพทเ คล่อื นท่ีและแทบ็ เล็ต
ป.๓ ๑. ยกตวั อยา งการเปลยี่ นพลังงานหนึ่ง • พลังงานเปนปรมิ าณท่แี สดงถงึ
ไปเปน อีกพลังงานหนึง่ จากหลักฐาน ความสามารถในการทำงาน
เชงิ ประจักษ พลงั งานมีหลายแบบ เชน พลังงานกล
พลังงานไฟฟา พลงั งานแสง พลงั งานเสียง
๒๗
ชน้ั ตัวช้ีวัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง
และพลงั งานความรอน โดยพลงั งานสามารถ
๒. บรรยายการทำงานของเครือ่ งกำเนิด เปลย่ี นจากพลงั งานหน่ึงไปเปนอกี พลงั งาน
ไฟฟา และระบุแหลง พลงั งานในการผลติ หน่ึงไดเชน การถูมอื จนรสู ึกรอนเปน การ
ไฟฟา จากขอ มลู ท่รี วบรวมได เปล่ียนพลังงานกลเปนพลังงานความรอน
๓. ตระหนกั ในประโยชนและโทษ แผงเซลลส ุริยะเปลีย่ นพลงั งานแสงเปน
ของไฟฟา โดยนําเสนอวิธกี ารใชไ ฟฟา พลงั งานไฟฟา หรอื เคร่อื งใชไฟฟาเปล่ียน
อยางประหยดั และปลอดภยั พลังงานไฟฟาเปนพลังงานอ่ืน
• ไฟฟา ผลิตจากเคร่ืองกำเนดิ ไฟฟา ซึง่ ใช
ป.๔ ๑. จําแนกวตั ถุเปน ตัวกลางโปรง ใส พลังงานจากแหลงพลงั งานธรรมชาติ
ตัวกลางโปรง แสง และวัตถุทึบแสง หลายแหลง เชน พลงั งานจากลม พลงั งาน
จากลกั ษณะการมองเหน็ สงิ่ ตาง ๆ จากน้ำ พลังงานจากแกสธรรมชาติ
ผา นวัตถนุ น้ั เปนเกณฑ โดยใชห ลกั ฐาน • พลังงานไฟฟามีความสำคญั ตอ
เชิงประจักษ ชวี ติ ประจำวัน การใชไ ฟฟานอกจากตองใช
อยา งถูกวิธปี ระหยัดและคุมคาแลว ยงั ตอง
ป.๕ ๑. อธบิ ายการไดยินเสยี งผานตัวกลาง คำนึงถึงความปลอดภัยดว ย
จากหลักฐานเชิงประจักษ • เมอ่ื มองสิ่งตา ง ๆ โดยมวี ัตถุตา งชนิดกนั
มากนั้ แสงจะทำใหลกั ษณะการมองเห็น
๒. ระบุตัวแปร ทดลอง และอธบิ าย ส่งิ นน้ั ๆ ชัดเจนตางกัน จึงจําแนกวัตถุ
ลักษณะและการเกิดเสยี งสงู เสียงตำ่ ที่มาก้นั ออกเปน ตวั กลางโปรง ใสซ่ึงทำให
๓. ออกแบบการทดลองและอธบิ าย มองเห็นส่งิ ตาง ๆ ไดช ดั เจน ตัวกลาง
ลกั ษณะและการเกิดเสียงดงั เสยี งคอย โปรง แสงทำใหมองเหน็ สิง่ ตา ง ๆ ไดไมช ัดเจน
และวตั ถทุ บึ แสงทำใหมองไมเห็นสงิ่ ตาง ๆ
• การไดยินเสียงตองอาศัยตวั กลาง โดยอาจ
เปน ของแขง็ ของเหลว หรืออากาศ เสียงจะ
สงผานตัวกลางมายังหู
• เสยี งที่ไดย ินมีระดับสูงตำ่ ของเสยี งตางกนั
ขน้ึ กบั ความถี่ของการสน่ั ของแหลง กำเนิด
เสียง โดยเมือ่ แหลง กำเนิดเสียงสั่นดวย
ความถตี่ ่ำจะเกดิ เสยี งตำ่ แตถ าสั่นดว ยความถ่ี
สูงจะเกิดเสยี งสงู สวนเสยี งดังคอ ยท่ีไดย นิ
๒๘
ช้นั ตัวชี้วดั สาระการเรยี นรูแกนกลาง
๔. วัดระดบั เสียงโดยใชเคร่ืองมอื ขน้ึ กับพลงั งานการสน่ั ของแหลง กำเนิดเสยี ง
วดั ระดบั เสียง โดยเม่อื แหลง กำเนิดเสียงส่ันดวยพลงั งานมาก
๕. ตระหนักในคุณคาของความรู จะเกิดเสยี งดัง แตถาแหลงกำเนดิ เสียง
เรือ่ งระดับเสยี ง โดยเสนอแนะแนวทาง สั่นดว ยพลังงานนอยจะเกิดเสียงคอ ย
ในการหลกี เลี่ยงและลดมลพิษทางเสยี ง • เสยี งดงั มาก ๆ เปนอันตรายตอการไดย ิน
และเสียงท่ีกอใหเ กดิ ความรําคาญเปน มลพิษ
ทางเสยี ง เดซเิ บลเปน หนวยท่ีบอกถึงความดัง
ของเสยี ง
ป.๖ ๑. ระบสุ ว นประกอบและบรรยายหนา ที่ • วงจรไฟฟา อยางงายประกอบดวย
ของแตละสว นประกอบของวงจรไฟฟา แหลงกำเนิดไฟฟา สายไฟฟา และ
อยางงา ยจากหลกั ฐานเชิงประจกั ษ เครื่องใชไฟฟา หรืออปุ กรณไฟฟา
๒. เขียนแผนภาพและตอวงจรไฟฟา แหลง กำเนิดไฟฟา เชน ถานไฟฉาย หรือ
อยางงา ย แบตเตอร่ี ทำหนาทีใ่ หพลังงานไฟฟา
สายไฟฟา เปนตวั นําไฟฟา ทำหนาท่ีเช่ือมตอ
ระหวา งแหลง กำเนิดไฟฟา และเครื่องใชไฟฟา
เขา ดวยกัน เครื่องใชไฟฟา มหี นาท่ีเปลี่ยน
พลังงานไฟฟา เปน พลงั งานอนื่
๓. ออกแบบการทดลองและทดลองดว ย • เมื่อนาํ เซลลไ ฟฟาหลายเซลลม าตอเรียงกัน
วธิ ีท่เี หมาะสมในการอธิบายวิธกี ารและผล โดยใหข ้ัวบวกของเซลลไฟฟา เซลลหน่ึงตอกบั
ของการตอ เซลลไฟฟาแบบอนกุ รม ขว้ั ลบของอกี เซลลหนึง่ เปน การตอแบบ
๔. ตระหนักถงึ ประโยชนของความรูของ อนุกรม ทำใหมีพลงั งานไฟฟา เหมาะสมกบั
การตอเซลลไฟฟาแบบอนุกรม โดยบอก เครื่องใชไฟฟา ซึ่งการตอเซลลไฟฟา
ประโยชนและการประยกุ ตใช แบบอนุกรมสามารถนําไปใชป ระโยชน
ในชวี ติ ประจำวัน ในชีวติ ประจำวัน เชน การตอ เซลลไ ฟฟา
ในไฟฉาย
๕. ออกแบบการทดลองและทดลองดว ย • การตอหลอดไฟฟา แบบอนุกรมเมื่อถอด
วธิ ีท่เี หมาะสมในการอธิบายการตอหลอด หลอดไฟฟาดวงใดดวงหน่งึ ออก ทำให
ไฟฟาแบบอนกุ รมและแบบขนาน หลอดไฟฟาที่เหลือดบั ทัง้ หมด สว นการตอ
