เสน่ห์วิถีอาหารเมืองเพชร

“เสน่ห์วิถีอาหารเมืองเพชร” การต่อยอดอาหารพื้นถิ่นด้วยนวัตกรรมเรื่องเล่าเพื่อหนุนเสริมการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรม ให้เป็นที่รู้จักและยอมรับในระดับประเทศและสากล

“เสน่ห์วิถีอาหารเมืองเพชร” การต่อยอดอาหารพื้นถิ่นด้วยนวัตกรรมเรื่องเล่าเพื่อหนุนเสริมการท่องเที่ยวสร้างสรรค์ เชิงวัฒนธรรมให้เป็นที่รู้จักและยอมรับในระดับประเทศและสากล เรียบเรียงโดย ศาสตราจารย์ ดร.นรินทร์ สังข์รักษา และ คณะ สนับสนุนโดย ส ำนักงำนพัฒนำกำรวิจัยกำรเกษตร (องค์กำรมหำชน) สวก. 2003/61 ถนนพหลโยธิน แขวงลาดยาว เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร 10900 โทรศัพท์: Email: Website: 02-579-7435 02-579-7235 [email protected] https://www.arda.or.th/ มหำวิทยำลัยศิลปำกร วิทยำเขตสำรสนเทศเพชรบุรี เลขที่1 หมู่ที่3 ต าบลสามพระยา อ าเภอชะอ า จังหวัดเพชรบุรี 76120 โทรศัพท์ส่วนกลำง: โทรศัพท์ตรง: โทรสำร: Website: 032-899686 032-594029-30 032-594026 http://www.pitc.su.ac.th/

สารบัญ บทน า ตอนที่ 1 องค์ความรู้วัฒนธรรมอาหาร ตอนที่ 2 คุณค่าอาหารพื้นถิ่นของจังหวัดเพชรบุรี ตอนที่ 3 การยอมรับพร้อมได้เกณฑ์การคัดเลือกผลิตภัณฑ์เพื่อพัฒนาต่อยอด ตอนที่ 4 เครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ของ UNESCO ตอนที่ 5 ความต้องการและความคิดเห็นในการสร้างเสน่ห์เมืองเพชรทั้งของคาว และของหวาน/ขนมของฝากบนฐานทุนทางวัฒนธรรมของจังหวัดเพชรบุรี ตอนที่ 6 การค้นหาทุนทางวัฒนธรรม 1 3 4 6 7 8 10

ตอนที่ 7 อัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรมจังหวัดเพชรบุรี ตอนที่ 8 ผลิตภัณฑ์ต้นแบบอาหารพื้นถิ่น อาหารคาว และอาหารหวาน ตอนที่ 9 แผนธุรกิจ Business Canvas อาหารพื้นถิ่นของจังหวัดเพชรบุรี ตอนที่ 10 การออกแบบบรรจุภัณฑ์และชนิดของวัสดุเพื่อน าไปต่อยอดสร้างคุณค่า และเสริมอัตลักษณ์ ตอนที่ 11 การยกร่างบรรจุภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น สรุปผลการด าเนินการโครงการวิจัย เอกสารอ้างอิง 14 17 22 23 25 51 53

สารบัญภาพ หน้า ภาพที่ 1 แผนภูมิแสดงความต้องการในการสร้างเสน่ห์เมืองเพชรทั้งของคาว และของหวาน/ ขนมของฝาก 8 ภาพที่ 2 แผนภูมิแสดงความคิดเห็นต่อผลิตภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาว และขนม/ ขนมของฝากบนฐานทุนทางวัฒนธรรม 9 ภาพที่ 3 การเปรียบเทียบอัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรมในด้านเศรษฐกิจ สังคม/วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อมของเพชรบุรี 16 ภาพที่ 4 แผนธุรกิจ Business Canvas ของอาหารพื้นถิ่นของจังหวัดเพชรบุรี 22 ภาพที่ 5 แสดงร่างการออกแบบ Logo เสน่ห์อาหารเมืองเพชร 39 ภาพที่ 6 แสดง Logo เสน่ห์อาหารเมืองเพชร 39 ภาพที่ 7 แสดงเส้นทาง City Tour เส้นทางระยะสั้น (Short Journey) ในจังหวัดเพชรบุรี 40 ภาพที่ 8 รูปแบบการขับรถท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรม เส้นทางสายเกลือ บางตะบูน-ชะอ า 41 ภาพที่ 9 แสดงเส้นทางการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรมระยะยาวในจังหวัดเพชรบุรี 42 ภาพที่ 10 แสดงแผนที่เส้นทางอาหารท้องถิ่นจังหวัดเพชรบุรี ภาพที่ 11 แสดงแผนที่เส้นทางกิจกรรมการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรม ของนักท่องเที่ยวชาวไทยของจังหวัดเพชรบุรี ภาพที่ 12 แสดงแผนที่เส้นทางกิจกรรมการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรม ของนักท่องเที่ยวชาวไทยของจังหวัดเพชรบุรี(เส้นทางระยะสั้น Short Journey (City Tour)) ภาพที่ 13 แสดงแผนที่เส้นทางกิจกรรมการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรม ของนักท่องเที่ยวชาวไทยของจังหวัดเพชรบุรี(เส้นทางระยะกลาง Middle Journey (Romantic Road)) ภาพที่ 14 แสดงแผนที่เส้นทางกิจกรรมการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรม ของนักท่องเที่ยวชาวไทยของจังหวัดเพชรบุรี(เส้นทางระยะยาว Long Journey (Natural Road)) 44 45 46 47 48 ภาพที่ 15 โปสเตอร์เสน่ห์วิถีอาหารเมืองเพชรและเส้นทางการท่องเที่ยว จ.เพชรบุรี 49 ภาพที่ 16 ป้ายหน้าเวทีการจัดงาน 50 ภาพที่ 17 ถ่ายภาพหมู่กับผู้บริหารทุกภาคส่วนของเพชรบุรี 50 ภาพที่ 18 องค์มนตรี ผอ. สวก.ผู้บริหารเยี่ยมบูธเสน่ห์อาหารเมืองเพชรพร้อมสอบถาม หัวหน้าโครงการ 50 ภาพที่ 19 ผู้สนใจสอบถามข้อมูล 1 50 ภาพที่ 20 ผู้สนใจและทีม สวก. เยี่ยมชมบูธ 2 50 ภาพที่ 21 ทีม สวก. สอบถามทีมวิจัย 50 ภาพที่ 22 ผลิตภัณฑ์ที่น าเสนอบางส่วนและทีมวิจัย 50 ภาพที่ 23 แสดงผลการประเมินภาพรวมของโครงการ 51 ภาพที่ 24 แสดงความเชื่อมโยงการด าเนินโครงการ ภาพที่ 25 แสดงแผนงานวิจัย เสน่ห์วิถีอาหารเมืองเพชร 51 52

สารบัญตาราง หน้า ตารางที่ 1 แสดงช่องว่างและแนวทางการเล่าเรื่องอาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน/ ขนมของฝากของจังหวัดเพชรบุรี ที่มีโดดเด่นแยกตามอ าเภอ ชุมชน รวม 25 ผลิตภัณฑ์ 18 ตารางที่ 2 การออกแบบบรรจุภัณฑ์และวัสดุประเภทอาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน/ ขนมของฝากของจังหวัดเพชรบุรี รวม 25 ผลิตภัณฑ์ 23 ตารางที่ 3 การยกร่างบรรจุภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน/ขนมของฝาก ของจังหวัดเพชรบุรี รวม 25 ผลิตภัณฑ์ 26 ตารางที่ 4 การพัฒนาบรรจุภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน/ขนมของฝาก ของจังหวัดเพชรบุรี รวม 25 ผลิตภัณฑ์ 33 ตารางที่ 5 การก าหนดร่างเส้นทางการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรมของจังหวัดเพชรบุรี ใน 3 ระยะ 39

1 บทน า อาหารพื้นบ้านเป็นเสน่ห์อีกหนึ่งภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่น าเอาองค์ความรู้มาบูรณาการกับทุนทาง ทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยู่อย่างหลากหลายในพื้นที่ มาเป็นปัจจัยในการหล่อเลี้ยงชีวิต โดยเฉพาะชาวบ้าน ที่ต้องพึ่งพิงจากความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติและระบบนิเวศในชุมชน เป็นแหล่งด ารงชีพ เกิดการเรียนรู้และถ่ายทอดมายังคนรุ่นหลัง จนเกิดเป็นวัฒนธรรมท้องถิ่นขึ้นที่เป็นอัตลักษณ์ของชุมชน แต่ละแห่งมาอย่างยาวนาน ซึ่งอาหารพื้นบ้านไทยได้แสดงถึงภูมิปัญญาของคนไทย ในแต่ละภูมิภาคที่รู้จักปรับตัว เพื่อการด ารงชีวิต ตามสภาพทางภูมิศาสตร์และวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน ผ่านการคิดค้น น าเอาทรัพยากร ที่มีคุณค่า มีสรรพคุณทางด้านอาหารและยามาเป็นอาหารพื้นบ้านได้อย่างเรียบง่าย สอดคล้องกับความเป็นอยู่ ในแต่ละภูมิภาค ในเชิงพื้นที่เพชรบุรี เป็นจังหวัดในภาคกลางที่ตั้งอยู่ริมฝั่งทะเลอ่าวไทย อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร 123 กิโลเมตร เป็นเมืองเก่าที่มีประวัติความเป็นมายาวนานเปรียบเสมือนเป็นอยุธยาที่มีชีวิต โดยมีชื่อปรากฏอยู่ ในศิลาจารึกหลักที่หนึ่งสมัยสุโขทัยและพบหลักฐานทางโบราณคดีซึ่งมีอายุย้อนไปถึงสมัยขอมและสมัยทวารวดี เคยเป็นเมืองหน้าด่านส าคัญชั้นเมืองลูกหลวงในสมัยอยุธยาเพชรบุรีเป็นจังหวัดชายทะเลด้านอ่าวไทย อยู่ห่าง จากกรุงเทพฯ ตามระยะทางหลวงแผ่นดินประมาณ 120 กิโลเมตร โดยมีเนื้อที่ประมาณ 6,225.138 ตาราง กิโลเมตร หรือประมาณ 3,890,711 ไร่ พื้นที่ส่วนใหญ่ของจังหวัดเพชรบุรีเป็นที่ราบสูง มีภูเขาและป่าไม้ นอกจากนี้ ยังมีป่าไม้อยู่ในท้องที่อ าเภอแก่งกระจานอีกด้วย ท าให้เอื้อต่อการประกอบอาชีพต่าง ๆ ทุกด้าน (ข้อมูลทั่วไปจังหวัดเพชรบุรี, 2566) จากแนวทางการพัฒนาการท่องเที่ยวตามกรอบของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2565-2569) ยุทธศาสตร์การสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจและแข่งขันกันได้อย่างยั่งยืน สอดคล้องกับยุทธศาสตร์ของประเทศในด้านการท่องเที่ยว จังหวัดเพชรบุรีมีการจัดท ายุทธศาสตร์จังหวัดที่ สอดคล้องกับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ในประเด็นด้านการท่องเที่ยว คือ การพัฒนาเศรษฐกิจ บนพื้นฐานของเศรษฐกิจเชิงสร้างสรรค์และการสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าและบริการเสริมสร้างความเข้มแข็ง ตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง โดยภาพรวมศักยภาพของจังหวัดเพชรบุรี พบว่า ด้านเศรษฐกิจนั้น มีศักยภาพที่โดดเด่นในด้านการท่องเที่ยวและด้านเกษตรกรรม ส่วนในด้านสังคมนั้น แม้จังหวัดเพชรบุรีจะมีทุน ทางสังคมสูง เช่น ภูมิปัญญา องค์ความรู้ และประเพณีวัฒนธรรมต่างๆ ในพื้นที่ โครงสร้างทางด้านเศรษฐกิจ ของจังหวัดเพชรบุรี ขึ้นอยู่กับภาคการผลิตที่ส าคัญ ได้แก่ เกษตรกรรม อุตสาหกรรม และการค้าปลีก ผลิตภัณฑ์มวลรวมของจังหวัด ยุทธศาสตร์ของกระทรวงมหาดไทย และแผนพัฒนากลุ่มจังหวัดภาคกลาง ตอนล่าง 2 ในประเด็นที่เกี่ยวข้องในการวิเคราะห์ได้ค านึงถึงยุทธศาสตร์ชาติ ทิศทางการพัฒนาประเทศ

2 เชื่อมโยงยุทธศาสตร์ของจังหวัดที่สามารถตอบสนองเป้าประสงค์ในระดับจังหวัดและระดับชาติได้ ดังวิสัยทัศน์ ของจังหวัดเพชรบุรีที่ว่า “เมืองเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบ และเมืองน่าอยู่ น่ากิน น่าเที่ยวระดับประเทศ” ซึ่ง เพชรบุรีสร้างสรรค์ เมืองสามรส คือ รสหวานจากตาลโตนด รสเปรี้ยวจากมะนาว รสเค็มจากเกลือ และ (เพิ่มเติม) รสเผ็ดจากพริกกระเหรี่ยง รวมถึงมีค าขวัญว่า “เขาวังคู่บ้าน ขนมหวาน เมืองพระ เลิศล้ าศิลปะ แดน ธรรมะ ทะเลงาม” ในปลายปี 2564 จังหวัดเพชรบุรีได้รับการคัดเลือกเป็นมรดกโลกของผืนป่าแก่งกระจาน และเป็น สมาชิกเมืองสร้างสรรค์ด้านอาหารจาก UNESCO (Phetchaburi City Gastronomy, สภาอุตสาหกรรมการ ท่องเที่ยวจังหวัดเพชรบุรี,2564) นอกจากนี้จังหวัดเพชรบุรีเป็นพื้นที่ที่มีต้นทุนด้านการท่องเที่ยวทุกด้าน นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่รู้จักความมีชื่อเสียงทางด้านอาหาร และเป็นเมืองขนมหวาน ซึ่งเพชรบุรีไม่เพียงขับเคลื่อน ความเป็นเมืองสร้างสรรค์ด้านอาหาร แต่พร้อมที่จะเพิ่มความสุขทุกด้าน เพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และ ชาวต่างประเทศ เรียกว่า “เสน่ห์อาหารเมืองเพชร” โดยยกระดับเมืองชะอ า “ชะอ าอินเตอร์” เร่งเพิ่มศักยภาพ ผนึกทุกฝ่าย ผลักดัน ร่วมส่งเสริมการท่องเที่ยวเพชรบุรี-ชะอ า สู่ความเป็นสากล (ส านักงานการท่องเที่ยวและ กีฬา, 2566) จากศักยภาพอาหารพื้นถิ่นที่มีชื่อเสียงและโดดเด่นในความเป็นหนึ่งเดียวของจังหวัดเพชรบุรี ถือเป็น “เสน่ห์วิถีอาหารเมืองเพชร” ที่มีความหลากหลายทางชีวภาพของพืชพรรณไม้ อาหาร และความหลากหลาย ของภูมิปัญญาท้องถิ่น ที่ยังความเป็นอัตลักษณ์ทางวัฒนธรรมของอาหารพื้นบ้านที่ทรงคุณค่าต่อ การอนุรักษ์ให้คงอยู่ต่อไปอย่างยั่งยืน ภายใต้กระแสการเปลี่ยนแปลงของสังคมยุคใหม่นั้น แต่ที่ผ่านมาหาก วิเคราะห์ Knowledge Gap Analysis พบว่า Pain Point ที่ส าคัญของอาหารพื้นถิ่นถูกละเลย ขาดการ ต่อ ยอดและการเชื่อมโยง อยู่แบบตามยถากรรม จัดขึ้นแล้วก็หายไปไม่ต่อเนื่อง ขาดการน านวัตกรรมและเทคโนโลยี เรื่องเล่า (Storytelling) และ Application มาช่วยเสริมศักยภาพให้กับผู้ประกอบการ มีเพียงผู้ประกอบการรุ่น เก่าที่ยังคงอนุรักษ์อาหารพื้นถิ่น ขาดการสืบสานเล่าเรื่องราว ประวัติความเป็นมา วิถีภูมิปัญญา คุณค่าและวิถี วัฒนธรรมอาหารพื้นถิ่นที่เชื่อมโยงกับการท่องเที่ยว เพื่อให้นักท่องเที่ยวได้ทราบและเรียนรู้ ในการสร้างคุณค่า ของอาหารพื้นถิ่น จึงมีความจ าเป็นต้องบูรณาการองค์ความรู้ ภูมิปัญญาท้องถิ่นกับนวัตกรรมและเทคโนโลยี ให้สอดคล้องกับสถานการณ์และวิถีชีวิตของคนในยุคปัจจุบันโดยเฉพาะเสน่ห์วิถีอาหารเมืองเพชร : ต่อยอดภูมิ ปัญญาอาหารพื้นถิ่นด้วยนวัตกรรมเรื่องเล่าชุมชนเพื่อหนุนเสริมการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรมให้ เป็นที่รู้จักและยอมรับในระดับประเทศและสากล ทั้งยังช่วยเสริมสร้างมูลค่า (Value) ให้เกิดมูลค่าเชิงสร้างสรรค์ (Creative Values) ทั้งต้นน้ าเน้นการพัฒนาผลิตภัณฑ์ และบรรจุภัณฑ์ จัดท าหลักสูตร คู่มือ การอบรมเชิง ปฏิบัติการ การทดสอบกิจกรรม เส้นทางอาหารพื้นถิ่นในการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรม เชื่อมโยงกับ การท่องเที่ยวของจังหวัดเพชรบุรี รวมถึงการพลิกฟื้นวิถีวัฒนธรรมอาหารพื้นถิ่นที่มีเสน่ห์ในฐานะเมืองเก่า เพชรบุรี ซึ่งมีชื่อเสียงในการท่องเที่ยวระดับต้นๆของประเทศ และน าผลการวิจัยมาก าหนดแนวทางการส่งเสริม การท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรม เพื่อการเรียนรู้ประสบการณ์อาหารพื้นถิ่น ผ่านนวัตกรรมเรื่องเล่า และ Application ที่สามารถเผยแพร่ ประชาสัมพันธ์ในการท่องเที่ยว ทั้งยังเสริมสร้างเศรษฐกิจฐานราก ได้อย่างมั่นคง มั่งคั่ง และ ยั่งยืน

