merged (pdf.io)_Neatขันติ สุมังสะ

คุณธรรม จริยธรรม
สัปดาห์ หน่วย คาบ
ที่ ที่ ที่ สาระการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง ค่านิยม และคุณลักษณะ
อันพึงประสงค์
8 6 29-32 กฎพื้นฐานส าหรับช่างสี 1. บอกกฎพื้นฐานในการพ่นสี
1. กฎข้อที่ 1 การท าความ ทั้ง 8 ข้อได้
สะอาดผิวงาน 2. อธิบายความส าคัญของ
2. กฎข้อที่ 2 เทคนิคการใช้ กฎพื้นฐานในการพ่นสี
กระดาษทราย ทั้ง 8 ข้อได้
3. กฎข้อที่ 3 การใช้ตัวท า 3. บอกปัญหาที่จะเกิดขึ้นเมื่อ
ละลายที่มีคุณภาพสูง ไม่ปฏิบัติตามกฎพื้นฐาน
4. กฎข้อที่ 4 อัตราส่วนที่ ข้อใดข้อหนึ่งได้
ถูกต้องของตัวท าลาย
5. กฎข้อที่ 5 การกวนผสมสี
ให้เข้ากันโดยตลอด
6. กฎข้อที่ 6 ความดันลมที่ใช้
7. กฎข้อที่ 7 วิธีการพ่นสีที่
ถูกต้อง
8. กฎข้อที่ 8 การถ่ายเท
อากาศ
9. สรุปสาระส าคัญ
10. ปฏิบัติตามใบงานที่ 6 ความมีมนุษยสัมพันธ์
9 33-36 ปฏิบัติตามใบงานที่ 6 (ต่อ) ความมีวินัย
10 7 37-40 การอบและขัดเงาสี 1. อธิบายความส าคัญของ ความรับผิดชอบ
1. ระยะพักตัว ระยะพักตัวได้ ความเชื่อมั่นในตนเอง
2. การอบให้แห้ง 2. บอกระยะพักตัวที่เหมาะสม ความสนใจใฝ่รู้
3. การขัดสี ของสีได้ ความรักสามัคคี
4. สรุปสาระส าคัญ 3. อธิบายหลักการท างานของ ความกตัญญูกตเวที
5. ปฏิบัติตามใบงานที่ 6 (ต่อ) เครื่องอบแต่ละชนิดได้

4. บอกอุปกรณ์ที่ใช้ในการขัด
สีได้
5. ท าการอบและขัดสีได้
11 8 41-44 การแก้ไขข้อบกพร่องในงานสี 1. อธิบายจุดบกพร่องที่เกิดขึ้น
1. ข้อบกพร่องและวิธีแก้ไข ในงานสีได้
2. สรุปสาระส าคัญ 2. บอกสาเหตุที่ท าให้เกิด
3. ปฏิบัติตามใบงานที่ 6 (ต่อ) จุดบกพร่องในงานสีได้

3. แก้ไขจุดบกพร่องที่เกิดใน
งานสีได้
4. บอกวิธีการป้องกันปัญหาที่
อาจจะเกิดขึ้นในงานสีได้

คุณธรรม จริยธรรม
สัปดาห์ หน่วย คาบ
ที่ ที่ ที่ สาระการเรียนรู้ ผลการเรียนรู้ที่คาดหวัง ค่านิยม และคุณลักษณะ
อันพึงประสงค์
12 9 45-48 สีผง 1. อธิบายคุณสมบัติของสีผง ความมีมนุษยสัมพันธ์
1. สีผงและงานพ่นสีผง ชนิดต่างๆได้ ความมีวินัย
2. การเกาะติดของสีผง 2. อธิบายการท าความสะอาด ความรับผิดชอบ
3. การเตรียมการพ่นสีผง ผิวงานในการพ่นสีผงได้ ความเชื่อมั่นในตนเอง
4. เตาอบสีผงและการให้ 3. อธิบายการเกาะติดของ ความสนใจใฝ่รู้
ความร้อน สีผงด้วยวิธีต่างๆได้ ความรักสามัคคี
5. องค์ประกอบในการพ่นสีผง 4. บอกการเตรียมการและ ความกตัญญูกตเวที
6. สรุปสาระส าคัญ ขั้นตอนการพ่นสีผงได้
7. ปฏิบัติตามใบงานที่ 7 5. อธิบายชนิดและลักษณะ
13 49-52 ปฏิบัติตามใบงานที่ 7 ของเตาอบแบบต่างๆ ได้
14 53-56 ปฏิบัติตามใบงานที่ 7
15 57-60 ปฏิบัติตามใบงานที่ 8
16 61-64 ปฏิบัติตามใบงานที่ 8
17 65-68 ปฏิบัติตามใบงานที่ 9
18 - 69-72 สอบปลายภาค


หมายเหตุ โครงการสอนและแผนการจัดการเรียนรู้นี้ จัดท าขึ้นเพื่อเป็นแนวทางให้กับครูเท่านั้น กิจกรรมการเรียนการ

สอนที่เสนอมานี้เป็นเพียงตัวอย่าง อาจเปลี่ยนแปลงได้ตามสภาพจริง

โครงการสอน



วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น


รหัสวิชา ๒๑๐๐ ๑๐๐๕









นาย ขันติ สุมังสะ











แผนกวิชาช่างเชื่อมโลหะ

วิทยาลัยเทคนิคระยอง

ค ำน ำ



แผนการจัดการเรียนรู้ รายวิชางานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น รหัส ๒๑๐๐ - ๑๐๐๕
สาขาวิชาช่างเชื่อมโลหะตามหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ พุทธศักราช ๒๕๔๕ (ปรับปรุง

พุทธศักราช ๒๕๔๖) ประเภทวิชา ช่างอุตสาหกรรม ภายในเอกสารประกอบการเรียน มีสื่อ

ประกอบการเรียนการสอน เพื่อให้ผู้เรียนได้เข้าใจ ในเนื้อหาวิชาที่เรียนได้มากยิ่งขึ้น เนื่องจากวิชางาน
เชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น เป็นวิชาที่มีวัสดุอุปกรณ์ รวมทั้งขั้นตอนในการท างานจ านวนหลาย

ขั้นตอน จึงจ าเป็นอย่างยิ่งที่จะมีเอกสารเพื่อให้ประกอบการเรียนและเพื่อเพิ่มความเข้าใจของผู้เรียน

มากยิ่งขึ้น
เนื้อหาของแผนการจัดการเรียนรู้ฉบับนี้ ประกอบด้วยเนื้อหาทางด้านทฤษฎีและปฏิบัติศึกษา

เกี่ยวกับการเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวิธีลัด( Short Cut Technique ต าแหน่งงานเชื่อม และลักษณะ

การต่อชิ้นงาน งานเชื่อมไฟฟ้า งานเชื่อมแก๊ส งานโลหะแผ่น งานบัดกรีแข็ง นอกจากนี้ตั้งแต่หน่วยที่
3 เป็นต้นไปได้มี ใบความรู้ และใบงานเพื่อให้นักเรียนได้ฝึกปฏิบัติอีกด้วย




ผู้จัดท า

นายขันติ สุมังสะ

ลักษณะรายวิชา



รหัสและชื่อวิชา 2100 – 1005 งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น
สภาพรายวิชา

ระดับวิชา ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.)
เวลาศึกษา 18 สัปดาห์

หน่วยกิต 2 หน่วยกิต 4 ชั่วโมง/สัปดาห์


ค าอธิบายรายวิชา
ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับหลักการเบื้องต้นในงานเชื่อมและโลหะแผ่น หลักความปลอดภัยในการ

ปฏิบัติงาน การเลือกใช้วัสดุ เครื่องเชื่อมและอุปกรณ์ในงานเชื่อม ท่าเชื่อม รอยต่อที่ใช้ในงานเชื่อมและการ
แล่นประสาน การประกอบติดตั้งเครื่องมืออุปกรณ์ในงานเชื่อมแก๊ส การแล่นประสาร (Brazing) และเชื่อม

ไฟฟ้า การเริ่มต้นอาร์ก การเชื่อมเดินแนวต่อมุม ต่อตัวที เครื่องจักร และเครื่องมือที่ใช้ในงานโลหะแผ่น การ

เขียนแบบแผ่นคลี่ การถ่ายแบบ การเข้าขอบ การท้าตะเข็บ การย้้า การบัดกรี (Soldering) การขึ้นรูปด้วยการ
พับ ดัด ม้วน เคาะ และประกอบชิ้นงาน


จุดประสงค์รายวิชา

1. รู้และเข้าใจเกี่ยวกับหลักการ กระบวนการเชื่อมแก๊ส การเชื่อมไฟฟ้าและโลหะแผ่น
2. มีทักษะเกี่ยวกับการปฏิบัติงานเชื่อมแก๊ส เชื่อมไฟฟ้าและการใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ในงานเชื่อม
3. มีทักษะเกี่ยวกับการปฏิบัติงานขึ้นรูปโลหะแผ่น รูปทรงเรขาคณิตและใช้เครื่องมืออุปกรณ์โลหะแผ่น
4. มีเจตคติและกิจนิสัยที่ดีในการท้างานด้วยความสะอาดละเอียดรอบคอบ ปลอกภัยเป็นระเบียบ

สะอาด ตรงต่อเวลาซื่อสัตย์ รับผิดชอบ และรักษาสภาพแวดล้อม

สมรรถนะรายวิชา

1. แสดงความรู้ หลักการกระบวนการเชื่อมแก๊สและการเชื่อมไฟฟ้า
2. เชื่อมแล่นประสานและตัดแผ่นเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส
3. เชื่อมอาร์กลวดหุ้มฟลักซ์แผ่นเหล็กกล้าคาร์บอน
4. เขียนแบบแผ่นคลี่ลงแผ่นงานตามแบบ

5. ขึ้นรูปผลิตภัณฑ์โลหะแผ่นตามแบบ

หน่วยการสอน
รหัสวิชา 2100 – 1005 วิชางานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น จ้านวน 2 หน่วยกิต 4 ชั่วโมง/สัปดาห์


ชื่อหน่วยการเรียน สมรรถนะการเรียนรู้


1. บอกกฎระเบียบความปลอดภัยได้ถูกต้อง
2. บอกวิธีการป้องกันอันตรายจากการเชื่อมและโลหะ
1. ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะแผ่น แผ่นได้ถูกต้อง

3. บอกประเภทของการเชื่อมโลหะได้



1. บอกกรรมวิธีการเชื่อมไฟฟ้าและการเชื่อมแก๊สได้
2. กระบวนการเชื่อม ถูกต้อง

2. อธิบายหลักการเชื่อมไฟฟ้าได้ถูกต้อง
3. อธิบายถึงหลักการเชื่อมแก๊สได้ถูกต้อง



1. บอกลักษณะต้าแหน่งท่าเชื่อมได้ถูกต้อง
3. ต าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะรอยต่อ 2. บอกชนิดรอยต่อที่ใช้ในงานเชื่อมได้ถูกต้อง
3. สามารถใช้รอยต่อกับงานเชื่อมได้ถูกต้อง



1. อธิบายหลักการเชื่อมแก๊สได้ถูกต้อง
4. งานเชื่อมแก๊ส 2. บอกเชื่อมเครื่องมือและอุปกรณ์เชื่อมแก๊สได้ถูกต้อง
3. ปฏิบัติงานเชื่อมแก๊สได้ถูกต้อง


1. บอกหลักการแล่นประสานได้ถูกต้อง

5. งานแล่นประสาน 2. สามารถใช้เครื่องมือได้อย่างถูกต้อง
3. ปฏิบัติงานแล่นประสานได้ถูกต้อง



1. สามารถติดตั้งเครื่องเชื่อมได้ถูกต้อง
2. สามารถบอกชื่อเครื่องมือและอุปกรณ์เชื่อมไฟฟ้าได้
6. งานเชื่อมไฟฟ้า
ถูกต้อง

3. ปฏิบัติงานเชื่อมไฟฟ้าได้ถูกต้อง



1. บอกชื่อเครื่องมือและอุปกรณ์งานโลหะแผ่นได้ถูกต้อง
2. ใช้เครื่องมืองานโลหะแผ่นได้ถูกต้อง
7. งานโลหะแผ่น 3. ปฏิบัติงานโลหะแผ่นได้ถูกต้อง

