ข สารบัญ หน้า สารบัญ ข สารบัญตาราง ค สารบัญภาพ ค สารบัญภาคผนวก ค สารบัญภาคผนวกรูปภาพ ค บทสรุปส าหรับผู้บริหาร ง 1. หลักการและเหตุผล 1 2. วัตถุประสงค์ 1 3. เป้าหมาย 1 4. ระยะเวลาในการด าเนินงาน 1 5. งบประมาณ 2 6. ผลการด าเนินงาน 2 6.1 ผลการด าเนินงานโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน 2 6.2 ผลการจัดอบรมวิทยากร 8 7. ประโยชน์ที่ได้รับ 9 7.1 ด้านผลผลิต 9 7.2 ด้านผลลัพธ์ 10 7.3 ด้านความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจ 10 8. ปัญหาและอุปสรรค 10 9. ข้อเสนอแนะ 11 10. ผู้รับผิดชอบโครงการ 11 บรรณานุกรม 12 ภาคผนวก 13
ค สารบัญตาราง หน้า ตารางที่ 1ผลการด าเนินงานโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน ประจ าปีงบประมาณ 2566 7 สารบัญภาคผนวก หน้า ภาคผนวก ก เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการด าเนินงานโครงการ 14 1. ขออนุมัติงบประมาณด าเนินการโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน 15 2. ข้อมูลแผนผลการปฏิบัติงาน และการใช้จ่ายงบประมาณ ประจ าปี 2566 35 3. ขอปรับแผนโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน และขออนุมัติโครงการฯ 36 4. หนังสือเชิญ กทช. เรื่องเชิญเป็นวิทยากร พร้อมก าหนดการ 45 5. หนังสือเชิญ ผอ.กวจ. เป็นประธานการอบรมฯ 50 6. หนังสือขออนุญาตจารึกชื่อบนใบประกาศฯ 51 7. งบประมาณในการเดินทางมาอบรมฯ 52 8. ตารางผลการด าเนินงาน 58 9. ขอบเขตการประเมินผลโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน 58 ภาคผนวก ข ภาพประกอบการด าเนินงาน 61 สารบัญภาคผนวกรูปภาพ หน้า 1. ภาพผลการประเมินโครงการฯ โรงเรียนต่อยอด ปี 2558-2565 62 2. ภาพผลการประเมินโครงการฯ โรงเรียนใหม่ ปี 2566 64
ง บทสรุปผู้บริหาร กรมพัฒนาที่ดิน มีการด าเนินการโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียนมาอย่างต่อเนื่องเพื่อปลูกฝัง เยาวชนในเรื่องการท าการเกษตรและปลูกพืชผักให้ปลอดสารพิษ เพื่อให้ปลอดภัยทั้งต่อผู้บริโภคและผู้ผลิต โดยกรมพัฒนาที่ดินจะสนับสนุนอุปกรณ์และปัจจัยการผลิตที่เป็นเทคโนโลยีของกรมพัฒนาที่ดิน เพื่อน าไปใช้ ในการสาธิตการผลิตและการน าไปใช้ในแปลงเกษตรที่มีการด าเนินการในโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการในแต่ละปี ภายใต้แผนงานในกิจกรรมหลักที่ 12 ส่งเสริมการใช้สารอินทรีย์ลดการใช้สารเคมีทางการเกษตร ส่งเสริม เกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน โครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน ซึ่งโครงการดังกล่าวมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นแหล่ง อาหารกลางวันให้กับนักเรียนและพัฒนาโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการให้เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการเกษตรและ การพัฒนาที่ดินโดยใช้เทคโนโลยีชีวภาพและเทคโนโลยีการพัฒนาที่ดินของกรมพัฒนาที่ดิน ส าหรับปีงบประมาณ 2566 กรมพัฒนาที ่ดิน จัดสรรงบประมาณและปัจจัยการผลิตให้แก่ เกษตรกรกลุ่มเดิมที่เข้มแข็งแก่สถานีพัฒนาที่ดิน 77 แห่ง และศูนย์ปฏิบัติการพัฒนาที่ดินโครงการหลวง 1 แห ่ง โดยมีผลการด าเนินงานสรุปได้ดังนี้ โรงเรียนใหม ่จ านวน 100 แห ่ง จัดสรรงบประมาณให้ โรงเรียนละ 15,000 บาท รวมเป็นเงินจ านวนทั้งสิ้น 1,500,000 บาท ด าเนินการได้ 100 แห่ง คิดเป็น ร้อยละ 100 โรงเรียนต่อยอดขยายผลจากโรงเรียนเดิมจ านวน 500 แห่ง จัดสรรงบประมาณให้โรงเรียน ละ 5,000 บาท รวมเป็นเงินจ านวนทั้งสิ้น 2,500,000 บาท ด าเนินการได้ 500 แห ่ง คิดเป็นร้อยละ 100 และการจัดโครงการอบรมวิทยากรส าหรับการถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านการใช้เทคโนโลยีด้านการ พัฒนาที ่ดินให้แก ่ครูและเจ้าหน้าที ่ผู้รับผิดชอบโครงการจ านวน 200 คน วงเงิน 1,120,000 บาท ด าเนินการได้ 188 คน คิดเป็นร้อยละ 94 สาเหตุที่ด าเนินการได้ไม่ครบตามเป้าหมายเนื่องจากผู้เข้าร่วม การอบรมซึ่งเป็นครูจากโรงเรียนที่เข้าร ่วมโครงการซึ่งส ่วนใหญ่เป็นโรงเรียนขยายโอกาส และได้รับ มอบหมายภารกิจด่วนในวันอบรม ท าให้ไม่สามารถเข้ารับการอบรมได้ตามก าหนด มีการติดตามประเมินผลการด าเนินโครงการฯ 2 รูปแบบ ได้แก่ 1. การประเมินผลจากการจัดอบรมวิทยากรฯ โดยเก็บข้อมูลจากผู้เข้าร่วมการอบรม ซึ่งเป็นครูจาก โรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการในพื้นที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 3 เขต 4 และ เขต 5 รวมทั้งเจ้าหน้าที่จากสถานี พัฒนาที่ดินที่รับผิดชอบในพื้นที่ดังกล่าวจ านวน 19 จังหวัด แบ่งการอบรมออกเป็น 2 รุ่น ณ อาคารฝึกอบรม ศูนย์วิจัยการอนุรักษ์ดินและน้ า อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา ผลการประเมินพบว่า 1.1 รุ่นที่ 1 จัดขึ้นระหว่างวันที่ 19-21 มิถุนายน 2566 มีผู้เข้าร่วมอบรม 93 ราย เป็นเพศชาย ร้อยละ 43.20 เพศหญิง ร้อยละ 56.80 มีอายุเฉลี่ย 40 ปีเป็นเจ้าหน้าที่กรมพัฒนาที่ดิน ร้อยละ 15.90 และ เป็นครูจากสถานศึกษา ร้อยละ 84.10 ด้านความรู้ความเข้าใจหลังการฝึกอบรม ผู้เข้าร่วมอบรมมีความรู้ความ เข้าใจในหัวข้อดังกล่าว ในระดับมากที่สุด ระดับมาก และระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 57.86 31.43 และ 10.71 ตามล าดับ ด้านการน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการปฏิบัติงานหลังการฝึกอบรมผู้เข้าร่วมอบรมสามารถน าความรู้ใน หัวข้อดังกล่าว ไปใช้ประโยชน์ได้ในระดับมากที่สุด ระดับมาก และระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 50.71 40.00 และ 9.29 ตามล าดับ ด้านความคิดเห็นด้านการบริหารจัดการในการจัดฝึกอบรม ได้แก่ 1. ความเหมาะสมของ สถานที่ 2. ความพร้อมของอุปกรณ์โสตทัศนูปกรณ์ 3. ความเหมาะสมของระยะเวลาในการอบรม 4. อาหาร/เครื่องดื่ม และ 5.การด าเนินงาน/ประสานงานของเจ้าหน้าที่ผู้เข้าร่วมอบรมมีความพึงพอใจในระดับ มากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 57.00 ระดับมาก คิดเป็นร้อยละ 23.00 ระดับปานกลางคิดเป็นร้อยละ15.00 และ ระดับน้อย คิดเป็นร้อยละ5.00 1.2 รุ่นที่ 2 จัดขึ้นระหว่างวันที่ 28-30 มิถุนายน 2566 มีผู้เข้าร่วมอบรม 95 ราย เป็นเพศชาย ร้อยละ 54.80 เพศหญิง ร้อยละ 45.20 มีอายุเฉลี่ย 39 ปีเป็นเจ้าหน้าที่กรมพัฒนาที่ดิน ร้อยละ 26.20 และ
