Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF PSİKOLOJİ BİLİMİNİ TANIYALIM - I 1
SINIF
SINIF
SINIF
1. — İnsan davranışlarını betimleme, 4. — Güdülenme ve çeşitleri
— İnsanın zihinsel yapısını tanıma, açıklama, — Duyum ve algının oluşması
— Davranışları neden-sonuç ilişkisi içinde incele- — Öğrenmeyi etkileyen faktörler
— İnsanların zekâ, kişilik ve tutumlarının özellikleri
me,
— Davranışları önceden kestirme ve yordama, Yukarıda verilen konuları inceleyen psikoloji bi-
— İstendik ve istenmedik davranışları kontrol etme liminin amacı aşağıdakilerden hangisi olabilir?
Yukarıdakiler psikolojinin; A) İnsan davranışlarını anlama ve açıklama
I. Konusu, B) İnsanların davranışlarını kontrol etme
II. İşlevleri, C) İnsan davranışlarını önceden kestirebilme
III. Gelişim süreci D) İnsanın yeteneklerinin sınırlarını saptama
E) İnsanların ortak ve farklı yönlerini ortaya koyma
verilenlerden hangileriyle ilişkilidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
2. Psikoloji birey olarak insanı incelerken, onun etkilen- 5. Dijital çağa uyum sağlama, medyanın insan dav-
diği olayları göz ardı edemez. Psikoloji, insanı bir top- ranışlarına etkisi, iş verimini artırma, tüketici dav-
lumsal gerçeklik içinde ele almalıdır. ranışları, doğal afetler, şiddet ve terör gibi olay-
ların ruh sağlığına etkisi gibi konular daha çok
hangi bilimin inceleme alanına girer?
Bu nedenle psikoloji; A) Felsefe B) Sosyoloji C) Coğrafya
I. Sosyoloji,
II. Antropoloji, D) Antropoloji E) Psikoloji
III. Ekonomi
6. Gelişme ve değişmenin şekil değiştirerek de olsa ya-
bilimlerinden hangilerinden yararlanmalıdır? şamın her döneminde devam ettiği araştırma bulgu-
larıyla kanıtlanmıştır. Bunun için çağımız gelişim psi-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II kologları yalnız çocukluk dönemini değil ergenlik,
gençlik, yetişkinlik ve yaşlılık dönemlerini de çalışma
D) II ve III E) I, II ve III alanları içine almıştır. Bu daldaki psikologlar, gelişi-
min değişik dönemlerinde ortaya çıkan davranışlar
3. Bireyin döllenmeden ölüme kadar devam eden ruh- ile çeşitli çevre koşullarının ve kalıtımın davranışları
sal, bilişsel, fiziksel ve sosyal gelişmeleri, değişme- nasıl etkilediğini araştırarak; ilgili ilkeleri belirlemeye
leri ve dönemleri yaşa bağlı olarak inceleyen alan- ve açıklayıcı kuramları geliştirmeye çalışırlar.
dır.
Bu parçada anlatılanlar, psikoloji disiplinlerinden
Bu parçada verilenler psikoloji alt dallarından hangisiyle ilgilidir?
hangisiyle ilgilidir?
A) Deneysel psikoloji B) Bilişsel psikoloji
A) Eğitim B) Endüstri C) Gelişim C) Öğrenme psikolojisi D) Klinik psikoloji
E) Gelişim psikolojisi
D) Deneysel E) Sosyal
AYT 10. Davranış, organizmanın uyaranlara verdiği tepkiye
denir.
7. Düşünme, hissetme, öğrenme, anımsama, karar ver-
me, dil, problem çözme ve yargılama gibi zihinsel sü- Aşağıdaki davranışlardan hangisinde bir iç uya-
reçleri en geniş anlamda inceleyen psikoloji alt dalı- rıcının varlığından söz edilemez?
dır. Zihinsel süreçleri doğrudan gözlemek mümkün
değildir. Bu anlamda psikologlar, zihinsel süreçlerin A) Sıkılan bir çocuğun huysuzluk yapması
durumunu davranışlardan tahminler yaparak belirler. B) Öfkelenen bir adamın saldırganlaşması
C) Kaygılanan bir çocuğun tırnaklarını yemesi
Bu parçada anlatılanlar, psikoloji alanlarından D) Acıkan bir bebeğin ağlaması
hangisiyle ilgilidir? E) Komedi filmi izleyen birinin kahkaha atması
A) Eğitim B) Endüstri C) Gelişim
D) Deneysel E) Bilişsel
8. Psikoloji, insan ve hayvan davranışlarını ve bu dav- 11. — B udizm, Hinduizm, Hristiyanlık, Müslümanlık gi-
ranışlarla ilgili olarak zihinsel, sosyal ve biyolojik sü- bi çeşitli inançlar hakkında yargıda bulunmadan
reçleri göz önünde bulundurarak inceleyen pozitif bir bu dinî inançların insan psikolojisine etkilerini
bilimdir. araştırır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi psikolojinin — Motivasyon, stresle mücadele, hedef koyma, öf-
inceleme alanına girmez? ke kontrolü, öz güven, sakatlıkla mücadele gibi
konularda bilimsel verilere dayanarak sporcula-
A) Güdülenmeyi ortaya çıkaran ve etkileyen faktör- rın ve çalıştırıcıların performansını artırmaya yö-
ler nelik çalışmalar yapar.
B) Ruh sağlığını korumada denge, empati ve hobi- Yukarıda verilenler psikolojinin hangi çalışma ala-
ler nıyla ilgilidir?
C) Doğru karar verme kuralları A) Spor - Eğitim B) Trafik - Din C) Din - Spor
D) Doğru karar vermede irdelemenin önemi
E) Öğrenme stratejileri ve görevleri D) Sağlık - Spor E) Klinik - Spor
9. I. Düşünme, öğrenme, hayal kurma, rüya görme 12. — Ç ocuğun tuvalet terbiyesini ne zaman ve nasıl
nasıl olmalıdır? öğreneceği
II. Çocukların azarlama veya ödüllendirme karşısın- — Duyu organlarının yaşa göre nasıl geliştiği, han-
daki davranışları (tepkileri) nelerdir? gi yaşta ne gibi değişimlerin görüldüğü,
Her iki soruyu da araştıran psikolojiye en uygun — Bireyin gelişmesinde çevrenin rolü, çocuğun ge-
olan tanım aşağıdakilerden hangisidir? lişim aşamalarının neler olduğu
A) Dolaylı ve dolaysız yollarla gözlenebilen ve ölçü- Öğrenmek isteyen anne, aşağıdaki psikoloji dal-
lebilen eylemleri inceleyen bilimdir. larından hangisinin bilgilerine ihtiyaç duyar?
B) Zihinde oluşan bilinç olaylarını inceleyen bilim- A) Sosyal Psikoloji
dir. B) Gelişim Psikolojisi
C) Klinik Psikoloji
C) Kişiler arası ilişkileri inceleyen bir bilimdir. D) Eğitim Psikolojisi
D) İnsanın gelişme evrelerini inceleyen bilimdir. E) Deneysel Psikoloji
E) Başkalarınca gözlenebilen davranışları incele-
yen bilimdir.
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../.....
KURUM AYTYAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF PSİKOLOJİ BİLİMİNİ TANIYALIM - II 2
SINIF
SINIF
SINIF
1. Uyarıcı-tepki (U-T) psikolojisi olarak da bilinir. Orga- 4. “Japon insanı atılan atom bombalarından sonra top-
nizmanın içinde olup biten biyolojik veya bilişsel sü- lumca yaşadıkları dramı bilinç altına gömmüş kısa
reçlerle ilgilenmez. Amacı, çevredeki uyarıcılarla or- sürede tüm dünya ülkeleri arasında büyük gelişme
taya çıkan davranış arasındaki ilişkiyi gözlem ve de- göstermiştir. Fakat Japon halkının davranışlarında
ney yoluyla incelemektir. ve düşüncelerinde geçmişe ilişkin nefret ve başkal-
dırının izlerine rastlanır.”
Bu parçada verilenler aşağıdaki psikoloji yakla-
şımlarından hangisiyle ilgilidir? Bu parçada anlatılan olayın nedenlerini savunan
ekol aşağıdakilerden hangisidir?
A) Bilişsel B) İşlevselcilik C) Davranışçılık
D) Hümanistlik E) Psikoanalitik A) Yapısalcılık B) Fonksiyonalizm
C) Psikanaliz D) Gestalt
E) Davranışçılık
2. Bu uygulama alanında tedavi süreci boyunca hem 5. Davranışların ölçülmesi ve değerlendirilmesi, istatis-
hastanın hem de hasta yakınlarının yaşam kalitesi- tik yöntemlerin psikolojiye uygulanması, davranışın
ni artıran, hastalıkla başetmelerini kolaylaştıran ça- açıklanmasında yararlanılacak matematiksel model-
lışmalar yapılır. Genellikle onkoloji merkezleri, nöro- lerin geliştirilmesi ile ilgili olan psikoloji dalı aşağıda-
loji, çocuk cerrahisi ve sağlığı gibi alanlar ile diyaliz kilerden hangisidir?
ve tüp bebek merkezlerinde hizmet verilir.
A) Endüstri psikolojisi
Bu parçada verilenler psikolojinin hangi çalışma B) Deneysel psikoloji
alanıyla ilgilidir? C) Klinik psikoloji
D) Psikometrik psikoloji
A) Spor B) Trafik C) Din E) Eğitim psikolojisi
D) Sağlık
E) Endüstri-Örgüt 6. Bu yaklaşıma göre insanın doğumla başlayan ve
ömür boyu süren fizyolojik, toplumsal ve psikolojik
3. İnsan; tercihleri, yorumları, düşünce ve inançla- (açlık, cinsellik, susuzluk, uyku, güven, sevgi, saygı,
rı ile kendi gelişimine ve öğrenmesine etki eden kendini gerçekleştirme vb.) gereksinimleri vardır. İn-
aktif bir varlıktır. san, gereksinimlerini önem sırasına göre doyurmalı
ve sağladığı doyuma göre aşama aşama gelişmeli-
Öğrenme, anlama, bellek, algı gibi zihinsel sü- dir. Gelişme gücünü kendinden alan, oluşum hâlinde
reçleri anlamak için deneyler yaparak kuramlar bir varlıktır. Bu yaklaşım, ortaya koyduğu grup tera-
geliştirmiştir. pisi ve psikodrama gibi bazı tekniklerle psikolojiye
katkıda bulunmuştur.
İnsan diğer canlılardan farklı olarak dikkat, algı,
düşünme gibi süreçlerle çevresini anlar ve yo- Bu parçadaki düşünceler aşağıdaki psikolojik
rumlar. yaklaşımlardan hangisiyle ilgilidir?
Yukarıda verilenler psikolojinin hangi yaklaşımıy- A) Bilişsel B) İşlevselcilik C) Davranışçılık
la ilişkilidir? D) Hümanistlik E) Psikoanalitik
A) Davranışçı yaklaşım
B) Gestalt yaklaşımı
C) Hümanist yaklaşım
D) Bilişsel yaklaşım
E) Psikodinamik yaklaşım
AYT 10. Köpeklerden aşırı korkan bir kişinin;
I. Daha önce köpeğin ısırmasıyla canının yanma-
7. Bu yaklaşım, zihnin yapısı yanında davranışın ve zi-
hinsel yaşamın, organizmanın çevreye uyumunda sı ve her köpeği gördüğünde korkması,
ne gibi işlevleri bulunduğunun da incelenmesi gerek-
tiğini savunur. Çünkü davranış ve zihinsel süreçler II. Çocukluğunda mahallede oynarken köpeğin ısır-
kişinin değişen çevre koşullarına uyumunu sağlar. masıyla korkması ve bunu bilinç altına atması,
Bu yaklaşım, kişinin tüm davranışlarını uyum çaba-
sına indirgediği için eleştirilmiştir. III. Arkadaşlarının köpekten korkmasını gözlemle-
yip kendisinin de köpekten korkması
Bu parçadaki düşünceler aşağıdaki psikolojik
yaklaşımlardan hangisiyle ilgilidir? davranışlarından hangileri “psikodinamik yaklaşım”
ile açıklanır?
A) Bilişsel B) İşlevselcilik C) Davranışçılık
D) Hümanistlik E) Psikoanalitik A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
8. İnsan pasif bir varlık değil, uyarıcıları algılayan, işle- 11. Aşağıdakilerden hangisi “bütüncül yaklaşımla” il-
yen, anlamlandıran aktif bir sistemdir. Bu nedenle gilidir?
psikoloji, dıştan gözlenemeyen bilişsel süreçlerin tü-
rü ve yapısıyla gözlenebilen davranışların türü ve A) Bütün, tek tek parçalardan daha anlamlıdır.
özellikleri arasındaki ilişkiyi araştırmalıdır. B) Davranışlar geçmiş yaşantıların eseridir.
C) Sadece gözlenebilen davranışlar psikolojinin ko-
Bu parçadaki düşünceler aşağıdaki psikolojik
yaklaşımlardan hangisiyle ilgilidir? nusu içinde yer alır.
D) Her davranışın bir işlevi vardır.
A) Bilişsel B) İşlevselcilik C) Davranışçılık E) Bireyin davranışlarını anlamanın yolu bireyin
D) Hümanistlik E) Psikoanalitik
anlattıklarını dinlemektir.
9. Bu yaklaşıma göre, bebekler, kendilerini istedikleri 12. - Ahmet Bey “Benim alanımda çalışan psikologlar,
sonuca götüren sesleri tekrar ederek dili öğrenmek- kadın ve aile sağlığı merkezlerinde, kliniklerde
tedirler ve dil gelişimi “taklit” yolu ile olmaktadır. Pe- ve hastanelerde görev yaparlar. Bu kurumlarda
kiştirilen sesler öğrenilir, pekiştirilmeyen sesler ise psikolojik sorunu olan kişilere yar dımcı olurlar.
söner. Doğrudan gözlenemeyen ve ölçülemeyen zi-
hinsel süreçlerle, bilinç, bilinçsiz davranışlar ve duy- - Semih Bey “Benim alanımda çalışan psikologlar-
guların gelişimi gibi içsel süreçlerin gelişimi ile ilgi- dan aile ya da ceza mahkemelerinde bilirkişi ola-
lenmemişler; bunun yerine konuşma, saldırganlık ve rak yararlanılmaktadır. Ayrıca trafik psikolojisi ala-
motor tepkiler gibi açıkça gözleyebildikleri davranış- nında psikoteknik değerlendirme yapan merkez-
lar üzerinde çalışmışlardır. lerde psikolog ve yönetici olarak hizmet vermek-
tedirler.”
Bu parçada verilenler psikolojinin hangi yaklaşı-
mıyla ilişkilidir? Bu psikologların konumlarına göre, aşağıdaki ça-
lışma alanlarından hangileriyle ilişkili olduğu söy-
A) Davranışçı yaklaşım lenebilir?
B) Gestalt yaklaşımı
C) Hümanist yaklaşım A) Sağlık - Adliye
D) Bilişsel yaklaşım B) Eğitim - Spor
E) Psikodinamik yaklaşım C) Askeri - Araştırma merkezleri
D) Üniversiteler - Spor
E) Araştırma merkezleri - Adliye
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../.....
KURUM AYTYAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF PSİKOLOJİNİN TEMEL SÜREÇLERİ- I 3
SINIF
SINIF
SINIF
1. Psikolojide kullanılan yöntemlerden biri de içebakış- 3. — Y aşantı sonucu oluşması
tır. Bu yöntem, bireyin kendini gözleyerek bir olay ya
da uyarıcı karşısında neler düşündüğünü ve ne gibi — N ispeten kalıcı olması
duygulara sahip olduğunu anlatmasına dayanır.
— D avranış değişikliğinin meydana gelmesi
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde bu yön-
tem kullanılmıştır? Bu özelliklerin tümü, aşağıdakilerden hangisin-
de yoktur?
A) Girdiği sınavda başarısız olup ağlamaya başla-
yan bir öğrenci gözlendiğinde A) Biberonla beslenen bir bebeğin önceleri bibero-
nu görünce bir tepki vermezken bir süre sonra
B) Gireceği sınavı düşünüp heyecanlanan bir öğ- biberonu görünce sevinmesi
renciyle karşılıklı konuşulduğunda
B) Bireyin saygı gösteren arkadaşına saygıda ku-
C) Sınava girecek öğrencilere anket uygulandığın- sur etmemesi
da
C) Köpek tarafından ısırılan birisinin köpeklerden
D) Sınav sırasında gözetmenlik yapan kişilerle, öğ- korkması
rencilerin davranışları hakkında görüşme yapıl-
dığında D) Ağzımıza bir parça şeker aldığımızda ağzımızın
sulanması
E) Sınav süreciyle ilgili, dışardan gözlemlenemeyen
düşünceleri hakkında öğrenciden bilgi alındığın- E) Bir bebeğin kendisini bir yabancının kucağına al-
da masıyla ağlaması
2. Davranış organizmanın gözlenebilen ve ölçülebilen 4. Çocukların kendi yaşıtlarıyla beraber olma istekleri-
tüm faaliyetleridir. Davranışın olabilmesi için organiz- nin yaşları ilerledikçe giderek arttığı ve aileye bağlı-
manın uyarılması gerekir. Uyarıcılar davranışı etki- lık, ait olma gibi güdülerin ise zayıfladığı gözlenmiş-
ler. Organizma, özelliklerine göre gelen uyarıcıları tir. Bağımsızlık isteği artarken, yetişkinlere karşı koy-
alır. Duyum eşikleri arasında olmayan, organizmaya ma da görülür. Bu bağımsızlık arzusunun yanında
ulaşmayan uyarıcılar davranış meydana getiremez. büyüklerin dikkatini çekme, beğenilme isteği de be-
lirginleşir.
Buna göre, davranışla ilgili aşağıdaki yargılardan
hangisi yanlıştır? Bu parçadaki açıklamalar çerçevesinde, aşağıda-
ki sonuçlardan hangisine ulaşılamaz?
A) Duyum eşikleri arasında olmayan uyarıcılar dav-
ranışa sebep olmaz. A) Yaş ilerledikçe anne ve babaya itaat azalabilir.
B) Çocuk büyüdükçe çevresine doğru açılmaya baş-
B) Bir uyarıcı varsa mutlaka davranış meydana ge-
lir. lar.
C) Büyümeye bağlı olarak sosyal güdülerin önem
C) Organizmanın bazı görülmeyen faaliyetleri de öl-
çüldüğü için davranıştır. dereceleri değişir.
D) Çocuklar büyüklerinin dikkatini çekmek isterler.
D) Organizmanın yaptığı davranışlarda uyarıcılar E) Her çocuk büyükleri tarafından sevilmek ister.
etkilidir.
E) Her uyarıcı davranışa yol açmaz.
AYT 8. Bu dönemin en önemli ölçütü bağımsız olarak yaşa-
mını yönetme sorumluluğunu alabilmektir. Üniversi-
5. Bu dönemde çocuk sinir sistemi ve duyu organları teye, askere, iş için başka bir yere gitme, evlenme
büyük oranda gelişimini tamamlar. Büyük kas grup- bu zamanın genel özelliğidir. Evlilik yaşamıyla birlik-
larının kullanıldığı yürümek, tırmanmak, atlamak, koş- te yetişkinin hayatında meydana gelen en önemli de-
mak gibi kaba motor becerileri hızla gelişir. Kaba mo- ğişiklik çocuk sahibi olmak, sadece kendisi için değil
tor becerilerindeki gelişime bağlı olarak çocuğun fi- çocukları için de iyi bir gelecek planlamak bu dönem
ziksel etkinlik düzeyi çok yüksektir. Uzun süre bir yer- için önemlidir.
de duramaz. Konuşmayı ve yürümeyi tam olarak öğ-
renir. El-göz uyumunu sağlamaya başlar. Giyinme, Bu parçada söz edilen gelişim dönemi aşağıda-
yemeğini yeme gibi öz bakım becerileri gelişir. kilerden hangisidir?
Bu parçada söz edilen gelişim dönemi aşağıda-
kilerden hangisidir?
A) Bebeklik B) Çocukluk C) Yaşlılık
A) Bebeklik B) Çocukluk C) Yaşlılık D) Ergenlik E) Yetişkin
D) Ergenlik E) Yetişkin
6. Aşağıdakilerden hangisi gençlik dönemindeki ge- 9. Bu dönemde hipofiz bezinin büyüme hormonu salgı-
lişim görevleriyle ilişkilendirilemez? lamasıyla biyolojik yapıda önemli değişmeler olur.
Cinsiyet hormonlarının salgılanmasıyla birlikte cinsi-
A) Bir mesleğe doğru yönelme ve hazırlanma yet özellikleri gelişmeye başlar. Kızlar genellikle er-
B) Anne baba gibi yetişkinlerden bağımsız olarak keklerden daha önce ergenliğe girer. Bu dönemde
kollar, bacaklar, eller ve ayaklar vücudun geri kalan
duygusal özerklik kazanma bölümlerinden daha hızlı büyür ve ses değişir.
C) Bir değerler sistemi ve ahlak sistemi edinme
D) Toplumsal görevlerini yerine getirebilme ve so- Bu parçada söz edilen gelişim dönemi aşağıda-
kilerden hangisidir?
rumluluklar alabilme
E) Cinsel farklılıklarını kazanmaya başlama. A) Bebeklik B) Çocuk C) Ergenlik
D) Yetişkin E) Yaşlılık
7. — Sürekli olarak kardeşine vurarak onun oyuncak- 10. Her insan birbirinden farklıdır. İnsan davranışları, o
larını elinden alan bir çocuğun, babası kendisini insanın sahip olduğu kişiliği, duyguları, korkuları, he-
azarlayınca bu davranışından vazgeçmesi yecanları ve ilgilerinin etkisi altındadır. Hiçbir insan
aynı değildir. İnsanların bir olaya mutlu haliyle verdi-
— Biberonla beslenen bir bebeğin önceleri bibero- ği tepki ile mutsuz haliyle verdiği tepki bir olmayabi-
nu görünce bir tepki vermezken bir süre sonra lir. Sürekli değişen bu durumlarına göre insanların
biberonu görünce sevinmesi davranışları da çeşitlilik gösterir.
— T erliyken soğuk su içtiği için hastalanan bir bire- Bu parçada davranışları etkileyen;
yin artık terliyken soğuk su içmemeye özen gös- I. çevresel,
termesi II. psikolojik,
III. fizyolojik
Bu davranışların ortak özelliği aşağıdakilerden
hangisidir? faktörlerden hangileri üzerinde durulmuştur?
