การศึกษาแนวทางการขับเคลื่อนการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ

92

ที่ รำยกำรประเมิน ระดับควำมคดิ เหน็
ด้ำนควำมถูกต้อง
5 432 1
มำก มำก ปำน นอ้ ย นอ้ ย
ท่สี ุด กลำง ที่สุด

1 ความเป็นมาของคมู่ ือนีม้ ีความชดั เจน

2 หลกั การและเหตุผลของค่มู ือนีม้ ีความชดั เจน

3 วัตถุประสงค์ของคูม่ ือน้ีมีความชัดเจน
4 แนวทางการดาเนนิ งานแต่ละตอนของคู่มือน้ีมี

ความเหมาะสมตามขั้นตอนกระบวนการ

5 ข้อมูลแตล่ ะตอนของคู่มือนี้ครอบคลมุ เน้ือหาและ
การกาหนดบทบาทหน้าที่มีความชัดเจน

6 เนื้อหาของคู่มอื น้เี ขา้ ใจง่าย มีความชัดเจนง่ายต่อ
การนาไปปฏบิ ตั ิ

ด้ำนควำมเหมำะสม

1 คมู่ อื น้ีมีความเหมาะสมในการนาไปใช้ในการ
ดาเนินงานในสถานศึกษา

2 คมู่ ือน้ีมคี วามสอดคล้องกบั นโยบายของ
สถานศึกษาอย่างชดั เจน

3 คู่มอื นี้มีองคป์ ระกอบของรูปแบบชดั เจน

4 ภารกจิ และขอบข่ายงานตามขน้ั ตอนทรี่ ะบุไวใ้ น
คู่มือนส้ี ามารถนาไปเปน็ แนวทางปฏิบัตไิ ด้

5 รปู เลม่ ของคูม่ ือนีม้ ีความเหมาะสมตอ่ การใช้งาน

ดำ้ นควำมเป็นไปได้

1 คู่มือนส้ี ามารถนาไปใช้ในสถานการณ์จรงิ ได้

2 คู่มือน้ีสามารถยอมรับได้
3 มคี วามเป็นไปได้ทสี่ ถานศึกษาจะนาคู่มือน้ีไปใช้

เปน็ แบบอย่าง

4 คมู่ อื น้ีเป็นไปได้ทจี่ ะใช้เป็นแนวปฏบิ ตั ใิ ห้สามารถ
ทางานได้ตามข้ันตอนและมีประสิทธิภาพ

5 คมู่ ือน้ีมคี วามเป็นไปไดท้ ี่สถานศึกษาจะนาไปใช้
อยา่ งเหมาะสม เป็นระบบ ระเบยี บเรียบรอ้ ย

93

ระดับควำมคดิ เหน็

ท่ี รำยกำรประเมนิ 5 432 1
มำก มำก ปำน นอ้ ย น้อย

ท่ีสดุ กลำง ที่สดุ

ดำ้ นควำมเป็นประโยชน์

1 การดาเนินงานตามคู่มือนี้มปี ระโยชนต์ ่อการ

ดาเนนิ การขบั เคล่ือนการบริหารจัดการโรงเรียน

ปลอดขยะ

2 การนาคมู่ ือไปใช้จะทาใหส้ ถานศกึ ษามีแนวทาง

ในการดาเนินการบริหารจัดการขยะในโรงเรียน

3 การดาเนนิ การตามคู่มอื น้ีมีความชดั เจนและผลท่ี

ไดจ้ ากการดาเนินการตามคู่มือแต่ละขน้ั ตอนมี

ประโยชนต์ ่อแนวทางการดาเนินการขบั เคล่ือน

การบริหารจดั การโรงเรยี นปลอดขยะให้กับ

ผูบ้ รหิ าร ครู และเจา้ หน้าทที่ ่เี ก่ียวขอ้ งของ

สถานศึกษา

4 ข้อมูลท่ีไดจ้ ากการปฏิบัติตามคมู่ ือนจ้ี ะเปน็

แนวทางในการดาเนนิ การขับเคลือ่ นการบริหาร

จดั การโรงเรียนปลอดขยะของสถานศึกษาทุก

แห่งในสงั กดั สานักงานเขตพื้นทีก่ ารศึกษา

ประถมศกึ ษาเพชรบรู ณ์ เขต 1

ตอนท่ี 3 ข้อเสนอแนะ

คาช้ีแจง โปรดระบุข้อเสนอแนะในการพัฒนาคู่มือแนวทางการดาเนินการขับเคล่ือนการบริหารจัดการ
โรงเรยี นปลอดขยะ ของสานักงานเขตพน้ื ที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1
……………………………………………………………………….……………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………..…………………………………………………………..

94

จ. การวเิ คราะหข์ ้อมูล

ผลการวิเคราะห์ขอ้ มลู แบบการหาคุณภาพของคู่มอื แนวทางการดาเนนิ การขบั เคล่ือนการ

บริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School) ของสานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษา

เพชรบูรณ์ เขต 1 ผู้วิจัยขอนาเสนอ โดยแยกเป็น 4 ด้าน คือ ความถูกต้อง ความเหมาะสม ความเป็นไป

ได้ และความเปน็ ประโยชน์

คนท่ี ดา้ นความถกู ตอ้ ง ดา้ นความหมาะสม ดา้ นความเปน็ ไปได้ ดา้ นความเปน็ ประโยชน์

1234561234512345123 4

1 55555555555555555555

2 44444445444444444454

3 55555555555555555555

4 55555555555555555555

5 55555555555555555555

6 44445545555455454445

7 44434533434444333344

8 45444433444444344434

9 45444454455444444445

10 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5

11 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

12 3 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 4 4 4 4 3 4 4 4

13 4 4 5 5 4 4 5 5 5 4 4 5 5 5 4 4 5 5 5 5

14 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

15 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

16 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

17 4 4 4 5 4 4 4 4 4 5 4 4 4 5 4 4 4 4 4 5

18 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

19 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 4 4 4 4 3 3 3 3

20 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

21 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

22 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

23 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

24 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5 5 4 5 4 5 5 4 5 5

25 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

26 4 4 5 5 4 4 5 5 4 5 4 5 4 4 4 4 5 4 4 5

27 4 4 4 4 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5

28 5 5 5 5 4 5 4 4 4 4 4 3 4 4 4 4 4 4 3 4

29 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

95

30 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
31 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 4 3 4 4 4 4 4 4 4 4
32 4 4 5 4 4 4 5 5 5 5 5 4 4 4 5 5 4 4 4 4
33 5 5 4 4 5 3 4 5 4 4 4 4 4 4 5 5 4 5 5 5
34 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
35 4 4 4 5 5 5 5 4 4 4 4 5 5 4 4 4 4 4 4 4
36 5 5 5 4 5 4 5 4 4 5 5 4 4 5 4 5 5 5 5 5
37 4 5 4 5 5 5 4 5 5 4 4 5 5 5 4 4 5 5 5 5
38 5 4 4 4 4 4 3 4 4 3 3 4 4 4 4 4 4 3 3 3
39 4 4 4 4 4 4 3 4 4 4 4 3 4 4 4 4 4 4 4 4
40 4 4 4 5 4 5 5 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 4 4
41 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 4
42 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5
43 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
44 4 4 4 5 5 4 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
45 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
46 5 4 5 5 5 5 5 4 5 5 5 4 5 4 5 5 5 4 4 4
47 4 5 4 4 5 5 5 4 4 5 4 4 5 4 4 4 5 5 4 5
48 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
49 4 4 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5
50 4 4 5 5 4 5 5 4 4 5 5 5 5 4 4 4 5 4 4 4
51 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
52 4 4 3 4 3 4 4 3 4 3 4 3 4 3 4 3 4 4 4 4
53 5 4 5 5 5 5 5 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5
54 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
55 5 5 5 5 5 5 4 5 4 4 4 4 5 4 4 5 5 5 5 5
56 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
57 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 5 4 4 4
58 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
59 4 4 4 4 4 4 5 5 4 5 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5
60 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5
61 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
62 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
63 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
64 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4 5 5 5 5
65 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
66 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
67 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
68 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
69 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
70 5 4 5 5 5 4 4 4 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4

96

71 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
72 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
73 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 4 4 4 5 4 5 5 5 4 5
74 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
75 4 4 4 5 5 5 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4
76 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
77 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
78 5 5 5 4 4 4 5 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
79 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
80 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
81 3 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 4 4 4 4 4
82 4 5 4 4 4 5 4 4 5 4 4 5 4 4 4 4 4 4 4 4
83 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
84 4 4 4 4 4 4 4 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
85 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
86 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
87 4 4 4 4 4 5 5 4 5 5 5 4 5 5 4 4 4 4 4 5
88 4 5 5 5 4 5 5 4 4 4 5 4 5 5 5 4 4 5 5 5
89 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
90 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
91 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3 4 4 4 4 4 4 4 4 4
92 4 5 5 5 5 4 5 5 4 4 5 5 5 5 5 5 4 5 4 5
93 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
94 4 4 4 4 4 4 5 4 4 4 4 5 5 5 5 4 4 4 4 4
95 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5 4 4 4 4 5
96 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
97 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
98 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
99 5 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
100 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
101 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 3 3 3 5 5 5 5
102 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
103 5 5 5 5 5 5 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
104 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
105 5 5 5 5 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5

97

106 4 4 5 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4
107 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
108 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 4 4
109 5 4 5 4 4 5 4 5 4 4 5 5 4 4 4 5 4 5 4 4
110 4 4 4 4 4 5 5 5 4 5 4 4 4 5 5 5 5 4 5 5
111 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 4 4 4 5 5 4 5
112 5 4 5 5 4 5 5 5 4 5 5 4 4 5 5 5 4 5 5 4
113 4 5 5 5 4 4 5 5 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
114 4 5 5 4 5 5 4 5 5 4 3 4 5 5 4 5 4 4 5 4
115 4 4 5 5 4 5 5 5 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
116 4 5 4 4 5 5 5 5 4 4 5 4 4 5 5 4 5 4 5 4
117 4 5 5 5 5 5 5 5 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
118 4 4 5 5 4 5 5 4 5 5 5 4 4 5 4 5 5 4 5 5
119 4 5 4 4 5 5 5 4 5 5 5 5 4 5 5 5 4 5 5 5
120 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
121 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
122 5 5 4 5 5 5 4 5 5 5 4 5 5 5 4 5 4 5 5 4
123 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
124 5 5 4 5 5 5 4 5 5 5 5 4 5 5 5 4 5 5 5 4
125 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
126 5 5 5 4 5 5 5 5 4 5 4 5 5 4 5 5 5 5 4 5
รวม 553 562 567 570 568 577 571 568 563 565 564 556 566 567 560 563 566 567 565 573

4.39 4.46 4.50 4.52 4.51 4.58 4.53 4.51 4.47 4.48 4.48 4.41 4.49 4.50 4.44 4.47 4.49 4.50 4.48 4.55

0.491 0.511 0.507 0.508 0.506 0.505 0.529 0.524 0.494 0.530 0.519 0.539 0.499 0.515 0.513 0.517 0.524 0.524 0.531 0.515

98

ฉ. คู่มอื แนวทางการดาเนินงานขับเคล่ือนการบรหิ ารจัดการโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste
School) ของสำนกั งำนเขตพน้ื ที่กำรศึกษำประถมศกึ ษำเพชรบรู ณ์ เขต 1

99

คานา

สานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1 ได้จัดทาวิจัย เรื่อง
การศึกษาแนวทางการขับเคล่ือนการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะของสานักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ประถม ศกึ ษาเพชรบูรณ์ เขต 1 เพื่อขบั เคลือ่ นนโยบายด้านการจัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาคณุ ภาพชีวิต
ท่ีเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม การสร้างความตระหนัก การดาเนินงาน การส่งเสริมสนับสนุนนิเทศ การกากับ
ติดตามและประเมนิ ผล การปรบั ปรุงการดาเนนิ การ และการยกย่องเชดิ ชเู กียรติ ในการส่งเสริม สนบั สนุน
การสร้างเครือขา่ ยสถานศึกษา ท่ดี าเนนิ การกิจกรรมลด คัดแยก และนากลับมาใช้ประโยชน์ การรวบรวม
ขยะเพ่ือส่งไปกาจัดอย่างถูกต้อง และการปลูกฝังจิตสานึกในการคัดแยกขยะมูลฝอยและนากลับมาใช้
ประโยชนใ์ นสถานศกึ ษา สรา้ งระบบการเรยี นรผู้ ่านกิจกรรมต่างๆ และส่งเสรมิ การมีส่วนรว่ มของผเู้ รียนใน
การจดั การขยะภายในสถานศึกษา ปลูกฝังลักษณะนิสยั รับผดิ ชอบต่อสิง่ แวดล้อมแกผ่ ู้เรยี น และสานกั งาน
เขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1 ได้จัดทาคู่มือแนวทางการแนวทางการขับเคลื่อนการ
บริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะของสานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์เขต 1 ข้ึน
เพอื่ ให้สถานศกึ ษาในสังกัด ใช้เป็นแนวทางการขับเคล่อื นการบรหิ ารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ

สานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1 หวังเป็นอย่างย่ิงว่าคู่มือ
ฉบับนี้จะเป็นประโยชน์กับสถานศึกษาในการดาเนินการขับเคล่ือนการบริหารจั ดการโรงเรียนปลอดขยะ
ตอ่ ไป

กลมุ่ ส่งเสรมิ การจดั การศึกษา
สพป.เพชรบรู ณ์ เขต 1

100

สำรบัญ

หนำ้

คำนำ 1
สำรบญั 3
ส่วนท่ี 1 บทนำ 4

ความเป็นมา
วัตถปุ ระสงค์
นิยามศัพท์เฉพาะ

ส่วนที่ 2 แนวทำงกำรดำเนนิ กำรขบั เคลื่อนกำรบริหำรจัดกำรโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste

School)

- ขน้ั ตอนที่ 1 การกาหนดนโยบาย 6

- ขน้ั ตอนที่ 2 การสร้างความรู้ความเข้าใจ 7

- ขั้นตอนท่ี 3 การสง่ เสริมการมสี ่วนร่วม 8

- ข้นั ตอนที่ 4 การบริหารจดั การขยะ 9

- ขน้ั ตอนที่ 5 การประเมินผลการดาเนนิ งาน 10

ส่วนท่ี 3 กำรพิจำรณำคดั เลือกเพ่ือรับรำงวัลโรงเรียนปลอดขยะ 12
- หลกั การและเหตผุ ล 12
- วตั ถปุ ระสงค์ 12
- ประเภทขนาดสถานศึกษาท่ีเขา้ รบั การคัดเลอื ก 12
- รางวัลเกียรตบิ ตั ร 12
- เกณฑ์การพิจารณาคดั เลือก 13
- รายงานผลการดาเนนิ งานการบริหารจดั การโรงเรียนปลอดขยะ

ภำคผนวก เกณฑ์และคะแนนการพิจารณาเพื่อรับรางวัลโรงเรียนปลอดขยะ 15
- รายละเอียดการพิจารณาเพอื่ รับรางวัลโรงเรียนปลอดขยะ 17
- 23
- แบบรายงานผลการดาเนนิ งานการบรหิ ารจดั การ
โรงเรียนปลอดขยะ (รข.1) 24
-
แบบประเมินตนเองของโรงเรียนเพ่อื รับรางวัล
โรงเรียนปลอดขยะ ( (รข.2)

คณะผู้จดั ทำ 26

101

สว่ นที่ 1

บทนำ

ควำมเปน็ มำ

รัฐบาลได้ส่ังการให้ทุกภาคส่วนท่ีเกี่ยวข้องเร่งดาเนินการแก้ไขปัญหาขยะมูลฝอยและได้ให้
ความสาคัญมากต่อการจัดการปญั หาขยะ และได้ประกาศเป็น “วาระแห่งชาติ” เร่ืองการจัดการปัญหา
ขยะ มาต้ังแต่ปี 2557 และคณะรักษาความสงบแห่งชาติไดป้ ระชุมปรึกษาเมื่อวนั ที่ 26 สงิ หาคม 2557
ลงมติเห็นชอบ Road map การจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย และแผนปฏิบตั ิการการแก้ไข
ปญั หาในพ้ืนทวี่ ิกฤตท่ีต้องเรง่ แก้ไขปัญหากาจัดขยะมูลฝอยไมถ่ ูกต้อง และตกค้างสะสม (ระยะเร่งดว่ น 6
เดือน) ตามกระทรวงทรพั ยากรธรรมชาติและส่ิงแวดลอ้ มเสมอ และสานกั นายกรฐั มนตรี ได้ออกระเบียบ
สานักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการจัดระบบบริหารจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ พ.ศ. 2557 ใช้เม่ือ
วันที่ 26 กันยายน 2557 และกาหนด “Road Map” การจัดการขยะและของเสียอันตราย โดยมีการ
ดาเนินการมาตรการต่างๆ ตาม Road Map อย่างต่อเน่ืองซึ่ง Road Map การจัดการขยะมูลฝอยและ
ของเสยี อันตราย มขี นั้ ตอนประกอบดว้ ย 1) กาจัดขยะมลู ฝอยตกคา้ งสะสมในสถานที่กาจัดขยะมูลฝอย
ในพ้ืนท่ีวิกฤต (ขยะมูลฝอยเก่า) 2)สร้างรูปแบบการจดั การขยะมูลฝอยและของเสียอันตรายท่ีเหมาะสม
(ขยะมูลฝอยใหม่) 3) วางระเบยี บมาตรการบรหิ ารจัดการขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย 4) สร้างวินยั
ของคนในชาติมุ่งสู่การจัดการท่ียั่งยืน นอกจากน้ี คณะรัฐมนตรี (ครม.) ยังให้ความเห็นชอบ “แผน
แม่บทการบริหารจัดการขยะมูลฝอยของประเทศ” (พ.ศ. 2559-2564) มอบหมายให้กระทรวง
ทรัพยากรธรรมชาติ และส่งิ แวดล้อม จัดทา “แผนปฏบิ ัตกิ ารประเทศไทยไร้ขยะตามแนวทางประชารัฐ”
ระยะท่ี 1 ปี (พ.ศ. 2559-2560) เพือ่ เปน็ แนวทางปฏิบตั ิการจัดการขยะระยะส้นั ภายใต้แผนแมบ่ ท เพื่อ
เป็นการทางการขับเคล่ือนประเทศไทยไปสู่การเป็นสังคมปลอดขยะ (Zero Waste Society) ภายใต้
แนวคิด 3Rs- ประชารัฐ คือการส่งเสริมการจัดการขยะท่ีต้นทาง ซ่ึงการจัดการขยะท่ียังยืนโดยการลด
ปริมาณขยะ (Reduce) การใช้ซ้า (Reuse) การนากลับมาใช้ใหม่ (Recycle) และการมีส่วนร่วมของทกุ
ภาคส่วน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน เพื่อวางรากฐานการดาเนินการจัดการขยะให้
เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและยั่งยืน และยุทธศาสตร์ชาติ (พ.ศ. 2560-2580) ประกาศ ณ วันท่ี 8
ตุลาคม 2561 ได้กาหนดวิสัยทัศน์ ในการพัฒนาประเทศ ดังนี้ “ประเทศไทยมีความมั่นคง มั่งค่ัง ย่ังยืน
เป็นประเทศ ท่ีพัฒนาแล้ว ด้วยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง” และเป้าหมายการ
พฒั นาประเทศ “ประเทศชาติม่นั คง ประชาชนมีความสุข เศรษฐกิจพฒั นาอยา่ งตอ่ เนือ่ ง สงั คมเป็นธรรม
ฐานทรัพยากรธรรมชาติย่ังยืน” ในด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพ ทรัพยากรมนุษย์ เพ่ือให้คน
ไทยเป็นคนดี คนเก่ง มีคุณภาพ พร้อมสาหรับวิถีชีวิตในศตวรรษที่ 21 โดยบูรณาการเร่ืองความซื่อสัตย์
วินัย คุณธรรม จรยิ ธรรม และดา้ นสง่ิ แวดล้อมในการจดั การเรียนการสอนในและนอกสถานศึกษา จัดให้
มีการเรียนการสอนตามพระราชดาริ และปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในสถานศึกษา จัดให้มีการ
เรียนรู้ทางศาสนา ศลิ ปะและวัฒนธรรมของชาตแิ ละภมู ปิ ัญญาท้องถิ่น รวมทั้งการตระหนักรู้ และการมี
ส่วนร่วมด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้รองรับการเปลี่ยนแปลงทั้งในประเทศและ
ตา่ งประเทศ

แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ.2560 –2579 ยุทธศาสตร์ท่ี 5 การจัดการศึกษาเพื่อสร้างเสริม
คุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม โดยมีเป้าหมาย ให้คนทุกช่วงวัย มีจิตสานึกรักษ์สิ่งแวดล้อม มี

102

คุณธรรม จริยธรรม และนาแนวคิดตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงสู่การปฏิบัติ การเรียนรู้ที่
ส่งเสริมคุณภาพชีวิตท่ีเป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม คุณธรรมจริยธรรม และการนาแนวคิดตามหลักปรัชญา
ของเศรษฐกิจพอเพียง สู่การปฏิบัติ กระทรวงศึกษาธิการประกาศ นโยบายและจุดเน้นของ
กระทรวงศึกษาธิการปีงบประมาณ พ.ศ. 2564 ข้อท่ี 5 การจัดการศึกษาเพื่อสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่
เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เสริมสร้างการรับรู้ความเข้าใจ ความตระหนัก และส่งเสริมคุณลักษณะและ
พฤติกรรมท่ีพึงประสงค์ด้านส่ิงแวดล้อมส่งเสริมการพัฒนาสิ่งประดิษฐ์และนวัตกรรมท่ีเป็นมิตรกับ
ส่ิงแวดล้อม ให้สามารถเป็นอาชีพ และสร้างรายได้ และกรมส่งเสริมคุณภาพสิ่งแวดล้อมกระทรวง
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ได้จัดทาโครงการโรงเรียนปลอดขยะ เพื่อส่งเสริม สนับสนุนการ
สร้างเครือข่ายสถานศึกษา ที่ดาเนินการกิจกรรมลด คัดแยก และนากลับมาใช้ประโยชน์ การรวบรวม
ขยะเพ่ือส่งไปกาจัดอย่างถูกต้อง และการปลูกฝังจิตสานึกในการคัดแยกขยะมูลฝอยและนากลับมาใช้
ประโยชน์ในสถานศึกษา สร้างระบบการเรียนรู้ผ่านกิจกรรมต่างๆ และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของ
ผเู้ รียนในการจัดการขยะภายในสถานศึกษา ปลูกฝังลักษณะนสิ ยั รับผิดชอบต่อสง่ิ แวดลอ้ ม แกผ่ ู้เรียน

สานักงานคณะกรรมการการขั้นพื้นฐาน ได้แจ้งให้สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาดาเนินการ
แจ้งสถานศึกษาในสังกัดให้ดาเนินการตามแนวทางการดาเนินการ Road Map การจัดการขยะมูลฝอย
และของเสียอันตรายในสถานศึกษา ตามมติคณะรักษาความสงบแห่งชาติ เมื่อวันท่ี 26 สิงหาคม 2557
ให้จัดทามาตรการ แนวทางการดาเนินงานแผนงาน/โครงการที่เป็นการลดปริมาณการเกิดขยะมูลฝอย
และการคดั แยกขยะมูลฝอยภายในสถานศึกษา ร่วมทง้ั การจัดกจิ กรรมพัฒนาผ้เู รียนเพื่อเสริมสรา้ งความ
ตระหนักในการ แก้ไขปัญหาขยะมูลฝอยและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม และการบรรจุเน้ือหาเรื่องขยะ
มูลฝอย หรือการรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม บรรจุอยู่ในหลักสูตรการเรียนการสอน การ
สอบวิชาในกลุ่มสาระ และสานักงานคณะกรรมการศึกษาข้ันพื้นฐาน ได้กาหนดนโยบาย ปีงบประมาณ
2563 สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี (พ.ศ. 2561-2560) แผนการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2560 –
2579 แผนการปฏิรูปประเทศ นโยบายรัฐบาลท่ีได้แถลงต่อรัฐสภา เมื่อวันท่ี 25-26 กรกฎาคม 2562
และนโยบายและจดุ เน้นของกระทรวงศึกษาธิการ ปีงบประมาณ 2563 และปีงบประมาณ 2564 ซึง่ ได้
กาหนดเป้าหมาย ข้อ 6 สถานศึกษาจัดการศึกษาเพ่ือการบรรลุเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน
(Sustainable Development Goals : SDGs) และสร้างเสริมคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และนโยบายปีงบประมาณ 2563 นโยบายที่ 5 ด้านการจัด
การศึกษาเพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ปีงบประมาณ 2564 นโยบายที่ 1 ด้าน
ความปลอดภัย พัฒนาระบบและกลไกในการดูแลความปลอดภยั ให้กับผ้เู รยี น ครู และบคุ ลากรทางการ
ศึกษา และสถานศึกษา จากภัยพิบัติ และภัยคุกคามทุกรูปแบบ รวมถึงการจัดสภาพแวดล้อมท่ีเอ้ือต่อ
การมีสุขภาวะท่ีดีสามารถปรับตัวต่อโรคอุบัติใหม่และโรคอุบัติซ้า โดยให้สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา
และสถานศกึ ษาทุกแหง่ ขับเคล่ือนนโยบายของสานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน

สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1 ดาเนินการแจ้งมติคณะรักษา
ความสงบแห่งชาติได้ประชุมปรึกษาเมื่อวันท่ี 26 สิงหาคม 2557 เห็นชอบ Road map การจัดการ
ขยะมูลฝอยและของเสียอันตราย และระเบียบสานักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการจัดระบบบริหารจัดการ
ขยะมูลฝอยของประเทศ พ.ศ. 2557 เม่ือวันที่ 26 กันยายน 2557 โดยให้สถานศึกษาทุกแห่ง
ดาเนินการตามแนวทาง Road Map การจัดการขยะและของเสียอันตราย ให้จัดทามาตรการ แนว
ทางการดาเนินงานแผนงาน/โครงการท่ีเปน็ การลดปริมาณการเกิดขยะมูลฝอย และการคัดแยกขยะมูล

103

ฝอยภายในสถานศึกษา ร่วมทั้งการจัดกิจกรรมพัฒนาผู้เรียนเพ่ือเสริมสร้างความตระหนักในการ แก้ไข
ปัญหาขยะมูลฝอยและรักษาคุณภาพส่ิงแวดล้อม และการบรรจุเน้ือหาเร่ืองขยะมูลฝอย หรือการรักษา
ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม บรรจุอยู่ในหลักสูตรการเรียนการสอน การสอบวิชาในกลุ่มสาระ
นอกจากนี้ได้ดาเนินการจัดทาแผนปฏิบตั ิการประจาปี 2562 ได้กาหนดพันธกิจ ข้อ 6 การจัดการศึกษา
เพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับส่ิงแวดล้อม ยึดหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเป้าหมาย
การพัฒนาทย่ี งั่ ยืน (Sustainable Development Goals : SDGs) กลยทุ ธ์ ท่ี 5 สง่ เสริม สนับสนุนการ
จัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และจุดเน้นที่ 7 สถานศึกษาผ่านเกณฑ์
การประเมินโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School) ไม่ตา่ กว่าระดับดี ผลการประเมิน ระดับดีเยี่ยม
จานวน 23 โรงเรียน ระดับดีมาก 76 โรงเรียน ระดับดี จานวน 42 โรงเรียน และปีงบประมาณ 2564
ได้กาหนดจุดเน้นที่ 6 การจัดสภาพแวดล้อมภายในสถานศึกษาให้เอ้ือต่อการเรียนรู้จากนโยบายของ
รัฐบาลในการดาเนินการขับเคลื่อนประเทศไทยไปสู่การเป็นสังคมปลอดขยะ ภายใต้แนวคิด 3Rs-
ประชารัฐ คือการส่งเสริมการจัดการขยะที่ต้นทาง ซึ่งการจัดการขยะที่ยังยื่นโดยการลดปริมาณขยะ
(Reduce) การใช้ซ้า (Reuse) การนากลับมาใช้ใหม่ (Recycle) และการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วนท้ัง
ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน เพ่ือวางรากฐานการดาเนินการจัดการขยะให้เป็นไปอย่างมี
ประสิทธิภาพและยั่งยืน และโครงการโรงเรียนปลอดขยะ เป็นโครงการส่งเสริม สนับสนุนการสร้าง
เครือข่ายสถานศึกษา ที่ดาเนินการกิจกรรมลด คัดแยก และนากลับมาใช้ประโยชน์ การรวบรวมขยะ
เพ่ือส่งไปกาจัดอย่างถูกต้อง และการปลูกฝังจิตสานึกในการคัดแยกขยะมูลฝอยและนากลับมาใช้
ประโยชน์ในสถานศึกษา สร้างระบบการเรยี นรผู้ า่ นกิจกรรมตา่ งๆ และสง่ เสรมิ การมสี ว่ นร่วมของผู้เรียน
ในการจัดการขยะภายในสถานศึกษา ปลูกฝังลักษณะนิสัยรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อมแก่ผู้เรียน ถึงแม้
โครงการโรงเรียนปลอดขยะ ได้ขับเคลื่อนการดาเนินงานมาอย่างต่อเน่ืองทุกปี แต่การดาเนินงานการ
ขับเคล่ือนการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ สถานศึกษายังดาเนินการไม่ครบถ้วนตามกระบวนการ
ขบั เคลื่อน ยงั ขาดแนวทางการดาเนนิ งานที่ชดั เจน จึงจาเปน็ จะต้องมีแนวทางการดาเนินการขับเคล่ือน
การบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ ของสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1
ในการขับเคลื่อนนโยบายด้านการจัดการศึกษาเพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ด้วย
เหตุดังที่กล่าวมา สานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1 ได้ตระหนักและเห็น
ความสาคัญในการกาหนดนโยบาย การสรา้ งความตระหนกั การดาเนินงาน การสง่ เสรมิ สนับสนุนนิเทศ
การกากับติดตามและประเมินผล การปรับปรุงการดาเนินการ และการยกย่องเชิดชูเกียรติ ในการ
ส่งเสริม สนับสนุนการสร้างเครือข่ายสถานศึกษา ท่ีดาเนินการกิจกรรมลด คัดแยก และนากลับมาใช้
ประโยชน์ การรวบรวมขยะเพื่อส่งไปกาจัดอย่างถูกต้อง และการปลูกฝังจิตสานึกในการคัดแยกขยะมูล
ฝอยและนากลบั มาใช้ประโยชน์ในสถานศกึ ษา สร้างระบบการเรียนรูผ้ ่านกิจกรรมตา่ งๆ และส่งเสรมิ การ
มีส่วนร่วมของผู้เรียนในการจัดการขยะภายในสถานศึกษา ปลูกฝังลักษณะนิสัยรับผิดชอบต่อ
ส่ิงแวดล้อมแก่ผู้เรียน จึงได้ดาเนินการศึกษาแนวทางการขับเคลื่อนการบริหารจัดการโรงเรียนปลอด
ขยะ สังกัดสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1 เพื่อให้ได้แนวทางการ
ดาเนินงานขับเคลื่อนการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะของสานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษา
ประถมศึกษาเพชรบูรณ์เขต 1 ท่ีถูกต้อง เหมาะสม เป็นประโยชน์กับสถานศึกษาในสังกัด ที่จะนาไปใช้
ในการดาเนินการขับเคล่ือนการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ สามารถดาเนินการได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ

104

วตั ถปุ ระสงค์

การจดั ทาคูม่ ือการดาเนนิ การขับเคล่ือนการบริหารจัดการโรงเรยี นปลอดขยะ ของสานักงาน
เขตพนื้ ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาเพชรบรู ณ์ เขต 1 เพือ่ ใหส้ ถานศึกษาใชเ้ ปน็ แนวทางการดาเนนิ งาน โดย
มีวตั ถุประสงค์ ดงั น้ี

1. เพอื่ สง่ เสริม สนับสนุนใหส้ ถานศึกษาทกุ แห่งมีแนวทางในการดาเนินการขับเคล่อื นการ
บรหิ ารจัดการโรงเรยี ปลอดขยะ

1. เพ่อื ให้สถานศึกษาทกุ แห่งใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาคุณภาพชีวิตท่ีเปน็ มติ รกบั
สงิ่ แวดล้อมของนักเรยี นทุกคน

2. เพอื่ ใหส้ ถานศึกษาทกุ แห่งมีผลสาเรจ็ ของความย่ังยนื ในการบรหิ ารจดั การโรงเรียนปลอด
ขยะ

3. เพือ่ มโี รงเรียนต้นแบบการบริหารจัดการโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School)

นยิ ำมศัพทเ์ ฉพำะ
1. แนวทำงกำรขับเคลื่อนกำรบริหำรจัดกำรขยะ หมายถึง ขั้นตอนการดาเนินงานในการ

กาจดั ขยะมูลฝอยของโรงเรียนในสงั กดั สานักงานเขตพนื้ ที่การศึกษาประถมศกึ ษาเพชรบรู ณ์ เขต 1 โดย
ใช้คู่มือการดาเนินการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะของสานักงานเขตพื้นท่ีการศึกษาประถมศึกษา
เพชรบูรณ์ เขต 1 เปน็ แนวทางขบั เคลือ่ นบริหารจดั การขยะ

2. กำรบริหำรจดั กำร หมายถงึ กระบวนการในการดาเนนิ กิจกรรมตา่ ง ๆ อย่างมเี ทคนิคและ
วธิ กี ารต่าง ๆ ที่ใช้ในการดาเนินงานในองค์การ เพอ่ื ใหเ้ ปน็ ไปตามนโยบายที่ต้ังไว้การดาเนนิ งานให้บรรลุ
วัตถุประสงค์โดยการใช้กระบวนการอย่างมีระเบียบ โดยอาศัยปัจจัยทรัพยากรทางการบริหารคือ คน
เงนิ วัสดอุ ปุ กรณแ์ ละการจดั การ

3. โรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School) หมายถึง เปน็ สถานศกึ ษาทด่ี าเนนิ กิจกรรม
ลด คัดแยก และนากลับขยะมาใช้ประโยชน์การรวบรวมขยะเพื่อส่งไปกาจัดอย่างถูกต้อง ปลูกฝ่ัง
จติ สานึก การลด คัดแยกขยะ และนาขยะกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ในสถานศึกษา สร้างระบบการเรียนรู้
ผ่านกิจกรรมต่าง ๆ และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้เรียนในการจัดการขยะภายในสถานศึกษา ปลูกฝัง
ลกั ษณะนิสัยรบั ผิดชอบต่อส่ิงแวดลอ้ มแกผ่ เู้ รยี นเพอื่ มุ่งสูส่ ถานศึกษาปลอดขยะอย่างแท้จรงิ

4. ขยะมูลฝอย หมายถงึ บรรดาสง่ิ ต่างๆ ท่ใี ชก้ ารไม่ไดห้ รือไม่ต้องการใช้แล้วและทงิ้ ไป และ
หมายรวมถงึ เศษสง่ิ ต่างๆทที่ ้งิ แล้ว เช่น เศษกระดาษ เศษผา้ เศษอาหาร ซากสตั ว์ มูลสตั ว์ เถ้า และเศษ
วัสดุส่ิงของต่างๆ ที่เก็บกวาดมาจาก บ้านเรือน ถนนหนทาง ตลาด โรงงาน ท่ีเล้ียงสัตว์และจากสถานที่
อนื่ ๆ

5. กำรบริหำรจัดกำรขยะ หมายถึง กระบวนการหรือวิธีการในการดาเนินงาน เก่ียวกับการ
จัดการและการคัดแยกขยะ/ขยะมูลฝอยอย่างมีประสิทธิภาพ โดยใช้หลักการ 1A3R ซ่ึงประกอบด้วย
1. Avoid : การหลกี เลีย่ งหรอื งดใชว้ ตั ถุดบิ หรอื ผลิตภณั ฑ์สินคา้ ต่างๆที่กอ่ ให้เกิดขยะ 2. Reduce : การ
คิดก่อนใช้ เพือ่ ลดระดบั การใช้ 3. Reuse : การใช้ซา้ โดยนาสิง่ ของทใ่ี ช้แลว้ กลับมาใชป้ ระโยชนใ์ หค้ ุม้ ค่า
และ 4. Recycle : การนามาผ่านกระบวนการเพ่ือนากลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือ
เปน็ การลดปริมาณการเกิดขยะ/ขยะมลู ฝอยทีต่ น้ ทาง

