สังคมศึกษา ประถมศึกษา

95

เร่อื งท่ี 2 โครงสรางการบริหารราชการแผนดิน

การบรหิ ารราชการแผน ดนิ เปน อาํ นาจหนาทข่ี องรัฐบาล (นายกรฐั มนตรแี ละคณะรัฐมนตร)ี
แบง ออกเปน

การบริหารราชการสว นกลาง ไดแ ก การกาํ กบั ดแู ลสํานกั นายกรฐั มนตรี กระทรวง ทบวง
การบริหารราชการสวนภูมิภาค ไดแก จังหวัดและอําเภอ โดยจังหวัดและอําเภอรับคําส่ังจาก
สว นกลาง คอื กระทรวง ทบวง กรม ไปปฏิบตั ิ
การบริหารราชการสวนทองถิ่น ไดแก การปกครองสวนทองถ่ินของไทยตามพระราชบัญญัติระเบียบ
บริหารราชการแผนดิน พ.ศ. 2534 จาํ แนกเปนองคก ารบริหารสว นจงั หวัด เทศบาล องคก ารบรหิ ารสวนตาํ บล
กรุงเทพมหานคร เมอื งพทั ยา

แนวคดิ เร่อื งการปกครองสว นทอ งถิน่

เจตนารมณของรฐั ธรรมนญู แหงราชอาณาจักรไทย พทุ ธศักราช 2540 ประการหนึ่ง คือ มุงหวังที่จะ
ปรับปรุงโครงสรางทางการเมืองการปกครองใหพัฒนาสังคมไทยไปสูสังคมประชาธิปไตยอยางแทจริง
สาระสําคัญของการปกครองสวนทองถ่ินบัญญัติไวในหมวด 9 ของรัฐธรรมนูญฉบับปจจุบัน ในมาตรา 282
โดยอางถึงมาตรา 1 เปนกรอบในการกําหนดอํานาจหนาท่ีวารัฐจะตองใหความเปนอิสระแกทองถิ่นตาม
หลกั แหลงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถ่ิน

การปกครองทองถิน่ จาํ แนกออก ดงั น้ี
1. องคการบริหารสวนจังหวัด จัดต้ังขึ้นโดยพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการสวน-

จงั หวัด โดยกาํ หนดใหจดั ตง้ั ขนึ้ ทุกจังหวดั (ยกเวน กรุงเทพมหานคร) ปจจุบันประเทศไทยมีองคการบริหาร-
สว นจงั หวัด 76 แหง (76 จงั หวัด)

อํานาจหนาท่ีขององคการบริหารสวนจังหวัด องคการบริหารสวนจังหวัดมีหนาที่ดังนี้ คือ
รกั ษาความสงบเรียบรอ ยจัดการเร่ืองการศึกษา บํารุงศาสนา สงเสริมวัฒนธรรม ดูแลกิจการสาธารณูปโภค
ในจังหวัดใหไดรบั ความสะดวกดําเนนิ การปอ งกนั โรค บาํ บดั โรค โดยจัดตงั้ สถานพยาบาลของทอ งถ่นิ และบาํ รุง
ใหตอเนอ่ื ง จดั ดแู ลระบบคมนาคมทางนาํ้ ทางบก จดั ระบบระบายนํ้าใหด ี

โครงสรางองคการบริหารสวนจังหวดั
ประชาชนในทอ งถิ่นเลือกตั้งสมาชิกสภาองคการบริหารสวนจังหวัดทุก 4 ป ผูทไ่ี ดรับการเลือกตั้งเปน
สมาชกิ สภาองคก ารบรหิ ารสว นจังหวดั หรือ (ส.จ.) ทาํ หนา ทใ่ี นสภาองคการบริหารสว นจังหวดั โดยลงมตเิ ลือก
ประธานสภาองคการบริหารสวนจงั หวดั และนายกองคการบรหิ ารสว นจังหวัด

96

แผนผงั แสดงโครงสรา งองคก ารบรหิ ารสว นจังหวดั

โครงสร้างองคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั

ประชาชน นายกองคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั
สภาองคก์ ารบริหารส่วนจงั หวดั รองนายก อบจ.

ปลดั อบจ. (แต่งตงั )

ส่วนอาํ นวยการ ส่วนแผนงานและ ส่วนกิจการ อบจ. ส่วนการคลงั ส่วนช่าง
งบประมาณ

2. เทศบาล เปนองคกรท่ีจัดต้ังข้ึนโดยพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. 2496 เทศบาล
แบงออกเปน 3 ประเภท คอื เทศบาลตําบล เทศบาลเมือง และเทศบาลนคร โดยใชเกณฑจํานวนประชากร
และรายไดของทอ งถ่นิ เปน องคประกอบสาํ คญั ในการแบง ประเภทของเทศบาล

อาํ นาจหนา ทีข่ องเทศบาล คือ เทศบาลมีอํานาจหนาทโี่ ดยรวม ดังน้ี
ดูแลความสงบเรียบรอยของประชาชน ดูแลความสะอาดของถนน ท่ีสาธารณะ ระบบการ
จดั เก็บขยะ จัดใหมีสวนสาธารณะส่งิ แวดลอ มทส่ี ะอาด สวยงาม เปน ท่ีพักผอน ปอ งกนั ภัยจากอคั คีภยั และจัด
เครือ่ งมอื ระงบั ภัย จัดระบบการศึกษาในเขตเทศบาล ปอ งกันและระวังโรคตดิ ตอ