ชื่อหน่วยการเรียน สมรรถนะการเรียนรู้


1. บอกชื่อตะเข็บและขอบงานได้ถูกต้อง
2. บอกชื่อเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในงานโลหะแผ่นได้
8. ตะเข็บงานและงานบัดกรี
ถูกต้อง
3. สามารถปฏิบัติงานบัดกรีได้ถูกต้อง



1. อธิบายการเขียนแบบแผ่นคลี่แบบต่างๆได้ถูกต้อง
9. การเขียนแบบแผ่นคลี่ 2. บอกลักษณะของแผ่นคลี่แบบต่างๆได้ถูกต้อง

3. สามารถเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวิธีเส้นขนานได้ถูกต้อง

หน่วยการสอน
รหัสวิชา 2100 – 1005 วิชางานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น จ้านวน 2 หน่วยกิต 4 ชั่วโมง/สัปดาห์


หน่วยที่ ชื่อหน่วย/หัวข้อย่อย จ านวนชั่วโมง สัปดาห์ที่

1 ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะแผ่น 2 1
2 กระบวนการเชื่อม 2 1
3 ต้าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะรอยต่อ 4 2
4 งานเชื่อมแก๊ส 16 3-4-5-6

5 งานแล่นประสาน 8 7-8
6 งานเชื่อมไฟฟ้า 16 9-10-11-12
7 งานโลหะแผ่น 12 13-14-15

8 ตะเข็บงานและงานบัดกรี 4 16
9 การเขียนแบบแผ่นคลี่ 8 17-18
สอบปลายภาค

รวม 72 18

ตารางวิเคราะห์จุดประสงค์การเรียนรู้
รหัสวิชา 2100 – 1005 วิชางานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น จ้านวน 2 หน่วยกิต 4 ชั่วโมง/สัปดาห์


ระดับพฤติกรรมที่พึงประสงค์

ทักษะ
หน่วยที่ พุทธิพิสัย จิตพิสัย รวม ล้าดับ ความส้าคัญ จ้านวนคาบ
ชื่อหน่วย / หัวข้อย่อย พิสัย
1 2 3 4 5 6 1 2 1 2
ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะ
1. / / / - - - / / - / 5 2 2
แผ่น
2. กระบวนการเชื่อม / / / - - - / / - / 5 2 2
ต้าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะ
3. / / / / - - / / - / 7 1 4
รอยต่อ
4. งานเชื่อมแก๊ส / / / / - - / / - / 7 1 16
5. งานแล่นประสาน / / / / - - / / - / 7 1 8
6. งานเชื่อมไฟฟ้า / / / / - - / / - / 7 1 16

7. งานโลหะแผ่น / / / / - - / / - / 7 1 12
8. ตะเข็บงานและงานบัดกรี / / / / - - / / - / 7 1 4

9. การเขียนแบบแผ่นคลี่ / / / - - - / / - / 5 2 8





รวม 9 9 9 6 - - 9 9 - 6 57 72
ล้าดับความส้าคัญ 1 1 1 2 - - 1 1 - 2


หมายเหตุ ระดับพุทธิพิสัย 1 = ความจ้า 2 = ความเข้าใจ 3 = การน้าไปใช้

4 = การวิเคราะห์ 5 = สังเคราะห์ 6 = ประเมินค่า
ทักษะพิสัย 1 = การท้าตามแบบ 2 = ถูกต้องแม่นย้า
จิตพิสัย 1 = มีความรับผิดชอบ 2 = มีความสนใจใฝ่รู้
- ตรงต่อเวลา - การมีส่วนร่วม

- งานที่มอบหมาย - กล้าแสดงออก

- มีมนุษย์สัมพันธ์

กิจกรรมการเรียนการสอน


1. ครูทักทายนักเรียนตรวจความพร้อม และท้าการเช็คชื่อนักเรียน

2. ครูน้าเข้าสู่บทเรียนและแนะน้าเนื้อหาในหน่วย
3. ครูอธิบายบรรยาย และสาธิตเกี่ยวกับเนื้อหาและใบงานของแต่ละหน่วย

4. ครูจัดกิจกรรมการเรียนรู้ ให้สอดคล้องกับการปฏิบัติงานในแต่ล่ะหน่วย
5. ครูมอบหมายงานตามใบงานให้นักศึกษารายบุคคล

6. นักเรียนปฏิบัติงานตามใบงานที่ได้รับมอบหมาย
7. ครูให้ค้าแนะน้าในรายละเอียด และวิธีการ ในการปฏิบัติงาน

8. นักเรียนส่งงานตามใบงาน ครูสรุปเนื้อหารายละเอียด และข้อบกพร่องจากการปฏิบัติงานของนักเรียน

9. ครูให้นักเรียนสอบถามและแสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับการปฏิบัติงาน
10. ประเมินผลการเรียนจากผลภาคปฏิบัติงานในแต่ละใบงานของแต่ละหน่วย

11. ครูให้นักเรียนเก็บอุปกรณ์ ท้าความสะอาดพื้นที่ปฏิบัติงาน อบรมคุณธรรมจริยธรรม ก่อนเลิกเรียน


สื่อการเรียนการสอน
- หนังสือเรียน

- ใบความรู้ อุปกรณ์ของจริง
- บรรยายและสาธิต


การประเมินผล คิดคะแนนเต็ม 100 คะแนน แบ่งเป็นดังนี้

- คะแนนเก็บ 70 คะแนน

- คะแนนงานที่มอบหมาย 50 คะแนน
- จิตพิสัย 20 คะแนน

- คะแนนปลายภาค 30 คะแนน

- รวม 100 คะแนน



- ผ่านการพิจารณา


............................................... ....................................................

(นายขันติ สุมังสะ) (นายณรงค์ โม้ลี)

ครูผู้สอน หัวหน้าแผนกวิชาช่างเชื่อมโลหะ


.......................................................
(นายณัฐธารีย์ สิริกุลปัญญาพร)

รองผู้อ้านวยการฝ่ายวิชาการ

แผนจัดการเรียนรู้






วิชา งานเชื่อมโลหะเบื้องต้น รหัสวิชา 2103 1001






จัดท าโดย




นายขันติ สุมังสะ



แผนกวิชาช่างเชื่อมโลหะ








วิทยาลัยเทคนิคระยอง


ส านักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา



ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2561

ค ำน ำ


แผนการจัดการเรียนรู้ วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น รหัสวิชา 2100-1005 เล่มนี้เรียบเรียง

ขึ้นเพื่อใช้สอนนักเรียนประกาศนียบัตรวิชาชีพ สาขาวิชาช่างยนต์และช่างอิเล็กทรอนิกส์ตรงตามจุดประสงค์
รายวิชา มาตรฐานรายวิชาและค าอธิบายรายวิชาหลักสูตรประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) พุทธศักราช 2546

ของส านักงานคณะกรรมการการอาชีวะศึกษา
ในการจัดท าแผนการจัดการเรียนรู้ วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น รหัสวิชา 2100-1005

เพื่อเป็นแนวทางในการจัดการเรียนการสอน จะช่วยให้ผู้สอนสามารถจัดกิจกรรมการเรียนการสอนได้บรรลุ
จุดประสงค์ของการสอนในทุกๆ ด้าน โดยแบ่งเนื้อหาออกเป็น 9 หน่วย คือ ความปลอดภัยในงานเชื่อมและ
โลหะแผ่น กระบวนการเชื่อม ต าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะรอยต่อ งานเชื่อมแก๊ส งานแล่นประสาน งาน

เชื่อมไฟฟ้า งานโลหะแผ่น ตะเข็บงานและงานบัดกรีและการเขียนแบบแผ่นคลี่
ขอขอบคุณคณะครู ผู้บริหาร และบุคลากรที่เกี่ยวข้อง ให้ความช่วยเหลือ แนะน าแนวทาง และเป็น
ก าลังในการจัดท าแผนครั้งนี้ จนสามารถเสร็จลุล่วงไปด้วยดี




ขันติ สุมังสะ
ผู้จัดท า

จุดประสงค์รายวิชา/มาตรฐานรายวิชา/ค าอธิบายรายวิชา

ชื่อรายวิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น รหัสวิชา 2100 1005 (ท-ป-น) 1- 3 - 2

ระดับชั้น ประกาศนียบัตรวิชาชีพ สาขาวิชา/กลุ่มวิชา/แผนกวิชา ช่างเชื่อมโลหะ หน่วยกิต 2
จ านวนคาบรวม 72 คาบ ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 255



จุดประสงค์รายวิชา
1. รู้และเข้าใจเกี่ยวกับหลักการ กระบวนการเชื่อมแก๊ส การเชื่อมไฟฟ้าและโลหะแผ่น
2. มีทักษะเกี่ยวกับการปฏิบัติงานเชื่อมแก๊ส เชื่อมไฟฟ้าและการใช้เครื่องมือ อุปกรณ์ในงานเชื่อม

3. มีทักษะเกี่ยวกับการปฏิบัติงานขึ้นรูปโลหะแผ่น รูปทรงเรขาคณิตและใช้เครื่องมืออุปกรณ์โลหะแผ่น
4. มีเจตคติและกิจนิสัยที่ดีในการท างานด้วยความสะอาดละเอียดรอบคอบ ปลอกภัยเป็นระเบียบ
สะอาด ตรงต่อเวลาซื่อสัตย์ รับผิดชอบ และรักษาสภาพแวดล้อม


สมรรถนะรายวิชา

1. แสดงความรู้ หลักการกระบวนการเชื่อมแก๊สและการเชื่อมไฟฟ้า
2. เชื่อมแล่นประสานและตัดแผ่นเหล็กกล้าคาร์บอนด้วยแก๊ส
3. เชื่อมอาร์กลวดหุ้มฟลักซ์แผ่นเหล็กกล้าคาร์บอน
4. เขียนแบบแผ่นคลี่ลงแผ่นงานตามแบบ
5. ขึ้นรูปผลิตภัณฑ์โลหะแผ่นตามแบบ


ค าอธิบายรายวิชา


ศึกษาและปฏิบัติเกี่ยวกับหลักการเบื้องต้นในงานเชื่อมและโลหะแผ่น หลักความปลอดภัยในการปฏิบัติงาน
การเลือกใช้วัสดุ เครื่องเชื่อมและอุปกรณ์ในงานเชื่อม ท่าเชื่อม รอยต่อที่ใช้ในงานเชื่อมและการแล่นประสาน การ

ประกอบติดตั้งเครื่องมืออุปกรณ์ในงานเชื่อมแก๊ส การแล่นประสาร (Brazing) และเชื่อมไฟฟ้า การเริ่มต้นอาร์ก การ
เชื่อมเดินแนวต่อมุม ต่อตัวที เครื่องจักร และเครื่องมือที่ใช้ในงานโลหะแผ่น การเขียนแบบแผ่นคลี่ การถ่ายแบบ

การเข้าขอบ การท าตะเข็บ การย้ า การบัดกรี (Soldering) การขึ้นรูปด้วยการพับ ดัด ม้วน เคาะ และประกอบ

ชิ้นงาน

ตารางวิเคราะห์ค าอธิบายรายวิชา
วิชางานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น 2100-1005

พฤติกรรมที่ต้องการ
ล าดับที่ ชื่อหน่วย กิจ รวม
ความรู้ ทักษะ
นิสัย (ชั่วโมง)

1 ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะแผ่น 1 2 - 2
2 กระบวนการเชื่อม 1 2 - 2
3 ต าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะรอยต่อ 1 2 1 4

4 งานเชื่อมแก๊ส 4 8 4 16
5 งานแล่นประสาน 2 4 2 8
6 งานเชื่อมไฟฟ้า 4 8 4 16
7 งานโลหะแผ่น 3 6 3 12

8 ตะเข็บงานและงานบัดกรี 1 2 1 4
9 การเขียนแบบแผ่นคลี่ 2 6 - 8

สอบปลายภาค
รวม 72

หน่วยการสอน
รหัสวิชา 2100 – 1005 วิชางานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น จ านวน 2 หน่วยกิต 4 ชั่วโมง/สัปดาห์


หน่วยที่ ชื่อหน่วย/หัวข้อย่อย จ านวนชั่วโมง สัปดาห์ที่

1 ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะแผ่น 2 1
2 กระบวนการเชื่อม 2 1
3 ต าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะรอยต่อ 4 2
4 งานเชื่อมแก๊ส 16 3-4-5-6

