Khorat Geopark: The overview of Khorat Geopark

อทาอ่ ณง.า..จ.ักอรุทชยา้ งาโนบโคธรรราณณาชี

อุทยานธรณีโคราช 5

อุทยานธรณโี คราช
Khorat Geopark

จดั ท�ำ โดย :
สำ�นักงานอทุ ยานธรณีโคราช
มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสมี า
Publisher :
Khorat Geopark Office,
Nakhon Ratchasima Rajabhat, University.
ท่ีปรกึ ษา : เลิศสนิ รกั ษาสกลุ วงศ์
Adviser : Lertsin Raksaskulwong

คำ�นำ� ภาพรวมอทุ ยานธรณีโคราช cToสanาbtรleeบnัญotsf
Introduction Overview of Khorat Geopark

14ธรGณeoวี loิทgยyา 30Gธรeณomีสoัณrpฐhาoนlวoทิgยyา 44บPaรรlaพeชoีวnนิ toวlิทoยgาy
66 74 94

นEิเวcศoวloทิ gยyา ArchโบaรeาoณloคgดyีแaลnะวdัฒCนuธltรuรrมe Khoraอtทุ Gยeาoนpเธรaรื่อrณkงเลโีSค่าtขรoาาrนชy

118 124 128

EconoเศmรyษaฐnกdิจแSลoะcสiังeคtมy โคIรnงfสraรsา้ tงrพucืน้ tฐuาrนe การทอ่ งเทGี่ยeoวเtชoิงuธrรisณmี

8 Khorat Geopark

อุทยานธรณีเป็นเครื่องมือหน่ึงท่ีมีประสิทธิภาพในการ
พัฒนาเศรษฐกิจ และสังคม แบบมีส่วนร่วมท่ีใช้ต้นทุน
ทางธรรมชาติส่งผลให้เกิดประโยชน์ต่อชุมชนโดยตรง
และประเทศชาติโดยรวมในเร่ืองการกินดีอยู่ดี สังคมมี
ความมั่นคง และเกิดแนวร่วมการอนุรักษ์ธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อม ซึ่งมีส่วนในการลดภาระภาครัฐเป็นอย่าง
ยิ่ง แม้ว่าอุทยานธรณีจะเน้นความสำ�คัญของมรดกทาง
ธรณีวทิ ยาเปน็ หลัก แตก่ ็ได้ให้ความสำ�คัญดา้ นอื่นๆ ด้วย
เป็นเคร่ืองมือท่ีใช้เช่ือมโยงมนุษย์เข้ากับธรรมชาติและ
วัฒนธรรม เพ่ือผลลัพท์ในทา้ ยที่สุด คือ ความอยู่ดีกินดี
ของประชาชน
Geopark is a very effective tool for promoting
socio-economic development by using local natural
resources. Geological heritage, in combination with
other natural and cultural heritage, can be used
to promote the quality of life for local people,
while preserving the resources. It can decrease
the burden of government, generate tax revenue
and create jobs.

อทุ ยานธรณโี คราช 9

KOภาhvพeoรrrวvaมietอwGทุ ยeoาofนpธaรณrkโี คราช



อทุ ยานธรณโี คราชครอบคลมุ พ้ืนที่ 5 อ�ำ เภอ คอื อ�ำ เภอสคี ้ิว Khorat geopark occupies an area of approximately
อ�ำ เภอสงู เนิน อ�ำ เภอขามทะเลสอ อำ�เภอเฉลมิ พระเกยี รติ และ 3,243 square kilometers, covering 5 districts, including
อ�ำ เภอเมืองนครราชสีมา รวม 3,243 ตารางกิโลเมตร มแี หล่ง Sikhio, Sung Noen, Kham Thale So, Chaloem Phra Kiat
ธรณวี ทิ ยา บรรพชวี นิ วทิ ยา นเิ วศวทิ ยา วฒั นธรรมและแหลง่ ทอ่ ง and Mueang Nakhon Ratchasima. So far, It is designated
เทยี่ วทน่ี า่ สนใจมากมาย ปจั จบุ นั อทุ ยานธรณโี คราชเปน็ อทุ ยาน a provincial geopark with the aim of promoting to be
ธรณรี ะดับจังหวดั และมีแผนงานท่จี ะยกระดับเปน็ อุทยานธรณี the UNESCO Global Geopark.
ระดับประเทศและอุทยานธรณโี ลก