3 ตอนที่ 1 องค์ความรู้วัฒนธรรมอาหาร เพชรบุรีเป็นจังหวัดที่มีอัตลักษณ์และความโดดเด่นด้านอาหารที่มีรสชาติครบรส (เปรี้ยว เค็ม หวาน เผ็ด) ทั้งอาหารคาวและหวาน โดย UNESCO ประกาศให้เป็นเมืองสร้างสรรค์ด้านอาหาร (Gastronomy) นักท่องเที่ยวส่วนใหญ่นิยมท่องเที่ยวในจังหวัดเพชรบุรีประมาณ 2 – 3 ครั้ง/ปี โดยเน้นเที่ยวชายทะเล เขา วัง วัด และรับประทานอาหารคาว/หวาน โดยทางมหาวิทยาลัยศิลปากรได้มีการลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือ (MOU) กับจังหวัดเพชรบุรีโดยผู้ว่าราชการจังหวัด เมื่อวันที่ 26 มิถุนายน 2566 เพื่อการประชาสัมพันธ์ และ ขับเคลื่อนงานวิจัยภายใต้หัวข้อ เสน่ห์อาหารเมืองเพชร

4 ตอนที่ 2 คุณค่าอาหารพื้นถิ่นของจังหวัดเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี เป็นเมือง 3 รส ประกอบด้วย รสหวาน จากน้ าตาลโตนด อ.บ้านลาด รสเค็มจากเกลือ อ.บ้านแหลม รสเปรี้ยวจาก มะนาวแป้น อ. ท่ายาง และ ต่อมา ในปี 2565 มีการกล่าวถึงรสเผ็ด จากพริก กระเหรี่ยง อ. หนองหญ้าปล้อง ท าให้จังหวัดเพชรบุรี ขึ้นชื่อเมืองสร้างสรรค์ด้านอาหารของยูเนสโก ในปี 2564 และได้มรดกโลกแก่งกระจานในปี 2564 เช่นเดียวกัน จึงนับว่า จังหวัดเพชรบุรีมีอัตลักษณ์ ความโดดเด่น และชื่อเสียงด้านอาหาร ทั้งอาหารคาว อาทิเช่น แกงคั่วหัวตาล ข้าวแช่ แกงหลอก ก๋วยเตี๋ยวน้ าแดง และอาหาร หวาน อาทิเช่น ขนมตาล ขนมหม้อแกง ลอดช่องน้ าตาลข้น ลูกตาลเชื่อมลอยแก้ว เป็นต้น ถือเป็นอยุธยาที่มี ชีวิต และเป็น “ของดีเมืองเพชรบุรีเป็นเสน่ห์เมืองเพชร หรือเพชรมีดี บุรีสร้างสรรค์ ”

5 5 “ตอนสวดสุบิน” ขนมเพชรบุรี ใหญ่สิ้นดีทั้งหวานมัน ผู้ดีเมืองเพชรนั้น เขายกย่องเป็นของดี โตนดเต้าและจาวตาล เป็นเครื่องหวานเพชรบุรี กินกับน้ าตาลยี ของมากมีมาช่วยกิน ความเป็นมาของภูมิปัญญาท้องถิ่น จากตอนสวดสุบินโบราณดังกล่าว แสดงให้เห็นว่าเมืองเพชรบุรี เป็นแหล่งผลิตขนมหวานที่มี ชื่อเสียงมาช้านาน ด้วยความพร้อมของวัตถุดิบในการท าขนม อาทิ น้ าตาลโตนด ไข่ แป้ง และมะพร้าว ที่มีอยู่อย่างอุดมสมบูรณ์ในท้องถิ่น ผนวกกับฝีไม้ลายมือและภูมิปัญญาแต่ดั้งเดิมจากรุ่นสู่รุ่น จึงท าให้ ชื่อเสียงดังกล่าวยั่งยืนมาจนถึงปัจจุบัน กลุ่มพัฒนาผลิตภัณฑ์ขนมหวานเกิดขึ้นจากแนวคิดของกลุ่ม คนรุ่นใหม่ที่ต้องการต่อยอดขนมหวานที่เป็นสัญลักษณ์ของจังหวัด ให้ก้าวทันกับยุคสมัย และสามารถ แข่งขันได้ในตลาดที่กว้างขึ้น ไม่จ ากัดอยู่เพียงแค่กลุ่มสินค้าประเภทของฝาก แต่วางต าแหน่งทาง การตลาดใหม่ ให้ขนมไทยกลายเป็นสินค้าที่สามารถบริโภคได้ตลอดเวลา ในทุกสถานที่ โดยน าเทคโนโลยี ใหม่ๆมาใช้ เพื่อยืดอายุในการเก็บรักษา รวมถึงการปรับเปลี่ยนบรรจุภัณฑ์ให้สวยงามแบบสไตล์ ญี่ปุ่น พกพาสะดวก และรับประทานได้ง่าย ตามวัฒนธรรมสมัยนิยม โดยยังคงรักษาเอกลักษณ์ทาง รสชาติให้คงเดิม ซึ่งขนมที่ว่านั้น เป็นขนมที่รู้จักกันดีทั่วไป อาทิ ฝอยทอง อาลัว วุ้นกรอบ ขนมผิง กลีบล าดวน สัมปันนี ซึ่งแต่ละชนิดมีต านานเฉพาะตัวที่น่าสนใจ สามารถบอกเล่าเรื่องราวแต่ครั้งอดีต มาสู่คนรุ่นปัจจุบันได้เป็นอย่างดี(ประธานกลุ่มพัฒนาผลิตภัณฑ์ขนมหวานเพชรบุรี, 2566)

6 ตอนที่ 3 การยอมรับพร้อมได้เกณฑ์การคัดเลือกผลิตภัณฑ์เพื่อพัฒนาต่อยอด สิ่งประจักษ์ในการยอมรับคือการได้รับการคัดเลือก “เพชรบุรี เมืองสร้างสรรค์ด้านอาหาร” จากยูเนสโก 1. ด้วยความโดดเด่นในฐานะ “เมืองสามรส” ล่าสุดเพชรบุรีได้รับการคัดเลือกและยกย่องให้เป็นหนึ่งใน เครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ด้านอาหารของ UNESCO เป็นเมืองที่สองของไทยต่อจากภูเก็ตซึ่งได้รับมา ก่อนหน้านี้ 2. เมื่อวัตถุดิบชั้นเยี่ยมเปรียบได้กับขุมทรัพย์อันล้ าค่า ผนวกเข้ากับฝีมือการปรุงอาหารอันประณีต ของคนเมืองเพชรที่ถ่ายทอดผ่านรุ่นสู่รุ่น การได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมอาหารของราชส านัก และกลุ่ม ชาติพันธุ์ภายในท้องถิ่น ท าให้วิทยาการอาหารถิ่นเมืองเพชรมีเอกลักษณ์ อาทิ แกงหัวตาล ก๋วยเตี๋ยวน้ าแดง ข้าวแช่เมืองเพชร ฯลฯ นับเป็นเรื่องน่ายินดีที่จังหวัดเพชรบุรีได้ผ่านและได้รับเลือกจาก UNESCO ประกาศชูให้เป็นหนึ่งใน เครือข่ายเมืองสร้างสรรค์โลก (UNESCO Creative Cities Network) ประจ าปี 2564 ในสาขาเมืองสร้างสรรค์ ด้านวิทยาการอาหาร ซึ่งนับเป็นเมืองที่สองของไทยต่อจากภูเก็ตที่ได้รับการแต่งตั้งเป็นเมืองสร้างสรรค์ในสาขา ดังกล่าวมาหลายปีก่อนหน้านี้ หมายเหตุ. จาก https://thai.tourismthailand.org

7 ตอนที่ 4 เครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ของ UNESCO เครือข่ายเมืองสร้างสรรค์ หรือ ‘Creative Cities Network’ เป็นโครงการของ UNESCO ที่ ด าเนินงานควบคู่กับการประกาศแหล่งมรดกโลกทางธรรมชาติและประวัติศาสตร์ ซึ่งเริ่มต้นมาตั้งแต่ พ.ศ. 2547 โดยจะเปิดรับคัดเลือกทุก ๆ 4 ปี จากเมืองหรือมหานครที่ทาง UNESCO เห็นว่าเป็นแหล่งรวบรวมวิทยาการ มีพื้นฐานที่จะขับเคลื่อนทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม สู่การพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development) โดยแบ่งเมืองสร้างสรรค์ออกเป็น 7 ประเภท ได้แก่ 1. เมืองแห่งวรรณกรรม (City of Literature) 2. เมืองแห่งภาพยนตร์ (City of Film) 3. เมืองแห่งดนตรี(City of Music) 4. เมืองแห่งหัตถกรรมและศิลปะพื้นบ้าน (City of Crafts and Folk Arts) 5. เมืองแห่งการออกแบบ (City of Design) 6. เมืองแห่งศิลปะสื่อประชาสัมพันธ์ (City of Media art) 7. เมืองแห่งวิทยาการอาหาร (City of Gastronomy) เดิมในปี 2562 มีเมืองทั่วโลกที่ได้รับประกาศเป็นเมืองสร้างสรรค์แล้วทั้งหมด 246 แห่ง และในการ ประกาศครั้งล่าสุดเมื่อปลายปี 2564 ที่ผ่านมานี้ได้มีเมืองใหม่เพิ่มขึ้น 49 แห่ง รวมถึงเพชรบุรีที่นับเป็นเมืองที่ 5 ของไทย ซึ่งได้รับเลือกเป็นเมืองสร้างสรรค์ นับเป็นเมืองที่สองซึ่งขึ้นแท่นเมืองสร้างสรรค์ด้านอาหารของไทย

8 ตอนที่ 5 ความต้องการและความคิดเห็นในการสร้างเสน่ห์เมืองเพชรทั้งของคาว และของหวาน/ขนมของฝาก บนฐานทุนทางวัฒนธรรมของจังหวัดเพชรบุรี 5.1 ความต้องการในการสร้างเสน่ห์เมืองเพชรทั้งของคาว และของหวาน/ขนมของฝาก ภาพที่ 1 แผนภูมิแสดงความต้องการในการสร้างเสน่ห์เมืองเพชรทั้งของคาว และของหวาน/ขนมของฝาก จากผลการิวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีความต้องการในการสร้างเสน่ห์เมืองเพชรทั้งของคาว และ ของหวาน/ขนมของฝากในจังหวัดเพชรบุรีในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( X =4.23,S.D.=.86) เมื่อพิจารณา รายข้อ พบว่า ข้อที่สูงที่สุด คือ ความต้องการอาหารพื้นถิ่น ของคาว และขนมหวาน/ขนมของฝาก และ บรรจุภัณฑ์ที่มีอัตลักษณ์ของท้องถิ่น อยู่ในระดับมากที่สุด ( X =4.53,S.D.=.80) รองลงมา คือ ความต้องการบรรจุภัณฑ์ที่มีเรื่องราว เรื่องเล่าของท้องถิ่น อยู่ในระดับมากที่สุด ( X =4.52,S.D.=.74) ส่วนข้อที่ต่ าที่สุด คือ ความต้องการอาหารพื้นถิ่น ของคาว และขนมหวาน/ขนมของฝากที่มีคุณภาพ ไม่ค านึงราคา อยู่ในระดับปานกลาง ( X =3.36,S.D.=.89) ความต้องการอาหารพื้นถิ่น ของคาว และขนมหวาน/ขนม ของฝากและบรรจุภัณฑ์ที่ มีอัตลักษณ์ของท้องถิ่น ความต้องการบรรจุภัณฑ์ที่มี เรื่องราว เรื่องเล่าของท้องถิ่น ความต้องการอาหารพื้น ถิ่น ของคาว และขนม หวาน/ขนมของฝากที่มี คุณภาพไม่ค านึงราคา ( X =4.52,S.D.=.74) ( X =4.53,S.D.=.80) ( X =3.36,S.D.=.89)

9 5.2 ความคิดเห็นต่อผลิตภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาว และขนม/ขนมของฝาก บนฐานทุนทางวัฒนธรรม ภาพที่ 2 แผนภูมิแสดงความคิดเห็นต่อผลิตภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาว และขนม/ขนมของฝาก บนฐานทุนทางวัฒนธรรม จากผลการิวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างมีความคิดเห็นต่อผลิตภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาว และขนม/ ขนมของฝากบนฐานทุนทางวัฒนธรรมในภาพรวมอยู่ในระดับมาก ( X =4.45,S.D.=.81) เมื่อพิจารณารายข้อ พบว่า ข้อที่สูงที่สุด คือภูมิปัญญาที่สอดแทรกภายในผลิตภัณฑ์อาหารอยู่ในระดับมากที่สุด ( X =4.53,S.D.=.77) รองลงมา คือ ความประณีต ฝีมือ ความสวยงาม ความละเอียดของของคาว ขนมหวาน/ขนมของฝาก ( X =4.52,S.D.=.68) และ สินค้าอาหารพื้นถิ่นประเภทของคาว ขนมหวาน/ขนม ของฝากนี้ตรงกับความต้องการของท่าน อยู่ในระดับมากที่สุด ( X =4.52,S.D.=.74) ส่วนข้อที่ต่ าที่สุด คือ ความเหมาะสมกับตลาดเป้าหมายกับผลิตภัณฑ์ใหม่ (Trends) อยู่ในระดับมาก ( X =4.21,S.D.=.94) ภูมิปัญญาที่สอดแทรก ภายในผลิตภัณฑ์อาหาร ความประณีต ฝีมือ ความสวยงาม ความ ละเอียดของของคาว ขนมหวาน/ขนมของฝาก สินค้าอาหารพื้นถิ่นประเภท ของคาว ขนมหวาน/ขนม ของฝากนี้ตรงกับความ ต้องการของท่าน ความเหมาะสมกับตลาด เป้าหมายกับผลิตภัณฑ์ใหม่ (Trends) ( X =4.52,S.D.=.68) ( X =4.53,S.D.=.77) ( X =4.21,S.D.=.94) ( X =4.52,S.D.=.74)

10 ตอนที่ 6 การค้นหาทุนทางวัฒนธรรม งานวิจัย “เสน่ห์วิถีอาหารเมืองเพชร การต่อยอดอาหารพื้นถิ่นด้วยนวัตกรรมเรื่องเล่าเพื่อหนุนเสริม การท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรมให้เป็นที่รู้จักและยอมรับในระดับประเทศและสากล” ได้ด าเนินการในจังหวัด เพชรบุรีจะประกอบด้วยทุนทางวัฒนธรรม ได้แก่ ทุนทางวัฒนธรรมลพบุรี และหากพิจารณาจังหวัดเพชรบุรี ถือเป็นอยุธยาที่มีชีวิต จึงสอดรับและคาบเกี่ยวกับทุนทางวัฒนธรรมของอยุธยาด้วย รายละเอียดดังนี้ 6.1 ทุนทางวัฒนธรรมลพบุรี (Lopburi Cultural Heritage) ทุนทางวัฒนธรรมลพบุรี (Lopburi Cultural Heritage) ครอบคลุมพื้นที่ 9 จังหวัด ได้แก่ ลพบุรี กาญจนบุรี เพชรบุรี ปราจีนบุรี สระแก้ว นครราชสีมา บุรีรัมย์ สุรินทร์ และศรีสะเกษ เมืองละโว้มีมาตั้งแต่ พ.ศ. 1002 แล้ว มีเมืองลพบุรีเป็นเมืองหลวงตั้งอยู่ทางภาคกลางในบริเวณลุ่มแม่น้ า เจ้าพระยา มีอาณาเขตตั้งแต่ชัยนาทลงมาจนถึงเขตประจวบคีรีขันธ์ ทางด้านตะวันตกจดมะริด ทวาย ด้านตะวันออกจด นครราชสีมา ลพบุรีเคยเป็นเมืองส าคัญของอาณาจักรทวารวดีมาก่อน เคยมีความรุ่งเรืองในด้านพระพุทธศาสนามาแต่ โบราณ ต านานมูลศาสนา กล่าวว่าพระเจ้ากรุงละโว้ได้ส่ง พระนางจามเทวี ราชธิดาไปครองเมืองหิริภุญชัย (ล าพูน) เพื่อ เผยแผ่พระพุทธศาสนาในดินแดนภาคเหนือ จากการขุดค้นทางโบราณคดีปรากฏว่าตั้งแต่อ าเภอชัยบาดาลถึงอ าเภอพัฒนานิคม จังหวัดลพบุรี ล้วนแต่มี หลักฐานเกี่ยวกับมนุษย์ในอดีตที่ยาวนานมาแล้ว จากชุมชนขนาดย่อมขยายเป็นเมืองเล็ก ๆ จนกระทั่งรวมตัวกันเป็น อาณาจักรหรือเขตปกครองที่เป็นส่วนย่อยของประเทศราวพุทธศตวรรษที่ 10-12 ละโว้กลายเป็นอาณาจักรหรือเมือง ขนาดใหญ่แล้ว และในช่วงพุทธศตวรรษที่ 13-14 อาณาจักรละโว้มีความรุ่งเรืองอย่างมากโดยเฉพาะด้านพระพุทธศาสนา อาณาจักรละโว้ มีความเจริญมากขึ้นเรื่อย ๆ จนมีอิทธิพลครอบคลุมดินแดนภาคกลางตอนบนตั้งแต่จังหวัด นครสวรรค์ เรื่อยมาจนถึงภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทยบางส่วน ศูนย์กลางของ อาณาจักรละโว้ในตอนต้นสันนิษฐานว่าอยู่ที่เมืองลพบุรี และประมาณพุทธศตวรรษที่ 17 ได้ย้ายมาอยู่ที่เมืองอโยธยา หมายเหตุ. จาก https://thai.tourismthailand.org