5 งานแล่นประสาน 8 7-8
6 งานเชื่อมไฟฟ้า 16 9-10-11-12
7 งานโลหะแผ่น 12 13-14-15

8 ตะเข็บงานและงานบัดกรี 4 16
9 การเขียนแบบแผ่นคลี่ 8 17-18
สอบปลายภาค

รวม 72 18

ตารางวิเคราะห์หน่วยการเรียน

เวลาเรียน (ชั่วโมง)
หน่วยที่ ชื่อหน่วย/บทเรียน/หัวข้อการเรียน
ทฤษฎี ปฏิบัติ รวม

1. ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะแผ่น 4 - 4

1.1 ความปลอดภัยในงานเชื่อมแก๊ส
1.2 ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้า
1.3 ความปลอดภัยในงานโลหะแผ่น


2. กระบวนการเชื่อม 4 - 4
2.1 หลักการเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดหุ้มฟลักซ์
2.2 เครื่องเชื่อมตามลักษณะพื้นฐาน

2.3 เครื่องเชื่อมไฟฟ้า


3. ต าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะรอยต่อ 3 1 4

3.1 ท่าเชื่อม
3.2 รอยต่อและชนิดของรอยต่อ
3.3 การบากร่องรอยต่อ


4. งานเชื่อแก๊ส 4 12 16
4.1 เครื่องมือและอุปกรณ์ในการเชื่อมแก๊ส

4.2 เปลวไฟในการเชื่อมแก๊ส
4.3เทคนิคการเชื่อมแก๊ส
4.4 ปฏิบัติการปรับเปลวไฟในการเชื่อม

4.5 ปฏิบัติงานเชื่อมแก๊สโดยไม่เติมลวดเชื่อมใน
ต าแหน่งท่าราบ



5. งานแล่นประสาน 2 6 8
5.1 ความหมายของการแล่นประสาน
5.2 เครื่องมือและอุปกรณ์แล่นประสาน
5.3 วัสดุที่ใช้แล่นประสาน

5.4 ลักษณะของรอยต่อ
5.5 ข้อดีของการแล่นประสาน
5.6 ล าดับขั้นตอนของการแล่นประสาน

ตารางวิเคราะห์หน่วยการเรียน

เวลาเรียน (ชั่วโมง)
หน่วยที่ ชื่อหน่วย/บทเรียน/หัวข้อการเรียน
ทฤษฎี ปฏิบัติ รวม

6. งานเชื่อมไฟฟ้า 4 12 16

6.1 ความหมายของการเชื่อมไฟฟ้า
6.2 เครื่องมือและอุปกรณ์การเชื่อมไฟฟ้า
6.3 ชนิดเครื่องเชื่อมไฟฟ้า
6.4 ลวดเชื่อมเปลือยและลวดเชื่อมหุ้มฟลักซ์

6.5 การเลือกใช้ลวดเชื่อมไฟฟ้า
6.6 องค์ประกอบของการเชื่อมไฟฟ้า
6.8 การเริ่มต้นอาร์ก
6.9 การเดินแนวเชื่อม

6.10 ปฏิบัติการเชื่อมไฟฟ้าเชื่อมจุดหาระยะอาร์ก
6.11 ปฏิบัติการเชื่อมไฟฟ้าเริ่มต้นอาร์กและเดินแนวช่วง
สั้นๆ
6.12 ปฏิบัติการเชื่อมไฟฟ้าเดินแนวท่าราบ

6.13 ปฏิบัติการเชื่อมไฟฟ้าการเชื่อมพอกทับแนวเดิม



7. งานโลหะแผ่น 3 9 12
7.1 ความปลอดภัยในงานโลหะแผ่น
7.2 เครื่องมืออุปกรณ์ในงานโลหะแผ่น

7.3 เครื่องมือ (Hand Tool )
7.4 การท าตะเข็บและขอบงาน
7.5 ปฏิบัติการตัดตรง

7.6 การตัดโค้งด้วยกรรไกร
7.7 ปฏิบัติการพับขอบและการเข้าตะเข็บ
7.8 ปฏิบัติการพับตะเข็บสองชั้น
7.9 ปฏิบัติการท ากล่องสี่เหลี่ยม


8. ตะเข็บงานและงานบัดกรี 1 3 4

8.1 ความหมายของการบัดกรีอ่อน
8.2 โลหะประสาน
8.3 น้ าประสาน
8.4 ขั้นตอนการบัดกรีอ่อน

8.5 การย้ าหมุด

ตารางวิเคราะห์หน่วยการเรียน

เวลาเรียน (ชั่วโมง)
หน่วยที่ ชื่อหน่วย/บทเรียน/หัวข้อการเรียน
ทฤษฎี ปฏิบัติ รวม

9. การเขียนแบบแผ่นคลี่ 1 6 8

9.1 การเขียนแบบแผ่นคลี่
9.2 การเขียนแบบแผ่นคลี่อย่างง่าย
9.3 การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยเส้นรัศมี
9.4 การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยเส้นขนาน

9.5 การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยเส้นสามเหลี่ยม

ชื่อเรื่องและงาน สมรรถนะที่พึงประสงค์

ชื่อหน่วยการเรียน สมรรถนะการเรียนรู้


1. ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะแผ่น 1. บอกกฎระเบียบความปลอดภัยได้ถูกต้อง
1.1 ความปลอดภัยในงานเชื่อมแก๊ส 2. บอกวิธีการป้องกันอันตรายจากการเชื่อมและโลหะ
1.2 ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้า แผ่นได้ถูกต้อง
1.3 ความปลอดภัยในงานโลหะแผ่น 3. บอกประเภทของการเชื่อมโลหะได้


2. กระบวนการเชื่อม
2.1 หลักการเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดหุ้มฟลักซ์ 1. บอกกรรมวิธีการเชื่อมไฟฟ้าและการเชื่อมแก๊สได้

2.2 เครื่องเชื่อมตามลักษณะพื้นฐาน ถูกต้อง
2.3 เครื่องเชื่อมไฟฟ้า 2. อธิบายหลักการเชื่อมไฟฟ้าได้ถูกต้อง
3. อธิบายถึงหลักการเชื่อมแก๊สได้ถูกต้อง


3. ต าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะรอยต่อ

3.1 ท่าเชื่อม 1. บอกลักษณะต าแหน่งท่าเชื่อมได้ถูกต้อง
3.2 รอยต่อและชนิดของรอยต่อ 2. บอกชนิดรอยต่อที่ใช้ในงานเชื่อมได้ถูกต้อง
3.3 การบากร่องรอยต่อ 3. สามารถใช้รอยต่อกับงานเชื่อมได้ถูกต้อง


4. งานเชื่อมแก๊ส

4.1 เครื่องมือและอุปกรณ์ในการเชื่อมแก๊ส 1. อธิบายหลักการเชื่อมแก๊สได้ถูกต้อง
4.2 เปลวไฟในการเชื่อมแก๊ส 2. บอกเชื่อมเครื่องมือและอุปกรณ์เชื่อมแก๊สได้ถูกต้อง

4.3เทคนิคการเชื่อมแก๊ส 3. ปฏิบัติงานเชื่อมแก๊สได้ถูกต้อง
4.4 ปฏิบัติการปรับเปลวไฟในการเชื่อม
4.5 ปฏิบัติการงานเชื่อมแก๊สโดยไม่เติมลวด
เชื่อมในต าแหน่งท่าราบ


5. งานแล่นประสาน

5.1 ความหมายของการแล่นประสาน 1. บอกหลักการแล่นประสานได้ถูกต้อง
5.2 เครื่องมือและอุปกรณ์แล่นประสาน 2. สามารถใช้เครื่องมือได้อย่างถูกต้อง
5.3 วัสดุที่ใช้แล่นประสาน 3. ปฏิบัติงานแล่นประสานได้ถูกต้อง

5.4 ลักษณะของรอยต่อ
5.5 ข้อดีของการแล่นประสาน
5.6 ล าดับขั้นตอนของการแล่นประสาน

ชื่อเรื่องและงาน สมรรถนะที่พึงประสงค์

ชื่อหน่วยการเรียน สมรรถนะการเรียนรู้
6. งานเชื่อมไฟฟ้า
6.1 ความหมายของการเชื่อมไฟฟ้า 1. สามารถติดตั้งเครื่องเชื่อมได้ถูกต้อง
6.2 เครื่องมือและอุปกรณ์การเชื่อมไฟฟ้า 2. สามารถบอกชื่อเครื่องมือและอุปกรณ์เชื่อมไฟฟ้าได้

6.3 ชนิดเครื่องเชื่อมไฟฟ้า ถูกต้อง
6.4 ลวดเชื่อมเปลือยและลวดเชื่อมหุ้มฟลักซ์ 3. ปฏิบัติงานเชื่อมไฟฟ้าได้ถูกต้อง
6.5 การเลือกใช้ลวดเชื่อมไฟฟ้า

6.6 องค์ประกอบของการเชื่อมไฟฟ้า
6.8 การเริ่มต้นอาร์ก
6.9 การเดินแนวเชื่อม
6.10 ปฏิบัติการเชื่อมไฟฟ้าเชื่อมจุดหาระยะ

อาร์ก
6.11 ปฏิบัติการเชื่อมไฟฟ้าเริ่มต้นอาร์กและ
เดินแนวช่วงสั้นๆ
6.12 ปฏิบัติการเชื่อมไฟฟ้าเดินแนวท่าราบ

6.13 ปฏิบัติการเชื่อมไฟฟ้าการเชื่อมพอก
ทับแนวเดิม


7. งานโลหะแผ่น
7.1 ความปลอดภัยในงานโลหะแผ่น 1. บอกชื่อเครื่องมือและอุปกรณ์งานโลหะแผ่นได้ถูกต้อง
7.2 เครื่องมืออุปกรณ์ในงานโลหะแผ่น 2. ใช้เครื่องมืองานโลหะแผ่นได้ถูกต้อง
7.3 เครื่องมือ (Hand Tool ) 3. ปฏิบัติงานโลหะแผ่นได้ถูกต้อง

7.4 การท าตะเข็บและขอบงาน
7.5 ปฏิบัติการตัดตรง
7.6 การตัดโค้งด้วยกรรไกร

7.7 ปฏิบัติการพับขอบและการเข้าตะเข็บ
7.8 ปฏิบัติการพับตะเข็บสองชั้น
7.9 ปฏิบัติการท ากล่องสี่เหลี่ยม

ชื่อเรื่องและงาน สมรรถนะที่พึงประสงค์

ชื่อหน่วยการเรียน สมรรถนะการเรียนรู้
8. ตะเข็บงานและงานบัดกรี
8.1 ความหมายของการบัดกรีอ่อน 1. บอกชื่อตะเข็บและขอบงานได้ถูกต้อง
8.2 โลหะประสาน 2. บอกชื่อเครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในงานโลหะแผ่นได้

8.3 น้ าประสาน ถูกต้อง
8.4 ขั้นตอนการบัดกรีอ่อน 3. สามารถปฏิบัติงานบัดกรีได้ถูกต้อง
8.5 การย้ าหมุด


9. การเขียนแบบแผ่นคลี่
9.1 การเขียนแบบแผ่นคลี่ 1. อธิบายการเขียนแบบแผ่นคลี่แบบต่างๆได้ถูกต้อง

9.2 การเขียนแบบแผ่นคลี่อย่างง่าย 2. บอกลักษณะของแผ่นคลี่แบบต่างๆได้ถูกต้อง
9.3 การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยเส้นรัศมี 3. สามารถเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยวิธีเส้นขนานได้ถูกต้อง
9.4 การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยเส้นขนาน
9.5 การเขียนแบบแผ่นคลี่ด้วยเส้น

สามเหลี่ยม

การประเมินผลรายวิชา

รายวิชานี้แบ่งเป็น 9 หน่วยการเรียนรู้ แยกได้เป็น 18 รายสัปดาห์ การวัดและประเมินผลรายวิชาจะ
ด าเนินการ ดังนี้

1. วิธีการด าเนินการรวบรวมข้อมูลเพื่อการประเมินผลแยกเป็น 3 ส่วน โดยแบ่งแยกคะแนนแต่ละ

ส่วนจากคะแนนเต็มทั้งรายวิชา 100 คะแนน ดังนี้
1.1 การทดสอบความรู้โดยใช้ใบงานประจ าแต่ละหน่วย 50 คะแนนหรือคิดเป็น 50 %

