TYT “Netleri Katlatan Seri!” MEB MÜFREDATI İLE %100 UYUMLU TAMAMI VİDEO ÇÖZÜMLÜ AKILLI TAHTA İLE UYUMLU
SORU BANKASI “Netleri Katlatan Seri!” TYT
SORU BANKASI Dikkat! Kitabın tamamı; yüksek düzeyde görsel, sanatsal ve akademik işçilik ürünüdür. Her hakkı Tammat Yayıncılık ve Eğitim Danışmanlık San. Tic. Ltd. Şti.’ye aittir. Lütfen tamamen ya da kısmen kopya etmeyiniz. Kopya ediyorsanız sevmişsiniz demektir. O hâlde satın alın ve yenilerinin yazılmasına vesile olun. Şenlikköy Mahallesi Cevizli Sokak No:16/4 Florya - Bakırköy /// İstanbul T: +90 212 424 00 64 [email protected] www.tammatyayincilik.com tammatyayincilik TammatYayinevi tammatyayincilik TYT Genel Yayın Yönetmeni : Süleyman TOZLU Editör : Büşra Selen KAYADİBİ Yazar : Deniz ÖNGEL Bülent AKSOY Mustafa KIRIŞTIOĞLU Oktay ATAR Ders Editörü : Deniz ÖNGEL Tashih : Sinan TAŞKEN Uğur GENÇ İrfan KARA Video Çözüm : İlhan BULUT Volkan DURAK Sibel DURSUN ISBN : 978-605-274-057-6 Baskı : Aykut Basım Yayın Matb. San. Tic. Ltd. Şti. Yayıncı Sertifika No : 44353 Matbaa Sertifika No : 45732
Tekrar Et Öğrencilerin öğrenme ve algılama güçlerini geliştirir. Sıradan gibi görünen formül ya da kuralların hayatın akışında çok önemli bir yer tuttuğunu fark ettirir. Sınavda olmazsa olmaz olan dikkat ve konsantrasyon konusunda öğrencilerin kabiliyetini geliştirir. Pekiştir Farklı ve yeni soru tarzları ile öğrencilerin yeni çözüm yolları üretmelerini sağlar. Beceri temelli ve yeni nesil sorularla öğrencilere farklı bakış açıları kazandırır. ORİGAMİ NEDİR? NEDEN ORİGAMİ? Origami yaparken düşünceler kağıda yansıtılır. Kağıdın şekli, rengi ve boyutuna karar verilir. Bu da origami sanatıyla ilgilenen çocukların duygu ve düşüncelerini kolayca yansıtmalarına, öğrenebilme ve algılama güçlerini geliştirmelerine yardımcı olur. El ya da parmak kasları ile el ve göz koordinasyonlarını geliştirir. Böylece çocuklar sıradan kağıt parçalarını şekillendirerek, yaşamın en önemli dinamiklerinden biri olan dönüşüm olgusunu kolayca içselleştirir. Origami sanatı insanlarda bulunan gizli yetenekleri ortaya çıkarıp bu sanatla ilgilenenlerin yeni bir şey üretmelerine büyük katkı sağlar. Üç boyutlu tasarım gerektirmesiyle çocuklara ve yetişkinlere mantıklı ve doğru düşünebilme yetisiyle beraber onların dünyaya bakışlarını değiştirir ve farklı bakış açıları kazanmalarına yardımcı olur. Dikkat ve farklı düşünmeyi gerektiren origami ile ilgilenen insanların genel olarak konsantrasyonu artar. Origami, kağıt katlama sanatıdır. Japonca oru; katlama, kami; kağıt anlamına gelmektedir.
İÇİNDEKİLER SORU BANKASI TYT Ünite 1: Fizik Bilimine Giriş Fizik Bilimine Giriş .......................................................................................................................................... 8 Pekiştir Testleri ................................................................................................................................................. 14 Ünite 2: Madde ve Özellikleri Madde ve Özkütle ........................................................................................................................................... 20 Dayanıklılık .......................................................................................................................................................... 28 Yapışma ve Birbirini Tutma ....................................................................................................................... 32 Pekiştir Testleri ................................................................................................................................................. 34 Ünite 3: Hareket ve Kuvvet Hareket .................................................................................................................................................................. 42 Kuvvet .................................................................................................................................................................... 50 Newton’un Hareket Yasaları ...................................................................................................................... 56 Pekiştir Testleri ................................................................................................................................................. 60 Ünite 4: Enerji İş - Güç - Enerji .................................................................................................................................................. 68 Mekanik Enerji .................................................................................................................................................. 72 Enerji Dönüşümleri ........................................................................................................................................ 76 Verim ...................................................................................................................................................................... 80 Enerji Kaynakları............................................................................................................................................... 84 Pekiştir Testleri ................................................................................................................................................. 86 Ünite 5: Sıcaklık Isı ve Sıcaklık ...................................................................................................................................................... 98 Hâl Değişimi ....................................................................................................................................................... 104 Isıl Denge ............................................................................................................................................................. 108 Enerji İletim Yolları .......................................................................................................................................... 112 Genleşme.............................................................................................................................................................. 116 Pekiştir Testleri ................................................................................................................................................. 118
“Netleri Katlatan Seri!” Ünite 6: Elektrostatik Elektriklenme .................................................................................................................................................... 128 Elektriksel Kuvvet ............................................................................................................................................ 134 Elektrik Alan ....................................................................................................................................................... 138 Pekiştir Testleri ................................................................................................................................................. 140 Ünite 7: Elektrik ve Manyetizma Elektrik .................................................................................................................................................................. 146 Manyetizma ........................................................................................................................................................ 158 Pekiştir Testleri ................................................................................................................................................. 164 Ünite 8: Basınç ve Kaldırma Kuvveti Basınç .................................................................................................................................................................... 176 Kaldırma Kuvveti ............................................................................................................................................. 184 Pekiştir Testleri ................................................................................................................................................. 190 Ünite 9: Dalgalar Temel Kavramlar ve Dalgaların Sınıflandırılması .......................................................................... 200 Yay ve İp Dalgası .............................................................................................................................................. 204 Su Dalgası ............................................................................................................................................................ 208 Ses ve Deprem Dalgası ................................................................................................................................ 212 Pekiştir Testleri ................................................................................................................................................. 216 Ünite 10: Optik Aydınlanma ........................................................................................................................................................ 226 Gölge ...................................................................................................................................................................... 230 Yansıma ................................................................................................................................................................ 234 Düzlem Ayna ..................................................................................................................................................... 236 Küresel Ayna ...................................................................................................................................................... 240 Kırılma ................................................................................................................................................................... 244 Mercekler ............................................................................................................................................................. 248 Prizmalar .............................................................................................................................................................. 252 Renk ........................................................................................................................................................................ 256 Pekiştir Testleri ................................................................................................................................................. 260
