COĞRAFYA TYTAYT

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Ekonomik Faaliyet Türleri ve Doğal Kaynaklar COĞRAFYA AYT 51

SINIF
SINIF
SINIF

1. Aşağıda verilen meslek ve içinde yer aldığı eko- 4. A şağıdakilerden hangisi, bir ülkede sanayi faaliyet-
nomik faaliyet grubu eşleştirmelerinden hangisi lerinin gelişmekte olduğunun göstergelerinden biri
yanlıştır? değildir?
A) Fabrika işçisi - İkincil ekonomik faaliyet A) Enerji tüketiminin azalması

B) Balıkçı - Birincil ekonomik faaliyet B) Tarımda çalışan nüfus oranının azalması

C) Polis - Beşincil ekonomik faaliyet C) Teknoloji kullanımının artması

D) Çiftçi - Birincil ekonomik faaliyet D) Ham madde dış alımının artması

E) Genel müdür - Beşincil ekonomik faaliyet E) İşsizlik oranının azalması

5. Aşağıda, bir ülkenin 1960 ve 2010 yıllarına ait nüfusu-
nun, ekonomik faaliyet kollarına dağılımı gösterilmiştir.

100 Tarım
75
Sanayi
Hizmet

50

2. Üçüncül ekonomik faaliyetlerde çalışan nüfus ora- 25
nının yüksek olduğu bir ülke için aşağıdaki yargı-
lardan hangisine ulaşılabilir? 0 2010
A) Eğitim - öğretim seviyesi düşüktür.
1960
B) Nüfus artış hızı yüksektir.
Buna göre, bu ülkeyle ilgili olarak aşağıdakilerden
C) Doğum oranı düşüktür. hangisi söylenemez?
A) Tarımda çalışan nüfus oranı azalmıştır.
D) Kişi başına düşen milli gelir düşüktür.
B) Doğum oranları artmıştır.
E) Yaşlı nüfus oranı azdır.
C) Milli gelir artmıştır.

D) Dış ticaret hacmi artmıştır.

E) Eğitim seviyesi yükselmiştir.

6. Aşağıdaki ülkelerin hangisinde birincil ekonomik
faaliyetlerde çalışan nüfus oranı daha fazladır?

A) Japonya B) Hindistan

3. Aşağıdakilerden hangisi birincil ekonomik faaliyet- C) Kanada D) Almanya
lerin özelliklerinden biri değildir?
A) Az gelişmiş ülkelerde, çalışan nüfus içindeki oranı E) İsviçre
daha yüksektir.
7. H ammaddenin kolay bozulabilir olduğu sanayi kolların-
B) Tarım, hayvancılık, madencilik, balıkçılık ve or- da, üretim tesislerinin genellikle hammadde kaynağına
mancılık gibi ekonomik faaliyetlerden oluşur. yakın ya da kolay ulaşılabilecek yerlere kurulduğu gö-
rülür.
C) Birincil ekonomik faaliyetler daha çok kentlerde
yapılır. Buna göre, aşağıdaki sanayi kollarından hangisine
ait tesisler genellikle hammadde kaynağının yakı-
D) Birincil ekonomik faaliyetlerden elde edilen ürünler nına kurulmuştur?
sanayide ham madde olarak kullanılır.
A) Mobilya B) Dokuma C) Konserve
E) Gelişmiş ülkelerde birincil ekonomik faaliyetler az
gelişmiş ülkelerden daha verimli şekilde yapılır. D) Demir - Çelik E) Cam

TYT-AYT Ekonomik Faaliyet Türleri ve Doğal Kaynaklar COĞRAFYA 51

8. E konomik faaliyet kolları, üretim, dağıtım ve tüketim 13. Aşağıda Balat (Büyük Menderes), Konya ve Erzu-
faaliyetleri ile sürekli etkileşim halindedir. rum ovalarının yükseltileri verilmiştir.
Ova Yükseltisi (m)
Buna göre aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden han- ŽŽ Balat 50
gisinin dağıtım faaliyetleriyle daha sıkı bir ilişkisi ŽŽ Konya 900
olduğu söylenebilir? ŽŽ Erzurum 1800
Bu ovaların yükseltilerinin farklı olması, aşağıdaki-
A) Sanayi B) Tarım C) Eğitim lerden hangisini etkilemez?
D) Ulaşım E) Turizm
A) Endüstriyel tarım ürünlerinin çeşitliliğini
9. Ü retim, dağıtım ve tüketim aşamalarında bazı ürünler
niteliğine göre ısı, ışık ve nem gibi faktörlere karşı has- B) Kar yağışlı gün sayısını
sastır.
C) Ürünlerin hasat zamanını
Buna göre, soğutucu donanımına sahip araçlarla
dağıtılan ve soğutucularda tüketimi bekleyen ürün- D) Sulamaya duyulan gereksinimi
lere aşağıdakilerden hangisi örnek gösterilemez?
E) Tarımda makine kullanımını
A) Deniz ürünleri
14. Aşağıdakilerden hangisi, doğru doğal kaynak kul-
B) Unlu mamuller lanımına örnek gösterilir?

C) Bazı konserve türleri A) Bafra ve Çarşamba ovalarında sanayi tesislerinin
kurulması
D) Süt ürünleri
B) Kara ve demir yollarının engebesiz yerlerden ge-
E) Et ürünleri çirilmesi

10. II C) Bursa ve Karacabey ovalarında endüstriyel tesis-
lerin kurulması
IV
V D) Anadolu’nun Kuzeydoğusunda büyükbaş hay-
vancılığın yapılması
I
III E) Tarihi eserlerin bulunduğu akarsu havzalarında
hidroelektrik santrallerinin kurulması
Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlarda gelişen
temel sanayi kolları düşünüldüğünde, Türkiye’de
kurak geçecek bir yıl sonunda hangi alandaki te-
sislerin hammadde temininin bu durumdan etki-
lenmesi beklenmez?

A) I B) II C) III D) IV E) V 15. İnsanlar yaşadıkları çevreyi ihtiyaç ve olanakları ölçü-
sünde şekillendirir ve değiştirirler. Akarsuların üzerinde
11. Taşkömürü, içerdiği yüksek karbon oranından dolayı barajların yapılması insanların doğal çevrede yaptıkları
daha çok sanayide kullanılmaktadır. Ayrıca kalorisinin bazı değişikliklerdir.
yüksek olması de kullanım alanının genişlemesini sağ-
lamıştır. Bölgenin coğrafi koşulları dikkate alınarak yapılan
barajların,
Buna göre, aşağıdaki ülkelerden hangisi kullandığı
taşkömürünü dış ülkelerden almaktadır? I. taşkın ve sel baskınlarını azaltması,

A) Almanya B) Japonya C) Çin II. elektrik üretimini sağlaması,

D) Belçika E) İngiltere III. tarımsal verimliliği arttırması,

IV. nadir bulunan bitki türlerini azaltması,

12. Afrika’nın en çok petrol üreten ülkesi olmasına rağ- V. erozyon ve tuz birikimini arttırması
men halkının büyük bir kısmının yoksulluk sınırının
altında yaşadığı ülke aşağıdakilerden hangisidir? özelliklerinden hangilerine neden olması beklen-
mez?

A) Cezayir B) Libya A) I ve II B) II ve III C) II ve IV

C) Nijerya D) Zaire D) III ve V E) IV ve V

E) Güney Afrika Cumhuriyeti

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Ekonomik Faaliyet Türleri ve Doğal Kaynaklar COĞRAFYA AYT 52

SINIF
SINIF
SINIF

1. Doğal kaynaklar, sanayi faaliyetlerinin gelişmesinde 5. Bir bölgenin bulunduğu enlem değeri ve bulutluluk ora-
ham madde kaynağı olarak önemli ölçüde kullanılırlar. nı güneş enerjisinden yararlanma olanağını etkiler.
Aşağıda verilen sanayi faaliyetlerinden hangisinin V
gelişmesi bu duruma örnek oluşturmaz? II
A) Türkiye’de bakır işletmelerinin kurulması I III
B) ABD’de çok sayıda termik santral kurulması
C) Almanya’da otomotiv sanayisinin gelişmesi IV
D) İsveç’te kâğıt sanayisinin gelişmesi
E) Japonya’da demir-çelik sanayisinin gelişmesi Buna göre yukarıdaki haritada numaralanmış alan-
ların hangisinde güneş enerjisinden yararlanma
2. Doğal kaynaklar yönünden fakir olan ancak sermaye, olanağı daha azdır?
işgücü ve teknoloji açısından gelişmiş olan ülkeler,
ham madde ithal ederek bu açıklarını kapatmaktadır- A) I B) II C) III D) IV E) V
lar.
Aşağıda verilen ülkelerden hangisi bu özelliğe sa- 6. Z engin doğal kaynaklara sahip bazı ülkeler teknik bilgi
hiptir? ve sermaye bakımından yetersiz oldukları için ve yan-
A) Türkmenistan B) Japonya C) Nijerya lış yönetim politikaları uygulandığından yeterince geli-
D) Rusya E) Almanya şememiştir.
Aşağıdakilerden hangisi, bu özellikteki ülkelere ör-
3. ABD’de, gemi gövdesi imal eden fabrikalar ve birleştir- nek gösterilemez?
me tesisleri ülkenin güneybatısında kurulmuştur.
Bu duruma neden olan faktör aşağıdakilerden han- A) Türkmenistan
gisidir?
A) Nitelikli iş gücünün fazla olması B) İsviçre
B) Yer şekillerinin daha sade olması
C) İklim koşullarının daha elverişli olması C) Azerbaycan
D) Pazarlama koşullarının daha uygun olması
E) Yer altı zenginliklerinin bu bölgede toplanması D) Nijerya

E) Suudi Arabistan

4. Ü retim faaliyetleri tüketim ve dağıtım faaliyetleriyle ol- 7. Doğal kaynakların bazıları kendini her koşulda yenile-
duğu kadar kendi içinde de ilişki içindedir. Örneğin, sa- yebilir. Bu kaynaklara güneş örnek verilebilir. Bazı do-
nayi faaliyetlerinden bir çoğunun hammaddesini tarım ğal kaynaklar tükenebilir özelliktedir ve aşırı kullanımı
faaliyetleri karşılar. rezervlerinin tehlikeye girmesine neden olur. Bu kay-
naklara petrol örnek verilebilir. Bazı doğal kaynakların
Buna göre, aşağıdaki sanayi faaliyetlerinden han- kendini yenileyebilmesi için belirli koşullara ve zamana
gisinin ham maddesi tarıma dayalı değildir? ihtiyacı vardır.

A) Konserve B) Tekstil C) Şeker Buna göre, aşağıdaki doğal kaynaklardan hangisi
belirli şartlar dâhilinde kendini yenileyebilen doğal
D) Seramik E) Yem kaynaklardan biri değildir?

A) Ormanlar B) Jeotermal enerji C) Dalga

D) Hava E) Toprak

TYT-AYT Ekonomik Faaliyet Türleri ve Doğal Kaynaklar COĞRAFYA 52

8. Petrol, tükenebilir kaynaklar içinde en fazla çıkarımı 12. Tüketimi etkileyen beşeri faktörlere örnek olarak;
yapılan ve en çok kullanılanlardan biridir.
I. Teknolojik gelişmeler
III
IV II. Moda
III. İklim koşulları
II V IV. Toprak yapısı
I
özelliklerinden hangileri gösterilebilir?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve III E) II ve IV

Yukarıdaki dünya haritasında numaralandırılan 13. Sanayi tesislerinin kuruluş yeri belirlenirken hammad-
alanların hangisi petrol çıkarımının yoğun olduğu de, pazar alanları, ucuz işgücü ve enerji kaynaklarına
alanlara örnek gösterilemez? yakınlık gibi faktörler göz önünde tutulur.

A) I B) II C) III D) IV E) V Aşağıdaki sanayi tesislerinden hangisinin kuruluş
yerinin belirlenmesinde enerji kaynağına yakınlık
9. H ammaddenin bozulabileceği sanayi sektörleri genel- etkili olmuştur?
likle ham maddeye yakın kurulur.
A) Demir–çelik B) Dokuma C) Seramik
Buna göre;
D) Mobilya E) Konserve

I. Çay işleme

II. Cam 14. Aşağıda verilen doğal kaynaklardan hangisinin
varlığı fay hatlarının bulunmasına bağlıdır?
III. Dokuma
A) Doğalgaz B) Güneş C) Jeotermal
IV. Konserve
D) Petrol E) Taşkömürü
sanayi tesislerinden hangilerinin hammaddeye ya-
kın kurulduğu söylenebilir?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve IV E) III ve IV 15. Doğal, tarihi güzellikler ve kültürel zenginlikler II. dünya
savaşından sonra turizmin gelişmesiyle önem kazan-
mış ve doğal kaynaklar arasında yerini almıştır.

10. Besi ve ahır hayvancılığı ile kümes hayvancılığının Buna göre, bu durum üzerinde,
büyük şehirlerin çevresinde gelişmiş olması, üre-
tim faaliyetleri üzerinde; I. bireylerin ekonomik gelirinin artış göstermesi

II. gezme, görme ve eğlenme isteğinin artması,

I. Pazarlama koşulları III. endütriyel faaliyetlerin çevre kirliliğini artırması

II. İklim özellikleri faktörlerinden hangilerinin daha fazla etkili olduğu
söylenebilir?
III. Nüfus miktarı ve yoğunluğu

IV. Hammaddeye yakınlık A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

faktörlerinden hangilerinin etkili olduğuna örnektir? D) I ve II E) II ve III

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV 16. Deniz veya göl kenarında bulunan ve toprak sıkıntısı
çekilen ülkeler bu alanları doldurarak sanayi, yerleşim
11. İklimin; gibi çeşitli amaçlarla toprak kazanma yoluna giderler.

Bu durumun,

I. Seramik I. deprem oluşma ihtimalinin artması,
II. Uçak sanayisi
III. Gemi yapımı II. zengin balık alanlarının kaybolması,
IV. Bakır işleme
III. ekolojik bakımdan değerli alanların yok olması,

IV. iklim özelliklerinin değişmesi

sanayi kollarından hangilerinin kuruluş yerinin se- sorularından hangilerine neden olması beklen-
çiminde doğrudan etkisi görülür? mez?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) I ve III B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV D) II ve V E) III ve IV

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Dünya'da ve Türkiye'de Farklı Bölge Türleri, Ulaşım Yolları COĞRAFYA AYT 53

SINIF
SINIF
SINIF

1. I. Kara yolları bölgesi 5.
II. NATO bölgesi
III. Bozkır bölgesi
IV. Akdeniz iklim bölgesi

Yukarıda verilen bölgelerden hangilerinin sınırı ka-
demeli bir geçiş gösterir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların, aşağıda
verilen bölgelerden hangilerinin sınırları içinde ol-
2. Yeryüzünde doğal, beşerî ve ekonomik yönden birbirine duğu söylenebilir?
benzer ya da farklı yerlerin olması çeşitli özelliklere göre A) Volkanik bölge
bölgelerin oluşturulabilmesini sağlam­ ıştır. Bu özellikler- B) Bozkır bölgesi
deki değişme, bölge sınırlarının da değişmesine neden C) Kış turizm bölgesi
olmaktadır. D) Seyrek nüfuslu bölge
E) Akdeniz iklim bölgesi
Buna göre, belli özelliklere dayanarak oluşturulan
aşağıdaki bölgelerden hangisinin sınırlarınd­ a daha 6. Aşağıda verilen il ve içinde yer aldığı bölge eşleş-
kısa zamanda değişme olması beklenir? tirmelerden hangisi yanlıştır?

A) Dağlık bölgelerde

B) Karstik bölgelerde İl Bölge

C) Tarım bölgelerinde

D) Deprem bölgelerinde A) Zonguldak Taş kömürü üretim bölgesi
B) Bodrum Turizm bölgesi
E) Ovalık bölgelerde C) Muğla Dağlık bölge
D) Konya Buğday üretim bölgesi
3. E) Edirne Karstik bölge

I III IV
II V
7. A şağıdaki ülkelerden hangileri arasında yapılan
Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlardan hangisi deniz ticaretinde İstanbul ve Çanakkale boğazları
tropikal yağmur ormanları bölgesi sınırları içinde kullanılmaz?
yer alır? A) Ukrayna – İtalya
B) Gürcistan – Mısır
A) I B) II C) III D) IV E) V C) Bulgaristan – Libya
D) Romanya – Ukrayna
E) Rusya – İspanya

4. Coğrafi konumu dikkate alındığında Türkiye’nin 8. I. Malakka
aşağıda verilen bölgelerden hangisinin sınırları II. Cebelitarık
içinde yer alması beklenir?
A) Deprem bölgesi III. Dover
B) Kahve üretim bölgesi
C) Tropikal yağmur ormanları bölgesi IV. Hürmüz
D) Avrupa Birliği bölgesi
E) Muson iklim bölgesi Yukarıda verilen kanal ve boğazlardan hangileri iki
kıta arasında yer alır?

A) Yalnız II B) Yalnız IV C) I ve III

D) II ve III E) III ve IV

TYT-AYT Dünya'da ve Türkiye'de Farklı Bölge Türleri, Ulaşım Yolları COĞRAFYA 53

9. . 13. Çin

I İngiltere

II IV

III
V

Yukarıdaki haritada verilen işaretli boğaz ve kanal- Yukarıdaki haritada Çin’den yola çıkarak İngiltere’ye
lardan hangisi petrol taşımacılığı açısından daha giden bir geminin rotası gösterilmiştir.
önemlidir? Buna göre, gemi aşağıdaki kanal ya da boğazların
A) I B) II C) III D) IV E) V hangisinden geçmez?
A) Süveyş Kanalı
10. Aşağıdaki haritada dünyadaki bazı kanal ve boğazlar B) Babülmendep Boğazı
gösterilmiştir. C) Cebelitarık Boğazı
D) Hürmüz Boğazı
E) Malakka Boğazı
III
14. D eniz yolu ulaşımı ile ilgili olarak aşağıda verilen
II V bilgilerden hangisi yanlıştır?
IV A) Küresel ticarette en çok kullanılan ulaşım yoludur.
B) Ulaşım yolları içinde en ucuz olan ulaşım yoludur.
I C) Deniz yolu ulaşımının en çok geliştiği yer Akdeniz
kıyılarıdır.
Hangisi uluslararası ticarette daha az kullanılmak- D) Diğer ulaşım yollarına göre daha fazla yük taşına-
tadır? bilmektedir.
E) Kanallar ve boğazlar deniz yolu ulaşımını kısaltan
A) I B) II C) III D) IV E) V önemli unsurlardır.

11. � İskandinav ülkeleri ile yapılan ticarette kullanılan 15. Aşağıdaki ülkelerden hangisi küresel ticarette kul-
bir boğazdır. lanılan kanallardan birine sahip değildir?
� Avrupa ile İngiltere arasında yer alır.
ŽŽ Manş Denizi ile Kuzey Denizi’ni birleştirir. A) İngiltere B) Yunanistan
Yukarıdaki sözü edilen boğaz aşağıdakilerden han-
gisidir? C) Almanya D) Mısır
A) Cebelitarık Boğazı
B) Bering Boğazı E) Panama
C) Dover Boğazı
D) Malakka Boğazı 16. Katar’dan yola çıkan bir petrol tankerinin Aliağa
E) Macellan Boğazı limanına gelene kadar geçtiği kanal ve boğazlar
aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
12. I. Bering
A) Hürmüz Boğazı, Babülmendep Boğazı, Süveyş
II. Malakka Kanalı

III. Macellan B) Babülmendep Boğazı, Süveyş Kanalı, Cebelitarık
Boğazı
IV. Panama
C) Süveyş Kanalı, Babülmendep Boğazı, Hürmüz
Yukarıda verilen boğaz veya kanallardan hangileri Boğazı
küresel ticarette daha az kullanılır?
D) Babülmendep Boğazı, Süveyş Kanalı, Çanakkale
A)  I  ve  II B)  I  ve  III C)  II  ve  III Boğazı

D) II ve IV E) III ve IV E) Cebelitarık Boğazı, Çanakkale Boğazı, Süveyş
Kanalı

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Dünya'da ve Türkiye'de Farklı Bölge Türleri, Ulaşım Yolları COĞRAFYA AYT 54

SINIF
SINIF
SINIF

1. A şağıdaki haritada dünyadaki bazı kanal ve boğazlar 5. Aşağıdaki rüzgarlardan hangisinin geçmişte deniz
gösterilmiştir. ulaşımına olumlu katkısı olmuş ve bu yüzden tica-
ret rüzgarları olarak anılmıştır?

A) Alizeler
II
I III IV B) Samyeli

V C) Musonlar

D) Sirokko

E) Mistral

Malakka Boğazı yukarıdaki haritada verilen işaretli 6. I. Panama Kanalı - Pasifik ile Atlantik okyanuslarını
yerlerden hangisidir?
II. Süveyş Kanalı - Kızıldeniz ile Akdeniz’i
A) I B) II C) III D) IV E) V
III. Hürmüz Boğazı - Basra Körfezi ile Kızıldeniz’i

IV. Cebeli Tarık Boğazı - Akdeniz ile Atlas Okyanusu’nu

V. Bering Boğazı - Kuzey Amerika ile Asya Kıtası’nı

2. B altık Denizi’ni Kuzey Denizi’ne bağlar. İki deniz ara- Yukarıda bazı yerleri birbirine bağlayan kanal ve
sındaki en güvenli, kısa ve ucuz ulaşım yoludur. Geniş- boğaz isimleri verilmiştir. Buna göre, yukarıdaki
liği 103 m, derinliği 11 m olan kanalın üzerinde yakla- eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?
şık 42 m yükseklikte on köprü bulunur.
A) I B) II C) III D) IV E) V

Yukarıda sözü edilen kanal aşağıdakilerden hangi-
sidir?