จ เป็นครูจากสถานศึกษาร้อยละ 73.80 ด้านความรู้ความเข้าใจหลังการฝึกอบรม ผู้เข้าร่วมอบรมมีความรู้ ความเข้าใจในหัวข้อดังกล่าว ในระดับมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 66.65 ระดับมาก คิดเป็นร้อยละ 30.97 และระดับ ปานกลาง คิดเป็นร้อยละ2.38 ตามล าดับ ด้านการน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการปฏิบัติงานหลังการฝึกอบรม ผู้เข้าร่วมอบรมสามารถน าความรู้ในหัวข้อดังกล่าว ไปใช้ประโยชน์ได้ในระดับมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 66.65 ระดับ มาก คิดเป็นร้อยละ 30.97 และระดับปานกลางคิดเป็นร้อยละ 2.38 ตามล าดับ ด้านความคิดเห็นด้านการบริหาร จัดการในการจัดฝึกอบรม ได้แก่ 1. ความเหมาะสมของสถานที่ 2. ความพร้อมของอุปกรณ์โสตทัศนูปกรณ์ 3. ความเหมาะสมของระยะเวลาในการอบรม 4. อาหาร/เครื่องดื่ม และ 5. การด าเนินงาน/ประสานงานของ เจ้าหน้าที่ผู้เข้าร่วมอบรมมีความพึงพอใจในระดับมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 64.67 ระดับมาก คิดเป็นร้อยละ 30.56 และระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 4.77 ตามล าดับ 2. การประเมินโดยเจ้าหน้าที่จาก กวจ. ลงพื้นที่เพื่อติดตามความก้าวหน้าการด าเนินงาน และให้ ค าแนะน า พร้อมทั้งรับฟังปัญหาอุปสรรคที่เกิดขึ้นระหว่างด าเนินการ ด้านการตรวจเยี่ยม ติดตามความก้าวหน้า และให้ค าแนะน า พร้อมทั้งรับฟังปัญหาอุปสรรคที่เกิดขึ้นระหว่างด าเนินการในโรงเรียนใหม่ และโรงเรียนต่อยอด ขยายผลฯ ดังนี้ 2.1 โรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ จ านวน 3 แห่ง ในพื้นที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 2 เขต 4 และเขต 9 โดยสามารถสรุปผลการลงพื้นที่ได้ดังนี้ 1) สพข.2 โรงเรียนบ้านคลองลาว จังหวัดจันทบุรี มีการจัดท าน้ าหมัก ชีวภาพโดยใช้ผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน จัดท าแปลงปลูกผักและได้ด าเนินการปลูกผักสวนครัว พืชสมุนไพร อาทิ ผักสลัดน้ า ผักสลัดต้น ผักกุยช่าย พริกขี้หนู กาแฟ และมีการเพาะเห็ดเพื่อการบริโภค 2) สพข.4 โรงเรียนบ้าน นาโพธิ์ จังหวัดมุกดาหาร มีการจัดท าน้ าหมักชีวภาพโดยใช้ผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน และได้ด าเนินการปลูก กล้วย อ้อย และตะไคร้ และ 3) สพข.9 โรงเรียนบ้านปากดง (เทียนศรีประสิทธิ์) จังหวัดนครสวรรค์ มีการจัดท าน้ า หมักชีวภาพโดยใช้ผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน จัดท าแปลงปลูกผักโรงเรือนจัดเก็บอุปกรณ์การเกษตรและได้ ด าเนินการปลูกผักกวางตุ้ง ผักสลัดน้ า ผักปวยเล้ง และมะนาว 2.2โรงเรียนใหม่ จ านวน 2 แห่ง ในพื้นที่ของส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 2 และ 9โดยสามารถสรุปผล การลงพื้นที่ได้ ดังนี้ 1) สพข.2 โรงเรียนบ้านห้วยยาง จังหวัดอุบลราชธานี มีการจัดท าถังน้ าหมักชีวภาพโดยใช้ ผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน ปลูกหญ้าแฝกที่บ่อเก็บน้ า จัดท าแปลงปลูกผักและได้ด าเนินการปลูกผัก สวนครัว อาทิ ผักบุ้งจีน โหระพา และหน่อไม้ และ 2)สพข.9โรงเรียนวัดศรีอุทุมพร จังหวัดนครสวรรค์ มีการจัดท า น้ าหมักชีวภาพโดยใช้ผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน จัดท าแปลงปลูกผักและได้ด าเนินการปลูกผักสวนครัว อาทิ ผักไชยา รวมถึงไม้ผลชนิดต่างๆ อาทิ มะละกอ ขนุน และกล้วย สรุป จากการด าเนินการโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน ปีงบประมาณ 2566 ของกรมพัฒนาที่ดิน ส่งผลให้โรงเรียนมีแหล่งเรียนรู้และแปลงสาธิตด้านการท าการเกษตรให้นักเรียน ครู และคนในชุมชนได้เข้ามา ศึกษา นักเรียนสามารถน าความรู้ไปต่อยอดในครัวเรือนและในชุมชนของตนเองได้ โรงเรียน 600 แห่ง มีอาหาร ปลอดภัยจากผลผลิตทางการเกษตรภายใต้โครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียนส าหรับใช้เป็นอาหารกลางวันให้ เด็กนักเรียนรับประทานอาหารที่ปลอดภัยปลอดสารเคมี และสามารถช่วยลดต้นทุนในการประกอบอาหารกลางวัน ของโรงเรียนได้ แนวทางการด าเนินงานโครงการฯ เพื่อให้เป็นไปอย่างต่อเนื่อง คือ 1. จัดการประชุมชี้แจงเพื่อก าหนดแผนงานให้มีความชัดเจน และประสานงานกับเจ้าหน้าที่ ที่รับผิดชอบโครงการอย่างต่อเนื่องเพื่อติดตามความก้าวหน้า ปัญหาอุปสรรค ร่วมกันหาวิธีการแก้ปัญหาได้ 2. จัดท าฐานข้อมูลโรงเรียนใหม ่และโรงเรียนต ่อยอดขยายผลจากโรงเรียนเดิม ที ่มีการ ด าเนินการในปีที่ผ่านมาเพื่อเป็นข้อมูลประกอบการจัดสรร คัดเลือกโรงเรียนที่มีความพร้อมในการด าเนินการใน ปีถัดไป และสามารถน าข้อมูลไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนาโครงการให้มีการด าเนินการที่มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
1 โครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน กรมพัฒนาที่ดิน ปีงบประมาณ 2566 1. หลักการและเหตุผล โรงเรียนเป็นสถาบันการศึกษาขั้นพื้นฐานของประเทศไทย เป็นแหล่งเรียนรู้และถ่ายทอดความรู้ด้าน ต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านวิชาการ ภาษา การอาชีพ ตลอดจนการเกษตร ให้แก่นักเรียน ซึ่งก็คือ เด็กและเยาวชนที่ จะต้องเรียนรู้ และเจริญเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่ดี สุขภาพดีทั้งร่างกายและจิตใจ เพื่อเป็นก าลังส าคัญในการพัฒนา ประเทศต่อไปในอนาคต การที่โรงเรียนซึ่งเปรียบเสมือนบ้านหลังที่สองของนักเรียน สามารถให้ความรู้ซึ่งเป็นพลัง ทางสมองแล้ว หากโรงเรียนสามารถสนับสนุนให้นักเรียนได้รับประทานอาหารที่สะอาด เหมาะสม และถูกต้อง ตามหลักโภชนาการด้วยแล้ว ก็จะเป็นการให้ร่างกายมีพลังงาน สามารถท ากิจกรรมต่างๆ ของทางโรงเรียนและ การใช้ชีวิตประจ าวัน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นความหวังและอนาคตของชาติต่อไป กรมพัฒนาที่ดินเล็งเห็นความส าคัญของการมีโภชนาการทางอาหารที่ดีของนักเรียน จึงได้มี การด าเนินการโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียนขึ้น เพื่อปลูกฝังเยาวชนนักเรียนในเรื่องการท