หลักสูตรสมเด็จย่า ชั้นประถมศึกษาปีที่ 5

หลกั สตู รสมเดจ็ ย่า
ชนั้ ประถมศึกษาปี ที่ 5

ป.5

โรงเรยี นตำรวจตระเวนชำยแดนบำ้ นควนตะแบก
324 หมูท่ ี่ 9 ต.เกำะเต่ำ อ.ปำ่ พะยอม จ.พทั ลงุ

เอกสารประกอบหลกั สูตรโรงเรียนตํารวจตระเวนชายแดน

หลกั สูตรสมเด็จย่า

ชนั ประถมศึกษาปี ที$ ๕

ผูจ้ ดั ทํา
กองบญั ชาการตํารวจตระเวนชายแดน

สถาบนั ราชภฏั สกลนคร
๒๕๔๗

สารบญั หนา้

คาํ นาํ ๑
ความเป็นมาของหลักสตู รและชุดการเรียนการสอน ๓
คาํ ช"ีแจงการใช้ชุดการเรียนการสอน ๔
ข"ันตอนการใช้ชุดการเรียนการสอน ๖
แผนการสอนท)ี ๑ ๑๐
แผนการสอนท)ี ๒ ๑๖
แผนการสอนท)ี ๓ ๒๑
แผนการสอนท)ี ๔ ๒๖
แผนการสอนท)ี ๕ ๓๑
แผนการสอนท)ี ๖ ๓๗
เอกสารอ้างองิ (๑) – (๔๓)
ภาคผนวก

- เน"ือหาเร)ืองสมเดจ็ ย่า
- ใบความรู้
- คาํ กล่าวถวายรายงานและกราบบังคมทูล
- เพลงพระม)ิงขวัญบคุ คลสาํ คัญของโลก
- เพลงค่านาํ" นม
- เพลงความเอ"อื เฟ"ื อเผ)ือแผ่
- เพลงหน้าท)เี ดก็
- คณะกรรมการจัดทาํ หลกั สตู รสมเดจ็ ย่า

คาํ นาํ

เอกสารคู่มือการใช้ชุดการเรียนการสอนน"ี จัดทําข"ึนเพ)ือใช้เป็ นส)ือ
ประกอบการเรียนการสอนตามหลักสูตรสมเดจ็ ย่า กลุ่มสาระการเรียนรู้สังคมศึกษา
ศาสนา และวฒั นธรรม ระดับช"ันประถมศึกษาปี ท)ี ๑ ถงึ ช"ันประถมศึกษาปี ท)ี ๖ ใน
โรงเรียนตํารวจตระเวนชายแดน เพ)ือให้ผู้สอนใช้เป็ นแนวทางในการจัดกิจกรรม
การเรียนการสอนให้เป็นไปตามเจตนารมณข์ องหลกั สตู รสมเดจ็ ย่า

ส่วนประกอบของเอกสารคู่มือการใช้ ชุดการเรียนการสอนหลักสูตร
สมเดจ็ ย่า ประกอบด้วย ความเป็นมาของหลักสตู รและชุดการเรียนการสอน คาํ ช"ีแจง
การใช้ชุดการเรียนการสอน ข"ันตอนการใช้ชุดการเรียนการสอน แผนการสอน
ช"ันประถมศึกษาปี ท)ี ๑-๖ และภาคผนวกซ)ึงประกอบด้วยใบความรู้ ใบงาน แบบฝึกหัด
เป็นต้น กจิ กรรมท)ีนาํ เสนอไว้ในคู่มือฯ มุ่งเน้นให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ และตระหนัก
ในความสาํ คัญรวมถึงพระมหากรุณาธิคุณของสมเดจ็ ย่า ท)ีทรงมีต่อโรงเรียนตํารวจ
ตระเวนชายแดน ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้แบบมีส่วนร่วมและปฏบิ ัติจริงมากท)สี ุด ท"งั น"ีผู้สอน
จะต้องศกึ ษาจุดประสงค์ของการสอนเป็นหลกั ในการจดั กจิ กรรม และปรับ/ยดื หยุ่นให้
สอดคล้องกบั สาระการเรียนรู้ และเวลาเรียนแต่ละระดับช"ัน

เอกสารคู่มือการใช้ชุดการเรียนการสอนฉบับน"ี ได้ปรับปรงุ ตามข้อ-
เสนอแนะของผู้ทรงคุณวุฒิ และผู้เช)ียวชาญด้านหลักสูตรและการสอนเป็ นคร"ังท)ี ๓
หากผู้สอนนาํ ไปใช้แล้วมีข้อเสนอแนะประการใด คณะผู้จัดทาํ ยินดีรับฟังและแก้ไข
ให้ถูกต้องเหมาะสมต่อไป

คณะผู้จัดทาํ
๒๐ กมุ ภาพันธ์ ๒๕๔๗

คู่มอื การใชช้ ดุ การเรียนการสอน

หลกั สูตรสมเด็จย่า
ชนั ประถมศึกษาปี ที# ๕

ความเป็ นมาของหลกั สูตรและชดุ การเรียนการสอน

หลกั สตู รสมเดจ็ ย่า เกดิ ขึนจากแนวพระปรารภของสมเดจ็ พระเทพ
รัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี เม&อื ครังท&ี พล.ต.ท. คาํ รณ ลยี วณชิ ผบช.ตชด.
และ พล.ต.ต.สมศักด-ิ บปุ ผาสวุ รรณ รอง ผบช.ตชด. (ตาํ แหน่งในขณะนัน) ได้เข้า
เฝ้ า พระองค์ทา่ น เม&ือวนั ท&ี ๒๕ มถิ ุนายน ๒๕๔๓ ณ พระตาํ หนกั ปรายเนนิ เพ&ือ
กราบบังคมทลู เชิญเสดจ็ เป็นองค์ประธานเปิ ดงานเฉลมิ ฉลองครบรอบ ๑๐๐ ปี วัน
คล้ายวนั พระราชสมภพ สมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี ในวนั ท&ี ๑๓ ตลุ าคม
๒๕๔๓ ณ ศูนย์วฒั นธรรมแห่งชาติ สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
ได้ทรงปรารภกบั คณะผู้เข้าเฝ้ ามใี จความตอนหน&ึงว่า…สปช.ได้กาํ หนดหลกั สตู รให้
นกั เรียนประถมศึกษา ได้ศกึ ษาประวตั ิท่านปรีดี พนมยงค์ นกั เรียนโรงเรียนตาํ รวจ
ตระเวนชายแดน ควรจะได้ศึกษาและรู้จักสมเดจ็ ย่าด้วย…

จากแนวพระปรารภ ของสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราช
กุมารี นี กองบัญชาการตาํ รวจตระเวนชายแดน ได้มอบหมายให้กองกาํ กบั การตาํ รวจ
ตระเวนชายแดนแต่ละแห่ง นาํ ไปริเร&ิมจดั ทาํ หลกั สตู รสมเดจ็ ย่า (สมเดจ็ พระศรีนคริน
ทราบรมราชชนนี) เพ&ือใช้สอนในโรงเรียนตาํ รวจตระเวนชายแดน

สถาบันราชภฏั สกลนคร ได้รับการประสานจาก กก.ตชด.๒๓ โดย
ผกก.ตชด.๒๓ (พ.ต.อ.โชติ ไทยย&ิง) ขอความร่วมมอื ในการสร้างหลกั สตู รสมเดจ็ ย่า
โดยมุ่งเน้นให้นกั เรียนโรงเรียนตาํ รวจตระเวนชายแดน ได้เรียนรู้และตระหนกั ใน
พระมหากรุณาธคิ ณุ ท&สี มเดจ็ ย่าทรงมีต่อครู นักเรียน และครอบครัวตาํ รวจตระเวน
ชายแดน สถาบนั ราชภฏั สกลนคร จึงได้แต่งตังคณะทาํ งาน ศกึ ษา รวบรวม พระราช
ประวัติ พระราชกรณยี กจิ ของสมเดจ็ ย่า และได้จดั ทาํ หลักสตู รสมเดจ็ ย่า ขึน ทดลอง
ใช้ครังแรกในโรงเรียนตาํ รวจตระเวนชายแดน สงั กดั กก.ตชด.๒๓ จาํ นวน ๔ โรงเรียน

๒

เม&ือเดือนพฤษภาคม ๒๕๔๕ โดยทาํ เป็นชุดการเรียนการสอน ใช้ช&ือชุดว่า “ชุดสดุดี

สมเดจ็ ย่า” ประกอบด้วยพระราชประวตั สิ มเดจ็ ย่า ๖ ตอน และพระราชกรณียกจิ

ของสมเดจ็ ย่า ๖ ด้าน ผลจากการทดลองใช้ชุดการเรียนการสอนครังนัน พบว่า เนือหา

มากและยากเกนิ ไปสาํ หรับนักเรียนโรงเรียนตาํ รวจตระเวนชายแดน กจิ กรรมการเรียน

การสอนท&กี าํ หนดไว้มรี ายละเอยี ดน้อย ยากต่อการนาํ ไปใช้ คณะทาํ งานจงึ ได้นาํ ชุด

การเรียนการสอนดังกล่าวมาปรับปรุงใหม่ โดยปรับปรุงเฉพาะชันประถมศึกษาปี ท&ี ๑,

๒ และ ๓ ก่อน ใช้ช&ือใหม่ว่า หลกั สูตรและชุดการเรียนการสอนเรื#องสมเด็จย่า ได้ให้

ครูโรงเรียนตาํ รวจตระเวนชายแดน ทดลองสอนสาธติ ถวายสมเดจ็ พระเทพ

รัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกมุ ารี เม&ือครังเสดจ็ เย&ียมโรงเรียนตาํ รวจตระเวน

ชายแดนในสงั กดั กก.ตชด.๒๓ ท&จี งั หวดั นครพนมเม&ือวนั ท&ี ๑๐–๑๒ กมุ ภาพันธ์

๒๕๔๖ ซ&ึงได้รับความสนพระทยั จากพระองคท์ ่านมาก หลังจากนันคณะทาํ งานได้

ปรับปรงุ หลกั สูตรจนครบทกุ ระดบั ชัน และนาํ ไปทดลองใช้ในโรงเรียนตาํ รวจตระเวน

ชายแดน สงั กดั กก.ตชด.๒๓ จังหวัดสกลนคร นครพนม และมุกดาหาร รวม ๘

โรงเรียน ภายหลงั การทดลองใช้ได้รวบรวมผลการประเมนิ นาํ มาปรับปรุงหลักสตู ร

อกี ครังหน&ึง

เม&ือวันท&ี ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๔๖ คณะทาํ งานได้นาํ เสนอหลักสตู ร
สมเดจ็ ย่า ต่อท&ปี ระชุมผู้บริหารของกองบญั ชาการตาํ รวจตระเวนชายแดน และผู้แทน
จากสาํ นักพระราชวงั ณ กองบัญชาการตาํ รวจตระเวนชายแดน กรงุ เทพมหานคร ได้รับ
คาํ ชมเชยและข้อเสนอแนะ ซ&ึงเป็นประโยชน์ต่อการปรับปรุง/พัฒนาหลกั สตู รสมเดจ็ ย่า
เพ&ิมมากขึน หลงั จากนันคณะทาํ งาน ได้นาํ หลักสตู รสมเดจ็ ย่าและชุดการเรียนการ
สอนมาปรับปรงุ และนาํ เข้าส่ทู &ปี ระชุมคณะกรรมการท&ปี รึกษา ผู้ทรงคณุ วฒุ ิ รวมทงั
ผู้เช&ียวชาญด้านการพัฒนาหลักสตู รและการสอนของสถาบนั ราชภฏั สกลนคร เพ&ือ
พิจารณาให้ข้อคิดเหน็ อกี ครังหน&ึง และได้นาํ ข้อสรุปจากท&ปี ระชุมทงั ๒ ครัง ตลอดจน
ข้อเสนอแนะของผู้เช&ียวชาญด้านการพัฒนาหลกั สตู รและการสอน มาปรับปรุงเพ&ิมเติม
ให้เป็นหลกั สตู รและชุดการเรียนการสอนท&สี มบูรณ์ และนาํ เสนอต่อท&ปี ระชุมผู้บริหาร
ของกองบญั ชาการตาํ รวจตระเวนชายแดน ผู้แทนจากสาํ นักพระราชวงั ผู้แทนจาก
สาํ นักงานคณะกรรมการการอดุ มศึกษาครังสดุ ท้าย เม&ือวนั ท&ี ๔ มีนาคม ๒๕๔๗ เพ&ือ
พิจารณาให้ข้อคิดเหน็ ท&ปี ระชุมสรุปให้สถาบนั ราชภัฏสกลนคร นาํ หลักสตู รสมเดจ็ ย่า

๓

ไปจัดทาํ ต้นฉบบั ท&สี มบูรณ์ส่งให้กองบัญชาการตาํ รวจตระเวนชายแดน เพ&ือจดั ทาํ
เอกสารเผยแพร่ต่อไป