Netleri Katlatan Taktikler Fizik, vazgeçmeyenlerin başardığı derstir. Vazgeçme! Anlamadığın her şeyi sor. Soruyu okumadan çözme! Öğretmenini iyi dinle. Düzenli çalışma ve tekrar her soruyu çözer. Kendine özel özetler çıkar.
1. ÜNİTE Fizik Bilimine Giriş Fizik Bilimine Giriş
8 Tekrar Et www.netlerikatla.com Fizik Bilimine Giriş - I 1. Metre Kelvin Kilogram Ampermetre Candela Mole Yukarıda bazı temel büyüklüklere ait görseller verilmiştir. Buna göre, aşağıdaki temel büyüklükten hangisine ait görsel yoktur? A) Kütle B) Işık şiddeti C) Sıcaklık D) Zaman E) Uzunluk 2. Başlangıçtaki amacı; bilimsel araştırmaları ve genç bilim insanlarını desteklemek olan TÜBİTAK, bugün bünyesinde barındırdığı onlarca birimle birlikte, tarım politikalarının yönlendirilmesinden, araştırma-geliştirme projelerinin desteklenmesine kadar farklı alanları kapsayan bir misyona sahiptir. Kurum ayrıca Türkiye'de bilimi popülerleştirmek ve insanları bilinçlendirmek amacı ile üç adet aylık popüler bilim dergisi (Bilim ve Teknik, Bilim Çocuk, Meraklı Minik) ve yıllık yaklaşık 20 adet popüler bilim kitabı (Tübitak Popüler Bilim Kitapları) yayınlamaktadır. Ülkemizin bilim araştırma merkezlerinden biri olan Tübitak ile ilgili verilen bilgilere göre, I. Bilim araştırma merkezlerinin amaçlarından biri de toplumu bilinçlendirmektir. II. Bilim araştırma merkezleri bünyesi dışındaki araştırmacıları hiçbir şekilde desteklemez. III. Bilim araştırma merkezlerinin zamanla amaçlarında değişme yaşanabilir. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3. Ahmet; öğretmeninin verdiği beyin fırtınası ödevinde bir arabayı fiziğin alt dalları ile ilişkilendirmek için çalışma grubu arkadaşları Beyza, Ceyhun, Didem ve Hiranur ile bir araya gelerek tartışmaktadırlar. Ahmet: Arkadaşlar araba fren mekanizması adı üstünde mekanik ile ilgilidir. Ceyhun: Öyle diyorsun ama bence arabada elektromanyetizma ile ilgili olaylar da gerçekleşiyor. Hiranur: Dediklerinize katılıyorum, bence arabada ayrıca optik alt dalıyla ilgili olaylar da vardır. Beyza: Bence termodinamik alt dalıyla ilgili olaylar da gerçekleşiyor. Didem: Arabanın deposunda yüksek enerji ve plazma fiziğini ilgilendiren olaylar yaşanmaktadır. Buna göre, bu öğrencilerden hangisi yanılmaktadır? A) Ahmet B) Beyza C) Ceyhun D) Didem E) Hiranur 4. I. Termometre ile odanın sıcaklığını ölçmek, II. Kumpas ile şişenin ağzının çapını ölçmek, III. Baskül ile kaç kg olduğunu ölçmek, Yukarıda verilen ölçme işlemlerinden hangilerinde fiziğin alt alanı termodinamik ile ilgili bir büyüklük ölçülmüştür? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III TEST - 1
99www.netlerikatla.com 1-D 2-C 3-D 4-A 5-D 6-E 7-B 8-D 5. Kürşat, bir polis memurudur. Otomobiliyle devriye görevindeyken yanından çok hızlı bir şekilde geçen kırmızı aracı takibe girişmiştir. Araca yanaştığında sürücü hareketleriyle freninin patladığını ve arabayı durduramadığını anlatmıştır. Kürşat, ekipler yolu boşaltsın ve kaza ihtimali azalsın diye telsizle anons yapar. "1540 tan merkeze! Freni patlayan bir aracı takip etmekteyim. Şu anda Bursa - İstanbul otoyolunda saatte 160 km hızla gitmekte olan araç için önlem alıp yolu boşaltalım." der ve telsizi kapatır. Yukarıdaki hikayede Kürşat'ın anonsuna I. Aracın uzunluğu nedir? II. Aracın şu anki konumu nedir? III. Aracın yönü nedir? sorularından hangileriyle geri dönerek önlem almak için yeterli bilgilere ulaşırsınız? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 6. Aynı düzlemdeki K ve L kuvvetlerinin doğrultuları aynıdır. Buna göre, I. Eşit vektörlerdir. II. Zıt vektörlerdir. III. Bileşkeleri sıfırdır. verilenlerinden hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 7. I. Cisim serbest bırakıldığında aşağı doğru düşerken yerden yüksekliği azaldığı için potansiyel enerjisi azalır. Hava direnci gibi etkiler ihmal edildiğinde cismin kaybettiği potansiyel enerji, cisimde kinetik enerjiye dönüşür. II. Kondansatör, elektronların kutuplanıp elektriksel yükü elektrik alanının içerisinde depolayabilme özelliklerinden faydalanılarak, bir yalıtkan malzemenin iki metal tabaka arasına yerleştirilmesiyle oluşturulur. III. Akıllı telefonlarda sıvı soğutmanın arkasındaki temel prensip, ısı yayılımı üzerinde çalışır. Soğutma sistemi, içinde sıvı olan bir ısı borusundan oluşur. Bu sıvı, yonga setinden ısıyı emerek buharlaşır. Isı daha da dağıtılır ve ortam sıcaklığı korunur. Yukarıda verilen bilgiler ile aşağıda verilen fiziğin alt dalları eşleştirmelerinden hangisi doğrudur? I II III A) Mekanik Termodinamik Elektromanyetizma B) Mekanik Elektromanyetizma Termodinamik C) Termodinamik Mekanik Elektromanyetizma D) Elektromanyetizma Mekanik Termodinamik E) Mekanik Optik Elektromanyetizma 8. Fizik bilimi ile ilgili, I. Sürekli gelişim içindedir. II. Bulunan bilgiler değişmezdir. III. Doğayı anlamaya çalışır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III
10 Tekrar Et www.netlerikatla.com Fizik Bilimine Giriş - II TEST - 2 1. Ulusal ve uluslararası bilim merkezleri, bilimsel bilginin araştırılması ve geliştirilmesi üzerine çalışmalar yapmaktadır. Buna göre, I II III görselleri verilenlerden hangileri bilim merkezidir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 2. Şekildeki resimde fiziğin bazı alt alanları ifade edilmiştir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi resimde gösterilen alt alanlardan değildir? A) Elektromanyetizma B) Katı hal fiziği C) Yüksek enerji ve parçacık fiziği D) Optik E) Mekanik 3. MUHAMMED ALİ VE SLYVESTER STALLONE 1977 Tüm zamanların en iyi boksörü olarak kabul edilen Muhammed Ali, kariyeri boyunca yaptığı maçların yalnızca 5 tanesini kaybetmiştir. Olimpiyat ve Dünya Şampiyonu olan Muhammed Ali, 36 yaşına kadar bütün şampiyonlar içinde tek isim olmayı başarmıştır. Profesyonel döneminde kilosu 105 kg ve boyu 1.94 metre olan Muhammed Ali, 37'si nakavt olmak üzere 56 maç kazanmıştır. Yukarıdaki parçada sayısal veriler bazı fiziksel büyüklükler ile verilmiştir. Buna göre, I. Parçada skaler büyüklükler kullanılmıştır. II. Parçada iki tane temel büyüklük kullanılmıştır. III. Parçada türetilmiş büyüklük bulunmaktadır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 4. Aynı düzlemdeki K ve L vektörlerinin büyüklükleri sırası ile 2 birim ve 3 birimdir. Buna göre, bu vektörlerin bileşkesinin büyüklüğü kaç birim olabilir? A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12
1111www.netlerikatla.com 1-E 2-C 3-C 4-A 5-E 6-E 7-B 5. Fosil yakıtların er geç tükeneceği bilindiği için neredeyse tüm otomobil üreticileri, elektrikle çalışan ulaşım araçları üzerinde çalışıyorlar. Bu araçlar fosil yakıt kullanmadıkları için çevreyi daha az kirletiyorlar, ayrıca ulaşım maliyetlerini de düşürüyorlar. Mevcut teknolojide lityum veya nikel gibi katı maddelerin üzerinde depolanan enerji, bu yeni teknoloji sayesinde yarı katı, akışkan hücrelerde depolanabilecektir. Bu sayede sıvı hücreli aküler aynı büyüklük ve ağırlıktaki klasik akülere göre 10 kat daha fazla güç depolayabilecektir. Böylece elektrikli otomobiller daha küçük ve hafif akülerle daha uzun süre hareket edebilecektir. Parçada verilenlere göre fizik bilimiyle ilgili, I. Yaşamdaki problemlere çözüm aramaktadır. II. Diğer disiplinlerle etkileşim halindedir. III. Mevcut teknolojiyi devamlı ileriye götürme amacı taşımaktadır. yargılarından hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 6. Yukarıda fotoğrafı verilen günlük hayatta kullandığımız araçlar ile aşağıda fiziğin alt dalları arasında eşleştirme yapılmıştır. ARAÇLAR ALT DALLAR I. Cep telefonu Termodinamik II. Uydu anteni Optik III. Trambolin Mekanik IV. Cep telefonu Elektromanyetizma V. Uydu anteni Elektromanyetizma Buna göre, eşleştirmelerin kaç tanesi doğrudur? A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5 7. Ayşe Öğretmen, fizikte nicelikler konusunu anlatırken tahtaya aşağıdaki şekildeki gibi bir birim formülizasyonu yazarak, öğrencilerden öğrendiklerini sözlü olarak uygulamalarını istiyor. Hız = metre saniye Aşağıda öğrencilerden bazılarının yorumları verilmiştir. Hız, temel büyüklüktür. Ahmet Neşe Hız ile zaman çarpımı, uzunluk temel büyüklüğünü verir. Oya Hız, uzunluk temel büyüklüğüyle zaman türetilmiş büyüklüğünden oluşur. Buna göre hangi öğrenciler doğru yorum yapmıştır? A) Yalnız Ahmet B) Yalnız Oya C) Ahmet ve Neşe D) Oya ve Neşe E) Ahmet ve Oya
12 Tekrar Et www.netlerikatla.com Fizik Bilimine Giriş - III TEST - 3 1. I. Kuantum fiziği II. Katı hâl fiziği III. Biyofizik Yukarıda verilen çalışma alanlarından hangileri fiziğin alt alanlarındandır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 2. İki kişi aralarında şekildeki gibi bilek güreşi yapmaktadır. Bu olayda daha büyük kuvvet uygulayan kazanacaktır. Buna göre; I. Türetilmiş bir büyüklük karşılaştırılmıştır. II. Vektörel bir büyüklük karşılaştırılmıştır. III. Temel bir büyüklük karşılaştırılmıştır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 3. Serap olayı, hava sıcak olduğu zamanlarda yere yakın bölgelerin yoğunluğunun değişmesi sonucunda ışık ışınlarının tam yansıma yapmasına ve yerde su birikintisi izlemine sebep olmaktadır. Buna göre, I. Optik II. Termodinamik III. Elektromanyetizma gibi fiziğin alt alanlarından hangileri anlatılan olayı açıklamada kullanılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 4. I. Cep telefonu II. Röntgen cihazı III. Ses kayıt cihazı Yukarıda verilenlerden hangilerine fizik biliminin katkısı olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
