COĞRAFYA TYTAYT

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Yer'in yapısı, Kayaçlar ve Jeolojik Devirler COĞRAFYA AYT 26

SINIF
SINIF
SINIF

1. Aşağıdakilerden hangisi yerkabuğunun genel özel- 5. Aşağıdakilerden hangisi 1. jeolojik zamanda (Pale-
liklerinden biri değildir? ozoik) yaşanan olaylardan biridir?
A) Yerküre’nin en dış katmanıdır. A) Egeid Kıtası’nın çökmesi

B) Sial ve Sima olarak iki bölümden oluşur. B) Dinozorların ortadan kalkması

C) Derine doğru inildikçe 33 metrede 1 °C sıcaklık ar- C) Taş kömürü yataklarının oluşması
tar.
D) Himalaya dağlarının oluşması
D) Tek bir parça olmayıp levha adı verilen değişik
boyutlardaki parçalardan oluşmuştur. E) İstanbul Boğazı’nın oluşması

E) Yoğunluk ve basıncın en yüksek olduğu katmandır.

2. Yer kabuğu, aşağıda verilen yerlerin hangisinde 6. Türkiye’deki;
daha kalındır? ŽŽ Volkanik dağlar,
A) Okyanus tabanlarında ŽŽ İstanbul ve Çanakkale boğazları

B) Ormanlık alanlarda aşağıdaki jeolojik zamanların hangisinde oluşmuş-
tur?
C) Ovalık alanlarda
A) Mezozoik B) Senozoik
D) Deniz kıyılarında
C) Paleozoik D) Kambriyen
E) Dağlık alanlarda
E) Prekambriyen

3. I . Fosiller 7. K ıtaların kayma teorisini ortaya atan Alman bilim
II. Magmatik kayaçlar adamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Albert Einstein
III. Deprem dalgaları B) İrina Artemiev
C) Alfred Wegener
IV. Yer altı suları D) Hans Thybo
E) Sir Charles Lyell
Yukarıda verilen etmenlerden hangileri Yer’in iç ya-
pısı hakkında daha fazla bilgi verir? 8. Levhaların Manto üzerinde hareket etmesinin te-
mel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Eksen eğikliği
B) Sürekli rüzgârlar
D) II ve IV E) III ve IV C) Tektonik depremler
D) Tropikal rüzgârlar
4. Jeolojik devirlerin belirlenmesinde, aşağıdakiler- E) Manto’daki konveksiyonel akımlar
den hangisi daha fazla kullanılır?

A) Fosiller B) Bitki örtüsü

C) Madenler D) Depremler

E) Hava olayları

TYT-AYT Yer'in yapısı, Kayaçlar ve Jeololik Devirler COĞRAFYA 26

9. L evha sınırlarına yakın yerde bulunan bir bölge ile 12.
ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı-
labilir? Yukarıdaki şekilde birbirine doğru yaklaşan iki levha
A) Nüfus yoğunluğu azdır. gösterilmiştir.
B) Orman bakımından zengindir.
C) Karstik arazi geniş alan kaplar. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisi bu şekil-
D) Ekonomik faaliyetler gelişmiştir. de oluşmuştur?
E) Deprem riski yüksektir. A) Ganj Deltası
B) Kızıldeniz
10. Güney Amerika Kıtası’nın batısında yer alan And C) Atlas Okyanusu
Dağları ile Kuzey Amerika Kıtası’nın batısında yer D) And Dağları
alan Kayalık Dağları’nın genel olarak kuzey - güney E) İzlanda Adası
yönünde uzanmasının temel nedeni aşağıdakiler-
den hangisidir? 13. Levhaların farklı yönlere doğru hareket etmesi bazı
A) Orojenik hareketler sonucu oluşmaları olaylara neden olur.
B) Yakın jeolojik zamanda oluşmaları
C) Fay hatlarının kuzey - güney yönünde uzanması Aşağıdakilerden hangisi levha hareketleri sonucu
D) Tortul tabakaların doğu - batı yönünde sıkışmaya ortaya çıkan olaylardan biri değildir?
maruz kalması A) Okyanus çukurları
E) Zaman zaman volkanik faaliyetler yaşanması B) Volkanik dağlar
C) Orojenik sıra dağlar
D) Tektonik depremler
E) Tropikal siklonlar

11. Aynı canlı türlerine ait fosillere, birbirinden binler- 14. Aşağıdakilerden hangisi levha sınırları ile paralel-
ce kilometre uzakta bulunan kıtalar üzerinde rast- lik göstermez?
lanması aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi- A) Kıta sınırları
dir?
A) Kıtaların farklı büyüklükte olduğunun B) Deprem alanları

B) Kıtaların geçmişte bir arada olduğunun C) Kırık hatları

C) Farklı kıtalarda benzer iklim özellikleri görülebile- D) Volkanik dağlar
ceğinin
E) Sıcak su kaynakları
D) Fosillerin yerin iç yapısı hakkında önemli bilgiler
verdiğinin

E) Her kıtada farklı canlı türleri yaşadığının

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Yer'in yapısı, Kayaçlar ve Jeolojik Devirler COĞRAFYA AYT 27

SINIF
SINIF
SINIF

1. Litosfer’in ana malzemesini kayaçlar oluşturur. 4. I. Tü­f
Kayaçlar ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden II. Kireç t­a­şı

hangisi yanlıştır? III. Bazalt

A) Kayaçların ana kaynağı magmadır. IV. Merm­ er

B) Oluşumuna göre kayaçlar üç gruba ayrılır. Per­ i­ba­ca­la­rı, yukarıda verilen kayaçlardan hangi-
leri üzerinde oluşur?
C) Yeryüzündeki kayaçlar, dış kuvvetlerin etkisiyle sü-
rekli olarak aşınıp biçimlenir. A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) Volkanik kayaçlar içinde fosil bulunur. D) II ve IV E) III ve IV

E) Kayaçları inceleyen bilime petroloji denir.



2. Aşağıdaki kayaç gruplarından hangisi, magman­ ın 5. Volkanik kayaçların yaygın olduğu bir bölgede aşa-
ye­rin de­rinl­ikl­er­ ind­ e kal­ma­sı ve ağır ağır so­ğum­ a­ ğıdaki yer şekillerinden hangisinin görülmesi bek-
sıy­la olu­şur? lenmez?

A) İç püs­kü­rük A) Peri bacaları
B) Traverten
B) Baş­kal­aş­ ım
C) Tor topoğrafyası
C) Fiziksel tor­tul
D) Krater
D) Kim­ya­sal tort­ul
E) Tüf konileri
E) Dış püs­kür­ük

3. I. Bazalt 6. Kütle hâlindeki bazı kayaçlar, fiziksel ve kimyasal
II. Kum taşı ayrışmaya uğradıklarında değişik boyut ve şekillerde
bloklara dönüşür. Ayrışma sonucu yer yer birbiri üze-
III. Granit rinde irili ufaklı ve köşeleri yuvarlaklaşmış bloklardan
oluşan bir topoğrafya şekli meydana gelir. Buna tor
IV. Konglomera topoğrafyası denir.

Yukarıda verilen kayaçlardan hangileri, yerkürenin Tor topoğrafyası, aşağıdaki kayaçlardan hangisi
iç yapısı hakkında bilgi verir? üzerinde oluşmaktadır?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Granit

D) II ve IV E) III ve IV B) Konglomera (Çakıl taşı)

C) Kireç taşı

D) Obsidiyen (Volkan camı)

E) Mermer

TYT-AYT Yer'in yapısı, Kayaçlar ve Jeololik Devirler COĞRAFYA 27

7. I. Düzenli bir tabakalaşma gösterirler. 10. I. Kum taşı
II. Magmanın yeryüzünde soğumasıyla oluşurlar. II. Taş kömürü

III. Oluştukları döneme ait fosil bulundururlar. III. Jips

IV. Yüksek sıcaklık ve basınç altında oluşurlar. IV. Kalker

Yukarıda verilen bilgilerden hangileri tortul kayaç- V. Dolomit
ların genel özellikleri arasında yer alır?
Yukarıda verilen kayaçlardan hangileri kimyasal
A) I ve II B) I ve III C) II ve III tortul kayaçlar arasında yer almaz?

D) II ve IV E) III ve IV A) I ve II B) I ve V C) II ve III

D) II ve IV E) III ve V

8. K imyasal tortul kayaçlar, suyun içerisinde bulunan eri- 11. Aşağıdakilerden hangisi başkalaşım (metamorfik)
yik hâldeki malzemelerin çökelmesi ile oluşur. kayaçların özelliklerinden biridir?
A) Volkanik ve tortul kayaçların yüksek sıcaklık ve
Kimyasal tortul kayaçların yaygın olduğu bir basınç altında değişmesiyle oluşurlar.
bölgede;
B) Tabakalı yapıya sahiptirler ve içlerinde fosil bulu-
I. peri bacası, nur.

II. traverten, C) Magmanın yeryüzünde yavaş yavaş soğumasıyla
oluşurlar.
III. polye,
D) Volkanik kayaçların, çukur alanlarda birikip sıkış-
IV. kanyon ması ve sertleşmesiyle oluşurlar.

gibi yer şekillerinden hangileri görülür? E) Sert ve dayanıklı kayaçlar olduklarından kolay
kolay aşınmazlar.
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) II, III ve IV

9. A şağ­ ıd­ ak­ i­ler­in han­gis­ ind­ e organik tortul kayaçlar 12. Aşağıda verilen kayaç ve başkalaşmış hâli eşleştir-
bir arada verilmiştir? melerinden hangisi yanlıştır?

A) Kir­eç t­aş­ ı − Trav­ ert­en Kayaç Başkalaşmış hâli

B) Taş kömürü − Kalker A) Kalker Mermer

C) Çakm­ ak­ ta­şı − Ki­reç t­aş­ ı B) Kum taşı Kuvarsit

D) Linyit − Taş kömürü C) Taş kömürü Elmas

E) Kil taşı − Dolomit D) Kil taşı Traverten

E) Granit Gnays

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 28
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Levha Tektoniği ve İç Kuvvetler
SINIF
SINIF

1. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisi iç kuvvet- 4. Epirojenik hareketler sonucunda karanın alçalması,
ler tarafından oluşturulmuştur? denizin karaya doğru ilerlemesine neden olur.
A) B)
Epirojenez sonucu meydana gelen bu olaya ne ad
C) D) verilir?

A) Jeosenkinal

B) Transgresyon

C) Orojenez

D) Regresyon

E) Horst - graben

E) 5. Aşağıdakilerden hangisi epirojeneze neden olan
etmenlerden biri değildir?
2. D ağ oluşum hareketleri olarak bilinen iç kuvvet A) Küresel ısınma ve iklim değişmeleri
aşağıdakilerden hangisidir? B) Buzul erimeleri
C) Akarsu biriktirmeleri
A) Orojenez B) Epirojenez D) Orman yangınları
E) Volkanik faaliyetler
C) Deprem D) Volkanizma
6. A şağıdakilerden hangisi yeryüzündeki deprem böl-
E) Tektonizma geleri içinde yer almaz?
A) ABD’nin Kaliforniya Yarımadası
B) Endonezya Adaları
C) Amazon Havzası
D) Japon Adaları
E) Güney Amerika’nın batı kıyıları

3. I. Akarsu vadilerinin sular altında kalması
II. Kıyı taraçaları oluşması

III. Ova ve platoların yükseklerde kalması

IV. Kıyıya yakın sıra dağların adaya dönüşmesi 7. Aşağıdakilerden hangisi deprem ile ilgili bir kav-
ram değildir?
Yukarıda verilenlerden hangileri epirojenik olarak
karanın alçaldığını gösterir? A) Sismoloji B) Episantr

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III C) Klimatoloji D) Hiposantr

D) II ve IV E) III ve IV E) İzoseist

TYT-AYT Levha Tektoniği ve İç Kuvvetler COĞRAFYA 28

8. Sık sık deprem yaşanan bir bölge ile ilgili olarak 12. Aşağıdaki yer şekillerinden hangisi volkanik faali-
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? yetler sonucu oluşmamıştır?
A) Sıcak su kaynaklarına sahiptir.
A) Krater B) Horst
B) Epirojenik olarak yükselmektedir.
C) Maar D) Lakolit
C) Yer kabuğunun hareketli olduğu bir bölgedir.
E) Dayk
D) Fay hatları üzerinde yer alır.

E) Levha sınırlarına yakın bir bölgedir.

9. Y er hareketlerini sürekli olarak kaydederek yer sar- 13. Gayzer kaynaklarına sahip bir bölge ile ilgili olarak
sıntılarının büyüklüğünü, süresini, merkezini ve saa- aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz?
tini saptamaya yarayan aygıt aşağıdakilerden hangi- A) Levha sınırlarına yakındır.
sidir?
B) Deprem riski yüksektir.
A) Sismoloji
C) Volkanik bir bölgedir.
B) Sismograf
D) Tektonik hareketler etkindir.

E) Yer şekilleri engebesizdir.

C) Richter

D) Termometre

E) Jeomorfoloji

10. Türkiye’de çöküntü depremleri aşağıda verilen yer- 14. II
lerin hangisinde daha fazla görülür? V
A) Deniz kıyılarında I
III
B) Volkanik alanlarda
IV
C) Ovalık alanlarda
Yu­kar­ ı­da­ki ha­rit­ad­­ a verilen taralı alan­lar­ın han­gi­
D) Platoluk alanlarda le­rin­de depr­ em ola­sıl­ı­ğı dah­ a dü­şük­tür?

E) Karstik arazilerde A) I ve III B) II ve V C) III ve IV

D) III ve V E) IV ve V

11. Y eryüzündeki deprem alanları üç kuşak hâlinde uzanır. 15. Volkanik faaliyetler sonucunda yanardağın ağız kıs-
Bunlardan biri de Alp - Himalaya deprem kuşağıdır. mında oluşan çukura ne ad verilir?

Aşağıdaki ülkelerden hangisi Alp - Himalaya dep- A) Krater B) Maar
rem kuşağı üzerinde yer almaz?

A) Türkiye B) İran C) Kaldera D) Lakolit

C) Afganistan D) Ermenistan E) Tüf konisi

E) Japonya

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 29
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Levha Tektoniği ve İç Kuvvetler
SINIF
SINIF

1. Aşağıdakilerden hangisi yeryüzünü şekillendiren 4. Aşağıdaki dağlardan hangisi orojenez ile oluşma-
iç kuvvetlerden biri değildir? mıştır?
A) Nemrut Dağı
A) Orojenez
B) Himalaya Dağları
B) Epirojenez
C) And Dağları
C) Yer altı suları
D) Atlas Dağları
D) Volkanizma
E) Toros Dağları
E) Deprem

2. I. Horst 5. Kanada’nın kuzeyindeki buzulların erimesi, epiroje-
II. Traverten nik olarak aşağıdakilerden hangisine neden olur?
A) Karanın alçalmasına
III. Senklinal B) Deniz ilerlemesine
C) Deniz çekilmesine
IV. Falez D) Akarsu vadilerinin sular altında kalmasına
E) Volkanik faaliyetlere
Yukarıda verilenlerden hangileri iç kuvvetlerin etki-
si ile oluşan yer şekillerindendir? 6. A şağıdaki ülkelerin hangisinde aktif volkan bulun-
maz?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
A) İzlanda B) ABD C) Japonya
D) II ve IV E) III ve IV D) Türkiye E) Endonezya

3.

Yukarıda verilen yer şekilleri ile ilgili olarak aşağı- 7. Volkanik faaliyetler ile ilgili olarak aşağıdakilerden
daki yargılardan hangisine ulaşılamaz? hangisi söylenemez?
A) Kaldera, maar ve krater gibi yer şekilleri derinlik
A) Orojenez sonucu oluşmuştur. volkanizmasıyla oluşur.