๖. ตระหนกั ถงึ ประโยชนข องความรขู อง หลอดไฟฟาแบบขนาน เมอ่ื ถอดหลอดไฟฟา
การตอหลอดไฟฟาแบบอนุกรม ดวงใดดวงหนง่ึ ออก หลอดไฟฟาทเี่ หลอื ก็ยัง
๒๙
ชน้ั ตัวช้ีวัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง
และแบบขนาน โดยบอกประโยชน สวางไดการตอหลอดไฟฟาแตละแบบ
ขอ จาํ กัดและการประยุกตใ ช สามารถนําไปใชป ระโยชนไ ด เชน การตอ
ในชีวติ ประจำวนั หลอดไฟฟา หลายดวงในบา นจึงตอง
ตอ หลอดไฟฟา แบบขนาน เพ่ือเลือกใช
๗. อธิบายการเกดิ เงามดื เงามัว หลอดไฟฟาดวงใดดวงหนึ่งไดตามตองการ
จากหลักฐานเชงิ ประจักษ • เม่ือนาํ วัตถทุ ึบแสงมากั้นแสงจะเกดิ เงา
๘. เขียนแผนภาพรังสีของแสง บนฉากรับแสงที่อยูด า นหลังวัตถุโดยเงามี
แสดงการเกิดเงามืดเงามัว รูปรา งคลายวัตถทุ ี่ทำใหเ กิดเงา เงามัวเปน
บรเิ วณทมี่ แี สงบางสวนตกลงบนฉาก
สว นเงามืดเปนบรเิ วณที่ไมมีแสงตกลงบนฉาก
สาระท่ี ๓ วทิ ยาศาสตรโลก และอวกาศ
มาตรฐาน ว ๓.๑ เขาใจองคประกอบ ลักษณะ กระบวนการเกิด และวิวัฒนาการของเอกภพ
กาแล็กซีดาวฤกษและระบบสุริยะ รวมทั้งปฏิสัมพันธภายในระบบสุริยะ ที่สงผล
ตอส่ิงมีชีวติ และการประยกุ ตใชเทคโนโลยอี วกาศ
ชน้ั ตวั ชวี้ ดั สาระการเรียนรูแ กนกลาง
ป.๑ ๑. ระบุดาวที่ปรากฏบนทอ งฟา ในเวลา • บนทอ งฟามีดวงอาทิตยด วงจันทรและดาว
กลางวันและกลางคนื จากขอมูลท่ี ซงึ่ ในเวลากลางวนั จะมองเห็นดวงอาทิตย
รวบรวมได และอาจมองเหน็ ดวงจันทรบางเวลาในบางวนั
๒. อธบิ ายสาเหตทุ ี่มองไมเหน็ ดาว แตไ มส ามารถมองเหน็ ดาว
สวนใหญใ นเวลากลางวนั จากหลกั ฐาน • ในเวลากลางวนั มองไมเ หน็ ดาวสว นใหญ
เชิงประจกั ษ เนือ่ งจากแสงอาทิตยส วา งกวาจึงกลบแสงของ
ดาว สว นในเวลากลางคนื จะมองเหน็ ดาวและ
มองเหน็ ดวงจันทรเ กือบทกุ คืน
ป.๒ - -
ป.๓ ๑. อธิบายแบบรปู เสน ทางการข้นึ และตก • คนบนโลกมองเห็นดวงอาทิตยป รากฏขึ้น
ของดวงอาทติ ยโ ดยใชห ลักฐาน ทางดา นหนึ่งและตกทางอีกดานหนึ่งทกุ วนั
เชงิ ประจกั ษ หมนุ เวียนเปน แบบรูปซ้ำ ๆ
๓๐
ช้นั ตัวชีว้ ดั สาระการเรยี นรูแ กนกลาง
๒. อธบิ ายสาเหตกุ ารเกดิ ปรากฏการณ • โลกกลมและหมนุ รอบตัวเองขณะโคจรรอบ
การขน้ึ และตกของดวงอาทติ ยการเกดิ ดวงอาทิตยทำใหบ ริเวณของโลกไดรบั
กลางวันกลางคนื และการกำหนดทิศ แสงอาทติ ยไมพรอมกัน โลกดานทไ่ี ดร บั แสง
โดยใชแ บบจาํ ลอง จากดวงอาทติ ยจ ะเปน กลางวัน สว นดาน
๓. ตระหนักถึงความสำคัญของ ตรงขา มที่ไมไดร ับแสงจะเปนกลางคนื
ดวงอาทติ ย โดยบรรยายประโยชน นอกจากนคี้ นบนโลกจะมองเห็น
ของดวงอาทิตยตอ สิง่ มชี วี ิต ดวงอาทิตยปรากฏขึ้นทางดา นหนึ่ง
ซ่ึงกําหนดใหเปน ทศิ ตะวันออก และมองเหน็
ดวงอาทติ ยต กทางอีกดานหน่ึง ซง่ึ กาํ หนดให
เปนทศิ ตะวันตก และเมือ่ ใหดานขวามอื อยู
ทางทิศตะวนั ออก ดา นซา ยมืออยูทางทิศ
ตะวันตก ดา นหนา จะเปนทิศเหนือ และ
ดา นหลงั จะเปนทิศใต
• ในเวลากลางวันโลกจะไดร ับพลงั งานแสง
และพลงั งานความรอนจากดวงอาทติ ยทำให
ส่งิ มีชวี ติ ดำรงชวี ิตอยไู ด
ป.๔ ๑. อธบิ ายแบบรูปเสนทางการขึ้นและตก • ดวงจนั ทรเ ปน บริวารของโลก โดยดวงจนั ทร
ของดวงจันทร โดยใชห ลักฐาน หมนุ รอบตัวเองขณะโคจรรอบโลก ขณะทโ่ี ลก
เชงิ ประจกั ษ ก็หมุนรอบตวั เองดวยเชน กัน การหมนุ
รอบตวั เองของโลกจากทิศตะวันตก
ไปทิศตะวนั ออกในทศิ ทางทวนเขม็ นาิกา
เม่ือมองจากขวั้ โลกเหนอื ทำใหม องเหน็
ดวงจนั ทรป รากฏขน้ึ ทางดา นทิศตะวนั ออก
และตกทางดานทศิ ตะวันตก หมนุ เวยี นเปน
แบบรูปซ้ำ ๆ
๒. สรา งแบบจาํ ลองทีอ่ ธบิ ายแบบรูป • ดวงจันทรเ ปน วตั ถุทเี่ ปนทรงกลม แตร ูปรา ง
การเปลยี่ นแปลงรูปรา งปรากฏของ ของดวงจนั ทรทม่ี องเหน็ หรอื รูปรางปรากฏ
ดวงจนั ทร และพยากรณร ูปรา งปรากฏ ของดวงจนั ทรบนทองฟาแตกตางกนั ไปในแต
ของดวงจนั ทร ละวัน โดยในแตละวันดวงจนั ทรจะมรี ปู ราง
ปรากฏเปน เสีย้ วที่มีขนาดเพ่ิมข้ึนอยาง
๓๑
ช้นั ตวั ชีว้ ัด สาระการเรียนรูแกนกลาง
ตอ เนอ่ื งจนเตม็ ดวง จากนน้ั รูปรา งปรากฏของ
ดวงจนั ทรจ ะแหวง และมีขนาดลดลงอยา ง
ตอ เนอ่ื งจนมองไมเหน็ ดวงจนั ทร จากน้ัน
รปู รางปรากฏของดวงจนั ทรจ ะเปน เส้ยี วใหญ
ขึ้นจนเตม็ ดวงอีกคร้ัง การเปล่ียนแปลงเชน น้ี
เปนแบบรปู ซำ้ กันทุกเดือน
๓. สรา งแบบจําลองแสดงองคประกอบ • ระบบสรุ ิยะเปน ระบบท่ีมีดวงอาทติ ย
ของระบบสรุ ยิ ะ และอธิบายเปรยี บเทยี บ เปนศนู ยก ลางและมีบริวารประกอบดว ย