1313www.netlerikatla.com 1-B 2-C 3-C 4-E 5-B 6-E 7-D 8-E 5. I II III LİTRE SATIŞ FİYATI Yukarıda günlük hayattta gördüğümüz bazı fiziksel büyüklüklerin ölçümlerine ait sonuçlar, birimleri ile ifade edilmektedir. Buna göre hangileri (SI) birim sistemine uygun bir ölçümdür? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III 6. Şekildeki resimde doktor hastasının radyolojik görüntülerini incelenmektedir. Buna göre; I. Fizik bilimi, diğer bilim dalları ile iç içedir. II. Tıp bilimine fizik biliminin katkısı vardır. III. Bilim dalları birbiri ile etkileşim hâlinde olduklarında insanlığa katkıları daha fazla olur. çıkarımlarından hangileri yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve IIII 7. Yukarıda görseli verilen temassız ateş ölçer ile ilgili; I. Sıcaklığı ölçer. II. Temel bir büyüklüğü ölçer. III. Ölçüm sonucu SI birim sistemine uygundur. verilenlerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 8. Einstein’ın tüm zaman dilimlerinde adının anılmasında bilimsel katkısının yanı sıra hatasını kabul etmesinin de katkısı büyüktür. Einstein, evrenin genişlemediğini düşünmüş ve evren ile ilgili denklemlerinde “kozmolojik sabit” denilen bir katsayı kullanmıştır. Hubble teleskopları ile inceleme yapıldığında ise evrenin genişlediği gözlenmiştir. Einstein bununla ilgili olarak “en büyük hatam” diyerek hatasını kabul etmiş ve bunu söylemekten çekinmemiştir. Buna göre, I. Bilimsel çalışma teorik ve deneysel olarak birbirini tamamlar. II. Bilim, yanlışlanabilir ve sorgulanabilir olmalıdır. III. Fizik biliminin çalışmaları kesin bilgiler değildir ve zamanla değişebilir. yorumlarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
14www.netlerikatla.com TEST - 1 Fizik Bilimine Giriş - IV 1. Ahmet, yatay düzlemde duran bir kutuya 10 N'luk kuvvet uygulandığını söylemiştir. İrem: Ahmet ile zıt yönde 15 N kuvvet uyguladım. Şenay: Ahmet ile aynı yönde 5 N kuvvet uyguladım. Olcay: Ahmet'in yönüne dik olacak şekilde 10 N kuvvet uyguladım. Ahmet İrem Şenay Olcay Eşit kare düzleminde Ahmet'in kuvvet vektörü kıyas alındığında İrem, Şenay ve Olcay'ın kuvvet vektörlerinden hangileri doğru çizilmiştir? A) İrem B) Şenay C) Olcay D) İrem, Olcay E) Şenay, Olcay 2. Fiziğin günlük yaşamdaki uygulamalarına örnek olarak, I. Gemilerin suda yüzmesi, II. Pompalar yardımı ile suyun üst katlara çıkarılması, III. Elektrikli sobalar ile evlerin ısıtılması, hangileri verilebilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3. Fizik biliminde skaler büyüklükler cebirsel olarak toplanıp - çıkartılırken vektörel büyüklüklerde her zaman cebirsel işlem yapılamaz. Bu bilgi göz önüne alındığında; Ali: Bugün hava sıcaklığı 20°C iken birden 5°C düşerek 15°C oldu. Kaan: Teldeki akım 2 amperken 1 amper daha artarak 3 amper oldu. Zeynep: Arkadaşım masaya 10 N'luk kuvvet uyguladı, ben de 5 N 'luk kuvvet uyguladım. Toplamda masaya 15 N kuvvet uyguladık. Ali, Kaan ve Zeynep'in yaptığı toplama işlemlerinden hangileri kesin doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve IIII 4. I. Nükleer fizik II. Ekonomi fiziği III. Radyoterapi fiziği Yukarıdakilerden hangileri fiziğin alt dallarından biri olmayıp toplumsal gereklilikten doğan bir çalışmadır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
15www.netlerikatla.com 5. Ağırlık ve kütle, birbirinden farklı fiziksel büyüklüklerdir. Bu farklılıklara; I. Kütle, doğrudan tanımlanan bir büyüklük iken ağırlık, başka bir büyüklük yardımı ile tanımlanır. II. Ağırlığın bir yönü vardır fakat kütlenin bir yönü yoktur. III. Kütle eşit kollu terazi ile ölçülürken ağırlık dinamometre ile ölçülür. hangi ifadeler kanıt gösterilebilir? A) Yalnız II B) Yalnız III C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 6. K L M a m Bir araştırmacı, kütlenin (m) K - L arasında salınım hareketi yapan ip sarkacın periyoduna etkisini incelemek istiyor. Buna göre, I. Kütleyi (m) değiştirip, açı (a) ve ipin boyunu (M) sabit tutmak II. Kütleyi (m) sabit tutup, açı (a) ve ipin boyunu (M) değiştirmek III. Açıyı (a) sabit tutup, kütle (m) ve ipin boyunu değiştirmek işlemlerinin hangilerini tek başına yaparsa amacına ulaşmış olur? (Sürtünmeler önemsiz, a < 5°) A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 7. Fiziksel nicelikler skaler ve vektörel olarak sınıflandırılır. Temel ve türetilmiş olarak tanımlanır. Bu yüzden bir kavram iki özelliği kazanabilmektedir. X Skaler Büyüklükler Türetilmiş Büyüklükler Y Z Skaler büyüklükler kümesi ile türetilmiş büyüklükler kümesi şekildeki gibi olduğuna göre; X, Y, Z'nin yerine hangi kavramlar gelebilir? X Y Z A) Kuvvet İvme Kütle B) Kütle Enerji İvme C) Hız Sürat Kütle D) Hacim Sürat Sıcaklık E) Zaman Hacim Kütle 8. m m d m kütleli ve kutup şiddetleri M olan özdeş iki mıknatıs, d mesafesine şekildeki gibi yerleştiriliyor. Aralarında oluşan kuvvet F = K.M.M d2 olacak şekilde hesaplanıyor. Daha sonra hareket ederken anlık ivmeleri F = m.a bağıntısından hesaplanıyor. Yapılan bu işlemlerden, I. Fizikte farklı alt alanlardan bilgiler bir arada kullanılabilir. II. Kuvvet kavramı farklı matematiksel modellerle açıklanabilir. III. Mıknatıslar daima birbirlerini çekerler. hangilerine ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 1-D 2-E 3-D 4-E 5-E 6-A 7-B 8-D
16www.netlerikatla.com 1. Bilim insanları, güçlü bir X ışını lazeri odaklayarak, oda sıcaklığındaki bir miktar suyun sıcaklığını, bir mikro saniyenin on milyonda biri içerisinde 100000°C'nin üzerine çıkarmayı başardı. Güçlü lazerler, su moleküllerinin elektronlarını koparmasıyla suyu sıvı halden plazma haline geçiriyor. Gelecekte suyun yapısını daha iyi anlamaya yönelik araştırmada kullanılması planlanıyor. Yukarıdaki metin fiziğin hangi alt dalları ile ilişkilendirilemez? A) Atom fiziği B) Optik C) Yüksek enerji ve plazma fiziği D) Katı hal fiziği E) Termodinamik 2. Fosil yakıtların azalmasıyla 2014 yılında Dr. Özgün Şahin, havadaki nem değişimlerinin kaynağı olan buharlaşmadan elektrik elde edebilen bir jeneratör geliştirerek bu kaynaklara bir yenisini ekledi. Araştırmalarına moleküllerde ve canlı hücrelerde rastlanan sıradışı mekanik olayları açıklamak ve bunlarda yeni teknolojiler geliştirmek üzere çalışmalar yaparak devam etmektedir. Bu jeneratörü de Bacillus bakterisinin kuruduğunda büzüşen suyu emdiğinde tekrar eski şekline dönmesinden faydalanarak oluşturmuştur. Buna göre, I. Evrendeki mikro alandan makro alana kadar geniş bir çalışma alanına sahiptir. II. Yapılan çalışma sonucu diğer disiplinlere yansır. III. Fizik biliminde elde edilen yeni bir delil, mevcut bilgilerin değişimine yol açabilir. bu metinden fizik bilimi ile ilgili hangileri çıkarılabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3. Bilim, teknoloji, endüstri ve uluslararası ticaret alanında farklı ölçüm birimi sistemleri kullanılmasının yarattığı karmaşayı önlemek için, 1960 yılında yapılan konferansta "SI" olarak ifade edilen "uluslararası birimler sistemi" kabul edilmiştir. SI cd K m s Yukarıdaki birim cetvelinde boş bırakılan yerlere I. Kütle Gram II. Madde miktarı mol III. Zaman Saniye IV. Akım şiddeti Amper hangileri getirilebilir? A) Yalnız II B) I ve III C) II ve III D) II ve IV E) I, III ve IV 4. Bilimsel araştırmalarda bilimsel etik ilkelere uymayan bilim insanı, bilimsel çalışmasının değersiz olacağını bilir. Buna göre, I. Yaptığı araştırmada başka bir araştırmada geçen kısımları alıntı yaparak kullanmak, II. Yapmış olduğu aynı çalışmayı birden fazla dergide yayımlamak, III. Araştırmaya destek veren kurumları reklam olmasın diye desteklerini belirtmemek, hangi davranışlar etik kurallara uygun davranıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III TEST - 2
17www.netlerikatla.com 5. Öğretmen ders başlangıcında, kuvvetin de vektörel bir büyüklük olduğunu söylemiş ve aşağıdaki fotoğrafı göstermiştir. A B C D Sonra yolda kalmış arabalarını hareket ettirmek isteyen 4 arkadaş, ilk önce B ve C arabalarını ittirmiştir. Ancak araba hareket etmemiştir. Daha sonra A ve D kişileri de yardım edince arabaları hareket etmiştir. diye söylemiştir. Buna göre, Birinci durumda araba üzerine uygulanan kuvvetlerin bileşkesi sıfırdır. Sinan İkinci durumda araba üzerine uygulanan kuvvetin bileşkesi 4F dir. Ramazan İkinci durumda araba üzerine uygulanan kuvvet 4F'den küçüktür. Gülşah öğrencilerin yargılarından hangileri doğrudur? (Hepsinin uygulamış oldukları kuvvetler eşit ve F kadardır.) A) Ramazan B) Gülşah C) Sinan - Ramazan D) Sinan - Gülşah E) Sinan, Ramazan ve Gülşah 6. Kuzey Güney Batı Doğu Şekilde rüzgarlı bir havada deniz üzerinde su kayağı yapan bir sporcu görülmektedir. Bu olayla ilgili olarak, I. Rüzgarın yönü kuzeybatıdır. II. Fiziğin spor disipliniyle ilişkisine örnektir. III. Fiziğin alt dalı mekanik ile ilgilidir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 7. Uzman doktorlar tarafından uygun görülen radyasyon tedavilerinde sağlık fizikçilerinin, gerekli cihazın belirlenmesi, tedavinin ne sıklıkla yapılacağı, tedavi için gerekli dozların belirlenmesi, çalıştıkları kurumdaki herkesin radyasyondan korunması amacıyla önlem alması, güvenlik kurallarını belirlemesi gibi görevleri bulunmaktadır. Buna göre, sağlık fizikçisi olmak için fiziğin hangi alt dalında çalışmak gerekmektedir? A) Yüksek enerji fiziği ve plazma fiziği B) Atom fiziği C) Nükleer fizik D) Elektromanyetizma E) Katı hal fiziği
18www.netlerikatla.com 1-D 2-E 3-D 4-A 5-D 6-E 7-C 8-E 9-E 10-D 11-C 8. Mağazada gömlek almak isteyen biri, gömleğin ıslanmayan ve kir tutmayan özelliklere sahip olduğuna dair bilgiler görünce çok şaşırmıştır. Buna göre, gömlek üreticileri araştırma geliştirme laboratuvarlarında kullandıkları kumaşın bu özelliğe sahip olabilmesi için, fiziğin hangi alt alanını diğerlerine göre daha baskın biçimde kullanmış olabilir? A) Yüksek enerji fiziği B) Nükleer fizik C) Termodinamik D) Atom ve molekül fiziği E) Katı hal fiziği 9. Ahmet Öğretmen, "Fizik bilimi diğer disiplinlerle ilişkilidir. Arkadaşlar kimler fiziksel bir olay ve ilişkili olduğu diğer disiplin örneği verebilir." der ve gönüllü öğrencilere söz hakkı verir. Şirin: Paraşüt kumaşının dayanıklılığı, spor Gül: Deprem, coğrafya Hilal: Zaman kavramının göreceliliği, felsefe Buna göre, hangi öğrenciler örnekleri doğru vermiştir? A) Yalnız Şirin B) Şirin ve Gül C) Gül ve Hilal D) Şirin ve Hilal E) Şirin, Gül ve Hilal 10. ESA ve NASA'nın içinde bulunduğu bir proje olan ISS uzayda kurulmuş bir bilim araştırma laboratuvarıdır. Uzay istasyonunda ağırlıksız ortamdaki sıvı davranışları incelenerek insan vücudundaki eklem ve kemik problemlerinin ve yaşlılığın önlenebilmesine yönelik araştırmalar, uzay bahçelerinde bitki yetiştirme projeleri, bakterilerin uzaydaki davranışlarına dayanan nano malzemelerin üretimi gibi çok farklı deneyler yürütülmektedir. Yukarıda verilen bilgilere dayanarak, I. Bilim araştırma merkezleri bazı projeler için güçlerini birleştirebilir. II. Bilim araştırma merkezlerinde diğer disiplinler fizikle ortak çalışır. III. Bilim araştırma merkezleri tek bir konuya odaklanarak çalışırlar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 11. Eski çağlarda insanoğlunun icat etmiş olduğu aletlerin arka planında bilimsel bir kaynak yoktur. MÖ. 280 yıllarında Arşimet tarafından bulunan sıvıların kaldırma kuvvetinden daha önceleri ilk su taşımacılığının MÖ. 4000 yıllarında çıktığı, MÖ. 2000 yıllarında gemilerin insanoğlunun hayatında yer aldığı anlaşılmaktaydı. Zamanla gemilerin çalışma prensibi aynı kalmıştır. Ancak teknolojinin gelişmesiyle; yapıldığı madde, itici güç olarak motor, enerji olarak rüzgâr, petrol, nükleer şeklinde gelişmeye devam etmiştir. Buna göre, I. Merkezinde insanların ihtiyaçları vardır. II. Son ulaşılan bilgi, bir öncekinin yanlış olduğunu gösterir. III. Gelişen teknoloji ile yeni ihtiyaçlar doğurur. yapılan çıkarımlardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