โครงสรา งของเทศบาล
เทศบาล แบงออกเปน 3 ระบบ คือ เทศบาลตําบล เทศบาลเมือง และเทศบาลนคร แตละองคกร
ประกอบดว ย สภาเทศบาล มาจากการเลือกตัง้ ของประชาชน (ทาํ หนา ที่ฝายนิติบัญญัต)ิ สภาเทศบาลจะเลือก
สมาชกิ เปน คณะเทศมนตรี (ทําหนาที่ฝายบริหารของเทศบาล) ประกอบดวยนายกเทศมนตรีและเทศมนตรี
จํานวนสมาชกิ สภาเทศบาล และคณะเทศมนตรี จะแตกตางกนั ตามประเภทของเทศบาล คอื

97

เทศบาลตาํ บล ประกอบดว ย สภาเทศบาล 12 คน คณะเทศมนตรี มี นายกเทศมนตรี 1 คน
เทศมนตรี 2 คน

เทศบาลเมอื ง ประกอบดวย สภาเทศบาล 18 คน คณะเทศมนตรี มีนายกเทศมนตรี 1 คน
เทศมนตรี 2 – 3 คน

เทศบาลนคร ประกอบดว ย สภาเทศบาล 24 คน คณะเทศมนตรี มนี ายกเทศมนตรี 1 คน
เทศมนตรีไมเกิน 4 คน

โครงสรางของระเบียบบรหิ ารราชการกรงุ เทพมหานคร

ประชาชนในเขตกรุงเทพมหานคร เลือกตั้งผูวาราชการกรุงเทพมหานคร บริหารกิจการใน
กรงุ เทพมหานคร มวี าระการดํารงตําแหนง 4 ป

ประชาชนเลือกต้ังสมาชิกกรุงเทพมหานคร (ฝายนิติบัญญัติ) กําหนดใหประชาชนในแตละเขต
ปกครอง เลือกสมาชิกสภาเขต (ส.ก.) ไดเขตละ 1 คน ปจ จุบันกรุงเทพมหานคร มี 50 เขตปกครอง

ประชาชนเลือกตง้ั สมาชกิ สภาเขต (ส.ข.) เปน ฝายนติ ิบญั ญัติของเขต (จํานวน ส.ข. คาํ นวณตามเกณฑ
ราษฎร) แตละเขตมี ส.ข. อยา งนอยเขตละ 7 คน เขตใดมีราษฎรเกินหนึ่งแสนคน ใหมี ส.ข. ไดเพ่ิมอีก 1 คน
เศษของแสนถา เกินหา หมนื่ ใหนบั เปนหนึง่ แสนคน

กรุงเทพมหานคร

ผูว้ ่าราชการกรุงเทพมหานคร สภากรุงเทพมหานคร
(ฝ่ ายบริหาร) วาระ ปี (ฝ่ ายนิติบญั ญตั ิ) วาระ ปี

รองผูว้ า่ ราชการกรุงเทพมหานคร ประชาชน
วาระ ปี เลือกตงั

ปลดั กรุงเทพมหานคร ผูว้ า่ ราชการกรุงเทพมหานคร
(มาจากการแตง่ ตงั ) (ฝ่ ายบริหาร) วาระ ปี

สนง.เขต ผูอ้ าํ นวยการเขต
(ปลดั กทม. แต่งตงั )

98

เมืองพัทยา
เมืองพัทยา เปนองคกรปกครองสวนทองถิ่นรูปแบบพิเศษ จัดตั้งข้ึนตามพระราชบัญญัติ
ระเบยี บบรหิ ารราชการเมืองพทั ยา พ.ศ. 2521
สาเหตทุ มี่ กี ารปรบั ปรงุ การปกครองทองถนิ่ เมืองพทั ยาจากรูปแบบเดิม คือ สุขาภิบาลนาเกลือ
จังหวัดชลบุรี เปนเมืองทองเที่ยวท่ีมีรายไดและเศรษฐกิจอยูในระดับดี จึงใชรูปแบบการจัดการเมือง
(City Manager System) ซึง่ เปนระบบนกั บรหิ ารมืออาชพี เพ่ือความคลองตวั ในการบริหาร ตอมามีพระราชบัญญัติ
ระเบียบบรหิ ารราชการเมืองพัทยา พ.ศ. 2542 มาใชแ ทนพระราชบญั ญตั ิฉบับเดิม
อํานาจหนาที่ของเมืองพัทยา รักษาความสะอาดเรียบรอย วางผังเมือง และควบคุมการ
กอสรางจัดส่ิงแวดลอมและทรัพยากรธรรมชาติ จัดการจราจรควบคุมและสงเสริมการทองเท่ียวจัดใหมี
นาํ้ สะอาดใชควบคุมระเบียบตลาด ทา เทียบเรอื ทีจ่ อดรถ

กิจกรรมที่ 1

ใหผ ูเ รียนรวบรวมขอมูล ชื่อของหัวหนา ฝา ยปกครอง สถานท่ที ํางานของบคุ คลเหลา นัน้ ในเขต
พนื้ ท่ีท่ีผเู รยี นอาศัยอยู ตงั้ แตระดบั จงั หวดั อาํ เภอ ตําบล หมบู าน เพื่อจะไดร ูจกั และสามารถตดิ ตอกบั
บคุ คลเหลานั้นไดถ ูกตอ งตามบทบาทหนาที่