1.2 การสอบปลายภาค 30 คะแนนหรือคิดเป็น 30%
1.3 พิจารณาจากกิจนิสัย ความตั้งใจและการเข้าร่วมกิจกรรม 20 คะแนนหรือคิดเป็น 20 %


2. เกณฑ์ผ่านรายวิชา

ผู้ที่จะผ่านรายวิชานี้จะต้อง

2.1 คะแนนงานระหว่างภาคเรียนรวมกับคะแนนกิจนิสัยต้องไม่ต่ ากว่า 50 คะแนน
2.3 มีเวลาเข้าเรียนและเวลาเข้าร่วมกิจกรรมไม่ต่ ากว่า 80% ของเวลาเรียนทั้งหมด



3. เกณฑ์ค่าระดับคะแนน
3.1 พิจารณาเกณฑ์ผ่านรายวิชาตามข้อ 2 ผู้ที่ไม่ผ่านเกณฑ์จะได้รับค่าระดับคะแนน 0

3.2 ผู้ที่ผ่านเกณฑ์ข้อ 2 จะได้ค่าระดับคะแนนตามเกณฑ์ ดังนี้
คะแนน 80 - 100 ได้ 4

คะแนน 75 - 79 ได้ 3.5
คะแนน 70 - 74 ได้ 3

คะแนน 65 - 69 ได้ 2.5

คะแนน 60 - 64 ได้ 2
คะแนน 55 - 59 ได้ 1.5

คะแนน 50 - 54 ได้ 1
คะแนน 0 - 49 ได้ 0

แผนการสอนหน่วยที่ 1








ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะแผ่น

แผนการสอนหน่วยที่ 1


วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น รหัส 2100 - 1005 สัปดาห์ที่ 1

ชื่อหน่วย ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะแผ่น รายการที่สอน จ านวน 2 ชั่วโมง
ผู้สอน นายขันติ สุมังสะ


หัวข้อเรื่องและงาน
1. ความปลอดภัยในงานเชื่อมแก๊ส

2. ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้า
3. ความปลอดภัยในงานโลหะแผ่น


สมรรถนะรายวิชา
1. บอกกฎระเบียบความปลอดภัยได้ถูกต้อง
2. บอกวิธีการป้องกันอันตรายจากการเชื่อมและโลหะแผ่นได้ถูกต้อง

3. บอกประเภทของการเชื่อมโลหะได้

สาระส าคัญ

ในวงการอุตสาหกรรม งานเชื่อมเป็นขบวนการขึ้นรูปที่ส าคัญ และ ใช้กันอย่างกว้างขวาง โดยมี
หลักการ คือ การให้ความร้อนหรือแรงกดร่วมกันแก่บริเวณเชื่อมจนกระทั่งโลหะนั้นหลอมละลายประสานเป็น

เนื้อเดียวกัน โดยใช้เนื้อของโลหะที่จะน ามาต่อประสานกันโดยตรง หรือใช้ลวดเชื่อมเติม ลงในแนวเชื่อมก็ได้
และในการปฏิบัติงาน เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในขณะที่ท างานและจัดให้มีสภาพการท างานที่ดี เพียงเท่านี้

มิได้ช่วยให้เกิดอุบัติเหตุลดลงได้ เลย ถ้าหากไม่ได้เน้นถึงตัวผู้ปฏิบัติงานด้วย เพราะจากสถิติของบริษัทหลายๆ

แห่งจะแสดงให้เห็นว่าอันตรายที่เกิดขึ้นกับบุคคลนั้น ส่วนมากจะเกิดจากความประมาทและการละเลยที่จะ
ปฏิบัติตามกฎของความปลอดภัยของตัวผู้ปฏิบัติงานเอง ท าให้งานผลิตหยุด ชะงักแล้ว ยังจะต้องเสียค่า

รักษาพยาบาลเพิ่มอีกด้วยจึงจ าเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องป้องกันมิให้เกิดขึ้น

ล าดับขั้นการสอน

1. ขั้นน า (Motivation)

2. ขั้นสอน (Information)
3. ขั้นประกอบกิจกรรมการเรียน (Application)

4. ขั้นสรุปผล (Progress)



1. ขั้นน า (Motivation)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน


ชี้แจงการเรียนในวิชางานเชื่อมและโลหะแผ่น ฟังการชี้แจงและซัก-ถาม ในรายละเอียดในการ
เบื้องต้นเกี่ยวกับเนื้อหาวิชาที่เรียนที่ต้องเรียนใน 1 วัดผลประเมินผลทั้งทฤษฎีและปฏิบัติ ซัก-ถาม
ภาคเรียน (18 สัปดาห์)ว่าประกอบไปด้วยหน่วย เกณฑ์การประเมินผล
เรียน ทั้งหมด 9 หน่วย คือ

1. ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะแผ่น
2. กระบวรการเชื่อม
3. ต าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะรอยต่อ

4. งานเชื่อมแก๊ส
5. งานแล่นประสาน
6. งานเชื่อมไฟฟ้า
7. งานเชื่อมแก๊ส
8. ตะเข็บงานและงานบัดกรี

9. การเขียนแบบแผ่นคลี่
ในแต่ละหน่วยประกอบด้วยส่วนที่เป็นด้านความรู้
ทักษะ เจตคติและลักษณะอันพึงประสงค์ และการ

วัดผลในส่วนของการปฏิบัติ ชี้แจงเกณฑ์การวัด และ
ประเมินผล

2. ขั้นสอน (Information)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน


อธิบายสาเหตุที่จะเกิดขึ้นกับผู้ปฏิบัติงาน - ฟังการอธิบาย

อธิบายอุบัติเหตุจากสภาพแวดล้อมในการปฏิบัติงาน - ถามและตอบ
อธิบายอุบัติเหตุจากเครื่องจักร เครื่องมืออุปกรณ์ - ตอบค าถามจากภาพ
อธิบายผลกระทบที่เกิดจากอุบัติเหตุหลักการรักษา
ความปลอดภัยในงานอุตสาหกรรม
อธิบายหลักการรักษาความปลอดภัยในงาน

อุตสาหกรรม


3. ขั้นประกอบกิจกรรมการเรียน (Application)

กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน


ให้นักเรียนท าแบบทดสอบความรู้ นักเรียนท าแบบทดสอบความรู้






4. ขั้นสรุปผล (Progress)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน


น าอภิปรายสรุปสาระส าคัญที่เรียนมา นักเรียนอภิปรายและสรุปร่วมกันครู

งานที่มอบหมายหรือกิจกรรม
ก่อนเรียน

1. เช็คชื่อนักศึกษา
2. ตกลงกติกาในการเรียนวิชางานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น

3. เกณฑ์การให้คะแนน
ขณะเรียน

1. เข้าสู่บทเรียนโดยการถามตอบเกี่ยวกับความปลอดภัยในงานเชื่อม
2. บรรยายเนื้อหาและให้ศึกษา ค้นคว้า เนื้อหาที่จะต้องเรียน จากใบความรู้ที่แจกให้
3. อาจารย์และนักศึกษาช่วยกันสรุปเนื้อหา
หลังเรียน

1. ท าแบบฝึกหัด
2. เฉลยแบบฝึกหัด (เก็บคะแนน)


สื่อการเรียนการสอน

1. หนังสืองานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น
2. ใบแบบฝึกหัด
3. ใบความรู้


การประเมินผล
ก่อนเรียน

- ศึกษาใบความรู้และใบงานที่มอบหมายให้
ขณะเรียน
- สาธิต
- ถามตอบ

- ท าแบบฝึกหัด
หลังเรียน
- ตรวจความถูกต้องในการปฏิบัติงาน
- ตรวจงานเก็บคะแนน

วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่น รหัสวิชา

เบื้องต้น ใบความรู้ 2100 - 1005
เรื่อง ความปลอดภัยในงานเชื่อม สัปดาห์ที่ 1 แผ่นที่ 1

และโลหะแผ่น


หน่วยที่ 1

ความปลอดภัยในงานเชื่อมและโลหะแผ่น


ประวัติการเชื่อมโลหะ
ตามประวัติศาสตร์โลหะชนิดแรกที่มนุษย์น ามาใช้ก็ คือ ทองแดง เนื่องจากมีการขุดพบในอียิปต์ว่ามีการ
การเริ่มต้นอาร์ค การเชื่อมเดินแนว ต่อมุม ต่อตัวที ท่าราบ การเขียนแบบแผ่นคลี่ลงบนแผ่นงาน การท า
ตะเข็บ การบัดกรี การขึ้นรูปด้วยการพับ ตัด เคาะขึ้นขอบ การม้วนและ การประกอบเป็นชิ้นงาน โดยใช้

อุปกรณ์ป้องกันภัยส่วนบุคคลถูกต้องตามหลักของความปลอดภัยและอาชีวอนามัย
ใช้เครื่องมือเครื่องใช้ที่ท าด้วยทองแดงซึ่งมีอายุราว 4,000 ปี โดยมีการท าโลหะให้ติดกันด้วยการตีและการ
พับตะเข็บ ต่อมาในทศวรรษที่ 18 เริ่มมีการปฏิวัติอุตสาหกรรม แบบดั้งเดิมมาเป็นอุตสาหกรรมสมัยในปี

ค.ศ. 1801 เซอร์ ฮัมฟรี เดวี เป็นผู้ค้นพบว่าการอาร์คจะเกิดขึ้นระหว่างขั้วทั้งสองของวงจรไฟฟ้าต่อมาในปี
ค.ศ.1888 Slavianoff ชาวรัสเซีย ได้น ารวดเชื่อมเปลือยมาใช้เป็นครั้งแรก ซึ่งงานเชื่อมยังมีปัญหา
มากมาย จนมาถึงปี ค.ศ. 1921 สโตร์เมนเจอร์
ชาวอังกฤษ ได้ผลิตลวดเชื่อมหุ้มฟลั๊กซ์ที่ใช้เชื่อมได้อย่างสมบรูณ์แบบและได้มีการพัฒนามาจนถึงปัจจุบัน


ในด้านการเชื่อมแก๊สได้มีการพัฒนามาพร้อมกับการเชื่อมไฟฟ้า
กระบวนกรเชื่อมโลหะ

การเชื่อมโลหะ คือ กรรมวิธีการต่อโลหะให้ติดกัน โดยการให้ความร้อนหรือแรงกด หรือทั้งความ
ร้อนและแรงกดร่วมกันแก่บริเวณเชื่อมจนกระทั่ง
โลหะนั้นหลอมละลายประสานเป็นเนื้อเดียวกัน โดยใช้เนื้อของโลหะที่จะน ามาเชื่อมต่อประสานกันโดยตรง
หรือใช้ลวดเชื่อม เติมลงในแนวเชื่อมก็ได้ ความร้อนที่ให้แก่ชิ้นงานอาจได้จากพลังงานเคมี พลังงานไฟฟ้า

พลังงานกล พลังงานคลื่นเสียงหรือพลังงานแสงขึ้นอยู่กับวิธีการเชื่อมที่แตกต่างกันไป

การเชื่อมที่นิยมน ามาใช้กันมีดังนี้

1. การเชื่อมแบบหลอมละลาย เป็นการเชื่อมประสานโลหะให้ติดกันโดยการให้ความร้อนแก่ชิ้นงานจน
ชิ้นงานหลอมละลายประสานตัวติดเป็นชิ้นเดียวกัน ความร้อนอาจจะได้จากการอาร์คหรือกรเผาไหม้จาก
แก๊สเชื้อเพลิงกับออกซิเจน ความร้อนจากการอาร์คจะรวมถึงวิธีการ ซึ่งอิเล็กโทรดเกิดจากการอาร์คด้วย
ตัวเอง แล้วหลอมละลายเป็นแนวเชื่อมพร้อมเนื้อชิ้นงาน และรวมถึงวิธีที่อิเล็กโทรดท าให้เกิดการอาร์คเพียง
อย่างเดียวแล้วใช้ลวดเชื่อมเป็นตัวหลอมละลายเติมลงไปในแนวเชื่อม

2. การเชื่อมแบบใช้แรงกด เป็นการเชื่อมโดยใช้แรงกดดันเข้าช่วย โดยขณะที่ชิ้นงานได้รับความร้อน
เกือบหลอมละลาย หรืออยู่ในภาวะพลาสติก แล้วใช้แรงกดจนชิ้นงานประสานเป็นเนื้อเดียวกัน ซึ่งได้แก่