11 ภายหลังต่อมาเมื่อใน พ.ศ. 1893 ได้มีการสถาปนาอาณาจักรอยุธยาขึ้นท าให้ละโว้กลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักร อยุธยา เมื่อเทียบเคียงกับอาณาจักรร่วมสมัยพบว่าอาณาจักรละโว้อยู่ในยุคเดียวกันกับอาณาจักรทวารวดี และอาณาจักรเจนละ พื้นที่อิทธิพลบางส่วนก็ถือว่าเป็นพื้นที่เดียวกัน ประกอบกับตามหลักฐานเกี่ยวกับอาณาจักร ทวารวดีบ่งบอกว่า ทวารวดีได้รับอิทธิพลจากอินเดียหลายอย่าง เช่น ด้านการปกครอง รับความเชื่อเรื่อง การปกครองโดยกษัตริย์ สันนิษฐานว่า การปกครองสมัยทวารวดีแบ่งออกเป็นแคว้น มีเจ้านายปกครองตนเองแต่มี ความสัมพันธ์ในลักษณะเครือญาติการแบ่งชนชั้นในสังคมออกเป็นชนชั้นปกครองกับชนชั้นที่ถูกปกครอง จึงมีความเป็นไปได้ว่าละโว้ก็เป็นแคว้นหนึ่งที่เป็นองค์ประกอบของอาณาจักรทวารวดี ดังนั้นข้อมูลบางประการ ที่ปรากฏเป็นหลักฐานเกี่ยวกับอาณาจักรละโว้อาจจะเป็นข้อมูลของอาณาจักรทวารวดี ขณะเดียวกันข้อมูลบางประการที่ เกี่ยวกับอาณาจักรทวารวดีก็อาจจะหมายถึงข้อมูลของอาณาจักรละโว้ก็เป็นไปได้ แต่การเสื่อมอ านาจของทั้งสอง อาณาจักรนี้ไม่พร้อมกันก็น่าจะเป็นเพราะการขยายอ านาจของขอมนั้นค่อย ๆ ลิดรอนอ านาจเดิมในพื้นที่ด้วยการตีเอา เมืองต่าง ๆ ของอาณาจักรทวารวดีไปที่ละเมืองสองเมือง จึงท าให้ความเป็นอาณาจักรทวารวดีสูญสิ้นไปก่อน อาณาจักรละโว้ หลังจากพุทธศตวรรษที่ 16 เป็นต้นมา อาณาจักรขอมได้ขยายอิทธิพลเข้ามายังบริเวณนี้ ท าให้ความส าคัญของอาณาจักรละโว้ลดลง อิทธิพลศิลปวัฒนธรรมของขอมได้แพร่เข้ามาในดินแดนประเทศไทย โดยเฉพาะภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เช่น ปราสาทพนมรุ้ง จังหวัดบุรีรัมย์ ปราสาทหินพิมาย จังหวัดนครราชสีมา และ เลยมาทางตะวันตก ได้แก่ ปราสาทเมืองสิงห์ จังหวัดกาญจนบุรี และในช่วงเวลาดังกล่าวละโว้เป็นศูนย์กลางที่ส าคัญทาง ภาคกลางจึงได้รับอิทธิพลศิลปะขอม โดยน ามาผสมผสานรูปแบบให้เป็นลักษณะเฉพาะของตนเอง ได้แก่พระปรางค์ สามยอด และเทวสถานปรางค์แขก จังหวัดลพบุรี แม้จะมีลักษณะสถาปัตยกรรมรูปพระปรางค์ตามขอมแต่เป็นการสร้าง เลียนแบบขอมเท่านั้นเอง ทางด้านประติมากรรมศิลปะลพบุรีมักมีส่วนผสมกับศิลปะทวารวดี ทั้งนี้เพราะถิ่นที่ตั้งของ อาณาจักรละโว้ก็เป็นพื้นที่ของอาณาจักรทวารวดี ที่เคยอยู่ร่วมสมัยเดียวกัน

12 6.2 ทุนทางวัฒนธรรมอยุธยา (Ayutthaya Cultural Heritage) ทุนทางวัฒนธรรมอยุธยา (Ayutthaya Cultural Heritage) ครอบคลุมพื้นที่ 8 จังหวัด ได้แก่ ชัยนาท สิงห์บุรี อยุธยา ประจวบคีรีขันธ์ สมุทรสงคราม สมุทรสาคร อ่างทอง และสระบุรี การสถาปนาอาณาจักรอยุธยาใน พ.ศ.1893 นับเป็นการเริ่มต้นศิลปวัฒนธรรมไทยในสมัยอยุธยาซึ่งมี รากฐานมาจากสถาบันพระมหากษัตริย์และสถาบันศาสนา ไม่ว่าจะเป็นทางด้านศิลปกรรม วรรณกรรมประเพณี รวมทั้ง พระพุทธศาสนา ซึ่งคนไทยศรัทธาและยึดมั่นเป็นสรณะมาโดยตลอด ศิลปวัฒนธรรมไทยในสมัยอยุธยาเกิดจาก การผสมผสานระหว่างศิลปวัฒนธรรมดั้งเดิมของคนไทย และ ศิลปวัฒนธรรมที่รับมาจากภายนอก โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ศิลปวัฒนธรรมจากอินเดียที่อยุธยารับมาจากเขมรและจากอินเดียโดยตรง นอกจากนี้ อยุธยายังรับศิลปวัฒนธรรมไทยจากสุโขทัยเข้ามาผสมเข้ากับวัฒนธรรมของอยุธยา จนกลายเป็นศิลปวัฒนธรรมของอยุธยาในที่สุด และในระยะต่อมาได้กลายเป็นรากฐานของศิลปวัฒนธรรมไทยในสมัย ต่าง ๆ จนถึงปัจจุบัน อยุธยาได้รับวัฒนธรรมจากสุโขทัยมาผสมผสานเข้าด้วยกันจนกลายเป็นศิลปวัฒนธรรมของ อยุธยา ซึ่งมีทั้งทางด้านศิลปกรรม อันประกอบด้วย สถาปัตยกรรม ประติมากรรมจิตรกรรม ประณีตศิลป์ และ ศิลปะการแสดง นอกจากนี้มีด้านวรรณกรรม ด้านประเพณี และ ด้านพระพุทธศาสนา ศิลปวัฒนธรรมสมัยอยุธยา ทั้งในตอนต้นและตอนปลาย ล้วนแต่เป็นวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับสถาบันพระมหากษัตริย์และสถาบันพระพุทธศาสนา แทบทั้งสิ้น หรือที่กล่าวอย่างสั้น ๆ คือ จาก “วัง” กับ “วัด” ศิลปกรรมต่าง ๆ จะมีส่วนเกี่ยวข้องทั้งวังและวัด เป็นส่วนใหญ่ ศิลปะการแสดงมาจากวังเป็นส่วนใหญ่ และส่วนหนึ่งเป็นของชาวบ้าน วรรณกรรมส่วนใหญ่ได้สะท้อน เรื่องราวในราชส านัก และสะท้อนให้เห็นถึงหลักค าสอนของพระพุทธศาสนา ศิลปวัฒนธรรมเหล่านี้ได้รับการสืตอนอด เป็นมรดกทางวัฒนธรรมมาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์ ปัจจัยหนึ่งที่จะก่อให้เกิดความเจริญรุ่งเรืองทางศิลปวัฒนธรรม คือ สภาพความเป็นอยู่ที่สมบูรณ์ของ ประชาชนพลเมือง มงเซเญอร์ ปาลเลคัวซ์ มุขนายกมิซซัง เดอ มาลโลส์ เจ้าคณะเขตประเทศสยาม กล่าวถึง ความ อุดมสมบูรณ์และ สภาพความเป็นอยู่ของประชาชน พอสรุปได้ดังนี้ ความอุดมสมบูรณ์ของอาณาจักร เนื่องด้วยดินดี มีปุ๋ยธรรมชาติ ปลูกข้าวได้ดี และข้าวก็มีรสอร่อย ได้ผลเพียงพอต่อการเลี้ยงประชากร และเหลือส่งไปขายเมืองจีน และเมืองอื่น ๆ ปีละไม่น้อย ผลิตผลที่ว่านี้จะเพิ่มขึ้น เป็นสองเท่าหรือสามเท่า หากมีการท านากันเต็มพื้นที่ หรือท านาปีละครั้ง ในน้ ามีปลาชุกชุม ฤดูน้ าท่วมมีปลาทุกท้องทุ่ง พอน้ าลด ปลาจะไปอยู่ตามแม่น้ า ล าคลอง หนองบึง บรรดานกต่าง ๆ คอยจับปลากินกันเป็นฝูง ที่ปากอ่าวที่รวมของ แม่น้ าสี่สาย มีปลามากมายหลายชนิด สามารถน ามาเป็นอาหาร และส่งไปขายยังเกาะชวาอีกด้วย สัตว์เลี้ยงมีเป็ด ไก่ นอกจากนี้ เต่า อีเก้ง ก็หาซื้อได้ในราคาไม่แพง ส่วน พืช ผัก ผลไม้ ล้วนมีราคาถูก ค่าแรงคนงานค่อนข้างต่ า ด้วยนายจ้างเลี้ยงอาหาร การที่ราคาข้าวของถูก เพราะการเกษตรให้ผลดีด้วยดินดี บางแห่งแม้อยู่บนเขา ก็มีคนไปปลูก พืชท าไร่ให้เขียวชอุ่มไปทั่ว ความอุดมสมบูรณ์ของกรุงศรีอยุธยาดังเช่นที่ว่ามานี้ท าให้ประชาชนอยู่ดีกินดี มีความร่มเย็นผาสุก ก่อให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ สามารถพัฒนาศิลปวัฒนธรรมให้เจริญรุ่งเรือง

13 6.2.1 ภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยในการสร้างรูปแบบการปกครองให้เหมาะสม การปกครองจะต้องมีกษัตริย์เป็นผู้มีอ านาจสูงสุดในการปกครองบ้านเมือง ตามความเชื่อในศาสนา พราหมณ์ – ฮินดู มาจากเขมรซึ่งเขมรรับต่อมาจากอินเดีย โดยไทยเรียกเป็นสมมติเทพ มีการวางระเบียบกฎเกณฑ์ ต่างๆ เกี่ยวกับความส าคัญของพระมหากษัตริย์ เช่น จัดให้มีที่ประทับสูงกว่าคนอื่นๆ มีการสร้างพระราชวังและภายใน พระราชวังจะต้องมีกฎเกณฑ์และพิธีกรรมต่างๆ ที่แสดงว่าพระองค์เป็นสมมติเทพ โดยมีพราหมณ์เป็นผู้ประกอบ พระราชพิธีถวาย มีการใช้ค าราชาศัพท์ มีกฎมณเฑียรบาล มีเครื่องเบญจราชกกุธภัณฑ์ แสดงถึงฐานะความเป็นกษัตริย์ มีพระราชพิธีถือน้ าพระพิพัฒน์สัตยาจัดขึ้นเพื่อให้เกิดความมั่นคงแก่สถาบันกษัตริย์ นอกจากนี้พระมหากษัตริย์จะต้อง ทรงไว้ซึ่งทศพิธราชธรรม กฎเกณฑ์ต่างๆได้กลายเป็นประเพณีสังคมไทยที่คนไทยต้องปฏิบัติต่อพระมหากษัตริย์ ด้วยความเคารพ พระมหากษัตริย์ของไทยจึงเป็นศูนย์รวมจิตใจของคนไทยและทรงเป็นประมุขของอาณาจักรไทย ตลอดมา การสร้างประเพณีการปกครองของคนไทยสมัยอยุธยา จึงเป็นภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยที่มีคุณค่าต่อ สังคมไทยและสถาบันกษัตริย์ได้กลายเป็นสถาบันหลักที่ส าคัญของชาติในระยะต่อมาจนถึงปัจจุบัน 6.2.2 ศิลปวัฒนธรรมสมัยอยุธยา ลักษณะของศิลปวัฒนธรรมในสมัยอยุธยา แบ่งได้หลายประเภท โดยสรุปลักษณะที่ส าคัญแต่ละ ประเภท ดังนี้ 1. ศิลปกรรมสถาปัตยกรรม ประติมากรรม จิตรกรรม ประณีตศิลป์ 2. วรรณกรรม 3. ประเพณี หมายเหตุ. จาก https://www.era.su.ac.th/Muralpaintingayu paintingayu2_pic.html หมายเหตุ. จาก https://www.facebook.com/TheKingdom andPeopleofSiamphotosa.232128104012029 523569784867858type=3 หมายเหตุ. จาก https://www.wikiwand.com/th/ สถาปัตยกรรมไทย หมายเหตุ. จาก https://thai.ac/news/show116738 หมายเหตุ. จาก https://gronline.com/onlinesection detail9610000123061 หมายเหตุ. จาก https:// www.thairath.co.th/ lifestyleculture2713953

14 ตอนที่ 7 อัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรมจังหวัดเพชรบุรี จังหวัดเพชรบุรี การสร้างอัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรม ถือเป็นนโยบายของจังหวัดให้เป็นเมืองน่าอยู่ น่าเที่ยว และ ให้เป็นเมืองขนมหวานระดับโลก ดังที่ผู้ประกอบการ และปราชญ์ชาวบ้าน กล่าวว่า “แบรนด์ระดับจังหวัด เป็น นโยบายระดับจังหวัด จังหวัดพยายามให้เป็นเมืองน่าอยู่น่าเที่ยวและพยายามให้ท าเป็นเมืองขนมหวานระดับโลก” อัตลักษณ์เพชรบุรีอันดับ 1 มีความหลากหลายในการท่องเที่ยว คือ หาดทราย ทะเล ขนมหวาน ตาล เมืองศิลปวัฒนธรรม ดังที่เจ้าหน้าที่ ส านักงานการท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดเพชรบุรี กล่าวว่า “เพชรบุรีมีความหลากหลาย จึงต้องดูว่าเป็น section ไหน ถ้า branding จังหวัดที่มีความหลากหลาย Segment อื่นเขาจะเสียโอกาส เพราะนักท่องเที่ยวไม่ได้แห่กันมา ทุกคนมีความสนใจต่างกัน จริงๆรายได้หลัก ของเพชรบุรี คือ หาดทรายชายทะเล ตอนนี้เขาพยายามสร้าง branding จังหวัดให้เป็นงานสกุลช่างกับ ขนมหวาน และเสนอจังหวัดเรื่องมรดกแห่งสายน้ า เพชรบุรีปากน้ า เริ่มต้นน้ า คือ แก่งกระจาน ต้นน้ าป่าตาล กลางน้ า คือ ในเมืองที่มีศิลปวัฒนธรรม ขนมหวาน ปลายน้ า น าไปสู่ปากอ่าวบางตะบูน บ้านแหลม ชายหาด อาหารทะเล ธุรกิจสนามกอล์ฟ” ส่วนการสร้างอัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรม ยังไม่ได้ด าเนินการที่ชัดเจน แต่มีโครงการเพชรสมุทรคีรี มีการพัฒนา ดังที่หัวหน้าแผนงานท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดเพชรบุรี กล่าวว่า“การสร้างแบรนด์ของส านักงาน การท่องเที่ยว และกีฬายังไม่เคยได้จัด แต่ทางของจังหวัดเพชรบุรีเคยให้เงินทางวัฒนธรรมไปจัด เรียกว่า โครงการ DNA แต่ค าว่า เพชรสมุทรคีรีเป็นเหมือนชื่อคล้ายของภาคกลางตอนล่าง 2” และยังกล่าวเสริม ดังว่า หมายเหตุ. จาก https://thai.tourismthailand.org

15 “อัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรมของเพชรบุรีที่ผ่านมามีโครงการท่องเที่ยวส่งเสริมและประชาสัมพันธ์ เรื่องศาสตร์พระราชา จัดที่แหลมผักเบี้ย เน้นท่องเที่ยวเชิงความรู้ ถ้าแบรนด์จะเป็นเรื่องของโครงการ DNA เวลาวัฒนธรรมคนจัดก็ส่งให้ท่องเที่ยว OTOP ประชารัฐ นวัตวิถีซึ่งโครงการที่ได้จังหวัดสนับสนุน ให้วัฒนธรรมจัดโครงการที่สร้างแบรนด์แล้วให้ผู้ประกอบการน าไปใช้” นอกจากนี้ มองเรื่องอัตลักษณ์การท่องเที่ยวที่โดดเด่นที่สุด “มีครบอาหารท่องเที่ยวของฝาก ราคา ไม่แพง ห้องพักสามารถรองรับได้ขนาดเล็กจนถึงมากที่สุด น้ าเค็ม น้ าจืด น้ ากร่อย ท่องเที่ยวชุมชนเขาก็ก าลัง ผลักดัน” เสน่ห์เมืองเพชรบุรีความประทับใจต่อเมืองนี้เป็นพิเศษ เมื่อจะเข้าเขตตัวเมืองสิ่งที่โดดเด่นเป็น เอกลักษณ์ประจ าเมืองคือ เขาวังหรือพระนครคีรีซึ่งสร้างในสมัยรัชกาลที่ 4 จากค่านิยมที่กษัตริย์ยุโรปจะต้อง มีพระราชวังบนภูเขาจึงท าตาม เดิมพระองค์จะสร้างที่เขาวังราชบุรีแต่คงเห็นว่าที่เพชรบุรีน่าสนใจกว่า เพราะอยู่ ใกล้ทะเล เขาวังอยู่กลางเมืองไม่สูงมากนัก รถม้าสามารถขึ้นเขาได้ มีการสร้างทั้งวังสไตล์ยุโรป และวัดมหา สมณาราม ท าให้ศิลปกรรมยุครัชกาลที่ 4 เข้ามาเจริญเฟื่องฟูที่เพชรบุรีถัดมาในสมัยรัชกาลที่ 5 ได้สร้าง พระราชวังบ้านปืน เป็นอาคารสไตล์นีโอคลาสสิคสง่างามมาก ด้วยมีพระสนมเจ้าจอมตระกูลบุนนาค หรือ เจ้าก๊กออ ด้วยชื่อเป็นอักษร อ.อ่าง ถึง 5 คนจากเมืองเพชร และ เป็นที่โปรดปราน ท าให้ศิลปะวิทยาทั้งด้าน ทัศนศิลป ์ ดนตรีไทย ละครชาตรีอันเป็นเอกลักษณ์ของคนเพชร อาหารไทยซึ่งมีต้นเค้ามาจากสมัยท้าวทอง กีบม้ายุคอยุธยา มาประจวบกับต ารับชาววังรัตนโกสินทร์ ท าให้เมืองเพชรเป็นนครแห่งอาหาร เช่น ข้าวแช่ต ารับ ชาววัง จนได้ชื่อว่า เมืองสามรส คือ รสหวานจากน้ าตาลโตนด รสเค็มจากเกลือสมุทร ที่มีมากที่สุดในประเทศ รสเปรี้ยวจากมะนาว อ.ท่ายาง เพิ่มเติมรสเผ็ดจากพริกกระเหรี่ยง ประกอบกับเมืองเพชรมีภูมิศาสตร์ทั้ง ชายทะเล ภูเขา แม่น้ า ท้องนา สวน จึงบริบูรณ์ไปด้วยวัตถุดิบและเกิดอัตลักษณ์ทางรสชาติอาหาร และประเพณี ที่เกี่ยวข้องกับอาหาร ทั้งบรรยากาศในตัวเมืองที่แยกจากถนนบายพาสจะกลายเป็นเมืองที่สงบ สันโดษ เต็มไป ด้วยวัดวาสวยๆ มีการเปลี่ยนแปลงน้อย เมื่อไปทุกครั้งจึงไม่เบื่อ เมืองเพชรบุรีมีประวัติศาสตร์ที่ยาวนานมาแต่ ครั้งก่อนประวัติศาสตร์ ทวารวดีศรีวิชัย แม้แต่ละโว้เดิมชื่อเมืองวัชระปุระ หรือนครแห่งเพชรพลอย อาจเป็น ศูนย์กลางการค้าพลอยและลูกปัดในสมัยก่อนทวารวดีกับพ่อค้าชาวอินเดียที่เข้ามาทางเมืองทวาย และด่าน สิงขร บางคนกล่าวว่า มาจากชื่อ เมืองพริบพรี(ฟังดูน่าเชื่อถือน้อยกว่า) ท าให้เกิดการสั่งสมวัฒนธรรม แม้แต่ ภาษาและเสียงที่พูด จากการปะทะสังสรรค์ทางวัฒนธรรม จึงเป็นเมืองที่มีอนาคตทางการท่องเที่ยว จาก ทรัพยากรทางการท่องเที่ยวที่หลากหลาย อาทิแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติศิลปะวัฒนธรรม ประวัติศาสตร์ อาหาร และที่ส าคัญที่สุดคือคนเมืองเพชร ที่มีความรักความภูมิใจในท้องถิ่น ร่วมมือร่วมใจในการศึกษาวิจัย อนุรักษ์ ส่งเสริมพัฒนา ทั้งในภาครัฐบาล ได้แก่ มหาวิทยาลัย กรมศิลปากร จังหวัด และภาคเอกชนเช่น ผู้น า ชุมชน กลุ่มช่างปูนปั้น ฯลฯ จึงเป็นเมืองที่น่ายกย่อง สมกับเป็นเมืองนักปราชญ์ที่น ามาสู่การค้นพบพงศาวดาร ฉบับส าคัญสมัยอยุธยา และศิลปินในอดีต

