ระบบหายใจ
จัดทำโดย
นายวายุ ประสพรตั นโชค
ม.5/5 เลขท่ี 10
เสนอ
คุณครู พชรกมล พูลลาย
โรงเรียนอยธุ ยาวทิ ยาลัย
กลอ งเสียง (Larynx)
เปน อวัยวะในคอของสตั วเ ลี้ยงลูกดวยน้ำนมทีท่ ำหนาทใ่ี นการปองกัน
ทอ ลม แล ะการทำใหเ กดิ เสยี ง ในกลอ งเสยี งมสี ายเสียงแทห รือเสนเสียงแท
ซึ่งอยูใตบ รเิ วณทคี่ อหอย แยกออกเปน ทอ ลมและหลอดอาหาร
คอหอย (Pharynx)
เปนทอทมี่ รี ปู รา งคลายกรวย ดา นบนเชือ่ มตอกับโพรงจมูก
ดานหนาเช่อื มตอกบั ชองปากดา นลางเชื่อมตอกับกลอ งเสยี ง
ตอเนอื่ งกบั หลอดลมและหลอดอาหาร
เปนเสนทางท่ีใชรว มระหวางอากาศและอาหาร
เครอ่ื งสไปโรมเิ ตอร (spirometer)
เปน เคร่ืองซึง่ จะวัดปรมิ าตรอากาศเขา และออกจากปอด
สามารถบนั ทึกเปน กราฟ (Spirogram)
แสดงความสัมพนั ธร ะหวา งปรมิ าตรและเวลา
ถงุ ลม (Alveolus)
หนาทห่ี ลกั ของถงุ ลมในปอดคอื การแลกเปลี่ยนแกส จากถุงลมไปยงั หลอดเลือดฝอย
เพอื่ ใหฮีโมโกลบนิ ในเลอื ดจับตัวกับออกซเิ จนและนำพาไปยงั สว นตางๆ ของรางกาย
โดยใชการแพรซ งึ่ การแพรจ ะเกดิ ขนึ้ ไดด ขี ้นี อยูก ับความบางของผนงั และชน้ื ของถงุ ลม
หลอดลม (Trachea)
เปน สวนหนึ่งของระบบหายใจ มีหนา ทหี่ ลกั คือ การนำสงอากาศ
จากภายนอกรางกายเขาสปู อดเพื่อทำหนา ทใี่ นการแลกเปลี่ยน
กาซออกซเิ จนเขาสูเ ลอื ดและนำกาซคารบอนไดออกไซดอ อกจากรา งกาย
หลอดลมของมนุษยเ ร่ิมตงั้ แตส ว นทีต่ อ จากกลอ งเสยี ง (Larynx) ลงไปสน้ิ สุดท่ีถุงลม
โพรงจมกู (Nasal cavity)
เปน ทพ่ี ักของอากาศกอนจะถูกสูดเขาปอด
ทำหนา ทีค่ วบคุมอุณหภูมแิ ละความชน้ึ ของอากาศ
โดย หลอดเลือดฝอยชงึ่ มอี ยมู ากมายตามแผนเย่อื เมอื ก
จะถายเทความรอนออกมาทำใหอ ากาศชุมชน้ื
แผนเยื่อเมือกเองก็จะทำหนา ทป่ี รับความชน้ื ใหก บั อากาศพรอม
ท้ังดกั จบั ฝนุ ละอองทีเ่ ล็ดลอดผา นขนจมูกเขา ไป
รจู มกู (N ostril)
คือ รทู ่เี ปนทางผานเขา ออกของอากาศเขาสูโพรงจมกู จากน้ันอากาศ
จะถูกสง ผา นเขาไปยังหลอดลมและเขา สูปอดเพอ่ื ทำการแลกเปลี่ยนแกส
นอกจากอากาศแลว รูจมูกยงั เปน ทางออกของน้ำมกู
หรอื เศษอาหารทีเ่ กิดจากการสำลักอีกดวย
โรคปอดบวม(Pneumonia)
หมายถึงภาวะปอดซึ่งเกิดการอักเสบ ซงึ่ อาจเปน เชอ้ื แบคทเี รยี เช้อื ไวรัส