าการเกษตรและ ปลูกพืชผักให้ปลอดสารพิษ เพื่อให้ปลอดภัยทั้งต่อผู้บริโภคและผู้ผลิต โดยกรมพัฒนาที่ดินจะสนับสนุนอุปกรณ์ และปัจจัยการผลิตที่เป็นเทคโนโลยีของกรมพัฒนาที่ดิน เพื่อน าไปใช้ในการสาธิตการผลิตและการน าไปใช้ในแปลง เกษตรที่มีการด าเนินการในโรงเรียน นอกจากนี้ ยังมีการจัดการอบรมให้แก่วิทยากร หรือครูเกษตรที่รับผิดชอบ โครงการในแต่ละโรงเรียน เพื่อให้ความรู้ในด้านต่างๆ ได้แก่ ด้านการปรับปรุงบ ารุงดิน การผลิตปุ๋ยอินทรีย์และ สารชีวภาพ การผลิตในระบบเกษตรอินทรีย์ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง เป็นต้น เพื่อน าความรู้ดังกล่าวไป ถ่ายทอดให้แก่นักเรียนที่เข้าร่วมโครงการ สร้างความเข้าใจและตระหนักถึงความส าคัญของการท าการเกษตร อย่างปลอดภัยโดยใช้เทคโนโลยีชีวภาพ และผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน ซึ่งนักเรียนในโรงเรียนที่ได้รับการ คัดเลือกส่วนใหญ่เป็นลูกหลาน หรือมีครอบครัวที่ประกอบอาชีพเป็นเกษตรกร ซึ่งเปรียบเสมือนรากแก้วของ แผ่นดิน ดังนั้น การถ่ายทอดองค์ความรู้พื้นฐานด้านการพัฒนาที่ดินโดยใช้เทคโนโลยีชีวภาพของกรมพัฒนาที่ดิน ให้แก่นักเรียนในโรงเรียน จะเป็นการปลูกจิตส านึกการเรียนรู้ ให้แก่เยาวชนให้มีความรู้พื้นฐานในการท า การเกษตรได้อย่างถูกต้อง และหวังผลให้นักเรียนที่เข้าร่วมโครงการสามารถถ่ายทอดความรู้ไปสู่ผู้ปกครอง เพื่อน นักเรียน และเกษตรกรทั่วไป สามารถท าการเกษตรที่ปลอดภัย และเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม โครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน นอกจากการที่กรมพัฒนาที่ดินสนับสนุนอุปกรณ์ ปัจจัยการผลิต และ องค์ความรู้ในการท าการเกษตรอย่างถูกต้องและปลอดภัยแล้ว ผลผลิตจากแปลงเกษตรของนักเรียนที่ร่วมกันท า ขึ้นในโรงเรียนนั้น สามารถน าไปใช้ในการประกอบอาหารกลางวันให้กับเด็กนักเรียนในโรงเรียนอีกด้วย โดยเฉพาะ อย่างยิ่งโรงเรียนในถิ่นทุรกันดาร ซึ่งสามารถช่วยแก้ไขปัญหาการขาดแคลนอาหารของโรงเรียนในถิ่นทุรกันดารได้ อีกทางหนึ่ง 2. วัตถุประสงค์ 2.1 เพื่อสร้างและพัฒนาโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการให้เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านการเกษตรและการพัฒนาที่ดิน 2.2 เพื่อเป็นแหล่งอาหารกลางวันให้กับนักเรียนในโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการ 2.3 เพื่อจัดระดับโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการ เพื่อใช้เป็นแนวทางในการพัฒนาต่อไป 3. เป้าหมาย 3.1 โรงเรียนใหม่ที่เข้าร่วมโครงการ จ านวน 100 แห่ง 3.2 โรงเรียนต่อยอดขยายผลจากโรงเรียนเดิมที่เข้าร่วมโครงการ ระหว่างปี 2558-2565 จ านวน 500 แห่ง 4. ระยะเวลาการด าเนินงาน ตุลาคม 2565 – กันยายน 2566
2 5. งบประมาณ จ านวน 5,620,000 บาท 5.1 งบประมาณส าหรับด าเนินการในโรงเรียนใหม่ จัดสรรงบประมาณให้โรงเรียนละ 15,000 บาท ให้กับโรงเรียนใหม่ จ านวน 100 แห่ง จ านวนทั้งสิ้น 1,500,000 บาท โดยมีรายละเอียดการจัดสรรงบประมาณ ดังนี้ 5.2 งบประมาณส าหรับด าเนินการในโรงเรียนต่อยอดขยายผลจากโรงเรียนเดิมที่เข้าร่วมโครงการ ระหว่างปี 2558-2564 จัดสรรงบประมาณให้โรงเรียนละ 5,000 บาท ให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ จ านวน 500 แห่ง จ านวนทั้งสิ้น 2,500,000 บาท 5.3 งบประมาณส าหรับการถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านเทคโนโลยีด้านการพัฒนาที่ดินให้แก่เจ้าหน้าที่ ผู้รับผิดชอบโครงการ จ านวน 1,120,000 บาท ตั้งไว้ที่ กวจ. 5.4 งบประมาณในการบริหารจัดการโครงการ ได้แก่ ค่าจ้างเหมาพนักงานเก็บข้อมูลเข้าระบบ การติดต่อประสานงานการด าเนินงาน การจัดท าโครงการติดตามและประเมินผลการด าเนินงานโครงการฯ เพื่อหาแนวทางการแก้ไขปัญหาอุปสรรคและสรุปรายงานผลการด าเนินงานในภาพรวม รวมเป็นงบประมาณ ทั้งสิ้น 500,000 บาท จัดสรรให้กับ กวจ. 6. ผลการด าเนินงาน แผนงานในกิจกรรมหลักที่ 12 ส่งเสริมการใช้สารอินทรีย์ลดการใช้สารเคมีทางการเกษตร ประกอบด้วย 2 กิจกรรม ที่กรมพัฒนาที่ดิน โดยกองวิจัยและพัฒนาการจัดการที่ดิน ด าเนินงานคือ 1) โครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน 600 โรงเรียน ประกอบด้วย โรงเรียนใหม่ 100 โรงเรียน และต่อยอดโรงเรียนเดิม 500 โรงเรียน และ 2) โครงการอบรมวิทยากร งบประมาณ 5,620,000 บาท ดังนี้ 6.1 ผลการด าเนินงานโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน ในการส่งเสริมการใช้สารอินทรีย์ลดการใช้ สารเคมีทางการเกษตรในโรงเรียน โดยใช้เทคโนโลยีของกรมพัฒนาที่ดิน ในการน าไปใช้สาธิตการผลิตและการ น าไปใช้ในแปลงเกษตรที่มีการด าเนินการในโรงเรียนให้สามารถน าผลผลิตทางการเกษตรที่ได้ไปใช้ประกอบ เป็นอาหารกลางวันแก่นักเรียนและครูในโรงเรียนที่เข้าโครงการผลการด าเนินงานแบ่งตามหน่วยงานส านักงาน พัฒนาที่ดินเขต 1-12 ดังนี้ ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 1 มีสถานีพัฒนาที่ดินในสังกัด จ านวน 13 จังหวัด ได้แก่ สพด.กรุงเทพมหานคร สพด.นครปฐม สพด.ปทุมธานี สพด.สมุทรปราการ สพด.นนทบุรี สพด.สิงห์บุรี สพด.นครนายก สพด.ลพบุรี สพด.อยุธยา สพด.ชัยนาท สพด.สุพรรณบุรีสพด.อ่างทอง และ สพด.สระบุรี ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 1 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 16 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 240,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 81 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 405,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 1 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 97 แห่ง และงบประมาณที่ ได้รับทั้งสิ้น 645,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร ่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที ่ทางการเกษตรที ่ปลูกข้าว พืชไร ่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตรเข้าร่วม จ านวน 97 คน มีนักเรียนเข้าร่วมกิจกรรม 970 คน และขยายผลสู่สายตานักเรียนและผู้ปกครองคนอื่นๆ ใน พื้นที่อีกเป็นจ านวนมา ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 2 มีสถานีพัฒนาที่ดินในสังกัด จ านวน 7 จังหวัด ได้แก่ สพด.ตราด สพด. จันทบุรี สพด. ระยอง สพด. ชลบุรี สพด. ฉะเชิงเทรา สพด.ปราจีนบุรี และสพด. สระแก้ว