เรือ่ งท่ี 3 ความสัมพันธร ะหวางอาํ นาจนิติบัญญัติ อาํ นาจบรหิ าร และอาํ นาจ
ตุลาการระบบการเมืองการปกครองของไทยในปจจุบนั

ประเทศไทยเปลยี่ นแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยเปนระบอบประชาธิปไตย
ต้ังแตว ันที่ 24 มถิ ุนายน 2475 เปนตนมา นับเปนการส้ินสุดการปกครองระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชยและ
เร่มิ ตนการปกครองระบอบประชาธิปไตย ระบบรัฐสภา อันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข มีรัฐธรรมนูญ
เปน กฎหมายสงู สดุ รูปแบบของรัฐเปนรฐั เดี่ยว มีอาํ นาจอธปิ ไตยหรืออาํ นาจสูงสุดในการปกครองรัฐ เปนของ
ประชาชน พระมหากษัตริยทรงใชอํานาจอธิปไตยแทนปวงชน โดยทรงใชอํานาจนิติบัญญัติผานทางรัฐสภา
ทรงใชอาํ นาจบริหารผา นทางคณะรัฐมนตรีและทรงใชอาํ นาจตลุ าการผานทางศาล

99

โครงสรา งการเมอื งการปกครองของไทย
แผนภมู ิแสดงโครงสรางการปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภา

รัฐธรรมนูญ

พระมหากษตั ริย์
(ทรงใชอ้ าํ นาจอธิปไตยแทนปวงชน)

อาํ นาจอธิปไตย

นิติบญั ญตั ิ (รัฐสภา) บริหาร ตุลาการ
(คณะรัฐมนตรี) (ศาล)

ส.ส. ส.ว. นายก คณะรัฐมนตรี ศาลทหาร
สมาชิกสภา วุฒสิ ภา รัฐมนตรี (ไม่เกนิ คน) ศาลปกครอง
ผูแ้ ทนราษฎร ( คน) ศาลยตุ ิธรรม

ศาลรัฐธรรมนูญ

อํานาจอธิปไตย หมายถึง อํานาจสูงสดุ ในการปกครองประเทศโดยรัฐธรรมนูญกําหนดใหเปนอํานาจ
ของปวงชนชาวไทย ซึ่งสอดคลอ งกับหลกั การของระบอบประชาธิปไตยท่ีถอื วา ประชาชนเปน เจา ของประเทศ

ดังนั้น อํานาจอธิปไตย จึงเปนเครื่องช้ีถึงความเปนประชาธิปไตยและความเปนเอกราชของชาติ

เพราะประเทศท่มี ีเอกราชและเปน อสิ ระไมอ ยูภายใตก ารปกครองของรัฐอื่นเทาน้ัน จึงจะใชอํานาจอธิปไตยได
โดยสมบูรณ

อาํ นาจอธิปไตย แบง ออกเปน 3 อํานาจ ไดแ ก อํานาจนติ ิบัญญตั ิ (รฐั สภา) อาํ นาจบริหาร (คณะรัฐมนตร)ี

และอํานาจตุลาการ (ศาล) โดยรัฐธรรมนูญบัญญัติใหพระมหากษัตริยเปนผูทรงใชอํานาจอธิปไตยท้ังสาม
แทนปวงชนชาวไทย โดยผานทางรัฐสภา คณะรฐั มนตรี และศาลตามลําดับ

ทั้งนี้ สถาบันทง้ั สามดงั กลาวตางมีอํานาจเปนอิสระตอกัน แตมีความสัมพันธซึ่งกันและกัน สามารถ

ตรวจสอบและถวงดุลการใชอํานาจของอกี ฝายหน่งึ ได อาํ นาจอธปิ ไตยทงั้ 3 มดี งั น้ี
1. อํานาจนิติบัญญัติ คือ อํานาจในการตรากฎหมายใชบังคับแกพลเมืองของประเทศ

โดยรัฐสภาเปนผทู ําหนา ท่ีโดยตรง

100

พระมหากษัตรยิ จะทรงใชอ ํานาจนติ ิบญั ญัตผิ านทางรัฐสภา โดยทรงลงพระปรมาภิไธย
ในรา งพระราชบัญญัติท่ีผานการพจิ ารณาจากรฐั สภาแลวเปนผลใหก ฎหมายฉบบั นน้ั มผี ลใชบงั คบั โดยสมบูรณ

2. อาํ นาจบรหิ าร คอื อาํ นาจในการบงั คบั ใชกฎหมาย บริหารและจัดการปกครองบานเมือง
ใหเ ปน ระเบยี บเรียบรอย เพื่อใหเ กิดความเจริญกาวหนาและความผาสุกของประชาชน ผูทําหนาที่ดานบริหาร
โดยตรง คอื รัฐบาลหรอื คณะรฐั มนตรี

พระมหากษัตริยจะทรงใชอํานาจบรหิ ารผา นทางคณะรัฐมนตรี เชน ทรงลงพระปรมาภิไธย
แตง ตง้ั ขา ราชการระดบั สูงใหปฏบิ ตั หิ นา ที่ เชน ปลัดกระทรวงและอธบิ ดกี รมตา ง ๆ เปนตน