การเชื่อมต่อเหล็กของช่างตีมีด การเชื่อมจุด การเชื่อมตะเข็บแบบต่อเกย

วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่น รหัสวิชา

เบื้องต้น ใบความรู้ 2100 - 1005
เรื่อง ความปลอดภัยในงานเชื่อม สัปดาห์ที่ 1 แผ่นที่ 2

และโลหะแผ่น


ความปลอดภัยในงานเชื่อมแก๊ส

- ถ้าเป็นการเชื่อมในห้องสิ่งที่ต้องค านึงถึงคือ ห้องนั้นมีการระบายอากาศพอเพียงหรือไม่ถ้ามีควันที่เกิด
จากการเชื่อมมีอากาศบริสุทธ์หรือการหายใจสะดวกหรือไม่ โดยทั่วไปของพื้นที่ของห้องที่เพียงพอต่อการ
ระบายอากาศจะมีพื้นที่ 10000 ลูกบาศก์ฟุต หรือ283 ลูกบาศก์เมตร ต่อช่างเชื่อม 1 คน ในขณะเดียวกันห้อง
นั้นต้องควบคุมความสูง 16 ฟุต หรือ 4.9 เมตร

- จ าเป็นต้องมีการระบายอากาศอยู่เสมอเมื่อท าการเชื่อมโลหะบางประเภท เช่น สังกะสี ตะกั่ว
เบริลเลียม แคดเมียม ปรอท ทองแดง หรือโลหะที่ท าการเชื่อมแล้วเกิดควันพิษ ซึ่งจะ
ท าให้เกิดอันตรายต่อร่างกายได้

- การเก็บรักษาท่อแก๊ส หรือการน าท่อแก๊สมาใช้งานควรใช้โซ่คล้องแล้วยึดติดกับผนังเพื่อไม่ให้ท่อล้ม
เมื่อเกิดอุบัติเหตุขึ้น
- การเก็บรักษาท่อแก๊สและการใช้งานควรห่างจากสารติดไฟไม่น้อยกว่า 25 ฟุต หรือ 7.6 เมตร

- การเก็บรักษาท่อแก็สและท่อออกซิเจนควรที่จะแยกออกจากกัน โดยมีก าแพงกั้นกลางมีความสูงอย่าง
น้อย 5 ฟุต หรือ 1.5 เมตร
- ห้องที่ใช้ท าการเก็บแก๊ส อะเซทิลีน ต้องมีช่องระบายอากาศและที่ประตูต้องมีค าเตือนห้ามน า

เชื้อเพลิงหรือไฟเข้าใกล้
- การเคลื่อนย้ายท่อแก๊สต้องสวมฝาครอบป้องกันวาล์วเสมอเพื่อป้องกันไม่ให้วาล์วกระแทกจนแตกหรือ
บิ่น เมื่อขนส่งด้วยรถบรรทุกหรือรถเทลเลอร์
- กรณีที่ท่อแก๊สรั่ว ต้องรีบน าท่อแก๊สออกจากอาคารหรือพื้นที่ ที่ท างานไปใว้ในที่โล่งแจ้งที่อากาศ

ระบายได้ดี ในขณะเดียวกันควรน าป้ายบอกเตือนเพื่อไม่ให้ผู้อื่นสูบบุหรี่ หรือท าให้เกิดประกายไฟบริเวณที่แก๊ส
รั่วถ้าวางท่อแก๊สอะเซทิลีนในต าแหน่งแนวนอนนานๆ หรือน าท่อตั้งขึ้นแล้วใช้งานทันทีสารอะซิโตนจะเคลื่อน
ตัวออกมาจากท่อ สารอะซิโตนที่เคลื่อนตัวออกมาจากท่อจะท าให้เปลวไฟมีอุณหภูมิต่ ากว่าปกติและท าความ

เสียหายต่อมาตรวัดความดัน ( Regulator ) หรือบริเวณลิ้นเปิดปิด ( Valve ) ของกระบอกเชื่อม( Torch )
ถ้าการเคลื่อนย้ายจ าเป็นต้องวางท่อในลักษณะแนวนอน เมื่อจะใช้งานควรน าตั้งขึ้นและมีระยะเวลาเพื่อให้
สารอะซิโตนเข้าที่หรือจัดระเบียบตัวเองระยะเวลาหนึ่ง จึงจะใช้งานได้อย่างปลอดภัย
- ก่อนท าการเชื่อมต้องสังเกตพื้นที่เสียก่อนว่ามีถังแก๊สถังสี หรือกาน้ ามันอยู่ในบริเวณพื้นที่เชื่อมหรือไม่

เพราะถ้ามีประกายไฟอาจกระเด็นไปถูกท าให้น้ ามันหรือแก๊สลุกติดไฟได้
- ภายในโรงงานต้องมีอุปกรณ์ดับเพลิง สามารถที่จะหยิบได้ง่ายเมื่อเกิดเพลิงไหม้และควรติดตั้งไว้สูง
จากพื้นที่ประมาณ 1- 1.5 เมตร

- การใช้อุปกรณ์ดับเพลิงนั้นควรใช้สลักบริเวณไกล ใช้มือเหนี่ยวไกพร้อมทั้งพ้นน้ ายาดับเพลิงไปที่วัสดุที่
ก าลังลุกไหม้ ไม่ใช่พ่นไปที่เปลวไฟ
- ช่างเชื่อมที่จะท าการเชื่อมควรที่จะท าการพึงสังวรอยู่ตลอดเวลาว่าชุดปฏิบัติงานที่ท าการสวมใส่อยู่นั้น

จะต้องไม่เปื้อนน้ ามันเพราะถ้าเปื้อนน้ ามันจะมีโอกาสติดไฟมากกว่าชุดที่สะอาด

วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่น รหัสวิชา

เบื้องต้น ใบความรู้ 2100 - 1005
เรื่อง ความปลอดภัยในงานเชื่อม สัปดาห์ที่ 1 แผ่นที่ 3

และโลหะแผ่น

- อย่าท าการเชื่อมใกล้ถังแก๊ส เพราะความร้อนจากการเชื่อมจะท าให้แก๊สที่อยู่ภายในถังเกิดการ

ขยายตัว และอาจเกิดการระเบิดได้

- อย่าหยอกล้อกันขณะที่ท าการเชื่อม หรือน าเปลวไฟหรือน าเปลวไฟมาหยอกล้อกัน เพราะอาจเกิด
อันตรายได้เมื่อไม่สามารถควบคุมเปลวไฟได้

- อย่าน าแก๊สอะเซทิลีนไปใช้โดยที่ไม่มีมาตรวัดความดันและคอยตรวจสอบความดันขณะใช้งาน

- ควรใส่แว่นตากรองแสงขณะที่ท าการเชื่อมและไม่ควรใช้สายแก๊สพาดไหล่เพราะถ้ามีแก๊สรั่วอาจ

ถูกไฟไหม้ได้

- ไม่ควรมุดเข้าไปเชื่อมท่อที่มีพื้นที่แคบๆ เพราะจะหนีออกมาได้ช้า หรือออกมาไม่ได้เลยในกรณีที่

เกิดไฟไหม้

ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้า
ในงานเชื่อมไฟฟ้าเป็นงานเชื่อมที่ต้องมีความระมัดระวังอย่างมากเพราะว่าเป็นงานเชื่อมที่มีกระแสไฟฟ้า
เข้ามาเกี่ยวข้องกันด้วย จะท าให้เกิดเป็นอันตรายได้ถ้าผู้ที่ปฏิบัติงานขาดความระมัดระวังและไม่มีการศึกษา
เกี่ยวกับข้อมูลในการใช้เครื่องมาก่อนก่ออาจท าให้เกิดอันตรายขึ้นเช่นกัน

อันตรายที่เกิดจากการเชื่อมไฟฟ้า
การปฏิบัติงานเชื่อมผู้ปฏิบัติงานอาจได้รับอันตรายได้ผู้ที่ปฏิบัติงานจะต้องระมัดระวังไม่ให้อุบัติเหตุเกิดขึ้น
ฉะนั้นช่างเชื่อมจะต้องศึกษาและสังเกตวิธีการป้องกันจากผู้รู้ คู่มือ หรือหน่วยงานป้องกันอุบัติภัย ผู้ร่วมงาน
ในหน่วยงานจะต้องมีความจะต้องมีความเข้าใจเกี่ยวกับการป้องกันอุบัติเหตุ โดยจะต้องมีความพร้อมที่จะ

แก้ไขเหตุการณ์ที่อาจเกิดขึ้นได้อย่างทันท่วงที และถ้าอุบัติเหตุขึ้นก็ต้องสามารถท าการปฐมพยาบาลเบื้องต้น
ผู้ที่ได้รับบาดเจ็บได้
อันตรายที่เกิดจากกระแสไฟฟ้าท าให้ผู้ที่ได้รับบาดเจ็บเกิดอาการ ช๊อกและมีอันตรายถึงชีวิตได้รังสี
จากการอาร์คท าให้ผิวไหม้ได้ และท าให้มีการระคายเคืองต่อร่างกายและดวงตา เม็ดโลหะที่มีความร้อนท าให้
ผิวหนังพุพอง ละอองน้ าและควันไฟท าให้ไม่สบายเนื่องจากระบบหายใจเป็นหวัดและเป็นอันตรายจากแก๊สพิษ

ฉะนั้นผู้ที่ท างานเป็นช่างเชื่อม
โดยจะต้องศึกษาและท าความเข้าใจเกี่ยวกับข้อควรระวัง ตลอดจนค าแนะน าต่างๆ ที่เกี่ยวข้องในการ
ปฏิบัติงานการใช้เครื่องเชื่อมรวมทั้งการใช้เครื่องมือประกอบอื่นๆ

วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่น รหัสวิชา

เบื้องต้น ใบความรู้ 2100 - 1005
เรื่อง ความปลอดภัยในงานเชื่อม สัปดาห์ที่ 1 แผ่นที่ 4

และโลหะแผ่น



ความปลอดภัยในงานโลหะแผ่น
- การเคลื่อนย้ายโลหะแผ่นบางจะต้องสวมถุงมือทุกครั้ง มิฉะนั้นขอบของโลหะแผ่นอาจบาดมือ
- การเคลื่อนย้ายโลหะแผ่นควรยกในแนวตั้ง เพราะถ้ายกในแนวนอนโลหะจะห้อยตัวลงและต้องใช้พื้นที่ใน
การเคลื่อนย้ายกว้าง

- ในการใช้เครื่องพับต้องแน่ใจว่าไม่มีผู้อยู่ในรัศมีการเคลื่อนไหวของชิ้นส่วนของเครื่องจักร
- ไม่ควรใช้กรรไกรมือตัดงานโลหะแผ่นที่มีความหนามาก เพราะการใช้แรงบีบจากมือมากจะท าให้ความ

ปลอดภัยลดลง
- ไม่ควรน าบรรทัดเหล็กไปใช้งัดอุปกรณ์อื่น เช่น กระป๋องสี

- ไม่ควรใช้เหล็กถ่ายแบบแทนเหล็กน าศูนย์
- ไม่ควรใช้กรรไกรตัดลวดหรือแผ่นโลหะที่แข็งเกินไป
- อย่าใช้กรรไกรเคาะ หรือตีแผ่นโลหะ ขณะตัดแล้วเกิดรอยเยิน ควรเปลี่ยนมาใช้ค้อนแทน
- เหล็กขีดทื่อไม่ควรเจียระไน เพราะความแข็งที่ชุบไว้จะหมดไป ควรลับให้แหลมคมดังเดิมด้วยหินลับ

- แผ่นโลหะจะมีรอยเยิน ครีบ และความคมอันเกิดจากการตัด ควรใช้ตะไปแต่งลบคม


สรุป
ในการปฏิบัติงานเชื่อมไฟฟ้าหรืองานเชื่อมแก๊สทุกครั้ง ผู้ปฏิบัติงานจะต้องมีการตรวจเช็คอุปกรณ์ป้องกัน

อันตรายจากการเชื่อมทุกครั้ง ไม้ว่าจะเป็นอุปกรณ์ที่ติดมากับตัวเครื่อง หรืออุปกรณ์ป้องกันความปลอดส่วน
บุคคลต่างๆ ที่จะต้องน ามาใช้ว่ามีอยู่ครบหรือไม่ และจะต้องท าการตรวจสอบสภาพของเครื่องเชื่อมทุกครั้งว่า
อยู่ในสภาพที่พร้อมที่จะใช้งานหรือไม่ ถ้ามีการช ารุดเกิดขึ้นก็ไม่ควรที่จะน ามาใช้งาน และควรน าไปซ่อมแซม

ทันที และควรปฏิบัติงานเชื่อมตามข้อปฏิบัติของครูผู้สอนอย่างเคร่งครัด และจะต้องมีการดูแลของผู้ควบคุม
การปฏิบัติงานอย่างใกล้ชิดเพื่อป้องกันอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้นได้

วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น จ านวน 20 นาที

เรื่อง ความปลอดภัยในงานเชื่อมและ แบบประเมินผลการเรียน
โลหะแผ่น แผ่นที่ 1


ค าสั่ง ตอนที่ 1 ให้นักเรียนจับคู่รูปภาพกับข้อความที่เหมาะสมดังต่อไปนี้

1.