B) Türkiye’de örnekleri Batı Anadolu’da görülür. B) Volkanik alanlar sıcak su kaynakları bakımından
zengindir.
C) Yüksek kesimlere antiklinal, alçak kesimlere senk-
linal denir. C) Büyük Okyanus çevresi aktif volkanların en yoğun
olduğu bölgedir.
D) Yükselme ve alçalma tabakaların yer değiştirmesi-
ne neden olmuştur. D) Volkanik kayaçların ayrışması ile oluşan topraklar
tarımsal açıdan verimlidir.
E) Bulunduğu bölgelerde deprem riski yüksektir.
E) Volkanik dağların dağılışı levha sınırları ve fay hat-
ları ile paralellik gösterir.

TYT-AYT Levha Tektoniği ve İç Kuvvetler COĞRAFYA 29

8. 11. Japonya’da sık sık deprem yaşanmasının nedeni
aşağıdakilerden hangisidir?
Yukarıda verilen resimde aşağıdaki yer şekillerin- A) Yüksek ve engebeli olması
den hangileri gösterilmiştir?
B) Kıta kenarında yer alması
A) Horst ve graben
B) Antiklinal ve senklinal C) Nüfus yoğunluğunun yüksek olması
C) Ova ve plato
D) Krater ve kaldera D) Levha sınırları üzerinde bulunması

E) Graben ve senklinal E) Okyanus kıyısında bulunması

12. Aşağ­ ı­da­verilen yerl­er­den han­gis­ i dep­rem riski dü-
şük bölgeler arasında yer alm­ az?
A) Arap Yarımadası

B) Avustralya

C) Ege Denizi

D) İs­kand­ in­ av­ Yarımadası

E) Amazon Havzası

9. I. Kıyı taraçaları
II. Senklinal

III. Krater

IV. Graben 13. I. Okyanus akıntıları
II. Levhaların birbirinden uzaklaşması
Yukarıda verilen yer şekillerinden hangileri oroje-
nik hareketler sonucu oluşmuştur?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III III. Mantodaki konveksiyonel hareketler

D) II ve IV E) III ve IV IV. Epirojenik hareketler

Yukarıda verilen olaylardan hangileri volkanik faa-
liyetler üzerinde etkili değildir?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

10. D eprem dalgaları içinde deprem istasyonuna ilk ula- 14. T ürkiye’nin son jeolojik dönemde toptan yükselmesi
şan dalga P dalgalarıdır. aşağıdakilerden hangisine neden olmuştur?
A) Ova ve platoların yüksekte kalmasına
Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hızının fazla olması B) Ilıman iklim kuşağında yer almasına
B) Etki alanının geniş olması
C) Yıkım gücünün az olması C) Dağların doğu - batı yönünde uzanmasına
D) Deprem odağına uzak olması
E) Etki süresinin kısa olması D) Yıl içinde dört mevsim yaşanmasına

E) Akarsu rejimlerinin düzensiz olmasına

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 30
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Levha Tektoniği ve İç Kuvvetler
SINIF
SINIF

1. Deniz tabanındaki tortul malzemelerin yan basınçların 4. I. Kanada’nın yükselmesi
etkisiyle kıvrılıp yükselmesi sonucu oluşan dağlık alan- II. Çukurova’nın çökmesi
lara ....... denir.
III. Venedik’in alçalması
Yukarıdaki cümlede verilen boşluğa aşağıdaki kav-
ramlardan hangisi gelmelidir? IV. Toros Dağları’nın yükselmesi

A) Antiklinal B) Krater Yukarıda verilen epirojenik hareketlerden hangileri
C) Graben D) Senklinal deniz ilerlemesine neden olur?
E) Horst
A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

2. I. Volkanik faaliyetler
II. Tortul tabakalar

III. İklim değişmeleri 5. Epirojenez sonucu deniz seviyesinde meydana gelen
çekilmeye regresyon denir.
IV. Levhaların çarpışması
Aşağıdakilerden hangisi bir bölgede regresyon
Yukarıda verilen etmenlerden hangileri orojenik yaşandığının bir göstergesidir?
hareketler üzerinde etkili değildir? A) Kıta sahanlığının dar olması
B) Dağların kıyıya yakın ve paralel uzanması
A) I ve II B) I ve III C) II ve III C) Akarsu vadisinin deniz içinde kalması
D) Kıyı taraçaları oluşması
D) II ve IV E) III ve IV E) Gelgit genliğinin fazla olması

3. III 6. Deprem alanlarının dağılışı ile aşağıdakilerden han-
I gisi arasında bir paralellik görülmez?
IV A) Fay hatları
II V B) Jeotermal kaynaklar
C) Sürekli rüzgârların hareket yönü
Yer kabuğunun geniş alanlarında meydana gelen alçal- D) Genç kuşak sıra dağlar
ma ve yükselme hareketlerine epirojenez denir. E) Volkanik alanlar

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangi-
sinde buzul erimelerine bağlı epirojenik yükselme
yaşanır?

A) I B) II C) III D) IV E) V

TYT-AYT Levha Tektoniği ve İç Kuvvetler COĞRAFYA 30

7. Deniz içinde meydana gelen depremlerin oluşturduğu 11. P aleozoik zamanda oluşmuş eski arazilere masif arazi
dalgalara tsunami denir. denir. Masifler esnekliğini kaybetmiş orojenik kökenli
arazilerdir.
Hint Okyanusu’nda meydana gelen bir depremin
aşağıdaki ülkelerin hangisinde tsunami oluştur- Buna göre, aşağıdakilerden hangisi Türkiye’deki
ması beklenmez? masif arazilerden biri olamaz?

A) Hindistan B) Avustralya A) Istranca Dağları

C) Madagaskar D) Endonezya B) Uludağ çevresi

E) Japonya C) Menteşe Dağlık bölgesi

D) Bitlis çevresi

E) Kırşehir çevresi

8. A şağıdakilerden hangisi yüzey volkanizması sonu-
cu oluşan yer şekillerinden biri değildir?

A) Krater B) Maar

C) Kaldera D) Lakolit

E) Tüf konisi

9. A şağıdakilerden hangisi yeryüzündeki aktif volkan- 12. Derinlik volkanizması sonucu oluşan yer şekilleri
ların bulunduğu alanlar içinde yer almaz? aşağıdakilerden hangisi sonucu yüzeye çıkar?
A) Yeni Zelanda A) Buzul biriktirmesi

B) Güney Amerika’nın batısı B) Akarsu aşındırması

C) Japonya C) Dalga biriktirmesi

D) Amazon Havzası D) Akarsu biriktirmesi

E) ABD’nin batısı E) Rüzgâr biriktirmesi

10. V olkanın tepe kısmının çökmesi ya da patlayarak 13. K alkan konili volkanların yükseltisi tabakalı volkanlar
parçalanmasıyla oluşan çukura ...... denir. kadar fazla değildir. Ancak kapladıkları alan tabakalı
volkanlardan daha geniştir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki-
lerden hangisi gelmelidir? Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Krater B) Maar A) Daha uzun sürede oluşmaları

C) Kaldera D) Lakolit B) Lavların daha akışkan olması

E) Tüf konisi C) Halen aktif olmaları

D) Yer şekillerinin engebeli olması

E) İklim bölgesinin farklı olması

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT 31

SINIF Yer'in Şekillenmesi ve Dış Kuvvetler
SINIF
SINIF

1. Aşağıdakilerden hangisi akarsu aşındırma şekille- 4. Aşağıdaki şekillerde iki akarsuyun ağız kesimi gösteril-
rinden birİ değildir? miştir.
A) Çentik vadi
B) Peneplen I Deniz II Deniz
C) Kırgıbayır
D) Dev kazanı Akarsuların ağız kesimlerinde farklı yer şekilleri
E) Mantar kaya oluşmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

2. B itki örtüsünden yoksun eğimli volkanik alanlarda sel A) Rejimlerinin farklı olması
suları ve rüzgârın etkisi ile oluşan yer şekillerine ......
adı verilir. B) Kıyıda gelgit genliğinin farklı olması

Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdaki- C) Akış yönlerinin farklı olması
lerden hangisi getirilmelidir?
A) Peneplen D) Kol sayılarının farklı olması
B) Peri bacası
C) Kırgıbayır E) Denizlerin tuzluluk oranlarının farklı olması
D) Plato
E) Dev kazanı 5. D ış kuvvetlerin etki alanını iklim özellikleri belirler.
Buna göre, aşağıda verilen bölgelerin hangisinde
3.
en etkili dış kuvvet rüzgârlardır?
A) Kuzey Afrika
B) Antarktika
C) Amazon Havzası
D) Kongo Havzası
E) İskandinav Yarımadası

Yukarıda verilen yer şekli ve oluşumunda etkili olan 6. A kış hızı fazla olan bir akarsu için aşağıdaki yargı-
dış kuvvet, aşağıdakilerin hangisinde doğru eşleş- lardan hangisine ulaşılamaz?
tirilmiştir? A) Yatak eğimi fazladır.
B) Derine aşındırma gücü fazladır.
Yer şekli Dış kuvvet C) Denge profiline yaklaşmıştır.
D) Ulaşım ve taşımacılığa elverişsizdir.
A) Boğaz vadi Akarsular E) Hidroelektrik enerji potansiyeli yüksektir.

B) Kıyı ovası Rüzgârlar 7. A karsular tarafından oluşturulmuş aşağıdaki yer
şekillerinden hangisinin oluşumunda eğimin azal-
C) Plato Buzullar ması etkilidir?
A) Dev kazanı B) Kırgıbayır
D) Menderes Akarsular C) Çentik vadi D) Plato
E) Birikinti konisi
E) Irmak adası Akarsular

TYT-AYT Yer'in Şekillenmesi ve Dış Kuvvetler COĞRAFYA 31

8. Bir akarsuyun menderesler oluşturması, aşağıda- 12. Akarsuların ağız kesimlerinde geniş delta ovaları
kilerden hangisine bağlıdır? oluşması aşağıdakilerden hangisinin bir göstergesi
A) Akımının artmasına olamaz?
A) Akış hızlarının fazla olduğunun
B) Deniz seviyesinin alçalmasına
B) Akarsu erozyonunun şiddetli olduğunun
C) Yatak eğiminin azalmasına
C) Yatak eğimlerinin fazla olduğunun
D) Boyunun uzamasına
D) Kıyıda gelgit genliğinin az olduğunun
E) İklim koşullarının değişmesine
E) Akımlarının düşük olduğunun

9. Bin yıl
40

30

20

10 13. Akarsuyun yatağını daha çok derine aşındırdığı bir
bölge için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
0I II III IV V A) Volkanik bir bölgedir.

Yuk­ a­rı­da­ki grafikte beş akarsuyun denge profiline ulaş- B) Yükseltisi fazladır.
maları için gerekli olan süre gösterilmiştir.
C) Yatak eğimi azalmıştır.
Bu akarsulardan hangisinin bulunduğu bölge daha
yüksek ve engebelidir? D) Yer altı suyu bakımından zengindir.

A) I B) II C) III D) IV E) V E) Deprem riski yüksektir.

10. Denge profiline ulaşan bir akarsuyun yeniden deri- 14. KKaarara Deniz
ne aşındırma yapmaya başlaması, aşağıdakilerden
hangisine bağlanabilir? Akarsu
A) Deniz seviyesinin yükselmesine
B) Yağış rejiminin değişmesine Deniz Kara
C) Deniz seviyesinin alçalmasına
D) Bitki örtüsünün tahrip edilmesine Yukarıda verilen yer şekillerinden birincisinde haliç ikin-
E) Yana aşındırmanın azalmasına cisinde delta gösterilmiştir.

11. Aşağıdaki vadi tiplerinden hangisi kaynağa yakın Buna göre, akarsuların ağız kısımlarında farklı yer
yerlerde görülür? şekilleri oluşmasında;
A) Çentik vadi
B) Boğaz vadi I. gelgit genliği,
C) Kanyon vadi
D) Asimetrik vadi II. alüvyon miktarı,
E) Alüvyal tabanlı vadi
III. okyanusa göre konumu,

IV. beslenme kaynakları

etmenlerinden hangileri etkilidir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT 32

SINIF Yer'in Şekillenmesi ve Dış Kuvvetler
SINIF
SINIF

1. IV 4. Aşağıda verilen ülkelerin hangisinde kalıcı kar sınırı
I deniz seviyesine daha yakındır?
A) Norveç B) İspanya C) İtalya
III V
D) Mısır E) Brezilya

II

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangi- 5. Aşağıdakilerden hangisi buzulların oluşturduğu
sinde rüzgâr aşındırma ve biriktirme şekilleri daha aşındırma şekillerinden biri değildir?
fazladır? A) Moren
A) I B) II C) III D) IV E) V B) Hörgüç kaya
C) Sirk çukuru
2. Rüzgârların oluşturduğu yer şekillerinin fazla oldu- D) Buzul vadisi
ğu bir bölge ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi E) Fiyort
söylenemez?
A) Nem miktarı azdır. 6. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisi karstik
B) Günlük sıcaklık farkı fazladır. arazilerde oluşur?
C) Kurak veya yarı kurak bir bölgedir. A) B)
D) Mekanik çözülme fazladır.
E) Nüfus yoğunluğu yüksektir.

3. Y ıl içinde yağan karların erimeden kaldığı alt sınıra ka- C) D)
lıcı kar sınırı denir.
Kalker Bazalt
Kalıcı kar sınırının 3500 m’den başladığı bir ülke ile
ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı- Tüf
labilir?
E)
A) Orta kuşakta yer alır.

B) Yağış rejimi düzenlidir.

C) Tundra iklim özellikleri görülür.

D) Sıra dağlar kuzey - güney yönünde uzanır.

E) Güneş ışınları dik açı ile gelir.

TYT-AYT Yer'in Şekillenmesi ve Dış Kuvvetler COĞRAFYA 32

7. Aşağıdakilerden hangisi yer altı sularının karstik 10.
arazilerde oluşturduğu yer şekillerinden biri değil-
dir? I III
A) Lapya
II IV
B) Dolin V

C) Mantar kaya Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangi-
sinde buzul vadisi, sirk çukuru ve fiyort gibi yer
D) Traverten şekilleri daha fazla görülür?

E) Uvala A) I B) II C) III D) IV E) V

8. 11. Kurak ve yarı kurak bölgelerde aşağıdaki yer şekil-
lerinden hangisinin oluşumu daha kolaydır?
Yukarıdaki şekilde verilen bölge ile ilgili olarak aşa- A) Mantar kaya
ğıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? B) Traverten
A) Terra rossa topraklar görülür. C) Polye
B) Geçirimli arazi yapısına sahiptir. D) Hörgüç kaya
C) Yer altı suyu bakımından zengindir. E) Mağara
D) Lapya, dolin, polye gibi yer şekilleri görülür.
E) Yağış rejimi düzenlidir. 12.

9. Rüzgâr aşındırma ve biriktirme şekilleri, aşağıda Yukarıda verilen yer şeklinin görüldüğü bir bölge
verilen yerlerin hangisinde daha yaygın görülür? ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylene-
A) Akdeniz kıyılarında mez?

B) Dönenceler çevresinde A) Nem miktarı azdır.

C) Kanada’nın kuzeyinde B) Günlük sıcaklık farkı fazladır.

D) Orta Avustralya’da C) Bitki örtüsü zayıftır.

E) Amazon Havzası’nda D) Kimyasal çözülme fazladır.

E) Kurak veya yarı kurak bir bölgedir.

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT 33

SINIF Yer'in Şekillenmesi ve Dış Kuvvetler
SINIF
SINIF

1. I. Falez 4. Aşağıdaki yer şekillerinden hangisinin bir bölgede
II. Delta görülmesi, o bölgenin okyanus kıyısında olmadığı-
nı gösterir?
III. Tombolo
A) Falez B) Lagün C) Haliç
IV. Fiyort
D) Delta E) Tombolo

Yukarıda verilen yer şekillerinden hangilerinin olu-
şumunda dalgalar etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III

D) II ve IV E) III ve IV 5. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisi dalgalar

tarafından oluşturulmuş aşındırma şeklidir?

A) B)

2. Bir kıyı bölgesinde falezlerin görülmesi;
I. kıta sahanlığının dar olması,

II. gelgit genliğinin fazla olması,

III. kıyının derin olması, C) D)
E)
IV. dağların kıyıya dik uzanması

etmenlerinden hangilerine bağlanabilir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

3.