12 Khorat Geopark

อทุ ยานธรณโี คราช 13

อIdตั eลnักtiษtiณes์

อุทยานธรณีโคราช ต้ังอยู่ในบริเวณท่ีเรียกว่า ท่ีราบสูงโคราชหรือภาคตะวันออก
เฉียงเหนือของประเทศไทย เป็นภูมิภาคที่มีลักษณะทางภูมิศาสตร์และสภาพทางธรณีวิทยา
ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่นท่ีแตกต่างจากพ้ืนท่ีอ่ืนๆ ของประเทศอย่างชัดเจน โดยใน
บริเวณด้านตะวันตกเฉียงใต้ของพื้นที่มีสภาพเป็นขอบที่ราบสูงมีความสูงประมาณ
760 เมตรเหนือระดับนำ้�ทะเลปานกลาง แสดงลักษณะภูมิสัณฐานแบบเขาเควสตาหรือ
เขาอีโต้ที่ชัดเจนมาก และบริเวณน้ียังเป็นที่ตั้งของวัดป่าภูผาสูง ศาสนสถานสำ�คัญท่ี
รายลอ้ มดว้ ยทศั นยี ภาพอนั งดงามของเขาเควสตา อกี ทงั้ เปน็ แหลง่ ปลกู กาแฟอาราบกิ า้ ชนั้ เยย่ี ม
ที่มีปริมาณคาเฟอีนอยู่ในระดับต่ำ� และพืชอ่ืนๆ ตามแนวทางปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง
The Khorat geopark is located in the area of Khorat plateau, northeastern Thailand.
Its topography and geology are unique and outstanding compared with other parts of
Thailand. With the altitude of about 760 meters above mean sea level, the southwestern
part of the geopark is showing cuesta topography beautifully where the well-known
religious place, Wat Pa Phupha Sung is situated and the local famous low-caffeine
Arabica coffee and other crops are planted on the way of sufficiency economy.

14 Khorat Geopark

นอกจากน้ี ซากดึกดำ�บรรพ์ท่ีพบในพื้นที่ยังมีความโดดเด่นแตกต่างจากอุทยาน
ธรณีอื่นๆ และมีคุณค่าทางวิชาการในระดับนานาชาติ จนได้ชื่อว่าเป็นมหานครแห่ง
บรรพชีวินหรือพาลีออนโตโปลิส อาทิ แหล่งไดโนเสาร์อายุประมาณ 100 ล้านปี
โดยพบไดโนเสาร์สายพันธ์ุใหม่ 3 ชนิด แหล่งช้างดึกดำ�บรรพ์และสัตว์
ร่วมสมัย ซึ่งมีการค้นพบซากช้างดึกดำ�บรรพ์หลากหลายสายพันธ์ุมากที่สุด
ในโลกคือ 10 สกลุ จาก 55 สกลุ ทีพ่ บท่วั โลก และแหล่งไมก้ ลายเปน็ หินอายุประมาณ
8 แสนปี โดยซากดึกดำ�บรรพ์เหล่านี้ได้ถูกรวบรวมและจัดแสดงไว้ท่ีพิพิธภัณฑ์
ไมก้ ลายเปน็ หนิ ชา้ งดกึ ด�ำ บรรพ์ และไดโนเสาร์ ต�ำ บลสรุ นารี อ�ำ เภอเมอื งนครราชสมี า
Fossil in Khorat geopark is the internationally famous. Many
significant fossils were discovered and studied here, so Khorat geopark
then has another name as Paleontopolis. The fossils including; 1) three
new dinosaur species, aging about100 million years, 2) ancient elephant
and animals from the same period, especially ancient elephants, 10 out of
55 known genus were found in this area making it the world’s most
diverse ancient elephants habitat so far and 3) petrified wood aged around
0.8 million years. All these important fossils are displayed at the Khorat
Fossil Museum, Suranaree subdistrict, Mueang Nakhon Ratchasima district.

อทุ ยานธรณโี คราชมตี ราสญั ลกั ษณอ์ ทุ ยานธรณี
ทแ่ี สดงอตั ลกั ษณท์ สี่ �ำ คญั ไดแ้ ก่ ชา้ งดกึ ด�ำ บรรพ์
เขาเควสตาหรอื เขาอโี ต้ และแมน่ ้ำ�ล�ำ ตะคอง
Picture of Khorat geopark natural
identities are incorporated into its logo,
including the ancient elephant, the cuesta
topography, and Lam Takhong River.