คาบการโคจรของดาวเคราะหตา ง ๆ ดาวเคราะหแ ปดดวงและบรวิ าร
จากแบบจําลอง ซง่ึ ดาวเคราะหแตล ะดวงมขี นาดและระยะหา ง
จากดวงอาทิตยแ ตกตา งกัน และ
ยังประกอบดว ย ดาวเคราะหแคระ
ดาวเคราะหนอย ดาวหาง และวตั ถขุ นาดเล็ก
อน่ื ๆ โคจรอยรู อบดวงอาทติ ยวตั ถุขนาดเลก็
อนื่ ๆ เม่อื เขา มาในชน้ั บรรยากาศเนื่องจาก
แรงโนม ถว งของโลก ทำใหเ กิดเปนดาวตกหรอื
ผีพุงไตและอกุ กาบาต
ป.๕ ๑. เปรียบเทยี บความแตกตางของ • ดาวทมี่ องเห็นบนทองฟาอยูในอวกาศ
ดาวเคราะหและดาวฤกษจากแบบจําลอง ซ่ึงเปนบรเิ วณที่อยูนอกบรรยากาศของโลก
มที ั้งดาวฤกษแ ละดาวเคราะห ดาวฤกษเปน
แหลงกำเนิดแสงจงึ สามารถมองเหน็ ได
สว นดาวเคราะหไ มใชแหลง กำเนดิ แสง
แตส ามารถมองเหน็ ไดเน่ืองจากแสงจาก
ดวงอาทติ ยตกกระทบดาวเคราะห
แลว สะทอ นเขาสตู า
๒. ใชแผนทด่ี าวระบตุ ำแหนง และ • การมองเหน็ กลุมดาวฤกษมีรูปรางตาง ๆ
เสน ทางการข้ึนและตกของกลุมดาวฤกษ เกดิ จากจินตนาการของผูสงั เกต กลุม ดาวฤกษ
บนทองฟา และอธบิ ายแบบรูปเสน ทาง ตาง ๆ ทีป่ รากฏในทอ งฟาแตละกลมุ มีดาว
การข้นึ และตกของกลุมดาวฤกษ ฤกษแตละดวงเรยี งกันทต่ี ำแหนงคงทแี่ ละมี
บนทองฟาในรอบป เสน ทางการข้ึนและตกตามเสนทางเดิมทกุ คืน
๓๒
ชั้น ตวั ชีว้ ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
ซง่ึ จะปรากฏตำแหนงเดมิ การสังเกตตำแหนง
และการข้นึ และตกของดาวฤกษและกลุม ดาว
ฤกษส ามารถทำไดโ ดยใชแผนทดี่ าว ซึ่งระบุ
มมุ ทิศและมุมเงยท่ีกลมุ ดาวน้ันปรากฏ
ผูส ังเกตสามารถใชมือในการประมาณคาของ
มมุ เงยเมื่อสังเกตดาวในทองฟา
ป.๖ ๑. สรา งแบบจาํ ลองทอี่ ธิบายการเกิด • เมอื่ โลกและดวงจันทรโ คจรมาอยใู นแนว
และเปรียบเทียบปรากฏการณ เสนตรงเดียวกันกับดวงอาทติ ยในระยะทางที่
สรุ ยิ ุปราคาและจนั ทรุปราคา เหมาะสม ทำใหดวงจนั ทรบงั ดวงอาทิตย
เงาของดวงจันทรทอดมายังโลก ผสู ังเกตท่ีอยู
บริเวณเงาจะมองเห็นดวงอาทิตยม ดื ไป
เกิดปรากฏการณส รุ ยิ ปุ ราคา ซึ่งมที งั้
สุรยิ ปุ ราคาเต็มดวง สุรยิ ปุ ราคาบางสวน
และสุริยปุ ราคาวงแหวน
• หากดวงจนั ทรและโลกโคจรมาอยใู นแนว
เสน ตรงเดยี วกันกบั ดวงอาทติ ยแลว ดวงจันทร
เคล่ือนทีผ่ านเงาของโลกจะมองเหน็ ดวงจันทร
มืดไป เกิดปรากฏการณจันทรุปราคา
ซ่งึ มีทั้งจนั ทรุปราคาเต็มดวง และจันทรุปราคา
บางสวน
๒. อธบิ ายพฒั นาการของเทคโนโลยี • เทคโนโลยีอวกาศเรมิ่ จากความตองการของ
อวกาศ และยกตัวอยางการนําเทคโนโลยี มนษุ ยใ นการสาํ รวจวตั ถุทอ งฟาโดยใชตาเปลา
อวกาศมาใชประโยชนในชวี ิตประจำวัน กลองโทรทรรศนและไดพัฒนาไปสกู ารขนสง
จากขอมลู ทร่ี วบรวมได เพ่อื สํารวจอวกาศดว ยจรวดและยานขนสง
อวกาศ ปจ จุบนั มีการนําเทคโนโลยอี วกาศบาง
ประเภทมาประยกุ ตใชในชีวิตประจำวนั เชน
การใชด าวเทียมเพ่อื การสื่อสาร การพยากรณ
อากาศ หรือการสํารวจทรพั ยากรธรรมชาติ
การใชอ ปุ กรณว ัดชีพจรและการเตน ของหัวใจ
หมวกนิรภยั ชุดกฬี า
๓๓
สาระท่ี ๓ วทิ ยาศาสตรโ ลก และอวกาศ
มาตรฐาน ว ๓.๒ เขาใจองคประกอบและความสัมพันธของระบบโลก กระบวนการเปลี่ยนแปลง
ภายในโลก และบนผิวโลก ธรณีพิบัติภัย กระบวนการเปลี่ยนแปลงลมฟา อากาศ
และภมู อิ ากาศโลก รวมทั้งผลตอ สิ่งมชี ีวติ และสง่ิ แวดลอ ม
ชน้ั ตวั ชีว้ ัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง
ป.๑ ๑. อธิบายลักษณะภายนอกของหนิ • หนิ ทอี่ ยใู นธรรมชาติมีลักษณะภายนอก
จากลกั ษณะเฉพาะตัวทสี่ ังเกตได เฉพาะตัวท่ีสังเกตได เชน สี ลวดลาย นำ้ หนกั
ความแขง็ และเน้ือหิน
ป.๒ ๑. ระบุสว นประกอบของดิน และจําแนก • ดินประกอบดว ยเศษหิน ซากพืช ซากสัตว
ชนิดของดิน โดยใชลกั ษณะเน้ือดนิ และ ผสมอยูในเน้อื ดนิ มอี ากาศและน้ำแทรกอยู
การจบั ตัวเปนเกณฑ ตามชอ งวา งในเน้ือดนิ ดนิ จําแนกเปน ดินรว น
๒. อธิบายการใชป ระโยชนจ ากดิน ดินเหนียว และดินทราย ตามลักษณะเน้ือดิน
จากขอมลู ท่รี วบรวมได และการจบั ตัวของดนิ ซ่งึ มผี ลตอ การอุมนำ้
ที่แตกตางกัน
• ดินแตละชนดิ นําไปใชประโยชนไดแตกตา ง
กันตามลักษณะและสมบตั ขิ องดนิ
ป.๓ ๑. ระบุสวนประกอบของอากาศ • อากาศโดยท่ัวไปไมมสี ีไมมีกลน่ิ ประกอบดว ย
บรรยายความสำคญั ของอากาศ และ แกส ไนโตรเจน แกสออกซิเจน
ผลกระทบของมลพิษทางอากาศตอ แกสคารบอนไดออกไซด แกส อื่น ๆ รวมท้ัง