คําชีแจงการใชช้ ดุ การเรียนการสอน

ชุดการเรียนการสอนนีจัดทาํ ขึนสาํ หรับใช้สอนในโรงเรียนตาํ รวจตระเวน
ชายแดน ในระดับชันประถมศึกษาปี ท&ี ๑-๖ ตามหลกั สตู รสมเดจ็ ย่า กลุ่มสาระการ
เรียนรู้สงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม เนือหาสาระท&นี าํ มาจดั ประสบการณ์การ
เรียนรู้ให้กบั ผู้เรียน ประกอบด้วย

๑. ความสาํ คัญของสมเดจ็ ย่า
๒. พระราชประวตั ิของสมเดจ็ ย่า
๓. พระราชกรณยี กจิ ของสมเดจ็ ย่า
๔. สมเดจ็ ย่ากบั งานอดเิ รก
๕. พระราชจริยวัตรของสมเดจ็ ย่า
การจดั ชุดการเรียนการสอน แยกเป็น ๖ ชุด ตามระดับชันเรียน (ป.๑–
ป.๖) ภายในชุด (Package) แต่ละชุดมสี &อื การเรียนรู้ ท&จี ดั ไว้เพ&ือเป็นแนวทางให้
ผู้สอนใช้สอนได้สะดวก เม&ือผู้สอนศกึ ษาด้วยตนเองแล้ว สามารถนาํ ไปใช้สอนได้ทนั ที
หรือผูส้ อนอาจพจิ ารณาปรบั ปรงุ ดดั แปลง เพิม# เติม ตดั ทอนกิจกรรมการเรียนรู้
ต่างๆ ไดต้ ามความเหมาะสม ภายใตห้ ลกั การจัดการเรียนรูท้ ี#เนน้ ผูเ้ รียนเป็ น
สาํ คญั และแนวการจดั การเรียนการสอนตามหลกั สูตรสมเดจ็ ย่า
ชุดการเรียนการสอน ประกอบด้วย
๑. คู่มือการใช้ชุดการเรียนการสอน

- ความเป็นมาของหลักสตู รและชุดการเรียนการสอน
- คาํ ชีแจงการใช้ชุดการเรียนการสอน
- แผนการเรียนรู้
๒. ใบความรู้ / ใบงาน / แบบฝึกหัด
๓. บตั รภาพ / บัตรคาํ / แถบประโยค
๔. แผนภมู เิ พลง
๕. แบบทดสอบ
๖. หนังสอื สมเดจ็ ย่า แม่ฟ้ าหลวง
(สาํ หรับส&อื เสริมอ&นื ๆ เช่น แถบวีดิทศั น์ เร&ืองอุทยานสมเดจ็ พระศรี

๔

นครินทราบรมราชชนนี แถบบนั ทกึ เสยี งเพลงสดุดสี มเดจ็ ย่า หลกั สตู รสมเดจ็ ย่า คณะ
ผู้จัดทาํ ได้แยกออกจาก Package มอบให้โรงเรียนไว้โรงเรียนละ ๑ ชุด)

ขนั ตอนการใชช้ ดุ การเรียนการสอน

เพ&ือให้การจดั กจิ กรรมการเรียนการสอนหลกั สตู รสมเดจ็ ย่า ประสบ-
ความสาํ เรจ็ และเป็นไปตามเจตนารมณ์ของคณะผู้จัดทาํ หลักสตู ร ผู้สอนควรปฏบิ ัติดังนี

๑. ศึกษาเอกสารหลักสตู รสมเดจ็ ย่า คู่มือการใช้หลักสตู รและชุดการ
เรียนการสอน อ่านหนังสอื สมเดจ็ ย่า แม่ฟ้ าหลวง ให้เข้าใจ

๒. ตรวจสอบความพร้อมของชุดการสอนว่าสมบูรณห์ รือไม่ ภายในชุด
มสี &อื การเรียนรู้ครบถ้วน พร้อมท&จี ะใช้สอนหรือไม่

๓. ศกึ ษารายละเอยี ด เนือหาสาระการเรียนรู้ และจุดประสงค์ เฉพาะ
ชันท&จี ะสอน ให้เข้าใจ

๔. ทดลองใช้ส&อื ภายในชุดการสอน กอ่ นลงมอื สอนจริง และพิจารณา
จดั ทาํ จดั หาส&อื การเรียนรู้เพ&ิมเตมิ ตามความเหมาะสม

๕. แบบทดสอบท&กี าํ หนดไว้ในชุดการสอน อาจนาํ ไปใช้ทดสอบก่อน
และ/หรือหลังสอนกไ็ ด้ ทงั นีเพ&ือทราบพัฒนาการของเดก็ ภายหลังการเรียนรู้

๖. ผู้สอนต้องตรวจแบบฝึกหัดตามใบงานของผู้เรียนทกุ คน แล้วคนื
ใบงานให้ผู้เรียนและอธบิ ายเพ&ิมเติมในสว่ นท&นี กั เรยี นทาํ ไม่ถูกต้อง

๗. กจิ กรรมการเรียนรู้และอตั ราเวลาเรียนท&กี าํ หนดไว้ ผู้สอนสามารถ
ปรับเปล&ียนได้ตามความเหมาะสมกบั สภาพการณ์ โดยยดึ การให้ผู้เรียนมีสว่ นร่วมใน
กจิ กรรมให้มากท&สี ดุ

๘. การจดั กจิ กรรมการเรียนรู้ เป็นแบบบรู ณาการ ผู้สอนต้องพยายาม
สร้างความตระหนกั ให้ผู้เรียนเหน็ ความสาํ คญั และสาํ นึกในพระมหากรุณาธคิ ุณของ
สมเดจ็ ย่า ตลอดจนน้อมนาํ เอาพระราชจริยวัตรของพระองค์ทา่ นมายึดถือปฏบิ ัติเป็น
แบบอย่าง โดยจัดกจิ กรรมให้หลากหลายมากท&สี ดุ

๙. ผู้สอนควรศึกษาคาํ กล่าวถวายรายงานของข้าราชการ และนกั เรียน
ในการรับเสดจ็ สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ าฯ สยามบรมราชกมุ ารี ให้เข้าใจ และฝึก
ทกั ษะการกล่าวถวายรายงานฯ ให้กบั นักเรียน (ป.๓ – ๖) ทกุ ครังเม&ือมีเวลาเหลอื จาก
การสอนท้ายช&ัวโมง…อา่ นภาคผนวก (๓๕)

๕

๑๐. หลงั จากใช้ชุดการเรียนการสอนแล้วทุกครัง ผู้สอนจะต้องรวบรวม
ส&อื การเรียนรู้ทกุ ชินเกบ็ เข้าท&ใี ห้เรียบร้อย เพ&ือความสะดวกในการนาํ ไปใช้ในโอกาส
ต่อไป

แผนการสอน เรืองสมเดจ็ ย่า

ชนั ประถมศึกษาปี ที ๕
เวลาเรียน ๖ ชวั โมง

๖

แผนการสอนที ๑ เรืองสมเด็จย่า
ชนั ประถมศึกษาปี ที ๕
เวลาเรียน ๑ ชวั โมง

สาระการเรียนรู้
๑. ความสาํ คญั ของสมเด็จย่า
- ในฐานะเป็นพระราชมารดาของพระมหากษัตริย์
- ทรงได้รับการประกาศเกยี รติคณุ ให้เป็นบุคคลสาํ คัญของโลก
๒. พระราชประวตั ิ
- ชาติกาํ เนดิ
- การศกึ ษา

จุดประสงค์ เพ,ือให้ผู้เรียนสามารถแสดงพฤติกรรมต่อไปน3ีได้
๑. บอกความสาํ คัญของสมเดจ็ ย่าว่าเป็นพระมารดาของพระมหากษตั ริย์
รัชกาลปัจจุบนั ได้
๒. บอกท,มี าของการท,สี มเดจ็ ย่าได้รับการประกาศเกยี ตคิ ุณให้เป็นบคุ คล
สาํ คญั ของโลกได้
๓. บอกและเขยี นพระนามเตม็ ของสมเดจ็ ย่าได้
๔. บอกและช3ีภาพพระนามาภิไธยย่อของสมเดจ็ ย่าได้
๕. เรียกพระนามเดมิ ของสมเดจ็ ย่าได้ถูกต้อง
๖. เล่าชาติกาํ เนดิ ของสมเดจ็ ย่าท,เี ป็นสามัญชนได้ถูกต้อง
๗. เล่าประวตั กิ ารศกึ ษาของสมเดจ็ ย่าได้
๘. อภิปรายถึงวิชาชพี พยาบาลท,สี มเดจ็ ย่าทรงศกึ ษา และบอกความสาํ คญั ของ
วชิ าชีพพยาบาลได้

๗

กจิ กรรมการเรียนรู้ และสือการเรียนรู้

กิจกรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

๑. ครนู าํ ภาพของสมเดจ็ ย่า มาให้ - ภาพสมเดจ็ ย่า

นักเรียนดู และสนทนาเก,ยี วกบั ภาพ ดังน3ี

- นกั เรียนดนู ,ีซิภาพใครเอย่

- ใครเคยเหน็ ภาพน3ีบ้าง เคยเหน็ ท,ไี หน

- สมเดจ็ ย่าเป็นใคร เก,ยี วข้องกบั เราอย่างไร

- สมเดจ็ ย่ามีพระนามเตม็ ว่าอย่างไร/เขียนอย่างไร

- สมเดจ็ ย่าเก,ยี วข้องกบั โรงเรียน ตชด. อย่างไร

- สมเดจ็ ย่าเก,ยี วข้องกบั พระมหากษัตริยไ์ ทยอย่างไร

ฯลฯ

๒. ครูสรุปการสนทนา เพ,ือชกั จูงไปส่กู ารเน้นให้เหน็

ถึงพระมหากรุณาธคิ ุณของสมเดจ็ ย่าท,มี ตี ่อชาวไทย

ท3งั ประเทศ ต่อโรงเรียนตชด. และการท,ที รงเป็นพระ

ราชมารดาของพระมหากษตั ริยไ์ ทยถงึ ๒ พระองค์

๓. ให้นกั เรียนศึกษาพระราชประวัติของสมเดจ็ ย่า ตอน - วีดทิ ศั นเ์ ร,ือง อทุ ยาน

ชาตกิ าํ เนดิ และการศึกษาจากวีดิทศั น์ เร,ืองอุทยาน เฉลมิ พระเกยี รตสิ มเดจ็

เฉลิมพระเกยี รติสมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราช- พระศรีนครินทราบรม

ชนนี ราชชนนี

๔. แบ่งนกั เรียนออกเป็นกลุ่มๆ ละ ๕-๖ คน เลือก

หัวหน้ากลุ่ม ๑ คน และเลขานุการ กลุ่ม ๑ คน

๕. ครแู จกบตั รคาํ ชุดชาติกาํ เนิด ของสมเดจ็ ย่า ได้แก่ - บตั รคาํ ชุดชาตกิ าํ เนดิ

คาํ ว่า พระนามเดิม ช,ือบิดา ช,ือมารดา วันเดือน ได้แก่ พระนามเดมิ ช,ือบิดา

ปี เกดิ จงั หวดั ท,เี กดิ ให้แต่ละกลุ่มเขียนข้อความท,ี ช,ือมารดา วนั เดือนปี เกดิ

เก,ยี วข้องกบั สมเดจ็ ย่า ตามท,นี กั เรียนได้ชมวีดิทศั น์ จงั หวดั ท,เี กดิ (เตรียมจาํ นวน

แล้วส่งตวั แทนออกนาํ เสนอหน้าช3ัน ชุดเท่ากบั จาํ นวนกลุ่ม)

๘

กิจกรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

ตัวอย่างเช่น

พระนามเดมิ สมเดจ็ ย่ามพี ระนามเดิมว่าสงั วาลย์ - กระดาษสาํ หรับเขยี น
ประโยคคาํ ตอบ กลุ่มละ

ช,ือบดิ า สมเดจ็ ย่ามบี ดิ าช,ือ นายชู ๑ ชุด

ช,ือมารดา ……………………………………………………….

วันเดือนปี เกดิ
……………………………………………………….

จงั หวัดท,เี กดิ
……………………………………………………….