อุทยานธรณโี คราช 15

Gธรeณoีวlทิoยgาy

16 Khorat Geopark

กาSรtลraำ�tดigบั rชaัน้ pหhินy

ช้ันหินที่ปรากฏในบริเวณที่ราบสูงโคราชเกือบทั้งหมด Khorat plateau composition are mainly from red
เป็นชั้นหินทรายสีแดงท่ีเรียกว่า “กลุ่มหินโคราช” เกิดจาก bed rock called Khorat Group. It was created by a
การสะสมตัวของตะกอนบนภาคพ้ืนทวีปในช่วงมหายุค series of sedimentary rock deposited on land or fresh
มโี ซโซอกิ ประกอบด้วย หนิ ทรายแปง้ หินทราย หนิ โคลน water around 220 – 65 million years ago. The rock beds is
และหินกรวดมน ความหนาของหินโดยรวมประมาณ about 4,000 meters in the total thickness and composed
4,000 เมตร มอี ายตุ ง้ั แต่ 220 – 65 ลา้ นปี (ยคุ ไทรแอซกิ ตอน of siltstone, sandstone, mudstone and conglomerate.
ปลายถึงยุคครเี ทเชียส) สามารถแบง่ 9 หมวดหิน ดงั น้ี คอื
หมวดหินห้วยหินลาด หมวดหินนำ้�พอง หมวดหินภูกระดึง
หมวดหนิ พระวหิ าร หมวดหนิ เสาขวั หมวดหนิ ภพู าน หมวด
หนิ โคกกรวด หมวดหินมหาสารคาม และหมวดหนิ ภทู อก

อุทยานธรณโี คราช 17

Stratigraphic column of the Khorat Group
(Meesook, 2001)

18 Khorat Geopark

แท่งลําดับชน้ั หินของกลมุ่ หนิ โคราช
(Meesook, 2001)

อุทยานธรณีโคราช 19

แผนที่ธรณวี ิทยาบริเวณอุทยานธรณโี คราช มาตราสว่ น 1:250,000 (นิวตั บุญนพ, 2553)

20 Khorat Geopark

อุทยานธรณโี คราช ตัง้ อยทู่ างด้านตะวันตกเฉียงใตข้ องที่ราบสูงโคราช พบกลมุ่ หนิ โคราชตอนกลางถงึ ตอนบน
และถูกปิดทบั ด้วยตะกอนทางน�ำ้ ปจั จบุ ัน

หมวดหินพระวิหาร

ปรากฏบรเิ วณขอบของทรี่ าบสงู โคราชทางดา้ นตะวันตกของ
อ�ำ เภอสคี วิ้ และอ�ำ เภอสงู เนนิ ลกั ษณะโดยทว่ั ไปของหมวดหนิ
พระวิหารท่ีปรากฏในจังหวัดนครราชสีมาน้ัน ประกอบด้วย
หนิ ทรายเนอ้ื ควอตซ์ หนิ ทราย สขี าว สีขาวแกมเทา เนือ้ เมด็
ควอตซม์ ขี นาดเมด็ ละเอยี ดถงึ หยาบ การคดั ขนาดดี เมด็ คอ่ น
ข้างกลม เม็ดกรวดประกอบดว้ ย ควอตซ์ สเี ทาขาว และเชิร์ต
สีด�ำ หนิ ทรายกรวดมน สสี ม้ จาง แสดงการวางชัน้ เฉียงระดบั
ขนาดใหญ่และมีเม็ดกรวดเรียงตามแนวชั้นเฉียงระดับ บาง
คร้ังพบร่องรอยรูหนอนบนหน้าช้ันหิน จากลักษณะเน้ือและ
การลำ�ดับชั้นหินทำ�ให้ทราบว่าหมวดหินพระวิหาร เกิดจาก
การสะสมตัวของตกตะกอนจากแม่นำ้�แบบทางน้ำ�ประสาน
สาย ในสภาพภูมิอากาศที่ค่อนข้างกึ่งแห้งแล้งและร้อนช้ืน
มอี ายุ 140 ล้านปี

ซากดึกด�ำ บรรพ์รอยชอนไช Phra Wihan Formation
Trace fossil
Found in the west of Sikhio and Sung Noen district.
This unit is characterized by pale-gray and white
sandstone (subarkose to quartz arenite) and conglomerate.
Rocks show thin to thick beds with cross lamination
and fine-pebble orientation particularly in sandstone
beds. Based on the rock texture and stratigraphy, the
Phra Wihan Formation was formed by deposition of
braided river sediment in the semi-arid and tropical
climate, age 140 million years.