3. อาํ นาจตุลาการ คอื อํานาจในการพิจารณาพิพากษาคดีใหเปนไปตามกฎหมาย โดยศาล
เปนผูใชอํานาจหรือปฏิบัติหนาที่นี้โดยตรง พระมหากษัตริยจะทรงใชอํานาจตุลาการผานทางศาล เชน
ทรงลงพระปรมาภไิ ธยแตงตง้ั ประธานศาลฎกี าและผูพิพากษาใหปฏบิ ตั หิ นาที่ เปนตน

เร่ืองท่ี 4 การมสี วนรวมทางการเมืองการปกครองในระดบั ทอ งถิน่ ระดบั ประเทศ

ในสังคมประชาธิปไตย ถือวาอํานาจอธิปไตย ซึ่งเปนอํานาจสูงสุดในการปกครองรัฐ เปนของ
ประชาชน ประชาชนจงึ มีบทบาทในการมีสวนรวมกําหนดแนวทางการปกครองรัฐ เพ่ือประโยชนแกปวงชน
สนองความตองการของปวงชน ฉะน้ัน การมสี ว นรวมทางการเมืองการปกครอง จงึ เปนหัวใจของการปกครอง
ระบอบประชาธิปไตย

รปู แบบการมีสว นรว มทางการเมอื ง

การมสี วนรว มทางการเมอื งการปกครอง หมายถงึ การทีป่ ระชาชนในฐานะเปนเจา ของประเทศมีสวน
ในการกําหนดนโยบายหรือกําหนดการตัดสินใจของรัฐบาลในการดําเนินงานของรัฐ เพ่ือประโยชนแก
ประชาชน

การมีสวนรวมทางการเมืองการปกครองของไทยมีหลายรูปแบบ เชน การแสดงความคิดเห็นของ
ประชาชนผานส่อื ตา ง ๆ เชน หนังสือพิมพ วิทยุการจัดอภิปรายทางการเมือง เพื่อหาขอมูลหรือขอสรุปการ
ลงคะแนนเสียงเลือกต้ังตัวแทนระดับทองถิ่น ระดับจังหวัด และระดับประเทศ การสมัครเปนสมาชิกพรรค
การเมอื ง การสมคั รรบั เลือกตั้งเปน สมาชกิ สภาทองถิน่ หรือสมาชิกสภาผูแทนราษฎรการชุมนุมโดยสงบและ
ปราศจากอาวุธเพ่ือเรียกรองผลประโยชนใหกับกลุมพรรคการเมือง หมายถึง กลุมบุคคลที่มีอุดมการณทาง
การเมืองหรือมีเจตนารมณในการพัฒนาเศรษฐกิจ สังคมและการเมืองแนวเดียวกันมารวมตัวกัน เพ่ือนํา
แนวคดิ ทางการเมอื ง เศรษฐกิจ สังคมเปนหลกั ในการบริหารประเทศ โดยสมัครรับเลือกต้งั สมาชิกสภาผูแทน-
ราษฎร โดยมุงหวังจะเปนรัฐบาลหรือเปนฝายคา นเพือ่ เขา ไปทาํ หนาทคี่ วบคุมการทํางานของรัฐบาล

การเลือกตง้ั เปน สิทธแิ ละหนาที่ของประชาชนชาวไทย การเลือกตั้งเปนการมีสวนรวมทางการเมืองท่ี
สําคัญรูปแบบหน่ึงประโยชนของการเลือกตั้ง การเลือกต้ังเปนวิธีการเปล่ียนอํานาจ ทําใหมีการหมุนเวียน
ผลัดเปล่ียนอาํ นาจตามวิธีการหรือกระบวนการทก่ี าํ หนดไวใ นรัฐธรรมนูญโดยประชาชน

101

บทบาทหนา ท่ี ความรบั ผดิ ชอบของตนเองในฐานะพลเมืองดขี องทองถิน่ และประเทศชาติ

การดาํ เนินชีวติ ตามวิถีทางประชาธิปไตย เชน การเคารพความคิดเห็นของกันและกัน ยอมรับความ
คิดเหน็ ของสมาชกิ สว นใหญและแสดงความคิดเหน็ ท่ีสรา งสรรค เพ่ือหาทางเลือกที่ดีท่ีสุดที่จะพัฒนาสังคมให
เจรญิ กา วหนาและอาํ นวยความผาสกุ ใหแกสมาชิกสว นใหญ รวมท้งั สมาชิกจะดํารงชวี ิตอยรู วมกนั อยางสันติสุข
ถงึ แมจ ะมคี วามขดั แยงกนั กส็ ามารถหาขอ ยตุ ิไดด ว ยการใชเหตผุ ลตดั สินใจกับปญ หานั้นโดยไมม ีการใชก าํ ลังเขา
แกไขปญหา ดังนั้น ตัวเราจึงตองรับรูบทบาทและหนาที่ของตนเองในฐานะพลเมืองที่ดี การเปนสมาชิกใน
ชมุ ชน จงึ มบี ทบาทและหนาที่ ดงั น้ี