3 ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 2 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 9 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 135,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 49 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 245,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 2 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 58แห่ง และ งบประมาณ ที่ได้รับทั้งสิ้น 380,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร ่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที ่ทางการเกษตรที ่ปลูกข้าว พืชไร ่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตรเข้าร่วม กิจกรรม จ านวน 58 คน มีนักเรียนเข้าร่วมโครงการ 580 คน และขยายผลสู่สายตานักเรียนและผู้ปกครอง คนอื่นๆ ในพื้นที่อีกเป็นจ านวนมาก ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 3 มีสถานีพัฒนาที่ดินในสังกัด จ านวน 4 จังหวัด ได้แก่ สพด.นครราชสีมา สพด.บุรีรัมย์สพด.ชัยภูมิ และสพด.สุรินทร์ ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 3 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 6 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 90,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 28 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 140,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 3 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 34 แห่ง และงบประมาณ ที่ได้รับทั้งสิ้น 230,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจากสารเร่ง ซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที่ทางการเกษตรที่ปลูกข้าว พืชไร่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตรเข้าร่วม กิจกรรม จ านวน 34 คน มีนักเรียนเข้าร่วมโครงการ 340 คน และผลงานได้ขยายผลสู่สายตานักเรียนและ ผู้ปกครองคนอื่นๆ ในพื้นที่อีกเป็นจ านวนมาก ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 4 มีสถานีพัฒนาที่ดินในสังกัด จ านวน 7 จังหวัด ได้แก่ สพด.อุบลราชธานี สพด.นครพนม สพด.ร้อยเอ็ด สพด.ยโสธร สพด.ศรีสะเกษ สพด.มุกดาหาร และ สพด.อ านาจเจริญ ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 4 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 12 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 180,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 44 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 220,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 4 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 56 แห่ง และงบประมาณ ที่ได้รับทั้งสิ้น 400,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจากสารเร่ง ซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที่ทางการเกษตรที่ปลูกข้าว พืชไร่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตรเข้าร่วม กิจกรรม จ านวน 56 คน มีนักเรียนเข้าร่วมโครงการ 560 คน และผลงานขยายผลสู่สายตานักเรียนและ ผู้ปกครองคนอื่นๆ ในพื้นที่อีกเป็นจ านวนมาก ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 5 มีสถานีพัฒนาที่ดินในสังกัด จ านวน 8 จังหวัด ได้แก่ สพด.ขอนแก่น สพด. อุดรธานีสพด.มหาสารคาม สพด.หนองคาย สพด.หนองบัวล าภู สพด.กาฬสินธุ์ สพด.สกลนคร และสพด.บึงกาฬ ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 5 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 9 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 135,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 56 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 280,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 4 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 65 แห่ง และงบประมาณ ที่ได้รับทั้งสิ้น 415,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจากสารเร่ง ซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที่ทางการเกษตรที่ปลูกข้าว พืชไร่
4 พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตรเข้าร่วม กิจกรรม จ านวน 65 คน มีนักเรียนเข้าร่วมโครงการ 650 คน และขยายผลสู่สายตานักเรียนและผู้ปกครอง คนอื่นๆ ในพื้นที่อีกเป็นจ านวนมาก ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 6 มีสถานีพัฒนาที ่ดินในสังกัด จ านวน 4 จังหวัด ได้แก ่ สพด.เชียงใหม่ สพด.แม่ฮ่องสอน สพด.ล าพูน และ สพด.ล าปาง ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 6 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 6 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 90,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 33 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 165,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 6 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 39 แห่ง และงบประมาณ ที่ได้รับทั้งสิ้น 255,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจากสารเร่ง ซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที่ทางการเกษตรที่ปลูกข้าว พืชไร่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตรเข้าร่วม กิจกรรม จ านวน 39 คน มีนักเรียนเข้าร่วมโครงการ 390 คน และขยายผลสู่สายตานักเรียนและผู้ปกครอง คนอื่นๆ ในพื้นที่อีกเป็นจ านวนมาก ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 7 มีสถานีพัฒนาที่ดินในสังกัด จ านวน 4 จังหวัด ได้แก่ สพด.น่าน สพด. เชียงราย สพด.แพร่ และสพด.