A) Refleks türü tepkiler olması A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
B) Bir öğrenme sonucu meydana gelmesi
C) Organizmayı korumaya yönelik olması D) I ve III E) II ve III
D) Davranışları başlatan uyaranların benzer olma-
sı
E) Kalıcı değil, geçici tepkiler olması
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../.....
KURUM AYTYAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF PSİKOLOJİNİN TEMEL SÜREÇLERİ - II 4
SINIF
SINIF
SINIF
1. Bilgi bu dönemde mantıklı ve sistemli bir şekilde iş- 3. Bazı psikologlar çok zor bir zekâ sorusunu çözmek
lenir. Tek yönlü düşünme yerini çok yönlü düşünme- için uğraşan bireyin bir davranış ortaya koymadığını
ye bırakır. Çocuk artık nesnelerin görünüşüne göre yeni alınan bir oyuncak setini kurup çalıştıran bir ki-
akıl yürütmez. Örneğin bir kilo demir ile bir kilo pa- şinin ise davranışta bulunduğunu öne sürmüşlerdir.
muğun eşit ağırlıkta olduğunu, uzun bardaktaki su-
yun geniş bardaktaki suyla eşit miktarda olduğunu Buna göre, bir eylemin davranış sayılabilmesi
söyler. Somut işlemler döneminde zaman kavramı aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
gelişir, benmerkezcilik biter ve buna bağlı olarak ço-
cuk başkalarının bakış açısını da önemsemeye baş- A) Zihinde olup biten bir süreç olması
lar. B) Yetenek gerektirmesi
C) Gözlem ve değerlendirmeye elverişli olması
Bu parçada verilenler Piaget’in; D) Bilinçaltında gerçekleşmesi
I. duyusal motor, E) Düşünce ürünü olması
II. somut işlemler,
III. işlem öncesi 4. Aşağıdakilerden hangisi Piaget’in “soyut işlemler
dönemi” nin özelliklerinden birisidir?
dönemlerinden hangileriyle ilgilidir?
A) Nesneleri farklı özelliklere göre sıralama
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II B) Değer, ideal ve fikir oluşturma
C) Mantıksal düşünebilme
D) I ve III E) II ve III D) İşlemleri tersine çevirebilme
E) Ben merkezci düşünceden kurtulma
2. Organizmayı bir yandan doğal çevresi diğer yandan 5. Bu dönemde çocuk mantıksal, analitik, varsayımsal
sosyal çevresi etkiler. Ancak her organizma aynı çev- ve göreceli düşünmeye başlar. Üst düzey bilişsel be-
reden aynı biçimde etkilenmez. Örneğin; aynı evde ceriler bu dönemde kazanılır Soyut düşünmeye bağ-
yaşayan kardeşler veya aynı sınıfta okuyan öğren- lı olarak siyaset, din, ideoloji gibi konular çocuğun il-
ciler içinde bulundukları çevrenin çeşitli etkileri altın- gi alanına girer. J. Piaget’e göre bilişsel gelişim biyo-
da kalırlar ve birbirlerinden farklı bireyler olarak ge- lojik altyapıya dayalıdır ve olgunlaşma temellidir. Bu-
lişirler. nunla birlikte yaşantı zenginliği bilişsel gelişimi hız-
landırabilir.
Paragrafta hangi görüş vurgulanmaktadır?
Bu parçada verilenler Piaget’in;
A) Bütün bireyler yaşadıkları sosyal çevreden eşit I. duyusal motor,
oranda etkilenirler. II. soyut işlemler,
III. işlem öncesi
B) Aynı şartlar altında bulunan bireylerin davranış-
larında aynı özellikler görülür. dönemlerinden hangileriyle ilgilidir?
C) Çevrenin bireyler üzerinde hiçbir etkisi yoktur. A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) Aynı çevre farklı kişileri farklı yönlerde etkileye-
D) I ve III E) II ve III
bilir.
E) Bireyler üzerinde kalıtımın etkisi çevrenin etkisin-
den daha fazladır.
AYT 9. I Balıkçının önünden geçerken bizim balık koku-
sunu almamız, balıkçının ise bu kokuyu fark et-
6. Karşımızdaki bir insanı, eli, kolu, gömleği, düğmesi, memesi
ayakkabısı ile ayrı ayrı algılamayız. Onu, bir bütün
olarak algılarız. Uzaktan görünen bir şehri, tek tek II Başlangıçta kişiyi rahatsız etmeyen şiddetteki ağ-
binalarda, elektrik direklerinden gelen uyarıcılarla de- rının zaman içinde giderek rahatsız edici olması
ğil, bütünleşmiş olarak toplu halde algılarız.
Yukarıda verilen örnekler aşağıdaki kavramlar-
Bu parçadaki açıklamalar, algı özelliklerinden han- dan hangileriyle ilişkilidir?
gisine ilişkin bilgileri içermektedir?
A) Alışma - duyarlılaşma
A) Algıda organizasyon B) Nesne algılama - Yetersiz uyarım
B) Zaman algısı C) Duyusal uyum - duyarlılaşma
C) Derinlik algısı D) Algı yanılsama - Aşırı uyarım
D) Algıda seçicilik E) Dengeleme - duyarlılaşma
E) Algıda değişmezlik
10. Kalıtsal olan, bir türün bütün fertlerinde aynı biçim-
7. Bir kare masa etrafında dolaştığımızda veya masa- de görülen davranış biçimlerine içgüdü denir.
ya değişik açılardan baktığımızda masa, değişik şe-
killerde görülmesine rağmen biz masanın üstünü ka- Aşağıdakilerden hangisi "içgüdüsel" davranışa
re olarak algılamaya devam ederiz. bir örnektir?
Bu parçada verilenleri en iyi açıklayan kavram A) Kırlangıçların çamurdan yuva yapması
aşağıdakilerden hangisidir? B) Bir şoförün kırmızı lambada durması
C) Çocuğun annesini bulamayınca ağlamaya baş-
A) Şekil - fon ilişkisi
B) Algıda seçicilik laması
C) Algıda değişmezlik D) Bir köpeğin sahibini tanıyarak yanına gelmesi
D) Derinlik algısı E) Akvaryumdaki balıkların tıklamayla su yüzeyine
E) Algı yanılması
çıkması
8. Ahmet altı yaşındadır. Evde yaramazlık yapmadığın-
dan dolayı annesi bir çikolatayı tam ortasından bö- 11. Phi Fenomeni, sabit olan nesnelerin belli bir aralıkta
lerek yarısını onun, diğer yarısını da küçük kardeşi- ve hızlı bir biçimde sunulması sonucunda oluşan,
nin tabağına koyar. Ancak, küçük kardeşinin dişleri gerçekte olmayan hareket algısıdır. Bu olgu, sinema-
henüz tam olarak çıkmadığı için onun tabağındaki da art arda gösterilen karelerin veya yanıp sönen
çikolatayı birkaç parçaya böler. Ali, kardeşinin taba- ışıklı panolardaki yazıların hareket ediyormuş algısı
ğındaki çikolataları görünce annesine “Ona daha çok oluşturmasını açıklar.
çikolata verdin.” der ve ağlamaya başlar.
Bu parçada sözü edilen psikolojik olgu, aşağıda-
Piaget’nin bilişsel gelişim kuramına göre Ahmet; kilerden hangisiyle açıklanabilir?
I. nesne devamlılığı,
II. korunum, A) İllüzyon
III. görelilik B) Alışma ve duyarlılaşma
C) Halüsinasyon
ilkelerinden hangilerini kazanmadığı söylenebi- D) Algıda seçicilik
lir? E) Şekil - zemin algısı
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../.....
KURUM AYTYAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF PSİKOLOJİNİN TEMEL SÜREÇLERİ - III 5
SINIF
SINIF
SINIF
1. Yurttaşlık ve toplumsal sorumluluklarını yerine getir- 4. Bir tür bireylerin çevrelerine uyma şeklidir. Piaget’ye
me, yaşamak için ekonomik bir standart oluşturma göre, insanlar çevreyle olan etkileşimlerini gözlem-
ve sürdürme, boş zaman etkinliklerini gerçekleştir- leyerek oluştururlar. Çevreyle olan etkileşim, birey-
me, çocuklara sorumlu ve mutlu yetişkinler olmada de değişmeye neden olabilir. Örneğin, çocuk ulaşa-
yardım etme, orta yaşın fizyolojik değişimlerini kabul mayacağı bir oyuncağa dokunmak için ona doğru ha-
edip bunlara uyum sağlama, yaşlı anne ve babaya reket eder ya da yardım ister. Nesneye doğru hare-
uyum sağlamadır. ket etmesi çocuğun konumunu değiştirmesine ne-
den olurken, çocuğun çevreye uyumlu olduğunu gös-
Bu parçada verilen gelişim görevleri, aşağıdaki terir.
gelişim dönemlerinden hangisine aittir?
A) Ergenlik B) Yetişkinlik C) Yaşlılık Bu parçada verilenler;
I. duyusal uyum,
D) Bebeklik E) Çocukluk II. adaptasyon,
III. duyarsızlaşma
süreçlerinden hangileriyle ilgilidir?
2. “İnsan yedisinde neyse yetmişinde de odur.” A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
atasözünde, kişiliğin hangi özelliği vurgulanmakta- D) I ve III E) II ve III
dır?
A) Değişmeyeceği
B) Bireysel farklılıklar gösterdiği
C) Ölçülebilirliği
D) Gelişime bağlılığı
E) Öğrenilebilir olduğu
3. Ahmet arkadaşınız size yaklaştıkça onun gözünüzün 5. Bilgi işleme sürecinin ilk aşaması olan bellek türüdür.
ağ tabakasına düşen imgesi büyür, sizden uzaklaş- Duyular aracılığıyla çevredeki uyarıcılardan çeşitli
tıkça küçülür. Odanızdaki pencereye tam karşıdan bilgilerin seçilerek algılanmasıdır. Çevreden alınan
baktığınızda ağ tabakaya düşen imge dikdörtgen (ve- uyarıcı, duyu organları yoluyla sinirleri uyarır. Bu es-
ya kare), yandan baktığınızda ise imge yamuk şek- nada uyarıcının izi yaklaşık bir saniyede duyuya ka-
lindedir. Ancak siz boyda duyumsadığınız farklılıkla- yıt olur. Örneğin, bir kitabın sayfaları hızla çevrildi-
ra karşın o kişiyi arkadaşınız Ahmet, şekildeki farklı- ğinde sayfalardaki yazı ve resimler gözümüzde iz bı-
lıklara karşın o pencereyi odanızın dikdörtgen (veya rakır. Bu sırada dikkat ve seçici algı, belirli izlerin kı-
kare) penceresi olarak algılamaya devam edersiniz. sa süreli belleğe geçişini sağlarken, diğerleri siline-
"Ne" sorusuna verdiğiniz cevap aynı kalır. rek kaybolur.
Bu parçadaki verilenler aşağıdakilerden hangi- Bu parçada sözü edilenler;
siyle ilgilidir? I. duyusal,
II. kısa süreli,
A) Derinlik algısı B) Algıda seçicilik III. uzun süreli
C) Algıda değişmezlik D) Algıda derinlik
E) Zaman algısı bellek süreçlerinden hangileriyle ilgilidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
D) I ve III E) II ve III
AYT 9. Genelde diğer insanlarla birlikte olduğumuzda ken-
dimizi daha rahat ve mutlu hissederiz. Yalnız kalmak,
6. Bir anne farenin yavrusuna ulaşmak için aştığı en- çoğu insan için mutsuzluk nedeni olabilmektedir.
geller ve çekmeyi göze aldığı acı, kendisine aç oldu-
ğunda yiyecek ya da susadığında su bulmada orta- Bu belirlemede aşağıdakilerden hangisinin ge-
ya koyduğundan daha çoktur. rekliliği vurgulanmaktadır?
Bu durum, aşağıdakilerden hangisiyle açıklanır? A) Dengelenme
B) Uyarım
A) Fizyolojik güdüler hayatı sürdürmeye yöneliktir. C) Sosyal güdü
B) Aynı güdü farklı organizmalarda farklı davranış- D) Kendini gerçekleştirme güdüsü
E) Fizyolojik güdü
lara yol açar.
C) Fizyolojik güdüler bütün hayvanlarda etkiye sa- 10. Kalıtsal olan, bir türün bütün fertlerinde aynı biçim-
de görülen davranış biçimlerine içgüdü denir.
hiptir.
D) Annelik güdüsü diğer fizyolojik güdülerden daha Aşağıdakilerden hangisi “içgüdüsel” davranışa bir
örnektir?
güçlüdür.
E) Organizma birden fazla güdünün etkisinde kala- A) Kırlangıçların çamurdan yuva yapması
B) Bir şoförün tehlike anında hemen frene basma-
bilir.
sı
7. Deney, büyük ölçüde laboratuvar çalışmasını gerek- C) Çocuğun annesini bulamayınca ağlamaya baş-
tiren olayın yaratılan koşullar içinde incelenmesidir.
Gözlemde ise gözlemci gözlediği olaya hiçbir katkı- laması
da bulunmaz, olayın meydana gelmesini bekler ve D) Atın sahibini tanıyarak yanına gelmesi
inceler, böylece saptamalarda bulunur. E) Akvaryumdaki balıkların tıkırtı ile su yüzeyine çık-
Buna göre aşağıdakilerden hangisi, deney yön- ması
teminin bir özelliği değildir?
11. Bebekliğinden itibaren kendisine yılana benzeyen
A) Olayı meydana geldiği ortamda incelemelidir. objeler gösterilen şempanze yavrularının büyüdük-
B) Araç ve gereçlerden yararlanılır. lerinde yılandan korkmadıkları gözlenmiştir.
C) Neden - sonuç ilişkisine dayanır.
D) Sonuçları itibariyle nesneldir. Bu parçada aşağıdaki sonuçlardan hangisine ula-
E) Metafizik öğeler bu yöntemle incelenemez. şılır?
8. “Aça dokuz yorgan örtmüşler yine uyuyamamış” ata- A) Bazı uyarıcılara karşı doğuştan kazanılmış kor-
sözü aşağıdaki durumlardan hangisini örneklen- kular vardır.
dirir?
B) Korkuların temeli içgüdüseldir.
A) Kişi daha çok dikkat ettiği uyarıcıyı algılar. C) Korku duygusunun şekillenmesinde öğrenme
B) Önemli olan güdülerin doyurulmasıdır.
C) Fizyolojik güdülerin doyurulamaması organizma- önemli yer tutar.
D) Korkunun asıl nedeni, beklenmeyen, ani uyarıcı-
nın dengesini bozar.
D) Sosyal güdüler fizyolojik güdüleri etkiler. lardır.
E) Organizmanın davranışlarını, içinde bulundu- E) Korku ile öğrenme arasında doğru orantılı ilişki
ğu çevre etkiler. vardır.
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF ÖĞRENME, BELLEK, DÜŞÜNME - I 6
SINIF
SINIF
SINIF
1. Klasik koşullanmada koşullu uyarıcının koşulsuz 4. Aşağıdakilerden hangisi öğrenme ile kazanılan
uyarıcıdan önce verilmesiyle aşağıdakilerden han- bir davranıştır?
gisi sağlanmaya çalışılır?
A) Sütten ağzı yanan çocuğun ayran içmekten kork-
A) Öğrenme süresinin kısaltılması ması
B) Uyarıcının pekiştirilmesi
C) Uyarıcının ayırt edilmesi B) Ayıların kış uykusuna yatması
D) Uyarıcının engellenmesi C) Uykusu gelen kişinin önemli bir maçı izlemekten
E) Uyarıcının geri gelmesi
vazgeçmesi
2. Çernobil olayından sonra basında çayın radyasyon- D) Renkleri tanımayan bir çocuğun gelişigüzel bo-
lu olduğuna ilişkin haberlere karşı hükümet yetkilile-
ri TV’de çay içerek basın toplantısı düzenleyip bu ha- yama yapması
berleri yalanlamaya çalıştılar. Bunun sonucunda bü- E) Işık karşısında gözbebeğinin küçülmesi
yük bir çoğunluk çayın radyasyonsuz olduğunu ka-
bul ederek çay içmeye devam etti. 5. Labirente tok olarak bırakılan bir fare, acıkması için
geçen sürede labirentin içinde amaçsızca dolaşmış-
Yetkililer bu uygulamada halktan aşağıdaki öğ- tır. Daha sonra kendisi gibi aç olan başka fareler ay-
renme şekillerinden hangisini kullanmalarını bek- nı labirentin içine konulmuştur. Farenin, diğerlerine
lemiştir? oranla labirentin çıkışındaki yiyeceğe daha kolay
ulaştığı gözlemlenmiştir.
A) Modeli gözleme B) Kavrama
Bu durum, aşağıdaki öğrenme yollarından han-
C) Operant koşullanma D) Koşullanma gisine örnektir?
E) Deneme – yanılma A) Farkına varmadan öğrenmeye
B) Kavrayış yolu ile öğrenmeye
3. “Öğrenme sürecinde, denemeler ya da alıştırmalar C) Deneme - yanılma yolu ile öğrenmeye
arttıkça yanılma azalır.” D) Edimsel koşullanma yolu ile öğrenmeye
E) Klasik koşullanma yolu ile öğrenmeye
Bu yargıya uygun düşen grafik aşağıdakilerden
hangisidir? 6. Aşağıdakilerden hangisi, öğrenilmesi istenilen
bir davranışın pekiştirilmesine örnek değildir?
A) B) C)
A) Derslerine çalışmış bir öğrencinin öğretmeni ta-
Yanılma rafından takdir edilmesi
Yanılma
Yanılma B) Derslerini dikkatle dinleyen bir öğrencinin, öğret-
meni tarafından sınıfa örnek gösterilmesi
Deneme Deneme Deneme
E) C) Öğretmenin öğrencilerine, trafik kurallarına uy-
D) maları gerektiğini söylemesi
Yanılma D) Çalışan öğrenciye, öğretmenin iyi bir not verme-
Yanılma si
Deneme Deneme E) Öğretmenin, çalışkan bir öğrenciyi sınıf başkanı
seçmesi
AYT 10. 10 yaşındaki bir çocuk için babası dünyalar hakimi-
dir; babasının yapamayacağı, başaramayacağı şey
7. Bazen öğrenciler için bütünlemeye kalma ya da sı- yoktur. Yaşı 18’e geldiği zaman bu aşırı hayranlık,
nıfı geçememe olasılıkları dolaylı bir motivasyon sağ- yerini bir küçümsemeye bırakabilir; bu kadar büyüt-
layarak daha çok ders çalışmanın nedeni olmakta- meye gerek yokmuş diye düşünür ve babasını eleş-
dır. tirebilir. Ne var ki yaşı 40’a dayandığı zaman baba-
sını da diğer insanlar gibi normal ölçütlere oturtup er-
Buna göre aşağıdakilerden hangisi buna benzer demlerini ve yeteneklerini yeniden keşfedecektir.
bir durum değildir?
Buna göre aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Bir kişinin treni kaçırabilirim endişesiyle gara çok
önceden gelmesi A) Hayalgücü öğrenme üzerinde etkilidir.
B) Olgunlaşma ve deneyimlere bağlı olarak değer
B) Bir öğrencinin okuldan çıkınca babasının kızabi-
leceğini düşünerek sinemaya gitmekten vazgeç- yargıları sürekli değişir.
mesi C) Çocuk için kendi babası, tüm babalardan daha
C) Bir öğrencinin ilgi duyduğu dersi severek çalış- değerlidir.
ması D) Çocuk doğal olarak babası ile özdeşim kurar.
E) Her çocuk düşünsel bir evrim yaşar.
D) Çalışmakta olan insanın, işine geç kalmamak için
erkenden uyuması 11. Klasik koşullanmayla ilgili olarak verilen yargı-
lardan hangisi doğru değildir?
E) Bir çocuğun, annesini üzmemek için ders çalış-
ması A) Pekiştireç davranıştan sonra verilir.
B) Şartsız tepki doğal bir davranıştır.
8. I. Öğrenilecek konunun anlamlılığı C) Başlangıçta nötr olan uyarıcı, koşullanma süre-
II. Bireyin sürekli tekrar yapması
III. Bireyin aktif ve etkin olması cinde koşullu uyarıcı durumuna gelir.
IV. Bireyin güdülenmiş olması D) Doğal olmayan uyarana tepki, koşullanmış tep-
V. Konuların anlamlı bölümler halinde öğrenilmesi
kidir.
Yukarıda verilenlerden hangisi her zaman öğren- E) Organizmada hiçbir tepkiye yol açmayan uyarı-
meyi kolaylaştıran koşullar arasında sayılmaz?
cı nötr uyarıcıdır.
A) I B) II C) III D) IV E) V
12. El becerisi gerektiren işlerde usta - çırak ilişkisi çok
9. Organizmanın başlangıçta tepkide bulunmadığı bir önemlidir. Çırak uzun bir süre ustasının her türlü ha-
duruma ya da uyarıcıya tepkide bulunmasına koşul- reketlerini izlemek ve onun gibi davranmak zorunda-
lanma yoluyla öğrenme denir. dır. Ustanın aletleri tutuşu, kullanması uzun ve dik-
katli bir gözlemlemeyi gerektirir. Bir süre sonra çırak
Bu tanıma dayanarak aşağıdakilerden hangisi bu bu incelemelerinden edindiği bilgilerle çalıştığı işi öğ-
türden öğrenme örneğidir? renir.
A) Bir sorunla karşı karşıya olan bireyin çözüme ani- Buna göre usta - çırak ilişkisinde daha çok
den ulaşması hangi öğrenme yolu söz konusudur?
B) Karnımız acıktığında hafif şeyler istememiz. A) Şartlanma yoluyla öğrenme
C) Yanan sobaya değen çocuğun elini çekmesi B) Farkına varmadan öğrenme
D) Parfüm seçmek için girdiğimiz mağazada bir sü- C) Gözlem yoluyla öğrenme
D) Edimsel şartlanma ile öğrenme
re sonra koku hissetmememiz. E) Kavrayış yoluyla öğrenme
E) Köpeklerle dost olan çocuğun saldırgan bir kö-
pek gördükten sonra köpeklerden korkması
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../.....