ส่ิงมีชวี ิต จากขอมูลท่ีรวบรวมได ไอน้ำ และฝุนละออง อากาศมคี วามสำคัญตอ
๒. ตระหนกั ถึงความสำคัญของอากาศ สง่ิ มชี วี ิต หากสวนประกอบของอากาศ
โดยนําเสนอแนวทางการปฏิบตั ิตน ไมเหมาะสม เน่ืองจากมีแกสบางชนิดหรอื
ในการลดการเกดิ มลพษิ ทางอากาศ ฝนุ ละอองในปริมาณมาก อาจเปน อนั ตรายตอ
สิ่งมีชวี ติ ชนดิ ตาง ๆ จัดเปนมลพษิ ทางอากาศ
• แนวทางการปฏิบัติตนเพอื่ ลดการปลอ ย
มลพษิ ทางอากาศ เชน ใชพ าหนะรวมกัน หรอื
เลือกใชเ ทคโนโลยที ีล่ ดมลพิษทางอากาศ
๓. อธบิ ายการเกดิ ลมจากหลักฐาน • ลม คืออากาศทเี่ คลื่อนที่ เกิดจาก
เชิงประจกั ษ ความแตกตา งกันของอุณหภมู ิอากาศบรเิ วณท่ี
อยใู กลกัน โดยอากาศบรเิ วณทมี่ อี ุณหภูมสิ ูง
๓๔
ชั้น ตวั ชีว้ ดั สาระการเรียนรูแกนกลาง
จะลอยตวั สงู ขึน้ และอากาศบริเวณทมี่ ี
อณุ หภูมติ ่ำกวา จะเคลอื่ นเขาไปแทนที่
๔. บรรยายประโยชนแ ละโทษของลม • ลมสามารถนำมาใชเ ปนแหลงพลังงาน
จากขอมลู ทีร่ วบรวมได ทดแทนในการผลติ ไฟฟา และนาํ ไปใช
ประโยชนในการทำกิจกรรมตาง ๆ ของมนษุ ย
หากลมเคลื่อนท่ดี วยความเรว็ สงู อาจทำใหเ กิด
อนั ตรายและความเสยี หายตอชวี ติ และ
ทรัพยส ินได
ป.๔ - -
ป.๕ ๑. เปรยี บเทยี บปรมิ าณน้ำในแตล ะแหลง • โลกมีทงั้ น้ำจดื และน้ำเคม็ ซ่ึงอยูในแหลงน้ำ
และระบุปริมาณน้ำที่มนุษยส ามารถ ตา ง ๆ ท่ีมที ้งั แหลง นำ้ ผิวดนิ เชน ทะเล
นำมาใชประโยชนไ ด จากขอ มลู ท่ี มหาสมทุ ร บงึ แมน ้ำ และแหลงน้ำใตด นิ เชน
รวบรวมได น้ำในดิน และน้ำบาดาล น้ำท้ังหมดของโลก
แบง เปนนำ้ เค็มประมาณรอยละ ๙๗.๕ ซงึ่ อยู
ในมหาสมุทร และแหลง นำ้ อ่ืน ๆ และทีเ่ หลอื
อกี ประมาณรอ ยละ ๒.๕ เปน นำ้ จืด
ถาเรยี งลำดับปรมิ าณน้ำจืดจากมากไปนอย
จะอยทู ่ี ธารน้ำแขง็ และพดื น้ำแขง็ น้ำใตด ิน
ช้นั ดนิ เยือกแข็งคงตัวและนำ้ แข็ง ใตดนิ
ทะเลสาบ ความชื้นในดิน ความชน้ื ใน
บรรยากาศ บึง แมน ้ำ และน้ำในสิง่ มีชวี ติ
๒. ตระหนักถงึ คุณคา ของน้ำโดยนําเสนอ • นำ้ จดื ท่มี นุษยน ำมาใชไ ดมีปรมิ าณนอ ยมาก
แนวทางการใชนำ้ อยา งประหยัด และ จงึ ควรใชน ำ้ อยา งประหยดั และรว มกนั
การอนุรักษนำ้ อนรุ กั ษน ้ำ
๓. สรางแบบจําลองท่ีอธบิ าย • วัฏจักรน้ำ เปนการหมนุ เวยี นของนำ้ ทีม่ ี
การหมนุ เวยี นของน้ำในวฏั จักรน้ำ แบบรปู ซ้ำเดมิ และตอเนือ่ งระหวา ง
น้ำในบรรยากาศ น้ำผวิ ดนิ และนำ้ ใตด ิน
โดยพฤติกรรมการดำรงชีวิตของพชื และสัตว
สงผลตอ วฏั จกั รนำ้
๓๕
ช้นั ตวั ชี้วัด สาระการเรียนรูแกนกลาง
๔. เปรียบเทยี บกระบวนการเกิดเมฆ • ไอนำ้ ในอากาศจะควบแนนเปนละอองน้ำ
หมอก นำ้ คาง และนำ้ คา งแข็ง เลก็ ๆ โดยมลี ะอองลอย เชน เกลอื ฝุนละออง
จากแบบจาํ ลอง ละอองเรณูของดอกไมเปนอนุภาคแกนกลาง
เม่อื ละอองนำ้ จำนวนมากเกาะกลมุ รวมกนั
ลอยอยูสูงจากพื้นดินมาก เรียกวา เมฆ
แตละอองนำ้ ทเ่ี กาะกลุมรวมกันอยูใกลพืน้ ดิน
เรียกวา หมอก สว นไอน้ำท่ีควบแนน เปน
ละอองนำ้ เกาะอยบู นพนื้ ผวิ วัตถุใกลพนื้ ดิน
เรียกวา น้ำคาง ถา อณุ หภูมิใกลพ้นื ดินต่ำกวา
จดุ เยอื กแข็งนำ้ คา งกจ็ ะกลายเปนน้ำคา งแข็ง
๕. เปรียบเทยี บกระบวนการเกิดฝน หิมะ • ฝน หมิ ะ ลกู เหบ็ เปน หยาดนำ้ ฟา ซง่ึ เปน น้ำ
และลูกเหบ็ จากขอ มลู ที่รวบรวมได ท่ีมสี ถานะตา ง ๆ ท่ีตกจากฟา ถึงพื้นดิน ฝน
เกดิ จากละอองนำ้ ในเมฆที่รวมตวั กัน
จนอากาศไมส ามารถพยงุ ไวไดจึงตกลงมา
หมิ ะเกิดจากไอน้ำในอากาศระเหิดกลบั เปน
ผลึกน้ำแข็ง รวมตัวกันจนมีน้ำหนัก
มากขึ้นจนเกินกวา อากาศจะพยงุ ไวจ ึงตกลงมา
ลกู เหบ็ เกิดจากหยดนำ้ ทเ่ี ปลีย่ นสถานะเปน
น้ำแข็ง แลว ถกู พายุพัดวนซำ้ ไปซำ้ มาในเมฆ
ฝนฟาคะนองทีม่ ีขนาดใหญและอยใู นระดบั สูง
จนเปน กอ นนำ้ แข็งขนาดใหญข้นึ แลว ตกลงมา
ป.๖ ๑. เปรียบเทียบกระบวนการเกดิ หนิ อัคนี • หนิ เปนวัสดุแขง็ เกิดขึน้ เองตามธรรมชาติ
หนิ ตะกอน และหินแปร และอธิบาย ประกอบดว ย แรต ั้งแตห นงึ่ ชนดิ ขน้ึ ไป
วฏั จกั รหนิ จากแบบจาํ ลอง สามารถจําแนกหนิ ตามกระบวนการเกดิ ได
เปน ๓ ประเภท
ไดแก หนิ อัคนหี นิ ตะกอน และหินแปร
• หนิ อัคนีเกดิ จากการเยน็ ตวั ของแมกมา
เนื้อหินมีลกั ษณะเปน ผลกึ ทั้งผลกึ ขนาดใหญ
และขนาดเล็ก บางชนดิ อาจเปนเน้อื แกวหรือมี
รพู รุน
๓๖
ช้ัน ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรูแ กนกลาง
• หินตะกอน เกดิ จากการทบั ถมของตะกอน
เม่อื ถูกแรงกดทับและมสี ารเช่ือมประสาน