16 ค าขวัญของจังหวัด สรุปอัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรมของพื้นที่เพชรบุรี ดังนั้น ผลการสืบค้นอัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรมจากข้อมูลปฐมภูมิและข้อมูลทุติยภูมิของจังหวัดเพชรบุรี เพื่อน าเสนอร่างอัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรม 3 มิติ คือด้านเศรษฐกิจ สังคม/วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อม ซึ่งพัฒนาสู่การพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารพื้นถิ่นประเภทขนมหวาน/ขนมของฝาก จากการสืบค้น สอบถาม สัมภาษณ์เชิงลึกผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งภาครัฐและภาคเอกชนและวิเคราะห์เอกสาร และงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง สามารถสรุปได้ดังภาพ การเปรียบเทียบอัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรมในด้านเศรษฐกิจ สังคม/วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมของเพชรบุรี มิติเศรษฐกิจ - รายได้จากขนมหวาน สกุลช่าง เมืองพระ - การเกษตรและปศุสัตว์ เช่น กล้วยหอม ประมง และเลี้ยงสัตว์ ฯลฯ - การท่องเที่ยวทะเล ภูเขาน้ าตก วัด สามวัง วัฒนธรรมฯ มิติสังคม/วัฒนธรรม - ความเด่นชัดของสกุลช่าง เมืองขนมหวาน วิถี วัฒนธรรม ตาลโตนด ชาติพันธุ์ - เมืองสร้างสรรค์ มิติสิ่งแวดล้อม - โครงการพระราชด าริ มากที่สุด 33 โครงการ - ศูนย์สาธิตและที่ศึกษา ดูงานศาสตร์พระราชา - การส่งเสริมสิ่งแวดล้อม เมืองขนมหวาน สกุลช่าง เมืองพระ ตาลตโนด เมืองสร้างสรรค์งานศิลป์ 3 รส 3 หาด 3 วัง ภาพของคาว ขนมหวาน วางบน 3 วัง เขาวังคู่บ้าน ขนมหวาน เมืองพระ เลิศล้ าศิลปะ แดนธรรมะ ทะเลงาม เมืองสามวัง ขนมหม้อแกง ขนมหวาน ตาลโตนด สกุลช่าง ชายหาด ทะเลชะอ า หมายเหตุ. จาก https://thai.tourismthailand.org หมายเหตุ. จาก https://thai.tourismthailand.org ภาพที่ 3 การเปรียบเทียบอัตลักษณ์ทุนทางวัฒนธรรมในด้านเศรษฐกิจ สังคม/วัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อมของเพชรบุรี

17 ตอนที่ 8 ผลิตภัณฑ์ต้นแบบอาหารพื้นถิ่น อาหารคาว และอาหารหวาน การคัดเลือกอาหารพื้นบ้าน ทั้งของคาวและของหวาน/ขนมของฝาก ตามหลักเกณฑ์การคัดเลือก เพื่อน ามาก าหนดกรอบผลิตภัณฑ์ที่จะพัฒนา ซึ่งเป็นอาหารที่มีความโดดเด่น มีอัตลักษณ์ของเมืองเพชรบุรี และมีกลุ่มเป้าหมายในวงกว้าง และเป็นผลิตภัณฑ์ที่มีประวัติศาสตร์ สามารถสร้าง Story เรื่องราว เรื่องเล่าได้ และมีความเกี่ยวข้องกับเส้นทางในแหล่งท่องเที่ยวที่ส าคัญ รวมทั้งก าหนดประเด็นการปรับปรุงพัฒนา ผลิตภัณฑ์เพื่อเพิ่มการจูงใจและศึกษาจัดท าความเป็นมาเรื่องราวเชิงลึก เพื่อให้ได้ผลเป็นรูปธรรม และเป็น แนวทางน าร่องเพื่อขยายผลต่อไป 8.1 เกณฑ์การเลือกอาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและขนม/ขนมของฝาก ประกอบด้วยเกณฑ์ 7 ข้อ ได้แก่ 8.2 การส ารวจอาหารพื้นถิ่น อาหารคาว และอาหารหวาน จากการสัมภาษณ์ครูภูมิปัญญา ปราชญ์ชาวบ้าน ผู้ประกอบการอาหารพื้นถิ่น หน่วยงานวัฒนธรรม และการวิเคราะห์เอกสาร “ชุดความรู้ พื้นภูมิเพชรบุรี” ในโครงการจัดท าหนังสือ “พื้นภูมิเพชรบุรี” เฉลิม พระเกียรติ มหาวิทยาลัยราชภัฏเพชรบุรี, 2559 เล่ม 5 พบว่า อาหารพื้นถิ่น ประกอบด้วย ข้าวแช่ ย ามะละกอ ขนมข้าวยาคู ขนมสามไฟ ขนมโค ข้าวเกรียบงา ตะโก้เผือก เผือกเส้น เปียกปูน ย าหัวปลี ย ามะม่วง หมี่ผัด พื้นบ้าน ปลาอกกระแล้ ปลาทูต้มเค็ม ต้มส้มปลาทูสด น้ าพริกกะปิ และสายบัวต้มกะทิปลาทูนึ่ง ซึ่งเป็นอาหารแบบ โบราณและสมัยใหม่ของชุมชนที่ยังมีปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบัน และมีการท าในหลายพื้นที่ของภาคกลาง แต่ในเอกสารเล่ม 9 ภูมิทัศน์วัฒนธรรมเมืองเพชร ในด้านวัฒนธรรมการกินอยู่มีปรากฏอาหาร พื้นถิ่น อาหารคาว อาหารหวาน ประกอบด้วย -อาหารเมืองเพชรอันเนื่องมาจากต้นตาล ได้แก่ น้ าตาลสด ลอดช่องน้ าตาลข้น ข้าวเกรียบงา ขนมหม้อแกง ก๊วยเตี๋ยวเมืองเพชร ขนมขี้หนู ขนมจากน้ าตาลสด การท าน้ าส้ม หัวตาล/หัวตาลลอยน้ าตาล แกงคั่วหัวตาลต ารับเมืองเพชร ลูกตาล/ลอนตาล การขูดตาล/ขนมจากโตหนดเต้า ลูกตาลลอยแก้ว แกงบวช โตนดเต้า เค้กลอนตาล/กะโหนดเต้า เค้กเนื้อลูกตาล -กับข้าวจากลอนตาล ได้แก่ แกงจืดลูกตาลรวมมิตร ลาบลูกตาลอ่อน โตนดสุก (ลูกตาลสุก) 1.การสืตอนอดมาจากภูมิปัญญาในจังหวัดเพชรบุรีและ/หรือเป็นครัวท้องถิ่น (local cuisine) 2.อัตลักษณ์ ความโดดเด่นและ/หรือมีคุณค่าทางโภชนาการของจังหวัดเพชรบุรี 3.สามารถสร้างคุณค่าไปสู่มูลค่าในการท่องเที่ยวได้ของจังหวัดเพชรบุรี 4.สามารถสร้างเรื่องเล่า (Story) ได้จากฐานภูมิปัญญาหรือทุนทางวัฒนธรรม 5.อายุเก็บไว้ได้ พร้อมขาย ใช้เป็นของฝาก หรือสามารถซื้อกลับบ้านได้ 6.เป็นที่รู้จักแพร่หลาย เช่น หม้อแกง ขนมตาล และยังไม่เป็นที่รู้จักมากนักแต่มาจากภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น ขนมล าแพนหยี ขนมลูกแสมนึ่ง เป็นต้น 7.สามารถเชื่อมโยงกับกิจกรรมการเรียนรู้และเส้นทางการท่องเที่ยวในจังหวัดเพชรบุรี

18 -การท าขนมตาล ได้แก่ ขนมตาล/ขนมปุ ขนมสอดไส้ ขนมขี้หนูตาล/หรือขนมด้วงตาล ขนมไข่ปลา แยมลูกตาลสุก /ขนมวุ้นตาล จาวตาลเชื่อม ข้าวเหนียวหน้าลูกตาล ขนมโตนดทอด -ขนมชื่อทองของเมืองพชร ได้แก่ ขนมทองหยอด ขนมทองหยิบ ฝอยทอง ทองเอก ทองม้วน -ขนมดอกโสน ขนมโค เปียกปูนน้ าใส พุทรากวน-พุทราแผ่น หอมใน อุตพิดดอง -ข้าวต้มโตนดงอก ไข่แมงดา คอตาล แกงคั่วชะครามกับกุ้ง (ปูทะเล-หอยแครง) ย าไข่แมงดา แกงอ่อม แกงเผ็ดกระทือ/แกงเผ็ดกระชาย แกงคั่วใบมะขามอ่อน แกงหยวก/แกงส้มชัก แกงผ า แกงบอน/แกงหน่อส้ม แกงเห็ดเผาะ/แกงคั่วเห็นเผาะ แกงคั่วก้ามปูนา แกงคั่วเปลือกกระท้อน ข้าวย ากะปิ ข้าวยาคู ต้มย าแบบพื้นบ้าน ต้มชดโฮกฮือ ทอดมัน-ขนมจีน ห่อหมก-ขนมจีน กุ้งเชื่อมหวาน ไข่แมงดาเชื่อมหวาน ลอยแก้วพระธิดา ไข่แมงดาเทียบ จากการศึกษาจะเห็นได้ว่า อาหารพื้นถิ่นบางชนิดแทบไม่ปรากฏ บางชนิดไปปรากฏในจังหวัดอื่นๆ และ สิ่งส าคัญ ทางทีมวิจัยได้ก าหนดเกณฑ์การคัดเลือกอาหารพื้นถิ่น เพื่อเชื่อมโยงกับการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิง วัฒนธรรม โดยผลิตภัณฑ์ต้นแบบอาหารพื้นถิ่น อาหารคาว และอาหารหวาน ผ่านการคัดเลือกจ านวน 25 รายการ/ผลิตภัณฑ์ (ตามสัญญา 20 ผลิตภัณฑ์) ดังตาราง ตารางที่ 1 แสดงช่องว่างและแนวทางการเล่าเรื่องอาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน/ขนมของฝาก ของจังหวัดเพชรบุรี ที่มีโดดเด่นแยกตามอ าเภอ ชุมชน รวม 25 ผลิตภัณฑ์ ชุมชน อาหารพื้นถิ่น (ขนมหวาน และขนมของฝาก) Knowledge Gap แนวทางการพัฒนา และการเล่าเรื่อง (Story) ตัวอย่างภาพ ของคาว 1.ถ้ ารงค์ นางประทุม ขันตี -แกงคั่วหัวตาล หรือ แกงหัวโตนดต ารับเมืองเพชร -ขาดเรื่องราว story -ไม่สามารถน ากลับ บ้านได้ -แหล่งวัตถุดิบ บ้านลาด -วิธีการปรุงและกรรมวิธีนุ่ม อร่อยกลมกล่อม หนึบ -เรื่องราวจากหัวตาลโตนด 2.ถ้ ารงค์ นางละม่อม นาคสุข -แกงหลอกต ารีบแม่ละม่อม -ไม่เป็นที่รู้จักมากนัก -ยังไม่สามารถน ากลับ บ้านได้ -ขาดเรื่องราว -แหล่งวัตถุดิบ ภูมิปัญญา บ้านลาด -วิธีการปรุง ผสม 3 ชนิด นุ่มอร่อย หวานอมเปรี้ยว -เรื่องราวจากชุมชนการรักษา ของเหลือๆในอดีต 3.แม่อร street art -ข้าวแช่ชาววังต ารับเมืองเพชร -ขาดเรื่องราว story -คนรุ่นใหม่ยังไม่นิยม มากนัก -แหล่งวัตถุดิบ เพชรบุรี -วิธีการปรุง การบริโภค ภูมิปัญญาโบราณ -เรื่องราวจากส ารับชาววัง ที่ถ่ายทอดสู่รุ่น 4.ร้านแม่ลูกจันทร์ (น.ส.ปุณ ตะบูนพงศ์) -ย าชะครามกุ้งสดโบราณ -ไม่สามารถน ากลับ บ้านได้ -ขาดเรื่องราว เก็บไว้ได้ไม่นาน ต้องทานสดๆ -แหล่งวัตถุดิบ บ้านแหลม -วิธีการปรุงและกรรมวิธี ภูมิปัญญา สามรส -เรื่องราวจากชุมชนบ้านแหลม

19 ชุมชน อาหารพื้นถิ่น (ขนมหวาน และขนมของฝาก) Knowledge Gap แนวทางการพัฒนา และการเล่าเรื่อง (Story) ตัวอย่างภาพ 5.วิสาหกิจชุมชน เมืองเก่า น.ส.รมยกรณ์ เอราวัณ -ข้าวผัดแดงในต านาน -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -วิธีการปรุงและกรรมวิธี ซอสแดง -เรื่องราวในต านานรถไฟ เมืองเพชร -แหล่งวัตถุดิบเมืองเพชร 6.อ.หนองหญ้า ปล้อง ไร่เพชร มาลัยกุล -ก๊วยเตี๋ยวน้ าแดง (วุ้นเส้นโมโรเฮยะ และ ผักโมโรเฮยะ) -ขาดเรื่องเล่า -ยังไม่แพร่หลายมากนัก -แหล่งวัตถุดิบหนองหญ้าปล้อง -วิธีการปรุง และเทคนิค พริกกระเหรี่ยง -ของดีเมืองเพชร ของหวาน 7.ถ้ ารงค์ นางสายัน กระทุ่มแก้ว (แม่หญิง) -ขนมตาลโบราณ (ปุ) หรือ (ตะโหนดเต้า) -มีการปลอมปน -ขาดเรื่องเล่า -เก็บได้ไม่นาน -ขาดบรรจุภัณฑ์ ที่สวยงาม -แหล่งวัตถุดิบ บ้านลาด -วิธีการปรุงและกรรมวิธีนุ่ม อร่อยไม่หวาน -เรื่องราวจากชุมชนตาลโตนด ถ้ ารงค์ -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 8.น.ส.ปุณ ตะบูนพงศ์ -ขนมโคต ารับชาววัง -ไม่สามารถน ากลับ บ้านได้ -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก มีตามร้าน ต้องกินสดๆ -แหล่งวัตถุดิบ บ้านแหลม -วิธีการปรุงและกรรมวิธี น้ ามะลิ ใบเตย -เรื่องราวจากชุมชนบางตะบูน และภูมิปัญญาโบราณ 9.น.ส.รมยกรณ์ เอราวัณ -ไอศกรีมน้ าตาลโตนดต ารับ เมืองเพชร (ขนมกุมภมาศ) -เก็บได้ไม่นาน -ไม่สามารถน ากลับ บ้านได้ -ยังไม่แพร่หลายมากนัก หวานมาก -ขาดเรื่องราว -แหล่งวัตถุดิบ บ้านลาด -วิธีการปรุงและกรรมวิธีเข้มข้น -เรื่องราวจากชุมชนตาลโตนด 10.วิสาหกิจชุมชน เมืองเก่า -ขนมสัมปันนีชาววัง -ขาดเรื่องราว -สามารถน ากลับบ้าน ได้ -แตกหักง่าย -แหล่งวัตถุดิบเพชรบุรี -วิธีการปรุง และกรรมวิธี -เรื่องราวจากชุมชนตาลโตนด ต ารับชาววัง -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 11.ไร่เพชร มาลัยกุล หนองหญ้า ปล้อง -คุ๊กกี้ผักโมโรเฮยะน้ าตาลโตนด -ยังไม่แพร่หลายไม่ รู้จัก -ขาดเรื่องราว -แตกหักง่าย -สร้างเรื่องเล่า สรพพคุณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ ไม่แตกหัก น ากลับไปของฝากได้ -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 12.กลุ่มชุมชน บ้านหาด นางประทุมพร พรายแก้ว -ทองม้วนน้ าตาลโตนด -ขาดเรื่องราว -เก็บได้ไม่นาน -ขาดบรรจุภัณฑ์ -แหล่งวัตถุดิบบ้านลาด -วิธีการปรุง และกรรมวิธี กรอบ อร่อย -เรื่องราวจากชุมชนตาลโตนด -สรรพคุณ เก็บได้นานวัน ไม่หวาน -พัฒนาบรรจุภัณฑ์