KURUM AYTYAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF ÖĞRENME, BELLEK, DÜŞÜNME - II 7
SINIF
SINIF
SINIF
1. Aşağıdakilerden hangisi öğrenme yoluyla mey- 4. Bir lisansüstü öğrencisi okul bitirme tezi için , bir yaz
dana gelen bir davranış değişikliğidir? günü siyah-beyaz çizgili bir tişört giyerek üniversite-
nin futbol sahasına gider. Sahayı bir uçtan diğer uca
A) Ergenlik çağındaki çocuğun sesinin kalınlaşma- dolaşarak yerlere kuş yemi serper. Bu sırada da bir
sı hakem düdüğü öttürür. Bu uygulamayı yaz mevsimi
boyunca her gün aynı saatte törensel bir ciddiyetle
B) Anne farenin yavrulamadan önce yuva yapması sürdürür. İlk başta kuş yemine gelen birkaç kuş var-
C) Köpeğin el çırpılınca yere yatması ken, yaz sonunda artık etrafta ne kadar kuş varsa
D) Leyleklerin kışın sıcak bölgelere göç etmeleri sahaya gelmeye başlamıştır. Nihayet futbol maçları
E) Kuşların yavrularına yiyecek getirmeleri başlar, öğrencinin yaz boyunca yem serptiği sahada
ilk maç oynanacaktır. Siyah-beyaz tişörtlü hakem,
2. Yemek pişirmeyi yeni öğrenen birey önceleri çok tuz- başlama düdüğünü çaldığı anda sahanın her yeri bin-
lu ya da tuzsuz yemekler yaparken zamanla yeme- lerce kuşla dolar ve maç ertelenir.
ğin tuzunu, yağını ve baharatını ayarlamayı öğrene-
cektir. Öğrencinin bu çalışmasındaki düdük sesine kuş-
ların sahaya gelmesi ne tür bir öğrenme yoludur?
Yukarıda hangi tür öğrenme anlatılmaktadır?
A) Deneme yanılma yoluyla öğrenme
A) Deneme - yanılma yoluyla öğrenme B) Sezgisel öğrenme
B) Klasik şartlanma yoluyla öğrenme C) Model alarak öğrenme
C) Kavrayış yoluyla öğrenme D) Araçsal öğrenme
D) Edimsel şartlanma yoluyla öğrenme E) Klasik koşullama
E) Model alma yoluyla öğrenme
3. Edimsel şartlanmada olumsuz pekiştirici bir ceza de- 5. “Matematik dersinde öğrendiğimiz bilgilerin, psikolo-
ğil, aksine rahatsız edici bir durumun ortadan kalk- ji dersindeki konuların anlaşılmasında etkisi yoktur.”
masıyla oluşmuş bir ödüllendirmedir.
Bu durum transfere ait aşağıda verilen bilgiler-
Buna göre, aşağıdakilerden hangisinde olumsuz den hangisiyle ilgilidir?
pekiştiricinin varlığı söz konusudur?
A) Önceki öğrenmelerin sonraki öğrenmeleri olum-
A) Annesinden gülümseyerek arkadaşına gitmek lu yönde etkilemesidir.
için izin isteyen çocuğuna annesinin izin verme-
si. B) Transfer zekâ seviyesine bağlı olarak gerçekle-
şir.
B) Kafesteki beyaz bir düğmeye basması istenen
bir güvercinin düğmeye dokunduğunda yiyecek C) Transfer için her iki konu arasında içerik ve me-
elde etmesi. tot benzerliğinin olması gerekir.
C) Matematik sınavından iyi not alması istenen öğ- D) Konunun kolay anlaşılır olması transferi kolay-
renciye öğretmenin hediye alacağını söylemesi. laştırır.
D) Bir çocuğun kardeşinin kolunu bükerek oyunca- E) Önceki öğrenmeler sonradan öğrenilenleri olum-
ğını kendisine verdiği takdirde kolunu bırakaca- suz yönde etkiler.
ğını söylemesi.
E) Yüzme yarışında birinci gelen yarışmacıya altın
madalya verilmesi.
AYT 9. Atış denemeleri yapan bir gruba atışlarının sonuçla-
rı onuncu denemeye kadar bildirilmiş, onuncu dene-
6. Çocuklar hem genel birtakım tutumlarını hem de özel meden sonraki atışlarının sonuçları bildirilmemiştir.
bazı davranışlarını, ana - babayı örnek alarak öğre- Atışlar sonucunda onuncu denemeye kadar yüksek
nirler. Annesini gözleyen kız çocuğu, bir kadın gibi başarı sağlayan grubun başarısının on birinci dene-
davranmayı, babasını gözleyen bir erkek çocuğu da meden sonra azaldığı görülmüştür.
erkek gibi davranmayı öğrenir. Çocuk, anne-baba-
nın birçok kişisel özelliklerini taklit ederken ahlaki ve Aşağıdakilerden hangisi bu durumu en iyi açık-
kültürel değerlerini de benimser. lar?
Bu paragrafta verilen öğrenme yolu aşağıdaki- A) Yapılan işi tekrarlama başarıyı artırır.
lerden hangisidir? B) Çalışma arasında dinlenme başarıyı artırır.
C) Yapılan bir faaliyetin sonucunu öğrenme başarı-
A) Motor öğrenme
B) Şartlanma yoluyla öğrenme yı artırır.
C) Model alma yoluyla öğrenme D) Ödül alınmayan işlerde başarı düşer.
D) Deneme - yanılma yoluyla öğrenme E) Amaçsızca yapılan faaliyetlerde başarı sürekli
E) Kavrayış yoluyla öğrenme
değildir.
7. Kupa finallerinde futbolcuların bütün becerilerini or- 10. Cisimlerin havadaki hareketlerine ait prensiple-
taya koymaya çalışırken hazırlık maçında aynı gay- rin öğrenilmesinin uçak yapımında uygulanması
reti göstermedikleri ortaya çıkmıştır. aşağıdaki kavramlardan hangisiyle açıklanabilir?
Bu durum aşağıdakilerden hangisi ile daha çok A) Güdülenme B) Olgunlaşma C) Pozitif transfer
ilgilidir? D) Hazır olma E) İleriye ket vurma
A) Olgunlaşma B) Motivasyon C) Yaş 11. Bir çocuğa, “Birisi bilerek bardağı atıp kırmış, karde-
şi de bir kaza sonucu tepsiyle taşıdığı beş bardağı
D) Tecrübe E) Transfer düşürüp kırmış. Hangisi daha suçludur?” diye soru-
lunca çok bardak kıranın daha suçlu olduğunu söy-
8. Pekiştirme, olumlu ya da olumsuz pekiştireçlerle öğ- lemiştir. Ergenlik döneminde çocuğa aynı soru sorul-
renme davranışlarının kuvvetlenmesini sağlar. duğu zaman tek bardağı bilerek kıranın suçlu oldu-
ğunu söylemiştir.
Aşağıdaki örneklerden hangisinde böyle bir du-
rum söz konusu değildir? Bu örneklerden hareketle aşağıdaki yargılardan
hangisine ulaşılır?
A) Derse geç gelen öğrencilerden derse katılabil-
mesi için izin belgesi istenmesi A) Somut düşünme biçimi, zamanla göreceli düşün-
meye dönüşür.
B) Vergisini zamanında ödeyenlere plaket verilme-
si B) Davranışlar, içinde bulunan ortamdan etkilenir.
C) Bireyin karakteri davranışların yorumlanış biçi-
C) Çevre konulu şiir yarışmasına katılanların takdir-
le karşılanması mini etkiler.
D) Bireylerin davranışları yorumlama biçimleri za-
D) En çok beğenilen sporcunun başarısının ayakta
alkışlanması man içinde değişir.
E) Gelişim yaşam boyu devam eden bir süreçtir.
E) Moda giysilere düşkün olan birinin dikkatleri ken-
dine çekebilmesi
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../.....
KURUM AYTYAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF ÖĞRENME, BELLEK, DÜŞÜNME IIII 8
SINIF
SINIF
SINIF
1. Demet, yeni aldığı bilgisayarın işlevlerini anlamak 4. Aşağıdaki öğrenme olaylarından hangisi şartlan-
amacıyla klavyenin tuşlarına rastgele basmaktadır. ma yoluyla daha iyi öğretilebilir?
Bu işlemler sırasında bastığı bir tuş bilgisayar ekra-
nını hareketsiz hale getirir. Demet bu durumdan kur- A) Beğenilen bir şiirin ezberlenmesi
tulmak için bilgisayar tuşlarına rastgele basmaya baş- B) Müzik eşliğinde ayının dans etmesi
lar. En son bastığı “Esc” tuşu sorunu çözerek, ekra- C) Berber çırağının ustasından gördüğü şekilde traş
nı yine eski durumuna döndürür. Böylece Demet “Esc”
tuşunun işlevini öğrenmiş olur. yapması
D) Matematik probleminin çözülmesi
Demet’in karşılaştığı sorunu bu şekilde çözmeyi E) Uyuşturucunun sakıncasının konferans veya se-
öğrenmesi, aşağıdakilerden hangisine bir örnek-
tir? minerlerle benimsetilmesi
A) Örtük öğrenme 5. Kişinin iyi öğrenebilmesi için öğrenmeye hazır ve is-
B) Deneme yanılmayla öğrenme tekli hale gelmesi yani öğrenmeye ihtiyaç duyması
C) Gözlem yoluyla öğrenme gerekir. Aksi halde ne iyi bir öğrenme gerçekleşir ne
D) Edimsel koşullamayla öğrenme de öğrenilenler bellekte saklanabilirler.
E) Kavrama yoluyla öğrenme
Bu açıklamadan aşağıdakilerden hangisi çıkarı-
2. Aşağıdakilerden hangisi öğrenmeyi en az etki- lamaz?
ler?
A) Anlamlı konular daha iyi öğrenilir.
A) Bireyin olgunluk seviyesinin öğreneceği konuyla B) Öğrenmede güdülenme derecesi ne kadar dü-
uyumlu olması
şükse, unutma derecesi de o kadar fazla olur.
B) Bireyin zekâ düzeyinin yeterli olması C) Öğrenilecek konunun ihtiyacı karşılaması öğren-
C) Öğrenmenin yapıldığı ortamın öğrenmeyi olum-
me isteğini artırır.
suz yönde etkileyecek durumda olması D) Motivasyon öğrenmede verimliliği artırır.
D) Bireyin cinsiyeti ve sosyal statüsü E) İlgi duyulmayan konular çabuk unutulur.
E) Bireyin öğreneceği konuya karşı ilgi ve ihtiyaç
duyması
3. Edimsel koşullanma yolu ile öğrenmelerde tekrarın 6. Maç yapan iki futbol takımından biri galip geldiği tak-
etkili olabilmesi, mutlaka bir ödüle götürmeye ya da dirde, küme düşmekten kurtulacak diğer takım için
cezadan kurtulmaya bağlıdır. Hapsedildiği durumdan ise galibiyet bir değişikliğe sebep olmayacaksa pu-
kurtulamayan, hedefe ulaştıktan sonra besin bula- ana ihtiyacı olan takımın futbolcuları daha çok çalı-
mayan hayvanlarda öğrenme oluşmaz. şıp, daha fazla idman yapacaklardır.
Buna göre, davranışların tekrarlanmasında aşa- Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisiyle
ğıdaki faktörlerden hangisi daha önemlidir? açıklanabilir?
A) Transfer B) Olgunlaşma C) Tekrar sayısı A) Öğrenme B) Motivasyon C) Olgunlaşma
D) Güdülenme E) Tekrar süresi D) Pekiştirme E) Şartlanma
AYT 10. Eskiden çiğ köfte yemeyi o kadar seviyordum ki, ye-
meye bir türlü doyamıyordum. Ancak bir gün o kadar
7. Kedinin bir süre et ve zil sesi verilerek zil sesine ko- çok çiğ köfte yedim ki, midem bulandı ve ardından
şullanması, klasik koşullanma iken, sirkte ateş çem- kustum. O günden sonra ne zaman çiğ köfte görsem
berinin içinden atladıktan sonra ciğer verileceği öğ- midem bulanıyor, kusacak gibi oluyorum.
retilmiş bir kedinin koşullanması ise edimsel koşul-
lanmadır. Buradaki kişinin çiğ köfte görünce midesinin bu-
lanması, aşağıdakilerden hangisine karşılık ge-
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi klasik koşul- lir?
lanmanın özelliğidir?
A) Alışkanlık
A) En etkili öğrenme çeşididir. B) Ayırt etme
B) Pekiştirme davranıştan bağımsızdır. C) Genelleme
C) Davranışlar rastlantısaldır. D) Koşulsuz tepki
D) Olumsuz davranışlarda ceza kullanılır. E) Koşullu tepki
E) Davranış ortaya çıktıktan sonra sönme gerçek-
leşmez.
8. Yunus balıkları herhangi bir tehlike ile karşılaştıkları 11. Bir fizik probleminin çözümünde önce bütün şekil in-
zaman bunu özel bir ıslıkla sürünün diğer fertlerine celenir. Soru bütün olarak algılanır. Daha sonra par-
iletirler. Bir besin kaynağı bulan arı, bir takım dans- çalar arasındaki ilişki aniden görülüp çözüm yolu bu-
larla besinin yönünü ve yerini diğer arılara bildirir.” lunur.
Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisiyle Sözü edilen durum aşağıdaki öğrenme yolların-
açıklanabilir? dan hangisini örneklendirmektedir?
A) Öğrenme B) İçgüdü C) Motivasyon A) Deneme - yanılma yoluyla öğrenme
B) Şartlanma yoluyla öğrenme
D) Algı E) Şartlanma C) Gözlem yoluyla öğrenme
D) Kavrayış yoluyla öğrenme
E) Farkına varmadan öğrenme
9. Köpeği zile burnuyla basması için eğitmek üzere de- 12. Yüzmeyi öğrenebilmek için insan suya girdiği zaman
ney yapan bir bilim adamı, hayvan her zil bölgesine çeşitli hareketler yapar. Bu hareketler arasında insa-
yaklaştığında yiyecek pekiştireci verip, arzu edilen nı suya batıranlar tekrar edilmez. İnsanı su üzerin-
noktaya hayvanın biraz daha yaklaşmasını sağlaya- de tutan hareketler ve duruşlar ise birbirine bağlanır
bilir. ve insan yüzmeyi öğrenir.
Psikolojide, yalnızca deney yapanın belirlediği Bu durum, aşağıdaki öğrenme yollarından daha
davranışları pekiştirip diğer tüm davranışları sön- çok hangisiyle açıklanabilir?
dürme tekniğine ne ad verilir?
A) Kavrayış yoluyla öğrenme
A) Genelleme B) Deneme - yanılma yoluyla öğrenme
B) Ayırdetme C) Şartlanma yoluyla öğrenme
C) Biçimlendirme D) Farkına varmadan öğrenme
D) Davranışın sönmesi E) Model alarak öğrenme
E) Yeniden geri gelme
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../.....
KURUM AYTYAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF ÖĞRENME, BELLEK, DÜŞÜNME - IV 9
SINIF
SINIF
SINIF
Hatırlama Yüzdesi
1. Erişkinlerde ve belli bir olgunluğa erişmiş çocuklar- 3.
da ödülle ilgili bir işaret yeterli olurken küçük çocuk-
larda ve hayvanlarda elle tutulur gözle görülür ödül- 100 Günler
ler, yani hemen tepkiden sonra verilen ödüller daha 80
etkili olmaktadır. 60 UNUTMA EĞRISI
40
Öğrenme ile ilgili bu açıklamalardan aşağıdaki- 20
lerden hangisi çıkarılamaz?
123456
A) Uyarıcı – tepki bağı yaş ile de bağlantılıdır.
B) Pekiştirecin davranıştan hemen sonra verilmesi Bu grafik aşağıdakilerden hangisini göstermek-
tedir?
öğrenmeyi artırır.
C) Çocukta somut ödüller daha etkilidir. A) Başlangıçta unutma yavaş daha sonra hızlıdır.
D) Bazı durumlarda ödül ile ilgili işaretlerde yeterli-
B) Öğrenmenin hemen ardından unutma hızlı olur
dir. daha sonra yavaşlar ve sabit kalır.
E) Yetişkin ve çocuk davranışları arasında farklılık
C) Öğrenilen malzeme anlamsız ise ilerleyen gün-
yoktur. lerde unutmanın gerçekleşmesi güçleşir.
D) Hatasız yapılan tekrarlar günler geçse de öğre-
nilen malzemenin unutulmasını engeller.
E) Öğrenmeden sonra yapılan uyuma etkinliği bü-
tün bilgilerin hatırlanmasına yardımcı olur.
2. Karşımıza çıkan engeli aşarak hedefe varma çaba- 4. I. Uzun süre sörf yapmayan kişinin denge sağla-
sına, problem çözme denir. Problem çözmek, kesin makta zorlanması
çözüme ulaşmak için bazı noktalara dikkat etmek ge-
rekir. II. İngilizce konuşmaya ara veren kişinin kelimeleri
bulamaması
Aşağıdakilerden hangisi bu noktalardan biri ola-
maz? III. Belli bir süre ayva tatlısı yapmayan kişinin kulla-
nacağı malzemenin oranlarını karıştırması
A) Öncelikle problemin amacının ne olduğu tespit
edilmelidir. Verilen örneklerde aşağıdaki unutma biçimlerin-
den hangisi dile getirilmektedir?
B) Akıl ilkelerine uygun düşünülmelidir.
C) Alışılmış çözüm yolları ısrarla denenmelidir. A) İleriye ket vurma
D) Çözüme ilişkin parçalar arasındaki ilişkiler iyi kav- B) Kullanmama yüzünden unutma
C) Geriye ket vurma
ranmalıdır. D) Deneysel çözülmeyle unutma
E) Denenen ve çözüme götürmeyen yollar terk edil- E) Motivasyonlu unutma
melidir.
AYT 8. Amerikalı bazı araştırmacılar, evlat edinilmiş 245 ço-
cuk üzerinde yedi yıl süren araştırmalarında, evlat
5. Herhangi bir ülkede zaman zaman genel af yasası edinilmiş çocukların zekâsının, kendilerini evlat edi-
çıkararak suçluları bırakmak, suç işleme davranışı- nenlerin değil gerçek anne ve babasının zekâsını
nı azaltmaz. Bilakis motive eder. Oysa ceza sistemi yansıttığını ortaya koymuştur.
herkesi affetme yerine olumlu davranış gösterenleri
affetmelidir. Buna göre, zekânın üzerinde aşağıdakilerden han-
gisi önemli bir etkendir?
Bu örnek, aşağıdaki kavramların hangilerinin,
davranış geliştirmedeki etkisini vurgular? A) Cinsiyet B) Kalıtım C) Yaş
A) Aralıklı tekrar – Olumlu pekiştireç D) Çevre E) Tesadüfler
B) Geri gelme – Olumsuz pekiştireç
C) Genelleme – Olumsuz pekiştireç 9. Teknolojideki ilerlemeler mekanik makinalardan elekt-
D) Ayırt etme – Olumlu pekiştireç ronik makinalara geçişi gündeme getirmiştir. İşletme-
E) Olumsuz pekiştireç - Olumlu pekiştireç ler verdikleri eğitimlerle çalışanlarına bu yeni maki-
naların kullanımını öğretmelerine rağmen, çalışan-
6. I. New York denildiğinde Özgürlük Heykeli’nin lar eski bilgilerinden dolayı yeni makinalara ait bilgi-
II. Paris denildiğinde Eyfel Kulesi’nin leri hatırlamakta zorluk yaşamışlar ve sık sık üretim-
III. Penguen denildiğinde Güney Kutbu’nun de aksaklıklar yaşanmıştır.
akla gelmesi aşağıdakilerden hangisiyle açıkla-
Yukarıda anlatılan durum psikoloji ile ilgili aşağı-
nabilir? daki kavramlardan hangisine örnek oluşturur?
A) Mekanda yakınlıkla A) İleriye ket vurma
B) Zamanda yakınlıkla B) İşleve takılma
C) Geriye ket vurmayla C) Şartlanma yoluyla öğrenme
D) İleriye ket vurmayla D) Bellek kaybı
E) Benzerlik ilkesiyle E) Geriye ket vurma
7. Başarılı bir öğrenmenin ortaya çıkmasında aşa- 10. I. Öğrenilenlerin anlamlı olması
ğıdakilerden hangisinin etkisi yoktur? II. Gereksinimleri giderici özellik taşıması
III. Bireyin düşünüş biçimine uygun olması
A) Güdülenme IV. Bireyde rahatlatıcı bir duyguya yol açması
B) Uygulamalardan yararlanma V. Önceki bilgilerle uyumsuz nitelikler taşıması
C) Belirli aralıklarla çalışma
D) Uygun bir ortam oluşturma Bir bilginin yukarıdaki özelliklerden hangisine sa-
E) Soyut konulara öncelik verme hip olması hatırlanmasına katkı sağlamaz?
A) I – II B) II – III C) III – IV
D) Yalnız IV E) Yalnız V
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF RUH SAĞLIĞININ TEMELLERİ - I 10
SINIF
SINIF
SINIF
1. Evlenmek isteyen bir kişinin, eşinin kendisini al- 4. Okulda iyi not almayan öğrenci “Hayatta kazananlar
datmasından korkması aşağıdaki kavramlardan okulda çalışkan olanlar değildir.” Felsefesini benim-
hangisi ile açıklanabilir? ser görünebilir. Bu tutum “Kedi uzanamadığı ciğere
pis der.” Atasözü ile açıklanabilir.
A) Hayal kırıklığı
B) Yaklaşma – kaçınma çatışması Bu parçadaki örnekler aşağıdakilerden hangisiy-
C) Güdülenme le açıklanabilir?
D) Kaçınma – kaçınma çatışması
E) Yetersiz uyarılma A) Başarısızlığını mantığa bürünerek savunmaya
çalışma
2. Eskiden kendi başına yaptığı yemek yeme giyinme
ve diğer işlerinde, büyüklerinden fazladan bir yar- B) Başarısız durumları unutmaya çalışma
dım istemeye başlayan, daha önce hiç göstermedi- C) Bir alandaki eksikliği başarılı bir alanda telafi et-
ği korkular icat ederek dikkati ve sevgiyi kendi üstü-
ne çekmeye çalışan bir çocuğun başvurduğu savun- me
ma mekanizması aşağıdakilerden hangisidir? D) Başarısızlıktan duyulan öfkeyi bir başkasından
çıkarma
E) Hayal kurma yoluyla avunma
A) Ödünlenme B) Kaçma
C) Bastırma D) Yansıtma
E) Yön değiştirme 5. Aşağıdakilerden hangisi bireyin ruh ve akıl sağ-
lığını olumsuz yönde etkileyen etmenlerden sa-
3. Kabul edilemeyecek nitelikte olan gerçek bir güdü- yılmaz?
nün yol açtığı çatışmalı durumlarla uğraşmanın bir
yolu güdüyü gerçek niteliğinin karşısına dönüştüre- A) Sürekli gerilim içinde bulunma
rek algılama ve böylece kaygıdan kurtulmadır. B) Alkol ve uyuşturucu kullanma
C) Elverişsiz fiziksel ortamlarda yaşama
Aşağıdakilerden hangisi bu duruma uygun bir ör- D) Yetersiz ve düzensiz bir eğitim görme
nektir? E) Sorunlu bir aile ortamında büyüme
A) Bir kişinin parası olmadığı için görmeyi çok iste- 6. İçinde kin, nefret ve kabalık eğilimleri taşıyan bir
diği bir filme gidememesi kişinin diğer insanlara kibar ve nazik davranma-
sı hangi savunma mekanizmasına örnek olabilir?