อุทยานธรณโี คราช 21

หินทรายของหมวดหินเสาขวั ทีบ่ รเิ วณน้ำ�ตกวะภูแกว้
Sandstone of Sao Khua Formation at Wa Phu Kaeo waterfal

22 Khorat Geopark

หมวดหินเสาขวั

ปรากฏเป็นแนวยาวบริเวณตอนกลางของอำ�เภอสีคิ้วต่อเน่ืองไปถึง
อำ�เภอสูงเนนิ ประกอบดว้ ย หินทรายแป้งและหนิ ทราย สีนำ้�ตาลแดงและ
สีม่วงแดง แสดงช้ันเฉียงระดับขนาดเล็ก มีหินทรายเนื้อปนกรวด และ
หนิ ดนิ ดานแทรก เกดิ จากกระบวนการทางน�้ำ แบบแมน่ �ำ้ โคง้ ตวดั ทพ่ี บวา่
มกี ารตกตะกอนในรอ่ งน�้ำ ทงั้ หนิ กรวดมน หนิ ทราย และตะกอนทสี่ ะสมตวั
ในทรี่ าบน�้ำ ทว่ มขงั ในสภาพอากาศทเ่ี ปน็ แบบกง่ึ แหง้ แลง้ มอี ายุ 130 ลา้ นปี

Sao Khua Formation

Exposed in the central area of Sikhio and Sung Noen districts.
The Formation was composed of reddish brown, reddish purple
siltstone and sandstone, with small cross bedding pattern found. It
was formed by deposition of meandering river sediment and flood
plain sediment in the semi-arid climate, aging 130 million years.

อทุ ยานธรณโี คราช 23

หมวดหนิ ภูพาน Phu Phan Formation

ประกอบด้วย หนิ ทรายเนือ้ ปนกรวดและหนิ ทราย สขี าว สีเทา This unit consists of white, pale gray, brown, and
จาง สีนำ้�ตาลและสีนำ้�ตาลแกมเหลืองจางชั้นหนา แสดงการ yellowish brown sandstone, conglomeratic sandstone
วางชั้นเฉียงระดับขนาดใหญ่ และมีเม็ดกรวดเรียงตามแนวช้ัน to conglomerate. Cross bedding patterns, both planar
เฉียงระดับ กรวด ประกอบด้วย ควอตซ์ เชิร์ต แจสเปอร์ สีขาว and trough, are common. It was formed by deposition
สีดำ� สีแดง และสีเขียว เกิดจากตะกอนสะสมตัวช่วงอายุครีเท of braided river sediment with strong current in the
เชียสตอนต้นในแม่น้ำ�ประสานสายท่ีมีปริมาณน้ำ�มาก และไหล semi-arid to tropical climate, aging 120 million years.
แรง ในสภาพภมู อิ ากาศโบราณทคี่ อ่ นขา้ งรอ้ นชน้ื ถงึ กงึ่ แหง้ แลง้
มอี ายุ 120 ล้านปี

หินทรายของหมวดหินภพู านถูกนำ�ไปก่อสรา้ งปราสาทหนิ
มาตั้งแตส่ มัยโบราณ
Sandstone of the Phu Phan Formation was used as
a construction material since the ancient time

24 Khorat Geopark

เศษกระดกู ไดโนเสาร ในหนิ กรวดมนเน้ือปูน
ที่บา้ นโปง่ แมลงวัน อ�ำ เภอเมืองนครราชสมี า
Dinosaur fragment in lime-nodule conglomerate
at Ban Pong Malaengwan, Mueang Nakhon
Ratchasima district

หมวดหนิ โคกกรวด Khok Kruat Formation

พบกระจายตัวเป็นบริเวณกว้างในพ้ืนที่ด้านตะวันออกของ This rock formation can be found in all 5 districts of
อำ�เภอสีค้ิวและอำ�เภอสูงเนิน ด้านตะวันตกของ อำ�เภอเมือง Khorat geopark. It composes of reddish brown and
นครราชสีมาและอำ�เภอขามทะเลสอ และด้านใต้ของอำ�เภอ purplish brown sandstone, siltstone and conglomerate,
เฉลิมพระเกียรติ ประกอบด้วย หินทราย และหินทรายแป้ง thin to thick bedded. Khok Kruat Formation was created
สีน้ำ�ตาลแกมแดงและสีน้ำ�ตาลแกมม่วง ช้ันบางถึงชั้นหนา by sedimentation from meandering river and flood plain
การคัดขนาดปานกลาง พบหนิ กรวดมนเนื้อปูนแทรก เกดิ จาก in the semi-arid climate 110 million years ago.
การพดั พาตะกอนของแมน่ �ำ้ โคง้ ตวดั และการทบั ถมของตะกอน
ทั้งในแม่นำ้�และที่ราบลุ่มน้ำ�ท่วมถึงสองฝั่งแม่นำ้� ในสภาพ
อากาศกึ่งแหง้ แล้งมีอายุ 110 ล้านปี