Yukarıdaki fotoğrafta verilen yer şeklinin oluşu- 6. I. Tombolo
munda aşağıdakilerden hangisi etkili olmuştur? II. Falez
A) Dalga biriktirmesi
B) Akarsu aşındırması III. Abrazyon platformu
C) Buzul aşındırması
D) Rüzgâr biriktirmesi IV. Lagün
E) Dalga aşındırması
Yukarıda verilen yer şekillerinden hangilerinin olu-
şumunda dalga biriktirmesi etkilidir?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

TYT-AYT Yer'in Şekillenmesi ve Dış Kuvvetler COĞRAFYA 33

7. Aşağıda verilen ülkelerin hangisinde haliçli kıyı tipi 11. Dağların kıyıya paralel uzandığı bir bölge için aşa-
görülmesi beklenir? ğıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Fransa B) Türkiye A) Kıyı ile iç kesimler arasındaki kara ve demir yolu
C) Yunanistan D) Ukrayna ulaşımı zordur.
E) Hırvatistan
B) Denizel etkiler, iç kesimlere kadar fazla sokula-
8. Kuzeybatı Avrupa kıyılarına dökülen Elbe ve Rhine maz.
(Ren) nehirlerinin ağız kesimlerinde haliç oluşma-
sının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? C) Kıta sahanlığı dardır.
A) Akış hızlarının düşük olması
B) Rejimlerinin düzenli olması D) Doğal liman olabilme özelliğine sahip koy ve kör-
C) Kıta sahanlığının geniş olması fez sayısı azdır.
D) Kıyıda gelgit genliğinin fazla olması
E) Ulaşım ve taşımacılık yapılması E) Kıyıda geniş kumsallar yer alır.

9. I. Tombolo 12. I. Haliçli
II. Haliç II. Ria

Yukarıda verilen yer şekillerini meydana getiren III. Fiyort
dış kuvvetler aşağıdakilerin hangisinde bir arada
verilmiştir? IV. Dalmaçya

I II Yukarıdaki kıyı tiplerinden hangileri orta kuşakta, iç
A) Akarsular Yer altı suları denize kıyısı olan bir ülkede görülmez?
B) Buzullar Dalgalar
C) Rüzgârlar Akarsular A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve III
D) Gelgit Buzullar
E) Dalgalar Gelgit D) I ve IV E) II ve IV

10. Akarsu vadilerinin sular altında kalması ile oluşan 13.
kıyı tipi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Ria B) Dalmaçya III Göl
C) Enine D) Haliçli II
E) Boyuna I
Ada

Deniz

Dalga birikimi

Yukarıdaki şekilde koyu renk ile gösterilen dalga
birikiminin, oluşumuna neden olduğu yer şekilleri
aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?

I II III

A) Lagün Tombolo Kumsal

B) Tombolo Kumsal Lagün

C) Kumsal Lagün Tombolo

D) Lagün Kumsal Tombolo

E) Tombolo Lagün Kumsal

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 34
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Türkiye'nin Yer Şekilleri
SINIF
SINIF

1. Coğrafya dersinde yaşadığı yer hakkında bilgi veren 4. I IV
bir öğrenci, karstik arazinin geniş alan kapladığını söy- II V
lemiştir. III
Öğrencinin yaşadığı yer için aşağıdakilerden han-
gisi söylenemez? Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangi-
A) Terra rossa topraklar görülür. sinde rüzgârın şekillendirici etkisi daha fazladır?

B) Geçirimli arazi yapısına sahiptir. A) I B) II C) III D) IV E) V

C) Yer altı suyu bakımından zengindir.

D) Lapya, dolin, polye gibi yer şekilleri görülür.

E) Yağış rejimi düzenlidir.

2. İstanbul’da yer alan haliç, aşağıdaki kıyı tiplerinden 5. Türkiye’de fiyort ve skayer kıyı tipleri görülmez.
hangisine örnektir? Bu durumun nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Enine kıyı tipi
B) Haliçli kıyı tipi A) Ilıman kuşakta yer alması
C) Ria kıyı tipi B) Yüksek ve engebeli olması
D) Boyuna kıyı tipi C) İç denizlere kıyısı olması
E) Limanlı kıyı tipi D) Kıtaların arasında yer alması
E) Gelgit genliğinin az olması
3.

Yukarıdaki fotoğraf, karstik arazilerde oluşan bir yer 6. Terkos Gölü, Karadeniz kıyısındaki bir koy iken,
şeklini göstermektedir. aşağıdakilerden hangisi sonucunda bir göle dönüş-
müştür?
Bu yer şekli, aşağıda verilen yerlerin hangisinde A) Dalga aşındırması
daha yaygın görülür?
B) Dalga biriktirmesi
A) Marmara Denizi kıyılarında
C) Akarsu aşındırması
B) Hakkâri Yöresi’nde
D) Akarsu biriktirmesi
C) Taşeli Platosu’nda
E) Buzul biriktirmesi
D) Batı Karadeniz kıyılarında

E) Van Gölü kıyılarında

TYT-AYT Türkiye'nin Yer Şekilleri COĞRAFYA 34

7. Batı Anadolu’da dağların kıyıya dik uzanması; 10. Coğrafya Öğretmeni öğrencilerine ülkemizdeki akarsu-
I. kıyı tipi, ların özelliklerini sormuştur.

II. tuzluluk oranı, Buna göre aşağıda verilen cevaplardan hangisi
yanlıştır?
III. kıta sahanlığının genişliği,
A) Akış yönleri genellikle doğu-batı yönlüdür.
IV. güneş ışınlarının geliş açısı B) Batı Anadolu akarsuları denge profiline yakındır.
C) Yıl içinde akımları düzenli olduğu için rejimleri dü-
etmenlerinden hangileri üzerinde etkili olmuştur?
zenlidir.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Yatak eğimleri fazla olduğu için enerji potansiyel-

D) II ve IV E) III ve IV leride fazladır.
E) Aşındırma ve biriktirme faaliyetleri çok fazladır.

8. Yerşekillerine bakıldığında aşağıda verilen akarsu 11. Aşağıda verilen yer şekilleri ve Türkiye’de görüldü-
aşındırma şekillerinden hangisi Türkiye’de görül- ğü yer eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?
mez?
A) Çentik vadi Yer şekli Görüldüğü yer

B) Menderes A) Tombolo Kapıdağı Yarımadası

C) Peri bacası B) Menderes Gediz Nehri

D) Denge profili C) Delta Çukurova

E) Kırgıbayır D) Haliç İstanbul Boğazı

E) Traverten Pamukkale

9.

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangile- 12. T ürkiye’de falezlerin en yaygın olduğu yer Karadeniz
rinde buzul aşındırma ve biriktirme şekilleri daha kıyılarıdır.
yaygın görülür?
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun nedenlerin-
A) I ve II B) I ve V C) II ve III den biridir?

D) II ve IV E) IV ve V A) Kıta sahanlığının dar olması

B) Yağış rejiminin düzenli olması

C) Akarsu boylarının kısa olması

D) Tuzluluk oranının düşük olması

E) Bulutluluk oranının yüksek olması

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 35
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Türkiye'nin Yer Şekilleri
SINIF
SINIF

1. Türkiye’de rüzgâr aşındırma ve biriktirme şekilleri 4. Türkiye’de buzulların sadece yüksek dağlarda bu-
aşağıdaki yerlerin hangisinde en fazla görülür? lunmasının ve etki alanlarının dar olmasının temel
A) Doğu Karadeniz’de nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) İklim çeşitliliğinin fazla olması
B) Taşeli Platosu’nda
B) Ilıman kuşakta bulunması
C) Tuz Gölü’nün güneyinde
C) Dağların doğu - batı yönünde uzanması
D) Ergene Havzası’nda
D) Kıtaların arasında yer alması
E) Menteşe Yöresi’nde
E) Kar yağışlı gün sayısının az olması

2. Akarsu vadilerinin sular altında kalması ile meyda- 5. Aşağıdakilerden hangisi dış kuvvetlerin Türkiye’de
na gelen ria tipi kıyılar aşağıdaki yerlerden hangi- oluşturduğu yer şekillerinden biri değildir?
sinde görülür? A) Traverten B) Tombolo
A) Batı Karadeniz’de C) Falez D) Peri bacası
E) Haliç
B) Boğazlarda
6. Batı Anadolu’da yer alan akarsuların uzun büklüm-
C) Antalya Kaş kıyılarında ler (menderes) oluşturmasının temel nedeni aşağı-
dakilerden hangisidir?
D) Doğu Karadeniz’de A) Doğudan batıya doğru akmaları
B) Havzalarının açık olması
E) Ege Denizi kıyılarında C) Rejimlerinin düzensiz olması
D) Akış hızlarının yavaş olması
3. Aşağıda verilen yer şekillerinden hangisi Türkiye’ E) Dağların kıyıya dik uzanması
de daha çok Karadeniz kıyılarında görülür?
7. Graben alanlarına yerleşmiş akarsular için aşağı-
B) dakilerden hangisi söylenemez?
A) A) Akış hızları düşüktür.
B) Menderes oluştururlar.
C) D) C) Ağız kısımlarında haliç oluşur.
E) D) Aşındırma güçleri azdır.
E) Yatak eğimleri azdır.

TYT-AYT Türkiye'nin Yer Şekilleri COĞRAFYA 35

8. Coğrafya öğretmeni öğrencilerine ülkemizdeki akarsu- 12. Akarsuların taşıdıkları malzemeyi deniz içinde biriktir-
ların ulaşıma elverişli olmadığını söyledikten sonra ula- mesi ile oluşan yer şekline delta denir.
şımda kullanılan akarsu örneği vermelerini istemiştir.
Buna göre aşağıda verilen cevaplardan hangisi Türkiye’deki akarsuların ağız kesimlerinde delta
doğrudur? oluşması aşağıdakilerden hangisinin bir gösterge-
A) Çoruh Nehri B) Aras Nehri sidir?
C) Manavgat Nehri D) Bartın Çayı
E) Aksu Nehri A) Akarsu rejimlerinin düzensiz olduğunun

9. Aşağıdaki dış kuvvetlerden hangileri, Türkiye’de B) Gelgit genliğinin az olduğunun
yer şekillerinin oluşumunda daha az etkiye sahip-
tir? C) Dağların kıyıya paralel uzandığının
A) Buzullar – Gelgit
B) Rüzgârlar – Buzullar D) Arazinin karstik olduğunun
C) Dalgalar – Akarsular
D) Akarsular – Rüzgârlar E) Karasal bir iklime sahip olduğunun
E) Dalgalar – Yer altı suları
13. Den z Den z
10. Türkiye yüksek ve engebeli bir ülkedir.
Aşağıdakilerden hangisi bu durumun ortaya çık- Ada Yarımada

ardığı sonuçlardan biri değildir? Kara Kara
A) İzdüşüm alan ile gerçek alan arasındaki farkın Yukarıdaki şekilde bir yer şeklinin oluşum süreci gös-

fazla olması terilmiştir.
B) Akarsuların hidroelektrik enerji potansiyellerinin Aşağıdakilerden hangisi bu yer şeklinin oluşumu-

yüksek olması na örnek verilebilir?
C) Zaman zaman tektonik deprem yaşanması A) Çanakkale Boğazı
D) Kara ve demiryolu ulaşım maliyetlerinin yüksek B) Kapıdağı Yarımadası
C) Karaburun Yarımadası
olması D) Taşeli Platosu
E) Kısa mesafelerde iklim ve bitki örtüsünün değiş- E) Çukurova Deltası

mesi

11. Antalya Kaş kıyılarında aşağıdaki kıyı tiplerinden 14. Türkiye’de dalga biriktirme şekillerine daha çok Marmara
hangisi görülür? ve Ege Denizi kıyılarında rastlanır.
A) Limanlı kıyı tipi
Bu durumun en önemli nedeni aşağıdakilerden
B) Dalmaçya kıyı tipi hangisidir?

C) Enine kıyı tipi A) Akdeniz iklim özellikleri görülmesi

D) Boyuna kıyı tipi B) Bitki örtüsünün maki olması

E) Ria kıyı tipi C) Kıta sahanlığının geniş olması

D) Kışların ılık ve yağışlı geçmesi

E) Kıyılarda nüfus yoğunluğunun yüksek olması

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 36
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Türkiye'nin Yer Şekilleri
SINIF
SINIF

1. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin dağlarına ait 4. Aşağıdaki ovalardan hangisi delta ovası değildir?
genel özelliklerden biridir? A) Antalya Ovası
A) Birinci jeolojik zamanda oluşmaları B) Silifke Ovası
C) Çukurova
B) Yükseltilerinin 2000 m’den az olması D) Gediz Ovası
E) Küçük Menderes Ovası
C) Volkanik dağların aktif olması

D) Genelde doğu - batı yönünde uzanmaları

E) Kalıcı kar bulunmaması

2. IV 5. Aşağıdakilerden hangisi Karadeniz kıyılarındaki
I III V sıra dağların kıyıya paralel uzanmasının bir sonu-
II cu değildir?

Yukarıdaki haritada Türkiye’nin bazı dağlık bölgeleri A) Boyuna kıyı tipi görülmesi
tarama yapılarak gösterilmiştir. B) Yamaç yağışlarının fazla olması
C) Kıyı ile iç kesimler arasındaki ulaşımın zor olması
D) Kıta sahanlığının geniş olması

E) Denizel iklim özelliklerinin iç kesimlere kadar ula-
şamaması

Buna göre, haritada verilen taralı alanların hangile-
rinde volkanik dağlar bulunur?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) III ve V E) IV ve V

3. T ürkiye, dağlık ve engebeli bir ülkedir. 6. I. Yükselti batıdan doğuya doğru artar.
Bu durumun aşağıdakilerden hangisi üzerinde etki- II. Ege kıyılarında dağlar denize dik uzanır.

li olduğu söylenemez? III. Akarsu ağızlarında haliçlere rastlanır.
A) Kara yolu ulaşımı
B) İklim özellikleri IV. Ortalama yükselti 1000 m’nin altındadır.
C) Tarımsal nüfus yoğunluğu
D) Akarsu akış hızları Türkiye’nin yüzey şekilleri ile ilgili olarak yukarıda
E) Denizlerin tuzluluk oranı verilen bilgilerden hangileri yanlıştır?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

TYT-AYT Türkiye'nin Yer Şekilleri COĞRAFYA 36

7. I 10. Deniz

II V Akarsu
III IV
Yuk­ a­rıd­ a­verilen yer şeklinin Türkiye’de görülme-
Yukarıdaki haritada verilen işaretli yerler ile ilgili sinde aşağıdakilerden hangisi etkili değildir?
olarak aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır? A) Kı­yın­ ın sığ ol­ma­sı­
B) Akarsu rejiminin düzenli olması
A) I. bölge platoluk arazi üzerinde yer alır. C) Akarsuyun ye­ter­li alüvy­ on taş­ ım­ a­sı­
D) Kı­ta sa­hanl­ığ­ ın­ ın gen­ iş ol­ma­sı­
B) II. bölgede dağların kıyıya dik uzanması İzmir E) Gelgit genliliğinin az olması
Limanı’nın hinterlandını genişletmiştir.
11.
C) III. bölge karstik arazinin fazla olduğu alanlardan
biridir.

D) IV. bölge dağlık ve engebeli bir arazi üzerinde oldu-
ğundan çığ afetinin sık görüldüğü alanlardan biridir.

E) V. bölgede dağlar kıyıya paralel uzanır.

8. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin jeolojik özel- Yukarıdaki resimde orojenez sonucu oluşmuş bir
liklerini yansıtan bir bilgidir? dağın kesiti verilmiştir.
A) Yüksek ve engebeli olması
B) Ilıman kuşakta yer alması Aşağıdaki dağlardan hangisi bu şekilde
C) Fay hatları üzerinde yer alması oluşmamıştır?
D) İklim çeşitliliğinin fazla olması
E) Kıtaların arasında yer alması A) Ağrı Dağları

9. Türkiye’de dağlar oluşumuna göre, orojenik ve volkanik B) Yıldız Dağları
olarak ikiye ayrılır.
C) Bolkar Dağları
Aşağıdaki dağlardan hangisi volkanik faaliyetler
sonucu oluşmamıştır? D) Giresun Dağları
A) Süphan Dağı
B) Erciyes Dağı E) Canik Dağları
C) Karacadağ (GDA)
D) Melendiz Dağı 12. Türkiye’de gayzer kaynağı bulunmamasında;
E) Ilgaz Dağları I. deprem kuşağı üzerinde yer alması,

II. aktif volkan bulunmaması,

III. orta kuşakta yer alması,

IV. yer şekillerinin dağlık ve engebeli olması

etmenlerinden hangileri etkili olmuştur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) III ve IV

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Dünya'da ve Türkiye'de Su, Toprak ve Bitki Varlığı COĞRAFYA AYT 37

SINIF
SINIF
SINIF

1. Suyun; okyanus ve denizlerden atmosfere, atmosferden 4. Okyanus kıyılarında yer alan ve okyanuslardan adalar-
yeryüzüne ve yeniden deniz ve okyanuslara ulaşması la ayrılan denizlere kenar deniz, okyanuslara boğazlar
şeklindeki dolanımına su döngüsü denir. aracılığıyla bağlanan, kara içlerine sokulmuş denizlere
de iç deniz denir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi su döngüsü-
nün aşamaları arasında yer almaz? Buna göre, aşağıda verilen denizlerden hangisi bir
iç deniz değildir?
A) Buharlaşma ve terleme
A) Baltık Denizi
B) Yoğunlaşma
B) Ege Denizi
C) Yağış
C) Bering Denizi
D) Yüzeysel akış
D) Marmara Denizi
E) Fiziksel çözülme
E) Karadeniz

2. Yeryüzündeki suların % 97’si tuzlu, % 3’ü ise tatlıdır. 5. I. Eğim koşulları
Tatlı suların % 3’lük kısmını göller, nehirler, bataklıklar, II. Bitki örtüsü
buzullar ve yer altı suları oluşturur. III. Buharlaşma koşulları
IV. Arazinin geçirimliliği
Tatlı su kaynakları içinde oranı en yüksek olan kay- V. Toprağın tuzluluk oranı
nak aşağıdakilerden hangisidir? Yukarıda verilenlerden hangileri yer altına sızan su

A)  Nehirler miktarını etkileyen faktörlerden biri değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
B)  Yer altı suları

C)  Buzullar ve buz dağları

D)  Bataklıklar

E)  Göller

3. Jeolojik yapıları göz önüne alındığında, aşağıda 6. Aşağıdaki kaynakların hangisinde yer altı suyu
verilen yerlerin hangisinde termal kaynak görülme beşerî etmenlere bağlı olarak yüzeye çıkmaktadır?
olasılığı daha fazladır? A)  Fay kaynağı
A) Kurak bölgelerde
B)  Artezyen kaynağı
B) Aktif volkanik alanlarda
C)  Gayzer kaynağı
C) Platoluk alanlarda
D) Karstik kaynak
D) Ovalık alanlarda
E) Vadi kaynağı
E) Karstik arazilerde

TYT-AYT Dünya'da ve Türkiye'de Su, Toprak ve Bitki Varlığı COĞRAFYA 37

7. Bir ülkenin kaplıca ve sıcak su kaynakları bakımın- 10. Bir akarsuyun önünün çeşitli nedenlerle kapanması
dan zengin olmasının temel nedeni aşağıdakiler- sonucu oluşan göllere set gölleri denir.
den hangisidir?
A) Ekvatora yakın olması Aşağıdakilerden hangisi set göllerinin oluşumun-
da etkili olan faktörlerden biri değildir?
B) Ilıman iklim bölgesinde yer alması
A) Heyelan
C) Fay hatları üzerinde yer alması
B) Dalgalar
D) Yüksek ve engebeli olması
C) Volkanizma
E) İklim çeşitliliğinin fazla olması
D)  Buzullar

E) Bitki örtüsü

8. Yağış 11. – Akarsuyun bütün kolları ile beraber suyunu
topladığı alana denir.

– Komşu iki akarsu havzasını birbirinden ayıran
Yer altı sınıra denir.
suyu
Kalker – Akarsuyun herhangi bir yerinden geçen suyun m3/
saniye cinsinden ifadesine denir.
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki şekilde verilen
kaynağın bir özelliği değildir? – Akarsuyun doğduğu yere denir.
A) Yağışlarla beslenir.
B) Suyu kireçlidir. Aşağıdaki kavramlardan hangisinin yukarıda tanı-
C) Basınçlı şekilde yüzeye çıkar. mı verilmemiştir?
D) Yağışlı dönemde debisi artar.
E) Karstik arazilerde görülür. A) Havza

B) Talveg çizgisi

C) Su bölümü çizgisi

D)  Kaynak

E) Debi (akım)

9. Bir gölün suyunun tatlı ya da acı olması temelde 12. B azı akarsular ilkbahar mevsiminde kar erimeleri ile
aşağıdakilerden hangisine bağlıdır? beslenir.

A) Denizden yüksekliğine Buna göre, aşağıdaki yerlerin hangisinde akarsu
rejimi üzerinde kar erimeleri daha etkilidir?
B) Gidegeninin olup olmamasına
A) Dağlık alanlarda
C) Oluşum şekline
B) Deniz kıyılarında
D) Çevresindeki bitki çeşitliliğine
C) Karstik alanlarda
E) Derinliğine
D) Ormanlık alanlarda

E) Ovalık alanlarda

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Dünya'da ve Türkiye'de Su, Toprak ve Bitki VarlığıCOĞRAFYA AYT 38

SINIF
SINIF
SINIF

1. I. İklim koşulları 4. Aşağıdaki topraklardan hangisi yerli (zonal) top-
II. Ana kaya raklardan biri değildir?
III. Yer şekilleri A) Alüvyal toprak
IV. Okyanus akıntıları
V. Bitki örtüsü ve canlılar B) Terra rossa toprağı
Yukarıda verilen faktörlerden hangisi toprak olu-
C) Kestane renkli step toprağı
şumu üzerinde etkili değildir?
A) I B) II C) III D) IV E) V D) Podzol toprağı

E) Laterit toprağı

2. Kimyasal çözünme nemli ve sıcak iklim bölgelerinde 5. Aşağıdaki dünya haritasında bazı yerler işaretlenerek
daha yaygındır. gösterilmiştir.

Buna göre, aşağıdaki bölgelerin hangisinde kim-
yasal çözünme daha yaygındır?
I IV
A) Sibirya’da
B) Amazon Havzası’nda III V
C) Büyük Sahra Çölü’nde II
D) Orta Asya’da
E)  Kanada’nın kuzeyinde Yukarıdaki haritada verilen işaretli yerlerin hangi-
lerinde laterit topraklar daha yaygın görülür?
3. � Yerli topraklardandır.
ŽŽ Akdeniz iklim bölgelerinde görülür. A) I ve III B) II ve III C) III ve IV
ŽŽ Rengi kırmızıdır.
D) III ve V E) IV ve V
Yukarıda özellikleri verilen toprak tipi aşağıdakiler-
den hangisidir? 6. Canlı kalıntılarının toprakta birikmesiyle oluşan mad-
A)  Çernezyom deye humus denir.
B)  Vertisol
C)  Terra rossa Aşağıda verilen toprak tiplerinden hangisi humus
D) Laterit bakımından daha zengindir?
E) Rendzina
A) Laterit toprakları

B) Kahverenkli step toprakları

C) Çernezyom toprakları

D) Podzol toprakları

E) Kolüvyal topraklar

TYT-AYT Dünya'da ve Türkiye'de Su, Toprak ve Bitki Varlığı COĞRAFYA 38

7. Aşağıdakilerden hangisi laterit toprakların yaygın 11. İntrazonal topraklar, oluşumunda yer şekilleri ve ana
olarak görüldüğü bölgelerin iklim özelliğidir? kaya özelliklerinin etkili olduğu topraklardır.
A) Yazlar serin, kışlar soğuk ve uzundur.
Aşağıdakilerden hangisi intrazonal topraklardan
B) Yıl boyu sıcak ve kuraktır. biridir?

C) Yıl boyu soğuk ve kuraktır. A) Çernezyom toprakları

D) Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır. B) Rendzina toprakları

E) Yıl boyu sıcak ve yağışlıdır. C) Tundra toprakları

D) Laterit toprakları

E) Alüvyal topraklar

8. I. Kahverengi orman 12. I. Karasal iklim bölgelerinde oluşan humusça zen-
II. Çernezyom gin verimli topraklardır.

III. Laterit II. Soğuk nemli bölgelerin iğne yapraklı orman alan-
larında oluşan topraklardır.

IV. Terra rossa III. Dönenceler arasındaki sıcak-nemli iklim bölgeler-
inin toprağıdır.
Yukarıda verilen topraklardan hangilerinin bulun-
duğu bölgelerde yıllık yağış miktarı daha fazladır? Yukarıda özellikleri verilen toprak tipleri aşağıdaki-
lerin hangisinde doğru verilmiştir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV I II III

A) Laterit Çernezyom Podzol

B) Podzol Çernezyom Laterit

9. Alüvyal topraklar akarsuların taşıyıp biriktirdiği malze- C) Çernezyom Podzol Laterit
melerden oluşan topraklardır.
D) Laterit Podzol Çernezyom
Aşağıdakilerden hangisi alüvyal toprakların özel-
liklerinden biri değildir? E) Çernezyom Laterit Podzol

A) Tarımsal açıdan verimlidir. 13.

B) Madensel tuzlar ve mineral bakımından zengindir. III

C) Düzenli bir horizonlaşma göstermez. I II

D) Farklı iklim bölgelerinde görülebilir.

E) Ekonomik değeri düşüktür.

10. Aşağıda verilen topraklardan hangisi bulunduğu Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlarda yaygın
bölgenin iklim özelliklerini yansıtır? olarak görülen toprak tipleri aşağıdakilerin hangi-
A) Terra rossa sinde bir arada verilmiştir?

B) Alüvyal toprak I II III

C) Regosol toprak A) Terra rossa Step Kahverengi orman

D) Kolüvyal toprak B) Podzol Step Çernezyom

E) Litosol toprak C) Çernezyom Kolüvyal Step

D) Step Çernezyom Podzol

E) Podzol Vertisol Kahverengi orman

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Dünya'da ve Türkiye'de Su, Toprak ve Bitki Varlığı COĞRAFYA AYT 39

SINIF
SINIF
SINIF

1. Aşağıdakilerden hangisi bitki örtüsünün dağılışını 5. Maki, Akdeniz iklim bölgelerinin karakteristik bitki ör-
etkileyen beşerî faktörlerden biridir? tüsüdür.
A) Yer şekilleri

B) Toprak yapısı
III
C) Sıcaklık ve yağış koşulları I

D) Tarımsal faaliyetler Ekvator II

E) Dağların kıyıya uzanışı IV V

2. Bitki örtüsünün benzer olduğu iki bölgede aşağı- Yukarıdaki harita üzerinde verilen işaretli noktala-
dakilerden hangisinin de benzer olduğu söylene- rın hangisinde maki bitki örtüsü görülmez?
bilir? A) I B) II C) III D) IV E) V
A) Nüfus yoğunluğunun
6. Bitki coğrafyası konusunda araştırma yapan bir bilim
B) İklim özelliklerinin adamı araştırma için gittiği yörede defne, kocayemiş,
mersin, keçiboynuzu, zakkum, süpürge çalısı, kermes
C) Denize göre konumun meşesi gibi bitkilerin yaygın olduğunu gözlemlemiştir.

D) Yer yapısının Buna göre, araştırmacının gittiği yörede aşağıdaki
bitki örtülerinden hangisi görülür?
E) Ekonomik faaliyetlerin A) Maki B) Savan C) Tundra
D) Bozkır E) Çayır
3. Bitki tür ve toplulukları, temel özellikleri dikkate
7. Bir bölgede bitki çeşitliliğinin fazla olmasında;
alındığında ağaç, çalı ve ot formasyonu olmak üze- I. iklim çeşitliliğinin fazla olması,
II. nüfus yoğunluğunun seyrek olması,
re üçe ayrılmaktadır. III. fay hatları üzerinde yer alması,
IV. akarsu ağının gelişmiş olması,
I. Savan V. kıtaların arasında yer alması
etmenlerinden hangisi daha etkilidir?
II. Bozkır
A) I B) II C) III D) IV E) V
III. Maki

IV. Çayır

V.  Garig

Buna göre, yukarıda verilen bitki örtülerinden han-
gileri ot formasyonu içinde yer almaz?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) III ve V

4. Karasal iklim bölgelerinde, ilkbahar yağışlarıyla yeşe-
rip yazın sararan ot topluluklarına bozkır denir.

Aşağıdakilerden hangisi bozkır bitki örtüsü içinde
yer almaz?

A) Gelincik B) Devedikeni
C) Geven D) Üzerlik
E) Zakkum

TYT-AYT Dünya'da ve Türkiye'de Su, Toprak ve Bitki Varlığı COĞRAFYA 39

8. Akdeniz iklim bölgelerinde kızılçam ormanlarının 12. I . Sert karasal iklimin nemli bölgelerinde (60° enle-
tahrip edilmesi sonucu oluşan bitki örtüsü aşağı- mi çevresinde) görülen bu ormanlar, sıcaklığın
dakilerden hangisidir? düşük olmasından dolayı iğne yapraklı ağaçlar-
dan oluşur.
A) Antropojen bozkır B) Maki
C) Savan D) Çayır II. Tropikal iklim bölgelerinde görülen uzun boylu ot
topluluklarıdır. İçerisinde kurakçıl nitelikte tek tek
E) Tundra ağaçlara veya ağaç kümelerine de rastlanır.

9. Bitki örtüsü ile ilgili olarak aşağıda verilen bilgiler- Yukarıda bazı özellikleri verilen doğal bitki örtüleri
den hangisi yanlıştır? aşağıdakilerin hangisinde bir arada verilmiştir?
A) İklim, toprak ve yer şekilleri gibi doğal şartların
ağaç yetişmesine imkân vermediği yerlerde otsu I II
bitkiler yetişir.
B) Ekvator’dan kutuplara doğru bitki örtüsü yükselti- A) Karma ormanlar Maki
ye bağlı olarak farklı kuşaklar oluşturur.
C) Sıra dağların denize bakan yamaçları bitki örtüsü B) Tayga ormanları Savan
bakımından diğer yamaçtan daha zengindir.
D) Dağ yamaçlarında bitki örtüsünün kuşaklar oluş- C) İğne yapraklı ormanlar Çayır
turmasının nedeni yükseltiye bağlı sıcaklık azal-
masıdır. D) Yağmur ormanları Savan
E) Yağış rejiminin düzenli olduğu yerler orman
bakımından daha zengindir. E) Tayga ormanları Bozkır

10. E kvator’dan kutuplara doğru gidildikçe orman üst sınırı 13.
alçalır.
I IV
Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangi- III
sidir? Ekvator II
A) Güneşlenme süresi V
B) Okyanus akıntıları
C) Karasallık - denizellik Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlardan hangi-
D) Dağların uzanışı si bitki çeşitliliği bakımından daha zengindir?
E) Matematik konum
A) I B) II C) III D) IV E) V
11. Maki bitki örtüsünün görüldüğü bir bölge için aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenebilir? 14. II
A) Volkanik bir bölgedir. IV
B) Ortalama yükseltisi fazladır. I
C) Yazlar kısa ve serin, kışlar soğuk ve uzundur.
D) Yıl boyu yağışlı ve sıcaktır. III
E) Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlıdır.
V

Yukarıdaki haritada verilen doğrultuların hangisin-
de maki bitki örtüsüyle karşılaşılmaz?