ซ่ึงในสภาวะที่ผิดปกตอิ าจจะเกดิ จาก เชื้อรา และ พยาธิ
เมอ่ื เปน ปอดบวม จะมหี นอง และสารน้ำอยางอ่ืนในถงุ ลม
ทำใหร า งกายไมส ามารถรับ oxygen
ทำใหรา งกายขาด oxygen และอาจถงึ แกชีวติ ได
โรคหอบหดื (Asthma)
เปนโรคที่เกิดจากการอกั เสบเรอื้ รงั ของหลอดลม
ทำใหเ ย่ือบุและผนงั หลอดลมตอบสนองตอสิง่ กระตนุ
จากภายใน และจากสง่ิ แวดลอมมากกวา ปกติ
สง ผลใหหายใจไมส ะดวกและมีเสียงหวดี เหนือ่ ยหอบ ไอเรอื้ รงั
แนนหนาอก โดยเฉพาะตอนกลางคืนและชวงเชา มดื
ฮีโมโกลบนิ (Hemoglobin)
คอื สวนหน่งึ ของระบบไหลเวียนโลหิตซึ่งเปนโปรตนี สำคญั
จะอยใู นเมด็ เลอื ดแดงและชวยนำออกซเิ จนไปเลยี้ งสว นตา งๆของรา งกาย
องคป ระกอบสำคัญของเฮโมโกลบินคือ ฮมี (Heme)
ระบบยอ ยอาหาร
จัดทำโดย
นายวายุ ประสพรัตนโชค
ชั้น ม.5/5 เลขที่ 10
เสนอ
คณุ ครู พชรกมล พูลลาย
โรงเรยี นอยุธยาวทิ ยาลยั
กระเพาะอาหาร (Stomach)
เปน อวยั วะของทางเดนิ อาหารท่ีเกี่ยวของกบั กระบวนการยอยอาหารท่ผี านการเคี้ยวภายในชอ งปาก
มาแลวกระเพาะอาหารยงั เปนอวัยวะทมี่ ีสภาพแวดลอมเปนกรด โดยมักจะมีคาพเี อชอยูที่ 1-4
โดยข้ึนกบั อาหารที่รับประทานและปจจัยอื่น ๆ
นอกจากน้ีในกระเพาะอาหารยังมีการสรา งเอนไซมเพื่อชว ยในการยอยอาหารอีกดวย
การกนิ (Ingestion)
การกนิ หรือ การบรโิ ภค
เปน การนำอาหารเขาสูรางกาย
ทำใหรางกายเจริญเตบิ โตและมีพลังงาน
กลองเสยง (Larynx)
กลอ งเสย ง หรอื ลารงิ ซ (larynx) เปน อวัยวะในคอของสต วเ ลีย้ งลกู ดว ยนำ้ นม
ทำหนาที่ในการปองกันทอลม (trachea) และการทำใหเกดิ เสย ง
ในกลอ งเสยงมีสายเสยงแทหรือเสน เสย งแท (vocal fold)
ซง่ึ อยใู ตบริเวณทค่ี อหอย (pharynx)
แยกออกเปน ทอลมและหลอดอาหาร (esophagus)
การดดู ซึม (Absorption)
ในทางเคมี คือปรากฏการณหรือกระบวนการทางเคมหี รือฟส กส
ท่ีอะตอม, โมเลกลุ หรอื ไอออนเขาไปในสวนท่เี ปน เนื้อใน
ของวสั ดทุ ่เี ปนแกส , ของเหลวหรือของแขง็
การดูดซึมน้นั เปน กระบวนการทีแ่ ตกตางจากการดดู ซับ
การถายอจุ จาระ (Defaecation)
การถายอุจจาระเปน ขัน้ สดุ ทายของการยอยอาหาร
โดยสง มชี วี ิตกำจัดของเสยทง้ั ที่เปนของแข็ง
ก่งึ แขง็ กง่ึ เหลวและ/หรอื ของเหลว