2. ÜNİTE Madde ve Özellikleri Madde ve Özkütle Dayanıklılık Yapışma ve Birbirini Tutma
20 Tekrar Et www.netlerikatla.com Madde ve Özkütle - I TEST - 1 1. Şekildeki su kapları aynı sıcaklıkta sular ile tam olarak dolduruluyor. Buna göre, I. Kütle II. Hacim III. Özkütle niceliklerinden hangileri su kaplarındaki sıvılar için kesinlikle aynıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 2. Şekilde su dolu beher içinde mantar ve taş parçasının denge konumu gösterilmiştir. Buna göre, mantara ait, I. Kütle II. Hacim III. Özkütle niceliklerinden hangilerinin tek başına artması mantar parçasının da suya batmasına neden olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 3. = Aynı sıcaklıkta tam bir mum ve yanında bir kısmı yanmış mum şekildeki gibi gösterilmiştir. Buna göre, I. Kütle II. Hacim III. Özkütle niceliklerinden hangileri her iki mum için aynıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 4. I. 10 cd şiddetinde ışık II. 10 gram kütleli hava III. 340 m/s hızına sahip ses Yukarıda verilenlerden hangileri maddedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
21www.netlerikatla.com 1-C 2-C 3-C 4-B 5-D 6-C 7-D 8-D 5. r r r r 2r Boyutları şekildeki gibi verilen küp silindir ve kürenin kütleleri eşittir. Cisimlerin özkütleleri sırasıyla d1 , d2 ve d3 olduğuna göre, özkütlelerin aralarındaki ilişki aşağıdakilerden hangisi gibidir? (p = 3 alınız.) A) d1 > d2 > d3 B) d3 > d2 > d1 C) d2 > d3 > d1 D) d1 > d3 > d2 E) d1 = d2 = d3 6. I. Birim hacmin kütlesine ................ denir. II. Maddelerin uzayda kapladığı yere ................ denir. III. ................ eşit kollu terazi ile ölçülür. Yukarıda verilen boşlukların aşağıdakilerden hangisi ile doldurulması doğru olur? I II III A) Kütle Hacim Kütle B) Özkütle Kütle Hacim C) Özkütle Hacim Kütle D) Özkütle Hacim Hacim E) Hacim Kütle Özkütle 7. Saf altın, oldukça yumuşak ve çok değerli olması nedeniyle günlük hayatta saf olarak kullanılmaz. Buna göre, I. Günlük hayatta kullanılabilmek için farklı metallerle karışım yapılmaktadır. II. Kuyumculukta 22, 20 ve 14 ayar şeklinde altının saflık sınıflandırılması vardır. III. 22 ve 20 ayar olarak yapılan karışımın yoğunlukları aynı sıcaklıkta aynıdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 8. Kütle α Hacim K L Saf K ve L maddelerinin kütle hacim grafikleri şekildeki gibidir. Grafikteki a açısının artması için, I. K'nin sıcaklığını azaltmak II. L'nin sıcaklığını arttırmak III. K'nin kütlesini arttırmak işlemlerinden hangileri tek başına yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
22 Tekrar Et www.netlerikatla.com Madde ve Özkütle - II TEST - 2 1. Şekil I deki silindir A ve B kısımlarından paralel ışık demeti ile aydınlatıldığında Şekil II deki gölgeler oluşmaktadır. Şekil I B A A B 4 cm 6 cm Şekil II Buna göre, silindirin hacmi kaç cm3 tür? A) 24 B) 36 C) 72 D) 144 E) 288 2. Bilgi: Teknolojinin gelişmesi ile birim dönüşüm işlemleri, cep telefonlarının hesap makinelerine eklenen birim dönüştürücüleri ile yapılır hâle gelmiştir. Buna göre, yukarıda dönüşümün sonucu aşağıdakilerden hangisidir? A) 720 B) 7200 C) 0,072 D) 10,72 E) 72 3. 20 18 16 14 12 10 8 6 Küp Küre 2 cm Şekil I deki dereceli silindir kaba, şekil II deki küp ve küre konulup su ile dolduruluyor. Kaç gram su ile doldurulursa kap tamamen dolar? (p = 3, dsu = 1 g/cm3 ) A) 4 B) 6 C) 8 D) 10 E) 12 4. Özkütle (g/cm3 ) W 6 X 5 Y 4 Z 3 T 2 Yukarıda verilen yoğunluk tablosundaki sıvılardan ikisinin eşit hacimdeki homojen karışımı ile yeni bir homojen sıvı oluşturulmuştur. Karıştırılan sıvıları bulmak için şekildeki silindir kap elektronik terazide ölçülmüştür. 40 cm3 Buna göre, kullanılan sıvılar hangileridir? A) X ve Y B) X ve W C) Y ve T D) W ve Z E) Y ve Z
23www.netlerikatla.com 1-C 2-E 3-C 4-C 5-C 6-C 7-B 5. Sinan, elindeki bardak ile darası alınmış silindir kabı bir sıvı ile doldurarak ölçümlerin sonucunda grafik çizmiştir. Buna göre, Kütle (m) X V Y Sıvı yüksekliği V Z Özkütle (d) V Sinan'ın çizdiği grafik, yukarıda verilen grafiklerden hangisi gibi olabilir? A) Yalnız X B) Yalnız Y C) Yalnız Z D) X ve Y E) Y ve Z 6. • 2 ton elma • 2.106 gram armut • 3.109 miligram muz • 4.102 gram portakal • 5.105 gram limon Yukarıda kütleleri birimleri ile verilen meyvelerin içinden kütlesi en büyük olanı hangisidir? A) Elma B) Armut C) Muz D) Portakal E) Limon 7. Şekildeki boş kaba aynı sıcaklıkta sabit debili musluktan sıvı akmaktadır. Buna göre, zamana bağlı olarak aşağıda çizilen grafiklerden hangisi doğrudur? A) Kütle Zaman Özkütle Zaman B) Kütle Zaman Özkütle Zaman C) Yükseklik Zaman Hacim Zaman D) Yükseklik Zaman Kütle Zaman E) Özkütle Zaman Hacim Zaman
24 Tekrar Et www.netlerikatla.com Madde ve Özkütle - III 1. I. Taş ve kayaların çevresinde biriken altınlara ulaşmak için altın içeren çamurlu karışım, hafif eğik bir düzlemden akıtılır. Altının birim hacminin kütlesi, karışımı oluşturan diğer maddelerden daha büyük olduğu için eğik yüzeyden kaymaz. Diğer kırıntılar ise düzlemde aşağıya doğru sürüklenir. Bu sayede altın kırıntıları ayrılmış olur. Biriken altını toprak ve diğer kırıntılardan ayırmak için kullanılan altın tavası ve leğeninde sallama ve yıkama işlemleri uygulanır. II. Kum, soda, kireçtaşı başta olmak üzere, belirli özellik ve miktardaki hammaddelerin karışımı olan cam harmanı, fırında yaklaşık 1600°C de eritilir. Cam eriyiği yaklaşık 1100°C de fırından eriyik kalay havuzuna akıtılır ve suya dökülen zeytinyağı gibi kalayın üzerinde ince, pürüzsüz bir tabaka hâlinde soğuyarak, iki yüzünün hatasız ve birbirine paralel olması sağlanır. Aynı zamanda camın kalınlığı ve şerit genişliği oluşturulur. III. Ebru sanatında, özel olarak hazırlanan toprak boyalar sulandırılarak dikkatli bir şekilde fırça yardımıyla kitreli suyun üzerine damlatılır. Boyaya su üzerinde şekil verilerek; kağıt, tekne üzerine konur ve şeklin kağıda çıkmasıyla işlem tamamlanır. Tek seferde işlemin yapılması nedeniyle özenli olarak yapılması önemlidir. Yukarıda anlatılan tekniklerle ilgili olarak verilen; I. Altının özkütlesi çamurlu sudan büyüktür. II. Eriyik kalayın özkütlesi cam eriyiğinden büyüktür. III. Toprak boyanın özkütlesi kitreli suyun özkütlesinden büyüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 2. I. Hava II. Peynir III. Ateş Yukarıdakilerden hangileri maddedir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 3. Kütle K L M Şekil I Hacim Yukarıda Şekil I de K, L, M sıvılarının kütle hacim grafiği verilmiştir. X L sıvısı Şekil II Bir katı maddenin özkütlesi içinde bulunduğu sıvının özkütlesinden büyükse dibe çöker, küçükse bir kısmı yüzeyde kalacak şekilde yüzer, eşitse tamamı su içinde kalacak şekilde askıda kalır. Buna göre; Şekil II de L sıvısındaki denge durumu verilen X cisminin aşağıda Şekil III te verilen LM karışımı X X KM karışımı X KL karışımı Şekil III I II III türdeş karışımlarındaki I, II, III denge durumlarından hangileri kesinlikle yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III TEST - 3
25www.netlerikatla.com 1-C 2-D 3-D 4-D 5-E 6-C 7-C 4. Sudenur, kardeşi Hiranurla birlikte mutfakta annesinin altın günü için hazırlık yapıyorlardı. Sudenur "Kardeşim ellerim hamurlu, biraz un eklememe yardımcı olur musun?" dedi. Hiranur, hamura bir avuç un ekledi. Hiranur "Abla, ayranın kıvamı yerinde olmuş mu?" Ablası, biraz daha su eklemesini söyledi. Yukarıdaki parçaya göre; I. Hamura un eklenince özkütlesi artmıştır. II. Ayrana su eklenince özkütlesi artmıştır. III. Ayran heterojen karışımdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 5. K L M Ayşe Öğretmen tahtaya yukarıdaki şekilleri çiziyor. "Arkadaşlar K, L, M cisimleri aynı yükseklikte, taban alanları eşit, içleri tamamen yapıldıkları malzemeyle doludur. Bilgiler sadece bunlarsa bu cisimlerle ilgili neler söyleyebilirsiniz?" Gönüllü öğrenciler sırayla söz hakkı alır. Furkan: Öğretmenim hacimleri eşit değildir. Gülbahar: Kütleleri eşitse özkütlesi en büyük malzeme K cisminin yapıldığı malzemedir. Fadime: Aynı malzemeden yapılmışlarsa en büyük kütleye sahip L cismidir. Nazım: Kütleleri eşitse hepsi farklı malzemeden yapılmıştır. Oya: Özkütlesi en büyük malzeme K nin yapıldığı malzeme ise K en ağır olan cisimdir. Buna göre, hangi öğrencinin ifadesi daima doğru değildir? A) Furkan B) Gülbahar C) Fadime D) Nazım E) Oya 6. Hacim 4V 3V 2V V Kütle Şekil I m 2m m 2m m 2m Hacim 4V 3V 2V V Kütle Şekil II Hacim 4V 3V 2V V Kütle Şekil III Şekil I, Şekil II ve Şekil III te birbiriyle türdeş olarak karışabilen ikişer tane sıvının hacim - kütle grafiği verilmiştir. Buna göre; I. Şekil I deki sıvılar eşit hacimde karıştırılırsa oluşan türdeş karışımın özkütlesi, şekil II deki sıvıların eşit kütlede karıştırılırsa oluşan türdeş karışımın özkütlesinden büyüktür. II. Şekil III deki sıvılar eşit hacimde karıştırılırsa oluşan türdeş karışımın özkütlesi, Şekil I'deki sıvılar eşit hacimde karıştırılırsa oluşan türdeş karışımın özkütlesinden küçüktür. III. Şekil I deki sıvılar eşit kütlede karıştırılırsa oluşan türdeş karışımın özkütlesi, Şekil II deki sıvılar eşit kütlede karıştırılırsa oluşan türdeş karışımın özkütlesinden küçüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 7. d ve 2d özkütleli sıvıların türdeş karışımlarının kütlesi 4m dir. Özkütlesi küçük olanın kütlesi, büyüğünün 3 katı ise karışımın özkütlesi kaç d dir? A) 5 2 B) 8 5 C) 8 7 D) 5 9 E) 4 7