จงึ เกิดเปน หนิ เนอ้ื หนิ กลุม นส้ี วนใหญ
มีลกั ษณะเปนเมด็ ตะกอน มที ั้งเนือ้ หยาบ
และเน้ือละเอียด บางชนิดเปนเน้ือผลกึ
ท่ียดึ เกาะกนั เกิดจากการตกผลกึ
หรอื ตกตะกอนจากน้ำ โดยเฉพาะน้ำทะเล
บางชนิด มีลกั ษณะเปน ชัน้ ๆ จึงเรียกอีกชอ่ื วา
หนิ ชัน้
• หินแปร เกดิ จากการแปรสภาพของหินเดมิ
ซ่งึ อาจเปน หินอัคนหี นิ ตะกอน หรือหินแปร
โดยการกระทำของความรอ น ความดัน และ
ปฏิกิริยาเคมเี น้ือหนิ ของหินแปรบางชนิด
ผลกึ ของแรเ รียงตัวขนานกนั เปนแถบ
บางชนิดแซะออกเปนแผนได บางชนิดเปน
เนอื้ ผลึกทีม่ ีความแข็งมาก
• หนิ ในธรรมชาติทงั้ ๓ ประเภท
มกี ารเปลี่ยนแปลงจากประเภทหนึ่งไปเปน
อีกประเภทหนง่ึ หรอื ประเภทเดิมไดโดยมี
แบบรูปการเปลย่ี นแปลงคงที่และตอเน่ือง
เปน วฏั จกั ร
๒. บรรยายและยกตวั อยางการใช • หินและแรแตละชนิดมลี ักษณะและสมบตั ิ
ประโยชนข องหินและแร แตกตางกัน มนษุ ยใชประโยชนจ ากแร
ในชีวิตประจำวันจากขอมูลท่ีรวบรวมได ในชวี ติ ประจำวัน ในลกั ษณะตา ง ๆ เชน
นําแรม าทำเคร่ืองสาํ อาง ยาสีฟน
เครื่องประดบั อุปกรณทางการแพทย
และนาํ หนิ มาใชใ นงานกอสรา งตาง ๆ เปนตน
๓. สรางแบบจาํ ลองท่อี ธบิ ายการเกดิ • ซากดึกดำบรรพเ กิดจากการทับถม หรือ
ซากดึกดำบรรพ และคาดคะเน การประทับรอยของสงิ่ มีชีวติ ในอดีต จนเกิด
เปน โครงสรา งของซากหรือรองรอยของ
๓๗
ช้ัน ตัวชีว้ ัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
สภาพแวดลอมในอดตี ของ ส่งิ มีชีวิตท่ีปรากฏอยูในหิน ในประเทศไทย
ซากดกึ ดำบรรพ พบซากดกึ ดำบรรพทีห่ ลากหลาย เชน พืช
ปะการงั หอย ปลา เตา ไดโนเสาร และ
รอยตีนสัตว
• ซากดกึ ดำบรรพสามารถใชเปน หลักฐานหนึ่ง
ทช่ี ว ยอธบิ ายสภาพแวดลอ มของพื้นท่ีในอดีต
ขณะเกดิ สิ่งมชี ีวิตน้นั เชน หากพบซาก
ดึกดำบรรพของหอยนำ้ จืด สภาพแวดลอม
บริเวณนน้ั อาจเคยเปน แหลง น้ำจืดมากอน
และหากพบซากดึกดำบรรพของพชื
สภาพแวดลอมบรเิ วณนั้นอาจเคยเปนปา
มากอน นอกจากนีซ้ ากดกึ ดำบรรพ
ยังสามารถใชร ะบอุ ายุของหิน และเปนขอมลู
ในการศึกษาวิวัฒนาการของส่ิงมชี ีวติ
๔. เปรียบเทียบการเกดิ ลมบก ลมทะเล • ลมบก ลมทะเล และมรสมุ เกิดจากพนื้ ดนิ
และมรสุมรวมท้ังอธบิ ายผลท่ีมตี อ และพืน้ น้ำ รอนและเย็นไมเทากนั ทำให
สง่ิ มชี ีวติ และส่งิ แวดลอ มจากแบบจําลอง อณุ หภมู ิอากาศเหนือพนื้ ดนิ และพน้ื นำ้
แตกตา งกนั จงึ เกิดการเคล่ือนทีข่ องอากาศ
จากบริเวณท่ีมีอุณหภมู ติ ่ำไปยังบริเวณทม่ี ี
อณุ หภมู ิสูง
• ลมบกและลมทะเลเปน ลมประจำถิ่นท่ีพบ
บริเวณชายฝง โดยลมบกเกิดในเวลากลางคืน
ทำใหมีลมพัดจากชายฝง ไปสูทะเล สวนลม
ทะเลเกิดในเวลากลางวนั ทำใหม ีลมพดั จาก
ทะเลเขาสชู ายฝง
๕. อธบิ ายผลของมรสุมตอการเกิดฤดู • มรสมุ เปน ลมประจำฤดเู กดิ บรเิ วณเขตรอ น
ของประเทศไทยจากขอมลู ทร่ี วบรวมได ของโลก ซึง่ เปนบริเวณกวางระดบั ภมู ภิ าค
ประเทศไทยไดรับผลจากมรสุมะวันออก
เฉียงเหนอื ในชวงประมาณกลางเดือนตุลาคม
จนถึงเดอื นกุมภาพนั ธทำใหเกิดฤดหู นาว และ
๓๘
ช้ัน ตวั ชวี้ ดั สาระการเรียนรแู กนกลาง
ไดรับผลจากมรสุมตะวันตกเฉียงใตในชวง
ประมาณกลางเดือนพฤษภาคมจนถึง
กลางเดือนตลุ าคมทำใหเกิดฤดฝู น สว นชวง
ประมาณกลางเดือนกุมภาพันธจนถึง
กลางเดือนพฤษภาคมเปนชว งเปลย่ี นมรสมุ
และประเทศไทยอยูใกลเ สน ศูนยส ูตร
แสงอาทติ ยเกือบต้งั ตรงและตั้งตรงประเทศ
ไทยในเวลาเท่ียงวนั ทำใหไ ดรับความรอนจาก
ดวงอาทติ ยอยา งเต็มท่ีอากาศจงึ รอนอบอาว
ทำใหเ กิดฤดูรอน
๖. บรรยายลักษณะและผลกระทบของ • นำ้ ทวม การกัดเซาะชายฝง ดินถลม
นำ้ ทวม การกัดเซาะชายฝง ดินถลม แผน ดนิ ไหว และสึนามิมีผลกระทบตอชวี ิต
แผน ดินไหว สึนามิ และสิง่ แวดลอ มแตกตา งกัน
๗. ตระหนักถึงผลกระทบของ • มนษุ ยควรเรียนรวู ิธีปฏบิ ัติตนใหปลอดภยั
ภยั ธรรมชาตแิ ละธรณีพบิ ตั ภิ ัย เชน ตดิ ตามขา วสารอยางสม่ำเสมอ
โดยนาํ เสนอแนวทางในการเฝาระวงั และ เตรยี มถุงยังชีพใหพ รอมใชตลอดเวลา และ
ปฏบิ ัติตนใหป ลอดภัยจากภยั ธรรมชาติ ปฏิบตั ติ ามคำส่งั ของผูป กครองและเจา หนา ที่
และธรณีพบิ ัตภิ ยั ทีอ่ าจเกิดในทองถิน่ อยางเครงครัดเม่ือเกดิ ภัยธรรมชาติและธรณี
พบิ ตั ภิ ัย
๘. สรางแบบจาํ ลองทีอ่ ธิบายการเกดิ • ปรากฏการณเ รือนกระจกเกิดจาก
ปรากฏการณเ รือนกระจกและผลของ แกส เรือนกระจกในช้ันบรรยากาศของโลก