พะเยา ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 7 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 5 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 75,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 27 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 135,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 6 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 32 แห่ง และงบประมาณที่ ได้รับทั้งสิ้น 210,000 บาท กิจกรรมที ่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที ่ผลิตจากสารเร ่ง ซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที ่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที ่ทางการเกษตรที่ปลูกข้าว พืชไร่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตรเข้า ร ่วมกิจกรรม จ านวน 32 คน มีนักเรียนเข้าร ่วมโครงการ 320 คน และขยายผลสู่สายตานักเรียนและ ผู้ปกครองคนอื่นๆ ในพื้นที่อีกเป็นจ านวนมาก ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 8 มีสถานีพัฒนาที่ดินในสังกัด จ านวน 5 จังหวัด ได้แก่ สพด.พิษณุโลก สพด. อุตรดิตถ์สพด.เพชรบูรณ์ สพด.เลย และ สพด.พิจิตร ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 8 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 6 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 90,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 29 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 145,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 8 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 35 แห่ง และ งบประมาณที่ได้รับทั้งสิ้น 235,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจาก สารเร่งซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที่ทางการเกษตรที่ปลูก ข้าว พืชไร่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่ และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตร เข้าร่วมกิจกรรม จ านวน 35 คน มีนักเรียนเข้าร่วมโครงการ 350 คน และขยายผลสู่สายตานักเรียนและ ผู้ปกครองคนอื่นๆ ในพื้นที่อีกเป็นจ านวนมาก ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 9 มีสถานีพัฒนาที่ดินในสังกัด จ านวน 5 จังหวัด ได้แก่ สพด.นครสวรรค์ สพด.ตาก สพด.ก าแพงเพชร สพด.อุทัยธานี และ สพด.สุโขทัย
5 ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 9 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 8 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 120,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 35 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 175,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 9 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 43 แห่ง และงบประมาณ ที่ได้รับทั้งสิ้น 295,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจากสารเร่ง ซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที่ทางการเกษตรที่ปลูกข้าว พืชไร่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตรเข้าร่วม กิจกรรม จ านวน 43 คน มีนักเรียนเข้าร่วมโครงการ 430 คน และขยายผลสู่สายตานักเรียนและผู้ปกครอง คนอื่นๆ ในพื้นที่อีกเป็นจ านวนมาก ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 10 มีสถานีพัฒนาที่ดินในสังกัด จ านวน 6 จังหวัด ได้แก่ สพด.ราชบุรี สพด.กาญจนบุรี สพด.เพชรบุรี สพด.สมุทรสาคร สพด.สมุทรสงคราม และสพด.ประจวบคีรีขันธ์ ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 10 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 7 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 105,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 35 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 175,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 10 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 42 แห่ง และ งบประมาณที่ได้รับทั้งสิ้น 280,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจาก สารเร่งซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที่ทางการเกษตรที่ปลูกข้าว พืชไร่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตรเข้าร่วม กิจกรรม จ านวน 42 คน มีนักเรียนเข้าร่วมโครงการ 420 คน และขยายผลสู่สายตานักเรียนและผู้ปกครอง คนอื่นๆ ในพื้นที่อีกเป็นจ านวนมาก ส านักงานพัฒนาที ่ดินเขต 11 มีสถานีพัฒนาที ่ดินในสังกัด จ านวน 7 จังหวัด ได้แก ่ สพด. สุราษฎร์ธานีสพด.ระนอง สพด.พังงา สพด.นครศรีธรรมราช สพด.ชุมพร สพด.กระบี่ และสพด.ภูเก็ต ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 11 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 9 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 135,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 41 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 205,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 11 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 50 แห่ง และ งบประมาณที่ได้รับทั้งสิ้น 340,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจาก สารเร่งซุปเปอร์ พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที่ทางการเกษตรที่ปลูกข้าว พืชไร่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่ และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตร เข้าร่วมกิจกรรม จ านวน 50 คน มีนักเรียนเข้าร่วมโครงการ 500 คน และขยายผลสู่สายตานักเรียนและ ผู้ปกครองคนอื่นๆ ในพื้นที่อีกเป็นจ านวนมาก ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 12 มีสถานีพัฒนาที่ดินในสังกัด จ านวน 7 จังหวัด ได้แก่ สพด.สงขลา สพด.สตูล สพด.ปัตตานี สพด.ยะลา สพด.พัทลุง สพด.นราธิวาส และสพด.ตรัง ผลการด าเนินงานโครงการฯ ปี 2566 ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 12 ได้รับการจัดสรรงบประมาณ ให้กับโรงเรียนใหม่ โรงเรียนละ 15,000 บาท จ านวน 7 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 105,000 บาท และจัดสรร งบประมาณให้กับโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ โรงเรียนละ 5,000 บาท จ านวน 41 แห่ง รวมเป็นเงินจ านวน 210,000 บาท รวมโรงเรียนที่ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 12 ได้รับจัดสรรจ านวนทั้งสิ้น 49 แห่ง และงบประมาณที่ ได้รับทั้งสิ้น 315,000 บาท กิจกรรมที่มีการด าเนินการ ได้แก่ การน าน้ าหมักชีวภาพที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์