จากทางเดนิ อาหารโดยทางทวารหนัก
การยอ ย (Digestion)
หมายถึงการแปรสภาพของสารอาหารท่ีมีโมเลกุลใหญแ ละละลายนำ้ ไมไ ด
ใหเ ปน สารอาหารที่มีโมเลกลุ เลก็ ลงจนสามารถละลายนำ้ และดดู ซึม
เขาสกู ระแสเลอื ดนำไปใชประโยชนได โดยอาศยั กระบวนการทางเชิงกล
และกระบวนการทางเคมีหมายถึงการแปรสภาพของสารอาหารที่มโี มเลกลุ ใหญ
และละลายน้ำไมได ใหเปน สารอาหารท่ีมโี มเลกลุ เล็กลงจนสามารถละลายน้ำ
และดูดซมึ เขาสูกระแสเลือดนำไปใชประโยชนได
เกลอื นำ้ ดี (Bile salt)
คอื เกลือโซเดียมไกลโคคอเลตและโซเดียมทอโรคอเลต
มีบทบาทในการทำหนาท่ีเปนอมิ ลั ซไิ ฟอิงเอเจนต
ชวยในการยอ ยและดูดซมึ ไขมันและน้ำมนั ในลำไสเ ล็ก
คอหอย (Pharynx)
สวนของคอตรงเหนือลูกกระเดือกขึน้ มา
เปนทางรวมของระบบทางเดินอาหาร
และระบบทางเดินอากาศหายใจ.
ตับออน (Pancreas)
เปนอวยั วะซง่ึ เปน ตอมในระบบยอ ยอาหาร
และระบบตอมไรทอในสต วมกี ระดกู สน หลัง
ในมนษุ ย ตับออนอยูในชอ งทองหลงั กระเพาะอาหาร
เปนตอ มไรท อ ซงึ่ ผลิตฮอรโ มนส�คัญหลายชนดิ
รวมถึงอินซลู ิน กลูคากอน โซมาโตสเตติน
และแพนครเิ อติกพอลเิ พพไทดซ ่ึงไหลเวยี นอยใู นเลอื ด
วิลลสั (Villus)
ตุม หรอื ขนขนาดเลก็ ทย่ี ่ืนออกมาจากผิวดา นในของทางเดนิ อาหาร
พบมากทล่ี ำไสเลก็ ภายในตุมหรอื ขนเหลาน้ีจะมีเสน เลือดฝอย
ซ่งึ ทำหนา ท่รี บั อาหารที่ยอ ยแลว เพ่ือลำเลียงไปยังเซลลต าง ๆ ในรา งกาย
ไสต รง (Rectum)
คอื บริเวณทมี่ ีความยาวประมาณ 6 นิว้ สดุ ทา ยของลำไสใหญ
โดยตอ กบั ทวารหนัก (Anal Canal)
ลำไสตรงมีหนา ท่ีเก็บของเสยทีเ่ หลือ
จากการดดู ซมึ สารอาหารทม่ี ีประโยชนเขาสรู างกาย
ไสตงิ่ (Appendix)
ไสตงิ่ เปน อวัยวะสว นหนึง่ ของทางเดินอาหาร
ลกั ษณะเปน ทอปลายตันยาวประมาณ 3-4 น้วิ
หนา ทข่ี องไสตง่ิ ยงั ไมท ราบแนชัด
แตเชอื่ วาอาจมหี นา ที่เกีย่ วกบั ระบบภูมิคุมกนั
หลอดอาหาร (Esophagus)
ทำหนา ทส่ี ง อาหาร ไมม ตี อ มทที่ ำหนาที่สรางน้ำยอ ย
เมื่ออาหารผานลงสูหลอดอาหารจะทำใหเ กิดการหดตัว
ตดิ ตอ กันเปน ลกู คลน่ื ของผนงั กลามเนือ้ หลอดอาหาร
ไลใ หอาหารตกลงสกู ระเพาะอาหาร
อะมีโบไซต (Amoebocyte)
เปนเซลลขนาดใหญก วา คอลลารเซลล