๖. นักเรียนท3งั ช3ันร่วมกนั เฉลยคาํ ตอบ
๗. ให้นักเรียนน,ังเป็นวงกลม เพ,ือเล่าเก,ยี วกบั พระราช
ประวตั ขิ องสมเดจ็ ย่า ตามท,ดี จู ากวีดทิ ศั น์ โดยเล่า
คนละ ๑ ประโยคให้ข้อความต่อเน,ืองกนั ไปเรียง
ลาํ ดับเหตุการณก์ ่อน-หลังข้อความตอนใดไม่สมบรู ณ์
ให้เพ,ือนๆช่วยกนั เสริมให้ได้พระราชประวัตคิ รบถ้วน
๘. ครแู ละนักเรียนร่วมกนั อภิปรายถึงวิชาชพี ท,สี มเดจ็
ย่าทรงศกึ ษา โดยเน้นให้เหน็ ถึงพระปรีชาสามารถใน
การเรียนจนได้ทุนไปศกึ ษาต่อวชิ าพยาบาลท,ปี ระเทศ
สหรัฐอเมริกา

ครูถามนกั เรียนว่า
- นกั เรียนอยากเป็นนางพยาบาลหรือไม่
- นางพยาบาลเป็นอาชีพท,ดี ี/ไม่ดอี ย่างไร
- หน้าท,ขี องนางพยาบาลต้องทาํ อะไรบ้าง
- ถ้านกั เรียนเป็นพยาบาล(ชายหรือหญงิ กไ็ ด้)
นักเรียนจะปฏบิ ัติตนอย่างไร จึงจะช่วยเหลือประเทศ
ชาติได้มากท,สี ดุ

๙ สือการเรียนรู้

กจิ กรรมการเรียนรู้
๙. ครูถามต่อไปว่า
- นอกจากสมเดจ็ ย่าทรงช่วยเหลือประเทศโดยการ
เป็นพยาบาลแล้ว นกั เรียนทราบไหมว่า ท่านได้ทาํ
อะไรอกี

เม,ือนักเรียนตอบคาํ ถามแล้ว ครชู ่วยเสริมถงึ พระราช
กรณยี กจิ ท,ที รงบาํ เพญ็ ตลอดพระชนม์ชีพ ในการ
พัฒนาคณุ ภาพชีวติ และความเป็นอยู่ของปวงชนชาว
ไทยให้ดขี 3ึน จงึ ทรงได้รับการประกาศเฉลิมพระ
เกยี รตคิ ณุ โดยองคก์ ารศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒน-
ธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ให้ทรงเป็น
บุคคลสาํ คัญของโลก ประจาํ ปี พุทธศกั ราช ๒๕๔๓–
๒๕๔๔
๑๐. ครแู ละนักเรียนร่วมกนั สรปุ เน3ือหาท,เี รียนมาท3งั
หมดแล้วให้นักเรียนไปหาพระนามาภิไธยย่อของ
สมเดจ็ ย่า ภาพของสมเดจ็ ย่า ภาพพระบรมราชชนก
พระราชโอรส พระราชธดิ า เท่าท,จี ะหาได้เพ,ือมาทาํ
กจิ กรรมในช,ัวโมงต่อไป

การวดั ผลและประเมนิ ผล

๑. การวดั ผล
๑.๑ สงั เกตความสนใจในการเรียนและการร่วมกจิ กรรมกลุ่ม
๑.๒ สงั เกตกระบวนการทาํ งานของแต่ละคน
๑.๓ ตรวจผลงาน จากใบงาน และแบบฝึกหัดท,กี าํ หนดให้

๒. การประเมินผล
ประเมินผลหลงั เรียน โดยใช้เกณฑผ์ ่านร้อยละ ๗๐ ข3ึนไป

๑๐

แผนการสอนที ๒ เรืองสมเดจ็ ยา่
ชนั ประถมศึกษาปี ที ๕
เวลาเรียน ๑ ชวั โมง

สาระการเรียนรู้
๑. พระราชประวตั ิ
- ชีวติ สมรส
- ทรงเป็นพระราชชนนี
- ทรงอภิบาลดูแลยุวกษัตริย์

จุดประสงค์ เพ,ือให้ผู้เรียนสามารถแสดงพฤติกรรมต่อไปน3ีได้
๑. เล่าถึงการอภเิ ษกสมรสของสมเดจ็ ย่าได้ พอสงั เขป
๒. เขียนพระนามของสมเดจ็ พระราชบดิ าได้ถกู ต้อง
๓. บอกและเขยี นพระนามพระราชธดิ าและพระราชโอรสของสมเดจ็ ย่าได้
๔. อภปิ รายสาเหตุท,สี มเดจ็ ย่าต้องนาํ พระราชธดิ าและพระราชโอรสไปพาํ นัก
ท,ตี ่างประเทศได้
๕. อธบิ ายการได้ข3ึนครองราชย์ของรัชกาลท,ี ๘ และการเป็นพระราชชนนีได้
๖. อธบิ ายถงึ พระราชภารกจิ ท,สี มเดจ็ ย่าทรงอภิบาลดูแลยุวกษตั ริย์ได้
๗. บอกความหมายของคาํ ศัพทจ์ ากเน3ือเร,ืองท,เี รียนได้
๘. นาํ พระบรมฉายาลกั ษณ์ของสมเดจ็ ย่า สมเดจ็ พระราชบิดา พระราชโอรส
และพระราชธดิ า มาจดั ทาํ แผนภมู เิ ครือญาตไิ ด้อย่างถกู ต้อง

๑๑

กิจกรรมการเรียนรู้ และสือการเรียนรู้

กิจกรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

๑. ทบทวนความรู้เดิมท,ไี ด้เรียนมาแล้วในแผนการสอน - ภาพสมเดจ็ ย่า

ท,ี ๑ โดยครตู ดิ พระบรมฉายาลกั ษณ์สมเดจ็ ย่า ท,ี

กระเป๋ าผนงั แล้วถามนกั เรียนว่า “นกั เรียนรู้จักบคุ คล

ในภาพเพียงใด” ให้นกั เรียนตอบและอธบิ ายทลี ะคน

ในประเดน็ เก,ยี วกบั พระราชสมญั ญา พระนามเตม็

พระนามเดิมและพระนามย่อ ชาตกิ าํ เนดิ ท,เี ป็น

สามัญชน

๒. ครเู น้นให้นักเรียนเหน็ ความสาํ คญั ของสมเดจ็ ย่า ใน - ภาพสมเดจ็ ย่าเสดจ็ ฯ

ฐานะท,เี ป็นพระมารดาของพระมหากษัตริยร์ ัชกาล เย,ียมประชาชนและช่วยเหลือ

ปัจจุบนั และเป็นท,เี คารพรักของปวงชนชาวไทย จน ชาวเขา

ได้รับการยกย่องเป็น “สมเดจ็ ย่า”และ“แม่ฟ้ าหลวง”

โดยครูแสดงภาพพระราชกรณียกจิ สมเดจ็ ย่า ในการ

เสดจ็ ฯ เย,ียมประชาชน และช่วยเหลือชาวเขา

๓. นกั เรียนศกึ ษา ชีวติ สมรส เร,ืองราวเก,ยี วกบั สมเดจ็ - วดี ิทศั น์ เร,ืองอุทยาน

พระราชบิดา พระราชธดิ า และพระราชโอรส จาก เฉลมิ พระเกยี รติสมเดจ็

วีดิทศั น์ แล้วร่วมกนั อภปิ ราย โดยครใู ช้คาํ ถาม ดงั น3ี พระศรีนครินทราบรม

- สมเดจ็ ย่าอภิเษกสมรสในปี ใด ราชชนนี

- พระนามของสมเดจ็ พระราชบิดา คืออะไร

- สมเดจ็ ย่ามีพระราชธิดาก,อี งค์ พระราชโอรส

ก,พี ระองค์

- พระราชธดิ า ทรงพระนามว่าอย่างไร

- พระราชโอรส ทรงพระนามว่าอย่างไร

- ทาํ ไมสมเดจ็ ย่าต้องนาํ พระราชธดิ า

และพระราชโอรสไปพาํ นักในต่างประเทศ

- ประเทศท,ไี ป และเมอื งท,ไี ปพาํ นักอยู่ช,ืออะไร

ฯลฯ

๑๒

กิจกรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

๔. หลังการการอภิปรายและตอบคาํ ถาม ให้นักเรียนน,ัง - ใบความรู้ เร,ือง ชีวติ สมรส

รวมกนั เป็นกลุ่มๆ ละ ๔-๕ คน ศกึ ษาใบความรู้ เร,ือง และทรงเป็นพระราชชนนี

ชีวิตสมรสและทรงเป็ นพระราชชนนี แล้วทาํ กจิ กรรม - ใบงานท,ี ๕.๒ (คาํ ส,งั ท,ี ๑)

ในใบงานท,ี ๕.๒ (คาํ ส,งั ท,ี ๑)

๕. นักเรียนแต่ละกลุ่มสบั เปล,ียนกนั ตรวจใบงานและ

ร่วมกนั เฉลยคาํ ตอบ

๖. ครพู านกั เรียนร้องเพลง ค่านาํ3 นม แล้วอภิปราย - แผนภมู เิ พลง “ค่านาํ3 นม”

ความหมายของเน3ือเพลง และให้นกั เรียนเล่าถงึ ความ

ประทบั ใจท,คี ุณแม่ของนกั เรียนปฏบิ ัตติ ่อลกู ๆ เพ,ือ

เช,ือมโยงไปสกู่ ารอภิบาลดแู ลยุวกษัตริยข์ องสมเดจ็ ย่า

๗. แจกใบความรู้ เร,ือง ทรงอภิบาลดูแลยุวกษตั ริย์ - ใบความรู้เร,ือง ทรงอภบิ าล

ให้นกั เรียนศกึ ษา และทาํ กจิ กรรมต่อไปน3ี ดแู ลยุวกษตั ริย์

๑) ตัวแทนกลุ่มอ่านใบความรู้ให้เพ,ือนฟัง

๒) สมาชิกในกลุ่มร่วมกนั อภปิ ราย และตอบคาํ ถาม - ใบงานท,ี ๕.๒ (คาํ ส,งั ท,ี ๒)

ลงในใบงานท,ี ๕.๒ (คาํ สง,ั ท,ี ๒)

๓) ส่งตวั แทนออกนาํ เสนอผลงานหน้าช3ัน

๔) ทุกคนร่วมร้องเพลงค่านา3ํ นม

๘. ครแู ละนกั เรียนร่วมกนั สรปุ เน3ือหาท,เี รียนมาท3งั หมด

แล้วให้นกั เรียนร่วมกนั ทาํ แผนภมู เิ ครือญาติ (พระ

ราชวงศข์ องสมเดจ็ ย่า)โดยนาํ ภาพท,เี ตรียมมาจดั วาง

และเขยี นพระนามกาํ กบั ใต้ภาพให้ถูกต้อง

ตัวอย่างเช่น

สมเดจ็ ย่า + สมเดจ็ พระราชบิดา

…………………. ………………….

พระราช พระราช พระราช
ธดิ า โอรส โอรส

……………… ……………… ………………

๑๓

การวดั ผลและประเมินผล

๑. การวดั ผล
๑.๑ สงั เกตความสนใจในการเรียนและการร่วมกจิ กรรมกลุ่ม
๑.๒ สงั เกตกระบวนการทาํ งานของแต่ละคน
๑.๓ ตรวจผลงาน จากใบงาน และแบบฝึกหัดท,กี าํ หนดให้

๒. การประเมนิ ผล
ประเมนิ ผลหลังเรียน โดยใช้เกณฑผ์ ่านร้อยละ ๗๐ ข3ึนไป

๑๔

ใบงานที ๕.๒

คําสงั ที ๑

ก. จงเขียนความหมายของคาํ ราชาศพั ท์ ต่อไปนี

อภเิ ษกสมรส หมายถงึ ……………………………………………………..
พระบรมราชชนก หมายถงึ ……………………………………………………..
พระราชชนนี หมายถงึ ……………………………………………………..
พระราชโอรส หมายถึง ……………………………………………………..
พระราชธดิ า หมายถงึ ……………………………………………………..
สถาปนา หมายถงึ ……………………………………………………..
พระบรมวงศ์ หมายถงึ ……………………………………………………..

ข. จงเขียนพระนามเต็มของบุคคลต่อไปนี

สมเดจ็ ย่า ……………………………………………………………………………………..

สมเดจ็ พระราชบิดา ……………………………………………………………………………………..

สมเดจ็ พระพ,ีนางเธอ ………………………………………………………………………………………

รัชกาลท,ี ๘ ……………………………………………………………………………………..

รัชกาลท,ี ๙ ……………………………………………………………………………………..

ชือ- สกลุ ……………………………..……………………………………………เลขที…..…………ชนั ……….………
โรงเรียน …………………………………………………………………………………………………………………………

๑๕

ใบงานที ๕.๒

คําสงั ที ๒ ให้นักเรียนศึกษาใบความรู้ เร,ือง ทรงอภบิ าลดูแลยวุ กษตั ริย์
แล้วตอบคาํ ถาม ต่อไปน3ี

๑. สมเดจ็ พระบรมราชชนก ส3นิ พระชนม์ ในปี ใด
………………………………………………………………………………………………………………………….

๒. เม,ือสมเดจ็ พระบรมราชชนก ส3นิ พระชนม์ สมเดจ็ ย่ามพี ระชนมายุเทา่ ไร
………………………………………………………………………………………………………………………….

๓. พระราชภาระท,สี มเดจ็ ย่าทรงอภิบาลดูแลยุวกษตั ริย์ มีอะไรบ้าง
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….

๔. สมเดจ็ ย่ายึดหลกั ในการอภิบาลดแู ลพระราชธดิ า และพระราชโอรสอย่างไร
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….