มีความรักและภูมิใจในชุมชนทองถิ่นของตนเองดวยการชวยรักษาและพัฒนาชุมชนและ
ทอ งถิ่นของตนใหมสี ภาพแวดลอ มทีส่ วยงาม สะอาด นาอยูอาศัย และไรมลพิษตาง ๆ เคารพและปฏิบัติตาม
ขนบธรรมเนยี มประเพณี วัฒนธรรม และระเบียบ ขอ บงั คบั กฎหมายของชุมชน ประเทศชาติจะทําใหสมาชิก
ของชุมชนอยูรว มกันอยา งสงบสุขรกั ษาสาธารณสมบัติของชุมชนไวใหคงอยูและใชทรัพยากรของชุมชนอยาง
ประหยัด เพอื่ ประโยชนร ว มกนั ซึง่ จะทําใหสมาชิกของชมุ ชนไดร ับประโยชนจ ากสาธารณสมบตั ินนั้ ๆ อยา งเต็มที่
และยาวนานเสียสละประโยชนส ว นตนเพอ่ื ประโยชนส ว นรวม เชน เสยี ภาษหี รอื คา ธรรมเนียมทุกชนิดท่ีชุมชน
หรือประเทศชาติกําหนด เพ่ือชุมชน ประเทศชาติจะไดนําเงินเหลานั้นไปใชบํารุงรักษาและพัฒนาชุมชนให
เจริญกาวหนาตอไปสนับสนุนนโยบายของทางราชการที่ตองการรักษาและพัฒนาชุมชนใหเจริญกาวหนา
รวมทง้ั รวมมอื กบั ทางราชการปองกันมใิ หใครมาทําลายสภาพแวดลอมท่ดี ีของชุมชนบทบาทและหนาที่ตาง ๆ
ของเราทีป่ ฏบิ ัตติ อชมุ ชนและประเทศชาติ จะกอ ใหเกิดประโยชนตอตนเองดวย อาทิ ถาเราเคารพสิทธิของกัน
และกันและเคารพกฎหมาย สมาชิกในชุมชนน้ันก็จะอยูรวมกันอยางสันติ เราเองก็ยอมจะไดรับประโยชน
อยา งมาก

คุณธรรมของการเปนพลเมืองดีในสังคมประชาธิปไตยในระดับกลุมสังคม ทองถ่ินและ
ประเทศชาติ

1. การเห็นแกประโยชนสวนรวม เพราะสังคมประชาธิปไตยจะดํารงอยูได และสามารถพัฒนาใหมี
ความเจรญิ กาวหนา ไดอ ยา งมาก ถาสมาชิกในสงั คมเห็นแกป ระโยชนส วนรวมและยอมเสียสละ ประโยชนสวนตน
เพอื่ ประโยชนสว นรวมเสมอ

2. การรับฟงความคิดเห็นของกันและกัน และเคารพในมติของเสียงสวนมาก สมาชิกในสังคม
ประชาธิปไตยมักจะมีความคิดเห็นในปญหาตาง ๆ ของสังคม และแนวทางแกไขปญหานั้นแตกตางกัน
จึงจําเปนตองใชเสียงขางมาก หาขอยุติเกี่ยวกับแนวทางในการแกไขปญหาน้ัน ๆ แตทั้งน้ีเสียงสวนมากก็
จะตองเคารพความคดิ เห็นของเสยี งสวนนอ ย และจะตองไมถอื วา เสียงสวนนอยเปนฝายผิด จึงจะทําใหสังคม
ประชาธิปไตยโดยดาํ รงอยูไดอยางสันติ

3. การมรี ะเบยี บวินยั และรบั ผดิ ชอบหนาท่ี ถา สมาชกิ ในสงั คมประชาธิปไตยโดยยดึ มั่นในระเบียบวินยั
ควบคุมตนเองได ไมละเมิดสิทธิของผูอ่ืนและต้ังใจปฏิบัติหนาท่ีของตนใหดีท่ีสุดเทาที่จะดีได สังคม
ประชาธปิ ไตยนัน้ ก็จะมแี ตค วามสงบสุขและเจรญิ กา วหนา

102

4. ความซื่อสัตยสุจริต ถาสมาชิกในสังคมประชาธิปไตยทุกคนยึดมั่นในความซ่ือสัตยสุจริต เชน
ไมล กั ทรัพย ไมเ บยี ดเบียนทรัพยส นิ ของผูอน่ื มาเปนของตน หรอื ถาขาราชการกป็ ฏิบัติหนาท่ีดวยความซ่ือสัตย
สุจริต ไมเ หน็ แกอ ามสิ สนิ จาง ไมท าํ การคอรรปั ชัน่ สงั คมน้ันจะมสี ันติสขุ และเจริญกาวหนาข้นึ เรือ่ ย ๆ

กจิ กรรมท่ี 2
ใหผ ูเรียนบอกบทบาทและหนา ทีข่ องชนชาวไทยตามทรี่ ัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2540 กําหนดไว 3 ขอ คือ

1. ...................................................................................................................

2. ...................................................................................................................

3. ...................................................................................................................

ใหผูเรียนบอกคุณธรรมของการเปน พลเมืองที่ดีในสงั คมประชาธปิ ไตยมา 3 ขอ คอื

1. ...................................................................................................................

2. ...................................................................................................................

3. ...................................................................................................................