6 พด.2 และปุ๋ยหมัก ที่ผลิตจากสารเร่งซุปเปอร์ พด.1 น าไปใช้ในพื้นที่ทางการเกษตรที่ปลูกข้าว พืชไร่ พืชผัก ไม้ผล และเกษตรผสมผสานทั้งในโรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ มีครูเกษตรได้เข้าร่วมกิจกรรม จ านวน 49 คน มีนักเรียนเข้าร่วมโครงการ 490 คน และขยายผลสู่สายตานักเรียนและผู้ปกครองคนอื่นๆ ในพื้นที่อีก เป็นจ านวนมาก 6.1.1 ตรวจเยี่ยมและติดตามผลการด าเนินงานโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ เจ้าหน้าที่จากส่วนกลางลงพื้นที่เพื่อตรวจเยี่ยม ติดตามความก้าวหน้า และให้ค าแนะน า พร้อมทั้งรับฟังปัญหาอุปสรรคที่เกิดขึ้นระหว่างด าเนินการในโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ จ านวน 3 แห่ง ในพื้นที่ ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 2 โรงเรียนบ้านคลองลาว จังหวัดจันทบุรี ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 4 โรงเรียนบ้าน นาโพธิ์ จังหวัดมุกดาหาร และส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 9 โรงเรียนบ้านปากดง (เทียนศรีประสิทธิ์) จังหวัด นครสวรรค์ โดยสามารถสรุปผลการลงพื้นที่ได้ดังนี้ 1) โรงเรียนบ้านคลองลาว จังหวัดจันทบุรีมีการจัดท าน้ าหมักชีวภาพโดยใช้ ผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน จัดท าแปลงปลูกผักและได้ด าเนินการปลูกผักสวนครัว พืชสมุนไพร อาทิ ผัก สลัดน้ า ผักสลัดต้น ผักกุยฉ่าย พริกขี้หนู กาแฟ และมีการเพาะเห็ดเพื่อการบริโภค 2) โรงเรียนบ้านนาโพธิ์ จังหวัดมุกดาหาร มีการจัดท าน้ าหมักชีวภาพโดยใช้ ผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน และได้ด าเนินการปลูกกล้วย อ้อย และตะไคร้ 3) โรงเรียนบ้านปากดง (เทียนศรีประสิทธิ์) จังหวัดนครสวรรค์มีการจัดท าน้ าหมัก ชีวภาพโดยใช้ผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน จัดท าแปลงปลูกผักโรงเรือนจัดเก็บอุปกรณ์การเกษตรและได้ ด าเนินการปลูกผักกวางตุ้ง ผักสลัดน้ า ผักปวยเล้ง และมะนาว 6.1.2 ตรวจเยี่ยมและติดตามผลการด าเนินงานโรงเรียนใหม่ เจ้าหน้าที่จากส่วนกลางลงพื้นที่เพื่อตรวจเยี่ยม ติดตามความก้าวหน้า และให้ค าแนะน า พร้อมทั้งรับ ฟังปัญหาอุปสรรคที่เกิดขึ้นระหว่างด าเนินการโรงเรียนใหม่ จ านวน 2 แห่ง ในพื้นที่ของส านักงานพัฒนาที่ดิน เขต 2 โรงเรียนบ้านห้วยยาง จังหวัดอุบลราชธานี และส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 9 โรงเรียนวัดศรีอุทุมพร จังหวัดนครสวรรค์ ตามล าดับโดยสามารถสรุปผลการลงพื้นที่ได้ดังนี้ 1) โรงเรียนบ้านห้วยยาง จังหวัดอุบลราชธานี มีการจัดท าถังน้ าหมักชีวภาพโดยใช้ ผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน ปลูกหญ้าแฝกที่บ่อเก็บน้ า จัดท าแปลงปลูกผักและได้ด าเนินการปลูกผักสวน ครัว อาทิ ผักบุ้งจีน โหระพา และหน่อไม้ 2) โรงเรียนวัดศรีอุทุมพร จังหวัดนครสวรรค์ มีการจัดท าน้ าหมักชีวภาพโดยใช้ ผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน จัดท าแปลงปลูกผักและได้ด าเนินการปลูกผักสวนครัวอาทิ ผักไชยา รวมถึงไม้ ผลชนิดต่าง ๆ อาทิ มะละกอ ขนุน และกล้วย
7ตารางที่ 1 สรุปผลการด าเนินงานโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียนประจ าปีงบปรหน่วยงานที่รับผิดชอบ จ านวนโรงเรียน ที่เข้าร่วมโครงการฯ ทั้งหมด ปี 2566 (แห่ง) โรงเรียนใหม่ปี 2566 จัดสรร (แห่ง) งบประมาณ / แห่ง(บาท) รวมรวมทุกรายการ กวจ. องบอ านวยการรวมทั้งหมด (สพข.1-12) 600 100 - 1สพข.1 97 16 15,000 สพข.2 58 9 15,000 สพข.3 34 6 15,000 สพข.4 56 12 15,000 สพข.5 65 9 15,000 สพข.6 39 6 15,000 สพข.7 32 5 15,000 สพข.8 35 6 15,000 สพข.9 43 8 15,000 สพข.10 42 7 15,000 สพข.11 50 9 15,000 สพข.12 49 7 15,000
7 ระมาณ 2566 รายละเอียดที่จัดสรร รวมงบประมาณ ทั้งสิ้น (บาท) โรงเรียนต่อยอดปี 2558 - 2565 ม (บาท) จัดสรร (แห่ง) งบประมาณ / แห่ง(บาท) รวม (บาท) 5,620,000 อบรมวิทยากร 1,120,000 และบริหารจัดการโครงการ 500,000 1,500,000 500 - 2,500,000 4,000,000 240,000 81 5,000 405,000 645,000 135,000 49 5,000 245,000 380,000 90,000 28 5,000 140,000 230,000 180,000 44 5,000 220,000 400,000 135,000 56 5,000 280,000 415,000 90,000 33 5,000 165,000 255,000 75,000 27 5,000 135,000 210,000 90,000 29 5,000 145,000 235,000 120,000 35 5,000 175,000 295,000 105,000 35 5,000 175,000 280,000 135,000 41 5,000 205,000 340,000 105,000 42 5,000 210,000 315,000
8 6.2 ผลการจัดอบรมวิทยากร ปีงบประมาณ 2566 กรมพัฒนาที่ดินได้จัดการอบรมเชิงปฏิบัติการวิทยากรระดับพื้นที่ เพื่อสนับสนุน โครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน มีผู้เข้ารับการอบรมเป็นครูจากโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการในพื้นที่ส านักงาน พัฒนาที่ดินเขต 3 เขต 4 และ เขต 5 รวมทั้งเจ้าหน้าที่จากสถานีพัฒนาที่ดินที่รับผิดชอบในพื้นที่ดังกล่าว จ านวน 19 จังหวัด จ านวนผู้เข้าร่วมการอบรมรวมทั้งสิ้น 193 คน แบ่งการอบรมออกเป็น 2 รุ่น ดังนี้รุ่นที่ 1 จัดขึ้นระหว่างวันที่ 19-21 มิถุนายน 2566 และรุ่นที่ 2 จัดขึ้นระหว่างวันที่ 28-30 มิถุนายน 2566 ณ อาคาร ฝึกอบรม ศูนย์วิจัยการอนุรักษ์ดินและน้ า อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา มีวัตถุประสงค์เพื่อชี้แจงท าความเข้าใจ และเตรียมความพร้อมในการด าเนินงานโครงการ พร้อมทั้งให้ความรู้แก่เจ้าหน้าที่ของกรมพัฒนาที่ดินและครูจาก โรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการฯ ให้สามารถน าความรู้ด้านการจัดการดินและการใช้ประโยชน์เทคโนโลยีชีวภาพ ของกรมพัฒนาที่ดินไปถ่ายทอดให้แก่นักเรียนในโรงเรียนที่รับผิดชอบได้ต่อไป จากการเก็บบันทึกข้อมูลและตอบแบบสอบถามจากผู้เข้าร่วมอบรมจ านวน 