๕. นกั เรียนมคี วามรู้สกึ อย่างไร ท,สี มเดจ็ ย่าทรงดแู ลพระราชธดิ าและ
พระราชโอรส ตามลาํ พังโดยไม่มสี มเดจ็ พระราชบิดาช่วย
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………….

ชือ- สกุล ……………………………………………………..……………………….เลขที………………ชนั ……………
โรงเรียน……………………………………………………………………………………………………………………………..

๑๖

แผนการสอนที ๓ เรืองสมเดจ็ ยา่
ชนั ประถมศึกษาปี ที ๕
เวลาเรียน ๑ ชวั โมง

สาระการเรียนรู้
๑. พระราชประวตั ิ
- ทรงสญู เสยี พระราชโอรส “อานันทมหิดล”
- ทรงเป็นสมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี

๒. พระราชกรณียกจิ
- สมเดจ็ ย่ากบั โรงเรียน ตชด.
- สมเดจ็ ย่ากบั การช่วยเหลอื ประชาชน

จุดประสงค์ เพ,ือให้ผู้เรียนสามารถแสดงพฤตกิ รรมต่อไปน3ีได้
๑. เล่าถงึ เหตุการณก์ ารสญู เสยี พระราชโอรส “อานันทมหิดล” ได้
๒. บอกพระชนมายุ ท,รี ัชกาลท,ี ๙ เสดจ็ ข3ึนครองราชยไ์ ด้
๓. บอกท,มี าของพระนาม “สมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี” ได้
๔. อธบิ ายถงึ พระราชกรณียกจิ ของสมเดจ็ ย่าต่อโรงเรียนตชด. ได้
๕. เล่าถงึ พระราชกรณยี กจิ ของสมเดจ็ ย่ากบั การช่วยเหลือประชาชนได้
๖. บอกท,มี าของคาํ ว่า “สมเดจ็ ย่า” และ “แม่ฟ้ าหลวง” ได้

๑๗

กจิ กรรมการเรียนรู้ และสือการเรียนรู้

กิจกรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

๑. ครแู สดงพระบรมฉายาลกั ษณส์ มเดจ็ ย่าท,กี ระเป๋ า - ภาพสมเดจ็ ย่า

ผนงั พร้อมแสดงบัตรพระนาม “สมเดจ็ พระศรี- - บตั รพระนาม “สมเดจ็

นครินทราบรมราชชนนี” พระศรีนครินทราบรม

ราชชนนี”

- กระเป๋ าผนัง

๒. ครแู ละนักเรียนร้องเพลง“พระม,ิงขวัญบุคคลสาํ คัญ - เทปเพลง พระม,ิงขวัญ

ของโลก” ประกอบเทปเพลง ๑ เท,ยี ว และร้องโดย บุคคลสาํ คัญของโลก

ไม่ประกอบเทปเพลงอกี ๑ เท,ยี ว

๓. ครูสนทนาถงึ ความสาํ คัญของสมเดจ็ ย่าท,มี ีต่อคน

ไทย ต่อประเทศไทย และเป็นท,ยี อมรับของนานา

ประเทศ ว่าเป็นบุคคลสาํ คญั ของโลกแล้วถามนกั เรียน

๒-๓ คนว่านกั เรียนภมู ใิ จหรือไม่ท,คี นไทยเป็นบุคคล

สาํ คัญของโลก

๔. ครสู นทนากบั นักเรียนว่า “เราได้เรียนเร,ืองสมเดจ็

ย่าหรือสมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนมี าแล้ว

๒ คร3ัง ครูอยากทราบว่า นักเรียนมคี วามเข้าใจและ

จดจาํ เร,ืองราวเก,ยี วกบั สมเดจ็ ย่าได้เพียงใด” เพ,ือเป็น

การทบทวนถึงพระราชประวตั ิของสมเดจ็ ย่า ให้

นกั เรียนแบ่งเป็น ๕ กลุ่ม แต่ละกลุ่มส่งตวั แทนมาจับ

สลากว่ากลุ่มใดได้หมายเลขคาํ ถามใด แล้วช่วยกนั หา

คาํ ตอบจากคาํ ถามน3ี

คําถามหมายเลข ๑ สมเดจ็ ย่ามีความสาํ คญั อย่างไร - บัตรคาํ ถาม

คาํ ถามหมายเลข ๒ สมเดจ็ ย่าเกดิ เม,ือใด บิดา หมายเลข ๑-๕

มารดา ช,ืออะไร

คําถามหมายเลข ๓ การศกึ ษาของสมเดจ็ ย่า

เป็ นอย่างไร

๑๘

กจิ กรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

คําถามหมายเลข ๔ สมเดจ็ ย่าทรงอภิเษกสมรส

กบั ใคร มพี ระราชธิดา พระราชโอรสก,พี ระองค์

พระนามว่าอย่างไร

คําถามหมายเลข ๕ สมเดจ็ ย่าทรงอภบิ าลดูแล

พระราชธดิ า และพระราชโอรสอย่างไร นักเรียน

ประทบั ใจต่อการอภบิ าลดแู ลพระราชธดิ า และ

พระราชโอรสอย่างไรบ้าง ให้แต่ละกลุ่มปรึกษา

หาคาํ ตอบร่วมกนั ในหัวข้อท,ไี ด้รับ แล้วสง่ ตัวแทน

ออกมารายงานให้เพ,ือนๆ ทราบ

๖. ครูสรุปสาระสาํ คญั ของแต่ละกลุ่มอกี คร3ังหน,ึงพร้อม

กบั บอกให้นกั เรียนทราบว่าวนั น3ีเราจะศกึ ษาเร,ือง

สมเดจ็ ย่าต่อ

๗. ครใู ห้นกั เรียนเลือกเพ,ือนท,อี ่านหนังสอื เกง่ และ - ใบความรู้เร,ือง ทรงสญู เสยี

คล่องท,สี ดุ ในช3ัน มาอา่ นใบความรู้เร,ือง ทรงสูญเสีย พระราชโอรส“อานันทมหิดล”

พระราชโอรส “อานนั ทมหิดล” ให้เพ,ือนๆ ฟัง

๘. นกั เรียนร่วมกนั อภปิ รายถงึ เหตุการณก์ ารสญู เสยี

พระมหากษตั ริย์ รัชกาลท,ี ๘ ความรู้สกึ ของสมเดจ็ ย่า

ท,มี ีต่อการสญู เสยี พระราชโอรส และการข3ึนครอง

ราชยข์ องพระมหากษตั ริย์ รัชกาลท,ี ๙

๙. ครนู าํ บัตรคาํ “สมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราช - บตั รคาํ สมเดจ็ พระศรี

ชนนี” มาตดิ บนกระดาษ หรือกระเป๋ าผนัง แล้ว นครินทราบรมราชชนนี

ถามนักเรียนว่า - กระเป๋ าผนงั

- คาํ น3ีเป็นพระนามของใคร

- นกั เรียนทราบหรือไม่ว่า ใครเป็นคนแต่งต3ัง

- เร,ิมใช้คาํ น3ีต3ังแต่เม,ือไร

ฯลฯ

๑๙

กจิ กรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

๑๐. ครใู ห้นกั เรียน ๑ คน อ่านใบความรู้เร,ือง ทรงเป็ น - ใบความรู้เร,ือง “ทรงเป็น

สมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี ให้เพ,ือนฟัง สมเดจ็ พระศรีนทราบรม

ราชชนนี”

๑๑. ครูสมุ่ นกั เรียนออกมาสรุปเน3ือหาท,ตี ัวแทนห้อง

อา่ นและให้เพ,ือนนกั เรียนช่วยกนั เสริมข้อความท,สี รปุ

ให้ชดั เจนข3ึน

๑๒. ครูนาํ ภาพพระราชกรณียกจิ ของสมเดจ็ ย่าเก,ยี วกบั - ภาพพระราชกรณียกจิ

โรงเรียนตชด. และภาพสมเดจ็ ย่ากบั การช่วยเหลอื สมเดจ็ ย่ากบั โรงเรียนตชด.,

ประชาชน มาแสดงให้นักเรียนดแู ละร่วมกนั อภปิ ราย สมเดจ็ ย่ากบั การช่วยเหลอื

โดยใช้คาํ ถามให้สอดคล้องกบั เน3ือหา (สมเดจ็ ย่ากบั ประชาชน

การสงเคราะห์โรงเรียนตชด./ สมเดจ็ ย่ากบั การ

ช่วยเหลอื ประชาชน)

๑๓. ครแู ละนักเรียนร่วมกนั สรุปเน3ือหาท,เี รียนมาท3งั - ใบงานท,ี ๕.๓

หมดแล้วให้นักเรียนทาํ แบบฝึกหัดและเขียนแสดง

ความรู้สกึ ท,มี ตี ่อสมเดจ็ ย่า ในใบงาน

การวดั ผลและประเมนิ ผล

๑. การวดั ผล
๑.๑ สงั เกตความสนใจในการเรียนและการร่วมกจิ กรรมกลุ่ม
๑.๒ สงั เกตกระบวนการทาํ งานของแต่ละคน
๑.๓ ตรวจผลงาน จากใบงาน และแบบฝึกหัดท,กี าํ หนดให้

๒. การประเมนิ ผล
ประเมนิ ผลหลังเรียน โดยใช้เกณฑผ์ ่านร้อยละ ๗๐ ข3ึนไป

๒๐

ใบงานที ๕.๓

คาํ สงั ใหน้ กั เรียนตอบคําถามต่อไปนีใหไ้ ดใ้ จความสมบูรณ์

๑. สมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวอานนั ทมหิดล (รัชกาลท,ี ๘) เสดจ็ สวรรคตในปี ใด
………………………………………………………………………………………………………………………..

๒. พระมหากษัตริยอ์ งคป์ ัจจุบนั เก,ยี วข้องอย่างไรกบั พระมหากษตั ริย์
รัชกาลท,ี ๘
………………………………………………………………………………………………………………………..

๓. พระมหากษัตริย์องค์ปัจจุบันทรงพระนามว่าอย่างไร
………………………………………………………………………………………………………………………..

๔. รัชกาลท,ี ๙ ข3ึนครองราชเม,ือพระชนมายุเท่าไร
………………………………………………………………………………………………………………………..

๕. ใครเป็นผู้พระราชทานนามสมเดจ็ ย่าว่า “สมเดจ็ พระศรีนครินทราบรม
ราชชนนี”
………………………………………………………………………………………………………………………..

๖. พระบรมราชชนก มีพระนามเตม็ ว่าอย่างไร
………………………………………………………………………………………………………………………..

๗. สมเดจ็ ย่าให้การช่วยเหลอื โรงเรียนตาํ รวจตระเวนชายแดนอย่างไรบ้าง
………………………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………………………..

ชือ- สกลุ ……………………………….…………………………………………….เลขที………………ชนั ……………..
โรงเรียน ……………………………………………………………………………………………………………………………

๒๑

แผนการสอนที ๔ เรืองสมเดจ็ ย่า
ชนั ประถมศึกษาปี ที ๕
เวลาเรียน ๑ ชวั โมง

สาระการเรียนรู้
๑. พระราชประวตั ิ
- พระราชนัดดาของสมเดจ็ ย่า

๒. พระราชกรณียกิจ
- สมเดจ็ ย่ากบั งานแพทยแ์ ละสาธารณสขุ
- สมเดจ็ ย่ากบั งานกจิ การลูกเสอื ชาวบ้าน

จุดประสงค์ เพ,ือให้ผู้เรียนสามารถแสดงพฤตกิ รรมต่อไปน3ไี ด้
๑. บอกจาํ นวนพระราชนัดดาของสมเดจ็ ย่าท,ปี ระสตู แิ ด่พระบาทสมเดจ็
พระเจ้าอยู่หัวภมู ิพลอดุลยเดชและสมเดจ็ พระนางเจ้าสริ ิกติ ต[ไิ ด้
๒. บอกและเขียนพระนามของพระราชนดั ดาของสมเดจ็ ย่าได้
๓. เล่าถึงพระราชกรณียกจิ ของสมเดจ็ ย่าเก,ยี วกบั งานแพทยแ์ ละสาธารณสขุ ได้
๔. บอกความหมายของ พอ.สว. ได้
๕. บอกความสาํ คัญของหน่วยแพทยอ์ าสาสมัครสมเดจ็ พระราชชนนี
ศรีสงั วาลย์ได้
๖. บอกความหมายของ มวส. ได้
๗. เล่าถงึ พระราชกรณียกจิ ของสมเดจ็ ย่าท,มี ตี ่อกจิ การลกู เสอื ชาวบ้านได้
๘. วางแผนและทาํ กจิ กรรมบาํ เพญ็ ประโยชน์ให้กบั โรงเรียนของตนได้