ปรากฏการณเรือนกระจกตอสิง่ มชี วี ิต กักเก็บความรอนแลวคายความรอนบางสว น
๙. ตระหนักถงึ ผลกระทบของ กลบั สผู ิวโลก ทำใหอ ากาศบนโลกมีอุณหภมู ิ
ปรากฏการณเ รือนกระจก โดยนําเสนอ เหมาะสมตอการดำรงชวี ติ
แนวทางการปฏิบตั ติ นเพื่อลดกิจกรรม • หากปรากฏการณเ รือนกระจกรนุ แรงมากขึน้
ทีก่ อ ใหเกดิ แกส เรอื นกระจก จะมผี ลตอการเปล่ยี นแปลงภูมอิ ากาศโลก
มนษุ ยจ งึ ควรรวมกนั ลดกิจกรรมทก่ี อใหเกิด
แกสเรือนกระจก
๓๙
สาระที่ ๔ เทคโนโลยี
มาตรฐาน ว ๔.๑ เขาใจแนวคิดหลักของเทคโนโลยีเพื่อการดำรงชีวิตในสังคมที่มีการเปลี่ยนแปลง
อยางรวดเร็ว ใชความรูและทักษะทางดานวิทยาศาสตร คณิตศาสตรและศาสตร
อื่น ๆ เพื่อแกปญหาหรือพัฒนางานอยางมีความคิดสรางสรรค ดวยกระบวนการ
ออกแบบเชิงวิศวกรรม เลือกใชเทคโนโลยีอยางเหมาะสม โดยคำนึงถึงผลกระทบ
ตอ ชีวติ สงั คม และสิง่ แวดลอม
ช้ัน ตัวชีว้ ัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง
ป.๑ - -
ป.๒ - -
ป.๓ - -
ป.๔ - -
ป.๕ - -
ป.๖ - -
สาระท่ี ๔ เทคโนโลยี
มาตรฐาน ว ๔.๒ เขาใจและใชแนวคดิ เชิงคำนวณในการแกปญ หาท่ีพบในชีวติ จรงิ อยางเปน ข้นั ตอน
และเปนระบบ ใชเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารในการเรียนรู การทำงาน
และการแกป ญหาไดอยางมีประสทิ ธิภาพ รูเทา ทนั และมีจริยธรรม
ช้นั ตัวชีว้ ัด สาระการเรียนรูแ กนกลาง
ป.๑ ๑. แกปญ หาอยางงา ยโดยใชก ารลองผดิ • การแกป ญหาใหประสบความสำเรจ็ ทำได
ลองถกู การเปรยี บเทียบ โดยใชข ั้นตอนการแกป ญหา
• ปญหาอยางงาย เชน เกมเขาวงกต เกมหา
จดุ แตกตา งของภาพ การจดั หนงั สือใสกระเปา
๒. แสดงลำดบั ข้นั ตอนการทำงานหรอื • การแสดงข้นั ตอนการแกปญหา ทำไดโดย
การแกป ญหาอยา งงายโดยใชภาพ การเขียน บอกเลา วาดภาพ หรือใชส ัญลกั ษณ
สัญลกั ษณหรือขอความ • ปญ หาอยางงา ย เชน เกมเขาวงกต
เกมหาจดุ แตกตางของภาพ การจดั หนงั สอื
ใสกระเปา
๔๐
ช้ัน ตัวช้วี ัด สาระการเรยี นรูแ กนกลาง
๓. เขียนโปรแกรมอยา งงาย โดยใช • การเขยี นโปรแกรมเปน การสรา งลำดบั ของ
ซอฟตแ วรหรือสื่อ คำสง่ั ใหคอมพิวเตอรท ำงาน
• ตัวอยางโปรแกรม เชน เขยี นโปรแกรมส่งั ให
๔. ใชเทคโนโลยีในการสราง จัดเกบ็ ตัวละครยายตำแหนง ยอขยาย ขนาดเปล่ียน
เรียกใชขอมูลตามวตั ถุประสงค รูปรา ง
• ซอฟตแวรห รือส่ือท่ีใชในการเขียนโปรแกรม
๕. ใชเทคโนโลยีสารสนเทศ เชน ใชบตั รคำส่ังแสดงการเขียนโปรแกรม,
อยา งปลอดภัย ปฏบิ ตั ิตามขอตกลง Code.org
ในการใชค อมพวิ เตอรรวมกัน • การใชง านอุปกรณเทคโนโลยเี บือ้ งตน เชน
ดแู ลรักษาอุปกรณเ บือ้ งตน การใชเ มาสค ียบ อรด จอสัมผัส การเปด -ปด
ใชงานอยา งเหมาะสม อุปกรณเทคโนโลยี
• การใชง านซอฟตแ วรเบ้ืองตน เชน การเขา
และออกจากโปรแกรม การสรางไฟล
การจดั เก็บ การเรียกใชไฟล ทำไดในโปรแกรม
เชน โปรแกรมประมวลคํา โปรแกรมกราฟก
โปรแกรมนําเสนอ
• การสรางและจดั เก็บไฟลอยางเปนระบบจะ
ทำใหเ รยี กใชค น หาขอมลู ไดงา ยและรวดเรว็
• การใชเทคโนโลยสี ารสนเทศอยางปลอดภัย
เชน รจู ักขอมลู สวนตัว อันตรายจาก
การเผยแพรขอ มลู สว นตัว และไมบอกขอมูล
สว นตวั กับบุคคลอนื่ ยกเวนผูป กครองหรือครู
แจงผูเกีย่ วของเมื่อตองการความชว ยเหลือ
เกีย่ วกบั การใชง าน
• ขอ ปฏบิ ตั ิในการใชง านและการดแู ลรกั ษา
อปุ กรณ เชน ไมข ีดเขยี นบนอุปกรณ
ทำความสะอาด ใชอปุ กรณอยางถูกวธิ ี
• การใชงานอยา งเหมาะสม เชน จัดทา น่งั
ใหถ กู ตอง การพกั สายตาเม่ือใชอ ุปกรณเปน
เวลานาน ระมัดระวังอบุ ัติเหตุจากการใชงาน
๔๑
ช้นั ตวั ชีว้ ัด สาระการเรยี นรแู กนกลาง
ป.๒ ๑. แสดงลำดับขั้นตอนการทำงาน หรือ • การแสดงขน้ั ตอนการแกปญหา ทำไดโดย
การแกป ญหาอยางงา ยโดยใชภาพ การเขียนบอกเลา วาดภาพ หรือใชส ญั ลกั ษณ
สัญลักษณห รือขอความ • ปญหาอยางงา ย เชน เกมตวั ตอ ๖-๑๒ ช้นิ
การแตงตวั มาโรงเรียน
๒. เขียนโปรแกรมอยางงาย โดยใช • ตัวอยางโปรแกรม เชน เขยี นโปรแกรมส่ังให
ซอฟตแวรห รือสื่อ และตรวจหา ตัวละครทำงานตามทต่ี องการ และตรวจสอบ
ขอผิดพลาดของโปรแกรม ขอ ผดิ พลาด ปรับแกไขใหไดผ ลลัพธตามท่ี
กำหนด
• การตรวจหาขอผดิ พลาด ทำไดโ ดย
ตรวจสอบคำสง่ั ที่แจงขอผิดพลาด หรอื หาก
ผลลพั ธไมเ ปนไปตามทตี่ องการใหต รวจสอบ
การทำงานทีละคำส่งั
• ซอฟตแ วรห รือสื่อที่ใชในการเขียนโปรแกรม
เชน ใชบ ตั รคาํ สัง่ แสดงการเขียนโปรแกรม,