105

6. สำนักงำนเขตพื้นท่ีกำรศึกษำประถมศึกษำเพชรบูรณ์ เขต 1 หมายถึง หน่วยงาน
ทางการศึกษามีหน้าที่กากับ ดูแล ติดตาม และประเมินผลสถานศึกษาข้ันพ้ืนฐาน ในจังหวัดเพชรบูรณ์
โดยดูแล จานวน 3 อาเภอ ไดแ้ ก่ อาเภอเมอื งเพชรบรู ณ์ อาเภอชนแดน อาเภอวังโป่ง

7. สถำนศึกษำ หมายถึง เป็นหน่วยงานทางการศึกษาที่จัดการเรียนการสอนข้ันพื้นฐาน ใน
สานกั งานเขตพ้นื ที่การศกึ ษาประถมศึกษาเพชรบรู ณ์ เขต 1

106

สว่ นที่ 2

แนวทำงกำรดำเนินกำรขับเคล่อื นกำรบรหิ ำรจัดกำร
โรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School)

แผนภำพ กรอบแนวคิดเชิงระบบแนวทางการดาเนินการขบั เคลือ่ นการบริหารจดั การโรงเรยี นปลอด
ขยะ (Zero Waste School) ของสานักงานเขตพน้ื ท่ีการศึกษาประถมศึกษาเพชรบรู ณ์เขต 1

107

แผนภำพ แนวทางการดาเนินการขับเคล่ือนการบริหารจดั การโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste
School)

ของสานกั งานเขตพืน้ ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1

จำกแผนภำพ แนวทางการดาเนินการขับเคล่ือนการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ ของ
สานกั งานเขตพ้นื ท่กี ารศกึ ษาประถมศึกษาเพชรบรู ณ์ เขต 1 มี 5 ขนั้ ตอน ดังน้ี
1. กำรกำหนดนโยบำย

1.1 กำรกำหนดนโยบำย หมำยถงึ มกี ารกาหนดนโยบายและวิสยั ทัศน์ท่ชี ัดเจน ในการดาเนินงาน
โรงเรียนปลอดขยะ และประกาศนโยบายและวิสัยทัศน์ไปยังผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เพ่ือให้การปฏิบัติ
เป็นไปในทศิ ทางเดียวกันอยา่ งต่อเน่ืองและยงั่ ยืน

1.2 วตั ถปุ ระสงค์กำรกำหนดนโยบำย
1) เพือ่ สง่ เสริมสนบั สนุนให้โรงเรียนในสังกดั ดาเนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะอย่างตอ่ เนือ่ ง
2) เพอื่ สร้างองคค์ วามรู้และจิตสานึกในการลดปริมาณขยะในโรงเรยี น ตามหลัก 1A3R
3) เพื่อกากับติดตามผลสาเร็จของการดาเนินงานโรงเรียนในการจัดการขยะและอนุรักษ์

สิง่ แวดลอ้ ม เพอ่ื มีต้นแบบโรงเรยี นปลอดขยะ

108

1.3 กำรดำเนินกำรกำหนดนโยบำย
1.3.1 บทบำทของสำนักงำนเขตพนื้ ทกี่ ำรศึกษำ
1) จดั ทานโยบายการขับเคล่อื นการบรหิ ารจดั การโรงเรยี นปลอดขยะ
2) ส่งเสริมสนับสนุนให้โรงเรียนทุกโรงเรียนในสังกัด ดาเนินการจัดทานโยบายด้าน

การจดั การขยะตามรปู แบบของโรงเรียน Zero Waste
3) สง่ เสรมิ สนับสนนุ ให้โรงเรยี นทุกโรงเรยี นในสังกัด บรู ณาการการจัดการเรียนการสอน

ในเร่ืองการจัดการขยะมูลฝอย ตามหลักสูตรแกนกลางและหลักสูตรเพิ่มเติม กิจกรรมลดเวลาเรียน
เพม่ิ เวลารู้

4) ดาเนนิ การกากับตดิ ตามผลสาเรจ็ ของการดาเนินงานโรงเรยี นในการจัดการขยะ
1.3.2 บทบำทของโรงเรยี น

1) มีการกาหนดนโยบายและวิสัยทัศน์ด้านการจัดการขยะ กับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย เช่น
กรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครอง กรรมการนกั เรยี น หนว่ ยงานท่ีเกยี่ วขอ้ ง

2) มีการประกาศนโยบายและวสิ ยั ทัศน์ไปยงั ผมู้ สี ่วนได้สว่ นเสยี ชัดเจนและครบถว้ น
3) มีการกาหนดโครงสร้างการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ ให้มีคณะทางาน
ผู้รับผิดชอบโครงการและกาหนดบทบาทหน้าที่ โดยใชร้ ปู แบบการบริหารจดั การแบบมีส่วนร่วม
4) มีการสนับสนุนการดาเนินงานในด้านต่างๆ เช่น งบประมาณ วัสดุอุปกรณ์
การฝกึ อบรม ฯลฯ จากผ้บู รหิ ารและหนว่ ยงานหรอื บคุ ลากรที่เกยี่ วข้อง
5) ผบู้ ริหารมีการกากบั ดแู ลการดาเนินงานใหเ้ ปน็ ไปตามนโยบายท่ีกาหนดไว้และติดตาม
ความกา้ วหนา้ ของการดาเนินงานโรงเรียนปลอดขยะเพ่ือใหเ้ ปน็ ไปตามข้นั ตอนทชี่ ดั เจน
6) มกี ารจัดทาแผนงาน/โครงการ และวธิ กี ารดาเนนิ งานของโรงเรยี นปลอดขยะ

2. กำรสร้ำงควำมรคู้ วำมเขำ้ ใจ
2.1 กำรสร้ำงควำมรู้ควำมเข้ำใจ หมำยถึง กระบวนการส่งเสรมิ และเผยแพร่ความรู้ความเข้าใจท้งั

ภายในและนอกโรงเรียน การพัฒนาครู/บุคลากรเพื่อนาไปสู่การส่งเสริมโรงเรียนปลอดขยะ
กระบวนการส่งเสริมการสร้างวินัยและความรับผิดชอบในการจัดการขยะมูลฝอยให้แก่ผู้เรียนและ
บุคลากรในโรงเรียน โดยมีการบูรณาการหลักสูตรการเรียนการสอน ในเรื่องการจัดการขยะมูลฝอย
ตามหลักสูตรแกนกลางและหลักสูตรเพิ่มเติม กจิ กรรมลดเวลาเรียนเพ่ิมเวลารู้ และมีการสง่ เสริมให้มีจุด
เรยี นรูแ้ ละแหล่งเรียนรใู้ นโรงเรียน

2.2 วัตถปุ ระสงคก์ ำรสร้ำงควำมรู้ควำมเข้ำใจ
1) เพ่ือส่งเสริมให้ผู้เรียน ครูและบุคลากรในโรงเรียนทุกคนมีความรู้ความเข้าใจในการจัดการ

ขยะมูลฝอยในโรงเรียน
2) เพ่ือส่งเสริมให้ผู้เรียน ครูและบุคลากรในโรงเรียนทุกคน มีวินัยและความรับผิดชอบในการ

จดั การขยะมลู ฝอยในโรงเรยี น
3) เพ่ือส่งเสริมให้โรงเรียนมีการจัดกิจกรรมสร้างความรู้ความเข้าใจ ในรูปแบบการจัดการขยะ

โดยศึกษาจากจดุ เรียนรูห้ รือแหล่งเรียนรูใ้ นโรงเรียน
4) เพื่อส่งเสริมให้โรงเรียนมีการจัดทาหลักสูตรบูรณาการจัดการขยะมูลฝอยภายในโรงเรียน

ปลอดขยะ หรอื หลักสตู รเพ่ิมเตมิ ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง

109

2.3 กำรดำเนินกำรสร้ำงควำมรู้ควำมเขำ้ ใจ
2.3.1 บทบำทของสำนักงำนเขตพนื้ ท่ีกำรศกึ ษำ
1) ส่งเสริมและแจ้งแนวทางการดาเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ โดยให้โรงเรียน

ดาเนินการสร้างความรู้ความเข้าใจ สร้างวินยั จิตสานึกและความรบั ผดิ ชอบในการจัดการขยะมูลฝอยใน
โรงเรยี น

2) สง่ เสรมิ ใหโ้ รงเรยี นมจี ุดเรยี นรูห้ รอื แหล่งเรยี นรู้ในโรงเรยี น ในการจัดการขยะ
3) ส่งเสรมิ ให้โรงเรยี นจัดทาหลักสูตรบรู ณาการจัดการขยะมลู ฝอยภายในโรงเรียนปลอด
ขยะ หรือหลกั สูตรเพิ่มเติมทีเ่ กยี่ วข้อง
4) นเิ ทศ กากบั ติดตามและประเมนิ ผล
2.3.2 บทบำทของโรงเรยี น
1) มีการสร้างกระบวนการพัฒนาและส่งเสริมความรู้ความเข้าใจในการจัดการขยะ
มลู ฝอย ใหก้ บั ผเู้ รียน ครูและบุคลากรในโรงเรยี นทกุ คน
2) มีการจัดกระบวนการเรียนรู้เกี่ยวกับวินัยและความรับผิดชอบในการจัดการขยะ
มลู ฝอย ให้กบั ผู้เรยี น ครแู ละบุคลากรในโรงเรยี นทกุ คน
3) มีจุดเรียนรู้หรือแหล่งเรียนรู้ในโรงเรียน เพ่ือเป็นฐานเรียนรู้และการจัดกิจกรรม
โรงเรยี นปลอดขยะ
4) มีการจัดทาหลักสูตรบูรณาการจัดการขยะมูลฝอยภายในโรงเรียนปลอดขยะ หรือ
หลักสูตรเพิม่ เตมิ ทเ่ี ก่ียวข้อง
5) มีการนิเทศ ติดตามและประเมินผลท่ีเก่ียวกับกระบวนการสง่ เสริมความรู้ความเข้าใจ
และกระบวนการส่งเสริมการสร้างวินัยและความรับผิดชอบในการจัดการขยะมูลฝอยให้แก่ผู้เรียน ครู
และบุคลากร ในโรงเรยี น

3. กำรส่งเสริมกำรมีสว่ นรว่ ม
3.1 กำรส่งเสริมกำรมีส่วนร่วม หมำยถึง กระบวนการส่งเสริมการมีส่วนร่วมในการจัดการขยะ

มูลฝอย ของผเู้ รียน ครแู ละบคุ ลากรภายในโรงเรียน และของภาคสว่ นต่างๆภายนอกโรงเรียนที่เข้าร่วม
หรอื สนับสนนุ การดาเนินกิจกรรม เชน่ คณะกรรมการสถานศกึ ษา เครอื ขา่ ยผปู้ กครอง ชุมชน หนว่ ยงาน
ต่างๆ

3.2 วตั ถุประสงค์กำรส่งเสริมกำรมสี ว่ นร่วม
1) เพื่อส่งเสริมการสร้างกระบวนการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้เรียน ครูและบุคลากรภาย

ในโรงเรียนและภายนอกโรงเรยี นในการดาเนินการจดั การขยะมูลฝอย
2) เพ่ือสร้างเครอื ขา่ ยที่เกย่ี วขอ้ งกับการจัดการขยะในโรงเรียน

3.3 กำรดำเนนิ กำรส่งเสริมกำรมีสว่ นรว่ ม
3.3.1 บทบำทของสำนักงำนเขตพ้นื ท่ีกำรศกึ ษำ
1) ส่งเสริมและแจ้งแนวทางการดาเนินงานโรงเรียนปลอดขยะ โดยให้โรงเรียนสร้าง

กระบวนการส่งเสริมการมีสว่ นร่วมของผู้เรียน ครูและบุคลากรภายในโรงเรียนและภายนอกโรงเรยี นใน
การดาเนนิ การจดั การขยะมลู ฝอย

2) สง่ เสริมให้โรงเรยี นมกี ารสร้างเครอื ขา่ ยทีเ่ กี่ยวข้องกับการจัดการขยะในโรงเรียน