กิจกรรมท่ี 3

ใหผเู รยี นยกตวั อยา งกิจกรรมทตี่ นเขา ไปมสี ว นรวมในชุมชนแลว นํามาแลกเปล่ียนเรยี นรูในกลมุ ผูเรยี น

และรวมกันวเิ คราะหว า กิจกรรมทผี่ ูเรยี นเขา ไปมีสว นรวมในชุมชน เนนกจิ กรรมทเ่ี กีย่ วกบั การเมืองการปกครอง

หรือไม เพราะเหตุใด

กจิ กรรมท่ี 4

จงเลอื กคาํ ตอบทถ่ี ูกตองทสี่ ดุ เพยี งคําตอบเดยี ว

1. ขอ ใดเปน หนวยงานยอ ยท่สี ดุ ตามระเบยี บการบรหิ ารราชการสว นกลาง

ก. ทบวง ข. กอง

ค. กรม ง. ฝา ย

2. ใครเปนผูมีหนาท่บี ริหารกจิ การเมืองพทั ยา

ก. ปลดั เมืองพัทยา ข. สภาเมอื งพัทยา

ค. นายกเมืองพทั ยา ง. ปลดั กระทรวงมหาดไทย

3. ประเทศไทยมีการปกครองระบอบใด

ก. สงั คมนิยม ข. เผดจ็ การ

ค. ประชาธิปไตย ง. สาธารณรฐั

4. อาํ นาจอธปิ ไตยเปนของปวงชนชาวไทย หมายถงึ ขอใด

ก. ชนช้ันสงู มอี าํ นาจในการปกครอง

ข. ประชาชนทมี่ กี ารศึกษาชว ยกนั ปกครอง

ค. ประชาชนทกุ คนมสี ว นรวมในการปกครอง

ง. อํานาจในการปกครองอยทู ี่บคุ คลท่มี คี วามรู

5. การใชอ าํ นาจในการปกครองประเทศไทยอยภู ายใตกรอบท่กี าํ หนดไวข องส่ิงใด

ก. กฎหมาย ข. รฐั ธรรมนูญ

ค. ความตอ งการของรฐั ง. ความตอ งการของประชาชน

103

บรรณานุกรม

กระทรวงวฒั นธรรม. สถาบันพระมหากษัตริยก ับการศาสนา ศลิ ปะ วัฒนธรรม, ความเปนมาและบคุ คล
สําคัญในสมัยธนบรุ ี. www.jeqwws.wordpress.com. : เขา ถึงวันท่ี 3 กรกฎาคม 2557.

กองทพั เรอื http://navy.mi.th
การศกึ ษานอกโรงเรียน. กรม. ชดุ วชิ าการศึกษานอกโรงเรียน หมวดวิชาพัฒนาสังคมและชุมชน

ระดับประถมศกึ ษา หลักสูตรการศกึ ษาขั้นพื้นฐาน พทุ ธศักราช 2544.
กุลธดิ า รัตนโกศล. พฒั นาสังคมและชุมชน ระดับประถมศกึ ษา สํานกั พมิ พล องไลฟ เอ็ด จาํ กดั 2550.
คณะอาจารย กศน. คูมอื การเรียนรู สาระการเรียนรหู มวดวชิ าพัฒนาสงั คมและชุมชน

บริษทั ไผม เี ดียเซ็นเตอร จํากดั 2548.
คูมอื การเรียนรรู ะดับประถมศกึ ษา สาระการเรียนรู หมวดวชิ าการพฒั นาสังคมและชมุ ชุน. บริษัทไผม เี ดยี
จรนิ ทร เทศวานิช. หลกั เศรษฐศาสตรเ บื้องตน กรุงเทพมหานคร โอเดยี นสโตร. 2531
ชศู กั ด์ิ จรญู สวสั ด์.ิ เศรษฐศาสตรเ พอ่ื ชีวิต, กรงุ เทพมหานคร. โอเดยี นสโตร. 2545
ทวี ทวีวาร และคณะ หมวดวชิ าสงั คมศกึ ษา ศาสนาและวัฒนธรรม หนังสอื เรียนชดุ การศกึ ษา

นอกโรงเรียน (กศน.) ระดับมัธยมศกึ ษาตอนปลาย หลกั สูตรการศึกษาข้นั พน้ื ฐาน
พุทธศักราช 2544.
ทวี ทองสวางและคณะ 2525 ภมู ศิ าสตรกายภาพ กรุงเทพมหานคร. โอเดียนสโตร
ทวีศกั ดิ์ ญาณประทปี และคนอืน่ ๆ , พจนานุกรมฉบบั เฉลมิ พระเกียรติ พ.ศ. 2530 (กรุงเทพ ฯ : สํานกั พมิ พ
วฒั นาพานชิ จํากัด, 2534), 502
ทา วเทพสตรี และทาวศรสี ุนทร. [email protected]. : เขาถึงวนั ที่ 3 กรกฎาคม 2557.
นิชา แกว พานิช สงั คมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม ชวงชัน้ ที่ 2 สาํ นกั พิมพเ ดอะบุคส จาํ กดั 2547.
ประวัติของหมบู านบางระจนั . www.clipmass.com/story/6263. : เขาถึงวนั ท่ี 3 กรกฎาคม 2557
______________.www.tiewpakklang.com. : เขา ถงึ วันที่ 27 สิงหาคม 2557.
______________.http://www.oknation.net/blog/print.php?id-581446.
“พระมหากษัตริยผ ูทรงไดรับการเทดิ ทูลยกยองวาเปน “มหาราช”. (Online).
https://site.google.com/site/
7 mharachnisyam/home/phra-mha-ksatriy-phuthrng-di-rab-kar-theid-thul-ykyxng-
wa=pen-mharach. : เขาถงึ วนั ท่ี 2 กรกฎาคม 2557.
พีรทิพย สนั ธเมศวร และ กฤตินา จันทรหวร. http://www.thaigoodview.com/node/48834
มหาราชไทย บริษัท 2020 เวิลด มเี ดยี จาํ กดั
มานติ กิตติจูงกติ และคณะ. สาระการเรียนรู พฒั นาสงั คมและชุมชน ตามหลักสตู รการศึกษานอกโรงเรียน
ระดับประถมศึกษา 2547.
รุจเิ รข ขลั หารชนุ และคณะ. หนงั สือเรยี นชุดการศกึ ษานอกโรงเรยี น (กศน.) หมวดวชิ าพัฒนาสงั คมและ