ส่วนที่เคลื่อนไหวได้อาจท้าให้ได้รับบาดเจ็บ







2.


อย่าเชื่อมงานกลางสายฝนหรือบนพื้นที่นองน้้า

เพราะกระแสไฟฟ้าอาจลัดวงจรเป็นอันตราย

กับผู้เชื่อมได้

3.



ไม่ควรใช้กรรไกรตัดลวดหรือแผ่นโลหะที่แข็ง


เกินไป


4.





ควรใส่แว่นตากรองแสงขณะท้าการเชื่อม



5.





การเคลื่อนย้ายโลหะแผ่นบางจะต้องสวมถุงมือ


ทุกครั้ง

วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น จ านวน 20 นาที

เรื่อง ความปลอดภัยในงานเชื่อมและ แบบประเมินผลการเรียนรู้
โลหะแผ่น แผ่นที่ 2



ตอนที่ 2 ค าชี้แจง ท าเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ถูกต้อง และเครื่องหมาย


_______ 1. เมื่อต้องการซ่อมเครื่องเชื่อมไฟฟ้า ควรให้เครื่องหยุดท างานก่อน
_______ 2. การท างานเชื่อมในห้องเล็กๆ ในถ้ า ในท่อ ในบ่อ หรือถัง ควรมีอากาศถ่ายเทได้ตลอดเวลา
_______ 3. ในการเปลี่ยนลวดใหม่ สามารถใช้มือเปล่าจับลวดใส่หัวจับได้เลย

_______ 4. ขณะท าการเชื่อมไฟฟ้า ผู้เชื่อมไม่จ าเป็นต้องถอดเครื่องประดับ เช่น แหวน นาฬิกา เป็นต้น ออก
_______ 5. การเชื่อมในสถานที่สูงๆ ควรใช้เข็มขัดนิรภัยช่วยทุกครั้ง
_______ 6. การเคลื่อนย้ายโลหะแผ่นบางไม่จ าเป็นต้องสวมถุงมือทุกครั้ง
_______ 7. ในการใช้เครื่องพับต้องแต่ใจว่าไม่มีผู้อื่นอยู่ในรัศมีการเคลื่อนไหวของชิ้นส่วนของเครื่องจักร
_______ 8. การตัดโลหะแผ่นที่มีความหนามากควรจะน ากรรไกรมือมาตัด เนื่องจากมีแรงบีบจากมือมาก

_______ 6. เหล็กถ่ายแบบสามารถท าหน้าที่แทนเหล็กน าศูนย์ได้
_______ 7. ขณะตัดโลหะแผ่นแล้วเกิดรอยเยิน ควรใช้ค้อนทุบหรือใช้กรรไกรเคาะก็ได้

วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น จ านวน 20 นาที
เฉลยแบบประเมินผลการเรียน
เรื่อง ความปลอดภัยในงานเชื่อม แผ่นที่ 1


ค าสั่ง ตอนที่ 3 ให้นักเรียนจับคู่รูปภาพกับข้อความที่เหมาะสมดังต่อไปนี้

1.




ส่วนที่เคลื่อนไหวได้อาจท้าให้ได้รับบาดเจ็บ





2.

อย่าเชื่อมงานกลางสายฝนหรือบนพื้นที่นองน้้า

เพราะกระแสไฟฟ้าอาจลัดวงจรเป็นอันตราย

กับผู้เชื่อมได้

3.


ไม่ควรใช้กรรไกรตัดลวดหรือแผ่นโลหะที่แข็ง


เกินไป



4.



ควรใส่แว่นตากรองแสงขณะท้าการเชื่อม




5.

การเคลื่อนย้ายโลหะแผ่นบางจะต้องสวมถุง


มือทุกครั้ง

วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น จ านวน 20 นาที
เฉลยแบบประเมิน
เรื่อง ความปลอดภัยในงานเชื่อม แผ่นที่ 2


ตอนที่ 2 ค าชี้แจง ท าเครื่องหมาย หน้าข้อความที่ถูกต้อง และเครื่องหมาย


1. เมื่อต้องการซ่อมเครื่องเชื่อมไฟฟ้า ควรให้เครื่องหยุดท างานก่อน

2. การท างานเชื่อมในห้องเล็กๆ ในถ้ า ในท่อ ในบ่อ หรือถัง ควรมีอากาศถ่ายเทได้ตลอดเวลา

3. ในการเปลี่ยนลวดใหม่ สามารถใช้มือเปล่าจับลวดใส่หัวจับได้เลย
4. ขณะท าการเชื่อมไฟฟ้า ผู้เชื่อมไม่จ าเป็นต้องถอดเครื่องประดับ เช่น แหวน นาฬิกา เป็นต้น ออก
5. การเชื่อมในสถานที่สูงๆ ควรใช้เข็มขัดนิรภัยช่วยทุกครั้ง

6. การเคลื่อนย้ายโลหะแผ่นบางไม่จ าเป็นต้องสวมถุงมือทุกครั้ง

7. ในการใช้เครื่องพับต้องแน่ใจว่าไม่มีผู้อื่นอยู่ในรัศมีการเคลื่อนไหวของชิ้นส่วนของเครื่องจักร
8. การตัดโลหะแผ่นที่มีความหนามากควรจะน ากรรไกรมือมาตัด เนื่องจากมีแรงบีบจากมือมาก
9. เหล็กถ่ายแบบสามารถท าหน้าที่แทนเหล็กน าศูนย์ได้

10. ขณะตัดโลหะแผ่นแล้วเกิดรอยเยิน ควรใช้ค้อนทุบหรือใช้กรรไกรเคาะก็ได้

กระบวนการเชื่อม
แผนการสอนหน่วยที่ 2

แผนการสอนหน่วยที่ 2


วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น รหัส 2100 – 1005 สัปดาห์ที่ 1

ชื่อหน่วย กระบวนการเชื่อม รายการที่สอน จ านวน 2 ชั่วโมง
ผู้สอน นายขันติ สุมังสะ


หัวข้อเรื่องและงาน
1. หลักการเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดหุ้มฟลักซ์

2. เครื่องเชื่อมตามลักษณะพื้นฐาน
3. เครื่องเชื่อมไฟฟ้า


สมรรถนะรายวิชา
1. บอกกรรมวิธีการเชื่อมไฟฟ้าและการเชื่อมแก๊สได้ถูกต้อง
2. อธิบายหลักการเชื่อมไฟฟ้าได้ถูกต้อง
3. อธิบายถึงหลักการเชื่อมแก๊สได้ถูกต้อง


สาระส าคัญ
การเชื่อมโลหะด้วยไฟฟ้ามีมานานแล้ว โดยใช้ส าหรับเชื่อมซ่อมแซมชิ้นส่วนโลหะที่ช ารุดหรือประกอบ

ชิ้นส่วนเข้าด้วยกัน ซึ่งในระยะแรกนั้นคุณภาพแนวเชื่อมยังไม่ดีนัก ปัจจุบันเทคโนโลยีการเชื่อมได้ก้าวหน้าไป
มาก มีการปรับปรุงทั้งด้านกลวิธีการเชื่อมและคุณภาพของรอยเชื่อม นอกจากนั้นยังมีการคิดค้นขบวนการ
เชื่อมไฟฟ้าที่แปลกใหม่อีกมากมาย อาทิเช่น การเชื่อมแบบมิก การเชื่อมแบบทิก การเชื่อมแบบใต้ฟลักซ์ การ
เชื่อมแบบพลาสมา และอื่นๆ

ล าดับขั้นการสอน


1. ขั้นน า (Motivation)

2. ขั้นสอน (Information)
3. ขั้นประกอบกิจกรรมการเรียน (Application)

4. ขั้นสรุปผล (Progress)



1. ขั้นน า (Motivation)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน

ขบวนการเชื่อมไฟฟ้าที่จะกล่าวถึงคือ การ ฟังการชี้แจงและซัก-ถาม ในรายละเอียดในการวัดผล

เชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดเชื่อมมีสารพอกหุ้ม หรือเรียกว่า ประเมินผลทั้งทฤษฎีและปฏิบัติ ซัก-ถาม เกณฑ์การ
การเชื่อมด้วยธูปเชื่อม ซึ่งเป็นขบวนการเชื่อมที่ใช้กัน ประเมินผล
อย่างแพร่หลาย เนื่องจากต้นทุนต่ า งานที่เชื่อมด้วย
ขบวนการนี้ ได้แก่ ท่อส่งแก๊ส ท่อส่งน้ ามัน งาน

โครงสร้าง งานช่างกลเกษตร และอื่นๆ

2. ขั้นสอน (Information)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน


อธิบายกระบานการเชื่อม - ฟังการอธิบาย

อธิบายหลักการเชื่อมด้วยลวดไฟฟ้าหุ้มฟลักซ์ - ถามและตอบ
อธิบายชนิดและประเภทของเครื่องเชื่อม - ตอบค าถามจากภาพ
อธิบายอุปกรณ์ในการเชื่อม
ความปลอดภัยในงานเชื่อมไฟฟ้า

อธิบายหลักการปฏิบัติในงานเชื่อมไฟฟ้า


3. ขั้นประกอบกิจกรรมการเรียน (Application)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน


ให้นักเรียนท าแบบทดสอบความรู้ นักเรียนท าแบบทดสอบความรู้

ให้นักเรียนปฏิบัติงานตามงานใบงาน นักเรียนปฏิบัติงานตามงานใบงาน


4. ขั้นสรุปผล (Progress)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน


น าอภิปรายสรุปสาระส าคัญที่เรียนมา นักเรียนอภิปรายและสรุปร่วมกันครู

งานที่มอบหมายหรือกิจกรรม
ก่อนเรียน

1. เช็คชื่อนักศึกษา
2. ตกลงกติกาในการเรียนวิชางานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น
3. เกณฑ์การให้คะแนน
ขณะเรียน

1. เข้าสู่บทเรียนโดยการถามตอบเกี่ยวกับกระบวนการเชื่อม
2. บรรยายเนื้อหาและให้ศึกษา ค้นคว้า เนื้อหาที่จะต้องเรียน จากหนังสือ
3. อาจารย์และนักศึกษาช่วยกันสรุปเนื้อหา
หลังเรียน

1. ท าแบบฝึกหัด
2. เฉลยแบบฝึกหัด (เก็บคะแนน)

สื่อการเรียนการสอน

1. หนังสืองานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น
2. ใบแบบฝึกหัด
3. ใบความรู้

4. ใบงาน
การประเมินผล
ก่อนเรียน
- ศึกษาใบความรู้และใบงานที่มอบหมายให้
ขณะเรียน

- ถามตอบ
- ท าแบบฝึกหัด
หลังเรียน

- ตรวจความถูกต้องในการปฏิบัติงาน
- ตรวจงานเก็บคะแนน

รหัสวิชา
วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น ใบเนื้อหา
2100 - 1005

เรื่อง กระบวนการเชื่อม สัปดาห์ที่ 1 แผ่นที่ 1


หน่วยที่ 2
กระบวนการเชื่อม


หลักการเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดหุ้มฟลักซ์
หลักการเชื่อมอาร์กโลหะด้วยมือ
การเชื่อมโลหะด้วยไฟฟ้ามีมานานแล้ว โดยใช้สาหรับเชื่อมซ่อมแซมชิ้นส่วนโลหะ ที่ช ารุดหรือประกอบ