110

3.3.2 บทบำทของโรงเรยี น
1) มีการสร้างกระบวนการส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้เรียน ครูและบุคลากรภาย

ในโรงเรยี นและหน่วยงานภายนอกโรงเรยี นในการดาเนินการจัดการขยะมลู ฝอย
2) มีการสร้างเครือข่ายที่เกี่ยวข้องกับการจัดการขยะในโรงเรียน เช่น การทาบันทึก

ข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) ในการดาเนินงานดา้ นการจัดการขยะ ระหว่างโรงเรียนและชมุ ชนให้เป็น
โรงเรยี นปลอดขยะ

4. กำรบรหิ ำรจดั กำรขยะ
4.1 กำรบรหิ ำรจัดกำรขยะ หมายถึง กระบวนการหรือวิธีการเก่ียวกบั การจัดการขยะมลู ฝอยอย่าง

มีประสิทธิภาพ โดยใช้หลัก A3R คือ มีการจัดกิจกรรมการหลีกเลี่ยงหรืองด (Avoid) ใช้วัตถุดิบหรือ
ผลิตภัณฑ์สินค้าต่างๆที่ก่อให้เกิดขยะ การจัดกิจกรรมการลดปริมาณขยะมูลฝอยต้ังแต่ต้นทาง
(Reduce) การใช้ซ้า (Reuse) และการนากลับมาใช้ใหม่ (Recycle) รวมถงึ สง่ เสริมการจัดกิจกรรมการ
คัดแยกขยะ 4 ประเภท ได้แก่ ขยะท่ัวไป ขยะย่อยสลาย ขยะรีไซเคิล และขยะอันตราย และการ
ประยุกต์ใช้หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง การส่งเสริมคุณภาพส่ิงแวดล้อมในการบริหารจัดการ
ขยะในโรงเรียน และมีนวตั กรรมการจัดการขยะมูลฝอยของโรงเรยี น

4.2 วตั ถุประสงค์กำรบรหิ ำรจดั กำรขยะ
1) เพอื่ สง่ เสรมิ สนับสนุนการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ โรงเรยี นในสงั กัดสานักงานเขต

พ้นื ทก่ี ารศึกษาประถมศึกษาเพชรบรู ณ์ เขต 1 ใหเ้ ป็นไปในทศิ ทางเดียวกนั
2) เพ่ือส่งเสริมให้ผู้ที่เก่ียวข้องได้นาแนวทางการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ ไป

ประยกุ ตใ์ ชใ้ หเ้ กดิ ประสทิ ธิภาพสูงสดุ
3) เพื่อรวบรวมข้อมูลวิธีการปฏิบัติท่ีดีของโรงเรียนต้นแบบการบริหารจัดการโรงเรียนปลอด

ขยะ
4.3 กำรดำเนินกำรบรหิ ำรจดั กำรขยะ
4.3.1 บทบำทของสำนักงำนเขตพื้นท่ีกำรศึกษำ
1) ส่งเสริมและแจ้งแนวทางการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ ให้โรงเรียนในสังกัด

ดาเนนิ การเป็นไปในทิศทางเดยี วกัน
2) จัดเก็บรวบรวมข้อมูลและจัดทาข้อมูลสารสนเทศการบริหารจัดการโรงเรียนปลอด

ขยะ
3) ส่งเสรมิ ใหโ้ รงเรยี นมีการบรู ณาการจัดทาหลักสูตร ในสาระการเรยี นรู้ ดา้ นการจัดการ

ขยะมูลฝอยภายในโรงเรยี น
4) ดาเนนิ การจัดประกวดโรงเรียนปลอดขยะ
5) นิเทศ กากับ ตดิ ตามและประเมินผลโรงเรียนปลอดขยะ

4.3.2 บทบำทของโรงเรียน
1) จัดทาแผนการดาเนินโครงการด้านการบริหารจัดการขยะมูลฝอยของโรงเรียน และ

แผนการดาเนนิ การโครงการด้านการจัดการขยะมูลฝอยท้ัง 4 ประเภทภายในโรงเรยี น
2) ส่งเสริมการจัดกิจกรรม 1A3R ลดขยะในสถานศึกษา โดยมีการจัดกิจกรรมการ

หลีกเลี่ยงหรืองด (Avoid) ใช้วัตถุดิบหรือผลิตภัณฑ์สินค้าต่างๆท่ีก่อให้เกิดขยะ การจัดกิจกรรมการลด

111

ปริมาณขยะมูลฝอยตั้งแต่ต้นทาง (Reduce) การใช้ซ้า (Reuse) และการนากลับมาใช้ใหม่ (Recycle)
และให้มนี วัตกรรมการจดั การขยะมลู ฝอยของโรงเรยี น

3) มีการจัดกิจกรรมการคัดแยกขยะ 4 ประเภท ได้แก่ ขยะท่ัวไป ขยะย่อยสลาย ขยะรี
ไซเคลิ และขยะอันตราย

4) มกี ารบูรณาการ ดา้ นการจัดการขยะในหลกั สูตรแกนกลาง หลกั สูตรเพ่ิมเตมิ กิจกรรม
ลดเวลาเรยี นเพ่ิมเวลารู้ ตั้งแต่ระดับอนบุ าล – ชว่ งชน้ั ท่ี 3

5) มีการจัดการขยะตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและส่งเสริมคุณภาพ
สง่ิ แวดลอ้ ม

6) มีการจัดทาระบบเอกสารและบันทึกข้อมูลปริมาณขยะแต่ละประเภทก่อนและหลัง
การดาเนินงานและการประมวลผลข้อมูลปริมาณขยะแต่ละประเภท เช่น ในรูปของกราฟหรือ
ตารางข้อมลู แสดงข้อมูลรายเดอื น/รายปี เปน็ ตน้

7) มกี ารเผยแพร่ขอ้ มลู การดาเนนิ กิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะในรูปแบบตา่ งๆ
8) มกี ารดาเนินการธนาคารขยะโรงเรียน
9) มนี วตั กรรมการบริหารจดั การขยะในโรงเรียน
10) สรุปรายงานผลการดาเนนิ งานการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ

5. กำรประเมนิ ผลกำรดำเนนิ งำน
5.1 กำรประเมนิ ผลกำรกำรดำเนนิ งำน
การประเมินผลการดาเนินงาน หมายถึง การกากับ ติดตามและประเมินผลการดาเนินงาน

กระบวนการบรหิ ารจัดการขยะในโรงเรียน และการประเมนิ ผลกระบวนการส่งเสรมิ การสรา้ งวินยั ในการ
จัดการขยะมลู ฝอยให้แกผ่ ู้เรียน ครูและบคุ ลากรในโรงเรยี น

5.2 วตั ถปุ ระสงค์กำรประเมินผลกำรดำเนนิ งำน
1) เพ่ือประเมินผลสาเร็จการดาเนินงานการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะของโรงเรียนใน

สงั กัดสานักงานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาเพชรบรู ณ์ เขต 1 ผ่านเกณฑก์ ารประเมนิ
2) เพ่ือประเมินปริมาณขยะมูลฝอยท่ีนากลับมาใช้ประโยชน์ผ่านกิจกรรม และปริมาณขยะ

มูลฝอย ทีน่ าไปกาจดั ลดลง
3) เพื่อประเมินจิตสานึกและพฤติกรรมการจัดการขยะที่ดีของผู้เรียน ครูและบุคลากรใน

โรงเรยี น
4) เพอื่ ประเมนิ ผลสาเร็จของความย่งั ยนื ในการบรหิ ารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ
5) เพ่ือมีโรงเรยี นต้นแบบการบรกิ ารจดั การโรงเรียนปลอดขยะ

5.3 กำรประเมนิ ผลกำรกำรดำเนินงำน
5.3.1 บทบำทของสำนักงำนเขตพนื้ ทีก่ ำรศกึ ษำ
1) ประเมินผลสาเร็จการดาเนินงานการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะของโรงเรียน

ในสงั กดั สานักงานเขตพ้นื ที่การศกึ ษาประถมศึกษาเพชรบรู ณ์ เขต 1 ตามเกณฑ์การประเมิน
2) เก็บรวบรวมผลประเมินปริมาณขยะมูลฝอยท่ีนากลับมาใช้ประโยชน์ผ่านกิจกรรม

และปริมาณขยะมูลฝอยทนี่ าไปกาจัดลดลง ของโรงเรยี นทุกโรงเรยี นในสังกัด
3) เกบ็ รวบรวมผลการประเมินจิตสานึกและพฤติกรรมการจดั การขยะทีด่ ีของผู้เรียน ครู

และบุคลากรในโรงเรยี นทกุ โรงเรียนในสงั กัด

112

4) ประเมินผลสาเร็จของการดาเนินงานโรงเรียนในการจัดการขยะและอนุรักษ์
ส่ิงแวดลอ้ ม เพื่อมตี ้นแบบโรงเรียนปลอดขยะ

5.3.2 บทบำทของโรงเรียน
1) มีการประเมินตนเอง ในการดาเนินงานการบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะของ

โรงเรยี น ตามเกณฑก์ ารประเมิน
2) จัดทาข้อมูลปริมาณขยะมูลฝอยท่ีนากลับมาใช้ประโยชน์ผ่านกิจกรรม และปริมาณ

ขยะมูลฝอยทนี่ าไปกาจัดลดลงของโรงเรยี น
3) มีการประเมินจิตสานึกและพฤติกรรมการจัดการขยะท่ีดีของผู้เรียน ครูและบุคลากร

ในโรงเรียน
4) สรุปรายงานผลการดาเนนิ งานการบรหิ ารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ ให้สานกั งานเขต

พนื้ ที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบรู ณ์ เขต 1

113

ส่วนท่ี 3

กำรพิจำรณำคดั เลือกเพือ่ รับรำงวลั โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School)

1.หลักกำรและเหตผุ ล

สานักงานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1 ได้จัดทาเกณฑ์และคะแนนการ
พิจารณาเพื่อรับรางวัลโรงเรียนปลอดขยะ ของสานักงานเขตพ้ืนที่การศึกษาประถมศึกษาเพชรบูรณ์
เขต 1 ขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพ่ือส่งเสริม สนับสนุนการสร้างเครือข่ายสถานศึกษา ที่ดาเนินการลด
คัดแยก และนากลับขยะมาใช้ประโยชน์ การรวบรวมขยะเพื่อส่งไปกาจัดอย่างถูกต้อง ปลูกฝังจิตสานึก
การลด คัดแยกขยะ และนาขยะกลับมาใช้ประโยชน์ใหม่ในสถานศึกษา สร้างระบบการเรียนรู้ผ่าน
กิจกรรมต่างๆ และส่งเสริมการมีส่วนร่วมของผู้เรียนในการจัดการขยะภายในสถานศึกษา ปลูกฝัง
ลักษณะนสิ ยั รบั ผดิ ชอบต่อส่งิ แวดลอ้ มแก่ผเู้ รยี น เพ่ือมุ่งสู่สถานศึกษาปลอดขยะอยา่ งแทจ้ ริง
2. วตั ถุประสงค์

2.1 เพ่ือกระตุ้น รณรงค์เสริมสร้างจิตสานึกและความรู้ความเข้าใจถึงแนวทางในการลดปริมาณ

ขยะ การแยกขยะการนาขยะไปใช้ประโยชน์ รวมท้ังการรวบรวมขยะเพื่อไปกาจัดอย่างถูกวิธี ให้กับ

เครือข่ายสถานศึกษา

2.2 เสริมสร้างความเข็มแข็งให้แก่สถานศึกษาในสังกัดได้พัฒนาการเรียนการสอน การบริหาร

จัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การจัดกิจกรรมโดยนักเรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ และ