20 ชุมชน อาหารพื้นถิ่น (ขนมหวาน และขนมของฝาก) Knowledge Gap แนวทางการพัฒนา และการเล่าเรื่อง (Story) ตัวอย่างภาพ 13.วิสาหกิจชุมชน เมืองเก่า -ไอศครีมหม้อแกง -ขาดเรื่องราว -ไม่สามารถน ากลับ บ้านได้ -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -เก็บได้ไม่นาน -แหล่งวัตถุดิบ -วิธีการปรุงและกรรมวิธี -เรื่องราวจากชุมชนตาลโตนด -สรรพคุณ ไม่หวาน กลิ่นหอม 14.กลุ่มผลิตขนม ชุมชนบางตะบูน -เม็ดขนุนลูกแสมโบราณ -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -เก็บได้ไม่นาน -ขาดบรรจุภัณฑ์ -แหล่งวัตถุดิบ -วิธีการปรุงและกรรมวิธี -เรื่องราวจากป่าชายเลน ชุมชนบางตะบูน -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 15.กลุ่มผลิตขนม ชุมชนบางตะบูน -ขนมลูกแสมนึ่ง -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -ขาดบรรจุภัณฑ์ -แหล่งวัตถุดิบ -วิธีการปรุง และกรรมวิธี -เรื่องราวจากป่าชายเลนชุมชน บางตะบูน -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 16.กลุ่มผลิตขนม ชุมชนบางตะบูน -ขนมหม้อแกงลูกแสมโบราณ -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -เก็บได้ไม่นาน -แหล่งวัตถุดิบ -วิธีการปรุง และกรรมวิธี -เรื่องราวจากป่าชายเลนชุมชน บ้านแหลม -สรรพคุณ -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 17.กลุ่มผลิตขนม ชุมชนบ้านแหลม -ขนมไข่แมงดาทะเลเชื่อม (ต ารับชาววัง) หรือ (ลอยแก้วพระธิดา) -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -วัตถุดิบหายากบางช่วง -ขาดบรรจุภัณฑ์ -แหล่งวัตถุดิบบ้านแหลม -วิธีการปรุง ผสมอาหาร หวาน อาหารคาว -กรรมวิธีต ารับชาววัง -เรื่องราวจากชุมชนตาลโตนด -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 18.กลุ่มชุมชน บ้านหาด นางชมพูนุช อุ่นกาย -ขนมเปี๊ยะโบราณเมืองเพชร -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -ขาดบรรจุภัณฑ์ -แหล่งวัตถุดิบบ้านลาด -วิธีการปรุง และกรรมวิธี -เรื่องราวจากชุมชนตาลโตนด -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 19.ป้อนค าหวาน -วุ้นกรอบน้ าตาลโตนดสด เมืองเพชร -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -มีบรรจุภัณฑ์แล้ว -แหล่งวัตถุดิบอ าเภอเมือง -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -กรรมวิธีต ารับชาววัง -เรื่องราวจากชุมชนตาลโตนด -พัฒนา Logo 20.กลุ่มผลิต ขนมหวาน เพชรบุรี -หม้อแกงสุญญากาศกระป๋อง -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -ขาดนวัตกรรมและ บรรจุภัณฑ์ -แหล่งวัตถุดิบเพชรบุรี -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -กรรมวิธีสุญญากาศ -ไม่หวานมาก -เรื่องราวขนมหม้อแกง -พัฒนาบรรจุภัณฑ์

21 ชุมชน อาหารพื้นถิ่น (ขนมหวาน และขนมของฝาก) Knowledge Gap แนวทางการพัฒนา และการเล่าเรื่อง (Story) ตัวอย่างภาพ 21.นายณัฐดนัย รุจิรา -อาลัวน้ าตาลโตนด สุญญากาศ -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -ขาดบรรจุภัณฑ์ -แหล่งวัตถุดิบ -วิธีการปรุง และกรรมวิธี -เรื่องราวจากตาลโตนด เก็บได้นาน -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 22.กลุ่มผลิตขนม ชุมชนบางตะบูน -ล าแพนหยีหรือ ล าแพนกวน โบราณ -ขาดเรื่องราว -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -ขาดบรรจุภัณฑ์ -แหล่งวัตถุดิบบ้านแหลม -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -เรื่องราวจากชุมชนป่าชายเลน บ้านแหลม -สรรพคุณ ผลล าแพนมีรส เปรี้ยวอมฝาด นิยมใช้ท าผลไม้ ดองเค็ม -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 23.วิสาหกิจชุมชน ผลิตตาลโตนด ดอนยาง นางวาสนา ชวนชม -จาวตาลแก่เชื่อมแบบโบราณ (ตะโหนดเชื่อม) -ขาดเรื่องราว -ขาดบรรจุภัณฑ์ -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -ขาดบรรจุภัณฑ์ -แหล่งวัตถุดิบดอนยาง -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -เรื่องราวจากชุมชนดอนยาง -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ Welcome Drink 24.ถ้ ารงค์ -น้ าสามรส (หนุมานครองเมือง) -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -ขาดเรื่องราว -แหล่งวัตถุดิบถ้ ารงค์ -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -เรื่องราวจากชุมชนถ้ ารงค์ 25.น.ส.รมยกรณ์ เอราวัณ -น้ าสมุนไพร 7 วัน 7 ชนิด (ชุดแรกรัก) -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -ขาดเรื่องราว -แหล่งวัตถุดิบเมืองเพชรบุรี -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -เรื่องราวจากสมุนไพร 7 วัน 7 ชนิด หมายเหตุ อาหารพื้นถิ่นที่ปรากฏอาจมีชื่อเรียกที่แตกต่างกันได้และสามารถปรับเปลี่ยนได้ตามความเหมาะสม สรุปผลการคัดเลือกผลิตภัณฑ์ต้นแบบที่ผ่านการคัดเลือกจ านวน 25 รายการ/ผลิตภัณฑ์ ได้แก่ 1) ของคาว 5 อย่าง แกงคั่วหัวตาล/แกงหัวโตนดต ารับเมืองเพชร แกงหลอก ข้าวแช่ต ารับเมืองเพชร ย าชะครามกุ้งสดโบราณ และข้าวผัดแดงในต านาน 2) ของหวาน 17 อย่าง ขนมตาลโบราณ (ปุ) (ตะโหนดเต้า) ขนมโคต ารับชาววัง ไอศกรีมน้ าตาลโตนดต ารับเมืองเพชร(ขนมกุมภมาศ) ขนมสัมปันนีชาววัง คุ๊กกี้ผักโมโรเฮยะ น้ าตาลโตนด ทองม้วนน้ าตาลโตนด ไอศครีมหม้อแกง เม็ดขนุนลูกแสม ขนมลูกแสมนึ่ง ขนมหม้อแกงลูกแสม โบราณ ขนมไข่แมงดาทะเลเชื่อม (ต ารับชาววัง) (ลอยแก้วพระธิดา) ขนมเปี๊ยะโบราณเมืองเพชร วุ้นกรอบน้ าตาล โตนดสดเมืองเพชร หม้อแกงสุญญากาศกระป๋อง อาลัวน้ าตาลโตนดสุญญากาศ ล าแพนหยี/ล าแพนกวน โบราณ จาวตาลแก่เชื่อมแบบโบราณ (ตะโหนดเชื่อม) และ 3) เครื่องดื่ม Welcome Drink 2 อย่าง ได้แก่ น้ าสามรส (หนุมานครองเมือง) และ น้ าสมุนไพร 7 วัน 7 ชนิด (ชุดแรกรัก)

22 ตอนที่ 9 แผนธุรกิจ Business Canvas อาหารพื้นถิ่นของจังหวัดเพชรบุรี เดิมผลิตภัณฑ์อาหารพื้นถิ่นขาดการวิเคราะห์แผนธุรกิจ และไม่มีทิศทางที่ชัดเจน จึงได้จัดท าแผนธุรกิจ (Business Canvas) ของอาหารพื้นถิ่นทั้ง 25 รายการ/ผลิตภัณฑ์ ประกอบด้วย ตาราง 9 ช่อง ผลสรุป มีหน่วยงานต่างๆเข้าร่วม ทั้งภาครัฐและเอกชน มีกิจกรรมการเล่าเรื่อง ทรัพยากรท้องถิ่นมีศักยภาพ ตาม ความต้องการของนักท่องเที่ยว มีอัตลักษณ์ที่โดดเด่น นักท่องเที่ยวมีความสนใจ ในการจัดกิจกรรม เส้นทาง มีภาคส่วนต่างๆ ทั้งผู้ประกอบการอาหาร ผู้น าชม และผลิตภัณฑ์ชุมชน ในการสร้างสรรค์กิจกรรมอาหารพื้น ถิ่นให้เป็นที่ยอมรับ ดังภาพที่ 4 แผนธุรกิจ Business Canvas อาหารพื้นถิ่นของจังหวัดเพชรบุรี Key Partners -มหาวิทยาลัยเป็น พี่เลี้ยงทางวิชาการ -กระทรวงท่องเที่ยว และกีฬา -ททท. -สภาอุตสาหกรรม การท่องเที่ยว -สมาคมมัคคุเทศก์ -ผู้ประกอบการ -เครือข่าย -องค์กรชุมชน -Stakeholders ของจตุรภาคี Key Activities กิจกรรม ค้นหา ภูมิปัญญาอาหาร ให้ค าแนะน า ทดลอง เรื่องเล่า เชื่อมโยงกิจกรรม และเส้นทาง การท่องเที่ยว Value Propositions -ประสบการณ์และ ความเชี่ยวชาญ มืออาชีพของ ทีมวิจัยในพื้นที่ -ภาคีเครือข่าย ทางวิชาการ -การสร้าวมูลค่า อาหารพื้นถิ่น ผ่านเรื่องเล่า Application, E-book Customer Relationship -ความจงรักภักดีของ นักท่องเที่ยว -นักท่องเที่ยวชื่นชอบมาชิม อาหารพื้นถิ่นมาก่อน -การมาท ากิจกรรมและ เส้นทางท่องเที่ยวในชุมชน Customer Segments -ผู้ประกอบการ อาหาร และ ท่องเที่ยว -มัคคุเทศก์ ผู้น าชม นักเล่าเรื่อง -วิสาหกิจชุมชน -OTOP -ผู้น าชุมชน -อปท.และอื่น ๆ Key Resources -ศักยภาพอาหาร พื้นถิ่น -ความต้องการ ของนักท่องเที่ยว -อัตลักษณ์ความ โดดเด่นของ อาหารคาว/ขนม/ ขนมของฝาก Channels -การจัดกิจกรรม ทดลอง จัดแสดง Event -การท าสื่อประชาสัมพันธ์ -การท า Application Cost Structure ประกอบด้วย -ต้นทุนวัสดุจากพื้นที่ -วัตถุดิบอาหารพื้นถิ่นเป็นของเพชรบุรีทั้งหมด -ไม่ต้องซื้อวัตถุดิบจากภายนอก ของสดใหม่ ลดต้นทุน Revenue Streams -การใช้ความคิดสร้างสรรค์ประยุกต์อาหารพื้นถิ่นที่มีอยู่ แล้วมาสร้างรายได้เพิ่มด้วยการเล่าเรื่องและ Application -การสร้างกิจกรรมอาหารพื้นถิ่นและเส้นทางเชื่อมโยง จุดจ าหน่าย การจัดแสดงในเส้นทางท่องเที่ยว 3 เส้นทาง ภาพที่ 4 แผนธุรกิจ Business Canvas อาหารพื้นถิ่นของจังหวัดเพชรบุรี

23 ตอนที่ 10 การออกแบบบรรจุภัณฑ์และชนิดของวัสดุเพื่อน าไปต่อยอดสร้างคุณค่า และเสริมอัตลักษณ์ ตารางที่ 2 การออกแบบบรรจุภัณฑ์และวัสดุประเภทอาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน/ขนม ของฝากของจังหวัดเพชรบุรี รวม 25 รายการ/ผลิตภัณฑ์ อ าเภอ ชุมชน อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก ร่างการออกแบบบรรจุภัณฑ์และวัสดุ ตัวอย่างภาพ ของคาว 1.อ.บ้านลาด ถ้ ารงค์ นางประทุม ขันตี -แกงคั่วหัวตาล หรือ แกงหัวโตนดต ารับ เมืองเพชร -สร้างเรื่องเล่าตาลโตนด -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ และสามารถ freeze น ากลับบ้านเก็บไว้ทานได้ 2.อ.บ้านลาด ถ้ ารงค์ นางละม่อม นาคสุข -แกงหลอก ต ารับแม่ละม่อม -สร้างเรื่องเล่าแกงหลอกภูมิปัญญาพื้นบ้าน -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ และสามารถ freeze น ากลับบ้านเก็บไว้ทานได้ 3.อ.เมือง แม่อร street art -ข้าวแช่ชาววัง ต ารับเมืองเพชร -สร้างเรื่องเล่าข้าวแช่โบราณชาววัง -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ แทนถุงพลาสติก และสามารถน ากลับบ้านเก็บไว้ทานได้ 4.อ.บ้านแหลม ร้านแม่ลูกจันทร์ น.ส.ปุณ ตะบูนพงศ์ -ย าชะครามกุ้งสดโบราณ -สร้างเรื่องเล่าใบชะคราม -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ และวัตถุดิบ สามารถน ากลับบ้านเก็บไว้ทานได้ 5.อ.เมือง วิสาหกิจชุมชน เมืองเก่า น.ส.รมยกรณ์ เอราวัณ -ข้าวผัดแดงในต านาน -สร้างเรื่องเล่าข้าวแดงในต านาน -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ 6.อ.หนอง- หญ้าปล้อง ไร่เพชรมาลัยกุล -ก๊วยเตี๋ยวน้ าแดง (วุ้นเส้นโมโรเฮยะ และ ผักโมโรเฮยะ) -สร้างเรื่องเล่าก๊วยเตี๋ยวน้ าแดง -ภาชนะบรรจุกาบหมาก และวัตถุดิบ สามารถน ากลับบ้านได้ ของหวาน 7.อ.บ้านลาด ถ้ ารงค์ นางสายัน กระทุ่มแก้ว (แม่หญิง) -ขนมตาลโบราณ (ปุ) หรือ (ตะโหนดเต้า) -สร้างเรื่องเล่าวิถีขนมตาลโบราณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ แทนกระทงที่ใช้ใบตาล/ ใบตองและอื่นๆ น ากลับไปทานได้ 8.อ.บ้านแหลม บางตะบูน น.ส.ปุณ ตะบูนพงศ์ -ขนมโคต ารับชาววัง -สร้างเรื่องเล่าภูมิปัญญางานเทศกาล -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ น ากลับไปทานได้ 9.อ.เมือง น.ส.รมยกรณ์ เอราวัณ -ไอศกรีมน้ าตาลโตนด ต ารับเมืองเพชร -สร้างเรื่องเล่าไอศรีมน้ าตาลโตนดโบราณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ freeze น ากลับไปทานได้ 10.อ.เมือง วิสาหกิจชุมชน เมืองเก่า น.ส.รมยกรณ์ เอราวัณ -ขนมสัมปันนีชาววัง -สร้างเรื่องเล่าความเป็นต ารับชาววังโบราณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ ไม่แตก/หัก น ากลับไปเป็นของฝากได้ 11.อ.หนอง- หญ้าปล้อง ไร่เพชรมาลัยกุล หนองหญ้าปล้อง -คุ๊กกี้ผักโมโรเฮยะน้ าตาล โตนด -สร้างเรื่องเล่าคุ๊กกี้ผักโมโรเฮยะน้ าตาลโตนด -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ ไม่แตก/หัก น ากลับไปฝากได้

24 อ าเภอ ชุมชน อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก ร่างการออกแบบบรรจุภัณฑ์และวัสดุ ตัวอย่างภาพ 12.อ.บ้านลาด กลุ่มชุมชน บ้านหาด นางประทุมพร พรายแก้ว -ทองม้วนน้ าตาลโตนด -สร้างเรื่องเล่าทองม้วนตาลโตนด -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ ไม่แตก/หัก สติ๊กเกอร์ น ากลับไปเป็นของฝากได้ 13.อ.เมือง วิสาหกิจชุมชน เมืองเก่า -ไอศครีมหม้อแกง -สร้างเรื่องเล่าไอศรีมหม้อแกงโบราณ สูตรไม่หวานจัด -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ freeze น ากลับไปทานได้ 14.อ.บ้านแหลม กลุ่มผลิตขนม ชุมชนบางตะบูน -เม็ดขนุนลูกแสมโบราณ -สร้างเรื่องเล่าเม็ดขนุนลูกแสม/ โบราณ ระบุสรรพคุณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับไปทานได้ 15.อ.บ้านแหลม กลุ่มผลิตขนม ชุมชนบางตะบูน -ขนมลูกแสมนึ่ง -สร้างเรื่องเล่าขนมลูกแสมนึ่งโบราณ ระบุสรรพคุณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับไปทานได้ 16.อ.บ้านแหลม กลุ่มผลิตขนม ชุมชนบางตะบูน -ขนมหม้อแกงลูกแสม โบราณ -สร้างเรื่องเล่าขนมหม้อแกงลูกแสมโบราณ ระบุสรรพคุณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับไปทานได้ 17.อ.บ้านแหลม กลุ่มผลิตขนม ชุมชนบ้านแหลม -ขนมไข่แมงดาทะเลเชื่อม (ต ารับชาววัง) หรือ ลอยแก้วพระธิดา -สร้างเรื่องเล่าขมไข่แมงดาทะเลเชื่อม จากชาววัง -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับไปทานได้ 18.อ.บ้านลาด กลุ่มชุมชน บ้านหาด นางชมพูนุช อุ่นกาย -ขนมเปี๊ยะโบราณ เมืองเพชร -สร้างเรื่องเล่าขนมเปี๊ยะโบราณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับไปทานได้ 19.อ.เมือง วิสาหกิจชุมชน เมืองเก่า -วุ้นกรอบน้ าตาลโตนดสด เมืองเพชร -สร้างเรื่องเล่าวุ้นกรอบน้ าตาลโตนดสด -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับไปทานได้ 20.อ.เมือง กลุ่มผลิตขนม หวานเพชรบุรี -หม้อแกงสุญญากาศ กระป๋อง -สร้างเรื่องเล่าหม้อแกงสุญญากาศ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สุญญากาศ สติ๊กเกอร์ น ากลับไปทานได้ เก็บได้นาน 21.อ.เมือง กลุ่มผลิตขนม หวานเพชรบุรี คุณดนัย รุจิรา -อาลัวน้ าตาลโตนด สุญญากาศ -สร้างเรื่องเล่าอาลัวน้ าตาลโตนด -นวัตกรรมภาชนะบรรจุแนวใหม่ สุญญากาศ สติ๊กเกอร์ น ากลับไปทานได้เก็บได้นาน 22.อ.บ้านแหลม กลุ่มผลิตขนม ชุมชนบางตะบูน -ล าแพนหยี หรือ ล าแพนกวนโบราณ -สร้างเรื่องเล่าล าแพนกวนโบราณ สรรพคุณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับไปทานได้ 23.อ.เมือง วิสาหกิจชุมชน ผลิตตาลโตนด ดอนยาง นางวาสนา ชวนชม -จาวตาลแก่เชื่อม แบบโบราณ (ตะโหนดเชื่อม) -การสร้างเรื่องเล่าจากตาลโตนด -วิธีการปรุงแบบพิถีพิถัน -พัฒนาบรรจุภัณฑ์กล่องใส่ Welcome Drink 24.อ.บ้านลาด ชุมชนท่องเที่ยว ถ้ ารงค์ -น้ าสามรส (หนุมานครองเมือง) -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -เรื่องราวจากน้ าสามรส -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ 25.อ.เมือง วิสาหกิจชุมชน เมืองเก่า -น้ าสมุนไพร 7 วัน 7 ชนิด (ชุดแรกรัก) -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -สร้างเรื่องเล่าของชุดแรกรัก น้ าสมุนไพร 7 วัน 7 ชนิด