A) Korint B) Kiel C) Süveyş 7. Aşağıdaki boğazlardan hangisinin, iki yakası ara-
sında bir günlük zaman farkı vardır?
D) Panama E) Dover

A) Dover Boğazı B) Malakka Boğazı

3. Aşağıda verilen kanal ve boğazlardan hangisinin C) İstanbul Boğazı D) Bering Boğazı
dünya deniz ticaretindeki değeri daha azdır?
A) Süveyş Kanalı E) Cebeli Tarık Boğazı
B) İstanbul Boğazı
C) Macellan Boğazı 8. Süveyş Kanalı ile ilğili aşağıda verilen bilğilerden-
D) Babülmendep Boğazı hangisi yanlıştır?
E) Panama Kanalı
A) Mısır toprakları içinde yer alır
4. Günümüzde dünya ticaretinin önemli bir bölümü-
nün deniz yolu ile yapılmasında en önemli neden B) Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlar
aşağıdakilerden hangisidir?
C) Afrika ve Asya kıtalarını birbirinden ayırır
A) Diğer ulaşım yollarından daha ucuz olması
D) Ümit Burnu’nun deniz ticaretindeki önemini artır-
B) Her şehre rahatça ulaşılması mıştır

C) Taşıma sırasında ortaya daha az hasar çıkması E) Kapakları olmayan en uzun kanaldır

D) Diğer ulaşım yollarına göre çevreyi daha az kir- 9. Kızıldeniz’i Aden Körfezi’ne bağlayan boğaz aşağı-
letmesi dakilerden hangisidir?

E) Yükleme ve boşaltma sırasında daha az işçiye A) Babülmendep B) Hürmüz C) Bering
ihtiyaç duyulması D) Macellan E) Malakka

TYT-AYT Dünya'da ve Türkiye'de Farklı Bölge Türleri, Ulaşım Yolları COĞRAFYA 54

10. I. Karayolu 13. Süveyş Kanalı’nın açılması aşağıdakilerden hangi-
II. Denizyolu sini olumsuz yönde etkilemiştir?
III. Demiryolu A) Güney Afrika deniz yolunu
Yukarıda verilen ulaşım yollarının uluslararası taşı- B) Asya’ya mal götüren Avrupalı tüccarları
macılıkta ucuzdan pahalıya doğru sıralaması aşa- C) Avrupa ile Asya arasındaki denizyolu mesafesini
ğıdakilerden hangisidir? D) Ülke ekonomisini
E) Bölgenin jeopolitik önemini
A) I, II ve III
14. Dünyada bazı bölgeler doğal koşulların elverişsizliğine
B) I, III ve II bağlı olarak hem demir yolları hem de kara yolları ba-
kımından yeterince gelişmemiştir.
C) II, I ve III

D) II, III ve I

E) III, I ve II

11. Bölge; iklim, yer şekilleri, doğal özellikler, din, dil gibi II
ortak anlam içeren bir kavramdır. Bilindiği gibi coğra-
fi bölgelerin belirlenmesinde sadece doğal özellikler III IV
yeterli olmamaktadır. Bununla beraber tarım, ticaret, V
turizm, sanayi, maden, nüfus gibi özellikler de bölgeleri
belirlerken kullanılmaktadır. I
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi tarım bölgesi
olarak kabul edilemez? Bu durum yukarıdaki haritada numaralandırılan
bölgelerden hangisi için geçerli olamaz?
A) Çukurova A) I B) II C) III D) IV E) V

B) Kuzey Afrika 15. Hem topoğrafik hem de rejim bakımından uygun ne-
hirler ulaşıma ve taşımacılığa elverişlidir. Dünyanın
C) Batı Afrika bir çok bölgesinde ulaşımı sağlamak için nehirlerden
yararlanılır.
D) Nijer Deltası Buna göre, aşağıdaki nehirlerden hangisinin üze-
rinde ulaşım ve taşımacılık yapılmaz?
E) Ganj Havzası A) Reine (Batı Avrupa)
B) Fırat (Orta Doğu)
12. Ulaşım veya ulaştırma faaliyetleri, mal ve hizmetlerin C) Mississippi (ABD)
çeşitli ulaşım araçları ile ülke içinde, ülkeler arasında D) Gökırmak (Çin)
ya da bir kıtadan başka bir kıtaya naklini kapsamak- E) Tuna (Orta Avrupa)
tadır.
Ulaşım türleri ile ilgili olarak aşağıdaki bilgilerden 16. Türkiye’deki bazı şehirler, gelişimlerini büyük ölçüde
hangisi yanlıştır? kara yollarının kavşak noktalarında bulunmalarına
borçludur.
A) İlk Çağ’da insanlar kervanlarla ve kara yolu aracı- Buna göre, aşağıdakilerin hangisinde verilen kent-
lığı ile bir yerden bir yere gidebiliyorlardı. lerin gelişmeleri kara yollarının kavşak noktasında
olmasına bağlıdır?
B) 1800’lü yılların sonundan itibaren buharlı gemi ve A) Aksaray - Afyonkarahisar
trenlerin icat edilmesiyle ulaşımda büyük ilerle- B) Şanlıurfa - Kahramanmaraş
meler kaydedilmiştir. C) Batman - Diyarbakır
D) Amasya - Sinop
C) İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra jet uçaklarının E) Kastamonu - Zonguldak
icadıyla kıtalar arası ulaşım daha da hızlanmıştır.

D) İnternetin kullanımıyla birlikte bilimde, kültürde ve
iletişimde küreselleşme artmıştır.

E) Kara yollarının diğer ulaşım türlerine göre daha
yaygın kullanılmasında ticari taşıma maliyetinin
düşük olması etkili olmuştur.

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Türkiye Ekonomisini Etki. Un. - Ekonomi Pol. ve Kalkınma ProjeleriCOĞRAFYA AYT 55

SINIF
SINIF
SINIF

1. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de uygulanan kal- 5. T ürkiye’de uygulanan kalkınma projelerinin önce-
kınma projeleri ile hedeflenen amaçlardan biri de- likli amacı aşağıdakilerden hangisidir?
ğildir? A) Kişi başına düşen millî gelirin arttırılması
A) Diğer bölgeler ile bu bölgeler arasındaki sosyal ve
ekonomik gelişmişlik farkını azaltmak B) Yer altı kaynaklarının verimli kullanılması
B) Yurt dışına giden bilim insanlarını Türkiye’ye geri
kazandırmak C) Sosyal ve kültürel gelişmenin sağlanması
C) Bölge içinde sermaye birikimi sağlamak
D) Kişi başına düşen milli geliri arttırmak D) Alt yapının iyileştirilmesi
E) Bölge dışına yapılan göçleri azaltmak
E) Tarımsal ürün çeşitliliğinin arttırılması
2. Aşağıdaki illerden hangisi Doğu Karadeniz Pojesi
(DOKAP) içinde yer almaz? 6. I. Konya Ovası Projesi
A) Artvin B) Ordu C) Rize II. Doğu Karadeniz Projesi
D) Samsun E) Giresun
III. Doğu Anadolu Projesi

IV. Güneydoğu Anadolu Projesi

Yukarıda verilen kalkınma projelerinin hangilerinde
sulama olanaklarının iyileştirilmesi en önemli he-
deflerden biridir?

A) I ve II B) I ve IV C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

3. Aşağıdakilerden hangisi Doğu Anadolu Projesi’ nin 7. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de geçmişten gü-
amaçlarından biri değildir? nümüze kadar uygulanan ekonomi politikalarının
A) Bölgenin maden dış satımındaki payının arttırıl- amaçları arasında gösterilemez?
ması A) İşsizliği azaltıp istihdamı artırmak
B) Ulaşım ve alt yapının iyileştirilmesi
C) Hayvancılığın geliştirilmesi B) Kalkınmada sürekliliği sağlamak
D) Kişi başına düşen millî gelirin arttırılması
E) Eğitim ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesi C) Kırdan kente göçü önlemek

4. G AP projesinin tamamlanmasıyla Güneydoğu Ana- D) Gelir dağılımını dengelemek
dolu Bölgesi’nde aşağıdakilerin hangisinde artış
olduğu söylenemez? E) Doğal kaynakları en iyi şekilde kullanmak
A) Nadas alanlarında
B) Sulanan tarım alanlarında 8. Türkiye’nin jeomorfolojik özellikleri ile ekonomik faali-
C) Kara yollarının uzunluğunda yetler arasında yakın bir ilişki vardır.
D) Tarım ürünleri çeşidinde
E) Hidroelektrik enerji üretiminde Buna göre, aşağıda verilen arazi yapısı ve bu alan-
larda yapılan ekonomik faaliyet eşleştirmelerinden
hangisi yanlıştır?

Arazi yapısı Ekonomik faaliyet

A) Dağlık alanlar Yaylacılık

B) Vadiler Enerji üretimi

C) Sığ kıyılar Turizm

D) Platolar Hayvancılık

E) Ovalar Turizm

TYT-AYT Türkiye Ekonomisini Etki. Un. - Ekonomi Pol. ve Kalkınma Projeleri COĞRAFYA 55

9. I. Aşar vergisinin kaldırılması 13. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye ekonomisini et­ki-
leyen faktörlerden biri değildir?
II. Gümrük vergilerinin artırılması A) Yer şekilleri

III. Demir yollarının millileştirilmesi B) Nüfus yapısı

Cumhuriyet’in ilk yıllarında ekonomik kalkınmanın C) Yerel saat farkı
sağlanması için yapılan yukarıdaki çalışmaların
hangilerinin tarımsal üretim üzerinde olumlu etkisi D) İklim özellikleri
olduğu söylenebilir?
E) Denizlere göre konumu
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve II E) I ve III

14. 16 ili kapsayan bir projedir.

Amacı;

10. I. Batı Anadolu’nun graben ovalarında alüvyal top- ŽŽ Bölgenin sosyal, kültürel ve ekonomik açıdan kal-
rakların bulunması kınmasının sağlanması

II. Akdeniz kıyılarında güneşli gün sayısının fazla ol- ŽŽ Meraların ıslah edilmesi
ması
ŽŽ Hayvan ırklarının ıslah edilmesi

III. Kuzeydoğu Anadolu’da yükselti ve engebenin fazla ŽŽ Ham maddesi bölgeden karşılanacak sanayi dalla-
olması rının geliştirilmesi

Yukarıda verilenlerden hangilerinin Türkiye’de ya- Yukarıda amaçları sıralanan proje aşağıdakilerden
pılan ekonomik faaliyetler üzerinde olumlu etki hangisidir?
yaptığı söylenir?
A) ZBK B) Yeşilırmak HGP
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
C) DOKAP D) DAP
D) I ve II E) II ve III
E) GAP

15. Aşağıdaki tabloda Türkiye ekonomisi içerisinde tarım-
sal üretim payının yıllara göre değişimi verilmiştir.

11. Türkiye’nin ekonomik faaliyetlerini etkileyen faktörler- Yıllar Tarımın payı %
den biri de nüfus özellikleridir.
1950 39

Buna göre, Türkiye’de ekonomik faaliyetler üzerin- 1970 37
de;
1990 17
I. Çalışma çağındaki nüfusun fazla olması
2010 8
II. Doğal nüfus artış hızının yüksek olması
Tarımın ekonomideki payının yıldan yıla azalması
III. Tüketici nüfusun fazla olması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır?

verilenlerden hangilerinin olumsuz etkiye sahip ol- A) Tarımsal üretimin azalması
duğu söylenir?
B) Tarımda makine kullanımının artması

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III C) Tarım ürünlerinin ekonomik değerinin düşük olması

D) I ve II E) II ve III D) Tarımla uğraşan nüfus miktarının azalması

E) Hizmet ve sanayi sektörlerinin ekonomideki payla-
rının artması

12. Türkiye’de 1932 – 1950 döneminde özel sermaye biri- 16. I IV
kiminin yetersiz olması nedeniyle ekonomide devletçi- III II
lik politikası uygulanmıştır.
Aşağıdakilerden hangisi bu politika doğrultusunda V
yapılan çalışmalardan biridir?
Haritada işaretli yerlerin hangisine yönelik kalkın-
A) Aşar vergisinin kaldırılması ma planı yapılmamıştır?

B) Sümerbank kurulması A) I B) II C) III D) IV E) V

C) İzmir iktisat kongresinin toplanması

D) Çiftçilere kredi imkânı sağlanması

E) Teşvik-i Sanayi Kanunu’nun çıkarılması

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Türkiye Ekonomisini Etki. Un. - Ekonomi Pol. ve Kalkınma Projeleri COĞRAFYA AYT 56

SINIF
SINIF
SINIF

1. Ülkemizde hazırlanan II. Beş Yıllık Kalkınma 4. Türkiye’de aşağıda verilen politikalardan hangisi-
Planı’nın uygulanamamasının nedeni olarak; nin uygulanmasının ekonomik yapıya zarar verme-
si beklenir?
I. Dünya’da etkili olan ekonomik bunalım,
A) Ülkemizde bulunan doğal kaynakların verimli kul-
II. Devlet tarafından yüksek gümrük kuralının lanımının sağlanması
uygulanması,
B) Ülke genelinde dengeli gelir dağılımının sağlan-
III. II. Dünya Savaşı nedeni ile savaş ekonomisinin ması
uygulanması
C) Yeni istihdam alanları oluşturarak işsizliğin azal-
verilenlerin hangileri gösterilir? tılması

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) Ekonomik gelişmenin sürdürülebilir hale getiril-
mesi
D) I ve III E) II ve III
E) Ucuz iş gücü temini için dışardan göç alınması

2. Cumhuriyet’in ilk yıllarında ekonomik kalkınmanın 5. GAP, ülkemizin görece az gelişmiş şehirlerinde uygu-
sağlanması için tarımsal alanda çeşitli çalışmalar ya- lanmakta olan, çok sektörlü entegre bir bölgesel kal-
pılmıştır. kınma projesidir.
Aşağıdakilerden hangisi bu dönemde tarımsal Bu proje ile aşağıdakilerden hangisinin hedeflen-
alanda kalkınmayı arttırmak amacıyla alınan ön- diği söylenemez?
lemler arasında gösterilemez?
A) GAP Bölgesi’nde yaşayan insanların gelir düzeyi-
A) Toprak reformu yapılması ni yükseltmek

B) Aşar vergisinin kaldırılması B) Kırsal alandaki verimliliği ve istihdam olanaklarını
artırmak
C) Karabük demir-çelik fabrikasının kurulması
C) Bölgede bulunan büyük kentlere olan göçü hız-
D) Tarımda makineleşmenin sağlanması için teşvik- landırmak
ler verilmesi
D) Bölgede bulunan doğal kaynakların verimli kulla-
E) Ziraat Bankası aracılığıyla çiftçilere kredi imkanı nımını sağlamak
sağlanması
E) Bölgede yeni üretim alanları oluşturmak

3. Günümüzde gelişmemiş yerlerde yatırıma olan 6. Türkiye’de işsizlik büyük bir problem oluşturmaktadır.
talebin arttırılması için yapılacak uygulamalar ara- Türkiye’de işsizlik oranının yüksek olması ile aşa-
sında aşağıdakilerden hangisi gösterilemez? ğıdakilerden hangisi arasında bir ilişki vardır?
A) Ekonomik kaynakların yetersiz olması
A) Vergi indirimi yapılması B) Nüfus artış hızının yüksek olması
C) Sanayinin büyüme hızının yavaş olması
B) Arsa temin edilmesi D) Dışardan gelen göçler
E) Nüfus yoğunluğunun az olması
C) Gümrük kolaylığının sağlanması

D) Ucuz enerji imkânının sağlanması

E) Yatırımların devlet tarafından yapılması

TYT-AYT Türkiye Ekonomisini Etki. Un. - Ekonomi Pol. ve Kalkınma Projeleri COĞRAFYA 56

7. Aşağıda verilen ekonomik faaliyetlerden hangisi 10. � Liman kapasitelerinin artırılması
Türkiye’nin matematik konumuyla açıklanamaz? ŽŽ Üretimde yeni teknik ve yöntemlerin uygulanması
ŽŽ Atıkların değerlendirmesi için yeni yatırımlar plan-
A) Kıyı Ege ovalarında zeytin ve turunçgil tarımının lanması
yapılması ŽŽ Seracılık ve meyveciliğin geliştirilip teşvik edilmesi
ŽŽ Organize sanayi bölgelerinin kurulması
B) Doğu Karadeniz yaylalarının son yıllarda turizm ŽŽ Kömür işletmelerinin verimli çalışması
faaliyetleri için kullanılması � Demir çelik işletmelerinde kapasitenin artırılması
Yukarıda planlanan ve amaçları sıralanan proje
C) Tarım ürünlerinin hasadının ilk önce Akdeniz ova- aşağıdakilerden hangisidir?
larında başlaması
A) GAP B) DAP
D) Antalya ve İzmir arasındaki kıyı şeridinde yoğun
bir şekilde deniz turizminin yapılması C) DOKAP D) ZBK

E) Antalya kıyılarında yoğun bir şekilde seracılık fa-
aliyetlerinin yürütülmesi

E) Yeşilırmak HGP

8. Türkiye’nin ekonomisinin gelişmesinde özel konumu- 11. Ülkemizde ekonomik açıdan yeterince gelişememiş
nun önemi fazladır. ancak kalkınma potansiyeline sahip bölgeler mevcut-
Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’nin ekonomisinin tur. Bu tür bölgelerin gelişebilmesi için bölgesel kalkın-
gelişmesinde, özel konumuyla doğrudan ilişki ku- ma projeleri yapılmıştır.
rulamaz? Aşağıdakilerden hangisi bölgesel kalkınma proje-
lerimizden biri değildir?
A) Asya ile Avrupa arasında önemli ticaret ve transit
yollara sahip olması A) Doğu Anadolu Projesi

B) Zengin doğal gaz ve petrol yataklarına sahip Or- B) Zonguldak, Bartın, Karabük Projesi
tadoğu ve Hazar Bölgesi’ne yakın olması
C) Doğu Karadeniz Projesi
C) Dört mevsim koşullarının belirgin olarak yaşan-
ması D) Batı Anadolu Projesi

D) Asya ile Avrupa arasında yapılması planlanan E) Yeşilırmak Havzası Gelişim Projesi
enerji nakil hatları üzerinde bulunması

E) Yeraltı ve yerüstü doğal kaynaklan çeşitliliğinin
fazla olması

9. � Dağınık yerleşmelere hizmetlerin ulaştırılması 12. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planının “Bölgesel Kal-
gerleştirmektedir. kınma” bölümüne dahil edilen temel öncelikler; sür-
dürülebilirlik, bölgeler arası entegrasyon, yaşam kali-
ŽŽ Bölgede işsizlik ve göçler yoğun yaşanmaktadır. tesinin iyileştirilmesi, fırsat eşitliği ve katılım ilkelerini
hesaba katan bölgesel politikalar uygulamak suretiyle
ŽŽ Tarıma dayalı sanayi kolları gelişmemiştir. bölgeler arası dengesizlikleri azaltmaktır.

ŽŽ Turizm potansiyeli yüksek olmasına rağmen geliş- Buna göre bölgesel kalkınma planlarının amaçları
memektedir. arasında;

ŽŽ Limanların konumu uygun olmasına rağmen yük- I. yaşam standardını yükseltmek
leme ve boşaltma kapasiteleri düşüktür.
II. sosyoekonomik gelişmeyi sağlamak
Yukarıda başlıca sorunları verilen bölgede uygu-
lanması amacıyla fizibilite çalışması tamamlanan
bölgesel kalkınman planı aşağıdakilerden hangi-
sidir?

A) DAP B) ZBK III. tüm bölgelere eşit yatırım yapmak
özelliklerinden hangileri yer alır?

C) Yeşilırmak D) GAP A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

E) DOKAP D) II ve III E) I,II ve III

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Türkiye'de Tarım - Hayvancılık - Balıkçılık COĞRAFYA AYT 57

SINIF
SINIF
SINIF

1. A şağıdakilerden hangisi Türkiye’deki tarımsal fa- 4. B ir tarım ürününün ülkenin fark­lı ikl­im böl­ge­ler­ind­ e ye­
aliyetlerde makine kullanımının yaygınlaşmasını ti­şeb­ ilmesi, o ülkenin doğal koşullarına daha uyumlu
engelleyen faktörlerden biri değildir? olduğunu gösterir.
A) Dağlık ve engebeli alanların geniş yer kaplaması
Buna gör­ e, aşağ­ ıd­ a­ki tar­ ım ürün­le­rind­ en hang­ is­ i
B) Tarımsal iş gücünün ucuz olması Türk­ i­ye’nin doğal koşullarına daha uyumludur?

C) Tarım alanlarının bir kısmının küçük ve parçalı ol- A) Mısır B) Çay C) Buğday
ması
D) İncir E) Zeytin
D) Çiftçinin gelir seviyesinin düşük olması

E) Tarım ürünü çeşitliliğinin az olması

2. Karadeniz kıyılarında buğday ve pamuk yetişme- 5. Türkiye’de tarımının en önemli problemlerinden biri su-
mesinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? lamadır.
A) Yaz mevsiminin yağışlı geçmesi Aşağıdakilerden hangisi tarımsal faaliyetlerde su-
lamanın yetersiz olmasının ortaya çıkardığı sonuç-
B) Ormanların geniş alan kaplaması lardan biri değildir?
A) Ta­rımsal üret­i­mde dal­ga­lan­mal­ar ol­mas­ ı
C) Kıta sahanlığının dar olması
B) Tahıl tarımının yaygın olması
D) Kış mevsiminin ılık ve yağışlı geçmesi
C) Nadas alanlarının fazla olması
E) Bağıl nemin yıl boyu yüksek olması
D) Erozyon ile taşınan toprak miktarının fazla olması

E) Bi­rim alan­dan elde edilen ver­i­min yüksek olm­ as­ ı

3. A hır hayvancılığında et ve süt verimi mera hayvancılı- 6. Yıll­ık sı­cakl­ık ort­a­lam­ a­sın­ ın yüks­ ek, ta­rım mevs­ im­ in­ in
ğından çok daha yüksektir. uzun ol­du­ğu yer­ler yıld­ a bird­ en faz­la ürün alm­ a bak­ ı­
mın­dan elv­ e­rişl­i alanl­ard­ ır.
Süt üretimi Süt üretimi Hayvan sayısı
(bin adet)
(bin ton)
14 Sağılan hayvan sayısı 7

12 6
10 5

8 4 I III V
3
6 2 II
4 IV

2 1
0
0 II III IV V
I

Buna göre, yukarıda süt üretim miktarı ve hayvan Bun­ a gör­ e, yuk­ ar­ ıd­ a­ki har­ i­tad­ a verilen taralı alan-
sayıları verilen bölgelerin hangisinde ahır hayvan- lardan hang­ is­ i yıld­ a bir­den fazl­a ürün al­ma ba­kı­
cılığı daha verimli şekilde yapılır? mın­dan daha el­ver­ iş­li koşullara sah­ ipt­ir?