อทุ ยานธรณโี คราช 25

หมวดหินมหาสารคาม which probably were deposited from the sea within
the continental basins. The formation ages 100 – 90
พบกระจายตัวอย่างกว้างขวางในบริเวณ อำ�เภอขามทะเลสอ million years and the climate at the deposition time
ประกอบด้วยหินโคลน หินทรายแป้ง และหินทราย สีส้ม was very dry.
แกมแดงเข้ม สแี ดงแกมม่วง มชี ั้นเกลอื โพแทช ยิปซมั และ
แอนไฮไดรต์ พบตามท่ีราบท่ีปรากฏคราบเกลือสีขาวในฤดู
แลง้ หรอื เปน็ พน้ื ทท่ี ีช่ าวบา้ นท�ำ นาเกลือสนิ เธาว์ เกดิ จากการ
สะสมตัวจากนำ้�เค็มที่มาจากน้ำ�ทะเลในบริเวณแอ่ง หนอง
และบึง ในสภาพภูมิอากาศโบราณที่เป็นแบบแห้งแล้งมีอายุ
100 - 90 ลา้ นปี

Maha Sarakham Formation

Exposed in the wide area of Kham Thale So district.
This rock formation is composed of red to purplish red
mudstone, siltstone and sandstone interbedded with
thick layers of rock salt, potash, gypsum and anhydrite

26 Khorat Geopark

ตะกอนยคุ ควอเทอร์นารี Quaternary sediment
หรอื ตะกอนทางน้ำ�ปัจจุบัน
Divided into 2 units ; Terrace unit composed of gravel,
แบง่ เปน็ 2 หนว่ ย คือ ตะกอนตะพักลำ�น้�ำ และตะกอน sand, silt, clay, laterite and fragment of tektite and petrified
ธารนำ้�พา โดยตะกอนตะพักลำ�น้ำ�ปรากฏในบริเวณ wood. The other unit is Alluvial plain deposit found in
ดา้ นทศิ ใตข้ องอ�ำ เภอเมอื งนครราชสมี า มภี มู ปิ ระเทศ the floodplain along the main stream. It contains sand, silt,
เป็นแบบเนิน ลูกระนาด ประกอบดว้ ย ตะกอนกรวด gravel and clay.
ทราย ทรายแป้ง ดินเคลย์ ศิลาแลง ดินลูกรัง มัก
พบอุลกมณีและไม้กลายเป็นหิน ส่วนตะกอนธารนำ้�
พา พบมีการสะสมตัวในบริเวณท่ีราบขนานไปตาม
ทางนำ้�ใหญ่ ตะกอนธารน้ำ�พา ประกอบด้วย ทราย
ทรายแป้ง กรวดและดนิ เหนยี ว

อุทยานธรณโี คราช 27

ธSรtrณucีวtทิuยraาlโคGรeงoสlรoา้ gงy

ชั้นหินคดโค้งของกลุ่มหินโคราช มีลักษณะเป็นแบบ Geological folding of the Khorat Group is slightly
ประทุนเปิด เน่ืองจากชั้นหินทรายของกลุ่มหินโคราชท่ีวางตัว tilted, at approximately 10 degree dipping. In the area of
เกือบระนาบหรือเอียงเทไม่มาก บริเวณอุทยานธรณีโคราช Khorat geopark, folding is not clearly present, however,
ซึ่งครอบคลุมขอบด้านตะวันตกเฉียงใต้ของท่ีราบสูงโคราช fracture of the sandstone can be seen, with parallel and
ไม่ปรากฏช้ันหินคดโค้งชัดเจน ปรากฏเพียงการเอียงเทของ perpendicular directions to the edge of Khorat plateau,
ชน้ั หนิ ของกลมุ่ หนิ โคราชไปทางทศิ ตะวนั ออกเฉยี งเหนอื เขา้ หา of which led to the creation of cuesta topography.
แอง่ ทร่ี าบสงู พบรอยแตกชดั เจนในชน้ั หนิ ทราย มที ศิ ทางขนาน
และตง้ั ฉากกับขอบที่ราบสูงกอ่ ให้เกดิ ภมู ิสณั ฐานแบบเขาอีโต้