25 ตอนที่ 11 การยกร่างบรรจุภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น การยกร่างการออกแบบบรรจุภัณฑ์ และชนิดของวัสดุเพื่อสร้างคุณค่าและเสริมอัตลักษณ์ผลิตภัณฑ์ 25 แบบ ได้แก่ 1. ของคาว 1.1 ระบุชัดเจนว่าผลส ารวจผู้บริโภค ผู้ค้า ต้องการแบบการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่สามารถน า กลับไปทานที่บ้าน มีเรื่องเล่า 1.2 ได้ด าเนินการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่สามารถน าไปกลับไปทานที่บ้านได้ มีเรื่องเล่า และระบุ รายละเอียดของผลิตภัณฑ์ 2. ของหวาน 2.1.ระบุชัดเจนว่า ผลส ารวจผู้บริโภค ผู้ค้า ต้องการการน าไปเป็นของฝาก น ากลับไปรับประทานที่ บ้านได้ บางชนิดของหวานสามารถน าเก็บไว้ได้นานวันขึ้น เช่น อาลัว หม้อแกงสุญญากาศกระป๋อง เป็นต้น และมี เรื่องเล่า 2.2 ได้ด าเนินการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่สามารถน ากลับไปทานที่บ้านได้ มีเรื่องเล่า และระบุ รายละเอียดของผลิตภัณฑ์ 3. เครื่องดื่ม 3.1.ระบุชัดเจนว่า ผลส ารวจผู้บริโภค ผู้ค้า ต้องการแบบเรื่องเล่าของผลิตภัณฑ์ ทั้งน้ าสามรสและ น้ าสมุนไพร บรรจุภัณฑ์ที่สามารถน ากลับไปทานได้ 3.2 ได้ด าเนินการออกแบบบรรจุภัณฑ์ที่สามารถน าไปกลับไปทานที่บ้านได้ มีเรื่องเล่า และระบุ รายละเอียดของผลิตภัณฑ์

26 ตารางที่ 3 การยกร่างบรรจุภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน/ขนมของฝาก ของจังหวัดเพชรบุรี รวม 25 ผลิตภัณฑ์ อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก แนวทางการเล่าเรื่อง (Story) ร่างการออกแบบ บรรจุภัณฑ์และวัสดุ ยกร่าง Story อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน ของคาว 1. แกงคั่วหัวตาล หรือแกงหัวโตนด ต ารับเมืองเพชร -แหล่งวัตถุดิบ บ้านลาด -วิธีการปรุง และเทคนิค นุ่มอร่อยกลมกล่อม หนึบ -เรื่องราวจากหัวตาลโตนด -สร้างเรื่องเล่า ตาลโตนด -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ และสามารถ freeze น ากลับบ้านเก็บไว้ ทานได้ แกงโบราณต านานเมืองเพชรอาหารพื้นเมืองเลื่องชื่อแต่เก่า ก่อน จากหัวตาลโตนดอ่อนมาแกงเรียกว่า“แกงคั่วหัวตาล” สรรพคุณมากมาย แหล่งปลูกมากที่สุดในไทย อาหารเด่น แต่โบราณล าดับต้นๆของเมืองเพชร เหมือนน้ ายาขนมจีน หอม หวาน มัน กลมกล่อม ได้ลิ้มลองแล้วจะติดใจต้องมาที่ ถ้ ารงค์ เพชรบุรี เป็น 1 จังหวัด 1 เมนูอาหารถิ่น ปี 2566 ของกรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม 2.แกงหลอก ต ารับแม่ละม่อม -แหล่งวัตถุดิบ บ้านลาด -วิธีการปรุง และเทคนิค นุ่มอร่อย หวานอมเปรี้ยว -เรื่องราวจากชุมชน ตาลโตนด -สร้างเรื่องเล่าแกง หลอกภูมิปัญญา -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ และสามารถ freeze น ากลับบ้านเก็บไว้ ทานได้ สืบเนื่องมาจาก สมัยก่อน การจะกินเนื้อสัตว์ ไม่ว่าจะเป็น เนื้อวัว เนื้อหมู ก็จะนัดหารือกันเลยว่าวันไหนจะล้มวัว มีใคร เอาบ้าง แบ่งกันไปกิน เพราะไม่มีตลาด หรือซุปเปอร์มารเก็ต ให้เลือกช็อป เพราะฉะนั้นก็จะแบ่งกันไปให้หมด จะเหลือเฉพาะ เศษเนื้อที่ร่วงๆ จะท าอย่างไรดี ก็จะน าใส่ในไหรวมกับหน่อไม้ เป็นการถนอมอาหารของคนโบราณ หน่อไม้จะมีรสเปรี้ยว เนื้อก็จะไม่เสีย เวลาจะเอาออกมากิน จะล้วงออกมา จะติดมา ทั้งหน่อไม้และเศษเนื้อ ชาวบ้านมักนิยมมาท าแกงหลอก แกงหลอกของคนเพชรบุรี ก็จะใช่เครื่องแกงทั่วไป แต่ใส่ พริกกับกะปิ แต่เพิ่มหอมแดงเข้าไป โขลกให้แหลก น าไปรวนกับ หัวกะทิ พอหอมแล้วใส่หน่อไม้พร้อมเนื้อลงไปผัดพอสุก แล้วค่อยเติมกะทิ ฟักทองลงไป พอเดือดได้ที่ก็เติม สามสาว เปรี้ยวลงไป ได้แก่ น้ ามะกรูด น้ ามะขามเปียก น้ ามะนาว เกลือ น้ าตาลโตนด ชิมรสให้ออกสามรส ใส่พริกแดงหั่นเฉียง พอ สวยงาม ยกลงเสริฟ กินคู่กับปลาอกกะแล้อร่อยอย่าบอก ใครเลย หากินยากมากๆ (แกงหลอก สูตรคุณแม่ละม่อม ถ้ า รงค์ เพชรบุรี) 3.ข้าวแช่ชาววัง ต ารับเมืองเพชร -แหล่งวัตถุดิบ เพชรบุรี บ้านลาด -วิธีการปรุง และเทคนิค นุ่มอร่อยชาววัง -เรื่องราวจากส ารับชาววัง -สร้างเรื่องเล่า ข้าวแช่โบราณชาววัง -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ แทนถุงพลาสติก และสามารถ น ากลับบ้าน เก็บไว้ทานได้ อาหารพื้นเมืองเลื่องชื่อ อาหารเด่นแต่โบราณ ความเป็นมาของข้าวแช่เมืองเพชร จากอาหารของชาวมอญ เดินทางเข้าสู่รั้ววัง และออกจากวังมาเป็นอาหารของสามัญ ชน รวมถึงเอกลักษณ์ของเครื่องเคียง 3 อย่างที่แตกต่าง จากข้าวแช่ถิ่นอื่นๆ ท าให้ข้าวแช่เมืองเพชรกลายเป็นของขึ้น ชื่อที่ส าคัญยังสามารถหารับประทานได้ง่ายในราคาสบายๆ มีให้ชิมหลานแม่ในต ารับดั้งเดิมที่มีขายอยู่จนถึงทุกวันนี้ ข้าวแช่เป็นเมนูประจ าหน้าร้อนที่มักจะเสิร์ฟเจ้านายชั้นผู้ใหญ่ ภายในวัง เมนูนี้ประกอบไปด้วยข้าวแช่น้ าลอยดอกมะลิ หอมๆ เย็นชื่นใจ เมล็ดข้าวนุ่มก าลังดีไม่สุกบานจนเละ เสิร์ฟ พร้อมเครื่องเคียงและผักสด วิธีทานที่ถูกต้อง จะต้องทาน เครื่องเคียงรสคาวอย่างลูกกะปิหรือพริกหยวกยัดไส้ก่อน แนมด้วยกระชายหรือมะม่วงเปรี้ยว จากนั้นตักข้าวแช่ตามเข้า ไปเพื่อล้างปากและเพิ่มความสดชื่น ก่อนจะทานเมนูอื่นๆ อย่างหมูฝอยหรือไชโป๊ผัดหวาน ทานสลับกับข้าวไปเรื่อยๆ จนหมดหรือรู้สึกอิ่ม ห้ามน าเครื่องเคียงมาผสมกับข้าวแช่ ก่อนทานเด็ดขาดเพราะจะท าให้ข้าวมีกลิ่นและเสียรสชาติ อีกทั้งจะไม่รู้รสของเครื่องเคียงชนิดต่างๆ อีกด้วย

27 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก แนวทางการเล่าเรื่อง (Story) ร่างการออกแบบ บรรจุภัณฑ์และวัสดุ ยกร่าง Story อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน 4.ย าชะครามกุ้งสดโบราณ -แหล่งวัตถุดิบ บ้านแหลม -วิธีการปรุง และเทคนิค สามรส -เรื่องราวจากชุมชน บ้านแหลม -สร้างเรื่องเล่า ใบชะคราม -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ และวัตถุดิบสามารถ น ากลับบ้านเก็บไว้ ทานได้ ย าใบชะครามกับกุ้งสด เมนูอาหารไทยโบราณต ารับชาววัง ซึ่งหลายคนอาจไม่รู้จัก ใบชะคราม พืชท้องถิ่นที่หาทานได้ ยาก ใบชะคราม หรือช้าคราม เป็นภูมิปัญญาร้านแม่ลูกจันทร์ ย่านบางตะบูน ในการปรุงอาหารที่ไม่มีความเค็มจากน้ าทะเล กรอบ อร่อย ย าเข้ากับกุ้งสดได้ดี มาเพชรบุรีต้องลองชิม ชะครามเป็นพืชล้มลุก พบทั่วไปตามชายฝั่งทะเลที่น้ าเค็มขึ้น ถึง จึงเป็นพืชที่ทนความเค็ม กิ่งก้านจะอวบน้ า และใบแคบยาว ชะครามได้ชื่อว่าเป็นพืชที่มีสรรพคุณมากมาย ทั้งคุณค่าทาง โภชนาการ และทางยา ช่วยขับปัสสาวะ แก้ท้องผูก กระตุ้น ระบบประสาท บ ารุงสายตา และป้องกันโรคคอพอก ส่วนน้ า ต้มใบชะครามหรือน้ าที่ขย าจากใบสดๆ ช่วยแก้กลาก เกลื้อน อาการผื่นคัน ลดอาการบวมของแผล หรืออาการปวดจาก พิษแมลงกัดต่อย ชาวบ้านจะนิยมน ายอดชะคราม โดยรูดเอา แต่ใบไปปรุงอาหาร ตั้งแต่แกงคั่วกับกะทิ ใส่เนื้อปู หอยแครง หรือไม่ก็ท าแกงส้ม แกง เลียง ย า หรือลวกกะทิทานกับ น้ าพริก บางบ้านจะผสมในไข่เจียว หรือน าไปท าห่อหมกแทน ใบยอ แต่เนื่องจากใบชะครามขึ้นอยู่ตามดินเค็ม ก่อนน าไป ท าอาหารจึงต้องต้มก่อน แล้วบีบน้ าออกเพื่อให้หมดรสเค็ม 5.ข้าวผัดแดงในต านาน -แหล่งวัตถุดิบ บ้านลาด -วิธีการปรุง และเทคนิค ซอสแดง -เรื่องราวในต านาน -สร้างเรื่องเล่าข้าว แดงในต านาน -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ และวัตถุดิบสามารถ น ากลับบ้านเก็บไว้ ทานได้ ย้อนกลับไปเมื่อ 85 ปีที่แล้ว ข้าวผัดรถไฟเป็นเมนูอาหารที่ หรูหรามาก เพราะเป็นเมนูที่ต้องใช้วัตถุดิบน าเข้ามาจาก ต่างประเทศ โดยมีความเกี่ยวพันกับเส้นทางเดินรถไฟจาก บางกอกน้อย (ธนบุรี) ถึงหัวหิน โดยก าหนดมาตรฐานการ บริการคล้ายคลึงกับการบริการในรถเสบียงระหว่างประเทศ เนื่องจากผู้โดยสารส่วนใหญ่เป็นผู้มีฐานะดีที่ชื่นชอบไปตาก อากาศและตีกอล์ฟที่หัวหินช่วงวันสุดสัปดาห์ โดยอาหารไทย ที่ได้รับความนิยมนั้น คือ "ข้าวผัดรถไฟ" เพราะว่าเป็นเมนูที่ ใช้วัตถุดิบจากต่างประเทศ ปัจจุบัน น าวัตถุดิบอื่นๆ มาดัดแปลงแทนได้ ด้วยการใช้ซอสแดง (ที่ไว้ท าซอส เย็นตาโฟ) แทนซอสมะเขือเทศ ใช้ต้นหอมแทนถั่วลันเตา และใช้ น้ ามันแทนเนย เป็นต้น จึงเป็นที่มาของ “ข้าวผัดสีชมพู” อีกชื่อของข้าวผัดรถไฟ แต่ “ข้าวผัดสีชมพู” ที่มาของ “ข้าวผัดรถไฟ” หลัก ๆ ก็คือ เป็นข้าวผัดที่มีจุดเริ่มต้นจาก การจ าหน่ายบนรถไฟ แล้วถ้าเราอยากกินข้าวผัดรถไฟ มีการดัดแปลงสูตรมากขึ้น เดิมใช้ซอสมะเขือเทศ เปลี่ยนมา เป็นซอสแดง ปัจจุบันหากินยากมากๆ มีแห่งเดียวในเมืองเก่า เพชรบุรี 6.ก๊วยเตี๋ยวน้ าแดง (วุ้นเส้นโมโรเฮยะ และผักโมโรเฮยะ) -แหล่งวัตถุดิบ หนองหญ้าปล้อง -วิธีการปรุง และเทคนิค พริกกระเหรี่ยง -ของดีเมืองเพชร -สร้างเรื่องเล่า ก๊วยเตี๋ยวน้ าแดง -ภาชนะบรรจุ กาบหมาก และ วัตถุดิบสามารถ น ากลับบ้านได้ ต านานก๊วยเตี๋ยวน้ าแดงเมืองเพชร 80 ปีที่ขึ้นชื่อ ที่ใช้ วัตถุดิบจากท้องถิ่น เป็นอาหารที่เป็นเอกลักษณ์เด่นเมือง เพชรที่ต้องชิม ผสานน้ าตาลโตนดบ้านลาดและซอสพริก กระเหรี่ยงหนองหญ้าปล้อง มีรสหวาน เผ็ด กลมกล่อม ยิ่งประยุกต์กับเป็นวุ้นเส้นผักโมโรเฮยะ ผักโภชนาการสูง ราชาผักวิตามินสูง ผักที่มากด้วยคุณค่า ของไร่เพชรมาลัย กุล หนองหญ้าปล้อง หนึ่งเดียวก๊วยเตี๋ยวเมืองเพชร มาเมืองเพชรต้องชิมให้ได้

28 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก แนวทางการเล่าเรื่อง (Story) ร่างการออกแบบ บรรจุภัณฑ์และวัสดุ ยกร่าง Story อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน ของหวาน 7.ขนมตาลโบราณ (ปุ) หรือ (ตะโหนดเต้า) -แหล่งวัตถุดิบ บ้านลาด -วิธีการปรุง และเทคนิค นุ่มอร่อยไม่หวาน -เรื่องราวจากชุมชน ตาลโตนด -สร้างเรื่องเล่าวิถี ขนมตาลโบราณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ แทนกระทง ใช้ใบตาล และอื่นๆ น ากลับไป ทานได้ ขนมตาลโบราณ รสชาติดั้งเดิม หากินได้ยาก ความอร่อยที่ แตกต่าง เนื้อนุ่มหนึบ กลิ่นหอมจากตะโหนดตาล อัตลักษณ์ เด่นคู่เมืองเพชร ขนมตาลที่อร่อยที่สุดตั้งแต่เคยกินมา ‘ขนมตาลโบราณ’ จากฝีมือคนเมืองเพชร สัมผัสแรกที่กัด เข้าปากคือเนื้อนุ่ม เด้ง หนุบหนับ ได้รสหวานก าลังพอดี กลิ่นตาลหอมฟุ้งเตะจมูก ได้กลิ่นเหมือนเหล้าหมักนิดๆ ที่เป็น เอกลักษณ์ของขนมตาลถ้ ารงค์แหล่งปลูกบ้านลาด ที่ท ามา จากเนื้อตาลสุกจริงๆ อร่อยจนขนมสมัยใหม่เทียบไม่ติด 8.ขนมโคต ารับชาววัง -แหล่งวัตถุดิบบ้านแหลม -วิธีการปรุง และเทคนิค เข้มข้น -เรื่องราวจากภูมิปัญญา โบราณ -สร้างเรื่องเล่า ภูมิปัญญางาน เทศกาล -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ น ากลับไปทานได้ ขนมไทยโบราณ ต ารับชาววังที่หากินยากมากๆ เป็นขนม พื้นบ้านของเพชรบุรี ของร้านแม่ลูกจันทร์บางตะบูน ที่ต้อง บรรจงท าอย่างพิถีพิถัน เป็นขนมโคน้ ากะทิสด ใบเตยมะพร้าว อ่อน ได้หอมกลิ่นควันเทียน กินกับน้ ากะทิเค็มๆมันๆ อร่อย มาก ภายนอกคล้ายขนมต้มขาว แต่แตกต่างกันที่ไส้ในนั่นเอง โดยไส้ของขนมต้มขาวนั้นจะท าจากมะพร้าวทึนทึกขูดเป็นเส้น ผัดกับน้ าตาลมะพร้าว แต่ไส้ของขนมโคจะเป็นน้ าตาลแว่นที่ท า จากตาลโตนดหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ จึงให้รสชาติความละมุน กลิ่นหอมของตาลตะโหนด กินแล้วจะชื่นใจ 9.ไอศกรีมน้ าตาลโตนด ต ารับเมืองเพชร (ขนมกุมภมาศ) -แหล่งวัตถุดิบบ้านลาด -วิธีการปรุง และเทคนิค เข้มข้น -เรื่องราวจากชุมชน ตาลโตนด -สร้างเรื่องเล่า ไอศรีมน้ าตาลโตนด โบราณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ freeze น ากลับ ไปทานได้ อาหารหวานประยุกต์ของขึ้นชื่อที่ลงตัวของเมืองเพชร ที่ผสมผสานไอศรีมกับน้ าตาลโตนด ลูกตาลอ่อนเชื่อม หวาน โรยด้วยถั่ว นมสด หอมหวาน มีกลิ่นอายของตาลโตนด แห่งแรก และแห่งเดียวของเด่นเพชรบุรี ในเมืองเก่า เพชรบุรี ทั้งหอม หวานก าลังดี ให้ความสดชื่น ต้องลองลิ้มชิมรส จะติดใจ 10.ขนมสัมปันนีชาววัง -แหล่งวัตถุดิบบ้านลาด -วิธีการปรุง และเทคนิค -เรื่องราวจากชุมชน ขนมชาววัง -สร้างเรื่องเล่า -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ ไม่แตก หัก น ากลับ ไปของฝากได้ สัมปันนี คุ๊กกี้สไตล์ไทยๆ ตามต ารับขนมหวานชาววัง ขนม ไทยโบราณปัจจุบันหาทานยากมาก นิยมใช้ในประเพณี แต่งงานโบราณ เนื้อขนมกรอบนุ่มใน สีเขียวจากใบเตย หอมใบตอง เนื้อขนมกรอบนอก นุ่มใน ใช้สีจากใบเตย ธรรมชาติกินกับชา กาแฟจะเข้ากันได้ดี เป็นอาหารว่าง สุดบรรเจิดมีให้ชิมที่เมืองเก่า เพชรบุรี 11.คุ๊กกี้ผักโมโรเฮยะ น้ าตาลโตนด -แหล่งวัตถุดิบหนองหญ้า ปล้อง -วิธีการปรุง และเทคนิค -เรื่องราวจากพระราชา อียิปส์ -สร้างเรื่องเล่า -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ ไม่แตก หัก น ากลับ ไปของฝากได้ คุ๊กกี้สุขภาพ เดิมเป็นพืชของประเทศอียิปส์ กษัตริย์เจ็บป่วย ได้เอามาเสวยจนหายป่วย ถือเป็นราชาแห่งผักวิตามินสูง มีคุณค่าทางโภชนาการป ระโยชน์ต่อสุขภาพ ธาตุสี คลอโรฟิลล์ ชะลอความแก่ มีเบต้าแคโรทิน 3 เท่าของแครอท บล๊อคอรี่ และผักขมรวมกัน วิตามิน เอ บี 1 บี 2 วิตามินซี แคลเซี่ยม เหล็ก และเส้นใยอาหาร แก้ท้องผูก ปลูกง่ายโตเร็ว เป็นผักอินทีนรย์ปลอดสารพิษจากไร่เพชรมาลัยกุล หนองหญ้าปล้อง แห่งแรกในเพชรบุรีผสานด้วยน้ าตาล โตนดเมืองเพชรที่ไม่หวานมาก กินกับชา กาแฟจะเข้ากันได้ อย่างยอดเยี่ยม