A) I B) II C) III D) IV E) V A) I B) II C) III D) IV E) V

TYT-AYT Türkiye'de Tarım - Hayvancılık - Balıkçılık COĞRAFYA 57

7. T ar­ım­da su­la­man­ ın yayg­ ınl­aşm­ a­sıyl­a birl­ik­te üre­tim 11. Seracılık açı­sın­dan doğal şartları en elverişsiz olan
mikt­ar­ınd­ a ve verimde öneml­i ar­tışl­ar olur. böl­ge Do­ğu Ana­dol­u’dur.

Bu durum üzerinde;
I
I. yüksek ve engebeli olması,
III
II V II. sebze ve meyve tüketiminin az olması,

IV III. sıcaklık ortalamalarının düşük olması,

IV. mera hayvancılığının yaygın olması

gi­bi fakt­ör­lerd­ en hang­ il­er­ i dah­ a et­ki­li­dir?

Buna göre, Türkiye’de sulamanın yaygınlaşması A) I ve II B) I ve III C) II ve III
yuk­ ar­ ıd­ ak­ i ha­rit­a­d­ a verilen ta­ra­lı alan­la­rın han­gi­
sind­ e ta­rım­sal üret­im ve verimde daha büyük bir D) II ve IV E) III ve IV
ar­tış­ a ne­den olur?
A) I B) II C) III D) IV E) V 12.

8. A şağıdakilerden hangisi Türkiye’de büyükbaş hay- III
vancılığı geliştirmek için yapılması gereken çalış-
malardan biri değildir? I II
A) Hay­van soy­lar­ı­ ısl­ah edil­me­li
B) Ahır hayv­ an­cıl­ı­ğı yaygınlaştırılmalı Yuk­ a­rıd­ a­ki har­ i­ta­da verilen taralı alanl­ar­da yay­gın
C) Üreticiye devlet desteği sağlanmalı olarak yapılan hayv­ an­cı­lık fa­aliy­ etl­e­ri, aşa­ğıd­ ak­ i­
D) Tarım alanları meraya dönüştürülmeli ler­in hang­ is­ in­de doğ­ru ver­ il­mişt­ir?
E) Erken ve kaçak kesimlerin önüne geçilmeli
I II III
9.
A) Kü­çük­baş Bü­yükb­ aş Kümes

B) Arı­cı­lık Küç­ ükb­ aş Bü­yükb­ aş

C) Bü­yük­baş Arıc­ ıl­ık Kü­çük­baş

D) Arı­cıl­ık Küç­ ük­baş Küm­ es

E) Kü­mes Büy­ ük­baş Arı­cıl­ık

13. Bazı tarım ürünleri devlet kontrolünde sınırlı alanlarda
üretilmektedir.

Aşağıdakilerden hangisi bu ürünlere örnektir?

Yu­kar­ ıd­ a­ki ha­ri­ta­da verilen taralı alanlarda aşa­ğı­ A) Zeytin B) Muz C) Haşhaş
dak­ i tar­ ım ürünl­e­rind­ en hang­ i­si­yetiştirilir?
D) İncir E) Fındık

A) Çay B) Fındık

C) Mercimek D) Mısır 14. Yağışın az, sulamanın olmadığı yerlerde tarımsal
faaliyetlerde nadas yöntemi uygulanır.
E) Tur­unç­gill­er

I. Artvin

II. Aksaray

10. Aşağ­ ı­dak­ i yerler­in hang­ i­sind­ e kümes hay­van­cı­lığ­ ı III. Yozgat
daha fazla ge­liş­m­ işt­ir?
A)  Batı Karadeniz IV. Muğla
B)  Hakkâri Yöresi
C)  Şanlıurfa çevresi Buna göre, yukarıda verilen illerin iklim özellikle-
D)  Çukurova ri düşünüldüğünde, hangilerinde nadas tarımının
E)  Menteşe Yöresi daha yaygın olduğu söylenebilir?

A) I ve II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve III E) III ve IV

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Türkiye'de Tarım - Hayvancılık - Balıkçılık COĞRAFYA AYT 58

SINIF
SINIF
SINIF

1. Karadeniz Bölgesi’nin kıyı kesimlerinde buğday tarımı- 4. Düşük kış sıcaklıklarından olumsuz etkilenen bir
nın yerini mısır tarımı almıştır. tarım ürünü aşağıdaki ovaların hangisinde daha
Bu durumun temel nedeni aşağıdakilerden hangi- kolay yetişir?
sidir? A) Silifke Ovası’nda

A) Nüfus yoğunluğunun az olması B) Erzurum Ovası’nda

B) Mısırın ekonomik getirisinin fazla olması C) Konya Ovası’nda

C) Buğdayın yetişme süresinin daha uzun olması D) Iğdır Ovası’nda

D) Yaz mevsiminin yağışlı geçmesi E) Harran Ovası’nda

E) Tarım arazilerinde makineden faydalanmanın az
olması

5. Hayvancılık faaliyetleri ile doğal bitki örtüsü ara-
sında yakın bir ilişki vardır.

I. Sığır yetiştiriciliği

2. II. Arıcılık

III. Koyun yetiştiriciliği

I III Buna göre, yukarıda verilen hayvancılık faaliyetle-
II rinin yapıldığı bölgelerin bitki örtüsü aşağıdakiler-
den hangisinde bir arada verilmiştir?

I II III

A) Çayır Orman Bozkır

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlarda yoğun B) Orman Bozkır Çayır
olarak yetiştirilen tarım ürünleri aşağıdakilerden
hangisinde doğru verilmiştir? C) Bozkır Çayır Orman

I II III D) Çayır Bozkır Orman

A) İncir Buğday Pamuk E) Orman Çayır Bozkır

B) Buğday Pamuk İncir

C) Pamuk İncir Buğday

D) İncir Pamuk Buğday 6. Enes , nisan ayında yakın bir akrabasını ziyaret etmek
için farklı bir şehre gidiyor. Enes gittiği şehirde yaşadığı
E) Buğday İncir Pamuk gözlemleri telefonunda arkadaşı Yaren ile paylaşıyor.
Bu gözlemlere göre, gündüz hava sıcaklıkları 30°C’ye
3. Aşağıda verilen tarım ürünlerinden hangilerinin kadar çıkarken geceleri 0°C’ye kadar düşüyor. Sabah-
üretiminde Karadeniz bölgesi ilk sırada yer alır? ları oluşan sis ve toprakta çiy damlacıkları birkaç saat
A) Buğday ve çay içinde yok oluyor. Akşam saatlerinde ise rüzgarın hızı
artıyor ve ortalık serinliyor.
B) Turunçgiller ve zeytin
Buna göre, Enes’in gittiği yer ile ilgili aşağıdaki
C) Elma ve üzüm yargılardan hangisi yanlıştır?

D) Fındık ve çay A) Küçükbaş hayvancılık yapılır

E) Pamuk ve tütün B) Yıkanmış ve kireçsiz topraklar fazladır.

C) Bozkır alanları yaygındır.

D) Nemlilik isteği az olan ürünler yetişir.

E) Tahıl tarımı yapılır.

TYT-AYT Türkiye'de Tarım - Hayvancılık - Balıkçılık COĞRAFYA 58

7. Sulanabilen tarım alanları geniştir. Kaliteli tohum kul- 10. Çukurova’da yıl içinde birden fazla tarım ürünü yetişti-
lanımı yaygındır. Birim alandan elde edilen verim yük- rilmektedir. Buğday hasadı yapıldıktan sonra genellikle
sektir. Makine kullanımı tarımsal üretimin her aşama- mısır veya soya üretimi yapılmaktadır.
sında yoğundur. Sermaye kullanımı fazladır.
Yukarıda Türkiye’de Marmara, Ege, Akdeniz, İç Ana- Bu durum üzerinde Çukurova’nın;
dolu ve Güneydoğu Anadolu’nun verimli ovaların-
da uygulanan tarım yönteminin özellikleri veril- I. verimli alüvyal topraklara sahip olması,
miştir. Buna göre özellikleri verilen tarım yöntemi
aşağıdakilerden hangisidir? II. iklim koşullarının uygun olması,
A) İntansif tarım
III. yer şekillerinin sade olması
B) Ekstansif tarım hangi özellikleri etkili olmuştur?

C) Nadas tarımı A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) Plantasyon tarımı D) II ve III E) I, II ve III

E) Münavebeli tarım 11. Türkiye’de üzüm ve elmanın yetişme alanının yaygın
olduğunu söyleyebiliriz.
8. Türkiye’de farklı iklim tiplerinin görülmesi yetiştirilen ta- Bu durum üzerinde aşağıdakilerden hangisi daha
rım ürünleri çeşitliliğini artırmıştır. fazla etkili olmuştur?
Aşağıdakilerden hangisinde verilen ürünlerin ülke- A) İç tüketiminin fazla olması
mizde yetiştirilmesi farklı iklim tiplerinin görüldü- B) Önemli ihraç ürünü olmaları
ğüne kanıt gösterilebilir? C) Soğuğa karşı dayanıklı olması
A) Çay - Fındık D) Ekonomik değerinin yüksek olması
E) Farklı toprak türlerinde yetişebilmesi
B) Buğday - Arpa
12. Türkiye’de yüzey şekillerinin yüksek ve engebeli olması
C) Zeytin - Fındık tarım arazilerinin oranını azaltmış, tarımsal faaliyetler-
de makine kullanımını zorlaştırmıştır.
D) Turunçgil - İncir
II
E) Mercimek - Arpa I III

9. Troposfer katmanında yükseldikçe sıcaklık her 100 IV
metrede 0,5 °C azalmaktadır. Bu durum bazı ekonomik V
faaliyetler üzerinde etkili olmaktadır.
Aşağıda verilenlerden hangisi bu duruma örnek Bu durumun, yukarıda verilen haritada numara-
olarak gösterilir? lı merkezlerden hangisinde daha belirgin olduğu
A) Türkiye’de tarım ürünlerinin dağların güneye ba- söylenebilir?
kan yamaçlarında diğer yamaca göre daha erken
olgunlaşması A) I B) II C) III D) IV E) V
B) Akdeniz kıyılarında buğday hasadının Marmara
Denizi kıyılarına göre daha erken başlaması 13. Türkiye’de iç kesimlerde yapılan tahıl tarımında, yıl-
C) Zeytin tarımının Akdeniz kıyılarında Ege Denizi lar içerisinde ürün üretiminde gözlemlenen dalga-
kıyılarına göre daha yüksekte yapılabilmesi lanmalar aşağıdakilerden hangisini kanıtlar?
D) Karadeniz’in doğu kıyılarında eğimli yamaçlarda
teraslama yapılarak çay tarımı yapılması A) Tarım arazilerinin yeterli olmadığını
E) Buğdayın Afyonkarahisar’a göre İzmir’de daha
erken olgunlaşması B) Tarımsal faaliyetlerde makineleşmenin yaygınlaş-
madığını

C) Kuru tarım yöntemlerinin yaygın olduğunu

D) Tarımsal üretimin iklim koşullarından bağımsız ol-
duğunu

E) Tarımda çalışan nüfusun yıllar içerisinde değiştiğini

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Türkiye'de Madenler ve Enerji Kaynakları COĞRAFYA AYT 59

SINIF
SINIF
SINIF

1. III V 5. A şağıda verilen maden ve çıkarıldığı şehir eşleştir-
I IV melerinden hang­ i­si yanl­ış­tır?
A) Linyit – Soma
II
B) Bor mineralleri – Susurluk

C) Bakır – Samsun

D) Demir – Divriği

E) Krom – Elazığ

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangi- 6.
sinde bor madeni çıkarılır? I

A) I B) II C) III D) IV E) V

III
II

2. Germencik, Tavşanlı ve Çatalağzı elektrik santral- Yu­kar­ ıd­ ak­ i har­ it­ad­ a verilen taralı alanlarda çı­kar­ ı­lan
lerinde kullanılan enerji kaynakları aşağıdakilerin mad­ enl­er aşağ­ ı­da­kil­erd­ en han­gis­ ind­ e doğ­ru olar­ ak
hangisinde doğru verilmiştir? verilmiştir?

Germencik Tavşanlı Çatalağzı

A) Doğal gaz Akarsu Jeotermal

B) Petrol Taş kömürü Linyit I lI III

C) Doğal gaz Linyit Akarsu A) Krom Bakır Petrol

D) Akarsu Doğal gaz Petrol B) Bakır Petrol Krom

E) Jeotermal Linyit Taş kömürü C) Petrol Krom Bakır

D) Krom Petrol Bakır

E) Bakır Krom Petrol

3. Aşağıdaki enerji kaynaklarının hangisinden elde 7. � Kastamonu Küre
edilen enerji miktarı, iklim koşullarına bağlı olarak ŽŽ Artvin Murgul
değişme gösterir? � Rize Çayeli

A) Nükleer B) Linyit C) Petrol Yuk­ ar­ ıd­ a­verilen yörelerde aşağıdaki madenlerden
hangisi çıkarılmaktadır?
D) Akarsu E) Taş kömürü

A) De­mir B) Ba­kır C) Liny­ it

D) Kur­şun E) Bok­sit

4. Türkiye’nin maden dış satımında, aşağıdaki ma- 8. Aşa­ğıd­ a­kilerden hang­ i­si liny­ it­le ça­lı­şan termik
denlerden hangisinin payı daha azdır? sant­rall­er­den bir­ i değ­ il­dir?

A) Taş kömürü B) Bor C) Krom A) Tavşanlı B) Soma C) Keban

D) Demir E) Bakır D) Yatağan E) Çayırhan

TYT-AYT Türkiye'de Madenler ve Enerji Kaynakları COĞRAFYA 59

9. I. Hekimhan 13. A şağıdaki enerji kaynaklarından hangisi Türk­ i­
II. Divriği ye’nin elektr­ ik ener­ji­si üret­im­ in­de daha büyük bir
paya sahiptir?
III. Guleman
A) Liny­ it B) Petrol C) Akarsu

IV. Fethiye D) Do­ğal­ gaz E) Jeo­ term­ al

Yu­ka­rıd­ a­ verilen şehirlerin hang­ il­e­rind­ e demir
madeni çıkarılmaktadır?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III 14. T ürk­ i­ye’de linyit kömür ya­takl­ar­ ı ile aşağ­ ı­dak­ i­lerd­ en
hang­ i­sin­ in da­ğı­lış­ ı aras­ ın­da büyük bir pa­ral­el­lik var­
D) II ve IV E) III ve IV dır?

10. A) Hidroelektrik santr­al­ler

I B) Termik santraller

C) Karstik araziler

D) Petrol rafinerileri

E) Volkanik dağlar

II

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlarda 15. Aşağıdaki bölgelerden hangisinin güneş enerjisi
çıkarılan madenler aşağıdakilerin hangisinde doğ- üretim potansiyeli daha düşüktür?
ru verilmiştir? A) Karadeniz
B) Akdeniz
I II C) İç Anadolu
D) Doğu Anadolu
A) Krom Bakır E) Ege

B) Bor Civa 16. A şağıdaki enerji santrallerinin hangisinde kullanı-
lan enerji kaynağı, santralin bulunduğu bölgenin
C) Linyit Demir dışından getirilmektedir?
A) Atatürk Hidroelektrik Santrali
D) Taş kömürü Demir B) Çatalağzı Termik Santrali
C) Yatağan Termik Santrali
E) Barit Feldspat D) Ovaakça Termik Santrali
E) Germencik Jeotermal Santrali
11. A şağ­ ı­dak­ i şehirlerin hangisinde krom çıkarılmadığı
hâlde krom işleme tesisleri bulunur?

A) Fethiye B) Antalya C) Köyceğiz

D) Dalaman E) Elazığ

12. T ürk­ iy­ e je­oter­mal enerji kay­nakl­arı bakımından çok 17. A şağıdaki enerji kaynaklarından hangisiyle çalı-
önemli bir potansiyele sahip olmasına rağmen sadece şan santrallerde, enerji üretimi iklim koşullarından
bir bölgede jeotermal santraller bulunur. daha çok etkilenir?

A)  Linyit – Taşkömürü

Türkiye’de jeotermal santral bulunan tek bölge aşa- B)  Doğalgaz – Petrol
ğıdakilerden hangisidir?
C)  Rüzgâr – Hidroelektrik
A) Ak­den­ iz B) Ege

C) Marm­ a­ra D) İç Anad­ o­lu D)  Jeotermal – Linyit

E) Karadeniz E)  Taş kömürü – Doğalgaz

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10LO1G1O1N2UZ Türkiye'de Madenler ve Enerji Kaynakları COĞRAFYA AYT 60

SINIF
SINIF
SINIF

1. T ürkiye’de maden çeşitliliğinin fazla olmasının ne- 5. G üneşli gün sayısının fazla olduğu yerler güneş enerji
deni aşağıdakilerden hangisidir? üretimi için daha elverişli şartlara sahiptir.
A) Jeolojik yapısının çeşitli olması

B) Yüksek ve engebeli olması
II IV
C) Levha sınırlarına yakın olması I V

D) Denizlerle çevrili olması III

E) Dağların doğu-batı uzanışlı olması

2. Aşağıdaki madenlerden hangisinin Türkiye’deki Buna göre, yukarıdaki haritada verilen taralı alan-
üretiminde Karadeniz bölgesi ilk sırada yer alır? ların hangisi güneş enerji üretimine daha elverişll-
A) Bakır B) Demir dir?

C) Krom D) Linyit A) I B) II C) III D) IV E) V

E) Bor mineralleri 6. � Sanayide en çok kullanılan madendir.

ŽŽ Türkiye’de daha çok Doğu Anadolu Bölgesi’nde
çıkarılır.

ŽŽ Türkiye’de çıkarılan madenin önemli bir kısmı Batı
Karadeniz’de işlenir.

ŽŽ İhtiyacın bir bölümü dışalımla karşılanır.

Yukarıda bazı özellikleri verilen maden aşağıdaki-
lerden hangisidir?

3. I. Rüzgâr A) Krom B) Barit C) Boraks
II. Güneş
D) Demir E) Bakır

III. Linyit

IV. Doğalgaz 7. T ürkiye’nin jeotermal enerji bakımından zengin ol-
masının nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Türkiye’nin enerji üretiminde yukarıda verilen A) Yüksek ve engebeli olması
enerji kaynaklarından hangilerinin kullanımı daha B) Kıtaların arasında yer alması
azdır? C) Denizlerle çevrili olması
D) İklim çeşitliliğinin fazla olması
A) I ve II B) I ve IV C) II ve III E) Yerkabuğunun kırıklı yapıda olması

D) II ve IV E) III ve IV

4. A şağıdaki madenlerden hangisinin tamamına yakı- 8. � Petrol sondajlarında çamurun ağırlaştırılmasında
nı Marmara Denizi’nin güneyindeki illerde çıkarılır? kullanılır.
A)  Demir
� Elbistan, Muş ve Antalya Gazipaşa en çok
B)  Feldispat çıkarıldığı yerlerdir.

C)  Alüminyum � Isıyı emme ve soğutma özelliği taşır.

D)  Bor mineralleri Yukarıda özellikleri verilen maden aşağıdakilerden
hangisidir?
E)  Manganez
A) Feldspat B) Barit C) Asbest

D) Manganez E) Antimon

TYT-AYT Türkiye'de Madenler ve Enerji Kaynakları COĞRAFYA 60

9. Türkiye’de madencilik ile ilgili olarak aşağıda veri- 13. Aşağıdaki Türkiye haritasında üç madenin çıkarıldığı
len bilgilerden hangisi yanlıştır? bazı yerler gösterilmiştir.

A) Türkiye’de madencilik faaliyetleri MTA ve özel sek- Buna göre, aşağıdakilerden hangisinde bu maden-
tör tarafından yürütülmektedir. ler doğru olarak verilmiştir?

B) Türkiye maden çeşitliliği fazla olan bir ülkedir.

C) Bor mineralleri rezervinde Türkiye dünyada ilk sıra-
da yer alır.

D) Madencilik Türkiye ekonomisine katkısı en fazla
olan ekonomik faaliyettir.

E) Doğalgaz ve petrol gibi enerji kaynağı madenlerde
Türkiye, kendine yetecek potansiyele sahip değil-
dir.

10. � Raman   
ŽŽ Batman
ŽŽ Adıyaman A) Taş kömürü Boksit Volfrom
ŽŽ Diyarbakır B) Demir Bakır Petrol
C) Bakır Demir Krom
Yukarıda verilen şehirlerde aşağıdaki madenler- D) Demir Krom Kükürt
den hangisi çıkarılır? E) Bor minerali Bakır Linyit

A) Petrol B) Manganez

C) Bor mineralleri D) Bakır

E) Alüminyum 14. Türkiye’de enerji tüketiminin artması farklı kaynak
türlerinin kullanımını yaygınlaştırmıştır.

I. Doğal gaz

11. Günümüzde Türkiye’nin tükettiği enerjinin yaklaşık ola- II. Su gücü
rak %6,3’ü rüzgâr santrallerinden karşılanır.
III. Jeotermal

Aşağıdaki şehirlerden hangisinin rüzgâr enerjisi IV. Petrol
üretim payı daha fazladır?
Buna göre, yukarıda verilen enerji kaynakların-
A)  İzmir B) Osmaniye dan hangilerinin kullanılmasının Türkiye açısından
daha ekonomik olduğu söylenebilir?
C)  Isparta D)  Kırşehir
A) Yalnız I B) Yalnız IV
E) Amasya
C) I ve II D) II ve III

E) III ve IV

12. Türkiye’de yeraltı kaynaklarının çeşitliliği fazla olması- 15. Türkiye, hidroelektrik enerji potansiyeli bakımından
na rağmen bu kaynakların birçoğu işletmeye açılama- Avrupa’da Rusya ve Norveç’ten sonra üçüncü sırada
maktadır. bulunmaktadır.
Türkiye’nin aşağıdaki özelliklerinden hangisinin bu
Buna göre, bir maden yatağının işletilmeye açıla- durumun nedeni olduğu söylenebilir?
bilmesi için; A) Ortalama yükseltisinin fazla, yer şekillerinin enge-
beli olması
I. rezervinin yeterli olması,
B) Akarsu rejimlerinin düzenli olması
II. kullanım alanının geniş olması,
C) Yağış miktarının fazla olması
III. içerisindeki tenör oranının yüksek olması,
D) Hidroelektrik enerji tüketiminin fazla olması
IV. büyük limanlara yakın olması
E) Karstik arazilerin yaygın olması
özelliklerinden hangilerinin etkili olduğu söylene-
mez?