พบท่วั ไปบรเิ วณผนังลำตัวของฟองนำ้
อาหารจำพวกแบคทเี รียและอนิ ทรยี สาร
ขนาดเล็กไมเ กิน 1 ไมครอนทป่ี ะปนอยูใ นน้ำ
อะไมเลส (Amylase)
เปนเอนไซม (enzyme) ชนิดหนึ่งทีส ามารถไฮโดรไลซ
พนั ธะในโมเลกลุ ของสตารช (starch) ใหม ีขนาดของโมเลกุลเลก็ ลง
ทำใหไดเปนเดกซท รนิ (dextrin) และน้ำตาล (sugar) ไดแซก็ คาไรด
เชน มอลโทส (maltose) มอโนแซก็ คาไรด เชน กลโู คส (glucose)
อิมลั ชนั (Emulsion)
หมายถึง ระบบคอลลอยด (colloid)
ท่ีประกอบดวยเหลวตัง้ แต 2 ชนิดขน้ึ ไป
ซ่ึงปกตไิ มผสมเปนเนือ้ เดียวกัน เชน น้ำกับน้ำมนั
เอนเทอโรไคเนส (Enterokinase)
เปน เอนไซมจ ากเซลลบ ุผนังลำไสเ ล็ก
ไมไ ดท ำหนาทย่ี อยอาหาร
แตทำหนาทเ่ี ปลยี่ นทรปิ ซิโนเจนใหเปน ทรปิ ซนิ
ไอเลียม (Ileum)
คือสวนของลำไสเลก็ สว นลา งสดุ
ที่ตออยูก บั ลำไสใ หญ
ฮอรโมนเเกสตริน (Gastrin)
แกสทรนิ เปน ฮอรโมนเปปไทด
ท่ชี ว ยกระตุนการหลงั่ กรดในกระเพาะอาหาร
โดยเซลลขางขมอ มของกระเพาะอาหาร
และชว ยในการเคลื่อนไหวของกระเพาะอาหาร
ไฮโดรไลซสิ (hydrolysis)
ปฏกิ ริ ยิ าระหวางเกลอื กับน้ำ ซ่ึงเกลือเปน อิเลก็ โทรไลต
แกเ มื่อละลายนำ้ แลวจะแตกตวั ออกเปนไอออนบวกและลบ
ดังนน้ั สมบตั ขิ องสารละลายเกลือจึง
ขน้ึ อยูกบั ไอออนบวกและลบในสารละลายน้ัน
ระบบหมนุ เวยี นเลอื ดเเละระบบนำ้ เหลอื ง
เเกรนนโู ไซต (Granulocyte)
เปน เซลลเ มด็ เลือดขาวท่ีมีแกรนลู อยูภ ายในเซลล แบง ยอยไดเปน
นวิ โตรฟล (neutrophil) มีหนาที่ทำลายสิง่ แปลกปลอมดวยวธิ ีฟาโกไซโตซิส
อีโอซโิ นฟล (eosinophil) มหี นา ทีท่ ำลายสิ่งแปลกปลอม และยับย้ังการสรา งสารกอ ภมู แิ พ
เบโซฟล (basophil) มหี นา ที่ปอ งกันไมใ หเ ลือดแขง็ ตัว และหล่ังสารฮิสตามนี
โกลบลู นิ (Globulin)
คอื โปรตีนสำคญั ของ Total protein อกี ตวั หนึ่งที่ลอ งลอยอยใู นพลาสมาหรือใน
กระแสเลอื ด ซง่ึ มปี รมิ าณรองลงมาจาก Albumin โดยมีบทบาทในฐานะเปน วัตถดุ ิบพ้นื ฐาน
ใหร างกายใชส รางสารชีวโมเลกลุ ประเภทโปรตีนเพ่อื ประโยชนในการดำรงชีวติ อยางเปนปกตสิ ขุ
พลาสมา (Plasma)
คือ สวนประกอบของโลหิตทีม่ ลี กั ษณะเปน ของเหลวสเี หลืองใสซ่ึงประกอบไปดว ยสารโปรตีน