การมสี ่วนร่วมของครู ผเู้ รยี นและชมุ ชนโดยรอบสถานศึกษา

2.3 เพอ่ื คดั เลอื กโรงเรียนต้นแบบบรหิ ารจัดการโรงเรยี นปลอดขยะ

3. ประเภทขนำดสถำนศึกษำท่เี ขำ้ รับกำรคัดเลอื ก มีทง้ั หมด 3 ประเภท ได้แก่

3.1 ประเภทสถานศกึ ษาขนาดเลก็ มีนกั เรียนจานวนไม่เกนิ 120 คน

3.2 ประเภทสถานศกึ ษาขนาดกลาง มนี กั เรยี นจานวนตัง้ แต่ 121 – 280 คน

3.3 ประเภทสถานศึกษาขนาดใหญ่ มนี กั เรียนจานวนตงั้ แต่ 280 คนขน้ึ ไป

4. รำงวลั เกียรติบตั ร ไดแ้ ก่ ไดค้ ะแนนตงั้ แต่ 91 คะแนนขึน้ ไป
ได้คะแนนตงั้ แต่ 81 – 90 คะแนน
4.1 เกยี รตบิ ตั รระดบั ทอง ได้คะแนนตั้งแต่ 71 – 80 คะแนน
4.2 เกียรตบิ ัตรระดบั เงนิ
4.3 เกียรตบิ ตั รระดบั ทองแดง

5. เกณฑก์ ำรพิจำรณำคดั เลอื ก 15 คะแนน
5.1 การกาหนดนโยบาย 25 คะแนน
5.2 การสรา้ งความรูค้ วามเข้าใจ 15 คะแนน
5.3 การส่งเสริมการมีส่วนรว่ ม 30 คะแนน
5.4 การบรหิ ารจดั การขยะ 15 คะแนน
5.5 การประเมินผลการดาเนนิ งาน 100 คะแนน
รวม

114

6. รำยงำนผลกำรดำเนนิ กำรขับเคลื่อนกำรบรหิ ำรจดั กำรโรงเรียนปลอดขยะ

โรงเรียนท่ีสมัครเข้าร่วมการพิจารณาคัดเลือกเพื่อรับรางวัลโรงเรียนปลอดขยะ ให้จัดทาเล่ม
รายงาน ซึ่งรายงานมีรายละเอียด ปก คานา สารบัญ แบบรายงานผลการดาเนินการขับเคลื่อน
การบริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ (รข.1) แบบการประเมินตนเอง (รข.2) และรายละเอียดเนื้อหา
ในรายงานประกอบด้วย

1. การกาหนดนโยบาย
2. การสรา้ งความรู้ความเขา้ ใจ
3. การสง่ เสรมิ การมสี ่วนรว่ ม
4. การบริหารจัดการขยะ
5. การประเมินผลการดาเนินงาน
หมำยเหตุ

ให้เขียนแบบรายงานผลการผลการดาเนนิ การขับเคลอื่ นการบรหิ ารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ
(รข.1) ไม่เกิน 20 หน้ากระดาษ A4 (ตัวอักษร TH Sarabun ขนาด 16) และแนบหลักฐานประกอบ
ในภาคผนวก ไม่เกิน 50 หน้ากระดาษ A4 (ไม่นับกระดาษท่ีค่ันคาว่าภาคผนวก) โดยมีผู้อานวยการ
โรงเรียนรับรองข้อมลู ในแบบรายงานการดาเนินงานโรงเรยี นปลอดขยะ (รข.1) จานวน 3 เล่ม

คณะกรรมกำรจะไม่พจิ ำรณำผลงำน
1. ไม่มีลายมือช่ือผู้อานวยการโรงเรยี นรับรอง
2. จานวนหน้าของเอกสารเกินกว่ากาหนด (ไม่เกนิ 70 หน้าไม่นบั ปกหนา้ ปกหลัง และ

กระดาษคัน่ คาว่าภาคผนวก)
3. สง่ ถงึ สานักงานเขตพนื้ ท่กี ารศึกษาประถมศึกษาเพชรบรู ณ์ เขต1 เกินระยะเวลาท่ีกาหนด

115

ภำคผนวก

116

เกณฑ์และคะแนนกำรพิจำรณำเพอ่ื รบั รำงวัลโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School)
ของสำนกั งำนเขตพื้นทีก่ ำรศึกษำประถมศกึ ษำเพชรบูรณ์ เขต 1

ประเดน็ รำยกำรพจิ ำรณำ น้ำหนกั รวม
คะแนน 15
1. กำรกำหนดนโยบำย ใน 1.1 นโยบายการดาเนนิ งานการบริหาร 25
การบรหิ ารจดั การขยะใน จัดการขยะในโรงเรียน และการ 5
โรงเรยี น สอ่ื สารนโยบายของผู้บรหิ าร 5 15
พจิ ารณาจากประเด็น 5
1.2 การสนบั สนุนของผ้บู ริหาร ในการ 5
ตอ่ ไปน้ี ดาเนนิ งานการบริหารจัดการขยะ
ในโรงเรียน 5
5
1.3 แผนและวธิ ีการดาเนนิ งานการ
บรหิ ารจดั การขยะในโรงเรยี น 5

2. กำรสร้ำงควำมร้คู วำม 2.1 กระบวนการส่งเสรมิ และเผยแพร่ 5
เข้ำใจ ในการส่งเสรมิ ความรู้ ความร้คู วามเข้าใจในการจดั การ 5
ความเข้าใจและการสรา้ ง ขยะ ท้ังภายในและภายนอก 5
วินยั ใน การจดั การขยะ โรงเรียน 5
พจิ ารณาจากประเด็น
2.2 การพฒั นาครู/บคุ ลากร ให้มคี วาม
ต่อไปนี้ ตระหนกั มีความร้คู วามเข้าใจ
ในการจดั การขยะในโรงเรยี น

2.3 กระบวนการส่งเสรมิ การสร้างวนิ ัย
และความรับผดิ ชอบในการจัดการ
ขยะ ใหก้ ับผู้เรียน ครแู ละบุคลากร
ในโรงเรียน

2.4 การบูรณาการหลักสูตรการเรียน
การสอนในการจัดการขยะใน
โรงเรียน

2.5 จุดเรียนรหู้ รือแหล่งเรยี นรู้ใน
โรงเรียน เพ่อื เป็นฐานเรียนรู้และ
การจัดกิจกรรมโรงเรยี นปลอดขยะ

3. กำรสง่ เสรมิ กำรมสี ่วนร่วม 3.1 การมีสว่ นร่วมของผเู้ รยี น ครู
ของผู้เรียน ครู บคุ ลากรใน และบุคลากรในโรงเรยี น ในการ
โรงเรียนและหน่วยงาน ดาเนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะ
ภายนอกในการจดั การขยะ 3.2 การมีสว่ นร่วมของหน่วยงาน
ในโรงเรียน ภายนอกโรงเรียน ในการ
พิจารณาจากประเดน็
ดาเนนิ งานโรงเรียนปลอดขยะ
ต่อไปนี้ 3.3 ข้อมลู เครือข่ายและวธิ ีการสรา้ ง
เครือข่ายอยา่ งมีประสิทธภิ าพ

117

ประเด็น รำยกำรพิจำรณำ นำ้ หนกั รวม
คะแนน 30
4. กำรบรหิ ำรจัดกำรขยะ 4.1 การดาเนนิ กิจกรรมโรงเรียนปลอด
10 15
ในโรงเรียนอยา่ งมี ขยะ โดยใชห้ ลัก A3R (งด, ลด, 100
10
ประสทิ ธิภาพ การใชซ้ า้ และการนากลบั มาใช)้ 5
5
พจิ ารณาจากประเด็นต่อไปนี้ และมนี วัตกรรมการบรหิ ารจัดการ 5

ขยะมลู ฝอยในโรงเรยี น 5

4.2 การดาเนนิ กิจกรรมการคัดแยก 5
100
ขยะ 4 ประเภท เช่น การจัดทา

ธนาคารขยะโรงเรยี น

4.3 การดาเนนิ กิจกรรมการจัดการ

ขยะโดยประยุกตใ์ ช้หลักปรัชญา

ของเศรษฐกิจพอเพยี ง

4.4 ระบบเอกสารและข้อมูลการ

บรหิ ารจัดการขยะในโรงเรยี น

5. กำรประเมนิ ผลกำร 5.1 การประเมินผลการดาเนินงานการ

ดำเนนิ งำน สง่ ผลตอ่ บริหารจัดการโรงเรียนปลอดขยะ

ประสทิ ธิภาพของการบรหิ าร เพอ่ื ปรบั ปรุงพัฒนาอย่างต่อเนอ่ื ง

จดั การโรงเรยี นปลอดขยะ และยั่งยนื

พจิ ารณาจากประเด็นตอ่ ไปน้ี 5.2 การประเมนิ จิตสานกึ และ

พฤติกรรมการจดั การขยะที่ดีของ

ผเู้ รียน ครู และบุคลากรใน

โรงเรยี น

5.3 การประเมินปริมาณขยะมูลฝอยที่

นากลบั มาใชป้ ระโยชน์ผ่าน

กิจกรรมและปริมาณขยะมลู ฝอย

ทน่ี าไปกาจัดลดลงของโรงเรียน

รวม

118

รำยละเอียดกำรพิจำรณำ เพ่ือรับรำงวัลโรงเรยี นปลอดขยะ (Zero Waste School)
ของสำนกั งำนเขตพ้ืนทก่ี ำรศึกษำประถมศกึ ษำเพชรบรู ณ์ เขต 1

ประเดน็ รำยกำรพิจำรณำ ประเดน็ กำรพจิ ำรณำ

1.กำรกำหนดนโยบำย 1.1 นโยบายการ 1.1.1 มกี ารกาหนดนโยบายและวิสยั ทัศน์
ในการบริหารจดั การ ดาเนินงานการบริหาร ดา้ นการจัดการขยะ กบั ผูม้ สี ว่ นไดส้ ว่ นเสยี
ขยะในโรงเรียน จัดการขยะในโรงเรยี น เช่น กรรมการสถานศึกษา ผูป้ กครอง
พจิ ารณาจากประเด็น และการสื่อสารนโยบาย กรรมการนักเรียน หน่วยงานทเ่ี กีย่ วข้อง
ตอ่ ไปนี้ ของผบู้ ริหาร 1.1.2 มกี ารประกาศนโยบายและวิสัยทัศน์
ไปยัง ผมู้ สี ว่ นไดส้ ่วนเสีย ชดั เจนและ
(15 คะแนน) (5 คะแนน) ครบถ้วน
1.1.3 มกี ารกาหนดโครงสร้างการบรหิ าร
จัดการโรงเรียนปลอดขยะ ให้มคี ณะทางาน
ผู้รับผิดชอบโครงการและกาหนดบทบาท
หนา้ ท่ี โดยใช้รูปแบบ การบริหารจดั การ
แบบมสี ว่ นร่วม

1.2 การสนบั สนนุ ของ 1.2.1 ผู้บรหิ ารมีการสนับสนุนและอานวย
ผ้บู รหิ าร ในการ ความสะดวกดา้ นตา่ งๆอย่างเปน็ รปู ธรรม
ดาเนินงานการบรหิ าร ในเรื่องการจัด การขยะ
จดั การขยะในโรงเรยี น 1.2.2 มีการประสานงานกบั หน่วยงานหรือ
บคุ ลากร ทีเ่ ก่ียวข้อง เพ่อื สนับสนุนการ
(5 คะแนน) จดั การขยะ
1.2.3 มกี ารกากับดแู ลการดาเนนิ งานให้
เป็นไปตามนโยบายทกี่ าหนดไวแ้ ละติดตาม
ความกา้ วหน้าของ การดาเนินงานโรงเรียน
ปลอดขยะเพ่ือใหเ้ ปน็ ไปตามข้ันตอนที่
ชัดเจน

1.3 แผนและวิธีการ 1.3.1 มีการจดั ทาแผนการดาเนินงาน
ดาเนินงานการบรหิ าร โครงการโรงเรียนปลอดขยะ มีการกาหนด
จัดการขยะในโรงเรียน กรอบเวลา วธิ กี ารและขัน้ ตอนการ
ดาเนนิ งานโครงการกจิ กรรม มีผรู้ ับผิดชอบ
(5 คะแนน) โครงการ/กจิ กรรม และมีการกาหนด
เปา้ หมายหรอื ตวั ชีว้ ัด