A) Yalnız I B) Yalnız III C) Yalnız IV

D) I ve II E) II ve III

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 61
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Türkiye'de Sanayi
SINIF
SINIF

1. Türkiye’de sanayi kuruluşlarının dağılımı ile aşağı- 5. H am madde kaynakları ile fabrikaların birbirine yakın
daki ekonomik faaliyetlerden hangisi daha büyük olması sanayi için olumlu bir etmendir.
bir paralellik gösterir?
Buna göre, aşağıdaki fabrikaların hangisinde ham
A) Turizm B) Tarım C) Ulaşım maddeye yakınlık dışında bir faktör etkili olmuş-
tur?
D) Arıcılık E) Enerji A) Demirçelik fabrikası
B) Yağ fabrikası
2. Aşağıda verilen şehir ile o şehirde gelişmiş olan sa- C) Kâğıt fabrikası
nayi kolu eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? D) Konserve fabrikası
A) Adapazarı – Otomotiv E) Şeker fabrikası

B) Denizli – Tekstil 6. Türkiye’de sanayi sektörünün gelişimi ile ilgili ola-
rak aşağıda verilenlerden hangisi söylenemez?
C) Çanakkale – Seramik A) Cumhuriyet’in ilk yıllarında fabrika kurulumunda
gerekli araçların temin edilmesi için gümrük ver-
D) Samsun – Demirçelik gisi muafiyeti sağlanmıştır.
B) Sanayi üretiminin milli gelir içerisindeki payı
E) İzmir – Petrokimya Cumhuriyet Dönemi’nden günümüze kadar artış
göstermiştir.
3. T ürk­ iy­ e’de ba­zı san­ a­yi kol­lar­ının üretim miktarında ik- C) Cumhuriyet’in ilk yıllarında devlet tarafından cam,
lim koşullarına bağlı olarak dalgalanma olabilir. kâğıt, kumaş gibi sanayi kuruluşları kurulmuştur.
Bun­ a gö­re, aşağ­ ıd­ ak­ i san­ a­yi koll­ar­ ın­dan han­gis­ i­ D) 1950’den sonra yerli ve yabancı sermaye ortaklı-
nin üretim miktarında iklim koşullarına bağlı dalga- ğıyla kurulan kuruluşlar desteklenmiştir.
lanma görülmez? E) Günümüzde büyük sanayi kuruluşları doğrudan
A) Unlu mamuller sa­na­yi devlet tarafından kurulmaktadır

B) Yağ san­ a­yi

C) Tekstil san­ ay­ i

D) Kon­ser­ve sa­nay­ i

E) Demirçelik san­ ay­ i

4. Aşa­ğı­dak­ il­er­den hang­ is­ i Türk­ i­ye’de üretimi et­kil­e­ 7. Sanayi tesislerinin yoğun olduğu yerlerde hava kirliliği,
yen doğ­ al faktörlerden bir­ i değ­ ild­ ir? sanayi tesislerinin daha az olduğu yerlere göre daha
A) Coğrafi konum fazladır.

B) Dağların uzanışı Yalnızca bu bilgiye bakılarak aşağıda verilen şehir-
lerimizden hangisinde hava kirliliğinin diğerlerine
C) Yükselti göre daha az olması beklenir?

D) Teknolojik gelişme A) Artvin B) Sakarya

E) İklim koşulları C) Adana D) Bursa

E) Gaziantep

TYT-AYT Türkiye'de Sanayi COĞRAFYA 61

8. Ülkemizde bulunan petrol arıtma tesislerinden han- 12. II IV
gisi hammadde kaynağının yakınına kurulmuştur? III V
A) Batman
B) Orta Anadolu I
C) İpraş
D) Ataş Yu­kar­ıd­ a­ki haritada Türkiye’de sanayinin gelişmediği
E) Aliağa bazı yerler gösterilmiştir.

9. A şağ­ ıd­ a­ verilen endüstri kol­lar­ ın­dan hang­ is­ i­nin Bu yer­le­rin han­gis­ in­de, san­ a­yin­ in ge­li­şem­ em­ es­ ind­ e
Türkiye’de ge­liş­mes­ ind­ e tarım ve hayvancılığın et­ yer­şek­ ill­er­ in­ in en­geb­ e­li ol­ma­sı et­kil­i olm­ am­ ışt­ır?
kis­ i olmamıştır?
A) Süt end­ üstr­is­ inin A) I B) II C) III D) IV E) V
B) İpekli do­kum­ a endüstrisinin
C) Şe­ker end­ üstr­is­ inin 13. A şa­ğı­da ve­ri­len şehirlerin hangisinde bulunan pet-
D) Cam en­düst­ri­sinin rol rafinerisinde yerli petrol işlenmektedir?
E) De­ri en­düstr­is­ inin
A) İz­mir B) Batman C) İz­mit

D) Kı­rıkk­ al­e E) Mersin

10. Aşağ­ ı­da verilen şehirlerin han­gi­sin­ de ta­rım­sal ham­ 14. I. Ham­ madd­ e
madd­ e işl­e­yen end­ üst­ri kur­ u­luşl­a­rı­nın pa­yı­ daha II. Ula­şım
fazl­adır?
III. Enerji üretimi

IV. İş­ gü­cü
İstanbul’da endüstri faaliyetlerinin gelişmesinde

yukarıda verilen etmenlerden hangileri daha etkili
olmuştur?

A) Adana B) Elazığ C) Muğla A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) İzmit E) Batman D) II ve IV E) III ve IV

11. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de sanayinin ge- 15. Ülkemizde sanayi ve hizmet sektörlerinde çalışanların
lişmekte olduğunun göstergelerinden biri değil- oranı Cumhuriyet Dönemi’nden günümüze kadar bü-
dir? yük bir artış göstermiştir.
A) Dış ticaret hacminin artması Bu bilgiye bakılarak aşağıdaki çıkarımlardan han-
gisi yapılabilir?
B) Tarımda çalışan nüfus oranının azalması
A) Tarımsal üretim miktarının azaldığı
C) Çevre kirliliğinin artması
B) Sanayi üretiminden elde edilen gelirin azaldığı
D) Gelen yabancı turist sayısının artması
C) Ülkemizin ekonomik alanda gelişme gösterdiği
E) Kırdan kente göçlerin artması
D) Tarım alanlarının erozyona bağlı olarak daraldığı

E) Küresel iklim değişiminin tarımsal üretimi olum-
suz etkilediği

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 62
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Türkiye'de Sanayi
SINIF
SINIF

1. Tarım, sanayi ve hizmet sektörleri şehirlerin gelişme- 5. Türkiye’de sanayinin yoğunlaştığı bölgeler arasın-
sinde etkili olan ekonomik faaliyetlerdendir. da,

Bu faaliyetlerden sanayi sektörü aşağıdaki şehir- I. Güney Marmara
lerin hangisinin gelişmesine daha fazla katkı sağ-
lamıştır? II. Mersin Yöresi

A) İskenderun B) Kırşehir C) Yozgat III. Rize - Trabzon Yöresi

D) Karaman E) Aksaray IV. Yukarı Fırat Çevresi
bölgelerinden hangileri sayılamaz?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

2. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de sanayinin ge- D) II ve IV E) III ve IV
lişmesini etkileyen beşeri faktörlerden biri değil-
dir?

A) Hammadde 6. Isparta, Bünyan, Gördes, Kula gibi yörelerde geliş-
me gösteren sanayi kolu aşağıdakilerden hangisi-
B) Pazarlama dir?

C) Sermaye A) Bitkisel yağ

D) İşgücü B) Halı ve kilim dokuma

E) Yer şekilleri C) İlaç fabrikaları

D) Çimento ve cam

E) İpekli dokuma

3. Türkiye’de son yıllarda, 7. Türkiye’de sanayinin gelişmesinde rol oynayan en
ŽŽ hammadde dışalımının artması, önemli etmenlerden biri de ulaşımdır.
ŽŽ dış ticaret hacminin artması,
ŽŽ nitelikli işgücünün önem kazanması Aşağıdaki yerlerin hangisinde, karşısında verilen
sanayi kolunun gelişmesinde ulaşım koşulları et-
aşağıda verilenlerden hangisinin bir göstergesi ola- kili olmamıştır?
maz?
A) İzmir – Petro-kimya sanayisi
A) Endüstrinin geliştiğinin
B) Seydişehir – Alüminyum sanayisi
B) Enerji tüketiminin arttığının
C) İskenderun – Demir-çelik sanayisi
C) İşsizlik oranının azaldığının
D) Bursa – Otomotiv sanayisi
D) Turizm yatırımlarının azaldığının
E) Samsun – Bakır sanayisi
E) Sanayi ürünleri dışsatımının arttığının

4. Aşağıda verilen yer ve bu yerde bulunan sanayi 8. T ürkiye sanayi faaliyetlerinde ihtiyacı alan hammad-
kolları eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır? denin bir kısmını kendi kaynaklarından karşılarken, bir
A) Gaziantep - Pamuklu dokuma kısmını da ithalat yoluyla karşılar.
B) Eskişehir - Unlu gıda
C) Edirne - Süt ürünleri Aşağıdaki sanayi kollarından hangisinin hammad-
D) Konya - Petrol rafineri desinde Türkiye dışa daha az bağımlıdır?
E) Uşak - Dokuma
A)  Gübre B) Petro-kimya

C)  Elektrik-elektronik D) Tekstil

E) Makine

TYT-AYT Türkiye'de Sanayi COĞRAFYA 62

9. Aşağıdaki sanayi tesislerinden hangisinin verilen 13. Aşağ­ ı­da­ verilen endüstri koll­ar­ ın­dan han­gi­si­nin
ilde gelişmesinde, enerji kaynağına yakınlık etkili Türkiye’de gelişmesinde, tarımsal faaliyetlerin bir
olmuştur? etkisi olmamıştır?
A) İskenderun − Demir-çelik A) Yağ en­düst­ri­si

B) Erzurum − Et ve süt B) Cam ve seramik endüstrisi

C) Karabük − Demir-çelik C) Şe­ker en­düst­ri­si

D) Adana − Tekstil ve dokuma D) Tekstil ve dokuma end­ üst­ris­ i

E) İzmir Aliağa − Petro-kimya E) Konserve end­ üstr­i­si

10. H ammaddeye yakın olma, bazı sanayi kolları için ol- 14. Türkiye’de özellikle tarımsal faaliyetlere dayalı sanayi
mazsa olmaz bir durumdur. kolları gelişmiş olup, ağır sanayi fazla gelişme göste-
Buna göre, aşağıda verilen sanayi kollarının han- rememiştir.
gisinde fabrikanın hammaddeye yakın olma zorun-
luluğu vardır? Türkiye’de ağır sanayinin fazla gelişme göstereme-
A)  Pamuklu dokuma mesinin nedenleri arasında;
B)  Petro-kimya
C)  Şeker I. yeterli sermaye birikiminin olmaması,
D) Demir-çelik
E) Ferrokrom II. yüksek nitelikli iş gücünün yetersiz olması,

11. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de sanayinin geliş- III. teknolojik gelişmelerden yeterince yararlanıla-
mekte olduğunun göstergelerinden biri değildir? maması,
A) Hammadde dışalımının artması
B) Tarımda çalışan nüfus oranının azalması IV. tarıma dayalı sanayinin daha fazla gelir getirme-
C) Kentsel nüfus oranının artması si,
D) Kişi başına düşen milli gelirin artması
E) Turizm gelirlerinin azalması V. ham maddenin yeterli düzeyde olmaması
faktörlerinden hangileri sayılamaz?
12. Türkiye’de şeker sanayi daha çok iç bölgelerde geliş-
me gösterirken, bitkisel yağ Ege ve Marmara, orman A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III
ürünleri endüstrisi ise daha çok Karadeniz Bölgesi’nde
gelişme göstermiştir. D) III ve IV E) IV ve V
Bu durum aşağıdakilerden hangisine kanıt olarak
gösterilebilir? 15. Bazı sanayi faaliyetlerinin gelişme göstermesi yeraltı
A) Türkiye’nin hızla sanayileştiğine kaynaklarına bağlıdır. Yeraltı kaynağının bol olduğu
B) Türkiye’de enerji temininin kolay olduğuna yada temin etmenin kolay olduğu alanlarda sanayi te-
C) Türkiye’de çok farklı sanayi kollarının bulunduğu- sisleri yoğunlaşır.
na
D) Türkiye’de sanayi için gerekli işgücünün her bölge- İzmit
de bulunduğuna
E) Türkiye’de sanayi kuruluşlarının dağılışı ile ham- İzmir Kırıkkale
madde kaynakları arasında sıkı bir ilişki bulundu-
ğuna Mersin Batman

Buna göre, haritada verilen bölgelerde gelişme
gösteren sanayi tesisleri ile aşağıdaki yeraltı kay-
naklarından hangisi arasında bağlantının olduğu
söylenebilir?

A) Petrol B) Bor minerali C) Krom

D) Linyit E) Taş kömürü

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT 63

SINIF Türkiye'de Ulaşım - Ticaret - Turizm
SINIF
SINIF

1. Bir kentin gel­işm­ es­ in­de tar­ım, san­ a­yi, tic­ a­ret, ula­şım, 5. Türkiye dış ticaretinde sürekli açık veren bir ülkedir.
tu­rizm ve ma­den­ci­lik gi­bi ekonomik faaliyetlerden bir­i Bu durum üzerinde;
ya da birkaç­ ı ön plana çı­ka­bil­ir.
I. tarımsal ürün çeşidinin fazla olması,
Buna göre, aşa­ğı­da­ki kentl­er­den han­gi­si­nin ge-­
lişm­ es­ in­de sanayi, ticaret, tarım ve turizm beraber II. teknoloji ürünleri ithalatının yüksek olması,
etkili olmuştur?
III. trans­ it taş­ ı­mac­ ı­lığ­ ın ge­lişm­ iş olm­ as­ ı,

A) Muğla B) İzmir C) Ant­aly­ a IV. nüf­u­s artış hızının yüksek olması

D) İstanbul E) Giresun etmenlerin­den hang­ i­le­ri et­kil­i değ­ ild­ ir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

2. A şağ­ ı­da ve­ri­len şehirl­eri­n han­gis­ ind­ e tu­rizmin ge-
lişmesi karstik araziler üzerinde oluşan yer şekille-
rine bağlıdır?

A) Konya B) Bodrum

C) Nevşehir D) Pa­muk­ka­le

E) Uludağ 6. A şağıdakilerden hangisinin Türkiye’nin dış satı-
mındaki payı daha büyüktür?
3. K ar­ad­ en­ iz Böl­ges­ i uzun bir kıyı şeridine sahip olduğu A) Mobilya ürünlerinin
hâlde kıyı turizmi bakımından Ege ve Akdeniz kıyıları
kadar gelişmemiştir. B) Metalik madenlerin

Aşağ­ ı­da­ki­ler­den hang­ is­ i bu durumun nedenlerin- C) Ulaşım araçlarının
den biri değildir?
D) Çeşitli tarım ürünlerinin
A) Kış mevsiminin ılık geçmesi
E) Tekstil ürünlerinin
B) Yaz mevsiminin yağışlı olması
7. Aşağıdaki grafik, Türkiye’nin 2012 yılında beş ülkeyle
C) Bulutluluk oranının yüksek olması yaptığı ithalat ve ihracat miktarlarını göstermektedir.

D) Gü­neş­len­me sür­e­sinin kısa olması Milyar dolar Dış satım Dış alım

E) Kıta sahanlığının dar olması

30

27

24

21

18

15

4. Geçmişte halkı tarım ve hayvancılıkla geçinen bir 12
yörede turizm etkinliklerinin gelişmesi aşağıdaki-
lerden hangisine neden olmaz? 9
A) Hal­kın ge­lir düz­ e­yin­ in artmasına
6
B) Mevsimlik göç almasına
3
C) Ticari faaliyetlerin gelişmesine
0 Almanya ABD İtalya Çin Rusya
D) Sa­nay­ i ku­rul­uşl­a­rı­nın art­mas­ ına
Buna göre, Türkiye’nin hangi ülke ile yaptığı ti-
E) Ula­şım ağının gel­iş­me­sine carette, dış ticaret açığı daha fazladır?

A) Almanya B) ABD C) İtalya

D) Çin E) Rusya

TYT-AYT Türkiye'de Ulaşım - Ticaret - Turizm COĞRAFYA 63

8. Türkiye’de iç ti­car­ et­in gelişmesi önc­ e­likl­e aşağ­ ıd­ a­ 12. Türk­ iy­ e’nin bazı bölgelerinde turizm faaliyetlerinin ge-
ki­ler­den han­gi­sin­ e bağlıdır? lişmesinde, ilginç ve görmeye değer özellikte yer şekil-
A) Hayvancılığın gelişmesine lerinin varlığı etkili olmuştur.

B) Kentleşmenin artmasına
I
C) Ula­şı­mın ge­liş­mes­ i­ne
II IV
D) Nü­fu­s miktarının art­mas­ ı­na III V

E) Ta­rımsal ürün çe­şitl­il­i­ğin­ in artmasına

9. T ürkiye’nin aşağıdaki ülkelerden hangisi ile yaptığı Buna göre, yuk­ ar­ ıd­ ak­ i ha­ri­tad­ a verilen taralı alanla-
dış ticarette, dış ticaret hacmi daha düşüktür? rın han­gis­ ind­ e tu­rizmin ge­liş­mes­ in­de volkanik arazi-
lerde oluşan yer şek­ ill­e­ri et­ki­li ol­muş­tur?
A) ABD B) Çin C) Ukrayna
A) I B) II C) III D) IV E) V
D) Almanya E) Rusya
13. Tür­kiy­ e’nin tur­ izm­ özellikleri ile ilg­ i­li olarak aşağ­ ı­
10. A şağıda verilen yerlerden hangisine demir yolu ile da ve­ril­en­ler­den hang­ is­ i yan­lış­tır?
ulaşmak mümkün değildir? A) Kar­ad­ e­niz Böl­ge­si’nde kıyı tu­rizm­ i gel­iş­memiş­tir.
A) Menteşe Yöresi B) Ege Bölg­ e­si’nde turizmin gelişmesinde doğal ve
kültürel özellikler beraber etkili olmuştur.
B) Batı Karadeniz C) Kültür turizm bölgelerinde tu­rizm faa­ liy­ et­ler­i yıl bo­
yunc­ a sür­mek­ted­ ir.
C) Çukurova D) Ege Böl­ge­si’nde yaz tur­izm sezonu Ak­den­ iz
Bölgesi’nden dah­ a uzundur.
D) Erzurum - Kars Yöresi E) Türkiye’ye gelen yabancı turist sayısı yurt dışından
gelen Türk turist sayısından daha fazladır.
E) Orta Karadeniz
14. Aşağ­ ı­da ver­i­len yerl­eri­n hang­ i­sin­de, tur­iz­min geliş-
me göst­erm­ e­si farkl­ı bir etm­ en­ e bağl­ıd­ ır?

A) Çanakkale Truva

B) İstanbul

C) İzmir Efes

D) Manisa Sard

11. E) Bursa Uludağ
I
II III IV 15. Türkiye’nin ulaşımı ile ilgili olarak aşağıda verilen
V bilgilerden hangisi yanlıştır?

Yer şekillerinin dağlık ve engebeli olduğu yerlerde ula- A) Türkiye’de en yaygın olarak kullanılan ulaşım yolu
şım maliyeti daha yüksektir. kara yoludur.

Bu­na gö­re, yuk­ a­rı­da­ki har­ i­ta­da verilen numaralı B) Türkiye’de kara ve demir yolu ulaşımı dağların uza-
doğrultuların hang­ i­sinde ya­pı­la­cak kara yolunun nışı ile paralellik gösterir.
mal­iy­ et­i­daha fazl­a olur?
C) Batı Anadolu’da kıyı ile iç kesimler arasındaki ula-
A) I B) II C) III D) IV E) V şım Karadeniz kıyılarından daha kolaydır.

D) Karasal iklim bölgelerinde kış mevsiminde ulaşım-
da aksamalar yaşanmaktadır.

E) Dağların kıyıya dik uzandığı yerlerde kara yolu ula-
şımında geçitler kullanılır.

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT 64

SINIF Türkiye'de Ulaşım - Ticaret - Turizm
SINIF
SINIF

1. 5. A şağıda verilen geçitlerden hangisi Hatay’ı karayo-
lu ile İskenderun’a bağlar?