ไดแก อัลบูมนิ โกลบลู ิน อมิ มโู นโกลบูลนิ ปจจัยการแขง็ ตวั ของเลอื ด เปนตน
ซงึ่ มีสวนสำคญั ในการรกั ษาปริมาณน้ำภายในหลอดเลอื ด
ตอ ตา นเชื้อโรค และชวยในการแข็งตวั ของเลอื ด ตามลำดับ
ตอ มนำ้ เหลือง (Lymph node)
เปน เน้อื เยอื่ ในระบบน้ำเหลอื ง โดยมีลกั ษณะเปน กอ นเล็กๆรูปไข นุม เคล่อื นที่ไดเ ลก็ นอ ย
มขี นาดเล็กเปนมิลลิเมตร ในภาวะปกติมักคลำไมพบเพราะจะอยปู นไปกบั เน้ือเยอื่ ไขมัน
และเน้ือเย่อื เกย่ี วพันตา งๆ ตอ มน้ำเหลอื งจะมีกระจายอยูท ่ัวตวั ในทุกอวัยวะยกเวนในสมอง
มหี นา ที่สำคญั คอื เปน ตวั ดักจบั ส่งิ แปลกปลอมตางๆ
น้ำเหลือง (Lymph)
คือของเหลวทห่ี มุนเวียนอยใู นระบบนำ้ เหลอื ง นำ้ เหลืองเกดิ ขนึ้ เมอ่ื สารนำ้ แทรก
มารวมกันผา นหลอดน้ำเหลืองฝอย แลวถูกสงตอผา นทอ น้ำเหลอื ง
ไปยงั ตอมน้ำเหลอื งกอ นทีใ่ นทายทสี่ ุดจะถูกผสมรวมกบั เลอื ด
ทีบ่ ริเวณหลอดเลือดดำใตกระดกู ไหปลารา ซา ยหรอื ขวา
เวน (Vein)
เปน หลอดเลอื ดทนี่ ำเลือดจากสว นตา ง ๆ ของรา งกายเขา สหู ัวใจ
เลือดทีอ่ ยใู นหลอดเลอื ดนเ้ี ปน เลอื ดทมี่ ปี ริมาณแกสคารบอนไดออกไซดส งู
ยกเวน เลือดทีน่ ำจากปอดมายงั หวั ใจ จะเปนเลอื ดท่มี ีปริมาณแกส ออกซิเจนสูง
ภายในหลอดเลอื ดนี้จะมลี ิน้ ปองกนั ไมใหเ ลือดไหลยอ นกลับ
เวนาคาวา (Vena Cava)
คือ หลอดเลือดดำที่มหี นา ท่ีรับเลอื ดเสยี จากสว นตางๆของรางกายเขา
สูหวั ใจหองขวาเพือ่ สงตอไปยงั ปอด แบง เปน 2 เสน
ไดแก หลอดเลอื ดเวนาคาวาดานบน (superior vena cava)
และหลอดเลือดเวนาคาวาดานลาง (inferior vena cava)
อัลบูมิน (Albumin)
คอื โปรตนี ชนิดหนงึ่ ทพี่ บไดใ นเลอื ด (ประมาณ 50% ของโปรตีนท่พี บในเลอื ด)
มีหนาที่ในการสรา งและซอ มแซมสว นตา งๆ ของรางกาย
มบี ทบาทสำคัญในระบบภูมิคมุ กนั ตอ สูกับการติดเช้ือ
เอออรตา (Aorta)
เปนหลอดเลอื ดแดงทใี่ หญท สี่ ุดในรางกายมนุษย เริม่ ตน จากหัวใจหอ งลา งซา ย
ทอดยาวลงไปในชองทอ ง และแยกออกเปนหลอดเลอื ดแดงทีเ่ ล็กลงมาสองเสน
ไดแ ก หลอดเลือดแดงกระดูกปกสะโพกรว ม เอออรตานำเลอื ดทม่ี ีออกซเิ จนสงู ไปเลี้ยงสว นตา งๆ
ของรางกายโดยระบบการไหลเวียนเลี้ยงกาย
เเอนตเิ จน (Antigen)
คอื สารใด ๆ ท่กี ระตุนใหเ กิดปฏิกิริยาตอบสนองทางภูมิคุม กันแบบปรบั ตัว