28 Khorat Geopark

รอยแตกและรอยเลื่อนในช้ันหินทรายของหมวดหนิ พระวหิ ารท่เี กดิ จากการยกตัวข้นึ เปน็ ทร่ี าบสูง
Fracture and fault generated during the uplifting of Khorat plateau

อุทยานธรณโี คราช 29

รอยเลอื่ นในหนิ ทรายของหมวดหินภพู านท่แี หลง่ หนิ ตดั สคี ้วิ
Fault in sandstone of the Phu Phan Formation at Sikhio ancient sandstone quarry

30 Khorat Geopark

อทุ ยานธรณโี คราช 31



Geธoรmณoีสณัrpฐhาoนlวoิทgยyา

34 Khorat Geopark

พ้ืนที่อุทยานธรณีโคราช มีสภาพเป็นขอบที่ราบสูง
มีความสูง 760 เมตรเหนือระดับทะเลปานกลางที่วัด
ป่าภูผาสูง อำ�เภอสูงเนิน และแสดงลักษณะภูมิสัณฐาน
แบบเควสตา (เขาอีโต้) และค่อยๆ ลาดตำ่�ลงไปทาง
ทิศตะวันออกเฉียงเหนือจนถึงระดับความสูง 180 เมตร
เหนือระดับทะเลปานกลางทอ่ี �ำ เภอเฉลมิ พระเกยี รติ

The Khorat geopark is an area at the
edge of the plateau. At Wat Pa Phupha Sung,
Sung Noen district, cuesta topography can
be clearly seen, with the altitude 760 meters
above mean sea level, and it gradually slope
lower toward the northeast until reaching the
altitude of 180 meters above mean sea level
at Chaloem Phra Kiat district.

อุทยานธรณีโคราช 35

แม่นำ้ �สำ�คัญ

แม่นำ้�ลำ�ตะคอง มีต้นกำ�เนิดอยู่บริเวณทิวเขาดงพญาเย็นกับทิว
เขาสันกำ�แพงในบริเวณอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ไหลผ่านอำ�เภอ
สีคิ้วทะลุที่ราบสูงโคราชไปยังอำ�เภอสูงเนิน อำ�เภอขามทะเลสอ
อำ�เภอเมืองฯ และไปบรรจบกับแม่น้ำ�มูลที่ตำ�บลท่าช้าง อำ�เภอ
เฉลิมพระเกียรติ ระยะทางประมาณ 220 กิโลเมตร ช่วงที่ไหล
ผ่านอำ�เภอสีคิ้วและอำ�เภอสูงเนินจะไม่มีการสะสมของตะกอน
ตามทอ้ งน�ำ้ มากนกั แสดงถงึ การยกตวั ขนึ้ ของพน้ื ทใี่ นขณะทเี่ กดิ การ
กัดกร่อนลงในแนวด่ิงของลำ�นำ้� ทำ�ให้เกิดเกาะแก่งมากมายกลาย
เปน็ แหลง่ ทอ่ งเที่ยวสำ�คญั เช่น นำ้�ตกวงั เณร

Main rivers

Lam Takhong river originates in Dong Phayayen and
San Kham Phang mountain range. It flows through Sikhio
district to reach Khorat plateau in Sung Noen district, and
finally empties into the Mun river in Chaloem Phra Kiat
district with the total length 220 kilometers. While flowing
through Sikhio and Sung Noen district, Lam Takhong river
does not produce large amount of river-bed sediment. This
indicates that there was uplifting of the earth surface with
simultaneous vertical erosion of the river, called antecedent
river. Several rapids and waterfalls were created along the
river, which became important tourism attractions, such as
Wang Nen waterfall.

36 Khorat Geopark

ดา้ นผาชนั (escarpment) ของเควสตาเขาพริก ตำ�บลคลองไผ่
Khao Prik cuesta at Khlong Phai subdistrict

ลำ � ต ะ ค อ ง เ ป็ น ส า ย น้ำ � สำ � คั ญ ท่ี ห ล่ อ เ ลี้ ย ง ช า ว จั ง ห วั ด The Lam Takhong dam is an embankment dam on
นครราชสีมา มกี ารสรา้ งเข่อื นลำ�ตะคองกั้นลำ�น�ำ้ ตัง้ อยอู่ �ำ เภอ the Lam Takhong river. It is an earth-fill embankment
สีค้วิ เป็นเข่อื นดนิ สูง 40.3 เมตร สนั เขอื่ นยาว 251 เมตร เก็บนำ้� dam, 251 meters long and 40.3 meters high. It creates a
ได้ 310 ลา้ นลูกบาศก์เมตร เพ่อื ใชใ้ นการบรหิ ารจดั การน�ำ้ reservoir with the capacity of 310,000,000 cubic meters.