26 Tekrar Et www.netlerikatla.com Madde ve Özkütle - IV TEST - 4 1. Demir At nalı Bir demir ustası, demir parçasından yukarıdaki gibi parça artmayacak şekilde bir at nalı yapıyor. Buna göre; I. At nalının özkütlesi demirin özkütlesinden büyüktür. II. At nalının hacmi demirin hacminden küçüktür. III. At nalının kütlesi demirin kütlesinden küçüktür. yargılarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 2. 3a 2a 2a a Dikdörtgen prizması şeklindeki d özkütleli türdeş cisimden a kenarlı küp şeklinde parça çıkarılıp yerine aynı boyutlarda başka bir d' özkütleli küp yerleştirildiğinde prizmanın başlangıçtaki kütlesi iki katına çıkıyor. Buna göre, d' kaç d dir? A) 8 B) 9 C) 11 D) 13 E) 15 3. 3d d h1 h2 Birbiriyle karışabilen d ve 3d özkütleli sıvıların 3d olanı, düşey kesiti verilen h2 yüksekliğindeki kapta h1 yüksekliğinde bulunmaktadır. Musluk açıldıktan sonra sıvı seviyesi h2 yüksekliğine ulaştığında musluk kapatılıyor. Oluşan karışımın yoğunluğuyla ilgili; I. 3d den küçüktür. II. h1 artırılıp, deney tekrarlanırsa değeri artar. III. h2 = 2h1 ise değeri 2d dir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 4. Yarı hizasına kadar 2d özkütleli sıvıyla dolu bir kaba bu sıvıyla karışabilen d özkütleli sıvı konulursa sıvının, I. Özkütle II. Hacim III. Kütle niceliklerinden hangileri artar? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III D) I, II ve III 5. K L M d 3d Boş K, L kaplarında eşit kütleli d ve 3d özkütleli sıvılar vardır. M kabı boştur. K ve L den bir miktar sıvı alınarak M ye konulduğunda üç kaptaki sıvı kütleleri eşit olmaktadır. Buna göre, K den alınan sıvının hacminin L den alınan sıvının hacmine oranı kaçtır? A) 4 B) 3 C) 2 D) 1 E) 1/2
27www.netlerikatla.com 1-E 2-D 3-D 4-D 5-B 6-D 7-D 8-B 6. 100 gr 4. aşama 60 gr K X sıvısı 2. aşama 3. aşama 80 ml 110 ml 1. aşama K K Aylin'in fizik laboratuvarında yaptığı deney, 4 aşama halinde yukarıda resmedilmiştir. 1. aşama; 80 ml hizasına kadar su ile dolu dereceli silindire K cismi atılıyor. 2. aşama; K cismi batmış haldeyken dereceli silindirin 110 ml hizası okunuyor. 3. aşama; K cismi, X sıvısıyla taşma hizasına kadar dolu taşırma kabına sıvı seviyesinden bırakılıyor. K cisminin hacminin tamamen sıvı içinde olduğu gözlemleniyor. 4. aşama; Taşan X sıvısının olduğu bardak eşit kollu teraziyle dengeleniyor. Aylin, deney sonucunda X sıvısının özkütlesini 5 gr / ml olarak buluyor. Buna göre, I. 1. ve 2. aşama sonucunda K cisminin hacmini bulmuştur. II. Bardağın boş kütlesi 10 gramdır. III. K cisminin özkütlesi 5 gr / ml den büyüktür. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 7. 4m 3m 2m m 0 V 2V 3V 4V Kütle Hacim K Karışım L K ve L sıvılarıyla bunların türdeş karışımının kütle - hacim grafiği şekildeki gibidir. Karışımın özkütlesi d olduğuna göre, I. K ve L nin eşit kütleli karışımının özkütlesi d den küçüktür. II. K ve L nin eşit hacimli karışımının özkütlesi d den küçüktür. III. Karışımda K sıvısının kütlesi L nin kütlesinin 4 katıdır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 8. I II III Bir katı maddenin özkütlesi içinde bulunduğu sıvının özkütlesinden küçükse bir kısmı yüzeyde kalacak şekilde yüzer (şekil I), büyükse dibe çöker (şekil II), eşitse tamamı su içinde kalacak şekilde askıda kalır (şekil III). Ahmet ve Cem, bir deney yapmaktadır. Ahmet, eşit kollu terazinin boş bir kefesine cismi, diğer kefeye de ağırlıkları koyup kefeleri dengeliyor ve ölçüm sonucunu Cem'e veriyor. Cem, cismi dereceli silindire atıyor ve suyun ne kadar yükseldiğini ölçüyor. Ahmet, cismi 45 gram ölçmüştür. Cem, su seviyesini cisim atılmadan önce 80 ml, atıldıktansonra 123 ml olarak ölçmüştür. Buna göre, I. Cisim, yüzmektedir. II. Cisim, dibe çökmüştür. III. Cismin 2 ml hacmi suyun dışındadır. yargılarından hangileri doğrudur? (dsu = 1 g/ml) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
28 Tekrar Et www.netlerikatla.com Dayanıklılık - I TEST - 5 1. K homojen silindirinin içinden M silindiri çıkarılarak şekildeki gibi yanına konuluyor. K L Boş M Şekillerin kendi ağırlıklarına karşı dayanıklılıkları DK , DL ve DM olduğuna göre, aralarındaki ilişki aşağıdakilerden hangisi gibidir? A) DK = DL = DM B) DK > DL > DM C) DM > DL > DK D) DK = DL > DM E) DM > DK = DL 2. A C E D B Şekilde bir sokakta yan yana bulunan A, B, C, D ve E binaları çizilmiştir. Binaların boyutları dışında tüm şartları aynı kabul edildiğinde binalardan hangisinin kendi ağırlığına karşı dayanıklılığı en düşüktür? A) A B) B C) C D) D E) E 3. Şekilde dünyanın en uzun binalarından birine ait bir görsel verilmiştir. Bu binaya ait; I. Yüksekliği arttıkça kendi ağırlığına karşı dayanıklılığı azalmaktadır. II. Binanın üst noktalarının ince olması, binanın kendi ağırlığını azaltması nedeniyle alt katların binayı taşımasına yardımcı olmuştur. III. Binanın yüksekliği, kendi ağırlığına karşı dayanıklılığı etkilemez. yapılan yorumlardan hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 4. Cisim A B C D E Kesit alanı 2S 3S 4S 3S 3S Hacim 3V 5V 5V 8V 4V Aynı maddeden yapılmış homojen A, B, C, D ve E maddelerinin kesit alanı ve hacimlerine ait tablo şekildeki gibi verilmiştir. Buna göre, en dayanıklı cisim hangi maddedir? A) A B) B C) C D) D E) E
29www.netlerikatla.com 1-A 2-C 3-D 4-C 5-C 6-E 7-E 8-A 5. Şekildeki geometrik şekillerin kendi ağırlığına karşı dayanıklılıklarının aynı olduğunu söyleyebilmek için; I. Kesit alanları II. Hacimleri III. Yükseklikleri IV. Yoğunlukları niceliklerinden hangilerinin aynı olması gerekir? A) I ve II B) II ve III C) III ve IV D) I, II ve III E) I, II, III ve IV 6. Madde Taban alanı Hacim K 1,5 A 2 V L A 1,5 V Yukarıdaki tabloda aynı maddeden yapılmış K ve L maddelerinin taban alanı ve hacim tablosu verilmiştir. Buna göre, I. K nin hacminin artması II. L nin hacminin azalması III. K taban alanının azalması işlemlerinden hangilerinin tek başına yapılması kendi ağırlıklarına karşı dayanıklılıklarının eşit olmasını sağlar? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 7. Aynı maddeden yapılmış yükseklikleri ve kesit alanları seçeneklerdeki gibi verilen homojen cisimlerden kendi ağırlığına karşı dayanıklılığı en az olan hangisidir? A) 3S h B) S h C) 2S 2h D) 2S h/2 E) S 3h 8. Bir cismin kendi ağırlığına karşı daha dayanıklı olabilmesi için, I. Boyu kısaltılmalı, II. Kesit alanı artırılmalı, III. Kesit alanı azaltılmalı, işlemlerinden hangileri ayrı ayrı yapılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
30 Tekrar Et www.netlerikatla.com Dayanıklılık - II TEST - 6 1. İki kişi küp oyuncakları birleştirerek oyun oynamaktadır. Biri küpleri üst üste eklerken, diğeri de yan yana birleştirmektedir. Buna göre, I. Üst üste birleştirilince, küplerin kendi ağırlığına karşı dayanıklılıkları artar. II. Yanyana birleştirilince, küplerin kendi ağırlıklarına karşı dayanıklılıkları artar. III. Küplerin yere temas eden kesit alanı, kendi ağırlıklarına karşı dayanıklılıklarını etkilemez. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 2. K L Şekildeki aynı maddeden yapılmış homojen K ve L dikdörtgenler prizmalarının taralı bölümleri kesilip atılmaktadır. Buna göre, K ve L prizmalarının kendi ağırlıklarına karşı dayanıklılıkları nasıl değişir? (Geri kalan parçaların konumları değişmiyor.) K L A) Azalır. Azalır. B) Azalır. Artar. C) Değişmez. Artar. D) Değişmez. Değişmez. E) Değişmez. Azalır. 3. Şekildeki yumurtanın kendi ağırlığına karşı dayanıklılığını, I. yumurtanın yüksekliği, II. yumurtanın yere temas eden alanı, III. yumurtanın yere paralel en büyük kesit alanı, verilenlerinden hangisi etkiler? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 4. Bir marangoz kendi ağırlığına karşı dayanıklı bir sehpa üretmek istemektedir. Çeşitli sehpa tasarımları yaparak, deneyerek ve yaşayarak en dayanıklı sehpa modelini üretecektir. Buna göre, I. Sehpanın ayaklarını daha uzun yapmak, II. Sehpanın ayaklarını daha kısa yapmak, III. Sehpanın ayaklarının yere paralel kesit alanını arttırmak, işlemlerinden hangilerini tek başına yapabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
31www.netlerikatla.com 1-C 2-C 3-A 4-B 5-B 6-C 7-C 8-D 5. Cisimlerin kendi ağırlıklarına karşı dayanıklılıklarıyla ilgili olarak, I. Bir cismin bütün boyutları artarsa dayanıklılığı azalır. II. Hacminin kesit alanına oranı dayanıklılık ile doğru orantılıdır. III. Bir canlının boyutları eşit oranda artarsa dayanıklılığı azalır. yorumlarından hangileri yanlıştır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 6. Şekildeki cep telefonunun ekranını korumak için koruyucu ekran camı taktıran biri, sert bir darbe ile koruyucu camının kırıldığını farketmiştir. Buna göre, I. Ekrana etki eden kuvvete karşın ekranın dayanıklılığı düşük kalmıştır. II. Ekranın boyutları değiştirilerek dayanıklılığı artırılabilir. III. Çekicin boyu değiştirilerek ekranın dayanıklılığı artırılabilir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III 7. Bir depo görevlisi, istif ettiği malları düşey doğrultuda değil yatay doğrultuda dizmeyi tercih etmiştir. Buna göre, I. Depo görevlisi malların yüksekliğini düşük tutarak, dayanıklılıklarının daha fazla olmasını amaçlamıştır. II. Düşey doğrultuda dizilim yaptığında, kesit alanının hacmine oranı daha az olacaktır. III. Düzgün cisimlerin, kendi ağırlıklarına karşı dayanıklılıkları yükseklikleri ile doğru orantılıdır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 8. I. Cisimlerin dış etkenlere karşı gösterdiği direnç, II. Cisimlerin kesit alanlarının hacimlerine oranı, III. Cisimlerin boyutlarının büyük olması, verilenlerinden hangileri dayanıklılığı ifade eder? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