ชิ้นส่วนเข้าด้วยกัน ซึ่งในระยะแรกนั้นคุณภาพแนวเชื่อมยังไม่ดีนัก ปัจจุบันเทคโนโลยีการเชื่อมได้ก้าวหน้าไป
อีกมาก มีการปรับปรุงทั้งด้านกลวิธีการเชื่อม และคุณภาพของแนวเชื่อมนอกจากนั้นยังมีการคิดค้น
กระบวนการเชื่อมไฟฟ้าที่แปลกใหม่อีกมากมาย อาทิเช่น การเชื่อมแบบมิก (MIG) การเชื่อมแบบทิก(TIG) การ
เชื่อมแบบใต้ฟลักซ์ (SAW) การเชื่อมแบบพลาสม่า(PAW) และอื่น ๆกระบวนการเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดเชื่อม

หุ้มฟลักซ์ เป็นการเชื่อมด้วยการอาร์คชนิดหนึ่ง ซึ่งได้รับความร้อนจากการอาร์คของลวดเชื่อมกับชิ้นงาน
ในขณะเดี่ยวกันลวดเชื่อมจะถูกหลอมละลายลงในแนวเชื่อมด้วยกระบวนการเชื่อมไฟฟ้าด้วยลวดเชื่อมหุ้ม
ฟลักซ์สามารถน าไปเชื่อมโลหะทุกชนิดซึ่งมีความหนาตั้งแต่เบอร์ 16 แต่ถ้าความหนาเกิน 6 ม.ม จ าเป็นต้อง
บากหน้างาน

การเชื่อมอาร์กโลหะด้วยมือ ด้วยลวดเชื่อมหุ้มฟลักซ์ คือ กระบวนการต่อโลหะให้ติดกันโดยใช้ความร้อน ที่
เกิดจากการอาร์กระหว่างลวดเชื่อมหุ้มฟลักซ์ (Electrode) กับชิ้นงาน ซึ่งความร้อนที่เกิดขึ้นที่ปลายลวดเชื่อม
มีอุณหภูมิประมาณ 5,000 – 6,000 องศาเซลเซียส เพื่อหลอมละลายโลหะให้ติดกัน โดยแกนของลวดเชื่อมท า

หน้าที่เป็นตัวนาไฟฟ้า และเป็นโลหะเติมลงในแนวเชื่อมส่วนฟลักซ์ที่หุ้มลวดเชื่อมจะได้รับความร้อนและหลอม
ละลายปกคลุมแนวเชื่อมเอาไว้ เพื่อป้องกันอากาศภายนอกเข้าท าปฏิกิริยากับแนวเชื่อม พร้อมทั้งช่วยลดอัตรา
การเย็นตัวของแนวเชื่อม เมื่อเย็นตัวฟลักซ์จะแข็ง และเปราะเหมือนแก้วเรียกว่า สแลค (slag)
กระบวนการเชื่อมอาร์กโลหะด้วยมือที่จะกล่าวถึงต่อไปนี้คือ การเชื่อม อาร์กโลหะด้วยมือด้วยลวดเชื่อม
หุ้มฟลักซ์ (SHIELDED METAL ARC WELDING) หรือที่เรียกว่าการเชื่อมด้วยธูปเชื่อม ซึ่งเป็นกระบวนการ

เชื่อมที่ใช้กันอย่างแพร่หลายเนื่องจากต้นทุนต่ า งานที่เชื่อมด้วยกระบวนการนี้ได้แก่ท่อส่งแก๊สท่อส่งน้ามัน งาน
โครงสร้าง งานช่างกลเกษตร และงานอื่น ๆ อีก


ข้อดีของการเชื่อมอาร์กโลหะด้วยมือ
1. สามารถป้องกันการรั่วไหลของแก๊ส,น้ามัน ของเหลวและอากาศได้ดี
2. งานมีคุณภาพสูงคงทนและสวยงาม

3. โครงสร้างของงานที่ไม่ยุ่งยาก
4. ลดเสียงดังขณะทางาน
5. ลดขั้นตอนการทางาน
6. ค่าใช้จ่ายในการปฏิบัติงานและเตรียมการค่อนข้างต่ า

รหัสวิชา
วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น ใบเนื้อหา
2100 - 1005

เรื่อง กระบวนการเชื่อม สัปดาห์ที่ 1 แผ่นที่ 2


ข้อเสียของการเชื่อมอาร์กโลหะด้วยมือ
1. ชิ้นส่วนของงานเชื่อมมีความไวต่อการเกิดความเค้นเฉพาะที่
2. การควบคุมคุณภาพจะต้องตรวจสอบทุกขั้นตอน

3. ทาให้เกิดความเค้นตกค้างอยู่ในวัสดุงานเชื่อม
4. ทาให้คุณสมบัติของโลหะงานเชื่อมเปลี่ยนแปลง
5. งานบิดตัวและหดตัว


เครื่องเชื่อมที่ใช้งานเชื่อมในปัจจุบันมีหลากหลายชนิด
ด้วยกัน แต่ละชนิดมีประสิทธิภาพในการใช้งานต่างกันดังนั้นผู้ใช้จ าเป็นต้องมีความรู้ทางด้านเทคนิคพอสมควร
จึงจะสามารถเลือกเครื่องเชื่อมได้ให้เหมาะสมกับงานมากที่สุด


ลักษณะของเครื่องเชื่อมทั่วไปมีดังนี้

1.กระแสไฟเชื่อมที่ใช้จะสูง แต่แรงเชื่อมไฟฟ้าจะต่ า
2.ขนาดของแรงคลื่นไฟฟ้าจะอยู่ระหว่าง 50-80 โวลต์
3.สามารถควบคุมขนาดของกระแสไฟเชื่อมได้


การแบ่งเครื่องเชื่อมตามลักษณะพื้นฐานแบ่งได้ 2 ชนิด
1.เครื่องเชื่อมชนิดแรงเคลื่อนคงที่
เป็นเครื่องเชื่อมที่ให้แรงเคลื่อนเรียบ ซึ่งแรงเคลื่อนไฟฟ้าจะ เปลี่ยนแปลงตามขนาดของกระแสไฟฟ้า
สามารถใช้เครื่องเชื่อมแบบอัตโนมัติและกึ่งอัตโนมัติและจะผลิตเฉพาะกระแสตรง

2.แรงเคลื่อนชนิดกระแสไฟคงที่
เครื่องเชื่อมชนิดนี้เหมาะส าหรับกระบวนการเชื่อมธรรมดาด้วยลวดเชื่อม หรือเรียกว่า การเชื่อมไฟฟ้า
การเชื่อมทิก ใช้ส าหรับการเชื่อมคาร์บอนอาร์คหรือการเซาะร่อง เครื่องเชื่อมชนิดนี้จะให้แรงเคลื่อนทางออก

สูงสุดขณะไม่มีโหลด หรือที่กระแสไฟไหลเป็นศูนย์

เครื่องเชื่อมไฟฟ้า

เครื่องเชื่อมไฟฟ้าเป็นอุปกรณ์ที่ส าคัญ ซึ่งมีหน้าที่เป็นก าเนิดพลังงาน โดยการผลิตกระแสไฟฟ้า และแรง
เคลื่อนที่มาไฟฟ้าคงที่ และเพียงพอที่จะท าการอาร์คให้ชิ้นงานหลอมละลายได้ เครื่องเชื่อมแบ่งตามลักษณะ
ของต้นก าลังผลิตกระแสไฟฟ้าออกมา ทั้งชนิดแรงเคลื่อนคงที่และกระแสคงที่ ซึ่งพิจารณาตามลักษณะของ
ก าลังการผลิตสามารถแบ่งได้ดังนี้

รหัสวิชา
วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น ใบเนื้อหา
2100 - 1005

เรื่อง กระบวนการเชื่อม สัปดาห์ที่ 1 แผ่นที่ 3


1.ชนิดหม้อแปลงไฟฟ้า
เป็นเครื่องที่มีหม้อแปลงไฟฟ้าเป็นส่วนประกอบส าคัญนิยมใช้กันมากเนื่องจากราคาถูกเครื่องเชื่อมชนิด
นี้จะผลิตเฉพาะกระแสไฟสลับเท่านั้น


















รูปที่ 2.1 แสดงเครื่องเชื่อมกระแสสลับ


2.เครื่องเชื่อมชนิดผสมหม้อแปลง-เรียงกระแส
เป็นเครื่องแบบหม้อแปลงจะผลิตเฉพาะกระแสไฟสลับจึงเหมาะกับลวดเชื่อมบางชนิดเท่านั้น แต่ไม่
เหมาะกับลวดเชื่อมอีกหลายชนิด






















รูปที่ 2.2 แสดงเครื่องเชื่อมชนิดผสมหม้อแปลง-เรียงกระแส

2.1ชนิดกระแสตรงลวดเชื่อมต่อขั้วลบ วงจรเชื่อมแบบdcenนี้อิเล็กตรอนจะไหลจากขั้วลบของเครื่อง

เชื่อมและไหลข้ามไปยังปลายลวด
2.2ชนิดกระแสตรงลวดเชื่อมต่อขั้วบวกวงจรเชื่อมDCEPอิเล็กตรอนจะไหลจากขั้วลบของเครื่องเชื่อมไป
ยังชิ้นงานและไหลข้ามชิ้นงานไปยังปลายลวดเชื่อม

รหัสวิชา
วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น ใบเนื้อหา
2100 - 1005

เรื่อง กระบวนการเชื่อม สัปดาห์ที่ 1 แผ่นที่ 4


3.เครื่องเชื่อมแบบอินเวอร์เตอร์
เครื่องเชื่อมชนิดนี้จะมีขนาดเล็ก น้ าหนักเบา เหมาะส าหรับงานที่ต้องย้ายเคลื่อนที่บ่อยๆมีประสิทธิภาพ
ของพลังงานสูงเนื่องจากศูนย์เสียพลังงานน้อยมากหลักการท างานคือจะแปลงกระแสไฟฟ้ากระแสสลับให้เป็น

กระแสตรงเครื่องเชื่อมมีทั้งกระแสตรงและกระแสสลับ




















รูปที่ 2.3 แสดงเครื่องเชื่อมแบบอินเวอร์เตอร์


4.เครื่องเชื่อมชนิดเจเนอร์เรเตอร์
เป็นเครื่องเชื่อมที่ภายในประกอบด้วยมอเตอร์และเจเนอร์เรเตอร์ โดยการจ่ายไฟฟ้าให้กับมอเตอร์และ
เอามอเตอร์ไปปั่นเจเนอร์เรเตอร์ ให้ผลิตกระแสไฟฟ้าออกมาเพื่อใช้ในการเชื่อม ที่ใช้งานทั่วไปจะมีหลายหัว
จ่ายคือเชื่อมหลายจุดได้พร้อมกัน ส าหรับโรงงานทั่วไป นิยมใช้แบบที่ติดตั้งอยู่กับที่ และใช้เฉพาะไฟฟ้าเท่านั้น
ส่วนงานภาคสนามจะใช้แบบที่ใช้ได้ทั้งไฟฟ้าและเครื่องยนต์ (ใช้น้ ามันเป็นเชื้อเพลิง) เนื่องจากอาจอยู่ไกลจาก

แหล่งจ่ายไฟฟ้า มากเกินไป ที่พบเห็นกันทั่วไปคือเครื่องเชื่อมที่ใช้ในการสร้างถนน , สะพาน ฯลฯ

















รูปที่ 2.4 แสดงเครื่องเชื่อมชนิดเจเนอร์เรเตอร์

รหัสวิชา
วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น ใบเนื้อหา
2100 - 1005

เรื่อง กระบวนการเชื่อม สัปดาห์ที่ 1 แผ่นที่ 5


กระบวนการเชื่อมโลหะด้วยแก๊ส (Oxy-AcctyleneWelding; OAN)
เป็นกระบวนการเชื่อมโลหะด้วยความร้อนจากแก๊สเชื้อเพลิง จนเกิดเป็นบ่อหลอมละลายจากนั้นเติมลวด
เชื่อมเปลือย ลงในบ่อหลอมละลายให้เต็มต่อกันจนเป็นแนวเชื่อม โดยก๊าซที่น ามาใช้คือก๊าซอะเซทิลีน และก๊าซ