119

ประเดน็ รำยกำรพจิ ำรณำ ประเดน็ กำรพจิ ำรณำ

2.กำรสร้ำงควำมรู้ 2.1 กระบวนการสง่ เสรมิ 2.1.1 มกี ารเชญิ วิทยากรจากภายนอกมาให้
ควำมเข้ำใจ ในการ และเผยแพร่ความรู้ความ ความรู้ด้านการจัดการขยะ
สง่ เสริมความรู้ความ เข้าใจในการจัดการขยะ 2.1.2 มกี ารใหค้ วามรู้การจัดการขยะทหี่ นา้
เขา้ ใจและการสร้างวนิ ัย ทงั้ ภายในและภายนอก เสาธง/ ในหอ้ งเรียน/ป้ายนเิ ทศ/โปสเตอร/์
ในการจดั การขยะ โรงเรยี น แผน่ พับ/ส่อื ต่างๆ ฯลฯ
พิจารณาจากประเด็น 2.1.3 มีวธิ กี ารหรือกระบวนการเผยแพร่
ตอ่ ไปน้ี (5 คะแนน) ประชาสัมพันธค์ วามรู้ความเข้าใจผา่ นส่ือที่มี
ความเหมาะสมกบั โรงเรยี น
(25 คะแนน)
2.2.1 มกี ารจัดอบรมพัฒนาครู/บุคลากร
2.2 การพัฒนาครู/ ดา้ นการจัดการขยะ
บคุ ลากร ใหม้ ีความ 2.2.2 มกี ารพาครู/บคุ ลากรไปศกึ ษาดงู าน
ตระหนกั มีความรู้ความ ดา้ นการจดั การขยะ
เข้าใจ ในการจัดการขยะ 2.2.3 มกี ารแลกเปล่ยี นเรียนรู้ระหว่างคร/ู
ในโรงเรยี น บุคลากร เพื่อการปรบั ปรงุ แก้ไขและพฒั นา
กจิ กรรม การจดั การขยะ
(5 คะแนน)

2.3 กระบวนการจดั การ 2.3.1 มกี ารจดั การกระบวนการเรียนรู้
เรียนรวู้ ินยั และความ เกยี่ วกบั วนิ ัยและความรับผดิ ชอบตอ่ ตนเอง
รบั ผิดชอบในการจัดการ และส่วนรวม
ขยะ ให้กับผเู้ รียน ครูและ 2.3.2 มกี ารเรียนร้กู ฎระเบยี บ/ข้อตกลง/
บคุ ลากรในโรงเรียน เงื่อนไขเกีย่ วกับการจดั การขยะมูลฝอยใน
โรงเรยี น
(5 คะแนน) 2.3.3 มกี ารจัดกิจกรรม เพื่อส่งเสรมิ การ
สรา้ งวินัย ด้านการจดั การขยะ เช่น การคัด
แยกขยะ การจดั ทาธนาคารขยะโรงเรียน
เปน็ ตน้
2.3.4 มกี ารกาหนดบทบาทหน้าทคี่ วาม
รับผิดชอบของนกั เรยี นเพ่อื รับผิดชอบ
ร่วมกับครูและบคุ ลากร ในโรงเรียน
2.3.5 มกี ารนเิ ทศ ติดตามและประเมนิ ผล
เพอ่ื ใหค้ าแนะนาช่วยเหลือการดาเนนิ งาน
เพอ่ื เสริมสรา้ ง การมวี ินัยต่อตนเองและ
สว่ นรวม

120

ประเดน็ รำยกำรพจิ ำรณำ ประเด็นกำรพิจำรณำ

2.4 การบูรณาการ 2.4.1 มีการจัดทาหลักสูตรการเรยี นการ

หลกั สตู รการเรียนการสอน สอนในการจัดการขยะในโรงเรยี น/โรงเรียน

ในการจดั การขยะใน ปลอดขยะ/อื่นๆ ทเี่ กย่ี วข้อง

โรงเรียน 2.4.2 มีการสอดแทรกความรู้ในเร่อื งการ

จัดการขยะ ไว้ในสาระการเรียนรูอ้ ย่าง

(5 คะแนน) เหมาะสม

2.4.3 มีการแบ่งองค์ความรูเ้ รื่องการจดั การ

ขยะ ที่เหมาะสมกับนักเรยี นแตล่ ะชว่ งชน้ั

2.4.4 มรี ูปแบบการประเมินผลการเรียนรู้

ของผเู้ รยี น

2.4.5 มกี ารมอบหมายครผู ู้รับผิดชอบสอน

สาระการเรียนรู/้ หลักสูตรโรงเรยี นปลอด

ขยะ

2.5 จดุ เรียนรู้หรอื แหล่ง 2.5.1 มีจุดเรยี นรหู้ รอื แหลง่ เรียนรโู้ รงเรยี น

เรยี นร้ใู นโรงเรยี น เพ่ือ ปลอดขยะ

เปน็ ฐานเรียนร้แู ละการจัด 2.5.2 มีสถานทีจ่ ดุ เรียนรูห้ รือแหล่งรู้ มี

กจิ กรรมโรงเรยี นปลอด สภาพท่เี หมาะสมแก่การเรียนรู้ ท่ีส่งเสรมิ

ขยะ สนบั สนุนและแลกเปลยี่ นประสบการณ์

ระหว่างบคุ ลากรในโรงเรยี นดว้ ยกัน หรือ

(5 คะแนน) บคุ ลากรในโรงเรียนกบั หนว่ ยงานหรอื ชุมชน

ภายนอกทสี่ นใจ

2.5.3 มีการจัดทาแผนผังเส้นทางขยะ

ต้งั แต่แหลง่ กาเนิดขยะ การคัดแยก การ

นาไปใช้ประโยชน์ การรวบรวม การเก็บ

ขนส่งไปกาจัด เป็นต้น

3. กำรสง่ เสริมกำรมี 3.1 การมสี ว่ นร่วมของ 3.1.1 มกี ารบนั ทึกข้อมูลจานวนนักเรียน

ส่วนร่วม ของผ้เู รียน ครู ผู้เรยี น ครูและบุคลากรใน ครแู ละบุคลากรมีส่วนร่วมกิจกรรมโรงเรยี น

บคุ ลากรในโรงเรยี นและ โรงเรียน ในการ ปลอดขยะ และภาพกจิ กรรม

หน่วยงานภายนอกใน ดาเนินงานโรงเรยี นปลอด 3.1.2 กิจกรรมทนี่ ักเรยี น ครแู ละบุคลากร

การจัดการขยะใน ขยะ ในโรงเรียนมสี ่วนร่วมกิจกรรมโรงเรียน

โรงเรยี น ปลอดขยะอย่างสม่าเสมอมีจานวนนักเรียน

พจิ ารณาจากประเดน็ (5 คะแนน) ครู บคุ ลากร และกลุ่มเป้าหมายทเี่ ขา้ ร่วม

ต่อไปน้ี กิจกรรม สม่าเสมอ ไม่น้อยกว่ารอ้ ยละ 80

(15 คะแนน) ของบุคลากรภายในโรงเรยี น

121

ประเด็น รำยกำรพิจำรณำ ประเด็นกำรพจิ ำรณำ

3.2 การมีส่วนรว่ มของ 3.2.1 มีบคุ ลากรและภาคสว่ นต่างๆ เข้ารว่ ม
หนว่ ยงานภายนอก หรือสนบั สนนุ การดาเนินกิจกรรม เชน่
โรงเรียน ในการ คณะกรรมการสถานศึกษา ผู้ปกครองหรือ
ดาเนินงานโรงเรยี น ผแู้ ทนชมุ ชน หน่วยงานต่างๆ ฯลฯ
ปลอดขยะ 3.2.2 มีการร่วมคิด ร่วมวางแผนหรือร่วม
สนับสนนุ กิจกรรมกับโรงเรยี น
(5 คะแนน) 3.2.3 มกี ารเข้ารว่ มดาเนนิ กิจกรรมกับ
โรงเรยี นอย่างสม่าเสมอ
3.2.4 โรงเรียนมีกระบวนการประเมินการมี
ส่วนรว่ มของภาคสว่ นตา่ งๆนอกโรงเรียน
(ผู้ปกครอง ผแู้ ทนชมุ ชน หนว่ ยงานภาครฐั
ภาคเอกชน อปท. ศาสนสถาน ฯลฯ)

3.3 ข้อมูลเครือข่ายและ 3.3.1 มีข้อมูลภาคีเครือข่ายและวิธีการสร้าง

วิธีการสร้างเครือข่ายอยา่ ง เครอื ข่ายอย่างมปี ระสทิ ธิภาพ

มีประสิทธภิ าพ 3.3.2 มีการจัดทาบันทึกข้อตกลงความ

ร่วมมอื (MOU) ในการมีส่วนรว่ มในการ

(5 คะแนน) ดาเนินงานโรงเรยี นปลอดขยะ

4. กำรบรหิ ำรจดั กำร 4.1 การดาเนนิ กจิ กรรม 4.1.1 มีแผนการดาเนนิ กิจกรรม ด้าน A3Rs
ขยะ ในโรงเรียนอยา่ งมี โรงเรียนปลอดขยะ โดยใช้ 4.1.2 มีการอบรม/ศึกษาดูงาน ด้าน A3Rs
ประสิทธภิ าพ หลัก A3R (งด, ลด, การใช้ 4.1.3 มีการประชาสมั พนั ธ์ ด้าน A3Rs
พจิ ารณาจากประเดน็ ซา้ และการนากลับมาใช้) 4.1.4 มกี ิจกรรมด้านการงด ด้านการลด
ตอ่ ไปนี้ ปริมาณขยะ ดา้ นการใชซ้ า้ และดา้ นการคดั
(10 คะแนน) แยกขยะเพื่อนากลบั มาใชใ้ หม่ ที่
(30 คะแนน) สอดคลอ้ งกบั บรบิ ทของโรงเรยี นหรอื
วัฒนธรรมทอ้ งถน่ิ
4.1.5 มนี วตั กรรมการบริหารจัดการขยะใน
โรงเรยี น

122

ประเดน็ รำยกำรพิจำรณำ ประเดน็ กำรพิจำรณำ
4.2 การดาเนินกิจกรรม
การคดั แยกขยะ 4 4.2.1 มีแผนการดาเนนิ โครงการด้านการ
ประเภท เช่น การจดั ทา จัดการขยะมูลฝอย ท้ัง 4 ประเภท ภายใน
ธนาคารขยะโรงเรียน โรงเรียน
4.2.2 มกี ารอบรมใหค้ วามรู้และทกั ษะด้าน
(10 คะแนน) การจัดการขยะมลู ฝอยทัง้ 4 ประเภท
4.2.3 มีการศึกษาดูงาน เพื่อแลกเปล่ยี น
4.3 การดาเนินกจิ กรรม ความรู้ และประสบการณ์ ดา้ นการจดั การ
การจดั การขยะโดย ขยะมูลฝอย อย่างน้อย 1 ครงั้
ประยุกต์ใช้หลักปรัชญา 4.2.4 มกี จิ กรรมและข้อกาหนดการ
ของเศรษฐกจิ พอเพียง ปฏบิ ัตกิ ารคดั แยก รวบรวมและนากลบั มาใช้
ประโยชนท์ ่ีชดั เจน เชน่ การจัดทาธนาคาร
(5 คะแนน) ขยะโรงเรยี น
4.2.5 มกี จิ กรรมการแปรรปู หรอื การนาขยะ
มลู ฝอย ไปใช้ประโยชนใ์ นด้านต่างๆที่
หลากหลาย

4.3.1 มกี จิ กรรมที่ดาเนนิ งานยึดหลักปรัชญา
ของเศรษฐกจิ พอเพียง โดยใช้แนวทาง
ประหยดั พงึ่ พาตนเอง เรยี บง่ายและมี
ประสิทธิภาพ
4.3.2 มกี ารใชห้ ลกั ความพอประมาณ การ
ใชห้ ลกั ความมีเหตุผล การใช้หลักการมี
ภูมิคุ้มกนั การใช้เงื่อนไขความร้แู ละเงอ่ื นไข
คณุ ธรรม ในกจิ กรรมการจัดการขยะ

4.4 ระบบเอกสารและ 4.4.1 มีขอ้ มูลและรายงานผลการดาเนินงาน
ขอ้ มลู การบริหารจัดการ ท่ีเกยี่ วข้องกับกจิ กรรมโรงเรยี นปลอดขยะ
ขยะในโรงเรยี น 4.4.2 มีขอ้ มูลปริมาณขยะแต่ละประเภทก่อน
และหลงั การดาเนนิ งาน และประมวลผล
(5 คะแนน) ข้อมูลปริมาณขยะ แต่ละประเภท โดยทา
เปน็ กราฟหรือตาราง ฯลฯ
4.4.3 มีการเผยแพร่ขอ้ มูลการดาเนนิ กจิ กรรม
โรงเรยี นปลอดขยะในรปู แบบตา่ งๆ