แอนติเจนมักเปนสารทแี่ ปลกปลอมหรือเปน พษิ ตอรางกาย (เชน ตวั เช้ือแบคทเี รีย)
ซึ่งเมื่อเขา มาในรางกายแลว จะถกู จับโดยแอนติบอดที ีม่ คี วามจำเพาะ
ระบบภมู ิคมุ กนั
การอกั เสบ (Inflammation)
เปนการตอบสนองทางชีวภาพทซี่ บั ซอนของเน้ือเย่อื หลอดเลอื ดตอ สิ่งกระตุน
ท่ีเปนอันตราย เชนเชื้อโรค เซลลท ่ีเสือ่ มสภาพ หรือการระคายเคอื ง
ซึ่งเปนความพยายามของสง่ิ มชี วี ติ ทจ่ี ะนำส่งิ กระตุนดงั กลาวออกไป
และซอ มแซมเนอื้ เยือ่ ทถ่ี ูกทำลาย
เซลลความจำ (Memory cell)
ทำหนา ท่ีจดจำลักษณะของแอนตเิ จนแตละชนิดที่เคยเขาสูรา งกาย
และหากมแี อนตเิ จนชนดิ เดมิ เขาสรู า งกายอกี คร้ัง รา งกายจะมกี ารตอบสนอง
ดว ยการสรา งแอนติบอดีขึ้นไดอยางรวดเร็ว
เซลลที (T cell)
มีจดุ กำเนดิ จากเซลลตงั้ ตนในไขกระดูก และพัฒนาเปนเซลลท ีในตอ มไทมสั
ดงั นน้ั จงึ เรียกเซลลที ทีลมิ โฟไซตเ ก่ยี วขอ งกบั ระบบภมู คิ ุม กนั แบบอาศัยเซลล
บนผิวเซลลท มี ตี วั รบั ทจี่ ำเพาะ ที่จะจับกับแอนติเจนทีแ่ ตกตางกนั
ดังน้นั จงึ มีเซลลทีหลายชนิดที่จะจดจำแอนตเิ จนแตล ะชนดิ ทีเ่ ปนสิง่ แปลกปลอม
เซลลทีทที่ ำลายเซลลเ เปลกปลอม (Cytotoxic T cell)
บางทเี รยี ก เซลลท ีนักฆา หรือเซลลทีที่ทำลายส่ิงแปลกปลอม
ทำหนาที่จะจำเซลล ทมี่ ีแอนติเจนแปลกปลอมอยบู นผิวเซลลน น้ั
และทำลายเซลลเหลานั้น เชน เซลลมะเรง็ เซลลต ดิ เช้อื ไวรัส
เซลลจากอวยั วะท่รี า งกายไดร บั การปลูกถาย
เซลลท ีผูช ว ย (Helper T cell)
ชวยเซลลทชี นิดอื่นรวมทงั้ เซลลบ ีในการตอตา น
แอนติเจนท่แี ปลกปลอมเขามาในรางกาย
โดยกระตนุ เซลลบ ใี หสรางแอนตบิ อดอี อกมาตอตานเชอื้ โรค
เซลลโฮสต (Host cell)
หมายถงึ เซลลท ใ่ี ชร ับดเี อ็นเอหรอื ยนี เพ่ือใหเกิดการเปล่ยี นแปลงสารพนั ธุก รรม
และทำใหแ สดงคุณลกั ษณะทต่ี องการซง่ึ เซลลเจาบานที่นยิ มนำมาใช
ในการรบั ดเี อ็นเอจากการดดั แปลงพนั ธุกรรม
ไดแ กแบคทเี รยี E.coliเปนตนนอกจากเซลลเจา บานท่เี ปน แบคทีเรยี
ทีถ่ กู ใชทดลองในหอ งทดลองแลวในธรรมชาตสิ ิง่ มชี วี ิตตา งๆ
ก็สามารถเปนเซลลเจา บานไดเชนกัน
ไซโตไคน (Cytokine)
คอื โปรตีนท่ใี ชในการส่ือสารภายในระบบภมู คิ ุม กัน