32 Tekrar Et www.netlerikatla.com Yapışma ve Birbirini Tutma TEST - 7 1. Ebru sanatında kullanılan üç ana malzeme; sıvı, boya ve kağıt. Sıvı: Suyun özkütlesinden büyük olan kitreyi farklı miktarlarda karıştırarak yoğunluk ayarlanabilmektedir. Boya: Boyanın içine öd katıldığında su üzerinde rahat yayılmasını ve rengin açılmasını sağlar. Kağıt: Resmin tekneden rahat alınması için emici özelliği kuvvetli olan ebru kağıtları kullanılmaktadır. Bu bilgilere göre; I. Öd miktarı artırıldıkça yüzey gerilimi artar. II. Öd miktarı artırıldıkça adezyon kuvveti artar. III. Kullanılan kitre arttıkça yüzey gerilim artar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III 2. Fizik dersinde Osman: "Çay tabağının eğik kısmına çay damlası döküldü. Bu damlaya çay bardağından çıkardığım kaşık ile yukarıdan dokunduğumda damlanın kaşığa doğru hareket ettiğini gördüm." demiştir. Buna göre, I. Damlacığın küresel şekli almasında yüzey gerilimi etkilidir. II. Damlacığa etki eden kütle çekim kuvveti kohezyon kuvvetinden küçüktür. III. Damlacığı yukarı doğru çeken kohezyon kuvvetidir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I. II ve III 3. Bulaşık makinelerine tuz, parlatıcı ve deterjan konulmadığında, bulaşıklar makineden temiz ve kuru çıkmamaktadır. Tuz, bulaşık makinesine girmez; ancak sert suların (kireçli su) yumuşamasını ve deterjanın suda daha etkili olmasını sağlar. Parlatıcı, suyun bulaşıkların üzerinde damlacıklar halinde birikmemesini sağlar. Deterjan, bulaşıkların temizlenmesini sağlar. Buna göre, I. Tuz, suyun yüzey gerilimini azaltır. II. Parlatıcı, suyun yüzey gerilimini artırır. III. Deterjan, suyun yüzey gerilimini azaltır. yorumlarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I. II ve III 4. Bazı canlılar ve bazı cisimler sıvının üzerinde durabilmekte veya yürüyebilmektedir. Buna göre, I. Atacın suyun üzerinde durmasının nedeni sıvıların kaldırma kuvvetidir. II. Suyun içine deterjan atılırsa ataç suyun üstünde yüzmeye devam eder. III. Suyun sıcaklığını artırdığımızda ataç suyun içine batar. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
33www.netlerikatla.com 1-E 2-E 3-C 4-C 5-E 6-E 7-D 8-E 5. Duvar Duvar X sıvısı damlası Y sıvısı damlası Düşey bir duvarda dağılmadan ve kaymadan durabilen X ve Y sıvı damlaları görülmektedir. Damlaların kütleleri ve boyutları bilindiğine göre, I. Duvar ile aralarındaki adezyon kuvvetleri, II. Kendi içlerindeki kohezyon kuvvetleri, III. Yüzey gerilim kuvvetleri, verilenlerinden hangileri karşılaştırılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 6. Su Pudra Üzerinde suya batmayan pudra olan kabın üstüne, ucuna deterjan değdirilmiş toplu iğne dokunduruluyor. Buna göre, I. Toplu iğnenin değdiği noktada suyun kohezyon kuvveti azalır. II. Toplu iğnenin değdiği noktada pudra dağılır. III. Toplu iğnenin değdiği noktada yüzey gerilimi azalır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 7. Biri yolda yürürken yanlışlıkla su birikintisine girmiş ve sadece paçaları ıslanmıştır. Bir süre sonra paçalarındaki ıslaklığın pantolonunda yayıldığını farketmiştir. Buna göre, I. Bitkilerin köklerinden aldığı su ile beslenmesi, II. Peçetenin su emmesi, III. Böceklerin su yüzeyinde durabilmesi, yargılarından hangileri anlatılan olay ile aynı fiziksel olaydır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 8. Cam yüzeye eşit hacimli birer damla damlatılan K ve L sıvısının denge durumları aşağıdaki gibidir. K L Bu sıvılarla dolu olan kaba camdan yapılmış ikişer boru konulduğunda cam borudaki denge durumları şekildeki gibi olmaktadır. X Y 1 2 3 4 Buna göre, I. X kabındaki K sıvısıdır. II. Y kabında adezyon kuvveti, kohezyon kuvvetinden büyüktür. III. X kabındaki sıvı, yüzeyi ıslatır. IV. 3 nolu borunun kesit alanı 4 nolu borunun kesit alanından küçüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız III B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) III ve IV
34www.netlerikatla.com TEST - 1 1. Madde Özkütle (g/cm3 ) Sıcaklık (°C) Bakır 8,90 0 Alüminyum 2,64 0 Paslanmaz çelik 7,95 15 Su 1 4 Hava 1,29.10–3 0 Hava 0,94.10–3 100 Civa 13,60 15 Kurşun 11,30 15 Zeytinyağı 0,92 15 Etil Alkol 0,81 15 Bazı maddelerin çeşitli sıcaklıklardaki özkütleleri yukarıdaki gibi verlimiştir. Buna göre; I. Aynı sıcaklık ve hacimde kurşunun kütlesi çelikten fazladır. II. Bazı maddelerin sıcaklığı artınca özkütlesi azalmıştır. III. Aynı sıcaklıkta katı cisimlerin yoğunluğu sıvılardan her zaman daha fazladır. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 2. Sıvı Kütle (gram) Hacim (cm3 ) Sıcaklık (°C) K 400 200 20 L 200 100 40 M 350 200 50 K, L, M homojen sıvılarının kütle, hacim ve sıcaklık değerleri yukarıdaki tabloda verilmiştir. Buna göre; I. K ve L farklı cins sıvıdır. II. L ve M aynı cins sıvıdır. III. K ve M aynı cins sıvıdır. yorumlarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve II E) I, II ve III 3. Şekilde uzayan bir merdiven verilmiştir. Ali şekildeki gibi uzayan bir merdivene çıkmıştır. İlk denemede istediği yüksekliğe ulaşamamış ve merdiveni uzatarak tekrar çıkmayı denemiştir. Ali merdivenden indiğinde merdivenin ilk duruma göre birazcık esnediğini ifade etmiştir. Buna göre; I. Merdiven uzadıkça kendi ağırlığına karşı dayanıklığı azalmıştır. II. Kendi ağırlığına karşı dayanıklılık cisimlerin yüksekliği ile doğru orantılıdır III. Düzgün cisimlerin kendi ağırlığına karşı dayanıklılığını arttırmak için boyunu uzatmak gerekir verilenlerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 4. Sıvı molekülleri ile katı molekülleri arasındaki çekim kuvveti sebebiyle kılcallık denilen bir olay gerçekleşir. Buna göre aşağıdakilerden hangisinin kılcallık olayı ile ilişkisi yoktur? A) Kâğıt peçetenin suyu emmesi B) Bitkilerde kökten yaprağa su taşınması C) Bezin üzerine damlayan suyun bez üzerinde yayılması D) Pipet ile içecekleri içmek E) Gözyaşının göz kanallarında ilerlemesi
35www.netlerikatla.com 1-D 2-E 3-A 4-D 5-D 6-D 7-D 8-B 5. Şekildeki örümcek yaptığı ağ ile kendinin yaşayabileceği ve avlarının takılabileceği bir alan oluşturmaktadır. Buna göre; I. Örümcek ağının yapıştığı cisimlerle adezyonu kuvvetlidir. II. Örümcek ağını sık ördüğü bölgelerin yüzey gerilimleri seyrek bölgelere göre azdır. III. Örümceğin ürettiği ağın kohezyon kuvveti arttıkça, oluşturduğu ağın yüzey gerilimi artacaktır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) I, II ve III 6. Sıvı içine batırılmış tahta bir direk yakından incelendiğinde sıvıyla tahtanın temas ettiği bölgede sıvı yüksekliğinin daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Buna göre; I. Sıvı ile tahta arasında kohezyon kuvvetinin sonucunda böyle bir görünüm gerçekleştirmişir. II. Sıvı ile tahta arasındaki adezyon kuvveti artarsa sıvı daha çok yükselerek tahtaya tutunabilir. III. Sıvının yoğunluğu artarsa sıvı tahtaya tutunarak daha çok yükselebilir. yorumlarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III 7. Şekilde önceden kaynatılmış ve soğumaya bırakıldıktan sonra tencerenin üst kısmında tabaka haline gelmiş süt kaymağı görülmektedir. Buna göre; I. Kaymak, süte göre aynı hacimde daha hafif olduğu için üst kısımda kalmıştır. II. Kaymak kohezyon kuvveti sonucu bir bütün halinde dengede kalmaktadır. III. Süt kaynarken kohezyon kuvveti küçük olduğu için kaymak bir bütün halinde olamamıştır. verilenlerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 8. K Saf su L X Y Z Tuzlu su K ve L kaplarında aynı sıcaklıkta sırasıyla saf su ve tuzlu su vardır. X ve Y su molekülü yüzeyde, Z su molekülü ise derinlerde bir noktadadır. Bu moleküllere etki eden yüzey gerilim kuvvetlerinin büyükten küçüğe sıralaması aşağıdakilerden hangisi gibidir? A) X > Y > Z B) Y > X > Z C) Y > Z > X D) X = Y = Z E) Z > Y > X
36www.netlerikatla.com TEST - 2 1. Sudenur, sınıftaki arkadaşları ile birlikte, sınıflarına ders esnasında cep telefonlarını koymak amaçlı, bir kenarı 30 cm olan küp şeklinde küçük bir kutu yapmak istemektedir. Okullarında 15 sınıf bulunmaktadır. Arkadaşları ile beraber yapacakları projeleri için kalıp olması amacıyla atık plastikleri eriterek 30 cm en 30 cm boy ve 2 cm yüksekliğinde üstü açık bir metal tepsi yaptırmışlardır. Bu metal tepsiyi önce ısıtıp, üzerine okulca biriktirdikleri geri dönüşüm plastiklerini eriterek dökmüşlerdir. Erimiş plastiğin yüksekliği 2 cm yi bulduğunda soğutarak kalıptan çıkarıp küpleri oluşturmak için birbirine yapıştırmışlardır. Buna göre, I. Eritip kalıba dökme işini kaç kere yapmışlardır? II. Kaç kg atık plastik kullanmışlardır? sorularının cevabı hangi şıkta doğru verilmiştir? (Plastiğin özkütlesini 1,5 gr/cm3 alınız.) I II A) 90 236 B) 180 240 C) 90 243 D) 180 236 E) 90 246 2. a a a K metali L metali a a Şekilde oda sıcaklığında bulunan eşit kalınlık ve kütleli, 3V ve 2V hacimli K ve L metallerinden boyalı kısımlar kesilip eritilerek K - L alaşımı yapılıyor. Son durumda alaşımın sıcaklığı oda sıcaklığına eşit olduğuna göre; I. Alaşımın özkütlesi, K metalinin özkütlesinden büyüktür. II. Alaşımın hacmi, L metalinin başlangıçtaki hacminden büyüktür. III. Alaşımın kütlesi, K metalinin başlangıçtaki kütlesinden büyüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 3. Suat Öğretmen: "Bir maddenin kendi atom veya molekülleri arasındaki çekim kuvvetine birbirini tutma (kohezyon) adı verilir. Kohezyon, katı ve sıvı maddelerde etkili olurken, gazlarda ihmal edilebilecek kadar küçüktür. Farklı cinsteki atom veya moleküllerin birbirine uyguladıkları çekim kuvvetine yapışma (adezyon) denir. Adezyon kuvvetinin büyüklüğünü belirleyen etkenler, sıvının cinsi ve temas ettiği yüzeyin özelliğidir." diyerek gönüllü öğrencilerinden birkaç örnek vermelerini ister. Söz hakkı alan öğrencilerden, Faik: Su damlasının musluğun ucuna yapışması, Halit: Kontak lenslerin göz merceğine yapışması, Nuran: Yağlı bir yüzeye düşen su damlasının dağılmaması, Suzan: Nemli çay tabağının bardağa yapışarak beraber hareket etmesi, Hiranur: Yağmurun damlalar halinde olmasi, Bu öğrencilerden hangileri kohezyona örnek vermiştir? A) Faik - Suzan B) Halit - Faik C) Nuran - Halit D) Nuran - Hiranur E) Faik - Nuran 4. Birçok insan 24 ayar altını duymuştur; fakat 24 ayarın ne anlama geldiğini bilmemektedir. 24 ayar altın içinde karışık başka herhangi bir metal olmayan saf altındır. 24 ayar altın çok yumuşak olduğundan genellikle bakır veya gümüş ile karıştırılır. Her bir ayar (kırat), altının bütününün 24'te biridir. Bir örnekle açıklayacak olursak; bir bileziğin 24'te 18'i altın, 24'te 6'sı gümüşten yapılmışsa o bilezik 18 ayar altındır. Altını ölçmede kullanılan bu sistem yaklaşık bin yıl evvel Almanların Mark isimli bir altın parasından kaynaklanmaktadır. Verilen bilgilere göre 36 gram 14 ayar bir altın takıya ait verilen oranlardan hangisi doğru olur? A) 14 g altın 22 g gümüş B) 16 g altın 20 g bakır C) 21 g altın 15 g gümüş D) 22 g altın 14 g platin E) 19 g altın 17 g bakır