104

ชมุ ชน ระดับมัธยมศึกษาตอนตน หลกั สูตรการศกึ ษาข้ันพ้ืนฐาน พทุ ธศกั ราช 2544
สาํ นักพมิ พประสานมติ ร จํากัด

วถิ ีพีเดยี สารนกุ รมเสร.ี พอขนุ รามคาํ แหงมหาราช. พอขนุ รามคาํ แหงมหาราช.
https://th.wikipedia.org/wiki/ : เขาถงึ วันท่ี 2 กรกฎาคม 2557.

________________. สมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช. https://th.wikipedia.org/wiki/ : เขา ถงึ วนั ที่ 2
กรกฎาคม 2557.

________________. พระยาพชิ ยั ดาบหัก. https://th.wikipedia.org/wiki/ : เขา ถงึ วันที่ 3
กรกฎาคม 2557.

________________. การรบที่บางระจัน. https://th.wikipedia.org/wiki/ : เขาถึงวันท่ี 3
กรกฎาคม 2557.

ศริ ิพร ดาบเพชร คมคาย มากบัว และประจกั ษ แปะ สกลุ . ประวตั ิศาสตรไ ทย ม. 4- ม. 6. พิมพครง้ั ที่ 1.
กรุงเทพฯ : อกั ษรเจริญทศั น.

สารสนเทศจงั หวดั ท่ตี ้ังสาขาวิทยบริการเฉลมิ พระเกียรติ มหาวทิ ยาลยั รามคําแหง. จงั หวดั สโุ ขทยั .
http://www.info.ru.ac.th/province/Sukhotai/pkr1.htm. : เขาถงึ วันที่ 2 กรกฎาคม 2557.

สื่อการเรียนรกู ารศกึ ษานอกโรงเรยี น (กศน.) หมวดวิชาพัฒนาสงั คมและชมุ ชน สมบรู ณแบบระดับ
ประถมศกึ ษา สาํ นักพิมพวฒั นาพานิช

อญั ชลี สสุ ายัณฑ. ทา วเทพสตรี และทา วศรสี ุนทร. www.reurnthai.com. : เขาถงึ เม่ือวันท่ี 3 กรกฎาคม
2557.

http://www.13nr.org/posts/407289
http://www.trueplookpanya.com/new/cms_detail/knowledge/2844-00/
http://www.chaoprayanews.com/2009
http://king/kapook.com/job_duties_natural_resource.php
http://www.panyathai.or.th/
htpp://web.ku.ac.th/king72/2542-09/page02.html
http://kanchanapisek.or.th/activities/index/th/html#edu
http://www.m.culture.go.th/ilovethaiculture/index/php22013-07-01-03-11-16/2 . : เขาถึงวนั ที่

2 กรกฎาคม 2557.
http://www.cstp.or.th/cstp2/index.php/2011
http://computer.pcru.ac.th/enoodledata/23/lesson_doc/lesson3.doc

105

ท่ปี รกึ ษา บญุ เรอื ง คณะผูจดั ทาํ
อิม่ สุวรรณ
1. นายประเสรฐิ เลขาธกิ าร กศน.
2. ดร.ชัยยศ จาํ ป รองเลขาธกิ าร กศน.
3. นายวัชรนิ ทร แกวไทรฮะ รองเลขาธกิ าร กศน.
4. ดร.ทองอยู ตัณฑวุฑโฒ ทป่ี รกึ ษาดา นการพฒั นาหลักสตู ร กศน.
5. นางรักขณา ผอู าํ นวยการกลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น

ผูเขยี นและเรียบเรยี ง สถาบนั กศน. ภาคเหนือ
สถาบัน กศน. ภาคเหนือ
1. นางสาวสดุ ใจ บุตรอากาศ สถาบนั กศน. ภาคเหนอื
2. นางสาวพิมพาพร อินทจกั ร สถาบนั กศน. ภาคเหนอื
สถาบนั กศน. ภาคเหนือ
3. นางดุษณี เหลย่ี มพันธุ สถาบนั กศน. ภาคเหนือ
4. นางดวงทพิ ย แกวประเสรฐิ สถาบัน กศน. ภาคเหนอื
5. นายนิพนธ ณ จนั ตา สถาบัน กศน. ภาคเหนือ

6. นางอุบลรตั น มีโชค กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
7. นางกรรณิการ ยศตื้อ สถาบัน กศน. ภาคเหนือ
8. นางณิชากร เมตาภรณ สถาบนั กศน. ภาคตะวนั ออก
สถาบนั กศน. ภาคตะวันออก
ผบู รรณาธกิ ารและพฒั นาปรบั ปรงุ สถาบัน กศน. ภาคตะวนั ออก
สํานกั งาน กศน. อ.โขงเจยี ม
1. นางพรทพิ ย เข็มทอง สํานักงาน กศน. ภาคตะวนั ออกเฉียงเหนอื
2. นางสาวพิมพาพร อนิ ทจักร ขา ราชการบํานาญ
3. นางสาวสรุ ัตนา บูรณะวิทย ขา ราชการบาํ นาญ
กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
4. นางสาวสปุ รดี า แหลมหลกั กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
5. นางสาวสาลินี สมทบเจรญิ กลุ สถาบนั กศน. ภาคตะวันนออกเฉียงเหนือ
6. นายอุดมศกั ดิ์ วรรณทวี สถาบนั กศน. ภาคใต