B) Ödevini yapmayan bir öğrencinin yeterince za-
man bulamadığını öne sürmesi A) Yansıtma B) Yön değiştirme
C) Bir çocuğun istediği oyuncak alınmayınca raflar- C) Aşağılama D) Özdeşleşme
daki oyuncakları devirmesi
E) Karşıt tepki kurma
D) Uçağa binmekten korkan bir kişinin bineceği uça-
ğın kalkış saatini unutması
E) İnsanlara karşı nefret ve öfke gibi duygular bes-
leyen birinin ilişkilerinde çok nazik, kibar ve şef-
katli davranması
AYT 10. Çok beğendiği ancak yüz bulamadığı, arkadaşlık öne-
rip reddedildiği bir kız için; ‘’Zaten tipim değildi.Geri
7. Bir gün Nasreddin Hoca eşeğine binerken ayağını zekanın biriydi.Gırgır olsun diye arkadaşlık önermiş-
basacak yüksekçe bir yer bulamayınca, hayvanın üs- tim.Aslında hiç beğenmemiştim.’’vb. sözler söyleyen
tüne sıçrayarak çıkmak istemiş. Ama fazla sıçramış biri, ruhsal bakımdan içine düştüğü gerilimden kur-
olmalı ki dengesini tutturamayıp öbür yana düşüver- tulmak amacıyla çeşitli savunma mekanizmalarına
miş. Çevredeki çocuklar kıkır kıkır gülmeye başla- başvurmaktadır.
mışlar. “Ne gülüyorsunuz uşaklar?” demiş Hoca.
“Öbür yanda da yerdeydim, bu yanda da işte yerde- Aşağıdakilerden hangisi yukarıdaki örnekle ilgi-
yim!” li bir savunma mekanizması değildir?
Bu fıkra aşağıdaki savunma mekanizlarından han- A) Karşıt tepki geliştirme
gisiyle ilglidir? B) Yalan
C) Gerçeği çarpıtma
A) Yön değiştirme B) Yansıtma D) Özdeşim kurma
E) Gerçeği inkâr
C) Ödünleme D) Bastırma
E) Manyığa bürüme
8. Belirli ruhsal etkinlik ve süreçleri, kişinin kendi 11. “Benim için her insan iç dünyası içinde bir merak nes-
isteği dışında bilinçaltına itmesi ya da bu itilenle- nesi, çözümlenmeyi bekleyen bir sır yumağıydı. İn-
rin bilince çıkmasını önleme çabaları aşağıdaki sanların davranışları, tutumları ve tercihleri benliğim-
savunma mekanizmalarından hangisiyle adlandı- de önlenmesi güç bir merak duygusu uyandırıyordu.
rılır? Bu duygumu toplumun genel ahlakına ters düşme-
den tatmin etmenin tek yolu psikolog olmaktı.” diyen
A) Ödünleme B) Karşıt tepki bir kişinin bu davranışı aşağıdaki savunma me-
D) Yer değiştirme kanizmalarından hangisine örnek gösterilebilir?
C) Bastırma
E) Yansıtma
A) Yüceltme B) Yansıtma C) Ödünleme
D) İnkar E) Özdeşleşme
9. Kendi dışında var olan nesnel gerçekliğin farkında 12. I. Beğendiğiniz iki elbiseden birini seçmedeki ka-
olan akıl hastalarına nevroz, farkında olmayan akıl rarsızlık hali
hastalarına da psikoz denir.
II. Şişmanlamaktan korkan birinin pasta yiyeme-
Aşağıdaki ifadelerin hangisi bir davranış bozuk- mesi durumu
luğunun psikoz olduğunu kanıtlamaya yönelik-
tir? III. Denizi çok seven birinin boğulmaktan korkması
A) Hastanın kendisinde öldürücü bir hastalığın ol- IV. Kızartmayı çok seven kişinin midesi rahatsız ol-
duğu duygusuna kapılması duğu için yiyememesi hali
B) Hastanın bir nesneyi çalmak için duyduğu aşırı V. Sevmediği dersi, çalışmak veya sınıfta kalmak
isteğine engel olamaması durumunda olan öğrencinin durumu
C) Hastanın saçma olduğunu bildiği halde karanlık- Yukarıdaki anlatımdan yaklaşma – yaklaşma tü-
tan korkması ründen çatışma aşağıdakilerden hangisidir?
D) Hastanın kendisini kaşif, ya da peygamber ola- A) II B) I C) III D) V E) IV
rak görmesi
E) Hastanın çevresindeki insanların ilgisini çekebil-
mek için abartılı davranması
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF RUH SAĞLIĞININ TEMELLERİ - II 11
SINIF
SINIF
SINIF
1. Bir kamuoyu araştırmasında insanların savaşa kar- 3. Biga yarımadasında bulunan Bababurnu bir coğraf-
şı düşünceleri sorulmuş ve insanların büyük çoğun- yacı için Asya’nın en batı noktası, bir arkeolog için
luğunun savaşa karşı olduğu görülmüştür. Aynı in- Osmanlı ve Bizans kültürlerinin birleştiği yer, bir tu-
sanlara bu konuda açılan bir imza kampanyasına ka- rizmci için ideal bir dinlenme yeri anlamına gelebilir.
tılıp katılmayacakları sorulduğunda bu kez büyük ço-
ğunluğunun olumsuz yanıt verdiği görülmüştür. Bu parçadan çıkarılabilecek yargı aşağıdakiler-
den hangisidir?
Bu durum aşağıdakilerden hangisine kanıt oluş-
turur? A) Her insan dış dünyayı kendi yaşantılarına bağlı
olarak algılar.
A) Tutum ve düşünceler çeşitli nedenlerle davranı-
şa dönüşmeyebilir. B) Türkiye çok farklı özellikleri barındıran bir
mekândır.
B) İnsanların tutum ve davranışları uygunluk göste-
rir. C) Coğrafi koşullar insanları etkiler.
D) İnsanlar aynı yerlerden hoşlanabilir.
C) Toplumsal uyum, bireysel uyumla desteklenir. E) Hedefleri farklı kişiler aynı görüşleri paylaşabilir.
D) Hiçbir toplumsal baskı tutumları etkilemez.
E) Toplumda yaşayan herkesin tutumları bir ve ay- 4. Duygu ile coşku (heyecan) arasındaki ilişkiyi tam
anlamıyla dile getiren yargı aşağıdakilerden han-
nıdır. gisidir?
A) Kısa süreli, güçlü duygulara coşku denir.
B) Coşku, duyguların kaynağıdır.
C) Her duygu bir coşku oluşturur.
D) İlk kez yaşanan duygulara coşku denir.
E) Duyguları oluşturan karmaşık nitelikli fizyolojik
olaylara coşku denir.
2. Reklam programlarından etkilenerek çok iyi temizle- 5. Bir gün Nasreddin Hoca ceviz ağacının altında otu-
diğine inandığımız bir elektrik süpürgesini satın alıp rurken gözü bostandaki karpuzlara takılmış. “Şu
kullandığımızda, hiç de temizleyici olmadığını görür- Allah’ın işine bak,” diye düşünmüş, “küçücük bir otun
sek, bilgimiz değişir. ucunda dev gibi karpuzlar bitirip toprakta süründürü-
yor, bu dev gibi ağacın ürünü ise küçücük cevizler.”
Bu durum, aşağıdakilerden hangisi için en iyi ör- Tam o sırada başına ağaçtan bir ceviz düşmüş. Ho-
neği oluşturur? ca acısını geçiştirmek için cevizin düştüğü yeri ovuş-
tururken, bir yandan da, gözlerini gökyüzüne doğru
A) Duygusal ögesi ağır basan tutumların değişme- kaldırmış: “Sen işini bilirsin Allah’ım! Kulunu bağış-
si zordur. la! Ya bu ceviz değil de, karpuz olsaydı!”
B) Tutumun bilişsel öğesi bir bilgiler grubudur. Bu fıkra aşağıdaki savunma mekanizlarından han-
C) Birey, çevresiyle ilişkilerinde bilişsel sisteminden gisiyle ilglidir?
yararlanır. A) Yön değiştirme B) Yansıtma
D) Tutum konusuyla ilgili bilgi, bireyin bu konuda ge-
C) Ödünleme D) Bastırma
çireceği deneyime bağlı değildir. E) Polyanna
E) Tutum hakkındaki bilgiler, gerçeklerle ilgi dere-
cesi oranında kalıcı ya da geçici olur.
AYT 9. Amerikanın Kaliforniya eyaleti sürekli depremlerin ol-
duğu bir bölgedir. Bu bölgede ortalama her 30 yılda
6. Davranışlara bakıldığında iki farklı toplumun normal bir son derece şiddetli deprem olduğu saptanmıştır.
kavramı birbirine tamamen zıt olabilir. Böyle bir depremde binlerce insan yaşamını kaybe-
der. TV, radyo, gazeteler ve hükümet yayınları sü-
Buna göre bir davranışın normal sayılması aşa- rekli olarak vatandaşları depreme hazır olmaları için
ğıdakilerden hangisine bağlıdır? uyardıkları halde, büyük bir kitlenin korkmalarına rağ-
A) Kişiye yararlı olmasına men böyle bir olasılığı görmezden geldikleri tespit
B) Düşünülerek yapılmasına edilmiştir.
C) Çoğunluk tarafından kabul edilmesine
D) Farklı bir nitelik taşımasına Bu parçada aşağıdaki savunma mekanizmaların-
E) Bir amaca yönelik olmasına dan hangisi kullanılmıştır?
7. Şizofreni rahatsızlığı beyindeki elektron akışının nor- A) Tepki geliştirme B) Kaçma
malden farklı ve ters olmasına bağlı olarak ortaya çı-
kar. Nöronların çalışma düzeninde bir bozukluk ya- C) Yansıtma D) Yön değiştirme
şanmasıyla ilgili olan şizofrenide merkezi sinir siste-
minin işleyişi ve kimyasal yapısı bozulur ve hastanın E) Özdeşim kurma
gerçekle bağlantısı kopar.
10. Kısa boylu, şişman olan ve bu durumdan oldukça ra-
Bu parçadaki yaklaşıma göre şizofreni rahatsız- hatsızlık duyan bir genç, gece uyumak üzere yattı-
lığının nedeni aşağıdakilerden hangisidir? ğında kendini boksla uğraşan, atletik ve uzun boylu
A) Savunma mekanizmalarının sürekli kullanılması birisi gibi düşünerek rahatlamaktadır.
B) Organik – biyolojik sorunlar
C) Bilinçaltındaki sorunlar Gencin bu davranışı, savunma mekanizmaların-
D) Toplumsal yaşam koşullarının elverişsizliği dan hangisini örneklendirir?
E) Biyolojik – medikal tedavinin yanlış kullanılması
A) Yön değiştirme B) Yansıtma
8. Sınava hazırlanması gereken bir öğrencinin san-
ki sınav yokmuş gibi davranarak başka sorunlar C) Ödünlenme D) Özdeşleşme
ve işler yaratması, aşağıdaki savunma mekaniz-
malarından hangisini örneklendirmektedir? E) Hayal kurma
A) Özdeşlik kurma
B) Bastırma 11. Bazı heyecanlar organizmanın amacına ulaşmasını
C) Kaçma güçleştirir. Aniden ortaya çıkan ve genellikle kısa sü-
D) Yön değiştirme reli olan heyecanlar organizmada gözlenebilir orga-
E) Yansıtma nik değişmelere yol açar.
Aşağıdaki örneklerden hangisi bu görüşü en iyi
açıklar?
A) Kişinin çok sevdiği bir sanatçının başrolde oyna-
dığı filmi hayranlıkla seyretmesi
B) Yeni aldığı gömleğin kalitesiz olduğunu anlayan
bireyin pişman olması
C) Sevmediği bir arkadaşıyla karşılaşmak isteme-
yen kişinin başka bir sokağa yönelmesi
D) Korktuğu bir hayvanla karşılaşan bireyin olduğu
yerde dona kalması
E) Okula gidemeyen öğrencinin zamanla kaygı dü-
zeyinin yükselmesi
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF RUH SAĞLIĞININ TEMELLERİ - III 12
SINIF
SINIF
SINIF
1. “Beden yapısı elverişli olmadığı için sporda kendini 5. En sık görülen çatışma türüdür. İnsana hem zevk
gösteremeyen bir öğrencinin sınıf birincisi olmak için hem üzüntü, sıkıntı veren; hem hoşa giden, hem git-
uğraşması” aşağıdaki savunma mekanizmaların- meyen davranış kalıpları arasında seçim yapma zo-
dan hangisiyle açıklanabilir? runluluğudur.
A) Yön değiştirme B) Yansıtma Yukarıda tanımlanan çatışma türü aşağıdakiler-
D) Özdeşleşme den hangisidir?
C) Ödünlenme
A) Hayal kırıklığı
E) Bastırma B) Yaklaşma – Yaklaşma
C) Kaçma – Kaçma
2. Organizmanın içinden gelen ve kişiyi aynı anda D) Yaklaşma – kaçma
birbirin zıt davranışları yapmaya yönelten güdü- E) Benlik çatışması
lerin birbiriyle savaşma durumu aşağıdakilerden
hangisiyle adlandırılır? 6. Aslında o işte çalışmaktan başka çaresi olmayan
bir adamın çevresini işini çok sevdiğine inandır-
A) Çatışma ması neredeyse bir ‘işkolik’ gibi görünmesi aşa-
B) Engel ğıdakilerden hangisini örneklemektedir?
C) Hayal kırıklığı
D) Savunma
E) İhtiyaç
A) Yön değiştirme B) Yansıtma
C) Ödünlenme D) Özdeşleşme
3. Aşağıdakilerden hangisi psiko nevrozların bir E) Karşıt tepki gelişrirme
özelliği değildir?
7. Ne böyle senle, ne de sensiz
A) Basit ruhsal hastalıklardır. Yazık yaşanmıyor çaresiz
B) Gerçeklerle bağları kopmamıştır. Ne bir arada ne de ayrı
C) En önemli özelliklerinden biri aşırı kaygıdır. Olmak imkansız, hiç sebepsiz
D) Birey rahatsızlıklarının farkındadır.
E) Saldırgan ve zarar verici davranışlar görülür. Şairin dizelerinde ifade ettiği psikolojik durum
aşağıdakilerden hangisidir?
4. Aşağıdaki maddelerin hangisi savunma mekaniz-
malarıyla ilgili bir ifade değildir? A) Nesnel engellenme
B) Sosyal engellenme
A) Köse torun dedesinin sakalıyla övünür. C) Psikolojik engellenme
B) Kedi uzanamadığı ciğere pis der. D) Yaklaşma - Uzaklaşma çatışması
C) Kızını dövmeyen dizini döver. E) Yaklaşma - Yaklaşma çatışması
D) Oynamasını bilmeyen gelin yerim dar der.
E) Aşağı tükürsem sakal, yukarı tükürsem bıyık.
AYT 11. Aşağıdakilerden hangisi psikolojik bakımdan sağ-
lıklı bir insanda bulunması gereken özelliklerden
8. Gereksinim ve isteklerin engellenmesi sonucu olu- değildir?
şan doyumsuzluk ve kaygı durumunda , kişinin eriş-
tiği olgunluk düzeyi bakımından ilkel , geri veya ço- A) Gerçekçi ve tutarlı olma
cuksu sayılabilecek davranışlarda bulunmasına ‘’ ge- B) Sorunlarının farkında olma ve bunlara çözüm ara-
rileme mekanizması ‘’ denilmektedir.
ma
Aşağıdaki davranışlardan hangisi, bu mekaniz- C) Çalışmak için gerekli olan aklı ve beden gücüne
maya örnek gösterilebilir?
sahip olma
A) Sınavda başarılı olamayan gencin ‘’Sorular çok D) İnançlarını paylaşmasa da, başkalarına saygılı
zordu. ‘’ demesi
olma
B) Dansa kaldırılmayan genç kızın ‘’Bu kalabalıkta E) Olağandışı korkulara sahip olma
dans etmekten nefret ederim.’’demesi
12. — Hevesi kursağında kaldı.
C) İstediği kürk veya mücevheri kocasının almama- — Ne umdum ne buldum.
sı nedeniyle bir kadının ağlaması — Eşeğine kızıp semerini dövdü.
— Sinirden mideme kramp girdi.
D) Hiç evlenmemiş yaşı geçkin birinin ‘’Bekarlık sul- Yukarıda, aşağıdaki kavramlardan hangisi örnek-
tanlıktır.’’ demesi
lendirilmemiştir?
E) Beden eğitimi dersine girmemek için bir öğrenci-
nin hasta numarası yapması A) Çatışma
B) Savunma mekanizması
9. Matematik dersinde not tutmayan bir öğrenciye ar- C) Hayal kırıklığı
kadaşları "Neden not tutmuyorsun?" diye sordukla- D) Stres
rında, "Bu konuların hepsi kitapta var, hem ben za- E) Engellenme
ten matematik dersinin bir işe yaradığına inanmıyo-
rum." demektedir.
Buna göre, yukarıdaki öğrenci hangi savunma
mekanizmasına başvurmuştur?
A) Ödünleme B) Kaçma C) Bastırma
D) Yön değiştirme E) Bahane bulma
10. Savunma mekanizmaları tıpkı ağrı kesiciye benzer- 13. Kişi, başarısızlık, eksiklik ve engellenen isteklerini
ler. Bir süre için ağrı diner; ama ilacın etkisi geçince doğru olmayan ama akla uygun sebeplerle savunur.
yine ağrı başlar.
Aşağıdakilerden hangisi buna örnek olamaz?
Bu benzetmede savunma mekanizmalarının aşa-
ğıdaki hangi özelliği vurgulanmaktadır? A) Çocuğu suçiçeği çıkaran annenin ‘’iyi ki boğma-
ca olmadı ‘’demesi
A) Aşırı kullanıldığında ruh hastalığı oluşturması
B) Bireyi çatışmalardan kurtarması B) ‘’İçki sağlığa yaralıdır, damarları açıyor’’ sözü
C) Kaygıları geçici olarak gidermesi C) Her şeyde bir hayır (iyilik) vardır anlayışı
D) Sosyal bakımdan değerli sonuçlar vermesi D) Cüzdanını çarptıran birinin, ‘’bana ders oldu, bir
E) Bireyde uyumsuzluk oluşturması
daha dikkat ederim’’ demesi
E) ‘’Kedi yetişemediği ciğere pis der’’yargısı
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF SOSYOLOJİYE GİRİŞ - I 13
SINIF
SINIF
SINIF
1. Sosyolojinin, incelemekte olduğu toplumsal yapıla- 3. Sosyolojinin, incelemekte olduğu toplumsal yapıla-
rın, değer yargısı taşıyan normlara ne derece uyduk- rın, değer yargısı taşıyan normlara ne derece uyduk-
larını sorma yetkisi yoktur. Hele toplumun adalet, ah- larını sorma yetkisi yoktur. Hele toplumun adalet, ah-
lak ve insanî değerlere göre yönelip yönelmediği sos- lak ve insanî değerlere göre yönelip yönelmediği sos-
yolojinin inceleme alanına girmez. Sosyoloji sadece yolojinin inceleme alanına girmez. Sosyoloji sadece
olan olayları ve problemleri inceler. olan olayları ve problemleri inceler.
Bu paragraftan aşağıdaki yargılardan hangisine Bu parçadan sosyoloji ile ilgili aşağıdaki yargı-
ulaşılamaz? lardan hangisine ulaşılamaz?
A) Sosyoloji sadece olaylarla ilgili problemleri ele A) Bireye ait sorunları ele almaz.
alır. B) Değer yargılarından kaçınır.
C) Olanı değil, olması gerekeni inceler.
B) Sosyoloji ahlaki ve insanî değer yargılarından ka- D) Sosyal olaylarla ilgili kesin kurallar ortaya koymaz.
çınır. E) Olay ve olguları sebep-sonuç ilişkisi içinde inceler.
C) Sosyoloji olayları incelerken olanı değil, olması 4. Sosyoloji, yalnızca toplumsal olaylar üzerinde etkili
gerekeni inceler. olan durumları ortaya çıkarmakla uğraşır. Sözgelimi
bir toplum düzeni hangi yapı esasına göre kurulmuş-
D) Sosyoloji olaylarla ilgili kesin kurallar ortaya koy- tur. “Böyle bir düzende aile, hukuk, devlet, gelenek
maz. ve görenekler nasıl oluşmuştur? Hangi toplumsal ku-
rumlar çözülmeye ya da biçim değiştirmeye yüz tut-
E) Sosyoloji normatif bir bilim değildir. muştur?” tarzında sorunlara ışık tutar.
2. Sosyoloji; toplum yapısını bilimsel yöntem ve araştırma Bu parçada sosyolojinin hangi yönü üzerinde du-
tekniklerini kullanarak inceleyen, toplumsal yapıda olu- rulmaktadır?
şan olayları açıklayan, toplumsal yapıdaki gelişimi ve de-
ğişimi ele alan, kuramlar geliştiren ve sonuçlara ulaşan A) Konusu B) Yöntemleri C) Güvenilirliği
bir sosyal bilimdir.
D) Nasıl kurulduğu E) Diğer bilimlerden farkı
Buna göre aşağıdakilerden hangisi sosyolojinin te-
mel özelliklerinden biri değildir? 5. Türk örf ve adetlerine göre bir iyiliğin karşılığında “te-
şekkür ederim” veya “sağ ol” hitapları kullanılması
A) Tek tek bireylerin sorunlarıyla değil, toplumu ilgilen- birer sosyal davranıştır. Bu davranışların kazanılma-
diren sorunlarla ilgilenmek sında, aile, akran grupları vs etkili olmaktadır.
B) Toplumsal kurumların yapılarında ve işlevlerinde mey- Bu parçada sosyal davranışların;
dana gelen değişmeleri, tarihsel evrim süreci içeri- I. öğrenmeyle kazanıldığı,
sinde incelemek II. zamanla değişime uğradığı,
III. çok boyutlu olduğu
C) Olması gerekeni araştırıp toplumlara yön vermek
D) Toplumsal yapıyı bir bütün halinde incelemek bakış açılarından hangileri ile ilgilidir?
E) Mevcut toplumsal verilere dayanarak ileride ortaya
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
çıkacak olaylarla ilgili öngörüde bulunmak
D) II ve III E) I ve III
ATYT 9. Sosyolojinin kendine özgü bir takım özellikleri vardır.