ออกซิเจนท าให้โลหะงานหลอมละลายติดกัน ในการหลอมละลายติดกันของโลหะนั้นจะเติมโลหะหรือให้โลหะ
หลอมละลายติดกันเองได้แก๊สที่ใช้ในการเชื่อมประกอบด้วยออกซิเจน (O2) และแก๊สอะเซทิลีน (C2 H2) หรือ
บางครั้งเรียกการเชื่อมนี้ว่า ออกซี-อะเซทิลีน (Oxyacetylene Welding: OAW) แก๊สเชื้อเพลิงที่สามารถใช้ใน
กระบวนการเชื่อมแก๊สนั้นมีหลายชนิด เช่น แก๊สอะเซทิลีน แก๊สโปรเพน แก๊สไฮโดรเจน เป็นต้น แก๊สอะเซทิลีน

นิยมน ามาใช้งานมาก เพราะว่าให้ปริมาณความร้อนสูงถึง 3,480 องศาเซลเซียส และลวดเชื่อมที่ใช้เติมมีความ
ยาว 90 มม. โต 1.6-9.5 มม. ซึ่งเป็นโลหะชนิดเดียวกันกับโลหะงานที่จะท าการเชื่อม ในการผสมระหว่าง
ออกซิเจน กับ แก๊สอะเซทิลีนในอัตราส่วนต่าง ๆ จะได้ชนิดของเปลวไฟเชื่อมแก๊สมี 3 ชนิด และเปลวไฟทั%ง
3 ชนิดนี้จะให้ความร้อนต่างกันคือ

1. เปลวคาร์บูไรซิง (Carburizing Flame ) ให้ความร้อนประมาณ 3,150 องศาเซลเซียส
2. เปลวกลาง (Neutral Flame )ให้ความร้อนประมาณ 3,315 องศาเซลเซียส
3. เปลวออกซิไดซิ_ง (Oxidizing Frame )ให้ความร้อนประมาณ 3,480 องศาเซลเซียส


วงจรกระบวนการเชื่อมแก๊สและเครื่องมืออุปกรณ์ที่ใช้




























รูปที่ 2.5 แสดงลักษณะวงจรกระบวนการเชื่อมแก๊สและเครื่องมืออุปกรณ์ที่ใช้

วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น จ านวน 20 นาที
แบบประเมินผลการเรียน
เรื่อง กระบวนการเชื่อม แผ่นที่ 1


ตอนที่ 1 ค าชี้แจง จงวงกลมค าตอบที่ถูกต้องที่สุด
1. การเชื่อมแก๊ส หมายถึงการเผาไหม้ของอะไร
ก. แก๊สไฮโดรเจนกับออกซิเจ ข. แก๊สบิวเทนกับออกซิเจน

ค. แก๊สอะเซทิลีนกับออกซิเจน ง. น ้ามันเบนซินกับออกซิเจน
2. การตรวจหารอยรั่วของอุปกรณ์เชื่อมแก๊สควรใช้อะไร
ก. น ้าสบู่ ข. น ้ามัน

ค. เปลวไฟ ง. จมูกดมกลิ่น
3. แก๊สอะเซทิลีนมีสูตรทางเคมีคือ?
ก. CO ข. C2H2
ค. CH2 ง. CO4
4. ถังบรรจุแก๊สอะเซทิลีนโดยทั่วไปจะทาสีอะไร

ก. เขียว ข. น ้าตาล
ค. แดง ง. เหลือง
5. กระบวนการเชื่อมใดที่ใช้เครื่องมือชนิดแรงเคลื่อนที่คงที่

ก. เชื่อมไฟฟาดวยลวดเชื่อมหุมฟลักซ ข. เชื่อมตัด
ค. ทิก ง. มิก
6. กระบวนการเชื่อมทิกใชเครื่องมือชนิดใด
ก. แรงเคลื่อนต่้า ข. แรงเคลื่อนคงที่

ค. กระแสไฟต่้า ง. กระแสไฟคงที่
7. กระบวนการเชื่อมทิกขณะวงจรเปด มีแรงเคลื่อนกี่โวลต
ก. 20 – 40 โวลต ข. 30 – 50 โวลต
ค. 60 – 80 โวลต ง. 70 – 90 โวลต

8. เครื่องเชื่อมชนิดใดที่มีน ้าหนักเคลื่อนยายสะดวก
ก. อินเวอรเตอร ข. หมอแปลง-เรียงกระแส
ค. หมอแปลงไฟฟา ง. เจนเนอเรเตอร
9. อุปกรณ์ที่ใช้ส้าหรับคีบลวดเชื่อมเรียกว่าอะไร

ก. คีมหนีบลวดเชื่อม ข. คีมปากร่อง
ค. หัวคีมลวดเชื่อม ง. หัวจับลวดเชื่อม
9. ชุดปองกันอันตรายไมควรท้าจากวัสดุชนิดใด

ก. ขนสัตว ข. หนัง
ค. ไนลอน ง. ผาฝาย
10. สายเชื่อมนิยมท้าจากโลหะชนิดใด
ก. ทองเหลือง ข. ทองแดง
ค. อะลูมิเนียม ง. สเตนเลส

วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น จ านวน 20 นาที
เฉลยแบบประเมินผลการเรียน
เรื่อง ความปลอดภัยในงานเชื่อม แผ่นที่ 1


ตอนที่ 1 ค าชี้แจง จงวงกลมค าตอบที่ถูกต้องที่สุด
1. การเชื่อมแก๊ส หมายถึงการเผาไหม้ของอะไร
ก. แก๊สไฮโดรเจนกับออกซิเจ ข. แก๊สบิวเทนกับออกซิเจน

ค. แก๊สอะเซทิลีนกับออกซิเจน ง. น ้ามันเบนซินกับออกซิเจน
2. การตรวจหารอยรั่วของอุปกรณ์เชื่อมแก๊สควรใช้อะไร
ก. น้ าสบู่ ข. น ้ามัน

ค. เปลวไฟ ง. จมูกดมกลิ่น
3. แก๊สอะเซทิลีนมีสูตรทางเคมีคือ?
ก. CO ข. C2H2
ค. CH2 ง. CO4
4. ถังบรรจุแก๊สอะเซทิลีนโดยทั่วไปจะทาสีอะไร

ก. เขียว ข. น ้าตาล
ค. แดง ง. เหลือง
5. กระบวนการเชื่อมใดที่ใช้เครื่องมือชนิดแรงเคลื่อนที่คงที่

ก. เชื่อมไฟฟาดวยลวดเชื่อมหุมฟลักซ ข. เชื่อมตัด
ค. ทิก ง. มิก
6. กระบวนการเชื่อมทิกใชเครื่องมือชนิดใด
ก. แรงเคลื่อนต่้า ข. แรงเคลื่อนคงที่

ค. กระแสไฟต่้า ง. กระแสไฟคงที่
7. กระบวนการเชื่อมทิกขณะวงจรเปด มีแรงเคลื่อนกี่โวลต
ก. 20 – 40 โวลต ข. 30 – 50 โวลต
ค. 60 – 80 โวลต ง. 70 – 90 โวลต

8. เครื่องเชื่อมชนิดใดที่มีน ้าหนักเคลื่อนยายสะดวก
ก. อินเวอรเตอร ข. หมอแปลง-เรียงกระแส
ค. หมอแปลงไฟฟา ง. เจนเนอเรเตอร
9. อุปกรณ์ที่ใช้ส้าหรับคีบลวดเชื่อมเรียกว่าอะไร

ก. คีมหนีบลวดเชื่อม ข. คีมปากร่อง
ค. หัวคีมลวดเชื่อม ง. หัวจับลวดเชื่อม
9. ชุดปองกันอันตรายไมควรท้าจากวัสดุชนิดใด

ก. ขนสัตว ข. หนัง
ค. ไนลอน ง. ผาฝาย
10. สายเชื่อมนิยมท้าจากโลหะชนิดใด
ก. ทองเหลือง ข. ทองแดง
ค. อะลูมิเนียม ง. สเตนเลส

แผนการสอนหน่วยที่ 3







ต าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะรอยต่อ

แผนการสอนหน่วยที่ 3


วิชา งานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น รหัส 2100 - 1005 สัปดาห์ที่ 2

ชื่อหน่วย ต าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะรอยต่อ รายการที่สอน จ านวน 4 ชั่วโมง
ผู้สอน นายขันติ สุมังสะ


หัวข้อเรื่องและงาน
1. ท่าเชื่อม

2. รอยต่อและชนิดของรอยต่อ
3. การบากร่องรอยต่อ


สมรรถนะที่พึงประสงค์
1. บอกลักษณะต าแหน่งท่าเชื่อมได้ถูกต้อง

2. บอกชนิดรอยต่อที่ใช้ในงานเชื่อมได้ถูกต้อง
3. สามารถใช้รอยต่อกับงานเชื่อมได้ถูกต้อง


สาระส าคัญ
การที่จะได้งานเชื่อมที่มีคุณภาพนั้น จ าเป็นต้องอาศัยเทคนิคและองค์ประกอบต่างๆหลายอย่าง
โดยเฉพาะการเชื่อมที่ควบคุมด้วยมือ ช่างเชื่อมจะต้องมีการควบคุมแอ่งหลอมละลายเพื่อให้ได้แนวเชื่อมที่
สมบูรณ์ ส าหรับผู้ที่ฝึกหัดเชื่อมจะประสบความส าเร็จมากน้อยเพียงใดนั้น นอกจากมีคุณลักษณะเฉพาะบุคคล

แล้ว จะต้องมีการฝึกฝนพอสมควร เพื่อให้เกิดทักษะและความช านาญซึ่งการเชื่อมด้วยมือ แต่ละคนจะมี
เทคนิคพิเศษเฉพาะตัวแตกต่างกันไป ดังนั้นถ้าเพียงคิดว่าจะศึกษาจากต าราคู่มือ โดยไม่ได้ลงมือปฏิบัติแล้ว ก็
ไม่สามารถเป็นช่างเชื่อมที่มีฝีมือได้

ล าดับขั้นการสอน


1. ขั้นน า (Motivation)

2. ขั้นสอน (Information)
3. ขั้นประกอบกิจกรรมการเรียน (Application)

4. ขั้นสรุปผล (Progress)



1. ขั้นน า (Motivation)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน

ครูถามนักเรียนว่าท่าเชื่อมคืออะไร และท่าเชื่อมที่ง่าย ฟังการชี้แจงและซัก-ถาม ในรายละเอียดในการวัดผล

ที่สุดคือท่าไหนและท่าไหนที่นักเรียนคิดว่าเชื่อมได้ง่าย ประเมินผลทั้งทฤษฎีและปฏิบัติ ซัก-ถาม เกณฑ์การ
ที่สุดและได้แนวเชื่อมที่มีการหลอมละลายได้สมบูรณ์ ประเมินผล
ที่สุด



2. ขั้นสอน (Information)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน


อธิบายเรื่องท่าเชื่อมมีทั้งหมดกี่ท่า - ฟังการอธิบาย
อธิบายรอยต่อและชนิดของรอยต่อ - ถามและตอบ

อธิบายการบากร่องรอยต่อ - ตอบค าถามจากภาพ


3. ขั้นประกอบกิจกรรมการเรียน (Application)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน


ให้นักเรียนท าแบบทดสอบความรู้ นักเรียนท าแบบทดสอบความรู้





4. ขั้นสรุปผล (Progress)
กิจกรรมของครู กิจกรรมของนักเรียน


น าอภิปรายสรุปสาระส าคัญที่เรียนมา นักเรียนอภิปรายและสรุปร่วมกันครู

งานที่มอบหมายหรือกิจกรรม
ก่อนเรียน

1. เช็คชื่อนักศึกษา
ขณะเรียน
1. เข้าสู่บทเรียนโดยการถามตอบเกี่ยวกับต าแหน่งงานเชื่อมและลักษณะการต่อชิ้นงาน
2. บรรยายเนื้อหาและให้ศึกษา ค้นคว้า เนื้อหาที่จะต้องเรียน จากใบความรู้ที่แจกให้

3. อาจารย์และนักศึกษาช่วยกันสรุปเนื้อหา
หลังเรียน
1. ท าแบบฝึกหัด
2. เฉลยแบบฝึกหัด (เก็บคะแนน)


สื่อการเรียนการสอน
1. หนังสืองานเชื่อมและโลหะแผ่นเบื้องต้น
2. ใบแบบฝึกหัด

3. ใบความรู้
4. กระดานด า


การประเมินผล
ก่อนเรียน
- ศึกษาใบความรู้และใบงานที่มอบหมายให้
ขณะเรียน
- สาธิต

- ถามตอบ
- ท าแบบฝึกหัด
หลังเรียน

- ตรวจความถูกต้องในการปฏิบัติงาน
- ตรวจงานเก็บคะแนน