7. นายเรืองเวช แสงรตั นา
8. นางพัฒนส ดุ า สอนซ่ือ
9. นางธญั ญาวดี เหลาพาณิชย

10. นางพรทพิ ย เข็มทอง
11. นางสาววรรณพร ปท มานนท
12. นายเรอื งเดช แสงวฒั นา

13. นางมยรุ ี สวุ รรณเจริญ

106

14. นางสาวสรุ ัตนา บูรณะวทิ ย สถาบัน กศน. ภาคตะวันออก
15. นางสาววาสนา โกสียวัฒนา สถาบนั การศึกษาทางไกล
16. นางธญั ญาวดี เหลา พาณชิ ย ขา ราชการบาํ นาญ
17. นางพรทพิ ย เข็มทอง กลุม พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น

ผพู ฒั นาและปรบั ปรุงคร้ังที่ 2 ศึกษานเิ ทศกเชี่ยวชาญ
ขาราชการบาํ นาญ
1. นางสาวสุดใจ บตุ รอากาศ ครชู ํานาญการพิเศษ
2. นางพรทพิ ย เข็มทอง กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
3. นางบุษบา มาลินกี ลุ
4. นางพรทิพย พรรณนิตานนท กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
5. นางสาวกรวรรณ กววี งษพ พิ ฒั น กลุม พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
คณะทํางาน มั่นมะโน กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
ศรีรตั นศิลป กลุม พฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
1. นายสรุ พงษ
2. นายศุภโชค ปท มานนท กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
3. นางสาววรรณพร กลุ ประดิษฐ กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
4. นางสาวศริญญา เหลอื งจติ วฒั นา กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
5. นางสาวเพชรินทร กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน
ผพู ิมพต น ฉบับ คะเนสม
เหลอื งจติ วัฒนา กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
1. นางปย วดี
2. นางสาวเพชรินทร กววี งษพิพฒั น
3. นางสาวกรวรรณ ธรรมธิษา
4. นางสาวชาลีนี บา นชี
5. นางสาวอริศรา

ผอู อกแบบปก ศรรี ตั นศลิ ป

นายศุภโชค

107

คณะผูจัดทํา
เนือ้ หาเพ่มิ เตมิ เรื่องประวัติและผลงานของบรรพบุรษุ ไทยทมี่ สี ว นปกปอ ง

และสรางความเจริญใหแ กชาตบิ านเมอื ง

ที่ปรึกษา สกลุ ประดิษฐ เลขาธกิ าร กศน.
1. นายการณุ ทบั สพุ รรณ รองเลขาธิการ กศน.
จําจด รองเลขาธกิ าร กศน.
2. นายชาญวิทย ภาคพรต ขา ราชการบํานาญ
3. นายสรุ พงษ งามเขตต ผูอ ํานวยการกลุมพัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
4. นางระววิ รรณ

5. นางศุทธินี

คณะผเู ขียน/เรยี บเรยี งและบรรณาธกิ าร

1. นางกมลชนก คาํ พฒุ กศน.อําเภอเมอื ง จงั หวดั ราชบรุ ี
กศน.อาํ เภอเมอื ง จงั หวัดราชบรุ ี
2. นางพจนี เกตุรามฤทธ์ิ กศน.อําเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี

3. นายสันติ อิศรพันธุ

คณะทาํ งาน มั่นมะโน กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน
1. นายสุรพงษ
ศรรี ตั นศลิ ป กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
2. นายศุภโชค เพ็ชรสวา ง กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น
3. นางสาวสุลาง อาํ ไพศรี กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน
4. นางสาวเบญ็ จวรรณ
สังขพ ิชยั กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
5. นางสาวชมพนู ท อินทระสนั ต กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น
6. นางจฑุ ากมล วงคเรือน กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน
7. นางสาวทิพวรรณ

108

คณะผปู รบั ปรุงขอ มลู เกยี่ วกับสถาบันพระมหากษัตรยิ  ป พ.ศ. 2560

ทีป่ รกึ ษา จาํ จด เลขาธกิ าร กศน.
หอมดี ผตู รวจราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ
1. นายสรุ พงษ ปฏบิ ัติหนา ทร่ี องเลขาธิการ กศน.
2. นายประเสริฐ สุขสุเดช ผอู าํ นวยการกลุมพัฒนาการศึกษานอกระบบ
และการศกึ ษาตามอัธยาศยั
3. นางตรีนุช
กศน.เขตมนี บรุ ี กรงุ เทพมหานคร
ผปู รบั ปรุงขอมูล
กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย
นางสาวจนิ ตนา อยูสนิ ธุ กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั
กลุม พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย
คณะทาํ งาน กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย
กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
1. นายสรุ พงษ มน่ั มะโน กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย
กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย
2. นายศุภโชค ศรรี ัตนศิลป กลุมพฒั นาการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย

3. นางสาวเบ็ญจวรรณ อําไพศรี

4. นางเยาวรัตน ปน มณวี งศ

5. นางสาวสุลาง เพช็ รสวาง

6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเรือน

7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวัฒน

8. นางสาวชมพนู ท สังขพิชยั