6. Sosyoloji için, bir toplum düzeninin adil, ahlâki, in- Bu özelliklerden bazıları;
sanların isteklerine uygun veya sosyal anlayışla do- I. Sosyoloji, bireysel sorunlarla değil, toplumu ilgi-
lu olup olmadığı önemsizdir. Sosyoloji incelemekte
olduğu sosyal yapıların bu değer yargılarını taşıyan lendiren sorunlarla ilgilenir.
normlara ne derece uyduklarını sormaya yetkili de-
ğildir. II. Sosyoloji, normatif olan (kural koyan) bir bilimdir.
Bu parçada sosyolojinin hangi özelliği vurgulan- III. Sosyolojinin diğer bir özelliği de laboratuvar or-
maktadır? tamında deney yapan bir bilim olmamasıdır.
A) Normatif bir bilim olmadığı yargılarından hangileri doğrudur?
B) Sosyal olayları genellemelere ulaşacak şekilde
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II
ele aldığı
C) Diğer sosyal bilimlerden farklı olarak toplumsal D) II ve III E) I ve III
yapının tümünü ele aldığı
D) Benzer olaylardan genellemelere ulaştığı
E) Ferde ait problemlerle ilgilenmediği
7. Toplumsal olaylar hakkında bireylerin görüşlerini öğ- 10. Yaşamını devam ettirebilmek için yardıma ihtiyaç du-
renmek için önceden hazırlanarak kağıda dökülmüş yan insanın, içinde doğduğu topluma adapte olabil-
soruların, soru formu hâlinde uygulanması esasına me sürecidir. Bu süreç içinde insan; toplumun kültü-
dayanır. Örneğin köy yolunun yapılmasından sonra rel değerlerini öğrenir, kendine has beceriler edinir,
köylülerin bu konudaki düşünceleri bu yolla saptana- toplumsal çevreye hazırlanır, toplumla bütünleşir.
bilir.
Bu parçada sözü edilen süreç aşağıdakilerden
hangisidir?*
Bu parçada sözü edilen sosyoloji araştırma tek- A) Gelişme B) Uyum C) Statü
niği hangisidir?
D) Medeniyet E) Sosyalleşme
A) Anket B) Sosyometri C) Test
D) Monografi E) Olay incelemesi
8. İspanya’da meydana gelen tek bir terör olayı sosyolojiyi 11. Sosyoloji, toplumsal gerçeği diğer toplumsal bilimlerle
ilgilendirmez. Fakat genel olarak terörün nedenleri, terör birlikte incelemeye çalışır. Fakat, sosyolojinin toplumsal
nedeniyle oluşan iç savaş ve göç, sosyolojinin konusu- gerçeğe yaklaşım biçimi ile diğer toplumsal bilimlerin yak-
na girer. laşım biçimleri arasında fark vardır.
Bu durum sosyolojinin; Aşağıdakilerden hangisi, sosyolojiyi diğer toplumsal
I. Pozitif bir bilim olması, bilimlerden ayıran bir özelliktir?
II. Sosyal olgularla ilgilenmesi,
III. Konulara nesnel olarak yaklaşası A) Toplumsal nitelikli her türlü olayı tarihsel süreç içinde
incelemesi
özelliklerinden hangileriyle ilgilidir?
B) Toplumu incelerken kendine özgü kavramlar kullan-
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II ması
D) II ve III E) I ve III C) Toplumu bir bütün olarak ele alması ve bu bütünün
öğeleri arasındaki ilişkiyi araştırması
D) Toplumsal gerçeği nesnel bir bakış açısıyla incele-
mesi
E) Diğer toplumsal bilimlerle işbirliği halinde olması
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF SOSYOLOJİYE GİRİŞ - II 14
SINIF
SINIF
SINIF
1. Sosyal olgular en iyi dışarıdan incelenebilir. Bu ne- 3. Bir olayın ya da karmaşık bir sorunun derinliğine, bü-
denle araştırmacı sosyal olguları dışarıdan gözlem- tün yön ve boyutları ile yoğun bir gözlem ve çözüm-
ler, tarafsızdır. Araştırmacı, araştırma konusunu bi- lemeye tabi tutulmasıdır. Toplumsal yaşantıda belir-
limsel yöntemin önceden belirlenmiş ilkeleri, süreç- leyici bir etkide bulunan bir toplumsal olayın incelen-
leri ve sınırları içinde ve nesnel olarak ölçmeli ve açık- mesi esasına dayanır.
lamalı, araştırma konusunun dışında kalmaya çaba
göstermelidir. Bu parçada sözü edilen sosyoloji araştırma tek-
niği hangisidir?
Bu parçada verilenlere göre sosyal araştırmalar-
la ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Anket B) Sosyometri C) Test
A) Sosyal araştırmacı nesnel olmalıdır. D) Monografi E) Olay incelemesi
B) Çevresel koşullar kontrol edilmeye çalışılır.
C) Evreni temsil edebilecek nitelikte gruplar üzerin- 4. Bir öğretmen öğrencilere vereceği proje ödevinden
en yüksek verimi elde etmek için öncelikle öğrenci-
de çalışılır. lerin sınıf içi ilişki haritalarını belirlemeyi istemekte-
D) Tümdengelim ilkesi hâkimdir. dir. Bu amaçla öğrencilere; “Sınıfınızda görevlendi-
E) Veriler istatistiksel yollarla sunulur. rildiğiniz bir projede çalışırken, yanınızda olmasını
istediğiniz üç arkadaşınızın ismini önem sırasına gö-
2. Sosyoloji, toplumu, toplum içindeki kurumları ve bun- re yazınız.” demiştir.
lardan doğan ilişkileri inceler. Sosyal olarak nitelen-
dirilen her şey sosyolojinin alanına girer. Sosyoloji, Bu araştırmada sosyolojinin hangi veri toplama
her türlü sosyal ilişkilerimizi, kurulan grup ve teşki- tekniğinden yararlanılmıştır?
latları, kurum ve kültürü bütüncü bir bakış açısıyla
ele alır. Toplumu incelerken de olabildiğince tarafsız A) Monografi B) Anket C) Görüşme
olur, ele aldığı konuları bir eşya gibi görür.
D) Sosyometri E) Katılımlı gözlem
Buna göre sosyolojiyle ilgili olarak aşağıdakiler-
den hangisi söylenemez? 5. Sosyolojik araştırmalarda değer yargısından uzak
durmak en başta uyulması gereken prensiplerden-
A) Toplum ve kurumlar arasında belirli bir ilişki oldu- dir. Araştırma bulguları sahada derlendiği gibi veya
ğunu gösterir. insanların ifade ettikleri şekilde anlatılmazsa, elde
edilen bilgiler güvenilir olmaz. Bu bakımdan araştır-
B) Olgu ve olayları incelerken "nasıl olması gere- macı, kendinden bir şeyler eklememeli, araştırma
kir?" sorusuna cevap arar. alanındaki insanların konu hakkındaki bilgilerine ter-
cüman olmalıdır. Aksi durumda kendi yazdığı senar-
C) Toplumu işleyen bir bütün olarak ele alır. yoyu oynarsa, yanlış bilgilerle kamuoyunu yanıltmış
D) Bireysel problemlerle ilgilenmez. olur.
E) Toplumu, kurumların karşılıklı etkileşiminden olu-
Bu parçada, aşağıdaki araştırma ilkelerinden han-
şan bir yapı olarak görür. gisinin önemi vurgulanmaktadır?
A) Somutluk B) Bütünlük C) Nedensellik
D) Nesnellik E) Değişebilirlik
ATYT 9. — T oplumsal olay: Toplum içinde meydana gelen,
duyulan ve görülen, başlangıç ve bitiş noktaları
6. Sosyolojinin tanımı yapılırken; belirli olan değişimlerdir.
I. Klasik sosyoloji eserleri incelenir ve böylece sos-
— Toplumsal olgu: Başlayış ve bitiş süresi ile yeri
yolojinin entelektüel bir disiplin olarak hangi ko- kesin olarak belirlenemeyen, süreç içinde ortaya
nular üzerinde durduğu ortaya konmuş olur. çıkan olayların genel adıdır.
II. Günümüz sosyologlarının araştırma konusu yap-
tıkları meselelere bakılır. Buna göre aşağıdaki yargılardan hangisi doğru
III. Belli bir konu çeşitli disiplinlere göre parçalara değildir?
ayrılır ve disiplinlere göre özelleştirilir. Bu yolda
“mantık neyi tavsiye ediyor” kuralı geçerlidir. A) Toplumsal olaylar insanların bir arada yaşama-
larından doğar.
Yukarıda verilenler sırasıyla hangi yaklaşımlar
dikkate alınmıştır? B) Aynı alanda gerçekleşen birçok toplumsal olgu,
toplumsal olayı meydana getirir.
A) Tarihsel - Ampirik - Analitik
B) Tarihsel - Analitik - Ampirik C) Toplumsal olayın gerçekleşmesi için insanlar ara-
C) Ampirik - Tarihsel - Analitik sında toplumsal ilişkinin olması gerekir.
D) Ampirik - Analitik - Tarihsel
E) Analitik - Ampirik - Tarihsel D) Toplumsal olaylar sosyalleşme yoluyla bireylere
aktarılır.
7. Aşağıdakilerden hangisi sosyolojinin ilgilendiği
konular içine girmez? E) Toplumsal olaylar bireylere baskı yaparak olay-
ların davranışlarına yön verir.
A) Sosyal grup ve gruplar arası ilişkiler
B) Grup yapısındaki ekonomik faaliyetler 10. Bir araştırmacının, incelediği konu hakkında önce-
C) Kültür ve kültürel değişmeler den sahip olduğu bilgileri bilmediğini varsayması ve
D) Bireylerin temel hakları konuya hiçbir şey bilmiyormuş gibi yaklaşması gere-
E) Ekonomik faaliyetler ve çeşitleri kir.
8. Bilimleri konularına göre sınıflandığımızda “olan”ı, Araştırmacıları yukarıdaki gibi davranmaya yö-
ve “olması gereken”i inceleyen iki küme ortaya çıkar. nelten neden aşağıdakilerden hangisiyle açıkla-
nır?
Buna göre aşağıdakilerden hangisi olması gere-
keni inceleyen bir bilimin konusuna girer? A) Olaylar arasındaki bağlantıları görmesi
B) Diğer araştırmalardan yararlanması
A) Boşanma, intihar ve savaşların neden ve sonuç- C) Araştırmasını bilim dünyasına sunabilmesi
ları D) Önyargılardan kurtulup, objektif olması
E) Araştırma sonucunun bilim adamlarınca doğru-
B) Nüfus yoğunlaşması ile toplumsal olayların ba-
ğıntısı lanabilir nitelikte olması
C) Toplumun yapılanmasıyla yerleşim birimi arasın- 11. 1945’te Amerikan Hava Kuvvetleri’ndeki pilotlara kim-
daki ilişkiler lerle beraber uçmak istediği sorulmuştur. Daha son-
ra her pilota uçmak istediği kişiyle uçma imkanı sağ-
D) Toplumsal bir değerin çiğnenmesinde uygulana- lanınca kayıpların % 25 – % 50 oranında azaldığı be-
cak yaptırımlar lirlenmiştir.
E) Toplumsal çevrenin toplumsal kurum ve değer- Bu parçada uygulanan araştırma tekniği aşağı-
ler üzerindeki etkisi dakilerden hangisidir?
A) Test B) Anket C) Sosyometri
D) Gözlem E) Monografi
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF BİREY VE TOPLUM - I 15
SINIF
SINIF
SINIF
1. Bireyin yaş cinsiyet ırk ve öteki fiziki özellikleri gibi 4. Doktorluk, avukatlık, öğretmenlik, mühendislik gibi
doğuştan getirdiği ya da doğar doğmaz toplum tara- her mesleğin toplumsal bir prestiji vardır. Bir lise öğ-
fından bireye yüklenilen statülere denir. Örneğin, er- rencisi üniversite tercihlerinde mesleklerin bu pres-
kek ya da kadın olması gibi. tijlerini de dikkate alır. Bununla birlikte bir doktor baş-
ka bir doktordan, bir avukat başka bir avukattan, bir
Bu parçada verilenler; öğretmen başka bir öğretmenden, bir mühendis de
I. Anahtar, başka bir mühendisten daha saygın bir konumda ola-
II. Verilmiş, bilir.
III. Kazanılmış
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ula-
statülerden hangilerine örnek olur? şılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II A) Toplumsal statüyü toplum belirlerken toplumsal
prestiji toplumsal ilişkiler belirler.
D) II ve III E) I ve III
B) Her toplumsal statünün kendinden beklenen bir-
2. Gerçekte bir arada olmadıkları ve aralarında ilişki bu- takım rolleri vardır.
lunmadığı halde bazı ortak özellikleri nedeniyle, zih-
nimizde bir araya topladığımız bireylerin oluşturdu- C) Bir statüden beklenen toplumsal roller toplumla-
ğu topluluklara sosyal kategori denir. ra göre değişir.
Aşağıdakilerden hangisi bir “sosyal kategori” ör- D) Bireyin prestijinde davranışlarından çok toplum-
neği olabilir? sal statü belirleyicidir.
A) Bir futbol maçındaki izleyiciler E) Toplumsal prestiji etkileyen dinamikler farklılık
B) Tiyatro salonuna girmek isteyen seyirciler gösterir.
C) Durakta otobüs bekleyen insanlar
D) Bir derginin aboneleri 5. Motorlu taşıtlar ilk kullanıldığı yıllarda sosyolojinin il-
E) Bir markette alışveriş yapanlar gi alanına girmemiştir. Çünkü birkaç motorlu taşıtın
kullanılması toplumsal bir soruna ve değişime yol aç-
3. Bir öğretmen statüsü gereği öğrencilerine, meslek- mamıştır. Fakat ne zaman ki, motorlu taşıtların ço-
taşlarına, okulun müdürüne, hizmetlisine karşı bir ta- ğalmasıyla trafik kazalarının artması veya yük ve in-
kım rolleri yerine getirmek zorundadır. san taşımasının kolaylaşması ile ekonomik değişme-
lerin hızlanması gibi sonuçlar bir çok insanı etkile-
Kişinin herhangi bir statü gereği yerine getirme- miş, o zaman bu durum toplumsal olay niteliği ka-
si gereken rollerin bütününe ne ad verilir? zanmış ve sosyolojinin inceleme alanına girmiştir.
A) Toplumsal değer B) Rol takımı Buna göre, bir durumun toplumsal olay olarak
ele alınması aşağıdakilerden hangisine bağlıdır?
C) Rol pekişmesi D) Rol tutarsızlığı
A) Toplumsal yaşamı olumsuz etkilemesine
E) Toplumsal norm B) Toplumsal yaşamı kolaylaştırmasına
C) İnsan ihtiyaçlarını karşılamasına
D) Toplumun genelini etkilemesine
E) Toplumun kültürel unsurlarını desteklemesine
ATYT 8. Bazı kabilelerde çocuklara bakmak, ev işlerini yap-
mak babaya düşen bir görevdir. Oysa çoğu toplum-
6. Günümüzde toplumsal cinsiyet kavramındaki çizgi- da bu görev anneye aittir. Ülkemizde bir erkek, mes-
ler eskiye göre her ne kadar incelmiş olsa da, yine leğinin hemşirelik olduğunu söylerse, belki birçoğu-
de bir erkeğin erkek gibi, bir kadının da kadın gibi muz yadırgar. Ancak bazı ülkelerde hemşire olmada
davranması beklenir. Eğer bir kadın erkek gibi, bir kadın-erkek ayrımı yoktur. Öte yandan öğretmenlik,
erkek de kadın gibi davranırsa tuhaf karşılarız. Ör- ülkemizde kadın-erkek ayırımı yapılmayan bir mes-
neğin, bir erkeğin kadın elbisesi giymesi gibi. Yine lektir. Buna karşın Rusya’da öğretmenlik genellikle
bir yetişkinin çocuk gibi davranmasını da tuhaf bulu- bir kadın mesleği olarak görülür. Bu durum bize, mes-
ruz. Çocuğun bir yetişkin gibi davranmasına ise “bü- leklere de tıpkı canlılar gibi cinsiyet yüklediğimizi gös-
yümüş de küçülmüş” der ve onu olgun davrandığı teriyor.
için takdir ederiz. Ancak bu durumun çocuktan bek-
lenen davranış olmadığının da farkındayız. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ula-
şılabilir?
Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ula-
şılabilir? A) Her toplumun gelişim çizgisi farklıdır.
B) Toplumsal statüler sosyal ilişkileri belirler.
A) Verilmiş statülere ait rolleri toplum, kazanılmış C) Farklı toplumlarda ortak statü ve roller bulunur.
statülere ait rolleri birey belirler. D) Statü ve roller toplumlara göre değişir.
E) Her statünün kendine özgü bir saygınlığı vardır.
B) Toplumsal statülere ait farklı rollerin karşılaşma-
sı çatışmaya yol açar.
C) Verilmiş statülere özgü roller, toplum tarafından
belirlenmiştir.
D) Bireyin statü ve rolleri, onun nasıl bir kişi olaca-
ğını etkiler.
E) Bireyin yaşamını kazanılmış statülerden çok ve-
rilmiş statüler kontrol eder.
7. Bir mağazaya gittiğimizde satış temsilcisinin bizi gü- 9. Bireyler, toplumsal ilişkilerinde kullandığı değerleri,
ler yüzle karşılamasını, beğendiğimiz ürünlerle ilgili içine girdiği grup ve kurumlar aracılığıyla öğrenir. Her
bize bilgi vermesini bekleriz. Bir tapu dairesine gitti- kurum ve grubun temel birtakım değerleri vardır ve
ğimizde, oradaki memurun kendi özel işleriyle uğraş- bu değerler o grup ya da kurumun üyeleri tarafından
madan işimizi halletmesini bekleriz. Biz de bir fabri- benimsenir. Eğitim kurumunda “ders çalışmak, say-
kada çalışıyorsak bizden, verilen işi en iyi şekilde gılı olmak”; aile kurumunda “anneye ve babaya say-
yapmamız beklenir, biz de iş verenin ücretimizi tam gılı olmak”; bir sendikada “eşit işe eşit ücret talep et-
vermesini bekleriz. Aksi durumda toplumsal yaşam mek” bu değerler arasındadır.
olanaksızlaşır.
Buna göre bireylerin ait oldukları grubun değer-
Bu parçaya göre, toplumsal yaşam aşağıdakiler- lerini içselleştirmesi aşağıdakilerden hangisiyle
den hangisine bağlıdır? ifade edilir?
A) Bireylerin akla uygun ve özgürce hareket etme- A) Toplumsal kontrol
lerine B) Toplumsal kimlik
C) Rol pekişmesi
B) Bireylerin statülerinin gerektirdiği şekilde davran- D) Sosyal prestij
masına E) Anahtar statü
C) Toplumsal değerlerin herkesçe benimsenmesi-
ne
D) Toplumsal normların etkili şekilde uygulanması-
na
E) Bireyin toplumun çıkarlarını en önde tutmasına
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF TOPLUMSAL YAPI - I 16
SINIF
SINIF
SINIF
1. Siz bir arkadaşınızın proje ödevini hazırlamasına yar- 4. Ortaçağ Avrupası’nda geniş toprak mülkiyetine da-
dım ederseniz onunda size sınavlara hazırlanırken yanan feodal toplumlarda egemen olan lonca siste-
yardım etmesini beklersiniz. Burada ilişkiler karşılık- mi, şehirlerdeki tüccar ve zanaatkarların örgütlenme-
lıdır. Burada ilişkinin kendisinden çok size ne sağla- siydi.
dığı önemlidir. Siz herhangi birine iyilik yaptığınızda
muhatabınızın da size bir iyilik yapması gerekir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi lonca siste-
mine ait bir uygulama değildir?
Burada bahsedilen toplumsal etkileşim tipi aşa-
ğıdakilerden hangisidir? A) Meslekler arasında rekabeti teşvik etmesi
B) Üyelerine maddi ve manevi yardımda bulunma-
A) İş birliği B) Rekabet C) Çatışma
sı
D) Mübadele E) Uyarlama C) Mesleklerin babadan oğula geçmesi
D) Meslek itibarının korunması
E) Çırak, kalfa ve usta olarak üç dönemden geçil-
mesi
2. Herkesin birbirini tanıdığı köy gruplarında suç iş- 5. Aşağıdakilerden hangisi kapalı tabakalaşmaya
leme oranının kentlere oranla daha düşük olma- örnektir?
sında,
A) Demokratik toplumlar
I. Üye sayısının az olması B) Kast sistemi
II. Sosyal kontrolün zayıf olması C) Lonca sistemi
III. Toplumsal değerlere bağlılığın olması D) Özgür birey toplulukları
IV. Toplumsal normların bireye baskı yapması E) Siyasi partiler
gibi faktörlerden hangisinin etkisi yoktur? 6. Toplumu oluşturan kişi ya da grupların konumsal de-
ğişmeleri olarak adlandırılan toplumsal hareketlilik
A) I B) II C) III D) IV E) V dikey ve yatay hareketlilik olmak üzere ikiye ayrılır.
3. Sanayileşmenin de artmasıyla bazı kentler tek mer- Aşağıdakilerden hangisi dikey hareketliliğe ör-
kezli olmaktan çıkıp çok merkezli duruma gelmekte- nektir?
dir. Örneğin bir merkez, finans kurumlarının merke-
zi olarak gelişirken bir başka merkez imalat, diğeri ti- A) Bir öğretmenin devlet okulu yerine özel okulda
caret merkezi olarak gelişmektedir. Bir bölgenin uz- çalışmaya başlaması
manlaşma olanakları, o işle ilgili olan insanları o böl-
geye çekmekte, böylece kent farklılaşmaktadır. B) Bir memurun çalıştığı kurumun başka bir şube-
sine tayininin çıkması
Bu farklılaşma aşağıdaki yerleşim biçimlerinden
hangisini ortaya çıkarmaktadır? C) Bir bankacının çalıştığı grubun başı olup şefliğe
terfi etmesi
A) Kent B) Köy C) Metropol
E) Millet D) Bir işçinin patron olması
D) Vilayet E) Bir kuyumcunun başka bir ilde de şubesini aç-
ması
ATYT 10. İki veya daha fazla bireyin ya da grubun, belli bir he-
defe ulaşmak için girdiği yarıştır. Bireysel ya da ta-
7. Durkheim, “İntihar” adlı yapıtında intiharların artışını kım oyunlarında olduğu gibi temel hedef rakibe üs-
biz duygusunun zayıflamasına bağlar. Bireylerin ih- tün gelerek hedefe ulaşmadır. Burada bireyler ya da
tiyaçlarının grup içindeki bireyler tarafından karşılan- gruplar amaçlarına ulaşmak ve arzularını tatmin et-
dığı, yüzyüze ilişkilerin yoğun olduğu topluluklarda mek için belirli kurallar çerçevesinde etkileşimde bu-
ortak değerler egemendir. İşbölümünün yaygınlaştı- lunurlar. Bu etkileşimde ödül tektir ve etkileşim için-
ğı toplumlarda ise, bireyler tüm ihtiyaçlarını kendile- de bulunanlardan sadece biri ödüle ulaşacaktır.
ri karşılamak zorunda olduklarından ben-merkezcilik
yaygındır. Bu da insanlarda yalnızlık duygusunu ege- Bu parçada aşağıdaki sosyal etkileşim tiplerin-
men kılar. den hangisi tanımlanmıştır?