Code.org
๓. ใชเ ทคโนโลยีในการสราง จดั หมวดหมู • การใชง านซอฟตแ วรเบ้ืองตน เชน การเขา
คนหาจัดเก็บ เรียกใชข อ มลู และออกจากโปรแกรม การสรางไฟล
ตามวัตถปุ ระสงค การจัดเกบ็ การเรยี กใชไฟลก ารแกไ ขตกแตง
เอกสารทำไดใ นโปรแกรม เชน โปรแกรม
ประมวลคาํ โปรแกรมกราฟก โปรแกรม
นําเสนอ
• การสรา ง คัดลอก ยา ย ลบ เปลยี่ นชื่อ
จัดหมวดหมไู ฟลแ ละโฟลเดอรอยางเปน ระบบ
จะทำใหเรียกใชคนหาขอ มูลไดง ายและรวดเร็ว
๔. ใชเทคโนโลยีสารสนเทศ • การใชเทคโนโลยสี ารสนเทศอยางปลอดภยั
อยา งปลอดภยั ปฏิบตั ติ ามขอตกลง เชน รูจักขอมลู สวนตัว อนั ตรายจากการ
ในการใชคอมพวิ เตอรรว มกนั เผยแพรข อมลู สว นตวั และไมบอกขอมลู
ดูแลรกั ษาอุปกรณเบื้องตน สว นตวั กบั บุคคลอื่นยกเวน ผูป กครองหรือครู
ใชง านอยางเหมาะสม แจง ผูเ ก่ยี วขอ งเม่ือตองการความชวยเหลือ
เกีย่ วกับการใชง าน
๔๒
ช้นั ตวั ชี้วัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
• ขอปฏิบัตใิ นการใชงานและการดแู ลรกั ษา
ป.๓ ๑. แสดงอลั กอริทึมในการทำงาน อปุ กรณ เชน ไมขีดเขียนบนอุปกรณ
หรือการแกป ญ หาอยา งงายโดยใชภ าพ ทำความสะอาด ใชอปุ กรณอ ยางถูกวิธี
สญั ลักษณหรือขอความ • การใชง านอยา งเหมาะสม เชน จัดทา นัง่ ให
ถูกตอง การพักสายตาเมอ่ื ใชอ ุปกรณเปน
๒. เขยี นโปรแกรมอยา งงาย โดยใช เวลานาน ระมดั ระวงั อุบตั ิเหตุจากการใชง าน
ซอฟตแ วรหรือส่ือ และตรวจหา • อลั กอริทึมเปน ขัน้ ตอนที่ใชใ นการแกปญหา
ขอ ผดิ พลาดของโปรแกรม • การแสดงอัลกอริทึม ทำไดโ ดยการเขยี น
บอกเลา วาดภาพ หรือใชสัญลักษณ
๓. ใชอินเทอรเ น็ตคนหาความรู • ตวั อยางปญ หา เชน เกมเศรษฐเี กมบันไดงู
เกม Tetris เกม OX การเดนิ ไปโรงอาหาร
การทำความสะอาดหองเรยี น
• การเขยี นโปรแกรมเปน การสรางลำดบั ของ
คำส่ังใหค อมพวิ เตอรท ำงาน
• ตวั อยางโปรแกรม เชน เขยี นโปรแกรม
ท่ีส่งั ใหตวั ละครทำงานซ้ำไมส้ินสุด
• การตรวจหาขอผดิ พลาด ทำไดโดย
ตรวจสอบคำสง่ั ที่แจง ขอ ผดิ พลาด หรือหาก
ผลลพั ธไมเปนไปตามท่ีตองการใหต รวจสอบ
การทำงานทีละคำสง่ั
• ซอฟตแวรห รือส่ือท่ีใชในการเขยี นโปรแกรม
เชน ใชบตั รคำส่ังแสดงการเขียนโปรแกรม,
Code.org
• อินเทอรเ นต็ เปนเครือขา ยขนาดใหญช วยให
การติดตอสื่อสารทำไดสะดวกและรวดเร็ว
และเปน แหลงขอมูลความรูท ี่ชวยในการเรยี น
และการดำเนินชวี ิต
• เว็บเบราวเ ซอรเปนโปรแกรมสำหรบั อาน
เอกสารบนเว็บเพจ
๔๓
ช้ัน ตัวชว้ี ัด สาระการเรยี นรูแกนกลาง
• การสืบคน ขอ มูลบนอนิ เทอรเนต็ ทำไดโ ดย
ใชเว็บไซตส ำหรับสบื คน และตองกำหนด
คําคนทเ่ี หมาะสมจงึ จะไดขอมูลตามตอ งการ
• ขอมลู ความรูเ ชน วธิ ีทําอาหาร วิธีพบั
กระดาษเปน รปู ตา ง ๆ ขอมลู ประวตั ศิ าสตร
ชาติไทย (อาจเปนความรูในวิชาอนื่ ๆ หรอื
เรื่องทเ่ี ปน ประเดน็ ท่ีสนใจในชวงเวลาน้นั )
• การใชอ ินเทอรเ นต็ อยางปลอดภัยควรอยู
ในการดแู ลของครูหรือผูปกครอง
๔. รวบรวม ประมวลผล และนาํ เสนอ • การรวบรวมขอมลู ทำไดโ ดยกำหนดหวั ขอ
ขอ มูล โดยใชซ อฟตแ วรต ามวัตถปุ ระสงค ทตี่ อ งการ เตรียมอปุ กรณใ นการจดบนั ทกึ
• การประมวลผลอยางงา ย เชน เปรียบเทียบ
จดั กลุม เรียงลำดบั
• การนําเสนอขอมลู ทำไดหลายลกั ษณะตาม
ความเหมาะสม เชน การบอกเลา การทำ
เอกสารรายงาน การจดั ทำปายประกาศ
• การใชซ อฟตแ วรท ำงานตามวัตถปุ ระสงค
เชน ใชซอฟตแวรนาํ เสนอ หรอื ซอฟตแ วร
กราฟกสรา งแผนภมู ริ ูปภาพ ใชซอฟตแ วร
ประมวลคําทำปายประกาศหรือ
เอกสารรายงาน ใชซอฟตแวรตารางทำงาน
ในการประมวลผลขอ มูล
๕. ใชเ ทคโนโลยสี ารสนเทศ • การใชเ ทคโนโลยสี ารสนเทศอยางปลอดภัย
อยา งปลอดภยั ปฏบิ ตั ิตามขอตกลง เชน ปกปองขอมูลสว นตวั
ในการใชอินเทอรเ น็ต • ขอความชวยเหลือจากครูหรือผปู กครอง
เมอ่ื เกดิ ปญ หาจากการใชง าน เมื่อพบขอมูล
หรือบุคคลที่ทำใหไมสบายใจ
• การปฏบิ ัตติ ามขอตกลงในการใช
อินเทอรเนต็ จะทำใหไมเ กิดความเสยี หายตอ
๔๔
ชั้น ตวั ชว้ี ดั สาระการเรยี นรูแ กนกลาง
ตนเองและผอู ืน่ เชน ไมใชคําหยาบ ลอเลียน
ป.๔ ๑. ใชเหตผุ ลเชิงตรรกะในการแกปญ หา ดาทอ ทำใหผูอ่ืนเสยี หายหรือเสยี ใจ
การอธบิ ายการทำงาน การคาดการณ • ขอ ดีและขอเสียในการใชเ ทคโนโลยี
ผลลพั ธจ ากปญหาอยางงา ย สารสนเทศและการส่ือสาร
• การใชเ หตผุ ลเชงิ ตรรกะเปนการนาํ กฎเกณฑ
๒. ออกแบบ และเขยี นโปรแกรม หรือเงอ่ื นไขทคี่ รอบคลมุ ทกุ กรณมี าใช