บริเวณรอบอ่างเก็บนำ้�ติดกับถนน The Lower and Upper reservoir อ่างพักนำ�้ ตอนบน โรงไฟฟา้ ลำ�ตะคองชลภาวัฒนา
มติ รภาพมที วิ ทศั นท์ สี่ วยงามโดยเฉพาะ of Lam Takhong dam are famous Lam Takhong upper reservoir
ช่วงตะวันข้ึนและคล้อยต่ำ�เป็นเสน่ห์ scenic points, especially the upper
และเอกลักษณ์ นอกจากน้ียังสามารถ reservoir Khao Yai Thiang to enjoy อ่างเก็บน้ำ�ริมถนนมติ รภาพ กรมชลประทาน
เดินเท่ียวบนสันเขื่อนเพื่อชมทิวทัศน์ the panoramic view of the reservoir Lam Takhong lower reservoir
ของอ่างเก็บน้ำ�ซ่ึงมีฉากหลังเป็นภูเขา with the beautiful mountain range
สวยงาม โดยเฉพาะเขายายเทย่ี งซงึ่ ดา้ น as the background, and also to อทุ ยานธรณีโคราช 39
บนเขามีอ่างพักน้ำ�ใหญ่ใช้ในโครงการ enjoy watching sunrise and sunset
ไฟฟา้ พลงั น�ำ้ สบู กลบั ของการไฟฟา้ ฝา่ ย in the area.
ผลิตแห่งประเทศไทย

“ลกั ษณะภมู สิ ณั ฐานแบบเควสตา (เขาอโี ต้)
”ที่เป็นเอกลักษณะเฉพาะตัวของขอบที่ราบสูง

โคราช
Cuesta topography is the unique identity
found at Khorat plateau edge.

40 Khorat Geopark



ล่องแพลำ�น้ำ�มลู ตำ�บลทา่ ช้าง
Wooden rafting along Mun river,
Tha Chang subdistrict

42 Khorat Geopark

แม่นำ้�มูล มีต้นกำ�เนิดจากเทือกเขาตอนใต้ของ
จังหวัดนครราชสีมา มีความยาวท้ังส้ินประมาณ
726 กิโลเมตร แต่ส่วนที่ไหลผ่านอุทยานธรณี
โคราช มคี วามยาวเพยี ง 30 กิโลเมตร ในเขตอ�ำ เภอ
เฉลมิ พระเกยี รติ ซงึ่ เปน็ บรเิ วณทเี่ จอซากดกึ ด�ำ บรรพ์
ของสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมหลายชนิดที่มีคุณค่าทาง
วชิ าการระดบั นานาชาติ เชน่ ชา้ งสงี่ า แรดไรน้ อ และ
เอปโคราช ถือเป็นพ้ืนท่ีท่ีสำ�คัญในการศึกษาวิจัย
วิวัฒนาการของสิง่ มีชวี ติ ในช่วงอายุ 16 ล้านปี จนถึง
10,000 ปีทผ่ี า่ นมา

Mun river originates in the southern mountain
range of Nakhon Ratchasima province, and
flows eastward through the Khorat plateau for
the length 726 kilometers. The part of river in
Khorat geopark is only 30 kilometers long,
but left the sediment basins which is rich in
fossil deposition. Many pieces of world-class
fossils were discovered in this area, including
Gomphotherium, Aceratherium porpani and
Khoratpithecus piriyai making the area very
important in terms of palaeontology to study
the evolution of life during the time 16 – 0.01
million years.

อทุ ยานธรณโี คราช 43

กLaารnใdช้ปuรsะeโยชนท์ ด่ี นิ

ดินที่ผุกร่อนมาจากหินทรายโดยท่ัวไปจะมีปริมาณแร่ธาตุ Soil weatherd from sandstone normally has low plant
ทีพ่ ชื ตอ้ งการค่อนข้างต�่ำ ไมส่ ามารถปลูกพืชได้หลายชนดิ แต่ nutrient. However, in Khorat geopark area, the soil is
ในพ้ืนที่อุทยานธรณีโคราชมีหินทรายแป้งเน้ือเถ้าภูเขาไฟของ composed of volcanic ash from Sao Khua Formation
หมวดหินเสาขัว มีปริมาณของธาตุโพแทสเซียมท่ีผุพังมาจาก which is high in potassium content. This high potassium
แร่เฟลด์สปาร์ ธาตุโพแทสเซียมเป็นสารอาหารสำ�คัญที่พืช content give unique dilicious and sweet taste to Sung
ตอ้ งการ จะท�ำ ใหผ้ ลผลติ มรี สหวาน กรอบ เชน่ สวนสม้ โอ อ�ำ เภอ Noen’ s pomelo, available in August through September
สงู เนนิ ทมี่ ชี อื่ เสยี งดา้ นรสชาตไิ มแ่ พส้ ม้ โอทอ่ี น่ื สามารถลมิ้ ลอง of each year.
ได้ในชว่ งเดือนสงิ หาคม – กันยายนของทกุ ปี