123

ประเด็น รำยกำรพิจำรณำ ประเด็นกำรพจิ ำรณำ

5. กำรประเมนิ ผลกำร 5.1 การประเมนิ ผลการ 5.1.1 มกี ารประเมินตนเอง ในเรือ่ งผล
ดำเนินงำน สง่ ผลต่อ ดาเนินงานการบริหาร ดาเนนิ งาน การบรหิ ารจดั การโรงเรียน
ประสทิ ธิภาพของการ จดั การโรงเรยี นปลอดขยะ ปลอดขยะ ตามแนวทางการดาเนินการ
บริหารจัดการโรงเรยี น เพอ่ื ปรบั ปรุงพัฒนาอยา่ ง ขับเคลอ่ื นการบริหารโรงเรียนปลอดขยะ
ปลอดขยะ ตอ่ เนื่องและยั่งยนื อยา่ งต่อเนอ่ื ง
พิจารณาจากประเดน็
ต่อไปน้ี (5 คะแนน)

(15 คะแนน) 5.2 การประเมนิ จิตสานึก 5.2.1 มแี บบประเมินจติ สานึกและ

และพฤตกิ รรมการจดั การ พฤติกรรมการจัดการขยะทีด่ ีของผู้เรียน

ขยะทีด่ ีของผ้เู รยี น ครูและ ครูและบุคลากรในโรงเรียน

บุคลากรในโรงเรยี น 5.2.2 รอ้ ยละร้อยของผู้เรยี น ครูและ

บคุ ลากรภายในโรงเรียนมจี ติ สานกึ และ

(5 คะแนน) พฤติกรรมการจัดการขยะที่ดี

5.3 การประเมนิ ปรมิ าณ 5.3.1 มีแบบประเมินผลการดาเนินงานการ

ขยะมูลฝอยที่นากลับมาใช้ จดั กจิ กรรมการจัดการขยะมูลฝอยใน

ประโยชน์ผา่ นกิจกรรม โรงเรียน

และปริมาณขยะมลู ฝอยท่ี 5.3.2 มีผลการเปรยี บเทียบปริมาณขยะมลู

นาไปกาจดั ลดลง ฝอยในโรงเรียนก่อนและหลงั การจัดกจิ กรรม

5.3.3 รอ้ ยละของปรมิ าณขยะมลู ฝอยใน

(5 คะแนน) โรงเรยี นลดลง

124

รข.1

แบบรำยงำน

ผลกำรดำเนินกำรขบั เคลอื่ นกำรบรหิ ำรจัดกำรโรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School)
สงั กดั สำนักงำนเขตพ้นื ที่กำรศกึ ษำประถมศึกษำเพชรบรู ณ์ เขต 1

ประเภทสถำนศกึ ษำ  ขนาดเล็ก  ขนาดกลาง  ขนาดใหญ่
ข้อมูลพ้นื ฐำนของสถำนศกึ ษำ
1. สถำนที่ตัง้
ช่อื โรงเรยี น...........................................................................................................................................
เลขที่......................................ตาบล.........................อาเภอ................................จงั หวัด.........................
รหัสไปรษณีย์.....................................โทรศัพท์.....................โทรสาร......................................... ...............
E-mail………………………………………..Website…………………………………………………………………………….…
2.ผ้บู รหิ ำร และครูท่ีรับผิดชอบโครงกำร
ชือ่ ผ้บู ริหารสถานศึกษา (นาย/นาง/นางสาว)..........................................................................................
ตาแหนง่ ..........................................................โทรศพั ท์เคล่อื นท่ี.............................................................
ช่อื ครทู ี่รับผดิ ชอบโครงการ(นาย/นาง/นางสาว)......................................................................................
ตาแหน่ง...........................................................................โทรศัพท์เคล่อื นท่ี.................................
3.รำยละเอียดจำนวนบคุ ลำกร /นกั เรียน
จานวนผสู้ อน.........................................คน บคุ ลากรภายในสถานศึกษา.............................คน
รวมทั้งสิน้ ......................................คน
จานวนนักเรยี นทงั้ สน้ิ ......................คน
4.รำยงำนผลกำรผลกำรดำเนินกำรขบั เคล่อื นกำรบริหำรจัดกำรโรงเรียนปลอดขยะ
ประกอบด้วย 1) การกาหนดนโยบาย 2)การสร้างความรู้ความเขา้ ใจ 3) การส่งเสริมการมีสว่ นร่วม 4)
การบรหิ ารจัดการขยะ 5) การประเมนิ ผลการดาเนนิ งาน
......................................................................................... ..........................................................................
...................................................................................................................................................................

ขอรบั รองวา่ ข้อมลู ขา้ งต้นเป็นความจริงทุกประการ

ลงช่อื .............................................
(.............................................)

ตาแหน่ง........................................

125

รข.2

แบบประเมนิ ตนเอง

ของโรงเรียน เพื่อรบั รำงวลั โรงเรียนปลอดขยะ (Zero Waste School)

ของโรงเรียน.................................................

ประเดน็ รำยกำรพจิ ำรณำ น้ำหนัก รวม คะแนน
คะแนน ประเมิน
ตนเอง

1.กำรกำหนดนโยบำย 1.1 นโยบายการดาเนินงานการ
ในการบรหิ ารจดั การขยะใน บริหารจัดการขยะในโรงเรยี น และ 5
โรงเรยี น การส่ือสารนโยบายของผบู้ รหิ าร
พิจารณาจากประเด็นต่อไปนี้ 1.2 การสนับสนุนของผู้บริหาร ในการ
ดาเนนิ งานการบริหารจัดการขยะ 5 15
ในโรงเรยี น

1.3 แผนและวิธกี ารดาเนนิ งานการ 5
บรหิ ารจัดการขยะในโรงเรยี น

2. กำรสร้ำงควำมรูค้ วำมเข้ำใจ 2.1 กระบวนการสง่ เสรมิ และเผยแพร่
ในการสง่ เสริมความรคู้ วามเข้าใจ ความร้คู วามเข้าใจในการจดั การขยะ 5
และการสรา้ งวินัยในการจัดการ ทง้ั ภายในและภายนอกโรงเรียน
ขยะ 2.2 การพฒั นาครู/บุคลากร ให้มีความ
พิจารณาจากประเดน็ ตอ่ ไปนี้ ตระหนกั มีความรคู้ วามเข้าใจ ในการ 5
จัดการขยะในโรงเรียน
25
2.3กระบวนการส่งเสรมิ การสรา้ งวินัย
และความรับผดิ ชอบในการจัดการ 5
ขยะ ให้กับผู้เรยี น ครูและบุคลากรใน
โรงเรียน

2.4การบรู ณาการหลักสตู รการเรียน 5
การสอนในการจัดการขยะในโรงเรยี น

2.5จุดเรยี นรหู้ รอื แหลง่ เรียนรู้ใน
โรงเรียน เพอื่ เป็นฐานเรยี นรูแ้ ละการ 5
จัดกิจกรรมโรงเรียนปลอดขยะ

3.กำรส่งเสริมกำรมสี ว่ นรว่ ม 3.1 การมสี ่วนรว่ มของผูเ้ รียน ครูและ
ของผ้เู รียน ครู บคุ ลากรใน บคุ ลากรในโรงเรยี น ในการดาเนนิ งาน 5
โรงเรียนและหน่วยงานภายนอก โรงเรียนปลอดขยะ
ในการจัดการขยะในโรงเรียน 3.2 การมีส่วนร่วมของหน่วยงาน
พิจารณาจากประเด็นตอ่ ไปน้ี ภายนอกโรงเรียน ในการดาเนินงาน 5 15
โรงเรยี นปลอดขยะ

3.3 ขอ้ มูลเครอื ข่ายและวิธกี ารสร้าง 5
เครอื ข่ายอย่างมีประสิทธภิ าพ

126

ประเด็น รำยกำรพจิ ำรณำ น้ำหนัก รวม คะแนน
ประเมินตนเอง
4. กำรบรหิ ำรจดั กำรขยะ คะแนน
ในโรงเรยี นอย่างมปี ระสทิ ธภิ าพ
4.1 การดาเนนิ กิจกรรมโรงเรียนปลอด
พิจารณาจากประเดน็ ต่อไปน้ี
ขยะ โดยใช้หลัก A3Rs (งด, ลด, การ 10

ใช้ซา้ และการนากลบั มาใช้) และมี

นวตั กรรมการบริหารจดั การขยะมลู

ฝอยในโรงเรียน

4.2 การดาเนินกิจกรรมการคัดแยก 30

ขยะ 4 ประเภท เชน่ การจดั ทา 10

ธนาคารขยะโรงเรยี น

4.3 การดาเนนิ กจิ กรรมการจัดการขยะ

โดยประยุกตใ์ ช้หลักปรชั ญาของ 5

เศรษฐกิจพอเพียง

4.4 ระบบเอกสารและข้อมลู การ 5
บรหิ ารจดั การขยะในโรงเรียน

5. กำรประเมินผลกำร 5.1 การประเมินผลการดาเนินงานการ

ดำเนินงำน ส่งผลต่อ บรหิ ารจดั การโรงเรียนปลอดขยะ เพ่ือ 5

ประสิทธิภาพของการบรหิ าร ปรบั ปรุงพฒั นาอย่างต่อเนื่องและย่งั ยนื

จดั การโรงเรียนปลอดขยะ 5.2 การประเมนิ จิตสานกึ และ

พจิ ารณาจากประเด็นต่อไปน้ี พฤติกรรมการจดั การขยะท่ดี ีของ 5 15

ผูเ้ รยี น ครแู ละบคุ ลากรในโรงเรียน

5.3 การประเมินปริมาณขยะมลู ฝอยที่

นากลับมาใช้ประโยชนผ์ า่ นกจิ กรรม 5

และปรมิ าณขยะมูลฝอยที่นาไปกาจดั

ลดลงของโรงเรียน

รวม 100 100

ลงชอื่ .......................................ผปู้ ระเมิน
(........................................)

ตาแหน่งผู้อานวยการโรงเรยี น.............................

127

ช. คณะผูจ้ ัดทำวิจัย

ท่ปี รกึ ษำ คณะผ้วู จิ ยั

นายบรรเจดิ กลิ่นจนั ทร์ ผู้อานวยการสานักงานเขตพ้ืนทีก่ ารศึกษา
ประถมศึกษาเพชรบูรณ์ เขต 1
นายสุทศั น์ ธิยานนั ท์ ผู้อานวยการโรงเรียนบ้านโปง่ นกแกว้ สพป.เพชรบรู ณ์ เขต 1
นายสุกจิ เมฆประยรู ผู้อานวยการโรงเรียนบ้านยาวี-หว้ ยโป่ง สพป.เพชรบรู ณ์ เขต 1
นายธนกฤต อง้ั น้อย ผู้อานวยการโรงเรียนบา้ นวงั จาน สพป.เพชรบูรณ์ เขต 1
นางนิลยา ทองศรี ศึกษานเิ ทศกช์ านาญการพิเศษ สพป.เพชรบูรณ์ เขต 1
นางจิรันธนนิ คงจนี ศึกษานิเทศกช์ านาญการพเิ ศษ สพป.เพชรบูรณ์ เขต 1

คณะผู้วิจยั รองผูอ้ านวยการสานักงานเขตพืน้ ที่การศึกษา
ประถมศกึ ษาเพชรบรู ณ์ เขต 1
นายวทิ ยา เกษาอาจ ผู้อานวยการกลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.เพชรบูรณ์ เขต 1
นกั วชิ าการศกึ ษาชานาญการพิเศษ สพป.เพชรบูรณ์ เขต 1
นางอารีย์ คามาตร เจ้าพนกั งานธุรการปฏบิ ัตกิ าร สพป.เพชรบูรณ์ เขต 1
นางอรุณศรี ศรีเมือง นกั จิตวทิ ยาโรงเรียน ประจาเขตพน้ื ท่ีการศึกษา
นางบังอร สายคาหน่อ สพป.เพชรบรู ณ์ เขต 1
นางเสาวนีย์ บตุ รศริ ิ