A) Belen B) Gülek C) Zigana

D) Çubuk E) Ecevit

Yukarıdaki haritada demiryolları gösterilmiştir. 6. Türkiye’de dağların uzanışı ve eğim gibi faktörler nede-
Tür­ki­ye’de­demiryolu ulaşımının da­ha çok doğu-ba­tı niyle her yere demiryolu ağı yapılamamaktadır.

yönünde gelişmesinin nedeni aşağ­ ı­dak­ il­er­den han­ Aşağıdaki illerden hangisinde yer şekillerinin uy-
gis­ idir? gun olması dolayısıyla demir yolu ağı bulunmak-
A) Sıradağların kuzey-güney yönünde uzanması tadır?
B) Yükseltinin kısa mesafede değişmesi
C) İklim çeşitliliğinin fazla olması A) Antalya B) Hakkari C) Trabzon
D) Fay hatlarının doğu-batı yönünde uzanması
E) Sıradağların doğu-batı yönünde uzanması D) Kastamonu E) Eskişehir

2. A şağıdakilerden hangisi Hazar Havzası’nda bulu- 7. Y er şekillerinin dağlık ve engebeli olduğu yerlerde de-
nan petrolü Gürcistan ve Türkiye üzerinden dünya- miryolu ulaşımı gelişmemiştir.
ya taşıyan boru hattıdır?
A) Mavi Akım Boru Hattı Aşağıda verilen şehirlerin hangisinde demiryolu
B) Doğu Anadolu Boru Hattı ulaşımının gelişmesi yukarıdaki yargı ile çelişir?
C) Şahdeniz Boru Hattı
D) Kerkük - Yumurtalık Boru Hattı A) Adapazarı B) Samsun C) Edirne
E) Bakü - Tiflis - Ceyhan Boru Hattı
D) Erzurum E) Karaman
3. B ir limana kara ve demiryolu ile bağlı olup, mal alışve-
rişinde bulunan bölgeye hinterland (ard bölge) denir. 8. Aşağıdakilerden hangisi Karadeniz bölgesinde yer
alan geçitlerden biri değildir?
Aşağıdaki limanlardan hangisinin hinterlandı daha A) Ilgaz Dağı Geçidi
geniştir? B) Sertavul Geçidi
A) Samsun B) Zonguldak C) Kop Geçidi
C) İzmir D) İskenderun D) Ecevit Geçidi
E) Bandırma E) Zigana (Kalkanlı) Geçidi

4. Aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisinin ge- 9. Türkiye’nin aşağıdaki ülkelerin hangilerinden yap-
lişmesi, Türkiye’de iç ticaretin gelişmesine daha tığı ithalatta doğalgaz ilk sırada yer alır?
büyük katkı yapmıştır? A) İran – Rusya
A) Tarım B) Ulaşım B) Almanya – Çin
C) Turizm D) Madencilik C) ABD – Fransa
E) Balıkçılık D) Rusya – Almanya
E) Fransa – Japonya

TYT-AYT Türkiye'de Ulaşım - Ticaret - Turizm COĞRAFYA 64

10. T icaret şehirleri; geniş bir hinterlanda sahip işlek ula- 14. Türk kültürünün en belirgin özelliklerinden biri de hü-
şım yollarının kavşak noktasındadır. Liman şehri ola- küm sürdüğü bölgelerdeki komşu kültürlerden etkilen-
rak gelişmiş korunaklı bir limana sahiptir. Şehrin geliş- mesi ve onları etkilemesidir.
mesine bağlı olarak değişen orta ya da büyük ölçekli
sanayi tesisleri, ticaret mallarının alınıp satıldığı, üre- Buna göre, aşağıdaki kültürlerden hangisi Türk
tildiği, depolandığı çok sayıda işyeri, pazar, panayır ve kültürünü etkilememiştir?
fuarlar, büyük ve küçük alışveriş merkezleri vardır.
A) Aztek kültürü B) Arap kültürü
Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki parçada anlatı-
lan şehirlere örnek verilebilir? C) İran kültürü D) Çin kültürü

E) Yunan kültürü

A)  Trabz­ on B) İz­mir
D) An­tal­ya
C)  Zonguldak

E) Si­nop 15. ve 16. soruları paragrafa göre cevaplayınız.

11. Aşa­ğıd­ a­ki ürün­lerd­ en han­gi­si Türk­ i­ye’nin ihraca- Her ülke, ürettiği ürünü Dünya pazarlarına sunar.
tında (dışsatım) dah­ a büy­ ük bir pa­ya sa­hip­tir? Bazı ürünler pazar araştırması gerektirirken, maden,
A) Ta­rım ürünl­er­i petrol, cevher, kömür, tahıl, orman ürünleri, et, balık,
hayvan derisi, gıda, kauçuk, çelik, yüksek değer taşı-
B) Metalik mad­ enl­er yan mamuller, sanayi ürünleri, mamul giyim eşyaları
v.b. başlıca ürünlerin ülkenin ana ihtiyacı olmasından
C) Değerli taşlar dolayı pazarı hazırdır. Bütün bu ürünlerin ülkeler arası
kolayca taşınması deniz yoluyla gerçekleşir. Dünya ti-
D) Sa­na­yi ürün­ler­i caretinde yapılan mal alım ve satımları tanınan başlıca
ürünlerden oluşur. Sanayileşmiş ülkeler, bu pazarları
E) Hay­van­sal ürünl­er elinde bulundurmakta ve kontrolleri altında tutmakta-
dır. Gelişmekte olan bazı ülkelerde ise bu ürünler için
12. T ürkiye, dış ticaretinde sürekli açık veren bir ülke- tamamen yeni bir ticaret imkânı doğar. Bu faaliyetlerin
dir. geliştirilmesi için yeni liman değişim ilişkileri, pazar iliş-
kilerinin gelişmesini de beraberinde geliştirir. Mal çeşit-
I. Ürün çeşidi ve kalitesi artırılmalı leri çoğaldıkça, Pazar hacmi de genişler.

II. Yeni pazarlama stratejileri geliştirilmeli 15. Parçaya göre, aşağıdaki yargılardan hangisine va-
rılamaz?
III. Kırdan kente göç önlenmeli A) Sanayileşmiş ülkelerin küresel ticaretteki etkisi faz-
ladır.
IV. Nüf­us­ artış hızı azaltılmalı B) Dünya ticaretinde deniz yolu taşımacılığının önemli
bir payı vardır.
Tür­kiy­ e’nin dış tic­ ar­ e­tte açık ver­meme­si için yu­ka­ C) Küresel ticaretin gerçekleşmesinde üretim ve tüke-
rı­da­verilenlerden han­gil­e­ri yapılmalıdır? tim bölgeleri rol oynar.
D) Ülkeler arasındaki ticaretin oluşmasında karşılıklı
A) I ve II B) I ve III C) II ve III ihtiyaçlar belirleyici rol oynar.
E) Birbirine komşu olan ülkeler arasındaki ticaret hac-
D) II ve IV E) III ve IV mi, birbirine uzak ülkeler arasındaki ticaret hacmi-
ne göre daha dardır.
13. T ürkiye’nin güneyinde dağların denize paralel uzanma-
sı kıyı ile iç kesimler arasında ulaşımı zorlaştırdığı için 16. Dünya ticaretinde önemi fazla olan ürünlerin ortak
ulaşım bazı yerlerde geçitlerden yapılmaktadır. özelliği aşağıdakilerden hangisidir?
A) Temel ihtiyaç malzemeleri olmaları
Aşağıdakilerin hangisinde Akdeniz bölgesindeki B) Taşıma maliyetlerinin yüksek olması
geçitler bir arada verilmiştir? C) Tropikal bölgelerden elde edilmeleri
D) Soğuk iklim bölgelerinde üretilmeleri
A) Zigana – Kop – Ilgaz – Ecevit E) Düşük teknoloji kullanılarak üretilmeleri

B) Belen – Gülek – Sertavul – Çubuk

C) Ilgaz – Kop – Belen – Sertavul

D) Ecevit – Sertavul – Çubuk – Boludağı

E) Boludağı – Gülek – Zigana – Ilgaz

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
TYTBoAş:dı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../..... TEST
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT 65

SINIF Türkiye'de Ulaşım - Ticaret - Turizm
SINIF
SINIF

1. “Türkiye’de limanların gelişmesi üzerinde yüzey şekille- 4. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye’de hazırlanan tu-
rinin etkisi daha çok hissedilmektedir. Çünkü......” rizm stratejilerinin hedefleri arasında sayılamaz?
A) Uluslararası pazarda ilk sıralarda yer almak
Yukarıda limanlar konusunda değerlendirme yapan B) Bölgesel gelişmeleri destekler sektör haline ge-
bir kişi sözünü aşağıdaki ifadelerden hangisi ile ta- tirmek
mamlarsa daha doğru olur? C) Tanıtım ve pazarlama faaliyetlerini geliştirerek
markalaşmak
A) Limanların yük ve yolcu taşıma kapasitesi kıyı de- D) Kıyı turizminin payını arttırmak
rinliğine bağlıdır. E) Turistik değerleri turist için çekim noktası haline
getirmek
B) Liman ile iç bölgeler arasında ulaşım koşullarınının
sağlanabilmesi gerekir. 5. Bir limanın iş yapma gücü, gerisinde bulunan yerleş-
menin büyüklüğüne, ürün çeşitliğine ve limanın ulaşım
C) Limanların gelişmesi şelf alanının geniş olmasına ağının gelişmiş olmasına bağlıdır.
bağlıdır. Aşağıdaki limanlarımızdan hangisi daha az geliş-
miştir?
D) Limanların çevresinde yoğun bir nüfus bulunur. A) İzmit B) İskenderun
C) Bandırma D) Sinop
E) Limanların başka limanlar ile bağlantısının kurul- E) İzmir
ması gerekir.
6. Dünya’da çok az ülke Türkiye kadar zengin tarihi mi-
2. Tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu alanlarda ticari faa- rasa sahiptir. Unesco Dünya Miras listesinde yer alan
liyetler gelişmiştir. Örneğin; Karadeniz tarım bölgesinin farklı özelliklerde mekanlar vardır.
çay ve fındığı, Akdeniz tarım bölgesinin turunçgilleri, İç Unesco Kültür Mirası listesinde yer alan mekanlar
Anadolu tarım bölgesinin buğdayı, Ege tarım bölgesi- arasında hangisi yer almaz?
nin üzüm ve inciri, iç ve dış pazarlara gönderilir. A) Safranbolu Evleri
B) Selimiye Camii
Buna göre, bu tarım bölgelerinde aşağıdaki faali- C) Kapadokya Yöresi
yetlerden hangisinin gelişeceği söylenebilir? D) Mevlana Müzesi
E) Nemrut Kommagene Heykelleri
A) Ticaret B) Madencilik
7. Aşağıda verilen şehir ve turizm varlığı eşleştirme-
C) Enerji üretimi D) Turizm lerinden hangisi yanlıştır?
A) Çanakkale – Truva Antik Kenti
E) Arıcılık B) Bolu – Safranbolu Evleri
C) Adıyaman – Nemrut Heykelleri
3. Ülke sınırları içinde yapılan alışverişleri kapsayan D) İzmir – Efes Antik Kenti
iç ticaret, Türkiye’de oldukça canlıdır. Bunu sağla- E) Denizli – Pamukkale Travertenleri
yan faktörler arasında;

I. farklı ürünlerin yetiştirilmesi

II. dış ticaret açığının ortaya çıkması

III. ulaşım koşullarının gelişmiş olması

IV. ürünler ve ürünlerin hasat zamanlarının bölgeden
bölgeye farklılık göstermesi

V. nüfus dağılışının düzensiz olması
durumlarından hangileri yer almaz?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) II ve III E) IV ve V

TYT-AYT Türkiye'de Ulaşım - Ticaret - Turizm COĞRAFYA 65

8. I. Safranbolu 12. Aşağıdakilerden hangisi Türk kültürünü oluşturan
maddi öğelerden biridir?
II. Pamukkale Travertenleri ve Hierapolis A) Hukuk kuralları
B) Din ve inançlar
III. Göreme Milli Parkı ve Kapadokya C) Komşu kültürler
D) Coğrafi konum
IV. Divriği Ulu camii ve Darüşşifası E) Örf ve âdetler

Yukarıda UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan
bazı turizm alanları verilmiştir.

Hangileri doğal ve kültürel özellikleri bir arada ba-

rındıran karma özellikli miras alanlarıdır?

A) Yalnız II B) I ve III C) I ve IV

D) II ve III E) III ve IV

9. Turizm faaliyetlerinin geliştiği yerlerde beşeri, ekono- 13. I. Doğal güzelliklerin yaygın olması
mik ve sosyal alanlarda da değişmeler olur.
Buna göre, bir şehirde turizm faaliyetlerinin ge- II. Tarihi ve kültürel zenginliklerin bulunması
lişme göstermesi aşağıdakilerden hangisini en az
etkiler? III. Güneşli gün sayısının fazla olduğu plajların olması
A)  Ulaşım ağını
B)  İnşaat sektörünü IV. Kalıcı karların bulunduğu dağlık alanların bulun-
C)  Yıl içindeki nüfus değişim oranını ması
D)  Hediyelik eşya sektörünü
E)  Seracılık faaliyetlerini Yukarıda turizm faaliyetlerinin gelişmesine katkıda bu-
lanan bazı faktörler verilmiştir.
10. A şağıdakilerden hangisi Türk kültürünün genel
özelliklerinden biri değildir? Buna göre, bu faktörlerden hangilerinin Ege Böl-
A) Türk kültürünün ocağı Anadolu’dur. gesi’ndeki turizm faaliyetlerine katkı sağladığı söy-
B) Karasal iklim özelliklerinin etkisinde kalmıştır. lenemez?
C) Çok eski ve köklü bir kültürdür.
D) Birçok kültürden etkilenmiş ve bu kültürleri etkile- A) Yalnız I B) Yalnız IV C) I ve II
miştir.
E) Hem göçebe hem de yerleşik özellikler taşır. D) II ve III E) III ve IV

11. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan “Tür- 14. Aşağıdaki tabloda 2012-2018 yılları arasında
kiye Turizm Stratejisi (2023)” ile turizm sektöründe ger- Türkiye’ye gelen toplam turist sayısı ve elde edilen tu-
çekleştirilmek istenen hedefler belirlenmiştir. rizm gelirleri verilmiştir.
Aşağıdakilerden hangisi bu hedeflerden biri değil-
dir? Yıllar Toplam Turist Turizm Geliri
A) Yabancı sermayeden yardım alarak nüfusumuzu Sayısı (Milyon Dolar)
ülke dışı turizme yönlendirmek 2012
B) Sürdürülebilir turizm yaklaşımını benimsemek 2013 31 782 832 29 007 003
C) Ekoturizm, golf turizmi, sağlık turizmi gibi alternatif 2014 34 910 098 32 308 991
turizm türlerini geliştirmek 2015
D) 2023 yılına kadar turizm sektöründe marka konu- 2016 36 837 900 34 305 903
muna gelmek 2017 36 244 632 31 464 777
E) Zengin doğal ve kültürel değerleri tanıtarak ülkeyi 2018 25 352 213 22 107 440
çekim merkezi haline getirmek 32 410 034 26 283 656
39 566 327 29 512 926

Tabloya göre, aşağıdakilerden hangisine ulaşıla-
maz?

A) En fazla turizm geliri 2014 yılında elde edilmiştir.

B) 2016 yılında Türkiye’ye gelen turist sayısı azalmış-
tır.

C) Türkiye’de yaşanan ekonomik krizler turizm sektö-
rünü de etkilemiştir.

D) Verilen yıllar içerisinde turist başına en fazla gelir
2014 yılında elde edilmiştir.

E) 2013 yılındaki turizm geliri 2016 yılındakinden
daha fazladır.

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 66
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Küresel Ortam
SINIF
SINIF

1. Ekonomik faaliyetleri oluşturan üretim, dağıtım ve tü- 5. IV
ketim üzerinde doğal ve beşerî faktörler beraber etki-
lidir. III
II
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi ekonomik faali- I
yetleri etkileyen doğal etmenlerden biri değil­dir?
A) Yer şekilleri

B) İklim

C) Ham madde Yukarıdaki haritada verilen numaralı bölgelerden
hangileri, petrol ve doğal gaz yatakları bakımından
D) Sermaye daha zengindir?

E) Su kaynakları

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

2. Aşağıdakilerden hangisi (ekonomik faaliyetlerin 6. Aşağıdakilerden hangisi göç alan yerlerde ortaya
temel unsurlarından olan) üretimi etkileyen beşerî çıkan sorunlardan biri değildir?
faktörlerden biri değildir? A) Çarpık kentleşme
A) Teknoloji
B) Trafik sıkışıklığı
B) Yerleşim özellikleri
C) İş gücü açığı
C) Tarımsal faaliyetler
D) Alt yapı yetersizliği
D) Sermaye
E) Hava kirliliği
E) İş gücü
7. Dünya Miras Alanı, UNESCO’nun 21 ülkeden oluşan
3. Ş eker fabrikalarının üretim alanlarına yakın yerle- Dünya Mirası Komitesi tarafından belirlenir. Dünya Mi-
re kurulmasının en önemli nedeni aşağıdakilerden ras Alanı olarak belirlenen yerler, Dünya Mirası Prog-
hangisidir? ramı listesine dahil edilir. Bu listede yer alan varlıklar
A) Taşıma maliyetinin düşük olması çeşitlilik gösterir. Orman, dağ, göl, bina, anıt, çağlayan
veya şehir gibi.
B) Ham maddenin çabuk bozulması Buna göre, bazı varlıkların Dünya Mirası
Programı’na alınmasının amacı aşağıdakilerden
C) İş gücünün daha ucuz olması hangisidir?
A) Ülkeler arasındaki ulaşım ve iletişim olanaklarını
D) Pazarlamanın daha kolay olması geliştirmek

E) Ulaşımda aksamalar yaşanması B) Program dahilinde listeye alınan varlıkların benzer-
lerini oluşturmak
4. Aşağıdaki ekonomik faaliyetlerden hangisi şehirle-
rin sosyal ve kültürel yapısında daha az değişime C) Doğal kaynaklardan yararlanmada yeni yöntem ve
neden olur? metotlar geliştirmek

A) Tarım B) Sanayi C) Ulaşım D) Doğal kaynakların ekonomik faaliyetlerde ham
madde ya da enerji kaynağı olarak değerlendiril-
D) Turizm E) Eğitim mesini sağlamak

E) İnsanlığın ortak mirasındaki çarpıcı kültürel ve
doğal önemi olan alanları kataloglamak, isimlen-
dirmek ve korunmasını sağlamak

TYT-AYT Küresel Ortam COĞRAFYA 66

8. Aşağıdakilerden hangisi dünyanın en önemli sanayi 12. A şağıdakilerin hangisinde sanayi ve hizmet üretim
üretim alanlarından biri değildir? bölgeleri yanlış eşleştirilmiştir?
A) Kuzeybatı Avrupa
B) Japonya Sanayi üretim Hizmet üretim
C) Güneydoğu Asya bölgesi bölgesi
D) Orta Doğu
E) Kuzey Amerika’nın batısı A) Rusya Güneydoğu Asya
B) ABD Japonya
9. C) Japonya ABD
D) Kuzey Afrika Orta Doğu
E) Güneydoğu Asya Batı Avrupa

13. I. Temel ihtiyaçlar
II. İnsan kaynakları

III. Gelir seviyesi

Yukarıdaki haritada verilen taralı bölgelerde aşağı- IV. Ulaşım yolları
dakilerden hangisinin üretim alanları gösterilmiştir?
A) Toprak ürünleri Yukarıda verilenlerden hangileri dağıtımı etkileyen
B) Petrol beşerî faktörler arasında yer almaz?
C) Hayvancılık
D) Orman ürünleri A) I ve II B) I ve III C) II ve III
E) Balıkçılık
D) II ve IV E) III ve IV

10. D ağlık ve engebeli bölgelerde; 14. İngiltere’nin endüstrisinin gelişmesinde aşağıdaki-
lerin hangisinin payı en büyüktür?
I. bitki örtüsü,
A) Zengin petrol yataklarına sahip olması
II. ulaşım,
B) Bir ada üzerinde olması
III. ham madde,
C) Gelişmiş ülkeler arasında yer alması
IV. iklim
D) Akarsuların ulaşıma elverişli olması
etmenlerinden hangilerinin üretim ve dağıtım faa-
liyetleri üzerindeki olumsuz etkisi daha fazladır? E) Zengin taşkömürü ve demir yataklarına sahip ol-
ması
A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

11. ‰

Yukarıdaki grafikte beş ülkenin doğum oranı ile nüfus 15. Dünyanın en gelişmiş ulaşım ağına sahip ülkelerinden-
artış oranı gösterilmiştir. dir. Demir yolu ulaşımına büyük önem verilmiştir. Geli-
şen teknoloji ile birlikte saatteki hızı 300km’ye kadar
Buna göre, hangi ülkenin daha fazla göç aldığı söy- ulaşan hızlı trenler ülkede seferler yapmaktadır. Ülke-
lenebilir? de kara yolununda önemi çok büyüktür. Kara yollarının
A) I B) II C) III D) IV E) V toplam uzunluğu 1 milyon km’yi geçmiştir.

Buna göre ulaşım özellikleri verilen ülke aşağıdaki-
lerden hangisidir?

A) Fransa
B) İngiltere
C) Abd
D) Japonya
E) Çin

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 67
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Küresel Ortam
SINIF
SINIF

1. Nijerya ve Hindistan’da halkın büyük bir çoğunluğu 5. Hollanda, Almanya, gibi ülkelerin kıyılarında haliç olu-
kırsal kesimde yaşarken ABD ve Fransa’da kentlerde şumu görülürken, İtalya, Mısır gibi ülkelerin kıyılarında
yaşamaktadır. haliç oluşumuna rastlanmamaktadır.
Buna göre, bu farklılığın sebebi aşağıdakilerden
hangisidir? Buna göre, İtalya ve Mısır’da haliç oluşumuna rast-
lanmamasının temel sebebi aşağıdakilerden hangi-
A) Nüfus miktarı sidir?

B) Gelişmişlik seviyesi A) Yerşekillerinin sade olması

C) İklim koşulları B) Gel - git etkisinin az olması

D) Yerşekilleri C) İklim koşullarının elverişli olmaması

E) Coğrafi konum D) Ulaşım ağlarının gelişmemiş olması

E) Önemli liman kentlerinin olmaması

2. Aşağıdakilerden hangisi Fransa’da Akdeniz iklimi- 6. Hindistan’da tarımda çalışanların oranının fazla olma-
nin görüldüğünün kanıtıdır? sına rağmen alınan verim düşüktür.
A) Maki bitki örtüsünün görülmesi.
B) Orta kuşakta yer alması. Bu durum üzerinde;
C) Bozkır bitki örtüsünün görülmesi.
D) Cephe yağışlarının görülmesi. I. Tarımın insan ve hayvan gücüyle yapılması
E) Kuzey Yarımküre’de yer alması
II. Sulama olanaklarının az olması

III. Arazinin tarıma uygun olması
gibi faktörlerin etkisi bulunmaktadır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

3. Aşağıda bazı ülkelerin özellikleri verilmiştir. D) I ve III E) II ve III

ŽŽ Dünya’nın en geniş iğne yapraklı ormanlık alanla- 7. Japonya ve Hindistan ile ilgili olarak aşağıda veri-
rına sahiptir. len bilgilerden hangisinde bir yanlışlık yapılmıştır?