๒๒

กิจกรรมการเรียนรูแ้ ละสือการเรียนรู้ สือการเรียนรู้
กจิ กรรมการเรียนรู้
- บตั รคาํ ชาตกิ าํ เนดิ ,
๑. นักเรียนร่วมกนั ร้องเพลงพระม,ิงขวัญบุคคลสาํ คัญ การศกึ ษา, ชีวติ สมรส,
ของโลกพร้อมท3งั ฝึกทาํ ทา่ ทางประกอบเพลง ทรงป็ น
๒. นักเรียนทบทวนความรู้เร,ืองสมเดจ็ ย่าท,เี รียนมา พระราชชนนี,
ท3งั หมด โดยครตู 3ังประเดน็ หัวข้อให้แล้วให้นักเรียน ทรงอภบิ าลดูแลยุวกษตั ริย์,
เลือกบตั รคาํ เพ,ือออกมาสรปุ ความรู้ ตามหัวข้อใน ทรงสญู เสยี พระราชโอรส,
บตั รคาํ ดังน3ี สมเดจ็ ย่ากบั โรงเรียนตชด.,
- ชาตกิ าํ เนดิ สมเดจ็ ย่ากบั การช่วยเหลอื
- การศกึ ษา ประชาชน
- ชวี ติ สมรส
- ทรงเป็นพระราชชนนี - ภาพพระบาทสมเดจ็ พระ
- ทรงอภบิ าลดแู ลยุวกษัตริย์ เจ้าอยู่หัวภมู ิพลอดุลยเดช,
- ทรงสญู เสยี พระราชโอรส สมเดจ็ พระราชินี,
- สมเดจ็ ย่ากบั โรงเรียนตชด. พระราชธดิ า, พระราชโอรส,
- สมเดจ็ ย่ากบั การช่วยเหลือประชาชน ท3งั ๔ พระองค์
๓. ครนู าํ ภาพพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวภมู ิพล
อดลุ ยเดช พระบรมราชนิ ีพระราชโอรส และพระราช
ธดิ า ท3งั ๔ พระองค์ มาให้นกั เรียนดูทลี ะภาพ แล้ว
ถามนกั เรียนว่า ภาพแต่ละภาพเป็นใคร เก,ยี วข้อง
กนั อย่างไร พระนามเตม็ ท3งั ๖ ภาพเขียนว่าอย่างไร
เก,ยี วข้องกบั สมเดจ็ อย่าอย่างไร
๔. ให้นักเรียนช่วยกนั จดั ภาพ เรียงลาํ ดับ เป็นแผนภมู ิ
เครือญาติ แล้วเขียนพระนามเตม็ ตดิ ใต้ภาพให้
ถกู ต้อง ดงั น3ี

๒๓ สือการเรียนรู้
กจิ กรรมการเรียนรู้
สมเดจ็ + สมเดจ็
ย่า พระบรมราช

พระบาทสมเดจ็ + สมเดจ็
พระเจ้าอยู่หัว พระราชนิ ี

พระราช พระราช พระราช พระราช
ธดิ า โอรส ธดิ า ธดิ า
๑ ๒ ๓

๕. นกั เรียนอา่ นพระนามท,ปี รากฏบนแผนภมู พิ ร้อมกนั

๒ เท,ยี ว

๖. ครแู สดงบตั รภาพพระราชกรณียกจิ ของสมเดจ็ ย่า - บัตรภาพพระราชกรณียกจิ

ด้านการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ แล้วถามนักเรียนว่า ของสมเดจ็ ย่าด้านการแพทย์

- ภาพน3ีเป็นภาพเก,ยี วกบั อะไร และสาธารณสขุ

- มใี ครเก,ยี วข้องบ้าง

- ใครทราบบ้างว่าทาํ ไมสมเดจ็ ย่าจงึ เข้าไปเก,ยี วข้อง

กบั การรักษาชาวบ้านท,เี จบ็ ป่ วย

- ใครชอบเป็นพยาบาล/นายแพทยบ์ ้าง

- นักเรียนสงั เกตดูเส3อื ท,สี มเดจ็ ย่า สมเดจ็ พระเจ้า

พ,ีนางเธอ และหมอท,อี ยู่ในภาพซิว่า สวมเส3อื เหมือน

กนั หรือไม่ ท,อี กเส3อื ด้านซ้ายมสี ญั ลกั ษณอ์ ะไร

๗. ครเู ช,ือมโยงคาํ ถามเข้าสเู่ น3ือหา “สมเดจ็ ย่ากบั งาน - บตั รคาํ พอ.สว.

ด้านการแพทยแ์ ละสาธารณสขุ ” โดยนาํ บัตรคาํ - ใบความรู้ “สมเดจ็ ย่ากบั

พอ.สว. มาให้นักเรียนดู แล้วถามนักเรียนว่าหมายถึง งานด้านการแพทยแ์ ละ

อะไร ใครอยากทราบให้อา่ นใบความรู้ “สมเดจ็ ย่ากบั สาธารณสขุ ”

งานด้านการแพทย์และสาธารณสขุ ” แล้วตอบครูด้วย

๒๔

กจิ กรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

(นักเรียนอา่ นใบความรู้ ใช้เวลาประมาณ ๓-๕ นาท)ี

๘. นักเรียนตอบคาํ ถามปากเปล่าจากความรู้ท,อี า่ น

แล้วร่วมกนั สรปุ

๙. ครูแสดงบัตรภาพ “สมเดจ็ ย่ากบั กจิ การลกู เสอื - ภาพพระราชกรณียกจิ

ชาวบ้าน” และบตั รคาํ มวส. แล้วถามนกั เรียนว่า สมเดจ็ ย่ากบั กจิ การลูกเสอื

- ภาพอะไร / ใครเคยเหน็ ลกู เสอื ชาวบ้านบ้าง ชาวบ้าน

- ลองทายซิว่า มวส. หมายถงึ อะไร - บตั รคาํ มวส.

- มวส. เก,ยี วข้องกบั ภาพน3ีอย่างไร

- สมเดจ็ ย่าเก,ยี วข้องกบั ภาพน3ีอย่างไร

- ลกู เสอื ชาวบ้านมคี วามสาํ คญั อย่างไร

- นกั เรียนเคยเรียนวชิ าลูกเสอื หรือไม่

- เรียนลกู เสอื แล้วได้ประโยชน์อะไรบ้าง

- ลองยกตัวอย่างกจิ กรรมลูกเสอื ท,นี กั เรียนชอบ

และคิดว่าเป็นประโยชน์กบั นักเรียนมาคนละ ๑

กจิ กรรมซิ (ถ้าเป็นกจิ กรรมภาคปฏบิ ตั ิท,นี ักเรียน

สาธติ ให้ดไู ด้ ควรให้นักเรียนสาธติ ให้ดดู ้วย)

๑๐. ครูให้นักเรียนอา่ นใบความรู้ “สมเดจ็ ย่ากบั กจิ การ - ใบความรู้ “สมเดจ็ ย่ากบั

ลูกเสอื ชาวบ้าน” แล้วร่วมกนั อภิปราย กจิ การลูกเสอื ชาวบ้าน”

๑๑. แบ่งนกั เรียนเป็น ๔-๕ กลุ่ม ให้แต่ละกลุ่มคิด

กจิ กรรมบาํ เพญ็ ประโยชนใ์ ห้กบั โรงเรียนของตนเอง

และลงมือปฏบิ ตั ดิ ้วย เช่น

กลุ่มท,ี ๑ พัฒนาแปลงไม้ดอกไม้ประดับ - วสั ดุอุปกรณ์ท,ใี ช้ประกอบ

รอบเสาธง การบาํ เพญ็ ประโยชน์ เช่น

กลุ่มท,ี ๒ ทาํ ความสะอาดห้องพยาบาล จอบ เสยี ม ไม้กวาด

กลุ่มท,ี ๓ ทาํ ความสะอาดและจัดหนังสอื ใน ผ้าข3ีร3ิว ถงุ ใสข่ ยะ ฯลฯ

ห้องสมุด

กลุ่มท,ี ๔ ทาํ ความสะอาดและช่วยเหลอื งาน

ครัวของโรงเรียน

๒๕ สือการเรียนรู้

กจิ กรรมการเรียนรู้
กลุ่มท,ี ๕ เกบ็ เศษกระดาษ-ขยะ รอบๆ

บริเวณโรงเรียน
โดยครูควรให้นักเรียนคดิ กจิ กรรมและฝึกวางแผน
การทาํ งานให้กาํ หนดเวลาให้ปฏบิ ตั งิ านตามความ
เหมาะสมและให้แต่ละกลุ่มเขียนรายงานการดาํ เนิน
กจิ กรรม โดยครกู าํ หนดหัวข้อให้ เช่น
- ช,ือกจิ กรรม
- ช,ือผู้ร่วมงาน
- วัตถปุ ระสงค์
- ข3ันตอนการดาํ เนินงาน
- ผลท,ไี ด้รับจากการทาํ กจิ กรรม
- ปัญหาการดาํ เนินงานและข้อเสนอแนะ

การวดั ผลและประเมนิ ผล

๑. การวดั ผล
๑.๑ สงั เกตความสนใจในการเรียนและการร่วมกจิ กรรมกลุ่ม
๑.๒ สงั เกตกระบวนการทาํ งานของแต่ละคน
๑.๓ ตรวจผลงาน จากใบงาน และแบบฝึกหัดท,กี าํ หนดให้

๒. การประเมินผล
ประเมินผลหลังเรียน โดยใช้เกณฑผ์ ่านร้อยละ ๗๐ ข3ึนไป

๒๖

แผนการสอนที ๕ เรืองสมเดจ็ ย่า
ชนั ประถมศึกษาปี ที ๕
เวลาเรียน ๑ ชวั โมง

สาระการเรียนรู้
๑. พระราชกรณยี กิจ
- สมเดจ็ ย่ากบั การสงเคราะห์ตาํ รวจตระเวนชายแดน
๒. งานอดิเรก
- ทรงโปรดอยู่ตามเขาลาํ เนาป่ า
- สมเดจ็ ย่ากบั งานศลิ ปะ

จุดประสงค์ เพ,ือให้ผู้เรียนสามารถแสดงพฤตกิ รรมต่อไปน3ีได้
๑. เล่าพระราชกรณยี กจิ ของสมเดจ็ ย่าในการสงเคราะห์ตาํ รวจ
ตระเวนชายแดนได้
๒. บอกความหมายของ มส. ตชด. สว. ได้
๓. บอกความหมายและความสาํ คัญของโรงพยาบาล นวฒุ ิสมเดจ็ ย่าได้
๔. อภปิ รายถึงกจิ กรรมท,สี มเดจ็ ย่าทรงโปรดอยู่ตามเขาลาํ เนาป่ าได้
๕. ยกตวั อย่างงานอดเิ รกศลิ ปะของสมเดจ็ ย่าได้อย่างน้อย ๓ งาน
๖. เขยี นแผนผงั ความคิด (Mind Map) สรุปพระราชประวตั ิ, พระราชกรณียกจิ
และงานอดิเรก ของสมเดจ็ ย่าได้

๒๗

กิจกรรมการเรียนรู้ และสือการเรียนรู้ สือการเรียนรู้
กจิ กรรมการเรียนรู้
- ใบความรู้ สมเดจ็ ย่ากบั
๑. ทบทวน เน3ือหาท,เี รียนมาแล้วต3ังแต่ แผนการสอน การสงเคราะห์ตาํ รวจตระเวน
ท,ี ๑-๔ โดยการให้นกั เรียนช่วยกนั เล่าเร,ืองราว ชายแดน
เก,ยี วกบั สมเดจ็ ย่า ตามหัวข้อต่อไปน3ี
- ชาติกาํ เนิด - ภาพสมเดจ็ ย่า
- การศึกษา
- ชีวิตสมรส
- ทรงเป็นพระราชชนนี
- ทรงอภบิ าลดแู ลยุวกษตั ริย์
- ทรงสญู เสยี พระราชโอรส
- พระราชนดั ดาของสมเดจ็ ย่า
- สมเดจ็ ย่ากบั โรงเรียนตชด.
- สมเดจ็ ย่ากบั การช่วยเหลือประชาชน
- สมเดจ็ ย่ากบั งานแพทยแ์ ละสาธารณสขุ
- สมเดจ็ ย่ากบั งานกจิ การลูกเสอื ชาวบ้าน
๒. ให้นักเรียนทุกคนอา่ นใบความรู้ เก,ยี วกบั พระราช
กรณยี กจิ ของสมเดจ็ ย่าในการสงเคราะห์ตาํ รวจ
ตระเวนชายแดน
๓. ส่มุ ให้นักเรียน เล่าสรปุ เร,ืองราวท,อี า่ น ดงั น3ี
นักเรียนคนท,ี ๑ สรุปเน3ือหาในย่อหน้าท,ี ๑
นักเรียนคนท,ี ๒ สรุปเน3ือหาในย่อหน้าท,ี ๒
นักเรียนคนท,ี ๓ สรุปเน3ือหาในย่อหน้าท,ี ๓
นกั เรียนคนท,ี ๔ สรุปเน3ือหาในย่อหน้าท,ี ๔
๔. นกั เรียนท3งั หมดช่วยกนั เล่าเสริมจากท,เี พ,ือนทง3ั
๔ คน สรุป
๕. เปล,ียนบรรยากาศภายในห้องเรียนโดยให้นักเรียน
ยกเก้าอ3มี าน,ังล้อมเป็นวง สมมตวิ ่านกั เรียนเป็น
ตาํ รวจตระเวนชายแดน แล้วน,ังตรงน3ีคือสมเดจ็ ย่า