อยางงาย โดยใชซ อฟตแวรหรอื ส่อื พจิ ารณาในการแกปญหา การอธิบายการ
และตรวจหาขอผดิ พลาดและแกไ ข ทำงาน หรอื การคาดการณผลลัพธ
• สถานะเร่ิมตน ของการทำงานทแ่ี ตกตางกัน
จะใหผลลพั ธท่แี ตกตางกนั
• ตวั อยางปญ หา เชน เกม OX โปรแกรมทม่ี ี
การคาํ นวณ โปรแกรมที่มีตวั ละครหลายตัว
และมีการส่ังงานที่แตกตา งหรอื มีการสือ่ สาร
ระหวางกนั การเดินทางไปโรงเรยี น
โดยวธิ ีการตา ง ๆ
• การออกแบบโปรแกรมอยางงาย เชน
การออกแบบโดยใช storyboard หรือ
การออกแบบอลั กอรทิ ึม
• การเขยี นโปรแกรมเปนการสรางลำดับของ
คำส่งั ใหค อมพิวเตอรท ำงาน เพ่อื ใหไดผ ลลัพธ
ตามความตองการ หากมีขอ ผิดพลาดให
ตรวจสอบการทำงานทีละคำส่ัง เมอื่ พบจุดท่ี
ทำใหผ ลลพั ธไ มถกู ตอง ใหทำการแกไขจนกวา
จะไดผ ลลัพธท ี่ถูกตอง
• ตัวอยา งโปรแกรมที่มเี รอ่ื งราว เชน นทิ าน
ที่มีการโตตอบกบั ผูใ ชการตนู สน้ั เลากิจวตั ร
ประจำวนั ภาพเคลือ่ นไหว
• การฝกตรวจหาขอผดิ พลาดจากโปรแกรม
ของผูอื่น จะชวยพัฒนาทักษะการหาสาเหตุ
ของปญ หาไดดีย่ิงข้นึ
๔๕
ช้ัน ตัวช้ีวัด สาระการเรียนรแู กนกลาง
๓. ใชอินเทอรเนต็ คนหาความรู • ซอฟตแวรที่ใชใ นการเขยี นโปรแกรม เชน
และประเมินความนาเช่ือถือของขอมลู Scratch, logo
• การใชค ําคนที่ตรงประเด็น กระชับ จะทำให
๔. รวบรวม ประเมนิ นําเสนอขอมลู ไดผลลัพธทร่ี วดเรว็ และตรงตามความตองการ
และสารสนเทศ โดยใชซอฟตแวร • การประเมนิ ความนาเช่อื ถอื ของขอ มูล เชน
ท่หี ลากหลาย เพ่ือแกปญหา พิจารณาประเภทของเวบ็ ไซต(หนวยงาน
ในชีวิตประจำวนั ราชการ สำนักขาว องคก ร) ผูเขียน วนั ท่ี
เผยแพรข อมลู การอางอิง
• เมื่อไดขอ มูลที่ตองการจากเวบ็ ไซตต า ง ๆ
จะตองนําเนอ้ื หามาพจิ ารณา เปรียบเทียบ
แลวเลือกขอมลู ท่ีมีความสอดคลองและ
สัมพนั ธกัน
• การทำรายงานหรือการนาํ เสนอขอ มลู
จะตอ งนําขอมลู มาเรียบเรียง สรุป เปนภาษา
ของตนเองที่เหมาะสมกับกลุมเปาหมายและ
วธิ กี ารนาํ เสนอ (บูรณาการกับวชิ าภาษาไทย)
• การรวบรวมขอมลู ทำไดโ ดยกำหนดหัวขอ
ทต่ี องการ เตรียมอปุ กรณในการจดบันทึก
• การประมวลผลอยางงาย เชน เปรียบเทยี บ
จดั กลุม เรยี งลำดบั การหาผลรวม
• วเิ คราะหผ ลและสรางทางเลือกท่เี ปน ไปได
ประเมนิ ทางเลือก (เปรียบเทียบ ตดั สิน)
• การนาํ เสนอขอมลู ทำไดหลายลักษณะตาม
ความเหมาะสม เชน การบอกเลา
เอกสารรายงาน โปสเตอรโ ปรแกรมนําเสนอ
• การใชซอฟตแ วรเ พ่ือแกป ญ หา
ในชวี ิตประจำวนั เชน การสํารวจเมนอู าหาร
กลางวัน โดยใชซอฟตแวรสรา งแบบสอบถาม
และเกบ็ ขอ มลู ใชซ อฟตแ วรต ารางทำงาน
เพอื่ ประมวลผลขอมูล รวบรวมขอ มลู เกย่ี วกับ
๔๖
ชั้น ตัวชี้วัด สาระการเรยี นรูแ กนกลาง
คุณคา ทางโภชนาการ และสรางรายการ
๕. ใชเ ทคโนโลยสี ารสนเทศ อาหารสำหรบั ๕ วนั ใชซ อฟตแวร
อยางปลอดภยั เขาใจสทิ ธิและหนา ที่ นําเสนอผลการสํารวจรายการอาหารทเ่ี ปน
ของตน เคารพในสิทธขิ องผอู ่ืน ทางเลือกและขอมลู ดานโภชนาการ
แจงผเู กี่ยวของเม่ือพบขอมลู หรือบคุ คล • การใชเ ทคโนโลยีสารสนเทศอยา งปลอดภยั
ท่ีไมเหมาะสม เขาใจสิทธิและหนา ที่ของตน เคารพในสิทธิ
ของผูอ่ืน เชน ไมสรางขอความเท็จและสง ให
ป.๕ ๑. ใชเ หตุผลเชิงตรรกะในการแกปญหา ผูอ่นื ไมสรางความเดือดรอ นตอผอู น่ื
การอธบิ ายการทำงาน การคาดการณ โดยการสงสแปม ขอความลูกโซ สงตอ โพสต
ผลลัพธจ ากปญ หาอยางงา ย ทม่ี ขี อมูลสวนตวั ของผูอนื่ สงคําเชญิ เลน เกม
ไมเ ขา ถงึ ขอมูลสวนตัว หรือการบา นของ
๒. ออกแบบ และเขยี นโปรแกรมทม่ี ี บุคคลอื่นโดยไมไ ดร ับอนญุ าต ไมใ ชเครื่อง
การใชเ หตุผลเชงิ ตรรกะอยา งงา ย คอมพิวเตอร/ช่ือบญั ชขี องผอู ่ืน
ตรวจหาขอ ผดิ พลาดและแกไข • การสอื่ สารอยา งมมี ารยาทและรูก าลเทศะ
• การปกปอ งขอมูลสวนตวั เชน การออกจาก
ระบบเมื่อเลิกใชงาน ไมบอกรหัสผาน ไมบ อก
เลขประจาํ ตัวประชาชน
• การใชเ หตุผลเชงิ ตรรกะเปน การนํากฎเกณฑ
หรอื เงื่อนไขทค่ี รอบคลุมทุกกรณีมาใช
พิจารณาในการแกปญ หาการอธบิ าย
การทำงาน หรือการคาดการณผลลพั ธ
• สถานะเร่มิ ตน ของการทำงานที่แตกตา งกนั
จะใหผ ลลพั ธที่แตกตางกนั
• ตวั อยางปญหา เชน เกม Sudoku โปรแกรม
ทาํ นายตวั เลข โปรแกรมสรา งรูปเรขาคณิต
ตามคาขอมูลเขา การจัดลำดับการทำงานบาน
ในชว งวนั หยุด จัดวางของในครัว
• การออกแบบโปรแกรมสามารถทำไดโดย
เขยี นเปนขอความหรือผังงาน