ŽŽ Ganj, Brahmaputra ve Godaveri en önemli akarsu- A) Japonya’da tarımda çalışan nüfus az olmasına rağ-
larıdır. men alınan verim yüksektir.

ŽŽ Ülke topraklarının bir kısmı denizin doldurulması ile B) Her iki ülkede de muson ikliminin etkili olduğu alan-
kazanılmıştır. lar vardır.

ŽŽ Sanayi Devrimi’nin başladığı ülkedir. C) Hindistan yer altı kaynakları bakımından daha zen-
gindir.
Yukarıda verilen özelliklere bakıldığında hangi ül-
kenin bir özelliği verilmemiştir? D) Japonya daha çok sanayi ürünleri ithalatı yapar.

A) Hindistan B) Norveç E) Hindistan’da tarımda ektansif yöntemler kullanılır.

C) Rusya D) Hollanda

E) İngiltere

4. Aşağıdakilerden hangisi Nijerya’ya ait bir özellik- 8. Ekonomik özellikleri göz önüne alındığında;
tir?
I. İngiltere
A) Afrika’nın en gelişmiş ülkesidir.
II. Çin
B) Ekonomisinde sanayi ve hizmet sektöründe çalı-
şanların oranı fazladır. III. Kamboçya

C) Dünya’nın önemli kereste ihracatçılarındandır. IV. Hindistan

D) Hammadde ithalatını yoğun olarak yapar. gibi ülkelerin hangilerinde II. ve III. ekonomik faali-
yetlerde çalışanların oranı daha fazladır?
E) Akdeniz iklim kuşağında yer alır.
A) I ve II B) II ve III D) I ve IV

D) III ve IV E) I ve III

TYT-AYT Küresel Ortam COĞRAFYA 67

9. � Avrupa’da en yoğun deniz ulaşım ağına sahiptir. 14. Aşağıda verilen yerlerden hangisi, uluslararası ça-
tışmaların yaşandığı bölgelerden biri değildir?
ŽŽ Ren - Maas en önemli akarsularıdır. A) Afganistan B) Japonya C) Keşmir
D) Kafkaslar E) Filistin
ŽŽ Büyükbaş hayvancılık gelişmiştir.
15. A şağıdakilerden hangisi Birleşmiş Milletler Güven-
� Dünya’nın en önemli çiçek üreticisidir. lik Konseyi’nin beş daimi üyesinden biridir?
A)  Kanada
ŽŽ Petrol ve doğalgaz en önemli yeraltı kaynaklarıdır. B)  İtalya
C)  Almanya
Yukarıda özellikleri verilen ülke aşağıdakilerden D) Fransa
hangisidir? E) Japonya

A) Belçika B) Norveç C) Hollanda 16. Aşağıdakilerden hangisinde NAFTA’ya üye ülkeler
bir arada verilmiştir?
D) İsveç E) İngiltere A) ABD – Arjantin – Brezilya
B) Kanada – Meksika – ABD
10. � Avrupanın Kuzey batısında Britanya Adalar toplu C) Uruguay – Paraguay – Honduras
luğu üzerinde yeralır. D) Brezilya – Meksika – Arjantin
E) Kanada – Brezilya – Kolombiya
ŽŽ Yer altı kaynakları bakımından zengin olmama-
sına rağmen sanayisi gelişmiştir. 17. A şağıdakilerden hangisi uluslararası sıcak çatış-
maya neden olan doğal unsurlardan biri değildir?
ŽŽ Ilıman Okyanusal iklim etkilidir. A) Enerji kaynakları
B) Yer altı kaynakları
Yukarıda özellikleri verilen Avrupa ülkesi aşağıda- C) Topraklar
kilerden hangisidir? D) Su kaynakları
E) Din ve mezhep farklılıkları
A) Hollanda B) Danimarka C) İngiltere
18. Nil Nehri, dünyanın en uzun nehridir. Havzası Afrika
D) Fransa E) İspanya kıtasının onda birini kaplar. Havzası içinde yer alan ül-
keler arasında zaman zaman sorun yaşanır.
11. Türkiye, aşağıda kısa adları verilen küresel ve böl-
gesel örgütlerden hangisine üye değildir? Nil Nehri’nin geçtiği bölgelerde yer alan ülkeler
arasında sorun yaşanmasının temel nedeni aşağı-
A) OPEC B) G20 C) BM dakilerden hangisidir?
A) İklim özellikleri
D) NATO E) OECD B) Yer şekilleri
C)  Jeolojik yapı
12. A şağıdakilerden hangisi Birleşmiş Milletler’in bün- D) Yer altı kaynakları
yesinde yer alan alt kurumlardan biri değildir? E) Dini farklılıklar
A) OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü)

B) UNICEF (Çocuklara Yardım Fonu)

C) WHO (Dünya Sağlık Örgütü)

D) FAO (Gıda ve Tarım Örgütü)

E) UNESCO (Bilim ve Kültür Örgütü)

13. I. Nil
II. Amazon

III. Fırat

IV. Ganj

Yukarıda verilen akarsulardan hangileri geçtiği
bölgelerde ülkeler arası sorunlara neden olur?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 68
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Küresel Ortam
SINIF
SINIF

1. Avrupa Birliği’ni diğer küresel ve bölgesel örgüt- 5. Aşağıdakilerden hangisi Greenpeace’in çalışma
lerden ayıran en önemli özellik aşağıdakilerden alanı içinde yer almaz?
hangisidir? A) Nükleer santrallerin kapatılması
A) Ortak para birimi kullanılması
B)  Ormanların korunması
B) II. Dünya Savaşı’ndan sonra kurulmuş olması
C) Kültürel mirasın korunması
C) Tek bir kıtadan üye ülkeler olması
D) Küresel ısınmanın önlenmesi
D) Ekonomik amaçlarla kurulmuş olması
E) Ticari balina avcılığının yasaklanması
E) Üye sayısı en fazla olan örgüt olması

2. I. (OECD) Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü 6. Aşağıdaki doğal kaynaklardan hangisinin sıcak ça-
II. (NATO) Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü tışmaya neden olduğu söylenemez?
A) Petrol B) Doğal gaz
III. Birleşmiş Milletler C) Akarsu D) Toprak
E) Mağaralar
IV. (İİT) İslam İşbirliği Teşkilatı
7. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 15 üye ülkeye sa-
Türkiye, yukarıda verilen küresel ve bölgesel örgüt- hiptir. Bu ülkelerden beş tanesi daimi üye, on tanesi ise
lerden hangilerinin kurucu üyesidir? seçilmiş üyelerdir.

A) I ve II B) I ve III C) II ve III Güvenlik Konseyi’ni oluşturan beş daimi üyeyi,
diğer üye ülkelerden ayıran en önemli fark aşağı-
D) II ve IV E) I, III ve IV dakilerden hangisidir?
A) Nüfus miktarlarının yüksek olması
3. P etrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü ya da kısaca OPEC, B) Ekonomik bakımdan gelişmiş olmaları
net petrol ihraç eden ve bilinen dünya petrol rezervleri- C) Kurucu üye ülkeler olmaları
nin üçte ikisini ellerinde bulunduran 12 ülkenin oluştur- D) Veto hakkına sahip olmaları
duğu konfederasyondur. E) NATO’ya üye olmaları
Aşağıdaki ülkelerden hangisi OPEC üyesi değildir?
A) Rusya 8. Birleşmiş Milletler,İkinci Dünya Savaşını kazanan ül-
keler tarafından savaş sonrası ortaya çıkabilecek so-
B) Venezuela runları çözmek amacıyla 24 Ekim 1945 tarihinde ku-
rulmuştur. 51 ülke ile birlikte Türkiye’de kurucu ülkeler
C) Suudi Arabistan arasındadır.

D) Endonezya Yukarıda verilenlere göre;

E) Angola I. BM’nin kuruluş amacı,

4. A vrupa Birliği ya da kısaca AB, yirmi sekiz üye ülkeden II. BM’nin kuruluş tarihi,
oluşan ve toprakları büyük ölçüde Avrupa kıtasında bu-
lunan siyasi ve ekonomik bir örgütlenmedir.

Aşağıdaki ülkelerden hangisi Avrupa’da yer aldığı III. BM’nin günümüzdeki üye sayısı
hâlde Avrupa Birliği’ne üye değildir?
bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?

A) İspanya B) İsviçre C) Malta A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II

D) Almanya E) Portekiz D) II ve III E) I,II ve III

TYT-AYT Küresel Ortam COĞRAFYA 68

9. I. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 12. Günümüz dünyasında bazı ülkeler askerî, ekonomik
II. Uluslararası Para Fonu ve siyasal anlamda iş birliği yaparak bazı örgütlerin
III. NATO kurulmasını sağlamıştır. Bu örgütlerin amacı, üye ül-
kelerin çıkarlarını korumak veya ekonomik etkinliklerini
Türkiye’nin üyesi olduğu yukarıdaki örgütlerin sı- artırmaktır.
nıflandırılması aşağıdakilerin hangisinde doğru
verilmiştir? Aşağıdakilerden hangisi ekonomik amaçla kurulan
küresel örgütlerden biri değildir?

I II III A) Greenpeace B) OPEC C) IMF

A) Askeri Siyasi örgütler Ekonomik D) OECD E) Dünya Bankası
örgütler örgütler

B) Siyasi Ekonomik Askeri
örgütler örgütler örgütler
13. Orta Doğu’nun dünya açısından çok önemli strate-
C) Ekonomik Askeri örgütler Siyasi jik bir bölge olmasında;
örgütler örgütler

D) Siyasi Askeri örgütler Ekonomik I. kutsal mekanları barındırması,
örgütler örgütler
II. önemli petrol rezervlerine sahip olması,

E) Askeri Ekonomik Siyasi III. nüfus potansiyelinin yüksek olması,
örgütler örgütler örgütler
IV. önemli ticaret yollarının kavşak noktasında bulun-
ması

özelliklerinden hangileri etkili olmuştur?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

10. Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’den geçen “Bakü D) I, II ve IV E) II, III ve IV
- Tiflis - Ceyhan” boru hattı ile ilgili olarak;
14. l. Gelişmekte olan ülkelerdeki büyüme hızlarını
I. Türkiye’nin enerji taşımacılığından elde ettiği ge- arttırmak
lirlerin artmasını sağlamıştır.

II. Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan arasındaki ticari II. Üye ülkelerde halkın yaşam standardını iyileştir-
ilişkilerin artmasını sağlamıştır. mek

III. Azerbaycan petrollerinin Avrupa ülkelerine taşın- III. Nükleer silahlanmaya son verilmesini sağlamak
masında Türkiye’nin önemini artırmıştır.

yargılarından hangileri söylenebilir? IV. İşsizliğin ortadan kaldırılmasını sağlamak

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III V. Petrol fiyatlarını ve üretim miktarlarını belirlemek

D) I ve II E) I, II ve III Yukarıda verilenlerden hangilerinin Ekonomik Kal-
kınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) amaçları ara-
sında yer aldığı söylenemez?

A) Yalnız lll B) l ve ll C) ll ve V

D) lll ve V E) lV ve V

11. Hazar Bölgesi’nin petrol ihraç potansiyelinin giderek 15. Küresel boyuttaki siyasal örgütlerden olan Birleş-
artacağının düşünülmesi şu anda faaliyette bulunan miş Milletlerin kuruluş amacı aşağıdakilerden han-
boru hatlarının petrol ihracatını gerçekleştirmede ye- gisidir?
tersiz olacağını göstermiştir. Bu nedenle, Hazar Böl-
gesi’ndeki petrol ve doğal gazı taşıyacak yeni projeler A) II.Dünya Savaşı sonrası ortaya çıkabilecek anlaş-
ortaya çıkmıştır. mazlıkları çözmek

Aşağıdakilerden hangisi bu projelerden biri değil- B) Üye ülkeler arasında düşük vergili ticaret yapmak
dir?
C) Petrol fiyatlarının ve üretim miktarlarının belirlen-
A) Bakü – Tiflis – Ceyhan boru hattı mesini sağlamak

B) Nabucco doğal gaz boru hattı D) ABD’nin ekonomik kriz yaşayan ülkelere parasal
desteğini sağlamak
C) Kazakistan – Çin petrol boru hattı
E) Dünya genelinde çevre olaylarına duyarlılığı arttır-
D) Kazakistan – Türkmenistan – İran petrol boru hattı mak

E) Bakü – Tiflis – Erzurum – Ankara doğal gaz boru
hattı

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 69
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Biyoçeşitlilik ve Ekosistem
SINIF
SINIF

1. K endine özgü iklimi, bitki örtüsü ve hayvan toplulukları 4. Aşağıdakilerden hangisi oksijenin üretildiği du-
bulunan bölgelere biyom adı verilir. rumlardan biridir?
Aşağıdakilerden hangisi çöl biyomunun özellikle- A) Vücuttaki besinlerin yakılması
rinden biri değildir? B) Bitkilerin fotosentez yapması
A) Biyoçeşitliliğin az olması C) Kömürün yanması
D) Suyun buharlaşması
B) Günlük sıcaklık farkının fazla olması E) Canlıların solunum yapması

C) Çöl hayvanlarının açık renkli olması 5. Akarsuyun akış hızı, fiziksel ve kimyasal özelliği, barın-
dırdığı hayvan türü ve sayısı üzerinde etkilidir.
D) Yağış rejiminin düzenli olması

E) Toprakların aşırı tuzlu olması

2. Aşağıdakilerden hangisi karbonun tüketildiği du- I
rumlardan biri değildir? II
A) Fotosentez olayı
B) Orman yangınları III
C) Kömür ve petrol oluşumu IV
D) Deniz hayvanlarının kabuk oluşumu
E) Karbonatlı kayaç oluşumu V

3. Buna göre, yukarıdaki haritada verilen numaralı
noktaların hangisinde biyolojik üretim ve çeşitlilik
daha azdır?
A) I B) II C) III D) IV E) V

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanlarda etkili 6. A şağıdakilerden hangisi ekosistemlerin genel
olan biyom göz önüne alındığında, bu bölgeler için özelliklerinden biri değildir?
aşağıdakilerden hangisi söylenemez? A) Ekosistemler canlı ve cansız unsurlardan oluşur.
A) Sıcaklık yüksek, yağış boldur.
B) Farklı ekosistemlerde canlı tür ve sayıları eşittir.
B) Biyoçeşitlilik fazladır.
C) Ekosistemlerde enerji akışı tek yönlüdür.
C) Yağış ve sıcaklık isteği fazla olan bitkiler için elve-
rişli bölgelerdir. D) Dengeli bir ekosistemde üretici, tüketici ve ay-
rıştırıcı bir arada bulunur.
D) Günlük ve yıllık sıcaklık farkı azdır.
E) Farklı ekosistemler arasında çakışma bölgeleri bu-
E) Bitki örtüsü kışın yaprak döken ormanlardan olu- lunabilir.
şur.
7. Aşağıda verilen canlılardan hangisi farklı bir bi-
yomda yaşar?

A) Deve B) Fok C) Kutup ayısı

D) Kutup tilkisi E) Penguen

TYT-AYT Biyoçeşitlilik ve Ekosistem COĞRAFYA 69

8. E nerji akışı ve besin piramidi ile ilgili olarak aşağı- 12. Aşağıda verilen yerlerin hangisinde biyoçeşitlilik
da verilen bilgilerden hangisi yanlıştır? daha fazladır?
A) Besin piramidinde enerji akışı bitkilerden otçullara, A) Asya Kıtası’nın kuzeyinde
otçullardan etçillere doğrudur. B) Amazon Havzası’nda
B) Besin piramidinde enerjinin %10’u bir üst gruptaki C) Kuzey Afrika’da
canlıya aktarılır. D) Avrupa’nın güneyinde
C) Besin piramidinde yukarı doğru çıkıldıkça biyokütle
azalır. E) Orta Asya’da
D) Üçüncül tüketiciler ihtiyaçları olan enerjiyi bitkiler-
den alır. 13. • Bireyin kendini ve çevresini etkileyen yaşam
E) Ayrıştırıcılar besin piramidinin her aşamasında et- biçimi, doğadaki görevi
kilidir.
• Canlıların yaşamsal faaliyetlerini devam ettirdiği
9. G ün­ ey Amer­i­ka ve Afr­i­ka’da yap­ ı­lan je­olo­jik araş­tır­ma­ bölge
lar, bu kıt­a­lard­ a bul­un­ an bit­ki ve hay­van fo­sil­ler­in­ in bir­
bir­i­ne ben­zer old­ u­ğun­ u or­tay­ a çık­ ar­mış­tır. • Bir bölgede yaşamını sürdüren hayvan toplulukları

Yukarıdaki parçada canlıların yeryüzüne dağılışını • Canlıların birbiriyle ve çevreleri ile etileşiminin in-
etkiyen faktörlerden hangisine örnek verilmiştir? celeyen bilim dalı
A) İklim değişmeleri
B) Yer şekilleri Aşağıdaki kavramlardan hangisine ait bir bilgi yu-
C) İklim karıda verilmemiştir?
D) Diğer canlılar
E) Kıtaların kayması A) Fauna B) Ekoloji

10. H avadaki serbest azot, aşağıdakilerden hangisinin C) Ekoloijik niş D) Biyom
sonucunda nitrat tuzlarına dönüşür?
A) Güneş ışınları ile E) Habitat
B) Fotosentez olayı ile
C) Orman yangınları ile 14. A şağıda verilen biyom ve hayvan türü eşleştir-
D) Yıldırım ve şimşek ile meler­ inden hangisi yanlıştır?
E) Tropikal rüzgârlar ile
A) Tundra – Ren geyiği

B) Çöl – Fil

C) Dağ – Kartal

D) Savan – Çita

E) Kutup – Penguen

15. Dağ biyomlarında, dikey yönde değişen iğne yapraklı
ormanlar ile bitki örtüsünden yoksun alanlar yer alır.
Kartal, dağ keçisi, tibet öküzü, kar tavşanı ve bazı yır-
tıcı hayvanlar bu biyomun hayvan türlerini oluşturmak-
tadır.

11. B iyoçeşitlilikle ilgili olarak aşağıda verilen bilgiler- I II
den hangisi yanlıştır? Ekvator III
A) Ekvatoral bölgede biyoçeşitlilik fazladır.
IV V
B) Çöl biyomunda biyoçeşitlilik azdır.
Buna göre, yukarıdaki haritada numaralandırılan
C) Akarsu ağızlarında biyoçeşitlilik artar. alanlardan hangisi dağ biyomları içerisinde yer
alır?
D) Orman yangınları biyoçeşitliliği azaltır.
A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Biyoçeşitlilik Ekvator’dan kutuplara doğru düzenli
olarak azalır.

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 70
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Biyoçeşitlilik ve Ekosistem
SINIF
SINIF

1. Çalılık biyomunu, ormanların tahrip edilmesiyle orta- 4. Kanada’da yaklaşık 15 memeli hayvan türü varken bu
ya çıkan çalılıklar ve bodur ağaçlar oluşturur. Çalılık sayı Orta Amerika’da 150’ye kadar ulaşır.
biyomu genellikle Akdeniz ikliminin doğal yayılış ala- Bu durum, hayvan türlerinin dağılışı üzerinde aşa-
nındadır. ğıdakilerden hangisinin etkisine bağlanabilir?

Buna göre, aşağıdakilerden hangisi çalılık biyomu- A) Yer çekiminin
nu oluşturan doğal bitki örtülerindendir?
B) Atmosfer basıncının
A) Çayır B) Savan C) Tundra
C) Sıcaklık koşullarının
D) Maki E) Step
D) Yer şekillerinin

E) Tarımsal faaliyetlerin

2. Soru: ---- 5. Dağ sıraları yakın bölgeler arasında meydana getirdiği
Cevap: Belli bir bölgede yaşayan canlılar ile bunların iklim farklılığı canlı yaşamı üzerinde de farklılığa neden
cansız çevreleriyle oluşturduğu bütündür. olmuştur. Dağların kıyıya paralel uzandığı yerlerde de-
Yukarıda cevabı verilen soru aşağıdakilerden han- nize dönük yamaçlarda ılıman iklim koşullarına bağlı
gisidir? olarak canlı çeşidi daha fazladır. Örneğin, Torosların
A) Biyom nedir? denize bakan güney yamaçlarındaki canlıların tür ve
B) Habitat nedir? sayısı Torosların İç Anadolu’ya bakan kuzey yamaçla-
C) Ekosistem nedir? rından daha fazladır.
D) Fotosentez nedir? Yukarıdaki açıklamaya göre, dağ sıralarının yamaç-
E) Paleocoğrafya nedir? larda farklı canlı türlerinin oluşturması aşağıdaki-
lerden hangisiyle açıklanamaz?
3. Bitki ve hayvan türleri yaşamlarını devam ettirebilmek
için bulundukları ortamın iklim koşullarına uyum sağla- A) Güneşlenme sürelerinin farklılığıyla
mak zorundadırlar. Buna adaptasyon adı verilir.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi canlıların B) Toprak nemin farklılığıyla
adaptasyonuna örnek olarak gösterilemez?
A) Doğal yaşam koşullarının değişmesine bağlı ola- C) Yağış miktarının farklılığıyla
rak bazı canlıların nesillerinin tükenmesi
B) Yüksek nem ve sıcaklığa sahip bölgelerdeki D) Tarımsal faaliyetlerin farklılığıyla
ağaçların uzun boylu, geniş yapraklı ve gür olma-
sı E) Sıcaklıkların farklılığıyla
C) Bazı çöl bitkilerinin su ihtiyaçlarını karşılayabil-
mek için derin kök sistemlerine sahip olması 6. Bakı durumundan dolayı dağların Güneş’ten daha faz-
D) Çöl bölgelerinde bazı hayvanların renklerinin la enerji alan kısımlarıyla diğer yamaçlarda yaşayan
diğer bölgelerde yaşayan hayvanlara göre açık bitki ve hayvan toplulukları farklılık gösterir. Aynı şekil-
olması de dağların denize dönük yamaçları daha fazla yağış
E) Kutup bölgelerinde yaşayan fokların düşük sıcak- aldığı için gür bir bitki örtüsüne sahiptir.
lıktan fazla etkilenmemeleri için vücutlarının kalın Yukarıdaki açıklama, yeryüzündeki canlı dağılışı
bir yağ tabakası ile kaplı olması üzerinde aşağıdaki faktörlerden hangisinin etkisini
göstermektedir?