๒๘

กิจกรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

(ครูถือพระบรมฉายาลักษณ์สมเดจ็ ย่าไว้) ครเู ล่าให้

ให้นกั เรียนฟังว่า ช่วงท,สี มเดจ็ ย่ามชี ีวิตอยู่ ทรงโปรด

อยู่ตามเขาลาํ เนาป่ า โปรดความสะอาด ความเป็น

ระเบยี บ ถ้าเหน็ เศษกระดาษ ก้นบุหร,ี ถงุ พลาสตกิ

ถูกท3งิ ตามพ3ืนดนิ กจ็ ะก้มลงเกบ็ เอง ครูถามนกั เรียนว่า

- ใครชอบอยู่ตามป่ าเขาบ้าง / ทาํ ไมจึงชอบ-ไม่ชอบ

- ใครชอบความสะอาดบ้าง / ทาํ ไมจงึ ชอบ

- สมเดจ็ ย่าเกบ็ เศษกระดาษ ถุงพลาสตกิ เป็นสง,ิ

ดหี รือไม่

- นักเรียนควรปฏบิ ัติเหมือนสมเดจ็ ย่าหรือไม่

ฯลฯ

๖. ครูเล่าต่อไปว่า สมเดจ็ ย่าจะทรงรับส,งั ให้ตาํ รวจ

ตระเวนชายแดนท,ตี ามเสดจ็ และคอยอารักขาพระองค์

ร้องเพลงตาํ รวจตระเวนชายแดนถวาย ตามด้วย

เพลงลกู ทงุ่ หรือบางคร3ังกร็ ้องลิเกถวาย เป็นท,สี าํ ราญ

พระราชหฤทยั มาก

ครถู ามนักเรียนว่า

- ใครชอบร้องเพลงบ้าง

- ร้องเพลงตาํ รวจตระเวนชายแดนได้ไหม

- ร้องเพลงลกู ทุง่ ได้ไหม

- เคยดลู เิ กหรือเปล่า / ร้องลเิ กเป็นไหม

ฯลฯ

ครใู ห้นักเรียน ๑-๒ คน ร้องเพลงท,ตี นเองถนดั

ให้เพ,ือนๆ ฟัง โดยเพ,ือนนกั เรียนเป็นผู้ปรบมอื ให้

จงั หวะตามไปด้วย

๗. ครนู าํ ภาพงานศิลปะของสมเดจ็ ย่า ภาพสมเดจ็ ย่า - ภาพงานศลิ ปะของ

น,ังทาํ งานศิลปะมาให้นักเรียนดู แล้วถามนักเรียนว่า สมเดจ็ ย่า

๒๙ สือการเรียนรู้
- ภาพสมเดจ็ ย่ากาํ ลัง
กิจกรรมการเรียนรู้ ทรงงานด้านศิลปะ
- น,ีภาพอะไร
- สมเดจ็ ย่ากาํ ลังทาํ อะไร
- สมเดจ็ ย่าเกง่ ไหม
- นกั เรียนชอบทาํ งานอย่างท,สี มเดจ็ ย่าทาํ หรือไม่

ครเู ล่าให้นักเรียนทราบว่า สมเดจ็ ย่ามิได้ทรงศกึ ษา
วิชาทางศิลปะมาโดยตรง แต่พระปรีชาสามารถส่วน
พระองคใ์ นด้านศลิ ปะมีมากมายหลายแขนง เช่น
งานป3ัน งานปัก งานวาด งานประดษิ ฐ์ต่างๆ
(ครูยกภาพผลงานของสมเดจ็ ย่าให้นกั เรียนดูประกอบ
การเล่า) พร้อมท3งั เสริมว่า สมเดจ็ ย่ายังได้ทาํ งานถัก
ผ้าพันคอสาํ หรับกนั หนาว เพ,ือพระราชทานให้แก่
ทหาร ตาํ รวจ และบรรดาอาสาสมคั รท,ปี ฏบิ ัตริ าชการ
ตามแนวชายแดนเป็นท,รี ะลึกและของขวัญอกี ด้วย
๘. ครูถามนกั เรียนว่า นักเรียนอยากทาํ งานเก่งเหมอื น - กระดาษวาดเขยี นขนาด
สมเดจ็ ย่าหรือไม่ ใครชอบงานช3ินใดของสมเดจ็ ย่า โปสการ์ด ๒ คน ต่อ ๑ แผ่น
บ้าง วนั น3ีครจู ะลองให้นักเรียนประดิษฐ์บัตรอวยพร - เศษกระดาษสี
๒ คน ต่อ ๑ บตั ร โดยใช้เศษวัสดทุ ,เี รามอี ยู่ในห้อง - ใบไม้, ดอกไม้แห้ง
เรียน คอื กระดาษสี และเศษใบไม้แห้งต่างๆ เราจะ - กาว, กรรไกร
เร,ิมทาํ กนั ตอนท้ายช,ัวโมง ตอนน3ีเรามาสรุปเน3ือหา
และช่วยกนั เขียนแผนผังความคดิ กนั ก่อน
๙. ครูนาํ กระดาษชาร์ท ๑ แผ่น พร้อมท3งั สเี มจิก หรือ - กระดาษชาร์ทสี ๑ แผ่น
ดนิ สอสอี กี ๑ กล่อง มาให้นักเรียน ช่วยกนั ระดม - สเี มจิก หรือดนิ สอสี
ความคดิ สรุปเน3ือหาท,เี รียน เขยี นในรปู Mind Map ๑ กล่อง
ดังตวั อย่าง เช่น

๓๐ สือการเรียนรู้
กิจกรรมการเรียนรู้

ชาตกิ าํ เนิด

สมเด็จยา่

พระราชกรณียกจิ งานอดิเรก

๑๐. ให้นักเรียนอ่าน Mind Map พร้อมกนั แล้วทาํ
กจิ กรรมด้านศลิ ปะ (บัตรอวยพร) ถ้าเวลาไม่พอ
อาจใช้เวลาในช,ัวโมงศลิ ปะทาํ กจิ กรรมแทนกไ็ ด้

การวดั ผลและประเมินผล

๑. การวดั ผล
๑.๑ สงั เกตความสนใจในการเรียนและการร่วมกจิ กรรมกลุ่ม
๑.๒ สงั เกตกระบวนการทาํ งานของแต่ละคน
๑.๓ ตรวจผลงาน จากใบงาน และแบบฝึกหัดท,กี าํ หนดให้

๒. การประเมินผล
ประเมนิ ผลหลงั เรียน โดยใช้เกณฑผ์ ่านร้อยละ ๗๐ ข3ึนไป

๓๑

แผนการสอนที ๖ เรืองสมเด็จยา่
ชนั ประถมศึกษาปี ที ๕
เวลาเรียน ๑ ชวั โมง

สาระการเรียนรู้
๑. พระราชจริยวตั รของสมเดจ็ ยา่
- ด้านการศาสนา
- ด้านการรักษาความสะอาด
- ด้านความประหยัด

จุดประสงค์ เพ,ือให้ผู้เรียนสามารถแสดงพฤตกิ รรมต่อไปน3ไี ด้
๑. บอกความหมายของ พระราชจริยวัตรได้
๒. ยกตวั อย่างพระราชจริยวตั รของสมเดจ็ ย่าด้านการศาสนาได้
๓. ยกตัวอย่างพระราชจริยวัตรของสมเดจ็ ย่าด้านการรักษาความสะอาดได้
๔. ยกตัวอย่างพระราชจริยวตั รของสมเดจ็ ย่าด้านความประหยดั ได้
๕. บอกคุณค่าของพระราชจริยวัตรของสมเดจ็ ย่าด้านต่างๆ ได้
๖. เล่าประสบการณท์ ,นี ักเรียนปฏบิ ัตติ ามแนวพระราชจริยวตั รของสมเดจ็ ย่าได้
๗. แสดงบทบาทสมมติเก,ยี วกบั กจิ กรรมด้านศาสนา ด้านความประหยดั และ
ด้านการรักษาความสะอาดได้
๘. ร้องเพลงหน้าท,เี ดก็ พร้อมท3งั ทาํ ทา่ ทางประกอบเพลงได้
๙. บอกประโยชน์ของการทาํ ความดี เพ,ือเป็นการแสดงกตญั bตุ าต่อสมเดจ็ ย่า
ได้

๓๒

กิจกรรมการเรียนรูแ้ ละสือการเรียนรู้

กจิ กรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

๑. นักเรียนร่วมกนั ร้องเพลง หน้าท,เี ดก็ ตามแผนภมู ิ - แผนภมู ิ เพลงหน้าท,เี ดก็

เพลงท,ตี ดิ ไว้บนกระดานดาํ

๒. นักเรียนร่วมกนั อภิปรายความหมายของเพลง โดย

ครูใช้คาํ ถามดังน3ี

- เพลงท,รี ้องมีความหมายเก,ยี วข้องกบั เร,ืองใด

- หน้าท,เี ดก็ มีอะไรบ้าง (ให้บอกคนละ ๑ ข้อ)

- นกั เรียนได้ทาํ หน้าท,เี ดก็ ดีครบท3งั ๑๐ ข้อ หรือยงั

- ใครทาํ ข้อใดได้แล้ว

- ข้อไหนท,ที าํ ยงั ไม่ได้ หรือยังไม่ได้ทาํ เลย

ฯลฯ

๓. ครแู สดงภาพพระราชจริยวตั รของสมเดจ็ ย่าท,ที รง - ภาพพระราชจริยวตั รของ

ปฏบิ ตั ใิ นด้านศาสนา ทลี ะภาพ เช่น ภาพท,สี มเดจ็ ย่า สมเดจ็ ย่าด้านการศาสนา

เสดจ็ บาํ เพญ็ พระราชกุศลแด่พระสงฆ์ ภาพสมเดจ็ ย่า

กบั พระพุทธรูปท,ที รงป3ัน ฯลฯ แล้วถามนกั เรียนว่า

- ภาพน3ีเป็นภาพของใคร

- สมเดจ็ ย่าทรงทาํ อะไร

- การท,สี มเดจ็ ย่าทรงปฏบิ ตั ิเช่นน3ัน แสดงถงึ อะไร

- การท,ที รงปฏบิ ัตเิ ช่นน3ัน เป็นส,งิ ควรหรือไม่ควร

ดีหรือไม่ดี

- ศาสนาทุกศาสนา ดีหรือไม่

๔. นักเรียนร่วมกนั อภิปรายถึง ความหมายของคาํ ว่า

“พระราชจริยวัตร” และ “พระราชจริยวัตรของ

สมเดจ็ ย่าด้านการศาสนา” และสรุปว่าสมเดจ็ ย่าทรง

ให้ความสาํ คัญเร,ืองศาสนาทกุ ศาสนาในประเทศไทย

เหมือนกนั หมด ท3งั น3ีเพราะจุดมุ่งหมายของศาสนา

คอื สอนให้ทกุ คนเป็นคนดี

๓๓

กจิ กรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

๕. ครตู 3ังคาํ ถามต่อไปว่า

- นกั เรียนจาํ ได้ไหม ช,ัวโมงท,แี ล้ว ครูเล่าให้นักเรียน

ฟังถึงพระราชจริยวตั รของสมเดจ็ ย่าขณะเสดจ็ ตามป่ า

เขาลาํ เนาไพรน3ันพระองคท์ าํ อะไร ท,นี ักเรียนควรต้อง

นาํ มาเป็นตวั อย่างบ้าง (นกั เรียนจะตอบว่า ชอบความ

สะอาด เหน็ เศษกระดาษ ถุงพลาสตกิ ก้นบุหร,ี ท,ี

ถกู ท3งิ ตามพ3ืนดิน แล้วจะเกบ็ ไปท3งิ )

- สปั ดาห์น3ี นักเรียนทาํ เหมือนสมเดจ็ ย่า บ้างหรือยัง

- วันน3ี ใครได้ทาํ เหมือนสมเดจ็ ย่าบ้าง

ฯลฯ

๖. ครูสนทนากบั นักเรียนต่อไปว่า

- สมเดจ็ ย่าเสดจ็ ไปตามป่ าเขาลาํ เนาไพรน3ัน นอก

จากจะไปพักผ่อนแล้ว นักเรียนคดิ ว่าพระองค์ทา่ นได้

อะไรกลบั มาบ้าง

- ครแู สดงภาพบัตรอวยพรท,ปี ระดษิ ฐ์จากดอกไม้ - ภาพบัตรอวยพรท,สี มเดจ็

แห้ง พร้อมท3งั อธบิ ายว่า ส,งิ ท,พี ระองค์ท่านได้กลับมา ย่าประดษิ ฐ์จากดอกไม้แห้ง