188 คน จาก 19 จังหวัด จากส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 3 เขต 4 และเขต 5 ของกรมพัฒนาที่ดินซึ่งได้รับการสนับสนุนงบประมาณภายใต้ โครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน ประจ าปีงบประมาณ 2566 และการลงพื้นที ่เพื ่อตรวจเยี ่ย ม โรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการฯ สรุปรายละเอียดดังนี้ 6.2.1 สรุปข้อมูลผลการประเมินจากแบบสอบถามจากผู้เข้าร่วมการอบรมซึ่งมีบุคคล 2 กลุ่ม ได้แก่ เจ้าหน้าที่และครูเกษตร 1) ข้อมูลทั่วไปของผู้เข้าร่วมอบรม โดยมีกลุ่มตัวอย่างได้แก่กลุ่มตัวอย่างในการประเมินโดยเจ้าหน้าที่กรมพัฒนาที่ดิน 40 คน ครูจาก สถานศึกษาที่ได้เข้าร่วมการอบรม 193 คน และได้รับการสนับสนุนปัจจัยการผลิต โครงการฯ ในปี 2566 จาก ส านักงานพัฒนาที่ดินเขต 3 4 และ 5 ของกรมพัฒนาที่ดิน รุ่นที่ 1 มีผู้เข้าร่วมอบรม 93 ราย เป็นเพศชาย ร้อยละ 43.20 เพศหญิง ร้อยละ 56.80 มีอายุเฉลี่ย 40 ปีเป็นเจ้าหน้าที่กรมพัฒนาที่ดิน ร้อยละ 15.90 และเป็นครูจาก สถานศึกษา ร้อยละ 84.10รุ่นที่ 2 มีผู้เข้าร่วมอบรม 95 ราย เป็นเพศชาย ร้อยละ 54.80 เพศหญิง ร้อยละ 45.20 มี อายุเฉลี่ย 39 ปีเป็นเจ้าหน้าที่กรมพัฒนาที่ดิน ร้อยละ 26.20 และเป็นครูจากสถานศึกษา ร้อยละ73.80 2) ผลการวิเคราะห์ข้อมูล ข้อมูลจากการตอบแบบสอบถามของผู้เข้าร่วมการอบรม 188 ราย ในพื้นที่ 19 จังหวัด เพื่อประเมินตัวชี้วัดและผลลัพธ์ที่ได้จากการอบรม ประกอบด้วย ความถี่ในการปฏิบัติ ความพึงพอใจ และสิ่งที่ คาดหวังว่าจะได้รับ มีรายละเอียด ดังนี้ รุ่นที่ 1 มีผู้ตอบแบบสอบถาม 93 ราย -ด้านความรู้ความเข้าใจหลังการฝึกอบรม ผู้เข้าร่วมอบรมมีความรู้ความเข้าใจในหัวข้อ ดังกล่าว ในระดับมากที่สุดคิดเป็นร้อยละ 57.86 ระดับมากคิดเป็นร้อยละ 31.43และระดับปานกลาง 10.71 - ด้านการน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการปฏิบัติงานหลังการฝึกอบรมผู้เข้าร่วม อบรมสามารถน าความรู้ในหัวข้อดังกล่าว ไปใช้ประโยชน์ได้ในระดับมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 50.71 ระดับมาก คิดเป็นร้อยละ 40.00 ระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 40.00 และระดับน้อยคิดเป็นร้อยละ 9.29 - ด้านความคิดเห็นด้านการบริหารจัดการในการจัดฝึกอบรม ได้แก่ 1. ความ เหมาะสมของสถานที่ 2.ความพร้อมของอุปกรณ์โสตทัศนูปกรณ์ 3.ความเหมาะสมของระยะเวลาในการอบรม 4. อาหาร/เครื่องดื่ม และ 5.การด าเนินงาน/ประสานงานของเจ้าหน้าที่ผู้เข้าร่วมอบรมมีความพึงพอใจในระดับ
9 มากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 57.00 ระดับมากคิดเป็นร้อยละ 23.00 ระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 15.00 และ ระดับน้อย คิดเป็นร้อยละ 5.00 รุ่นที่ 2 มีผู้ตอบแบบสอบถาม 95 ราย - ด้านความรู้ความเข้าใจหลังการฝึกอบรม ผู้เข้าร่วมอบรมมีความรู้ความเข้าใจใน หัวข้อดังกล่าว ในระดับมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 66.65 ระดับมาก คิดเป็นร้อยละ 30.97 และระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 2.38 - ด้านการน าความรู้ไปใช้ประโยชน์ในการปฏิบัติงานหลังการฝึกอบรม ผู้เข้าร่วม อบรมสามารถน าความรู้ในหัวข้อดังกล่าว ไปใช้ประโยชน์ได้ในระดับมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 66.65 ระดับ มาก คิดเป็นร้อยละ 30.97 และระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 2.38 - ด้านความคิดเห็นด้านการบริหารจัดการในการจัดฝึกอบรม ได้แก่ 1. ความ เหมาะสมของสถานที่ 2. ความพร้อมของอุปกรณ์โสตทัศนูปกรณ์ 3. ความเหมาะสมของระยะเวลาในการ อบรม 4. อาหาร/เครื่องดื่ม และ 5.การด าเนินงาน/ประสานงานของเจ้าหน้าที่ผู้เข้าร่วมอบรมมีความพึงพอใจ ในระดับมากที่สุดคิดเป็นร้อยละ 64.67ระดับมากคิดเป็นร้อยละ 30.56และระดับปานกลาง คิดเป็นร้อยละ 4.77 7. ประโยชน์ที่ได้รับ 7.1 ด้านผลผลิต 7.1.1.โรงเรียนใหม่ 1) นักเรียน 1,000 คน และครู100 คน ในโรงเรียนใหม่ ที่เป็นกลุ่มเป้าหมาย ปี 2566 จ านวน 100 แห่ง ได้รับความรู้ด้านการใช้เทคโนโลยีชีวภาพและผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน เช่น การ ท าปุ๋ยหมัก น้ าหมักชีวภาพ การปลูกหญ้าแฝกและได้รับปัจจัยการผลิตทางการเกษตรจากกรมพัฒนาที่ดิน ได้แก่ อุปกรณ์ทางการเกษตร ถังหมัก กากน้ าตาล เมล็ดพันธุ์พืช ผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์ พด. เมล็ดพันธ์พืชปุ๋ยสด กล้าหญ้าแฝก และอื่นๆ ตามความเหมาะสม เพื่อใช้ในการปลูกพืชผักส าหรับปรุงอาหาร 2) โรงเรียนมีแหล่งเรียนรู้และแปลงสาธิตด้านการท าการเกษตรให้แก่นักเรียน ครู และ คนในชุมชนที่มีความสนใจได้เข้ามาศึกษาเรียนรู้นักเรียนสามารถน าความรู้ไปใช้ต่อยอดกับครัวเรือนและในชุมชน ของตนเองได้ 3) โรงเรียนมีอาหารปลอดภัยจากผลผลิตทางการเกษตรภายใต้โครงการเกษตร อินทรีย์ในโรงเรียน ส าหรับใช้เป็นวัตถุดิบในการท าอาหารกลางวันให้เด็กนักเรียนรับประทาน และยังเป็นการ ช่วยลดต้นทุนในการประกอบอาหารกลางวันของโรงเรียนได้อีกทางหนึ่ง 7.1.2.โรงเรียนต่อยอดขยายผล 1) นักเรียน 5,000 คน และครูเกษตร 500 คน ในโรงเรียนต่อยอดขยายผล (มีการ ด าเนินการระหว่างปี2558-2565) ที่เป็นกลุ่มเป้าหมายในปี2565 จ านวน 500 แห่ง ได้รับความรู้ด้านการใช้ เทคโนโลยีชีวภาพ และผลิตภัณฑ์ของกรมพัฒนาที่ดิน เพื่อใช้ในการปลูกพืชผักส าหรับปรุงอาหาร เช่น การท า ปุ๋ยหมัก น้ าหมักชีวภาพ การปลูกหญ้าแฝก ตลอดจนการได้รับปัจจัยการผลิตทางการเกษตรจากกรมพัฒนาที่ดิน ได้แก่ อุปกรณ์ทางการเกษตร ถังหมัก กากน้ าตาล เมล็ดพันธุ์พืช และผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์ พด. รวมไปถึงเมล็ด พันธุ์พืช ปุ๋ยสด กล้าหญ้าแฝก และอื่นๆ ตามความเหมาะสม 2) โรงเรียนมีแหล่งเรียนรู้และแปลงสาธิตด้านการท าการเกษตรให้แก่นักเรียน ครู และคน ในชุมชนที่มีความสนใจได้เข้ามาศึกษาเรียนรู้นักเรียนสามารถน าความรู้ไปใช้ต่อยอดกับครัวเรือนและในชุมชนของ ตนเองได้