A) İnsanın

B) Toprağın

C) Yer şekillerinin

D) Kıta hareketlerinin

E) İklim değişikliklerinin

TYT-AYT Biyoçeşitlilik ve Ekosistem COĞRAFYA 70

7. Canlı çeşitliliğini etkileyen faktörlerin başında iklim 10. Su molekülleri; güneş enerjisi ve yerçekiminin etkisiyle
özellikleri gelmektedir. Bir bölgede yetişen bitki örtü- litosfer, hidrosfer ve atmosfer arasında hareket eder.
sü ve o bölgede yaşayan hayvan toplulukları bölgenin Suyun bu hareketine su döngüsü denir. Su döngüsü-
iklim koşullarına bağlıdır. Bazı iklim bölgelerinde canlı nün yeryüzünde birçok olaya faydası vardır.
türü çeşitliliği fazla, bazılarında ise azdır.
Buna göre, aşağıdaki iklim özelliklerinden hangi- Bunlar:
sinin yaşandığı bölgelerde canlı çeşitliliğinin daha
fazla olması beklenir? ŽŽ Kayaçların çözünmesinde etkilidir.
A) Yıl boyunca sıcaklığın 0 °C’ nin altında olduğu
B) Yaz mevsiminin yağışlı, kış mevsiminin ılık oldu- ŽŽ Canlıların sıvı ihtiyaçlarını karşılamak için gereklidir.
ğu
C) Yıl boyunca sıcaklığın yüksek ve yağışın fazla ol- ŽŽ Besin maddelerinin alınması ve fotosentez için ge-
duğu reklidir.
D) Yıl boyunca sıcaklığın yüksek ve kuraklığın fazla
olduğu ŽŽ Bir bölgede değişik bitki ve hayvan türlerinin bulun-
E) Yazların serin, kışların ılık ve her mevsimin yağış- ması için gereklidir.
lı olduğu
Yukarıdaki su döngüsünün yararları arasında aşa-
8. Aşağıdakilerden hangisi, yeryüzünde canlı türlerini ğıdakilerden hangisi yer almaz?
tehdit eden beşerî faktörlerden biri değildir?
A) Hayvan türlerinin aşırı avlanması A) Bitki B) Hayvan C) Toprak
B) Çevre kirliliğinin artış göstermesi
C) Tarımda kimyasal ilâçların kullanılması D) Biyoçeşitlilik E) Suyun devamlılığı
D) Jeolojik dönemler içinde iklim koşullarında deği-
şimlerin olması 11.
E) Sanayileşme ve nüfus artışına bağlı olarak yerle-
şim birimlerinin büyümesi Bitkilerin fotosen-
tezde kullanmaları
9. � Azotun bağlanması bazı bakteriler tarafından ger-
çekleştirilir. Bu bakteriler ölmüş canlıların yapıla- ---?--- Deniz hayvanlarının
rındaki organik maddeleri parçalayarak bunları kabuk bağlaması
nitratlara dönüştürür.
ŽŽ Toprakta ve bazı bitkilerin köklerinde bulunan azot Canlıların ölmesiyle
bağlayıcı bakteriler sayesinde bitkiler, nitratları alır kömürün oluşması
ve bünyelerine katar.
ŽŽ Azot, besin zinciri ile bitkilerden otçullara, otçular- Karbonatlı kayaç-
dan da etçilere geçer. ların oluşması
Yukarıdaki açıklamadan aşağıdakilerden hangisine
ulaşılabilir? Yukarıdaki şemada soru işareti (?) ile gösterilen
A) Azotun kaynağının bitkiler olduğuna yere aşağıdakilerden hangisi yazılmalıdır?
B) Bitkiler topraktaki azotu yok ettiklerine A) Karbondioksitin açığa çıkma durumları
C) Canlıların bünyesinde azotun bulunmadığına B) Besin zincirindeki halkalar
D) Su ve topraktaki azotun aynı olmadığına C) Azotun üretilme durumları
E) Hayvanların azotu doğrudan kullanamadıklarına D) Karbondioksitin tüketilme durumları
E) Enerji kaynakları tüketilme nedenleri

12. Canlıların yaşam alanlarını terkederek başka böl-
gelere göç etmesinin nedenleri arasında aşağıda-
kilerden hangisi gösterilemez?

A) İklim koşullarının değişmesi

B) Su kaynaklarının tükenmesi

C) Besin maddelerinin azalması

D) Doğal bitki örtüsünün çeşitlenmesi

E) İnsanların doğal çevre üzerindeki olumsuz etkisi-
nin artması

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 71
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Çevre ve Toplum
SINIF
SINIF

1. Bozkırların yaygın olduğu ve yarıkurak iklim koşulla- 4. Bilindiği üzere doğanın kendi içerisinde bir işleyişi var-
rının görüldüğü Orta Asya’da küçükbaş hayvancılık dır. Bu işleyişe bilerek veya bilmeyerek insan tarafından
yaygındır. sürekli müdahale edilmektedir ve bu müdahalelerin
Aşağıdakilerden hangisi, yukarıdaki doğal kaynak süreceği de aşikârdır. Arazi planlaması yapılırken ta-
- ekonomik faaliyet ilişkisine benzer bir durumdur? biatın kendi içerisinde işleyen doğal dengesinin göze-
tilmesi gerekir. Nitekim bu denge gözetilmeden yapılan
A) Amazon Havzası’nda keresteciliğin yaygın olma- planlamaların büyük kayıplara sebep olduğu bilinmek-
sı tedir. Örneğin, tarım dışı kullanılması gereken arazi-
lerin tarım amacıyla kullanıldığı bölgelerde erozyon
B) Kuzey Afrika’daki insanların genellikle koyu ten olayının büyük boyutlara ulaştığı bilinen bir gerçektir.
rengine sahip olması Buna göre, aşağıdakilerin hangisi doğal denge gö-
zetilmeden yapılmış bir durumdur?
C) Yapay ipek üretimi nedeniyle ipek böcekçiliğinin
öneminin azalması A) Verimli alüvyal ovalarda organize sanayi bölgele-
rinin kurulması
D) Petrol üretim alanları çevresinde su ve toprak kir-
liliğinin yaygın olması B) Baraj çevrelerindeki yamaçlarda ağaçlandırma
çalışmalarının yapılması
E) Bazı tarım ürünlerinin tarımının yapıldığı bölge-
lerde ulaşım olanaklarının sınırlı olması C) Yüksek ve engebeli alanlardan oluşan platolarda
hayvancılığın yapılması
2. X bölgesinde derin vadilerle yarılmış dik yamaçlar, kı-
yıya parale uzanan sıradağar, kıyı kesimlerden itibaren D) Kumlu topraklar bakımından zengin düzlüklerde
2000 metreye kadar gür ormanlar ve zengin yer altı patates ve havuç gibi yumrulu bitkilerin yetiştiril-
kaynakları bulunur. mesi

Buna göre, söz konusu bölge; E) Kar kalınlığı ve topoğrafik koşulların uygun ol-
duğu dağlık alanlarda kış sporları için tesislerin
I. tarım, yapılması

II. madencilik, 5. “Bütün Dünya’da, başta akarsular olmak üzere sucul ve
dolaylı olarak da karasal ekosistemler büyük barajların
III. şehirleşme, tehdidi altında bulunmaktadır. Bölgemizin iki önemli
nehir sisteminden biri olan Fırat’ın, kaynağından baş-
IV. kereste üretimi layarak ülkemiz sınırları içindeki bölümleri 1975 - 2000
yılları arasında tamamen baraj göllerine dönüşmüş ve
gibi faaliyetlerden hangileri için daha elverişli kay- Fırat bir akarsu olma özelliğini yitirerek bir dizi yapay
nak potansiyeline sahiptir? gölden ibaret hâle gelmiştir. Fırat üzerindeki barajların
yapımı sürecinde ve sonrasında yöredeki doğal haya-
A) I ve II B) I ve III C) II ve III tın nasıl etkileneceği o dönemde yeterince sorgulan-
mamış, GAP’ın ekonomik, sosyal ve mühendislikle ilgili
D) II ve IV E) III ve IV boyutları çevresel boyutunu adeta perdelemiştir. Proje-
lerin yol açacağı çevresel etkiler yeterince tartışılama-
3. Daha önce geçim kaynağı tarım ve hay- dan uygulamaya geçilerek sonuçlandırılmıştır.”
vancılık olan bir yerleşmede petrolün Parçada, aşağıdakilerden hangisinin neden olduğu
bulunmasıyla,maşağıdakilerden hangisinin ger- çevresel sorunlara dikkat çekilmiştir?
çekleşmesi beklenmez?
A) Turizm faaliyetlerinin
A) İş olanaklarının artması
B) Jeotermal santrallerin
B) Konut sayısının artması
C) Hidroelektrik santrallerin
C) Çevre sorunlarının azalması
D) Madencilik faaliyetlerinin
D) Ticaret faaliyetlerinin gelişmesi
E) Ormancılık faaliyetlerinin
E) Çevreden gelen göçlerin artması

TYT-AYT Çevre ve Toplum COĞRAFYA 71

6. Tarih boyunca insanlar, ihtiyaçlarını karşılamak için çe- 10. Ülkemizde özellikle bilgisayar, monitör, cep telefonu
şitli doğal kaynakları kullanmışlardır. Bu doğal kaynak- gibi kullanım süresi dolan cihazlar önemli bir sorun
ları kullanırken de yaşadıkları mekânı ve çevreyi çeşitli hâline gelmektedir. Bu cihazlardan geri kazanılabi-
şekillerde değiştirmişlerdir. lecek kıymetli metallerin (bakır, alüminyum, altın vs.)
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu yargı doğ- emniyetli bir şekilde geri dönüşüm yöntemleri gelişti-
rultusunda açıklanabilecek bir durumdur? rilmelidir. Zehirli metaller ise (kurşun, kadmiyum, cıva
vs.) toprak, su ve havaya karışmadan yok edilmelidir.
A) Yağışlar sonucu göl sularının yükselmesi Buna göre, yukarıda anlatılan durum ülkemizde
aşağıdaki kirlilik türlerinden hangisiyle daha çok
B) Akarsu havzalarında barajların inşa edilmesi ilgilidir?
A) Besin kirlenmesi
C) Ormanların havadaki zararlı gazları temizlemesi B) Su kirlenmesi
C) Elektronik atık kirliliği
D) Aşırı sıcakların insan sağlığını olumsuz etkileme- D) Hava kirlenmesi
si E) Toprak kirlenmesi

E) Meteorolojik koşulların ulaşım faaliyetlerini etkile- 11. Bir gölde aşağıdakilerden hangisi gözlenirse kirlili-
mesi ğin arttığı yargısına varılabilir?
A) Balık sayısının artması
7. Yağmur ormanlarının bulunduğu ülkelerde orman B) Su seviyesinin yıl içinde değişmesi
ürünleri sanayii gelişmiştir. C) Gölü besleyen akarsuların akımlarının artıp azal-
ması
Buna göre; D) Göl suyunun sıcaklığının mevsimlere göre değiş-
mesi
I. Brezilya, E) Suyun yapısında yüksek oranlarda ağır metallere
rastlanması
II. Hollanda,
12. Dalgaların etkisiyle okyanusların yüzeyinden patlayan
III. Endonezya, çok sayıda hava kabarcığıyla deniz suları atmosfere
milyonlarca tondaki tuz zerreciklerini karışmasını sağ-
IV. Kazakistan lar. Aerosoller denilen bu küçük parçaların atmosferde
önemli etkileri vardır.
gibi ülkelerin hangilerinde orman ürünleri sanayi- Aşağıdakilerden hangisi, aeorosollerin atmosfere
nin daha çok geliştiği söylenebilir? karışmamasının ortaya çıkardığı sonuçlardan biri
olabilir?
A) I ve II B) I ve III C) II ve III A) Zararlı güneş ışınlarının tutulması azalırdı.
B) Yeryüzü daha kurak olurdu.
D) II ve IV E) III ve IV C) Sel ve taşkınlar artardı.
D) Canlıların yaşam alanı genişlerdi.
8. Enerji üretiminde kullanılan aşağıdaki tesislerden E) Yıllık sıcaklık farkı azalırdı.
hangisinin bulunduğu yörede hava kirliliği başlıca
çevre sorunudur?
A) Termik santral
B) Rüzgâr santrali
C) Nükleer santral
D) Jeotermal santral
E) Hidroelektrik santral

9. Aşağıdakilerden hangisi, ses (gürültü) kirliliği kay-
naklarından biri değildir?
A) Sanayi tesisleri
B) İnşaat alanları
C) Ormanlar
D) Uçaklar
E) Raylı taşımacılık sistemleri

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 72
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Çevre ve Toplum
SINIF
SINIF

1. D oğal kaynakların öneminin artmasında; 5. Aşağıdakilerden hangisi yanlış arazi kullanımına ör-
I. sanayileşme, nek gösterilemez?
A)  Dere yataklarının yerleşime açılması
II. teknolojik gelişmeler, B)  Sanayi tesislerinin ovalık alanlara kurulması
C)  Yarı kurak bölgelerde tahıl tarımı yapılması
III. nüfus artışı, D)  Heyelan riski yüksek bölgelere toplu konut yapıl-
ması
IV. iç göçler E) Sulak alanların kurutulup yerleşime açılması

etmenlerinden hangileri etkili değildir? 6. Aşağıdakilerden hangisi günümüzde doğal çevre-
ye zarar veren en önemli etmendir?
A) Yalnız II B) Yalnız IV C) II ve III A) Ormanların tahrip edilmesi
B) Sulak alanların kurutulması
D) II ve IV E) III ve IV C) İç göçlerin artması
D) Tarım alanlarının daralması
2. G ünümüzde küresel ısınmanın en önemli nedenle- E) Doğal kaynakların hızla tüketilmesi
rinden biri de fosil yakıt kullanımıdır.
7. R amsar sözleşmesi aşağıdakilerden hangisini ko-
I. Linyit rumak için yapılmış bir sözleşmedir?
A) Sulak alanları
II. Akarsu  B) Ozon tabakasını
C) Biyolojik çeşitliliği
III. Petrol D) Yaban hayatını
E) Orman alanlarını
IV. Rüzgâr

V. Taş kömürü

Buna göre, yukarıda verilen enerji kaynaklarından
hang­ ileri küresel ısınmada etkili değildir?

A) I ve III B) II ve IV C) III ve V 

D) I, IV ve V E) III, IV ve V

3. Aşağıdakilerden hangisi orman tahribinin ortaya çı- 8. Aşağıdakilerden hangisi ormanların faydalarından
kardığı sorunlardan biri değildir? biri değildir?
A) Erozyonun artması A) Toprağın süpürülmesini önler.
B) Sel ve taşkın riskini azaltır.
B) Orman yangınlarının artması C) Bölge halkına ekonomik kazanç sağlar.
D) Tarım alanlarının verimini arttırır.
C) Biyoçeşitliliğin azalması E) Havadaki karbondioksit dengesini korur.

D) Yer altı su seviyesinin azalması 9. T ürkiye’deki bazı sulak alanların kurutulmasında
aşağıdakilerden hangisi etkili olmamıştır?
E) Sel ve taşkınların artması A) Tarımsal arazi kazanma
B) Sıtma ile mücadele
4. Aşağıda verilenlerden hangisi tükenmeyen doğal C) Sel ve taşkın riskini azaltma
kaynaklardan biri değildir? D) Yeni yerleşim alanı açma
E) Tarımda aşırı su kullanımı
A) Güneş B) Su C) Kömür

D) Rüzgâr E) Dalga

TYT-AYT Çevre ve Toplum COĞRAFYA 72

10. D oğal kaynakların kullanımı sırasında, doğal çevre az 15. Son yıllarda güneş enerjisi, jeotermal enerji, biyoe-
ya da çok zarar görür. nerji ve rüzgâr enerjisi gibi alternatif enerji kaynak-
larının ön plana çıkarılmasında aşağıdakilerden
Buna göre, aşağıda verilen doğal kaynaklardan hangisi daha önemli bir etmendir?
hangisinin çevreye verdiği zarar daha azdır? A) Sanayi faaliyetlerinin gelişmesine bağlı olarak ge-
lecekte enerji dar boğazı yaşanmaması
A) Petrol B) Güneş C) Kömür
B) Alternatif enerji kaynaklarının çevreye daha az
D) Doğal gaz E) Linyit zarar vermesi

11. A şağıda verilen santrallerden hangisi su kaynağı- C) Fosil yakıtların kısa zaman içinde tükenme ihtimalî
na yakın yere kurulmak zorunda değildir? olması

A) Jeotermal santral D) Kömür ve petrol gibi enerji kaynaklarının
çıkarımının zor olması
B) Hidroelektrik santrali
E) Alternatif enerji kaynaklarına ulaşmanın daha
C) Nükleer santral kolay olması

D) Doğal gaz santrali 16. Çevrenin korunması ve daha yaşanabilir bir çevrenin
sağlanabilmesi amacıyla yerel anlamda devletler ve
E) Dalga enerji santrali küresel anlamda uluslararası kuruluşlar önemli çalış-
malar yapmaktadır.
12. A şağıdakilerden hangisi içinden akarsu geçen Aşağıda verilenlerden hangisi bu çalışmalara ör-
yerleşmel­erin zaman zaman sel ve taşkınlara ma- nek olarak gösterilemez?
ruz kalmasının nedenlerinden biri değildir? A) Japonya’da insanların çok yoğun olduğu bölgelere
A) Akarsu yataklarının ıslah edilmemesi araç girişinin yasaklanması
B) Mısır’da organik atıklardan gübre yapan çöp topla-
B) Bitki örtüsünün tahrip edilmesi yıcılarının örgütlenmesi
C) Petrolün deniz yolu ile büyük tankerlerde taşınma-
C) Akarsu vadisinin yerleşime açılması sına ağırlık verilmesi
D) Sanayi kuruluşlarının baca gazlarını kükürtdioksit-
D) Akarsuyun tarımda kullanılması ten arındıran tesislerin kurulması
E) İsveç’te çeşitli boyutlarda daha sağlam ve yüzlerce
E) Akarsu yataklarına çöp ve moloz dökülmesi kez kullanılabilen ambalajların üretilmesi

13. T arım topraklarını tehdit eden en önemli unsur beşerî 17. Yeniden değerlendirme imkanı olan atıkların çeşitli
faaliyetlerdir. fiziksel veya kimyasal işlemlerden geçirilerek ikincil
Aşağıdakilerden hangisi tarım alanlarına zarar ve- hammaddeye dönüştürülmesi ve tekrar üretim süreci-
ren beşerî unsurlardan biri değildir? ne dahil edilmesine geri dönüşüm denilmektedir.
A) Nöbetleşe ekim
B) Sanayileşme Buna göre,
C) Bilinçsiz gübre kullanımı
D) Nadas uygulamaları I. doğal kaynakları koruması,
E) Şehirleşme
II. çevre kirliliğini azaltması,
14. D oğal miras alanları estetik, kültürel, bilimsel ve ekono-
mik unsurlarla zenginleşen doğal güzelliklerin ve biyolo- III. ekonomiye katkı sağlaması,
jik çeşitliliğin oluşturduğu değerlerdir.
Buna göre, aşağıdaki yerlerden hangisi doğal mi- IV. nükleer atıkları azaltması,
ras alanlarından biri değildir?
A) Kurşunlu Şelalesi V. üretim maliyetlerini artırması
B) Pamukkale Travertenleri
C) Aspendos Tiyatrosu özelliklerinden hangileri geri dönüşümün yararları
D) Cennet ve Cehennem Mağarası arasında sayılamaz?
E) İğneada Longozu
A) I ve II B) II ve III C) Yalnız IV

D) III ve IV E) IV ve V

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 73
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Çevre ve Toplum
SINIF
SINIF

1. Atmosfere salınan karbondioksit gibi sera etkisi yaratan 5. Ç in’in Pekin kentinde çalışan bir grup profesyonel geç-
gazların, yer kabuğu ve denizlerin ortalama sıcaklıkla- tiğimiz günlerde Küresel Hava Kirliliği Haritası’nı oluş-
rında artışa neden olmasına küresel ısınma denir. turdu. Söz konusu harita için dünyanın dört bir yanın-
Aşağıdakilerden hangisi sera etkisine sebep olan dan yaklaşık olarak 5900 kaynak toplandı. Bu haritaya
faktörlerden biri değildir? göre sanayi faaliyetlerinin yoğun olduğu yerler çevre
A) Ulaşım araçları kirliliğinin de en fazla olduğu yerlerdir.

B) Termik santraller

C) Hidroelektrik santraller I III V
IV
D) Sanayi faaliyetleri

E) Orman yangınları

II

2. Asit yağmurları, atmosfere yayılan kükürtdioksit azot- Buna göre, yukarıdaki haritada verilen yerlerin
dioksit ve karbondioksit gibi gazların kimyasal dönü- hangisinde sanayiye bağlı çevre kirliliği daha faz-
şümlerden geçtikten sonra bulutlardaki su damlacıkları ladır?
tarafından emilip yağmur, kar, sis, çiy veya kuru par-
çacıklar hâlinde yeryüzüne düşmesine verilen isimdir. A) I B) II C) III D) IV E) V

Buna göre, aşağıda verilen yerlerin hangisinde asit 6. A şağıdakilerden hangisi teknolojik gelişmelerin
yağmur­ u görülme ihtimalî daha düşüktür? ortaya çıkardığı çevre sorunlarından biridir?
A) Toprak kayması
A) Büyük şehirlerde
B) Kasırgalar
B) Sanayi bölgelerinde
C) Hava kirliliği
C) Trafiğin yoğun olduğu bölgelerde
D) İklim çeşitliliği
D) Termik santrallerin bulunduğu yerlerde
E) Tektonik depremler
E) Mera hayvancılığının yapıldığı yerlerde

3. T oprak, hava ve su kirliliği aşağıdaki ekonomik faa-
liyetlerden hangisini daha fazla etkiler?

A) Tarım 7. Aşağıdaki şehirlerin hangisinde yaşanan hava kir-
liliğinde endüstri kuruluşlarının payının daha fazla
B) Madencilik olduğu söylenebilir?