คอื ดอกไม้เลก็ ๆ แปลกๆ นาํ มาอดั แห้ง แล้วประดษิ ฐ์ - ภาพสมเดจ็ ย่าปลูกต้นไม้

เป็นบตั รอวยพร เอาไว้แจกหรือมอบให้คนรู้จกั กนั - ภาพสมเดจ็ ย่าเกบ็ ผกั ตบ

- นักเรียนคิดว่าการไม่ต้องซ3ือบัตรอวยพร หรือ ชวา

ส.ค.ส. น3ันเป็นการประหยัดหรือไม่

- นักเรียนคดิ ว่า ส.ค.ส. ท,คี รูพดู ถงึ น3ี ผู้รับจะชอบ

หรือไม่

- นักเรียนทราบไหมว่า สมเดจ็ ย่าทรงทาํ อะไรบ้าง ท,ี

เป็นการประหยดั ลองสงั เกตภาพเหล่าน3ีนะ (ครูแสดง

ภาพสมเดจ็ ย่าทรงปลูกต้นไม้ ทรงเกบ็ ผกั ตบชวา

ท,กี วา๊ นพะเยา) แล้วให้นักเรียนแสดงความคดิ เหน็

๗. ให้นักเรียนแบ่งกลุ่มออกเป็น ๓ กลุ่ม ครูแจกใบ - ใบความรู้พระราชจริยวัตร

ความรู้เร,ืองพระราชจริยวตั รของสมเดจ็ ย่า ด้านการ ของสมเดจ็ ย่าด้านการศาสนา

๓๔

กิจกรรมการเรียนรู้ สือการเรียนรู้

ศาสนา ด้านการรักษาความสะอาด และด้านความ ด้านการรักษาความสะอาด

ประหยัด ให้นักเรียนร่วมกนั ศกึ ษา แล้วเลือกกจิ กรรม และด้านความประหยัด

ท,จี ะแสดงบทบาทสมมติกลุ่มละ ๑ เร,ือง ดงั น3ี (ให้ครูเลือกดูเน3ือหาจาก

กลุ่มที ๑ เร,ืองเก,ยี วกบั ศาสนา หนังสอื อ่านเสริมสมเดจ็ ย่า

กลุ่มที ๒ เร,ืองเก,ยี วกบั การรักษาความสะอาด แม่ฟ้ าหลวง นาํ มาเป็นใบ

กลุ่มที ๓ เร,ืองเก,ยี วกบั ความประหยัด ความรู้ พระราชจริยวตั ร

ด้านการรักษาความสะอาด

และด้านความประหยัด ซ,ึงมี

หลายเร,ืองท,สี มั พันธก์ บั พระ

ราชจริยวัตรท3งั สองด้านน3ี)

๘. นักเรียนร่วมกนั อภิปรายการแสดงบทบาทสมมติ - ใบงานท,ี ๕.๖ (คาํ สง,ั ท,ี ๑)

แล้วเขียนสรุปกจิ กรรมการทาํ ความดี เพ,ือเป็นการ

แสดงกตัญbตุ าต่อสมเดจ็ ย่า และบอกประโยชน์ของ

การทาํ ความดี

๙. ร้องเพลง หน้าท,เี ดก็ และทาํ ท่าประกอบเพลงพร้อม - ใบงานท,ี ๕.๖ (คาํ สง,ั ท,ี ๒)

กนั

การวดั ผลและประเมินผล
๑. สงั เกตความสนใจ
๒. ซักถามความเข้าใจ
๓. ตรวจแบบฝึกหัดจากใบงาน

กจิ กรรมเสนอแนะ
ครูผู้สอนควรศกึ ษาแผนการสอนล่วงหน้าให้ละเอยี ดและออกข้อสอบ เพ,ือ

ทดสอบก่อนเรียน และ/หรือหลังเรียนให้ครอบคลมุ เน3ือหาตามความเหมาะสม

๓๕

ใบงานที ๕.๖

คาํ สงั ที ๑

๑. ให้นกั เรียนอา่ นใบความรู้เก,ยี วกบั พระราชจริยวัตรของสมเดจ็ ย่า
ท3งั ๓ ด้าน คอื ด้านการศาสนา ด้านการรักษาความสะอาด
และด้านความประหยัด

๒. แต่ละกลุ่มเลอื กกจิ กรรมท,จี ะแสดงบทบาทสมมติ (ท,คี ดิ ข3ึนเอง) ดังน3ี
กลุ่มท,ี ๑ แสดงกจิ กรรมเก,ยี วกบั การศาสนา
กลุ่มท,ี ๒ แสดงกจิ กรรมเก,ยี วกบั การรักษาความสะอาด
กลุ่มท,ี ๓ แสดงกจิ กรรมเก,ยี วกบั ความประหยดั

๓๖

ใบงานที ๕.๖

คําสงั ที ๒ ๑. ให้นกั เรียนเขียนกจิ กรรมท,นี ักเรียนควรทาํ หรืออยากทาํ เพ,ือ
แสดงความกตญั bตุ าต่อสมเดจ็ ย่า อย่างน้อย ๓ ข้อ

๑.๑ …………………………………………………………………………………………
๑.๒ …………………………………………………………………………………………
๑.๓ …………………………………………………………………………………………
๑.๔ …………………………………………………………………………………………
๑.๕ …………………………………………………………………………………………
๑.๖ …………………………………………………………………………………………

๒. ให้นกั เรียนเขียนประโยชนข์ องการทาํ ความดี
๒.๑ …………………………………………………………………………………………
๒.๒ …………………………………………………………………………………………
๒.๓ …………………………………………………………………………………………
๒.๔ …………………………………………………………………………………………
๒.๕ …………………………………………………………………………………………
๒.๖ …………………………………………………………………………………………

ชือ- สกุล……………………………….…………………………………………….เลขที………………ชนั ……………..
โรงเรียน ……………………………………………………………………………………………………………………………

๓๗

เอกสารอา้ งอิง

กองบญั ชาการตาํ รวจตระเวนชายแดน. ๔๐ ปี โรงเรียน ตชด. กรุงเทพมหานคร :
บริษัท โอ. เอส. พร3ินต3ิง เฮ้าส,์ ๒๕๓๙.
. ตชด. สดุดี ๑๐๐ ปี สมเด็จยา่ . กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพ์แห่งจุฬา
ลงกรณ์มหาวทิ ยาลัย, ๒๕๔๓.
. ใตร้ ่มพระบารมี ๕๐ ปี ตชด. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์แห่งจุฬา
ลงกรณม์ หาวทิ ยาลัย, ๒๕๔๖.
. ศรีนครินทราปูชา. กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์ตาํ รวจ, ๒๕๔๗.

กองวรรณกรรมและประวัติศาสตร์. ราชสดุดีสมเดจ็ พระศรีนคริทราบรมราช-
ชนนี. กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพ์คุรสุ ภา, ๒๕๓๙.

กลั ยาณิวัฒนา, สมเดจ็ พระเจ้าพ,ีนางเธอ กรมหลวงนราธวิ าสราชนครินทร์.
“คาํ ปรารภ”. สมเดจ็ ยา่ ของปวงชน. กรุงเทพมหานคร : มูลนธิ ิ พอ.สว.,
๒๕๓๓.
. แม่เล่าใหฟ้ ัง. กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพ์อมรินทร์การพิมพ์,
๒๕๒๕.

เจมส์ อาร์ท, บริษัท. นอ้ มราํ ลึกแสนอาลยั สมเด็จย่า แม่ฟ้ าหลวงของปวงชน.
กรงุ เทพมหานคร : บริษัท เจมส์ อาร์ท, ๒๕๓๘.

พระราชภาวนาวกิ รมและคณะ. พระบรมราชชนนิยานุสสรณีย.์ กรงุ เทพมหานคร:
บริษัท เจ.ฟิ ลม์ โปรเซส จาํ กดั , ๒๕๓๙.

ไพโรจน์ อยู่มณเฑยี ร. หลกั ราชาศพั ท.์ กรุงเทพมหานคร : บริษัท เยลโล่
การพิมพ์, ๒๕๔๐.

มานพ เมฆพระยูรทอง. พระนามสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั กบั สหประชาชาติเนืองใน
โอกาสฉลองสริ ิราชสมบตั ิครบ ๕๐ ปี . กรุงเทพมหานคร : โรงพิมพ์เทคนิค
๑๙, ๒๕๔๐.

มูลนิธแิ พทยอ์ าสาสมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี. สมเด็จยา่ ของปวงชน.
กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพ์กรงุ เทพ, ๒๕๓๓.

ราชบัณฑติ ยสถาน. พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑิตยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒.
กรงุ เทพมหานคร : ศิริวัฒนาอนิ เตอร์ปร3ินท,์ ๒๕๔๖.

๓๘

เรืองยศ ไชยโรจน์. “๙๒ พรรษา สมเดจ็ ย่ากบั ความก้าวหน้าของดอยตงุ ”.
หนงั สอื พิมพไ์ ทยรฐั . ฉบบั วนั ท,ี ๒๑ ตุลาคม ๒๕๓๕, หน้า ๒๔.

วารี อมั ไพรวรรณ. สมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี สมเดจ็ ยา่ แม่ฟ้ า
หลวง. กรงุ เทพมหานคร : สาํ นกั พิมพ์ภัทรินทร์, ๒๕๓๘.

ศุภรัตน์ เลิศพาณชิ ยก์ ุล. พระมามลายโศก เหลอื สุข เล่ม ๒.
กรงุ เทพมหานคร : โรงพิมพ์กรงุ เทพ. ๒๕๔๑.

ศนู ยป์ ฏบิ ัตกิ ารลูกเสอื ชาวบ้าน. ประวตั ิศาสตรล์ ูกเสือชาวบา้ นในพระบรมราชา
นุเคราะห.์ กรงุ เทพมหานคร : โมเดอร์นเพรสการพิมพ์. ๒๕๓๐.

สถาบนั ราชภฏั สวนสนุ ันทา. เอกสารประกอบชดุ วิชาการเรียนรูภ้ าษาไทย สงั คม
ศึกษาและการสมั มนาสาํ หรบั ครูประถม. กรุงเทพมหานคร : สาํ นักพัฒนา
การฝึกหัดครู. ๒๕๔๖.

สมาคมวางแผนครอบครัวแห่งประเทศไทย. สมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราช
ชนนกี บั การพฒั นาคุณภาพประชากร. กรุงเทพมหานคร : ถาวรการพิมพ์,
๒๕๒๘.

สาํ นกั งานเสริมสร้างเอกลกั ษณข์ องชาติ สาํ นกั เลขาธกิ ารนายกรัฐมนตรี. สมเด็จ-
พระศรีนครินทราบรมราชชนนี : สมเด็จยา่ ของแผ่นดนิ .
กรุงเทพมหานคร : ด่านสทุ ธาการพิมพ์, ๒๕๓๙.

สาํ นักพระราชวัง. เสด็จฯ พชิ ิตดอยอินทนนท์ ๒๖ เมษายน ๒๕๐๗.
กรุงเทพมหานคร : บวรสารการพิมพ์, ๒๕๓๑.

(๒๓)

ใบความรู้

ชีวิตสมรส

ในช่วงทสี มเดจ็ ย่าศึกษาต่อในวิชาพยาบาลทปี ระเทศสหรัฐอเมริกา ทา่ นได้พบ
กบั สมเดจ็ เจ้าฟ้ ามหิดลอดุลยเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์ พระราชโอรสของ
พระบาทสมเดจ็ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที ๕ กบั สมเดจ็ พระศรีสวรินทราบรม
ราชเทวี (สมเดจ็ พระพันวสั สาอยั ยกิ าเจ้า) ทเี สดจ็ ไปศึกษาวิชาแพทย์ และได้อภิเษก
สมรส เมือวันที ๑๐ กนั ยายน พ.ศ.๒๔๖๓ โดยมีพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัว
รัชกาลที ๖ มาพระราชทานนาํ: สงั ข์ ณ วังสระประทมุ ภายหลังอภิเษกสมรส ฐานะ
ของสมเดจ็ ย่า จากนางสาวสงั วาลย์ เป็น หม่อมสงั วาลย์ มหิดล ณ อยุธยา มพี ระราช
ธดิ า และพระราชโอรส รวม ๓ พระองค์ คือ

๑. สมเดจ็ พระเจ้าพีนางเธอเจ้าฟ้ ากลั ยาณิวฒั นากรมหลวงนราธวิ าส
ราชนครินทร์

๒. พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดล (รัชกาลที ๘)
๓. พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวภมู ิพลอดลุ ยเดช (รัชกาลที ๙)

(๒๔)

ใบความรู้

ทรงเป็ นพระราชชนนี

ในตอนเช้ามืดวันที ๒๔ มถิ นุ ายน พ.ศ.๒๔๗๕ คณะราษฎร์ ได้ทาํ การปฏวิ ตั ิ

เปลียนแปลงการปกครองจากระบอบสมบรู ณาญาสทิ ธริ าชย์มาเป็นระบอบ

ประชาธปิ ไตย พระบาทสมเดจ็ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงยอมรับทจี ะเป็นพระมหา