29 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก แนวทางการเล่าเรื่อง (Story) ร่างการออกแบบ บรรจุภัณฑ์และวัสดุ ยกร่าง Story อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน 12.ทองม้วนน้ าตาลโตนด -แหล่งวัตถุดิบบ้านลาด -วิธีการปรุง และเทคนิค กรอบ อ่อย -เรื่องราวจากชุมชน ตาลโตนด -สรรพคุณ เก็บได้นานวัน ไม่หวาน -สร้างเรื่องเล่า ทองม้วนตาลโตนด -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ ไม่แตกหัก สติ๊กเกอร์ น ากลับไปของฝากได้ ขนมไทยโบราณที่ผสมน้ าตาลโตนดบ้านลาดที่ไม่เหมือนใคร แหล่งวัตถุดิบมากที่สุดของเมืองเพชร ผสมงาด าธัญพืชที่ให้ คุณค่าสูง งาด าอินทรีย์มีสรรพคุณต่อความสมบูรณ์ของ ร่างกาย ช่วยชะลอความแก่ ช่วยบ ารุงผิวพรรณให้เปล่งปลั่ง สดใส ช่วยชะลอการเกิดริ้วรอยแห่งวัย ช่วยซ่อมแซมและ เสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้กับผิวหนัง ช่วยบ ารุงรากผมให้ แข็งแรง และช่วยให้ผมดกเงางาม ทองม้วนนี้ลักษณะเป็นแผ่น ม้วนเป็นวง ลักษณะกรอบ หอมหวาน มัน กลิ่นละมุน กลมกล่อม อร่อยและอบด้วยควันเทียน ดอกมะลิและดอก กระดังงาลนไฟ ที่ผสานจากภูมิปัญญาชุมชนบ้านหาด เมืองเพชรแท้ๆ 13.ไอศครีมหม้อแกง -แหล่งวัตถุดิบ -วิธีการปรุง และเทคนิค -เรื่องราวจากชุมชน ตาลโตนด -สรรพคุณ ไม่หวาน กลิ่นหอม -สร้างเรื่องเล่า ไอศรีมหม้อแกง โบราณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ freeze น ากลับไป ทานได้ ไอศรีมหม้อแกงเมืองเพชร เป็นนวัตกรรมอาหารด้วย ภูมิปัญญา อย่างลงตัว แห่งแรกและแห่งเดียวของเมืองเพชร เป็นการรังสรรค์ เมนูสุขภาพตามต้นต ารับเดิม ไม่หวานมาก ผสานขนมหม้อแกงที่ขึ้นชื่อเมืองเพชร อร่อยไม่เหมือนใคร อัตลักษณ์เด่นของหม้อแกง หนึ่งเดียวที่หอม ละมุน มัน สดชื่น เป็นของแปลกหากินที่ไหนไม่ได้นอกจากเมืองเก่า เพชรบุรี 14.เม็ดขนุนลูกแสมโบราณ -แหล่งวัตถุดิบ -วิธีการปรุง และเทคนิค -เรื่องราวจากป่าชายเลน ชุมชนบ้านแหลม -สร้างเรื่องเล่า เม็ดขนุนลูกแสม โบราณ สรรพคุณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับ ไปทานได้ เม็ดขนุนลูกแสมโบราณ น า “ลูกแสมด า” มาท าเป็นขนมไทย ชายคลองแปลกใหม่ที่ไม่เหมือนใครแห่งแรกและแห่งเดียว บนฐานภูมิปัญญา ต ารับโบราณของบางตะบูน ซึ่งแสมมี สรรพคุณบ ารุงโลหิต ชุ่มคอจากรสขมนิดๆ ลดการอักเสบ และรักษาแผล มีสารพอลิแซคคาไลน์ เป็นคารโบโฮเดรต เชิงซ้อน มีไฟเบอร์จากลูกแสม ขนมนี้หวาน หอม อร่อย มีคุณค่า จาก ด้วยในพื้นที่มีต้นแสมขึ้นจ านวนมาก ได้ทดลอง น าลูกแสมที่สุกมากวนท าเป็นขนมลูกชุบดู โดยรสชาติที่ได้นั้น มีความอร่อย จึงได้เริ่มท าขนมเม็ดขนุนลูกแสมมาตลอด อีกทั้งยังน าหลักสูตรไปสอนให้แก่เด็กนักเรียนในพื้นที่ เพื่อต้องการต่อยอดให้เด็กมีความรู้ และน าพืชพื้นถิ่นมา ท าขนมให้เกิดประโยชน์ และสร้างรายได้อีกด้วย 15.ขนมลูกแสมนึ่ง -แหล่งวัตถุดิบ -วิธีการปรุง และเทคนิค -เรื่องราวจากป่าชายเลน ชุมชนบ้านแหลม -สรรพคุณ ล าแพนต้ม กับน้ า แก้อุจจาระติด โลหิตสดๆ โลหิตช้ า เผาไฟเอาขี้เถ้าละลายน้ า สุก ดื่มแก้เมื่อยเข็ดตาม ข้อกระดูก -สร้างเรื่องเล่า ล าแพนหยี โบราณ สรรพคุณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับไป ทานได้ ขนมลูกแสมนึ่ง เป็นขนมไทยโบราณที่ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น รังสรรค์ขึ้นมาจากการใช้ประโยชน์ของระบบนิเวศน์ประจ า ท้องถิ่นของต าบลบางตะบูนที่อุดมไปด้วยพันธุ์ไม้ป่าชายเลน โดยน าลูกแสมด ามาแกะไส้กลางซึ่งเป็นเอ็มบริโอออกไปก่อน น าไปต้มไล่ความขมออกหลายน้ าจนจืด น าลูกแสมต้มนี้ไป คลุกเกลือรับประทาน หรือน าไปผสมกับแป้งมันส าปะหลัง แป้งข้าวเจ้า หัวกะทิ น้ าตาลปี๊บ แล้วน าไปนึ่ง ลูกแสมที่นิยม น ามาท าขนมจะเป็นผลอ่อน เปลือกสีเขียวอ่อน ถ้าผลแก่จะใช้ ท าขนมไม่ได้ สนใจอยากลิ้มลองรสขนมไทยโบราณ แห่งแรก และแห่งเดียวของเพชรบุรี

30 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก แนวทางการเล่าเรื่อง (Story) ร่างการออกแบบ บรรจุภัณฑ์และวัสดุ ยกร่าง Story อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน 16.ขนมหม้อแกง ลูกแสมโบราณ -แหล่งวัตถุดิบ -วิธีการปรุง และเทคนิค -เรื่องราวจากป่าชายเลน ชุมชนบ้านแหลม -สรรพคุณ -สร้างเรื่องเล่าขนม หม้อแกงลูกแสม โบราณ สรรพคุณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับ ไปทานได้ ขนมหม้อแกงลูกแสมโบราณ ขนมไทยโบราณยอดนิยม ขนมไทยชนิดหนึ่งที่ได้รับความนิยมตั้งแต่สมัยแผ่นดินสมเด็จ พระนารายณ์ ริเริ่มโดยชาวต่างชาติมีชื่อว่า คุณท้าวทอง กีบม้า หรือมารีกีมาร์ เป็นผู้สอนให้คนไทยซึ่งเป็นลูกหลาน คนเมืองเพชรเดิมใช้หม้อดินในการท าขนมหม้อแกง ซึ่งมี หลายแบบเรียกชื่อตามส่วนผสมสูตรดั้งเดิม เป็นขนมไทย โบราณที่ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นสร้างสรรค์ขึ้นมาจากการใช้ ประโยชน์ของระบบนิเวศน์ประจ าท้องถิ่นของต าบลบางตะบูน ที่อุดมไปด้วยพันธุ์ไม้ป่าชายเลน มีส่วนประกอบหลักเผือกนึ่ง ถั่วนึ่ง ไข่เป็ด น้ าตาลโตนด กะทิ แป้งข้าวเจ้า แห่งแรกและ แห่งเดียวของเพชรบุรี 17.ขนมไข่แมงดาทะเลเชื่อม (ต ารับชาววัง) หรือ (ลอยแก้วพระธิดา) -แหล่งวัตถุดิบบ้านแหลม -วิธีการปรุง ผสมอาหาร หวาน อาหารคาว -เทคนิคต ารับชาววัง -เรื่องราวจากชุมชน ตาลโตนด -สร้างเรื่องเล่า ขนมไข่แมงดาทะเล เชื่อม ชาววัง -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับ ไปทานได้ ขนมไข่แมงดาทะเลเชื่อมสันนิษฐานว่าเป็นขนมทานเล่นหรือ ของว่างทานเล่นในวังสมัยโบราณช่วงรัตนโกสินทร์ตอนต้น ไว้ส าหรับต้อนรับแขกที่มาเยี่ยมเยือนตามพระต าหนักมี รสชาติหวานน า เค็มตาม มีความมันและหอมจากมะพร้าวและ ไข่แมงดาทะเล นับว่าเป็นของทานเล่นที่หาทานได้ยากยิ่งใน ปัจจุบัน เป็นสูตรโบราณอาหารชาววัง ปัจจุบัน “ไข่แมงดาเชื่อม” มีน้อยคนนักที่รู้จักวิธีท า ใช้เวลา กวนค่อนข้างนาน ใช้มะพร้าวทึนทึกเคี่ยวกับน้ าตาลจนเหนียว เติมมะพร้าวอ่อนและไข่แมงดาทะเลแบบเน้นๆ รสชาติเข้มข้น หอม มัน หวานพอดีทาน สัมผัสได้ถึงไข่แมงดาและมะพร้าว อ่อนทุกค า รับรองฟิน ได้ชิมแล้วต้องติดใจ ว่ากันว่าเป็น ขนมพื้นบ้านเมืองเพชรต้นต ารับที่สืตอนอดกันมานาน ชาวบ้านได้ท าถวายในรัชกาลที่ 5 ครั้นเสด็จแปรพระราชฐาน ต้องใช้เวลากวนนานประมาณ 2 ชม. และต้องใช้ที่ขูดมะพร้าว แบบโบราณ ใช้เครื่องปั่นขูดเอาไม่ได้ ขนมโบร่ าโบราณ อร่อยอย่างไม่น่าเชื่อ บ้างก็ไว้ทานเล่น บ้างก็น าไปทานกับข้าวเหนียวด าแบบหน้ากะฉีก บ้างก็น าไป ทานกับข้าวสวยร้อนๆ หรือทานกับข้าวแช่เย็นๆ ก็อร่อยไม่ แพ้ปลาผัดหวานกันเลยเชียว ในวรรณกรรมสี่แผ่นดิน ก็มี ระบุด้วยว่า ขนมนี้แม่พลอยได้ชิมครั้งแรกตอนเข้าถวายตัว กับเสด็จบางข้อมูลก็ว่าขนมนี้ก าเนิดที่ชุมชนอ่างศิลา และ ชาวบ้านท าไปถวาย เจ้าดารารัศมี ตอนท่านประชวร และมา พักผ่อน ท่านก็ทรงโปรด 18.ขนมเปี๊ยะโบราณ เมืองเพชร -แหล่งวัตถุดิบบ้านลาด -วิธีการปรุง และเทคนิค -เรื่องราวจากชุมชน ตาลโตนด -สร้างเรื่องเล่า ขนมเปี๊ยะโบราณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับ ไปทานได้ ขนมเปี๊ยะโบราณเป็นร้านขนมเปี๊ยะเก่าแก่ที่อยู่คู่ตลาดเมือง เพชรบุรีมานานมาก นานกว่า 120 ปี สืตอนอดการท าขนม ตามสูตรดั้งเดิมจนถึงปัจจุบันเป็นรุ่นที่ 4 นอกจากขนมเปี๊ยะ ต่างๆ ของชาวไทยเชื้อสายจีน โดยทางร้านยังคงใช้บล็อกท า ขนมเป็นแผ่นไม้ขนาดใหญ่เหมือนที่ใช้ในอดีต สูตรขนมเปี๊ยะ เป็นสูตรที่คุณทวดท าขายตั้งแต่สมัยอยู่ที่เมืองจีน ปัจจุบัน บล็อคที่ใช้ท าขนมก็ยังคงใช้บล็อคท าขนมที่เป็นไม้ เหมือนที่เคย ใช้ตั้งแต่ในอดีต ใครไปเพชรบุรีลองแวะซื้อทาน

31 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก แนวทางการเล่าเรื่อง (Story) ร่างการออกแบบ บรรจุภัณฑ์และวัสดุ ยกร่าง Story อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน 19.วุ้นกรอบน้ าตาลโตนด สดโบราณเมืองเพชร -แหล่งวัตถุดิบอ าเภอ บ้านลาด -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -เทคนิคต ารับชาววัง -เรื่องราวจากชุมชน ตาลโตนด -สร้างเรื่องเล่า วุ้นกรอบน้ าตาล โตนดสด -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับ ไปทานได้ อาหารพื้นบ้านเป็นวุ้นกรอบ ขนมจากภูมิปัญญาพื้นบ้านแต่ โบราณ ที่น าแป้งวุ้นมา ปรุงแต่งด้วยน้ าตาลโตนดบ้านลาดที่มี แหล่งปลูกตาลมากที่สุดในเพชรบุรี รสชาติดี หอมละมุนกินกับ ชา กาแฟ เหมือนทองหยิบฝอยทองอบกรอบ เติมพลัง กลิ่นหอมหวาน จากมะลิ ดอกนมแมว เมือกินแล้วจะมีกลิ่น ของน้ าตาลโตนด หวานชื่นใจ ไม่หวานมาก สูตรต ารับ เมืองเพชร ของป้อนค าหวานที่ท ามาตั้งแต่บรรพบุรุษ สามารถเก็บไว้ได้นานวัน เหมาะเป็นของขวัญ ของฝาก ได้อย่างดี 20.หม้อแกงสุญญากาศ กระป๋อง -แหล่งวัตถุดิบเพชรบุรี -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -เทคนิคสุญญากาศ -ไม่หวานมาก -เรื่องราวขนมหม้อแกง -สร้างเรื่องเล่า หม้อแกงสุญญากาศ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สุญญากาศ สติ๊กเกอร์ น ากลับ ไปทานได้ เก็บได้นาน กลุ่มพัฒนาผลิตภัณฑ์ขนมหวานเกิดขึ้นจากแนวคิดของ กลุ่มคนรุ่นใหม่ ที่ต้องการต่อยอดขนมหวานที่เป็นสัญลักษณ์ ของจังหวัด ให้ก้าวทันกับยุคสมัย และสามารถแข่งขันได้ ในตลาดที่กว้างขึ้น ไม่จ ากัดอยู่เพียงแค่กลุ่มสินค้าประเภทของ ฝาก แต่วางต าแหน่งทางการตลาดใหม่ ให้ขนมไทยกลายเป็น สินค้าที่สามารถบริโภคได้ตลอดเวลา ในทุกสถานที่ โดยน า เทคโนโลยีใหม่ๆมาใช้ เพื่อยืดอายุในการเก็บรักษา รวมถึง การปรับเปลี่ยนบรรจุภัณฑ์ให้สวยงามแบบสไตล์ ญี่ปุ่น พกพาสะดวก และรับประทานได้ง่าย ตามวัฒนธรรม สมัยนิยม โดยยังคงรักษาเอกลักษณ์ทางรสชาติให้คงเดิม นวัตกรรมอาหารพื้นบ้านที่ปกติเก็บได้ไม่กี่วัน แต่กรรมวิธี การผลิตแบบสุญญากาศ ท าให้เก็บได้นาน รสชาติไม่ เปลี่ยนแปลง และมีกลิ่นหอมของน้ าตาลโตนด แหล่งผลิตที่มี ชื่อเสียง อัตลักษณ์เด่นของเมืองเพชรบุรี ถือเป็นอาหาร พื้นบ้านนวัตกรรมที่เหมาะเป็นของฝากทั้งนักท่องเที่ยว ชาวไทยและต่างประเทศ 21.อาลัวน้ าตาลโตนด สุญญากาศ -แหล่งวัตถุดิบเพชรบุรี -นวัตกรรมวิธีการปรุง -เทคนิคกรอบนอกนุ่มใน ไม่หวานมาก -เรื่องราวจากตาลโตนด -สร้างเรื่องเล่า อาลัวน้ าตาลโตนด -นวัตกรรมภาชนะ บรรจุแนวใหม่ สุญญากาศ สติ๊กเกอร์ น ากลับ ไปทานได้เก็บได้นาน ขนมอาลัว เป็นขนมหวานที่ท าจากแป้ง ผิวด้านนอกจะเป็น น้ าตาลแข็ง ด้านในเป็นแป้งหนืด มักท าเป็นอันเล็กๆ มีหลายสี มีกลิ่นหอมหวาน ชื่ออาลัวมีความหมายว่าเสน่ห์ดึงดูดใจ อาลัวมีต้นก าเนิดมาจากประเทศโปรตุเกส ถูกน าเข้ามา เผยแพร่ในประเทศไทยครั้งแรกโดยคุณท้าวทองกีบม้า หรือ เลดี้ฮอร์ เดอควีมาร์ ภริยาเจ้าพระยาวิชเยนทร์ซึ่งเป็นชาว โปรตุเกสที่เข้ามารับราชการในราชส านักในรัชสมัยของ สมเด็จพระนารายณ์มหาราช ขนมอาลัวยังแบ่งได้เป็นสอง ชนิด คือ อาลัวชาววัง และ อาลัวจิ๋ว อาลัวชาววังมีขนาด ใหญ่กว่า และมีส่วนผสมของกะทิมากกว่าอาลัวจิ๋ว เป็นนวัตกรรมอาหารพื้นบ้านที่ปกติเก็บได้ไม่กี่วัน แต่ กรรมวิธีการผลิตแบบสุญญากาศ ท าให้เก็บได้นาน รสชาติ ไม่เปลี่ยนแปลง และมีกลิ่นหอมของน้ าตาลโตนด แหล่งผลิตที่ มีชื่อเสียง อัตลักษณ์เด่นของเมืองเพชรบุรี ถือเป็นอาหาร พื้นบ้านนวัตกรรมที่เหมาะเป็นของฝากทั้งนักท่องเที่ยวชาว ไทยและต่างประเทศ