C) Sanayi A) Muğla B) Antalya

D) Ticaret C) Çanakkale D) Hakkâri

E) Ulaşım E) İzmit

4. Aşağıdakilerden hangisi su kaynaklarının kirlen- 8. Aşağıdakilerden hangisi bir bölgede çevre kirliliği
mesine yol açan nedenler arasında gösterilemez? yaşandığının göstergelerinden biri değildir?
A) Su kaynaklarına bırakılan sanayi atıkları A) Solunum yolu hastalıklarında artış olması

B) Tarım alanlarında bilinçsiz ilaç kullanımı B) Tarım alanlarının azalması

C) Deniz ulaşım araçları C) Tatlı su kaynaklarının kirlenmesi

D) Akarsuların rafting turizminde kullanılması D) Asit yağmurları yaşanması

E) Denizlerde meydana gelen tanker kazaları E) Biyoçeşitliliğin azalması

TYT-AYT Çevre ve Toplum COĞRAFYA 73

9. I 14. K ullanım dışı kalan atık malzemelerin çeşitli yöntem-
lerle tekrar imalat sürecine kazandırılmasına geri dö-
IV nüşüm denir.
Aşağıdakilerden hangisi geri dönüşümün faydaları
II arasında gösterilemez?
III A) Enerji tüketimi azalır.

Yukarıdaki haritada verilen taralı alanların hangile- B) Tarımsal verim artar.
rinde sanayiye bağlı çevre kirliliği daha azdır?
C) Yeni iş alanları ortaya çıkar.
A) I ve II B) I ve III C) II ve III
D) Doğal kaynak tüketimi azalır.
D) II ve IV E) III ve IV
E) Çevre kirliliği azalır.

10. Aşağıdakilerden hangisi küresel ısınmanın ortaya 15. Şehirleşme ve şehirlerin yatay yönde genişlemesi, ta-
çıkardığı sonuçlardan biri değildir? rım alanlarını ve doğal yaşam alanlarını tehdit etmek-
A) Volkanik faaliyetlerde artış yaşanması tedir. Plansız şehirleşme sonucu pek çok canlı türü yok
olmaktadır. Nüfusun ve şehirlerin büyümesinin doğaya
B) Deniz seviyesinin yükselmesi minimum zarar verebilecek düzeyde tutulması gerek-
lidir.
C) Akarsu ve rüzgâr erozyonunun artması

D) Buzulların erimesi

E) Tatlı su kaynaklarının azalması

Bunun için;

11. A şağıdaki atıklardan hangisi geri dönüşümü yapı- I. kırsaldan kentlere yapılan göçlerin azalmasını sağ-
labilecek maddelerden biri değildir? lamak

A) Plastik B) Cam C) Kâğıt II. organize sanayi bölgeleri oluşturmak

D) Ekmek E) Metal kutu III. konutlardan çıkan atık ve çöpleri mümkün olduğu
kadar şehre uzak bir arazide ve açık alanda depo
etmek

12. A şağıda verilenlerden hangisi diğerlerinin nedeni- IV. yerleşmenin orman bölgelerine doğru genişlemesi-
dir? ni engellemek
A) Sudaki zararlı unsurların artması
faaliyetlerinden hangilerinin yapılması doğru olur?
B) Su ekosisteminin zarar görmesi
A) Yalnız I B) I ve IV C) II ve III
C) Balıkçılık faaliyetlerinin zarar görmesi
D) I, II ve IV E) II, III ve IV
D) Su kaynaklarının kirlenmesi

E) Fabrika atıklarının su kaynaklarına bırakılması

13. Aşağıdakilerden hangisi atıkların çevresel etkile- 16. Dünyada ve çevremizde doğal mirası korumak
rinden biri değildir? amacıyla yapmamız gereken faaliyetler arasında
aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
A)  Su ve toprak kirlenmesi
A) Turizm bölgelerinde turistik unsurları tanıtıcı konfe-
B) Heyelan olayı raslar yapmak

C)  Küresel ısınma B) Organik ürün kullanımını ve üretimini yaygınlaştır-
mak
D) Asit yağmurları
C) Yenilenebilir enerji kaynaklarını tercih etmek
E) Yangınlar ve patlamalar
D) Bozulmuş ekosistemlerin restorasyonu için kaynak
temin etmek

E) Sınırlı ve kontrollü avcılık faaliyetleri yapmak

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 74
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Genel Tekrar - I
SINIF
SINIF

1. Yaşadığımız çevrede dört unsurdan oluşan bir ortam 3. Gerçek yüzölçüm, arazideki yükseklik ve çukurluklar
vardır. Bu unsurlar arasında dengeli bir iletişim vardır. dikkate alınarak hesaplanır. İzdüşüm yüzölçüm ise
Örneğin, Güneş’in ısıtmasıyla sular buharlaşır. Bu- arazideki yükselti ve çukurluklar dikkate alınmadan ya-
harlaşan su yükselerek bulutları oluşturur. Rüzgârlar pılan hesaplamalar sonucu elde edilir.
bulutları atmosferde farklı yerlere taşır. Bu bulutlardaki
nemin bir kısmı yoğuşur ve yağış olarak yere düşer. Buna göre, aşağıdaki illerden hangisinin gerçek
Düşen yağışın bir kısmı yer altına sızar, bir kısmı aka- yüzölçümü ile izdüşüm yüzölçümü arasındaki fark
rak göllere ve denizlere ulaşır. Bir kısmı ise buharlaşa- en azdır?
rak tekrar atmosfere yükselir.
A) Rize B) Kastamonu C) Konya
Yukarıdaki parçada, doğal çevreyi oluşturan;
D) Antalya E) Muğla
I. su küre,
4. Düny­ amı­zın kü­re şek­lin­de olm­ as­ ınd­ an dol­a­yı iki me­rid­
II. hava küre, yen ara­sı me­sa­fe enl­em­ler­e gör­e farkl­ıl­ık göst­er­mek­te­
dir.
III. canlılar küresi,
Bu dur­ um­da aşa­ğı­da coğ­raf­i koo­ r­di­nat­la­rı göst­e­
IV. taş küre ri­len ül­ke­ler­den hang­ is­ in­ in izd­ üş­ üm alan­ ı­nın da­ha
faz­la ol­ma­sı bekl­en­ ir?
ortamlardan hangilerine daha çok değinilmiştir?

A) I ve II B) I ve III C) II ve III

D) II ve IV E) III ve IV

A) 26° 45° B) 40° 21° C) 0° 19°

42° 62° 0°

36° 68° 6°

2. Aşağıdaki haritada, Türkiye’de yıllık güneşlenme süre- D) 19° 0° E) 29° 10°
lerinin dağılışı gösterilmiştir. 90° 16°

2500 saat 1750 saat 84° 10°
2250 saat
2000 saat
2750 saat

3000 saat
3250
saat

Bu haritadaki bilgilerle ilgili aşağıdaki yorumlardan 5. Dünya üzerinde olduğu varsayılan 360 meridyen yayı,
hangisi yanlıştır? başlangıç meridyeninden başlayarak 180’i doğuda,
180’i batıda olmak üzere ayrılmış, 180° meridyeni aynı
A) Akdeniz Bölgesi’nin kıyı kesiminde güneşlenme zamanda tarih değiştirme çizgisi olarak kabul edilmiş-
süresi 3000 saatten fazladır. tir.

B) Ege Bölgesi’nin kuzey ve güney kesimindeki gü- Yalnızca bu bilgilere dayanarak yerel saati başlan-
neşlenme süreleri arasındaki fark, Doğu Anadolu gıç meridyeninden 50 dakika ileri olan bir nokta
Bölgesi’nin kuzey ve güneyi arasındaki farktan az- için;
dır.
I. Dünya’nın bu noktadaki dönüş hızı
C) Marmara Bölgesi’nde güneşlenme süreleri ortala-
ması, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki ortalama- II. Ekvator’a olan uzaklığı
dan azdır.
III. Tarih değiştirme çizgisine göre zaman farkı
D) Kıyı kesimleri boyunca güneşlenme süreleri birbiri-
ne yakındır. IV. Başlangıç meridyenine olan uzaklığı
bilgilerinden hangilerine ulaşılabilir?
E) Güneşlenme süresi Türkiye’nin güneyinden kuzeyi-
ne doğru gidildikçe genellikle azalır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

D) I ve III E) II ve IV

TYT-AYT Genel Tekrar - I COĞRAFYA 74

6. Aşağ­ ıd­ a bir yer­in izo­hips yönt­em­ iy­le çi­zilm­ iş bir yer­ 8. Yerk­ ür­e kut­up­lar­dan bas­ ık Ek­va­tor’dan şişk­ inc­ e özel
bir şekl­e sa­hip­tir.
şek­li ha­ri­tas­ ı ver­ilm­ işt­ir.
Bu­na gö­re aşağ­ ı­da­ki­ler­den hang­ is­ i yaln­ ız­ca Yerk­ ü­
Aktepe re’nin ku­tup­lard­ an ba­sık olm­ a­sı ile açıkl­an­ ır?
Deli dere
A) Mat­em­ at­ik ikl­im ku­şakl­ar­ın­ ın oluş­ma­sı

1200 B) Sıc­ akl­ı­ğın Ek­va­tor’dan ku­tup­lar­a doğr­u gi­dil­dik­çe
azal­ma­sı
900 600
Kısık dere C) Dün­ya üze­rin­deki en ge­niş da­iren­ in Ekv­ a­tor ol­mas­ ı
Kara göl K
D) Alac­ a­kar­anl­ık sür­e­sin­ in kut­up­lard­ an Ek­vat­or’a doğ­
0 1 2km ru gid­ il­dik­çe kı­sal­mas­ ı

Yuk­ a­rıd­ a­ki har­ i­ta­da göst­e­ril­en araz­ iyl­e il­gil­i aşağ­ ı­ E) Ter­mik kök­ en­li bas­ ınç mer­kezl­er­i­nin oluşm­ as­ ı
dak­ i yo­ruml­ar­dan han­gis­ i yan­lışt­ır?
A) Har­it­a­da­ki göl­ün yüks­ ekl­iğ­ i 500 metr­enin altındadır. 9. Yükselti Everest
B) Del­i­ der­e kayn­ a­ğın­ ı 1200 met­re yük­sekt­en al­mak­
8500m
tad­ ır.
C) Göl­ün do­ğu-bat­ı uzun­lu­ğu 2 km ci­var­ın­dad­ ır. 5500 Kalıcı kar sınırıMo4n8t0b0lamne Glitterfield
D) İzoh­ ipsl­er 100’er metr­e arayl­a geç­mişt­ir. 2000 Kar yağış sınırı 2600m
E) Araz­ in­ in kuz­ ey­ i­ne doğ­ru yük­sel­ti azalm­ ak­ta­dır. Bennevis
1400m Enlem
62° 70°
0° 28° 46° 57°

7. Yuk­ ar­ıd­ ak­ i graf­ikt­e, Kuz­ ey Ya­rım­kü­re’de kal­ı­cı kar ve
kar ya­ğış sı­nırl­a­rı­nın en­le­me gör­e da­ğı­lı­şı ver­ilm­ iş­tir.
Kuzey Kutup Noktası
Bun­ a gör­ e, bu graf­ik­le ilg­ il­i aşağ­ ıd­ ak­ i yo­ruml­ar­dan
Kuzey Kutup Dairesi hang­ is­ i­ni yapılamaz?

45° 0 45° Gece A) Kal­ıc­ ı kar yükselti sınırını sıcaklık belirlemeiştir.
X Y Gündüz
B) Kalıcı kar yükselti sınırı en yüksek sıcak kuşakta-
Dünya'nın dönüş yönü dır.

Yuk­ ar­ıd­ a Düny­ a’nın Kuz­ ey Kutb­ u’ndan gö­rü­nü­şün­ ün C) Ekv­ a­tor’dan ku­tup­la­ra doğr­u ka­lı­cı kar sı­nı­rı aşa­ğı­
ve­rild­ iğ­ i şe­kil­de, ay­nı pa­ra­lel üze­rin­de­ki X ve Y nok­ta­ lar­a iner.
la­rı gös­te­ril­mişt­ir.
D) Kal­ı­cı kar dağl­a­rın ku­zey yam­ açl­a­rınd­ a gü­ney ya­
Dün­ya bu ko­num­day­ken X ve Y nok­ta­la­rınd­ a Gü­ maçl­ar­ın­ a gö­re dah­ a yüks­ ekt­en baş­lar.
neş’in ufuk düz­le­min­dek­ i kon­ u­mu aşağ­ ıd­ ak­ i­ler­ in
hang­ is­ ind­ e birl­ik­te ve­ril­mişt­ir? E) Buzullar 70º enleminden sonra deniz yüzeyine in-
miştir.
XY

A)

B DB D 10. Nem, sı­cak­lığ­ ı dü­zenl­ey­ i­ci etk­ i­ye sah­ ipt­ir. Nem­ in faz­la
old­ uğ­ u bölg­ el­erd­ e sı­cakl­ık faz­la yüks­ e­lip azalm­ az.
B)

B DB D IV V

C) II
III
B DB D
Ekvator
D)
I

B DB D
Bu­na gör­e, yu­ka­rı­da Dün­ya ha­rit­a­sın­da gös­te­ril­en yer­
E) lerd­ en han­gis­ in­de günl­ük sı­cak­lık fark­ ı dah­ a azd­ ır?

B DB D

A) I B) I C) III D) IV E) V

Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
BoAş:dı Soyadı:.................................. TEST
TYTSınıf/No:...../.....
KURUM YAPRAK TEST 75
9 10 1112LOGONUZ COĞRAFYA AYT

SINIF Genel Tekrar - II
SINIF
SINIF

1. Istanbul ilinin iki farklı fiziki haritası çizilmiştir. Bu ha- 4. 90°
ritalardan I. sinin ölçeği 1/20 000, II. sinin ölçeği ise 60°
1/50 000’dir.
M K 30°
Bu haritalar için, aşağıdakilerden hangisi söylendi- 10° 10° Ekvator
ğinde yanlış olur?
L 30°
A) I. haritada ayrıntılar daha fazladır.
90°
B) II. haritada küçültme oranı daha fazladır. Yuk­ ar­ ıd­ a Dün­ya üze­rind­ e seç­ il­en K, L, M nokt­a­la­rı ile
ilg­ il­i aşa­ğı­dak­ i yarg­ ı­lar­dan hang­ i­si doğr­ u değ­ ild­ ir?
C) Terkos Gölü II. haritada daha çok alan kaplar. A) K ve M nokt­al­a­rın­da ge­ce-gün­düz sür­el­e­ri ay­nı­dır.
B) L nokt­as­ ı baş­lang­ ıç me­ridy­ e­nin­ in bat­ıs­ ın­da­dır.
D) Üsküdar – Kadıköy arası I. haritada daha uzun gös- C) M-K ile M-L aras­ ın­dak­ i ye­rel sa­at fark­ ı ay­nıd­ ır.
terilir. D) K, L ve M nokt­al­a­rı gün­ eş ışın­lar­ı­nı yıl boy­ un­ca ay­
nı açıy­la alır.
E) I. haritada eş yükselti eğrileri arasındaki yükselti E) L nok­ta­sı­nın çizg­ is­ el hız­ ı ve M ve K nok­ta­la­rın­ ın
farkı daha azdır. çiz­gi­sel hız­ ın­ a eşit­tir.

2. IV 5. Bir akarsu yatağı üzerinde kaynaktan ağıza doğru
sırasıyla çentik ve boğaz vadiler ile ağız kısmında delta
III 800 ile beraber geniş tabanlı vadiler görülmüştür.
I 1000 Buna göre, bu akarsu ile ilgili aşağıdaki yargılardan
K hangisine varılamaz?
II A) Döküldüğü kıyıda derinlik fazladır.
B) Akarsu yatağında epirojenik yükselme olmuştur.
600 C) Eğimin çok azaldığı yerlerde menderes oluşumlar
görülür.
Yu­ka­rı­da­ki izoh­ ips ha­ri­ta­sı ile ilg­ il­i aşağ­ ıd­ a­ki yo­ D) Akarsu yatağında hem aşınım hem de birikim yap-
ruml­ard­ an han­gis­ i yap­ ı­lam­ az? mıştır.
E) Çentik vadinin görüldüğü yerlerde akarsuyun akış
A) Akars­ uy­ un akış yö­nü ku­zey­doğ­ u­dan gün­ ey­bat­ı­ya hızı fazladır.
doğ­rud­ ur.
6.
B) I ve II nol­u yer­ler­in yük­sel­ti değ­ er­i ay­nıd­ ır.

C) İzoh­ ips aral­ık­lar­ı 50 m’de bir geç­ ir­ilm­ iş­tir.

D) III ile gös­te­ril­en nokt­ad­ a yük­sek­lik 750 m’nin al­tın­dad­ ır.

E) I ile göst­e­ril­en yer­de yüks­ el­ti IV’ten azd­ ır.

3. Aşağ­ ıd­ a­ki şek­ il­ler ül­ke­miz­de­ki bir yer­de 21 Ha­zi­ran ve

21 Ara­lık tar­ih­ler­ind­ e Gü­neş’in gök yüz­ ünd­ e­ki kon­ um­

lar­ın­ ı göst­er­mek­te­dir.

Kuzey

Kuzey

Batı Doğu

Güney Güney
21 Haziran 21 Aralık

21 Ha­zir­ an ve 21 Aral­ık tar­ ihl­er­ ind­ e Gü­neş’in ufuk­ Kıyı çizgisi ile, deniz derinliğinin 200 metreye ulaştığı
ta doğ­du­ğu ve batt­ığ­ ı yerl­er­ in değ­ iş­me­si­nin son­ uç­ noktalar arasında kalan alanlara kıta sahanlığı denir.
la­rı aras­ ınd­ a,
Buna göre, yukarıdaki haritada numaralandırılmış
I. ge­ce ve gün­düz sü­re­ler­i­nin de­ğişm­ e­si, kıyılardan hangisinde kıta sahanlığının daha geniş
II. ye­rel saa­ t fark­lı­lıkl­ar­ın­ ın oluşm­ a­sı, olduğu söylenebilir?

III. şa­fak ve tan sü­rel­e­ri­nin de­ğişm­ e­si

dur­ uml­ar­ ın­dan han­gi­le­ri yer alır?

A) Yaln­ ız I B) Yal­nız II C) Yaln­ ız III

D) I ve II E) I ve III A) I B) II C) lll D) IV E) V

TYT-AYT Genel Tekrar - II COĞRAFYA 75

7. I. Yazın donmuş tabakaların çözülmesiyle gevşer. 10. Bir bölgede, doğum oranının ölüm oranından fazla
Yer yer su birikintileri ve yosunlarla kaplanır. olmasıyla gerçekleşen nüfus artışına “doğal nüfus
artışı” denir.
II. İğne yapraklı orman kuşağında, nemli ve soğuk
iklim şartlarında oluşur. Aşağıdaki grafikte, beş ayrı bölgede doğum, ölüm
ve nüfus artış oranları verilmiştir.
III. Kızılçam ve maki vejetasyonunun altında gelişme
gösterir. Doğum oranı Ölüm oranı Nüfus artış oranı
12
Yukarıda bazı toprak türlerinin özellikleri verilmiş-
tir. Aşağıdakilerden hangisinde bu topraklar doğru 10
verilmiştir?

I II III 8
A) Tundra Podzol Terra rossa
B) Terra rossa Tundra 6
C) Podzol Terra rossa Podzol
D) Tundra Terra rossa Tundra 4
E) Podzol Tundra Podzol
Terra rossa 2

0I II III IV V
Bölgeler

8. Aşağıda gün içinde birbirlerine ters yönde esen kara Buna göre, hangi bölgedeki nüfus artışı, yalnızca
ve deniz meltemlerinin oluşumu şematize edilmiştir. doğal nüfus artışı şeklinde gerçekleşmiştir?
A) I B) II C) III D) IV E) V

AB YB AB YB
Kara Deniz Deniz Kara

Bu rüzgarlar Deniz Kara hangisi
söylenemez? meltemi meltemi

hakkında aşağıdakilerden

A) Deniz meltemi gündüz eser. 11. Aşağıdaki grafikler, bir ülkede çalışan nüfusun 1980 ve
2010 yıllarında ekonomik faaliyet kollarına göre dağılı-
B) Gece karalar üzerinde yüksek basınç alanı olu- mını göstermektedir.
şur.

C) Deniz meltemi, kıyıda yağışa neden olur.

D) Kara ve denizlerin farklı ısınmasıyla oluşurlar. % 19

E) Yerel rüzgarlardan sayılırlar. % 28 % 27
% 12
% 60

9. Soğuk iklim koşullarının görüldüğü yerlerde yerleşme- % 54
ler ve kentler azdır. Ancak yine de yok değidir. Örneğin,
Rusya Federasyonu’nda yer alan Ust Nera kentinde sı- Birincil İkincil Üçüncül
caklıklar sık sık – 60, – 70 °C’yi görebilmektedir. Buna
rağmen kentte 10 000’i aşkın nüfus yaşamaktadır. Yalnızca grafiklerdeki bilgiler göz önüne alındığın-
da, bu ülkeyle ilgili olarak aşağıdaki yargılardan
Buna göre, iklim koşullarının elverişsiz olmasına hangisine ulaşılabilir?
rağmen aşırı soğukların görüldüğü böyle yerlerde
yerleşmelerin olması, aşağıdakilerden hangisiyle A) Dış ticaret açığı artmaktadır.
açıklanabilir?
B) Tarım ürünlerinin çeşidi artmaktadır.
A) Kutuplara yakın olmasıyla
C) Tarımsal nüfus yoğunluğu artmaktadır.
B) Topraklarının verimli olmasıyla
D) Ekonomik bakımdan gelişme gösteren bir ülkedir.
C) Orman ürünlerinin işlenmek istenmesiyle
E) Millî gelir içinde tarım ve hayvancılık gelirlerinin
D) Yaz aylarında 2 – 3 ay Güneş’in batmamasıyla payı artmaktadır.

E) Zengin enerji veya maden kaynaklarının bulunma-
sıyla