ทงั้ แบบระบบภมู คิ ุม กนั ทว่ั ไป และระบบภมู คิ มุ กันเฉพาะ
ไซโตไคนสรางข้นึ จากเซลลหลายชนิด โดยไซโตไคนช นิดหน่ึงๆ
สามารถทำปฏกิ ริ ยิ าในรา งกายมนษุ ยไดม ากมาย
ทลี ิมโฟไซต (T lymphocyte)
เปน เม็ดเลอื ดขาวลมิ โฟไซตทส่ี รา งจากเซลลต นกำเนดิ ในไขกระดกู
เมอ่ื เมด็ เลือดขาวนี้ไปอยทู ต่ี อมไทมสั จะถูกชักนำใหเกิดการเปลี่ยนแปลง
ไดเปน เซลลตั้งตนและเปลยี่ นแปลงตอ ไปเปน เซลลลิมโฟไซตชนิดที
ซึง่ ทำหนาทีเ่ ปนเซลลภูมคิ มุ กันทีส่ ะกดกลนื กนิ หรอื ทำลายส่งิ แปลกปลอม
ทเ่ี ขา สูเนอ้ื เยื่อของรางกาย
แมคโครฟาจ (Macrophage)
เปน เซลลเม็ดเลือดขาวชนดิ หนึ่งในรา งกายมนุษย เปนดา นแรก
ในการปอ งกันรา งกายจากการบกุ รุกของเชือ้ โรคภายนอก
ทำงานโดยการกลนื กินยอยทำลายสิง่ แปลกปลอมแลว
ผลิตแอนติเจน ทส งออกไปทำใหภ ูมิคมุ กัน
โรคลปู ส (Lupus)
เปน อาการอกั เสบแบบเรือ้ รังทเี่ กิดขนึ้ เมอื่ ระบบภมู ิคมุ กนั ของรา งกาย
หนั มาโจมตเี น้ือเยอ่ื และอวัยวะตา งๆ การอกั เสบจากโรคลูปส
อาจเกดิ ขน้ึ กบั ระบบรา งกายตางๆ มากมาย
รวมทงั้ ขอตอ ผวิ หนงั ไต เม็ดเลอื ด สมอง หวั ใจและปอด
นอกจากนี้ยงั สามารถทำใหเ กิดภาวะสมองขาดเลอื ดไดด ว ย
ระบบขับถา ย
การกรอง (filtration)
เปน การแยก ทางกล เพื่อแยกอนภุ าคของแข็งที่ไมละลาย
ซ่งึ แขวนลอยอยูในสารละลายออกจากสวนทีเ ปนของเหลว
โดยใหข องเหลวทม่ี ีสวนผสมของทง้ั ของแขง็ และของเหลวไหลผาน
ตวั แผน กรองซงึ่ มหี นา ทก่ี ักของแขง็ ท่ีมีขนาดใหญกวา ขนาดรู
ของตัวแผน กรองไวแ ละปลอยใหส ว นที่เปนของเหลวไหลผาน
โกลเมอรูลสั (Glomerulus)
เปนกระจุกหลอดเลอื ดฝอย ทำหนาที่กรองเลือดข้นั แรก
อยูท่ีจุดเรม่ิ ตน ของหนวยไต ซึ่งเปน โครงสรางรูปทอ ทม่ี ีหนา ที่กรองเลอื ด
แลว สรางเปน ปสสาวะในไต โกลเมอรลู ัสมโี บวแมนแคปซูล ลอมอยู
น้ำเลือดกรองผา นหลอดเลอื ดฝอยของโกลเมอรูลัสเขา สโู บวแมนแคปซลู
แลวโบวแ มนแคปซูลไลของเหลวท่ีผา นการกรองเขาสูหลอดไตฝอย
ซึ่งยังเปน สว นหนงึ่ ของหนว ยไต
คล่นื เสียงความถส่ี งู (Ultrasound)
เปนคลื่นความดนั เสียงแกวงกวัดไปมาซ่งึ มคี วามถส่ี งู กวาขดี จำกดั บน
ของพิสยั การไดย ินของสตปิ จอบฉะนน้ั ความเสยี งความถ่สี งู