A) I B) II C) III D) IV E) V

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Dünya'da ve Türkiye'de Doğal Afetler - Ekstrem Olaylar COĞRAFYA AYT 40

SINIF
SINIF
SINIF

1. IV V 4. D oğa olaylarının doğal afete dönüşmesinde aşağı-
I III dakilerden hangisi etkili değildir?
A) Jeolojik yapı
II B) Yer şekilleri
C) Boylam farkı
Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangisi D) İnsan hataları
deprem bölgesi sınırları içinde yer almaz? E) İklim koşulları

A) I B) II C) III D) IV E) V 5. Doğal afetlerin beşeri faaliyetler üzerindeki olumsuz
etkisi farklılık gösterir.
2. Bazı doğal afetlerin yaşanmasında beşerî hataların da
önemli bir etkisi vardır. Aşağıdaki doğal afetlerden hangisinin beşeri ve
ekonomik faaliyetler üzerindeki olumsuz etkisi daha
Buna göre, aşağıdaki doğal afetlerden hangisinin fazladır?
oluşumunda insan etkisi bulunmamaktadır? A) Çığ olayı
B) Toprak kayması
A) Tsunami C) Çamur akıntısı
D) Depremler
B) Heyalan E) Orman yangınları

C) Çığ 6. Aşağıda verilen doğal afetlerden hangisi oluştuğu
bölgenin jeolojik yapısından kaynaklanır?
D) Sel ve taşkın A)  Heyelan
B)  Çığ
E) Erozyon C)  Erozyon
D) Kaya düşmesi
E) Volkanizma

3. Bazı doğal afetler beraberinde başka doğal afetlere 7. Dünya üzerindeki fay hatlarının dağılışı dikkate
de neden olabilmektedir. alındığında, aşağıda verilen ülkelerin hangisinde
deprem ihtimali daha düşüktür?
I. Erozyon A) Endonezya

II. Tsunami B) Yeni Zelanda
III. Heyelan
C) Hollanda
IV. Sel - taşkın
D) Japonya
Buna göre, yukarıda verilen doğal afetlerden hangi-
lerinin oluşumunda depremler de etkilidir? E) Türkiye

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

TYT-AYT Dünya'da ve Türkiye'de Doğal Afetler - Ekstrem Olaylar COĞRAFYA 40

8. Aşağıdakilerden hangisi depremin ortaya çıkardığı 11. A şağıdakilerden hangisi sel ve taşkınlardan korun-
sonuçlardan biri değildir? mak için alınabilecek önlemlerden biri değildir?
A) Tsunami A) Akarsu havzaları yerleşime açılmamalı

B) Zemin sıvılaşması B) Akarsu üzerine taşkın setleri yapılmalı

C) Toprak kayması C) Dere yatakları ıslah edilmeli

D) Şiddetli fırtına D) Sel ve taşkın riskine karşı halk bilinçlendirilmeli

E) Yeni bir fay oluşumu E) Binalar az katlı ve dayanıklı yapılmalı

9. Depremlerle ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden 12. I. Sürekli rüzgârlar
hangisi yanlıştır? II. Volkanik faaliyetler
A) Depremler süresi kısa, etkisi büyük, jeolojik karak-
terli bir doğal afettir. III. Tektonik depremler

B) Kutuplar deprem riskinin yüksek olduğu bölgeler- IV. Buzul biriktirmeleri
dir.
Tsunami oluşmasında yukarıda verilen etmenler-
C) Çöküntü depremleri yer altı boşluklarının çökmesi den hangileri etkilidir?
ile oluşur.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) Tektonik depremler fay hatları üzerinde oluşur.
D) II ve IV E) III ve IV
E) Levha sınırları ile deprem alanları paralellik
gösterir.

13. I. Kısa süre önce yere yıldırım düşmüş olması

II. Denizin kısa sürede, önemli bir mesafe geri çekil-
mesi

10. I. Yağış rejiminin düzensiz olması III. Deniz tabanında tektonik deprem veya volkanik
II. Arazinin karstik yapıda olması faaliyet yaşanması

III. Ormanların tahrip edilmiş olması IV. Havanın bulutlanması

IV. Jeolojik yapısının kırıklı olması V. Rüzgâr hızının artması

Yukarıda verilenlerden hangileri bir bölgede sel ve Yukarıda verilenlerden hangileri bir bölgede tsu-
taşkın riskini arttırır? nami oluşabileceğinin göstergeleridir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) I ve IV B) II ve III C) II ve V

D) II ve IV E) III ve IV D) III ve V E) IV ve V

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Dünya'da ve Türkiye'de Doğal Afetler - Ekstrem Olaylar COĞRAFYA AYT 41

SINIF
SINIF
SINIF

1. IV 4. I. Eğimin fazla olması
V II. Yağışın bol olması
I
III III. Bitki örtüsünün orman olması
II
IV. Arazinin volkanik olması

Yukarıda verilen etmenlerden hangileri heyelan oluş-
masında rol oynar?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

Kurak ve yarı kurak bölgelerde en etkili doğal afetlerden D) II ve IV E) III ve IV
biri de erozyondur.

Buna göre, yukarıdaki haritada verilen taralı bölge-
lerin hangisinde erozyon daha etkilidir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

2. T oprağın üst kısmının akarsu ve rüzgârlar ile süpürül- 5. Aşağıdakilerden hangisi heyelanı önleme yolların-
mesine erozyon denir. dan biri değildir?
A) Heyelan riski olan yamaçlara basamak ve taraça
Aşağıdakilerden hangisi erozyonun etkili olduğu yapmak
bölgelerde ortaya çıkan sonuçlardan biri değildir?
B) Heyelan bölgesinde bulunan yerleşmeleri başka
A) Barajların kısa sürede çamurla dolması ve ömrü- alanlara taşımak
nün azalması
C) Toprağa sızan suyu dışarı atacak drenaj sistem-
B) Toprağın verimli üst kısmının yok olması leri kurmak

C) Tarımsal üretimin azalması D) Heyelan bölgesindeki konutları hafif ve esnek
malzemelerden yapmak
D) Bitki örtüsünün yok olması
E) Yol ve tünel yapımı gibi beşerî faaliyetlerde dik-
E) Akarsu ağızlarında geniş deltalar oluşması katli davranmak

6. I. Heyelan
II. Deprem

3. Aşağıdakilerden hangisi erozyona karşı alınması III. Erozyon
gereken tedbirlerden biri değildir?
A) Ağaçlandırma yapılmalı IV. Kuraklık

B) Tarlalar eğime dik sürülmeli Doğal afetler oluşum süresine göre de kendi içinde bir
sınıflandırmaya tabi tutulabilir.
C) Tarlalarda nöbetleşe ekim yapılmalı
Buna göre, yukarıda verilen doğal afetlerden han-
D) Anız örtüsü yakılmamalı gileri daha kısa sürede gerçekleşir?

E) Akarsu yatakları yerleşime açılmalı A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

TYT-AYT Dünya'da ve Türkiye'de Doğal Afetler - Ekstrem Olaylar COĞRAFYA 41

7. Kuraklık, bir bölgede yağışların normal seviyenin altına 10. IV V
düşmesi sonucu ortaya çıkan doğal bir afettir. III
I
Kuraklıkla ilgili olarak aşağıda verilen bilgilerden II
hangisi yanlıştır?
Heyelanı etkileyen en önemli etmenler, eğim koşulları
A) Kuraklık, atmosferik afetler içinde tahmini en zor ve yağıştır.
olan doğal afetlerden biridir.
Buna göre, yukarıda haritada verilen taralı alanların
B) Hidroelektrik enerji üretimi kuraklıktan olumsuz hangisinde heyelan görülmesi beklenmez?
yönde etkilenir.
A) I B) II C) III D) IV E) V
C) Kuraklığın yaşandığı bölgedeki bitki ve hayvan
toplulukları zarar görür.

D) Avrupa Kıtası, kuraklık olaylarının en sık yaşandı-
ğı kıtadır.

E) Kuraklık sonucu tarımsal üretimde azalma, otlak-
ların veriminde düşme, yangınlarda artış yaşanır.

8. Erozyonu ortaya çıkaran etmenler doğal ve beşerî 11. Eğimli alanlarda, yamaçtaki bir kütlenin aşağıya doğru
etmenler olarak ikiye ayrılır. sürüklenmesine heyelan ya da kütle hareketi denir.
Aşağıdakilerden hangisi heyelanların ortaya çıkar-
I. Toprağın nadasa bırakılması dığı sonuçlardan biri değildir?

II. Arazinin eğimli ve engebeli olması A) Yerleşim alanları zarar görür.

III. Anız örtüsünün yakılması B) Set gölleri oluşur.

IV. Yağış rejiminin düzensiz olması C) Can ve mal kayıpları yaşanır.

Buna göre, yukarıda verilenlerden hangileri eroz- D) Ulaşımda aksamalara yaşanır.
yona neden olan beşerî etmenler arasında yer alır?
E) Tarım alanlarında verim azalır.
A)I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

9. T oprağın üst kısmının akarsu ve rüzgârlar ile süpürül- 12. He­ye­lan olay­la­rın­ ın ilk­ba­har­ aylarında artmasının
mesine erozyon denir. nedeni aşağ­ ı­dak­ il­erd­ en hang­ i­sidir?
A) Bitkilerin çiçek açması
Aşağıdakilerden hangisi bir bölgede şiddetli eroz-
yon olduğunun bir göstergesidir? B) Yamaçların yeşillenmesi

A) Akarsuların ulaşımda kullanılması C) Kar erimeleri nedeniyle toprağın ağırlaşması

B) Bitki örtüsünün orman olması D) Akarsu debilerinin yükselmesi

C) Günlük sıcaklık farkının az olması E) Gündüz sürelerinin uzaması

D) Barajların kısa sürede çamurla dolması

E) Bağıl nemin yüksek olması

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Dünya'da ve Türkiye'de Doğal Afetler - Ekstrem Olaylar COĞRAFYA AYT 42

SINIF
SINIF
SINIF

1. A vrupa’da çığ olaylarının en fazla gürüldüğü ülkeler- 4. K asırgalar, tropikal kuşaktaki okyanus kıyılarında gö-
den biri de İsviçre’dir. rülen doğal bir afettir.

İsviçre’de çığ olaylarının fazla olmasında aşağıda- Buna göre, aşa­ğ­ ıd­ a­ki bölgelerin hang­ is­ in­de ka-
kilerden hangisi etkili değildir? sırga görülmesi beklenmez?

A) Kar yağışlı gün sayısının fazla olması A) ABD’nin güney kıyılarında

B) Engebeli alanların geniş yer kaplaması B) Güneydoğu Asya’da

C) Yükseltinin fazla olması C) Orta Amerika’da

D) Karasal iklim özellikleri görülmesi D) Avustralya’nın kuzey kıyılarında

E) Nüfusun dağlar arasındaki alanlarda toplanması E) Akdeniz kıyısındaki ülkelerde

2. Meksika Körfezi ve Basra Körfezi yaklaşık olarak 5.
aynı enlemde olduğu hâlde, Basra Körfezi’nde ka-
sırga görülmemesinin nedeni aşağıdakilerden han- I III V
gisidir? II IV
A) İç deniz olması
Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangi-
B) Petrol üretim bölgesinde yer alması sinde, yaz aylarında sel ve taşkın olayları daha sık
yaşanır?
C) Nüfus yoğunluğunun daha az olması
A) I B) II C) III D) IV E) V
D) Jeopolitik açıdan daha önemli bir bölgede yer al-
ması

E) Gelgit genliğinin az olması

3. D oğal afetler sonrasındaki çalışmalar ve toparlanma 6. Aşağıdakilerden hangisi volkanik patlamalar son-
süreçleri, ülkelerin gelişmişlik seviyelerine göre deği- rasında ortaya çıkan sonuçlardan biri değildir?
şir. Gelişmiş ülkelerde afet sonrası toparlanma süreci A) Karanlık gündüzler yaşanması
daha kısa sürmektedir.
B) Hava yolu ulaşımında aksamalar olması
Buna göre, aşağıdaki ülkelerin hangisinde doğal
afet sonrası toparlanma süreci daha kısa sürer? C) Kar erimelerine bağlı çamur akıntıları oluşması

A) Bangladeş B) Pakistan D) Tarım alanlarında verimin artması

C) Türkiye D) Kanada E) Bölge ikliminde kısa süreliğine değişmeler yaşan-
ması
E) Gürcistan

TYT-AYT Dünya'da ve Türkiye'de Doğal Afetler - Ekstrem Olaylar COĞRAFYA 42

7. 10. Dünya genelinde aşağıdaki doğal afetlerden hangi-
sinin yaşanma sıklığı daha fazladır?

A) Heyelan B) Sel C) Deprem

D) Tsunami E) Kuraklık

Yukarıdaki haritada aşağıdaki doğal afetlerden han- 11.
gilerinin dağılış alanı gösterilmiştir?
A) Volkanizma - deprem I
B) Erozyon - Kuraklık
C) Heyelan - Çığ II IV
D) Volkanizma - Erozyon III V
E) Deprem - Kasırga
Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlardan han-
8. Volkanik alanlar tehlikeli bölgelerdir. gisi kasırgaların yolu üzerinde yer almaz?
Buna rağmen bu alanların az ya da çok nüfuslan-
A) I B) II C) III D) IV E) V
masında aşağıdaki etmenlerden hangisi etkili de-
ğildir? 12. Aşağıdakilerden hangisi jeolojik veya jeomorfolo-
A) Toprakların verimli olması jik kökenli doğal afetlerden biri değildir?
B) Sıcak su kaynakları bakımından zengin olması
C) Yer altı kaynakları bakımından zengin olması A) Heyelan B) Çığ C) Deprem
D) Ulaşımın kolay olması
E) Turizm potansiyeline sahip olması D) Tsunami E) Kuraklık

9. Gayzer kaynaklarının yaygın olarak görüldüğü bir 13. I. Yer altı su seviyesi
bölgede aşağıdaki doğal afetlerden hangisinin gö- II. Tarımsal üretim
rülme riski daha yüksektir?
A) Volkanizma III. Mevsim süreleri

B) Kuraklık IV. Günlük sıcaklık farkı

C) Sel ve taşkın Kuraklığın etkili olduğu bölgelerde, yukarıda veri-
lenlerden hangilerinde azalma görülür?
D) Kasırga
A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III
E) Erozyon
D) II ve IV E) III ve IV

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 43
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Beşeri Sistemler: Nüfus
SINIF
SINIF

1. A şağıdaki ülkelerin hangisinde nüfusun ikiye katlan- 6. Aşağıdakilerden hangisi az gelişmiş ülkelerin nü-
ma süresi daha uzundur? fus özelliklerinden biri değildir?
A) Nüfus artış hızı yüksektir.
A) Hindistan B) Almanya
B) Çalışan nüfusun yaş ortalaması düşüktür.
C) Endonezya D) Kamerun
C) Birincil ekonomik faaliyetlerde çalışan nüfus oranı
E) Türkiye diğer sektörlerden yüksektir.

2. D) Yaşlı nüfus oranı, genç nüfus oranından fazladır.

I III E) Kırsal nüfus oranı fazladır.
IV

II V 7. I

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangisin- II IV
de nüfus yoğunluğu diğerlerinden daha fazladır? III
A) I B) II C) III D) IV E) V

3. A şağıdakilerden hangisi dünyanın sık nüfuslu yer- Yukarıdaki haritada nüfus yoğunluğunun fazla olduğu
lerinden biri değildir? bazı yerler gösterilmiştir.
A) ABD’nin doğu kıyıları
B) Hint Yarımadası Bu yerlerin hangilerinde nüfus yoğunluğunun fazla
C) Orta Asya olmasında sanayi ve tarım birlikte etkili olmuştur?
D) Endonezya ve Malezya adaları
E) Kuzeybatı Avrupa A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

4. G enel olarak akarsu çevreleri sık nüfuslanan alanlar 8. Aşağıdaki tabloda bir ülke nüfusunun yaş gruplarına
arasındadır. göre dağılışı gösterilmiştir.