Bu belirlemeye dayanarak intihar olgusunun aşa- A) Mübadele B) Uyum C) Baskı
ğıdakilerin hangisinde daha çok görüldüğünü
söylemek uygun olur? D) İşbirliği E) Rekabet
A) Köleci toplum 11. Her toplumda, bireylerin benzer özelliklerine göre de-
B) Mekanik dayanışmalı toplum recelendirilme eğilimi, toplumsal tabaka gerçeğini or-
C) Feodal toplum taya çıkarmış; alt, orta ve üst tabakalar şeklinde bir
D) Organik dayanışmalı toplum gruplandırma yapılmıştır.
E) İlkel topluluk Durkheim, “İntihar” adlı yapıtında
Aşağıdakilerden hangisi, bu şekilde bir gruplan-
intiharların dırmada diğerlerinden daha etkilidir?
8. Dikey hareketlilikle ilgili aşağıdakilerden hangisi A) Bireyin eğitim düzeyi
söylenemez? B) Doğuştan gelen statüler
C) Statüye bağlı roller
A) Tabaka değiştirmeye yol açar. D) Edinilmiş statüler
B) Eğitim ve öğretimin yaygınlaşması bu hareketli- E) Bireyin ekonomik durumu
liği artırır. 12. Toplumsal gelişmeye ve nüfus artışına bağlı olarak,
C) Demokratik toplumlarda yaygın olarak görülür. insan ihtiyaçlarının artması toplumsal işbölümünü or-
D) Bireyler arasında yarışma ruhunu güdüleyerek taya çıkarmıştır. İşbölümü uzmanlaşmaya, uzman-
laşma da yeni bir toplumsal dayanışmaya neden ol-
kalkınmaya katkı sağlar muştur.
E) Bireylerin statülerinde önemli değişmeye yol aç-
Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin oluşumu
masına karşılık gelirleri aynı kalır. vurgulanmıştır?
9. Türkiye’de diş doktoru olarak çalışan bir kişinin A) Toplumsal yapı
Azerbeycan’a göç ederek diş doktoru olarak çalış- B) Mekanik dayanışma
maya devam etmesi toplumsal hareketliliktir. C) Organik dayanışma
D) Toplumsal yozlaşma
Aşağıdakilerden hangisi parçada bahsedilen top- E) Sosyal statü
lumsal hareketlilik örneğidir?
A) Mesleki alanda yatay hareketlilik
B) Yukarı doğru dikey hareketlilik
C) Aşağı doğru dikey hareketlilik
D) Coğrafi alanda yatay hareketlilik
E) Açık sınıf tabakalaşması
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../.....
KURUM AYTYAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF TOPLUMSAL DEĞİŞME VE GELİŞME - I 17
SINIF
SINIF
SINIF
1. Toplumlar ve kültürler basit başlangıçlardan, ham, 3. Toplumsal çözülme yaşayan bir toplumda aşağı-
kaba, küçük ve gelişmemiş gerçeklerden yavaş ya- dakilerden hangisi görülmez?
vaş karmaşık, incelikli ve ileri uygarlıklara dönüşmüş-
lerdir. Bu çerçevede toplum, kendi kendini yaratan, A) Toplumu oluşturan kurumlar, gruplar ve tabaka-
yenileyen yeni bir ürün, bir sonuç, küçük adamların lar arasındaki bağlar zayıflar.
birikimleri yolu ile ortaya çıkmaktadır.
B) Gelişme yavaşlar, toplumsal sorunlar artar.
Toplumsal değişmenin bu görüşe uygun tanımı C) Toplumun varlığını sürdürmesi tehlikeye girer.
aşağıdakilerden hangisidir? D) Toplumsal normlar kişi ve gruplar üzerinde etki-
A) Kendisini oluşturan öğelerin farklılaşması ile ger- sini yitirir.
çekleşen bir süreçtir. E) Anomi durumu ortadan kalkar toplumsal
B) Çatışan öğelerin etkileşimi ile oluşan süreçtir. bütünleşme yaşanır.
C) Her şeyin kendi zıddına dönüşmesi ile oluşan sü-
4. Toplumun kendisinde ve kurumlarında belirli bir za-
reçtir. man sürecinde oluşan değişmeye toplumsal değiş-
D) Organizma gibi doğup, büyüyüp yok olan bir sü- me denir. Toplumsal değişmeyi hızlandıran etkenler
olduğu gibi, yavaşlatan etkenler de vardır.
reçtir.
E) İşlevini yerine getiremeyen öğelerin yok olması Buna göre, aşağıdakilerden hangisi bu değişme-
yi hızlandıran etkenlerden biri değildir?
ile gerçekleşen bir süreçtir.
A) Savaşlar, iç ve dış göçler
2. Reggae (regi) müziği, Batı Afrika’da doğmuştur. Ba- B) Bilgi birikiminin yoğunlaşması
tı Afrikalılar, İngiliz sömürgecileri tarafından çalışmak C) Buluşlar ve teknolojik gelişmeler
üzere Hint adalarına getirildiklerinde müziklerini de- D) Kültürel etkileşimler
vam ettirir ve Avrupa müzik tarzıyla birleştirirler. Kö- E) Alışkanlıkların devam ettirilmesi
lelik kalkıp köleler kentlere göçettiklerinde, müzikle-
rini de İncil’deki baskı ve kurtuluş temalarıyla birleş- 5. Bir toplumda hem bireylerin ihtiyaçlarının karşılan-
tirirler. 1960’larda Amerikan cazıyla karşılaşan mü- masını hem de hak ve özgürlüklerini kullanabilmele-
zik tarzı Reggae müziğini ortaya çıkarırır. 1970’lere rini sağlayan toplumsal kurumlardır. Bir toplumda ye-
gelindiğinde ise Bob Marley gibi sanatçıların öncü- terli sayıda okul, hastane, yurt, bakımevi vb. kuruluş-
lüğünde tüm dünya bu müziği dinler. ların olması ve sendika, dernek, meslek odası gibi
sivil toplum kuruluşlarının yokluğu toplumsal çözül-
Bu parça toplumsal değişmeyi etkileyen aşağı- meye neden olur.
daki faktörlerden hangisini örnekler niteliktedir?
Bu parçada toplumsal çözülmeye neden olan fak-
A) Modernleşme törlerden hangisi vurgulanmıştır?
B) Kültür
C) Bilim ve teknoloji A) Tabakaların farklılaşması
D) Demokratikleşme B) Milli birlik bilincinin zayıflaması
E) Fiziki çevre C) Örgütlenme yetersizliği
D) Temel hak ve özgürlüklerin kısıtlanması
E) Demokratik kurumlaşma yetersizliği
ATYT 9. Toplumun kırsal kesimleriyle kentsel kesimleri ara-
sında geçiş aşamasını oluşturan gecekondulaşma,
6. Türkiye’de evlerin iç dekorasyonunun modernleşme- Türkiye ve benzer ülkeler açısından önem taşıyan
si, beslenme ve mutfak alışkanlıklarının değişmesi, bir olgudur. Çünkü değerleri kentteki değerlerle ça-
bakkalların yerini büyük marketlerin alması, yeni eğ- tışan kır kökenli aileler daha tutucu olabilmektedir.
lence ve tüketim kültürünün ortaya çıkması, evlilik ve Bunun sonucunda da özellikle büyük kentlerde siya-
düğün adetlerindeki değişmeler, yabancı kelimelerin si çatışmalar yaşanabilmektedir.
Türkçe’de çokça kullanılmaya başlaması Türkiye’nin
her bakımdan farklılaştığını göstermektedir. Bu parçada toplumsal değişmeyi oluşturan temel
etken aşağıdakilerden hangisidir?
Türkiye toplumunda görülen bu farklılaşmalar
Türkiye’de aşağıdakilerden hangisinin yaşandı- A) Fizik çevre B) Bilim ve teknoloji C) Göç
ğının göstergesidir?
D) Ekonomi E) Kültür
A) Toplumsal bütünleşmenin
B) Toplumsal gelişmenin 10. Seçme ve seçilme hakkının tanınmış olması, sendi-
C) Toplumsal değişmenin ka ve dernek kurma özgürlüğü, toplu sözleşme hak-
D) Toplumsal çözülmenin kı, fikir özgürlüğü, eğitimde fırsat eşitliği, adil gelir da-
E) Toplumsal sapmanın ğılımına dönük mali ve sosyal politikalar, sosyal gü-
venlik, eğitimle kazanılan statülerin artması demok-
7. Aşağıdakilerin hangisinde kamuoyu diğerlerine gö- rasinin gereklerindendir.
re daha etkilidir? Yasaların demokratikleştirilmesine karşın, parça-
da belirtilenler uygulamaya konulmazsa, aşağı-
A) Demokratik yönetim dakilerden hangisi ortaya çıkar?
B) Teokratik yönetim
C) Monarşik yönetim A) Toplumsal çözülme
D) Oligarşik yönetim B) Toplumsal bütünleşme
E) Otokratik yönetim C) Toplumsal dayanışma
D) Toplumsal gelişme
8. Bir bölgenin ılıman ya da kurak olması, su kaynak- E) Toplumsal değişme
larına uzaklığı ya da yakınlığı, dağlık ya da ova ol-
ması o bölgedeki insanların yaşama biçimlerine doğ- 11. Gelişmiş ülkelerdeki yeniliklerin taklit edilmesi yada
rudan etki eder. Örneğin depremler, sel baskınları, benimsenmesi esasına dayanır. Gelişmiş toplumla-
volkanik patlamalar vb gibi doğal afetler nüfus yapı- rın kurumlarının, değerlerinin, üretim ve tüketim alış-
sında değişimlere neden olabilir ya da göçleri hare- kanlıklarının benimsenmesi sürecidir.
kete geçirebilir.
Bu parçada tanımı verilen kavram aşağıdakiler-
Bu parçada toplumsal değişmeyi etkileyen fak- den hangisidir?
törlerden hangisi örneklendirilmiştir?
A) İlerleme B) Gelişme C) Evrim
A) Kültürel çevre
B) Fiziki çevre D) Devrim E) Modernleşme
C) Ekonomi
D) Küreselleşme
E) Bilim ve teknoloji
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../.....
KURUM AYTYAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF TOPLUMSAL DEĞİŞME VE GELİŞME - II 18
SINIF
SINIF
SINIF
1. Buhar makinesinin icadı, geleneksel toplumların ya- 3. Sosyologların yaptığı, toplumlara göre karşılaştırma-
pısını değiştiren sanayileşme sürecinin itici gücü ol- lı toplumsal değişme ve modernleşme araştırmaları-
muştur. Bugün internetin ya da cep telefonlarının top- nın sonuçlarına göre geleneksel değerlerine daha sı-
lumsal ilişkilere ne kadar tesir ettiği, herkesin bildiği kı bağlı olan toplumların değişime direnç gösterdik-
ve deneyimlediği durumdur. Her yeni keşfin ve ica- leri, buna karşılık modern toplumların değişime da-
dın toplumsal hayatta ekonomik ve sosyal değişim- ha açık olduklarını göstermektedir.
lere yol açması kaçınılmazdır.
Bu parçadan hareketle toplumsal değişmeyle il-
Bu parçada toplumsal değişmenin itici unsurla- gili aşağıdaki yargılardan hangisine varılabilir?
rından hangisi örneklendirilmiştir?
A) Toplumsal değişmenin nedeni tek bir etkene bağ-
A) Nüfus lanmıştır.
B) Fiziki çevre ve doğa
C) Küreselleşme B) Tüm toplumların değişim hızı aynı değildir.
D) Teknoloji ve kitle iletişim araçları C) Değişme ilerlemeler biçiminde olabileceği gibi ge-
E) Demokratikleşme
rilemeler biçiminde de olabilir.
D) Her toplumun değişim hızı aynıdır.
E) Değişim toplumsal yapının her alanında aynı hız-
da gerçekleşmez.
2. Birleşik devletler genelde federe devletlerin üzerin- 4. Teknolojik gelişme sonucunda toplumdaki bazı mes-
de yer alan, federe devletlerin yetki ve sorumluluk- leklerin önemi azalır ya da artar. Bu da tabakaları,
larını kısıtlama yetkisine sahip federal devletler şek- dolayısıyla bireylerin toplumsal konumlarını değişti-
linde kendini gösterir. rir. Belirli bir yaşam tarzına sahip olan kişilerin yeni
yaşam tarzına uyum sağlayamamalarına yol açar.
Buna göre, birleşik devletler için aşağıdakilerden Aynı şekilde toplumdaki zengin ve yoksul arasında-
hangisi söylenemez? ki farkın belirginleşmesi ve tabakalar arasındaki uzak-
lığın artması da bireylerin topluma olan güvenini sar-
A) Halkın birden fazla iktidara bağımlı olduğu bir sar. Bu durum toplumsal çözülmeye neden olur.
devlet biçimidir.
Bu parçada toplumsal çözülmeye neden olan fak-
B) Sadece demokratik toplumlarda görülen ve sa- törlerden hangisinin açıklaması yapılmıştır?
nayileşmeyle gelişen bir devlet biçimidir.
A) İnsan hak ve özgürlüklerinin kısıtlanması
C) Federal devletin yasaları, federe devletlerin ya- B) Örgütlenme yetersizliği
salarının üstünde yer alır. C) Demokratik kurumlaşma yetersizliği
D) Tabakaların farklılaşması
D) Federe devletle federal devlet arasındaki ilişki- E) Milli birlik bilincinin zayıflaması
ler, iç kamu hukukuna dayanan anayasal ilişki-
lerdir.
E) Uluslar arası ilişkilerde siyasal iktidarın tekliği (fe-
deral devlet) söz konusudur.
ATYT 8. Batı ülkelerinin 17.yy’dan başlayarak sahip oldukları
askeri güç onlara, dünyanın bütün bölgelerini etkile-
5. Yaşlı insanların geçmişten özlemle söz ettiklerini sık- me olanağı vermiştir. Aynı zamanda batı yaşam bi-
ça duyarız. Eski dostlukların, akraba ilişkilerinin, ma- çimlerinin küresel düzeyde yayılımının da temelinde
halle kültürünün kalmadığından ya da kullanmakta yer almıştır. 20. yy’da, iki dünya savaşının etkileri cid-
zorluk çektikleri yeni teknik aygıtların icat edilmesin- di boyutlarda olmuştur. Pek çok ülkenin ekonomik ba-
den, mekanların daralmasından, kalabalıklardan şi- kımdan yıkıma uğraması sonucu Almanya ve
kayet ederek geçmiş deneyimlerini anlatırlar. Bu du- Japonya’da olduğu gibi önemli kurumsal değişmele-
rum, kısmen insanların yaşlandıkça güçlenen, geç- ri beraberinde getirmiştir.
mişe özlem duyma duygusundan kaynaklansa da
sosyolojik bir gerçeği de göz önüne sermektedir. Bu parçada anlatılanlar toplumsal değişmenin
aşağıdaki faktörlerden hangisinden etkilendiğini
Bu sosyolojik gerçek aşağıdakilerden hangisidir? örneklemektedir?
A) Toplumsal bütünleşme A) Fiziki çevre
B) Toplumsal çözülme B) Siyaset
C) Toplumsal değişme C) Din
D) Toplumsal gelişme D) Kitle iletişim araçları
E) Toplumsal çözülme E) Nüfus
6. Bir ülkenin nüfusunun niteliği (eğitim seviyesi, cinsi- 9. Ozon tabakasındaki delinme, ormansızlaşma toprak
yet dağılımı, genç ve yaşlıların oranı, çalışanların sa- aşınması, yanlış sanayileşme, bilgisiz tarımsal ilaç-
yısı vb) o ülkenin hangi yönde değişeceğini belirle- lama, çevre kirliliği toplum yaşamını olumsuz etkiler-
mede etkili olan önemli bir faktördür. Örneğin; nüfu- ken verimli topraklar, elverişli iklim koşulları daha faz-
sun belli bir yerde toplanması çarpık kentleşmeye ne- la üretim elde edilmesini sağlar. Petrol, kömür gibi
den olur. kaynaklar toplumların ekonomik gelişmesini hızlan-
dırır.
Bu parçada toplumsal değişmeye neden olan han-
gi faktör verilmiştir? Bu parçada toplumsal değişmeyi etkileyen aşa-
ğıdaki faktörlerden hangisi örneklendirilmiştir?
A) Modernleşme
B) Ekonomi A) Demografi
C) Fiziki çevre B) Kültür
D) Kültürel çevre C) Bilim ve teknoloji
E) Demografi D) Fiziki çevre
E) Kitle iletişim araçları
7. Toplumsal yapının ve onu oluşturan toplumsal ilişki-
ler ağının ve bu ilişkileri belirleyen toplumsal kurum- 10. Ülkeler arasındaki ekonomik, siyasi, sosyal ilişkilerin
ların farklılaşmasıdır. yaygınlaşması ve gelişmesi, ideolojik ayrımlara da-
yalı kutuplaşmanın çökmesi, farklı toplumsal kültür-
Tanımı verilen kavram aşağıdakilerden hangisi- lerin, inanç ve beklentilerin daha iyi tanınması, ülke-
dir? ler arası ilişkilerin yoğunlaşması, maddi ve manevi
değerlerin ve birikimlerin milli sınırları aşarak dünya
A) Toplumsal yapı çapında yayılmasıdır.
B) Toplumsal bütünleşme
C) Toplumsal değişme Bu parçada tanımı verilen kavram aşağıdakiler-
D) Toplumsal çözülme den hangisidir?
E) Ekonomik büyüme
A) Küreselleşme B) Küreselleşme C) Değişme
D) Evrim E) Modernleşme
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:.................................. Sınıf/No:...../.....
KURUM AYTYAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF TOPLUMSAL DEĞİŞME VE GELİŞME - III 19
SINIF
SINIF
SINIF
1. İnsanlar arasında gelir, meslek, eğitim gibi fark- 5. Toplumsal tabakalaşma, toplumu oluşturan bireyle-
lılıklar vardır. Bu farklılaşmaya dayalı olarak top- rin bir ya da daha fazla ölçüte göre aşamalı olarak
lumsal yaşamla ilgili yapılan değerlendirme so- sıralanmasıdır. Tabakalaşma evrensel bir olgudur ve
nucu aşağıdakilerden hangisi ortaya çıkar? az veya çok tabakalaşmamış bir toplum yoktur.
A) Sosyalleşme Tabakalaşmanın en belirgin ve yaygın nedeni aşa-
B) Toplumsal tabakalaşma ğıdakilerden hangisi olabilir?
C) Mekanik dayanışma
D) Sosyal bütünleşme A) Toplumsal gelişmeyle birlikte, kazanılmış statül-
E) Sosyal ilişki erin artması
2. Senin düşüncene katılmıyorum, ancak düşünceni B) Bireylerin toplumsal olarak tanımlanmış statü ve
söylemen için sana her türlü koşulun sağlanmasın- rolleri elde etme olanaklarının eşitsizliği
da yardımcı olurum.
C) Teknolojinin insanlık tarihinde, çok yakın bir za-
Bu düşünce özellikle demokrasinin hangi ilkesi- mandan itibaren gelişme göstermeye başlamış
ne bir örnektir? olması
A) Hukuka bağlılık B) Çokseslilik C) Örgütlenme D) Toplumlar ve kültürler arası farklılıkların bulunması
D) Propaganda E) Partileşme E) Toplumsal değişme hızının artması
3. Bulunduğu kentte doktorluk yapan bir kişinin, bir 6. Demokratik siyasal anlayışın endüstrileşmiş kentle-
başka kente göç ederek orada da aynı işi yürüt- rimizde oluşup gelişmesine karşın, otoriter siyasal
mesi, aşağıdakilerden hangisine örnektir? anlayışın ilkel teknolojinin kullanıldığı kırsal yöreleri-
mizde hakim olduğu görülmektedir.
A) Statüsel saygınlık
B) Dikey hareketlilik Bu durum aşağıdaki genellemelerden hangisini
C) Nüfus hareketliliği destekler niteliktedir?
D) Toplumsal statü
E) Yatay hareketlilik A) Sosyo kültürel yapının, sosyo - ekonomik yapıyı
oluşturduğuna
4. Toplumu oluşturan bireylerin bir veya birden faz-
la ölçüte göre hiyerarşik olarak sıralanmasına ne B) Sosyo ekonomik yapının, sosyo - kültürel yapıyı
ad verilir? belirlediğine
A) Toplumsal hareketlilik C) Sosyo kültürel yapının, sosyo ekonomik yapıdan
B) Rol çatışması bağımsız olduğuna
C) Toplumsal prestij
D) Anahtar statü D) Otokratik yapının, demokratikleşmeyi engelledi-
E) Toplumsal tabakalaşma ğine
E) İlkel teknoloji kullanımının, endüstrileşmeyi en-
gellediğine
ATYT 10. Toplumsal değişim için gerekli olan fikirlere başvuru-
lurken bu fikirlerin tüm toplumu kapsayacak şekilde
7. Lise son sınıf öğrencisinden derslerine çalışarak sı- olması gerekir. Aksi takdirde ileriye doğru bir değişim
nıfını geçmesi ve üniversiteyi kazanması beklenir- gerçekleştirmek isterken geriye doğru bir değişim
ken, bir taksi şoföründen aracı trafik kurallarına uy- de olabilir.
gun biçimde kullanması beklenir.
Bu parça, aşağıdaki yargılardan hangisini des-
Bu örneklerden ulaşılacak sonuç aşağıdakiler- teklemektedir?
den hangisidir?
A) Sosyal bir olayın nedeni yine sosyal bir olaydır.
A) Toplumsal statüyü toplumsal değerler belirler. B) Toplumsal değişimin ileriye doğru olması için,
B) Bir toplumda sosyal hareketlilik fazla ise kazanıl-
sosyal fikirlerde toplumun geneli hedeflenmeli-
mış statüler de çoktur. dir.