จึงมิไดแยกจากเสยี ง "ปกต"ิ (ท่มี นุษยไดย ิน)
ดวยคณุ สมบตั ทิ างกสมรรถภาพ เพียงแตมนษุ ยไ มสามารถไดสัมผัสเทา น้ัน
ไต (Kidney)
เปนอวยั วะรปู ถั่วซึง่ มหี นา ทคี่ วบคุมสำคัญหลายอยางในสตั วมกี ระดูกสันหลงั
ไตนำโมเลกุลอินทรยี ส ว นเกิน (เชน กลูโคส) ออก
และดวยฤทธิ์น้เี องที่เปน การทำหนาทที่ ที่ ราบกันดีทีส่ ุดของไต
คือ การขบั ของเสยี จากเมแทบอลิซมึ ออกจากรางกาย
ไตเปน อวยั วะสำคัญในระบบปสสาวะและยงั มีหนาทธี่ ำรงดลุ
ทอ ไต (Ureter)
เปนทอเกดิ จากใยกลา มเนอื้ เรยี บซึง่ ลำเลียงปส สาวะจากไต
สูกระเพาะปส สาวะ ในผใู หญ ทอไตปกตยิ าว 25–30 เซนติเมตร
และมีเสนผานศนู ยก ลางประมาณ 3–4 มิลลิเมตร ในทางมญิ ชวิทยา
ทอไตมเี นือ้ เย่ือบุผวิ ชนิดแปรเปลย่ี นและชั้นกลา มเนื้อเรียบ
เพิ่มในสว นปลายหนง่ึ ในสามเพื่อชวยบบี รดู
นวิ่ ในไต (Kidney Stones)
คอื โรคท่ีเกดิ จากแรธาตุแข็งชนิดตาง ๆ ทร่ี วมตัวกนั เปน กอ น
กอนน่ิวมีชนดิ และขนาดทแ่ี ตกตางกันไป โดยมกั เกดิ ข้นึ บริเวณไต
หากกอ นน่วิ มขี นาดใหญจนไปปด กน้ั และสรา งแผลบาดเจ็บท่ีทอไต
และอาจสง ผลใหป สสาวะออกมาเปน เลอื ด และอาจสรางความเจบ็ ปวดทรมาน
หนวยไต (Nephron)
เปนโครงสรา งพืน้ ฐานและหนว ยทำงานพื้นฐานของไต
มหี นาที่หลกั คือควบคุมสมดลุ ของสารน้ำและสารตางๆ
ในรา งกาย เชน โซเดยี ม ผานการกรองเลอื ดทผ่ี า นหนวยไต
ดดู กลบั สารทต่ี องการ และขับสารทไ่ี มตอ งการท้ิงผานทางปส สาวะ
หวงเฮนเล (loop of Henle)
มลี กั ษณะโคงรูปตัวยู มีหนาท่ีปรบั ของเหลวท่ีกรองไดทจ่ี ะกลายเปน ปส สาวะ
ใหมีความเขม ขนหรอื เจอื จางอยา งเหมาะสมและดดู สารทีเ่ ปน
ประโยชนกลับ เชน นำ้ โซเดียม คลอไรด
แอลโดสเตอโรน (aldosterone)
เปน สเตอรอยดฮ อรโมนทีส่ รางขึ้นจากตอ มแอดรนี าลคอรเทกซ
เพอ่ื ควบคุมภาวะสมดุลของนำ้ และอเิ ล็กโทรไลตใ นเลือด
เชน โซเดยี มและโพแทสเซียมไอออน
ไฮโพทาลามัส (Hypothalamus)
ทำหนา ทสี่ ำคัญ คือ เปน ศูนยควบคุมอณุ หภมู ขิ องรางกาย
การนอนหลบั การเตนของหวั ใจ ความดนั เลือดความหิว ความอ่มิ
นอกจากนย้ี ังมีหนาทเี่ ปนศนู ยควบคมุ อารมณ และความรสู กึ ตางๆ
เชน โศกเศรา ดใี จ ความรูสึกทางเพศ