44 Khorat Geopark

ผลแมคคาเดเมียเมื่อกระเทาะเปลือกออก บริเวณขอบท่ีราบสูงโคราชมีระดับความสูงท่ีเหมาะสม เช่น
Peeled macadamia nuts บ้านดงมะไฟ ตำ�บลมะเกลือเก่า อำ�เภอสูงเนิน ท่ีมีระดับ
ความสงู 400–700 เมตร เหนอื ระดบั ทะเลปานกลางสามารถ
ปลกู กาแฟและแมคาเดเมยี ไดผ้ ลดี กาแฟดงมะไฟเปน็ กาแฟ
อาราบกิ า้ 100 % รสชาตดิ ี นุ่มนวล กลิ่นหอม และมปี รมิ าณ
สารคาเฟอนี 1 % ปลกู และดแู ลแบบปลอดสารพษิ มอี ตั ลกั ษณ์
และคณุ ลกั ษณะเฉพาะตวั ทโี่ ดดเดน่ จนไดร้ บั การประกาศขน้ึ
ทะเบยี นเปน็ สนิ คา้ ชมุ ชนตามสงิ่ บง่ ชที้ างภมู ศิ าสตรข์ องกรม
ทรพั ยส์ นิ ทางปญั ญา กระทรวงพาณิชย์
Dongmafai Village is Sung Noen district is know as
the land of black diamond and white gold referring to
the production of coffee beans and macadamia nuts.
With the attitude of 400-700 meters above sea level,
the plantation at the edge of Khorat plateau is ideal
for the crops. The famous Dongmafai coffee from
the area is 100% arabica organic coffee, is rich and
balanced in character, with low caffeine content of
just 1%. With the unique, it was registered as a local
product with Geographical Indication (GI).

อทุ ยานธรณโี คราช 45

Pบรaรlaพeชoวี ินnวtทิoยloาgy



ซากดึกดำ�บรรพ์ในพื้นท่ีอุทยานธรณีโคราชมีความโดดเด่น Fossil in Khorat geopark is the internationally
และมคี ณุ คา่ ทางวชิ าการดา้ นธรณวี ทิ ยาในระดบั นานาชาติ และมี famous. The areas can be promoted as a geotourism site,
ความนา่ สนใจในดา้ นการทอ่ งเทย่ี วเชงิ ธรณี เชน่ แหลง่ ไดโนเสาร์ such as dinosaur excavation sites, ancient elephant and
และสตั วร์ ่วมยคุ อายุประมาณ 100 ลา้ นปี แหล่งช้างดึกดำ�บรรพ์ ancient animals excavation sites and petrified wood sites.
และสตั ว์รว่ มสมัยอายุ 16 – 0.01 ลา้ นปี แหล่งไมก้ ลายเป็นหนิ
อายุ 0.8 ล้านปี

48 Khorat Geopark

Dไดinโoนsเสaาuรr์

บ้านโป่งแมลงวัน บ้านสะพานหิน บ้านโกรกเดือนห้า
อำ�เภอเมืองนครราชสีมา โดยพบชน้ิ สว่ นหลายชนิด ซงึ่
ภายหลงั จากทไ่ี ดท้ �ำ การวจิ ยั แลว้ พบวา่ เปน็ ชนดิ ใหมข่ อง
โลกอย่างน้อย 3 ชนิด
Dinosaur excavation sites are located in the area
of Ban Pong Malaengwan, Ban Saphan Hin
and Ban Krok Duean Ha, in Mueang Nakhon
Ratchasima district. Three new species were
discoverd at the sites.

อทุ ยานธรณีโคราช 49

หลมุ ขดุ ไดโนเสาร์บ้านโกรกเดอื นหา้ ต�ำ บลสุรนารี
Dinosaur excavation site at Ban Krok Duean Ha,
Suranaree subdistrict

50 Khorat Geopark