กษัตริยภ์ ายใต้การปกครองระบอบใหม่น:ี สมเดจ็ พระศรีสวรินทราบรมราชเทวี

พระพันวสั สาอยั ยกิ าเจ้า ทรงตัดสนิ พระทยั ให้หม่อมสงั วาลย์ พระธดิ า พระโอรส ไป

พาํ นักณ เมอื งโลซาน ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ พระองคต์ ้องรับภาระในการอบรม

เล:ียงดพู ระธดิ า และพระโอรสท:งั ๓ พระองคโ์ ดยลาํ พัง

เมือวนั ที ๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๗๗ พระบาทสมเดจ็ พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรง

ประกาศสละราชสมบัติ ด้วยเหตทุ พี ระองคไ์ ม่ทรงมพี ระราชโอรสและพระราชธดิ า

รัฐบาลไทยในสมัยน:ันจงึ ได้กราบบังคมทลู อญั เชญิ พระวรวงศ์เธอพระองคเ์ จ้าอานันท

มหิดล พระชนมายุ ๙ พรรษา พระราชโอรสองค์โตในสมเดจ็ เจ้าฟ้ ามหิดลอดุลยเดช

กรมหลวงสงขลานครินทร์ (พระบรมราชชนก) กบั หม่อมสงั วาลย์ มหิดล ณ อยุธยา

ข:ึนครองราชย์ เป็นพระมหากษัตริย์รัชกาลที ๘ ทาํ ให้ฐานะของหม่อมสงั วาลย์

เปลียนเป็น พระราชชนนศี รีสงั วาลย์ ต่อมาสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวอานนั ทมหิดลได้ทรง

พระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาพระราชชนนศี รีสงั วาลย์ข:ึนเป็น สมเดจ็ พระราชชนนีศรี

สงั วาลย์ ทรงดาํ รงพระยศเป็นพระบรมวงศ์ฝ่ ายในช:ันสงู เมือวันที ๑๖ พฤศจิกายน

พทุ ธศักราช ๒๔๘๑

(๒๕)

ใบความรู้

ทรงอภิบาลดูแลยุวกษตั ริย์

หลงั ส:นิ พระชนมข์ องสมเดจ็ เจ้าฟ้ ามหิดลอดุลยเดช หรือสมเดจ็ พระบรมราช
ชนก ในปี พ.ศ. ๒๔๗๒ แล้ว สมเดจ็ ย่า หรือ หม่อมสงั วาลย์ มหิดล ณ อยุธยา
ขณะน:ัน พระชนมายุ ๒๙ พรรษา ต้องทรงรับพระราชภาระในการอภิบาลบาํ รุงพระ
ราชธดิ า พระราชโอรส ถงึ ๓ พระองค์ โดยทาํ หน้าทใี นฐานะ “พ่อ” และ “แม่” ผู้
ประเสริฐ ยึดหลักในการอภิบาล ๒ ประการ คอื เด็กตอ้ งมีอนามยั สมบูรณ์ และเด็ก
ตอ้ งอยูใ่ นระเบียบวินยั โดยไม่บงั คบั เขม้ งวดมากเกินไป นอกจากน:ีสมเดจ็ ย่ายงั
ทรงอบรม
สงั- สอน ใหพ้ ระราชธิดา พระราชโอรส เป็ นเด็กดี มมี ารยาทดี และมีเหตุผล ยิง
เมือหม่อมสงั วาลย์ มหิดล เปลียนฐานะเป็นพระราชชนนี การอภบิ าลว่าที
พระมหากษัตริย์ พระองค์น้อย เป็นพระราชภารกจิ ทยี ิงใหญ่ ทง:ั น:ีเพราะมีพระราช
ประสงค์อนั แรงกล้าทจี ะให้พระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวทเี สดจ็ ข:ึนครองราชยภ์ ายใต้
การปกครองระบอบประชาธปิ ไตย ทรงสามารถปฏบิ ตั ิหน้าทปี ระมุขของชาติให้ได้
ประโยชนเ์ ตม็ ที มใิ ช่เพียงแต่รับราชสมบัตแิ ล้วมิทรงทะนุบาํ รุงอาณาประชาราษฎร์
จากพระปณธิ านน:ีเองทาํ ให้สมเดจ็ ย่าต้องทรงเพิมความเอาพระทยั ใสใ่ นการอบรมเล:ียง
ดพู ระราชธดิ า และพระราชโอรสมากยิงข:ึนเป็นเทา่ ทวคี ณู ซึงการถวายอภบิ าลองคย์ ุ
วกษัตริย์ของสมเดจ็ ย่าน:ัน เป็นทยี อมรับจากท:งั พระบรมวงศานุวงศ์ และประชาชน
โดยทวั ไป

(๒๖)

ใบความรู้

ทรงสูญเสียพระราชโอรส “อานนั ทมหิดล”

ในวนั ที ๙ มิถนุ ายน พ.ศ.๒๔๘๙ สมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวอานนั ทมหิดล

เสดจ็ สวรรคต ณ พระทนี ังบรมพิมานในพระบรมมหาราชวงั การเสดจ็ สวรรคต

ของสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวอย่างกระทนั หัน กอ่ ให้เกดิ ความเศร้าโศกสะเทอื นพระราช

หฤทยั แกส่ มเดจ็ ย่าเป็นทยี ิง จนพระวรกายซูบลงอย่างรวดเรว็ แม้จะทรงเสยี พระทยั

มากเพียงใดสมเดจ็ ย่ากท็ รงพระองค์ด้วยความเข้มแขง็ เป็นทนี ่าสรรเสริญยิง

ในวนั เดยี วกบั ทสี มเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวอานันทมหิดลเสดจ็ สวรรคต สภา

ผู้แทนราษฎรได้ลงมติเป็นเอกฉนั ทใ์ ห้คณะรัฐมนตรีกราบบังคมทลู เชิญ สมเดจ็ พระเจ้า

น้องยาเธอ เจ้าฟ้ าภมู ิพลอดลุ ยเดชเสดจ็ ข:ึนสบื ราชสนั ตตวิ งศ์ เป็นพระมหากษตั ริย์

แห่งบรม

ราชจักรีวงศ์ ซึงขณะน:ันทรงมีพระชนมพรรษาเพียง ๑๘ พรรษา สมเดจ็ ย่าจึงยังคง

ต้องรับพระราชภาระในการถวายพระอภบิ าลพระเจ้าแผ่นดินพระองค์ใหม่ต่อไป

(๒๗)

ใบความรู้

ทรงเป็ นสมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี

ต่อมาพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวภมู ิพลอดลุ ยเดช รัชกาลที ๙ ได้ทรง
พระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประกาศเฉลิมพระนามพระราชบิดา สมเดจ็ เจา้ ฟ้ ามหิดล
อดุลยเดช กรมหลวงสงขลานครินทร์ เป็น สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดช
วิกรม พระบรมราชชนก และมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้
ประกาศเฉลิมพระนาม สมเดจ็ พระราชชนนีศรีสงั วาลย์ เป็น สมเดจ็ พระศรีนครินทรา
บรมราชชนนี เมือวนั ที ๙ มิถุนายน พทุ ธศกั ราช ๒๕๑๓

(๒๘)

ใบความรู้

สมเดจ็ ย่ากบั งานดา้ นการแพทยแ์ ละสาธารณสุข

จากการทสี มเดจ็ ย่าได้เสดจ็ ฯ เยียมเยียนชาวบ้านตามหมู่บ้านในป่ าเขา ทาํ ให้
ได้ทรงพบเหน็ ราษฎรจาํ นวนมากได้รับทกุ ขเวทนาอนั เกดิ จากโรคภัยไข้เจบ็ ต่างๆ แล้ว
มไิ ด้รับการรักษาพยาบาลทถี กู ต้อง เนืองจากพวกเขาเหล่าน:ันอยู่ในถินทุรกนั ดาร
ห่างไกลจากสถานพยาบาล สมเดจ็ ย่าจึงทรงพระกรณุ าโปรดเกล้าฯ ให้แพทยแ์ ละ
พยาบาลผู้ตามเสดจ็ ทาํ การตรวจรักษาชาวบ้านทเี จบ็ ป่ วยเหล่าน:ัน นบั เป็นจุดเริมต้น
ของหน่วยแพทยอ์ าสาเคลือนทใี นพระองค์

เมือปี พ.ศ.๒๕๑๑ จงึ ทรงมีพระราชดาํ ริจัดต:ังหน่วยแพทยอ์ าสาในพระองคข์ :ึน
เป็น “หนว่ ยแพทยอ์ าสาสมเดจ็ พระราชชนนศี รีสงั วาลย”์ : (พอ.สว) หน่วยแพทย์
พอ.สว. ประกอบด้วย แพทย์ พยาบาล และเจ้าหน้าทสี าธารณสขุ ทเี ป็นอาสาสมคั ร
ทาํ งานด้วยความเสยี สละโดยมไิ ด้รับเงนิ หรือค่าตอบแทนอนื ใด จะออกไปให้บริการ
ตรวจรักษาชาวบ้านตามท้องถินทกี นั ดาร ห่างไกลความเจริญ ต่อมาในปี พ.ศ.๒๕๑๗
สมเดจ็ ย่าจงึ ทรงพระกรณุ าโปรดเกล้าฯ พระราชทุน ๑ ล้านบาท จดั ต:ังเป็นมลู นธิ ิ ใช้ชือ
ในการจดทะเบยี นว่า “มูลนธิ ิแพทยอ์ าสาสมเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี”ใช้
ชือย่อว่า “พอ.สว.” โดยมีวตั ถุประสงค์เพือให้ความช่วยเหลือ รักษาพยาบาลแก่
ประชาชนและเจ้าหน้าทที ปี ฏบิ ัติงานในท้องถินทุรกนั ดารตามชายแดน โดยไม่จาํ กดั
เช:ือชาติ ศาสนา และไม่คิดมลู ค่า

(๒๙)

ใบความรู้

สมเดจ็ ยา่ กบั กิจการลูกเสอื ชาวบา้ น

ระหว่างวันที ๒๕-๒๘ พฤศจกิ ายน พ.ศ.๒๕๑๔ กองกาํ กบั การตาํ รวจตระเวน
ชายแดน เขต ๔ ได้ฝึกอบรมลกู เสอื ชาวบ้านรุ่นที ๙ ทบี ้านทรายมลู ตาํ บลอมุ่ เหม้า
อาํ เภอธาตพุ นม จงั หวดั นครพนม มผี ู้เข้ารับการฝึกจาํ นวน ๒๓๘ คน เวลาน:ัน
สมเดจ็ ย่าเสดจ็ ฯ เยียมราษฎร และประทบั แรมอยู่ทโี ครงการชลประทานเขือนนาํ: อนู
จงั หวดั สกลนคร พระองค์ได้เสดจ็ ฯ ไปทอดพระเนตรการฝึกและทรงเป็นประธานใน
พิธปี ิ ด พระองค์ทรงมรี ับสงั กบั คณะวทิ ยากรว่า “พยายามพัฒนาการฝึกให้เกดิ ผลดี
ต่อชาติ บ้านเมอื ง ให้ประชาชนรู้จกั พึงตนเอง ช่วยตนเอง รู้จกั นาํ วธิ ที ฝี ึกไปพัฒนา
ตวั เอง ครอบครัวและชุมชน”

สมเดจ็ ย่าได้พระราชทานพระราชทรัพยส์ ว่ นพระองค์จาํ นวน ๒๓๘,๐๐๐ บาท
สนับสนุนกจิ การลูกเสอื ชาวบ้าน ทาํ ให้สามารถขยายกจิ การลกู เสอื ชาวบ้านไปได้ทวั
ประเทศ ต่อมาพระบาทสมเดจ็ พระเจ้าอยู่หัวทรงรับกจิ การลูกเสอื ชาวบ้านไว้ในพระ
บรมราชานุเคราะห์ เมือวันที ๒๙ สงิ หาคม พ.ศ.๒๕๑๕

สมเดจ็ ย่า ทรงมพี ระมหากรณุ าธคิ ณุ ต่อกจิ การลกู เสอื ชาวบ้านอย่างยิง พระองค์
ได้เสดจ็ ฯ ไปพระราชทานธงประจาํ รุ่นลูกเสอื ชาวบ้านเป็นคร:ังแรก ทอี าํ เภอเมือง
จังหวดั อดุ รธานี เมือวนั ที ๑๙ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๕ และพระราชทานเหรียญ
อนุสรณม์ หาราชแกค่ ณะวทิ ยากร และเหรียญลกู เสอื แกผ่ ู้เข้าอบรมทุกคน มูลนธิ ิ
วิทยากรลูกเสือชาวบา้ น (มวส.) ได้ก่อต:ังข:ึนในวันที ๔ เมษายน พ.ศ.๒๔๒๘ โดย
ได้รับพระราชทานเงินทุนจากสมเดจ็ ย่า เป็นเงนิ แปดแสนบาท รวมกบั มีผู้บริจาคอกี
สว่ นหนึง รวมเป็นเงินท:งั ส:นิ ๑ ล้านบาท