37www.netlerikatla.com 1-C 2-A 3-D 4-C 5-C 6-C 7-B 8-D 5. Şekil I Şekil II Ahmet Öğretmen, şekil I deki küp şeklinde demir parçasını ısıtıp döverek şekil II deki duruma getiren bir demircinin hikayesini sınıftaki öğrencilerle paylaşarak kütle, hacim, özkütle açısından gönüllü öğrencilerden yorum yapmalarını istemiştir. Gönüllü öğrencilerden; Yusuf: Hacmi artmıştır. Halil: Kütlesi artmıştır. Yahya: Hacmi değişmemiştir. Nazım: Özkütlesi azalmıştır. Semra: Kütlesi değişmemiştir. yorumlarını aldığına göre hangi öğrenciler doğru yorum yapmıştır? A) Yusuf ve Nazım B) Semra ve Nazım C) Semra ve Yahya D) Yalnız Halil E) Yusuf ve Semra 6. Gaz Sıvı Piston F Şekildeki sızdırmasız piston ile sıvı ve gaz dengededir. Piston bir miktar daha itilirse, I. sıvının özkütlesi, II. gazın hacmi, III. gazın özkütlesi, niceliklerinden hangileri artar? (Sıcaklık sabit) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III 7. Kütle 0 Hacim Şekil I Kütle 0 Hacim Şekil II Şekil I ve Şekil II de, farklı kaplarda bulunan V hacmindeki özdeş sıvılar, t anından itibaren kendisiyle türdeş karışabilen V hacmindeki sıvılarla karıştırılmış ve gözlenen durumun kütle - hacim grafikleri çizilmiştir. Buna göre; I. Şekil I de sonradan karıştırılan sıvının kütlesi, Şekil II de sonradan karıştırılan sıvının kütlesinden küçüktür. II. Şekil II de sonradan karıştırılan sıvının kütlesi, başlangıçtaki sıvının kütlesinden büyüktür. III. ŞekilI I de oluşan karışımın kütlesi, Şekil II de oluşan karışımın kütlesinden büyüktür. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 8. Su Cıva Şekil I Islak bez Kuru bez Şekil II Şekil I ve Şekil II de bezler su ve cıvadan çıkartıldığında sudan çıkan bez ıslak, cıvadan çıkan bez kuru oluyor. Buna göre, I. Suyun adezyon kuvveti, kohezyon kuvvetinden daha büyüktür. II. Cıvanın kohezyon kuvveti, adezyon kuvvetinden daha büyüktür. III. Suyun adezyon ve kohezyon kuvvetleri eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
38www.netlerikatla.com TEST - 3 1. Şekilde birkaç farklı sıvı yapıştırıcı görülmektedir. Buna göre, I. Yapıştırıcıların adezyon kuvveti çok yüksektir. II. Adezyon kuvveti ne kadar fazla ise o kadar iyi bir yapıştırıcıdır. III. Kohezyon kuvveti adezyon kuvvete göre artarsa yapışma özelliği azalacaktır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 2. Adezyon ve kohezyon kuvvetine örnek olsun diye modelleme yapmak isteyen bir öğrenci, şekildeki resim üzerinden sınıfa sunum yapmak istemektedir. Buna göre sunum esnasında, I. Karıncaların yaprağa tutunması adezyona örnektir. II. Karıncaların birbirine tutunması kohezyona örnektir. III. En üstteki karıncaların birbirine bağlılığı yüzey gerilimine örnektir. verilen örneklerden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 3. Bir öğrenci birbirine karışmayan sıvıları, bir şisenin içine şekildeki gibi boşaltırken son eklediği sıvının kap yüzeyinde dengede kaldığını görmektedir. Buna göre, I. Eklediği sıvının yoğunluğunu arttırırsa II. Sabit sıcaklıkta sıvının kütlesini arttırırsa III. Sabit sıcaklıkta sıvının hacmini azaltırsa işlemlerinden hangisini tek başına yaparsa eklediği sıvı kap tabanında dengede kalabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 4. Şekildeki gibi portakal suyu sıkan biri, küçük boy portakalların daha zor sıkıldığını hatta büyük boy portakalların da sıkılırken kimi zaman parçalandığını farketmiştir. Buna göre; I. Cisimlerin boyutları arttıkça dayanıklılıkları azalır. II. Aynı hacimdeki portakalların dayanıklılıkları aynıdır. III. Dayanıklılık ayırt edici bir özelliktir. yargılarından hangilerine kesinlikle ulaşabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
39www.netlerikatla.com 5. Tişörtü ıslanan biri, tişörtünü kurutmak için elleri ile şekildeki gibi sıkarak suyun tişörtünden uzaklaşmasını istemektedir. Fakat tişörtü ne kadar sıksa da hala ıslak kalmaktadır. Buna göre, I. Tişörtün bezi ile su molekkülleri arasındaki adezyon kuvveti nedeniyle tişört ıslak kalmaktadır. II. Tişört bezinin kohezyon kuvveti, su ile adezyon kuvvetinden daha fazla olsaydı tişört ıslanmazdı. III. Ortamın sıcaklığı artırılırsa, su ve bez arasındaki adezyon kuvveti zayıflayacaktır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 6. Şekildeki ölçüm araçları ile bir maddeye ait bazı büyüklükler ölçülebilir ya da hesaplanabilir. Buna göre, I. Şekildeki kaplar ile sıvıların hacimleri ölçülebilir. II. Özkütlesi bilinen sıvıların kütlesi, bu araçlardan elde edilen sonuçlarla hesaplanabilir. III. Düzgün geometriye sahip olmayan cisimlerin hacmi herhangi bir sıvı yardımı olmadan bu araçlar ile ölçülebilir ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 7. Şekilde içinde sıvı olmayan dereceli kapta yeşil mercimeğin hacmi ve kütlesi tartı ile ölçülmeye çalışılmaktadır. Buna göre, I. Dereceli kabın kütlesi biliniyorsa mercimeğin kütlesi doğru olarak ölçülebilir. II. Yeşil mercimeğin hacmi dereceli kap ile şekildeki gibi ölçülürse hacmi doğru olarak ölçülemez. III. Terazinin resimdeki gösterdiği değer, dereceli kabın gösterdiği değere bölünürse mercimeğin özkütlesi doğru olarak ölçülür. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 8. d ve 4d özkütleli V1 ve V2 hacimli iki sıvının tamamının türdeş karışımının özkütlesi 2,5 d olduğuna göre, V1 V2 oranı kaçtır? A) 3 B) 5 2 C) 2 D) 3 2 E) 1
40www.netlerikatla.com 1-E 2-E 3-A 4-A 5-D 6-D 7-D 8-E 9-E 10-D 11-C 12-E 9. M N K L Şekil I Şekil II Kamil Öğretmen, tahtaya yukarıdaki şekli çiziyor ve aşağıdaki gibi bir açıklama yapıyor. "Arkadaşlar bu soruda kütle, hacim ve özkütle nicelikleriyle ilgili bilgilerimizi paylaşalım istiyorum. Şimdi Şekil I de eşit hacimli bölmelerden oluşturulmuş K ve L cisimleri, kendi içlerinde türdeş ve kütleleri eşittir. K cisminin boyalı bölmeleri ile L cisminin boyalı bölmeleri çıkarılıp yerleri değiştirildiğinde şekil II deki M ve N cisimleri oluşturuluyor. Hadi bakalım bu bahsettiğim nicelikleri cisimler için karşılaştıralım." Gönüllü öğrencilerden birkaçı söz hakkı alır; Sude: K nin hacmi L nin hacminden büyüktür. Musa: N nin kütlesi L nin kütlesinden büyüktür. Leyla: M ve N nin hacimleri eşittir. Harun: M nin özkütlesi K nin özkütlesinden büyüktür. Nuran: N nin özkütlesi K nin özkütlesinden büyüktür. Salih: N nin özkütlesi M nin özkütlesinden büyüktür. bu öğrencilerden kaç tanesi doğru söylemektedir? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 10. I. Erime noktası, II. Eylemsizlik, III. Tanecikli yapıda olma, Yukarıdakilerden hangileri maddelerin ortak özelliklerindendir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 11. I II III Şekil II Hacim 4V 3V 2V V Kütle Şekil I m K L N M 2m Şekil I de kütle - hacim grafiği verilen K, L, M sıvıları birbiriyle türdeş karışabilmektedir. Şekil II de özdeş kaplardaki sıvıların kütleleri eşittir. I ve II kaplarında Şekil I deki sıvıların ikili türdeş karışımı, III kabındaki sıvının ise saf olduğu bilindiğine göre bu kaplardaki sıvılar için ne söylenebilir? I II III A) L - M karışımı K - N karışımı L sıvısı B) K - M karışımı K - L karışımı L sıvısı C) K - N karışımı L - N karışımı M sıvısı D) L - N karışımı K - M karışımı L sıvısı E) L - M karışımı K - N karışımı M sıvısı 12. I. Kağıt yırtılmadan üzerine yazı yazabilmek, II. Demiri çekiçle dövebilmek, III. Su üzerinde yaprağın batmadan durabilmesi, verilenlerinden hangileri yüzey gerilimi ile ilgilidir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
3. ÜNİTE Hareket ve Kuvvet Hareket Kuvvet Newton'un Hareket Yasaları
42 Tekrar Et www.netlerikatla.com Hareket - I TEST - 1 1. Bir araç, salyangozu şekildeki gibi yukarıya doğru hızlandırarak uçurmaktadır. Buna göre, I. Salyangoza göre yerde duran nesneler hareketlidir. II. Yerdeki durgun gözlemciye göre salyangoz hareketlidir. III. Salyangozu tutan araca göre salyangoz hareketsizdir. ifadelerinden hangileri hareketin göreceli bir kavram olduğunu ifade eder? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 2. Çağan Deniz Ayşe Çağan, Deniz ve Ayşe, sosyal mesafe kurallarına uygun olarak birer metre aralıklarla şekildeki gibi durmaktadırlar. Buna göre, I. Çağan'a göre Ayşe'nin konumu 2 m sola doğrudur. II. Deniz'e göre Çağan'ın konumu sağa doğru 1 m dir. III. Ayşe'nin konumu 2 m dir. ifadelerinden hangileri konumu seçilen referans noktasına göre ifade eder? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 3. Bir araç sabit süratle şekildeki yol haritasında yıldız ile işaretli konumdan kalp ile işaretli konuma gösterilen yol üzerinden hareket ederek ulaşmaktadır. Buna göre, I. Sürati, hızından büyüktür. II. Aldığı yol, yer değiştirmesinden büyüktür. III. Konumu değişmiştir. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 4. 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 30 20 10 0 –10 –20 V(m/s) t(s) Yukarıda doğrusal bir yol üzerinde hareket eden bir aracın hız - zaman grafiği verilmiştir. Buna göre, I. (0 - 8) saniye aralığında, (8 - 13) saniye aralığına göre daha fazla yol almıştır. II. (0 - 8) saniye aralığında ve (8 - 13) saniye aralığında zıt yönde hareket etmiştir. III. Toplam alınan yol, doğrusal yolda hareket ettiği için yer değiştirmesine eşittir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
43www.netlerikatla.com 1-E 2-D 3-E 4-D 5-A 6-D 7-A 8-B 5. İstanbul Bilecik Kütahya Afyon Burdur Antalya İstanbul - Antalya arası mesafe kuş uçuşu ile 500 km iken, karayolu takibi ile 700 km dir. İstanbul'dan yola çıkan iki araçtan biri karayol takibi, diğeri kuş uçuşu ile aynı sürede Antalya'ya ulaşmaktadır. Buna göre, I. Yer değiştirme, II. Alınan yol, III. Ortalama sürat, verilenlerden hangileri her iki araç için de aynıdır? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 6. Şekilde basit bir makara düzeneği görülmektedir. Bu düzenek serbest bırakıldığında sisteme bağlı cisimler çeşitli hareketler yapmaktadırlar. Buna göre, I. Dişli çarklar, dönme hareketi yapmaktadır. II. Kova, öteleme hareketi yapmaktadır. III. Pervane, öteleme hareketi yapmaktadır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 7. J J J J t → t = 0 x → 0 m 10 m 10 m 10 m 10 m 20 m 30 m t → 1s t → 2s t → 3s Bir araç 10 ar metrelik yolları 1 saniye aralıklarla şekildeki gibi tamamlamaktadır. Buna göre, aracın konum - zaman grafiği aşağıdakilerden hangisidir? A) X (m) 30 20 10 1 2 3 t (s) B) X (m) 10 1 2 3 t (s) C) X (m) 30 20 10 1 2 3 t (s) D) X (m) 30 20 10 1 2 3 t (s) E) X (m) 10 1 2 3 t (s) 8. VX Tünel X Y VY X ve Y trenleri VX ve VY sabit hızları ile şekildeki gibi aynı anda tünele giriyorlar. Y'nin ön ucu tünelin diğer ucuna ulaştığı anda X'in arka ucu ile aynı hizaya geliyor. Buna göre, I. Trenlerin süratleri eşit ise boyları da eşittir. II. Trenlerin süratleri eşit ise X'in boyu tünelin boyuna eşittir. III. X treni daha süratli ise X'in boyu Y'den büyüktür. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III