10 3) โรงเรียนมีอาหารปลอดภัยจากผลผลิตทางการเกษตรภายใต้โครงการเกษตร อินทรีย์ในโรงเรียนส าหรับใช้เป็นวัตถุดิบในการท าอาหารกลางวันให้เด็กนักเรียนรับประทาน และยังเป็นการ ช่วยลดต้นทุนในการประกอบอาหารกลางวันของโรงเรียนได้อีกทางหนึ่ง 4) ได้รับการประเมินและจัดระดับผลการด าเนินงานของแต่ละโรงเรียนเพื่อน าไป พัฒนาต่อยอดการท าการเกษตรให้ขยายผลสู่ครอบครัว และชุมชนโดยใช้เทคโนโลยีชีวภาพได้อย่างยั่งยืน 7.2 ด้านผลลัพธ์ 7.2.1 โรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผลฯ 1) นักเรียนอื่นๆ ภายในโรงเรียน และครูคนอื่นๆ ในโรงเรียนที่ไม่ใช่ครูเกษตร สามารถถ่ายทอดความรู้ด้านการใช้เทคโนโลยีชีวภาพ และปัจจัยการผลิตทางการเกษตรของกรมพัฒนาที่ดิน ไปสู่ครอบครัวและคนในชุมชนได้ 2) ผู้ปกครองและเกษตรกรในชุมชนสามารถท าการเกษตรโดยใช้ความรู้และ เทคโนโลยีด้านการพัฒนาที่ดินที่ได้รับการถ่ายทอดจากนักเรียน และครูในโรงเรียน ที่เข้าร่วมโครงการไปใช้ ประโยชน์ในพื้นที่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ 3) นักเรียน และครูมีสุขภาพดีขึ้น จากการบริโภคอาหารที่ปลอดภัยซึ่งเป็นผลผลิต ภายใต้โครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน เนื่องจากสามารถปลูกพืชผักที่มีความปลอดภัยปลอดสารเคมี 4) ช่วยลดต้นทุนค่าอาหารกลางวันของโรงเรียน และผู้ปกครอง 5) โรงเรียนมีแนวทางการพัฒนาพื้นที่และรวบรวมความรู้ด้านการเกษตรให้แก่ นักเรียนชัดเจนท าให้การด าเนินงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดความยั่งยืน 6) มีโรงเรียนในพื้นที่ขอเข้าร่วมโครงการเพิ่มมากขึ้นในแต่ละจังหวัด เกิดการ เผยแพร่ความรู้ด้านการท าการเกษตรที่ปลอดภัยได้มากขึ้น 7) หมอดินอาสาได้เข้าร่วมกิจกรรมเป็นวิทยากรบรรยายวิธีการท าปุ๋ยหมัก และ พด. 2 น้ าหมักชีวภาพ เป็นการสร้างความสัมพันธ์ในชุมชน และยกระดับบทบาทของหมอดินอาสาในชุมชน 7.3 ด้านความคุ้มค่าทางเศรษฐกิจ หลังจากเข้าร่วมโครงการฯ ได้มีการใช้ผลิตภัณฑ์จุลินทรีย์ และได้รับการสนับสนุนปัจจัยการผลิตจากกรมพัฒนาที่ดิน พบว่า โรงเรียนใหม่และโรงเรียนต่อยอดขยายผล สามารถลดต้นทุนค่าอาหารกลางวันได้จริง มีการสอนให้นักเรียนปลูกพืชผักปลอดสารเคมีนักเรียนมีส่วนร่วม ในการเรียนรู้และท ากิจกรรมต่าง ๆ ส่งผลให้นักเรียนมีสุขภาพโดยรวมที่แข็งแรง เป็นการปลูกจิตส านึก การเรียนรู้ ให้มีความรู้พื้นฐานในการท าการเกษตรได้อย่างถูกต้อง และช่วยแก้ไขปัญหาการขาดแคลนอาหารของ โรงเรียนในถิ่นทุรกันดารได้อีกทั้งยังน าไปต่อยอดเผยแพร่ความรู้สู่คนในชุมชนและครอบครัวได้ ตามนโยบาย ของกระทรวงศึกษาธิการ “ลดเวลาเรียน เพิ่มเวลารู้” ซึ่งสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของโครงการฯ 8. ปัญหาและอุปสรรค 8. 1 ลักษณะและบริบทพื้นที่ในแต่ละพื้นที่ มีความแตกต่างกันทั้งในเรื่องของสภาพดิน น้ า สิ่งแวดล้อมต่าง ๆ ส่งผลให้บางโรงเรียนไม่สามารถท าการเกษตรได้ผลผลิตให้ผลเท่าที่ควร 8.2 เจ้าหน้าที ่ไม ่สามารถเข้าพื้นที ่เพื ่อด าเนินการตามกิจกรรม และเป้าหมายที ่ก าหนดไว้ เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อไวรัสโคโรนาสายพันธุ์ใหม่ 2019 (COVID-19) ที่แพร่ระบาด อย่างหนัก ในช่วงระยะเวลาด าเนินการที่ก าหนดไว้ รวมถึงภัยพิบัติทางธรรมชาติ เช่น เกิดอุทกภัย หรือได้รับ ผลกระทบจากลมพายุในบางพื้นที่ 8.3 จ าเป็นต้องมีการพิจารณาจัดสรรงบประมาณให้แก่โรงเรียนที่มีความพร้อมเนื่องจากงบประมาณ ที่ได้รับจัดสรรมีจ ากัด เพื่อให้สามารถด าเนินการได้อย่างเหมาะสม และตรงตามความต้องการ
11 9. ข้อเสนอแนะ 9.1 กรมควรตั้งคณะกรรมการประกวดคัดเลือกโรงเรียน 9.2 ควรจัดให้มีรางวัลส าหรับผลการประกวดคัดเลือกโรงเรียนที่มีผลการด าเนินการดีเด่น เพื่อยกระดับเป็นโรงเรียนต้นแบบในเรื่องเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียนของแต่ละจังหวัด 9.3 ควรมีการเปิดรับสมัครโรงเรียนที่อยากเข้าร่วมโครงการ หรือมีความพร้อมจะเข้าร่วมโครงการ 9.4 ควรจัดการประชุมชี้แจงการด าเนินงานให้เจ้าหน้าที่ในแต่ละพื้นที่ทราบ และท าความเข้าใจ เพื่อให้สามารถด าเนินการได้อย่างถูกต้องและมีประสิทธิภาพสูงสุด 9.5 สพด. ควรเตรียมความพร้อมในพื้นที่ส าหรับโรงเรียนใหม่ที่จะเข้าร่วมโครงการในปีต่อไป 10. ผู้รับผิดชอบโครงการ 10.1 กองวิจัยและพัฒนาการจัดการที ่ดิน กลุ่มวิจัยและพัฒนาหมอดินอาสาและบริหารจัดการ เครือข่าย 1) นางสาวฉวีวรรณ์ พัฒนพงษ์ ผู้อ านวยการกลุ่มวิจัยและพัฒนาหมอดินอาสา และบริหารจัดการเครือข่าย 2) นางสาวอภสิรี มีกลาง นักวิชาการเกษตรช านาญการพิเศษ 3) นางสาวภรภัทร นพมาลัย นักวิชาการเกษตรช านาญการพิเศษ 4) นางศุภวรรณ รัฐกิจวิจารณ์ ณ นคร เจ้าหน้าที่ระบบงานคอมพิวเตอร์ 5) นางสาวอุษณีษ์ งามศักดิ์ เจ้าหน้าที่วิเคราะห์นโยบายและแผน 6) นายสุกนต์ธี ดีเจริญ เจ้าหน้าที่บริหารงานทั่วไป 7) นางสาวเมทินี พยอมหอม นักวิชาการเกษตร
12 บรรณานุกรม เพ็ญแข แสงแก้ว. 2540. การวิจัยทางสังคมศาสตร์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร : ภาควิชา คณิตศาสตร์ และสถิติคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. I. Elaine Allen and Christopher A. Seaman.Likert Scales and Data Analyses. , p. 64 – 65, Retrieved November 15, 2022 from:https://www.bayviewanalytics.com/reports/asq/ likert-scales-and-data-analyses.pdf
13 ภาคผนวก
14 ภาคผนวก ก เอกสารที่เกี่ยวข้องกับการด าเนินงานโครงการ 1. ขออนุมัติงบประมาณด าเนินการโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน 2. ข้อมูลแผนผลการปฏิบัติงาน และการใช้จ่ายงบประมาณ ประจ าปี 2566 3. ขอปรับแผนโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน และขออนุมัติโครงการฯ 4. หนังสือเชิญ กทช. เรื่องเชิญเป็นวิทยากร พร้อมก าหนดการ 5. หนังสือเชิญ ผอ.กวจ. เป็นประธานการอบรมฯ 6. หนังสือขออนุญาตจารึกชื่อบนใบประกาศฯ 7. งบประมาณในการเดินทางมาอบรมฯ 8. ตารางผลการด าเนินงาน 9. ขอบเขตการประเมินผลโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน
15 1. ขออนุมัติงบประมาณด าเนินการโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35 2. ข้อมูลแผนผลการปฏิบัติงานและการใช้จ่ายงบประมาณ ประจ าปี 2566
36 3. ขอปรับแผนโครงการเกษตรอินทรีย์ในโรงเรียน และขออนุมัติโครงการฯ
37
38
39
40
41
42
43
44