C) Bazı statüler doğuştandır. C) Sosyal olaylar incelenirken bu olayların değişme-
D) Her statünün kendine göre bir rolü vardır. yen yönleri üzerinde durulmalıdır.
E) Kişi birden çok statüye sahip olabilir. D) Her türlü sosyal olayın nedeni demografik olay-
larda aranmalıdır.
8. Aşağıdakilerden hangisi sosyal grupların işlev- E) Sosyal olaylar değer yargılarından bağımsız ola-
lerinden biri değildir? rak incelenmelidir.
A) Ben duygusunu kuvvetlendirir. 11. İş bulamadığı için intihar eden kişi sosyoloji açısın-
B) Üyeleri arasındaki samimi duygu ve düşüncele- dan incelenmeye değer bulunmaz. Ancak toplumda
intihar olaylarının hızla artması bir sosyoloğun bu ko-
ri artırır. nuda çalışma yapmasına neden olabilir.
C) Üyelerine topluluk ruhu verir ve moral duygusu
Bu durumda, bir olgu hangi nedenle sosyolojinin
kazandırır. konusu olur?
D) Üyelerinin sosyalleşmesine katkıda bulunur.
E) Gruplar üyelerinin beklentilerine cevap verir. A) İnsanları teşvik edici nitelik taşıması durumunda
B) Toplumun gelişmesine engel olması durumunda
9. Toplumsal gelişme, bir toplumda belli ölçütlere göre C) Toplumsal normlara aykırılık gösterdiğinde
ileriye doğru bir değişmeyi fade eder. Toplumsal ge- D) Toplumun yapısında genellik gösterdiğinde
lişme; ekonomi, siyaset, hukuk, eğitim gibi birçok top- E) Kişisel ilişkileri zedelendiğinde
lumsal kurumda oluşan çok boyutlu ve ileriye doğru
bir değişmeyi ifade eder. Toplumsal gelişme, toplum- 12. Yabancı kelime kullanmanın yanlışlığına inanan
sal yapıyı oluşturan birçok öğenin ileriye doğru de- birinin konuşurken kendi kütürüne ait kelimeleri
ğişip bir araya gelmesiyle oluşur. Bu öğeler tek ba- kullanmaya özen göstermesi davranışı etkileyen
şına değil, hep birlikte gerçekleştiği zaman toplum- faktörlerden hangisine örnektir?
sal gelişmeden söz edilebilir.
A) Organik faktör
Aşağıdakilerden hangisi toplumsal gelişmeyi sağ- B) İçinde bulunulan çevre
layan unsurlardan biri değildir? C) Geçmiş yaşantı ve deneyimler
D) Tutumlar
A) Adaletim hakim kılınması E) Psikolojik durum
B) Ekonomik büyümenin gözlenmesi
C) Hukukun üstünlüğünün yerleşmesi
D) Milli birlik bilincinin zayıflaması
E) Kuvvetler ayrılığın gözlenmesi
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF TOPLUM VE KÜLTÜR - I 20
SINIF
SINIF
SINIF
1. Eskiden bir toplumda hırsızlık ulusal bir spor sayılır- 4. Türkiye’de teknolojinin sunduğu pek çok araç - ge-
ken, bugün aynı toplumda bu davranış suç olarak reç, hızla yaşamın bir parçasını oluşturmaktadır. Ne
görülmektedir. var ki bunların kullanımına ilişkin kurallara uyulma-
yıp, bunların yerine nazar boncuğu gibi sihirli sanı-
Bu parçada kültürün hangi özelliği vurgulanmak- lan bir takım araçlarla istenmedik oluşumlar önlen-
tadır? meye çalışılır. Ancak başvurulan bu yolla, görüldüğü
gibi trafik kazalarında önemli kayıpların oluşumuna
A) Değişebilirliği engel olunamamaktadır.
B) Öğretilebilirliği
C) Sürekliliği Bu parçada sözü edilen durum aşağıdaki kavram-
D) Toplumsallığı lardan hangisine örnek olarak gösterilebilir?
E) Aktarıcılığı
A) Kültür şoku
2. Birçok ulusu içine alabilecek ortak kültür özellikleri- B) Kültürel yayılma
ne rastlanabileceği gibi bir ulusun sınırları içinde fark- C) Kültürel çözülme
lı kültür bölgeleri de bulunabilir. D) Kültürel yozlaşma
E) Kültürel gecikme
Aşağıdakilerden hangisi bu parçadan çıkarıla-
maz? 5. Aşağıdakilerden hangisi “kültürel yozlaşma” nın
nedenlerindendir?
A) Kültürle ilgili farklı tanımlar yapılabilir.
B) Kültür kavramı geniş bir kapsam içerebilir. A) Ekonomik açıdan başka bir topluma bağlı olma
C) Bir toplum içinde farklı alt kültürler görülebilir. B) Başka kültürlerden etkilenmeme
D) Bazı toplumlarda kültürel değişim daha hızlı ola- C) Teknolojik olarak gelişmiş olma
D) Bilimsel faaliyetleri önemseme
bilir. E) Yabancı kültürlerle etkileşimde olma
E) Toplumlar kültürel özelliklerine göre sınıflandırı-
labilir.
3. Aşağıdakilerden hangisi kültür ile ilgili doğru bir 6. Aile, eğitim, din, ekonomi, siyaset gibi temel kurum-
ifade değildir? lar, toplum içinde farklılıklar gösterse de, her zaman
sosyal yaşamda yer alırlar.
A) İlkel toplumların da kültürü vardır.
B) Kültür sosyal değerlerin taşıyıcısıdır. Bu durum, sosyal kurumların hangi özelliğinin
C) Maddi ve manevi kültür unsurları birbirini etkiler. göstergesidir?
D) Kültürel değişmeler her toplumda aynı hızda olur
E) Kültürün manevi unsurları daha yavaş değişime A) Evrenselliği
B) Rehberliği
uğrar. C) Değişebilirliği
D) Sosyalleştiriciliği
E) Düzenleyiciliği
ATYT 9. Türkiye’de kendisine sunulan yemeği bitirmeyen bir
kişinin davranışı yadırganır. Çünkü Türk toplumun-
7. “Kültür, insanların toplu halde yaşama süreci içinde da “Hatır için çiğ tavuk bile yenir” anlayışı yaygındır.
yapıp ettiklerini birbirlerine ve sonraki kuşaklara ilet- Oysa Fransa’da tabağına konan yemeği bitiren kişi
tikleri maddi nesnelerle, bilgi, sanat, hüner, inanç ve görgüsüz olarak nitelenir.
değerleri, alışkanlıkları, gelenek, görenek ve kurum-
ları anlatır. Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle açıklana-
bilir?
Aşağıdaki yargılardan hangisinde “kültür” kavra-
mı parçadaki gibi, sosyolojideki anlamıyla kulla- A) Her toplumun kendine özgü bir kültürünün olma-
nılmıştır? sıyla
A) Dil, kültürel öğeleri gelecek kuşaklara aktarır.
B) Kültürlü insanlar bu niteliklerini uzun bir çabayla B) Zaman içinde kültürün değişiklik göstermesiyle
kazanırlar. C) Toplumlar arası kültürel etkileşim olmasıyla
C) Mikroorganizmaların kültürünü yapmak, teşhisi D) Bir toplumun kendi kültürünü diğer toplumların
kolaylaştırır.
D) Kültür bitkilerinin üretilmesi insanlık yararınadır. kültüründen üstün tutmasıyla
E) Yabancı dil öğrenme bireyin kültürünü geliştirir. E) Kültürün maddi unsurlarının manevi unsurları
8. Tarımda karasabanın yerini traktörün alması, ortak- üzerinde etkili olmasıyla
çılığın kalkmasına ve ücretli tarım işçiliğinin yaygın-
laşmasına neden olmuştur. Traktörün yaygın olarak 10. Eğitim kurumunun bilinen işlevleri yanında, genç nü-
kullanılması atla birlikte cirit oyununun da ortadan fusu kahve köşelerinden kurtarmak gibi belirgin ol-
kalkmasına neden olmuştur. mayan işlevleri de vardır.
Toplumdaki bu değişim aşağıdakilerden hangi- Burada kurumların aşağıdaki özelliklerinden han-
siyle anlatılırsa doğru olur? gisi belirtilmektedir?
A) Manevi kültürdeki değişim maddi kültürü de etki-
ler. A) Açık işlevleri
B) Tarım toplumunda atın ve cirit oyununun önemi B) Değişebilirliği
çok büyüktür. C) Gereksinimleri karşılayıcılığı
C) Maddi kültürün değişmesi manevi kültürü değiş- D) Örtülü işlevleri
tirir. E) Sürekliliği
D) Traktörün yaygınlaşmasıyla tarıma verilen önem
artar. 11. Matbaa icat edilişinden ancak yıllar sonra, Osmanlı
E) Teknoloji, az gelişmiş toplumları her zaman olum- Devleti’nde kullanılmaya başlandı. Çünkü matbaa-
suz yönde etkiler. nın yol açacağı değişmeleri onaylayabilecek bir an-
layış henüz gelişmemişti.
Bu durum, aşağıdaki yargılardan hangisi için bir
örnek oluşturur?
A) Kültürün maddi öğelerinin, manevi öğeleri değiş-
tirdiğine
B) Manevi kültür öğelerinin, maddi kültür öğelerin-
den daha yavaş değiştiğine
C) Kültür öğelerinin içinde bulunduğu doğal (fizik-
sel) çevreden etkilendiğine
D) Gereksinmeleri karşılamada yetersiz olan kültür
öğelerinin zamanla varlığını yitirdiğine
E) Kültürün, insanların toplumsal yaşamlarının ürü-
nü olarak ortaya çıktığına
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF TOPLUM VE KÜLTÜR - II 21
SINIF
SINIF
SINIF
1. Kalkınma sürecine girmiş olan ülkeler, bir taraftan çağ- 3. Toplumların tarihlerinden devraldıkları ve kendileri-
daş teknolojiyi yakalamaya çalışırken diğer yandan ma- nin de katkıda bulunarak, sonraki nesillere aktardık-
nevi değerlerinde birtakım bozulmalar da meydana ge- ları maddi ve manevi mirasın bütünüdür.
lir. Böyle durumlarda genellikle birtakım kültürel sorunlar
ortaya çıkar. Bu açıklamada aşağıdaki kavramlardan hangisi
tanımlanmaktadır?
Böyle bir oluşumun temel nedeni aşağıdakilerden
hangisi olabilir? A) Kültürleşme
B) Kültür
A) Maddi ve manevi kültürdeki değişmelerin dengeli ol- C) Kültür şoku
maması D) Kültürel asimilasyon
E) Kültürel çözülme
B) Manevi kültürün toplum yaşamında önemli bir yere
sahip olması 4. Bir insanın hangi ulustan geldiğini bazı davranış alış-
kanlıklarından, giyiminden yaşam biçiminden anla-
C) Manevi kültürdeki değişmelerin maddi kültürü etkile- yabilmek mümkündür.
mesi
Bu parçada kültürün hangi özelliği dile getirilmek-
D) Maddi ve manevi kültürün uyumlu bir bütün oluştur- tedir?
ması
A) Toplumsal bütünleşmeyi sağlaması
E) Kültürel ögelerin birbirinden bağımsız olması B) Toplumların ayırdedici özelliği olması
C) Teknolojik birikimle zenginleşmesi
2. Kültür, insanların toplumsal yaşamlarında tarih bo- D) Diğer kültürlere hoşgörü ile bakılmasını sağla-
yunca ürettikleri bütün maddi ve manevi değerlerin
hepsini dile getirmek için kullanılan bir kavramdır. İn- ması
sanlar doğayla ilişkisinde ihtiyaçlarını gidermek için E) Evrensel özellikler göstermesi
üretimde bulunur. Aynı zamanda hayatlarını devam
ettirme etkinliğinde diğer insanlarla toplumsal ilişki- 5. Türk toplumunda yetişen bir kişi Türk gibi düşünür,
lere girerler. İşte bu üretim ve toplumsal ilişki sonu- davranır ve giyinir.
cunda kültür ortaya çıkmıştır.
Bu durum aşağıdakilerden hangisini destekler ni-
Buna göre aşağıdakilerden hangisi kültürün özel- teliktedir?
liklerinden değildir?
A) Birey içinde yaşadığı toplumun bir ürünüdür.
A) Toplumsal farklılık gösterir. B) Kültürel özellikler toplumda dayanışmayı güçlen-
B) Geçmişi geleceğe bağlar.
C) Zaman içinde değişir. dirir.
D) Tüm toplumlarda aynı özellikler gösterir. C) Farklı değer ve kültürlere sahip bireyler birbirle-
E) Hem ulusal hem de evrensel boyutları vardır.
rinden etkilenebilir.
D) Kültürel yaşamda ortak değerler benimsenir.
E) Kişisel özellikler kültürel yaşamdan bağımsızdır.
ATYT 9. Bir Türke “Yaşınızı göstermiyorsunuz.” derseniz, sözü-
nüzü iltifat olarak alıp size teşekkür edecektir. Fakat ay-
6. Bir toplumda insanların ürettiği her türlü araç ve gereç nı sözü bir Japona söylerseniz, muhtemelen size çok kı-
“maddi kültür”, insan yaşamını düzenleyen her türlü inanç zacak ve yanınızdan uzaklaşacaktır. Çünkü bu söz
ve değerler ise “manevi kültür”e birer örnektir. Japonya’da “Yaşınızın gerektirdiği zihinsel olgunluğa ula-
şamamışsınız.” anlamına gelmektedir.
Buna göre aşağıdakilerden hangisinde iki değişik kül-
türel öğeden biri diğerini etkilemiştir? Bu parça aşağıdaki yargılardan hangisini örnekler ni-
teliktedir?
A) Çamaşır makinasının üretilmesi sonucu çamaşır le-
ğenlerinin ortadan kalkması A) Her toplumun davranış kalıplarına verdiği anlam fark-
lılaşabilir.
B) Eğitimin yaygınlaşması sonucu icat ve buluşların art-
ması B) Ekonomik ve teknolojik gelişmeler manevi gelişmeyi
de doğurur.
C) Ulaşım ve iletişim araçlarının gelişmesinin büyük pa-
zarların ortaya çıkmasını sağlaması C) Davranış kalıpları insan topluluğunun ortak yaratımı-
dır.
D) Sanayileşmenin artması ile kentleşmede artışın ol-
ması D) Kültürel öğeler her toplumda benzer özellikler taşır.
E) Kültürel öğeler kuşaktan kuşağa aktarılır.
E) Dinsel görüşlerin değişmesi ile birlikte siyasal görüş-
lerinde değişmesi
7. Bir ülkede kendi dilinin yerine yabancı dillerin kulla- 10. İnsanların bir olay karşısında duygulanmaları değişik yo-
nılması, ürün markalarının, alışveriş merkezlerinin ğunluk ve sürekliliktedir. Bir olay karşısında bir bireyin
isimlerinin yabancı dillerden etkilenerek oluşturul- duygulanmaları diğer bireylerin duygulanmalarından fark-
ması aşağıdaki kültürel süreçlerden hangisinin gös- lı olabilmektedir.
tergesidir?
Bu durum aşağıdakilerden hangisiyle daha iyi açık-
A) Kültürel yozlaşma lanabilir?
B) Kültürel yayılma
C) Zorla kültürleme A) Zeka gelişimindeki farklılık
D) Kültür şoku B) Fizyolojik yapı farklılığı
E) Kültürel gecikme C) Bireysel yapı farklılığı
D) Uyarıcıların yapısal farklılığı
E) Cinsiyet farklılığı
8. “Ülkesini, yüksek bağımsızlığını korumasını bilen Türk 11. Ülkemizde 1950’den sonra gerçekleşen tarımda makina-
milleti, dilini de yabancı dillerin boyunduruğundan kurtar- laşma yoğun bir göçe neden olmuştur. Kırsal yaşantısın-
malıdır.” dan kopan birey, kent yaşantısına uyum sağlamakta çe-
şitli zorluklar çekmiştir.
Atatürk bu sözüyle aşağıdakilerden hangisini önle-
meye çalışmıştır? Bu durum aşağıdakilerden hangisinin oluşmasına ze-
min hazırlamıştır?
A) Kültürlenmeyi
B) Ulusal kültürü A) Kültürel yayılmanın
C) Kültür emperyalizmini B) Kültürel gecikmenin
D) Kültürlemeyi C) Kültür emperyalizminin
E) Kültürleşmeyi D) Kültür şokunun
E) Kültürlemenin
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF TOPLUMSAL KURUMLAR - I 22
SINIF
SINIF
SINIF
1. — Hangi davranışın uygun, hangisinin uygun olma- 4. Geniş aile, geleneksel toplumların bir kurumudur. Bi-
dığını bildiren, herkese eşit uygulanabilen kural- reyin özgürlüğünü kısıtlayıcı ve buna bağlı olarak
lar bütünüdür. toplumsal gelişmeyi önleyici bir niteliğe sahiptir. Top-
lumlar endüstriyel üretime geçtikçe bu aile tipi yavaş
— Toplumun iç ve dış ilişkilerini düzenleyen, top- yavaş ortadan kalkmakta ve yerini bireyleri görece
lumda güç kullanma tekelini elinde bulunduran bağımsızlaştıran çekirdek aileye bırakmaktadır.
meşru bir otoritedir.
Bu parçada ailenin değişmesi aşağıdakilerden
Bu cümlede aşağıdakilerden hangi ikisi tanımlan- hangisine bağlanmıştır?
mak istenmiştir?
A) Bireylerin özgürlük istemine
A) Ahlak - Eğitim B) Hukuk – Devlet B) Temel üretim biçiminin değişmesine
C) Kültürler arası etkileşimin artmasına
C) Din – Devlet D) Ekonomi – Din D) Ailenin üye sayısının değişmesine
E) Ailenin toplumun en temel kurumu olmasına
E) Hukuk – Aile
2. Yeni evli çiftlerin erkeğin ailesiyle yaşadığı biçimlere
patrikal, kadının ailesiyle olanlara matrikol, yeni bir
oluşum gösterenlere ise neolokal denir.
Bu sınıflandırmada aşağıdakilerden hangisi öl-
çüt alınmıştır?
A) Evliliğin kurulduğu çevre 5. Meksika’daki Zuni kabilesinde, kocasının eşyalarını
B) Eşlerin birbirini seçiş biçimi kapı önüne bırakan kadın boşanmış sayılır. Osman-
C) Evliliğin toplum içinden ya da dışından oluşu lı erkeğinin karısından ayrılması için ise “boş ol” de-
D) Evlenenlerin sayısı mesi yeterliydi. Ancak evlenirken drahoma ödenme-
E) Evliliğin kuruluşunda izlenen kurallar si adet olan toplumlarda karısından ayrılmak isteyen
kocanın aldığı drahomayı geri ödemesi gerekirdi. Ka-
3. Laikleşme, dinin diğer sosyal kurumlar üzerindeki et- tolik kilisesi boşanmaya izin vermediği için bazı ka-
kisinin azalmasıdır. tolik ülkelerde boşanma bugün için bile çok güçtür.
Bu tanımlamaya göre, laiklik için aşağıdakilerden Bu parçada boşanmanın toplumlara göre değiş-
hangisi söylenemez? tiğinden söz edilirken aynı zamanda aşağıdaki-
lerden hangisi vurgulanmıştır?
A) Laiklik, ateist bir toplum yaratmaktır.
B) Demokratik bir yönetim anlayışını egemen kıl- A) Evlenme ile kurulan ailenin boşanma ile yıkıldı-
ğı
maktır.
C) Dinin siyasal çıkar için sömürülmesini engelle- B) Amacına ulaşmamış evliliğin sürdürülmemesi ge-
rektiği
mektir.
D) Ailenin , eğitim ve diğer kurumların özgür bir dü- C) Boşanmanın bazı toplumlarda kolay, bazı top-
lumlarda zor olduğu
şünceyle oluşturulmasıdır.
E) Devletin belli bir dinin etkisinde kalmadan örgüt- D) Devletlerin aileyi korumak için aldıkları önlemle-
re karşın boşanmaların her toplumda arttığı
lenmesidir.
E) Boşanmaların çoğunun, evliliğin ilk yıllarında ve
çocuksuz ailelerde olduğu
ATYT 9. Aşağıdakilerden hangisi modern ya da çekirdek
ailenin bir özelliği olamaz?
6. Durkheim'e göre, toplumdaki insan ilişkilerinin
mekanik dayanışmadan, organik dayanışmaya A) Kadın-erkek eşitliğine dayanması
doğru değişmesinin en önemli nedeni aşağıda- B) Ahlaka ve hukuka dayalı olması
kilerden hangisidir? C) Aile üyelerinin bir takım haklara sahip olması
D) Dine dayanan baskıcı yanı olması
A) Kültürel değişme E) Aile üyelerinin farklı politik görüşlere sahip ola-
B) İş bölümü
C) Sosyal sapma bilmesi
D) Sosyal değişme
E) Farklılaşma
7. Devlet, toprak bütünlüğüne bağlı olarak siyasal ba- 10. Yeni aile yapılanmasında, aile reisi baba olmakla be-
kımdan örgütlenmiş millet veya milletler topluluğu- raber, babanın aile bireylerinin yönetiminde geniş bir
nun oluşturduğu tüzel varlıktır. Hukuki açıdan dev- yetkisi yoktur. Ailenin dirlik ve düzenini sağlamakla
let, genellikle unsurlarından hareketle tanımlanır. Bu- sorumlu bulunan baba, aile bireyleri üzerindeki ceza
na göre devlet “Ülke adı verilen belirli bir toprak üze- uygulama yetkileri bile çok kısılmıştır. Bugün bazı ge-
rinde yaşayan insan topluluklarının bir egemenlik an- lişmiş ülkelerde babanın kendi çocuğunu dövmesi
layışı ve hukuku içinde siyasi iktidar altında örgütlen-
mesidir.” şeklinde tanımlanabilir. de suç sayılmaktadır.
Parçaya göre, devlet için aşağıdakilerden hangi- Bu parçaya dayanarak, günümüz ailesi ile ilgili
si söylenemez? aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir?
A) Monarşi ile yönetildiği A) Ailede üye sayısı arttıkça ilişkiler karmaşıklaşır.
B) Egemenliği içerdiği B) Aile bireylerinin kişilik hakları genişletilmiş ve gü-
C) Bir yurdu gerektirdiği
D) İnsana dayandığı vence altına alınmıştır.
E) Sürekli, hukuki, siyasi bir bütün olduğu C) Ailedeki iş bölümü yaşa göre belirlenmiştir.
D) Ailenin diğer kurumlara göre değerinde azalma
görülmüştür.