44 Tekrar Et www.netlerikatla.com Hareket - II 1. Uçaklar uçuş gösterilerinde yörüngelerinin belli olması için şekildeki gibi arkalarından renkli dumanlar bırakabilmektedir. Buna göre, I. Bazıları doğrusal hareket yapmıştır. II. Bazıları eğrisel hareket yapmıştır. III. Bazıları titreşim hareketi yapmıştır. yorumlarından hangileri ulaşılabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 2. Çanakkale'den İstanbul'a aracı ile gitmek isteyen biri, akıllı cep telefonundan karayolları haritasına baktığında telefonu mavi ile çizilen yörüngeye gitmesini önermiştir. Araç çizilen yörüngeyi kullanarak Çanakkale'den İstanbul'a gittiğine göre, I. Sürati hızından büyük olur. II. Alınan yol ile yer değiştirmesi aynıdır. III. Hep aynı doğrultuda hareket etmiştir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 3. İki arkadaş şehrin içinde aynı bölgede buluşmaya çalışmakta fakat bir türlü karşılaşamamaktadırlar. Biri diğerinin cep telefonuna bulunduğu yerin konum bilgisini ileterek "Sana konum attım ve yerimde sabit duruyorum." demiştir. Buna göre, I. Paylaşılan konum iki arkadaşın birbirlerine göre referans alınması ile oluşturulur. II. Birbirlerinin konumlarına bakarak yön bilgisi aldıklarından konumları vektörel bir büyüklüktür. III. Hareketli olan kişi duran arkadaşının yanına gittiğinde, arkadaşı ile eşit yer değiştirmiş olur. verilenlerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 4. Aracı ile şehirler arası yolculuk yapan biri ,şekildeki hız uyarısı yapan tabelaya bakarak kendisi için ortalama süratin en fazla saatte 70 km olduğunu görmektedir. Buna göre, yolculuk sırasında; I. Bazı zamanlar 80 km/h, bazı zamanlar 60 km/h hızla hareket ederse , II. Bir süre 100 km/h hareket ettikten sonra, bir süre durup sonra yoluna devam ederse, III. 90 km/h hareket ettikten bir süre sonra hiç durmadan 70 km/h hızla hareket ederse hangi durumlarda kendisi için belirlenen ortalama sürat değerinin altında yolculuğunu tamamlamış olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III TEST - 2
45www.netlerikatla.com 1-C 2-A 3-D 4-D 5-A 6-E 7-A 8-A 5. Uzunluğu 250 metre olan bir tünele bir tren 30 m/s sabit hızla giriyor. Tünele girdikten 10 saniye sonra trenin yarısı tünelden çıktığına göre, trenin boyu kaç metredir? A) 100 B) 110 C) 120 D) 130 E) 140 6. Basketbol potasına atış yapan birinin attığı topun yörüngesi şekildeki gibidir. Buna göre top için; I. Yavaşlama ve hızlanma hareketi yapmıştır. II. İki boyutta hareket yapmıştır. III. İvmeli hareket yapmıştır. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 7. Bir futbolcu, topu belirli yükseklikten bırakarak ya da topa çeşitli açılarda vurarak topun şekildeki gibi hareket etmesini sağlıyor. Buna göre, şekillerdeki toplar için; I. İvmeli hareket yapmışlardır. II. Hızlanma hareketi yapmışlardır. III. Yavaşlama hareketi yapmışlardır. ifadelerinden hangileri resimdeki yolların hepsi için kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 8. X Y Z Sürtünmeler ile enerji kayıplarının önemsenmediği ortamlarda şekildeki raylar ile fırlatılan X, Y, Z kürelerinin fırlatıldıktan sonraki hareketleri için cisimlerin hareket yönleri pozitif kabul edildiğinde; I. X küresi, pozitif ivmeye sahiptir. II. Y küresi, pozitif ivmeye sahiptir. III. Z küresi, negatif ivmeye sahiptir. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III
46 Tekrar Et www.netlerikatla.com Hareket - III TEST - 3 1. Ahmet Öğretmen, yukarıdaki araba resmini göstererek, "Az önce dersimizde işlediğimiz hareket türlerini, bu araba üzerinde gösterecek öğrenciler var mı?" Diye sorar. Gönüllü öğrencilerden Ahmet: Arabadaki dikiz aynası, öteleme hareketi yapmaktadır. Mehmet: Arabanın tekerlekleri sadece dönme hareketi yapmaktadır. Şemsi: Arabanın direksiyonu hem dönme hem de öteleme hareketi yapmaktadır. Buna göre, doğru söyleyen çocuklar aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? A) Yalnız Ahmet B) Yalnız Şemsi C) Ahmet ve Mehmet D) Ahmet ve Şemsi E) Mehmet ve Şemsi 2. 30 20 10 0 1 2 3 4 Hız (m/s) Zaman (s) Şekilde hız - zaman grafiği verilen hareketlinin, ortalama hızı kaç m/s'dir? A) 13 B) 14 C) 15 D) 16 E) 18 3. Kemal Öğretmen, "Evrendeki her şey bir referans sistemine göre hareketlidir. Duran bir şey yoktur. Hareketsiz bir şey yoktur." diyerek bir bisikletli görseli gösteriyor. Ardından şu yargıları yazıyor. I. Tekerlek; bisiklet, referans sistemine göre, yer değiştirememektedir. II. Tekerlek; bisiklet, referans sistemine göre, sadece dönme hareketi yapmaktadır. III. Sürücü; bisiklet referans sistemine göre yer değiştirmemektedir. Kemal Öğretmen, "Evet arkadaşlar şimdi bu yargılardan hangileri doğrudur?" diye soruyor. Buna göre, siz bu sınıftaki bir öğrenci olsaydınız hangi yargıların doğru olduğunu söylerdiniz? A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 4. Bir otobüs 80 km/saat sabit hızla 4 saat gidiyor. Yarım saat mola verip, kalan yolu V sabit hızla gidiyor. Otobüsün hareket süresi 10 saat ve ortalama hızı 87 km/saat olduğuna göre, V kaç km/saattir? A) 90 B) 92 C) 95 D) 100 E) 105
47www.netlerikatla.com 1-D 2-C 3-E 4-D 5-D 6-E 7-C 8-C 5. K L M U Y V Z Şekildeki kare bölmeli düzlemde K noktasından Z noktasına giderken, sırasıyla L, M, N, U, V, Y noktalarına uğrayarak şekildeki yörüngeyi izleyen bir hareketli için verilen, • M - U arasında aldığı yol, U - V arasındaki yer değiştirmesine eşittir. • K - Z arasındaki yer değiştirmesi L - M arasındaki yer değiştirmesinden küçüktür. • K - L arasındaki yer değiştirmesi, V - Y arasında aldığı yoldan büyüktür. • K - Z arasında aldığı yol, K - Z arasındaki yer değiştirmesinden büyüktür. • M - Y arasındaki yer değiştirmesi, K - Y arasındaki yer değiştirmesinden büyüktür. • L - U arasındaki yer değiştirmesi, Y - Z arasında aldığı yoldan küçüktür. yargılarından kaç tanesi doğrudur? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 6. Coşkun, bisikletle A noktasından B noktasına 8 m/s sabit hızla 20 saniyede; B noktasından C noktasına 6 m/s sabit hızla 30 saniyede varmaktadır. A, B, C noktaları doğrusal bir hat üzerinde olduğuna göre, Coşkun'un ortalama hızı kaç m/s dir? A) 6,3 B) 6,4 C) 6,5 D) 6,6 E) 6,8 7. Konum Zaman 1 2 3 4 5 6 7 Yanda bir hareketlinin konum - zaman grafiği verilmiştir. Ardı ardına renklendirilmiş bölgeler, eşit zaman aralıklıdır. Buna göre, • Hareketli 4 kez yön değiştirmiştir. • 1 bölgesindeki sürati, 2 bölgesindeki süratinden büyüktür. • 6 bölgesindeki sürati, 7 bölgesindeki süratinden büyüktür. • 5 bölgesindeki aldığı yol, 4 bölgesindeki aldığı yoldan büyüktür. • Ortalama hızı, 1 bölgesindeki hızından küçüktür. • Hareketli, altı kez durmuştur. yargılarından kaç tanesi doğrudur? A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6 8. Pencere Nurettin Televizyon Kapı Nurettin, derste öğrendiği hareket konusu ile ilgili pratik yapmak için pencereye doğru üç adım yürüdükten sonra televizyona doğru beş adım yürüyor. Daha sonra kapıya doğru üç adım ilerliyor. Yaptığı pratik sonucunda yer değiştirmesini ve aldığı yolu hesaplıyor. Nurettin'in pratik yaptığı odanın krokisi ve hareket yörüngesi şekildeki gibi olduğuna göre, bulduğu adım cinsinden sonuçlar aşağıdakilerin hangisinde verilmiştir? Yer değiştirme Alınan yol A) 11 3 B) 11 5 C) 5 11 D) 3 11 E) 3 5
48 Tekrar Et www.netlerikatla.com Hareket - IV TEST - 4 1. Bir atlet, koşu pistinde önce kuzeye doğru 45 m, sonra batıya doğru 60 m, daha sonra da güneye doğru 125 m koşuyor. Bu atlet hareketini toplam 20 s'de tamamladığına göre, ortalama hızı ve ortalama sürati kaçtır? Sürat (m/s) Hız (ml) A) 6 8 B) 8 6 C) 6 11,5 D) 11,5 5 E) 11,5 6 2. Şekildeki oyuncak araba yarışı parkurunda, aynı noktadan aynı anda harekete başlayan mavi ve sarı oyuncak arabalardan başladıkları noktaya önce sarı oyuncak araba gelmektedir. Buna göre, başlangıç noktasından tekrar başlangıç noktasına geldikleri hareketleri için; I. Mavi aracın ortalama hızı daha büyüktür. II. Sarı aracın sürati daha büyüktür. III. Sarı aracın yer değiştirmesi daha büyüktür. ifadelerinden hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 3. Otoyolda hareket hâlinde olan iki farklı aracın sürat göstergeleri 50 km/h değerini göstermektedir. Bu göstergelerin ikisi de doğru çalıştığına göre, I. Araçlar aynı süratle hareket etmektedir. II. Araçlar aynı hızla hareket etmektedir. III. Araçlar aynı yönde hareket etmektedir. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III 4. Şehirlerarası yatay bir yolda hareket eden minibüs ve otomobilin ön panelinde bulunan göstergelerindeki değerler sırasıyla 70 km/h ve 80 km/h dir. Araçlar sabit süratle hareket ettiğine göre, aynı sürede; I. Otomobil, minibüsten uzaklaşır. II. Otomobil, minibüse yaklaşır. III. Otomobilin sürati daha fazladır. yargılarından hangileri kesinlikle doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III
49www.netlerikatla.com 1-D 2-B 3-A 4-C 5-C 6-B 7-E 8-E 5. Bir aracın zamana göre aldığı yol, aşağıdaki tablodaki gibidir. Yol (m) 0 10 20 30 40 Zaman (s) 0 2 4 6 8 Buna göre, bu hareketlinin sürat - zaman grafiği aşağıdakilerden hangisi gibi olabilir? A) Sürat (m/s) Zaman (s) 2 4 6 8 12 B) Sürat (m/s) Zaman (s) 2 4 6 8 20 15 10 5 C) Sürat (m/s) Zaman (s) 2 4 6 8 5 D) Sürat (m/s) Zaman (s) 2 4 6 8 8 6 4 2 E) Sürat (m/s) Zaman (s) 2 4 6 8 8 6. Şekildeki haritada bir kişi, A noktasından B noktasına kırmızı ile çizilen rota doğrultusunda hareket etmektedir. Buna göre, A ve B noktaları arasındaki hareketli için, I. Ortalama hızı, ortalama süratinden daha büyüktür. II. Aldığı yol, yer değiştirmesinden daha büyüktür. III. Ortalama hızı, alınan yolun geçen süreye bölünmesi ile bulunur. yargılarından hangileri doğrudur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III 7. Hız Zaman Toprak Çağan +J –2J Aynı doğrusal yolda hareket eden Toprak ve Çağan'ın hız - zaman grafiği şekildeki gibidir. Buna göre, Toprak ve Çağan için; I. Birbirlerine yaklaşmaktadırlar. II. Birbirlerinden uzaklaşmaktadırlar. III. Aynı sürede Çağan'ın aldığı yol daha fazladır. yargılarından hangileri doğru olabilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III 8. Hız +J –J 0 t 2t 2t Zaman X Hız +J –J 0 t Zaman Y Konum 0 t Zaman Z Hız - zaman ve konum - zaman grafikleri verilen X, Y ve Z araçlarından hangileri harekete başladıkları konuma geri dönmüşlerdir? (Araçlar doğrusal yolda hareket ediyor.) A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I, II ve III