Aşağıdaki akarsulardan hangisi bu genellemeye
örnek gösterilemez? Yaş Toplam nüfus
grubu içindeki oranı (%)
A) Amazon B) Ganj C) Nil

D) İndus E) Fırat 0 - 14 31

15 - 64 65

5. T arımda çalışan nüfusun tarım alanlarına bölünmesiy- 65 + 4
le tarımsal nüfus yoğunluğu bulunur.
Buna göre, aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşı-
Tarımsal nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu bir labilir?
yer için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Nüfus piramidi dar tabanlıdır.

A) Engebeli bir bölgedir. B) Doğum oranı düşüktür.
B) Tarım alanları geniştir.
C) Akdeniz iklimi etkilidir. C) Az gelişmiş bir ülkedir.
D) Tarımda makine kullanımı yaygındır.
E) Sanayi gelişmiştir. D) Nüfus artış hızı düşüktür.

E) Nüfus yoğunluğu fazladır.

TYT-AYT Beşeri Sistemler: Nüfus COĞRAFYA 43

9. Aşağıdaki tabloda bazı ülkelerdeki doğum ve ölüm 12. Gerçek nüfus artış hızı, doğal nüfus artış hızından
oranları verilmiştir. yüksek olan bir yer için;

Ülke Doğum Oranı (%) Ölüm Oranı (%) I. ekonomik faaliyetler gelişmiştir,
Çin 21 7
II. deniz kıyısına yakındır,

Fransa 13 10 III. iş imkânları fazladır,
Japonya 12 8

Hindistan 31 10 IV. göç almaktadır
Kenya 47 10
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?

Buna göre, tablo incelendiğinde; A) Yalnız II B) I ve III C) II ve III

I. Hindistan’daki doğal nüfus artışı, Çin’deki doğal D) II ve IV E) I, III ve IV
nüfus artışından fazladır.

II. Japonya ve Kenya’nın farklı yönde nüfus
politikalarına ihtiyacı vardır.

III. Fransa’daki nüfus yoğunluğu, Hindistan’dan 13. G elişmiş ülkelerde kentsel nüfus oranının yüksek
fazladır. olmasının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çevre kirliliğinin fazla olması
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
B) Gecekondulaşmanın fazla olması
A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll
C) Ekonomik faaliyetlerin gelişmiş olması
D) l ve ll E) ll ve lll
D) Yer şekillerinin engebeli olması
10. T ürkiye nüfusunda geçmişten günümüze aşağıda
verilen özelliklerin hangisinde artış olmamıştır? E) Tarım alanlarının dar olması
A) Kentsel nüfus oranında
14.
B) Bebek ölüm oranlarında
III IV
C) Yaşlı nüfus oranında I V

D) Nüfus yoğunluğunda II

E) Doğum oranlarında

11. A şağıda nüfus piramiti verilen ülkelerin hangisin- Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangi-
de nüfus artış hızı daha fazladır? sinde farklı bir nedenden dolayı nüfus yoğunluğu
azdır?
A) B)
A) I B) II C) III D) IV E) V

42 % 24 %

C) D) 15. Dünyada genel olarak uygulanan üç çeşit nüfus
politikası vardır. Bunlar;

l. Nüfus artış hızını azaltmaya yönelik uygulanan po-
litikalar

ll. Nüfus artış hızını yükseltmeye yönelik uygulanan
politikalar

% % lll. Nüfusun nitelik ve niceliğini iyileştirmek amacıyla
uygulanan politikalar
E)
K Buna göre, verilen nüfus politikalarından hangisi-
60 nin sanayileşmiş Avrupa ülkeleri tarafından uygu-
E landığı söylenebilir?

15 A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

630 36 D) l ve ll E) ll ve lll

%

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 44
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Beşeri Sistemler: Nüfus
SINIF
SINIF

1. Aşağıda bir ülkenin 1980 ve 2010 yıllarındaki nüfus pi- 3. Aşağıda Türkiye’nin yoğun nüfuslanmış şehirleri
ramitleri verilmiştir. ve nüfuslanma nedenleri ile ilgili yapılan eşleştir-
melerden hangisi yanlıştır?
65 65 A) Adana - Sanayi ve tarım
B) Nevşehir - Turizm ve tarım
15 15 C) Aydın - Tarım ve turizm
D) Antalya - Turizm ve tarım
1980 2010 E) Giresun - Turizm ve sanayi

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu süreçte ül- 4. Aşağıdakilerden hangisi, gelişmiş ülkelerin özellik-
kede yaşanan durumlardan biri değildir? leri arasında gösterilemez?
A) Enerji tüketimi fazladır.
A) Bebek ölüm oranı artmıştır. B) Yaşlı nüfus oranı fazladır.
C) Sanayi ürünleri ithalatı fazladır.
B) Yaşlı nüfus oranı artmıştır. D) Nüfus artış hızı düşüktür.
C) Ortalama yaşam süresi uzamıştır. E) Kent nüfus oranı yüksektir.
D) Doğum oranı azalmıştır.
E) Sağlık hizmetleri yaygınlaşmıştır.

2. A şağıda, iki ülkeye ait nüfusun yaş gruplarına göre da- 5. Hollanda’da ortalama yaşam süresi 79 yıl iken
ğılımı dairesel grafiklerle gösterilmiştir. Türkiye’de 72 yıldır.
Aşağıda verilen özelliklerden hangisinin, ortalama
I II Yaşlı yaşam süresinin iki ülkede farklı olmasında daha
nüfus az etkili olduğu söylenebilir?
Genç Orta yaş A) Ekonomik yapı
Nüfus Nüfus B) İklim koşulları
C) Sağlık hizmetleri
Buna göre, bu ülkelerle ilgili olarak aşağıdaki yargı- D) Sosyal yapı
lardan hangisine ulaşılabilir? E) Beslenme koşulları

A) I. ülke nüfusuna her yıl daha fazla sayıda insan 6. Nüfus piramitleriyle ilgili aşağıda verilen bilgiler-
katılmaktadır. den hangisi yanlıştır?
A) Nüfus piramitleri, farklı yaş gruplarının aynı grafik
B) II. ülkenin nüfus miktarı daha azdır. üzerinde karşılaştırılmasını sağlar.
B) Nüfus piramitlerinin tabanının geniş olması doğum
C) I. ülkenin nüfus yoğunluğu daha fazladır. oranının ve nüfus artış hızının fazla olduğunu gös-
terir.
D) II. ülkede ortalama yaşam süresi daha uzundur. C) Nüfus piramitlerinin tavanının yıllara göre genişle-
mesi dış göçlerin arttığını gösterir.
E) I. ülkenin yüzölçümü daha geniştir. D) Nüfus piramitlerinde tavanın geniş olması ortalama
ömrün uzun olduğunu gösterir.
E) Nüfus piramitlerinden yararlanarak ülkenin geliş-
mişlik düzeyi hakkında genel fikir edinilebilir.

TYT-AYT Beşeri Sistemler: Nüfus COĞRAFYA 44

7. Aşağıdaki grafikte bir ülkede 1950 - 2015 yılları ara- 10. Gelişmiş bir ülkede;
sında genç nüfusta görülen işsizlik oranları verilmiştir. I. Nüfus artışını teşvik eden politikalar izlenmesi
II. Aile planlaması uygulamalarının yaygınlaştırılması
Bu grafikten yararlanarak aşağıdakilerden hangisi- III. İş gücü açığını kapatmak amacıyla göçmen kabul edil-
ne ulaşılamaz? mesi
A) 1960 yılında işsizlik oranı en azdır. IV. Birden fazla çocuğa sahip ailelerden vergi alınması
B) Genç nüfusta, 1950 yılındaki istihdam oranı uygulamalarından hangilerinin yapılması beklen-
mez?
%95’tir.
C) 1980 ve 1990 yılındaki işsizlik oranı aynıdır. A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) 1970 yılındaki işsizlik oranı 2015 yılına göre daha
D) II ve IV E) III ve IV
fazladır.
E) 1980 yılındaki işsiz genç nüfus miktarı 2000 yılı- 11. Endonezya ve Çin gibi ülkelerde nüfusun hızla art-
masını sorun haline getiren temel etken aşağıdaki-
na göre daha fazladır. lerden hangisidir?

A) Nüfus yoğunluğunun Dünya ortalamasının üze-
rinde olması

B) Nüfusun temel gereksinimlerinin karşılanama-
ması

C) Nüfusun ülke içindeki dağılışının düzensiz olması

D) Yaşlı nüfus oranının fazla olması

E) İş gücünün yetersiz olması

8. Türkiye’de en düşük yıllık nüfus artışının 1940– 12. D ünyanın belirli bölgelerinde nüfus artış hızına bağlı
1945 yılları arasında olmasının temel nedeni aşağı- olarak farklı nüfus politikaları yürütülmektedir.
dakilerden hangisidir?
I III IV
A) Türkiye’nin uyguladığı nüfus politikaları II

B) Aile planlaması çalışmaları Buna göre yukarıdaki harita üzerinde numaralan-
dırılmış alanlardan hangilerinde nüfus artış hızını
C) Kentli nüfus oranının artması artırmaya yönelik politikalar izlendiği söylenebilir?

D) II. Dünya Savaşı’nın başlaması

E) Yurtdışına yoğun göçlerin olması

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

9. Aşağıdakilerden hangisi ülkelerin nüfus politika- 13. Nüfus artış hızını artırmaya yönelik nüfus politika-
larının ortaya çıkmasına neden olan faktörlerden ları uygulayan ülkelerinden;
değildir?
I. Malezya
A) Nüfus artışının hızlı olması
II. Hindistan
B) Sağlık hizmetlerinin gelişmesi
III. Fransa
C) Nüfus artış hızının düşük olması
IV. İsveç
D) Genç nüfus oranının düşmesi
hangileri örnek gösterilebilir?
E) İç göçlerin artması
A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve III E) III ve IV

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 45
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Beşeri Sistemler: Nüfus
SINIF
SINIF

1. Aşağıdaki yerlerin hangisinde, nüfusun yo­ğun ol- 4. Türkiye’de nüfusun seyrek olduğu alanlar genelde yer
masında verimli tarım alanlarının varlığı etkili ol- şekillerinin dağlık ve engebeli olduğu yerlerdir.
muştur?
A) Batı Avrupa’da

B) Güney Afrika’da III IV
I II V
C) ABD’nin doğu kıyılarında

D) Ganj Nehri kıyılarında

E) Japonya’da

Buna göre, haritada verilen yerlerin hangisinde nü-
fusun seyrek olmasında yer şekillerinin dağlık ve
engebeli olması etkili değildir?

A) I B) II C) III D) IV E) V

2. A şağıdaki grafikte bir ülkede yer alan beş şehrin bazı 5. Doğurganlık oranı, gerçek nüfus artış hızından
yıllardaki nüfus miktarları verilmiştir. yüksek olan bir yer için aşağıdakilerden hangisi
söylenemez?
Bin kişi A) Ekonomik faaliyetler gelişmemiştir.

45 B) Yaşlı nüfus oranı yüksektir.
40
35 C) Tarımsal verim düşüktür.
30
25 D) Göç vermektedir.
20
15 E) İş imkânları sınırlıdır.
10
II III IV V 6. Bir ülkede yaşlı nüfus oranının yüksek olmasında;
5 Şehirler I. bebek ölüm oranlarının yüksek olması,
0

I

Buna göre, yukarıda verilen şehirlerin hangisinde II. ortalama yaşam süresinin uzun olması,
iş olanakları daha fazladır?
III. nüfus artış hızının düşük olması,
A) I B) II C) III D) IV E) V

IV. işgücü açığı olması

etmenlerinden hangileri etkilidir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

3. Tarımsal nüfus yoğunluğunun yüksek olduğu kır- 7. Aşağıda verilenlerden hangisi diğer dördünün ne-
sal bir bölge ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan denidir?
hangisine ulaşılabilir? A) Ortanca yaş düşüktür.
A) Sanayi gelişmiştir.
B) Genç nüfus oranı yüksektir.
B) Ulaşım ağı gelişmiştir.
C) Nüfus artış hızı yüksektir.
C) Yer şekilleri engebelidir.
D) Doğum oranı yüksektir.
D) Tarımda makineleşme oranı yüksektir.
E) Yaşlı nüfus oranı düşüktür.
E) Akarsu akış hızları düşüktür.

TYT-AYT Beşeri Sistemler: Nüfus COĞRAFYA 45

8. A şağıdaki grafikte bir ülke nüfusunun yaş gruplarına 12. Aşağıda verilenlerden hangisi bir ülkenin gelişmiş-
göre dağılımı (% olarak) gösterilmiştir. Grafiğin sol ta- lik düzeyi hakkında bilgi vermez?
rafı erkek, sağ tarafı kadın nüfusu gösterir. A) Ortanca yaş

B) Yaşlı ve genç nüfus oranları

C) Çalışan nüfusun sektörel dağılımı

D) Okuryazar oranı

E) Nüfus miktarı

Bu ülke ile ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangi- 13. Aşağıdaki şehirlerin hangisinde tarımsal nüfus yo-
sine ulaşılamaz? ğunluğu daha yüksektir?
A) Nüfus artış hızı düşüktür.
A) Edirne B) Adapazarı C) Aydın
B) Ortalama yaşam süresi uzundur.
D) Rize E) Konya
C) Yaşlı nüfus oranı yüksektir.
14. K ülkesinde nüfus artış hızını azaltıcı politikalar uygu-
D) Ekonomik faaliyetlerde işgücü açığı yaşanır. lanırken, L ülkesinde nüfus artış hızını arttırıcı politika-
E) Km2 başına düşen kişi sayısı fazladır. lar uygulanmaktadır.

9. Aşağıdaki şehirlerin hangisinde doğal nüfus artış Buna göre, ülkelerle ilgili olarak;
hızı, gerçek nüfus artış hızından daha yüksektir?
A) Antalya B) İstanbul C) Bursa l. Ülkelerin gelişmişlik seviyeleri birbirinden farklıdır.

D) Artvin E) Ankara ll. L ülkesindeki nüfus artış hızı, K ülkesinden fazladır.

lll. K ülkesindeki nüfus yoğunluğu, L ülkesinden azdır.

lV. L ülkesindeki nüfus miktarı, K ülkesinden fazladır.

10. Türkiye’de 1960’lara kadar uygulanan nüfus arttırıcı yargılarından hangilerine kesin olarak ulaşılamaz?
politikalar 1960 sonrasında çok farklı bir yöne kaymış
ve nüfus artışının kalkınmayı olumsuz etkilediği savu- A) Yalnız l B) l ve ll C) ll ve lll
nulmuştur.
D) lll ve lV E) ll, lll ve lV
Nüfus politikalarının yön değiştirmesinde,

l. sağlık hizmetlerinin gelişmesiyle ölümlerin azalma-
sı,

ll. orduda insan gücü yerine silah gücünün önem ka- 15. Nüfusun niteliği, niceliği ve dağılımını yönlendirmek
zanması, amacıyla bilinçli olarak uygulanan politikalara nüfus
politikaları denilmektedir.
lll. salgın hastalıkların halk sağlığını tehdit etmesi
Buna göre, gelişmekte olan ülkelerde nüfus artış
faktörlerinden hangileri etkili olmuştur? hızını azaltıcı yönde uygulanan politikalar sonu-
cunda,
A) Yalnız l B) Yalnız lll C) l ve ll

D) l ve lll E) ll ve lll

l. kişi başına düşen milli gelir,

11. Gerçek nüfus artış hızının, doğum oranlarından yük- ll. kalkınma hızı,
sek olması ekonomik faaliyetlerin geliştiğini gösterir.
lll. işsizlik oranı,
Aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi gerçek
nüfus artış hızı ile doğum oranları arasındaki farkın lV. genç nüfus oranı
artmasında daha etkilidir?
özelliklerinden hangilerinde artış görülmesi bekle-
nir?