32 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก แนวทางการเล่าเรื่อง (Story) ร่างการออกแบบ บรรจุภัณฑ์และวัสดุ ยกร่าง Story อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน 22.ล าแพนหยี หรือ ล าแพนกวนโบราณ -แหล่งวัตถุดิบบ้านแหลม -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -เรื่องราวจากชุมชน ป่าชายเลนบ้านแหลม -สรรพคุณ ผลล าแพน มีรสเปรี้ยวอมฝาด นิยมใช้ท าผลไม้ดองเค็ม -สร้างเรื่องเล่า ล าแพนกวนโบราณ สรรพคุณ -ภาชนะบรรจุแนวใหม่ สติ๊กเกอร์ น ากลับ ไปทานได้ ขนมโบราณประจ าถิ่น ลูกล าแพนกวน เชิดชูเกียรติ ผู้สืบสานต านานต้นไม้ “รุกข มรดกของแผ่นดิน” ขนม ลูกล าแพน ถือได้ว่าเป็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่น าเอาลูกล าแพน มาท าเป็นขนมล าแพนกวน คล้ายลูกอม ให้เด็กๆ ได้ลองลิ้ม ชิมรสกัน เป็นขนมไทยโบราณที่ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น สร้างสรรค์ขึ้นมาจากการใช้ประโยชน์ของระบบนิเวศประจ า ท้องถิ่นในบางตะบูนที่อุดมด้วยพันธุ์ป่าไม้ชายเลน อมแล้ว ชุ่มคอชื่นใจ อร่อยมีสรรพคุณช่วยบรรเทาอาการท้องร่วง ท้องเสียจากอาหารเป็นพิษ เป็นของฝาก ของกินแห่งแรก และแห่งเดียวของเพชรบุรี 23.จาวตาลแก่เชื่อม แบบโบราณ (ตะโหนดเชื่อม) -ขาดเรื่องราว -ขาดบรรจุภัณฑ์ -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -การสร้างเรื่องเล่า จากตาลโตนด -วิธีการปรุงแบบ พิถีพิถัน -พัฒนาบรรจุภัณฑ์ กล่องใส่ ลูกตาลงอก ที่เรียกกันคือ เมล็ดลูกตาลออกราก ตาม ลักษณะที่มองก็คือมีรากงอกออกมาจากเมล็ดตาล แต่ยังไม่มี ต้นอ่อนโผล่ขึ้นจากเมล็ดๆ ที่แข็งมากๆ ไม่เคยผ่า จาวตาล อ่อน ที่หวานอร่อยสดๆ การออกเป็นต้นตาล หน่อเล็กๆ ยัง ไม่เคยได้ชมแต่ตอนนี้ได้เพาะไว้ในกระถางเพื่อดูว่าจะออก ตรงไหน ไว้งอกเป็นต้น จาวตาล คือ อาหารของต้นอ่อน ตาลโตนด ซึ่งกินสดๆได้เช่นเดียวกับจาวมะพร้าว จาวตาล อ่อนๆ รสหวานกรอบอร่อย นิยมน าไปท าจาวตาลเชื่อม กับน้ าตาลโตนด ที่เป็นขนมไทยที่หายากอีกอย่างหนึ่ง เป็นขนมโบราณที่มีการท ามาตั้งแต่ครั้งบรรพบุรุษ อาจน าไป ทอดเรียกว่า โตนดทอด มีที่เพชรบุรีต้นต ารับที่กรรมวิธี น าจาวตาลต้องใช้ความพยายามอย่างมาก 1 ผลตาลจะได้ จาวตาลแก่เพียง 1 ชิ้นเท่านั้น Welcome Drink 24.น้ าสามรส (หนุมานครองเมือง) -ยังไม่แพร่หลายมากนัก ในหมู่นักท่องเที่ยว -แหล่งวัตถุดิบ ถ้ ารงค์ -วิธีการปรุง แบบพิถีพิถัน -เรื่องราวจากเมือง สามรส Welcome drink หนุมานครองเมืองน้ าสามรส ถ้ ารงค์ เพชรบุรี ที่บรรจงบนฐานภูมิปัญญาผสานกันอย่างลงตัว มีชื่อว่า หนุมาน ครองเมือง เนื่องจากผสมผสานเป็นน้ าสามรส ได้แก่ เกลือจาก บ้านแหลม มะนาวจากท่ายาง น้ าตาลโตนดบ้านลาด ผสมผสาน อย่างลงตัว รสกลมกล่อม ไม่เค็ม ชิมแล้วชื่นใจ ปรุงรสอย่าง พิถีพิถัน อร่อย สดชื่น แก้กระหายกินแล้วจะติดใจ เป็น welcome drink ต้อนรับนักท่องเที่ยว 25.น้ าสมุนไพร 7 วัน 7 ชนิด (ชุดแรกรัก) -นักท่องเที่ยวยังไม่รู้จัก มากนักในชุดแรกรัก น้ าสมุนไพรที่คนนึกไม่ถึง -แหล่งวัตถุดิบเมือง เพชรบุรี -วิธีการปรุง แบบ พิถีพิถัน -เรื่องราวจากชุมชน ท าชุดเบรกแรกรับนักท่องเที่ยวหรือ welcome drink จากเดิมที่ ซ้ าซากปรุงสมุนไพรตามสีประจ าวันให้อารมณ์ ดีต่อสุขภาพ หอม อร่อย เล่าเรื่องราวให้กับนักท่องเที่ยวที่มาเยี่ยมชม จากภูมิ ปัญญาที่ใช้สมุนไพรในท้องถิ่นมารังสรรค์ให้สวยงามและมี ประโยชน์ต่อสุขภาพ ตามวันในการต้อนรับได้แก่ วันจันทร์ - น้ าลูกตาล วันอังคาร - น้ ารากบัว วันพุธ - น้ าใบเตย วันพฤหัสบดี - น้ าแครอท วันศุกร์ - น้ าอัญชัน วันเสาร์ - น้ าอัญชัญรากบัว วันอาทิตย์ - น้ าฝาง

33 สรุปได้Story เรื่องราว เรื่องเล่า ที่สอดคล้อง และส่งเสริมผลิตภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น และ การสร้างคุณค่า ให้ผลิตภัณฑ์ (Value preposition) และได้บรรจุภัณฑ์ที่ผ่านการคัดเลือก 25 ผลิตภัณฑ์ 1. ได้Story เรื่องราวเรื่องเล่า ทั้ง 25 ผลิตภัณฑ์ ทั้งของหวาน/ของคาว ผ่านการสืบค้น สอบถาม น ามาร่างเรื่องเล่า ตามประเภทของผลิตภัณฑ์บนฐานของภูมิปัญญา คุณค่า อัตลักษณ์ สรรพคุณและ ประโยชน์ ความปลอดภัย และจะแสดงหรือเผยแพร่ในรูปแบบสื่อ Application E-book ใน Website รวมถึง รายงานการวิจัยในห้องสมุดมหาวิทยาลัย ส านักงานจังหวัดเพชรบุรี ททท. ทกจ. และ อพท. สมาคมโรงแรมใน เพชรบุรี และสภาอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเพชรบุรีเป็นต้น 2. สอดคล้องและส่งเสริมผลิตภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น และ Value preposition ตรงกับความต้องการของ นักท่องเที่ยว ผู้ประกอบการท่องเที่ยว และผู้ประกอบการอาหารพื้นถิ่นที่มีเรื่องราว เส้นทาง และกิจกรรมความ เชื่อมโยงกัน ตารางที่ 4 การพัฒนาบรรจุภัณฑ์อาหารพื้นถิ่น ทั้งของคาวและของหวาน/ขนมของฝาก ของจังหวัดเพชรบุรี รวม 25 ผลิตภัณฑ์ อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก ตัวบรรจุภัณฑ์ ตัว Muck Up ของคาว 1.แกงคั่วหัวตาล หรือแกงหัวโตนด ต ารับเมืองเพชร 2.แกงหลอก ต ารับแม่ละม่อม

34 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก ตัวบรรจุภัณฑ์ ตัว Muck Up 3.ข้าวแช่ชาววังต ารับ เมืองเพชร 4.ย าชะครามกุ้งสดโบราณ 5.ข้าวผัดแดงในต านาน 6.ก๊วยเตี๋ยวน้ าแดง (วุ้นเส้นโมโรเฮยะ และ ผักโมโรเฮยะ)

35 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก ตัวบรรจุภัณฑ์ ตัว Muck Up ของหวาน 7.ขนมตาลโบราณ (ปุ) หรือ (ตะโหนดเต้า) 8.ขนมโคต ารับชาววัง 9.ไอศกรีมน้ าตาลโตนด ต ารับเมืองเพชร (ขนมกุมภมาศ) 10.ขนมสัมปันนีชาววัง 11.คุ๊กกี้ผักโมโรเฮยะ น้ าตาลโตนด

36 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก ตัวบรรจุภัณฑ์ ตัว Muck Up 12.ทองม้วนน้ าตาลโตนด 13.ไอศครีมหม้อแกง 14.เม็ดขนุนลูกแสมโบราณ 15.ขนมลูกแสมนึ่ง 16.ขนมหม้อแกงลูกแสม โบราณ

37 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก ตัวบรรจุภัณฑ์ ตัว Muck Up 17.ขนมไข่แมงดาทะเลเชื่อม (ต ารับชาววัง) หรือ (ลอยแก้วพระธิดา) 18.ขนมเปี๊ยะโบราณ เมืองเพชร 19.วุ้นกรอบน้ าตาลโตนด สดเมืองเพชร 20.หม้อแกงสุญญากาศ กระป๋อง 21.อาลัวน้ าตาลโตนด สุญญากาศ

38 อาหารพื้นถิ่นขนมหวาน และขนมของฝาก ตัวบรรจุภัณฑ์ ตัว Muck Up 22.ล าแพนหยีหรือ ล าแพนกวนโบราณ 23.จาวตาลแก่เชื่อมแบบ โบราณ (ตะโหนดเชื่อม) Welcome Drink 24.น้ าสามรส (หนุมานครองเมือง) 25.น้ าสมุนไพร 7 วัน 7 ชนิด (ชุดแรกรัก)

39 11.1 การออกแบบ Logo เสน่ห์อาหารเมืองเพชร คณะนักวิจัยได้ออกแบบ Logoเสน่ห์อาหารเมืองเพชรเพื่อใช้ในการประชาสัมพันธ์สร้างการตลาด ในการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรมของจังหวัดเพชรบุรี ภาพที่ 5 แสดงร่างการออกแบบ Logo เสน่ห์อาหารเมืองเพชร ภาพที่ 6 แสดง Logo เสน่ห์อาหารเมืองเพชร 11.2 การก าหนดเส้นทางการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรมที่เชื่อมโยงอาหารพื้นถิ่น 3 รส 3 วัง 3 หาด ของจังหวัดเพชรบุรี เส้นทางท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรมของจังหวัดเพชรบุรี 3 ระยะ ได้แก่ 1) ระยะสั้น (City Tours) 2) ระยะกลาง (Romantic Road) และ 3) ระยะยาว (Natural Road) ตารางที่ 5 การก าหนดร่างเส้นทางการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรมของจังหวัดเพชรบุรี ใน 3 ระยะ จังหวัด เส้นทาง Destination จุดหมาย เส้นทางเวลา กิจกรรมเด่นๆ เพชรบุรี 1. เส้นทางระยะสั้น City Tours 2. เส้นทางระยะกลาง Romantic Road 3. เส้นทางระยะยาว Natural Road วัด วัง วัด วัง ชายหาด ทะเล นาเกลือ วัด วัง ชายหาด 3 แห่ง ทะเล แก่ง น้ าแร่ ธรรมชาติ ครึ่งวัน- 1วัน 1 คืน 1 วัน 1 คืน 2 วันขึ้นไป ศิลปะสมัยอุยธยาที่ไม่ถูกท าลาย เรียนรู้วิถีชีวิต วิถีชีวิตชาวประมง โครงการพระราชด าริ ดื่มดเส้นทาง Romantic Road ชิมอาหารพื้นถิ่น ชมกิจกรรม การท่องเที่ยวตามจุด และ ช๊อปสินค้าอาหารคาว ขนม/ ขนมของฝาก/ของฝาก/ ของที่ระลึกในพื้นที่

40 ระยะสั้น : เส้นทางระยะสั้น (Short Journey) City Tour วัด วัง 1 วัน (One Day Trip) แหล่งท่องเที่ยวส าคัญในเส้นทาง ศิลปะสมัยอุยธยาที่ไม่ถูกท าลาย วัด อาทิเช่น วัดมหาธาตุวรวิหาร วัดพลับพลาชัย วัดใหญ่สุวรรณาราม วัดก าแพงแลง วัดเขาย้อย วัดเขาบันไดอิฐ วัดข่อย วัดเกาะ วัดพริบพลี วัดพระพุทธไสยาสน์ วัง ได้แก่ พระรามราชนิเวศน์ หรือพระราชวังบ้านปืน พระนครคีรี (เขาวัง) พระราชนิเวศน์ มฤคทายวัน ศูนย์วิจัยชุมชนเมืองเพชรบุรี Street Arts จากที่กล่าวมา สามารถระบุแหล่งท่องเที่ยว ดังภาพ ภาพที่ 7 แสดงเส้นทาง City Tour เส้นทางระยะสั้น (Short Journey) ในจังหวัดเพชรบุรี

41 ระยะกลาง : เส้นทางระยะกลาง (Middle Journey) - Romantic Road หาดทรายเม็ดแรก วิถีนาเกลือ เส้นทางเกลือ 2 วัน 1 คืน (Two Day Trip) เรียนรู้วิถีชีวิต วิถีชีวิตชาวประมง โครงการพระราชด าริ แหลมผักเบี้ย ดื่มด่ าเส้นทาง Romantic Road ดังภาพ ภาพที่ 8 รูปแบบการขับรถท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรม เส้นทางสายเกลือ บางตะบูน-ชะอ า

42 ระยะยาว : เส้นทางระยะยาว (Long Journey) - Natural Road ภูเขา แก่ง น้ าตก ทะเล ชายหาด และ โครงการพระราชด าริ2 วัน 2 คืนขึ้นไป (Two Day Trip Plus) กิจกรรมทางธรรมชาติเช่น ภูเขา ทะเล น้ าตก แก่ง คือ 1) แก่งกระจาน -หนองหญ้าปล้อง เช่น เขื่อนแก่งกระจาน สะพานแขวนเขื่อนแก่งกระจาน อุทยาน แห่งชาติแก่งกระจาน เขาพะเนินทุ่ง แคมป์บ้านกร่าง น้ าตกทอทิพย์ น้ าตกผาน้ าหยด อุทยานศาสนาพระโพธิสัตว์ กวนอิม บ่อน้ าพุร้อนหนองหญ้าปล้อง 2) บ้านลาดวิถีชีวิตตาล ถ้ ารงค์ : สวนตาล ขนมตาล ว่าว กิจกรรม ท าน้ าตาล 3) ชายทะเล คือ หาดปึกเตียน หาดเจ้าส าราญ และหาดชะอ า 4) โครงการพระราชด าริได้แก่ โครงการชั่งหัวมัน ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง เรือนจ าชั่วคราวเขากลิ้ง หุบกะพง ดอนขุนห้วย และ ห้วยทราย เป็นต้น ดังภาพ ภาพที่ 9 แสดงเส้นทางการท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรมระยะยาวในจังหวัดเพชรบุรี

43 สรุปได้เส้นทางการท่องเที่ยวและ story ที่เชื่อมโยงกับแหล่งท่องเที่ยว จ านวน 3 เส้นทาง เส้นทางระยะสั้น เส้นทางระยะกลาง และเส้นทางระยะยาว พร้อม Mapping จุดจ าหน่ายหรือจุดแสดงผลิตภัณฑ์ และ การประเมินผลเส้นทางและกิจกรรมอาหารพื้นถิ่นด้วย Storytelling & Application 1. ได้ร่างก าหนดเส้นทางท่องเที่ยวสร้างสรรค์เชิงวัฒนธรรมของจังหวัดเพชรบุรี 3 ระยะ ได้แก่ 1) ระยะสั้น (City Tours) เป็นกลุ่มสถานที่ท่องเที่ยวประเภทวัดและวัง ระยะเวลากิจกรรม ครึ่งวัน 1 วัน 1 คืน 2) ระยะกลาง (Romantic Road) เป็นกลุ่มสถานที่ท่องเที่ยวประเภทวัด วัง ชายหาด ทะเล และ นาเกลือ ระยะเวลากิจกรรม 2 วัน 1 คืน 3) ระยะยาว (Natural Road) เป็นกลุ่มสถานที่ท่องเที่ยวประเภทวัด วัง ชายหาด 3 แห่ง ทะเล แก่ง น้ าแร่ธรรมชาติ ระยะเวลากิจกรรม 2 วัน 2 คืน โดยมีการส ารวจจุดจ าหน่ายและแสดงผลิตภัณฑ์จ านวน 15จุด อยู่บริเวณเส้นทางเลียบชายทะเลบางตะบูนถึงชะอ า เส้นทางรอบเมือง city เส้นทางบริเวณถนนเพชรเกษม สายหลัก และเส้นทางแก่งกระจาน และหนองหญ้าปล้อง