E) Aynı aile içinde yetişmiş bireyler farklı değerler
kazanmışlardır.
8. Trobrian adalarındaki Malenezyalılar babayı bir in- 11. Durkheim’a göre aile, kendilerini gerçekten veya var-
sanın fizyolojik, kan bağıyla bağlı yakını saymazlar. sayımlı olarak kandaş sayan ve aralarında toplum-
Bu toplulukta asıl aile ve yakınlık bağları tabu ve to- ca tanınmış karşılıklı hak ve ödevleri bulunan birey-
teme inanmaktır. lerden oluşan bir topluluktur.
Bu örnekte sözü edilen aile türü aşağıdakilerden Bu evrensel aile tanımında, aşağıdakilerden han-
hangisidir? gilerinin olması gerektiğinden söz edilmektedir?
A) Modern aile A) Tek eşlilik - kan bağı
B) Geleneksel aile B) Birlikte oturma - hukuk düzeni
C) Ataerkil aile C) Aynı bölgede oturma - kandaşlık
D) Agnatik aile D) Kan bağı - hukuk düzeni
E) Klan Aile E) Otorite - Birlikte oturma
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF TOPLUMSAL KURUMLAR - II 23
SINIF
SINIF
SINIF
1. Günümüzde devlet, vatandaşların toplumsal durum- 4. Özellikle Tibet’de ve Alaska’da görülen bir evlenme
larıyla ilgilenmek, iyi bir yaşam düzeyi sağlamak ve tarzıdır. Burada bir kadın birden fazla erkeğin karısı-
geleceklerini güvenceye almak zorundadır. dır.
Günümüz devletinin bu niteliğini ifade eden kav- Aşağıdakilerden hangisi bu evlenme biçimini di-
ram aşağıdakilerden hangisidir? le getirir?
A) Bağımsız devlet B) Laik devlet C) Sosyal devlet A) Polijini B) Poliandri C) Monogami
D) Feodal devlet E) Hukuk devleti
D) Endogami E) Ekzogami
2. Eski bir Türk masalı, padişahın oğluyla evlenen bir 5. Toplumda yaşayan bireylerin ihtiyaçlarından doğan,
dilenci kızın, sarayda yalnız kaldığında dilencilik oyu- toplumsal yapının ve değerlerin korunması bakımın-
nu oynayarak mutlu olduğunu anlatır. dan zorunlu, nispeten sürekli kurallardan oluşan ör-
gütlenmelere toplumsal kurum denir.
Bu örnek kültür olayıyla ilgili bir gerçeği vurgu-
lamaktadır? Aşağıdakilerden hangisi toplumsal kurumların
bir özelliği değildir?
A) Edinilen ilk kültürel değerlerin yaşam boyunca
belirleyici olduğunu A) Her kurum bir toplum içinde vardır.
B) Her kurum birtakım toplumsal ihtiyaçlardan do-
B) Can çıkmadan huyun çıkmayacağını
C) Hak edilmemiş bir statüyü sürdürmenin olanak- ğar.
C) Toplumdan topuma değişir.
sızlığını D) Bir kurumda oluşan değişim, diğer kurumları da
D) Toplumsal rollerin kolay kolay değişmeyeceğini
E) Saray yaşamının kadın özgürlüğünü sınırladığını etkiler.
E) Her kurumun değişme hızı ve yönü aynıdır.
3. Senin düşüncene katılmıyorum, ancak düşünceni 6. Demokrasi kültürel gelişmeye sıkı sıkıya bağlı bir
söylemen için sana her türlü koşulun sağlanmasın- sistemdir. Aydınlar yönetimi ise demokrasiye ay-
da yardımcı olurum. kırı bir seçkincilik (elitizm) anlayışıdır. Aydınların
demokrasinin özünü sarsmadan rollerini oyna-
Bu düşünce özellikle demokrasinin hangi ilkesi- ması için aşağıdaki yollarda hangisinin izlenme-
ne bir örnektir? si düşünülemez?
A) Hukuka bağlılık A) Daha çok aydın yetiştirmek
B) Çokseslilik B) Aydınların görüşlerini yayacak araçları geliştirme
C) Örgütlenme C) Okuma yazma oranını artırmak
D) Propaganda D) Parlamentonun aydın ağırlıklı olmasını sağlamak.
E) Partileşme E) Bilim, sanat ve felsefenin demokratik bir ortam
içinde gelişmesini sağlamak
ATYT 9. Kentleşme olgusunun toplumumuz açısından önemi
gittikçe artmaktadır. Çünkü hızlı kentleşme nedeniy-
7. Teknolojik gelişmelerin baş döndürücü hıza ulaşma- le, kent sorunları giderek ülke sorunlarına dönüşmek-
dığı ilk dönemlerde insan, teknolojinin maddi güç ka- tedir.
dar manevi güç de sağlayacağını zannediyordu. Fa-
kat zamanla gördü ki, maddeyle olan ilintisi ne kadar Aşağıdakilerden hangisinin bu tür bir sorun ol-
arttıysa o kadar manevi yalnızlığa itiliverdi. Günümüz duğu söylenmez?
insanı, birçok rahatlığı, can ve mülk emniyetini elde et-
mesine karşın eskiye oranla daha şüpheci ve daha yal- A) Doğurganlık oranının yüksek olması
nızdır. B) Eğitim kurumlarının kalabalıklaşması
C) Gecekondulaşmanın giderek artması
Teknolojik gelişmelerin insan yaşamına getirdiği D) Sağlık hizmetlerinin ihtiyaca cevap verememesi
değişiklikler açısından aşağıdakilerden hangisi E) Çevre kirliliğinin artarak sürmesi
söylenemez?
10. Devletin yurttaşlarına karşı yerine getirmesi ge-
A) Teknolojiyle birlikte, insanın yaşam standartları reken önemli görevlerden biri de eğitim olanağı
maddi düzeyde rahatlık sağlamıştır. sağlamasıdır. Devletin bu görevini yerine getir-
mesinde belirleyici olan özellik aşağıdakilerden
B) Teknolojik gelişmeler manevi rahatlığı artırıcı ol- hangisidir?
mamıştır.
A) Demokratik devlet oluşu
C) Günümüz insanı, eskiye oranla, diğer insanlara B) Laik devlet oluşu
karşı daha güvensizdir, C) Hukuk devleti oluşu
D) Sosyal devlet oluşu
D) İnsanın madde üzerindeki hakimiyeti ileride ma- E) Refah devleti oluşu
nevi açlığını da doyuracaktır.
E) Maddeye hakim olmak, manevi dokulara da ha-
kim olmayı beraberinde getirememiştir.
8. Seçim ve oy verme, demokratik toplumların en önem- 11. Evlenme ile kurulan aile boşanmayla sona erer. Bo-
li uyum ve uzmanlaşma mekanizmasıdır. Seçim, hal- şanma amacına ulaşamamış olan evliliğin yasal ola-
kın doğrudan doğruya ya da dolayısıyla kamusal gü- rak sona ermesi demektir. Çağdaş toplumlarda, hem
cü kullanacak olanları belirlemesini sağlayan bir fa- evlenme hem de boşanma çeşitli kurallarla sınırlan-
aliyettir. dırılmıştır.
Aşağıdakilerin hangisi seçimlerin temel işlevle- Aşağıdakilerden hangisi Türk Medeni Kanununa
rinden biri değildir? göre bir boşanma nedeni değildir?
A) İnsanların siyasal açıdan toplumsallaşmalarında A) Eşinden başkasıyla cinsel ilişkilerde bulunma
bir tür eğitim aracı rolündedir. B) Eşini öldürmeye teşebbüs ve intihara teşvik et-
B) Seçim toplumların iyi yönetilmesini sağlar me
C) Siyasal otoritenin dayandığı halk desteğini ölç- C) Erkekte on yedi, kadında on beş yaşını doldur-
me bakımından bir araçtır. muş olma
D) Siyasal mücadelenin sonucunu değerlendirmede D) Ortak yaşamı sürdürmemek üzere evi terk etme
E) Ortak yaşamı çekilmez kılan en az üç yıl süren
bir ölçüdür.
E) Demokrasinin zaman zaman içine düştüğü siya- ve iyileşmesi mümkün olmayan akıl bozukluğu-
na sahip olma
sal istikrarsızlıkların çözümünün bir aracıdır.
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF TOPLUMSAL KURUMLAR - III 24
SINIF
SINIF
SINIF
1. Kurumları belirleyen, onlara tanıtıcı özelliklerini ka- 4. Demokratik eğitim, bireylerin belli kalıplara göre de-
zandıran ana etken içinde yer aldıkları nesnel koşul- ğil, ilgi, yetenek ve eğilimleri doğrultusunda eleştiri-
lardır. Kurumlar, bu nesnel koşulları belirginleştirmek ci bir düşünce içinde yetişmelerini amaçlar.
ve sağlamlaştırmak üzere toplumca oluşturulurlar.
Böyle bir anlayışın birey açısından en önemli so-
Kurumlar için, aşağıdakilerden hangisi söylene- nucu aşağıdakilerden hangisidir?
mez?
A) Birtakım bilgi ve becerilerin kazanılması
A) Toplumsal kurumlar, toplumsal yapıdan ayrı dü- B) Kültürü bireylere öğreterek topluma uyumlarının
şünülemez.
sağlanması
B) Kurumları inceleyerek toplum yapısını tanıyabi- C) Bireyin bağımsız kişilik gelişimini gerçekleştirme-
liriz.
si
C) Toplumsal kurumlar insanlarca gerçekleştirilir. D) Ekonomik sistemin öğrenilerek ekonomik anar-
D) Toplumsal değişmeler, her kurumun işlevlerini ar-
şinin engellenmesi
tırır. E) Bireyin ezberci bir anlayışla eğitilmesi
E) Toplumsal kurumlar, temel toplumsal ilişkileri dü-
zenler.
2. Devlet, toplumun “ortak iyiliği”ni sağlamakla yüküm- 5. Bağımsız bir kısım devletlerin birleşerek meyda-
lüdür. Bu da ona ülkede öncelikle dirlik ve düzenin na getirdiği devlet şekli aşağıdakilerden hangisi-
sağlanması, haklının ve haksızın birbirinden ayrılma- dir?
sı görevini yükler. Devlet bu görevini polis, mahke-
meler, disiplin kurulları gibi örgütlenmelerle gerçek- A) Tek devlet
leştirir. B) Demokratik devlet
C) Federal devlet
Bu parçaya göre devlet, toplumda düzeni aşağı- D) Hukuk devleti
dakilerden hangisiyle sağlamaktadır? E) Demokratik devlet
A) Toplumsal kontrol uygulamalarıyla 6. Yönetenlerin faaliyetlerinin anayasaya uygun olup
B) Toplumsal normları oluşturmakla olmadığı denetlenirse yönetenler anayasaya uyma
C) Yeni statüler oluşturmakla konusunda bir zorunluluk duyarlar. Ayrıca parlamen-
D) Toplum için uygun olanları belirlemekle tonun çıkaracağı yasaların da anayasal kurallar çer-
E) Toplumu ekonomik açıdan geliştirmekle çevesinde hazırlanmış olması gerekir.
3. Toplumsal kurumlarla ilgili aşağıdaki bilgilerden Anayasanın halk oyuyla kabul edildiği bir toplum-
hangisi yanlıştır? da bu tür işleyişlerin temel gerekçesi aşağıdaki-
lerden hangisidir?
A) Toplumsal ilişkileri düzenler.
B) Toplumlara göre farklı özellikler gösterir. A) Toplumda düzeni sağlamak
C) Temel toplumsal işlevlerin düzen içinde gerçek- B) Ulusal iradeyi egemen kılmak
C) Devlet güçleri arasında eşgüdüm sağlamak
leştirilmesini sağlar. D) Herkesin yasalara uymasını sağlamak
D) Her toplumda benzer özellikler gösterir. E) Vatandaş – devlet ilişkisini düzenlemek
E) Değişme hızları birbirinden farklıdır.
ATYT 10. Aşağıdaki özelliklerden hangisi sosyal kontrol
için geçerli değildir?
7. Türkiye’nin köylük yörelerindeki geniş aile tipinde, ai-
le üyelerinin birbirlerine nasıl davranacakları; kimin A) Toplumda beklenen davranışların gerçekleşme-
sözüne önce uyulacağı gibi konulara ilişkin belli kural- sini sağlar.
lar vardır. Örneğin gelinler kaynanaya karşı gelebilir-
ken, kayınbabaya saygılı davranırlar. Gelinlerin birbir- B) Sosyal normlara uymayı amaç edinir.
lerine karşı saygılı davranışları ise kocalarının yaşla- C) Gücünü ve dayanağını otoritelerden alır.
rıyla ilişkilidir. Örneğin, evin büyük oğlunun eşi, yaşça D) En büyük sosyal kontrol mekanizması devlettir.
öteki gelinlerden küçük olsa da ona büyük gelin denir. E) Sosyal kontrol zayıfladıkça toplumdaki düzen ve
Bu parçaya dayanarak, geniş aileyle ilgili aşağı- dayanışma güçlenir.
daki yargılardan hangisine ulaşılır?
11. Bir baskı ve dizgi makinesi maddi kültür unsurudur.
A) Ailenin yapısını üyeler arasındaki ilişkiler belirler. Ancak, o makinede basılan eser manevi kültür un-
B) Ailede her bireyin farklı görev ve sorumluluğu surudur.
vardır. Bu örneğe en uygun maddi kültür tanımı aşağı-
C) Ailede işbölümü yaşa göre belirlenir. dakilerden hangisidir?
D) Aile içi ilişkiler erkek otoritesi üzerine kuruludur.
E) Aile üye sayısı arttıkça ilişkiler karmaşıklaşır. A) Toplumsal etkileşimi sağlayan unsurlardır.
B) Bir toplumda hızla değişebilen özelliklerdir.
8. Bu evlenme şekli erkeğin otorite olduğu aile şeklin- C) Tüm bireylerce kabul edilen elemanlardır.
de görülür. Erkek aynı anda birden çok kadınla ev- D) Değişmelere kapalı olan değerlerdir.
lenebilir. E) Bir toplumun kullandığı araç ve gereçlerdir.
Burada tanımlaması yapılan evlenme şekli aşa- 12. Bir insanın yemek yemesi, uyuması bütünüyle top-
ğıdakilerden hangisidir? lumsal nitelikli davranışlar değildir ancak konuşma-
sı, giyinmesi ya da bir gösteriye katılması bütünüyle
A) Endogami toplumsaldır.
B) Patrilokal
C) Poliandri Buna göre bir davranışı toplumsal kılan aşağıda-
D) Polijini kilerden hangisidir?
E) Monogami
A) İnsan davranışlarına yön vermesi
9. Gündelik yaşamda kullanılan “Erkek sözü” veya “Er- B) İnsanların toplu halde yaşamasından kaynaklan-
kek adam ağlamaz” gibi ifadeler toplumun kültürel
yapısını simgeler. Ancak gerçekte toplumda sözün- ması
de durmayan ve ağlayan erkekler de vardır. C) İnsandan insana farklılık göstermesi
D) Kişi davranışlarına kontrol edici etkide bulunma-
Bu parçada kültürün hangi özelliği vurgulanmak-
tadır? sı
E) Zamanla değişiklik göstermesi
A) Sürekliliği
B) Öğrenildiği
C) Değişebilirliği
D) İhtiyaçları karşıladığı
E) İdeal kurallardan oluştuğu
Doğru: Adı: Soyadı: Sınıfı: No:
Yanlış:
Boş:Adı Soyadı:..................................
Sınıf/No:...../..... AYT
KURUM YAPRAK TEST
9 10 1112LOGONUZ FELSEFE TEST
SINIF KLASİK MANTIK- I 25
SINIF
SINIF
SINIF
1. I. Hayvanlar ya sıcak kanlıdır ya da soğuk kanlıdır. 4. I. Okul – Öğrenci
II. Bütün insanlar sağlıklı ise, bazı insanların sağ- II. Her gezegen – Bazı gezegenler
III. Düşünen – İnsan
lıklı olmadığı doğru değildir. IV. Dost – Dostluk
III. Kalem, kalemdir.
Bu ifadeler sırasıyla aşağıdaki mantık ilkelerin- Yukarıdaki kavram gruplarından hangileri kolek-
tif ve distribütif kavramları örneklendirir?
den hangilerine örnektir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) Yalnız IV
A) Üçüncü hâlin imkânsızlığı - Çelişmezlik - Özdeş-
lik D) II ile III E) I ile IV
B) Analoji - Özdeşlik - Çelişmezlik 5. Günümüzde, üçüncü hâlin imkânsızlığı ilkesi bilim-
C) Yeter sebep - Çelişmezlik - Analoji sel gelişmelerin de artmasıyla birlikte kuşkuyla kar-
D) Çelişmezlik - Özdeşlik - Üçüncü hâlin imkânsızlığı şılanmaktadır. Çünkü, bu ilkeye göre, “Bir insan ya
E) Özdeşlik - Çelişmezlik - Analoji canlı ya da canlı olmayandır.” dememiz gerekmesi-
ne rağmen, “Bir insan hem canlı hem de canlı olma-
2. Aşağıdakilerden hangisi mantık biliminin özellik- yandır.” demek daha uygun olacaktır. Nitekim, insan
lerinden değildir? canlıyken bile vücudunda milyonlarca ölü (canlı ol-
mayan) hücre var olduğu gibi, bir insan öldüğü za-
A) Ruh hastası ve olgunlaşmamış çocukların dü- man bile, vücudunda milyonlarca canlı hücre vardır.
şünüş şekilleriyle ilgilenmez.
Üçüncü hâlin imkânsızlığı ilkesi;
B) Deney ya da gözlem yapmaz. I. İki değerli mantık,
C) Bilimlere yol gösterici ve metot belirleyicidir. II. Çok değerli mantık,
D) Olması gerekeni değil, olanı inceler. III. Belirsizlik
E) Kurallar koyar, bu nedenle de normatiftir.
değerlendirmelerinden hangilerine imkan sağla-
mıştır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III
D) I ve III E) I, II ve III
3. Aşağıdaki önermelerden hangisinin doğru olup 6. “Üç günden beri Boğaz Köprüsü trafiğe kapalıdır.”
olmadığı gözlem ve deneye başvurmadan belir- önermesi sınırlandırıcı önermeye örnektir.
lenebilir?
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi sadece sınır-
A) Bazı insanlar mimardır. landırıcı önerme için söylenebilir?
B) Bütün insanlar fedakardır.
C) Üçgen üç kenarı olan bir şekildir. A) Doğruluk değerinin olması
D) Bütün insanların bir derdi vardır. B) İkiden fazla terimden oluşması
E) Hiçbir sanatçı öğretmen değildir. C) Yargı taşıması
D) Yeni bir bilgi vermemesi
E) Öznenin önceki veya sonraki durumunu bildirme-
si
AYT 11. Tümel bir kavramın sadece zihindeki bireylerinin ele alın-
masına nelik adı verilir.
7. Bir önerme ya doğrudur ya yanlıştır; ya da önermenin
doğruluğu belirsizdir.
Bu ifade, düşünmeye temel olan aşağıdakilerden han- Buna göre aşağıdaki kavramlardan hangisinin “neli-
gisinin sınırlılığını ortaya koymaktadır? ği” vardır?
A) Özdeşlik B) Çelişmezlik C) Yeter sebep A) Dağ B) Uludağ C) Kaf Dağı
D) Gerekircilik E) III. halin imkansızlığı D) Kalem E) Dolma kalem
12. I. Zürafa
8. Karanfil, çiğdem, papatya gibi benzer özelliklere sahip II. Canlı
nesneleri aynı sınıfa dahil eder ve adına “çiçek” deriz.
III. Varlık
Buradaki “çiçek” kavramı için aşağıdakilerden hangi-
si söylenemez? IV. Omurgalı
A) Bir varlığı gösteren somut kavramdır. Yukarıdaki kavramlardan hangileri “Hayvan” kavramı-
B) Bireyler grubunu ifade eden kolektif kavramdır. nın içleminde yer alır?
C) Kaplamı papatya kavramından daha geniştir.
D) Karanfil kavramının cinsidir. A) I ve II B) II ve III C) III ve IV
E) Kaplamı papatya kavramından daha geniştir..
D) I ve III E) II ve IV
9. İçlemi az olan genel kavramlara “Yalın”, içlemi fazla olan 13. Bir önerme ya doğru ya da yanlıştır. Bunun dışında üçün-
özel kavramlara “Karmaşık” denir. cü değer alamaz. Mantık dilinde “A ile A olmayan dışın-
da üçüncü bir olasılık yoktur.” şeklinde ifade edilir. Bu il-
Buna göre aşağıdaki kavramlardan hangisini diğer- ke diğer iki mantık ilkesini tamamlayan bir ilkedir. Örne-
lerine göre daha yalın kavramdır? ğin “Kapı ya açıktır ya da kapalıdır.”, “Şu insan ya ölüdür
ya sağdır.”, “Bu sayı ya tek sayıdır ya çift sayıdır.”, “Bu
önerme ya doğrudur ya yanlıştır.”
A) Varlık B) İnsan C) Bitki Bu düşünceler aşağıdaki mantık ilkelerinden hangi-
siyle ilişkilidir?
D) Canlı E) Lale
A) Özdeşlik B) Çelişmezlik C) Yeter sebep
D) III. halin imkansızlığı E) Gerekircilik
10. Altın ve gümüş değerli madenlerdir. Altından süs takıla- 14. Özdeşlik ilkesine göre, bir şey ne ise odur, her şey ken-
rı yapılmaktadır. O halde gümüşten de süs takıları yapı- disinin aynısıdır.
lır.
Buna göre, aşağıdakilerden hangisi “özdeşlik” ilkesi-
Burada verilen analoji akıl yürütme için aşağıdakiler- ni örneklendirir?
den hangisi söylenebilir?
A) Ya bu deveyi güdersin, ya bu diyardan gidersin
A) Tümel önermeler doğruysa, tikel önermeler de doğ- B) Varlık varlıktır, yokluk yokluktur.
rudur. C) Hayat bazen şans kapısını çalar bazen çalmaz.
D) Bir insan uzun boyluysa kısa boylu olduğu söylenemez.
B) Parça için doğru olan bütün için yanlış olabilir. E) Ya çaresizsiniz, ya çare sizsiniz.
C) Tartışmalarda kullanılan bir yöntemdir.
D) Benzeştirmeye dayalı olarak zihnin tekilden tekile git-
mesidir.
E) Aklın özelden genele gidiş yoludur.
The words you are searching are inside this book. To get more targeted content, please make full-text search by clicking here.
FELSEFE AYT
Discover the best professional documents and content resources in AnyFlip Document Base.
Search