A) Tarım B) Turizm C) Sanayi A) Yalnız l B) Yalnız ll C) Yalnız lll

D) Ticaret E) Hayvancılık D) l ve ll E) lll ve lV

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 46
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Beşeri Sistemler: Göçler
SINIF
SINIF

1. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de göçlere neden 5. Yer değiştirme (mübadele) göçleri:Ülke nüfuslarının
olan siyasi etmenlerden biridir? karşılıklı olarak yer değişmesi ile oluşan göçlerdir.
A) Üniversite eğitimi Aşağıdaki göçlerden hangisi mübadele göçüne ör-
nek verilebilir?
B) Sağlık sorunları A) Lozan Antlaşması’na bağlı olarak Yunanistan’daki
Türklerin Türkiye’ye göç etmeleri
C) Hızlı nüfus artışı B) Türkiye’den Avrupa ülkelerine yapılan göçler
C) Körfez Savaşı nedeniyle Irak’tan Türkiye’ye
D) Kan davaları yapılan göçler
D) Suriye’den Türkiye’ye yapılan göçler
E) Nüfus mübadelesi E) Doğu ve Güneydoğu illerinden büyük şehirlere ya-
pılan göçler
2. İç göçlerin etkin olduğu bir ülkeyle ilgili olarak aşa-
ğıdakilerden hangisi söylenemez? 6. 16. ve 19. yüzyıllar arasında Avrupa Kıtası’ndan Yeni
Dünya olarak adlandırılan Amerika Kıtası’na göçler
A) Gelişmişlik düzeyinin düşük olduğu yapılmıştır.
Buna göre aşağıdakilerden hangisi ‘‘ Yeni Dünya’’
B) Şehirleşme oranının yükseldiği göçlerinin nedenlerinden biri değildir?
A) Dini inançlarını özgürce yaşayabilmek
C) Bölgeler ve yöreler arasındaki gelir farkının fazla B) Eğitim olanaklarından yararlanmak
olduğu C) Ülkelerindeki siyasi baskılardan kaçmak
D) Yeni yerler keşfetmek
D) Yaşam standartlarının yüksek olduğu E) Yeni Dünya’nın zenginliklerinden pay almak

E) Sanayileşme ve ticari faaliyetlerin belirli yerlerde
yoğunlaştığı

3. II
IV III
I
V

İnsanların siyasi, ekonomik, sosyal ve doğal nedenler- 7. Beyin göçü, yetiştirilmesi için büyük kaynak gerektiren
den dolayı yaşadıkları yerlerden başka yerlere taşın- veya yetiştiği halde ilgisizlik ve olanaksızlık nedeniyle
malarına göç denir. bilim insanı, hekim, mühendis gibi vasıflı insan gücü-
Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlardan hangi- nün daha gelişmiş bir ülkeye göç etmesidir.
si göç alan yerlerden biri değildir? Buna göre beyin göçü veren bir ülke için aşağıda-
A) I B) II C) III D) IV E) V kilerden hangisi söylenemez?
A) Eğitim kalitesi ve olanakları yetersizdir.
4. Aşağıdaki göç alan yerleşim alanlarının hangisinin
göç almasında farklı bir neden etkili olmuştur? B) Kişi başına düşen milli gelir düşüktür.

A) Adana B) Rize C) İşgücü açığı vardır.
C) Adapazarı D) Giresun
E) Marmaris D) Ekonomik faaliyetlerde sermaye ve kalifiye ele-
man sıkıntısı vardır.

E) Yaşam standartları düşüktür.

TYT-AYT Beşeri Sistemler: Göçler COĞRAFYA 46

8. I. Türkiye’den Avrupa ülkelerine yapılan göçler 13.

II. Asya ve Afrika ülkelerinden ABD ve Kanada’ya I IV
yapılan beyin göçleri II

III. Türkiye ile Yunanistan arasında yapılan mübade-
le göçleri

IV. Irak ve Suriye’den Türkiye’ye yapılan göçler III

V. Fakir Asya ülkelerinden zengin Arap ülkelerine Yukarıdaki haritada verilen işaretli alanlardan han-
yapılan göçler gileri turizme bağlı geçici göç alır?

Yukarıda verilen göçlerden hangileri ekonomik ne- A) I ve II B) I ve III C) II ve III
denli göçlere örnek verilebilir?

A) I ve II B) II ve III C) I ve IV D) II ve IV E) III ve IV

D) III ve IV E) I, II ve V

9. Yoğun göç alan yerlerde göçle beraber kent dokuları 14. İnsanlar tarih boyunca bulundukları yerlerde genellikle
da bozulmaya başlamıştır. Modern şehirlerin etrafında sabit kalmamışlar, yer değiştirmişlerdir. Bu yer değiş-
sanayi tesislerinde çalışan işçilerin yaşadığı plansız ve tirme günümüzde de hala sürmektedir. İnsanların yer
alt yapı hizmetlerinden yoksun yeni yerleşme alanları değiştirmelerinde daima daha iyi koşullara kavuşma
oluşmaya başlamıştır. düşüncesi etkili olmuştur denilebilir. Bu yönüyle dün-
yanın belli alanları insan göçleri için bir çekim alanı
Bu plansız yerleşme alanlarına verilen ad aşağıda- meydana getirmektedir.
kilerden hangisidir?
Buna göre aşağıdakilerden hangisinin böyle bir çe-
A) Banliyo B) Semt C) Getto kim alanı oluşturduğu söylenemez?

D) Divan E) Uydu kent A) Sanayileşmiş alanlar

10. Yılın belli bir döneminde tarım ve turizmde çalışmak B) Verimli tarım bölgeleri
üzere yapılan göçlere mevsimlik göç denir.
Aşağıdaki şehirlerden hangisi daha fazla mevsim- C) Ulaşım yolu güzergahları
lik göç alır?
A) Balıkesir B) Muş C) Adana D) Çok yüksek plato alanları

D) Trabzon E) Ardahan E) Kıyı bölgeleri

15. Sürekli göç veren kırsal bir yerleşmede;

I. kadın ve yaşlı nüfus oranının artması,

II. kırsala yönelik yapılan yatırımlarda verimin azal-
ması,

III. birincil faaliyetlerde çalışan nüfusun azalması

durumlarından hangilerinin ortaya çıkması bekle-
nir?

11. Bir ülkenin kültürel çeşitliliği üzerinde bulundurduğu et- A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
nik yapının çeşitli olmasının etkisi vardır.
D) II ve III E) I, II ve III

Buna göre, aşağıdaki ülkelerin hangisinde kültürel 16. İkinci Dünya Savaşı’nın yaşandığı yıllarda Alman asıllı
çeşitlilik daha fazladır? fizikçi Albert Einstein siyasi ve dini nedenlerden dolayı
Amerika Birleşik Devletleri’ne göç etmiş ve bilimsel ça-
A) Makedonya B) ABD C) Rusya lışmalarını bu ülkede sürdürerek bu ülkenin vatandaş-
lığına geçmiştir. Aynı şekilde Türk asıllı triboloji uzmanı
D) Endonezya E) Algeria Ali Erdemir de ekonomik nedenlerden dolayı 1980’li
yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’ne göç ederek kari-
12. Bilim, teknoloji ve sanat alanlarında yetişmiş, nitelikli yerini bu ülkede sürdürmeye karar vermiştir.
ve eğitimli insanların başka ülkelere çalışmak amacıyla
göç etmesine beyin göçü denir. Bu parçada sözü edilen göç türü aşağıdakilerden
hangisidir?

Aşağıdaki ülkelerden hangisi beyin göçü verir? A) İşçi göçü B) Mübadele göçü

A) Kanada B) Japonya C) Rusya C) Beyin göçü D) Zorunlu göç

D) Avustralya E) Hindistan E) Mevsimlik göç

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 47
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Beşeri Sistemler: Göçler
SINIF
SINIF

1. Aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi mevsim- 5. Aşağıdaki kentlerden hangisinin aldığı mevsimlik
lik göçlere neden olmaz? göçün nedeni diğerlerinden farklıdır?
A) Turizm
B) Arıcılık A) Giresun B) Rize C) Çukurova
C) Tarım D) Ordu E) Marmaris
D) Spor
E) Sanayi 6. Aşağıdakilerden hangisi kırdan kente göçe neden
olan itici etmenlerden biri değildir?
2. Aşağıdaki göçlerden hangisi ekonomik nedenlere A) Sosyal imkânların yetersiz olması
bağlı olarak gerçekleşmiştir? B) Tarımsal verimin düşük olması
C) Eğitim olanaklarının kısıtlı olması
A) 1960’lı yıllarda Türkiye’den Almanya’ya yapılan D) Konut sıkıntısı yaşanması
işçi göçleri E) Nüfus artış hızının yüksek olması

B) 1960’lı yıllarda Balkanlar’dan Anadolu’ya doğru 7. Aşağıdakilerden hangisi göçlerin doğal nedenle-
yapılan göçler rinden biri değildir?
A) Sel ve taşkın
C) Cumhuriyetin ilk yıllarında Türkiye’den Yunanistan’a B) Deprem
yapılan göçler C) Volkanizma
D) Kuraklık
D) Suriye’den Türkiye’ye yapılan göçler E) Hava kirliliği

E) Orta Asya’dan Anadolu’ya doğru yapılan göçler

3.

I III
IV

II V 8. Aşağıdakilerden hangisi göç alan yerlerde ortaya
çıkan olumsuz sonuçlardan biri değildir?
İnsanların çeşitli nedenlerden dolayı yaşadıkları yerden A) Trafik sorunları artış gösterir.
başka yerlere taşınmasına göç denir.
Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlardan hangisi B) Hava ve çevre kirliliği artar.
yoğun dış göç alan yerlerden biridir?
A) I B) II C) III D) IV E) V C) Kültürel çeşitlilik artar.

D) Fabrikalar yerleşim alanları arasında kalır.

E) Orman alanları daralır.

4. Aşağıdakilerden hangisi göçe neden olan sosyal 9. A şağıdakilerden hangisi beyin göçü alan ülkelerin
etmenlerden biri değildir? en önemli ortak özelliğidir?
A) Kıyı turizminin gelişmiş olması
A) Üniversite eğitimi B) Ilıman kuşakta yer alması
C) Yer şekillerinin engebeli olması
B) Sağlık sorunları D) İklim çeşitliliğinin fazla olması
E) Eğitim kalitesinin yüksek olması
C) Hızlı nüfus artışı

D) Kan davaları

E) İç savaşlar

TYT-AYT Beşeri Sistemler: Göçler COĞRAFYA 47

10. A şağıdaki tabloda beş bölgenin doğum oranları ve nü- 14. A şağıdaki grafikte beş farklı ülkenin doğum oranları ve
fus artış oranları verilmiştir. nüfus artış hızları gösterilmiştir.

Nüfus artış Doğum oranı (‰) Doğum oranı
Nüfus artışı
Bölge oranı ‰ ‰ 45
40 II III IV V Ülkeler
I 22 6 35
30
II 5 11 25
20
III 16 12 15
IV 6 24 10

V 10 2 5
0
Tablodaki bilgilere göre hangi bölgenin dışarıya
daha fazla göç verdiği söylenebilir? I

A) I B) II C) III D) IV E) V Buna göre, hangi ülkenin dışarıdan daha az göç
aldığı söylenebilir?
11. E konomik, sosyal, siyasi ve doğal olaylar sonucu in-
sanların yer değiştirmesi olayına göç denir. A) I B)  II C) III D) IV E) V
Aşağıdakilerden hangisi göçe neden olan siyasi
nedenler arasında gösterilemez? 15. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Avrupa’da erkek nüfusu
azalmış olduğundan, Avrupa ülkelerinin çoğu endüstri-
A) Etnik ve dini baskılar yel kalkınma amacıyla iş gücüne gereksinim duymuş-
B) Sınır değişiklikleri tur. Bu durum birçok Avrupa ülkesinin iş gücü ihtiyacını
C) Savaşlar ve ihtilaller ya sömürgelerinden ya da siyasi ilişkilerinin iyi olduğu
D) Nüfus mübadeleleri az gelişmiş ülkelerden karşılamasına neden olmuştur.
E) Kan davaları ve terör 20. yüzyılın ikinci yarısında bu amaçla birçok Avrupa
ülkesine işçi göçleri olmuştur.
12. T ürkiye’de geçici göçler genelde tarım, turizm ve hay-
vancılık faaliyetlerine bağlı olarak gerçekleşir. Aşağıdakilerden hangisi, bu amaçla işçi göçü alan
ülkelerden biri değildir?
Buna göre, aşağıda verilen şehir ve geçici göçe
neden olan ekonomik faaliyet eşleştirmelerinden
hangisi yanlıştır?

A) Adana - Tarım

B) Alanya - Turizm

C) Artvin - Yaylacılık A) Hollanda B) Fransa C) İngiltere

D) Ordu - Tarım D) Yunanistan E) Almanya

E) İstanbul - Sanayi

13. Beyin göçleri, ekonomik, sosyal ve bilimsel nedenlerle
belirli ülkelere doğru gerçekleşmektedir.

IV II

I 16. Aşağıdakilerden hangisi, sürekli göç alan bir şehir-
de ortaya çıkan sosyal sorunlardan biridir?
Ekvator A) Tarım arazilerinin bir bölümünün yerleşime açıl-
ması
III
B) Konut açığının artıp gecekondulaşmanın başla-
Buna göre, yukarıdaki haritada numaralandırı- ması
lan bölgelerden hangileri dünyanın en fazla beyin
göçü alan yerleri arasındadır? C) Göçle gelen eğitimsiz ve yeteneksiz gençlerin suç
işlemeye eğilimli hale gelmesi
A) I ve III B) I ve IV C) II ve III
D) Belediye hizmetlerinin yetersiz kalması
D) II ve IV E) III ve IV
E) Kara yollarında taşıt trafiğinin artması

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 48
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Beşeri Sistemler: Yerleşme
SINIF
SINIF

1. A şağıdakilerden hangisi yerleşmeyi etkileyen do- 6. Türkiye’de kırsal yerleşmeler geçici ve sürekli olarak
ğal etmenlerinden biri değildir? ikiye ayrılır.
A) Ulaşım faaliyetleri
B) Yer şekilleri Aşağıdakilerden hangisi geçici kırsal yerleşmeler-
C) İklim özellikleri den biri değildir?
D) Su kaynakları
E) Bitki örtüsü A) Yayla B) Kom C) Ağıl

D) Oba E) Çiftlik

2. A şağıdakilerden hangisi, bir yerleşim merkezinin 7. A şağıda verilen köyaltı yerleşmelerinden hangisi
gelişmesine ve büyümesine olumlu etki yapmaz? daha çok Batı Karadeniz’de görülür?
A) Turizm faaliyetlerinin gelişmesi
B) Madenlerin işletilmeye başlanması A) Dalyan B) Kom C) Çiftlik
C) Yeni bir üniversite açılması
D) Akarsu rejimlerinin düzenli olması D) Mezra E) Divan
E) Ulaşım yolları üzerinde yer alması

3. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’deki kır yerleşme- 8. II IV
lerinin genel özelliklerinden biri değildir? I III V

A) Geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlardan hangisi
yağış azlığı ve yüksek sıcaklık nedeni ile yerleşme-
B) Konut yapımında doğal çevredeki malzemeler- ye elverişli değildir?
den yararlanılır.
A) I B) II C) III D) IV E) V
C) İnsanlar arasındaki mesleki farklılık azdır.

D) Dağların yamaçlarında kurulmuşlardır.

E) Nüfus miktarları ve yoğunlukları azdır.

4. Aşağıda verilen köy altı yerleşmelerinden hangisi
turizm faaliyetlerinde daha fazla kullanılır?

A) Yayla B) Oba C) Kom

D) Ağıl E) Mezra

5. Bir bölgede kırsal yerleşmelerin dağınık ya da top- 9. R ize ve Artvin’in doğal şartları göz önüne alındı-
lu olmasında; ğında, bu illerdeki kırsal yerleşmelerde kullanılan
konut yapı malzemesi ve yerleşim özelliği aşağıda-
kilerin hangisinde doğru verilmiştir?

I. denize göre konum, I II

II. su kaynakları, A) Taş Dağınık yerleşme

III. arazi yapısı,

IV. bitki örtüsü B) Kerpiç Toplu yerleşme

etmenlerinden hangileri etkilidir? C) Ahşap Dağınık yerleşme

A) I ve II B) I ve III C) II ve III D) Taş Toplu yerleşme

D) II ve IV E) III ve IV E) Toprak Dağınık yerleşme

TYT-AYT Beşeri Sistemler: Yerleşme COĞRAFYA 48

10. I V 15. Aşağıdakilerden hangisi, Antalya ve Muğla’nın nü-
II III IV fus bakımından ortak özelliklerinden biridir?

Yukarıdaki haritada verilen yerlerin hangisinde A) Kentsel ve kırsal nüfusun eşit olması
toplu kırsal yerleşmeler daha yaygındır?
B) Nüfuslarının yaz mevsiminde artması
A) I B) II C) III D) IV E) V
C) Kadın nüfusun erkek nüfustan fazla olması

D) Göç eden nüfusun, göçle gelen nüfustan fazla
olması

E) Çalışan nüfusun büyük bölümünün sanayi sektö-
ründe çalışması

11. A şağıdaki şehirlerden hangisinin gelişmesinde tu- 16. Türkiye’nin coğrafi bölgeleri, bölümleri, yöreleri hatta il
rizm faaliyetleri diğerlerine göre daha az etkili ol- ve ilçeleri arasında nüfusun dağılışı bakımından fark-
muştur? lılıklar görülür.
Türkiye’nin nüfus yoğunluğunun dağılış haritası
A) Çeşme B) Didim C) Bodrum incelendiğinde, aşağıdaki yerlerden hangisinin yo-
ğun nüfuslu yerler arasında olduğu söylenemez?
D) Karabük E) Nevşehir
A) Sanayi ve ticaretin geliştiği yöreler
12. Aşağıdaki şehirlerden hangisinin gelişmesinde iş-
lek bir limanı bulunması etkili olmamıştır? B) Elverişli iklim koşullarının olduğu yerler

A) İstanbul B) Hamburg C) Marsilya C) Ulaşım koşullarının geliştiği kıyı bölgeleri

D) Karstik arazinin geniş yer kapladığı alanlar

E) Tarım alanlarının geniş yer kapladığı ovalar

D) Roma E) Amsterdam

13. Türkiye’deki bazı yerleşim alanlarının nüfusu, sahip 17. Yerleşim merkezlerinin nüfuslarının artmasında tarım,
oldukları sanayi tesisi veya yer altı kaynaklarına bağlı sanayi, yer altı kaynakları, hizmet, ticaret gibi faktörler
olarak artış göstermektedir. rol oynar.
Aşağıdaki yerleşim merkezlerinden hangisinin nü-
Buna göre, aşağıdaki yerleşim merkezlerinden fus artışı diğerlerinden farklı bir nedene dayanır?
hangisinin nüfusu sahip oldukları sanayi tesisi A) Kırıkkale B) Niğde C) Artvin
veya yer altı kaynaklarına bağlı olarak artış göster- D) Karaman E) Afyonkarahisar
miştir?
18. Türkiye’de genel olarak yükselti azaldıkça nüfus yo-
A) Karabük B) Karaman C) Artvin ğunluğu artmaktadır. Türkiye nüfusunun % 85’i kıyı
ovaları ve iç ovalar ile alçak platolarda toplanmıştır.
D) Çanakkale E) Muğla Aşağıdaki yerlerden hangisi, bu genellemeye ör-
nek olarak gösterilemez?
14. I. Antalya A) İzmir – Manisa Yöresi
B) Çatalca – Kocaeli Platosu
II. Karabük C) Çukurova – Mersin Yöresi
D) Konya Ovası – Tuz Gölü çevresi
III. Kırıkkale E) Gaziantep Platosu – Şanlıurfa çevresi

IV. Zonguldak

Yukarıdaki şehirlerden hangilerinin gelişmesinde
en çok etkili olan ekonomik faaliyet aynıdır?

A) I ve II B) I ve IV C)II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 49
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Beşeri Sistemler: Yerleşme
SINIF
SINIF

1. II V 5. İlk yerleşme hareketleri Mezopotamya’da, Mısır’da,
I III IV Hindistan’da ve Çin’in doğusundaki alçak alanlarda
başlamıştır.

Bu durumun yaşanmasında;

I. bitki örtüsü,

II. su kaynakları,

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangile- III. tarım alanları,
rinde yayla yerleşmeleri daha fazladır?
IV. enerji kaynakları

A) I ve II B) I ve III etmenlerinden hangileri etkili olmuştur?

C) II ve V D) III ve V A) I ve II B) I ve III C) II ve III

E) IV ve V D) II ve IV E) III ve IV

2. Dünyanın bazı yerlerinde yüksek yerler, aynı bölgedeki 6. Köyaltı yerleşmeleri geçici ve daimi olmak üzere ikiye
alçak yerlere göre yerleşmeye daha elverişlidir. ayrılır.

Aşağıda verilen ülkelerin hangisinde yukarıda Aşağıdakilerin hangisinde geçici köyaltı yerleşme-
sözü edilen durum yaşanır? leri bir arada verilmiştir?
A) Mezra – Çiftlik – Mahalle – Divan
A) Kanada B) Ekvador B) Oba – Divan – Yayla – Çiftlik
C) Dam – Yayla – Ağıl – Kom
C) Finlandiya D) Danimarka D) Yayla – Kom – Çiftlik – Mahalle
E) Divan – Ağıl – Yayla – Mezra
E) İngiltere
7. Aşağıdakilerden hangisi kentsel yerleşmeleri kırsal
3. Aşağıdaki şehirlerin hangisinde ekonomik faaliyet yerleşmelerden ayıran özelliklerden biri değildir?
çeşitliliği daha fazladır? A) Ekonomik faaliyetlerin çeşitli olması
A) New York B) Roma B) İş olanaklarının fazla olması
C) Göç almaları
C) Paris D) Zonguldak D) Ulaşım olanaklarının daha çeşitli olması
E) Deniz kıyısına yakın olmaları
E) Mekke

4.

III IV V 8. I. Ust Nera
II II. Dikson

I III. Dubai

IV. La Paz

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlardan hangisi Yukarıda verilen yerleşim alanlarından hangileri
ilk yerleşmelerin ve şehirlerin kurulduğu bölgeler- yüksek sıcaklık ve nem nedeniyle yüksek bir böl-
den biri değildir? geye kurulmuştur?

A) I B) II C) III D) IV E) V A) Yalnız III B) Yalnız IV C) I ve II

D) II ve IV E) III ve IV

TYT-AYT Beşeri Sistemler: Yerleşme COĞRAFYA 49

9. K ırsal alanlardaki konut yapımında kullanılan malzeme 13. Aşağıdaki tabloda, Çanakkale ve Bursa illerine ait ge-
ile doğal koşullar arasında yakın bir ilişki vardır. lişmişlik düzeyiyle ilgili bazı bilgiler verilmiştir.

Buna göre, aşağıda verilen şehir ve kullanılan mal- Nüfus Çanakkale Bursa
zeme eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? 464 975 2 125 140
Çalışan Nüfus 390 296 1 375 886
Şehir Kullanılan malzeme 30,7
Gelişme Hızı 487 42,1
A) Şanlıurfa Toprak 5 206
İhracat (Milyon 387
B) Artvin Ahşap Dolar) 6 646
826 053
C) Erzurum Taş İthalat (Milyon 5 729 634
Dolar)
D) Muğla Kerpiç
Sanayideki
E) Kastamonu Ahşap Elektrik Tüketimi
(Mwh)

10. I. Çiftlik Yalnızca tablodaki bilgilere dayanarak, Çanakkale
II. Mezra ve Bursa illeri için aşağıdakilerden hangisi söyle-
nemez?

III. Yayla A) Bursa’nın ihracatı ithalatına göre daha fazladır.

IV. Divan B) Çanakkale’nin ihracatı ithalatına göre daha fazladır.

V. Kom C) Çanakkale’de çalışan nüfus oranı Bursa’ya göre
daha fazladır.
Yukarıda verilen köyaltı yerleşmelerinden hangileri
daimidir? D) Bursa’nın sanayideki elektrik tüketimi Çanakkale’nin
altı katından fazladır.
A) Yalnız II B) I ve V C) II ve III
E) Bursa’nın nüfus miktarı Çanakkale’nin nüfus mikta-
rının dört katından fazladır.

D) III ve V E) I, II ve IV

11. A şağıda verilen şehir ve fonksiyon eşleştirmelerin- 14. Türkiye’de nüfusun dağılışı incelendiğinde Doğu
den hangisi yanlıştır? Anadolu’da nüfusun seyrek olduğu görülür.
Buna duruma;
Şehir Fonksiyon I. yüksek platoların geniş yer kaplaması,
II. dağlık alanların geniş yer tutması,
A) İzmit Endüstri III. sert karasal iklim şartlarının hakim olması
gibi faktörlerden hangilerinin etki ettiği söylenebilir?
B) Batman Madencilik

C) Söke Tarım A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) Eskişehir Eğitim D) I ve III E) I, II ve III

E) Antalya Endüstri

12. Y azları havası serin ve güzel, suyu ve otu bol olduğu 15. Türkiye’de arazinin dağlık ve engebeli olduğu böl-
için geçici olarak kalınan yerlere yayla denir. gelerde, ekili dikili alanların azlığı ve ulaşım koşul-
larının gelişmemesi gibi nedenlerden dolayı nüfus
I yoğunluğu azdır.
III V
I. Karadeniz
II
IV II. Marmara

Buna göre, yukarıdaki haritada verilen taralı alan- III. Akdeniz
ların hangisinde yayla yerleşmelerine rastlanmaz?
IV. Güneydoğu Anadolu
A) I B) II C) III D) IV E) V
Buna göre, yukarıda verilen coğrafi bölgelerin han-
gilerinde, yer şekillerinin dağlık ve engebeli olma-
sından dolayı nüfus yoğunluğu Türkiye ortalaması-
nın altındadır?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III

D) II ve III E) III ve IV

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 50
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Beşeri Sistemler: Yerleşme
SINIF
SINIF

1. D önenceler çevresindeki kara içleri yerleşmenin sey- 4. Dağlık ve engebeli alanlardaki kırsal yerleşmelerde
rek olduğu yerlerden biridir. taş, kurak bölgelerde toprak ya da kerpiç, nemli bölge-
lerde ise ahşap malzeme kullanılır.
Aşağıdakilerin hangisinde bu alanlarda yerleşmeyi Bu durum, kırsal yerleşmelerdeki konutlarda kul-
sınırlandıran etmenler doğru verilmiştir? lanılan yapı malzemesi ile aşağıdakilerden hangisi
arasında bir ilişki olduğunu gösterir?
A) Düşük sıcaklıklar A) Teknoloji

B) Kuraklık ve yüksek sıcaklıklar B) Ekonomik faaliyetler

C) Yükselti ve engebelilik C) Doğal çevre koşulları

D) Gür bitki örtüsü D) Konut tipi

E) Yüksek sıcaklık ve nem E) Gelir seviyesi

2. Aşağıdaki haritada numaralandırılan yörelerde yaygın 5. Hinterland, iç bir sahil, okyanus deniz veya bunlara
olarak görülen köyler, ekonomik fonksiyonlarına göre açılan nehir kanallarının art kısmı olarak tanımlanır.
sınıflandırılmıştır. Geniş bir anlam ile ekonomi açısından limanların bes-
lendiği alandır.
I II
Aşağıdaki kıyı şehirlerinden hangisinin hinterlandı
Tarım Ormancılık daha dardır?
Köyü Köyü
A) Sinop B) Samsun

C) Trabzon D) İstanbul

Turizm Balıkçılık E) İzmir
Köyü Köyü

III IV

Yukarıdaki haritada numaralanmış yörelerin han- 6. Yeryüzünün yerleşilen sahalarına ökümen, yerleşmeye
gileri ekonomik fonksiyonlarına göre yanlış veril- uygun olmayan sahalara anökümen adı verilir.
miştir?
Buna göre;

A) Yalnız I B) I ve II C) II ve III I. örtü buzulları

D) Yalnız IV E) III ve IV II. delta ovaları

III. yüksek dağlık sahalar

IV. alçak platolar

arazilerinden hangileri anökümen sahalar içerisin-
de yer alır?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

3. D oğu Karadeniz’de kırsal yerleşmelerin dağınık ol- D) II ve III E) III ve IV
masında;

I. jeolojik yapı,

II. su kaynakları, 7. Şehirler arasında bulunan kentler ulaşım bakımından
gelişmiştir.
III. yer şekilleri,
Buna göre aşağıdaki şehirlerinden hangisi ulaşım
IV. bitki örtüsü şehri olarak nitelendirilemez?

etmenlerinden hangileri etkili değildir? A) Ankara B) İstanbul

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III C) Antalya D) Bursa

D) II ve IV E) III ve IV E) Gaziantep

TYT-AYT Beşeri Sistemler: Yerleşme COĞRAFYA 50

8. Günümüzde bir yerleşim merkezinin büyümesinde 13. Aşağıdaki yerleşim yerlerinden hangisinin geliş-
aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi daha et- mesinde madencilik faaliyetleri etkili olmamıştır?
kilidir?
A)  Batman
A) Tarım B) Turizm
B)  İstanbul
C) Sanayi D) Hayvancılık
C)  Seydişehir
E) Madencilik
D)  Zonguldak

E)  Karabük

9. Yerleşim merkezlerinin gelişiminde rol oynayan en
önemli faktör ekonomik faaliyetlerdir.

Buna göre, aşağıdaki yerleşim merkezlerinden 14.
hangisinde farklı bir ekonomik faaliyet gelişmiştir?

A) Marmaris B) Murgul I II
IV
C) Seydişehir D) Soma

E) Tavşanlı Ekvator V

III

10. Kırsal yerleşmenin toplu veya dağınık olmasında yer- Yukarıdaki haritada numaralandırılan bölgelerden
şekilleri etkilidir. hangisinde, yerleşmeyi sınırlandıran doğal faktö-
Toplu kırsal yerleşmelerin görüldüğü bir yer için rün yer şekillerinin olumsuzluğu olduğu ileri sürü-
aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? lemez?
A) Konutlar ahşap malzemeden yapılmıştır.
A) l B) II C) III D) IV E) V
B) Tatlı su kaynakları boldur.
15. Köy altı yerleşmeleriyle ilgili aşağıda verilen bilgi-
C) Yağış miktarı yüksektir. lerden hangisi yanlıştır?

D) Kışlar ılık ve yağışlı geçer. A) Temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır.

E) Yer şekilleri engebesizdir. B) Mezra ve çiftlikler yıl boyunca, oba ve komlar yılın
belirli zamanlarında kullanılan köy altı yerleşmele-
11. G elişmişlikle kırsal ve kentsel yerleşme durumları ridir.
benzerlik göstermektedir.
C) Yaylalarda yapılan tarımsal etkinlikler sürekli ve ti-
Aşağıdaki ülkelerin hangisinde kırsal yerleşmele- cari amaçlıdır.
rin toplam nüfus içindeki oranı daha yüksektir?
D) Köyden daha küçük olan ve idari açıdan köye bağlı
A) Japonya B) Hindistan C) Türkiye olan kırsal yerleşmelerdir.

D) Kanada E) Norveç E) Aynı amaç doğrultusunda kullanılan köy altı yerleş-
meleri farklı bölgelerde farklı isimler almıştır.
12.

I III V 16. İlk şehirler çoğunlukla Mezopotamya, Mısır, Akdeniz,
IV Hint ve Çin uygarlığında ortaya çıkmıştır. Nüfusları 100
bini geçmeyen bu şehirlerin gelişiminde idari yapı, ta-
II rım ve ticaret fonksiyonu daha etkili olmuştur. Coğrafi
konumu elverişli olan birçok şehir binlerce yıldan bu
yana yerleşim alanı olarak kullanılmaktadır.

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangi- Aşağıdaki şehirlerden hangisinin kuruluşu diğerle-
sinde yerleşmenin az olmasının nedeni gür ve sık rine göre daha eskiye dayanır?
ormanlardır?
A) Paris B) Bağdat C) Tokyo
A) I B) II C) III D) IV E) V
D) Los Angeles E) Amsterdam